Ang Alingaw_Vol.2

HanIP sa robotiks

Unang pwesto ng Investigatory Project sa Science Fair, nasungkit ng LBIS

ni ADRIANNA JOY MERRIALES

Tatlo sa mga pinakamatapang na mag-aaral mula sa Luz Banzon IS ang nagwagi sa unang pwesto laban sa limang iba pang sumali na mga paaralan na lumahok sa pinakainaabangang pwesto sa Division Science Fair para sa Investigatory Project sa Robotics sa Elementarya na ginanap sa Salay NHS noong Nobyembre 25, 2023.

“..ito ay may mga sensor at isang microcontroller, na nagbibigay ng real-time na babala sa mga tao na may mga hadlang sa kanilang paligid,.”

Ang kanilang APODS (Arduino-Powered Obstacle Detection System) para sa mga Bulag ay nagmula sa isang kakaibang koneksyon kay Ada’s grandmother na bulag. Ayon kay Adriann, isa sa mga imbentor, ang kanilang makaagham na katalinuhan ay nagbibigay ng mas malaking pag-asa para sa kanyang lola na matagal nang hindi makagalaw sa kanilang bahay.

“Ginawa namin ang simpleng sistemang ito na may mga sensor at isang microcontroller, na nagbibigay ng real-time na babala sa mga tao na may mga hadlang sa kanilang paligid at ito ang aking regalo sa aking minamahal na lola,” aniya.

Si G. LD Lagria, ang kanilang coach, ay emosyonal na nagpapasalamat sa pagtatagumpay ng kanyang mga aspiranteng imbentor na masigasig na nagtrabaho para sa napakahalagang tagumpay na ito.

“May malaking karangalan, itinataas ko ang aking kamay sa kanilang hindi napapagod na dedikasyon sa mabisang proyektong ito, talagang ginawa nila ang kanilang makakaya sa panahon

ng presentasyon na kumita ng papuri mula sa mga hurado,” ani Lagria.

“Ang tagumpay ng mga batang mananaliksik ng Grade 6 ng LBIS ay umaatungal sa labas ng simpleng mga tagumpay sa kompetisyon. Ito ay simbolo ng isang ilaw ng pag-asa, na nagbibigay liwanag sa landas tungo sa isang mas inklusibo at progresibong lipunan. Ang mga pagkilala mula sa mga eksperto at maimpluwensiyang personalidad sa agham at teknolohiya ay naglilingkod bilang patunay sa kahalagahan ng proyektong ito at sa kahusayan ng mga mag-aaral,” dagdag pa niya.

Ang mga kalahok sa kategoryang ito ay sina Adrianna Joy Merriales, Dalene Faye Timario, at Hayley Rynia Abigail Lagos, mga magaaral ng Grade 6 sa Luz Banzon IS, Jasaan

Bagong mall sa tabi ng skol, itatayo magulang, SPTA nangangamba

Alalang-alala ang mga administrador ng paaralan at mga magulang sa posibleng epekto nito sa kanilang ng mga estudyante kapag opisyal nang magbukas ang under-construction na mall ngayong Setyembre 2024.

Masayang nagbahagi ng saloobin ang ilang mag-aaral tungkol sa nalalapit na pagbubukas ng SR Mall sa Setyembre 2024. Malaki raw ang maaring tulong nito sa mga mag-aaral lalo na sa kanilang pwedeng mabiling gamit pam-paaralan. “Nalipay kaau me kai hapit na siya mag-open sir kai dool na among palitanan sa mga gamit sa eskwelahan, dili nami muadto sa CDO,“ sabi ni Ada, mag-aaral sa Luz Banzon IS.

Naglabas ng kanilang damdamin at opinyon ang komunidad ng paaralan hinggil sa posibleng negatibong epekto kapag magbukas sa publiko ang mall malapit sa paaralan sa Mayo 2024. Ayon kay G. Bolipata, ang Presidente ng SPTA, ang pag-angat ng mall na ito ay isang pagsasaalang-alang ng progreso at pag-unlad ng aming barangay ngunit hindi natin dapat isakripisyo ang akademikong pagunlad ng ating mga mag-aaral.

“Siguradong mag-aattract ito ng enrolment at turismo, oo, ngunit ang aming alala ay ang posibleng abala sa kanilang akademikong pag-unlad.

Dapat nating ipatupad ang isang sistema upang sagutin ang posibleng isyu o palakasin ang patakaran ng paaralan upang i-recalibrate ang integridad ng paaralan,” dagdag niya. Ang SR Mall ay pag-aari

ni CHLOE GARCIA

SAKLAW NA KWENTO STORYANG

10M

KWENTONGKOMUNIDAD

Banta sa pag-aalipusta

tamang parusa, ipapataw ng paaralan

ni DALENE FAYE TIMARIO

Isang nakakadismaya na paghaharap ng mga pangangasiwa ng paaralan laban sa mga mag aaral ay seryosong humihingi ng mga paghihigpit sa impluwensya nito sa ibang mag aaral na noon pa man ay nahuling nagmumura at nagmumura ng “pamalikas” sa loob ang premises ng school. Ito ay binuksan sa mga magulang sa ginanap na 3rd Parents’ Teachers Conference noong Pebrero 17, 2024.

Ayon kay Robert Asis, principal, tinanong niya ang mga magulang na maging sensitibo sa kanilang mga anak, lalo na sa kanilang mga pag uugali sa paaralan. Siya ang namamahala sa lahat ng mga tagapayo ng guro upang pangasiwaan at magkaroon ng matibay na kahulugan kung may mga nahuli ng mga mag aaral na nagmumura o nagmumura muli, lalo nasa larangan ng paaralan kung saan kahit sino ay maaaring marinig ang mga ito mga di angkop na salita, at inuutusang iulat ang mga ito sa kanyang opisina at mag imbita ng mga magulang o tagapag alaga ng mga mag aaral para pag usapan ang huling isyu.

“We are not teaching you to swear or curse here in school, but we always hear you say those words. This is a school where we transform you into a holistic being with a dignified and wholesome personality, but we see it the wrong way,“ Asis expressed.

“We are not tolerating that kind of attitude here in school; if you keep saying those things,

we will be forced to enjoin sanction on those who will be caught cursing,“ dagdag niya.

SELG President Adrianna Merriales, isang Grade 6 na mag aaral, sa tulong ng SELG Adviser, ay nagpasimula ng isang kampanya laban sa pagmumura at pagmumura sa paaralan upang maibsan ang mga imoral na kaalaman at makasakit ng iba pang mga magaaral.

Sa isang panayam, binuksan ni Merriales ang mga kaalaman tungkol sa issue, na napaka sensitive kasi niya incorporates ang posibleng papel ng mga magulang sa bahay at sinasabi na dapat sa bahay muna asikasuhin ang issue na ito.

“Murag time na gyud sir nga ato nang i kampanya ang dili pagpamalikas kai lain gyud kaayo paminawon labi na kai daghan sad relihiyoso sa school, super disturb kaau sila kung makapaminaw sila. As learners here, we will conduct campaigns in every classroom to support this ongoing of the school administration, and it should start at home,“ saad niya.

Ayon sa pahayag ng raisingchildren.net. au., ang mga batang nagmumura ay karaniwang nagpapahayag ng negatibong damdamin na kinuha mula sa kanilang mga kabarkada o mula sa kanilang mga tahanan. Nagmumura sila dahil nakakakuha ito ng matinding reaksyon mula sa kanilang mga magulang o upang magkasya sa lipunan sa grupo.

Lipat pondo ng teachingaids

tugon sa pagtaas ng 32% sa bayarin sa tubig at kuryente

ni MAYKAELLA D. CARAMPATAN

NBayarin sa utility ng LBIS, abot

leeg ang taas

ni ADRIANNA JOY MERRIALES

Nahaharap sa isang napakalaking hamon dahil sa mabilis na pagtaas ng bayarin sa tubig at kuryente. Ang pundasyon ng paaralan ay nararamdaman ang pinansiyal na kahirapan dulot ng nakakabahalang pag-akyat ng halos 70% sa mga gastusin na ito noong nakaraang taong akademiko, na nagdulot ng pinsala sa ekosistema ng paaralan.

Ito ay nangangahulugang ang alokasyon ng badyet para sa mga gastusin sa utility mula sa nakaraang taon ay lumaki ng Ph4,500 o 32%. Ang badyet para sa Maintenance and Other Operating Expenses (MOOE) ay lubos na nabawasan dahil sa biglang pagtaas ng gastos sa kuryente, na may epekto sa mga mahahalagang bahagi ng operasyon ng paaralan.

Ayon kay Mrs. Chastitiy Dacup, ADAS II ng LBIS, ang mga mag-aaral ang siyang naaapekto ng pinansiyal na krisis na ito habang kinakaharap nila ang kakulangan sa kinakailangang materyal na pangtuturo, limitadong access sa mga extracurricular na aktibidad, at kompromisadong mga pasilidad dahil sa kakulangan ng pondo.

“Ang patuloy na pag-akyat ng bayarin sa utility ang naglagay ng napakalaking pasanin sa pananalapi ng aming paaralan, na nakakaapekto sa aming kakayahang magbigay ng mabuting kapaligiran sa pag-aaral. Ito ay isang kritikal na isyu na nangangailangan ng agarang pansin at kolektibong aksyon,” pahayag ni G. Asis, prinsipal ng LBIS.

Isinagawa ng pamunuan ng paaralan ang pagsusuri sa ugat ng problema, na nagpapakita ng mga tagas na koneksyon sa pangunahing pinagkukunan ng tubig at naglalaho nang wiring, na itinuturing na dahilan ng malaking pag-akyat ng bayarin. Upang malutas ito, ang administrasyon ng paaralan at mga opisyal ng SPTA ay kumilos agad.

akababahalang pagtaas na P4,500 sa kasalukuyang bayarin sa tubig at kuryente ang naranasan sa LBIS sa unang quarter, na nagresulta sa paglipat ng alokasyon para sa mga materyales sa pagtuturo mula sa MOOE budget upang mapunan ang karagdagang gastusin sa utility. Ito ay 32% na pag-akyat mula sa nakaraang alokasyon ng MOOE budget ng paaralan na dulot ng labis na paggamit ng tubig at kuryente upang mabawasan ang patuloy na init na nararanasan ng mga mag-aaral sa paaralan.

“..angmgaguroaylagingkinikilalanaitoaypara sakapakinabanganngmgamag-aaral...””

“Ang panahon ng kakaibang init na ating nararanasan ay hindi maipredict. Wala namang may gustong makinig sa talakayan sa isang mainit at masikip na silid-aralan, kaya naiintindihan namin na ang ibang guro ay gumagawa ng mga hakbang upang gawing komportable ang mga mag-aaral sa panahon ng klase. Nadagdagan ang mga mekanismong upang maging maaliwalas ang mga silid-aralan at pinalakas ang mga Sistema ng patubigan upang bawasan ang init sa paaralan, at nauunawaan ng mga guro ang maaaring maging epekto nito sa badyet na inilaan para sa kanilang mga materyales sa pagtuturo,” paliwanag ni Asis, ang prinsipal ng paaralan.

Ayon kay G. Pestano, Pangulo ng Teachers Guild, isang komprehensibo at kolektibong desisyon ng mga guro ang paglipat ng ilang badyet mula sa mga materyales sa pagtuturo patungo sa karagdagang

gastos sa serbisyo ng kuryente and tubig, na itinuturing na pinakapriority sa ngayon.

“Ito ay ang pinakamaliit na maaari nating gawin, anuman, ang mga paraan ng pagtuturo ay may iba’t ibang mga instruksyon na maaari nating ipatupad. Mayroon tayong mga module, video lessons, at activity worksheets na naka-store sa ating school drive, maaari nating gamitin ang mga materyal na ito sa pinakamakakaya at hindi kailangang isakripisyo ang pag-aaral ng ating mga mag-aaral,” dagdag pa niya.

Ang School Operating Budget (SOB) ng MOOE ay may alokasyong badyet para sa gastos sa tubig at kuryente na halagang P114,000 sa fiscal year 2023. Ito ay 21.28% na pagbawas mula sa kabuuang badyet ng MOOE ng paaralan na P534,000.00.

Pribilehiyong pinagkait

hindi klarong 4Ps listing, ikinalungkot ng paaralan

Tatlong (3) karapat-dapat na mag-aaral para sa programa ng 4Ps ay hindi nairehistro mula sa 165 rehistradong tatanggap para sa SY 2023-2024, na nagdulot ng mga tanong mula sa ilang mga guro sa Luz Banzon IS na nagiging hadlang sa kanilang pribilehiyo sa pagkuha ng benepisyo mula sa programa ng pamahalaan para sa mga mahihirap at nasa ilalim ng poverty line na pamilya na nakatira sa kalapit na komunidad.

Isa sa hindi kasali na mag-aaral ay si Sarah, isang mag-aaral sa Grade 3 na ayon sa kanyang guro, ay mas karapat-dapat na isama sa 4Ps o Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4Ps) dahil sa kalagayan ng pamilya nito.

“Dili man ko perme maka-skwela kai wala man me makaon, usahay mag-adto ko sa bukid kai magkuha man me ug bakbak didto para among sud-an. Si lola kay maglabada man unya kung magskwela akong kambal, ako bilin lang sa balay” kwento ni Sarah.

Ayon kay Mrs. Renelyn D. Abanes, RSW, ang DSWD Jasaan Municipal Link ng Barangay Luz Banzon, maingat sila sa pagsasama ng mga pamilya sa 4Ps ngunit dahil sa layo ng kanilang tirahan, ang ibang pamilya ay hindi naabot at/o iba ay ini-ignore dahil wala ang mga tao sa kanilang tahanan sa panahon ng pagsasagawa ng census.

“Dili namo maapil ang pamilya kung sa pagcensus namo sa mga kabalayan, walay tao among maistorya. Busa sa mga tulunghaan, among perme ibalik-balik ug hatag ang listahan sa mga bata para

“..dugaynamigustoug maayo ngaklasrum, nalipaymikaymuabot nagyud,.” -mag-aaral

among mamonitor ug makuha ang report gikan sa mga magtutudlo kung kinsa ang uban pang bata nga maapil sa data sa sunod nga tuig” sabi ni Mrs Abanes.

Ang guro ni Sarah, si Mrs. Salvador, ay nag-aalala sa posibilidad ng kapabayaan na ito na maaaring makatulong sana mga pangangailangan ng mag-aaral sa pagbibigay ng kagamitan sa paaralan, uniporme, at iba pang pangangailangan na kinakailangan lalo na sa pinansyal na tulong.

“Ang halagang ito ay maliit lang para sa amin ngunit para sa kanila, ito’y isang malaking bagay at maaaring magtagumpay. Ginagawa namin ang aming makakaya para matulungan ang mga mag-aaral na maitala sana sa susunod na SY dahil mas nararapat sa kanila ito kaysa sa ibang mga tatanggap,” sabi ni Mrs. Salvador.

Ang 168 na mga benepisyaryo ng 4Ps sa Luz Banzon IS ay sumailalim sa muling pagsusuri upang alisin ang mga hindi nararapat na mag-aaral dahil sa sobrang edad at mga nakatapos na sa paaralan. Ang mga kawani ng Barangay Luz Banzon ay nagbibigay rin ng kanilang suporta sa malinaw na pagpapatupad ng programang ito ng gobyerno sa pinakamahusay na paraan.

Bagong mall

PAHINA 1

ni Redentor Jardin, ang kasalukuyang Punong Bayan at ang unang mall malapit sa isang paaralan sa lalawigan ng . ...Jasaan na sa kabilang dako ay nagtatangkang magbigay ng trabaho, turismo, at.. pampasiglang ginhawa, pati na rin ang pag-akit ng puhunan sa munisipalidad.

Ito ang kaunaunahang shopping mall sa mga lungsod ng Tagoloan, Villanueva at Jasaan. Inaasahang magbubukas ito sa darating na Mayo 2024.

makeshift classrooms papalitan 10M silid-aralan ikinatuwa ng mga bata

Isang kamangha-manghang inisyatiba ng lalawigan ng Misamis Oriental ang ipakita—ang isang dalawang-palapag, apat na silid-aralan na pasilidad sa Luz Banzon Integrated School (LBIS)—bilang tugon sa kritikal na pangangailangan para sa angkop na espasyo sa pag-aaral sa gitna ng pagtaas ng populasyon ng mag-aaral. Ang proyektong pinondohan ng Misamis Oriental School Board Special Education Fund (SEF), na may badyet na PHP 10,080,220.23, ay nagsimula ang konstruksiyon noong Oktubre 12, 2023, at inaasahang matatapos sa Mayo 2024. Ang USB Builders ang itinalagang pangunahing contractor ng proyekto.

Ang pagtatapos ng matagal nang hinihintay na pasilidad ay isang kritikal na hakbang patungo sa pagsasara ng agwat sa imprastruktura ng edukasyon sa lalawigan. Ang bagong istrakturang ito ay layunin na tugunan ang lumalaking pangangailangan sa edukasyon ng mga mag-aaral, na matagal nang naghaharap ng kakulangan sa silid-aralan dahil sa taunang pagtaas ng bilang ng mga mag-aaral, lalo na sa kasalukuyang taong akademiko.

Sa isang seremonya ng simula ng konstruksiyon, ang mga pangunahing personalidad na instrumental sa pagiging isang katunayan ng proyektong ito ay nagbahagi ng kanilang mga pananaw hinggil dito.

“Ang inisyatibang ito ay isang laro ng pagbabago para sa aming paaralan. Sa mga bagong silid-aralan, mas magagampanan namin ang aming mga mag-aaral at mabibigyan sila ng maayos na kapaligiran sa pag-aaral na nagpo-promote ng paglago at pagunlad,” sabi ni G. Asis, punungguro.

