#004 MAD&MADmagazyn

#004

#001 MAD&MADmagazyn MAD&MAD magazyn kulturalny kwartalnik dla młodzieży wydanie online bezpłatne

kulturalny kwartalnik dla młodzieży www.madandmad.pl wydanie online bezpłatne czerwiec 2012 www.madandmad.pl

INNI

WYPOCZYWACZE hey folks!

1

PARTNERZY MAD&MAD

MAD&MADmagazyn

hey folks!

2

Lato , lato, lato czeka, razem z latem czeka rzeka, razem

unikatowe i niepowtarzalne. Dzięki miejscom, które uda nam

z rzeką czeka las, a tam ciągle nie ma nas... śpiewała w po-

się odwiedzić, ludziom, których spotkamy na swoich szlakach,

przedniej epoce Halina Kunicka obwieszczając tym samym

emocjom, które wywołają w nas kolejne wydarzenia. Dlatego

zbliżający się koniec roku szkolnego. Obecnie sygnałem nad-

też nie bójcie się nieznanego, dziwacznego i niekonwencjo-

chodzących wakacji są masowo pojawiające się programy

nalnego. Bo to samo dobro przecież jest – o czym przekona-

plenerowych festiwali muzycznych, filmowych i teatralnych,

cie się z najnowszego numeru magazynu Mad&Mad.

kuszące promocje linii lotnicznych i stojaki z okularami przy wejściach na dworce. Również gitar i plecaków jakby mniej.

Zastąpiły je ultra wygodne walizki na kółkach i wielofunkcyjne notebooki z wbudowanymi głośnikami.

Plan pozostaje niezmienny od dekad. Koniec czerwca: początek. Początek września: koniec. Sama akcja jednak już nie jest tak przewidywalna. Każde wakacje, bowiem są Inne,

Do zobaczenia we wrześniu, canto, cantare…

s. 6 co tym razem dla Ciebie mamy

s.10

12

Dlaczego jesteśinny?

s. 14 szachypoker

s. 20

s. 24

oni chcą zmieniać

s.26

plastikowe serce

28

s. 30

32

Piper/Jasiński

bartektura

miastowkomie

balkonyTV

s. 8

s. 16

38 sco w. modzie

s. 40

woodstock

42

Łagodna Pianka

piszczy?

rozmawia z Mad&Mad

s. 44

ieżki Śc dźwiękowe

s. 48

56

sztuka plakatu

Cristobal Ojeda

63 s.60 PLAUDITE! KLASZCZCIE!

ę!

Nie zniechęcać si

POTRZEBA NAM NOWEGO KANONU

s. 50

s.72 6 6 .

S

s. 78

s. 77

Vivien zwana pożądaniem

warzywniak w kuchni

MAD&MADmagazyn

foto: materiały promocyjne

Warszawa

Bar Tektura to stosunkowo nowe miejsce na gastronomicznej mapie Warszawy. Idealna miejscówka na przekąskę między szkołą a zajęciami pozalekcyjnymi, sobotnie pogawędki z przyjaciółmi i niedzielne ucieczki przed rosołem.

Bar Tektura trudno pomylić z innym miejscem, przede wszystkim za sprawą wystroju, którego głównymi elementami są tektura, makulaturowy papier, naturalne drewno, trochę cegły i metalu. Tak zaaranżowana przestrzeń niewątpliwie odpręża i zaostrza apetyt. Co więcej, jest to pierwsza restauracja, w której kinestetycy będą czuć się niezwykle swobodnie. Na stołach bowiem rozłożony jest papier, który można dowolnie zakreślać i zarysowywać w oczekiwaniu na swoje zamówienie.

szukaj ich

I niech was nie zdziwi menu. Dwa gołąbki, purée z kaszanki czy fasolka po bretońsku niewiele mają wspólnego z barami mlecznymi

strona www: www.bartektura.pl www.facebook.com/BarTektura

i stołówkami szkolnymi. Przeciwnie, bardzo wykwintne z nich dania. Przychodzi się tu również na kanapki, tapas i fantazyjne przekąski z buraków, gruszek i selera w roli głównej. Bon appétit!

adres: ul. Poznańska 12 Warszawa

jarmark 6

foto: materiały promocyjne

Warszawa

plastikowe serce

Mieszkańcy Warszawy znajdują się w niezwykle komfortowej sytuacji, gdyż na zakupy designer toys mogą wybrać się osobiście. Przy ulicy Bartosiewicza znajduje się pierwszy i jedyny polski sklep w całości dedykowany winylowym stworom. Zamiejscowi mogą natomiast pocieszyć się równie bogatą ofertą sklepu internetowego.

22 marca odbyła się światowa premiera Bondage Labbit Franka Kozika, który dostępny jest w limitowanej edycji 1200 sztuk w sklepach Kidrobot oraz u wybranych sprzedawców na świecie. W tym szacownym gronie znalazł się również sklep Plastikowe Serce, który jest autoryzowanym dystrybutorem głównych światowych marek designer toys.

szukaj ich

W swojej ofercie ma również „customy”, czyli winyle zinterpretowane przez artystów jako unikalne projekty oraz zabawki DIY – czyste figurki i podstawowe narzędzia do ich pomalowania.

strona www: www.plastikoweserce.pl

Ponadto w sklepie zaopatrzycie się w grafiki, druki czy koszulki nawiązujące do kultury designer toys.

adres: ul. Bartoszewicza 9, Warszawa

jarmark 7

MAD&MADmagazyn

miasto w komie, czyli komórkowa telewizja obywatelska

Telewizja bez celebrytów, seriali, programów rozrywkowych na zagranicznych licencjach, pasma porannego z uroczymi prowadzącymi i wiadomości z kraju i ze świata nadawanych o zwyklej porze? Takie rzeczy to tylko w Internecie. Bez abonamentu i opłaty 0 złotych przez pierwsze trzy miesiące.

Trzeba by jeszcze wspomnieć, że bez wypasionych kamer, wozów transmisyjnych i technologii Dolby Surround. Miasto w Komie to telewizja tworzona komórkami z wbudowanym aparatem fotograficznym umożliwiającym kręcenie filmików w przyzwoitej rozdzielczości. Za komórkami tymi stoi kilkaset osób, które rejestrują świat polskich ulic i podwórek, przekazując obraz bez zbędnych barwników i ulepszaczy.

Bohaterami Miasta w Komie są uliczni grajkowie, mieszkańcy zapomnianych warszawskich ulic, cudzoziemcy próbujący się pogodzić z polską rzeczywistością, kwiaciarki i maszyniści kierujący osobowymi pociągami nieprzerwanie od ‘76 roku. Reporterzy komórkowej telewizji biorą udział w najciekawszych wydarzeniach kulturalnych naszego kraju, tworząc relacje z takich imprez jak Europejski Kongres Kultury czy Festiwal Murali Outer Space w Poznaniu. Regularnie spotykają się z muzykami, pisarzami, artystami. Odkrywają ciekawe miejsca spotkań i działań. Doprawdy, trudno czasem uwierzyć, że oglądany materiał został zarejestrowany przez człowieka z komórką w dłoni, a nie ekipę telewizyjną satelitarnie łączącą się ze studiem nadawczym.

jarmark 8

foto: Balcony TV, na zdjęciu zespół Dolary

BALCONY TV Z widokiem na muzykę Balkon służy do różnych rzeczy. Można

planach i o tym, z czego składa się ży-

tam przechowywać rower lub garnek

cie muzyka. A wszystko to w samym

z bigosem, zasadzić pelargonie lub

sercu miasta, na balkonie jednej z ka-

bratki, czytać książki na leżaku lub wy-

mienic Starego Miasta – hostelu Hill.

chodzić na fajkę, gdy starych nie ma w domu. Można też urządzić muzyczną

Poznański balkon otwarty jest dla

telewizję prezentującą ciekawą, nieba-

wszystkich muzyków tworzących

nalną i niekonwencjonalną muzykę.

dźwięki ciekawe i niebanalne. Wystar-

Można? Można!

czy wysłać próbkę swojej twórczości na adres poznan@balconytv.com i cier-

Takich balkonów na świecie jest kil-

pliwie czekać na zaproszenie. Z kolei

kadziesiąt. W Polsce tylko jeden –

miłośnicy muzyki z dostępem do Inter-

w Poznaniu. Regularnie goszczą na

netu mogą regularnie śledzić progra-

nim muzycy tworzący szeroko pojętą

my tworzone w Poznaniu, Hamburgu,

muzykę niezależną. Spotkanie zaczyna

Londynie czy Nowym Jorku poprzez

się od kilkuminutowego występu aku-

stronę www.balconytv.com.

stycznego, następnie artyści opowiadają o swojej twórczości, inspiracjach,

jarmark 9

jarmark

10

foto: materiały organizatora

MAD&MADmagazyn

Piper/Jasiński Młodzież z miasteczka Kowal, we współpracy z fundacją Ari Ari przez kilka miesięcy realizowała projekt, którego celem było uporządkowanie pamięci o losach okupacyjnego burmistrza miasteczka, Ottomara Pipera Jasińskiego. Licealiści pozostawili po sobie film dokumentalny, wystawę oraz książkę.

szukaj ich strona: www.ariari.org

Fundacja Ari Ari ma na swoim kon-

światowej został zmuszony do zmiany

Projektowi towarzyszył również cały

cie kilka projektów, których celem

nazwiska na Antoni Jasiński, co po-

szereg wydarzeń adresowanych do

było wytyczanie szlaków kulturowych

mogło uniknąć mu oskarżeń o rzeko-

wszystkich mieszkańców Kowala. Od-

dawnych mieszkańców Kujaw pocho-

mą współpracę z okupantem.

były się warsztaty języka niemieckiego, warsztaty tkackie, warsztaty foto-

dzenia niemieckiego, żydowskiego, ewangelickiego i rosyjskiego. Prze-

W trakcie realizacji projektu okazało

graficzne oraz lekcje protestantyzmu.

prowadziła m.in. prace ratunkowe na

się, że wielu dzisiejszych mieszkań-

Dla najmłodszych została również zor-

cmentarzach ewangelicko-augsbur-

ców Kowala nie zdawało sobie sprawy

ganizowana gra terenowa „Śladami

skich, nieustannie porządkuje wspo-

z istnienia burmistrza Pipera. Znalazło

Ottomara Pipera”.

mnienia świadków wydarzeń rozgry-

się również niewielkie grono osób,

wających się w regionie, tworzy filmy

które znało go bezpośrednio i podzie-

Projekt ten nie tylko przyczynił się

dokumentalne, wystawy fotograficzne,

liło się swoimi opowieściami. Młodzież

do zwiększenia lokalnej świadomo-

wydaje książki.

pod okiem doświadczonego historyka

ści historycznej i pomógł zniwelować

i nauczyciela Jerzego Giergielewicza

negatywne stereotypy krążące wo-

W zeszłym roku fundacja zaprosiła

przeprowadziła wywiady ze świadka-

kół Niemców. Przyczynił się również

do współpracy młodzież z miastecz-

mi, szukała informacji w archiwach na-

do integracji młodzieży ze starszymi

ka Kowal, dając jej za zadanie od-

ukowych i domowych zbiorach Kowa-

mieszkańcami miasta, którzy aktyw-

krycie losów Ottomara Pipera, który

lan. Materiały te posłużyły do realizacji

nie zaangażowali się w realizację

pełnił funkcję burmistrza miasteczka

filmu dokumentalnego pt. „Otto Piper,

przedsięwzięcia.

w pierwszych latach okupacji. Piper

czyli Antoni Jasiński” oraz stworzenia

był z pochodzenia Niemcem, działał

książki „Piper/Jasiński. Śledztwo w hi-

jednak w Armii Krajowej, pomagał Ży-

storii”.

dom i Polakom, uratował kowalski kościół przed zburzeniem, a po II wojnie

jarmark 11

MAD&MADmagazyn

ię nie końs y w o r e w o r lch sezon Dla niektóry nej zimy i zasp śniegu dzie . roź czy. Mimo m ulicach miast i miasteczek po rzy odtó k , h c nie pedałują y t la d nich jak i mi Zarówno dla wa kółka wraz z pierwszy d żekurzają swoje ńca proponujemy odświe sło bro promieniami o looku” i sięgnięcie do do d eg śró nie „bicyklow tu, by móc wyróżnić się w rne dziejstw Inte rowych eskapad. we wielbicieli ro

Kask Nosić czy nie nosić? Oto jest pytanie. Jeżeli zdecydujecie się na bezpieczną jazdę, warto na głowę włożyć coś naprawdę niezwykłego! www.good.kz

Dzwonek Wśród rowerowych gadżetów ten może dużo powiedzieć o właścicielu roweru. Kolorowy? Retro? Czy bardziej tradycyjny? Dzwonek rowerowy to konieczność na zatłoczonych ulicach miasta.miasta. www.manufactum.com

Teczka Jeżeli do szkoły mkniecie rowerem, dobrze zapakować książki w teczkę, którą z łatwością przypniecie do rowerowej ramy.

Kłódka

www.sanfilippoleather.com

Dobra kłódka czy łańcuch zagwarantuje wam bezpieczne pozostawienie roweru bez opieki na ulicy. www.avenirusa.com

Siodełko Wygodne siodełko to prawdziwa konieczność dla tych, którzy wiele czasu podróżują na dwóch kółkach. www.avenirusa.com

jarmark 12

POLSKA NA ROWERY! Asphalt Bikes Warszawa, ul. Leszczyńska 12

ciuchy lifestylowych marek, w których będziecie wyglądali naprawdę dobrze, pędząc po szosach, parkach i ulicach.

To miejsce w Warszawie stworzone zostało dla wielbicieli ostrego koła, ale i nie tylko. O tym, że rower to nie tylko środek transportu, ale również styl bycia, przekonacie się już na progu tego wypasionego sklepu.

Personel sklepu – prawdziwi miłośnicy dwóch kółek – doradzi wam w wyborze sprzętu i chętnie podyskutuje o rowerowym stylu bycia.

Asortyment Asphalt Bikes to nie tylko rowery i części rowerowe, ale również

Yogi Babu

Dodatkowo na stronie sklepu możecie sami zaprojektować swój wymarzony rower! co sprawia, że są solidne i wytrzymają naprawdę wiele.

Jeżeli lubicie jeździć na zakupy rowerem lub po prostu szukacie odpowiednich toreb na wycieczki, odwiedźcie koniecznie ten sklep internetowy.

Na stronie Yogi Babu znajdziecie kosze oraz nerki stworzone dla wymagających klientów. Wszystkie produkty powstają z recyklingowych materiałów oraz tworzyw sprowadzanych ze Skandynawii,

Rowerowy Poznań To inicjatywa społeczna, która za cel obiera sobie walkę o godne życie każdego rowerzysty.

Twórcy organizacji codziennie przemierzają ulice Poznania, szukając sposobów na ułatwienie poruszania się mieszkańców po mieście.

Rowerowy Poznań to nie jedyna taka inicjatywa w naszym kraju. Niezwykle popularne

jarmark 13

YB to nie tylko firma, ale również idea propagowania zdrowego stylu życia, ekologii i dobrego designu. Kupując ich produkty, będziecie pewni, że wejdziecie w posiadanie oryginalnych i niepowtarzalnych rzeczy, które będą cieszyć wasze oczy na co dzień.Zapraszamy na fanpage firmy !

stały się przez ostatnie lata tzw. masy krytyczne, czyli zmasowane przejazdy rowerzystów przez często zatłoczone ulice dużych miast.

W ten sposób uczestnicy chcą zachęcić innych do porzucenia nieekologicznych samochodów czy zatłoczonych tramwajów.

Dzięki inicjatywom zwykłych obywateli wiele rzeczy udaje się zmienić, a polskie metropolie powoli stają się bardziej przyjazne dla mieszkańców.

MAD&MADmagazyn www.home-you.com

letnie porządki Dawno gdzieś zatraciliśmy poczucie ładu i w środku zimy zorientowaliśmy się, że daleko nam do wysmakowanej pedanterii. Jednak w mroźne dni woleliśmy czytać książki pod ciepłą kołdrą niż zabrać się za porządki. Dlatego pewnie wiosna oraz lato uważana są za idealne pory roku do segregacji wszelkich bibelotów. W tej szeroko zakrojonej akcji nie

www.home-you.com Etecera Media

może zabraknąć odpowiedniej oprawy.

Dlatego też proponujemy wam parę pojemników idealnych na tę okazję!

tam gdzie

pomysł na mebel wiednich witamin i minerałów. Fundujemy sobie peelingi ze sproszkowanych drobinek złota, bo pobudzić też ciało.

Do tego uważamy, że dobrze przysiąść czasem nad podręcznikiem dekorowania wnętrz i pobawić się w prawdziwych designerów.

Wraz z pierwszymi promieniami słońca dostajemy porządny zastrzyk energii, który staramy się oczywiście wykorzystać twórczo. Nic dziwnego, że dokonujemy wtedy wielu zmian, począwszy od siebie samych, kończąc na najbliższym otoczeniu. Golimy niegdyś bujne wąsy, które przerzedziły się z braku odpo-

ziomki

rosną po

Wszystko zaczęło się od zwykłego na pozór Wilka, który zamiast owiec i baranów pożerał wielkie ilości poziomek. Dbał o reputację bardzo dobrego zwierzęcia i krzywdy nikomu nie robił, a wręcz przeciwnie.

Poziomkarnia to mała manufaktura, której domeną są bajeczne broszki, lusterka oraz magnesy.

Wiele inspiracji do tych twórczych wybryków dostarczyć nam może asortyment strony NiemaSówka.

Wśród zabawnych wzorów pinsów znajdziemy dobry materiał na prezenty, ale również chętnie pokusimy się, by przyozdobić swoje torby i ubrania.

Biorąc przykład z projektu Remade 70’, wystarczy zgromadzić parę nieużywanych ciuchów, mieć starą szafkę od babci w spadku i podstawy wykrajania tkanin.

Kilka szybkich ruchów, klejenia, dosztukowywania i mamy mebel w prawdziwym stylu retro, którego pozazdroszczą nam lanserki ze szkolnego korytarza.

Dowiemy się też wielu prawd z umieszczonych na nich sentencjach. Dziewczyny uwielbiają wąsy, Regularne ćwiczenia wzmocnią tężyznę, Królik to nie zając. Prawdy przekazywane za pomocą blaszanej przypinki to genialny pomysł, by ofiarować innym trochę wiedzy na temat świata. www.poziomkarnia.pl

www.niemasowka.pl

jarmark 14

sztuka w ogro

tajemnicze ogrody

www.vandash

op.com

dzie

Właściwie, gdy mieszka się w bloku, to niewiele wie się na temat pielęgnowania ogrodu. Chyba, że regularnie wybieracie się na działkę za miasto. Jeżeli jednak wasze wyprawy na zielone grządki ograniczają się do oglądania Mai Popielarskiej na TVN-ie, to możecie sobie darować dalszą lekturę.

