Raport Fundacji Malta 2011 by Fundacja Malta

05 SŁOWO WSTĘPU 05 FOREWORD

_01. K_Pictures

07 MALTA FESTIVAL POZNAŃ 2011 07 MALTA FESTIVAL POZNAŃ 2011

08 IDIOM 08 IDIOM

_02. K_Pictures

12 FORUM 10 FORUM 12 TEATR/PERFORMANCE 12 theatre/performance 14 MUZYKA 14 MUSIC 17 TANIEC 17 DANCE 18 FILM/SZTUKI AUDIOWIZUALNE 18 FILM/VISUAL ARTS 20 NOWE SYTUACJE 20 NEW SITUATIONS 21 SILENT MALTA 22 SILENT MALTA 22 WYDAWNICTWA 22 PUBLICATIONS 24 WYDARZENIA TOWARZYSZĄCE 24 ACCOMPANYING EVENTS 27 PROMOCJA MALTA FESTIVAL POZNAŃ 2011 27 MALTA FESTIVAL POZNAŃ 2011 PROMOTION 29 EKOLOGIA NA MALTA FESTIVAL 29 ECOLOGY AT THE MALTA FESTIVAL 30 MALTAŃSKA PUBLICZNOŚĆ 30 THE MALTA FESTIVAL AUDIENCE

35 NOSTALGIA FESTIVAL POZNAŃ 2011 35 NOSTALGIA FESTIVAL POZNAŃ 2011

36 KONCERTY 36 CONCERTS 40 PROGRAM FILMOWY 40 FILMS 42 PANELE DYSKUSYJNE 42 DISCUSSION PANELS

_03. M. Zakrzewski

43 SILENT NOSTALGIA 43 SILENT NOSTALGIA 43 PROMOCJA 43 PROMOTION

45 PODZIĘKOWANIA | ACKNOWLEDGEMENTS 46 FUNDACJA MALTA | MALTA FOUNDATION

_05. E. Łowżył

_04. K_Pictures

S¸OWO WST¢PU FOREWORD

WSTĘPU

SŁOWO

Szanowni Państwo,

Dear Madam/Sir,

Oddaję w Państwa ręce podsumowanie działalności Fundacji Malta za obfity w wyjątkowe projekty kulturalne rok 2011.

I have the pleasure of presenting to you a review of the Malta Foundation’s operations in 2011, a year that was especially rich in cultural projects.

Malta Festival Poznań 2011 odbyła się pod znakiem Idiomu: Wykluczeni jako przyjmowana coraz entuzjastyczniej kontynuacja zmian wprowadzonych podczas 20. edycji festiwalu. Doświadczenie i problem wykluczenia – indywidualnego i społecznego; z życia obywatelskiego, ale też z kultury – został opracowany, zwizualizowany, przebadany i przedyskutowany w projektach artystycznych i naukowych: podczas Nowych Sytuacji (m.in. dzięki zastosowaniu interwencji artystycznej w tkankę miasta), w programie idiomu (It’s Hard to Be a God Kornela Mundruczó, Prometheus Landscape II Jana Fabre czy End of the Road Young@Heart), podczas forum Granice wykluczenia (z wizytą W.J.T. Mitchella) oraz w projekcie socjologicznym Tworzenie kultury – badanie uczestnictwa w kulturze.

The Malta Festival Poznań 2011 was strongly featured by the Idiom: the Excluded, with the idiom formula continuing the changes introduced during the 20th festival edition in 2010; changes that are enjoying growing appreciation. The experience and problem of exclusion, i.e. individual and social exclusion, exclusion from civic life and, also, from culture, was studied, visualised, investigated and discussed in a number of artistic and research projects which contributed to some of the major programme themes. These included the New Situations (with their artistic intervention into the urban tissue), the actual Idiom programme (with shows like Kornel Mundruczó’s It's Hard to Be a God, Jan Fabre’s Prometheus Landscape II and Young@Heart’s End of the Road), The Limits of Exclusion Forum (with special guest W.J.T. Mitchell) and the sociological project Creating Culture. A Study of Participation in Culture.

Do historii festiwalu przejdą z pewnością wydarzenia muzyczne: pierwsza w Polsce wizyta zespołów Portishead i Fleet Foxes, a także koncert Manu Chao. O entuzjastycznym przyjęciu muzyków przez maltańską publiczność świadczyć może choćby pięciokrotny bis hiszpańskiego barda. Z satysfakcją wspominamy powrót na Maltę grupy La Fura Dels Baus, której spektakl przyciągnął na Stary Rynek tysiące widzów. Niemniejszym zainteresowaniem cieszyły się koncerty w Pasażu Kultury i nowy projekt realizowany z radiową Trójką: Silent Malta. Ulice i zamknięte przestrzenie Poznania ponownie zostały poruszone przez sztukę i publiczność.

The Music theme also included a number of unforgettable events, among them Portishead’s and Fleet Foxes’ first ever concerts in Poland, and also the show given by Manu Chao who was so enthusiastically received by the Poznań audience that he had to do five encores. We were also happy with the fortunate return of La Fura Dels Baus to the Malta. Their performance attracted thousands of viewers to the Old Market Square. Equally popular were the concerts in the Culture Walkway and a new project produced with Trójka (Polish Radio Programme III), the Silent Malta. The streets and enclosed areas of Poznań were once again filled with movement owing to art and the Malta audience.

_06. K_Pictures

Potem przyszedł czas na chwilę ciszy. Nostalgia Festival Poznań 2011 odwiedzili wielcy kompozytorzy muzyki współczesnej z Estonii (Erkki-Sven Tüür i Helena Tulve), przywożąc ze sobą melancholię tamtejszych śniegów, cudowne dźwięki estońskiego języka i muzykę. Do grona prezentowanych twórców dołączył wiecznie żywy Bach, tym razem w interpretacji jednego z najciekawszych polskich pianistów i kompozytorów Marcina Maseckiego.

Afterwards came a time for silent reflection when the Nostalgia Festival Poznań 2011 was visited by some great composers of contemporary Estonian music (Erkki-Sven Tüür and Helena Tulve), who brought with them the melancholy of their local snow, the beautiful sounds of the Estonian language and their music. The Nostalgia programme was further enhanced with the eternal Bach interpreted this time by one of the most interesting Polish pianists and composers, Marcin Masecki.

Chciałbym serdecznie podziękować wszystkim, którzy współtworzyli z nami ten pełny i wyrazisty kulturalnie rok 2011.

I wish to wholeheartedly thank all the people who co-created with us the culturally profuse and remarkable year 2011.

