MAHMUT
KISA
﴾ ُ َر ُة ْا َ َ َ ِة٢﴿ 2. BAKARA SÛRESİ Adını, 67–71. âyetlerde geçen ve bir ineğin (el-bakara) kurban edilişini anlatan ilginç bir kıssadan almıştır. Sûrenin büyük bölümü, Peygamber (s)’in Medine’ye hicretinden sonraki ilk iki yılda nâzil olmuştur. Ancak 281. âyet, Kur’ân’ın en son nâzil olan âyetidir. Medine’de oluşan yeni İslâm toplumunun karşılaştığı sorunların çözümüne yönelik çok sayıda hukukî düzenlemeye yer veren sûre, 286 âyettir.
Rahman ve Rahim olan Allah’ın Adıyla! Ben her işime sonsuz şefkat ve merhamet sahibi yüce Rabb’imin adıyla başlarım ve yapacağım her işi O’nun rızası doğrultusunda, O’nun emir ve talimatlarına uygun olarak yaparım. Fâtiha sûresinde kulun hidâyet isteğine Allah, “Buyur kulum, işte benden dilediğin hidayet!” diyerek cevap veriyor:
HİDÂYET ve MÜMİNLER ﴾١﴿ ا 1. Elif, Lâm, Mîm.1 Dinle, ey insanoğlu! Bak bunu sana Allah söylüyor. Bunları Allah sözü olarak dinle, başkasının sözüne benzetme. Senin gayet Bazı sûrelerin başında yer alan bu tür hece harflerine Hurûf-u Mukattaa denir. Kur’ân’da böyle harflerle başlayan 29 sûre vardır. Bu aynı zamanda Arapçadaki harflerin toplam sayısıdır. Arap alfabesindeki harf gruplarından her biri, Hurûf-u Mukattaa içerisinde zikredilmiştir. Tekrar edilenler sayılmazsa, Hurûf-u Mukattaa 14 harftir. Kur’an-ı Kerim, Hurûf-u Mukattaa ile inkârcılara meydan okuyarak diyor ki: “Mademki Kur’an’ı Muhammed’in uydurduğunu iddia ediyorsunuz, o halde onun bir benzerini de siz uydurun. Zira bu harfleri sizler de çok iyi biliyor ve kullanıyorsunuz. 1
8
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
iyi tanÄądÄąÄ&#x;Äąn ve Ĺ&#x;iirlerinde, yazÄąlarÄąnda, hitâbelerinde ustalÄąkla kullandÄąÄ&#x;Äąn Ĺ&#x;u harflere dikkatlice bak. Ä°lâhĂŽ kudret bu basit harfleri nasÄąl mĂźkemmel bir uyumla yan yana dizdi de, olaÄ&#x;anĂźstĂź gĂźzelliÄ&#x;i karĹ&#x;ÄąsÄąnda en bĂźyĂźk edebiyat ustalarÄąnÄąn, âlimlerin, filozoflarÄąn ister istemez secdeye kapandÄąÄ&#x;Äą; bir tek sĂťresinin dahĂŽ benzerini yapmakta beĹ&#x;eriyetin acze dĂźĹ&#x;tĂźÄ&#x;Ăź eĹ&#x;siz, mucizevĂŽ bir kitap ortaya koydu:
ŮŽ ŮŽ Ů‘ Ů? Ů’ Ů? ‍"ًى‏#Ů? %$ Ů? &' ( ﴞ٢ ď´ż $ ŮŽ )Ů’ ‍ب ŮŽ* َع‏, Ů? ‍ٰذ Ů? ŮŽ ْا‏ Ů? ŮŽ 2. O Kitap2 ki, onda asla Ĺ&#x;Ăźphe yok. Ä°nsanÄą dĂźnyada ve âhirette kurtuluĹ&#x;a iletecek temel hayat prensiplerini ortaya koyan bu kitabÄąn içinde, akÄąl ve saÄ&#x;duyu ile çeliĹ&#x;en, insanÄą Ĺ&#x;Ăźpheye dĂźĹ&#x;Ăźrebilecek herhangi bir yanlÄąĹ&#x;lÄąk, çeliĹ&#x;ki, eÄ&#x;rilik ve tutarsÄązlÄąk yoktur. Bu da onun Allah’tan gelen hak bir kitap olduÄ&#x;unun apaçĹk kanÄątlarÄąndan biridir. MĂźttakiler için hidâyettir. Bu kitap, Allah’a karĹ&#x;Äą gelmekten sakÄąnan, kĂśtĂźlĂźk ve gĂźnahlardan uzak duran kimseler için bir kÄąlavuz, bir yol gĂśstericidir. Demek ki Kur’ân’dan istifade edebilmenin birinci Ĺ&#x;artÄą, dĂźrĂźst ve iyiniyetli olmaktÄąr. Hakla bâtÄąlÄą gĂśzetmeyen, bencil ihtiraslarÄąnÄąn, arzu ve heveslerinin ardÄąndan giden veya kendisini inkâra Ĺ&#x;artlandÄąrarak hakkÄą inatla reddeden kimseler Kur’an’da hidâyet bulamazlar. Ĺžu hâlde, tĂźm insanlÄąÄ&#x;a doÄ&#x;ru yolu gĂśsteren bu kitap, ancak iyiye ve doÄ&#x;ruya ulaĹ&#x;mayÄą arzu eden kimseleri hedefe ulaĹ&#x;tÄąracaktÄąr. BĂśyle kimseler, Kur’ân’Ĺn Kur’an da bu tĂźr harflerden oluĹ&#x;muĹ&#x;tur. EÄ&#x;er Kur’an’Ĺn bir benzerini yapamazsanÄąz, o zaman onun on suresinin benzerini yazÄąn. Bunu da yapamazsanÄąz, o halde Allah’tan baĹ&#x;ka tĂźm yardÄąmcÄąlarÄąnÄązÄą da çaÄ&#x;Äąrarak onun sadece tek bir suresinin benzerini meydana getirin.â€? Mukattaa harflerinin hemen ardÄąndan Kur’ân’a ve vahiy olgusuna iĹ&#x;aret edilmesi de bu gĂśrĂźĹ&#x;Ăź teyit etmektedir. Bu meydan okuyuĹ&#x;a karĹ&#x;Äą Araplardan bir cevap çĹkmadÄą, susup kaldÄąlar. Zira Allah, AraplarÄąn kullandÄąÄ&#x;Äą bu kelimeleri kullanarak Ăśyle eriĹ&#x;ilmez bir ifade uslĂťbu ortaya koymuĹ&#x;tu ki, beĹ&#x;erin bunun bir eĹ&#x;ini meydana getirmesi mĂźmkĂźn deÄ&#x;ildi. EÄ&#x;er Kur’ân insan ĂźrĂźnĂź bir kitap olsaydÄą; Ĺ&#x;iirlerinde, vaazlarÄąnda, hitabelerinde aynÄą malzemeyi (harfleri) ustalÄąkla kullanan Araplar da Ĺ&#x;Ăśyle veya bĂśyle Kur’ân’Ĺn fesahatine denk bir fesahat ortaya koyabilirlerdi. AyrÄąca Mukattaa Harfleri’nin, baĹ&#x;Äąnda bulunduklarÄą sĂťrelerle ses ve mana bakÄąmÄąndan çok yakÄąn bir iliĹ&#x;kisi gĂśze çarpmaktadÄąr. Ă–rneÄ&#x;in Kâf, NĂťn, Sâd sureleri dikkatle incelendiÄ&#x;inde bu baÄ&#x;lantÄą açĹkça gĂśrĂźlĂźr. 2 Bu âyette, uzaÄ&#x;Äą belirten iĹ&#x;aret zamiri (‍ )Ř° Ů? כ‏Üzellikle tercih edilmiĹ&#x; ve “bu kitapâ€? ŮŽ yerine “o kitapâ€? ifadesi kullanÄąlmÄąĹ&#x;tÄąr. BĂśylece, adeta gĂśkteki bir yÄąldÄązÄą gĂśsterircesine “İĹ&#x;te o kitap!â€? denilerek kitabÄąn yĂźceliÄ&#x;ine iĹ&#x;aret edilmiĹ&#x;tir.
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
9
rehberliÄ&#x;inde iman ve ahlak eÄ&#x;itiminden geçerek Ĺ&#x;u Ăśzellikleri elde ederler:
ŮŽ Ů‘ ‍& َن‏ ŮŽ Ů? 1Ů? Ů’2)Ů? Ů’ #Ů? ,2ŮŽ 3Ů’ ‍ ŮŽŘą َز‏, ŮŽ Ů‘ 5Ů? ‍ Ů° ŮŽŘŠ ŮŽŮˆâ€Ź7 ‍ا‏ ﴞ٣﴿ ‍ ن‏ Ů? )Ů? ‍( ŮŽŮˆâ€Ź Ů? &Ů’ ŮŽ8 ,Ů’ 9Ů? ‍ َن‏2Ů? 5Ů? :Ů’ )Ů? .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ َ‍ا‏ 3. Onlar ki, duyu organlarÄąyla algÄąlanamayan, ancak ilâhĂŽ vahyin ÄąĹ&#x;ÄąÄ&#x;Äąnda, akÄąl ve tefekkĂźr yoluyla kavranabilecek hakikat âlemi olan gayb’a inanÄąrlar. Allah’Ĺn bildirdiÄ&#x;i gaybĂŽ hakikatleri gĂśzleriyle gĂśrmeseler bile, gĂśrdĂźkleri kanÄątlardan ve iĹ&#x;aretlerden yola çĹkarak bunlarÄąn gerçek olduÄ&#x;una iman ederler. KâinatÄąn her zerresinde bulunan bu iĹ&#x;aretler, onu yoktan var eden sonsuz kudret ve merhamet sahibi bir YaratÄącĹ’nÄąn varlÄąÄ&#x;ÄąnÄą açĹkça gĂśzler ĂśnĂźne serer. Buna gĂśre mĂźminler, hakikatin sadece gĂśzle gĂśrĂźlenlerden ibaret olmadÄąÄ&#x;ÄąnÄą bilir; akÄąllarÄąnÄą kullanarak Allah, cennet, cehennem, melek, kÄąyâmet, âhiret gibi ulvĂŽ hakikatlerin varlÄąÄ&#x;Äąna iman ederler. NamazÄą kÄąlarlar. SĂśzĂź edilen mĂźminler, beĹ&#x; vakit namazlarÄąnÄą dikkat ve Ăśzenle, dosdoÄ&#x;ru ve aksatmadan kÄąlarlar. BĂśylece, YaratÄącÄąyla aralarÄąndaki irtibatÄą, gĂźnde en az beĹ&#x; kere huzurunda durmak sĂťretiyle sĂźrekli canlÄą tutarlar. Bu ibadet onlarÄą daha bilinçli, duyarlÄą ve sorumluluk sahibi kÄąlar. Ve kendilerine verdiÄ&#x;imiz rÄązÄąktan infak ederler. Onlara bahĹ&#x;ettiÄ&#x;imiz o gĂźzel nimetlerden bir kÄąsmÄąnÄą fakir ve muhtaç kimselerle paylaĹ&#x;Äąrlar. Sahip olduklarÄą her tĂźrlĂź lĂźtuf ve nimetin onlara Allah tarafÄąndan verilmiĹ&#x; bir emanet olduÄ&#x;unu bilir ve onlarÄą Allah yolunda, O’nun emrettiÄ&#x;i Ĺ&#x;ekilde harcarlar.
ŮŽ Ů? Ů’ 3ŮŽ .Ů’ 5Ů? ‍ اŮ?> Ů?Ů’= َل‏, 5ŮŽ ‍ اŮ?> Ů?Ů’= ŮŽŮ„ اŮ? ŮŽ Ů’& ŮŽ ŮŽŮˆâ€Ź, ŮŽ 9Ů? ‍ َن‏2Ů? 5Ů? :Ů’ )Ů? .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź 4. Yine onlar, hem sana indirilene hem senden Ăśnce indirilene inanÄąrlar. BĂźtĂźn peygamberlerin ve ilâhĂŽ kitaplarÄąn aynÄą kaynaktan geldiÄ&#x;ini, aynÄą inanç ve ahlâk ilkelerini getirdiÄ&#x;ini bilirler. Bunun için hem sana gĂśnderilen Kur’ân’a, hem senden Ăśnceki elçilere gĂśnderilen Tevrat, Zebur, Ä°ncil gibi kitaplara inanÄąrlar. O kitaplarÄąn bazÄą bĂślĂźmleri zamanla deÄ&#x;iĹ&#x;tirilmiĹ&#x;, tahrifata uÄ&#x;ramÄąĹ&#x; olsa bile, bĂźyĂźk kÄąsmÄąnÄąn vahiy eseri olduÄ&#x;unu bilirler. DeÄ&#x;iĹ&#x;tirilmiĹ&#x; kÄąsÄąmlarÄąnÄą ise, orijinal hâliyle gĂźnĂźmĂźze kadar ulaĹ&#x;mÄąĹ&#x; tek ilâhĂŽ kitap olan Kur’ân’Ĺn hakemliÄ&#x;inde dĂźzeltirler.
Ů° Ů’ 9Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ﴞ٤﴿ ‍ ŮŽ?ن‏2Ů? 3Ů? )Ů? Ů’ #Ů? ‍@ ŮŽ Ů?؊‏ Ů? *,
10
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Onlar âhirete de yakĂŽnen inanÄąrlar. Ă–lĂźmden sonra insanÄą bekleyen ebedĂŽ hayatÄąn varlÄąÄ&#x;Äąna tĂźm kalpleriyle inanÄąrlar. Sonsuz hikmet ve adalet sahibi olan Allah’Ĺn Ĺ&#x;aĹ&#x;maz adaleti gereÄ&#x;ince tĂźm insanlarÄą yeniden diriltip hesaba çekeceÄ&#x;ine, sonra da iyileri cennet ile ĂśdĂźllendirip kĂśtĂźleri cehennem ile cezalandÄąracaÄ&#x;Äąna Ĺ&#x;eksiz Ĺ&#x;Ăźphesiz iman eder ve bu inanca uygun davranÄąĹ&#x;lar gĂśsterirler.
ﴞټ﴿ ‍ َن‏DŮ? Ů? 1Ů’ Ů? ‍ Ů? ْا‏#Ů? ŮŽ BŮ? Ů° C‍ Ů’ ŮŽŮˆŘ§Ů?Ůˆâ€ŹEŮ? 9Ů?Ů‘ ‍ َع‏.Ů’ 5Ů? ‍"ًى‏#Ů? F Ů° GŮŽ ŮŽ BŮ? Ů° C‍اŮ?Ůˆâ€Ź 5. Ä°Ĺ&#x;te onlar, Rablerinden bir hidâyet Ăźzeredirler. ĂœĂ§ĂźncĂź âyetten itibaren sayÄąlan niteliklere sahip olanlar, bizzat Allah’Ĺn gĂśsterdiÄ&#x;i dosdoÄ&#x;ru bir yolda yĂźrĂźyen kimselerdir. Ve onlar, felaha erenlerin ta kendileridir. Onlar, Rablerinin hoĹ&#x;nutluÄ&#x;unu kazanarak dĂźnyada gerçek anlamda baĹ&#x;arÄą ve kurtuluĹ&#x;u; âhirette de cennet yurdunda ebedĂŽ huzur ve saadeti hak eden kimselerdir.
Ä°NKĂ‚RCILAR ﴞٌ﴿ ‍ َن‏2Ů? 5Ů? :Ů’ )Ů? *ŮŽ Ů’ #Ů? ‍ ْع‏/Ů? Ů’2LŮ? Ů’ ŮŽ ‍ Ů’ اَ ْم‏EŮ? LŮŽ ‍ ْع‏/ŮŽ >Ů’ َ‍ Ů’ َإا‏EŮ? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍َ Ů? ŮˆŘ§ ŮŽ ŮŽ ا ŮŒŘĄâ€Ź1KŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍اŮ? Ů‘ َن ا‏ 6. Kur’ân’Ĺn haber verdiÄ&#x;i hakikatleri bile bile inkâr edenlere gelince, sen onlarÄą uyarsan da uyarmasan da onlar için birdir; imana gelmezler. OnlarÄą ikna edici saÄ&#x;lam delillerle ve en gĂźzel ĂśÄ&#x;Ăźtlerle uyarsan da seni dinlemez, sanki kendilerini hiç uyarmamÄąĹ&#x;sÄąn gibi arkalarÄąnÄą dĂśnĂźp giderler. ÇßnkĂź kibir, ihtiras, bencillik, inatçĹlÄąk gibi hastalÄąklar, kendileriyle hakikat arasÄąnda aĹ&#x;Äąlmaz bir engel olmuĹ&#x;tur. O halde, hemencecik iman etmiyorlar diye Ăźmidini ve cesaretini kaybetme. Hikmet ve gĂźzel ĂśÄ&#x;Ăźtlerle onlarÄą hakka çaÄ&#x;Äąrmaya devam et. Onlar hak ve hakikati kabullenmemek için kendilerini Ăśylesine Ĺ&#x;artlandÄąrmÄąĹ&#x;lardÄąr ki;
Ů° G‍ Ů’ Ůˆâ€ŹEO Ů’ F Ů° G‍ Ů’ Ůˆâ€ŹE9 Ů? 3Ů? F Ů° G P‍ا‏ ŮŽ ‍؊‏QŮŒ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,R 7 9 ‍ا‏ F ŮŽ SŮ? Ů’ #Ů? ‍ع‏, Ů’ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ? Ů?Ů? ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů?Ů? ŮŽ Ů? Ů‘Ů° ŮŽ ŮŽ @ Ů? 7. Allah onlarÄąn kalplerini ve kulaklarÄąnÄą mĂźhĂźrlemiĹ&#x;tir.3 GĂśzlerinin Ăźzerinde de, hakkÄą gĂśrmelerine engel bir perde vardÄąr. Bilerek ve Kalplerin mĂźhĂźrlenmesi, Allah’Ĺn insan için belirlediÄ&#x;i psikolojik yasalar çerçevesinde gerçekleĹ&#x;tiÄ&#x;i için Allah’a nispet edilmiĹ&#x;tir. AslÄąnda o inkârcÄąlarÄąn kalplerini ve kulaklarÄąnÄą mĂźhĂźrleyenler bizzat kendileridir. Fakat yasayÄą koyan Allah 3
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
11
isteyerek inkârÄą tercih ettikleri için, doÄ&#x;uĹ&#x;tan sahip olduklarÄą ‘hakikati keĹ&#x;fetme’ yetenekleri zamanla kĂśrelmiĹ&#x; ve iĹ&#x;levini gĂśremez hâle gelmiĹ&#x;tir.
ﴞ٧﴿ TŮŒ &U GŮŽ ‍اب‏ ŮŒ /ŮŽ GŮŽ Ů’ EŮ? ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź
Ä°Ĺ&#x;te onlarÄąn hakkÄą, bĂźyĂźk bir azaptÄąr. Kur’ân’Ĺn rehberliÄ&#x;inden yĂźz çevirerek inkârda direten bu insanlar, âhirette ebedĂŽ azaba mahkĂťm edileceklerdir. Bunun yanÄą sÄąra, dĂźnyada da ahlâkĂŽ çÜkĂźntĂźler, ruhsal bunalÄąmlar, toplumsal çalkantÄąlar vb. felâketlerle yĂźz yĂźze geleceklerdir. 6. ve 7. âyetlerde, Kur’ân’Ĺ açĹkça reddeden inkârcÄąlarÄąn durumu anlatÄąldÄą. Bundan sonraki 13 âyette ise, onlardan çok daha tehlikeli olan grup ele alÄąnÄąyor:
MĂœNAFIKLAR Ů° Ů’ ‍ ŮŽ& Ů’ م‏,Ů’ 9Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP, ŮŽ Ů‘ .ŮŽ 5Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? Ů? )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ ‍س‏, ŮŽW 2 5Ů? :Ů’ Ů? 9Ů? Ů’ #Ů? ,5ŮŽ ‍@ Ů? ŮŽŮˆâ€Ź ď´ž ٨﴿ Ů? Ů‘Ů° 9Ů? ,2ŮŽ Ů‘ 5ŮŽ ‍ Ů„ ٰا‏ Ů? *‍ا‏ Ů? 2 ‍ا‏ Ů?
8. Ä°nsanlardan Ăśyleleri de vardÄąr ki, gerçekte inanmadÄąklarÄą hâlde, “Biz de Allah’a ve ahiret gĂźnĂźne iman ediyoruz!â€? derler. Kalben iman etmedikleri hâlde iman ediyormuĹ&#x; gibi gĂśrĂźnen bu ikiyĂźzlĂźler, mĂźminlerin arasÄąna sÄązarak Ä°slam toplumu içinde fesat ve ayrÄąlÄąk tohumlarÄą ekmeye çalÄąĹ&#x;Äąrlar.
ŮŽ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ َن‏GŮ? ‍ Ů?د‏,[ŮŽ )Ů? ﴞي﴿ ‍ Ů? Ůˆ ŮŽ?ن‏OŮ? RŮ’ )ŮŽ ,5ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹEŮ? \ ŮŽ Ů?1>Ů’ َ‍ َن اŮ? Ů‘ ŮŽ* ا‏GŮ? "ŮŽ Ů’[)ŮŽ ,5ŮŽ ‍ ا ŮŽŮˆâ€Ź 2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ Ů‘ ‍ ŮŽŮˆŘ§â€ŹP‍ا‏ 9. Allah’Ĺ ve mĂźminleri gĂźya kandÄąrmaya çalÄąĹ&#x;Äąrlar. Sanki Allah’Ĺ kandÄąrmalarÄą mĂźmkĂźnmĂźĹ&#x; gibi Allah’a ve mĂźminlere karĹ&#x;Äą ikiyĂźzlĂź ve hilekârca davranÄąrlar. Oysa ancak kendilerini aldatÄąyorlar, fakat bunun farkÄąnda deÄ&#x;iller. Allah her defasÄąnda oyunlarÄąnÄą bozduÄ&#x;u ve maskelerini dĂźĹ&#x;ĂźrdĂźÄ&#x;Ăź için mĂźminleri uzun sĂźre aldatamazlar. Tek aldattÄąklarÄą, kendi Ăśz benlikleridir.
, _ Ů‹ ŮŽ 5ŮŽ P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° Ů? #Ů? ‍؜ ŮŽ' ŮŽ=ا َد‏ ŮŒ ŮŽ 5ŮŽ Ů’ EŮ? 9Ů? Ů? 3Ů? ^' olduÄ&#x;u için, fiil de O’na nispet edilmiĹ&#x;tir. Yani onlar kalplerinin mĂźhĂźrlenmesi için gerekeni yapmÄąĹ&#x;lar, Allah da sonucu yaratmÄąĹ&#x;tÄąr.
12
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
10. Kalplerinde hastalÄąk vardÄąr. MĂźnafÄąklarÄąn iç dĂźnyalarÄąnda, bakÄąĹ&#x; açĹlarÄąnda bir bozukluk, çarpÄąklÄąk vardÄąr. Kibir, inat, nankĂśrlĂźk, bencillik, ahlâksÄązlÄąk gibi sebeplerle meydana gelen bu hastalÄąk adeta gĂśzlerini kĂśr etmekte, hakkÄą kabul etmekten ve gerçek imana ulaĹ&#x;maktan onlarÄą alÄąkoymaktadÄąr. Allah da hastalÄąklarÄąnÄą iyice artÄąrmÄąĹ&#x;tÄąr. Kalplerindeki bu hastalÄąÄ&#x;Äą temiz ahlâk, doÄ&#x;ru inanç ve gĂźzel davranÄąĹ&#x;larla tedavi etmedikleri için, Allah –geçerli kÄąldÄąÄ&#x;Äą ilâhĂŽ yasalara gĂśre– onlarÄąn hastalÄąÄ&#x;ÄąnÄą iyice artÄąrmÄąĹ&#x;tÄąr. Ă–yle ki, hastalÄąklarÄą mĂźzminleĹ&#x;miĹ&#x;, tedavisi neredeyse imkânsÄąz hale gelmiĹ&#x;tir.
ﴞ٥٠﴿ ‍ َن‏9Ů? /Ů? -Ů’ )ŮŽ ‍ Ů?> ا‏,KŮŽ , ŮŽ 9Ů? ŮŒ & َ‍اب ا‏ ŮŒ /ŮŽ GŮŽ Ů’ EŮ? ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Yalan sĂśyleyegeldikleri için, onlara can yakÄącÄą bir azap vardÄąr. SĂśzleri ile davranÄąĹ&#x;larÄą birbirine uymayan ve insanlarÄą aldatmayÄą alÄąĹ&#x;kanlÄąk hâline getiren bu mĂźnafÄąklar, yalancÄąlÄąklarÄąnÄąn karĹ&#x;ÄąlÄąÄ&#x;Äą olarak âhirette elem verici, can yakÄącÄą bir azaba mahkĂťm edileceklerdir. MĂźnafÄąklarÄą Ĺ&#x;u Ăśzelliklerinden tanÄąyabilirsiniz:
ŮŽ Ů’ ^'Ů? ‍\"Ů?ŮˆŘ§â€Ź ŮŽ 3 â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? َذا‏ ﴞ٥٥﴿ ‍ َن‏DŮ? Ů? 7Ů’ 5Ů? .Ů? DŮ’ >ŮŽ , ŮŽ >ŮŽ Ů‘ Ů?‍ Ů? ا ا‏,3ŮŽ ‍؜‏ Ů? 1Ů’ LŮ? *ŮŽ Ů’ EŮ? ŮŽ b& Ů? ‍ا* ْع‏ 11. Onlara, “YeryĂźzĂźnde zulĂźm, haksÄązlÄąk, bozgunculuk yapÄąp da fesat çĹkarmayÄąn! Bireysel ve toplumsal hayatÄąnÄązÄą menfaat ve kazanç Ăślçßlerine gĂśre deÄ&#x;il; Kur’ân’Ĺn belirlediÄ&#x;i adalet, doÄ&#x;ruluk ve erdemlilik esaslarÄąna gĂśre dĂźzenleyin!â€? denildiÄ&#x;i zaman, ellerindeki deÄ&#x;er Ăślçßleri, kriterler bozuk olduÄ&#x;undan, “Biz ancak Äąslah edici kimseleriz! AslÄąnda iyilikten, gĂźzellikten baĹ&#x;ka bir amacÄąmÄąz yoktur!â€? derler. KĂśtĂźlĂźÄ&#x;Ăź iyilik, zulmĂź adalet, fesadÄą Äąslah, bâtÄąlÄą hak olarak gĂśrĂźr ve Ăśylece gĂśstermeye çalÄąĹ&#x;Äąrlar. Ä°lâhĂŽ vahyin yol gĂśstericiliÄ&#x;inden yĂźz çevirdikleri için insanĂŽ ve ahlâkĂŽ deÄ&#x;er yargÄąlarÄą tamamen tersyĂźz olmuĹ&#x;, alabildiÄ&#x;ine yozlaĹ&#x;mÄąĹ&#x;tÄąr.
ﴞ٥٢﴿ ‍ Ů? Ůˆ َن‏OŮ? RŮ’ )ŮŽ *ŮŽ .Ů’ Ů? Ů° ‍\"Ů?Ůˆ َن ŮŽŮˆâ€Ź Ů? 1Ů’ Ů? ‍ Ů? ْا‏#Ů? Ů’ EŮ? >ŮŽ Ů‘ Ů?‍اَ ŮŽ* ا‏ 12. Ey mĂźminler! MĂźnafÄąklarÄąn yaldÄązlÄą, ama sahte propagandalarÄąna kanmayÄąn! Dikkat edin; onlar fesat çĹkaranlarÄąn ta kendileridir, fakat bunun bilincinde deÄ&#x;iller. Onlar her tĂźrlĂź yozlaĹ&#x;manÄąn, ahlâkĂŽ çßrĂźmenin, fesat ve bozgunculuÄ&#x;un mĂźsebbibidirler. Ama ne var ki, vicdanlarÄą tamamen kĂśrelmiĹ&#x; olan mĂźnafÄąklar bunu idrak edemezler.
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
13
ŮŽ 3 â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? َذا‏ ŮŽ Ů‘ .ŮŽ 5ŮŽ ‍ ٰا‏, ŮŽ KŮŽ ‍ ا‏2Ů? 5Ů? ‍ Ů’ ٰا‏EŮ? ŮŽ b& Ů?Ů‘ .ŮŽ 5ŮŽ ‍ ٰا‏, ŮŽ KŮŽ .Ů? 5Ů? :Ů’ >Ů? َ‍ Ů? ا ا‏,3ŮŽ ‍س‏, ‍ Ů??إ‏, EŮŽ ŮŽ1\ ‍ا‏ Ů? 2 ‍ا‏ 13. Onlara, “Madem Ä°slâm’Ĺ kabul ettiÄ&#x;inizi sĂśylĂźyorsunuz, o hâlde gelin ikiyĂźzlĂźlĂźkten vazgeçin de, tam bir samimiyetle iman eden insanlarÄąn inandÄąÄ&#x;Äą gibi siz de Hak Din’e gereÄ&#x;ince iman edin! Kibir ve inadÄą bÄąrakÄąn ve aklÄąnÄązÄąn, vicdanÄąnÄązÄąn sesine kulak vererek Hakk’Ĺn emrine teslim olun!â€? denildiÄ&#x;i zaman, “O akÄąlsÄązlarÄąn inandÄąÄ&#x;Äą gibi mi inanalÄąm? Ne yani, mĂźmin dediÄ&#x;iniz yoksul ve zavallÄą halk yÄąÄ&#x;ÄąnlarÄąnÄąn inandÄąÄ&#x;Äą gibi mi inanacakmÄąĹ&#x;Äąz? O ayak takÄąmÄą, dar kafalÄą yobaz insanlarla aynÄą inancÄą paylaĹ&#x;mak bizim gibi ĂźstĂźn ve seçkin kimselere yakÄąĹ&#x;Äąr mÄą? Hem biz doÄ&#x;ruluk, erdemlilik, fedakârlÄąk gibi safsatalara inanmayÄąz; bizim için tek doÄ&#x;ru çĹkarlarÄąmÄązdÄąr.â€? derler.4
Ů?Ů‘ Ů? #Ů? Ů’ EŮ? >ŮŽ Ů‘ Ů?‍اَ ŮŽ * ا‏ ﴞ٥٣﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ )ŮŽ *ŮŽ .Ů’ Ů? Ů° ‍ Ů?ŘĄ ŮŽŮˆâ€Ź, EŮŽ ŮŽ1\ ‍ا‏ Dikkat edin; asÄąl akÄąlsÄązlar onlardÄąr; fakat bunu bilmezler. MĂźnafÄąk, basit menfaatleri uÄ&#x;runa her tĂźrlĂź ahlâksÄązlÄąÄ&#x;a, hayâsÄązlÄąÄ&#x;a tevessĂźl eder. Yalan sĂśylemeyi, insanlarÄą aldatmayÄą kendince akÄąllÄąlÄąk sayar; hatta bununla ĂśvĂźnĂźr. Oysa bu, ahmaklÄąÄ&#x;Äąn ta kendisidir. ÇßnkĂź dĂźnya hayatÄą gibi peĹ&#x;in ve basit bir menfaat uÄ&#x;runa, ileride kendisini bekleyen ebedĂŽ saadeti kaybetmektedir. Ama mĂźnafÄąklar, bu acÄąklÄą hallerinin de farkÄąnda deÄ&#x;ildirler.
Ů? OŮŽ 5ŮŽ ,>ŮŽ Ů‘ Ů?‍ Ů? ا ا‏,3ŮŽ Ů’EŮ? 2Ů? &c, Ů’ŮŽ ‍ ŮŽŮˆŘ§Ů? َذا‏, 2ŮŽ Ů‘ 5ŮŽ ‍ Ů? ا ٰا‏,3ŮŽ ‍ ا‏2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? َذا ŮŽ Ů? ا ا‏ &ŮŽ dŮŽ F Ů° Ů?‍@ ŮŽ Ů’ ا ا‏ ﴞ٥٤﴿ ‍ َن‏feŮ? =Ů? EŮ’ ŮŽ \Ů’ 5Ů? .Ů? DŮ’ >ŮŽ , ŮŽ >ŮŽ Ů‘ Ů?‍ا‏
14. MĂźminlerle uzaktan alay eden bu mĂźnafÄąklar, onlarla yĂźz yĂźze geldikleri zaman, “Biz de sizin inandÄąÄ&#x;ÄąnÄąz gibi inanÄąyoruz!â€? derler. Fakat onlarÄą perde arkasÄąndan yĂśnlendiren liderleri ve akÄąl hocalarÄą olan Ĺ&#x;eytanlarÄąyla5 baĹ&#x; baĹ&#x;a kalÄąnca, “AslÄąnda biz sizinle beraberiz, MĂźslĂźmanlarla sadece alay ediyoruz! Bizim Ăśyle MĂźslĂźmanlÄąktan dem “O akÄąlsÄązlarÄąn inandÄąÄ&#x;Äą gibi mi inanalÄąm?â€? cĂźmlesi, Ĺ&#x;Ăśyle de tercĂźme edilebilir: “Biz o akÄąlsÄązlarÄąn inandÄąÄ&#x;Äą gibi mi inanÄąyoruz?â€? 5 Ĺžeytan kelimesi, Arapçada “rahmetten uzaklaĹ&#x;tÄą, haktan uzak olduâ€? anlamÄąna gelen “Ĺ&#x;etaneâ€? fiilinden tĂźremiĹ&#x;tir. Ä°blĂŽs’e ve onun izinden giden cinlere Ĺ&#x;eytan denildiÄ&#x;i gibi; insanlardan, cinlerden ve hayvanlardan her tĂźrlĂź zarar verici varlÄąk dahĂŽ Ĺ&#x;eytan diye isimlendirilir. 4
14
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
vurduÄ&#x;umuza bakmayÄąn, aslÄąnda biz sizin tarafÄąnÄązdayÄąz. Bizim gerçek dostumuz ve mĂźttefikimiz sizlersiniz. MĂźslĂźman olduÄ&#x;umuzu sĂśylememizin tek sebebi, mĂźminleri kandÄąrÄąp onlarla alay etmektir!â€? derler.
Ů? ^' Ů’ #Ů? "Ů?Ů‘ Ů? )ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹEŮ? 9Ů? gŮ? =Ů? EŮ’ ŮŽ \Ů’ )ŮŽ P ﴞ٥ټ﴿ ‍ َن‏EŮ? ŮŽ OŮ’ )ŮŽ Ů’ EŮ? >Ů? ,&ŮŽ 8Ů’ c Ů? Ů‘ Ů° َ‍ا‏ 15. Oysa asÄąl Allah onlarla alay etmekte ve onlarÄą, azgÄąnlÄąklarÄą içinde bocalar bir hâlde bÄąrakmaktadÄąr. MĂźminleri alaya aldÄąklarÄąnÄą zanneden mĂźnafÄąklar, aslÄąnda kendilerini nasÄąl maskara durumuna dĂźĹ&#x;ĂźrdĂźklerinin farkÄąnda deÄ&#x;iller. ŞÜyle ki, hak ve hakikat karĹ&#x;ÄąsÄąnda takÄąndÄąklarÄą bu kĂźstahça tavÄąrlarÄąndan dolayÄą Allah, yĂźreklerindeki son iman kalÄąntÄąlarÄąnÄą da yok ederek onlarÄą isyan ve azgÄąnlÄąk içinde bocalar bir hâlde bÄąrakmaktadÄąr. BĂśylece o alaycÄą mĂźnafÄąklarÄą, iĹ&#x;ledikleri suça denk bir cezayla cezalandÄąrmaktadÄąr.
ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽ ا‏BŮ? Ů° C‍اŮ?Ůˆâ€Ź Ů’ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů° Ů’ ‍ى‏ " E
, 9 i
j k ‍ا‏ ‍ا‏ â€ŤŮˆâ€Ź l d‍ا‏ . ) /
Ů‘ ŮŽ Ů? Ů? Ů? h 16. Onlar, dosdoÄ&#x;ru cennete ulaĹ&#x;tÄąran doÄ&#x;ru yol yerine, gĂśz gĂśre gĂśre sapkÄąnlÄąÄ&#x;Äą ve cehenneme giden yolu tercih eden kimselerdir.
Ů’ DŮŽ 9Ů? ‍ َع‏, ŮŽŮŽ ' ﴞ٥ٌ﴿ .ŮŽ )" ŮŽ EŮ’ 5Ů? ‍ Ů?> ا‏,KŮŽ ,5ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹEŮ? LŮ? ‍ َع‏,mŮŽ LŮ? n Fakat bu ticâretleri ne onlara dĂźnyevĂŽ bir kazanç saÄ&#x;lamÄąĹ&#x;, ne de hidâyete erebilmiĹ&#x;lerdir. Ä°kiyĂźzlĂźlĂźkleri onlarÄą bu dĂźnyada zillet ve periĹ&#x;anlÄąktan kurtaramadÄąÄ&#x;Äą gibi, âhirette ebedĂŽ azaba mahkĂťm olmaktan da kurtaramayacaktÄąr. Kur’ân ÄąĹ&#x;ÄąÄ&#x;Äąndan yĂźz çeviren bu mĂźnafÄąklarÄąn durumunu, bakÄąn Ĺ&#x;u iki misâl ne gĂźzel anlatÄąyor:
MĂœNAFIKLARIN BÄ°RÄ°NCÄ° MÄ°SĂ‚LÄ° ‍ Ů‹Řą ا‏,>ŮŽ "ŮŽ 3ŮŽ Ů’ ŮŽ ‍ا‏ Ů’ ‍ي‏/Ů? ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏bŮŽŮ? o ŮŽ KŮŽ Ů’ EŮ? Ů? oŮŽ 5ŮŽ 17. OnlarÄąn durumu, ateĹ&#x; yakmaya çalÄąĹ&#x;an birinin etrafÄąnda toplanan kimselerin hâline benzer. Bir adam dĂźĹ&#x;ĂźnĂźn ki, soÄ&#x;uk ve zifiri karanlÄąk bir gecede, etrafÄąnÄą aydÄąnlatmak için bir ateĹ&#x; yakÄąyor. AdamÄąn çevresinde, ateĹ&#x;in sÄącaklÄąÄ&#x;Äą ve aydÄąnlÄąÄ&#x;Äąndan faydalanmak isteyen bir grup insan vardÄąr. Bu Ăśrnekte ateĹ&#x; yakan kiĹ&#x;i Hz. Muhammed (sav), yaktÄąÄ&#x;Äą ateĹ&#x; Kur’ân, ateĹ&#x;in
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
15
etrafÄąnda toplananlar Peygamber’in Ăźmmeti, ateĹ&#x;in ÄąĹ&#x;ÄąÄ&#x;Äąndan istifade edemeyen insanlar ise mĂźnafÄąklardÄąr.
ŮŽ َ‍ ا‏, ŮŽ Ů‘ ŮŽ 'ŮŽ Ů? ^' Ů’ EŮ? KŮŽ ŮŽ LŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€Ź#Ů? ‍ ع‏ ‍ Ů? Ůˆ َن‏7Ů? Ů’ )Ů? *ŮŽ ‍ت‏, Ů? ŮŽ Ů? s Ů? Ů‘Ů° ( ŮŽ #ŮŽ ‍ َذ‏%Ů? ŮŽ Ů’ t ŮŽ ,5ŮŽ ‍ ŮŽŘĄ ْت‏,_ Ů? 2Ů? 9Ů? P‍ا‏ ﴞ٥٧﴿
AteĹ&#x; adamÄąn etrafÄąnÄą aydÄąnlatmaya baĹ&#x;layÄąnca, Allah mĂźnafÄąklarÄąn gĂśzlerinin nurlarÄąnÄą giderdi ve onlarÄą karanlÄąklar içinde hiçbir Ĺ&#x;ey gĂśremez bir hâlde bÄąraktÄą. Peygamber (sav)’in yaktÄąÄ&#x;Äą ateĹ&#x; alev alev yanÄąp etrafÄąnÄą aydÄąnlatmaya baĹ&#x;layÄąnca, herkes gibi mĂźnafÄąklar da ÄąĹ&#x;ÄąÄ&#x;Äąn etrafÄąnda toplandÄąlar. Ä°man etmemeleri için gĂśrĂźnĂźrde hiçbir sebep yoktu. Fakat kibir, inat, kÄąskançlÄąk, çĹkarcÄąlÄąk gibi sebeplerle ilâhĂŽ mesaja karĹ&#x;Äą dĂźĹ&#x;manca tavÄąr takÄąndÄąlar. Bunun Ăźzerine, Allah’Ĺn insan için belirlediÄ&#x;i yaratÄąlÄąĹ&#x; kanunlarÄą devreye girdi: Allah, gĂśzlerinin nurunu yani hakikati gĂśrme yeteneklerini ellerinden alarak onlarÄą karanlÄąklar içinde bÄąraktÄą. BĂśylece mĂźnafÄąklar, ÄąĹ&#x;Äąk kaynaÄ&#x;ÄąnÄąn hemen yanÄą baĹ&#x;Äąnda, kopkoyu inkâr karanlÄąÄ&#x;Äąna gĂśmĂźldĂźler. Ă–yle ki, artÄąk en apaçĹk delilleri, en açĹk mucizeleri bile gĂśremez hâle geldiler.
ŮŽ OŮ? v ﴞ٥٨﴿ ‍ ن‏ Ů? Ů’ )ŮŽ *ŮŽ Ů’ EŮ? 'ŮŽ ^ŮŒ Ů’ GŮ? ŮŒ -Ů’ 9Ů? ŮŒŮ‘ uŮ?
18. O mĂźnafÄąklar saÄ&#x;ÄąrdÄąrlar, gerçeÄ&#x;e kulak vermez, hakikati duymamak, anlamamak için adeta kulaklarÄąnÄą tÄąkarlar. Onlar dilsizdirler, doÄ&#x;ruyu itiraf edemez, hakkÄą dile getirmezler. AynÄą zamanda kĂśrdĂźrler. Her tĂźrlĂź Ĺ&#x;Ăźpheyi izale edecek parlak ve ikna edici delilleri gĂśremez, idrak edemezler. ApaçĹk hakikat karĹ&#x;ÄąsÄąnda kĂśr, saÄ&#x;Äąr ve dilsiz kesilmiĹ&#x;lerdir. Bu yĂźzdendir ki, inkârcÄąlÄąk ve ikiyĂźzlĂźlĂźkten vazgeçmez, bir zamanlar terk ettikleri imana bir daha dĂśnmezler. 17 ve 18. âyetlerde, inkâra tamamen saplanmÄąĹ&#x; ikiyĂźzlĂźler anlatÄąldÄą. 19 ve 20. âyetlerde ise, henĂźz inkârda karar kÄąlmayan, fakat birtakÄąm çĹkar kaygÄąlarÄąyla inanç ile inançsÄązlÄąk arasÄąnda bocalayÄąp duran bir baĹ&#x;ka mĂźnafÄąk tipi ele alÄąnmaktadÄąr:
MĂœNAFIKLARIN Ä°KÄ°NCÄ° MÄ°SĂ‚LÄ° Ů? %Ů? &' ‍ Ů?إ‏, ŮŽ \ ‍ا‏ ŮŽ Ů‘ .ŮŽ 5Ů? ( ‍ Ů’ ŮŒ ق‏9ŮŽ ‍ ŮŒ" ŮŽŮˆâ€ŹGŮ’ ‍ت ŮŽŮˆ َع‏, ŮŒ ŮŽ Ů? s Ů? &Ů‘Ů? 7ŮŽ KŮŽ ‍اَ Ů’Ůˆâ€Ź
16
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
19. Yahut onlar; gĂśklerin gĂźrlediÄ&#x;i, Ĺ&#x;imĹ&#x;eklerin çaktÄąÄ&#x;Äą zifiri karanlÄąk bir gecede, gĂśkten boĹ&#x;anan Ĺ&#x;iddetli yaÄ&#x;mura tutulmuĹ&#x; kimselere benzerler:
ŮŒ &D 5Ů? P‍ا‏ ŮŽ Ů‘ .ŮŽ 5Ů? Ů’ EŮ? >Ů? ‍ Ů’ ' ^ ٰا َذا‏EŮ? OŮŽ 9Ů? ,uŮŽ َ‍ Ů? َن ا‏OŮŽ mŮ’ )ŮŽ y Ů? Ů‘Ů° ‍ت ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ xŮ? GŮ? ‍ ŮŽ ا‏7 ‍ا‏ ?Ů? Ů’ ŮŽ ‍ ŮŽŘą ْا‏/ŮŽ t ŮŽ ,Ů’ 9Ů? ﴞ٥ي﴿ .ŮŽ ) 'Ů? ,-
Ă–lĂźm korkusunun verdiÄ&#x;i dehĹ&#x;etle, yÄąldÄąrÄąmlara karĹ&#x;Äą gĂźya korunabilmek için parmaklarÄąnÄą kulaklarÄąna tÄąkarlar. Oysa ne yaparlarsa nafile, çßnkĂź Allah, inkârcÄąlarÄą çepeçevre sarÄąp kuĹ&#x;atmÄąĹ&#x;tÄąr.
ŮŽ Ů’[)ŮŽ ‍ Ů?ŘŻ ْا ŮŽ|Ů’ Ů?ق‏,ŮŽ )ŮŽ ŮŽ َ‍ ا‏, ŮŽ ŮŽ Ů‘ KŮ? ? Ů’ #Ů? ‍ َع‏,7ŮŽ 9Ů’ َ‍ ا‏z Ů’ EŮ? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ŮŽ ŮŽ sŮ’ َ‍ ŮŽŮˆŘ§Ů? ŮŽŘ° ا ا‏ %Ů? &' ‍ Ů’ ا‏R ŮŽ 5ŮŽ Ů’ EŮ? ŮŽ ‍ َإ‏,_ Ů? { ‍ ا‏ ? 5Ů? ,3ŮŽ
20. ĹžimĹ&#x;ek, neredeyse gĂśzlerini kĂśr edecek. Ă–nlerini her aydÄąnlattÄąÄ&#x;Äąnda onun ÄąĹ&#x;ÄąÄ&#x;Äąnda yĂźrĂźrler; Ăźzerlerine karanlÄąk çÜkĂźnce de, olduklarÄą yerde dikilip kalÄąrlar. Bu misâlde karanlÄąk gece, mĂźnafÄąklarÄąn cehalet ve inkâr karanlÄąklarÄąnÄą simgelemektedir. YaÄ&#x;an yaÄ&#x;mur tĂźm insanlÄąÄ&#x;a rahmet olarak gelen ilâhĂŽ vahyi, gĂśkgĂźrĂźltĂźsĂź ve çakan Ĺ&#x;imĹ&#x;ekler ise hak uÄ&#x;runda yapÄąlan mĂźcadelede karĹ&#x;ÄąlaĹ&#x;Äąlan tehlike ve zorluklarÄą yahut ilâhĂŽ uyarÄą ve tehditleri temsil eder. Bu tip mĂźnafÄąk, bilgisizlik ve inkârcÄąlÄąk karanlÄąÄ&#x;Äąnda bocalarken, Ä°slâm davetiyle yĂźz yĂźze geliyor. Ä°nsanlara adaleti ve mutluluÄ&#x;u sunan bu din, aynÄą zamanda birçok tehlikeye gĂśÄ&#x;Ăźs germeyi de emretmekte, dahasÄą, bu emre uymayanlarÄą ilâhĂŽ azapla tehdit etmektedir. MĂźnafÄąk, yolunu aydÄąnlatan bu uyarÄąlardan yararlanmak yerine, gĂźya kendini korumak için bunlarÄą duymazlÄąktan, gĂśrmezlikten gelir. Bu arada, Ä°slâm’Ĺn sunduÄ&#x;u gĂźzellikleri gĂśrdĂźkçe ona sempati ile bakmaktan da kendini alamaz. Fakat doÄ&#x;ruluÄ&#x;un ve adaletin egemen olmasÄą için mĂźcadele edip fedakârlÄąk gĂśstermek gerekince tekrar yĂźz çevirir. ParmaklarÄąyla kulaklarÄąnÄą tÄąkayarak, ilâhĂŽ uyarÄąlarÄąn sonuçlarÄąndan kurtulduÄ&#x;u konusunda kendisini bir mĂźddet daha avutur. Fakat gerçekte kurtulmasÄą mĂźmkĂźn deÄ&#x;ildir; çßnkĂź Allah, kudretiyle onlarÄą her yĂśnden kuĹ&#x;atmÄąĹ&#x;tÄąr.
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
17
ŮŽ Ů’ ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ? Ů’ #Ů? ‍ع‏, Ů? Ů‘Ů° ‍ َإ‏,d ŮŽ 9Ů? ( ŮŽ #ŮŽ /ŮŽ ŮŽ P‍ا‏ Ů? 7ŮŽ 9Ů’ َ‍ Ů’ ŮŽŮˆŘ§â€ŹEŮ? OŮ? Ů’ \ Allah dileseydi, bir Ăśnceki misâlde anlatÄąlan azgÄąn mĂźnafÄąklara yaptÄąÄ&#x;Äą gibi, bunlarÄąn da iĹ&#x;itme ve gĂśrme yeteneklerini tamamen yok ederek hakkÄą gĂśrmelerini, iĹ&#x;itmelerini tamamen engelleyebilirdi. Fakat Allah bunu yapmaz. ÇßnkĂź O, gĂśrmek ve duymak istedikleri sĂźrece insanlarÄąn hakikati gĂśrĂźp duymalarÄąna fÄąrsat vermeyi dilemiĹ&#x;tir. Ă–yleyse, henĂźz fÄąrsat varken gaflet uykusundan uyansÄąnlar. AkÄąllarÄąnÄą ve gĂśnĂźllerini Kur’ân nuruyla aydÄąnlatÄąp apaçĹk hakikate iman etsinler. Aksi hâlde Allah, hak ettikleri cezayÄą onlara mutlaka verecektir.
ﴞ٢٠﴿ TŮŒ )" 3ŮŽ ‍ Ů’^ Ů?إ‏dŮŽ bŮ?Ů‘ KŮ? F Ů° GŮŽ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍اŮ? Ů‘ َن‏ Hiç kuĹ&#x;ku yok ki, Allah’Ĺn her Ĺ&#x;eye gĂźcĂź yeter. Ä°nkâr ve ikiyĂźzlĂźlĂźk baĹ&#x;ta olmak Ăźzere, her tĂźrlĂź gĂźnah ve kĂśtĂźlĂźkten kurtulmak için yapmanÄąz gereken Ĺ&#x;udur:
KULLUÄžA DAVET ŮŽ Ů‘ ,EŮŽ )Ů?Ů‘ َ‍ ا‏, )ŮŽ Ů? ŮŽ Ů‘ OŮŽ ŮŽ Ů’ Ů? Ů? Ů’ 3ŮŽ .Ů’ 5Ů? .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ Ů’ ŮŽŮˆŘ§â€ŹŮ? ŮŽ ŮŽ @ Ů? 9ŮŽ Ů‘ ‍ Ů? "Ů?ŮˆŘ§ َع‏G‍ا‏ ŮŽ Ů? ŮŽ Ů‘ LŮŽ Ů’ ‍ ن‏ ŮŽ ‍ي‏/ ŮŽ Ů‘ ‍ Ů? ا‏ْ ‍س‏, Ů? 2 ‍ا‏ ﴞ٢٥﴿
21. Ey insanlar! Sizi ve sizden Ăśncekileri yaratan Rabb’inize kulluk ve itaat edin ki, dĂźnyada gĂźnah ve kĂśtĂźlĂźklerden, âhirette ise cehennem azabÄąndan korunabilesiniz. Rabb’inizin bĂźtĂźn emir ve yasaklarÄąna riayet eder, tek Rab ve Ä°lâh olarak O’na boyun eÄ&#x;erseniz, dĂźnyada kĂśtĂźlĂźklerden, fenalÄąklardan, adaletsizlikten, zulĂźm ve haksÄązlÄąklardan korunarak mutlu ve huzurlu bir toplum oluĹ&#x;turabilir; âhirette de cehennem azabÄąndan kurtularak cennette ebedĂŽ saadete nail olabilirsiniz.
ŮŽ Ů’ Ů? Ů? ŮŽ bŮŽ OŮŽ v ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,d‍ا‏ Ů‹ ŮŽ 'Ů? ‍؜‏ ŮŽ ‍ا* ْع‏ ŮŽ ‍ي‏/ ŮŽ Ů‘ َ‍ا‏ h ‍ ًإ‏, 2ŮŽ 9Ů? ‍ َإ‏, ŮŽ \ ‍ا‏ 22. O Allah ki, sizin için yeryĂźzĂźnĂź bir dĂśĹ&#x;ek, gĂśÄ&#x;Ăź de bir kubbe yaptÄą. YeryĂźzĂźnĂź, Ăźzerinde rahatça yaĹ&#x;ayabileceÄ&#x;iniz bir dĂśĹ&#x;ek gibi tĂźrlĂź nimetlerle donattÄą. GĂśÄ&#x;Ăź de atmosfer tabakalarÄą ile yeryĂźzĂźnĂź
18
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
meteorlardan, zararlÄą ÄąĹ&#x;Äąnlardan ve diÄ&#x;er tehlikelerden koruyan bir kalkan, bir kubbe yaptÄą.
ŮŽ Ů‘ .ŮŽ 5Ů? % 9Ů? ‍َ@Ů’ ŮŽ َ؏‏,'ŮŽ ‍ ًإ‏, 5ŮŽ ‍ Ů?إ‏, ŮŽ \ ‍ا‏ Ů? ŮŽ ,3Ů‹ ْ‍ات Ů?عز‏ ŮŽ Ů‘ .ŮŽ 5Ů? â€ŤŮŽŮˆŘ§ŮŽ Ů’> ŮŽ= َل‏ Ů’ Ů? ŮŽ ŮŽ o ‍ا‏ AyrÄąca gĂśkten tertemiz su indirdi ve onunla, size rÄązÄąk olmak Ăźzere çeĹ&#x;itli ĂźrĂźnler çĹkardÄą. Tuzlu okyanus ve denizlerden buharlaĹ&#x;arak tertemiz kar ve yaÄ&#x;mur Ĺ&#x;eklinden yeryĂźzĂźne yaÄ&#x;an tatlÄą suyu size gĂśnderdi ve hayatÄąn kaynaÄ&#x;Äą olan o su ile sizin için rengârenk, çeĹ&#x;itli tat ve lezzetlerde ĂźrĂźnler yetiĹ&#x;tirdi.
ﴞ٢٢﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ Ů’ Ů? >Ů’ َ‍ اَ Ů’>"َا ًدا ŮŽŮˆŘ§â€ŹP Ů? Ů‘Ů° Ů? ‍ Ů? ا‏OŮŽ mŮ’ LŮŽ jŮŽŮŽ ' O hâlde, bĂźtĂźn bunlarÄą bile bile Allah’a ortak koĹ&#x;mayÄąn!6 Allah’Ĺn bunca lĂźtuf ve nimetleri muhteĹ&#x;em birer yaratÄąlÄąĹ&#x; mucizesi olarak karĹ&#x;ÄąnÄązda dururken, sakÄąn Allah’a ortak koĹ&#x;maya kalkmayÄąn! Hiçbir varlÄąÄ&#x;Äą O’na denk tutmayÄąn! Sadece O’na kulluk edin, O’ndan baĹ&#x;ka hiç kimsenin hĂźkmĂźne boyun eÄ&#x;meyin!
KUR’ÂN MEYDAN OKUYOR ‍ ا‏GŮ? ‍ ŮŽŮˆŘ§ ْد‏h % Ů? oŮ’ 5Ů? .Ů’ 5Ů? ‍\ ŮŽŘą Ů?؊‏ Ů? )Ů’ ‍ْ Ů? Ů’ '^ َع‏2KŮ? â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْن‏ Ů? 9Ů? ‍ ا‏LŮ? ,ŮŽŮ’ ' ,>ŮŽ "Ů? Ů’ GŮŽ F Ů° GŮŽ ,2ŮŽ Ů’ =ŮŽ Ů‘ >ŮŽ , ŮŽ Ů‘ 5Ů? ( ŮŽ 3 ‍ Ů?د‏,uŮŽ Ů’ Ů? Ů’2KŮ? ‍ اŮ? ْن‏P‍ا‏ ﴞ٢٣﴿ Ů? Ů‘Ů° â€ŤŮˆŮ†â€Ź Ů? ‍ Ů?د‏.Ů’ 5Ů? Ů’ KŮ? ‍ ŮŽ" ا َإ‏EŮŽ dŮ?
23. Ey inkârcÄąlar! EÄ&#x;er kulumuz Muhammed aleyhisselâm’a indirdiÄ&#x;imiz bu Kur’ân hakkÄąnda bir Ĺ&#x;Ăźpheniz varsa, haydi onun ayarÄąnda bir sĂťre meydana getirin. DinĂŽ, felsefi ve bilimsel konularda hiçbir eÄ&#x;itim gĂśrmemiĹ&#x;, Ăźstelik Peygamber olmadan Ăśnce okuma yazmasÄą bile olmayan kulumuz Muhammed’e indirdiÄ&#x;imiz bu Kur’ân hakkÄąnda bir Ĺ&#x;Ăźpheniz varsa, yani “AslÄąnda inanmak istiyoruz, ama ne yapalÄąm, içimizdeki kuĹ&#x;kulara da engel olamÄąyoruz!â€? diyorsanÄąz, haydi onun Allah’a ortak koĹ&#x;mak, yalnÄązca putlara tapmaktan, birden fazla ilâha inanmaktan ibaret deÄ&#x;ildir. GßçlĂź ve ĂźstĂźn olduÄ&#x;u varsayÄąlan, kutsal ve dokunulmaz kabul edilen kiĹ&#x;i, kurum ve ideolojileri her emrine itaat edilen mutlak otorite kabul etmek de Allah’a ortak koĹ&#x;maktÄąr. AynÄą Ĺ&#x;ekilde haramÄą-helâli, iyiyi-kĂśtĂźyĂź belirlemede arzu ve hevesleri temel Ăślçß hâline getirmek de bir anlamda Allah’a Ĺ&#x;irk koĹ&#x;mak demektir. 6
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
19
ayarÄąnda bir tek sĂťre meydana getirin. GĂźzellik ve doÄ&#x;rulukta Kur’ân’a denk, onunla boy ĂślçßĹ&#x;ebilecek, onun ayarÄąnda bir tek sĂťre yazÄąn! “Buna tek baĹ&#x;ÄąmÄąza gßç yetiremeyiz.â€? diyorsanÄąz, Allah’tan baĹ&#x;ka bĂźtĂźn Ĺ&#x;ahitlerinizi, yani dostlarÄąnÄązÄą, destekçilerinizi yardÄąma çaÄ&#x;ÄąrÄąn. Becerisine gĂźvendiÄ&#x;iniz bĂźtĂźn edebiyat ustalarÄąnÄą, ilim adamlarÄąnÄą, filozoflarÄą toplayÄąn ve aranÄązda yardÄąmlaĹ&#x;arak, Kur’ân’dakilere benzer bir tek sĂťre oluĹ&#x;turun; eÄ&#x;er sĂśzĂźnĂźzde doÄ&#x;ru, iddianÄązda samimi iseniz! Ă–yle ya, madem Kur’ân’Ĺn insan ĂźrĂźnĂź bir kitap olduÄ&#x;unu iddia ediyorsunuz, Ăśyleyse siz de ona benzer bir kitap meydana getirsenize!
ŮŽ Ů‘ ,#ŮŽ ‍ Ů?د‏3Ů? ‍ ŮŽŘą ا Ů‘ ŮŽ ^ ŮŽŮˆâ€Ź,2 ‍ا‏ ŮŽ Ů‘ ‍ Ů? ا‏LŮŽ Ů‘ ,ŮŽ' ‍ Ů? ا‏OŮŽ 1Ů’ LŮŽ .Ů’ ŮŽ ‍ Ů? ا ŮŽŮˆâ€ŹOŮŽ 1Ů’ LŮŽ Ů’ ŮŽ ‍ ْن‏,Ů? 'ŮŽ ‍ ŮŽŘą Ů? ؊‏,mŮŽ DŮ? ‍س ŮŽŮˆ ْا‏, Ů? 2 ‍ا‏ ŮŽ Ů’ Ů? ‍ Ů‘ ŮŽ" ْت‏GŮ? Ů?‍ا‏ ﴞ٢٤﴿ .ŮŽ ) 'Ů? ,24. Ĺžayet bu meydan okuma karĹ&#x;ÄąsÄąnda aciz kalÄąr da Kur’ân ayarÄąnda bir kitap veya bir tek suresine benzer bir sure yapamazsanÄąz –ki hiçbir zaman da yapamayacaksÄąnÄąz– o hâlde, yakÄątÄą insanlar ve taĹ&#x;lar olan ve inkârcÄąlar için hazÄąrlanan o ateĹ&#x;ten sakÄąnÄąn! Kur’ân ayarÄąnda bir kitap meydana getirmeye asla gĂźcĂźnĂźz yetmeyecek; Kur’ân’Ĺn meydan okumasÄą ve sizin bu meydan okuma karĹ&#x;ÄąsÄąndaki acziyetiniz kÄąyamete kadar sĂźrecektir. Bu kitabÄąn bir insan ĂźrĂźnĂź olamayacaÄ&#x;ÄąnÄą, insanĂźstĂź bir kaynaktan geldiÄ&#x;ini iyice anladÄąktan sonra yine de iman etmemekte diretirseniz, kendi ellerinizle kendinizi cehennem ateĹ&#x;ine mahkĂťm etmiĹ&#x; olacaksÄąnÄąz. O cehennem ki, yakÄątÄą insanlar ve taĹ&#x;lardÄąr. Yani o ateĹ&#x;e sadece inkârcÄąlar atÄąlmayacak; aynÄą zamanda o taptÄąklarÄą putlar da –taĹ&#x;tan baĹ&#x;ka bir Ĺ&#x;ey olmadÄąklarÄą gĂśsterilmek Ăźzere– onlarla birlikte ateĹ&#x;in yakÄątÄą olacaklardÄąr. Zira cehennem, taĹ&#x;larÄą ve kayalarÄą dahĂŽ yakÄąp kavuracak derecede mĂźthiĹ&#x; sÄącaklÄąÄ&#x;Äą olan bir ateĹ&#x;tir. Ä°slâm davasÄąnÄą yok etmek için her yolu deneyen mĂźĹ&#x;rikler, bu meydan okuma karĹ&#x;ÄąsÄąnda sessiz kaldÄąlar, cevap veremediler. Oysa Kur’ân ayarÄąnda bir kitap, hiç deÄ&#x;ilse bir tek sĂťre yazabilselerdi, Peygamber’i susturup iddiasÄąnÄą çßrĂźtecek, bĂśylece canlarÄąnÄą, mallarÄąnÄą ve evlâtlarÄąnÄą fedâ ettikleri uzun ve meĹ&#x;akkatli bir mĂźcadeleye katlanmak zorunda kalmayacaklardÄą. Ăœstelik aralarÄąnda meĹ&#x;hur Ĺ&#x;airler, hatipler, edĂŽpler bulunuyordu. Buna raÄ&#x;men Kur’ân’a nazire yapmaya teĹ&#x;ebbĂźs dahĂŽ edemediler. ÇßnkĂź onun insanĂźstĂź bir kaynaktan geldiÄ&#x;ini biliyor, ama kibir ve inatlarÄą sebebiyle hakikati inkâr ediyorlardÄą. EÄ&#x;er Kur’ân’Ĺn benzerini meydana getirmeye gßçleri yetseydi, elbette bunu yaparlardÄą. Fakat yapamadÄąlar ve kÄąyamete
20
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
kadar da asla yapamayacaklar! Kur'an-Äą Kerim'in, onlarÄąn bĂśyle bir Ĺ&#x;ey yapamayacaklarÄąnÄą açĹkça belirtmesi ve geleceÄ&#x;e dair verdiÄ&#x;i bu haberin aynen gerçekleĹ&#x;miĹ&#x; olmasÄą, hiç kuĹ&#x;kusuz baĹ&#x;lÄąbaĹ&#x;Äąna bir mucizedir. Ey insanlar! Bu meydan okuma karĹ&#x;ÄąsÄąndaki acizliÄ&#x;iniz, Kur’ân’Ĺn bir insan veya topluluk tarafÄąndan uydurulmuĹ&#x; olduÄ&#x;una dair Ĺ&#x;Ăźphelerinizi gidermeli ve onun Allah’tan gelen hak bir kitap olduÄ&#x;una iman etmelisiniz. BĂśylece, inkârcÄąlar için hazÄąrlanmÄąĹ&#x; olan o korkunç cehennem ateĹ&#x;inden kurtulmakla kalmayacak, Ĺ&#x;u ilâhĂŽ mĂźjdeyi de hak etmiĹ&#x; olacaksÄąnÄąz:
CENNET MĂœJDESÄ° ŮŽ Ů‘ ‍ Ů? Ů? ا‏GŮŽ ‍ ا ŮŽŮˆâ€Ź2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ Ů? ا‏R ‍ت‏, Ů? DŮŽ Ů? ,7 ‍ا‏ Ů?Ů‘ 9ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź 25. Allah’a ve âyetlerine yĂźrekten iman eden ve bu imana yaraĹ&#x;Äąr gĂźzel, uygun, yararlÄą iĹ&#x;ler yaparak salih amel iĹ&#x;leyenleri mĂźjdele:
ŮŽ Ů’ ,EŮŽ Ů? DŮ’ LŮŽ .Ů’ 5Ů? ‍ ي‏mŮ’ LŮŽ ‍ت‏, ‍ Ů??ع‏,EŮŽ >Ů’ *‍ا‏ Ů? 2ŮŽ Ů‘ v ŮŽ Ů’ EŮ? ŮŽ ‍اَ Ů‘ َن‏ Onlara ĂśdĂźl olarak, yemyeĹ&#x;il aÄ&#x;açlarÄąnÄąn altÄąndan Äąrmaklar çaÄ&#x;Äąldayan muhteĹ&#x;em cennet bahçeleri vardÄąr.
bŮ? Ů’ 3ŮŽ .Ů’ 5Ů? ,2ŮŽ 3Ů’ ‍ي Ů?Řą Ů?ز‏/ ŮŽ Ů‘ ‍ا ا‏/ŮŽ Ů°# ‍ Ů? ا‏,3ŮŽ ,3Ů‹ ْ‍ ~ ŮŽŮŽ ŮŽ Ů?ŘŠ Ů?عز‏.Ů’ 5Ů? ,EŮŽ Ů’25Ů? ‍ ا‏3Ů? ‍ Ů?Řą Ů?ز‏, ŮŽ ŮŽ Ů‘ KŮ? Onlara ne zaman rÄązÄąk olarak oradan bir meyve sunulsa, “Biz bunu daha Ăśnce de tatmÄąĹ&#x;tÄąk!â€? derler. MĂźminler cennette kendilerine bahĹ&#x;edilen nimetleri her tattÄąklarÄąnda, dĂźnyada tattÄąklarÄą ya da cennette kendilerine daha Ăśnce sunulan nimetleri hatÄąrlayacaklardÄąr.
,? EŮ‹ 9Ů? ,R ŮŽ ŮŽ 5Ů? % 9Ů? ‍ ا‏LŮ? Ů?â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź ÇßnkĂź onlara, birbirine benzer nimetler verilmiĹ&#x;tir. Cennetliklere, dĂźnya hayatÄąnda tattÄąklarÄąna benzer yiyecek ve içecekler verilecektir. Her tadÄąldÄąÄ&#x;Äąnda bambaĹ&#x;ka bir tat ve lezzet veren bu nimetler Ăśncekilere benzeyecek, ama her defasÄąnda daha tatlÄą, daha lezzetli olacaktÄąr.
ŮŽ 5Ů? ‍ا؏‏ ﴞ٢ټ﴿ ‍ Ů? "Ů?Ůˆ َن‏,@ ŮŽ ,EŮŽ &' Ů’ #Ů? ‍ ŮŽ ŮŒŘŠ ŮŽŮˆâ€ŹEŮŽ Ů‘ { ŮŒ ‍ اَزْ ŮŽŮˆâ€Ź, EŮŽ &' Ů’ EŮ? ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
21
AyrÄąca, onlar için orada tertemiz eĹ&#x;ler vardÄąr ve onlar sonsuza dek orada yaĹ&#x;ayacaklardÄąr. MĂźminlere cennette tertemiz, pampak eĹ&#x;ler verilecektir. Bu durum hem erkekler, hem de kadÄąnlar için geçerlidir. Yani erkeÄ&#x;e tertemiz hanÄąm, kadÄąna da tertemiz koca verilecektir. OnlarÄąn hiç birinde dĂźnyadaki pisliklerden eser olmayacaktÄąr. Cennetteki mĂźmin hanÄąmlar hem kir, hayÄąz, nifâs gibi maddĂŽ; hem de ahlâksÄązlÄąk, geçimsizlik, çirkinlik, uyumsuzluk gibi mânevĂŽ kirlerden arÄąnmÄąĹ&#x;lardÄąr. KocalarÄą da Ăśyle pampak, tertemizdirler. DĂźnyadaki eĹ&#x;ler, birbirlerine lâyÄąk olduklarÄą ve birbirlerini istedikleri takdirde âhirette de birlikte olacaklardÄąr. DĂźnyada birden fazla evlilik yaĹ&#x;amÄąĹ&#x; olan kadÄąn veya erkek, Ăśnceki eĹ&#x;leri arasÄąndan hangisine lâyÄąk ise cennette onunla evli olacaktÄąr.
SÄ°VRÄ°SÄ°NEK Ă–RNEĞİ ve FĂ‚SIKLAR Allah, insana hak ve hakikati bildirmek Ăźzere Kur’ân’da çeĹ&#x;itli misâller verir. GerektiÄ&#x;inde sivrisinekten, karÄąncadan, ĂśrĂźmcekten, arÄądan sĂśz eder. Fakat inkârcÄąlar, bu misâllerin ĂśzĂźnde yatan gerçekler Ăźzerinde kafa yoracaklarÄą yerde, sÄąrf itiraz etmiĹ&#x; olmak için, Allah’Ĺn bĂśyle ‘basit ve deÄ&#x;ersiz’ varlÄąklardan bahsetmesini bir eksiklik ve ayÄąp olarak niteliyorlar. DahasÄą, içinde bĂśyle Ăśrnekler bulunan bir kitabÄąn ilâhĂŽ kaynaklÄą olamayacaÄ&#x;ÄąnÄą Ăśne sĂźrĂźyorlar:
,? EŮŽ 3ŮŽ ŮŽŮ’ ' , ŮŽŮŽ ' iŮ‹ _ ŮŽ OŮ? 9ŮŽ ,5ŮŽ jŮŽŮ‹ o5ŮŽ ‍ْ Ů? َب‏k)ŮŽ ‍ ^ اَ ْن‏DŮ’ ŮŽ \Ů’ )ŮŽ *ŮŽ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍اŮ? Ů‘ َن‏ 26. Allah kullarÄąna doÄ&#x;ru yolu gĂśstermek Ăźzere bir sivrisineÄ&#x;i de, kßçßklĂźk ve basitlik bakÄąmÄąndan onun Ăźzerinde olan bir Ĺ&#x;eyi de Ăśrnek vermekten çekinmez. Bunu bir ayÄąp, yĂźceliÄ&#x;ine yakÄąĹ&#x;mayan abes bir iĹ&#x; olarak gĂśrmez. ÇßnkĂź Allah kßçßÄ&#x;Ăźn de bĂźyĂźÄ&#x;Ăźn de; sivrisineÄ&#x;in de filin de yaratÄącÄąsÄądÄąr. Bu tĂźr Ăśrneklerde Ăśnemli olan ĂśrneÄ&#x;in bĂźyĂźklĂźÄ&#x;Ăź ya da Ĺ&#x;ekli deÄ&#x;il, verdiÄ&#x;i mesaj ve anlattÄąÄ&#x;Äą hakikattir.
Ů’ EŮ? 9Ů?Ů‘ ‍ َع‏.Ů’ 5Ů? xŮ?Ů‘ DŮŽ ‍ ْا‏%Ů? >ŮŽ Ů‘ َ‍ ŮŽ Ů? َن ا‏OŮ’ &ŮŽ 'ŮŽ ‍ ا‏2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏,5ŮŽ Ů‘ ŮŽ,'ŮŽ Allah’a ve gĂśnderdiÄ&#x;i mesaja iman edenler, bu misâllerin Rablerinden gelen gerçeÄ&#x;in ta kendisi olduÄ&#x;unu, yerli yerinde verilen bu hikmetli misâllerin hak ve hakikati ortaya koyduÄ&#x;unu bilirler.
jŮŽ Ů? Ů‘Ů° ‍ ŮŽŘ° ا اَ َعا َد‏,5ŮŽ ‍َ Ů? ŮˆŘ§ ŮŽ' ŮŽ& Ů? Ů? َن‏1KŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏,5ŮŽ Ů‘ ŮŽâ€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź W Ů‹ o5ŮŽ ‍ا‏/ŮŽ EŮ° 9Ů? P‍ا‏
22
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Kendilerini inkâra Ĺ&#x;artlandÄąrarak hak ve hakikati inatla inkâr eden kimseler ise, bu Ăśrnekleri alay konusu yaparak, “Allah bu misâl ile ne demek istedi? BĂśyle sinek, ĂśrĂźmcek, karÄąnca, arÄą gibi deÄ&#x;ersiz Ĺ&#x;eyleri Ăśrnek olarak anlatmak Allah’Ĺn hikmetine ve Ĺ&#x;ânÄąna yaraĹ&#x;Äąr mÄą? O bizim dĂźnyamÄązdaki bu kadar basit ayrÄąntÄąlarla uÄ&#x;raĹ&#x;Äąr mÄą? HayÄąr, Allah bizi yaratmÄąĹ&#x; ve serbest bÄąrakmÄąĹ&#x;tÄąr; dilediÄ&#x;imizi yapar, dilediÄ&#x;imiz gibi yaĹ&#x;arÄąz. O ne kitap ve elçi gĂśnderir, ne de haram helâl sÄąnÄąrlarÄą çizerek hayatÄąmÄąza karÄąĹ&#x;Äąr!â€? derler.
‍ ?ًا‏o KŮŽ % 9Ů? ‍ "ي‏EŮ’ )ŮŽ ‍ ًا ŮŽŮˆâ€Źo KŮŽ % 9Ů? bŮ?Ů‘ kŮ? )Ů? Allah bu tĂźr Ăśrnekler ile birçok kimseyi doÄ&#x;ru yoldan saptÄąrarak dalâlete dĂźĹ&#x;ĂźrĂźr; birçoÄ&#x;unu da doÄ&#x;ru yola, hidâyete iletir.
ŮŽ , ﴞ٢ٌ﴿ Ů? ŮŽ1 ‍ اŮ? Ů‘ ŮŽ* ْا‏% 9Ů? bŮ?Ů‘ kŮ? )Ů? ,5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Fakat bunlarla, bile bile kĂśtĂźlĂźk ve çirkinliÄ&#x;i tercih ederek yoldan çĹkan gĂźnahkârlardan ve fâsÄąklardan baĹ&#x;kasÄąnÄą saptÄąrmaz. Ä°man sahipleri, bu hikmet dolu âyetleri dĂźĹ&#x;ĂźnĂźp ibret alarak doÄ&#x;ru yolu bulurlar. Ă–nyargÄąlÄą ve kĂśtĂź niyetli kimseler ise, sÄąrf itiraz edebilmek için bu misâllere takÄąlÄąp kalÄąrlar. Kßçßk ve Ăśnemsiz gĂśrdĂźkleri bu Ăśrneklerde nice dersler, nice ibretler olduÄ&#x;unu kavrayamazlar. SĂśzĂź edilen fâsÄąklar, Ĺ&#x;u Ăśzelliklere sahiptirler:
%h 3Ů? ,ŮŽo&5 "Ů? OŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° "ŮŽ EŮ’ GŮŽ ‍ َن‏k Ů? Ů? Ů’2)ŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ َ‍ا‏ 27. Onlar, kabul edip onayladÄąktan sonra Allah’Ĺn ahdini bozarlar. Yani o fâsÄąklar; 1- Ä°nsanlara Allah’Ĺn adÄąyla yemin ederek sĂśz verirler, fakat verdikleri sĂśzlerden cayar, hiçbir ahit ve antlaĹ&#x;ma tanÄąmazlar. 2- Onlar Allah’Ĺn kitap ve elçi gĂśndererek kullarÄąyla yaptÄąÄ&#x;Äą ilâhĂŽ sĂśzleĹ&#x;meyi, onu yeminlerle kesin olarak onayladÄąktan sonra bozarlar. 3- Allah her insanÄąn fÄątratÄąna, O’na kulluk etme ve iyilik yapma duygusunu vererek (A’râf, 7/172-173) ondan ahit almÄąĹ&#x;tÄąr. Ancak fâsÄąklar, vicdanlarÄąnda tĂźm derinliÄ&#x;iyle hissettikleri bu ahdi bile bile çiÄ&#x;neyerek zulĂźm ve inkârÄą tercih ederler.
ŮŽ Ů’ )ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź bŮŽ u Ů? Ů‘Ů° ŮŽ 5ŮŽ َ‍ ا‏, 5ŮŽ ‍ َن‏OŮ? { ŮŽ )Ů? ‍ اَ ْن‏% 9Ů? P‍ا‏
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
23
Allah’Ĺn birleĹ&#x;tirilmesini emrettiÄ&#x;i Ĺ&#x;eyleri keserler. O fâsÄąklarÄąn bir diÄ&#x;er ĂśzelliÄ&#x;i de, Allah’Ĺn geliĹ&#x;tirilmesini emrettiÄ&#x;i iliĹ&#x;kileri kesip atmalarÄądÄąr. Onlar akraba, komĹ&#x;u, yoksul, yetim ve yardÄąma muhtaç kimselere gereken ilgi ve yakÄąnlÄąÄ&#x;Äą gĂśstermezler. Gerek aile içi baÄ&#x;lÄąlÄąklarÄą, gerek toplumsal barÄąĹ&#x; ve dayanÄąĹ&#x;mayÄą saÄ&#x;lamaya yĂśnelik baÄ&#x;lantÄąlarÄą, iliĹ&#x;kileri koparmaya çalÄąĹ&#x;Äąrlar. AyrÄąca, insan ile vahiy arasÄąndaki ilgiyi, baÄ&#x;Äą ve bĂźtĂźnlĂźÄ&#x;Ăź keserek insanÄą kĂśksĂźz, temelsiz, baĹ&#x;Äąbozuk bir varlÄąk hâline getirmeye çalÄąĹ&#x;Äąrlar.
ŮŽ Ů’ ^'Ů? ‍\"Ů?Ůˆ َن‏ ‍؜‏ Ů? 1Ů’ )Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ? Ů? ‍ا* ْع‏ Ve yeryĂźzĂźnde fesat çĹkarÄąrlar. Ä°nsanÄą ve tabiatÄą fesada uÄ&#x;ratarak yeryĂźzĂźnde bozgunculuk çĹkarÄąrlar. Ä°nsanÄąn saÄ&#x;lÄąklÄą dĂźĹ&#x;Ăźnme yeteneÄ&#x;ini kĂśrelten, amaçsÄąz ve hedefsiz bir neslin yetiĹ&#x;mesine sebep olan, ekonomik ve toplumsal iliĹ&#x;kilerin yozlaĹ&#x;masÄąna, çßrĂźmesine yol açan bir dĂźzen kurarlar.
Ů° ‍اŮ?Ůˆâ€Ź Ů’ ŮŽ ﴞ٢٧﴿ ‍ Ů? Ůˆ َن‏, [
‍ا‏ # B ŮŽ C Ů? Ů? Ů? Ů? Onlar, hĂźsrana uÄ&#x;rayanlarÄąn ta kendileridir. Ä°Ĺ&#x;te buraya kadar vasÄąflarÄą sayÄąlan o fâsÄąklar, dĂźnyada da âhirette de kaybetmeye, zarara ve ziyana uÄ&#x;ramaya mahkĂťm olan kimselerdir.
Ä°LĂ‚HĂŽ NÄ°METLER Ů’ KŮ? ,&ŮŽ tŮ’ ŮŽ,'ŮŽ ,LŮ‹ ‍ ŮŽ ا‏5Ů’ َ‍ْ Ů? Ů’ ا‏2KŮ? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP, Ů? Ů‘Ů° 9Ů? ‍Ů? Ů? Ůˆ َن‏1-Ů’ LŮŽ z ŮŽ &Ů’ KŮŽ 28. Ey gâfiller! Allah’Ĺ nasÄąl inkâr edersiniz? NasÄąl olur da Allah’Ĺ ve O’nun mesajÄąnÄą inkâr edersiniz? BahĹ&#x;ettiÄ&#x;i bunca lĂźtuf ve nimetlerine raÄ&#x;men, hangi yĂźzle Rabb’inize karĹ&#x;Äą nankĂśrlĂźk eder, O’nun emir ve yasaklarÄąnÄą hiçe sayarsÄąnÄąz? Oysa siz ĂślĂź idiniz de, O size hayat verdi. Siz bir zamanlar cansÄąz bir toprak idiniz de, Allah o cansÄąz, ruhsuz topraÄ&#x;a hayat verdi ve hareket eden, konuĹ&#x;an, dĂźĹ&#x;Ăźnen insanÄą yarattÄą.
Ů? && DŮ’ )Ů? Ů?ŮŽ Ů‘ ~ Ů’ Ů? Ů? & )Ů? Ů?ŮŽ Ů‘ ~ ﴞ٢٨﴿ ‍ َن‏OŮ? v ŮŽ Ů’ LŮ? %Ů? &Ů’ ŮŽ Ů?‍ Ů’ ~ Ů‘ ŮŽŮ? ا‏Sonra sizi ĂśldĂźrĂźr, sonra diriltir ve sonra O’na dĂśndĂźrĂźlĂźrsĂźnĂźz. Sizi ĂślĂź topraktan yaratan Allah, vakti gelince ĂśldĂźrĂźp yeniden topraÄ&#x;a
24
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
dĂśndĂźrecektir. DiriliĹ&#x; gĂźnĂź gelip çatÄąnca da, topraÄ&#x;a karÄąĹ&#x;mÄąĹ&#x; ĂślĂź bedenlerini yeniden diriltecek ve bĂśylece, yapÄąp ettiklerinizin hesabÄąnÄą vermek Ăźzere O’nun huzuruna getirileceksiniz. Evet, nasÄąl olur da Allah’Ĺ inkâr edersiniz?
ŮŽ Ů’ ^'Ů? ,5ŮŽ Ů’ Ů? ŮŽ xŮŽ ŮŽ @ ,O& ŮŽ ‍ي‏/ ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽ ا‏#Ů? ŮŽ ‍ا* Ů’Řą Ů?؜‏ Ů‹ v 29. O Allah ki, yeryĂźzĂźnde ne varsa hepsini sizin için yarattÄą. YeryĂźzĂźndeki canlÄą cansÄąz bĂźtĂźn varlÄąklarÄą sizin hizmetinize sundu. HayvanlarÄą, bitkileri, havayÄą, suyu, yeraltÄą ve yerĂźstĂź kaynaklarÄąnÄą hep sizin ihtiyaçlarÄąnÄąza uygun olarak yarattÄą.
ŮŽ Ů‘ F ŮŽ Ů?‍ا ŮŽ Ů° ى ا‏ ‍ات‏ Ů’ Ů?ŮŽ Ů‘ ~ ŮŽ ' ‍ Ů?إ‏, ŮŽ \ ‍ا‏ ?Ů? ŮŽ Ů° ŮŽ €َ Ů’ ŮŽ .ŮŽ Ů‘ EŮ? ) Ů‘Ů° \ŮŽ Sonra emir ve iradesiyle gĂśÄ&#x;e yĂśneldi ve onlarÄą, iç içe yedi atmosfer tabakasÄąndan oluĹ&#x;an yedi katlÄą gĂśk kubbe yahut iç içe yedi katmanlÄą, çok boyutlu evrenlerden oluĹ&#x;an yedi gĂśk hâlinde mĂźkemmel bir Ăślçßyle dĂźzenledi.
Ů? 9Ů? ŮŽ #Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ﴞ٢ي﴿ TŮŒ & GŮŽ ‍ Ů’^ Ů?إ‏dŮŽ bŮ?Ů‘ Ä°Ĺ&#x;te bĂźtĂźn bunlar gĂśsteriyor ki, O her Ĺ&#x;eyi bilendir. Her Ĺ&#x;eyi en iyi bilen Allah, sizin dĂźnyada ve âhirette huzur içinde yaĹ&#x;amanÄąz için neleri yapÄąp nelerden sakÄąnmanÄąz gerektiÄ&#x;ini de gâyet iyi bilmektedir. YeryĂźzĂźnĂźn hayata elveriĹ&#x;li kÄąlÄąnmasÄąndan sonra, insanlÄąÄ&#x;Äąn yaratÄąlÄąĹ&#x;Äąna gelince:
Ă‚DEM’İN YARATILIĹžI ŮŽ Ů’ ^'Ů? bŮŒ GŮ? ,v ŮŽ BŮ? Ů° ŮŽ Ů’ Ů? ŮŽ 9Ů?Ů‘ ‍ل َع‏, ŮŽ 3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْذ‏ iŮ‹? ŮŽ1& @ ŮŽ ‍ا* Ů’Řą Ů?؜‏ ŮŽ ^Ů‘> Ů?‍ ا‏iŮ? 30. Hani bir vakitler Rabb’in meleklere, “Ben yeryĂźzĂźnde bir halife yaratacaÄ&#x;Äąm. Benden alacaÄ&#x;Äą gßç ve yetkiyle yeryĂźzĂźnde benim adÄąma hĂźkĂźm verecek, benim emirlerimi yaratÄąlmÄąĹ&#x;lar Ăźzerinde uygulayacak insanÄą yaratacaÄ&#x;Äąm ve onu, emirlerimi uygulayan bir halife, bir temsilci olarak yeryĂźzĂźnde gĂśrevlendireceÄ&#x;im!â€? demiĹ&#x;ti.
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
25
‍ Ů’ Ů?" ŮŽŮƒâ€ŹDŮŽ 9Ů? ‚Ů? Ů?Ů‘ \ ŮŽ >Ů? .Ů? DŮ’ >ŮŽ ‍ ŮŽ ŘĄ ŮŽŮˆâ€Ź, 5ŮŽ " ‍ا‏ Ů?Ů‘ Ů? 1Ů? \Ů’ )ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,EŮŽ &' "Ů? \ Ů? 1Ů’ )Ů? .Ů’ 5ŮŽ ,EŮŽ &' bŮ? OŮŽ mŮ’ LŮŽ َ‍ Ů? ا ا‏,3ŮŽ ?ŮŽ ŮŽ â€ŤŮŽŮˆ Ů?> ŮŽ Ů‘Ů?" Ů?س‏
Melekler, “Ey Rabb’imiz! YeryĂźzĂźnde bozgunculuk yapÄąp fesat çĹkaracak ve menfaatleri için zulmedip kan dĂśkecek varlÄąÄ&#x;Äą mÄą yaratacaksÄąn? Oysa biz seni her tĂźrlĂź kusurdan tenzih etmekte, daima ĂśvgĂźyle anÄąp yĂźceltmekteyiz. TabiatÄąmÄąza yerleĹ&#x;tirdiÄ&#x;in bu saflÄąk, bizi hilâfete daha lâyÄąk kÄąlmaz mÄą? DoÄ&#x;rusu, insan denen varlÄąÄ&#x;Äą yaratÄąp halife tayin etmendeki hikmeti kavrayamadÄąk.â€? dediler. Melekler, insan denen varlÄąÄ&#x;Äąn hem irâde hem de yeryĂźzĂźnde halifelik yetkisi ile donatÄąlmasÄąnÄąn, bu yetkiyi kĂśtĂźye kullanma riskini de beraberinde taĹ&#x;ÄądÄąÄ&#x;ÄąnÄą dĂźĹ&#x;ĂźnĂźyorlardÄą. AyrÄąca daha Ăśnce yaratÄąlan ve insan gibi irâde sahibi olan cinlerin yeryĂźzĂźnde yaptÄąÄ&#x;Äą kĂśtĂźlĂźkleri de biliyorlardÄą. İçyĂźzĂźnĂź bilemedekileri bu meselenin hikmetini ĂśÄ&#x;renmek için Allah’a bu soruyu sordular.
ŮŽ 3ŮŽ ﴞ٣٠﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ *ŮŽ ,5ŮŽ Ů? ŮŽ GŮ’ َ‍ل اŮ? Ů‘> ^ ا‏, Meleklerin bu sĂśzĂźne karĹ&#x;ÄąlÄąk Allah, “Ben sizin bilmediklerinizi bilirim. Halifelik gĂśrevinin insana verilmesinin pek çok sebep ve hikmetleri vardÄąr, fakat bunu yalnÄązca ben bilirim, siz bilemezsiniz.â€? dedi. Evet, kimi zaman yeryĂźzĂźnde bozgunculuk yapacak ve kan dĂśkecek olan insan, gĂśrĂźnĂźrdeki bu kÄąsmĂŽ kĂśtĂźlĂźklerinin yanÄą sÄąra, onlardan çok daha bĂźyĂźk ve geniĹ&#x; kapsamlÄą iyilikler yapacaktÄą. Fakat melekler, Allah'Äąn yeryĂźzĂźndeki halifesinin eliyle dĂźnyayÄą inĹ&#x;a ve imar etme, oradaki hayatÄą geliĹ&#x;tirip çeĹ&#x;itlendirme dileÄ&#x;inin hikmetinden habersizdiler. Allah bu hikmeti meleklere Ĺ&#x;Ăśyle bildirdi:
ŮŽ ŮŽŮŽ ' iŮ? ŮŽ BŮ? Ů° ŮŽ ‍ ْا‏F ŮŽ GŮŽ Ů’ EŮ? _ ŮŽ Ů’ ‍ Ů‘ ŮŽ ŮŽ ٰا ŮŽŘŻ َم‏GŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ‍ Ů?إ‏, ŮŽ Ů’ ŮŽ,9Ů? ^> :eŮ? Ů? >Ů’ َ‍ل ا‏, ŮŽ ŮŽ GŮŽ Ů?ŮŽ Ů‘ ~ ,EŮŽ ŮŽ Ů‘ KŮ? ‍ َإ‏, ŮŽ Ů’ *‍ا‏ ŮŽ 3 ‍ Ů?د‏,uŮŽ Ů’ Ů? Ů’2KŮ? ‍ ŮŽ * Ů?ŘĄ اŮ? ْن‏C:Ů? Ů°# ﴞ٣٥﴿ 31. Allah, Ă‚dem’e bĂźtĂźn varlÄąklarÄąn isimlerini, Ăśzelliklerini ve fonksiyonlarÄąnÄą ĂśÄ&#x;retti. YeryĂźzĂźnde halife tayin ettiÄ&#x;i insanÄą, hayatÄą boyunca karĹ&#x;Äą karĹ&#x;Äąya geleceÄ&#x;i enerji, hammadde, doÄ&#x;a kanunlarÄą gibi yeryĂźzĂźnĂźn çeĹ&#x;itli gßç kaynaklarÄąna hĂźkmedecek, onlara boyun eÄ&#x;direcek
26
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
gizli yetenek ve gßçlerle donattÄą. Ona, varlÄąklar ile semboller arasÄąnda zihinsel baÄ&#x; kurma yeteneÄ&#x;i baÄ&#x;ÄąĹ&#x;ladÄą. VarlÄąklarÄąn niteliklerini, iĹ&#x;levlerini araĹ&#x;tÄąrÄąp ĂśÄ&#x;renme, eĹ&#x;yayÄą kullanma, deÄ&#x;iĹ&#x;tirme, gizli olan yĂśnlerini bulup ortaya çĹkarma ve varlÄąklar Ăźzerinde yaratÄącÄą zekâ ile tasarruf etme yeteneÄ&#x;ini verdi. Ä°nsan bu bilgi ve yeteneÄ&#x;i doÄ&#x;ru yĂśnde kullandÄąÄ&#x;Äą takdirde, hem Allah’a kulluk hem de yeryĂźzĂźnĂź Äąslah hususunda meleklerden çok daha ĂźstĂźn iĹ&#x;ler baĹ&#x;arabilecekti. Meleklere gelince, gĂśrevleri bunu gerektirmediÄ&#x;i için onlara bĂśyle bir gßç ve yetenek verilmemiĹ&#x;ti. Sonra Allah bunlarÄą, yani Ă‚dem’e ĂśÄ&#x;rettiÄ&#x;i isimlerin karĹ&#x;ÄąlÄąÄ&#x;Äą olan varlÄąklarÄą meleklere gĂśstererek, “EÄ&#x;er az Ăśnce ima ettiÄ&#x;iniz ‘halifeliÄ&#x;e daha lâyÄąk olma’ iddianÄązda doÄ&#x;ru iseniz, o zaman bu varlÄąklarÄąn isimlerini ve Ăśzelliklerini bana Ă‚dem’in sĂśylediÄ&#x;i gibi sĂśyleyin!â€? dedi.
ﴞ٣٢﴿ Ů? &- DŮŽ ‍ & Ů? ْا‏OŮŽ ‍ ْا‏nŮ’ ŮŽ >َ‍ اŮ? Ů‘ ŮŽ> ŮŽ ا‏,? 2ŮŽ ŮŽ Ů’ ŮŽ Ů‘ GŮŽ ,5ŮŽ *ŮŽ Ů‘ Ů?‍ ا‏, 2ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů’ GŮ? *ŮŽ ŮŽ >ŮŽ ,DŮŽ Ů’ Ů? ‍ Ů? ا‏,3ŮŽ 32. Kendi gĂśrev alanÄą dÄąĹ&#x;Äąndaki konularda bilgi sahibi olmayan melekler, “HâĹ&#x;â, seni her tĂźrlĂź eksiklikten, noksanlÄąktan tenzih ederiz! Biz senin bize ĂśÄ&#x;rettiklerinden baĹ&#x;kasÄąnÄą bilemeyiz. Her Ĺ&#x;eyi bilen, sonsuz ilim ve hikmet sahibi olan ancak sensin!â€? dediler
ŮŽ 3ŮŽ Ů’ EŮ? ƒŮ? , ŮŽ Ů’ ŮŽ,9Ů? Ů’ EŮ? BŮ’ Ů? >Ů’ َ‍ ٰا ŮŽŘŻ Ů?Ů… ا‏, )ŮŽ ‍ل‏, 33. Bunun Ăźzerine Allah, “Ey Ă‚dem, Ĺ&#x;u varlÄąklarÄąn Ăśzelliklerini, fonksiyonlarÄąnÄą ve isimlerini meleklere bildir! BĂśylece halifelik gĂśrevine senin daha lâyÄąk olduÄ&#x;unu iyice anlasÄąnlar!â€? dedi.
ŮŽ Ů’ ‍ات ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ 3ŮŽ Ů’EŮ? ƒŮ? , ŮŽ Ů’ ŮŽ,9Ů? Ů’ #Ů? ŮŽ, ŮŽ >Ů’ َ‍ ا‏, ŮŽ Ů‘ ŮŽ 'ŮŽ Ů? ŮŽ bŮ’ 3Ů? َ‍ل اَ ŮŽ Ů’ ا‏, ŮŽŮ‘ ( ‍ا* Ů’Řą Ů?؜‏ Ů? ŮŽ Ů° \ ‍ا‏ ŮŽ &Ů’ SŮŽ Ů? ŮŽ GŮ’ َ‍ Ů’ اŮ? Ů‘> ^ ا‏ﴞ٣٣﴿ ‍ Ů? Ů? َن‏-Ů’ LŮŽ Ů’ Ů? Ů’2KŮ? ,5ŮŽ ‍ Ů’ "Ů?Ůˆ َن ŮŽŮˆâ€ŹLŮ? ,5ŮŽ Ů? ŮŽ GŮ’ ŮŽâ€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź Ă‚dem o varlÄąklarÄąn isimlerini meleklere bildirince, Allah meleklere dedi ki: “Ben size, ‘GĂśklerin ve yerin gizliliklerini ancak ben bilirim ve dilediÄ&#x;ime, dilediÄ&#x;im kadar ĂśÄ&#x;retirim; açĹÄ&#x;a vurduÄ&#x;unuz ve gizlediÄ&#x;iniz Ĺ&#x;eyleri de yine ben bilirim!’ dememiĹ&#x; miydim?â€? Ä°Ĺ&#x;te burada, insanÄąn ebedĂŽ dĂźĹ&#x;manÄą olan Ä°blĂŽs sahneye çĹkÄąyor:
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
27
EN BĂœYĂœK DĂœĹžMAN: Ä°BLÄ°S ŮŽ BŮ? Ů° ŮŽ Ů’ Ů? ,2ŮŽ Ů’ 3Ů? â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْذ‏ .ŮŽ 5Ů? ‍ َن‏,KŮŽ ‍ ŮŽ| ŮŽ ŮŽŮˆâ€Ź-Ů’ ŮŽ ‍ا‏ Ů’ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹF9Ů° َ‍&„ ا‏ Ů’ iŮ? ŮŽ? 9Ů’ Ů?‍ Ů?" ŮˆŘ§ اŮ? Ů‘ ŮŽ* ا‏mŮŽ \ŮŽ ŮŽ ' ‍"Ů?ŮˆŘ§ Ů? Ů°* ŮŽŘŻ َم‏mŮ? ‍ا‏ ŮŽ ‍ْا‏ ﴞ٣٤﴿ .ŮŽ ) 'Ů? ,-
34. Hani meleklere, â€œĂ‚dem’e secde7 edin! Onun ĂźstĂźnlĂźÄ&#x;ĂźnĂź kabul ederek ĂśnĂźnde saygÄąyla eÄ&#x;ilin!â€? demiĹ&#x;tik de, Ä°blĂŽs hariç hepsi secde etmiĹ&#x;ti. Aslen cinlerden (Kehf, 18/50) olan, fakat birtakÄąm meziyetleri sayesinde meleklerin arasÄąnda yaĹ&#x;ayan Ä°blĂŽs ise emrimize karĹ&#x;Äą gelerek secde etmemekte diretmiĹ&#x;, kendisini Ă‚dem’den ĂźstĂźn gĂśrerek kibre kapÄąlmÄąĹ&#x; ve bu nankĂśrlĂźÄ&#x;Ăź sonucunda, ilâhĂŽ emre baĹ&#x;kaldÄąran kâfirlerden olmuĹ&#x;tu.
Ů? ‍ا‏ *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Źh , ŮŽ Ů? BŮ’ dŮ? Â… Ů? &Ů’ t ŮŽ >َ‍ ا‏.Ů’ Ů’ ‍ ٰا ŮŽŘŻ Ů?م‏, )ŮŽ ,2ŮŽ Ů’ 3Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ ‍"ًا‏SŮŽ ‍ َع‏,EŮŽ Ů’25Ů? jŮŽ KŮ? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮŽ 2ŮŽ Ů‘ mŮŽ ‍ ŮŽ ْا‏v Ů? ‍ ŮŽŮˆ َز Ů’Ůˆâ€ŹnŮ’ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏.ŮŽ 5Ů? ,>ŮŽ ŮŽ Ů‘ ‍ Ů?ه‏/Ů? Ů°# ,9ŮŽ ŮŽ Ů’ LŮŽ Ů? ŮŽ 'ŮŽ ‍ ŮŽ َ؊‏mŮŽ R ‍ا‏ ŮŽ Ů? ,U ﴞ٣ټ﴿ 35. Daha sonra dedik ki: “Ey Ă‚dem, sen ve eĹ&#x;in cennette oturun ve oradaki nimetlerden dilediÄ&#x;iniz kadar serbestçe yiyin için. Bundan bĂśyle, eĹ&#x;in Havvâ ile birlikte cennette yaĹ&#x;ayacaksÄąnÄąz. Orada dilediÄ&#x;iniz yerden dilediÄ&#x;iniz kadar yiyip içebilir, cennetin bĂźtĂźn nimetlerinden faydalanabilirsiniz. Ancak sÄąnÄąrsÄąz bir ĂśzgĂźrlĂźÄ&#x;e sahip olmadÄąÄ&#x;ÄąnÄązÄą, size bu nimetleri bahĹ&#x;eden Allah’a muhtaç birer kul olduÄ&#x;unuzu asla unutmayÄąn! Bunun için, iman ve itaatinizi sÄąnamak Ăźzere, cinsellik (A’râf, 7/19-22) meyvesini size Ĺ&#x;imdilik yasaklÄąyorum. Ben izin verinceye kadar, bu aÄ&#x;aca sakÄąn yaklaĹ&#x;mayÄąn; yoksa bĂźyĂźk bir gĂźnah iĹ&#x;leyerek bizzat kendinize zulmetmiĹ&#x; olursunuz!â€?
ŮŽ &Ů’ R ‍ا‏ ŮŽ Ů‘ , ŮŽ EŮ? ŮŽ Ů‘ ‍َ َز‏,'ŮŽ %h Ů? &' ,>ŮŽ ,KŮŽ , ŮŽ Ů‘ 5Ů? , ŮŽ EŮ? v ŮŽ ŮŽ Ů’@ŮŽ,'ŮŽ ,EŮŽ Ů’2GŮŽ ‍ Ů?ن‏,{ 36. Fakat cennetten kovulan Ĺ&#x;eytan, Ă‚dem ile Havvâ’nÄąn da aynÄą akÄąbete uÄ&#x;ramasÄąnÄą istiyordu. Bunun için, onlara uzaktan vesvese vererek Ĺ&#x;u Buradaki secde ibadet secdesi deÄ&#x;il, meleklerin insana baĹ&#x; eÄ&#x;ip itaat etmesinin sembolik bir ifadesi olan ta’zĂŽm (saygÄą) secdesidir. Allah meleklere, Ă‚dem’in ĂźstĂźnlĂźÄ&#x;ĂźnĂź kabul edip ĂśnĂźnde saygÄąyla eÄ&#x;ilmelerini emretmiĹ&#x;ti. Nitekim kardeĹ&#x;lerinin Yusuf (as)’a secde etmesi de bu anlamdadÄąr. (Yusuf SĂťresi, 12/100) 7
28
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
dĂźĹ&#x;Ăźnceyi telkin etti: “Rabb’iniz size bu meyveyi, ilahi gßçlere sahip birer melek veya sonsuz hayat sahibi olmayasÄąnÄąz diye yasaklamÄąĹ&#x;tÄąr. Allah Ĺ&#x;ahittir ki, bunu sÄąrf sizin iyiliÄ&#x;iniz için sĂśylĂźyorum (A’râf, 7/20-21).â€? Ă‚dem ve Havvâ, Ĺ&#x;eytanÄąn vesvesesine aldanÄąp yasak meyveden yediler. BĂśylece Ä°blĂŽs, onlarÄą aldatarak içinde bulunduklarÄą cennet yurdundan çĹkarmÄąĹ&#x; oldu.
ŮŽ Ů’ ^'Ů? Ů’ Ů? ŮŽ ‍ Ů?" Ů‘ŮŒ Ůˆ ŮŽŮˆâ€ŹGŮŽ ˆ Ů? k Ů? Ů? Ů’#‍ ا‏,2ŮŽ Ů’ 3Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? OŮ’ 9ŮŽ ‍{ ا‏ Ů? OŮ’ ŮŽ Ů? Ů’ Ů? t F Ů° Ů?‍ ŮŒŘš ا‏, ŮŽ 5ŮŽ ‍ Ů’\ ŮŽ ŮŽ Ů‘ŮŒ ŮŽŮˆâ€Ź5Ů? ‍ا* Ů’Řą Ů?؜‏ ﴞ٣ٌ﴿
Biz de Ă‚dem ve Havvâ’yÄą cennetten çĹkardÄąktan sonra, onlara ve Ĺ&#x;eytana seslenerek dedik ki: “Birbirinize ebedĂŽ dĂźĹ&#x;manlar olarak dĂźnyaya inin! ArtÄąk yeryĂźzĂźne yerleĹ&#x;ecek ve belli bir sĂźreye kadar orada yaĹ&#x;ayacaksÄąnÄąz. Bundan bĂśyle orayÄą kendinize yurt edinecek; ĂślĂźm veya kÄąyamet vakti gelinceye kadar orada yaĹ&#x;ayÄąp imtihan edileceksiniz.â€?