To, że akurat telewizora nie posiadamy, pozwala nam siedzieć częściej głową w necie i wyszukiwać dla was niezłe gadżety, które przydadzą się dla każdego hobbysty. Tym ra-

sekator

www.rspaskin.co.uk

zem zabraliśmy się za narzędzia ogrodowe, które umilą wam ciężką harówkę w spiekocie letniego słońca.

Nie było łatwo! Zwykłe grabie nas nie zadowalają. Dlatego często okazuje się, że naprawdę fajne rzeczy trzeba sprowadzać zza zachodniej granicy (tak jakby Anglicy bardziej doceniali dobroczynne świeże powietrze). Okazuje się też, że nawet zwykłą konewkę można zamienić w prawdziwe dzieło sztuki, ozdabiając ją np. kwiatowym wzorem Morris & Company.

stylow

www.s a konew prout ka home .com

. onewkawww kwiecistathokme.com www.sprou

tradycyjninie.co.uk k www.rspas

jarmark 15

MAD&MADmagazyn

Oto zakłopotani stajemy na środku szkolnego korytarza. Przekonani, że wszyscy patrzą i oceniają nasz wygląd i zachowanie. W tym momencie zdajemy sobie sprawę, że nie mamy najmniejszej ochoty znowu być częścią tak zwanej społeczności szkolnej. Przeraża nas myśl o wielomiesięcznym myśleniu i działaniu w grupie, z którą bynajmniej nie czujemy żadnej więzi. Wbrew naszej woli stajemy się Inni.

Na pytania MAD odpowiada Anna Kubiak.

jak inni

hey folks!

16

Podążać za tłumem czy odważyć się na inność?

Może odróżnijmy w tym miejscu „tłum” od „grupy”. Tłum to zbiór ludzi, którzy nie znają się i których nie łączy nic poza tym, że znaleźli się w tym samym miejscu i w tym samym czasie, na przykład na koncercie.

Grupę natomiast tworzą osoby, które mają wspólny cel, te same zasady i są ze sobą w jakiś sposób związane (na przykład wiążą ich wspólne doświadczenia) oraz zależne od siebie. Widać więc, że podążanie za tłumem nie ma większego sensu. Natomiast jeśli chodzi o to, czy lepiej jest postępować zgodnie z grupą, czy odróżniać się od innych i podążać własną ścieżką, to są dwie strony medalu każdej z tych opcji. Każda z nich ma swoje konsekwencje – można coś zyskać, ale też stracić. Bycie członkiem grupy daje poczucie, że nie jesteśmy sami, mamy wsparcie i możemy liczyć na innych. Ślepe i bezwarunkowe podążanie za grupą może jednak odbić się na naszym poczuciu unikalności, nie mówiąc o bezpieczeństwie. Człowiek poza potrzebą bycia

członkiem wspólnoty ma też potrzebę

nowe umiejętności, których nie nauczyli-

odróżniania się od innych, pokazywa-

byśmy się sami, ale znów – jest też druga

nia swojej odrębności i indywidualności.

strona medalu. W grupie niestety może

Z kolei zbytnie odróżnianie się od innych

pojawić się rozproszenie odpowiedzialno-

czy wręcz epatowanie odmiennością

ści: będąc w grupie, ludzie potrafią zrobić

też może przysporzyć problemów – na

rzeczy, których sami by nie zrobili. Bywa

przykład możemy zostać odrzuceni przez

też tak, że pod wpływem grupy stajemy

innych lub uznani za dziwaków. Jakimś

się mniej refleksyjni i bardziej skłonni do

rozwiązaniem może być znalezienie rów-

podporządkowania się nawet błędnym

nowagi i zaspokojenie obu tych potrzeb:

pomysłom i decyzjom. Grupa może się

,,jestem w grupie, ale jestem też sobą”.

mylić.

Nie da się ukryć, że człowiek odczuwa

Dlaczego tak trudno odmówić?

potrzebę przynależności do grupy. Często jednak potrzeba ta, i nierzadko towa-

Ponieważ ludzie boją się odrzucenia, nie

rzysząca jej presja otoczenia, stają się

chcą być samotni. Wydaje im się, że po-

źródłem wielu naszych zmartwień…

stępując zgodnie z tym, czego chce grupa lub jej lider (bądź liderzy), zapewniają

No tak, bo pojawia się pytanie: co zrobić?

sobie w tej grupie bezpieczne miejsce

Podążać za grupą czy być sobą i odważ-

i zapobiegają odrzuceniu. Może to jed-

nie pokazywać swoje zdanie?

nak nieść za sobą pewne koszty: rozczarowanie, że postąpiło się wbrew sobie,

Czy grupa zawsze wie najlepiej? Co tak

a nawet – w sytuacjach, w których grupa

naprawdę się dla niej liczy?

zachęca do niebezpiecznych zachowań – uszczerbek na zdrowiu lub życiu.

Każdy człowiek ma jakieś potrzeby i można powiedzieć, że z grupą jest podobnie.

Zdarza się jednak, że nagle zostajemy wy-

Grupę tworzą jednak pojedyncze osoby,

kluczeni z grupy. Jak w mądry sposób wal-

a każda z tych osób ma swoje własne po-

czyć o akceptację i czy w ogóle walczyć?

trzeby, zasady i cele. Żeby grupa mogła istnieć, trzeba te cele, zasady i potrzeby

Zastanawiam się, czy rzeczywiście dzieje

uwspólnić. Tu może pojawić się zgrzyt,

się to nagle. Pewnie zdarzają się sytuacje,

gdyż nie zawsze będą one tożsame z ce-

gdzie grupa ostro reaguje na zachowanie

lami i zasadami pojedynczego członka

jakiejś osoby i nagle decyduje o jej wyklu-

grupy. Grupa może być twórcza, dzięki

czeniu. Często jednak do wykluczenia do-

niej możemy sporo odkryć i nabywać

chodzi niepostrzeżenie. Osoba stopniowo

hey folks!

17

MAD&MADmagazyn

jest izolowania od grupy, na przykład nie

Jasne, że tak! Grupa może motywować,

szkołę i to powoduje niepokój rodziców,

zaprasza się jej na imprezy, nie wybiera

pobudzać do twórczego myślenia, ucze-

a nie fakt, że moi znajomi są nieodpo-

w klasie do grupy projektowej, unika na

nia się nowych rzeczy, może kształtować

wiedni. W takiej sytuacji jednym z rozwią-

przerwach itp. Mogą też pojawiać się

wiele umiejętności społecznych, chociaż-

zań może być ustalenie z rodzicami za-

żarty, docinki na temat takiej osoby lub

by umiejętność współpracy, porozumie-

sad lub umowy, które dotyczyłyby kwestii

ośmieszanie jej i jeśli trwa to przez dłuż-

wania się, rozwiązywania konfliktów. Gru-

obowiązków szkolnych i spędzania czasu

szy czas, wtedy mamy już do czynienia

pa zwyczajnie może dawać dużo frajdy

ze znajomymi. Na przykład: kiedy i ile cza-

z przemocą. Czerwone światło powinno

z czasu spędzanego wspólnie z innymi.

su będę poświęcać na naukę, a jaki czas

nam się zapalić, gdy zaczynamy czuć

Ważne, byśmy wybrali taką grupę, która

przeznaczę na spotkanie z przyjaciółmi.

dyskomfort z powodu grupy, w której je-

nam to zapewni.

Przestrzeganie takiej umowy może być

steśmy. „Cieszę się na myśl o spotkaniu z

dla rodziców sygnałem, że jesteśmy od-

tymi ludźmi czy raczej martwię się i czuję

Często jest tak, że rodzicom wydaje się,

niepokój?” „Czy czuję się bezpiecznie?”

iż nasze towarzystwo jest dla nas nieod-

„Czy mam wpływ na to, co grupa robi

powiednie, jednocześnie ich jedynymi

i mogę wyrazić własne zdanie bez groźby

argumentami są puste frazesy na temat

wyśmiania lub wykluczenia?” „Czy to, co

nauki i przyszłości. Czy jest na to jakiś

robi grupa, jest właściwe i nie krzywdzi

sposób?

innych?” Jeśli nie, to można sobie zadać pytanie, czy warto i czy w ogóle chce się

Może warto sobie zadać pytanie, co stoi

w takiej grupie być. „Czy ta grupa pozwa-

za słowami rodziców? Gderanie i robienie

la mi się rozwijać, czy raczej przeciwnie –

nam na złość? Czy może troska i niepo-

hamuje mój rozwój, bo trzeba się podpo-

kój? Jeśli spojrzymy na to z tej strony, to

rządkowywać i robić różne rzeczy wbrew

rodzic przestaje być naszym wrogiem czy

sobie lub takie, które krzywdzą innych?”

osobą, która tylko chce popsuć zabawę,

Choć to trudne, odejście od takiej grupy

ale kimś, kto ma potrzebę zapewnienia

może być dla nas bardziej korzystne niż

nam bezpieczeństwa i ochrony. Trudno

pozostanie w niej, nawet za cenę tymcza-

wskazać na jeden konkretny sposób na

sowej samotności.

rozwiązanie tej sytuacji. Rodziców może uspokoić fakt, że przedstawimy im swo-

Nie da się ukryć, że wpływ grupy na na-

ich znajomych lub opowiemy im o nich.

sze życie jest przemożny i nie zawsze

Wówczas nasi przyjaciele przestaną być

musi oznaczać coś negatywnego. Często

dla nich anonimowi. Może warto też za-

daje ona nam wiele pozytywów, motywu-

dać sobie pytanie, czy argumenty o ucze-

je do działania, pomaga w odkrywaniu

niu się są rzeczywiście pustymi frazesa-

nowych rzeczy…

mi. Czy nie jest tak, że z powodu spotkań ze znajomymi rzeczywiście zaniedbuję

hey folks!

18

powiedzialni i można nam zaufać.

foto: www.sxc.hu

Świat pełen kultur Natalia Kurpisz

Subkultury - podkultury lub kontrkultury są bardzo popular-

każdy chce pokazywać się z takimi osobami w miejscach pu-

ne. Niektóre z nich powstały w latach 60, inne narodziły się

blicznych. A przecież już od dzieciństwa rodzice wpajają nam,

w XXI wieku. Subkultura to nic innego jak grupa społeczna,

że nie należy oceniać ludzi po wyglądzie. Zdarzają się sytuacje

która istnieje w obrębie większej kultury, posiadająca cechy,

gdzie ludzie, którzy są np. hipisami, punkami, gitowcami, me-

wzory zachowań. Świadczą one o oryginalności i pokazaniu

talowcami czują brak akceptacji środowiska. Jednym z takich

swej odrębności np. po przez ubiór, sposób zachowania, fry-

miejsc jest np. szkoła. Taka nietolerancyjna społeczność nie

zurę. Kontrkultura odrzuca system wartości i wzorce, które

daje spokoju, a nieraz nawet używa przemocy wobec danego

występują w społeczeństwie. Pojęcie podkultury najczęściej

,,subkulturowca”. Chcą oni żeby się zmieniła i przeszła na ,,ich

powiązane jest z okresem dojrzewania i nazywane jest pod-

stronę”. Jeśli dane osoby w mocny sposób wyróżniają się np.

kulturą młodzieżową. Nastolatkowie chcą zwrócić na siebie

wyglądem to niektórzy mogą mieć do nich nieprzychylny sto-

uwagę, pokazać swój indywidualizm. Niektórzy z nich uważają,

sunek. ,,Subkulturowcy” zdają sobie z tego sprawę i wiedzą,

że uda im się to zrobić właśnie dzięki subkulturą. Inni uważa-

że nie wszyscy ich akceptują, ale jeśli zostają odrzuceni zasta-

ją, że jest to ich styl bycia i odzwierciedlają swoje prawdziwe

nawiają się dlaczego dzisiejsze cywilizowane społeczeństwo

,,ja” . Dzisiejsza młodzież jak i dorośli są tolerancyjni, a jeśli

tak reaguje oraz dlaczego nie mogą oni zrozumieć, że każdy

chodzi o subkultury to nie mają z tym żadnego problemu.

ma prawo do własnych wyborów życiowych. Ważne jest to

Akceptują oni ludzi, którzy nie wstydzą się pokazywać swego

aby każdy czuł się akceptowany bez względu na to czy jest

stylu życia, ale nie zawsze tak jest . Niektóre osoby np. po

hipisem, gotem czy punkiem, bo przecież nie wszyscy są tacy

przez glany, irokezy, mocny czarny makijaż, ciemne ubrania

sami i każdy człowiek ma prawo do podejmowania decyzji.

zostali odrzuceni z grona znajomych, klasy czy rodziny. Nie

hey hey folks! folks!

19

MAD&MADmagazyn

Dlaczego hip-hopowcy są inni?

Kilku amerykańskich senatorów pod marynarki eleganckich garniturów zakłada bluzy z kapturami i pojawia się w pracy.

Ich strój natychmiast zwraca uwagę mediów, oni sami tłumaczą, iż w ten sposób chcą sprzeciwić się stereotypowemu traktowaniu przez policję czarnoskórej młodzieży.

Znacie to? Bluza z kapturem i szerokie spodnie sprawiają, że sąsiedzi i rodzina mają was za łobuzów i nierobów? Wasz sprzeciw wobec konwenansów z góry traktowany jest jako agresywny i niebezpieczny? A wszystko to przez kilka ciuchów... Inny krój spodni, bluza zamiast sweterka w serek i już hipotetycznie macie gorsze oceny, nie myślicie o studiach i pewnie skończycie na ławce przed blokiem.

hey folks!

20

Dlaczego emo są inni?

Nie trzeba być super bystrzakiem, aby stwierdzić, iż kolor różowy cieszy się większym zaufaniem społecznym niż kolor czarny. Różowe frotowe dresiki i tipsiki są normą, natomiast czarne ciuchy i na ciemno pofarbowane włosy automatycznie budzą strach i przerażenie.

Pani w sklepie nerwowo szuka ran po nacięciach, kierowca autobusu jest przekonany, że zaraz mu się rzucisz pod pojazd, a frotowe dresiki z rozbawieniem oglądają się za tobą na ulicy wskazując cię swoimi długimi tipsikami. Twój życiowy brak entuzjazmu ich dezorientuje. Przecież powinieneś się cieszyć z nadejścia wiosny, świąt i posezonowych obniżek.

I zawsze mówić: „tak”, „proszę”, „dziękuję”.

Dlaczego hipsterzy są inni?

Ktoś, kto woli małe lokalne sklepy i secondhandy od sieciówek i galerii handlowych, rzeczywiście jest w naszym kraju inny.

A jeśli jeszcze dodamy do tego, że lubi czytać niszową literaturę i słuchać niekomercyjnej muzyki, to już w ogóle uznawany jest za dziwaka. W ociepleniu jego wizerunku nie pomoże również zainteresowanie sztuką i oryginalny styl ubierania.

Niestety społecznym uznaniem obecnie cieszą się kandydaci na studia z zakresu finansów, przedsiębiorczości lub zarządzania. Dla humanistów i artystów niewiele jest szacunku, no chyba że później znajdą zatrudnienie w agencji reklamowej.

Niewiele jest zrozumienia dla miejskich rowerzystów, autobusowych moli książkowych i bywalców kin studyjnych.

hey folks!

21

MAD&MADmagazyn

Dlaczego klubowicze są inni?

Jeśli słuchasz muzyki elektronicznej, to wiedz, że będziesz musiał walczyć ze stereotypem bywalca chamskich dyskotek, który przebiera się w białe rękawiczki i gwizdek, a kieszenie ma załadowane narkotykami. Na nic zdadzą się tłumaczenia gatunków elektroniki i zapewnienia, iż reprezentanci tech-house'u, minimalu, dub stepu czy drum and bassu za swoimi komputerami i maszynkami tworzą muzykę o wysokich walorach artystycznych.

Dobra elektronika wymaga od słuchacza pewnego wysiłku i nie jest lansowana w popularnych programach muzycznych sieci satelitarnych. Wbrew powszechnie panującej opinii klubowicze są inni od tych promowanych w clipach Davida Guetty czy Kalwiego i Remiego.

Dlaczego punki są inni?

Trzeci sezon ta sama kurtka, wytarte spodnie i glany – obojętnie czy świeci słońce, czy pada śnieg. Do tego te wrzaski i krzyki, które zwykli nazywać muzyką. Brudasy, dzikusy, szarpidruty, oszołomy...

W świecie kompromisów w imię wspólnej sprawy, gonitwy za tym co najlepsze, lecz mało prawdziwe oraz walki o przyszłość w dobrobycie, przedstawiciele kontrkultury zostają zepchnięci na absolutny margines. Mówi się o nich, że są niedojrzali, nieprzystosowani, leniwi i mało ambitni. Ich walka o inną rzeczywistość nikogo nie interesuje.

hey folks!

22

PATRONAT MAD&MAD

MAD&MADmagazyn

szachypoker Trochę innymi dyscyplinami sportowymi są szachy, warcaby, brydż, a od niedawna również poker. Należą do grupy sportów umysłowych, których uprawianie poprawia kondycję najważniejszego organu, czyli mózgu. Nie od dziś wiadomo, że treningi szarych komórek czynią z nas mistrzów, dlatego proponujemy małą partyjkę…

hey folks!

24

Jednym z najbardziej znanych sportowców na świecie jest Garri Kasparow. Jego szachowe potyczki przez lata elektryzowały świat i wywoływały niesamowite emocje. Tytuł mistrza świata zdobył w wieku 22 lat, pozostając na szczycie przez kolejne 16 lat. Jednak żadne jego partyjki szachów nie skupiły takiej uwagi świata jak te rozegrane z komputerem IBM. Do pierwszego starcia doszło w 1996 roku. Pierwszą partię wprawdzie przegrał Kasparow, ale mecz ukończył zwycięsko. Rok później człowiek ponownie zasiadł do szachownicy z komputerem. Tym razem jednak nie podołał przeciwnikowi. Dzień ten uznano za symboliczną datę pokonania człowieka przez program szachowy.

Do Europy szachy dotarły około IX wieku. Na popularności zyskały siedemset lat później, stając się królewską grą otoczoną czcią i tajemnicą. Zmierzenie się z 64-polową szachownicą i nieskończoną ilością możliwości od graczy zawsze wymagało ogromnego wysiłku psychicznego oraz fizycznego, dlatego też szachy jako pierwsze uznano za dyscyplinę sportów umysłowych.

Najmłodszym członkiem rodziny sportów umysłowych jest poker. Jest on drugą obok brydża grą karcianą zaliczoną do tego szacownego grona dzięki decyzji Międzynarodowej Federacji Sportów Umysłowych podjętej dwa lata temu. Niniejsze postanowienie nie zakończyło jednak

hey folks!

25

dyskusji, czy poker jest grą hazardową, czy grą umiejętności.

