៨. គុកស្ខែរ នថ្ៃរចោះស្ែរែ ើ ...។ ែល ់ ។ រ
រីហា ដាច់ នថ្ៃ២កញ្ជ ា ម្ក
បានគ្ែូវរដាោះស្លងរចញពីរុក ។ ែរាំ ណើ
រនោះបានរធវរអាយស្ម្ អាថា អ្ ែួ រ ើ
កចាប់អ្ីវាន់
ម្នចាំ រពាោះបនតិច ចាប់គ្ែើបនតិច ចាប់បស្នល ។ ភូម្ិ ិ
មារុីនស្រូវ អ្នកភូម្ិថ្នល ់បាំនបករួយរគ្ែកអ្ គ្រប់គ្នន ិ ។ ររចកតរងឃ ម្បានម្កែល ់គ្កុម្ររវញែ លោះ ។ ី ឹ ាំ ូង ជាែប ផ្សលូវបាំនបក
រ
បានចូលរៅរលងអ្នកភូម្ិខាងែបូង
រិែមារុីនស្រូវធាំ
រៅផ្សាោះរលាកគ្រូចន ័ ា
រៅផ្សាោះរលាកគ្រូផ្តន់
ច ួ គ្នែ់បានគ្ែលប់រៅជាម្ួយ
រលាកគ្រូវាែ រួ រុែទ្ុកព ខ រូ គ្ពឿង និងអ្នករន ។
រចញពីរុកររើម្ៗ រ
មានរម្បុ គ្រោះជាងធម្មតា
រែើយមានច ែន ិ ឹងែូចរែម្ ើ
។
រ
រគ្ពឿង បានថា :
ើ ញែូចរនោះពូ
- រៅស្ែម្នគ្ពម្រគ្កៀម្រាោះ។ រម្ចអ្រ់បុនន្ទមន ិ
នថ្ៃស្ែ រលាកគ្រូកុងរុ ន ករន្ទោះគ្រោះផ្សងឥឡូវ ។ - រែ ិ ម្ួយស្ែស្ែ ។
- រ់រៅែូចរម្តចកនុងរុកពិបាកោងណា ? រ
ម្នបានរឆល យ ពូរគ្ពឿងភ្ញលម្រទ្ ។ គ្នែ់ែូែ ិ ើ
កនាុយបា ចងចាំ ើ ករាំ លឿងរែៀវពីរហាបាវអាវរឺម្ីគ្នែ់
។ បន្ទាប់ម្ក គ្នែ់រកបា រៅកន ើ ើ ច ួ ុងកនាុយបា រន្ទោះ រុាំ រភលងពូ រគ្ពឿងអ្ុរ ។ រលាកគ្រូវាែរ ើ ថា
ើ ញលាន់មាែ់
- បងបានកនាុយបា លអ ើ ផ្សង នថ្លបុន្ទមន ?
-
មានស្ែម្ួយរទ្រៅស្រុករយើងរនោះ
រ
រឆលយ ើ
ររើចរចញរធមញររគុរ ពូឈាំ គ្នែ់ ុ បានរអាយែរាំុ ា ៅ រុក ។
- រអ្ើរម្ចរៅឈុាំ ពូរគ្ពឿងបានរួ
។ រមងររើងវា
ស្ែលគ្ែូវររវាយរន្ទោះជារែើយ រៅ ឺ ? - ជារែើយ បុស្នតគ្នែ់រែ ើ ម្នគ្ែង ់ែូចរែម្ ើ រទ្ ។ ិ
គ្នែ់រែ ើ រវៀចៗ ។ ម្នែ ង ួ ឹ ថានថ្ៃណារទ្បានគ្នែ់ ច ិ
ាំ ង ។ ាលាែប ូ ម្នគ្ពម្រកាោះរៅរួ រទ្ៀែរាោះ… ។ ិ រណៈអ្នតជាែបានយកច ែត ិ ិ ដាក់នែ រ ឿងរនោះ ស្ែែូច ជាម្នបានផ្សល ិ
រពវនថ្ៃគ្នែ់គ្ែូវររចាែ់ឲ្យរបារ
គ្ចារ់កុងរុ ន ហា ...។ -
ចុោះអារអ្ងស្ែលររចាប់ម្ុនរលាកគ្រូរន្ទោះវា
ោងរម្ចស្ែ ?