ŮŽ Ů‘ ŮŽ #Ů? %Ů? >ŮŽ Ů‘ Ů?‍ ا‏%?Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ب‏, ﴞ٣٧﴿ Ů? &t ŮŽ Ů‘ ‍اب ا‏ Ů? ŮŽ Ů? KŮŽ % 9Ů?Ů‘ ‍ َع‏.Ů’ 5Ů? ‍ ٰا ŮŽŘŻ Ů?م‏F Ů‘Ů° ŮŽ ŮŽ 'ŮŽ ŮŽ ŮŽ 'ŮŽ ‍ت‏, Ů? ŮŽ Ů‘ ‍ا‏ 37. Derken Ă‚dem, iĹ&#x;lediÄ&#x;i gĂźnahtan dolayÄą piĹ&#x;manlÄąk duyarak tĂśvbe etmenin yollarÄąnÄą aradÄą. Sonra nasÄąl tĂśvbe edeceÄ&#x;ini kendisine ilham eden Rabb’inden birtakÄąm sĂśzler aldÄą ve bu hikmetli sĂśzlerle O’na Ĺ&#x;Ăśyle yalvardÄą: “Ey Rabb’imiz, biz kendimize zulmettik. EÄ&#x;er sen bizi baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lamaz, bize merhamet etmezsen mutlaka kaybedenlerden olacaÄ&#x;Äąz (A’râf, 7/23).â€? Bunun Ăźzerine, Allah da onu baÄ&#x;ÄąĹ&#x;ladÄą. KuĹ&#x;kusuz O, piĹ&#x;manlÄąk duyup tĂśvbe eden kullarÄąna karĹ&#x;Äą çok baÄ&#x;ÄąĹ&#x;layÄącÄą, çok merhametlidir. AslÄąnda Ä°blĂŽs de Ă‚dem de aynÄą gĂźnahÄą iĹ&#x;lemiĹ&#x;ler, ikisi de Allah’Ĺn emrine isyân etmiĹ&#x;lerdi. Fakat Ä°blĂŽs gĂźnahÄąnda diretti, tĂśvbeye yanaĹ&#x;madÄą. Ă‚dem ise gĂźnahÄąnÄąn ezikliÄ&#x;ini yĂźreÄ&#x;inde hissederek Rabb’i karĹ&#x;ÄąsÄąnda boyun bĂźkĂźp suçunu itiraf etti. Ä°blĂŽs’in yaptÄąÄ&#x;Äą gibi kibre kapÄąlmadÄą, gĂźnahÄąnÄą bir baĹ&#x;ka gĂźnahla telafi yoluna da gitmedi. Aksine, içtenlikle tĂśvbe ederek Rabb’inin sonsuz merhametine sÄąÄ&#x;ÄąndÄą. Bu yĂźzden Ă‚dem baÄ&#x;ÄąĹ&#x;landÄą, Ä°blĂŽs ise ebedĂŽ lânete mahkĂťm edildi. Ă‚dem ile Havvâ, gĂźnahlarÄą baÄ&#x;ÄąĹ&#x;landÄąktan sonra yeniden cennete dĂśndĂźler. YaĹ&#x;adÄąklarÄą bu tecrĂźbe, ebedĂŽ dĂźĹ&#x;manlarÄą olan Ĺ&#x;eytanÄą tanÄąmalarÄąnÄą saÄ&#x;lamÄąĹ&#x;tÄą. YeryĂźzĂź halifesinin, bĂśyle bir eÄ&#x;itim ve Ăśn hazÄąrlÄąk aĹ&#x;amasÄąnÄą geçmesi gerekiyordu. Daha sonra, cennetten çĹkarÄąlÄąp yeryĂźzĂźne gĂśnderildiler. Bunun sebebi iĹ&#x;ledikleri gĂźnah deÄ&#x;ildi. Zira tĂśvbeleri kabul
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
29
edilmiĹ&#x;, gĂźnahlarÄą baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lanmÄąĹ&#x;tÄą ve Allah, gĂźnahÄąnÄą affettiÄ&#x;i kulunu o gĂźnahtan dolayÄą cezalandÄąrmazdÄą. Onlar asÄąl yaratÄąlÄąĹ&#x; gayeleri olan halifelik gĂśrevini yerine getirmek ve Ĺ&#x;eytanla yapacaklarÄą mĂźcadele ile imtihan olunmak Ăźzere cennetten çĹkarÄąlÄąp yeryĂźzĂźne gĂśnderildiler. Bu gĂźnahÄą iĹ&#x;lemeselerdi bile Allah onlarÄą yeryĂźzĂźne gĂśnderecekti. Nitekim O, daha Ă‚dem’i yaratmadan Ăśnce meleklere, “Ben yeryĂźzĂźnde bir halife yaratacaÄ&#x;Äąm.â€? diyerek insanÄąn imtihan için dĂźnyaya gĂśnderileceÄ&#x;ini bildirmiĹ&#x;ti. Allah dileseydi, isyankârlÄąÄ&#x;ÄąnÄąn cezasÄąnÄą derhâl vererek Ä°blĂŽs’i oracÄąkta yok edebilir yahut bir daha hiç kimseyi saptÄąrmamasÄą için onu cehenneme atabilirdi. Fakat ilâhĂŽ hikmet gereÄ&#x;ince, insan nefsâni duygular ve Ĺ&#x;eytanĂŽ vesveseler ile imtihan olunacak ve bu mĂźcadele sonucunda, insanÄąn ĂśzĂźnde gizlenmiĹ&#x; olan gßç ve yetenekler ortaya çĹkacaktÄą. Bunun için Allah, kÄąyamete kadar Ĺ&#x;eytana mĂźhlet verdi ve ilâhĂŽ vahiy ile desteklediÄ&#x;i insanÄą, iyi ile kĂśtĂź arasÄąnda seçim yapmasÄą ve ebedĂŽ cennet nimetleri yahut ebedĂŽ cehennem azabÄą ile noktalanacak olan imtihan dĂźnyasÄąnda mĂźcadele etmesi için Ĺ&#x;eytanla birlikte yeryĂźzĂźne gĂśnderdi:
Ů? 2ŮŽ Ů‘ &ŮŽ LŮ? ,Ů’ )ŮŽ ,5ŮŽ Ů‘ ,Ů? 'ŮŽ , O& Ů? Ů? Ů’#‍ ا‏,2ŮŽ Ů’ 3Ů? jŮŽŮŽ ' ‍"َا َي‏#Ů? €َ Ů? LŮŽ .Ů’ ŮŽŮŽ ' ‍"ًى‏#Ů? ^2Ů‘ 5Ů? Ů’ ŮŽ ,EŮŽ Ů’25Ů? ‍{ ا‏ Ů‹ v ﴞ٣٨﴿ ‍ ŮŽ= Ů?> َن‏DŮ’ )ŮŽ Ů’ #Ů? *ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹEŮ? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍@ Ů’ ŮŒŮ â€Ź ŮŽ
38. BĂśylece Ă‚dem, Havvâ ve Ä°blĂŽs’e seslenerek Ĺ&#x;Ăśyle dedik: “Hepiniz oradan yeryĂźzĂźne inin! Bundan bĂśyle, peygamberler ve kitaplar gĂśndererek size ve sizden sonraki nesillere doÄ&#x;ru yolu gĂśstereceÄ&#x;im. ArtÄąk benden size bir elçi, bir kitap, bir yol gĂśsterici gelince, kimler benim gĂśsterdiÄ&#x;im yolda yĂźrĂźyerek hidâyetime tâbi olursa, onlara Hesap GĂźnß’nde korku yoktur ve onlar ĂźzĂźlmeyeceklerdir.â€?
Ů° ‍ اŮ?Ůˆâ€Ź, 2ŮŽ L,),Ů° 9 ‍ ا‏9/ŮŽ Ů‘ KŮŽ ‍َ ŮˆŘ§ Ůˆâ€Ź1KŮŽ .)/ ŮŽ Ů‘ â€ŤŮˆŘ§â€Ź ŮŽ ŮŽ ŮŽ ﴞ٣ي﴿ ‍ن‏TŮŽ ‍ Ů? "Ů?Ůˆâ€Ź,@ 2 ‍ا‏ ‍ب‏, D u ‍ا‏ B Ů‘ ŮŽ ,EŮŽ &' Ů’ #Ů? ‍ع‏, Ů’ C ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů? Ů? ŮŽ Ů? Ů? ŮŽ Ů? Ů? Ů? 39. “İlâhĂŽ hidâyetten yĂźz çevirerek hakikati inkâr eden ve insanlÄąÄ&#x;Äąn dĂźnyada ve âhirette yegâne kurtuluĹ&#x; reçetesi olan âyetlerimizi ve yol gĂśsterici mesajlarÄąmÄązÄą yalanlayanlara gelince, onlar da ateĹ&#x; halkÄądÄąrlar ve orada ebedĂŽ kalacaklardÄąr.â€? Ă‚dem (as)’dan bu yana, bu mesajÄą insanlÄąÄ&#x;a tebliÄ&#x; eden birçok Elçi ve Kitap geldi. Ä°lâhĂŽ davetin son temsilcisi olarak da, son Peygamber Muhammed (sav) ve Kur’ân-Äą KerĂŽm gĂśnderildi. Bu mesaj sadece Araplara
30
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
deÄ&#x;il, Allah’Ĺn iradesine boyun eÄ&#x;diÄ&#x;ini Ăśne sĂźren Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą baĹ&#x;ta olmak Ăźzere tĂźm insanlÄąÄ&#x;a seslenmektedir:
Ä°SRAÄ°LOÄžULLARI Bundan Ăśnceki ayetlerde bĂźtĂźn insanlÄąk, Allah’Ĺn gĂśnderdiÄ&#x;i Kitap ve Elçileri kabule davet edilmiĹ&#x;lerdi. Bundan sonra âyetlerde ise, ilâhĂŽ mesajdan yĂźz çevirmenin ne gibi sonuçlar doÄ&#x;urduÄ&#x;unu gĂśsteren bir Ăśrnek olarak Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą8 kÄąssasÄą anlatÄąlÄąyor. Ă‚yetlerde hitap Yahudilere yĂśnelik olmakla birlikte, onlardan ibret alÄąp aynÄą duruma dĂźĹ&#x;memeleri için mĂźminler de uyarÄąlmaktadÄąr:
ŮŽ ‍ ^ اŮ? Ů’ ŮŽ اإ‏2 9ŮŽ ,)ŮŽ Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ n Ů’ Ů? Ů’ OŮ’ŮŽ >َ‍ ŮŽ Ů? ŮŽ^ ا Ů‘ ŮŽ ^ ا‏OŮ’ >Ů? ‍ Ů? ŮˆŘ§â€ŹKŮ? ‍ ا ْذ‏b) 40. Ey Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą! Size bahĹ&#x;ettiÄ&#x;im nimetlerimi ve ilâhĂŽ yasalara itaat ettiÄ&#x;iniz sĂźrece, sizi nasÄąl ĂźstĂźn kÄąldÄąÄ&#x;ÄąmÄą hatÄąrlayÄąn.
ﴞ٤٠﴿ ‍ ن‏ Ů’ ' ‍ي‏, ŮŽ )ŮŽ Ů‘ Ů?‍ Ů’ ŮŽŮˆŘ§â€ŹKŮ? "Ů? EŮ’ OŮŽ 9Ů? â€ŤŮˆ Ů?٠‏e Ů?‍ " ŮŠ ا‏EŮ’ OŮŽ 9Ů? â€ŤŮŽŮˆŘ§ŮŽ Ů’Ůˆ'Ů? ا‏ Ů? Ů? #ŮŽ ‍ع‏,ŮŽ Bana verdiÄ&#x;iniz sĂśzĂź tutun ki, ben de size verdiÄ&#x;im sĂśzĂź tutayÄąm. Size vadettiÄ&#x;im zafer ve baĹ&#x;arÄąyÄą elde etmek ve âhirette ebedĂŽ saadete nail olmak istiyorsanÄąz, gĂśnderdiÄ&#x;im tĂźm elçilere ve kitaplara iman edin. Ve baĹ&#x;kasÄąndan deÄ&#x;il, yalnÄązca benden korkun! Bu dĂźnyanÄąn gelip geçici çĹkar endiĹ&#x;eleri sizi inkâra ve zulme sĂźrĂźklemesin. Sizi bu imandan alÄąkoymak isteyenlerin tehditlerine de aldÄąrmayÄąn. AsÄąl benim azabÄąma uÄ&#x;ramaktan ve benim sevgimi kaybetmekten korkun.
Ů? LŮŽ *ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹŮ? OŮŽ 5ŮŽ , ŮŽ Ů? ,3Ů‹ "Ů?Ů‘ 7ŮŽ 5Ů? n Ů? Ů’ =ŮŽ >Ů’ َ‍ ا‏, ŮŽ 9Ů? ‍ ا‏2Ů? 5Ů? â€ŤŮŽŮˆ ٰا‏ h % 9Ů? Ů? 'Ů? ,KŮŽ ‍ Ů?> ا اَ Ů‘ ŮŽŮˆ َل‏41. YanÄąnÄązda bulunan Tevrat’Ĺn tahrif edilmemiĹ&#x; kÄąsÄąmlarÄąnÄą onaylayÄącÄą olarak indirdiÄ&#x;imiz bu son vahye iman edin; onu inkâr
“Allah’Ĺn kuluâ€? anlamÄąna gelen Ä°srail kelimesi, Yakub Peygamber’in (as) lâkabÄądÄąr (Ă‚l-i Ä°mrân, 3/93). Hz. Yakub’un on iki oÄ&#x;lunun soyundan gelenlere BenĂŽ Ä°srâil (Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą) denir. Muharref Tevrat’ta, Hz. Yakub’un “TanrÄą ile gĂźreĹ&#x;ip onu yendiÄ&#x;iâ€? için bu adÄą aldÄąÄ&#x;Äą anlatÄąlmaktadÄąr (Kitab-Äą Mukaddes, Tekvin, 32/28). “İsrailâ€? kelimesine bĂśylesine çirkin bir anlamÄą yĂźklemeleri, Yahudilerin mukaddes kitabÄą tahrif etmekte ne kadar aĹ&#x;ÄąrÄą gittiklerini gĂśsteren Ăśrneklerden biridir. 8
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
31
edenlerin ilki ve ĂśncĂźleri siz olmayÄąn!9 Elinizdeki Tevrat’Ĺ size gĂśnderen Allah, Ĺ&#x;imdi de Kur’ân-Äą KerĂŽm’i gĂśndermiĹ&#x;tir. Kur’ân’Ĺ inkâr ettiÄ&#x;iniz takdirde, Tevrat’a iman iddianÄązÄąn hiçbir anlamÄą kalmayacak ve Allah’a isyan etmiĹ&#x; olacaksÄąnÄąz. O hâlde, Tevrat’Ĺn tahrif edilen kÄąsÄąmlarÄąnÄą dĂźzelten, bozulmamÄąĹ&#x; kÄąsÄąmlarÄąnÄą ise aynen onaylayan bu kitaba iman edin; onu inkâr edenlerin ilki ve ĂśncĂźleri siz olmayÄąn! UnutmayÄąn ki, onu inkâr ettiÄ&#x;iniz takdirde, sizden etkilenerek inkâra sĂźrĂźklenecek toplumlarÄąn vebâli de sizin omuzlarÄąnÄązda olacaktÄąr.
ﴞ٤٥﴿ ‍ ن‏ )ŮŽ ,Ů° 9Ů? ‍ Ů?ŮˆŘ§â€ŹlŮŽ RŮ’ LŮŽ *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ )ŮŽ Ů‘ Ů?‍ ŮŽŮˆŘ§â€Źj& Ů? Ů? LŮŽ Ů‘ ,ŮŽ' ‍ي‏, Q Ů‹ 3ŮŽ ,2Ů‹ ŮŽŮŽ ~ ^L, Benim âyetlerimi ve bu âyetlerin içerdiÄ&#x;i hĂźkĂźmleri servet, makam, Ĺ&#x;an, Ĺ&#x;Ăśhret gibi basit menfaatlerle deÄ&#x;iĹ&#x;meyin ve baĹ&#x;kasÄąndan deÄ&#x;il, sadece benden sakÄąnÄąn! Ä°nsanlarÄąn ĂśvgĂź ve kÄąnamalarÄąnÄą deÄ&#x;il, benim rÄąza ve hoĹ&#x;nutluÄ&#x;umu dikkate alÄąn.
ﴞ٤٢﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ Ů’ Ů? >Ů’ َ‍ ŮŽŮˆŘ§â€ŹxŮŽ Ů‘ DŮŽ ‍ Ů? Ů? ا ْا‏-Ů’ LŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹbŮ? c, Ů? ŮŽ ,Ů’ 9Ů? xŮŽ Ů‘ DŮŽ ‍\ ا ْا‏ Ů? Ů? Ů’ LŮŽ *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź 42. HakkÄą bâtÄąl ile bulandÄąrmayÄąn ve bile bile gerçeÄ&#x;i gizlemeyin! BâtÄąl yorum ve iddialarÄąnÄązÄą Tevrat’a karÄąĹ&#x;tÄąrarak hakikati çarpÄątmayÄąn! Ahmed adÄąndaki Son Peygamber’in geleceÄ&#x;ini mĂźjdeleyen (Saff SĂťresi, 61/6) Tevrat âyetlerini ve kitapta yer alan diÄ&#x;er gerçekleri gizlemeyin.
ŮŽ O KŮ? ‍ َ€ ا Ů‘ ŮŽ ا‏5ŮŽ ‍ ا‏OŮ? KŮŽ ‍اع‏ ŮŽ Ů‘ ‍& ا‏ ﴞ٤٣﴿ Ů’ ‍ ŮŽŘŠ ŮŽŮˆâ€ŹKŮ° =ŮŽ Ů‘ ‍ ا ا‏LŮ? ‍ Ů° ŮŽŘŠ ŮŽŮˆ ٰا‏7 ‍ا‏ Ů? 3 ŮŽâ€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź 43. NamazÄą kÄąlÄąn, zekâtÄą verin ve rĂźkĂť edenlerle birlikte rĂźkĂť edin! Siz de MĂźslĂźmanlar gibi namazÄą kÄąlÄąn, zekâtÄą verin ve Allah’Ĺn hĂźkmĂźne boyun eÄ&#x;en mĂźminlerle birlikte Kur’ân’Ĺn ve Son Elçi’nin hĂźkmĂźne boyun eÄ&#x;in! UnutmayÄąn ki, bedenĂŽ ibadetlerin sembolĂź olan namaz ve mâlĂŽ ibadetlerin sembolĂź olan zekât, bĂźtĂźn peygamberlere ve Ăźmmetlerine emredilen evrensel ibadetlerdendir. Yahudi din bilginleri, halka kutsal kitaba inanÄąp onunla amel etmelerini ve Allah'Äąn rÄązasÄąna uygun Ĺ&#x;ekilde yaĹ&#x;amalarÄąnÄą ĂśÄ&#x;ĂźtlĂźyor, fakat kendileri tam aksi davranÄąĹ&#x;lar gĂśsteriyorlardÄą. Yahudileri bu çeliĹ&#x;kili tutumlarÄą ve Ehl-i Kitab’Ĺ Kur’ân’a iman etmeye çaÄ&#x;Äąran bu âyet-i kerĂŽme, kendilerine gĂśnderilen kitaplara ve peygamberlere iman etseler bile, son Peygamber’i ve Kur’ân’Ĺ reddeden YahĂťdĂŽ ve HristiyanlarÄąn kâfir olduklarÄąnÄą ve bĂśyle kimselerin cennete giremeyeceÄ&#x;ini açĹkça ortaya koymaktadÄąr. 9
32
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
samimiyetsizlikleri sebebiyle eleĹ&#x;tiren âyet, aynÄą zamanda MĂźslĂźmanlarÄą, Ăśzellikle Ăźmmetin Ăśnderleri konumunda bulunan âlimleri ve yĂśneticileri de aynÄą hayata dĂźĹ&#x;memeleri için Ĺ&#x;iddetle uyarmaktadÄąr:
ŮŽ Ů‘ ‍ Ů? Ůˆ َن‏5Ů? ,Ů’ LŮŽ َ‍ا‏ Ů? \ ‍ Ů? Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ jŮŽŮŽ 'َ‍ب ا‏, ŮŽ Ů?1>Ů’ َ‍\ Ů’ َن ا‏ ŮŽ Ů’2LŮŽ ‍ Ů?|Ů?Ů‘ ŮŽŮˆâ€Ź,Ů’ 9Ů? ‍س‏, ŮŽ 2 ‍ا‏ Ů? ‍ Ů’ Ů? َن ْا‏LŮŽ Ů’ Ů? >Ů’ َ‍ Ů’ ŮŽŮˆŘ§â€Ź?ŮŽ ŮŽ ﴞ٤٤﴿
44. Ey Yahudiler! Siz insanlara iyiliÄ&#x;i emreder de kendinizi unutur musunuz? Oysa kitabÄą okuyorsunuz, hiç akletmez misiniz? Siz insanlara Son Elçiye iman etmelerini tavsiye ederken, neden kendiniz onu inkâr ediyorsunuz? BaĹ&#x;kalarÄąna gĂźzel Ĺ&#x;eyleri ĂśÄ&#x;Ăźtlerken, kendinizi neden ihmal ediyorsunuz? Oysa içerisinde birtakÄąm tahrifatlar olsa bile, bĂźtĂźn peygamberlere imanÄą emreden; dĂźrĂźst, tutarlÄą ve ahlâklÄą olmayÄą ĂśÄ&#x;Ăźtleyen Tevrat’Ĺ okuyup duruyorsunuz. Siz hiç aklÄąnÄązÄą kullanmaz, yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄąz iĹ&#x;in neticesini dĂźĹ&#x;Ăźnmez misiniz?
ŮŽ ŮŽ ,EŮŽ >ŮŽ Ů‘ Ů?‍ Ů° Ů??ŘŠ ŮŽŮˆŘ§â€Ź7 ‍ا‏ ŮŽ O d, ŮŽ Ů‘ ‍ Ů’|Ů? ŮŽŮˆâ€Ź7 , ŮŽ Ů‘ 9Ů? ‍ ا‏2Ů? &O ŮŽ ‍ا‏ ﴞ٤ټ﴿ Ů’ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? [ŮŽ ‍ ْا‏F ŮŽ GŮŽ *ŮŽ Ů‘ Ů?‍ ŮŽ ŮŒŘŠ ا‏45. SabÄąr ve namazla Allah’tan yardÄąm dileyin. DoÄ&#x;rusu bu, Allah’a saygÄąyla baÄ&#x;lananlardan baĹ&#x;kasÄąna aÄ&#x;Äąr gelir. Ey Yahudiler! Son kitaba iman etmenizi engellemeye çalÄąĹ&#x;an Ĺ&#x;er gßçlere boyun eÄ&#x;meyin! Onlara karĹ&#x;Äą sabÄąrla gĂśÄ&#x;Ăźs gerip direnin ve namazla, duayla Rabb’inizden yardÄąm dileyin. EÄ&#x;er dĂźrĂźstlĂźk ve samimiyetten ayrÄąlmaz, zorluklar karĹ&#x;ÄąsÄąnda yÄąlmayÄąp direnirseniz, Allah size elbette yardÄąm edecektir. Gerçi bu aÄ&#x;Äąr ve zor bir gĂśrevdir, ama Allah’a saygÄąyla baÄ&#x;lananlar için; binlerce yÄąllÄąk geleneklerin ĂźrettiÄ&#x;i toplumsal baskÄąlarÄą, çĹkar kaygÄąlarÄąnÄą ve ĂśnyargÄąlarÄą aĹ&#x;Äąp hak dine iman etmek hiç de zor deÄ&#x;ildir.
Ů? )ŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ َ‍ا‏ ﴞ٤ٌ﴿ ‍ن‏TŮŽ OŮ? v‍ا‏ Ů? ‍ َع‏%Ů? &Ů’ ŮŽ Ů?‍ Ů’ ا‏EŮ? >ŮŽ Ů‘ َ‍ Ů’ ŮŽŮˆŘ§â€ŹEŮ? 9Ů?Ů‘ ‍ ا َع‏3Ů? jŮŽ 5Ů? Ů’ EŮ? >ŮŽ Ů‘ َ‍ َن ا‏2Ů?Ů‘ U 46. O saygÄąlÄą kimseler ki, bir gĂźn mutlaka Rablerine kavuĹ&#x;acaklarÄąnÄą, eninde sonunda O’na dĂśneceklerini bilirler. Allah’a saygÄąyla baÄ&#x;lanan insanlar, hangi Äąrktan ve hangi dinden olurlarsa olsunlar, bir gĂźn mutlaka Allah’Ĺn huzuruna çĹkacaklarÄąnÄą ve bu dĂźnyada yapÄąp ettikleri her Ĺ&#x;eyin hesabÄąnÄą vereceklerini bilirler. Bu bilinç, onlarÄą hakkÄą kabul etmeye ve doÄ&#x;ru davranÄąĹ&#x;lar gĂśstermeye sevk eder.
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
33
ŮŽ ‍ ^ اŮ? Ů’ ŮŽ اإ‏2 9ŮŽ ,)ŮŽ ŮŽ Ů‘ ' ^>Ů‘ َ‍ Ů’ ŮŽŮˆŘ§â€ŹŮ? Ů? Ů’ kŮŽ Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ n F ŮŽ GŮŽ Ů’ Ů? Ů’ OŮ’ŮŽ >َ‍ ŮŽ Ů? ŮŽ^ ا Ů‘ ŮŽ ^ ا‏OŮ’ >Ů? ‍ Ů? ŮˆŘ§â€ŹKŮ? ‍ ا ْذ‏b) ŮŽ ŮŽ ,OŮŽ ‍ْا‏ ﴞ٤٧﴿
47. Ey Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą! Size bahĹ&#x;ettiÄ&#x;im nimetlerimi ve ilâhĂŽ yasalara itaat ettiÄ&#x;iniz sĂźrece sizi âlemlere, yani kendi dĂśneminizdeki tĂźm insanlara nasÄąl ĂźstĂźn kÄąldÄąÄ&#x;ÄąmÄą hatÄąrlayÄąn. Size daha Ăśnceki Peygamberler dĂśneminde bahĹ&#x;ettiÄ&#x;im nimetlerimi hatÄąrlayÄąn. O vakitler elçilerime iman ve itaat ettiÄ&#x;iniz sĂźrece, sizi insanlÄąÄ&#x;Äąn Ăśnderleri ve efendileri kÄąlmÄąĹ&#x;tÄąm. BugĂźn de bu nimete nail olmak ve mĂźminlere vaad ettiÄ&#x;im zafer ve baĹ&#x;arÄąyÄą elde edip âhirette ebedĂŽ saadeti kazanmak istiyorsanÄąz, gĂśnderdiÄ&#x;im Son Elçi’ye ve Kur’ân’a iman edin.
/Ů? @Ů’ ŮŽ :)Ů? *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮŒ GŮŽ , ŮŽ1dŮŽ ,EŮŽ Ů’25Ů? bŮ? ŮŽ Ů’ )Ů? *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,Šً &Ů’ dŮŽ „Ů? 1Ů’ >ŮŽ .Ů’ GŮŽ „ ŮŒ 1Ů’ >ŮŽ ‍ =ي‏mŮ’ LŮŽ *ŮŽ ,5Ů‹ Ů’ )ŮŽ ‍ Ů? ا‏LŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź ﴞ٤٨﴿ ‍ Ů? Ůˆ َن‏7ŮŽ Ů’2)Ů? Ů’ #Ů? *ŮŽ ‍ Ů’" ŮŒŮ„ ŮŽŮˆâ€ŹGŮŽ ,EŮŽ Ů’25Ů?
48. Ve Ăśyle bir gĂźnden sakÄąnÄąn ki; o gĂźn hiç kimse baĹ&#x;kasÄą adÄąna bedel Ăśdeyemeyecek yahut baĹ&#x;kasÄąnÄąn cezasÄąnÄą çekmeyecek, hiç kimsenin cezayÄą hak eden kiĹ&#x;inin kurtuluĹ&#x;u için iltimas, aracÄąlÄąk ve Ĺ&#x;efaat etmesine izin verilmeyecek, hiç kimseden kurtuluĹ&#x; fidyesi kabul edilmeyecek ve ilâhĂŽ yardÄąmÄą hak etmeyen hiç kimseye yardÄąm edilmeyecektir. Ey Yahudiler! MahĹ&#x;er gĂźnĂź gelip çattÄąÄ&#x;Äą zaman, mensubu olmakla ĂśvĂźndĂźÄ&#x;ĂźnĂźz ÄąrkÄąnÄąz, meĹ&#x;rebiniz, toplumuz, cemaatiniz size fayda vermeyecek, ilâhĂŽ adalet karĹ&#x;ÄąsÄąnda hiçbir kiĹ&#x;i veya toplum Ăśzel ve ayrÄącalÄąklÄą muamele gĂśrmeyecektir. BugĂźn ilâhĂŽ mesajdan yĂźz çevirdiÄ&#x;iniz takdirde, “Peygamber torunlarÄąâ€? veya â€œĹžanlÄą bir tarihin evlatlarÄąâ€? olmanÄąz sizi azaptan kurtaramayacaktÄąr. MahĹ&#x;er gĂźnĂź kiĹ&#x;iye ancak imanÄą ve salih amelleri fayda verecektir. SĂśzde aracÄąlarÄąn, Ĺ&#x;efaatçilerin hiç kimseye faydasÄą dokunmayacaktÄąr. Ĺžefaat, yetkili kimse nezdinde aracÄąlÄąk ederek bir kimsenin baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lanmasÄąna veya bir nimete kavuĹ&#x;masÄąna vesile olmak demektir. DinĂŽ bir terim olarak ise, gĂźnahkâr bir kimsenin, Allah katÄąnda mertebesi yĂźksek olan bir zatÄąn Allah'a dua etmesi sonucunda affedilmesi anlamÄąna gelmektedir. Kur’ân, ancak Allah’Ĺn dilediÄ&#x;i kimselerin (YĂťnus, 10/3; Tâhâ, 20/109; Sebe, 34/23; Necm, 53/26) yine ancak O’nun izin verdiÄ&#x;i
34
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
kimselere (Enbiyâ, 21/28) Ĺ&#x;efaat edebileceÄ&#x;ini bildirmiĹ&#x;tir. Yani kimlerin Ĺ&#x;efaate lâyÄąk olduÄ&#x;unu ve bu kimselere kimlerin Ĺ&#x;efaat edeceÄ&#x;ini Allah belirlemektedir. Buna gĂśre, Ĺ&#x;efaat yetkisi verilecek olanlar, diledikleri kiĹ&#x;ilere deÄ&#x;il, ancak Ĺ&#x;efaati hak ettiÄ&#x;i bildirilen kiĹ&#x;ilere Ĺ&#x;efaat edeceklerdir. Demek ki asÄąl ikram Ĺ&#x;efaat edilene deÄ&#x;il, Ĺ&#x;efaat edene yapÄąlmaktadÄąr. Yani Allah, rÄązasÄąnÄą kazanmÄąĹ&#x; olan bir kulunu onurlandÄąrmak için, kendisinin zaten affedeceÄ&#x;i bir kulunu azaptan kurtarmasÄą için ona Ĺ&#x;efaat yetkisi vermektedir. Bunun benzeri dĂźnyada da yaĹ&#x;anmaktadÄąr. Ă–rneÄ&#x;in Allah, herhangi bir Ĺ&#x;ekilde hidâyeti hak eden bir kimseyi, bazen razÄą olduÄ&#x;u bir kulu aracÄąlÄąÄ&#x;Äąyla hidâyete ulaĹ&#x;tÄąrÄąr. BĂśylece hidâyeti hak eden bir kulunu inkârdan kurtarÄąrken, aynÄą zamanda, o kiĹ&#x;inin hidâyetine vesile olan kimseye de ikramda bulunmuĹ&#x; olur. Ĺžefaat yetkisi tamamen ve yalnÄązca Allah’Ĺn elindedir (ZĂźmer, 39/43) ve Allah’Ĺn izni olmadan hiç kimse Ĺ&#x;efaate cĂźret edemeyecektir. Ĺžu hâlde, Ĺ&#x;efaat kullardan deÄ&#x;il Allah’tan istenmeli ve aracÄąlarÄą memnun etmek için deÄ&#x;il, Allah’Ĺn rÄązasÄąnÄą kazanmak için çaba gĂśsterilmelidir.
TARÄ°HĂŽ HATIRLATMALAR Ů? Ů’ Ů? >ŮŽ 5Ů? \ Ů’ KŮ? ‍ َإ‏, 2ŮŽ 9Ů’ َ‍ َن ا‏DŮ? 9Ů?Ů‘ /ŮŽ )Ů? ‍اب‏ Ů? )ŮŽ ‍ Ů’ َن‏GŮŽ Ů’ 'Ů? ‍ ٰا Ů?ل‏.Ů’ 5Ů? Ů’ KŮ? ,2ŮŽ &Ů’ mŮŽ Ů‘ >ŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْذ‏ Ů? /ŮŽ OŮŽ ‍ ŮŽŘĄ ْا‏ Ů? 9Ů?Ů‘ ‍ َع‏.Ů’ 5Ů? ‍ ŮŒŘĄâ€Źj ŮŽ 9ŮŽ Ů’ Ů? Ů? ‍ Ů’ ? ŮŽŮˆ '^ ٰذ‏KŮ? ‍ َإ‏,\ ŮŽ >Ů? ‍ Ů?& َن‏DŮ’ ŮŽ \Ů’ )ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ﴞ٤ي﴿ ŮŒ &U GŮŽ Ů’ 49. Ey Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą! Sizi Firavun ve ordusundan nasÄąl kurtardÄąÄ&#x;ÄąmÄązÄą da hatÄąrlayÄąn: Hani MÄąsÄąrlÄąlar size en acÄą iĹ&#x;kenceleri çektiriyorlardÄą. NĂźfusunuzun artmasÄąnÄą engellemek ve gĂźcĂźnĂźzĂź kÄąrmak için oÄ&#x;ullarÄąnÄązÄą boÄ&#x;azlÄąyor, kÄąz çocuklarÄąnÄązÄą ve kadÄąnlarÄąnÄązÄą ise hizmetçi ve cariye olarak kullanmak Ăźzere saÄ&#x; bÄąrakÄąyorlardÄą. Ä°Ĺ&#x;te bĂźtĂźn bunlarda, sizin için Rabb’inizden bĂźyĂźk bir imtihan vardÄą. Rabb’iniz sizi eÄ&#x;itip olgunlaĹ&#x;tÄąrmak ve insanlÄąÄ&#x;Äą doÄ&#x;ru yola çaÄ&#x;Äąran Ăśrnek ve ĂśncĂź bir toplum yapmak Ăźzere bĂśyle çetin imtihanlardan geçirmekteydi.
Ů? Ů’2LŮŽ Ů’ Ů? >Ů’ َ‍ Ů’ َن ŮŽŮˆŘ§â€ŹGŮŽ Ů’ 'Ů? ‍ ٰا َل‏, 2ŮŽ 3Ů’ ŮŽ SŮ’ َ‍ Ů’ ŮŽŮˆŘ§â€ŹKŮ? ,2ŮŽ &Ů’ mŮ’ Ů? 9Ů? ,2ŮŽ 3Ů’ ŮŽ 'ŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْذ‏ ﴞټ٠﴿ ‍ Ů? Ůˆ َن‏U ŮŽ >ŮŽ,'ŮŽ ŮŽ DŮ’ ŮŽ ‍ Ů? ْا‏50. Hani sizin için denizi yarÄąp sizleri kurtarmÄąĹ&#x;, Firavun ve ordusunu da boÄ&#x;muĹ&#x;tuk; siz de bunu gĂśzlerinizle gĂśrĂźyordunuz. Firavunun zulmĂź altÄąnda yaĹ&#x;ayan Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą, bu zulĂźmden kurtulmak için Hz. Musa ĂśnderliÄ&#x;inde MÄąsÄąr’dan çĹktÄąlar. Fakat Firavun, onlarÄą
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
35
yakalayÄąp cezalandÄąrmak Ăźzere bĂźyĂźk bir orduyla peĹ&#x;lerine dĂźĹ&#x;tĂź. Hz. Musa bu takipten kurtulmak için Cenab-Äą Hakk’Ĺn izniyle KÄązÄąldeniz kÄąyÄąsÄąna kadar geldi. Ă–nlerinde deniz, arkalarÄąnda Firavun’un ordusu vardÄą. Ä°Ĺ&#x;te bu dehĹ&#x;etli durumdayken, ilahi bir mucize olarak deniz yarÄąldÄą ve Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą açĹlan yoldan geçerek karĹ&#x;Äą kÄąyÄąya ulaĹ&#x;tÄąlar. Firavun ve askerleri, denizin ayrÄąlmÄąĹ&#x; olan sularÄąnÄą dehĹ&#x;etle gĂśrdĂźler; fakat bir anlÄąk tereddĂźtten sonra, kin ve dĂźĹ&#x;manlÄąklarÄąndan dolayÄą onlar da denizden açĹlan yola girerek takibe koyuldular. Ancak denizin açĹlan sularÄą tekrar birleĹ&#x;meye baĹ&#x;ladÄą ve sonunda Firavun ve ordusu, tek bir kiĹ&#x;i bile kurtulamadan sulara gĂśmĂźldĂź. Ä°Ĺ&#x;te Allah, bu tarihi kÄąssayÄą Ä°srailoÄ&#x;ullarĹ’na hatÄąrlatmakta ve Elçisine itaat etmeleri gerektiÄ&#x;ini, aksi hâlde Firavun’un safÄąnda yer alÄąp onunla aynÄą akÄąbeti paylaĹ&#x;acaklarÄąnÄą bildirerek onlarÄą uyarmaktadÄąr.
BUZAÄžIYA TAPANLAR Ů° 5Ů? ,>ŮŽ "Ů’ GŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? Ů’Ř° Ů°Ůˆâ€Ź ŮŽ Ů’ Ů? >Ů’ َ‍ Ů?" ه ŮŽŮˆŘ§â€ŹOŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? bŮŽ mŮ’ OŮ? ‍ Ů? ْا‏LŮ? /Ů’ [ŮŽ LŮŽ Ů‘ ‍ ~ Ů‘ ŮŽŮ? ا‏iŮ‹ ŮŽ &Ů’ ŮŽ ŮŽ O 9ŮŽ ‍ اَ ْع‏F ‍ Ů? Ů? َن‏,s ﴞټ٥﴿
51. Ey Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą! Hani kÄąrk gece için Musa ile sĂśzleĹ&#x;miĹ&#x;tik. Fakat siz onun ardÄąndan, kendinize zulmederek buzaÄ&#x;ÄąyÄą ilâh edinmiĹ&#x;tiniz. Allah, ilk ilâhĂŽ emirleri almasÄą için Musa’ya Sina DaÄ&#x;Ĺ’na gelmesini emretmiĹ&#x;ti. Orada Musa ile aracÄąsÄąz konuĹ&#x;acak ve Tevrat’Ĺn on emir diye bilinen ilk kÄąsmÄąnÄą ona vahyedecekti. Bunun için Musa’ya, huzuruna çĹkmadan Ăśnce bu bĂźyĂźk buluĹ&#x;maya ruhen hazÄąrlanmasÄą için Sina’da kÄąrk gĂźn kÄąrk gece oruç tutarak ve ibadet ederek beklemesini emretti. Fakat o esnada Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą, kendi elleriyle yaptÄąklarÄą buzaÄ&#x;Äą heykeline tapÄąnmaya baĹ&#x;ladÄąlar.
Ů? RŮ’ LŮŽ Ů’ Ů? ŮŽ Ů‘ OŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů? ‍ Ů?" ٰذ‏OŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? Ů’ Ů? Ů’2GŮŽ ,>ŮŽ Ů’ ŮŽ1GŮŽ Ů?ŮŽ Ů‘ ~ ﴞټ٢﴿ ‍ Ů? Ůˆ َن‏52. Fakat bĂźtĂźn bunlardan sonra, Ĺ&#x;Ăźkredesiniz diye sizi baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lamÄąĹ&#x;tÄąk. Hz. Musa kavmine dĂśndĂźkten sonra, Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą buzaÄ&#x;Äąya tapma gĂźnahÄąndan tĂśvbe ettiler ve Allah da onlarÄą affetti. Bu tĂśvbe hadisesi aĹ&#x;aÄ&#x;Äądaki 54. âyette izah edilecektir.
36
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Ů? ŮŽ Ů‘ OŮŽ ŮŽ ‍ َن‏,3ŮŽ Ů’ Ů?1 ‍ب ŮŽŮˆ ْا‏, ﴞټ٣﴿ ‍ ŮŽ "Ů?Ůˆ َن‏EŮ’ LŮŽ Ů’ ŮŽ ŮŽ ŮŽ 5Ů? ,2ŮŽ &Ů’ LŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? Ů’Ř° ٰا‏ Ů? ‍ ْا‏F 53. Ve dosdoÄ&#x;ru yolda yĂźrĂźmeniz için, Musa’ya daha sonraki çaÄ&#x;larda Tevrat adÄąyla anÄąlacak olan KitabÄą ve ilâhĂŽ hĂźkĂźmleri doÄ&#x;ru anlama, hak ile bâtÄąlÄą, iyi ile kĂśtĂźyĂź, doÄ&#x;ru ile eÄ&#x;riyi birbirinden ayÄąrt etme yeteneÄ&#x;i olan FurkanÄą10 vermiĹ&#x;tik.
NEFSÄ°NÄ°ZÄ° Ă–LDĂœRĂœN! ŮŽ Ů’ ŮŽ 3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْذ‏ Ů? \ Ů? >ŮŽ Ů‘ Ů?‍ Ů’ Ů?Ů… ا‏3ŮŽ ,)ŮŽ % 5Ů? Ů’ ŮŽ Ů? F bŮŽ mŮ’ OŮ? ‍ Ů? ْا‏KŮ? ‍ Ů?ذ‏,[ŮŽ LŮ?Ů‘ ,9Ů? Ů’ Ů° 5Ů? ‍ل‏, ŮŽ Ů?1>Ů’ َ‍ ŮŽ Ů’ Ů? Ů’ ا‏s Ů? ƒŮ? ‍ع‏, Ů? ŮŽ ŮŒ Ů’ @ Ů? Ů? ‍ Ů’ ? ٰذ‏Ů? \ Ů? ƒŮ? ‍ع‏, Ů’ ' Ů’ ? Ů’ ŮŽ Ů’ ŮŽ Ů?1>Ů’ َ‍ Ů? Ů? ا ا‏3,ŮŽ Ů? 9ŮŽ "ŮŽ Ů’2GŮ? Ů’ Ů? 9ŮŽ F Ů° Ů?‍ ا ا‏9Ů? Ů? 'ŮŽ 54. Hani Musa kavmine, “Ey kavmim! Siz o buzaÄ&#x;Äąya tapÄąnmakla kendinize gerçekten zulmettiniz! O hâlde, yaratÄącÄąnÄąza yĂśnelerek tĂśvbe edin ve kalbinizdeki kĂśtĂź eÄ&#x;ilimleri, bencil duygularÄą dizginleyerek yahut aranÄązdan puta tapanlarÄą yakalayÄąp ĂślĂźm cezasÄąyla cezalandÄąrarak nefislerinizi ĂśldĂźrĂźn!11 Bu, yaratÄącÄąnÄąz katÄąnda sizin için en hayÄąrlÄąsÄądÄąr.â€? demiĹ&#x;ti. Ey iman edenler! Allah’a karĹ&#x;Äą gelmekten sakÄąnÄąrsanÄąz, O size iyi ile kĂśtĂźyĂź birbirinden ayÄąrt edebilmenizi saÄ&#x;layacak bir kavrayÄąĹ&#x; verir ve kßçßk gĂźnahlarÄąnÄązÄą Ăśrterek sizi baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lar. UnutmayÄąn ki, Allah bĂźyĂźk lĂźtuf sahibidir. (Enfâl, 8/29) 11 “Nefislerinizi ĂśldĂźrĂźnâ€? ifadesi, hakikĂŽ veya mecazĂŽ anlamÄąna gĂśre farklÄą Ĺ&#x;ekillerde anlaĹ&#x;Äąlabilir. HakikĂŽ anlamÄą, “Kendinizi ĂśldĂźrĂźn, intihar edin.â€? demektir. Ancak bĂśyle olsaydÄą, emre uyan dĂźrĂźst kimseler cezalandÄąrÄąlmÄąĹ&#x;, asÄąl suçlu olan isyankârlar ise ĂśdĂźllendirilmiĹ&#x; olurdu. Ĺžu hâlde kastedilen mana bu deÄ&#x;ildir. “Nefislerâ€? kelimesi “içinizden bazÄąlarÄąâ€? anlamÄąnda kullanÄąlmÄąĹ&#x; ise, o zaman mana, â€œÄ°Ă§inizden puta tapanlarÄą ve onlarÄą bu iĹ&#x;e teĹ&#x;vik eden elebaĹ&#x;larÄąnÄą yakalayÄąp ĂślĂźm cezasÄąyla cezalandÄąrÄąn.â€? demek olur. Nitekim Tevrat’ta da kÄąssa bu Ĺ&#x;ekilde anlatÄąlmaktadÄąr. (Tevrat, ÇĹkÄąĹ&#x;, 32/26-28) Fakat puta tapanlarÄąn asÄąl elebaĹ&#x;Äą olan SâmirÎ’nin ĂśldĂźrĂźlmeyip sĂźrgĂźn ile cezalandÄąrÄąlmasÄą (Tâhâ, 20/97) ve bu âyetin hemen devamÄąnda suçlularÄąn baÄ&#x;ÄąĹ&#x;landÄąÄ&#x;ÄąnÄąn ifade edilmesi, bu mananÄąn kastedilmediÄ&#x;ini gĂśstermektedir. Ĺžayet “Nefislerinizi ĂśldĂźrĂźnâ€? ifadesi gerçek anlamÄąyla kullanÄąlmÄąĹ&#x; ise, bu takdirde âyet, ilâhĂŽ emirleri gĂśzardÄą eden toplumlarÄąn iç savaĹ&#x;a kadar varan toplumsal kargaĹ&#x;a ve ihtilâflara dĂźĹ&#x;Ăźp kan dĂśkeceklerine ve bu kargaĹ&#x;adan, ancak Allah’a hakkÄąyla kulluk ederek kurtulabileceklerine iĹ&#x;aret etmiĹ&#x; olur. “Nefislerinizi ĂśldĂźrĂźnâ€? ifadesinin Kur’ân’Ĺn bĂźtĂźnlĂźÄ&#x;Ăź çerçevesinde daha isabetli gĂśrĂźnen mecazĂŽ anlamÄąna gĂśre, âyet Ĺ&#x;Ăśyle yorumlanabilir: “Sizi buzaÄ&#x;Äąya tapÄąnmaya 10
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
37
ŮŽ Ů‘ ŮŽ #Ů? %Ů? >ŮŽ Ů‘ Ů?‍ Ů’ ? ا‏Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ب‏, ﴞټ٤﴿ Ů? &t ŮŽ Ů‘ ‍اب ا‏ ŮŽ ŮŽ 'ŮŽ Ů? ŮŽ Ů‘ ‍ا‏ Bunun Ăźzerine tĂśvbe edip yeniden hakka yĂśneldiniz de, Rabb’iniz sizleri baÄ&#x;ÄąĹ&#x;ladÄą. Şßphesiz O çok baÄ&#x;ÄąĹ&#x;layÄącÄą, çok merhametlidir.
ALLAH’I GĂ–RMEK Ä°STEYENLER ‍ ŮŽ ً؊‏EŮ’ v ŮŽ Ů‘Ů° ‍ ŮŽ> ŮŽ ى‏F Ů‘Ů° t Ů° 5Ů? ,)ŮŽ Ů’ Ů? Ů’ 3Ů? â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْذ‏ ŮŽ P‍ا‏ ŮŽ ŮŽ ŮŽ .ŮŽ 5Ů? :Ů’ >Ů? .Ů’ ŮŽ F 55. Ey Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą! Yine bir zamanlar siz, birçok mucizeye bizzat Ĺ&#x;ahit olduÄ&#x;unuz hâlde, “Ey Musa; biz Allah’Ĺ apaçĹk karĹ&#x;ÄąmÄązda gĂśrmedikçe sana asla inanmayacaÄ&#x;Äąz!â€? demiĹ&#x;tiniz. Yani kendilerine baÄ&#x;lÄą olmakla ĂśvĂźndĂźÄ&#x;ĂźnĂźz atalarÄąnÄąz bĂśyle demiĹ&#x;lerdi ve siz de bugĂźn onlarÄąn izinden giderek aynÄą gĂźnahÄą iĹ&#x;liyorsunuz. Tevrat’ta da zikredilen bu olay Ĺ&#x;Ăśyle gerçekleĹ&#x;miĹ&#x;ti: Allah Musa’ya, Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą'ndan yetmiĹ&#x; kabile reisini de yanÄąna alÄąp Sina DaÄ&#x;Ĺ’na gelmesini emretmiĹ&#x;ti. Musa Allah’Ĺn huzuruna çĹkÄąp O’ndan ilâhĂŽ emirleri alÄąnca, bu emirlerin yazÄąlÄą olduÄ&#x;u taĹ&#x; levhalarÄą getirip reislere sundu. Fakat onlar, "Sadece senin sĂśzĂźnle Allah'Äąn sana bunlarÄą vahyettiÄ&#x;ine nasÄąl inanÄąrÄąz? Allah’Ĺ bizzat kendi gĂśzlerimizle gĂśrmedikçe, sana asla inanmayacaÄ&#x;Äąz!" dediler.
Ů? Ů’2LŮŽ Ů’ Ů? >Ů’ َ‍ ŮŽŮˆŘ§â€ŹiŮ? ŮŽ GŮ? ,7 ‍ا‏ Ů? LŮ’ /ŮŽ @ ŮŽ Ů‘ Ů? ﴞټټ﴿ ‍ Ů? Ůˆ َن‏U ŮŽ ŮŽ,'ŮŽ Bunun Ăźzerine, siz Ăśylece bakÄąnÄąp dururken, o anda gĂśkten dĂźĹ&#x;en ve içinizdeki isyankârlarÄą oracÄąkta yakÄąp kĂźle çeviren bir yÄąldÄąrÄąm sizi çarpÄąvermiĹ&#x;ti. Bu dehĹ&#x;et verici olay, orada bulunan herkesin gĂśzleri ĂśnĂźnde cereyan etmiĹ&#x;ti. Ä°natçĹ ve kĂźstahça davranÄąĹ&#x;larÄąndan dolayÄą Allah onlarÄą bĂśyle cezalandÄąrmÄąĹ&#x;tÄą. Zira onlar bundan Ăśnce Musa’nÄąn hak Peygamber olduÄ&#x;unu gĂśsteren onlarca mucizeye bizzat Ĺ&#x;ahit olmuĹ&#x;lardÄą.
Ů? RŮ’ LŮŽ Ů’ Ů? ŮŽ Ů‘ OŮŽ ŮŽ Ů’ Ů? LŮ? Ů’ 5ŮŽ "Ů? OŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? Ů’ KŮ? ,2ŮŽ oŮ’ OŮŽ 9ŮŽ Ů?ŮŽ Ů‘ ~ ﴞټٌ﴿ ‍ Ů? Ůˆ َن‏sevk eden ve Ĺ&#x;imdi de tĂśvbe etmenize mani olan gururunuzu, kibrinizi kÄąrarak hakka yĂśnelin. İçinizdeki kĂśtĂź eÄ&#x;ilimleri, bencil duygularÄą dizginleyerek ruhunuzu terbiye edin. Putçuluk, Ĺ&#x;irk, inkâr gibi câhiliye artÄąklarÄąnÄą kalbinizden temizleyin ve canÄągĂśnĂźlden Allah’a yalvararak tĂśvbe edin.â€?
38
2. BAKARA SÛRESİ
CÜZ: 1
56. Mucizevî bir şekilde cereyan eden bu yıldırım çarpmasından sonra, bahşettiğim nimetlere şükredip kulluk görevinizi hakkıyla yerine getiresiniz diye sizi ölümünüzün ardından yine mucizevî bir şekilde diriltmiştik. Ölümün ve hayatın yalnızca Allah’ın elinde olduğunu gözler önüne seren bu mucize, aynı zamanda, ahlâkî değerler ve toplumsal dinamikler bakımından ölen bir toplumun, ancak ilâhî vahyin yol göstericiliği sayesinde yeniden hayata dönebileceğini gösteren çarpıcı bir örnek olmuştu.
KUDRET HELVASI ve BILDIRCIN َ َو ُ &ْ َ Gَ ,2َ ْ =َ >ْ َ َم َوا, َ َ8 ُ ْاُ &ْ َ Gَ ,2َ ْ َ ّ s َ ّ َو.َ ّ َ ُ ْاا \ ْ ٰ ?ى 57. Ey İsrailoğulları! Siz Mısır'dan çıkıp Sina Yarımadası’na girdiğiniz sırada, sizi çölün kavurucu ikliminden ve güneşin yakıcı sıcağından korumak için serinletici bulutları üzerinize gölgelik yapmıştık. Ayrıca bu verimsiz arazide size, bala benzer tatlı bir gıda olan ve çalılıkların üzerine çiğ damlası gibi yağan, yerden mantar gibi biten kudret helvası ve sürüler hâlinde gelip kolayca yakalayabileceğiniz şekilde ayaklarınızın dibine düşen bıldırcınlar göndermiştik.
َ .ْ 5ِ ُ اKُ ? ْ Kُ ,2َ 3ْ َر َز,5َ ت, ِ َ &ِّ c Size sunduğum nimetler o denli boldu ki, kırk yıl boyunca ıssız çöllerde açlık ve sıkıntı çekmeksizin bu nimetlerle beslendiniz. Sonra size buyurmuştuk ki: “Size bahşetmiş olduğumuz bu tertemiz ve helâl nimetlerden yiyin için; sakın nankörlük ve isyankârlık etmeyin!” Ama onlar, bunca nimetler karşısında zulmü, inkârı ve nankörlüğü tercih ettiler.
َ ,5َ َو ﴾٥٧﴿ ِ ُ َنUْ )َ ْ Eُ \ َ ُ1>ْ َ ُ> ا ا,Kَ .ْ ِ ٰ َو,>َ ُ َ s Fakat böyle davranmakla bize değil, ancak kendilerine kötülük ediyorlardı. Zira nankörlüklerinin neticesinde hüsrana uğrayacak olan kendilerinden başkası değildi.
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
39
KUDĂœS’E GÄ°RÄ°Ĺž Ů? 'ŮŽ iŮŽ )ŮŽ Ů’ ŮŽ ‍ Ů?ه ْا‏/Ů? Ů°# ‍ْ@ Ů? ا‏ ‍ب‏, Ů? &Ů’ t Ů? ‍"ًا ŮŽŮˆŘ§ŘŻâ€ŹSŮŽ ‍ Ů? Ů’ َع‏BŮ’ dŮ? Â… Ů? ‍ اد‏,2ŮŽ Ů’ 3Ů? â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْذ‏ ŮŽ ŮŽ ‍ْ@ Ů? ا ْا‏ ŮŽ ,EŮŽ Ů’25Ů? ‍ Ů? ا‏َّ t ŮŽ @ Ů? ŮŽ Ů’ 1Ů? 8Ů’ >ŮŽ iŮŒ { ŮŽ 2 \ ﴞټ٨﴿ ŮŽ Ů’ Ů? ‍ Ů? ا‏3Ů? ‍"ًا ŮŽŮˆâ€ŹmŮŽ Ů‘ Ů? Ů? DŮ’ Ů? ‍ Ů’ ? ŮŽŮˆ ŮŽ ŮŽ ‹) Ů?" ْا‏KŮ? ,)ŮŽ ,{ 58. Hani Ä°srailoÄ&#x;ullarĹ’na KudĂźs’ß ele geçirmelerini emrederek demiĹ&#x;tik ki: “YĂśneticileri zalim olan Ĺ&#x;u Ĺ&#x;ehre girin ve orada dilediÄ&#x;iniz yerden bol bol yiyin için. Fakat Ĺ&#x;ehri ele geçirdiÄ&#x;iniz zaman kapÄąsÄąndan kibir ve çalÄąmla deÄ&#x;il, ‘BaÄ&#x;ÄąĹ&#x;la bizi ya Rab!’ diyerek alçakgĂśnĂźllĂźlĂźk ve saygÄąyla eÄ&#x;ilerek girin ve Ĺ&#x;ehir halkÄąna karĹ&#x;Äą merhametli, baÄ&#x;ÄąĹ&#x;layÄącÄą olun ki, biz de sizin gĂźnahlarÄąnÄązÄą baÄ&#x;ÄąĹ&#x;layalÄąm. GĂźnahlarÄąnÄązÄąn baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lanmasÄąnÄą istiyorsanÄąz, siz de baĹ&#x;kalarÄąnÄą affetmelisiniz. Ĺžunu iyi bilin ki, emrimize uyup iyilik yapanlarÄą hak ettiklerinden çok daha fazlasÄąyla ĂśdĂźllendireceÄ&#x;iz.â€? Allah Ä°srailoÄ&#x;ullarĹ’nÄą MÄąsÄąr'dan çĹkardÄąktan sonra onlara KudĂźs’e girmelerini ve orada yaĹ&#x;ayan Amalikler'i Ĺ&#x;ehirden çĹkarmalarÄąnÄą emretmiĹ&#x;ti. Fakat Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą, Allah'Äąn bu emrine karĹ&#x;Äą gelerek demiĹ&#x;lerdi ki: “Ya Musa, orada zorba ve acÄąmasÄąz bir millet yaĹ&#x;Äąyor. Onlar oradan çĹkmadÄąkça, biz kesinlikle o Ĺ&#x;ehre girmeyiz. EÄ&#x;er kendiliklerinden çĹkÄąp giderlerse, ancak o zaman oraya gireriz (Mâide, 5/22). Sen ve Rabb’in gidin ve onlarla kendiniz savaĹ&#x;Äąn; biz burada oturup bekleyeceÄ&#x;iz!â€? (Mâide, 5/24) Bunun Ăźzerine Allah, Ä°srailoÄ&#x;ullarĹ’nÄą kÄąrk yÄąl boyunca çÜlde periĹ&#x;an bir hâlde dolaĹ&#x;maya mahkĂťm etti. Bu dĂśnemin sonunda yetiĹ&#x;en yeni nesil, YuĹ&#x;a Peygamber’in liderliÄ&#x;i altÄąnda bu kasabayÄą fethederek Ĺ&#x;ehre girdiler. Allah onlara Ĺ&#x;ehrin kapÄąsÄąndan kibirlenmeden, taĹ&#x;kÄąnlÄąk gĂśstermeden alçakgĂśnĂźllĂź ve saygÄąlÄą bir Ĺ&#x;ekilde girmelerini, gĂźnahlarÄąnÄąn affedilmesi için O'na dua etmelerini emretmiĹ&#x; ve bĂśyle davrandÄąklarÄą takdirde gĂźnahlarÄąnÄą baÄ&#x;ÄąĹ&#x;layacaÄ&#x;ÄąnÄą; adaleti, dĂźrĂźstlĂźÄ&#x;Ăź ve gĂźzel ahlâkÄą karakter edinen kimselere bunun da Ăśtesinde ĂźstĂźn nimetler ve imtiyazlar baÄ&#x;ÄąĹ&#x;layacaÄ&#x;ÄąnÄą vaad etmiĹ&#x;ti. Fakat onlar bĂźtĂźn bu emirleri çiÄ&#x;neyip tersine çevirdiler ve Ĺ&#x;ehre barbar, acÄąmasÄąz despotlar gibi girdiler. Kur’ân’Ĺn eÄ&#x;itimi altÄąnda ahlâkĂŽ olgunluÄ&#x;un zirvesine ulaĹ&#x;an Hz. Muhammed (sav), Mekke’ye zafer kazanmÄąĹ&#x; bir komutan olarak girerken, âyette istenen gĂźzel davranÄąĹ&#x;Äąn en mĂźkemmel ĂśrneÄ&#x;ini gĂśstermiĹ&#x;ti.
40
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
FethettiÄ&#x;i Ĺ&#x;ehre maÄ&#x;rĂťr ve muzaffer bir kumandan edasÄąyla deÄ&#x;il, son derece mĂźtevâzÄą bir hâlde, mĂźbarek sakallarÄą devesinin semerine deÄ&#x;ecek kadar tevazuundan eÄ&#x;ilmiĹ&#x;, adeta secde eder bir vaziyette ve Cenâb-Äą Hakk'Äąn sonsuz lĂźtuflarÄąna Ĺ&#x;Ăźkrederek girmiĹ&#x;ti (HeysemĂŽ, VI/169). Ă‚yette geçen “HÄąttaâ€? (affet, baÄ&#x;ÄąĹ&#x;la) kelimesi iki Ĺ&#x;ekilde anlaĹ&#x;Äąlabilir ki, ikisi de doÄ&#x;rudur: 1- Allah'tan gĂźnahlarÄąnÄązÄąn baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lanmasÄąnÄą dileyerek Ĺ&#x;ehre girin. 2- Ĺžehir halkÄąnÄąn baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lanma talebini geri çevirmeyin. Genel af ilân edin ve halkÄą ĂśldĂźrmekten, Ĺ&#x;ehri talan etmekten kaçĹnÄąn.
ŮŽ 3 ‍ي‏/ ŮŽ Ů‘ ‍ Ů’ ŮŽ ا‏SŮŽ Ů‹* Ů’ 3ŮŽ ‍ ŮŽ Ů? ا‏s ŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍َ' ŮŽ Ů‘ ŮŽ" ŮŽŮ„ ا‏ Ů’ EŮ? ŮŽ b& 59. Fakat o zalimler, kendilerine sĂśylenenleri baĹ&#x;ka sĂśzlerle deÄ&#x;iĹ&#x;tirdiler. Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą içindeki isyankârlar, Allah’Ĺn emrini hiçe sayarak kibir, çalÄąm ve taĹ&#x;kÄąnlÄąk gĂśsterileri içinde Ĺ&#x;ehre girdiler. TĂśvbe istiÄ&#x;far etmek Ĺ&#x;Ăśyle dursun, iyice gĂźnaha ve zulme daldÄąlar. Ăœstelik “hÄąttaâ€? kelimesini, “buÄ&#x;dayâ€? anlamÄąna gelen “hÄąntaâ€? ile deÄ&#x;iĹ&#x;tirerek Allah’Ĺn emrini alaya aldÄąlar. BĂśylece ilâhĂŽ yasalarÄą ya açĹkça reddettiler ya da keyiflerince yorumlayarak kendi arzu ve heveslerine uydurmaya çalÄąĹ&#x;tÄąlar.
ŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏F ŮŽ GŮŽ ,2ŮŽ Ů’ =ŮŽ >Ů’ ŮŽ,'ŮŽ ŮŽ Ů‘ .ŮŽ 5Ů? ‍ Ů‹=ا‏vŮ’ ‍ ŮŽ Ů? ا Ů?ع‏s ﴞټي﴿ ‍ن‏TŮŽ Ů? \ Ů? 1Ů’ )ŮŽ ‍ Ů?> ا‏,KŮŽ , ŮŽ 9Ů? ‍ Ů?إ‏, ŮŽ \ ‍ا‏ Biz de yaptÄąklarÄą kĂśtĂźlĂźklerden dolayÄą, o zalimlerin Ăźzerine gĂśkten korkunç bir azap indirdik. YaptÄąklarÄą kĂśtĂźlĂźklerden dolayÄą onlara gĂśkten, yani doÄ&#x;rudan doÄ&#x;ruya kendi katÄąmÄązdan bela ve musibetler gĂśnderdik. BulaĹ&#x;ÄącÄą hastalÄąklar, kÄątlÄąk, yenilgi, iç savaĹ&#x; ve benzeri toplumsal felaketlerle onlarÄą cezalandÄąrdÄąk.
ON Ä°KÄ° PINAR ?ŮŽ mŮŽ DŮŽ ‍ ŮŽŮƒ ْا‏,7ŮŽ OŮŽ 9Ů? ‍ ا_Ů’ Ů? ْب‏,2ŮŽ Ů’ ŮŽŮ? ' % 5Ů? Ů’ ŮŽ Ů? F Ů’ â€ŤŮŽŮˆ اŮ? Ů?ذ‏ Ů° 5Ů? F Ů° \Ů’ ŮŽ ‍ا‏ 60. Ey Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą! Hani Musa, çÜlde susuz kalan halkÄą için Allah’a dua edip su istemiĹ&#x;ti. Biz de ona, “Asanla Ĺ&#x;u kayaya vur!â€? demiĹ&#x;tik. Dileseydik, Musa’nÄąn kayaya vurmasÄąna gerek kalmadan da onlara su verebilirdik. Fakat ilâhĂŽ hikmet uyarÄąnca, bahĹ&#x;ettiÄ&#x;im lĂźtuf ve nimetlerin elde edilebilmesi için kullarÄąmÄąn da istekte bulunmasÄąnÄą ve bu yĂśnde çaba gĂśstermesini gerekli kÄąldÄąk.
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
41
Ů’ %Ů? Ů’25Ů? ‍ ŮŽ ْت‏mŮŽ ŮŽ1Ů’>,ŮŽ' ? Ů’ EŮ? 9ŮŽ ŮŽ RŮ’ 5ŮŽ ‍س‏, Ů? >ŮŽ Ů?‍ ا‏bŮ?Ů‘ KŮ? ŮŽ Ů? GŮŽ "Ů’ 3ŮŽ ,? 2Ů‹ &Ů’ GŮŽ ‍ ŮŽ َ؊‏RŮ’ GŮŽ , ŮŽ 2ŮŽ ~‍ا‏ Musa asasÄąyla kayaya vurur vurmaz, derhâl oradan on iki pÄąnar fÄąĹ&#x;kÄąrmÄąĹ&#x; ve Ä°srailoÄ&#x;ullarĹ’nÄą meydana getiren on iki boydan her biri, diÄ&#x;erinin hakkÄąna saldÄąrmaksÄązÄąn kendi su içeceÄ&#x;i yeri kolayca ĂśÄ&#x;renmiĹ&#x;ti. Musa, “Kayaya vurmayla suyun ne alâkasÄą var? Kupkuru kayadan bĂśyle suyun çĹktÄąÄ&#x;Äą nerede gĂśrĂźlmĂźĹ&#x;?â€? demedi. Rabb’ine tam bir gĂźven ve baÄ&#x;lÄąlÄąkla, hiç tereddĂźt etmeden emri yerine getirdi. Demek ki, bir toplum Allah’Ĺn emir ve yasaklarÄąna riayet ettiÄ&#x;i takdirde Allah onlarÄą asla yalnÄąz ve yardÄąmsÄąz bÄąrakmayacak; gerektiÄ&#x;inde çÜldeki kayadan sular çĹkararak imkânsÄąz zannedileni mĂźmkĂźn kÄąlacak, olmazÄą olur yapacaktÄąr.
ŮŽ Ů’ ^'Ů? ‍ Ů’ŮŽ ا‏oOŮ’ LŮŽ *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏ Ů’ ‍ Ů? ا ŮŽŮˆâ€ŹKŮ? ﴞٌ٠﴿ .ŮŽ )" \ Ů? Ů‘Ů° ‍ Ů?عزْ Ů?ق‏.Ů’ 5Ů? ‍ ا‏9Ů? ŮŽ d‍ا‏ Ů? 1Ů’ 5Ů? ‍ا* Ů’Řą Ů?؜‏ Ä°Ĺ&#x;te o vakitler ilâhĂŽ vahye itaat eden Ä°srailoÄ&#x;ullarĹ’na Allah Ĺ&#x;Ăśyle buyurmuĹ&#x;tu: “Allah’Ĺn nimetlerinden yiyin için. Bu nimetlerin devamÄąnÄą istiyorsanÄąz, sakÄąn yeryĂźzĂźnde bozgunculuk yapÄąp fitne ve kargaĹ&#x;a çĹkarmayÄąn!â€?
KĂ–LELÄ°K GĂœNLERÄ°NE Ă–ZLEM ŮŽ F Ů° GŮŽ ŮŽ |Ů? 7Ů’ >ŮŽ .Ů’ ŮŽ F , ŮŽ Ů‘ 5Ů? ,2ŮŽ ŮŽ ‍ ŮŽ Ů?)[Ů’ Ů? ْ؏‏9ŮŽ Ů‘ ‍ َع‏,2ŮŽ ŮŽ ‍ Ů’ŘŻ Ů?ؚ‏,ŮŽ' "Ů? t‍ا‏ Ů° 5Ů? ,)ŮŽ Ů’ Ů? Ů’ 3Ů? â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْذ‏ Ů? ‍م ŮŽŮˆâ€Ź, Ů? OŮŽ c ŮŽŮ’ n ,? EŮŽ Ů? 7ŮŽ 9ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,EŮŽ ŮŽ Ů? Ů? Ů’2LŮ? Ů? ‍ا* ْع‏ Ů? "GŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,EŮŽ 5Ů? Ů?'‍ ŮŽŮˆâ€Ź,EŮŽ ƒŮ? ,oŮŽ Ů‘ 3Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,EŮŽ Ů? Ů’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? ‍؜‏ 61. Ey Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą! Hani siz, “Ey Musa!â€? demiĹ&#x;tiniz, “Biz tek bir çeĹ&#x;it yemeÄ&#x;e artÄąk dayanamayacaÄ&#x;Äąz. Her gĂźn aynÄą yemeÄ&#x;i yemekten bÄąkÄąp usandÄąk. ArtÄąk o gĂśkten gelen ilâhĂŽ nimetleri de istemiyoruz. Bizim için Rabb’ine dua et de, bize MÄąsÄąr’da olduÄ&#x;u gibi toprakta yetiĹ&#x;en yeĹ&#x;illik, kabak, sarÄąmsak, mercimek, soÄ&#x;an gibi çeĹ&#x;itli yiyecekler çĹkarsÄąn. BĂśylece biraz da keyfimize gĂśre lĂźks ve refah içerisinde yaĹ&#x;ayalÄąm!â€?
ŮŽ 3ŮŽ Ů? ŮŽ ‍ Ů‘ َن‏,Ů? 'ŮŽ ‍ Ů‹ ا‏7Ů’ 5Ů? ‍{ ا‏ Ů? Ů? Ů’#Ů?‍@ Ů’ ŮŒ? ا‏ ,5ŮŽ Ů’ ŮŽ ŮŽ #Ů? ‍ي‏/ ŮŽ Ů‘ ,9Ů? F>Ů° ‍ ŮŽ اَ ْد‏#Ů? ‍ي‏/ ŮŽ Ů‘ ‍ Ů’\ ŮŽ Ů’ Ů?" Ů? َن ا‏LŮŽ َ‍ل ا‏, ? Ů’ Ů? Ů’ ŮŽ, ŮŽ
42
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Bunun Ăźzerine Musa dedi ki: “Siz bu ĂźstĂźn nimeti deÄ&#x;ersiz bir Ĺ&#x;eyle mi deÄ&#x;iĹ&#x;tirmek istiyorsunuz? Allah yolunda ĂśzgĂźrce mĂźcadele edip cenneti kazanmak yerine, MÄąsÄąr’da kĂśleyken elde ettiÄ&#x;iniz o lĂźks, fakat onursuzca hayatÄą mÄą tercih edeceksiniz? Allah sizi burada eÄ&#x;iterek dĂźnyanÄąn Ăśnderleri yapmak istiyor; fakat siz arzu ve heveslerinizin tatmini peĹ&#x;inde koĹ&#x;uyor, yerleĹ&#x;ik hayatÄąn getireceÄ&#x;i lĂźks ve sefahati bir mĂźddet olsun terk etmeye yanaĹ&#x;mÄąyorsunuz. O hâlde, bir zamanlar kĂślelik hayatÄą yaĹ&#x;adÄąÄ&#x;ÄąnÄąz MÄąsÄąr’a hor ve hakir bir hâlde geri dĂśnĂźn; istedikleriniz orada var. Ă–yle yerlerde zalim diktatĂśrlerin egemenliÄ&#x;i altÄąnda nisbĂŽ bir gĂźvenliÄ&#x;e kavuĹ&#x;ur, bol bol sebze meyve yersiniz; fakat yeniden zillet ve esaret altÄąnda ezilerek belanÄązÄą da bulursunuz!â€?
ŮŽ \Ů’ ŮŽ ‍ ŮŽŮˆ ْا‏iŮ? ŮŽ Ů‘ / ‍ا‏ Ů’ 9ŮŽ Ů? _ P‍ا‏ Ů?? Ů‘Ů° .ŮŽ 5Ů? ( ŮŽ ŮŽ89Ů? feŮ? , 9ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮ? 2ŮŽ Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů?Ů‘ Ů? EŮ? &Ů’ ŮŽ GŮŽ n Ů? k
BĂśylece o isyankâr Yahudiler, Allah’Ĺn gazabÄąna uÄ&#x;rayarak aĹ&#x;aÄ&#x;ÄąlÄąk ve periĹ&#x;anlÄąÄ&#x;a mahkĂťm edildiler. Musa dĂśneminden birkaç kuĹ&#x;ak sonra da çÜkĂźĹ&#x; sĂźrecine girdiler. Devletleri yÄąkÄąldÄą, cemiyetleri daÄ&#x;ÄąlÄąp periĹ&#x;an hâle dĂźĹ&#x;tĂźler ve Fâtiha sĂťresinde ifade edildiÄ&#x;i gibi, “gazaba uÄ&#x;rayanâ€? bir toplum oldular.
ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽŮˆ ŮŽ) Ů’ Ů? Ů? َن‏P‍ا‏ ŮŽ Ů‘ Ů? 2 ‍ا‏ x? Ů‘ Ů? DŮŽ ‍ ْا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍ت‏, Ů? )ŮŽ ,Ů° 9Ů? ‍Ů? Ů? Ůˆ َن‏1-Ů’ )ŮŽ ‍ Ů?> ا‏,KŮŽ Ů’ EŮ? >ŮŽ Ů‘ ŮŽ,9Ů? ŮŽ Ů? ‍ٰذ‏ Ů? Ů’ ŮŽ89Ů? ÇßnkĂź sĂśz ve davranÄąĹ&#x;larÄąyla Allah’Ĺn âyetlerini inkâr ediyor, haksÄąz yere Peygamberleri ĂśldĂźrĂźyorlardÄą. Kendilerini ilâhĂŽ hĂźkĂźmlere çaÄ&#x;Äąran Peygamberlere ve onlarÄąn izinden giden davetçilere hayat hakkÄą tanÄąmÄąyor, onlarÄąn toplumdaki saygÄąnlÄąk ve etkinliklerini yok etmeye çalÄąĹ&#x;ÄąyorlardÄą.
ﴞٌ٥﴿ ‍ن‏TŮŽ ‍ ŮŽ "Ů?Ůˆâ€ŹOŮ’ )ŮŽ ‍ Ů?> ا‏,KŮŽ ‍ Ů’ ا ŮŽŮˆâ€Ź7ŮŽ GŮŽ , ŮŽ 9Ů? ŮŽ Ů? ‍ٰذ‏ Bunun da sebebi, emrimize isyan etmeleri ve hak hukuk tanÄąmayÄąp azgÄąnlÄąk ederek sÄąnÄąrÄą aĹ&#x;malarÄąydÄą. BĂźtĂźn bu kĂśtĂźlĂźklerden korunup dĂźnya ve âhirette kurtuluĹ&#x;a ermenin yolu Ĺ&#x;udur:
EBEDĂŽ KURTULUĹž ŮŽ Ů‘ ‍ Ů?ŘŻŮˆŘ§ ŮŽŮˆŘ§â€Ź,#ŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا ŮŽŮˆŘ§â€Ź2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍اŮ? Ů‘ َن ا‏ ŮŽ Š 9Ů? ,7 ‍ا‏ ŮŽ Ů‘ ‍عى ŮŽŮˆâ€Ź, Ů° 7ŮŽ 2
ÇAĞLAR ÜSTÜ HAYAT REHBERİ
43
62. Gerçek şu ki, Kur’ân’a zahiren iman edenler, Yahudiler, Hristiyanlar ve bu sayılanlar dışındaki herhangi bir din, mezhep veya ideolojiye mensup olan Sâbiîler var ya;
ٰ ْ َو ْا َ& ْ مP, @ ْ ٌف ِ ّٰ 9ِ .َ 5َ ٰا.ْ 5َ َ *َ َوh ْ Eِ 9ِّ ْ َ" َر2Gِ ْ #ُ ُ vْ َ ْ اEُ َ 'َ ,Dً ِ ,uَ bَ ِ Gَ @ ِ َو ِ *ا ِ ﴾٦٢﴿ َ= ُ> َنDْ )َ ْ #ُ *َ ْ َوEِ &ْ َ Gَ
Bunlardan her kim Allah’a ve âhiret gününe Kur’an’da belirtildiği şekilde inanır ve İslâm’ın ortaya koyduğu prensipler doğrultusunda güzel işler yaparsa, onlara Rableri katındaki mükâfatları mutlaka verilecektir; hesap gününde onlara korku yoktur ve onlar üzülmeyeceklerdir. Âyette geçen “iman edenler”, İslâm toplumuna mensup olup dış görünüş itibariyle kelime-i şehadeti kabul ve ikrar eden kimselerdir. İmanı ve ameli ne olursa olsun, kendisini İslâm dinine nispet eden ve zahiren Müslüman görünen her insan “iman edenler” kapsamı içine girer. Yahudiler, Allah’a ve elçilerine iman eden, ancak Hz. İsa ve ondan sonraki peygamberleri inkâr edenlerdir. Hristiyanlar, Allah’a ve peygamberlere iman eden, ancak Hz. Muhammed’in peygamberliğini reddeden topluluktur. Sâbiîler ise, bu sayılanlar dışındaki herhangi bir dine mensup olan kimselerdir. Araplar arasında Sâbiîler adıyla anılan bazı din mensupları varsa da, bu kelime aslen Arapların tanımadığı yabancı din mensuplarını ifade eder. Zira Araplar, din değiştirip başka bir dine geçen kimselere Sâbiî derlerdi. Bu âyet, ebedî kurtuluşu kendi tekellerinde gören Yahudilerin bu iddiasına cevap mahiyetinde gelmiştir. Yahudiler, Allah katında özel ve ayrıcalıklı bir toplum olduklarına inanıyorlardı. Bu yüzden iman ve amelleri ne olursa olsun, sadece İsrailoğulları'ndan oldukları için doğruca cennete gideceklerini, diğer insanların ise her hâlükârda cehennemlik olduğunu iddia ediyorlardı. Âyette Yahudilerin bu bâtıl iddiası reddedilerek ebedî kurtuluşun gerçek ölçüsü ortaya konmuştur. Buna göre hiç kimse, şu veya bu dine inandığını öne sürmekle veya herhangi bir ırka, sınıfa, cemaate mensup olmakla kurtuluşa eremez. Çünkü Allah katında özel ve ayrıcalıklı bir sınıf veya toplum yoktur. Cennete girebilmenin tek yolu, Allah’a ve âhiret gününe gereğince inanmak, O’nun gönderdiği emir
44
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
ve yasaklara riayet etmek ve ilâhĂŽ prensiplerin ĂśngĂśrdĂźÄ&#x;Ăź biçimde yararlÄą ve gĂźzel davranÄąĹ&#x;lar ortaya koymaktÄąr. Ă‚yetin asÄąl konusu bâtÄąl bir iddiayÄą reddetmek olduÄ&#x;undan, Allah’Ĺn rÄązasÄąnÄą kazanÄąp cennete girebilmenin temel Ĺ&#x;artlarÄą ana hatlarÄąyla ortaya konmuĹ&#x;; fakat ayrÄąntÄąya girilmemiĹ&#x;tir. EbedĂŽ kurtuluĹ&#x; için gereken diÄ&#x;er inanç esaslarÄą ve sĂśzĂź edilen salih amellerin neler olduÄ&#x;u, Kur’ân’Ĺn diÄ&#x;er âyetlerinde yeri geldikçe ayrÄąntÄąlÄą olarak ele alÄąnacaktÄąr. YalnÄązca bu âyeti esas alÄąp Kur’ân’Ĺn geri kalan kÄąsmÄąnÄą yok sayarak Yahudi ve HristiyanlarÄąn Hz. Muhammed’e ve Kur’ân’a iman etmeden de mĂźmin sayÄąldÄąklarÄąnÄą ve cennete girilebileceklerini sĂśylemek doÄ&#x;ru deÄ&#x;ildir. Zira Yahudi ve Hristiyanlar defalarca ve Äąsrarla Kur’ân’a imana davet edilmiĹ&#x;, bu çaÄ&#x;rÄąyÄą reddedenler ise açĹkça lanetlenmiĹ&#x;tir (Bakara, 2/41, 89-91; Nisa, 4/47, 150).
DAÄž AYAÄžA KALKIYOR Ů?Ů‘ ‍ Ů? ا‏Ů? 3ŮŽ ŮŽŮ’ ' ,2ŮŽ OŮŽŮ’ '‍ Ů’ ŮŽŮˆ َع‏Ů? 3ŮŽ ,ŮŽo&5 ,>ŮŽ /Ů’ @ ‍{ ŮŽ?ع‏ ŮŽ ŮŽâ€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? Ů’Ř° ا‏ 63. Ey Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą! GeçmiĹ&#x; tarihlerde atalarÄąnÄązÄąn yaĹ&#x;adÄąÄ&#x;Äą ve kitaplarÄąnÄązda size nakledilen (Talmud, Ĺžabat, 88) Ĺ&#x;u mucizevĂŽ olayÄą hatÄąrlayÄąn: Hani Allah’a verdiÄ&#x;iniz sĂśzĂźn Ăśnemini iyice idrak etmeniz ve bu antlaĹ&#x;mayÄą bozduÄ&#x;unuz takdirde doÄ&#x;abilecek vahim sonuçlarÄą zihninizde hep canlÄą tutabilmeniz için, Sina DaÄ&#x;Ĺ’nÄą yerinden sĂśkmĂźĹ&#x; ve tÄąpkÄą bir bulut gĂślgesi Ăźzerinize yÄąkÄąlacakmÄąĹ&#x; gibi kaldÄąrarak sizden Ĺ&#x;Ăśyle sĂśz almÄąĹ&#x;tÄąk:
Ů? ŮŽ Ů‘ OŮŽ ŮŽ %Ů? &' ,5ŮŽ ‍ Ů? ŮˆŘ§â€ŹKŮ? ‍ Ů? Ů‘ ŮŽ Ů?ŘŠ ŮŽŮˆŘ§ ْذ‏9Ů? Ů’ KŮ? ,2ŮŽ &Ů’ LŮŽ ‍ ٰا‏, 5ŮŽ â€ŤŮˆŘ§â€Ź/Ů? @ ﴞٌ٣﴿ ‍ Ů‘ ŮŽ Ů? َن‏LŮŽ Ů’ Ů? “Size verdiÄ&#x;imize sÄąmsÄąkÄą sarÄąlÄąn ve içindekileri aklÄąnÄązda tutun ki, kĂśtĂźlĂźklerden sakÄąnÄąp korunabilesiniz. Size bahĹ&#x;etmiĹ&#x; olduÄ&#x;um bu kitaba tĂźm gĂźcĂźnĂźzle, ciddiyetle ve karalÄąlÄąkla sarÄąlÄąn. Kitapta yer alan temel hayat prensiplerini, emir ve yasaklarÄą sĂźrekli aklÄąnÄązda ve gĂźndeminizde tutun ki, yeryĂźzĂźnde adalet, barÄąĹ&#x; ve huzuru saÄ&#x;layarak kĂśtĂźlĂźklerden sakÄąnÄąp korunabilesiniz ve bĂśylece âhirette ebedĂŽ saadete nail olasÄąnÄąz.â€?
ŮŽ Ů? ‍ Ů?" ٰذ‏OŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? Ů’ Ů? &Ů’ ŮŽ Ů‘ ŮŽ LŮŽ Ů?ŮŽ Ů‘ ~
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
45
64. Ama bßtßn bunlardan sonra, yine sÜzßnßzden cayĹp yßz çevirdiniz.
Ů? ŮŽ %Ů? Ů? ŮŽ tŮ’ ‍ Ů’ ŮŽŮˆ َع‏Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ P‍ا‏ ﴞٌ٤﴿ .ŮŽ ) , Ů? Ů‘Ů° bŮ? Ů’kŮŽ' *ŮŽ Ů’ ŮŽ 'ŮŽ Ů? [ŮŽ ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? Ů’ Ů? Ů’2Allah’Ĺn size lĂźtuf ve merhameti olmasaydÄą, gerçekten hĂźsrana uÄ&#x;rayanlardan olurdunuz. LĂźtuf ve merhameti sayesinde Allah sizi hemen cezalandÄąrmadÄą; tĂśvbe etmeniz için size mĂźhlet verdi. Siz de tĂśvbe ettiniz de, bĂźsbĂźtĂźn hĂźsrana uÄ&#x;ramaktan kurtuldunuz. Ĺžimdi de ilahĂŽ lĂźtuf ve merhamete lâyÄąk olmak istiyorsanÄąz, Allah’a vermiĹ&#x; olduÄ&#x;unuz sĂśzĂź yerine getirmeli ve Son Elçiye iman etmelisiniz. Yahudilerin dĂśnekliÄ&#x;ini gĂśsteren çarpÄącÄą bir Ăśrnek daha:
CUMARTESÄ° YASAÄžI Bir zamanlar Ä°srailoÄ&#x;ullarĹ’na, cumartesi gĂźnĂź hiçbir iĹ&#x;le meĹ&#x;gul olmayÄąp dinlenmeleri ve o gĂźnĂź Allah’a adayÄąp ibadetle geçirmeleri emredilmiĹ&#x;ti (Tevrat, ÇĹkÄąĹ&#x;, 31: 12-17). Fakat içlerinden pek çoÄ&#x;u, açgĂśzlĂźlĂźkler ederek çeĹ&#x;itli hilelerle bu yasaÄ&#x;Äą çiÄ&#x;nediler (A’râf, 7/163). Bu yĂźzden de, –fiziksel veya ahlâkĂŽ yĂśnden– maymuna dĂśnĂźĹ&#x;tĂźler:
Ů? Ů’25Ů? ‍ ŮŽ ŮŽ" Ů’ŮˆŘ§â€ŹG‍ا‏ ŮŽ Ů‘ ^'Ů? Ů’ ‍ ŮŽ ŮŽŘŻ ً؊‏3Ů? ‍ Ů?> ا‏KŮ? Ů’ EŮ? ŮŽ ,2ŮŽ Ů’ ŮŽŮ? ' n Ů’ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ Ů? Ů’ Ů? Ů? ا‏GŮŽ "Ů’ ŮŽ ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? Ů’ \ ‍ا‏ ﴞٌټ﴿ ŮŽ ŮŽ Š , Ů? @
65. Ey Yahudiler! Sizden cumartesi yasaÄ&#x;ÄąnÄą çiÄ&#x;neyenleri elbette bilirsiniz. Biz de açgĂśzlĂźlĂźklerinin cezasÄą olarak onlara, “AĹ&#x;aÄ&#x;ÄąlÄąk maymunlara dĂśnĂźĹ&#x;Ăźn! Yani ihtiraslarÄą uÄ&#x;runa tĂźm insanĂŽ deÄ&#x;erleri ayaklar altÄąna alan onursuz ve kiĹ&#x;iliksiz varlÄąklar olun!â€? demiĹ&#x;tik.
ŮŽ GŮ? Ů’ 5ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,EŮŽ ŮŽ1 Ů’ @ ŮŽ >ŮŽ ,#ŮŽ ,2ŮŽ Ů’ OŮŽ mŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů‘ Ů? Ů’ Ů? iŮ‹ U ŮŽ Ů’ 9ŮŽ , ŮŽ Ů? Ů‹*,ﴞٌٌ﴿ ŮŽ ,5ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,EŮŽ )ŮŽŮ’ ")ŮŽ ŮŽ ' 66. Ä°Ĺ&#x;te bu cezayÄą, hem o çaÄ&#x;da yaĹ&#x;ayanlara hem de sonradan geleceklere ibret verici bir ders ve kĂśtĂźlĂźkten sakÄąnanlar için ĂśÄ&#x;Ăźt alÄąnacak bir Ăśrnek kÄąldÄąk.
KURBAN EDÄ°LEN Ä°NEK DĂśrt asÄąrdan fazla MÄąsÄąr'da kalan Yahudiler, MÄąsÄąrlÄąlarÄąn bazÄą inançlarÄąndan etkilenmiĹ&#x;lerdi. MÄąsÄąr'da sÄąÄ&#x;Äąr mukaddes bir hayvan kabul
46
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
ediliyordu. Kesilip eti yenmez, çifte koĹ&#x;ulmaz, toprak sĂźrmezdi. Bu inanç kÄąsmen Yahudilere de sirayet etmiĹ&#x;ti. Allah, bu inançlarÄąnÄą kÄąrmak için bir inek kurban etmelerini onlara emretti. EÄ&#x;er gerçekten Allah'a ve Elçisine iman ediyorlarsa, daha Ăśnceden taptÄąklarÄą putu kendi elleriyle kÄąrmalÄąydÄąlar. Fakat bir tek Allah'a iman kalplerinde henĂźz tam olarak yerleĹ&#x;memiĹ&#x;ti. Bu yĂźzden, emri yerine getirmemek için bahaneler Ăśne sĂźrerek iĹ&#x;i savsaklamaya çalÄąĹ&#x;tÄąlar. AyrÄąntÄą Ăźzerine ayrÄąntÄą sordular, fakat soru sordukça daha da kĂśĹ&#x;eye sÄąkÄąĹ&#x;tÄąlar. O kadar ki, sonunda onlara açĹkça, o dĂśnemde Ăśzellikle tapmak için seçilen altÄąn renkli ineÄ&#x;i kurban etmeleri emredildi.
ŮŽ 3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْذ‏ ‍ ŮŽ ŮŽ Ů‹?؊‏9ŮŽ ‍ ا‏DŮ? 9ŮŽ /Ů’ LŮŽ ‍ Ů’ اَ ْن‏KŮ? Ů? 5Ů? ,Ů’ )ŮŽ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ اŮ? Ů‘ َن‏% 5Ů? Ů’ ŮŽ Ů? F Ů° 5Ů? ‍ل‏, 67. Bir zamanlar Musa, Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą arasÄąnda iyice yaygÄąnlaĹ&#x;an batÄąl inançlarÄą yÄąkmak ve aynÄą zamanda bir cinayet olayÄąnÄą aydÄąnlatmak Ăźzere kavmine, “Allah size, bir zamanlar “efendilerinizâ€? olan MÄąsÄąrlÄąlarÄąn inançlarÄąna gĂśre kutsal sayÄąlan bir inek kurban etmenizi emrediyor!â€? demiĹ&#x;ti.
‍ Ů?= Ů‹Ůˆ ?ا‏#Ů? ,>ŮŽ /Ů? [Ů? ŮŽ Ů‘ LŮŽ َ‍ Ů? ا ا‏,3ŮŽ Onlar da, “NasÄąl olur, insanlarÄąn yĂźzyÄąllarca kutsal kabul ettiÄ&#x;i bir ineÄ&#x;i nasÄąl kesebiliriz? Hem kurban kesmenin cinayeti çÜzmeyle ne ilgisi var? Sen bizimle alay mÄą ediyorsun?â€? dediler.
ŮŽ 3ŮŽ ŮŽ #Ů? ,mŮŽ ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? ‍ َن‏KŮ? َ‍ اَ ْن ا‏P, ﴞٌ٧﴿ Ů? Ů‘Ů° 9Ů? ‍ Ů?ذ‏GŮ? َ‍ل ا‏, Bu kĂźstahça tavÄąr karĹ&#x;ÄąsÄąnda Musa, “İlâhĂŽ buyruklar konusunda gayriciddĂŽ davranÄąp cahillik etmekten Allah’a sÄąÄ&#x;ÄąnÄąrÄąm!â€? dedi.
Ů’ Ů‘Ů? ŮŽ )Ů? ŮŽ 9ŮŽ Ů‘ ‍ َع‏,2ŮŽ ŮŽ ‍ Ů? ا ا Ů’ŘŻ Ů?ؚ‏,3ŮŽ ^ŮŽ #Ů? ,5ŮŽ ,2ŮŽ ŮŽ ?
68. Onlar emri yerine getirmemek için iĹ&#x;i yokuĹ&#x;a sĂźrerek, “Bizim için Rabb’ine dua et de, onun nasÄąl bir inek olduÄ&#x;unu bize açĹklasÄąn!â€? dediler. Fakat her itiraz ediĹ&#x;lerinde iĹ&#x; biraz daha zorlaĹ&#x;Äąyor, yĂźkĂźmlĂźlĂźkleri her seferinde biraz daha artÄąyordu:
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
47
ŮŽ 3ŮŽ Ů? Ů? )ŮŽ %Ů? >ŮŽ Ů‘ Ů?‍ل ا‏, ŮŽ Ů’ 9ŮŽ ‍ ŮŽ ا ŮŒŮ†â€ŹGŮŽ ?ŮŒ -Ů’ 9Ů? *ŮŽ ‍؜ ŮŽŮˆâ€Ź Ů’ ' ?ŮŽ Ů? ‍ ٰذ‏ ‍ Ů? Ůˆ َن‏5ŮŽ :Ů’ LŮ? ,5ŮŽ ‍ Ů? ا‏OŮŽ ',ŮŽ ŮŒ ‍ع‏,ŮŽ Ů? ' *ŮŽ ‍ ŮŽ ŮŽ ŮŒŘŠâ€Ź9ŮŽ ,EŮŽ >ŮŽ Ů‘ Ů?‍ Ů„ ا‏ ﴞٌ٨﴿
Musa, “Allah onun ne tamamen kocamÄąĹ&#x; ne de çok genç; ikisi arasÄąnda orta yaĹ&#x;ta bir inek olduÄ&#x;unu sĂśylĂźyor, haydi size verilen emri yerine getirin!â€? dedi.
Ů’ Ů‘Ů? ŮŽ )Ů? ŮŽ 9ŮŽ Ů‘ ‍ َع‏,2ŮŽ ŮŽ ‍ Ů? ا ا Ů’ŘŻ Ů?ؚ‏,3ŮŽ ,? EŮŽ >Ů? Ů’ ŮŽ ,5ŮŽ ,2ŮŽ ŮŽ 69. Onlar yine, “Bizim için Rabb’ine dua et de, bize onun rengini bildirsin!â€? dediler.
ŮŽ 3ŮŽ ŮŽ Ů‘ Ů?Ů‘ \ Ů? Ů? )ŮŽ %Ů? >ŮŽ Ů‘ Ů?‍ل ا‏, ﴞٌي﴿ .ŮŽ ) s, Ů? 2 ‍ا‏ Ů? LŮŽ ,EŮŽ >Ů? Ů’ ŮŽ Â€ŮŒ 3Ů? ,ŮŽ' ‍ إ‏ Ů? ‍ ŮŽ ا‏1Ů’ uŮŽ ‍ ŮŽ ŮŽ ŮŒŘŠâ€Ź9ŮŽ ,EŮŽ >ŮŽ Ů‘ Ů?‍ Ů„ ا‏ Musa, “Allah onun, gĂśrenlere hayranlÄąk veren sapsarÄą, parlak renkli bir inek olduÄ&#x;unu sĂśylĂźyor!â€? dedi.
ŮŽ ‍ اŮ? ْن‏, >ŮŽ Ů‘ Ů?‍ ŮŽŮˆŘ§â€Ź,? 2ŮŽ &Ů’ ŮŽ GŮŽ %ŮŽ 9ŮŽ ,R Ů’ Ů‘Ů? ŮŽ )Ů? ŮŽ 9ŮŽ Ů‘ ‍ َع‏,2ŮŽ ŮŽ ‍ Ů? ا ا Ů’ŘŻ Ů?ؚ‏,3ŮŽ P‍ا‏ ŮŽ LŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ‍ ŮŽ^ اŮ? Ů‘ َن ْا‏#Ů? ,5ŮŽ ,2ŮŽ ŮŽ Ů? Ů‘Ů° ‍ َإ‏,d ﴞ٧٠﴿ ‍ ŮŽ "Ů?Ůˆ َن‏EŮ’ Ů? ŮŽ 70. Onlar yine, “Bizim için Rabb’ine dua et de, onun Ăśzelliklerini bize iyice açĹklasÄąn. ÇßnkĂź bu inek kurban etme meselesi kafamÄązÄą karÄąĹ&#x;tÄąrdÄą. Bu nitelikleri taĹ&#x;Äąyan pek çok inek var ve hepsi de birbirine benziyor. Ama Allah dilerse, herhâlde doÄ&#x;ru olanÄą yaparÄąz!â€? dediler.
ŮŽ Ů’ Ů? o LŮ? ‍ ل‏ ŮŽ 3ŮŽ ŮŒ Ů? ‍ ŮŽ ŮŽ ŮŒŘŠ ŮŽ* َذ‏9ŮŽ ,EŮŽ >ŮŽ Ů‘ Ů?‍ Ů„ ا‏ Ů? Ů? )ŮŽ %Ů? >ŮŽ Ů‘ Ů?‍ل ا‏, *ŮŽ iŮŒ ŮŽ ŮŽ Ů‘ \ ŮŽ 5Ů? ‍؍‏ ŮŽ ‍ا* ْع‏ ŮŽ Ů’ DŮŽ ‍ Ů’\ Ů? ^ ْا‏LŮŽ *ŮŽ ‍؜ ŮŽŮˆâ€Ź ,? EŮŽ &' iŮŽ &ŮŽ dŮ?
71. Musa: “Allah onun, boyunduruk altÄąna alÄąnmamÄąĹ&#x;, toprak sĂźrmeyen, ekin sulamayan, her yerde serbestçe dolaĹ&#x;an, alacasÄąz ve beneksiz; kÄąsacasÄą tam da MÄąsÄąrlÄąlarca kutsal sayÄąlan bir inek olduÄ&#x;unu sĂśylĂźyor!â€? dedi.
ﴞ٧٥﴿ ‍ن‏TŮŽ Ů? OŮŽ 1Ů’ )ŮŽ ‍ Ů?ŘŻŮˆŘ§â€Ź,KŮŽ ,5ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,#ŮŽ DŮ? 9ŮŽ /ŮŽ 'ŮŽ x? Ů‘ Ů? DŮŽ ,Ů’ 9Ů? n ŮŽ BŮ’ v Ů? .ŮŽ Šٰ ‍ Ů? ا ْا‏,3ŮŽ
48
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą, daha fazla itirazÄąn kendilerini helake sĂźrĂźkleyeceÄ&#x;ini anladÄąlar. BĂśylece, “İĹ&#x;te Ĺ&#x;imdi gerçeÄ&#x;i sĂśyledin!â€? dediler ve istemeyerek de olsa ineÄ&#x;i boÄ&#x;azladÄąlar; fakat az kalsÄąn bunu yapmayacaklardÄą. AslÄąnda bu iĹ&#x; için herhangi bir ineÄ&#x;i kesmeleri yeterli olacaktÄą. Fakat onlar basit bir inek kesme emrini bile o kadar kurcaladÄąlar ki, sonunda kendileri de iĹ&#x;in içinden çĹkamaz hâle geldiler. Ă–yleyse, mĂźminler kendilerine emredileni itiraz etmeden ve gßçleri yettiÄ&#x;ince yapmalÄą, olmadÄąk yorumlara dalÄąp gereksiz yĂźkĂźmlĂźlĂźkler icat ederek dini karmakarÄąĹ&#x;Äąk hĂźkĂźmler yumaÄ&#x;Äą hâline getirmekten kaçĹnmalÄądÄąrlar. Bu ineÄ&#x;in kurban ediliĹ&#x;inin asÄąl sebebine gelince:
DÄ°RÄ°LTÄ°LEN CESET ﴞ٧٢﴿ ‍ Ů? Ů? ŮŽ ن‏-Ů’ LŮŽ Ů’ Ů? Ů’2KŮ? ,5ŮŽ ‍[Ů’ Ů? ŮŒŘŹâ€Ź5Ů? P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,? EŮŽ &' Ů’ LŮ? ‍ Ů°Ů‘ŘŻ ŮŽŘą ْإ‏,ŮŽ' ,\ Ů‹ 1Ů’ >ŮŽ Ů’ Ů? Ů’ ŮŽ 3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْذ‏ 72. Ey Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą! Hani siz bir cana kÄąymÄąĹ&#x;tÄąnÄąz da, onun kim tarafÄąndan ĂśldĂźrĂźldĂźÄ&#x;Ăź hakkÄąnda anlaĹ&#x;mazlÄąÄ&#x;a dĂźĹ&#x;mĂźĹ&#x;tĂźnĂźz. İçinizden bazÄąlarÄą bir cinayet iĹ&#x;lemiĹ&#x; ve suçu baĹ&#x;kalarÄąnÄąn Ăźzerine atarak bĂźyĂźk bir kargaĹ&#x;aya sebep olmuĹ&#x;lardÄą. Ortada Ĺ&#x;ahit de olmadÄąÄ&#x;Äą için cinayet aydÄąnlatÄąlamamÄąĹ&#x;tÄą. Oysa Allah, gizlediklerinizi ortaya çĹkaracaktÄą. ŞÜyle ki:
,? EŮŽ kŮ? OŮ’ ŮŽ 9Ů? ‍ Ů?ه‏9Ů? Ů? Ů’_‍ ا‏,2ŮŽ Ů’ ŮŽŮ? ' 73. Bunun Ăźzerine, “Onun bir parçasÄąyla buna vurun! Yani kurban edilen ineÄ&#x;in bir parçasÄąnÄą alÄąp ĂśldĂźrĂźlen kiĹ&#x;inin cesedine deÄ&#x;dirin!â€? dedik. Musa aleyhisselâm kurban edilen inekten bir parça aldÄą ve onu, ĂśldĂźrĂźlen kiĹ&#x;inin cesedine dokundurdu. Bunun Ăźzerine, ceset mucizevĂŽ bir Ĺ&#x;ekilde dirilerek kendisini kimlerin ĂśldĂźrdĂźÄ&#x;ĂźnĂź sĂśyledi, sonra tekrar eski hâline dĂśndĂź.
Ů? ŮŽ Ů‘ OŮŽ ŮŽ % LŮ? ,)ŮŽ ‍ Ů’ ٰا‏Ů? ) )Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹF Ů°L Ů’ ŮŽ ‍ ْا‏P‍ا‏ ﴞ٧٣﴿ ‍ Ů? Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ Ů’ Ů? Ů‘Ů° ^Ů? DŮ’ )Ů? ŮŽ Ů? /Ů° KŮŽ Ä°Ĺ&#x;te Allah, ĂślĂźleri bĂśyle kolayca diriltir ve aklÄąnÄązÄą kullanasÄąnÄąz diye size mucizelerini bĂśyle gĂśsterir. MahĹ&#x;er gĂźnĂźnde de sizleri bĂśyle yeniden diriltecek ve hesaba çekecektir.
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
49
TAĹžLAĹžMIĹž KALPLER Ů? 9Ů? Ů? 3Ů? nŮ’ \ ‍ Ů’\ ŮŽ Ů‹?؊‏3ŮŽ "Ů?Ů‘ dŮŽ َ‍ ŮŽŘą Ů?ŘŠ اَ Ů’Ůˆ ا‏,mŮŽ DŮ? ,Ů’ KŮŽ ^ŮŽ EŮŽŮ? ' ŮŽ Ů? ‍ Ů?" ٰذ‏OŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? Ů’ ŮŽ 3ŮŽ Ů?ŮŽ Ů‘ ~ 74. Ey Yahudiler! Ama bunca mucizeleri gĂśrdĂźkten sonra, kalpleriniz yine kaskatÄą kesilip taĹ&#x; gibi oldu; hatta daha da sert! TaĹ&#x;lar, kayalar bile, sizin Ĺ&#x;u duyarsÄąz kalplerinizin yanÄąnda yumuĹ&#x;acÄąk kalÄąr. Nitekim Allah Sina DaÄ&#x;Ĺ’na tecelli ettiÄ&#x;i zaman daÄ&#x; dehĹ&#x;etten paramparça olmuĹ&#x;tu.
ŮŽ Ů’ %Ů? Ů’25Ů? Ů? mŮŽ Ů‘ ŮŽ1 ŮŽ )ŮŽ , ŮŽ ŮŽ ‍ ŮŽŘą Ů?؊‏,mŮŽ DŮ? ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? Ů‘ َن‏ ŮŽ Ů‘ )ŮŽ , ŮŽ ŮŽ ,EŮŽ Ů’25Ů? ‍ Ů??Řą ŮŽŮˆŘ§Ů? Ů‘ َن‏,EŮŽ >Ů’ *‍ا‏ %Ů? Ů’25Ů? ‍ ŮŽ' ŮŽ&[Ů’ Ů? Ů?؏‏xŮ? ŮŽ Ů‘ R Ů? Ů? EŮ’ )ŮŽ , ŮŽ ŮŽ ,EŮŽ Ů’25Ů? ‍ Ů??ŘĄ ŮŽŮˆŘ§Ů? Ů‘ َن‏, ŮŽ ‍ْا‏ ﴞ٧٤﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ , ŮŽ Ů‘ GŮŽ bŮ? 'Ů? , ŮŽ89Ů? P‍ا‏ Ů?? Ů‘Ů° iŮ? &ŮŽ RŮ’ @ ŮŽ .Ů’ 5Ů? y Ů? Ů‘Ů° ,5ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏
ÇßnkĂź Ăśyle kayalar vardÄąr ki, içerisinden Äąrmaklar kaynar. Ă–yleleri de var ki, çatlayÄąp yarÄąlÄąr da baÄ&#x;rÄąndan pÄąnarlar fÄąĹ&#x;kÄąrÄąr. Yine Ăśyle kayalar vardÄąr ki, Allah korkusuyla daÄ&#x;lardan yuvarlanÄąp aĹ&#x;aÄ&#x;Äąya dĂźĹ&#x;er. Yani tabiattaki kayalar, aÄ&#x;açlar, hayvanlar bile Allah’Ĺn takdir ettiÄ&#x;i fiziksel yasalara harfiyen itaat ederler. O hâlde, ey inkârcÄąlar! AkÄąlsÄąz ve Ĺ&#x;uursuz dediÄ&#x;iniz Ĺ&#x;u taĹ&#x;lar, aÄ&#x;açlar, kuĹ&#x;lar bile yĂźce yaratÄącÄąnÄąn kanunlarÄąna kayÄątsÄąz Ĺ&#x;artsÄąz boyun eÄ&#x;erken, akÄąl ve irade sahibi olan sizler, sonsuz merhamet ve Ĺ&#x;efkatiyle sizi yoktan var eden ve yaratÄąlmÄąĹ&#x;lar içinde en Ĺ&#x;erefli makama yĂźcelten Rabb’inize karĹ&#x;Äą nasÄąl olur da nankĂśrlĂźk eder, emirlerine baĹ&#x;kaldÄąrÄąrsÄąnÄąz? UnutmayÄąn ki, Allah yaptÄąklarÄąnÄązdan habersiz deÄ&#x;ildir.
Ů? ŮŽ ‍ ا‏2Ů? 5Ů? :Ů’ )Ů? ‍ َن اَ ْن‏OŮ? ŮŽ {Ů’ ŮŽ 'ŮŽ َ‍ا‏ Ů?ŮŽ Ů‘ ~ P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍ َم‏jŮŽ KŮŽ ‍ َن‏OŮ? ŮŽ \Ů’ )ŮŽ Ů’ EŮ? Ů’25Ů? xŮŒ ) ŮŽ ' ‍ َن‏,KŮŽ "Ů’ 3ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€Źď´žŮ§ŮĽď´ż ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ )ŮŽ Ů’ #Ů? ‍ ŮŽ Ů? Ů?ه ŮŽŮˆâ€ŹGŮŽ ,5ŮŽ "Ů? OŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? %Ů? >ŮŽ Ů?' Ů?Ů‘ DŮŽ )Ů?
75. Ĺžimdi ey MĂźslĂźmanlar! Yahudilerin bu isyankâr, inatçĹ ve nankĂśrce tutumlarÄą ortada iken, hâlâ onlarÄąn size inanacaklarÄąnÄą mÄą umuyorsunuz? Oysa onlarÄąn içinde din âlimi ve lider mevkiinde bulunan Ăśyle kimseler vardÄą ki, Allah’Ĺn sĂśzlerini bizzat peygamberin aÄ&#x;zÄąndan dinler ve bu sĂśzlerin Allah’tan gelen hak olduÄ&#x;una iyice kanaat getirdikten sonra, sÄąrf dĂźnyevĂŽ menfaatler elde edebilmek amacÄąyla onu bile bile deÄ&#x;iĹ&#x;tirirlerdi. Ĺžimdi Son Elçi’yi ve Kur’ân’Ĺ inkâr eden Yahudi din âlimleri de aynÄą tavrÄą gĂśstermektedirler. ŞÜyle ki:
50
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
, 2ŮŽ Ů‘ 5ŮŽ ‍ Ů? ا ٰا‏,3ŮŽ ‍ ا‏2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? َذا ŮŽ Ů? ا ا‏ 76. Ä°nananlarla karĹ&#x;ÄąlaĹ&#x;tÄąklarÄą zaman, “Biz de inanÄąyoruz. ÇßnkĂź Hz. Muhammed’in taĹ&#x;ÄądÄąÄ&#x;Äą niteliklere sahip bir peygamberin geleceÄ&#x;i bize Tevrat’ta zaten mĂźjdelenmiĹ&#x;ti!â€? derler.
Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ P‍ا‏ Ů’ ŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? َذا‏ Ů? Ů‘Ů° ‚َ ŮŽ 'ŮŽ , ŮŽ 9Ů? Ů’ EŮ? >ŮŽ Ů?~"Ů?Ů‘ DŮŽ LŮ? َ‍ Ů? ا ا‏,3ŮŽ ˆ Ů? OŮ’ 9ŮŽ jŮŽ @ Ů? OŮ’ 9ŮŽ F Ů° Ů?‍ Ů’ ا‏EŮ? k Ů? 9Ů?Ů‘ ‍ْ ŮŽ" َع‏2GŮ? % 9Ů? Ů’ KŮ? v, ŮŽ &Ů? Ů? Ů?Ů‘ D ﴞ٧ٌ﴿ ‍ Ů? Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ jŮŽŮŽ 'َ‍ Ů’ ? ا‏-
Fakat birbirleriyle baĹ&#x; baĹ&#x;a kalÄąnca, liderleri ve akÄąl hocalarÄą, bu sĂśzĂź sĂśyleyenleri kÄąnayarak: “Siz ne yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄązÄą sanÄąyorsunuz? Muhammed’in peygamberliÄ&#x;ine dair Allah’Ĺn size Tevrat’ta bildirdiÄ&#x;i Ĺ&#x;eyleri, Rabb’inizin huzurunda yapacaÄ&#x;ÄąnÄąz tartÄąĹ&#x;mada size karĹ&#x;Äą delil olarak kullansÄąnlar da bĂśylece insanlarÄąn gerçeÄ&#x;i ĂśÄ&#x;renmesini saÄ&#x;lasÄąnlar diye mi onlara anlatÄąyorsunuz? Neden MĂźslĂźmanlarÄąn ellerine koz veriyorsunuz? BĂśyle yapmakla, sahip olduÄ&#x;unuz makamÄąn, servetin ve itibarÄąn elinizden gideceÄ&#x;ini hiç dĂźĹ&#x;ĂźnmĂźyor musunuz?â€? derler.
ﴞ٧٧﴿ ‍ َن‏2Ů? Ů? OŮ’ )Ů? ,5ŮŽ ‍\ Ů‘Ů? Ůˆ َن ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů‘Ů° ‍ ŮŽ Ů? َن اَ Ů‘ َن‏OŮ’ )ŮŽ *ŮŽ ‍اَ ŮŽŮˆâ€Ź Ů? )Ů? ,5ŮŽ Ů? ŮŽ OŮ’ )ŮŽ P‍ا‏ 77. Peki onlar, gizledikleri ve açĹkladÄąklarÄą her Ĺ&#x;eyi Allah’Ĺn zaten bildiÄ&#x;ini ve bunlarÄą her hâlĂźkârda Elçisine, inananlara ve tĂźm insanlÄąÄ&#x;a bildireceÄ&#x;ini bilmiyorlar mÄą?
ĂœMMĂŽLER ve DÄ°NÄ° BOZAN DÄ°N ADAMLARI Ů? )ŮŽ *ŮŽ Ů‘ Ů?‍ Ů’ ا‏#Ů? ‍ Ů?> Ů‘ ŮŽ^ ŮŽŮˆŘ§Ů? ْن‏,5ŮŽ َ‍ب اŮ? Ů‘ ŮŽ * ا‏, ﴞ٧٨﴿ ‍ َن‏2Ů?Ů‘ U ŮŽ ŮŽ Ů? ‍ ŮŽ Ů? َن ْا‏OŮ’ )ŮŽ *ŮŽ ‍ Ů‘Ů?& َن‏5Ů‘Ů? Ů?‍ Ů’ ا‏EŮ? Ů’25Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź 78. İçlerinden bir de bilgiden yoksun, kara cahil Ăźmmiler var ki, bunlar kitabÄą bilmezler. Dini temel kaynaklarÄąndan araĹ&#x;tÄąrÄąp ĂśÄ&#x;renmezler. TĂźm bildikleri, kulaktan duyma hurafe ve kuruntulardan ibaret olup, sadece zanna dayanÄąrlar. BĂśyle kimselere hakikati anlatmak neredeyse imkânsÄąz gibidir. OnlarÄą asÄąl yĂśnlendirenler ise, hakikati pekâlâ bildikleri hâlde, basit çĹkarlar uÄ&#x;runa Allah’Ĺn kitabÄąndaki bazÄą hĂźkĂźmleri gizleyen veya deÄ&#x;iĹ&#x;tiren sĂśzde din âlimleridir:
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
51
‍ Ů?ŮˆŘ§â€ŹlŮŽ RŮ’ &ŮŽ Ů? P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° "Ů? Ů’2GŮ? .Ů’ 5Ů? ‍ا‏/ŮŽ Ů°# ‍ Ů’ ~ Ů‘ ŮŽŮ? ŮŽ) Ů? Ů? َن‏E) ŮŽ ŮŽ Ů? ‍ Ů? Ů? َن ْا‏-Ů’ )ŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ Ů? bŮŒ )Ů’ ŮŽ 'ŮŽ Ů? " )Ů’ ŮŽ,9Ů? ‍ب‏, j& ? Ů‹ 3ŮŽ ,2Ů‹ ŮŽŮŽ ~ % 9Ů?
79. O hâlde, kitabÄą kendi elleriyle yazÄąp da, onunla servet, makam, Ĺ&#x;Ăśhret gibi basit çĹkarlar elde etmek için, “Bunlar Allah katÄąndandÄąr!â€? diyen kimselerin vay hâline!
Ů’ ŮŽ ŮŽ KŮŽ , ŮŽ Ů‘ 5Ů? Ů’ EŮ? ŮŽ bŮŒ )Ů’ ŮŽ 'ŮŽ ﴞ٧ي﴿ ‍\ Ů? َن‏ Ů? -Ů’ )ŮŽ , ŮŽ Ů‘ 5Ů? Ů’ EŮ? ŮŽ bŮŒ )Ů’ ‍ Ů’ ŮŽŮˆ ŮŽŮˆâ€ŹE) Ů? " )Ů’ َ‍ ا‏n Evet; ellerinin yazdÄąÄ&#x;Äą Ĺ&#x;eylerden dolayÄą vay hâline onlarÄąn; bĂźtĂźn o kazandÄąklarÄąndan ĂśtĂźrĂź vay hâline onlarÄąn! Allah’Ĺn dinini tahrif eden bu insanlarÄąn uydurduÄ&#x;u bâtÄąl dĂźĹ&#x;Ăźncelerden biri de Ĺ&#x;udur:
Ä°MTÄ°YAZLI MÄ°LLET YOKTUR ŮŽ Ů‘ ,2ŮŽ \ ŮŽ Ů‘ ŮŽ LŮŽ .Ů’ ŮŽ ‍ Ů? ا‏,3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ‍"Ů?Ůˆ ŮŽŘŻ Ů‹?؊‏OŮ’ 5ŮŽ ,5Ů‹ ,)ŮŽ Ů‘ َ‍ Ů?Řą اŮ? Ů‘ ŮŽ* ا‏,2 ‍ا‏ 80. Yahudiler, “İĹ&#x;lediÄ&#x;imiz gĂźnahlarÄąn karĹ&#x;ÄąlÄąÄ&#x;Äąnda cehennemde geçireceÄ&#x;imiz sayÄąlÄą birkaç gĂźn dÄąĹ&#x;Äąnda, bize asla ateĹ&#x; dokunmayacaktÄąr! ÇßnkĂź biz Allah’Ĺn ayrÄącalÄąklÄą kullarÄąyÄąz; Peygamberleri inkâr etmiĹ&#x; ve putlara tapmÄąĹ&#x; olsak bile, Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą ÄąrkÄąndan olduÄ&#x;umuz için sonunda mutlaka cennete gireceÄ&#x;iz!â€? dediler.
*ŮŽ ,5ŮŽ P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° F ŮŽ GŮŽ ‍ Ů? Ů? َن‏LŮŽ ‍ ŮŽ" Ů?ه اَ ْم‏EŮ’ GŮŽ P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° "ŮŽ Ů’2GŮ? Ů’ LŮ? /Ů’ [ŮŽ LŮŽ Ů‘ َ‍ ا‏bŮ’ 3Ů? ŮŽ Ů? Ů’[)Ů? .Ů’ ŮŽ 'ŮŽ ‍"ًا‏EŮ’ GŮŽ P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° z ﴞ٨٠﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ
Ey Muhammed! Onlara de ki: “Bu hususta Allah’tan bir gĂźvence mi aldÄąnÄąz —ki O asla sĂśzĂźnden caymaz— yoksa Allah adÄąna bilmediÄ&#x;iniz Ĺ&#x;eyler mi sĂśylĂźyorsunuz? Allah’Ĺn adil olmadÄąÄ&#x;ÄąnÄą, size Ăśzel muamele edip iĹ&#x;lediÄ&#x;iniz zulĂźm ve haksÄązlÄąklarÄą cezasÄąz bÄąrakacaÄ&#x;ÄąnÄą mÄą iddia ediyorsunuz?â€?
52
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Ů° ‍Ů?Ůˆâ€Ź,'ŮŽ % Šَ & {@ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ,t ŮŽ Ů’ c ,EŮŽ &' Ů’ #Ů? ‍ع‏, 2 ‍ا‏ ‍ب‏, D u ‍ا‏ B Ů‘ Ů’ C Ů? Ů? ŮŽ % 9Ů? n ŮŽ ŮŽ َ‍ ŮŽŮˆŘ§â€ŹiŮ‹ BŮŽ &Ů‘Ů? ŮŽ ( ŮŽ \ ŮŽ KŮŽ .Ů’ 5ŮŽ F Ů° 9ŮŽ Ů? Ů? Ů? ﴞ٨٥﴿ ‍ Ů? "Ů?Ůˆ َن‏,@ ŮŽ
81. HayÄąr; Allah mutlak adalet sahibidir ve O’nun katÄąnda ayrÄącalÄąklÄą bir sÄąnÄąf veya millet yoktur! Hangi Äąrka, hangi dine, hangi cemaate mensup olursa olsun, her kim kĂśtĂźlĂźk yapar da iĹ&#x;lediÄ&#x;i gĂźnahlar kendisini çepeçevre sarÄąp kuĹ&#x;atÄąr ve bĂśylece zulmĂź, haksÄązlÄąÄ&#x;Äą, isyankârlÄąÄ&#x;Äą bir yaĹ&#x;am biçimine dĂśnĂźĹ&#x;tĂźrĂźr ise, iĹ&#x;te onlar cehennem halkÄądÄąrlar ve sonsuza dek orada kalacaklardÄąr.
Ů° ‍ت اŮ?Ůˆâ€Ź,D ,7 ‍ا‏ ŮŽ ŮŽ ‍ن‏TŮŽ ‍ Ů? "Ů?Ůˆâ€Ź,@ D u ‍ا‏ B ŮŽ ,EŮŽ &' Ů’ #Ů? iŮ? 2ŮŽ Ů‘ mŮŽ ‍ب ْا‏, Ů’ ŮŽ Ů? C Ů? ŮŽ Ů? ŮŽ Ů‘ ‍ Ů? Ů? ا‏GŮŽ ‍ ا ŮŽŮˆâ€Ź2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź Ů? ﴞ٨٢﴿
82. Allah’a, ahiret gĂźnĂźne ve gĂśnderdiÄ&#x;i bĂźtĂźn kitaplara iman eden ve bu imana yaraĹ&#x;Äąr gĂźzel ve yararlÄą iĹ&#x;ler yapanlara gelince, onlar da cennet halkÄądÄąrlar ve sonsuza dek orada kalacaklardÄąr. Biz bu hakikati, Yahudilere daha Ăśnce defalarca bildirmiĹ&#x;tik:
Ä°SRAÄ°LOÄžULLARI’NDAN ALINAN AHÄ°TLER ŮŽ ‍ ^ اŮ? Ů’ ŮŽ اإ‏2 9ŮŽ ‍ َق‏,ŮŽo&5 ,>ŮŽ /Ů’ @ b) ŮŽ ŮŽâ€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? Ů’Ř° ا‏ 83. Hani gĂśnderdiÄ&#x;imiz kitaplar ve Ä°srailoÄ&#x;ullarĹ’ndan Ĺ&#x;Ăśyle sĂśz almÄąĹ&#x;tÄąk:
peygamberler
aracÄąlÄąÄ&#x;Äąyla,
ŮŽ Ů‘Ů° *ŮŽ Ů‘ Ů?‍ Ů? "Ů?Ůˆ َن ا‏OŮ’ LŮŽ *ŮŽ Ů° ŮŽ &ŮŽ ‍ ŮŽŮˆ ْا‏F9Ů° Ů’ Ů? ‍ ŮŽŮˆ Ů?Ř°ŮŠ ْا‏,>Ů‹ ,\ \ ŮŽ ŮŽ ‍ ŮŽŮˆ ْا‏F5, ŮŽ tŮ’ Ů?‍ ا‏.Ů? )ŮŽŮ’ " Ů? ‍ ŮŽ ا‏,Ů’ 9Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏ Ů? K, ŮŽ Ů‘ Ů? ‍ Ů? ا‏3Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů‘ ‍& ا‏ ‍ ŮŽ?؊‏KŮ° =ŮŽ Ů‘ ‍ ا ا‏LŮ? ‍ Ů° ŮŽŘŠ ŮŽŮˆ ٰا‏7 ‍ا‏ Ů? 3 َ‍ ŮŽŮˆŘ§â€Ź,2Ů‹ \Ů’ t Ů? ‍س‏, Ů? 2 “Sadece Allah’a kulluk ve itaat edin. Ana babaya, yakÄąnlara, yetimlere ve yoksullara iyi davranÄąn. Ä°nsanlara gĂźzel sĂśz sĂśyleyin. BĂźtĂźn insanlara karĹ&#x;Äą dĂźrĂźst, adil, nazik ve gĂźleryĂźzlĂź davranÄąn. NamazÄą gĂźzelce kÄąlÄąn, zekâtÄą verin.â€?
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
53
Ů? Ů’25Ů? j& ﴞ٨٣﴿ ‍_ َن‏ Ů‹ 3ŮŽ *ŮŽ Ů‘ Ů?‍ ŮŽ Ů‘ ŮŽ Ů’& Ů? Ů’ ا‏LŮŽ Ů?ŮŽ Ů‘ ~ Ů? Ů? OŮ’ 5Ů? Ů’ Ů? >Ů’ َ‍ Ů’ ŮŽŮˆŘ§â€ŹFakat bu sĂśzleĹ&#x;meyi kabul edip onayladÄąktan sonra, içinizden pek azÄąnÄąz hariç, aksini yaparak sĂśzĂźnĂźzden caydÄąnÄąz. Ĺžimdi de Kur’ân’Ĺ inkâr ederek hâlâ yĂźz çevirmektesiniz. Bu da, daha Ăśnce isyankârlÄąk eden atalarÄąnÄązla aynÄą karakteri taĹ&#x;ÄądÄąÄ&#x;ÄąnÄązÄą gĂśsteriyor. Ä°slam’dan Ăśnce, Medineli putperest Evs ile Hazrec kabileleri arasÄąnda yĂźzyÄąllardÄąr sĂźren bir dĂźĹ&#x;manlÄąk vardÄą. Medine çevresindeki Yahudi kabilelerinden KureyzaoÄ&#x;ullarÄą ve KaynukaoÄ&#x;ullarÄą Evs ile; NadiroÄ&#x;ullarÄą ise Hazrec ile askeri ittifak hâlindeydi. Bu iki Arap kabilesi savaĹ&#x;a girince, onlarÄąn Yahudi mĂźttefikleri de birbirleriyle savaĹ&#x;Äąyordu. BĂśylece Tevrat’ta yazÄąlÄą olan emre bilerek çiÄ&#x;nemiĹ&#x; oluyorlardÄą. Zira Tevrat’a gĂśre Yahudilerin birbirlerini ĂśldĂźrmeleri yasaktÄą. Bununla birlikte, bir Yahudi kabilesi diÄ&#x;er Yahudi kabilesinden savaĹ&#x; esiri alÄąnca, onlarÄą fidye karĹ&#x;ÄąlÄąÄ&#x;Äąnda serbest bÄąrakÄąyordu. Tevrat'Äąn apaçĹk hĂźkmĂźnĂź çiÄ&#x;neyerek birbirlerini katleden Yahudiler, bu esirleri Tevrat'Äąn hĂźkmĂźnĂźn gereÄ&#x;ini yerine getirmek için serbest bÄąraktÄąklarÄąnÄą sĂśylĂźyorlardÄą. Allah, Yahudilerin bu çeliĹ&#x;kili tutumlarÄąna dikkat çekerek buyuruyor ki:
Ů? \ Ů? 1Ů? \Ů’ LŮŽ *ŮŽ Ů’ Ů? 3ŮŽ ,ŮŽo&5 ,>ŮŽ /Ů’ @ Ů’ KŮ? ‍ع‏, ŮŽ ŮŽâ€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? Ů’Ř° ا‏ ŮŽ Ů?1>Ů’ َ‍ َن ا‏v Ů? Ů? Ů’[LŮ? *ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹKŮ? ‍ َإ‏, 5ŮŽ ‍ َن Ů?د‏Ů? )ŮŽ ‍ Ů?د‏.Ů’ 5Ů? Ů’ ﴞ٨٤﴿ ‍"Ů?Ůˆ َن‏EŮŽ RŮ’ LŮŽ Ů’ Ů? >Ů’ َ‍ Ů’ ŮŽŮˆŘ§â€ŹLŮ? ‍ ŮŽ ْع‏3Ů’ َ‍~ Ů‘ ŮŽŮ? ا‏
84. Yine bir zamanlar, “Birbirinizin kanÄąnÄą dĂśkmeyeceksiniz, kardeĹ&#x;lerinizi yurtlarÄąndan çĹkarmayacaksÄąnÄąz!â€? diye sizden kesin bir sĂśz almÄąĹ&#x;tÄąk. Siz de bizzat Ĺ&#x;ahitlik ederek bunlarÄą onaylamÄąĹ&#x;tÄąnÄąz.
Ů? Ů’25Ů? , ) Ů? \ Ů‹ ŮŽ ' ‍ َن‏v Q Ů’ #Ů? ‍ع‏, ŮŽ Ů?1>Ů’ َ‍ Ů’ Ů? Ů? َن ا‏LŮŽ ‍ ŮŽ * Ů?إ‏C:Ů? Ů°# Ů’ Ů? >Ů’ َ‍~ Ů‘ ŮŽŮ? ا‏ Ů? Ů? Ů’[LŮ? ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹŮ? )ŮŽ ‍ Ů?د‏.Ů’ 5Ů? Ů’ ŮŽ LŮŽ ‍ان‏ Ů? Ů’ 9Ů? Ů’ EŮ? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ Ů? Ůˆ َن‏#ŮŽ ,U ? Ů? ‍ Ů’" ŮŽŮˆâ€ŹOŮ? ‍* Ů’~ Ů? ŮŽŮˆ ْا‏,
85. Ama siz yine birbirinizi ĂśldĂźrĂźyor, kendi halkÄąnÄązdan bir kÄąsmÄąnÄą haksÄąz yere yurtlarÄąndan sĂźrĂźp çĹkarÄąyorsunuz. Ăœstelik onlara karĹ&#x;Äą gĂźnah ve dĂźĹ&#x;manlÄąkta mĂźĹ&#x;riklerle birlik olup yardÄąmlaĹ&#x;Äąyorsunuz.
Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ Ů‘ ŮŽ ŮŒŮ…â€ŹDŮŽ 5Ů? ŮŽ #Ů? ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€Ź#Ů? ‍ Ů?ŘŻŮˆâ€Ź, ŮŽ1LŮ? ‍عى‏, ? Ů’ EŮ? v‍ا‏ Ů° ŮŽ Ů?‍ Ů’ ا‏KŮ? LŮ? ,Ů’ )ŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْن‏ Ů? ŮŽ Ů’@Ů?‍ Ů’ ا‏-
54
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Hem Tevrat’Ĺ hiçe sayÄąp onlarÄą sĂźrgĂźn ediyorsunuz, hem de esir olarak elinize dĂźĹ&#x;tĂźklerinde, gĂźya Tevrat’Ĺn hĂźkĂźmlerini uyguluyor ve size Ăśdeyecekleri fidye karĹ&#x;ÄąlÄąÄ&#x;Äąnda onlarÄą serbest bÄąrakÄąyorsunuz. Oysa aynÄą Tevrat’a gĂśre, onlarÄą yurtlarÄąnÄązdan çĹkarmanÄąz ta iĹ&#x;in baĹ&#x;Äąnda size yasaklanmÄąĹ&#x;tÄą.
ˆ Ů? â€ŤÂˆ ْا‏ Ů? ŮŽ Ů? OŮ’ ŮŽ 9Ů? ‍ َن‏2Ů? 5Ů? :Ů’ Ů? 'ŮŽ َ‍ا‏ Ů? OŮ’ ŮŽ 9Ů? ‍Ů? Ů? Ůˆ َن‏1-Ů’ LŮŽ ‍ب ŮŽŮˆâ€Ź, Yoksa siz kitabÄąn bir kÄąsmÄąna inanÄąp bir kÄąsmÄąnÄą iĹ&#x;inize gelmediÄ&#x;i için gĂśrmezlikten gelerek inkâr mÄą edersiniz?
Ů?Ů‘ ‍ Ů°& Ů?؊‏DŮŽ ‍@ Ů’= ŮŒŮŠ Ů?'^ ْا‏ Ů? Ů’25Ů? ŮŽ Ů? ‍ ٰذ‏bŮ? OŮŽ 1Ů’ )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ ‍ ŮŽ= ا Ů?إ‏v iŮ? ŮŽ &Ů° Ů? ‍ ŮŽŮˆ ŮŽ) Ů’ ŮŽŮ… ْا‏, &ŮŽ >Ů’ " ‍ا‏ ŮŽ , ŮŽŮŽ ' Ů? *ŮŽ Ů‘ Ů?‍ Ů’ ا‏ Ů° ‍) Ů‘Ů?ŘŻŮˆ َن ا‏ Ů’ ŮŽ ŮŽ Ů‘ " d ‍ا‏ F ﴞ٨ټ﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ , ŮŽ Ů‘ GŮŽ bŮ? 'Ů? , ŮŽ89Ů? P‍ا‏ / O
‍ا‏ ŮŽ Ů? Ů? Ů‘Ů° ,5ŮŽ ‍اب ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ ŮŽŮ? Ů? ?Ů? İçinizden bunu yapanlarÄąn cezasÄą, dĂźnya hayatÄąnda aĹ&#x;aÄ&#x;Äąlanma, yenilgi, esaret ve periĹ&#x;anlÄąktan baĹ&#x;ka nedir ki? DiriliĹ&#x; GĂźnß’nde ise onlar, cehennem azabÄąna mahkĂťm edilerek azabÄąn en Ĺ&#x;iddetlisine sĂźrĂźleceklerdir. UnutmayÄąn ki, Allah yaptÄąklarÄąnÄązdan habersiz deÄ&#x;ildir.
Ů° Ů’ 9Ů? ,&ŮŽ >Ů’ " ‍ا‏ Ů?Ů‘ ‍ Ů°& َ؊‏DŮŽ ‍ ŮŽ Ů?ŮˆŘ§ ْا‏lŮŽ d‍ا‏ Ů’ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽ ا‏BŮ? Ů° C‍اŮ?Ůˆâ€Ź *ŮŽ ‍اب ŮŽŮˆâ€Ź Ů? 1ŮŽ Ů‘ [ŮŽ )Ů? jŮŽŮŽ ' ‍؊‏QŮ? ŮŽ @ Ů? *, Ů? /ŮŽ OŮŽ ‍ Ů? ْا‏EŮ? Ů’2GŮŽ z ﴞ٨ٌ﴿ ‍ن‏TŮŽ ‍ Ů? Ůˆâ€Ź7ŮŽ Ů’2)Ů? Ů’ #Ů?
86. Onlar, Ĺ&#x;u basit ve gelip geçici dĂźnya hayatÄąnÄą âhiretin ebedĂŽ nimetlerine tercih eden kimselerdir. Bunca gĂźnahlarÄą iĹ&#x;leyenler, dĂźnyada birtakÄąm menfaatler elde etme uÄ&#x;runa, âhiretteki ebedĂŽ saadeti ve sonsuz cennet nimetlerini kaybeden zavallÄą kimselerdir. Bu yĂźzden, onlarÄąn cehennemdeki azaplarÄą hafifletilmeyecek ve kendilerine asla yardÄąm edilmeyecektir. Son Elçi’yi inkâr eden Yahudiler, aslÄąnda Ăśnceki peygamberlere de pek farklÄą davranmamÄąĹ&#x;lardÄą:
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
55
YAHUDÄ°LERÄ°N Ă–NCEKÄ° PEYGAMBERLERE TAVRI bŮ? Ů? Ů?Ů‘ ,9Ů? ‍ Ů?" ه‏OŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? ,2ŮŽ &Ů’ 1ŮŽ Ů‘ 3ŮŽ ‍ب ŮŽŮˆâ€Ź, ŮŽ ŮŽ ŮŽ 5Ů? ,2ŮŽ &Ů’ LŮŽ â€ŤŮŽŮˆ ŮŽ ŮŽ Ů’" ٰا‏ Ů? ‍ ْا‏F 87. DoÄ&#x;rusu biz Musa’ya, bugĂźnkĂź Tevrat’Ĺn ilk bĂślĂźmlerini oluĹ&#x;turan kitabÄą verdik ve ardÄąndan, insanlÄąÄ&#x;Äą doÄ&#x;ru yola iletmek Ăźzere peĹ&#x; peĹ&#x;e peygamberler gĂśnderdik.
ŮŽ Ů? 2ŮŽ &Ů‘Ů? ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽ) ŮŽ ْا‏5ŮŽ .ŮŽ 9‍ا‏ ‍Ů?س‏ Ů’ F\& ŮŽ G ,2ŮŽ &Ů’ LŮŽ â€ŤŮŽŮˆ ٰا‏ ? Ů? " Ů? â€ŤŮˆŘ Ů’Ř§â€Ź Ů? Ů? 9Ů? ‍ Ů?ه‏,>ŮŽ "Ů’ )ŮŽ Ů‘ ‍ت ŮŽŮˆŘ§â€Ź,
Meryem oÄ&#x;lu Ä°sa’ya da ĂślĂźleri diriltme, hastalÄąklarÄą tedavi etme, çamurdan yapÄąlmÄąĹ&#x; Ĺ&#x;ekillere hayat verme gibi apaçĹk mucizeler bahĹ&#x;ettik ve onu Kutsal Ruh Cebrail’in vahiy ve ilham gĂźcĂź ile destekledik.
Ů? \ ŮŒ Ů? ‍ Ů’ َع‏KŮ? ‍ َإ‏,v Ů? 'ŮŽ َ‍ا‏ ŮŽ , ŮŽ ŮŽ Ů‘ Ů’ ŮŽ -Ů’ ŮŽ ‍ا‏ Ů‹ ŮŽ1ŮŽ' Ů’ LŮ? | Ů’ Ů? 9Ů’ /ŮŽ Ů‘ KŮŽ , ) Ů’ Ů? Ů? Ů?1>Ů’ َ‍ Ů° ى ا‏EŮ’ LŮŽ *ŮŽ , ŮŽ 9Ů? ‍ ل‏ Ů‹ ŮŽ 'â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ﴞ٨٧﴿ ‍ Ů’ Ů? Ů? َن‏LŮŽ , )
Ama ey Yahudiler, ne zaman size bir peygamber hoĹ&#x;unuza gitmeyecek bir emir getirdiyse, her defasÄąnda bĂźyĂźklĂźk taslayÄąp kafa tutmadÄąnÄąz mÄą? Sonra da o peygamberlerden bazÄąlarÄąnÄą yalanlayÄąp bazÄąlarÄąnÄą ĂśldĂźrmediniz mi?
SON PEYGAMBER ve YAHUDÄ°LER Ů? 9Ů? P‍ا‏ ﴞ٨٨﴿ ‍ َن‏2Ů? 5Ů? :Ů’ )Ů? ,5ŮŽ j& Ů‹ ŮŽŮŽ ' Ů’ #Ů? Ů? 1Ů’ Ů? Ů‘Ů° Ů? EŮ? 2ŮŽ OŮŽ ŮŽ bŮ’ 9ŮŽ z ?ŮŒ Ů’ SŮ? ,2ŮŽ 9Ů? Ů? 3Ů? ‍ Ů? ا‏,3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź 88. Yahudiler, kendilerini hak dine davet eden Son Elçiye, “BoĹ&#x;una nefesini tĂźketme, sana ve sĂśylediklerine karĹ&#x;Äą kalplerimiz kapalÄądÄąr. Biz imanÄąmÄązda Ăśylesine sabit ve kararlÄąyÄąz ki, aksine sĂśylenecek hiçbir sĂśz, ortaya konacak hiçbir delil bizi etkileyemez.â€? dediler. Bilakis, apaçĹk hakikati inkâr etmeleri sebebiyle Allah onlarÄą lânetlemiĹ&#x;tir; bu yĂźzden ne kadar zayÄąf bir imana sahiptirler!
56
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
ŮŽ , ŮŽ Ů‘ ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź bŮ? Ů’ 3ŮŽ .Ů’ 5Ů? ‍ Ů?> ا‏,KŮŽ ‍ْ ŮŽŮˆâ€ŹEŮ? OŮŽ 5ŮŽ , ŮŽ Ů? ‍ Ů‘Ů?" ŮŒŮ‚â€Ź7ŮŽ 5Ů? P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° "Ů? Ů’2GŮ? .Ů’ 5Ů? ‍ب‏, ŮŒ ŮŽ KŮ? Ů’ #Ů? ‍ َإ‏,v ŮŽ ŮŽ , ŮŽ Ů‘ ŮŽ 'ŮŽ â€ŤŮˆŘ§â€Ź %Q 9Ů? ‍َ Ů? ŮˆŘ§â€Ź1KŮŽ ‍ ŮŽ 'Ů? ا‏GŮŽ ,5ŮŽ Ů’ #Ů? ‍ َإ‏,v Ů? ŮŽ1KŮŽ .ŮŽ )/ Ů‘ ‍ ا‏F ŮŽ GŮŽ ‍ َن‏DŮ? Ů? 1Ů’ ŮŽ \Ů’ )ŮŽ 89. Onlara Allah tarafÄąndan, yanlarÄąndaki Tevrat’Ĺn deÄ&#x;iĹ&#x;tirilmemiĹ&#x; bĂślĂźmlerini onaylayan bir kitap gelince —ki Ăśteden beri putperest kâfirlere karĹ&#x;Äą onun sayesinde zafer kazanacaklarÄą Ăźmidiyle Son Elçi’nin gelmesini bekleyip duruyorlardĹ— iĹ&#x;te o tanÄądÄąklarÄą ve bekledikleri (Tesniye, 18: 15,18) Son Elçi onlara gelince, kendi ÄąrklarÄąndan deÄ&#x;il diye onu inkâr ettiler.
ŮŽ ‍ ْا‏F ŮŽ GŮŽ P‍ا‏ ﴞ٨ي﴿ .ŮŽ ) 'Ů? ,Ů? Ů‘Ů° iŮ? 2ŮŽ OŮ’ ŮŽ 'ŮŽ O hâlde, Allah’Ĺn lâneti inkârcÄąlarÄąn Ăźzerine olsun! Son Peygamber’e ve Kur’ân’a iman etmedikleri için Yahudileri lanetleyen bu ayet-i kerime, Ehl-i Kitab’Ĺn, yalnÄązca kendilerine gĂśnderilen kitap ve peygamberlere inanmakla kurtuluĹ&#x;a eremeyeceÄ&#x;ini açĹkça gĂśstermektedir (Bakara, 2/62).
Ů’ , ŮŽ \ .Ů’ 5Ů? P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍‹ّ َل‏ Ů? Ů‘Ů° ‍ اَ Ů’> ŮŽ= َل‏, ŮŽ 9Ů? ‍Ů? Ů? ŮˆŘ§â€Ź1-Ů’ )ŮŽ ‍ Ů’ اَ ْن‏EŮ? \ ŮŽ Ů?1>Ů’ َ‍ ا‏% 9Ů? ‍ ŮŽ Ů’ŮˆŘ§â€ŹlŮŽ d‍ا‏ ŮŽ BŮ’ 9Ů? Ů? ŮŽ )Ů? ‍ اَ ْن‏,&Ů‹ 8Ů’ 9ŮŽ P‍ا‏ ŮŽ )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ F Ů° GŮŽ % Ů? Ů’kŮŽ' ( ŮŽ SŮŽ F Ů° GŮŽ ( ŮŽ ŮŽ89Ů? feŮ? , ŮŽ 'ŮŽ ‍ Ů?ŘŻ ه‏, ŮŽ GŮ? .Ů’ 5Ů? ‍ Ů?إ‏,R Ů? k ?Ů? k
90. Allah’Ĺn, kullarÄąndan lâyÄąk gĂśrdĂźÄ&#x;Ăźne sonsuz lĂźtfundan bahĹ&#x;etmesini, yani Araplardan bir yetime kitap ve peygamberlik vermesini çekemeyerek O’nun indirdiÄ&#x;i Kur’ân âyetlerini inkâr etmekle kendi canlarÄąnÄą, Ăśz benliklerini ve dolayÄąsÄąyla âhiretteki ebedĂŽ kurtuluĹ&#x;larÄąnÄą ne kĂśtĂź bir Ĺ&#x;eyle deÄ&#x;iĹ&#x;tiler de, gazap ĂźstĂźne gazaba uÄ&#x;radÄąlar!
ŮŽ Ů’ Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŒ E 5Ů? ‍اب‏ ﴞي٠﴿ ŮŒ /ŮŽ GŮŽ .ŮŽ ) 'Ů? ,Allah’Ĺ ve âyetlerini inkâr eden bĂźtĂźn kâfirler için, dĂźnyada ve âhirette hor ve hakir kÄąlÄącÄą, alçaltÄącÄą bir azap vardÄąr. Peygamber (s)’in zevcelerinden Hz. Safiye’nin anlattÄąÄ&#x;Äą Ĺ&#x;u olay, Yahudilerin nasÄąl bile bile inkâra saplandÄąklarÄąnÄą açĹkça ortaya
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
57
koymaktadÄąr. Yahudi liderlerinden Huyeyy bin Ahtab’Ĺn kÄązÄą olan ve bilahare Ä°slam’Ĺ kabul eden Safiyye (ra) diyor ki: “Peygamber (as) hicret edip Medine'ye gelince, Yahudilerin Ăśnde gelen liderlerinden ve âlimlerinden olan babam ile amcam onu gĂśrmeye gittiler. Eve dĂśndĂźklerinde, Amcam Ebu Yâsir, babama, “Bu o mudur? Sence Muhammed Tevrat’ta geleceÄ&#x;i mĂźjdelenen o Peygamber midir?â€? diye sordu. Babam, “Evet vallahi; beklediÄ&#x;imiz Peygamber’in ta kendisidir.â€? diye cevap verdi. Amcam, “Bundan emin misin?â€? diye sorunca, babam, “Evet, eminim.â€? dedi. Amcam, “O hâlde ne yapmak niyetindesin?â€? diye sordu. Babam da, “Allah’a yemin ederim ki, yaĹ&#x;adÄąÄ&#x;Äąm sĂźrece ona dĂźĹ&#x;manlÄąk edeceÄ&#x;im ve baĹ&#x;arÄąsÄąz olmasÄą için elimden geleni yapacaÄ&#x;Äąm!â€? diye cevap verdi.â€? (SĂŽreti Ä°bn-i HiĹ&#x;âm, Safiyye’den Bir TanÄąklÄąk) Ä°Ĺ&#x;te Yahudilerin bu inatçĹ ve inkârcÄą tavÄąrlarÄąndan dolayÄądÄąr ki;
ŮŽ 3 â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? َذا‏ , ŮŽ 9Ů? ‍Ů? Ů? Ůˆ َن‏1-Ů’ )ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,2ŮŽ &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ اŮ?> Ů?Ů’= َل‏, ŮŽ 9Ů? .Ů? 5Ů? :Ů’ >Ů? ‍ Ů? ا‏,3ŮŽ P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍ اَ Ů’> ŮŽ= َل‏, ŮŽ 9Ů? ‍ ا‏2Ů? 5Ů? ‍ Ů’ ٰا‏EŮ? ŮŽ b& â€ŤŮŽŮˆ ŮŽŘą ا ŮŽŘĄ Ů?ه‏
91. Onlara, “Allah’Ĺn gĂśnderdiÄ&#x;i mesajlarÄąn tĂźmĂźne iman edin!â€? denilince, “Biz ancak bize indirilene inanÄąrÄąz!â€? der, Ăśtesini inkâr ederler. Son Peygamberi ve Kur’ân’Ĺ reddederler.
? Ů’ EŮ? OŮŽ 5ŮŽ , ŮŽ Ů? ,3Ů‹ "Ů?Ů‘ 7ŮŽ 5Ů? xŮ?Ů‘ DŮŽ ‍ ŮŽ ْا‏#Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Oysa gayet iyi bilirler ki, bu Kur’ân, yanlarÄąndaki Tevrat’Ĺn tahrif edilmemiĹ&#x; bĂślĂźmlerini onaylayan ve mutlak gerçeÄ&#x;i, doÄ&#x;ruyu ortaya koyan hak bir kitaptÄąr.
ŮŽ 2 5Ů? :Ů’ 5Ů? Ů’ Ů? Ů’2KŮ? ‍ اŮ? ْن‏bŮ? Ů’ 3ŮŽ .Ů’ 5Ů? P‍ا‏ ﴞي٥﴿ Ů? Ů‘Ů° ‍ َإ‏, &ŮŽ Ů? >Ů’ َ‍ Ů’ Ů? Ů? َن ا‏LŮŽ ŮŽ Ů? 'ŮŽ bŮ’ 3Ů? Ey Muhammed! Gerçek iman ehli olduklarÄąnÄą iddia eden bu inkârcÄąlara de ki: “Madem bu kadar inançlÄąydÄąnÄąz da, daha Ăśnce Allah’Ĺn Peygamberlerini neden ĂśldĂźrĂźyordunuz? Son Elçiye karĹ&#x;Äą gĂśsterdiÄ&#x;iniz kĂźstahça tavrÄą, bir zamanlar Zekeriya’ya, Yahya’ya, Ä°sa’ya ve daha Ăśnceki nice Peygamberlere de gĂśstermediniz mi? O peygamberlerden nicelerini ĂśldĂźrĂźp nicelerini inkâr etmediniz mi? AslÄąnda siz kendi kitabÄąnÄąza da inanmÄąyorsunuz. Aksi hâlde, size Tevrat’ta mĂźjdelenen Son Peygamberi
58
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
yalanlamaz, bĂśylece geçmiĹ&#x;te bazÄą Peygamberleri ĂśldĂźren atalarÄąnÄązÄąn iĹ&#x;lediÄ&#x;i suça ortak olmazdÄąnÄąz.â€?
BUZAÄžI SEVGÄ°SÄ° ŮŽ Ů’ Ů? >Ů’ َ‍ Ů?" ه ŮŽŮˆŘ§â€ŹOŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? bŮŽ mŮ’ OŮ? ‍ Ů? ْا‏LŮ? /Ů’ [ŮŽ LŮŽ Ů‘ ‍ت ~ Ů‘ ŮŽŮ? ا‏, ŮŽ "Ů’ ŮŽ ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ‍ Ů? Ů? َن‏,s Ů° 5Ů? Ů’ KŮ? ‍ َإ‏,v Ů? 2ŮŽ &Ů‘Ů? ŮŽ ,Ů’ 9Ů? F ﴞي٢﴿
92. Ey Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą! Andolsun Musa da size apaçĹk deliller ve mucizeler getirmiĹ&#x;ti. Fakat onun Sina DaÄ&#x;Ĺ’na çĹkmak için aranÄązdan ayrÄąlmasÄąndan hemen sonra, buzaÄ&#x;Äą heykeline tapÄąnmaya baĹ&#x;ladÄąnÄąz. Ä°Ĺ&#x;te siz, bĂśyle nankĂśr ve zalim kimselersiniz!
Ů?Ů‘ ‍ Ů? ا‏Ů? 3ŮŽ ŮŽŮ’ ' ,2ŮŽ OŮŽŮ’ '‍ Ů’ ŮŽŮˆ َع‏Ů? 3ŮŽ ,ŮŽo&5 ,>ŮŽ /Ů’ @ ‍ ا‏ Ů’ ‍ Ů? Ů‘ ŮŽ Ů?ŘŠ ŮŽŮˆâ€Ź9Ů? Ů’ KŮ? ,2ŮŽ &Ů’ LŮŽ ‍ ٰا‏, 5ŮŽ â€ŤŮˆŘ§â€Ź/Ů? @ ŮŽ ŮŽâ€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? Ů’Ř° ا‏ Ů? ‍{ ŮŽ?ع‏ ? OŮ? ŮŽ ‍ا‏ 93. Hani bir zamanlar, Allah’a verdiÄ&#x;iniz sĂśzĂźn Ăśnemini iyice idrak etmeniz ve antlaĹ&#x;mayÄą bozduÄ&#x;unuz takdirde doÄ&#x;abilecek vahim sonuçlarÄą zihninizde hep canlÄą tutabilmeniz için, Sina DaÄ&#x;Ĺ’nÄą yerinden sĂśkmĂźĹ&#x; ve tÄąpkÄą bir bulut gĂślgesi gibi Ăźzerinize yÄąkÄąlacakmÄąĹ&#x; gibi kaldÄąrarak, sizden Ĺ&#x;Ăśyle bir sĂśz almÄąĹ&#x;tÄąk: “Size bahĹ&#x;ettiÄ&#x;imiz ilâhĂŽ prensiplere bĂźtĂźn gĂźcĂźnĂźzle, sÄąmsÄąkÄą sarÄąlÄąn ve ondaki emir ve tavsiyelere içtenlikle kulak verin!â€?
,2ŮŽ &Ů’ 7ŮŽ GŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,2ŮŽ OŮ’ Ů? ŮŽ ‍ Ů? ا‏,3ŮŽ Ama onlar, “İĹ&#x;ittik ve isyan ettik!â€? dediler. Dilleriyle “İĹ&#x;ittik!â€? derlerken, tavÄąr ve davranÄąĹ&#x;larÄąyla “İsyan ettik!â€? diyorlardÄą. Dilleriyle inandÄąklarÄąnÄą iddia ettiÄ&#x;i Ĺ&#x;eyleri, hayatlarÄą ile inkâr ediyorlardÄą.
Ů? 9Ů? bŮŽ mŮ’ OŮ? ‍ Ů? ْا‏EŮ? 9Ů? Ů? 3Ů? ^' ‍ ا‏9Ů? Ů? dŮ’ Ů?â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź ? Ů’ #Ů? Ů? 1Ů’ Bunun neticesinde, inkâr etmeleri sebebiyle kalplerine buzaÄ&#x;Äą sevgisi içirildi. AzgÄąnlÄąklarÄąnÄąn doÄ&#x;al sonucu olarak, altÄąn buzaÄ&#x;Äą heykeli ile sembolize edilen isyankârlÄąk, inkârcÄąlÄąk ve dĂźnyevĂŽ arzularÄą ilâh edinme tutkusu iliklerine kadar iĹ&#x;ledi. Bunun neticesinde Allah'a isyan ettiler, peygamberleri ĂśldĂźrdĂźler ve yeryĂźzĂźnde daima fesat çĹkardÄąlar.
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
59
Ů? >Ů? , ) ŮŽ 2 5Ů? :Ů’ 5Ů? Ů’ Ů? Ů’2KŮ? ‍ Ů’ اŮ? ْن‏ﴞي٣﴿ ŮŽ ‍ ا‏% 9Ů? Ů’ KŮ? Ů? 5Ů? ,Ů’ )ŮŽ , ŮŽ \ ŮŽ BŮ’ 9Ů? bŮ’ 3Ů? Ey Peygamber! Kendi peygamberlerine dahi isyan eden ve bunca gĂźnahlarÄą iĹ&#x;ledikleri hâlde, gerçek iman ehli olduklarÄąnÄą iddia eden o Yahudilere de ki: “EÄ&#x;er siz inanan kimseler iseniz, Ĺ&#x;u sĂśzde imanÄąnÄąz size ne kĂśtĂź Ĺ&#x;eyler emrediyor! Bu ne tuhaf bir imandÄąr ki, sahibini gĂźnaha, isyankârlÄąÄ&#x;a ve Allah’Ĺn âyetlerini inkâra sevk ediyor!â€?
Ă–LĂœMDEN KORKANLAR Ů° Ů’ ‍ا "ا Ů?ع‏ ŮŽ Ů‘ Ů? ŮŽ Ů‘ â€ŤŮˆŮ†â€Ź Ů? ŮŽ nŮ’ >ŮŽ ,KŮŽ ‍ اŮ? ْن‏bŮ’ 3Ů? ‍ Ů? ا‏2ŮŽ Ů‘ ŮŽ ŮŽ 'ŮŽ ‍س‏, Ů? Ů‘Ů° "ŮŽ Ů’2GŮ? ‍@ ŮŽ Ů?؊‏ ŮŽ P‍ا‏ Ů? ‍ Ů?د‏.Ů’ 5Ů? iŮ‹ 7ŮŽ Ů? ,@ Ů? *‍ا‏ Ů? 2 ‍ا‏ ŮŽ 3 ‍ Ů?د‏,uŮŽ Ů’ Ů? Ů’2KŮ? ‍ْا ŮŽ Ů’ ŮŽŘŞ اŮ? ْن‏ ﴞي٤﴿
94. Ey Peygamber! Allah katÄąnda Ăśzel ve imtiyazlÄą bir millet olduklarÄąnÄą, en bĂźyĂźk gĂźnahlarÄą iĹ&#x;leseler dahi mutlaka cennete gideceklerini ve kendilerinden baĹ&#x;ka hiç kimsenin cennetlik olamayacaÄ&#x;ÄąnÄą iddia eden o Yahudilere de ki: “EÄ&#x;er Allah katÄąnda ahiret yurdu ve cennet nimetleri, iddia ettiÄ&#x;iniz gibi baĹ&#x;ka hiç kimseye deÄ&#x;il de sadece size ait ise ve bu iddianÄązda gerçekten samimi iseniz, o zaman ĂślĂźmĂź arzu etsenize! Mademki Allah katÄąnda ayrÄącalÄąklÄą bir yere sahipsiniz ve ĂślĂźmden sonra sizleri ebedĂŽ cennet nimetleri bekliyor, o hâlde neden ĂślĂźm denilince ĂśdĂźnĂźz kopuyor? Ă–lĂźmden sonra ebedĂŽ mutluluÄ&#x;un yalnÄąz size ait olduÄ&#x;una gerçekten inanmÄąĹ&#x; olsaydÄąnÄąz, elem ve kederlerle dolu Ĺ&#x;u ßç beĹ&#x; gĂźnlĂźk dĂźnya hayatÄąna bĂśyle sÄąmsÄąkÄą sarÄąlmazdÄąnÄąz. Allah katÄąnda bu kadar deÄ&#x;erli olduklarÄą iddiasÄąnda bulunan insanlarÄąn dĂźnya hayatÄąna bĂśylesine bir tutkuyla baÄ&#x;lanmalarÄą ve ĂślĂźmden bu derece Ăźrkmeleri olacak Ĺ&#x;ey midir? â€?
ŮŽ Ů‘ ,9Ů? ŮŒ & GŮŽ P‍ا‏ ŮŽ Ů? ,U ﴞيټ﴿ Ů? Ů‘Ů° ‍ Ů’ ? ŮŽŮˆâ€ŹE) Ů? " )Ů’ َ‍ ا‏nŮ’ 5ŮŽ "ŮŽ Ů‘ 3ŮŽ , ŮŽ 9Ů? ‍"ًا‏9ŮŽ َ‍ Ů’ Ů?ه ا‏2ŮŽ Ů‘ ŮŽ ŮŽ )ŮŽ .Ů’ ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź 95. Fakat Yahudiler, elleriyle yaptÄąklarÄą kĂśtĂź iĹ&#x;lerden dolayÄą âhirette azap çekeceklerini çok iyi bildiklerinden, ĂślĂźmĂź asla arzu etmezler. Allah da zalimleri çok iyi bilmektedir. Oysa gerçek mĂźminler Allah adÄąna sĂśz sĂśyleme cĂźretinde bulunmaz, ilâhĂŽ nimetlerin sÄąrf kendilerine ĂśzgĂź olduÄ&#x;u iddia etmezler. Evet, cennete girmeyi kuvvetle Ăźmit ederler, fakat bunun gereÄ&#x;i olan dĂźrĂźstlĂźk, samimiyet ve fedakârlÄąÄ&#x;Äą ortaya
60
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
koymaktan da geri kalmazlar. Ä°ntihar etme anlamÄąnda ĂślĂźmĂź elbette arzu etmezler; fakat gerektiÄ&#x;inde seve seve ĂślĂźme koĹ&#x;masÄąnÄą da bilirler. Yahudilere gelince:
ŮŽŮ‘ ‍ؾ‏ ‍ ا‏KŮ? ŮŽ dŮ’ َ‍ ا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏.ŮŽ 5Ů? ‍ Ů°& Ů? ŘŠ ŮŽŮˆâ€Źt ŮŽ F Ů° GŮŽ ‍س‏, ŮŽ ŮŽ tŮ’ َ‍ Ů’ ا‏EŮ? >ŮŽ Ů‘ "ŮŽ mŮ? ŮŽ ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? 2 ‍ا‏ 96. Sen onlarÄąn ĂślĂźmĂź arzu etmek Ĺ&#x;Ăśyle dursun, insanlar arasÄąnda hayata en dĂźĹ&#x;kĂźn, hatta âhirete inanmayan Ĺ&#x;u mĂźĹ&#x;riklerden bile daha tutkun olduklarÄąnÄą gĂśreceksin.
P‍ا‏ ŮŽ Ů’ َ‍ Ů‘ ŮŽ Ů? ا‏OŮŽ )Ů? Ů’ ŮŽ Ů’ #Ů? "Ů? t Ů? Ů‘Ů° ‍ Ů‘ ŮŽ ŮŽ? ŮŽŮˆâ€ŹOŮŽ )Ů? ‍اب اَ ْن‏ ŮŽ َ‍َ) ŮŽ Ů‘Ů?ŘŻ ا‏ Ů? =Ů? tŮ’ =ŮŽ Ů? 9Ů? ŮŽ #Ů? ,5ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮ? 2ŮŽ ŮŽ z Ů? /ŮŽ OŮŽ ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? % t ﴞيٌ﴿ ‍ن‏TŮŽ Ů? ŮŽ OŮ’ )ŮŽ , ŮŽ 9Ů? ŮŒ 7 9ŮŽ
Onlardan her biri, kendisine binlerce yÄąl ĂśmĂźr verilmesini ister. Oysa ĂśmĂźrlerinin uzatÄąlmasÄą, onlarÄą azaptan kurtaracak deÄ&#x;ildir. Hiç kuĹ&#x;kusuz Allah, yaptÄąklarÄą her Ĺ&#x;eyi gĂśrmektedir ve cezasÄąnÄą da mutlaka verecektir.
CEBRAÄ°L’E DĂœĹžMANLIK EDENLER Yahudiler, Ä°srail soyundan gelmeyen birine vahiy getirdiÄ&#x;i için Cebrail’e dĂźĹ&#x;manlÄąk beslediklerini ve bu yĂźzden Peygamber’e iman etmeyeceklerini sĂśylĂźyorlardÄą. Cebrail’in, vahyi kendi istediÄ&#x;i kimseye deÄ&#x;il, Allah’Ĺn emriyle ve ancak O’nun dilediÄ&#x;i kimseye indirdiÄ&#x;ini gayet iyi bildikleri hâlde, kibir, inat ve ÄąrkçĹlÄąk taassuplarÄą yĂźzĂźnden bu sĂśzĂź sĂśylemiĹ&#x;lerdi. Bunun Ăźzerine, Cebrail’e dĂźĹ&#x;manlÄąÄ&#x;Äąn Allah’a dĂźĹ&#x;manlÄąk anlamÄąna geldiÄ&#x;ini, bunun da ilâhĂŽ gazaba sebep olduÄ&#x;unu bildiren aĹ&#x;aÄ&#x;Äądaki âyetler nazil oldu:
ŮŽ | Ů’ mŮ? Ů? ‍ Ů?" Â?ŮˆŘ§â€ŹGŮŽ ‍ َن‏,KŮŽ .Ů’ 5ŮŽ bŮ’ 3Ů? ŮŽ Ů’ 9ŮŽ , ŮŽ Ů? ,3Ů‹ "Ů?Ů‘ 7ŮŽ 5Ů? P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍ Ů’Ř° Ů?ن‏,Ů? 9Ů? ŮŽ Ů? Ů’ 3ŮŽ F Ů° GŮŽ %Ů? ŮŽ =ŮŽ Ů‘ >ŮŽ %Ů? >ŮŽ Ů‘ ,Ů? 'ŮŽ b) ŮŽ 2 5Ů? :Ů’ Ů? Ů’ Ů? ‍ Ů° ى‏RŮ’ 9Ů? ‍"ًى ŮŽŮˆâ€Ź#Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€Ź%Ů? )ŮŽŮ’ ")ŮŽ ﴞي٧﴿
97. Ey Muhammed! Son ilâhĂŽ vahyi kendi ÄąrklarÄąndan olmayan birine indirdi diye vahiy meleÄ&#x;i hakkÄąnda kĂśtĂź sĂśzler sĂśyleyen Yahudilere de ki: “Her kim, kendisinden Ăśnceki ilâhĂŽ vahiyleri onaylayan, inananlara yol gĂśsterici ve mĂźjde olan Kur’ân’Ĺ Allah’Ĺn izniyle senin kalbine
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
61
indirdi diye Cebrail’e dĂźĹ&#x;manlÄąk beslerse, aslÄąnda doÄ&#x;rudan ve bizzat Allah’a dĂźĹ&#x;manlÄąk beslemiĹ&#x; olur.
Ů° 5‍ Ůˆâ€ŹP ŮŽ Ů’ Ů? ‍ Ů?" Ů‘ŮŒŮˆâ€ŹGŮŽ P‍ا‏ ŮŽ ŮŽ &5 ‍ ŮŽŮˆâ€Źb) ŮŽ | Ů’ v ŮŽ .ŮŽ ) 'Ů? ,â€ŤŮˆâ€Ź % ‍ع‏ â€ŤŮˆâ€Ź % B ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů‘ َن‏,Ů? 'ŮŽ ‍ل‏, ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů? Ů‘Ů° Ů? ‍ Ů?" Â?ŮˆŘ§â€ŹGŮŽ ‍ َن‏,KŮŽ .Ů’ 5ŮŽ Ů? Ů? Ů? Ů? Ů? Ů? ﴞي٨﴿
98. â€œĹžu hâlde, her kim Allah’a, meleklerine, peygamberlerine, Ăśzellikle de iki seçkin melek olan Cebrail’e ve Mikail’e dĂźĹ&#x;manlÄąk beslerse, Ĺ&#x;unu iyi bilsin ki, bu açĹkça inkârcÄąlÄąktÄąr ve Allah da inkârcÄąlarÄąn dĂźĹ&#x;manÄądÄąr!â€?
ﴞيي﴿ ‍ Ů? َن‏, Ů? )ŮŽ ‍ اŮ? ŮŽ Ů’& ŮŽ ٰا‏, 2ŮŽ Ů’ =ŮŽ >Ů’ ŮŽâ€ŤŮŽŮˆ ŮŽ ŮŽ Ů’" ا‏ Ů? ŮŽ1 ‍ اŮ? Ů‘ ŮŽ* ْا‏, EŮŽ 9Ů? Ů? Ů?1-Ů’ )ŮŽ ,5ŮŽ ‍ت ŮŽŮˆâ€Ź, Ů? 2ŮŽ &Ů‘Ů? 9ŮŽ ‍ت‏, 99. Ey Ĺ&#x;anlÄą Elçi! Gerçek Ĺ&#x;u ki, biz sana Cebrail aracÄąlÄąÄ&#x;Äąyla, insanlÄąÄ&#x;Äą dĂźnyada ve âhirette kurtuluĹ&#x;a ileten apaçĹk âyetler indirdik. O âyetleri, ahlaksÄązlÄąk ve inkârcÄąlÄąk bataklÄąÄ&#x;Äąna saplanmÄąĹ&#x; olan fâsÄąklardan baĹ&#x;kasÄą inkâr etmez. Zaten Yahudiler, Ăśteden beri azgÄąnlÄąk, nankĂśrlĂźk ve isyankârlÄąÄ&#x;Äą âdet edinmiĹ&#x;lerdir. Nitekim:
ﴞ٥٠٠﴿ ‍ َن‏2Ů? 5Ů? :Ů’ )Ů? *ŮŽ Ů’ #Ů? Ů? Â?ŮŽ KŮ’ َ‍ ا‏bŮ’ 9ŮŽ ? Ů’ EŮ? Ů’25Ů? xŮŒ ) ŮŽ ' ‍ Ů?ه‏/ŮŽ ŮŽ >ŮŽ ‍"ًا‏EŮ’ GŮŽ ‍"Ů?ŮˆŘ§â€Ź#ŮŽ ,GŮŽ , ŮŽ ŮŽ Ů‘ KŮ? ‍اَ ŮŽŮˆâ€Ź 100. Onlar ne zaman Allah ile veya insanlar ile bir antlaĹ&#x;ma yaptÄąlarsa, içlerinden bir grup her defasÄąnda antlaĹ&#x;maya ihanet edip onu bir kenara atmadÄą mÄą? AslÄąnda onlarÄąn çoÄ&#x;u, kendi kitaplarÄąna dahĂŽ inanmÄąyorlar. ŞÜyle ki:
ŮŒ Ů? ‍ Ů’ َع‏#Ů? ‍ َإ‏,v ŮŽ , ŮŽ Ů‘ ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ‍ ا‏LŮ? â€ŤŮˆâ€Źe Ů?‍ ا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏.ŮŽ 5Ů? xŮŒ ) ŮŽ ' /ŮŽ ŮŽ >ŮŽ Ů’ EŮ? OŮŽ 5ŮŽ , ŮŽ Ů? ‍ Ů‘Ů?" ŮŒŮ‚â€Ź7ŮŽ 5Ů? P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° "Ů? Ů’2GŮ? .Ů’ 5Ů? ‍ ل‏ Ů? ‍ ŮŽŮˆ ŮŽŘą ا َإ‏P‍ا‏ ﴞ٥٠٥﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ )ŮŽ *ŮŽ Ů’ EŮ? >ŮŽ Ů‘ ŮŽ,KŮŽ Ů’ #Ů? ‍ ع‏ Ů? Ů‘Ů° ‍ب‏, ŮŽ ŮŽ KŮ? ‍ب‏, Ů? ‍ْا‏ Ů? EŮ? s ‘َ ŮŽ -
101. Allah tarafÄąndan onlara, ellerindeki Tevrat’Ĺn tahrif edilmemiĹ&#x; bĂślĂźmlerini onaylayan bir Peygamber gelince, kendilerine daha Ăśnce Kitap verilmiĹ&#x; olan bu insanlardan bazÄąlarÄą, sanki hakikati hiç bilmiyorlarmÄąĹ&#x; gibi Allah’Ĺn kitabÄąnÄą kaldÄąrÄąp arkalarÄąna atÄąverdiler. Tevrat’ta geleceÄ&#x;i mĂźjdelenen Son Peygamberi inkâr etmek suretiyle hem
62
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Tevrat’Ĺ hem de Kur’ân’Ĺ hiçe saymÄąĹ&#x; oldular. Allah’Ĺn kitabÄąnÄą atÄąnca da, onun yerini hurafe ve masallarla doldurdular:
SĂœLEYMAN PEYGAMBER ve SÄ°HÄ°R ŮŽ Ů‘ ‍ Ů’ Ů? ا‏LŮŽ ,5ŮŽ ‍ ا‏OŮ? ŮŽ LŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź Ů? c, . ŮŽ Ů° &Ů’ ŮŽ Ů? Ů? Ů’ 5Ů? F Ů° GŮŽ &ŮŽ R ‍ا‏ 102. Yahudiler, bir zamanlar SĂźleyman Peygamber’in egemenliÄ&#x;i altÄąnda esaret hayatÄą yaĹ&#x;ayan Ĺ&#x;eytanlarÄąn SĂźleyman’Ĺn peygamberlik ve hĂźkĂźmranlÄąÄ&#x;Äą aleyhinde uydurduklarÄą asÄąlsÄąz iddialarÄąn ardÄąna dĂźĹ&#x;tĂźler. SĂźleyman Peygamber, her tĂźrlĂź zulĂźm, azgÄąnlÄąk ve kĂśtĂźlĂźÄ&#x;Ăź yapan ve bu yĂźzden “Ĺ&#x;eytanâ€? diye nitelendirilen bu insan ve cin gruplarÄąnÄą sindirip egemenliÄ&#x;i altÄąnda almÄąĹ&#x;tÄą. SĂźleyman’Ĺ can dĂźĹ&#x;manÄą gĂśren bu Ĺ&#x;eytanlar, doÄ&#x;al olarak ona kim besliyor ve aleyhinde iftiralar uyduruyorlardÄą. Daha sonraki Yahudiler, bu “Ĺ&#x;eytanlarÄąnâ€? telkiniyle SĂźleyman Peygamber hakkÄąnda çirkin iddialar ortaya atmÄąĹ&#x; ve bunlarÄąn bir kÄąsmÄąnÄą Tevrat’a da eklemiĹ&#x;lerdi. Bu iddialara gĂśre, SĂźleyman (as) gĂźya putlar adÄąna mabetler yaptÄąrmÄąĹ&#x; ve kendisi de o putlara taparak –hâĹ&#x;â– kâfir olmuĹ&#x;tur (Tevrat, 1. Krallar, 11/1-10). Onlara gĂśre SĂźleyman bir peygamber deÄ&#x;il, bĂźtĂźn kudret ve saltanatÄąnÄą sihir yoluyla elde eden ve hatta zaman zaman putlara tapan bir gĂźnahkârdÄą.
ŮŽ Ů‘ .ŮŽ Ů‘ ŮŽ c, ‍َ Ů? ŮˆŘ§â€Ź1KŮŽ &ŮŽ R ‍ا‏ Ů? Ů° ‍ ŮŽŮˆâ€Ź.Ů? Ů° &Ů’ ŮŽ Ů? ŮŽ ŮŽ1KŮŽ ,5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Oysa SĂźleyman asla kâfir olmamÄąĹ&#x;tÄą. ÇßnkĂź o ne sihirle meĹ&#x;gul olmuĹ&#x;, ne de putlara tapmÄąĹ&#x;tÄą. Fakat asÄąl o Ĺ&#x;eytanlar, Allah’a ve Peygamberlerine karĹ&#x;Äą gelerek kâfir olmuĹ&#x;lardÄą. ŞÜyle ki:
ŮŽ ŮŽ ŮŽ ‍ ْا‏F ŮŽ GŮŽ ‍ اŮ?> Ů?Ů’= َل‏, 5ŮŽ ‍ َ‘ ŮŽŮˆâ€ŹDŮ’ \ ‍ا‏ ŮŽ Ů‘ ‍ Ů‘Ů? Ů? َن‏OŮŽ )Ů? â€ŤŮˆŘŞâ€Ź ŮŽ ‍ Ů?ع‏,#ŮŽ bŮŽ 9Ů? , ŮŽ 9Ů? ŮŽ 2 ‍ا‏ Ů?Ů‘ ‍س‏, Ů?Ů’?ŮŽ ‍ Ů?ع‏,5ŮŽ â€ŤŮˆŘŞ ŮŽŮˆâ€Ź O Ĺ&#x;eytanlar, insanlara bĂźyĂźcĂźlĂźÄ&#x;Ăź ve Babil’de HârĂťt ile MârĂťt adÄąndaki iki melek aracÄąlÄąÄ&#x;Äą ile indirilen vahye dayalÄą bilgi ve becerileri ĂśÄ&#x;retiyorlardÄą. SĂźleyman Peygamberden sonra Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą Babil Ĺ&#x;ehrine sĂźrgĂźn edildiklerinde, HârĂťt ve MârĂťt adÄąndaki iki melek aracÄąlÄąÄ&#x;Äąyla onlara birtakÄąm bilgi ve beceriler ĂśÄ&#x;retilmiĹ&#x;ti. Fakat peygamberlere karĹ&#x;Äą gizli ĂśrgĂźtler halinde faaliyet gĂśsteren ve gerek Ĺ&#x;eytana tapanlarÄąn, gerek mason teĹ&#x;kilatlarÄąnÄąn ilk nĂźvesini oluĹ&#x;turan bir grup Yahudi, kendilerini
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
63
esaretten kurtarmak ßzere gÜnderilen bu bilgileri sihir malzemesi hâline getirerek kÜtß emellerine alet ediyorlardĹ.
ŮŽ Ů? )ŮŽ F Ů‘Ů° t ? Ů’ Ů?1-Ů’ LŮŽ jŮŽŮŽ ' iŮŒ 2ŮŽ Ů’ 'Ů? .Ů? DŮ’ >ŮŽ , ŮŽ >ŮŽ Ů‘ Ů?‍ * ا‏ ŮŽ "Ů? t ŮŽ َ‍ ا‏.Ů’ 5Ů? ‍ن‏, Ů? ŮŽ Ů?Ů‘ OŮŽ )Ů? ,5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Oysa HârĂťt ve MârĂťt, onlara bu bilgileri aktarÄąrken: “Ey Ä°srailoÄ&#x;lu! Sana ĂśÄ&#x;rettiÄ&#x;imiz bu bilgiler iki tarafÄą keskin kÄąlĹç gibidir; iyilikte de kullanÄąlabilir kĂśtĂźlĂźkte de. O hâlde dikkat et, biz ancak bir imtihan aracÄąyÄąz, sakÄąn ĂśÄ&#x;rendiklerini sihir amacÄąyla kullanÄąp da kâfir olma!â€? demedikçe hiç kimseye bir Ĺ&#x;ey ĂśÄ&#x;retmezlerdi. Ă–Ä&#x;rettiklerini de, ancak zalimlere karĹ&#x;Äą kendilerini savunmalarÄą için onlara ĂśÄ&#x;retiyorlardÄą.
ŮŽ Ů’ 9ŮŽ % 9Ů? ‍ َن‏3Ů? Ů?Ů‘ ŮŽ1)Ů? ,5ŮŽ , ŮŽ EŮ? Ů’25Ů? ‍ Ů‘ ŮŽ Ů? َن‏OŮŽ ŮŽ &ŮŽ 'ŮŽ %? v Ů? ‍ ْا ŮŽ Ů’ Ů?ŘĄ ŮŽŮˆ َز Ů’Ůˆâ€Ź Ama Yahudiler arasÄąndaki o Ĺ&#x;eytanlar, bu iki melekten, erkekle karÄąsÄąnÄąn arasÄąnÄą ayÄąracak tĂźrden bĂźyĂźlere malzeme yapabilecekleri Ĺ&#x;eyleri ĂśÄ&#x;reniyorlardÄą.
ŮŽ 9Ů? Ů’ #Ů? ,5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź P‍ا‏ Ů?? Ů‘Ů° ‍ Ů’Ř° Ů?ن‏,Ů? 9Ů? *ŮŽ Ů‘ Ů?‍ Ů?" ا‏t ŮŽ َ‍ ا‏.Ů’ 5Ů? % 9Ů? .ŮŽ )‍ ّع‏,k
Gerçi Allah’Ĺn izni olmadÄąkça, onlar ĂśÄ&#x;rendikleri bu sihir ile hiç kimseye zarar verecek de deÄ&#x;illerdi. Kara bĂźyĂź denilen o yaptÄąklarÄą sihir gerçekte insanlara tesir edecek, zarar verecek deÄ&#x;ildi. Fakat onlar bunu zarar vermek amacÄąyla yaptÄąklarÄą için gĂźnahkâr oluyorlardÄą.
? Ů’ EŮ? OŮ? ŮŽ1 Ů’2)ŮŽ *ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€Ź#Ů? Ů?Ů‘ k Ů? )ŮŽ ,5ŮŽ ‍ Ů‘ ŮŽ Ů? َن‏OŮŽ ŮŽ )ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Nitekim onlar, meleklerin ĂśÄ&#x;rettiÄ&#x;i bu gĂźzel bilgilerden kendilerine fayda verecek olanlarÄą deÄ&#x;il, zarar verecek olanlarÄą ĂśÄ&#x;reniyorlardÄą. Yani bu bilgileri iyilik amacÄąyla deÄ&#x;il, kĂśtĂźlĂźk amacÄąyla kullanÄąyorlardÄą.
Ů° Ů’ ^'Ů? %Ů? ŮŽ ,5ŮŽ %Ů? )l Ů° ŮŽ d‍ا‏ Ů’ .Ů? ŮŽ ŮŽ ‍ Ů? Ů? ا‏GŮŽ "Ů’ ŮŽ ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ .Ů’ 5Ů? ‍@ ŮŽ Ů?؊‏ Ů? *‍ا‏ ’‍ Ů?ق‏jŮŽ @ Gerçek Ĺ&#x;u ki, bĂśyle bir çĹkar alÄąĹ&#x;veriĹ&#x;inde bulunarak imanlarÄąnÄą kaybetme pahasÄąna sihirle uÄ&#x;raĹ&#x;anlarÄąn, Ăśzellikle de, Ä°slâm’a ve MĂźslĂźmanlara karĹ&#x;Äą Ĺ&#x;eytani taktiklerle, yÄąkÄącÄą propagandalarla savaĹ&#x;
64
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
açanlarÄąn, âhiretten yana bir nasiplerinin olmadÄąÄ&#x;ÄąnÄą pekâlâ biliyorlardÄą.
ﴞ٥٠٢﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ )ŮŽ ‍ Ů?> ا‏,KŮŽ Ů’ ŮŽ ? Ů’ EŮ? \ ŮŽ Ů?1>Ů’ َ‍ ا‏% 9Ů? ‍ ŮŽ Ů’ŮˆŘ§â€ŹdŮŽ ,5ŮŽ „ ŮŽ BŮ’ Ů? ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź VicdanlarÄąnÄą ne kĂśtĂź bir kaybettiklerini bir bilselerdi.12
Ĺ&#x;ey
karĹ&#x;ÄąlÄąÄ&#x;Äąnda
sattÄąlar,
neler
ﴞ٥٠٣﴿ ‍ن‏TŮŽ Ů? ŮŽ OŮ’ )ŮŽ ‍ Ů?> ا‏,KŮŽ Ů’ ŮŽ ?ŮŒ Ů’ @ Ů? Ů‘Ů° "Ů? Ů’2GŮ? .Ů’ 5Ů? iŮŒ 9ŮŽ Ů?o ŮŽ ŮŽ ‍ ŮŽ Ů’ ا‏LŮŽ Ů‘ ‍ ا ŮŽŮˆŘ§â€Ź2Ů? 5ŮŽ ‍ Ů’ ٰا‏EŮ? >ŮŽ Ů‘ ŮŽâ€ŤŮŽŮˆ ŮŽ Ů’ ا‏ ŮŽ P‍ا‏ 103. Gerek SĂźleyman’a baĹ&#x;kaldÄąran Ăśnceki inkârcÄąlar, gerekse Son Elçiye karĹ&#x;Äą amansÄąz bir muhalefet yĂźrĂźten Medineli Yahudiler, gerekse kÄąyamete kadar Ä°slâm’a karĹ&#x;Äą mĂźcadele bayraÄ&#x;Äą açacak olan kâfirler, Ĺ&#x;ayet Allah’a, âhiret gĂźnĂźne ve Allah’Ĺn gĂśnderdiÄ&#x;i âyetlere iman edip inkârcÄąlÄąktan, zulĂźmden, bĂźyĂźcĂźlĂźkten, cincilikten sakÄąnmÄąĹ&#x; olsalardÄą, Allah tarafÄąndan verilecek ĂśdĂźl, kendileri için bu dĂźnyada kazandÄąklarÄąndan çok daha iyi olacaktÄą; bir bilselerdi!
“RÂİNĂ‚â€? DEĞİL, “UNZURNĂ‚â€? DEYÄ°N! SĂźleyman Peygambere en aÄ&#x;Äąr iftiralarÄą atmaktan çekinmeyen Yahudiler, Son Elçi’ye karĹ&#x;Äą da aynÄą inkârcÄą tutumu sergilediler. ŞÜyle ki, mĂźminler Peygamber’e bir Ĺ&#x;ey sĂśylemek istediklerinde, ona “Râinââ€? diye seslenirlerdi. “Bizi gĂśzetâ€? anlamÄąna gelen bu kelime, gĂźnlĂźk dilde “LĂźtfen bir dakika bakar mÄąsÄąn?â€? anlamÄąnda kullanÄąlÄąrdÄą. Peygamber’in yĂźzĂźne karĹ&#x;Äą gĂśrĂźnĂźĹ&#x;te saygÄąlÄą davranan, fakat ona gizlice zarar vermek için ellerinden geleni yapmaktan geri kalmayan Yahudiler, bu kelime ile hakaret anlamÄą kasdederek Rasulullah’a hitap etmeye baĹ&#x;ladÄąlar. ŞÜyle ki, “Râinââ€? kelimesi Arapçada “kibirli ve cahil insanâ€? anlamÄąna da geliyordu. AyrÄąca Ä°branicede buna benzer “Dinle, dinlemez olasÄąca!â€? anlamÄąna gelen bir kelime vardÄą. Yine bu kelime, ufak bir dil sĂźrçmesi ile “Bizim çobanÄąmÄązâ€? anlamÄąna gelen “RâÎnââ€?ya da dĂśnĂźĹ&#x;tĂźrĂźlebiliyordu. Ä°Ĺ&#x;te Yahudiler, kelimeyi Bu âyetlerde sĂśzĂź edilen ve haram olduÄ&#x;u bildirilen sihir, “kara bĂźyĂźâ€? olarak nitelendirilen ve insanlara zarar vermek amacÄąyla yapÄąlan sihir olmalÄądÄąr. BirtakÄąm hileli yĂśntemlerle veya hipnoz, el çabukluÄ&#x;u gibi maharetlerle insanlarÄą eÄ&#x;lendirmek amacÄąyla yapÄąlan ve daha çok hokkabazlÄąk adÄąyla bilinen sihir bundan farklÄądÄąr. Allah'Äąn irade ve kudreti ĂźstĂźnde iĹ&#x;ler baĹ&#x;arabilme iddiasÄą taĹ&#x;Äąmayan bu tĂźr “bĂźyĂźcĂźlĂźkâ€? faaliyetleri boĹ&#x; ve lĂźzumsuz iĹ&#x;ler olmasÄą yĂśnĂźyle mekruh sayÄąlsa da, – Allahu a’lem–haram olarak nitelendirilemez. 12
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
65
bu tĂźr hakaret anlamlarÄą içerecek tarzda telaffuz etmeye baĹ&#x;ladÄąlar. Bunun Ăźzerine, “Râinââ€? kelimesi yerine, aynÄą anlama gelen ve hiçbir suistimale meydan vermeyen “Unzurnââ€? (bize bak, bizi gĂśzet) kelimesini kullanmalarÄą hususunda mĂźminleri uyaran ve bu tĂźr kelime oyunlarÄąyla Ä°slam’Ĺ ve Peygamber’i alay konusu edinenlerin akÄąbetinin cehennem olduÄ&#x;unu bildiren aĹ&#x;aÄ&#x;Äądaki âyet nazil oldu:
ŮŽ Ů’ Ů? ‍ ا ŮŽŮˆâ€Ź Ů? >Ů’ ‍ Ů? ا ا‏3Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,2ŮŽ GŮ? ‍ Ů? Ů? ا َعا‏LŮŽ *ŮŽ ‍ ا‏2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏,EŮŽ )Ů?Ů‘ َ‍ ا‏, )ŮŽ .ŮŽ ) 'Ů? ,Ů’ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,>ŮŽ Ů’ U ? OŮ? ŮŽ ‍ا‏ ﴞ٥٠٤﴿ ŮŒ & َ‍اب ا‏ ŮŒ /ŮŽ GŮŽ
104. Ey iman edenler! Peygambere seslenirken “Râinââ€? demeyin, bunun yerine, aynÄą anlama gelen baĹ&#x;ka bir kelime kullanarak “Unzurnââ€? deyin ve size emredileni doÄ&#x;ru anlamak için iyi dinleyin. Allah’Ĺn emrine baĹ&#x;kaldÄąran veya Elçisi ile alay etmeye kalkÄąĹ&#x;anlara gelince, inkârcÄąlar için cehennemde elem verici, can yakÄącÄą bir azap vardÄąr. O hâlde ey mĂźminler! KĂśtĂź niyetli kimseler tarafÄąndan kirletilmiĹ&#x;, içi boĹ&#x;altÄąlmÄąĹ&#x; kelime ve kavramlarÄą kullanmamalÄą, bunun yerine, meramÄąnÄązÄą daha net ve gĂźzel biçimde ifade edecek, hiçbir suistimale meydan vermeyecek kelime ve kavramlar kullanmalÄąsÄąnÄąz. Esasen iyi bir anlama sahip olsa bile, kĂśtĂź niyetli insanlar tarafÄąndan farklÄą anlamlara çekilebilen kaypak kelimelerden uzak durmalÄąsÄąnÄąz. Ă–rneÄ&#x;in, “iman ve inanç birliÄ&#x;iâ€? anlamÄąna gelen “milliyetçilikâ€? kelimesi zamanla yozlaĹ&#x;tÄąrÄąlarak “belli bir ÄąrkÄąn menfaatlerini korumaâ€? anlamÄąnda kullanÄąlmaya baĹ&#x;lamÄąĹ&#x;sa, artÄąk bu kelimede Äąsrar etmemeli, onun yerine, â€œĂźmmet birliÄ&#x;iâ€? veya “inanç birlikteliÄ&#x;iâ€? gibi yeni bir kavram oluĹ&#x;turmalÄąsÄąnÄąz. Bu inkârcÄąlar niçin mĂźminlere bu derece kin besliyorlar derseniz, bunun asÄąl sebebi Ĺ&#x;udur:
Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ اَ ْن Ů?) َ‹ّ ŮŽ َل‏ ŮŽ K Ů? RŮ’ Ů? ‍ب ŮŽŮˆ ŮŽ* ْا‏, ŮŽ .Ů’ 5Ů? Ů’ Ů? ‍ ْا‏bŮ? Ů’#َ‍ ا‏.Ů’ 5Ů? ‍َ Ů? ŮˆŘ§â€Ź1KŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽ) ŮŽ Ů‘Ů?ŘŻ ا‏,5ŮŽ Ů? ŮŽ Ů?Ů’@ Ů? 9Ů?Ů‘ ‍ َع‏.Ů’ 5Ů? ? Ů’ 105. Ey mĂźminler! Gerek Kitap Ehli gerek mĂźĹ&#x;rikler olsun, hiçbir kâfir, size Rabb’inizden bir hayrÄąn indirilmesini istemez. Gerek Allah’a ve ahiret gĂźnĂźne inandÄąklarÄąnÄą iddia eden Yahudi ve Hristiyanlar olsun, gerekse ĂślĂźm Ăśtesi hayatÄą, peygamberliÄ&#x;i ve kutsal kitaplarÄą kĂśkten inkâr eden mĂźĹ&#x;rikler olsun, kâfirlerden hiçbiri, Rabb’iniz tarafÄąndan size
66
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
kitap ve vahiy gĂśnderilmesini istemez. Ä°lâhĂŽ emirlere boyun eÄ&#x;en bir toplumun Allah tarafÄąndan seçilip gĂśrevlendirilmesi onlarÄą rahatsÄąz eder. MĂźminler kervanÄąna katÄąlÄąp bu onuru sizinle paylaĹ&#x;mak yerine, ahmakça bir haset duygusuna kapÄąlarak sizin de onlar gibi haktan sapÄąp dalâlete dĂźĹ&#x;menizi isterler.
Ů’ Ů’ Ů? Ů‘Ů° ‍ Ů??ŘĄ ŮŽŮˆâ€Ź,R ŮŽ )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ % Ů? ŮŽ tŮ’ ŮŽ 9Ů? “ Ů?Ů‘ ŮŽ Ů’[)ŮŽ P‍ا‏ ﴞ٥٠ټ﴿ & Ů? Ů‘Ů° â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? U OŮŽ ‍ ا‏bŮ? Ů’k ŮŽ1 ‍ Ů?Ř°Ůˆ ا‏P‍ا‏
Oysa Allah, elçilik ve Ăśnderlik gĂśrevini yalnÄązca onu hak edenlere vererek lĂźtuf ve rahmetini dilediÄ&#x;ine bahĹ&#x;eder. Zira kimlerin bu nimetleri layÄąk olduÄ&#x;unu en iyi bilen O’dur. Hiç kuĹ&#x;kusuz Allah, sonsuz lĂźtuf sahibidir. KaldÄą ki, Son Elçi’nin getirdiÄ&#x;i Ĺ&#x;eriat, zaten Ăśncekilerin ĂśzĂź, esasÄą ve zirvesidir:
Ă–NCEKÄ° ĹžERÄ°ATLERÄ°N DEĞİŞMESÄ° Yahudiler, Ä°slâm inancÄąnÄąn ĂśzĂź hakkÄąnda mĂźminlerin zihinlerinde Ĺ&#x;Ăźphe uyandÄąrmak amacÄąyla Ĺ&#x;Ăśyle diyorlardÄą: “Kur'an hem Ăśnceki kitaplarÄąn Allah tarafÄąndan gĂśnderildiÄ&#x;ini sĂśylĂźyor, hem de o kitaplarda bulunan bazÄą hĂźkĂźmleri deÄ&#x;iĹ&#x;tirip yeni hĂźkĂźmler ortaya koyuyor. NasÄąl olur da aynÄą Allah, farklÄą zamanlarda farklÄą emirler verir? Allah'Äąn hĂźkĂźmlerinde iptal ve deÄ&#x;iĹ&#x;tirilme sĂśz konusu olabilir mi? Allah hiç kendi yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄą bozar, sĂśylediÄ&#x;ini geri alÄąr mÄą? VerdiÄ&#x;i hĂźkĂźmden, koyduÄ&#x;u kanundan vazgeçer mi? Elbette bĂśyle bir Ĺ&#x;ey olamaz. Ĺžu halde, Yahudi Ĺ&#x;eriatinde yer alan her hĂźkĂźm en ince ayrÄąntÄąsÄąna kadar ebediyen geçerlidir ve bunlara aykÄąrÄą hĂźkĂźmler veren Kur'an, Allah’Ĺn kelamÄą olamaz!â€? Ä°Ĺ&#x;te Yahudilerin bu itirazlarÄąna cevaben, aĹ&#x;aÄ&#x;Äądaki âyetler nazil oldu:
,? EŮŽ Ů? oŮ’ 5Ů? ‍ اَ Ů’Ůˆâ€Ź, EŮŽ Ů’25Ů? ŮŽ Ů’2>ŮŽ ,5ŮŽ Ů? Ů’2>Ů? ‍ اَ Ů’Ůˆâ€ŹiŮ? )ŮŽ ‍ ٰا‏.Ů’ 5Ů? ْ”\ Ů? Ů’ [ŮŽ 9Ů? ‍ Ů?ت‏,Ů’ >ŮŽ ,EŮŽ \ 106. Biz Ăśnceki Ăźmmetlere gĂśnderdiÄ&#x;imiz kutsal kitaplardaki bazÄą geçici toplumsal–hukukĂŽ dĂźzenlemeleri içeren herhangi bir âyeti, deÄ&#x;iĹ&#x;en Ĺ&#x;artlara uygun olarak yĂźrĂźrlĂźkten kaldÄąrÄąr veya zamanÄąn çarklarÄą arasÄąnda yok ederek unutturur isek, mutlaka ondan daha iyisini veya en azÄąndan onun bir benzerini gĂśndeririz.
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
67
ﴞ٥٠ٌ﴿ ŮŒ )" 3ŮŽ ‍ Ů’^ Ů?إ‏dŮŽ bŮ?Ů‘ KŮ? F Ů° GŮŽ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ ŮŽ Ů’ اَ Ů‘ َن‏OŮ’ LŮŽ Ů’ ŮŽ َ‍ا‏ Ă–yle ya, Allah kendi mesajÄąnÄą korumayacak mÄą sanÄąyordun? Allah’Ĺn her Ĺ&#x;eye kadir olduÄ&#x;unu bilmez misin?
ŮŽ Ů’ ‍ات ŮŽŮˆâ€Ź Ů? ŮŽ ,5ŮŽ ‍؜ ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů‘ Ů? Ů’ 5Ů? %Ů? ŮŽ P‍ا‏ *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆ Ů? Ů‘Ů?^ ŮŽŮˆâ€Ź.Ů’ 5Ů? P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° â€ŤŮˆŮ†â€Ź ŮŽ Ů‘Ů° ‍ ŮŽ Ů’ اَ Ů‘ َن‏OŮ’ LŮŽ Ů’ ŮŽ َ‍ا‏ Ů? ŮŽ Ů° \ ‍ا‏ Ů? ‍ Ů?د‏.Ů’ 5Ů? Ů’ ? Ů? ‍ا* ْع‏ ﴞ٥٠٧﴿ Ů? 7 >ŮŽ
107. Yine bilmez misin ki, gĂśklerin ve yerin hĂźkĂźmranlÄąÄ&#x;Äą sadece Allah’ĹndÄąr? BĂśyle bir Allah nelere kadir olamaz, nelere gßç yetiremez ki? Ve yine bilmez misin ki, sizin bu âlemde Allah’tan baĹ&#x;ka dostunuz, Allah’tan baĹ&#x;ka koruyucunuz ve yardÄąmcÄąnÄąz yoktur. Yoksa siz, bu gĂśklerde ve yerde baĹ&#x;ka bir yĂśneticinin, baĹ&#x;ka bir kural koyucunun hĂźkĂźmran olduÄ&#x;unu mu sanÄąyorsunuz? HayÄąr; mĂźlk (mutlak hĂźkĂźmranlÄąk ve egemenlik) O’nun, hĂźkĂźm O’nundur. Kâinat O'nun, sĂśz O'nundur. MĂźlk Allah’Ĺn olduÄ&#x;u için yasayÄą koymak veya yĂźrĂźrlĂźkten kaldÄąrmak, yani mĂźlkĂźnde dilediÄ&#x;i gibi tasarruf etmek de O’nun hakkÄądÄąr. Cenab-Äą Allah’Ĺn, varlÄąk âleminde bugĂźn yarattÄąÄ&#x;ÄąnÄą yarÄąn yok etmesi veya farklÄą bir varlÄąÄ&#x;a dĂśnĂźĹ&#x;tĂźrmesi nasÄąl yadÄąrganmÄąyor ve “Madem Allah bunu yarattÄą, o halde neden yok ediyor?â€? denmiyorsa, Ĺ&#x;eriate ait âlemde de farklÄą zaman ve zeminler için farklÄą hĂźkĂźmler vermesi garipsenmemelidir. Bu Allah’Ĺn ilim ve iradesinde haĹ&#x;a bir noksanlÄąk deÄ&#x;il, tam tersine, ilâhĂŽ hikmet ve rahmetin en parlak tecellisidir. Baksana bu muhteĹ&#x;em hĂźkĂźmranlÄąÄ&#x;a, bu nihayetsiz mĂźlk ve saltanata! Bu âlemde her an neler yapÄąlÄąyor, neler yÄąkÄąlÄąyor; ne oluĹ&#x;umlar, ne yok oluĹ&#x;lar yaĹ&#x;anÄąyor; ne kudretler ortaya çĹkarÄąlÄąyor gĂśrmez misin? Allah’Ĺn kâinata egemen kÄąldÄąÄ&#x;Äą ilâhĂŽ yasalar uyarÄąnca, yÄąkÄąlanlarÄąn yerine peyderpey yenilerinin geldiÄ&#x;ini, tekamĂźl ve seleksiyon (doÄ&#x;al ayÄąklanma) kurallarÄąyla daha iyilerinin ortaya konduÄ&#x;unu gĂśrmez misin? BĂśyle bir sonsuz kudretin sahibi olan Allah, Ĺ&#x;eriat ve hukuk âleminde niçin bir hĂźkmĂź yĂźrĂźrlĂźkten kaldÄąrÄąp onun yerine daha iyisini, daha hayÄąrlÄąsÄąnÄą, en azÄąndan onun bir dengini koymasÄąn? Niçin daha Ăśnce gĂśnderdiÄ&#x;i Tevrat ve Ä°ncil'in bazÄą hĂźkĂźmlerini deÄ&#x;iĹ&#x;tiren yeni bir kitap, yeni bir Ĺ&#x;eriat gĂśndermesin? Bilakis, her zamanÄąn, her mekânÄąn, her ortamÄąn durum ve Ĺ&#x;artlarÄąna uygulanabilen, sebepler ve maslahatlar çerçevesinde hem kalÄącÄąlÄąk ve hem de deÄ&#x;iĹ&#x;kenlik
68
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Ăśzelliklerini taĹ&#x;Äąyan hĂźkĂźmler koymak bizatihi ilim, hikmet ve adaletin ta kendisidir. Nitekim Ăśnceki kutsal kitaplarÄą genel anlamda onaylayan bu Kur’ân, hem bu kitaplarda yapÄąlan tahrifatÄą dĂźzelterek hem de insanlÄąÄ&#x;Äąn geliĹ&#x;im sĂźrecine ve sosyal Ĺ&#x;artlarÄąnÄąn deÄ&#x;iĹ&#x;imine uygun olarak bazÄą emirleri, hĂźkĂźmleri ve yĂźkĂźmlĂźlĂźkleri deÄ&#x;iĹ&#x;tirerek kÄąyamete kadar geçerli olacak en son ve en mĂźkemmel hayat sistemini ortaya koymuĹ&#x;tur. Ă–rneÄ&#x;in Yahudi Ĺ&#x;eriatÄąnda yer alan Cumartesi yasaÄ&#x;ÄąnÄą kaldÄąrmÄąĹ&#x;, onlara haram kÄąlÄąnan bazÄą yiyecekleri helal kÄąlmÄąĹ&#x;, kÄąblenin yĂśnĂźnĂź Mescid-i Aksa’dan Mescid-i Haram’a çevirmiĹ&#x;, Ăśnceki Ăźmmetlere yasaklanan ganimeti helal kÄąlmÄąĹ&#x; ve daha Ăśnceki Ĺ&#x;erĂŽatlerde bulunmayan birçok yeni hĂźkĂźm getirmiĹ&#x;tir. Nitekim Musa ve Yakup Peygamberler zamanÄąnda Ĺ&#x;ekillenmeye baĹ&#x;layan Yahudi Ĺ&#x;eriati de Ăśnceki Ĺ&#x;eriatÄą yĂźrĂźrlĂźkten kaldÄąrarak yeni hĂźkĂźmler getirmiĹ&#x;ti.
Ů? ŮŽ Ů? ‍ Ů’\ َŠ Ů? ا َع‏LŮŽ ‍ )"Ů?Ůˆ َن اَ ْن‏LŮ? ‍اَ ْم‏ b?Ů? Ů’ 3ŮŽ .Ů’ 5Ů? F Ů° 5Ů? bŮŽ BŮ? Ů? , ŮŽ KŮŽ Ů’ 108. Yoksa ey insanlar, vaktiyle Yahudilerin Musa’yÄą sorguya çektikleri gibi, siz de Peygamberinizi olur olmaz isteklerde bulunarak sorguya mÄą çekeceksiniz? Yahudiler, neredeyse verdiÄ&#x;i her emirde Musa’ya itiraz etmiĹ&#x;, ancak uzun tartÄąĹ&#x;malardan sonra bu emirleri yerine getirmiĹ&#x;lerdi. Hatta “Ey Musa, bize Allah’Ĺ açĹkça gĂśstermedikçe sana asla inanmayacaÄ&#x;Äąz!â€? (Nisa, 4/153) diyecek kadar ileri gitmiĹ&#x;lerdi. Ä°nek kurban etme meselesinde de sonuna kadar ayak diretmiĹ&#x;, nihayet helak olacaklarÄąnÄą anlayÄąnca emri zoraki yerine getirmiĹ&#x;lerdi (Bakara, 2/67-73). O halde ey Ăœmmet-i Muhammed! SakÄąn siz de bugĂźn nesh (Ăśnceki Ĺ&#x;eriatlerin deÄ&#x;iĹ&#x;tirilmesi) ve benzeri hususlarda Yahudilerin aldatÄącÄą propagandalarÄąna kanÄąp da, onlarÄąn Musa Peygambere gĂśsterdikleri kĂźstahça tavrÄą Son Elçi’ye gĂśstermeye kalkmayÄąn. Ĺžunu iyi bilin ki:
Ů? ‍ ŮŽ) ŮŽ ŮŽ Ů‘ ŮŽ" Ů?Ů„ ْا‏.Ů’ 5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽ ŮŽ ا َإ‏bŮŽ Ů‘ _ ﴞ٥٠٨﴿ b& ŮŽ "Ů’ ŮŽŮŽ ' ‍ن‏, Ů’ 9Ů? ŮŽ 1Ů’ ŮŽ *, Ů? ) Ů? \ ‍ا‏ Hak ve hakikat apaçĹk ortadayken, her kim Peygamber’e karĹ&#x;Äą bĂśyle kĂźstahça ve ahmakça itirazlarÄą yĂźzĂźnden imanÄą inkâr ile deÄ&#x;iĹ&#x;tirirse, yani imandan yĂźz çevirip inkâra yĂśnelirse, dĂźmdĂźz yolda sapmÄąĹ&#x; demektir.
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
69
SanmayĹn ki Yahudi ve Hristiyanlar, yeterince ikna olamadĹklarĹ için hakkĹ inkâr ediyorlar. Tam aksine:
YAHUDÄ°LERÄ°N Ä°NKĂ‚R SEBEBÄ° Ů? >Ů? , ) Ů? >ŮŽ ‍ب ŮŽ Ů’ ŮŽ) Ů? Ů‘Ů?ŘŻŮˆâ€Ź, .Ů’ 5Ů? ‍\"ًا‏ ŮŽ t ŮŽ ‍ Ů‹Řą ا‏,1ŮŽ Ů‘ KŮ? Ů’ ŮŽ ‍ Ů?" ا‏OŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? Ů’ Ů? ‍ ْا‏bŮ? Ů’#َ‍ ا‏.Ů’ 5Ů? ŮŒ o KŮŽ â€ŤŮŽŮˆ Ů‘ َد‏ Ů? ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů‘ ŮŽ LŮŽ ,5ŮŽ "Ů? OŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? Ů’ EŮ? \ x Ů?Ů‘ DŮŽ ‍ Ů? ْا‏EŮ? ŮŽ Ů? Ů?1>Ů’ َ‍ْ Ů?" ا‏2GŮ?
109. . Ey mßminler! Kitap Ehli’nden birçoklarĹ, kendilerine hak ve hakikat apaçĹk belli olduktan sonra, sĹrf içlerindeki kin ve haset yßzßnden, iman etmenizden sonra sizi yeniden inkâra dÜndßrmek isterler.
ﴞ٥٠ي﴿ ŮŒ )" 3ŮŽ ‍ Ů’^ Ů?إ‏dŮŽ bŮ?Ů‘ KŮ? F Ů° GŮŽ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů? ?ه اŮ? Ů‘ َن‏5Ů’ ŮŽ,9Ů? P‍ا‏ Ů’ ‍Ů? ا ŮŽŮˆâ€Ź1G,ŮŽ Ů’ ' Ů? Ů‘Ů° ^ŮŽ LŮ? ,Ů’ )ŮŽ F Ů‘Ů° t ŮŽ ‍ ا‏DŮ? ŮŽ1u‍ا‏ Buna karĹ&#x;ÄąlÄąk siz, içinde bulunduÄ&#x;unuz Ĺ&#x;artlar deÄ&#x;iĹ&#x;ip de Allah size yeni çĹkÄąĹ&#x; yollarÄą açarak bir sonraki emrini gĂśnderinceye kadar onlarÄą baÄ&#x;ÄąĹ&#x;layÄąn, densizliklerine sabredin, çirkin ve incitici sĂśzlerine aldÄąrmayÄąn. OnlarÄąn size karĹ&#x;Äą dĂźĹ&#x;manlÄąklarÄą ve taĹ&#x;kÄąnlÄąklarÄą, dengenizi kaybedip onlarla tartÄąĹ&#x;manÄąza, kavga ve mĂźnakaĹ&#x;alara dalmanÄąza sebep olmasÄąn. Hiç kuĹ&#x;ku yok ki, Allah’Ĺn her Ĺ&#x;eye gĂźcĂź yeter.
ŮŽ Ů? ‍ ا‏5Ů? "Ů?Ů‘ ŮŽ LŮ? ,5ŮŽ ‍ ŮŽ?ŘŠ ŮŽŮˆâ€ŹKŮ° =ŮŽ Ů‘ ‍ ا ا‏LŮ? ‍ Ů° ŮŽŘŠ ŮŽŮˆ ٰا‏7 ‍ا‏ Ů? \ ŮŽ Ů‘ ‍& ا‏ P‍ا‏ Ů?? Ů‘Ů° "ŮŽ Ů’2GŮ? ‍"Ů?Ůˆ Ů?ه‏mŮ? LŮŽ ŮŽ .Ů’ 5Ů? Ů’ Ů? 3 ŮŽâ€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź Ů? Ů?1>Ů’ * Ů?Ů’@ ﴞ٥٥٠﴿ ŮŒ 7 9ŮŽ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ , ŮŽ 9Ů? P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍اŮ? Ů‘ َن‏ 110. Siz Ăźzerinize dĂźĹ&#x;eni hakkÄąyla yerine getirmeye çalÄąĹ&#x;Äąn. NamazÄą dosdoÄ&#x;ru kÄąlÄąn, zekâtÄą verin. Kendiniz için yapÄąp gĂśnderdiÄ&#x;iniz her iyiliÄ&#x;i, MahĹ&#x;er GĂźnĂź Allah’Ĺn huzurunda mutlaka gĂśreceksiniz. UnutmayÄąn ki, Allah yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄąz her Ĺ&#x;eyi gĂśrmektedir.
KÄ°MLER CENNETE GÄ°REBÄ°LÄ°R? ‍ع ?ى‏, Ů° 7ŮŽ >ŮŽ ‍ ًدا اَ Ů’Ůˆâ€Ź#Ů? ‍ َن‏,KŮŽ .Ů’ 5ŮŽ *ŮŽ Ů‘ Ů?‍ ا‏iŮŽ 2ŮŽ Ů‘ mŮŽ ‍ ْا‏bŮŽ @ Ů? "Ů’ )ŮŽ .Ů’ ŮŽ ‍ Ů? ا‏,3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź
70
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
111. Ă–nceki kutsal kitaplara inandÄąklarÄąnÄą Ăśne sĂźrenler, “Yahudi veya Hristiyan olanlardan baĹ&#x;kasÄą cennete giremeyecektir!â€? dediler. Yani Yahudiler de Hristiyanlar da, din adÄąna uydurduklarÄą bâtÄąl iddialarÄą kabul etmeyen ve gelenek hâline getirdikleri birtakÄąm dinĂŽ formaliteleri yerine getirmeyen kimselerin —iman ve erdem sahibi olsalar bile— Allah’Ĺn hoĹ&#x;nutluÄ&#x;unu kazanamayacaÄ&#x;ÄąnÄą, ebedĂŽ saadete ulaĹ&#x;amayacaÄ&#x;ÄąnÄą sĂśylĂźyorlar.
Ů? >ŮŽ ,#ŮŽ Ů’ 9Ů? ‍ ا‏LŮ? ,#ŮŽ bŮ’ 3Ů? ? Ů’ EŮ? &Ů?Ů‘ >Ů? ,5ŮŽ َ‍ Ů’ ŮŽ ا‏LŮ? ŮŽ 3 ‍ Ů?د‏,uŮŽ Ů’ Ů? Ů’2KŮ? ‍ Ů’ اŮ? ْن‏ﴞ٥٥٥﴿ Bu, onlarÄąn kendi kuruntularÄądÄąr. Bu iddia, hem Yahudilerin hem HristiyanlarÄąn kendi kuruntularÄąndan, boĹ&#x; hayallerinden ve delilsiz, ispatsÄąz iddialarÄąndan baĹ&#x;ka Ĺ&#x;ey deÄ&#x;ildir. Onlara de ki: “EÄ&#x;er doÄ&#x;ru sĂśylĂźyorsanÄąz, kutsal kitaptan delilinizi getirin!â€?
*ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹEŮ? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍@ Ů’ ŮŒŮ â€Ź Ů? Ů‘Ů° Ů? %Ů? EŮŽ vŮ’ ‍ اَ Ů’ ŮŽ ŮŽ ŮŽŮˆâ€Ź.Ů’ 5ŮŽ F Ů° 9ŮŽ ŮŽ *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Źh % 9Ů?Ů‘ ‍ْ ŮŽ" َع‏2GŮ? ‍ Ů? Ů?ه‏vŮ’ َ‍ ا‏%Ů? ŮŽ 'ŮŽ .ŮŒ \ Ů? DŮ’ 5Ů? ŮŽ #Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP ﴞ٥٥٢﴿ ‍ن‏TŮŽ >Ů? =ŮŽ DŮ’ )ŮŽ Ů’ #Ů?
112. HayÄąr, cennet ne Yahudilere mahsustur ne de Hristiyanlara! Zira Allah hiçbir topluma Ăśzel ve ayrÄącalÄąklÄą muamele etmez. O’nun rÄązasÄąnÄą kazanÄąp ebedĂŽ kurtuluĹ&#x;a ulaĹ&#x;manÄąn bir tek ĂślçßsĂź vardÄąr, o da Ĺ&#x;udur: Her kim ihlas ve samimiyetle yĂźzĂźnĂź Allah’a teslim ederse, yani tĂźm ruhu ve benliÄ&#x;iyle yalnÄązca Allah’Ĺn buyruklarÄąna teslim olur ve bu teslimiyetin canlÄą Ĺ&#x;ahidi olarak doÄ&#x;ru, gĂźzel ve yararlÄą davranÄąĹ&#x;lar ortaya koyarsa, iĹ&#x;te ona Rabb’inin katÄąnda hak ettiÄ&#x;i mĂźkâfatÄą mutlaka verilecektir. BĂśylelerine Hesap GĂźnĂźnde korku yoktur ve onlar ĂźzĂźlmeyeceklerdir. Ä°Ĺ&#x;te bu vasÄąflara sahip olan kimselere MĂźslĂźman, bu dine de Ä°slam denir. Bu dinden yĂźz çevirenlere gelince:
ŮŽŮ‘ n Ů° 7ŮŽ 2 ‍ا‏ Ů? \ Ů? ŮŽ ,3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ &Ů’ ŮŽ ‍ Ů?د‏EŮ? &ŮŽ ‍ ْا‏n h ‍ Ů’^ Ů?إ‏dŮŽ F Ů° GŮŽ ‍عى‏, 113. Yahudiler, “Hristiyanlar bir esas Ăźzere deÄ&#x;ildirler. OnlarÄąn iddia ettiÄ&#x;i dini hiçbir temel dayanaklarÄą yoktur!â€? dediler.
ŮŽŮ‘ n ‍ب‏, Ů? ^Ů’ dŮŽ F Ů° GŮŽ ‍ Ů?د‏EŮ? &ŮŽ ‍ ْا‏n Ů° 7ŮŽ 2 ‍ا‏ Ů? \ Ů? ŮŽ ,3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ &Ů’ ŮŽ ‍عى‏, Ů? ‍ Ů’ ŮŽ) Ů’ Ů? َن ْا‏#Ů? ‍ ŘĄ ŮŽŮˆâ€Ź ?ŮŽ ŮŽ -
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
71
Buna karĹ&#x;ÄąlÄąk, onlara kÄązan bazÄą Hristiyanlar da, “Yahudiler bir esas Ăźzere deÄ&#x;ildirler. AsÄąl onlarÄąn hiçbir temel dayanaklarÄą yoktur!â€? dediler. Ăœstelik onlar, YahudiliÄ&#x;in ve HristiyanlÄąÄ&#x;Äąn iki ayrÄą din olamayacaÄ&#x;ÄąnÄą, her ikisinin de aynÄą kaynaÄ&#x;a dayandÄąÄ&#x;ÄąnÄą anlatan Tevrat adÄąndaki kitabÄą okuyorlar. Yahudilerin ve HristiyanlarÄąn kutsal kitap kabul ettikleri Tevrat, her iki grubun da bu iddialarÄąnÄąn hakikate aykÄąrÄą olduÄ&#x;una Ĺ&#x;ahittir. Zira birçok tahrifat, çarpÄątma ve hatta Ĺ&#x;irk unsuru ile iç içe geçmiĹ&#x; olmasÄąna raÄ&#x;men, her iki inanç sistemi de aslen vahiy kaynaklÄądÄąr ve içerisinde, MĂźslĂźmanlarÄąn da kabul edeceÄ&#x;i doÄ&#x;ru hĂźkĂźmler bulunmaktadÄąr.
ŮŽ 3ŮŽ ŮŽ Ů? /Ů° KŮŽ Ů’ EŮ? Ů? Ů’ 3ŮŽ bŮŽ oŮ’ 5Ů? ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ )ŮŽ *ŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ل ا‏, Ä°lâhĂŽ vahiy ve peygamberlik hakkÄąnda bilgi sahibi olmayan mĂźĹ&#x;rik Araplar da onlarÄąn dediklerine benzer sĂśzler sĂśylediler. Vahiy bilgisinden yoksun olan mĂźĹ&#x;rik Araplar ve Budizm, Hinduizm, Ĺžintoizm, KonfßçyĂźsçßlĂźk, Taoizm gibi yeryĂźzĂźndeki diÄ&#x;er dinlere mensup olanlar da Yahudi ve HristiyanlarÄąn bu iddialarÄąna benzer iddialarda bulunmuĹ&#x;lardÄą. Onlar da hiçbir kanÄąta dayanmadan, kendilerinin mensup olduÄ&#x;u din dÄąĹ&#x;Äąndaki dinlerin temelden bâtÄąl olduÄ&#x;unu ve hiçbir asla dayanmadÄąÄ&#x;ÄąnÄą sĂśylĂźyorlardÄą. Ä°Ĺ&#x;te MĂźslĂźmanlar bĂśyle olmamalÄą, ĂśbĂźr dinleri kĂśkĂźnden inkâr etmemelidirler. BâtÄąl dinlerde dahi hak unsurlarÄąn bulunabileceÄ&#x;ini hesaba katmalÄą, bu hak unsurlarÄą kabul ve tasdik etmekten asla çekinmemelidirler. SĂśylediklerini akÄąl sĂźzgecinden geçirerek sĂśylemeli ve iddialarÄąnÄą daima aklĂŽ ve naklĂŽ delillere dayandÄąrmalÄą, belgelerle isbat etmelidirler. Ĺžunu da unutmamalÄądÄąrlar ki, en açĹk ve ikna edici deliller karĹ&#x;ÄąsÄąnda bile inatla direten, bâtÄąl ĂśnyargÄąlarÄąn ve asÄąlsÄąz iddialarÄąn peĹ&#x;inden kĂśrĂź kĂśrĂźne sĂźrĂźklenen, fakat buna raÄ&#x;men kendi tuttuÄ&#x;u yolun hak, diÄ&#x;erlerinin bâtÄąl ve cehennemlik olduÄ&#x;unu iddia eden gruplar, cemaatler ve din mensuplarÄą her zaman olacaktÄąr.
