emasik_25 by Mai Marathi

अक ं

२५

जून, २०१० माय मराठी संस्थेचे

ई - मािसक

करीअर िवशेषांक

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

संपादकीय पाहता पाहता आप या आवड या इमािसकाचा हा २५व अंक आपणासमोर

सादर करत आहोत. अनेक

त्रट र् क न आपण आम या या प्रय नास िदलखल ु ी, अनेक चक ु ांकडे दल ु क्ष ु ासपणे दाद िदलीत याब ल आ ही आपले ऋणी आहोत.

अथार्त अनेक अडचणींना सामोरे जाऊन केवळ

यश वी होवू शकलो. सवार्त मोठी सम या होती ती

ढ इ छाशक्ती या जोरावर आ ही

हणजे मराठी टं कानाची. मात्र सवर् सम यांवर तोडगा

काढून ठरले या 'deadline' ला अंक सादर होत गेला, अगदी पंचवीसही अंक, प्र येक अंकानंतर िमळणारा आपला प्रितसाद पाहता आ हाला पुढचे मािसक तयार कर यासाठी नवीन हु प येत असे. संपादक िकंवा संपादकीय मंडळास ईमािसक

हणजे सािह यीक मेजवानी बनवायची न हती तर सामा यांनी

साम यांकिरता एक असे मािसक िनमार्ण करावे असाच उ ेश होता, अगदी पिह या अंकापासन ू सं थेने प्रेम किवता व इतर त सम सािह य नाकारले. मराठी समाजापयर्ंत मािहती पोचवावी या उ े याने इमािसका वारे

अनेक मािहतीपर लेख, नवनवीन यवसाय, क्षेत्र आदी िवषय हाताळले गेले. इमािसका या या प्रवासात अनेक चांग या लोकांची साथ लाभली, िहतिचंतक टुकार

तसेच अनेक िहतिचंतकही लाभले

हणजे सं थेचे िहत झा यावर िचंता करणारे लोक. अगदी तथाकिथत 'समाजसेवाकां' पासन ू ते

लॉग चालवून

वतः खूप मोठे सािह यीक अस याचा तोरा िमरवणारी काही 'frustrated' मंडळी पयर्ंत

अनेक भेटले, मात्र आमची िदशा िनि चत अस यामळ र् केले गेले, तसेही ते ल य दे या ु े या मंडळींकडे दल ु क्ष इतके मोठे िनि चतच मोठे न हतेच मळ ु ात. सं थेचे हे प्रकाशन लवकरच मत ू र्

व पात येईल,

या किरताची तयारी सु

असन ू , ईमािसक छापील

व पात उपल ध कर यात येईल. अथार्त हे सवर् आप या सहकायार्मळ ु े च व आपण दे त असले या प्रेम

मळ ु े च.

कळावे, सागर रांजणकर. संपादक,

संपादकीय मंडळ, ई - मािसक, माय मराठी सं था. www.maimarathi.org

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : २

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

अनुक्रमिणका क्रमांक

िवषय

लेखकाचे नाव

पृ ठ

१.

सं था समाचार

माय मराठी मंडळ

४ ते ५

२.

३ जी फो समधील किरअर संधी

शवर्री जोशी

७ ते ९

३.

रे डीओ मधील किरअर

सागर रांजणकर

१० ते ११

४.

िड ट स ए युकेशन

महारा ट्र टाई स

१२ ते १६

प्रसाद मोिहते

१७ ते १९

प्रसाद मोिहते

२० ते २२

प्रसाद मोिहते

२३ ते २४

प्रसाद मोिहते

२५ ते २६

५.

यिक्तम व िवकास आिण

६.

येयिनि चती

७. ८.

येय िनि चती

बचत गट सहकारातून उ नती यिक्तम व िवकास आिण मानवी मन

९.

करीअर मागर्दशर्न

अशोक इ वरा पािटल

२६ ते २९

१०.

हाडर्वेयर आिण नेटवकर् ईंिजनीअिरंग मधील किरअर

सागर रांजणकर

३० ते ३५

११.

स्वयंरोजगार – एक उ म पयार्य

पर्ा. वै

३६ ते ४२

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : ३

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : ४

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

सं था समाचार

आप या माय मराठी सं था, िनंग पिरवारासाठी एक वाईट बातमी आहे . आप याला माहीतच असेल की िनंग समह ू ाने आप याला मोफत जागा िदली आहे

यावर आपण भेट दे तो. तर आता िनंग समह ू ाने

यासाठी

शु क आकार यास सरु वात केली आहे . माझी आप या सवार्ंना िवनंती आहे की आपण सवार्ंनी आप या बाकी समह ू ावर जोडणी करावी जेणेक न आपण नेहमी एकमेकां या संपकार्त राहू. िनंग ने िदलेली मद ु त जन ू मिह या अखेर संपत आहे तरी सवार्ंनी

या आगोदरच खालील िलंक्स वर नाव न दणी करावी. जन ू नंतर

िनंग वर अपडेट केली जाणार नाही िकंवा अपडेट झाली तर ती िदस याची शक्यता नाही. िलंक्स - फेसबक ु ु | ओकर्ु ट | याहू ग्रप

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : ५

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

करीअर िवशेषांक

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : ६

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

३

जी

फो समधील

िफक् ड लाईन, मोबाईल, जीएसएम, सीडीएमए, ड

यड ू

किरअर

संधी

शवर्री

जोशी

यए ू ल हे टे िलकॉम उ योगा या प्रगितपथावरचे

मैलाचे दगड मानले जातात. नवनवीन तंत्रज्ञान सतत आ मसात करणे व

या तंत्रज्ञानात सतत संशोधन

क न ते सवर्सामा यांपयर्ंत पोहोचिवणे यामळ ु े हे क्षेत्र तंत्रज्ञ व शा त्रज्ञांसाठी सदै व आ हाना मक रािहले आहे .

हॅ यू अॅडड े स िहर्सेस या 3G फो स या आगमनाने तर या क्षेत्रात अमाप किरअर संधी उपल ध

होणार

आहे त.

टे िलग्राफ ते 3G फो स हा टे िलकॉम उ योगाचा प्रवास अितशय रोमांचक व आ चयर्कारक प्रगतीचा रािहला आहे . िवशेषत: गे या १५ वषार्ंत या उ योगाने जी भरारी घेतली, िवकिसत

दे श

असे

पिरवतर्न

हो या या

मागार्वर

िफक् ड लाईन, मोबाईल, जीएसएम, सीडीएमए, ड

यड ू

भारत

यामळ ु े भारताचे िवकसनशील दे शाकडून िनघाला

आहे

असेच

हणता

येईल.

यूएल हे टे िलकॉम उ योगा या प्रगितपथावरचे

मैलाचे दगड मानले जातात. नवनवीन तंत्रज्ञान सतत आ मसात करणे व

या तंत्रज्ञानात सतत संशोधन

होणार आहे त. 3G फो स

हणजेच थडर् जनरे शन फो स हे मोबाईल फो स या ितसर्या िपढीचे प्रितिनिध व

करतात. अॅनलॉग फो स व िडिजटल फो सनंतर 3G फो स ही अथार्तच फो सची ‘थडर् जनरे शन’. डेटा ट्रा

फर

पीड, ऑलवेज ऑन डेटा अॅक्सेस, ग्रेटर

सेवा आ चयर्कारक वेगाने परु िवणारे हे

हॉइस कपॅिसटी, ि हिडओ ट्रा

फर यांसारख्या अनेक

माटर् फो स भारतात सवर्सामा यांसाठी उपल ध होणार आहे त. हे

फो स आप या िविश ट सेवा पद्धतीमळ ु े व तुफान गतीमळ ु े भारताम ये एक क्रांती घडवतील असे

हटले

जाते. भारताम ये 3G तंत्रज्ञान तीन-चार वषार्ंपासन ू च आले असले तरी भारत सरकारने 3G पेक्ट्रम ‘ऑक्शन’ के यापासन ू ते अिधकच चचत आले. या ऑक्शनम ये एकापेक्षा एक मात बर बोली लागत अस याने ४०,००० करोड

. येथपयर्ंत ही मजल जाऊ शकते, असे टे िलकॉममंत्री ए. राजा यांनी

हटले आहे . या

आकडय़ांव न या तंत्रज्ञानाचे मह व काय असेल हे लक्षात येते. नवीन तंत्रज्ञान नेहमीच

वत:बरोबर

असंख्य शक्यता व संधी घेऊन येत असते. या तंत्रज्ञानाची नीट ओळख क न घेत यास यातून कशा तर्हे चे किरअसर् िनमार्ण होतील,

यासाठी कोणती वैिश टय़े आव यक असतील, या किरअरचे ‘शे फ लाइफ’ िकती

वष असेल अशा अनेक गो टींवर प्रकाश पडतो. थ्री जी तंत्रज्ञान 2G सेल फो स पण अिधक िवकिसत काळजी घेणारे , मानवी

व पात, वेळेची, कागदांची बचत

हणजेच पयार्याने पयार्वरणाची

मांना कमी करणारे असे िविवध पैलू असलेले हे 3G तंत्रज्ञान मि टमीिडया सेल

फो सकिरता वापरले जाते. ि हडीओ ब्रॉडकाि टं ग, ई-कॉमसर् सेवा जसे माय मराठी सं था, मंब ु ई.

टॉक ट्रां क्शन िकंवा ई-िशक्षण अशा पान : ७

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

प्रकार या सेवा अ यंत त परतेने ग्राहकांना पोहोचिवणे या तंत्रज्ञानामळ ु े शक्य होते. याकिरता 2 एमबीपीएस

‘अपलोड’ तर 3 एमबीपीएसने ‘डाऊनलोड’ सेवा उपल ध आहे . याचबरोबर ई-मे स, इंटरनेट सिफर् ग, ई-मेल अटॅ चमट डाऊनलोड, ऑिडओ/ि हडीओ कॉ फरि संग, फॅक्स सेवा व इतर अनेक ब्रॉड बॅ ड अिॅ लकेशन या

फोनम ये समािव ट असतील. 3G तंत्रज्ञान प्रथम जपानम ये वापरले गेले. आज २५ दे शांत ते ६० हून अिधक नेटवकर् वारा आिशया, युरोप व अमेिरकेत वापरले जाते. थ्री जी तंत्रज्ञानाचे फायदे

केवळ मीिडया व एंटरटे नमट उ योगालाच याचा फायदा होणार नसन जवळजवळ प्र येक क्षेत्रात या ू

तंत्रज्ञानाचा उपयोग होणार आहे . उ योग क्षेत्रात माकिटंग व

यम ु न िरसोसर् खा यांतफ हे तंत्रज्ञान सवार्िधक

वापरले जाईल असे जाणकारांचे मत आहे . ग्रामीण भारताला या तंत्रज्ञानाचा अिधकािधक फायदा कसा िमळवन ू दे ता येईल हे सवार्त मोठे आ हान आज भारत सरकारपढ ु े आहे . कारण परु े शा

व पात पायाभत ू

सोयीसिु वधा (इ फ्रा ट्रक्चर) उभारता आ या व 3G फो स या िकमती सवर्सामा यां या आवाक्यात आ या तर

थ्री-जी तंत्रज्ञान ग्रामीण भारताचा चेहरामोहराच बदलन ू टाकेल एवढी प्रचंड क्षमता या तंत्रज्ञानात आहे . दरू या

खेडय़ात या चुणचुणीत युवकाला मग मल ु ाखतीसाठी वारं वार मोठय़ा शहराकडे धाव घ्यावी लागणार नाही. ि हडीओ कॉ फरि संग वारा अशा मल ु ाखती कंप यांचा व उमेदवारांचा वेळ, म आिण पैसा वाचवतील.

ि हडीओ कॉ फरि संग सल ु भ झा याने कंप यांचे अथवा सरकारी अिधकारी यां याशी दे श-िवदे शात कुठे ही संपकर् साधता येईल व कामे पटकन मागीर् लावणे शक्य होईल. ई-लिनर्ग सिु वधेमळ ु े कंपनीचे ट्रे िनंग प्रोग्राम ही प्रवासादर यान ‘अटड’ करणे शक्य होईल. थ्री जी फो स व किरअसर् मोबाईल फो स वापरणार्या दे शांपैकी भारतात सवार्िधक संख्येने

हणजे ५२४ दशलक्ष लोक तो वापरतात.

तरीही ही टक्केवारी फक्त एकूण लोकसंख्ये या १३ टक्के आहे . िडिजटल कंटट, करमणक ु ीसाठी बनवले

जाणारे िविवध मोबाईल गे स व संगीत इ यादींसाठी संपूणर् जगापेक्षा भारतात मोबाईल सवार्िधक वापरला जातो. 3G फो स आम जनतेसाठी उपल ध होताच अनेक नवनवीन सेवा व अॅि लकेश स या फो स वारे ग्राहकांना पुरिव याची चढाओढ कंप यांम ये सु (कंसे

युअलाइझेशन) व नंतर

होईल. अशा प्रकार या सेवा प्रथम क पनेत आणणे

याचे िडिजटल कंटटम ये

पांतर करणे हे सवार्त कौश याचे काम कंटट व

े स िहर्सेसची भारतातील बाजारपेठ आज घडीला ५००० करोड िडिजटल एक् प स र् चे असेल. हॅ यू अड ॅ ड अिधक आहे . 3G फो स आ यानंतर यात प्रचंड वाढ अपेिक्षत आहे .

. हून हणन र् ू च कंटट व िडिजटल एक् प स

मंडळींना उ तम संधी आहे त. िक्रएिट ह क्षेत्र जसे फाईन आ स र् , मि टमीिडया इ. म ये कुशल मंडळींनी जर

JAVA, C++X सारखे कोसस केले असतील तर आहे .

यांनाही भरपरू संधी आहे त. गेिमंग’ला भरपरू वाव असणार

यांना एंटरटे नमट, मीिडया व टे क्नॉलॉजी या क्षेत्रांत काम कर याचा अनभ ु व आहे ती मंडळी गे स

िलिहणे, पात्ररचना करणे (कॅरे क्टर िक्रएशन), अॅिनमेशन करणे इ. सेवा पुरवू कतील.

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : ८

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

अनुभव आहे ती मंडळी गे स िलिहणे, पात्ररचना करणे (कॅरे क्टर िक्रएशन), अिॅ नमेशन करणे इ. सेवा पुरवू

शकतील. मि टमीिडया गेिमंगला अितशय उ तम संधी आहे त, कारण जगातील सवरे कृ ट व आघाडीचे गेिमंग टुिडओज ् जसे Game boxx व िडिजटल चॉकोलेट यांनी भारतात आपले कामकाज सु

केले आहे . याप्रमाणेच

याहू व गग ु ल यांची डे हलपमट सटसर्ही भारतात आहे त. हणन ू च 3G फो समळ ु े तंत्रज्ञांबरोबरच िक्रएिट ह क्षेत्रातही नवा उ साह व जोश संचारला आहे . ‘िडिजटल एंटरटे नमट इकॉनॉमी’ अशा प्रकारे असंख्य रोजगार भारतात िनमार्ण करे ल असे ‘हं गामा’ या िडिजटल एंटरटे नमट कंपनीचे सीईओ िसद्धाथर् रॉय यांनी 3G तंत्रज्ञानाचे अिधकािधक बारकावे जाणणार्यांना

हटले आहे .

पेशलाइ ड किरअसर् संधी उपल ध होत आहे त.

या

यव ु कांनी आयटी/टे िलकॉम क्षेत्रात पदवी/ पद यु तर िशक्षण घेतले आहे , यांना टे िलकॉम क्षेत्रात संशोधन व

िवकास (R&D) क्षेत्रांत भरपरू संधी येत आहे त. मोटोरोला, सोनी एिरक्सन, एलजी, नोिकया यासारख्या िदग्गज

ंु वणक कंप या ‘संशोधन व िवकास’ यावर अिधकािधक गत ू करीत आहे त. सोनी एिरक्सनने आपले नवीन आर अॅ ड डी यिु नट चे नई इथे भारतातील आयआयटी

थापन केले आहे . या कंप या इतर अनेक ‘आर अॅ ड डी’ कंप या तसेच

या सहयोगाने नवनवीन संशोधन कायर्क्रम राबवत आहे त. 3G फो स या वाढ या

प्रसाराबरोबरच प्र येकच कंपनी ‘आर अॅ ड डी’ मनु यबळ वाढिव या या मागे असेल.

यामळ ु े या क्षेत्रात

अ युकृ ट कौश ये असणार्यांना ही सव ं ी आहे . 3G फो समळ ु णर्सध ु े सच ू नेची (इ फमशन) दे वाणघेवाण वेगाने सु

होईल व मोबाईल कं यिु टंग सवर्सामा य

यवहारात वापरले जाईल. Symbion programming users, game

developers/ testers यांना उ तम संधी असतील, असे सप्र ु िसद्ध आयटी त ज्ञ दीपक िशकारपरू यांनी सांिगतले.

मोबाईल हाडर्वेअर मटे न स, िसक्योिरटी यातही बर्याच संधी असतील; परं तु नवनवीन तंत्रज्ञान आ मसात

कर यासाठी

पुरेसा

(Programming

वेळ

दे णे

JAVA)

हे

गरजेचे आहे . यासाठी

Symbian/ Android/ Windows Mobile Operating System आव यक

आहे

असेही

िशकारपूर

यांनी

सांिगतले.

