MezĂŽd Fiiller (ArtÄąrÄąlmÄąĹ&#x; Fiil KalÄąplarÄą) Arap dilinde fiil kĂśkleri en az ßç harften oluĹ&#x;ur. KĂśkĂź dĂśrt harfli olan fiiller de vardÄąr, fakat sayÄąlarÄą azdÄąr. ĂœĂ§ harfli kĂśk fiillere sĂźlasi mĂźcerred (ßçlĂź yalÄąn) fiil, dĂśrt harfli olanlara ise rubai mĂźcerred (dĂśrtlĂź yalÄąn) fiil denir. Bu ßçlĂź veya dĂśrtlĂź kĂśk harflerine birtakÄąm harfler eklenerek yeni fiiller tĂźretilir. Bunlara mezid fiil bablarÄą (artÄąrÄąlmÄąĹ&#x;, eklenmiĹ&#x; fiil kalÄąplarÄą) denir. SĂźlasi mĂźcerred (ßç harfli yalÄąn) fiillerden tĂźretilmiĹ&#x; dokuz bab vardÄąr:
1. TEF’ÎL BABI YapÄąlÄąĹ&#x;Äą: Fiilin ortanca harfine Ĺ&#x;edde eklenir ve bĂźtĂźn harflerin harekesi ĂźstĂźn yapÄąlÄąr. BĂśylece tef’Îl babÄąnÄąn mazi (geçmiĹ&#x; zaman) fiil kalÄąbÄą oluĹ&#x;turulmuĹ&#x; olur. Tef’Îl babÄąnÄąn mazi, muzari (Ĺ&#x;imdiki zaman) ve masdar kalÄąbÄą Ĺ&#x;Ăśyledir:
MASDAR
Ů? Ů‘ Ů? ŮŽ Ů?
MUZARÄ° FÄ°Ä°L
ŮŽ ŮŽ
MAZÄ° FÄ°Ä°L
KĂ–K FÄ°Ä°L
ŮŒ Ů? Ů’ ŮŽ
‍ Ů? ŮŽ Ů?Ů‘ Ů?ل‏
‍َ َل‏
‍َ َ َل‏
ŮŒ Ů? Ů’ ŮŽ Ä°ndirmek
Ä°ndiriyor
ŮŽ ŮŽ ŮŽ
Ä°ndirdi
Ä°ndi
Tef’Îl babĹnĹn bßtßn kalĹplarĹ:
Ů’ Ů‘ Ů? ŮŽ ŮŒ ŮŽ Ů? ŮŒ Ů‘ Ů? ŮŽ Ů? ŮŒ Ů? Ů’ ŮŽ Ů? Ů‘ Ů? ŮŽ Ů? ŮŽ ŮŽ
Emr-i hazÄąr
İsm-i mef’Ýl
İsm-i fâil
Masdar
ŮŽ ŮŽ ŮŽ
Fiil-i Fiil-i mazi KĂśk fiil muzari
Tef’Îl babĹnda Ürnek fiiller:
Ů‘Ů? ŮŽ ŮŽ Ů? Ů‘Ů? ŮŽ Ů? Ů? Ů’ ŮŽ Ů‘Ů? ŮŽ Ů?
Ů’ ŮŒ ŮŒ ŮŒ Ů?
Ă–Ä&#x;ret
Ă–Ä&#x;retilen Ă–Ä&#x;retici Ă–Ä&#x;retmek Ă–Ä&#x;retiyor
ŮŽ ŮŽ
Ă–Ä&#x;retti
Ů? ŮŽ ŮŽ Bildi
‍ Ů? ŮŽ Ů?Ů‘ Ů?Ů„ ŮŽ Ů’ Ů? ŮŒ Ů? ŮŽ Ů?Ů‘ ŮŒŮ„ Ů? ŮŽ ŮŒŮ„ ŮŽ Ů?Ů‘ ْل‏ Ä°ndir
Ä°ndirilen
Ä°ndiren
Ä°ndirmek Ä°ndiriyor
‍َ َل‏
Ä°ndirdi
‍َ َ َل‏ İndi
‍ب ŮŽ Ů? ْب‏ ‍َ َب ب Ů? ب Ů? Ů? ب‏ Ů‘ ŮŒ ŮŽ Ů? ŮŒ Ů‘ ŮŽ Ů? ŮŒ Ů’ŮŽ Ů? Ů‘ ŮŽŮ? ŮŽ ŮŽ Ů?
YaklaĹ&#x;tÄąr
Ů‘Ů? ŮŽ Ů’
Ă–Ä&#x;ret
Ů’ Ů‘ Ů? ŮŽ
YaklaĹ&#x;tÄąrÄą YaklaĹ&#x;tÄąr YaklaĹ&#x;tÄąr YaklaĹ&#x;tÄąrÄą YaklaĹ&#x;tÄąr lan an mak yor dÄą
ŮŽ Ů? ŮŒ
Ů‘Ů? ŮŽ Ů? ŮŒ
Ů? Ů’ ŮŽ ŮŒ
Ů‘Ů? ŮŽ Ů?
Ů?
ŮŽ ŮŽ
Ă–Ä&#x;retti
Ů? ŮŽ ŮŽ
ŮŒ ŮŽ Ů?
ŮŒ Ů‘ Ů? ŮŽ Ů?
ŮŒ Ů? Ů’ ŮŽ
Ů? Ů‘ Ů? ŮŽ Ů?
ŮŽ ŮŽ
ŮŽ ŮŽ ŮŽ
Ă–Ä&#x;retilen Ă–Ä&#x;retici Ă–Ä&#x;retmek Ă–Ä&#x;retiyor
Parçala
Parçalanan
Parçalayan
Parçalamak
‍َ Ů? Ů’Ř‏ Ů‘
‍Ů? ŮŽ ŮŒŘ‏
‍Ů? ŮŽ Ů? ŮŒŘ‏ Ů‘
ŮŒ Ů? Ů’ ŮŽ
Sevindir
YaklaĹ&#x;tÄą
Sevindiri- Sevindilen ren
Sevindirmek
ParçalĹParçaladĹ yor
‍ Ů? ŮŽ Ů? Ů?Ř‏ Ů‘
‍َ ŮŽŘ‏
Sevindi- Sevindirriyor di
Bildi
Kesti
‍َ Ů? ŮŽŘ‏ Sevindi
‍! Ů?Ů‘" ْ٠‏ ŮŽ ‍ Ů? ŮŽ Ů?Ů‘" ŮŒŮ Ů? ŮŽ " ŮŒŮ â€Ź$ŮŒ Ů?" Ů’ ŮŽ ‍! " ŮŽŮ Ů? ŮŽ Ů?Ů‘" Ů?٠‏ ŮŽ
‍!×? َ٠‏ ŮŽ
'Ů’ Ů‘Ů? &ŮŽ
'ŮŽ &ŮŽ
'ŮŽ ŮŽ &ŮŽ
SÄąkÄąca kapattÄą
KapattÄą
ŮŽ *)ŮŽ
Ů? *+Ů? ,Ů’ ‍َ×?‏ Ů’
Çok tavaf Çok tavaf Çok tavaf Çok tavaf Çok tavaf Çok tavaf Tavaf etet edilen eden etmek ediyor etti ti
SÄąkÄąca kapat
Ů’ *Ů? )ŮŽ Ů‘
'ŮŒ (ŮŽ Ů?
'ŮŒ Ů? (Ů’ ŮŽ
'Ů? Ů‘Ů? (ŮŽ Ů?
SÄąkÄąca SÄąkÄąca SÄąkÄąca SÄąkÄąca kapatÄąlan kapatan kapatmak kapatÄąyor
ŮŒ *+ŮŽ Ů?