Zwolennicy tej drugiej tezy zgodnie twierdzą, iż o końcowym wyniku gry nie decyduje losowość, ale przede wszystkim strategia i umiejętności gracza. Poker wymaga koncentracji, umiejętności pokonywania stresu i zarządzania ryzykiem. Ponadto gracz korzysta z wiedzy matematycznej w zakresie prawdopodobieństwa oraz przyswaja sobie podstawy psychologii. Dlatego też na wielu zagranicznych uczelniach poker uwzględniany jest w programie nauczania jako pomoc w zdobyciu umiejętności strategicznego myślenia oraz analizy otoczenia.

MAD&MADmagazyn

tekst: Joanna Maria Chrzanowska

hey folks!

26

czysto historycznej i starał się wyka-

następującą charakterystykę czasu

zać swoje zasługi w upowszechnieniu

i przestrzeni: czas i przestrzeń są

rachunku. Newtonowi nie zależało na

ilościami, są całościami (nie można

powszechnej dostępności tej metody.

twierdzić, że istnieją, dopóki ich czę-

Problem polegał na tym, że Leibniz,

ści nie są razem). Newton twierdził

niedoceniany przez Newtona, wycho-

natomiast, że przestrzeń rzeczywista

dził z całkiem innych założeń filozo-

to przestrzeń absolutna, pozbawiona

ficznych. Wiadomo, że jego założenia

relacji z czymkolwiek zewnętrznym;

filozoficzne były o wiele lepsze niż za-

czas i przestrzeń to organy Bożej zmy-

łożenia fizyczne, u Newtona odwrot-

słowości; jako byty absolutne, praw-

nie. W historii jednak to Newton się

dziwe i matematyczne są jednorodne,

zapisał jako „ten pierwszy”.

zawsze i wszędzie podobne.

Kolejny zatarg z Newtonem to jeden

Dziś wiadomo, że spór w y wołany

Gottfried Wilhelm Leibniz (1646 –

z najdonioślejszych sporów metafi-

był tym, że oponenci przysługiwali

1716) był niemieckim filozofem, ma-

zycznych w dziejach. Dotyczył głów-

się dwoma różnymi wydaniami Opty-

tematykiem, prawnikiem, inżynierem

nie natury czasu i przestrzeni. Spór

ki, Leibniz pierwszym, gdzie sporne

mechanikiem oraz fizykiem. Jego

miał formę korespondencji, listy nie

stwierdzenie przypisywane Newto-

pr zodkowie podobno pochodzili

zawsze pisane były z należytą życzli-

nowi faktycznie się znajduje. Newton

z Polski. Zapisało się w pamięci jego

wością do oponenta, często obfitowa-

miał stwierdzić, że przestrzeń jest

stwierdzenie, że żyjemy w najlep -

ły w złośliwości. Tym razem Leibniz

narządem Boga a nie jego narzę -

szym z możliwych światów. Oczywi-

nie spierał się bezpośrednio z New-

dziem. Natomiast Clark zaś drugim,

ście oświeceniowi filozofowie mieli

tonem, ale z jego uczniem Samuelem

w którym Newton zmodyfikował swe

już dużo przykładów, że wcale tak

Clarkiem, rektorem St. James West-

wcześniejsze stwierdzenie. Obecnie

nie jest. Myślę, że śmiało można za-

minster w Londynie. Natomiast po-

wiadomo, że przypuszczenia Leibniza

ryzykować stwierdzenie, że Leibniz

średnikiem w tym sporze była księżna

były słuszne. Potwierdził to Albert Ein-

bardzo lubił się spierać o swoje racje.

Walii, Wilhelmina Charlotta von An-

stein swoją ogólną teorią względno-

Najczęściej chyba z Isaakiem Newto-

spach, również uczennica Newtona.

ści, gdzie zakłada relatywność czaso-

Ten siedemnastowieczny filozof troszkę zakurzony przez wieki późniejsze, znieważony przez Newtona, a pod koniec życia zupełnie zapomniany, jest jednym z największych umysłów wszechczasów. Jego odkrycia nadal są żywo dyskutowane przez filozofów nauki, a niektóre ciągle wykorzystywane w obliczeniach matematycznych. Szkoda byłoby, gdyby Leibniz poświecił się dyplomacji, o której marzył przez całe życie.

nem. Najpierw o rachunek różniczko-

przestrzeni. Czyż ten Leibniz nie był

wy i całkowy. Mówi się, że to Leibniz

Leibniz uważał, że czas i przestrzeń

jakiś inny? Ewidentnie nie pasował do

pierwszy odkrył rachunek różniczko-

są względne. Przestrzeń jest bytem

swojej epoki.

wy i całkowy, a Newton na podsta-

idealnym, różnym od materii. Różni-

wie subtelnej analizy tekstów starał

ca między przestrzenią a materią jest

się wykazać jego nieuczciwość. Le-

analogiczna do różnicy między cza-

ibniz unikał dyskusji na płaszczyźnie

sem a ruchem. Leibniz sformułował

hey folks!

27

oni chcą zmieniać

MAD&MADmagazyn

łodzi Czy twoim zdaniem m cy sposób ludzie w w ystarczają y swojego angażują się w spraw mia sta? ła uczy poCzy twoim zdaniem szko łecznych? staw i zachowań prospo sze Co jest najprz yjemniej u spoi najtrudniejsze w byci łecznikiem?

Cezary Budka – nastoletni kandydat do Rady Miasta Poznania z ramienia KWW My. Poznaniacy. Aktywny działacz Sekcji Rowerzystów Miejskich.

Zdecydowanie nie. Kiedy rozmawiam z moimi rówieśnikami, uderza mnie bierność wobec świata, który ich otacza. Już nie mówię nawet o tym, że nie interesują się sprawami międzynarodowymi czy gospodarczymi, ale nawet nie wiedzą, co się dzieje w ich dzielnicy! Wielokrotnie podejmowałem próby obrony postawy zaangażowanej, tłumacząc, że polityczność naszych działań polega właśnie na tym, żeby odzyskać wpływ na swoje codzienne środowisko. Niestety aktualnie dominuje postawa zupełnie bierna – nie interesujemy się w ogóle życiem politycznym naszej wspólnoty (miasto to wspólnota jego mieszkańców, a nie budynki, ulice i urzędy!), a potem tylko narzekamy na to, że likwiduje się Młodzieżowe Domy Kultury albo podwyższa ceny biletów komunikacji miejskiej. Żyjemy w demokracji przedstawicielskiej i to naszym zadaniem jest pilnować, aby nasi przedstawiciele czuli się obserwowani, żeby wiedzieli, czego chcemy. Jak nasi radni mają podejmować mądre decyzje, kiedy większość mieszkańców nie artykułuje głośno swoich potrzeb?

hey folks!

28

Zdecydowanie nie. Powiem więcej, działa wręcz odwrotnie: uczy klientyzmu, bierności, cwaniactwa. Uczniowie często są dla placówki edukacyjnej tylko i wyłącznie materiałem, który ma zostać przerobiony i wypchnięty.

Przyzwyczajeni do tego, że są pozbawieni podmiotowości i żadna decyzja do nich nie należy, przyjmują potem podobną postawę wobec administracji publicznej, zwanej władzą – zapominają, że to oni kolektywnie dzierżą tę władzę i mogą, a wręcz powinni z niej korzystać. Jednym z najgorszych przykładów takiej antyedukacji są tzw. samorządy uczniowskie.

Zapewne są szkoły, w których działają prężnie i stanowią ważny głos, ale zazwyczaj nie decydują o rzeczywiście ważnych sprawach – bardzo podobnie jest w rzeczywistości pozaszkolnej: do konsultacji społecznych przedstawia się projekt nowej ulicy i ludzie, przy dużej dozie szczęścia, mogą ewentualnie przestawić kilka ławek. Czy to jest realna partycypacja przy podejmowaniu decyzji? Kiedy zorientujemy się, że ani sam fakt wybrania tej drogi, ani zakres przebudowy nie został skonsultowany, to widzimy, że konsultacje społeczne są swego rodzajem kwiatkiem do kożucha – to trochę tak, jakby dyrektor szkoły zadecydował, gdzie, za ile i z jakim cateringiem odbędzie się studniówka, a uczniowie dostali łaskawie możliwość wyboru koloru balonów.

Szkoda mi było zawsze patrzeć na osoby, którym chciało się działać, zgłaszały się do samorządu uczniowskiego, a potem narzekały na to, że de facto zostali tanią siłą roboczą do przestawiania stołów przed ważnymi uroczystościami. Ich wpływ na decyzje był minimalny – dostawali zadanie do wykonania i cała autonomia objawiała się w tym, że mogli sami zdecydować, jak to zadanie wykonać. To odwrócenie pojęć: ideą samorządu jest to, żeby mógł sam sobie stawiać cele i dobierać środki ich realizacji (oczywiście w określonych ramach budżetowych i prawnych) – jeśli szkoła tworzy „samorząd”, który nie jest podmiotem decyzji, to tak naprawdę niszczy postawy obywatelskie tej garstki osób, która miała dość energii, żeby poświęcić ją szkolnej społeczności.

Maciej Stelmachowski – niegdyś zasiadał w Młodzieżowej Radzie Puszczykowa, obecnie od dwóch kadencji Radny Miasta Puszczykowa. Od 13 lat w ZHP.

Ludzie, nie tylko młodzi, ale jako ogół, zdecydowanie za mało angażują się w życie miasta. Aktywizują się tylko, gdy mogą coś stracić lub gdy coś ich osobiście dotyczy. To kwestia budowy społeczeństwa obywatelskiego, które to zbudować mogą wyłącznie organizacje pozarządowe. Dlatego mądre władze to takie, które wspierają te organizacje, a dzięki temu w zamian uzyskują aktywnych i pozytywnie nastawionych społeczników.

Najtrudniej znaleźć wystarczająco dużo czasu na załatwienie wszystkich ważnych spraw. Oprócz pracy zawodowej, nauki i życia prywatnego trzeba wydzielić działkę dla Rady Miasta, mieszkańców i innych organizacji. Warto pamiętać także o zaplanowaniu czasu na spanie. Z kolei przyjemność czerpię z możliwości realizowania swoich pomysłów dzięki przekonaniu do nich większej grupy osób.

Takich zachowań trudno nauczyć, to raczej kwestia wychowania. Szkoła raczej nie wychowuje (chociaż powinna), dlatego postaw społecznikowskich najczęściej uczymy się w domu rodzinnym lub od wybranych autorytetów.

hey folks!

29

MAD&MADmagazyn

Pogrzeb Zimy 24.03.2012, Poznań

Przez większość roku siedzimy zziębnięci i spragnieni słońca.

Nic dziwnego, że w codziennych rozmowach to na pogodę właśnie narzekamy najczęściej. Z utęsknieniem spoglądamy przez okno wyczekując pierwszych wiosennych promieni słońca. Na szczęście lato już od jakiegoś czasu nas rozpieszcza, a nawet lekki kapuśniaczek już nam nie straszny.

hey folks!

30

Ekipa How Do You Do Crew z Poznania też nie lubi zimy i postanowiła w tym roku hucznie to pokazać.

Dnia 23 marca ludzie o niespożytej wyobraźni spotkali się w kluboksięgarni Głośna. Stoły ugięły się pod ciężarem kolorowych grzechotek wykonanych na warsztatach. Wszystko po to, by jak za starych dobrych przedszkolnych czasów wygodnić wkońcu zimę.

Rytualny pochód przeszedł ulicami centrum Poznania. Spacer skończył się nad Wartą, gdzie Marzanna symbolizująca śnieżne zamiecie i długie wieczory odpłynęła w nieznane.

hey folks!

31

MAD&MADmagazyn

inni

W najnowszym numerze magazynu na tapetę bierzemy inność. Zastanawiamy się co to znaczy i czy łatwo jest się wyróżniać? Te pytania zadaliśmy czwórce blogerów, których największą pasją jest moda. Przemek, Michalina, Joanna i Romek odpowiadają nam co tak naprawdę dla nich znaczy być innym.

Przemek www.white-suite.blogspot.com Fot. Radosław Wychowański Projekt koszulki: Ojtam.ojtam.Tshirts

Co dla ciebie oznacza słowo „inny”? Dla mnie słowo „inny” oznacza nic innego jak wyjątkowy, wychodzący poza schematy, niecodzienny, oryginalny. Można być „innym” pod wieloma względami.

Chociażby ubioru czy zachowania. Jedną z pierwszych czynności wykonywanych po przebudzeniu jest właśnie wybranie stroju.

Na pewno wiele z osób wie o czym mówię. Czasem nasz humor pozwala nam na założenie czegoś, co pozwoli nam zamanifestować „inność” a czasem wtopić się w tłum. Wybory jakie podejmujemy wpływają na to czy jesteśmy inni niż reszta społeczeństwa, mimo tego, że każdy z nas już na starcie jest tak różny i „inny” od siebie. innym jest trudne. Ale jakże wielką satysfakcję z życia osiągają ludzie, którzy mają świadomość o odrębności i własnej oryginalności. Myślę, że właśnie to poczucie spełnienia i nie podążanie już wyznaczonymi szlakami decyduje o tym czy możemy czuć, że wygraliśmy swoje życie.

Czy łatwo być innym? Każda próba wyjścia przed szereg jest trudna. Bycie innym również. Ludzie nie lubią zmian, nie lubią ludzi, którzy te zmiany wprowadzają, dlatego starają się sprowadzić ich do właściwego (według nich) miejsca. Tak więc, bycie

moda 32

Michalina

www.stook-pook.blogspot.com

Czy łatwo być innym? W kontekście mody? Oczywiście, że łatwo!

Jestem „inna” tylko dlatego, że jestem sobą. Akecptacja samego siebie i możliwość bycia takim, jakim się chce bez zawracania sobie głowy reakcjami innych osób jest czymś niezastąpionym. Może to właśnie sprawia, że ktoś wydaje się tak bardzo inny od reszty – nie ma oporu przed noszeniem tego, co chce, tak po prostu.

Co dla ciebie oznacza słowo „inny”? Na temat pojęcia „inny” można by chyba napisać książkę, więc niezmiernie trudno jest mi zamknąć je w regułce... Z mojego zupełnie subiektywnego punktu widzenia "inny" znaczy „pozostający w pamięci”. Jeżeli osoba lub rzecz posiada coś, co sprawia, że zwracam na nią uwagę i nie zapominam o niej po pierwszej sekundzie jest dla mnie „inna”.

moda 33

MAD&MADmagazyn

Joanna

www.ajsonserwus.blogspot.com

Co dla ciebie oznacza słowo „inny”? Pojęcie „inny” jest dla mnie przede wszystkim czymś oryginalnym, czymś niespotykanym, ale także czymś atrakcyjny. Każdego z nas możemy opisać tym słowem, ponieważ wyrażamy swoją osobę w indywidualny sposób.

Czy łatwo być innym? Myślę, że jest to sprawa indywidualna, każdy się różni od siebie, możemy być podobni ale nie tacy sami, tak więc każdy jest inny :). Wniosek z tego, że jednoznacznie mogę powiedzieć TAK!

moda 34

Romek

www.facebook.com/pages/Romek-Gelard-Gello/195091577231637

Co dla ciebie oznacza słowo „inny”? Określenie inny kojarzy mi się z człowiekiem różniącym się od innych osób, mającym inne poglądy, wyróżniającym się wśród rówieśników poprzez swoje zachowanie, wygląd lub otwartość wypowiedzi.

Czy łatwo być innym? Nie łatwo żyć w społeczeństwie , w którym panuje konformizm. „Inny” zawsze będzie zauważany i oceniany bez względu na to jakie wartości sobą reprezentuje.

moda 35

MAD&MADmagazyn

Vans

Madfoot!

Native Jericho

Model Woessner kultowej marki Vans nawiązuje swoją formą do klasycznych modeli trampek popularnych na ulicach Europy przyprawione nowoczesnym szlifem.

Japońska firma powstała w 2001 roku od samego początku istnienia założyła sobie, że ich buty muszą funkcjonować wszędzie niezależnie od kraju czy kultury. Ich produkty stały się swoistym płutnem, na którym artysta może się wykazać.

Buty stworzone przez byłego skateboardera, który marzył o tym, by prowadzić własny interes. Stowrzone są z pianki EVA. Amortyzują podłoże, są antybakteryjne i łatwe w czyszczeniu. Zaś dziurki zapewniają przepływ powietrza. Co ważne są to buty wegańskie.

Woessner

_Mad Active 1

Hollywood Pink

Madfoot!

Nike

Buty Amita to zabawny kolorowy wzór wkomponowany w tradycyjny model butów Madfoot! Dostępne są w różnych kolorach.

Z okazji 30 rocznicy powstania modelu AF1 Nike wypuścił na rynek kolejne odsłony tych kultowych butów.

Amita Mid Woven

Nike

Air Force 1

Air Force 1

3.

moda 36

Już w roku 1982 Nike Air Force 1 stały się kultowym modelem butów do koszykówki, dziś nie tylko noszonym na sportowym parkiecie.

DOBRE BO POLSKIE!

Okto Pokto

Sen żony rybaka Wszystkie buty tej firmy są produkowane ręcznie. Okto Pokto mówi NIE! masowej produkcji. Wśród różnorodnych propozycji łatwo znaleźć coś dla siebie. Buty w przystępnych cenach dla tych, których kieszonkowe nie wystarcza do końca miesiąca oraz dla tych bardziej rozrzutnych buty z precyzyjnymi malunkami. www.oktopokto.com

American Apparel

Natural World

Tak naprawdę model ten nie jest stworzony przez AA, ale jest częścią ich multibrandowej kolekcji. Buty zostały zaprojektowane i wykonane w Tic-Tac-Toe w Gloverville w Nowym Jorku.

Te buty zechce mieć każda osoba, której bliska jest ochrona środowiska. Firma kładzie nacisk na komfor, ale również by surowce, z których buty są wykonywane były naturalne i nadawały sie do recyklingu.

Amanda Shoe

Bota

Czarna Biedronka Kto nie zna tych butów? Czeszki to prawdziwy hit nie tracący na popularności. Dagmara Raszka odświeża ich look zdobiąc je urokliwymi kokardami i kwiatami. Idealne na wiosne! www.czarnabiedronka.blogspot.com

XLARGE x Madfoot!

VANS x Cobrasnake

XLARGE to firam powstała w 1991 w Los Angeles. Kształtowała ją kultura skateboradingu, hip-hop oraz rave.

Od samego początku firma oferowała ubrania cechujące się niepowtarzalnym stylem.

W marcu Vans wszed w kolaboracje z Cobrasnake oraz Colette. W ten sposób powstały buty nawiązujące swoim wyglądem do hamburgera. Wydane zostały w bardzo limitowanej serii.

Mad Storm Hi

8.

Be ­­— być i tworzyć Dziewczyny — kapcie nie muszą kojarzyć się z przepoconymi laczkami w kratę prosto z bazaru. Be tworzy urokliwe bambosze, które przypadną do gustu nie tylko tym, którzy lubią długo pozostawać w piżamie. www.be-bycitworzyc.blogspot.com

moda 37

MAD&MADmagazyn

foto: materiały promocyjne

luks(nie)luks Domorosła grupa przestępcza znudzona wszechobecnym gównem. W skrócie tak opisują siebie Chloe Feinberg i Filip Ziebo. Tworzą ubrania, jakie sami chcieliby kupić dla siebie. Limitowane serie kierowane są do ich znajomych, których nie mieli szansy jeszcze poznać.