Michał Merczyński Dyrektor Festiwalu

Michał Merczyński Festival Director

MALTA FESTIVAL POZNA¡ MALTA FESTIVAL POZNA¡

Wykluczeni

idiom:

id io m:

MALTA FESTIVAL POZNAŃ 2011 21. edycja Festiwalu Malta odbyła się w Poznaniu w terminie od 4 do 9 lipca 2011 roku. Stanowiła kontynuację założeń programowych z roku ubiegłego. Oprócz nurtów dzielących festiwal na obszary rozgraniczone dziedzinami sztuk (Teatr/Performance, Taniec, Muzyka, Film/Sztuki wizualne) lub formami wypowiedzi (Nowe Sytuacje, Forum) znaczące miejsce zajmuje – Idiom – główny temat przecinający osiowo prawie wszystkie „rozdziały” festiwalu, a zarazem wyznaczający zakres jego zainteresowań. Rok 2011 niemalże w całości poświęcony został tematyce wykluczenia. Dzięki takiemu podejściu Festiwal Malta ciągle poszerza obszar artystycznych wypowiedzi a zarazem ofertę kierowaną do coraz bardziej zróżnicowanych i świadomych swoich potrzeb widzów. Wśród kilkudziesięciu wydarzeń składających się na program można było znaleźć zarówno przedstawienia uliczne – gromadzące masową widownię, wykorzystujące scenerię miejską, przyciągające efektownymi wizualnie środkami teatralnymi – a zarazem oglądać projekty najwybitniejszych reżyserów i choreografów europejskich, uczestniczyć w pokazach realizacji dedykowanych przestrzeni miejskiej Poznania, uczęszczać na spotkania z artystami, brać udział w koncertach co wieczór kończących się Silent Disco. Specjalną uwagę należy poświęcić w tym roku nurtowi Nowe Sytuacje. Nie odbywał się on równolegle z innymi wydarzeniami, lecz ze znacznym wyprzedzeniem. Pierwsze realizacje rozpoczęły się bowiem już wiosną, stając się swoistym maltańskim prologiem. Zmiana ta stanowi dalszy etap na drodze ewolucji Malty, która szuka dla siebie najtrafniejszych form realizacji i komunikacji z widzem.

_07. K_Pictures

W ramach Malta Festival Poznań 2011 odbyły się 142 wydarzenia, w tym: 9 należących do nurtu Film/Sztuki wizualne, 29 – Teatr/Performance, 16 – Taniec, 21 – Muzyka, 12 – Silent Malta, 15 z nurtu Forum oraz 12 – Nowe Sytuacje (odbywające się także poza oficjalnymi datami Malta Festival Poznań 2011). Zaprezentowaliśmy także 28 wydarzeń towarzyszących. Na festiwal zaprosiliśmy ponad 400 uczestników (artyści oraz ich zespoły realizacyjne) z 40 grup artystycznych, w tym: 19 polskich i 21 zagranicznych. Zaprezentowano 3 produkcje maltańskie, czyli projekty w całości lub w części wyprodukowane przez Fundację Malta. Wstępnie szacujemy,

MALTA FESTIVAL POZNAŃ 2011 The 21st edition of the Malta Festival took place in Poznań from 4 to 9 July 2011. It continued last year’s programme guidelines featuring areas divided according to different fields of art (Theatre/Performance, Dance, Music and Film/Visual Arts) and forms of communication (New Situations and Forum), in addition to the Idiom, the main Festival theme which held a prominent position providing an axis to nearly all the Festival ‘sections’ and determining its focus. 2011 was almost entirely dedicated to issues of exclusion. With this approach the Malta Festival is continuously extending the potential area of artistic expression and the proposal for the increasingly diversified viewers who are becoming more and more aware of their needs. Among the several dozen events which made up the programme one could find both street shows that attracted mass audiences, availed of the urban settings and effective theatrical visuals, as well as projects created by renowned European directors; one could also participate in productions dedicated to the urban space of Poznań, meet the artists and attend the nightly concerts concluding with Silent Discos. In 2011 special attention was paid to the New Situations theme. This was not held simultaneously to the other events, but well in advance. The first projects were already launched in spring becoming a special Malta prologue. This change marked yet another stage in the Festival’s evolution which is always seeking the most suitable forms of production and communication with the audience. Malta Festival Poznań 2011 featured 142 events including 9 events pertaining to the Film/Visual Arts theme, 29 to Theatre/Performance, 16 to Dance, 21 to Music, 12 to Silent Malta, 15 to Forum and 12 to New Situations (held outside the official Malta Festival Poznań 2011 dates). The accompanying events comprised 28 projects. We invited 400 guests (the artists and their production crews) form 40 companies, including 19 Polish and 21 foreign ones. We also presented 3 Malta productions, i.e. projects that were wholly or partially produced by the Malta Foundation. Our initial estimate regarding the audience is some 50,000 people. The Festival website was visited by over 46,000 Internet users whilst the Festival tag on Facebook has approximately 10,000 fans. The Malta Festival Poznań 2011 events appeared in a wide variety of venues, for example Galeria Miejska Arsenał, Poznań International Fair, Aula Artis, Maski Theatre Centre and the Old Slaughterhouse, as well as Śródka Market, Lake Malta

MALTA FESTIVAL POZNA¡ MALTA FESTIVAL POZNA¡

że publiczność festiwalowa liczyła około 50 000 osób. Stronę www festiwalu odwiedziło ponad 46 000 użytkowników. Zakładka na Facebooku ma z kolei ponad 10 000 fanów. Wydarzenia Malta Festival Poznań 2011 pojawiały się w bardzo różnorodnych lokalizacjach, wśród których wskazać można: Galerię Miejską Arsenał, Międzynarodowe Targi Poznańskie, Aulę Artis, Ośrodek Teatralny Maski, Starą Rzeźnię, Rynek Śródecki, metę jeziora Malta, Owińska (dawny szpital psychiatryczny), Fort VIII czy place i ulice otaczające Stary Rynek. Te statystyki pokazują nie tylko wielość i różnorodność oferty programowej festiwalu, ale też pozwalają na wyobrażenie sobie ogromu pracy związanej z jego przygotowaniem. Jednak liczby to nie wszystko. Najważniejszymi elementami oceny festiwalu są jego poziom artystyczny i atmosfera panująca w trakcie jego trwania.

To popularne i nadużywane w dyskursie medialnym i publicznym słowo, w kontekście Idiomu: Wykluczeni było rozważane bardzo szeroko. Zaproszeni artyści interpretowali je często przewrotnie. „Projekty pokazywane w ramach Idiomu: Wykluczeni to artystyczne

This popular word, which is often overused in the media and public dialogue, was very widely reflected upon in the context of the Excluded Idiom. The invited artists analysed it in an often defiant and incorrect way suggesting their own vision of this human condition, as it is perceived by some contemporary philosophers. The Idiom programme included over a dozen projects that were highly diversified in terms of form, scale and target audience. The core part consisted of projects from the field of performing arts, mainly theatre. The most significant and anticipated event, not only in Poznań, but also in the whole country, was Jan Fabre’s most recent work, Prometheus Landscape II ( _08) which premiered in Poland during Malta Festival Poznań. The show was produced in co-production with the Festival and resulted from Jan Fabre’s visit to Poznań in 2010, as part of the Flanders Idiom when the artist conducted a Master Class. One of the participants was Polish actress Katarzyna

_10. K_Pictures

W tym roku po raz kolejny widzowie Festiwalu Malta mieli okazję podążać za wątkiem organizującym linię przewodnią programu i rozważać jego główny temat: wykluczenie.

In 2011 Malta viewers could, once again, follow a theme that organised the guiding motif of the programme and reflect upon its major topic: exclusion.