- គ្នែ់រៅជាម្ួយពូឈាំ នែ ុ លាក់កា ាំរភលង ើ
។ រររចាទ្គ្នែ់ថា
ឥលូវររស្លងរកាោះរៅរៅរួ រទ្ៀែ
រែើយ គ្រស្ែលជាររ រម្លរៅ ។ ើ
ាំ រុ ចាលរៅរុក ែូ ែរែើយ
រលាកគ្រូវាែបានកាែ់ : -
ស្ម្រអ្ងម្ករួយែព ាំុ ា ីគ្ពឹកម្ិញ
ព កូនែូចម្ួយ
ម្កផ្សង ។ គ្នែ់គ្រប់ែថា ាំុ ា កាំពង ុ រែ ិ រូ ... ។ គ្នែ់បាន
បញ្ជ ច ាំនស្រម្ួយនថ្ល ២០០០រ ៀល យករៅរូនរលាក ាំ ូង… ។ គ្នែ់ថាររ រនោ កាន់រាំនាំរុ ឿងរៅាលាែប រអាយរអ្ង ច ួ ែនអាទ្ ែយរគ្កាយរនោះស្ែ …។ ិ ួល ាំ ឹ ងពីគ្នែ់រទ្ រ - ចុោះបងែម្អ្នកមានែណ
កករៅរួ អ្នករន ។
បាន
- ចារ៎រែ ុ ររាយរទ្ ចា ាំនែរពលឈប់ែងស្ែង ឹ
ិ ។ ចុោះរលាកគ្រូ រ់រៅែូចរម្តចរៅ បនតិចបានម្កវញ ររមានរធវបាបរទ្ ែច ាំុ ា ង ់រៅរួ ណារ់ ស្ែ វល ់រពក ើ ករែ ើ រៅណាផ្សងម្នបាន ។ ិ រវនែ ាំុ ា
រម្ល ើ ៍ោងរម្ចរៅរុក
គ្រប់ែផ្ស ាំុ ា ងស្គ្កងរលា
រលាកគ្រូវាែបានរួ យប់ររចាប់បងរៅ
ែ ាំុ ា
ាំ ឹ ងបង រលាកគ្រូរម្ង បានរៅតាម្ភ្ញលម្ ស្ែរួ ែណ រៅម្នរលចរាោះ ិ -
រគ្កាយស្ែលររចាប់ែរាំុ ា ៅភ្ញលម្
ឡាន ន្ទ ាំរៅ ។
ររែក ាំុ ា ក់ ឹ ែដា
ិ៍ត ូលិរ កាំពង ់អ្រ់ម្ួយយប់ រុាំ ៅបុរប
ររគ្នមនរធវបាបែ រាំុ ា ទ្ ើ
អ្នកស្ែលោម្ែយ ាំុ ា ប់រន្ទោះ
ស្រួលណារ់ គ្នែ់បានរអាយែរាំុ ា ែកកនុងបុយ រូ ធវកា ើ ម្នបានបញ្ ិ ូ ច នែរាំុ ា ៅកនុងស្រលលូលរទ្….។
គ្នែ់រែ ើ
ចុោះរឡើង បនតិចៗគ្នែ់ម្ករអ្ើែរម្លែ ាំុ ា គ្នែ់គ្រប់ែថា ាំុ ា ើ របគ្ែូ កា ស្ផ្ស គ្រប់គ្នែ់ ។ រែើយ ើ វកា បា ើ ទ្កកក ឹ គ្នែ់ថាគ្នែ់មានកមួយម្ួយមានចែត ាំ ិ ែែូចែនាំុ ា ែ ិ រន គ្ពឹករឡើងរញមា ន ក់ ិ
។
បានន្ទ ាំែរាំុ ា ៅគ្ររល ់រលាកគ្ពោះ
រារអាជាា ស្ែលបន្ទាប់ម្កបានរអាយអ្នកោម្មានក់ បរណតើ ែរាំុ ា ៅបនាបរ់ រុើបរួ រុភ្ញចា បុ រ ។ - រររចាទ្បងរ ឿងអ្វី ? -
ែូចរអូនវាែឯងបានរធវាកស ើ ី
រ
ើ ញស្ាប់