Ekmek yap
Ekmek yapÄąlan
‍َ Ů?Ů‘" ْت‏
0 Ů? Ů? ‍ت‏ ŮŒ " /ŮŽ Ů?
Telef ol
'ŮŒ Ů‘Ů? (ŮŽ Ů?
İçinde telef olunan (yer)
ŮŒ *Ů? +ŮŽ Ů? Ů‘
Ekmek yapan
ŮŒ *Ů? +Ů’ ŮŽ
Ekmek yapÄąyor
Ekmek yaptÄą
Ekmek (isim)
‍ت‏ ŮŒ "Ů‘Ů? /ŮŽ Ů? 1 Ů? "Ů‘Ů? /ŮŽ Ů?
ŮŒ Ů?"/Ů’ ŮŽ ‍ت‏
‍َ " َت‏
‍َ ×? َت‏
Telef olan
Ekmek yapmak
Ů? *Ů? +ŮŽ Ů?
Ů‘
Telef ol- Telef olu- Telef olmak yor du
Ă–ldĂź
‍َ Ů?Ů‘ ْل‏
‍Ů? ŮŽ ŮŒŮ„â€Ź
‍Ů? ŮŽ Ů?Ů‘ ŮŒŮ„â€Ź
Ä°ndir
Ä°ndirilen
Ä°ndiren
‍َ Ů?Ů‘ ؚْ‏
‍Ů? ŮŽ ŮŒŘšâ€Ź
‍Ů? ŮŽ Ů?Ů‘ ŮŒŘšâ€Ź
ŮŒ Ů? Ů’ ŮŽ
‍ Ů? ŮŽ Ů?Ů‘ Ů?ل‏
ŮŒ Ů? Ů’ ŮŽ
‍ Ů? ŮŽ Ů?Ů‘ Ů?ؚ‏
Ä°ndirmek Ä°ndiriyor
‍َ َل‏
‍َ َ َل‏
‍َ َؚ‏
‍َ Ů? َؚ‏
Ä°ndirdi
Ä°ndi
Korkuyu Korkusu Korkuyu Korkuyu Korkuyu Korkuyu gider giderilen gideren gidermek gideriyor giderdi
korktu
‍ ŮŒŘś ŮŽ Ů? ْ؜‏/ŮŽ Ů? ‍ Ů? ŮŒŘśâ€Ź/ŮŽ Ů? 4ŮŒ Ů? /Ů’ ŮŽ ‍ Ů? Ů?؜‏/ŮŽ Ů? ‍َ َ؜‏ Ů‘ Ů‘ Ů‘
‍َ Ů? َ؜‏
Tedavi et
Tedavi edilen
Tedavi eden
Tedavi etmek
Tedavi ediyor
Tedavi etti
‍َع Ů?ّب‏
‍×?‏6 Ů? ŮŽ
‍Ů? Ů?ّب‏ ŮŽ
8ŮŒ Ů?6 ŮŽ ŮŽ Ů’
96Ů‘Ů? Ů?
ŮŽ
96 ‍َع‏
YetiĹ&#x;tir
;Ů’ Ů‘ Ů? :ŮŽ Kutla
YetiĹ&#x;tiriYetiĹ&#x;tirYetiĹ&#x;tiren len mek
Ů&#x152; = <Ů&#x17D; Ů?
;Ů&#x152; Ů&#x2018; Ů? <Ů&#x17D; Ů?
Kutlanan Kutlayan
8Ů&#x152; >Ů&#x17D; Ů? <Ů&#x2019; Ů&#x17D;
Hasta oldu
96Ů&#x17D; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D;Řąâ&#x20AC;Ź
YetiĹ&#x;tiriYetiĹ&#x;tirdi yor
Ů?=Ů&#x2018; Ů? <Ů&#x17D;
Ů?
Kutlama, Kutluyor tebrik
Ů&#x17D;= :Ů&#x17D; KutladÄą
YetiĹ&#x;ti
Ů&#x17D;= Ů? :Ů&#x17D;
Lezzetli oldu
TEFâ&#x20AC;&#x2122;Ă&#x17D;L BABININ FÄ°Ä°LE KAZANDIRDIÄ&#x17E;I ANLAMLAR: 1) Tefâ&#x20AC;&#x2122;ĂŽl kalÄąbÄą, taâ&#x20AC;&#x2122;diye (geçiĹ&#x;lilik) bildirir. Bu da iki tĂźrlĂź olur: a. LazÄąm (geçiĹ&#x;siz, nesne alamayan) bir fiil tefâ&#x20AC;&#x2122;ĂŽl babÄąna girdiÄ&#x;i zaman mĂźteaddi (geçiĹ&#x;li, nesne alabilen) hale gelir. Yani fiil mefâ&#x20AC;&#x2122;Ăťl (nesne) alamaz halde iken, mefâ&#x20AC;&#x2122;Ăťl alabilir hale gelir. Ă&#x2013;rnekler:
?Ů? @Ů? AŮ&#x2019; /Ů&#x17D; ,Ů&#x2019; â&#x20AC;Ť ×?â&#x20AC;ŹBŮ&#x17D; Ů? Ů&#x2039;â&#x20AC;Ť"ŘŻ×?â&#x20AC;Ź/Ů? EŮ&#x2019; Ů&#x17D; â&#x20AC;ŤŘ§â&#x20AC;Ź Ů? Ů&#x2018;Ů° â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; Ů&#x17D;بâ&#x20AC;Ź
?Ů? @Ů? AŮ&#x2019; /Ů&#x17D; ,Ů&#x2019; â&#x20AC;Ť ×?â&#x20AC;ŹBŮ&#x17D; Ů? â&#x20AC;Ť"ŘŻâ&#x20AC;Ź Ů&#x152; /Ů? EŮ&#x2019; Ů&#x17D; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; Ů? Ů&#x17D;بâ&#x20AC;Ź
Ů&#x17D; ,â&#x20AC;Ť Ů?×?â&#x20AC;Ź,â&#x20AC;Ť Ů&#x17D; Ů?Ů&#x2018; ×?â&#x20AC;Ź/Ů? ,Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; Ů&#x17D;Ř ×?â&#x20AC;Ź Ů?
Ů? Ů? ,â&#x20AC;Ť ×?â&#x20AC;Ź,â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; Ů? Ů&#x17D;Ř ×?â&#x20AC;Ź
Allah Mahmudâ&#x20AC;&#x2122;u mescide yaklaĹ&#x;tÄąrdÄą.
Ă&#x2013;Ä&#x;retmen ĂśÄ&#x;renciyi sevindirdi.
Mahmud mescide yaklaĹ&#x;tÄą.
Ă&#x2013;Ä&#x;renci sevindi.
b. EÄ&#x;er fiil zaten geçiĹ&#x;li ise, tefâ&#x20AC;&#x2122;ĂŽl babÄąna girdiÄ&#x;i zaman geçiĹ&#x;liliÄ&#x;i artar. Yani daha Ăśnce bir mefâ&#x20AC;&#x2122;Ăťl (nesne) alabilen fiil, artÄąk iki mefâ&#x20AC;&#x2122;Ăťl (nesne) alabilir duruma gelir. Ă&#x2013;rnek:
Ů? Ů? â&#x20AC;Ť? Ů&#x2019;Řą Ů&#x17D;Řłâ&#x20AC;Ź,â&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;Ź Ů&#x17D; /Ů? Ů&#x2019; H,â&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;Ź G Ů&#x2018; Ů? Ů&#x2018; Ů&#x17D; /Ů? ,Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; Ů&#x17D; ×?â&#x20AC;Ź
Ă&#x2013;Ä&#x;retmen ĂśÄ&#x;renciye dersi ĂśÄ&#x;retti.