Rozbij to!

Na Pinatę Unique trafiliśmy, jak to często bywa, całkowicie przypadkiem. Liczyliśmy na kolejny nudny wieczór spędzony na „rolowaniu” Facebooka. Nie chcieliśmy spędzać czasu, przeglądając kolejne świetne nadruki. No, ale stało się! Winę zrzucamy na przeznaczenie.

Zajrzeliśmy na stronę Anuli i Dawida i od razu się tam zadomowiliśmy. Trzeba zacząć od tego, że ich projekty to prawdziwa gratka dla osób, które lubią swoim wyglądem komunikować pewne prawdy o sobie. Zabawne ilustracje, w których znajdziecie nawiązania do kina drogi, amerykańskiego lifestyle’u, a co bardziej spostrzegawczy wyszukają jeszcze parę innych inspiracji.

Torby, zabawki, koszulki, plakaty, wszystko to rysowane w fantastycznym stylu.

Nic dziwnego, że bez reszty zatraciliśmy się w ich pracach. www.pinataunique.com/

Jeżeli lubicie nosić rzeczy opatrzone wielkim znakiem mega brandu, możecie sobie odpuścić wchodzenie na stronę Luksodrome, bo na ich koszulkach znajdziecie raczej autorskie, przewrotne i zaskakujące wzory inspirowane popkulturą, street artem i latami 90. Jeżeli jednak wolicie się wyróżnić, doceniacie dobrą ilustrację i uważacie się za osoby z poczuciem humoru, wpadajcie do nich. www.luksodrome.bigcartel.com

cottonable Coraz więcej w sieci miejsc pełnych inspiracji, gdzie z chęcią zajrzymy co parę dni, by nacieszyć oko modowymi trendami. Wśród licznych stron zakładanych przez prawdziwych pasjonatów dobrych ciuchów, możemy odnaleźć prawdziwą kopalnię świetnych T-shirtowych inspiracji!

Na Cottonable swoje miejsce znajdą najciekawsze projekty koszulek z całego świata.

Osobą odpowiedzialną za prowadzenie bloga jest Rangga, który od 2006 roku przeszukuje sieć w poszukiwaniu nowości.

moda 38

Wśród wyróżnionych projektów pojawiły się również polskie marki. W lutym ukazał się post poświęcony polskiej marce Zombie T-shirts (ich projekty można było zobaczyć w pierwszym numerze MAD&MAD).

Opublikowane zostały w nim projekty młodych polskich projektantów takich jak: Luiza Kwiatkowska, Ada Buchholc czy Rafał Szczepniak. www.cottonable.com

foto: materiały promocyjne

Młoda, niepokorna marka The Hive powstała rok temu za sprawą Mateusza Kowalskiego. Graficzną opiekę nad ciuchami sprawuje Łukasz Gawron oraz Amadeusz Mierzwa Aaaghr.

Rock'n'rollowy styl nie jest im obcy, a swoje projekty kierują do wszystkich tych, którzy lubią oryginalne wzory, dbałość o szczegóły oraz staranne wykończenia.

The Hive to nie tylko świetnie ubrania, ale również pasja działania. Ekipa orga-

the hive

nizuje ciekawe imprezy i wspiera zdol-

szukaj ich

www.thehiveclothing.eu

moda 39

nych ludzi . Toury oraz zawody rolkowe, imprezy muzyczne, premiery filmowe, filmy dokumentalne – wszystko to możecie znaleźć w ich ciekawej biografii.

MAD&MADmagazyn

Kulisy Eliminacji do Przystanku Woodstock Każdego roku setki młodych polskich zespołów startuje w konkursie, którego nagrodą główną jest realizacja marzenia każdego muzyka: zagranie przed 700 tysięczną publicznością. Jego kulisy odkrywamy w rozmowie z panią Małgorzatą Kaczmarek, Prezes Fabryki Zespołów i jurorką Eliminacji do Przystanku Woodstock.

Czy jest Pani w stanie powiedzieć ile zgłoszeń wpłynęło na Eliminacje? Czy liczba ta z roku na rok wzrasta?

kandydatury? Czy można zaobserwować pewne „trendy” zmieniające się z roku na rok?

Na dzień przed zamknięciem zgłoszeń, jest ponad 600 zespołów. Z roku na rok liczba ta wzrasta. Eliminacje, w ciągu 4 lat zyskały wśród kapel, miano – klubowego wydarzenia roku, dlatego dla wielu z nich już sam występ na koncertach półfinałowych jest sporym wyróżnieniem. Jednak, zawsze podkreślamy, że nie zależy nam na ilości lecz na jakości muzyki. I to właśnie jest wyznacznik coraz wyższego poziomu Eliminacji. Na pierwszą edycję większość płyt, wysyłana była w zwykłych białych kopertach, z opisanymi markerami CD. Dziś takie płyty to mała ilość. Ale przede wszystkim jakość muzyki, która z każdym rokiem jest lepsza. Poziom muzyczny wyraźnie się podnosi. Jest dużo, nowych ciekawych brzmień, dużo muzyki, dobrej do odkrycia i pokazania szerokiej publiczności.

Sam festiwal Przystanek Woodstock, już wyznacza trendy muzyczne. Jednak z pewnością największą grupę stanowią zespoły rockowe, metalowe oraz oczywiście reggae. Do tego dochodzi spora grupa muzyków Funky, blues czy Folk. Laureatami pierwszej edycji była m.in. Big Fat Mama – rewelacyjna kapela funkowa, oprócz niej ciężkie metalowe brzmienie Infernali czy Chico, oraz niesamowity reggowy zespół Ares & The Tribe. Rok później zwyciężył folkowy Enej czy Sen Zu wykonując utwory w stylu reggae, a także mocne rockowe granie w wykonaniu Titus Tommy Gun, czy Pampeluny. Ubiegły rok to znów reggowa formacja Raggafaya, niesamowicie energetyczna Materia grająca ciężki metal oraz przebojowa Luxtorpeda, czy Buldog.

Spoglądając więc po laureatach widać, jakie trendy zróżnicowane górują na Eliminacjach. W tym roku z ciekawostek mogę dodać, że zgłosiło się klika zespołów Hip

Reprezentanci jakich gatunków muzycznych najczęściej zgłaszają swoje

muzyka 40

Hopowych wśród nich prekursorzy tego gatunku w Polsce czyli Nagły Atak Spawacza.

Jury nie tylko przesłuchuje nadesłane płyty, ale też sprawdza jak zespół funkcjonuje na rynku. Co to dokładnie oznacza?

Samo odsłuchanie płyty, pomaga w wyborze zespołu, ale nie jest decydujące. Dlatego sprawdzamy jak zespół funkcjonuje przez cały czas. Czy ta płyta to tylko studyjne szaleństwo kilku młodych osób, czy faktycznie mamy do czynienia z grającym zespołem. Sprawdzamy czy zespół koncertuje, przyglądamy się stronom Internetowym kapel, czytamy opinie na ich temat, jakie ma osiągnięcia, ale przede wszystkim staramy się bywać na ich koncertach.

W większości zupełnie anonimowo, nasi dziennikarze przychodzą na koncerty, oglądają jak zespół gra, jaki ma kontakt z publicznością. To wiele daje i pozwala nam później dokonać wyboru, niż tylko po odsłuchaniu kilku numerów nagranych na CD. Koncerty półfinałowe, to występ kilkudziesięciu kapel, więc chcemy

by zagrały tu zespoły reprezentujące już bardzo wysoki poziom.

Mam wrażenie, że ogromna scena Przystanku może bardzo tremować debiutantów... Czy pomagacie im się jakoś przygotować do występu?

Na Przystanku Woodstock, ogromną tremę ma każdy. Nawet wielkie gwiazdy gdy mają stanąć przed 700.000 osób czują wielki stres. A co dopiero debiutanci.

Jednak jak wiemy, po kilku minutach, już trema znika i zmienia się w niesamowitą radość grania na tej ogromnej i wspaniałej scenie. Zagranie na Przystanku Woodstock to marzenie większości kapel. Więc stres zamienia się w spełnianie marzenia.

Podczas Eliminacji rozmawiamy z zespołami, czym nas jurorów urzekli, w jaki sposób przekazują swoją muzykę i na co powinni zwracać szczególną uwagę, tym bardziej stając przed publicznością Woodstockową. Przebrnięcie przez Eliminacje, przez te wszystkie etapy już stają się dla zespołów przygotowaniem do Przystanku

Woodstock. Obecność Jurka Owsiaka i całego jury, do tego klimat jaki wytwarza się podczas Eliminacji, rozmowy to wszystko przyczynia się właśnie do tego, że zespoły stają na scenie podczas Woodstocku a my jurorzy patrzymy na nich z dumą. Koncerty zagrane wypadają cudownie. Do tej pory każdy z laureatów Eliminacji, zagrał świetny koncert i potwierdził swoją wysoką klasę. Świadczyć o tym może również fakt, że co roku w konkursie publiczności – Złotym Bączku – zespoły Eliminacyjne mają bardzo wysoką pozycję. Dwa zespoły zdobyły już tę niesamowitą nagrodę – Enej oraz Kochankowie Gwiezdnych Przestrzeni. W tym roku w pierwszej trójce głosowania są 3 zespoły z Eliminacji – LuxTorpeda, Materia oraz Raggafaya.

Mimo stresu, mimo debiutu na tak potężnym Festiwalu, zespoły pokonują ten stres i dają niesamowite koncerty.

Czy zdarza się, że niezakwalifikowane zespoły rok później zgłaszają się na kolejne Eliminacje?

muzyka 41

Oczywiście, że się zdarza. Jak wspomniałam koncert na Przystanku Woodstock to muzyczne marzenie, muzycy więc walczą o jego realizację. Wiele z zespołów, co roku przesyła płyty, kilka z nich występowała już w półfinałach czy nawet na Finale Eliminacji. W ciągu roku zespoły grają wiele koncertów, nagrywają nowe materiały, zgrywają się ze sobą więc często rok później prezentują o wiele wyższy poziom, tak było z zespołami Materia czy Pampeluna, które dokonały w ciągu roku ogromnego progresu i wygrały następne Eliminacje.

Mogę, więc na koniec jedynie powiedzieć, że warto walczyć o swoje marzenia, warto być konsekwentnym i wierzyć w nie. Eliminacje są tego najlepszym przykładem.

Dziękuję za rozmowę

MAD&MADmagazyn

Łagodna Pianka

rozmawia z Mad&Mad

Gdy pierwszy raz usłyszeliśmy Łagodną Piankę, pomyśleliśmy: dlaczego-oni-jeszczenie-są-sławni-i-bogaci-do-cholery?! Przecież robią całkiem dobrą muzykę! I dlatego też, uwaga, stają się gwiazdami naszej muzycznej rubryki!

Cała Łagodna Pianka pochodzi z ziemi sędziszowskiej, gdzie jest niezwykle malowniczo, ale i dość niebezpiecznie (głównie z powodu regularnych powodzi). Band powstał jesienią 2009 roku w składzie Marcin Dylo, Andrzej i Piotr Jabłoński oraz Łyszczak Arkadiusz. Dwa lata później zarejestrował w studiu swój pierwszy materiał. Ponadto, regularnie grywa koncerty i systematycznie zdobywa nowych słuchaczy. Wróżymy im wielką przyszłość…

muzyka 42

Zacznijmy od nazwy zespołu. Jest dość intrygująca... Czy wiąże się z nią może jakaś ciekawa historia?

To dobrze, że jest intrygująca :) Taką już chyba pozostanie i każdy będzie mógł sobie ją zinterpretować na swój własny sposób. Piotrek stwierdził kiedyś, że jego następny zespół będzie się właśnie tak nazywał, i tak już zostało. To chyba wspomnienie z dzieciństwa, ale ciężko doszukiwać się tu jakiejś niezwykłej historii.

Zresztą wiele naszych tekstów to takie małe przenosiny do czasów, kiedy było się dzieciakiem. Wysmarujmy się dokładnie Łagodną Pianką... To takie małe motto.

Pochodzicie z tego samego miasta, tak? Co sprawiło, że postanowiliście razem tworzyć muzykę?

Zgadza się, pochodzimy z Sędziszowa Małopolskiego. Znamy się od dość dawna więc dlaczego nie spróbować stworzyć czegoś razem? Uczestniczyliśmy też w innych projektach pochodzących z naszego miasta, Piotrek i Arek grali ze sobą już w liceum. Przed powstaniem Łagodnej Pianki każdy próbował swoich sił w przynajmniej jednej kapeli. Trzy czwarte obecnego składu udziela się w jeszcze jednym zespole.

W Piance odnajdujemy klimat, który zawsze był nam bliski, coś co chcemy tworzyć wspólnie i dobrze się czujemy w tym temacie. To pewnie też sprawka chemii, świetnie dogadujemy się ze sobą nie tylko na próbach, a to bardzo istotne kiedy chce się tworzyć – w naszym przypadku muzykę.

że w tekstach opisuje się własne przeżycia, przemyślenia itp. Niekiedy mogą brzmieć banalnie czy mniej lub bardziej bezsensownie, jednak autor na pewno coś w nich chciał zawrzeć. Teksty produkujemy raczej wspólnie, staramy się posklejać nasze pomysły w jedną całość. Oczywiście czasem ktoś ma gotowe słowa do całego numeru, jak w przypadku "Psychodeli Inżyniera, których autorem od początku do końca jest Andrzej. Staramy się aby w tekstach każdy dał coś z siebie. Zawsze analizujemy je wspólnie, coś dopiszemy, z czegoś rezygnujemy. Co ciekawe teksty zwykle sprawiają nam najwięcej problemów, ale może to przez nadmiar pomysłów.

Jesteście stosunkowo młodym zespołem.

Kiedy uznaliście, że jesteście gotowi na opublikowanie swojego pierwszego kawałka... Pytam również dlatego, że nie brzmicie na debiutantów, a wasze utwory są bardzo dopracowane.

Chwilę zajęło nam przygotowanie obecnego materiału (wciąż pracujemy nad nowymi utworami) i wybranie kawałków na demo nie było łatwym zadaniem. Staramy się, aby nasze dzieła w pełni nas satysfakcjonowały, jeżeli w danym numerze coś nam nie pasuje, to siedzimy nad tym do czasu, aż będzie po naszemu. Jakieś dwa miesiące przed wejściem do studia, czyli w marcu 2011, wiedzieliśmy już, które utwory będziemy nagrywać i skupiliśmy się wyłącznie na nich. Nie oznacza to, że pozostała część naszego repertuaru pozostała zaniedbana, wręcz przeciwnie, nasze kawałki chcemy dopiąć na ostatni guzik.

Kto pisze u was teksty?

Doświadczenia :) Tak to chyba działa,

muzyka 43

Pamiętacie swój pierwszy koncert?

Tak, pierwszy koncert zagraliśmy w lokalnym pubie. Raczej średnio udany, głównie ze względu na słabą słyszalność na scenie, jednak każde doświadczenie ma swoją wartość.

Co was inspiruje?

Otoczenie – to tak najogólniej. Inspiracja krąży wokół nas, przyjmuje najróżniejsze formy więc staramy się z tego czerpać.

Oczywiście największy wpływ wywiera muzyka innych wykonawców, która w pewien sposób pomaga nam wypracowywać własny, piankowy styl.

Plany na najbliższy czas?

Koncerty, koncerty i jeszcze raz koncerty.

To nasz priorytet – dotrzeć z naszą muzyką do jak największej liczby ludzi i pozostać w ich pamięci. Jeśli nam się uda, w co bardzo mocno wierzymy, pomyślimy nad płytą :) Czym zajmujecie się oprócz tworzenia muzyki?

Praca, posiłek i sen. Głównie praca, no i studia. Ale czego więcej trzeba jeśli tworzy się muzykę? Lubimy jazdę na rowerze, lubimy piłkę nożną, żużel, skoki narciarskie... Jeśli mamy wolny czas to staramy się go wykorzystać dla siebie, pobyć z rodziną, ze znajomymi czy zorganizować jakiś wypad – najlepiej w Bieszczady ;) Dziękuję za rozmowę.

MAD&MADmagazyn

Robimy szybki i krótki przegląd filmów, w których po pierwsze, bohaterami są nastolatkowie, a po drugie – soundtracki tworzyli ich ówcześni muzyczni idole. Zaczynamy od 1967 roku, kończymy na 2011. Będzie hip hop, elektronika, rock i pop. Zapraszamy do słuchania i oglądania.

żki dźwiękowe

Simon & Garfunkel Absolwent Na jednym z amerykańskich przedmieść toczy się dramat świeżo upieczonego absolwenta college’u. Nie ma on dalszego pomysłu na życie, a jego rodzina pochodząca z zamożnej klasy średniej wcale nie ułatwia mu dokonania wyborów. Mowa tu o filmie Absolwent, do którego muzykę stworzył duet Simon&Garfunkel – jedna z najbardziej znanych grup rockowych przełomu lat 50. i 60. Dzięki wpadającym w ucho melodiom oraz życiowym tekstom muzycy byli szczególnie wielbieni przez ówczesną młodzież.

Cat Stevens Harold i Maude Harold ma dwadzieścia lat i obsesję na punkcie śmierci. Jego ulubionym zajęciem jest uczestnictwo w pogrzebach i odgrywanie scen samobójstw... Gdy powstawał film Harold i Maude, Cat Stevens był u szczytu sławy. Jego albumy sprzedawały się w milionowych nakładach, piosenki tygodniami okupowały popowe listy przebojów, a młodzieży znany był niemal każdy ich wers. To właśnie on odpowiada za stworzenie ścieżki dźwiękowej do filmu Harold i Maude.

muzyka 44

David Bowie Christiane F.- My, dzieci z dworca ZOO Christiane F., najsłynniejsza narkomanka świata, swoją pierwszą działkę heroiny przyjęła po koncercie Davida Bowie’ego w Berlinie. Cóż, w tych czasach Bowie był na szczycie swojej popularności i każdy nastolatek miał kolekcję jego płyt. Muzyk użyczył kilka swoich utworów na potrzeby ekranizacji losów bohaterów dworca ZOO. W filmie znalazły się takie utwory jak V-2 Schneider, Warszawa, czy Helden – niemiecka wersja utworu Heroes. Bowie zagrał również w filmie samego siebie podczas wspomnianego wyżej koncertu.

Coolio Młodzi Gniewni Uczniom tej klasy nie dawali zbyt wielkich szans na przyszłość. Dopóki nie zjawiła się charyzmatyczna nauczycielka, która pomogła im odnaleźć swoje miejsce na świecie i wzbudzić w nich nadzieję i chęć działania. Młodzi Gniewni to kultowy film połowy lat 90. Na niemniejszą uwagę zasługuje soundtrack, który zawiera prawdziwe perełki muzyki rap i r’n’b. Sista, Aaron Hall, Immature i oczywiście Coolio swoimi utworami nadali filmowi niepowtarzalny klimat.

