Ο Σπύρος Μάλλιος είναι Εκπαιδευτής Δημόσιας Ομιλίας & Ρητορικής. Διδάσκει Δημόσια Ομιλία & Ρητορική σε μαθητές Δημοτικού και Γυμνασίου, σε ιδιωτικά και δημόσια σχολεία. Επίσης, διοργανώνει σεμινάρια Δημόσιας Ομιλίας & Ρητορικής για ανθρώπους που θέλουν να βελτιώσουν την προφορική επικοινωνία τους. Άρθρα του για την τέχνη του λόγου έχουν δημοσιευθεί σε ιστοσελίδες για εκπαιδευτικά ζητήματα. Απεφοίτησε από το μεταπτυχιακό πρόγραμμα ειδίκευσης στην Οικονομική Επιστήμη της Αυστριακής Σχολής από το Πανεπιστήμιο Rey Juan Carlos (Μαδρίτη, Ισπανία) το 2013 και από το τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών το 2010. Έχει γράψει ποιήματα, διηγήματα και αποφθέγματα για διάφορες εκφάνσεις του ανθρωπίνου βίου. Μπορείτε να τον ακολουθήσετε: Προφίλ: facebook.com/spmallios Ποιήματα: instagram.com/spmallios Δημόσια Ομιλία & Ρητορική: twitter.com/spmallios Μαθήματα Δημιουργικής Γραφής | Σελίδα Facebook Βιογραφικό: linkedin.com/in/spmallios Ιστοσελίδα: Εκπαίδευση & Ρητορική Εργασίες Οικονομικής Θεωρίας: academia.edu/SMallios Youtube: Σπύρος Μάλλιος
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
Σπύρος Μάλλιος
Εξώφυλλο: ICC Ιωαννίδης Νικόλαος Εμμ. Μπενάκη 36, Αθήνα Τηλ: 210 3832117 http://www.icc-printing.gr
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΜΑΘΕΙΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΟΥΤΟ ΕΥΣΕΒΑΣΤΩΣ ΑΝΑΘΕΤΕΙ Ο ΓΡΑΨΑΣ
Πρόλογος Αγαπητέ φιλομαθή νέε, Η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας είναι μια απαιτητική πνευματική άσκηση, διότι πρέπει κανείς να μάθει μέσα σε λίγα χρόνια μια γλώσσα, η οποία είναι αποτέλεσμα χιλιάδων χρόνων εξέλιξης και την οποία μίλησαν και επηρέασαν εκατομμύρια άνθρωποι. Ταυτόχρονα, όμως, είναι μια δημιουργική διαδικασία, καθώς ο μαθητής μαθαίνει, όχι μόνο μια καινούργια γλώσσα, αλλά και έναν «καινούργιο κόσμο», έναν καινούργιο τρόπο ζωής. Το πρώτο βήμα που, κατά τη γνώμη μου, είναι ωφέλιμο να κάνει κάποιος για να εισέλθει σε αυτόν τον «καινούργιο κόσμο» είναι να μάθει πάρα πολύ καλά την μητρική γλώσσα του. Όσο καλλίτερα γνωρίζει την μητρική γλώσσα του τόσο λιγότερο κόπο θα χρειαστεί να καταβάλλει για να μάθει την ξένη. Εάν, δηλαδή, έχει πλούσιο λεξιλόγιο, γράφει ωραίες εκθέσεις και έχει αναλυτική ικανότητα στην μητρική γλώσσα του, αυτό θα τον βοηθήσει σημαντικά στην εκμάθηση της ξένης γλώσσας. Ένας γλωσσικώς εκπαιδευμένος άνθρωπος μπορεί εύκολα να «μεταφέρει» τις γλωσσικές ικανότητες του σε ένα καινούργιο πεδίο, μια καινούργια γλώσσα. Απεναντίας, κάποιος γλωσσικώς μη εκπαιδευμένος άνθρωπος θα δυσκολευτεί να μάθει μια ξένη γλώσσα, διότι θα πρέπει να αποκτήσει τις γλωσσικές ικανότητες, και όχι απλώς να τις «μεταφέρει». Εάν, λοιπόν, κάποιος δεν γνωρίζει να γράφει ωραίες εκθέσεις στην μητρική γλώσσα του, θα δυσκολευτεί να
γράψει ωραίες εκθέσεις στην ξένη γλώσσα, αφ’ ενός επειδή δεν γνωρίζει την ξένη γλώσσα, αφ’ ετέρου επειδή δεν γνωρίζει να γράφει ωραίες εκθέσεις. Παρομοίως, εάν κάποιος δεν μπορεί να αναλύσει μια λέξη στα συνθετικά της, παραδείγματος χάριν, δεν μπορεί να φτάσει στο συμπέρασμα ότι η λέξη «υπολογίζω» προέρχεται εκ της συνθέσεως των λέξεων «υπό» και «λόγος», τότε δεν θα είναι εις θέσιν να το πράξει αυτό ούτε στην ξένη γλώσσα. Επομένως, το πρώτο, και σημαντικότερο, βήμα για να μάθουμε μια ξένη γλώσσα είναι να μάθουμε πάρα πολύ καλά την μητρική γλώσσα μας. Αυτό ίσως φαίνεται εύκολο, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι (Έλληνες, Ισπανοί, Γάλλοι, Άγγλοι και άλλοι) δεν ομιλούν σε υψηλό επίπεδο την μητρική γλώσσα τους, αλλά την ομιλούν σε ένα μέσο επίπεδο, που τους είναι αρκετό για τις καθημερινές ασχολίες τους. Το δεύτερο βήμα για να μάθουμε μια ξένη γλώσσα είναι, κατά την προσέγγιση μου, η εκμάθηση των ρημάτων. Αυτό είναι το πιο κοπιαστικό κομμάτι της μάθησης. Όταν, όμως, τελειώσει θα μπορείτε να αναγνωρίζετε ένα ρήμα, να το ανάγετε σε μια κατηγορία κλίσης και να ευρίσκετε τη σημασία του στο λεξικό. Γνωρίζοντας, λοιπόν, το νόημα του ρήματος, μετά μικρού κόπου μπορείτε να κατανοήσετε το νόημα της προτάσεως, διότι τα λοιπά μέρη του λόγου (ουσιαστικά, επίθετα, άρθρα, επιρρήματα) είναι πιο εύκολα στην εκμάθηση. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι όσος κόπος απαιτείται για να μάθει κανείς τα ρήματα, απαιτείται για να μάθει όλα τα άλλα μέρη του λόγου μαζί.
Το τρίτο βήμα για να μάθουμε μια ξένη γλώσσα είναι, κατά την προσέγγιση μου, ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου του μαθητή, μέσω της «τριβής» μετά αρκετών εν τη ξένη γλώσση γεγραμμένων κειμένων. Το δεύτερο και το τρίτο βήμα αποτελούν το αντικείμενο του ανά χείρας βιβλίου. Κάθε κεφάλαιο ή υποκεφάλαιο του βιβλίου αποτελεί ένα ξεχωριστό μάθημα, διάρκειας 30΄ έως 60΄ το καθένα. Προτείνω μια μέθοδο με πολλά μικρά μαθήματα, παρά λίγα μαθήματα με μεγάλη ύλη το καθένα. Η βασική διαφορά του ανά χείρας βιβλίου με τα υπόλοιπα είναι ότι δεν έχει γραφτεί από καθηγητή για μαθητές, αλλά από μαθητή για μαθητές. Επί της ουσίας, το ανά χείρας βιβλίο αποτελείται από την μέθοδο που ακολούθησα για να μάθω την ισπανική γλώσσα και τις σημειώσεις μου, προσθέτοντας όσα εγώ, ως μαθητής, εθεώρησα χρήσιμα δια την υπό του μαθητού κατανόησιν της ισπανικής γλώσσης*. Ευελπιστώ, ως τόσο, ότι ο κόπος αυτός θα ωφελήσει και άλλους μαθητές δια του παρόντος βιβλίου.
** Όλοι οι «κανόνες» ευφωνίας που παρουσιάζονται σε αυτό το βιβλίο είναι δικές μου επινοήσεις, στις οποίες κατέληξα προσπαθώντας να «βγάλω νόημα» περί της δομής, των «κανόνων» και των εξαιρέσεων της ισπανικής γλώσσας.
Προφορά γραμμάτων b → μπ c → κ → θ (μπροστά από το e και το i) ch → τσ d → δ → ντ (στην αρχή της λέξης, μετά από n, l )1 g → γ → γκ (στην αρχή της λέξης, μετά από m, n, ñ ) → χ (μπροστά από e, i ) h → δεν προφέρεται j → χ ll → γι ñ → νι v → μπ y → ι α) στο τέλος της λέξης, β) όταν είναι μόνο του (y), το οποίο σημαίνει «και» → γι (στις άλλες περιπτώσεις)2 z → θ 1 Αυτό γίνεται χάριν ευφωνίας, διότι είναι δυσπρόφερτος ο συνδυασμός νδ και ο συνδυασμός νλ. Για αυτό υπάρχει αυτή η εξαίρεση.
x → ξ que → κε qui → κι gue → γε gui → γι Το q το συναντάμε μόνο στις ακολουθίες que (κε) και qui (κι), όπου δεν προφέρεται το γράμμα u. Εις διαφορετική περίπτωσιν θα ήτο αδύνατον οι ισπανόφωνοι να αποδώσουν γραπτώς τον συνδυασμό κε και τον συνδυασμό κι, καθώς το ce προφέρεται θε και το ci προφέρεται θι. Επί πλέον, το γράμμα k δεν χρησιμοποιείται στην ισπανική γλώσσα, παρά μόνο σε ξενικής προελεύσεως λέξεις. Επομένως, η μόνη λύσις εντός του συγκεκριμένου συστήματος επικοινωνίας είναι η χρήσις του q. Ομοίως, θα ήτο αδύνατον οι ισπανόφωνοι να αποδώσουν γραπτώς τον συνδυασμό γε και τον συνδυασμό γι, καθώς το ge προφέρεται χε και το gi προφέρεται χι. Παρατηρούμε, λοιπόν, τον παραλληλισμό των δύο περιπτώσεων, καθώς και την «νοοτροπία» ήτις διέπει την ισπανική γλώσσα.
2 Αυτό γίνεται χάριν ευφωνίας, για να αποφευχθούν τα τρία φωνήεντα στη σειρά. Επί παραδείγματι, ayer (αγιέρ αντί aier: αϊέρ), mayo (μάγιο αντί maio: μάιο). Προστίθεται, λοιπόν, το γ για να καταστήσει την εκφώνηση της λέξεως πιο εύκολη για τον ομιλητή.
