១. មមឃុុំផាន់ ...ឆ្ន ំ ១៩៣៥ ។ រៅ
ំ រុ ាកចំបក់កុ ងស្ស៊ុ ន ក
សទឹងកណា ត ល ខាងតបូងប្ក៊ុងភនរំ ពញ រាជ្កា បាែ ហ្ូ តង្គ តាមរម រអាយ
រ្វរម ើ
ំក ុ ម ឹ
រហ្ើយបាែរលើកពូផាែ់
ិ ំ ជ្ ុ ំែស ួ វញ។
ប្ពឹតកា ែ៍រែោះ ិត
បាែរ្វរអាយអន កែ លោះប្ពួយ រអាយអន កែ លោះរប្តកអ ើ
។ អនកប្ពួយបាែែល ់តាកម ែិងប្កមកា ចស់ ឹ បស់ាត់ អន កសរាយរមតករញ្ឆង វាយឪេែ ិ
បាែែល ់ពូ
ចំែែ ួ រប្ចើែ
ផាែ់ ែិងប្កមកា ្មីាត់។ ប្រជាជ្ែ សំ ខាែ់អនករៅភូមរែ ើ អំ ពិលមែ ិ ម ិ
បាែែ វល ់ខាវយែិងកា ផាលស់រម
ំ រុ េ។
រគរប្ចើែ
រអាយរោបល ់ថា “ អាគកែូចអាខច “ ។ ្មីែច ូ ចស់។
ផាែ់មែែុ សពីកមរេ។ ិ ឹ
សុេ ធខតពួកនែ
រជ្ើងបារាងទ ំ ងអស់ ំ ។ សុេ ធខតពួកកំនហ្ង ចប់ ចងប្រជាជ្ែែូចាន...។ រហ្ើយគតខតនគ កកាល ិ
កាក់ែូចាន។ រយងម ងអន ើ កណារ យ។ ើ ែ្ក ិ តរៅកាែ់រជ្ ើ ួ រ
ើ យ។
ពូផាែ់មាែសមបុកប្េយុក
រប្ចើែប្ាែ់របកន ើ ុង
ំ រុ ាកចំបក់។ ាត់មាែខស្សជាង ១០ ហ្ិកតា។
ំាន ខតខស្សាត់មែរៅផត ិ ុ
ជាបនាទត់ជាវាលរេ។
ាត់មាែប្តង ់រែោះខស្ស្លុកពី
ប្តង ់រនាោះខស្ស
ប្តពា ំងប។ ល។ សំ បុកប្តយុកខស្សរប្ចើែផសំែឹង ី អាករបកិ ោសា ិ ា ល ់រមក្ំែ លោះ បាែប្តូវរាជ្កា ជ្ំនាែ់រនាោះរ សាត់ ើ រអាយរ្វរម ើ
ំ ជ្ ុ ស ួ តាកម។ ឹ
ពូផាែ់មែជ្ ោះិ រសោះ មែរសល ៀកសំ ពត់ផាមួង ពាក់ ិ ិ អាវក ប្តង ់ រ
វែូចតាកមរេ។ ាត់រប្ចើែរសលៀក ឹ
រខាឡាញ់ រមែ ពាក់អាវកុត ស រ
វបីប្រឡាក់
ខកែល រញើស រហ្ើយពាក់នសបករជ្ើងសខប្ងក។ សំ
រលៀកបំពាក់ាត់ ប្ាប់អនកផងទងពួ ំ ងថា ាត់ ជាអន កសម័យ្មីមួយ
ពាក់កណា ត លប្ក៊ុង
ពាក់
កណា ត លខស្ស។ តា ំងពីបាែរ
ើ ងរ្វរម ើ
យកចតត ។ ិ ោក់រ្វកា ើ
ំម ុ ក
ពូផាែ់ែ នោះខែ នង
ប្គប់រៅហាវយនាយបាែ
ស រសើ ាត់ រហ្ើយរ្វបាែខត ៥ ឆ្ន ំ ាត់បាែ ើ ង្គវែ់រមោយពី ។
ពូផាែ់បាែរែ ើ ចូលប្គប់ភម ូ ិ
្កោះរ្ក ៀលគំរាមកំនហ្ងភូមតូ ឹ ិ ចតាចប្កើប្ក។
ភូមិ
រែម ើ អំ ពិល បាែេេួលាត់រសទើ រាល ់នែ។ ពូផាែ់ បាែេុករ ឿងរប្កៀមប្កំជារប្ចើែរៅភូមិរែោះ។
មតងាត់បាែមកភូមិរែម ើ អំ ពិល
ន្លែែ។ ួល
មកទ ពែធ
រពលាត់មកខ្កប្ព៊ុោះរពញភូមិ។
ភូមបាែែស បប្ាប់ ានថា រម ិ ឹ
អនក
ំម ុ ក។ ស្សើៗែិងច
ស់ៗ បាែរៅអងាុយរ្វកា កនុងផទោះរ ៀងែែ។ ឯចំ ើ ួល ខែក អនកមិែទែ់បង ់កាត រហ្ើយែិងរកែងជ្ំេង ់ៗ អាយុ ១៦-១៧ ឆ្ន ំ បាែរគចរៅវាលខស្ស
ឺ រគច
