ព្រះអាទិត្យថ្មីរះល
ើផែនដីចាស់
លំនររឿង ំ ថ្ងៃទ ី ១៩ កុម្ៈភ ឆ្ន ំ ១៩៦០ រងអ័យ ំ ងរ បាត់ដប
បានដក ឹ ន ំអនកដរំ
ើ ររេញពីស្ថានីយ៍
ើ យរបាលយ៉ាងរលឿនសំ រៅ រៅទក្កុ ី ង
ភ្នរំ ពញ រោយបរចេញសនធឹកខ្រខ្ទ ទ ័ ទ រ រសទើរញាប់ញ័រ ក្រងពី។
ពួកអនកជិះភាគរក្េើន
បានន ំគ្ននរ្វដ ើ រំ
ើ រ
រៅ
កាន់ក្ពិះរាជធានី រដម្ ើ បេូ ី លរួម្កនុងព្ី សមាជជាត រលើកទ៩ ។ ពួករគមានេតតសរាយ រករាយរកអវ ី ី ី រក្រៀបគ្នាន កាាយ... ។
ខ្ លិះនយយរ្លយ្ល ងគ្នន ើ
ខ្ លិះរសើេកាាក
សមាជជាត ១ សមាជជាតរលើកទ ី ៩ ដដលនឹងក្តូវ
រ្វរៅថ្ងៃ ដសាក...។ រនិះជាពាកយដដលអនក ដរំ ើ ច ំក្គប់គ្នន រ
ើ រេង
ើ យដដលរគបន់ស្សន់ បន់ឲ្យថ្ងៃដសាក
េូលម្កដល ់ឆ្ប់ៗ ។
កនុងេំរោម្អនកដរំ
ុ ដតសរាយ ើ រ ដដលកំពង
រករាយទ ី ងរនិះ ំ របើរគពនតយរម្ល ើ នឹងរ
បាយ
ំ ង ើ ញបុរសមានក់រាង្ំដប សក់រញ ួ ម្ុខ្រា
៍
ម តេ ់ ត់រៅ រគ
សម្បុរសដ
មានដភ្ែកខ្ូងរូងកប់រៅ
រក្កាម្ររាម្េរចេើម្ដ ៏ក្កាស ដដលជាលកខ ឱ្យរ
ត ក
ៈសំ ដដង
៉ា ត់កុងការងារ ន ដត ើ ញថា បុរសរនិះ ជាអនកម្ុងមា ៉ឺ
មានការគតរក្េើន ។ បុរសរនិះ រ្មិះ សួន សម្ មានអាយុ ក្រដ
លជា ២៨ ឆ្ន ំ ។ សួន សម្ រសលៀក
រខ្ទ កាគរជ ី ើងដវងព ព
៌ ក្ររ ិះ ពាក់អាវស៉ឺម្សថ្ដដវង
៌ ស អងគុយបតបារ សត ី ុ សបរចេញដ ែង ៉ឺ
ុ យ្លុំ
រចលដភ្ែកក្ករេករម្ើលរទសភាព
ទងឡាយតាម្ ំ
បងាួេរងអ័យរោយការសរងេត នង ពនតយ...។ ខ្
ៈរនិះជាេុងរ
ម្នតរដូវ ក្ពិះពាយដ ៏ក្តជាក់
បានរបាកបក់យ៉ាងខ្ទលង ំ េូលម្កេរនលិះ បងាួេថ្នរង អ័យ
ហាក់ដេ ូ ជាេង ់កាត់ដសបកេុង
ក្េម្ុិះ
ក្តរេៀករបស់អនកដដលរអើតម្ុខ្តាម្បងាួេ សរងេតរម្លរ ើ
ខ តទងឡាយមានព ំ ើ ញរុកជា
។
នង
សម្ ៌ រខ្ៀវ
ស្សស់បំក្ពង មានសភាព ហាក់ដេ ូ ជា ជួយអបអរ ស្ថទរជូនដរំ
ើ រក្រជាជន ដដលរ្វដ ើ រំ
ើ ររៅរួបរួម្
កនុងព្ី សមាជជាតរលើកទ ី ៩ រនិះ... សំ រលងក្ពិះ ពាយដដល របាកបក់ រក្ជៀតេូលរៅកនុងដម្ករុកជា ខ ត
សប ុ ក្ទុប រោយសនាឹក ក ៏លាន់ឮរេើងគួរឲ្យររភ្ ំ បេ តត ើ ដដលរពញរៅរោយរសេកតរី ករាយ ី ជាសំ រេង តូរ