Οι προσωπικές αντωνυμίες yo (γιο)
εγώ
tú (του)
εσύ
el
αυτός
ella (έγια)
αυτή
nosotros εμείς (αρσ.)
nosotras
εμείς (θηλ.)
vosotros εσείς (αρσ.)
vosotras
εσείς (θηλ.)
ellos (έγιος) αυτοί
ellas (έγιας) αυτές
Μέρος Α: Τα ρήματα 1. Τα ομαλά ρήματα σε -AR στον Ενεστώτα Στην ισπανική γλώσσα τα ρήματα δηλώνονται στο απαρέμφατο (π.χ: admirar = θαυμάζειν), αλλά εν τω παρόντι βιβλίω αποδίδονται στο Α΄ ενικό πρόσωπο του Ενεστώτος (θαυμάζω), όπως δηλώνονται τα ρήματα εν τη ημετέρα γλώσση. Για να σχηματίσουμε τον Ενεστώτα, αφαιρούμε την κατάληξη του απαρεμφάτου (ar) και προσθέτουμε τις καταλήξεις που αντιστοιχούν σε κάθε πρόσωπο. ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (admirar = θαυμάζω) admiro admiras admira admiramos admiráis admiran
Άλλα ομαλά ρήματα στον Ενεστώτα σε -ar είναι: acompañar (συνοδεύω) ayudar (βοηθάω) cambiar (αλλάζω) comprar (αγοράζω) comunicar (επικοινωνώ) conversar (συζητώ) desear (επιθυμώ) explicar (εξηγώ) hablar (ομιλώ) pagar (πληρώνω) realizar (πραγματοποιώ) viajar (ταξιδεύω)
2. Τα ομαλά ρήματα σε -ER στον Ενεστώτα Για να σχηματίσουμε τον Ενεστώτα, αφαιρούμε την κατάληξη του απαρεμφάτου (er) και προσθέτουμε τις καταλήξεις που αντιστοιχούν σε κάθε πρόσωπο. ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (aprender = μαθαίνω) aprendo aprendes aprende aprendemos aprendéis aprenden
Άλλα ομαλά ρήματα στον Ενεστώτα σε -er είναι: beber (πίνω) comer (τρώω) comprender (καταλαβαίνω) correr (τρέχω) deber (οφείλω) depender (εξαρτώμαι) vender (πουλώ, εμπορεύομαι)
3. Τα ομαλά ρήματα σε -IR στον Ενεστώτα Για να σχηματίσουμε τον Ενεστώτα, αφαιρούμε την κατάληξη του απαρεμφάτου (ir) και προσθέτουμε τις καταλήξεις που αντιστοιχούν σε κάθε πρόσωπο. ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (escribir = γράφω) escribo escribes escribe escribimos escribís escriben
Άλλα ομαλά ρήματα στον Ενεστώτα σε -ir είναι: asistir (βοηθώ) abrir (ανοίγω) cubrir (σκεπάζω) partir (αναχωρώ) recibir (λαμβάνω) vivir (ζω)
4. Τα ομαλά ρήματα σε -AR στον Παρατατικό Για να σχηματίσουμε τον Παρατατικό, αφαιρούμε την κατάληξη του απαρεμφάτου (ar) και προσθέτουμε τις καταλήξεις που αντιστοιχούν σε κάθε πρόσωπο. ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ (admirar = θαυμάζω) admiraba admirabas admiraba admirábamos admirabais admiraban
5. Τα ομαλά ρήματα σε -ER στον Παρατατικό Για να σχηματίσουμε τον Παρατατικό, αφαιρούμε την κατάληξη του απαρεμφάτου (er) και προσθέτουμε τις καταλήξεις που αντιστοιχούν σε κάθε πρόσωπο. ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ (aprender = μαθαίνω) aprendía aprendías aprendía aprendíamos aprendíais aprendían
6. Τα ομαλά ρήματα σε -IR στον Παρατατικό Για να σχηματίσουμε τον Παρατατικό, αφαιρούμε την κατάληξη του απαρεμφάτου (ir) και προσθέτουμε τις καταλήξεις που αντιστοιχούν σε κάθε πρόσωπο. ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ (escribir = γράφω) escribía escribías escribía escribíamos escribíais escribían
7. Τα ομαλά ρήματα σε -AR στον Αόριστο Για να σχηματίσουμε τον Αόριστο, αφαιρούμε την κατάληξη του απαρεμφάτου (ar) και προσθέτουμε τις καταλήξεις που αντιστοιχούν σε κάθε πρόσωπο. ΑΟΡΙΣΤΟΣ (admirar = θαυμάζω) admiré admiraste admiró admiramos admirasteis admiraron
8. Τα ομαλά ρήματα σε -ER στον Αόριστο Για να σχηματίσουμε τον Αόριστο, αφαιρούμε την κατάληξη του απαρεμφάτου (er) και προσθέτουμε τις καταλήξεις που αντιστοιχούν σε κάθε πρόσωπο. ΑΟΡΙΣΤΟΣ (aprender = μαθαίνω) aprendí aprendiste aprendió aprendimos aprendisteis aprendieron
9. Τα ομαλά ρήματα σε -IR στον Αόριστο Για να σχηματίσουμε τον Αόριστο, αφαιρούμε την κατάληξη του απαρεμφάτου (ir) και προσθέτουμε τις καταλήξεις που αντιστοιχούν σε κάθε πρόσωπο. ΑΟΡΙΣΤΟΣ (escribir = γράφω) escribí escribiste escribió escribimos escribisteis escribieron
10. Τα ομαλά ρήματα σε -AR στον Στιγμιαίο Μέλλοντα Για να σχηματίσουμε τον Στιγμιαίο Μέλλοντα, ΔΕΝ αφαιρούμε την κατάληξη του απαρεμφάτου, αλλά προσθέτουμε τις καταλήξεις που αντιστοιχούν σε κάθε πρόσωπο στο τέλος του απαρεμφάτου. ΜΕΛΛΩΝ ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ (admirar = θαυμάζω) admiraré admirarás admirará admiraremos admiraréis admirarán
11. Τα ομαλά ρήματα σε -ER στον Στιγμιαίο Μέλλοντα Για να σχηματίσουμε τον Στιγμιαίο Μέλλοντα, ΔΕΝ αφαιρούμε την κατάληξη του απαρεμφάτου, αλλά προσθέτουμε τις καταλήξεις που αντιστοιχούν σε κάθε πρόσωπο στο τέλος του απαρεμφάτου. ΜΕΛΛΩΝ ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ (aprender = μαθαίνω) aprenderé aprenderás aprenderá aprenderemos aprenderéis aprenderán
12. Τα ομαλά ρήματα σε -IR στον Στιγμιαίο Μέλλοντα Για να σχηματίσουμε τον Στιγμιαίο Μέλλοντα, ΔΕΝ αφαιρούμε την κατάληξη του απαρεμφάτου, αλλά προσθέτουμε τις καταλήξεις που αντιστοιχούν σε κάθε πρόσωπο στο τέλος του απαρεμφάτου. ΜΕΛΛΩΝ ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ (escribir = γράφω) escribiré escribirás escribirá escribiremos escribiréis escribirán
13. Επανάληψη: Τα ομαλά ρήματα της ισπανικής γλώσσας * Στον Στιγμιαίο Μέλλοντα ΔΕΝ αφαιρούμε την κατάληξη του απαρεμφάτου (-ar, -er, -ir), αλλά προσθέτουμε τις καταλήξεις του Στιγμιαίου Μέλλοντα στο τέλος του απαρεμφάτου. 13.1 Τα ρήματα σε -ar ΕΝΕΣΤΩΤΑ Σ
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟ ΑΟΡΙΣΤΟΣ Σ
ΜΕΛΛΩΝ ΣΤΙΓ.*
-o
-aba
-é
-é
-as
-abas
-aste
-ás
-a
-aba
-ó
-á
-amos
-ábamos
-amos
-emos
-áis
-abais
-asteis
-éis
-an
-aban
-aron
-án
13.2 Τα ρήματα σε -er * Στον Στιγμιαίο Μέλλοντα ΔΕΝ αφαιρούμε την κατάληξη του απαρεμφάτου (-ar, -er, -ir), αλλά προσθέτουμε τις καταλήξεις του Στιγμιαίου Μέλλοντα στο τέλος του απαρεμφάτου. ΕΝΕΣΤΩΤΑ Σ
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟ ΑΟΡΙΣΤΟΣ Σ
ΜΕΛΛΩΝ ΣΤΙΓ.*
-o
-ía
-í
-é
-es
-ías
-iste
-ás
-e
-ía
-ió
-á
-emos
-íamos
-imos
-emos
-éis
-íais
-isteis
-éis
-en
-ían
-ieron
-án
13.3 Τα ρήματα σε -ir * Στον Στιγμιαίο Μέλλοντα ΔΕΝ αφαιρούμε την κατάληξη του απαρεμφάτου (-ar, -er, -ir), αλλά προσθέτουμε τις καταλήξεις του Στιγμιαίου Μέλλοντα στο τέλος του απαρεμφάτου. ΕΝΕΣΤΩΤΑ Σ
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟ ΑΟΡΙΣΤΟΣ Σ
ΜΕΛΛΩΝ ΣΤΙΓ.*
-o
-ía
-í
-é
-es
-ías
-iste
-ás
-e
-ía
-ió
-á
-imos
-íamos
-imos
-emos
-ís
-íais
-isteis
-éis
-en
-ían
-ieron
-án
14.
Τα ανώμαλα ρήματα σε -AR στον Ενεστώτα
14.1 Κατηγορία 1η: e → ie Σε ορισμένα ρήματα προστίθεται ένα επιπλέον i στα Α΄, Β΄, Γ΄ Ενικό και Γ΄ Πληθυντικό πρόσωπα του Ενεστώτα (προσθέτοντας μια επιπλέον συλλαβή), χάριν ευφωνίας, για να διευκολυνθεί η εκφορά της λέξεως υπό του ομιλητού (δοκιμάστε να προφέρετε τις λέξεις σύμφωνα με τον κανόνα). Στο Α΄ και Β΄ πρόσωπο Πληθυντικού ΔΕΝ εφαρμόζεται η εξαίρεση, αλλά ισχύει ο κανόνας, διότι το ρήμα στο Α΄ και το Β΄ πρόσωπο Πληθυντικού διαθέτει ήδη μια συλλαβή επιπλέον εν σχέσει με τα υπόλοιπα πρόσωπα, οπότε μια επιπλέον συλλαβή δε θα συνεισέφερε στην ευφωνία, αλλά μάλλον στην κακοφωνία (δοκιμάστε να προφέρετε τις λέξεις σύμφωνα με την εξαίρεση). ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (empezar = αρχίζω) *empiezo *empiezas *empieza empezamos empezáis *empiezan
[Με * σημειώνονται οι αποκλίσεις από τον κανόνα.]