Ů? DŮ’ )ŮŽ P,ŮŽ ﴞ٥٥٣﴿ ‍Ů? َن‏1 Ů? ŮŽ Ů’[)ŮŽ %Ů? &' ‍ Ů?> ا‏,KŮŽ , & Ů? Ů‘Ů° ' ŮŽ ' iŮ? ŮŽ &Ů° Ů? ‍ Ů’ ŮŽ) Ů’ ŮŽŮ… ْا‏EŮ? 2ŮŽ &Ů’ 9ŮŽ Ů? Fakat hak ehli ile bâtÄąl ehli arasÄąndaki anlaĹ&#x;mazlÄąklar ebediyete kadar sĂźrĂźp gidecek deÄ&#x;ildir. MahĹ&#x;er GĂźnĂź Allah, anlaĹ&#x;mazlÄąÄ&#x;a dĂźĹ&#x;tĂźkleri her hususta aralarÄąnda hĂźkmĂźnĂź verecektir. O gĂźn, bu dĂźnyada yalan ve Ĺ&#x;arlatanlÄąkla, baskÄą ve zorbalÄąkla ve daha akla hayale gelmez yollarla
72
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
ortaya koyduklarÄą ve artÄąk kesinlik kazanmÄąĹ&#x;, hiç bozulmaz zannedilen haksÄąz hĂźkĂźmleri Allah iptal edecek ve bĂźtĂźn bu anlaĹ&#x;mazlÄąklarÄą nihaĂŽ hĂźkme baÄ&#x;layacaktÄąr. Onun için mĂźminler, inandÄąklarÄą hak yolda sabÄąr ve kararlÄąlÄąkla yĂźrĂźmeye devam etmeli, fakat hak dini kabul etme hususunda hiç kimseyi zorlamamalÄą, Ĺ&#x;iddet ve baskÄą uygulamamalÄądÄąrlar. BaĹ&#x;kalarÄąnÄąn hakkÄąna tecavĂźz etmedikleri sĂźrece, her insanÄąn kendi inanç ve kanaatini ĂśzgĂźrce ifade etme ve ibadetlerini ifa etme hakkÄąna saygÄą duymalÄądÄąrlar. Ä°nanç ĂśzgĂźrlĂźÄ&#x;ĂźnĂźn en Ăśnemli gĂśstergelerinden biri, insanlarÄąn Allah’a kulluk ettikleri ibadet yerleridir:
ALLAH’IN MESCÄ°TLERÄ° Miladi 70 yÄąlÄąnda RomalÄąlar, Hristiyanlarla birlikte KudĂźs’e saldÄąrarak Yahudileri kÄąlĹçtan geçirmiĹ&#x;lerdi. AyrÄąca Hz. SĂźleyman tarafÄąndan inĹ&#x;a edilen Beyt-i Makdis’i (Mescid-i Aksâ) tahrip etmiĹ&#x;, içine hayvan leĹ&#x;i atmÄąĹ&#x;lardÄą. AĹ&#x;aÄ&#x;Äądaki âyetler bu tarihi olaya atÄąfta bulunarak, ibadet yerlerinin bĂśyle gĂźnahkâr kimselerin elinde deÄ&#x;il, Allah'tan korkanlarÄąn yĂśnetimi altÄąnda olmasÄą gerektiÄ&#x;ini bildirmektedir:
,? EŮŽ 9Ů? ‍@ ŮŽ ا‏ Ů? Ů‘Ů° "ŮŽ v, ŮŽ ^' FOŮ° ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź%Ů? Ů? ‍ا‏ Ů’ ,EŮŽ &' ŮŽ KŮŽ /Ů’ )Ů? ‍ اَ ْن‏P‍ا‏ ŮŽ 5ŮŽ €َ 2ŮŽ 5ŮŽ .Ů’ ŮŽ Ů‘ 5Ů? Ů? ŮŽ sŮ’ َ‍ ا‏.Ů’ 5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? \ 114. Allah’Ĺn mescitlerinde O’nun adÄąnÄąn anÄąlmasÄąna engel olan ve içki, kumar, fuhuĹ&#x; gibi tĂźrlĂź ahlâksÄązlÄąklarÄą yaygÄąnlaĹ&#x;tÄąrarak camiye giden yollarÄą tÄąkayan, bĂśylece mescitlerin toplumsal etkinlikten yoksun, cemaatsiz ve iĹ&#x;levsiz kalmasÄąna sebep olarak buralarÄąn harap olmasÄą için çaba harcayan kimselerden daha zalim kim olabilir? Mescitleri harap eden bu zalimler, mĂźminleri kandÄąrmak için zaman zaman mescitlere gidip orada boy gĂśsteriyorlar.
ŮŽ *ŮŽ Ů‘ Ů?‍ ا‏, #ŮŽ Ů? @ Ů? "Ů’ )ŮŽ ‍ Ů’ اَ ْن‏EŮ? ŮŽ ‍ َن‏,KŮŽ ,5ŮŽ ŮŽ BŮ? Ů° C‍اŮ?Ůˆâ€Ź ?ŮŽ 1 ƒŮ? ,@ Oysa onlarÄąn bu mescitlere, ancak mĂźminlerin egemenliÄ&#x;i altÄąnda ve korku içerisinde girmeleri gerekir. Ä°badet yerlerinde fesat çĹkaran, mescitlerde Allah’Ĺn adÄąnÄąn anÄąlmasÄąnÄą yasaklayan ve insanlarÄą ibadetten alÄąkoyan zalimler, yÄąkmaya çalÄąĹ&#x;tÄąklarÄą o mescitlere yanaĹ&#x;amamalÄą, el sĂźrememeli, Ĺ&#x;ayet girerlerse can korkusuyla titreye titreye girebilmelidirler.
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
73
Ů° Ů’ ^'Ů? Ů’ EŮ? ŮŽ ‍@ Ů’= ŮŒŮŠ ŮŽŮˆâ€Ź Ů?Ů‘ ^'Ů? Ů’ EŮ? ŮŽ ﴞ٥٥٤﴿ ŮŒ &U GŮŽ ‍اب‏ Ů? *‍ا‏ Ů? ,&ŮŽ >Ů’ " ‍ا‏ ŮŒ /ŮŽ GŮŽ ‍@ ŮŽ Ů?؊‏ Onlara bu dĂźnyada zillet ve periĹ&#x;anlÄąk vardÄąr; âhirette ise onlarÄąn hakkÄą çetin bir azaptÄąr. Beyt-i Makdis’i tahrip eden RomalÄąlar hakkÄąnda nazil olan bu âyet, ibadet yerlerini tahrip eden, insanlarÄąn ĂśzgĂźrce ibadet etmesine engel olan bĂźtĂźn Ĺ&#x;er gßçleri kapsamaktadÄąr. Bu bakÄąmdan, Peygamber (sav)’i ve AshabĹ’nÄą Kâbe’yi ziyaretten alÄąkoyan Arap mĂźĹ&#x;rikleri ve kÄąble deÄ&#x;iĹ&#x;ikliÄ&#x;ini hazmedemeyip MĂźslĂźmanlarÄą Kâbe’ye yĂśnelmekten engellemeye çalÄąĹ&#x;an Hicaz Yahudileri de bu âyetin kapsamÄąna girer. AyrÄąca, Ä°slam beldelerini talan edip mescitleri yakÄąp yÄąkan HaçlÄą OrdularÄą ve bugĂźn Irak’ta, Afganistan’da, Filistin’de ve dĂźnyanÄąn daha pek çok yerinde MĂźslĂźmanlarÄą katleden, mescitleri tahrip eden kâfirler de bu âyetin kapsamÄą dâhilindedir. Kâfirler mescitleri yakÄąp yÄąksalar da, o mescitlerden alÄąkonulan ve Allah'a cidden ibadet etmek isteyen mĂźminler asla ĂźmitsizliÄ&#x;e kapÄąlmamalÄą, gerçekte hiçbir engelin MĂźslĂźman’Ĺ namazdan alÄąkoyamayacaÄ&#x;ÄąnÄą, çßnkĂź yeryĂźzĂźnĂźn tĂźmĂźyle mescit olduÄ&#x;unu unutmamalÄądÄąrlar:
ﴞ٥٥ټ﴿ ŮŒ & GŮŽ Â€ŮŒ ‍ا‏ Ů?? Ů‘Ů° %Ů? vŮ’ ‍ Ů‘ ŮŽŮŽ ŮŽŮˆâ€Źo'ŮŽ ‍ ŮŽ Ů‘Ů? ا‏LŮ? , ŮŽ 2ŮŽ )Ů’ ŮŽ,'ŮŽ ‍ Ů? Ů?ب‏8Ů’ ŮŽ ‍ Ů? Ů?Ů‚ ŮŽŮˆ ْا‏RŮ’ ŮŽ ‍ ْا‏P Ů? Ů‘Ů° Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů‘Ů° ‍ اŮ? Ů‘ َن‏P‍ا‏ Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏
115. DoÄ&#x;u da Allah’ĹndÄąr, batÄą da. Sadece mescitler deÄ&#x;il, doÄ&#x;usu ve batÄąsÄą ile yeryĂźzĂź bĂźtĂźn yĂśnleri ve istikametleriyle Allah'ÄąndÄąr. Bu bakÄąmdan, MĂźslĂźman için yeryĂźzĂź bĂźtĂźnĂźyle mescittir. Ä°badete elveriĹ&#x;li her yerde ve her durumda namazÄąnÄą kÄąlabilir. Ĺžu hâlde, namazda hangi tarafa yĂśnelirseniz yĂśnelin, Allah’Ĺn yĂźzĂź, yani hoĹ&#x;nutluÄ&#x;u ve sevgisi oradadÄąr. KÄąble yĂśnĂźnĂź tespit edemediÄ&#x;iniz durumlarda, tahminĂŽ bir yĂśne yĂśnelerek namazÄąnÄązÄą kÄąlabilirsiniz. Hiç kuĹ&#x;ku yok ki, Allah’Ĺn kudret ve Ĺ&#x;efkati sÄąnÄąrsÄązdÄąr, O her Ĺ&#x;eyi bilendir. KullarÄąnÄąn kendisini nerede, ne zaman ve hangi niyetle zikrettiÄ&#x;ini çok iyi bilir.
ALLAH’I TAKDÄ°R EDEMEYENLER ŮŽ Ů’ ‍ات ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů‘ ^'Ů? ,5ŮŽ %Ů? ŮŽ bŮ’ 9ŮŽ %?Ů? >ŮŽ ,DŮŽ Ů’ Ů? ‍ Ů?> Ů? َن‏,3ŮŽ %Ů? ŮŽ bŮŒŮ‘ KŮ? ‍؜‏ ‍ ŮŽŮˆ ŮŽ "ًا‏P‍ا‏ Ů? ŮŽ Ů° \ ‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° /ŮŽ [ŮŽ LŮŽ Ů‘ ‍ Ů? ا ا‏,3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ? Ů? ‍ا* ْع‏ ﴞ٥٥ٌ﴿
74
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
116. Ä°nkârcÄąlardan bazÄąlarÄą, “Allah çocuk edinmiĹ&#x;tir.â€? dediler. “Melekler Allah’Ĺn kÄązlarÄądÄąr.â€? diyen Arap mĂźĹ&#x;rikleri, “HĂźrmĂźz ve Ehrimen Allah’Ĺn oÄ&#x;ullarÄądÄąr.â€? diyen Mecusiler ve Ăśzellikle de “İsa Mesih, Allah’Ĺn oÄ&#x;ludur.â€? diyen HÄąristiyanlar, Allah’a çocuk isnat ederek derin bir sapÄąklÄąÄ&#x;a dĂźĹ&#x;mĂźĹ&#x;lerdir. Çocuk edinmek eksiklikten, acizlikten kaynaklanÄąr. Zaten bĂźtĂźn sapÄąk inanç ve ideolojiler, Allah’Ĺn herhangi bir konuda yetersiz, âciz, muhtaç ve zayÄąf olduÄ&#x;u varsayÄąmÄąndan yola çĹkarlar. Oysa O, her tĂźrlĂź kusur ve noksanlÄąktan uzaktÄąr, yĂźcedir. Ă–yle ki, gĂśklerde ve yerde var olan her Ĺ&#x;ey O’nundur ve hepsi O’na boyun eÄ&#x;mektedir.
ŮŽ Ů’ ‍ات ŮŽŮˆâ€Ź Ů? &ŮŽ 'ŮŽ .Ů’ KŮ? %Ů? ŮŽ ‍ ل‏ Ů? Ů? )ŮŽ , ŮŽ >ŮŽ Ů‘ ,Ů? 'ŮŽ ‍ Ů‹ ا‏5Ů’ َ‍ ا‏F Ů°k3ŮŽ ‍؜ ŮŽŮˆŘ§Ů? َذا‏ ŮŽ Ů‘ €Ů? )" 9ŮŽ ﴞ٥٥٧﴿ ‍ Ů?ن‏Ů? ŮŽ Ů° \ ‍ا‏ ? Ů? ‍ا* ْع‏ 117. O, gĂśklerin ve yerin yaratÄącÄąsÄądÄąr. BĂźtĂźn mevcudatÄą yoktan var eden O’dur. Bir Ĺ&#x;eyi yaratmak isteyince, mesela bir çocuÄ&#x;un babasÄąz doÄ&#x;masÄąnÄą takdir edince, ona sadece “Ol!â€? der, o da hemen oluverir. Ä°Ĺ&#x;te Ä°sa Peygamber de bĂśyle babasÄąz yaratÄąlmÄąĹ&#x;tÄąr. Nitekim Allah ilk insanÄą da babasÄąz ve annesiz yaratmÄąĹ&#x;tÄą.
ŮŽ )Ů? *ŮŽ Ů’ ŮŽ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ )ŮŽ *ŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ل ا‏, ŮŽ 3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź i?ŮŒ )ŮŽ ‍ ٰا‏, 2ŮŽ &L ,Ů’ LŮŽ ‍ اَ Ů’Ůˆâ€ŹP‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ,2ŮŽ Ů? Ů?Ů‘ 118. MĂźĹ&#x;rikler arasÄąndan, ilâhĂŽ hikmet ve imtihan gerçeÄ&#x;ini kavrayamamÄąĹ&#x; bazÄą cahiller, “Allah mademki inanmamÄązÄą istiyor, Ăśyleyse peygamber ve kitap gĂśndereceÄ&#x;ine bizimle bizzat kendisi konuĹ&#x;sa veya bize hiçbir Ĺ&#x;ekilde itiraz edemeyeceÄ&#x;imiz bir mucize gĂśnderse ya! Neden her birimize tek tek vahiy gĂśndermiyor da, emir ve yasaklarÄąnÄą elçileri aracÄąlÄąÄ&#x;Äąyla bize iletiyor?â€? dediler.
ŮŽ 3ŮŽ ŮŽ Ů? /Ů° KŮŽ ? Ů’ EŮ? 9Ů? Ů? 3Ů? nŮ’ EŮŽ 9ŮŽ ,R ŮŽ LŮŽ ? Ů’ EŮ? Ů? Ů’ 3ŮŽ bŮŽ oŮ’ 5Ů? Ů’ EŮ? Ů? Ů’ 3ŮŽ .Ů’ 5Ů? .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ل ا‏, Kendilerinden Ăśnceki çaÄ&#x;larda yaĹ&#x;amÄąĹ&#x; kâfirler de tÄąpkÄą onlarÄąn dediklerine benzer sĂśzler sĂśylemiĹ&#x;lerdi. Kalpleri inkâr ve inatçĹlÄąkta ne kadar da birbirine benzemiĹ&#x;!
Ů° Ů’ ,2ŮŽ Ů‘ &ŮŽ Ů‘ 9ŮŽ "Ů’ 3ŮŽ ﴞ٥٥٨﴿ ‍ َن‏2Ů? 3Ů? )Ů? ‍ت Ů? ŮŽ Ů’ Ů?م‏, Ů? )ŮŽ *‍ا‏ AslÄąnda biz, yersiz ĂśnyargÄąlardan ve bencillik, haset, kibir gibi saplantÄąlardan arÄąnarak içtenlikle inanmak isteyenler için, onlara fazlasÄąyla yetecek mucizeleri açĹkça ortaya koymuĹ&#x;uzdur. Evet, aklÄąnÄą
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
75
kullananlar için tßm evren, yßce YaratĹcĹ’nĹn ilim, kudret ve merhametini gÜzler Ünßne seren sayĹsĹz mucizelerle doludur. BunlarĹn da Ütesinde:
Ů’ ‍ب‏, Ů’ 9Ů? ‍ ŮŽŮƒâ€Ź,2ŮŽ Ů’ ŮŽ ‍ اَ ْع‏, >ŮŽ Ů‘ Ů?‍ا‏ َ‍ ا‏.Ů’ GŮŽ bŮ? Šَ \Ů’ LŮ? *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź ﴞ٥٥ي﴿ & D m
‍ا‏ D u ‍ا‏ ) / > â€ŤŮˆâ€Ź ‍ًا‏ R 9 x D
, Ů’ ŮŽ Ů‘ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů‹ Ů? Ů? Ů?
119. Ey Muhammed! Gerçekten biz seni, iman edenleri cennet ile mĂźjdeleyen ve inkârcÄąlarÄą cehennem ile uyaran hak Peygamber olarak gĂśnderdik. TĂźm uyarÄąlara raÄ&#x;men haktan yĂźz çevirecek olurlarsa, ĂźzĂźlme. ÇßnkĂź sen, kendi arzu ve iradesiyle cehennemlik olanlardan sorumlu deÄ&#x;ilsin. Ă–yleyse, kâfirleri ‘kazanma’ uÄ&#x;runa bile olsa onlara yaranmaya çalÄąĹ&#x;mamalÄąsÄąn. Unutma ki:
SÄ°ZDEN ASLA RAZI OLMAZLAR ŮŽ Ů‘ *ŮŽ ‍ Ů?ŘŻ ŮŽŮˆâ€ŹEŮ? &ŮŽ ‍ْ ŮŽ ْا‏2GŮŽ F Ů°_ Ů’ LŮŽ .Ů’ ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ? Ů’ EŮ? ŮŽ ŮŽ Ů‘ 5Ů? €َ Ů? ŮŽ Ů‘ LŮŽ F Ů‘Ů° t Ů° 7ŮŽ 2 ‍ا‏ ŮŽ ‍عى‏, 120. Yahudiler de Hristiyanlar da, kendi dinlerine uymadÄąÄ&#x;Äąn sĂźrece senden asla razÄą olmayacaklardÄąr. Siz ne kadar dĂźrĂźst ve merhametli olursanÄąz olun, Ä°slâm’Ĺ terk edip de onlarÄąn sahip olduÄ&#x;u inancÄą ve hayat tarzÄąnÄą benimsemediÄ&#x;iniz sĂźrece onlar sizi hiçbir zaman sevmeyecek, asla gerçek bir dost ve mĂźttefik olarak gĂśrmeyeceklerdir. Kutsal kitaplarÄą tahrif eden ve uydurduklarÄą hurafelerle Allah'Äąn dinini tanÄąnmaz hâle getiren bu insanlar, sizi de bu hurafelere uymaya çaÄ&#x;ÄąracaklardÄąr.
‍ Ů°" ?ى‏EŮ? ‍ ŮŽ ْا‏#Ů? P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍"َى‏#Ů? ‍ اŮ? Ů‘ َن‏bŮ’ 3Ů? Onlara de ki: “Gerçek hidâyet, Allah’Ĺn hidâyetidir. Ancak Allah tarafÄąndan gĂśnderilen inanç sistemi ve hayat tarzÄą, insanÄą dĂźnyada ve âhirette kurtuluĹ&#x;a iletebilir; sizin ve atalarÄąnÄązÄąn uydurduÄ&#x;u kuruntu ve iddialar deÄ&#x;il. Ä°Ĺ&#x;te Allah, gĂśnderdiÄ&#x;i Kur’ân ile bu inanç sistemini tĂźm insanlÄąÄ&#x;a bildirmiĹ&#x;tir.â€?
ŮŽ ‍ي‏/ ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽ" ا‏OŮ’ 9ŮŽ Ů’ #Ů? ‍ْ ŮŽ ا َإ‏#َ‍ ا‏n *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆ Ů? Ů‘Ů?^ ŮŽŮˆâ€Ź.Ů’ 5Ů? P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° .ŮŽ 5Ů? ŮŽ ŮŽ ,5ŮŽ Ů? Ů’ OŮ? ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? ‍ ŮŽŘĄ ŮŽŮƒâ€Ź,v ŮŽ OŮ’ ŮŽ LŮŽ Ů‘ ‍• ا‏ Ů? Ů? ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ﴞ٥٢٠﴿ Ů? 7 >ŮŽ
Ey Peygamber! Sana Kur’ân ile gelen bunca ilimden sonra, Ĺ&#x;ayet onlarÄąn arzu ve heveslerine uyacak olursan, yemin olsun ki, Allah
76
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
tarafÄąndan kendine ne bir dost bulabilirsin, ne de bir yardÄąmcÄą. O halde, Yahudi ve HristiyanlarÄąn iman etmelerini saÄ&#x;lamak, onlarÄąn dostluÄ&#x;unu ve sevgisini kazanmak gibi endiĹ&#x;e ve arzular seni Allah’Ĺn hidayetinden sakÄąn saptÄąrmasÄąn. Bununla birlikte, Yahudi ve Hristiyanlardan Kur’ân’a iman edenler de olacaktÄąr:
%? 9Ů? ‍ َن‏2Ů? 5Ů? :Ů’ )Ů? ŮŽ BŮ? Ů° C‍ اŮ?Ůˆâ€Ź%? LŮ? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹjŮŽ LŮ? xŮŽ Ů‘ t ŮŽ %Ů? >ŮŽ Ů? Ů’ )ŮŽ ‍ب‏, ŮŽ ŮŽ Ů? ‍ Ů? ْا‏#Ů? ,2ŮŽ &Ů’ LŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ َ‍ا‏ 121. Kendilerine kitap verdiÄ&#x;imiz kimseler, onu hakkÄąyla okurlar. Yahudi ve Hristiyanlardan dĂźrĂźst ve samimi olanlar, Tevrat ve Ä°ncil’i saygÄąyla, manasÄąnÄą çarpÄątmadan, açĹk yĂźreklilikle Ăźzerinde dĂźĹ&#x;Ăźnerek ve manasÄąnÄą anlayÄąp idrak ederek okurlar. OkuduklarÄą bu kitap, onlarÄą doÄ&#x;al olarak Kur’ân’a ve Son Peygamber’e imana sevk eder. Ä°Ĺ&#x;te onlar, ellerindeki kutsal kitaba deÄ&#x;er veren ve ona gerçek anlamda iman eden kimselerdir.
ﴞ٥٢٥﴿ ‍ن‏TŮŽ ‍ Ů? Ůˆâ€Ź, Ů? [ŮŽ ‍ Ů? ْا‏#Ů? ŮŽ BŮ? Ů° C‍Ů?Ůˆâ€Ź,'ŮŽ % 9Ů? Ů’ Ů?1-Ů’ )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Kitab-Äą Mukaddes’i tahrif ederek, manasÄąnÄą çarpÄątarak yahut içindeki hakikatleri gizleyerek onu ve dolayÄąsÄąyla Kur’ân’Ĺ inkâr edenlere gelince, bunlar da dĂźnyada ve âhirette en bĂźyĂźk kayba, en bĂźyĂźk hĂźsrana uÄ&#x;rayanlardÄąr. Ä°Ĺ&#x;te bu feci âkÄąbete uÄ&#x;ramamak için:
Ä°SRAÄ°LOÄžULLARI’NA SON UYARI ŮŽ ‍ ^ اŮ? Ů’ ŮŽ اإ‏2 9ŮŽ ,)ŮŽ ŮŽ Ů‘ ' ^>Ů‘ َ‍ Ů’ ŮŽŮˆŘ§â€ŹŮ? Ů? Ů’ kŮŽ Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ n F ŮŽ GŮŽ Ů’ Ů? Ů’ OŮ’ŮŽ >َ‍ ŮŽ Ů? ŮŽ^ ا Ů‘ ŮŽ ^ ا‏OŮ’ >Ů? ‍ Ů? ŮˆŘ§â€ŹKŮ? ‍ ا ْذ‏b) ŮŽ ŮŽ ,OŮŽ ‍ْا‏ ﴞ٥٢٢﴿
122. Ey Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą! Size bahĹ&#x;ettiÄ&#x;im nimetleri ve emirlerime uyduÄ&#x;unuz sĂźrece sizi tĂźm insanlara nasÄąl ĂźstĂźn kÄąldÄąÄ&#x;ÄąmÄą hatÄąrlayÄąn.
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
77
,EŮŽ OŮ? ŮŽ1 Ů’2LŮŽ *ŮŽ ‍ Ů’" ŮŒŮ„ ŮŽŮˆâ€ŹGŮŽ ,EŮŽ Ů’25Ů? bŮ? ŮŽ Ů’ )Ů? *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,Šً &Ů’ dŮŽ „Ů? 1Ů’ >ŮŽ .Ů’ GŮŽ „ ŮŒ 1Ů’ >ŮŽ ‍ =ي‏mŮ’ LŮŽ *ŮŽ ,5Ů‹ Ů’ )ŮŽ ‍ Ů? ا‏LŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź ﴞ٥٢٣﴿ ‍ Ů? Ůˆ َن‏7ŮŽ Ů’2)Ů? Ů’ #Ů? *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮŒ GŮŽ , ŮŽ1dŮŽ
123. Ă–yle bir gĂźnden sakÄąnÄąn ki, o gĂźn hiç kimse baĹ&#x;kasÄą adÄąna bedel Ăśdeyemeyecek yahut baĹ&#x;kasÄąnÄąn cezasÄąnÄą çekmeyecek, hiç kimseden kurtuluĹ&#x; fidyesi kabul edilmeyecek, affa lâyÄąk olmayan hiç kimseye Ĺ&#x;efaat fayda vermeyecek ve ilâhĂŽ yardÄąmÄą hak etmeyen hiç kimseye yardÄąm edilmeyecektir. Demek ki, Allah’Ĺn kitabÄąna uymadÄąÄ&#x;ÄąnÄąz takdirde, Ĺ&#x;u veya bu soydan gelmiĹ&#x; olmanÄąz hiçbir Ĺ&#x;ey ifade etmeyecektir. Nitekim Allah, atanÄąz Ä°brahim’e Ĺ&#x;Ăśyle sĂśz vermiĹ&#x;ti:
Hz. Ä°BRAHÄ°M ve KĂ‚BE ŮŽ 3ŮŽ ,? 5Ů‹ ,5ŮŽ Ů?‍س ا‏, ŮŽ 3ŮŽ .?ŮŽ Ů‘ EŮ? ŮŽ Ů‘ LŮŽ ŮŽ,'ŮŽ ‍ت‏, ŮŽ 9Ů? %Ů? 9Ů?Ů‘ ‍& ŮŽ َع‏# Ů° 9Ů’ Ů?‍ ا‏F Ů° ŮŽ 9Ů’ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? Ů?Ř° ا‏ ŮŽ Ů‘ Ů? ŮŽ Ů? GŮ? ,v ‍ل‏, Ů? ŮŽ Ů? ŮŽ ^>Ů‘ Ů?‍ل ا‏, Ů? 2 ŮŽ Ů‘ ‍ Ů?"ŮŠ ا‏EŮ’ GŮŽ ‍ل‏,Ů? 2ŮŽ )ŮŽ *ŮŽ ‍ل‏, ŮŽ 3ŮŽ ^? )ŮŽ Ů‘ ‍ Ů?Ř° Ů?ّع‏.Ů’ 5Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů? ,U ﴞ٥٢٤﴿ 124. Hani bir zamanlar Rabb’i, Ä°brahim’i birtakÄąm emir ve yasaklar içeren sĂśzlerle imtihan etmiĹ&#x; ve Ä°brahim, tam bir teslimiyetle Allah’Ĺn emirlerini yerine getirerek hepsini baĹ&#x;arÄąyla tamamlamÄąĹ&#x;tÄą. Bunun Ăźzerine Allah, “Seni insanlara Ăśnder yapacaÄ&#x;Äąm!â€? buyurdu. Ä°brahim, “Soyumdan da Ăśnderler çĹkar, ya Rab!â€? dedi. Allah, “HayÄąr! Ahdim zalimlere eriĹ&#x;mez. VerdiÄ&#x;im sĂśz sadece ĂśnderliÄ&#x;e lâyÄąk olanlar içindir. ZulĂźm ve haksÄązlÄąk yapanlara gelince, onlar senin soyundan dahi olsalar Ăśnderlik makamÄąna geçemezler. Zira Ăśnderlik, liyakat ve ehliyet gerektiren bir iĹ&#x;tir; herhangi bir ÄąrkÄąn veya sÄąnÄąfÄąn imtiyazÄą altÄąnda olamaz.â€? buyurdu. O hâlde, Ä°brahim’in takipçisi olduÄ&#x;unu iddia edenler Ĺ&#x;unu hatÄąrlasÄąnlar:
ŮŽ Ů? 2 ŮŽ Ů‘ Ů? iŮ‹ 9ŮŽ ,ŮŽo5ŮŽ n F? Â? 7ŮŽ 5Ů? ŮŽ &# Ů° 9Ů’ Ů?‍م ا‏, ŮŽ &Ů’ ŮŽ ‍ ْا‏,2ŮŽ Ů’ OŮŽ v ŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْذ‏ Ů? ŮŽ 5ŮŽ .Ů’ 5Ů? â€ŤŮˆŘ§â€Ź/Ů? [Ů? LŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽŮˆŘ§â€Ź,? 2Ů‹ 5Ů’ ‍س ŮŽŮˆŘ§â€Ź,
125. Hani biz, Ä°brahim’den bu yana inananlarÄąn kÄąblesi ve Kâbe’si olan bu kutsal evi, insanlar için her yÄąl toplanacaklarÄą bir buluĹ&#x;ma yeri ve savaĹ&#x;larÄą, dĂźĹ&#x;manlÄąklarÄą, cinayetleri sona erdiren bir barÄąĹ&#x;, huzur ve emniyet vesilesi ve mazlumlar için gĂźvenli bir sÄąÄ&#x;Äąnak kÄąlmÄąĹ&#x;tÄąk. YalnÄązca Allah’a kulluk esasÄąna dayanan inanç sistemini tebliÄ&#x; ve tatbik edeceÄ&#x;i
78
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
uluslararasÄą bir merkez olmak Ăźzere, Ä°brahim’e Kâbe’yi inĹ&#x;a etmesini emretmiĹ&#x;tik. Ă–yleyse, ey mĂźminler! Siz de Ä°brahim’in takipçileri olduÄ&#x;unuzun gĂśstergesi olarak, onun Kâbe’de namaza durduÄ&#x;u yer olan Makam-Äą Ä°brahim’den kendinize bir namazgâh edinin! Onun Rabb’ine baÄ&#x;lÄąlÄąÄ&#x;ÄąnÄą, tevhid mĂźcadelesini ve ĂźstĂźn ahlaki Ăśzelliklerini kendinize Ăśrnek edinin ve size emanet etmiĹ&#x; olduÄ&#x;u tevhid inancÄąndan asla sapmayÄąn. Bunun sembolik bir ifadesi olarak da, Kâbe’yi tavaf ettiÄ&#x;iniz zaman, Ä°brahim’in Kâbe’yi inĹ&#x;a ederken Ăźzerine çĹktÄąÄ&#x;Äą kayanÄąn bulunduÄ&#x;u yer olan Makam-Äą Ä°brahim’de tavaf namazÄą kÄąlÄąn.
Ů° ‍ ا‏, >ŮŽ "Ů’ EGâ€ŤŮˆâ€Ź ŮŽ Ů‘ Ů? ^ Ů? &Ů’ 9ŮŽ ‍ ŮŽ ا‏EŮ‘ c ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů’ ŮŽ 1 KŮ? ,OŮŽ ‍ ŮŽŮˆ ْا‏ ŮŽ 1 ƒŮ? , { €Ů? KŮŽ Ů‘ Ů?Ů‘ ‍ ŮŽŮˆŘ§â€Ź ‍ن‏ ‍ا‏ b& O ‍ا‏ â€ŤŮˆâ€Ź & # 9 ‍ا‏ F Ů’ Ů’ Ů° Ů° Ů? Ů? Ů? ŮŽ ŮŽ Ů? Ů?ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů?Ů‘ ﴞ٥٢ټ﴿ ‍ Ů?د‏mŮ? \ ‍ا‏ Hani biz Ä°brahim’e ve Ä°smail’e, “Kâbe’yi tavaf edenler, orada ibadete kapananlar, rĂźkĂť ve secde edenler için Beyt’imi maddĂŽ ve manevĂŽ kirlerden arÄąndÄąrarak tertemiz tutun!â€? diye emretmiĹ&#x;tik. Zira dĂźnyanÄąn her yerinden gelen mĂźminler, Allah’a kulluk gĂśrevlerini yerine getirmek, tanÄąĹ&#x;Äąp aralarÄąndaki baÄ&#x;larÄą gßçlendirmek ve sorunlarÄąnÄą gĂśrĂźĹ&#x;mek Ăźzere her yÄąl Kâbe’de bir araya geleceklerdi.
Hz. Ä°BRAHÄ°M’İN DUASI ŮŽ Ů‘ .ŮŽ 5Ů? %Ů? ŮŽ Ů’#َ‍اع Ů?ز Ů’Ů‚ ا‏ ŮŽ 3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْذ‏ .ŮŽ 5ŮŽ ‍ ٰا‏.Ů’ 5ŮŽ ‍ات‏ Ů’ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,2Ů‹ 5Ů? ‍ ŮŽ "ًا ٰا‏9ŮŽ ‍ا‏/ŮŽ Ů°# bŮ’ OŮŽ v‍ا‏ Ů’ ‍& Ů? ŮŽŘą Ů?ّب‏# Ů° 9Ů’ Ů?‍ل ا‏, Ů? ŮŽ ŮŽ o ‍ا‏ Ů° Ů’ ‍ ŮŽŮˆ ْا ŮŽ& Ů’ م‏P, Ů?? @ Ů? Ů‘Ů° 9Ů? Ů’ EŮ? Ů’25Ů? Ů? *‍ا‏ Ů?
126. O vakit Ä°brahim, “Ey Rabb’im, burayÄą gĂźvenli bir Ĺ&#x;ehir kÄąl ve bu Ĺ&#x;ehir halkÄąndan Allah’a ve âhiret gĂźnĂźne inananlarÄą çeĹ&#x;itli ĂźrĂźnlerle rÄązÄąklandÄąr!â€? diye dua etmiĹ&#x;ti.
ŮŽ Ů’_َ‍ ~ Ů‘ ŮŽŮ? ا‏j& ŮŽ 3ŮŽ ŮŽ Ů‘ ‍اب‏ Ů‹ 3ŮŽ %Ů? OŮ? Ů?Ů‘ 5ŮŽ Ů?,'ŮŽ ŮŽ ŮŽ1KŮŽ .Ů’ 5ŮŽ ‍ل ŮŽŮˆâ€Ź, Ů? 7 ŮŽ ‍„ ْا‏ ŮŽ BŮ’ 9Ů? ‍ع ŮŽŮˆâ€Ź, Ů? /ŮŽ GŮŽ F Ů° Ů?‍{ Ů‘Ů? Ů?ه ا‏ Ů?? 2 ‍ا‏ ﴞ٥٢ٌ﴿
Bunun Ăźzerine Allah Ĺ&#x;Ăśyle buyurmuĹ&#x;tu: “Evet, iman edenleri dĂźnya ve âhiret nimetleriyle ĂśdĂźllendireceÄ&#x;im. Fakat kim de âyetlerimi inkâr
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
79
ederse, onu dĂźnyadaki geçici nimetlerden azÄącÄąk faydalandÄąracak; fakat sonunda cehennem azabÄąna sĂźreceÄ&#x;im. Ne kĂśtĂź bir son!â€?
?Ů? O Ů° Ů’ Ů?‍ ŮŽŮˆŘ§â€Źn b& Ů? &Ů’ ŮŽ ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? "ŮŽ GŮ? ‍& Ů? ْا ŮŽ ŮŽ ا‏# Ů° 9Ů’ Ů?â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? Ů’Ř° ŮŽ) Ů’ ŮŽ' Ů?€ ا‏ 127. Hani Ä°brahim ve oÄ&#x;lu Ä°smail, bir tek Allah’a kulluk ve ibadet edilmesi için inĹ&#x;a ettikleri Kâbe’nin temellerini birlikte yĂźkseltirlerken, Rablerine Ĺ&#x;Ăśyle dua ediyorlardÄą:
ŮŽ Ů‘ nŮ’ ﴞ٥٢٧﴿ Ů? & OŮŽ ‍ا \ & Ů?€ ْا‏ ŮŽ >َ‍ اŮ? Ů‘ ŮŽ> ŮŽ ا‏,? 2ŮŽ Ů‘ 5Ů? bŮ’ ŮŽ Ů‘ ŮŽ LŮŽ ,2ŮŽ 9ŮŽ Ů‘ ‍َع‏ “Ey Rabb’imiz, senin hoĹ&#x;nutluÄ&#x;un için yaptÄąÄ&#x;ÄąmÄąz iyilikleri, dua ve yakarÄąĹ&#x;larÄąmÄązÄą bizden kabul eyle! DoÄ&#x;rusu sen bĂźtĂźn dualarÄą iĹ&#x;itensin, her Ĺ&#x;eyi bilensin.â€?
ŮŽ , ,2ŮŽ Ů’ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,2ŮŽ 9ŮŽ Ů‘ ‍َع‏ h ŮŽ ŮŽ iŮ‹ ŮŽ Ů? \Ů’ 5Ů? iŮ‹ 5ŮŽ Ů‘ Ů?‍ ا‏, 2ŮŽ Ů? )ŮŽ Ů‘ ‍ Ů?Ř° Ů?ّع‏.Ů’ 5Ů? ‍ ŮŽ ŮŽ ŮŽŮˆâ€Ź Ů? 2ŮŽ 5ŮŽ ,>ŮŽ ‍ ŮŽŮˆŘ§ŮŽ Ů?ع‏ Ů? Ů’ ŮŽ Ů? \Ů’ 5Ů? ,2ŮŽ Ů’ OŮŽ v‍ا‏ ŮŽ Ů‘ nŮ’ ﴞ٥٢٨﴿ Ů? &t ŮŽ Ů‘ ‍اب ا‏ ŮŽ >َ‍ اŮ? Ů‘ ŮŽ> ŮŽ ا‏, 2ŮŽ &Ů’ ŮŽ GŮŽ (Ů’ LŮ? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? ŮŽ Ů‘ ‍ا‏
128. “Ey Rabb’imiz! Bizleri, senin birliÄ&#x;ine inanan, sana yĂśnelen ve sadece sana boyun eÄ&#x;en dosdoÄ&#x;ru mĂźminler eyle! Soyumuzdan da, yalnÄązca sana boyun eÄ&#x;en ve ancak sana kulluk eden mĂźmin bir topluluk çĹkar. Ä°badetlerimizi nerede ve nasÄąl yapacaÄ&#x;ÄąmÄązÄą bizlere ĂśÄ&#x;ret. LâyÄąk olduÄ&#x;un kulluk ve itaati hakkÄąyla yerine getiremedik, bunun için affÄąnÄą diliyoruz; tĂśvbemizi kabul eyle. Hiç kuĹ&#x;ku yok ki, sen çok baÄ&#x;ÄąĹ&#x;layÄącÄą, çok merhametlisin.â€?
Ů’ OŮŽ 9Ů’ ‍ ŮŽŮˆŘ§â€Ź,2ŮŽ 9ŮŽ Ů‘ ‍َع‏ ‍ب‏, ŮŽ ŮŽ Ů? ‍ Ů? ْا‏EŮ? Ů? Ů?Ů‘ OŮŽ )Ů? ‍ ŮŽ ŮŽŮˆâ€ŹLŮ? ,)ŮŽ ‍ Ů’ ٰا‏EŮ? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ Ů’ ŮŽ) Ů’ Ů? ا‏EŮ? Ů’25Ů? Ů‹* Ů? ‍ Ů’ َع‏E& Ů? ' Â… ﴞ٥٢ي﴿ TŮ? &- DŮŽ ‍ =) Ů?= ْا‏OŮŽ ‍ ْا‏nŮ’ ŮŽ >َ‍ Ů’ ? اŮ? Ů‘ ŮŽ> ŮŽ ا‏E& Ů? KŮ‘ =ŮŽ )Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮŽ ŮŽ -Ů’ DŮ? â€ŤŮŽŮˆ ْا‏ 129. “Ey Rabb’imiz! Onlara kendi içlerinden, senin âyetlerini okuyan, kitabÄą ve kitaptaki hĂźkĂźmlerin pratik hayata uygulanmasÄą olan hikmeti ĂśÄ&#x;reten ve onlarÄą her tĂźrlĂź Ĺ&#x;irk ve gĂźnah kirlerinden arÄąndÄąran bir peygamber gĂśnder. Hiç kuĹ&#x;ku yok ki, azĂŽz ve hakĂŽm olan ancak sensin. Sonsuz kudret, izzet ve Ĺ&#x;eref sahibi olan, aynÄą zamanda yaptÄąklarÄąnÄą yerli yerinde ve en gĂźzel biçimde yapan, daima en gĂźzel, en doÄ&#x;ru hĂźkĂźmler veren ancak sensin.â€?
80
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
ŮŽ u‍ا‏ Ů?Ů‘ ^'Ů? ‍ Ů?ه‏,2ŮŽ &Ů’ ŮŽ1{ , &ŮŽ >Ů’ " ‍ا‏ Ů’ "Ů? ŮŽ ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź%?Ů? \ ŮŽ 1Ů’ >ŮŽ %ŮŽ 1Ů? ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ *ŮŽ Ů‘ Ů?‍& ŮŽ ا‏# Ů° 9Ů’ Ů?‍ ا‏iŮ? ŮŽ Ů‘ 5Ů? .Ů’ GŮŽ ( Ů? SŮŽ Ů’ )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů° Ů’ ^'Ů? %Ů? >ŮŽ Ů‘ Ů?â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź ŮŽ D Ů? ,7 ‍ا‏ ŮŽ Ů‘ .ŮŽ Ů? ŮŽ ‍@ ŮŽ Ů?؊‏ ﴞ٥٣٠﴿ Ů? *‍ا‏ 130. AklÄąnÄą, vicdanÄąnÄą ve saÄ&#x;duyusunu kĂśrelterek kendini sefih kÄąlandan baĹ&#x;ka kim, Ä°brahim’in o dosdoÄ&#x;ru dininden yĂźz çevirmek ister? Gerçekten Biz onu dĂźnyada seçip yĂźceltmiĹ&#x;tik. Elbette o, âhirette de sâlihlerdendir. EbedĂŽ nimet ve saadeti hak eden dĂźrĂźst, faziletli ve iyiliksever kullarÄąmÄązdandÄąr.
ŮŽ 3ŮŽ Ů’ Ů? Ů’ َ‍ ا‏%Ů? 9Ů?Ů‘ ‍ َع‏%Ů? ŮŽ ‍ل‏, ŮŽ 3ŮŽ ‍اŮ? ْذ‏ ŮŽ ŮŽ ,OŮŽ ‍ Ů? ŮŽ Ů‘Ů?ب ْا‏n ﴞ٥٣٥﴿ Ů? Ů’ ŮŽ Ů’ َ‍ل ا‏, 131. Ă–yle ki, Rabb’i ona, “YalnÄązca Benim emirlerime itaat et ve yalnÄązca bana boyun eÄ&#x;!â€? demiĹ&#x;ti. O da hiç tereddĂźt etmeden, “Ben tĂźm benliÄ&#x;imle âlemlerin Rabb’ine boyun eÄ&#x;dim ve O’nun emirlerine kayÄątsÄąz Ĺ&#x;artsÄąz itaati kabul ettim!â€? demiĹ&#x;ti.
YAKUB’UN VASÄ°YETÄ° ŮŽ u‍ا‏ Ů? ŮŽ F1Ů° { Ů‘ Ů? jŮŽŮŽ ' .ŮŽ )" ‍ا‏ Ů’ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů‘ ŮŽ^ اŮ? Ů‘ َن‏2Ů? 9ŮŽ ,)ŮŽ ‍ ب‏ ?Ů? Ů? OŮ’ )ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź%Ů? &2 9ŮŽ Ů? &# Ů° 9Ů’ Ů?‍ ا‏, EŮŽ 9Ů? FuŮ‘Ů° â€ŤŮŽŮˆ ŮŽŮˆâ€Ź ﴞ٥٣٢﴿ ‍ Ů’\ Ů? Ů? ŮŽ?ن‏5Ů? Ů’ Ů? >Ů’ َ‍ اŮ? Ů‘ ŮŽ* ŮŽŮˆŘ§â€Ź.ŮŽ Ů‘ LŮ? Ů? LŮŽ 132. Ä°brahim, hayatÄą boyunca Allah’Ĺn emirlerine teslim olmuĹ&#x; ve bunu son nefesinde oÄ&#x;ullarÄąna da vasiyet etmiĹ&#x;ti. Ä°brahim’in torunu Yakup da kendi oÄ&#x;ullarÄąna Ĺ&#x;Ăśyle vasiyette bulunmuĹ&#x;tu: “OÄ&#x;ullarÄąm! Allah, insanÄą dĂźnya ve âhirette kurtuluĹ&#x;a iletecek mĂźkemmel bir ahlak, inanç ve hukuk sistemi olan Ä°slâm adÄąndaki bu dini size lâyÄąk gĂśrdĂź. Ă–yleyse, ancak O’na yĂźrekten boyun eÄ&#x;en MĂźslĂźmanlar olarak can verin! Son nefesinize kadar Allah’a kulluk ve itaatten ayrÄąlmayÄąn!â€? DiÄ&#x;er bir adÄą da Ä°srail olan Yakub Peygamber, Ä°srailoÄ&#x;ullarĹ’nÄą meydana getiren on iki boydan her birinin atasÄą olan oÄ&#x;ullarÄąna, iĹ&#x;te bunlarÄą emir ve tavsiye etmiĹ&#x;ti. O hâlde, ey Yahudiler; Yakup Peygamber’in, ĂślĂźm dĂśĹ&#x;eÄ&#x;inde iken size YahudiliÄ&#x;i tavsiye ettiÄ&#x;ini nasÄąl sĂśyleyebilirsiniz?
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
81
ŮŽ 3ŮŽ ‍ت اŮ? ْذ‏ ‍ " ?ي‏OŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? ‍ Ů? "Ů?Ůˆ َن‏OŮ’ LŮŽ ,5ŮŽ %Ů? &2 ŮŽ Ů? ‍ل‏, ŮŽ t Ů? Ů’ ŮŽ ‍ ب ْا‏ ŮŽ Ů? OŮ’ )ŮŽ ŮŽ k ŮŽ ‍ ŮŽ" ا ŮŽŘĄ اŮ? ْذ‏EŮŽ dŮ? Ů’ Ů? Ů’2KŮ? ‍اَ ْم‏ ŮŽ O Ů° Ů’ Ů?‍& ŮŽ ŮŽŮˆŘ§â€Ź# Ů° 9Ů’ Ů?‍ Ů?ƒ ŮŽ ا‏, 9ŮŽ ‍ ٰا‏%ŮŽ Ů° Ů?‍ ŮŽ ŮŽŮˆŘ§â€ŹEŮŽ Ů° Ů?‍ Ů? Ů?" ا‏OŮ’ >ŮŽ ‍ Ů? ا‏,3ŮŽ .Ů? DŮ’ >ŮŽ ‍" ًا ŮŽŮˆâ€Źt‍ا‏ Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,EŮ‹ Ů° Ů?‍ ا‏xŮŽ DŮ° Ů’ Ů?‍ ŮŽŮˆŘ§â€Źb& ﴞ٥٣٣﴿ ‍ Ů’\ Ů? Ů? َن‏5Ů? %Ů? ŮŽ
133. Yoksa Yakub’a ĂślĂźm geldiÄ&#x;inde, siz yanÄąnda mÄąydÄąnÄąz? Hani Yakup, oÄ&#x;ullarÄąna, “Benim ĂślĂźmĂźmden sonra kime kulluk edeceksiniz? Ben aranÄązdan ayrÄąldÄąktan sonra bir tek Allah’a kulluk ve ibadeti terk etmeyeceksiniz, deÄ&#x;il mi?â€? diye sormuĹ&#x;tu. Onlar da, “Bizler senin ilâhÄąn ve atalarÄąn Ä°brahim, Ä°smail ve Ä°shak’Ĺn ilâhÄą olan tek bir ilâha, âlemlerin yegâne Rabb’i ve hĂźkĂźmranÄą olan Allah’a kulluk edecek ve yalnÄązca O’na boyun eÄ&#x;eceÄ&#x;iz! Sana sĂśz veriyoruz babacÄąÄ&#x;Äąm, asla hak dinden ayrÄąlmayacaÄ&#x;Äąz! Rabb’imizin gĂśndereceÄ&#x;i bĂźtĂźn kitaplara ve peygamberlere kayÄątsÄąz Ĺ&#x;artsÄąz iman ve itaat edeceÄ&#x;iz.â€? demiĹ&#x;lerdi.
Ů? ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Źn Ů’ ŮŽ \ ‍ Ů?> ا‏,KŮŽ , ŮŽ Ů‘ GŮŽ ‍ Ů’\ َŠ Ů? َن‏LŮ? *ŮŽ ‍\ Ů’ Ů? Ů’ ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ "Ů’ 3ŮŽ iŮŒ 5ŮŽ Ů‘ Ů?‍ Ů’ ŮŽ ا‏LŮ? ŮŽ KŮŽ ,5ŮŽ Ů’ ŮŽ KŮŽ ,5ŮŽ ,EŮŽ ŮŽ n Ů’ ŮŽ @ ﴞ٥٣٤﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ )ŮŽ
134. Onlar bir Ăźmmetti; geldi geçti. OnlarÄąn kazandÄąklarÄą iyilik ve kĂśtĂźlĂźkler onlara, sizin kazandÄąklarÄąnÄąz da size aittir ve siz, onlarÄąn yaptÄąklarÄąndan hesaba çekilecek deÄ&#x;ilsiniz. GeçmiĹ&#x; atalarÄąnÄąz gĂźzel iĹ&#x;ler yaptÄąklarÄą halde siz kĂśtĂźlĂźk yapmÄąĹ&#x;sanÄąz, onlarÄąn soyundan gelmiĹ&#x; olmanÄązÄąn size hiçbir faydasÄą olmayacaktÄąr. Yine atalarÄąnÄąz fena iĹ&#x;ler yapmÄąĹ&#x;, fakat siz bu hususta onlara uymamÄąĹ&#x; iseniz, onlarÄąn fenalÄąÄ&#x;Äą da sizden sorulmayacaktÄąr. Sizden hesabÄą sorulacak olan, yalnÄązca kendi yapÄąp ettiklerinizdir. O hâlde, Ăśncekilerin iyilikleriyle ĂśÄ&#x;Ăźnmenin, kĂśtĂźlĂźkleri sebebiyle de ĂźzĂźlmenin; geçmiĹ&#x;e destanlar dizerek, aÄ&#x;Äątlar yakarak oyalanmanÄąn bir anlamÄą yoktur. Siz onlarÄąn iyiliklerinden Ăśrnek, kĂśtĂźlĂźklerinden ibret alarak kulluk gĂśrevinizi en iyi Ĺ&#x;ekilde yapmaya bakÄąn. GeçmiĹ&#x; peygamberlerle ĂśvĂźndĂźkleri hâlde, onlarÄąn yolunu terk eden gĂźnĂźmĂźz inkârcÄąlarÄąna gelince:
82
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Ä°BRAHÄ°M’İN Ä°ZÄ°NDE ‍Ů?ŮˆŘ§â€Ź Ů° 7ŮŽ >ŮŽ ‍ ًدا اَ Ů’Ůˆâ€Ź#Ů? ‍ Ů?> ا‏KŮ? ‍ Ů? ا‏,3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ? " ŮŽ EŮ’ LŮŽ ‍عى‏, 135. Peygamberlerin getirmiĹ&#x; olduÄ&#x;u hak dini zamanla bozup deÄ&#x;iĹ&#x;tirerek Yahudilik ve HristiyanlÄąk adÄą altÄąnda bâtÄąl inanç sistemleri oluĹ&#x;turanlar, “Yahudi veya Hristiyan olun ki, doÄ&#x;ru yolu bulasÄąnÄąz!â€? dediler. Yani Yahudiler YahudiliÄ&#x;in, Hristiyanlar da HristiyanlÄąÄ&#x;Äąn doÄ&#x;ru yol olduÄ&#x;unu iddia ediyor, uydurduklarÄą bu inanç sistemini kabul etmeyen hiç kimsenin cennete giremeyeceÄ&#x;ini sĂśylĂźyorlar. Ne var ki, Yahudilik dedikleri, Hz. Musa’nÄąn ve ondan sonra gelen peygamberlerin tebliÄ&#x; ettiÄ&#x;i hak dinin zamanla bozulup deÄ&#x;iĹ&#x;tirilmiĹ&#x; Ĺ&#x;eklinden baĹ&#x;ka bir Ĺ&#x;ey deÄ&#x;ildir. Ă–zel âyinleri, dĂźzenlemeleri vs. ile birlikte bugĂźnkĂź Yahudilik, Ä°sa Peygamber’den dĂśrt yĂźz yÄąl kadar Ăśnce doÄ&#x;muĹ&#x; ve bu adÄą almÄąĹ&#x;tÄąr. HÄąristiyanlÄąk ise, Ä°sa aleyhisselâm’dan çok sonralarÄą gerek Aziz Pavlus’un, gerek kilisenin mĂźdahaleleri sonucu birçok yĂśnĂźyle deÄ&#x;iĹ&#x;ikliÄ&#x;e uÄ&#x;rayarak bugĂźnkĂź Ăśzel inanç Ĺ&#x;ekline dĂśnĂźĹ&#x;mĂźĹ&#x;tĂźr. DolayÄąsÄąyla, Yahudiler de Hristiyanlar da insanlarÄą gerçekte Allah’Ĺn dinine deÄ&#x;il, kendi uydurduklarÄą bid’at ve hurafelere davet etmektedirler.
ŮŽ K Ů? RŮ’ Ů? ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? ‍ َن‏,KŮŽ ,5ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,? Ů‹1&2 t ﴞ٥٣ټ﴿ ŮŽ ŮŽ &# Ů° 9Ů’ Ů?‍ ا‏iŮŽ ŮŽ Ů‘ 5Ů? bŮ’ 9ŮŽ bŮ’ 3Ů? Ey MĂźslĂźman! Onlara de ki: “HayÄąr, biz sizin uydurduÄ&#x;unuz hurafelere deÄ&#x;il, bir tek Allah’a kulluk eden ve O’na asla ortak koĹ&#x;mayan Ä°brahim’in dinine uyarÄąz! Biz sizin veya bir baĹ&#x;kasÄąnÄąn uydurup dinin temelleri diye dayattÄąÄ&#x;Äą bâtÄąl iddialara deÄ&#x;il, sizin de Ăśrnek ve Ăśnder kabul ettiÄ&#x;iniz Ä°brahim, Musa ve Ä°sa baĹ&#x;ta olmak Ăźzere, bĂźtĂźn peygamberlerin tebliÄ&#x; ettiÄ&#x;i hak dine, bir tek Allah’a kulluk esasÄąna dayanan Ä°slâm dinine uyarÄąz! Sizin zamanla tahrif ettiÄ&#x;iniz bu dinin ĂśzĂźnĂź ve aslÄąnÄą, iĹ&#x;te Son Peygamber açĹkça ortaya koymuĹ&#x; bulunuyor. Ä°nandÄąÄ&#x;ÄąnÄązÄą iddia ettiÄ&#x;iniz peygamberlerin izinden gitmek istiyorsanÄąz, siz de Ĺ&#x;irkten ve inkârdan uzak durarak hak dine boyun eÄ&#x;melisiniz. Nitekim Ä°brahim, sizin bugĂźn ‘dinin temel esaslarĹ’ saydÄąÄ&#x;ÄąnÄąz batÄąl inançlarÄą asla benimsememiĹ&#x;ti. Ă–rneÄ&#x;in Allah’a oÄ&#x;ul isnat etmemiĹ&#x;, Peygamberleri ve azizleri tanrÄąlaĹ&#x;tÄąrmamÄąĹ&#x;, Allah’Ĺn herhangi bir kitabÄąnÄą veya elçisini asla inkâr etmemiĹ&#x;ti.â€?
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
83
ŮŽ O Ů° Ů’ Ů?‍& ŮŽ ŮŽŮˆŘ§â€Ź# Ů° 9Ů’ Ů?‍ ا‏F Ů° Ů?‍ اŮ?> Ů?Ů’= ŮŽŮ„ ا‏, 5ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,2ŮŽ &Ů’ ŮŽ Ů?‍ اŮ?> Ů?Ů’= ŮŽŮ„ ا‏, 5ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP, xŮŽ DŮ° Ů’ Ů?‍ ŮŽŮˆŘ§â€Źb& Ů? Ů‘Ů° 9Ů? ,2ŮŽ Ů‘ 5ŮŽ ‍ Ů? ا ٰا‏3Ů?
ŮŽ Ů’ ‍ ب ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů‘ ^ŮŽ LŮ? â€ŤŮˆâ€Źe Ů?‍ ا‏, 5ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹF\& Ů’ EŮ? 9Ů?Ů‘ ‍ َع‏.Ů’ 5Ů? ‍ Ů? Ů‘Ů?& َن‏2 ‍ا‏ Ů° G ‍ ŮŽŮˆâ€ŹF Ů° 5Ů? ^ŮŽ LŮ? â€ŤŮˆâ€Źe Ů?‍ ا‏, 5ŮŽ ‍ء ŮŽŮˆâ€Ź, ŮŽ Ů? OŮ’ )ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? ŮŽ Ů’ *‍ا‏ 136. O hâlde, ey mĂźminler! Bu evrensel hakikati tĂźm insanlÄąÄ&#x;a ilan ederek deyin ki: “Bizler Allah’a, yani O’nun varlÄąÄ&#x;Äąna ve birliÄ&#x;ine iman ettiÄ&#x;imiz gibi, bize gĂśnderilen Kur’ân âyetlerine; Ä°brahim, Ä°smail, Ä°shak, Yakup ve sonraki nesillere gĂśnderilen vahiylere; ayrÄąca, Musa’ya ve Ä°sa’ya verilen kitaplara ve mucizelere ve diÄ&#x;er bĂźtĂźn peygamberlere Rableri tarafÄąndan bahĹ&#x;edilen vahiylere inanÄąrÄąz.
ŮŽ Ů’ 9ŮŽ ‍َ Ů‘Ů? Ů?ق‏1>Ů? *ŮŽ ﴞ٥٣ٌ﴿ ‍ Ů’\ Ů? Ů? َن‏5Ů? %Ů? ŮŽ .Ů? DŮ’ >ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹQ Ů’ EŮ? Ů’25Ů? "Ů? t ŮŽ َ‍ ا‏ OnlarÄąn arasÄąnda hiçbir ayrÄąm gĂśzetmeyiz. Hepsinin Allah’tan geldiÄ&#x;ine ve her birinin aynÄą mesajÄą getirdiÄ&#x;ine iman ederiz. Yahudi ve HristiyanlarÄąn yaptÄąÄ&#x;Äą gibi, bir kÄąsmÄąna iman edip bir kÄąsmÄąnÄą inkâr etmeyiz. ÇßnkĂź biz, yalnÄązca Allah’a kulluk eden ve ancak O’na boyun eÄ&#x;en kimseleriz.â€?
ŮŽ ‍ق‏, Ů? ŮŽ dŮ? ^' Ů’ #Ů? , ŮŽ >ŮŽ Ů‘ ,Ů? 'ŮŽ ‍ ŮŽ Ů‘ Ů’ ا‏LŮŽ ‍ْ ŮŽ " Ů’ŮŽŮˆ ا ŮŽŮˆŘ§Ů? ْن‏#‍ ' ŮŽŮŽ Ů?" ا‏% 9Ů? Ů’ Ů? Ů’25ŮŽ ‍ ٰا‏, 5ŮŽ bŮ? oŮ’ Ů? 9Ů? ‍ ا‏2Ů? 5ŮŽ ‍ ْن ٰا‏,Ů? 'ŮŽ ŮŽ &1 -Ů’ &ŮŽ \ŮŽ ŮŽ Ů‘ ŮŽ #Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏ ﴞ٥٣٧﴿ ?Ů? & OŮŽ ‍ا \ & Ů?€ ْا‏ ŮŽ ' Ů? Ů‘Ů° Ů? EŮ? 137. Ey mĂźminler! EÄ&#x;er Yahudiler, Hristiyanlar ve diÄ&#x;erleri bu çaÄ&#x;rÄąya olumlu cevap verir ve sizin inandÄąÄ&#x;ÄąnÄąz gibi Allah’Ĺn kitaplarÄą ve elçileri arasÄąnda hiçbir ayrÄąm gĂśzetmeden ilâhĂŽ mesaja tĂźmĂźyle inanÄąrlarsa, iĹ&#x;te o zaman doÄ&#x;ru yolu bulmuĹ&#x; olurlar. Ama eÄ&#x;er yĂźz çevirirlerse, derin bir çĹkmaza saplanmÄąĹ&#x;lar ve sÄąrf kÄąskançlÄąk ve inatçĹlÄąklarÄą yĂźzĂźnden size karĹ&#x;Äą koyuyorlar demektir. Fakat sen ĂźzĂźlme, onlara karĹ&#x;Äą Allah sana yeter! Allah’a dayanÄąp sabÄąr ve kararlÄąlÄąkla mĂźcadelene devam ettiÄ&#x;in takdirde, onlar sana asla zarar veremeyecek, seni hak yoldan çeviremeyeceklerdir. Hiç kuĹ&#x;kusuz O her Ĺ&#x;eyi iĹ&#x;iten, her Ĺ&#x;eyi bilendir.
ALLAH’IN BOYASI Allah’Ĺn gĂśnderdiÄ&#x;i her Ĺ&#x;eriatte, iman edip hak dine girenlerin tepeden tÄąrnaÄ&#x;a yÄąkanÄąp temizlenmeleri emredilmiĹ&#x; ve inkârdan kurtulup tertemiz bir hayata geçiĹ&#x;in sembolik bir ifadesi olarak hemen her Ăźmmette bir
84
2. BAKARA SÛRESİ
CÜZ: 1
gelenek olarak uygulanmıştır. Ancak Hristiyanlar, bu uygulamaya bambaşka bir anlam yükleyerek özünden saptırmışlardı. Pavlus’un Hristiyanlığa soktuğu aslî günah düşüncesini temel alan Hristiyanlar, Âdem ile Havvâ’nın (as) işledikleri günah yüzünden onların soyundan gelen insanların günahkâr ve kirlenmiş bir hâlde doğduğuna inanıyor, bu yüzden çocuklarını “kutsanmış” suya batırıp vaftiz ederek güya onları “temizlediklerini” iddia ediyorlardı. Oysa İslam’a göre hiç kimse bir başkasının günahını yüklenemez ve hiçbir çocuk, anne babasının işlediği günahtan dolayı cezalandırılamaz. Doğan her çocuk, tertemiz bir fıtrat üzere ve hakikati keşfetmeye, güzel ve doğru işler yapmaya yatkın bir hâlde dünyaya gelir. Zaten insan kötülük yapmaya programlanmış olarak doğmuş olsaydı, günahlarından dolayı hesaba çekilmesi ve cezalandırılması da adaletsizlik olurdu. İşte İsa Peygamber’in getirdiği hak dini değiştirip yozlaştıran Hristiyanların bu iddialarına karşılık yüce Allah buyuruyor ki:
﴾١٣٨﴿ "ُو َن9ِ ,Gَ %ُ َ .ُ Dْ >َ َوiًQ َ8 ْ u ِ ّٰ .َ 5ِ .ُ \ ِ ّٰ iَ َ8 ْ u َ tْ َ ا.ْ 5َ َوPا ِ Pا ِ
138. Ey müminler! İnsanın günahkâr ve kirlenmiş bir hâlde dünyaya geldiğini iddia eden Hristiyanlara deyin ki: Bizler Allah’ın verdiği renklerle boyanmışızdır. Öyle ya, kimin boyası Allah’ın boyasından daha güzel olabilir? İşte bu yüzden biz, ancak O’na kulluk ederiz. İnsanoğlu, Allah’ın verdiği doğal renklerle boyanmış bir hâlde, tertemiz bir fıtrat üzere yaratılmıştır. Eğer insan günah işliyorsa, bunun sebebi yaratılışında kirlilik değil, tam aksine, yaratılışındaki saflığa rağmen bilerek ve isteyerek kötülüğü tercih etmiş olmasıdır. İnsan, fıtratında var olan güzelliklerin bozulmamasını, aksine daha da gelişip olgunlaşmasını istiyorsa, Allah tarafından gönderilen ve yaratılış özellikleriyle birebir örtüşen doğal ve tertemiz inanç sistemine iman etmeli, hayatının her alanını bu inanca göre şekillendirerek ilâhî renge boyanmalıdır.
ُ ُ , َ Gْ َ ْ اُ َ َو,2َ ُ , َ Gْ َ ا, 2َ َ ْ َوُ 9ُّ َو َر,2َ 9ُّ َ َر#ُ َوPا َ Lُ َ اbْ 3ُ ُّ D .ُ Dْ >َ ْ َوِ ّٰ ^'ِ ,2َ >َ v, َ 7ُ ِ ْ[5ُ %ُ َ ﴾١٣٩﴿ ن
139. Ey İslam davetçisi! Allah’ın seçkin ve ayrıcalıklı kulları olduklarını iddia eden Yahudilere ve Hristiyanlara de ki: “Allah bizim de Rabb’imiz, sizin de Rabb’iniz olduğu hâlde, bazı toplumları kayırdığını, birilerine
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
85
Ăśzel muamele yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄą sĂśyleyerek O’nun adaleti ve hikmeti hakkÄąnda bizimle tartÄąĹ&#x;maya mÄą gireceksiniz? O sadece sizin Rabb’iniz midir ki, size ayrÄącalÄąklÄą davransÄąn ve yalnÄązca sizin ÄąrkÄąnÄązdan Peygamber gĂśndersin? HayÄąr, Allah'a kul olma açĹsÄąndan sizinle diÄ&#x;er insanlar arasÄąnda hiçbir fark yoktur ve Allah katÄąnda her toplum, eĹ&#x;it derecede sorumluluk ve hak sahibidir. AyrÄąca bizim yaptÄąklarÄąmÄąz bize, sizin yaptÄąklarÄąnÄąz size aittir. Ä°nsanlar Allah katÄąnda mensup olduklarÄą Äąrka ve sÄąnÄąfa gĂśre deÄ&#x;il, yaptÄąklarÄą iyilik ve kĂśtĂźlĂźklere gĂśre hesaba çekileceklerdir. Bunun için biz insanlarÄą hak dine davet eder, fakat bu hususta hiç kimseyi zorlamayÄąz. Her insanÄąn din ve vicdan hĂźrriyetine hakkÄąyla riayet ederiz. Ä°yi bilin ki, Biz O’na ihlas ve samimiyetle baÄ&#x;lanmÄąĹ&#x; kimseleriz. Her yaptÄąÄ&#x;ÄąmÄązÄą yalnÄązca O’nun rÄązasÄą için yaparÄąz. YalnÄązca O’na kulluk eder, O’ndan baĹ&#x;ka ilahlara, aracÄąlara bel baÄ&#x;lamayÄąz. O'nun rÄązasÄąna uygun olmayan hususta asla hatÄąr gĂśnĂźl dinlemeyiz.â€? Zaten bĂźtĂźn Peygamberler, hep bu gerçeÄ&#x;i dile getirmiĹ&#x;lerdi.
ALLAH’IN GĂ–NDERDİĞİ TEK DÄ°N Ä°SLAM’DIR ŮŽ , ŮŽ Ů’ *‍ا‏ ŮŽ Ů’ ‍ ب ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ O Ů° Ů’ Ů?‍& ŮŽ ŮŽŮˆŘ§â€Ź# Ů° 9Ů’ Ů?‍ Ů? Ů? َن اŮ? Ů‘ َن ا‏LŮŽ ‍اَ ْم‏ ‍ ًدا اَ Ů’Ůˆâ€Ź#Ů? ‍ Ů?> ا‏,KŮŽ ‍ء‏ ŮŽ Ů? OŮ’ )ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹxŮŽ DŮ° Ů’ Ů?‍ ŮŽŮˆŘ§â€Źb& ‍ع ?ى‏, Ů° 7ŮŽ >ŮŽ
140. Ey Yahudiler ve ey Hristiyanlar! Yoksa siz Ä°brahim’in, Ä°smail’in, Ä°shak’Ĺn, Yakup’un ve onlarÄąn soyundan gelen Peygamberlerin Yahudi veya Hristiyan olduklarÄąnÄą mÄą iddia ediyorsunuz? Oysa Yahudilik de HristiyanlÄąk da, peygamberlerden çok sonralarÄą din adamlarÄą, rahipler ve yorumcular tarafÄąndan icat edilen kurallar, dĂźzenlemeler ve ayinlerden ibarettir. DolayÄąsÄąyla, Hz. Musa ve Hz. Ä°sa da dâhil, hiçbir peygamber “Yahudiâ€? veya “Hristiyanâ€? deÄ&#x;ildi ve olamazdÄą. Aksine, bĂźtĂźn peygamberler, “YalnÄązca Allah’a kulluk etmek ve O’ndan gelen bĂźtĂźn emirlere tam bir teslimiyetle itaat etmekâ€? anlamÄąna gelen “İslâmâ€? inancÄąna baÄ&#x;lÄą birer “MĂźslĂźmanâ€? idiler.
bŮ? 'Ů? , ŮŽ89Ů? P‍ا‏ Ů?? Ů‘Ů° .ŮŽ 5Ů? ‍ْ ŮŽ" Ů?ه‏2GŮ? ‍ ŮŽŘŻ ً؊‏,EŮŽ dŮŽ ŮŽ ŮŽ KŮŽ .Ů’ ŮŽ Ů‘ 5Ů? Ů? ŮŽ sŮ’ َ‍ ا‏.Ů’ 5ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ,5ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏ ?Ů? Ů‘Ů° ‍ ŮŽ Ů? اَ Ů?م‏GŮ’ َ‍ َإاَ Ů’> Ů? Ů’ ا‏bŮ’ 3Ů? ﴞ٥٤٠﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ , ŮŽ Ů‘ GŮŽ
86
2. BAKARA SÛRESİ
CÜZ: 1
Ey İslâm davetçisi! Bütün bunlara rağmen, hâlâ iddialarında diretirlerse, onlara de ki: “Siz mi daha iyi bilirsiniz, yoksa Allah mı? Allah hem Kur’ân’da hem de elinizdeki muharref Tevrat ve İncil’de bu hakikati açıkça bildirmişken, hâlâ bâtıl iddianızda diretecek, kendi kitabınızda yer alan gerçekleri inkâr etme pahasına inadınızı sürdürecek misiniz?” Şu hâlde, Allah tarafından kendisine ulaşan bir tanıklığı bile bile gizleyenden daha zalim kim olabilir? Hz. Muhammed’in, daha önceki peygamberlerin tahrif edilen mesajını orijinal hâliyle ortaya koyan hak peygamber olduğunu bile bile, bu hakikatin şahitliğini ve savunuculuğunu yapmak yerine onu gizleyen ve birtakım tevillerle gerçeği çarpıtan hahamlardan, papazlardan, sözde din âlimlerinden daha zalim, daha kötü kim olabilir? Şunu asla unutmayın ki, Allah yaptıklarınızdan habersiz değildir.
ُ َ َوn ْ َ \ ُ> ا,Kَ , َ ّ Gَ ْ\ َ ُ َنLُ *َ \ ْ ُ ْ َو َ "ْ 3َ iٌ 5َ ّ ُ ْ َ اLِ َ Kَ ,5َ ْ َ Kَ ,5َ ,Eَ َ n ْ َ @ ﴾١٤١﴿ نTَ ُ َ Oْ )َ
141. Ey insanlar! Geçmişte yaşayan atalarınızla övünerek kendinizi avutmayın! Onlar bir ümmetti; geldi geçti. Onların kazandıkları iyilik ve kötülükler onlara, sizin kazandıklarınız size aittir ve siz, onların yaptıklarından hesaba çekilecek değilsiniz.
KIBLE DEĞİŞİKLİĞİ İÇİN ÖN HAZIRLIK Müslümanlar, hicretten önce Mescid-i Aksâ ile Kâbe’yi aynı hizaya getirip iki kıbleye birden yönelerek namaz kılıyorlardı. Mekke ile Kudüs’ün ortasında yer alan Medine’ye hicretten sonra, Allah müminlere Mescid-i Aksâ’ya yönelmelerini emretti. Beytü’l-Makdis adıyla da bilinen Mescid-i Aksâ, Hz. Süleyman tarafından Kudüs’te inşa edilen ve Yahudilerce kutsal sayılan bir mabetti. Allah müminlere bu mabedi kıble edinmelerini emrederek, ilâhî dinin tek ve evrensel olduğunu, bütün peygamberlerin yöneldikleri yönün aynı olduğunu ve ibadetlerindeki gerçek maksadın Allah'a yönelmek olduğunu bildirmişti. Böylece Müslümanlar, 17 ay boyunca Mescid-i Aksâ’ya yönelerek namaz kıldılar. Bundan sonraki aşamada Allah, Hz. İbrahim tarafından inşa edilen ve insanlığın ilk kıblesi olan Mescid-i Harâm’a yönelmelerini müminlere emredecekti. Bu değişiklik aynı zamanda, ilâhî mesajı taşıma ve insanlığa önderlik etme görevinin Son Elçi’ye başkaldıran Yahudi ve Hristiyanlardan alınıp yeni
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
87
MĂźslĂźman topluma verildiÄ&#x;ini sembolize ediyordu. Bu deÄ&#x;iĹ&#x;iklik karĹ&#x;ÄąsÄąnda mĂźnafÄąklardan, mĂźĹ&#x;riklerden ve Ăśzellikle de Yahudilerden gelebilecek itiraz ve tepkilere karĹ&#x;Äą mĂźminleri uyarmak ve KÄąble deÄ&#x;iĹ&#x;ikliÄ&#x;i ile ilgili Ăśn hazÄąrlÄąk olmak Ăźzere, aĹ&#x;aÄ&#x;Äądaki âyetler nâzil oldu:
ŮŽ Ů‘ .ŮŽ 5Ů? ‍ Ů?إ‏, EŮŽ ŮŽ1\ ‍ا‏ Ů? Ů? &ŮŽ ŮŽ Ů?Ů‘ ‍ ل‏ P Ů? Ů‘Ů° Ů? bŮ’ 3Ů? ,? EŮŽ &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ Ů?> ا‏,KŮŽ ^ ŮŽ Ů‘ ‍ Ů? ا‏EŮ? Ů? ŮŽ Ů’ 3Ů? .Ů’ GŮŽ Ů’ EŮ? & Ů‘Ů° ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,5ŮŽ ‍س‏, Ů? 2 ‍ا‏ ŮŽ )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ ‍ "ي‏EŮ’ )ŮŽ ‍ Ů? Ů??ب‏8Ů’ ŮŽ ‍ Ů? Ů?Ů‚ ŮŽŮˆ ْا‏RŮ’ ŮŽ ‍ْا‏ ﴞ٥٤٢﴿ & Ů? ŮŽ u Ů? F Ů° Ů?‍ Ů?ŘĄ ا‏,R Ů? ŮŽ \Ů’ 5Ů? ‍اء‏
142. Ä°nsanlar arasÄąndan, kÄąble deÄ&#x;iĹ&#x;ikliÄ&#x;inin anlam ve Ăśnemini kavrayamayan bazÄą dĂźĹ&#x;Ăźncesiz kimseler ve Ăśzellikle de, kendilerini Allah’Ĺn seçkin ve ayrÄącalÄąklÄą kullarÄą zanneden ve mĂźminlerin zihinlerinde Ĺ&#x;Ăźphe uyandÄąrmak için fÄąrsat kollayan Yahudiler, “MĂźslĂźmanlar bu gĂźne kadar bizim kÄąblemize yĂśneliyorlardÄą. OnlarÄą Ăźzerinde bulunduklarÄą kÄąblelerinden çevirip Kâbe’ye yĂśnelten sebep nedir?â€? diyecekler. Onlara de ki: “DoÄ&#x;u da Allah’ĹndÄąr, batÄą da. AslÄąnda herhangi bir yĂśnĂźn diÄ&#x;erine ĂźstĂźnlĂźÄ&#x;Ăź sĂśz konusu deÄ&#x;ildir. Ă–nemli olan doÄ&#x;uya veya batÄąya yĂśnelmek deÄ&#x;il, Allah’Ĺn emrini yerine getirmektir. AĹ&#x;aÄ&#x;Äąda 144. âyette zikredilecek olan kÄąble deÄ&#x;iĹ&#x;ikliÄ&#x;i de Allah’Ĺn bir emridir. Zira Allah, Son Elçi’yi inkâr ederek kendisine baĹ&#x;kaldÄąran Ä°srailoÄ&#x;ullarĹ’ndan ilâhĂŽ emaneti geri almÄąĹ&#x; ve yeni Ä°slam toplumuna vermiĹ&#x;tir. ÇßnkĂź Allah, hangi Äąrktan ve hangi toplumdan olursa olsun, hak dinin sancaÄ&#x;ÄąnÄą taĹ&#x;Äąmaya lâyÄąk gĂśrdĂźÄ&#x;Ăź ve baĹ&#x;arÄąya, kurtuluĹ&#x;a, zafere ulaĹ&#x;masÄąnÄą dilediÄ&#x;i kimseyi dosdoÄ&#x;ru yola iletir.â€?
ŮŽ Ů‘ F ŮŽ GŮŽ ‍ ŮŽ" ا َإ‏EŮŽ dŮ? ‍ Ů?> ا‏Ů? Ů? ŮŽ Ů‘ ‍ َن ا‏Ů? )ŮŽ ‍س ŮŽŮˆâ€Ź, Ů? ŮŽ Ů? ,{ Ů‹ ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮ‹ 5ŮŽ Ů‘ Ů?‍ Ů’ ا‏KŮ? ,2ŮŽ Ů’ OŮŽ v ‍ ل‏ ŮŽ ŮŽ Ů? /Ů° KŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? 2 ‍ا‏ Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍&" ?ًا‏E dŮŽ Ů’ -
143. Ey mĂźminler! Ä°Ĺ&#x;te bĂśylece sizi, her tĂźrlĂź aĹ&#x;ÄąrÄąlÄąktan uzak duran, adil, dengeli, ĂślçßlĂź ve hayÄąrlÄą bir Ăźmmet yaptÄąk ki, tĂźm insanlÄąÄ&#x;a karĹ&#x;Äą hakikate tanÄąklÄąk eden gĂźzel Ăśrnekler ve adil Ĺ&#x;ahitler olasÄąnÄąz ve bu Peygamber de size karĹ&#x;Äą gĂźzel bir Ăśrnek ve Ĺ&#x;ahit olsun.
ŮŽ Ů? ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽ) Ů‘ ŮŽ Ů? Ů?€ ا‏.Ů’ 5ŮŽ ŮŽ ŮŽ OŮ’ 2ŮŽ Ů? *ŮŽ Ů‘ Ů?‍ ا‏, EŮŽ &Ů’ ŮŽ GŮŽ n .Ů’ ŮŽ Ů‘ 5Ů? ‍ ل‏ ŮŽ Ů’2KŮ? ^ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏iŮŽ ŮŽ Ů’ Ů? ‍ ْا‏,2ŮŽ Ů’ OŮŽ v ŮŽ ,5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź %?Ů? &Ů’ ŮŽ Ů? GŮŽ F Ů° GŮŽ ( Ů? Ů? ŮŽ Ů’2)ŮŽ
88
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Ey Muhammed! Senin daha Ăśnce Mekke’de iken yĂśnelmiĹ&#x; olduÄ&#x;un kÄąbleyi, yani Mescid-i Harâm’Ĺ size kÄąble yaptÄąk ki, Peygamberin izinden gidenleri, gerisin geriye dĂśnecek olanlardan ayÄąrÄąp açĹkça ortaya koyalÄąm. Bu imtihan sonucunda, iman iddiasÄąyla ortaya çĹkan insanlar iki gruba ayrÄąlacaktÄąr: 1. Allah’Ĺn emirlerine kayÄątsÄąz Ĺ&#x;artsÄąz boyun eÄ&#x;en samimi mĂźminler, 2. ÇĹkarlarÄąna uygun olduÄ&#x;u sĂźrece Ä°slâm’Ĺn hĂźkĂźmlerini kabul eden, fakat arzu ve beklentilerine aykÄąrÄą dĂźĹ&#x;tĂźÄ&#x;Ăź anda ilâhĂŽ emirleri reddeden mĂźnafÄąklar.
ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ nŮ’ >ŮŽ ,KŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْن‏ P‍ا‏ ?Ů? Ů‘Ů° ‍"َى‏#ŮŽ .ŮŽ )/ Ů‘ ‍ ا‏F ŮŽ GŮŽ *Ů‘ Ů?‍ ŮŽ Ů‹ŘŠ ا‏DoÄ&#x;rusu bu imtihan, Allah’Ĺn yol gĂśsterdiÄ&#x;i kimselerden baĹ&#x;kasÄąna aÄ&#x;Äąr gelecektir. Nitekim daha Ăśnce Peygamberi tasdik eden bazÄą Yahudiler, binlerce yÄąl kÄąble edindikleri KudĂźs’e yĂśnelmekten vazgeçip Mekke’ye yĂśnelmelerini emreden âyetler gelince, bunu gururlarÄąna yediremeyip Allah’Ĺn emrini reddederek yeniden inkâra saplanacaklardÄą.
ŮŽ Ů‘ 9Ů? P‍ا‏ Ů? >ŮŽ , ) ﴞ٥٤٣﴿ ŮŒ &t ‍ ŮŒŮ ŮŽŘąâ€ŹfeŮ? ŮŽ ŮŽ ‍س‏, ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů’ ? اŮ? Ů‘ َن‏Ů? Ů‘Ů° ‍ َن‏,KŮŽ ,5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ ‍& َ€ ا‏k &Ů? Ů? P‍ا‏ Ů? 2 , Bu arada Allah, daha Ăśnceleri Mescid-i Aksâ’ya yĂśnelerek kÄąlmÄąĹ&#x; olduÄ&#x;unuz namazlarÄą elbette kabul edecek, ihlâs ve samimiyetle O’na baÄ&#x;landÄąÄ&#x;ÄąnÄąz sĂźrece, sizin imanÄąnÄązÄą asla boĹ&#x;a çĹkarmayacaktÄąr. Hiç kuĹ&#x;kusuz Allah, insanlara karĹ&#x;Äą çok Ĺ&#x;efkatli, çok merhametlidir. KÄąble deÄ&#x;iĹ&#x;ikliÄ&#x;i ile ilgili Ăśn hazÄąrlÄąklar tamamlandÄąktan ve gĂśnĂźller buna iyice alÄąĹ&#x;tÄąrÄąldÄąktan sonra, bĂźtĂźn semavĂŽ din mensuplarÄąnÄąn hĂźrmet gĂśsterdikleri, kendisine mensup olmakla Ĺ&#x;eref duyduklarÄą ortak atalarÄą olan Ä°brahim Peygamber tarafÄąndan insanlÄąÄ&#x;Äąn ilk mabedi olarak inĹ&#x;a edilen ve kÄąyamete kadar mĂźminlerin kÄąblesi ve Kâbe’si olarak kalacak olan Mescid-i Haram’a yĂśnelmeyi emreden âyetler nâzil oldu:
KIBLE DEĞİŞİYOR Peygamber (sav) Medine’ye hicret edince, Allah’tan gelen emirle Mescid-i Aksâ’yĹ kĹble edindi.13 Fakat gÜnlßnde yatan, İbrahim aleyhisselâm’dan bu
Peygamber (sav) Mescid-i Aksâ’ya muhtemelen kendi tercihiyle deÄ&#x;il, Allah’tan gelen bir vahiy neticesinde yĂśnelmiĹ&#x;tir. Rasulullah’a Kur’ân haricinde gelen bu vahiy, kudsĂŽ hadisler gibi, Kur’ân’da yer almayan vahy-i gayri metluvv cĂźmlesindendir. Ĺžayet 13
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
89
yana mĂźminlerin kÄąblesi olan Beytullah’a yĂśnelmekti. Yahudilerin kutsal mabedi olan Mescid-i Aksâ’ya yĂśnelme emrinin geçici olduÄ&#x;unu, yakÄąn bir zamanda Kâbe’ye yĂśnelme emrinin geleceÄ&#x;ini bilmiyordu. AyrÄąca Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą'nÄąn liderliÄ&#x;inin sona erdiÄ&#x;ini ve KudĂźs'Ăźn merkez olma niteliÄ&#x;ini kaybettiÄ&#x;ini dĂźĹ&#x;ĂźnĂźyordu. Bu yĂźzden Rabb’ine yalvararak kÄąblenin deÄ&#x;iĹ&#x;tirilmesini niyaz ediyor, Ăźmitle vahyin gelmesini bekliyordu. Nihayet Allah, Peygamber’inin dua ve yakarÄąĹ&#x;larÄąna Ĺ&#x;u sĂśzlerle icabet etti:
ŮŽ Ů‘ ^'Ů? ŮŽ EŮ? vŮ’ ‍( ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů?Ů‘ ŮŽ LŮŽ ‍ Ů’" ŮŽ> Ů° ى‏3ŮŽ Ů? ŮŽ \ ‍ا‏ h ,EŮŽ & Ů°_ Ů’ LŮŽ iŮ‹ ŮŽ Ů’ 3Ů? ŮŽ 2ŮŽ Ů‘ &ŮŽ Ů? Ů‘ ŮŽ 2Ů? ŮŽ 'ŮŽ ‍إ‏, 144. Ey Muhammed! Biz senin, yĂźzĂźnĂź sÄąk sÄąk gĂśÄ&#x;e çevirip durduÄ&#x;unu ve kÄąblenin deÄ&#x;iĹ&#x;tirilmesi için dua ettiÄ&#x;ini gĂśrĂźyoruz. ĂœzĂźlme, elbette seni hoĹ&#x;nut olacaÄ&#x;Äąn kÄąbleye yĂśnelteceÄ&#x;iz:
Ů’ Ů’ Ů’ Ů‘ ŮŽ ‍ام‏ Ů?? ŮŽ DŮŽ ‍ Ů?" ا‏mŮ? \Ů’ ŮŽ ‍{ ŮŽ ا‏dŮŽ EŮŽ vŮ’ ‍َ' ŮŽ Ů?Ů„ ŮŽŮˆâ€Ź
ArtĹk namaz kĹlarken, yßzßnß Mekke tarafĹna, Mescid-i Haram yÜnßne çevir!
Ů? #ŮŽ v ‍ Ů’{ ŮŽ Ů??ه‏dŮŽ Ů’ Ů? &Ů’ t ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? ‍ْ Ů? Ů’ ŮŽ' ŮŽ Ů‘Ů? ا Ů?Ůˆâ€Ź2KŮ? ,5ŮŽ Â… Ve siz de ey inananlar, her nerede olursanÄąz olun, namaz kÄąlarken yĂźzĂźnĂźzĂź o yĂśne çevirin! YeryĂźzĂźnĂźn hangi noktasÄąnda olursanÄąz olun, yurtlarÄąnÄązÄąn farklÄąlÄąÄ&#x;Äąna, yĂśnlerinizin deÄ&#x;iĹ&#x;ikliÄ&#x;ine; ÄąrklarÄąnÄązÄąn, dillerinizin ve renklerinizin baĹ&#x;kalÄąÄ&#x;Äąna raÄ&#x;men, aynÄą hedefe yĂśnelen, aynÄą hayat dĂźzeninin egemenliÄ&#x;ini gerçekleĹ&#x;tirmeye çalÄąĹ&#x;an bir tek Ăźmmet olma bilinciyle namazda yĂźzĂźnĂźzĂź Kâbe’ye çevirin! Ancak kÄąbleye yĂśnelmenin çeĹ&#x;itli sebeplerden dolayÄą mĂźmkĂźn olmadÄąÄ&#x;Äą veya kÄąblenin hangi yĂśnde olduÄ&#x;u bilinemediÄ&#x;i durumlarda veya dĂźĹ&#x;man korkusu gibi bir mazeret sĂśz konusu olduÄ&#x;unda, buna yakÄąn herhangi bir yĂśne dĂśnmek de yeterli olur.
? Ů’ EŮ? 9Ů?Ů‘ ‍ َع‏.Ů’ 5Ů? xŮ?Ů‘ DŮŽ ‍ ْا‏%Ů? >ŮŽ Ů‘ َ‍ ŮŽ Ů? َن ا‏OŮ’ &ŮŽ ŮŽ ‍ب‏, ŮŽ ŮŽ Ů? ‍ ا ْا‏LŮ? â€ŤŮˆâ€Źe Ů?‍ ا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? Ů‘ َن ا‏ Kendilerine kitap verilenler, bunun Rablerinden gelen bir gerçek olduÄ&#x;unu pekâlâ bilirler. Yahudiler de Hristiyanlar da, bĂźtĂźn ilâhĂŽ din Peygamber (sav)’in dilediÄ&#x;i kÄąbleyi tercih etme hakkÄą olsaydÄą, kÄąble olmasÄąnÄą Ĺ&#x;iddetle arzu ettiÄ&#x;i Mescid-i Haram’a yĂśnelmeyi tercih edeceÄ&#x;i açĹktÄąr.
90
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
mensuplarÄąnÄąn ortak atasÄą olan Hz. Ä°brahim tarafÄąndan, insanlÄąÄ&#x;Äąn ilk mabedi olarak inĹ&#x;a edilen Kâbe’ye yĂśnelmenin, yĂźce Allah’Ĺn emrine dayalÄą, tartÄąĹ&#x;ma gĂśtĂźrmez kesin bir gerçek olduÄ&#x;unu gayet iyi bilirler. Ăœstelik ellerindeki kitaplarda da bu onlara bildirilmiĹ&#x;tir. Fakat dĂźnyevi çĹkarlarÄąna ters dĂźĹ&#x;tĂźÄ&#x;Ăź için bunu kabullenmeye yanaĹ&#x;mazlar.
ﴞ٥٤٤﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ )ŮŽ , ŮŽ Ů‘ GŮŽ bŮ? 'Ů? , ŮŽ89Ů? P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ,5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Fakat Ĺ&#x;unu iyi bilsinler ki, Allah onlarÄąn yaptÄąklarÄąndan habersiz deÄ&#x;ildir.
Ů’ Ů? ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? 9Ů? ‍ب‏, ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů’ 3Ů? ‍ ا‏OŮ? Ů? LŮŽ ,5ŮŽ iŮ? )ŮŽ ‍ ٰا‏bŮ?Ů‘ ŮŽ &Ů’ LŮŽ َ‍• ا‏ ŮŽ ŮŽ Ů? ‍ ا ْا‏LŮ? â€ŤŮˆâ€Źe Ů?‍ ا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏n 145. Ey Muhammed! Sen kitap verilen o Hristiyanlara ve Yahudilere, Kâbe’ye yĂśnelmenin Allah’Ĺn emri olduÄ&#x;u hususunda her tĂźrlĂź mucizeyi getirmiĹ&#x; olsan bile, yine de inkârda diretir, senin kÄąblene yĂśnelmezler. Zira onlar arzularÄąnÄąn yĂśnlendirdiÄ&#x;i, menfaatlerinin kĂśrĂźklediÄ&#x;i ve kinlerinin bilediÄ&#x;i kĂśr bir inatçĹlÄąÄ&#x;Äąn tutsaÄ&#x;ÄądÄąrlar. Sanma ki onlar Ä°slâm'Äą bilmedikleri ya da bu din onlara inandÄąrÄącÄą bir biçimde sunulmadÄąÄ&#x;Äą için inkâr ediyorlar. Bilakis onlar, çok iyi bildikleri bu dinin, menfaatlerine ve saltanatlarÄąna dokunacaÄ&#x;Äąndan korktuklarÄą için ona karĹ&#x;ÄądÄąrlar.
ˆ ŮŽ >َ‍ ا‏, 5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? OŮ’ 9ŮŽ ,5ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹEŮ? ŮŽ ŮŽ Ů’ 3Ů? €Ů? 9Ů? , ŮŽ 9Ů? nŮ’ ? Ů? OŮ’ 9ŮŽ iŮŽ ŮŽ Ů’ 3Ů? €Ů? 9Ů? , ŮŽ 9Ů? Ů’ EŮ? k
O hâlde, bâtÄąlda direten bu inkârcÄąlar karĹ&#x;ÄąsÄąnda, sen de hak yolda azim ve kararlÄąlÄąkla sabredecek, onlarÄąn kÄąblesine asla yĂśnelmeyeceksin. Zaten onlar da birbirlerinin kÄąblesine yĂśnelmezler. Zira onlarÄąn her biri, aslÄąnda kendi menfaatlerini, arzu ve ihtiraslarÄąnÄą kÄąble edinmiĹ&#x;lerdir. DÄąĹ&#x; yĂśnĂźyle birlik ve beraberlik içinde gĂśzĂźkseler bile, içten içe didiĹ&#x;me, çekiĹ&#x;me ve dĂźĹ&#x;manlÄąk hâlindedirler. AralarÄąnda gerçek anlamda uyum ve birlik yoktur.
ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏.ŮŽ Ů? ŮŽ ‍ Ů’ اŮ? Ů‘ ŮŽ> ŮŽ اŮ? ًذا‏OŮ? ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? ‍ ŮŽŘĄ ŮŽŮƒâ€Ź,v ŮŽ ,5ŮŽ "Ů? OŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? Ů’ #Ů? ‍ْ ŮŽ ا َإ‏#َ‍ ا‏n ŮŽW Ů? ,U ŮŽ OŮ’ ŮŽ LŮŽ Ů‘ ‍• ا‏ Ů? Ů? ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? ﴞ٥٤ټ﴿
Ey Peygamber! Sana bu Kur’ân aracÄąlÄąÄ&#x;Äąyla gerçek ilim geldikten sonra, eÄ&#x;er onlarÄąn arzu ve heveslerine uyacak olursan, yemin olsun ki, o
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
91
takdirde sen de zalimlerden olursun! Ve bu durumda, kendini Allah’Ĺn gazabÄąndan kurtaracak ne bir dost bulabilirsin, ne de bir yardÄąmcÄą! OnlarÄąn, kendilerine ikna edici deliller sunulmadÄąÄ&#x;Äą için Kur’ân’Ĺ ve Son Elçi’yi inkâr ettiklerini sanma:
? Ů’ #Ů? ‍ َإ‏, 2ŮŽ 9Ů’ َ‍ Ů? 'Ů? َن ا‏OŮ’ )ŮŽ , ŮŽ KŮŽ %Ů? >ŮŽ Ů?' Ů? OŮ’ )ŮŽ ‍ب‏, ŮŽ ŮŽ Ů? ‍ Ů? ْا‏#Ů? ,2ŮŽ &Ů’ LŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ َ‍ا‏ 146. Kendilerine kitap verdiklerimiz, onu kendi Ăśz evlatlarÄą gibi tanÄąrlar. Yahudi ve Hristiyan din adamlarÄą ve bilginleri, kÄąblenin deÄ&#x;iĹ&#x;tirilmesine yĂśnelik emrin Allah’tan geldiÄ&#x;ini ve bu emre muhatap olan Muhammed (sav)’in hak Peygamber olduÄ&#x;unu gayet iyi bilirler. Zira Ăśnceki kutsal kitaplarda geleceÄ&#x;i mĂźjdelenen Son Peygamber’in vasÄąflarÄą arasÄąnda, kÄąbleyi Kâbe’ye çevireceÄ&#x;i hakkÄąnda delil ve iĹ&#x;aretler de vardÄą.
Ů‹ ŮŽ ' â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? Ů‘ َن‏ ﴞ٥٤ٌ﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ )ŮŽ Ů’ #Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹxŮŽ Ů‘ DŮŽ ‍ Ů? Ů? َن ْا‏-Ů’ &ŮŽ ŮŽ Ů’ EŮ? Ů’25Ů? , ) Fakat yine de onlardan bir kÄąsmÄą, kÄąskançlÄąk ve bencillikleri sebebiyle hakikati bile bile gizlerler. Ve kendi uydurduklarÄą bâtÄąl inançlarÄą, hak ve hakikat yerine koymaya çalÄąĹ&#x;Äąrlar.
Ů? LŮŽ jŮŽŮŽ ' ŮŽ 9Ů?Ů‘ ‍ َع‏.Ů’ 5Ů? xŮ?Ů‘ DŮŽ Ů’ َ‍ا‏ ﴞ٥٤٧﴿ .TŮŽ )l ŮŽ Ů’ Ů? ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? .ŮŽ Ů‘ >ŮŽ 147. Oysa hakikat, sizin veya onlarÄąn iddia ve kuruntularÄą deÄ&#x;il, Rabb’inden gelendir. Ve Rabb’in sana, hakikatin ta kendisi olan bu Kur’ân’Ĺ gĂśndermiĹ&#x;tir. O hâlde, sakÄąn Ĺ&#x;Ăźpheye kapÄąlanlardan olma!
Ů? Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ‍َات‏ Ů’ ' ,EŮŽ & Ů‘ ŮŽ 5Ů? ŮŽ #Ů? iŮŒ EŮŽ vŮ’ ‍ Ů?Ůˆâ€ŹbŮ?Ů‘ ?Ů? Ů’ [ŮŽ ‍ ŮŽ Ů? Ů? ا ْا‏,ŮŽ 148. Ey mĂźminler! Her toplumun hayatÄąna yĂśn veren, deÄ&#x;er yargÄąlarÄąnÄą oluĹ&#x;turan bir inanç sistemi, yĂśneldiÄ&#x;i bir kÄąblesi vardÄąr. O hâlde, siz hayÄąrlÄą iĹ&#x;lerde yarÄąĹ&#x;Äąn! UnutmayÄąn ki, namazda belirli bir yĂśne yĂśnelmekten daha Ăśnemli olan, bu ibadetlerin kazandÄąracaÄ&#x;Äą ĂźstĂźn ahlakĂŽ Ăśzelliklere sahip olmaktÄąr. O hâlde, sizler Allah’a kulluk noktasÄąnda yapabildiÄ&#x;inizin en iyisini, en gĂźzelini ortaya koyarak ve gĂźzel ahlakÄąnÄąz, yardÄąmseverliÄ&#x;iniz, dĂźrĂźstlĂźÄ&#x;ĂźnĂźz, hayÄąr ve hasenatÄąnÄązla Ăśrnek birer MĂźslĂźman olarak hayÄąrlÄą iĹ&#x;lerde birbirinizle ve diÄ&#x;er toplumlarla yarÄąĹ&#x;Äąn ve bu yarÄąĹ&#x;ta daima en Ăśne geçmeye çalÄąĹ&#x;Äąn.
92
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Ů? 9Ů? ‍ Ů?ت‏,Ů’ )ŮŽ ‍ Ů?> ا‏Ů? LŮŽ ,5ŮŽ .ŮŽ )Ů’ َ‍ا‏ ﴞ٥٤٨﴿ ŮŒ )" 3ŮŽ ‍ Ů’^ Ů?إ‏dŮŽ bŮ?Ů‘ KŮ? F Ů° GŮŽ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ اŮ? Ů‘ َن‏,? O& Ů? Ů‘Ů° Ů? ŮŽ P‍ا‏ Ů‹ v UnutmayÄąn ki, her nerede olursanÄąz olun, Allah hepinizi Hesap GĂźnß’nde toplayÄąp bir araya getirecek ve her kĂśtĂźlĂźÄ&#x;Ăźn cezasÄąnÄą, her iyiliÄ&#x;in mĂźkâfatÄąnÄą verecektir. Hiç kuĹ&#x;ku yok ki, Allah’Ĺn her Ĺ&#x;eye gĂźcĂź yeter.
‍ام‏ Ů? &Ů’ t ŮŽ vŮ’ ŮŽ @ ŮŽ Â… ŮŽ .Ů’ 5Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ?Ů? ŮŽ DŮŽ ‍ Ů?" ْا‏mŮ? \Ů’ ŮŽ ‍ Ů’{ ŮŽ ْا‏dŮŽ ŮŽ EŮŽ vŮ’ ‍ ŮŽ' ŮŽ Ů‘ Ů?Ů„ ŮŽŮˆâ€Źn
149. Ey mßmin! Her nereden yola çĹkarsan çĹk, yolculukta da namaz esnasĹnda yßzßnß Mescid-i Haram yÜnßne çevir.
ﴞ٥٤ي﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ , ŮŽ Ů‘ GŮŽ bŮ? 'Ů? , ŮŽ89Ů? P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ,5ŮŽ ‍ ŮŽ? ŮŽŮˆâ€Ź9Ů?Ů‘ ‍ َع‏.Ů’ 5Ů? xŮ?Ů‘ DŮŽ Ů’ ŮŽ %Ů? >ŮŽ Ů‘ Ů?â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź Hiç kuĹ&#x;kusuz bu emir, Rabb’inden gelen gerçeÄ&#x;in ta kendisidir. Bu gerçeÄ&#x;i asla zayi etmeyin! UnutmayÄąn ki, Allah yaptÄąklarÄąnÄązdan habersiz deÄ&#x;ildir. KÄąblenin deÄ&#x;iĹ&#x;mesi, aynÄą zamanda ilâhĂŽ mesajÄą taĹ&#x;Äąma gĂśrevinin el deÄ&#x;iĹ&#x;tirmesi anlamÄąna geldiÄ&#x;inden, yersiz tartÄąĹ&#x;ma ve itirazlara meydan vermemek için bakÄąn tekrar tekrar uyararak diyoruz ki:
Ů’ Ů’ Ů’ Ů‘ ŮŽ vŮ’ ŮŽ @ ŮŽ ‍ْ Ů? Ů’ ŮŽ' ŮŽ Ů‘Ů? ا‏2KŮ? ,5ŮŽ Â… Ů? &Ů’ t Ů? &Ů’ t ŮŽ Â… ŮŽ ‍ام ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ .Ů’ 5Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů?? ŮŽ DŮŽ ‍ Ů?" ا‏mŮ? \Ů’ ŮŽ ‍{ ŮŽ ا‏dŮŽ EŮŽ vŮ’ ‍ ŮŽ' ŮŽ Ů?Ů„ ŮŽŮˆâ€Źn ŮŽ Ů‘ Ů? ‍ َن‏Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍س‏, Ů? )ŮŽ jŮŽ Ů‘ BŮŽ Ů? ‍ ه‏ Ů? #ŮŽ v iÂ‘ŮŒ mŮŽ Ů‘ t Ů? Ů’ Ů? ŮŽ {Ů’ dŮŽ Ů’ Ů? ‍Ů?Ůˆâ€Ź Ů? 2 150. Ey Peygamber! YeryĂźzĂźnĂźn neresinde olursan ol ve nereden yola çĹkarsan çĹk, namaz kÄąlarken yĂźzĂźnĂź Mescid-i Haram yĂśnĂźne çevir! Ve ey mĂźminler! Siz de nerede ve ne hâlde olursanÄąz olun, namazda yĂźzĂźnĂźzĂź o yĂśne çevirin ki, insanlarÄąn size karĹ&#x;Äą mazeret olarak Ăśne sĂźrebilecekleri bir bahaneleri kalmasÄąn. Biz bu emri tekrar tekrar vurguladÄąk ki, hepiniz bunun Allah’tan gelen kesin bir emir olduÄ&#x;unu Ĺ&#x;eksiz Ĺ&#x;Ăźphesiz bilin ve Ä°slâm’a davet ettiÄ&#x;iniz kimselerin, "MĂźslĂźmanlar kÄąble deÄ&#x;iĹ&#x;ikliÄ&#x;i ile ilgili emrin Allah katÄąndan geldiÄ&#x;ini iddia ediyorlar, fakat kendileri bu emri uygulamÄąyorlar.â€? diyerek inkârlarÄą için sahte mazeretler Ăźretmelerine fÄąrsat vermeyin. Demek ki mĂźminler baĹ&#x;kalarÄąna sĂśylediklerini Ăśncelikle kendileri yapmalÄą, sĂśzleriyle davranÄąĹ&#x;larÄą uyumlu olmalÄądÄąr. Zira bĂśyle bir tutarsÄązlÄąk, Ä°slâm’a davet edilen insanlarÄąn
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
93
tereddĂźde dĂźĹ&#x;mesine, imana meyilli olsalar bile, zihinlerinde soru iĹ&#x;aretleri oluĹ&#x;masÄąna sebep olur.
ŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍اŮ? Ů‘ ŮŽ* ا‏ Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ^ ŮŽ OŮ’ >Ů? ŮŽ Ů‘ LŮ? * Ů? Ů? ‍ Ů’ >^ ŮŽŮˆâ€ŹR Ů’ ŮŽ Ů’@‍ Ů’ ŮŽŮˆŘ§â€Ź#Ů? Ů’ R ŮŽ Ů’[LŮŽ jŮŽŮŽ ' Ů’ EŮ? Ů’25Ů? ‍ ŮŽ Ů? ا‏s Ů? ŮŽ Ů‘ OŮŽ ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ ‍ ŮŽ "Ů?Ůˆâ€ŹEŮ’ LŮŽ Ů’ ﴞ٥ټ٠﴿ ‍ ن‏ Ancak onlardan zulĂźm ve haksÄązlÄąk yapanlar hariç. Ă–yleleri, herhangi bir delile dayanmadan hakikati inatla reddeder, sizi baskÄą ve zorbalÄąkla sindirmeye çalÄąĹ&#x;Äąrlar. Fakat onlardan korkmayÄąn; asÄąl benden, yani emirlerime karĹ&#x;Äą gelip azabÄąma uÄ&#x;ramaktan korkun ki, ben de size verdiÄ&#x;im nimetleri tamamlayayÄąm ve bĂśylece doÄ&#x;ru yolu bulabilesiniz.