Ů? Ů? â&#x20AC;Ť? Ů&#x2019;Řą Ů&#x17D;Řłâ&#x20AC;Ź,â&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;Ź GŮ? /Ů? Ů&#x2019; H,â&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;Ź Ů&#x2018; Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ă&#x2013;Ä&#x;renci dersi bildi.
2) Tefâ&#x20AC;&#x2122;ĂŽl babÄąnÄąn fiile kattÄąÄ&#x;Äą anlamlardan biri de teksirâ&#x20AC;&#x2122;dir. Teksir; çoÄ&#x;altma, yoÄ&#x;unlaĹ&#x;tÄąrma demektir. Fiilin çokça ve Ĺ&#x;iddetli bir Ĺ&#x;ekilde yapÄąldÄąÄ&#x;ÄąnÄą anlatÄąr. Ă&#x2013;rnekler:
Ů&#x17D; *EŮ&#x17D; ,Ů&#x2019; â&#x20AC;Ť Ů?? ×?â&#x20AC;Ź,Ů&#x17D; "Ů&#x17D; ,Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; Ů&#x17D; ×?â&#x20AC;Ź Ů&#x2019;
Ů&#x17D; *EŮ&#x17D; ,Ů&#x2019; â&#x20AC;Ť Ů?? ×?â&#x20AC;Ź,Ů&#x17D; "Ů&#x17D; ,Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D; ×?â&#x20AC;Ź Ů&#x2019;
Ů? â&#x20AC;Ť×?بâ&#x20AC;Ź Ů&#x17D; "Ů&#x17D; 6Ů&#x2019; Ů&#x17D;Iâ&#x20AC;Ť Ů? Ů&#x2019;×?â&#x20AC;Ź,â&#x20AC;Ť ×?â&#x20AC;Ź,â&#x20AC;ŤŮ&#x17D;& Ů&#x17D;' ×?â&#x20AC;Ź
Ů? â&#x20AC;Ť×?بâ&#x20AC;Ź Ů&#x17D; "Ů&#x17D; 6Ů&#x2019; Ů&#x17D;Iâ&#x20AC;Ť Ů? Ů&#x2019;×?â&#x20AC;Ź,â&#x20AC;Ť ×?â&#x20AC;Ź,â&#x20AC;ŤŮ&#x17D;& Ů&#x17D; Ů&#x17D;' ×?â&#x20AC;Ź
8Ů&#x17D; * Ů&#x2019; â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;×&#x203A;â&#x20AC;Ź,Ů&#x2019; â&#x20AC;Ť Ů? ×?â&#x20AC;ŹJŮ? ,â&#x20AC;Ť! " Ů&#x17D;Ů ×?â&#x20AC;Ź Ů&#x17D; Ů&#x17D;
Adam Kâbeâ&#x20AC;&#x2122;yi çokça tavaf etti.
8Ů&#x17D; * Ů&#x2019; â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;×&#x203A;â&#x20AC;Ź,Ů&#x2019; â&#x20AC;Ť Ů? ×?â&#x20AC;ŹJŮ? ,â&#x20AC;Ť!×? Ů&#x17D;Ů ×?â&#x20AC;Ź Ů&#x17D; Ů&#x17D;
Ů? Ů&#x2019; â&#x20AC;Ť "ŘŞâ&#x20AC;Ź
Ů?Ů? 6Lâ&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;Ź Ů&#x17D; Ů&#x17D;
Ů? Ů&#x2019; â&#x20AC;Ť ×? ŘŞâ&#x20AC;Ź
Ů?Ů? 6Lâ&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;Ź Ů&#x17D; Ů&#x17D;
Ă&#x2021;ocuk ipi parçaladÄą.
Ă&#x2021;ocuk kapÄąlarÄą sÄąkÄąca kapattÄą.
Develer telef oldu.
Ă&#x2021;ocuk ipi kopardÄą.
Ă&#x2021;ocuk kapÄąlarÄą kapattÄą.
Adam Kâbeâ&#x20AC;&#x2122;yi tavaf etti.
Develer ĂśldĂź.
3. Tefâ&#x20AC;&#x2122;ĂŽl babÄąnÄąn iĹ&#x;levlerinden biri de, bazÄą isimleri fiile dĂśnĂźĹ&#x;tĂźrerek isimden fiil tĂźretmektir. Ă&#x2013;rnek:
â&#x20AC;Ť×?ŘŽâ&#x20AC;Ź Ů? * ,â&#x20AC;ŤŮ&#x17D;) * Ů&#x17D; ×?â&#x20AC;Ź
AĹ&#x;çĹ ekmek yaptÄą.
GŮ&#x152; GŮ? ,Ů&#x17D; Ů? *+Ů? ,Ů&#x2019; Ů&#x17D;â&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;Ź Ů&#x2019;
Ekmek lezzetlidir.
4) Tefâ&#x20AC;&#x2122;ĂŽl babÄą, bazÄą fiillerde aynÄą zamanda fiilin belli bir sĂźreç içinde aĹ&#x;ama aĹ&#x;ama, tedricen yapÄąldÄąÄ&#x;ÄąnÄą ifade eder. Ă&#x2013;rnek:
Ů? Ů&#x2018;Ů° â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; Ů&#x17D;Ů&#x201E;â&#x20AC;Ź Ů&#x17D; Ů&#x2019; Ů? ,Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŘ§ ×?â&#x20AC;Ź Ů&#x2039;P Ů? Ů&#x2019; Ů&#x17D; â&#x20AC;ŤŮ&#x2020;â&#x20AC;ŹO
Ů?â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;@×?زâ&#x20AC;ŹEŮ? ,Ů&#x2019; â&#x20AC;Ť ×?â&#x20AC;ŹR Ů? â&#x20AC;Ť Ů?Ů&#x2020;â&#x20AC;ŹO Ů? ,Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D;Ů&#x201E; ×?â&#x20AC;Ź Ů&#x2019;
Allah Kurâ&#x20AC;&#x2122;anâ&#x20AC;&#x2122;Äą parça parça indirdi.
Kurâ&#x20AC;&#x2122;an Hicazâ&#x20AC;&#x2122;da nazil oldu (indi).
5) Tefâ&#x20AC;&#x2122;ĂŽl babÄąnÄąn fiile kattÄąÄ&#x;Äą anlamlardan biri de izaleâ&#x20AC;&#x2122;dir. Ä°zale; fiilin ifade ettiÄ&#x;i anlamÄą gidermek, yok etmek demektir. Ă&#x2013;rnek:
?Ů&#x17D; ,Ů&#x17D; "Ů&#x17D; ,Ů&#x2019; â&#x20AC;Ť Ů? ×?â&#x20AC;ŹJ Ů? , â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; Ů&#x17D;Řš ×?â&#x20AC;Ź
?Ů? SŮ&#x17D; Ů&#x17D;Iâ&#x20AC;Ť Ů&#x2019;×?â&#x20AC;ŹBŮ&#x17D; Ů? ?Ů? ,Ů&#x17D; "Ů&#x17D; ,Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; Ů? Ů&#x17D;Řš ×?â&#x20AC;Ź
?Ů&#x17D; ,Ů&#x17D; "Ů&#x17D; ,Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ? ×?â&#x20AC;Ź Ů? * ,â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; Ů&#x17D;Řś ×?â&#x20AC;Ź
?Ů? ,Ů&#x17D; "Ů&#x17D; ,Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; Ů? Ů&#x17D;Řś ×?â&#x20AC;Ź
Adam çocuÄ&#x;un korkusunu giderdi.
Ă&#x2021;ocuk arslandan korktu.
Doktor çocuÄ&#x;u tedavi etti.
Ă&#x2021;ocuk hasta oldu.
