Prafilewrittingone

ក្រធានទី១ ៖ រគដតងរពាលថាៈ “អនកនរយបាយ

សុទ ធដតមានគំនតរ្វក្រជាភ្ ងុត ើ

នង

របាកក្ាស់

រាស្រសតទងអស់ ំ ។

រតម្ត រនិះក្តឹម្ក្តូវររទ ៉ឺ ? េូរពភាកា រោយរលើក ើ

ឧទ

រ

៍

កនុងររឿង

ចស់” ម្កបញ្ញ ជ ក់ ។

“ក្ពិះអាទតយងាីរិះរលើដ នដ ី

រសេកតអ្ រាយ ី ១.

ក្គប់ដតអនកនរយបាយ

រគដតងមានអាង៌

កំបា ំងកនុងម្រ្ាបាយដក ឹ ន ំ រោយម្នអាេបងាហញ

នូវសេ​េភាពដល ់ជននុជនទូរៅបានរេើយ ។ អាស្ស័យដូេរនិះបានជារគដតងរពាលថាៈ“អនកនរយបាយ

សុទ ធដតមានគំនតរ្វជាក្រជាភ្ ងុត នង របាកក្ាស់ ើ រាស្រសត” ។ រតពុ ើ ំ រនលរនិះ ក្តឹម្ក្តូវដដរឬរទ ?

២. ម្ុននឹងរ្វការព ភាកា រលើម្តក្រធានរនិះឲ្យ ើ

បានសុីជរក្ៅ គួរយល ់ន័យថ្នពាកយ នរយបាយ នង ក្រជាភ្ងុត ឲ្យបានេាស់លាស់ជាម្ុនសន ។

នរយបាយ ជាពាកយបាលី មានពាកយពីរមា៉ាត់ គ៉ឺ

នយ+ឧបាយ = ដក្រថា ឧបាយ ឬលបេកល កនុងការ ដក ល ឹ ន ំ មានរគ្នលរៅេាស់លាស់ រៅតាម្ ូ វោ ម្ួយរនិះរបស់រដាបុរស ។

រពាកយ ី ក្រជាភ្ងុត ជានម្ មានន័យថា ការ របាសអដងាលបរញ្ញ ជ រ

ឬការបរចេើេរលើករជើងរាស្រសត

ឲ្យបំរពញក្ររយជន៍ដល ់ខ្ន នបានគតដល ់ ួ ល ដតខ្នម្ ួល

ិ ក្ររយជន៍អនកដថ្ទវញរទ បានរសេកតថា មានគំនត ី ទុទដានយម្ អតតទតាបុគល គ ។

ម្តស្សបៈ អនកនរយបាយសុទ ធដតមានគំនត រ្វើ

ក្រជាភ្ងុត នង របាកក្ាស់រាស្រសតការពត គរគយក ៉ឺ កលលបេ

ម្រ្ាបាយពាកយសំ ដ ី

ម្ក

បរបាសអដងាលបរញ្ញ ជ ររលើករជង ើ រាស្រសតរ្វឲ្យរាស្រសត ើ មានការភ្ពភាន់ជំពាក់េតតជាម្ួយ របស់រគគ៉ឺ

ដតធាតុពតទរងវ ើ

រដម្ ផ្ទល ់ខ្នរបស់ រគដត ើ បក្ររយជន៍ ី ួល

ប៉ាុរោ ណ ិះ ។ រៅកនុងររឿង “ក្ពិះអាទតយងាី រិះរលើដ នដ ី ចស់”

កនុងេំ

ងរជើងថា

“អនកនរយបាយរបាក

ក្ាស់” ។ រពលសមាគម្កម្ាករ របស់សម្មានការ រកេំ ី ររន ី ក ៏មានអនកនរយបាយបបួ ី ននក់ដដលមាន