Binigyang diin ni G. Carlos Dela Cruz, ang probinsiyal na inhinyero, ang kahalagahan ng proyekto, sinasabi, “Ang konstruksiyon ng mga silid-aralan na ito ay tumutugma sa aming pangako na bigyan-pansin ang edukasyon. Hindi lamang tutugunan nito ang kasalukuyang kakulangan kundi lalikha rin ng

isang matibay na espasyo sa pag-aaral para sa mga susunod na henerasyon.”

Bukod dito, si Gov. Unabia ng Misamis Oriental, kasama ang kanyang mga mamamayan at si PSDS Valmores ng Jasaan South, ay nagbigay karangalan sa seremonya at binigyang diin ang dedikasyon ng pamahalaang probinsiyal sa edukasyon. Sinabi ni Gov. Unabia, “Ang pagnenegosyo sa edukasyon ay pagnenegosyo sa ating kinabukasan. Ang proyektong ito ng imprastruktura ay simbolo ng aming matatag na suporta para sa de-kalidad na edukasyon, na nagtutiyak na ang mga mag-aaral ay mayroong mga kinakailangang recursos para sa kanilang tagumpay.”

Inaasahan na ang bagong dalawang-palapag, apat na silid-aralan ay mag-aalis ng pressure sa kasalukuyang pasilidad at magpapabuti sa tanawin ng edukasyon sa Misamis Oriental. Ito ay sumisimbolo ng dedikasyon ng lalawigan sa paglikha ng isang kapaligiran sa pag-aaral at pagbibigay ng mga kailangan ng mga mag-aaral para sa kanilang tagumpay.

Habang nagpapatuloy ang konstruksiyon ng gusali, lumalaki ang excitement at anticipasyon ng komunidad ng paaralan, na may malalaking pag-asa para sa positibong impluwensiyang magiging dulot ng pag-unlad na ito sa karanasan sa edukasyon ng mga bata sa Luz Banzon Integrated School.

ni DALENE FAYE TIMARIO

ni DALENE FAYE TIMARIO

Reporma sa Kurikulum

Ang Programang K to 12, na itinatag sa RA 10533 o ang Pinalawak na Batas sa Basic Education ng 2013, ay isang mahalagang yugto sa reporma ng kurikulum sa pangunahing edukasyon sa Pilipinas. Ang pagdagdag ng Grades 11-12, kilala rin bilang Senior High School, ay nagpapalawig sa 10-taóng programa ng basic education, at ngayon ay nasa ika-12 taon ng implementasyon ngunit patuloy pa rin tayong nangangatwiran sa ilalim sa ilang internasyonal na surbey na batay sa akademikong antas.

Ang pangakakantang reporma sa edukasyon ng administrasyon ni Aquino ay napakamahal at kinokontra ng ilang sektor ng edukasyon sa bansa dahil sa mga siksik na asignatura at mahabang mga pangangailangan sa pagaaral para sa mga mag-aaral na nagsisimula pa lamang sa kindergarten. May mga nagsasabi na ang Kto12 curriculum ay hindi alam kung ano ang dapat malaman ng mga magaaral.

Ayon sa World Bank noong 2021, may 90% ng mga mag-aaral na 10 taong gulang o nasa Grade 5 ang may problema sa pag-unawa ng binabasa, na humantong sa pagbuo ng mga programang tulad ng Bawat Bata Bumabasa (3Bs) upang mapabuti ang kasanayan sa pagbasa ng mga mag-aaral.

Kahit ang mga guro ay nahirapan na isingit ang lahat ng kinakailangang aralin sa isang araw, na binubuo ng walong asignatura, hindi pa kasama ang mga masusing gawain na maaaring kumuha ng maraming oras sa isang sesyon ng pag-aaral.

Ang kasalukuyang administrasyon, na pinamumunuan ni Sara Duterte, ang Bise Presidente ng Pilipinas sa panahong iyon, ay may kamalayan sa mga hirap ng mga guro, ayon sa mga survey at pagsusuri na isinagawa ng mga pribadong entidad.

Ang pagbabago ng Kto12 Curriculum patungo sa Matatag Curriculum ay nag-aayos ng ilang hindi kanaisnais na kakayahan sa lahat ng pangunahing paksa para sa mga mag-aaral, nagbibigay sa kanila ng mas maraming

Sa isinagawang survey noong ika-2 Pagsasama ng SPTA noong Nobyembre 2023, hiniling ang impormasyon mula sa mga magulang at tinanong sila ng ganitong tanong:

Para sa inyo, sa tingin ninyo ba’y ang Kto12 Curriculum sa Pilipinas ay patuloy na epektibo at karapat-dapat pa rin?

EPEKTIBO - 185

DI EPEKTIBO - 226

NYUTRAL - 61

WALANG ALAM - 28

oras upang magtaglay ng kasanayan sa pagbasa at pang-unawa, na mas mahalaga para maging isang kompetitibong mamamayan sa hinaharap.

Ayon sa huling pahayag ng PISA noong Disyembre 2023, pangalawang beses na naman, ang Pilipinas ay napunta sa ibaba ng 10 sa 81 na bansa sa pag-unawa ng binabasa, agham, at matematika.

Inilabas ng DepEd ang bagong MATATAG K-10 curriculum noong Agosto 11, 2023, matapos ang dalawang-taóng pagsusuri na kasama ang mga opinyon ng mga guro, higher education institutions, pribadong paaralan, at mga eksperto mula sa ibang bansa.

Ang curriculum ay ibinawas ng 70%, na mayroon nang mga kasanayang bumaba mula sa mahigit na 11,000 patungo sa mga 3,600, upang maibigay ang mas maraming pansin sa “mga pangunahing kasanayan para sa mas magandang resulta ng pag-aaral.”

Wika, Pagbasa at Panitikan, Matematika, Makabansa, at Mabuting Asal at Tamang Pag-uugali ay ang limang asignaturang itinuturo sa mga unang antas, mula sa dating pito. Samantalang ang edukasyon sa kapayapaan ay inaalok, na sumasaklaw sa mga isyu tulad ng resolusyon ng alitan, seguridad ng tao, kakayahan ng komunidad, at pagsugpo sa panganib ng kalamidad.

Ang MATATAG ay nagsisikap din na ituro sa mga magaaral ang mga kasanayan ng ika-21 siglo tulad ng digital literacy, kritikal na pag-iisip, di-berbal na komunikasyon, at maingat na pagdedesisyon.

Ang desisyon ng DepEd ay may katuwiran para sa lahat ng mga mag-aaral at guro sa larangan na nagbibigay ng tamang oras para sa kanilang mga may kahulugang aralin at akademikong gawain. Ang curriculum na ito ay naitest na at binigyan ng oras para sa mga Pilipino na masuri ang epekto at kahusayan nito sa ekonomiya sa pangkalahatan.

Dapat tayong magtulungan upang magtagumpay ang lahat. Dahil ang tanging solusyon sa isang malakas at umuunlad na ekonomiya ay ang pagpapalakas ng ating ugnayan sa isang epektibong kurikulum sa edukasyon sa bansa.

Aay matagal nang sumisimbolo ng pagkakaisa, pantay-pantay, at disiplina sa mga mag-aaral. Sila ay nagtataguyod ng damdaming komunidad at tinatanggal ang socioeconomic na pagkakaiba sa pagitan ng mga mag-aaral. Gayunpaman, ang pangyayari kung saan ang mga hindi taga-LBIS na mga mag-aaral ay pumasok at nagdulot ng abala ay nagbibigay ng pangangamba hinggil sa kahusayan ng patakaran sa uniporme sa pagprotekta ng kaligtasan sa paaralan.

Naiintindihan ko ang halaga ng pagsusulong ng pagiging kasama at personal na pagpapahayag ng mga magaaral. Gayunpaman, ang pangangalaga sa kaligtasan ng mga mag-aaral at mga miyembro ng guro ay mahalaga. Ang pagallow sa mga tao na hindi naka-uniporme sa paaralan ay maaaring magdulot ng mga kakulangan, na nagiging mahirapang malaman kung sino ang mga awtorisadong tauhan mula sa posibleng mga intruso.

Ang patakaran ng walang uniporme sa paaralan ay nag-iimply ng potensyal na pagsasakripisyo sa pangangalaga ng ligtas na kapaligiran sa paaralan. Ito ay nagdudulot ng pangamba hinggil sa kakayahan na ma-detect at ma-kontrol ang mga nagiging sanhi ng abala o banta sa loob ng paaralan. Ang pangyayaring ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagtutok sa isang balanse sa pagitan ng kalinangan at seguridad na hakbang sa mga institusyon ng edukasyon.

Bilang mga kasapi ng komunidad ng LBIS, mahalaga na makamit ang isang balanse sa pagitan ng pagpapahalaga sa kahalagahan ng pagkakakilanlan sa pamamagitan ng mga uniporme at ang pangangalaga sa kaligtasan at seguridad ng lahat ng tao sa loob ng paaralan. Habang ang mga uniporme sa paaralan ay nagtataguyod ng damdaming komunidad at pantay-pantay, hindi dapat kalimutan ang mga hakbang sa seguridad. Sa mga salita ni Helen Keller, ‘Mag-isa, maliit ang magagawa natin; magkasama, marami tayong magagawa.’ Makilahok tayo sa diskurso, suriin ang iba’t ibang pananaw, at magtulungan upang mahanap ang isang solusyon na nagpoprotekta sa parehong pagkakakilanlan at seguridad sa loob ng LBIS.”

ANa KABA bahalang gastos Dagdag na bayarin sa serbisyong pampubliko

sulat ni ADEN KIT NAJ V.

ZAMORA

ng pagbubukas ng bagong gusaling paaralan ay nagdadala ng mga kapakinabangan at hamon, lalo na sa usapin ng badyet ng paaralan. Ang pagtutok ng karagdagang pondo para sa mga bayarin sa serbisyong pampubliko, tulad ng mga bayaring utility, ay nagiging isang aspeto na kinakailangan pagtuunan ng sapat na pansin.

“.Sailalimngmgamataasnapangarap,sumusulpotang mgatanikalangmgaproblema”

Nagbibigay ito ng kumpiyansa na maihatid ang mahahalagang serbisyong pang-edukasyon, nagpapalakas ng pangmatagalang pag-unlad, at nagbibigay inspirasyon sa positibong kapaligiran sa pag-aaral. Ang emphasis ay dapat na nasa mga pangmatagalang benepisyo at kagalingan ng mga mag-aaral at guro. Laging sinasabi natin na ito ay isang sitwasyong panalo para sa lahat, di ba?

Ngunit sa likod ng lahat, ang paaralan ay patuloy na nakararanas ng problema sa wiring at tulo ng tubig na nagkakahalaga ng Ph13,500.00 na bagong bayarin sa kuryente mula sa dati ay Ph9,500.00 lamang. Ito ay nagdudulot ng pangamba hinggil sa pagtaas ng bayarin sa kuryente at tubig sa loob ng mahabang panahon dahil sa kapabayaan ng naunang administrasyon.

Ngunit, sa ilalim ng mga magandang pag-asa na ito, nagtatago ang serye ng mga problema. Kalaunan, pagod at malaking gastos lamang ang nagiging resulta, ngunit ito’y ginagawa para mapanatili ang simpleng layunin na magkaruon ng maayos na kalagayan para sa pag-aaral.

Nagsimula ang USB

Builders noong Oktubre 2023, isang linggo matapos ang seremonya ng pagtatag na dinaluhan

Kby EMMANUEL ABRAHAM A. NABO

Ang mga Opisyal ng Probinsya na pinangunahan ni Gov. Unabia at si Dr. Valmores ng Jasaan South District PSDS. Hindi napigilan ang kasiyahan at excitement ng lahat habang ipinapakita ang disenyo at pangitain ng proyekto.

Gayunpaman, nag-aalok ang USB Builders na sagutin ang lahat ng kanilang gastusin sa kuryente bilang karagdagang bahagi ng badyet ng paaralan, ngunit hindi ito na-allocate.

Sa abot ng aking kaalaman, ang mga karagdagang pondo na ito ay hindi direktang idedeposito sa pondo ng paaralan at magtatake ng oras bago ito maging kumpleto. Ano ang nangyayari sa internal na operasyon ng paaralan? Ang isyung ito ay dapat magkaruon ng direktang mula sa Provincial Office kanilang proyekto.

Ang edukasyonal na pagtatangkang ito ay kailangang maging maingat na inihahanda at ipinapaabot upang maging matagumpay.

Ito ay isang isyu na dapat maging bahagi ng kamalayan ng lahat dahil tayo ay isang komunidad sa loob ng institusyon na ito. Upang magkaruon ng kaginhawaan, kinakailangan nating magbuwis at harapin ang mga pagsubok. Sa kalaunan, kapag ito ay natapos, ang proyektong ito ay mananatili sa loob ng maraming taon., kung hindi man ng mas matagal.

PAGPAPATAYO NG SR MALLl

Peligrong Regalo

by DALENE FAYE H. TIMARIO

atulad ng karamihan sa mga paaralan sa lungsod, ang Luz Banzon IS ay ilalagay malapit sa isang shopping mall na agad na magsusulputan ngayong taon na may kasamang mga haka-haka na maaaring ma-divert ang interes ng mga mag-aaral kaysa pumasok sa paaralan, maaaring masumpungan silang naglalakad-lakad habang oras ng klase. Ito rin ay isang palatandaan ng pag-unlad sa komunidad na nakakatanghal ng trabaho, turismo, at paglago sa ekonomiya. Ito ba ay karapat-dapat na isakripisyo ang edukasyon para sa mga mag-aaral?

Ang SR Mall ay nag-aalok ng iba’t ibang mga pampaginhawa na gawain, potensyal na part-time na trabaho, at access sa mga establisyamento na nakakatugon sa pang-akademikong at pampalibang na mga pangangailangan.

Sa kabila nito, may pangamba ang mga estudyante, kasama na ako, sa pagkahumaling na maglaan ng sobrang oras sa mall habang may klase o pagkatapos ng mga klase, na maaaring magbunga ng pagkakaroon ng mas mababang focus sa akademiko at kawalan ng pakikilahok sa mga gawain na may kinalaman sa paaralan. Ang malapit na mga pasyalan, mga opsyon para sa

libangan, at mga tindahan ay maaaring maging dahilan ng paglipat ng mga mag-aaral mula sa mga lecture o pagkakaligtaan ang kanilang mga gawain sa paaralan.

Sa pagkilala sa posibleng mga negatibong aspeto ng isang malapit na mall, naniniwala ako na ang tamang gabay at balanse ay maaaring mabawasan ang negatibong epekto. Ang mga mag-aaral ay kailangang bigyan ng prayoridad ang kanilang pag-aaral at magamit ang oras ng epektibo, at ang pamamahala ng paaralan at mga guro ay may mahalagang papel sa pagtataguyod ng kamalayan.

ng Maintenance at iba pang Gastos sa Operasyon (MOOE) ay ang pangunahing pinagmumulan ng buhay para sa lahat ng pampublikong institusyon dito sa Pilipinas upang suportahan ang mga programang pangedukasyon at makatulong sa pagpapanatili ng ligtas at malusog na kapaligiran sa mga paaralan, tulad ng unang inilabas sa mga alituntunin ng implementasyon na nakasaad sa DepEd Order No. 13, 2016.

Ang malaking pagtaas sa gastusin sa tubig at kuryente ay nagdudulot ng pangamba sa edukasyonal na kalagayan ng Luz Banzon Integrated School. Ang nakakagulat na 35% o PHP 4,500.00 na pagtaas sa buwanang gastusin, na nag-angat ng bayarin mula PHP 9,000.00 patungong nakakatakot na PHP 13,500.00, ay nagdudulot ng nakakabahalang sitwasyon para sa institusyon at ang mga interesadong partido.

Ang matalim na pag-angat sa presyo ng kuryente ay diretsahang nagbabanta sa badyet ng Maintenance at iba pang Gastos sa Operasyon (MOOE), na mahalaga sa pagtugon sa iba’t ibang pangangailangan ng mga mag-aaral, guro, at imprastruktura ng paaralan. Ang ganitong malaking pagtaas ng gastos ay nagbubunga ng panganib sa mga pangunahing yaman na kinakailangan para sa isang angkop na kapaligiran sa pag-aaral.

Ang mamahaling gastusin ay nagmumula sa lumang imprastruktura ng paaralan na nangangailangan ng pag-aayos. Ang mga tumutulo na mga tubo mula sa pangunahing pinagkukunan at ang mga depektibong kabling ng kuryente ay nagpapabigat sa konsumo, na nagreresulta sa hindi ma-sustenableng pagtaas ng presyo ng utility.

Kinakailangan ang agarang aksyon upang maiwasan ang darating na kalamidad na ito. Ang mabilisang pag-aayos at pagtatayo ng tumutulo na mga linya ng tubig at depektibong koneksiyon ng kuryente ay mahahalagang hakbang para maibsan ang lumalaking bayarin sa utility. Ang mga ahensiyang pampamahalaan, lokal na pamahalaan, at mga interesadong partido ay dapat magsanib-puwersa upang magbigay ng mga resources at kasanayan para malunasan ang mga kakulangan sa imprastruktura na ito.

Ang sitwasyon ay nangangailangan ng isang koordinadong pagsisikap upang protektahan ang integridad ng edukasyon. Ang pangangalakal para sa karagdagang pondo at tamang aksyon sa pag-aayos ng imprastruktura ay mahalaga. Ang edukasyon ng ating mga anak ay hindi dapat mabawasan dahil sa mga problema na maaaring maiwasan kung may sapat na resources.