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: acertar (πετυχαίνω) alentar (ενθαρρύνω) desalentar (αποθαρρύνω) atravesar (διασχίζω) calentar (θερμαίνω) recalentar (αναθερμαίνω) cerrar (κλείνω) gobernar (κυβερνώ) helar (παγώνω) negar (αρνούμαι) nevar (χιονίζω) pensar (σκέφτομαι) recomendar (συστήνω) regar (ποτίζω) ΟΛΑ σε –emblar
14.2 Κατηγορία 2η: o → ue Σε ορισμένα ρήματα το o τρέπεται σε ue στα Α΄, Β΄, Γ΄ Ενικό και Γ΄ Πληθυντικό πρόσωπα του Ενεστώτα (προσθέτοντας μια επιπλέον συλλαβή), χάριν ευφωνίας, για να διευκολυνθεί η εκφορά της λέξεως υπό του ομιλητού (δοκιμάστε να προφέρετε τις λέξεις σύμφωνα με τον κανόνα). Στο Α΄ και Β΄ πρόσωπο Πληθυντικού ΔΕΝ εφαρμόζεται η εξαίρεση, αλλά ισχύει ο κανόνας, διότι το ρήμα στο Α΄ και το Β΄ πρόσωπο Πληθυντικού διαθέτει ήδη μια συλλαβή επιπλέον εν σχέσει με τα υπόλοιπα πρόσωπα, οπότε μια επιπλέον συλλαβή δε θα συνεισέφερε στην ευφωνία, αλλά μάλλον στην κακοφωνία (δοκιμάστε να προφέρετε τις λέξεις σύμφωνα με την εξαίρεση). ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (acordar = συμφωνώ) *acuerdo *acuerdas *acuerda acordamos acordáis *acuerdan
[Με * σημειώνονται οι αποκλίσεις από τον κανόνα.]
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: acostar (ξαπλώνω) aprobar (εγκρίνω) concordar (συμφιλιώνω)
demostrar (αποδεικνύω) probar (δοκιμάζω) comprobar (επαληθεύω)
consolar (παρηγορώ)
recordar (θυμάμαι)
contar (μετράω)
renovar (ανανεώνω)
costar (κοστίζω)
sonar (προφέρω, ακούγομαι)
encontrar (ευρίσκω)
resonar (αντηχώ)
forzar (υποχρεώνω)
soñar (ονειρεύομαι)
reforzar (ενισχύω) mostrar (δεικνύω)
ΟΛΑ σε -olgar ΟΛΑ σε -ontrar
14.3 Πρόσθεση e: Το ρήμα jugar (παίζω) Στο ρήμα jugar προστίθεται ένα e στα Α΄, Β΄, Γ΄ Ενικό και Γ΄ Πληθυντικό πρόσωπα του Ενεστώτα (προσθέτοντας μια επιπλέον συλλαβή), χάριν ευφωνίας, για να διευκολυνθεί η εκφορά της λέξεως υπό του ομιλητού (δοκιμάστε να προφέρετε τις λέξεις σύμφωνα με τον κανόνα). Στο Α΄ και Β΄ πρόσωπο Πληθυντικού ΔΕΝ εφαρμόζεται η εξαίρεση, αλλά ισχύει ο κανόνας, διότι το ρήμα στο Α΄ και το Β΄ πρόσωπο Πληθυντικού διαθέτει ήδη μια συλλαβή επιπλέον εν σχέσει με τα υπόλοιπα πρόσωπα, οπότε μια επιπλέον συλλαβή δε θα συνεισέφερε στην ευφωνία, αλλά μάλλον στην κακοφωνία (δοκιμάστε να προφέρετε τις λέξεις σύμφωνα με την εξαίρεση). ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ *juego *juegas *juega jugamos jugáis *juegan
[Με * σημειώνονται οι αποκλίσεις από τον κανόνα.]
14.4 Το ρήμα estar (είμαι) Το ρήμα estar κλίνεται ανωμάλως στα Α΄, Β΄, Γ΄ Ενικό και Β΄ και Γ΄ Πληθυντικό πρόσωπα του Ενεστώτα: αντί να τονίζεται (ηχητικά) το e τονίζεται το επόμενο φωνήεν. Στο Α΄ πρόσωπο Πληθυντικού ΔΕΝ εφαρμόζεται η εξαίρεση, αλλά ισχύει ο κανόνας, διότι το ρήμα estar στο Α΄ πρόσωπο Πληθυντικού τονίζεται, ούτως ή άλλως, στο δεύτερο κατά σειρά φωνήεν. Επιπροσθέτως, στο Α΄ πρόσωπο Ενικού, αντί να εφαρμοστεί μόνο η ανωτέρω εξαίρεση (estó), το οποίο δίνει ένα κακόηχο αποτέλεσμα, διότι «κόβεται» απότομα η εκφορά της λέξεως (δοκιμάστε να το προφέρετε), εφαρμόζεται και δεύτερη εξαίρεση: προσθέτουμε ένα y (ι) στο τέλος της λέξης, χάριν ευφωνίας (συγκρίνετε τις δύο επιλογές). ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ *estoy *estás *está estamos *estáis *están
14.5 Το ρήμα dar (δίδω) ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ *doy das da damos dais dan
(δεν χρειάζεται τόνος. Βλ. «Κανόνες τονισμού»)
15.
Τα ανώμαλα ρήματα σε -ER στον Ενεστώτα
15.1 e → ie ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (entender = κατανοώ) *entiendo *entiendes *entiende entendemos entendéis *entienden
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: ascender (ανεβαίνω) descender (κατεβαίνω)
perder (χάνω) querer (θέλω)
condescender (συναινώ)
ΟΛΑ σε -erder
defender (υπερασπίζω)
ΟΛΑ σε -erner
encender (ανάβω)
ΟΛΑ σε -erter
15.2 o → ue ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (volver = επιστρέφω) *vuelvo *vuelves *vuelve volvemos volvéis *vuelven
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: poder ΟΛΑ σε -oler ΟΛΑ σε -over ΟΛΑ σε -olver ΟΛΑ σε -orcer ΟΛΑ σε -order
15.3 Πρόσθεση z Στην ισπανική γλώσσα το γράμμα c προφέρεται εν γένει ως κ, αλλά ως θ μπροστά από το e και το i. Οπότε, εάν εφαρμόζαμε απαρέγκλιτα τον κανόνα, το c, από θ, θα προφερόταν στο Α΄ Ενικό πρόσωπο ως κ (δοκιμάστε να προφέρετε τη λέξη σύμφωνα με τον κανόνα). Για αυτό το λόγο, στο Α΄ Ενικό πρόσωπο προστίθεται το z (θ) μπροστά από το c, για να διατηρηθεί η προφορά του θ, χάριν ευφωνίας. ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (parecer = φαίνομαι) *parezco pareces parece parecemos parecéis parecen
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: aparecer (εμφανίζομαι) conocer (γνωρίζω) desconocer (αγνοώ)
reconocer (αναγνωρίζω) nacer (γεννιέμαι)
15.4 Πρόσθεση g: το ρήμα poner και τα παράγωγα του και το ρήμα valer ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (poner = τοποθετώ) *pongo (πρόσθεση g) pones pone ponemos ponéis ponen
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: componer
proponer (προτείνω)
contraponer
reponer (επανατοποθετώ)
disponer
suponer (υποθέτω)
exponer (εκθέτω, παρουσιάζω) oponer (αντιτάσσω) valer
presuponer (προϋποθέτω)
15.5 Πρόσθεση g και e ie: το ρήμα tener και τα παράγωγα του ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (tener = έχω) *tengo (πρόσθεση g) *tienes (e ie) *tiene (e ie) tenemos tenéis *tienen (e ie)
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: contener (περιέχω) mantener obtener (αποκτώ) retener (διατηρώ)
15.6 c g: το ρήμα hacer και τα παράγωγα του και το ρήμα satisfacer Στην ισπανική γλώσσα το γράμμα c προφέρεται εν γένει ως κ, αλλά ως θ μπροστά από το e και το i. Οπότε, στα παρακάτω ρήματα εάν εφαρμόζαμε απαρέγκλιτα τον κανόνα, το c, από θ, θα προφερόταν στο Α΄ Ενικό πρόσωπο ως κ (δοκιμάστε να προφέρετε τη λέξη σύμφωνα με τον κανόνα). Για αυτό το λόγο, στο Α΄ Ενικό πρόσωπο το c τρέπεται σε g, χάριν ευφωνίας. ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (hacer = κάνω) *hago haces hace hacemos hacéis hacen
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: contrahacer
rehacer (ξανακάνω)
deshacer
satisfacer (ικανοποιώ)
15.7 Πρόσθεση ig ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (caer = πέφτω) *caigo caes cae caemos caéis caen
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: roer raer traer
15.8 Το ρήμα saber (γιγνώσκω) ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ *sé sabes sabe sabemos sabéis saben
15.9 Το ρήμα haber (έχω) ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ *he *has *ha *hemos habéis *han
15.10 Το ρήμα ser (είμαι) Το ρήμα ser είναι ανώμαλο σε όλα τα πρόσωπα. Ως μονοσύλλαβο, αυτό είναι συνήθως αναμενόμενο, διότι δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για να ακολουθείται ο κανόνας (δοκιμάστε να το κλίνετε σύμφωνα με τον κανόνα). ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ *soy *eres *es *somos *sois *son
16.