3G फो सची उपल धता व िकंमत

सु वातीला 3G फो सची िकंमत जरी जा त रािहली तरी पढ ु ील दीड ते दोन वषार्ंत या िकमती १०,००० पयर्ंत खाली उत

शकतात. या फो सचा सवार्िधक फायदा

यांना

हायला पािहजे तो ग्रामीण भारत या

फो स या िकमतीमळ ु े

यापासन ू वंिचत राहू न दे याची जबाबदारी सरकारवर आहे ; परं तु याबरोबरच या फो ससाठी पायाभत ू सिु वधांची (इ फ्रा ट्रक्चर) उभारणी कर यासाठीचा खचर्ही प्रचंड आहे हे ही वा तव आहे . सहा लाख खेडय़ांना सामावन ू घेणारा ग्रामीण भारत आज ‘ रल माकट’ हणन ू सवर्च कंप यांना आकिषर्त

करतो आहे . माकिटंग, से स व िक्रएिट ह टॅ लट या शोधात असले या अनेक कंप या ग्रामीण भागातील पदवीधरांना थोडय़ाफार कामाचा अनुभव अस यास, ‘टॅ प’ कर या या प्रय नात आहे त. ग्रामीण भागातील

कॉलेजे मधून अशा ‘टॅ लट हं ट’चे आयोजन ‘ होडाफोन’ने सु के याचे समजते.

हणन ू च 3G फो स भारतात

सवार्साठी उपल ध होत असताना िनमार्ण होणार्या किरअर संधींचा यव ु कांनी परु े परू फायदा घ्यायला हवा. 3G फो स लवकरच इितहास बनून 4G फो स भारतात िदसू लागतील.

रािह यास आपले किरअर या क्षेत्रात उ तम ब तान बसवू शकेल.

हणन ू नवे तंत्रज्ञान सतत िशकत

‐ मािहतीचा

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

ोत — महारा ट्र टाई स.

पान : ९

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

रे डीओ मधील किरअर आजकाल दे शात जवळपास प्र येक शहरात रे डीओ ३०० रे िडयो

टे श स सु

टे श स उभारली जात आहे त. आप या दे शात लवकरच

कर याची शक्यता आहे . याव नच आपण अंदाज लावू शकतो िक या क्षेत्रात

नोकरी या सांडी िकती उपल ध आहे त ते. रे िडयो ब ल सांगायचे झालेच तर याम ये खालील प्रकारात किरअर

या संधी उपल ध आहे त.

१. रे िडयो जॉकी – आर. जे.

हणजेच रे िडयो जॉकी हा रे िडयो मागचा तो चेहरा असतो जो आप या

ो यांशी आवाजा या मा यमातून असा जोडला जातो िक तो आप यासाठी एक ओळखीचा मनु य

बनतो. आरजेसाठी प्रेझे स ऑफ माइंड, भाषेवर प्रभु व आिण

या शहरासाठी शो हो ट करत आहे ,

तेथील लोकल टच आप या बोल याम ये असायला हवा. ते हाकुठे हणन ू कायर्क्रमात रस घेतील. यािशवाय, काही

ोते मंडळी तु हाला आपले िमत्र

पेशल संगणक सॉ टवेअरची मािहती सध ु ा हवी जी

आप याला प्रिशशण सं थे माफर्त िमळते. कारण इकदा का सटुडीआोमधये प्रवेश केला िक

आप यालाच माईक, सॉ टवेअ बसवावा लागतो. २. प्रो युसर –

युिझक, एसएमएस िस टीम, फोन िस टीम याम ये ताळमेळ

रे िडयोम ये प्रो युसर कंटे ट इंचाजर् असतो. िनि चत वेळी, िनि चत िदवशी नेमकी कोणती

थीम घ्यावी हे प्रो युसरने ठरवायचे असते. प्रो युसरहा शक्यतो पत्रकािरता क्षेत्राशी संबंधीत असतो.

तो बात यांवर लक्ष ठे वून कायर्क्रम चांगला हावा यासाठी प्रय न करीत असतो.

३. ि क्र ट िकंवा कॉपी रायटर – ि क्र ट रायटर िकंवा कॉपी रायटरला प्रो यस ु रसोबत काम करावे लागते. ि क्र ट रायटर हा कॉपी ि क्र टींग चा इंचाजर् असतो. जेथे प्रोमो आिण जािहराती एअरवर जाणार असतात, काही िवशेश प्रोग्राम कॅ सल ू आिण रे िडयो िमनी

लेयी सवर् जवाबदारी ि क्र ट रायटरची

असते. तु ही जर नाटक बनू शकेल असे काही िलहू शकत असाल आिण स या या घडामोडींची तु हाला मािहती असेल, तर रे िडयो ि क्र ट रायटरचा पयार्य तम ु यासाठी खल ु ा आहे . ४.

युिसक मॅनेजर – आपण जे गाणे रे िडयोवर ऐकतो, जे

करतो ते

युिसक खरे तर िस टीम म ये आधीपासन ू च

युिसक मॅनेजरला

यानंतर संवादा दर यान आर जे ऑपरे ट युिसक मॅनेजरने फीट केलेले असते.

ो यांची नाडी ओळखता आली पािहजे. तु हाला जर

युिसक मॅनेजर बनायचे

असेल तर िरसचर् कर याची सवय आिण वेळेचे यव थापन आदी कौश ये तु हाला अवगत करायला हवीत.

५. साउं ड इंजीिनअर – कोण या रे िडयो

टे शनवर साउं ड इंजीिनअरवर साउं ड प्रोडक्शनची जवाबदारी

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : १०

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

असते.

याला आवाज िवषयी बारीक गो टींचे तंत्र आव यक असणे गरजेचे आहे . जेणेक न चांगला िरझ ट

येऊ शकेल. या यावर िजंगल, बॅग्राउं ड ६.

टुडीओ मॅनेजर -

कोर आदी गो टींची जवाबदारी असते.

टुडीओ मॅनेजर हे पद तांित्रक वगार्त येते. दररोज या मटे न सचा तो इंचाजर् असतो.

टुडीओतील प्र येक उपकरण यवि थत काम करते िक नाही हे पाहणे याची जवाबदारी असते.

७. माकिटंग व से स - माकिटंग व से स म ये जे लोक असतात ते माकटम ये जाऊन रे िडयो

जािहराती आण याचे काम करतात. यािशवाय यां या प्रोमोशनसाठी लागणार्या िविवध गो टींचे आयोजन करीत असतात. जा त जािहराती िमळवणे.

यांचा मख् े आप या ु य उ श

टे शनसाठी

रे िडयोसाठी जा तीत

िशक या या संधी – काही सरकारी तसेच खाजगी महािव यालयांम ये रे िडयो जगता बाबतचे िशक्षण िदले जाते. पगार – रे िडयो जगतात चांगले काम करणार्यांसाठी पगाराचीकाही मयार्दा नाही. इथे सरु वातीला १५ ते २०

हजारापासन ू सहज सु वात होते. रे िडयो जगतातील पगार हा वेगवेग या कंप यानुसार बदलला जाऊ शकतो.

- सागर रांजणकर. sagaronestar@gmail.com

माय मराठी सं थेचे सद य व ि वकार याकिरता येथे िक्लक करा

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : ११

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

िड ट स ए यक ु े शन अ यास आिण नोकरी यांची सांगड घाल यासाठी िड ट स ए यक ु े शन हा सवार्त चांगला पयार्य आहे .

दे शातील आिण रा यातील नामवंत मुक्त िव यापीठांम ये अनेक अ यासक्रम उपल ध आहे त. बारावी पास आिण नापासांना पढ ु ील अ यासासाठी असंख्य ऑ शन उपल ध आहे त. अशा यिु न हिसटीर्ज

आिण यांचे अ यासक्रम... मुंबई युिन हिसटीर् १८५७ म ये

थापन झालेली मंब ु ई यिु न हिसटीर् ही दे शातील नावाजलेली यिु न हिसटीर् आहे . ठाणे,

रायगड, र नािगरी आिण िसंधद ु ग ु र् िज

यांतील जवळपास ६०० कॉलेजेस मुंबई यिु न हिसटीर्शी संलग्न

आहे त. यिु न हिसटीर् या िड ट स ए यक ु े शन िवभागातील िव या यार्ंची संख्या दरवषीर् वाढत आहे .

गे या वषीर् १७ लाख ९०८ िव या यार्ंनी िड ट स िवभागात प्रवेश घेतला. िड ट स अ यासक्रमा या

प्रवेशासाठी िविवध कॉलेजेसम ये १८ प्रवेश कद आहे त.

बीए - इकॉनॉिमक्स, पॉिलिटक्स, िह ट्री, सोिशयोलॉजी, सायकॉलॉजी, कॉमसर्, ए यक ु े शन, िहंदी, मराठी,

उदर् ,ू इंिग्लश

बीकॉम - अकाऊं स िकंवा मॅनेजमट

बीए सी - बीए सी आयटी, बीए सी क

युटर साय स

प ता : मुंबई युिन हिसटीर्, किलना कॅ पस, सांताक्रूज (पू.) फोन : ०२२-२६५२३०४८, वेबसाइट : www.mu.ac.in

इंिदरा गांधी नॅशनल ओपन युिन हिसटीर्, (नवी िद ली)

सग यात मोठं मुक्त िव यापीठ असून जगातील पाचवी मोठी यिु न हिसटीर् आहे .

िड ट स ए युकेशनला मा यता िमळवन ू दे यात या युिन हिसटीर्चं मोठं योगदान आहे .

दे शभरात सम ु ारे ९६१ अ यास कदं आहे त. तर १३ लाखांचा आसपास िव याथीर् आहे त.

बीए - सोशल साय सेस, टुिरझम

अॅडिमिन ट्रे शन

टडीज, इंटरनॅशनल हॉि पटॅ िलटी अॅडिमिन ट्रे शन, िबझनेस

बीकॉम - फायना स अॅ ड टॅ क्सेशन बीए सी-

बीसीए - बॅचलर इन क बीए

- सोशल

अॅडिमिन ट्रे शन

यट ु र अि लकेशन

साय सेस, टुिरझम

टडीज, इंटरनॅशनल

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

हॉि पटॅ िलटी

अॅडिमिन ट्रे शन, िबझनेस पान : १२

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

बीकॉम - फायना स अॅ ड टॅ क्सेशन

बीए सी-

बीसीए - बॅचलर इन क

यट ु र अि लकेशन

प ता : ओम लेवा िवकास िनकेतन, मानेपाडा रोड, मुलुंड (पू.)

फोन : ०२२-२५६३३१५९, वेबसाइट : www.ignou.ac.in यशवंतराव च हाण मुक्त िव यापीठ, (नािशक) या मुक्त िव यापीठाची

थापना जुलै १९८९म ये झाली. मुंबई, पण ु े, अमरावती, औरं गाबाद, को हापूर,

नािशक, नांदेड आिण नागपूर इथे िवभागीय कदे आहे त. यािशवाय अनेक िठकाणी अ यासकदे आहे त.

नािशक इथे मुख्य कद असले या या मुक्त िव यापीठाने अ याधिु नक तंत्रा या सहा याने अिधकािधक िव या यार्ंना आप याकडचे अ यासक्रम उपल ध क न िदले आहे त. बारावी पास, नापास िव या यार्ंसाठी उपल ध अ यासक्रम

बीए सी - िबझनेस इ फमेशन र् िस टम आिण मीिडया ग्रािफक्स अॅ ड अॅिनमेशन

पदवी अ याक्रम - बीए, बीकॉम आिण बीए (एमसीजे),

बीबीए - इ शुर स अॅ ड बँिकंग, हॉटे ल अॅ ड टुिरझम मॅनेजमट,

हॉटे ल मॅनेजमट पदवी - बॅचलर ऑफ हॉटे ल मॅनेजमट अॅ ड टुिरझम मॅनेजमट, बॅचलर ऑफ हॉटे ल

मॅनेजमट अॅ ड कॅटिरंग ऑपरे श स, बॅचलर ऑफ फूड प्रोसेिसंग अॅ ड प्रेझटे शन िड लोमा इन जनार्िलझम

िड लोमा इन ऑि टकल टे क्नॉलॉजी ( ठ

जन ्)

क

यट ु र िड लोमा कोसेसर् - ऑिफस क

यिु टंग िड लोमा, क

क

यट ु र सिटिफर् केट कोसर् - वेब डे हलपमट प्रमाणपत्र.

तंत्रिवज्ञान िड लोमा इन आिकटक्टर अिस टं टिशप ( ठ न ्) अकाउिटंग

यट ु रराइ ड फायनाि शअल

कृषी िशक्षणक्रम

िड लोमा कोसेसर् : फळबाग, भाजीपाला उ पादन, फुलशेती आिण प्रांगण उ यान, कृषी यवसाय यव थापन, कृषी पत्रकािरता

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : १३

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

िडग्री कोसेसर् - बीए ( पेशल), बीकॉम ( पे◌श े ल), बीए (पत्रकािरता)

बीए सी (बायो-टे क्नॉलॉजी/ बायो-इ फमेिटर् क्स/जेनेिटक्स)

बीए सी (अॅक् यिु रअल साय स) : ए ट्र स टे ट आिण इ टर यन ू ंतर प्रवेश.

यशवंतराव च हाण मुक्त िव यापीठ

ज्ञानगंगोत्री, गंगापरू धरणाजवळ, नािशक- ४२२२२२ फोन नं. ९१-२५३-२२३१७१४/२२३१७१५, वेबसाइट - ycmou.com मंुबई िवभागीय कद

प ता : जग नाथ शंकरशेठ मनपा शाळा, दस ु रा मजला, नाना चौक, ग्रँट रोड (प.) मुंबई ४००००७,

फोन : २३८७४१८६

ई मेल : openuniversity.mumbai@gmail.com . अ य रा यातील मुक्त िव यापीठं ...

अ नामलाई यिु न हिसटीर्

डीडीई िबलि्ं डग, िचद बरम अ नामलाईनगर, तिमळनाडू- ६०८००२

फोन : ९१-४१४४-२३८६१०, २३७१६०

वेबसाइट– www.annamalaiuniversity.ac.in/distance_edu.htm कनार्टक

टे ट युिन हिसटीर्

मानसगंगोत्री, है सूर, कनार्टक- ५७०००६

फोन : ९१-८२१-२५१५१४९ / २५१२४७१ वेबसाइट– www.ksoumysore.com

ई मेल- vcksou@etc.net/ bkd30165@yahoo.co.in वधर्मान महावीर ओपन युिन हिसटीर्, राज थान

रावत भाटा रोड, अखेलग्रह, कोटा, राज थान- ३२४०१० फोन : १-७४४-४२१२५४ / ४२६९७१

वेबसाइट- vmou.ac.in

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : १४

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

महा मा गांधी यिु न हिसटीर्- कूल ऑफ िड ट स, केरळ

िप्रयदशर्नी िहल, कोट्टायम, केरळ- ६८६५६०

फोन : ९१-४८१- २७३१०३८/२७३०४९१ वेबसाइट- sdemgu.org

ई मेल- sdemg@sancharnet.in िड ट स ए युकेशन यिु न हिसटीर्ज

एसएनडीटी वूम स युिन हिसटीर्

िडपाटर् मट ऑफ कॉरसपॉ ड स कोसेसर् अॅ ड िड ट स ए युकेशन, जुहू रोड, सांताक्रुज, मुंबई- ४०००४९. िटळक महारा ट्र िव यापीठ गल ु टे कडी, पण ु े

वेबसाइट - tilakvidyapeeth.org ई मेल- timavee@pn2.vsnl.net.in महारा ट्र इि

ट यट ू ऑफ टे क्नॉलॉजी

पिहला मजला, युिनट ड

कूल ऑफ िड ट स ए यक ु े शन, पुणे

यू १०५, वर् ड पीस सटर, १२४, पौड रोड, कोथ ड, पुणे- ४११०३८

हे पलाइन : ९१-२०-२५४५९९९१;

टोल फ्री नं. १८०० - २३३ - ६३७६

वेबसाइट- mitsde.com

ई मेल- admissions@mitsde.com उ तम पयार्य िड टन ए यक ु े शनिवषयी अनेक गैरसमज आहे त. पण नोकरी करत िड ट स ए यक ु े शनमधन ू

अ यासक्रम पूणर् यश वी किरअर करणारे अनेक िव याथीर् आहे त. अशाच यश वी िव या यार्ंपैकी एकीचं हे प्राितिनधीक उदाहरणं...

पिरि थतीमळ ु े मला िशक्षण घेणं अशक्य झालं होतं. मला नोकरी करणं भाग असलं तरी िशक्षणही

सोडायचं न हतं. कारण ते न घेता आज पढ ु े येऊच शकले नसते. यामुळे बारावीनंतर िड ट स

ए यक ु े शनला अॅडिमशन घेतली. बीएची तीन वषर्ं आिण एमची दोन वषर् मी कॉलेजसारखंच िशक्षण येथे घेऊ शकले. अ यास घरीच केला असला तरी पु तकं, प्रोफेससर् यांना ऐकू शकले. बीए पूणर् माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : १५

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

के यावरही िशक्षणाची इ छा होती

हणन पढ ू ु े एमही क

शकले. नोकरी क न िकंवा काही

कारणािनिम ताने कॉलेजम ये जाऊ न शकणार्या िव या यार्ंसाठी हा उ तम पयार्य आहे . तु ही

ग्रॅ यए ु शन सोबत आणखीही िशक्षण घेऊ शकता. िज हा उ तम पयार्य आहे .

