Holland Côte d'Azur Magazine 0421 by M4Media

34e jaargang #1

winter 2022

Kunst De vrede volgens Marc Chagall

Laat die winter maar komen! Tuin en Bos Verwildering Column Krakende wagens lopen het langst Direction Le Nord Nico Knapper La Vie Professionnelle Hendrik & Marina Halbe

Ambiance Riviera Ambiance Riviera LUXURY OUTDOOR LIVING LUXURY OUTDOOR LIVING

Ambiance Riviera Ambiance Riviera OU UTDOO LLUUXXUU RR YY O O RR LL I IVVI INNGG

96 route du Plan de la Tour - 83120 Sainte Maxime - Telefoon: +33 4 94 43 21 30 96 route du Plan de la Tour - 83120 Sainte Maxime - Telefoon: +33 4 94 43 21 30 www.ambiance-riviera.fr - info@ambiance-riviera.fr

www.ambiance-riviera.fr - info@ambiance-riviera.fr

Holland Côte d’Azur Magazine

Martijn Buter, voorzitter@nedazur.org

voorwoord

Niet zonder u

ndanks dat Frankrijk zeer voorspoedig de boostervaccinaties was gaan zetten, werd de wereld langzaam getroffen door de vijfde coronagolf. Terwijl ik dit artikel schrijf, overrompelt coronavariant omikron op een ongekend manier de Franse scholen. De dagelijkse infectiecijfers zijn torenhoog en deze golf treft nu ook onze allerjongsten, ook al heeft de Franse overheid maatregelen genomen om nog meer besmettingen te voorkomen. Door de maatregelen in Frankrijk was het bestuur eind 2021 helaas genoodzaakt om de traditionele Nieuwjaarsreceptie voor het tweede jaar op rij te annuleren. We hopen uiteraard dat we volgend jaar weer als vanouds met elkaar het glas kunnen heffen op het nieuwe jaar. Gelukkig konden de meeste evenementen de laatste maanden van 2021 wel doorgang vinden. In oktober werd door Cor Glorie de eerste bijeenkomst georganiseerd van de nieuwe Klassieke Auto Groep. Eigenaren en liefhebbers kwamen samen om een stukje te rijden met hun klassiekers. Heeft u een klassieke auto, meld u zich aan. Eveneens in oktober was de jaarlijkse meerdaagse en populaire autorally, dit jaar de Rallye de Vaucluse. Oorspronkelijk gepland in mei, maar door de Franse lockdown uitgesteld. Zoals verwacht, trok de rally een grote groep deelnemers, waaronder ook een aantal nieuwe gezichten. De volgende meerdaagse autorally staat begin juni alweer op de kalender. Het DNC Business Network organiseerde in oktober het seminar Ondernemen in Zuid-Frankrijk. De dag was een groot succes op een prachtige locatie, de Royal Mougins Golf Resort. De sprekers wisten de aanwezigen steeds weer te boeien met tal van interessante onderwerpen en workshops. Hiermee heeft het Business Network zijn bestaansrecht bewezen en we kijken halsreikend uit naar de volgende bijeenkomsten die tweemaandelijks zullen plaatsvinden. Eind november bracht Sinterklaas met zijn Pieten een bezoek aan Zuid-Frankrijk. Helaas moest de Sint in 2021 zijn bezoek annuleren en we waren daarom erg blij om hem weer in ons midden te hebben. De Sinterklaasviering werd traditioneel samen met de Gouden Klomp georganiseerd. Veel foto’s van die dag zijn online te bekijken. In december vond ook een nieuw evenement plaats, de Muzikale Kerstlunch, waarmee de oude kersttraditie weer nieuw leven werd ingeblazen. Met muzikale verwennerij van Herma Vos en het strijkkwartet Lady’s Orchestra genoten de vele aanwezigen van de in kerstsferen omgetoverde locatie.

Mocht u willen skiën met De Nederlandse Club, dan kan dat nu met de pas opgerichte Ski-commissie. Naast de Klassieke Auto Groep, een nieuwe commissie binnen DNC, waarmee een lang gekoesterde wens van veel leden wordt vervuld. De eerste activiteit staat gepland in februari, u kunt zich nog aanmelden. Verderop in dit magazine vind u meer informatie over de Ski-commissie. Zoals gebruikelijk bij het begin van een nieuw verenigingsjaar kunt u de komende weken de factuur voor de contributiebetaling in uw mailbox verwachten. Voor het eerst zal, voor die leden die dit hebben aangegeven, de contributie geïnd worden via een automatische incasso. Dit kunt u overigens zelf instellen in uw profiel op de website of u stuurt een e-mail naar penningmeester@nedazur.org, dan wordt u geholpen met het instellen van de incasso. Het scheelt de penningmeester veel werk en geeft u betaalgemak. Uiteraard blijven de andere betaalmethodes gewoon beschikbaar zoals iDeal, creditcard, PayPal en de bankoverschrijving. Verderop in dit magazine vindt u meer informatie over dit onderwerp. Tot slot doe ik weer een oproep voor leden die zich actief willen inzetten voor De Nederlandse Club. Zoals iedere vereniging kunnen ook wij niet zonder vrijwilligers die de vereniging draaiende houden. Zoals u in het vorige magazine heeft kunnen lezen, komen er bestuursfuncties vrij onder andere die van de penningmeester. Mocht u geïnteresseerd zijn of meer informatie willen, meldt u zich dan bij een van de bestuursleden. Ook als u ideeën heeft of op een andere manier wilt meehelpen, laat het weten. De Nederlandse Club kan niet zonder u! ●

Eerste bijeenkomst van de Klassieke Auto Groep

Uw aankoopmakelaar aan de Côte d’Azur Toen ik in de jaren ’90 in Amsterdam als aankoopmakelaar werkzaam was, was het heel normaal voor potentiële kopers om een eigen makelaar in te schakelen. Met een woningmarkt die toen ook al ‘over de top’ was gaf het voor zowel de koper als de makelaar veel voldoening om op zoek te gaan en uiteindelijk te slagen. Nu, na alweer meer dan 10 jaar werkzaam te zijn aan de Côte d’Azur, zijn we als makelaar ter plaatse genoeg door de wol Astrid Segaar geverfd om deze diensten weer actief aan te bieden. Ons werkgebied ligt aan de Côte d’Azur, tussen Saint-Tropez en Menton, de regio tot ca. 15 km uit de kust, met een variabele prijsklasse. Wij begeleiden vanaf de eerste bezichtiging, doen de prijsonderhandeling, geven bouwkundige informatie, bespreken de zogenaamde diagnostieken en zorgen voor een volledige begeleiding ín en dóór de Franse juridische bureaucratie. Het inschakelen van een eigen makelaar kan in Frankrijk helemaal gratis zijn. Door de samenwerking die wij ter plaatse met vele makelaars hebben, biedt dit voor u een groot voordeel!

astrid segaar immobilier - Holiday Rental & Real Estate

Bel me eens of stuur mij een berichtje, ik leg het u graag persoonlijk uit. A bientôt in la douce France! Astrid Segaar, Geregistreerd Makelaar aan de Côte d’Azur Transaction et Gestion immobilièr CPI 8303 2018 000 026 682

Over Azur Pavillon Azur Pavillon Holiday Rental & Real Estate Agency, sinds 2010 op locatie in Zuid-Frankrijk. Bent u op zoek naar, of heeft u, een woning aan de Côte d’Azur? Of het nu gaat om het kopen, verkopen, huren of verhuren van een villa, huis of appartement, wij zijn ter plaatse! Wij leven en werken in dit gebied en het spreken van onze talen is voor onze vakantiehuurders, verhuurders, kopers en verkopers een geruststellende gedachte.

Enkele van onze vakantieverhuur woningen:

Les Issambres – Appartement in Villa Monte Carlo – Vanaf € 135 per nacht – tot 4 personen – Appartement met geweldig zeezicht.

Sainte-Maxime – Villa Residence du Lac Vanaf € 265 per nacht – tot 7 pers. Modern & stijlvol bij golfbaan – op 5 minuten van zee.

Les Issambres – Villa Plein Sud Vanaf € 230 per nacht – tot 10 personen – Rustige, groene omgeving en wandelpad naar zee.

Met meer appartementen, huizen en villa’s dan ooit tevoren, kunnen we bijna garanderen dat we ook voor jou de perfecte vakantie woning hebben! Alle villa’s, huizen en appartementen zijn persoonlijk door ons bezocht en goed bevonden voor onze website www.azurpavillon.com. Je kunt direct reserveren of ons een berichtje sturen zodat wij een persoonlijk advies kunnen geven.

Enkele van onze te koop staande woningen: Het heerlijke klimaat, de natuur en de cultuur maken dit deel van Zuid-Frankrijk een populaire plek. Als geregistreerde Franse makelaardij hebben we een optimale kennis van de regio, de lokale markt en de toepasselijke weten regelgeving. Wij begeleiden tot en met de sleuteloverdracht en helpen kopers en verkopers door de Franse bureaucratie.

Frejus-Noord – Ref. 2363 – € 275.000 Modern (2017) – lift – 3/4 k. app. 75m2 met terras. Residentie met zwembad en 2 parkeerplaatsen.

Roquebrune-sur-Argens – Ref. 2359 – € 450.000 – Topappartement met zeezicht – 2 slk/badk., berging en garage. Op golfdomein met tennis en zwembad.

Saint-Raphaël – Antheor – Ref. 2304 – € 990.000 – Villa met 2 gasten-units, ca. 225 m2 op 1.310 m2 terrein – goede afwerking. Fraaie uitzicht op berg en zee.

www.azurpavillon.com @ info@azurpavillon.com azurpavillon azurpavillon f azurpavillon i azurpavillon l @ info@azurpavillon.com f i l

inhoud

Holland Côte d’Azur Magazine – winter 2022

42 3 7 9 11

oorwoord van de V voorzitter Redactioneel Over raderwerken en olie ... Column Wim Trouw Alle wegen leiden naar Rome

Column Catharine Majzel Krakende wagens lopen het langst

12 14 17 18

Tuin en Bos Verwilderd ederlander in de Provence N Bauke Geersing over Inclusiviteit ijn W Lang leve Frankrijk! Kunst De vrede volgens Marc Chagall

14 17

44 22 24 29

Natuur Henk Breukink over koeien Le Choix de Sophie Brood

Clubzaken Van Sinterklaas tot een seminar van het DNC Business Network. En alles wat was en komt ...

41 42 44

Woord van consul Peter van Santen Van Stamppot tot Sterren Restaurantrecensies

Direction Le Nord Micheline Van Hautem in gesprek met oud-regisseur en -chansonnier Nico Knapper

Toegevoegde Waarde Albert Mulder over fiscale voordelen voor ingezetenen

57 49 50

Provençaaltje Zomaar

Vraag het de Makelaar Rob Brink over ontwikkelingen op de Franse vastgoedmarkt

La Vie Professionnelle Interviewreeks van WillemHein Couwenberg waarin hij ondernemers aan u voorstelt

Puzzelpagina’s Voor wie lekker lang wil puzzelen.

57 58

Croissantje Maagzuur Barbara Burgi: le devis ennui Oplossingen Voor wie niet te lang wil puzzelen ...

Holland Côte d’Azur Magazine

Cor Glorie

redactioneel

Over raderwerken en olie ...

o, het is ons uiteindelijk dan toch gelukt om dit magazine van de persen te laten rollen. Want dat werd opeens heel twijfelachtig toen ik half november, een kleine twee weken voor het verlopen van de deadline, van onze vormgever Marcel hoorde, dat hij na een zwaar hartinfarct op de intensive care afdeling van het ziekenhuis in Toulon was opgenomen. In het vorige nummer schreef ik dan wel over een ’geoliede machine’, toen ik het over het produceren van dit blad had, maar zonder Marcel’s wonderolie komt dat raderwerk toch piepend en knarsend tot stilstand. Toulon werd ingeruild voor een revalidatiecentrum in Draguignan en gelukkig gaat het met hem nu langzaam maar zeker weer de goede kant op. In goed overleg hebben we toen besloten om rustig aan de gang te gaan met de productie van deze eerste editie van jaargang 34. Een gezond herstel is uiteraard veel belangrijker dan uiteindelijk die paar weken vertraging in de verschijningsdatum. Consequentie is wel dat er misschien wat verlate kerstversieringen, feestrecepten en nieuwjaarswensen op de volgende pagina’s te vinden zijn, maar u begrijpt nu waarom. Als iemand in mijn naaste omgeving iets dergelijks overkomt, besef ik telkens weer hoe breekbaar onze gezondheid eigenlijk is. Je denkt dan wellicht wel dat je fit en vitaal minimaal 95 wordt, maar een garantiebewijs daarvoor is helaas nergens te krijgen. En al helemaal niet in deze Covid-tijden … Lees ook het relaas van Gerard in zijn Provençaaltje.

Met de voorgaande woorden in het achterhoofd wens ik u daarom veel ongecompliceerd leesplezier toe op de overige pagina’s van dit magazine. Ik denk dat er voor elk wat wils te vinden is, met zowaar weer verschillende verslagen van grotere clubevenementen. Dus ook het raderwerk van onze DNC begint eindelijk wat sneller te draaien. Beste mensen, geniet met volle teugen van het leven, pluk de dag en beter laat dan nooit: Heel veel geluk en gezondheid in 2022!

colofon 34e jaargang #1

winter 2022

Kunst De vrede volgens Marc Chagall

Laat die winter maar komen! Tuin en Bos Verwildering Column Krakende wagens lopen het langst Direction Le Nord Nico Knapper La Vie Professionnelle Hendrik & Marina Halbe

34e JAARGANG, NR. 1 WINTER 2022 Redactie Holland Côte d'Azur Magazine 391 Chemin de Salgues 83510 Saint Antonin du Var 04 94 04 88 45 – clubblad@nedazur.org Hoofdredactie, advertenties: Cor Glorie Art director: Marcel Reimer

Medewerkers aan dit nummer: Marlies Bensdorp-De Labaca, Anne Boerkoel, Gerard de Bos, Henk Breukink, Sophie Breukink, Rob Brink, Barbara Burgi, Willem-Hein Couwenberg, Bauke Geersing, Cor en Davina Glorie, Micheline Van Hautem, Catharine Majzel, Albert Mulder, Monique Teunissen en Wim Trouw Druk: Koninklijke Drukkerij Em. de Jong Holland Côte d’Azur Magazine is een driemaandelijkse uitgave van De Neder landse Club. Met hierin opgenomen het clubnieuws voor de leden. Het magazine is tevens spreekbuis van Uno Animo, de zustervereniging voor collectieve ziektekostenverzekeringen. Redactionele bijdragen van de leden zijn welkom. De redactie behoudt zich het recht voor zonder opgave van reden ingezonden stukken niet of in gewijzigde vorm te plaatsen al dan niet met vermelding van de bron. De redactie streeft objectiviteit en neutraliteit in de berichtgeving na. Redactie en bestuur achten zich niet verantwoordelijk voor informatie van derden.

©2022 – De Nederlandse Club Het is niet toegestaan om zonder vooraf gaande schriftelijke toestemming van de uitgever de in dit magazine gepubliceerde artikelen of gedeelten daarvan over te nemen, te (doen) publiceren of anderzijds openbaar te maken of te verveelvoudigen. Aan alle artikelen wordt de grootst mogelijke zorg besteed maar fouten zijn menselijk. Daarom kan geen verantwoordelijkheid worden aanvaard voor eventuele onvoorziene gevolgen, veroorzaakt door onjuiste gegevens in dit magazine en/of onze website/nieuwsbrieven. We doen ons uiterste best om de rechten van de gebruikte teksten en afbeeldingen vooraf te controleren en voor zover mogelijk de namen van auteurs te vermelden cq toestemming voor publicatie te vragen. In een aantal gevallen is het echter niet mogelijk gebleken de oorspronkelijke rechthebbende te traceren.

FASTEST CAR RENTAL SERVICE ON DUTCH AIRPORTS Easy pick-up and return • No nonsense Unlimited mileage • 100% all-inclusive

www.bblcarrental.com

‘Mijn ‘Mijn nalatenschap nalatenschap laat naam laat haar haar naam ‘Mijn nalatenschap voortleven’ voortleven’ laat haar naam voortleven’

Kijk Kijk op op toegift toegift.nl .nl en en ontdek ontdek hoe hoe jouw idealen kunnen voortleven jouw idealen voortleven Kijk op toegiftkunnen .nl en ontdek hoe jouw idealen kunnen voortleven

MGTP, Frans hoveniersbedrijf, aan de Côte d’Azur. MGTPgespecialiseerd – Frans hoveniersbedrijf Meer dan 30 jaar in het ontwerpen en aanvan de Côte d’Azur. aanleggen tuinen en parken. Levering van bomen en planten direct van de producent Meer dan 30 jaar gespecialiseerd in www.travauxpaysagers.com het ontwerpen en aanleggen van Contact: Gabrielle Adelmund tuinen en parken. gwadelmund@gmail.com +33 6 18 70 90 14 Levering van bomen en planten direct van de producent.

www.travauxpaysagers.com Contact: Gabrielle Adelmund gwadelmund@gmail.com +33 (0)6 18 70 90 14

Holland Côte d’Azur Magazine

COLUMN

Wim Trouw

Alle wegen

leiden naar Rome

et nog steeds gebruikte spreekwoord ’Alle wegen leiden naar Rome’ laat zien hoe belangrijk het Europese wegennet voor ons is en voor de Romeinen was. Door deze infrastructuur konden de legers snel verplaatst worden, de troepen bevoorraad en de handel worden bevorderd. Al in 200 voor Chr. werd begonnen aan de constructie van de Via A urelia, die eerst tot Pisa leidde en in de latere jaren werd doorgetrokken naar de Provence. Uiteindelijk is dit wegennet uitgegroeid tot 80.000 km verharde wegen door heel Europa. Een immense klus als men zich realiseert dat deze civiel technisch ingenieurs geen beschikking hadden over bulldozers en asfalteermachines. Het grootste deel van de wegen werd met plaatselijke materialen verhard, waardoor sommige delen tot op heden nog zichtbaar zijn. Voor veel lezers is de autoroute A8 een autoroute die naar hun eerste of tweede huis leidt. Ter hoogte van de afslag Le Luc/Cannet des Maures kun je boven op een berg aan de noordkant van de snelweg een klein dorpje zien liggen met de naam Vieux Cannet. Als we de bij de gare de péage richting Cannet rijden kunnen we bij de tweede rotonde via een smalle kronkelende weg naar dit schilderachtige dorpje rijden. Het plaatsje op een hoogte van 400 meter is gebouwd op eeuwenoude ruïnes. In de Romeinse tijd een strategisch punt om controle over de vallei te houden. In het dal lag een van de belangrijkste Romeinse snelwegen: de Via Aurelia. Deze verbond Rome via Genua, Arles en Lyon met het noordelijk deel van het rijk en vanaf Arles via de Via Domitia met Narbonne en verder naar Spanje.

Nu nog langs de N7 zien we de naam Aurelia nog terugkomen in namen van wegrestaurants en winkels. Maar ook in de Provence, de eerste provincie van het Romeinse rijk, vinden we langs het traject van de N7 vele monumenten zoals in Nice, Antipolis, Fréjus, Les Arcs, Vidauban, Le Luc, Saint-Maximin-la-Sainte-Baume, Aix-enProvence en vele andere plaatsen. Als we met 130 km per uur op de autoroute rijden beseffen we meestal niet dat een omvangrijk netwerk van wegen over vrijwel heel Europa, Noord Afrika en het Midden Oosten al meer dan 2000 jaar geleden bestond en zorgde voor grote welvaart en veiligheid in deze regio tot aan de buitengrenzen. ● Vieux Cannet

Van Houten Industriepark 12 1381 MZ Weesp Nederland

+31 (0)294 418080 info@kuiperbv.nl www.kuiperbv.nl

Kuiper De Internationale Verhuizer verzorgt uw internationale verhuizing tot in de puntjes. Wekelijks rijden er luchtgeveerde verhuiswagens naar en vanuit onder meer Frankrijk, Spanje, Portugal, Zwitserland en Italië. • Eigen (Nederlandstalige) vestigingen in heel Zuid-Europa • Wereldwijd betrouwbaar en ervaren agentennetwerk • Moderne opslagfaciliteiten in Nederland en op de bestemming • Tevens frequent op andere Europese en Overzee bestemmingen • Door combinatielading gunstige en concurrerende tarieven!

Holland Côte d’Azur Magazine

Catharine Majzel

Krakende wagens lopen het langst D at was vroeger bij ons thuis een gevleugelde uitdrukking van mijn moeder, als het ging om het ouder wordende lijf met alle kwaaltjes van dien. En ja, jonger worden we er niet op, maar gelukkig kom ik dankzij goede medische zorg nog net door de APK-keuring heen, al vergt het lijf wel enig onderhoud. Dat is waarom ik mij op een vroege maandagochtend nuchter naar het ziekenhuis in Fréjus spoedde om bloed te laten prikken. Enthousiast begaf ik mij naar de incheckbalie om een Feuille de Circulation te verkrijgen en dat werd een hele uitdaging. Op het formulier moest het charmante loketmeisje mijn nationaliteit invullen en volgens haar behoorde de Nederlandse nationaliteit niet tot de mogelijkheden. Of ik niet over nog een andere nationaliteit beschikte, maar toen ik nee schudde leverde dit veel ’ohlala’s’ op. Nu was ze wel net vol overgave bezig om haar collega alles te vertellen over haar geslaagde afspraakje van het afgelopen weekend en dan is het natuurlijk lastig als er ineens zo’n buitenlandse voor je loket terecht komt, die beweert dat ze Néerlandaise is.

