3 ៣.
វគ្គទី ៤ នខ ែរជួយអរ អារសុវណ្ណ ... បដ្យការតំបលើងពនធសពវស្ថរបពើ បធវបអាយក្រជា ើ
រាស្រសតក្រីក្រ ររលុយបង ់កាតោមន រត់ចល ូ ថ្ក្ពជាបក្ចីន ។
អារនដល
មនុសស
នលុយបង ់ប
ើយ
មនសូ វជាខ្លច ិ
រ់មួរ ស ប៉ាុនាមនបទ បទាិះប្នឆរររបងាកន់
ថ្ដដថ្ទបទៀត រ ៏អាចនិយាយក្ប្លប់ប្
នថ្ន ច្ឆ ំថ្លៃ
បវៀតណាមច្ឆប់បអាយ
ើ យ។
៣3 បនិះ ថ្លៃបនាិះ សឹមបង ់សតបបោ ម នកាត មុ ខ នត្ ញ ើ ិ
រាងម ំ នខ្នប ិ
ំភម ក្កា ំងលាវជាទក្រជុ ូ មួ ិ ណ្៍បដ្យក្រជា ី ិ យ បរបូ
ពលរដាបស្ថែិះក្តង ់។ អារសុវណ្ណ ក្ត
គិញមវៀតណា ក្នុងរជ្ជកាលមតេចបាវដាយ (១៩២៥-១៩៤៥)
ប់មរពី
ចទរ ឹ
ិ បញ្ូ ច លនស្សវញ ឮក្រពនធក្ប្លប់ថ្ន ជាមួយអា
ឺ ម៉ាង ់ ឈាិះ
លាងខនក្ប្លណ្ប ួល
រាងបធវ ំ សន្រងា ាម ើ
នចតត ិ បក្តរអរណាស់។ លុប
ើ យ នា ំោាអាស្ស័យ
ពនលឺចបងកៀងខ្លញ់ ក្តី។
ស្ស្ថប់សតមអារបុតមរ
មនទាន់ ទាង ំ ិ
ប
បក្តរបងផ្សទិះ ។
យបៅនរបរ យរួចផ្សង
ើ យបៅអារសុវណ្ណ ពី
- បអើយអារសុវណ្ណ ! អារសុវណ្ណ !
អារតុក្ំ រពនធអារសុវណ្ណ ឈប់ស្ថតប់សំបលងបៅ៖ - បង ! ដូចជាអារបុនបៅ - បអើអារបុននមន !
- បបអ បងបៅបបើរទាវររបង បអាយោាចូល ើ ី ចង ឹ
មរផ្សង នក្រងោា
នការអវី
- មុខជាបរឿងបមឃុំទារពនធបទៀតប នស្សនរបរបដម ើ បតាាត បស្ថិះ។
ើ យ ។ បរឿងដ ី
មិនបចិះប ឹ ាងវាមនបចិះចប់ ិ
ើយ
អារសុវណ្ណ និយាយផ្សង បដរើ បៅររបបរទា វ រផ្សង។ ើ អារបុតបឃើញអារសុវណ្ណ មរបបើរទាវររបង
រ៏
បឆលៀតនិយាយមុនបបើរទាវររបងបៅបទៀត ។ - បម៉ាច
ូប
- បអើរំពង ់សត
យប
ូប
ើ យបៅ ? នបនតិច
- ោា្តថ្ន មរពីថ្លៃនដរ នតោាបយើងភូមិខ្ងលិច ិ
ខ្ងបរតបចិះនតមរសួ របយាបល ់ ើ នអារខ លិះមនទាន់ ទាង ំ ិ
ពីបរឿងក្ប្លរ់ពនធ
នលុយបង ់កាតផ្សង ។
- រុបំ ៅ្តបក្ចី នបពរ ចូលមរបៅ ិ
ោា ប
ើ យសឹម្តបរឿង ិ
ឹ ាងបទៀត ។
យទាងអស់ ំ
ទាងព ំ ី រនារ់នា ំោាចូលបៅរាុងផ្សទិះ ។ បពល
យរួច
អារសុវណ្ណ ក្ប្លប់បៅភរយា។ ិ
- អូនតុំ អារបុតមរបបួលបងបៅភាបំ ពញនសអរ ឹ ាងណា !
- បៅបម៉ាចបរត បតើ ើ ! នតបង និងអារបុតមនបៅ ិ
អារភូមិបយើងបៅពិបក្ោិះរចច ិ ការជាមួយអារណា ?
- បងបៅមនយូ របទ ! បងចង ់បៅបមលរអ ិ ើ ូ ន ស្ថត
បតវា ើ
ិ នក្តលប់មរស្សុរវញបទ ៖
-នមនប
បមលនក្រង ើ រាងប ំ
ើ យតុំ
!