असेल तर आप याकडे िड ट स ए यक ु े शन

याचा लाखो िव याथीर् लाभ घेऊ शकतात. आज मी येथन ू च िशक्षण पण ू र्

क न एलएलबीही पण ू र् करत आहे .

‐ मािहतीचा

ोत — महारा ट्र टाई स

माय मराठी सं था भारतीय सहकारी कायदा १८६० व भारतीय पि लक ट्र ट कायदा १९५० अंतगर्त न दणीकॄत सं था माय मराठी सं थेचे सद य व ि वकार याकिरता येथे िक्लक करा

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : १६

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

यिक्तम व िवकास आिण

येय िनि चती

एकदा का तु ही ठरवले िक मला यश वी हायचे आहे , िक मग यश िमळव या या संदभार्तली आधीर् बाजी

तु ही ितथेच मारली.

ढ संक प िहच ् यशाची पिहली िशडी आहे ..

यश िमळव यासाठी प्रथम कोणती गो ट करावी लागेल ती

आहे याचे

प ट ज्ञान.तम ु चे

S M A R T

: : : : :

येय

माटर् असले पािहजे

माटर्

हणजे

येय िनि चती. आप याला काय हवे

हणजे,

Specific goal Measurable goal Achievable goals Rational goals Timely goals

S: Specific Goals :

प ट आिण नेमके

सवार्त मह वाची बाब आहे . “मला मोठे

येय ठरवून ते कागदावर िलिहणे गरजेचे आहे .

हायचेय” ! हे नस ु तेच

प टता ही

व न झाले. पण तु हला नेमके िकती मोठे

हायचे आहे ? अिमताब ब चन एवढे की धी भाई अंबानी एवढे की अ दल ु कलम आजाद बनायचे आहे हे प ट पािहजे.

जेवढे

येय

प ट तेवढे च तु ही

येया या जा त जवळ जाता. प्रथम तु हाला काय बनायचे आहे . तु ही जे

येय ठरवले आहे ते प्रथम एका कागदावर िलहून ठे वणे. येय िनिशत करणे ते कागदावर प टपने उतरवणे जर का सद ंु र कार तम ु चे

िचत्र िचटकवा, बंगला हवा असेल तर बंग याचे. िह येय प्रा ती या वेडाने

येय प्रा तीची सरु वात आहे .

व न असेल. तर कारचे

येय िनिशत झा यावर

वत:ला झपाटून टाका. एकाच िठकाणी नाही तर बर्याच िठकाणी आपले

ठे वा. िजथे आप याला वारवार िदसेल अशा िठकाणी उदा. आरशावर, फ्रीजवर, आपले

येय िलहून येय नेहमी आप या

डो यासमोर राहील अशा िठकाणी िलहून ठे वा. असे के याने तुमचे येय तुम या डो यातून तम ु या मनात उतरे ल, नंतर तुम या रोमांरोमंत िभनेल. तु ही येय वेडे बनून जाल आिण अंत फूतीर्ने तु हाला वत:लाच येय प्रा तीचा मागर् िदसत जाईल.

M: measurable goal : यवसाय करायचा आहे ”

येय िनि चत करताना ते

नेमके पने मोजता येईल असे

हणजे िकती मोठा ? तुम या यवसायाचा टनर्ओवर िकती असणार आहे वषार्ला १

लाख? िक १० लाख? नक्की िकती ते मोजता आले पािहजे कागदावर उतरवा िजतके

बांधा. “मला मोठा

प ट नेमके मोजता ये या इ ये

येय

येय अिधक अिधक नेमके होत जाईल िततके ते अिधक पुतीर् या जवळ येईल.

A: achievable goals: आपले येय असे हवे िक ते आपण प्र यक्षात उतरवू शकू. अगदीच िदवसा व न पाह यात काही अथर् नाही. मी जर का

हटले िक मी पढ ु ील आवाक्यातले असायला हवे.

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : १७

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

A: achievable goals: आपले

येय असे हवे िक ते आपण प्र यक्षात उतरवू शकू. अगदीच िदवसा

पाह यात काही अथर् नाही. मी जर का गाठता

व न

हटले िक मी पढ ु ील वषीर् Infosys सारखी कंपनी काढे ल तर ते धेय

ये यासारखे आहे का? याचा िवचार केला पािहजे

येय क टप्रव असेल चालेल पण ते आप या

आवाक्यातले असायला हवे

R: rational goals : मी अमेिरकेचा नागिरक नसताना जर का मी माझे अमेिरकन रा ट्रा यश हायचे ठरवले तर ते संयुिक्तक होणार नाही.

येय जर का मी माझे

येय

येय बुद्धीला पटणारे हवे.

.T: Timely goals : वेळ हा सवार्त मह वाचा घटक आहे . गेलेली वेळ काही केले तरी परत येत नाही. िनयतीने सवार्ना समान वेळ िदली आहे .

यात कुठलाही दज ु ाभाव केलेला नाही. यश वी उ योगपती असो

िकवा घरकाम करणार्या ि त्रया, दे वाने िदवसाला २४ तास िदले आहे त तु ही ठरवायचे िक ते कसे वापरायचे

ते वेळेचे िनयोन िह फार मह वाची गो ट आहे . आपण या बाबतीत पढ ु े सिवर् तर पाहणारच आहोत.

येय िनि चत करताना ते िकती िदवसात िकती मिह यात व िकती वषार्त पण ू र् करणार हे ठरवावे लागते.

जर का मला MBA करायचे आहे . तर मी प्रवेश परीक्षेचा प्रय न िकती वषर् करे न. १/२/३ िक ५ वष १० वष. हे वेळेचे भान हवे तरच याचे

येय िनिशत पिरणामकारक होइल.

जे लोक यश वी होतात ते लोक १ िनिशत

येय समोर ठे वन ू महे नत करतात.

हे मािहत अस यािशवाय ते िमळणारच कसे िनिशत

तु हाला नेमके काय पािहजे

येय समोर नसेल तर जाणार कुठे ? तु हाला जर

कुठ या गावाला जायचे हे मािहत नसेल तर गाडीत कुठ या बसणार? तु ही तम ु या जीवनाचा ताबा घेता. वतः िनयंत्रण अस याची जाणीववर आयु यात सव तम कामिगरी कर यासाठी अ यंत आव यक आहे . या क्षणी

वा याला महषीर् नारदमन ु ी भेटले आिण वा याला बोध झाला िक आपण आतापयर्ंत आपण जे

करीत होतो ते पाप होते. आिण जे आयु याचे

वीकार यास सध ु ा कोणी तयार होत नाही याक्षणी याने आप या

येय ठरवले. “मोक्ष” िमळवायचा. !

महषीर् नारद मन ु ीं या कडून

येय प्रा तीचा मागर् समजन ू घेतला.

याला उमजले फक्त राम

श दाचे

येया या प्रा ती पयर्ंत याधेयावर किद्रत क

शकतो.

उ चार आप याला मोक्षापयर्ंत नेणार. बारा वष न खाता िपता एका जागी ि थर राहून याने जप केला. आिण आ चयर् ! इका मारे कर्याचा वाि मकी ऋषी झाला. याने आपले जीवन मोक्ष पदाला नेले. िनिशत येय असेल तर आपले मन आपली सगळी शक्ती या या उलट िनिशत

येय नसेल तर आपली शक्ती वायाच जाणार िनिशत

खडतर मागर् आपण पार क

येय असेल तर मग िकतीही

शकतो.

येय िनि चती करताना Swot analysis करावे. Swot हणजे, S: Strengths W: Weaknesses O: Opportunities T: Threats S: strength : आपली बल थाने काय आहे त आप यात काय गण ु आहे तिक जे आप याला आयु यात पढ ु े नेतील ते एका कागदावर उतरवन ू काढा.

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : १८

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

नेतील ते एका कागदावर उतरवून काढा. W: Weakness : आपणयात काय दोष आहे आप यात काय कमतरता आहे याचा िह िवचार करायला हवा यावेळी तु ही तुम यातले दोष ओळखायला लागता

यावेळी तु ही यशा या िदशेने िनि चत आग्र्क्रमण

करता. आप यातील दोष कसे दरू करायचे िकवा ते टाळून

येयप्रा ती कशी करायची याचा बारकाईने

अ यास करा.

O: Opportunity : आयु यात येणार्या संधी यांचा िवचार योग्य संधी ओळखून ितचे

पांतर आप या

हायला हवा संधी धे पुतीर्चे एक साधन आहे .

येयप्रा तीसाठी करणे हे कसब आप याला अंगी कारले पािहजे.

T: treats आयु यात अनेक संकटे येतात काही िनसगर्िनिमर्त असतात तर काही आपण

वताहून ओढवन ू

घेतलेली असतात. काही संकटे टाळता ये यासारखी असतात तर काहींना आपण हुलकावणी दे ऊ शकतो. संकट ये याआधीच ओळख याचे हे एक कसब आहे येणार्या संकटावर मत करता आली तर

येयपत ू ीर् दरू

नाही. अशा प्रकारे Swot Analysis क न आपण आपले प्रसंगाब ल

येय सेट क

येय िनि चती िकती मह वाची आहे ते पाहू.

शकतो. पढ ु ील लेखात प्र यकशात घडले या

- प्रसाद मोिहते, pramoh26@yahoo.com 9969703050

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : १९

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

येयिनि चती कुठलीच प्रितकूल पिरि थती इतकी शिक्तशाली असू शकत नाही िक िनि चत कायमचे अडवन ू ठे वू शकेल. अशा माणसासाठी काहीच अशक्य नाही,

येय असले या माणसाला ती

याला मािहत आहे िक

पािहजे आिण ते िमळिव याचा याने िन चय केला आहे . आप या आतम ये एक

तहान असू

याला काय या, अ सल

तहान, जर असेल तर िव वास बाळगा िक मागर् िमळे ल आिण जर नसेल तर कुठलाच मागर् नाही. आपली तहान आप यासाठी मागर् होईल. एका डॉक्टरने शंभर अथवा केले.

याहून अिधक जगणार्या लोकांवर संशोधन

यां या दीघार्यु याचे रह य जाणन ू घे याचा प्रय न केला. आप या संशोधनािनिम त तो लोकां या

समोर बोलत होता

याने प्रेक्षकांना या लोकां या दीघार्यु याचे काय रह य असेल असे िवचारले. प्रेक्षकांनी

अनेक गो टी सांिगत या. आहार, गो टी सांिगत या या गो टीचा आढळले ते

यायाम, िप यावर आिण िसगारे ट ओढ यावर बंदी आिण अशा अनेक

या शरीरावर पिरणाम करतात. पण डॉक्टरने प्रेक्षकांनी अचंिबत केले यांनी सांिगतले िक

यां यावर फारच थोडा पिरणाम झाला. हणजे

भिव यािवषयी

यांचा

या सग या शतायुषी लोकाम ये एकच समान व

टीकोन.

या सग यांचे काही ना काही

येय होते.

येयिनि चती मल ु े तु हाला एखा या वेळेस शंभर वषार्पयर्ंत जगता येणार नाही परं तु तुम या यश वी हो याची शक्यता या.

आयु यात

यामळ ु े िकतीतरी पटीने वाढे ल. येय असलेली

येय िनि चती तम ु या आयु याचा एक भागच बनू

यक्तीच यश वी होऊ शकते.

येय पण ते

टीपथात येणारे असावे.

यामळ ु े तु हाला अिधक उजार् िमळते व अिधक पिर म कर याचे कारण िमळते. पण जर असे नाही झाले तर क्षमता असन ू सद्ध ु ा तु ही

येयापासन ू वंिचत राहू शकता. कसे ते तु हाला आयु यात खरोखरीच

घडले या

प्रसंगातून

समजेल.

सन १९४२, ४ जल र् णे हरवला होता. कॅटालीना बेटा या पि चमेला ु ै रोही कॅिलफोिनर्याचा िकनारा धक् ु यात पण ू प २१ मैलावर एक ३४ वषार् या मिहलेने

वत: ला

यािसिफक

महासागरात कॅिलफोिनर्या पयर्ंत पोह यासाठी

झोकून िदले. जर का ती यश वी झाली असती तर ती असे करणारी पिहली मिहला ठरली असती. तसे माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : २०

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

होते

लोरे स चाडिवक. यािदवशी पाणी बफार्सारखे थंडगार होते आिण धुके एवढे गडद होते िक ती फक्त

ितला सोबत करणार्या बोटीच पाहू शकत होती. हजारो डोळे ितला दरू दशर्न व न पाहत होते. बरयाच वेळेला शाकर् मासे ित या जवळून गेले. तरीही ती पोहत रािहली. थकवा तो ितले मािहतीच न हते. पंधरा तासां या नंतर ती खप ू च थकली आिण थंडीचा िह त्रास ितला होऊ लागला. ितला उमजायला लागले िक ती आता जा त पोहू शकणार नाही. ितने ितला बाहे र काढायला सांिगतले. ित या आईने आिण ट्रे नर ने, दोघांनी िकनारा आता जवळ आला आहे आिण तू पोहोतच राहा असे ितला सांिगतले. शयर्त सोडू नको! पण ती वेळी

कॅिलफोिनर्या या

जसे

पहायची

ते हा

ितला

फक्त

धक ु ेच

िदसायचे.

हणजे पंधरा तास पंचाव न िमिनटांनी ितला बाहे र काढ यात आले बरयाच तासांनी ितचे

काही िमिनटांनंतर शरीर

िकनारयाकडे

या

गरम

होऊ

लागले

तसे

ितला

आपण

पराभत ू झा याचा

धक्का

जाणवू

लागला.

ितने वातार्हराना सांिगतले िक ' हे पहा मी मला क्षमा करीत आहे . पण जर का मी िकनारा पाहू शकले असते तर मी माझे उि

ट गाठू शकले असते. ितने ती शयर्त कॅिलफोिनर्या या िकनारयापासन ू फक्त अधार् मैल

आधी सोडून िदली होती. नंतर ितने सांिगतले िक थकवा िकवां पा याचा थंडावा शयर्त सोडायला कारणीभत ू हवता तर ितचे जे हा

येय जे

टीपथात

हवते

हणन ू ितचा दम तट ु ला. ती फक्त एकच वेळ अशी होती िक

लोरे स चाडिवक ने शयर्त सोडली. दोन मिह यानंतर ती खाडी यश वीपणे पोहली असे करणारी ती

पिहली मिहला होती. ितने तो रे कॉडर् दोन तासांनी मोडला होता. ितने आता ती खाडी यश वीरी या का पोिहली कारण ितचे उि

ट

हणजे समोरचा िकनारा ितला

येणारा िकनारा धक ु े नस यामळ ु े

प टपणे िदसत होता. सावकाश पणे जवळ

प ट िदसत होता. आपले उि

ट असे जवळ जवळ येत आहे हे पाहूनच

तीच उ साह वाढत होता. आिण ितने तो िकनारा आरामात गाठला. कधीच कधीच येयाला कमी लेखू नका . जर का तु हाला खरोखरच यश वी

हयाचे असेल तर

गाठता येईल आिण मग बघा िकतीही संकटे आली तरी तु ही जॉन िव सनने आपले बनिवले

यात

या

टीपथात असणारया येय असे ठरवा िक जे

येयपुतीर्पयर्ंत पोहचताच पोहोचता.

येय िनि चत केले " मला फारारी गाडी घ्यायची आहे ." यासाठी

याने ठळक अक्षरात आपले

याने एक ड्रीमबक ु

येय िलहून काढले. िकती िदवसात पण ू र् करायचे हे सद्ध ु ा िलहून

ठे वले. एका मािसकात फरारी गाडीची जािहरात यायची लाल रं गाची फरारी

याला खप ू आवडायची.

या . डीलरही हळहळला.

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : २१

याने

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

लाल रं गा या फारारीचे िचत्र कापून आप या ड्रीमबक ु म ये व आरशा या वर िचटकवन ू टाकले. तो वेळेला ते िचत्र पाहत असे

या

या वेळेला अिधक उ सािहत होत असे. आिण आप या उ योगाम ये जीव

झोकून काम करत असे. एके िदवशी

या याकडे फरारी घे याएवढे पैसे जमले आिण तो गाडी घे यासाठी

शो म म ये गेला यावेळी याला कळले िक कंपनीने ते मॉडेल बंद केले आहे . या डीलर कडे शेवटची एकच गाडी उरली होती परं तु ती िपव या रं गाची होती. याला तर लाल रं गाची गाडी हवी होती. जॉनने आपण कसे लाल रं गा या गाडीचे व न पिहले होते आिण सोबत आणले या ड्रीमबक म ये कसे लाल गाडीचे िचत्र ु िचटकवन आपण आपले ू डीलरही

याने डीलरला ऐकिवली

येय मनात ठसिवले होते याची सगळी कमर्कहाणी

हळहळला. जॉन नाखश ु ीने िपव या रं गाची फरारी गाडी घेवन ू घरी आला. घरी पोहोचताच

डीलरचा फोन आला. डीलर सांगत होता लाल रं गाची

याला

गाडी उपल ध आहे ती फक्त थोडीशी टे ट राईड साठी

वापरली आहे याला अशी गाडी चालेल का? जॉनला आनंद झाला डीलरने

याला

या या

व नाप्रमाणे लाल गाडी िमळाली.

याला आणखी मािहती पुरिवली. या मॉडेल या

याच

याने

आनंदाने होकार िदला.