Dus suggereerde ik Pays-Bas te proberen en zowaar het lukte. Het meisje staarde mij met grote ogen aan en vroeg wat dat was. Voorzichtig legde ik uit dat het een land is dat in Europa ligt, boven België, maar nee, helaas, nooit van gehoord ... Gelukkig kwam na een stief kwartiertje dan toch eindelijk het felbegeerde papiertje uit de printer en toog ik snel naar het laboratorium boven om erachter te komen dat ik op het formulier van het mannelijk geslacht zou zijn, dus hup weer snel naar beneden om gezellig achteraan de rij te kunnen aansluiten. En ja hoor, er waren nog 10 wachtenden

voor mij ... Dus een uur later dan afgesproken kon ik dan eindelijk mijn prachtige rode vocht laten aftappen in een piepklein kamertje en het werd een feestje. De stagiaire was er juist die dag om het vak bloedprikken te leren en natuurlijk vond ik dat geen probleem. Na een aanzienlijk aantal mislukte proefboringen in de linkerarm ging het feestje verder in mijn rechterarm. De verpleegster ging zich ermee bemoeien en zei dat het niet de bedoeling is dat de naald er aan de andere kant weer uitkomt en bij een nieuwe poging prikte ze zowaar goed. Nou had de verpleegster die ochtend in haar enthousiasme om snel naar haar werk te gaan het potje deodorant even over het hoofd gezien, maar haar lieve lach en de vele excuses compenseerden alles. Moe en hongerig ging ik met manlief daarna op zoek naar een heerlijk bakkie koffie en kwamen wij in een druk bezochte Sandwicherie terecht. We bestelden er een gebakje met aardbeien bij, maar het bleek al gauw dat er een aardbei op zat die een hele slechte nacht had gehad en er erg belabberd uitzag. Gauw een nieuw gebakje besteld, maar deze was uitgerust met aardbeien die het hele weekend waren wezen stappen en ze hadden dit uitje duidelijk niet overleefd. Toen we zelf maar eens in de vitrine gingen kijken, zagen we een hele rij moegestreden gebakjes staan en bleek dat de door ons teruggestuurde gebakjes zich weer gezellig in de rij bij de anderen in de vitrine hadden aangesloten. ’Wilt u niet een ander gebakje’, vroeg het meisje achter de balie, ’maar nee, dank u, graag alleen twee koffie ...’ Om ons uitje toch nog wat glans te geven gingen wij naar Darty om ons te oriënteren op een nieuwe vaatwasser. Gelukkig was er een flink assortiment aanwezig met een groot bord erboven ‘ouvre moi’. Die uitnodiging kon ik natuurlijk niet negeren en ik opende de eerste beste. Deze actie werd beloond met een vaatwasser die voorover kukelde en met z’n volle gewicht op mijn pols terecht kwam. ’Tja’, zei de verkoper, ’ze hadden nog geen tijd gehad om de vaatwassers vast te zetten.’ De door mij erbij geroepen chef reageerde nog laconieker, haalde zijn welgevormde schouders op, zuchtte diep en liep weg om niet meer terug te keren naar de plaats delict. We zijn toen maar gauw terug naar huis gegaan en hebben genoten van een lekker kopje koffie in het zonnetje op ons eigen terras, met een gebakje erbij van ons lokale bakkertje, heerlijk. En die vaatwasser, die hebben we gekocht bij de witgoedzaak om de hoek. Wel iets duurder maar de service is fantastisch en zo houd je ook nog eens de lokale middenstand op de been. En zo heurt het ook, nietwaar Jort ..? ●

Holland Côte d’Azur Magazine

n 1975 ben ik, na een redelijk uitgebreide opleiding en praktijk bij de firma Copijn (meer dan 250 jaar oud) en samen met Moerheim c.q. de geweldige Mien Ruys, grondlegger van de hedendaagse tuincultuur, een hoveniersbedrijf begonnen in Nederland, enkel gericht op ontwerp en aanleg daarvan. Met één uitzondering: het Limnologisch instituut te Nieuwersluis, dat ik mocht onderhouden gedurende drie jaar. Dat diende op een zo natuurlijk mogelijke wijze te gebeuren, maaien met de zeis bijvoorbeeld, heem- en stinseplanten sparen en zo mogelijk de ruimte geven om zich verder te ontwikkelen, met als resultaat o.a. een mooie populatie witte bosanemonen. Dit was mijn eerste kennismaking met een natuurtuin, gelegen aan de Vecht bij een van de vele oude buitenplaatsen uit de 18de eeuw. In die tijd werd de roep om voor meer natuur in het openbare groen op te komen groter, wat zich vertaalde in natuurparken als in Amstelveen en projecten in vele vormen bedacht en uitgevoerd door de tuinarchitect (zichzelf ecoarchitect noemende) Louis le Roy, 1924-2012, die vele natuurgroenprojecten liet ontstaan door geheel Nederland. Hij werkte met inlandse heesters en bomen, met hoogteverschillen opgeworpen met grote stukken bouwpuin en liet de beplanting grotendeels aan zichzelf over. Zoals bijvoorbeeld in de Utrechtse wijk Overvecht die voor een groot deel door

Gerard de Bos – gerarddebos@gmail.com

een dergelijk groenpark beschermd werd tegen de naastgelegen rondweg en werd aangelegd rond 1970 over een grote lengte. Het is nu 2022 en er is daar een fraai stukje natuurlijke groenvoorziening ontstaan, wat in al die jaren een natuurlijke begrenzing gevormd heeft. De blaadjes werden niet weggeharkt en snoeien gebeurde er minimaal. Er heeft dus een minimum aan onderhoud plaatsgevonden, kinderen konden er hun gang gaan en niet te vergeten ook de dierenwereld. Niet iedereen was er overigens even blij mee. Grijs en misschien ook een beetje wijs geworden, stel ik me na een kleine 50 jaar zo nu en dan de vraag: ‘Heb ik de juiste paden wel bewandeld, niet te veel geluisterd naar de wensen, om maar niet te zeggen de eisen, van opdrachtgevers? Had er meer inheems hout en kruiden toegepast moeten worden, minder gazon , had ik minder idioot grote bomen moeten planten?’ Makkelijk praten achteraf … Ons eigen grondstuk en woonwereldje, de periode La Motte zo tussen 2005 en 2015, was een perceel van een goede 4500 vierkante meter waarvan een groot deel natuurlijk is aangelegd en waar ik het deel met gecultiveerde bodembedekkers merendeels heb laten woekeren. Gewoon laten groeien met soms opmerkelijke resultaten, wat langskomende visite een enkele keer de vraag wel eens deed stellen: ‘Hé Gerard, wat voor werk doe jij eigenlijk?’ Ik heb er in ieder geval veel van opgestoken, heb weinig water gebruikt en niet veel tijd aan onderhoud besteed: de droom van elke tuinbezitter. We zijn sinds La Motte een paar woonadressen verder en sinds een jaar in het bezit van een te behapstukken perceeltje, waarop zich een woonkamer en een slaapkamer bevinden, en dus resteert er maar een stukje. Wat te doen? Wel, hier komt de heer Louis le Roy om de hoek kijken. Wat zou hij in deze tijd gedaan hebben? Na verschillende mogelijkheden bekeken te hebben, als ook de inhoud van de flappentap, is er voor het volgende gekozen. Vanaf de aankomstparking lopend naar de voordeur, een stukje van circa 75m2: een totaal gecultiveerde aanplant van gemengde vaste plant bodembedekkers met solitairen als Acer palmatum dissectum, Buddleia alternifolia, en Miscanthus, aangevuld met verschillende rozensoorten. Pure cultuur, weinig natuurlijks aan, dit alles met het doel om in elkaar te laten groeien. Geen automatisch besproeiing, dus handmatig Louis le Roy

Holland Côte d’Azur Magazine

tuin & bos

Maaien met de zeis

sproeien als de boel zowat dood is. ‘Ik zal je voor 90% wurgen en de resterende 10% zal je groot maken’, zei de deurwaarder tegen zijn zoon in het boek Karakter van Bordewijk en zo is het met planten ook. Laat ze maar moeite doen om te overleven, des te beter zullen ze overleven. Zomaar een goede raad van mij, die hoogstwaarschijnlijk weinig navolging zal krijgen, maar goed. Dus een fraaie entree van 75 m2. Dan ook nog een stukje moestuin voor uitsluitend eenvoudige groentes als sperziebonen, tomaten, wat aardappels en wat dies meer zij, aangevuld met wat snijbloemen, rozen en seringen voor de pluk. Blijft over een flink stuk grasland, goed voor een aantal fruitbomen en een tiental kippen met als enig doel: eieren rapen en abrikozen, kaki’s, pruimen en perziken plukken en maar jam maken. Het overgrote deel dus gewoon laten groeien en: Rutte zegene de greep! Waarom vertel ik dit alles? Ik denk toch dat we het roer om moeten gooien met onze tuinen. Sommige villa’s staan op percelen van een of meerdere hectares. Daar kunnen we wellicht grote delen laten kaal vreten door een kleine kudde schapen, of misschien een paar paarden, zeker niet die aardige dwerggeitjes want die mekkeren de hele dag door. De meer gangbare tuinen, zo tussen de 1000 en de 5000 vierkante meter lenen zich natuurlijk niet voor een schapenkudde. Laat een deel, of dat nu op een helling, op diverse hoogtes of gewoon vlak is, voor de verandering eens gewoon met rust. Maai het een of twee keer per jaar. Het ouderwetse

maaien met de zeis (weten we nog hoe zo’n ding er uit ziet?) is enorm rustgevend en mooi om te zien, dus wie weet. Maar vooral is het enorm ecologisch en de moeite van het proberen waard. Ik leer het eenieder graag. De bomen die er staan, laat ze. Staan er teveel heesters of bomen, ongeacht loof- of naald-, maak dan een selectie en zaag ze weg. Stapel de takken ter plekke in een lange haag, en plant er een paar kamperfoelies tegenaan. Dat geeft het geheel weer een mooie schuilplaats voor schildpadden, gewone padden, egels, slangen en inbrekers, en is tevens een goede nestgelegenheid voor de kleine zangertjes. Een koppel kippen, 4 of 6 en elke twee jaar er weer twee bij om de leg op peil te houden. De eigen kippen opeten is net als met konijnen moeilijk, maar wel hoe het zou moeten zijn. Een andere leuke mogelijkheid is een natte plek. Neem 200 of desnoods 600 m2 landbouwfolie en graaf een ondiepe kuil, plastic erin, plantgrond erop, water erin, beplanten met oever- drijfplanten, veel rietsigaren (Typha latifolia) en eenden of wat ganzen om het af te ronden en nogmaals: Rutte of desnoods de Jonge zegene deze greep. Hoe dan ook, het geeft een totaal andere tuin c.q. groenbeeld. Denk er eens over na. Een dergelijke aanpak hoeft zeker geen negatief beeld te geven, integendeel, want op de juiste wijze ontworpen met de nodige overgangsbeplantingen kan het een mooie aanvulling van het geheel zijn. Ik wens allen een gelukkig, gezond en boeiend 2022! ●

Holland Côte d’Azur Magazine

Bauke Geersing – bauke.geersing@wanadoo.fr

I NCLUSI V ITEIT

e Franse minister van Onderwijs, Jean-Michel Blanquer verbiedt inclusie spelling. Hij vindt dat die gender neutrale vorm van spelling voor moeilijkheden zorgt bij het aanleren van de Franse taal. Deze beslissing is onlangs in het Franse Staatsblad gepubliceerd. Hoe zit dat precies in elkaar met inclusiviteit? Een kort onderzoek.

Geen ‘woke-ideologie’ De Frans parlementariër, François Jolivet partijgenoot van president Macron, was met stomheid geslagen. Hij klopte op hoge poten aan bij de Academie Française, hoeder van de Franse taal. Er bleek een nieuw woord in Le Petit Robert te zijn verschenen. Het gaat om het woordje ‘iel’. Dat blijkt een samentrekking van de woorden ‘il’ en ‘elle’. Omdat iedereen zich in elk woord moet herkennen is het woordje ‘iel’ bedacht. Deze parlementariër zag hier het oprukken van de ‘woke-ideologie, die veel aandacht besteedt aan gender, ras, koloniaal- en slavernijverleden en tamboereert op het innemen van een politiek correct standpunt daarover. Dat is een uit Amerika overgewaaide discussie die niet alleen op Franse, maar ook op Nederlandse universiteiten veld wint. De Franse parlementariër ziet daarin een bedreiging van de Franse identiteit.

Voorbeeld van inclusief taalgebruik Een paar voorbeelden illustreren de gevolgen van inclusieve spelling in de Franse taal. Hier bestaat het woord ‘député’ als mannelijke vorm en het woord ‘députée’ als de vrouwelijke vorm. Als je nu het meervoud volgens de inclusieve spelling moet formuleren, kom je uit op: ‘les député.e.s.’. Zowel de mannelijke, als de vrouwelijk vorm, onderscheiden door puntjes. Als je hetzelfde doet met ‘électeur’ en ‘électrice’ kom je uit bij ’électeur.trice.s’. Minister Blanquer vindt deze inclusieve spelling te complex en onstabiel, ze zorgt voor verwarring en voor schoolkinderen is ze moeilijk om aan te leren. Hij hanteert een praktisch argument om die inclusieve spelling te verbieden. Irrationaliteit? Het lijkt mij dat er nog een ander argument is. Waarom moeten we überhaupt kiezen voor inclusieve spelling? We leven in de tijd van het DNA. Het is gemakkelijk vast te stellen of iemand tot het mannelijke of tot het vrouwelijke geslacht behoort. Stel dat iemand volgens het DNA tot het mannelijke geslacht behoort, maar zegt dat ‘hij’ zich vrouw voelt. Wat moeten we daar dan mee? Volgens mij tegen zo iemand zeggen dat ‘zijn’ gevoel niet overeenstemt met het DNA. Op zich is er niets tegen dat

daarvan afwijkende gevoel. Dat wordt pas anders als een dergelijk gevoel de basis wordt voor beleid, bijvoorbeeld voor de spelling van de taal. Ik geef er de voorkeur aan dat feiten de basis vormen voor beleid. Het deel van de Franse en Nederlandse populatie dat zich noch man, noch vrouw voelt is zeer gering. Stel dat het 1% is, moet de spelling van de taal, Michel de Montaigne

Holland Côte d’Azur Magazine

moet het beleid dan worden bepaald door 1% van de populatie? Een voorbeeld. Stel dat 5% van de bevolking vindt dat de gehele dag, de gehele week de straatverlichting aan moet, omdat zij zich anders in het donker voelen. Ik denk dat niemand dit gevoelsargument volgt en het prima vindt dat de gehele dag niet alle openbare verlichting aan is. Het lijkt me niet zo lastig dergelijke medelanders uit te leggen dat het volgen van hun gevoel leidt tot verspilling van energie en dat we daar, zeker in de tijd van nu, niet aan gaan beginnen. Een goed advies lijkt mij dergelijke mensen te verwijzen naar adequate hulp die dat gevoel ‘een plaats kan geven’. Een ander voorbeeld. Stel dat 3% van de inwoners het gevoel heeft dat de verkeersregels niet voor hen gelden en zij op grond van de rechten van de mens de vrijheid willen hebben overeenkomstig te handelen. Een rood stoplicht betekent voor hen niet dat je moet stoppen, dat betekent het alleen voor de anderen. Er is weinig voorstellingsvermogen voor nodig om in te zien dat aan een dergelijk gevoel geen ruimte kan worden geboden. Als we dat wel zouden doen is het gevolg een verkeerscatastrofe en aanzienlijke personele en materiële schade. Gevoel geen basis voor beleid! Hoe kan het dan dat in andere gevallen wel het gevoel van doorslaggevende betekenis is voor het te ontwikkelen beleid? Ik rijd nu al tientallen jaren heen en terug van Nederland naar de Provence. Als ik getankt heb, ga ik naar het toilet en constateer al die tijd een sector voor de vrouwen/meisjes en een voor de mannen/jongens. Heeft dat ooit voor problemen gezorgd? Niet dat ik weet. Welke verbetering levert het gender neutrale toilet op? Uitwerking van die gedachte leidt ertoe dat beide, eerst onderscheiden sectoren, nu

voorzien zijn van dezelfde deuraanduiding en er in beide sectoren een mixture van mannen/jongens en vrouwen/ meisjes ontstaat. Het kan zijn dat de scherpe waarnemer onder ons een mens ontdekt die daar rondloopt met een gender neutraal gevoel. Wat is nu de winst van zo’n maatregel? Dat een groter percentage mensen zich irriteert en stoort aan een dergelijke maatregel dan er mensen met een gender neutraal gevoel rondlopen. Worden de waarden van de Verlichting bedreigd? Kan gevoel de basis zijn voor maatschappelijk beleid? We zijn allen kinderen van de Verlichting. In Frankrijk hebben Descartes, Diderot en De Montaigne ons duidelijk gemaakt dat het onze vooruitgang dient als we redelijk en rationeel nadenken en feiten ten grondslag leggen aan onze standpunten en onze acties. Er is echter sprake van een aanslag op dat denken. Die komt uit de hoek van hen die denken in ‘slachtoffers’ en ‘daders’. Iemand die zich gender neutraal voelt wordt als slachtoffer gezien en die moet je uit de nood helpen door zo iemand zijn/haar (?) zin te geven. Deze denkhouding vinden we terug bij neomarxisten die in deze digitale termen denken. Voorheen was het slachtoffer de werknemer en de dader de werkgever. Nu zijn de daders vooral de witte mannen. Dus als je een witte man bent kun je beter ‘inpakken’. Je bent gebrandmerkt als de dader van veel onheil. De kritische rassentheorie is de hedendaagse variant op het neomarxistische denken. Daarin worden witte mannen en vrouwen in beginsel over een en dezelfde kam geschoren. De witten zijn verantwoordelijk voor alle ellende in onze maatschappij, kolonialisme, gender-ongelijkheid, discriminatie, het klimaatprobleem, het slechte functioneren van de democratie, van de politie, van de belastingdienst etc. Witte onschuld bestaat niet, is hun motto. De werkelijkheid De werkelijkheid is dat er geen samenleving bestaat met slechts daders en slachtoffers en dat het steeds dezelfde

personen zijn. De werkelijkheid is aanzienlijk complexer. We hebben op basis van de Verlichting geleerd dat je een vraagstuk/ probleem moet gaan analyseren en de oorzaken opsporen. Vervolgens gaan we op zoek naar maatregelen om een oplossing te bereiken. Daarvoor is een open geesteshouding nodig en niet een hang naar alleen standpunten die het eigen denken en de eigen groep versterken en de ‘tegenstander’ zwart maken. Tegemoet komen aan alle gevoelens van kleine minderheden en de grote meerderheid daarmee confronteren staat volgens mij haaks op maatschappelijke rationaliteit, d.w.z. op basis van feiten maatschappelijke problemen oplossen. Democratie is niet de dictatuur van de meerderheid, noch die van een kleine minderheid. Het is een manier om tot besluiten te komen waarbij alle belangen worden afgewogen en uiteindelijk een besluit wordt genomen. Het gevaar van containerbegrippen Ons bedreigt het gevaar van het containerbegrip waaraan normatieve betekenis wordt toegekend. Begrippen als ‘inclusiviteit’ en ‘diversiteit’ lijken duidelijk en eenduidig, maar zijn dat niet in concrete situaties. Let erop dat vooral de mainstream media in hun uitingen dergelijke begrippen vullen. Zij creëren zo een tijdgeest die men geneigd is te volgen. Wordt een organisatie, een onderneming sterker, als je de samenstelling van het personeel baseert op de onderscheiden rassen en ideologische overtuigingen in de samenleving? De Verlichting heeft ons geleerd dat rationaliteit voor een geweldige vooruitgang heeft gezorgd. Volgens de Canadese psycholoog Steven Pinker zou in het onderwijs het gereedschap van de rationaliteit beter moeten worden onderwezen. Laten we niet vergeten dat direct op de Franse en Nederlandse universiteiten te gaan doen en zo de irrationele ‘woke-ideologie’ aan te pakken. Michel de Montaigne, De Essays, 2012, is mijn kompas en hoop. Hij schrijft: ’de fouten verdwijnen, alleen de waarheid blijft over.’ Als Nederlander in de Provence hoop ik dat hij gelijk krijgt. ●

VOOR OPTIMAAL WOONCOMFORT & VEILIGHEID Wenst u graag op afstand uw huis in de gaten kunnen houden? Of wilt u een ideaal leefklimaat in uw woning waarbij u snel de ruimtes kunt koelen of juist verwarmen? JM Solutions kijkt graag met u mee naar uw persoonlijke situatie en wensen. Wij installeren o.a. domotica, beveiligingssystemen, camera’s en airconditioning van topkwaliteit. In samenwerking met het atelier Brand van Egmond kunnen wij ook een unieke lichtbeleving in uw woning creëren Vraag vrijblijvend een offerte aan. JM-Solutions.nl info@jm-solutions.nl

Holland Côte d’Azur Magazine

Anne Boerkoel, Vinoloog

wijn!