The Chemical Brothers Hanna Wychowana przez ojca Hanna jest nastolatką o nieprzeciętnej sprawności i sile. Dzięki temu może być perfekcyjnym zabójcą ukradkiem przemieszczającym się po Europie. Soundtrack do filmu Hanna skomponowali absolutni giganci muzyki elektronicznej – The Chemical Brothers. Stworzyli oni 20 genialnych kompozycji, które udowadniają, iż mamy do czynienia z niezwykle wszechstronnymi muzykami.

muzyka 45

MAD&MADmagazyn

W siódmym niebie

co jest grane?

[Voice Band&Anita Lipnicka] EMI Music Poland 3 kwietnia 2012

DJ Kentaro

Voice Band jest nowatorskim przedsięwzięciem na polskiej scenie muzycznej. Zespół powstał z inicjatywy Arkadiusza Lipnickiego i jego intencją jest prezentacja piosenek popularnym w pierwszej połowie XX wieku w nowoczesnych aranżacjach.

Znany na całym świecie jako jeden z nielicznych turntablistów grających podczas swych koncertów prawdziwą muzykę - bez kakofonii i hałasu, a z największym wyczuciem i niebywałą precyzją. Mowa oczywiście o Dj Kentaro, który wystąpi na jedynym koncercie w Polsce 3 lipca - w ramach Malta Festival Poznań.

Vitalic Vitalic jest producentem zaliczanym w poczet czołowych twórców muzyki elektronicznej na świecie. Czerpie garściami ze stylistyki disco, wizjonersko kształtując nowe, elektroniczne brzmienia. Artysta już 23 czerwca zagra w klimatycznych przestrzeniach Starej Rzeźni.

Zespół do współpracy przy swoim debiutanckim albumie zaprosił Anitę Lipnicką, która została jego producentką i udzie­liła się wokalnie w czterech utworach. Album brzmi zabawnie i stylowo, a szereg instrumentów dobarwiających w postaci trąbki, klarnetu, skrzypiec, czy nawet kwartetu smyczkowego zdecydowanie wzbogaca ten materiał.

Korn 15 sierpnia na Rock In Summer w Warszawie zagra Korn - prawdziwa legenda nu-metalu! Występ związany będzie z promocją nowego, dziesiątego albumu grupy – The Path of Totality.

In Our Heads

Björk

[Hot Chip]

Björk jest wyjątkową artystką - oryginalną nonkonformistką odwołującą się do wielu dziedzin, niezwykłą muzyczną indywidualnością, która przekraczając gatunki, przemawia do serc, głów i nóg. Będzie ona gwiazdą najbliższego Festiwalu Open’er i wystąpi 4 lipca w Gdyni.

Domino 12 czerwca 2012

Aż dwa lata fani Hot Chip musieli czekać na piąty album studyjny zespołu. W końcuJoe Goddard, Alexis Taylor,

zapowiedzi 46

A Joyful Noise [ Gossip]

Sony 22 maja 2012

Le Voyage Dans La Lune był pierwszym filmem science–fiction w historii kina. Na początku tego roku organizatorzy festiwalu filmowego w Cannes poprosili duet Air o stworzenie krótkiej ścieżki dźwiękowej do odświeżonej wersji wspomnianego wyżej filmu. Projekt ostatecznie przeobraził się w album długogrający. Na płycie Le Voyage Dans La Lune znajdzie się 11 produkcji z gościnnym udziałem Au Revoir Simone oraz Victorii Legrand.

Felix Martin, Al Doyle i Owen Clarke postanowili znowu spotkać się w studiu i nagrać album „In Our Head”, który do sprzedaży trafi w czerwcu.

Album będzie pierwszym albumem wydanym nakładem wytwórni Domino. Muzycznie jednak nie będzie niespodzianek. Zespół zapowiada, że pozostanie przy swoim charakterystycznym stylu łączącym R&B, disco, funk i detroit hause.

off festival OFF Festiwal w Katowicach pojawił się na liście 20 najważniejszych letnich festiwali na świecie w roku 2012 ogłoszonej przez serwis Pitchfork. Ubiegłoroczna edycja imprezy otrzymała również nagrodę European Music Award dla najlepszego Festiwalu Średniej Wielkości. Natomiast pomysłodawca i dyrektor artystyczny OFF Festivalu, Artur Rojek zoZawsze było trudno przejść obojętnie obok poczynań ze-

stał laureatem Gwarancji Kultury – corocznych nagród TVP

społu Hellow Dog. Czterech tajemniczych chłopców i jedna

Kultura. Taka ilość nagród i wyróżnień nie jest bynajmniej

charyzmatyczna wokalistka pewnego dnia stała się lekiem

przypadkowa.

na zło polskiej muzyki popularnej. Mówią o sobie „neuro’n’rollowcy”, nie przedstawiają się pełnymi imieniami i nazwi-

Zachwyca przede wszystkim program festiwalu. W tym

skami i mają słabość do kolorowych kolorów.

roku Stephen Malkmus, legenda amerykańskiej alternatywy, spotka się z elektronicznym horrorem Demdike Stare,

Po współpracy z zespołem Cool Kids of Death oraz kilku

afrykańskim rockiem Group Doueh i postjazzową improwi-

własnych singlach, zespół Hellow Dog postanowił wydać

zacją Levity. Pojawi się również Metronomy oraz jedyni i nie-

album długogrający. Jego premiera zaplanowana jest na

powtarzalni Iggy And The Stooges. Do Katowic przybędą

początek marca 2012 roky, a zapowiadają go trzy utwory

również reprezentanci hip hopu i dancehallu, psychofolku,

dostępne na profilu soundcloud za zupełną darmoszkę.

elektropopu, muzyki eksperymentalnej oraz wszystkich odmian rocka.

Muzyka zawarta na debiutanckim krążku będzie połączeniem spontaniczności, dzikości, szorstkości i dyskoteki z ele-

OFF Festiwal, 3-5 sierpnia, Katowice

gancją i sentymentem do najciekawszych momentów lat 80'

www.off-festival.pl

pomieszanych z psychodelią dźwiękową naszych czasów.

Wszystkich neurotyków zapraszamy do tańca!- mówią o albumie jego twórcy.

zapowiedzi 47

MAD&MADmagazyn

Cristobal Ojeda

Potwory i inne stwory Nie skupia się na jednej dziedzinie. Jego prace spotkacie na koszulkach i plakatach . Jego największym osiągnięciem jest to, że może robić to co naprawdę kocha. Inspiruje go muzyka, spędza dużo czasu wyszukując inspiracji w Internecie oraz w magazynach. Jest studentem ostatniego roku uniwersytetu w Osorno w Chile.

Zapraszamy Was do zapoznania się z pracami Cristobala Ojedy. www.behance.net/newfren

sztuka 48

sztuka 49

MAD&MADmagazyn

sztuka 50

sztuka 51

MAD&MADmagazyn

sztuka 52

sztuka 53

MAD&MADmagazyn

sztuka 54

Cześć wszystkim! Mam 26 lat. Specjalizuje się w różnego rodzaju stworach, które tworze za pomocą techniki wektorowej. Od około roku ćwicze swój teraźniejszy styl.

Studiuję na Uniwersytecie Los Lagos w Osorno/Chile. Studia pozwalają mi osiągnąć profesjonalizm, jednak tak naprawdę jestem samoukiem, który czerpie inspiracje z różnego rodzaju czasopism, poszukuję w Internecie artystów, których styl przyczyni się do rozwoju mojego.

Jeżeli chodzi o sukcesy, to udało mi się wygrać parę konkursów, moje prace znalazły się na paru międzynarodowych blogach, jednak moim największym osiągnięciem jest, to że robię to co kocham i zawsze mam na to czas.

Autor o sobie

W wolnym czasie lubię słuchać muzyki oraz jeździć na desce z kumplami, grać na basie, projektować, myśleć nad nowymi pracami, oglądać filmy.

Wszystko o czym wspomniałem powyżej bardzo mnie inspiruje, ale mój umysł został totalnie zniewolony przez skateboarding. Wszystko się w tej kwestii ze sobą zazębia – zrówno moja pasja do deski jaki i mój styl towrzenia.

Tak naprawdę cały czas pracuję. To grzech pozwolić inspiracji cię ominąć. Może ona cię dotknąć w każdym momencie. Na moim biurku zawsze znajdziecie szkicownik, zawsze jestem gotowy, by przelać pomysły na papier. Tablet, laptop sprawiają, że moje prace są lepsze i dopracowane.

Jeżeli miałbym znaleźć trzy rzeczy, które sprawiają, że moje prace są wyjątkowe to po pierwsze będzie to szczęście. Zawsze staram się nadać moim postaciom pozytywny charakter, mimo tego, że są to zazwyczaj potwory wrzeszczące jak szalone. Jednak nie ma tam negatywnych emocji, wręcz przeciwnie.

Druga rzecz to osobisty stosunek do tego co robię. Wiem, że będę zawsze to robić ponieważ po prostu to kocham.

Ostatnia rzecz to robienie zawsze tego co chcesz, szukanie nowych rzeczy i ulepszanie ich.

sztuka 55

MAD&MADmagazyn

Sztuka plakatu Reżyserzy i pisarze mają zwyczaj przedstawiać dość ujednolicony obraz artysty – outsidera, dziwaka, odszczepieńca niezrozumianego przez ogół społeczeństwa. Najczęściej widzimy go przed sztalugą uderzającego ekspresyjnie pędzlem w wielkie połacie płótna.

Joanna Wójcik

W prawdziwym życiu również znajdzie-

Dziś „pocztówka” ta nieco się zmieniła,

afiszów ogłoszeniowych, gdzie naj-

my artystów fanatyków, szaleńców.

a plakat, którego Lautrec niejako wy-

istotniejsza jest treść, to przez dekady

Tych, którzy w twórczym uniesieniu

niósł na salony, ewoluował stając się

wypracował on swój własny język, któ-

zamykają się w swoich pracowniach,

niezwykle wszechstronnym środkiem

ry niejednokrotnie opiera się na synte-

odcinają sobie uszy, czy w pijackich

artystycznym.

zie i skrótach myślowych. Z prostego druku informacyjnego ta niepozorna

eskapadach wdają się w siarczyste awantury. Był więc Jackson Pollock,

Plakat to nie tylko powierzchnia re-

forma osiągnęła miano sztuki, w któ-

Vincent van Gogh, był również Henri

klamowa, którą karmią nas przystan-

rej główną rolę pełni plama, linia, znak,

de Toulouse-Lautrec. Choć ten ostatni

ki tramwajowe i krzyczące bilbordy.

czy dobrze zaprojektowana litera.

z plakatem ma akurat wiele wspólne-

W swoje użytkowej formie znajduje się

go, codzienne życie niejednego pla-

w nim również miejsce na artystyczną

Nazwiska takie jak Henryk Tomaszew-

kacisty może się wydać o wiele mniej

ekspresję. Niejednokrotnie staje się on

ski, Jan Młodożeniec, czy Jan Lenica

ekstrawaganckie.

polem do dyskusji. Zmusza do myśle-

to niektóre tylko wielkie postacie Pol-

nia, przekazuje poglądy twórcy. Krąży

skiej Szkoły Plakatu. Prace o tematyce

By to zrozumieć należy pojąć istotę

gdzieś między problematyką społecz-

kulturalnej, które zdobywały nagrody

plakatu – jak powstaje i do czego słu-

ną, polityczną, kulturalną, a to wszyst-

w międzynarodowych konkursach

ży. Wbrew pozorom odpowiedź na to

ko nieodchodząc od pierwotnej funkcji

artystycznych, są idealnymi przykła-

pytanie nie jest wcale taka oczywiste.

informacyjnej. Bo plakat za cel obiera

dami na to jak łączyć funkcjonalność

sobie przekazanie pewnej myśli. Koń-

z najwyższym poziomem artystycz-

Gdy Henri de Toulouse-Lautrec prze-

czy się jego rola, gdy przekaz staje się

nym. Gdzie szukać równowagi po-

chadzał się ulicami Paryża odwiedza-

nieczytelny dla szerokiego grona od-

między treścią a formą? Jak dalece

jąc liczne bary i miejsca uciech, ar-

biorców.

uprościć, by zachować czytelność?

Gdzie kończy się tworzenie, a zaczyna

tyści w niemocy twórczej pili absynt, godzinami rozprawiając o malarstwie,

Mimo tego, że same medium jakim

interpretacja? Można sobie wyobrazić

poezji, muzyce i pięknych kobietach.

jest plakat wywodzi się raczej z formy

ile jeszcze pytań może zadać sobie

sztuka 56

artysta projektując plakat, którego na ulicy codziennie mijają setki ludzi.

młodzi projektanci w akcji

Posługując się syntezą, często bazując na znakach, Lex Drewiński uzyskał niepowtarzalny styl, który wielokrotnie przedstawiany jest jako wzór projektowania plakatu. Patrząc na jego prace obraz artysty-fanatyka, szaleńca gdzieś się zaciera. Widzimy skrupulatnie wykreślone kształty, wystudiowane formy, błyskotliwe przenikanie się symboli. Skróty myślowe skrzętnie zaprojektowane tak, by wciągnąć w grę, zaciekawić, połechtać wyobraźnię.

W obecnych czasach plakat, ze względu na dość duże koszty produkcji, częściej spotykamy na portalach poświęconych projektowaniu niż tam gdzie jego miejsce – wtopionego w miejską tkankę. Pocieszające jest jednak to, że duch w narodzie nie ginie i coraz więcej młodych artystów sięga właśnie po plakat. Mecenasów doceniających te

Gravika Projekt wykonany dla kawiarni Solec inspirowanym elementami z lat 70-tych oraz 80-tych.

SUPER SUPER / Festiwal Przemiany Studio projektowe założone w 2007 roku przez Hannę Kokczyńską oraz Jacka Majewskiego. Projekty m.in. dla: Przemiany Festival, Łazienek Królewskich, Relaks Cafe, Biblioteki Narodowej. Nowoczesna estetyka i wyważenie w każdym szczególe – tak w skrócie można określić ich styl.

medium często stają się klubokawiar-

Tymek Jezierski

nie, kina studyjne, galerie, czy teatry.

Ilustrator oraz plakacista. Na jego styl składa się przewrotne potraktowanie tematu oraz zabawa tradycyjnymi technikami. Jego plakaty dla klubokawiarni Chłodna 25 docenione zostały przez jury konkursu na Najlepszy Projekt Roku 2010/2011.

Młode pokolenie artystów tworzy niezwykłe projekty zaskakujące formą i stylem. Śmiało trzeba przyznać, że nie boją się oni eksperymentów i chętnie wracają do tradycyjnych technik doceniając dokonania z poprzednich dziesięcioleci.

sztuka 57

MAD&MADmagazyn

najważniejszy jest pomysł wywiad z Graviką Dorota Gravika Hauswirt urodzona w 1982 roku. Absolwentka Europejskiej Akademii Sztuk w Warszawie. Współtwórczyni kolektywu Projektowanie.org.

Prócz projektowania graficznego (ilustracja, grafika użytkowa) zajmuje się również tworzeniem biżuterii.

Specjalnie dla MAD&MAD opowiada o pracy projektanta. Jakie wyzwania stoją przed młodym twórcą oraz czy plakat jest dla wszystkich?

Nie można oprzeć się wrażeniu, że zasypują nas prace projektantów amatorów. Żyjemy w czasach, gdy każdy może stać się twórcą. Komputer - to standard, fotografia cyfrowa, programy graficzne - właściwie nie ma ograniczeń, by dotrzeć do tych narzędzi. Jak w związku z tym oceniłabyś sytuację projektowania w Polsce?

Z mojej obserwacji wynika, że z jednej strony projektowanie graficzne w Polsce ma się bardzo dobrze. Jest spora grupa ludzi, którzy mają świetne wyczucie i projektują naprawdę dobre rzeczy. Z drugiej

strony rzeczywiście mamy do czynienia również z gronem tych, którzy kończą miesięczne kursy komputerowe i tytułują się grafikami komputerowymi. Tworząc jednocześnie kłopotliwą konkurencję dla profesjonalistów/profesjonalistek, których wynagrodzenia są proporcjonalne do umiejętności czy doświadczenia. Dlatego warto rozróżnić grafików/graficzki komputerowe od grafików/graficzek projektantów/projektantek. Umiejętność przygotowania projektu bez użycia komputera czy innego urządzenia różni obie te grupy.

Oczywiście w każdej z nich można znaleźć wyjątki. Ukończenie Akademii nie jest jednoznaczne z faktem, że będziemy w danej dziedzinie dobrzy. Wiadomo, to że ktoś rewelacyjnie rysuje nie oznaczą, że będzie potrafił zaprojektować świetny znak graficzny.

Wiadomo, daleko nam do krajów skandynawskich, Japonii czy Wielkiej Brytanii, gdzie praktycznie każdy produkt lub element otaczającej rzeczywistości jest dobrze zaprojektowany. Sytuacja zastana w chwili obecnej w Polsce ma swoje plusy, ponieważ jest jeszcze dużo do zrobienia, co jest ekscytujące :) Jakie miejsce w tym wszystkim zajmuje plakat? Czy to dziedzina projektowania dla wybranych?

Plakat nie jest łatwą formą, więc zapewne nie wszystkim może odpowiadać jako

sztuka 58

środek wyrazu czy komunikacji. Dziś plakat niewątpliwie coraz bardziej przenosi się z ulic miast do Internetu. Częściej możemy obejrzeć plakaty na konkretnych stronach www niż na mieście. Wynika to po pierwsze z oszczędności organizatorów imprez, ponieważ wydrukowanie konkretnego nakładu wiąże się z dużymi kosztami. Po drugie - duża część odbiorców nauczona została poszukiwania informacji w Internecie na specjalistycznych portalach w tym społecznościowych.

Wpływa to niewątpliwie na odbiór samego plakatu, ponieważ zmienia się skala (małe thumby) czy kolor (możliwość stosowania

każdego koloru również Pantone'ów).

Zwykle projekt drukowany jest w zaledwie kilku egzemplarzach, co sprawia, że sam wydruk staje się bardziej unikatowy. Niestety rzadko kiedy wartościowe projekty są drukowane i rozpowszechniane na większą skalę.

Jakie wyzwanie stawia przed młodym twórcą projektowanie plakatu?

Podstawą plakatu jest pomysł. Drugim ważnym elementem jest pomysł a trzecim wykonanie. Nawet najlepszy pomysł może polec, gdy wykonanie kuleje. I na odwrót - super warsztat nie zagwarantuje, że będziemy w stanie przygotować ciekawy projekt nie mając pomysłu.

Idąc dalej od przeznaczenia plakatu zależy jakie wyzwanie stawia prze autorem.