मधली िह पिहलीच गाडी होती. तीच गाडी

जािहरात कर यासाठी वापरली होती आिण तो फोटो जो जॉनने आप या वहीत िचटकिवला गाडीचा होता.

हणजे जॉनने

या गाडीचे

व न पिहले तीच, अगदी तीच गाडी

होता तो याच याला िमळाली.

जॉनला माहीत होते याला काय हवे आहे . आिण ते िमळिव याचा याने िन चय केला होता. यासाठी याने योग्य ती पाऊले सद्ध ु ा उचलली होती. अशावेळी कुठलीच पिरि थती शकली नाही िक जी

याला या या

येयपत ू ीर् पासन ू पराव ृ त क

या या

येयाहून शिक्तशाली होऊ

शकेल. िनि चत

येय, पण ू र् वाचा

आिण ठाम िव वास असेल तर िनयती सद्ध ु ा मदत करायला उभी ठाकते.

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : २२

यास

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

बचत गट सहकारातून उ नती दहा िकवां जा तीत जा त वीस मिहला सभासदांनी एकत्र येवून आप या अडचणी या वेळेला पर परांना

बचतीतून केलेले अथर् सहा य

हणजेच बचत गट. आजकाल या जीवनात एकटा माणस ू

वतःची आिथर्क

पिरि थती सध ु ा न या भवसागरातून आपण व आप या कुटुंबीयांनी ता न नेउ शकत नाही अशा वेळी आप या सारख्याच अडचणीत असले या इतर

यक्तींना मदत

संपूणर् गटाची उ नती करणे हा प्रमख ु उ ेश बचत गट

करीत

व

यांची मदत घेत

वतःची व

थापने मागचा असतो.

या सामद ु ाियक प्रय नांना नुसतेच पर परांचे सहा य असते असे नाही तर आता सरकार सद्ध ु ा अशा गटा या पाठीमागे

उभे राहून यांना िनयमांचे अिध ठान दे ऊन या गटा या वाटचालीना नवी आिथकर् प्रगतीची आिण

वरे ने िवकिसत हो याची िदशा दाखवते. आपण

वत बचत करावी व

बचत गटा या

या बचती

वारे कजर् घेवून उ योग

यवसाय उभा न

वावलंबी

थापनेमागील मह वपूणर् उ ेश असतो. आप या संसारा या घाडग्यात िपचून गेले या,

िनरक्षरता व गिरबी या ओ याखाली दबले या मिहलांना बाचत करता येईल का? वयंरोजगार क

हावे हा

या बचतीतून

या

शकतील का? अशी साशंकता चळवळी या सरु वातीला होती पण काळा या कसोटीला हे

बचत गट पण र् णे उतरले आिण आप या कतर् य िन ठे वारे ू प

सवर् शंका कुशंकाना सडेतोड उ तरे दे त आपले

थान या कायार्त यांनी प्र थािपत केले. मिहलांनी बचत केली, बचतीतन एकजट शक्ती आिण समथर्ता िनमार्ण झाली, ू ू झाली, एकजट ु ीतन ू समथार्तेतून

वत: मधील गण ु ाचा

यांना साक्षा कार

वबळावर उभे राहून कुठ याही पिरि थतीशी

झाला, या साक्षा कारातून

वयंपूणत र् ेचा शोध घेत कुटुंिबयांची

दोन हात क न आप या बरोबरच आप या

प्रगती कर याची िहंमत यांनी दाखिवली. कुटुंब प्रगत झाले तरच पयार्याने दे शही प्रगती पथावर असणार. या दे शाला लागलेला गरीबांचा शाप या मागार्ने कूमर्गतीने का होईना पण ठोस पणे दरू होणार या म ये शंका नाही आिण

हणन ू च बचत गटाचे

मह व दे शा या अथर् कारणातच न हे तर राजकारणात व समाजकारणात पण मह वाचा ट पा असणार आहे . गे या शतका या उ तराधार्त सहकारी चळवळीने महारा ट्रात आिथर्क क्रांतीच घडवन ू आणली राजकीय व सामािजक

तरावर फार खोलवर पिरणाम झाले आहे त. तथािप

आहे . यातन ू

वेगवेग या कारणामळ ु े सहकारी

चळवळीची झालेली हानी व बदनामी गांभीयार्ने िवचारात घेवून मिहला बचत गटांनी आपले कायर् अिधकािधक

पारदशर्क

पद्धतीने

व

उ तम

यव थापनाची

जोड

दे ऊन

केले

पािहजे.

बाळासाहे ब िवखे पाटील यांनी आिशयातील पिह या सहकारातील साखर कारखा याची उभारणी क न माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : २३

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

सहकाराची मह ु ू तर् मेढ रोवली.

यानंतर अक्षरश: लाखो सहकारी सं था िनमार्ण झा या. सहकाराने प्रगती

साधता येते हा आ मिव वास सामा य माणसाम ये

जवला गेला. शेतीतच न हे तर बका पतसं था अनेक

उ योगात सहकार यश वी पणे राबिवला गेला व अवघ्यांची उ नती झाली. उ योगात सहकार यश वी पणे राबिवला गेला व अवघ्यांची उ नती झाली. मात्र काळा या ओघात सहकारी चळवळीत अनेक दोष िनमार्ण झाले. सं था आिण मक्तेदारी सु

यांनीच

या ता यात घेत या

झाली. सहकारी सं था मो या प्रमाणात अपयशी हो याची मख् ु य कारण असे िक

सभासदां या संख्येवर करतो.

या याकडे चालवायला िद या

िनयंत्रण नसणे.

यामळ ु े प्र येक

संचालक आप या समथर्कांची

यांना खुश कर यासाठी िनयमांना सद्ध ु ा बाजल ू ा सारतो.

या सं थेत भरती

यातूनच अनेक पेच प्रसंग िनमार्ण होऊन

मळ ु सहकारा या मु यालाच आ हान िनमार्ण होते. प्र येकांचा शेअर जरी समान असला तरी अनेकदा एकाच घरात शंभर शेअर िदले जातात. स ता िटकव यासाठी भ या बुर्या मागार्चा सरार्स वापर केला जातो. याउलट बचत गटाची वैिश ये आहे त. पिहले वैिश य

हणजे बचत गटात फक्त १) मिहलाच सभासद होऊ

शकतात. २) प्र येक

मिहलेचा सहभाग दरमहा दे यात येणारी वगर्णी िह समान असते. ३) एका बचत

गटात जा तीतजा त

२० च सभासद असतात.

यािशवाय िनयमांची लविचकता, कायर्पद्धती बाबतची लविचकता व कोण याही काय याचा अनाव यक ससेिमरा नसणे, हे ही मह वाचे घटक आहे त. दरमहा होणार्या बैठकीस बंधनकारक असणारी उपि थती व गैरहजर रािह यास होणारा दं ड हे दे खील बचत गटांचे मोठे वैिश य आहे . मिहला बचत गटांना सभासद संख्येचे बंधन अस याने या गटांम ये एकािधकारशाही, झड ुं शाही हो याची शक्यता नसते. अ यक्ष, उपा यक्ष व सिचव या पदावरील सभासद िनयिमतपणे बदलत अस याने सवर् सभासदांना आळीपाळीने काम कर याची संधी िमळते.

वाभािवकच आपले कतर् य व जबाबदारी यांची जाणीव रहाते. सवर् चचार्

मोकळे पणाने सवार्ंचे िवचार जाणन ू घेवून होते. आप या मताला िकंमत आहे व आपला सभासद

समजावून

घेत

या पदावर

आहे त

हा

अनुभव

प्र येक

सभासदाचा

आ मिव वास

टीकोन इतर

वाढिवणारा

असतो.

मळ ु ात मिहला प्रामािणक, िव वासू , समजत ू दार, भावनाप्रधान व प्रसंगी ती कायचं कठोर दे खील असतात. शक्यतो अडीअडचणींवर तोडगा काढ याचा, पर परांना होईल िततकी मदत कर याचा मिहलांचा

वभाव

असतो. कामचक ु ारपणा करणे, टाळाटाळ करणे, सबबी सांगणे हे मिहलांम ये फारसे आढळत नाही. चांगल ु पणाची प्रखर शक्ती तां यात असते. एकमेकांना समजन ू घे याची िवलक्षण क्षमता ' यां याम ये असते.

या

आिण

अशा

िविवध

गण ु ांमळ ु ेच

बचत

गट

चळवळ

यश वी

ठरत

आहे .

'अडाणी बाप आिण डोक्याला ताप' . " िशकलेली आई घरादाराल प्रगतीपथावर नेई " हे स य साकार या या मागार्वरील वाटचाल करणारी मिहला बचत गटाची चळवळ नजीक या भिव यकाळात अ यंत मोलाची

- प्रसाद मोिहते.

भिू मका बजावणार आहे . माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : २४

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

यिक्तम व िवकास आिण मानवी मन आयु यात यश वी हो यासाठी कारणीभत ू

आहे .

एक

या गो टी लागतात

अ यास

कर यात

आला.

याम ये ' मानवी मन ' हे फार मो या प्रमाणात यात

खालील

गो टींचा

िवचार

कर यात

आला.

यश वी हो यासाठी को या गो टींची गरज आहे तर १)

आजब ू ाजच ू ी

२)

पिरि थती

आिथर्क

३)

पाठबळ

चालन ू

४) मानवी मन

आलेली

या सग याम ये यश वीते साठी क्र १) चे योगदान आहे फक्त ३%. उपल ध

असले या

संधीचे

योगदान

आहे

२%

आिण

मानवी

संधी

तर आिथर्क पाठबळाचे आहे ४%. मनाचे

याचा अथर् असा आहे िक यश वी हो यासाठी सवार्त मह वाची गरज आहे ती

योगदान

आहे

९१%.

हणजे मानवी मनाची.

आिण याच मानवी मनाचा पयार्याने आ या मनाचा आपली यश वीते साठी कसा वापर क न घ्यायचा याचा आपण इथे िवचार करणार आहोत. ' यश

हणजे काय ? '

यशाची

याख्या प्र येकासाठी वेगवेगळी असू शकते. काही जणांसाठी परीक्षेत पास होणे

हणजे यश

िमळिवणे असेल. तर काहीजणांसाठी नुसते पास होऊन नवे तर मेरीट म ये आले तर यश िमळिवणे असे होईल.

एखा या

त्रीला

मात ृ व

लाभले

तर

संसारा या

यश वीतेची

ित यासाठी

गु िक ली

असेल.

तर एखा या यवसाियकाला यः या यवसायाम ये प्रचंड नफा झाला तर तो या या यशाचा दगड ठरे ल. " प्र येकजण यश वी होऊ शकतो " तु ही िजंक यासाठीच ज माला आला आहात. सु ढ आरोग्य, आनंद, मन:शांती, आ मिव वास आिण आिथर्क

या सक्षम या गो टी अनभ ु व यासाठी तु ही ज माला आला आहात. या सग या बरोबर

जगणे याला जीवन

हणतात. ' यश वी होत राहणे व वाढत रहाणे ' हाच िनसगार्चा िनयम आहे . आिण तो

डावल याचा तु हाला काहीही अिधकार नाही.

" का एक शक्ती यश वी होते तर सद ु ारी पराभत ू "

एक शक्ती पराभत ू होते तर दस ु री यश वी कारण यश वी

व

यक्तीला आप या अि त वाची जाणीव

आप या सकारा मक िवचार कर या या शक्तीने तो आपले नशीब घडवू

या उलट पराभत ू

अथवा िनयंित्रत क

असते शकतो.

यक्ती आयु यभर संघषर् करीत रहाते. कारण प ृ वीवर ये याचा खरा अथर्च

याला

कळलेला नसतो. सकारा मक िवचारशक्ती िवधायक िर या न वापर याने सतत पराभत होत रहातो. ू तु हीच यशा या बाजच ू े

या

वत:ला जाणा, ओळखा. आप या अंतरआ माला जाणा. आपले मन कसे कायर्

करते हे जाणन ू घ्या आिण यशासाठी याचा कसा वापर करता येईल हे िशकून घ्या. या लेख मािलकेत माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : २५

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

आपण हे बघणार आहोत िक आप या मना या शक्तीने जी अथांग अशा सागरा सारखे आहे . आपण यश वी कसे होऊ शकतो. यश वी हो याचा मागर् आप या जवळच आहे फक्त तो आप याला मािहत नाही. आचायर् रजनीश आप या एका भाषणात

हणतात, एक बीज जिमनीत पडते. ते अंकुरते आिण याचा प्रचंड

वक्ष ू पु हा अगिणत वक्ष ृ तयार होतो. तो वक्ष ृ अगिणत िबक िनमार्ण करतो. या पासन ृ तयार होतात आिण यांचे प्रचंड जंगलात

पांतर होते.

एका बीजात एवढी शक्ती दडलेली असते िक ते जंगलात

पांतरीत होते. एका मानवाची क्षमता तर

आणखीनच जा त आहे . मानवाने मनाचा िव तार केला, क्षमतेचा चम कार घडिवला आिण अणिु व फोट केला

आिण

प्रचंड

उजार्

िनमार्ण

केली.

हा

मानवी

मनाचा

साक्षा कार

आहे .

प्र येक बीजाम ये जसे जंगल िनमार्ण कर याची क्षमता असते तसेच प्र येक मनाम ये अणिु व फोट होईल एवढी उजार् असते. आपण या शक्तीचा आप या िवकासासाठी सहज उपयोग क न घेऊ शकतो. मी आप याला या लेख मािलके माफर्त असे आ वासन क पारायण केलेत, यश वी

याचे मनन िचंतन केलेत आिण

इि छतो िक जर तु ही या लेख मािलकेचे िनत

याव न मागर्क्रमणा केली तर तु ही आयु यात नक्कीच

हाल जर आपण खरच यश इि छत असाल तर या भत ू लावर कोणतीही शक्ती आप याला रोखून

धरायला समथर् नाही आिण आपण जर यश िमळवू इि छत नसाल तर या भत ू लावर कुठलीही आप याला यश

शक्ती

यायला सद्ध ु ा समथर् नाही.

यश वी होण नक्कीच सोप काम आहे . कसे ते सिव तर पाह या या आधी मी तु हाला थोडक्यात सांगतो. यासाठी पिह यांदा मला यश वी सवार्त

मह वाचे

हायचे आहे , हा साधा पण तरीही कठीण िवचार मनात

हे च

आहे

जर मला यश वी

हायचे आहे हे िनि

िनि

िक

छत

झाले

आिण एकदा िनि प्रा ती

होई

मग

ितथे

छत झाले िक

पयर्ंत

कुठलीही अडचण येईल

जातच

बाकी

मग

छत झाले िक कसे पोहचायचे

कसे?

सगळ

िह

यशाची

सोपं

आहे .

हायचे हे ठरिवणे सोपे आहे . एकदा का

तो

र ता

शोधणे

येय आहे आिण हा र ता आहे . मग रहाणे

जवायचा आहे .

पुढची

िह

या र

अ यंत

दस ु री

पायरी

येय झाली.

याने जाणे आिण

मह वाची

पायरी

येय आहे .

या अडचणीवर मात क न पुढे जाण सु च ठे वायचे. अडचणीवर मात कशी

करायची? आपली पण ू र् ताकद

कशी वापरायची? फक्त शक्य नाही

हणन ू सोडून न दे ता पढ ु े च कसे जात

रहायचे? मधेच दमछाक झालीच तर काय करायचे याचा उहापोह येणार्या पुढील लेखात असेल.

- प्रसाद मोिहते.

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : २६

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

करीअर मागर्दशर्न

िव यािथर् िमत्रहो !! आपण म यम विगर्य मराठी मल ु े आिण पालक किरअर िनवडताना नेमके कुठे अडखळतो, आप या सामािजक, आिथर्क ि थितमळ ु े आप या डोक्यात कुठले मटल

लोक असतात हे एकदा समजन ु घेतले िक

मग मराठी मल ु ां या टलेट ला कोिणच रोखु शकत नािह.आप या मनाितल

यन ु गंड बाजल ु ा सा न आपण िह

झोकुण दे यािच , क ट कर याची तयारी ठे वली िक सगळे काही स या सोपे असते. हे सांगायला काही

कोणा मांित्रकािच गरज नसािव. 

आवडीचे किरअर :_ आप या मल ु ां या किरअर

लािनंगमधे पालकांचा स भाग असावा परं तु

यांनी मल ु ांना यां या आवडीचे किरअर िनवड याची मभ ु ा िदली पािहजे, पालकांचा सहभाग असावा,

पण आग्रह असु

नये. मल ु गा ९ वी मधे असताना

याने दहावी

या पुढील किरअरचा िवचार सु

करावा, दहावीचे माकर् समज यावर किरअर चा िवचार कर यात िव यािथर्यांचे नुकसान होयु शकते. कािह पालक आप या अपूणर् ई छा पूणर् यापे या आप या मल ु ांचा कल आिण

कर यासाठी मुलावर किरअर लादतात, हे चुिकचे आहे .

यािच क्षमता यांचा िवचार क न

िनवड यास म त करावी. िम इथे कािह किरअर चे ओ शन दे त आहे . म त होइल हयात शंका ना्ही.

याला य़ोग्य किरअर

यातुन िनि चत आपणाला

मानिसक विृ त :- खूप चांगले माकर् िमळाले तर साय स ला, किम माकर् िमळाले तर कामसर् ला

आिण

यापे या कमी माकर् िमळाले तर आटर् स मधे प्रवेश घ्यायचा अशी वॄ ती पालकांमधे असते.