តន្តនតើដដលបានបនល៉ឺរេើងជាសញ្ញ ា ថា ជាសំ រេងរបស់
្ម្ាជាតដ ៏ស្សស់ នង ពររាិះសក្មាប់ ម្នុសែរលាក ។ សភាពក្គប់យ៉ាងកំពង ុ ឋតរៅ
កនុងរសេកតរកែម្ ី
កានត... រយៈេំងាយក្គប់ៗ គេ ី ូ ដម្៉ាក្ត ដដលរងអ័យ បាន ត ុ រៅ
រុកជា ខ តទង ំ
សរាយក្រោំងគ្ននផ្ត ំរ ថាជតដល ់រពល ត ុ រ
ឡាយហាក់ដេ ូ ជាខ្ំ
ម្នតរដូវ ហាក់ដេ ូ ជាគត
ម្នតរដូវរ
ើយ
រក្ពាិះេុងដខ្
កុម្ិះភ ជារពលដដល រុកជា ខ តទងឡាយ ំ កំពង ុ ដតជត ដល ់រពលស្សរពាន ក្ពិះអាទតយ
រក្កៀម្ក្កំ
រោយស្ថរកំរៅថ្ន
កនុងគម្ហនរត ដូវដដលនឹងក្តូវម្កដល ់កនុង
រពលឆ្ប់ៗរនិះ
ដតសភាពពតក្ាកដថ្នការសរប
ិ យរក ី រាយ ឬ ការរស្ថករៅរបស់ជីវត្ម្ា ជាតរនិះ ម្នុសែធាលប់បានជួបក្រទិះម្ករ ម្នុសែរលាកជួយបោ ត លឲ្យ
ើយ
រោយស្ថរ
តរេើងរោយស្ថែថ្ដ
របស់ម្នុសែ សម្ នឹករលឹកដល ់ការេរក្ម្ើន ដល ់
ិ បេេុរបនន នង ការវនសនន ក្រការកនុងអតត ី ដដល
រកតរេ ើ ើ ងរក្ពាិះអសនតសុខ្ សូម្ប ី វាលដស្ស នង ថ្ក្ពភ្នំ ដ ៏្ំលឹងរល វ វ ដដលរពាររពញ ើយ ិ តតរងលើម្ បរសុ ិ ទ ធរបស់ជវតេ
-
រៅរោយរសេកតី
វាលដស្ស
នងថ្ក្ពភ្នំ
ដដលរពាររពញរៅ រោយទកេ តតដ ៏រស្ថមិះក្តង ់ ដូេ ឹ
ទកេ តតរបស់បុពប វ ុរសដខ្ មរសម្័យអងគរ វាលដស្ស នង ឹ ថ្ក្ពភ្នដ ំ ៏សៃបរ់ សៃៀម្ នង ស្សស់បំក្ពងរៅរោយព
៌
នង សំ រេងរបស់្ម្ាជាត សម្នឹករលឹកដល ់សម្័យ ដដលក្ររទសកម្ពុជា
ក្តូវពួកេក្កពតតអាោនគម្
នយម្បារាងជ ំ ិះជាន់ សម្័យដដលក្ររទសដខ្ មរ
ក្តូវ
ជួបក្រទិះនឹងអសនតសុខ្ សម្័យដដលក្រជាជនដខ្ មរ ទូ ទងក្ររទស ំ
អសនតសុខ្ រ
ក្តូវបាត់បង ់រសរភាព ី
កនុងរពល
ើ យនងរសេកតទុ ី ករខ វទន ដដលក្រជា
ជនដខ្ មរក្តូវជួបក្រទិះកនុងរពលអសនតសុខ្រនិះ... ។
សម្ របាិះកនទុយបាររចល ី រ
តរៅរទៀត... ។
ើ យបចូ ជ នេតត គត
សម្គតថា ៖ ិ ិ ជវតរបស់ ម្នុសែរលាកម្ន រទៀងទត់ ដតជីវត ដដលម្នរទៀងទត់រនិះ រលើសលប់សក្មាប់ក្ររៅ
ជារម្ររៀនម្ួយ
ដ ៏ក្ររសើរ
រយើងឱ្យស្ថគល ់នូវតថ្ម្ល
របស់ម្នុសែ ឱ្យរេិះអត់្ន់ នឹងរសេកតី ទុកល ខ ំបាក នង រសេកតខ្ុ ី សបំ
ិ ងទងឡាយ ំ ជវតរបស់ ម្នុសែ
រយើង ជារក្គឿងរក្រៀបរ្ៀបឲ្យរយើងរ