Τα ανώμαλα ρήματα σε -IR στον Ενεστώτα
16.1 e → ie ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (sentir = αισθάνομαι) *siento *sientes *siente sentimos sentís *sienten
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: adherir
hervir
advertir
inferir
conferir
preferir
consentir
requerir
controvertir
transferir
convertir
ΟΛΑ σε -entir
diferir
ΟΛΑ σε -erir
ΟΛΑ σε -ertir
ΟΛΑ σε -irir
16.2 o → ue ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (dormir = κοιμάμαι) *duermo *duermes *duerme dormimos dormís *duermen
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: morir (πεθαίνω)
16.3 Πρόσθεση z Στην ισπανική γλώσσα το γράμμα c προφέρεται εν γένει ως κ, αλλά ως θ μπροστά από το e και το i. Οπότε, εάν εφαρμόζαμε απαρέγκλιτα τον κανόνα, το c, από θ, θα προφερόταν στο Α΄ Ενικό πρόσωπο ως κ (δοκιμάστε να προφέρετε τη λέξη σύμφωνα με τον κανόνα). Για αυτό το λόγο, στο Α΄ Ενικό πρόσωπο προστίθεται το z (θ) μπροστά από το c, για να διατηρηθεί η προφορά του θ, χάριν ευφωνίας. ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (lucir = φωτίζω) *luzco luces luce lucimos lucís lucen Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: aducir (επικαλούμαι)
introducir
conducir (οδηγώ)
producir (παράγω)
deducir
reproducir
inducir
reducir (μειώνω)
traducir (μεταφράζω)
16.4 Πρόσθεση g: το ρήμα salir (εξέρχομαι) ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ *salgo sales sale salimos salís salen
16.5 Πρόσθεση g και e ie: το ρήμα venir και τα παράγωγα του ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (venir = έρχομαι) *vengo (πρόσθεση g) *vienes (e ie) *viene (e ie) venimos venís *vienen (e ie)
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: convenir intervenir prevenir
16.6 e i και c g: Το ρήμα decir και τα παράγωγα του Στα παρακάτω ρήματα έχουμε τροπή του e σε i (π.χ: dices αντί deces), για να αποφευχθούν τα δύο e σε δύο συνεχόμενες συλλαβές, χάριν ευφωνίας. Επιπλέον, στο Α΄ Ενικό πρόσωπο, επειδή στην ισπανική γλώσσα το γράμμα c προφέρεται εν γένει ως κ, αλλά ως θ μπροστά από το e και το i, εάν εφαρμόζαμε απαρέγκλιτα τον κανόνα, το c, από θ, θα προφερόταν στο Α΄ Ενικό πρόσωπο ως κ (δοκιμάστε να προφέρετε τη λέξη σύμφωνα με τον κανόνα: dico). Για αυτό το λόγο, στο Α΄ Ενικό πρόσωπο το c τρέπεται σε g, χάριν ευφωνίας. Στο Α΄ και στο Β΄ Πληθυντικό πρόσωπο δεν συντρέχει ουδείς εκ των δύο προαναφερθέντων λόγων: α) η εφαρμογή του κανόνα δεν έχει ως αποτέλεσμα δύο e σε δύο συνεχόμενες συλλαβές. β) η εφαρμογή του κανόνα δεν έχει ως αποτέλεσμα την αλλαγή της προφοράς του γράμματος c. Επομένως, στο Α΄ και στο Β΄ Πληθυντικό πρόσωπο εφαρμόζεται ο κανόνας. ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (decir = λέγω) *digo (e i και c g) *dices (e i) *dice (e i) decimos decís
*dicen (e i)
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: contradecir (αντιλέγω) predecir (προλέγω)
16.7 e → i και g → j Στα παρακάτω ρήματα έχουμε τροπή του e σε i (π.χ: corriges αντί correges), για να αποφευχθούν τα δύο e σε δύο συνεχόμενες συλλαβές, χάριν ευφωνίας. Επιπλέον, στο Α΄ Ενικό πρόσωπο, επειδή στην ισπανική γλώσσα το γράμμα g προφέρεται εν γένει ως γ, αλλά ως χ μπροστά από το e και το i, εάν εφαρμόζαμε απαρέγκλιτα τον κανόνα, το g, από χ, θα προφερόταν στο Α΄ Ενικό πρόσωπο ως γ (δοκιμάστε να προφέρετε τη λέξη σύμφωνα με τον κανόνα: corrigo). Για αυτό το λόγο, στο Α΄ Ενικό πρόσωπο το g τρέπεται σε j, χάριν ευφωνίας, για να διατηρηθεί η προφορά χ. Στο Α΄ και στο Β΄ Πληθυντικό πρόσωπο δεν συντρέχει ουδείς εκ των δύο προαναφερθέντων λόγων: α) η εφαρμογή του κανόνα δεν έχει ως αποτέλεσμα δύο e σε δύο συνεχόμενες συλλαβές. β) η εφαρμογή του κανόνα δεν έχει ως αποτέλεσμα την αλλαγή της προφοράς του γράμματος g. Επομένως, στο Α΄ και στο Β΄ Πληθυντικό πρόσωπο εφαρμόζεται ο κανόνας. ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (corregir = διορθώνω) *corrijo *corriges *corrige corregimos corregís
*corrigen
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: colegir elegir (διαλέγω) reelegir regir
16.8 Πρόσθεση y Στα παρακάτω ρήματα, στα Α΄, Β΄, Γ΄ Ενικό και Γ΄ Πληθυντικό πρόσωπα του Ενεστώτα, αντί να εφαρμόζουμε απαρέγκλιτα τον κανόνα (π.χ: huo), προσθέτουμε ένα y (γι) μετά το u, για να έχουμε μια πιο «ομαλή» μετάβαση από το u στα o και e, χάριν ευφωνίας. ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (huir) *huyo *huyes *huye huimos huis *huyen
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: atribuir
excluir
concluir (συμπεραίνω)
incluir
construir (κατασκευάζω)
instruir
contribuir (συνεισφέρω)
retribuir
distribuir (κατανέμω)
ΟΛΑ σε –uir
16.9 Το ρήμα ir (πηγαίνω) ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ *voy *vas *va *vamos *vais
(δεν χρειάζεται τόνος. Βλ. «Κανόνες τονισμού»)
*van
Θέμα ενεστώτα: v-
Στο Α΄ πρόσωπο Ενικού προστίθεται το –y στην κατάληξη, χάριν ευφωνίας (όπως και στα estar, dar και ser).
16.10 Το ρήμα oír (ακούω) ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ *oigo (προσθήκη ig) *oyes (προσθήκη y) *oye
(προσθήκη y)
*oímos (ορθογραφικός τόνος. Βλ. «Κανόνες τονισμού») οís *oyen (προσθήκη y)
17. Τα ανώμαλα ρήματα σε -AR στον Παρατατικό Δεν υπάρχουν ανώμαλα ρήματα σε -ar στον Παρατατικό.
18. Τα ανώμαλα ρήματα σε -ER στον Παρατατικό: το ρήμα ser (είμαι) ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ *era *eras *era *éramos *erais *eran
19. Τα ανώμαλα ρήματα σε -IR στον Παρατατικό: το ρήμα ir (πηγαίνω) ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ *iba *ibas *iba *íbamos *ibais *iban
20.
Τα ανώμαλα ρήματα σε -AR στον Αόριστο
20.1 c → qu Στην ισπανική γλώσσα το γράμμα c προφέρεται εν γένει ως κ, αλλά ως θ μπροστά από το e και το i. Οπότε, εάν εφαρμόζαμε απαρέγκλιτα τον κανόνα, το c, από κ, θα προφερόταν στο Α΄ Ενικό πρόσωπο ως θ (δοκιμάστε να προφέρετε τη λέξη σύμφωνα με τον κανόνα). Για να αποτυπωθεί γραπτώς, λοιπόν, η διατήρηση της προφοράς του κ, αντικαθιστούμε το c με το qu. ΑΟΡΙΣΤΟΣ (buscar = αναζητώ) *busqué buscaste buscó buscamos buscasteis buscaron
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: clasificar (ταξινομώ)
justificar
comunicar (επικοινωνώ)
modificar
explicar (εξηγώ)
practicar
identificar
provocar (προκαλώ)
indicar
publicar (δημοσιεύω)
20.2 z → c Στην ισπανική γλώσσα το γράμμα z προφέρεται πάντα ως θ. Από την άλλη πλευρά, το γράμμα c προφέρεται εν γένει ως κ, αλλά ως θ μπροστά από το e και το i. Στα παρακάτω ρήματα, στο Α΄ πρόσωπο Ενικού, επειδή ακολουθεί το γράμμα e, θα έχουμε το ίδιο ηχητικό αποτέλεσμα, ανεξαρτήτως επιλογής. Επομένως, εάν εφαρμόζαμε απαρέγκλιτα τον κανόνα, θα γράφαμε utilizé. Ως τόσο, στην ισπανική γλώσσα για να σχηματιστεί ο φθόγγος θ πριν το e και το i χρησιμοποιείται το γράμμα c: ce και ci. Από την άλλη πλευρά, στην ισπανική γλώσσα δεν συναντώνται στο γραπτό λόγο οι ακολουθίες ze και zi. Για το λόγο αυτό, στο Α΄ πρόσωπο Ενικού το z τρέπεται σε c. ΑΟΡΙΣΤΟΣ (utilizar = χρησιμοποιώ) *utilicé utilizaste utilizó utilizamos utilizasteis utilizaron
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: abrazar
armonizar
actualizar
empezar
amortizar
forzar
analizar
ΟΛΑ σε –zar
20.3 Πρόσθεση u Στην ισπανική γλώσσα το γράμμα g προφέρεται εν γένει ως γ, αλλά ως χ μπροστά από το e και το i. Επομένως, εάν εφαρμόζαμε απαρέγκλιτα τον κανόνα, το g, από γ, θα προφερόταν στο Α΄ Ενικό πρόσωπο ως χ (δοκιμάστε να προφέρετε τη λέξη σύμφωνα με τον κανόνα: llegé). Για να αποτυπωθεί γραπτώς, λοιπόν, η διατήρηση της προφοράς του γ, προσθέτουμε ένα u ανάμεσα στο g και το e. ΑΟΡΙΣΤΟΣ (llegar = έρχομαι) *llegué llegaste llegó llegamos llegasteis llegaron Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: agregar
jugar (παίζω)
conjugar
pagar (πληρώνω)
encargar
pegar
entregar
20.4 Το ρήμα estar (είμαι) ΑΟΡΙΣΤΟΣ *estuve *estuviste *estuvo *estuvimos *estuvisteis *estuvieron
Θέμα αορίστου: estuv
Στα Α΄ και Γ΄ πρόσωπα Ενικού τίθεται η κατάληξη των ρημάτων σε –AR, αλλά χωρίς τόνο.
Στα B΄ Ενικού και Α΄, Β΄ και Γ΄ πρόσωπα Πληθυντικού κλίνεται όπως τα ρήματα σε –ER / –IR.
20.5 Το ρήμα andar (περπατώ) ΑΟΡΙΣΤΟΣ *anduve *anduviste *anduvo *anduvimos *anduvisteis *anduvieron
Θέμα αορίστου: anduv
Στα Α΄ και Γ΄ πρόσωπα Ενικού τίθεται η κατάληξη των ρημάτων σε –AR, αλλά χωρίς τόνο.
Στα B΄ Ενικού και Α΄, Β΄ και Γ΄ πρόσωπα Πληθυντικού κλίνεται όπως τα ρήματα σε –ER / –IR.
20.6 Το ρήμα dar (δίδω) ΑΟΡΙΣΤΟΣ *di *diste *dio *dimos *disteis *dieron
Κλίνεται όπως τα ρήματα σε –ER / –IR (χωρίς τους τόνους στα Α΄ και Γ΄ πρόσωπα Ενικού, αφού δεν χρειάζονται. Βλ. «Κανόνες τονισμού».)
21.