पण आज काल आटर् स मधे सध ु ा किरअर कर यास खुप वाव आहे . आटर् स मधे सध ु ा खुप ओ शन आहे त. ते आपण खाली िदले आहे त ते पाहुया.

 आटर् स मिधल किरअर / Arts Madhil Career

िमत्र हो !! कमी माकर् िमळाले तरच आटर् स शाखेत प्रवेश घे याचा ट्रड आता आउट डेटेड झाला आहे .आटर् स या क्षेत्राची िनवड किरअर

हणन ु आज ९०% माकर् िमळालेले िव यािथर् सध ु ा आटर् स कडे वळत आहे त.

ल गवेज, िटचींग, लौ, आिखर्ओलोजी, अ या वेग या क्षेत्रात खास किरअर कर यासाठी िव यािथर् आटर् स कडे वळत आहे त. आटर् स मधे ग्र युएशन के यानंतर एखा या िवषयात एम. ए. करता येते. तसेच एम.पी.एस.सी., माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : २७

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

ल गवेज, िटचींग, लौ, आिखर्ओलोजी, अ या वेग या क्षेत्रात खास किरअर कर यासाठी िव यािथर् आटर् स कडे वळत आहे त. 

आटर् स मधे ग्र युएशन के यानंतर एखा या िवषयात एम. ए. करता येते. तसेच एम.पी.एस.सी.,

यु.पी.एस.सी. अशा

पधार् पिर या दे याचा पयार्य उपल ध असतात. यािशवाय बी.एड. एल.एल.बी.,

पी.िज. ईन मेनेजम ट, एम.बी.ए., एम.एम.एस., कंपनी सेक्रेटरीिशप, को ट अक टींग, सोशल साय स, एमएस लु जनार्िलजम आदी कोसस उपल ध आहे त. 

यािशवाय िटिचंग (प्रायमिर/ िप्र-प्रायमरी), फ़ाइन आटर् स, आदी कोसस उपल ध आहे त.



इितहास, भग ु ोल, लोिजक, इकोनोिमक, इंिग्लश, िलट्रएचर सायकोलोिज, पोिलटे िक्नक

साय स, सोशल साय स या िवषयामधे बी.ए. िकंवा एम.ए. करता येइल. 

सोशल साय स मधे ग्रजए ु शन के यावर सामािजक कामामधे पी.िज. करता येइल. सोशल वकर्

चा बचलर कोसर् िह उपल ध आहे िबएस लु आिण एमएस लु केले या िव या यार्ना ग हनर्मट, प्रा. िल.तसेच कोप रे ट सेक्टर मधे जोब िमळु शकतात. 

पोिलिटकल साय स आिण सोशल साय स केले या िव या यार्ना

करणे सोपे जाते. 

कोण यािह भाषेचा (मराठी / इंिग्लश ) अ यास क न जनार्ली ट, कोिप राइटर, टीचर, ट्रा सलेटर, यज ु रीडर आिद जोब क



पधार् पिर याची तयारी

शकतो.

फ़ोरे न लग्वेज िशक यावर ट्रा सलेटर, इ टरिप्रटर िकंवा ए बासी मधे जोब क

शकतो. िशवाय

वत: चा क्लासेस सध ु ा उघडु शकतो. 

इकोनोिमज Higher studies क न इकोनोिम अनािल ट, िरसचर आिद काम करता येते.प्रोफ़ेसर,

टोक माक्रेट, इ सरु स एजि स, िविवध कंपिन मधे क सलटं ट इ वे

हणन ु काम करता येते.



मट अनाली ट

सायकोलोिज मधे चाइ ड िबहे ि हअरल, िक्लिनकल इं सिट्रअल अशा कोण याही िवषयामधे पेशलायजेशन करता येइल.ह ली या प्रोफ़ेशन ला खुप मागणी येउ लागली आहे .



इकोनोिम आिण

टिटि टक्स कोि बनेशन घेउन ग्रजए ु शन केले या िव या यार्ना ट्रे ड

अनािल ट, फ़ायनािशअल अनािल ट 

मेिडया मधे

हणन ू काम करता येते. तसेच बकेत िह नोकरी क

शकतो.

पेशलायजेशन करायचे अस यास १२ वी. नंतर बचलर ओफ़ मास मेिडया,

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : २८

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.



ग्रजए ु शन जनार्िलजम,मास क युिन ्केशन करता येइल. यािशवाय पि लक िरलेशन िकंवा अड हरटायिजंग हे उ तम पयार्य आहे त.



पु तकाची िकंवा वाचनची आवड असेल तर लायब्ररी साय स चा कोसर् उपल ध आहे .



आिखर्ओलोिज

यिु जओलोिज हे िवषय इितहासाशी संबिधत असन ु उ खनन शा त्र, परु ात व

शा त्र, संग्राहलय शा त्र, हे याितल

पेशलायजेशन िवषय

हणता येतील. पु या या डेक्कन कोलेज

मधे पी.जी.कोसस उपल ध आहे त.यािशवाय होटे ल मेनेजमट, फैशन िडज़ायनींग, ट्र हल अ ड

टुिरझम अशा कोसस चे पयार्य उपल ध आहे त.

श दांकन : अशोक इ वरा पािटल. इमेल : ashokprobable@gmail.com मोबाइल :९८२०९०४१९८

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : २९

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

हाडर्वेयर आिण नेटवकर् ईंिजनीअिरंग मधील किरअर कॉ पुटर िशवाय स या माणसाचे जीवन कठीण झाले आहे . प्र येक क्षेत्राम ये आज कॉ पुटर चा

उपयोग होतो. सरु वातीला कॉ पुटर फक्त िबनसरकारी कायार्लयात होते पण आता सरकारी कायार्ला

म ये

सध ु ा आता कॉ पुटर अिनवार्य झाले आहे त. तर इतक्या मो या प्रमाणात कॉ पुतेरचा उपयोग होत असेल तर यां या दे खभाल आिण द ु

तीसाठी मो या प्रमाणात माणसांची गरज भासते. स या हाडर्वेयर आिण नेटवकर्

ईंिजनीअरचे प्रमाण पाहता पुढे यांची कमतरता भासणार आहे . आज काल सवर् M.B.A. कर या या मागे

लागले आहे त. पण जर आपण आपली आवड आिण आप या किरअर साठी लागणारी गरज पाहून योग्य ते किरअर िनवडले तर कोणतेही क्षेत्र असो आपण यश वी होतोच. चला आपण या क्षेत्रािवषयी जाणन ू घेऊया.

आप याला हाडर्वेयर आिण नेटवकर् ईंिजनीअर ड्राइवर असलेला त ण िदसतो. काम असते सवर् िस टम

युजरला

हटले तर एखादा कॉ पट ु र उघडून बसलेला, हातात

पण हे असे िचत्र

मळ ु ीच नसते.

क्रू

हाडर्वेयर आिण नेटवकर् ईंिजनीअर चे

यवि थत चालू ठे वणे. एखा या मशीन म ये आलेला िबघाड द ु

त करणे व

ह जेच कॉमत ु र वापर याला मदत (सपोटर् ) करणे मग िह मदत हाडर्वेयर ( कॉ पुटर चे पाटर् स)

बाबत असेओ िकवा ऑपरे िटंग िस टम बाबत असो, नेटवकर् बाबत असो िकवा कॉ पुटर वर वापर या जाणार्या िवंडोज फाईल, सॉ टवेअर आिण डाटाबेस यासंधाभार्त असू शकते.

या क्षेत्रात सरु वात आपली हाडर्वेयर आिण नेटवकर् ईंिजनीअर पासन ू होते व पुढे जाऊन

याचा शाखा कशा

िव तारतात हे आपण पाहूया.

हाडर्वेयर आिण नेटवकर् ईंिजनीअर मधील सरु वात आिण यापढ ु ील पयार्य यज ु र लेवल सपोटर्

पगार (

हाडर्वेयर आिण नेटवकर् ईंिजनीअर

नेटवकर्

पगार (

५००० ते ७०००

नेटवकर् ईंिजनीअर

८००० ते १००००

डे कटॉप ईंिजनीअर – लेवल १

५००० ते १००००

नेटवकर् ईंिजनीअर – लेवल १

८००० ते १८०००

डे कटॉप एडिमनी ट्रे टर (प्रशासक)

८००० ते २००००

नेटवकर् एडिमनी ट्रे टर (प्रशासक)

१५००० ते २५०००

डाटाबेस

पगार (

डाटाबेस ईंिजनीअर डाटाबेस एडिमनी ट्रे टर

पयांत )

बेकप Backup

पगार (

८००० ते १००००

सो टवेअर बेकप

६००० ते ८०००

१५००० ते २५०००

नेटवकर् बेकप

८००० ते १५०००

बेकप लायब्ररी

१०००० ते १५०००

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पयांत )

पान : ३०

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

ई-मेल सोलश ू न

पगार (

मायक्रोसॉ ट एक्शच सवर्र एडिमनी ट्रे टर (प्रशासक) –

युिनअर लेवल

पयांत )

१५००० ते २५०००

मायक्रोसॉ ट एक्शच सवर्र एडिमनी ट्रे टर (प्रशासक) – िसिनयरअर लेवल

३५००० ते ६००००

लोटस सवर्र एडिमनी ट्रे टर (प्रशासक)

२५००० ते ३५०००

कृित्रम सवर्र

पगार (

पयांत )

सवर्र ईंिजनीअर

पगार (

िसिट्रक्स सवर्र

१५००० ते २५०००

सवर्र एडिमनी ट्रे टर (प्रशासक) –

िवमवेअर सवर्र

१५००० ते २००००

सवर्र एडिमनी ट्रे टर (प्रशासक) – िसिनयर लेवल

युिनअर लेवल

पयांत )

१५०००० ते २०००० २५००० ते ४००००

वरील सवर् पयार्य आप याला खुले आहे त, वरील िदले या पगारा या िकमती अनुभवानुसार वाढत जातात

आिण िविवध कंपनी या धोरणांवर अवलंबून असतात.

तर आता आपण या किरअरसाठी लागणारे िशक्षण अनुभव यावर

िशक्षण:

टीक्षेप टाकूया

बर्याच सरकारी आिण िबन सरकारी कॉलेजांम ये हाडर्वेयर आिण नेटवकर् ईंिजनीअिरंगचे िशक्षण

िदले जाते. तसेच काही प्रायवेट सं था सध ु ा िशक्षण दे तात.

सवर्साधारण हाडर्वेयर आिण नेटवकर् ईंिजनीअिरंगचा कालावधी १ ते १.५ वषर् असतो.

यामळ ु े १२ वी

झाली िक आपण या कोसर् ला प्रवेश घ्यावा जेणेक न आपन आपले पदवी िशक्षणसध ु ा सोबत पूणर् क शकाल आिण आपला वेळ वाचवू शकाल. आटर् स, कॉमसर् िकवा साय स कु

याही शाखेचा िव याथीर् येथे येऊ

शकतो. कोससची फी ही सवर्साधारण म यमवगीर्य कुटुंबाला परवडेल इतकी असन ू या फी

यतिरक्त

कुठ याही गो टीसाठी जा त पैसे भरावे लागत नाही. फक्त परीशांचे पैसे मात्र भरावे लागतात ते ही आंतरराट्रीय िनयमांप्रमाणे. हाडर्वेयर आिण नेटवकर् क्षेत्रात आप याला चांगली प्रगती हवी असेल तर कोस बरोबर आपले पदवी िशक्षण पूणर् झालेलेच हवे कारण

याला भरपूर मह व असते. अ यथा आप याला

छो या कंपनीत िकंवा कमी पागारावर काम करावे लागते

याचा पुढे आप या प्रगतीवर पिरणाम होतो.

आता आपण वरील िदले या पयार्यांसाठी लागणार्या िशक्षणाचा आिण अनभ ु वाचा िवचार क .

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : ३१

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

१. हाडर्वेयर आिण नेटवकर् ईंिजनीअर – दहावी िकवा बारावी पास (पदवी िशक्षण अस यास उ तम) व कोण याही मा यता प्रा त सं थेचे प्रश ती पत्रक अनुभव – अनुभवाची गरज नाही

२. डे कटॉप ईंिजनीअर – लेवल १ – पदवी िशक्षण व कोण याही मा यता प्रा त सं थेचे प्रश ती पत्रक अनुभव – िकमान १ वषार्ंचा हाडर्वेयर आिण नेटवकर् ईंिजनीअरचा सिटर् िफकेट – मायक्रोसॉ टचे एम सी पी सिटर् िफकेट अस यास उ तम.

अनुभव इंग्रजीवर प्रभु व

३. डे कटॉप एडिमनी ट्रे टर (प्रशासक) - पदवी िशक्षण व कोण याही मा यता प्रा त सं थेचे प्रश ती पत्रक अनभ ु व – िकमान २ -३ वषार्ंचा डे कटॉप ईंिजनीअरचा अनभ ु व इंग्रजीवर प्रभु व

सिटर् िफकेट – मायक्रोसॉ टचे एम सी पी सिटर् िफकेट अस यास उ तम. ४. नेटवकर् ईंिजनीअर -

पदवी िशक्षण व कोण याही मा यता प्रा त सं थेचे प्रश ती पत्रक

अनभ ु व ु व – िकमान १ वषार्ंचा हाडर्वेयर आिण नेटवकर् ईंिजनीअरचा अनभ सिटर् िफकेट – िस कोचे सी सी एन ए

सिटर् िफकेट अस यास उ तम.

५. नेटवकर् ईंिजनीअर – लेवल १ - पदवी िशक्षण व कोण याही मा यता प्रा त सं थेचे प्रश ती पत्रक अनुभव – िकमान १ वषार्ंचा नेटवकर् ईंिजनीअरचा अनुभव इंग्रजीवर प्रभु व सिटर् िफकेट – िस कोचे सी सी एन ए

सिटर् िफकेट अस यास उ तम

६. नेटवकर् एडिमनी ट्रे टर (प्रशासक) - पदवी िशक्षण व कोण याही मा यता प्रा त सं थेचे प्रश ती पत्रक अनुभव – िकमान २ - ३ वषार्ंचा नेटवकर् ईंिजनीअर – लेवल १ अनुभव इंग्रजीवर प्रभु व सिटर् िफकेट – िस कोचे सी सी एन ए

सिटर् िफकेट अस यास उ तम

७. डाटाबेस ईंिजनीअर - पदवी िशक्षण व कोण याही मा यता प्रा त सं थेचे प्रश ती पत्रक अनुभव – िकमान २ वषार्ंचा डे कटॉप ईंिजनीअरचा अनुभव

सिटर् िफकेट – मायक्रोसॉ टचे एम सी डी बी ए आिण एम सी पी सिटर् िफकेट अस यास उ तम

८. डाटाबेस एडिमनी ट्रे टर

- पदवी िशक्षण व कोण याही मा यता प्रा त सं थेचे प्रश ती पत्रक

अनुभव – िकमान २ -३ वषार्ंचा डाटाबेस ईंिजनीअरचा अनुभव इंग्रजीवर प्रभु व

सिटर् िफकेट – मायक्रोसॉ टचे एम सी डी बी ए आिण एम सी पी सिटर् िफकेट अस यास उ तम

९. सो टवेअर बेकप - पदवी िशक्षण व कोण याही मा यता प्रा त सं थेचे प्रश ती पत्रक अनुभव – िकमान २ -३ वषार्ंचा डे कटॉप ईंिजनीअरचा अनुभव

सिटर् िफकेट – मायक्रोसॉ टचे एम सी पी सिटर् िफकेट अस यास उ तम तसेच

या सो टवेअरवर

बेकप घेणार याचे सिटर् िफकेट अस यास उ तम उदा. िसमटे क आिण आय बी एम ... १०. नेटवकर् बेकप - पदवी िशक्षण व कोण याही मा यता प्रा त सं थेचे प्रश ती पत्रक अनुभव – िकमान २ -३ वषार्ंचा डे कटॉप ईंिजनीअरचा अनुभव

सिटर् िफकेट

– मायक्रोसॉ टचे एम सी पी आिण िस कोचे सी सी एन ए सिटर् िफकेट अस यास

उ तम.