Sa aking pangarap bilang isang komunidad, kinakailangan nating magsanib-puwersa at ipaglaban ang agarang aksyon. Nasa panganib ang kinabukasan ng ating mga mag-aaral, pati na rin ang integridad ng edukasyon. Lahat ng mga sangkot ay dapat magbigayprioridad sa mga solusyon sa mga hamon sa imprastruktura na ito upang magkaruon ng kapaligiran na angkop sa pag-aaral at paglago sa Luz Banzon Integrated School.

Ang edukasyon ay ang pundasyon ng lipunan, na nagpapahayag sa mga isipan at naglalakbay sa progreso ng isang bansa. Ang pagtalaga kay Bise Presidente “Inday” Sarah Duterte bilang Kalihim ng Edukasyon ay nagtatag ng isang makasaysayang yugto sa kasaysayan ng edukasyon. Ang paglulunsad ng MATATAG na Kurikulum ay nagrerepresenta ng isang malaking paglaya mula sa tradisyonal na paraan ng pagtuturo, na nag-aalok ng isang makabuluhang paglalakbay tungo sa mas dinamiko at nag-aadaptang kapaligiran sa edukasyon.

Sa pinakapundasyon nito, ang MATATAG na Kurikulum ay naglalarawan ng isang pangarap para sa pagbabago sa edukasyon. Ang term na ito ay sumasalamin sa kanyang kahulugan: modernisado, accessible, teknolohiya-driven, at handa sa pandaigdigang antas. Ipinakikita nito ang isang kurikulum na hindi lamang nagtuturo kundi nagbibigay din ng mahahalagang kasanayan na kinakailangan para sa tagumpay sa isang palaging nagbabagong mundo.

Bagamat may mga nagdududa sa pagbabago, buo ang suporta ko sa MATATAG na Kurikulum. Ang approach nito ay nagrerepresenta ng paglipat mula sa luma at di-inaasahang paraan ng pagsasanay tungo sa kritikal na pag-iisip, pagsosolba ng problema, at praktikal na aplikasyon ng kaalaman. Bilang isang mag-aaral, naniniwala ako na ang paglipat na ito ay mahalaga para sa ating kakayahan na mag-navigate sa mga kumplikadong bahagi ng modernong mundo.

“..ang Matatag Kurikulum ay naglalarawan ng isang pangarap para sa pagbabago sa edukasyon..”

Ang pundasyon ng MATATAG na Kurikulum ay makabago. Ang modernisasyon ay nagtutulak ng innovasyon sa paraan ng pagtuturo, na nagreresulta sa isang dinamikong kapaligiran sa pag-aaral. Ang accessibilidad ay sumasagot sa iba’t ibang pangangailangan ng mga mag-aaral, na nag-eencourage ng inclusivity at pantay-pantay na edukasyon para sa lahat. Ang integrasyon ng teknolohiya ay gumagamit ng kapangyarihan ng mga digital na kasangkapan upang mapabuti ang mga karanasan sa pag-aaral, habang ang pagbibigay-diin sa kakayahan ng pangglobong koneksyon ay nagpo-promote ng isang mentalidad na handa para sa isang pandaigdigang kapaligiran.

Ang pagpapakilala ng MATATAG na Kurikulum ay hindi lamang isang reporma; ito ay isang tawag sa aksyon. Ipinahahayag nito ang pangangailangan para sa mga guro, mambabatas, mga magulang, at mga mag-aaral na samahan ang pagbabago. Inuudyok nito tayo na aktibong makisangkot sa pagbuo ng isang hinaharap kung saan ang edukasyon ay lumalabas sa loob ng silid-aralan upang ihanda ang bawat isa para sa mga hamon at posibilidad na naghihintay sa kanila.

Sa ating pagsisimula sa makabagong yugtong ito, magtulungan tayo upang sundan ang mga prinsipyo ng MATATAG na Kurikulum. Suportahan natin ang pagpapatupad nito, makilahok sa konstruktibong diskurso, at magkaisa para sa tagumpay nito. Hindi ito lamang tungkol sa isang bagong kurikulum; ito ay patungkol sa pag-angat ng isang henerasyon na handang mamuno, lumikha, at magtagumpay sa isang mabilis na nagbabagong mundo. Tanggapin natin ang hamon ng pagbabago dulot ng MATATAG na Kurikulum, sapagkat sa paggawa nito, “tayo’y nagtatanim ng mga binhi para sa isang mas maliwanag at mas madaling ma-angkop na hinaharap.

sa Kto12 Program Implementation noong Setyembre 2023

50%dissatisfied

39%satisfied

mula sa: SOCIAL WEATHER STATIONS (SWS)

Liham sa Editor

sa EDITOR

Patakaran sa Paggamit ng Identification Cards para sa lahat ng mga hindi kasapi ng paaralan

Itinutulak ng administrasyon ang aksyon tungkol sa pagsusuot ng Identification Card sa paaralan, lalo na sa mga opisyal na naka-enroll sa SY na ito. Mabisa, ang tuntunin ay nasunod at sinunod din ng mga mag-aaral at guro. Ito ay para sagutin ang kamakailang insidente hinggil sa kaguluhang dala ng taong tagalabas na nagresulta sa pagkakasugat ng mag-aaral sa paaralan dahil sa suntukan. Nakakaalarma ang aksyon kung isasaalang-alang ng mga tauhan ng tarangkahan ng paaralan na walang ideya kung sino ang papasok at lalabas paminsan-minsan.

Ngunit isang bagay ang nakaagaw ng atensyon ng ilang magulang nang hindi pinayagang makapasok ang kanilang mga anak dahil sa hindi pagsusuot ng kanilang mga ID sa ilang kadahilanan. Ang isyung ito ay dapat lutasin sa pamamagitan ng banayad na pagdampi ng mga pasaway dahil may mga bagay na hindi natin kayang hawakan, at ito ay makokompromiso lamang ang kaligtasan ng mga mag-aaral kapag hindi sila nakapasok sa paaralan. Sana marinig ko ang iyong mga damdamin. Salamat sa pakikinig sa aming boses.

9% undecided 2% noknowledge Operasyon Baklas, anong ‘say’ mo?

“..mas maaliwalas pala ang pakiramdam kapag walang nakapikit-pikit sa dingdin, mas makaka-focus nga ang mga bata dahil walang masyadong sagabal sa kanilang atensyon. ”

“..maganda naman sana yung mayroong nakikita ang mga bata kahit papano, kahit naman pikit-pikit lang yan, bumabasa din naman sila Yung iba nga sa mga dingding na nakadikit at bumabasa, nakakatuwa namn sila minsan tingnan..”

“..aynamaaaringmakadistraktaang mgasilid-aralannamaysobrang dekorasyonatmagsanhinghindi pagtuonngmgamag-aaralsamga akademikongmateryales,..”

PISA -pisaan sa marka aking

ni DEANNA CHLOE E. PADRELANAN

Ang kamakailang pagsapubliko ng mga resulta ng PISA (Program for International Student Assessment) ay nagdulot ng muling pag-aalala hinggil sa katayuan ng edukasyon ng Pilipinas sa pandaigdigang antas. Ang mga resulta ay nakakabahala, na nagpapakita ng isang alalahanin: ang bansa ay lima hanggang anim na taon ang hinahabol sa pangkalahatang pagganap sa pagbasa, matematika, at agham sa gitna ng 81 na lumahok na bansa. Bilang isang aktibong tagamasid, malinaw na kinakailangan ang isang masusing pagsusuri ng sistema ng edukasyon. Ang mga resulta ng PISA ay nagpapakita ng isang malungkot na pagpapatuloy sa pakikibaka ng Pilipinas sa larangan ng edukasyon. Ang ranggo ng bansa na ikaanim mula sa huli sa pagbasa at matematika, at ikatlo mula sa huli sa agham, ay nagpapakita ng patuloy na mababang pagganap mula noong unang sumali ito sa pagsusuri noong 2018. Bagaman mayroong maliit na pag-angat ng mga marka sa matematika at pagbasa mula 2018 hanggang 2022, ang mga pag-usbong na ito ay hindi makabuluhan sa estadistika, na nagpapakita ng lawak ng mga umiiral na isyu sa edukasyon.

...itoaynangangailangan ngisangnakakatutokna pagsusumikapupangtiyakin angpatasnaaccesssamga mapagkukunanatpahigpitin ang mga programa para sa pagsasanayngmgaguro...”

Sa pagtingin sa mga numero na ipinakita sa website na https://www.oecd.org/pisa/, bagaman may bahagyang pagtaas ang average na marka sa matematika at pagbasa, ang pag-angat mula 353 hanggang 355 sa matematika at 340 hanggang 347 sa pagbasa ay hindi nakapagtapos ng malaking kahinaan. Sa agham, ang maliit na pagbaba mula 356 hanggang 357 ay nagbigay-diin sa umiiral na mga hindi pagkakapantay-pantay. Ang mga markang ito, bagaman may maliit na pag-usbong, ay nananatiling mas mababa kaysa sa OECD average, na nagpapakita ng seryosong hindi pagkakapantay-pantay sa pagganap.

ANGKOP SA PAGTUTURO

Sa pagmumuni-muni sa nakababahalang ito, malinaw na maraming alalahanin ang nagpapakita ng mabagal na pag-unlad ng sistema

ng edukasyon ng bansa. Isa sa mga alalahanin ay ang pangangailangan para sa isang kumpletong pagbabago sa mga pamamaraang pagsasanay. Ang dominante at traditional na paraan ay maaaring mabigo sa maayos na pakikipag-ugnayan sa mga mag-aaral, na nagreresulta sa isang superyapak na pang-unawa ng mahahalagang paksa. Mahalaga ang paggamit ng mga interaktibo at mabilisang paraan ng pagtuturo na angkop sa iba’t ibang uri na mag-aaral sa kanilang pag-aaral.

Bukod dito, ang sistemikong hindi pagkakapantay-pantay sa alokasyon ng mga mapagkukunan at access sa dekalidad na edukasyon sa iba’t ibang lugar ay nagdudulot ng malaking hamon. Ang mga komunidad sa rural at naiiwan sa gilid ng lipunan ay madalas na nagaalitang kulang sa mga pasilidad ng edukasyon at kakulangan sa mga kwalipikadong guro, na lalo pang nagpapalala sa hindi pagkakapantaypantay. Ang pagsugpo sa ito ay nangangailangan ng koordinadong pagsisikap upang tiyakin ang pantay-pantay na access sa mga mapagkukunan at pagpapalakas ng mga programa para sa pagsasanay ng mga guro.

HAKBANG SA PAGBABAGO

Mahalaga ang pagsusulong ng isang pagbabago sa paradigm na nagtataguyod ng kritikal na pag-iisip, pagsusuri ng problema, at innovasyon sa mga mag-aaral. Ang simpleng pagsasanay ng gawaing pampamana ay dapat nang mapalitan ng pagpapaunlad ng kritikal na pag-iisip at kreatibidad. Ang pag-integrate ng mga karanasan sa pagaaral, interdisiplinaryong pamamaraan, at mga ekstrakurikular na gawain ay makakatulong sa pangkalahatang pag-unlad ng mga mag-aaral.

Sa aking palagay, ang Kagawaran ng Edukasyon ay dapat magsulong ng malawakang repormang estratehiya. Ang pagsusuri sa istrakturang kurikulum, pagtaas ng alokasyon ng mapagkukunan, pagsuporta sa mga guro, at pagbibigay diin sa kasanayan sa kritikal na pagay mahahalagang hakbang tungo malakas na pundasyon ng edukasyon.

Ang mga resulta ng PISA ay isang maagang paalala, na nagbibigay-diin sa pangangailangan para sa magkakatuwang pagsisikap upang tugunan ang mga sistemikong isyu na nagbabalot sa edukasyon ng Pilipinas. Dumating na ang oras para sa isang samasamang pagtatalaga sa pagbabago ng mga prayoridad sa edukasyon at tiyakin na bawat mag-aaral na Pilipino ay may pagkakataon na magtagumpay sa isang pandaigdigang kompetitibong kapaligiran.

by DEANNA CHLOE E. PADRELANAN

Ang patuloy na diskusyon hinggil sa patakaran ng “Walang Umiiral na Uniporme sa Paaralan,” na ipinatupad ng Kagawaran ng Edukasyon sa pamamagitan ng DO 65, S. 2010, ay patuloy na nagaganap sa Luz Banzon Integrated School. Bagaman ang direktiba ay nagbibigay daan para sa pagpapasya ng mga estudyante na hindi magsuot ng uniporme upang maibsan ang mga suliranin sa pinansiyal, ang mga kaganapan kamakailan lang ay nagpapakita ng mga potensiyal na hindi kanais-nais na epekto ng nasabing patakaran.

Ang kakulangan ng isang kinikilalang uniporme ay nagdudulot ng kalituhan at mga pagkakamaling pangkakilanlan, tulad ng nangyari noong Nobyembre 2023. Ipinakikita nito ang pangangailangan na suriin ang patakaran upang makamtan ang isang maayos na balanse sa pagitan ng kinakailangang gastos at ang pangangailangan na mapanatili ang ligtas at maayos na kapaligiran sa edukasyon.

Sa kabatiran ng mga pangyayari, lantad ang mahalaga na papel ng malinaw na dress code para sa mga magulang, guro, bisita, at estudyante sa kanilang pagpasok sa paaralan. Ang pagsusumikap na maipatupad ang isang akmang dress code ay naglalayong hindi lamang palakasin ang kamalayan ng bawat isa at ang kanilang dignidad kundi pati na rin ang pagbuo ng ligtas na atmospera sa loob ng paaralan. Ito ay nag-aambag sa mas mabilis na pagkakakilanlan, pagsusugpo ng mga distraksyon mula sa labas, at pagpapahayag ng propesyonal na kalakaran. Ang paghahanap ng tamang balanse sa pagitan ng indibidwal na ekspresyon at ang pangkalahatang identidad ng komunidad sa pamamagitan ng isang maayos at tiyak na dress ay may malaking kahalagahan sa pagbuo ng positibong at ligtas na kapaligiran sa edukasyon sa Luz Banzon

OPISYAL NA PAHAYAGAN NG LUZ BANZON INTEGRATED SCHOOL JASAAN

NAKATAGONG

KORONA

ni BRENT RAULLY A. OLACO

Sa maingay na mga pasilyo ng Luz Banzon Integrated School, kung saan ang mga pangarap ay sumusulpot sa kabila ng mga hamon, nakatira ang isang batang estudyante sa ika-apat na baitang, si Sarah—isang ilaw ng matatag na pagtibay at di-mabilang na determinasyon. Ang kanyang kuwento ng matibay na tapang at paghahanap ng edukasyon, bumubuo ng larawan ng kahinhinan sa gitna ng kahirapan, na naglalarawan ng kahalagahan ng banal na pakikipaglaban para sa dangal laban sa kahirapan.

“..ang ideya ng pagkain ng “bakbak” o palaka ay upang matugunan ang mag-kahalong gutom na aming nararamdam..…”

Sa murang edad na sampung taon, ipinakita ni Sarah ang kanyang matibay na determinasyon, patuloy na naglakbay sa kanyang masidhing pagnanasa na mag-aral kahit na ang mga hadlang ng kahirapan ay nagbibigkis sa kanyang paligid. Ang paghahanap ni Sarah ng kaalaman ay nagliliwanag bilang isang bantayog sa kanyang mapusok na diwa sa isang tahanang nababalot ng kahirapan, itinataguyod ng kanyang solong ama dahil sa pagkakahiwalay dulot ng mga suliranin sa ekonomiya.

Kasama ang kanyang kaparehong kambal, inilalaan ni Sarah ang kanyang oras pagkatapos ng paaralan sa paggawa ng trabaho sa bahay ng kanilang kapitbahay, umaasa na makakuha ng maliit na kita para sa kanilang pamilya. Ang kababaang kita ay kadalasang napupunta sa kanilang maliit na ‘baon,’ nagpapalakas sa kanilang pangako na magpatuloy sa pag-aaral.

Ang pamilya ni Sarah, na walang safety net mula sa government 4Ps, ay humaharap sa mga hamon ng buhay nang may kakaibang determinasyon, kadalasang umaasa sa mga hindi kapani-paniwala upang malunasan ang kanilang gutom. Ang konsepto ng pagkain ng palaka o “bak-bak o baki” para sa pangangailangan ay naging isang nakakagambalang talinghaga para sa lalim ng kanilang mga pagsubok, kung saan ang kahusayan ay umaatungal sa panghihina.

Gayunpaman, hindi napapawi ng mga pagsubok ang apoy sa loob ni Sarah. Ang kanyang simple at mababang-loob na pag-uugali sa silid-aralan ay

nagtatago ng malalim na pagnanasa na nagpapamalas ng kanyang dedikasyon, kumikita ng paghanga mula sa kapwa mag-aaral at guro. Ang kanyang patuloy na pagtatangkang makamit ang kahusayan sa akademya ay naglilingkod na inspirasyon sa kanyang paligid.

Sa kabila ng kakulangan sa materyal na yaman, ang lakas ng karakter ni Sarah at ang hindi naglalahoang determinasyon ay nagbibigay sa kanya ng palayaw na “Sarah ang munting Prinsesa na walang korona” — ang maliit na prinsesa na walang puting korona. Ang kanyang kwento, tulad ng isang makulay na tapistrya na binubuo ng mga sinulid ng pagtitiis at pagtatibay, ay naglalaman ng isang walang hanggang mensahe ng pag-asa.