Τα ανώμαλα ρήματα σε -ER στον Αόριστο
21.1 i → y Στα παρακάτω ρήματα, στο Γ΄ Ενικό και στο Γ΄ πληθυντικό πρόσωπο, η εφαρμογή του κανόνα θα είχε ως αποτέλεσμα να υπάρχουν τρία φωνήεντα στη σειρά (uió και uie). Για αυτό το λόγο, το i (ι) τρέπετε σε y (γι), για να έχουμε μια πιο «ομαλή» μετάβαση από το u στα ó και e (uyó και uye), χάριν ευφωνίας. ΑΟΡΙΣΤΟΣ (caer = πέφτω) caí caíste *cayó caímos (ορθογραφικός τόνος, βλ. «Κανόνες τονισμού») caísteis (ορθογραφικός τόνος) *cayeron
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: creer (δοκώ) leer (αναγιγνώσκω)
21.2 Το ρήμα haber (έχω) ΑΟΡΙΣΤΟΣ *hube *hubiste *hubo *hubimos *hubisteis *hubieron
Θέμα αορίστου: hub
Στα Α΄ και Γ΄ πρόσωπα Ενικού τίθεται η κατάληξη των ρημάτων σε –AR, αλλά χωρίς τόνο.
21.3 Το ρήμα ser (είμαι) ΑΟΡΙΣΤΟΣ *fui *fuiste *fue *fuimos *fuisteis *fueron
Θέμα αορίστου: fu
21.4 Το ρήμα hacer (κάνω) ΑΟΡΙΣΤΟΣ *hice *hiciste *hizo (και τροπή του c σε z, για να διατηρηθεί η προφορά του θ) *hicimos *hicisteis *hicieron
Θέμα αορίστου: hic
Στα Α΄ και Γ΄ πρόσωπα Ενικού τίθεται η κατάληξη των ρημάτων σε –AR, αλλά χωρίς τόνο.
21.5 Το ρήμα poder (μπορώ) ΑΟΡΙΣΤΟΣ *pude *pudiste *pudo *pudimos *pudisteis *pudieron
Θέμα αορίστου: pud
Στα Α΄ και Γ΄ πρόσωπα Ενικού τίθεται η κατάληξη των ρημάτων σε –AR, αλλά χωρίς τόνο.
21.6 Το ρήμα poner (βάζω) ΑΟΡΙΣΤΟΣ *puse *pusiste *puso *pusimos *pusisteis *pusieron
Θέμα αορίστου: pus
Στα Α΄ και Γ΄ πρόσωπα Ενικού τίθεται η κατάληξη των ρημάτων σε –AR, αλλά χωρίς τόνο.
21.7 Το ρήμα querer (θέλω) ΑΟΡΙΣΤΟΣ *quise *quisiste *quiso *quisimos *quisisteis *quisieron
Θέμα αορίστου: quis
Στα Α΄ και Γ΄ πρόσωπα Ενικού τίθεται η κατάληξη των ρημάτων σε –AR, αλλά χωρίς τόνο.
21.8 Το ρήμα saber (γιγνώσκω) ΑΟΡΙΣΤΟΣ *supe *supiste *supo *supimos *supisteis *supieron
Θέμα αορίστου: sup
Στα Α΄ και Γ΄ πρόσωπα Ενικού τίθεται η κατάληξη των ρημάτων σε –AR, αλλά χωρίς τόνο.
21.9 Το ρήμα tener (έχω) ΑΟΡΙΣΤΟΣ *tuve *tuviste *tuvo *tuvimos *tuvisteis *tuvieron
Θέμα αορίστου: tuv
Στα Α΄ και Γ΄ πρόσωπα Ενικού τίθεται η κατάληξη των ρημάτων σε –AR, αλλά χωρίς τόνο.
22.
Τα ανώμαλα ρήματα σε -ΙR στον Αόριστο
22.1 e → i ΑΟΡΙΣΤΟΣ (sentir = αισθάνομαι) sentí sentiste *sintió sentimos sentisteis *sintieron
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: concebir
preferir (προτιμώ)
convertir
repetir (επαναλαμβάνω)
corregir
seguir (ακολουθώ)
elegir (διαλέγω)
servir (εξυπηρετώ)
invertir (επενδύω)
sugerir (προτείνω)
medir
ΟΛΑ σε -entir
mentir
ΟΛΑ σε -erir
pedir (ζητώ)
ΟΛΑ σε –ert
22.2 o → u Στα παρακάτω ρήματα, στο Γ΄ Ενικό και το Γ΄ Πληθυντικό πρόσωπο το o τρέπεται σε u. ΑΟΡΙΣΤΟΣ (dormir = κοιμάμαι) dormí dormíste *durmió dormimos dormisteis *durmieron
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: morir (πεθαίνω)
22.3 i → y Στα παρακάτω ρήματα, στο Γ΄ Ενικό και στο Γ΄ πληθυντικό πρόσωπο, η εφαρμογή του κανόνα θα είχε ως αποτέλεσμα να υπάρχουν τρία φωνήεντα στη σειρά (uió και uie). Για αυτό το λόγο, το i (ι) τρέπετε σε y (γι), για να έχουμε μια πιο «ομαλή» μετάβαση από το u στα ó και e (uyó και uye), χάριν ευφωνίας. ΑΟΡΙΣΤΟΣ (huir) huí huiste *huyó huimos huisteis *huyeron
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: atribuir
distribuir (κατανέμω)
concluir (συμπεραίνω)
excluir
contribuir (συνεισφέρω)
incluir
construir (κατασκευάζω)
instruir
destruir (καταστρέφω)
ΟΛΑ σε –uir
22.4 c → j και í → e Στα παρακάτω ρήματα έχουμε τροπή του c σε j (π.χ: condujiste αντί conduciste). Επιπλέον, στο Α΄ Ενικό πρόσωπο, έχουμε τροπή του í σε e. ΑΟΡΙΣΤΟΣ (conducir = οδηγώ) *conduje *condujiste *condujo (και παράλειψη i) *condujimos *condujisteis *condujeron (και παράλειψη i)
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: aducir (επικαλούμαι) deducir
producir (παράγω) reproducir (αναπαράγω)
inducir
reducir (μειώνω)
introducir (εισάγω)
traducir (μεταφράζω)
22.5 Το ρήμα venir και τα παράγωγα του ΑΟΡΙΣΤΟΣ (venir = έρχομαι) *vine *viniste *vino *vinimos *vinisteis *vinieron
Θέμα αορίστου: vin
Στα Α΄ και Γ΄ πρόσωπα Ενικού τίθεται η κατάληξη των ρημάτων σε –AR, αλλά χωρίς τόνο.
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: convenir intervenir prevenir
22.6 Το ρήμα decir και τα παράγωγα του ΑΟΡΙΣΤΟΣ (decir = λέγω) *dije *dijiste *dijo *dijimos *dijisteis *dijeron
Θέμα αορίστου: dij
Στα Α΄ και Γ΄ πρόσωπα Ενικού τίθεται η κατάληξη των ρημάτων σε –AR, αλλά χωρίς τόνο.
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: contradecir (αντιλέγω) predecir (προλέγω)
22.7 Το ρήμα ir (πηγαίνω) ΑΟΡΙΣΤΟΣ *fui *fuiste *fue *fuimos *fuisteis *fueron
Στον Αόριστο κλίνεται όπως το ρήμα ser (είμαι).
22.8 Το ρήμα oír (ακούω) ΑΟΡΙΣΤΟΣ oí * oíste (ορθογραφικός τόνος. Βλ. «Κανόνες τονισμού») * oyó (i → y) * oímos (ορθογραφικός τόνος) * oísteis (ορθογραφικός τόνος) * oyeron (i → y)
23. Τα ανώμαλα ρήματα σε -AR στον Στιγμιαίο Μέλλοντα Δεν υπάρχουν ανώμαλα ρήματα σε -ar στον Στιγμιαίο Μέλλοντα.
24. Τα ανώμαλα ρήματα σε -ER στον Στιγμιαίο Μέλλοντα Στον Στιγμιαίο Μέλλοντα μπορεί να έχουμε (χάριν ευφωνίας) α) παράλειψη κάποιου γράμματος, β) αντικατάσταση ενός γράμματος με ένα άλλο γράμμα 24.1 Κατηγορία 1η: παράλειψη του e ΜΕΛΛΩΝ ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ (saber = γιγνώσκω) *sabré *sabrás *sabrá *sabremos *sabréis *sabrán
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: caber haber poder querer
24.2 Κατηγορία 2η: e → d ΜΕΛΛΩΝ ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ (tener = έχω) *tendré *tendrás *tendrá *tendremos *tendréis *tendrán
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: poner valer
24.3 Κατηγορία 3η: cer → r ΜΕΛΛΩΝ ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ (hacer = κάνω) *haré *harás *hará *haremos *haréis *harán
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: deshacer satisfacer
25. Τα ανώμαλα ρήματα σε -IR στον Στιγμιαίο Μέλλοντα 25.1 Κατηγορία 1η: e → d ΜΕΛΛΩΝ ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ (salir = εξέρχομαι) *saldré *saldrás *saldrá *saldremos *saldréis *saldrán
Άλλα ρήματα που κλίνονται ομοιοτρόπως είναι: venir
25.2 Το ρήμα decir (λέγω) (e → i και cer → r) ΜΕΛΛΩΝ ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ *diré *dirás *dirá *diremos *diréis *dirán
26. Επανάληψη: Το ρήμα estar σε όλους τους χρόνους ΕΝΕΣΤΩΤΑ Σ
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟ ΑΟΡΙΣΤΟΣ Σ
ΜΕΛΛΩΝ ΣΤΙΓ.*
*estoy
estaba
*estuve
estaré
estás
estabas
*estuviste
estarás
está
estaba
*estuvo
estará
estamos
estábamos
*estuvimos
estaremos
estáis
estabais
*estuvisteis
estaréis
están
estaban
*estuvieron
estarán
28. Επανάληψη: Το ρήμα haber σε όλους τους χρόνους ΕΝΕΣΤΩΤΑ Σ
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟ ΑΟΡΙΣΤΟΣ Σ
ΜΕΛΛΩΝ ΣΤΙΓ.*
*he
había
*hube
*habré
*has
habías
*hubiste
*habrás
*ha
había
*hubo
*habrá
*hemos
habíamos
*hubimos
*habremos
habéis
habíais
*hubisteis
*habréis
*han
habían
*hubieron
*habrán
30. Επανάληψη: Το ρήμα ser σε όλους τους χρόνους ΕΝΕΣΤΩΤΑ Σ
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟ ΑΟΡΙΣΤΟΣ Σ
ΜΕΛΛΩΝ ΣΤΙΓ.*
*soy
*era
*fui
seré
*eres
*eras
*fuiste
serás
*es
*era
*fue
será
*somos
*éramos
*fuimos
seremos
*sois
*erais
*fuisteis
seréis
*son
*eran
*fueron
serán
32.