NOT 1: Tefâ&#x20AC;&#x2122;ĂŽl babÄąna dĂśnĂźĹ&#x;tĂźrĂźlen fiilin yukarÄąda sayÄąlan geçiĹ&#x;lilik, çoÄ&#x;altma, tedricilik, izale gibi anlamlardan hangisini aldÄąÄ&#x;Äą, cĂźmledeki konumuna gĂśre belirlenir. Ă&#x2013;rnek:
Ů? Ů&#x2019; â&#x20AC;Ť "ŘŞâ&#x20AC;Ź
Ů?Ů&#x17D; 6Lâ&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;Ź Ů&#x17D; Ů&#x17D;
Ů? Ů&#x2019; â&#x20AC;Ť "ŘŞâ&#x20AC;Ź
Ů?Ů? 6Lâ&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;Ź Ů&#x17D; Ů&#x17D;
Develeri ĂśldĂźrdĂź.
Develer telef oldu.
NOT 2: Tefâ&#x20AC;&#x2122;ĂŽl babÄąnda gelen bir fiilin son harfinin yâ (â&#x20AC;Ť )Ů&#x2030;â&#x20AC;ŹĹ&#x;eklinde yazÄąlmÄąĹ&#x; elif (â&#x20AC;Ť )×?â&#x20AC;ŹolmasÄą veya hemze (U) olmasÄą halinde, masdarlarÄą 8Ů&#x152; Ů&#x17D; Ů? Ů&#x2019; Ů&#x17D; kalÄąbÄąnda gelir. Ă&#x2013;rnek:
8Ů&#x152; Ů?6 Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x2019;
96Ů&#x2018;Ů? Ů?
Ů&#x17D;
96 â&#x20AC;ŤŮ&#x17D;Řąâ&#x20AC;Ź
96Ů&#x17D; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D;Řąâ&#x20AC;Ź
YetiĹ&#x;tirmek
YetiĹ&#x;tiriyor
YetiĹ&#x;tirdi
YetiĹ&#x;ti
Kutlama, tebrik
kutluyor
kutladÄą
Lezzetli oldu
8Ů&#x152; >Ů&#x17D; Ů? <Ů&#x2019; Ů&#x17D;
Ů? =Ů&#x2018; Ů? <Ů&#x17D;
Ů?
Ů&#x17D;= :Ů&#x17D;
Ů&#x17D;= Ů? :Ů&#x17D;
NOT 3: Tefâ&#x20AC;&#x2122;ĂŽl babÄąna dĂśnĂźĹ&#x;tĂźrĂźlen bazÄą fiiller, tamamen farklÄą bir anlam kazanÄąrlar. Bu yĂźzden her kelimenin anlamÄąnÄą sĂśzlĂźkten ayrÄą ayrÄą ĂśÄ&#x;renmek gerekir. Ă&#x2013;rnek:
Ů&#x152; *Ů? Ů&#x2019; Ů&#x17D;
Ů? *Ů? Ů&#x17D; Ů?
Ů&#x2018;
Ů&#x17D; * Ů&#x17D;
Ů?Ů&#x17D; * Ů&#x17D;
Ă&#x2013;pmek
Ă&#x2013;pĂźyor
Ă&#x2013;ptĂź
Kabul etti
NOT 4: Ă&#x153;ç harfli kĂśk fiillerin tamamÄą yukarÄądaki kalÄąplara girmez. Buna karĹ&#x;ÄąlÄąk, bazÄą fiiller birden fazla kalÄąba girebilir.
2. MUFĂ&#x201A;ALE BABI YapÄąlÄąĹ&#x;Äą: Fiilin ilk harfine elif eklenir ve bĂźtĂźn harflerin harekesi ĂźstĂźn yapÄąlÄąr. BĂśylece mufâale babÄąnÄąn mazi (geçmiĹ&#x; zaman) fiil kalÄąbÄą oluĹ&#x;turulmuĹ&#x; olur. Mufâale babÄąnÄąn mazi, muzari (Ĺ&#x;imdiki zaman) ve masdar kalÄąbÄą Ĺ&#x;Ăśyledir:
8Ů&#x152; Ů&#x17D; Ů&#x17D; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; ×? Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů? Ů&#x17D; ×? Ů? Ů? Ů? Ů&#x17D; ×?â&#x20AC;Ź 8Ů&#x152; * Ů&#x17D; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D;×&#x203A;×? Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů? Ů&#x17D;×&#x203A;×? Ů? Ů? Ů? Ů&#x17D;×&#x203A;×?â&#x20AC;Ź Ů&#x17D; MASDAR
YazÄąĹ&#x;mak
MUZARÄ° FÄ°Ä°L
YazÄąĹ&#x;Äąyor
Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D;
MAZÄ° FÄ°Ä°L
KĂ&#x2013;K HARFÄ°
YazÄąĹ&#x;tÄą
Ů&#x17D; HŮ&#x17D; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D;×&#x203A;â&#x20AC;Ź YazdÄą
NOT: Mufâale babÄą iki kiĹ&#x;i veya grup arasÄąnda karĹ&#x;ÄąlÄąklÄą iĹ&#x;, oluĹ&#x; ve hareketi anlattÄąÄ&#x;Äą zaman tekil olarak kullanÄąlmaz. Yani Ů&#x17D; â&#x20AC;Ť( Ů&#x17D;×&#x203A; Ů&#x17D;×?â&#x20AC;ŹyazÄąĹ&#x;tÄą) denmez, â&#x20AC;Ť×? *×?â&#x20AC;Ź Ů&#x17D; â&#x20AC;Ť( Ů&#x17D;×&#x203A;â&#x20AC;Źikisi yazÄąĹ&#x;tÄą) veya â&#x20AC;Ť( Ů&#x17D;×&#x203A; Ů&#x17D;×? *"×?â&#x20AC;ŹyazÄąĹ&#x;tÄąlar) denir. Ancak biz bu aĹ&#x;amada
Ů&#x17D;
Ů?
karÄąĹ&#x;ÄąklÄąÄ&#x;a yer vermemek için, Ăśrnek fiilleri tekil olarak kullandÄąk. MUFĂ&#x201A;ALE BABININ BĂ&#x153;TĂ&#x153;N KALIPLARI:
Ů&#x2019; Ů? â&#x20AC;Ť Ů? Ů&#x17D;×? Ů&#x152;Ů&#x201E; Ů? Ů&#x17D;×? Ů&#x152;Ů&#x201E; Ů? Ů&#x17D; ×? Ů? Ů&#x152; Ů? Ů&#x17D; ×? Ů&#x17D; Ů&#x152; Ů&#x17D; ×?â&#x20AC;Ź8Ů&#x152; Ů&#x17D; Ů&#x17D; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D; ×? Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů? Ů&#x17D; ×? Ů? Ů? Ů? Ů&#x17D; ×?â&#x20AC;Ź
Emr-i hazÄąr
Ä°sm-i mefâ&#x20AC;&#x2122;Ăťl
İsm-i fâil
Masdar Masdar Masdar Muzari Mazi fiil 3 2 1 fiil
KĂśk harfi
Ă&#x2013;rnekler:
Ů? Ů? Ů? Ů? Ů&#x2019; Ů? â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;×&#x203A;×?â&#x20AC;Ź Ů&#x152; Ů&#x17D; â&#x20AC;Ť Ů? Ů&#x17D;×&#x203A;×?â&#x20AC;Ź Ů&#x152; â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;×? Ů&#x152;ب Ů? Ů&#x17D;×&#x203A;×?â&#x20AC;ŹH â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;×? Ů&#x152;ب ×&#x203A;â&#x20AC;ŹHâ&#x20AC;Ť ×&#x203A;â&#x20AC;Ź8Ů&#x152; *Ů&#x17D; Ů&#x17D; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D;×&#x203A;×? Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů? Ů&#x17D;×&#x203A;×? Ů? Ů? Ů&#x17D;×&#x203A;×?â&#x20AC;Ź
Ů&#x17D; HŮ&#x17D; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D;×&#x203A;â&#x20AC;Ź
YazÄąĹ&#x;!