រៅចំកា រជ្ង ើ អស់។ រពលរែោះ ពូផាែ់រ
ើ ងមុែ
ប្ក- ហ្ម រោយ កមែុសសមិែទែ់បង ់កាតមិែជ្ួ ប។ ាត់មត់អងាួញរជ្ើងរខាឡាញ់ ាត់នបបជា ឹ មែុសសស្សវងស្សា រហ្ើយ ូ ឡារជ្បរនាទសវង ូ វាង រៅមុែផទោះរប្កាមរែម ើ អំ ពិលអាចម៍ឆ្ម ខាងរជ្ើង ភូមិថា បាត់។
“អាអិែែូចខមែ”។
ផាត ំប្ាប់វាថា
ខតឯងមក
ខតោច់នែ
វារគច
រែោះមែយក ិ
លុយរៅបង ់ រហ្ើយ
បូលីសសាមស្ស៊ុកមកោក់រខានោះ
ឯអាណាជ្ំេង ់ៗ
ក ៏លែម
កាែ់រ
រស
រហ្ើយខែ ...។ ... រៅន្ងអាេតយ មួយ រសៀល ពូផាែ់បាែ ិ
ជ្ូែរមករៅហាវយពីភូមិរែម ើ ប្កសា ំងចូលកាែ់ ភូមិរែម ើ អំ ពិល។
ពូផាែ់រែ ើ សំ រៅោងរលឿែ
រៅផទោះអាច យគម។ ាត់នស្សកបង្គាប់អាច យគឹ ឹ មថា
“បងអាច យ កែូងបាែ៥
ែិង្ីរោយ។
ជ្ូែរតជ្គុែ
បង កឱយឆ្ប់រប្ពាោះមងចណាស់
ិ រហ្ើយ រតជ្គុែែឹងអាលរៅសាមស្ស៊ុកវញ។ អាច យគមបាែប្រញាប់ ប្រញាល ករបោះែូង។ ឯ ឹ អនកភូមនែលបាែបង ់ពែធ ច ួ បាែបបួលាន ិ
ិ អងាុយរចង- រហាងជ្ុំវញខប្គរមករៅហា វ យ។
ពូផាែ់រ្លៀតឱកាសែិោយពែយល ់អន កភូមិថា “ប្តូវប្ាប់ានយកលុយមកបង ់ពែធរអាយបាែ
ឆ្ប់ ភូមិរែម ឹ ស ូ ជាងរគ មែែូ ច ើ អំ ពិលរែោះ ង ិ
ំ ភូមឯរេៀតរេ...។ សាមរែតតបងខរអាយទ បាែ ិ ចុងខែរែោះ
ន្ងអាេតយ។ ិ
រ
ំ ើ ញរេរតជ្គុែមកេួ រែ ទង
រមករៅហាវយបាែជ្ួយបខែងមថា មាែភា ៈខតមួយមុែ ប្គប់ស្ស៊ុក
“រាស្រសត
គប្តូ ូ រាជ្កា ។ ឺ វបង ់ពែធជ្ែ
រាស្រសតបង ់ពែធទងអស់ ំ
មាែខតពនង
ប្ករចោះ សទឹងខប្តងខែលាមែកាត។ រហ្តុរែោះប្តូវ ែបុ ី ា លរគឯងយកមកបង ់ជ្ូែរាជ្កា ហ្័ស កុរំ អាយបូលីសចប់
រអាយ
ំោ ុ ក់គក ុ ទែ់”។
ពិសាេកែូ ង ច ួ ឹ
ពូផាែ់បាែជ្ូែរមករៅ
ហាវយរៅផាបាត់។
អនកភូមែ ិ លោះខែលបាែមក
សាតប់បាែែសមប្ាប់ ានថា ឹ
“ផាែ់រចោះផាាប់រៅ
ិ៍ ោះមនែ ាត់រៅសកវាេផទ ី វែ
ភូមរែ ើ ប្កសា ំង ិ ម
ហាវយនាយខមែ។
ភាលម។
រអាយខតែល ់ន្ងអាេតយចុ ោះ ិ
ច ួ ាត់ថារមករៅហាវយមកមកេួ
រែ ។ កនុងរពលផាសុីសជ្បុែចូលស្ស៊ុក ពូផាែ់មាែ
សកមមភាពរប្ចើែ។
ាត់ហ្ត់រែឿយរញើសជាប់
រែ ើ ចូលរៅព័េ ធភូមរែ ើ អំ ពិល ិ ម ខែែរអាយសឹកជ្បុែ។
កចប់គល ូ ីកំ
ាត់កាចសាហាវចប់
ពប្ង្គត់រីព ត ីប្រពែធទងស្សស់ ំ ៗ យករៅរពា្ច ិ ែ ិ តុងរអាយេ ័ពជ្បុែ។
កនុងរ ឿងកំនែែរែោះ
អនក
ភូមរែ ានថា “រម ើ អំ ពិលបាែែសបរែសៀវប្ាប់ ិ ម ឹ ផាែ់
ប្តូវរកាតងរហ្ើយរលើករែោះ។
ំុ
ាត់ កបាែ
មួយរលើកៗ តចណាស់ ក ៏បងរែូែែឹងពាែ់នែ ”។ ិ