Inaczej projektuje się plakat do sztuki teatralnej, inaczej do imprezy klubowej. Jednak w każdym z przypadków przydatny jest warsztat, zmysł obserwacji, narracyjna zwięzłość, humor czy sprawne posługiwanie się symbolami. Nie zapominajmy o kliencie, klient bywa największym wyzwaniem, hehe ;) Czy plakat może stać się sposobem na życie? Czy w Polsce w ogóle rozumie się istotę tego środka przekazu i czy jest na niego miejsce w ogólnej świadomości?

Sposobem na życie w rozumieniu materialnym? Myślę, że nie. Z opowieści wiem (o ile były prawdziwe ;), że kiedyś taka sytuacja była możliwa. Dzisiaj jednak oprócz plakatów projektuje się też inne formy. Czy rozumie się istotę tego środka przekazu? Myślę, że rozumie ją dość wąska grupa odbiorców, dla większości Polaków nie ma większego znaczenia. Problem jest bardziej złożony i dotyczy nie tylko plakatu, ale sztuki czy dobrego rzemiosła w ogóle.

,

Podstawa to odpowiednia edukacja plastyczna od najmłodszych lat.

Wśród chaosu informacji - bilbordów, reklam, natarczywie wdzierających się do naszego życia - znaleźć można prace, które dają nam trochę wytchnienia i na długo zostają w pamięci. Ostatnio moją uwagę przykuły Nowy Porządek (Moon Madness), plakaty dla Festiwalu Przemiany (Super Super), czy te dla Chłodnej autorstwa Tymka Jezierskiego. Mają one coś z projektowania z poprzednich dekad.

Z resztą o Twoich pracach, np. o plakatach dla klubu Solec też można śmiało tak powiedzieć. Czy to znaczy, że młodzi, polscy projektanci odnaleźli swój niepowtarzalny styl, który może stać się rozpoznawalny tak jak np. skandynawski design?

Rzeczywiście dzieje się sporo dobrego.

Jednak myślę, że w tym wszystkim dużo jest też oglądania się właśnie w stronę stylu skandynawskiego. Są w tym jednak projektanci, którzy w naszej rzeczywistości, właśnie w tej, o której mówisz odnajdują inspirację, jak np. Hakobo, który sprawnie przenosi nieudolną typografię z polskiej ulicy typu "zrób to sam" do swoich plakatów, czyniąc z niej wizualny majstersztyk.

Z drugiej strony mamy np. Studio Fontarte, które jak rozumiem inspiracji szuka

sztuka 59

w naszej eksperymentatorskim, modernistycznym c`y postmodernistycznym dorobku. I tę wiedzę przekuwa na ciekawe, unikatowe projekty.

Co tak naprawdę jest istotą plakatu? Niektórzy mówią, że projektanci coraz częściej traktują go jako środek przekazu, który daje im najwięcej swobody twórczej.

Zgodzisz się z tym stwierdzeniem?

Plakat z założenia ma pełnić funkcję informacyjną o wydarzeniu, zjawisku etc.

Oczywiście jest też idealnym medium do przekazywania swoich przekonań, obserwacji, wniosków. Jest nawet taki żarcik, że projektantowi/projektantce wydaje się, że za pomocą plakatu może zbawić świat.

Coś w tym jest ;) Jakie dziś, według Ciebie, zadanie ma plakat?

Plakat, w moim rozumieniu tematu, ma w sposób wizualnie atrakcyjny i oryginalny przekazać konkretną myśl odbiorcy. Aby to osiągnąć musi wpierw zwrócić uwagę, zaintrygować, ściągnąć wzrok, by następnie spełnić swoją funkcję nadrzędną, czyli poinformować. Bywa też prawdziwym dziełem sztuki.

MAD&MADmagazyn

! ę i s ć a c ę h c Nie znie Kamil Tatara

W portfolio Kamila Tatary można zna-

Gdy nie rysuje biega, co przydaje się

leźć pracę wykonane w różnorodnej

po godzinach spędzonych przy kom-

technice. Tworzy grafikę komputero-

puterze.

wą, maluje, a ostatni jego prace można było znaleźć w komiksie wydanym

Plany na przyszłość? Mam dużo pro-

łącznie z płytą Papa Musty – Papa na

jektów do zrealizowania. Część jest

Regale. W tym przypadku do naryso-

jeszcze w głowie, część już jest zrobio-

okładka komiksu Papa na Regale

wania była historia z piosenki Hejter.

na. Głównie malarstwo, bo w tej dzie-

Wizja Papy Musty była spójna z moją

dzinie narobiłem sobie zaległości. Na

szukaj go

i już na pierwszym spotkaniu razem

bieżąco wrzucam zdjęcia z pracowni

zdecydowaliśmy jak to powinno wy-

na mojego bloga. Mam plan zrobić

glądać. Swobody miałem dosyć dużo

w tym roku większą wystawę z moimi

i tutaj Papa zdał się na moje doświad-

pracami by podsumować i zobaczyć to

czenie. Opowiada artysta.

co zrobiłem przez kilka ostatnie lat.

strona internetowa: www.kolec.ownlog.com

komiks 60

19 kwietnia Poznań ponownie przemieni się polską stolicę komiksu. Do miasta zjadą najwybitniejsi twórcy komiksowi z kraju i ze świata. Odbędzie się szerg wystaw, prezentacji, pokazów filmowych i spotkań, których celem jest popularyzacja różnorodnych form wizualnej narracji we współczesnej kulturze.

Wystarczyły dwie edycje aby festiwal Ligatura wyrobił sobie silną markę w polskim i międzynarodowym świecie komiksu. Co więcej, jego trzecia odsłona zapowiada się na równie wysokim poziomie. Organizatorzy imprezy w tym roku zaprosili wybitnych artystów, teoretyków i historyków komiksu, Antala Bayera, Mateę Branei, Anke Feuchtenberger i Grzegorza Janusza, którzy podczas wykładów mistrzowskich opowiedzą o swojej pracy. Ponadto, odbędzie się szereg wystaw prezentujących dorobek węgierskich, czeskich, austriackich i polskich twórców komiksowych. Rysownicy będą mogli wziąć udział w warsztatach organizowanych przez założycieli łotewskiego magazynu Kuš oraz uczestników międzynarodowego projektu Comixiade.

Będzie też okazja do uzupełnienia swoich zbiorów podczas międzynarodowych targów komiksowych albumów, artbooków i wydań kolekcjonerskich. Wieczory natomiast to liczne projek-

szukaj ich www.ligatura.eu

cje filmowe oraz mniej formalne spotkania z twórcami.

Wszystkich miłośników dobrego i mądrego komiksu zapraszamy do Poznania w dniach 19-22 kwietnia. Starannie dobrany program, wyborowi goście, wysoki poziom artystyczny imprezto czeka na uczestników Ligatury 2012.

komiks 61

MAD&MADmagazyn

NOWOŚCI KOMIKSOWE Somnambule Anke Fauchteberger 2012 Wydawnictwo Centrala

Gdybym miała zawęzić jej twórczość do kilku słów użyłabym „cielesność”, „metafora” i „instynkt”. Jej koncepcje bazują na instynkcie (…).

W tomie Somnambule , w historii pt. Marz kommt ins Museum (Marzec nastał w muzeum) pokazuje dziewczynę, która wyczekuje kogoś lub czegoś na balkonie swojego ogromnego domu. Widać że budynki są z innej epoki, miejscowość jak z obrazów Boscha. Kiedy zapada zmierzch dziewczyna kładzie się spać. Budzi ją niepokój. Wychodzi na klatkę schodową, kieruje się w dół. Zaniepokojona zauważa, że drzwi od domu są otwarte...

Greta Samuel, Comixgrrrlz.pl Anke Fauchteberger jest jedną z najbardziej znanych niemieckich rysowniczek komiksowych. Urodziła się w Berlinie Wschodnim w 1963 roku, gdzie ukończyła Wydział Grafiki w Wyższej Szkole Sztuk Pięknych. Obecnie mieszka w Hamburgu i wykłada w Pracownii Ilustracji na tamtejszym Hochschule für Angewandte Wissenschaften.

Tworzy komiksy, ilustracje, rysunki oraz aktywnie działa w przestrzeni publicznej.

Dziewczyna i Murzyn Judith Vanistendael 2011 Timof i Cisi Wspólnicy Na motywach opowiadań Stanisława Lema

To poruszająca historia miłosna inspirowana związkiem autorki i uchodźcy politycznego z Togo. Autorka stworzyła komiks jako odpowiedź na książkę swojego ojca – Geerta van Istendael, który opisał, jak relacja córki i afrykańskiego księcia wyglądała z jego perspektywy, jak zmieniała wszystkich, w tym jego samego. Książka składa się z dwóch części, w pierwszej poznajemy historię z perspektywy ojca, w drugiej patrzymy oczami córki.

To także historia o społeczeństwie i jego uprzedzeniach, zasadach i wątpliwościach. Takie scenariusze może pisać tylko życie. www.timof.pl

zapowiedzi komiks 62

tekst: Maria Helena Maciejewska

PLAUDITE! KLASZCZCIE! Przede wszystkim w teatrach trzeba często gościć (…) czyli Rzymianin idzie do teatru

Ostatnio porwałam się na temat wielki – Hamleta. Jednak ze

przestrzegane były jednak przez bardzo krótki czas. Cesarz

względu na nadchodzącą wiosnę i „cieplejszy wiatr”, proponuję

Kaligula wręcz namawiał do ich łamania. Zamordowano go na

zmianę tonacji. Zapraszam na komedię, do teatru w starożyt-

zupełnie przemieszanej widowni. Co więcej, miejsc – nawet dla

nym Rzymie.

lepiej urodzonych – było zbyt mało. Podobno August na widok jedzącego – co było niedozwolone – widza, stwierdził, że gdy

Horacy żartował, iż gdyby Demokryt z Abdery, zwany „śmieją-

on sam jest głodny lub spragniony, to idzie do domu. Karcony

cym się filozofem” powstał z martwych, uważniej oglądałby nie

odrzekł mu: Ty się nie musisz bać, że stracisz miejsce.

samo widowisko, lecz widownię w teatrze. Tam to się działo!

Zróżnicowana stanowo widownia stanowiła nie lada wyzwanie Rzymianie na spektakle teatralne przybywali licznie. Siadać

dla artystów. Plaut, słynny komediopisarz, starał się swoje sztu-

teoretycznie należało w wyznaczonym porządku: ekwitom

ki pisać tak, żeby śmieszyły każdego. Było to tym trudniejsze,

przysługiwały zgoła inne miejsca niż niewolnikom. Odseparo-

że spektakle odbywały się najprawdopodobniej rano. Można

wani senatorowie, wchodząc do teatru przeważnie jako ostatni,

więc przypuszczać, że część audytorium była tak uważna, jak

sami stanowili atrakcję dla tłumów. Zachowały się inskrypcje

uczniowie podczas pierwszej lekcji w szkole. Na dodatek głos

potwierdzające rezerwacje dla kobiet w przysługującym tej

aktorów niestety nie dochodził do wszystkich widzów. To jeden

płci wyższych rzędach. Zasady zajmowania właściwych miejsc

z powodów powtórzeń i krótkich streszczeń dotychczasowych

teatr 63

MAD&MADmagazyn

PL AUDITE! KL ASZCZCIE! wydarzeń, często spotykanych w tekstach dramatów. W teatrze

za drugim zaś razem na walki gladiatorów. Dopiero przy

pracowali co prawda inspektorzy, którzy mieli dbać o ciszę,

trzecim podejściu udało się zagrać całość. Warto jednak pa-

często jednak potęgowali rozgardiasz. Publiczność rzymska za-

miętać, że reakcje widzów nie zawsze były zupełnie naturalne.

sadniczo była spontaniczna, żywo reagowała na spektakl. Cza-

Klakierzy – podstawieni przez konkurencję, bądź samych aktorów –

sem nawet włączała się w przedstawienie. Przykładowo, gdy

sterowali działaniem tłumu.

pijany aktor zasnął na scenie, publiczność głośno wywoływała go słowami z oglądanej sztuki: Matko! Wzywam cię!. Rzymianie

W teatrze Rzymianie nierzadko dawali upust swoim sympatiom

w teatrze często rozmawiali i plotkowali. Słychać było śmiech

politycznym. Cieszący się powodzeniem dostojnicy czy bohate-

i łkania. Co rusz zakwiliło niemowlę. Gdzieniegdzie woźny

rzy wojenni witani byli przez publiczność z wyraźnym szacun-

wprowadzał spóźnialskich. Można było też usłyszeć szept ko-

kiem. Sam tekst sztuki publiczność z zamiłowaniem upolitycz-

chanków, którzy na miejsce schadzki wybrali teatr, zgodnie

niała. Widzowie uważnie łowili wzmianki i aluzje rzucane przez

z sugestią Owidiusza, który w nawiązaniu do historii Sabinek

aktorów. Ze sceny można było więc sterować nastrojami spo-

porwanych właśnie z widowni – napisał: odtąd wszystkie teatry

łecznymi, a nawet wywołać krwawe zamieszki. Rzymski cesarz

z mocy tej tradycji/ niebezpieczne dla kobiet miłej aparycji.

Tyberiusz ustanowił więc straż czuwającą nad zachowaniem spokoju na widowni.

Cyceron zauważa, iż dla najlepszych aktorów widzowie potrafili być bardzo wymagający. Zadowoleni klaskali i wołali

Oczywistym jest, iż zachowania rzymskiej widowni zmieniały

o bis. Pewną sztukę powtórzono z tego powodu w całości od

się. Nieco inne były na sztukach, a inne podczas igrzysk; inne

początku do końca. Jeśli jednak przestawienie nie przypadło

w czasach republikańskich, a inne u schyłku Imperium Rzym-

Rzymianom do gustu, gwizdali i tupali nogami. Dla żyjących

skiego. Czy jednak nadal mamy w sobie coś ze starożytnego

ze sceny artystów reakcja publiki mogła być bardzo bolesna,

widza? Zachęcam do obserwacji podobieństw między rzym-

nie tylko w przenośni. Zawiedzeni widzowie nawet rzucali ka-

ską a współczesną publiką. Zdarzają się nie tak rzadko, jak

mieniami. Zdarzały się zerwania spektakli, czego doświadczył

mogłoby się wydawać.

rzymski komediopisarz Terencjusz. Za pierwszym razem próba wystawienia Teściowej została przerwana, gdyż publiczność

To jak, przyjmujesz zaproszenie?

w wielkim podnieceniu oczekiwała na pokazy linoskoczków,

teatr 64

Teatr Wielki otwiera się na młodzież

Teatr Nowy w Łodzi został założony kilka lat po wojnie z inicjatywy Grupy Młodych Aktorów, wychowanków łódzkiej szkoły teatralnej Leona Schillera. Kilkadziesiąt lat później młodzież nadal aktywnie wspiera działalność teatru, który proponuje jej nowoczesną i wielokierunkową edukację teatralną.

Licealiści mogą brać udział w cyklu Praktyk Teatralnych, na które składają się cotygodniowe warsztaty obejmujące zarówno zadania aktorskie, jak i reżyserskie.

Ponadto, młodzież pod okiem wykwalifikowanych techników teatralnych (krawców, charakteryzatorów, oświetleniowców itp.) poznaje specyfikę praktycznej pracy w teatrze oraz ma umożliwiony wstęp na

próby spektakli realizowanych w Teatrze Nowym.

Letnie Przeglądy Teatralne

Od wielu lat Teatr Nowy wydaje młodzieżową gazetkę teatralną „Proscenium”, które redagowane jest przez zespół młodzieży licealnej. Z założenia charakter pisma wynika z potrzeb młodego widza.

Festiwal Spoiwa Kultury 2012 Tegoroczna edycja festiwalu stawia pytanie o relacje między przestrzenią, miastem, budynkiem, rytmem życia mieszkańców, a sztuką, która ingeruje w zastaną rzeczywistość i usiłuje wytrącić nas z nawyków i przyzwyczajeń. Zaprezentowane zostaną zarówno awangardowe spektakle, akcje teatralne, nowoczesne choreografie.

4-8 lipca 2012, Szczecin www.kana.art.pl XVI Festiwal Szekspirowski 2012 W programie XVI Festiwalu Szekspirowskiego znajdą się 3 polskie przedstawienie wyselekcjonowane z premier szekspirowskich ostatniego sezonu: Burza w reżyserii Mai Kleczewskiej, Makbet w reżyserii Marcina Libera, Ryszard III w reżyserii Grzegorza Wiśniewskiego.

27 lipca-5 sierpnia, Gdańsk www.festiwalszekspirowski.pl Zderzenia Teatralne. Ogólnopolski przegląd Teatrów Amatorskich Zdarzenia Teatralne to projekt, którego celem jest konfrontacja dorobku teatrów młodzieżowych działających w małych ośrodkach w Polsce. Główną jego część stanowi Ogólnopolski Przegląd Teatrów Amatorskich – czyli prezentacje sceniczne wszystkich zaproszonych grup.

Program uzupełnią warsztaty aktorskie mające na celu podniesienie umiejętności uczestników oraz dyskusje dotyczące warsztatu teatralnego, a w szczególności takich tematów jak: reżyseria, scenografia, scenariusz.

