TEME MESIMORE NE EDUKIM FIZIK. MATJA E PULSIT.

Lenda: Edukim fizik klasa 6-te Tema: Veprimtaria fizike dhe matja e pulsit

Rezultatet e te nxenit Nxenesi/sja:

 Kryen matjen e pulsit ne

gjendje qetesie dhe gjate aktiviteteve fizike.  Perserit matjet per te treguar vertetesine e provave.

• Diskuton, si i perserisin matjet shkencetaret, per te vertetuar saktesine.  Argumenton dhe nxjerr perfundime mbi vertetesine e provave te kryera .

Fjale kyç :  Matje e pulsit, prova, aktivitet

fizik, organe, mosfunksionim.

Njohuri mbi pulsin  Pulsi paraqet shprehjen e punës së zemrës në arteriet periferike.  Mesatarja e rrahjeve të zemrës në minutë për një njeri është 60-

100rrahje.  Pulsi është i rregullt kur intervali i goditjeve është i njëjtë.  Shpejtësia e rrahjeve të zemrës ndryshon si rezultat i aktivitetit fizik, ndaj sigurisë dhe përgjigjeve emocionale. Shkalla e pushimit të zemrës i referohet shkallës së zemrës kur një person është i relaksuar.  Një rrahje zemre e parregullt quhet aritmi, e cila nuk është e njëjtë me pulsin e çrregullt.

Kujtojme se pulsi normal per nje person ulur ne gjendje qetesie eshte….  Kujtojme nr i rrahjeve eshte 60-

80 per minute,por duhet pasur parasysh qe cdokush eshte i ndryshem nga tjetri dhe tjetri mund te kete perjashtime , ka raste qe pulsi bie nen 50 ose shkon mbi 100.  Nuk duhet alarmuar por duhet ndihma e mjekut.  Ne kete mesim ju do te parashikoni , ashtu si shkencetaret, pastaj do te provoni nese parashimi eshte i sakte.

Çfare ndodh me pulsin,kryen ushtrime fizike?  Perpilo nje parashikim rreth

ndryshimit te ritmit te pulsit,do te rritet apo do te ulet? Mund te provoni ne kushtet e shtepise duke ecur me shpejtesi ose vrapim te lehte ose duke bere ushtrime te ndryshme.Te dhenat shenojini tek nje tabele.  Ju parashikuat :  se kur kryeni ushtrime fizike ritmi i pulsit rritet apo ulet?.

Parashikimi dhe vezhgimi  Ju si shkencetar kini bere parashikimin tuaj.Por qe ta

provosh parashikimin tuaj duhet vezhgimi.  Masni pulsin para dhe pas ushtrimeve fizike Proven mund ta beni me motren ose vellane tuaj.  Provat duhet te jene te njejta per secilin.  Si mund te jemi te sigurt se prova jone eshte e drejte?  Per tu bindur qe prova jone eshte e drejte duhen pare faktoret: si ritmi i pulsit dhe veprimtaria fizike.  Gjithashtu duhet bere krahasime para dhe pas veprimtarise.  Si do te masim pulsin e secilit para ushtrimeve fizike?

Si e matim pulsin?  Si e matim atë?  Vendosni gishtërinjtë

ose mbi arterien radiale në kyçin e dorës ose mbi atë karotide në qafë.  Numëroni rrahjet për 60 sekonda dhe kjo është vlera juaj e pulsit në qetësi. Por këtë  mund ta bëni edhe vetëm për 15 sekonda dhe atë vlerë pastaj ta shumëzoni me 4.

 Pulsi duhet matur kur  personi eshte ne gjendje qetesie.  Ritmi i pulsit ne kete rast tregon numrin e

rrahjeve te zemres per minute.  Si eshte me mire, ulur apo ne kembe te matet pulsi?

Matja e pulsit ne gjendje qetesie eshte lehtesisht e menaxhueshme, por eshte me e veshtire kur kryen veprimtari fizike. A eshte i sakte parashikimi?

Po, sepse pas veprimtarise fizike pulsi i gjithsecilit rritet.

A mund te shpjegosh pse ndodhi kjo?

Mendo per ato çfare di rreth funksionit te zemres?  Shpjegimi i rezultateve eshte faza e fundit

qe cdo shkencetar ndermerr ne nje studim shkencor. Shpjegimi bazohet ne cfare ato gjejne –ne prove.  Thame me siper qe gjate veprimtarise fizike ,pulsi rritet. Pse?  Sepse sa me shume veprimtari fizike te bejme aq me shume gjak i nevojitet muskujve te kembeve tuaja, qe do te thote se zemres i duhet te punoje me fort dhe me shpejt.  Zemra eshte nje pompe, nderkohe qe ne kryejme veprimtari fizike, ajo furnizon muskujt tane, te cilet kane nevoje tani per me shume gjak.

 KURIOZITETE  A e dini se zemra e njeriut rreh 100,000 herë

në ditë? Në qoftë se do të mund të krijonim një litar duke përdorur arteriet, kapilarët dhe venat e një të rrituri, gjatësia e tyre do të ishte 100. 000 km.  Gjëja më interesante është që kapilarët, që janë enët më të vogla të gjakut, do të përbënin 80% të këtij litari. Perimetri i tokës është rreth 40.000 km. Kjo do të thotë që gjatësia e enëve të gjakut të njeriut është rreth 2.5 herë më e madhe sesa perimetri i tokës.

Veprimtari:

Mbilodhja është ngarkesa e tepërt që merr trupi gjatë kryerjes së veprimtarisë fizike. Po pulsi si ndryshon ne kete rast?