Lang leve

Frankrijk

wat zijn ‘ze’ toch heerlijk chauvinistisch

huis krijg ik regelmatig te horen hoe geweldig de Franse cultuur wel niet is, geen taal is zo rijk als de Franse, achter bijna elk succes zit wel een Fransman, zelfs de meeste tophits/films/musicals, etc. hadden een Franse tekstschrijver of componist. En dan moeten we vooral niet ’afdwalen’ naar het gastronomische onderwerp… Nu probeer ik dat allemaal wel een beetje te relativeren, dat er uit andere landen ook een heleboel goede dingen komen. En dat het, volgens mij, in Frankrijk altijd anders moet. Noemt de ‘hele’ wereld de Europese Unie, EU, neen in Frankrijk is het UE. Het euro teken staat niet voor het bedrag, maar achter het bedrag. Logisch volgens mijn lief, je zegt toch 1 euro nietwaar? Wij kunnen menig avondje over dit soort zaken discussiëren, uiteraard onder het genot van een goed glas al dan niet Franse wijn. Hoe kom ik op dit onderwerp, zal u zich misschien afvragen? Ik was aan het napluizen na 1 van onze ’borrel-avondjes’, hoe het nou zit qua competitie tussen de Franse wijnen en Nieuwe Wereld wijnen. Ik stuitte op een artikel in Time Magazine, wat verslag deed over een challenge tussen Californische witte/ rode wijnen (toen nog sterk in opkomst) en Franse wereldberoemde witte/rode wijnen uit, mind you, 1976! Frankrijk was gedurende het grootste deel van de 20ste eeuw synoniem met wijn, zoals horloges met Zwitserland en chocolade met België. Voor Frankrijk veranderde dit echter in 1976, toen Franse en Amerikaanse wijnma-

kers het tegen elkaar opnamen in het grootste underdog-verhaal in de oenologische wereld. Later ’The Judgement of Paris’ genoemd, naar een verhaal uit de Griekse mythologie. Deze Dionysische krachtmeting werd geleid door de Britse wijnhandelaar Steven Spurrier. Gebruikmakend van de tweehonderdste verjaardag van de Verenigde Staten, besloot Spurrier om wereldberoemde Franse wijnen te laten concurreren met opkomende Californische wijnen in een wedstrijd, waar iedereen moest kunnen winnen. De wijnen werden beoordeeld door een panel van gerespecteerde wijncritici. De verwachting was, uiteraard, dat de Fransen dit varkentje wel eventjes zouden wassen. Ware het niet dat, nadat de witte wijnen blind waren geproefd, de Californische wijnen drie van de vier topplaatsen had gewonnen. De mensen waren stomverbaasd, en Steven Spurrier vreesde plotseling dat de Fransen ook de veel prestigieuzere rode competitie zouden verliezen.

Dus (volledig in strijd met de regels) vertelde hij de juryleden de resultaten van de witte proef vóór de officiële bekendmaking. Wetende dat de reputatie van de Franse wijngaarden op het spel stond, deden sommige juryleden hun uiterste best om ervoor te zorgen dat de Amerikanen zouden verliezen. Desondanks koos de jury een Californische cabernet als de nummer één rode wijn in de wereld. Gelukkig heeft dit alles, in al die jaren, niets veranderd aan het chauvinisme van de Fransman, want laten wij nou eerlijk zijn, zonder hen was Frankrijk lang niet zo leuk. Ik wens u een heel gelukkig 2022! Anne La Fromagerie Laitable et son Restaurant. 25 Boulevard Jean Moulin Flayosc. ● Steven Spurrier 1941-2021

Holland Côte d’Azur Magazine

Monique Teunissen – Bureautotema.com

kunst

Holland Côte d’Azur Magazine

DE VREDE VOLGENS MARC CHAGALL Hoewel Marc Chagall (1887-1985) alom gerekend wordt tot de grote Franse kunstenaars uit de twintigste eeuw, is zijn werk vooral bepaald door de twee verschillende werelden, de twee culturen die hem hebben gevormd. Opgegroeid in de aanzienlijk grote Joodse gemeenschap in de grensstreek tussen Rusland en Belarus (sinds de onafhankelijkheid in 1991 ook wel bekend als Wit-Rusland), in de plaats Vitebsk, kwam hij via Moskou en Berlijn terecht in Parijs, waar hij zich na de Eerste Wereldoorlog definitief zou vestigen. Vaak zal hij vervolgens in zijn gevarieerde oeuvre refereren aan zijn Russische verleden.

Holland Côte d’Azur Magazine

p dertigjarige leeftijd publiceerde Marc Chagall (oorspronkelijk genaamd Moïche Zakharovitch Chagalov) ‘Ma vie’, een autobiografie, waarin een beeld wordt geschetst van die Joods-Russische gemeenschap en het gezin waarin hij opgroeide. Hij bleef zich altijd een buitenstaander voelen in West-Europa, in Frankrijk en later ook in New York, waar Chagall met zijn kleine gezin enige jaren uit noodzaak in exil verbleef gedurende de Tweede Wereldoorlog. Zuid-Frankrijk leerde hij midden jaren twintig kennen, hij verbleef met zijn echtgenote Bella en dochter Ida in Le Mourillon, Toulon, toen hij was begonnen aan de omvangrijke fantasierijke serie gouaches ter illustratie van ‘Les Fables de la Fontaine’, een opdracht van de kunsthandelaar en uitgever Ambroise Vollard. Kritiek bleef niet uit op zijn in 1930 in drie exposities getoonde project. Zijn kleurrijke, figuratieve, veelal dromerige stijl ‘ce goût du bariolé’ werd gezien als verre van klassiek, opvallend, ‘clinquant’, slavisch. Deze sterk poëtische stijl zal Chagall’s oeuvre gedurende zijn hele leven sterk blijven bepalen.

Sinds zijn eerste grote overzichtstentoonstelling in 1946 in het New Yorkse Museum of Modern Art (MOMA), een jaar later bij zijn terugkeer in Europa in het Musée d’Art Moderne (MAM) te Parijs en in het Stedelijk Museum te Amsterdam is zijn internationale reputatie bevestigd.

CHAGALL IN NEDERLAND EN IN FRANKRIJK Zijn werk is opgenomen in vele belangrijke kunstcollecties, waaronder ook Nederlandse. Niet lang geleden wijdde het Stedelijk Museum Amsterdam opnieuw in een expositie (Chagall, Picasso, Mondriaan, e.a. migranten in Parijs) aandacht aan Chagall door in een tweetal zalen zo’n 38 werken van zijn hand uit eigen collectie na grondige restauratie te tonen, aangevuld met documenten en foto’s waarin een beeld was geschetst van de bruisende vooroorlogse tijd in de Franse hoofdstad. Het Van Abbemuseum in Eindhoven heeft een opmerkelijk vroeg welhaast kubistisch werk in de collectie, gemaakt tijdens zijn eerste verblijf in Parijs in 1911, een ode aan Guillaume Apollinaire.

Kunstcriticus en dichter Jan Engelman schreef in 1931 in zijn boek ‘Torso’: ‘Ook de kunst van Chagall leeft in een wereld, die, gewone werkelijkheid en redelijkheid ontkennend, ons voor ongekende fantasmen stelt. Maar hoe anders! Alle kunst deformeert de werkelijkheid. Deze verdwijnt, maar er verschijnt een nieuwe realiteit, die de verhoging, de samenvatting, het actief worden van de eerste voorstelt (…) En hij slaagt erin ons geheimen te openbaren van een zoo vurige tederheid, dat wij tot onze gelukkigste kinderfantasieën zouden moeten terugkeren om een verwante sfeer te ontmoeten’. Een gedateerde tekst, verouderde taal, die echter op passende wijze omschrijft wat we nog steeds kunnen ervaren bij het (her)ontdekken van het werk van Marc Chagall. Die tederheid aangevuld met een zekere mate van humor en verborgen symboliek (onder andere in de thematiek van dieren) karakteriseert met name zijn na-oorlogse werk, gerealiseerd in Zuid-Frankrijk, waar hij zich in 1950 definitief had gevestigd. Chagall geeft erin duidelijk blijk van een levensgenieter te zijn, zoals in het immense doek ‘La Vie’, speciaal

kunst

Holland Côte d’Azur Magazine

gemaakt begin jaren zestig voor de nieuw te openen Fondation Maeght in Saint-Paul-de-Vence.

MONUMENTALE KUNST Chagall begon tijdens zijn verblijf in Vence (vanaf 1966 in Saint-Paul-deVence) aan verschillende grote opdrachten, ook voor openbare gebouwen. Bekend zijn de opmerkelijke plafondschildering voor de Parijse Opera Garnier, de monumentale mozaïeken voor de Fondation Pierre-Gianadda in het Zwitserse Martigny en in onze regio voor de Fondation Maeght ‘Les Amoureux’ en ‘Le repas des Anges’ voor de kapel van Sainte-Roseline in Les Arcs-sur-Argens. In het Musée National Marc Chagall in Nice, opgericht naar aanleiding van zijn donatie aan de Franse staat van een zeventiendelige serie schilderingen, een Bijbelse cyclus gemaakt voor la Chapelle du Calvaire te Vence, kunnen we eveneens een fraaie mozaïek zien. De kleurrijke glas-in-lood ramen

in de aula met de titel ‘La Création du Monde’ maken deel uit van een aanzienlijke serie opmerkelijke creaties in glas, waar momenteel extra aandacht aan wordt besteed in de expositie ‘MARC CHAGALL. LE PASSEUR DE LUMIÈRE’. Gedurende vele jaren heeft hij zich de techniek van glas-in-lood eigen weten te maken en realiseerde hij uiterst bijzondere creaties zoals voor de kathedraal van Metz waarvan op de tentoonstelling in Nice een fraaie ‘rosas’ wordt getoond. De expositie, gerealiseerd in samenwerking met Centre Pompidou-Metz, geeft een interessant beeld van zijn kunst op dat specifieke gebied gerealiseerd in nauwe samenwerking met vakmensen van het gerenommeerde atelier Simon-Marq uit Reims. Als dank aan de Verenigde Staten, de natie die hem gedurende de Tweede Wereldoorlog asiel bood, schonk hij het monumentale glas-in-loodwerk ‘Peace’ in 1964 aan de Verenigde Naties voor het New Yorkse hoofdkantoor.

Z I E V O O R N A D E R E I N F O R M AT I E : musees-nationaux-alpesmaritimes.fr/chagall worldpatrimony.org/peacewindow/window.html un.org/depts/dhl/dag/chagallwindow.htm 400ans.museejeandelafontaine.fr/?-Les-400-ans

‘Pour moi, un vitrail représente la cloison transparente entre mon cœur et le cœur du monde. Le vitrail est exaltant, il lui faut de la gravité, de la passion. Il doit vivre à travers la lumière perçue’ Een vredesboodschap die Marc Chagall overtuigend wist na te laten voor volgende generaties uit alle windstreken door middel van zijn inspirerende, kleurrijke vertellingen op doek, ceramiek en op glas. Zijn zinnenstrelende poëtische licht blijft door de grote opdrachten aan deze uitzonderlijke kunstenaar de wereld verlichten in een vijftiental gebouwen van Nice tot New York, van Jerusalem tot Zürich, van Chicago tot Sarrebourg. ●

Holland Côte d’Azur Magazine

Henk Breukink

KOEIEN

et is geen populair onderwerp waar ik het over ga hebben, maar op weg naar Nederland of op de terugweg worden we ons bewust van de hoeveelheid koeien in Frankrijk. De fraaie collines die ons aan het begin van de A31 worden beloofd, beginnen al snel te vervelen. Een vorige keer heb ik al geschreven over de afleiding die het kijken naar bomen vol met mistletoe geeft, daarnaast kan men als men daar op let, een goede indruk krijgen van de soorten runderen die in Frankrijk worden gehouden. In Nederland zien we overwegend zwartbonte melkkoeien van het ras Holstein Frisian in de weilanden lopen. Dit is het enige ras dat is overgebleven van de 3 rassen die we oorspronkelijk hadden, namelijk het Fries/Hollandse vee, het Maas,Rijn, IJssel (MRIJ) vee en de Groninger Blaarkop. De F/H koeien zijn, vooral in de USA, verder ontwikkeld tot hoog productieve melkkoeien die per lactatieperiode (de melkgift gedurende 305 dagen na de geboorte van een kalf) 10.000 liter melk produceren. De Amerikanen hebben helaas een verkeerde naam aan het ras gegeven en noemen het Holstein/ Frisian, terwijl de regio Holstein helemaal geen rol speelde bij het ontstaan van het ras. De beide andere rassen zijn nagenoeg verdwenen, omdat ze niet genoeg melk produceerden.

Alleen het MRIJ vee is nog over in de vorm van de Brandrode koeien, zeer geschikt voor de vleesproductie, waarbij het vlees licht gemarmerd is door het vet tussen de spieren. Terug naar de A31 en de Franse koeien. Er bestonden tot voor kort in Frankrijk 44 rassen koeien. De grootste groep is melkvee, grotendeels zwartbont (H/F gemengd met oorspronkelijk Frans melkvee) en de roodbonte Montbéliarde. Montbéliarde koeien produceren gemiddeld maar 7500 liter per lactatie, maar de melk bevat een caseïne (kaasstof) variant, die een hoge kaasopbrengst oplevert. Daarnaast handhaven zich nog een klein aantal melkvee-rassen zoals de Salers en de Abondance die weliswaar veel minder melk produceren, maar waarbij de melk een karakteristieke samenstelling heeft die zeer geschikt is voor het maken van bijzondere kazen. De Salers komen voor in het Centraal Massief en produceren 3000 liter melk per lactatie, die vooral gebruikt wordt voor het maken van A.O.C kaas zoals Cantal. Abondance vee komt voor in de Haute-Savoie en geeft per lactatie gemiddeld 5700 liter melk, waarvan A.O.C. kazen zoals Reblochon, Beaufort en Abondance wordt gemaakt Het merendeel van de overige runderen zijn vleeskoeien. De drie belangrijkste zijn Charolais, Limousin en Blond d’Aquitaine. Naast deze ’grote 3’ zijn er nog een aantal kleine

Holland Côte d’Azur Magazine

natuur

populaties vleeskoeien vooral in bergachtige gebieden. Deze rassen zijn ontstaan uit trekvee en zijn aangepast aan een bergachtige omgeving. De meeste vleeskoeien lopen het hele jaar buiten. Een typisch kenmerk van deze rassen is dat ze meestal grote horens hebben die licht gebogen links en rechts uitsteken en vroeger o.a. gebruikt werden om de ploeg aan te bevestigen. Ze trokken dus met hun horens zoals het ras Béarnaise. Een ander voorbeeld is het ras Bazadaise dat voorkomt in de Gironde en vlees produceert dat sterk geaderd is, waardoor het erg mals is en smaakvol. Terug naar de A31 en de A6 tot Lyon. Vanaf de tol ter hoogte van Toul beginnen de collines bekleed met koeien. In de meeste gevallen betreft het Charolais , de witte of roomwitte tot lichtbruine koeien, meestal jonge dieren van 1 tot 2 jaar oud. Soms is er een groep moederdieren met kalveren, maar meestal worden die dieren dichter bij huis gehouden. Halverwege de A 31 zag ik komend vanuit Nederland een weiland vol met roodbonte koeien. Omdat er geen kalveren tussen liepen betrof dit dus een groep melkvee en gezien de kleur de Montbéliarde. Tussen Beaune en Lyon was een weiland vol met lichtbruine koeien te zien, daar liepen wel kalveren tussen en dat betrof een kudde Limousin. Vleeskoeien worden meestal geslacht op een leeftijd van 2 tot 3 jaar en dat betreft meestal vrouwelijke dieren. De stierkalveren die geboren worden, zijn vaak bestemd voor de productie van kalfsvlees en worden op bepaalde bedrijven

met kunstmelk en wat ruwvoer vetgemest tot een leeftijd van ongeveer 20 weken en dan geslacht voor de productie van kalfsvlees. Bij reizen naar Nederland verandert het koeienlandschap in de Belgische Ardennen in het Belgische ras vleeskoeien, de Belgische Blauwen. Dit vleesras bevat een gen dat in bepaalde gevallen dikbil-koeien oplevert met dubbele spieren. Ook in Nederland worden deze dikbillen gefokt en wanneer ze slachtrijp zijn tentoongesteld in de weken voor Pasen. Over dikke koeien gesproken… De koe heeft helaas een slechte naam gekregen en zou verantwoordelijk zijn voor de productie van methaan. Methaan ontstaat in de pens bij koeien door het vergisten van plantaardig materiaal. Het methaan verlaat door boeren via de slokdarm het lichaam. Milieuverdedigers hebben dit feit aangegrepen om de koe in de ban te doen en ons te verleiden over te gaan op een vegetarisch eetpatroon. Ze vergeten daarbij dat alle planteneters in hun maagdarmkanaal methaan produceren, maar dan in de dikke darm. Het methaan verlaat hier het lichaam via de anus. Als je ooit achter een paard hebt gezeten die voor de koets loopt, heb je dat ongetwijfeld ervaren. Reizend door Frankrijk vraag ik me weleens af of de Fransman zich zijn Boeuf bourguignon, Entrecôte of Côte de Boeuf laat ontzeggen. Voorlopig blijf ik nog genieten van de vele koeien die de Collines van kleur en leven voorzien.. ●

Holland Côte d’Azur Magazine

BROOD

Op vakantie in Egypte kregen wij bij de avondmaaltijd ronde stukken plat en ongerezen brood. Heerlijk van smaak en kennelijk enkele minuten geleden gebakken. Bij het weggaan zagen we een vrouw, die in een hoekje buiten gehurkt zat voor een vuurplaats met een ronde aardewerken bol met een wijde opening aan de bovenkant. Met de hand kneedde ze een vochtig deeg, dat ze aan de binnenkant van de bol tegen de wand drukte. Na enkele minuten haalde ze het platte brood van de wand en liet het afkoelen in een wijde mand. Zo, stelde ik mij voor, bakten ze al duizenden jaren broden.

Het deeg wordt aan de binnenkant van de oven geplakt en er met een tang uitgehaald

Sophie Breukink

Holland Côte d’Azur Magazine

rood is een voedingsmiddel, gemaakt van meel en vocht. De geschiedenis gaat terug tot ongeveer 30.000 jaar geleden. Korrels van wilde graanplanten werden gekneusd met een steen en gemengd met water, zodat er een soort pap ontstond. Deze pap werd gekookt, gedroogd en daarna in de zon gelegd of gebakken op stenen uit het vuur. Tegenwoordig zijn op talloze plekken in de wereld nog broden te vinden die lijken op deze eerste broden, zoals de naanen pitabroden uit het Midden-Oosten en de tortilla uit Zuid-Amerika. Bij ons verblijf in Thailand bleek dat in het voedselpatroon van de Thai geen brood thuishoort. Natuurlijk zijn er wel door de Franse en Amerikaanse invloeden bakkers gekomen, die van geïmporteerd meel iets bakten dat op brood zou moeten lijken. Er was een Nederlandse bakker uitgezonden via een bepaald programma om de Thai te leren broodbakken. Het brood smaakt intussen ietsje beter maar de Thai blijven bij hun ontbijt met rijst. Ook als je vrienden spreekt die hun jeugd doorgebracht hebben in Indonesië, dan hoor je dat het ontbijt bestond uit rijst. Brood was een luxe import-product. De oorsprong van het gerezen brood wordt verondersteld te zijn in Egypte. Door spontane gisting van het mengsel van deeg en water werden de broden luchtiger. Talrijke afbeeldingen in de Egyptische graven en beeldjes van mannen die deeg bewerken, wijzen erop dat er al duizenden jaren brood in Egypte werd gemaakt. Het ongerezen brood werd gebruikt als offerande aan de goden of werd aan de doden meegegeven als proviand tijdens hun reis naar de onderwereld. Het gerezen brood werd niet alleen een essentieel voedingsmiddel, maar werd zelfs gebruikt als betaalmiddel. Zo ontvingen landbouwknechten 3 broden per dag en ambtenaren ontvingen 100 platte broden (galetten) en 3 witte broden gemaakt van fijne tarwebloem per dag. Er bestonden in die tijd al zo’n 15 verschillende soorten brood, bijvoorbeeld galetten die gedecoreerd werden met een cirkel, en andere broden gemaakt van een mengeling van verschillende

granen, soms met toevoeging van honing. Het meel dat gebruikt werd, was afkomstig van de voorloper van onze huidige tarwe. Dit graangewas wordt kamut genoemd en wordt vandaag nog steeds - zij het op kleine schaal verbouwd in het Midden-Oosten. De Egyptenaren bakten het brood op hete stenen. Een oven, zoals wij deze vandaag kennen, bestond toen nog niet. De Joden waren geen broodeters. Het waren nomaden die zich vooral voedden met het vlees van hun schapen. Zij aten brood toen zij slaven waren in het oude Egypte. Zij namen vlug de gewoonte over van de Egyptenaren om zelf brood te maken. In hun geschriften kan men lezen dat zij in het beloofde land ‘een overvloed aan graan en brood’ zouden hebben. De Joden gebruikten zowel gerezen als ongerezen brood als voedsel. Op de Joodse feesten wordt uitsluitend ongerezen brood gebruikt.. Zo wordt tijdens het Joodse Paasfeest (feest om de bevrijding uit Egypte te vieren), vandaag nog steeds ongerezen brood gegeten in de vorm van matzes. Bij de Grieken werd het meest voorkomende brood gemaakt van gerst, het was niet gerezen en werd het gebakken op hete stenen. Men noemde het maza. Voor feestelijke gebeurtenissen werd er gerezen brood gemaakt waaraan zuurdesem en olijfolie werd toegevoegd. Het is in die periode dat het maken van brood langzaam maar zeker de huishoudelijke sfeer verlaat

en dat men de eerste bakkerijen ziet verschijnen. De Grieken beginnen ook te experimenteren met andere soorten rijsmiddelen, zoals hop of druivensap. Uit de geschiedschrijving weten we dat er in de 2de eeuw voor Christus in de Griekse bakkerijen zo’n 72 verschillende broden te koop waren. Voor de eerste maal zien we ook brood verschijnen dat gemaakt was van rogge. Naast de traditionele ingrediënten gebruiken de Grieken ook geitenmelk, olijfolie, peper, kaas, kruiden, olijven. enz. Er was in die tijd een werkelijke revolutie in de kwaliteit en in de verscheidenheid van het brood. En natuurlijk was er ook een god van het brood, of liever een godin: Demeter was de godin van het brood en zij werd in Athene op grote schaal vereerd. In het oude Romeinse rijk wordt het brood vanaf de 2de eeuw voor Christus in bakkerijen gemaakt en niet meer thuis. Het zijn ook de Romeinen die de eerste stappen ondernemen om de productie te mechaniseren. Zij zijn de uitvinders van de kneedmachine: in een kuip laat men een arm bewegen, die door middel van een wiel aangedreven wordt. Het zou nog zo’n 2000 jaar duren voordat de techniek van de