ើ ញនូវ រសេ
កតលា នង រសេកតអាក្កក់ ... រក្គឿងជំនយ ួ ម្៉ាាងដដល ី ី ិ េ័យ រ្វឲ្យរយ ឆ រ ើ ើ ងអាេវន រលាកលា រយើងរ
ឬ
ើ ញថា
រពលរនិះម្នុសែ
អាក្កក់ជាស្ថកែសក្មាប់ ី
សំ ដដងឱ្យ
ើ ញយ៉ាងេាស់ថា សម្័យងាី ដដលរយើងគត
ថា បានកនលង ត ុ រៅយូរយរោស់រ ពតវាបានឃ្លលតឆ្ៃយ ោ រ
ើ យរនិះ ការ
រេញពីសម្័យរយើងរនិះក្តឹម្
ិ រយើង កនុងអតតកាល បាន ើ យជវី តរបស់ ី
ោស់រតឿនឱ្យ តា ំងខ្នកន ី នក្រមាង បាន ួល ុងរសេកតម្ ោស់រតឿន នវសុំ នវូ
រយើងថា
រយើងម្នគួរនឹងដស្សកអំ ពាវ
រសេកតយុ ត ី ត្ម្៌
ពីរជាគវាសនជាោេ់
ខ្ទត រក្ពាិះថា រជាគវាសន ជារៅហាវយនយរបស់ ិ ដដលរពាររពញរៅរោយការស្ថទក់រសទើរ កនទិះរា ជីវត
រកអវី យកម្ករ្វជាការព តក្ាកដម្នបាន... បាន ើ បរក្ងៀនរយើងឲ្យដង ឹ េាស់ថា
អំ រពើលា
អំ រពើដដលម្នុសែរលាកសុទ ធដត
ម្នដម្នជា
ក្តូវការក្គប់រពល
រវលារទ រក្ពាិះថាអំ រពើអាក្កក់ ជួនកាលក្ររសើរជាង អំ រពើលាក ៏មាន...
សម្រសទើរ
ដតរកគតម្នយល ់ថា
អំ រពើលា នង អាក្កក់រនិះ ជាអវីពតក្ាកដ? មានអនក
ោអាេតា ំងក្ទឹសី ត បានឬរទថា អំ រពើលាគអវ ៉ឺ ី ? អំ រពើ
អាក្កក់គអវ ហ រចទរេើងជា ៉ឺ ី ? រក្ពាិះវារេិះដតមានបញ្ញ នេេ
អំ រពើលា
ឧបមាថារយើងតា ំងក្ទឹសី រេ ត ើ ងបានរ គយ ៉ឺ ៉ា ងរនិះរ
ើយ
រ
ើ យថា
ើ យរយើងស្ថក
ក្រតបតតតាម្ក្ទឹសី រនិះយ ត ៉ា ងរទៀងទត់លបងរម្ល ើ រដម្ ជ ក់ថា ើ បជារក្គឿងបញ្ញ ី
ការរ្វយ ើ ៉ា ងរនិះវាម្ុខ្ជា
នឹងឱ្យលទ ធ លលាដល ់រយើងពតក្ាកដឬ ? ររឿងរនិះ សម្ ដដលធាលប់បានដ
ិ េំរពាិះការក្គប់ លកនុងជីវត
យ៉ាងយល ់ថា ការរ្វលា ើ រនិះ ម្នដម្ន រេិះដតមាន
លទ ធ លដល ់អនករ្វជាន េេរនិះរទ... រ្វលា ើ ើ បានលា ជា សុភាសតដដលងាយស្ថតប់ដតពបាកយល ់ ទល ់ដតរយើងខ្ទលយខ្នរៅ ួល
ជួនកាល
ជាអនកក្ាជញសន
រទប ើ
អាេយល ់ដល ់ជរក្ៅថ្ន សុភាសតថា “រ្វលា ើ បានលា” រនិះថាដក្រដូេរម្តេ
សម្ធាលប់គតថា
ការរ្វលា ើ រនិះ
អាេក្តូវការនូវ េងាវក់ខ្ លិះរទដង លលា ឹ រទបវាអាេឱ្យ ើ ដល ់អនករ្វ? ើ
ក្រសនរបើគំនតដូរេែិះ
ជាការពតក្តូវ
ិ វញរនិះ ក្ទឹសី ដ ត ៏ពតក្ាដករបស់អំរពើលា ក ៏ដូេជា រក