Ů? Ů? Ů?Ů‘ OŮŽ )Ů? ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹŮ? &KŮ‘ =ŮŽ )Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,2ŮŽ LŮ? ,)ŮŽ ‍ Ů’ ٰا‏Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ Ů’ ŮŽ) Ů’ Ů? ا‏Ů? Ů’25Ů? Ů‹* Ů? ‍ Ů’ َع‏Ů? &' ,2ŮŽ Ů’ ŮŽ ‍ اَ ْع‏, ŮŽ KŮŽ Ů? Ů? LŮŽ Ů’ ŮŽ ,5ŮŽ Ů’ Ů? Ů? Ů?Ů‘ OŮŽ )Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮŽ ŮŽ -Ů’ DŮ? ‍ب ŮŽŮˆ ْا‏, ﴞ٥ټ٥﴿ ‍ ŮŽ Ů? ŮŽ?ن‏OŮ’ LŮŽ ‍ Ů?> ا‏َ ŮŽ Ů? ‍ْا‏ 151. Nitekim size kendi içinizden, âyetlerimizi okuyan, sizi her tĂźrlĂź Ĺ&#x;irk ve gĂźnah kirlerinden arÄąndÄąran, size kitabÄą, kitaptaki hĂźkĂźmlerin sebep ve amaçlarÄąnÄą kavrayarak onlarÄą doÄ&#x;ru ve yerli yerince uygulamak anlamÄąna gelen ve Peygamber (sav)’in Ăśrnek yaĹ&#x;antÄąsÄąyla ortaya konan hikmeti ve daha bilmediÄ&#x;iniz nice Ĺ&#x;eyleri ĂśÄ&#x;reten bir Elçi gĂśnderdik.
Ů? d‍ا‏ Ů’ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹKŮ? Ů’ KŮ? â€ŤŮˆ> ^ اَ ْذ‏ ﴞ٥ټ٢﴿ â€ŤŮˆŮ†â€Ź Ů? KŮ? ‍ ْذ‏,ŮŽ' T Ů? Ů? Ů?1-Ů’ LŮŽ *ŮŽ ‍ Ů? ŮˆŘ§ ^ ŮŽŮˆâ€Ź152. Ă–yleyse, âyetlerimi sĂźrekli gĂźndemde tutarak beni anÄąn ki, ben de dĂźnya ve âhirette nimetler bahĹ&#x;ederek sizi anayÄąm. SĂśz ve davranÄąĹ&#x;larÄąnÄązla bana Ĺ&#x;Ăźkredin, sakÄąn nankĂśrlĂźk etmeyin!
SABIR, NAMAZ ve ĹžEHADET ŮŽ Ů‘ €َ 5ŮŽ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘ ‍ Ů’|Ů? ŮŽŮˆâ€Ź7 , ŮŽ Ů‘ 9Ů? ‍ ا‏2Ů? &O ŮŽ ‍ا‏ ﴞ٥ټ٣﴿ .ŮŽ ) 9Ů? ,7 ‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů° Ů??ŘŠ اŮ? Ů‘ َن‏7 ‍ا‏ Ů’ ‍ ا‏2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏,EŮŽ )Ů?Ů‘ َ‍ ا‏, )ŮŽ 153. Ey inananlar! Kurân’Ĺn ĂśngĂśrdĂźÄ&#x;Ăź adalet sistemini egemen kÄąlma uÄ&#x;runda verdiÄ&#x;iniz mĂźcadelede, sabÄąrla ve namazla Rabb’inizden yardÄąm dileyin. YaratÄącÄąnÄązla aranÄązdaki irtibatÄą namazla, duayla, zikirle sĂźrekli canlÄą tutmaya çalÄąĹ&#x;Äąn. Zorluklar karĹ&#x;ÄąsÄąnda asla yÄąlgÄąnlÄąÄ&#x;a kapÄąlmadan,
94
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
umudunuzu ve direncinizi kaybetmeden hedefe doÄ&#x;ru adÄąm adÄąm ilerleyin! UnutmayÄąn ki, Allah sabredenlerle beraberdir. Sabredenler, hak uÄ&#x;runda karĹ&#x;ÄąlaĹ&#x;abilecekleri sÄąkÄąntÄąlara, acÄąlara, ayrÄąlÄąklara katlanmasÄąnÄą da bilmelidirler:
‍ Ů? Ůˆ َن‏OŮ? RŮ’ LŮŽ *ŮŽ .Ů’ Ů? Ů‘Ů° b& ?ŮŒ ŮŽ 5Ů’ َ‍ ا‏P‍ا‏ Ů? Ů° ‍ ŮŒŘĄ ŮŽŮˆâ€Ź, &ŮŽ tŮ’ َ‍ ا‏bŮ’ 9ŮŽ ‍ات‏ Ů? ŮŽ ^' bŮ? ŮŽ Ů’ )Ů? .Ů’ ŮŽ Ů? ‍ Ů? Ů? ا‏LŮŽ *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ﴞ٥ټ٤﴿
154. Allah yolunda ĂśldĂźrĂźlenlere â€œĂślĂźâ€? demeyin. Allah’Ĺn dinini yeryĂźzĂźnde egemen kÄąlmak için mĂźcadele edip bu uÄ&#x;urda Ĺ&#x;ehit olanlarÄą ĂślĂź olarak nitelendirmeyin. Tam aksine; onlar bu hayattan bir Ăźst hayata geçiĹ&#x; yapmÄąĹ&#x;lardÄąr. Hayat mertebelerinin farklÄą bir boyutunda, sonsuz nimetler içinde yaĹ&#x;Äąyorlar ve gerçek anlamda hayattadÄąrlar. Fakat siz bu olaÄ&#x;anĂźstĂź durumu tam olarak kavrayamazsÄąnÄąz.
Ů’ Ů’ ŮŽ Ů’ ‍ال ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů’ .ŮŽ 5Ů? “ Ů? >ŮŽ Ů‘ ŮŽ Ů? Ů’ 2ŮŽ ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź „Ů? Ů?1>Ů’ *‍ا‏ ŮŽ 9Ů? Ů’ Ů? ŮŽ 5Ů’ *‍ا‏ Ů? Ů’ >ŮŽ ‍ Řš ŮŽŮˆâ€Ź Ů? mŮ? ‍ ا ŮŽ[ Ů’ Ů?Ů ŮŽŮˆŘ§â€Ź.ŮŽ 5Ů? ‍ Ů’^ Ů?إ‏R ŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů‘ Ů? R ﴞ٥ټټ﴿ . ŮŽ ) 9Ů? ,7 ‍ا‏ Ů?Ů‘ 9ŮŽ ‍ات ŮŽŮˆâ€Ź ?Ů? ŮŽ ŮŽ o ‍ا‏ 155. Andolsun sizi biraz korku, biraz açlÄąk ile ve mallardan, canlardan, ĂźrĂźnlerden eksiltmeyle imtihan edeceÄ&#x;im. Ä°lâhĂŽ yasalara gĂśre, insan bu dĂźnya hayatÄąnda bazen korku, bazen açlÄąk ve yoksullukla, kimi zaman da servetinden, saÄ&#x;lÄąÄ&#x;Äąndan ve sahip olduÄ&#x;u diÄ&#x;er nimetlerden bir kÄąsmÄąnÄą veya tamamÄąnÄą kaybederek imtihan edilecektir. Zorluk ve sÄąkÄąntÄąlar karĹ&#x;ÄąsÄąnda sabÄąrla direnerek imtihanÄą baĹ&#x;arÄąyla tamamlayanlar, ebedĂŽ saadet ve kurtuluĹ&#x;u hak edeceklerdir. O hâlde, sabredenleri mĂźjdele!
Ů? ,3ŮŽ ŮŽ Ů° ŮŽ ŮŽ ﴞ٥ټٌ﴿ ‍ ŮŽ?ن‏OŮ? v‍ا‏ ‍ع‏ % &
‍ا‏ , > ‍ا‏ â€ŤŮˆâ€Ź P , > ‍ا‏ ‍ ا‏ iŮŒ ŮŽ &7 5Ů? Ů’ EŮ? Ů’ 9ŮŽ ,uŮŽ َ‍ اŮ? ŮŽŘ° ا ا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ َ‍ا‏ Ů? Ů? Ů‘ Ů‘ Ů‘ Ů’ Ů? Ů? Ů? ŮŽ ŮŽ Ů? Ů? 156. Onlar ki, bu imtihanÄąn neticesi olarak baĹ&#x;larÄąna bir bela, bir musibet geldiÄ&#x;i zaman, “Bizler zaten Allah’a aitiz ve sonunda hepimiz O’na dĂśneceÄ&#x;iz. Sahip olduÄ&#x;umuz her Ĺ&#x;ey bize Allah’Ĺn emanetidir ve Allah, emanetini istediÄ&#x;i zaman elbette geri alacaktÄąr. Hepimiz eninde sonunda bu dĂźnya hayatÄąnÄą terk edecek ve yaptÄąklarÄąmÄązÄąn hesabÄąnÄą vermek Ăźzere Rabb’imizin huzuruna çĹkacaÄ&#x;Äąz.â€? derler.
ÇAĞLAR ÜSTÜ HAYAT REHBERİ
95
﴾١٥٧﴿ َ "ُو َنEْ ُ ُ ْا#ُ َ Bِ ٰ C َواُوiٌ َ tْ ْ َو َرEِ 9ِّ َر.ْ 5ِ ات ٌ َ َ uَ ْ Eِ &ْ َ Gَ َ Bِ ٰ Cاُو 157. İşte onlara Rablerinden bağışlanma ve rahmet vardır ve onlar, hidâyet üzere olanlardır. Rablerinin rahmet, nimet ve bereketleri hep onlarla birliktedir; doğru yolda olanlar da ancak onlardır. Şimdi de, en çetin imtihanlar karşısında yılmadan sabretmesini bilen bir mümin hanımın ibret verici kıssasına kulak verin:
SAFA ile MERVE Allah’ın emri gereğince Hz. İbrahim, eşi Hacer’i bebeğiyle birlikte ıssız Mekke vadisine bırakıp gitmişti. Kızgın çölde tek başına kalan Hacer, yavrusu İsmail’e su bulabilmek amacıyla Safa ile Merve tepeleri arasında defalarca koşuşturup durdu. Sonunda Allah, yerden tatlı bir su kaynağı çıkararak kullarının yardımına yetişti. Sonra da, güven ve umudunu yitirmeden sabırla mücadele etmenin sembolü olan bu fedakâr annenin anısına, Safâ ile Merve arasında sa’y etmeyi bir hac ibadeti olarak İbrahim (as)’a emretti. Sa’y, hac veya umre ibadeti için Mekke’ye gelen kimsenin Kâbe yakınındaki Safâ ile Merve tepeleri arasında Safâ’dan başlayarak dört gidiş üç dönüş olmak üzere yedi kere gidip gelmesi demektir. Bu ibadet, Mekke müşriklerince de hâlâ uygulanmaktaydı. Fakat zamanla müşrikler, Safâ ile Merve tepeleri üzerine birer put dikerek bu ibadete birtakım şirk unsurları katmışlardı. Bu yüzden, yaptıkları her işin mutlaka Kur’ân ve Sünnet kaynaklı olmasına özen gösteren Müslümanlar, sa’y edip etmeme hususunda tereddüde düştüler. Bunun üzerine, aşağıdaki âyetler nâzil oldu:
َ ّ اِ ّ َن ِ ّٰ ِ ِ ,O َ dَ .ْ 5ِ َو ْا َ ْ َو َة, َ17 ا Pا
158. Kuşkusuz Safâ ile Merve, Allah’ın emirlerine bağlılık ve itaati simgeleyen alâmetlerindendir.
َ ّ )َ اَ ْن%ِ &ْ َ Gَ ح, ,? َ Eِ 9ِ { ّ َ َف ْ اَ ِوn َ &ْ َ ّ َ ْاt َ 2َ v َ .ْ ََ ' ُ jََ ' َ َ َ Gا O hâlde, Hac veya Umre için Kâbe’yi ziyaret edenlerin, bunlar arasında sa’y etmesinin hiçbir sakıncası yoktur. Bilakis bu, —farz olmamakla beraber— haccın önemli unsurlarındandır. Müşriklerin yanlış uygulamaları, sizi yanıltarak bu ibadetten alıkoymasın.
96
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
ŮŽ LŮŽ .Ů’ 5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ﴞ٥ټ٨﴿ ŮŒ & GŮŽ ŮŒ KŮ? ,dŮŽ P‍ا‏ ‍@ Ů’ ًا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů‘ َن‏,Ů? 'ŮŽ ŮŽ ‍{ Ů‘ ŮŽ َؚ‏ Zira her kim yapmakla yĂźkĂźmlĂź olmadÄąÄ&#x;Äą hâlde fazladan bir iyilik yaparsa, bunun mĂźkâfatÄąnÄą elbette gĂśrecektir. ÇßnkĂź Allah, bĂźtĂźn iyiliklerin karĹ&#x;ÄąlÄąÄ&#x;ÄąnÄą verendir, her Ĺ&#x;eyi en ince ayrÄąntÄąsÄąyla bilendir. Allah’tan gelen hakikati gizleyen sĂśzde din âlimlerine gelince:
Ä°LĂ‚HĂŽ MESAJI GÄ°ZLEYENLER Yahudi ve Hristiyan din adamlarÄą, Hz. Muhammed’in hak peygamber olduÄ&#x;unu ve insanlara tebliÄ&#x; ettiÄ&#x;i emirlerin doÄ&#x;ru olduÄ&#x;unu ellerindeki kutsal kitabÄąn verdiÄ&#x;i bilgilere dayanarak kesinlikle biliyorlardÄą. Fakat birtakÄąm dĂźnyevĂŽ çĹkar kaygÄąlarÄą sebebiyle bunu açĹklamaktan çekiniyorlardÄą. Allah tarafÄąndan gĂśnderilen hakikati gizli tutan, Allah'Äąn kitabÄąnda yer alan kimi ayetleri gĂśrmezlikten gelip kimilerini sessizce geçiĹ&#x;tiren bĂśyle kimseler hakkÄąnda aĹ&#x;aÄ&#x;Äądaki âyetler nâzil oldu:
ŮŽ Ů‘ Ů? ‍ Ů?ه‏,2ŮŽ Ů‘ &ŮŽ Ů‘ 9ŮŽ ,5ŮŽ "Ů? OŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? ‍ Ů°"ى‏EŮ? ‍ت ŮŽŮˆ ْا‏, ‍س‏, Ů? 2ŮŽ &Ů‘Ů? ŮŽ ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? ,2ŮŽ Ů’ =ŮŽ >Ů’ َ‍ ا‏, 5ŮŽ ‍ Ů? Ů? َن‏-Ů’ )ŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍اŮ? Ů‘ َن ا‏ Ů? 2 ŮŽ Ů‘ Ů? EŮ? 2Ů? OŮŽ Ů’ )ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏ ŮŽ 2Ů? GŮ? j ‍ا‏ ﴞ٥ټي﴿ ‍ ن‏ Ů? Ů‘Ů° Ů? EŮ? 2Ů? OŮŽ Ů’ )ŮŽ ŮŽ BŮ? Ů° C‍ب اŮ?Ůˆâ€Ź, Ů? ‍Ů?'^ ْا‏ Ů? ŮŽ 159. GĂśndermiĹ&#x; olduÄ&#x;umuz apaçĹk belgeleri ve dosdoÄ&#x;ru yola ulaĹ&#x;tÄąran hidâyeti, Biz onlarÄą gerek Tevrat, Ä°ncil ve gerekse Kur'ân gibi kitaplarda tĂźm insanlara açĹkça bildirmemize raÄ&#x;men basit dĂźnyevĂŽ çĹkarlarÄą uÄ&#x;runa gizleyenler var ya; iĹ&#x;te hem Allah lânet eder onlara, hem de insan, cin ve melek gibi lânet edebilen diÄ&#x;er bĂźtĂźn varlÄąklar!
Ů° ‍Ů?Ůˆâ€Ź,'ŮŽ ‍ ا‏2&ŮŽ 9‍ ا Ůˆâ€ŹD ŮŽ uŮ’ َ‍ ا ŮˆŘ§â€Ź9,LŮŽ .)/ ŮŽ Ů‘ ‍ا Ů‘ ŮŽ* ا‏ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů? &t ŮŽ Ů‘ ‍اب ا‏ ‍ا‏ , > ‍ا‏ â€ŤŮˆâ€Ź E & G ‍ ب‏ L ‍ا‏ B Ů‘ ŮŽ Ů’ Ů’ Ů? Ů‘ Ů? Ů? Ů‘ŮŽ ŮŽ Ů? ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů? ŮŽ Ů? C Ů? Ů? Ů? ﴞ٥ٌ٠﴿
160. Ancak tĂśvbe edip kendilerini dĂźzelten ve gizlemiĹ&#x; olduklarÄą gerçekleri açĹklayanlar bunun dÄąĹ&#x;ÄąndadÄąr. Ä°Ĺ&#x;te onlarÄąn tĂśvbesini kabul edeceÄ&#x;im. ÇßnkĂź ben çok baÄ&#x;ÄąĹ&#x;layÄącÄą, çok merhametliyim.
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
97
ŮŽ BŮ? Ů° ŮŽ ‍ ŮŽŮˆ ْا‏P‍ا‏ ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮ? ‍س‏, Ů? Ů‘Ů° iŮ? 2ŮŽ OŮ’ ŮŽ Ů’ EŮ? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ŮŽ BŮ? Ů° C‍ ŮŒŘą اŮ?Ůˆâ€Ź,1ŮŽ Ů‘ KŮ? Ů’ #Ů? ‍ ا ŮŽŮˆâ€ŹLŮ? ,5ŮŽ ‍َ Ů? ŮˆŘ§ ŮŽŮˆâ€Ź1KŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍اŮ? Ů‘ َن ا‏ Ů? 2 ‍ا‏ ŮŽ O ŮŽ vŮ’ َ‍ا‏ ﴞ٥ٌ٥﴿ 161. Ă‚yetlerimi inkâr eden ve hayatÄą boyunca inkârda direterek kâfir olarak Ăślenlere gelince; hem Allah’Ĺn, hem meleklerin ve hem de bĂźtĂźn insanlarÄąn lâneti onlarÄąn Ăźzerinedir!
ŮŽ Ů’2)Ů? Ů’ #Ů? *ŮŽ ‍اب ŮŽŮˆâ€Ź ﴞ٥ٌ٢﴿ ‍ Ů? Ůˆ َن‏U ŮŽ Ů? 1ŮŽ Ů‘ [ŮŽ )Ů? *ŮŽ , EŮŽ &' .ŮŽ )" Ů? ,@ Ů? /ŮŽ OŮŽ ‍ Ů? ْا‏EŮ? Ů’2GŮŽ z 162. Onlar sonsuza dek o lânetin içinde kalacaklar ve ne azaplarÄą hafifletilecek ne de yĂźzlerine bakÄąlacaktÄąr.
Ů? EŮ? Ů° Ů?â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź ﴞ٥ٌ٣﴿ TŮ? &t ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏.Ů? Ů° tŮ’ ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽ ا‏#Ů? *ŮŽ Ů‘ Ů?‍ ا‏%ŮŽ Ů° Ů?‍ ŮŒ " ŮŽ * ا‏t‍ا‏ Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€Ź%ŮŒ Ů° Ů?‍ Ů’ ا‏163. Ey insanlar! ArtÄąk inkâr ve inattan vazgeçip hepiniz tevhid dairesine giriniz. Zira hepinizin ilâhÄą, bir tek ilâh olan Allah’tÄąr. Hepinizin yaratÄącÄąsÄą ve Rabb’i olan Allah, bunca peygamberi insanlar parçalanÄąp dĂźĹ&#x;man gruplara ayrÄąlsÄąnlar diye deÄ&#x;il, tevhid inancÄą etrafÄąnda birleĹ&#x;sinler diye gĂśndermiĹ&#x;tir. O’ndan baĹ&#x;ka ilâh yoktur; O çok Ĺ&#x;efkatli, pek merhametlidir. YeryĂźzĂźnde, bu hakikati gĂśzler ĂśnĂźne nice deliller ve mucizeler vardÄąr:
YARATILIĹž MUCÄ°ZELERÄ° ŮŽ Ů’ ‍ات ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹbŮ? &Ů’ ŮŽ Ů‘ ‍ Ů?٠ا‏jŮŽ Ů? Ů’@‍ا* Ů’Řą Ů?Řś ŮŽŮˆŘ§â€Ź ŮŽ Ů‘ xŮ? Ů’ @ ‍ع‏, ŮŽ ^' ‍اŮ? Ů‘ َن‏ Ů? ŮŽ Ů° \ ‍ا‏ Ů? EŮŽ 2 ‍ا‏ 164. Şßphesiz gĂśklerin ve yerin o muhteĹ&#x;em yaratÄąlÄąĹ&#x;Äąnda, gece ile gĂźndĂźzĂźn mĂźkemmel bir uyum ve ahenk ile birbirini takip etmesinde,
ŮŽ Ů‘ €Ů? ŮŽ1 Ů’2)ŮŽ , ŮŽ 9Ů? Ů? DŮ’ ŮŽ ‍ ŮŠ Ů?'^ ْا‏mŮ’ LŮŽ ^ ŮŽ Ů‘ ‍Ů? Ů’ Ů? ا‏1 â€ŤŮŽŮˆ ْا‏ ‍س‏, ŮŽ 2 ‍ا‏ Ä°nsanlara faydalÄą yĂźklerle gĂśllerde, nehirlerde ve denizlerde akÄąp giden gemilerde,
98
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
ŮŽ Ů‘ 9ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,EŮŽ LŮ? Ů’ 5ŮŽ "ŮŽ OŮ’ 9ŮŽ ‍؜‏ ŮŽ Ů’ %Ů? 9Ů? ,&ŮŽ tŮ’ ŮŽ,'ŮŽ ‍ Ů?إ‏, 5ŮŽ .Ů’ 5Ů? ‍ Ů?إ‏, ŮŽ \ ‍ا‏ ŮŽ Ů‘ .ŮŽ 5Ů? P‍ا‏ .Ů’ 5Ů? ,EŮŽ &' Â… Ů? Ů‘Ů° ‍ اَ Ů’> ŮŽ= َل‏, 5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ ‍ا* ْع‏ h iŮ? 9ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽŘŻ ا‏bŮ?Ů‘ KŮ?
Allah’Ĺn, gĂśkten indirdiÄ&#x;i yaÄ&#x;murlarla ĂślĂź topraÄ&#x;a hayat vererek yeryĂźzĂźnde rengârenk, çeĹ&#x;it çeĹ&#x;it canlÄąlarÄą Ăźretip yaymasÄąnda,
ŮŽ Ů’ ‍ Ů?ŘĄ ŮŽŮˆâ€Ź, ŮŽ \ ‍ا‏ ŮŽ Ů’ 9ŮŽ Ů? [ŮŽ Ů‘ \ ŮŽŮ‘ ŮŽ Ů‘ â€ŤŘ ŮŽŮˆâ€Ź, ‍ا* Ů’Řą Ů?؜‏ ŮŽ Ů? ‍ب ْا‏, Ů? 7Ů’ LŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? DŮŽ \ ‍ا‏ Ů? )ŮŽ Ů?Ů‘ ‍ ا‏z)
GĂśk ile yer arasÄąnda gĂśrevlendirilmiĹ&#x; rĂźzgârlarÄąn ve bulutlarÄąn, belli gĂźzergâhlarda dĂźzenli olarak hareket etmesinde,
Ů°ŮŽ ﴞ٥ٌ٤﴿ ‍ Ů? Ů? َن‏OŮ’ )ŮŽ ‍ت Ů? ŮŽ Ů’ Ů?م‏, Ů? )ŮŽ * Evet, iĹ&#x;te bĂźtĂźn bunlarda, aklÄąnÄą kullanan bir toplum için Allah’Ĺn varlÄąÄ&#x;ÄąnÄą, birliÄ&#x;ini, sonsuz ilmini, kudretini, adaletini, merhametini gĂśzler ĂśnĂźne seren nice ibretler, nice mucizeler ve âyetler vardÄąr. Fakat bĂźtĂźn bu delillere raÄ&#x;men:
ALLAH SEVGÄ°SÄ° ve CEHENNEMLÄ°KLERÄ°N TARTIĹžMASI ŮŽ Ů‘ .ŮŽ 5Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź P‍ا‏ Ů?? Ů‘Ů° ( Ů? Ů‘Ů° â€ŤŮˆŮ†â€Ź Ů? ‍ Ů?د‏.Ů’ 5Ů? /Ů? [Ů? ŮŽ Ů‘ )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ ‍س‏, Ů?Ů‘ DŮ? KŮŽ Ů’ EŮ? >ŮŽ Ů?Ů‘ DŮ? )Ů? ‍ اَ Ů’>"َا ًدا‏P‍ا‏ Ů? 2 ‍ا‏
165. Ä°nsanlardan Ăśyleleri vardÄąr ki, en bĂźyĂźk tanrÄą kabul ettikleri Allah ile birlikte, O’nun katÄąnda sĂśzĂźnĂźn geçtiÄ&#x;ine inandÄąklarÄą, her emrine kayÄątsÄąz Ĺ&#x;artsÄąz boyun eÄ&#x;dikleri ve tÄąpkÄą Allah’Ĺ sever gibi sevdikleri birtakÄąm ilahlar edinirler.
P Ů?? Ů‘Ů° Ů? , Â? t Ů? "Ů?Ů‘ dŮŽ َ‍ ا ا‏2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź
Ä°man edenlerin Allah sevgisi ise bĂźtĂźn sevgilerden daha ĂźstĂźn, daha coĹ&#x;kulu ve daha gßçlĂźdĂźr.
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
99
ŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆ ŮŽ Ů’ ŮŽ) ŮŽ ى ا‏ "Ů? )" dŮŽ P‍ا‏ ,O& Ů? Ů‘Ů° Ů? ‍اب اَ Ů‘ َن ْا Ů? Ů‘ ŮŽ َ؊‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ ŮŽŮˆŘ§ŮŽ Ů‘ َن‏ ŮŽ P ŮŽ /ŮŽ OŮŽ ‍ ŮŽ Ů? ا اŮ? Ů’Ř° ŮŽ) ŮŽ Ů’Ůˆ َن ْا‏s Ů‹ v ﴞ٥ٌټ﴿ ‍اب‏ Ů? /ŮŽ OŮŽ ‍ْا‏
Allah’a ortak koĹ&#x;arak kendilerine zulmedenler, cehennemde inkârcÄąlarÄą bekleyen azabÄą gĂśrdĂźklerinde, onlara geçici olarak verilmiĹ&#x; olan servet ve saltanatÄąn ellerinden alÄąnarak bĂźtĂźn gßç ve kudretin yalnÄązca Allah’a ait olacaÄ&#x;ÄąnÄą ve o gĂźn Allah’Ĺn azabÄąnÄąn çok çetin olacaÄ&#x;ÄąnÄą bilselerdi, kesinlikle Allah’a ortak koĹ&#x;mazlardÄą.
ŮŽ Ů‘ ŮŽ LŮŽ ‍اب ŮŽŮˆâ€Ź Ů? EŮ? 9Ů? nŮ’ OŮŽ { ŮŽ /ŮŽ OŮŽ ‍ ا ŮŽŮˆ َعاَ Ů?ŮˆŘ§ ْا‏OŮ? ŮŽ LŮŽ Ů‘ ‍ ا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏.ŮŽ 5Ů? ‍ ا‏OŮ? Ů? LŮ?Ů‘ ‍ ا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽ|َّاَ ا‏LŮŽ ‍اŮ? ْذ‏ ŮŽŮ’ ﴞ٥ٌٌ﴿ ‍ب‏, Ů? ŮŽ Ů’ *‍ا‏ 166. Nitekim DiriliĹ&#x; GĂźnĂź gelip çatÄąnca, vaktiyle peĹ&#x;inden gidilen ve bir ilâh gibi sevilip yĂźceltilen dinĂŽ ve siyasĂŽ liderler, azizler, efendiler ve Ăśnderler, kendilerini izleyenlerden o gĂźn uzak duracaklar. Ä°Ĺ&#x;te o zaman, cehennem azabÄąnÄą tĂźm dehĹ&#x;etiyle karĹ&#x;ÄąlarÄąnda gĂśrecekler ve aralarÄąndaki bĂźtĂźn baÄ&#x;lar ve menfaat iliĹ&#x;kileri kopacaktÄąr.
ŮŽ 3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ,? 2ŮŽ Ů‘ 5Ů? ‍ا‏feŮ? ŮŽ Ů‘|ŮŽ LŮŽ , ŮŽ KŮŽ Ů’ EŮ? Ů’25Ů? َ‍ ŮŽ ŮŽ|َّا‏2ŮŽ 'ŮŽ ‍ Ů‘ ŮŽ ً؊‏KŮŽ ,2ŮŽ ŮŽ ‍ ا ŮŽ Ů’ اَ Ů‘ َن‏OŮ? ŮŽ LŮŽ Ů‘ ‍ ا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ل ا‏, 167. Vaktiyle o Ăśnderleri kĂśrĂź kĂśrĂźne takip edenler, o gĂźn bĂźyĂźk bir piĹ&#x;manlÄąkla, “Ah keĹ&#x;ke bizim için dĂźnyaya geri dĂśnĂźĹ&#x; imkânÄą olsaydÄą da, onlarÄąn Ĺ&#x;imdi bizden uzak durduklarÄą gibi biz de onlardan uzak dursaydÄąk!â€? diyecekler.
ŮŽ Ů‘ .ŮŽ 5Ů? ŮŽ v ‍ع‏, ‍ع‏, Ů? ŮŽ \ Ů? Ů‘Ů° Ů? E) ŮŽ t ŮŽ Ů’ EŮ? ŮŽ , ŮŽ GŮ’ َ‍ ا‏P‍ا‏ Ů? [ŮŽ 9Ů? Ů’ #Ů? ,5ŮŽ ‍ Ů’ ? ŮŽŮˆâ€ŹEŮ? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ات‏ Ů? )Ů? ŮŽ Ů? /Ů° KŮŽ TŮ? 2 ‍ا‏ ﴞ٥ٌ٧﴿
Ä°Ĺ&#x;te bĂśylece Allah, yaptÄąklarÄą o çirkin iĹ&#x;leri onlara derin bir ĂźzĂźntĂź, piĹ&#x;manlÄąk ve hayal kÄąrÄąklÄąÄ&#x;Äą olarak gĂśsterecektir. Onlar, ateĹ&#x;ten çĹkacak da deÄ&#x;iller.
100
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
ĹžEYTANIN ALDATMA YĂ–NTEMLERÄ° ŮŽ Ů‹*jŮŽ t ŮŽ Ů’ ^'Ů? , ŮŽ Ů‘ 5Ů? ‍ Ů? ا‏KŮ? ‍س‏, ŮŽ Ů‘ ,EŮŽ )Ů?Ů‘ َ‍ ا‏, )ŮŽ Ů? @ ‍ات‏ Ů? ŮŽ { Ů? ‍ ا‏OŮ? Ů? ŮŽ Ů‘ LŮŽ *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,Q Ů‹ &Ů‘Ů? c ŮŽ ‍ا* Ů’Řą Ů?؜‏ Ů? 2 ‍ا‏ ŮŽ &Ů’ R ‍ا‏ ŮŽŮ‘ Ů? ŮŽ %Ů? >ŮŽ Ů‘ Ů?‍ن ا‏, ŮŒ 5Ů? ‍ Ů?" Ů‘ŮŒŮˆâ€ŹGŮŽ Ů’ ﴞ٥ٌ٨﴿ ?Ů? {
168. Ey insanlar! Allah’Ĺn açĹkça haram kÄąlmadÄąÄ&#x;Äą hiçbir Ĺ&#x;eyi haram ve yasak kabul etmeyin! YeryĂźzĂźndeki helâl ve temiz yiyeceklerden gĂśnĂźl huzuruyla yiyin için; sakÄąn Ĺ&#x;eytanÄąn adÄąmlarÄąnÄą izlemeyin! ÇßnkĂź o, sizin apaçĹk dĂźĹ&#x;manÄąnÄązdÄąr. Size dĂźĹ&#x;man olan bir varlÄąÄ&#x;Äąn telkinlerine kapÄąlÄąp da haramÄą helâl, helâli haram kÄąlmayÄąn.
Ů?Ů‘ 9Ů? Ů’ KŮ? Ů? 5Ů? ,Ů’ )ŮŽ , ŮŽ >ŮŽ Ů‘ Ů?‍ا‏ ŮŽ DŮ’ ŮŽ1 ‍ \ Ů?ŘĄ ŮŽŮˆ ْا‏, ﴞ٥ٌي﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ *ŮŽ ,5ŮŽ P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° F ŮŽ GŮŽ ‍ Ů? Ů? ا‏LŮŽ ‍ Ů?ŘĄ ŮŽŮˆŘ§ŮŽ ْن‏,R 169. O size ancak kĂśtĂźlĂźÄ&#x;Ăź, fuhĹ&#x;iyatÄą, ahlâksÄązlÄąÄ&#x;Äą ve Allah adÄąna bilgisizce sĂśzler sĂśyleyerek aslÄą olmayan farzlar ve haramlar icat etmenizi emreder.
ŮŽ 3 â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? َذا‏ ,? >ŮŽ ‍ َإ‏, 9ŮŽ ‍ ٰا‏%Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ,2ŮŽ &Ů’ ŮŽ1 Ů’ َ‍ ا‏, 5ŮŽ €Ů? Ů? ŮŽ Ů‘ >ŮŽ bŮ’ 9ŮŽ ‍ Ů? ا‏,3ŮŽ P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍ اَ Ů’> ŮŽ= َل‏, 5ŮŽ ‍ ا‏OŮ? Ů? LŮŽ Ů‘ ‍ Ů? ا‏EŮ? ŮŽ b& 170. Ä°nkârcÄąlar, hiçbir aklĂŽ ve naklĂŽ delile dayanmadan Ĺ&#x;eytanÄą adÄąm adÄąm takip ederler. Onlara, “Allah’Ĺn gĂśnderdiÄ&#x;i kitabÄąn hĂźkĂźmlerine uyun!â€? denilince, “HayÄąr, biz atalarÄąmÄązÄą Ăźzerinde bulduÄ&#x;umuz tĂśre, gelenek, ilke ve kurallara uyarÄąz!â€? derler.
ﴞ٥٧٠﴿ ‍ ŮŽ "Ů?Ůˆ َن‏EŮ’ )ŮŽ *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,Šً &Ů’ dŮŽ ‍ Ů? Ů? َن‏OŮ’ )ŮŽ *ŮŽ Ů’ #Ů? CfŮ? , 9ŮŽ ‍ َن ٰا‏,KŮŽ Ů’ ŮŽ ‍اَ ŮŽŮˆâ€Ź Peki, ya atalarÄą akÄąllarÄąnÄą kullanmayan ve doÄ&#x;ru yolu bulamamÄąĹ&#x; kimseler idiyseler? Kendileri gibi birer insan olan atalarÄą yanÄąlmÄąĹ&#x; olamaz mÄą? AtalarÄąndan miras kalan tĂśreler, kurallar ve ilkeler Allah’Ĺn gĂśnderdiÄ&#x;i ilkeler ile çeliĹ&#x;iyor, akÄąl ve saÄ&#x;duyu ile çatÄąĹ&#x;Äąyor ise, yine de onlarÄąn izinden mi gidecekler?
‍ Ů‹ŘĄ ŮŽŮˆ Ů?> ŮŽ" ا Ů‹?إ‏, GŮŽ ‍ ŮŽ* ŮŽ) Ů’\ ŮŽ Ů?€ اŮ? Ů‘ ŮŽ* Ů?د‏, ŮŽ 9Ů? xŮ? OŮ? Ů’2)ŮŽ ‍ي‏/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏bŮŽŮ? o ŮŽ KŮŽ ‍َ Ů? ŮˆŘ§â€Ź1KŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏bŮŽŮ? o5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź 171. O inkârcÄąlarÄą hakka çaÄ&#x;Äąran davetçinin durumu, anlamsÄąz bir baÄ&#x;ÄąrtÄą ve gĂźrĂźltĂźden baĹ&#x;ka bir Ĺ&#x;ey iĹ&#x;itmeyen hayvan sĂźrĂźsĂźne seslenen kimsenin hâline benzer. Ä°natçĹ ve ĂśnyargÄąlÄą inkârcÄąlarÄąn
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
101
durumu, aynen bu misâldeki gibi, çobanÄąn sesini iĹ&#x;ittiÄ&#x;i hâlde onun sĂśzlerini anlamsÄąz bir ses ve gĂźrĂźltĂź olarak algÄąlayan hayvan sĂźrĂźsĂźnĂźn durumuna benzer. Onlara nasihat etmek, sadece sesleri duyan, fakat kendilerine sĂśylenen sĂśzlerin anlamÄąnÄą ve ifade ettiklerini kavrayamayan hayvanlara nasihat etmek gibidir.
ﴞ٥٧٥﴿ ‍ Ů? Ů? َن‏OŮ’ )ŮŽ *ŮŽ Ů’ EŮ? 'ŮŽ ^ŮŒ Ů’ GŮ? ŮŒ -Ů’ 9Ů? ŮŒŮ‘ uŮ?
Ă–yle ki, onlar akÄąl, idrak ve vicdan bakÄąmÄąndan saÄ&#x;Äąr, dilsiz ve kĂśrdĂźrler. Hak ve hakikati ne duymak, ne dile getirmek ve ne de gĂśrmek isterler. ÇßnkĂź akÄąllarÄąnÄą kullanmazlar. BĂśylece bu taklitçi ve tutucu insanlar, kĂśrĂź kĂśrĂźne atalarÄąnÄąn izinden giderek haramÄą helâl, helâli haram kÄąlarlar:
HARAM KILINAN YÄ°YECEKLER ŮŽ .Ů’ 5Ů? ‍ Ů? ا‏KŮ? ‍ ا‏2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏,EŮŽ )Ů?Ů‘ َ‍ ا‏, )ŮŽ Ů? d‍ا‏ Ů’ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹKŮ? ,2ŮŽ 3Ů’ ‍ ŮŽŘą َز‏,5ŮŽ ‍ت‏, ‍ Ů?ه‏,)ŮŽ Ů‘ Ů?‍ْ Ů? Ů’ ا‏2KŮ? ‍ اŮ? ْن‏P Ů? Ů‘Ů° Ů? ‍ Ů? ŮˆŘ§â€ŹŮ? ŮŽ &Ů‘Ů? c ﴞ٥٧٢﴿ ‍ Ů? "Ů?Ůˆ َن‏OŮ’ LŮŽ
172. Ey iman edenler! EÄ&#x;er gerçekten yalnÄązca Allah’a kulluk etmek istiyorsanÄąz, size bahĹ&#x;ettiÄ&#x;i helâl ve temiz yiyeceklerden gĂśnĂźl huzuruyla yiyin için ve cĂśmertçe istifadenize sunduÄ&#x;u bunca nimetlere karĹ&#x;ÄąlÄąk, kulluk gĂśrevinizi hakkÄąyla yerine getirerek O’na Ĺ&#x;Ăźkredin. Allah tarafÄąndan haram kÄąlÄąndÄąÄ&#x;Äąna dair açĹk ve kesin delil bulunmayan hiçbir Ĺ&#x;eyi haram ve yasak olarak nitelendirmeyin! RuhbanlarÄąn yaptÄąÄ&#x;Äą gibi, gĂźya Allah’a yaklaĹ&#x;ma adÄąna, O’nun helâl kÄąldÄąÄ&#x;Äą temiz yiyeceklerden kendinizi mahrum etmeyin! UnutmayÄąn ki;
ŮŽ ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮŽ ŮŽ &Ů’ ŮŽ ‍ Ů? ْا‏Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ Ů‘ ŮŽ َم‏t Ů? Ů‘Ů° ŮŽ , ŮŽ >ŮŽ Ů‘ Ů?‍ا‏ Ů? ‹ Ů’ [Ů? ‍ ŮŽ ْا‏DŮ’ ŮŽ ‍ا " ŮŽŮ… ŮŽŮˆâ€Ź Ů? Ů’ ŮŽ8 Ů? % 9Ů? bŮ‘ #Ů? Ů?‍ ا‏, 5ŮŽ ‍) ŮŽŮˆâ€Ź P‍ا‏
173. O size ancak leĹ&#x;i, kanÄą, domuz etini ve Allah’tan baĹ&#x;kasÄą adÄąna kesilenleri haram kÄąlmÄąĹ&#x;tÄąr. LeĹ&#x;, Ä°slâmĂŽ usullere gĂśre boÄ&#x;azlanmadan ĂślmĂźĹ&#x; hayvandÄąr. Fakat çekirge gibi bĂścek cinsinden kßçßk canlÄąlar ve devamlÄą suda yaĹ&#x;ayan hayvanlar boÄ&#x;azlanmadan ĂślmĂźĹ&#x; olsalar bile leĹ&#x; kapsamÄąna girmezler. Ă‚yette haram olduÄ&#x;u bildirilen kan, akÄącÄą kandÄąr. Ete, dalaÄ&#x;a, ciÄ&#x;ere sinmiĹ&#x; olan kan ise
102
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
helâldir. Domuzun sadece eti deÄ&#x;il; yaÄ&#x;Äą, kemiÄ&#x;i, iliÄ&#x;i vb. diÄ&#x;er bĂźtĂźn uzuvlarÄą da haramdÄąr. Allah’tan baĹ&#x;ka bir varlÄąk adÄąna veya Allah’Ĺn adÄą kasten terk edilerek yahut O’nun adÄąyla olsa bile putlarÄąn ĂśnĂźnde kurban edilen hayvanÄąn eti de yenmez.
ŮŽ ' ‍ Ů?د‏,GŮŽ *ŮŽ ‍غ ŮŽŮˆâ€Ź,9ŮŽ ŮŽ Ů’ SŮŽ ŮŽ Ů‘ { Ů? Ů’_‍ ا‏.Ů? ŮŽŮŽ ' ﴞ٥٧٣﴿ ŮŒ &t ‍Ů? ŮŒŘą َع‏1SŮŽ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ اŮ? Ů‘ َن‏%?Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ŮŽ ~Ů’ Ů?‍ ا‏jŮŽ Ů?
Fakat her kim yiyecek baĹ&#x;ka bir Ĺ&#x;ey bulamama, baĹ&#x;kasÄą tarafÄąndan zorlanma, hayatĂŽ tehlikeye maruz kalma gibi sebeplerle bunlardan yemeye mecbur kalÄąrsa, insanlarÄą tehlikeye dĂźĹ&#x;Ăźrecek Ĺ&#x;ekilde baĹ&#x;kalarÄąnÄąn hakkÄąna saldÄąrmamak ve yemek zorunda kaldÄąÄ&#x;Äą ĂślçßyĂź aĹ&#x;mamak Ĺ&#x;artÄąyla, ona bir gĂźnah yoktur. ÇßnkĂź Allah çok baÄ&#x;ÄąĹ&#x;layÄącÄą, pek merhametlidir.
HAKÄ°KATÄ° GÄ°ZLEYENLER ,5ŮŽ ŮŽ BŮ? Ů° C‍ اŮ?Ůˆâ€Ź j& Ů‹ 3ŮŽ ,2Ů‹ ŮŽŮŽ ~ % 9Ů? ‍ Ů?Ůˆ َن‏lŮŽ RŮ’ )ŮŽ ‍ب ŮŽŮˆâ€Ź, Ů? Ů‘Ů° ‍ اَ Ů’> ŮŽ= َل‏, 5ŮŽ ‍ Ů? Ů? َن‏-Ů’ )ŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍اŮ? Ů‘ َن ا‏ Ů? ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? P‍ا‏ Ů? ŮŽ ŮŽ )Ů? *ŮŽ ‍ ŮŽŘą ŮŽŮˆâ€Ź,2 ‍ا‏ ŮŽ Ů‘ *ŮŽ Ů‘ Ů?‍ Ů’ ا‏EŮ? >Ů? { Ů? 9Ů? ^' ‍ Ů? َن‏KŮ? ,Ů’ )ŮŽ Ů’ EŮ? ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹE& Ů? Ů‘Ů° Ů? EŮ? Ů? Ů?Ů‘ Ů? KŮ‘ =ŮŽ )Ů? *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮ? ŮŽ &Ů° Ů? ‍ ŮŽ) Ů’ ŮŽŮ… ْا‏P‍ا‏ ﴞ٥٧٤﴿ ŮŒ & َ‍اب ا‏ ŮŒ /ŮŽ GŮŽ 174. Allah’Ĺn indirdiÄ&#x;i kitabÄąn herhangi bir hĂźkmĂźnĂź gizleyen ve onu, âhiret nimetlerine nazaran çok kßçßk bir kazanç olan servet, makam, Ĺ&#x;an, Ĺ&#x;Ăśhret gibi dĂźnyalÄąk çĹkarlarla deÄ&#x;iĹ&#x;enler var ya, iĹ&#x;te onlar, midelerine ateĹ&#x;ten baĹ&#x;ka bir Ĺ&#x;ey doldurmuyorlar. Gerek Hz. Muhammed’in peygamberliÄ&#x;ine iĹ&#x;aret eden Tevrat ve Ä°ncil âyetlerini çarpÄątan Yahudi ve Hristiyan din adamlarÄą olsun, gerekse Kur’ân’Ĺn bazÄą hĂźkĂźmlerini Ăśrtbas eden sĂśzde din âlimleri olsun, Allah’Ĺn gĂśnderdiÄ&#x;i herhangi bir hĂźkmĂź dĂźnyevĂŽ menfaatler karĹ&#x;ÄąlÄąÄ&#x;Äąnda gizleyen herkes bu âyetin tehdidi altÄąndadÄąr. Ă–yle ki, DiriliĹ&#x; GĂźnß’nde Allah onlarla rahmet lisanÄąyla konuĹ&#x;mayacak ve onlarÄą gĂźnah kirlerinden arÄąndÄąrmayacaktÄąr. Ä°Ĺ&#x;te bunlara, can yakÄącÄą bir azap vardÄąr.
ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽ Ů?ŮˆŘ§â€ŹlŮŽ d‍ا‏ Ů’ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽ ا‏BŮ? Ů° C‍اŮ?Ůˆâ€Ź F ŮŽ GŮŽ Ů’ #Ů? ŮŽ |ŮŽ uŮ’ َ‍ ا‏, ŮŽŮŽ ' ‍ ŮŽ Ů? ؊‏1Ů? 8Ů’ ŮŽ ,Ů’ 9Ů? ‍اب‏ ŮŽ /ŮŽ OŮŽ ‍ Ů°"ى ŮŽŮˆ ْا‏EŮ? ,Ů’ 9Ů? iŮŽ ŮŽ jŮŽ k ‍ا‏ ŮŽŮ‘ ﴞ٥٧ټ﴿ ‍ع‏, Ů? 2 ‍ا‏
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
103
175. Zira onlar, hidâyet yerine dalâleti; baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lanma yerine azabÄą tercih eden kimselerdir. DoÄ&#x;ru yolu terk ederek bâtÄąl yollara dalan bu insanlar, Allah’Ĺn sonsuz merhametine sÄąÄ&#x;ÄąnÄąp ebedĂŽ kurtuluĹ&#x;a nail olmak yerine, bile bile cehennem azabÄąna girmeyi tercih etmiĹ&#x;lerdir. Bunlar ateĹ&#x;e karĹ&#x;Äą ne kadar da dayanÄąklÄąymÄąĹ&#x;!
x? Ů‘ Ů? DŮŽ ,Ů’ 9Ů? ‍ب‏, ŮŽ Ů‘Ů° ‍َ Ů‘ َن‏,9Ů? ŮŽ Ů? ‍ٰذ‏ ŮŽ ŮŽ Ů? ‍ ŮŽ> Ů‘ ŮŽ= ŮŽŮ„ ْا‏P‍ا‏ 176. Bu azap, sebepsiz ve haksÄąz deÄ&#x;ildir. ÇßnkĂź Allah, gerçeÄ&#x;in ta kendisi olan kitabÄą hak olarak, hak ve hakikat anlaĹ&#x;ÄąlsÄąn, yaĹ&#x;ansÄąn ve hayata egemen olsun diye indirmiĹ&#x;tir. Allah’Ĺn gĂśnderdiÄ&#x;i hak kitabÄąn hĂźkmĂźnĂź gizleyerek hakikati Ăśrtbas edenlerin hakkÄą da elbette cehennem azabÄądÄąr.
ﴞ٥٧ٌ﴿ "TŮ? &O 9ŮŽ ‍ق‏, Ů? ‍Ů? ا Ů?'^ ْا‏1 ŮŽ ŮŽ Ů’@‍ ا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? Ů‘ َن ا‏ Ů? ŮŽ dŮ? ^1 ŮŽ ‍ب‏, Ů? ŮŽ DoÄ&#x;rusu, Allah'Äąn gĂśnderdiÄ&#x;i kitaplarÄąn bir kÄąsmÄąna inanÄąp bir kÄąsmÄąnÄą inkâr ederek kitap hakkÄąnda ayrÄąmcÄąlÄąk yapanlar, derin bir isyankârlÄąÄ&#x;Äąn pençesinde, haktan çok uzak bir ayrÄąlÄąk içindedirler.14 Haktan bu kadar uzak bir ayrÄąlÄąk içinde bocalayan bâtÄąl ehlinin hakkÄą da azaptÄąr. Bu azaptan kurtulup ebedĂŽ saadete ulaĹ&#x;mak için gerçek anlamda hayÄąr ve iyilik ehli olmak gerekir. Peki, asÄąl hayÄąr ve iyilik nedir?
GERÇEK ERDEMLÄ°LÄ°K Ů? #ŮŽ v ‍ Ů? Ů?ب‏8Ů’ ŮŽ ‍ Ů? Ů?Ů‚ ŮŽŮˆ ْا‏RŮ’ ŮŽ Ů’ ‍ ا‏bŮŽ ŮŽ 3Ů? Ů’ ŮŽ &Ů’ ŮŽ Ů? ‍ ŮŽ Ů‘Ů? ا Ů?Ůˆâ€ŹLŮ? ‍„ ْا Ů?|Ů‘ ŮŽ اَ ْن‏ 177. Ey insanlar! YĂźzĂźnĂźzĂź doÄ&#x;uya veya batÄąya çevirmeniz bizatihi iyilik ve erdemlilik deÄ&#x;ildir. Ä°badetlerde Kâbe’ye veya baĹ&#x;ka bir tarafa yĂśnelmeniz yahut birtakÄąm dinĂŽ formalite ve tĂśrenleri yerine getirmeniz amaç ve hedef deÄ&#x;il, hedefe gĂśtĂźren bir araçtÄąr. Araç ise, ancak amaca ulaĹ&#x;tÄąrdÄąÄ&#x;Äą takdirde deÄ&#x;erli ve Ăśnemlidir. Ä°nsanÄą sahih bir imana ve gĂźzel Kitapta ayrÄąlÄąÄ&#x;a dĂźĹ&#x;mek iki tĂźrlĂź olur: Birincisi, bu âyette ifade edildiÄ&#x;i Ĺ&#x;ekilde kitabÄąn bir kÄąsmÄąna inanÄąp bir kÄąsmÄąnÄą inkâr etmektir. Ä°kincisi ise, doÄ&#x;ruya ulaĹ&#x;mak amacÄąyla Allah’Ĺn KitabÄąnÄą okuyup anlamaya çalÄąĹ&#x;an, fakat kĂźltĂźrleri, akli yetenekleri, birikimleri farklÄą olduÄ&#x;u için farklÄą sonuçlara ulaĹ&#x;an ve farklÄą gĂśrĂźĹ&#x;ler ortaya koyan mĂźminlerin ihtilafÄądÄąr ki, bu tĂźr ihtilaf, kiĹ&#x;iyi dinin ĂśzĂźnden saptÄąrmadÄąÄ&#x;Äą ve mĂźminler arasÄąnda kin ve dĂźĹ&#x;manlÄąÄ&#x;a yol açmadÄąÄ&#x;Äą sĂźrece bir zenginlik ve rahmettir. 14
104
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
davranÄąĹ&#x;lara sevk etmeyen, birey ve toplum vicdanÄąnda etkisini gĂśstermeyen birtakÄąm kuru ibadet gĂśrĂźntĂźleri ne erdemli olmanÄązÄą saÄ&#x;lar, ne de size Allah katÄąnda deÄ&#x;er kazandÄąrÄąr.
Ů° Ů’ ‍ ŮŽŮˆ ْا ŮŽ& Ů’ م‏P, ŮŽ BŮ? Ů° ŮŽ ‍@ Ů? ŮŽŮˆ ْا‏ ŮŽ Ů‘ ‍ب ŮŽŮˆâ€Ź, Ů? Ů‘Ů° 9Ů? .ŮŽ 5ŮŽ ‍ ٰا‏.Ů’ 5ŮŽ ŮŽ Ů‘|Ů? ‍ ْا‏.ŮŽ Ů‘ Ů? ‍ ŮŽŮˆ ْا‏iŮ? Ů? *‍ا‏ Ů? Ů° â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů‘ Ů? 2 ‍ا‏ Ů? ŮŽ Ů?
AsĹl iyilik ve erdemlilik sahibi odur ki; Allah’a, âhiret gßnßne, meleklere, kitaplara ve Peygamberlere tßm kalbiyle inanĹr.
ŮŽ ŮŽ ‍ ْا‏FLŮŽ â€ŤŮŽŮˆ ٰا‏ ŮŽ K, ŮŽ Ů‘ .ŮŽ 9Ů’ ‍ ŮŽŮˆŘ§â€Ź b& Ů° ŮŽ &ŮŽ ‍ ŮŽŮˆ ْا‏F9Ů° Ů’ Ů? ‍ ŮŽŘ° Ů?ŮˆŮŠ ْا‏% Ů?Ů‘ t \ ŮŽ ŮŽ ‍ ŮŽŮˆ ْا‏F5, Ů? F Ů° GŮŽ ‍ل‏, Ů? \ ‍ا‏ ŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ ƒŮ? ,\ ‍ا‏ ‍ب‏, Ů? 3ŮŽ Ů?Ů‘ ‍ ŮŽŮˆ Ů?'^ ا‏ YĂźreÄ&#x;inde dĂźnya malÄąna karĹ&#x;Äą sevgi duymasÄąna raÄ&#x;men, sÄąrf Allah’Ĺn hoĹ&#x;nutluÄ&#x;unu kazanmak için malÄąnÄąn bir kÄąsmÄąnÄą yakÄąnlara, yetimlere, yoksullara, yolda kalmÄąĹ&#x;lara, yardÄąm isteyenlere ve kĂślelerin ĂśzgĂźrleĹ&#x;tirilmesi uÄ&#x;runda harcar.
ŮŽ Ů‘ ‍ َم‏,3ŮŽ ŮŽâ€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź ‍ ŮŽ ؊‏KŮ° =ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏FLŮŽ ‍ Ů° ŮŽŘŠ ŮŽŮˆ ٰا‏7 ‍ا‏ NamazÄąnÄą gĂźzelce kÄąlar, zekâtÄąnÄą verir.
ŮŽ Ů‘ ‍ Ů?ŘĄ ŮŽŮˆâ€Ź, ŮŽ ,Ů’ ŮŽ ‍ Ů?'^ ْا‏.ŮŽ ) 9Ů? ,7 ‍ا‏ ŮŽ t ‍ Ů‘ ŮŽ ا Ů?ŘĄ ŮŽŮˆâ€Źk ‍ا‏ ŮŽ Ů‘ ‍Ů?ŮˆŘ§ ŮŽŮˆâ€Ź ‍س‏ "#ŮŽ ,GŮŽ ‍ Ů’ اŮ? َذا‏#Ů? "Ů? EŮ’ OŮŽ 9Ů? â€ŤŮŽŮˆ ْا Ů? 'Ů? َن‏ ? Ů? ,Ů’ ŮŽ ‍ ْا‏ Bir de sĂśz verdiÄ&#x;i zaman sĂśzĂźnde duranlar; hele o sÄąkÄąntÄą, hastalÄąk ve savaĹ&#x; zamanlarÄąnda zorluklara karĹ&#x;Äą kahramanca gĂśÄ&#x;Ăźs gererek sabreden fedakâr mĂźminler var ya,
ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽ ا‏BŮ? Ů° C‍اŮ?Ůˆâ€Ź Ů? ŮŽ ﴞ٥٧٧﴿ ‍ Ů? ْا Ů? Ů‘ ŮŽ Ů? َن‏#Ů? ŮŽ BŮ? Ů° C‍ ا ŮŽŮˆŘ§Ů?Ůˆâ€Ź 3 " u . ) /
ŮŽ ŮŽ ? Ä°Ĺ&#x;te onlar doÄ&#x;ru sĂśzlĂź olanlardÄąr; kĂśtĂźlĂźklerden titizlikle sakÄąnÄąp korunan gerçek erdem sahibi kullar da yine onlardÄąr. Fakat kiĹ&#x;isel ahlâk ve erdemlilik, hukuk kurallarÄą Ĺ&#x;eklinde toplumsal hayata egemen olmadÄąkça gerçek anlamda huzur ve mutluluÄ&#x;a ulaĹ&#x;amazsÄąnÄąz:
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
105
KISAS: CANA CAN, GĂ–ZE GĂ–Z Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ( F? Ů° Ů’ ŮŽ ‍ؾ Ů?'^ ْا‏, ŮŽ Ů? KŮ? ‍ ا‏2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏,EŮŽ )Ů?Ů‘ َ‍ ا‏, )ŮŽ Ů? 7ŮŽ Ů? ‍ Ů? ْا‏178. Ey iman edenler! Ă–ldĂźrĂźlen kimseler hakkÄąnda kÄąsas, yani suçsuz bir insanÄą kasÄątlÄą olarak ĂśldĂźren kiĹ&#x;inin iĹ&#x;lediÄ&#x;i suça denk bir ceza olarak ĂśldĂźrĂźlmesi, yetkili merciler tarafÄąndan yerine getirilmesi gereken bir yasa olarak size farz kÄąlÄąnmÄąĹ&#x;tÄąr.
Ů? Ů’ 9Ů? FoŮ’Ů° >*‍ا‏ Ů? Ů’ ‍ Ů’ Ů?" ŮŽŮˆâ€ŹOŮŽ ,Ů’ 9Ů? "Ů? Ů’ OŮŽ ‍ Ů‘Ů? ŮŽŮˆ ْا‏DŮ? ,Ů’ 9Ů? Ů?Ů‘ DŮ? Ů’ َ‍ا‏ F? oŮ’Ů° >*, HĂźre karĹ&#x;ÄąlÄąk hĂźr, kĂśleye karĹ&#x;ÄąlÄąk kĂśle, kadÄąna karĹ&#x;ÄąlÄąk kadÄąn kÄąsas edilir. Yani cinayeti kim iĹ&#x;lemiĹ&#x;se, cezasÄąnÄą da yalnÄązca o çekmelidir. Katil hĂźr bir insan ise sadece o hĂźr, kĂśle ise sadece o kĂśle, kadÄąn ise yine sadece o kadÄąn cezalandÄąrÄąlmalÄądÄąr. Katilin mahkeme tarafÄąndan cezalandÄąrÄąlmasÄąnÄą yeterli gĂśrmeyip onun akrabalarÄąndan, kabilesinden, ailesinden intikam almaya kalkÄąĹ&#x;ÄąlmamalÄądÄąr. Ve bu suç sabit olduÄ&#x;unda, suçlu kadÄąn da olsa, kĂśle de olsa, efendi de olsa mutlaka cezalandÄąrÄąlmalÄądÄąr.
‍ن‏, ŮŽ tŮ’ ,Ů? 9Ů? %Ů? &Ů’ ŮŽ Ů?â€ŤŮˆŮ ŮŽŮˆŘ§ŮŽ ŮŽŘŻ ا ŮŒŘĄ ا‏ Ů? Ů? OŮ’ ŮŽ ,Ů’ 9Ů? ‍ ŮŒŘšâ€Ź, ŮŽ LŮ?Ů‘ ,ŮŽ' ‍ Ů’^ ŮŒŘĄâ€ŹdŮŽ %Ů? &@ َ‍ ا‏.Ů’ 5Ů? %Ů? ŮŽ ^ŮŽ 1Ů? GŮ? .Ů’ ŮŽŮŽ ' ?Ů? \ 178. Ancak katil, insanlÄąk ve din yĂśnĂźyle kardeĹ&#x;i sayÄąlan maktulĂźn yakÄąn akrabalarÄąndan tamamÄą veya biri tarafÄąndan herhangi bir Ĺ&#x;ekilde affedilirse, o zaman kÄąsas cezasÄą uygulanmaz. Bu durumda, taraflarÄąn Ä°slâm’a aykÄąrÄą olmayan gelenek ve Ăśrfe uyarak aralarÄąnda anlaĹ&#x;Äąp diyet miktarÄąnÄą belirlemeleri ve katilin, kendisini baÄ&#x;ÄąĹ&#x;layan bu insanlarÄą bir nebze teselli etmek Ăźzere onlara kan bedelini gĂźzellikle Ăśdemesi gerekir.
Ů? 9Ů?Ů‘ ‍ َع‏.Ů’ 5Ů? z& i?ŮŒ ŮŽ tŮ’ ‍ Ů’ ŮŽŮˆ ŮŽŘąâ€ŹŮŒ 1 Ů’[LŮŽ ŮŽ Ů? ‍ٰذ‏ Bu baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lama yetkisinin verilmesi, Rabb’iniz tarafÄąndan sizlere bahĹ&#x;edilmiĹ&#x; bir hafifletme ve rahmettir. Fakat bu yetki, sadece maktulĂźn yakÄąn akrabalarÄąna tanÄąnmÄąĹ&#x; bir haktÄąr; yoksa yetkili merciler de dâhil, bir baĹ&#x;kasÄąnÄąn katilleri affetme yetkisi yoktur.
ﴞ٥٧٨﴿ ŮŒ & َ‍اب ا‏ Ů’ .Ů? ŮŽŮŽ ' ŮŒ /ŮŽ GŮŽ %Ů? ŮŽ 'ŮŽ ŮŽ Ů? ‍ ŮŽ" ٰذ‏OŮ’ 9ŮŽ ‍ ŮŽ Ů°"ى‏G‍ا‏
106
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Ama her kim, bĂźtĂźn bunlara raÄ&#x;men yine de saldÄąrganlÄąk etmeye kalkÄąĹ&#x;Äąrsa, sĂśzgelimi, katil yerine baĹ&#x;kasÄąnÄą ĂśldĂźrĂźrse ya da katili ĂśldĂźrmekle yetinmeyip onun akrabalarÄąna da saldÄąrÄąrsa veya katili affedip diyeti aldÄąktan sonra onu ĂśldĂźrmeye kalkarsa yahut katil diyeti Ăśdemeye yanaĹ&#x;mazsa, iĹ&#x;te onun için de can yakÄącÄą bir azap vardÄąr! AslÄąnda katil bile olsa, insan ĂśldĂźrmek kĂśtĂź bir Ĺ&#x;eydir. Fakat bir katilin ĂśldĂźrĂźlmesi yĂźzlerce masum insanÄąn hayatÄąnÄą kurtaracaksa, o zaman bu bir ĂśldĂźrme deÄ&#x;il, bilakis hayat kurtarmadÄąr. Yani:
ŮŽ Ů’ ^ Ů? C‍ اŮ?Ůˆâ€Ź, )ŮŽ ‍ Ů°& ŮŒŘŠâ€Źt Ů? ŮŽ Ů‘ OŮŽ ŮŽ ‍ب‏, Ů? ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ﴞ٥٧ي﴿ ‍ Ů‘ ŮŽ Ů? َن‏LŮŽ Ů’ ŮŽ ‍ؾ‏, Ů? ŮŽ Ů’ *‍ا‏ Ů? 7ŮŽ Ů? ‍ Ů’ Ů?'^ ْا‏179. KÄąsasta sizin için hayat vardÄąr; ey akÄąl sahipleri! Ki bĂśylece toplumsal gĂźven ve huzuru saÄ&#x;layarak kĂśtĂźlĂźk ve gĂźnahlardan, anarĹ&#x;i ve terĂśrden korunabilesiniz. Yani ilk bakÄąĹ&#x;ta bir cana kÄąyma Ĺ&#x;eklinde algÄąlanan kÄąsas, caydÄąrÄącÄą bir ceza olarak birçok muhtemel cinayetleri ĂśnlediÄ&#x;inden, aslÄąnda bir hayat kaynaÄ&#x;ÄądÄąr. AyrÄąca, devletin kÄąsasÄą uygulamasÄą veya ĂśldĂźrĂźlen kiĹ&#x;inin akrabalarÄąna affetme yetkisi verilmesiyle intikam ateĹ&#x;lerinin sĂśndĂźrĂźlmesi saÄ&#x;lanacak ve çoÄ&#x;u zaman nesiller boyu sĂźregelen ve onlarca masum insanÄąn ĂślĂźmĂźne yol açan kan davalarÄą da Ăśnlenecektir.
VASÄ°YET Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ( .Ů? )ŮŽŮ’ " Ů? ‍ Ů? Ů’ ŮŽ ا‏iŮ? &ŮŽ Ů‘ u ŮŽ ‍ ŮŽ ŮŽŮƒâ€ŹLŮŽ ‍ Ů? ْا ŮŽ Ů’ Ů?ŘŞ اŮ? ْن‏KŮ? "ŮŽ t ŮŽ t ŮŽ َ‍ ŮŽ ا‏k ŮŽ ‍ Ů’ اŮ? َذا‏َ Ů? KŮ? Ů? ŮŽ Ů’ َ‍@ Ů’ ًا ا‏ ŮŽ Ů’ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ 9 ŮŽ 3Ů’ *‍ا‏ ﴞ٥٨٠﴿ ŮŽ â€ŤŮˆŮ â€Ź ?ŮŽ ŮŽ Ů‘ Ů? ‍ ْا‏F ŮŽ GŮŽ , Â? t Ů? Ů? OŮ’ ŮŽ ,Ů’ 9Ů? 180. Ey iman edenler! Sizden birinize ĂślĂźm vakti geldiÄ&#x;inde, eÄ&#x;er geride bÄąrakacaÄ&#x;Äą kayda deÄ&#x;er miktarda malÄą varsa ve bÄąrakacaÄ&#x;Äą mirasÄąn adil olarak taksim edilmeyeceÄ&#x;inden endiĹ&#x;e ediyorsa, ana babaya ve diÄ&#x;er yakÄąn akrabaya uygun biçimde vasiyet etmeniz ve bunun için gerekli Ăśnlemleri almanÄąz size farz kÄąlÄąnmÄąĹ&#x;tÄąr. Bu, haksÄązlÄąk etmekten Ăśzenle sakÄąnÄąp korunanlar için mutlaka yerine getirilmesi gereken bir gĂśrevdir. Daha sonra inen miras âyetleriyle (Nisâ, 4/11-12) buradaki vasiyet zorunluluÄ&#x;u kaldÄąrÄąlmÄąĹ&#x; ve vasiyetin kapsamÄą daraltÄąlmÄąĹ&#x;tÄąr. Bununla birlikte, gĂźn gelir yeniden mirasÄąn adil bir Ĺ&#x;ekilde taksim edilmeme ihtimali ortaya çĹkarsa, bu âyet tekrar devreye girer ve yakÄąn akrabaya
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
107
vasiyet yine farz olur. Peygamber (sav)’in uygulamalarÄąnda da gĂśrĂźldĂźÄ&#x;Ăź Ăźzere, vasiyetin ßç Ĺ&#x;artÄą vardÄąr: 1- Vasiyet edilen miktar mirasÄąn ßçte birini aĹ&#x;mamalÄądÄąr. 2- Mirastan pay alan akrabalar için vasiyet yapÄąlamaz. 3Ä°slâm’a gĂśre meĹ&#x;ru kabul edilmeyen kiĹ&#x;i ve kurumlara yapÄąlan vasiyet geçersizdir.
%?Ů? >ŮŽ Ů? "Ů?Ů‘ ŮŽ )Ů? .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏F ŮŽ GŮŽ %Ů? Ů? ~Ů’ Ů?‍ ا‏, ŮŽ >ŮŽ Ů‘ ,Ů? 'ŮŽ %Ů? OŮŽ Ů? ŮŽ ,5ŮŽ "ŮŽ OŮ’ 9ŮŽ %Ů? ŮŽ "ŮŽ Ů‘ 9ŮŽ .Ů’ ŮŽŮŽ ' 181. Her kim vasiyeti iĹ&#x;ittikten sonra onu deÄ&#x;iĹ&#x;tirirse, bunun gĂźnahÄą, ancak onu deÄ&#x;iĹ&#x;tirenlerin boynunadÄąr. Vasiyetin deÄ&#x;iĹ&#x;tirildiÄ&#x;ini bildiÄ&#x;i hâlde, vasiyetten haksÄąz pay alan kiĹ&#x;i de elbette bundan sorumludur.
ﴞ٥٨٥﴿ ?ŮŒ & GŮŽ Â€ŮŒ & ŮŽ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍اŮ? Ů‘ َن‏ Ä°yi bilin ki, Allah her Ĺ&#x;eyi iĹ&#x;itendir, her Ĺ&#x;eyi bilendir.
ŮŽ ' Ů’ EŮ? 2ŮŽ &Ů’ 9ŮŽ ‚َ ŮŽ uŮ’ ŮŽ,'ŮŽ , Ů‹ ~Ů’ Ů?‍ اَ Ů’Ůˆ ا‏, Ů‹1ŮŽ2v ŮŽ @ %?Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ŮŽ ~Ů’ Ů?‍ ا‏jŮŽ ŮŽ .Ů’ ŮŽŮŽ ' ŮŽ ‍ ؾ‏ Ů? 5Ů? .Ů’ 5Ů? ‍٠‏, 182. Fakat her kim vasiyet eden kiĹ&#x;inin yanÄąlmÄąĹ&#x; veya adaletsizlik edip gĂźnaha girmiĹ&#x; ve bĂśylece yanlÄąĹ&#x; vasiyette bulunmuĹ&#x; olduÄ&#x;undan endiĹ&#x;e eder de, bu durumu mirasçĹlara gĂźzelce izah ederek veya vasiyette gizlice dĂźzeltmeler yaparak aralarÄąnda uzlaĹ&#x;ma saÄ&#x;larsa, ona da bir gĂźnah yoktur.
ﴞ٥٨٢﴿ TŮŒ &t ‍Ů? ŮŒŘą َع‏1SŮŽ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍اŮ? Ů‘ َن‏ ÇßnkĂź Allah çok baÄ&#x;ÄąĹ&#x;layÄącÄą, çok merhametlidir.
ORUÇ ve RAMAZAN Ů? Ů? Ů’ 3ŮŽ .Ů’ 5Ů? .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏F ŮŽ GŮŽ ( Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ( Ů’ ŮŽ Ů? KŮ? , ŮŽ KŮŽ ‍ Ů?م‏,&ŮŽ 7 ‍ا‏ ŮŽ Ů? KŮ? ‍ ا‏2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏,EŮŽ )Ů?Ů‘ َ‍ ا‏, )ŮŽ Ů?Ů‘ Ů? Ů? ŮŽ Ů‘ OŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů? ŮŽ Ů‘ LŮŽ Ů’ ﴞ٥٨٣﴿ ‍ ن‏ 183. Ey iman edenler! Oruç sizden Ăśnceki Ăźmmetlere farz kÄąlÄąndÄąÄ&#x;Äą gibi, gĂźnah ve kĂśtĂźlĂźklerden korunabilmeniz için size de farz kÄąlÄąnmÄąĹ&#x;tÄąr. Oruç nefsanĂŽ ve Ĺ&#x;ehevĂŽ arzularÄą dizginler, insanÄą azgÄąnlÄąktan,
108
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
kĂśtĂźlĂźkten menedip hayÄąrlÄą amellere yĂśneltir. Kalbin Allah'a baÄ&#x;lÄąlÄąÄ&#x;ÄąnÄą artÄąrÄąr, ona bir meleklik zevki ve saflÄąÄ&#x;Äą bahĹ&#x;eder. Orucun bu Ĺ&#x;ekilde birtakÄąm ruhĂŽ ve bedenĂŽ faydalarÄą; sosyal ve ahlâkĂŽ yĂśnden gĂźzel neticeleri bulunmakla beraber, bunlarÄąn hepsi birer fayda olup, farz oluĹ&#x;unun sebebi ve hikmeti deÄ&#x;ildirler. Bunun için mĂźmin, bu sayÄąlan faydalarÄą elde etmek amacÄąyla deÄ&#x;il, Allah'Äąn emrine uyup O’na kulluk gĂśrevini yerine getirmek amacÄąyla orucunu tutmalÄądÄąr.
‍ات‏ ?Ů? ‍"Ů?Ůˆ َد‏OŮ’ 5ŮŽ ,5Ů‹ ,)ŮŽ Ů‘ َ‍ا‏ 184. Size farz kÄąlÄąnan bu oruç, belirli ve sayÄąlÄą gĂźnlerdedir. Bu da Ramazan ayÄąnÄąn tamamÄądÄąr ki, bazen 29 bazen 30 gĂźn çeker.
Ů° ŮŽ Ů? Ů’25Ů? ‍ َن‏,KŮŽ .Ů’ ŮŽŮŽ ' ?ŮŽ @ ŮŽ Ů?‍م ا‏, Ů‹ 5ŮŽ Ů’ Ů? )ŮŽ Ů‘ َ‍ ا‏.Ů’ 5Ů? ‍ Ů‘" ŮŒŘŠâ€ŹOŮŽŮ? ' Ů? ŮŽ1 ŮŽ F GŮŽ ‍ اَ Ů’Ůˆâ€Ź,k) İçinizden her kim hasta veya yolcu olur ve bu sebeple orucunu tutamazsa, Ramazan’dan sonraki diÄ&#x;er gĂźnlerde tutamadÄąÄ&#x;Äą her gĂźn için bir gĂźn kaza etmelidir. Hamile veya sĂźt emziren kadÄąnlar da hasta hĂźkmĂźndedir ve daha sonra kaza etmek Ăźzere Ramazan’da oruç tutmayabilirler. YolcularÄąn, hastalarÄąn, hamile ve sĂźt emziren kadÄąnlarÄąn oruç tuttuklarÄą takdirde zarar gĂśrme veya saÄ&#x;lÄąklarÄąnÄąn tehlikeye dĂźĹ&#x;me ihtimali varsa, o zaman oruç tutmamalarÄą gerekir.
ŮŽ iŮŒ )ŮŽ "Ů’ 'Ů? %Ů? >ŮŽ & Ů? { )Ů? .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏F ŮŽ GŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ?Ů? - \Ů’ 5Ů? ‍ Ů?م‏,OŮŽ c Orucun daha sonra kaza edilmesi hĂźkmĂź, iyileĹ&#x;me Ăźmidi olan hastalar ve yolculuk hâlinde olan kimseler gibi geçici ĂśzrĂź olanlar içindir. Ä°htiyarlÄąk, bĂźnye zayÄąflÄąÄ&#x;Äą, iyileĹ&#x;me Ăźmidi olmayan hastalÄąk gibi sebeplerle oruç tutmakta zorlanan ve bu yĂźzden ancak sÄąkÄąntÄąyla, gßçlĂźkle oruç tutabilen kimselere gelince, onlar ne oruç, ne de kaza ile yĂźkĂźmlĂźdĂźrler. OnlarÄąn ĂśzĂźrleri devamlÄą olduÄ&#x;u için, daha sonraki gĂźnlerde orucu kaza etme imkânlarÄą yoktur. Bunlar, tutamadÄąklarÄą her gĂźn için, imkânlarÄąnÄąn elverdiÄ&#x;i Ăślçßde bir yoksulu doyurarak fidye vermelidirler. Bir gĂźnlĂźk orucun fidyesi, kendi ailesine yedirdiÄ&#x;i Ăślçßde bir gĂźnlĂźk yiyeceÄ&#x;i veya buna denk parayÄą bir fakire vermektir. BĂśyle devamlÄą ĂśzĂźrlĂź olan kiĹ&#x;i eÄ&#x;er fakir ise, fidye vermesi de gerekmez.
ŮŽ LŮŽ .Ů’ ŮŽŮŽ ' %?Ů? ŮŽ ŮŒ Ů’ @ ŮŽ ŮŽ EŮ? 'ŮŽ ‍@ Ů’ ًا‏ ŮŽ ‍{ Ů‘ ŮŽ َؚ‏
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
109
Fakat her kim vermesi gerekenden daha fazla fidye verip daha çok fakiri doyurarak gÜnßlden bir iyilik yaparsa, elbette bu kendisi için daha hayĹrlĹdĹr.
Ů? ŮŽ ŮŒ Ů’ @ ﴞ٥٨٤﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ Ů’ Ů? Ů’2KŮ? ‍ Ů’ اŮ? ْن‏َ ‍ ا‏5Ů? 7Ů? LŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§ŮŽ ْن‏ Bununla birlikte, eÄ&#x;er orucun size kazandÄąracaÄ&#x;Äą dĂźnyevĂŽ ve uhrevĂŽ yararlarÄą biliyorsanÄąz, tĂźm zorluÄ&#x;una raÄ&#x;men oruç tutmanÄąz, sizin için fidye vermekten daha iyidir. Bu hĂźkĂźm, oruç tutmalarÄąnda saÄ&#x;lÄąk açĹsÄąndan bir sakÄąnca bulunmayan kimseler için geçerlidir. Oruç tuttuklarÄą takdirde hastalÄąklarÄą artacak, sÄąhhatleri bozulacak olan kimselere gelince, onlar oruç tutmayÄąp fidye vermelidirler. Bu tehlikeyi bile bile oruç tutup zarar gĂśrdĂźkleri takdirde, sevap yerine gĂźnah kazanmÄąĹ&#x; olurlar. Ancak bĂśyle devamlÄą ĂśzĂźrlĂź olan kimseler oruçtan dolayÄą saÄ&#x;lÄąk sorunlarÄą yaĹ&#x;amayacaklarsa, oruç tutmalarÄą fidye vermelerinden daha hayÄąrlÄądÄąr. Zira Ä°slâm Ăźmmetinin muhteĹ&#x;em bir coĹ&#x;ku içinde yaĹ&#x;adÄąklarÄą Ramazan ayÄą Ăśyle muhteĹ&#x;em, Ăśyle rahmet ve bereketlerle dolu bir aydÄąr ki:
ŮŽ Ů‘ Ů? ‍"ًى‏#Ů? ‍ ْا Ů? Ů’ ٰا Ů?ن‏%Ů? &' ‍ ŮŠ اŮ?> Ů?Ů’= َل‏/ ŮŽ Ů‘ ‍ َن ا‏,k ‍ Ů°"ى‏EŮ? ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? ‍ت‏, Ů? 2ŮŽ &Ů‘Ů? 9ŮŽ ‍س ŮŽŮˆâ€Ź, ŮŽ 5ŮŽ ‍ Ů? َع‏EŮ’ dŮŽ Ů? 2 ‍ن‏, Ů? 3ŮŽ Ů’ Ů?1 â€ŤŮŽŮˆ ْا‏
185. Oruç tutmanÄąz gereken o sayÄąlÄą gĂźnler, Ay takvimine gĂśre Ramazan ayÄądÄąr ki, insanlÄąÄ&#x;a yol gĂśstermek, hidâyetin apaçĹk delillerini ve doÄ&#x;ruyu yanlÄąĹ&#x;tan ayÄąrt etmenin Ĺ&#x;aĹ&#x;maz ĂślçßsĂź olan Furkan’Ĺ beyan etmek Ăźzere, Kur’ân ilk olarak o aydaki Kadir Gecesi’nde indirilmiĹ&#x;tir. Ve her Ramazan ayÄąnda Kur’ân adeta yeniden nâzil olurcasÄąna, Ĺ&#x;efkat ve rahmetiyle Ä°slâm Ăźmmetini dĂśrt bir yandan kucaklamaktadÄąr.
ŮŽ Ů‘ Ů? Ů? Ů’25Ů? "ŮŽ EŮ? dŮŽ .Ů’ ŮŽŮŽ ' %?Ů? Ů’ 7Ů? &ŮŽ ŮŽŮ’ ' ŮŽ EŮ’ R ‍ا‏ O hâlde, içinizden her kim o aya saÄ&#x; salim eriĹ&#x;irse, onu baĹ&#x;tan sona oruçlu geçirsin.
Ů° ŮŽ ?ŮŽ @ ŮŽ Ů?‍م ا‏, Ů‹ 5ŮŽ ‍ َن‏,KŮŽ .Ů’ 5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? )ŮŽ Ů‘ َ‍ ا‏.Ů’ 5Ů? ‍ Ů‘" ŮŒŘŠâ€ŹOŮŽŮ? ' Ů? ŮŽ1 ŮŽ F GŮŽ ‍ اَ Ů’Ůˆâ€Ź,k)
110
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Fakat her kim hasta veya yolcu olursa, tutamadÄąÄ&#x;Äą gĂźn sayÄąsÄąnca diÄ&#x;er gĂźnlerde orucunu kaza etsin. UnutmayÄąn ki, Allah bu ibadetleri sizin iyiliÄ&#x;iniz için ve size olan merhametinden dolayÄą emretmiĹ&#x;tir:
ŮŽ Ů? Ů? ‍ Ů‘ ŮŽ" ŮŽŘŠ ŮŽŮˆâ€ŹOŮ? ‍ Ů? Ů? ا ْا‏-Ů’ Ů? Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹQŮŽ \Ů’ OŮ? ‍ Ů? ْا‏Ů? 9Ů? "Ů? ) )Ů? *ŮŽ ‍ Ů? ا Ů’ Ů?& Ů’\ ŮŽ ŮŽŮˆâ€ŹŮ? 9Ů? P‍ا‏ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů‘Ů?|Ů?ŮˆŘ§â€ŹŮ? Ů‘Ů° "Ů? ) )Ů? Ů? RŮ’ LŮŽ Ů’ Ů? ŮŽ Ů‘ OŮŽ ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹŮ? )"Ů° #ŮŽ ,5ŮŽ F Ů° GŮŽ ﴞ٥٨ټ﴿ ‍ Ů? Ůˆ َن‏Zira Allah sizin için kolaylÄąk diler, zorluk dilemez. Size emrettiÄ&#x;i ibadetleri kendinizi zorlamadan, huzur ve huĹ&#x;u içinde yerine getirmenizi ister; sÄąkÄąntÄąya dĂźĹ&#x;Ăźp zarar gĂśrmenizi istemez. Bundan dolayÄądÄąr ki, oruç gĂźnleri olarak belirlenen sayÄąyÄą diÄ&#x;er gĂźnlerde kaza ederek veya fidye vererek tamamlamanÄąz, size ĂśÄ&#x;rettiÄ&#x;i Ĺ&#x;ekilde kendisini saygÄąyla anÄąp yĂźceltmeniz ve bunca nimetleri karĹ&#x;ÄąlÄąÄ&#x;Äąnda O’na Ĺ&#x;Ăźkretmeniz için her tĂźrlĂź kolaylÄąÄ&#x;Äą gĂśsterir. Zira Allah, kullarÄąna karĹ&#x;Äą çok merhametlidir. OnlarÄąn ihtiyaçlarÄąnÄą, zaaflarÄąnÄą, arzu ve isteklerini bilmekte, dualarÄąnÄą iĹ&#x;itmektedir:
ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽ َ؊‏GŮ’ ‍&( َد‏ ‍ن‏, Ů? v Ů?‍)( ا‏ ?ŮŒ 3ŮŽ ^>Ů‘ ,Ů? 'ŮŽ ^2Ů‘ GŮŽ ‍دي‏, ŮŽ GŮ? ŮŽ ŮŽ ŮŽ, ŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? َذا‏ Ů? GŮŽ ‍اؚ اŮ? َذا َد‏ Ů? " ‍ا‏
186. Ey Peygamber! EÄ&#x;er kullarÄąm sana beni sorarlarsa, Ĺ&#x;unu hiç iyi bilsinler ki, ben insana Ĺ&#x;ah damarÄąndan daha yakÄąnÄąm. O hâlde, hiçbir aracÄąya baĹ&#x;vurmadan, doÄ&#x;rudan bana yalvarÄąp benden istesinler. ÇßnkĂź ben, bana dua edip yalvaranÄąn yakarÄąĹ&#x;Äąna cevap veririm. KullarÄąmÄąn dualarÄąnÄą iĹ&#x;itir, deÄ&#x;erlendirir ve uygun gĂśrĂźrsem gerçekleĹ&#x;tiririm. Fakat kendisi için faydalÄą olduÄ&#x;unu dĂźĹ&#x;Ăźnerek benden istediÄ&#x;i Ĺ&#x;ey aslÄąnda zararlÄąysa, o zaman o arzusunu gerçekleĹ&#x;tirmez, ama yine de duasÄąnÄąn mĂźkâfatÄąnÄą ona mutlaka veririm.
ﴞ٥٨ٌ﴿ ‍"Ů?Ůˆ َن‏dŮ? Ů’ )ŮŽ Ů’ EŮ? ŮŽ Ů‘ OŮŽ ŮŽ ^9 ‍ ا‏2Ů? 5Ů? :Ů’ &Ů? Ů’ ‍& Ů? ا ^ ŮŽŮˆâ€Źm ŮŽ \Ů’ &ŮŽ ŮŽŮ’ ' Ă–yleyse, onlar da benim çaÄ&#x;rÄąma uyup bana ve gĂśnderdiÄ&#x;im kitaplara iman etsinler ki, bĂśylelikle dĂźnyada doÄ&#x;ruluk ve olgunluÄ&#x;a, âhirette ebedĂŽ saadete ulaĹ&#x;abilsinler. BaĹ&#x;lÄą baĹ&#x;Äąna bir ibadet olan dua, kulun acziyetini itiraf ederek Rabb’inin huzurunda boyun eÄ&#x;mesi ve tĂźm benliÄ&#x;iyle O’nu zikretmesidir. Bunun için, “Allah benim durumumu ve ne isteyeceÄ&#x;imi zaten biliyor.â€? diyerek duadan uzak kalÄąnmamalÄądÄąr. Zira Allah, kullarÄąna vereceÄ&#x;i nimetleri muayyen
ÇAĞLAR ÜSTÜ HAYAT REHBERİ
111
sebep ve şartlara bağlamıştır. Bilgi sahibi olmak için çalışıp öğrenmeyi, ürün elde etmek için ekip biçmeyi, cennete girebilmek için inanıp iyi işler yapmayı vesile kıldığı gibi, birtakım hayırları elde etmek için kendisine dua etmeyi sebep ve vesile kılmıştır. Öyleyse, ibadetlerin özü olan duadan gâfil kalınmamalı, O’na el açıp yalvarmalı, istenilen her şey yalnızca O’ndan istenmelidir. Fakat bütün bunları yaparken de gereksiz yükümlülükler icat ederek hayatı çekilmez hâle getirmekten kaçınmalıdır:
ORUÇ ve CİNSEL HAYAT Allah tarafından herhangi bir yasaklama getirilmediği hâlde, bazı Müslümanlar oruç gecelerinde cinsel ilişkinin yasak olduğuna inanıyorlardı. Bununla birlikte, zaman zaman kendilerine hâkim olamayıp bu yasağı çiğniyorlardı. İşte bu yanlış anlayışı düzeltmek ve konuya açıklık getirmek üzere, aşağıdaki âyetler nazil oldu:
َ &ْ َ ْ َ bَ ّ t ُ َ س, ُ ِ ,\ ُ َ >ِ F ٰ َِ ا َ .?َ ّ Eُ َ س, & 7 ا i
ُ ' َ ّ م ا, ّ َ ِ ُا ٌ َ ِ ْ ُ >ْ َ ْ َواٌ َ ِ .َ ّ #ُ ? ْ ِ ِ
187. Oruç geceleri kadınlarınızla birlikte olmanız size helâl kılınmıştır. Zira onlar sizin için bir örtü, siz de onlar için bir örtü gibisiniz. Yani doğal olarak eşinizle içli dışlı olur, birbirinize sarılıp kucaklaşırsınız.
ُ ْ2Gَ , َ1Gَ ْ َوُ &ْ َ Gَ ب, ُ \ ُ >َ ّ َ اPا ْ ُ ّٰ َ ِ Gَ َ َ 'َ ْ َ ُ1>ْ َ ُ> َن ا, َ ْ[Lَ ْ ُ ْ2Kُ ْ Allah, sizin gereksiz yasaklamalarla boş yere sıkıntılar üreterek kendinize haksızlık ettiğinizi bildiğinden, tövbenizi kabul ederek sizi bağışlamıştır.
ْ ' ُ َ Pا h ْ ُ ّٰ ( َ َ Kَ ,5َ ُ ا8َ 9ْ َوا.َ ّ #ُ ُ وd, ِ 9َ .َ ٰ ,َ Bundan böyle, Ramazan gecelerinde dahî onlara yaklaşabilir, Allah’ın sizin için takdir ettiği ve uygun gördüğü cinsel lezzet elde etme ve çocuk sahibi olma ve gibi nimetlerini arzu edebilirsiniz.
َ ْ yِ &ْ [َ ْا.َ 5ِ َْ y ُ &ْ [َ ُ ْاُ َ َ َ ّ َ َ )َ F ّٰ t ْ ُ ا َوKُ َو .َ 5ِ ا* ْ َ ِد َ ا9ُ َ dا ُ &َ 9ْ *ا h ِ mْ َ1 ْا
112
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Ä°Ĺ&#x;te bĂśyle oruç gecelerinde, Ĺ&#x;afaÄ&#x;Äąn beyaz çizgisi siyah çizgisinden sizce seçilinceye, yani tan yeri aÄ&#x;arÄąp ufuktaki Ĺ&#x;afak çizgisi iyice belirginleĹ&#x;inceye kadar yiyip içebilir ve dilerseniz eĹ&#x;inizle birlikte olabilirsiniz.
b Ů? &Ů’ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏F ŮŽ Ů?‍ ŮŽŮ… ا‏,&ŮŽ 7 ‍ا‏ Ů?Ů‘ ‍ Ů‘Ů? ا‏LŮ? َ‍~ Ů‘ ŮŽŮ? ا‏ Ĺžafak sĂśktĂźkten sonra, yeme içme ve cinsel iliĹ&#x;kiden uzak durarak akĹ&#x;am gĂźneĹ&#x; batÄąncaya kadar oruca devam edin.
ŮŽ Ů?1KŮ? ,GŮŽ Ů’ Ů? >Ů’ َ‍ ŮŽŮˆŘ§â€Ź.ŮŽ Ů‘ #Ů? ‍ Ů? Ůˆâ€Źd, "?Ů? v, ŮŽ ŮŽ ‍ ن Ů?'^ ْا‏ Ů? \ Ů? ŮŽ LŮ? *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Oruç tuttuÄ&#x;unuzu gĂźnĂźn gecesinde eĹ&#x;inizle birlikte olabilirsiniz. Fakat Ramazan ayÄąnda mescitlerde veya evlerinizdeki mescit odalarÄąnda ibadete çekildiÄ&#x;iniz sÄąrada, yani itikâf hâlindeyken, ne gece ne de gĂźndĂźz vakti kadÄąnlarÄąnÄąza yaklaĹ&#x;mayÄąn.
,? #ŮŽ 9Ů? ŮŽ Ů’ LŮŽ jŮŽŮŽ ' P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍"Ů?Ůˆ Ů?د‏t Ů? ŮŽ Ů’ LŮ? Bunlar, bizzat Allah’Ĺn belirlediÄ&#x;i yasalar ve çizdiÄ&#x;i sÄąnÄąrlardÄąr. O hâlde, bu sÄąnÄąrlarÄą çiÄ&#x;nemek Ĺ&#x;Ăśyle dursun, onlara yaklaĹ&#x;mayÄąn bile.
ŮŽ Ů‘ Ů? % LŮ? ,)ŮŽ ‍ ٰا‏P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů? ŮŽ )Ů? ŮŽ Ů? /Ů° KŮŽ ﴞ٥٨٧﴿ ‍ Ů’ ŮŽ) Ů‘ ŮŽ Ů? َن‏EŮ? ŮŽ Ů‘ OŮŽ ŮŽ ‍س‏, Ů? Ů‘Ů° Ů? 2 Ä°Ĺ&#x;te Allah insanlara, gĂźnah ve kĂśtĂźlĂźklerden sakÄąnÄąp korunabilsinler diye âyetlerini bĂśyle açĹklÄąyor. Yeme içme yasaÄ&#x;Äą sadece Ramazan ve oruç için geçerli deÄ&#x;ildir. Yenilmesi haram kÄąlÄąnan baĹ&#x;ka Ĺ&#x;eyler de vardÄąr:
ŮŽ Ů‘ DŮ? ‍ ْا‏F ŮŽ Ů?‍ ا‏, EŮŽ 9Ů? ‍ Ů’" Ů? ا‏LŮ? ‍ ŮŽŮˆâ€Źbc, Ů’ 9Ů? Ů’ ŮŽ ‍ ŮŽ ا‏5Ů’ َ‍ Ů? ا ا‏KŮ? ,Ů’ LŮŽ *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? Ů? Ů‹ ŮŽ ' ‍ Ů? ا‏KŮ? ,Ů’ ŮŽ Ů? ‍م‏, , )
, 2 & 9
ŮŽ Ů’ Ů’ ŮŽ ŮŽ Ů? Ů? Ů? ŮŽ Ů‘ ‍ال‏ ﴞ٥٨٨﴿ ‍ن‏TŮŽ Ů? ŮŽ OŮ’ LŮŽ Ů’ Ů? >Ů’ َ‍* Ů’~ Ů? ŮŽŮˆŘ§â€Ź, Ů? Ů’ 9Ů? ‍س‏, Ů? ŮŽ 5Ů’ َ‍ ا‏.Ů’ 5Ů? Ů? 2 ‍ا‏
188. Ey iman edenler! AranÄązda mallarÄąnÄązÄą haksÄąz yollarla yemeyin! Ä°nsanlarÄąn servetlerinden bir kÄąsmÄąnÄą gĂźnah yoluyla yemek için, hem de bunun gĂźnah olduÄ&#x;unu bile bile, hâkimlere ve yĂśneticilere rĂźĹ&#x;vet vermeye kalkmayÄąn!
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
113
HÄ°LALLER ŮŽ Ů’ .Ů? GŮŽ ŮŽ >ŮŽ Ů? Šَ \Ů’ )ŮŽ ŮŽ Ů‘ Ů? n& —?Ů?Ů‘ DŮŽ ‍س ŮŽŮˆ ْا‏, Ů? 3‍ ŮŽ ا‏5ŮŽ ^ŮŽ #Ů? bŮ’ 3Ů? iŮ?? ŮŽ Ů‘ #Ů? *‍ا‏ Ů? 2
189. Ey Muhammed! Sana hilallerin niçin sĂźrekli deÄ&#x;iĹ&#x;ip durduÄ&#x;unu, yani ayÄąn geçirdiÄ&#x;i evreleri ve bunun hikmetini soruyorlar. De ki: “Onlar, doÄ&#x;al bir takvim olarak insanlarÄąn yÄąl, ay ve gĂźnleri belirlemesine yarayan ve hem yapacaklarÄą iĹ&#x;lerin, hem de oruç ve hac ibadetinin vaktini gĂśsteren Ăślçßlerdir.â€?
EVLERE ARKALARINDAN GÄ°RMEK BazÄą Arap kabileleri, hac veya umre için ihrama girdiklerinde, gĂźya ‘dĂźnya iĹ&#x;lerinden’ uzak durma adÄąna, evlerine veya çadÄąrlarÄąna kapÄąlarÄąndan girmeyi gĂźnah sayÄąyorlardÄą. Bu yĂźzden bir ihtiyaçlarÄą olduÄ&#x;unda evlerine arka pencerelerinden giriyor, bunu da bir iyilik ve erdemlilik olarak nitelendiriyorlardÄą. Buna karĹ&#x;ÄąlÄąk Allah, ĂźstĂźnlĂźk ve erdemliliÄ&#x;in gerçek ĂślçßsĂźnĂź ortaya koyarak buyuruyor ki:
Ů? .Ů’ 5Ů? ‍ ت‏ F Ů° LŮŽ Ů‘ ‍ ا‏.Ů? 5ŮŽ ŮŽ Ů‘|Ů? ‍ ْا‏.ŮŽ Ů‘ ŮŽ &Ů? Ů? ‍ ا ْا‏LŮ? ,Ů’ LŮŽ ‍َ ْن‏,9Ů? Ů?Ů‘|Ů? ‍„ ْا‏ ŮŽ &Ů’ ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? Ů° ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,#ŮŽ ‍ ع‏ Ů? EŮ? s Erdemlilik, Ăśyle zannedildiÄ&#x;i gibi evlere arkalarÄąndan girmenizle ilgili deÄ&#x;ildir. ÇßnkĂź bĂśyle anlamsÄąz gĂśsteri ve formalitelere kĂśrĂź kĂśrĂźne uymakla erdemli olunamaz. Gerçek erdemlilik, Allah’a yĂźrekten baÄ&#x;lanarak gĂźzel ve yararlÄą davranÄąĹ&#x;lar ortaya koymak; kĂśtĂźlĂźÄ&#x;e, zulme, haksÄązlÄąÄ&#x;a karĹ&#x;Äą mĂźcadele ederek gĂźnahlardan sakÄąnÄąp korunabilmektir.
Ů? ŮŽ Ů‘ OŮŽ ŮŽ P‍ا‏ ﴞ٥٨ي﴿ ‍ َن‏DŮ? Ů? 1Ů’ LŮ? Ů’ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů? ا‏LŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽŮˆŘ§â€Źh ,EŮŽ 9Ů? ‍ ŮŽ ا‏9Ů’ َ‍ ا‏.Ů’ 5Ů? ‍ ت‏ ŮŽ &Ů? Ů? ‍ ا ْا‏LŮ? â€ŤŮŽŮˆ ْا‏ O hâlde, evlere herkes gibi kapÄąlarÄąndan girin ve Allah’tan gelen ilkeler doÄ&#x;rultusunda yaĹ&#x;ayarak kĂśtĂźlĂźÄ&#x;Ăźn, gĂźnahÄąn, haksÄązlÄąÄ&#x;Äąn her çeĹ&#x;idinden sakÄąnÄąn ki, dĂźnyada ve ahirette gerçek mutluluÄ&#x;a, kurtuluĹ&#x;a eriĹ&#x;ebilesiniz.
114
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
SAVAĹž HUKUKU Ů? >ŮŽ Ů? LŮ? , ŮŽ )Ů? .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏P‍ا‏ Ů?Ů‘ DŮ? )Ů? *ŮŽ P‍ا‏ ( Ů? Ů‘Ů° b& ŮŽ Ů‘Ů° ‍Ů?ŮˆŘ§ اŮ? Ů‘ َن‏ Ů? ŮŽ ^' ‍ Ů? ا‏LŮ? ,3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ? " ŮŽ OŮ’ LŮŽ *ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€Źď´žŮĄŮŠŮ ď´ż .ŮŽ )" ŮŽ OŮ’ Ů? ‍ْا‏
190. Ey iman edenler! Size karĹ&#x;Äą dĂźĹ&#x;manlÄąk beslemeyen, sizinle iyi geçinmek isteyen toplumlarla barÄąĹ&#x; içinde yaĹ&#x;ayÄąn. Fakat size saldÄąran, yurdunuzu iĹ&#x;gal eden ve size savaĹ&#x; açanlara karĹ&#x;Äą siz de Allah yolunda savaĹ&#x;Äąn! Ancak taĹ&#x;kÄąnlÄąk edip haksÄąz yere saldÄąrmayÄąn! Hiç kuĹ&#x;kusuz Allah, saldÄąrganlÄąk edenleri sevmez.
Ů’ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź "Ů?Ů‘ dŮŽ َ‍ ا‏iŮ? 2ŮŽ Ů’ 1Ů? ‍ Ů’ ŮŽŮˆ ْا‏KŮ? v Ů? &Ů’ t Ů? &Ů’ t ŮŽ .Ů’ 5Ů? Ů’ #Ů? v ŮŽ Ů’ #Ů? Ů? Ů? 3‍ا‏ Ů? ŮŽ Ů’@َ‍… ا‏ Ů? Ů? Ů’@َ‍ Ů’ ŮŽŮˆŘ§â€Ź#Ů? Ů? Ů? 1Ů’ ŮŽŮ? ~ Â… b Ů? Ů’ ŮŽ ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů?
191. Size saldÄąranlarla harp meydanÄąnda savaĹ&#x;Äąrken, onlarÄą gĂśrdĂźÄ&#x;ĂźnĂźz yerde ĂśldĂźrĂźn. Sizi zorla çĹkardÄąklarÄą yerden, siz de onlarÄą sĂźrĂźp çĹkarÄąn. Anayurdunuz Mekke’den sizi nasÄąl sĂźrgĂźn ettilerse, siz de onlarÄą oradan sĂźrĂźp çĹkarÄąn. Gerçi savaĹ&#x;mak, son derece meĹ&#x;akkatli ve istenmeyen bir Ĺ&#x;eydir. Fakat zulĂźm ve haksÄązlÄąklarÄą engellemenin baĹ&#x;ka yolu kalmamÄąĹ&#x;sa, o zaman savaĹ&#x;mak en asil, en erdemlice davranÄąĹ&#x; olur. ÇßnkĂź kĂźfĂźr ve Ĺ&#x;irk temeline dayanan ve yeryĂźzĂźnde inkârcÄąlÄąÄ&#x;Äąn, zulmĂźn, fesadÄąn yaygÄąnlaĹ&#x;masÄąna sebep olan Ĺ&#x;er gßçlerin dĂźnyaya egemen olmasÄą, yani fitne, adam ĂśldĂźrmekten kĂśtĂźdĂźr.
Ů’ Ů’ ŮŽ Ů’ KŮ? Ů? LŮŽ ,3ŮŽ ‍ ْن‏,Ů? 'ŮŽ % Ů? &' Ů’ KŮ? Ů? LŮ? , ŮŽ )Ů? F Ů‘Ů° t ŮŽ ‍ام‏ Ů? ŮŽ DŮŽ ‍ Ů?" ا‏mŮ? \Ů’ ŮŽ ‍ْ ŮŽ" ا‏2GŮ? Ů’ #Ů? Ů? LŮ? , ŮŽ LŮ? *â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ ‍ ŮŽ= ا Ů?ŘĄ ْا‏v Ů’ ' ﴞ٥ي٥﴿ .ŮŽ ) 'Ů? ,ŮŽ ŮŽ Ů? /Ů° KŮŽ ? Ů’ #Ů? Ů? Ů? 3,ŮŽ
Bununla birlikte, Mescid-i Haram civarÄąnda dĂźĹ&#x;manlarÄąnÄąz size saldÄąrmadÄąklarÄą sĂźrece, siz orada onlarla savaĹ&#x;mayÄąn. Zira Mescid-i Haram, Allah tarafÄąndan kutsal ve gĂźvenli ilan edilen bir bĂślgedir. Ama eÄ&#x;er bu bĂślgenin kutsallÄąÄ&#x;ÄąnÄą ihlal edip size saldÄąrÄąrlarsa, siz de karĹ&#x;Äą saldÄąrÄąda bulunun ve onlarÄą yakaladÄąÄ&#x;ÄąnÄąz yerde ĂśldĂźrĂźn! Ä°Ĺ&#x;te yeryĂźzĂźnde bozgunculuk çĹkaran kâfirlerin cezasÄą budur!
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
115
ﴞ٥ي٢﴿ ŮŒ &t ‍Ů? ŮŒŘą َع‏1SŮŽ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů‘ َن‏,Ů? 'ŮŽ ‍ Ů’ ا‏EŮŽ ŮŽ >Ů’ ‍ Ů?ن ا‏,Ů? 'ŮŽ 192. Ancak dĂźĹ&#x;manlÄąk ve saldÄąrganlÄąktan vazgeçerlerse, onlarÄą affedip serbest bÄąrakÄąn. UnutmayÄąn ki, Allah çok baÄ&#x;ÄąĹ&#x;layÄącÄą, çok merhametlidir. Zalimlerle yapÄąlan mĂźcadele ne zaman sona erer, bilir misiniz?
Ů? )ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮŒ 2ŮŽ Ů’ 'Ů? ‍ َن‏Ů? LŮŽ *ŮŽ F Ů‘Ů° t Ů‘ ‍ َن‏P Ů?? Ů‘Ů° Ů? .Ů? )" ‍ا‏ ŮŽ Ů’ #Ů? Ů? LŮ? ,3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź
193. Ey iman edenler! Ä°slam’a ve Kur’ân’a karĹ&#x;Äą savaĹ&#x; açan, insanĂŽ ve ahlakĂŽ deÄ&#x;erleri hiçe sayan, baskÄą ve iĹ&#x;kencelerle inanç, ibadet ve dĂźĹ&#x;Ăźnce ĂśzgĂźrlĂźÄ&#x;Ăźne zincir vuran bĂźtĂźn fitne ve kĂśtĂźlĂźk odaklarÄą tamamen yok edilip ortadan kaldÄąrÄąlÄąncaya ve hayatÄąn her alanÄąnda mutlak otorite ve egemenlik anlamÄąna gelen din, tamamen ve yalnÄązca Allah’Ĺn iradesine uygun bir hâle gelinceye ve bĂśylece Kurân’Ĺn ĂśngĂśrdĂźÄ&#x;Ăź adâlet, ĂśzgĂźrlĂźk ve barÄąĹ&#x; ortamÄą tĂźm dĂźnyada egemen oluncaya kadar onlarla savaĹ&#x;Äąn!
ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏F ŮŽ GŮŽ *ŮŽ Ů‘ Ů?‍ Ů’" ŮŽŮˆŘ§ َن ا‏GŮ? jŮŽŮŽ ' ‍ Ů’ ا‏EŮŽ ŮŽ >Ů’ ‍ Ů?ن ا‏,Ů? 'ŮŽ ŮŽ Ů? ,U ﴞ٥ي٣﴿ Fakat zulĂźm ve haksÄązlÄąktan vazgeçerlerse, o zaman onlarla barÄąĹ&#x; içinde yaĹ&#x;ayÄąn. Zira dĂźĹ&#x;manlÄąk, sadece zalimlere karĹ&#x;Äą gĂśsterilmelidir. Dostunuzu dĂźĹ&#x;manÄąnÄązÄą belirlerken temel ĂślçßnĂźz dĂźrĂźstlĂźk ve adalet olmalÄą; insanlarla kâfir ve dinsiz olduklarÄą için deÄ&#x;il, zalim ve saldÄąrgan olduklarÄą için savaĹ&#x;malÄąsÄąnÄąz. DĂźrĂźst ve adil kimseler kâfir bile olsalar, onlarla barÄąĹ&#x; içinde yaĹ&#x;amalÄąsÄąnÄąz. Ä°lâhĂŽ iradeye baĹ&#x;kaldÄąrarak haksÄązlÄąk ve zulme sapanlara gelince, bunlar hangi dine, hangi Äąrka, hangi toplumsal sÄąnÄąfa mensup olurlarsa olsunlar, karĹ&#x;ÄąlarÄąnda sizin Ăśfke ve dĂźĹ&#x;manlÄąÄ&#x;ÄąnÄązÄą bulmalÄądÄąrlar.