រលាក រយ៉ាង ជាតំោង បានរ្វក្រជាភ្ ងុតរបាក ើ ក្ាស់

ដូេមាន

សកម្ាភាពគៈ៉ឺ

រពលរលាករយ៉ាង

ចប់េល ូ ក្រេូកកនុងឆ្កនរយបាយ

គឈ្ររ្ ម ិះ ៉ឺ

ជារបកខជនតំោង

រាស្រសត រលាករយ៉ាងបានរៅ

ទំនក់ទន ំ ងនឹងសម្

ក្ពម្ទងសមាគម្កម្ា ំ ករសម្

រោយបានរពាលអិះអាងថាៈ

“សុំរូ នឯងអា ា

ត

របសម្ជួ យខ្ ំុ ញ ើ

ខ្ ំុ ញ

ជួយខ្រំុ ញ អាយដម្នដទនោ” ខ្ស ំុ ញ ក្័ា គរ្វជា របកខជន ើ តំោងរាស្រសតដម្នដទនរ

ើយ

សងឃម្ថាម្ុ ខ្ជាបានជាប់ពតក្ាកដ ។ របខ្ ំុ ញ នរ្វើ ឹ ើ បា តំោងរាស្រសតដម្នរនិះ សុំកភ្ ុំ យ ័ ឲ្យ រស្ថិះ ខ្ន ំុ ញ ឹងជួយ

ពួកកម្ាករឲ្យរពញសម្តាភាព ខ្ន ំុ ញ ឹងតវា៉ា រអាយរោាភ្ បាល

ជួយរលើកសទួយថានៈជីវភាពរបស់កម្ាករឲ្យ

បានស្សួល

ឈ្ែួលរថាក

ដូេជាតវា៉ា ឲ្យ

មាេស់ក្តើេក្កយនយក

ឬជួយតវា៉ា ដល ់រោាភ្បាល

ឲ្យជួយ

រក្ជាម្ដក្ជងពួកកម្ាករ ឲ្យមាន ិះទ រៅ មានរភ្លង ើ មាន ទកមា ៉ា សុីនរក្រើក្ាស់ ឹ

ជារដម្ ើ

។

ទបំ ត ុ អនក ី

នរយបាយទងរនិះ ំ រដាសភាដូេបំ

ក ៏បានជាប់រឆ្ែតជាសមាជក

ងដម្ន ។

រក្កាយម្ក សម្គ្នានអនគត ក ៏នឹករ

សំ ដអ ី នកតំោងរាស្រសតរយ៉ាង

ើ ញដល ់

ដដលបានរពាលកនលង

ម្កថាៈ “រលាកនឹងរ្វតំ ើ ោងអនកក្ក”។ រពលរនិះ សម្ក្គ្នន់ដតរៅសុំ ជល ួ សុីកលូរត់រលាក

រយ៉ាងដកលងរ្វើ

ជាម្នស្ថគល ់ សម្ក ៏បានរា៉ាយរា៉ាប់ សពវដបបយ៉ាងពី

ររឿងខ្ លិះៗ ដដលសម្ខ្ំជយ ួ រលាក ដូេមានសំ ដថា ី ៈ “ខ្ ំុ ញ បាទជាអតតសមាគម្កម្ា ករ ដដលបានជួយរឃ្លស ី នរកសំ រេងកនុងការរបាិះរឆ្ែត រ

ើយ

ក្ពិះរតជគុ

“របមានទុ ក្ ខ រុ ៈអី ើ គុ

ជូនក្ពិះរតជគុ

បានមានក្រស្ថសន ៏ដ ផ្ ត ត ំថាៈ

ឲ្យខ្បា ំ ្ុ ទម្ករកជួបនឹងក្ពិះរតជ

” ។ រពលរនិះរលាករយ៉ាងរ្លយថាៈ “រអើរពល ើ

រនិះដម្នរាូនក្រុស ! ដតរក្កាយម្ករៅ រពលដដល

គ្ននបានរ្វតំ ើ ោងរាស្រសត គ្ននក ៏បានតបសែងសងគុ អនករនិះ រ

ើ យ” ។

រោយឲ្យក្ាក់កាសមានក់ៗពីរបរយរួ េ ី

សរុបរសេកតម្ក ការររៀបរាប់បុរ៉ា ី

ឲ្យរ

ណ ិះ ស បញ្ញ ជ ក់

ើ ញថាៈ អំ រពើ នង ពាកយសំ ដរី បស់ អន កនរយ

បាយទងរនិះ ំ ដដលមានរលាករយ៉ាង ជាតំោងពត ជាអនកនរយបាយរបាកក្ាស់ដម្ន ។ ម្ត ុ យៈ ទ

រតអន ំ សទ ុ ធ ើ កនរយបាយទងអស់

ដត

មានគំនតរបាកក្ាស់ដម្នឬ ?