Marek Zaradniak, Głos Wielkopolski, 5.07.2011

_09. K_Pictures

The Malta Festival’s invitation to take part in the six-day-long encounter with different fields of art was tailored to a variety of aesthetical expectations, age groups and levels of preparation. From the very beginning Malta’s driving force has been the need to build a community with the viewers, a festive feeling and an extraordinary situation in which art takes over the city and is given special priority. In 2011 Malta was present in the city centre and in ‘non-theatrical’ venues, for example the Poznań International Fair and the Old Slaughterhouse, as well as in parts of town that have been somewhat forgotten (New Situations projects produced in the Śródka District). It even went beyond the city limits (the show Autobus jedzie was staged in the former psychiatric hospital in Owińska). Our goal, every year, is to connect with viewers and to encourage their active participation in the discussions and events.

Kiedy festiwalowa publiczność usłyszała piosenkę „Dziwny jest ten świat” Niemena, zaśpiewaną po polsku przez członków amerykańskiej grupy Young@Heart, oniemiała z zachwytu. (...) Tego typu śpiewanie to swoista muzykoterapia, a może nawet rockoterpia. Rock to po prostu ów eliksir młodości.

_08. Ida Łowżył

Festiwal Malta zapraszając widzów do uczestnictwa w sześciodniowym intensywnym spotkaniu z różnymi rodzajami sztuk oferował program dostosowany do różnych oczekiwań estetycznych, wieku odbiorców i ich przygotowania. Od początku istnienia Malty jej motorem działania jest potrzeba zbudowania wspólnoty z widzami, stworzenie atmosfery święta, nadzwyczajnej sytuacji, kiedy sztuka opanowuje miasto i jest wyjątkowo uprzywilejowana. W tym roku Malta była obecna w centrum, na terenach „nie-teatralnych” – np. na Międzynarodowych Targach Poznańskich czy w Starej Rzeźni, w nieco zapomnianych zakątkach miasta (projekty w ramach Nowych Sytuacji realizowane na Śródce), a nawet poza jego granicami (spektakl Autobus jedzie zrealizowany w dawnym szpitalu psychiatrycznym w Owińskach). Co roku zależy nam na tym, aby dotrzeć do widzów, zachęcić ich do dialogu i współuczestnictwa.

Finishing Line, Owińska (the former psychiatric hospital) and Fort VIII, in addition to the squares and streets surrounding the Old City. These statistics prove not only the multiplicity and diversity of the Festival’s programme proposal, but also give an idea of the huge effort required to produce it. But numbers do not account for everything, because the most important elements in assessing a festival are its artistic standard and atmosphere.

emanacje wykluczenia. W narracji o wyizolowaniu, samotności nikt nie może czuć się lepszy i nie-wykluczony. Każdy z projektów rozgrywa ten stan inaczej. Zawsze jednak okazuje się, że wykluczenie ma wiele warstw, jest to proces, który dotyka” – mówi Katarzyna Tórz, kuratorka Idiomu. Program Idiomu składał się z kilkunastu wydarzeń - zróżnicowanych pod względem formy artystycznej, skali i podejścia do tematu. Główną część stanowiły projekty artystyczne z dziedziny sztuk performatywnych, w tym roku przede wszystkim teatru. Najważniejszym i niezwykle oczekiwanym – nie tylko w Poznaniu, ale także w Polsce – spektaklem było najnowsze dzieło Jana Fabre’a Prometheus Landscape II ( _08), którego polska premiera odbyła się właśnie podczas Malta Festival Poznań. Przedstawienie to powstało w koprodukcji z Festiwalem Malta i jest owocem obecności Jana Fabre’a w Poznaniu w roku 2010, w ramach Idiomu: Flamandowie, kiedy to artysta prowadził warsztaty mistrzowskie. Jedną z uczestniczek była polska aktorka Katarzyna Makuch, którą Fabre zaprosił do udziału w nowej produkcji. W ten sposób spektakl zyskał polski akcent i umocnił obustronną współpracę pomiędzy Fundacją Malta a stowarzyszeniem teatralnym Jana Fabre’a – Troubleyn. Niezwykłych przeżyć artystycznych dostarczył publiczności spektakl-koncert End of the Road ( _09) amerykańskiego chóru Young@Heart. Grupa seniorów porwała widzów i w przejmujący sposób pokazała, że starość nie musi oznaczać końca radości z życia i wiązać się z wykluczeniem. Young@Heart wystąpiło w Polsce po raz pierwszy i z pewnością ich obecność przejdzie do historii festiwalu. Ważnym elementem każdego Idiomu jest prezentacja młodej fali europejskiego teatru. Festiwale teatralne są bowiem w Polsce jednymi z głównych przestrzeni prezentacji programu międzynarodowego. Dlatego także rolą Malty jest stwarzanie okazji do zapoznania się z czołowymi twórcami młodego pokolenia w europejskim i światowym teatrze. W tym roku poznańska publiczność mogła zapoznać się z dorobkiem Kornéla Mundruczó, jednego z najbardziej oryginalnych twórców łączących w swojej pracy film i teatr. Węgierski artysta zaprezentował przejmujący i radykalny w swojej wymowie spektakl It is hard to be a God ( _10) podejmujący problem handlu ludźmi w Europie środkowo-wschodniej. Duże zainteresowanie wzbudziły też dwa projekty Gisèle Vienne – młodej francuskiej

Makuch whom Fabre invited to the new production. This provided the show with a Polish highlight and strengthened the collaboration between the Malta Foundation and Jan Fabre’s theatre association Troubleyn. Another outstanding artistic experience was End of the Road ( _09), a show by the American chorus Young@Heart. The elderly actors and singers greatly moved the audience and proved that old age did not have to deprive people of a zest for life or signify exclusion. This was Young@Heart’s first show in Poland. Their presence will definitely make the Festival history. An important element in every Idiom is the presentation of the young wave in European theatre, whilst theatre festivals are one of the major venues for presenting international programmes. Hence it is also the Malta Festival’s role to create opportunities for becoming acquainted with the leading artists of the young generation in European and world theatre. In 2011 the Poznań audience had the chance to discover Kornél Mundruczó, an exceptional artist who combines film and theatre in his work. The Hungarian director presented a moving and radical show entitled It Is Hard to be a God ( _10) on the subject of human trafficking in Central-Eastern Europe. The Malta viewers also enjoyed two projects by Gisèle Vienne , the young French director who uniquely merges dramatic elements with the puppet theatre and admits to her fascination with Tadeusz Kantor’s theatre. The artist came to Poland for the first time and presented the shows I apologize ( _11) and Jerk . Furthermore, Compagnie Pippo Delbono, the unique theatre ensemble from Italy comprising people excluded from society due to their economic, social or health-related situation, returned to the Malta after an absence of several years with a greatly anticipated new production After the Battle ( _6, 12, 14). The Excluded Idiom also featured a number of Polish projects, including two Malta Festival site-specific productions: Egzamin (Exam), the latest production

The festival audience went silent with awe when they heard Czesław Niemen’s song Dziwny jest ten świat performed in Polish by the members of the American chorus Young@Heart ... This kind of singing is like music therapy or, even, rock therapy. Rock is, simply, the potion of youth. Marek Zaradniak, Głos Wielkopolski, 5.07.2011

MALTA FESTIVAL POZNA¡ MALTA FESTIVAL POZNA¡

_11. K_Pictures

reżyserki, która w oryginalny sposób łączy w swoim teatrze elementy dramatyczne z teatrem lalkowym i przyznaje się do fascynacji teatrem Tadeusza Kantora. Artystka była obecna w Polsce po raz pierwszy i zaprezentowała dwa spektakle: I apologize ( _11) oraz Jerk. Wielkim powrotem na Maltę był najnowszy spektakl Compagnie Pippo Delbono. Unikalny zespół teatralny z Włoch skupiający osoby wykluczone ze społeczeństwa ze względu na sytuację ekonomiczną, socjalną lub zdrowotną wrócił po kilku latach do Poznania, by pokazać spektakl After the Battle ( _06, 12, 14).