រែើយ ។ ម្នុរសបួនែប់ន្ទក់ បានផ្សតិែរម្នែរតងែ ាំុ ា ទ្ ិ ឹ
រទ្ៀន ដាឋភបាល រែើយថា ែន ាំុ ា ិោយម្នព ិ ិ ិ ែ…។ ែ ាំុ ា បានរឆលយបែ រិ រធពាកយរចាទ្ទាងស្រុ ាំ ង រែើយបាន ើ រូម្រអាយរលាករុភ្ញរួយបកស្ាយមាគ្តា ១០៣ នន ែឋធម្មនញ្ ុ ា ស្ែលបានបែរិ រធចាប់ណា រលាភ ាំ
រលើររ ភ្ញព ើ រិទ្ ិ ធស្ែលបានចងកនុងមាគ្តា ៩ នន ែឋ ធម្មនញ្ ុ ា រយើង…។ រលាករុភ្ញបានរឆលយថា រលាក ើ រលាកម្ិនស្ម្នជាអ្នករាំន្ទញបកស្ាយ
រៅគ្កម្
ចាប់ ែឋធម្មនញ ុ រទ្ រែើយរលាកបានគ្រប់ែថា ាំុ ា ែ ាំុ ា ជាកូនកតី គ្ែូវស្ែចា ាំរឆលើយបានរែើយ…។ - បងបានរឆលយែូ ចរម្តចរទ្ៀែរៅ ? ើ -
រ
ើ ញរលាកបរន្ទារែូចរនោះ
ស្ថ្ម្រទ្ៀែថា រែែ ើ គ្ាំុ ា ែូវ រែើយអាងមាគ្តា ម្ួយ
។
ែក ាំុ ា ៏រួ រលាក
ាំ រុ ទ្រែើយន ណារុីរញ
ាំ ែ ុ ាំុ ា
គ្កម្គ្ពែមទ្ណឌ ែឋរបរវណីណា
រលាករៅររៃៀម្ដាក់ម្ុែរម្ើលរឆវងាត ាំ
រែើយគ្រប់ែថា ាំុ ា
រលាកគ្ែូវ កាកសនថ្ម្រទ្ៀែម្ក ី
ែន ាំុ ា ឹងរកាោះម្ករួ បញ្ជ ា ក់ ។ ម្ួយស្របក់រគ្កាយ ច ួ ពី
រញ្ាឹង រចាលស្ភនករម្ើលែ ាំុ ា រលាកនិោយែចៗថា ែ ាំុ ា ិ
មានកូនរគ្ចើនគ្នមន ណាចញ្ ាំុ ា នរធវកា ិ ច ឹ ម្វារទ្ របែ ើ ខា ើ
។ របរលាក ច ួ ែនឆ្ប់ ែជា ាំុ ា ម្នុរសម្ួយ ប ូ ស្ែល ើ ួល
ករាយរគ្ែកអ្ ើ ជាងររ…។ ថាចប់ទ្ទ្ួល នថ្ៃគ្ែង ់ែល ់
រមាងឈប់រធវកា រលាកក ៏ចុចកណតឹងរៅអ្នកោម្ ើ រអាយន្ទ ាំែរាំុ ា ៅ
ក ុាំ ុងរុ ន ក ែូ ែែល ់នថ្ៃទ្ ី ២ កញ្ជ ា ...។
- បុណតឹងរៅរលាកលអរែើយ ពូរគ្ពឿងលាន់ មាែ់
ចុោះែល ់រុកោងណាស្ែ ពួកអ្នកោម្រុកែូច រម្តច រៅ ? រ
បានរកបា ម្ួ ើ យរទ្ៀែកនុងកនាុយបា ើ ច ួ អ្ុរ
បែស្ផ្សសងែុ យគ្ទ្រលាម្និោយ : ឺ កនលងទាវ រុកភ្ញលម្
មានអ្នកោម្មាឌធាំម្ុែអ្ុែ
បានទ្ទ្ួល ។ គ្នែ់និោយធាំៗរាំ លែ ុ ថាមានលុយ កាក់រទ្រផ្សញើទ្ក ុ ម្ក មានរ ឿងអ្វីែនឹង រអ្ើ នរោបាយ