YazÄąĹ&#x;ÄąYazÄąĹ&#x;YazÄąĹ&#x;an lan mak
YazÄąĹ&#x;mak
YazÄąĹ&#x;mak
YazÄąĹ&#x;ÄąYazÄąĹ&#x;tÄą yor
Ů&#x2019; Ů? â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;×? Ů&#x152;Ů&#x201E; Ů? Ů&#x17D; ×? Ů? Ů&#x152; Ů? Ů&#x17D; ×? Ů&#x17D; Ů&#x152; Ů&#x17D; ×?â&#x20AC;ŹH Ů? â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;×? Ů&#x152;Ů&#x201E;â&#x20AC;ŹH Ů? 8Ů&#x152; Ů&#x17D; Ů&#x17D; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; ×? Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů? Ů&#x17D; ×? Ů? Ů? Ů? Ů&#x17D; ×?â&#x20AC;Ź SavaĹ&#x;!
SavaĹ&#x;ÄąSavaĹ&#x;SavaĹ&#x;an lan mak
SavaĹ&#x;mak
Cihat edilen
Cihat eden
Cihat etmek
Cihat etmek
Ů&#x17D; HŮ&#x17D; Ů&#x17D;
SavaĹ&#x;- SavaĹ&#x;ÄąSavaĹ&#x;tÄą ĂśldĂźrdĂź mak yor
?Ů&#x2019; :Ů? â&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;ŹJŮ&#x17D; ?Ů&#x152; :Ů&#x17D; â&#x20AC;Ť Ů&#x152;? Ů? Ů&#x17D;@×?â&#x20AC;Ź:Ů? â&#x20AC;Ť <×?Ů&#x17D; Ů&#x152;ŘŻ Ů? Ů&#x17D;@×?â&#x20AC;ŹJŮ? â&#x20AC;Ť<×?Ů&#x17D; Ů&#x152;ŘŻâ&#x20AC;ŹJŮ? â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;? Ů&#x152;ŘŠâ&#x20AC;Ź:Ů&#x17D; â&#x20AC;Ť Ů?? Ů? Ů&#x17D;@×?â&#x20AC;Ź:Ů? â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;? Ů? Ů&#x17D;@×?â&#x20AC;Ź:Ů&#x17D; â&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;ŹJŮ&#x17D; Cihat et
YazdÄą
Cihat etmek
Cihat ediyor
Cihat etti
?Ů&#x17D; <Ů&#x17D; JŮ&#x17D;
Gayret etti
SŮ&#x17D; â&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;ŹEŮ&#x17D; Ů? SŮ? â&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;ŹEŮ&#x17D; Ů? Sâ&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;ŹE Ů? Ů&#x2019; Sâ&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;ŹXŮ&#x17D; â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;×? Ů&#x152;بâ&#x20AC;ŹA XŮ? â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;×? Ů&#x152;بâ&#x20AC;ŹAXŮ? Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů? Ů? SŮ? â&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;ŹEŮ&#x17D; Ů? Ů&#x17D; SŮ&#x17D; â&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;ŹXŮ&#x17D; Ů&#x17D; AŮ&#x17D; XŮ&#x17D; â&#x20AC;ŤŮ&#x152;بâ&#x20AC;Ź â&#x20AC;ŤŮ&#x152;بâ&#x20AC;Ź 8Ů&#x152; 6Ů&#x17D;
Hesaba Hesaba Hesaba Hesaba Hesaba Hesaba Hesaba Hesaba Hesap etti çek çekilen çeken çekmek çekmek çekmek çekiyor çekti
?Ů&#x2019; Ů? â&#x20AC;ŤŮ&#x17D;ز×?â&#x20AC;Ź
?Ů&#x152; Ů&#x17D; â&#x20AC;ŤŮ? Ů&#x17D; ×?â&#x20AC;Ź
?Ů&#x152; Ů? â&#x20AC;ŤŮ? Ů&#x17D; ×?â&#x20AC;Ź
â&#x20AC;ŤŘ˛Ů? Ů&#x17D;×? Ů&#x152;ŘŻâ&#x20AC;Ź
â&#x20AC;ŤŘ˛Ů? Ů&#x17D;×? Ů&#x152;ŘŻâ&#x20AC;Ź
Ů&#x152;â&#x20AC;Ť Ů? Ů&#x17D; ×? Ů? Ů?? Ů? Ů&#x17D; ×? Ů&#x17D; Ů&#x17D;?ŘŠâ&#x20AC;Ź
?Ů&#x17D; Ů&#x17D; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D;ز×?â&#x20AC;Ź
Fiyat FiyatÄą Fiyat ar- Fiyat ar- Fiyat ar- Fiyat ar- Fiyat ar- Fiyat arartÄąr artÄąrÄąlan tÄąran tÄąrmak tÄąrmak tÄąrmak tÄąrÄąyor tÄąrdÄą
â&#x20AC;ŤŮ&#x17D;ز Ů&#x17D;×?ŘŻâ&#x20AC;Ź ArttÄą
â&#x20AC;Ť×?ŘąŮ? Ů&#x2019;بâ&#x20AC;ŹYŮ&#x17D; â&#x20AC;Ť×? Ů&#x17D;Řą Ů&#x152;بâ&#x20AC;ŹZŮ&#x17D; Ů? â&#x20AC;Ť×?ŘąŮ? Ů&#x152;بâ&#x20AC;ŹZŮ&#x17D; Ů? â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;×? Ů&#x152;بâ&#x20AC;ŹYŮ? â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;×? Ů&#x152;بâ&#x20AC;ŹYŮ? 8Ů&#x152; 6Ů&#x17D; â&#x20AC;Ť×? Ů&#x17D;Řąâ&#x20AC;ŹZŮ&#x17D; Ů? â&#x20AC;Ť×?ŘąŮ? Ů?بâ&#x20AC;ŹZŮ&#x17D; Ů? â&#x20AC;Ť×? Ů&#x17D;Řą Ů&#x17D;بâ&#x20AC;ŹYŮ&#x17D; â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;بâ&#x20AC;ŹYŮ&#x17D; Ů&#x17D; DĂśvĂźĹ&#x;
'Ů&#x2019; Ů? â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; ×?â&#x20AC;Ź
DĂśvĂźĹ&#x;Ăź- DĂśvĂź- DĂśvĂźĹ&#x;- DĂśvĂźĹ&#x;- DĂśvĂźĹ&#x;- DĂśvĂźDĂśvĂźĹ&#x;tĂź DĂśvdĂź len Ĺ&#x;en mek mek mek Ĺ&#x;Ăźyor
'Ů&#x152; Ů&#x17D; â&#x20AC;ŤŮ? ×?Ů&#x17D; Ů&#x152;Ů&#x201A; Ů? Ů&#x17D; ×? Ů? Ů&#x152;' Ů? Ů&#x17D; ×?â&#x20AC;Ź
â&#x20AC;ŤŮ? ×?Ů&#x17D; Ů&#x152;Ů&#x201A;â&#x20AC;Ź
8Ů&#x152; Ů&#x17D; Ů&#x17D; â&#x20AC;Ť Ů? Ů&#x17D; ×? Ů? Ů?' Ů? Ů&#x17D; ×?â&#x20AC;Ź
'Ů&#x17D; Ů&#x17D; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; ×?â&#x20AC;Ź
MĂźna- kullaMĂźnafÄąk MĂźnafÄąk MĂźnafÄąk MĂźnafÄąk MĂźnafÄąk MĂźnafÄąk fÄąk ol nÄąlmaz olmak olmak olmak oluyor oldu
'Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D; azaldÄą
MUFĂ&#x201A;ALE BABININ FÄ°Ä°LE KATTIÄ&#x17E;I ANLAMLAR: 1) Mufâale babÄą, mĂźĹ&#x;areket (iĹ&#x;teĹ&#x;lik) bildirir. Bir iĹ&#x;in iki kiĹ&#x;i veya iki grup arasÄąnda yapÄąldÄąÄ&#x;ÄąnÄą anlatÄąr. Ă&#x2013;rnekler: Ů&#x17D; HŮ&#x17D; â&#x20AC;Ť×&#x203A;â&#x20AC;ŹyazdÄą Ů&#x17D; â&#x20AC;Ť×&#x203A; Ů&#x17D;×?â&#x20AC;Ź: Ů&#x17D; Ů&#x17D; yazÄąĹ&#x;tÄą
HŮ&#x17D; Ů&#x17D; : ĂśldĂźrdĂź Ů&#x17D; â&#x20AC;Ť Ů&#x17D; Ů&#x17D;×?â&#x20AC;Ź: savaĹ&#x;tÄą