_12. K_Pictures _13.Ida Łowżył

W ramach tegorocznego Idiomu: Wykluczeni zostało zaprezentowanych wiele polskich projektów. Wśród nich – dwie produkcje site-specific (dedykowane miejscu) Festiwalu Malta: najnowszy projekt Wojciecha Wińskiego z poznańskiego Teatru Usta Usta Republika, pt. Egzamin oraz projekt Autobus jedzie ( _13), zrealizowany przez młode artystki: Katarzynę Szyngierę, Agnieszkę Jakimiak i Agatę Baumgart. Spotkały się one z dużym zainteresowaniem publiczności i po raz kolejny pokazały, że przestrzeń miejska jest nieskończonym źródłem inspiracji dla teatru i działań performatywnych. Po raz pierwszy w historii Festiwal Malta zaprosił do współpracy działaczy kolektywu Rozbrat, który jest jednym z najaktywniej działających ośrodków kultury alternatywnej w Polsce. W wyniku współpracy powstał projekt artystyczno-społeczny Władza wyklucza – wykluczmy władzę podejmujący problem różnych rodzajów systemowego wykluczenia.

Pippo Delbono wyrasta na świętego współczesnego teatru. Chory na AIDS artysta wyzwolił się z obsesji śmierci, czyniąc dobro. Nie użala się nad swoim wykluczeniem, tylko przełamuje alienację innych: w poetyckich widowiskach integruje ludzi upośledzonych z profesjonalnymi aktorami. Jacek Cieślak, Rzeczpospolita, 5.07.2011

Jacek Cieślak, Rzeczpospolita, 5.07.2011

of Wojciech Wiński and Poznań’s Teatr Usta Usta Republika, and Autobus jedzie (The Bus Is Coming) ( _13) created by young artists Katarzyna Szyngiera, Agnieszka Jakimiak and Agata Baumgart. Both enjoyed the audience’s extensive interest and proved, once again, that the urban space is an endless source of inspiration for the theatre and performative work. This was also the first time that the Malta Festival invited the activists from the Rozbrat Collective to collaborate on a Festival project. Rozbrat is one of the most dynamic centres for alternative culture in Poland. The collaboration resulted in a socioartistic project called Władza wyklucza – wykluczmy władzę (Authority Excludes, Let’s Exclude Authority) on the subject of various kinds of systemic exclusion.

Our reflections upon exclusion also had to include projects created in collaboration with circles that are excluded from the artistic mainstream. The Unplugged series presented six projects produced by the following integration theatres: Teatr Wiem Kiedy Nie Mogę, Teatr Zgoda, Zespół Teatralny Odlot 13, Grupa Wizyjna Dżak Nikolson, Teatr Karawana and WTZ Teatroterapia. Groups like these often work in very basic conditions at community or local creativity centres. This unique review gave the viewers an idea of the huge diversity in the contemporary drama productions in Poland and contributed to the considering of exclusion on a great many planes.

Once again, an important part of the Idiom, apart from the artistic programme, was the Forum, a wide-ranging two-day conference on the subject of exclusion entitled Granice wykluczenia. Pomiędzy estetyką a etyką/The Limits of Exclusion. Between Aesthetics and Ethics. Conducted in Polish and English it widened the agenda of discussion on the various types of exclusion and included

_14. K_Pictures

Przy okazji rozważania tematu wykluczenia nie mogło zabraknąć też projektów, które powstają we współpracy ze środowiskami wykluczonymi z normalnego obiegu artystycznego. W ramach cyklu Unplugged (ang. Odłączeni) zaprezentowanych zostało 6 projektów przygotowanych przez teatry integracyjne: Teatr Wiem Kiedy Nie Mogę, Teatr Zgoda, Zespół Teatralny Odlot 13, Grupa Wizyjna Dżak Nikolson, Teatr Karawana, WTZ Teatroterapia, działające często w bardzo podstawowych warunkach, przy domach kultury lub ogniskach twórczych. Ten unikalny przegląd pozwolił uzmysłowić widzom wielką różnorodność współcześnie realizowanego w Polsce teatru i przyczynił się do rozważania pojęcia wykluczenia na bardzo wielu poziomach.

Pippo Delbono is growing to be a saint of contemporary theatre. Suffering from AIDS the artist freed himself from obsession with death by working for the greater good. He does not complain about his exclusion but, instead, overcomes the alienation of other people by integrating the disabled with professional actors in his poetical shows.

MALTA FESTIVAL POZNA¡ MALTA FESTIVAL POZNA¡

Ważną częścią dyskursywnego programu Malta Festival Poznań 2011 były też spotkania z artystami odbywające się po spektaklach, każdorazowo przyciągające wielu widzów oraz – zainicjowane podczas tegorocznej edycji – Spotkania Poznańsko-Berlińskie. Ich ideą było nawiązanie obustronnego dialogu pomiędzy poznańskim a berlińskim środowiskiem intelektualnym. Bliskość dwóch miast zobowiązuje do twórczego dialogu i wzajemnego poznawania się. Odbyły się dwa spotkania – pierwsze, poświęcone poezji, drugie – wykluczeniu w mieście.

TEATR/PERFORMANCE

Z festiwalu teatru ulicznego i alternatywnego wyewoluował w jedną z najważniejszych imprez teatralnych w kraju. Najgorętsze nazwiska ze świata, najnowsze trendy i największe zaskoczenia. Do tego koncerty nad jeziorem Malta oraz ciekawe działania w sferze miejskiej. Dla wszystkich, którzy chcą trzymać rękę na teatralnym pulsie, jazda obowiązkowa. Piotr Sarzyński, Polityka, 30. 04. 2011

Poza Idiomem: Wykluczeni w ramach nurtu Teatr/Performance gościliśmy 4 zespoły: 2 grupy polskie i 2 z innych krajów europejskich (Hiszpania i Francja). Jedną z najważniejszych grup teatralnych prezentowanych na Festiwalu w tym roku była hiszpańska LA FURA DELS BAUS, którą poznańscy widzowie znają i pamiętają z niesamowitego widowiska M.T.M. wystawionego na Malcie w roku 1995. Po szesnastu latach nieobecności, zespół przygotował spektakl dedykowany Pozna-

_16. Ida Łowżył.