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : ३२

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

११. बेकप लायब्ररी - पदवी िशक्षण व कोण याही मा यता प्रा त सं थेचे प्रश ती पत्रक अनुभव – िकमान २ वषार्ंचा नेटवकर् बेकपचा अनुभव

सिटर् िफकेट – मायक्रोसॉ टचे एम सी पी आिण िस कोचे सी सी एन ए सिटर् िफकेट अस यास उ तम

१२.मायक्रोसॉ ट एक्शच सवर्र एडिमनी ट्रे टर (प्रशासक) – मा यता प्रा त सं थेचे प्रश ती पत्रक

युिनअर लेवल - पदवी िशक्षण व कोण याही

अनभ ु व – िकमान ५ वषार्ंचा डे कटॉप ईंिजनीअर लेवल २ चा अनभ ु व इंग्रजीवर प्रभु व

सिटर् िफकेट – मायक्रोसॉ टचे एम सी एस ई सोबत एम सी टी अस

सिटर् िफकेट अस यास उ तम

१३. मायक्रोसॉ ट एक्शच सवर्र एडिमनी ट्रे टर (प्रशासक) – िसिनयरअर लेवल - पदवी िशक्षण व कोण याही मा यता प्रा त सं थेचे प्रश ती पत्रक अनभ ु व – िकमान ५ वषार्ंचा डे कटॉप ईंिजनीअर लेवल ३ चा अनभ ु व सोबत ३ वष मायक्रोसॉ ट एक्शच सवर्र चा अनभ ु व. इंग्रजीवर प्रभु व

सिटर् िफकेट – मायक्रोसॉ टचे एम सी एस ई सोबत एम सी टी एस आिण एम सी एम तसेच िस कोचे सी

सी एन ए

सिटर् िफकेट अस यास उ तम

१४. लोटस सवर्र एडिमनी ट्रे टर - पदवी िशक्षण व कोण याही मा यता प्रा त सं थेचे प्रश ती पत्रक सिटर् िफकेट – आयबीएमचे

सिटर् िफकेट अस यास उ तम

१५. िसिट्रक्स सवर्र - पदवी िशक्षण व कोण याही मा यता प्रा त सं थेचे प्रश ती पत्रक सिटर् िफकेट – िसिट्रक्स सिटर् िफकेट अस यास उ तम. अनुभव - िकमान १ वषार्ंचा अनुभव

१६. िवमवेअर सवर्र - पदवी िशक्षण व कोण याही मा यता प्रा त सं थेचे प्रश ती पत्रक सिटर् िफकेट – िवमवेअर सिटर् िफकेट अस यास उ तम. अनुभव - िकमान १ वषार्ंचा अनुभव

१७. सवर्र एडिमनी ट्रे टर - पदवी िशक्षण व कोण याही मा यता प्रा त सं थेचे प्रश ती पत्रक सिटर् िफकेट – मायक्रोसॉ ट सिटर् िफकेट अस यास उ तम. अनुभव - िकमान २ वषार्ंचा अनुभव

पगार : कोण याही क्षेत्राची सरु वात हळूहळू होते वर आप या कौश या या जोरावर आिण अनुभवा या

जोरावर प्र येक यक्ती प्रगती करत पुढे जात राहते. याशेत्रात िमळणार्या पगाराची मािहती आपंवरील तक् यात पाहू शकतात.

यवसाय हाडर्वेयर आिण नेटवकर् क्षेत्रात

वयंरोजगारासाठी अनेक संधी आहे त. या कशा या खालील प्रमाणे

पाहू.

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : ३३

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

१. जर एखादा िव याथीर् गरीब असेल. आिण िशक्षणातही बारा असेल अशा िव या यार्ला जर कमी पैशात यवसाय करायचा असेल तर

याने सरु वातीला हाडर्वेयर आिण नेटवकर्िकंग चा कोस करावा. आिण

वत:चा घरी बस या उ योग सु

काही सी डीस,

करावा.

यासाठी भांडवलाची आव यकता

हणजे

क्रू ड्रायवर सेट.

वताचे भेट काडर् आिण मोबाईल नंबर बस इतकेच आहे . हळूहळू िमत्रांचे तसेच

ओळखी या लोकांचे काम करता करता आपली चांगली ओळख होत जाते व मागापोआपाच आप याला ऑडर्र िमळत जातात. फक्त हाडर्वेयर आिण नेटवकर् िशक यासाठी जर तु ही अनस ु िू चत जातींम ये येत असाल तर

सरकार तु हाला आय. टी. आय.

दे ते. फक्त

या मा यमातन ू मोफत िशक्षण प्रदान करते तसेच प्रिशषण पत्रक दे खील

यासाठी तु हाला तम ु चे जातीचे खरे प्रमाण पत्रक जवळ ठे वणे गरजेचे आहे . जर आपण

अनस ु िू चत जातींम ये नसलो तरीही तु ही हा कोसर् ३०० ते ५००

याचाकालावधी ३ मिह याचा असेल.

पयांत िशकू शकता साधारणपणे

२. आता आपण थो या वर या लेवल वर पाहू. जर आप या कडे चांगले भांडवल असेल. तर आपण १ दक ु ान भा याने घेऊं ितथे तुमचा कॉ पुटर रीपेअिरंगचा यवसाय सु क शकता. तसेच जर तुमचा

यवसाय बर्यापैकी चालत असेल तर तु ही कॉ पुटरचे सट ु े भाग िकंवा नवीन कॉ पुटरही िवकु शकतात.

याचबरोबर कॉ पुटर ला लागणारे सािह य जसे सो टवेअर, सट ु े भाग, कवर, सी डीस, िप्रंटर, इ यादी... ३. इथे आपण हाडर्वेयर आिण नेटवकर् म ये उ तम तुम याकडे जर तुमचे

यावसायी कसे बनू शकतो या िवशयी मी सांगेन,

वत:चे दक ु ान असेल थोडे उ तम भांडवल असेल आिण तुमचा उ योग जर ब पकी

चालू असेल तर तु ही पढ ु या पारी वर जा यासाठी तयार आहात असे समजावे. इथे तु ही कॉ पुटर तर वक्णारच तेही १ िकवा २ ग्राहकाला न हे तर मोठ मो या कंपिनंना ५० – ६० तु हाला लागेल तुमचा

वत:चा

टाफ, तुमचे छोटे ऑिफस, से स

याआकडे वारीत यासाठी

टाफ, माकिटंग

टाफ, सपोटर्

टाफ,

इ यादी... या म ये तु ही कॉ पुटर िवक् यासोबत

िविवध सरकारी िनमसरकारी कायार्लयांची A.M.C.

िटकून राहतात. दे खभाली या कंत्राटा सोबत तु ही

िविवध कंपनीत कंत्राट पद्धतीवर तुमचे ईंिजनीअर

हणजेच दे खभालीचे कंत्राट घेऊ शकता.

पुरव याचे काम दे खील क

शकतात व

रोजगार उपल ध क न दे ऊ शकतात.

याम ये मो याप्रमाणात फायदा होतो. व आपले ग्राहक पण

नािवन हाडर्वेयर आिण नेटवकर् ईंिजनीअर व

गरजू मल ु ांना

या यवसायात महे नातीची आिण िचकाटीची फार गरज असते.

४. लॅ पटॉप िरपेअिरंग – आज काल लॅ पटॉपची संख्या मो या प्रमाणात वाढली आहे . आिण यां या िकमतीही कॉ पुटर या तुलनेत सारख्या झा या आहे त.

यामळ ु े बहुतेक लोक लॅ पटॉप घेणे पसंद करतात. यासाठी जर आपण लॅ पटॉप िरपेअिरंग दे खील िशकाल तर याचा आप याला नक्की आप या यवसायात मदत

होइल. कारण लॅ पटॉप िरपेअिरंगची फी सध ु ा जा त असते.

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : ३४

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

तर िमत्रांनो, मी आज तु हला मा या किरअर िवषयी मला शक्य होइल तेवढी आिण मला

मािहत असलेली व अनुभवाने िमळालेली मािहती िदली. तु हीही या क्षेत्रात भरपूर प्रगती क वत:साठी उ तम यवसाय सु

क

शकता. िकंवा

शकता. ऑल दी बे ट !

सागर रांजणकर, M.C.P. & M.C.S.A.

sagaronestar@gmail.com

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : ३५

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

स्वयंरोजगार – एक उ म पयार्य (पर्ा. वै )

DççHçuçç oíMç 1947 mççuççÇ mJçlçb$ç Pççuçç DçççÆCç cçÓuçYçÓlç mçáçÆJçOçç HçájçÆJçC³ççmççþçÇ Hçb®çJçççÆ<ç&kçÀ ³ççípçvççb®³çç cççO³çcççlçÓvç DççHçCç çÆJçkçÀçmççmç mçá©Jççlç kçíÀuççÇ. JççÇpççÆvççÆcç&lççÇ kçíbÀêí, OçjCçí, HççìyçbOççjí, Hççíuçço kçÀçjKççvçí, Kçlç kçÀçjKççvçí DçççÆo ÒçkçÀuHç nçlççÇ Içílçu³ççvçí jçípçiççj çÆvççÆcç&lççÇ cççíþd³çç ÒçcççCççJçj PççuççÇ HçCç l³çç®çJçíUçÇ uççíkçÀmçbK³çç Jçç{lç Dçmçu³ççvçí yçíkçÀçjçÇ®ççÇ mçcçm³ççHçCç çÆvçcçç&Cç PççuççÇ. mJççlçb$³ç çÆcçUÓvç Dççlçç mççþ Jç<ç&í nçílç DççuççÇ HçCç DçpçÓvçnçÇ yçíjçípçiççjçb®ççÇ mçcçm³çç HçÓCç&HçCçí mçáìuçíuççÇ vççnçÇ. cçnçjçä^çmççjK³çç oíMççlççÇuç DççÌÐççíçÆiçkçÀ Òçiçlç jçp³ççlç yçíkçÀçjçb®ççÇ mçbK³çç 45 uççKççbJçj Dççní. ³çç mçcçm³çíuçç lççíb[ kçÀmçí ÐççJç³çç®çí nç mçjkçÀçjHçá{í ÒçMvç Dççní. mçJç& vççiççÆjkçÀçbvçç jçípçiççj HçájçÆJçC³çç®çí vçÌçÆlçkçÀ yçbOçvç mçjkçÀçj cççvçlç Dçmçu³ççvçí ®ççkçÀjcççvççÇ uççíkçÀçbHçí#çç mJç³çbjçípçiççjçÇ uççíkçÀçb®çí ÒçcççCç Jçç{çJçí ³çç çÆoMçívçí mçjkçÀçj çÆJç®ççj kçÀjçÇlç Dççní. pçvcççuçç Dççuçíu³çç Òçl³çíkçÀ cççCçmççuçç çÆMç#çCççvçblçj Dçiçj lçlHçÓJççÇ& GHçpççÇçÆJçkçíÀmççþçÇ kçÀçcç kçÀjçJçí®ç uççiçlçí. GHçpççÇçÆJçkçíÀmççþçÇ DçLçç&pç&vç lççÇvç cççiçç&bvççÇ nçíT MçkçÀlçí. 1) vççíkçÀjçÇ 2) mJç³çbjçípçiççj 3) GÐççípçkçÀlçç. ³ççlççÇuç HççÆnuçç cççiç& Dççlçç çÆyçkçÀì nçílç Dççní. pçí mçO³çç vççíkçÀjçÇlç Dççnílç l³ççb®³çç [çíkçw³ççJçj®ç mJçí®sççÆvçJç=ÊççÇ®ççÇ lçuçJççj ìçbiçuçíuççÇ Dççní cçiç vççíkçÀjçÇ®³çç vçJ³çç mçbOççÇ kçÀçíþÓvç GHçuçyOç nçíCççj? HçÀçj HçÓJççÇ& DççHçu³ççkçÀ[í SkçÀ cnCç nçílççÇ – GÊçcç MçílççÇ cçO³çcç J³ççHççj - kçÀçÆvç<þ vççííkçÀjçÇ. HçCç çÆyç´çÆìMççb®³çç kçÀçUçlç MçílççÇHçí#çç vççíkçÀjçÇ pççmlç HçÀç³çoíMççÇj þjlç nçílççÇ. çÆvç³ççÆcçlç JçíUílç kçÀçcç kçíÀuçí kçÀçÇ SkçÀ lççjKçíuçç ncçKççmç Hçiççj çÆcçUlç nçílçç. vççíkçÀjoçj cçO³çcçJçiç& Jçç{lç nçílçç. l³çç®çí pççÇJçvçcççvç Gb®ççJçlç nçílçí Jç cnCçÓvç Jççìç³çuçç uççiçuçí - GÊçcç vççíkçÀjçÇ - cçO³çcç MçílççÇ - kçÀçvÆç<þ J³çJçmçç³ç. HçCç Dççlçç vççíkçÀjçÇ®ç çÆcçUC³çç®ççÇ Mçkçw³çlçç kçÀcççÇ nçílç ®ççuçu³ççcçáUí GÊçcç vççíkçÀjçÇ nçÇ cççvççÆmçkçÀlçç yçouçCçí DççJçM³çkçÀ Dççní. vççíkçÀjçÇ vççnçÇ cnCçÓvç nlççMç vç nçílçç mJç³çbjçípçiççjçÆvççÆcç&lççÇ DççJçM³çkçÀ þjlç Dççní. l³ççmççþçÇ HççÆjçqmLçlççÇ DçvçákçÓÀuç Dççní. cnCçÓvç Dççlçç cnCçç³çuçç nJçí - GÊçcç mJç³çbjbjçíípçiççj - cçO³çcç MçílççÇ - kçÀçÆvç<þ vççíkçÀjçÇ.mJç³çbjçípçiççj çÆvçcçç&Cç kçÀjC³çççÆMçJçç³ç Hç³çç&³ç vççnçÇ ní SkçÀoç cççv³ç kçíÀuçí kçÀçÇ ³çç J³çJçmçç³çç®ççÇ GYççjCççÇ kçÀMççÇ kçÀjçJç³çç®ççÇ? l³çç®çí J³çJçmLççHçvç kçÀmçí kçÀjçJç³çç®çí? ³çç®çç çÆJç®ççj DççJçM³çkçÀ Dççní. mJç³çbjçípçiççj lççÇvç cççiçç&bvççÇ çÆvçcçç&Cç kçÀjlçç ³çílççí. 1) JçmlçÓ®çí GlHççovç Jç çÆJç¬çÀçÇ 2) GlHçççÆolç JçmlçÓ çÆJçkçÀlç IçíTvç çÆJçkçÀCçí 3) mçíJçç#çí$ç. ³ççHçÌkçÀçÇ kçÀçíCçlççÇnçÇ 2 iççíä kçÀjçJç³çç®ççÇ Dçmçíuç lçj DççHçu³çç DçbiççÇ kçÀçíCçlçí içáCç DçmççJçí uççiçlççlç ³çç®çç çÆJç®ççj nçíCçí DççJçM³çkçÀ Dççní. GÐççípçkçÀç®³çç DçbiççÇ KççuççÇuç içáCç DçmçCçí DççJçM³çkçÀ Dççní. 1. FlçjçbHbHçí#çç JçíiçUí kçÀjC³çç®ççÇ çÆpçÎ - ³çç içáCççcçáUí cççCçÓmç mçlçlç DçmçcççOççvççÇ jçnlççí. DççHçu³çç J³çJçmçç³ççlç lççí mççlçl³ççvçí mçáOççjCçç kçÀjçÇlç jçnlççí Jç ³çMçmJççÇ nçílççí. 2. kçÀuHçkçÀlçç - JçíiçJçíiçÈ³çç kçÀuHçvçç uç{JçÓvç lççí GlHççovççlç, çÆJç¬çÀçÇ#çí$ççlç vçççÆJçv³ç DççCçlççí. ³çç kçÀuHçkçÀlçícçáUí®ç ìíçÆuçHçÀçívç®çç MççíOç uççiçuçç. vçblçj cççvçJç®ççÆuçlç ìíçÆuçHçÀçívç kçíbÀê - mJç³çb®ççÆuçlç ìíçÆuçHçÀçívç kçíbÀê - mçyçm¬çÀç³çyçmç& ì^bkçÀ [ç³ççÆuçbiç - Dçç³çSmç[çÇ Hç@Àkçwmçvçí mçboíMçJçnvç Dçmçí ìHHçí ¬çÀcççvçí Hççj kçÀjçÇlç içíuççí DçççÆCç mçáçÆJçOççblç Yçj Hç[lç içíuççÇ. माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : ३६