28-30 sierpnia, Dorożkarnia www.dorozkarnia.pl

Kolejnym projektem realizowanym przez Teatr Nowy w Łodzi to dyskusyjny klub teatralny. Podczas spotkań uczestnicy dyskutują o historii i estetyce teatralnej. Mają również okazje spotkać się z aktorami, reżyserami i scenografami. Na specjalne życzenie szkół organizowane się prelekcje przygotowujące młodzież do czytania języka współczesnego teatru. Ich program jest ściśle związany ze spektaklami prezentowanymi na deskach Teatru.

www.nowy.pl

ralna próba geneym Orkiestry Shórufonicznej i C Opera i Filharmonia Podlaska postanowiła zaprosić młodzież z województwa podlaskiego do udziału w otwartych próbach generalnych Orkiestry Symfonicznej i Chóru oraz zaproszonych stylistów, które odbywają się w piątki o godzinie 10.00 Niniejsze spotkania to niepowtarzalna okazja posłuchania, jak rodzi się muzyka, zobaczenia wielkich artystów w procesie tworzenia, a także spróbowania swoich możliwości w bezpośrednim kontakcie z instrumentami. Wszystkie zespoły muzyczne działające w szkołach czy domach kultury po próbie generalnej będą mogły spotkac się z dyrygentami i solistami, zaprezentować swoje umiejętności i skorzystać z konsultacji.

www. opera.bialystok.pl

NCK wzywa Nowohuckie Centrum Kultury ogłasza nabór młodzieży szkół średnich do projektu teatralnego. Poszukiwane są osoby, które chcą poznać tajniki sztuki aktorskiej, interesują się teatrem alternatywnym, pantominą oraz szukają ciekawych form spędzania czasu wolnego.

www.nck.krakow.pl zapowiedzi 65

MAD&MADmagazyn

POTRZEBA NAM NOWEGO KANONU Natalia Fijoł

literatura 66

Żydzi na ziemiach polskich są obecni od kilku stuleci. Przy-

W pozytywistycznej noweli Bolesława Prusa pt. Kamizelka

pływ ludności żydowskiej do Polski rozpoczął się już w XIV

pojawia się interesująca postać Żyda – handlarza. Bardzo

wieku w związku z prześladowaniami religijnymi i skazywa-

wyraźnie widoczny jest tutaj najgłębiej zakorzeniony stereo-

niem na banicję w krajach Europy Zachodniej. XVI-wieczna

typ dotyczący Żydów, mianowicie ich umiłowania do pie-

Rzeczpospolita Obojga Narodów słynęła ze swej tolerancji

niędzy. Handlarz jest przedstawiony jako człowiek cwany

religijnej, chętnie przyjmując w swoje granice żydowskich

i przedsiębiorczy, który ,kiedy tylko wyczuje możliwość zysku

uchodźców. I tak Semici zakorzenili się w naszym państwie,

i wzbogacenia się, jak najszybciej z niej skorzysta. Mówi ze

wrośli w jego kulturę i obyczaje. Jednak wciąż mieli silne

specyficznym akcentem, posługując się żydowską gwarą,

poczucie odrębności narodowej, co przejawiało się juda-

co świadczy o jego niekompletnej asymilacji w Polsce. To

istycznymi rytuałami religijnymi czy kultywowaniem własnych

niepełne upodobnienie się może być kolejnym oskarżeniem

tradycji. Dlatego wykształciły się wśród Polaków rozmaite

ludności polskiej względem Żydów. Żydzi byli niechętnie po-

stereotypy Żyda, nierzadko krzywdzące, na tyle skutecznie

strzegani, nie tylko ze względu na swoje majątki, ale również

utrwalane w świadomości, że nawet dzisiaj ciężko je zmienić.

ze względu na to, że wielu z nich nie dbało o kontakty z Pola-

Dzieci Izraela są jednak częścią bogatej historii naszego kra-

kami. Prus kreśli obraz kupca na tyle świadomie, by poprzez

ju, co ma odbicie w rodzimej literaturze.

prostą konwersację handlarza Żyda z nabywcą Polakiem ukazać ogrom stereotypów i uprzedzeń obecnych wówczas

Pozytywnie przedstawia Żyda w epopei narodowej Adam Mic-

w społeczeństwie polskim. To jeszcze nie nienawiść, ale na

kiewicz. Barwną i intrygującą postacią jest tu Jankiel. Ten wie-

pewno nie przyjaźń, a po prostu konieczność współgrania

kowy wyznawca judaizmu jest cenionym i powszechnie zna-

ze sobą dwóch zupełnie różnych kultur. Ksenofobia Polaków

nym na Litwie cymbalistą. Człowiek nie tylko uzdolniony, ale

XIX wieku miała na pewno związek z frustracją spowodowa-

również bardzo mądry. Polak-patriota gotów oddać życie za

ną klęskami powstań oraz uciskiem zaborców. Niechęć do

ojczyznę. Cieszy się szacunkiem i uznaniem wśród litewskiej

Niemców czy Rosjan niesłusznie przenosiła się na Żydów.

szlachty, lecz mimo wszystko traktuje się go z przymrużeniem oka. Zdaje się, że szlachta, mimo wielu jego zasług, nie ma

Najpełniejszy obraz czystej nienawiści, pogardy i agresji wo-

go za równego sobie. Ceni się go za to, że potrafi zakończyć

bec Żydów został przedstawiony w kolejnym dziele pozytywi-

waśnie, ale w ważniejszych kwestiach nie dopuszcza się Jan-

stycznym, mianowicie w Mendlu Gdańskim autorstwa Marii

kiela do głosu. Mimo wszystko Pan Tadeusz ma bardzo sprzy-

Konopnickiej. Tytułowy Mendel jest uczciwie zarabiającym na

jający Żydom wydźwięk. W litewskim idyllicznym zaścianku

życie, skromnym i mądrym Żydem. Od urodzenia związany

Semici nie są traktowani jak obcy. Postrzegani są pozytywnie,

z ziemiami (przynajmniej rdzennie) polskimi kocha Warsza-

co świadczy o tym, że Mickiewicz należał do tej części Pola-

wę, w której mieszka. Jest szczerze zdziwiony pogłoskami na

ków, którzy nie pielęgnowali uprzedzeń w stosunku do Ży-

temat przyszłego pogromu antysemickiego. Mendel to przy-

dów. Być może ma to związek z tym, że Pan Tadeusz porusza

kład Żyda, który czuje się Polakiem, nie zna przecież innego

problematykę zmiany porządku społecznego i politycznego

świata. Spotyka się jednak z niechęcią nawet najbliższych

w Polsce, a Żydzi w czasach Rzeczpospolitej szlacheckiej,

sąsiadów, której po prostu nie jest w stanie zrozumieć. Kie-

o schyłku której traktuje epopeja, tworzyli jej integralną całość.

dy duża grupa Polaków pojawia się na jego spokojnej ulicy,

literatura 67

MAD&MADmagazyn

niszcząc żydowskie domy i hańbiąc mieszkańców, Mendel

judaistycznej, ale również ukazałyby samych Polaków w odro-

dumnie czeka, gotowy przyjąć cios. Po pogromie traci wiarę

binę innym świetle. Uważam, że kanon lektur szkolnych musi

w Polaków i serce do ukochanego miasta. Nowela Konop-

zostać zmodyfikowany poprzez dodanie takich książek jak

nickiej ukazuje ówczesny polski antysemityzm jako płytką

np. Pianista Władysława Szpilmana czy jakiejkolwiek innej

nienawiść, niepopartą żadnymi argumentami. Żydzi nie są

dokumentacji napisanej przez ocalałego z holocaustu Żyda.

mile widziani w Polsce, bo „są Żydami”.

Oprócz Medalionów Nałkowskiej, Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall czy opowiadań Borowskiego przez kilka-

Problem antysemityzmu będzie narastał w okresie dwu-

naście lat nauki uczeń nie ma więcej styczności z książką

dziestolecia międzywojennego, a swoje apogeum osiągnie

opisującą horror ludobójstwa podczas drugiej wojny świato-

w czasie II wojny światowej. Masowa eksterminacja Żydów

wej, a już z perspektywy Żyda tym bardziej. A co z czasem

pochodzących z całej Europy w nazistowskich obozach kon-

powojennym? Warto pokazać, że Polacy to nie tylko heroicz-

centracyjnych to największe ludobójstwo współczesnego

ni obrońcy ludzkiego życia, ale również szmalcownicy czy lu-

świata. Holocaust odcisnął piętno również na literaturze, lu-

dzie, którzy ze zwykłego strachu wydawali Żydów nazistom.

dzie bowiem, którzy przeżyli piekło, często przelewali swoje

Co więcej, po wojnie – niektórzy – brali bezpośredni udział w

wspomnienia na papier. Żydzi pragnący uchronić się przed

mordowaniu Semitów i grabieży ich mienia, o czym mowa w

śmiercią w obozach koncentracyjnych lub którym udało się

książkach Jana Tomasza Grossa Strach i Złote żniwa. Warto

z tychże obozów uciec, we wspomnieniach przedstawiają

byłoby młodzież zapoznać z biografiami wybitnych przedsta-

Polaków często jako antysemitów. Oba narody były bestial-

wicieli kultury żydowskiej, jak choćby Janusza Korczaka. Tu

sko mordowane przez nazistów, jednak raczej nie jednoczyły

godna polecenia jest pozycja Korczak. Próba biografii napi-

się w obliczu tragedii, a próbowały przetrwać osobno. To tyl-

sana przez Joannę Olczak-Ronikier.

ko potwierdza fakt, że Polacy nigdy nie zaakceptowali Żydów Nie ma narodu, który byłby zły. Nie mamy prawa generalizo-

jako absolutnie pełnoprawnych obywateli.

wać i wierzyć stereotypom, a skoro to czynimy, to być może Trudno otworzyć się na inne kultury, kiedy kanon lektur

warto uświadomić polskiej młodzieży, że nasz naród, jak każ-

szkolnych obejmuje głównie te książki, gdzie inność jest

dy inny, posiada sekrety, o których pokolenia wolałyby zapo-

przedstawiona jako coś, czego powinniśmy się obawiać lub

mnieć.

co możemy potraktować z przymrużeniem oka. Tak być nie może. Młodzi ludzie powinni w opozycji do powyższych lektur zostać zobowiązani do przeczytania kilku innych pozycji, które na pewno poszerzyłyby ich wiedzę na temat kultury

literatura 68

PATRONAT MAD&MAD

HELLOW DOG

DEBIUTANCKA PŁYTA literatura OD 8 MARCA W SPRZEDAŻY 69

MAD&MADmagazyn

wydawnictwa inne niż zwykle Prezentujemy wam książki, które swoją premierę miały już jakiś czas temu. Zostały jednak wydane nakładem niewielkich i niekomercyjnych wydawnictw, dlatego też mogły wam umknąć w gąszczu kolorowych reklam i banerów. Książki, które warto przeczytać, bo są mądre i pożyteczne.

Tina Modotti.

Fotografka i rewolucjonistka Margaret Hooks wyd.: Farbiarnia

Książka Margaret Hooks opowiada o życiu Tiny Modotti, niezwykłej kobiety, charyzmatycznej aktorki teatralnej i gwiazdy hollywodzkiego kina niemego; modelki, której uroda inspirowała największych

fotografów jej czasów; przyjaciółki Fridy Kahlo i Diego Rivery, kochanki Edwarda Westona; wizjonerskiej fotografki, której zdjęcia weszły do kanonu historii fotografii; rewolucjonistki; osoby zamieszanej w polityczne morderstwo; uczestniczki wojny domowej w Hiszpanii, która była pierwowzorem postaci Marii z powieści Hemingwaya Komu bije dzwon; kobiety, której życie, miłości i śmierć budzą wciąż wiele kontrowersji.

Margaret Hooks napisała biografię artystki i rewolucjonistki, która kierowała się namietnością w życiu, sztuce i polityce.

Puszka Pandory otwarta Cas Lowood odziedziczył po ojcu niezwykły zawód: zabija umarłych.

Ojciec chłopaka został w makabryczny sposób zamordowany przez ducha, którego sam miał uśmiercić. Teraz, uzbrojony w sztylet athame, Cas podróżuje po całym kraju ze swoją matkączarownicą i potrafiącym wyczuć obecność zjaw kotem. Razem śledzą wątki lokalnych legend, próbując wyplenić co bardziej niebezpieczne upiory ze świata. Gdy przybywają do kolejnego miasta w poszukiwaniu ducha nazywanego przez mieszkańców Anną we Krwi, Cas nie spodziewa się niczego odbiegającego od normy: chce zjawę wyśledzić, zdybać, zabić. Zamiast tego spotyka obłożoną klątwą dziewczynę, istotę z jaką nigdy przedtem się jeszcze nie mierzył. więcej na www.proszynski.pl

Anna we krwi Kendare Blake wyd.: Prószyński i S–ka

zapowiedzi 70

Kalkwerk Thomas Bernhard wyd.: Officyna

Konrad zabił swoją żonę. Nie ma tajemnicy, nie ma szukania sprawcy. Czytelnik wysłuchuje różnych wersji historii zbrodni podczas nieformalnego dochodzenia. Czemu to zrobił?

Pierwsze pytanie pociąga

następne: kim właściwie był? kim była jego żona? jakim byli małżeństwem? czemu Konrad nie napisał studium O słuchu?

Poczucie bezsilności kryje się za największymi i najwspanialszymi projektami, a gdy do ich realizacji przystępują obłąkani, zagubieni ludzie, katastrofa jest tylko kwestią czasu.

Jedna z najsłynniejszych powieści Bernharda, w Polsce zapoznana dzięki genialnemu spektaklowi Krystiana Lupy, którego rysunki powstałe podczas pracy nad adaptacją zostały zamieszczone na okładce oraz stronach tytułowych.

ta w swoim świecie emigrantka.

Obsesje, depresje, rozmaite odcienie zagubienia i niedostosowania. Spotkania z obcymi i doświadczenie bycia kimś obcym. Imigracje to historie prawdziwe, bo się wydarzyły, oraz fikcje, w których odnajdujemy psychologiczną prawdę.

Imigracje

Kaja Malanowska wyd.: Krytyka Polityczna

Imigracje to opowieści o różnych wymiarach obcości. Życie w Stanach Zjednoczonych, indyjskie wesele, turystyczna wycieczka do Turcji. Azjatycka drag queen, ekscentryczny ojciec, osamotniona i zamknię-

Proza Kai Malanowskiej to niepowtarzalny klimat, wnikliwość obserwacji i psychologiczna subtelność. Wrażliwa introwersja, która sprawia, że cały świat staje się psychiczny – czasem rani, czasem przytula, zawsze jednak jest światem dla kogoś. Istnieje dzięki temu, że jest przeżywany.

bookcrossing Uprawiać bookcrossing to zostawiać przeczytane książki w parku, kawiarniach, kinie lub pociągu.

A wszystko to w imię popularyzacji czytelnictwa, chęci dzielenia się z innymi i dobrej zabawy.

Książki można zostawiać w przypadkowych miejscach, na przykład na ławce w parku albo w windzie. W takim wypadku należy książkę odpowiednio zapakować i opatrzyć stosowną informacją wprowadzającą przyszłego czytelnika w ideę bookcrossingu. Uwalnianie książek może przyjąć również bar-

Twórcy i popularyzatorzy idei bookcrossingu zgodnie twier-

dziej zinstytualizowaną formę. Specjalne „półki bookcrossin-

dzą, iż miejsce przeczytanych książek nie jest na półkach

gowe” tworzone są w szkolnych bibliotekach, korytarzach kin

gdzie zostają skazane na zapomnienie i kolejne warstwy ku-

lub kawiarniach. Idea pozostaje jednak ta sama. Uwalniamy

rzu. Książki lubią być czytane, krążyć z rąk do rąk i gnieść się

książkę, czyli przekazujemy ją bezpłatnie kolejnemu czytelni-

w torebkach coraz to nowszych właścicieli. Dlatego też po-

kowi, który po lekturze ponownie ją uwolni.

stanowili ulice, sklepy i puby przemienić w ogromną i otwartą dla wszystkich bibliotekę, bez rejestracji i kar za przekrocze-

Szacuje się, że w Polsce jest blisko 20 tysięcy sympatyków

nie terminów. Bibliotekę tworzoną przez samych czytelników.

bookcrossingu. Szczególnie widoczni są 8 czerwca podczas obchodów Święta Wolnych Książek.

zapowiedzi 71

MAD&MADmagazyn

film 72

tekst: Agata Łysakowska

Vivien zwana pożądaniem Jestem zodiakalnym skorpionem, a skorpiony pożerają same siebie i spalają się doszczętnie. Tak jak ja. – powiedziała pewnemu reporterowi. Vivien Leigh nigdy nie robiła niczego na pół gwizdka. Jeśli kochała – to całym sercem, jeśli grała – stawała się graną postacią.

Od dziecka największym marzeniem

zmieniła imię i nazwisko – stała się Vi-

Kronogorg w Danii zdecydowali się

urodzonej w 1913 roku Vivian Hartley

vien Leigh, zaczęła też grać poważne

odejść od małżonków, ale ślub wzięli

było aktorstwo. Kiedy czasie ferii mat-

role. Po występie teatralnym w Masce

dopiero w 1940 roku. Nazywani byli

ka zabrała ją do teatru na Round in

cnoty podpisała kontrakt z Aleksan-

„złotą parą Hollywood”, chociaż Vivien

Fifty, sztuka tak spodobała się dziew-

drem Kordą, producentem filmowym,

wolała określenie „para królewska”.

czynce, że obejrzała ją aż szesnaście

który zajął się jej karierą. Kilka dni

Po pierwsze dlatego, że porównywała

razy. Na pytanie swojej przyjaciółki

po premierze Vivien oznajmiła swojej

siebie i Larry’ego (tak nazywała Olivie-

Maureen O’Sullivan (aktorki i matki

przyjaciółce, że pewnego dnia wyjdzie

ra) do Wallis Simpson i króla Edwarda

Mii Farrow) o to, kim będzie w przy-

za mąż za Laurence’a Oliviera. Trwają-

VIII. Doszło nawet do tego, że kiedy

szłości, siedmioletnia Vivian odpowie-

ce małżeństwa nie były dla niej prze-

w 1953 roku koronowano Elżbietę II,

działa zdecydowanie: Aktorką. Wielką ak-

szkodą.

Vivien rozpłakała się na wieść, że na uroczystości nie zaproszono Księcia

torką. Robiła wszystko, aby to osiągnąć – grała w szkolnych sztukach, uwielbiała

Połączyła ich miłość do teatru i Szek-

i Księżnej Windsoru. Drugi powód zo-

chodzić do teatru. Kiedy w wieku osiem-

spira. Olivier stracił dla niej głowę,

stania „królewską parą” był bardziej

nastu lat wyszła za mąż, mimo prote-

kiedy była wschodzącą gwiazdą –

oczywisty – Leigh uważała Oliviera za

stów męża pozostała przy aktorstwie

oboje otrzymali propozycję zagrania

króla aktorów.

i uczęszczała do Royal Academy of

w filmie Kordy Wyspa w płomieniach

Art. Po narodzinach córki Vivian zde-

i od tego czasu stali się nierozłącz-

Niestety, Vivien podzieliła los Jill Est-

cydowała się na poważne zmiany

ni. Podczas ich wspólnego występu

mond – Olivier odszedł od niej, by zwią-

w swoim życiu. Wskutek sugestii

w Hamlecie wystawianego na zamku

zać się z inną. Do końca życia obwiniała

film 73

MAD&MADmagazyn

Vivien zwana pożądaniem o rozpad swojego małżeństwa Joan

w Hollywood i przyniosła jej pierwszego

Kareninie oraz Lady Hamilton, a także

Plowright. Nie wierzyła, że Laurence

Oscara – Scarlett O’Hary w Przeminęło

we wcześniej wspomnianym Tramwaju

mógł ją opuścić z powodu jej choroby.

z wiatrem. Leigh zrobiła wszystko, by

zwanym pożądaniem. Coraz częściej

Po roli w Romeo i Julii (pierwszej sztu-

tę rolę otrzymać – kiedy zdjęcia wysła-

dokuczała jej choroba, która utrudnia-

ce, w której wystąpili jako małżeństwo)

ne przez Kordę z Londynu do Hollywo-

ła grę. Zmarła w 1967 roku przy swo-

zaczęła objawiać się u Vivien depresja

od nie przyniosły rezultatu, pojechała

im trzecim partnerze Jacku Merivalu,

maniakalna – miała ataki histerii. Ob-

do Hollywood i zatrudniła Myrona Sle-

choć ten musiał zdawać sobie sprawę,

sesyjnie zbierała rękawiczki, ponieważ

znicka – brata producenta filmu – jako

że Leigh do końca kochała Oliviera,

uważała, że ma brzydkie ręce. To, co

swojego agenta. Otrzymując rolę Scar-

którego zdjęcie stało na jej nocnym

w życiu okazało się przekleństwem,

lett, Vivien nie tylko pokonała Katha-

stoliku.

w świecie filmu przyniosło jej drugiego

rine Hepburn, Bette Davis czy Gretę

Oscara – za rolę Blanche w ekranizacji

Garbo, ale przede wszystkim stworzy-

Determinacja i pożądanie, te pojęcia

sztuki Tennessee Williamsa Tramwaj

ła postać, która na trwałe zapisała się

określiły życie Vivien. Wyznaczyły też

zwany pożądaniem. Jednak Vivien nie

w historii kina. Mimo tego, że minęło

dwie role, które przyniosły Oscary –

powróciła już do równowagi psychicz-

ponad 60 lat od jego premiery, wciąż

Scarlett i Blanche. Choć trudno o kub-

nej. Choć lekiem na chorobę miała

plasuje się w czołówce filmów wszech

ki czy plakaty z jej wizerunkiem, wciąż

być gra w filmach, rola w Tramwaju

czasów, Nikt tak jak Vivien nie potrafiłby

jest wysoko w rankingach na najlep-

udowodniła, że Vivien przenosi lęki

z taką pasją wypowiedzieć słynnych słów:

szą aktorkę, a Przeminęło z wiatrem

z planu do życia prywatnego.