_15. E. Łowżył

Po raz kolejny istotną częścią Idiomu, obok programu artystycznego, było Forum – wielowątkowa dwudniowa konferencja poświęcona tematowi wykluczenia. Forum „Granice wykluczenia. Między estetyką a etyką”, prowadzone w języku polskim i angielskim, pozwoliło poszerzyć ramy dyskusji o różnych rodzajach wykluczenia i zaprosić do rozmowy publiczność, która po całym tygodniu festiwalowych przeżyć miała okazję usytuować je w ramach teoretycznych i społeczno-kulturowych. Wśród znakomitych gości znaleźli się zarówno przedstawiciele poznańskiego środowiska akademickiego m.in.: dr Monika Bakke (Instytut Filozofii UAM), dr hab. Rafał Drozdowski (Instytut Socjologii UAM), jak i przedstawiciele środowisk akademickich z zagranicy – w tym słynny antropolog obrazu i estetyk prof. W.J.T. Mitchell z Chicago. W ramach paneli dyskusyjnych rozważano tematy granic wykluczenia, społecznych form wykluczania oraz strategii artystycznych przyjmowanych wokół wykluczenia.

From a street and alternative theatre festival it has evolved into one of the most important theatre events in Poland. The hottest international names, the latest trends and the biggest surprises enhanced with concerts at Lake Malta and action in urban areas. A must for anyone wanting to keep their finger on the theatrical pulse. Piotr Sarzyński, Polityka, 30. 04. 2011

the audience members who, after a whole week of Festival excitement, had the opportunity to situate their impressions within a theoretical and sociocultural framework. The notable guests included representatives of Poznań academic circles: dr Monika Bakke (Institute of Philosophy, AMU) and dr hab. Rafał Drozdowski (Institute of Sociology, AMU), as well as those from other countries, including the famous image anthropologist and aesthetician Prof. W.J.T. Mitchell of Chicago. The discussion panels featured reflections upon the limits of exclusion, the social forms of exclusion and the artistic strategies used in reference to exclusion. Another important part of the discursive Malta programme comprised meetings with artists after the shows, all of which attracted high numbers of viewers. The 2011 edition also launched the Poznań-Berlin Meetings aimed at the establishing of bilateral dialogue between the two cities’ intellectual circles. The proximity of the cities necessitates creative discourse and learning about one another. Two meetings were held. The first was dedicated to poetry and the second to exclusion in the city.

Outside the Excluded Idiom the Theatre/Performance theme presented four other companies: two from Poland, one from Spain and one from France. One of the most important groups at the Festival was the Spanish LA FURA DELS BAUS whom the local viewers know and remember for their incredible show M.T.M. during Malta 1995. After sixteen years they returned with a production dedicated to Poznań. Los Nadies ( _05, 15) paid homage to the integration of the excluded into the human community. Giant figures moved around the city centre accompanied by the AMU Chamber Choir and The Dixie Company orchestra. The show spoke to viewers through beautiful and enormous installations comprising people, puppets, video images and

Przestrzeń zaczarowano, świat zmieniono, wartości poddano dekonstrukcji... Jagna Żukowska o Deuxième Groupe d’intervention

Space was enchanted, the world was changed and values were deconstructed… Jagna Żukowska about Deuxième Groupe d’intervention

niowi. Los Nadies ( _05, 15) to hołd złożony włączeniu odrzuconych we wspólnotę ludzką. Gigantyczne postaci przemierzały centrum miasta, a towarzyszyły im Chór Kameralny UAM oraz orkiestra The Dixie Company. Spektakl przemawiał do widza pięknymi, ogromnymi instalacjami, które tworzyli ludzie, lalki, obrazy wideo i muzyka. Ostateczny kształt spektaklu przygotowany został z uwzględnieniem przestrzeni miejskiej Poznania, a katalońscy artyści wykorzystali w nim m.in. teksty Jerzego Kapuścińskiego. Parada przeszła od Placu Wolności na Stary Rynek, gromadząc widownię liczącą kilka tysięcy osób. DEUXIÈME GROUPE D’INTERVENTION było drugą zagraniczną grupą zajmującą ważne miejsce w programie Malty. TRAGÉDIE! Un poème... ( _16) to uliczny spektakl czarujący widzów swoją kameralną atmosferą. Grupa wciągała widza w dialog, w który wpleciony został ruch, obraz i muzyka na żywo. W spektaklu zaprezentowanym w Poznaniu artyści próbowali rozważyć naszą relację do ciszy, jak również poczucia inności, obcości i tego, co niewypowiedziane. Spektakl zrealizowany przed Pomnikiem Armii Poznań wypełniał ruch, który obrazował napięcie między tym, co prywatne a sferą publiczną. Jego celem było pytanie o to, czy we współczesnym świecie, zglobalizowanym i opanowanym przez tłum, istnieje wspólna dla wszystkich przestrzeń. To zgodne z założeniami grupy, która uważa, że przestrzeń publiczna, w której wszystko jest potencjalnie możliwe, stanowi najwłaściwsze miejsce do rozwijania i współdzielenia idei. TEATR PALMERA ELDRITCHA jest poznańską grupą założoną w 2007 roku przez Agatę Elsner, Elżbietę Janicką oraz Marcina Głowińskiego, Kubę Kaprala i Tomasza Michniewicza. Alien, spektakl zaprezentowany na tegorocznej Malcie jest ich najnowszym dziełem. Powstał jako wynik współpracy grupy z nowojorskim dramaturgiem Howardem Pflanzerem. Jest jednocześnie poruszający jak i ironiczny, pełen oryginalnego poczucia humoru i śmiało eksplorujący popkulturowe mitologie: obecność na ziemi członków pozaziemskich cywilizacji czy potrzeba ekologicznego trybu życia. TEATR ÓSMEGO DNIA jest nie tylko poznańską, ale także polską legendą teatralną. Działając nieprzerwanie od 1964 roku jest symbolem teatru zaangażowanego, czujnie reagującego na aktualne wydarzenia

music. In their show, which was ultimately developed specifically for the urban space of Poznań, the Catalan artists included texts by Jerzy Kapuściński. The parade progressed from Wolności Square to the Old Market Square attracting some several thousand viewers. DEUXIÈME GROUPE D’INTERVENTION was another major group in the Malta programme. In their street show TRAGÉDIE! Un poème... ( _16) they charmed the audience with an intimate and poetical atmosphere. The artists included the viewers in a dialogue that was intertwined with movement, images and live music. In the Poznań show the actors reflected upon our approach to silence and, also, to a sense of otherness, strangeness and the unspoken. Staged in front of the Poznań Army Monument the production was filled with movement as it depicted the tense relations between the public and the private. It asked if there was still any common space in the globalised modern world controlled by the crowd. This conformed to the group’s belief that public space, in which anything is possible, is the best place to develop and share ideas. TEATR PALMERA ELDRITCHA is a group from Poznań established in 2007 by Agata Elsner, Elżbieta Janicka, Marcin Głowiński, Kuba Kapral and Tomasz Michniewicz. At Malta 2011 they presented their most recent production Alien. It was developed in collaboration with the New York dramaturge Howard Pflanzer. Both moving and ironic the show featured a unique sense of humour and the bold exploration of pop culture mythologies: the presence of extraterrestrial civilisations on Earth and the necessity of living ecologically. TEATR ÓSMEGO DNIA is a legend of the theatre not just of local, but also of international renown. Working continuously since 1964 it has become an icon of involved theatre that keenly responds to sociopolitical events. The company also organises public projects including acting workshops and debates, and is actively involved in Poznań’s sociocultural life, whilst their productions are shown worldwide. Their latest project Osadzeni. Młyńska 1 (Jailed. 1 Młyńska Street) premiered during Malta 2011 and resulted from the company members’ collaboration with the administrators and eight inmates of the Detention Centre at 1 Młyńska Street in Poznań. The authors wanted to show the pain of existence that is independent of drastic criminal actions. Apart from individual stories, coincidences and the crimes that the Młyńska inmates had actually committed, they discovered a general truth: crime is easy whilst being human is extremely complicated.