KUTSAL AYLARDA SAVAĹž 1 Arap geleneklerine gĂśre Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recep aylarÄąnda her ne sebeple olursa olsun savaĹ&#x;mak haram kabul ediliyordu. Zaten temel amaçlarÄąndan biri yeryĂźzĂźnde barÄąĹ&#x; ve esenliÄ&#x;i saÄ&#x;lamak olan Ä°slâm dini, bizzat Allah tarafÄąndan Hz. Ä°brahim’e emredilen ve onun aracÄąlÄąÄ&#x;Äąyla bĂźtĂźn Arabistan’a yayÄąlan bu gĂźzel uygulamanÄąn aynen sĂźrdĂźrĂźlmesini ve bu aylarda savaĹ&#x; yasaÄ&#x;Äąna uyulmasÄąnÄą ister. Ancak bu yasak dĂźĹ&#x;man tarafÄąndan çiÄ&#x;nendiÄ&#x;i takdirde, onlara da gereken karĹ&#x;ÄąlÄąk verilmelidir:
116
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Ů’ ŮŽ Ů‘ 9Ů? ‍ ŮŽ ا Ů?م‏DŮŽ ‍ Ů? ْا‏EŮ’ R
ŮŽ Ů‘ َ‍ا‏ ‍ؾ‏, Ů? 5ŮŽ Ů? DŮ? ‍ام ŮŽŮˆ ْا‏ ?ŮŒ 7ŮŽ 3Ů? ‍ت‏, Ů? ŮŽ DŮŽ ‍ Ů? ا‏EŮ’ R ,
194. SavaĹ&#x; yasaÄ&#x;Äąna uymanÄąz gereken haram ay, ancak dĂźĹ&#x;manlarÄąnÄązÄąn uyduÄ&#x;u haram aya karĹ&#x;ÄąlÄąk olmalÄądÄąr. Yani muhatabÄąnÄąz hangi aya hĂźrmet gĂśsterip ondaki savaĹ&#x; yasaÄ&#x;Äąna uyuyorsa, siz de o aya hĂźrmet gĂśsterip yasaÄ&#x;a uymalÄąsÄąnÄąz. OnlarÄąn hĂźrmet gĂśstermediÄ&#x;i haram aylarda, siz tek taraflÄą olarak ateĹ&#x;kes ilan etmek zorunda deÄ&#x;ilsiniz. ÇßnkĂź yasaklara saygÄą, karĹ&#x;ÄąlÄąklÄą olmalÄądÄąr.
Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ ŮŽ Ů°"ى‏G‍ا‏ Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ ŮŽ Ů°"ى‏G‍ا‏ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů? ا‏LŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽŮˆŘ§â€Źh Ů’ Ů’ ,5ŮŽ bŮ? oŮ’ Ů? 9Ů? %Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ ŮŽ "Ů?ŮˆŘ§â€ŹG,ŮŽ Ů’ ' Ů’ Ů’ .Ů? ŮŽŮŽ ' ŮŽ ŮŽ Ů‘ Ů? ‍ َ€ ْا‏5ŮŽ P‍ا‏ ﴞ٥ي٤﴿ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ ŮŽ Ů? ا اَ Ů‘ َن‏G‍ا‏ Ů’ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź
Ă–yleyse, haram aylarda size saldÄąranlara karĹ&#x;Äą, size saldÄąrdÄąklarÄą Ăślçßde saldÄąrÄąn; fakat sakÄąn aĹ&#x;ÄąrÄąya gidip haksÄązlÄąk etmeyin. Aksi hâlde, Allah’a baĹ&#x;kaldÄąran o zalimlerle aynÄą konuma gelirsiniz. Dikkat edin, Allah’a karĹ&#x;Äą gelmekten ve insanlara haksÄąz yere saldÄąrmaktan sakÄąnÄąn. Bilin ki Allah, her tĂźrlĂź gĂźnah, zulĂźm ve haksÄązlÄąktan sakÄąnanlarla beraberdir.
ŮŽ Ů? EŮ’ ‍ا‏ ŮŽ Ů‘ F ŮŽ Ů?‍ Ů’ ا‏Ů? )" )Ů’ ŮŽ,9Ů? ‍ Ů’ Ů? ا‏LŮ? *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏ i$Ů? Ů? Ů‘Ů° b& Ů? ŮŽ ^' ‍ Ů? ا‏1Ů’Ů? >ŮŽâ€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź 195. MalÄąnÄązÄą ve canÄąnÄązÄą Allah yolunda harcayÄąn da, kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayÄąn. ÇßnkĂź cimrilik eder de, zalimlere karĹ&#x;Äą yapÄąlan mĂźcadeleyi malÄąnÄązla canÄąnÄązla desteklemezseniz, hem bu dĂźnyada hem de ahirette zillet ve periĹ&#x;anlÄąÄ&#x;a mahkĂťm olursunuz.
ŮŽ 2 \ Ů?Ů‘ DŮ? )Ů? P‍ا‏ ﴞ٥يټ﴿ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ اŮ? Ů‘ َن‏$‍ ا‏2Ů? \ Ů? DŮ’ Ů? ‍( ْا‏ Ů? tŮ’ ŮŽâ€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź Bunun için, yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄąz her iĹ&#x;i en gĂźzel, en uygun Ĺ&#x;ekilde yapÄąn ve her hususta iyilikle, gĂźzellikle davranÄąn. Hiç kuĹ&#x;kusuz Allah, gĂźzel davrananlarÄą sever. Sizden asÄąl istenen iyiliktir. Bunun için yÄąkmayÄą ve yok etmeyi deÄ&#x;il; onarmayÄą, Äąslah etmeyi ve kazanmayÄą amaç edinin. KĂśtĂźlĂźkleri en gĂźzel biçimde gidermeye çalÄąĹ&#x;Äąn. SavaĹ&#x;mak gerektiÄ&#x;i zaman da, tam hakkÄąnÄą vererek, en gßçlĂź silahlarÄą ve en ileri taktikleri kullanarak Hak yolunda savaĹ&#x;Äąn.
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
117
HACC ve UMRE P Ů?? Ů‘Ů° Ů? ‍ Ů’ ŮŽ َ؊‏OŮ? ‍ Ů‘ َ— ŮŽŮˆ ْا‏DŮŽ ‍ Ů‘Ů? ا ْا‏LŮ? ŮŽâ€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź
196. Ey mĂźminler! HaccÄą ve umreyi Allah için tamamlayÄąn. Ä°badetler baĹ&#x;ta olmak Ăźzere, baĹ&#x;ladÄąÄ&#x;ÄąnÄąz her iĹ&#x;i en gĂźzel biçimde bitirmeye çalÄąĹ&#x;Äąn. Hiçbir iĹ&#x;inizi yarÄąm ve eksik bÄąrakmayÄąn ve yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄąz iĹ&#x;leri yalnÄąz Allah için yapÄąn. Umre farz olmamakla birlikte, eÄ&#x;er umreye baĹ&#x;lanmÄąĹ&#x;sa, sonuna kadar tamamlanmasÄą gerekir. Zira hiçbir ibadet, nasÄąl olsa farz deÄ&#x;ildir diye sebepsiz yere yarÄąm bÄąrakÄąlamaz. AynÄą Ĺ&#x;ekilde gerek farz gerek nafile hacca niyet edenin de, haccÄąnÄą tamamlamasÄą gerekir.
‍ Ů’" Ů? ي‏EŮŽ ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? ŮŽ \ Ů’ , ŮŽŮŽ ' Ů’ LŮ? Ů’ 7Ů? tŮ’ Ů?‍ ْن ا‏,Ů? 'ŮŽ ŮŽ &Ů’ ŮŽ ‍ا‏ Fakat eÄ&#x;er baĹ&#x;ladÄąÄ&#x;ÄąnÄąz hac veya umreyi tamamlamaktan sizi alÄąkoyan dĂźĹ&#x;man, hastalÄąk, doÄ&#x;al afet gibi bir engelle karĹ&#x;ÄąlaĹ&#x;ÄąrsanÄąz, o zaman gĂźcĂźnĂźzĂźn yeteceÄ&#x;i bir kurban kesmeli veya yapabilirseniz, bĂśyle bir kurbanÄą kesilmek Ăźzere Kâbe’ye gĂśndermelisiniz. KurbanlÄąk hayvan bulamazsanÄąz, onun bedelini gĂśndermeli veya bulunduÄ&#x;unuz yerdeki yoksullara vermelisiniz. YarÄąm kalan hac veya umrenizi bu Ĺ&#x;ekilde tamamlamÄąĹ&#x; olursunuz.
Ů? ŮŽ feŮ? ‍ Ů? Ů? ا Ů?ع‏DŮ’ LŮŽ *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź %?Ů? ŮŽ Ů‘ DŮ? 5ŮŽ ‍ Ů’" Ů?ي‏EŮŽ ‍ ŮŽ) Ů’ Ů? َ™ ْا‏F Ů‘Ů° t ŮŽ Ů’ Bu arada, kurbanlÄąk hayvan kesileceÄ&#x;i yere ulaĹ&#x;Äąncaya kadar baĹ&#x;ÄąnÄązÄą tÄąraĹ&#x; etmeyin. ÇßnkĂź hacÄą adayÄą ihrama girdikten sonra kurban kesip ihramdan çĹkÄąncaya kadar tÄąraĹ&#x; olmamalÄą, koku sĂźrĂźnmemeli, tÄąrnaÄ&#x;ÄąnÄą kesmemelidir. Ancak kurban gĂśnderen kiĹ&#x;i, kurbanÄąnÄąn yerine ulaĹ&#x;Äąp kesildiÄ&#x;ine kanaat getirdiÄ&#x;i zaman baĹ&#x;ÄąnÄą tÄąraĹ&#x; edip ihramdan çĹkabilir.
Ů? Ů’25Ů? ‍ َن‏,KŮŽ .Ů’ ŮŽŮŽ ' ‍ اَ Ů’Ůˆâ€ŹiŮ? 3ŮŽ "ŮŽ uŮŽ ‍م اَ Ů’Ůˆâ€Ź, Ů‹ 5ŮŽ Ů’ Ů? .Ů’ 5Ů? iŮŒ )ŮŽ "Ů’ 1ŮŽŮ? ' % Ů? ‍ ŮŽŘą ْا‏.Ů’ 5Ů? ‍ اَ ًذى‏% 9Ů? ‍ اَ Ů’Ůˆâ€Ź,k) Ů? &ŮŽ u Ů? >Ů? Ů? \
Fakat sizden her kim tÄąraĹ&#x; olmaya, koku sĂźrĂźnmeye veya elbise giymeye muhtaç olacak Ĺ&#x;ekilde hastalanÄąr veya baĹ&#x;Äąnda yara, saçkÄąran, bitlenme gibi bir rahatsÄązlÄąk meydana gelir ve bu yĂźzden saçlarÄąnÄą keserek ihramdan çĹkmak zorunda kalÄąr ise, ya ßç gĂźn oruç tutarak yahut
118
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
gĂźcĂź ĂślçßsĂźnde sadaka vererek veya maddĂŽ imkânlarÄąna gĂśre bir deve, sÄąÄ&#x;Äąr, koyun veya keçi kurban ederek fidye vermelidir. Bu hĂźkĂźm, ister hac yolunda bir engelle karĹ&#x;ÄąlaĹ&#x;sÄąn, ister Kâbe’ye ulaĹ&#x;sÄąn, ihramdan çĹkmasÄąnÄą gerektirecek bir mazereti olan bĂźtĂźn hacÄąlar için geçerlidir.
‍ Ů’" Ů? ي‏EŮŽ ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? ŮŽ \ Ů’ , ŮŽŮŽ ' —Ů?Ů‘ DŮŽ ‍ ْا‏F ŮŽ Ů?‍ Ů’ ŮŽ Ů?ŘŠ ا‏OŮ? ,Ů’ 9Ů? €َ ŮŽ Ů‘ ŮŽ LŮŽ .Ů’ ŮŽŮŽ ' Â’ Ů’ Ů? Ů’25Ů? َ‍ ŮŽŘ° ا ا‏,Ů? 'ŮŽ ŮŽ &Ů’ ŮŽ ‍ا‏
EÄ&#x;er haccÄąnÄązÄą tamamlamanÄąza mani olan hastalÄąk, kaza, dĂźĹ&#x;man gibi engellerden kurtulup gĂźvene kavuĹ&#x;ursanÄąz, hac mevsimine kadar umreden yararlanmak isteyen, yani hem Kâbe’ye gelmiĹ&#x;ken umre yapÄąp sevabÄąnÄą kazanmak, hem de umreden sonra ihramdan çĹkarak, hac baĹ&#x;layana dek ihram yasaklarÄąndan muaf kalmak ve ihram yasaklarÄąndan yararlanmak suretiyle temettĂź haccÄą yapmak isteyen kiĹ&#x;i, kurban gĂźnlerinde gĂźcĂźnĂźn yettiÄ&#x;i bir kurban kesmelidir.
Ů° ‍ ŮŽ ŮŒŘŠâ€ŹR ŮŽ GŮŽ ŮŽ Ů’ LŮ? ? Ů’ Ů? OŮ’ v ŮŽ ‍ اŮ? َذا َع‏iŮ? OŮŽ Ů’ ŮŽ ‍ Ů‘Ů?— ŮŽŮˆâ€ŹDŮŽ ‍م Ů?'^ ْا‏, Ů? ' "Ů’ mŮ? )ŮŽ Ů’ ŮŽ .Ů’ ŮŽŮŽ ' Ů? )ŮŽ Ů‘ َ‍ ا‏iŮ? oŮŽ ~ŮŽ ‍ Ů?م‏,&ŮŽ 7ŮŽ i?ŮŒ ŮŽ 5Ů? ,KŮŽ
Kurban edebileceÄ&#x;i herhangi bir hayvan bulamayan ise, ßç gĂźn hacda, yedi gĂźn de memleketine dĂśndĂźÄ&#x;Ăź zaman olmak Ăźzere, toplam on gĂźn oruç tutmalÄądÄąr. Hacdaki ßç gĂźnlĂźk orucun, Zilhicce’nin 7, 8 ve 9. gĂźnlerinde tutulmasÄą mĂźstehaptÄąr. Ancak saÄ&#x;lÄąk durumu mĂźsait olmayanlarÄąn oruç tutmalarÄąna gerek yoktur.
Ů’ Ů’ Ů? )ŮŽ Ů’ ŮŽ .Ů’ ŮŽ Ů? ŮŽ Ů? ‍ٰذ‏ ‍ام‏ ŮŽ %Ů? Ů? Ů’#َ‍ ا‏.Ů’ Ů? t Ů?? ŮŽ DŮŽ ‍ Ů?" ا‏mŮ? \Ů’ ŮŽ ‍_ Ů? ŮŠ ا‏,
Bu hĂźkĂźmler, kendisi veya ailesi Mescid-i Harâm’da oturmayan kimseler içindir. ÇßnkĂź Mekke’de ve çevresindeki kutsal Harem BĂślgesi’nde yaĹ&#x;ayanlar için hacdan Ăśnce umre yapma, yani temettĂź haccÄą yoktur. DolayÄąsÄąyla, onlara fidye ve oruç da yoktur. AyrÄąca onlarÄąn sĂźrekli olarak ihramlÄą hâlde bulunmalarÄą da mĂźmkĂźn deÄ&#x;ildir. BĂźtĂźn bu hĂźkĂźmler, size Ĺ&#x;u bilinci kazandÄąrmak içindir:
ﴞ٥يٌ﴿ ‍ب‏, ŮŽ Ů‘Ů° ‍ ŮŽ Ů? ا اَ Ů‘ َن‏G‍ا‏ Ů’ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů? ا‏LŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź T Ů? ŮŽ OŮ? ‍ ") Ů?" ْا‏dŮŽ P‍ا‏
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
119
Allah’tan gelen emir ve uyarÄąlar karĹ&#x;ÄąsÄąnda son derece titiz ve duyarlÄą olun, O’na karĹ&#x;Äą gelmekten sakÄąnÄąn ve bilin ki, Allah’Ĺn azabÄą çok Ĺ&#x;iddetlidir. Hac ile ilgili diÄ&#x;er ayrÄąntÄąlara gelince:
‍ت‏, ŮŒ 5ŮŽ Ů? OŮ’ 5ŮŽ ŮŒ EŮ? dŮ’ َ‍ Ů‘Ů?— ا‏DŮŽ Ů’ َ‍ا‏ 197. Hac, Ăśteden beri bilinen aylardadÄąr. Bunlar da herkesçe bilindiÄ&#x;i Ăźzere Ĺževval ve Zilkade aylarÄą ile Zilhicce ayÄąnÄąn ilk on gĂźnĂźdĂźr. Hac ile ilgili ibadetler yalnÄązca bu sÄąnÄąrlÄą sĂźre içinde yapÄąlabilir. Hac vaktinden Ăśnce hac için ihrama girmek caiz ise de, sĂźnnete aykÄąrÄą olduÄ&#x;u için mekruhtur.
ŮŽ "v ŮŽ '‍ َع‏jŮŽŮŽ ' —َ Ů‘ DŮŽ ‍ ْا‏.ŮŽ Ů‘ E& —?Ů?Ů‘ DŮŽ ‍َال Ů?'^ ْا‏ ŮŽ ŮŽ 'ŮŽ .Ů’ ŮŽŮŽ ' Ů? ' *ŮŽ ‍َ… ŮŽŮˆâ€Ź Ů? *ŮŽ ‍Ů?\ ŮŽŮ‚ ŮŽŮˆâ€Ź Ů? ' ‍؜‏
Her kim o aylarda ihrama girmek, telbiye getirmek veya kurbanlÄąk gĂśndermek suretiyle haccÄą tamamlamayÄą kendisine gerekli kÄąlarsa, Ĺ&#x;unu iyi bilsin ki, hac sÄąrasÄąnda kadÄąna yaklaĹ&#x;mak, gĂźnah iĹ&#x;lemek, kavga ve mĂźnakaĹ&#x;a etmek yoktur. Gerçi gĂźnah iĹ&#x;lemek ve kavga etmek her zaman yasaktÄąr ama, bunlar hac esnasÄąnda iĹ&#x;lenirse çok daha bĂźyĂźk gĂźnaha sebep olurlar.
P‍ا‏ ŮŽ .Ů’ 5Ů? ‍ Ů? ا‏OŮŽ 1Ů’ LŮŽ ,5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ?Ů? Ů‘Ů° %Ů? Ů’ ŮŽ OŮ’ )ŮŽ Ů?Ů’@ Ă–yleyse iyi ve yararlÄą iĹ&#x;ler yapÄąn. UnutmayÄąn ki, her ne iyilik yaparsanÄąz, Allah onu bilmektedir ve karĹ&#x;ÄąlÄąÄ&#x;ÄąnÄą muhakkak verecektir.
ŮŽ Ů‘ ‍@ Ů’ ŮŽ ا Ů‘ ŮŽ=ا Ů?د‏ ‍ى‏Q Ů° Ů’ ‍ا‏ ŮŽ ‍ Ů‘ َن‏,Ů? 'ŮŽ ‍ ŮŽ= Ů‘ ŮŽŮˆ Ů?ŘŻŮˆŘ§â€ŹLŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Bir de, kendiniz için azÄąk hazÄąrlayÄąn. “Allah’a tevekkĂźl ediyoruz!â€? diyerek hac yolculuÄ&#x;u için gereken hazÄąrlÄąklarÄą ihmal etmeyin. Fakat her zaman ve her yerde olduÄ&#x;u gibi, hac yolculuÄ&#x;unda da kuĹ&#x;kusuz en iyi azÄąk, kiĹ&#x;iyi kĂśtĂźlĂźklerden, gĂźnahlardan koruyarak iyiliklere, gĂźzelliklere sevk eden ihlâs ve samimiyet, yani takvadÄąr.
ŮŽ Ů’ ^ Ů? C‍ اŮ?Ůˆâ€Ź, )ŮŽ ‍ ن‏ ﴞ٥ي٧﴿ ‍ب‏, Ů? Ů? LŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź Ů? ŮŽ Ů’ *‍ا‏ O hâlde, bana karĹ&#x;Äą gelmekten sakÄąnÄąn ey akÄąl sahipleri!
120
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Ů? 9Ů?Ů‘ ‍ َع‏.Ů’ 5Ů? jŮ‹ Ů’kŮŽ' ‍Ů? ا‏8ŮŽ Ů’ LŮŽ â€ŤŘ Ř§ŮŽ ْن‏, Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ „ ? Ů’ ŮŽ &Ů’ ŮŽ ŮŒ 2ŮŽ v Ů? Ů’ 198. Bu arada, hac esnasÄąnda ticari, kĂźltĂźrel, siyasi ve bilimsel etkinliklerde bulunarak Rabb’inizin lĂźtuf ve nimetini aramanÄązda size bir gĂźnah yoktur. Ä°slam’a gĂśre hac ibadetini yerine getirirken aynÄą zamanda ticari faaliyetlerde bulunmanÄąn hiçbir mahzuru yoktur.
Ů’ Ů? OŮŽ RŮ’ ŮŽ ‍ْ ŮŽ" ْا‏2GŮ? P‍ا‏ Ů° ‍ Ů? ŮˆŘ§â€ŹKŮ? ‍ ْذ‏,ŮŽ' ‍ت‏,ŮŽ َ‍ ŮŽŘ° ا ا‏,Ů? 'ŮŽ Ů’kŮŽ D
‍ا‏ ' G . 5 ' Ů‘ Ů? ŮŽ Ů’ Ů’ Ů? ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů? h ‍ام‏ Ů?
Arafat’tan MĂźzdelife’ye doÄ&#x;ru sel gibi akÄąn akÄąn inerken, MĂźzdelife’de bulunan MeĹ&#x;ar-i Harâm’Ĺn yanÄąnda akĹ&#x;am ve yatsÄą namazlarÄąnÄą birlikte kÄąlarak, Kur’ân okuyarak ve telbiyeler getirerek Allah’Ĺ anÄąn.
ŮŽ Ů‘ .ŮŽ Ů? ŮŽ % Ů? Ů’ 3ŮŽ .Ů’ 5Ů? Ů’ Ů? Ů’2KŮ? ‍ Ů’ ŮŽŮˆŘ§Ů? ْن‏Ů? )"Ů° #ŮŽ , ŮŽ KŮŽ ‍ Ů? Ůˆ Ů?ه‏KŮ? â€ŤŮŽŮˆŘ§ ْذ‏ ŮŽ Ů‘ ,k ‍ا‏ ﴞ٥ي٨﴿ Fakat atalarÄąnÄązdan gĂśrdĂźÄ&#x;ĂźnĂźz gibi deÄ&#x;il, Allah’Ĺn size gĂśsterdiÄ&#x;i biçimde onu anÄąn! Size doÄ&#x;rularÄą ve gĂźzellikleri ĂśÄ&#x;rettiÄ&#x;i için Rabb’inizin adÄąnÄą yĂźcelterek O’na Ĺ&#x;Ăźkredin. Gerçek Ĺ&#x;u ki, bundan Ăśnce siz, doÄ&#x;ru yolu Ĺ&#x;aĹ&#x;ÄąrmÄąĹ&#x; kimselerden idiniz. Rabb’iniz sizi bu âyetlerle eÄ&#x;itip olgunlaĹ&#x;tÄąrmadan Ăśnce, siz iman ve ibadetten habersiz idiniz.
ŮŽ Ů‘ ‍؜‏,ŮŽ ﴞ٥يي﴿ ŮŒ &t ‍Ů? ŮŒŘą َع‏1SŮŽ P‍ا‏ Ů? &Ů’ t ŮŽ Ů‘Ů° ‍ اŮ? Ů‘ َن‏P‍ا‏ Ů’ ‍س ŮŽŮˆâ€Ź, Ů? ' َ‍~ Ů‘ ŮŽŮ? ا‏ ŮŽ 'َ‍… ا‏ ŮŽ .Ů’ 5Ů? ‍ ا‏k& Ů? 2 ‍ا‏ ?ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů? ŮˆŘ§â€Ź1Ů? 8Ů’ ŮŽ ‍ا‏ 199. Sonra MĂźzdelife’den Mina’ya doÄ&#x;ru yĂśnelin. Bu arada, mensup olduÄ&#x;unuz Äąrk, sÄąnÄąf veya sosyal statĂź sebebiyle kibirlenip halktan ayrÄą durmayÄąn. Siz de insanlarÄąn akÄąn akÄąn gittiÄ&#x;i yerden gidin ve hatta kibirlenmek Ĺ&#x;Ăśyle dursun, gĂźnahlarÄąnÄązdan dolayÄą Allah’tan baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lanma dileyin. DoÄ&#x;rusu Allah çok baÄ&#x;ÄąĹ&#x;layÄącÄą, çok merhametlidir.
ŮŽ , Ů? ‍ Ů‹ ?ا‏KŮ’ ‍ Ů‘ ŮŽ" Ů?ذ‏dŮŽ َ‍ Ů’ اَ Ů’Ůˆ ا‏KŮ? ‍ َإ‏, 9ŮŽ ‍ Ů’ ٰا‏KŮ? Ů? KŮ’ /Ů? KŮŽ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů? ŮˆŘ§â€ŹKŮ? ‍ ْذ‏,ŮŽ' Ů’ ŮŽ 3ŮŽ ‍ َذا‏,Ů? 'ŮŽ Ů? 2ŮŽ 5ŮŽ Ů’ Ů? &Ů’ k 200. Hac ibadetlerinizi bitirince, tÄąpkÄą Cahiliye Devri’nde atalarÄąnÄązÄą ĂźstĂźn meziyetleriyle Ăśverek andÄąÄ&#x;ÄąnÄąz gibi, hatta daha bĂźyĂźk bir coĹ&#x;kuyla Allah’Ĺ anÄąn.
Ů° Ů’ ^'Ů? %Ů? ŮŽ ,5ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,&ŮŽ >Ů’ " ‍ا‏ Ů?Ů‘ ^'Ů? ,2ŮŽ LŮ? ‍ ٰا‏, 2ŮŽ 9ŮŽ Ů‘ ‍ Ů„ َع‏ ŮŽ Ů‘ .ŮŽ ŮŽŮ? ' Ů? Ů? )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ ‍س‏, ﴞ٢٠٠﴿ ‍ Ů?ق‏jŮŽ @ ŮŽ .Ů’ 5Ů? ‍@ ŮŽ Ů?؊‏ Ů? *‍ا‏ Ů? 2 ‍ا‏
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
121
Ä°nsanlardan Ăśyleleri vardÄąr ki, “Ey Rabb’imiz, bize vereceÄ&#x;ini bu dĂźnyada ver!â€? diye dua eder ve yaĹ&#x;antÄąlarÄąnÄą bu temel dĂźĹ&#x;Ăźnceye gĂśre biçimlendirirler. Onlara, âhiretteki ebedĂŽ nimetlerden hiçbir pay yoktur.
Ů° Ů’ ^'Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮ‹ 2ŮŽ \ Ů?Ů‘ ^'Ů? ,2ŮŽ LŮ? ‍ ٰا‏, 2ŮŽ 9ŮŽ Ů‘ ‍ Ů„ َع‏ Ů? Ů? )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ Ů’ EŮ? Ů’25Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ,2ŮŽ 3Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮ‹ 2ŮŽ \ ŮŽ t ŮŽ ‍@ ŮŽ Ů?؊‏ ŮŽ t ŮŽ ,&ŮŽ >Ů’ " ‍ا‏ Ů? *‍ا‏ ŮŽ Ů‘ ‍اب‏ ﴞ٢٠٥﴿ ‍ع‏, ŮŽ /ŮŽ GŮŽ Ů? 2 ‍ا‏
201. Buna karĹ&#x;ÄąlÄąk Ăśyle insanlar da vardÄąr ki, “Ey Rabb’imiz! Bize dĂźnyada da ahirette de iyilikler bahĹ&#x;et ve bizi cehennem azabÄąndan koru!â€? diye dua ederler.
Ů° ‍اŮ?Ůˆâ€Ź Ů’ Ů° ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ﴞ٢٠٢﴿ ‍ب‏, \ D
‍ا‏ € ) P‍ا‏ â€ŤŮˆâ€Ź ‍ ا‏
\ K , 5 (& 7 > E
B Ů‘ ŮŽ Ů’ C Ů‘ Ů? ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů? Ů? Ů? Ů? Ů? ŮŒ Ů? Ů? ? 202. Ä°Ĺ&#x;te onlara, kazandÄąklarÄąndan bir pay vardÄąr. Rablerinden hem dĂźnyada hem de ahirette iyilikler isteyen bu insanlara, iĹ&#x;ledikleri salih amellere ve yaptÄąklarÄą samimi dualara karĹ&#x;ÄąlÄąk, dĂźnya ve âhirette paylarÄąna dĂźĹ&#x;en mutluluk ve nimetler mutlaka verilecektir. Hiç kuĹ&#x;kusuz Allah, iyilikleri ve kĂśtĂźlĂźkleri asla karĹ&#x;ÄąlÄąksÄąz bÄąrakmayan, yeri ve zamanÄą geldiÄ&#x;inde hesabÄą çabuk gĂśrendir.
‍ات‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů? ŮˆŘ§â€ŹKŮ? â€ŤŮŽŮˆŘ§ ْذ‏ ?Ů? ‍"Ů?Ůˆ َد‏OŮ’ 5ŮŽ ‍م‏, Ů? )ŮŽ Ů‘ َ‍ ' ^ ا‏P‍ا‏ 203. Ey mĂźminler! SayÄąlÄą gĂźnlerde Allah’Ĺ anÄąn. Kurban bayramÄąnÄąn ikinci, ßçßncĂź ve dĂśrdĂźncĂź gĂźnlerini Mina’da tekbirler getirerek, dualar ve zikirler ederek, Ĺ&#x;eytan taĹ&#x;layarak geçirin.
ŮŽ ' Ů’ 5ŮŽ Ů’ )ŮŽ ^' bŮŽ mŮŽ Ů‘ OŮŽ LŮŽ .Ů’ ŮŽŮŽ ' % Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ŮŽ ~Ů’ Ů?‍ ا‏jŮŽ Ů? Her kim acele edip bayramÄąn ikinci ve ßçßncĂź gĂźnlerinde bu ibadetleri tamamlayÄąp iki gĂźn içinde memleketine hareket etmek Ăźzere Mina’dan Mekke’ye dĂśnerse, ona bir gĂźnah yoktur.
ŮŽ ' ŮŽ @ ŮŽ Ů‘ ŮŽ,LŮŽ .Ů’ 5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź F? Ů° LŮŽ Ů‘ ‍ ا‏.Ů? ŮŽ Ů? % Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ŮŽ ~Ů’ Ů?‍ ا‏jŮŽ Kim de Ĺ&#x;eytan taĹ&#x;lamayÄą ßçßncĂź gĂźne, yani bayramÄąn dĂśrdĂźncĂź gĂźnĂźne ertelerse, kĂśtĂźlĂźklerden dikkatlice sakÄąnÄąp korunduÄ&#x;u takdirde ona da
122
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
gĂźnah yoktur. Mina’dan Mekke’ye, kurban bayramÄąnÄąn ßçßncĂź veya dĂśrdĂźncĂź gĂźnĂźnde dĂśnebilirsiniz. Ă–nemli olan Mina’da kaldÄąÄ&#x;ÄąnÄąz gĂźn sayÄąsÄą deÄ&#x;il, niyet ve davranÄąĹ&#x;larÄąnÄązdaki gĂźzelliktir.
Ů? >ŮŽ Ů‘ َ‍ ŮŽ Ů? ا ا‏G‍ا‏ ﴞ٢٠٣﴿ ‍ Ů? Ůˆ َن‏R ŮŽ DŮ’ LŮ? %Ů? &Ů’ ŮŽ Ů?‍ Ů’ ا‏ْ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů? ا‏LŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź Bu yĂźzden, Allah’tan gelen emirlere harfiyen riayet ederek kĂśtĂźlĂźÄ&#x;Ăźn her çeĹ&#x;idinden titizlikle sakÄąnÄąn ve bilin ki, hepiniz yaptÄąklarÄąnÄązÄąn hesabÄąnÄą vermek Ăźzere eninde sonunda O’nun huzurunda toplanacaksÄąnÄąz.
EN KĂ–TĂœ ve EN Ä°YÄ° Ä°NSAN MODELÄ° 200-201. âyetlerde, Allah’tan sadece dĂźnya nimetlerini isteyen kĂśtĂź insan modeli ile hem dĂźnyada hem âhirette iyilik isteyen iyi insan modeli anlatÄąlmÄąĹ&#x;tÄą. AĹ&#x;aÄ&#x;Äądaki dĂśrt âyette ise, kĂśtĂźlĂźÄ&#x;Ăźn ve iyiliÄ&#x;in en uç noktasÄąnda bulunan iki insan karakteri ele alÄąnmaktadÄąr:
Ů?Ů‘ ‍ Ů°& Ů?؊‏DŮŽ ‍ Ů?'^ ْا‏%Ů? Ů? Ů’ 3ŮŽ ŮŽ Ů? mŮ? OŮ’ )Ů? .Ů’ 5ŮŽ ‍س‏, ŮŽ Ů‘ .ŮŽ 5Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź % Ů? Ů’ 3ŮŽ ^' ,5ŮŽ F Ů° GŮŽ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° "Ů? EŮ? RŮ’ )Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,&ŮŽ >Ů’ " ‍ا‏ Ů? 2 ‍ا‏ Ů’ Ů? ŮŽŮŽ ﴞ٢٠٤﴿ ‍م‏, Ů? 7ŮŽ [Ů? ‍ ŮŽ ا Ů‘" ا‏#Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź
204. Ä°nsanlardan Ăśyleleri vardÄąr ki, dĂźnya hayatÄąyla ilgili sĂśzleri senin hoĹ&#x;una gider. Ăœstelik insanlarÄą aldatmak için, kendisinin ne kadar iyi niyetli ve samimi olduÄ&#x;u konusunda yeminler ederek kalbindeki duygu ve dĂźĹ&#x;Ăźncelerin samimiyetine Allah’Ĺ Ĺ&#x;ahit tutar. Hâlbuki o, gerçekte en tehlikeli dĂźĹ&#x;mandÄąr. ÇßnkĂź keskin zekâsÄą ve tatlÄą diliyle kamuoyunu yanÄąltarak insanlarÄą dilediÄ&#x;i gibi yĂśnlendirmektedir.
ŮŽ Ů’ ^'Ů? FOŮ° ŮŽ F Ů‘Ů° ŮŽ LŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? َذا‏ ŮŽ Ů‘ ‍؍ ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů’ DŮŽ ‍ Ů? ŮŽ ْا‏EŮ’ )Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,EŮŽ &' "ŮŽ \ *ŮŽ P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍ ŮŽŮˆâ€Źb?ŮŽ \Ů’ 2 ‍ا‏ Ů? 1Ů’ &Ů? Ů? ‍ا* Ů’Řą Ů?؜‏ Ů?Ů‘ DŮ? )Ů? ﴞ٢٠ټ﴿ ‍ َد‏,\ ŮŽ ŮŽ1 ‍( ْا‏
205. Bu yapmacÄąk sĂśzlerinden sonra gĂźnlĂźk yaĹ&#x;antÄąsÄąna dĂśnĂźp gidince, hele bir de gßç ve yetki elde edip yĂśnetimi ele geçirince, yeryĂźzĂźnde bozgunculuk yapmaya, ekini ve nesli yok etmeye çalÄąĹ&#x;Äąr. Bencillik ve açgĂśzlĂźlĂźÄ&#x;Ăź yĂźzĂźnden, doÄ&#x;ayÄą tahrip edecek, saÄ&#x;lÄąklÄą ve erdemli bir neslin
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
123
yetiĹ&#x;mesini Ăśnleyecek, verimli bir Ăźretimi ve adil paylaĹ&#x;ÄąmÄą baltalayacak eylemlerde bulunur. Oysa Allah bozgunculuÄ&#x;u ve fesadÄą sevmez.
ŮŽ 3 â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? َذا‏ ‍ Ů?د‏,EŮŽ Ů? ‍„ ْا‏ ŮŽ َ‍ ا‏P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° xŮ? LŮŽ Ů‘ ‍ ا‏%Ů? ŮŽ b& ŮŽ BŮ’ Ů? ŮŽ ‍ Ů?? ŮŽŮˆâ€Ź2ŮŽ Ů‘ EŮŽ v ŮŽ %Ů? Ů? \Ů’ DŮŽ ŮŽ ' Ů? ~Ů’ *, Ů? Ů’ 9Ů? ‍ Ů‘ ŮŽ= Ů?؊‏OŮ? ‍ ْا‏%Ů? LŮ’ /ŮŽ @ ﴞ٢٠ٌ﴿
206. Ona, “Allah’tan kork da yeryĂźzĂźnde bozgunculuk yapmaktan, ekini ve nesli yok etmekten vazgeç!â€? dense, kendini kaptÄąrdÄąÄ&#x;Äą o ahmakça gururu, onu iyice gĂźnaha sĂźrĂźkler. ArtÄąk ona cehennem yeter, ne kĂśtĂź bir yataktÄąr o!
ŮŽ Ů‘ .ŮŽ 5Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ﴞ٢٠٧﴿ ‍ Ů?د‏, ŮŽ OŮ? ,Ů’ 9Ů? ‍ ŮŒŮ â€ŹfeŮ? ‍ َع‏P‍ا‏ Ů?? Ů‘Ů° ‍ت‏, ŮŽ Ů’ 5ŮŽ ‍ َإ‏, ŮŽ8 Ů? 9Ů’ ‍ ا‏%Ů? \ Ů? _ Ů? Ů‘Ů° ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏ ŮŽ 1Ů’ >ŮŽ ‍ ي‏RŮ’ )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ ‍س‏, Ů? 2 ‍ا‏
207. Ä°nsanlardan Ăśyleleri de vardÄąr ki, Allah’Ĺn hoĹ&#x;nutluÄ&#x;unu kazanmak için O’nun uÄ&#x;runda canÄąnÄą, malÄąnÄą ve tĂźm varlÄąÄ&#x;ÄąnÄą seve seve feda eder. Allah da kullarÄąna karĹ&#x;Äą çok Ĺ&#x;efkatlidir ve bu fedakârca davranÄąĹ&#x;Äą elbette ĂśdĂźllendirecektir. Onun için:
TOPYEKĂœN Ä°SLAM’A ve ESENLÄ°ÄžE GÄ°RÄ°N! ŮŽ &Ů’ R ‍ا‏ ŮŽ Ů‘ ‍ات‏ Ů? @ ‍ن‏, Ů? ŮŽ { Ů? ‍ ا‏OŮ? Ů? ŮŽ Ů‘ LŮŽ *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Źh iŮ‹ 'ŮŽ Ů‘ , KŮŽ Ů? Ů’ \ ‍ا‏ Ů? ‍ ا اد‏2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏,EŮŽ )Ů?Ů‘ َ‍ ا‏, )ŮŽ Ů?Ů‘ ^'Ů? ‍ْ@ Ů? ا‏ ?Ů? { Ů? ŮŽ %Ů? >ŮŽ Ů‘ Ů?‍ا‏ ŮŒ 5Ů? ‍ Ů?" Ů‘ŮŒŮˆâ€ŹGŮŽ Ů’ ﴞ٢٠٨﴿ 208. Ey iman edenler, hepiniz topyekĂźn Ä°slâm’a girin! BĂźtĂźn varlÄąÄ&#x;ÄąnÄązla ve tam bir teslimiyetle Allah’a boyun eÄ&#x;in. Her Ĺ&#x;eyinizi tĂźmĂźyle O'na adamak suretiyle barÄąĹ&#x;, esenlik ve huzurun teminatÄą olan ve bir tek Allah’a boyun eÄ&#x;me esasÄąna dayanan Ä°slâm’a girin. Bu teslimiyet, yĂźce Allah'Äąn hĂźkmĂźne ve yazgÄąsÄąna razÄą olmayan en ufak bir dĂźĹ&#x;Ăźnce, duygu, niyet, eylem, arzu ve endiĹ&#x;e kÄąrÄąntÄąsÄąna yer vermeyen kesin bir teslimiyet olmalÄądÄąr. HayatÄąnÄązÄą, bir bĂślĂźmĂźnde Allah'a, diÄ&#x;er bĂślĂźmĂźnde baĹ&#x;ka varlÄąklara itaat edecek Ĺ&#x;ekilde parçalara ayÄąrmayÄąn. DĂźĹ&#x;Ăźncelerinizi, kĂźltĂźrĂźnĂźzĂź, biliminizi, ekonominizi, siyasetinizi, aile hayatÄąnÄązÄą, hukukunuzu, eÄ&#x;itim sisteminizi; kÄąsacasÄą her yĂśnĂźyle hayatÄąnÄązÄą Allah’Ĺn gĂśnderdiÄ&#x;i kurallara gĂśre dĂźzenleyin. SakÄąn Allah’Ĺn emir ve uyarÄąlarÄąmÄą gĂśzardÄą edip de Ĺ&#x;eytanÄąn adÄąmlarÄąnÄą izlemeyin. ÇßnkĂź o, sizin apaçĹk bir dĂźĹ&#x;manÄąnÄązdÄąr.
124
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Ů? LŮ’ ‍ َإ‏,v ŮŽ ,5ŮŽ "Ů? OŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? Ů’ Ů? Ů’ ŮŽ ‍ ْن َز‏,Ů? 'ŮŽ ﴞ٢٠ي﴿ ŮŒ &- t ŮŽ Ů‘Ů° ‍ ŮŽ Ů? ا اَ Ů‘ َن‏G,ŮŽ Ů’ ' ‍ت‏, Ů? 2ŮŽ &Ů‘Ů? ŮŽ ‍ Ů? ْا‏َ =ŮŒ )= GŮŽ P‍ا‏ 209. Size bunca açĹk deliller geldikten sonra haktan sapacak olursanÄąz, Ĺ&#x;unu iyi bilin ki, Allah azĂŽz ve hakĂŽmdir. GĂźnahkârlarÄą cezalandÄąrma kudretine sahiptir ve onlarla nasÄąl ilgileneceÄ&#x;ini çok iyi bilir. Zira O, sonsuz kudret ve hikmet sahibidir. HĂźkmĂźne karĹ&#x;Äą gelinemez; dilediÄ&#x;ini yapar, emrini derhal yerine getirir. Bununla birlikte, hikmet ve adalet sahibidir. YaptÄąÄ&#x;ÄąnÄą hikmetle, yerli yerince ve saÄ&#x;lam olarak yapar. Ä°nsanlarÄąn Ä°slâm nizamÄą altÄąnda barÄąĹ&#x; ve selamet içinde yaĹ&#x;amasÄą da hikmetindendir. EÄ&#x;er gĂźnahkârlarÄą hemen cezalandÄąrmayÄąp geriye bÄąrakÄąyorsa, bu da hikmetindendir. Evet, hak ve hakikat apaçĹk ortadayken, o inkârcÄąlar Allah’Ĺn kelamÄąna iman ve itaat etmek için daha ne bekliyorlar?
ŮŽ Ů’ ^ŮŽ kŮ? 3Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮ? ŮŽ BŮ? Ů° ŮŽ ‍م ŮŽŮˆ ْا‏, ŮŽ ŮŽ8 ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? bŮ? ŮŽ s Ů° Ů? EŮ? &ŮŽ LŮ? ,Ů’ )ŮŽ ‍ Ů? Ůˆ َن اŮ? Ů‘ ŮŽ * اَ ْن‏U Ů? Ů? Ů’2)ŮŽ bŮ’ #ŮŽ ?Ů? 5Ů’ *‍ا‏ ^ ' P‍ا‏ Ů‘ Ů? Ů? Ů? Ů’ €Ů? v ﴞ٢٥٠﴿ ‍ع‏TŮ? 5Ů? *‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° F ŮŽ Ů?â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź ŮŽ Ů’ LŮ? P‍ا‏ 210. Yoksa onlar, beyaz buluttan ĂśrtĂźler, tĂźller ve gĂślgelikler içinde Allah’Ĺn ve meleklerin onlara gelmesini ve nihaĂŽ hĂźkmĂźn verilip iĹ&#x;lerinin bitirilmesini mi bekliyorlar? Acaba bu insanlar, kendilerine vaad edilen korkunç gĂźn gelip çatÄąncaya kadar inatlarÄąnÄą sĂźrdĂźrĂźp bekleyecekler mi? Ĺžunu iyi bilin ki, bĂźtĂźn iĹ&#x;ler zorunlu olarak Allah’a dĂśndĂźrĂźlĂźr. Her konuda son sĂśzĂź sĂśyleyecek, nihaĂŽ hĂźkmĂź verecek olan Allah’tÄąr. Madem her Ĺ&#x;ey ister istemez O’nun huzuruna gidecektir, o hâlde O’na sÄąÄ&#x;ÄąnÄąp emirlerine boyun eÄ&#x;mekten baĹ&#x;ka çareniz yoktur.
ŮŽ ‍ ^ اŮ? Ů’ ŮŽ اإ‏2 9ŮŽ bŮ’ ŮŽ iŮ?? 2ŮŽ &Ů‘Ů? 9ŮŽ iŮ? )ŮŽ ‍ ٰا‏.Ů’ 5Ů? Ů’ #Ů? ,2ŮŽ &Ů’ LŮŽ ‍ Ů’ ٰا‏KŮŽ b) 211. Aksine davrananlarÄąn nasÄąl bir akÄąbete uÄ&#x;radÄąÄ&#x;ÄąnÄą gĂśrmek istersen, Ä°srailoÄ&#x;ullarĹ’na sor; onlara hak ve hakikati açĹkça gĂśsteren nice mucizeler ve nice açĹk deliller vermiĹ&#x;tik de, hepsini bile bile inkâr etmiĹ&#x;lerdi. Bundan dolayÄą da dĂźnya ve âhirette lanete uÄ&#x;ramÄąĹ&#x;lardÄą.
ŮŽ ,5ŮŽ "Ů? OŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? P‍ا‏ ﴞ٢٥٥﴿ ‍ب‏, Ů? Ů‘Ů° iŮŽ ŮŽ OŮ’ >Ů? ‍ Ů?) ŮŽ Ů‘Ů?" ْل‏.Ů’ 5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů‘ َن‏,Ů? 'ŮŽ %Ů? LŮ’ ‍ َإ‏,v Ů? ŮŽ OŮ? ‍ ") Ů?" ْا‏dŮŽ P‍ا‏
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
125
Kim Allah’Ĺn Ä°slam ve iman nimeti kendisine ulaĹ&#x;tÄąktan sonra onu inkâr ve isyankârlÄąk ile deÄ&#x;iĹ&#x;tirirse, Ĺ&#x;unu iyi bilsin ki, Allah’Ĺn azabÄą çok Ĺ&#x;iddetlidir. Ä°nsanÄąn inkâr bataklÄąÄ&#x;Äąna saplanmasÄąnÄąn en Ăśnemli sebebi Ĺ&#x;udur:
Ů° .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏.ŮŽ 5Ů? ‍ ŮŽŮˆ ŮŽ) Ů’\ ŮŽ[ Ů? Ůˆ َن‏,&ŮŽ >Ů’ " ‍ا‏ Ů?Ů‘ ‍ Ů°& Ů?؊‏DŮŽ ‍َ Ů? ŮˆŘ§ ْا‏1KŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ Ů? .ŮŽ )Ů?Ů‘ ‍Ů?ز‏ ‍ ا‏ 2 5 ‍ا‏ Ů? ŮŽ W
212. Ä°nkâr edenlere dĂźnya hayatÄą sĂźslĂź gĂśsterilmiĹ&#x;tir. Onlar dĂźnya nimetlerden uygun biçimde faydalanarak bunlarÄą kendilerine bahĹ&#x;eden yĂźce YaratÄącĹ’ya Ĺ&#x;Ăźkredecekleri yerde, gĂśzlerini sadece bu nimetlere diker ve sahip olduklarÄą mal ve servetle gurura kapÄąlarak inananlarla alay ederler.
iŮ?? ŮŽ &Ů° Ů? ‍ Ů’ ŮŽ) Ů’ ŮŽŮ… ْا‏EŮ? 3ŮŽ ŮŽŮ’ ' ‍ ŮŽ Ů’ ا‏LŮŽ Ů‘ ‍ ا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź Oysa kĂśtĂźlĂźkten, haksÄązlÄąktan titizlikle sakÄąnÄąp korunan o takva sahipleri, DiriliĹ&#x; GĂźnß’nde onlardan çok daha ĂźstĂźn konumda olacaklardÄąr.
ŮŽ )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ ‍ ŮŽ) Ů’ Ů?ز Ů?ق‏P‍ا‏ ﴞ٢٥٢﴿ ‍ب‏, Ů? Ů‘Ů° â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ t Ů? Ů? \ Ů? Ů’ ŮŽ89Ů? ‍ Ů?إ‏,R Hiç kuĹ&#x;kusuz Allah, dilediÄ&#x;ine hadsiz hesapsÄąz rÄązÄąklar bahĹ&#x;eder. Ă–yleyse, bĂźtĂźn nimetlerin Allah’tan geldiÄ&#x;ini bilin; Ĺ&#x;ÄąmarÄąp insanlarÄą kßçßmseyerek, haktan yĂźz çevirip inkâra saparak bĂślĂźcĂźlĂźÄ&#x;e, ayrÄąmcÄąlÄąÄ&#x;a yol açmayÄąn. HatÄąrlayÄąn ki:
Ä°NSANLAR BÄ°R TEK ĂœMMET Ä°DÄ° ŮŽ Ů‘ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘ ‍ َن‏,KŮŽ ŮŽ Ů‘ Ů? 2 ‍ا‏ ŮŽ OŮŽ ŮŽ 'ŮŽ ‍ ŮŽ" ً؊‏t‍ا‏ Ů? EŮ? OŮŽ 5ŮŽ ‍ ŮŽŮˆŘ§ŮŽ Ů’> ŮŽ= َل‏h.ŮŽ )‍ ع‏/Ů? Ů’25Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€Ź.ŮŽ ) R Ů? Ů‘Ů° Â… Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮ‹ 5ŮŽ Ů‘ Ů?‍س ا‏, Ů? 2 ‍ا‏ Ů?Ů‘ ŮŽ 5Ů? ŮŽŮ‘ Ů? DŮ’ &ŮŽ Ů? xŮ‘ Ů? DŮŽ ,Ů’ 9Ů? ‍ب‏, ŮŽ Ů’ 9ŮŽ ŮŽ %?Ů? &' ‍Ů? ا‏1 ŮŽ ŮŽ Ů’@‍ ا‏, & ŮŽ ' ‍س‏, ŮŽ ŮŽ Ů? ‍ْا‏ Ů? 2 ‍ا‏ 213. Ä°nsanlar, baĹ&#x;langĹçta yalnÄązca Allah’a ibadet eden ve aynÄą inanç ve ilkeler etrafÄąnda birleĹ&#x;en bir tek Ăźmmet idi. Dinlerin çok tanrÄącÄąlÄąktan tek tanrÄą inancÄąna doÄ&#x;ru evrimleĹ&#x;tiÄ&#x;ini Ăśne sĂźren materyalistlerin iddiasÄąnÄąn aksine, Allah ilk insan Ă‚dem (as)’Ĺ yarattÄąÄ&#x;Äąnda, O'na Hak Dini vahyederek doÄ&#x;ru yolu gĂśstermiĹ&#x;ti. Ă‚dem (as)’Ĺn torunlarÄą, uzun bir sĂźre onun yolunda
126
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
gitmiĹ&#x;ler ve hepsi de bir ve aynÄą Ăźmmete baÄ&#x;lÄą kalmÄąĹ&#x;lardÄą. Fakat sonralarÄą hak dinden sapmalar baĹ&#x;layÄąnca, insanlar birbirine dĂźĹ&#x;man gruplara ayrÄąldÄąlar. Bunun Ăźzerine Allah, insanlÄąÄ&#x;Äąn sapmaya baĹ&#x;ladÄąÄ&#x;Äą her yol ayrÄąmÄąnda, hak dinde sebat edenleri her iki âlemde kurtuluĹ&#x; ile mĂźjdeleyen ve bâtÄąl yollara sapÄąp ayrÄąlÄąk çĹkaranlarÄą dĂźnyada zillet, âhirette cehennem azabÄą ile uyaran peygamberleri gĂśnderdi. O peygamberlerle birlikte, anlaĹ&#x;mazlÄąÄ&#x;a dĂźĹ&#x;tĂźkleri konularda insanlar arasÄąnda hĂźkmetmeleri için, hak ve hakikati ortaya koyan Kitab’Ĺ indirdi. Ä°Ĺ&#x;te bugĂźn de aynÄą amaçla size bu Kur’ân’Ĺ gĂśndermiĹ&#x; bulunuyor.
ŮŽ ,5ŮŽ "Ů? OŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? ‍ Ů?ه‏LŮ? â€ŤŮˆâ€Źe Ů?‍ ا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ اŮ? Ů‘ ŮŽ* ا‏%Ů? &' z Ů’ EŮ? 2ŮŽ &Ů’ 9ŮŽ ,&Ů‹ 8Ů’ 9ŮŽ ‍ت‏, ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů’@‍ ا‏,5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? 2ŮŽ &Ů‘Ů? ŮŽ ‍ Ů? ْا‏EŮ? LŮ’ ‍ َإ‏,v ŮŽ )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ ‍ "ي‏EŮ’ )ŮŽ P‍ا‏ ‍ Ů?إ‏,R Ů? Ů‘Ů° ‍ ŮŽŮˆâ€Ź%? >Ů? ‍ ْذ‏,Ů? 9Ů? xŮ‘ Ů? DŮŽ ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? %Ů? &' ‍Ů? ا‏1 ŮŽ ŮŽ Ů’@‍ ا‏, ŮŽ Ů? ‍ ا‏2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍"َى‏EŮŽ 'ŮŽ ﴞ٢٥٣﴿ & Ů? ŮŽ u Ů? F Ů° Ů?‍ا‏ Ů? ŮŽ \Ů’ 5Ů? ‍اء‏
Fakat Kitap verilen Hristiyanlar ve Yahudiler, kendilerine gerçeÄ&#x;i gĂśsteren apaçĹk deliller geldikten sonra, sÄąrf aralarÄąndaki ihtiras ve azgÄąnlÄąktan dolayÄą Allah’Ĺn dinini paramparça ederek onda ayrÄąlÄąÄ&#x;a dĂźĹ&#x;tĂźler. BĂśylece Allah, onlarÄąn ihtilafa dĂźĹ&#x;tĂźkleri o hakikate, kendi izni ve iradesiyle Son Peygambere ve Kur'ân'a iman edenleri ulaĹ&#x;tÄąrdÄą. ÇßnkĂź Allah, hangi Äąrktan ve hangi toplumdan olursa olsun, hak dinin sancaÄ&#x;ÄąnÄą taĹ&#x;Äąmaya lâyÄąk gĂśrdĂźÄ&#x;Ăź ve baĹ&#x;arÄąya, kurtuluĹ&#x;a, zafere ulaĹ&#x;masÄąnÄą dilediÄ&#x;i kimseyi dosdoÄ&#x;ru yola iletir Demek ki insanlÄąk tarihi, iyilerle kĂśtĂźler arasÄąnda sĂźregelen ve kÄąyamete kadar sĂźrecek olan çetin bir mĂźcadeleden ibarettir. Bu mĂźcadelede baĹ&#x;arÄąlÄą olup ebedĂŽ saadete ulaĹ&#x;mak için birçok zorluklara gĂśÄ&#x;Ăźs germek, zalimlerin baskÄą ve iĹ&#x;kencelerine sabretmek zorunda kalacaksÄąnÄąz.
Ů? Ů? Ů’ 3ŮŽ .Ů’ 5Ů? ‍@ ŮŽ Ů’ ا‏ Ů? LŮ? ,Ů’ )ŮŽ , ŮŽ Ů‘ ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮŽ 2ŮŽ Ů‘ mŮŽ ‍@ Ů? ا ْا‏ ? Ů’ ŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏bŮŽŮ? o5ŮŽ Ů’ Ů? "Ů’ LŮŽ ‍\ Ů’ Ů? Ů’ اَ ْن‏ ŮŽ ‍اَ ْم‏ Ů? t 214. Yoksa siz ey iman edenler, sizden Ăśnceki Ăźmmetlerin baĹ&#x;Äąna gelen sÄąkÄąntÄąlar, bela ve musibetler sizin de baĹ&#x;ÄąnÄąza gelmeden, Ăśyle kolayca cennete girebileceÄ&#x;inizi mi sandÄąnÄąz? HayÄąr; cennete girmenin bir bedeli vardÄąr ki, sizden Ăśnceki Ăźmmetler bu bedeli Ăśdediler:
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
127
ŮŽ Ů? )ŮŽ F Ů‘Ů° t ŮŽ Ů‘ ‍ Ů?ŘĄ ŮŽŮˆâ€Ź, Ů? Ů? ŮŽ Ů‘ ‍ Ů„ ا‏ ŮŽ ,Ů’ ŮŽ ‍ Ů? ْا‏EŮ? Ů’ \ ŮŽ Ů‘ 5ŮŽ %Ů? OŮŽ 5ŮŽ ‍ ا‏2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ Ů„ ŮŽŮˆŘ§â€Ź ŮŽ ‍ Ů‘ ŮŽ ا Ů?ŘĄ ŮŽŮˆ Ů?ز Ů’ Ů?= Ů? ا‏k ‍ا‏ ﴞ٢٥٤﴿ () Ů? Ů‘Ů° ŮŽ 7Ů’ >ŮŽ ‍ اَ ŮŽ * اŮ? Ů‘ َن‏P‍ا‏ Ů?? Ů‘Ů° Ů? 7Ů’ >ŮŽ F Ů° 5ŮŽ ŮŒ 3ŮŽ P‍ا‏
Onlar Ăśyle zorluk ve sÄąkÄąntÄąlarla karĹ&#x;ÄąlaĹ&#x;mÄąĹ&#x;, Ăśylesine aÄ&#x;Äąr ve çetin imtihanlarla sarsÄąlmÄąĹ&#x;lardÄą ki, nihayet o zamanki peygamber ve beraberindeki mĂźminler, “ArtÄąk dayanacak gĂźcĂźmĂźz kalmadÄą, Allah’Ĺn yardÄąmÄą ne zaman?â€? diyecek hâle gelmiĹ&#x;lerdi. DayanÄąn, sabredin! Ĺžunu iyi bilin ki, Allah’Ĺn yardÄąmÄą pek yakÄąndÄąr!
ALLAH YOLUNDA Ä°NFAK ve SAVAĹž ŮŽ Ů’ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź.Ů? )ŮŽŮ’ " Ů? ‍ ŮŽ' Ů? Ů’ ŮŽ ا‏ ŮŽ 9 ŮŽ 3Ů’ *‍ا‏ ŮŽ .Ů’ 5Ů? Ů’ Ů? Ů’ ŮŽ1Ů’>َ‍ ا‏, 5ŮŽ bŮ’ 3Ů? ‍ Ů? ŮŽ?ن‏1Ů? Ů’2)Ů? ‍ َذا‏,5ŮŽ ŮŽ >ŮŽ Ů? Šَ \Ů’ )ŮŽ Ů?Ů’@
ŮŽ Ů‘ .Ů? 9Ů’ ‍ ŮŽŮˆŘ§â€Ź ŮŒ & GŮŽ % 9Ů? P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů‘ َن‏,Ů? 'ŮŽ ŮŽ .Ů’ 5Ů? ‍ Ů? ا‏OŮŽ 1Ů’ LŮŽ ,5ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Źb& Ů° ŮŽ &ŮŽ â€ŤŮŽŮˆ ْا‏ \ ŮŽ ŮŽ ‍ ŮŽŮˆ ْا‏F5, Ů?Ů’@ Ů? K, ? Ů? \ ‍ا‏ ﴞ٢٥ټ﴿
215. Ey Muhammed! Sana, Allah yolunda hangi tĂźr mallardan vereceklerini, ne harcayacaklarÄąnÄą soruyorlar. Onlara de ki: “HayÄąr olarak her ne verirseniz verin fark etmez, yeter ki temiz ve helal mallardan olsun. Fakat asÄąl Ăśnemli olan, bunun kimlere verileceÄ&#x;idir. Bu vereceÄ&#x;iniz mallar, ana baba, diÄ&#x;er akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalmÄąĹ&#x;lar içindir. Ă–yleyse, az çok demeyin iyilik edin. UnutmayÄąn ki, her ne iyilik yaparsanÄąz Allah onu bilmektedir ve karĹ&#x;ÄąlÄąÄ&#x;ÄąnÄą mutlaka verecektir.â€?
Ů° GŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹŮ? ŮŽ ŮŒ Ů’ @ Ů? ŮŽ ‍ Ů’ ŮŒŮ‡â€ŹKŮ? ŮŽ #Ů? ‍ل ŮŽŮˆâ€Ź,Ů? ŮŽ Ů? ‍ Ů? ْا‏Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ( Ů’ ŮŽ ŮŽ #Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,Šً &Ů’ dŮŽ ‍ ا‏#Ů? ŮŽ -Ů’ LŮŽ ‍ اَ ْن‏F\ ŮŽ Ů? KŮ? Ů° GŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? ŮŽ ŮŒŮ‘ dŮŽ ŮŽ #Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,Šً &Ů’ dŮŽ ‍ Ů‘Ů? ا‏DŮ? LŮ? ‍ اَ ْن‏F\ ﴞ٢٥ٌ﴿ ‍ن‏TŮŽ Ů? ŮŽ OŮ’ LŮŽ *ŮŽ Ů’ Ů? >Ů’ َ‍ ŮŽ Ů? ŮŽŮˆŘ§â€ŹOŮ’ )ŮŽ P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍ Ů’ ? ŮŽŮˆâ€Ź216. Ey mĂźminler! Her ne kadar hoĹ&#x;unuza gitmese de, zulĂźm ve haksÄązlÄąklara karĹ&#x;Äą Allah yolunda savaĹ&#x;mak size farz kÄąlÄąnmÄąĹ&#x;tÄąr. Gerçi savaĹ&#x;Äąn sÄąkÄąntÄą ve acÄąlarÄąna katlanmak zordur ve savaĹ&#x;mak, Ăślmek, ĂśldĂźrmek aslÄąnda kĂśtĂź bir Ĺ&#x;eydir. Fakat zulmĂź engellemenin baĹ&#x;ka bir yolu kalmamÄąĹ&#x;sa, daha bĂźyĂźk acÄąlarÄą Ăśnlemek için gerekirse savaĹ&#x;ÄąlmalÄądÄąr. ÇßnkĂź sizin hoĹ&#x;lanmadÄąÄ&#x;ÄąnÄąz bir Ĺ&#x;ey, aslÄąnda sizin için hayÄąrlÄą olabilir;
128
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
hoĹ&#x;unuza giden bir Ĺ&#x;ey de sonuç itibariyle sizin için kĂśtĂź olabilir. Neyin faydalÄą, neyin zararlÄą olduÄ&#x;unu en iyi Allah bilir, siz bilemezsiniz. Ă–yleyse, bilgi ve tecrĂźbesi sÄąnÄąrlÄą olan insanoÄ&#x;lu, her Ĺ&#x;eyi bilen Allah’Ĺn rehberliÄ&#x;ine muhtaçtÄąr.
HARAM AYLARDA SAVAĹž Hz. Peygamberin keĹ&#x;if amacÄąyla gĂśnderdiÄ&#x;i Abdullah bin CahĹ&#x; komutasÄąndaki sekiz kiĹ&#x;ilik bir gĂśzcĂź grubu, mĂźĹ&#x;riklere ait kßçßk bir ticaret kervanÄąyla karĹ&#x;ÄąlaĹ&#x;mÄąĹ&#x;tÄą. SavaĹ&#x;manÄąn haram olduÄ&#x;u Recep ayÄąna henĂźz girmediklerini sanan MĂźslĂźmanlar, geçmiĹ&#x;te uÄ&#x;radÄąklarÄą iĹ&#x;kencelerin ve haksÄąz yere yurtlarÄąndan sĂźrĂźlmenin intikamÄąnÄą alma hÄąrsÄąyla kervana saldÄąrarak mĂźĹ&#x;riklerden birini ĂśldĂźrdĂźler, ikisini de esir alÄąp ganimetlerle Medine’ye dĂśndĂźler. MĂźĹ&#x;riklerin, Hz. Peygamber’in ve mĂźminlerin asla onaylamadÄąÄ&#x;Äą bu olayÄą fÄąrsat bilerek MĂźslĂźmanlar aleyhinde yoÄ&#x;un bir propagandaya giriĹ&#x;mesi Ăźzerine, aĹ&#x;aÄ&#x;Äądaki âyetler nazil oldu:
Ů’ ŮŽ Ů‘ .Ů? GŮŽ ŮŽ >ŮŽ Ů? Šَ \Ů’ )ŮŽ b& Ů? ŮŽ 3Ů? ‍ام‏ Ů? ŮŽ .Ů’ GŮŽ "ŮŒŮ‘ uŮŽ ‍ ŮŒ? ŮŽŮˆâ€ŹKŮŽ %Ů? &' ‍ل‏,ŮŒ ŮŽ 3Ů? bŮ’ 3Ů? %?Ů? &' ‍ل‏, Ů? ŮŽ DŮŽ ‍ Ů? ا‏EŮ’ R ‍ا‏ Ů’ Ů’ Ů? Ů‘Ů° "ŮŽ Ů’2GŮ? Ů? |ŮŽ KŮ’ َ‍ ا‏%Ů? Ů’25Ů? % Ů? Ů’#َ‍ا؏ ا‏ Ů? Ů‘Ů° Ů? |ŮŽ KŮ’ َ‍ ا‏iŮ? 2ŮŽ Ů’ 1Ů? ‍ ŮŽŮˆ ْا‏P‍ا‏ Ů? ŮŽ Ů’@Ů?‍ام ŮŽŮˆŘ§â€Ź Ů? ŮŽ DŮŽ ‍ Ů?" ا‏mŮ? \Ů’ ŮŽ ‍ ŮŽŮˆŘ§â€Ź% 9Ů? ŮŒ 1Ů’ KŮ? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏ b? Ů? Ů’ ŮŽ ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů?
217. Ey Peygamber! Sana, AraplarÄąn Ăśteden beri kutsal kabul ettikleri haram aylarda savaĹ&#x;manÄąn hĂźkmĂźnĂź soruyorlar. De ki: “Temel hedeflerinden biri yeryĂźzĂźnde barÄąĹ&#x; ve esenliÄ&#x;i saÄ&#x;lamak olan Ä°slâm dini, kan dĂśkĂźlmesini engelleyen bĂśyle gĂźzel geleneklere titizlikle uyulmasÄąnÄą ister. Bu yĂźzden, bizzat Allah tarafÄąndan haram kÄąlÄąnan o aylarda savaĹ&#x;mak bĂźyĂźk gĂźnahtÄąr. Bu gĂźnahÄą iĹ&#x;leyen kâfir de olsa MĂźslĂźman da olsa, Ĺ&#x;iddetle kÄąnanmalÄą ve gerekirse cezalandÄąrÄąlmalÄądÄąr. Bununla birlikte, insanlarÄą Allah yolundan alÄąkoymak, Allah’a ve O’nun tarafÄąndan kutsal ilan edilen Mescid-i Haram’a saygÄąsÄązca davranmak ve Mekke halkÄąnÄą oradan sĂźrĂźp çĹkarmak, Allah katÄąnda haram aylarda savaĹ&#x;maktan daha bĂźyĂźk bir gĂźnahtÄąr. Bu gibi fitne ve bozgunculuklar, adam ĂśldĂźrmekten daha bĂźyĂźk bir gĂźnahtÄąr. Ä°nsanlarÄą inançlarÄąndan dolayÄą iĹ&#x;kencelere uÄ&#x;ratan, acÄąmasÄązca katleden, mĂźminlere Kâbe ziyaretini yasaklayan, onlarÄą anayurtlarÄąndan çĹkarÄąp mallarÄąna mĂźlklerine el koyan zalimler, birkaç MĂźslĂźman’Ĺn —hem de haram aya girdiklerinin farkÄąnda
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
129
olmadan— gerçekleĹ&#x;tirdiÄ&#x;i bu saldÄąrÄąyÄą fÄąrsat bilerek bĂźtĂźn MĂźslĂźmanlar aleyhinde propaganda yapÄąyorlar. Birer barÄąĹ&#x; ve iyilik havarisi edasÄąyla hak ve hukuktan dem vuran bu zalimlerin, eÄ&#x;er sĂśzlerinde samimi iseler, Ăśncelikle kendi iĹ&#x;ledikleri bunca zulĂźm ve haksÄązlÄąÄ&#x;Äąn hesabÄąnÄą vermeleri gerekmez mi?
ŮŽ ŮŽ ‍ا‏ Ů? 2Ů? )‍ د‏.Ů’ GŮŽ Ů’ KŮ? ‍ ŮŽ) Ů? Ů‘Ů?ŘŻŮˆâ€ŹF Ů‘Ů° t Ů? >ŮŽ Ů? LŮ? , ŮŽ )Ů? â€ŤŮŽŮˆ ŮŽ* ŮŽ) ŮŽ=ا Ů? َن‏ ‍ Ů?" ْد‏LŮŽ Ů’ )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ ‍ ا ŮŽŮˆâ€Ź Ů’ ‍ Ů’ اŮ? Ů?ن‏َ Ů’ ? GŮ? ,{ ŮŽ Ů? t Ů?Ů‘ ^'Ů? Ů’ EŮ? Ů? , ŮŽ GŮ’ َ‍ ا‏n Ů? Ů’25Ů? Ů’ { Ů’ Ů? &ŮŽ 'ŮŽ % 2Ů? )‍ د‏.Ů’ GŮŽ Ů’ ,&ŮŽ >Ů’ " ‍ا‏ ŮŽ ŮŽ BŮ? Ů° C‍Ů?Ůˆâ€Ź,'ŮŽ ŮŒ 'Ů? ,KŮŽ ŮŽ #Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€Źn Ů° ‍ا*@ ŘŠ ŮˆŘ§Ů?Ůˆâ€Ź ŮŽ ŮŽ ŮŽ ﴞ٢٥٧﴿ ‍ Ů? "Ů?Ůˆ َن‏,@ 2 ‍ا‏ ‍ب‏, D u ‍ا‏ B Ů‘ ŮŽ ,EŮŽ &' Ů’ #Ů? ‍ع‏, Ů’ C ŮŽ Ů? ŮŽ Ů? Ů° Ů’ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů? Ů? Ů? O hâlde, mĂźĹ&#x;riklerin kopardÄąklarÄą bu yaygaraya bakÄąp da, onlarÄąn gerçekten hak ve hukuka saygÄąlÄą, barÄąĹ&#x; yanlÄąsÄą kimseler olduklarÄąnÄą sanmayÄąn. ÇßnkĂź onlar, eÄ&#x;er gßçleri yetse, sizi dininizden dĂśndĂźrene dek sizinle savaĹ&#x;maktan geri durmazlar. Sizden her kim dininden dĂśner ve kâfir olarak ĂślĂźrse, iĹ&#x;te onlarÄąn tĂźm yaptÄąklarÄą iyilikler ve kazandÄąklarÄą sevaplar, dĂźnyada da âhirette de boĹ&#x;a gidecektir. Onlar cehennem halkÄądÄąrlar ve sonsuza dek orada kalacaklardÄąr.
P‍ا‏ ŮŽ Ů‘ ‍ ا ŮŽŮˆŘ§â€Ź2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍اŮ? Ů‘ َن ا‏ iŮŽ ŮŽ tŮ’ ‍ َن َع‏v
^ ' ‍Ů?ŮˆŘ§â€Ź " # , v â€ŤŮˆâ€Ź â€ŤŮˆŘ§â€Ź v, # . ) /
Ů? Ů‘Ů° b& ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů? Ů’ )ŮŽ ŮŽ BŮ? Ů° C‍ اŮ?Ůˆâ€Ź Ů? Ů? ﴞ٢٥٨﴿ ŮŒ &t ‍Ů? ŮŒŘą َع‏1SŮŽ P‍ا‏ Ů?? Ů‘Ů° Ů? Ů‘Ů° ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏
218. Allah’a ve âyetlerine yĂźrekten iman edenler, Allah yolunda zulĂźm ortamÄąnÄą terk ederek Ä°slam diyarÄąna hicret edenler ve Kur’ân’Ĺn ĂśngĂśrdĂźÄ&#x;Ăź adalet sistemini yeryĂźzĂźnde egemen kÄąlmak için mallarÄąyla ve canlarÄąyla cihad edenler var ya, iĹ&#x;te onlar Allah’Ĺn rahmetini umabilirler. Onlar bu yolda mĂźcadele ederken ellerinde olmadan birtakÄąm hatalar iĹ&#x;leseler bile affedileceklerdir. ÇßnkĂź Allah çok baÄ&#x;ÄąĹ&#x;layÄącÄą, çok merhametlidir. Hicret, zulĂźm ve Ĺ&#x;irkin egemen olduÄ&#x;u ortamÄą terk ederek, zulme karĹ&#x;Äą mĂźcadelenin kalesi olarak belirlenen Ä°slam diyarÄąna gÜç etmek demektir. Hicret, mĂźminin, Rabb’ine kulluÄ&#x;a mani olan her Ĺ&#x;eyini; içinde yaĹ&#x;adÄąÄ&#x;Äą toplumunu, Ăźlkesini, ailesini, çevresini, arkadaĹ&#x; ortamÄąnÄą, alÄąĹ&#x;kanlÄąklarÄąnÄą, hayat tarzÄąnÄą vs. terk ederek Ä°slâm’Ĺ yaĹ&#x;ayabileceÄ&#x;i yepyeni bir ortama geçiĹ&#x; yapmasÄądÄąr. Buna gĂśre, Allah’Ĺn hoĹ&#x;nut olmadÄąÄ&#x;Äą her Ĺ&#x;eyden uzaklaĹ&#x;arak O’nun razÄą olacaÄ&#x;Äą bir ortama geçiĹ&#x; yapmak, Ăśzellikle
130
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
kĂśtĂźlĂźklerin anasÄą olan Ĺ&#x;u haramlardan sakÄąnmak da hicretin bir parçasÄądÄąr:
İÇKÄ° ve KUMAR ŮŽ Ů‘ Ů? €Ů? 'Ů? ,2ŮŽ 5ŮŽ ‍ ŮŒ ŮŽŮˆâ€ŹKŮŽ ŮŒ ~Ů’ Ů?‍ ا‏, ŮŽ E& , ŮŽ EŮ? Ů? ~Ů’ Ů?‍س ŮŽŮˆŘ§â€Ź, Ů? &Ů’ ŮŽ ‍ ْا ŮŽ[ Ů’ Ů? ŮŽŮˆ ْا‏.Ů? GŮŽ ŮŽ >ŮŽ Ů? Šَ \Ů’ )ŮŽ Ů? ' bŮ’ 3Ů? Ů?? \ Q Ů? 2 ,? ŮŽ EŮ? OŮ? 1Ů’ >ŮŽ .Ů’ 5Ů? Ů? |ŮŽ KŮ’ َ‍ا‏
219. Ey Muhammed! Sana, Ĺ&#x;arap ve benzeri sarhoĹ&#x;luk verici, uyuĹ&#x;turucu maddelerin, alkollĂź içeceklerin ve loto, piyango, bahis, kumar gibi Ĺ&#x;ans oyunlarÄą oynamanÄąn, Ĺ&#x;ansa baÄ&#x;lÄą bir iĹ&#x;lem sonucunda bir mal veya para kazanmanÄąn hĂźkmĂźnĂź soruyorlar. De ki: “Gerek sarhoĹ&#x;luk verici maddeler ve gerekse kumar olsun, her ikisinde de bĂźyĂźk bir gĂźnah ve aynÄą zamanda insanlar için bazÄą kßçßk faydalar vardÄąr. İçki ve kumarda insanlarÄą eÄ&#x;lendirme, ticarĂŽ hayatÄą canlandÄąrma gibi birtakÄąm nisbĂŽ faydalar bulunabilir. Fakat bunlarÄąn gĂźnahlarÄą ve yol açtÄąÄ&#x;Äą zararlarÄą, saÄ&#x;ladÄąÄ&#x;Äą faydalarÄąndan çok daha bĂźyĂźktĂźr.15 Kßçßk ve hayalĂŽ bir fayda için, kesin ve genel bir zarara dĂźĹ&#x;mek de akÄąl iĹ&#x;i deÄ&#x;ildir. Ă–yleyse, içkinin ve kumarÄąn azÄą da çoÄ&#x;u da kesinlikle haramdÄąr.â€?
?ŮŽ 1Ů’ OŮŽ ‍ ْا‏bŮ? 3Ů? ‍ Ů? ŮŽ?ن‏1Ů? Ů’2)Ů? ‍ َذا‏,5ŮŽ ŮŽ >ŮŽ Ů? Šَ \Ů’ )ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Yine sana Allah yolunda neyi infak edeceklerini, fakir ve muhtaçlara hangi mallarÄąndan ne kadar vermeleri gerektiÄ&#x;ini soruyorlar. Onlara de ki: “MalÄąnÄązÄąn tamamÄąnÄą deÄ&#x;il, ihtiyacÄąnÄązdan arta kalanÄą harcayÄąn. Aç gĂśzlĂźlĂźk edip servet ĂźstĂźne servet yÄąÄ&#x;mayÄąn; ama iyilik edeceÄ&#x;iz diye kendinizi ve ailenizi muhtaç duruma dĂźĹ&#x;Ăźrecek Ĺ&#x;ekilde tasaddukta DĂźnya SaÄ&#x;lÄąk Ă–rgĂźtĂź'nĂźn TĂźrkiye'nin de aralarÄąnda bulunduÄ&#x;u otuzdan fazla Ăźlkede yaptÄąÄ&#x;Äą araĹ&#x;tÄąrmaya gĂśre, dĂźnyada iĹ&#x;lenen cinayetlerin yĂźzde 85'i, boĹ&#x;anmalarÄąn yĂźzde 80'i, aile içi Ĺ&#x;iddet olaylarÄąnÄąn yĂźzde 70'i, mala yĂśnelik suçlarÄąn yĂźzde 77'si, tecavĂźz suçlarÄąnÄąn yĂźzde 50'si, intihar ve intihara teĹ&#x;ebbĂźslerin yĂźzde 90'Äą, trafik kazalarÄąnÄąn ise yĂźzde 70'i, akÄąl hastalÄąklarÄąnÄąn yĂźzde 60’Ĺ alkolden kaynaklanÄąyor. Yine DĂźnya SaÄ&#x;lÄąk Ă–rgĂźtĂź'nĂźn araĹ&#x;tÄąrmasÄąna gĂśre, alkollĂź içkilerin neden olduÄ&#x;u hastalÄąk ve kazalar nedeni ile her yÄąl 2,5 milyon insan hayatÄąnÄą kaybediyor. (Gazeteler) â€œÄ°Ă§kiden sakÄąnÄąn, çßnkĂź o bĂźtĂźn kĂśtĂźlĂźklerin anasÄądÄąr.â€? buyuran Peygamber (sav.) ne kadar da doÄ&#x;ru sĂśylemiĹ&#x;! (Nesai, EĹ&#x;ribe 44; Sahih-i Ä°bn-i Hibban, 5348; Beyheki, Ĺžuabu’l- Ä°man- 5198) 15
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
131
bulunmaya da kalmayÄąn. Ancak seferberlik, doÄ&#x;al afet gibi olaÄ&#x;anĂźstĂź durumlarda, aslĂŽ ihtiyacÄąnÄąz olan mallardan da infak edebilirsiniz.â€?
ŮŽ Ů‘ ŮŽ1 ŮŽ LŮŽ Ů’ Ů° Ů’ Ů? Ů? ŮŽ Ů‘ OŮŽ ŮŽ ‍ت‏, Ů? ŮŽ P‍ا‏ ŮŽ ‍ Ů? Ůˆâ€ŹŮ? Ů‘Ů? ŮŽ )Ů? ŮŽ Ů? /Ů° KŮŽ ﴞ٢٥ي﴿ ‍ ن‏ Ů? )ŮŽ *‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° Ä°Ĺ&#x;te Allah, gĂźzelce dĂźĹ&#x;ĂźnĂźp ibret alabilesiniz diye size âyetlerini bĂśyle açĹk ve ayrÄąntÄąlÄą bir Ĺ&#x;ekilde bildiriyor.
Ů° Ů’ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,&ŮŽ >Ů’ " ‍ا‏ Ů?Ů‘ ^'Ů? ‍@ ŮŽ Ů??؊‏ Ů? *‍ا‏ DĂźnya ve âhiret hakkÄąnda gĂźzelce dĂźĹ&#x;ĂźnĂźp ibret alabilesiniz ve her iki âlemde huzura, mutluluÄ&#x;a, kurtuluĹ&#x;a ulaĹ&#x;abilesiniz diye.
YETÄ°MLER Ů? >Ů? ‍@Ů’ ŮŽ ا‏,Ů? 'ŮŽ Ů’ #Ů? { Ů? Ů? ,[ŮŽ LŮ? ‍@ Ů’ ŮŒ? ŮŽŮˆŘ§Ů? ْن‏ ? Ů’ ŮŽ Ů’ EŮ? ŮŽ ‍ ŮŒŘ‏jŮŽ uŮ’ Ů?‍ ا‏bŮ’ 3Ů? F? 5, Ů° ŮŽ &ŮŽ ‍ ْا‏.Ů? GŮŽ ŮŽ >ŮŽ Ů? Šَ \Ů’ )ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź 220. Ey Muhammed! Sana, yetimlere karĹ&#x;Äą nasÄąl davranmak gerektiÄ&#x;ini soruyorlar. De ki: “OnlarÄąn durumunu iyileĹ&#x;tirmek için kendileriyle ilgilenmeniz, gĂźnaha gireriz diye onlardan uzak durmanÄązdan çok daha iyidir. EÄ&#x;er onlara karÄąĹ&#x;ÄąrsanÄąz, yani onlarla bir arada içli dÄąĹ&#x;lÄą yaĹ&#x;ÄąyorsanÄąz, onlarÄą incitecek, rencide edecek sĂśz ve davranÄąĹ&#x;lardan sakÄąnÄąn. UnutmayÄąn ki, onlar sizin akrabanÄąz ve din kardeĹ&#x;lerinizdir. OnlarÄąn mallarÄąyla ticaret yapÄąp kazancÄąnÄą birlikte yiyebilirsiniz. Fakat sakÄąn haksÄązlÄąÄ&#x;a yeltenmeyin.
ŮŽ ŮŽ P‍ا‏ ŮŽ Ů’ ŮŽ ‍ Ů? ?‚ ŮŽŮˆâ€Ź7Ů’ Ů? ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? "ŮŽ \ Ů? ŮŽ 2ŮŽ GŮ’ * ŮŒ &- t ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů’ ? اŮ? Ů‘ َن‏Ů? Ů‘Ů° ‍ َإ‏,d Ů? Ů‘Ů° â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ =ŮŒ )= GŮŽ P‍ا‏ Ů? 1Ů’ Ů? ‍ ŮŽ Ů? ْا‏OŮ’ )ŮŽ P‍ا‏ Ů? ﴞ٢٢٠﴿
Ä°yi bilin ki, Allah kimin fesatçĹ, kimin dĂźrĂźst olduÄ&#x;unu bilmektedir. DolayÄąsÄąyla, herkese hak ettiÄ&#x;i karĹ&#x;ÄąlÄąÄ&#x;Äą mutlaka verecektir. Allah’Ĺn size gĂśsterdiÄ&#x;i bu kolaylÄąklarÄąn kÄąymetini bilin. ÇßnkĂź Allah dileseydi, hiçbir Ĺ&#x;ekilde mallarÄąndan faydalanmanÄąza mĂźsaade etmeksizin yetimlere bakmanÄązÄą emrederek sizi zora sokabilirdi, fakat Ăśyle yapmadÄą. KuĹ&#x;kusuz Allah, sonsuz kudret ve hikmet sahibidir. Her konuda en gĂźzel hĂźkmĂź veren, her iĹ&#x;i yerli yerince yapan mutlak yetki ve egemenlik sahibidir.â€?
132
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Ä°Ĺ&#x;te Allah, sonsuz ilim ve hikmetiyle size Ĺ&#x;u kanunlarÄą uygun gĂśrĂźyor:
EVLÄ°LÄ°K HUKUKU ŮŽ ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź.?ŮŽ Ů‘ 5Ů? :Ů’ )Ů? F Ů‘Ů° t Ů’ ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮ? KŮŽ Ů? RŮ’ 5Ů? .Ů’ 5Ů? ŮŒ Ů’ @ ŮŽ iŮŒ 2ŮŽ 5Ů? :Ů’ 5Ů? iŮŒ 5ŮŽ * Ů? KŮŽ Ů? RŮ’ Ů? ‍ ا ْا‏DŮ? ŮŽ ‍ت‏, Ů? Ů’2LŮŽ *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? Ů’ ŮŽ mŮŽ GŮ’ َ‍ا‏ Ů’ -
221. Ey mĂźminler! Allah’Ĺn birliÄ&#x;ine ve âhiret gĂźnĂźne iman etmedikleri sĂźrece, Allah’a eĹ&#x; ve ortak koĹ&#x;an o mĂźĹ&#x;rik kadÄąnlarla evlenmeyin. ÇßnkĂź ĂśzgĂźrlĂźÄ&#x;Ăźnden yoksun olsa bile inançlÄą bir kadÄąn, ĂśzgĂźr ama mĂźĹ&#x;rik olan bir kadÄąndan daha hayÄąrlÄądÄąr; o mĂźĹ&#x;rik kadÄąn, bazÄą Ăśzellikleriyle hoĹ&#x;unuza gitse de. Toplumsal statĂźsĂź ne kadar dĂźĹ&#x;Ăźk olursa olsun inançlÄą bir kadÄąn; gĂźzelliÄ&#x;i, asaleti, zenginliÄ&#x;i gibi Ăśzellikleri ile hoĹ&#x;unuza giden mĂźĹ&#x;rik bir kadÄąndan çok daha hayÄąrlÄądÄąr. DolayÄąsÄąyla, mĂźmin erkekler ve kadÄąnlar, Allah’a ortak koĹ&#x;an kimselerle hiçbir Ĺ&#x;ekilde evlenmemelidirler. Fakat mĂźmin erkekler, zaruri durumlarda, Allah’Ĺn varlÄąÄ&#x;Äąna ve birliÄ&#x;ine inanan Yahudi ve HÄąristiyan kadÄąnlarla evlenebilirler (Mâide, 5/5).
ŮŽ K Ů? RŮ’ Ů? ‍ ا ْا‏DŮ? Ů’ ŮŽ ‍ Ů? Ů?Ůƒ ŮŽŮˆâ€ŹRŮ’ 5Ů? .Ů’ 5Ů? ŮŒ Ů’ @ ŮŽ .ŮŒ 5Ů? :Ů’ 5Ů? "ŮŒ Ů’ OŮŽ ŮŽ ‍ ا ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů? Ů’2LŮ? *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ? 2Ů? 5Ů? :Ů’ )Ů? F Ů‘Ů° t Ů° ‍ Ů’ اŮ?Ůˆâ€ŹŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů’ % >Ů? ‍ ْذ‏,Ů? 9Ů? ‍ ŮŽ Ů?؊‏1Ů? 8Ů’ ŮŽ ‍ ŮŽŮˆ ْا‏iŮ? 2ŮŽ Ů‘ mŮŽ ‍ ْا‏F ŮŽ Ů?‍ ا ا‏GŮ? "Ů’ )ŮŽ P‍ا‏ F
‍ا‏ ‍ن‏ G " ) B 2 ‍ا‏ Ů‘ C ? Ů? ŮŽ mŮŽ GŮ’ َ‍ا‏ Ů? Ů? Ů‘Ů° ‍ع ŮŽŮˆâ€Ź, ŮŽ Ů? Ů? Ů? Bir de Allah’Ĺn varlÄąÄ&#x;Äąna ve birliÄ&#x;ine iman etmedikleri sĂźrece, mĂźĹ&#x;rik veya kâfir erkeklerin mĂźmin hanÄąmlarla evlenmesine izin vermeyin. Zira Allah’a ve ahiret gĂźnĂźne iman eden bir kĂśle, Allah’a ortak koĹ&#x;an bir mĂźĹ&#x;rikten çok daha hayÄąrlÄądÄąr; o mĂźĹ&#x;rik, ĂśzgĂźrlĂźÄ&#x;Ăź, gĂźcĂź, itibarÄą, zenginliÄ&#x;i ve yakÄąĹ&#x;ÄąklÄąlÄąÄ&#x;Äą gibi maddi ĂźstĂźnlĂźk ve meziyetleriyle gĂśzĂźnĂźze cazip gĂśrĂźnse de. ÇßnkĂź o mĂźĹ&#x;rikler, hayat tarzlarÄąyla, her tĂźrlĂź hâl ve hareketleriyle sizi cehennem ateĹ&#x;ine çaÄ&#x;ÄąrÄąrlar; o fakir ve zayÄąf MĂźslĂźmanlarÄąn inanÄąp boyun eÄ&#x;diÄ&#x;i Allah ise, sizleri izniyle cennete ve sonsuz merhametiyle baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lamaya çaÄ&#x;ÄąrÄąyor. O hâlde, Allah'Äąn çaÄ&#x;rÄąsÄąnÄą bÄąrakÄąp da o mĂźĹ&#x;riklerle evlenmek suretiyle kendinizi ateĹ&#x;e atmayÄąn.
ŮŽ Ů‘ Ů? % LŮ? ,)ŮŽ ‍ ٰا‏ Ů? Ů‘Ů? ŮŽ )Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ﴞ٢٢٥﴿ ‍ن‏TŮŽ ‍ Ů? Ůˆâ€ŹKŮŽ Ů‘ /ŮŽ ŮŽ )ŮŽ Ů’ EŮ? ŮŽ Ů‘ OŮŽ ŮŽ ‍س‏, Ů? 2
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
133
Ä°Ĺ&#x;te Allah, âyetlerini ve hĂźkĂźmlerini insanlara bĂśyle açĹk ve net olarak bildiriyor ki, dĂźĹ&#x;ĂźnĂźp ĂśÄ&#x;Ăźt alsÄąnlar da, kendilerini dĂźnyada ve âhirette zarara uÄ&#x;ratacak davranÄąĹ&#x;lardan uzak dursunlar.
ŮŽ 2 ‍ا‏ *ŮŽ ‍&ˆ ŮŽŮˆâ€Ź Ů’ ' ‍ ŮŽ اَ Ů‹Ř° ى‏#Ů? bŮ’ 3Ů? ˆ& Ů?Ů‘ ‍ َšŮ? Ů? ا‏G,ŮŽ Ů? D ŮŽ ‍ ŮŽŘĄ Ů?'^ ْا‏,\ ? Ů? D ŮŽ ‍ ْا‏.Ů? GŮŽ ŮŽ >ŮŽ Ů? Šَ \Ů’ )ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ LŮŽ ‍ َذا‏,Ů? 'ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽ ن‏EŮ? {Ů’ )ŮŽ F Ů‘Ů° t P‍ا‏ Ů? &Ů’ t ŮŽ Ů‘Ů° ‍ اŮ? Ů‘ َن‏P‍ا‏ ŮŽ .Ů’ 5Ů? .ŮŽ Ů‘ #Ů? LŮ? ,ŮŽŮ’ ' ‍ Ů’ َن‏EŮŽ Ů‘ { ŮŽ .ŮŽ Ů‘ #Ů? 9Ů? ŮŽ Ů’ LŮŽ ?Ů? Ů‘Ů° Ů? KŮ? ŮŽ 5ŮŽ َ‍… ا‏ ŮŽ ŮŽ Ů? ‍( ْا‏ ŮŽŮ‘ ( ŮŽ 9‍ا Ů‘ ŮŽ ا‏ Ů?Ů‘ DŮ? )Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€Ź Ů?Ů‘ DŮ? )Ů? ﴞ٢٢٢﴿ .ŮŽ ) EŮ‘Ů? {
222. Ey Peygamber! Sana kadÄąnlarÄąn aybaĹ&#x;Äą hâlini soruyorlar. De ki: “Bu, cinsel iliĹ&#x;kiye mani bir kirlilik ve kadÄąna eziyet veren bir çeĹ&#x;it hastalÄąk durumudur. O hâlde, aybaĹ&#x;Äą dĂśnemlerinde kadÄąnlarÄąnÄązdan cinsel iliĹ&#x;ki anlamÄąnda uzak durun ve temizleninceye kadar onlara yaklaĹ&#x;mayÄąn. Zira aybaĹ&#x;Äą dĂśneminde cinsel iliĹ&#x;kide bulunmak, her iki taraf için de tehlikeli ve zararlÄądÄąr. Fakat cinsel iliĹ&#x;ki dÄąĹ&#x;Äąndaki ĂśpĂźĹ&#x;me, kucaklaĹ&#x;ma gibi olaÄ&#x;an karÄą koca iliĹ&#x;kilerini sĂźrdĂźrebilirsiniz. Ă‚det kanamasÄą tamamen kesilip iyice temizlendikleri ve boy abdesti aldÄąklarÄą zaman, cinselliÄ&#x;in fÄątrĂŽ seyrine uygun bir Ĺ&#x;ekilde, yaratÄąlÄąĹ&#x;ÄąnÄązdaki doÄ&#x;al içgĂźdĂź ve eÄ&#x;ilimlere gĂśre, yani Allah’Ĺn emrettiÄ&#x;i Ĺ&#x;ekilde onlara yaklaĹ&#x;abilirsiniz. Hiç Ĺ&#x;Ăźphesiz Allah, insanlÄąk gereÄ&#x;i meydana gelebilecek kusurlardan dolayÄą tĂśvbe edip kendisine yĂśnelenleri ve maddĂŽ manevĂŽ her tĂźrlĂź pislikten, çirkinlikten kaçĹnÄąp temiz olmaya çalÄąĹ&#x;anlarÄą sever.â€?
ŮŽ Ů? ‍ ا‏5Ů? "Ů?Ů‘ 3ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹQ Ů’ Ů? BŮ’ dŮ? F>Ů‘Ů° َ‍ Ů’ ا‏Ů? \ Ů? ~ŮŽ Ů’ t Ů? ŮŽ ‍ Ů’ ŮŒŘŤâ€Źt ŮŽ >Ů? P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů? ا‏LŮŽ Ů‘ ‍ Ů’ ? ŮŽŮˆŘ§â€ŹŮŽ ‍ ا‏LŮ? ,ŮŽŮ’ ' h Ů’ ŮŽ Ů’ KŮ? CfŮ? ,\ Ů? Ů?1>Ů’ * Ů? >ŮŽ Ů‘ َ‍ ŮŽ Ů? ا ا‏G‍ا‏ ŮŽ 2 5Ů? :Ů’ Ů? ‍ Ů? ْا‏R ﴞ٢٢٣﴿ Ů’ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů?Ů‘ 9ŮŽ ‍ Ů??ه ŮŽŮˆâ€Ź3Ů? jŮŽ 5Ů? Ů’ -
223. Ey iman edenler! KadÄąnlarÄąnÄąz sizin tarlanÄązdÄąr. Sizin için saÄ&#x;lÄąklÄą bir nesil yetiĹ&#x;tirmeleri yĂśnĂźyle hanÄąmlarÄąnÄąz, bereketli ve gĂźzel ĂźrĂźnler veren bir bahçeye benzerler. Ă–yleyse, hedef Ăźreme organÄą olmak Ĺ&#x;artÄąyla, tarlanÄąza dilediÄ&#x;iniz zaman dilediÄ&#x;iniz biçimde varabilirsiniz. KarÄą koca iliĹ&#x;kilerini yalnÄązca cinsel bir haz aracÄą olarak deÄ&#x;erlendirmeyin. AynÄą zamanda, ileride size fayda verecek saÄ&#x;lÄąklÄą bir nesil yetiĹ&#x;tirmek ve âhirette sizi kurtaracak gĂźzel davranÄąĹ&#x;larda bulunmak suretiyle kendiniz için ileriye hazÄąrlÄąk yapÄąn. Allah’a karĹ&#x;Äą gelmekten sakÄąnÄąn ve sonunda O’na kavuĹ&#x;acaÄ&#x;ÄąnÄązÄą bilin. Allah’Ĺn emir ve yasaklarÄąna riayet edin,
134
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
kĂśtĂźlĂźÄ&#x;Ăźn, gĂźnahÄąn her çeĹ&#x;idinden uzak durun. Bir gĂźn mutlaka Allah’Ĺn huzuruna çĹkacaÄ&#x;ÄąnÄązÄą ve o gĂźn, yapÄąp ettiÄ&#x;iniz her Ĺ&#x;eyin hesabÄąnÄą vereceÄ&#x;inizi asla unutmayÄąn. Ey Peygamber, bu ilkelere baÄ&#x;lÄą kalan mĂźminleri, dĂźnyada saÄ&#x;lÄąk, huzur ve baĹ&#x;arÄą; âhirette ebedĂŽ kurtuluĹ&#x; ve saadet ile mĂźjdele!
YEMÄ°N ŮŽ Ů? iŮ‹ _ ŮŽŮ‘ Ů? >Ů? , ŮŽ )Ů’ * ŮŽ Ů’ 9ŮŽ ‍ ا‏DŮ? Ů? 7Ů’ LŮ? ‍ Ů‘ ŮŽ Ů? ا ŮŽŮˆâ€ŹLŮŽ ‍ ŮŽ|Ů‘Ů?ŮˆŘ§ ŮŽŮˆâ€ŹLŮŽ ‍ Ů’ اَ ْن‏P‍ا‏ ŮŽ Ů’ GŮ? P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů? ا‏OŮŽ mŮ’ LŮŽ *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? Ů‘Ů° ‍س ŮŽŮˆâ€Ź, ? Ů? 2 ‍ا‏ ﴞ٢٢٤﴿ ŮŒ & GŮŽ Â€ŮŒ & ŮŽ
224. Olur olmaz ettiÄ&#x;iniz yeminleriniz sebebiyle, Allah’Ĺn adÄąnÄą iyilik yapmanÄązÄąn, kĂśtĂźlĂźklerden kaçĹnmanÄązÄąn ve insanlar arasÄąnda barÄąĹ&#x; ve uzlaĹ&#x;ma saÄ&#x;lamanÄązÄąn ĂśnĂźnde bir engel hâline getirmeyin. Sizi herhangi bir iyilikten alÄąkoyacak veya bir kĂśtĂźlĂźÄ&#x;e, zulme sĂźrĂźkleyecek yeminler etmeyin. EÄ&#x;er bilinçli ve kasÄątlÄą olarak bĂśyle bir yemin etmiĹ&#x;seniz, derhâl kefaretini Ăśdeyip bu yemini bozmalÄąsÄąnÄąz. UnutmayÄąn ki, Allah her Ĺ&#x;eyi iĹ&#x;itendir, her Ĺ&#x;eyi bilendir.
Ů? 9Ů? Ů? 3Ů? n Ů? >Ů? , ŮŽ )Ů’ َ‍ Ů? ' ^ ا‏8Ů’ ŮŽ Ů‘ ,9Ů? P‍ا‏ Ů’ ŮŽ \ ? Ů’ Ů? Ů‘Ů° Ů? KŮ? /Ů? @‍ا‏ ŮŽ KŮŽ , ŮŽ 9Ů? Ů’ KŮ? /Ů? @‍ا‏ Ů? :ŮŽ )Ů? .Ů’ Ů? Ů° ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹŮ? :ŮŽ )Ů? *ŮŽ ﴞ٢٢ټ﴿ ŮŒ & t Ů? Ů‘Ů° â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ ‍Ů? ŮŒŘąâ€Ź1SŮŽ P‍ا‏ 225. Allah sizi, yemin amacÄąyla olmaksÄązÄąn yahut aÄ&#x;zÄąnÄązdan kaçĹveren ya da doÄ&#x;ru olduÄ&#x;unu zannederek ettiÄ&#x;iniz, fakat daha sonra Ăśyle olmadÄąÄ&#x;Äą anlaĹ&#x;Äąlan yeminlerinizdeki yanÄąlgÄądan dolayÄą sorumlu tutmaz. O sizi ancak, kalplerinizin kazandÄąklarÄąndan ve bilerek, isteyerek ettiÄ&#x;iniz yeminlerden sorumlu tutacaktÄąr. ÇßnkĂź Allah Ä&#x;afĂťrdur, halĂŽmdir. Çok baÄ&#x;ÄąĹ&#x;layÄącÄą, çok merhametlidir. Sonsuz Ĺ&#x;efkatiyle kullarÄąna yumuĹ&#x;ak ve hoĹ&#x;gĂśrĂźlĂź davranÄąr, onlara ceza vermekte asla acele etmez. Ä°Ĺ&#x;te Allah’Ĺn sizi sorumlu kÄąldÄąÄ&#x;Äą yeminle ile ilgili konulardan biri:
ĂŽLĂ‚ ve TALAK Ä°slâm Ăśncesi Arap geleneklerine gĂśre, erkek karÄąsÄąna sinirlenip ona yaklaĹ&#x;mamaya yemin ederdi de, bu yemininden dĂśnĂźnceye veya onu boĹ&#x;ayÄąncaya kadar eĹ&#x;i kendisine haram olurdu. Bu sĂźre zarfÄąnda zavallÄą
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
135
kadÄąncaÄ&#x;Äąz ne kocasÄąyla aile hayatÄą yaĹ&#x;ayabilir, ne de ondan boĹ&#x;anÄąp bir baĹ&#x;kasÄąyla evlenebilirdi. ĂŽlâ adÄą verilen ve tamamen erkeÄ&#x;in vereceÄ&#x;i keyfĂŽ karara baÄ&#x;lÄą olan bu durum, bazen yÄąllarca sĂźrerdi. Allah, aĹ&#x;aÄ&#x;Äądaki âyetleri gĂśndererek bu zulme son verdi. BĂśyle bir yeminin doÄ&#x;ru olmadÄąÄ&#x;ÄąnÄą, ancak yemin edildiÄ&#x;i zaman da ona uyulmasÄą gerektiÄ&#x;ini, fakat bu sĂźrenin dĂśrt ayÄą geçemeyeceÄ&#x;ini bildirdi. Buna gĂśre, bu sĂźre bitinceye kadar erkek karÄąsÄąna dĂśnmediÄ&#x;i takdirde evlilik sona erer ve kadÄąn baĹ&#x;ka biriyle evlenebilir:
ŮŽ >Ů? .Ů’ 5Ů? ‍ Ů? َن‏:Ů’ )Ů? .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ Ů? ŮŒ &t ‍Ů? ŮŒŘą َع‏1SŮŽ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů‘ َن‏,Ů? 'ŮŽ feŮ? , 'ŮŽ ‍ ْن‏,Ů? 'ŮŽ Ů? EŮ? dŮ’ َ‍ ا‏iŮ? OŮŽ 9ŮŽ ‍“ اَ ْع‏ Ů? 9Ů?Ů‘ ŮŽ LŮŽ Ů’ EŮ? ƒŮ? ,\ ﴞ٢٢ٌ﴿
226. EĹ&#x;lerine yaklaĹ&#x;mamaya yemin edenlerin, en fazla dĂśrt ay bekleme haklarÄą vardÄąr. EÄ&#x;er bu sĂźre içinde piĹ&#x;man olup hanÄąmlarÄąna yeniden dĂśnerlerse, elbette Allah çok baÄ&#x;ÄąĹ&#x;layÄącÄą, çok merhametlidir. Bu çirkin duruma son verdiÄ&#x;i için koca baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lanacaktÄąr. Fakat yemininden dĂśndĂźÄ&#x;Ăź için yemin kefaretini Ăśdemesi gerekir.
ŮŽ Ů‘ ‍ ا ا‏5Ů? =ŮŽ GŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْن‏ ﴞ٢٢٧﴿ ŮŒ & GŮŽ Â€ŮŒ & ŮŽ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů‘ َن‏,Ů? 'ŮŽ ‍ َق‏jŮŽ { 227. EÄ&#x;er bu sĂźre içinde eĹ&#x;lerini boĹ&#x;amaya karar verirlerse, Ĺ&#x;unu hiç unutmasÄąnlar ki, Allah her Ĺ&#x;eyi iĹ&#x;iten, her Ĺ&#x;eyi bilendir. Buna gĂśre iyice dĂźĹ&#x;ĂźnĂźp doÄ&#x;ru karar versinler, eĹ&#x;lerine haksÄązlÄąk etmesinler. EÄ&#x;er dĂśrt ay içinde eĹ&#x;lerine geri dĂśnmezlerse, bu sĂźre biter bitmez boĹ&#x;anma otomatik olarak gerçekleĹ&#x;ecek ve evlilik sona erecektir. Bundan sonra Ĺ&#x;ayet kadÄąn da isterse, yeni bir mihr ve nikâh ile tekrar evlenebilirler.
ŮŽ Ů? â€ŤŮŽŮˆ ْا‏ ‍ Ů? Ůˆ Ů??إ‏3Ů? iŮŽ oŮŽ Ů° ~ŮŽ .ŮŽ Ů‘ EŮ? \ Ů? ŮŽ ŮŽ Ů‘ { Ů? Ů?1>Ů’ ŮŽ,9Ů? .ŮŽ 7Ů’ 9ŮŽ Ů‘ ŮŽ lŮŽ )ŮŽ ‍ت‏, 228. BoĹ&#x;anmÄąĹ&#x; kadÄąnlar, baĹ&#x;kasÄąyla evlenmeden Ăśnce tam ßç âdet dĂśnemi sĂźresince, kocalarÄąnÄąn evinde kendilerini gĂśzeterek beklerler.