តាម្ធាតុពត អនកនរយបាយទងអស់ ំ ម្នដម្ន សុទ ធដតមានគំនត រ្វក្រជាភ្ ងុតរបាកក្ាស់រនិះរទ ើ គអន ួ ៉ឺ កនរយបាយម្ួយេំនន

រ្វនរយបាយរដ ម្ ើ បី ើ

ជួយរលើកតំរកងជ ន ់រាស្រសត នង ីវភាព រសេកតថ្ងល ើ ី ងូ រដល

ជួយរស្ស្ថេស្សង ់កស្ថង

ក្ររទសឲ្យមានវឌឍភាព

រទៀត ង ។ ដូេជា រៅកនុងររឿងដតម្ួយ អនកនពនធ សួន សុរនទ ិ បានបងាហញ ពីម្តពីរ ុ យគ្ន ទ ន ស្សេិះ ម្ួយ

របាកក្ាស់រាស្រសត ម្ួយរទៀតជួយសរន្តងាគិះរាស្រសតគមាន ៉ឺ អនកកំពល ូ នរយបាយមានក់

ក្ពិះបាទ សរម្តេនររាតតម្សី

គក្ពិះប តាឯករាជយជាត ៉ឺ នុវរន ា ័ ។ ក្ពិះអងគបាន

រ្វនរយបាយទម្ទរឯករាជយព ំ រៅឆ្ន ំ ើ ី បារាងបាន ១៩៥៣ ម្កជូនរាស្រសតដខ្ មរដូេមានឃ្លលម្ួយ អិះអាង ថាៈ បរបូ ិ រ

“កនុងកាលដដលក្ររទសកម្ពុជាបាន រោយស្ថែក្ពិះ

នររាតតម្សី

សតរបស់ក្ពិះបាទ

ឯករាជយ សរម្តេ

ី នុ ជាក្ពិះវរៈកែក្តដ ៏រ្ែម្ ើ កនុងទំពរ័ ក្រវតត

ស្ថស្រសត ក្ពិះរាជាោេក្កទងម្ូ ំ ល ដដលធាលប់ដតជួប ក្រទិះនូវអសនតសុខ្ ដដលជាម្ រោយស្ថរពួកឧទទម្រនិះ

នតរាយយ៉ាងសំ របម្ ើ

ឥេូវក ៏បានដក្រកាលយរៅ

សនតសុខ្ យ៉ាងពតក្ាកដ ។ ក្រជារាស្រសតក្គប់ជាន់ ថានក់ រទិះរៅកនុងទក្កុ ី ងកតី ស្សុកដស្សេំការកតី ក ៏បាន

ទទួលនូវរសេកតសុ ី ខ្រកែម្កានត ឥតមានភ្័យបារម្ភ េំរពាិះអសនតសុខ្រទៀតរេើយ” ។

ភ្សតុតាងម្ួយរទៀតបញ្ញ ជ ក់ថាៈ នរយបាយ របស់

ក្ពិះអងគដដលជួយរាស្រសត រសេកតសងឃ ម្ថា ី ឹ អនគត

។

គសម្រពញេ តត ៉ឺ

នងមាន

ខ្នន ុ េំររនរៅ ី ឹងមានការេំរង ួល

សម្រជឿេាស់រៅក្ពិះរាជ

សុនរទ កថា

ដដលក្ពិះអងគក្ទង ់ដងលងរៅកាន់ជនរួម្ជាតថាៈ“រអាយ រលឹកនឹករ ដស្សរនិះរ ជាត ។

ើ ញដល ់វាលដស្ស ស្សុករយើង រក្ពាិះវាល

ើ យជាឫសគល ់

ជាម្ូលោានរសដាកេ​េ

នរយបាយរបស់ក្ពិះអងគ រទ

ម្នក្តឹម្ដតមានក្ទឹសី ត

គដងម្ទ ងមានការអនុ ំ វតតរទៀត ៉ឺ

ដូេជា

នរយបាយទក ី ក្រឡាយ ជក ី អ ឹ មានរលើកទំនប់ ជក នក្រជារាស្រសតរទៀត ង ។ ឹ ូ ត ង អាងស្សិះទកជូ ិ យ លត ល រលើវស័