MALTA FESTIVAL POZNA¡ MALTA FESTIVAL POZNA¡

_17. Ida Łowżył

społeczne i polityczne. Organizuje warsztaty aktorskie, debaty i aktywnie angażuje się w poznańskie życie społeczno-kulturalne. Najważniejsze jest jednak to, że nadal tworzy, a jego projekty pokazywane są na całym świecie. Osadzeni. Młyńska 1 – ich najnowszy spektakl, którego premiera odbyła się podczas Malty, wynika ze współpracy grupy z władzami Aresztu Śledczego w Poznaniu oraz ośmioma aresztantami. W swoim spektaklu twórcy chcieli pokazać ból istnienia, który nie jest zależny od dramatycznych, kryminalnych czynów. Oprócz jednostkowych historii, zbiegów okoliczności i tego, czego faktycznie dopuścili się przebywający na Młyńskiej osadzeni, twórcy odkryli prawdy ogólne: zbrodnia jest prosta a człowieczeństwo niezwykle skomplikowane.

_18. K_Pictures

Muzyka już od wielu lat umacnia swoją pozycję w programie Festiwalu Malta, stając się jedną z najważniejszych jego części. Także w 2011 roku organizatorzy przedstawili bardzo zróżnicowany program, którego rdzeniem były koncerty muzycznych gwiazd światowego formatu, przyciągające do Poznania tysiące widzów z Polski i Europy.

Portishead: 110% normy Zdarzenie z gatunku „ciarki na plecach i łzy w oczach” dla wszystkich czekających na ten koncert przez długie lata. Później to samo podczas charakterystycznego wstępu do „Mysterons” i najlepszego momentu koncertu, kiedy zagrali „Wandering Star” (Bogu dzięki te parę osób, które zamierzało wówczas rytmicznie klaskać opamiętało się w ostatniej chwili) w zupełnie genialnej, minimalistycznej, postrockowej wersji, wydobywając z tego kawałka wszystko, co najlepsze i dokładając jeszcze przyprawiającą o zawrót głowy wokalizę Beth Gibbons na koniec. (...) No i moment, gdy Gibbons - najsławniejsza sceniczna artystka świata - nagle podczas grania na bis „We carry on” zdejmuje odsłuch i biegnie przybijać piątki publiczności. Surrealizm. A jednak zdarzyło się naprawdę.

Pierwszym z koncertów zaprezentowanych na scenie, wybudowanej na mecie toru regatowego nad jeziorem Malta, był koncert

The first musical event during Malta 2011 was the opening concert played by WARSZAWSKA ORKIESTRA ROZRYWKOWA IM. I. KRENZA (WOR, The I. Krenz Warsaw Pop Orchestra) ( _17) conducted by Marcin Masecki. The concert not only opened the Festival, but was also the first ever performance given by the Orchestra featuring a programme created especially for the event. Marcin Masecki said of WOR: ‘it was intended to be a special platform that provided the opportunity to take part in wider musical projects, ones we had all secretly dreamt about.’ The merging of musicians representing various genres and degrees of experience provided the Malta audience with an opportunity to listen to some contemporary compositions inspired by the twist, old swing and classical polonaise. This approach produced an entirely new quality and the concert was very well received.

The first show presented on the stage that was constructed at the Lake Malta Regatta Course Finishing Line was the concert of MANU CHAO La Ventura organised under the honorary patronage of Polska Akcja Humanitarna (Polish Humanitarian Action,

An event of the ‘goose bump and teary eye’ type for all who had waited for this concert for so many years. The same happened later during the characteristic intro to Mysterons and the best moment of the concert when they played Wandering Star (thanks be to the heavens that several people intending to clap rhythmically came to their senses at the very last moment) in an absolutely brilliant, minimalist postrock version which brought out the very best in the piece enhanced ultimately with Beth Gibbons breathtaking vocals. … And the moment when, during the encore of We Carry On, Gibbons, the most famous stage artist in the world, dumped her earpiece and run forward to touch the hands of audience members. Surreal. But it did really happen. Michał Danielewski, Gazeta Wyborcza, 8 lipca 2011

_19. K_Pictures

Michał Danielewski, Gazeta Wyborcza, 8 lipca 2011

Pierwszym muzycznym wydarzeniem tegorocznej Malty był koncert inauguracyjny WARSZAWSKIEJ ORKIESTRY ROZRYWKOWEJ IM. I. KRENZA ( _17) pod dyrekcją Marcina Maseckiego. Koncert ten nie tylko rozpoczął festiwal, był także pierwszym, premierowym występem Orkiestry ze specjalnie przygotowanym programem. Jak mówi sam Masecki, WOR to pewnego rodzaju platforma, pozwalająca muzykom współpracującym ze sobą w różnych projektach, składach i konfiguracjach na realizację większych projektów muzycznych, o których każdy z nas skrycie śnił. W wyniku połączenia w jedną orkiestrę muzyków działających na różnych płaszczyznach, muzyków o bardzo różnym doświadczeniu, maltańska publiczność usłyszeć mogła nowoczesne kompozycje inspirowane twistem, starymi swingami czy też klasycznym polonezem. Takie podejście zaowocowało zupełnie nową jakością, a sam koncert został bardzo dobrze odebrany przez słuchaczy.

The Music theme has, for some years, been holding a strong position at the Malta Festival having become one of its major elements. Also in 2011 the organisers presented a strongly diversified programme that focused on world-famous artists who attracted thousands of viewers from Poland and Europe to Poznań.

MALTA FESTIVAL POZNA¡ MALTA FESTIVAL POZNA¡

_20. K_Pictures

MANU CHAO La Ventura, zorganizowany pod patronatem honorowym Polskiej Akcji Humanitarnej. Koncert wspierający ideę budowania studni w Sudanie, na terenach objętych suszą, przyciągnął ok. 8 tysięcy widzów. Charyzma Manu Chao, który w swojej twórczości bezpretensjonalnie łączy elementy reggae, latynoskiego folku, elementów punku, ska i popu, sprawiła, że tłum zgromadzony nad Maltą nie pozwolił artyście zejść ze sceny. Jedyny w tym roku koncert Manu trwał ponad 2 godziny. Koncert był supportowany przez zespół Habakuk.