Προθέσεις και σύνδεσμοι
a = εις en = εν Σημειώσεις: ● Η ισπανική λέξις a αντιστοιχεί εις την ελληνική λέξιν εις και αμφότεραι δηλώνουν εις τόπον κίνησιν (κατεύθυνσιν). Εν τη ημετέρα γλώσση η λέξις εις δύναται να υποστεί αφαίρεση (επιστρέφω ’ς την οικία εμού) ή, περαιτέρω, το ’ς να ενωθεί με το άρθρο που ακολουθεί (επιστρέφω στην οικία εμού). ● Η ισπανική λέξις en αντιστοιχεί εις την ελληνική λέξιν εν, η οποία, εν συνεχεία, συντάσσεται με δοτική πτώση, και αμφότεραι δηλώνουν εν τόπω στάσιν. ● Δηλαδή, η φράσις επιστρέφω εις την οικία εμού (volver a mi casa) δηλώνει εις τόπον κίνησιν, εν ω η φράσις ευρίσκομαι εν τη οικία εμού (estoy en mi casa) δηλώνει εν τόπω στάσιν. de = από του / της
(δηλώνει προέλευση) (δηλώνει κτήση)
y (ι) = και e
= και
(χρησιμοποιείται όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από τον ήχο i, χάριν ευφωνίας).
o=ή u=ή
(χρησιμοποιείται όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από τον ήχο o, χάριν ευφωνίας).
33.
Οριστικά άρθρα
el = ο
la = η
los = οι
las = αι
Στον ενικό αριθμό, μπροστά από θηλυκά που αρχίζουν από α τονισμένο (όχι απαραίτητα με τόνο, αλλά ηχητικά τονισμένο) χρησιμοποιούμε το αρσενικό άρθρο el, χάριν ευφωνίας, για να αποφευχθούν τα δύο τονισμένα a στη σειρά. Επί παραδείγματι: el aula, el agua, el area. Από την άλλη πλευρά, μπροστά από θηλυκά που αρχίζουν από α άτονο χρησιμοποιούμε (κανονικά) το θηλυκό άρθρο: la alarma, la alerta, la alegría.
34.
Κτητικά επίθετα Ένα κτήμα
Ένας κτήτωρ
Πολλοί κτήτορες
Πολλά κτήματα
mi = μου
mis = μου
tu = σου
tus = σου
su = του / της
sus = του / της
nuestro = ημέτερος nuestra = ημετέρα
nuestros = ημέτεροι nuestras = ημέτεραι
vuestro = υμέτερος vuestra = υμετέρα
vuestros = υμέτεροι vuestras = υμέτεραι
su = τους
sus = τους
Σημειώσεις: ● Η λέξις ημέτερος προέρχεται εκ της λέξεως ημείς, επομένως δύναται να χρησιμοποιηθεί μόνο για κτήτορες πληθυντικού αριθμού (δηλ. δύο ή περισσότερους). ● Η λέξις υμέτερος προέρχεται εκ της λέξεως υμείς, επομένως δύναται να χρησιμοποιηθεί μόνο για κτήτορες πληθυντικού αριθμού (δηλ. δύο ή περισσότερους). Εν τη ημετέρα γλώσση μερικές φορές στον Πληθυντικό αριθμό χρησιμοποιούνται τα κτητικά μας, σας, χωρίς να γίνεται διάκριση αριθμού κτημάτων (ένα / πολλά) και γένους (κτήμα / κτήματα αρσενικού / θηλυκού γένους). Ιδιαίτερα στον προφορικό λόγο, αυτό είναι κατανοητό, διότι οι λέξεις ημέτερος / υμέτερος είναι πλέον ομόηχες. Ως τόσο, η ανωτέρω απόδοση
είναι ακριβεστέρα, καθώς αντιστοιχεί επ’ ακριβώς στη δομή των κτητικών επιθέτων της ισπανικής γλώσσης, και δοκώ ότι διευκολύνει την κατανόησιν των ανωτέρω γραμματικών τύπων. Δεικνύει επ’ ίσης έναν παραλληλισμό, κατά την διάρκεια των αιώνων, της ελληνικής και της λατινικής/ισπανικής γλώσσης. Εν τέλει, ο μαθητής δύναται, αφού κατανοήσει τη δομή των εν τη ισπανική γλώσση κτητικών επιθέτων, να αποδώσει κατά το δοκούν τα επίθετα αυτά εις οποιαδήποτε μορφή επιθυμεί.
Μέρος Β: Λεξιλόγιο Για τα μαθήματα λεξιλογίου θα χρειαστείτε ένα καλό ισπανόελληνικό λεξικό και ένα τετράδιο.
35.
Λεξιλόγιο: Μάθημα 1 ο
Me llamo Pedro. Soy Español y vivo en Madrid. Estudio Biología en la universidad. Cada día me levanto a las ocho de la mañana, desayuno y voy a la universidad. Allí, sigo las clases y, después, voy a la biblioteca. Al mediodía, como con mis compañeros de clase. Después, acompaño a mi amiga, Helena, hasta su casa y finalmente vuelvo a la mía. Με λένε Πέδρο. Είμαι Ισπανός και κατοικώ εν Μαδρίτη. Σπουδάζω βιολογία εν τω πανεπιστημίω. Κάθε ημέρα σηκώνομαι στις οκτώ το πρωί, τρώω πρωινό και πηγαίνω εις το πανεπιστήμιο. Εκεί, παρακολουθώ τις διαλέξεις και, κατόπιν, πηγαίνω εις τη βιβλιοθήκη. Το μεσημέρι, τρώω [μεσημεριανό] με τους συμμαθητές μου. Μετά, συνοδεύω την φίλη μου, την Ελένα, έως την οικία αυτής και, εν τέλει, επιστρέφω εις την δική μου.
Η μέθοδος που προτείνω για την περαιτέρω εξοικείωση με την ισπανική γλώσσα είναι η εξής: 1. Στην αριστερή σελίδα του τετραδίου σας, αντιγράψτε το εν τη ισπανική γλώσση γεγραμμένο κείμενο. 2. Κατόπιν αρχίστε να διαβάζετε το κείμενο, προσθέτοντας, όποτε το κρίνεται σκόπιμον, κάποιες σημειώσεις σχετικά με την προφορά ορισμένων γραμμάτων. 3. Ξαναδιαβάστε το κείμενο, και κάθε φορά που συναντάτε στο κείμενο μια άγνωστη λέξη σημειώστε έναν αύξοντα αριθμό (δηλαδή: τον αριθμό 1 για την πρώτη άγνωστη λέξη, τον αριθμό 2 για τη δεύτερη άγνωστη λέξη και ούτω καθ’ εξής), ως δείκτη, στην άγνωστη λέξη. 4. Κατόπιν, θα βρίσκετε τη λέξη στο λεξικό, θα μαθαίνετε τί σημαίνει και θα σημειώνετε τη λέξη στο λεξικό με έναν φωσφορίζοντα μαρκαδόρο (τύπου high-lighter). 5. Στη συνέχεια, θα γράφετε τον αύξοντα αριθμό (π.χ: 1) στη δεξιά σελίδα του τετραδίου σας και δίπλα τη σημασία της λέξεως. Καθ’ όλη την προσπάθεια συμβουλευτείτε, όποτε το κρίνετε αναγκαίο, την μετάφραση, για να κατανοήσετε το νόημα. 6. Τέλος, ξαναδιαβάστε το κείμενο που γράψατε στην αριστερή σελίδα, συμβουλευόμενοι τις σημειώσεις της δεξιάς σελίδας, για να κάνετε το κείμενο «κτήμα» σας.
Με τη μέθοδο αυτή, θα έχετε στα χέρια σας ένα λεξικό, στο οποίο θα είναι σημειωμένες, με φωσφορίζοντα μαρκαδόρο, όλες οι λέξεις της ισπανικής γλώσσας τις οποίες έχετε συναντήσει μέχρι στιγμής. Αργότερα, όταν θα συναντάτε μια λέξη, την οποία θυμάστε ότι έχετε ξανασυναντήσει, αλλά δε θυμάστε τί σημαίνει, θα συμβουλεύεστε το λεξικό και η σημείωση που ήδη έχετε κάνει με τον φωσφορίζοντα μαρκαδόρο θα σας βοηθήσει να βρείτε τη λέξη πολύ πιο εύκολα. Δηλαδή, θα έχετε ένα «προσωπικό λεξικό» μέσα σε ένα άλλο λεξικό. Στόχος των μαθημάτων λεξιλογίου είναι ο μαθητής να εξοικειωθεί δια της «τριβής» έτι περαιτέρω με την ισπανική γλώσσα, αξιοποιώντας την τεχνική της αντιγραφής. Στην αρχή η τεχνική αυτή θα σας φαίνεται σχετικά δύσκολη, μετά ευκολότερη και μετά εύκολη. Η συσσώρευση εμπειρίας θα σας βοηθήσει να γίνετε πιο αποτελεσματικοί στη μελέτη σας. Σε αυτό το στάδιο της εκπαίδευσης, σας συνιστώ να έχετε ως στόχο να κατανοείτε περίπου το 70-80% των λέξεων που συναντάτε. Εάν, λοιπόν, δεν γνωρίζετε ορισμένες λέξεις, ή δεν μπορείτε να βρείτε τη σημασία τους στο λεξικό, απλά προχωρήστε. Η Ρώμη δεν χτίστηκε σε μια μέρα, ούτε μπορούμε να μάθουμε μια ξένη γλώσσα σε μια μέρα.
36.
Λεξιλόγιο: Μάθημα 2 ο
Madrid es una ciudad muy interesante: es tranquila y tiene muchos lugares bonitos. En el centro de Madrid está la «Puerta del Sol», la plaza más famosa de España. Por allí pasean los madrileños y los turistas que quieren conocer el centro de Madrid. Muy cerca está la «Plaza Mayor», un lugar histórico del siglo XVII, la «Gran Vía», una calle muy importante y llena de tiendas y el Palacio Real. En Madrid hay muchos parques. El parque más grande y famoso es el «Parque del buen retiro». Allí los madrileños pasean, hacen actividades deportivas o descansan en los jardines. Η Μαδρίτη εστί μία πολύ ενδιαφέρουσα πόλις: εστί ήσυχη και έχει πολλά ωραία τοπία. Εν τω κέντρω της Μαδρίτης ευρίσκεται η «Puerta del Sol», η πιο φημισμένη εν Ισπανία πλατεία. Εκεί περπατούν οι κάτοικοι της Μαδρίτης και οι τουρίστες οίτινες επιθυμούν να δουν [γνωρίσουν] το κέντρο της Μαδρίτης. Πολύ κοντά [στην «Puerta del Sol»] ευρίσκεται η «Plaza Mayor», ένας ιστορικής σημασίας χώρος του δεκάτου εβδόμου αιώνος, η «Gran Vía», μία πολύ σημαντική οδός, επί της οποίας υπάρχουν πολλά καταστήματα, και το Βασιλικό Παλάτι. Εν Μαδρίτη υπάρχουσιν πολλά πάρκα. Το πιο μεγάλο και φημισμένο πάρκο είναι το «Parque del buen retiro». Εκεί, οι κάτοικοι της Μαδρίτης περπατούν, αθλούνται ή ξεκουράζονται εν τοις ανθοκήποις.