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

3. vççÆJçv³çç®çç nJ³ççmç - vçJççÇvç iççíäçÇ Dççlcçmççlç kçÀjC³çç®ççÇ Jç=ÊççÇ. ³ççcçáUí GlHççovç lçb$ççlç yçouç kçÀªvç ³çMç çÆcçUçÆJçC³çç®ççÇ ÒçJç=ÊççÇ. 4. DçççÆLçkçÀ OççíkçíÀ HçlkçÀjC³çç®ççÇ Jç==ÊççÇ - J³çJçmçç³ç mçáª kçÀjçJç³çç®çç cnCçpçí l³ççlç DçççÆLç&kçÀ lççíìîçç®çç mçbYçJçnçÇ Dçmçlççí. Dçmçç lççíìç Pççuçç lçj vç [içcçiçlçç Hçá{í pççC³çç®ççÇ Jç=ÊççÇ J³ççJçmçççÆ³çkçÀçblç DçmçCçí DççJçM³çkçÀ Dçmçlçí. HçCç ní OççíkçíÀ çÆJç®ççjHçÓJç&kçÀ HçlkçÀjuçí HçççÆnpçílç. Kç®çÓvç pççTvç GHç³ççíiç vççnçÇ. 5. mçkçÀçjçlcçkçÀ ¢äçÇÇkçÀçívç - DççHçuçç ¢äçÇkçÀçívç mçkçÀçjçlcçkçÀ Dçmçuçç HçççÆnpçí. Òçl³çíkçÀ iççíäçÇlççÇuç ®ççbiçuççÇ yççpçÓ DççHçu³çç HçìkçÀvç uç#ççlç DççuççÇ HçççÆnpçí. 6. Glkç=Àä mçbbJççoHçìálJç - oámçN³ççMççÇ kçÀmçí yççíuççJçí, çÆuççÆnlççvçç YççJçvçç vç oáKççJçlçç HçCç pçí mççbiçç³ç®çí Dççní lçí mHçäHçCçí kçÀmçí mççbiççJçí ³çç kçÀçÌMçu³ççuçç mçbÒçí<çCç kçÀuçç cnCçlççlç. 7. vçíílç=lJçiçááCç - J³ççJçmçççÆ³çkçÀ DççHçu³çç J³çJçmçç³çç®çç vçílçç Dçmçlççí. nçlççKççuççÇ kçÀçcç kçÀjCççN³ççbvçç kçÀçcççuçç ÒçJç=Êç kçÀjCçí, l³ççb®³çç Dç[®çCççÇb®çí çÆvçJççjCç kçÀjCçí, DççHçuçí cnCçCçí l³ççbvçç HçìJçÓvç oíCçí, ³çç iççíäçÇ vçíl³ççuçç kçÀjçJ³çç uççiçlççlç. 8. J³çJçmLççHçvç kçÀçÌÌMçu³ç - l³çç®³çç DçbiççÇ uççíkçÀçbkçÀ[Óvç kçÀçcç kçÀjJçvÓ ç IçíC³çç®ççÇ #çcçlçç DçmççJççÇ uççiçlçí. 9. mçcç³ç J³çJçmLççHçvç - J³çJçmçç³ççlççÇuç Òçl³çíkçÀ yççyççÇmççþçÇ l³çç®³ççkçÀ[í JçíU Dçmçuçç HçççÆnpçí. nç JçíU çÆcçUC³ççmççþçÇ mçJç& kçÀçcçí DççHçCç mJçlç: vç kçÀjlçç nçlççKççuççÇ kçÀçcç kçÀjCççN³çç uççíkçÀçbvçç lçí kçÀª MçkçÀlççÇuç DçMççÇ kçÀçcçí mççbiçCçí DççJçM³çkçÀ Dçmçlçí. 10. mçÓ®çvççb®bçç Dççoj kçÀjCçí - ûççnkçÀçbkçÀ[Óvç, kçÀcç&®ççN³ççbkçÀ[Óvç J³çJçmçç³ççmçybçbOççÇ, cççuççmçybçbOççÇ lç¬çÀçjçÇ, mçÓ®çvçç, DçHçí#çç ³çílç Dçmçlççlç. l³ççJçj ³ççíi³ç lççí çÆJç®ççj kçÀªvç kçÀç³ç&JççnçÇ kçÀjCçí DççJçM³çkçÀ Dçmçlçí Jç kçíÀuçíuççÇ kçÀç³ç&JççnçÇ mçbyçbçÆOçlççbvçç kçÀUçÆJçCçí DççJçM³çkçÀ Dçmçlçí. 11. OççíjíjCççlççÇuç uçJççÆ®çkçÀlçç - J³ççJçmçççÆ³çkçÀçuçç yçnálçç®bççÇ Dçblçjí mççOççJç³çç®ççÇ Dçmçlççlç. cnCçvÓç ncç kçÀjí mççí kçÀç³çoç nçÇ Jç=ÊççÇ nçvççÇkçÀçjkçÀ þjlçí. OççíjCççlç uçJççÆ®çkçÀlçç DçmçCçí DççJçM³çkçÀ Dçmçlçí. 12. DççHçuçç cçááÎç oáámçN³çç®³çç içUçÇ GlçjçÆÆJçC³çç®çí kçÀmçyç - J³ççJçmçççÆ³çkçÀçuçç oámçN³ççkçÀ[Óvç yçjç®Çç kçÀçcçí kçÀjJçÓvç I³ççJç³çç®ççÇ Dçmçlççlç. ³ççmççþçÇ oámçN³ççuçç DççHçuçí cnCçCçí HçìçÆJçCçí DççJçM³çkçÀ Dçmçlçí. OççíjCççlç ³ççíi³ç lççÇ uçJççÆ®çkçÀlçç DççCçÓvç DççHçu³ççuçç HçççÆnpçí lçí®ç kçÀjJçÓvç IçíCçí cçnÊJçç®çí Dçmçlçí. 13. YççÆJÆJç<³çJçíOççÇ - Hçá{í Iç[CççN³çç Içìvççb®çç DççOççÇ®ç JçíOç IçíCççjç - SKççoçÇ Içìvçç Iç[u³ççvçlbçj ÒççÆlççÆ¬çÀ³çç cnCçÓvç kçÀç³ç& kçÀjC³ççHçí#çç YççÆJç<³ççlç kçÀç³ç Iç[Ó MçkçíÀuç ³çç®çç Dçboçpç IçíTvç l³ççÒçcççCçí kçÀç³ç&JççnçÇ kçÀjCçí J³ççJçmçççÆ³çkçÀçuçç DççJçM³çkçÀ Dçmçlçí. 14. mJç³çbÒçííjkçÀ - FlçjçbvççÇ mçÓ®çvçç kçíÀu³ççvçblçj l³çç Dçbcçuççlç vç DççCçlçç mJç³çbÒçíjCçívçí DççHçuçç J³çJçmçç³ç ®ççuççÆJçuçç HçççÆnpçí. mHçOç&kçÀçbvççÇ DççHçu³ççHççmçÓvç mHçÓÀlççÇ& IçílçuççÇ HçççÆnpçí. 15. Dç[®çCççÇb çÆÆvçJççjCç kçÀjCççjç - J³çJçmçç³ççlç ³çíCççN³çç Dç[®çCççÇbvçç ³çMçmJççÇHçCçí mççcççíjç pççCççjç, kçÀçÆvç<þçb®³çç Dç[®çCççÇ mççí [çÆJçCççjç, l³ççb®³çç MçbkçÀçb®çí çÆvçJççjCç kçÀjCççjç J³ççJçmçççÆ³çkçÀ DçmççJçç. 16. cçínínvçlççÇ - vççíkçÀjçÇ kçÀjCççN³çç cççCçmççHçí#çç J³ççJçmçççÆ³çkçÀçuçç pççmlç kçÀä kçÀjçJçí uççiçlççlç. J³ççJçmçççÆ³çkçÀ cçínvçlççÇ DçmççJçç uççiçlççí. DççHçu³çç J³çJçmçç³çç®çç mçlçlç O³ççmç Dçmçuçíuçç J³ççJçmçççÆ³çkçÀ ³çMçmJççÇ nçílççí. 17. DççlcççÆJÆJçéççmç - J³ççJçmççç³Æ çkçÀçlç DççlcççÆJçéççmç DçmçCçí Dçl³çblç DççJçM³çkçÀ Dççní. cççÇ pçí kçÀjlççí Dççní lçí ³ççíi³ç Dççní Jç cççÇ ³çMçmJççÇ nçíF&vç®ç Dçmçç DççlcççÆJçéççmç l³çç®³çç þç³ççÇ DçmçCçí DççJçM³çkçÀ Dççní. 18. ³çMççHç³çMçç®ççÇ pçyççyçoçjçÇ mJççÇkÇkçÀçjCççjç - ³çMç Dççuçí lçj lçí cççP³ççcçáUí Jç DçHç³çMç Dççuçí lçj lçí FlçjçbvççÇ kçÀçcç vççÇì vç kçíÀu³ççcçáUí, vççÆMçyççvçí nçlç vç çÆou³ççvçí çÆkçbÀJçç oíJç HççJçuçç vççnçÇ cnCçÓvç DçMçç Jç=ÊççÇ®çç J³ççJçmçççÆ³çkçÀ Dçmçlçç kçÀçcçç vç³çí. DçHç³çMçç®ççÇ pçyççyçoçjçÇ mJççÆMçjçJçj IçíTvç, DçHç³çMçç®ççÇ kçÀçjCçí MççíOçÓvç l³çç kçÀçjCççb®çí çÆvçjçkçÀjCç kçÀªvç ³çMççkçÀ[í Jççì®ççuç kçÀjCççjç J³ççJçmçççÆ³çkçÀ DçmççJçç. माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : ३७

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

19. mçbOççÇJçj Pç[Hç IççuçCççjç - SKççoçÇ J³ççJçmçççÆ³çkçÀ mçbOççÇ Dçç{UuççÇ lçj lççyç[lççíyç l³çç®çç GHç³ççíiç kçÀªvç DççHçuçç HçÀç³çoç kçÀªvç IçíC³çç®ççÇ Jç=ÊççÇ J³ççJçmçççÆ³çkçÀçlç DçmççJççÇ. mçJç&ÞççÇ OççÇªYççF& DçbyççvççÇ, MçblçvçájçJç çÆkçÀuççí&mkçÀj, Dççyççmççníyç içjJççjí JçiçÌjí GÐççíiçHçlççÇb®³çç ®ççÆj$ççbJçªvç DççHçu³çç uç#ççlç ³çílçí kçÀçÇ mçbOççÇ çÆomçuççÇ jí çÆomçuççÇ kçÀçÇ l³ççbvççÇ lççÇ HçkçÀ[Óvç DççHçuçç J³çJçmçç³ç Jçç {çÆJçuçç Dççní. 20. DçvçááYçJççvçí MçnçCçç nçíCíCççjç - Hç{®³ççmç þí®ç, cççiççÇuç MçnçCçç nçÇ cnCç Dççní. DççHçu³çç mçcçJ³ççJçmçççÆ³çkçÀçbvçç Dççuçíu³çç DçvçáYçJççbJçªvç MçnçCçHçCçç DçbiççÇ DççCçuçç HçççÆnpçí. l³ççbvççÇ kçíÀuçíu³çç ®çákçÀç ìçUç³çuçç nJ³ççlç. mççOççjCçHçCçí JçjçÇuç 20 içáCç J³ççJçmçççÆ³çkçÀçlç Dçç{Ulççlç. HçCç lçácnçuçç J³çJçmçç³ç kçÀjçJç³çç®çç Dçmçíuç lçj ní mçJç& içáCç lçácç®³çç DçbiççÇ Dçmçuçí HçççÆnpçílç Dçmçí vççnçÇ. ³ççlççÇuç 7-8 içáCç lçácç®³çç DçbiççÇ DçmçlççÇuç lçjçÇmçá×ç lçácnçÇ ³çMçmJççÇ GÐççípçkçÀ yçvçÓ MçkçÀlçç DçççÆCç J³çJçmçç³ç mçáª kçíÀu³ççvçblçj ³ççlççÇuç pççmlççÇlçpççmlç içáCç lçácnçÇ Dççlcçmççlç kçÀª MçkçÀlçç. J³ççJçmçççÆ³çkçÀ nçíC³ççmççþçÇ J³ççJçmçççÆ³çkçÀ kçÀçÌìábçÆyçkçÀ Hççéç&YçÓcççÇ DçmçCçí DççJçM³çkçÀ nç içÌjmçcçpç Dççní. l³çç®çÒçcççCçí J³ççJçmçççÆ³çkçÀ pçvcççJçç uççiçlççí nçÇ içÌjmçcçpçÓlç Dççní ³çç®çínçÇ Yççvç DççHçCç þíJçuçí HçççÆnpçí. ³çMçmJççÇ J³ççJçmçççÆ³çkçÀ nçíC³ççmççþçÇ JçjçÇuç oçívnçÇ iççíäçÇ DççJçM³çkçÀ vççnçÇlç. lçj Oç[ç[çÇvçí J³çJçmçç³ççlç HççTuç ìçkçÀCçí cçnÊJçç®çí Dççní. ‘kçíÀu³ççvçí nçílç Dççní jí HçCç kçíÀuçí cçç$ç HçççÆnpçí’ DçMççÇ Jç=ÊççÇ nJççÇ. Òç³çlvççlç kçÀmçÓj kçÀªvç GHç³ççíiççÇ vççnçÇ. ³çççÆMçJçç³ç ³çMç çÆcçUC³ççmççþçÇ J³çJçmçç³ççMççÇ yççbçÆOçuçkçÀçÇ, mçkçÀçjçlcçkçÀ ¢ äçÇkçÀçívç DçççÆCç kçÀç³ç&jlç jçnCçí ³çç lççÇvç IçìkçÀçb®ççÇ DççJçM³çkçÀlçç Dççní. mçíJçç#çí$ççlççÇuç mJç³çbjçípçiççjçÇmççþçÇ Dçl³çuHç Yççb[Jçuç uççiçlçí, oákçÀçvçoçjçÇ cççHçÀkçÀ Yççb[Jçuççlç mçáª kçÀjlçç ³çílçí lçj GÐççípçkçÀlçímççþçÇ pççmlç Yççb[Jçuçç®ççÇ içjpç Dçmçlçí. J³çJçmçç³ç ®ççuçÓ kçÀjçJç³çç®çç Dçmçí þjçÆJçuçí kçÀçÇ ÒçLçcç çÆvçCç&³ç I³ççJçç uççiçlççí DççHçCç GlHççokçÀ Jnç³ç®çí, oákçÀçvçoçj Jnç³ç®çí kçÀçÇ mçíJçç#çí$ççlç kçÀçcç kçÀjçJç³çç®çí? SkçÀoç nç çÆvçCç&³ç Pççu³ççvçblçj ³ççmççþçÇ uççiçCççjçÇ cçççÆnlççÇ kçÀçíþí çÆcçUíuç ³çç®çç çÆJç®ççj kçÀjçJçç uççiçlççí. nJççÇ DçmçuçíuççÇ mçJç& cçççÆnlççÇ iççíUç kçíÀu³ççJçj cçiç kçÀçíCçl³çç JçmlçÓ®çí GlHççovç, oákçÀçvçoçjçÇ Dçiçj mçíJçç kçÀjçJç³çç®³çç ³çç®çç çÆvçCç&³ç I³ççJçç uççiçlççí. pçíLçí J³çJçmçç³ç kçÀjçJç³çç®çç Dççní l³çç Yççiçç®çí mçJç&í#çCç kçÀjçJçí uççiçlçí. J³çJçmçç³ççmççþçÇ çÆvçJç[uçíu³çç GlHççovççyççyçlççÇlç DççlcçcçÓu³ççbkçÀvç kçÀjçJçí uççiçlçí. ³çç GlHççovççyççyçlççÇlç DççHçuççÇ yçuçmLççvçí, cç³çç&oç, Dçmçuçíu³çç mçbOççÇ Jç mçbYççJ³ç Dç[LçUí ³ççb®çç çÆJç®ççj kçÀjçJçç uççiçlççí. ³ççmççþçÇ ÒçLçcç oçívç-lççÇvç GlHççovçí çÆvçJç[çJççÇlç, DççlcçcçÓu³ççbkçÀvççlç p³çç GlHççovççuçç pççmlç içáCç çÆcçUçuçí Dççnílç lçí GlHççovç J³çJçmçç³ççmççþçÇ çÆvçJç[çJçí. J³çJçmçç³ç kçÀjçJç³çç®çí þjçÆJçu³ççvçblçj DççHçu³ççmç mçnç³³çYçÓlç nçíCççN³çç mçbmLçç, cççiç&oMç&vç kçÀjCççN³çç mçbmLçç, ÒççÆMç#çCç oíCççN³çç mçbmLçç, kçíbÀê Jç jçp³ç mçjkçÀçj®³çç çÆvçjçÆvçjçÈ³çç ³ççípçvçç, ûççcççíÐççíiççmççþçÇ cçolç kçÀjCççN³çç mçbmLçç Fl³ççoçÇb®ççÇ cçççÆnlççÇ çÆcçUJçÓvç l³ççb®çç DççHçu³çç J³çJçmçç³ççuçç kçÀmçç HçÀç³çoç nçíF&uç ní HççnCçí DççJçM³çkçÀ Dçmçlçí. Dççuçí cçvççlç kçÀçÇ SkçÀocç J³çJçmçç³ç mçáª kçíÀuçç Dçmçí kçÀjC³ççHçí#çç çÆvç³ççípçvç kçÀªvç mçáª kçíÀuçíuçç J³çJçmçç³ç pççmlç HçÀç³çoíMççÇj þjlççí. l³ççmççþçÇ kçÀçíCçl³çç kçÀçcççmççþçÇ kçÀçíCççuçç YçíìçJçí ní cççnçÇlç Dçmçuçí cnCçpçí YçìkçbÀlççÇ Jçç®çlçí. ³çç cçççÆnlççÇmççþçÇ HççÆjçÆMçä 1 HçnçJçí.