_21.Ida Łowżył

Fleet Foxes nad jeziorem przy zachodzącym słońcu – poezja! Kasia Spyra

Fleet Foxes on the lake shore at sunset – poetry! Kasia Spyra

300 km w jedną stronę, 300 km w drugą, w domu o 5 rano, wstałem o 9, ale było warto. Zagrali ostrzej niż się spodziewałem, czaaaaaaaad… Filip Litwiński o Manu Chao

Następnego dnia na maltańskiej scenie zaprezentowały się kolejne dwa, kultowe już zespoły. FLEET FOXES ( _18), amerykańska grupa pochodząca ze stolicy grunge, Seattle. Jest uważana za jednego z najciekawszych i najważniejszych przedstawicieli nurtu new folk. Urzeka słuchaczy szczerym przekazem, wielowarstwową muzyką opartą na brzmieniu gitary akustycznej, basu, perkusji i świetnym wokalu. Piosenki FLEET FOXES trafiają na czołówki list przebojów. Koncert nad Maltą był pierwszym, długo oczekiwanym występem zespołu w Polsce. Podobnie ma się sytuacja z drugą gwiazdą wieczoru, legendarną bristolską grupą PORTISHEAD ( _19). Zespół: założony w 1991 roku przez Geoffa Barrowa i operującą niesamowitym wokalem Beth Gibbons – grał w Polsce po raz pierwszy. Ich koncert był jednym z najbardziej wyczekiwanych wydarzeń muzycznych w Polsce tego roku. Ich muzykę buduje transowe, oszczędne brzmienie podszyte melancholią, liryczne teksty i niepowtarzalny wokal. Wszystko to sprawia, że Portishead jest jednym z najważniejszych trip-hopowych zespołów świata. Mimo że sami sytuują się poza mainstreamem, mają ogromną rzeszą fanów. Oba zespoły zawitały do Polski po raz pierwszy, a koncerty w Poznaniu obejrzało ok. 10 tys. osób. Koncerty supportowane były przez zespół The Poise Rite. Jednym z ważniejszych punktów na festiwalowej mapie Poznania jest także Klub Festiwalowy zlokalizowany w Pasażu Kultury na poznańskim Starym Rynku. Każdego wieczoru podczas bezpłatnych koncertów polskich i zagranicznych grup muzycznych maltańska publiczność wypełniała przestrzeń klubu po brzegi. Poznań reprezentowały dobrze znana publiczności maltańskiej grupa Snowman oraz działająca na alternatywnej scenie grupa Hellow Dog ( _20). Ponadto zagrali: australijska grupa Architecture in Helsinki, Island-

PAH). The concert which supported the idea of building water wells in Sudan attracted some 8000 viewers. Due to the charisma of Manu Chao, who unpretentiously combines various styles and inspirations: from reggae and Latino folk, through punk rock to pop and ska, the crowds gathered at Lake Malta would not let the artist leave the stage. Manu’s only concert in 2011 lasted over two hours. The supporting act was Habakuk. The following night the stage at Lake Malta presented two more groups who are already enjoying cult status. The first one was FLEET FOXES ( _18) from Seattle, the capital of grunge. Considered one of the most interesting and significant representatives of new folk they enchant listeners with heartfelt expression and multilayered music based on the sound of acoustic guitars, bass, drums and remarkable vocals. Their songs often feature on top chart positions. This was the Fleet Foxes’ first visit in Poland. The second star of the night was PORTISHEAD ( _19), the legendary group from Bristol, founded in 1991 by multi-instrumentalist Geoff Barrow and the amazing singer Beth Gibbons. Their first ever show in Poland was one of the most anticipated musical events in Poland in 2011. Their music is built upon a trance-like sparing sound lined with melancholy, expressive lyrics and incredible singing. All this makes Portishead one of the major trip hop bands in the world. Despite situating themselves away from the musical mainstream they enjoy a huge fan following. The concerts in Poznań were attended by approximately 10,000 viewers. The supporting act was The Poise Rite.

Jeszcze do tej pory serce mi zwalnia do 80 bpm na myśl o wczorajszym koncercie PH... dzięki, Malto! Krystian Szulczyk

My heart still slows down to 80 bpm when I think of yesterday’s PH concert… Thank you Malta! Krystian Szulczyk

300 km one way, 300 km back; home at 5 a.m. and I got up at 9. But it was worth it. Their performance was even stronger than I expected – fantastic. Filip Litwiński about Manu Chao

Theatrical July: Celebrities and the Excluded The organisers of the Malta have succeeded in preserving the intensity of a street festival as they enhanced it with a more serious and critical perspective. Even though the programme descriptions may sound like texts for an anthropology seminar, they conceal fascinating shows that capture the senses using the simplest devices.

Teatralny lipiec: celebryci i wykluczeni Twórcom Malty udało się zachować intensywność festiwalu ulicznego, wzbogacając go jednocześnie o poważną, krytyczną perspektywę. Choć opisy programu mogą brzmieć jak skrypty na seminarium z antropologii, kryją się za nimi fascynujące widowiska, trafiające w zmysły najprostszymi środkami.

Joanna Derkaczew, Gazeta Wyborcza, 4. 07. 2011

czycy z Hjaltalin ( _21) oraz Bloodgroup oraz Electric Suicide Club z Francji. Po zakończeniu koncertów widzowie, którzy chcieli resztę wieczoru spędzić w festiwalowej atmosferze, mogli skorzystać z charakterystycznej dla Malty oferty Silent Disco – cyklu cichych imprez, zapoczątkowanych w 2009 roku. Ich główną ideą jest umożliwienie wspaniałej zabawy z bezprzewodowymi słuchawkami na uszach w miejscach, w których słuchanie głośnej muzyki w godzinach nocnych jest niemożliwe.

Jak co roku Fundacja Malta współpracowała z Art Stations Foundation, dzięki czemu po raz kolejny w nurcie Taniec znalazły się propozycje spod znaku Stary Browar Nowy Taniec na Malcie. Kuratorka projektu, Joanna Leśnierowska, zaprosiła publiczność na taneczną ucztę, będącą manifestem przeciw wykluczeniu z wąskiej definicji choreografii wszystkich tych zjawisk, które w Polsce niekoniecznie uznawane są za przynależne do świata tańca. Dlatego też wśród prezentacji SBNT znalazły się te, których język i forma na pierwszy rzut oka zdecydowanie odchodzą od klasycznie rozumianego spektaklu tanecznego. Wśród rozbudowanego programu w szczególności należy wskazać projekt Prawa półkula Marysi Stokłosy, budowany nieznaną zbyt dobrze w Polsce metodą świadomościowej pracy z ciałem oraz projekt site specific Pasaż, szwajcarskiej grupy choreografów, artystów wideo i architektów Annas Kollektiv zaprezentowany w Parku Dąbrowskiego. Anne Juren / Marianne Baillot / Alix Eynaudi / Agata Maszkiewicz zaprezentowały projekt pod znamiennym tytułem Komposition a dobrze znany poznańskiej publiczności kolektyw CIE GILLES JOBIN pokazał jeden z pierwszych swoich eksperymentalnych spektakli A+B=X. Stary Browar Nowy Taniec na Malcie po raz pierwszy w Polsce zaprezentował choreografię KEITHA HENESSY’EGO, który przyjechał do Poznania ze spektaklem Crotch (nowojorska nagroda Bessie) oraz GAËTANA BULOURDE z Already Made. Z kolei CLÉMENT LAYES wykonał Allege: połączenie niesamowitych, niemalże cyrkowych, umiejętności z filozoficznym podejściem, stając się punktem wyjścia do rozmyślań o niepokoju rodzącym się w chwili zetknięcia ze światem. Kuratorka przygotowała także propozycję dla naj-