37.
Λεξιλόγιο: Μάθημα 3 o
Mi amigo Andrés trabaja en la biblioteca de la universidad. Cada día ayuda a los estudiantes a encontrar un libro determinado. Es el encargado del sistema electrónico de búsqueda de libros de la biblioteca. A Andrés le gusta mucha su trabajo, y cada día es una día creativo para él. Ο φίλος μου, ο Αντρές, εργάζεται εν τη βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου. Κάθε ημέρα βοηθάει τους φοιτητές να εύρουν κάποιο συγκεκριμένο βιβλίο. Εστί ο υπεύθυνος του ηλεκτρονικού συστήματος αναζητήσεως βιβλίων της βιβλιοθήκης. Του Αντρές του αρέσει πολύ η εργασία του, και κάθε ημέρα εστί μια ημέρα πολύ δημιουργική για εκείνον.
38.
Λεξιλόγιο: Μάθημα 4 o
Cuando era pequeño vivía en un barrio en las afueras de la ciudad. Era un barrio muy tranquilo y pequeño, donde todos nos conocíamos. Nosotros, los niños, jugábamos al fútbol, al tenis y al baloncesto. Me gustaba mucho el baloncesto. Al mediodía, nos reuníamos toda la familia para comer. Por la tarde estudiaba para hacer las tareas de la escuela. Όταν ήμουν μικρός ζούσα εν μία γειτονία εν τοις περιχώροις της πόλεως. Ήτο μια γειτονία πολύ ήσυχη και μικρή. Όλοι γνωριζόμασταν μεταξύ μας. Εμείς, τα παιδιά, παίζαμε ποδόσφαιρο, αντισφαίριση και καλαθοσφαίριση. Μου άρεσε πολύ η καλαθοσφαίριση. Το μεσημέρι, μαζευόμασταν όλα τα μέλη της οικογενείας ημών δια να φάμε μεσημεριανό. Το απόγευμα μελετούσα δια να ετοιμάσω τις εργασίες μου δια το σχολείον.
39.
Λεξιλόγιο: Μάθημα 5 o
El domingo pasado fui a Toledo. Por la mañana me encontré con mis amigos Antonio y Andrés en la estación de autobuses de Madrid y juntos viajamos en autobús. El trayecto duró alrededor de una hora, pero fue ameno. Los monumentos que más me gustaron fueron la Catedral de Toledo, el Museo de El Greco (Domenikus Theotokópoulos) y el Alcázar. Την περασμένη Κυριακή πήγα εις το Τολέδο. Το πρωί συναντήθηκα με τους φίλους μου, τον Αντόνιο και τον Αντρές, εν τω εν Μαδρίτη σταθμώ των λεωφορείων και όλοι μαζί ταξιδέψαμε με το λεωφορείο. Το ταξίδι διήρκησε περίπου μία ώρα, αλλά ήτο ευχάριστον. Τα αξιοθέατα που μου άρεσαν περισσότερο ήταν ο Καθεδρικός ναός του Τολέδο, το Μουσείο του Ελ Γκρέκο (Δομήνικος Θεοτοκόπουλος) και το κτήριο Αλκάθαρ.
40.
Λεξιλόγιο: Μάθημα 6 o
Éste es mi último año en la universidad. Cuando acabe quiero dedicarme a la enseñanza. Creo que ser profesor es algo muy importante porque es una profesión fundamental en la sociedad. Será una gran oportunidad para compartir mis conocimientos con los estudiantes. La enseñanza es algo que me atrae. Muchas veces ayudo a mi hermano menor en sus ejercicios de matemáticas, que mi hermano considera muy difíciles. Αυτό εστί το τελευταίο έτος εμού εν τω Πανεπιστημίω. Όταν αποφοιτήσω θέλω να αφοσιωθώ στον κλάδο της εκπαιδεύσεως. Θεωρώ ότι το να είσαι δάσκαλος είναι κάτι πολύ σημαντικό, διότι είναι ένα θεμελιώδες δια την κοινωνία επάγγελμα. Θα είναι μια μεγάλη ευκαιρία [για εμένα] να μοιραστώ τις γνώσεις ’μου μετά των μαθητών εμού. Η διδασκαλία [εκπαίδευση] είναι κάτι που με ελκύει. Πολλές φορές βοηθώ τον μικρότερο αδερφό ’μου [να λύσει] τις ασκήσεις των μαθηματικών, τις οποίες ο αδερφός ’μου θεωρεί πολύ δύσκολες.
41.
Λεξιλόγιο: Μάθημα 7 ο
Mañana es un día especial, es domingo. Me levantaré más tarde que otros días y no estudiaré. Por la mañana, jugaré al fútbol con mis amigos. Al mediodía, comeré mi comida favorita y, después, leeré mi libro preferido. Por la tarde, visitaré a mi abuelo y hablaremos de muchas cosas. Por la noche volveré a mi casa. Αύριο εστί μια ειδική ημέρα, εστί Κυριακή. Θα σηκωθώ [ξυπνήσω] πιο αργά από ό,τι τις υπόλοιπες ημέρες και δε θα μελετήσω. Το πρωί θα παίξω ποδόσφαιρο με τους φίλους μου. Το μεσημέρι θα φάω το αγαπημένο μου φαγητό και, αργότερα, θα διαβάσω το βιβλίο που προτιμώ. Το απόγευμα θα επισκεφθώ τον παππού ’μου και θα συζητήσουμε για πολλά θέματα [πράγματα]. Το βράδυ θα επιστρέψω εις την οικία ’μου.
42.
Επανάληψη 1 ου μαθήματος λεξιλογίου
Σε αυτό το στάδιο της εκμάθησης, θα «στερεώσετε» όσα μάθατε προηγουμένως. Η μέθοδος που προτείνω είναι η ακόλουθη: 1. Αντιγράψτε ξανά το πρώτο κείμενο στην αριστερή πλευρά του τετραδίου σας. 2. Κατόπιν αρχίστε να διαβάζετε το κείμενο, προσθέτοντας, όποτε το κρίνεται σκόπιμον, κάποιες σημειώσεις σχετικά με την προφορά ορισμένων γραμμάτων. 3. Ξαναδιαβάστε το κείμενο, και κάθε φορά που συναντάτε στο κείμενο μια άγνωστη λέξη σημειώστε έναν αύξοντα αριθμό (δηλαδή: τον αριθμό 1 για την πρώτη άγνωστη λέξη, τον αριθμό 2 για τη δεύτερη άγνωστη λέξη και ούτω καθ’ εξής), ως δείκτη, στην άγνωστη λέξη. Σε αυτό το στάδιο της εκπαίδευσης σας, λογικά, θα συναντάτε ’λιγότερες άγνωστες λέξεις εν σχέσει με την πρώτη φορά. 4. Κατόπιν, θα βρίσκετε τη σημασία κάθε αγνώστου λέξεως στις σημειώσεις του 1ου μαθήματος λεξιλογίου, για να θυμηθείτε τί σημαίνει η λέξη. Σε αυτό το στάδιο θα χρειαστείτε ’λιγότερο χρόνο για να βρείτε τη σημασία των αγνώστων λέξεων, καθώς δε θα χρειαστεί να αναζητήσετε τη σημασία των αγνώστων λέξεων στο λεξικό, αλλά στις σημειώσεις του 1ου μαθήματος λεξιλογίου. 5. Στη συνέχεια, γράψτε τον αύξοντα αριθμό (π.χ: 1) στη δεξιά σελίδα του τετραδίου σας και δίπλα τη σημασία της λέξεως. Καθ’ όλη την προσπάθεια συμβουλευτείτε, όποτε
το κρίνετε αναγκαίο, την μετάφραση, για να κατανοήσετε το νόημα. 6. Τέλος, ξαναδιαβάστε το κείμενο που γράψατε στην αριστερή σελίδα, συμβουλευόμενοι τις σημειώσεις της δεξιάς σελίδας, για να κάνετε το κείμενο «κτήμα» σας.
43.
Επανάληψη 2 ου μαθήματος λεξιλογίου
Ακολουθήστε τα ίδια «βήματα». Η αντιγραφή είναι ένα πολύ ισχυρό μέσο μαθήσεως. Μην τη χρησιμοποιείτε, λοιπόν, μόνο μια φορά. Αξιοποιήστε την στο έπακρο, μέχρι να συμπεράνετε ότι η περαιτέρω αντιγραφή δε σας βοηθάει.
44.
Επανάληψη 3ου μαθήματος λεξιλογίου
45.
Επανάληψη 4ου μαθήματος λεξιλογίου
46.
Επανάληψη 5ου μαθήματος λεξιλογίου
47.
Επανάληψη 6ου μαθήματος λεξιλογίου
48.
Επανάληψη 7ου μαθήματος λεξιλογίου
[Συνεχίστε την συγκεκριμένη μέθοδο και με άλλα κείμενα, που θεωρείτε ενδιαφέροντα, μέχρις ότου συμπεράνετε ότι η περαιτέρω εξάσκηση δεν σας βοηθάει επί πλέον. Τότε συνεχίστε στο επόμενο μάθημα.]
49.
«Κανόνες» τονισμού
Εν τη ισπανική γλώσση μια λέξη δύναται να τονισθεί εν τη ληγούση, τη παραληγούση ή τη προπαραληγούση, όπως και εν τη ημετέρα γλώσση. Δια να κατανοήσει κανείς την γραπτή απόδοση των τονισμών των διαφόρων λέξεων, δύναται να κατηγοριοποιήσει τα φαινόμενα αυτά υπό των εξής «κανόνων»:
Όσαι λέξεις λήγουσιν εν φωνήεντι ή n ή s, τονίζονται (ηχητικά) εν τη παραληγούση.
Όσαι λέξεις λήγουσιν εν συμφώνω, πλήν του n και του s, τονίζονται (ηχητικά) εν τη ληγούση.
Εις περίπτωσιν που μία λέξις τονίζεται (ηχητικά) εν διαφόρω εν σχέσει με τους ανωτέρω «κανόνες» συλλαβή, τοποθετείται επί της γραπτής απεικονίσεως αυτής τόνος ( ´ ). Οι περιπτώσεις αυτές είναι:
Όταν μια λέξις τονίζεται επί της προπαραληγούσης.
Όταν μια λέξις λήγει εν φωνήεντι ή n ή s, αλλά τονίζεται εν διαφόρω της παραληγούσης συλλαβή.
Όταν μια λέξις λήγει εν συμφώνω, πλήν του n και του s, αλλά τονίζεται εν διαφόρω της ληγούσης συλλαβή.