Men vermoedt dat het brood in Egypte er zo uitzag, een galette

Holland Côte d’Azur Magazine

Broodbakker aan het werk, afbeelding uit de middeleeuwen kneedmachine grondig zou veranderen. De Romeinen zijn ook de eerste ovenbouwers geweest. Men had gemetselde ovens waarin onder de vloer een houtvuur werd gestookt. Boven de vloer werd een koepel gemetseld waarin een opening gelaten werd om het deeg erin en later het brood eruit te halen en om te zien hoever het bakproces was gevorderd. Romeinse bakker

Brood en spelen waren voor de Romeinen belangrijk. Door de veroveringen hadden de Romeinen een overvloed aan slaven, die al het vuile werk moesten opknappen. De Romeinen zelf deden niet veel en verveelden zich. Ze vonden een nieuw tijdverdrijf: de ‘spelen’. Anderzijds werden de spelen ook uitgevonden om het ongenoegen onder de talrijke werklozen in te dammen. De keizers van Rome zagen zich genoodzaakt om gratis brood uit te delen. Gratis brood werd ook een recht en men kreeg een ‘penning’ (tessera) die men moest tonen om gratis brood te krijgen. Deze penning ging over van vader op zoon en werd een stuk van de erfenis. Men neemt aan dat de instelling van gratis brood invloed had op het dagelijkse leven en dat door

onvrede en luiheid van de Romeinen de Barbaren in 476 n.C. als het ware konden binnenlopen. Met de geboorte van Christus in Bethlehem, (in het Armeens betekent Bethlehem ‘stad van brood’) en het ontstaan van het christendom krijgt het brood een grotere betekenis zowel als voedsel als religieus symbool. Brood werd in Palestina op grote schaal geproduceerd en gedistribueerd. Het wordt het symbool van een godsdienst, van het christendom : ‘Neem en eet want dit is mijn lichaam’ (Matheus XXVI, 26) of nog ‘Ik ben het brood van het leven, wie tot mij komt zal geen honger lijden’ (Johannes VI, 26, 27 en 35). Door zich te identificeren met brood, geeft het christendom aan het brood een gewijde betekenis. Hiervan blijven in het dagelijks leven nog bepaalde tekenen zichtbaar, zoals bijvoorbeeld een kruis maken op het brood alvorens het aan te snijden, of het brood mag niet onderste boven liggen uit respect, enz. Langzamerhand echter verdwijnen deze tradities. In het feodale Europa gaat men de techniek van het brood maken verder verfijnen. In de 9de eeuw ziet men in Engeland en pas in de 12de eeuw op het vaste land van Europa windmolens verschijnen, die gebruikt worden voor het malen van graan. In de middeleeuwen behoort het graan toe aan de mensen die het kweken en als gevolg daarvan beheren zij ook de molens en dus de broodproductie en -verdeling De landeigenaars zijn ook de eerste bouwers van bloemmolens en -ovens. Zij stellen deze tegen vergoeding ter beschikking aan anderen. Van de 11de tot de 14de eeuw kent men in Europa

regelmatig perioden van hongersnood. In die tijd werd het brood voor de armen zelden of nooit gemaakt van tarwebloem, maar van gerst waar een weinig tarwe aan toegevoegd was. Er verschijnen ook ‘hongersnoodbroden’ waaraan stro of fijn gemalen boomschors toegevoegd was. De kasteelheer daarentegen at zijn maaltijd uit broodborden die gemaakt waren van de fijnste tarwe. Vandaag nog kan men in San Francisco ‘clamsoup’ eten uit soepkommetjes die van brood gemaakt zijn. Dit broodbord was doordrongen van het vet en de jus van het vlees en werd na de maaltijd geschonken aan de lijfeigenen. Het brood werd langzamerhand een symbool van sociale status. Op die manier ontstonden ‘brood voor het hof’, ‘brood voor de ridders’, ‘brood voor de bisschoppen’, ‘brood voor de lakeien’, enz. Ook in de meer recente geschiedenis was wit brood voor de rijken en bruin brood voor de armen. Vanaf de 16de eeuw ontstaan de steden en ook daar komen periodes van hongersnood voor. De prijzen van graan en brood stijgen buiten alle proporties. Door de ontdekkingsreizen van de ‘conquistadores’ rijst de inflatie in Europa de pan uit. Het maatschappelijke bestel wordt grondig op zijn kop gezet. Om het banditisme en de wetteloosheid in te dijken, waren de wetten in de 17de eeuw bijzonder streng: voor de diefstal van een brood kreeg men een levenslange gevangenisstraf. In 1260 ontstaat het eerste bakkersgilde dat in Frankrijk onder rechtstreeks toezicht van het hof stond. Tijdens de regering van Karel V, hadden de bakkers het recht om 3 soorten brood te bakken: wit brood voor de gegoede klasse, bruin

le choix de sophie

Holland Côte d’Azur Magazine

brood en een donker brood gemaakt van rogge voor de overigen. In de 18de eeuw was het probleem niet zozeer de beschikbaarheid van brood dan wel de prijs. Broden van die tijd waren van de mooiste en de beste kwaliteit, die de bakker ooit gemaakt had. Als men er de verhandeling ‘Le parfait boulanger’ van Parmentier (de man die later de aardappel zou ontdekken) op na leest, dan ontdekt men allerlei nieuwe vindingen en technieken, die er alle op gericht waren om beter brood te maken. Het is trouwens in dit werk dat er voor de eerste keer gewag gemaakt wordt van ‘rijzen met natuurlijk zuurdesem’. Dit brood was blijkbaar het lievelingsbrood van Lodewijk XIV. We staan dan echter aan de vooravond van de Franse Revolutie . Op 19 juli 1791 keurt de Franse Assemblée een wet goed waarbij de bakkers slechts een enkel brood mogen bakken. Het moet gemaakt worden van 3/4de witte tarwebloem gemengd met 1/4de roggebloem, waar de zemelen en kiemen niet aan onttrokken zijn. Dezelfde wet bepaalt ook de prijs voor dit ‘pain d’égalité’. Vijf jaar later, in 1796, mag dit brood ook gemaakt worden met 100 % witte tarwebloem. Het oer-Franse stokbrood is minder oud dan we denken. De baguette zoals we die kennen dateert uit de jaren ‘20 van de vorige eeuw. Het lange dunne brood ontstond als antwoord op een wet die het bakkers verbood te werken tussen 22.00 en 04.00 uur. Daarmee werd het praktisch onmogelijk de tot dan toe gebruikelijke, traditionele ronde vloerbroden te bakken. Bakkers ontwikkelden daarom een smal, dun brood dat sneller gebakken kan worden. Bakkers aan het werk. Afbeelding uit grafkelder

Ze noemden hun trouvaille ‘baguette’ : stokje. Het werd een doorslaand succes. De wetgever ging zich met nog meer aspecten van het stokbrood bemoeien. Zo werd wettelijk vastgelegd hoeveel bloem, zout, gist en water een baguette moet bevatten. Ook mag een bakkerij alleen ‘boulangerie’ heten als er ook daadwerkelijk ter plekke brood gebakken wordt. En in de vakantiemaand augustus bepaalt nog altijd de Parijse prefect welke bakkers wanneer met vakantie mogen. Het enige dat niet expliciet vastgelegd is, is hoe lang een baguette in de oven moet. Voor een prachtig doorbakken goudbruin knapperig stokbrood is 20-25 minuten oventijd nodig. Voor een ‘baguette blanche’ komen de broden vaak al na 17 minuten de oven uit. Laat zo’n baguette blanche nu precies zijn waar Fransen expliciet naar vragen. Enerzijds omdat ze dan hun tanden niet breken op de superknapperige korst, anderzijds omdat ze het zelf thuis nog even kunnen ‘oppiepen’ en niet met na een paar uur al uitgedroogd keihard brood blijven zitten. Zeker 80% van de bakkerijen heeft hun brood onderbakken. Brood maakt nog altijd voor 97% van de Fransen een onmisbaar deel van de maaltijd uit. Ze eten er alleen steeds minder van. Was het gemiddelde aan het begin van de vorige eeuw nog 3 baguettes per persoon per dag, inmiddels houden de Fransen het bij een halve. Een aantal jaren geleden, toen duidelijk werd dat het bakkersstokbrood het ging afleggen tegen supermarktbrood, hebben de bakkers de handen ineen geslagen en het stokbrood ‘tradition’ in de markt weten te zetten. De naam is zelfs sinds 1993 geregistreerd. Maar de baguette de tradition is niet genoeg om het tij te keren. Daarom zet het bakkersgilde een tegenoffensief in: heuse broodproeverijen. Frédéric Pichard, een Parijse bakker die bekend staat om zijn superknapperige korst, nodigt regelmatig klanten uit in zijn bakkerij: ‘In Frankrijk weet iedereen hoe je wijn moet proeven, maar mensen hebben nog nooit geleerd hoe brood te proeven.’ Zelfs Fransen moet je dus leren hoe het hoort. Waar moet dat heen?.

SOPHIE’S KEUZE IS: STOKBROOD MET FRANSE KRUIDEN Dit recept gaat uit van een halfgebakken stokbrood dat je bij je eigen bakker haalt. Vooral een licht gebakken exemplaar laten uitzoeken Ingredienten: 1 stokbrood + 2 bollen knoflook + 50 gram zachte roomboter (doux of salé naar keuze) + 15 gram parmezaanse kaas (geraspt) en 100 gram mozzarella in blokjes + 4 eetlepels mengsel van fijn gesneden verse grove peterselie, bieslook en rozemarijn + olijfolie, peper en zout. Bereiding: Verwarm de oven voor op 200 graden boven- en onderwarmte. +++ Snij de bovenkant van de knoflook, leg op aluminiumfolie, druppel er wat olijfolie overheen en wikkel de aluminiumfolie dicht. Zet het pakketje met de knoflook 30 minuten in de oven. +++ Doe de boter, het kruidenmengsel en peper en zout naar smaak in een kom. +++ Knijp de knoflook uit in de kom en meng met het kruidenmengsel. +++ Halveer het halfgebakken stokbrood over de lengte en verdeel het mengsel over de twee helften. Verdeel hierover de mozzarella. +++ Zet in de oven voor 10-15 minuten tot de kaas mooi goudbruin is. Eet smakelijk! l

PAYSAGISTE

Création et entretien des jardins et des espaces verts

GOLFE DE SAINT-TROPEZ

TUINEN EN ZWEMBADEN IN ZUID-FRANKRIJK

WWW.INTER-GARDEN.FR Ontwerp, aanleg en onderhoud van tuinen en zwembaden. Een équipe van 10 man onder Hollandse leiding, werkzaam sinds 1979 aan de Côte d’Azur. Profiteer van onze langdurige ervaring in het Franse land. Neem contact op met Serge de Bos voor een vrijblijvend informatiegesprek. 96 route du Plan de la Tour – 83120 Sainte-Maxime – Tél. / fax: (+33) (0)4 94 43 21 30 – debos@inter-garden.fr

ALLE BOUWWERKZAAMHEDEN Voor bouwen en renovatie in de Var. Profiteer van onze meer dan 35 jarige ervaring in het franse land en neem contact voor een vrijblijvend informatiegesprek.

Inter-Service | ZA Camp Ferrat II 83120 Sainte-Maxime telefoon: +33 (0)4 94 43 21 30 e-mail: debos@inter-services.fr

www.inter-services.fr

Holland Côte d’Azur Magazine

Wouter Rombach – secretaris@nedazur.org

Welkom bij de Nederlandse Club!

eze kolommen zijn bedoeld om nieuwe leden te vermelden, en om hen natuurlijk van harte welkom te heten bij onze vereniging. En gelukkig is er weer een flink aantal namen te noemen van mensen die zich bij DNC hebben aangemeld en – terecht – verwachten dat het lidmaatschap van DNC iets bijdraagt aan hun verblijf in Frankrijk,

ongeacht of dit verblijf een permanent karakter heeft, dan wel op slechts een paar weken of maanden per jaar neerkomt. Kortom: onze club trekt nieuwe leden, en het bestuur hoopt dat deze zich snel thuis voelen binnen de vereniging, gaan deelnemen aan grotere of kleinere evenementen, en – in een nóg beter geval – zich gaan inzetten voor het organiseren van dergelijke club bijeenkomsten en -activiteiten.

WELKOM VOOR ONZE NIEUWE LEDEN: Christine Van Der Linden en Eric Benjamin Lucas Vogels en Hanneke Chevalier-Hogenbosch Daphne Tamis en Dark Mooij Jan Zuidam en Ans Van Middelkoop Rob van Leen en Marjo Leen-Keuzenkamp Gerard Wielens en Heidi Mastenbroek Rutger Jansen en Hanneke Jansen-Kwint Yso van den Berg Shanthi Karthikeyan en André Czeyki Yvonne Jung-Phielix en René Jung Femke van den Boorn Jan Kleyweg en Joke Kleyweg-Voogt

Hannah Lerby-Lap en Kaj Lerby Philippe en Sophie Abbink Robin en Antoinette Horstman Marcelle Monshouwer Wilma Van Marwijk en Eric Van Soest Debby De Haan Piet Rijk en Roos van Waes Willem Velsink en Ineke Velsink-Beijer Anja Migliavacca-Doorten en Enrico Migliavacca Ronald Schaaphok en Karin Luteijn Jos ter Avest en Caroline Steinmeijer Jon van Eerd en Ton Fiere

Contactgegevens BESTUUR – bestuur@nedazur.org

CONTACTPERSONEN

LIDMAATSCHAP & CONTRIBUTIE

Voorzitter: Martijn Buter 06 22 59 22 70 – voorzitter@nedazur.org Secretaris: Wouter Rombach secretaris@nedazur.org Penningmeester: Petra Zeeuw 06 03 83 29 94 penningmeester@nedazur.org Communicatie: Cor Glorie 04 94 04 88 45 – clubblad@nedazur.org Evenementen: Davina Glorie 06 52 42 41 78 – davina@nedazur.org Evenementen & IT: Willem-Hein Couwenberg 06 50 06 16 74 – willem@nedazur.org

DNC Business Network: Willem-Hein Couwenberg 06 50 06 16 74 – willem@nedazur.org Tennis Alpes-Maritimes: Véronique Wijnolst – 06 74 33 58 29 Tennis Var: Wolfgang Gehrke 04 94 83 95 19 Jeu de Boules Alpes-Maritimes: Frans Verwer – 04 93 33 78 87 Jeu de Boules Var: Fred Geerts – 06 53 33 31 80 Golf: Maria van Dooren en Connie Soetens – +31 (0)6 37 28 69 58 Rando: Robert Keijzer – 07 78 11 48 44 Bridge: Irene van den Boogaard – 06 03 15 20 38

Individueel lidmaatschap: contributie: € 40,–; inschrijfgeld: € 10,– Gezinslidmaatschap: contributie: € 52,–; inschrijfgeld: € 20,–

E-MAIL ADRESSEN Algemeen: contact@nedazur.org Ledenadministratie: ledenadministratie@nedazur.org Website (www.nedazur.org): website@nedazur.org Magazine: clubblad@nedazur.org

Het lidmaatschap is voor onbepaalde tijd en kan worden opgezegd vóór 1 december van het lopende verenigingsjaar, dat loopt van 1 januari tot 31 december. Opzeggen per e-mail aan ledenadministratie@nedazur.org. Betalingen voor contributie en evenementen ontvangen wij op onze Nederlandse (ING) of Franse (Crédit Agricole Provence Côte d’Azur) bankrekeningen t.n.v. De Nederlandse Club:

ING POSTADRES De Nederlandse Club 63 chemin de Beaume-Granet Cidex 64 06330 Roquefort-les-Pins

NL45 INGB 0008 0722 29 – BIC: INGBNL2A

CAPCA FR76 1910 6006 1600 9705 5201 487 BIC: AGRIFRPP891

Holland Côte d’Azur Magazine

Sinterklaas

p zondag 21 november stonden kinderen en ouders deze keer niet vol verwachting op de kade van Port de la Rague op de Sint en zijn Pieten te wachten, maar werd het Spaanse gezelschap in stijlvolle klassieke auto’s bij la Salle des Fêtes in Théoule-sur-Mer afgeleverd. Een nieuwe locatie, maar het enthousiasme bij de kinderen was er daarom niet min-

der om! Integendeel, zo’n tachtig kinderen zongen zich de longen uit het lijf, deden kunststukjes voor de Sint, pakten vol spanning hun cadeautjes uit, en genoten van snoepgoed en Hollandse snacks. Net als vele ouders trouwens… Het was, na de onderbreking van vorig jaar, weer een ouderwets gezellig Sinterklaasfeest, als vanouds georganiseerd samen met De Gouden Klomp. l

Holland Côte d’Azur Magazine

Muzikale Kerstlunch

en oude traditie is weer nieuw leven ingeblazen. In een iets andere vorm weliswaar, maar daarom niet minder geslaagd. Op zaterdag 11 december stroomde het in kerstsferen omgedoopte restaurant Lagon Mandelieu vol met gasten, die werden verwelkomd met een feestelijk apéro. De heerlijke 3-gangen lunch daarna, werd opgeluisterd met warme liederen, vol overgave gezongen door jazz-zangeres Herma Vos. Deze culinaire en muzikale verwennerij ging verder met een fraai concert in kerstsfeer door het strijkorkest Lady’s Orchestra, met muziek variërend van Händel en Bach tot Rihanna en Coldplay. Er was voor een ieder volop gelegenheid om uitgebreid bij te praten en dat de stemming er goed inzat, blijkt wel uit het feit dat Herma aan het eind van de middag zelfs diverse beentjes een paar keer van de vloer kreeg. Kortom: een super geslaagd evenement. l

Holland Côte d’Azur Magazine

Eerste meeting van de Klassieke Auto Groep

ondag 10 oktober om 11 uur was het geplande verzameltijdstip op de grote parkeerplaats van Le Thoronet in de Var. Dat had echter wat meer voeten in aarde dan gedacht: een niet geheel heldere routebeschrijving (excuses!), samen met wat onwillige automotoren zowel bij het starten als ook onderweg, zorgden meteen al voor wat vertraging. De stemming van de al aanwezige petrolheads leed daar echter totaal niet onder, want met koffie, versnaperingen en cartalk werd de wachttijd aangenaam gevuld. Niet iedere

deelnemer verscheen overigens met zijn klassieker (vanwege restauratie, of auto in Nederland bijvoorbeeld), maar uiteindelijk stond er toch een fraai wagenpark, variërend van een Ferrari 812GTS, BMW Z3 Coupé, Morgan 4/4, Lancia Lybra, Alfa Romeo Giulietta Sprint tot een Volvo C70 en zelfs wat nog moderner blik. Na een mooie tourtocht door het achterland van de Var streek het gezelschap een

paar uur later neer op ons ’domein’, waar het, na het bewonderen van de garage uiteraard, tijd was voor de lunch. Davina had een heerlijk en uitgebreid buffet voor ons klaargemaakt, zodat er nog lang en genoeglijk werd nagepraat en -getafeld. Zelfs door de bestuurder van een Citroën DS die met wat provisorische reparaties uiteindelijk het eindpunt had weten te bereiken en nog net op tijd kon aanschuiven. Kortom: een mooie dag, een heel geslaagde eerste kennismaking en voor de volgende bijeenkomst zien wij graag nog veel meer klassiekers! l Cor Glorie

Holland Côte d’Azur Magazine

Rallye du Vaucluse, 13-15 oktober 2021

omtat Venaissin. Deze term zegt u hoogstwaarschijnlijk niets, tenzij u tot de 61 deelnemers heeft behoord die van 13 tot en met 15 oktober meededen aan de ‘Rallye du Vaucluse’. In de tijd – we hebben het over de veertiende eeuw – dat de pausen vanuit het toen onrustige Rome uitweken naar Avignon voorzag het ten oosten van de stad gelegen gebied, aangeduid als Comtat Venaissin, het pauselijke hof van voedsel, drank (wijn!), en andere benodigdheden. Tijdens de Franse revolutie werd dit voordien aan de kerk toebehorende gebied geannexeerd door Frankrijk, en vervolgens door Napoleon administratief ingedeeld als het departement Vaucluse. Na deze korte historische introductie zal het u duidelijk zijn dat in deze regio tal van plaatsen te vinden zijn die getuigen van een lang en rijk verleden. Drie van die plaatsen waren door de organisatoren uitgekozen om er de puzzelende rallyrijders een stadswandeling te laten maken, waarbij men open oog moest hebben voor tal van in het straatbeeld voorkomende details, die aanleiding hadden gevormd tot het stellen van een vaak onverwachte, of cryptische, vraag. Historische stadskernen en oogstrelende landschappen De drie stadjes op de route hadden elk hun eigen bijzondere kenmerk. Zo is Pernes-les-Fontaines trots op haar veertig, deels op de 18e eeuw teruggaande fonteinen, dragen de oude huizen van Roussillon de rossige kleur van de spectaculaire zandsteengroeven waaruit oker gewonnen werd, en heeft l’Isle-sur-la-Sorgue flink wat van de grote waterraderen bewaard, waarmee tijdens de industriële revolutie met waterkracht van de rivier de Sorgue de weefgetouwen van de locale textielindustrie de stad tot economische bloei brachten.