រទ្ៀែរែើយស្ែចាប់ោងែនឹងមានកស្នលងណាដាក់ ចរងអៀែស្ណនស្បរ រែើយស្រលលូលរនោះ….។ គ្នែ់បានន្ទ ាំែប ាំុ ា ញ្ូ ច លកនុងស្រលលូល
ស្ែលមាន
ម្នុរសគ្រ ាំម្ួយន្ទក់រៅចា ាំ ។ ច ួ កាលណាគ្នែ់បាន ចាក់រាគ្កាងៗ ពីរគ្ត ។ រែម្ ង ើ បរអាយែ ឹ កា រ់រៅកនុងរុក ោងែូចរម្តច ី
ែរ ាំុ ា ម្ ូ រូនកាំណាពយម្ួយ ។ កាំណាពយរនោះ ម្ែត ូ ន ិ រផ្ស ស្ែលរទ្បម្ក ម្ ួ រងគម្ជាែរយ ើ ិ ើ ងរគ្កាយ រគ្ពៀងែសនណវបានលបស្ែង ។ ឺ បន្ទាប់ម្ករ
កចច ិ គ្ពម្
បានែូ ែគ្កដារ់ម្ួយរនលឹក ែុ ច
រៅរអាយរលាកគ្រូវាែនិោយថា
:
រណោះរអូនវាែ
រម្លរៅរធវ បទ្រអាយអ្ន ក និងពូាតប់ផ្សង ។ ើ ើ
រលាកគ្រូវាែបានយកម្កអានរធវបទ្ថា : ើ
ប ោការរុ ិ ក គ្ចាវៗរខានោះស្ែកទ្ងគច ិ ឮ រមាងជាងគ្រ ាំភលអ្ន ឺ ករុករគ្កាក រឡើងពីែរាំ ណកមាែ់កាករកាក ន្ទ ាំគ្ននរឡើងរគ្កាករដាោះរខានោះររើង ។ ពីគ្រប់នលវងធាំរឆអោះរអុយឆួល ឬ ពីនរលលូលទ្រែប ិ ូ ងររើង អ្នករុករែ ើ រចញម្ុែររើងរម្ុើង រ ៀបកាយរ ៀបររង ើ គ្រុងគ្រណចា ាំ ។ រលើែទ្ ី វាលអ្ងគ ី ុ យទាប ជារួ កាលរគ្ែៀបម្ួយរួ គ្រ ាំ ច ួ អ្នកែាំ ែ ួ គ្ែូវរវនចា ាំ
រាប់កាលរួ គ្រ ាំរផ្សាៀងបញ្ាី ។ រស្រចរែើយកាលណាែាំ ែ ួ គ្រប់ ឡូឡាចាំណាប់បរន្ទាររតី វាយែគ្ាំ ចំលក់គ្នមនគ្រណី រគ្រើរទ្ ុ ធរាំ ែ ី អា និង ម្ី ។ ចាែ់ែ លោះរៅឡានរកបរាំ រាម្ ើ ែ លោះរទ្ៀែ ហាម្មានចារ់ថ្ី ម គ្ែូវររដាក់រខានោះបណតី ែ ី ម រៅរួ ររចកតែ ុ កា ។ ី ត លា ែ លោះរៅស្ថ្រួនផ្សាោះរលាកធាំ ែ លោះចាែ់រៅបាំរបារាលា ែ លោះរបារចងអូ រុករុហា
រាំ អាែទ្ល ី ល រអាយបាែ់ធុាំ ។ ែ លោះរៅររើងគ្កានែណា ត បា ាំ យ ពួកនរោបាយគ្ែូវរៅរុាំ ររហាម្ម្នរអាយរចញព ិ ី គ្កុម្ ខាលចស្កអ្ប គ្កុ ាំ ម្រចា បាន ។ រអាយរចោះាតប់ម្ិែតាគល ់រគ្ែូវ រអាយ កផ្សលូវគ្ែូវស្កែនបាន ។ ួល រអាយយល ់រាំនយ ួ ស្ ង ខាន ាំ របចង ់នែ ម បានទ្ុកគ្ន ខ ម នស្លា ។ ើ ចគ្កពែតអារម្ ករម្រចា ិ រលន ់ ិ រគ្រៀែស្គ្រកម្ករលនទ្ ់ កែ នី ែ ម ។ ឹ រគ្រើគ្រប់កលលបចបាំ នបកស្ែ ម ិ
