Klfiletwelve

១២. សនតិភាព កា តសប្ូ រជាជ្ែខែ ែ រវៀតណាម ឡាវ បាែជ្ ័យ ជាលំោប់ ។ សាមគាី វាងប្រជាជ្ែទងប ំ បាែ ករាល ើ ់ ី ន្ង ។ ប្រជាជ្ែរសនហាសែតិភាពសាកកលរមកបាែ ឧបតាមែល ់កា តសប្ូ រជាជ្ែរយើង

។

ប្រជាជ្ែ

បារាងក ំ ៏បាែប្រឆ្ ំងជាខាលងែ ំ ឹងសង្រ្ង្គាមរៅ ឥែូ ឌ ចែ ិ ។

រៅខែ្នូ ១៩៥២ រៅខវយែ ធាែីប្ររេសអូប្េើស

សមាជ្ប្រជាជ្ែសាកលរមករែម ើ បសែត ី ិភាពប្រជ្ុំ

ប្រតភូ ១០០ប្ររេស បាែរ្វរសចកត សំ ិ ើ ី រ ចចតត ិ មួយ បងខ ំ ោធភបាលចប្កពតត បារា ង ំ ិ ិ

រអាយឈ្ប់ជ្ោះិ ជាែ់

ប្ររេសខែ ែ រវៀតណាម ឡាវ ែឹងរអាយប្ររេស ទង ំ បី បាែឯករាជ្យសែតិភាព ។

បនាទប់ពីរែោះ មាែកា ប្រជ្ុំមហាអំ ណាចទងបួ ំ ែ

រៅប្ក៊ុមខប ឡាង ំ

ពិភាការោ​ោះបញ្ជ ា ឯកភាពអា

ឺ

មង ់ ។ កនុងរពលប្រជ្ុំរែម ើ ឆ្ន ំ១៩៥៤ រមកមូ ូ តូ ែធ មង្រ្ែើប ត រេសសូរវៀត

បាែរសនើ រអាយមាែសែនិសីេ

រៅហ្សនែវ រែម ា ឥែូ ឌ ចែ ែិង កូរ ើ បរោ​ោះបញ្ជ ឺ ី ិ រហ្ើយរអាយមាែចែកុ ម ំ ុយែីសតចល ូ ប្រជ្ុំផង ។ ិ

រសចកតរសន ី ើ រមកមូ ូ តូ ប្ពមែឹងកា ឧបតាមប្រជា

ជ្ែរសនហាសែតិភាពសាកលរមក ប្រជាជ្ែរយើង

ប្ពមែឹងកំម ំង

ប្រឆ្ ំងេល ់ែឹងអាណាែិគម

ែឹង

ចប្កពតតែ ិ ិយមបាែរអាយមាែសែនិសីេនាប្ក៊ុង ហ្ស ឺ ខែវ ខែលចប់រ្វព ើ ី ន្ង ២៦ រមសា រ ៀង ហ្ូ តមក

ែល ់ន្ងេ២១ កកកោ ១៩៥៤ ។ សែនិសីេបាែសំ រ ច ី រអាយជ្ ័យជ្ំែោះមួយោង្ំ មកប្ររេស ខែ ែ

ឡាវ

រវៀតណាម រអាយបាែសែតិភាព ឯករាជ្យរបាោះរឆ្នត តាម របៀបប្រជា្បរតយយ ។ ិ ខែ ែ

កចា រអាយប្រជាជ្ែ ិ ប្ពមរប្ពៀង ហ្សនែវបាែរ្វ ឺ ើ ឡាវ បារាង ំ រវៀតណាមែិង ប្រជាជ្ែរសនហា