Deze stadsverkenningen vonden te voet plaats, maar bij een rally gaat het natuurlijk in de eerste plaats om mooie en uitdagende ritten. Prachtige routes vormden de onderlinge verbinding tussen de drie genoemde plaatsen. Met als uitschieter het bijna twintig kilometer lange traject door de spectaculaire ‘gorges de la Nesque’, min of meer aan de voet van de markant aanwezige Mont Ventoux gelegen. Gezelligheid en wedstrijdelement Naast een kennismaking met al deze mooie en bezienswaardige locaties was er in het zich over 48 uur uitstrekkende programma alle ruimte voor eten, drinken, en gezelligheid, aspecten die door veel deelnemers belangrijker worden gevonden dan de ambitie om tot meest succesvolle puzzelequipe te worden uitgeroepen. Dineren en slapen gebeurde tot ieders volle tevredenheid in het comfort van Hostellerie Notre-Dame de Lumières, karakteristiek gevestigd in een voormalig klooster. Geluncht werd er, tijdens de eerste ritdag, langs de route met uitzicht over de wijnvelden en de Mont Ventoux, en tot besluit van het evenement op de plek waar het water van de Sorgue zich in twee stromen scheidt, die vervolgens de plaats l’Islesur-la-Sorgue insluiten en aldus tot het eiland doen worden dat in de naamgeving van de plaats tot uiting komt. Hier kon de wedstijdleiding concluderen dat het team Hans Grobben – Anja Tammens op drie vragen na alle antwoorden correct gegeven had en aldus de onbetwiste en terechte winnaars van de puzzelcompetitie waren. Maar eigenlijk voelden alle deelnemers zich winnaar: dankzij het fraaie zonnige weer, de schoonheid van bezochte steden en landschappen, de onderlinge gezelligheid, en het plezier in het weliswaar lullige, maar stiekem heel leuke toeristentreintje in l’Isle-sur-la Sorgue….

En komend jaar? De ‘Rallye du Vaucluse’ was alweer de zevende in een in 2014 gestarte reeks meerdaagse autopuzzelevenementen van de DNC. Het enthousiasme van de deelnemers draagt ertoe bij dat in 2022 wederom een rally georganiseerd zal worden. Noteert u de data alvast: woensdag 1, donderdag 2, en vrijdag 3 juni. Waar het afgelopen jaar de streek ten oosten van Avignon het doelwit was, zullen we in 2022 het evenement concentreren aan de westelijke zijde van die stad. Voorlopige werktitel: Rallye du Gard. We beloven u opnieuw fraaie natuur en cultuur, gezelligheid en goede culinaire verzorging, en bovenal: een verse serie uitdagende puzzelopdrachten! l Wouter Rombach

Holland Côte d’Azur Magazine

Saint Donat, home course van de Dutch Open

e Dutch Open (voorheen Heineken, Sun, TNT of KLM Open) wordt in Nederland vanaf 1912 gespeeld op verschillende banen, zoals op de Haagsche Golf & Country Club, De Noordwijkse, De Kennemer, De Hilversumsche, The International, The Dutch en dit jaar op Bernardus Golf. Een geweldig toernooi op mooie banen en met prachtige spelers (Balasteros, Olazabal, Langer, Montgomerie en natuurlijk ’onze’ Joost Luiten.

‘Onze Dutch Open’ aan de Côte d’Azur Maar aan de Côte d’Azur kennen we ook een Dutch Open! Dit toernooi wordt al 15 jaar gespeeld en wij wisselen niet van baan, maar blijven trouw aan Golf de Saint Donat. En ook wij hadden ooit sponsoren: onder andere Crédit Agricole heeft het toernooi jarenlang financieel ondersteund. Saint Donat: een volwaardige wedstrijdbaan met een fijn restaurant De baan is aangelegd in 1995, ontworpen door de beroemde ontwerper Robert Trent Jones jr en is aangelegd door president directeur Benetti, die tevens eigenaar is van de baan. De prachtige baan, net onder Grasse, heeft slechts 200 leden, de inkomsten worden met name gegenereerd door greenfee spelers (40.000 per jaar!).

De prachtige shop verkoopt met name het top golfmerk Chervo uit Italië, het restaurant La Closerie serveert een fijne lunch, diner of apéro-hapjes.

Het team van Saint Donat bestaat o.a. uit: Didier Revilliod, Directeur; Gaelle Laville, Operations; Carole Robert, Shop Didier: ’We hebben hier een perfect team, zowel in de horeca, de pro’s, in de shop en voor het onderhoud van de baan. De meesten werken hier al meer dan 10 jaar. De Dutch Open is een welkome gast op onze baan, ik denk dat dit het toernooi is dat het vaakst op onze baan gespeeld is. We vinden het altijd weer leuk om te zien hoe het clubhuis en de tafels worden versierd met Nederlandse accenten als oranje en rood/wit/blauw. Jullie zijn een graag geziene gast bij ons.’

De Dutch Open op Saint Donat Sinds 2006 wordt de Dutch Open dus op Saint Donat gespeeld. De organisatie was jarenlang in handen van Erna Franse, Karin Izaks, Peter Romeijn en Pieter de Mik. De laatste jaren organiseren Maria van Dooren en ondergetekende de wedstrijd met praktische hulp van Cees van Dooren en Dick Soetens. Het organisatiecomité is bijzonder tevreden over de samenwerking met de medewerkers van de golfbaan: de ondersteuning en flexibiliteit zijn fantastisch. Natuurlijk zijn er last minute altijd wijzigingen, echter men gaat daar heel coulant mee om. Beroemd zijn de anekdotes over de bitterballen die we altijd bij de apéro serveren. De Fransen kennen natuurlijk deze typisch Nederlandse borrelhap niet en presteerden het om de bitterballen in de oven op te warmen. Ook bij het toernooi van 2021 ging het niet goed. Didier verklaarde dit echter: de frituurpan was enkele dagen ervoor in brand gevlogen. Het heeft de golfers niet gestoord. Voor 2022 staat de datum al vast: 16 september en natuurlijk weer op Saint Donat. We hopen nog vele jaren de Dutch Open te spelen op deze mooie baan. Voor suggesties staan we altijd open! l Connie Soetens

Holland Côte d’Azur Magazine

Van de penningmeester

et begin van een nieuw verenigingsjaar betekent ook dat de contributie geïnd gaat worden. Binnenkort kunt u de factuur hiervoor in uw mailbox verwachten. Leden zonder e-mailadres ontvangen de factuur per ouderwetse post. Heeft u een e-mailadres maar is dit nog niet geregistreerd in de ledenadministratie, laat het ons weten. Veel communicatie zoals de nieuwsbrief gaat per e-mail. Let op, voor die leden die met een automatische overschrijving betalen, de contributie is dit jaar iets verhoogd: €40 (individueel lidmaatschap) en €52 (gezinslidmaatschap). Voor het eerst zal, voor die leden die hier toestemming voor hebben gegeven, de contributie geïnd worden via een automatische incasso. Wil u dit ook graag, dan kunt u dit zelf instellen in uw profiel op de website, door het invullen van uw IBAN en BIC. Kies hiervoor in het menu ’Mijn DNC’ en dan ’Personalia

> Bankrekening’. Met de knop ‘Profiel bewerken’ kunt u aanpassingen doen. U kunt ook een e-mail sturen naar penningmeester@nedazur.org dan wordt u geholpen met het instellen van de incasso. Het scheelt de penningmeester veel werk en geeft u betaalgemak. Uiteraard blijven de andere betaalmethodes beschikbaar waarbij de elektronische, zoals iDeal, creditcard en PayPal de voorkeur genieten boven de bankoverschrijving of cheque (erg arbeidsintensief), maar u heeft de vrijheid om zelf te kiezen. l Petra Zeeuw

Bridge: nieuwe locatie

adat we onze locatie in Les-Adrets vaarwel hebben gezegd, heeft het enige tijd geduurd voordat we iets nieuws hadden gevonden. Veel gelegenheden waren te duur of vroegen huur voor de zaal. Aangezien er steeds meer mensen teruggaan naar Nederland wordt onze bridgegroep steeds kleiner en dan is zaalhuur teveel. We hebben nu een leuk hotel gevonden, Hôtel Horus in Fréjus met enthousiaste eigenaars, die ons graag willen ontvangen.Wij hebben daar op woensdag 17 november voor de eerste keer gepeeld en iedereen was tevreden met de zaal en het diner na afloop. Voortaan gaan we daar elke 2e woensdag van de maand spelen, waarvoor de uitnodiging 2 weken van tevoren wordt verstuurd. De data voor 2022 zijn: 9 februari, 9 maart, 13 april, 11 mei en 8 juni. In de zomermaanden wordt er niet gespeeld. l Irene van den Boogaard

De Nederlandse Club en Sociale media

e Nederlandse Club Côte d’Azur is een club van en voor Nederlanders die (semi-)permanent in het gebied van Toulon tot in Italië wonen en/of werken. Bezoek onze website op www.nedazur.org. Maar onze website en ons clubblad zijn niet de enige manier om met onze leden te communiceren. Steeds vaker doen wij dat via de sociale media. Doe er uw voordeel mee en zet bijgaande links in uw online favorieten!

DNC OP FACEBOOK

INSTAGRAM

U kunt deze pagina ‘liken’ om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen en het nieuwste nieuws: www.facebook.com/NedAzur

En een bijdetijdse club kan niet om Instagram heen. Ga snel naar: www.instagram.com/nedazur

DE GROEPSPAGINA VAN DE DNC OP FACEBOOK

Bent u lid van het DNC Business Network, kom dat in contact via LinkedIn: www.linkedin.com/company/ dnc-business-network l

De groep staat open voor iedereen die aan de Côte d’Azur woont, werkt of gewoon geïnteresseerd is in het leven aan de Côte d’Azur. Ontmoet elkaar op www.facebook.com/groups/ nederlanderscotedazur

fii

Holland Côte d’Azur Magazine

Willem-Hein Couwenberg – willem@nedazur.org

‘Unknown’ dat startups begeleidt. Aan de Côte d’Azur werkt hij vanuit Monaco samen met zijn vrouw aan het opzetten hun eigen makelaarskantoor. Elders in dit magazine vindt u dit interview onder de titel ‘La Vie Profes sionnelle’.

NETHERLANDS BUSINESS COUNCIL FRANCE

WERKEND IN DE REGIO PROVENCE-ALPES-CÔTE D’AZUR 2022 belooft een interessant jaar te worden zowel op economisch als politiek vlak. Vanaf 1 januari is Frankrijk namelijk voorzitter van de EU en in april dit jaar vinden de Franse presidentsverkiezingen plaats. ’Alle ogen zullen gericht zijn op Frankrijk’, klinkt het in de nieuwjaarswens van Michael Pistecky, hoofd economische zaken van de Nederlandse ambassade in Parijs. We sparren graag met u over wat er aan de gang is op de 2-maandelijkse DNC Business Netwerkborrels, waarbij we steeds een interessante lezing, bedrijfsbezoek of een workshop organiseren. Terugkijkend op het afgelopen jaar zijn we ontzettend trots op het eerste seminar van DNC Business Network, elders in dit magazine vindt u een uitgebreid verslag hiervan

BIJEENKOMST DNC BUSINESS NETWORK (NORMAAL ELKE 2DE DONDERDAG VAN ONEVEN MAANDEN) Onderdeel van de volgende bijeenkomsten zal een introductie van de nieuwe consuls in de regio Zuid-Frankrijk zijn. Naast consulaire bijstand van Neder-

landers in nood vervullen de consuls een rol in de economische samenwerking tussen Nederland en Frankrijk. Daarnaast zal Philip Hellings van Isobel consulting spreken over de actualiteiten rond juridische vormen en fiscaliteit bij onroerend goed SCI’s. Wanneer de Covidmaatregelen het toelaten zullen we de datum voor deze bijeenkomsten communiceren via DNC-nieuwsbrief en sociale media.

DNC BUSINESS NETWORK LEDEN ONDER DE LOEP: HENDRIK HALBE MET ‘UNKNOWN’ DNC Business Network zet in deze editie weer een nieuw werkend DNClid in de kijker. Ik had een interessant gesprek met Hendrik Halbe over wonen en werken vanuit Monaco en het runnen van twee bedrijven, zowel in het noorden als in het zuiden. Hendrik heeft een bedrijf in Nederland genaamd

De NLBC maakt gestage voortgang als het netwerk voor Nederlandse ondernemers die zich willen vestigen, groeien en hun connecties willen uitbreiden in Frankrijk. Inmiddels hebben zich meer dan 30 bedrijven aangesloten als permanente leden. Het afgelopen jaar zijn er ondanks de coronacrisis meer dan 20 events en workshops neergezet. Op onze NLBC ambassade-lunch begin dit jaar met de leden van grote bedrijven, viel op dat ze allemaal duurzaamheid hoog op de agenda hebben staan. In een groot aantal sectoren van hightech tot sustainability zijn er veel kansen voor samenwerking tussen Nederlandse en Franse bedrijven. Ook al zijn de projecten niet altijd specifiek op onze regio gericht, de Côte d’Azur speelt zeker mee in deze ontwikkelingen met bedrijven als Orange, Amadeus en Airbus

VOLG ONZE LINKEDINPAGINA Maak zakelijk contact met andere werkende Nederlanders in de regio Provence-Alpes-Côte d’Azur via de LinkedIn-pagina van DNC Business Network: www.linkedin.com/ company/dnc-business-network.

HEB JE ZELF EEN INTERESSANT IDEE OF SUGGESTIE? DE LEDEN MAKEN DE CLUB! Ben je werkend in Zuid-Frankrijk en wil je betrokken zijn bij DNC Business Network, heb je een interessant idee of een suggestie, stuur je bericht naar willem@nedazur.org l

Holland Côte d’Azur Magazine

Renée de Gans, Voorzitter Nederlands O ndersteuningsfonds

Nederlands Ondersteuningsfonds

oor veel Nederlanders is verhuizen naar ‘vakantieland’ Frankrijk een droom. Sommigen zetten die stap, al dan niet goed voorbereid, en komen erachter dat je je ook in Frankrijk aan regels moet houden, ziek kunt worden, je baan kunt verliezen, financiële problemen kunt krijgen, eenzaam kunt zijn of het overzicht kunt kwijtraken. Als dat gebeurt en je hebt niemand in je naaste omgeving die je kan helpen is het fijn te weten dat bestuursleden van het Ondersteuningsfonds kunnen bijspringen. Nog steeds krijg ik af en toe verbaasde reacties als ik over het Ondersteuningsfonds vertel, terwijl het toch niemand zou moeten verbazen dat wonen en werken in Frankrijk ook ups and downs kent. Hieronder drie voorbeelden van situaties waarin het Ondersteuningsfonds te hulp is geschoten. Wij hielpen een vrouw die, jaren nadat zij met haar man naar Zuid-Frankrijk was verhuisd, in de steek werd gelaten. Door hard werken kon zij net het hoofd boven water houden voor haarzelf en haar drie jonge kinderen. De ambassade in Parijs nam contact met ons op toen zij een nieuw paspoort nodig had en de kosten daarvan niet kon betalen. Het fonds heeft niet alleen die kosten vergoed, maar ook een deel van de opleiding van haar kinderen betaald. Nu, jaren later, heeft de vrouw een vaste baan bij de overheid en een nieuwe relatie en twee van haar drie kinderen hebben hun opleiding met succes afgerond. Zonder de financiële hulp van het fonds zou het leven van dit gezin heel anders zijn verlopen. Voor een alleenstaande depressieve vrouw, die in een klein donker appartementje woonde, werd een kamer met zeezicht en een ruim balkon in een EHPA gevonden. De kosten gingen haar budget te boven, maar met hulp van het fonds werd een dossier bij de Préfecture aangemaakt op grond waarvan het ontbrekende bedrag wordt aangevuld, met dien verstande dat de Préfecture haar kinderen maandelijks een bijdrage in rekening

brengt. Het fonds maakt maandelijks een klein bedrag over voor persoonlijke uitgaven. Nu zij in een zonnige kamer woont, aanspraak heeft en aan activiteiten kan meedoen, gaat het veel beter met haar. Een 85-jarige man, die in een afgelegen boerderij woont en af en toe verward is, is blij met de regelmatige telefoontjes en bezoekjes van één van de bestuursleden van het fonds en met de maandelijkse financiële steun in de vorm van een lening. Recent is bij hem het besef doorgedrongen dat hij niet veel langer alleen kan wonen. Hij heeft zijn boerderij te koop aangeboden, zijn dieren zijn verkocht en hij heeft zich ingeschreven voor een kamer in een EHPA in zijn omgeving. Voor de aan hem betaalde maandelijkse steun heeft hij een ‘reconnaissance de dette’ ondertekend, het geleende bedrag zal bij de verkoop van zijn woning worden terugbetaald. Alle financiële hulp door het fonds geschiedt op voorwaarde van ondertekening van een ‘reconnaissance de dette’. Als mensen onroerend goed bezitten laten wij de ‘reconnaissance de dette’ bij

de belastingdienst registreren, zodat het uitstaande bedrag bij verkoop van de woning of na overlijden van de eigenaar aan het fonds wordt terugbetaald. Regelmatig wordt de vraag gesteld waarom mensen die tegen problemen aanlopen niet naar Nederland terugkeren. Zeker als mensen die nog niet lang in Frankrijk woonachtig zijn met financiële problemen kampen, is dat vaak ons advies. Vrijwel alle cliënten van het fonds wonen echter al vele jaren in Frankrijk – sommigen al tientallen jaren – en terugkeer naar Nederland, waar het vinden van een woning met of zonder zorg moeilijk is, is voor hen geen optie. De Franse overheid biedt vele mogelijkheden en wij verwijzen daarom vaak naar de lokale ‘assistante sociale’, die de weg kan wijzen. In veel situaties wordt op die wijze een oplossing gevonden. Waar dat niet lukt, kan het fonds te hulp schieten. Voor informatie over de werkwijze van het fonds, de voorwaarden waaronder hulp wordt verleend, de contactgegevens en meer voorbeelden van de wijze waarop hulp wordt verleend, verwijs ik naar nederlandsondersteuningsfonds.fr. l

Holland Côte d’Azur Magazine

De slag om Europa

In de tweede wereldoorlog heeft de Leidse hoogleraar Cleveringa in een vlammend betoog het ontslag van zijn Joodse collega Meijers door de Duitsers aangevochten. Zijn koffer was al gepakt. Dezelfde avond is hij, zoals voorzien, door de bezetter opgepakt en vastgezet. Deze moedige daad wordt jaarlijks via de naar hem genoemde Cleveringa lezingen op meerdere plaatsen herdacht.

o ook dit jaar in het Pullman hotel in Mandelieu. De Leidse hoogleraar Rob de Wijk verzorgde op 13 November, voor zo’n vijftig belangstellenden, de lezing met de aansprekende titel ,’De slag om Europa’. De spreker is bij uitstek deskundig op het terrein van de internationale betrekkingen. Hij heeft als oprichter van The Hague Centre for Strategic Studies een veelvoud aan relevante contacten in binnen- en buitenland. In de media zijn zijn deskundige beschouwingen veel te lezen en te beluisteren. In een boeiend en helder betoog belichtte de spreker de internationale krachtsverhoudingen, en met name de betekenis daarvan voor de Europese Unie. Achtereenvolgens kwamen China, Rusland, de Verenigde Staten en,

Winnaar prijsvraag Direction le Nord

n kijk wie uit Alexander’s hoed te voorschijn kwam: Willy Nataf! Zij mag op de thee bij actrice Liz Snoijink die haar ook zal verwennen met een potje zelfgemaakte confituur. Het juiste antwoord op de prijsvraag was: Jacqueline Karstens (De naam van het personage dat Liz speelde in de serie Vrouwenvleugel). Geniet van jullie momentje, Willy en Liz en stuur ons graag een foto! l Micheline van Hautem

slechts kort, Engeland na de Brexit, aan de orde. Vragen uit het publiek werden door de spreker na zijn boeiende betoog adequaat en met humor beantwoord. Aan het slot, na een voortreffelijke lunch, bedankte organisator Lisette Tiddens – Engwirda de spreker voor deze uitermate interessante inkijk in de internationale machtspolitiek. Het was een voortreffelijke en bijzondere voordracht. Een uitermate boeiende middag .De slag om Europa doorstaat de Europese Unie goed. En de meer optimistische kijk van de spreker was verrassend en een verademing. l Jan Karel Bout

ONZE ERELEDEN: Paul van Cuyk, Ermert Wissink, Mieneke Lips, Jacques van Eck, Joke Warris, Elly VermaasBuytendorp en Cis Smits

Holland Côte d’Azur Magazine

Wij gaan skiën!