‍ ŮŽŮˆ ْا ŮŽ& Ů’ Ů?م‏P, Ů? Ů‘Ů° 9Ů? .ŮŽ Ů‘ 5Ů? :Ů’ )Ů? .ŮŽ Ů‘ KŮ? ‍ اŮ? ْن‏.ŮŽ Ů‘ EŮ? 5Ů? ,t ŮŽ ,5ŮŽ .ŮŽ Ů’ Ů? -Ů’ )ŮŽ ‍ اَ ْن‏.ŮŽ Ů‘ EŮ? ŮŽ bŮ?Ů‘ DŮ? )ŮŽ *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? Ů‘Ů° xŮŽ ŮŽ @ ŮŽ ‍ ' ^ اَ ْع‏P‍ا‏ Ů°Ů’ Ů?? @ Ů? *‍ا‏
136
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
EÄ&#x;er Allah’a ve âhiret gĂźnĂźne gerçekten inanÄąyorlarsa, Allah’Ĺn rahimlerinde yarattÄąÄ&#x;ÄąnÄą, yani hamile veya âdetli olduklarÄąnÄą gizlemeleri onlara helâl deÄ&#x;ildir. KadÄąnÄąn, iddet adÄą verilen bu sĂźreyi beklemesinin amacÄą, hamile olup olmadÄąÄ&#x;ÄąnÄąn anlaĹ&#x;ÄąlmasÄą ve boĹ&#x;anma gibi Ăśnemli bir konuda kocaya bir kez daha dĂźĹ&#x;ĂźnĂźp kararÄąnÄą gĂśzden geçirme fÄąrsatÄąnÄąn verilmesidir. BoĹ&#x;anmÄąĹ&#x; kadÄąnlar, bir baĹ&#x;kasÄąyla evlenmek için; 1- Ă‚det gĂśrmekte olanlar ßç âdet dĂśnemi, 2- Herhangi bir sebeple âdet olmayanlar ßç ay, 3- Hamile olanlar doÄ&#x;um yapÄąncaya kadar, 4- KocasÄą ĂślmĂźĹ&#x; kadÄąnlar ise dĂśrt ay on gĂźn iddet beklerler. GerdeÄ&#x;e girmeden boĹ&#x;anmÄąĹ&#x; kadÄąnlarÄąn beklemelerine gerek yoktur, onlar boĹ&#x;anÄąr boĹ&#x;anmaz bir baĹ&#x;kasÄąyla evlenebilirler. Ä°ddet bekleyen kadÄąn, ßçßncĂź âdeti gĂśrmeye baĹ&#x;ladÄąÄ&#x;Äą anda boĹ&#x;anma gerçekleĹ&#x;miĹ&#x; olur ve artÄąk dilediÄ&#x;i kiĹ&#x;iyle evlenmekte serbesttir. Ä°ster bir baĹ&#x;kasÄąyla evlenir, isterse —ßç talak hakkÄą da kullanÄąlmamÄąĹ&#x;sa— yeni bir nikâh ve mihr (erkeÄ&#x;in evlilik bedeli olarak kadÄąna verdiÄ&#x;i mal veya para) ile eski kocasÄąna geri dĂśner.
,? t ŮŽ َ‍ ا‏.ŮŽ Ů‘ EŮ? Ů? ŮŽ OŮ? 9Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů‹ jŮŽ uŮ’ Ů?‍ '^ Ů°Ř° Ů? ŮŽ اŮ? ْن اَ َعا Ů?ŘŻ ŮˆŘ§ ا‏.ŮŽ Ů‘ #Ů? ‍ ŮŽ Ů?ّد‏9Ů? xŮ?Ů‘ t Ä°ster bâin (cayÄąlamayan) ister ric’Î (cayÄąlabilir) talakla boĹ&#x;anmÄąĹ&#x; olsun, iddet bekleyen kadÄąna açĹktan evlilik teklifi yapmak yahut dĂźnĂźr gĂśndermek haramdÄąr. Ancak bu niyetin, ĂźstĂź kapalÄą olarak kadÄąna hissettirilmesinde bir sakÄąnca yoktur (Bakara, 2/235). KadÄąnÄąn beklemesi gereken bu sĂźre içinde kocalarÄą barÄąĹ&#x;mak isterlerse, onlarÄą geri almaya, kadÄąna talip olabilecek diÄ&#x;er erkeklerden daha Ăśncelikli hak sahibidirler. ÇßnkĂź boĹ&#x;anma henĂźz gerçekleĹ&#x;memiĹ&#x;tir. Koca, yeni bir nikâha ve mihre gerek kalmaksÄązÄąn talaktan dĂśnĂźp eĹ&#x;ini tekrar alabilir. Bu sĂźre zarfÄąnda kadÄąn hâlâ kocasÄąnÄąn nikâhÄą altÄąndadÄąr.
TŮŒ &- t Ů? Ů‘Ů° ‍ ŮŽŮˆâ€Źi?ŮŒ v ŮŽ =ŮŒ )= GŮŽ P‍ا‏ ŮŽ ‍ ŮŽŘŻ َع‏.ŮŽ Ů‘ EŮ? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ل‏, ŮŽ Ů?Ů‘ Ů? â€ŤŮˆŮ ŮŽŮˆâ€Ź Ů? v Ů?h Ů? OŮ’ ŮŽ ,Ů’ 9Ů? .ŮŽ Ů‘ EŮ? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ي‏/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏bŮ? oŮ’ 5Ů? .ŮŽ Ů‘ EŮ? ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ﴞ٢٢٨﴿
Bilinen adalet ve hukuk kurallarÄą çerçevesinde, kadÄąnlarÄąn kocalarÄąna karĹ&#x;Äą yĂźkĂźmlĂźlĂźkleri olduÄ&#x;u gibi meĹ&#x;ru haklarÄą da vardÄąr. Fakat erkeklerin gĂśrev ve sorumluklarÄą daha aÄ&#x;Äąr olduÄ&#x;u için, onlarÄąn kadÄąnlar Ăźzerindeki haklarÄą bir derece daha fazladÄąr. ÇßnkĂź ailenin geçimini saÄ&#x;lamak, yuvayÄą tehlikelerden korumak ve benzeri gĂśrevler,
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
137
ruhsal ve bedensel Ăśzellikleri itibariyle bu gĂśreve daha uygun olan erkeÄ&#x;in omzundadÄąr. UnutmayÄąn; Allah azĂŽzdir, tartÄąĹ&#x;masÄąz yetki ve otorite sahibidir, hakĂŽmdir, yersiz ve uygunsuz hĂźkĂźm vermez, her iĹ&#x;i yerli yerince yapar.
ŮŽ Ů‘ َ‍ا‏ ‍ن‏, Ů?? \ Ů? Ů? OŮ’ ŮŽ 9Ů? ‍ ŮŒŮƒâ€Ź,\ ŮŽ tŮ’ ,Ů? 9Ů? ‚) ŮŽ 5Ů’ ,Ů? 'ŮŽ h‍ن‏, Ů? LŮŽ ŮŽ Ů‘ 5ŮŽ ‍ Ů?ق‏jŮŽ { ŮŒ \Ů’ LŮŽ â€ŤŮˆŮ Ř§ŮŽ Ů’Ůˆâ€Ź 229. Kocaya, piĹ&#x;man olduÄ&#x;u takdirde eĹ&#x;ine yeniden dĂśnme imkânÄą veren boĹ&#x;ama iki defadÄąr. Erkek, birinci ve ikinci boĹ&#x;amadan sonra hanÄąmÄąna geri dĂśnebilir. Bundan sonra ya eĹ&#x;ini bir daha boĹ&#x;amadan iyilikle tutmalÄą, ya da onu ßçßncĂź kez boĹ&#x;adÄąÄ&#x;Äą takdirde gĂźzellikle serbest bÄąrakmalÄądÄąr.
ŮŽŮ‘ ŮŽ Ů‘ ŮŽ ŮŽ Ů? ŮŽ bŮ?Ů‘ DŮ? )ŮŽ *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů’ ŮŽ ‍"Ů?Ůˆ َد‏t , & ) * ‍ا‏ , ' , [ ) ‍ن‏ ‍ا‏ * ŮŽ Ů?‍ ا‏,Šً &Ů’ dŮŽ .ŮŽ Ů‘ #Ů? Ů? Ů? &Ů’ LŮŽ ‍ ٰا‏, ŮŽ Ů‘ 5Ů? â€ŤŮˆŘ§â€Ź/Ů? @ Ů? ,Ů’ LŮŽ ‍ Ů’ اَ ْن‏َ Ů? ŮŽ Ů? P‍ا‏ Ů?? Ů‘Ů°
HanÄąmlarÄąnÄąza mihr ya da hediye olarak verdiÄ&#x;iniz herhangi bir Ĺ&#x;eyi, onlarÄą boĹ&#x;arken geri almanÄąz size helâl deÄ&#x;ildir. Ancak, karÄą kocanÄąn her ikisi de evliliÄ&#x;in devam etmesi hâlinde gĂźnaha girerek veya birbirlerinin hakkÄąnÄąn çiÄ&#x;neyerek Allah’Ĺn çizdiÄ&#x;i sÄąnÄąrlarÄą çiÄ&#x;neyeceklerinden endiĹ&#x;e ediyorlarsa ve bu yĂźzden koca, karÄąsÄąnÄąn talebi Ăźzerine onu boĹ&#x;ayacaksa, o zaman baĹ&#x;ka.
Ů’ , & Ů’ " ŮŽ '‍ا‏ %? 9Ů? ‍َت‏ P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍"Ů?Ůˆ َد‏t ŮŽ ' , ŮŽ EŮ? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍Ř‏, ŮŽ 2ŮŽ v ŮŽ )Ů? *ŮŽ Ů‘ َ‍ Ů? Ů’ ا‏1Ů’ @ Ů? ‍ ْن‏,Ů? 'ŮŽ Ů? jŮŽŮŽ ' Ů? , &
Ey Ä°slâm toplumunun hâkimleri, yĂśneticileri ve aile bĂźyĂźkleri! Bu tĂźr sorunlar yaĹ&#x;ayan çiftlerin, evlilikleri devam ettiÄ&#x;i sĂźrece Allah’Ĺn çizdiÄ&#x;i sÄąnÄąrlarÄą çiÄ&#x;neyeceklerinden siz de endiĹ&#x;e ederseniz, bu durumda kadÄąnÄąn, kendisini boĹ&#x;amasÄą karĹ&#x;ÄąlÄąÄ&#x;Äąnda kocasÄąna bir bedel Ăśdemesinde ikisine de gĂźnah yoktur. KadÄąnÄąn erkek gibi doÄ&#x;rudan boĹ&#x;ama yetkisi yoktur. Ancak kendi isteÄ&#x;i ile evliliÄ&#x;i sona erdirmek isteyen kadÄąn, evlilik bedelini kocasÄąna iade etmek Ĺ&#x;artÄąyla, Ä°slâm’a gĂśre yetkili sayÄąlan hâkim aracÄąlÄąÄ&#x;Äąyla evliliÄ&#x;i sona erdirebilir. Bu durumda, kocalÄąk gĂśrevini ihmal etmediÄ&#x;i hâlde, sÄąrf karÄąsÄąndan kaynaklanan sebeplerle eĹ&#x;ini boĹ&#x;amak zorunda kalan kiĹ&#x;i, karĹ&#x;ÄąlÄąklÄą anlaĹ&#x;maya baÄ&#x;lÄą olarak, verdiÄ&#x;i mihrin bir kÄąsmÄąnÄą veya tamamÄąnÄą geri alabilir. TaraflarÄąn anlaĹ&#x;amamasÄą durumunda, erkeÄ&#x;e iade edilecek mihr miktarÄąna hâkim karar verir.
138
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
ŮŽ Ů‘ ‍ Ů? ا‏#Ů? ŮŽ BŮ? Ů° C‍Ů?Ůˆâ€Ź,'ŮŽ P‍ا‏ ‍ Ů? Ů? َن‏,U Ů? Ů‘Ů° ‍"Ů?Ůˆ َد‏t Ů? Ů‘Ů° ‍"Ů?Ůˆ Ů?د‏t Ů? "ŮŽ Ů‘ OŮŽ ŮŽ )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź, #ŮŽ ‍ ŮŽ "Ů?Ůˆâ€ŹOŮ’ LŮŽ jŮŽŮŽ ' P‍ا‏ Ů? ŮŽ Ů’ LŮ? ﴞ٢٢ي﴿
Ä°Ĺ&#x;te bunlar Allah’Ĺn çizdiÄ&#x;i sÄąnÄąrlardÄąr, sakÄąn onlarÄą aĹ&#x;mayÄąn. Kim Allah’Ĺn sÄąnÄąrlarÄąnÄą aĹ&#x;arsa, iĹ&#x;te onlar zalimlerin ta kendileridir. Evet, kadÄąnÄąn bekleme sĂźresi sona erinceye kadar kocasÄą onu boĹ&#x;amaktan vazgeçip evliliÄ&#x;i sĂźrdĂźrme hakkÄąna sahiptir. Fakat bekleme sĂźresi dolduktan sonra piĹ&#x;man olup hanÄąmÄąnÄą geri almak isterse, ancak eĹ&#x;inin rÄązasÄąyla ve yeniden nikâh kÄąyÄąp yeni bir evlilik bedeli Ăśdeyerek onunla tekrar evlenebilir. Bu hĂźkĂźm, birinci ve ikinci boĹ&#x;amalar için geçerlidir. Ancak:
ŮŽ ‍ ْن‏,Ů? 'ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽ Ů??ه‏SŮŽ ,v ŮŽ ‍ ْن‏,Ů? 'ŮŽ ‍Ř‏, ŮŽ 2ŮŽ v ŮŽ "Ů? OŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? %Ů? ŮŽ bŮ?Ů‘ DŮ? LŮŽ jŮŽŮŽ ' ,EŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů‘ c Ů? Ů’2LŮŽ F Ů‘Ů° t Ů? jŮŽŮŽ ' ,EŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů‘ c Ů‹ ‍ َ‚ َز Ů’Ůˆâ€ŹŮŽ ‍ اŮ? ْن‏,O ŮŽ v‍ا‏ P‍ا‏ Ů?? Ů‘Ů° ‍"Ů?Ůˆ َد‏t ŮŽ )Ů? ‍ اَ ْن‏, 2ŮŽ Ů‘ s ŮŽ ŮŽ lŮŽ )ŮŽ ‍ اَ ْن‏, ŮŽ EŮ? &Ů’ ŮŽ GŮŽ Ů? , &
230. KocasÄą onu ßçßncĂź kez boĹ&#x;arsa, bundan bĂśyle kadÄąn baĹ&#x;ka bir erkekle —formalite icabÄą deÄ&#x;il, gerçek bir nikâhla— evlenmedikçe, bir daha kendisine helâl olmaz.16 KadÄąnÄąn evlendiÄ&#x;i bu ikinci kocasÄą da kendi rÄązasÄąyla onu boĹ&#x;arsa, Ĺ&#x;ayet eski kocasÄą onu geri almak isterse ve her ikisi de yeniden evlendikleri takdirde Allah’Ĺn sÄąnÄąrlarÄąnÄą koruyabileceklerine inanÄąyorlarsa, kadÄąnÄąn bekleme sĂźresi dolduktan sonra yeniden evlenmelerinde ikisine de gĂźnah yoktur.
ﴞ٢٣٠﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ )ŮŽ ‍ Ů? ŮŽ Ů’ Ů?م‏,EŮŽ 2Ů? &Ů‘Ů? ŮŽ )Ů? P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍"Ů?Ůˆ Ů?د‏t Ů? ŮŽ Ů’ LŮ? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Bunlar, bilinçli ve duyarlÄą bir toplum için, Allah’Ĺn açĹkça ortaya koyduÄ&#x;u sÄąnÄąrlar ve yasalardÄąr, sakÄąn bu yasalarÄą çiÄ&#x;nemeyin!
ĂœĂ§ talakla boĹ&#x;anan bir kadÄąnÄąn eĹ&#x;ine tekrar dĂśnebilmek için bir baĹ&#x;ka erkekle geçici olarak veya formalite icabÄą evlenmesi haramdÄąr. Peygamber (sav), hĂźlle nikâhÄą denilen bu ahlaksÄązca davranÄąĹ&#x;Äą lanetlemiĹ&#x;tir (Tirmizi, Nikâh 28; NesaĂŽ, Talak 13; Ä°bn-i Mâce, Nikâh 33; DârimĂŽ, Nikâh 53). 16
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
139
ŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? َذا‏ Ů? \ ŮŽ 2 ‍ا‏ .ŮŽ Ů‘ #Ů? t Ů? Ů? OŮ’ ŮŽ 9Ů? .ŮŽ Ů‘ #Ů? ŮŽ َ‍ ا‏.ŮŽ 8Ů’ ŮŽ ŮŽ 'ŮŽ ‍ َإ‏,\ Ů?Ů‘ Ů? Ů? Ů’ ŮŽ Ů‘ c Ů? Ů?Ů‘ ŮŽ â€ŤŮˆŮ Ř§ŮŽ Ů’Ůˆâ€Ź Ů? 5Ů’ ŮŽ,'ŮŽ .ŮŽ Ů‘ EŮ? ŮŽ v â€ŤŮˆŮ â€Ź h Ů? Ů? OŮ’ ŮŽ 9Ů?
231. HanÄąmlarÄąnÄązÄą boĹ&#x;adÄąÄ&#x;ÄąnÄąz zaman, bekleme sĂźrelerinin sonuna geldiklerinde ya boĹ&#x;amaktan vazgeçerek onlarÄą gĂźzellikle tutun, ya da sĂźrenin sona ermesini bekleyip gĂźzellikle serbest bÄąrakÄąn.
ŮŽ "Ů’ ŮŽŮŽ ' ŮŽ Ů? ‍ ٰذ‏bŮ’ OŮŽ 1Ů’ )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ ‍Ů?ŮˆŘ§ ŮŽŮˆâ€Ź Ů? \ ‍ ŮˆŘ§â€Ź/Ů? [Ů? ŮŽ Ů‘ LŮŽ *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź%?Ů? \ ŮŽ 1Ů’ >ŮŽ ŮŽ ŮŽ s Ů? .ŮŽ Ů‘ #Ů? Ů? Ů’ LŮ? *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź " ŮŽ OŮ’ ŮŽ Ů? ‍_ ŮŽ ا ًعا‏ Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ اَ Ů’> ŮŽ= َل‏, 5ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹŮ? &Ů’ ŮŽ GŮŽ P‍ا‏ ‍ب‏, Ů? Ů‘Ů° n Ů? Ů‘Ů° ‍ت‏, ŮŽ ŮŽ OŮ’ >Ů? ‍ Ů? ŮˆŘ§â€ŹKŮ? ‍ا ŮŽŮˆŘ§ ْذ‏Q ‍ Ů?= Ů‹Ůˆâ€Ź#Ů? P‍ا‏ Ů? )ŮŽ ‍ٰا‏ Ů? ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? Ů’ Ů? ŮŽ Ů? 9Ů? P‍ا‏ Ů? U Ů? OŮ? )ŮŽ iŮ? ŮŽ -Ů’ DŮ? â€ŤŮŽŮˆ ْا‏ ﴞ٢٣٥﴿ TŮŒ & GŮŽ ‍ Ů’^ Ů?إ‏dŮŽ bŮ?Ů‘ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ ŮŽ Ů? ا اَ Ů‘ َن‏G‍ا‏ Ů’ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů? ا‏LŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽŮˆŘ§â€Ź%? 9Ů? Ů’ -
HaklarÄąnÄą çiÄ&#x;nemek ve kendilerine zarar vermek için her bekleme sĂźresinin sonuna doÄ&#x;ru boĹ&#x;amaktan vazgeçip sonra yeniden boĹ&#x;amak suretiyle onlarÄą alÄąkoymayÄąn. Kim bĂśyle yaparsa, ancak kendisine zulmetmiĹ&#x; olur. SakÄąn bu ve benzeri davranÄąĹ&#x;larla Allah’Ĺn âyetlerini hafife almayÄąn! Allah’Ĺn size sunduÄ&#x;u nimetleri ve ĂśÄ&#x;Ăźt almanÄąz için size bahĹ&#x;ettiÄ&#x;i kitabÄą ve hikmeti17 dĂźĹ&#x;ĂźnĂźn. Allah’a karĹ&#x;Äą gelmekten de sakÄąnÄąn ve bilin ki, Allah her Ĺ&#x;eyi bilmektedir.
ŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? َذا‏ ŮŽ 2 ‍ا‏ ‍ اŮ? َذا‏.ŮŽ Ů‘ EŮ? v‍ا‏ Ů? OŮ’ LŮŽ jŮŽŮŽ ' .ŮŽ Ů‘ EŮ? ŮŽ v ŮŽ ‍ اَزْ ŮŽŮˆâ€Ź.ŮŽ DŮ’ ŮŽ َ‍ ا‏.ŮŽ 8Ů’ ŮŽ ŮŽ 'ŮŽ ‍ َإ‏,\ Ů? Ů’2)ŮŽ ‍ اَ ْن‏.ŮŽ Ů‘ #Ů? Ů? k Ů?Ů‘ Ů? Ů? Ů’ ŮŽ Ů‘ c â€ŤŮˆŮ â€Ź ŮŽ ŮŽ LŮŽ ? Ů? Ů? OŮ’ ŮŽ ,Ů’ 9Ů? Ů’ EŮ? 2ŮŽ &Ů’ 9ŮŽ ‍ا_ Ů’ ا‏
232. KadÄąnlarÄąnÄązÄą boĹ&#x;adÄąÄ&#x;ÄąnÄąz zaman, bekleme sĂźreleri sona erince, eÄ&#x;er kendi aralarÄąnda uygun biçimde anlaĹ&#x;Äąrlarsa, anlamsÄąz bir kÄąskançlÄąÄ&#x;a kapÄąlÄąp da onlarÄąn baĹ&#x;ka bir erkekle veya daha Ăśnceki kocalarÄąyla evlenmelerine engel olmayÄąn. Yahut ey veliler ve aile bĂźyĂźkleri! Velisi olduÄ&#x;unuz bir kadÄąn boĹ&#x;andÄąÄ&#x;Äą eski kocasÄąyla yeniden evlenmek isterse, sakÄąn bu evliliÄ&#x;e mani olmayÄąn.
Kitap, Allah’Ĺn emir ve yasaklarÄąnÄą bildiren ilâhĂŽ hĂźkĂźmlerdir. Hikmet ise, kitapta yer alan bu hĂźkĂźmleri doÄ&#x;ru anlayÄąp pratik hayata uygulama yeteneÄ&#x;idir ki, bu âyet baÄ&#x;lamÄąnda hikmet, Peygamber (s)’in SĂźnnet adÄą verilen Ăśrnek hayatÄądÄąr. 17
140
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Ů° Ů’ ‍ ŮŽŮˆ ْا ŮŽ& Ů’ م‏P, Ů? ŮŽ FKŮ° ْ‍ Ů’ اَز‏Ů? Ů? ‍@ ?Ů? ٰذ‏ Ů? Ů’25Ů? ‍ َن‏,KŮŽ .Ů’ 5ŮŽ % 9Ů? › Ů? GŮŽ )Ů? ŮŽ Ů? ‍ٰذ‏ ?Ů? EŮŽ cŮ’ َ‍ Ů’ ŮŽŮˆŘ§â€ŹŮ? Ů‘Ů° 9Ů? .Ů? 5Ů? :Ů’ )Ů? Ů’ Ů? *‍ا‏ Ů? ﴞ٢٣٢﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ *ŮŽ Ů’ Ů? >Ů’ َ‍ ŮŽ Ů? ŮŽŮˆŘ§â€ŹOŮ’ )ŮŽ P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Sizden Allah’a ve âhiret gĂźnĂźne inananlara ĂśÄ&#x;Ăźtlenen iĹ&#x;te budur. Zira bu, size yakÄąĹ&#x;an en erdemli ve en temiz davranÄąĹ&#x;tÄąr. Ă–yleyse, yersiz kÄąskançlÄąklara kapÄąlarak Allah’Ĺn yasalarÄąnÄą çiÄ&#x;nemeyin. UnutmayÄąn ki, her Ĺ&#x;eyi en ince ayrÄąntÄąsÄąyla ve mĂźkemmel biçimde ancak Allah bilir, siz bilemezsiniz.
i?ŮŽ GŮŽ ,_ ŮŽ ŮŽ Ů‘ ‍ اَ َعا ŮŽŘŻ اَ ْن Ů?) Ů? Ů‘ ŮŽ ا‏.Ů’ ŮŽ Ů? Ů? " Ů? â€ŤŮŽŮˆ ْا ŮŽ ا‏ ŮŽ .ŮŽ Ů‘ #Ů? ‍ اَ Ů’Ůˆ ŮŽ* َد‏.ŮŽ OŮ’ _ Ů? Ů’ )Ů? ‍َات‏ Ů? Ů’ ŮŽ 5Ů? ,KŮŽ Ů? Ů’ ŮŽ Ů’ t 233. Nikâh altÄąnda olsun boĹ&#x;anmÄąĹ&#x; olsun bĂźtĂźn anneler, emzirme sĂźresini tamamlamak isteyen kocalarÄą için çocuklarÄąnÄą tam iki yÄąl emzirirler. ÇocuÄ&#x;un fizyolojik ve psikolojik geliĹ&#x;imi için en uygun emzirme sĂźresi iki yÄąldÄąr. Bu sĂźre, boĹ&#x;anmÄąĹ&#x; ailelerin çocuklarÄą için de geçerlidir. Gerçi boĹ&#x;anma durumunda çocuk Ăśncelikle babaya verilir. Bununla birlikte, iki taraf da isterse, iki yÄąl boyunca emzirmesi için çocuk anneye bÄąrakÄąlÄąr. Bu sĂźre zarfÄąnda baba çocuÄ&#x;u annesinden alamaz. Anne de çocuÄ&#x;unu emzirmekten kaçĹnamaz. Bu onun için hem bir hak, hem de gĂśrevdir. EĹ&#x;ler karĹ&#x;ÄąlÄąklÄą anlaĹ&#x;Äąp bu sĂźreyi kÄąsaltabilirler. Fakat çocuÄ&#x;un iki yÄąldan daha uzun sĂźre emzirilmesi uygun olmaz.
ŮŽ LŮ? *ŮŽ â€ŤŮˆŮ â€Ź , EŮŽ OŮŽ Ů’ ‍„ اŮ? Ů‘ ŮŽ* Ů?Ůˆâ€Ź Ů? ŮŽ Ů‘ ŮŒ 1Ů’ >ŮŽ z ? Ů? Ů? OŮ’ ŮŽ ,Ů’ 9Ů? .ŮŽ Ů‘ EŮ? LŮ? ŮŽ \Ů’ KŮ? ‍ ŮŽŮˆâ€Ź.ŮŽ Ů‘ EŮ? 3Ů? ْ‍ Ů?عز‏%Ů? ŮŽ ‍ ْا ŮŽ Ů’ Ů? Ů?د‏F ŮŽ GŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź BoĹ&#x;anmÄąĹ&#x; kadÄąn çocuÄ&#x;unu emzirdiÄ&#x;i sĂźrece, onlarÄąn yiyecek, giyecek ve barÄąnma gibi ihtiyaçlarÄąnÄą uygun biçimde karĹ&#x;Äąlamak çocuÄ&#x;un babasÄąna dĂźĹ&#x;en bir gĂśrevdir. Bununla birlikte, hiç kimse gĂźcĂźnĂźn yettiÄ&#x;inden fazlasÄąyla yĂźkĂźmlĂź tutulamaz.
ŮŽ LŮ? *ŮŽ ŮŽ Ů? ‍ ٰذ‏bŮ? oŮ’ 5Ů? ‍اع Ů?؍‏ Ů? ŮŽ ‍ ْا‏F ŮŽ GŮŽ ‍ ŮŽ ŮŽ Ů?" ه ŮŽŮˆâ€Ź9Ů? %Ů? ŮŽ ‍ Ů’ Ů? ŮŒŘŻâ€Ź5ŮŽ *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,#ŮŽ "Ů? ŮŽ ŮŽ 9Ů? ‍ Ů‘ ŮŽŘą ŮŽŮˆŘ§ Ů? ŮŽ" ŮŒŘŠâ€Ź,k Ne anne çocuÄ&#x;undan dolayÄą sÄąkÄąntÄąya uÄ&#x;ratÄąlsÄąn, ne de çocuÄ&#x;un babasÄą. ÇocuÄ&#x;unu iki yÄąl emzirme dÄąĹ&#x;Äąnda, onun bakÄąmÄą, yetiĹ&#x;tirilmesi, eÄ&#x;itimi gibi esasen babaya ait olan sorumluluklar anneye yĂźklenmemelidir. AyrÄąca, gĂźcĂźnĂźn Ăźzerinde nafakayla yĂźkĂźmlĂź tutularak babaya sÄąkÄąntÄą verilmemelidir. Bu ihtiyaçlarÄą karĹ&#x;Äąlayacak nafaka miktarÄąnÄąn belirlenmesi, takip ve denetimi, Ä°slâmĂŽ yĂśnetimin ve mahkemelerin gĂśrevidir. Baba ne ile
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
141
yĂźkĂźmlĂźyse, mirasçĹlar da aynÄąsÄąyla yĂźkĂźmlĂźdĂźr. Baba ĂśldĂźÄ&#x;Ăź takdirde, onun bu gĂśrevini mirasçĹlarÄą Ăźstlenmelidir.
,? ŮŽ EŮ? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍Ř‏, ŮŽ LŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź, ŮŽ EŮ? Ů’25Ů? ‍ا؜‏ ŮŽ 2ŮŽ v Ů? ŮŽ LŮŽ .Ů’ GŮŽ Ů‹*,7ŮŽ 'Ů? ‍ ْن اَ َعا َدا‏,Ů? 'ŮŽ Ů? jŮŽŮŽ ' ‍ Ů?Ůˆ Ů?ع‏,R EÄ&#x;er eĹ&#x;ler kendi aralarÄąnda danÄąĹ&#x;Äąp anlaĹ&#x;arak henĂźz iki yÄąl dolmadan çocuÄ&#x;u sĂźtten kesmeye karar verirlerse, bunun da bir sakÄąncasÄą yoktur. AyrÄąca, boĹ&#x;anmÄąĹ&#x; kadÄąn çocuÄ&#x;unu emzirirken, eski kocasÄą ile istiĹ&#x;are ederek iki yÄąl dolmadan çocuÄ&#x;u sĂźtten kesip babasÄąna verirse, bu da gĂźnah deÄ&#x;ildir.
Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍Ř‏, Ů’ ŮŽ \Ů’ LŮŽ ‍ Ů’ اَ ْن‏LŮ? â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْن اَ ŮŽŘą ْد‏ Ů’ Ů? &Ů’ LŮŽ ‍ ٰا‏, 5ŮŽ Ů’ Ů? Ů’ ŮŽ Ů‘ ŮŽ ‍ Ů’ اŮ? َذا‏َ 2ŮŽ v Ů? jŮŽŮŽ ' Ů’ KŮ? ‍ ا اَ Ů’Ůˆ ŮŽ* َد‏OŮ? _ Ů? l ﴞ٢٣٣﴿ ŮŒ 7 9ŮŽ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ , ŮŽ 9Ů? P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ ŮŽ Ů? ا اَ Ů‘ َن‏G‍ا‏ Ů’ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů? ا‏LŮŽ Ů‘ â€ŤŮˆŮ ŮŽŮˆŘ§â€Ź ? Ů? Ů? OŮ’ ŮŽ ,Ů’ 9Ů?
EÄ&#x;er çocuklarÄąnÄązÄą baĹ&#x;ka bir sĂźtanneye emzirtmek isterseniz, hak ve adalet Ăślçßlerine uygun olarak Ăźcretini ĂśdediÄ&#x;iniz takdirde, bunun da bir sakÄąncasÄą yoktur. Yeter ki, bĂźtĂźn bunlarÄą yaparken Allah’a karĹ&#x;Äą gelmekten sakÄąnÄąn ve Allah’Ĺn, yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄąz her Ĺ&#x;eyi gĂśrmekte olduÄ&#x;unu ve tĂźm yapÄąp ettiklerinizin hesabÄąnÄą mutlaka soracaÄ&#x;ÄąnÄą bilin. DĂźnyanÄąn hukuk ve adalet sisteminden bir Ĺ&#x;ekilde kaçĹp cezadan kurtulabilir veya onlarÄą aldatabilirsiniz. Fakat her Ĺ&#x;eyi bilen ve gĂśren Allah’tan gizlenemez, O’nu aldatamazsÄąnÄąz.
KOCASI Ă–LEN KADIN Ä°slâm Ăśncesi Arap geleneklerine gĂśre, kocasÄą Ăślen kadÄąn bir yÄąl boyunca bakÄąmsÄąz bir hĂźcreye kapanÄąr, en çirkin elbiselerine bĂźrĂźnĂźr ve neredeyse hiçbir temiz Ĺ&#x;eye el sĂźremezdi. AyrÄąca gerek kendi akrabalarÄą gerek kocalarÄąnÄąn yakÄąnlarÄą tarafÄąndan aÄ&#x;Äąr baskÄąlara maruz kalÄąrdÄą. Ä°Ĺ&#x;te bu soruna çÜzĂźm olmak Ăźzere Allah, dul kadÄąnÄąn bekleme sĂźresini kÄąsaltarak ve Ăźzerindeki baskÄąlarÄą kaldÄąrarak onun huzur ve gĂźven içinde yeni bir aile hayatÄąna kavuĹ&#x;masÄąnÄą saÄ&#x;layan âyetleri gĂśnderdi:
Ů? Ů’25Ů? ‍ Ů?) ŮŽ ŮŽ Ů‘ ŮŽ' Ů’ َن‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź Ů? EŮ? dŮ’ َ‍ ا‏iŮŽ OŮŽ 9ŮŽ ‍ اَ ْع‏.ŮŽ Ů‘ EŮ? \ Ů‹ ‍ Ů?ŘąŮˆ َن اَزْ ŮŽŮˆâ€Ź/ŮŽ )ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹŮ? Ů?1>Ů’ ŮŽ,9Ů? .ŮŽ 7Ů’ 9ŮŽ Ů‘ ŮŽ lŮŽ )ŮŽ ,v‍ا‏ ‍ Ů‹ ا‏RŮ’ GŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź
142
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
234. İçinizden Ăślen birinin geriye bÄąraktÄąÄ&#x;Äą hanÄąmÄą, evlenmeden, sĂźslenmeden ve gĂśrĂźcĂźye çĹkmadan kendi baĹ&#x;Äąna dĂśrt ay on gĂźn bekler. Bu sĂźre içinde hem hamile olup olmadÄąÄ&#x;ÄąnÄą anlamÄąĹ&#x;, hem de çabucak evlendiÄ&#x;i takdirde incinebilecek olan kocasÄąnÄąn yakÄąnlarÄąnÄąn yaslÄą duygularÄąnÄą hafifletmiĹ&#x; olur. Yine bu sĂźre içinde renkli ve gĂśsteriĹ&#x;li elbiseler giymemeli, dikkat çekici takÄąlar takmamalÄą, evlilik teklifi almak arzusu ile sĂźslenip ortaya çĹkmamalÄądÄąr. Bu arada koca Ăślmeden Ăśnce, eĹ&#x;inin bir yÄąllÄąk geçimini saÄ&#x;layacak miktarda nafakayÄą vasiyet etmiĹ&#x; olmalÄądÄąr (Bakara, 2/240). EÄ&#x;er bu vasiyet yapÄąlmamÄąĹ&#x;sa, hâkim onun mirasÄąndan nafakayÄą alÄąp kadÄąna verir. Bu bekleme sĂźresinin asÄąl gerekçesi “kocanÄąn ĂślĂźmĂźâ€?dĂźr. Bunun için, kocasÄą ĂślmĂźĹ&#x; olan kadÄąn gerdeÄ&#x;e girmiĹ&#x; olsa da olmasa da, âdet gĂśrse de gĂśrmese de, evlenmeden Ăśnce dĂśrt ay on gĂźn bekler. EÄ&#x;er kadÄąn hamileyse, çocuÄ&#x;unu doÄ&#x;uruncaya kadar beklemelidir. DĂśrt ay on gĂźn dolmadan Ăśnce doÄ&#x;um yapsa bile, bu sĂźreyi tamamlamasÄą gerekir. Bekleme sĂźresini dilerse kocasÄąnÄąn evinde, dilerse baĹ&#x;ka bir yerde geçirebilir.
Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍Ř‏, â€ŤŮˆŮ â€Ź ŮŽ ' Ů’ ŮŽ 2ŮŽ v ŮŽ َ‍ ا‏.ŮŽ 8Ů’ ŮŽ 9ŮŽ ‍ َذا‏,Ů? 'ŮŽ Ů? jŮŽŮŽ ' .ŮŽ Ů‘ EŮ? ŮŽ v Ů? Ů?1>Ů’ َ‍ ' ^ ا‏.ŮŽ Ů’ OŮŽŮŽ ' , & ? Ů? Ů? OŮ’ ŮŽ ,Ů’ 9Ů? .ŮŽ Ů‘ EŮ? \ ﴞ٢٣٤﴿ ŮŒ @ ŮŽ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ , ŮŽ 9Ů? P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° â€ŤŮŽŮˆâ€Ź
KocasÄą ĂślmĂźĹ&#x; olan kadÄąnlar bu dĂśrt ay on gĂźnlĂźk bekleme sĂźrelerini bitirdikleri zaman, artÄąk kendileri için mârĂťf olanÄą18 yapmalarÄąndan dolayÄą ne onlara ne de size bir gĂźnah yoktur. Bundan bĂśyle ne kendi ailelerinden ne de ĂślmĂźĹ&#x; kocalarÄąnÄąn akrabalarÄąndan hiç kimse onlara karÄąĹ&#x;amaz. MĂźmin bir hanÄąma yaraĹ&#x;Äąr biçimde sĂźslenebilir, yeni evlilik teklifi alabilir ve istediÄ&#x;i kimse ile evlenebilirler. Bu gibi hususlarda onlarÄą sakÄąn engellemeye kalkmayÄąn. UnutmayÄąn ki, Allah yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄąz her Ĺ&#x;eyden haberdardÄąr.
MârĂťf, Kur’ân ve SĂźnnet’in onayladÄąÄ&#x;Äą; bu iki kaynakta açĹkça zikredilmediÄ&#x;i takdirde akÄąl, tecrĂźbe ve saÄ&#x;duyunun benimseyip gĂźzel gĂśrdĂźÄ&#x;Ăź âdet, gelenek ve teamĂźllere denir. 18
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
143
Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍Ř‏, ŮŽ 2 ‍ا‏ ^ ' Ů’ Ů? Ů’22ŮŽ KŮ’ َ‍ Ů?ŘĄ اَ Ů’Ůˆ ا‏,\ ŮŽ ' Ů’ ŮŽ 2ŮŽ v Ů?Ů‘ iŮ? ŮŽ {Ů’ @ Ů? .Ů’ 5Ů? % 9Ů? Ů’ Ů? Ů’_ ŮŽ Ů‘ GŮŽ , & Ů? *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? >ŮŽ Ů‘ َ‍ ا‏P‍ا‏ Ů? \ ‍ Ů? Ů? ا‏LŮŽ ‍ Ů? Â? ا اŮ? Ů‘ ŮŽ* اَ ْن‏.ŮŽ Ů‘ #Ů? ‍"Ů?Ůˆâ€ŹGŮ? ‍ ŮŽ ا‏LŮ? *ŮŽ .Ů’ Ů? Ů‘Ů° ŮŽ Ů? GŮŽ ? Ů’ Ů? Ů° ‍ ŮŽŮˆâ€Ź.ŮŽ Ů‘ EŮ? >ŮŽ ‍ Ů? Ůˆâ€ŹKŮ? /Ů’ ŮŽ ŮŽ Ů’ Ů? Ů?1>Ů’ َ‍ا‏ ŮŽ 2 ‍ا‏ Ů’ GŮ? ‍ ا‏5Ů? =Ů? OŮ’ LŮŽ *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,Ů‹? '‍ Ů? Ůˆâ€ŹOŮ’ 5ŮŽ Ů‹* Ů’ 3ŮŽ ŮŽ ŮŽ %?Ů? ŮŽ v ‍؊‏ " Ů‘ ŮŽ َ‍ب ا‏, ŮŽ ‍Ř‏, Ů? ‍ ŮŽ) Ů’ Ů? َ™ ْا‏F Ů‘Ů° t Ů? Ů? ŮŽ Ů?
235. BĂśyle kocasÄą ĂślmĂźĹ&#x; olan ve bekleme sĂźreleri hâlen devam eden kadÄąnlarla evlenme isteÄ&#x;inizi ĂźstĂź kapalÄą olarak onlara bildirmenizde veya içinizde bĂśyle bir niyeti gizlemenizde size bir gĂźnah yoktur. BĂśyle kadÄąnlarla evlenme isteÄ&#x;inizi, “Seninle evlenmek istiyorum, nikâhÄąna talibimâ€? gibi sĂśzlerle açĹkça sĂśylemek caiz deÄ&#x;ildir. Ancak ĂśrneÄ&#x;in, “Ben evlenmeyi dĂźĹ&#x;ĂźnĂźyorumâ€? veya “Sen iyi, hoĹ&#x; bir kadÄąnsÄąnâ€? gibi kinaye yoluyla bu niyetinizi onlara bildirebilirsiniz. Sizin iç dĂźnyanÄązÄą sizden daha iyi tanÄąyan Allah, o kadÄąnlarÄą gĂśnlĂźnĂźzden geçireceÄ&#x;inizi bilmekte ve bu doÄ&#x;al tepkinizden dolayÄą sizi mazur gĂśrmektedir. O hâlde, evlilik isteÄ&#x;inizi onlara ĂźstĂź kapalÄą olarak bildirebilirsiniz. Fakat onlarla kĂśĹ&#x;e bucakta gizlice buluĹ&#x;mak Ăźzere sĂśzleĹ&#x;meyin. Ancak bu, onlarla hiçbir Ĺ&#x;ekilde gĂśrĂźĹ&#x;meyeceksiniz anlamÄąna gelmez. BeĹ&#x;erĂŽ iliĹ&#x;kilerin gerektirdiÄ&#x;i Ăślçßde ve Ä°slâm’Ĺn ĂśngĂśrdĂźÄ&#x;Ăź ahlâk ve edep kurallarÄą çerçevesinde onlarla gĂśrĂźĹ&#x;Ăźp konuĹ&#x;abilir, uygun bir ortamda onlara meĹ&#x;ru ve gĂźzel sĂśzler sĂśyleyebilirsiniz. Bu arada, beklemeleri gereken sĂźre dolmadan, yani Ăśnceki kocalarÄąndan hukuken tamamen ayrÄąlmadan, aranÄązda nikâhÄą kararlaĹ&#x;tÄąrmayÄąn. Bu konuyu açĹkça konuĹ&#x;up aranÄązda evlilik kararÄą almayÄąn.
Ů? \ TŮŒ & t ŮŽ Ů‘Ů° ‍ ŮŽ Ů? ا اَ Ů‘ َن‏G‍ا‏ Ů’ ‍ Ů?ŘąŮˆ Ů? ه ŮŽŮˆâ€Ź/ŮŽ t,ŮŽ Ů’ ' Ů’ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ ŮŽ Ů? ا اَ Ů‘ َن‏G‍ا‏ Ů’ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ ‍Ů? ŮŒŘąâ€Ź1SŮŽ P‍ا‏ Ů? Ů?1>Ů’ َ‍ ' ^ ا‏,5ŮŽ Ů? ŮŽ OŮ’ )ŮŽ P‍ا‏ ﴞ٢٣ټ﴿
Ä°yi bilin ki, Allah gĂśnlĂźnĂźzden geçen her Ĺ&#x;eyi bilmektedir. O hâlde, O’ndan gelen emirler doÄ&#x;rultusunda yaĹ&#x;ayÄąn; gĂźnahÄąn ve kĂśtĂźlĂźÄ&#x;Ăźn her çeĹ&#x;idinden sakÄąnÄąn. Ĺžunu da iyi bilin ki, Allah çok baÄ&#x;ÄąĹ&#x;layÄącÄądÄąr, hilm sahibidir. Sonsuz Ĺ&#x;efkatiyle kullarÄąna yumuĹ&#x;ak ve hoĹ&#x;gĂśrĂźlĂź davranÄąr. Ceza vermekte acele etmez, tĂśvbe etmesi için kuluna bir daha, bir daha mĂźhlet verir.
144
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
ŮŽ ‍ Ů’ اŮ? ْن‏Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍Ř‏, ŮŽ 2 ‍ا‏ Ů?Ů‘ ŮŽ LŮŽ Ů’ ŮŽ ,5ŮŽ ‍ َإ‏,\ i Ů‹ k) ŮŽ ŮŽ ' .ŮŽ Ů‘ EŮ? ŮŽ ‍_ ا‏ Ů? Ů? 1Ů’ LŮŽ ‍ اَ Ů’Ůˆâ€Ź.ŮŽ Ů‘ #Ů? \ ŮŽ 2ŮŽ v Ů?Ů‘ Ů? Ů? Ů’ ŮŽ Ů‘ c Ů? *ŮŽ . ŮŽ Ů‘ #Ů? OŮ? Ů?Ů‘ 5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź 236. Kendilerine henĂźz dokunmadan, yani gerdeÄ&#x;e girmeden veya evlilik bedeli olan mihr miktarÄąnÄą belirlemeden yahut her ikisini de yapmadan hanÄąmlarÄąnÄązÄą boĹ&#x;amanÄąz size gĂźnah deÄ&#x;ildir. HenĂźz gerdeÄ&#x;e girmeden ve mihr de belirlemeden eĹ&#x;inizi boĹ&#x;arsanÄąz, gĂśnĂźllerini hoĹ&#x; edecek gĂźzel hediyelerle onlarÄą sevindirin.
F ŮŽ GŮŽ , Â? t ŮŽ â€ŤŮˆŮ â€Ź Ů? Ů? ‍ ْا‏F ŮŽ GŮŽ Ů? Ů? OŮ’ ŮŽ ,Ů’ 9Ů? ,GŮ‹ , ŮŽ 5ŮŽ ‍ ŮŽ" Ů?Řą Ů? ه‏3ŮŽ Ů?lŮ? Ů’ Ů? ‍ ْا‏F ŮŽ GŮŽ ‍ ŮŽ" Ů?Řą Ů?ه ŮŽŮˆâ€Ź3ŮŽ €Ů? ŮŽ 2 \ ﴞ٢٣ٌ﴿ Ů? DŮ’ Ů? ‍ْا‏
Ä°mkânlarÄą geniĹ&#x; olanlar kendi gĂźcĂź ĂślçßsĂźnce, kÄąsÄątlÄą olanlar da yine kendi ĂślçßsĂźnce teselli edici hediyeler vererek onlarÄą faydalandÄąrmalÄądÄąr. Bu, iyilik ve erdem sahibi kimseler için insanĂŽ ve ahlâkĂŽ bir gĂśrevdir. Koca cinsel iliĹ&#x;kide bulunmadan ve mihr miktarÄąnÄą da belirlemeden eĹ&#x;ini boĹ&#x;arsa, teselli edici gĂźzel hediyelerle onu sevindirmelidir. Cinsel iliĹ&#x;kide bulunduÄ&#x;u, fakat mihr belirlemediÄ&#x;i eĹ&#x;ini boĹ&#x;adÄąÄ&#x;Äą takdirde, sosyal konumu ona benzeyen kadÄąnlarÄą Ăślçß alarak ona ortalama bir mihr vermelidir. Cinsel iliĹ&#x;kide bulunduÄ&#x;u ve mihr miktarÄąnÄą da belirlediÄ&#x;i eĹ&#x;ini boĹ&#x;arsa, ona mihrin tamamÄąnÄą vermelidir. Mihr belirlediÄ&#x;i, fakat cinsel iliĹ&#x;kide bulunmadan boĹ&#x;adÄąÄ&#x;Äą kadÄąna gelince:
ŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْن‏ Ů?Ů‘ ŮŽ LŮŽ ‍ اَ ْن‏bŮ? Ů’ 3ŮŽ .Ů’ 5Ů? .ŮŽ Ů‘ #Ů? Ů? Ů? Ů’ ŮŽ Ů‘ c ,5ŮŽ z ŮŽ ŮŽ ' .ŮŽ Ů‘ EŮ? ŮŽ Ů’ Ů? Ů’_ ŮŽ 'ŮŽ "Ů’ 3ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź.ŮŽ Ů‘ #Ů? \ Ů? 7Ů’ 2Ů? 'ŮŽ iŮ‹ k) ŮŽŮ‘ ŮŽ Ů‘ ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů’ Ů’ ŮŽ ŮŽ ‍ ŮŽ Ů?ب‏3Ů’ َ‍Ů? ا ا‏1OŮ’ LŮŽ â€ŤŘ ŮŽŮˆŘ§ŮŽ ْن‏, 2 ‍ا‏ ‍؊‏ " G ‍ه‏ " & 9 ‍ي‏ /
‍ا‏ ‍ا‏ O ) â€ŤŮˆâ€Ź ‍ا‏ ‍ن‏ O ) ‍ن‏ ‍ا‏ * Ů‘ Ů? Ů?1 Ů?1 Ů’ Ů’ Ů’ Ů?‍َ' ŮŽ _Ů’ Ů? Ů’ ا‏ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů? Ů? Ů? ?Ů? Ů? ŮŽ Ů‘ Ů? Ů? 2ŮŽ &Ů’ 9ŮŽ bŮŽ Ů’k ŮŽ1 ‍\ Ů? ا ْا‏ ﴞ٢٣٧﴿ ŮŒ 7 9ŮŽ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ , ŮŽ 9Ů? P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů’ ? اŮ? Ů‘ َن‏َ Ů’2LŮŽ *ŮŽ ‍ Ů’ Ů° ?ى ŮŽŮˆâ€Ź 237. EÄ&#x;er mihrlerini kararlaĹ&#x;tÄąrdÄąktan sonra henĂźz kendilerine dokunmadan onlarÄą boĹ&#x;arsanÄąz, bu durumda mihrin yarÄąsÄąnÄą vermelisiniz. Ancak boĹ&#x;anan kadÄąn alacaÄ&#x;Äą mihr hakkÄąndan vazgeçerse yahut nikâh baÄ&#x;Äą elinde olan koca mihrin tamamÄąnÄą eĹ&#x;ine baÄ&#x;ÄąĹ&#x;larsa, o zaman baĹ&#x;ka. Erkek, mihr miktarÄąnÄą belirlediÄ&#x;i, fakat cinsel iliĹ&#x;kide
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
145
bulunmadan boĹ&#x;adÄąÄ&#x;Äą kadÄąna isterse mihrin yarÄąsÄąnÄą deÄ&#x;il tamamÄąnÄą verebilir. Yahut kadÄąn mihr hakkÄąndan vaz geçerse, o zaman hiç mihr vermeyebilir de. Bu, tamamen karĹ&#x;ÄąlÄąklÄą rÄąza ve anlaĹ&#x;maya baÄ&#x;lÄądÄąr. Fakat ey erkekler, sizin kendi hakkÄąnÄązÄą baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lamanÄąz, yani cĂśmertlik edip mihrin tĂźmĂźnĂź eĹ&#x;inize bÄąrakmanÄąz, dĂźrĂźst ve erdemli kiĹ&#x;ilerin ĂśzelliÄ&#x;i olan takvaya daha uygundur. Her Ĺ&#x;eyi katÄą hukuk kurallarÄą çerçevesinde deÄ&#x;erlendirmeyin. Bu kurallara riayet etmekle birlikte, zaman zaman alicenaplÄąk gĂśstererek birbirinize lĂźtuf ve ikramda bulunmayÄą da ihmal etmeyin. Hiç kuĹ&#x;ku yok ki, Allah yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄąz her Ĺ&#x;eyi gĂśrmektedir. Buraya kadar sayÄąlan toplumsal gĂśrevleri, ancak Allah’a karĹ&#x;Äą sorumluluÄ&#x;unun idrakinde olan bir Ăźmmet yerine getirebilir. Bu sorumluluÄ&#x;un idrakine ise, en mĂźkemmel Ĺ&#x;ekilde ancak namaz ile ulaĹ&#x;Äąlabilir:
ORTA NAMAZ Ů? 'Ů? ,t ŮŽ >Ů? ,3ŮŽ P ŮŽ Ů‘ ‍ات ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů‘ F ŮŽ GŮŽ ‍ ا‏U ﴞ٢٣٨﴿ Ů? Ů‘Ů° Ů? ‍ ا‏5Ů? 3Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹF{Ů° Ů’ Ů? ‍ Ů° Ů?ŘŠ ْا‏7 ‍ا‏ Ů? ŮŽ ŮŽ 7 ‍ا‏ ŮŽ 238. Ey iman edenler! NamazlarÄą ve Ăśzellikle de orta namazÄą titizlikle muhafaza edin; yĂźrekten bir saygÄą ve baÄ&#x;lÄąlÄąkla Allah’Ĺn huzurunda kÄąyama durun. Dinin direÄ&#x;i olan namazlarÄą, her tĂźrlĂź aĹ&#x;Äąnmaya, yÄąpranmaya, gevĹ&#x;emeye karĹ&#x;Äą titizlikle koruyun. NamazÄą mekanik hareketlere dĂśnĂźĹ&#x;tĂźrmeden, okuduklarÄąnÄązÄą anlayÄąp ĂśzĂźmsemeye çalÄąĹ&#x;arak, vaktinde ve gereÄ&#x;i gibi kÄąlÄąn. Ă–zellikle de, iĹ&#x; hayatÄąnÄąn insanÄą en çok meĹ&#x;gul ettiÄ&#x;i, namazÄąn geciktirilmesine, çabucak kÄąlÄąnÄąp geçiĹ&#x;tirilmesine ve hatta terk edilmesine sebep olan vakitlerdeki namazlara, ĂśrneÄ&#x;in, ikindi namazÄąna gereken dikkat ve Ăśzeni mutlaka gĂśsterin. Daha da Ăśnemlisi, namazÄąnÄązÄąn, ibadetin bĂźtĂźn gĂźzelliklerini içinde barÄąndÄąran, bireyi ve toplumu her tĂźrlĂź aĹ&#x;ÄąrÄąlÄąktan, kĂśtĂźlĂźkten uzak tutan bir namaz olmasÄąna gayret edin. Sizi ĂźstĂźn ahlâkĂŽ meziyetlerle donatarak orta yolu izleyen dengeli, ĂślçßlĂź, uyumlu, âdil ve iyiliksever bir Ăźmmet konumuna yĂźkseltecek olan bu namazlarÄą derin bir bilinç ve duyarlÄąkla kÄąlarak muhafaza edin.
146
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Ů? ŮŽ ŮŽ Ů‘ GŮŽ , ŮŽ KŮŽ P‍ا‏ Ů’ ŮŽ ,5ŮŽ Ů’ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů? ŮˆŘ§â€ŹKŮ? ‍ ْذ‏,ŮŽ' Ů’ Ů? Ů’25Ů? َ‍ ŮŽŘ° ا ا‏,Ů? 'ŮŽ , >Ů‹ , ŮŽ KŮ’ ‍*Ů‹ اَ Ů’Ůˆ Ů?ع‏,v ŮŽ ŮŽŮ? ' Ů’ Ů? 1Ů’ @ Ů? ‍ ْن‏,Ů? 'ŮŽ Ů? LŮŽ ﴞ٢٣ي﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ ‍ Ů?> ا‏239. Ama eÄ&#x;er dĂźĹ&#x;man, yÄąrtÄącÄą hayvan, doÄ&#x;al afet ve benzeri Ăśnemli bir tehlikeden korkar da durup namaz kÄąlacak imkânÄą bulamazsanÄąz, o zaman yĂźrĂźyerek veya binek Ăźzerinde, yani durum neyi gerektiriyorsa, gĂźcĂźnĂźz yettiÄ&#x;i kadarÄąyla namazÄąnÄązÄą kÄąlÄąn (Nisâ, 4/102). Ancak bariz ĂślĂźm tehlikesi, dĂźĹ&#x;manla gĂśÄ&#x;Ăźs gĂśÄ&#x;se çarpÄąĹ&#x;ma gibi daha acil ve tehlikeli durumlarda namazÄą kazaya bÄąrakabilirsiniz. Bu gibi tehlikeli durumlardan kurtulup gĂźvene kavuĹ&#x;tuÄ&#x;unuz zaman, Allah size daha Ăśnce bilmediklerinizi nasÄąl ĂśÄ&#x;rettiyse, siz de namazÄą gĂźzelce kÄąlarak ve O’nun âyetlerini sĂźrekli gĂźndemde tutarak O’nu Ăśylece anÄąn.
NAFAKA ŮŽ Ů? iŮ‹ &ŮŽ Ů‘ u Ů? Ů’25Ů? ‍ Ů?) ŮŽ ŮŽ Ů‘ ŮŽ' Ů’ َن‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź ŮŽ Ů’ SŮŽ ‍ Ů’ Ů?ل‏DŮŽ ‍ ْا‏F ŮŽ Ů?‍ ا‏,GŮ‹ , ŮŽ 5ŮŽ Ů’ EŮ? v‍ا‏ Ů‹ ‍ Ů?ŘąŮˆ َن اَزْ ŮŽŮˆâ€Ź/ŮŽ )ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹŮ? ‍*زْ ŮŽŮˆâ€Ź Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€Ź, v‍ا‏ Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍Ř‏, â€ŤŮˆŮ â€Ź ŮŽ ‍ ْن‏,Ů? 'ŮŽ ‍ا؏‏ ŮŽ 2ŮŽ v Ů? jŮŽŮŽ ' .ŮŽ vŮ’ ŮŽ @ Ů? Ů?1>Ů’ َ‍ ' ^ ا‏.ŮŽ Ů’ OŮŽŮŽ ' ,5ŮŽ ^' Ů’ ? Ů? Ů? OŮ’ 5ŮŽ .Ů’ 5Ů? .ŮŽ Ů‘ EŮ? \ Ů? ŮŽ Ů’@Ů?‍ا‏ ﴞ٢٤٠﴿ ŮŒ &- t Ů? Ů‘Ů° â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ =ŮŒ )= GŮŽ P‍ا‏
240. İçinizden, geride hanÄąmlarÄąnÄą bÄąrakarak Ăśleceklerini dĂźĹ&#x;Ăźnenler, eĹ&#x;lerinin koca evinden çĹkarÄąlmaya ihtiyaç duymaksÄązÄąn bir yÄąl boyunca geçimlerini saÄ&#x;layacak kadar nafakayÄą vasiyet etsinler. Gerçi bu kadÄąnlarÄąn, sĂśzĂź edilen bir yÄąl zarfÄąnda kendi arzularÄąyla kocalarÄąnÄąn evini terk ederek kendileri hakkÄąnda hukuk ve ahlâk kurallarÄąna uygun iĹ&#x;ler yapmalarÄąndan —mesela evlenmelerinden— dolayÄą size bir gĂźnah yoktur. ÇßnkĂź kocasÄąnÄąn evinde kalmak kadÄąnÄąn gĂśrevi deÄ&#x;il hakkÄądÄąr ve kadÄąn hakkÄąnÄą kullanÄąp kullanmamakta ĂśzgĂźrdĂźr. Bu hĂźkĂźmleri iyi belleyin ve harfiyen uygulayÄąn. UnutmayÄąn ki, bunlarÄą size emreden Allah azizdir, hakĂŽmdir. Sonsuz izzet ve kudret sahibidir, gĂźcĂźne asla karĹ&#x;Äą konulamaz. Bununla birlikte, hikmet ve adalet sahibidir de. YaptÄąÄ&#x;ÄąnÄą hikmetle, yerli yerince ve en saÄ&#x;lam biçimde yapar. Daima en gĂźzel, en doÄ&#x;ru ve en faydalÄą hĂźkmĂź verir. Daha sonra inen ve kadÄąna, Ăślen kocasÄąnÄąn mirasÄąndan belli bir pay verilmesini ĂśngĂśren miras âyetlerinin, bu vasiyet zorunluluÄ&#x;unu kaldÄąrdÄąÄ&#x;Äą
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
147
zannedilmemelidir. ÇßnkĂź miras ayrÄą bir hak, nafaka ayrÄą bir haktÄąr. O hâlde koca, kendi ĂślĂźmĂźnden sonra hanÄąmÄąnÄąn bu hakkÄąnÄą garantiye almak Ăźzere vasiyette bulunmak zorundadÄąr. Vasiyet etmemiĹ&#x; olsa bile, hâkim onun mirasÄąndan nafakayÄą alÄąp kadÄąna vermelidir. Nitekim:
ŮŽ Ů? Ů’ Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ ŮŽ Ů‘ Ů? ‍ ْا‏F ŮŽ GŮŽ , Â? t ﴞ٢٤٥﴿ Ů? ŮŽ ŮŽ Ů‘ { ŮŽ â€ŤŮˆŮ â€Ź Ů?? Ů? OŮ’ ŮŽ ,Ů’ 9Ů? ‍ ŮŒŘšâ€Ź, ŮŽ 5ŮŽ ‍ت‏, 241. BoĹ&#x;anmÄąĹ&#x; kadÄąnlarÄąn, adalet Ăślçßlerine uygun biçimde kocalarÄąndan nafaka alma haklarÄą vardÄąr. Ä°slâmĂŽ Ăślçßlere gĂśre meĹ&#x;ru ve yetkili sayÄąlan bir hâkim, eĹ&#x;lerin durumunu ve içinde bulunduklarÄą toplumsal Ĺ&#x;artlarÄą gĂśz ĂśnĂźne alarak nafakanÄąn sĂźresini ve miktarÄąnÄą belirler. KadÄąn, bu sĂźre dolmadan evlenecek olursa nafaka sona erer. Yeme içme, giyinme, barÄąnma gibi ihtiyaçlardan ibaret olan bu hakkÄą Ăśdemek ve Ăśdenmesini saÄ&#x;lamak, haksÄązlÄąktan sakÄąnanlarÄąn boynunun borcudur.
Ů? ŮŽ Ů‘ OŮŽ ŮŽ % LŮ? ,)ŮŽ ‍ Ů’ ٰا‏Ů? ŮŽ P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů? ŮŽ )Ů? ŮŽ Ů? /Ů° KŮŽ ﴞ٢٤٢﴿ ‍ن‏TŮŽ Ů? Ů? OŮ’ LŮŽ Ů’ Ů? Ů‘Ů° 242. Ä°Ĺ&#x;te Allah, dĂźĹ&#x;ĂźnĂźp ibret alabilesiniz diye âyetlerini size bĂśyle açĹklÄąyor. Aile hayatÄąnÄązÄą dĂźzenleyen hĂźkĂźmlerden sonra, gelelim toplumsal hayatÄąnÄązÄą dĂźzenleyen hĂźkĂźmlerin açĹklanmasÄąna:
Ă–LĂœM KORKUSU Ă–LĂœM GETÄ°RÄ°R Ä°lâhĂŽ yasalara gĂśre, bĂźyĂźk tehlikeler karĹ&#x;ÄąsÄąnda ĂślĂźm korkusuyla paniÄ&#x;e kapÄąlarak mĂźcadeleden kaçan toplumlar, çok daha bĂźyĂźk zararlara uÄ&#x;rar, hatta yok olup giderler. Bu gerçeÄ&#x;i daha iyi anlamak için, Ä°srailoÄ&#x;ullarĹ’nÄąn geçmiĹ&#x;te yaĹ&#x;adÄąÄ&#x;Äą Ĺ&#x;u çarpÄącÄą ĂśrneÄ&#x;e kulak verin:
ŮŽ ŮŽŮŽ ' ‍ت‏ P‍ا‏ ŮŒ Ů? Ů?‍ Ů’ ا‏#Ů? ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€Ź#Ů? ‍ع‏, ŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏F ŮŽ Ů?‍ ŮŽ ا‏LŮŽ Ů’ ŮŽ َ‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° Ů? EŮ? ŮŽ ‍ل‏, ŮŽ ‍ ٠‏ Ů? ŮŽ @ Ů? )ŮŽ ‍ Ů?د‏.Ů’ 5Ů? ‍ ا‏v h Ů? Ů’ ŮŽ ‍ ŮŽŘą ْا‏/ŮŽ t ? Ů’ #Ů? ,&ŮŽ tŮ’ َ‍ ا ~ Ů‘ ŮŽŮ? ا‏LŮ? 5Ů?
243. Binlerce kiĹ&#x;i olduklarÄą hâlde, dĂźĹ&#x;man ordularÄą karĹ&#x;ÄąsÄąnda paniÄ&#x;e kapÄąlÄąp ĂślĂźm korkusuyla yurtlarÄąnÄą terk eden Yahudilerin ibret verici hâline bir baksana! Bu yĂźzden Allah, hayatÄąn ve ĂślĂźmĂźn yalnÄązca kendi elinde olduÄ&#x;unu, dolayÄąsÄąyla, ĂślĂźm korkusuyla gĂśrevi terk edenlerin, korktuklarÄąndan çok daha bĂźyĂźk felaketlerle yĂźz yĂźze geleceklerini
148
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
gĂśstermek Ăźzere, onlara â€œĂ–lĂźn!â€? dedi, ĂślĂźmlerinden sonra da onlarÄą yeniden diriltti. Ä°nsanlÄąk tarihi, ĂślĂźmden korkarak vatanlarÄąnÄą savunmaktan ve Allah'Äąn emrini yerine getirmekten kaçĹnan, sĂźrĂź sĂźrĂź yurtlarÄąnÄą terk ederek kÄąsa zamanda daÄ&#x;ÄąlÄąp periĹ&#x;an olan; fakat ĂślĂźmcĂźl tehlikeler karĹ&#x;ÄąsÄąnda sebat ve kahramanlÄąk gĂśsterip direndikleri, canlarÄąnÄą ve korunmasÄą gereken diÄ&#x;er deÄ&#x;erleri savunduklarÄą zaman Allah'Äąn izniyle yeniden hayat bulan nice milletlerin Ăśrnekleriyle doludur. Demek ki, Allah'Äąn hĂźkmĂźnden kaçĹlmaz ve hiç bir zaman O’ndan Ăźmit de kesilmez. Allah'Äąn hĂźkmĂźnden kurtulmak için ne ĂślĂźmden kaçmak ne de ĂślĂźme koĹ&#x;mak akÄąl iĹ&#x;i deÄ&#x;ildir.
ŮŽ Ů‘ ŮŽ Â?ŮŽ KŮ’ َ‍ ا‏.ŮŽ Ů‘ ŮŽ Ů‘ F ŮŽ GŮŽ bŮ? Ů’kŮŽ' â€ŤŮˆâ€Ź/Ů? ŮŽ P‍ا‏ Ů? RŮ’ )ŮŽ *ŮŽ ‍س‏, ﴞ٢٤٣﴿ ‍ Ů? Ůˆ َن‏َ Ů‘Ů° ‍اŮ? Ů‘ َن‏ Ů? Ů° ‍س ŮŽŮˆâ€Ź, Ů? 2 ‍ا‏ Ů? 2 ‍ا‏ DoÄ&#x;rusu Allah, insanlara karĹ&#x;Äą sonsuz lĂźtuf sahibidir. BĂśyle çarelerin tĂźkendiÄ&#x;i, artÄąk yaĹ&#x;ama imkânÄąnÄąn kalmadÄąÄ&#x;Äą zannedilen anlarda bile yeniden hayat verir. Ne var ki, insanlarÄąn çoÄ&#x;u, bunca nimetleri kendilerine bahĹ&#x;eden Rablerine gereÄ&#x;ince Ĺ&#x;Ăźkretmezler. Nitekim Ĺ&#x;ehit olma arzusuyla savaĹ&#x;an MĂźslĂźmanlar, sayÄąca ve silahça kendilerinden daha ĂźstĂźn olan, fakat Ĺ&#x;ehadet bilincine sahip olmadÄąklarÄą için can derdine dĂźĹ&#x;en, sÄąrf Ăślmemek için savaĹ&#x;an nice ordularÄą bozguna uÄ&#x;ratmÄąĹ&#x;lardÄąr. O hâlde ey inananlar, belâlara uÄ&#x;rayÄąp darmadaÄ&#x;Äąn olmak istemiyorsanÄąz ĂślĂźmden korkmayÄąn, aksine:
ﴞ٢٤٤﴿ ŮŒ & GŮŽ Â€ŮŒ & ŮŽ P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° b& ŮŽ Ů‘Ů° ‍ ŮŽ Ů? ا اَ Ů‘ َن‏G‍ا‏ Ů’ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏ Ů? ŮŽ ^' ‍ Ů? ا‏LŮ? ,3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź 244. Allah yolunda malÄąnÄązla, canÄąnÄązla savaĹ&#x;Äąn. YaĹ&#x;ama sevgisi ve ĂślĂźm korkusu, sizi Allah yolunda savaĹ&#x;maktan, kĂźfre ve zulme karĹ&#x;Äą mĂźcadele etmekten alÄąkoymasÄąn. Ĺžunu iyi bilin ki, ĂślĂźm de hayat da Allah'Äąn elindedir ve Allah her Ĺ&#x;eyi iĹ&#x;iten, her Ĺ&#x;eyi bilendir.
‍ ŮŽ Ů‹?؊‏o KŮŽ ,Ů‹',OŮŽ Ů’_َ‍ ا‏%Ů? ŮŽ %Ů? ŮŽ1GŮ? ,k ŮŽ &Ů? 'ŮŽ ,2Ů‹ \ ŮŽ Ů‘Ů° ‍؜‏ Ů‹ Ů’ 3ŮŽ P‍ا‏ ŮŽ t ŮŽ ,_ Ů? Ů? Ů’ )Ů? ‍ي‏/ ŮŽ Ů‘ ‍ َذا ا‏.Ů’ 5ŮŽ 245. Kim Allah’a gĂźzelce bir borç vermek ister ki, Allah da bu borcu ona kat kat fazlasÄąyla geri Ăśdesin? Her kim ihlas ve samimiyetle malÄąnÄą, canÄąnÄą ve sahip olduÄ&#x;u diÄ&#x;er nimetleri Allah yolunda feda ederse, Allah bunu kendisine verilmiĹ&#x; bir borç kabul edecek ve bu fedakârlÄąÄ&#x;Äą yapan kulunu, sonsuz cennet nimetleri ve hoĹ&#x;nutluÄ&#x;u ile ĂśdĂźllendirecektir.
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
149
Ů? 7 Âœ Ů? Ů’ )ŮŽ â€ŤÂˆ ŮŽŮˆâ€Ź ﴞ٢٤ټ﴿ ‍ َن‏OŮ? v Ů? Ů‘Ů° â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů’ LŮ? %Ů? &Ů’ ŮŽ Ů?‍ ŮŽŮˆŘ§â€Źh y Ů? Ů? Ů’ )ŮŽ P‍ا‏ “Allah yolunda harcama yaparsak malÄąmÄąz azalÄąr, fakir dĂźĹ&#x;erizâ€? diye dĂźĹ&#x;Ăźnmeyin. UnutmayÄąn ki, kullarÄąndan dilediÄ&#x;inin rÄązkÄąnÄą kÄąsan da, açan da yalnÄązca Allah’tÄąr. AyrÄąca hepiniz O’na dĂśndĂźrĂźlecek ve yapÄąp ettiklerinizin hesabÄąnÄą mutlaka vereceksiniz.
TĂ‚LĂ›T ve CĂ‚LĂ›T ŮŽ ‍ ^ اŮ? Ů’ ŮŽ اإ‏2 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? j Ů’ OŮŽ 9‍ا‏ Â… Ů’ Ů? EŮ? ŮŽ ^Ů?Ů‘ Ů? 2ŮŽ Ů? ‍ Ů? ا‏,3ŮŽ ‍ اŮ? ْذ‏FW Ů° 5Ů? "Ů? OŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? b) Ů? ŮŽ ŮŽ ‍ ْا‏F ŮŽ Ů?‍ ŮŽ ا‏LŮŽ Ů’ ŮŽ َ‍ا‏ ŮŽ 3ŮŽ P‍ا‏ Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ( Ů‹ Ů? 5ŮŽ ,2ŮŽ ŮŽ *ŮŽ Ů‘ َ‍ل ا‏,Ů? ŮŽ Ů? ‍ Ů? ْا‏Ů?? Ů‘Ů° b& ŮŽ Ů? KŮ? ‍\ Ů’& Ů? Ů’ اŮ? ْن‏ ŮŽ GŮŽ bŮ’ #ŮŽ ‍ل‏, Ů? ŮŽ ^' bŮ’ LŮ? , ŮŽ >Ů? ,ŮŽ Ů‘ َ‍ ا‏, 2ŮŽ ŮŽ ,5ŮŽ ‍ Ů? ا ŮŽŮˆâ€Ź,3ŮŽ ‍ Ů? ا‏LŮ? , ŮŽ LŮ? ŮŽ ŮŽ
^ ' b L , > ,>ŮŽ ‍ع‏, * Ů? Ů‘Ů° b& Ů? ŮŽ Ů? Ů? )ŮŽ ‍ Ů?د‏.Ů’ 5Ů? ,2ŮŽ vŮ’ Ů? Ů’@Ů?‍ Ů’" ا‏3ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏ Ů? ? ,? 2ŮŽ ƒŮ? , 2ŮŽ 9Ů’ ŮŽâ€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź
246. Musa’dan sonraki dĂśnemde yaĹ&#x;ayan Ä°srailoÄ&#x;ullarĹ’nÄąn ileri gelenlerinin korkaklÄąklarÄąna, nefse tapÄąnmalarÄąna ve disiplinsizliklerine bir baksana: Milattan Ă–nce 1000 yÄąllarÄąnda AmalikalÄąlar Ä°srailoÄ&#x;ullarÄą'na saldÄąrmÄąĹ&#x; ve Filistin'in bĂźyĂźk bĂślĂźmĂźnĂź ele geçirmiĹ&#x;lerdi. Hani onlar, Samuel adÄąndaki Peygamberlerine peygamberliÄ&#x;i ĂśÄ&#x;retircesine, “Bize diÄ&#x;er milletlerde olduÄ&#x;u gibi bir hĂźkĂźmdar tayin et de, onun ĂśnderliÄ&#x;i altÄąnda Allah yolunda savaĹ&#x;alÄąm.â€? demiĹ&#x;lerdi. Oysa bĂśyle cĂźretkâr bir tavÄąrla Peygamber’e talimat vermeleri deÄ&#x;il; onun emir ve talimatlara uymalarÄą gerekiyordu. Zira savaĹ&#x;malarÄą gerekseydi Peygamber onlara bunu zaten emredecekti. Ä°srailoÄ&#x;ullarĹ’nÄąn daha Ăśnceki dĂśnekliklerini gayet iyi bilen ve onlarÄąn bu savaĹ&#x;ma niyetlerinin altÄąnda da Allah rÄązasÄąndan baĹ&#x;ka Ĺ&#x;eylerin yattÄąÄ&#x;ÄąnÄą sezinleyen Peygamberleri, “Ya size savaĹ&#x; emredilir de savaĹ&#x;mazsÄąnÄąz?â€? dedi. Buna karĹ&#x;ÄąlÄąk onlar: “Bizler dĂźĹ&#x;man tarafÄąndan yurtlarÄąmÄązdan çĹkarÄąlmÄąĹ&#x;, çoluk çocuÄ&#x;umuzdan ayrÄą bÄąrakÄąlmÄąĹ&#x;ken ne diye Allah yolunda savaĹ&#x;mayalÄąm ki?â€? dediler. Bunu sĂśylerken, aslÄąnda Allah’Ĺn adÄąnÄąn yĂźcelmesi ve dininin yeryĂźzĂźne egemen olmasÄą için deÄ&#x;il; topraklarÄąnÄą,
150
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
ailelerini, menfaatlerini korumak ve dĂźĹ&#x;mandan intikam almak için savaĹ&#x;mak istediklerini itiraf ediyorlardÄą. Allah da onlarÄą imtihan etmek ve bu kĂźstahça tavÄąrlarÄąndan dolayÄą cezalandÄąrmak Ăźzere, Peygamberine onlarÄąn isteÄ&#x;ini kabul etmesini vahyetti.
ŮŽ Ů‘ ,9Ů? ŮŒ & GŮŽ P‍ا‏ ŮŽ Ů? ,U Ů‹ 3ŮŽ *ŮŽ Ů‘ Ů?‍ ŮŽ Ů‘ ŮŽ Ů’ ا ا‏LŮŽ ‍ل‏,Ů? ŮŽ Ů? ‍ Ů? ْا‏EŮ? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ( Ů? Ů‘Ů° ‍ Ů’ ? ŮŽŮˆâ€ŹEŮ? Ů’25Ů? j& ŮŽ Ů? KŮ? , ŮŽ Ů‘ ŮŽ 'ŮŽ ﴞ٢٤ٌ﴿
Fakat onlara savaĹ&#x; emredilince, içlerinden pek azÄą hariç, Allah’Ĺn emrinden yĂźz çevirdiler. Fakat Allah, zalimleri çok iyi bilmektedir ve hak ettikleri cezayÄą onlara mutlaka verecektir. Demek ki, Allah’Ĺn hoĹ&#x;nutluÄ&#x;unu kazanmak için deÄ&#x;il de kiĹ&#x;isel çĹkarlarÄą korumak veya dĂźĹ&#x;mandan intikam almak amacÄąyla yola çĹkanlar, sÄąkÄąntÄąlarla yĂźz yĂźze gelir gelmez mĂźcadeleyi terk edeceklerdir. Ä°srailoÄ&#x;ullarĹ’nÄąn istedikleri hĂźkĂźmdarÄąn nasÄąl tayin edildiÄ&#x;ine ve Allah’Ĺn emrinden nasÄąl yĂźz çevirdiklerine gelince:
ŮŽ Ů’ ŮŽ 3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? )ŮŽ F>Ů‘Ů° َ‍ Ů? ا ا‏,3ŮŽ ,? Ů‹ Ů? 5ŮŽ ‍ ت‏ Ů? ŮŽ Â… ŮŽ OŮŽ 9ŮŽ "Ů’ 3ŮŽ P‍ا‏ Ů? Ů’ Ů? ‍ ْا‏%Ů? ŮŽ ‍ Ů?ن‏َ Ů? ,c ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů’ اŮ? Ů‘ َن‏EŮ? &Ů?Ů‘ Ů? >ŮŽ Ů’ EŮ? ŮŽ ‍ل‏, ‍ل‏, ŮŽ :)Ů? Ů’ ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź%Ů? Ů’25Ů? Ů? Ů’ Ů? ,Ů’ 9Ů? xŮ?Ů‘ t ŮŽ َ‍ ا‏.Ů? DŮ’ >ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,2ŮŽ &Ů’ ŮŽ GŮŽ ? Ů? ŮŽ ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? iŮ‹ OŮŽ ŮŽ ‍ْت‏
247. Peygamberleri onlara, “Allah size hĂźkĂźmdar olarak TâlĂťt’u seçti.â€? dedi. Onlar, “Biz bu gĂśreve ondan daha lâyÄąk olduÄ&#x;umuz hâlde, o bizim baĹ&#x;ÄąmÄąza nasÄąl hĂźkĂźmdar olabilir? Ăœstelik onun malÄą mĂźlkĂź de yok!â€? diye itiraz ettiler.
ŮŽ Ů’ 5Ů? ^LŮ’ :)Ů? P‍ا‏ ŮŽ \Ů’ 9ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆ َزا ŮŽŘŻ Ů?ه‏َ u‍ا‏ ŮŽ 3ŮŽ Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ %Ů? &1Ů° { %Ů? Ů’ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ل اŮ? Ů‘ َن‏, Ů? Ů‘Ů° ‍ Ů’\ ? Ů? ŮŽŮˆâ€ŹmŮ? ‍ Ů’ Ů? ŮŽŮˆ ْا‏OŮ? ‍ Ů?'^ ْا‏iŮ‹ { ŮŽ )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ ﴞ٢٤٧﴿ ŮŒ & GŮŽ Â€ŮŒ ‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍ Ů??ŘĄ ŮŽŮˆâ€Ź,R Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏
Peygamber, “DoÄ&#x;rusu onu size hĂźkĂźmdar olarak ben deÄ&#x;il, bizzat Allah seçti ve hem bilgi hem de beden gĂźcĂź bakÄąmÄąndan onu hepinizden ĂźstĂźn kÄąldÄą. Allah mĂźlkĂźnĂź, yani yeryĂźzĂźnde egemenlik gßç ve yetkisini kullarÄąndan dilediÄ&#x;ine verir. Allah’Ĺn lĂźtuf ve merhameti pek geniĹ&#x;tir, O her Ĺ&#x;eyi bilendir. Kimlerin hĂźkĂźmdarlÄąÄ&#x;a layÄąk olup olmadÄąÄ&#x;ÄąnÄą da çok iyi bilir. Ä°Ĺ&#x;te her Ĺ&#x;eyi bilen Allah, sÄąradan bir kĂśylĂź çocuÄ&#x;u olmakla birlikte, yĂśnetim ve savaĹ&#x; tekniÄ&#x;ini çok iyi bilen ve aynÄą
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
151
zamanda gßçlß bir cengâver olan TâlÝt’u size hßkßmdar olarak seçti.� dedi.
ŮŽ 3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů‘ Ů? Ů? 9Ů?Ů‘ ‍ َع‏.Ů’ 5Ů? iŮŒ 2ŮŽ &- ŮŽ %Ů? &' ‍ ت‏ Ů? &ŮŽ LŮ? ,Ů’ )ŮŽ ‍ اَ ْن‏% Ů’ Ů? 9Ů? , ‍ا‏ Ů? Ů’ 5Ů? iŮŽ )ŮŽ ‍ Ů’ اŮ? Ů‘ َن ٰا‏EŮ? &Ů?Ů‘ Ů? >ŮŽ Ů’ EŮ? ŮŽ ‍ل‏, Ů° ŮŽ ŮŽ Ů? ‍ اŮ? Ů‘ َن '^ ٰذ‏i?Ů? ŮŽ BŮ? Ů° ŮŽ ‍ ْا‏%Ů? Ů? Ů? DŮ’ LŮŽ ‍ٰ Ů? Ůˆ َن‏# ‍ ŮŽŮˆ ٰا Ů?ل‏F Ů? ŮŽ iŮ‹ )ŮŽ * ‍ Ů’ اŮ? ْن‏ٰ 5Ů? ‍ ŮŽ ŮŽŮƒ ٰا Ů?ل‏LŮŽ , ŮŽ Ů‘ 5Ů? iŮŒ &ŮŽ Ů‘ Ů? 9ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ﴞ٢٤٨﴿ TŮŽ 2 5Ů? :Ů’ 5Ů? Ů’ Ů? Ů’2KŮ?
248. Peygamberleri, sĂśzlerine devamla onlara dedi ki: “Onun hĂźkĂźmranlÄąÄ&#x;ÄąnÄąn alâmeti, Ăśteden beri savaĹ&#x;Äąrken yanÄąnÄązda bulundurduÄ&#x;unuz, fakat uzun zaman Ăśnce dĂźĹ&#x;manÄąn eline geçmiĹ&#x; olan kutsal sandÄąÄ&#x;Äąn onun vasÄątasÄąyla size ulaĹ&#x;masÄą olacaktÄąr. Meleklerin yĂśnlendirdiÄ&#x;i sĂźrĂźcĂźsĂźz bir arabanÄąn taĹ&#x;ÄądÄąÄ&#x;Äą o sandÄąÄ&#x;Äąn içinde, Rabb’inizden mĂźminin kalbine gĂźven ve cesaret veren bir sekine, bir gĂśnĂźl ferahlÄąÄ&#x;Äą ve Musa ile Harun ailesinden kalan bazÄą Ăśnemli eĹ&#x;yalar, kutsal emanetler ve hatÄąralar vardÄąr. O sandÄąÄ&#x;Äąn bu Ĺ&#x;ekilde size getirilmesi, kalplerinizin huzur ve gĂźvenle dolmasÄąnÄą saÄ&#x;layacaktÄąr. EÄ&#x;er gerçekten inanÄąyorsanÄąz, bu aynÄą zamanda, TâlĂťt’un komutanlÄąÄ&#x;Äą konusunda sizin için kesin bir iĹ&#x;aret ve apaçĹk bir delildir.â€? BĂśylece, sĂśzĂź edilen sandÄąk geldi ve TâlĂťt komutan olarak ordunun baĹ&#x;Äąna geçti.
ŮŽ 3ŮŽ ‍ د‏ ŮŽ bŮŽ 7ŮŽ Ů? & ŮŽ Ů’ 5Ů? P‍ا‏ %Ů? Ů’25Ů? ‍ Ů? َب‏dŮŽ .Ů’ ŮŽŮŽ ' Ů? EŮŽ 2ŮŽ 9Ů? Ů’ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ل اŮ? Ů‘ َن‏, Ů? Ů? ,c ŮŽ ' , ŮŽ Ů‘ ŮŽ 'ŮŽ Ů? 2Ů? mŮ? ,Ů’ 9Ů? ‍ ت‏ Ů’ .Ů? 5ŮŽ *ŮŽ Ů‘ Ů?‍ ^ ا‏2Ů‘ 5Ů? %Ů? >ŮŽ Ů‘ ,Ů? 'ŮŽ %Ů? Ů’ OŮŽ {Ů’ )ŮŽ Ů’ ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ ‍ ^ ŮŽŮˆâ€Ź2Ů‘ 5Ů? „ %Ů? Ů’25Ů? ‍ ا‏9Ů? Ů? RŮŽ ŮŽ ' ‍ ŮŽ& Ů?" ه‏9Ů? iŮ‹ 'ŮŽ Ů’ SŮ? ‍ ŮŽ َ٠‏lŮŽ S‍ا‏ ŮŽ &Ů’ ŮŽ 'ŮŽ ? Ů’ EŮ? Ů’25Ů? j& Ů‹ 3ŮŽ *ŮŽ Ů‘ Ů?‍ا‏
249. TâlĂťt ordusuyla yola çĹkÄąnca, “Allah sizin sadakat ve sabrÄąnÄązÄą bir Äąrmakla imtihan edecektir. Kim o ÄąrmaÄ&#x;Äąn suyundan kana kana içerse benden deÄ&#x;ildir. Kim onun suyundan içmez de sadece bir avuç dolusu ile yetinirse, iĹ&#x;te o bendendir. Yani beni seven ve emirlerime uyan disiplinli bir askerdir.â€? dedi. Fakat ÄąrmaÄ&#x;a varÄąr varmaz, içlerinden pek azÄą hariç, TâlĂťt’un emrini hiçe sayÄąp o ÄąrmaÄ&#x;Äąn suyundan doya doya, kana kana içtiler.
152
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
ŮŽ *ŮŽ ‍ Ů? ا‏,3ŮŽ ‍ Ů?ŘŻ ?ه‏2Ů? v %Ů? OŮŽ 5ŮŽ ‍ ا‏2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽ ŮŽŮˆŘ§â€Ź#Ů? ‍ ŮŽŮˆ َز Ů?ه‏,v ŮŽ Ů? ,mŮŽ 9Ů? ‍ ْا ŮŽ& Ů’ َم‏,2ŮŽ ŮŽ iŮŽ 3ŮŽ ,c ŮŽ , ŮŽ Ů‘ ŮŽ 'ŮŽ Ů? ‍ ŘŞ ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ 3ŮŽ Ů? )ŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ل ا‏, Ů’ ŮŽ ŮŽ SŮŽ iŮ? ŮŽ & 3ŮŽ iŮ? BŮŽ 'Ů? .Ů’ 5Ů? Ů’ KŮŽ ‍ Ů’Ř° Ů?ن‏,Ů? 9Ů? ‍ ŮŽ ً؊‏o KŮŽ iŮ‹ BŮŽ 'Ů? n P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍ ا‏3Ů? jŮŽ 5Ů? Ů’ EŮ? >ŮŽ Ů‘ َ‍ َن ا‏2Ů?Ů‘ U ŮŽ Ů‘ €َ 5ŮŽ P‍ا‏ ﴞ٢٤ي﴿ .ŮŽ ) 9Ů? ,7 ‍ا‏ Ů?? Ů‘Ů° Ů? Ů‘Ů° ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏
Nihayet, TâlĂťt ve beraberindeki mĂźminler ÄąrmaÄ&#x;Äą geçince, emre karĹ&#x;Äą gelerek o sudan doyasÄąya içmiĹ&#x; olanlar, “Bu gĂźn CâlĂťt ve ordusuna karĹ&#x;Äą savaĹ&#x;acak gĂźcĂźmĂźz yok!â€? dediler. Ă–lĂźmden kaçmanÄąn mĂźmkĂźn olmadÄąÄ&#x;ÄąnÄą, bugĂźn savaĹ&#x;ta Ăślmeseler bile baĹ&#x;ka bir gĂźn mutlaka Ăśleceklerini ve MahĹ&#x;er GĂźnĂź Allah’Ĺn huzuruna çĹkacaklarÄąnÄą bilen mĂźminler ise, “ArkadaĹ&#x;lar; kendilerini sĂźper gßç zanneden bu kâfir ordularÄą karĹ&#x;ÄąsÄąnda asla korkuya kapÄąlmayÄąn! Nice kßçßk ve inançlÄą topluluklar vardÄąr ki, bĂźyĂźk fakat inançtan yoksun dev gibi ordularÄą Allah’Ĺn izniyle bozguna uÄ&#x;ratmÄąĹ&#x;tÄąr. Zorluk ve sÄąkÄąntÄąlar karĹ&#x;ÄąsÄąnda dayanÄąr, direnç gĂśsterir, inancÄąnÄązÄą kaybetmeden mĂźcadele devam ederseniz, Allah’Ĺn izniyle zafer bizim olacaktÄąr. Hiç kuĹ&#x;kusuz Allah, sabredenlerle beraberdir.â€? dediler. OnlarÄąn bu konuĹ&#x;masÄą, korku ve ĂźmitsizliÄ&#x;e kapÄąlan mĂźminlerin kalplerine yeniden kuvvet ve cesaret verdi.
Ů’ ŮŽŮ?Ů‘ ~‍ Ů’|ًا ŮŽŮˆâ€ŹuŮŽ ,2ŮŽ &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ اَ Ů’' Ů? ْغ‏, 2ŮŽ 9ŮŽ Ů‘ ‍ Ů? ا َع‏,3ŮŽ ‍ Ů?ŘŻ ه‏2Ů? v ,2ŮŽ 5ŮŽ ‍"َا‏3Ů’ َ‍ ا‏n ŮŽ Ů? ,mŮŽ Ů? ‍ ŮŽ Ů?Ř˛ŮˆŘ§â€Ź9ŮŽ , ŮŽ Ů‘ ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? ‍ ŘŞ ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ ‍ ْا ŮŽ Ů’ Ů… ْا‏F ŮŽ GŮŽ ,>ŮŽ Ů’ 7Ů’ ﴞ٢ټ٠﴿ .?ŮŽ ) 'Ů? ,Ů? >â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź Ů?
250. BĂśylece mĂźminler CâlĂťt ve ordusuyla karĹ&#x;ÄąlaĹ&#x;tÄąklarÄąnda, “Ey Rabb’imiz, bu çetin imtihanda Ăźzerimize sabÄąr yaÄ&#x;dÄąr, zorluklar karĹ&#x;ÄąsÄąnda bize dayanma gĂźcĂź bahĹ&#x;et! Dizimize derman, yĂźreÄ&#x;imize cesaret vererek adÄąmlarÄąmÄązÄą saÄ&#x;lam kÄąl ve bu inkârcÄą topluluÄ&#x;a karĹ&#x;Äą bize yardÄąm eyle!â€? diye dua ettiler.
, ŮŽ Ů‘ 5Ů? %Ů? ŮŽ ŮŽ Ů‘ GŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮŽ ŮŽ -Ů’ DŮ? ‍ ْا Ů? Ů’ ŮŽ ŮŽŮˆ ْا‏P‍ا‏ P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍ Ů’Ř° Ů?ن‏,Ů? 9Ů? Ů’ #Ů? 5Ů? =ŮŽ EŮŽ 'ŮŽ ŮŽ Ů? ,v Ů? Ů‘Ů° %Ů? & Ů°L‍ ŘŞ ŮŽŮˆ ٰا‏ ŮŽ â€ŤŮˆ Ů?د‏e Ů? ‍ َدا‏bŮŽ ŮŽ 3ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ )ŮŽ ‍ Ů??إ‏,R
251. Nihayet Allah’Ĺn izniyle onlarÄą bozguna uÄ&#x;rattÄąlar ve o sÄąrada genç bir asker olan Davud, teke tek çarpÄąĹ&#x;tÄąÄ&#x;Äą CâlĂťt’u sapan taĹ&#x;Äąyla
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
153
ĂśldĂźrdĂź. Daha sonra Allah ona hĂźkĂźmranlÄąk kudreti ile hikmet bilgisi bahĹ&#x;etti ve ona dilediÄ&#x;i Ĺ&#x;eyleri ĂśÄ&#x;retti. Allah Davud’a, madenleri iĹ&#x;leyip zÄąrh Ăśrme, daÄ&#x;lara ve kuĹ&#x;lara hĂźkmetme, gĂźzel ses ve naÄ&#x;melerle âyetler okuma, yerinde ve doÄ&#x;ru hĂźkĂźm verme, gĂźzel ve etkileyici konuĹ&#x;ma gibi bilgi ve yetenekler bahĹ&#x;etti. O halde, Allah yolunda mĂźcadeleyi asla terk etmeyin, unutmayÄąn ki:
ŮŽ Ů’ ‍َت‏ ŮŽ Ů‘ P‍ا‏ F ŮŽ GŮŽ bŮ? Ů’kŮŽ' ‍ Ů?Ř°Ůˆâ€ŹP‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° €Ů? 'Ů’ â€ŤŮŽŮˆ ŮŽ Ů’ ŮŽ* َد‏ ŮŽ Ů‘Ů° .ŮŽ Ů‘ ŮŽ OŮ’ 9ŮŽ ‍س‏, Ů? "\ ŮŽ ŮŽ1 ŮŽ ˆ ŮŽ 2 ‍ا‏ Ů? Ů° ‍؜ ŮŽŮˆâ€Ź Ů? OŮ’ ŮŽ 9Ů? Ů’ EŮ? k Ů? ‍ا* ْع‏ ŮŽ ŮŽ ,OŮŽ ‍ْا‏ ﴞ٢ټ٥﴿
EÄ&#x;er Allah insanlarÄąn bir kÄąsmÄąyla diÄ&#x;er bir kÄąsmÄąnÄą bertaraf etmemiĹ&#x; olsaydÄą, yani adaleti gerçekleĹ&#x;tirmek isteyen iyi insanlara, zalimlere karĹ&#x;Äą savaĹ&#x;ma yetki ve gĂśrevini vermeyip insanlarÄą birbirlerine karĹ&#x;Äą savunmasÄąz bÄąrakmÄąĹ&#x; olsaydÄą, dĂźnyada haksÄązlÄąk ve zulĂźm egemen olur, yeryĂźzĂź fesada boÄ&#x;ulurdu. Fakat Allah, tĂźm varlÄąklara karĹ&#x;Äą lĂźtuf sahibidir. Bu lĂźtfunun tecellilerinden biri de, hak ve adaletin egemen olmasÄą için zalimlere karĹ&#x;Äą savaĹ&#x;a izin vermesidir.
ŮŽ ŮŽ Ů’ Ů? ‍ ْا‏.ŮŽ Ů? ŮŽ ŮŽ >ŮŽ Ů‘ Ů?‍ ŮŽŮˆŘ§â€Źx? Ů‘ Ů? DŮŽ ,Ů’ 9Ů? ŮŽ &Ů’ ŮŽ GŮŽ ,#ŮŽ Ů? Ů’ >ŮŽ P‍ا‏ ﴞ٢ټ٢﴿ Ů? Ů‘Ů° ‍ت‏, Ů? )ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽ ٰا‏LŮ? 252. Ä°Ĺ&#x;te bunlar Allah’Ĺn âyetleridir; onlarÄą sana hak olarak okuyoruz. Hak ve hakikat ile tam bir uyum içinde olan bu mesajlarÄą, doÄ&#x;ruyu ve gerçeÄ&#x;i ortaya koymak Ăźzere sana bildiriyoruz. ÇßnkĂź ey Muhammed, elbette sen, Allah tarafÄąndan gĂśnderilmiĹ&#x; elçilerdensin.
Ů° ŮŽ Ů‘ ' bŮ? Ů? Ů?Ů‘ ‍ Ů’ ŮŽ ا‏LŮ? Ů’ EŮ? k ŮŽ OŮ’ 9ŮŽ €َ 'ŮŽ ‍ ŮŽŮˆ َع‏P‍ا‏ ŮŽ OŮ’ 9ŮŽ ,2ŮŽ Ů’ kŮŽ Ů? Ů‘Ů° ŮŽ ŮŽ Ů‘ KŮŽ .Ů’ 5ŮŽ Ů’ EŮ? Ů’25Ů? ˆ W Ů? OŮ’ 9ŮŽ F GŮŽ Ů’ EŮ? k ŮŽ Ů? 2ŮŽ &Ů‘Ů? ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽ) ŮŽ ْا‏5ŮŽ .ŮŽ 9Ů’ ‍ ا‏F\& ‍Ů?س‏ ŮŽ G ,2ŮŽ &Ů’ LŮŽ ‍ت ŮŽŮˆ ٰا‏, ŮŽ ‍َد َع‏ ? Ů? " Ů? â€ŤŮˆŘ Ů’Ř§â€Ź ?Ů? v Ů? Ů? 9Ů? ‍ Ů?ه‏,>ŮŽ "Ů’ )ŮŽ Ů‘ ‍ت ŮŽŮˆŘ§â€Ź,
253. O elçiler ki, biz onlarÄąn bir kÄąsmÄąnÄą diÄ&#x;erlerine ĂźstĂźn kÄąldÄąk. Peygamberlerden her birine, diÄ&#x;erlerinden farklÄą ĂźstĂźn Ăśzellikler bahĹ&#x;ettik. Onlardan kimi var ki, Allah kendisiyle aracÄąsÄąz ve perdesiz olarak konuĹ&#x;muĹ&#x;tur. Nitekim Allah Musa ile bĂśyle konuĹ&#x;muĹ&#x;tu. Kimini de Allah daha baĹ&#x;ka ĂźstĂźnlĂźk ve derecelerle yĂźkseltmiĹ&#x;tir. Meryem oÄ&#x;lu Ä°sa’ya da beĹ&#x;ikte iken konuĹ&#x;ma, ĂślĂźleri diriltme, hastalara Ĺ&#x;ifa verme gibi apaçĹk mucizeler verdik ve onu Kutsal Ruh Cebrail’in vahiy ve ilham gĂźcĂź ile destekledik.
154
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
ŮŽ Ů’ ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů’ ,5ŮŽ P‍ا‏ ŮŽ ,5ŮŽ "Ů? OŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? Ů’ #Ů? "Ů? OŮ’ 9ŮŽ .Ů’ 5Ů? .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏bŮŽ ŮŽ ŮŽ 3‍ا‏ .Ů? Ů? 2ŮŽ &Ů‘Ů? ŮŽ ‍ Ů? ْا‏EŮ? LŮ’ ‍ َإ‏,v Ů? Ů‘Ů° ‍ َإ‏,d Ů? Ů° ‍ت ŮŽŮˆâ€Ź, ?ŮŽ ŮŽ1KŮŽ .Ů’ 5ŮŽ Ů’ EŮ? Ů’25Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€Ź.ŮŽ 5ŮŽ ‍ ٰا‏.Ů’ 5ŮŽ Ů’ EŮ? Ů’2 ŮŽŮ? ' ‍Ů? ا‏1 ŮŽ ŮŽ Ů’@‍ا‏ Gerçi Allah insanlarÄąn iradelerini ellerinden alÄąp onlarÄą zorla Hak Dine boyun eÄ&#x;dirmeyi dileseydi, o peygamberlerden sonrakiler, kendilerine apaçĹk mucizeler geldikten sonra ayrÄąlÄąÄ&#x;a dĂźĹ&#x;Ăźp birbirleriyle savaĹ&#x;mazlardÄą. Fakat Allah onlarÄą seçimlerinde serbest bÄąraktÄą. İçlerinden bir kÄąsmÄą, kendilerine bahĹ&#x;edilen bu ĂśzgĂźrlĂźk ve iradeyi kĂśtĂźye kullanÄąnca ayrÄąlÄąÄ&#x;a dĂźĹ&#x;tĂźler ve bĂśylece kimileri inandÄą, kimileri inkâr etti.
ŮŽ Ů’ ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů’ ,5ŮŽ P‍ا‏ ﴞ٢ټ٣﴿ "TŮ? ) )Ů? ,5ŮŽ bŮ? OŮŽ 1Ů’ )ŮŽ P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° .ŮŽ Ů‘ Ů? Ů‘Ů° ‍ َإ‏,d Ů? Ů° ‍ ŮŽ ŮŽ Ů? ا ŮŽŮˆâ€Ź3‍ا‏ Evet; Allah dileseydi, tabii ki birbirleriyle çatÄąĹ&#x;mazlardÄą; fakat Allah sizin sÄąnÄąrlÄą bilginiz ve arzularÄąnÄąz doÄ&#x;rultusunda deÄ&#x;il, sonsuz ilim ve hikmeti gereÄ&#x;ince dilediÄ&#x;ini yapar. Elbette Allah dileseydi bĂźtĂźn insanlarÄą zorla imana getirir ve aralarÄąndaki çatÄąĹ&#x;malarÄą durdurabilirdi. O zaman hiç kimse O'nun peygamberleri aracÄąlÄąÄ&#x;Äąyla gĂśnderdiÄ&#x;i hidayetten yĂźz çeviremezdi. Fakat insanlarÄą belirlenmiĹ&#x; bir yoldan gitmeye zorlamak, O'nun dileÄ&#x;i deÄ&#x;ildir. Zira O, insanÄą yeryĂźzĂźne imtihan etmek için gĂśndermiĹ&#x;tir. EÄ&#x;er insandan bu davranÄąĹ&#x; ĂśzgĂźrlĂźÄ&#x;Ăź kaldÄąrÄąlsaydÄą, imtihan anlamÄąnÄą yitirir ve insanÄąn meleklerden, hayvanlardan ve bitkilerden farklÄą irade sahibi bir varlÄąk olarak yaratÄąlmasÄąnÄąn bir anlamÄą kalmazdÄą.
%Ů? &' Â€ŮŒ &Ů’ 9ŮŽ *ŮŽ ‍ ŮŽ^ ŮŽ) Ů’ ŮŒŮ…â€ŹLŮ? ,Ů’ )ŮŽ ‍ اَ ْن‏bŮ? Ů’ 3ŮŽ .Ů’ 5Ů? Ů’ KŮ? ,2ŮŽ 3Ů’ ‍ ŮŽŘą َز‏, ŮŽ Ů‘ 5Ů? ‍ Ů? ا‏1Ů’Ů? >َ‍ ا ا‏2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏,EŮŽ )Ů?Ů‘ َ‍ ا‏, )ŮŽ ŮŽ Ů‘ ‍ Ů? ا‏#Ů? ‍ Ů?' Ů? Ůˆ َن‏,ŮŽ ‍ ŮŽŮˆ ْا‏i?ŮŒ GŮŽ , ŮŽ1dŮŽ *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮŒ ŮŽ Ů‘ @ ﴞ٢ټ٤﴿ ‍ Ů? Ů? َن‏,U Ů? *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź 254. Ey inananlar! Hiçbir pazarlÄąÄ&#x;Äąn, dostluÄ&#x;un, iltimas ve aracÄąlÄąÄ&#x;Äąn olmadÄąÄ&#x;Äą o dehĹ&#x;et verici GĂźn gelip çatmadan Ăśnce, size verdiÄ&#x;imiz nimetlerden bir kÄąsmÄąnÄą Allah için fakirlere ve ihtiyaç sahiplerine harcayÄąn! UnutmayÄąn ki, Allah’Ĺn kendilerine bahĹ&#x;ettiÄ&#x;i nimetleri O’nun yolunda harcamaktan kaçĹnan nankĂśrler, zalimlerin ta kendileridir! Demek ki, bĂźtĂźn sapmalarÄąn, zulĂźm ve haksÄązlÄąklarÄąn temelinde insanlarÄąn Allah’Ĺ gereÄ&#x;ince tanÄąyamamalarÄą yatmaktadÄąr. O hâlde, Rabb’inizi sizlere tanÄątan Ĺ&#x;u mĂźbarek âyetleri can kulaÄ&#x;Äąyla dinleyin:
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
155
Ă‚YETE’L-KURSĂŽ ‍ ŮŽŮˆ ŮŽ* ŮŽ> Ů’ ŮŒ?م‏iŮŒ 2ŮŽ Ů? ‍ Ů?ه‏/Ů? @ Ů? ,Ů’ LŮŽ *ŮŽ ‍ Ů‘Ů?^ ْا ŮŽ Ů‘Ů?& Ů? م‏DŮŽ Ů’ َ‍ ŮŽ ا‏#Ů? *ŮŽ Ů‘ Ů?‍ ا‏%ŮŽ Ů° Ů?‍ ŮŽ * ا‏P Ů? Ů‘ Ů° َ‍ا‏ 255. O Allah ki, O’ndan baĹ&#x;ka ilâh yoktur. O, bĂźtĂźn evrenin hâkimi ve mahlĂťkatÄąn biricik ilâhÄą, kulluk ve itaate lâyÄąk yegâne ilâh, mĂźlkĂźn tek sahibi olan Allah'tÄąr. Hiç kimse hâkimiyetinde, otoritesinde, mĂźlkĂźnde ve yĂśnetiminde O'na ortak deÄ&#x;ildir. O, Ä°sa Peygamber'den sonra kilise çevreleri tarafÄąndan uydurulan Teslis (ßçlĂź ilâh) inancÄąnda olduÄ&#x;u gibi ßç ayrÄą tanrÄądan ibaret deÄ&#x;ildir. Yahudilerin Tevrat’a karÄąĹ&#x;tÄąklarÄą bâtÄąl inançlarda olduÄ&#x;u gibi zayÄąflÄąk ve sÄąnÄąrlÄąlÄąklara sahip eksik ve muhtaç bir tanrÄą da deÄ&#x;ildir.19 O hâlde insan sadece Allah’a kulluk etmeli, yalnÄązca O’nun sĂśzlerini dinlemeli ve ancak O’nun rÄązasÄąnÄą kazanmak için çalÄąĹ&#x;malÄądÄąr. O Allah ki, Hayy’dÄąr. Daima diridir ve hayatÄąn biricik kaynaÄ&#x;ÄądÄąr. KayyĂťm’dur. KâinatÄąn nizamÄąnÄą elinde bulunduran, bĂźtĂźn varlÄąklarÄą koruyup gĂśzeten, yĂśneten ve yĂśnlendirendir. BĂźtĂźn mahlĂťkat, O’nun kudret ve iradesiyle varlÄąk ve intizamÄąnÄą sĂźrdĂźrmektedir. Ne bir uyuklama tutar O’nu, ne bir uyku. O’nun mevcudat Ăźzerindeki hĂźkĂźm ve otoritesi sÄąnÄąrsÄąz; lĂźtuf, rahmet ve bereketi kesintisizdir. Her an her Ĺ&#x;eyi gĂśrmekte, denetlemekte ve yĂśnetmektedir.
ŮŽ Ů’ ^'Ů? ,5ŮŽ ‍ات ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů‘ ^'Ů? ,5ŮŽ %Ů? ŮŽ ‍؜‏ Ů? ŮŽ Ů° \ ‍ا‏ ? Ů? ‍ا* ْع‏ GĂśklerde ve yerde ne varsa hepsi O’nundur. Kâinatta var olan her Ĺ&#x;eyin yaratÄącÄąsÄą ve sahibidir.