Ang kwento ni Sarah ay naglalakbay sa mga pasilyo ng Luz Banzon Integrated School, naglilingkod bilang isang pabula ng matibay na dedikasyon, isang malakas na tawag para sa pakikipagdamayan, at isang pag-alala sa walang hanggang potensyal na umiiral sa puso ng mga taong naghahanap ng mas magandang hinaharap. Hindi siya biktima ng kanyang kalagayan, kundi isang pinagmumulan ng inspirasyon — isang hindi kilalang bayani na nagbubukas ng daan para sa mas magandang bukas.

Umusbong na negosTUYO!

Ang pagpasok sa negosyo ay isang misteriyosong puhunan. Maaring umunlad at maging matagumpay, ngunit maaari rin itong sumama ang takbo. Ang iyong determinasyon at masigasig ang nagpapatunay na ito ay mga pangunahing sangkap para sa tagumpay ng isang kumpanya. Sa bayan ng Luz Bazon sa Jasaan, isang maliit na grupo ng mga negosyante ang nagtangkang sumugal sa pagnenegosyo ng bulad o tuyong isda – isang pangkaraniwang at tradisyunal na ulam sa Pilipinas na karaniwang kaakibat ng pritong itlog at hinati-hating kamatis; para sa iba, ito’y iniuulam sa halos lahat ng putahe, at tila’y langit ang lasa kapag maayos na niluto

Noong 2023, limang nagtitinda lang ng “Bulad” ang nagsimulang magbenta malapit sa kalsada malapit sa paaralan. Ito ang nag-udyok sa kanila na huwag sayangin ang sobrang isdang kanilang nakuha noong panahong iyon. Ang tanging paraan upang mapanatili ang kalidad ng isda ay ang pagpapatuyo, at sa pagkakalagay nito malapit sa kalsada, naniniwala sila na mabebenta ito sa mga dumadaang tao.

Si Kevin, isang alumni ng Luz Bazon IS, ay isa sa mga nagtitinda; tahimik lang ang lugar noon, kaya’t kailangan niyang mangumbinsi ng kanyang kapatid na magbenta ito sa mga guro at magulang sa paaralan upang magtagumpay.

Sa gitna ng mga bulong ng kahirapan, ang kwento ni Sarah ay umaawit bilang isang matagumpay na simponiya — isang oda sa dimatalo-talunang diwa ng tao, kung saan ang dignidad ay laging umaatungal sa kahirapan at ang mga pangarap ay mas nagliliyab kaysa sa pinakamadilim na gabi. Ang kanyang kwento ay nagpapakita ng kahulugan ng isang makalangit na pakikibaka — isang landas kung saan ang pag-asa ay laging nagtatangkang sumulpot, lumalampas sa mga hangganan ng kahirapan at kagipitan.

Sa simula, naalala ni Kevin ang mga oras na inilaan niya sa pagpapabuti ng kanyang mga recipe at pagsusubok ng iba’t ibang lasa upang makabuo ng sariling identidad para sa kanyang mga dried fish na produkto. Ang kanyang pagtutok sa kalidad at kasiyahan ng customer ang nagsilbing pundasyon ng kanyang negosyo. Sa maikli lamang na panahon, kumalat ang balita at tumaas ang demand para sa dried fish ni Kevin.

Sa paglago ng kanyang negosyo, pinalawak ni Kevin ang kanyang operasyon, lumipat mula sa isang maliit na tindahan sa tabi ng kalsada tungo sa isang kaakit-akit na maliit na tindahan na may makulay na banderitas at imbitador na mga signage. Ang dating solong pagsusumikap ay ngayon ay may kasamang maliit na koponan ng dedikadong indibidwal, na nagbibigay ng trabaho sa mga lokal at nag-aambag sa ekonomikong pagunlad ng komunidad.

Sa kasalukuyan, ang dried fish business ni Kevin ay nagiging simbolo ng lakas ng passion at perseverance. Ang nagsimula bilang simpleng pagsusumikap malapit sa isang paaralan ay nagbukas ng pintuan patungo sa isang iniingatang lokal na institusyon, na kinikilala at iniingatan ng mga mag-aaral, pamilya, at mga tagahanga ng pagkain. Ang kwento ni Kevin ay naglilingkod bilang paalala na ang tagumpay ay maaaring umusbong mula sa pinakakakaibang mga dako, at sa tamang halong determinasyon at innovasyon, ang mga pangarap ay maaaring abutin ang mga bagong mataas.

ni QUEEN MARY DRYNYL SILUBRICO

LATHALAIN

Lasap sa pangarap

ni BRENT RAULLY A. OLACO

Sa kasulukuyan at kasiglahan ng kantina ng Luz Banzon Integrated School, kilalanin si Elenita Villamero, 45, isang babaeng balo na may tatlong anak, at si Josefa Villamero, 37, na hiwalay sa asawa, parehong hinaharap ang paglalakbay sa buhay bilang mga inang nag-iisa. Sa kanilang makabagong sayaw sa paligid ng mainit na kaldero at sisiklab na kawali, hindi lang sila nagluluto ng masarap na pagkain kundi nagbibigay rin ng landas patungo sa isang mas magandang hinaharap para sa kanilang mga pamilya.

Si Elenita, na may mga kamay na naranasan na ang iba’t ibang pagsubok ng buhay at may puso na laging matatag sa harap ng mga hamon, ay nagbabahagi na ang pagmamaneho ng kantina ang kanyang pangunahing kabuhayan. Hindi ito lamang simpleng pagnenegosyo ng pagkain; ito’y isang misyon na naglalayong buhayin ang mga pangarap. Ang mga pangarap na kaugnay sa Luz Banzon Integrated School, kung saan nag-aaral ang tatlong anak ni Elenita at dalawang anak ni Josefa.

Naninirahan sa iisang bubong, sina Elenita at Josefa, na hindi lang magkapatid sa dugo kundi kasama rin sa mga masalimuot na

May benefit sa tag-init

TUNACAO

ni KELLY ELLEN T.

Kapag ang serye ng mainit na panahon ay sumiklab sa ating bansa, ang karamihan ng tao ay nagiging alarma at kahit na nadudulas dahil sa matindiang init na nagmumula sa kanilang paligid. May mga nag-aakalang tataas ang bayarin sa utility, kakulangan sa tubig, at posibleng pagtaas ng presyo ng ilang kalakal.

Ayon sa National Oceanic and Atmospheric Administration (NOOA), ang phenomena ng El Nino ay magdudulot ng matinding init mula Agosto 2023 hanggang unang quarter ng 2024. Ang mga matindiang heat wave na ito ay nagdulot ng pagkatuyo ng mga ilog at lawa, na nag-aapekto sa buhay ng mga taong umaasa sa mga ganitong uri ng kapaligiran. Sa Luz Banzon, Jasaan, sa tabi ng kalsada malapit sa paaralan, masusing namumulat tayo sa pag-usbong ng industriya ng tuyong isda. Ang karamihan sa mga tindahan na ito ay pinapatakbo ng mga magulang ng mga mag-aaral sa Luz Banzon Integrated School.

Ang dami ng isda ay hindi maikakaila dahil ang lugar na ito ay malapit sa baybayin, at ang pangingisda ay ang pangunahing pinagkukunan ng kita. Ang mga tao mula sa iba’t ibang bayan o kahit mga nagdadaan lamang ay nagiging interesado na bumisita para bumili ng natatanging tuyong isda na may iba’t ibang klase, mula sa pinakamaliit hanggang sa pinakamalaki.

Si Mrs. Natividad, isa sa mga nagtitinda, ay nag-aalok ng iba’t ibang uri ng tuyong isda, at isa sa pinakapaborito ay ang “burot,” isang maliit at lapad na isdang madalas na kulay-abo. Ang kanilang presyo ay hindi base sa laki kundi sa kakaibahan. Ranging ito mula Ph250.00 hanggang Ph550.00 kada kilo, at karamihan sa kanilang mga mataas na halagang tuyong isda ay naka-wrap para mapanatili ang kalidad at maprotektahan laban sa mga insekto at pesteng nakakasira.

hakbang ng buhay, ay nag-alsa kamay sa hamon ng negosyo. “Halos limang taon na kaming naglilingkod sa kantinang ito. Hindi ito lamang trabaho; ito’y pangako sa mga pangarap ng aming mga anak,” pahayag ni Josefa, habang ang kanyang mga kamay ay nagtataglay ng kasanayan na bumubuo ng isa pang remarlable na obra maestra sa pagluluto. Ang kanilang linggo ay nagtatampok ng patunay sa pag-usbong ng kanilang pagmamahal sa sining ng pagluluto – isang kahanga-hangang 15,000 piso, isang tagumpay na pinagsikapan gamit ang kaldero, kawali, at isang himig ng pag-asa. Subalit, lumampas ang kwento nila sa personal na mga tagumpay. Araw-araw, ang 20 piso mula sa kanilang kita ay umiikot sa “Sukay” ng pondong paaralan, isang ambag na umaagos sa mas malaking pamayanan ng mga mag-aaral. Ito ay hindi lamang tungkol sa pangangalaga sa katawan kundi pati na rin sa pag-ambag sa mga layunin ng edukasyon ng mga mag-aaral.

Ang mga nilikhang lutuin, higit sa pagbibigay aliw sa gutom ng mga mag-aaral, ay naging

sining, isang komunyon na nagbubuklod sa buong paaralan. Ang mga bunga ng kanilang mga pagsusumikap ay hindi lang pangpinansiyal na tulong sa pondong paaralan kundi isang inspirasyon para sa mga kabataang nagmamasid ng kahusayan sa gitna ng kanilang landas.

Ang sisiklab ng kawali ay naging isang awit ng kasayahan, na kumakalat sa mga pasilyo ng Luz Banzon Integrated School. Sila si Elenita at Josefa, ang mga alagad ng sining sa kusina, hindi lang nagluluto ng pagkain kundi nagtatanghal din ng patunay sa di-mabilang na diwa ng mga ina, negosyante, at mga nangangarap.

Sa labas ng kusina ng paaralan, kung saan niluluto ang mga pangarap, patuloy ang kanilang kahanga-hangang lutuing symphony – isang saliw ng pag-ibig, pagtitiyaga, at ang sisiklab ng mga kawali na nagbubuo ng masaganang kinabukasan para sa kanilang mga anak sa Luz Banzon Integrated School.

BLESSINGS UNDER HEAT.

“..angpinakamahusaynabagay kapagsobranginitaymaaaritayong mag-producengmasmaraming tuyongisdaupangibenta.” -Gng.Natividad”

Ang kanilang karaniwang kita kada linggo ay nagbabago depende sa araw; halimbawa, ang Biyernes at Sabado ay itinuturing na mga araw ng masigla sa benta, na may lingguhang kita na umaabot sa Ph8,000.00-Ph11,000.00 kung hindi pa tagulan.

Tila ang Lokal na Pamahalaan ng Jasaan ay nagpapakita ng suporta sa pag-unlad ng industriya ng tuyong isda sa Luz Banzon sa pamamagitan ng pagbibigay sa kanila ng maayos at malinis na pamilihan na may mga kubeta at payong para sa kaginhawahan ng mga nagtitinda at ng kanilang mga customer.

Mrs. Natividad with the buyer carefully select prefered dried fish for home commodities in Luz Banzon Market.

Tayshaun Ray E. Calahat

Mrs. Natividad with the buyer carefully select prefered dried fish for home

LATHALAIN

Philippine Sailfin Lizard

sulat

Sa isang maliit na barangay, Solana, Jasaan, Misamis Oriental, isang kapansin pansin na pagsisikap sa pangangalaga ang umunlad, na naging spotlight sa endimic Sailfin Lizard. Kilala sa mga natatanging katangian, kabilang ang mga patag na daliri ng paa para sa tubig na tumatakbo, ipinagmamalaki ng oviparous lizard na ito ang isang kaakit akit na presensya sa mga tropikal na kagubatan ng Pilipinas.

Kapansin pansin, ang Solana, Jasaan ay naging santuwaryo para sa mahigit 80 matured majestic creatures na ito mula noong 2002 at kinilala ng turismo ng lalawigan bilang isa sa mga tourist attraction ng buong Misamis orienta, salamat sa dedikadong pagsisikap nina Rodolfo at Alma Dael, isang mag asawang mapagmahal sa kalikasan mula sa Barangay Solana.

“Nabtanyan namo nga naa ni nga klase nga mga mananap sa likod sa among tugkaran kung diin adunay dako ngasapa. Ug sugod ni adto amo kini gihimo nga usa sa among responsibilidad since kami adunay hilig sa mga mananap ug amo kini gibahugan. Wala namo damha nga kini mo daghan ug nahimong usa ka attraction sa among lungsod, ug amo kini gipadayon hangtod karon.” said Rodolfo and Alma Dael.

Gayunpaman, sa gitna ng tagumpay ng mga pagsisikap sa pangangalaga para sa nanganganib na Philippine Sailfin Lizard sa Solana, Jasaan, isang nakaambang banta ang lumitaw na nanganganib sa maselang balanse na nakamit sa paglipas ng mga taon. Ang mga kamakailang pag unlad ay nagpapahiwatig na ang pagkakaroon ng isang bagong kumpanya, ang CSC, malapit sa tirahan ng endemic sailfin lizard ay nagbunsod ng mga alalahanin sa loob ng komunidad.

Habang ang kumpanya ay nagtatatag ng sarili sa paligid, ang komunidad ay nagpapatunay na ang pagkakaroon ng mga Sailfin Lizards ay malinaw na lumala. Ngayon, ang endemic sailfin lizard, na minsan ay umuunlad sa ilalim ng mga proteksiyon na pakpak ng mga inisyatibo sa konserbasyon, ay nahaharap sa isang mabagal na pagbaba ng bilang ayon sa pagmamasid ng komunidad.

Ang kapuri-puri na pagsisikap nina Rodolfo at Alma Dael, na sumasaklaw sa mahigit 24 na taon, ay nahaharap ngayon sa panibagong hamon habang ang komunidad ay nagbubunga ng mga potensyal na kahihinatnan ng industriyalisasyon sa mahihinang ecosystem na sumusuporta sa mga natatanging nilalang na ito. Ang kaibahan ng tagumpay sa konserbasyon at banta sa kapaligiran ay nagtataas ng mga kritikal na katanungan tungkol sa maselan na magkakasamang buhay ng kalikasan at industriya.

Tulad ng sinabi ng Municipal Tourism Head Mercado, nagiging imperative para sa mga lokal na awtoridad at sa mas malawak na komunidad upang matugunan ang isyung ito nang sama sama. Ang pinaka diwa ng Solana, Jasaan bilang santuwaryo para sa mga Sailfin Lizards, ay nahaharap ngayon sa isang mahalagang pagsubok ng katatagan laban sa mga panghihimasok ng pag unlad ng lunsod.

Ito ay isang matinding paalala na, habang ipinagdiriwang natin ang mga milestone ng konserbasyon, ang kahinaan ng kalikasan ay humihingi ng walang patid na pagpupuyat sa harap ng mga umuusbong na hamon.

Ang kapalaran ng Sailfin Lizards ay nakasabit sa balanse, na hinihimok sa amin na maingat na tread habang nag navigate kami sa masalimuot na sayaw sa pagitan ng pag unlad at pagpapanatili ng kapaligiran.

80 species sa taong 2002

49 species sa taong 2023

ni KELLY ELLEN T. TUNACAO

Ang nakatagong hiyas ni Jasaan ay naghahahabi kagandahan—Sagpulon Falls, isang patunay sa mapagpigil na kalooban ng lokal na komunidad.

Higit pa sa umuunlad na biodiversity at kaakit akit na Sagpulon Falls ay nakatayo bilang isang buhay na obra maestra, logro. Ang kahanga hangang tubig ng aquamarine at maringal ng kaligtasan ng buhay at muling pagkabuhay, isang tanglaw pinsalang dulot ng bagyong Pablo noong 2012. Ang Sagpulon Falls ay higit pa sa likas na kamangha-manghang na diwa ng mga taga Jasaang. Kasunod ng mapaminsalang sama, na nagbago sa lugar na nakapalibot sa Sagpulon Falls dating tahimik na saksi sa pagkawasak ay patunay na ngayon magpapanumbalik ng kalikasan.

Paglalakbay sa Sagpulon Falls para sa isang nakalulubog lamang ng isang bato itapon ang layo mula sa puso ng Jasaan. ay nag aanyaya sa mga adventurer na galugarin at kunin kagandahan ng kalikasan. Plunge sa malamig na tubig, tumayo ang katahimikan ng oasis na ito rejuvenate ang iyong mga Habang nagsasaya ka sa kaakit akit ng Sagpulon Falls, isang pribilehiyo kundi isang responsibilidad. Ang falls ay bilang nababanat na maaaring ito ay, ay umaasa sa aming Hayaan ang Sagpulon Falls na magbigay ng inspirasyon sa ng ilang natitirang mga kababalaghan ng ating planeta, maaaring bask sa kagandahan na mapalad nating masaksihan

JAgutayan

ni QUEEN MARY DRYNYL SILUBRICO

Ang Sagpulon Falls ay hindi lamang isang destinasyon; kalikasan na pagtagumpayan ang paghihirap. Habang ginagalugad ito sa Jasaan, hayaan ang kuwento nito na umalingawngaw protektahan, at ipagdiwang ang mga kababalaghan na biyaya Sagpulon Falls ay hindi lamang isang lugar; Ito ay isang buhay kagandahan ng ating planeta.

White

asaan, Misamis Oriental — Matagumpay itong itinuturing nahulog sa pusod ng asul na tubig ng Misamis Oriental, bilang isang kaharian ng buhay-alat at paboritong ang di-mababaw na ganda ng kalikasan.

Ang hugis-crescent na isalng ito, na nakatayo lamang ng 30 minuto mula sa baybayin ng mainland Jasaan, ay isang testamento sa pagkamasining ng kalikasan, na nakakaakit sa parehong mga lokal at turista sa kanyang kahanga hangang coral reef at ang kaakit akit ng pinong puting buhangin nito, na lokal na kilala bilang “Magical Sand.”