សងគម្រាស្រសតនយម្ យ៉ាងរពញទំ

សម្័យរនិះរក្កាម្របប

រដាបានជួយរក្ជាម្ដក្ជងរាស្រសត

ឹ ង ដូេជាលបិះម្ួយអិះអាងថាៈ “រក្ៅ

ពីរនិះរាជរោាភ្បាលសងគម្រាស្រសតនយម្

បានជួយ

យឹតរយងកសករម្ួយ ូ វរទៀត ល គជួ ៉ឺ យ រលើកតំរកង ើ លត លដដលរកតរេ ើ ើ ងកនុងក្ររទសរយើង...” ។ េំដ

កម្ន្តនតើក្គប់រប ូ ក ៏មានទកេ តតស្សឡាញ់ នង ឹ

សុខ្ទុកជ ខ វី ភាពក្រជារាស្រសត ខ្ំរ្លៀតជួយ ការងាររាស្រសត ដដលមានលបិះម្ួយរលើករេើងថាៈ

“សម្័យសងគម្

រាស្រសតនយម្ ម្ន្តនតើរាជការក្គប់រប ូ ក្តូវរបាិះបង ់នូវដង បា៉ាកការចលម្ួយក្គ្ន រដម្ នង ័ ល គ រនស់ ើ បរៅកាន់ ី េប បងគ ី ជួយរ្វដស្សរាស្រសត ”។ ើ សរុបម្ក េំ រលើករនិះ

ុ េដដលរលើកយកម្កបញ្ញ ជ ក់ ន

អាេបំភ្ឲ្យរ ល៉ឺ

ើ ញថានរយបាយ

របស់

សរម្តេឪ ពតជានរយបាយជួយសំ រល ួ បំរពញរសេ កតក្តូ ី វការរបស់រាស្រសតទរូ ៅ ឱ្បានជួបនូវសុភ្ម្ងគលដត ប៉ាុរោ ណ ិះ ។

សំ រយគៈ

ជារួម្ម្ក

គជាការព ត ៉ឺ

អនករ្វើ

នរយបាយដដលយកនរយបាយ រ្វជារបា ំងសំ រាប់ ើ ក្ររយជន៍ផ្ទល ់ខ្ន ួ ល ខ្ វិះម្នសការជាត អនករនិះនឹង ធាលក់េល ូ ជាអនកនរយបាយរបាកក្ាស់

។

រឯអន ី ក

នរយបាយដដលមានម្នសការជាត គតក្ររយជន៍

ជាតជា្ំ គអន ើ បី ៉ឺ ករនិះរ្វើ ក្រជាភ្ងុតរបាកក្ាស់រដម្ ក្ររយជន៍រាស្រសតដតប៉ាុរោ ណ ិះ ។

ិ ៣. ្លងតាម្ការវភាគដវកដញករួ េម្ករនិះ អាេ វាយតំថ្លរៅរលើក្រធានរចទថាៈ ទសែនៈរនិះ ពត ជាមានលកខ

ៈសម្រ

តុសម្ ល

រក្ពាិះថាអនក

នរយបាយរទិះបមានគំ នតរសែហាជាត ី រាប់ជាតក ៏រោយ ក ៏រគេម្ន

រ្វអវ ើ ី ៗសំ

ត ុ ពីពាកយក្រជាភ្ងុត

នង របាកក្ាស់រនិះបានដដរ ។ រក្ពាិះថារបរយ ើ ើ ងជា អនកនរយបាយ រ

ើ យយកការពតម្កលាតក្តោង

ិ ។ រនិះគន ៉ឺ ំ រអាយអនតរាយដល ់ជាតរៅវញ

តាម្ការសរងេតរៅ ក្រធានរនិះ មានអតាបទ រួម្ េំដ

កកនុងការជួយស្ស្ថយទំនស់

កនុងសងគម្ម្ួយ

ដ ក ែ ដដរ

រវាងអនកនរយបាយ

នរយបាយ ។

នងអន ករដរើ តាម្