Pomyślę o tym jutro. Jutro też jest dzień.

i Tramwaj zwany pożądaniem to filmy, które ugruntowały jej pozycję w świe-

Ale nieśmier telną kreacją Vivien

Po tym filmie kariera Vivien nabrała

jest rola, która była jej debiutem

tempa. Zagrała tytułowe role w Annie

film 74

cie kina.

Heniek

zuje się, że jednego z nich, tytułowego Heńka, aresztowano za udział

reż. Eliza Kowalewska; Polska; Spectator

w gan­gu złodziei, pozostała trójka

i groteski, przypominać może estetyką wczesne filmy Polańskiego Przemysław Lewandowski, stopklatka.pl

zostaje wystawiona na próbę Opowieść o tym, czy warto poświęcać

uczciwości i moralności. Zmagając

przyjaźń, lojalność i uczciwość dla

się w walce z własnymi słabościami,

pieniędzy oraz o tym czy zemsta

odkryją tajemnicę Heńka.

jest naprawdę słodka. Bohaterowie filmu, czwórka sprzedawców z salonu samochodowego, codziennie zmagają się z trudem swojej pracy. Ich życie zdeterminowane jest przez zawód, w który wpisana jest wieczna pogoń za pieniądzem. Gdy pewnego dnia oka-

Cosmopolis reż. David Cronenberg Monolith Films; Kanada 2012

Dawno nie było w naszym kinie tak inteligentnej komedii.

Rafał Świątek, Rzeczpospolita Debiut, którego mogłoby pozazdrościć wielu twórców(…). Dzięki snującym się nutom muzyki jazzowej i klimatowi balansującemu na granicy realizmu

Gdy budzą się demony

Drapacz chmur reż.: Rune Schjott; Vivarto Dania 2010 dramat/thriller

reż. Roland Joffé, Monolith Films Argentyna, Hiszpania, USA 2011

Brytyjski dziennikarz Robert Torres

Edith, niewidoma od urodzenia

kastruje świnie i opróżnia kolejne

ru wszystko wygląda podobnie, ale…

wyrusza do Hiszpanii, aby napisać

córka sklepikarza, nie tylko nie

butelki. Jest fatalnym weterynarzem

Życie jest szybsze i bardziej szalone.

książkę o założycielu Opus Dei –

odróżnia kolorów bielizny i szminek,

i jeszcze gorszą panią domu. Oboje uwa-

Emocje są silniejsze, ale mniej trwałe.

Josemaría Escrivá. Na miejscu ma

nie dostrzega również drwiących

żają, że wszystkiemu winien jest Jon.

W przyszłości wszystko jest bardziej…

się spotkać ze swoim ojcem, Manolo

uśmiechów rówieśników. Ma tylko

Może dlatego, że zbliża się koniec.

Torresem. Okazuje się, że ojciec

jedno marzenie – stracić dziewictwo

Życie nabiera prawdziwych rumień-

Erick Packer, 28-letni miliarder,

Roberta nie tylko wychowywał się

w czasie nadchodzącej imprezy.

ców, kiedy Jon i Edith, uzbrojeni

giełdowy geniusz, bezwzględny

w tym samym mieście co Josemaría,

manipulator, opuszcza swój superluk-

ale w dzieciństwie był także jego naj-

Jon ma 17 lat i jest zakałą sennego

wypożyczalni, postanawiają ukrad-

susowy apartament na Manhattanie,

lepszym przyjacielem. Kiedy chłopcy

miasteczka. Jego ojciec, Big Daddy,

kiem zasmakować dorosłego życia.

by przemierzyć ogarnięte chaosem

dorośli, każdy z nich ruszył w swoją

miał kiedyś duży zakład i rządził mia- Wszystko zmieni się jednak w chwili,

miasto. Będzie to podróż, która na

stronę. Josemaría wybrał drogę wiary

stem. Jednak wypadek, do którego

zawsze odmieni jego uporządkowane,

i został księdzem, a Manolo zdecydował

przyczynił się Jon, pozbawił go zarów-

pozbawione emocji życie. Z wnętrza

się bronić wolności i zaangażował się w

no władzy, jak i męskości. Teraz, jako

swej pancernej limuzyny Erick

brutalną wojnę domową w Hiszpanii.

samozwańczy król eteru, sprawuje

Świat niedalekiej przyszłości. Z pozo-

w filmy instruktażowe z lokalnej

doświadczy świata, z jakim dotąd nie

rządy przez radiowy mikrofon. Matka

zetknął się twarzą w twarz.

Jona, Vivi, z jednakowym zapałem

zapowiedzi 75

w której oboje wylądują w łóżku…

MAD&MADmagazyn

Nietykalni

reż. Olivier Nakache, Eric Toledano; Gutek Film; Francja 2011

Przebaczenie krwi

Czarny ocean

reż.: Joshua Marston; Aurora Films Dania, USA, Włochy, Albania

reż. Marion Hänsel; Vivarto Francja 2010

Światowa krytyka nazwała film ko-

Jest rok 1972. Grupa młodych rekru-

Nik i Rudina są rodzeństwem. On

Nik skazany jest więc na przymusowe

mediowym arcydziełem. Nietykalni

tów wyrusza okrętem wojennym na

ma siedemnaście lat i jest w ostatniej

zamknięcie, a na Rudinę spada obo-

już wkrótce mają szansę stać się naj-

atol Mururoa. Nie znają celu swojej

klasie liceum. Po szkole chce otworzyć wiązek utrzymania rodziny.

bardziej kasowym francuskim filmem

wyprawy, choć wiedzą, że przyszło

kafejkę internetową. Ona, choć o dwa

wszechczasów, pobijając wynik takich

im uczestniczyć w wyjątkowej misji.

lata młodsza, już myśli o studiach.

przebojów jak Jeszcze dalej niż północ,

Podróż przebiega niczym wakacyjna

Jednak świat nastolatków już wkrótce sytuacją, ale sfrustrowany chłopak

czy Amelia.

wyprawa na rajską wyspę. Chłopcy

się zawali.

Dziewczyna szybko oswaja się z nową chce sam rozwiązać sprawę. Nawet za cenę życia.

grają w karty, łowią ryby i piją alkohol Ta historia zdarzyła się naprawdę.

ukradkiem wyniesiony z kapitańskiej

Ich ojciec bierze udział w sąsiedzkiej

Sparaliżowany na skutek wypadku

mesy. Są młodzi i nie zadają zbędnych

kłótni, w czasie której ginie człowiek.

Przebaczenie krwi to najnowszy film

milioner zatrudnia do pomocy i opie-

pytań. Jednak ładunek, który znajduje

Mężczyzna nie przyznaje się do winy

Joshuy Marstona, twórcy słynnego

ki młodego chłopaka z przedmieścia,

się pod podkładem, i związana z nim

i ucieka z miasteczka. Zgodnie

Maria łaski pełna. Jego premiera

który właśnie wyszedł z więzienia.

tajemnica, zaczynają psuć beztroską

z za­sadami Kanunu, lokalnego prawa

miała miejsce w konkursie głównym

Zderzenie dwóch skrajnie różnych

atmosferę. Kiedy napięcie staje się nie

uświęconego tradycją, rodzina zamor- festiwalu w Berlinie, gdzie otrzymał

światów daje początek szeregowi

do wytrzymania, nadchodzi kres po-

dowanego może krwawo zemścić się

tam Srebrnego Niedźwiedzia za

niewiarygodnych przygód i przyjaźni,

dróży. Przeszłość znika i nic, co było,

teraz na dowolnym mężczyźnie z ro-

scenariusz.

nigdy już nie będzie takie same.

dziny mordercy, jeśli ten opuści dom.

która czyni ich... nietykalnymi!

W 1752 roku rodzina Collinsonów

Po niespełna dwóch stuleciach Barna-

wraz z synkiem Barnabasem wsiada

bas znów powraca na ziemię i wtedy

na pokład statku, który płynie do

dopiero zaczyna na nowo poznawać

Ameryki. Mają nadzieję, że tam roz-

świat, który wygląda zupełnie inaczej

poczną życie na nowo i fatum, które

niż za czasów jego młodości.www.

krąży nad nimi po prostu zniknie.

kinematograf.pl/pl

Mija 20 lat. Dorosły już Barnabas (Johnny Depp) ma wszystko, czego mógłby zapragnąć. Jest bogaty i potężny. Jedyną jego wadą jest słabość do kobiet. Wszystko jednak zmienia się, kiedy bohater łamie serce pięknej Angelique Brouchard (Eva Green),

Mroczne cienie

która z nienawiści zamienia go w

reż. Tim Burton; USA; Warner Bros. Entertainment Polska Sp. z o. o.

wampira, a potem zabija. Mijają lata.

zapowiedzi 76

foto: Liselotte Sabroe

Rune Schjøtt o swoim filmie Drapacz Chmur

W mieście, w którym prawie nic się nie dzieje, małe rzeczy urastają do rangi niekontrolowanego wzwodu, który w filmie uosabia tytułowy drapacz chmur.

Według mnie młodzież od zawsze sięgała po gwiazdy i pragnęła realizować marze-

Znałem również niewidomą osiemnastoletnią dziewczynę, która była zakochana

nia, ale równocześnie doświadczała izolacji i całej masy strachu.

w pewnym chłopaku. Była jednak zbyt nieśmiała, żeby się przed nim rozebrać. Nie była pewna czy jest wystarczająco ładna. Jej maniery także były zaskakujące. Była

Nieprzypadkowo więc wybrałem młodych ludzi, aby to właśnie przez nich opo-

niezwykle wulgarna, kiedy mówiła o seksie, ale to było tak bardzo naiwne i bezpo-

wiedzieć tę historię. Wśród rzeczy, jakie robiłem, byłem również gospodarzem

średnie, że ostatecznie stawało się czarujące w swoim tragikomicznym sensie.

programu radiowego, do którego co tydzień dzwoniło i pisało setki młodych ludzi.

Podczas audycji niektóre dzieci płakały, inne dzwoniły zaledwie parę minut po swo-

I problem ze stulejką (niemożliwość wycofania jej spod skóry napletka) to coś czego

im seksualnym zbliżeniu. Niektóre z nich rozważały możliwość samobójstwa, inne

również boleśnie doświadczyłem. Odkryłem ten problem, gdy miałem siedemna-

czuły, że odnalazły nagle sens życia. Czasami czułem się poirytowany ich bezczel-

ście lat, po kilku nieudanych próbach współżycia. Te historie są zawiłą częścią mnie

nym postrzeganiem siebie, ale przede wszystkim uwielbiałem je.

i występują w filmie jako mieszanka horroru, poezji i humoru.

Starałem się postawić na ich miejscu i robię to dziś. Ale również złoszczę się, gdy pa-

Wiele scen zawartych w filmie jest mi równie bliskich. Dorastałem w dzielnicy ma-

trzę na dzisiejszą młodzież, ponieważ widzę powierzchowną i fałszywą stronę ich

łego miasteczka, które nie jest tak bardzo oddalone od realiów miasta, w którym

egzystencji.

rozgrywa się akcja Drapacza chmur. Poczucie wyobcowania jest dokładnie takie samo. Nic nie wiedziałem o świecie, który znajdował się poza miejscem, w którym

Oczywiście, kiedy ma się fajny tyłek, lśniący samochód i emanuje się pewnością sie-

żyłem. To uczucie zostało wyeksponowane w filmie do tego stopnia, że ma się wra-

bie, może być naprawdę świetne, ale chcę pokazać, że istnieje również alternatywa.

żenie, jakby całe miasteczko było niczym niezbadana wyspa po środku oceanu.

Chcę powiedzieć ludziom, że uczucia takie jak czułość, mogą być również pozytywnymi cechami. To naprawdę jest super, gdy coś ci leży na sercu.

Moje mieszane emocje dotyczące okresu młodości skupiają się właśnie w tym miejscu. Może tam być nuda i pustka, ale później znowu pozostaje dużo miejsca na sen,

Z drugiej strony Drapacz chmur jest również spojrzeniem na moje wychowanie.

aby marzyć o wszystkim, co jest nieznane i zakazane. W mieście, w którym prawie

Przykładowo, jako nastolatek, byłem skrycie zakochany w starszej dziewczynie.

nic się nie dzieje, małe rzeczy urastają do rangi niekontrolowanego wzwodu, który

Pewnego dnia zapytała mnie, czy przypadkiem nie znam kogoś, kto mógłby spra-

w filmie uosabia tytułowy drapacz chmur.

wić, że stanie się kobietą. Dlaczego nie zasugerowałem jej siebie, dlaczego chodziłem w koło pytając wszystkich chłopaków, których znałem? To pytanie wciąż mnie

Dla mnie Drapacz chmur to film mówiący o dorastaniu. Jest to również film wska-

prześladuje. Ostatecznie wylądowała w łóżku z kolesiem, z którym grałem w piłkę

zujący na nasze wciąż nierozwiązane problemy z młodości, które ukrywamy bez

nożną.

względu na to, jak bardzo dorośli jesteśmy.

zapowiedzi film 77

MAD&MADmagazyn

warzywniak w kuchni Wraz z pierwszymi oznakami wiosny, obserwujemy wzmożoną aktywność działkowiczów i właścicieli przydomowych ogródków. Każdą swoją wolną chwilę spędzają na wygrabianiu resztek zimy, spulchnianiu i nawożeniu gleby, organizowaniu rabatek i wysiewaniu różnorodnych nasion. Nagrodą za wniesiony trud będą pyszne i zdrowe warzywa! A co z mieszkańcami bloków? Otóż okazuje się, że i oni mogą mieć swoje własne uprawy i to bez wychodzenia z domu...

Rośliny lubią słońce, dlatego idealnym

zdobienia. Możemy również rozejrzeć

umieścić ją w nieco wyższej doniczce,

miejscem dla naszej uprawy będzie

się za starymi puszkami po ciastecz-

bazylie powinno podlewać się tylko

kuchenny parapet. Co więcej, kieł-

kach, kawie lub kakao i tam urządzić

w południe, a estragon im dłużej rośnie

kujące warzywa i zioła z pewnością

swoją mini-farmę. Dla bardziej utalen-

w tym samym miejscu tym bardziej ma

nadadzą wnętrzom klimatu i staną

towanych plastycznie, mamy propozy-

intensywny zapach.

się inspiracją do kulinarnych ekspe-

cję zrobienia doniczki z pustej plasti-

rymentów. Posiadanie parapetowego

kowej butelki i kawałków gazet oraz

Na kuchennych parapetach wspania-

ogródka nie wiąże się również z wiel-

ulotek. Kawałki papieru przeplatamy

le przyjmuje się również szczypiorek,

kim nakładem finansowym. Wymaga

wokół butelki na wzór kosza wiklino-

pietruszka i sałata. W przypadku tego

jedynie drobych ale regularnych zabie-

wego. Następnie, całość pokrywamy

pierwszego najlepiej kupić cebul-

gów pielęgnacyjnych.

białą farbą akrylową i zdobimy rafią.

ki już z wyrastającym szczypiorkiem i przysypać je ziemią tak by wystawał

Sklepy ogrodnicze mają w swojej ofer-

Gotowe doniczki wypełniamy żwirem

ich zaczątek. Nie nawozimy rośliny,

cie ogromny wybór doniczek. Zamiast

lub tłuczniem ceglanym, włókniną

umiarkowanie podlewamy i pierwszy-

jednak tracić kieszonkowe na cynowe

oraz tzw. uniwersalną ziemią (ziemia

mi zbiorami możemy cieszyć się już

korytka lub osłonki pokryte szkliwem,

do kwiatów ma w sobie za dużo na-

po 7-10 dniach. Jeśli zdecydujecie się

możemy posłużyć się wyobraźnią

wozu). Nie zapomnijcie również w dnie

na uprawę pietruszki, to pamiętajcie,

i sami stworzyć pojemniki pod uprawy.

pojemnika zrobić dziur, które zapew-

że najlepiej zbierać zewnętrzne liście.

Najprostszym sposobem jest wykorzy-

nią swobodny odpływ wody. Do tak

Dzięki temu pobudza się roślinę do

stanie pustych kartonów po sokach.

przygotowanego naczynia możemy

wypuszczania nowych pędów.

Po odcięciu górnej części i dokład-

wsadzać sadzonki ziół takich jak bazy-

nym umyciu środka, otrzymujemy nie-

lia, mięta, tymianek, melisa, estragon,

zwykle trwałą doniczkę, która dzięki

lawenda i lubczyk. Warto pamiętać,

nadrukom przedstawiającym warzywa

że melisa ma bardzo rozbudowany

i owoce nie wymaga już dodatkowego

system korzeniowy, dlatego najlepiej

jarmark 78

Twórcy magazynu MAD&MAD pragną podziękować osobom, bez których te szalone przedsięwzięcie na pewno, by się nie udało.

redakcja MAD&MADmagzyn: Magdalena Nowicka Chomsk redaktor naczelny

Magdalena Horanin dyrektor kreatywny

Katarzyna Połońska korekta współpraca: Agata Łysakowska, Natalia Fijoł, Natalia Kurpisz, Maria Helena Maciejewska, Anna Kubiak, Joanna Maria Chrzanowska

wydawca:

kontakt

Fundacja Tranzyt, ul. Fredry 7/3 61–701 Poznań KRS: 0000339073 REGON: 301229741 NIP: 7811843776

redakcja@madandmad.pl reklama@madandmad.pl wspolpraca@madandmad.pl dla firm i instytucji zaintersowanych współpracą partnerską. info@madandmad.pl informacje o wydarzeniach i newslettery

okładka: Radosław Wychowański – foto, Przemysłąw Skarżyński – modeling (www.white-suite.blogspot.com)

jarmark 79

Ojtam.ojtam.Tshirts – projekt koszulki

WIDZIMY SIĘ NA

FB

MAD&MAD