Sa paglipas ng mga taon, nakilala ang Agutayan Island sa maunlad na tirahan nito sa dagat, na may mga bihirang species tulad ng maringal na sinag ng agila, graceful surgeonfish, at maging ang magiliw na higante—ang whale shark.

Ayon sa mga lokal, ang mga sightings na ito ay hudyat ng kalusugan at sigla ng Agutayan reef, na muling nagpapatibay sa katayuan nito bilang isang untouched marine sanctuary na patuloy na umuunlad.

Isang kapansin pansin na katangian ng Agutayan Island ang namamalagi sa ilalim ng tila simpleng buhangin nito. Ayon sa isang pag-aaral na isinagawa ng Xavier UniversityAteneo de Cagayan, ang mga pinong butil na bumubuo sa isla ay pangunahing mga coral remnants mula sa nakapaligid na tubig. Ang natural na komposisyon na ito ay nagdaragdag ng dagdag na layer ng kahalagahan sa pang akit ng

GANDA NG JASAAN

FB PAGE: Jasaan Municipal Tourism

ILAN NALANG BA ANG NATIRANG PHILIPPINES SAILFIN LIZARD SA SOLANA, JASAAN?

talon ng Sagpulon

naghahahabi ng kuwento ng katatagan at likas na sa walang-sawang diwa ng Inang Lupa at sa dikomunidad.

na tubig ng Agutayan Reef at White Island, ang maestra, nakaligtas at umunlad laban sa lahat ng mga maringal na talampas nito ay nagpipinta ng larawan tanglaw ng pag asa na lumitaw sa mga bunga ng

kamangha-manghang gawa; ito ay sumisimbolo sa nababanat mapaminsalang pangyayari, ang komunidad ay nagsama Falls sa isang kanlungan ng pagpapabata. Ang ngayon ng pagtitiyaga ng tao at ng kapangyarihang

nakalulubog na karanasan, isang Amazonian makatakas Jasaan. Ang hindi naapektuhang kagubatan nito ang mga sandali sa gitna ng hindi napapanatiling tumayo sa ilalim ng 100 talampakan talon, at hayaan mga pandama.

Falls, tandaan na ang kagandahan nito ay hindi lamang ay nakatayo bilang isang paalala na ang kalikasan, aming pangangasiwa para sa kaligtasan ng buhay. sa isang panibagong pangako sa pangangalaga na tinitiyak na ang mga susunod na henerasyon ay masaksihan ngayon.

destinasyon; Ito ay isang buhay na salaysay ng kakayahan ng ginagalugad mo ang nakaligtas na kagandahan na umalingawngaw sa iyong puso, na hinihimok kang pahalagahan, biyaya na ibinabahagi sa atin ng kalikasan. Ang buhay na testamento sa walang hanggang

White ISland

itinuturing na parang isang mahalagang hiyas na Oriental, ang Agutayan White Island ay lumilitaw paboritong destinasyon ng mga manlalakbay na hinahanap

isla, na nagbibigay diin sa maselang balanse ng ecosystem nito.

Kinikilala ang potensyal nito, ang Agutayan Island ay humakbang sa spotlight bilang isa sa mga paparating na atraksyon ng turismo sa Mindanao. Tinatawag na “susunod na malaking bagay,” ang isla ay naging magnet ng mga adventurer—kapwa lokal at dayuhan—na naghahanap ng sariwa at digaanong natuklasan na mga karanasan sa Pilipinas.

Sakop ng kilalang magasin na Expat, ang Agutayan Island ay nakakuha ng papuri dahil sa kalinisan at kadalisayan nito, isang patunay sa walang pagod na pagsisikap ng mga tagaroon sa pagpapanatili ng likas na alindog nito habang binabago ito sa isang lokal na hiyas ng turismo.

Habang ang nakatagong hiyas na ito ay patuloy na nagbubunyag ng mga kababalaghan nito, inaanyayahan nito ang mga manlalakbay na masaksihan ang mahika ng isang hindi nagalaw na paraiso, kung saan ang kagandahan ng kalikasan at ang mga pagsisikap ng isang tapat na komunidad ay magkakasama upang lumikha ng isang hindi malilimutang karanasan para sa lahat ng mga nakikipagsapalaran sa mga baybayin nito.

Bantayog

Kristiyanismo

Sa Jasaan, kung saan ang mga alingawngaw ng 339-taong Kastilang kolonisasyon ay patuloy na naglalakbay, matatagpuan ang Simbahan ng Immaculate Concepcion—isang buhay na patunay sa matibay na epekto ng kasaysayan sa ating pananampalataya. Ang simbahan, isang tahimik na saksi sa mga nagdaang siglo, ay nagtagumpay harapin ang hamon ng panahon, ang kanyang tahimik na pagiral ay isang arkitektonikong melodiya na naglalakbay sa ating kolektibong debosyon.

Ang mga taga-Jasaan, kilala sa kanilang matatag na pagtitiwala sa patron na Santa Immaculate Conception, ay nagpupuno ng simbahan tuwing Linggo ng isang makapangyarihang enerhiya. Tulad ng isang pagtitipon ng mga bituin, umaabot sa halos 1,500 deboto ang nagbibigay-liwanag sa mga upuan, na umaakit ng iba pang taga-katabing bayan at munisipalidad na naghahanap ng aliw sa sagradong yakap ng simbahan. Mga bloggers, naghahanap ng relihiyon, at mga mausisero sa bisita ay nahihilig sa simbahan, isang yaman ng kulturang kasaysayan na maingat na naipreserba sa loob ng kanyang mga banal na pader.

Ang tibok ng pag-unlad sa Jasaan ay naglalakbay sa kasabayang pintig ng puso ng simbahan, salamat sa masiglang pagsisikap ng mga dedikadong taga-Jasaan na nag-aalay ng oras at yaman para sa kanyang pag-usbong. Ang pagsasagawa ng restorasyon tungo sa kanyang barn-style baroque design, na sinimulan ni Mayor Redentor Jardin noong 2010 sa tulong ng programa ng National Commission for Culture and the Arts na Taoid, ay naging isang kahanga-hangang yugto ng pagbabago.

Pagkatapos ng pagbabalik sa kanyang orihinal na anyo, lumitaw ang simbahan hindi lamang bilang isang espirituwal na santuwaryo kundi bilang isang kultural na landmark, na nagsisilbing imbitasyon sa mga nagnanais tuklasin ang bawat bahagi nito. Ang simbahan, tulad ng isang mabuting tagapangalaga, ay kumakalap ng halagang higit sa P500,000.00 mula sa programa ng pagpapahanging puno tuwing Bisperas ng Bagong Taon ngayong taon, na masiglang iniaalay ng mga mapagbigay na mga deboto at donors.

Sa melodiya ng progreso at pag-unlad, ang twin towers ng Jasaan, ang simbahan, at ang LGU, ay nag-aakbay, nagbubuo ng landas tungo sa pangkalahatang kasaganaan at pagkakaisa. Bilang simbolo ng di-matitinag na pananampalataya at kolektibong pag-unlad, nananatiling isang kumikislap na ilaw ang Immaculate Concepcion Church, naglalagay ng walang-humpay na kislap sa puso at pananampalataya ng Jasaan.

Ang Unang Jasaan

Ang kasaysayan ng Jasaan-ay bumubulong sa mga kalawanging dahon at marahang pag-ikot sa mga dalampasigan na parang mga alon ng mga siglo na lumipas. Sa ilalim ng kalangitan sa azure, may nakatagong hiyas, isang tahimik na saksi sa paglipas ng panahon — Patio: Ang Karaang Simbahan.

Sa pangunguna ng matalas na mata at bihasang kamay ng Xavier University Collegiate Archaeology Department, isang pag aaral sa pananaliksik ang naganap upang mabunyag ang mga nakatagong sukat at facade ng buong Karaang Simbahan. Ang mga echos ng kasaysayan ay muling binuhay nang ang mga makabagong archaeologist na ito ay sumisid sa mga labi ng isang dating maringal na simbahan, ngayon ay nabawasan sa isang bell tower at nagkalat na mga haligi.

Ang masusing paghuhukay, isinagawa mula 2007 hanggang 2008, ay nagbukas sa mga kayamanang arkeolohikal na nakabaon sa ilalim ng lupa. Ang historikal na lugar na ito, isa sa 41 na nakilala ng National Museum of the Philippines, ay nagbibigay liwanag sa Espanyol na nakaraan ng Jasaan at nagaalok ng konkretong kaugnayan sa ating mga ugat.

Noong 2010, ang site ay sumailalim sa isang muling pagkabuhay, dahil ang mga natuklasan sa pananaliksik ay nagkatawang tao sa isang proyekto ng muling pagtatayo. Ang heksagonal belfry, na nakatayo nang mataas laban sa pagsubok ng panahon, ay nagpapatotoo sa kamangha-manghang arkitektura na dating nagbigay ng biyaya sa Patio-Karaang Simbahan. Ang kumplikadong, na pinaniniwalaang tahanan hindi lamang ng isang simbahan kundi pati na rin ng isang municipal hall at isang sementeryo, ay isang testamento sa lumipas na panahon.

Sa pusod ng munting bayan na ito, ang Karaang Simbahan ay nakatayo hindi bilang relikya ng nakaraan kundi bilang isang buhay na tapis, na pinagsasama sama ang mga hibla ng panahon, kultura, at katatagan. Ang mga alingawngaw ng mga yapak mula sa mga siglo na ang nakalilipas ay nag bumubulong sa hangin, na nagpapaalala sa atin na, sa pag unawa sa ating mga ugat, natagpuan natin ang lakas upang hubugin ang isang masiglang hinaharap. Ang Jasaan, na may nakatagong hiyas nito, ay nag aanyaya sa atin na makinig, matuto, at ipagdiwang ang simponya ng oras na naka encapsulated sa loob ng nababanat na pader ng Karaang Simbahan.

bilang mata mo

Sa larangan ng teknolohikal na innovasyon, ang kahanga-hangang tagumpay ng tatlong kabataang mananaliksik mula sa Luz Banzon IS ay kumikislap ng liwanag. Ang kanilang makabagong proyektong ‘Arduino-Powered Obstacle Detection System (APODS) for the Blind’ ay hindi lamang nagdulot ng karangalan sa kanilang alma mater kundi nagtagumpay din sa inaasam-asam na unang pwesto sa buong Division ng Misamis Oriental. Ang kamanghamanghang tagumpay na ito ay natamo sa isang kompetisyon na idinaos sa Distrito ng Salay noong ika-25 ng Nobyembre, 2023, na kumita ng papuri mula sa mga respetadong mga coach, hurado, at personalidad.

“..nagmula sa pagtatagpo ng pagka-maawain at siyentipikong katalinuhan, nagsimula mula sa personal na koneksyon..”

Anatomiya ng Arduino

ni BRENT RAULLY

AAng proyektong ito, nagmula sa pagtatagpo ng pagka-maawain at siyentipikong katalinuhan, nagsimula mula sa personal na koneksyon ng isa sa mga mananaliksik sa kanilang bulag na lola. Ang pangangailangan para sa isang mas ligtas na paraan ng pag-navigate para sa mga may kapansanan sa paningin ay naging pangunahing lakas sa likod ng kanilang likha. Sa tulong ng teknolohiyang Arduino, nilikha ng mga batang mananaliksik ang isang sistema na may mga sensor at isang microcontroller, na nagbibigay ng real-time na babala sa mga indibidwal na may tama sa kanilang paligid.

Ang masusing pagmamaster at dedikasyon na inilaan sa ‘Arduino-Powered Obstacle Detection System’ ay naglalarawan ng matibay na pangako ng mga kabataang ito na harapin ang mga hamong panlipunan. Ang kanilang malakas na tagumpay ay hindi lamang nagsasaad ng kanilang teknikal na kasanayan kundi ipinapakita rin ang potensyal ng teknolohiya na magkaruon ng malaking epekto sa buhay ng mga may kapansanan.

Ang tagumpay ng mga Grade 6 na mananaliksik ng LBIS, ay hindi lamang isang tagumpay sa isang patimpalak kundi isang patunay ng kahabagan, inobasyon, at di-mabilang na diwa ng kabataang nagbubuklod-buklod. Ang mga papuri mula sa mga eksperto at mahahalagang personalidad sa agham at teknolohiya ay naglalarawan ng kahalagahan ng proyekto at ang kahusayan ng mga mag-aaral.

Ang tagumpay na natamo sa pamamagitan ng ‘Arduino-Powered Obstacle Detection System for the Blind’ ay hindi lamang isang tagumpay sa isang paligsahan kundi isang patunay ng kahabagan, inobasyon, at di-mabilang na diwa ng mga batang naglalakbay. Ito ay nagiging patunay sa potensyal ng kabataan na humuno ng makabuluhang pagbabago sa pamamagitan ng agham at teknolohiya.

Ang mga mananaliksik na mga Grade 6 ng LBIS ay hindi lamang lumikha ng isang kagamitan; nilikha nila ang isang solusyon na sumasalamin sa pag-asa at progreso para sa isang mas makatarungan kinabukasan.

Kaalaman sa Merge Cube

ni DEANNA CHLOE PADRELANAN

Ang Luz Banzon Integrated School ay nangunguna sa isang mapanlikhang pagbabago sa modernong edukasyon sa pamamagitan ng kanilang “Amazing Merge Cube” initiative. Ang proyektong teknolohikal na ito ay umiikot sa Merge Cube, isang makabagong kasangkapan na nagiging pintuan patungo sa isang tatlong-dimensiyonal na mundo, na bumabaliktad sa edukasyon sa agham. Sa pagsasama ng Merge Cube sa kanilang kurikulum, hindi lamang pinalawak ng paaralan ang karanasan sa pag-aaral para sa mga mag-aaral kundi binuhay din ang proseso ng pagtuturo, lumikha ng mas nakakabighaning at makakalahok na paligid sa silid-aralan.

Ang kahalagahan ng proyektong “Merge Cube” ay umaabot sa pagpapakilala ng mga bagong materyales sa pagtuturo; ito ay nagbibigay-buhay sa edukasyon sa pamamagitan ng pagpapakita ng mga abstraktong teoryang pang-agham sa pamamagitan ng 3D na biswalisasyon. Ang integrasyon ng proyekto sa pedagogical na balangkas ng Luz Banzon Integrated School ay hindi

ng “Arduino-powered Obstacle Detection System (APODS) for the Blind” ay isang kahanga-hangang inobasyon na pinagsanib ang teknolohiya at empatiya upang baguhin ang larangan ng mga assistive device. Ang matalinong sistemang ito, na inilalapat sa mga taong may kakaibang pangangailangan sa paningin, ay naglalayong mapabuti ang paggalaw at kalayaan sa pamamagitan ng pagbibigay ng real-time na pagtuklas ng mga hadlang gamit ang mga audiyo na senyas. Ang aparato ay gumagamit ng ultrasonic sensors, isang Arduino microcontroller, at isang sistema ng audio output upang madetekta at maipaabot ang impormasyon tungkol sa mga hadlang sa paligid ng gumagamit.

Ang pagganap ng sistema ay kahanga-hanga ngunit “user-friendly”. Ang mga ultrasonic sensors ay naglalabas ng alon na pumipindot sa mga hadlang, nagbibigay ng distansya na datos sa Arduino microcontroller. Sa tulong ng mga tiyak na algoritmo, ina-process ng microcontroller ang impormasyon at ginagawang makabuluhan ang audio feedback, nagbibigay ng babala sa gumagamit hinggil sa kalapitang at lokasyon ng mga hadlang. Ang proseso ng pag-aassemble ay idinisenyo upang maging madaling gawin, kabilang ang pagsasama at pagsasaayos ng mga sensor, programming ng microcontroller, at pagsasama ng output sa isang sistema ng audio. Ang maliit at portable na disenyo ay nagbibigay ng kaginhawahan sa paggamit para sa mga may kakaibang pangangailangan sa paningin.

Higit pa sa teknikal na kahusayan nito, ang kahalagahan ng inobasyon na ito ay matatagpuan sa pagtugon sa kritikal na hamon ng mga taong may pangangailangan sa paningin—ang paggalaw at kalayaan. Binibigyan ng aparato ang mga gumagamit ng kakayahang mag-navigate sa mga pambansang lugar nang may buong kumpiyansa sa pamamagitan ng realtime na feedback sa mga hadlang.

Ang likhang ito ay isang halimbawa ng pag-usbong ng teknolohiya at empatiya, na nagpapakita ng potensyal ng agham at inobasyon sa pagsasamahan ng mga pagkakawatak-watak sa lipunan at pagsusulong ng mas magandang karanasan ng tao. Ito ay isang sagisag ng pag-asa, habag, at progreso, nagbibigay inspirasyon sa pangarap ng mas masaklaw at suportadong mundo kung saan ang teknolohiyang assistive ay nag-“e-evolve” upang tugunan ang iba’t ibang pangangailangan ng lahat.

lamang nagfacilitate ng mas mabuting pang-unawa sa mga siyentipikong katotohanan kundi nagbigay-inspirasyon din sa kritikal na pag-iisip at kakayahan sa pagsulbad ng mga problema sa mga mag-aaral, na nagreresulta sa pinahusay na akademikong pagganap at mas mataas na kasiglahan para sa pag-aaral.