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : ३८

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

HççÆÆjçMÆçä - 1 1. J³çJçmçç³ççmççþçÇ GlHççovçç®ççÇ çÆvçJç[,lççbçÆ$çkçÀ cçççÆnlççÇ, GÐççípçkçÀlçí®ççÇ ÒçíjCçç çÆcçUçÆJçCçí, J³çJçmLççHçvççmçbyçbçÆOçlç mçuuçç, DçççÆLç&kçÀ DçvJçí<çCç / mçJçí&#çCçç®ççÇ cçççÆnlççÇ /mççbçqK³çkçÀçÇ cçççÆnlççÇ / çÆvç³çç&lççÇ®ççÇ cçççÆnlççÇ Fl³ççoçÇ. एम एस एम ई िवकास संस्था, mççkçÀçÇvççkçÀç, cçábyçF&. 2. ÒçkçÀuHç DçnJççuç yçvççÆJçC³ççmççþçÇ cçolç Jç lççbçÆ$çkçÀ cçççÆnlççÇmççþçÇ एम एस एम ई िवकास संस्था, mççkçÀçÇvççkçÀç, cçábyçF&. 3. Huçç@ì Dçiçj Mçí[mççþçÇ Dç) DççÌÐççíçÆiçkçÀ #çí$ççlç 1) cçnçJ³çJçmLççHçkçÀ, çÆpçunç GÐççíiç kçíbÀê 2) cçnçjçä^ DççÌÐççíçÆiçkçÀ çÆJçkçÀçmç cçnçcçb[U, cçjçíU DççÌÐççíçÆiçkçÀ #çí$ç, cçnçkçÀçuççÇ içábHçÀç cççiç&, DçbOçíjçÇ (HçÓJç&), cçábyçF& - 400 093. yç) mçnkçÀçjçÇ DççÌÐççíçÆiçkçÀ JçmççnlççÇlç DçO³ç#ç, mçnkçÀçjçÇ DççÌÐççíçÆiçkçÀ Jçmççnlç 4. DçççÆLç&kçÀ cçolç (çÆJçÊç HçájJçþç) Dç) cçáolç kçÀpç& 1) cçnçjçä^ mìíì HçÀç³çvçççqvMç³çuç kçÀç@Hççí&jíMçvç, v³çÓ SkçwmçuççÆmç³çj çÆyççqu[biç, Dçcç=lç kçíÀMçJç vçç³çkçÀ cççiç&, cçábyçF& - 400 001. 2) jçä^çÇ³ççÇkç=Àlç yç@bkçÀç yç) KçíUlçí Yççb[Jçuç jçä^çÇ³ççÇkç=Àlç, mçnkçÀçjçÇ, KççpçiççÇ yç@bkçÀç 5. Yçç[íHçf³ççJçj cççÆMçvçjçÇ KçjíoçÇ, ³çb$çmççcçáûççÇkçÀçÆjlçç lççbçÆ$çkçÀ %ççvç Jç cçççÆnlççÇ vç@Mçvçuç mcçç@uç Fb[çqmì^pç [íJnuçHçcçíbì kçÀç@Hççí&jíMçvç, ÒçímìçÇpç ®çíbyçmç&, kçÀu³ççCç mì^çÇì, cçMççÇo yçboj, cçábyçF& - 400 009. 6. kçÀ®®çç cççuç cçnçjçä^ mìíì mcçç@uç Fb[mì^çÇpç [íJnuçHçcçíbì kçÀç@Hççí&jíMçvç, kç=ÀHçççÆvçOççÇ, yç@uçç[& çÆHç³çj, cçábyçF& - 400 038 DçççÆCç çÆJçYççiççÇ³ç kçÀç³çç&uç³çí. 7. Fuçíkçwì^ç@çÆvçkçwmç cçnçjçä^ Fuçíkçwì^ç@çÆvçkçwmç kçÀç@Hççí&jíMçvç (cçíuì^ç@vç), 214, jnípçç mçíbìj, 13 Jçç cççUç, vçjçÇcçvç Hçç@F&bì, cçábyçF& - 400 021. 8. HçlçHçájJçþç, yççÇpçYççb[Jçuç mçnç³³ç, ÒçkçÀuHç DçnJççuç lç³ççj kçÀjC³ççmç mçnç³³ç JçiçÌjímççþçÇ GÐççíiç mççOçvçç mçíuç, v³çÓ Dç@[çÆcççÆvçmì^íçÆìJn çÆyççqu[biç, 3 jç cççUç, cçb$ççuç³ççmçcççíj, cçábyçF& - 400 032.

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : ३९

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

9. jíMççÇcç, cçOç, Hçç@ìjçÇ, DçiçjyçÊççÇ, kçáÀçÆìjçíÐççíiç DçççÆCç Dçv³ç ³ççípçvççb®ççÇ cçççÆnlççÇ KççoçÇ Dç@C[ çqJnuçípç Fb[mì^çÇpç kçÀçÆcçMçvç, 19/21, cçvççínjoçmç mì^çÇì, HçÀçíì&, cçábyçF& - 400 001 çÆkçÀbJçç çÆJçYççiççÇ³ç kçÀç³çç&uç³çí. 10. GÐççíiçç®çí HçbpççÇkçÀjCç DççHçu³çç çÆpçun³ççlççÇuç çÆpçunç GÐççíiç kçíbÀê Dçiçj GÐççíiç mçb®ççuçvççuç³çç®çí kçÀç³çç&uç³ç. 11. cçlm³ççíÐççíiç 1) [ç³çjíkçwìj Dçç@HçÀ çÆHçÀMçjçÇpç, lççjçHççíjJççuçç cçlm³ççuç³ç, ®çvççÇ&jçí[, cçábyçF& - 400 004. 2) cçjçÇvç Òçç@[kçwìmçd [íJnuçHçcçíbì Dç@Lçç@çÆjìçÇ, çÆjpçvì ®çíbyçmç&, 6 Jçç cççUç, vçjçÇcçvç Hçç@F&bì, cçábyçF& - 400 021. 12. kçáÀkçwkçáÀìHççuçvç [ç³çjíkçwìj Dçç@HçÀ Hççíuì^çÇ Sp³çákçíÀMçvç FçqvmììîçÓì, cçábyçF& HçáCçí jmlçç, çÆMçJççpççÇvçiçj, HçáCçí - 411 005. 13. MçílççÇ Jç oáiOçJ³çJçmçç³ç cçnçjçä^ Dç@ûççí Fb[mì^çÇpç [íJnuçHçcçíbì kçÀç@Hççí&jíMçvç, jçpçvç nçTmç, mçíb®³çájçÇ yççpççjçpçJçU, JçjUçÇ, cçábyçF& - 018. 14. cççÆnuçç J³ççJçmçççÆ³çkçÀçbmççþçÇ cççÆnuçç DçççÆLç&kçÀ çÆJçkçÀçmç cçnçcçb[U, Dçç³çáçÆJç&cçç Dçç@çÆHçÀmçmçcççíj, vçjçÇcçvç Hçç@F&bì, cçábyçF& - 400 021. 15. ®çcççí&Ðççíiç ®çcççí&Ðççíiç uçíoj [íJnuçHçcçíbì yççí[&, yçç@cyçí uççF&HçÀ çÆyççqu[biç, 5 Jçç cççUç, 45, JççÇj vçjçÇcçvç cççiç&, HçÀçíì&, cçábyçF& - 400 023. 16. çÆJçoíMç J³ççHççj mçbyçbçÆOçlç SkçwmçHççíì& ÒçcççíMçvç kçÀçTçqvmçuç, Jçu[& ì^í[ mçíbìj, kçÀHçÀ Hçjí[, cçábyçF& - 400 005. 17. mçJç&í#çCç Jç ÒçkçÀuHç DçnJççuççmççþçÇ cçnçjçä^ Fb[çqmì^³çuç Dç@C[ ìíçqkçwvçkçÀuç kçÀvmçuìvmççÇ (çÆcçìkçÀç@vç), kçáÀyçíjç ®çíbyçmç&, çÆMçJççpççÇvçiçj, HçáCçí - 411 005 çÆkçÀbJçç çÆJçYççiççÇ³ç kçÀç³çç&uç³çí. 18. Hç@kçíÀçÆpçbiççÆJç<ç³ççÇ mçuuçç Fçqv[³çvç FçqvmììîçÓì Dçç@HçÀ Hç@kçíÀçÆpçbiç, F-2, Scç.Dçç³ç.[çÇ.mççÇ. SçÆj³çç, DçbOçíjçÇ (HçÓJç&), cçábyçF& - 400 093. 19. Fuçíçqkçwì^kçÀuç cçíPççÆjbiç Fvmì^ácçíbìdmçd FçqvmììîçÓì HçÀç@j çÆ[Pçç³ççÆvçbiç Dçç@HçÀ Fuçíçqkçwì^kçÀuç cçíPççÆjbiç Fvmì^ácçíbìdmçd (F[ícççÇ), Fmìvç& SkçwmçÒçímç nç³çJçí, cçábyçF&.

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : ४०

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

20. ÒççíìçíìçF&Hç ìíçqmìbiç ÒççíìçíìçF&Hç ìíçqmìbiç mçíbìj, Smçd.Dçç³ç.Smçd.Dçç³ç.kç@ÀcHçmç, mççkçÀçÇvççkçÀç, DçbOçíjçÇ (HçÓJç&), cçábyçF&. 21. HççCççÇ HçájJçþç vçiçjHçççÆuçkçÀç Dçiçj ûççcç Hçb®çç³çlç çÆkçbÀJçç çÆmçb®çvç Kççlçí çÆkçbÀJçç cçnçvçiçjHçççÆuçkçÀç 22. Dçç³ç.Smç.Dçç³ç. cççkç&À B.I.S., ISO 9000 YççjlççÇ³ç cççvçkçÀ mçbmLçç 22. ³çb$çmççcçáûççÇ Jç kçÀ®®çç cççuç Dçç³ççlç HçjJççvçç [ç³çjíkçwìj, HçÀç@çÆjvç ì^í[, v³çÓ mççÇ.pççÇ.Dççí. çÆyççqu[biç, v³çÓ cçjçÇvç uççF&vmç, cçábyçF& - 400 020. mìíì ì^íçÆ[biç kçÀç@Hççí&jíMçvç Dçç@HçÀ FbçÆ[³çç çÆuççÆcçìí[, 159, ®ç®ç&içíì, cçábyçF& - 400 020. 23. Hç³çç&JçjCç çÆvç³çb$çCç kçÀç³çÐççDçblçiç&lç HçjJççvçiççÇ çÆJçYççiççÇ³ç DççÆOçkçÀçjçÇ, cçnçjçä^ ÒçoÓ<çCç çÆvç³çb$çCç cçb[U. 24. kçÀçjKççv³çç®³çç DççjçKç[d³çç®ççÇ cçbpçájçÇ, vççíboCççÇ Jç DçvçáÒççHlççÇ cçáK³ç kçÀçjKççvçí çÆvçjçÇ#çkçÀ, lçç[oíJç S.mççÇ. cççkçí&Àì çÆkçbÀJçç çÆJçYççiççÇ³ç kçÀç³çç&uç³çí. 25. oákçÀçvçí Jç J³çJçmLççHçvç kçÀç³çÐççKççuççÇ vççíboCççÇ mLçççÆvçkçÀ vçiçjHçççÆuçkçÀç, oákçÀçvçí Jç J³çJçmLççHçvç vççíboCççÇ kçÀç³çç&uç³ç. 26. HçÀcç& jçÆpçmìí^Mçvç jçÆpçmì^çj Dçç@HçÀ HçÀcmç&, çÆJçYççiççÇ³ç kçÀç³çç&uç³ç. 27. çÆJç¬çÀçÇkçÀj vççíboCççÇ çÆpçunç çÆJç¬çÀçÇkçÀj DççÆOçkçÀçjçÇ, çÆJçYççiççÇ³ç kçÀç³çç&uç³ç. 28. mçíbìûç SkçwmççF&pç kçÀç³çÐççKççuççÇ vççíboCççÇ Jç DçvçáÒççHlççÇ kçÀuçíkçwìj, mçíbìûç SkçwmççF&pç Dç@C[ kçÀmìcmç çÆ[Hççì&cçíbì, çÆJçYççiççÇ³ç kçÀç³çç&uç³ç 29. Hçç@JçjuçÓcç®ççÇ vççíboCççÇ Jç DçvçáÒççHlççÇ mçb®ççuçkçÀ, nçlçcççiç Jç JççÇpçcççiç ìíkçwmìçF&uç kçÀçÆcçMçvçj, içJnvç&cçíbì Dçç@HçÀ FbçÆ[³çç, v³çÓ mççÇ. pççÇ. Dççí. çÆyççqu[biç, v³çÓ cçjçÇuç uççF&vmç, cçábyçF& - 400 020 çÆkçbÀJçç çÆJçYççiççÇ³ç kçÀç³çç&uç³ç. 30. DççÌ<çOççÇ / ÒçmççOçvçí yçvççÆJçC³ççmç HçjJççvçiççÇ kçÀçÆcçMçvçj, HçÓÀ[ Dç@C[ [îpç Dç@[çÆcççÆvçmìí^Mçvç, çÆJçYççiççÇ³ç kçÀç³çç&uç³ç. 31. kçíÀjçímççÇvç, HçÀvç&ímç Dçç@F&uç Jç mHçÀçíìkçÀçb®çç JççHçj mççþç ®ççÇHçÀ kçbÀì^çíuçj Dçç@HçÀ SkçwmçHuççíPççÇJnpçd, içJnvç&cçíbì Dçç@HçÀ FbçÆ[³çç, çÆ[Hççì&cçíbì Dçç@HçÀ SkçwmçHuççíPççÇJnpçd, pçávççÇ nç³çkçÀçíì& Fcççjlç, vççiçHçÓj - 440 001 çÆkçbÀJçç mç#çcç çÆJçYççiççÇ³ç DççÆOçkçÀçjçÇ. 32. nJççyçbo HçÀUí / cç®sçÇmççÆnlç DçVç ÒççÆ¬çÀ³çç Gðççíiç माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : ४१

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

[íH³çáìçÇ [ç³çjíkçwìj, ÖçÓÀì Dç@C[ JníçÆpçìíyçuç çÆ[Hççì&cçíbì, v³çÓ mççÇ. pççÇ. Dççí. çÆyççqu[biç, v³çÓ cçjçÇuç uççF&vmç, cçábyçF& - 400 020. 33. çÆJçpçí®ççÇ lççj çÆkçbÀJçç ³çb$çmççcçáûççÇ lçHççmçCçí Fuçíçqkçwì^kçÀuç FvmHçíkçwìj, cçnçjçä^ Mççmçvç, çÆJçYççiççÇ³ç kçÀç³çç&uç³ç. 34. yçç<HçkçÀç®ççÇ lçHççmçCççÇ Jç ÒçcççCçHç$ç FvmHçíkçwìj Dçç@HçÀ yçç@³çuçj Dç@C[ mcççíkçÀ v³çÓmçvmç, cçáK³ç çÆvçjçÇ#çkçÀ, yçç<HçkçíÀ Jç OçÓcç´ GHçêJç, cçnçjçä^, SDçj kçbÀ[çÇMçv[ cççkçí&Àì, lçç[oíJç, cçábyçF&. 35. ì^í[cççkç&À jçÆpçmì^çj Dçç@HçÀ ìí^[ cççkç&Àmçd, Yççjlç Mççmçvç, v³çÓ mççÇ. pççÇ. Dççí. çÆyççqu[biç, v³çÓ cçjçÇuç uççF&vmç, cçábyçF& - 400 020 çÆkçbÀJçç mç#çcç çÆJçYççiççÇ³ç DççÆOçkçÀçjçÇ. 36. Hçíìbì Jç çÆ[PççF&vç®ççÇ vççíboCççÇ Hçíìbì çÆ[PççF&vç DçççÆCç ì^í[cççkç&Àmçd, yççÌçÆ×kçÀ mçbHçoç YçJçvç, Dç@vìç@Hç çÆnuç, cçábyçF& - 400 031. 37. Dç@içcççkç&À çÆcçUCçíyççyçlç [ç³çjíkçwìj Dçç@HçÀ cççkçí&ÀçÆìbiç Dç@C[ çÆ[PççF&vmç, Dç@içcççkç&À çÆ[çqJnpçvç, v³çÓ mççÇ. pççÇ. Dççí. çÆyççqu[biç, v³çÓ cçjçÇuç uççF&vmç, cçábyçF& - 400 020. 38. JçvçmçbHçÊççÇJçj DççOçççÆjlç GÐççíiççmç HçjJççvçç DççÆmçmìbì kçÀç@vPçjJníìj Dçç@HçÀ HçÀç@jímì çÆkçbÀJçç kçÀç@vPçjJníìj Dçç@HçÀ HçÀç@jímì, cçábyçF& çÆkçÀbJçç çÆJçYççiççÇ³ç DççÆOçkçÀçjçÇ. 39. GÐççípçkçÀlçç / mJç³çbjçípçiççj ÒççÆMç#çCç / GÐççípçkçÀlçç çÆJçkçÀçmç ÒççÆMç#çCç kçÀç³ç&¬çÀcç DçççÆCç lçb$ç%ççvççJçj DççOçççÆjlç Flçj kçÀç³ç&¬çÀcç 1. एम एस एम ई िवकास संस्था, mççkçÀçÇvççkçÀç, cçábyçF&. 2. cçnçjçä^ GÐççípçkçÀlçç çÆJçkçÀçmç kçíbÀê, çÆJçYççiççÇ³ç kçÀç³çç&uç³ç. 3. MITCON ——————

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : ४२

ई - मािसक, अंक २५ वा जून, २०१०.

ll शर्ेयावली ll

आपले संपादिकय मंडळ शर्ी. सागर रांजणकर , संपादक,  कु . सीमा शेलार, सदस्या,  शर्ी. िनतेश महािडक, सदस्य.

आपल्या पर्ितिकर्या emasik.maimarathisanstha@gmail.com या ई-मेल पत्यावर अवश्य पाठवा ात ही िवनंती. ईमािसकाची मोफत पर्त िमळिवण्यासाठी आमच्या संकेतस्थळास भेट देऊन आपले न दवा.

ईमािसक हे माय मराठीचे ई-पर्काशन असुन ते मोफत िवतिरत करण्यात येते. ई-मािसकात पर्िसध्द करण्यात आलेले लेखांमधील मत लेखांमधील मत लेखकांचे वैयिक्तक मत असुन संस्था त्या मतांशी सहमत असेलच असे नाही. अिधक मािहती किरता www.maimarathi.org या आमच्या संकेतस्थळास भेट

ावी ही िवनंती.

माय मराठी सं था, मंब ु ई.

पान : ४३