់ រដាយបានផ្តលរ់នគ្រ រភទ្រាំនយ ួ ។ រាំនយ ួ ររែឋកចច ិ រោល ាំ បងខគ្រជារអាយគ្កំ គ្ពួយ រអាយញាក់រអាយរផ្សអើលែូចរររាួយ រគ្កាករឡើងរងបរួ យរែញចគ្កពែតិ ។ ើ ន្ទ ាំយករ ឿងរនោះចូលគ្រប់ទ្ ី ើ រស្រកវក់វរពញរុ កវែត រ
ិ ើ ញជាក់អារម្ ករម្ចគ្កពែត ិ ចង ់ព័ទ្ ធស្រុកស្ែ ម រអាយែវា ាំុ ា ។ រុកកាំពង ់ នថ្ៃ ២៥- ៨- ៥៥
យប់កុងរុ ន ក គ្ចាវៗកាំលង ុ គ្រ ាំន្ទទ្ ី អ្នករុកកាលម្ីចូលរខាមោះររើង ច ួ អ្នកែាំ ែ ួ រែ ើ ចុោះរឡើង រាប់កាលពួករយើងចុោះបញ្ាី ។ រឈាៃករម្ើលរគ្កាម្ស្គ្ររកៀនរញ្ជ ា ាំង ស្គ្កងមានបាំបា ាំងលាក់រឡារុី ស្ែករគ្នលស្ែសលួរកាស្រែថ្មី ស្គ្កងលាក់រគ្កាម្ែប ី ងាបរ់ ៅ ។ រគ្កាយម្កែាំ ែ ួ ទាញកូនរា បទ្ទា វ ចាក់រារៅខាងរគ្ត ិ
ទ្ុករអាយអ្នករុករែកហាលរៅ កនុងរគ្កាលលាំរៅធុរាំ ឆអោះរអុយ ។ កនុងរគ្កាលអ្នករុកចាប់រស្រក មានរ ឿងស្រលកៗកាំានតគ្ពួយ ែ លោះនឹករ
យ ើ ញរឈាមោះម្គ្ែម្ករួ ិ
រអាយបា ម្ួ ើ យលបរអាយកា ។ ែ លោះែងែាំ ែ ួ ររ វាយរតី ឹ ែ លោះបរន្ទាររតីែុលាកា គ្ែូវរាំ ណូករររភលចម្ុែកា រែ ើ ផ្សលូវម្ុាអាងដាក់រក ុ ។ ែ លោះរែបា ម្ភអ្ន្ទរែ ិ រគ្ពាោះរែ ិ កាំណែ់រចញពីរុក
ិ ញរៅភូ ិ គ្ែលប់វលវ ម្ិស្រុក រៅរួបអ្រ់ម្ុែបងរអូនម្ែត ិ ។ ែ លោះរផ្សតើម្និោយនរោបាយ អ្តាថធបាយរ ឿងអារម្ ក ិ ិ ឹ ចូលម្កកនុងស្រុកន្ទ ាំវវក អាវុធរនធឹករាយរពញែ ី ។ រអាយមានចាប់ចងរពញទាងស្រុ ាំ ក ទ្ង្រ្ន្ទានបុក ក ុ រគ្រៀែគ្រប់ទ្ ី ចាក់ចក ុ រអាយស្ែ ម ស្បកាម្រគី រែម្ លរិោះជាន់រយើង ។ ើ បវាស្រួ ី រូ រពារស្រក ឮរូ អ្ូ បាំបាែ់អ្រ់រ ូ ននរខានោះររង ើ
ែល ់រមាងគ្រ ាំពីរូគ្ែធម្៌រឡើង រូ ររើងបុន្ទមនបាែ់រគ្ូ នឈឹង ។ លុោះរូគ្ែធម្៏ចប់រែើយកាលណា រញ្ជ ា រភលងស្ភល ែគ្រប់រៅែនឹង ើ រអាយឈប់ ឮមាែ់រប ៃ រ់ អាយឈឹង អ្នករុករញ្ាឹងរ