Ang tagumpay ng proyektong “Amazing Merge Cube” sa Luz Banzon Integrated School ay nagpapakita ng halaga ng teknolohikal na inobasyon sa edukasyon. Sa pagtatakip ng agwat sa pagitan ng tradisyunal na paraan ng pagtuturo at state-of-the-art na teknolohiya, itinatag ng paaralan ang isang bagong pamantayan para sa mabisang at kasiya-siyang edukasyon. Ang implementasyon na ito ay nagsisilbing huwaran para sa walang kahiraphirap na pagsasama ng teknolohiya sa silid-aralan, na nagbibigay-inspirasyon sa mga institusyon ng edukasyon sa buong mundo na tuklasin ang malalaking benepisyo ng modernong kagamitan sa pagsusulong ng kabuuang karanasan sa edukasyon.

ni HAILEY RYNIA ABIGAIL. LAGOS

Alerto sa El Nino

ni MAYKAELLA D. CARAMPATAN

Isang serye ng di-pangkaraniwan sa mga mag-aaral na nawawalan ng malay ang naitala isang buwan pagkatapos ng pagsisimula ng klase noong Agosto 2023. Ang nagaalarming na pagtaas ng heat index noong Setyembre hanggang Oktubre ng 2023 ay nagdudulot ng hindi magandang reaksyon sa ilang mga mag-aaral sa paaralan dahil sa sobrang dami sa loob ng silid-aralan at sa mga hindi maayos na bentilasyon na lugar.

Caution

27-32 C

33-41 C

Wari’y, may kabuuang 6 na mag-aaral ang dinala sa barangay health center dahil sa mga pagkakalaglag, karaniwan sa oras ng tanghali na kung kailan mataas ang init ng panahon. Ang kaunting pag-panic ng mga mag-aaral ay nagdulot ng pangamba sa ibang mag-aaral, na nagresulta sa mas maaga nilang pagsuspinde ng klase upang makapagpahinga mula sa matinding init na kanilang nararanasan sa loob ng mga silid-aralan.

Si Jenelyn Ompoc, health worker ng barangay Luz Banzon, ay nagpatunay na katulad sa mga natuklasan sa mga insidente ng pagkawalan ng malay ng mga mag-aaral.

“ Ang heat index na umuusad sa mas mataas na antas kaysa karaniwan at dagdag pa dito ang may magulong silid-aralan, may malaking posibilidad na ang mga pangyayaring ito ay palagi nang mangyayari hanggang sa hindi ito makatanggap ng angkop na aksyon,” dagdag niya.

Ayon sa Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration o PAG-ASA, base sa mga kasalukuyang kondisyon at mga forecast ng modelo, malamang na magkaruon ng El Niño sa mga buwan ng Hulyo-Agosto-Setyembre (JAS) 2023 at maaaring magtagal hanggang 2024. Sa pag-unlad na ito, itinaas na ng PAGASA ENSO Alert and Warning System ang El Niño Watch.

42-51 C

52 C

43 C

Pinakamataas na heat index ang naitala noong March 2024 sa Rehiyon 1 at Rehiyon VI ng PAG-ASA-DOST (MARCH 6, 2024)

ANO BA ANG DAPAT GAWIN KAPAG NAG-NOSEBLEED SA PAARALAN?

Manatiling Kalmado

Gamitin ang nampoons

Ipitin ang ilong para tumigil ang pagdudugo ng ilong

S init ang temperatura

Sa panahon ng tag-init, madalas nating binabahala ang ating kapaligiran. Kamusta na ang ilog, may tubig pa ba? Ang mga tanim, patay na ba? Ikaw, kamusta ka?

Kalimitan ating nakakaligtaan ang ating sariling kalusugan. Hindi nating alintala ang init ng panahon subalit, hindi tayo pagsalikop sa magiging epekto ng El Niño. Tayo ay maaring maging ahente ng kalikasan sa paglaganap nito na makaaapekto sa ating inaalagaang kapaligiran. Bsatay sa datos na nakalap ng paaralan mula sa opisina ng klinik, 19 na mag-aaral ang nakaranas ng nosebleeding at pagkahilo simula Pebrero hanggang Marso 2024 dahil sa init ng panahon. Ang ganitong pangyayari ay kadalasang nararansan ng mga bata tuwing tanghaling tapat ayon sa nars ng distrito.

Ang mga apektadong mag aaral ay mahigpit na sinusubaybayan ngayon, at ang mga medikal na koponan mula sa distrito ay walang pagod na nagtatrabaho upang matukoy ang mga ugat ng mga isyu sa kalusugan. Ang paunang mga natuklasan ay nagpapahiwatig na ang matagal na pagkakalantad sa init at mga pagbabago sa mga antas ng kahalumigmigan ay maaaring mag trigger ng pangangati ng ilong at kakulangan sa ginhawa, na humahantong sa madalas na nosebleeds. Ang mga insidente ng pagkawala ng malay ay naisip na may kaugnayan sa isang kumbinasyon ng mga kadahilanan, kabilang ang

dehydration at overheating.

Si Gng. Julie D. Carampatan, isang concerned na magulang, ibinahagi ang kanyang pangamba, “Masakit makita ang ating mga anak na nagdaranas ng ganito. Alam ko na sobra nilang mahal ang pag-aaral, pero ngayon, laging nag-aalala tayo sa kanilang kalusugan. Umaasa tayo na matutuklasan ang solusyon sa kanilang pangangailangan.”

Agad namang kumilos ang school administration para tugunan ang krisis. Ang mga iskedyul ng klase ay naayos upang mabawasan ang mga gawaing panlabas sa panahon ng temperatura ng peak, at ang mga karagdagang istasyon ng tubig ay na set up upang matiyak na ang mga mag aaral ay mananatiling hydrated. Ang mga magulang ay hinimok na magbigay ng kanilang mga anak na may sumbrero magkaroon ng kanilang sariling tumbler para sa tubig at sunscreen upang maprotektahan laban sa malupit na sikat ng araw.

Sa pagharap sa mga hamon ng hindi inaasahang krisis sa kalusugan, ang Luz Banzon Integrated School ay nagtatagumpay sa pamamagitan ng magkasamang pagsusumikap at pagkakaisa ng komunidad. Habang binibigyang pansin at nililinaw ang epekto ng El Niño sa kanilang mga mag-aaral, lumilitaw ang dedikasyon ng mga guro, propesyonal sa kalusugan, at mga magulang. Ang pangyayaring ito ay nagiging masusing paalala sa kahalagahan ng proaktibong hakbang upang mapanatili ang kalusugan at kapakanan ng komunidad, na nagpapatibay sa koneksiyon ng klima at kalusugang pantao.

James, Grade 6 na mag-aaral pilit na matawid ang uhaw sa kabila ng maliit na agos ng tubig. Tayshaun Rey Calahat

Huminga sa bibig

SAGIP-UHAW

IMBENTONG GINTO

Mabisang AMEDIS ina

ni

Ang oras ay ang pinakamahalagang yaman na maaaring magkaruon ang isang tao. Maari tayong bumili ng lahat ng bagay, ngunit hindi natin maaring bilhin ang oras. Sa gitna ng kaharian ng pandemyang pilit sinusukat ng ang mga tao ang bawat pananampalataya, katapatan, at dedikasyon sa isa’t isa batay sa kanilang mga tugon, reaksyon, at damdamin.

Ngunit, may mga batang aspiranteng siyentipiko na tumutol sa mga kakulangan na kanilang naranasan dahil sa isang sentimental na pagdating ng isang namamatay na lola na hindi nabigyan ng sapat na kaginhawahan ng gamot. Ang mga mag-aaral na ito ay narealize na ang oras na kanilang isinakripisyo ay hindi na maaaring ibalik pa.

Ayon sa National Library of Medicine, USA, bawat taon, sa United States lamang, may 7,000 hanggang 9,000 katao ang namamatay dahil sa maling gamot. Bukod dito, daan-daang libong iba pang pasyente ang nakakaranas, ngunit madalas ay hindi nagrereport, ng mga hindi inaasahang reaksyon o iba pang komplikasyon kaugnay ng gamot. Ang data na ito ay nagtutugma sa karanasan ng isa sa mga mag-aaral ng Luz Banzon IS.

ni DEANNA CHLOE PADRELANAN

ARIA aarangkada

Sa Jasaan, isang maliit ngunit makulay na bayan, umusbong ang isang bagong henyo mula sa Luz Banzon Integrated School - si Maykaella D. Carampatan. Isang simpleng mag-aaral sa ikaanim na baitang, ngunit nagdadala ng kakatwang talino na nagiiwan paghanga sa kanyang mga tagapanood.

Ang kanyang proyektong A.R.I.A. (Advanced Resonance-Induced Aeration) ay nagdala ng tagumpay sa District Festival of Talents - Technolympics, at itinanghal na kinatawan ng Jasaan South District sa mas mataas na Division Festival of Talents noong ika-2 ng Marso, 2024, kung saan siya’y nagwagi ng unang pwesto.

Ang A.R.I.A. ay hindi lamang isang proyektong nagwagi; ito’y isang obra na nagdadala ng kabayanihan sa pangarap ni Maykaella. Sa pamamagitan ng

A.R.I.A., ang isang akwaryum ay naging mas buhay, kung saan ang mga kulay na isda ay marahang naglalakbay at bawat paghinga ay kaakibat ng makahulugang hum nito. Ang kanyang inspirasyon mula sa pagnanasa na magkaruon ng sustainable na akwaryum sa kanyang tahanan ay nagbunga ng likas na pag-iisip at pangangalaga sa kalikasan.

Ang kahalagahan ng A.R.I.A. ay lalong bumabalik sa pangako ni Maykaella sa kalikasan at kanyang likas na talino. Gumamit siya ng sistema na hindi gumagamit ng kuryente at ng mga recyclable na materyales sa kanyang proyektong akwaryum. Ito’y hindi lamang nagtatampok ng kanyang husay sa siyensya, kundi naglalakip din ng mensahe ng pagiging mapanagot sa kalikasan. Ang pagwawagi ng A.R.I.A. ay hindi lang tagumpay ni Maykaella, kundi isang tagumpay para sa kabataang may pangarap at ang ating kalikasan.

Tatlong batang nag-imbento, sina Jude D’Niel Arriola, Anjela Heartescolano, at Gillian Grace G. Reyes, ang lumikha ng AMEDIS Junkbot sa Luz Banzon Integrated School. Ipinakita ito sa District Science Fair Competition, kung saan ito’y nanguna sa pangalawang pwesto, ang robotikong solusyon na ito ay isang tugon sa mga hamon ng pandemya, nagpapakita ng inobasyon at kreatibidad.

Sa pagtugon sa mataas na pangangailangan ng mga gamot sa panahon ng pandemya, ang AMEDIS Junkbot ay lumitaw bilang isang robotikong solusyon na idinisenyo nang maingat para ma-address ang iba’t ibang karamdaman. Ito ay naglalaro bilang isang metaforikal na magsasaka, maingat na nangangalap ng mga solusyon mula sa hardin ng inobasyon.

Ang AMEDIS Junkbot ay naglalaro ng mahalagang papel sa pagbawas ng pisikal na kontakto sa pagitan ng mga nagbibigay ng pangangalaga sa kalusugan at mga pasyente, nagiging isang pangunahing proteksiyon laban sa pagkalat ng sakit. Sa simponya ng pandemya, ito’y nag-aambag sa pagsunod sa gamot sa pamamagitan ng pagbibigay ng tamang paalala, luwag na nagbibigay ng isang makulay na melodiya na nagtitiyak ng pagpapabuti ng kalusugan sa halip na kaguluhan.

Hinikayat ng kaosahan ng kalikasan ng pandemya, lumikha ang mga batang siyentipiko ng AMEDIS Junkbot, isang Automated Medicine Dispenser na maaaring gawin sa bahay. Sa isang tanawin kung saan ang mga balakid sa pinansyal ay maaaring humadlang sa inobasyon, inuuna nila ang kakayahan sa pag-access at cost-effectiveness, nagpapalago ng sustainability sa pamamagitan ng paggamit ng mga recycled na materyales.

Ang pagsusuri ay nagpapakita ng AMEDIS Junkbot bilang isang matibay at maaasahang solusyon sa pamamahagi ng gamot. Ito’y nagbibigay ng mga presisyon sa loob ng isang 7-araw na yugto, ipinapakita ang kanyang pagsunod sa oras. Inilalarawan ang AMEDIS bilang isang katuwang na may kakayahang makuha sa bulsa, inilarawan ito bilang isang user-friendly na buquid na kapupukaw sa simplisidad at accessibility.

Higit pa sa pagiging isang dispenser, ang AMEDIS Junkbot ay sumisimbolo ng lumalagong kalusugan at inobasyon, na nagsisilbing praktikal na pagpipilian sa hardin ng progreso kung saan ang abot-kaya at kahulugan ng paggamit ay nag-uugma. Ipinapakita nito ang landas patungo sa isang hinaharap kung saan ang kagalingan ay umuusbong, iniwan ang malalim na epekto sa ebolusyon ng pangangalagang pangkalusugan.

Mag-aaral ng LBIS, wagi sa kailang obra sa IP at Technolympics.

Revecca Angela Arancana

Bagong binhi nerasyon

Isang pangunahing rebolusyon ang umuusbong sa Luz Banzon Integrated School, salamat sa masiglang dedikasyon ng Student Environmental Leadership Group. Ang grupo ng mga batang may pusong luntian na ito ay nagtatanim ng mga binhi ng transformasyong pangkalikasan, lumilikha ng luntiang tanawin ng pangmatagalang pananagot sa loob ng kultura ng paaralan. Ang kanilang masigasig na pagsisikap, sa pakikipagtulungan sa School Parent-Teacher Association (SPTA) at mga guro na sumusuporta, ay nagresulta sa isang nakakainspire na kwento ng kamalayan at pangangalaga sa kalikasan. Ang kampanya ng SELG ay umabot sa iba’t ibang anyo, mula sa ambisyosong mga programa ng pagtatanim ng puno hanggang sa mga matalinong programa ng recycling na maayos na isinasama sa araw-araw na gawain ng paaralan. Sila ay lumikha ng mga symphony ng pagbabago, na nagbibigay

komunidad ng paaralan na tanggapin ang mga kaakitakit na praktika para sa kalikasan.

Ang mga tunog ng pagbabago ay naglalakbay sa mga koridor ng paaralan. Ang malalakas na ingay ng mga dahon ng bagong tanim na puno ay nagsasalaysay ng mga kwento ng pag-asa at pangako, at ang kanilang paglaki ay nagpapakita ng dedikasyon at pagsusumikap ng mga mag-aaral. Ang tanawin ng paaralan, dating isang kanvas ng di pa napapantayang potensyal, ay ngayo’y pinta ng mga kulay ng kamalayan sa kalikasan, nagpapakita ng transformasyon ng kapangyarihan ng kolektibong aksyon.

Habang ang SELG ay patuloy na naglalakbay sa kalikasan, sila ay nagiging mga tagapag-una, nagtatangi sa kanilang mga kapwa tungo sa mas luntiang pastulan. Ang kanilang paglalakbay ay higit pa sa simpleng pagtatanim ng puno o recycling; ito uring paglalakbay uugma mga

matibay na sinulid sa kultura ng paaralan. Ito’y isang monumento sa di-mabilang na diwa ng mga magaaral, na nagpapamana ng isang alaala kung saan bawat marka sa Daigdig ay isang hakbang patungo sa pagsustento kaysa sa pagpapabawas sa ating iniibig na mundo.

IPalawagin ang hardin, AGRI ako!

Ang environmental journey ng SELG sa Luz Banzon Integrated School ay isang ilaw ng pag-asa sa isang panahon na nagnanais ng pangangalaga sa ekolohiya. Ito’y isang simponiya kung saan ang melodiyosong mga nota ng adbokasiya para sa kalikasan ay nagre-echo, lumilikha ng isang harmonikong ritmo na umaabot sa malayo mula sa mga pader ng paaralan. Ang kanilang pamana ay higit pa sa mga tinanim na puno o mga recycled na materyal; ito ay tungkol sa pagsasanay ng isang henerasyon ng mga tagapagbago, pagtuturo ng mga prinsipyo na magbubunga ng bunga sa mga taon, at iniwan ang isang binhi sa isang bagong henerasyon sa marka sa kasaysayan ng pangangalaga sa kalikasan.

sang radikal na hakbang tungo sa pagsusuri sa edukasyon ang ipinatupad ng Kagawaran ng Edukasyon (Dep-Ed) ang Bringing Back Farming (BBF) na inisyatiba sa mga silid-aralan, alinsunod sa tinutukoy sa Division Memorandum No. 686, Series of 2023 na may layong programang pagpasok muli ng mga aktibidad sa agrikultura sa akademikong kurikulum, na bumubuo ng malalim na ugnayan sa pagitan ng mga mag-aaral at ang kritikal na tungkulin ng agrikultura sa ating lipunan.

Ang kurikulum ng BBF ay nagbunga ng isang pambihirang tugon sa Luz Banzon Integrated School. Sa ilalim ng kahusayan ng School Coordinator na si Cristina M. Angon, buong sigla itong tinanggap ng komunidad ng paaralan. Binigyang-diin ni Gng. Angon ang kahalagahan ng mga karanasang ito at “hands-on” siya sa pagpapalakad ng mga gawaing ito.

“Ang BBF program ay hindi lamang tungkol sa pagsasaka; ito’y tungkol sa pagsasabuhay ng kaalaman, pananagot, at ang pakiramdam ng pagmamalaki sa pag-ambag sa ating kalikasan na sisimulan sa ating mga klasrum” pahayag ni Angon.

Ang Luz Banzon Integrated School at ang programa ng Bringing Back Farming in the Classroom (BBF) ay nagwagi sa District Competition noong Disyembre 2023. Ang paaralan ay nakuha ang unang pwesto sa BBF Competition, nagpapakita ng dedikasyon ng mga mag-aaral at guro, at kahusayan sa pagpapatupad ng agrikultura sa edukasyon.