Δίφθογγοι Προς κατανόησιν του τονισμού είναι ωφέλιμο να γνωρίζουμε ότι τα φωνήεντα εν τη ισπανική γλώσση κατηγοριοποιούνται εις ανοιχτά και κλειστά, ως εξής:
ανοιχτά φωνήεντα (vocales abiertas):
a, e, o
κλειστά φωνήεντα (vocales cerradas): i, u
Εις περίπτωσιν που ένα ανοιχτό φωνήεν ακολουθείται υπό κλειστού, ή αντιστρόφως, η ακολουθία αυτή θεωρείται δίφθογγος και λογίζεται, στους «κανόνες» τονισμού, ως μία συλλαβή. Επί παραδείγματι, η λέξις buscasteis (ανεζήτησα) έχει συνολικά τέσσερα φωνήεντα. Επίσης, λήγεις εις s, οπότε, σύμφωνα με τους «κανόνες» που ανέφερα, πρέπει να τονιστεί (ηχητικά) επί της παραληγούσης. Ως τόσο, θα πρέπει να δοθεί προσοχή ως προς το ποια συλλαβή λογίζεται ως η παραλήγουσα. Δε θα πρέπει να λογίζουμε κάθε φωνήεν ως συλλαβή, αλλά να λαμβάνουμε υπ’ όψιν και τους διφθόγγους. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, το ei λογίζεται ως δίφθογγος, διότι αποτελείται από ένα ανοιχτό φωνήεν (e), το οποίο ακολουθείται από ένα κλειστό (i). Επομένως, η ακολουθία ei λογίζεται εν συνόλω ως λήγουσα, και δεν λογίζεται το i ως λήγουσα και το e ως παραλήγουσα, κάτι το οποίο θα μας οδηγούσε στον «λανθασμένο» (ασυνήθη) τονισμό των λέξεων που περιέχουν ακολουθίες φωνηέντων που λογίζονται ως δίφθογγοι. Επί της βάσεως ταύτης, ως παραλήγουσα της λέξεως buscasteis λογίζεται το φωνήεν a, το οποίο τονίζεται (ηχητικά).
Εις περίπτωσιν που τονίζεται ο δίφθογγος, συνήθως τονίζεται (ηχητικά) το ανοιχτό φωνήεν. Επί παραδείγματι: η λέξις bueno (καλός) λήγει εν φωνήεντι και, ως εκ τούτου, τονίζεται (ηχητικά) η παραλήγουσα. Εν τη συγκεκριμένη περιπτώσει, ως παραλήγουσα λογίζεται η δίφογγος ue, η οποία αποτελείται από το κλειστό φωνήεν u και το ανοιχτό φωνήεν e. Εκ των δύο φωνηέντων που αποτελούν τον δίφθογγο, τονίζεται (ηχητικά) το ανοικτό φωνήεν, ήτοι το e, ήτοι η λέξις προφέρεται μπουένο.
Εν διαφορετική περιπτώσει, ήτοι εν περιπτώσει που τονίζεται (ηχητικά) το κλειστό φωνήεν, θα πρέπει να τεθεί επί αυτού τόνος ( ´ ). Επί παραδείγματι: η λέξις reíste (γέλασε) λήγει εν φωνήεντι, και, ως εκ τούτου, τονίζεται (ηχητικά) η παραλήγουσα. Εν τη συγκεκριμένη περιπτώσει, ως παραλήγουσα λογίζεται η δίφογγος ei, η οποία αποτελείται από το ανοιχτό φωνήεν e και το κλειστό φωνήεν i. Εν τη απουσία τόνου θα έπρεπε κατά την προφορά της λέξεως να τονίσουμε (ηχητικά) το ανοιχτό φωνήεν, ήτοι το e, ήτοι να προφέρουμε ρέιστε. Δια να δηλώσουμε γραπτώς ότι η λέξις τονίζεται επί του κλειστού φωνήεντος της διφθόγγου, ήτοι επί του i, ήτοι προφέρεται ρεΐστε, τοποθετούμε τόνο ( ´ ) επί του i.
Ως τόσο, παρά τους περί διφθόγγων «κανόνες», κάθε γράμμα προφέρεται ξεχωριστά και, ως εκ τούτου, μία λέξις δύναται να τονιστεί μόνο σε ένα από τα τρία τελευταία φωνήεντα, ανεξάρτητα του εάν δύο εξ αυτών δημιουργούν ή όχι δίφθογγο.
Δίφθογγοι και διγράμματα εν τη ημετέρα γλώσση. Εν τη ημετέρα γλώσση συναντώνται οι δίφθογγοι όι (κορόιδο, ρόιδο), άι (γάιδαρος, νεράιδα, τσάι) και αη (αηδόνι, καημένος), οι οποίοι συμπροφέρονται εν μία συλλαβή, όπως και οι εν τη ισπανική γλώσση δίφθογγοι. Από την άλλη πλευρά, δια δύο γραμμάτων (διγράμματα) δηλώνονται, πέραν των διφθόγγων, και ορισμένοι φθόγγοι. Τα διγράμματα εν τη ημετέρα γλώσση εισίν τα ει, οι, υι, αι, ου, γγ, γκ, μπ, ντ, τσ, τζ. Αυτά δηλώνουν έναν φθόγγο, και όχι δύο, επομένως εισίν διγράμματα και ουχί δίφθογγοι.
50. Σημείωση προς κατανόησιν της κλίσεως ορισμένων ρημάτων Από τον μεσαίωνα καθιερώθη εν τη ισπανική γλώσση η εναλλαγή των ie και e, καθώς και των ue και o, σε τονισμένες και άτονες συλλαβές αντίστοιχα*. Δηλαδή: όταν τονιζόταν η συγκεκριμένη συλλαβή μιας λέξεως, προφερόταν και γραφόταν ο δίφθογγος ie, οίον: pienso. όταν η συγκεκριμένη συλλαβή δεν τονιζόταν, προφερόταν και γραφόταν το φωνήεν e, οίον: pensar. Ομοίως:
όταν τονιζόταν η συγκεκριμένη συλλαβή μιας λέξεως, προφερόταν και γραφόταν ο δίφθογγος ue, οίον: recuerdo.
όταν η συγκεκριμένη συλλαβή δεν τονιζόταν, προφερόταν και γραφόταν το φωνήεν o, οίον: recordar.
** Rafael Cano Aguilar, 2001, σελίδα 93η.
Επίλογος Στόχος του παρόντος βιβλίου ήταν να προσφέρει στον αναγνώστη μια Εισαγωγή στην Ισπανική Γλώσσα. Με βάση την εμπειρία μου, έκρινα σκόπιμον να παρουσιάσω όσο το δυνατόν πιο ευσύνοπτα και μεθοδικά τα πρώτα βήματα που κρίνω ότι οδηγούν στην επίτευξιν του τεθέντος υπό του μαθητού στόχου. Ο μαθητής, ο οποίος επιθυμεί να συνεχίσει σε υψηλότερο επίπεδο την εκμάθηση της ισπανικής γλώσσας, θα πρέπει να επιλέξει την μέθοδο την οποία θεωρεί κατάλληλη για τον σκοπό αυτό. Και στην προσπάθεια αυτή, ως τόσο, το ανά χείρας βιβλίο δύναται να φανεί χρήσιμον, ως βοήθημα, το οποίο ο μαθητής δύναται να συμβουλεύεται από καιρό εις καιρό. Σε κάθε περίπτωση, η «συνεργασία» γράφοντος και μαθητού δεν τελειώνει με το τέλος αυτού του «κύκλου» μαθημάτων. Οι γνώσεις και οι απόψεις του μαθητή μπορούν να ωφελήσουν τόσο τον γράφοντα, όσο και μελλοντικούς μαθητές του ιδίου βιβλίου. Καθώς το ανά χείρας βιβλίο εγράφη για τους μαθητές, μπορεί να βελτιώνεται συνεχώς με βάση τις συμβουλές, τα σχόλια και τη γνώμη των, καθώς και τις προτάσεις των για προσθήκες, αφαιρέσεις και διορθώσεις. Μπορείτε να αποστείλετε τα σχόλια και τις προτάσεις σας στην διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου εμού: sp.mallios@outlook.com, δια να τα λάβω υπ’ όψιν μου προ της επανεκτυπώσεως του ανά χείρας βιβλίου. Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων και εύχομαι καλή επιτυχία εις τους μελλοντικούς στόχους υμών. Με εκτίμηση, Σπύρος Μάλλιος
Ευχαριστίες Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον παλαιό συμφοιτητή εμού, κατά την διάρκεια των εν Μαδρίτη μεταπτυχιακών σπουδών ’μου, Javier Berrio, καθώς και τον φίλο εμού Antonio Vegas, απόφοιτο του τμήματος Οικονομικής Επιστήμης του εν Μαδρίτη Πανεπιστημίου Rey Juan Carlos, δια την βοήθεια που μου παρείχαν στην διόρθωση των εν τη ισπανική γλώσση υπ’ εμού γεγραμμένων κειμένων, ώστε να διορθωθούν ορισμένα λάθη και να επαναδιατυπωθούν ορισμέναι εκφράσεις αρτιότερα. Ως φυσικοί ομιλητές της ισπανικής γλώσσης, απετέλεσαν «γέφυραν» δια την υπό των μαθητών καλλιτέρα κατανόησιν της γλώσσης των. Τους ευχαριστώ θερμά και ελπίζω να τους ξαναείδω εν Μαδρίτη.
Βιβλιογραφία Azcoitia, Ana Victoria και Magkridhs Alejandros, ΙσπανοΕλληνικό Λεξικό, Εκδόσεις Μέδουσα: 1993. Cano Aguilar, Rafael, Η ισπανική γλώσσα διαμέσου των αιώνων, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα: 2001. Μετάφραση: Μαργαρίτα Μπονάτσου. Feller, Graciela, Τα ισπανικά χωρίς δάσκαλο, Εκδόσεις Διαγόρας, Αθήνα. Ιστοσελίδα ispania.gr, ispania.gr/conjugador, όπου παρατίθεται η κλίσις των περισσοτέρων της ισπανικής γλώσσης ρημάτων. Εφαρμογή Conjugador de verbos, Google Play Store Μπαμπινιώτης, Γεώργιος, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Β’ Έκδοση, Β΄ Ανατύπωση, Κέντρο Λεξικολογίας, Αθήνα: 2005. Τριανταφυλλίδης, Μανόλης, 1978, Νεοελληνική Γραμματική (της δημοτικής), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη, Ανατύπωση της έκδοσης του ΟΕΣΒ (1941), με διορθώσεις. Χατζιδάκις, Γεώργιος, 1927, «Περὶ μεταβιβαστικῆς διαθέσεως πολλῶν ρημάτων», Ἐκ τῶν πρακτικών τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν, Τομ. Α΄, σελ. 16η κἑξ. Επανεκδόθη στο Χατζιδάκις, Γεώργιος, 1934, Γλωσσολογικαὶ Ἔρευναι, Τόμος Α΄.
Μπορείτε να δείτε μια παρουσίαση του βιβλίου στο youtube.