ទុកេតតទក ុ រងលើម្ម្នបានដដរ រក្ពាិះអំ រពើលា វាកាលយ ិ រៅជាសភាសតម្នពតរៅវញ អំ រពើលា ក ៏គក្ពឹ ត ៉ឺ តការ
កនុងករ
ី ដូរេែិះ
៍ ម្ា៉ាងដដលក្តូវក្រតបតតតាម្
ឲ្យសម្តាម្កាលរវលា រទបវា អាេ ើ
ុ េលទ ធ លលា
ឲ្យដល ់អនករ្វើ ដតយ៉ាង ោក ៏រោយេុិះ សម្ក ៏រៅ
ដតរជឿថា រលាករនិះ ជារលាករបស់េងាវក់... សភាព ក្គប់ដបប
ក្គប់យ៉ាងសុទ ធដតក្តូវការេងាវក់ទងអស់ ំ
ំ ការពររាិះរងរបស់ តរូ យតន្តនតើដដលនឹងរកតរេ ើ ើ ងបាន ក ៏ ិ ... គ៉ឺ រក្ពាិះដតេងាវក់គសភាពព តក្ាកដរបស់ ជវី ត ៉ឺ សភាពពតក្ាកដដដលគ្នានអនកោអាេ
ក្រដកក
បាន - សម្គតថា ខ្នរគធា ល ប់បានស្ថគល ់ នូវេងាវក់ ួល
រនិះខ្ លិះៗរ
ើ យ... េងាវក់ដដលគួរឲ្យ អស់សំរ
ទងរក្កៀម្ក្កំ ំ ...
ើ េ
នឹកដល ់ររឿងក្តង ់រនិះ សម្ េង ់ដតដស្សក-ដស្សក-
ដស្សកអំ ពាវនវកនុងសករាជងាីរនិះ រដម្ ើ ប ី ឲ្យម្ហាជន
បានឮ រដម្ នថ្់ នម្ហាទុក ខ ដដលក្គបសងេត ់ ើ បឲ្យទម្ៃ ី រលើរបិះដូងបាន្ូររសបយ ើ របើម្នរក្េើនក ៏តេ...។
សម្នឹករលឹកដល ់ម្ហាទុក ខ កនុងម្ហាស្ថគរ... គ៉ឺ
ិ ងក្គ្នអតតដដលខ្ ជីវតកន នធា ល ប់បានដ ី ុ ួល
ល ្លងកាត់
ម្កទងក្រ ំ ត ុ ក្ររ ើយកាលពី ៧ - ៨ ឆ្ន ំម្ុន នឹកដល ់ រសេកតសុ ី ខ្សរាយកនុងក្គ្នបេេុរបនន... ។
សម្បានទញយកជីវភាពកាលពី ៧-៨ ឆ្ន ំ ម្ុន
ម្ករក្រៀបរ្ៀបគ្ននរម្ើល សម្រ
នឹងជវី ភាពកនុងបេេុរបនន...
ើ ញការរស់រៅរបស់ខ្ន ួល
ទងព ំ ីរសម្័យរនិះ
ខ្ុសគ្ននដូេរម្
ិ កនងក្គ្នអតត នឹងដ ី រក្ពាិះជីវត ី សម្ ុ
រសទើរដតរយងខ្នម្ នរួេ ដត រៅក្គ្នបេេុរបនន សម្ ួល
ដបរជាបានទទួលនូវរសេកតេរក្ម្ើ ន នងសុខ្សរាយ ី ដ ៏គួររពញេតត...។ នឹករ
ិ ងក្គ្នអតត ើ ញដល ់ជីវតកន ី ុ
សម្េង ់ដត
ដស្សកក្រកាសក្ាប់ម្ហាជន ឲ្យបានដង ឹ ទូរៅ រក្ពាិះ ិ ថាវាជាជីវតរពាររពញរៅរោយរសេកត ទុ ី កក្ខ ពួយ...។
ដូរេែិះ សូម្ម្ក្តអនកអានទងឡាយ ំ រម្តាត ផ្ទត់នវូ ទំពរ័ ថ្នរសៀវរៅរនិះ តរៅម្ុខ្រទៀត ម្ក្តម្ុខ្ជានឹង ិ បានក្ជាបនូវររឿងរា៉ាវ ថ្នជីវតដសនទុ កក្ខ ពួយ ពីអតត ី របស់សម្ដូេតរៅរនិះ... ។