Ang programang ito ay nagbibigay hindi lamang ng koneksyon sa kalikasan kundi nagtuturo rin ng kasanayan tulad ng teamwork, pasensya, at paglutas ng mga problema.

Sa Luz Banzon IS, ang integrasyon ng pagsasaka sa kurikulum ay nagiging isang malakas

na kasangkapan para sa pagtatawid ng agwat sa teoretikal na kaalaman at praktikal na aplikasyon sa mundo, na naghahanda sa mga mag-aaral para sa hinaharap na kung saan ang sustenableng mga praktika ay mahalaga.

Ang BBF program sa Luz Banzon Integrated School, sa pamumuno ni School Coordinator Cristina M. Angon, ay nagtatagumpay, nagpapakita ng mga benepisyo ng pagpapasok ng agrikultura sa pampulitikang larangan. Ang paaralan ay patuloy na umaasenso sa ilalim ng estratehiyang ito, na nagsisilbing inspirasyon sa iba pang mga institusyon sa larangan ng edukasyon na sumunod. Ito’y nagdadala ng pagsasaka sa pangunahing bahagi ng edukasyon at nagtataguyod ng mas mabuting hinaharap para sa mga mag-aaral at ang komunidad.

Ang tagumpay sa unang pwesto sa district competition ay hindi lamang patunay ng tagumpay sa akademya kundi isang pagdiriwang ng pangako ng paaralan sa isang holistikong at praktikal na edukasyon. Ang BBF program ay tunay na isang ilaw ng pagbabago, isang extended na program ng DepEd na nag-uumapaw na isang bagong yugto sa kahusayan sa edukasyon.

Kwentong matinik

ni DEANNA CHLOE PADRELANAN

Ang mga nilalang ay inuuri base sa kanilang tirahan atideyal na kapaligiran batay saaklat ni Charles Darwin, “Ang Pinagmulanng mga Uri,” ngunit hindi maiiwasan ang ebolusyondahil ang mundo ay nagbabago ng malaki at nagluluwal ng isang bagong panahon ng mga hayop na halo-halo,na maaaring sa ilalim ng iba’t ibang anyo ay nagtataglay ng kahulugan sa teorya ng ebolusyon. Ang mga kaktus (siyentipikong pangalan,Cactaceae) ay kilala sa kanilang kakayahangmabuhay. Ang kakaibang katangian nito ay kinaiinggitan ng ilang tao na nais maging katulad ng isang kaktus dahil sa kakaibang anyo nito, malalambot na tangkay, at kakayahang magtago ng tubig sa loob ng katawan nito nang matagal.

Napapansin sa puso ng Luz Banzon IS ang isang matandangkaktus na nabubuhay ng mahigit isang dekada ayon sa isang guro na mahilig din sa mga halaman na ito.

Si Sheryll E. Salvador, isang guro na mahilig sa mga kaktus, ay nagtransforma ng kanyang silid-aralansa isang masiglang espasyo na puno ng iba’t ibang kaktus, na nagbibigay hindi lamang ng visual na kaakit-akit kundi pati na rin ng hindi inaasahang mga benepisyo para sa kanyang mga mag-aaral. Ang kanyang silid-aralan, na ipinupuno ng napakagandang koleksyon ng mgamatibay na succulent, ay nagsisilbing isang tahimik na pook ng pahingahan at isang buhay na museo, nag-aalok ng maraming mga kaginhawahan para sa kapaligiran ng pag-aaral.

SPORTS COLUMN

Palakasang handa sa pandaigdigang torneo

ni SOFIA DANIELLE GRACE PUNTE

Ang Palarong Pambansa 2023 ay nagtatampok ng isang makabuluhang pagbabago patungo sa kahulugan ng pagiging kasali at pagkakaiba, inilalahad ang isang kahanga-hangang serye ng mga palakasan na hindi lamang nagpapakita ng pisikal na kahusayan kundi nagdiriwang din ng kultural na iba’t ibang anyo. Pinamumunuan ng Pencak Silat, Futsal, Paragames, Wrestling, at Wushu, ang mga palakasang ito ay nagsisilbing simbolo ng isang bagong yugto ng kompetisyon, lumampas sa simpleng pagpapakita ng pisikal na lakas upang maging haligi ng nagbabagong kuwento ng palakasan sa Pilipinas.

Bawat isports na tampok sa Palaro ay nagdadala ng sariling kaakit-akit na alindog sa paligsahan. Ang Pencak Silat, isang tradisyunal na martial art sa Timog-silangang Asya, ay nagbibigay ng karangalan sa Palaro arena sa pamamagitan ng kanyang elegante na sining ng martial arts, na maingat na nagwawagi ng pamana at makabagong kompetisyon sa pamamagitan ng mga kakaibang disenyo. Ang Futsal, ang dinamikong pinsan ng futbol, ay nagtatagumpay sa mga maayos na korte, nagbibigay ng isang mahusay na tanghalan para sa isang balletikong pagsasalaysay ng talento at diskarte. Ang Paragames, isang sagisag ng kasali, ay nagtatampok ng mga espesyal na itinayong pasilidad, na nagsisiguro na ang lahat ng kakayahan ng mga atleta ay lumalahok ng pantay-pantay.

Ang Wrestling, isang tunay na pagsubok ng lakas at diskarte, ay nag-unfold sa mga dedicadong mats na may regulasyon na nagbibigay prayoridad sa makatarungan at kaligtasan ng manlalaro. Sa parehong oras, ang sinaunang sining ng Wushu mula Tsina ay kumakatok sa sentro, na nagtatambal akrobatika, lakas, at kasanayan sa mga mahusay na pasilidad na nagsisilbing kanvas para sa mga atleta upang gawing sining ang bawat kilos.

Sa likod ng kompetitibong aspeto, ang kahalagahan ng mga isports na ito sa Palaro ay umabot sa mas malawak na salaysay, kinikilala ang kultura ng Pilipinas at ang iba’t ibang kakayahan sa palakasan. Ang Palarong Pambansa 2023 ay isang mahalagang hakbang sa kasaysayan ng isports sa Pilipinas. Ang pag-angkin ng Pencak Silat, Futsal, Paragames, Wrestling, at Wushu ay lumalampas sa kompetisyon, isinusulong ang kultural na pagkakaiba at kasali. Habang sinusuportahan natin ang mga atleta sa Palarong Pambansa 2024, ating ipagdiwang ang espiritu ng pagbabago at progreso na dala ng mga karagdagang ito, na ginagawang sagisag ng pagkakaisa, pagkakaibaiba, at husay sa palakasan.

PALAKASAN

ni KEITH RYAN T. AYON

Nagpakita ng kanyang kahusayan sa badminton si Johnrey B. Balabat ng Jasaan South District habang itinataguyod ang isang nakakabighaning tagumpay laban kay Mike Lloyd Tamayo ng Balingasag Central School sa isang kapanapanabik na laban, sa pagtatapos ng Unit Meet 2023, iskor na 21-18, na ginanap sa Balingasag

Covered Court noong Disyembre 12, 2023.

“..mahirap na hamon ang binigay niya, pero pursigido ako na ako ang mananalo..”

Ang laban sa pagitan nina Balabat at Tamayo ay nagdala ng mga manonood sa gilid ng kanilang mga upuan habang ang mga atleta ay nakikipaglaban sa isang laban na puro adrenalin para mangibabaw sa laro sa court. Sa unang nakita si Balabat na agad na nangunguna sa iskor na 11-6, ipinapakita ang kanyang mga maingat na tira at estraehiyal sa laro. Gayunpaman, bumalik si Tamayo ng malakas, pinaikli ang agwat at nagbibigay ng isang sulyap sa kanyang pagiging matibay. Sa pag-unfold ng unang set, ang matiyagang pagganap ni Balabat ay nagbigay daan sa kanya upang mapanatili ang kontrol, sa huli ay nagtagumpay sa set na may iskor na 21-18. Sa ikalawang set, parehong mga atleta ang matindi ang laban para sa dominasyon. Ipinaabot ni Tamayo ang kanyang kahusayan, hinamon si Balabat sa bawat pag-ikot. Gayunpaman, ang hindi nagbabagong focus at taktikal na laro ni Balabat ay nagbigay daan sa kanya upang mapanatili ang ikalawang set na may parehong iskor na 21-18, sa huli’y nakuha ang tagumpay para sa Jasaan South District.

Ibinahagi ni Balabat ang kanyang kasiyahan, sinasabi, “Napakasaya ko sa pagkapanalo sa isang paligsahang puno ng laban. Mahirap na hamon ang ibinigay ni Tamayo, ngunit nagpaka-matapat ako sa aking diskarte at masaya

Nagsimula ang laban sa isang pagpapakita

ng maingat at maingat na galaw mula sa parehong manlalaro, na mayroong maagang pangunguna si Balabat. Si Tamayo, na ayaw sumuko, nagpakita ng kahusayan, pinaikli ang agwat ng puntos at patuloy na ikinacaptivate ang audience sa kanyang kahanga-hangang laro. Gayunpaman, ang konsistensiya at nagmapa kalkuladong laro ni Balabat ay nagbigay daan upang mapanatili ang unang set.

Ang momentum ay nadala sa ikalawang set habang parehong mga atleta ang matindi na nakikipaglaban para sa kontrol ng laro. Ipinaabot ni Tamayo ang kahanga-hangang determinasyon, nagpakita ng matindi na laban, ngunit nanatiling hindi nagugulat si Balabat. Lumakas ang mga palitan, na may parehong mga manlalaro na nagbibigay ng kahanga-hangang smash at taktikal na laro. Gayunpaman, ang hindi nagbabagong focus at taktikal na kasanayan ni Balabat ay nagbigay daan sa kanya upang mapanatili ang isang maliit na pangunguna sa buong set. Sa huli, nakuha ni Balabat ang tagumpay na may pangwakas na iskor na 21-18, pinanatili ang panalo para sa Jasaan South District at ipinapakita ang kanyang kahusayan sa court.

Ibinahagi ni Balabat ang kanyang kasiyahan, sinasabi na ang laban ay lubos na kumpetitibo. Kinilala niya ang mahirap na laro ni Tamayo ngunit binalangkas ang kanyang sariling focus sa diskarte, na nagdala sa kanya ng kasiyahan.

Pangwakas na Iskor:

Unang Set - Balabat (Jasaan South District) 21, Tamayo (Balingasag Central School) 6

Ikalawang Set - Balabat (Jasaan South District) 21, Tamayo (Balingasag Central School) 18

Aplaya ES nakamit..

estratehikong laro at malalakas na siko. Ang Fighters ay nagtagumpay ng may lakas, pinalampas ang LBIS Green Warriors sa isang

mula PAHINA 20

LBIS Green Warriors tagumpay laban SES Maroons, 46-32

ni DANIELLE GRACE PUNTE

Napakasiglang laban sa Solana Covered Court, nagtagumpay ang mga Bayani ng Kalikasan ng LBIS laban sa SES Maroons sa District Athletics Meet Elementary Men’s Basketball Championship noong ika-10 ng Nobyembre, 2023. Ang tagumpay na ito ay isang makasaysayang hakbang para sa mga Bayani ng Kalikasan ng LBIS, na nagkamit ng kanilang unang titulong District Athletics Meet mula noong magsimula silang sumali sa basketball noong 2010.

Ang championship match ay nagpamalas ng isang matindi at makulay na laban sa pagitan ng mga Bayani ng Kalikasan ng LBIS at ang SES Maroons, kung saan parehong mga koponan ay nagpakita ng kahusayan sa atletismo at determinasyon. Binigyang diin ni TR Calahat, isang pangunahing manlalaro para sa LBIS, ang kahalagahan ng kolektibong pagtutulungan sa basketball, na sinasabi na ang tagumpay ay hindi lamang tungkol sa pagmamarka ng mga puntos kundi sa pagbibigay ng kontribusyon sa iisang pagsusumikap, na bumubuo ng isang magandang larawan ng tagumpay.

Nakita ang maikli nguni’t masusing laban sa pagitan ng dalawang koponan. Ang mga Bayani ng Kalikasan ng LBIS ay nagsimula ng malakas, nagpapakita ng magkakasamang pagtutulungan at mabisang depensang galaw. Gayunpaman, nagkaroon ng matibay na pagbabalik ang SES Maroons, pinaikli ang agwat ng puntos sa ikalawang bahagi.

Binigyang-diin ni TR Calahat, “Ang tagumpay sa basketball ay hindi lamang tungkol sa pagmamarka ng mga puntos kundi sa pagbibigay ng kontribusyon sa isang kolektibong pagsusumikap kung saan bawat pasa, bawat galaw sa depensa, ay nag-aambag sa pagbuo ng isang magandang larawan ng tagumpay.”

Si Coach Peter V. Liray ay nagpahayag ng kanyang kasiyahan, sinasabing, “Napakasaya ko ngayon,” na naglalarawan ng isang mahalagang tagumpay para sa LBIS sa kanilang pagkamit ng unang titulong District Athletics Meet.

Ang laro ay nagsimula na may LBIS na umaagaw ng maagang lamang, nagtatamasa

ng kanilang magkakasamang laro at mabisang paggalaw ng bola, iskor 22-13.

Ang SES ay bumawi nang maingay sa ikalawang bahagi, nagpapakita ng tapang, at lumalapit sa agwat ng puntos habang lumalakas ang laro.

Ang mga pagkakataong kritikal sa pang-apat na quarter ay nakita ang parehong koponan na nagpapatupad ng impresibong mga estratehiya sa opensiba at depensa.

Nakapanatili ang LBIS ng kanilang kahusayan, nagpapatupad ng mga mahahalagang laro upang makuha ang isang makitid na lamang, habang patuloy na itinutulak ng SES na baguhin ang takbo ng laro sa kanilang pabor, iskor 46-32.

DAPAT BANG ISALI ANG MGA LARONG ONLAYN SA DEPED MEETS?

Ang lumalawak na mundo ng mga laro ay tila walang katapusang pinauusbong sa labas ng abot ng lahat. Ang mga e-games o electronic games ay ngayon ay pangunahing pinipili ng karamihan, lalo na ng mga millennial, habang ang patuloy na pag-unlad ng teknolohiya ay tila hindi maabot.

Ayon sa isang update mula sa Reddit, tila kasama na sa mga teritoryo ng Mobile Legends ang Russia, Middle East, India, karamihan ng Southeast Asia, maliit na bahagi ng Latin America, at kahit sa Australia at Hapon. Ang pagsiklab na ito ng interes ay dapat pangasiwaan ng wasto o bantayan ng mga magulang o tagapagalaga upang mabawasan ang mga ganitong pagsasaliksik. Sa ilang pampublikong paaralan, kilala na ang mga e-games na ito na nilalaro ng mga mag-aaral sa kanilang mga tahanan at pati na rin sa paaralan tuwing mga oras ng pahinga, ngunit ang nakikita natin ay ang karamihan sa mga tradisyunal na laro ay unti-unting iniiwanan ng henerasyong ito at ano ang kasunod? Marahil, ito ay mawawala na sa kasaysayan. Ang susunod na hakbang ay magiging mahalaga tingin sa posibleng negatibong epekto nito sa kanilang kalusugan habang sila’y laging naglalaan ng oras sa mga gadgets na ito. Bilang guro, hindi natin dapat ituring ang mga e-sports na ito na isama sa paaralan. Ito ay malinaw na lalabag sa pangitain at misyon ng aming departamento na bahagi ng pagbibigay ng pangkalahatang sulyap sa mga magaaral kung paano natin aalagaan ang ating katawan upang maging malusog at produktibo. Anuman, ang lahat ng ito ay magdedepende sa kung paano natin binubuksan ang ating sarili sa kaharian

Sinabi ni Coach Peter V. Liray, “Ang tagumpay na ito ay patunay sa di-mabilang na dedikasyon at sipag ng aming koponan. Lubos akong ipinagmamalaki ang kanilang dedikasyon at pagtutulungan na ipinakita sa court ngayon.”

Huling Iskor: Mga Bayani ng Kalikasan ng LBIS 46, SES Maroons 32

Ang tagumpay na ito ay nagtala ng unang titulong District Athletics Meet para sa mga Bayani ng Kalikasan ng LBIS mula noong sumali sila sa basketball noong 2010, na nagpapakita ng kanilang pag-unlad at tagumpay sa kompetitibong arena.

Paglilipat ng laro sa mga gumagamit sa Pilipinas sa taong 2022

source: statistica.com

ni RICHMOND PESTANO

PAMPALAKASAN

TAN, muling namayagpag sa larangan ng Chess

tiniyak ang pwesto para sa Regional Tournament

ni KEITH RYAN T. AYON

Isang kahanga-hangang pagpapamalas ng katalinuhan sa laro at hindi maikakailang kasanayan, si Mary Janelle Asis Tan ng Kimaya Elementary School, Jasaan South District, ay lumitaw bilang walang kupas na reyna ng chessboard sa Provincial Chess Meet 2024, kung saan naging bulalas ang mga alingawngaw ng kanyang mga tagumpay sa Balingasag Central District habang itinanghal ang natatanging haul na may 3 gintong medalya at 1 pilak, na pumapalakas ng kanyang puwesto sa paparating na Regional Meet 2024, noong Enero 23-26, 2024. Ang husay ni Tan sa paggamit ng mga piyesa sa chess ay lubos na ipinamalas, sa pagkakamit niya ng ginto sa Standard Individual category, na nagpapakita ng kahanga-hangang pang-unawa sa laro. Ang kanyang katalinuhan sa estratehiya ay umabot sa Standard Team event, kung saan si Tan ang nanguna sa kanyang koponan patungo sa isa pang ginto, na naghahari sa kompetisyon. Hindi nagbigay ng anumang hamon sa kanya ang blitz format, dahil nakuha niya ang pangatlong ginto sa Blitz Team event. Nagdagdag ng isang pilak na lihim sa kanyang impresibong koleksyon, kinuha ni Tan ang ikalawang puwesto sa mataas na kompetitibong

Paglayag..