ើ ញឧបគ្ទ្ព ។
ពាកយែសបពាកយែស ឹ ុ ចននមានលឺ អ្នករខានោះបនលឺពាកយចុបៗ អ្នករវនចា ាំោម្ែាំរុ ោះែុ ា ច ធុងអាចម្៍រុ យឡប់ អ រអាយរន្ទម្រុោះ ។ យប់កាន់នែរគ្ៅរូ ចាំនលក រគ្កាកគ្កាករខានោះស្ែកលាន់ចាំ ោះុ
លាយរូ ចុបៗរៅរន្ទម្រុោះ រូ រពាទាងរន្ទោះយប់ ាំ រក ុ ស្ែ ម ។ រុកកាំពង ់ នថ្ៃ ២៧ - ៨ -៥៥
រម្លចប់ រលាកគ្រូវាែ ើ
អាវ
គ្នែ់និោយថា
បែ់ទ្ក ុ ដាក់កុងរហាបា ន វ
ែទ្ ាំុ ា ក ុ យករៅរអាយរអូនបង
ាតប់ ។ យីរៅរុករៅស្ែមានដាក់រខានោះរទ្ៀែ ។ ចាំ
ស្ឡកកាលពី ឆ្ន ាំ ១៩៤៧ រពលរាំ រមាពធ ែឋធម្មនញ្ ុ ា ែ ាំុ ា រ
រទ្ ើ ញររម្ិនដាក់គ្ចវាក់អ្នករុករធវកា ើ
រៅ
កាំពង ់… ។
យីរៅរុក មានរូគ្ែធម្៏ផ្សង… ពូរគ្ពឿងបានភ្ញាក់
រែើយរអីមានរធវចុ ើ បៗ រៅរុោះរន្ទម្… រគ្កាកគ្កាក រខានោះស្ែកវាទ្ន្ទណារ់…។
-
រលាកគ្រូរាំរានដយប់ែច ូ រម្តចរៅ
?
អ្នករន
បញ្ជ ា ក់ ររម្ិនដាក់រខានោះរទ្ ឺ ? -
រយើងរៅរុកបនាបែ ់ ច ូ
គ្ននគ្រ ាំម្ួយន្ទក់រែក
ចាំរែៀងែន ួ ល ។ ែគ្ម្ួែចាក់រាពីរគ្ត ។ រពលស្ែល
ាំ គ្ែធម្៌ រយើងកនុងស្រល អ្នករុក កនុងរគ្កាលគ្ែូវបងខរូ លូលបានបបួលរស្រករ ឿងរផ្សសងៗ ណាម្ួយគ្ពួយអ្ផ្សសុកែប់គ្រម្ល ់
រែើយមាននថ្ៃ
រពកក ៏បានបបួល
គ្ននរគ្ចៀងចាំរ ៀងរផ្សសងៗ ។ ម្ែត ូ នរាំ រលងពីររាោះ ិ រផ្ស បទ្ពីររាោះរគ្ចើនណារ់ ។ ែួ ាំ លរែៀវែ ី ច
គ្នែ់បានរគ្ចៀងបទ្
បទ្បរងានផ្សន ើ
គ្រូកមាន់ទា។
ផ្តា
ពិររាោះ
អ្ាច យរែើយ ចា ាំនែគ្នែ់ ច ួ ពីរុកម្ក ែន្ទ ាំុ ា ាំគ្នែ់ម្ក រគ្ចៀងគ្រណាាំងនឹងថារា ម្បា ឹ ក់ ររមៀនឈិន…
រ
និោយរក់ញាប់មាែ់ ។ រលាកគ្រូវាែរ
ើញ
រពលកាន់នែលាៃច បានរកោះគ្នែ់ថា លមម្រែើយបង ិ ស្គ្កងមានរភញៀវម្កចា ាំ ។ ែរ់រយើងរៅផ្សាោះរយើងវញ រលាកគ្រូវាែបានរគ្កាក រ ទាងព ាំ ី លាពូរគ្ពឿង ិ ស្រូវវញ…។
រគ្កាកតាម្
ច ួ អ្នក
អ្នករនម្កផ្សាោះរបៀែមារុីន