2) Mufâale babÄą, taâ&#x20AC;&#x2122;diye (geçiĹ&#x;lilik) bildirir. Ă&#x2013;rnekler: ?Ů&#x17D; Ů? 6:Ů&#x17D; uzak oldu ?Ů&#x17D; â&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;Ź Ů&#x17D; 6:Ů&#x17D; uzaklaĹ&#x;tÄąrdÄą
2) Mufâale babÄą, sĂźreklilik ve gayret bildirir. Ă&#x2013;rnekler:
yenmeye çalÄąĹ&#x;tÄą Ů&#x17D; ,Ů&#x17D; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D;&×?â&#x20AC;Ź yendi Ů&#x17D; Ů&#x17D; &Ů&#x17D; devamlÄą olarak istedi Ů&#x17D; ,Ů&#x17D; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D;!×?â&#x20AC;Ź istedi Ů&#x17D; !Ů&#x17D;
2) Mufâale babÄą, teksir (çokluk) bildirir. Ă&#x2013;rnekler:
Not: Her sĂźlâsĂŽ fiil bu bablardan birisine girmek zorunda olmadÄąÄ&#x;Äą gibi her fiilin ßç harflisi de kullanÄąlÄąr diye bir kâide yoktur. Ă&#x2013;rnekler: kat kat yaptÄą $Ů&#x17D; â&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;Ź Ů&#x17D; YŮ&#x17D; â&#x20AC;Ť Ů?×?â&#x20AC;ŹAŮ&#x17D; Ů? - Ů&#x17D; â&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;ŹSŮ&#x17D; Ů? Ů&#x17D;
Ů? Ů? ` Ů? - â&#x20AC;Ť×?بâ&#x20AC;Ź Ů&#x17D; ^Ů&#x17D; Ů&#x17D;U
:â&#x20AC;Ť ]×?Ů&#x201E;â&#x20AC;Ź
3. Ä°Fâ&#x20AC;&#x2122;Ă&#x201A;L BABI
â&#x20AC;Ť Ů&#x2019; Ů&#x17D; ×? Ů&#x152;Ů&#x201E;â&#x20AC;ŹaŮ? MASDAR
Ů? Ů? Ů&#x2019; Ů?
Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x2019; Ů&#x17D;U
KĂ&#x2013;K HARFÄ°
â&#x20AC;Ť Ů? Ů&#x2019; Ů? Ů?Ů&#x201E;â&#x20AC;Ź
â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; Ů&#x2019; Ů&#x17D; Ů&#x17D;Ů&#x201E;â&#x20AC;ŹU
â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D;Ů&#x201E;â&#x20AC;Ź
Ů? Ů&#x17D; HŮ&#x17D; Ů&#x17D;
Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D;
Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D;
MUZARÄ° FÄ°Ä°L
MAZÄ° FÄ°Ä°L
Ă&#x2013;rnek:
â&#x20AC;Ť Ů&#x2019; Ů&#x17D; ×? Ů&#x152;Ů&#x201E;â&#x20AC;ŹaŮ?
Ä°ndirmek
Ä°ndiriyor
indirdi
Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D;
Ä°ndi
4. TEFEâ&#x20AC;&#x2122;â&#x20AC;&#x2122;UL BABI
Ů&#x152; b Ů&#x17D; Ů&#x17D; MASDAR
MUZARÄ° FÄ°Ä°L
MAZÄ° FÄ°Ä°L
Ă&#x2013;rnek:
KĂ&#x2013;K HARFÄ°
Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D;
Ů? Ů&#x17D; Ů&#x17D;
Ů&#x152; Ů? â&#x20AC;Ť Ů&#x17D; ×? Ů&#x17D; Ů? Ů&#x17D; Ů&#x17D; ×?â&#x20AC;ŹHŮ&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; Ů&#x17D; ×?â&#x20AC;Ź
Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D;
b Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x152;
Ă&#x2013;Ä&#x;renmek
Ů&#x17D; HŮ&#x17D; Ů&#x17D; Ů?
Ă&#x2013;Ä&#x;reniyor
Ă&#x2013;Ä&#x;rendi
Bildi
5. TEFĂ&#x201A;UL BABI
MASDAR
MUZARÄ° FÄ°Ä°L
MAZÄ° FÄ°Ä°L
KĂ&#x2013;K HARFÄ°
Ă&#x2013;rnek:
Ů&#x152; Ů?,â&#x20AC;Ť Ů? Ů&#x17D; Ů&#x17D;`×?â&#x20AC;Ź,Ů&#x17D; â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;`×?â&#x20AC;ŹHŮ&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D; ,Ů&#x17D; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; Ů&#x17D;`×?â&#x20AC;Ź
Ů&#x17D; Ů&#x17D; ^Ů&#x17D;
6. Ä°NFÄ°Ă&#x201A;L BABI
Mâzi Muzâri İsm-i fâil İsm-i meful Emr-i hazĹr
Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź
Ů? Ů? Ů&#x17D; Ů&#x2019; Ů&#x17D;
Ů&#x152; Ů? Ů&#x17D; Ů&#x2019; Ů? --- Ů&#x2019; Ů? Ů&#x17D; Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź
Meçhul çekimi yoktur
Mâzisinin yapÄąlÄąĹ&#x;Äą: SĂźlâsĂŽ mĂźcerredin baĹ&#x;Äąna kesreli hemze-i vasÄąl ve sakin â&#x20AC;&#x2DC;nĂťnâ&#x20AC;&#x2122; Ů? getirmekle yapÄąlÄąr. (â&#x20AC;Ť)×? Ů&#x2019;Ů&#x2020;â&#x20AC;Ź
â&#x20AC;Ť×?Ů&#x201E;â&#x20AC;Ź Ů&#x152; Ů&#x17D; Ů? Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź
Masdar
Not: Bu babdan getirilen fiillerin; a) geçiĹ&#x;li (mĂźteaddĂŽ) olmasÄą, b) (â&#x20AC;Ť Ů&#x201E;â&#x20AC;ŹŘ&#x152;â&#x20AC;Ť Řąâ&#x20AC;ŹŘ&#x152;â&#x20AC;Ť Ů&#x2C6;â&#x20AC;ŹŘ&#x152;â&#x20AC;Ť Ů&#x2020;â&#x20AC;ŹŘ&#x152;â&#x20AC;Ť )Ů&#x2026;â&#x20AC;Źharflerinden birisiyle baĹ&#x;lamamasÄą, c) GĂśrĂźnĂźrde tesiri bulunmasÄą ( Ů? Ů&#x17D; Ř&#x152;B fŮ&#x17D; Ř&#x152; â&#x20AC;Ť ) Ů&#x17D;Ř° Ů&#x17D;×&#x203A;â&#x20AC;Źgibi zihinle ilgili olmamasÄą gerekir. Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ă&#x2013;zellikleri: 1) Mâzisi elif ile baĹ&#x;layan mezid fiillerin muzâri-maâ&#x20AC;&#x2122;lumunda sondan bir evvelki harf kesrelidir. 2) Mâzisi elif ile baĹ&#x;layan mezid fiillerin masdarlarÄąnda baĹ&#x;tan ßçßncĂź harf kesrelidir, sondan bir evvelki harfin sonunda elif vardÄąr. â&#x20AC;Ť Ů&#x152;Ů&#x201E;â&#x20AC;ŹPŮ&#x17D; Ů? Ů&#x2019; â&#x20AC;Ť Ů?×?â&#x20AC;Ź- â&#x20AC;Ť×?Ů&#x201E;â&#x20AC;Ź Ů&#x152; Ů&#x17D; HŮ? Ů&#x2019; â&#x20AC;Ť×?Ů&#x201E; â&#x20AC;&#x201C; Ů?×?â&#x20AC;Ź Ů&#x152; Ů&#x17D; Ů? Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź
:â&#x20AC;Ť ]×?Ů&#x201E;â&#x20AC;Ź
3) LâzĹm fiillerin meçhulleri ve ism-i mefulleri yoktur.