Blitz Individual category.

Ang mga kahanga-hangang tagumpay ni Tan sa Provincial Meet ay hindi lamang nagbigay ng parangal sa kanya kundi nagtibay rin ng kanyang puwesto sa prestihiyosong Regional Meet 2024. Sa kanyang katalinuhan sa estratehiya at determinasyon, si Tan ay handa nang harapin ang mga bagong hamon at magbigay ng karangalan sa Kimaya Jasaan South District UNIT 2 sa lalawigan ng Misamis Oriental sa mas malaking entablado.

Ang tagumpay ni Mary Janelle Asis Tan sa Provincial Meet 2024 ay hindi lamang nagpapakita ng kanyang indibidwal na katalinuhan kundi nagbibigay-diin din sa maayos na pagtutulungan na nagdala sa tagumpay sa mga team events. Habang nakatutok siya sa Regional Meet 2024, ang katalinuhan sa estratehiya at dedikasyon ni Tan ay nangangakang gagawin siyang isang matindi at epektibong puwersa sa larangan ng regional chess. Ang paglalakbay ng batang chess maestro na ito ay naglilingkod na inspirasyon para sa mga nagnanais pang maging manlalaro at isang patunay sa matibay na lakas ng kaisipan at estratehiya sa larangan ng sports.

PRODIGY SA

Badelic nagpamalas ng pambihirang

ni KEITH RYAN T. AYON

Sa larangan ng sports, madalas, ang talento ay walang Badelic, isang kahanga-hangang mag-aaral ng Grade paglangoy ay nagtulak sa kanya patungo sa kahanga-hangang

“..may natural na galing sa mabilang na espiritu

Sa larangan ng sports, ang galing ay kadalasang walang pinipiling edad. Makilala si Cristy Pearl P. Badelic, isang kahanga-hangang mag-aaral sa Grade 2 mula sa Luz Banzon IS, na ang pagmamahal sa paglangoy ay nagdala sa kanya sa kahanga-hangang kaharian sa isang napakabatang edad.

Si Cristy ay nagpakita ng kanyang kahangahangang talento at determinasyon, lumitaw bilang pinakabatang manlalangoy sa kanyang mga kapwa, sa pagtatanghal ng Unit Meet 2023 na ginanap sa Sapong Spring ng Lagonglong District. Ang kanyang matibay na pagmamahal sa paglangoy ay nagtulak sa kanya na walang takot na makipagkumpitensya sa freestyle 400-meter at 200-meter dash, na karaniwang mga event para sa mas may karanasan nang mga atleta. Ang impresibong performance ni Cristy ay nagpapakita kung paano masusurpass ng kasanayan at dedikasyon ang mga limitasyon ng edad sa sports.

Ang bagay na nagtatakda kay Cristy ay hindi lamang ang kanyang pagsali kundi ang kanyang kahanga-hangang performance, lalo na sa masalimuot na 400-meter at 200-meter races, kung saan ang kanyang tapang at tibay ay lubos na ipinakita. Karaniwang itinatangi ang mga distansiyang ito para sa mas may karanasan nang mga manlalangoy, ngunit walang takot na tinanggap ni Cristy ang hamon, na iniwan ang mga tagamasid at mga kalaban na hindi makapaniwala sa kanyang determinasyon.

paghahangad ng tagumpay sa palakasan.

Ang mga aquatic warriors ng LBIS Elementary ay nagpakita ng walang kapantay na katatagan, na nasakop ang.. parehong pisikal at mental na lalim ng kompetisyon sa paglangoy. Ang mga alon ng tuwa at luha na sumabay sa kamangha-manghang paglangoy na ito sa LBIS Elementary ay walang hanggang itatatak sa kanilang kasaysayan ng palakasan. Habang ang mga batang atletang ito ay nakikipag-usap sa mga agos ng tagumpay at kahinaan, ang kanilang sama-samang paglalakbay ay nagpapakita ng diwa ng palakasan: ang tagumpay at mga pagkabigo ay nagbanggaan upang makagawa ng isang kuwento na kasing dinamiko ng pag-agos ng karagatan mismo.

“Ang makita siyang lumubog at lumangoy nang may focus at kasanayan sa kanyang edad ay tunay na nakakainspire,” sabi ni Coach Mag-away, na nakasaksi

mula PAHINA 20

FB

SA LANGUYAN

pambihirang galing sa edad na 7

walang kinalaman sa edad. Kilalanin si Cristy Pearl P. Grade 2 mula sa Luz Banzon IS, na ang pagmamahal sa kahanga-hangang mataas sa isang napakabatang edad.

sa paglangoy at isang diespiritu na kakaiba...”

sa kahanga-hangang pagtatanghal ni Cristy sa Unit Meet. “May natural siyang galing sa paglangoy at isang matindi at bihirang espiritu.”

Sa kabila ng kanyang murang edad, ang kahanga-hangang performance ni Cristy ay nagbigay sa kanya ng kaukulang tiket sa nalalapit na Provincial Championships. Ang kanyang pagsusulit ay nagpapatunay sa kanyang di-mabilang na dedikasyon, masigasig na pagtatrabaho, at hindi maikakailang talento sa pool.

“Bisan sa iyang kabatan-onan, ang epektibo niyang pagtangoy sa kahanga-hangang 400-meter ug 200-meter dash usa ka dako nga inspirasyon,” ingon ni Coach Mag-away. “Alang kanako, kinasingkasing kong napasalamatan si Cristy sa iyang labaw sa kahayag nga pagpakita sa kahago sa paglangoy. Ang iyang kahandaan sa pagbaton sa hamon naghatag og inspirasyon sa tanan nga nagatabang sa atong team.”

Sa nalalapit na Provincial Championships, nakatutok ang lahat ng mata kay Cristy Pearl P. Badelic habang siya ay patuloy na naglilikha ng alon sa competitive na mundo ng paglangoy. Ang kanyang kuwento ay hindi lamang nagpapahayag ng isang kahanga-hangang tagumpay sa atletismo kundi nagbibigay rin ng paalala na ang passion, determinasyon, at talento ay walang kinikilalang limitasyon ng edad. Sa paghahanda niya para sa susunod na antas ng kompetisyon, si Cristy ay nagiging tanglaw ng inspirasyon para sa mga kabataang nais sumiklab ng damdamin sa buong distrito ng Jasaan South.

Tagumpay na ukit sa luha

ni DANIELLE GRACE PUNTE

Sa bawat buong pusong smash at drop shot ay maaaring maging simula ng hindi makakalimutang kasaysayan ni Aiesha Chryssa Dee G. Perez, isang prodigiyong Grade 6 mula sa Jasaan Central School, ay naglakbay patungo sa mga talaan ng kasaysayan ng palakasan sa Provincial Meet 2024, na ginanap sa Balingasag Central District mula Enero 23-26, 2024. Ang kanyang emosyonal na paglalakbay ay umunlad sa isang pulsating na pagtatanghal ng kasanayan, determinasyon, at pagtibay ng loob.

Nagpamalas ng makabuluhang takbo ang badminton journey ni Aiesha Provincial Meet 2023 na noon ay isang mag-aaral sa Grade 5, ay nakamit ang respetadong ika-3 na pwesto. Gayunpaman, hindi niya naabot ang inaasam na puwang para sa Regional Meet. Hindi naapektohan ng pagkabigo, si Aiesha ay nagbigay-halaga sa kanyang pangako na bumalik na mas matatag sa kanyang huling taon na kinakatawan ang Jasaan Central School at ang buong Unit 2.

Sa pagdating ng huling pagtatanghal, napuno ng emosyon si Aiesha, na alam na ito ay ang kanyang huling pagkakataon na gumawa ng marka para sa Jasaan Central School UNIT 2. Ang kanyang mga mata’y pumatak ng luha habang tinatahak ang kanyang huling drop at sinuntok ang shuttlecock, na determinadong isulat ang isang ibang wakas sa kanyang paglalakbay sa badminton.

Ang laro ay umunlad sa tatlong masalimuot na sets, bawat punto ay patunay sa bagong natuklasang kasanayan at kasigasigan ni Aiesha. Ang emosyonal na rollercoaster ay umabot sa kanyang pinakamataas nang lumaban siya para makuha ang ikalawang set, itinatag ang palabas isang dramatikong kaganapan. kakaibang ikatlong set, nanatili

si Aiesha sa kanyang tapang at lumabas na nagwagi sa isang pangwakas na iskor na 21-18.

Ang emosyonal na tagumpay ni Aiesha Chryssa Dee G. Perez ay hindi lamang nagtiyak ng kanyang puwang sa Regional Meet 2024 kundi nagmarka rin ng isang matagumpay na wakas sa kanyang paglalakbay sa Jasaan Central School, UNIT 2.

Mula sa mga luha ng mga nagdaang pagkabigo hanggang sa mga hiyawan ng isang probinsiyal na tagumpay, ipinakita ni Aiesha ang esensya ng sportsmanship at ang kapangyarihan ng determinasyon. Habang naghahanda siyang i-represent ang lalawigan ng Misamis Oriental sa paparating na Regional Meet 2024, ang kuwento ni Aiesha ay nagiging inspirasyon para sa mga kabataang atleta, nagpapatunay na sa tibay at tiyaga, ang mga pangarap ay maaaring maging katotohanan sa hardin ng badminton at higit pa.

Tagumpay sa unang sabak..

mula PAHINA 20

bumida Athenna

at Ethan sa Grade E Chacha Dance, kung saan nakuha nila ang Silver medal. Hindi rin nagpahuli ang kanilang husay sa Grade D Samba, at Chacha Dance, na nagbigay sa kanila ng isa pang Silver medal. Sa pagtatapos ng kompetisyon, itinanghal silang Over-all Winner bilang Silver medalist para sa Bracket 1 category.

Sa harap ng makulay na tagumpay, ipinapakita ng dalawang batang mananayaw ang kanilang husay sa iba’t ibang teknik ng Dance Sport. Sa kanilang mga galaw, buong pusong pinagbuti ang mga hakbang, sayaw, at koreograpiya na nagpamalas ng kanilang dedikasyon

at talento sa pag sayaw. Nagbahagi ng kanyang saloobin si Athenna O. Manayaga na may ngiti sa kanyang labi, “Ang pagkakaroon ng Silver medal ay hindi lamang tagumpay para sa amin kundi para na rin sa aming paaralan. Ipinapakita namin na kahit kami’y mga baguhan, kaya naming makipagsabayan sa iba’t ibang kategorya ng Dance Sport.” Ethan Raphael Zayas, na puno ng pasasalamat, ay nagdagdag, “Sa tabang sa among coach suporta sa among eskwelahan, natutunan namin na mahalin ang Dance Sport at gawing inspirasyon ang bawat pag-ensayo para sa tagumpay.”

Habang kinakamayan ang kanilang mga medalya, nagbigay-

pugay rin si Coach Dianna D. Mercado sa kanyang mga alagad, “Napakahalaga na magkaruon ng tiwala sa sarili at maging masigla sa bawat pag-ensayo. Ang tagumpay na ito ay bunga ng kanilang pagtitiyaga, at ako’y labis na proud sa kanilang narating.” Sa tagumpay na ito, hindi lang sila nagdala ng karangalan sa kanilang paaralan kundi nag-iwan din ng inspirasyon para sa iba pang kabataan na pangarap ding maging magagaling na mananayaw sa larangan ng Dance Sport. Ang Palarong Panlalawigan 2024 ay nagbigay daan para sa mga baguhan na ipamalas ang kanilang natatanging talento at maging inspirasyon sa iba.”

FB Page: Aubhrey Perez

Ini KEITH RYAN T. AYON

sang napakagandang pagpapakita ng teknik at emosyon, na nagpapadala ng mga alon ng tuwa at kalungkutan sa Provincial Meet 2024, kung saan ang mga lalaki at babae ng LBIS Elementary ay inilahad ang nakakahimok na kuwento ng mga mahuhusay na swimming ng LBIS Elementary habang nilalalakbay nila ang mga alon ng tagumpay at nahaharap sa hindi inaasahang emosyon sa Balingasag Central District noong Enero 23–26, 2024.

Pinasilkab ng LBIS Boys Elementary ang kanilang galing sa aquatic scene, sa pangunguna ni John Steven Malhin sa namumukod-tanging pagganap sa ikalimang puwesto sa lubhang mapagkumpitensyang 100-meter backstroke. Si Malhin, isang mabigat na katunggali, ay nag-ambag din sa tagumpay ng koponan sa pamamagitan ng pagtapos sa pangatlo sa group event. Nakuha sa aquatic elegance ni Kricks Labadan ang ikaapat na puwesto sa parehong nakakapagod na 50-meter at 100-meter events, habang pumangatlo ang kanyang koponan sa group competition. Si Marc John Gemelga, isang Grade 6 sensation, ay nagpakita ng

Paglayag sa Tagumpay

kanyang mga kakayahan sa isang mahusay na ikapitong puwesto na pagganap sa matigas na kategorya ng backstroke.

Sa kabilang banda, sinalamin ng LBIS Girls Elementary ang mga kakayahan ng kanilang mga katapat na lalaki, na si Vanessa Fye Tapian ay namumukod-tangi. Kasama sa aquatic voyage ni Tapian ang malakas na resulta sa ikaapat na puwesto sa 50-meter at 100-meter breaststroke competitions. Ang kanyang impluwensya ay lumampas sa mga indibidwal na kumpetisyon, na nagresulta sa isang kamangha-manghang pagtatapos ng ikatlong puwesto sa kaganapan ng grupo.

Gayunpaman, naging magulo ang emosyon nang harapin ni Revecca Angela Arancana, isang grade 6 swimmer mula sa Luz Banzon Integrated School, ang isang hindi inaasahang sagabal. Dahil sa labis na emosyon, huminto si Arancana sa kalagitnaan ng kumpetisyon, lumuha, at na-disqualify—isang matinding paalala ng mga emosyonal na kumplikadong likas..

sundan sa PAHINA 18

Tagumpay sa unang sabak

ni DANIELLE GRACE PUNTE

Matagumpay na nailunsad ang Dance Sport Competition sa Palarong Panlalawigan 2024 na pinasiklab nina Athenna at Ethan ng Kimaya ES na idinaos sa Balingasag Central District noong ika-23 hanggang ika-26 ng Enero, 2024, sa Balingasag Central School Covered Court.

Sa pangunguna ng kanilang coach na si Dianna D. Mercado, unang beses sumubok sa larangan ng Dance Sport, nagtagumpay ang dalawang batang mananayaw na ito na makamit ang Silver medal sa Latin Discipline JuvenileCategory Bracket 1. Hindi

sundan sa PAHINA 19

Aplaya ES Fighters nagpamalas ng galing sa duelo ng Sepak Takraw

ni DANIELLE GRACE PUNTE

Sa kakaibang lakas na bumabalot sa District Athletics Meet Elementary Sipak Takraw Championship, na ginanap sa Upper Jasaan Covered Court noong ika-10 ng Nobyembre, 2023, nasaksihan ang nakapupukaw na laban sa pagitan ng LBIS Green Warriors at Aplaya ES Fighters. Sa isang nakakabighaning laban, nakuha ng Fighters ang tagumpay sa isang madiin na laro, na nagsasalaysay ng unang pagkatalo ng LBIS Green Warriors sa District Athletic Meet mula sa kanilang simula noong 2015 laban sa matibay na Aplaya ES Fighters.

Ang LBIS Green Warriors ay umarangkada, nagpapamalas ng kahanga-hangang agility, pinahusay na mga teknika, at estratehikong kahusayan, pansamantalang nagliliwanag sa kanilang mga kalaban. Ang Green Warriors ay nagpapakita ng kanilang kahanga-hangang set ng kasanayan, pansamantalang nangunguna sa laro. Gayunpaman, sa gitna ng mabilisang pag-angat na ito, orkestrado ng Fighters ang isang mabagsik na counterattack. Sa paggamit ng estratehikong maniobra at malalakas na siko, agad nilang binago ang agos ng laro, kinuha ang isang mahalagang tagumpay sa isang kahanga-hangang pagsugod, nagbabago ng takbo ng laro at nagtatag ng yugto para sa isang nakakatuwang pagtatapos.

Ang laban sa pagitan ng LBIS Green Warriors at Aplaya ES Fighters ay nangyari sa isang serye ng matindi sets. Ang mahalagang bahagi ng laban ay naganap sa ikalawang set, kung saan pansamantalang nakuha ng LBIS Green Warriors ang pambungad na pagkakataon, ipinapakita ang kanilang kahusayan at tibay laban sa Aplaya ES Fighters.

Si PJ Neri nagsabi, “Ang kini nga pagkahibalo sa pagkadaug ug kadaugan, dili paagi sa pagpildi, kondili sa pagsulay,pag-uswag,ugpag-palambosaamongkahanas. Usakinikaleksyonngamakatabangkanamoparamaong mapaayopaangamongdulaalangsaamongsunodnga mga laban.”

Ang unang set ay nagsimula ng masalimuot na pagsasanay ng mga tamang siko at taktikal na galaw mula sa parehong mga koponan. Nakakuha ang LBIS Green Warriors ng unang set na may makitid na 25-23 na marka, ipinapakita ang kanilang kasanayan at tibay laban sa Fighters.

Sa ikalawang set, nasaksihan ang isang mabagsik na pagbabalik ng Aplaya ES Fighters, sa pagtatamasa ng mga

sundan sa PAHINA 16

SAKLAW NA KWENTO