2 en 3 februari Auron – 2 en 3 maart Isola

en van de troeven van de Côte d’Azur is de combinatie van de zee en de bergen. Binnen twee uur ben je ’s winters in de sneeuw. Het lijkt ons gezellig om in groepjes samen te gaan skiën. Daarom organiseren wij voor de skiërs van De Nederlandse Club twee skitochten, vrijblijvend, van een of twee dagen. Om drukte te vermijden vallen de gekozen data net buiten de schoolvakantie op woensdag en donderdag 2-3 februari en 2-3 maart 2022. Voor de afwisseling hebben wij de skigebieden Auron en Isola 2000 gekozen. De eerste keer gaan wij naar Auron. Wij stellen voor af te spreken op woensdag 2 en donderdag 3 februari. We gaan in groepjes skiën, zodat iedereen op zijn eigen niveau kan meedoen en treffen elkaar op de (hopelijk zonnige) terrasjes, bij de lunch, après-ski op de berg of in een van de cafeetjes aan het dorpsplein en voor zij die blijven slapen, bij het diner. Het station van Auron ligt op 1600 meter hoogte. Het is een gezellig dorp en het ligt in het hart van 4 skigebieden met 16 liften voor135 kilometer pistes, overwegend blauw en rood. (zie voor meer info: hiver.auron.com) Degene die een tijdje niet meer op de latten heeft gestaan en behoefte heeft aan instructie, kan ski-les overwegen (ga naar de website: esfauron.com).

Skipas Ter plekke of reserveren via de website auron-skipass.com. Indien u van plan bent vaker in Isola of Auron te skiën kunt u ook een carte Fidéli’Cimes aanvragen (auron.fidelicimes.com/fr) . Met deze pas kunt u het gehele seizoen skiën en hoeft u niet meer het loket te passeren.

Vervoer Met de auto of met de bus vanuit Nice is Auron goed bereikbaar en buiten

het vakantieseizoen ruim voorzien van parkeerplaatsen op loopafstand van het dorpsplein. Voor degen die niet blij worden van bergpassen, haarspeldbochten etc. en die graag willen genieten van het prachtige uitzicht is de Skibus 100% neige een aanrader. Vanuit Nice is er een rechtstreekse verbinding naar Auron met de 100% neige bus ligne 91. Net buiten het centrum van Nice, aan de voet van de bergweg naar Auron, heeft deze skibus een laatste halte ‘Colomars la Manda’. Hier kan de auto geparkeerd worden en vervolgt u de weg naar Auron met de bus. Verwacht niet ter plekke even een kaartje te kunnen regelen! Vooraf reserveren is een must en een enkele reis kost 6 euro (reserveren via: lignes d’azur.com).

Hotel Als u niet op een dag heen en weer wilt rijden neemt u een hotel. Rond het dorpsplein van Auron is er voldoende keus uit eenvoudige hotels. De hotels zijn klein. Hierdoor verwachten we niet de hele groep in één hotel te kunnen onderbrengen. Daarom willen we voorstellen dat u zelf een hotel boekt.

Via www.booking.com kunt u in een oogopslag alle hotels zien en hoe groot de afstand is van het hotel tot de skilift.

Diner Lekker skiën en eten gaan hand in hand. Voor degene die overnachten wordt de dag afgesloten met een smakelijk lokaal gerecht en een vol glas! Ontvangst 08.45-09.45 uur. We zullen de locatie nog laten weten. Graag aanmelden op de website van DNC: www.nedazur.org zodat wij weten dat u komt en u updates kunnen sturen. Niet vergeten mee te nemen: Carte d’identité, pass sanitaire, masker, reservering bus, magnetische skipas Auron/ Isola gebied

Wie gaat er mee skiën ? Aanmelden kan via de DNC website. De Skicommissie bestaat uit: Marcel Groeneveld, Yvette Stricker, Iris Hochsticher, Jan van Unnik en Marina Stibbe. l

Interesse of vragen? Mail ons: ski@nedazur.org

Holland Côte d’Azur Magazine

Het seminar

Een dag met ondernemers in Zuid-Frankrijk

p 22 oktober 2021 organiseerde DNC Business Network samen met Global Executive Events het seminar ‘Ondernemen in Zuid-Frankrijk’ op het prachtige Royal Mougins Golf Resort.. Dit seminar werd ondersteund door de Nederlandse Ambassade in Parijs en door het Netherlands Business Council France (NLBC). Negen sprekers deelden hun kennis over hoe succesvol te werken en te ondernemen in Zuid-Frankrijk. Een unieke gelegenheid om zoveel verschillende Frankrijk-specialisten en collega-ondernemers op één dag te ontmoeten en kennis te vergaren over zakendoen in deze regio. Om 10 uur werd de aftrap gegeven door het organiserend team met ondergetekende voor DNC Business Network, Victoria Twint van Global Executive Events en presentatrice DNC’er Micheline Van Hautem. Chris Pether van PeopleSmart SAS was de eerste spreker. Zij sprak in haar case study ‘The French Touch’ over taal, eten, en conversatie in zakelijk Frankrijk. Met levendige anekdotes trok zij het publiek mee in haar presentatie. Joris Houtman van NBSO Lyon en Corka Scheeringa van de Ambassade en RVO spraken vervolgens over welke steun zij met hun economisch netwerk

van Nederlandse bedrijven in Frankrijk kunnen bieden Antonin Chef, International Project manager bij Rising-Sud, sprak in zijn keynote over de economische troeven van de regio Zuid-Frankrijk. Hij liet zien welke hulp Rising-Sud kan bieden bij projecten en investeringen in de zuidelijke regio. Bruno d’Artagnan is directeur en oprichter bij FIT in NETWORK. Hij sprak in zijn interessante case study over de huidige Franse arbeidsmarkt en hoe men snel de beste kandidaten kan vinden.

Een goede bekende bij DNC Business Network is Anouk Zoet van de Netherlands Business Council France. Zij legde uit hoe de NLBC Nederlandse bedrijven verder helpt in Frankrijk.

Nadat de ongeveer 50 bezoekers van een heerlijke Zuid-Franse lunch door chef Servé hadden genoten was het de beurt aan Astrid Segaar. Zij is makelaar en eigenaar bij Agence Azur Pavillon en scheen met verve haar licht over het kopen en verkopen van onroerend goed in Frankrijk. Karel-Oscar van Hengel is recruiter, trainer en eigenaar bij Hypertalented en gaf een levendige workshop over sales voor Nederlanders in de Franse markt. Steven Zaat, CFO bij Air France-KLM, sprak ons toe via een online verbinding op het grote scherm. In zijn keynote besprak hij hoe het is als Nederlander in een Franse Multinational en hoe de verhoudingen liggen bij Air France-KLM. De presentatie van Philipp Hellings, Managing Partner bij Isobel Audit Consulting over Starten in Frankrijk houden we nog voor jullie in petto, hij werd helaas verhinderd door autopech. Het einde van het seminar werd ludiek afgesloten met een matchmaking-sessie waarin iedereen elkaar leerde kennen in een grote dubbele cirkel buiten op het grasveld. Per koppel sprak men drie minuten met elkaar en draaide bij het rinkelen van een belletje weer door. We eindigden de dag met een gezellige network drink, waarbij veel deelnemers nog tot 21 uur bleven hangen. Naast de mensen van het Royal Mou gins Golf Resort willen we nogmaals onze sponsors hartelijk bedanken: Nederlandse Ambassade Frankrijk, People Smart, Innovative solutions, Isobel Consulting , NBSO Lyon, Nieulandes Solutions, Holfran, Côte & Provence, Ambiance Riviera , The Human Growth, Zantos Interiors & Exteriors, PDS-HVAC, Syndefi , Michelinemusic. com, M&M Quality foods, Webfruit.fr, Hellostraw en Taf. l Willem-Hein Couwenberg

Holland Côte d’Azur Magazine

Peter van Santen

Van de honorair consul der Nederlanden te Nice

e door mij vorig jaar aangekondigde ’tijd van gaan’ is nog steeds geen feit geworden.Net als het demissionaire kabinet dat al maanden aangeeft dat de formatie binnenkort rond zal zijn, gingen ik en mijn opvolger ervan uit dat de overdracht tussen ons voor de Kerst officieel zou kunnen plaatsvinden. Door allerlei oorzaken is dat echter niet het geval, reden dat ik de eer en het genoegen heb, mij na 16 jaar voor de laatste maal tot u te mogen richten als honorair consul der Nederlanden. Wel is de naam van de nieuwe honorair consul op 30 september 2021 door de ambassadeur publiekelijk bekend gemaakt tijdens een bijeenkomst in ons bijzijn op zijn residentie in Parijs. De verkozene is de heer Willem-Hein Couwenberg en ik wens hem bij deze alvast heel veel succes en voldoening toe bij de uitoefening van deze eervolle functie. Ik kijk terug op een mooie, boeiende periode van mijn leven. Voor mij hield het consulschap vooral in om landgenoten die een beroep op mij deden, met raad en daad te mogen en kunnen bij staan. Vaak was ik dan het enige directe aanspreekpunt en ik heb mij naar beste weten ingezet om niemand in de kou te laten staan en om altijd een gepaste oplossing te vinden. Geruggesteund door de ambassade werd ik daarbij ook vaak geadviseerd en geholpen door het Nederlands Ondersteuningsfonds waarvan mevrouw Renée de Gans al bijna 20 jaar voorzitster is. Ik wil hierbij mijn erkentelijkheid uitspreken, maar ook voor de inzet van het

gehele bestuur om landgenoten die het moeilijk hebben en er alleen niet meer uitkomen op diverse manieren te steunen. Dank ook aan Yvonne Keyzer en het hele team van de Nederlandse taalschool ‘De Gouden Klomp’ die ondanks alle beperkingen de laatste 2 jaar, toch op aangepaste wijze hun activiteiten hebben voortgezet De tijden zijn de laatste jaren heel snel veranderd. Eigenlijk is alle informatie die ik meestal rechtstreeks verstrekte, tegenwoordig wel digitaal te vinden. Een geweldige vooruitgang natuurlijk, echter niet altijd gemakkelijk voor de groep ouderen onder ons. Geloof het of niet maar ik ken landgenoten die noch een mobiele telefoon hebben, noch over een computer beschikken en voor hen zullen we er natuurlijk nog altijd moeten zijn! Uiteraard is er nu meer tijd vrij gekomen voor de honorair consuls om zich bezig te houden met de economische ontwikkeling en verdere samenwerking tussen Nederland en Frankrijk en ik constateer op dat gebied een snelgroeiende en succesvolle activiteit. Ik dank u nogmaals voor het in mij gestelde vertrouwen en ondanks de nieuwe sanitaire onzekerheden in deze periode, wens ik u allen de mooiste perspectieven voor 2022 toe. ● Peter van Santen Honorair consul der Nederlanden te Nice sinds 2006

Holland Côte d’Azur Magazine

VAN STAMPPOT TOT STERREN XXIX

Le Mas Bottero, Saint-Cannat

egenwoordig zijn er mogelijkheden te over om al dan niet gedegen adviezen te vinden welke restaurants een bezoek meer dan waard zijn, of welke juist niet. Het internet staat er vol mee, variërend van culinaire 1-persoons blogs tot het almachtige Tripadvisor. Laatstgenoemde website biedt helaas geen enkele garantie dat de daar zo geroemde kwaliteit van een bepaalde eetgelegenheid ook uw smaakpapillen kan bekoren, zoals wij helaas al enkele keren hebben moeten ervaren. Handig voor hotelreserveringen, zeker, maar voor betrouwbare restaurantrecensies, nou nee … Dan varen wij toch meer op zeker met bijvoorbeeld de rode gids van de firma Michelin, zowel in de papieren als in de digitale versie. En als u denkt: ’dat kost toch goud, al die sterren’, dan kunnen we u uit deze droom helpen, of is ’nachtmerrie’ misschien een beter woord in dit geval? Zo vonden wij een restaurant ongeveer 10 minuten noordwestelijk van Aix-en-Provence, voorzien van één étoile, wat een driegangen lunchmenu serveert voor het alleszins schappelijke bedrag van €30. Genoeg reden voor een expeditie westwaarts op een zonovergoten middag in augustus, besloten we. Als herkenningsbakens bij dit direct aan de RN7 gelegen restaurant had ik eerlijk gezegd wel een paar van die voluptueuze beelden van Fernando Botero verwacht, maar dat bleek een misrekening. In een vlaag van verstandsverbijstering (voortschrijdende ouderdom?) had ik die extra ‘t’ over het hoofd gezien en nimmer vermoed dat Bottero gewoon de naam van de chef was. Terwijl deze Nicolas Bottero toch echt wel zijn sporen

verdiend heeft achter diverse fornuizen. Via het Negresco in Nice, de Louis XV in Monaco, Michel Bras in Laguiole en de Bastide de Moustiers in Moustiers- Sainte-Marie opende hij in 2010 zijn eerste eigen Mas Bottero in Grenoble. Om in 2017 vervolgens neer te strijken in zijn geliefde Provence voor Le Mas Bottero versie 2.0, waar Michelin in 2020 zijn kookkunsten beloonde met een ster. Binnengekomen via het modern ingerichte en gelikt uitziende interieur werden we naar een tafel op het terras in de tuin achter het restaurant geleid. Onder het genot van een glas champagne Ruinart rosé (€ 19) en een Pastis 51 (€ 6) zagen we een medewerkster heel romantisch met een mandje eieren uit de kippenren in de hoek van de tuin terugkomen, voordat onze eerste gang werd geserveerd. De Rillette de saumon die werd vergezeld door radijs in allerlei kleuren en een vinaigrette met

groene citroen bleek een lekkere en frisse opmaat voor het gevogelte dat als hoofdgerecht volgde. Suprême de volaille d’Ancenis op de huid gebakken, met een fijne ratatouille met tijm en ingekookte jus. De kippen uit Ancenis worden verantwoord grootgebracht, hebben een goed leven, met zelfs een eigen indication géographique protégée (IGP) en dat proef je. Heerlijk mals vlees met de ouderwetse smaak van kip die ik me nog herinner uit mijn jeugd. De Melon de Mallemort met een lichte crème van mint uit eigen tuin en verfrissend sorbetijs vormde een verrukkelijke afsluiting van onze geslaagde culinaire kennismaking met Nicolas Bottero. Met twee t’s … l

LE MAS BOTTERO 2340 RTE D’AIX-EN-PROVENCE/RN 7 13760 SAINT-CANNAT 04 42 67 19 18

Holland Côte d’Azur Magazine

Cor en Davina Glorie

Le Saint-Pierre, Draguignan

e stad Draguignan doet de laatste jaren zijn uiterste best om zich los te rukken van haar enigszins ingeslapen imago door middel van stadsvernieuwing, zoals het opknappen van winkelstraten in het centrum en het stimuleren van allerlei commerciële activiteiten. Dat heeft ook zijn positieve weerslag op de horeca in de stad, want: hoe meer mensen op straat, hoe meer klandizie natuurlijk. Al weer heel wat magazines geleden uitte ik mijn teleurstelling dat goede restaurants zoals Coté Rue en Brasserie Bertin bijvoorbeeld, hun deuren voorgoed hadden gesloten en dat het er ’s avonds op straat wel uitgestorven leek. Dat tij lijkt nu wat gekeerd, want verschillende ondernemers hebben het aangedurfd om met vol elan nieuwe restaurants te openen. En met succes! Als lichtend voorbeeld noem ik Les Trois Garçons, een authentieke Franse bar/ bistro/brasserie waar je tegenwoordig zonder reservering amper nog binnenkomt. Maar ook Le Saint Pierre staat inmiddels op ons lijstje. Nu komen wij

niet elke week in Draguignan, misschien dat deze pal naast de schouwburg gelegen zaak ons daarom nog nooit was opgevallen. Ook van de kant van onze tipgevers was het trouwens stil gebleven. Van de eigenaresse hoorden we later dat ze in 2019 gestart waren, maar daarna in een mêlee van open/dicht/ open/dicht waren beland door de alom bekende oorzaken. Misschien hadden we het ook daardoor steeds gemist. Maar ze hadden het overleefd en wij begrijpen nu wel waarom. Als je je restaurant Le Saint Pierre noemt, kan een beetje culinair geïnteresseerde daar waarschijnlijk wel uit opmaken, dat vis en andere producten uit zee de hoofdschotel vormen op de menukaart. En dat is ook zo. Er staan overigens prima vleesgerechten op de kaart, maar die zijn, denk ik, meer bedoeld voor de eventuele niet-viseters in een gezelschap. Tja, wat hebben wij er inmiddels al mogen proeven? Friture de la mer (€15), Dos de morue (€ 19,90), Moules Roquefort (€ 13,90), Turbot grillé (€ 65 voor

2 personen), en Seiche à la plancha (mijn favoriet € 24), om maar wat te noemen. Superverse ingrediënten, smakelijke borden, royale porties, aardige en attente bediening, correcte prijzen, wat wil je nog meer? Uit ervaring wijs geworden delen we tegenwoordig een toetje, zoals een Pavlova (€ 10). Heerlijk hoor, maar die porties … Als ik u een wijn mag aanraden: met Château Saint Pierre uit Les-Arcs-sur-Argens (€ 28) drinkt u een prachtig glas wit met een toets van hout. Ik begrijp waarom ze hem op de wijnkaart gezet hebben, maar de wijnen van dit domein zijn zonder uitzondering van hoge kwaliteit. Meestal doet de chef na afloop nog een rondje langs de tafels, glimmend van vertrouwen, inspanning en trots. En die trots is zeker niet misplaatst, want als u van vis houdt is dit echt een geweldig adres. Vive Draguignan! l BRASSERIE LE SAINT-PIERRE 12 RUE DE LA VISITATION 83300 DRAGUIGNAN 04 94 85 88 37

r e p p a n K o Nic 44

Holland Côte d’Azur Magazine

Micheline Van Hautem

REGISSEUR MET EEN WARM HART VOOR HET FRANSE CHANSON

oor deze aflevering van Direction Le Nord heb ik een parel van een man voor me zitten. U kent hem vast van de vele keren dat hij als regisseur vermeld werd op de aftiteling van gekende Nederlandse series, maar Nico Knapper zit vol verrassingen. Hij heeft als jonge knaap de Parijse cabarets onveilig gemaakt als chansonnier, en nu nog steeds beoefent hij de edele kunst van het chanson zingen. Voor diegenen die al op ons Vuurvliegjesfeest geweest zijn, zal hij geen onbekende zijn. Ook was hij in 2018 met Christophe Chaplet te gast in het Royal Mougins Golf Resort voor een live concert vol plezante Franse liedjes. Er staat een filmpje op de website www.nedazur.org. Laat het u bekoren. Van 1960-2000 heeft Nico tv gemaakt: Zeg ’ns Aaa, Oppassen, Medisch Centrum West, alle nieuwjaarsconferenties van Wim Kan … Wat daaraan vooraf ging doet hij u nu uit de doeken …

ik ook regelmatig op in een wijnkeldertje in Amsterdam samen met mijn vrouw Janine, en dat bleek een enorm succes. We hadden de moed om in 1956 naar Parijs te trekken om onze kans te wagen in de welbekende cabarets, ons niet realiserend dat daar nóg honderd andere muzikanten Franse chansons brachten. Het is ons toch gelukt, we zijn toen in het circuit van jonge en heel talentvolle zangers en zangeressen terechtgekomen die later allemaal beroemd geworden zijn, zoals Jacques Brel, Barbara, Georges Moustaki, Jean Ferrat, enz. Ieder deed een korte tour de chant. Backstage leerden we elkaar kennen en dronken we nog een drankje waarbij we filosofeerden over muziek en het leven. Met Jean Ferrat hebben we zelfs nog in restaurants gezongen, met de gitaar tussen de tafeltjes in. (noot Micheline: Jean Ferrat heeft ‘La Montagne’ geschreven, dat in de Nederlandse vertaling ‘Het Dorp’ een grote hit werd voor Wim Sonneveld). En Barbara heb ik twee keer meegenomen naar Nederland waar ze voor het eerst op tv zong. Dat een Hollander muziek maakte in Parijs vond men heel spannend en zo heb ik Barbara geïntroduceerd aan het Nederlandse publiek.

In Amerika Samen met Janine zijn we ontdekt geworden in Amerika. Dat was best wel wat in die tijd, we hebben uitgebreide tournees gedaan langs de universiteiten en we kwamen op nationwide television. Toen wilde Janine heel graag kinderen en zijn we teruggegaan naar Nederland, want daar kon ik TV regisseur worden. Van daaruit heb ik veel jonge artiesten ontdekt en een kans gegevens als amusementsprogrammamaker. Ik leidde hen ook op qua repertoirekeuze, zo heb ik de eerste show van Herman van Veen helemaal in elkaar gezet, Liesbeth & Ramses bij elkaar gebracht waarbij zij het Shaffy Chantant zijn begonnen. En dat op tv gebracht en daarmee hun carrière gelanceerd. Liz Snoijink (te gast bij Direction le Nord in onze vorige editie) was actrice bij Zeg ’ns Aaa en speelde de hoofdrol in een komedie dat ik geregisseerde.