%? >Ů? ‍ ْذ‏,Ů? 9Ů? *ŮŽ Ů‘ Ů?‍ْ ŮŽ" Ů?ه ا‏2GŮ? €Ů? ŮŽ1RŮ’ )ŮŽ ‍ي‏/ ŮŽ Ů‘ ‍ َذا ا‏.Ů’ 5ŮŽ O’nun izni olmaksÄązÄąn, huzurunda kim Ĺ&#x;efaat edebilir? O affetmeyi dilemedikçe, gĂźnahkârlarÄą azaptan kim kurtarabilir? Cehennemi hak eden zalimlerin cezadan kurtarÄąlmasÄą için kim iltimas ve aracÄąlÄąk edebilir? Evrenin Hâkim’inin izni olmaksÄązÄąn hiçbir peygamber, hiçbir melek ve hiçbir aziz O'nun ĂśnĂźnde bir tek sĂśz bile sĂśyleyemeyecektir. Ă–rneÄ&#x;in Tevrat’ta Ĺ&#x;Ăśyle der: “Yedinci gĂźne gelindiÄ&#x;inde TanrÄą yapmakta olduÄ&#x;u iĹ&#x;i bitirdi ve yaptÄąÄ&#x;Äą iĹ&#x;ten o gĂźn dinlendi.â€? (Tekvin, 2/2) “O zaman Rab uykudan uyanÄąr gibi, Ĺ&#x;arabÄąn rehavetinden ayÄąlan bir yiÄ&#x;it gibi oldu.â€? (Mezmurlar, 78/65) 19
156
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
ŮŽ , ŮŽ 9Ů? *ŮŽ Ů‘ Ů?‍ ا‏% Ů? Ů’ GŮ? .Ů’ 5Ů? ‍ Ů’^ Ů?إ‏R Ů? &D )Ů? *ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹEŮ? ŮŽ1 Ů’ @ ŮŽ Ů’ 9ŮŽ ,5ŮŽ Ů? ŮŽ OŮ’ )ŮŽ ‍ ŮŽ إ‏,d ŮŽ 9Ů? ‍{ َن‏ ŮŽ ,5ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹE) Ů? " )Ů’ َ‍ ا‏ O, kullarÄąnÄąn Ăśnlerinde ve arkalarÄąnda olan her Ĺ&#x;eyi bilir. OnlarÄąn geçmiĹ&#x;te ve gelecekte, yaptÄąklarÄą ve yapacaklarÄą, bildikleri ve bilmedikleri, açĹkladÄąklarÄą ve gizledikleri, yapÄąp gĂśnderdikleri ve geride bÄąraktÄąklarÄą her Ĺ&#x;eyi bilir. Oysa onlar Allah’Ĺn ilminden, O’nun dilediÄ&#x;inden baĹ&#x;ka hiçbir Ĺ&#x;ey kavrayamazlar. Ä°nsan Allah’Ĺn ilminden, ancak O’nun izin verdiÄ&#x;i kadarÄąnÄą bilebilir. Allah insana, yeryĂźzĂź halifeliÄ&#x;i için ihtiyaç duyacaÄ&#x;Äą bazÄą evrensel kanunlarÄą, enerjileri ve gßçleri keĹ&#x;fetmesine imkân tanÄąmÄąĹ&#x;tÄąr. Bununla birlikte insanÄąn içinde yaĹ&#x;adÄąÄ&#x;Äą kâinat hakkÄąndaki bilgisi, bilmediklerine oranla milyonda bir mesabesindedir.
ŮŽ Ů’ ‍ات ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ Ů‘ %Ů? &Ů?Ů‘ Ů? Ů’ KŮ? €َ Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ‍؜‏ Ů? ŮŽ Ů° \ ‍ا‏ ŮŽ ‍ا* ْع‏ O’nun KĂźrsß’sĂź, gĂśkleri ve yeri kuĹ&#x;atmÄąĹ&#x;tÄąr. Sonsuz kudret ve hĂźkĂźmranlÄąÄ&#x;Äą bĂźtĂźn kâinatÄą kapsamaktadÄąr.
Ů? 1Ů’ t , ŮŽ EŮ? U Ů? ‍ Ů?ŘŻ Ů?ه‏:eŮ? )ŮŽ *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź BunlarÄąn korunup gĂśzetilmesi O’na asla aÄ&#x;Äąr gelmez.
ﴞ٢ټټ﴿ Ů? &U OŮŽ ‍ Ů? Ů‘Ů?^ ْا‏OŮŽ ‍ ŮŽ ْا‏#Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź YĂźce ve bĂźyĂźk olan ancak O’dur. Gerçek anlamda yĂźcelik, ululuk ve azamet sadece O’na aittir. Ä°Ĺ&#x;te insanlÄąk, Allah’Ĺ bu vasÄąflarÄąyla tanÄąmadÄąÄ&#x;Äą ve O’nun gĂśnderdiÄ&#x;i Son Mesaj’a iman etmediÄ&#x;i sĂźrece, asla kurtuluĹ&#x;a ulaĹ&#x;amayacaktÄąr. Bunun için ey mĂźminler, insanlarÄą açĹk ve ikna edici delillerle hak dine davet etmelisiniz. Fakat çaÄ&#x;rÄąnÄązÄą kabul etmedikleri takdirde, iman etmeleri için onlara baskÄą ve zorlamada bulunmamalÄąsÄąnÄąz:
DÄ°NDE ZORLAMA YOKTUR ŮŽ ŮŽ Ů‘ ŮŽ LŮŽ "Ů’ 3ŮŽ .) Ů‘ ^'Ů? ‍ ŮŽ ا َه‏KŮ’ Ů?‍َ * ا‏ ^Ů?Ů‘ ŮŽ8 ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? "Ů? dŮ’ Ů?Ů‘ ‍ ا‏ " ‍ا‏ Ů?
256. Dinde zorlama yoktur. BaĹ&#x;kalarÄąnÄąn hakkÄąnÄą açĹkça çiÄ&#x;nemedikleri sĂźrece, insanlar diledikleri dini veya hayat tarzÄąnÄą seçip uygulamakta ĂśzgĂźr
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
157
bÄąrakÄąlmalÄą ve hiç kimseye herhangi bir din, mezhep veya ideolojiyi kabul veya reddetme konusunda baskÄą yapÄąlmamalÄądÄąr. Ancak kiĹ&#x;i ĂśzgĂźr iradesiyle Ä°slâm’Ĺ kabul ettiÄ&#x;i takdirde, bir inanç sistemi ve yaĹ&#x;am tarzÄą olan bu dinin gereklerini yerine getirmekle elbette yĂźkĂźmlĂźdĂźr. Gerçekler açĹkça anlatÄąlÄąp zihinler aydÄąnlatÄąldÄąktan sonra, her insan kendi ĂśzgĂźr iradesiyle bir tercihte bulunur ve bunun sorumluluÄ&#x;unu da yine kendisi taĹ&#x;Äąr. ÇßnkĂź doÄ&#x;ru yol, eÄ&#x;ri yoldan tamamen ayrÄąlÄąp açĹkça ortaya konmuĹ&#x;tur. Buna gĂśre, size dĂźĹ&#x;en hak dini gĂźzelce tebliÄ&#x; etmektir.
ŮŽ Ů‘ ,9Ů? Ů’ Ů?1-Ů’ )ŮŽ .Ů’ ŮŽŮŽ ' *ŮŽ F‘ Ů° ~Ů’ Ů? ‍ Ů’ ŮŽŮˆ Ů?ŘŠ ْا‏OŮ? ,Ů’ 9Ů? ŮŽ \ Ů? Ů‘Ů° 9Ů? .Ů’ 5Ů? :Ů’ )Ů? ‍ ŘŞ ŮŽŮˆâ€Ź Ů’ "Ů? ŮŽŮŽ ' P, Ů? SŮ? ,{ ŮŽ Ů’ ŮŽ ‍ا‏ ﴞ٢ټٌ﴿ ŮŒ & GŮŽ Â€ŮŒ & ŮŽ P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,? EŮŽ ŮŽ ‍ َم‏,7ŮŽ 1Ů’Ů? >‍ا‏
ArtÄąk her kim, kelime-i tevhidin ilk rĂźknĂźnde ifade edildiÄ&#x;i gibi, Allah’Ĺn otoritesini ve hĂźkĂźmlerini hiçe sayan insan ve cin Ĺ&#x;eytanlarÄąnÄąn egemenliÄ&#x;ini, yani tâÄ&#x;ĂťtlarÄą inkâr eder (Lâ ilâhe‌) ve hayatÄąn her alanÄąnda tek egemen gßç olarak Allah’a inanÄąrsa (‌illallah), kopmak bilmeyen sapasaÄ&#x;lam bir kulpa tutunmuĹ&#x; olur. Hiç kuĹ&#x;kusuz Allah, her Ĺ&#x;eyi iĹ&#x;itendir, bilendir. Evet, insanlar iman edip etmemekte serbesttirler, fakat Ĺ&#x;unu iyi bilmelidirler ki:
Ů?Ů‘ ‍ ا‏.ŮŽ 5Ů? Ů’ EŮ? v Ů?Ů‘ F ŮŽ Ů?‍ت ا‏, ‍ ع‏ ‍ ا‏2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽŮˆ Ů? Ů‘Ů?^ ا‏P Ů? ŮŽ Ů? U Ů? Ů‘ Ů° َ‍ا‏ Ů? Ů? Ů’[)Ů? ?Ů? 2 ‍ا‏ 257. Allah, inananlarÄąn koruyucusu, yardÄąmcÄąsÄą, rehberi, dostu ve velisidir. OnlarÄą zulĂźm, cehalet ve dalâlet karanlÄąklarÄąndan ilim, iman ve hidâyet aydÄąnlÄąÄ&#x;Äąna çĹkarÄąr.
ŮŽ Ů‘ ‍ Ů? ا‏#Ů? CfŮ? , &ŮŽ Ů? ‍َ Ů? ŮˆŘ§ اَ Ů’Ůˆâ€Ź1KŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź Ů?Ů‘ ‍ ا‏F ŮŽ Ů?‍ Řą ا‏2 ‍ا‏ ‍ت‏, Ů? SŮ? ,{ Ů? Ů? Ů’[)Ů? ‍ ت‏ Ů? Ů?Ů‘ .ŮŽ 5Ů? Ů’ EŮ? >ŮŽ v ?Ů? ŮŽ Ů? U Ů° ‍اŮ?Ůˆâ€Ź ŮŽ ŮŽ ŮŽ ﴞ٢ټ٧﴿ ‍ن‏TŮŽ ‍ Ů? Ů?"Ůˆâ€Ź,@ 2 ‍ا‏ ‍ب‏, D u ‍ا‏ B Ů‘ ŮŽ ,EŮŽ &' Ů’ #Ů? ‍ع‏, Ů’ ŮŽ Ů? C Ů? Ů? Ä°nkâr edenlere gelince, onlarÄąn velisi de Allah’Ĺn otoritesini ve hĂźkĂźmlerini hiçe sayarak kendilerini ilâhlaĹ&#x;tÄąran insan ve cin Ĺ&#x;eytanlarÄą, yani tâÄ&#x;ĂťtlardÄąr. Bu azgÄąn Ĺ&#x;eytanlar, onlarÄą aydÄąnlÄąktan karanlÄąklara sĂźrĂźklerler. Ä°Ĺ&#x;te bunlar cehennem halkÄądÄąrlar ve sonsuza dek orada kalacaklardÄąr.
158
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
MĂźmin ile kâfiri daha iyi tanÄąmak Ăźzere, Ĺ&#x;u yaĹ&#x;anmÄąĹ&#x; ĂśrneÄ&#x;e kulak verin:
Ä°BRAHÄ°M ve NEMRUD ŮŽ ‍ي‏/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏F ŮŽ Ů?‍ ŮŽ ا‏LŮŽ Ů’ ŮŽ َ‍ا‏ ŮŽŮ‘ t ŮŽW Ů’ Ů? ‍ ْا‏P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° %Ů? & Ů°L‍ اَ ْن ٰا‏% 9Ů?Ů‘ ‍& ŮŽ '^ َع‏# Ů° 9Ů’ Ů?‍؏ ا‏, 258. Allah kendisine hĂźkĂźmdarlÄąk verdi diye O’nun bahĹ&#x;ettiÄ&#x;i zenginlik ve gßçle Ĺ&#x;ÄąmarÄąp azgÄąnlaĹ&#x;arak Rabb’i hakkÄąnda Ä°brahim’le tartÄąĹ&#x;maya giriĹ&#x;en Nemrut adÄąndaki adamÄąn hâline bir baksana:
ŮŽ 3ŮŽ n& ŮŽ 3ŮŽ ‍اŮ? ْذ‏ n& Ů? )Ů? ‍ ^ ŮŽŮˆâ€ŹDŮ’ )Ů? ‍ي‏/ ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽ^ ا‏9Ů?Ů‘ ‍& Ů? َع‏# Ů° 9Ů’ Ů?‍ل ا‏, ?Ů? 5Ů? Ů?‍ ^ ŮŽŮˆŘ§â€ŹtŮ’ Ů?‍ ا‏C ,>ŮŽ َ‍ل ا‏, Hani Ä°brahim, “Benim Rabb’im tĂźm canlÄąlara hayat veren ve zamanÄą gelince onlarÄą ĂśldĂźrendir. HayatÄąn ve ĂślĂźmĂźn sahibi olan Allah’a iman ve itaat etmelisin!â€? demiĹ&#x;ti. Nemrut, “Ben de tÄąpkÄą senin Rabb’in gibi diriltir ve ĂśldĂźrĂźrĂźm!â€? dedi. Sonra gĂźya iddiasÄąnÄą ispatlamak için, ĂślĂźm cezasÄą almÄąĹ&#x; iki mahkĂťmu zindandan çĹkarttÄą. Birini ĂśldĂźrdĂź, diÄ&#x;erinin de hayatÄąnÄą baÄ&#x;ÄąĹ&#x;ladÄą.
ŮŽ 3ŮŽ ŮŽ Ů‘ 9Ů? ^L ,Ů’ )ŮŽ P‍ا‏ ‍ Ů? Ů?ب‏8Ů’ ŮŽ ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? ,EŮŽ 9Ů? ‍ Ů?ت‏,ŮŽŮ’ ' ‍ Ů? Ů?ق‏RŮ’ ŮŽ ‍ ْا‏.ŮŽ 5Ů? „Ů? Ů’ R , ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů‘ َن‏,Ů? 'ŮŽ Ů? &# Ů° 9Ů’ Ů?‍ل ا‏, ŮŽ Ů‘ ‍ Ů?"ŮŠ ْا ŮŽ Ů’ ŮŽŮ… ا‏EŮ’ )ŮŽ *ŮŽ P‍ا‏ ﴞ٢ټ٨﴿ ŮŽ EŮ? Ů? 'ŮŽ Ů? Ů‘Ů° ‍َ ŮŽ? ŮŽŮˆâ€Ź1KŮŽ ‍ي‏/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏n ŮŽ Ů? ,U Buna karĹ&#x;ÄąlÄąk Ä°brahim, onunla kÄąsÄąr tartÄąĹ&#x;malara hiç girmeden: “Peki, Allah gĂźneĹ&#x;i doÄ&#x;udan getirir; haydi sen de ilah olduÄ&#x;unu iddia ediyorsan onu batÄądan getirsene!â€? deyince, o inkârcÄą Ä°brahim’e verecek bir cevap bulamadÄą, Ĺ&#x;aĹ&#x;ÄąrÄąp kaldÄą. Allah, hakikati bile bile reddeden bĂśyle zalimleri asla doÄ&#x;ru yola iletmez. Ä°kinci ĂśrneÄ&#x;e gelince:
YĂœZ YIL SONRA DÄ°RÄ°LEN ADAM ŮŽ 3ŮŽ , EŮŽ dâ€ŤŮˆâ€Ź "ŮŽ OŮ’ 9ŮŽ P‍ا‏ ŮŽ ^ŮŽ #Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹiŮ? )ŮŽ Ů’ 3ŮŽ F Ů° GŮŽ ŮŽ Ů‘ 5ŮŽ ‍ي‏/ ŮŽ Ů‘ ,KŮŽ ‍اَ Ů’Ůˆâ€Ź Ů? Ů‘Ů° ‍ Ů?ه‏/Ů? Ů°# ^ DŮ’ )Ů? F>Ů‘Ů° َ‍ل ا‏, Ů? Ů? GŮ? F Ů° GŮŽ iŮŒ )ŮŽ â€ŤŮˆâ€Ź, Ů? @ , EŮŽ LŮ? Ů’ 5ŮŽ
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
159
259. Yahut hakikate ulaĹ&#x;mak için çaba harcayan, doÄ&#x;ruyu gĂśrĂźnce de inat etmeden hakka teslim olan Ĺ&#x;u kimsenin misâline ibretle bir bak, bir dĂźĹ&#x;Ăźnsene: Hani o, altÄą ĂźstĂźne gelmiĹ&#x; ÄąssÄąz bir Ĺ&#x;ehrin yanÄąndan geçerken, kendi kendine, “BĂźtĂźn bunlar ĂślĂźp gitmiĹ&#x;ken, Allah hepsini yeniden nasÄąl diriltecek acaba?â€? dedi.
ŮŽ 3ŮŽ â€ŤÂˆ ŮŽ) Ů’ ?Ů?م‏ ŮŽ 3ŮŽ n ŮŽ 3ŮŽ %?Ů? oŮŽ OŮŽ 9ŮŽ Ů?ŮŽ Ů‘ ~ ‍م‏, ‍ل‏, Ů? oŮ’ Ů? ŮŽ ‍ل‏, Ů? Ů‘Ů° %Ů? LŮŽ ,5ŮŽ ŮŽ,'ŮŽ ŮŽ OŮ’ 9ŮŽ ‍ اَ Ů’Ůˆâ€Ź,5Ů‹ Ů’ )ŮŽ n ?ŮŽ oŮ’ Ů? ŮŽ Ů’ KŮŽ ‍ل‏, Ů? GŮŽ iŮŽ ÂƒŮŽ ,5Ů? P‍ا‏ ŮŽ F Ů° Ů?‍ Ů’ ا‏U Ů? >Ů’ ‍ ŮŽŮˆŘ§â€Ź% Ů’ 2ŮŽ Ů‘ \ Ů? >Ů’ ,ŮŽ' ‍م‏, F Ů° Ů?‍ Ů’ ا‏U ŮŽ oŮ’ Ů? ŮŽ bŮ’ 9ŮŽ ŮŽ ŮŽ )ŮŽ Ů’ ŮŽ ŮŽ 9Ů? ‍ ŮŽ ا‏dŮŽ ‍ ŮŽ ŮŽŮˆâ€Ź5Ů? ,OŮŽ c Ů? GŮŽ iŮŽ ÂƒŮŽ ,5Ů? n ŮŽ Ů’ ŮŽ Ů? >Ů’ ‍س ŮŽŮˆŘ§â€Ź, ŮŽ Ů‘ Ů? iŮ‹ )ŮŽ ‍ ŮŽ ŮŽ ٰا‏OŮŽ mŮ’ 2ŮŽ Ů? ‍ع ŮŽŮƒ ŮŽŮˆâ€Ź, Ů?ŮŽ Ů‘ ~ ,#ŮŽ =Ů? R ŮŽ &Ů’ KŮŽ ‍م‏, Ů? Ů? Ů’2>Ů? z Ů? 2 Ů? ŮŽ t Ů? UOŮ? ‍ ا‏F Ů?‍ Ů’ ا‏U ,? Ů‹ DŮ’ ŮŽ ,#ŮŽ \ Ů? -Ů’ >ŮŽ
Bunun Ăźzerine Allah onu derhâl ĂśldĂźrdĂź ve tam yĂźz yÄąl sonra yeniden dirilterek, “SĂśyle bakalÄąm, sence ĂślĂź vaziyette kaç yÄąl kaldÄąn?â€? diye sordu. Adam, “Olsa olsa bir gĂźn, ya da birkaç saat kalmÄąĹ&#x;ÄąmdÄąr!â€? dedi. Allah buyurdu ki: “HayÄąr, aslÄąnda yĂźz yÄąl kaldÄąn. Fakat yiyeceÄ&#x;ine ve içeceÄ&#x;ine baksana, daha bozulmamÄąĹ&#x;lar bile. Bir de Ĺ&#x;u etleri çßrĂźmĂźĹ&#x;, kemikleri daÄ&#x;ÄąlmÄąĹ&#x; eĹ&#x;eÄ&#x;ine bak! Ä°Ĺ&#x;te bĂźtĂźn bunlarÄą, seni insanlÄąÄ&#x;a sÄąnÄąrsÄąz kudretimizi gĂśsteren bir mucize, bir ibret belgesi kÄąlmak için yaptÄąk. Ĺžimdi o çßrĂźmĂźĹ&#x; kemiklere bir bak; nasÄąl onlarÄą Ăźst Ăźste yerleĹ&#x;tiriyor, sonra da Ăźzerlerine et giydiriyoruz!â€?
ŮŽ 3ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů‘ ŮŽ LŮŽ , ŮŽ Ů‘ ŮŽ 'ŮŽ ﴞ٢ټي﴿ ŮŒ )" 3ŮŽ ‍ Ů’^ Ů?إ‏dŮŽ bŮ?Ů‘ KŮ? F Ů° GŮŽ P‍ا‏ %Ů? ŮŽ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ ŮŽ Ů? اَ Ů‘ َن‏GŮ’ َ‍ل ا‏, Nihayet, ĂślĂźm Ăśtesi hayat ile ilgili hakikat ona apaçĹk belli olunca, “ArtÄąk kesinlikle anladÄąm ki, Allah’Ĺn her Ĺ&#x;eye gĂźcĂź yetermiĹ&#x;!â€? dedi. Demek ki Allah sizden kĂśrĂź kĂśrĂźne iman etmenizi deÄ&#x;il, vahyin ÄąĹ&#x;ÄąÄ&#x;Äąnda aklÄąnÄązÄą kullanarak ve tĂźm kalbinizle ikna olarak inanmanÄązÄą istiyor. BakÄąnÄąz, imanÄąn sembolĂź olan atanÄąz Ä°brahim, size bu konuda nasÄąl yol gĂśsteriyor:
160
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Ä°BRAHÄ°M ve DĂ–RT KUĹž ŮŽ 3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْذ‏ F? Ů°L Ů’ ŮŽ ‍ Ů?^ ْا‏DŮ’ LŮ? z ŮŽ &Ů’ KŮŽ ^> ‍& Ů? ŮŽŘą Ů?ّب اَ Ů?ع‏# Ů° 9Ů’ Ů?‍ل ا‏, 260. Hani bir vakit Ä°brahim, “Ey Rabb’im, ĂślĂźleri nasÄąl dirilteceÄ&#x;ini bana gĂśster!â€? demiĹ&#x;ti.
ŮŽ Ů‘ Ů? ŮŽ {Ů’ &ŮŽ Ů? .Ů’ ŮŽ 3ŮŽ .? Ů’ 5Ů? :Ů’ LŮ? Ů’ ŮŽ ‍ل اَ ŮŽŮˆâ€Ź, ŮŽ 3ŮŽ ^? Ů’ 3ŮŽ • Ů? Ů° ‍ ŮŽŮˆâ€ŹF Ů° 9ŮŽ ‍ل‏, Allah, “Yoksa yeniden diriliĹ&#x;e inanmÄąyor musun ey Ä°brahim?â€? dedi. Ä°brahim, “Elbette inanÄąyorum; fakat kalbimin iyice yatÄąĹ&#x;masÄą için bunu gĂśzlerimle gĂśrmek istedim ya Rab!â€? diye cevapladÄą.
ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏.ŮŽ 5Ů? iŮ‹ OŮŽ 9ŮŽ ‍ اَ ْع‏/Ů’ [ŮŽ ŮŽ 3ŮŽ ‍ Ů’= ًإا‏v Ů’ Ů?ŮŽ Ů‘ ~ ŮŽ &Ů’ ŮŽ Ů?‍ ا‏.ŮŽ Ů‘ #Ů? Ů’ 7ŮŽ Ů? ' ‍ل‏, ŮŽ bŮ?Ů‘ KŮ? F Ů° GŮŽ bŮ’ OŮŽ v‍ا‏ Ů? .ŮŽ Ů‘ EŮ? Ů’25Ů? bŮ? ŮŽ v Ů? ' Ů?Ů’{ ﴞ٢ٌ٠﴿ TŮŒ &- t ŮŽ Ů‘Ů° ‍ ŮŽ Ů’ اَ Ů‘ َن‏G‍ا‏ Ů’ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,? &Ů‹ OŮ’ ŮŽ ŮŽ 2ŮŽ &L ,Ů’ )ŮŽ .ŮŽ Ů‘ EŮ? GŮ? ‍~ Ů‘ ŮŽŮ? ا ْد‏ ŮŽ =ŮŒ )= GŮŽ P‍ا‏
Bunun Ăźzerine, Allah buyurdu ki: â€œĂ–yleyse dĂśrt tane kuĹ&#x; yakala ve onlarÄą iyice kendine alÄąĹ&#x;tÄąr. Sonra bu kuĹ&#x;larÄą kesip parçalara bĂśl ve her bir parçasÄąnÄą birer tepeye bÄąrak. ArdÄąndan da onlarÄą çaÄ&#x;Äąr, Allah’Ĺn izniyle hepsi dirilecek ve hÄązla koĹ&#x;arak sana gelecekler. Ĺžunu iyi bil ki, Allah sonsuz kudret ve hikmet sahibidir.â€? Evet, tĂźm evreni Ĺ&#x;aĹ&#x;maz bir Ăślçß ve mĂźkemmel bir uyum içinde yaratan sonsuz hikmet ve adalet sahibi Allah, elbette insanlarÄą ĂśldĂźkten sonra yeniden diriltecek ve iyileri cennete, kĂśtĂźleri de cehenneme gĂśnderecektir. BĂśylece zalimlerin kĂśtĂźlĂźkleri yanlarÄąna kalmayacak, iyilik yapanlarÄąn iyilikleri de boĹ&#x;a gitmeyecektir. O halde, yeryĂźzĂźnde ezilen, haklarÄą çiÄ&#x;nenen çaresiz ve yoksul insanlarÄąn kurtuluĹ&#x;u için Allah yolunda harcadÄąÄ&#x;ÄąnÄąz hiçbir malÄąn, hiçbir emeÄ&#x;in boĹ&#x;a gitmeyeceÄ&#x;inden emin olun:
ALLAH YOLUNDA Ä°NFAK ŮŽ Ů’ ŮŽ ŮŽ >Ů’ َ‍ ا‏iŮ? ŮŽ Ů‘ t bŮŽ 9Ů? ,2ŮŽ ŮŽ €َ Ů’ ŮŽ n Ů? Ů‘Ů° b& ŮŽ bŮŽŮ? o ŮŽ KŮŽ P‍ا‏ Ů? ŮŽ ^' Ů’ EŮ? ŮŽ ‍ ŮŽ ا‏5Ů’ َ‍ Ů? َن ا‏1Ů? Ů’2)Ů? .ŮŽ )/ Ů‘ ‍ ا‏bŮŽŮ? o5ŮŽ iŮ?? ŮŽ Ů‘ t ŮŽ iŮ? ÂƒŮŽ ,5Ů? iŮ? ŮŽ Ů? Ů’2 Ů? bŮ?Ů‘ KŮ? ^'
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
161
261. MallarÄąnÄą Allah yolunda harcayanlarÄąn durumu, tÄąpkÄą buÄ&#x;day tohumu eken bir çiftçinin durumuna benzer: TopraÄ&#x;a atÄąlan bu tek tohum, her baĹ&#x;aÄ&#x;Äąnda yĂźz buÄ&#x;day tanesi olmak Ăźzere tam yedi baĹ&#x;ak filiz verecektir. Yani Allah yolunda harcama yapan kiĹ&#x;i de mĂźkâfatÄąnÄą en az yedi yĂźz katÄąyla alacaktÄąr.
ŮŽ )ŮŽ .Ů’ ŮŽ Ů? z ﴞ٢ٌ٥﴿ ŮŒ & GŮŽ Â€ŮŒ ‍ا‏ ŮŽ )Ů? P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍ Ů??ŘĄ ŮŽŮˆâ€Ź,R Ů? GŮ? ,k Ů? Ů‘Ů° â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏ Hatta Allah, dilediÄ&#x;ine bundan kat kat fazlasÄąnÄą da verir. ÇßnkĂź Allah, lĂźtuf ve merhametiyle sÄąnÄąrsÄązdÄąr, her Ĺ&#x;eyi bilendir.
ŮŽ ‍ ى‏ ‍ ŮŽŮˆ ŮŽ * اَ ًذ‏, Â?25ŮŽ ‍َ Ů? ا‏1Ů’>َ‍ ا‏, 5ŮŽ ‍ َن‏OŮ? Ů? Ů’ )Ů? *ŮŽ Ů?ŮŽ Ů‘ ~ P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° b& Ů? ŮŽ ^' Ů’ EŮ? ŮŽ ‍ ŮŽ ا‏5Ů’ َ‍ Ů? َن ا‏1Ů? Ů’2)Ů? .ŮŽ )/ Ů‘ َ‍ا‏ ﴞ٢ٌ٢﴿ ‍ ŮŽ= Ů?> َن‏DŮ’ )ŮŽ Ů’ #Ů? *ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹEŮ? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍@ Ů’ ŮŒŮ â€Ź ŮŽ *ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹEŮ? 9Ů?Ů‘ ‍ْ ŮŽ" َع‏2GŮ? Ů’ #Ů? Ů? vŮ’ َ‍ Ů’ ا‏EŮ? ŮŽ
262. MallarÄąnÄą Allah yolunda harcayan ve bu harcamalarÄąnÄąn ardÄąndan yaptÄąÄ&#x;Äą iyilikleri baĹ&#x;a kakmayan, gĂśnĂźl incitmeyen kimseler var ya, iĹ&#x;te Rableri katÄąnda onlara nice ĂśdĂźller vardÄąr. Ve Hesap GĂźnß’nde onlar ne korkuya kapÄąlacak, ne de ĂźzĂźleceklerdir.
ﴞ٢ٌ٣﴿ ŮŒ & t ŮŒ Ů? OŮ’ 5ŮŽ ‍ Ů’ ŮŒŮ„â€Ź3ŮŽ ŮŽ ‍ ŮŽ ŮŒŘŠâ€Ź1Ů? 8Ů’ 5ŮŽ â€ŤŮˆŮ ŮŽŮˆâ€Ź Ů? Ů‘Ů° ‍ اَ Ů‹Ř° ?ى ŮŽŮˆâ€Ź, EŮŽ OŮ? ŮŽ Ů’ )ŮŽ iŮ? 3ŮŽ "ŮŽ uŮŽ .Ů’ 5Ů? ŮŒ Ů’ @ ŮŽ ^ŮŒŮ‘ 2Ů? SŮŽ P‍ا‏ 263. GĂśnĂźl alÄącÄą tatlÄą bir sĂśz sĂśylemek veya bir kimsenin ayÄąbÄąnÄą ĂśrtĂźp kusurunu baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lamak, peĹ&#x;inden baĹ&#x;a kakma ve incitme gelen bir sadakadan daha deÄ&#x;erlidir. Ă–yle ya, Allah hiç kimseye ve hiçbir Ĺ&#x;eye muhtaç deÄ&#x;ildir; her bakÄąmdan sÄąnÄąrsÄąz kudret ve zenginlik sahibidir. DolayÄąsÄąyla, sizin vereceÄ&#x;iniz sadakalara da elbette ihtiyacÄą yoktur. Bununla birlikte halimdir, kullarÄąna ceza vermekte acele etmez, sonsuz Ĺ&#x;efkatiyle yumuĹ&#x;ak davranÄąr. O hâlde, siz de Allah’Ĺn kullarÄąna merhametli, tatlÄą dilli ve gĂźler yĂźzlĂź davranÄąn:
ŮŽ Ů’ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź.Ů‘ Ů? ŮŽ ,Ů’ 9Ů? Ů’ Ů? LŮ? ,3ŮŽ "ŮŽ uŮŽ ‍ Ů’ Ů?{ Ů? ا‏LŮ? *ŮŽ ‍ ا‏2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏,EŮŽ )Ů?Ů‘ َ‍ ا‏, )ŮŽ %Ů? ŮŽ ,5ŮŽ xŮ? 1Ů? Ů’2)Ů? ‍ي‏/ ŮŽ Ů‘ ,KŮŽ ‍ا* Ů°Ř° ى‏ Ů° Ů’ ‍ ŮŽŮˆ ْا ŮŽ& Ů’ م‏P, ŮŽ Ů‘ ‍ َإ‏, ÂƒŮŽ ‍Ů?ع‏ Ů?? @ Ů? Ů‘Ů° 9Ů? .Ů? 5Ů? :Ů’ )Ů? *ŮŽ ‍س ŮŽŮˆâ€Ź, Ů? *‍ا‏ Ů? 2 ‍ا‏ Ů?
264. Ey inananlar! SadakalarÄąnÄązÄą ve yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄąz iyilikleri, onlarÄą insanlarÄąn baĹ&#x;Äąna kakarak, gĂśnĂźl inciterek boĹ&#x;a çĹkarmayÄąn; tÄąpkÄą Allah’a ve ahiret gĂźnĂźne inanmadÄąÄ&#x;Äą hâlde, sÄąrf insanlara gĂśsteriĹ&#x;
162
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
olsun diye malÄąnÄą gĂźya Allah yolunda harcayan ve bĂśylece tĂźm iyilikleri boĹ&#x;a giden mĂźnafÄąklar gibi sadakalarÄąnÄązÄą geçersiz kÄąlmayÄąn.
F Ů° GŮŽ ‍ Ů’ " ?ًا ŮŽ* ŮŽ) Ů’ Ů?" Ů?ŘąŮˆ َن‏uŮŽ %Ů? KŮŽ ŮŽ lŮŽŮŽ ' bŮŒ 9Ů? ‍ ŮŽŮˆŘ§â€Ź%Ů? 9ŮŽ ,uŮŽ ŮŽ,'ŮŽ ‍اب‏ Ů? ŮŽ 1Ů’ uŮŽ bŮŽŮ? o ŮŽ KŮŽ %Ů? Ů? oŮŽ ŮŽŮŽ ' ŮŒ ŮŽ LŮ? %Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ان‏ ŮŽ ‍ Ů?"ŮŠ ْا ŮŽ Ů’ ŮŽŮ… ْا‏EŮ’ )ŮŽ *ŮŽ P‍ا‏ ﴞ٢ٌ٤﴿ .ŮŽ ) 'Ů? ,Ů? Ů‘Ů° ‍ ا ŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ KŮŽ , ŮŽ Ů‘ 5Ů? ‍ Ů’^ Ů?إ‏dŮŽ ? Ů? \
BĂśylesi bir iyilik, tÄąpkÄą Ăźzerinde biraz toprak bulunan kayalÄąÄ&#x;a atÄąlmÄąĹ&#x; tohuma benzer ki, ansÄązÄąn yaÄ&#x;an bir yaÄ&#x;mur, tohumu filizlendireceÄ&#x;i yerde, kaya Ăźzerindeki topraÄ&#x;Äą silip sĂźpĂźrerek onu çĹplak bir taĹ&#x; hâlinde bÄąrakÄąr. Ä°Ĺ&#x;te bu tĂźr sadakalar, bĂśyle bir kaya ĂźstĂźne atÄąlmÄąĹ&#x; tohum gibi boĹ&#x;a gitmeye mahkĂťmdur. DolayÄąsÄąyla, gĂśsteriĹ&#x; amacÄąyla iyilik yapanlar veya yaptÄąklarÄą iyilikleri insanlarÄąn baĹ&#x;Äąna kakanlar, kazandÄąklarÄąndan hiçbir Ĺ&#x;ey elde edemeyeceklerdir. Allah, inkâra sapan ve cĂśmertçe sunduÄ&#x;u nimetleri yoksullarla paylaĹ&#x;maktan kaçĹnarak nankĂśrlĂźk eden bir toplumu asla doÄ&#x;ru yola iletmez. O’nun doÄ&#x;ru yola ileteceÄ&#x;i kimseler Ĺ&#x;unlardÄąr:
Ů’ EŮ? \ Ů? Ů‘Ů° ‍ت‏, ŮŽ Ů’ 5ŮŽ ‍ َإ‏, ŮŽ8 Ů? 9Ů’ ‍ Ů? ا‏EŮ? ŮŽ ‍ ŮŽ ا‏5Ů’ َ‍ Ů? َن ا‏1Ů? Ů’2)Ů? .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏bŮŽŮ? o5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? _ Ů? Ů?1>Ů’ َ‍ ا‏.Ů’ 5Ů? , Ů‹ & oŮ’ LŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏
Ů’ LŮŽ ,Ů° 'ŮŽ bŮŒ 9Ů? ‍ ŮŽŮˆŘ§â€Ź,EŮŽ 9ŮŽ ,uŮŽ َ‍ ŮŽ Ů?ŘŠ ا‏9Ů’ ŮŽ 9Ů? iŮ? 2ŮŽ Ů‘ v bŮŒ 9Ů? ‍ ŮŽŮˆŘ§â€Ź,EŮŽ Ů’ 7Ů? )Ů? Ů’ ŮŽ ‍ ْن‏,Ů? 'ŮŽ ŮŽ bŮŽŮ? o ŮŽ KŮŽ Ů? ,EŮŽ ŮŽ KŮ? Ů?‍ ا‏n Ů? Ů’ ŮŽ1OŮ’ _ ŮŽ 'ŮŽ ﴞ٢ٌټ﴿ ŮŒ 7 9ŮŽ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ , ŮŽ 9Ů? P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍ ŮŽŮˆâ€Źb?ŮŒŮ‘ {
265. Allah’Ĺn hoĹ&#x;nutluÄ&#x;unu kazanmak ve yĂźreklerindeki iman, ihlas ve samimiyet hissini kĂśkleĹ&#x;tirip pekiĹ&#x;tirmek için mallarÄąnÄą Allah yolunda harcayanlarÄąn durumu, yaylalÄąk bir tepe Ăźzerindeki verimli bir bahçeye tohum eken bir çiftçinin durumuna benzer ki, oraya kuvvetli bir yaÄ&#x;mur yaÄ&#x;Äąnca, normal bahçelerin en az iki katÄą ĂźrĂźn verir. Hatta yaÄ&#x;mur deÄ&#x;mese bile, yĂźksekliÄ&#x;inden dolayÄą ince bir yaÄ&#x;mur ya da çiy gibi hafif bir çisenti dĂźĹ&#x;er, yine de ĂźrĂźnĂźnĂź verir. Ă–yleyse, az çok demeyin, malÄąnÄązÄą Allah yolunda harcayÄąn. UnutmayÄąn ki, Allah yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄąz her Ĺ&#x;eyi gĂśrmektedir. YaptÄąÄ&#x;Äą iyilikleri insanlarÄąn yĂźzĂźne vurup gĂśnĂźl inciterek sadakalarÄąnÄą boĹ&#x;a çĹkaran ve bu sadakalarÄąn sevabÄąna en çok muhtaç olduÄ&#x;u MahĹ&#x;er GĂźnß’nde hepsinin yok olup gittiÄ&#x;ini gĂśren kiĹ&#x;inin durumu neye benzer, bilir misiniz?
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
163
ŮŽ Ů’ ,EŮŽ Ů? DŮ’ LŮŽ .Ů’ 5Ů? ‍ ي‏mŮ’ LŮŽ ‍ب‏, Ů? LŮŽ ‍ Ů’ اَ ْن‏KŮ? "Ů? t %Ů? ŮŽ ‍ ع‏ ŮŽ %Ů? ŮŽ ‍ َن‏َ َ‍اَ ŮŽ) ŮŽ Ů‘Ů?ŘŻ ا‏ Ů? 2ŮŽ GŮ’ َ‍ ŮŽŮˆŘ§â€Źb& Ů? ,EŮŽ >Ů’ *‍ا‏ Ů? [ >ŮŽ .Ů’ 5Ů? iŮŒ 2ŮŽ Ů‘ v ŮŽ Ů‘ bŮ?Ů‘ KŮ? .Ů’ 5Ů? ,EŮŽ &' %Ů? &' ‍ ŮŒŘąâ€Ź,7ŮŽ GŮ’ Ů?‍ ا‏, EŮŽ 9ŮŽ ,uŮŽ ŮŽ,'ŮŽ h‍ Ů?إ‏, ŮŽ1OŮŽ _ Ů? iŮŒ )ŮŽ Ů‘ ‍ Ů?Ř° Ů?ّع‏%Ů? ŮŽ ‍ ŮŽ| Ů? ŮŽŮˆâ€ŹŮ? ‍ ْا‏%Ů? 9ŮŽ ,uŮŽ َ‍ات ŮŽŮˆŘ§â€Ź Ů? ŮŽ ŮŽ o ‍ا‏ n Ů’ ' ‍ ŮŒŘąâ€Ź,>ŮŽ ? Ů’ 3ŮŽ ŮŽ lŮŽ t,ŮŽ
266. İçinizden hanginiz arzu eder ki, içerisinde ÄąrmaklarÄąn aktÄąÄ&#x;Äą, çeĹ&#x;it çeĹ&#x;it ĂźrĂźnlerin yetiĹ&#x;tiÄ&#x;i hurma bahçelerine, ĂźzĂźm baÄ&#x;larÄąna sahip olsun da, Çoluk çocuÄ&#x;unun bakÄąma muhtaç olduÄ&#x;u bir sÄąrada, tam da Ăźzerine ihtiyarlÄąk çÜkmĂźĹ&#x;ken, Aniden alevli bir kasÄąrga kopsun ve biricik geçim kaynaÄ&#x;Äą olan o bahçeyi yakÄąp kĂźl ediversin? Herhâlde hiçbiriniz bĂśyle acÄąnacak bir duruma dĂźĹ&#x;mek istemezsiniz, deÄ&#x;il mi?
ŮŽ Ů‘ ŮŽ1 ŮŽ LŮŽ Ů’ Ů° Ů’ Ů? Ů? ŮŽ Ů‘ OŮŽ ŮŽ ‍ت‏, Ů? ŮŽ P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů? ŮŽ )Ů? ŮŽ Ů? /Ů° KŮŽ ﴞ٢ٌٌ﴿ ‍ن‏TŮŽ ‍ Ů? Ůˆâ€ŹŮ? )ŮŽ *‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° Ä°Ĺ&#x;te Allah, dĂźĹ&#x;Ăźnesiniz de bugĂźnden tedbirinizi alÄąp yarÄąn Hesap GĂźnß’nde piĹ&#x;man olmayasÄąnÄąz diye âyetlerini size bĂśyle açĹklÄąyor. O hâlde;
ŮŽ .Ů’ 5Ů? ‍ Ů? ا‏1Ů’Ů? >َ‍ ا ا‏2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏,EŮŽ )Ů?Ů‘ َ‍ ا‏, )ŮŽ Ů? ŮŽ ,2ŮŽ vŮ’ ŮŽ Ů’@َ‍ ا‏, ŮŽ Ů‘ 5Ů? ‍\ Ů’ Ů? Ů’ ŮŽŮˆâ€Ź .ŮŽ 5Ů? Ů’ Ů? ŮŽ &Ů‘Ů? c ŮŽ KŮŽ ,5ŮŽ ‍ت‏, ŮŽŮ’ ‍؜‏ h Ů? ‍ا* ْع‏
267. Ey iman edenler! Gerek sizin çalÄąĹ&#x;Äąp Ăźreterek kazandÄąÄ&#x;ÄąnÄąz gerekse yerden sizin için çĹkardÄąÄ&#x;ÄąmÄąz toprak ĂźrĂźnleri, maden, define ve petrol gibi nimetlerin temiz ve helâl olanlarÄąndan bir kÄąsmÄąnÄą Allah yolunda ihtiyaç sahiplerine harcayÄąn.
ŮŽŮ‘ ŮŽ Ů’ Ů’ ŮŽ [ŮŽ ‍ ŮŽ& Ů‘ ŮŽ Ů? ا ْا‏LŮŽ *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź %?Ů? &' ‍ ا‏k 8 L ‍ن‏ ‍ا‏ * Ů?‍ ا‏%Ů? )/ @ Ů? Ů? Ů? Ů? ,Ů° 9Ů? Ů’ Ů? \Ů’ ŮŽ ‍ Ů? َن ŮŽŮˆâ€Ź1Ů? Ů’2LŮ? %Ů? Ů’25Ů? Â…& ﴞ٢ٌ٧﴿ "ŮŒ & t ŮŽ Ů‘Ů° ‍ ŮŽ Ů? ا اَ Ů‘ َن‏G‍ا‏ Ů’ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ ^ŮŒŮ‘ 2Ů? SŮŽ P‍ا‏ Size verilecek olsaydÄą, beÄ&#x;enmediÄ&#x;iniz için yĂźzĂźnĂźzĂź buruĹ&#x;turmadan almayacaÄ&#x;ÄąnÄąz dĂśkĂźntĂź, bozuk, çßrĂźk ve deÄ&#x;ersiz mallarÄą sadaka olarak vermeye kalkÄąĹ&#x;mayÄąn. Ĺžunu iyi bilin ki, Allah hiçbir Ĺ&#x;eye muhtaç
164
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
deÄ&#x;ildir, dolayÄąsÄąyla sizin iyiliklerinize de ihtiyacÄą yoktur. AsÄąl buna muhtaç olan sizsiniz. Ve gerçek anlamda yĂźceltilmeye, Ĺ&#x;Ăźkredilmeye ve ĂśvĂźlmeye lâyÄąk olan sadece O’dur. O hâlde, Allah’Ĺn bahĹ&#x;ettiÄ&#x;i nimetleri yoksullarla paylaĹ&#x;maktan sizi alÄąkoymaya çalÄąĹ&#x;an insan ve cin Ĺ&#x;eytanlarÄąnÄąn sĂśzlerine aldanmayÄąn:
ŮŽ &Ů’ R
ŮŽ DŮ’ ŮŽ1 ,Ů’ 9Ů? Ů’ KŮ? Ů? 5Ů? ,Ů’ )ŮŽ ‍َ Ů’ ŮŽ ŮŽŮˆâ€Ź1 ‍ Ů? ْا‏KŮ? "Ů? OŮ? )ŮŽ ‍ Ů?ن‏,{ ŮŽ Ů‘ َ‍ا‏ ‍ Ů? إ‏,R 268. Ĺžeytan, fakirlik ihtimali ile gĂśzĂźnĂźzĂź korkutarak size cimrilik, hÄąrsÄązlÄąk, hayâsÄązlÄąk gibi kĂśtĂźlĂźkleri telkin eder.
ﴞ٢ٌ٨﴿ ŮŒ & GŮŽ Â€ŮŒ ‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍ ŮŽŮˆâ€Źj Ů? Ů‘Ů° â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏ ? Ů‹ Ů’kŮŽ'‍ ŮŽŮˆâ€Ź%Ů? Ů’25Ů? ‍ ŮŽ ً؊‏1Ů? 8Ů’ 5ŮŽ Ů’ KŮ? "Ů? OŮ? )ŮŽ P‍ا‏ Allah ise, kendi katÄąndan size bir baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lama ve bĂźyĂźk bir lĂźtuf vaadetmektedir. Ă–yle ya, Allah lĂźtuf ve merhameti bakÄąmÄąndan sÄąnÄąrsÄązdÄąr, her Ĺ&#x;eyi bilendir. Ă–yleyse ne yapÄąp edin O’nun hoĹ&#x;nutluÄ&#x;unu kazanmaya bakÄąn. UnutmayÄąn ki;
ŮŽ )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ iŮŽ ŮŽ -Ů’ DŮ? ‍^ ْا‏LŮ? :Ů’ )Ů? Ů? KŮŽ Ů‘ /ŮŽ Ů‘ )ŮŽ ,5ŮŽ ‍ ?ًا ŮŽŮˆâ€Źo KŮŽ ‍@ Ů’ ًا‏ ŮŽ ^ŮŽ LŮ? â€ŤŮˆâ€Źe Ů?‍ ' ŮŽŮŽ Ů’" ا‏iŮŽ ŮŽ -Ů’ DŮ? ‍ْت ْا‏ ŮŽ :)Ů? .Ů’ 5ŮŽ ‍ Ů? ŘĄ ŮŽŮˆâ€Ź,R ŮŽŮ‘ Ů’ Ů’ ŮŽ Ů? Ů? ﴞ٢ٌي﴿ ‍ب‏,
*‍ا‏ ‍ ا‏
â€ŤŮˆâ€Ź ‍ا‏ * C Ů?‍ا‏ ŮŽ Ů? 269. O, ilâhĂŽ bilgiyi pratik hayata uygulama anlayÄąĹ&#x; ve yeteneÄ&#x;i olan hikmeti dilediÄ&#x;ine verir. Kime hikmet verilmiĹ&#x; ise, gerçekten ona pek çok iyilik bahĹ&#x;edilmiĹ&#x; demektir. Ne var ki, idrak ve saÄ&#x;duyu sahibi olanlardan baĹ&#x;kasÄą bunlarÄą dĂźĹ&#x;ĂźnĂźp ibret almaz.
ŮŽ Ů‘ Ů? ,5ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź%Ů? Ů? ŮŽ OŮ’ )ŮŽ P‍ا‏ ŮŽ Ů? ,U .Ů’ 5Ů? ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů‘ َن‏,Ů? 'ŮŽ ‍ Ů?ع‏/Ů’ >ŮŽ .Ů’ 5Ů? Ů’ LŮ? ‍ ْع‏/ŮŽ >ŮŽ ‍ اَ Ů’Ůˆâ€ŹiŮ? ŮŽ ŮŽ1>ŮŽ .Ů’ 5Ů? Ů’ Ů? Ů’ ŮŽ1Ů’>َ‍ ا‏, 5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ? ﴞ٢٧٠﴿ ‍ Ů?ع‏,7Ů’ ŮŽ >َ‍ا‏
270. Ey iman edenler! Allah, yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄąz her harcamayÄą ve adadÄąÄ&#x;ÄąnÄąz her adaÄ&#x;Äą kesinlikle bilmektedir ve ona gĂśre karĹ&#x;ÄąlÄąÄ&#x;ÄąnÄą verecektir. Ă–yleyse, sakÄąn iyilik etmekten uzaklaĹ&#x;arak zulme sapmayÄąn! UnutmayÄąn ki, zalimlerin ahirette hiçbir yardÄąmcÄąlarÄą olmayacaktÄąr. DolayÄąsÄąyla, bu dĂźnyada da sizden asla destek gĂśrmemelidirler.
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
165
Ů? ŮŽ ŮŒ Ů’ @ ŮŽ Ů‘ ‍ Ů’ "Ů?ŮˆŘ§â€ŹLŮ? ‍اŮ? ْن‏ ? Ů’ ŮŽ ŮŽ EŮ? 'ŮŽ ‍Ů? ŮŽ ŮŽ ا َإ‏1 ‍ ْا‏,#ŮŽ LŮ? :Ů’ LŮ? ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,#ŮŽ Ů?1 Ů’[LŮ? ‍ ŮŽ^ ŮŽŮˆŘ§Ů? ْن‏#Ů? , ŮŽ Ů‘ OŮ? 2Ů? 'ŮŽ ‍ت‏, Ů? 3ŮŽ "ŮŽ 7 ‍ا‏ ŮŽ )Ů? â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? LŮ? ,Šَ &Ů‘Ů? ŮŽ .Ů’ 5Ů? Ů’ Ů? Ů’2GŮŽ Ů? 1Ů?Ů‘ ﴞ٢٧٥﴿ ŮŒ @ ŮŽ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ , ŮŽ 9Ů? P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍ Ů’ ? ŮŽŮˆâ€Ź271. SadakalarÄąnÄązÄą —gĂśsteriĹ&#x; amacÄą gĂźtmemek Ĺ&#x;artÄąyla— açĹktan verirseniz, ne gĂźzel! Fakat onu fakirlere gizlice vermeniz, sizin için daha hayÄąrlÄądÄąr. ÇßnkĂź bu, bazÄą gĂźnahlarÄąnÄązÄąn baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lanmasÄąnÄą ve kalplerde sevgi, Ĺ&#x;efkat, kardeĹ&#x;lik gibi duygularÄąn filizlenerek, mĂźminler arasÄąnda birlik, beraberlik ve dayanÄąĹ&#x;ma ruhunun canlanmasÄąnÄą, bĂśylece, kĂśtĂźlĂźklerin, zulĂźm ve haksÄązlÄąklarÄąn silinip yok olmasÄąnÄą saÄ&#x;lar. Bunun için, sadakalarÄą gizlice vermek daha gĂźzeldir. Ancak Ä°slâm devletinin topladÄąÄ&#x;Äą resmĂŽ bir vergi olan zekât açĹktan verilmelidir. BĂśylece hem yanlÄąĹ&#x; anlaĹ&#x;ÄąlmalarÄąn ve kĂśtĂź zannÄąn ĂśnĂźne geçilmiĹ&#x;, hem de insanlar zekât vermeye teĹ&#x;vik edilmiĹ&#x; olur. Hiç kuĹ&#x;kusuz Allah, yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄąz her Ĺ&#x;eyden haberdardÄąr.
ŮŽ )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ ‍ "ي‏EŮ’ )ŮŽ P‍ا‏ ‍ Ů??إ‏,R ŮŽ Ů‘Ů° .ŮŽ Ů‘ ŮŽ &Ů’ ŮŽ Ů? Ů° ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹEŮ? )"Ů° #Ů? ŮŽ &Ů’ ŮŽ GŮŽ „ 272. Ey Ä°slâm davetçisi! BĂźtĂźn ĂśÄ&#x;Ăźt ve uyarÄąlarÄąna raÄ&#x;men inkârcÄąlarÄąn haktan yĂźz çevirmeleri seni Ăźzmesin. Senin gĂśrevin, onlarÄą her ne pahasÄąna olursa olsun hidayete erdirmek deÄ&#x;ildir. Sen sadece uyarmakla yĂźkĂźmlĂźsĂźn, dilediÄ&#x;ini imana erdirme yetkisine sahip deÄ&#x;ilsin. Fakat Allah, imana lâyÄąk gĂśrdĂźÄ&#x;ĂźnĂź doÄ&#x;ru yola iletir.
ŮŽ Ů? ' Ů? \ P‍ا‏ Ů?? Ů‘Ů° %Ů? vŮ’ ‍ ŮŽŘĄ ŮŽŮˆâ€Ź, ŮŽ8 Ů? 9Ů’ ‍ Ů? َن اŮ? Ů‘ ŮŽ* ا‏1Ů? Ů’2LŮ? ,5ŮŽ ‍ Ů’ ? ŮŽŮˆâ€ŹŮŽ .Ů’ 5Ů? ‍ Ů? ا‏1Ů? Ů’2LŮ? ,5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? Ů?1>Ů’ jŮŽ Ů?Ů’@
Ey inananlar! Ä°yilik namÄąna yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄąz her harcama, aslÄąnda kendi iyiliÄ&#x;iniz içindir. ÇßnkĂź siz yalnÄązca Allah’Ĺn hoĹ&#x;nutluÄ&#x;unu kazanmak için harcama yapÄąyorsunuz. O hâlde, size mĂźjdeler olsun:
Ů? &Ů’ ŮŽ Ů?‍ Ů?) ŮŽ Ů‘ َ٠ا‏ ﴞ٢٧٢﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏UŮ’ LŮ? *ŮŽ Ů’ Ů? >Ů’ َ‍ Ů’ ŮŽŮˆŘ§â€ŹŮŽ .Ů’ 5Ů? ‍ Ů? ا‏1Ů? Ů’2LŮ? ,5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů?Ů’@ YaptÄąÄ&#x;ÄąnÄąz bĂźtĂźn iyilikler size tam olarak —hem de kat kat fazlasÄąyla— geri Ăśdenecek ve kesinlikle haksÄązlÄąÄ&#x;a uÄ&#x;ratÄąlmayacaksÄąnÄąz.
166
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
ŮŽ ŮŽ Ů’ ^'Ů? ,9Ů‹ Ů’ _ ‍؜‏ Ů? Ů‘Ů° b& ŮŽ ‍ َن‏O& Ů? { ŮŽ \Ů’ )ŮŽ *ŮŽ P‍ا‏ Q Ů? ‍ا* ْع‏ Ů? ŮŽ ^' ‍ Ů? ŮˆŘ§â€Ź7Ů? tŮ’ Ů?‍ ا‏.ŮŽ )/ Ů‘ ‍Ů? ŮŽ ŮŽ ا Ů?ŘĄ ا‏1 Ů’ Ů? ŮŽ Ů‘ .ŮŽ 5Ů? ‍ َإ‏, &ŮŽ 2Ů? SŮ’ َ‍ ا‏bŮ? #Ů? ,mŮŽ ‍ Ů? ْا‏EŮ? Ů? \ ‍ Ů’ ŮŽ* ŮŽ) Ů’\ َŠ Ů? َن‏EŮ? & & Ů° \ 9Ů? Ů’ EŮ? 'Ů? Ů? OŮ’ LŮŽ z ŮŽ DŮ’ )ŮŽ Ů? 1Ů?Ů‘ OŮŽ ‍ا‏ ŮŽŮ‘ ,Ů‹? ',DŮŽ Ů’ Ů?‍س ا‏, ŮŽ 2 ‍ا‏
273. Fakat bu yardÄąmlar, Ăśncelikle Allah yolunda mĂźcadele eden, sÄąnÄąr boylarÄąnda dĂźĹ&#x;mana karĹ&#x;Äą nĂśbet bekleyen, ilim ĂśÄ&#x;renme ve ĂśÄ&#x;retme faaliyetleriyle meĹ&#x;gul olan, kÄąsacasÄą, kendisini Ä°slâm yolunda hizmete adayan, bu yĂźzden de darlÄąÄ&#x;a dĂźĹ&#x;en ve geçimini kazanmak amacÄąyla yeryĂźzĂźnde gezip dolaĹ&#x;acak gĂźcĂź ve imkânÄą olmayan yoksullarÄąn hakkÄądÄąr. YardÄąma hiç ihtiyaçlarÄą yokmuĹ&#x; gibi sadaka istemekten çekindikleri için, iĹ&#x;in içyĂźzĂźnĂź bilmeyenler onlarÄą zengin sanÄąr. OnlarÄą, yĂźzlerine ve kÄąyafetlerine dikkatlice bakÄąnca simalarÄąndan tanÄąrsÄąn. Ä°nsanlara el açĹp dilenmezler.
ﴞ٢٧٣﴿ TŮŒ & GŮŽ % 9Ů? P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů‘ َن‏,Ů? 'ŮŽ ŮŽ .Ů’ 5Ů? ‍ Ů? ا‏1Ů? Ů’2LŮ? ,5ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů?Ů’@ Ä°Ĺ&#x;te bĂśyle muhtaç insanlara her ne iyilik yaparsanÄąz, Allah hepsini bilmektedir ve mĂźkâfatÄąnÄą da tam olarak verecektir.
ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹbŮ? &Ů’ ŮŽ Ů‘ ,9Ů? Ů’ EŮ? ŮŽ ‍ ŮŽ ا‏5Ů’ َ‍ Ů? َن ا‏1Ů? Ů’2)Ů? .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ َ‍ا‏ Ů’ EŮ? 9Ů?Ů‘ ‍ْ ŮŽ" َع‏2GŮ? Ů’ #Ů? Ů? vŮ’ َ‍ Ů’ ا‏EŮ? ŮŽ 'ŮŽ iŮ‹ &ŮŽ >Ů? jŮŽ GŮŽ ‍ع Ů? Â? ا ŮŽŮˆâ€Ź, Ů? EŮŽ 2 ‍ا‏ ﴞ٢٧٤﴿ ‍ ŮŽ= Ů?> َن‏DŮ’ )ŮŽ Ů’ #Ů? *ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹEŮ? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍@ Ů’ ŮŒŮ â€Ź ŮŽ *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź 274. MallarÄąnÄą gece gĂźndĂźz, gizli açĹk demeyip ne zaman ve ne durumda olursa olsun, ihtiyaç sahibini gĂśrĂźr gĂśrmez derhâl harcayanlar var ya, onlar için Rableri katÄąnda muhteĹ&#x;em ĂśdĂźller vardÄąr ve mahĹ&#x;er gĂźnĂź onlar ne korkuya kapÄąlacak ne de ĂźzĂźleceklerdir. YoksullarÄą gĂśzetmeyen, hele hele faiz ve tefecilikle onlarÄąn kanÄąnÄą emerek sĂśmĂźren zalimlere gelince:
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
167
RÄ°BĂ‚ (FAÄ°Z) ŮŽ &Ů’ R ‍ا‏ ŮŽ Ů‘ %Ů? { Ů? ŮŽ Ů‘ [ŮŽ ŮŽ )ŮŽ ‍ي‏/ ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽ) Ů? Ů?Ů… ا‏, ŮŽ KŮŽ *ŮŽ Ů‘ Ů?‍ َن ا‏5Ů? Ů? )ŮŽ *ŮŽ ‍ ا‏9Ů° Ů?Ů‘ ‍ Ů? َن ا‏KŮ? ,Ů’ )ŮŽ .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ َ‍ا‏ .ŮŽ 5Ů? ‍ Ů?ن‏,{ „ ? Ů‘ Ů? ŮŽ ‍ْا‏
275. Ä°nsanlarÄąn acil paraya ihtiyaç duyduklarÄą zayÄąf anlarÄąnÄą fÄąrsat bilerek, verdikleri borç karĹ&#x;ÄąlÄąÄ&#x;Äąnda faiz alÄąp insafsÄązca tefecilik yapanlar, yani ribâ yiyenler, MahĹ&#x;er GĂźnĂź kabirlerinden ancak Ĺ&#x;eytan çarpmÄąĹ&#x; yani cinnet geçirmiĹ&#x; kimsenin kalktÄąÄ&#x;Äą gibi rezil ve periĹ&#x;an bir hâlde kalkacaklardÄąr.
Ů? ,3ŮŽ Ů’ E>ŮŽ Ů‘ ŮŽ,9 ŮŽ ‍ٰذ‏ ŮŽŮ‘ t Ů’ Ů’ Ů° ŮŽ ŮŽ Ů? ŮŽ Ů’ ‍ ا‏ 9
‍ا‏ ‍م‏ t â€ŤŮˆâ€Ź € &
‍ا‏ P‍ا‏ b ‍ا‏ â€ŤŮˆâ€Ź ‍ ا‏ 9
‍ا‏ b o 5 € &
‍ا‏ , > ‍ا‏ ‍ ا‏ Ů‘ Ů‘ Ů’ Ů’ Ů° Ů° Ů? Ů‘ Ů‘ Ů‘ Ů? ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů? Ů? Ů? Ů? Ů? ? Ů? W Ů?
Bunun sebebi, “Sizin helâl gĂśrdĂźÄ&#x;ĂźnĂźz kâr ortaklÄąÄ&#x;Äąna dayalÄą borçlanmalar, ticaret ve kira gelirleri de tÄąpkÄą faiz gibidir. EÄ&#x;er faiz almak haramsa, bunlarÄąn da haram olmasÄą gerekir. Zira ikisinde de sermayenin para kazanmasÄą sĂśz konusudur!â€? demeleridir. Dikkat edilirse, kâfirler, faizin ticaret gibi helâl olduÄ&#x;unu ifade etmek için “Faiz ticaret gibidir.â€? demeleri gerekirken, sanki iktisadi hayatÄąn temel ve vazgeçilmez unsuru faizmiĹ&#x; de yasaklÄąÄ&#x;Äą tartÄąĹ&#x;Äąlan konu ticaretmiĹ&#x; gibi, “Ticaret faiz gibidir.â€? diyorlar. Oysa Allah ticareti helâl, faizi ise haram kÄąlmÄąĹ&#x;tÄąr. ÇßnkĂź faiz, sermayeye para kazandÄąrmasÄą yĂśnĂźyle ticarete benzese de, sermaye sahiplerini kolay yoldan para kazanmaya sevk ederek uzun vadeli Ăźretime yĂśnelik giriĹ&#x;imleri baltalamasÄą, Ăźretimin maliyetini yĂźkseltmesi, haksÄąz kazanca yol açmasÄą... gibi yĂśnleriyle, ticari faaliyetlerden tamamen farklÄądÄąr.
ŮŽ GŮ? Ů’ 5ŮŽ ‍ ŮŽŘĄ Ů?ه‏,v ŮŽ .Ů’ ŮŽŮŽ ' P‍ا‏ Ů?? Ů‘Ů° F ŮŽ Ů?‍ Ů? Ů?ه ا‏5Ů’ َ‍ ŮŽŮˆŘ§â€Źz ?ŮŽ ŮŽ ŮŽ ,5ŮŽ %Ů? ŮŽ 'ŮŽ FEŮ° ŮŽ >Ů’ ,ŮŽ' % 9Ů?Ů‘ ‍ َع‏.Ů’ 5Ů? iŮŒ U
O hâlde, her kim kendisine Rabb’inden bir ĂśÄ&#x;Ăźt ulaĹ&#x;Äąr da o ĂśÄ&#x;ĂźdĂź dinleyip tefecilikten, faizcilikten vazgeçerse, geçmiĹ&#x;te olan kendisinindir. Cezalar geçmiĹ&#x;e yĂśnelik olarak uygulanmadÄąÄ&#x;Äą için, bu âyet inmeden Ăśnce faiz yoluyla elde ettiÄ&#x;i kazanç kendisinden geri alÄąnmayacaktÄąr. Onun ahiretteki durumu ise Allah’a kalmÄąĹ&#x;tÄąr. Allah, tĂśvbesindeki samimiyete ve tĂśvbe ettikten sonraki davranÄąĹ&#x;larÄąna gĂśre ona hak ettiÄ&#x;i karĹ&#x;ÄąlÄąÄ&#x;Äą verecektir.
168
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Ů° ‍Ů?Ůˆâ€Ź,'ŮŽ ‍ َد‏,G .Ů’ 5â€ŤŮˆâ€Ź ŮŽ ŮŽ ŮŽ ﴞ٢٧ټ﴿ ‍ Ů? "Ů?Ůˆ َن‏,@ 2 ‍ا‏ ‍ب‏, D u ‍ا‏ B Ů‘ ŮŽ ,EŮŽ &' Ů’ #Ů? ‍ع‏, Ů’ C ŮŽ ŮŽ ŮŽ ŮŽ Ů? Ů? Ů? Fakat kim de Allah’Ĺn emrini hiçe sayarak yeniden tefecilik ve faizciliÄ&#x;e dĂśnerse, iĹ&#x;te onlar da cehennem halkÄądÄąr ve sonsuza dek orada kalacaklardÄąr! Faizden vazgeçmeyenler, bunun cezasÄąnÄą sadece ahirette gĂśrecek de deÄ&#x;iller:
َ‍ Ů?Řą ا‏,1ŮŽ Ů‘ KŮŽ bŮŽ Ů‘ KŮ? ( ŮŽ Ů‘ ^9Ů? Ů’ )Ů? ‍ ا ŮŽŮˆâ€Ź9Ů° Ů?Ů‘ ‍ ا‏P‍ا‏ Ů?Ů‘ DŮ? )Ů? *ŮŽ P‍ا‏ ﴞ٢٧ٌ﴿ & ~ Ů? Ů‘Ů° ‍ت ŮŽŮˆâ€Ź, Ů? Ů‘Ů° xŮ? DŮŽ Ů’ )ŮŽ ?Ů? 3ŮŽ "ŮŽ 7 ‍ا‏ Ů?
276. Allah, faiz ve tefecilikle elde edilen kazancÄą yani ribâyÄą bereketsiz kÄąlar, sadakalarÄą ise kat kat artÄąrÄąr. Nitekim faiz ve tefeciliÄ&#x;in yaygÄąnlaĹ&#x;tÄąÄ&#x;Äą toplumlarda, çĹkarcÄąlÄąk ve bencillik duygularÄą egemen olur. SĂźrekli sÄąnÄąf çatÄąĹ&#x;malarÄą, anarĹ&#x;i ve toplumsal bunalÄąmlar yaĹ&#x;anÄąr. KarĹ&#x;ÄąlÄąksÄąz yardÄąm ve iyiliklerin yaygÄąnlaĹ&#x;tÄąÄ&#x;Äą toplumlarda ise kardeĹ&#x;lik, birlik ve dayanÄąĹ&#x;ma duygularÄą hâkim olur; refah ve zenginlik toplumun her kesimine yayÄąlÄąr. Ä°Ĺ&#x;te bu yĂźzdendir ki, fakirlere verilen sadakalar cennet nimetlerine, faiz kazançlarÄą ise cehennem azabÄąna sebep olur. ÇßnkĂź Allah, nankĂśrlĂźÄ&#x;e batmÄąĹ&#x; gĂźnahkârlarÄąn hiçbirini sevmez.
ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏5Ů? ,3ŮŽ َ‍ت ŮŽŮˆŘ§â€Ź, ŮŽ Ů‘ ‍ Ů? Ů? ا‏GŮŽ ‍ ا ŮŽŮˆâ€Ź2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍اŮ? Ů‘ َن ا‏ Ů’ #Ů? Ů? vŮ’ َ‍ Ů’ ا‏EŮ? ŮŽ ‍ َ؊‏KŮ° =ŮŽ Ů‘ ‍ Ů? ا ا‏LŮŽ ‍ Ů° ŮŽŘŠ ŮŽŮˆ ٰا‏7 ‍ا‏ Ů? DŮŽ Ů? ,7 ‍ا‏ ﴞ٢٧٧﴿ ‍ ŮŽ= Ů?> َن‏DŮ’ )ŮŽ Ů’ #Ů? *ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹEŮ? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍@ Ů’ ŮŒŮ â€Ź ŮŽ *ŮŽ ‍ Ů’ ŮŽŮˆâ€ŹEŮ? 9Ů?Ů‘ ‍ْ ŮŽ" َع‏2GŮ?
277. Ä°man edip doÄ&#x;ru ve yararlÄą iĹ&#x;ler yapan, namazÄąnÄą gĂźzelce kÄąlan ve zekâtÄąnÄą verenlere gelince, iĹ&#x;te Rab’lerinin katÄąnda onlara muhteĹ&#x;em ĂśdĂźller vardÄąr. O gĂźn onlar ne korkuya kapÄąlacak, ne de ĂźzĂźleceklerdir. O hâlde:
ŮŽ 2 5Ů? :Ů’ 5Ů? Ů’ Ů? Ů’2KŮ? ‍ ا اŮ? ْن‏9Ů° Ů?Ů‘ ‍ ا‏.ŮŽ 5Ů? ^ŮŽ Ů? 9ŮŽ ,5ŮŽ ‍ ŮŽŮˆ ŮŽŘ° Ů?ŘąŮˆŘ§â€ŹP‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů? ا‏LŮŽ Ů‘ ‍ ا ا‏2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏,EŮŽ )Ů?Ů‘ َ‍ ا‏, )ŮŽ ﴞ٢٧٨﴿
278. Ey inananlar, eÄ&#x;er Allah’a ve ahiret gĂźnĂźne gerçekten inanÄąyorsanÄąz, Allah’tan korkup sakÄąnÄąn da, geçmiĹ&#x;ten kalan faiz alacaklarÄąnÄązdan vazgeçin.
% Ů? Ů? ‍ ŮŽŮˆ َع‏P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° .ŮŽ 5Ů? ‍ Ů’ Ů?ب‏DŮŽ 9Ů? ‍ ŮŽŘ° Ů?> ا‏,ŮŽŮ’ ' ‍ Ů? ا‏OŮŽ 1Ů’ LŮŽ Ů’ ŮŽ ‍ ْن‏,Ů? 'ŮŽ
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
169
279. Ĺžayet bunu yapmaz da faiz yemeye kalkarsanÄąz, Allah’a ve Elçisine karĹ&#x;Äą savaĹ&#x; açtÄąÄ&#x;ÄąnÄązÄą ve buna karĹ&#x;ÄąlÄąk Allah’Ĺn da size savaĹ&#x; ilân ettiÄ&#x;ini bilmiĹ&#x; olun.
Ů? Ů? ‍ ŮŽ ا‏5Ů’ َ‍ Ů?Řł ا‏feŮ? ‍ Ů’ Ů?ع‏Ů? ŮŽ 'ŮŽ Ů’ Ů? Ů’ LŮ? â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْن‏ ﴞ٢٧ي﴿ ‍ ŮŽ Ů? َن‏UŮ’ LŮ? *ŮŽ ‍ Ů? Ů? َن ŮŽŮˆâ€ŹUŮ’ LŮŽ *ŮŽ Ů’ Fakat tĂśvbe ederseniz, birikmiĹ&#x; faiz alacaklarÄąnÄązdan vazgeçmeniz Ĺ&#x;artÄąyla anamallarÄąnÄąz sizindir. Bu gibi konularda temel prensip Ĺ&#x;udur: Ne haksÄązlÄąk edin, ne de haksÄązlÄąÄ&#x;a uÄ&#x;rayÄąn. Yani borç olarak verdiÄ&#x;iniz para alÄąm gĂźcĂźnĂźn Ăźzerinde gerçek bir artÄąĹ&#x; saÄ&#x;larsa borçluya, eksilirse size haksÄązlÄąk edilmiĹ&#x; olacaktÄąr. Bunun için borç veren de, alan da haksÄązlÄąÄ&#x;a uÄ&#x;ratÄąlmamalÄądÄąr. AyrÄąca, zulmetmek nasÄąl haramsa, ona rÄąza gĂśstermek de aynÄą Ĺ&#x;ekilde haramdÄąr.
Ů? ŮŽ ŮŒ Ů’ @ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ Ů’ Ů? Ů’2KŮ? ‍ Ů’ اŮ? ْن‏َ ‍ ا‏3Ů? "ŮŽ Ů‘ 7ŮŽ LŮŽ ‍\ ŮŽ Ů??ŘŠ ŮŽŮˆŘ§ŮŽ ْن‏ ŮŽ &Ů’ 5ŮŽ F Ů° Ů?‍ ŮŽ ŮŒŘŠ ا‏UŮ? 2ŮŽ 'ŮŽ ‍ Ů’\ ŮŽ Ů?؊‏GŮ? ‍ َن Ů?Ř°Ůˆâ€Ź,KŮŽ â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْن‏ ﴞ٢٨٠﴿
280. EÄ&#x;er borçlu olan kiĹ&#x;i maddĂŽ sÄąkÄąntÄą içindeyse, borcunu kolayca ĂśdeyebileceÄ&#x;i bir zamana kadar beklemek ve ona vade tanÄąmak gerekir. Fakat eÄ&#x;er bilirseniz, alacaÄ&#x;ÄąnÄązÄą tĂźmĂźyle ona baÄ&#x;ÄąĹ&#x;layÄąp sadaka olarak vermeniz, sizin için daha iyidir. Ä°Ĺ&#x;te bu gibi iyilik ve erdemliliklerin toplumda tamamen yerleĹ&#x;mesi için:
Ů’ ŮŽ \ *ŮŽ Ů’ #Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€Źn Ů? Ů‘Ů° F ŮŽ Ů?‍ ا‏%Ů? &' ‍ َن‏OŮ? v ŮŽ KŮŽ ,5ŮŽ „Ů? 1Ů’ >ŮŽ bŮ?Ů‘ KŮ? F'Ů‘Ů° ŮŽ LŮ? Ů?ŮŽ Ů‘ ~ P‍ا‏ ŮŽ Ů’ LŮ? ,5Ů‹ Ů’ )ŮŽ ‍ Ů? ا‏LŮŽ Ů‘ â€ŤŮŽŮˆŘ§â€Ź ﴞ٢٨٥﴿ ‍ن‏TŮŽ Ů? ŮŽ UŮ’ )Ů?
281. Ey insanlar! Kendinizi Ăśyle bir GĂźn’e hazÄąrlayÄąn ki, o gĂźn hepiniz Allah’Ĺn huzuruna çĹkarÄąlacaksÄąnÄąz. Sonra herkese hak ettiÄ&#x;i tastamam Ăśdenecek ve hiç kimseye haksÄązlÄąk edilmeyecektir. Ama bu kurallarÄąn uygulanmasÄąna yĂśnelik baÄ&#x;layÄącÄą ve caydÄąrÄącÄą Ăśnlemler olarak, âhiret inancÄąnÄąn yanÄą sÄąra, yazÄąp kaydetme, Ĺ&#x;ahit tutma, rehin bÄąrakma gibi resmĂŽ iĹ&#x;lemlere ve hukuki yaptÄąrÄąmlara da gerek vardÄąr:
170
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
BORÇLANMA HUKUKU Ů’ ' F Â? \ ‍ Ů? Ů? Ů??ه‏K,ŮŽ ŮŽ 5Ů? bŮ? v ŮŽ َ‍ ا‏F Ů° Ů?‍ ا‏.Ů? )ŮŽŮ’ "9Ů? Ů’ Ů? Ů’2)ŮŽ ‍"َا‏LŮŽ ‍ ا اŮ? َذا‏2Ů? 5ŮŽ ‍ ٰا‏.ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏,EŮŽ )Ů?Ů‘ َ‍ ا‏, )ŮŽ 282. Ey inananlar! AranÄązda belli bir vade ile borçlandÄąÄ&#x;ÄąnÄązda, onu hukuki baÄ&#x;layÄącÄąlÄąÄ&#x;Äą olacak bir Ĺ&#x;ekilde yazÄąn.
Ů? 2ŮŽ &Ů’ 9ŮŽ (Ů’ Ů? -Ů’ &ŮŽ Ů’ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ‍ل‏h Ů? "Ů’ OŮŽ ,Ů’ 9Ů? ( ŮŒ LŮ? ,KŮŽ Ů’ AranÄązdan bir yazÄącÄą veya yetkili bir noter, adalet prensiplerine uygun biçimde onu yazsÄąn.
( Ů? Ů‘Ů° %Ů? ŮŽ ŮŽ Ů‘ GŮŽ , ŮŽ KŮŽ ( ŮŽ Ů? -Ů’ )ŮŽ ‍( اَ ْن‏ ŮŒ LŮ? ,KŮŽ ‍ َب‏,Ů’ )ŮŽ *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů’ Ů? -Ů’ &ŮŽ ŮŽŮ’ ' P‍ا‏ BĂśyle bir yazÄą yazmasÄą için kendisine baĹ&#x;vurulan hiçbir yazÄącÄą, Allah’Ĺn kendisine okuma yazma kabiliyeti bahĹ&#x;ederek ĂśÄ&#x;rettiÄ&#x;i Ĺ&#x;ekilde yazmaktan kaçĹnmasÄąn, Kur’ân’da belirtilen kurallar doÄ&#x;rultusunda o belgeyi yazsÄąn.
,? Šً &Ů’ dŮŽ %Ů? Ů’25Ů? „ْ [ŮŽ Ů’ )ŮŽ *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź%Ů? 9ŮŽ Ů‘ ‍ َع‏P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° xŮ? ŮŽ Ů‘ &ŮŽ Ů’ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹxŮ?Ů‘ DŮŽ ‍ ْا‏%Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ي‏/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏bŮ? Ů? Ů’ &Ů? Ů’ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Sadece borç veren kiĹ&#x;i deÄ&#x;il, borçlanan kiĹ&#x;i de borcun miktarÄąnÄą ve vadesini yazdÄąrsÄąn; Rabb’i olan Allah’tan korkup sakÄąnsÄąn da borcunu olduÄ&#x;undan eksik gĂśstermesin.
ŮŽ #Ů? bŮŽ Ů‘ Ů? )Ů? ‍ اَ Ů’Ůˆ ŮŽ* ŮŽ) Ů’\ ŮŽ {& Ů?€ اَ ْن‏, Ů‹1&O _ ŮŽ ‍ اَ Ů’Ůˆâ€Ź,EŮ‹ &1 ŮŽ xŮ?Ů‘ DŮŽ ‍ ْا‏%Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ي‏/ ŮŽ Ů‘ ‍ َن ا‏,KŮŽ ‍ ْن‏,Ů? 'ŮŽ ‍ Ů’" Ů? ?ل‏OŮŽ ,Ů’ 9Ů? %Ů? &Ů?Ů‘ Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹbŮ’ Ů? Ů’ &Ů? ŮŽŮ’ '
EÄ&#x;er borçlanan kiĹ&#x;i zihinsel ĂśzĂźrlĂź veya kârÄąnÄą zararÄąnÄą bilmeksizin harcamada bulunan bir kimse ise yahut yaĹ&#x;ÄąnÄąn kßçßklĂźÄ&#x;Ăź, ihtiyarlÄąÄ&#x;Äą, hastalÄąÄ&#x;Äą gibi sebeplerle yetersiz ve gßçsĂźz biriyse ya da dilsiz olduÄ&#x;u için konuĹ&#x;amama, aĹ&#x;ÄąrÄą derecede bilgisiz olma, o anda orada bulunamama gibi sebeplerle bizzat kendisi yazdÄąramayacak durumdaysa, o zaman, onun haklarÄąnÄą korumakla yĂźkĂźmlĂź olan velisi adalete uygun biçimde borç senedini yazdÄąrsÄąn.
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
171
Ů? )ŮŽ Ů’ ŮŽ ‍ ْن‏,Ů? 'ŮŽ Ů’ Ů? Ů? ,v ‍ن‏, Ů’ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹbŮŒ v Ů’ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ŮŽ ‍ Ů?ع‏.Ů’ 5Ů? .Ů? )ŮŽŮ’ "&E dŮŽ ‍"Ů?ŮˆŘ§â€ŹEŮ? RŮ’ ŮŽ ‍ا‏ Ů? LŮŽ َ‍ ŮŽ ا‏5‍ا‏ Ů? ŮŽ 'ŮŽ Ů? ‍ َع‏,>ŮŽ Ů? Ů’ ŮŽ v Ů? Ů’ , ŮŽ EŮ? )"Ů° tŮ’ Ů?‍ ŮŽ ا‏KŮ?Ů‘ /ŮŽ Ů? 'ŮŽ , ŮŽ EŮ? )"Ů° tŮ’ Ů?‍ ا‏bŮŽ Ů‘ kŮ? LŮŽ ‍ ŮŽ" ا Ů?ŘĄ اَ ْن‏EŮŽ R ‍ا‏ Ů?Ů‘ .ŮŽ 5Ů? ‍_ Ů’ َن‏ ‍ا*@Ů’ Ů° ?ى‏ ŮŽ Ů’ LŮŽ .Ů’ ŮŽ Ů‘ 5Ů? Bu iĹ&#x;lemleri yaparken, içinizden, doÄ&#x;ruluÄ&#x;una gĂźvendiÄ&#x;iniz ve ergenlik çaÄ&#x;Äąna ulaĹ&#x;mÄąĹ&#x; aklÄą baĹ&#x;Äąnda iki erkek Ĺ&#x;ahit bulundurun. Ĺžayet iki erkek bulunamazsa, Ĺ&#x;ahitliÄ&#x;ine gĂźvenebileceÄ&#x;iniz kimselerden bir erkek ve iki kadÄąn Ĺ&#x;ahit tutun. Bir erkeÄ&#x;in yerine iki kadÄąn Ĺ&#x;ahit tutun ki, kadÄąnlardan biri ayrÄąntÄąlarÄą hatÄąrlamakta gßçlĂźk çeker yahut yanÄąlÄąrsa, diÄ&#x;eri ona hatÄąrlatabilsin. ÇßnkĂź kadÄąnlar, yaratÄąlÄąĹ&#x; bakÄąmÄąndan aĹ&#x;ÄąrÄą merhametli, narin ve duygusaldÄąrlar. AyrÄąca aslen erkeklerin ilgi alanÄą olan ticaret hayatÄąndan da genellikle uzaktÄąrlar. Ă–zellikle Arap YarÄąmadasĹ’ndaki toplumsal ve kĂźltĂźrel Ĺ&#x;artlarda kadÄąnlar, ticari usullere erkeklerden daha az aĹ&#x;inaydÄąlar. Bu yĂźzden, borçlanma ve ticaret gibi ilgi alanlarÄąna girmeyen konularda hata yapmaya daha yatkÄąn olduklarÄą gĂśz ĂśnĂźnde tutularak bir erkeÄ&#x;in yerine en az iki kadÄąnÄąn Ĺ&#x;âhitlik yapmasÄą uygun gĂśrĂźlmĂźĹ&#x;tĂźr. Buna gĂśre Ä°slâm toplumunun hukukçularÄą, içinde bulunduklarÄą toplumsal Ĺ&#x;artlarÄą gĂśz ĂśnĂźne alarak Ĺ&#x;âhitlik konusunda adâlet ilkesine uygun çÜzĂźmler Ăźretmelidirler. ÇßnkĂź bĂźtĂźn bu hĂźkĂźmlerin asÄąl amacÄą Ĺ&#x;âhitlerin doÄ&#x;ru tespit edilerek her hak sahibine hakkÄąnÄąn verilmesi ve adaletin tam olarak gerçekleĹ&#x;tirilmesidir.
Ů?Ů‘ ‍ َب‏,Ů’ )ŮŽ *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź F Ů° Ů?‍ ًا ا‏KŮŽ ‍ ًا اَ Ů’Ůˆâ€Ź8 uŮŽ ‍ Ů? Ů? Ů?ه‏-Ů’ LŮŽ ‍ Ů’\ َŠ Ů? ا اَ ْن‏LŮŽ *ŮŽ ‍ ا ŮŽŮˆâ€Ź ? GŮ? ‍ Ů?د‏,5ŮŽ ‍ ŮŽ" ا Ů?ŘĄ اŮ? َذا‏EŮŽ R ‍ا‏ ŮŽ Ů‘ Ů? ‍ ŮŽ Ů?م‏3Ů’ َ‍ ŮŽŮˆŘ§â€ŹP‍ا‏ Ů? \ Ů? Ů? ‍ ٰذ‏%? Ů? v ‍ ا‏9Ů? ,LŮŽ Ů’ LŮŽ *ŮŽ Ů‘ َ‍ ا‏F >Ů° ‍ ŮŽŘŻ Ů?ŘŠ ŮŽŮˆŘ§ŮŽ ْد‏,EŮŽ R Ů? Ů‘Ů° "ŮŽ Ů’2GŮ? y ŮŽ 3Ů’ َ‍ Ů’ ا‏َ َ‍ا‏ Ĺžahitler, yazÄąĹ&#x;ma anÄąnda veya taraflar arasÄąnda anlaĹ&#x;mazlÄąk çĹktÄąÄ&#x;Äąnda Ĺ&#x;ahitlik etmeye çaÄ&#x;rÄąldÄąklarÄą zaman, bu gĂśrevi yapmaktan kaçĹnmasÄąnlar. Ey yazÄącÄąlar, Ĺ&#x;ahitler, borç alanlar ve borç verenler! Ä°ster az, ister çok olsun, verilen borcu vadesiyle birlikte yazma konusunda ĂźĹ&#x;engeçlik gĂśstermeyin. Bu, Allah nazarÄąnda hem adalete daha uygun, hem Ĺ&#x;ahitliÄ&#x;in yerine getirilmesi bakÄąmÄąndan daha saÄ&#x;lam ve Ĺ&#x;Ăźpheye dĂźĹ&#x;memeniz için daha elveriĹ&#x;lidir.
172
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Ů? &Ů’ ŮŽ GŮŽ „ Ů? 2ŮŽ &Ů’ 9ŮŽ ,EŮŽ >ŮŽ ‍ ") Ů? Ůˆâ€ŹLŮ? ‍_ ŮŽ ً؊‏, Ů? LŮŽ ‍اŮ? Ů‘ ŮŽ * اَ ْن‏ *ŮŽ Ů‘ ŮŽâ€ŤŘ Ř§â€Ź, ŮŽ &Ů’ ŮŽ 'ŮŽ Ů’ ŮŽ ‍ ŮŽŘą ً؊‏,mŮŽ LŮ? ‍ ŮŽŮ†â€ŹŮŒ 2ŮŽ v Ů? Ů’ Ů? t h Ů’ Ů? OŮ’ )ŮŽ , ŮŽ LŮŽ ‍ Ů?" ŮˆŘ§ اŮ? َذا‏EŮ? dŮ’ َ‍ ŮŽŮˆŘ§â€Ź,? #ŮŽ Ů? Ů? -Ů’ LŮŽ
Ancak, aranÄązda elden ele, birebir olarak yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄąz peĹ&#x;in alÄąĹ&#x;veriĹ&#x;lerinizi yazmamanÄązda bir sakÄąnca yoktur. Fakat bu peĹ&#x;in alÄąĹ&#x;veriĹ&#x; sÄąrasÄąnda dahi, yapabilirseniz iki Ĺ&#x;ahit bulundurun.
ŮŽ )Ů? *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? Ů? Ů?Ů‘ OŮŽ )Ů? ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏ Ů? 9Ů? ‍Ů?\ ŮŒŮ‚â€Ź Ů? Ů? ' %Ů? >ŮŽ Ů‘ ,Ů? 'ŮŽ ‍ Ů? ا‏OŮŽ 1Ů’ LŮŽ ‍& ŮŒ?" ŮŽŮˆŘ§Ů? ْن‏E dŮŽ *ŮŽ ‍( ŮŽŮˆâ€Ź ŮŒ LŮ? ,KŮŽ ‍ Ů‘ َع‏,k ?ŮŽ Ů‘Ů° ‍ Ů? ا‏LŮŽ Ů‘ ‍ Ů’ ? ŮŽŮˆŘ§â€ŹŮ? 9Ů? P‍ا‏ ﴞ٢٨٢﴿ ŮŒ & GŮŽ ‍ Ů’^ Ů?إ‏dŮŽ bŮ?Ů‘ Ů? Ů‘Ů° ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP‍ا‏ ?Ů? Ů‘ Ů°
Bu arada ne yazÄącÄąya ne de Ĺ&#x;ahide asla zarar verilmemelidir. EÄ&#x;er bĂśyle bir fenalÄąÄ&#x;Äą yaparsanÄąz, zararÄą yine kendinize dĂśnecek bir suç iĹ&#x;lemiĹ&#x; olursunuz. Bunun için, Allah’tan gelen ilkeleri çiÄ&#x;nememe konusunda son derece dikkatli davranÄąn. DĂźrĂźst ve erdemlice bir hayat sĂźrerek kĂśtĂźlĂźÄ&#x;Ăźn her çeĹ&#x;idinden titizlikle sakÄąnÄąn! Ä°Ĺ&#x;te Allah, sizleri bĂśyle eÄ&#x;itiyor. UnutmayÄąn ki, Allah her Ĺ&#x;eyi en mĂźkemmel Ĺ&#x;ekilde bilendir.
i?ŮŒ _ ŮŽ Ů? Ů’ 5ŮŽ ‍ ŮŒŮ†â€Ź,#ŮŽ ŮŽŮ? ' , Ů‹ LŮ? ,KŮŽ ‍"Ů?ŮˆŘ§â€ŹmŮ? LŮŽ Ů’ ŮŽ ‍َ Ů? ŮŽŮˆâ€Ź1 ŮŽ F Ů° GŮŽ Ů’ Ů? Ů’2KŮ? â€ŤŮŽŮˆŘ§Ů? ْن‏ 283. EÄ&#x;er yolculuk veya buna benzer herhangi bir imkânsÄązlÄąk durumunda olur da yazacak birini bulamazsanÄąz, o takdirde verilen borca karĹ&#x;ÄąlÄąk rehin alÄąnan mallar da yeterli olur, yazÄąlÄą belge ve Ĺ&#x;ahit yerine geçer. Nitekim yazÄącÄą ve Ĺ&#x;ahitlerin bulunduÄ&#x;u durumlarda bile, yalnÄązca rehin alÄąnmÄąĹ&#x; mallarla yetinebilirsiniz.
Ů? k %?Ů? 9ŮŽ Ů‘ ‍ َع‏P‍ا‏ ŮŽ Ů‘Ů° xŮ? ŮŽ Ů‘ &ŮŽ Ů’ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź%Ů? ŮŽ >ŮŽ ,5ŮŽ َ‍ ا‏.ŮŽ Ů? LŮ? fŮ’ ‍ي ا‏/Ů? ŮŽ Ů‘ ‍ Ů?Ů‘ŘŻ ا‏:ŮŽ &Ů? ŮŽŮ’ ' ,k Ů‹ OŮ’ 9ŮŽ Ů’ Ů? OŮ’ 9ŮŽ .ŮŽ 5Ů? َ‍ ْن ا‏,Ů? 'ŮŽ Bununla birlikte; Ĺ&#x;ahit, yazÄąlÄą belge ve rehin gibi tedbirleri ihmal ederek birbirinize gĂźvenmiĹ&#x; olursanÄąz, kendisine gĂźven duyulan kiĹ&#x;i, Rabb’i olan Allah’tan korksun da Ăźzerindeki emaneti sahibine versin.
ŮŽ Ů‘ ‍ Ů? Ů? ا‏-Ů’ LŮŽ *ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź TŮŒ & GŮŽ ‍ ŮŽ Ů? َن‏OŮ’ LŮŽ , ŮŽ 9Ů? P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍ ŮŽŮˆâ€Ź%?Ů? Ů? Ů’ 3ŮŽ ŮŒ ~Ů? ‍ ٰا‏%Ů? >ŮŽ Ů‘ ,Ů? 'ŮŽ ,EŮŽ Ů’ Ů? -Ů’ )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ ‍ ŮŽŘŻ ŮŽ?ŘŠ ŮŽŮˆâ€Ź,EŮŽ R ‍ا‏ ﴞ٢٨٣﴿
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
173
Bir de, Ĺ&#x;ahit olduÄ&#x;unuz gerçekleri Ăśrtbas ederek ya da delilleri ortadan kaldÄąrarak Ĺ&#x;ahitliÄ&#x;i gizlemeyin. Her kim Ĺ&#x;ahitliÄ&#x;i gizlerse, onu kalbi gĂźnaha batmÄąĹ&#x; ve hatta imanÄą tehlikeye dĂźĹ&#x;mĂźĹ&#x; demektir. UnutmayÄąn ki, Allah yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄąz her Ĺ&#x;eyi bilmektedir. DolayÄąsÄąyla, yeri ve zamanÄą geldiÄ&#x;inde hepsinin karĹ&#x;ÄąlÄąÄ&#x;ÄąnÄą verecektir. SakÄąn “Kalplerdeki gizlilikleri de kim bilecekmiĹ&#x;?â€? demeyin:
ŮŽ Ů’ ^'Ů? ,5ŮŽ ‍ات ŮŽŮˆâ€Ź Ů? \ ŮŽ Ů‘ ^'Ů? ,5ŮŽ P ‍Ů? Ů?ه‏1 Ů’[LŮ? ‍ Ů’ اَ Ů’Ůˆâ€ŹŮ? Ů‘Ů° Ů? Ů? ŮŽ Ů° \ ‍ا‏ Ů? Ů?1>Ů’ َ‍ ' ^ ا‏,5ŮŽ ‍ Ů’ "Ů?ŮˆŘ§â€ŹLŮ? ‍؜ ŮŽŮˆŘ§Ů? ْن‏ ? Ů? ‍ا* ْع‏
ŮŽ )ŮŽ .Ů’ 5ŮŽ ‍ Ů?ب‏/Ů?Ů‘ OŮŽ )Ů? ‍ Ů?ŘĄ ŮŽŮˆâ€Ź,R ŮŽ )ŮŽ .Ů’ ŮŽ Ů? Ů? 1Ů? 8Ů’ &ŮŽ 'ŮŽ P‍ا‏ Ů? Ů’ , ‍ Ů’^ Ů?إ‏dŮŽ bŮ?Ů‘ KŮ? F Ů° GŮŽ P‍ا‏ Ů? Ů‘Ů° ‍ Ů??ŘĄ ŮŽŮˆâ€Ź,R Ů? DŮŽ )Ů? ?Ů? Ů‘Ů° %Ů? 9Ů? Ů’ ﴞ٢٨٤﴿ ŮŒ )" 3ŮŽ
284. GĂśklerde ve yerde ne varsa, hepsi Allah’ĹndÄąr. İçinizdeki kĂśtĂź niyet, duygu ve dĂźĹ&#x;Ăźnceleri açĹÄ&#x;a vursanÄąz da gizleseniz de Allah sizi ondan hesaba çeker. Sonra dilediÄ&#x;ini baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lar, dilediÄ&#x;ini cezalandÄąrÄąr. Elinizde olmadan aklÄąnÄąza geliveren kĂśtĂź dĂźĹ&#x;Ăźncelerinizi baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lar, bilerek ve isteyerek kurduÄ&#x;unuz haince niyet ve dĂźĹ&#x;Ăźncelerinizden dolayÄą da —eÄ&#x;er bunlar cezayÄą gerektiriyorsa— sizi cezalandÄąrÄąr. Hiç kuĹ&#x;ku yok ki, Allah’Ĺn her Ĺ&#x;eye gĂźcĂź yeter. Bu âyet-i kerime nâzil olunca, Allah’Ĺn emir ve yasaklarÄąnÄą uygulamakta son derece duyarlÄą ve dikkatli olan Ashab-Äą Kiram, ellerinde olmaksÄązÄąn kalplerinden geçen bĂźtĂźn duygu ve dĂźĹ&#x;Ăźncelerinden dolayÄą gĂźnaha girdiklerini ve bu yĂźzden azaba uÄ&#x;rayacaklarÄąnÄą zannederek telaĹ&#x; içerisinde Peygamber’in (sav) huzuruna çĹkÄąp gĂśzleri yaĹ&#x;lÄą bir hâlde ona acziyetlerini arz ettiler. â€œÄ°Ă§inizdekileri açĹÄ&#x;a vursanÄąz da gizleseniz de, Allah sizi ondan hesaba çeker.â€? âyetinin omuzlarÄąna yĂźklediÄ&#x;i gĂśrevi yerine getirememe endiĹ&#x;esiyle Rablerine el açĹp yakardÄąlar. Bunun Ăźzerine, hem konuyu açĹklÄąÄ&#x;a kavuĹ&#x;turup yanlÄąĹ&#x; anlamalarÄą gidererek endiĹ&#x;e dolu kalplere ferahlÄąk veren ve hem de dualarÄąnÄąn kabul edildiÄ&#x;ini onlara mĂźjdeleyen Ĺ&#x;u mĂźbarek âyetler nazil oldu:
174
2. BAKARA SÛRESİ
CĂœZ: 1
Ă‚MENE’R-RASĂ›L ŮŽ BŮ? Ů° 5ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€ŹP, Ů? Ů? ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏.ŮŽ 5ŮŽ ‍ٰا‏ % Ů? Ů? KŮ? ‍ ŮŽŮˆâ€Ź% Ů? Ů? Ů‘Ů° 9Ů? .ŮŽ 5ŮŽ ‍ ٰا‏bŮŒŮ‘ KŮ? ‍ ŮŽ?ن‏2Ů? 5Ů? :Ů’ Ů? ‍ ŮŽŮˆ ْا‏% 9Ů?Ů‘ ‍ َع‏.Ů’ 5Ů? %Ů? &Ů’ ŮŽ Ů?‍ اŮ?> Ů?Ů’= ŮŽŮ„ ا‏, ŮŽ 9Ů? ‍ ل‏ ŮŽ Ů’ 9ŮŽ ‍َ Ů‘Ů? Ů?ق‏1>Ů? *ŮŽ %? Ů? Ů? â€ŤŮŽŮˆ Ů?ع‏ ŮŽ َ‍ ا‏ Â’ % Ů? Ů? ‍ Ů?ع‏.Ů’ 5Ů? "Ů? t
285. Peygamber, Rabb’inden kendisine gĂśnderilen her Ĺ&#x;eye gĂśnĂźlden iman etmiĹ&#x;tir, ona tâbi olan mĂźminler de‌ OnlarÄąn hepsi de Allah’a, meleklerine, kitaplarÄąna ve elçilerine inanÄąrlar. BĂźtĂźn Peygamberlerin aynÄą kaynaktan geldiÄ&#x;ini, aynÄą mesajÄą taĹ&#x;ÄądÄąÄ&#x;ÄąnÄą bilerek, “Biz Allah’Ĺn Elçileri arasÄąnda hiçbir ayrÄąm gĂśzetmeyiz. Hepsine yĂźrekten inanÄąr, hepsini severiz.â€? derler.
ŮŽ َ‍ ŮŽŮˆŘ§â€Ź,2ŮŽ OŮ’ Ů? ŮŽ ‍ Ů? ا‏,3ŮŽ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź ﴞ٢٨ټ﴿ Ů? 7 ŮŽ ‍ ŮŽŮˆŘ§Ů? ŮŽ Ů’& ŮŽ ْا‏,2ŮŽ 9ŮŽ Ů‘ ‍ ŮŽ ا ŮŽ> ŮŽ َع‏1Ů’ SŮ? ,2ŮŽ OŮ’ c En çetin ve dayanÄąlmaz imtihanlarda, en aÄ&#x;Äąr Ĺ&#x;artlarda bile, â€œĂ‡aÄ&#x;rÄąnÄą iĹ&#x;ittik ve tĂźm kalbimizle emrine boyun eÄ&#x;dik, fakat yine de lâyÄąk olduÄ&#x;un kulluk ve itaati hakkÄąyla yerine getiremedik. AffÄąnÄą diliyoruz, baÄ&#x;ÄąĹ&#x;la bizi ey Rabb’imiz; dĂśnĂźĹ&#x;ĂźmĂźz elbet sanadÄąr!â€? dediler.
Ů’ ,5ŮŽ ,EŮŽ &Ů’ ŮŽ GŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Źn ŮŽ )Ů? *ŮŽ Ů’ ŮŽ \ n Ů? Ů‘Ů° z Ů? Ů?Ů‘ ŮŽ ŮŽ K‍ا‏ ŮŽ KŮŽ ,5ŮŽ ,EŮŽ ŮŽ ,? EŮŽ OŮŽ Ů’ ‍ اŮ? Ů‘ ŮŽ* Ů?Ůˆâ€Ź,\ Ů‹ 1Ů’ >ŮŽ P‍ا‏ ? Ů’ ŮŽ \ 286. Allah hiç kimseye, gĂźcĂźnĂźn yetmeyeceÄ&#x;i bir sorumluluk yĂźklemez. Ä°nsanÄąn kendi ĂśzgĂźr iradesiyle bilerek ve isteyerek yaptÄąÄ&#x;Äą iyilikler kendi lehine, bilerek ve isteyerek iĹ&#x;lediÄ&#x;i kĂśtĂźlĂźkler de kendi aleyhinedir. DolayÄąsÄąyla, ey mĂźminler, daha Ăśnce yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄąz Ĺ&#x;u dualar kabul edilmiĹ&#x;tir:
ŮŽ Ů’@َ‍ اَ Ů’Ůˆ ا‏, 2ŮŽ &\ >ŮŽ ‍ اŮ? ْن‏, >ŮŽ /Ů’ @‍ا‏ , >ŮŽ ,Ů’ { Ů? :ŮŽ LŮ? *ŮŽ ,2ŮŽ 9ŮŽ Ů‘ ‍َع‏ “Ey Rabb’imiz, eÄ&#x;er unutur veya yanÄąlÄąr isek, istemeden, bilmeden iĹ&#x;lediÄ&#x;imiz gĂźnahlardan dolayÄą bizi sorumlu tutma!â€?
, 2ŮŽ Ů? Ů’ 3ŮŽ .Ů’ 5Ů? .ŮŽ )/ ŮŽ Ů‘ ‍ ا‏F ŮŽ GŮŽ %Ů? ŮŽ Ů’ ŮŽ t ŮŽ , ŮŽ KŮŽ ‍ Ů‹ ا‏uŮ’ Ů?‍ ا‏, 2ŮŽ &Ů’ ŮŽ GŮŽ bŮ’ Ů? DŮ’ LŮŽ *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,2ŮŽ 9ŮŽ Ů‘ ‍َع‏ “Ey Rabb’imiz! Bizden Ăśnceki Ăźmmetlere isyankârlÄąklarÄąndan dolayÄą yĂźklediÄ&#x;in gibi, bize de aÄ&#x;Äąr gĂśrev ve yĂźkĂźmlĂźlĂźkler yĂźkleme!â€?
ÇAÄžLAR ĂœSTĂœ HAYAT REHBERÄ°
175
ŮŽ *ŮŽ ,5ŮŽ ,2ŮŽ Ů’ Ů?Ů‘ DŮŽ LŮ? *ŮŽ ‍ ŮŽŮˆâ€Ź,2ŮŽ 9ŮŽ Ů‘ ‍َع‏ % 9Ů? ,2ŮŽ ŮŽ iŮŽ 3ŮŽ ,c “Ey Rabb’imiz, gßç yetiremeyeceÄ&#x;imiz sorumluluÄ&#x;u bize taĹ&#x;Äątma! Ä°nsanÄąn dayanma gĂźcĂźnĂź esasen aĹ&#x;masa bile, bizim eksikliÄ&#x;imizden ve irademizin zayÄąflÄąÄ&#x;Äąndan kaynaklanan sebeplerle baĹ&#x;armakta zorlanacaÄ&#x;ÄąmÄąz, altÄąndan kalkamayacaÄ&#x;ÄąmÄąz aÄ&#x;Äąr sorumluluklarla, dehĹ&#x;et verici bela ve imtihanlarla yĂźz yĂźze getirme bizi ya Rab!
Ů’ ‍ Â’ ŮŽŮˆâ€Ź,2ŮŽ Ů‘ GŮŽ z Ů’ ‍ Â’ ŮŽŮˆâ€Ź,2ŮŽ ŮŽ Ů’ 1Ů? S‍ا‏ Ů’ â€ŤŮŽŮˆâ€Ź Ů? G‍ا‏ ŮŽ ‍اع‏ Â’ ,2ŮŽ Ů’ t Kusur ve gĂźnahlarÄąmÄązÄą Ăśrterek bizi affet; kulluk ve ibadetimizi tam ve mĂźkemmel kabul ederek bizi baÄ&#x;ÄąĹ&#x;la; engin rahmet ve Ĺ&#x;efkatinle bize merhamet eyle!
ŮŽ ‍ ْا ŮŽ Ů’ Ů… ْا‏F ŮŽ GŮŽ ,>ŮŽ Ů’ 7Ů’ ﴞ٢٨ٌ﴿ .ŮŽ ) 'Ů? ,ŮŽ >َ‍ا‏ Ů? >,ŮŽ' ,2ŮŽ & Ů° Ů’ 5ŮŽ nŮ’ Ů?
Sensin bizim Mevla’mÄąz, efendimiz ve gerçek dostumuz! O hâlde, senin âyetlerini inkâr eden kâfir topluma karĹ&#x;Äą bize yardÄąm eyle, inkâr ve zulĂźmde Äąsrar edenleri de azabÄąnla kahreyle ya Rab!â€? Ĺžimdi, bu ilâhĂŽ yardÄąmÄąn sizden Ăśncekilerde nasÄąl tecelli ettiÄ&#x;ini gĂśrmek Ăźzere, Ĺ&#x;u mĂźbarek sĂťreye kulak verin: