18
ΤΕΤΑΡΤΗ ΧΟΡΤΟΘΕΡΤΣ (ΙΟΥΛΙΟΣ) Τετράδ’ 18η τη Χορτοθέρ’
Αγ. Στεφάνου Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, διατελέσαντος και Μητροπολίτη Αµασείας
18-7-1921: Ο Τοπάλ-Οσµάν, για να αποφύγει τον καπετάνιο Κοτζά-Αναστάς, πηγαίνει στο χωριό Κιρκ-Χαρµάν και το καταστρέφει συθέµελα.
(ΙΟΥΛΙΟΣ) ΧΟΡΤΟΘΕΡΤΣ ΠΕΜΠΤΗ Πέφτ’ 19η τη Χορτοθέρ’ Οσίας Μακρίνης, αδελφής του Μεγάλου Βασιλείου
19
ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΑ ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟΝ
«ΠΟΝΤΟΣ»
Μηνιαίο φιλολογικό περιοδικό, επιστηµονικό, φιλολογικό της Μερτζιφούντας. Εκδόθηκε πρώτη φορά το 1914 και τυπωνόταν στο τυπογραφείο του Α. Σιροπιάν. Ήταν όργανο του µαθητικού συλλόγου «Πόντος» του Αµερικανικού Κολεγίου Μερζιφούντας «Ανατόλια». ∆ιευθυντής του περιοδικού ήταν ο Ι. Στατηρόπουλος.
20
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΧΟΡΤΟΘΕΡΤΣ (ΙΟΥΛΙΟΣ) Παρασκευή 20ή τη Χορτοθέρ’ Του ενδόξου Προφήτη Ηλιού του Θεσβίτου
20-7-1914: Οι Νεότουρκοι κήρυξαν γενική επιστράτευση όλων των εθνών της Τουρκίας. Όσοι δεν παρουσιαστούν σε 11 µέρες καταδικάζονται σε θάνατο.
(ΙΟΥΛΙΟΣ) ΧΟΡΤΟΘΕΡΤΣ ΣΑΒΒΑΤΟ Σάββατον 21η τη Χορτοθέρ’ Συµεών του διά Χριστόν σαλού, Οσίου Ονουφρίου, Παρθενίου Επισκ. Ραδοβιζίου
21
21-7-1921: Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας ∆ηµήτριος Γούναρης επισκέπτεται τη Σµύρνη. Επιτροπή Ποντίων της Κωνσταντινούπολης του ζητάει στρατιωτική επέµβα-
(ΙΟΥΛΙΟΣ) ΧΟΡΤΟΘΕΡΤΣ ΚΥΡΙΑΚΗ Κερεκή 22η τη Χορτοθέρ’ Μαρίας Μαγδαληνής, Μαρκέλλης
22
ση στον Πόντο. Ο ∆ηµ. Γούναρης δηλώνει ότι η κυβέρνηση αρνείται, επί του παρόντος, πολεµική επέµβαση στα παράλια του Πόντου.
23
∆ΕΥΤΕΡΑ ΧΟΡΤΟΘΕΡΤΣ (ΙΟΥΛΙΟΣ) ∆ευτέρα 23η τη Χορτοθέρ’
Αγίου Ιεροµάρτυρα Φωκά (ο Αθανάσιος Αθωνίτης τον αποκαλεί «Αγιότατο και Μάρτυρα Βασιλέα»)
23-7-1919: Ο Μητροπολίτης Χρύσανθος, στην προσπάθειά του να κερδίσει την υποστήριξη της βρετανικής κυβέρνησης, φτάνει στο Λονδίνο, όπου έχει διαπραγµατεύσεις µε τον Γενικό Γραµµατέα του βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών.
(ΙΟΥΛΙΟΣ) ΧΟΡΤΟΘΕΡΤΣ ΤΡΙΤΗ Τρίτ’ 24η τη Χορτοθέρ’
Χριστίνης Μεγαλοµάρτυρος, Αθανασίου και Θεοφίλου Μαρτύρων
24
24-7-1923: Τέλος των συνοµιλιών της Λωζάνης, µε την υπογραφή της συνθήκης περί ανταλλαγής των πληθυσµών.
25
ΤΕΤΑΡΤΗ ΧΟΡΤΟΘΕΡΤΣ (ΙΟΥΛΙΟΣ) Τετράδ’ 25η τη Χορτοθέρ’
Κοίµηση Αγίας Άννης µητρός Θεοτόκου 165 Πατέρων Ε΄ Οικουµενικής Συνόδου
25-7-1919: Ο πρόεδρος του Συνεδρίου των Ποντίων Ελλήνων στο Βατούµ, Β. Ιωαννίδης, παρακαλεί σε επιστολή του προς την πρεσβεία της Ελλάδος στην Κωνσταντινούπολη, να βοηθηθεί ο δοκιµαζόµενος Ελληνισµός του Πόντου.
2
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΑΕΡΓΙΤΕΣ (ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ) Παρασκευή 2η τ’ Αεργίτε Ακινδύνου, Αφθονίου, Πηγασίου και λοιπών Μαρτύρων
2-11-1918: Το συνέδριο των Ποντίων εξουσιοδοτεί τον Κ. Κωνσταντινίδη να υποβάλει υπόµνηµα στις συµµαχικές κυβερνήσεις για να υποστηρίξουν τα δίκαια αιτήµατα των Ποντίων.
(ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ) ΑΕΡΓΙΤΕΣ ΣΑΒΒΑΤΟ Σάββατον 3η τ’ Αεργίτε Τα εγκαίνια του Ναού του Αγίου Μεγαλοµάρτυρος Γεωργίου του εν Λύδδη, επί Μεγάλου Κωνσταντίνου
3
3-11-1839: Με το hatti sharif του Γκιουλχανέ εξαγγέλλονται µεταρρυθµίσεις.
(ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ) ΑΕΡΓΙΤΕΣ ΚΥΡΙΑΚΗ Κερεκή 4η τ’ Αεργίτε Οσίου Ιωαννικίου Προύσης, Νικάνδρου Μάρτυρος
4
3-11-1916: Αρχίζει η εκτόπιση των κατοίκων της Νικοπόλεως.
5
∆ΕΥΤΕΡΑ ΑΕΡΓΙΤΕΣ (ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ) ∆ευτέρα 5η τ’ Αεργίτε
Αγίου Φιλολόγου µαθητή του Χριστού (χειροτονήθηκε Επίσκοπος Σινώπης από τον Απόστολο Ανδρέα) Γαλακτίωνος, Επιστήµης Μαρτύρων
ΓΝΩΜΙΚΑ ΠΑΡΑΛΙΩΝ ∆ΥΤΙΚΟΥ ΠΟΝΤΟΥ
Έχεις καλά παιδία, τα κρόσια τι να ’φτάς. Έχεις κακά παιδία, πάλι τι να ’φτάς ατά. Εζήνισκουµε και ’κε εθώρηναµε κι επέθαναµε και να θωρούµε.
Κλείδα την πόρτα σου και το γείτονά σου κλέφτη µη πιάνεις.
Καλό µ’ ορνίθι στην αύλια κι άρα γεννά και µη γεννά. Ζει και κάτα ζει και σκύλος ζει και ποντικός στην τρύπα.
Καλός καλό ’κ εθωρεί κακός κακό ’κ ελέπει.
(∆ηµοσιευµένα στο ηµερολόγιο 2008, έκδ. «Φάρος Ποντίων» και «Σωµατείο Οι Μωµόγεροι»)
(ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ) ΑΕΡΓΙΤΕΣ ΤΡΙΤΗ Τρίτ’ 6η τ’ Αεργίτε
Αγίου Παύλου του Οµολογητού Αρχιεπισκ. Κωνσταντινουπόλεως Λουκά Οσίου
6
ΠΟΝΤΙΑΚΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ
Αµόν Καρτάλ’ = (σαν αετοί) ορµητικοί σαν τους αετούς.
Αµόν ντο λαγγεύνε οι λύκ’ς σ’ αρνί ’τ’ αούλ’ = (όπως σαλτάρουν οι λύκοι στη στάνη των αρνιών) σαν λύκοι πειναλέοι.
Ανασύρω και κλαίω = κλαίω µε αναφιλητά.
Αν έσυραµε, κάτ’ έσυραµε = (άνω τραβήξαµε, κάτω τραβήξαµε) ό,τι κι αν κάναµε, παρ’ όλες τις προσπάθειές µας.
Άλλο στά-στά κ’ έχ’ = (δεν έχει πια στάσουστάσου) δε χωράει αναβολή. Ανθρωπότεν να είχεν απάν’ άτ’ = (αν είχε ανθρωπιά απάνω του) αν είχε φιλότιµο.
(∆ηµοσιευµένες στο Γεώργιος Ι. Ζερζελίδης: «Η ΣΩΝΙΤΣΑ» ∆ιήγηµα στο ιδίωµα της Ματσούκας του Πόντου, Αθήνα 1967, σελ. 131)
7
ΤΕΤΑΡΤΗ ΑΕΡΓΙΤΕΣ (ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ) Τετράδ’ 7η τ’ Αεργίτε Των αγίων 33 Μαρτύρων των εν Μελιτηνή Οσίων Λαζάρου του Γαλησιώτου και Αθηνοδώρου
Οι 33 Μάρτυρες άθλησαν επί ∆ιοκλητιανού και Μαξιµιανού το 290 µ.Χ. Ο Όσιος Λάζαρος ασκήτευσε επί Κωνσταντίνου Μοναχού. Γεννήθηκε το 967 µ.Χ. και πέθανε το 1053 µ.Χ.
7-11-1917: Οκτωβριανή επανάσταση, ανατροπή της κυβέρνησης του Κερένσκι από τους Μπολσεβίκους.