KazandÄąrdÄąÄ&#x;Äą Anlam Mutavaat (dĂśnĂźĹ&#x;lĂźlĂźk): GeçiĹ&#x;li bir fiilin tesirinin mefulde meydana gelmesidir. Bu durumda geçiĹ&#x;li fiil artÄąk geçiĹ&#x;siz (lâzÄąm) olur. GeçiĹ&#x;li fiilin mefulu bu fiilin Ăśznesi yerine geçer.
AŮ&#x17D; â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;×&#x203A;â&#x20AC;Ź: kÄąrdÄą AŮ&#x17D; â&#x20AC;Ť×? Ů&#x2019; Ů&#x17D;×&#x203A;â&#x20AC;Ź:Ů? kÄąrÄąldÄą ( AŮ? â&#x20AC;Ť×&#x203A;â&#x20AC;Ź: meçhul) Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů? â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;Řâ&#x20AC;Źi: Ů&#x17D;Ů&#x17D; açtÄą â&#x20AC;Ť Ů&#x17D; Ů&#x17D;Řâ&#x20AC;ŹjŮ&#x17D; Ů&#x2019; â&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;Ź:Ů? açĹldÄą
â&#x20AC;Ť Ů&#x2019; Ů? Ů&#x17D; ×? Ů&#x152;Ů&#x201E;â&#x20AC;ŹaŮ? Ů? Ů? Ů&#x17D; Ů&#x2019; Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź MASDAR
MUZARÄ° FÄ°Ä°L
MAZÄ° FÄ°Ä°L
Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D;
KĂ&#x2013;K HARFÄ°
Ă&#x2013;rnek:
â&#x20AC;Ť ×? Ů&#x152;Řâ&#x20AC;ŹjŮ? Ů&#x2019; aŮ? â&#x20AC;Ť Ů? Ů?Řâ&#x20AC;ŹjŮ&#x17D; Ů&#x2019; Ů&#x17D; â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;Řâ&#x20AC;ŹjŮ&#x17D; Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź Ů&#x17D; Ů&#x17D; AçĹlmak
AçĹlĹyor
AçĹldĹ
â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;Řâ&#x20AC;ŹiŮ&#x17D; Ů&#x17D; AçtÄą
7. Ä°FTÄ°Ă&#x201A;L BABI 5- (Ů&#x152; â&#x20AC;Ť ) Ů?ا Ů&#x2019;Ů ŘŞ Ů&#x17D;Ů?ؚاŮ&#x201E;â&#x20AC;ŹbabÄą: Mâzisinin YapÄąlÄąĹ&#x;Äą: SĂźlâsĂŽ mĂźcerredin baĹ&#x;Äąna kesreli hemze-i vasÄąl ile faul fiili ile aynĂźâ&#x20AC;&#x2122;l-fiili arasÄąna fethalÄą â&#x20AC;&#x2DC;tââ&#x20AC;&#x2122; (â&#x20AC;Ť)ŘŞâ&#x20AC;Ź Ů&#x17D; getirmekle yapÄąlÄąr. Maâ&#x20AC;&#x2122;lum Mâzi Muzâri Ä°sm-i fâil Ä°sm-i meful Emr-i hazÄąr Masdar
Ů&#x17D; Ů&#x17D; HŮ&#x17D; Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź
Ů? Ů? HŮ&#x17D; Ů&#x2019; Ů&#x17D;
Ů&#x152; Ů? HŮ&#x17D; Ů&#x2019; Ů?
Ů&#x2019; Ů? HŮ&#x17D; Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź â&#x20AC;Ť×?Ů&#x201E;â&#x20AC;Ź Ů&#x152; Ů&#x17D; HŮ? Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź
Meçhul
Ů&#x17D; Ů? HŮ? Ů&#x2019; Ů?â&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;Ź
Ů? Ů&#x17D; HŮ&#x17D; Ů&#x2019; Ů?
Ů&#x152; Ů&#x17D; HŮ&#x17D; Ů&#x2019; Ů?