សែតិភាពសកលរមករប្តកអ ជាខាលង ំ ។ ខតកចា ិ ប្ពម រប្ពៀងរែោះរ្វរអាយពួ ក ើ ជាខាលងខែ ំ

។

រមែភសង្រ្ង្គាមរែោះរឆ្រឡា

ចប្កពតតអារម កា ិ ំងក ៏បាែេូងសា ិ

ខស្សករៅមតត ័ ិ ត ែិងនែរជ្ើង បស់រគរអាយបរងកត ើ ិ ភក អងាកា សង្រ្ង្គាមរសអាតូភាលម

គំរាមខែ ែ រយើងរអាយចូលរ្វើ

រហ្ើយរបាកបំភយ ័

ជាកូែទហាែ បស់

រគ។

រោយកចា ិ ប្ពមរប្ពៀងហ្សនែវ ឺ

សូ ស័ពកា ទ ំរភលង ើ

តូច្ំទងប ំ ុនាមែបាែឈ្ប់ឮ ។ ប្គួសា ខបកបាក់ជ្ិត ិ ១០ឆ្ន ំបាែជ្ួបជ្ុំានវញែ លោះ

។

មាតយបាែរ

ើ ញកូែ

ប្រពែធបាែជ្ួបរតី ។ល។ មួយមតងៗប្រជាជ្ែខែលប្តូវ

ិ ិ រកៀ បាែវលប្តលប់ រៅភូមចស់ វញ ។ មួយមតងៗ ិ ខែ ែ តសត ូ ប្តលប់ចល ូ មកពីប្គប់េសនែប្ររេសខែ ែ ិ

។ រឈ្លើយសឹកទងសងខាងក ំ ៏ប្តូវបាែរោ​ោះខលង អនក ជាប់គក ុ រប្ពាោះតស ូ រៅកនុងបនាទយប្រមូលផតុំ

កំពង ់

ចមក ៏ប្តូវបាែខលង។

លឹមខែលបាែជ្ូែ​ែួងរៅសាវយែូែខកវ

ក ៏បាែ

ិ ។ អាច យគមពូ ប្តលប់មកភូមិរែម សាវយ ើ អំ ពិលវញ ឹ មងពតអន កយិែ ី

មីងអូ

រប្តកអ ក ៏សទុោះរៅេ​េួល

ិ រហ្ើយមែ់មាត់ប្គប់ានថា កុរំ ៅណាវញ ។ យក ខស្សពូមងែ លោះរ្វរៅ...។ ី ើ

ំ ូងលឹមបាែរៅវតត ជាែប

ិ ា ែ បងសុកូល ល ំ ឹកវញ្ជ

កខែធ ោយមុក តាខងត នាងរហ្ង ប្ពមទងម ំ ប្តាត់ ិ រប្ចើែរេៀតខែលបាែចកឋាែកនុងកា តស ូ ។ រមក

ប្គូមក់សប្ូ តសាត ំបាែជ្ួយ រប្ជាមខប្ជ្ងបុែយបងសុកូល ោងឧឡា ក ិ ។

ហ្សនែវសែត ឺ ិភាព

ប្តលប់មក

ក ៏បាែរបើករអាយពូផាែ់

ិ ។ ាត់រចញចូលពីភូមិ រុំ ាកចំបក់វញ

មួយរៅ ភូមិមួយរែ ើ ពែយល ់ប្រជាជ្ែថា

អាលឹមកបត់ជាតមករហ្ ុ ិ ើ យ ។ វាមុែជាជាប់គក

មែខាែរេ ។ កុសា ំ ត ប់ករុំ ជ្ឿវាែិោយឪយរសាោះ ពួកវា ិ

សែីក ៏ហ្សនែវខែ ។ នមងៗឮខតពប្ងឹងពប្ងើក ឯករាជ្យ ឺ

អពាប្កឹត សែតិភាព ។ ឮថាកចា ិ ប្ពមរប្ពៀងរោធា

ខែ ែ អារម ចអាប្កក់ ិ ។ ចូលកុសា ំ ត ប់វារអាយលង ់ែ​ែ ួល តាមវា តចថាផាែ់ មែប្ាប់ ។ កុរំ បាោះរឆ្នតរអាយ ិ ិ

ពួកវារអាយរសាោះ...។ សុេ ធខតអាកបត់ជាតិ អាកុម ំ ុយ ែីសត រប្ពាោះខតវាបំផាលញជាតែូ ិ ចរែោះរហ្ើយបាែ ជា របកខជ្ែ ពួកវារៅកំពង ់ចម ប្តូវចប់