Het is allemaal begonnen als jonge muzikant in 1953 met het zingen van het Franse chanson waarbij ik mij begeleidde op gitaar. Ik zat bij Toon Hermans en Wim Sonneveld in de groep en als acteur speelde ik mee in hun sketches. Daarnaast trad

Terug naar de eerste liefde Na 40 jaar tv ben ik weer Franse chansons gaan zingen. Elke laatste vrijdag van de maand doe ik een Diner Chanson waarbij ik mijn passie voor koken uitleef en tussen de gangen zing samen met mijn huidige partner Annemieke op ukelele. ‘Encore une Chanson pour Paris’, een duet van Nico en Annemieke opgenomen in Vence, pronkt op onze website.

Holland Côte d’Azur Magazine

Vanwaar je liefde voor Frankrijk? Vanuit de taal. En de totale Franse ambiance. Voor ons was Parijs in de naoorlogse jaren het middelpunt van de wereld. Wij luisterden naar chansons en naar jazz op school in Nederland. In die tijd kregen we de vreemde talen heel uitgebreid onderwezen. We lazen in het Frans en het Engels, André Gide en Sartre in het Frans. ‘Les chemins de la liberté’ vond ik fantastisch en we ontdekten ook Jacques Prévert, zijn bundel is in 1952 uitgekomen en die liedjes ging ik dan meteen ook zingen. Wat mis je aan Nederland wanneer je in Frankrijk bent? Niets. Ik denk in het Frans, ik droom in het Frans, ik laat me helemaal onderdompelen in het Franse leven. We hebben een familiehuis ‘La Cigogne’ in Vence, mijn tante Rie Knapper heeft dat in 1952 gekocht en nu nog breng ik zoveel mogelijk tijd door in het chalet wat we inmiddels op het terrein hebben neergezet. Mijn zoon heeft daar 30 jaar geleefd met zijn familie in ‘de grote mas’, en was maître d’hotel in La Colombe d’Or in St.-Paul-de-Vence. Mis je Frankrijk wanneer je dan weer ‘Direction le Nord’ bent getrokken? Ja! En dat proberen we zoveel mogelijk te herstellen door Frans te leven. Amsterdam biedt veel cultuur en is fantastisch om te wonen, al mijn vrienden wonen daar, maar elk excuus om óf naar het zuiden of naar Parijs te gaan is een goed excuus. Dus, organiseer ik één keer per maand een Diner Chanson bij mij thuis aan de Keizersgracht waar alles Frans is: eten, wijn en muziek. Eén van mijn favoriete gerechten om te koken is navarin d’agneau en poulet à l’estragon. (noot Micheline: Dankzij Nico ken ik brandade de mourue en rillettes – alsmede Franse pareltjes zoals ‘Je me suis fait tout petit’ van Georges Brassens).

d i r ec ti o n le n o r d

Vond je ’t moeilijk om deel van de Franse omgeving te worden? Mijn kinderen waren verfranst, via hen kregen we veel vrienden. Maar de kennis van de Franse taal is nodig om door te dringen tot de Franse samenleving. Heb je nog tips voor de op en neer reizigers? Voor iemand die een huisje in Frankrijk wil: zoek eerst de buurt uit, ga daar een maand zitten in een hotelletje, buiten het seizoen. Dan is het ook niet zo duur en mispak je je niet aan de activiteiten die in het seizoen plaatsvinden en het dorp kleuren. En leer Frans! ●

PRIJSVRAAG Zoals elke keer als uitsmijter bij Direction Le Nord hebben we ook nu een prijsvraag: Wat is jouw favoriete chanson uit de jaren ’50-’60 (Aznavour, Ferrat, Brel, Brassens, Ferré) en als Nico dat kan zingen, dan zal hij dat met plezier voor u ten gehore brengen wanneer hij een volgende keer op Domaine La Cigogne in Vence is. .

Holland Côte d’Azur Magazine

Mr. Albert Mulder, Avocat au barreau de Grasse

Fiscale zonne

k begin dit artikel met een adreswijziging. Per afgelopen november ben ik namelijk officieel toegelaten tot de balie van de Orde van Advocaten te Grasse en heb ik de balie van Aix-en-Provence verlaten. Mijn nieuwe kantoor is vanaf heden gevestigd in het centrum van Cannes (21 boulevard de la République). De telefoonnummers 04 72 53 84 11 en 06 07 17 09 10 en het email-adres a.mulder@soldrivium.fr zijn ongewijzigd. U bent van harte welkom op het kantoor in Cannes. De koffie staat klaar. Het echte onderwerp van dit artikel is de ’fiscale zonneschijn’ door permanent inwoner te worden in Zuid-Frankrijk. Frankrijk biedt namelijk een groot aantal fiscale voordelen. De financieringswet voor 2022 bevat weinig nieuws voor particulieren. Dat is een positief signaal want daarmee blijft de belastingdruk voor particulieren naar verhouding laag en wordt het huidige systeem gekend door een zekere vorm van stabiliteit. De progressieve tariefschijven van de Franse inkomstenbelasting worden voor volgend jaar alleen gecorrigeerd op basis van de gemeten inflatie. De tariefschijven voor 2022 zijn als volgt :

• tariefschijf 1: 0 t/m € 10.225: 0% • tariefschijf 2: € 10.226 - € 26.070: 11% • tariefschijf 3: € 26.071 - € 74.545: 30% • tariefschijf 4: € 74.546 - € 160.336: 41% • tariefschijf 5: vanaf € 160.337: 45% De bovenstaande bedragen zijn gebaseerd op een éénpersoons huishouden (zgn. 1 part). Gehuwden moeten de bovenstaande bedragen met 2 vermenigvuldigen. Gepensioneerden genieten een afslag van maximaal 3.912 euro (en minimaal 400 euro). De afslag wordt toegepast per fiscaal huishouden. Een gehuwd echtpaar, gepensioneerd en fiscaal woonachtig in Frankrijk, begint inkomstenbelasting te betalen vanaf een netto belastbaar gezamenlijk inkomen van globaal 25.000 euro. Bij een netto belastbaar inkomen van 60.000 euro bedraagt de verschuldigde inkomstenbelasting 8.447 euro. Het marginale

tarief bedraagt in dat geval 30% en is gemiddeld ongeveer 14%. Het moge duidelijk zijn dat deze tarieven vrij mild zijn in vergelijking met de progressieve belastingtarieven in Nederland. Daar komt nog bij dat er over het pensioen uit Nederland geen Franse sociale contributies worden geheven (mits de personen onder het Nederlandse zorgstelsel vallen). Een fiscaal inwoner krijgt ook toegang tot de fiscale voordelen die het Franse belastingsysteem kan bieden. In dat kader is niet onbelangrijk de definitieve afschaffing van de gebruikersbelasting (taxe d’habitation) per 1 januari 2023. De taxe d’habitation blijft wel van toepassing op de tweede woning, maar de hoofdwoning (résidence principale) wordt straks dus geheel vrijgesteld. Dit levert over het algemeen al een zéér forse besparing op. U kunt de kosten die u betaalt voor de hulp binnen de huishouding aftrekken van de door u verschuldigde belasting (crédit d’impôt). Als er geen belasting wordt geheven ontstaat automatisch recht op een belasting teruggaaf. De hulp kan worden aangenomen (werkgever-werknemer relatie) of een extern bedrijf stelt de persoon ter beschikking. Het bedrag van de aftrek is 50% van de kosten op basis van een maximum van 12.000 euro voor alleenstaanden en 15.000 euro voor gehuwden. Concreet kan een fiscaal huishouden daarmee een belastingvermindering (c.q. teruggaaf) genieten van 6.000 euro dan wel 7.500 euro. Een gehuwd echtpaar met een netto belastbaar pensioen inkomen van globaal 57.000 euro betaalt in de praktijk ongeveer 7.500 euro aan inkomstenbelasting. Door een hulp in de huishouding te nemen kan de heffing van Franse inkomstenbelasting terug worden gebracht naar nihil. Ik maak u er ook nog graag op attent dat de kosten van kleine werkzaamheden in de tuin recht geven op 50% aftrek op basis van een maximum van 5.000 euro. Voor de hulp met de huiscomputer is het bedrag geplafonneerd op 3.000 euro.

Schenkingen aan goede doelen geven recht op een belastingreductie (réduction d’impôt). Standaard goede doelen (bijvoorbeeld de Fondation de France of culturele instellingen) geven recht op een reductie van 66% met een maximum van 20% van het belastbare inkomen. Schenkingen aan instanties die ondersteuning bieden aan mensen in nood (bijvoorbeeld Het Rode Kruis of Artsen zonder Grenzen) geeft recht op een reductie van 75%, maar met een limiet van 1 000 euro. Indien er meer wordt geschonken dan 1 000 euro wordt het meerdere bij de reductie van 66% gevoegd. De Franse belastingdienst geeft u ook de mogelijkheid om een belastingreductie te genieten in het kader van energiebesparende investeringen (crédit d’impôt transition énergétique) in woningen. In beginsel bedraagt de belastingreductie 30% op basis van een maximumbedrag van 8.000 euro voor een alleenstaande en 16.000 euro voor gehuwden. Als uw mobiliteit afneemt helpt de belastingdienst u bij investeringen in uw woning (bijvoorbeeld een gelijkvloerse douche). De belastingreductie bedraagt 40% op basis van maximaal 20.000 euro. Dit plafond geldt niet per jaar, maar per periode van 5 opeenvolgende jaren. De teller wordt echter meteen op nul gezet als u tussentijds verhuist. U kunt meer informatie vinden op de volgende website: france-renov.gouv.fr. Er zijn in de praktijk veel meer fiscale maatregelen waar een inwoner van Frankrijk gebruik van mag maken en ik heb alleen de meest bekende benoemd. De wetgever heeft wel voorzien in een soort ’super-plafond’ om het cumuleren van de bovenstaande belastingkortingen en reducties te voorkomen. Het totale plafond bedraagt jaarlijks 10.000 euro (ongeacht de hoogte van het inkomen en de samenstelling van het fiscale huishouden). Ik moet daar echter bij opmerken dat niet alle reducties en kortingen onder dit super-plafond vallen. De schenkingen vallen bijvoorbeeld niet onder het plafond.

Holland Côte d’Azur Magazine – a.mulder@soldrivium.fr

schijn Rente en dividendinkomsten worden in Frankrijk belast met de zgn. flat tax bestaande uit 12,8% inkomstenbelasting plus sociale contributies. Er wordt dus geen progressieve inkomstenbelasting geheven, maar een vast tarief van 12,8%. Het standaardtarief van de sociale contributies is 17,2%. Dit tarief wordt verlaagd naar 7,5% onder twee cumulatieve voorwaarden: • De persoon betaalt verplichte sociale zekerheidspremies in een ander EU land • De persoon is niet geregistreerd en onderhevig aan het Franse sociale zekerheidsregime In de praktijk is het voor fiscale huishoudens met voor het merendeel pensioen inkomsten (of bijvoorbeeld inkomsten uit arbeid) vrijwel altijd interessant om inwoner te worden van Frankrijk. Indien er sprake is van een significant vermogen kan er echter een andere situatie ontstaan. Er moet dan een vergelijking worden gemaakt met de spaartaks (Box 3 heffing) die Nederland op dit moment kent. De Nederlandse vermogens rendementsheffing gaat uit van een fictief rendement dat spaarders en beleggers op hun vermogen halen. Frankrijk heft alleen over gerealiseerd rendement. Vermogen dat voor het

toegevoegde wa arde

zaken, waar dan ook gelegen, worden merendeel bestaat uit spaartegoeden in de heffing betrokken. De Franse met een lage rente of zéér defensief wet voorziet, in afwezigheid van een belegd vermogen worden over het algemeen zwaarder belast in Nederland. In belastingverdrag, wel in verrekening van een dergelijke situatie biedt Frankrijk buitenlandse erfbelasting, maar deze meer ’fiscale zon’ dan Nederland. Als is enkel en alleen van toepassing op er sprake is van serieus gerealiseerd de buitenlandse vermogensbestanddelen in de nalatenschap. inkomen zal de Franse zon echter rap verdwijnen achter de wolken van Er zijn in de praktijk veel de Franse belasmeer fiscale maatregelen tingdienst. Daar waar een inwoner van Frankkomt nog bij dat rijk gebruik van mag maken Frankrijk ook een Het goede nieuws is dat gehuwden exit tax heeft die van toepassing is op (of personen met een geregistreerd het totale belegd vermogen indien dat partnerschap) een onbeperkte vrijstelmeer bedraagt dan 800.000 euro. De ling genieten voor de Franse erfbelasexit tax is echter pas van toepassing ting. Kinderen worden wel belast, maar vanaf 31 december van het 5de jaar van genieten automatisch een vrijstelling inwonerschap. van € 100.000. De Franse tariefschijFrankrijk heft vermogensbelasting ven lopen van 5% tot 45%. Bij een nalaover onroerende zaken (en aandelen tenschap van meer dan 652.324 euro in onroerend goed lichamen) mits het komt een kind in de Franse tariefschijf netto vermogen meer bedraagt dan terecht van 30%. Nederland kent twee 1.300.000 euro (Impôt sur la fortune tariefschijven. Van 0 euro tot 128.750 Immobilière). Op de marktwaarde van euro heft Nederland 10% en daarbode Franse hoofdwoning geniet een ven een vast tarief van 20%. Als de fiscaal inwoner een standaard vermindering van 30% van de waarde. De Franse woning een significant onderdeel is van het totale wereld vermogen hoofdwoning moet dus minder waard kan er bij niet fiscaal inwonerschap zijn dan 1.850.000 euro om überhaupt echter ook al een forse heffing van in de Franse vermogensbelasting Franse erfbelasting ontstaan. Immers terecht te komen. Dat geeft enige in dat geval heeft Frankrijk sowieso het ruimte. Onder de huidige wetgeving heffingsrecht op basis van het situs- krijgen nieuwe inwoners van Frankrijk beginsel. ook nog een algehele vrijstelling tot 31 Het moge duidelijk zijn dat met december van het 5de jaar van inwonerschap voor alle in het buitenland name vermogende particulieren een gelegen onroerend goed. kritische analyse moeten laten maken. Het goede nieuws is ook dat de De fiscaliteit is uiteraard ook altijd in verkoop van de hoofdwoning (résidence beweging. De presidentsverkiezingen principale) volledig is vrijgesteld van vinden plaats in mei. Wat als Macron vermogenswinstbelasting, ongeacht de niet wordt herkozen? Gaat de Franse hoogte van de behaalde winst. In de fiscaliteit daardoor veranderen? Het is praktijk levert dit in veel gevallen een moeilijk om in een glazen bol te kijken significant fiscaal voordeel op. en vandaar dat ik vermogende particulieren op dit moment altijd aanraad om, Bij het nadenken over fiscaal inwonerschap is de Franse erfbelasting altijd voor zover als mogelijk, de uitslag van een groot punt van aandacht. Zodra de verkiezingen af te wachten. Fiscaal een persoon fiscaal inwoner is geworadvies is feitelijk altijd maatwerk omdat den van Frankrijk wordt er vanaf dag het niet om één element uit het plaatje één namelijk geheven over het wereld gaat. In de praktijk gaat het altijd om de vermogen. Alle roerende en onroerende balans van meerdere elementen! ●

de specialist in het nationaal en internationaal transporteren van uw waardevolle bezittingen

Siebe Huisman moves you! Siebe Huisman is de specialist in het nationaal en internationaal verhuizen en transporteren van uw waardevolle bezittingen. Of het nu gaat om een compleet interieur, een schilderij, koffers, motor of bijzondere bouwmaterialen, van een eerste gesprek tot daadwerkelijke uitvoering; met Siebe wordt het een zorgeloos gegeven. Zo rijdt hij elke week naar de Cote d'Azur voor al uw kleine en grote goederen. Snel, betrouwbaar, met kennis van zaken én met begrip voor de privacy van de klant.

Lijndienst Nederland - Frankrijk o.a. Cote d’Azur

www.siebehuisman.nl +31(0)6 - 51 376 270

Holland Côte d’Azur Magazine

Gerard de Bos – gerarddebos@gmail.com

Provençaaltje

ZOMAAR

‘Z

omaar, surprise, surprise’, zingt Henny Huisman en zomaar lig ik ’s nachts om 2 uur in een ambulance, om 3 uur in het militaire hospitaal Ste. Anne in Toulon om met een directe deskundige behandeling de beroerte die ik had, pootje te lichten. Fantastische medische ploeg met o.a. een zingende verpleegster daar. Maar 4 uur later hadden ze genoeg van me en werd ik overgeplaatst naar Ste. Musse, eveneens in Toulon voor 3 etmalen intensive care en een goede week op de neurologie-afdeling. En ja, ook daar was het daarna mooi geweest en werd ik doorgezonden naar een revalidatiehotel, alwaar ik dit gebrabbel heb neergepend. Dit soort verhaaltjes is normaal gesproken voorbehouden aan verjaardagen en dergelijke, en afhankelijk van het aantal geleegde glazen beaujolais of chablis worden de verpleegsters knapper en de operaties langer en levensbedreigender. Wat heeft dit te maken met een Provençaaltje? Wel het overkwam me, zomaar. In de avond nog goedgeluimd naar bed, maar de volgende ochtend niet kunnen praten, niet kunnen lopen , niet kunnen eten, etc. En dus kan ik het hier even kwijt. Het voorjaar is er al weer snel, in februari kan de temperatuur zomaar een sprongetje boven de 20 graden maken, dus lekker een stelletje ramen open.

Om zes uur sluiten we de raampjes weer, echter er wordt er weleens eentje vergeten. Frelons zijn gek op zo’n gelegenheid om in huis te komen en ja, zomaar heb je dan zo’n vliegend vaccinatiestation in huis. Om die er dan weer uit te krijgen is voor de toeschouwers een boeiend tijdverdrijf. Eveneens in februari en natuurlijk ervoor en erna zijn er nachten met een flinke vorst, –6°C is het zomaar. Zomaar is dan de oprit, of beroerder, de hele weg spiegelglad en zomaar maken we een slippertje, in de juiste betekenis van het woord uiteraard. Wat verder in het voorjaar, als het nieuwe blad vers en uitgegroeid aan een wat zwakke tak hangt, te wachten op de dingen die komen gaan, kan er zomaar een flinke voorjaarsstorm zijn, met als gevolg dat onze zwakke broeder afbreekt en op het dak van de Audi , BMW of glimmende Lada belandt. Maar dat kan natuurlijk ook op de volière met de parkieten zijn, met als gevolg een vrije blije parkietenkolonie in de nabijheid van hun voormalige onderkomen. Moraal: er kan zomaar van alles gebeuren. ●

ard r e G

Holland Côte d’Azur Magazine

Rob Brink – brink@new-home.fr

FEEST OP DE FRANSE VASTGOEDMARKT! Het is een feit dat de coronapandemie veel schade heeft aangericht onder de bevolking in Frankrijk en de rest van de wereld. Echter voor de Franse vastgoedmarkt was het een feestje van ongekende omvang. Sinds de eerste lockdown, begin vorige jaar, is de vraag naar woningen op het platteland en in kleinere steden enorm toegenomen. Velen wilden weg uit de grote steden. We zagen een verschuiving in vraag van appartementen naar huizen met buitenruimte in groene landelijke gebieden. Ook ontdekten de Fransen min of meer gedwongen het verschijnsel telewerken. En de kers op de taart waren ook nog eens de historisch lage rentetarieven (september 2012 : gemiddeld 1,05%). De huizen waren niet aan te slepen leek het wel. Nog nooit werden er zoveel woningen verkocht. In mei dit jaar werd de mijlpaal bereikt van maar liefst 1.130.000 verkooptransacties van bestaande woningen (berekend over

de voorliggende 12 maanden) en eind augustus 2021 steeg dit zelfs nog verder naar een nieuw record van 1.208.000 verkopen, een stijging van 23% ten opzichte van het jaar ervoor. Uiteraard bleven ook de verkoopprijzen niet achter. Zo stegen de gemiddelde prijzen volgens de Franse notarissen in de Var het afgelopen jaar met 5,9% en over de afgelopen 2 jaar met 10,2%. In de Bouches-du-Rhône een vergelijkbare prijsstijging van 5,1% over het laatste jaar en 9,1% over de afgelopen 2 jaar. In Alpes Maritimes een iets gematigdere prijsstijging van 4,1% over het laatste jaar en 5,4% over de laatste 2 jaar. Is het vastgoedfeestje nu voorbij ? Er zijn sterke signalen dat deze enorme stijging van verkopen weer zal gaan afnemen. 1. Volgens de FNAIM, Frankrijks grootste makelaarssyndicaat, daalt het aantal woningen dat te koop wordt aangeboden tot een gevaarlijk laag niveau. In korte tijd is er simpelweg te veel verkocht. Het aantal geadverteerde woningen op de 15 grootste Franse vastgoedportals op het internet is in de eerste 6 maanden van 2021 met 26% gedaald. (bron FNAIM)

Holland Côte d’Azur Magazine

vr a ag het de makel a ar

Volgens de FNAIM, Frankrijks grootste makelaarssyndicaat, daalt het aantal woningen dat te koop wordt aangeboden tot een gevaarlijk laag niveau Het lijkt er dus inderdaad op dat het vastgoedfeestje tot een einde lijkt te komen en de Zuid-Franse vastgoed markt zich weer wat zal kalmeren. l NB: dit artikel is een doorplaatsing van een recentelijk artikel gepubliceerd op kijkzuidfrankrijk.com Rob Brink is directeur van makelaarskantoor New Home, met kantoren in Lorgues, Fayence en Sainte-Maxime. www.new-home.fr

2. Volgens PAP.fr, een grote website met woningaanbod tussen particulieren is in september 2020 het aantal zoekopdrachten naar onroerend goed met maar liefst 48,1% gestegen ten opzichte van 2019. Echter in september 2021 is het aantal zoekopdrachten met 36,9% gedaald ten opzichte van 2020 en komen we zelfs nog iets lager (-6,5%) uit dan in sept. 2019. (bron PAP.fr) 3. Ook de landelijke makelaarsketen Century 21 constateert in hun 3e kwartaal 2021 rapportage een daling

van het verkoop volume van woningen t.o.v. 3e trimester 2020 : -18,8% en appartementen -10,6%. Zelfs nog 5 % lager dan in het 3e trimester 2019. Men signaleert dat de verkoopprijzen veel te snel zijn gestegen en de gemiddelde verkoopprijzen nog nooit zo hoog zijn geweest. De prijsstijgingen lopen uit de pas met de inflatie en de gemiddelde loonstijgingen. De verwachting is dat het 4e trimester van dit jaar 2021 daarom een vertraging zal laten zien van de vastgoedmarkt in zowel volumes als verkoopprijzen.

Holland Côte d’Azur Magazine

Willem-Hein Couwenberg

e lb a H a in r a M & ik r Hend De wind komt deze keer uit oosten in La Vie Professionnelle, om precies te zijn vanuit het mondaine Monaco waar Hendrik Halbe en zijn vrouw Marina wonen met hun 2 kinderen. Sinds afgelopen zomer zijn ze lid van de Nederlandse Club. Hendrik viel me op doordat hij een bedrijf heeft dat investeert in startups, zijn vrouw Marina is makelaar in Monaco en één van de zeldzame bewoners van het stadsstaatje met nog de Monegaskische nationaliteit.

In welke leeftijdsgroep vallen jullie? We zijn beide net 38 geworden, we hebben 2 kinderen, onze dochter Louise is 2 en onze zoon Aymeric is 5 jaar. Thuis spreken we Engels met elkaar, Marina Italiaans met de kinderen, zelf spreek ik Nederlands met ze en op school spreken de kinderen Frans. Waar wonen jullie? We wonen in het hoger gelegen deel van Monaco op de bovenste twee verdiepingen van een appartementencomplex. Vanuit daar hebben we een prachtig uitzicht over de haven en de zee en natuurlijk Monaco zelf. Vanuit ons appartement zijn we in een ommezwaai in het nabijgelegen Parc Princesse Antoinette, waar we vaak wandelen met de kinderen. Hoe ben je hier gekomen? Ik heb Marina ontmoet in Shanghai en Liverpool op een congres. We zijn in 2015 getrouwd, en toen officieel gaan resideren in deze omgeving. Het klimaat en Marina’s makelaarsbedrijf hier heeft ons doen kiezen voor deze plek. Marina’s unieke nationaliteit heeft daar ook een rol in gespeeld, nu hebben onze kinderen beide nationaliteiten: Nederlands en Monegask. Vermoedelijk zijn het de enige Nederlanders met een Monegaskisch paspoort. Wat doe je voor de kost? We hebben een bedrijf dat investeert in startups dat schuilgaat achter de naam Unknown, we leveren venture capital en ondersteuning van business development aan jonge bedrijven. Deze bedrijven koppelen we vaak aan grotere bedrijven om zo samen meer succesvol innovaties op de markt te brengen. We opereren vanuit Nederland, Engeland en Singapore met ons hoofdkantoor in Den Haag.

la vie professionnelle

Holland Côte d’Azur Magazine

Naast mijn eigen bedrijf werk ik ook mee in Marina haar bedrijf. Marina heeft een makelaarskantoor in Monaco genaamd Mazza Immobilier. Zij is agent voor zowel studio’s en luxe appartementen als voor kantoren en winkels. Waarom heb je ervoor gekozen om hier te ondernemen? De beste reden: de liefde! Daarnaast is Monaco een goede uitvalsbasis met haar centrale ligging nabij Frankrijk, Italië en Zwitserland, en ook het vliegveld van Nice is dichtbij. Binnen Monaco is er ook een goed ontwikkeld zakelijk netwerk. Zakelijke contacten vinden het bovendien vaak leuk om voor een meeting naar Monaco te komen. De events rond de Formule 1 Grand Prix, de Monaco Yacht Show en grote congressen dragen ook bij aan een goed en aantrekkelijk zakelijk ecosysteem hier. De lokale startup cultuur en Franse rechtsvormen hebben me nog niet ver-

leid tot samenwerkingsverbanden met Zuid-Franse startups. Maar wat niet is kan nog komen. Welke kennis heeft jou goed geholpen om je bedrijf hierop te zetten? Zorg dat je de juiste mensen leert kennen in de juiste netwerken en business clubs. Het is hier wel iets hiërarchischer dan in Nederland, je wordt hier niet vanzelfsprekend geaccepteerd. Hoe zou je het leven in Monaco in maximaal 10 woorden omschrijven? Centrale ligging, zon, zee, wintersport en … epicurisme: levensgenieten. Heb je een leuke tip voor de omgeving? We bezoeken geregeld het Musée Océanographique in Monaco, dat heeft altijd leuke tentoonstellingen. Het Internationaal Vuurwerk Festival van Monaco in de zomer is ook spectaculair! ●

Epicurus (341-270 v. Chr.) was een oude Griekse filosoof en wijsgeer die het Epicurisme, een zeer invloedrijke filosofische school, stichtte. Epicurus en zijn volgelingen stonden bekend om het eten van eenvoudige maaltijden en het bespreken van een breed scala aan filosofische onderwerpen. In het Epicurisme vertaald dat zich naar vereenzelviging van het goede met het genot en van het hoogste goed en met het uiteindelijke doel de afwezigheid van pijn in het lichaam en de ziel – een grens waarboven het genot niet groeit maar verandert. De reductie van elke menselijke relatie tot het principe van het nut, dat zijn hoogste uitdrukking vindt in vriendschap, waarin het tegelijkertijd wordt overwonnen. Epicurus onderwees dat de goden weliswaar bestaan, maar dat zij zich niet met menselijke aangelegenheden bemoeien. Hij onderwees dat mensen zich ethisch moeten gedragen, niet omdat de goden mensen straffen of belonen voor hun daden, maar omdat amoreel gedrag hen met schuld zal belasten en hen zal verhinderen ataraxie (zielsrust) te bereiken. In de volksmond betekent Epicurisme dus toewijding aan plezier, comfort en een goed leven, met een zekere stijlzuiverheid. (Bron: Wikipedia)

Holland Côte d’Azur Magazine

Oplossingen op pagina 58

Marcel Reimer

Zoek de 10 verschillen

sudoku’s 6 8 4 2 1 9 7 2

8 5 9

2 8 5 4 7 3

8 2 1 8 9 7 1

4 5 2

9 3 6 4

8 7

5 5 7 6

makkelijk

4 1

2 7 5

8 6

3 9 6

9 2

6 1 4 3

4 moeilijk

1 6 4

1 5

Holland Côte d’Azur Magazine

Marlies Bensdorp-De Labaca

puzzelen

Waar schaken aan de

Côte d’Azur?

Na het online schaken neem ik jullie nu mee naar de twee grootste schaakclubs aan de Côte d’Azur. 06 – Alpes-Maritimes De grootste club aan de Côte d’Azur is Cannes Échecs. Negenvoudig Frans kampioen bij de jeugd en organisator van twee grote toernooien in Cannes. Namelijk het Festival des Jeux (21-27 februari 2022) en Festival d’Été (25 -31 juli 2022). De schaakclub in Cannes wordt gesubsidieerd door de gemeente. De club ontvangt een subsidie om schaken te promoten op alle publieke scholen in Cannes. Eveneens hebben ze een clubgebouw (3 avenue de Petit Juas). De club is elke middag open, maar vooral de woensdagmiddag en zaterdagochtend wordt druk bezocht door vele kinderen.

Op de woensdagavond van 18h3020h00 is er een schaakles en kunnen volwassenen partijen spelen. Uiteraard wordt er ook competitie gespeeld. En 1 keer per maand is er een toernooi voor iedereen die mee wil doen. Tevens heeft de gemeente op de Croisette 4 schaaktafels neergezet zodat iedereen in het zonnetje een partij kan schaken. De tafels kunt u vinden tegenover het museum Malmaison. Neem zelf je schaakstukken mee. Verder zijn er clubs in Antibes, Grasse, Mougins, Nice, Roquebrune, Menton, Mandelieu, Cagnes-sur-Mer en Monaco. Voor meer informatie: www.echecs06.fr

Er zijn op meerdere dagen schaaklessen en het is mogelijk om partijen spelen. Uiteraard zijn er veel meer schaakclubs waar schaaklessen worden gegeven en competitie wordt gespeeld. Een club met een Nederlandse president is Sanarysur-Mer. Henk Brongers is erg actief en doet veel voor de schaakclub. Ik raad aan om op de website van elke club te kijken voor meer informatie. Andere clubs zijn: Montauroux, Les Arcs, La Crau, Cuers, Toulon, La Farlède, Draguignan, Brignoles, Cogolin, Fréjus, Ollioules, Carcès en La Garde. Voor meer informatie ga je naar: comitevaroisechecs.weebly.com l

83 – Var De grootste club in de Var is Hyères. De club is elke middag geopend.

Hieronder twee leuke schaakopgaves. Wit geeft mat in 2!

Persoonlijke begeleiding aan-en verkoop van uw Persoonlijke begeleiding bij aanen Persoonlijke Persoonlijke begeleiding begeleiding bijbij bij aan-en verkoop verkoop van van uw Persoonlijke begeleiding bijaan-en aan-en verkoop van uwuw onroerend goed. verkoop onroerend onroerend goed. goed.van uw onroerend goed. onroerend goed.

Q Home en Lemon Tree Interior, de professionele en betrouwbare partners voor de verhuur en inrichting van uw woning in de Provence en aan de Côte d’Azur! www.qhome.fr www.lemon-tree-interior.com

Portefeuille vanmeer meer dan2000 2000 buiten gewone woningen Portefeuille van meer dan 2.000 buitengewone Portefeuille Portefeuille van van meer dan 2000 buiten buiten gewone gewone woningen woningen Portefeuille van meer dandan 2000 buiten gewone woningen enkastelen kastelen verdeeld over de20 20agentschappen agentschappen woningen en kastelen, verdeeld over en en kastelen verdeeld verdeeld over over de de 20 agentschappen inininin en kastelen verdeeld over de 20 agentschappen geheel Frankrijk. de 20 agentschappen in geheel Frankrijk. geheel geheel Frankrijk. Frankrijk. geheel Frankrijk. BelBel of mail onsvoor voor een afspraak. mail ons voor een afspraak. Bel of Bel mail ons ons voor een afspraak. een afspraak. Belof ofmail mail onsof voor een afspraak.

GroupeMercure MercureCôte Côted’Azur d’Azur Groupe Groupe Groupe Mercure Mercure Côte Côte d’Azur d’Azur Groupe Mercure Côte d’Azur Meta Looij Meta Meta Looij Looij Meta Looij

+33 (0)6 15 +33 (0)6 +33 15 (0)6 5252 15 1414 52 6161 14 61 61 +33 (0)6 +33 (0)6 1515 5252 14 14 61 cotedazur@groupe-mercure.fr cotedazur@groupe-mercure.fr cotedazur@groupe-mercure.fr cotedazur@groupe-mercure.fr cotedazur@groupe-mercure.fr groupe-mercure.com groupe-mercure.com groupe-mercure.com groupe-mercure.com

+31 (0)6 30 61 44 44

Juridische Adviespraktijk Bosscher Nederlands / Frans recht

VOOR AL UW RENOVATIE EN AFBOUW WERKZAAMHEDEN → TIMMERWERK → BADKAMER - KEUKEN → TEGELWERK - SCHILDERWERK

www.houseandhome.fr

0489531382 / +33(0)6 22153481 / +33(0)6 18913167

info@houseandhome.fr

Mr Mireille Bosscher kandidaat-notaris Juridische Adviespraktijk Bosscher helpt u graag bij juridische kwesties in Frankrijk, zodat u optimaal kunt genieten van la douce France. aan- en verkoop van Franse woningen; ﬁscale kwesties; erfrecht / nalatenschappen; huurrecht; echtscheidingen. +31 (0)6 426 61 075 +31 (0)70 219 68 68 www.bosscher-advies.nl

We ontmoeten elkaar ook op Facebook DierenLot.nl www.bosscher-advies.nl facebook.com/groups/nederlandseclub www.bosscher-advies.nl www.bosscher-advies.nl www.bosscher-advies.nl www.bosscher-advies.nl

Nassauplein 36 2585 ED Den Haag

+33 (0)970 733 287 info@bosscher-advies.nl

Holland Côte d’Azur Magazine

Barbara Burgi, Boutique Chambres d’hôtes Domaine L’Oiseau Bleu

roissantje Maagzuur

et is alweer vijf jaar geleden dat we onze biezen pakten en naar het zuiden verhuisden. En inmiddels beginnen we redelijk de jaarlijkse routine te begrijpen. Van april tot in oktober knopen we onze schorten om en lopen we de benen van het lijf om onze gasten te ontvangen en te voorzien van heerlijke maaltijden. Maar vanaf oktober tot april gaan onze blauwe overalls aan, want dan wordt er vooral geklust. Het is tijd voor onderhoud en vernieuwing. En met inmiddels twee locaties houd je dat die zeven maanden best zoet. Gelukkig heeft manlief twee rechterhanden, ondanks dat hij linkshandig is. Wat overigens de meesten creatievelingen zijn, heb ik me laten vertellen, kijk maar naar Einstein, Leonardo da Vinci of Jimi Hendrix. Maar ondanks mijn handige Harrie zouden we toch graag sommige klussen uit handen willen geven, omdat we simpelweg niet alles zelf kunnen doen. We beginnen dan vaak al in november met het aanvragen van een ‘devis’, een mooie Frans woord voor het Nederlandse woord ‘offerte’. Maar hoe mooi het woord ook klinkt, de situaties die het met zich mee brengt zijn vaak wat minder mooi. De meeste klusjesmannen komen graag even langs, zodat ze meteen ter plekke de werkzaamheden kunnen zien. Misschien is het toeval maar dat gebeurt vaak rond apéro tijd. Het woord apéro komt van het Latijnse woord ‘aperire’ dat ‘openen’ betekent. En zo werden er vele flesjes geopend in onze tuin. Gezellige middagen met veel nuttige informatie over hoe we alles het beste konden doen, maar de offertes bleven uit. Zelfs na twee keer bellen kwamen er geen prijzen door.

LE DEVIS ENNUIS

Echter, we bieden niet alle klusjesmannen een biertje aan, want de mannen die de volgende dag langs kwamen voor een muurtje waren zo beschonken, dat een fles openen ze geen goed had gedaan, noch ons ‘waterpas’ muurtje. Na het muurtje dan toch maar zelf te hebben gebouwd, als ook de pergola, de plantenbakken, de schuur en het huis te hebben geschilderd (waarom zou je tv kijken als je ook kan schilderen?), besloten we het werk in de tuin toch echt door een ander te laten doen. Het snoeien van onze Pin Parasols is namelijk een jaarlijks terugkomende klus en heeft ons al veel verschillende offertes opgeleverd. Toen wij nog zeer gebrekkig Frans spraken lag de prijs hiervoor in de duizenden euro’s. Maar met elk woord meer dat wij Frans spraken, daalden ook de prijzen. Inmiddels worden onze bomen gesnoeid voor enkele honderden euro’s. Zo een investering in Franse lessen betaalt zich meteen terug! En daar was dan eindelijk een devis waar we ons akkoord op konden geven. Noem ons koppig, gierig, eigenwijs of misschien ligt het toch aan die vele apéro’s in onze tuin. Of we zijn gewoon in hart en nieren doorgewinterde klussers. Maar een ding is zeker: het zal heel moeilijk worden om ons ‘handmade’ huis ooit te verkopen met al die liefde die erin gestoken is. Klus ze! ●

Holland Côte d’Azur Magazine

oplossingen

zoek de 10 verschillen

sudoku’s

568 724 931 342 519 678 197 386 245 685 231 497 734 895 126 219 467 583 926 178 354 851 943 762 473 652 819

974 865 132 261 374 598 835 129 764 543 296 871 627 581 349 198 743 256 452 917 683 319 658 427 786 432 915

schaakpuzzel Antwoord opgave 1: 1. Dxa7+, Kxa7 2. Ta2 schaakmat.

Antwoord opgave 2: 1. Lxb7+, Kxb7 2. Dc6 schaakmat.

HET GROOTSTE

HET GROOTSTE SCANDINAVISCHE SCANDINAVISCHE IMMOKANTOOR AAN IMMOKANTOOR AAN DE CÔTE D’AZUR DE CÔTE D’AZUR Als makelaarsmet metgrote groteexpertise expertiseenenervaring ervaring helpen Alsinternationaal internationaal team team van van makelaars helpen wijwij u u graag verder in 18 talen, waaronder in het Nederlands. graag verder in 18 talen, waaronder in het Nederlands.

Johan en en Filip Wretman Johan Filip Wretman

Jan Vermeijen Jan Vermeijen Uw Belgische vastgoed expert Uw Belgische vastgoed expert 06 34 35 29 09 06 34 35 29 09 jan@wretmanestate.com

jan@wretmanestate.com

Wij aanbod aan aanvastgoed vastgoedtetekoop: koop:van vanappartementen appartementen Wijhebben hebbeneen een uitgebreid uitgebreid aanbod tot tot penthouses en Menton. Menton.Van Vankarakteristieke karakteristiekeProvençaalse Provençaalse villa’s penthouses inin Cannes, Cannes, Nice Nice en villa’s in in de aan de de kust. kust.Zelfs Zelfshotels hotelsenenmooie mooiewijngaarden. wijngaarden. deVar Vartot totmoderne moderne villa’s villa’s aan Wij van onze onze77kantoren kantorenverspreid verspreidover over Côte d’Azur Wijontvangen ontvangen uu graag graag in één van dede Côte d’Azur enende droomhuistetevinden, vinden,ofofuiteraard uiteraarddede perfecte kopers! deProvence Provence om om samen uw droomhuis perfecte kopers!

Orna de Vries Orna de Vries Uw Nederlandse vastgoed expert Uw Nederlandse vastgoed expert 06 12 78 43 17 06 12 78 43 17 orna@wretmanestate.com

orna@wretmanestate.com

CANNES CANNES 19 Rue des Serbes 19 Rue des Serbes

VALBONNE 2030 Route de Cannes VALBONNE

2030 Route de Cannes

www.wretmanestate.com

Sans titre-1 1

Ilse penoey Ilse penoey Cannes, Mougins en omgeving Cannes, Mougins en omgeving 06 29 79 14 04 06 29 79 14 04 Ilse@wretmanestate.com

Ilse@wretmanestate.com

Jenny forsberg mul Jenny forsberg mul Nice, Menton en omgeving Nice, Menton en omgeving 06 21 74 27 67 06 21 74 27 67 jenny@wretmanestate.com

jenny@wretmanestate.com

ANTIBES ANTIBES 28 Bd Albert 1er 28 Bd Albert 1er

NICE 54 Rue NICE Gioffredo

CALLIAN RD562 CALLIAN

MENTON 2 Rue du Bastion MENTON

RD562

54 Rue Gioffredo

2 Rue du Bastion

04 92 98 92 54

contact@wretmanestate.com

04 92 98 92 54

contact@wretmanestate.com

18/10/2021 16:23

Zorgeloos en effectief uw huis verkopen? Met ons stappenplan vinden we de juiste kopers!

new home, makelaar en erkend taxateur, is de grootste Nederlandse makelaar in Zuid-Frankrijk, met kantoren in Lorgues, Fayence en Sainte-Maxime. Door ons uitgebreide netwerk in Frankrijk en in Centraalen Noord-Europa, in combinatie met een gerichte marketingaanpak geheel afgestemd op uw woning, zijn we in staat om snel een geschikte koper voor uw woning te vinden. Ons verkoop-stappenplan begint met een professionele taxatie. Wij informeren u tevens over verplichte diagnostische onderzoeken en helpen u met het samenstellen van een volledig en overtuigend verkoopdossier. Ook weten wij hoe u met eventuele kleine aanpassingen uw huis optimaal kunt presenteren. Even belangrijk is de online presentatie. Denk daarbij aan professionele fotografie, de inzet van drones voor luchtfoto’s en geavanceerde 3D-technologie voor een virtuele rondleiding in uw woning. Hebt u een Provençaalse mas, een bastide, een appartement, een chateau of een villa met zeezicht, new home verkoopt het voor u! Kijk op www.new-home.fr of bel met een van onze kantoren.

7 cours de la République 83510 Lorgues +33 (0)4 94 47 49 54

Place Léon Roux 83440 Fayence +33 (0)4 94 76 20 10

34 avenue du Général Leclerc 83120 Sainte-Maxime +33 (0)4 94 81 96 16