ោាមរបបួលសុវណ្ណ បៅសួរ
ិ នមរស្សុរវញ បក្
ើយ ។
ិះអីអាលលឺម៉ាង ់ច្ឆញ់
- បអើបបបៅបរឿងបនិះ រ ៏បៅចុិះ នតរុបំ ភលចដ្រ់កាត ើ
បៅបអាយបស្ថិះ បក្
ិះប៉ាូលិសនឆរកាតណាស់។
សុខចតត ិ ោាប
ើ យ ប ៉ា ង៥ អារបុត អារសុវណ្ណ
នា ំោាបចញពីភូមិក្កា ំងលាវបៅ បទបបធវ ដ ើ ើ បំ ណ្ើរបទៀត និយាយពី
។
ត់មួយបៅ
មរដល ់ភាបំ ពញ
ត់មួយ
នជ ័យជំនិះបលើអាលលឺម៉ាង ់
នដលអារសុវណ្ណ ប
រំពង ់ឆ្ា ំង
។
ថ្ន
ប
ើយ
សំ បលង រាងចាំ ំ ង
បនាិះជាបលើរទព ី ីរ
និងអារបុតមរកាន់ទក្រុ ី ងភាបំ ពញ
ើ យប្ធាលប់ស្ថាល ់រននលងនដលរអូនស្ថត និង រអូន
ុ ញបៅ ហាត់ ទាហាន
ស្សុរ
រាងមុ ំ នបចញដបំ ណ្ើរបៅ
- រាង។ ំ អារសុវណ្ណ បដរើ មរដល ់មុខវាង ំ ្ឺ បៅ
ិ កា “ថ្លៃទ ី ២៦ វចា ១៩១៨” បវលាប ៉ា ង ៥លាៃច បឃើញ ិ
នក្ពិះសងឃជាបក្ចីន បទបអា រដបំ ណ្ើរ ពីក្កា ំងលាវ ើ
សួរអារឈរជត ិ បនាិះថ្ន៖
- បលារពូ ! បលារនិមនតចល ូ វាងថ្លៃ ំ បនិះ អីរ ៏បក្ចីន
បម៉ាិះល ?
-
ថ្លៃបនិះបលារបរសុ ៉ា ី ដង ់សុីបបរបយ ី ើ របូដ្វ ំង
និមនតក្ពសងឃ៥០០អងាសក្ូ តធម៌ ប លិរសនមតងធម៌បទសនាផ្សង។ អុីចុិះបរាងខ្ងបណាិះ ?
បរាងបនាិះ ប្ទុរសំ រាប់បលាេន រាស្រសត
ើ យនិង
មរ នធមម
ួ លង បអាយក្រជា
នសរាយទទួលអំ ណ្រ បដ្យ
រាងឈា ំ ិះចំ-
ំង ។ ឯរននលងបណាិះបទៀត ប្ទុរបលងបភលង
រាង ំ
អុី ! ចុិះអារមរពីណា
នជាមនដ ង ឹ ? ិ
ឈាិះចំ
ើយ
នជាខខ ំុ ា ម ំ រសួរបមល ើ
- អូ ! អារនដលបៅជួយ
រាងបនាិះម ំ នទាន់ មរបទ ិ
-
ទខម ំុ ា រពីក្កា ំងលាវ ! ខក្ំុ ា ោន់សតដង ឹ ថ្ន ំង ដូចបនិះប
នក្រងរអូនខ ំុ ា បបទុ ើ រជា
នក្ត
ិ ប់មរវញ។
នមរ រ ៏មនទាន់ មរភាលមនដរ បក្ ិ
ដបំ ណ្ើរតាមរ ៉ា ល ់ទរយូ រនខ នដរ ឹ
រាង ំ
ិះបធវើ
នមរដល ់ស្សុរ
បយើង ។ ខ ំុ ា
នដង ឹ ថ្នក្ពិះអងា ច ស់ ៦ អងា នដល
បៅជួយចាំង អងា ច ស់ ប
រាងបនាិះ ំ
ន
នសុ្ត ២ អងា ្អា ឺ រ
ង សុ្តនឹងចំ
ំង ឯអងា ច ស់សយ ុ
ឹ សុ្តបដ្យស្សវងសុ រា ឯក្ពិះអងា ច ស់ ៤ ក្ពិះអងា បទៀត នឹងយាងមរដល ់ស្សុរបៅថ្លៃ ៤ បរាច នខ ផ្សលាុន ឆ្ា ំមនម ឯរស័រ ( ៨ មនា ១៩២០) បវលា ិ ប ៉ា ង ៨ ក្ពឹរ
- ខអ ំុ ា រ្ុណ្បលារពូណាស់ប
- អុីចុិះអារបរៀបចំបៅណារ ឺ ? -
ខដ ំុ ា ច ូ ជាអស់ការប
ិ ណារ់វញ បក្ ិ វញ។
ើយ
ើយ ខច ំុ ា ង ់បៅរននលង
ិះក្ពឹរនសអរបនិះខក្ំុ ា តូវក្ត
សំ -
ប់បៅស្សុរ
- រុអា ំ លបៅអី ច្ឆ ំបមើលប្ក្រ្ុបំ ភលង
លាៃចបនិះបលារឃុន
ស្សបណាិះ
ធុច
រាងស ំ ិន !
បលងបភលង
រាង ំ បអាយមហាជនបមល។ ើ - អុីចុិះ -
នរាបអាបរ ំ បទ ឺ ?
ន
អារបុតលឺថ្ន -
មតង ៖
នរាបអាប ំ រ ៏ោត់អារសុវណ្ណ ថ្ន
បយើងរុអា ំ លបៅ ច្ឆ ំបមលប្បលងបភល ង ើ
រាងចាំ ំ ងជាមួយអា ទាហានសែក្័ ្ចតត ិ
ឺ ម៉ាង ់ឈាិះ
រាង ំ
នបញ្ូ ជ ន
ិ បៅរស់ក្តលប់មរស្សុរនខ ែរវញ។
ដល ់ថ្លៃទ ី ១៣ សីហា ១៩១៩
នពិធសី
របួនយា៉ាង
ធំមួយបៅតាមផ្សលូវ នានា ក្រុងភាបំ ពញ។ បវលាយប់ នន
បអាយ
របភលងបៅតាមផ្សល ំ ប ើ ូ វព័ទ ធក្ពិះបរមរាជវាង
ន នលបងរំស្ថនតជន ូ ពលរដាបមលផ្សង។ ើ
ើយ