ុំ ។ អាលឹម

គង ់រតែល ់រវែចូលគុករេ... ។ ពួកវារែោះរហ្ើយ ខែល ែុតប្តាបញ្ាី

រុំ យើងរហ្ើយបាែព័េ ធបាញ់ ែ ំុ ្ ែិង

បូលីស ជារៅេួលរាកប្តស់... ។ ពួកវារែោះ រហ្ើយ ខែលបាែរែញែរំុ ្ អាយ ត់រចលតំនែងរម

ំុ

ត់

រៅពួែរៅភនរំ ពញ ... ។

ហ្សនែវសែត ឺ ិភាពបាែបំភលឺ

ប្រជាជ្ែខែ ែ រអាយ

ភា្ក់ រអាយយល ់ែរោបាយកនុងស្ស៊ុកែិងរប្ៅ ប្រ-

រេស ។ ្ែទៈ សែតិភាព ែិង អពាប្កិតភាពបាែចក់ រាល ់នាេោ ងរប្ៅរៅកនុងមហាជ្ែ ។ ស្សើ បាែ មាែ ី សិេែូ ិ ធ ចបុ ស ។ អនកស្ស៊ុករៅ

ំ រុ ាកចំបក់បាែភា្ក់

លឹកស្សមញ់ ែរោបាយអពាប្កឹត ែិងរចោះ ប ួ ម ួ

ានពិភាកាពីកា

បរងកតសហ្កាែ ៍ រៅកនុង ើ

ំ។ ុ ពូ

ផាែ់ បរនាទស រជ្ សតីលឹមែូចរមតច ក ៏ប្រជាជ្ែខលង រជ្ឿ រហ្ើយមាែ​ែ លោះរេៀតហាែខាទស់ពផា ូ ែ់

រអាយ

ទល ់មតងៗរៅកណា ត លវតតរមក ។ កំម ំងប្រជាជ្ែ សែបរ់ ែម ិ ំង បាែ​ែ ទប់ ើ ព ប្រឆ្ ំងចប្កពតតែ ិ ិយមអារម កា ំ មាត់ពផា ូ ែ់ ប្ពមទងបងខ ំ ាត់ រអាយរចោះ តាមអនកភូមែ ិ លោះផង ។

រយើងប្តូវ ម ួ សាមគាី

ែិោយ

រយើងប្តូវបំរភលចរ ឿងរែម ើ

រចល លឹមឯងែុសែ លោះ ពូក ៏ែុសែ លោះ រយើងឈ្ប់រជ្ គ្ នា។ ពូលឹមឯងមែឈ្ រឈាែោះរ្វើ របកខជ្ែសភារែប្ត ិ រេ រៅ

ុំ រយើងរែោះ ... ។ លឹមឯងជ្ួយខមែខេែ ។

ខតរមកហ្ុ ងឈ្នោះរស្សចរហ្ើយ ។ ាត់បុិែខអបរជ្ង ើ រគណាស់ កាលជ្បុែ សែិតាត់ជាមួយជ្បុែ រហ្ើយ

ឥលូវខបបប្តូវជាមួយអារម កា ិ ំងណាស់... ។ ជាោច់ ខាត ពូប្រឆ្ ំងែឹងែរោបាយអារម កា ិ ំង ខែលអូស ទញរយើងចូល រស អា តូ ... ។

ខតចំរពាោះអនកប្គូ

គូ

ស់

ហ្សនែវ ឺ

បាែរអា

យអនកអ ប្ពួយបា មភមយចំ ោះុ ាន ។ មុងខែលបាែ ឹ មអនករៅមែរ ិ

ិ ។ ខម-ឪ ើ ញប្តលប់មកវញរសាោះ

មុងបាែច ំយូ ឆ្ន ំ ពី ឆ្ន ំអស់សងឃមក ៏ប្ាប់អនកប្គូ គូ ឹ ឹ ស់ កុរំ អាយរៅច ំមុងរេៀត ។ ខតអន កប្គូ គូ ស់ មិែ ឹ

បាែោច់ចតត បុប្តមុង ិ ភាលមរេ ។ អនករចោះខតរមលសំ ើ ឹ ខែលបាែេុករអាយអនកកាលមងចរចញរៅ ។ អនក