Not: Bu babÄąn dĂśnĂźĹ&#x;Ů? babÄą gilĂźlĂźÄ&#x;Ăź (â&#x20AC;Ť×?Ů&#x201E;â&#x20AC;Ź Ů&#x152; Ů&#x17D; Ů? Ů&#x2019; â&#x20AC;Ť)×?â&#x20AC;Ź bi devamlÄą deÄ&#x;ildir. GĂśrĂźnĂźrde tesiri bulunmayan ( Ř&#x152;B fŮ&#x17D; Ř&#x152; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D;Ř° Ů&#x17D;×&#x203A;â&#x20AC;Ź Ů&#x17D;
Ů? ) gibi fiillerin bu babdan mutavaatÄą yapÄąlabilir. Ů&#x17D; Ů&#x17D; KazandÄąrdÄąÄ&#x;Äą Anlamlar: 1) Mutavaat: (dĂśnĂźĹ&#x;lĂźlĂźk)
toplandÄą Ů&#x17D; /Ů&#x17D; HŮ&#x17D; JŮ&#x2019; â&#x20AC;Ť Ů?×?â&#x20AC;ŹtopladÄą Ů&#x17D; /Ů&#x17D; JŮ&#x17D;
2) Ä°simden fiil yapmak:
yayÄąldÄą jŮ&#x17D; HŮ&#x17D; Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź Ů&#x17D;
:â&#x20AC;Ť ]×?Ů&#x201E;â&#x20AC;Ź
yaydÄą jŮ&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D;
ekmek *)Ů? Ů&#x152;Ů&#x2019;
:â&#x20AC;Ť ]×?Ů&#x201E;â&#x20AC;Ź
Ů? H,â&#x20AC;Ť ×?â&#x20AC;ŹAHâ&#x20AC;ŤŮ?×?×&#x203A;â&#x20AC;Ź Tacir çok kazandÄą Jâ&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;Ź Ů? Ů&#x17D; Ů&#x17D;Ů&#x17D;Ů&#x2019;
:â&#x20AC;Ť ]×?Ů&#x201E;â&#x20AC;Ź
KĂśylĂź ekmek edindi â&#x20AC;ŤŮ&#x160;â&#x20AC;Źb â&#x20AC;Ť Ů&#x17D; Ů?Ů&#x2C6;â&#x20AC;Ź,Ů&#x2019; â&#x20AC;Ť* Ů&#x17D; ×?â&#x20AC;ŹHŮ&#x17D; )Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź Ů&#x17D; Ů&#x17D; 3) MĂźbalaÄ&#x;a ve gayret: çabaladÄą ?Ů&#x17D; <Ů&#x17D; HŮ&#x17D; JŮ&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź
çalÄąĹ&#x;tÄą ?Ů&#x17D; <Ů&#x17D; JŮ&#x17D;
4) MĂźĹ&#x;areket: dĂśvĂźĹ&#x;tĂź Ů&#x17D; HŮ&#x17D; HŮ&#x17D; Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź
ĂśldĂźrdĂź Ů&#x17D; HŮ&#x17D; Ů&#x17D;
:â&#x20AC;Ť ]×?Ů&#x201E;â&#x20AC;Ź
â&#x20AC;Ť×?Ů&#x201E;â&#x20AC;Ź Ů&#x152; Ů&#x17D; HŮ? Ů&#x2019; aŮ? Ů? Ů? HŮ&#x17D; Ů&#x2019; Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D; HŮ&#x17D; Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź MASDAR
MUZARÄ° FÄ°Ä°L
MAZÄ° FÄ°Ä°L
Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D;
KĂ&#x2013;K HARFÄ°
Ă&#x2013;rnek:
â&#x20AC;Ť×? Ů&#x152;Řšâ&#x20AC;Ź/Ů&#x17D; HŮ? JŮ&#x2019; aŮ? Ů? /Ů? HŮ&#x17D; @Ů&#x2019; Ů&#x17D; Ů&#x17D; /Ů&#x17D; HŮ&#x17D; JŮ&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź Toplanmak
ToplanÄąyor
ToplandÄą
Ů&#x17D; /Ů&#x17D; JŮ&#x17D; TopladÄą
8. Ä°Fâ&#x20AC;&#x2122;Ä°LĂ&#x201A;L BABI 6- (Ů&#x152; â&#x20AC;Ť ) Ů?ا Ů&#x2019;Ů Řš Ů&#x17D;Ů?اŮ&#x201E;Ů&#x201E;â&#x20AC;ŹbabÄą: Mâzisinin YapÄąlÄąĹ&#x;Äą: SĂźlâsĂŽ mĂźcerredin baĹ&#x;Äąna kesreli hemze-i vasÄąl getirilir ve lâmuâ&#x20AC;&#x2122;l-fiil Ĺ&#x;eddelenir.
Mâzi Muzâri İsm-i fâil İsm-i meful Emr-i hazĹr Masdar
KazandÄąrdÄąÄ&#x;Äą Anlamlar:
Ů&#x17D; Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź
b Ů&#x17D; Ů&#x2019; Ů&#x17D;
l Ů&#x17D; Ů&#x2019; Ů?
Ů&#x17D; Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź â&#x20AC;Ť Ů&#x152;Ů&#x201E;â&#x20AC;ŹPŮ&#x17D; Ů? Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź
Meçhul LâzÄąm fiil olduÄ&#x;u için meçhulĂź yoktur
Maâ&#x20AC;&#x2122;lum
1) Bir sÄąfata bĂźrĂźnmek: /Ů&#x17D; XŮ&#x2019; â&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;Ź:Ů? kÄązardÄą â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;" Ů?ŘŻâ&#x20AC;ŹSŮ&#x2019; Ů&#x17D;U: siyah â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;" ŘŻâ&#x20AC;ŹSŮ&#x2019; â&#x20AC;Ť Ů?×?â&#x20AC;Ź: siyahlaĹ&#x;tÄą 2) MĂźbalaÄ&#x;a: â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;" Ů?×?ŘŻâ&#x20AC;ŹA, â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;×?â&#x20AC;Ź: karalÄąk
Ů? â&#x20AC;Ť×?ŘŻâ&#x20AC;Ź Ů&#x152; â&#x20AC;Ť"Ů? Ů&#x17D;ŘŻâ&#x20AC;ŹSŮ&#x2019; LŮ&#x2019; â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;×?â&#x20AC;Ź: çok kararmak
3) Bu vezin daha çok Ů? Ů&#x17D; Ů&#x2019; Ů&#x17D;U vezninden gelen sÄąfat-Äą mĂźĹ&#x;ebbeheleri fiil yapmada kullanÄąlÄąr. (renk ve sakatlÄąk) ^U: sarÄą - Ů&#x17D; ^Ů&#x2019; â&#x20AC;Ť×?â&#x20AC;Ź:Ů? sarardÄą - Muzaf fiiller (? Ů&#x17D; Ř&#x152; ) bu baba getirilmez. Ů&#x17D; - Sonu illetli (â&#x20AC;ŤŮ&#x2030;â&#x20AC;ŹŘ&#x152;â&#x20AC;ŤŮ&#x2C6;â&#x20AC;ŹŘ&#x152;â&#x20AC;Ť )×?â&#x20AC;Źfiiller de bu baba getirilmez.
â&#x20AC;ŤŮ&#x17D; Ů&#x152;Ů&#x201E;â&#x20AC;ŹP Ů? Ů&#x2019; aŮ? b Ů&#x17D; Ů&#x2019; Ů&#x17D; MASDAR
MUZARÄ° FÄ°Ä°L
â&#x20AC;Ť Ů&#x17D;×? Ů&#x152;Řąâ&#x20AC;Ź/Ů? XŮ&#x2019; aŮ? b /Ů&#x17D; EŮ&#x2019; Ů&#x17D; KÄązarmak
Ů&#x17D; Ů&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź
KĂ&#x2013;K HARFÄ°
/Ů&#x17D; XŮ&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź
/Ů&#x17D; XŮ&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ&#x17D;×?â&#x20AC;Ź Ů?
MAZÄ° FÄ°Ä°L
Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D;
Ă&#x2013;rnek:
KÄązarÄąyor
KÄązardÄą
KÄąrmÄązÄą
9. Ä°STÄ°Fâ&#x20AC;&#x2122;Ă&#x201A;L BABI
â&#x20AC;Ť Ů&#x2019; Ů&#x17D; ×? Ů&#x152;Ů&#x201E;â&#x20AC;ŹHŮ? SŮ&#x2019; aŮ? Ů? Ů? Ů&#x2019; HŮ&#x17D; AŮ&#x2019; Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x2019; HŮ&#x17D; SŮ&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź MASDAR
MUZARÄ° FÄ°Ä°L
MAZÄ° FÄ°Ä°L
Ů&#x17D; Ů&#x17D; Ů&#x17D;
KĂ&#x2013;K HARFÄ°
Ă&#x2013;rnek:
â&#x20AC;Ť Ů&#x2019;( Ů&#x17D; ×? Ů&#x152;Řąâ&#x20AC;ŹHŮ? SŮ&#x2019; aŮ? Ů? (Ů&#x2019; HŮ&#x17D; AŮ&#x2019; Ů&#x17D; Ů&#x17D; (Ů&#x2019; HŮ&#x17D; SŮ&#x2019; â&#x20AC;ŤŮ?×?â&#x20AC;Ź Ů&#x17D; Ů? BaÄ&#x;ÄąĹ&#x;lanma dilemek
BaÄ&#x;ÄąĹ&#x;lanma diliyor
BaÄ&#x;ÄąĹ&#x;lanma diledi
Ů&#x17D; &Ů&#x17D; Ů&#x17D;
BaÄ&#x;ÄąĹ&#x;ladÄą