ំ ឹ ងមុងរាល រែ ើ រសុើបសួ ែ​ែ ់ន្ង រាល ់នែ ... ។ ឆ្ន ំ ឹ ១៩៥៥ កែលងឆ្ន ំ ១៩៥៦ មកែល ់។ សាមគាភាព វាង ី ប្រជាជ្ែខែ ែ បាែចំរ ែ ើ

។

ែរោបាយអពាប្កឹត

ប្រជាជ្ែខែ ែ បាែរលើកេង ់ជាតនែ ិ ែ លាញសកល ប្រឆ្ ំងរហ្ើយ បំនបកខែ ែ

រអាយលប ី

រមក។ ចប្កពតតែ ិ ំង ិ ិយមអារម កា រែ ើ ប្គប់មរ្ាបាយរប្ជ្ៀតខប្ជ្ក

រអាយខបកសាមគាី វាងបកសែិងបកស

វាងសមាជ្ិកកនុង

បកស។ ប្ររេសកុម ំ ុយែីស បាែ

ជ្ួយឧបតាមែ ភ រោបាយអពាប្កឹតខែ ែ សហ្ភាព

។

ប្ររេស

សូរវៀត បូ ូ ញ រ្កូសូ វា ល គី យូគសា ូ ល វើ

បាែេ​េួលតំនាងប្រជាជ្ែខែ ែ

រហ្ើយបាែរ ៀបចំ

ិ ោក់េត ូ រៅវញរៅមក ។ រសចកតអស់ សងឃម ី ឹ េុកកខែលង

បាែ

ឱយរសចកតសងឃ ម។ អនករពប្ជ្ ណា ើ បង ី ឹ

ជ្ីែ​ែ ូ មួយអនកប្គូ គូ ស់ បាែ​ែល ់គូ។ បុែយអាពាហ្៍

បាែរ ៀបចំរ្វរោយ ករាយ ើ រៅខែពិសាែ ។ រៅន្ង ើ

ប្ពឹកចូលររាង មែុសសមានក់បាែនា ំសំ បុប្តមួយចាប់ មកជ្ូែ អនករពប្ជ្ណា មាែរសចកត ើ ថា ី សូមរា ពអនកបងណា ើ

ែសា ំុ ្ ត យជាខាលង ំ

រោយមែបាែមកកា អនកបងន្ង ិ

រែោះ ។ សូមរផងើ សំ បប្ុ តរែោះ ជ្ូែព អនកបងរអាយបាែ ប្រកបខតរសចកតចំ ើ ប្រកា ។ ី រ ែប្គប់

មុង ឹ

សំ បុប្តរែោះ បាែរ្វរអាយន្ង ចល ូ ររាង កាែ់នត ក ើ ើ

រាយសរាយរេ វ រេៀត ។ អនកប្គូ គូ

ស់ អនករពប្ជ្

ណា ើ ខម ឪ មុង ឹ បាែរចមររាមអន កនា ំសំ បុប្តសួ ំ ឹ ងពីមុង ែ​ែ ឹ ។ អនកនា ំសំ បុប្តបាែរអាយកា ថា ពី ខែរប្កាយរចញពីនប្ពខវង

មុងបាែរ ឹ

ចលនារៅសទឹងខប្តង ។ កនុងកា ប្រតបតត កា ិ ិ

ើ ងរៅ

ាត់

បាែជ្ួយប្រយុេ ធោងខាលងែ ំ ឹងកងេ ័ពបារាង ំ ។ មុង ឹ

ប្តូវ បួសនែរ្វង រហ្ើយសពវន្ងរែោះកំបុតនែមាខង ។ ំ ឹ ងរែោះ ឥលូវាត់រៅបរងកតផលស្ស៊ុ ករលើ ... ។ ែ​ែ ើ

បាែពប្ងើកមុែអនកប្គូ គូ ស់ ្ំជាងរគ ។ អនកប្គូបាែ ជ្ជ្ីកសួ អនកនា ំសំ បុប្ត សពវប្គប់រហ្ើយរសនើរ

ើ ងរៅ

ជាមួយរៅជ្ួបមុង ឹ ។ អនកនា ំសំ បុប្តបាែឃ្លត់ រហ្ើយ ិ ។ សូមរអាយអនកប្គូស រស សំ បុប្តរៅវញ អនកប្គូ

គូ

ស់ បាែ​ែឹកអែុសាវ យ៍ ើ ប្គបសពវ

រហ្ើយស រស សំ បុប្តមួយរៅមុងថា ឹ

មុងរភល ចគូ ស់ រហ្ើយ ឺ រៅ ឹ ចតត ំ ្ុ ូលរៅមុងម ែរភល ច ិ ែម ឹ ិ

សំ បុប្តរប្កាមពូកែរំុ ្ មើលរ ច

មក់េក ុ មែរភល ចកនុងរហារ ិ

។

រមលញ ើ ឹ កខ ងែឹកខ្មចង ់ជ្ួប ចង ់ ម ួ ចង ់ ប ួ តាមរៅ

ខតរោយមែ​ែ ង ឹ មុងរែ ើ រៅ ិ ឹ ប្ជ្ករៅនប្ពភនំ នាមណា ។

ំ ឹ ង រេបខតន្ង រែោះបាែ​ែ​ែ ើ ថាមុងបាក់ នែរ្វងពិកា ឹ

ខតរៅនែសាត ំប្ាែ់កាបឆ្ក បរងកែផម ល រៅស្ស៊ុករគ ។ ើ សូមមុងកុ ប្ំ ពួយរ ឿងបាត់នែ ឹ

រែូែរៅអាល ័យរហ្ើយស រស ស្សមញ់ មងឯងា ុឹ ម ែអវីរសែើ

រហ្ើយែស ំុ ្ ម ូ រសនើមុងមកផទ ោះ ។ ឹ គូ ស់

លងមួ ំ យខែរប្កាយអនកប្គូ

គូ

ស់

ិ ៈ​ៈ សំ បុប្តមួយចាប់មកវញ គូ ស់ សងួែភាងបងខសែ​ែឹក បងសូម ល ំ ឹក គូ ស់ ែ លោះ

ហ្សនែវសំ រ ចជ្ ័យជ្ំែោះ ឺ

បាែេ​េួល

េំហ្ំ្ំណាស់រលើប្កោស ។ រយើង ប ួ ម ួ ជា្លុងមួយ

ស្សើប្រ៊ុសប្តូវជ្ួយទងរកែ ំ ងចស់ ប្តូវពួតនែានោង ហ្័ស ស ួ រាែបប្ងោះពីពួកខាមង ំ ។ ច ួ ពីតសរូ ែញបារាង ំ

រយើងប្តូវប្រឆ្ ំងអារម កកា ិ ំង

ខែលចូលរប្ជ្ៀតខប្ជ្កមកចត់តា ំង បរងកតកំ ម ំងខាងជ្ំែយ ួ ។ ើ កលលបចខា ម ង្ម ំ ី រប្ៅណាស់អែ ូ ិ របអស់ បងរែូែមែ​ែំ ជ្យ ួ ើ ិ

ប្ពួតានរែញវារយើងជ្ួបេុកប្ពួយ

រប្ពាោះខាមងវាជ្ួ ំ យអូសទញរយើង ។ រអាយចូលកនុងពួករមករស ើ

ខែលជាបូ បងក ើ រភលង ើ

សង្រ្ង្គាមែុតររាលង្គប់ពក ួ រយើង រែម ើ បែ ី រំ លើង្ែធាែវា ។

រហ្តុរែោះរយើងប្តូវសរូ រតជាង

រែញវារអាយផុតខែ​ែរែមរា រេបរយ ន សា ើ ើ ងបាែរកសមកាែតកុងប្គួ បាែ ស់ កាកូែតូច្ំ ។

បងសូម គូ ស់ រ្លៀតឱកាស រៅកនុងឱកាសវាកង្ំ

មករមលមករលងេរែល ្ំ ើ

មក ម ួ រ ៀបចំប្េែំរយើង ។ មុង ឹ