An important feature on the Festival map was also the Festival Club in the Culture Walkway, in the Old Market Square, where every night the Maltese audience enjoyed free admission concerts of Polish and foreign artists. Poznań was represented by the group SNOWMAN whom Malta viewers are well familiar with and HELLOW DOG ( _20) from the alternative scene. Furthermore, the shows included ARCHITECTURE IN HELSINKI from Australia, HJALTALIN ( _21) and BLOODGROUP from Iceland and Electric Suicide Club from France. After the concerts, those viewers who wanted to spend the rest of the night within the Festival ambience availed of Malta’s Silent Disco, a series of quiet events which were initiated in 2009. The idea behind them is to organise a fantastic dance party with wireless headphones in venues where loud music at night is not possible.

As always, the Malta Foundation collaborated with the Art Stations Foundation to once again include Old Brewery New Dance at Malta proposals in the Dance theme. The project curator Joanna Leśnierowska invited the audience to a dance feast which was a demonstration against the exclusion from the narrow definition of choreography of all the phenomena which, in Poland, are not necessarily considered as belonging to the world of dance. Therefore, among the OBND presentations there were such which, at first glance, definitely seemed to depart from the traditional understanding of a dance performance. In this extensive proposal it is especially worth emphasising Marysia Stokłosa’s project Prawa półkula (The Right Hemisphere) constructed using the body awareness method which is not so wellknown in Poland, and the site specific project CH by Annas Kollektiv, a group of choreographers, filmmakers and architects from Switzerland, presented in Dąbrowskiego Park. Anne Juren / Marianne Baillot / Alix Eynaudi / Agata Maszkiewicz showed a project characteristically entitled Aut/Komposition whilst the collective CIE GILLES JOBIN, who is well known to the Poznań audience, presented one of their early experimental shows A+B=X. Old Brewery New Dance at Malta was the first to present in Poland the choreographies of KEITH HENESSY, who came to Poznań with the Bessie Award winning show Crotch, and of GAËTAN BULOURDE with Already Made. CLÉMENT LAYES performed Allege, a combination of amazing, circus-like skills with a philosophical approach which provided a starting point for reflections upon the anxiety that is experienced the

MALTA FESTIVAL POZNA¡ MALTA FESTIVAL POZNA¡

_22. K_Pictures

młodszych widzów. Izraelska grupa TRAIN THEATRE udowodniła, że dobre choreografie powstają także w spektaklach przeznaczonych dla dzieci, dostarczając radość całym rodzinom. Grupa przedstawiła utytułowany spektakl The Cubes Circus. W programie nurtu Taniec znalazły się także dwie propozycje Polskiego Teatru Tańca: choreografia PAWŁA MALICKIEGO The Unknown – Niewiadoma oraz solo DANIELA STRYJECKIEGO Akcja „in-vitro”.

W programie nurtu Film/Sztuki Audiowizualne ważne miejsce, po raz kolejny, zajął Minaret JOANNY RAJKOWSKIEJ. Projekt (jego producentem jest Fundacja Malta), którego początki sięgają 2009 roku niesie duży ładunek ideologiczny oraz jest silnie zaangażowany społecznie, czego dowodzą liczne dyskusje zarówno teoretyków, jak i mieszkańców Poznania. Jego ideą było przekształcenie jednego ze śródmiejskich kominów w minaret, co z kolei miałoby być punktem wyjścia do dyskusji na temat obecności Islamu w polskiej kulturze. Niestety, projekt nie był możliwy do zrealizowania. W miejsce fizycznego bytu odbył się jednodniowy cykl spotkań oraz multimedialna wystawa pod wspólną nazwą: TO JEST HISTORIA MINARETU, KTÓRY NIE POWSTAŁ, ( _22) mający na celu podsumowanie trwających ponad dwa lata przygotowań i dyskusji społecznych na temat Minaretu.

„Stroszek” Herzoga wbił mnie w ziemię, pomimo że siedziałem. Sławomir Otrocki

The Dance programme also included two proposals from the Polish Dance Theatre: PAWEŁ MALICKI’S choreography The Unknown – Niewiadoma and DANIEL STRYJECKI’S solo Akcja „in-vitro”.

Yet again an important feature of the Film/Visual Arts theme was JOANNA RAJKOWSKA’S Minaret. The project (produced by the Malta Foundation) dates to 2009 displaying massive ideological impact, in addition to very strong social involvement expressed by the numerous discussions between various theoreticians and the local residents. The idea was to convert one of the post-industrial chimneys in the city centre into a minaret which would launch a discussion on the presence of Islam in Polish culture. Unfortunately, the actual production of the project was impossible. Ultimately, instead of creating a physical form there was a day-long series of meetings and a multimedia exhibition under the collective title THIS IS THE STORY OF A MINARET THAT DID NOT COME TO EXIST ( _22). It was aimed at concluding the two-year-long preparations for and public discussions on the Minaret.

The Film/Visual Arts programme also included themes that related to the other Festival sections. These comprised recordings of shows created by the theatre artists who appeared in the Excluded Idiom, for instance GISÈLE VIENNE’S Eternelle Idole and Showroomdummies, as well as independent productions from some major international filmmakers and theatre directors, which corresponded to the Idiom. The latter included BAKTASH ABTIN’S Park Mark, LUCY WALKER’S Waste Land, KORNÉL MUNDRUCZÓ’S Tender Son – The Frankenstein Project, DRIES VERHOEVEN’S Lege handen, WERNER HERZOG’S Stroszek and XAVIER DOLAN’S I Killed My Mother. All the films were shown in the courtyard of the Olga SławskaLipczyńska Ballet School in Poznań ( _23).

Herzog’s Stroszek made me fall to the ground even though I was sitting. Sławomir Otrocki

_23. K_Pictures

Oprócz powyższego w ramach nurtu znalazły się filmy, połączone tematyką z pozostałymi nurtami Festiwalu. Są to bądź zapisy spektakli realizowanych przez twórców teatralnych prezentowanych w ramach Idiomu: Wykluczeni: Eternelle Idole oraz Showroomdummies zrealizowane przez GISÈLE VIENNE, bądź autonomiczne filmy najważniejszych europejskich twórców kina i teatru, doskonale wpisujące się w tegoroczny Idiom. Należy wśród nich wymienić obrazy: Mark z parku BAKTASHA ABTINA, Śmietnisko LUCY WALKER, Łagodny potwór. Projekt Frankenstein KORNÉLA MUNDRUCZÓ, Lege handen DRIESA VERHOEVENA, Stroszek WERNERA HERZOGA oraz Zabiłem moją matkę XAVIERA DOLANA. Pokazy filmowe odbywały się na dziedzińcu Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej im. Olgi Sławskiej-Lipczyńskiej w Poznaniu ( _23).

moment one comes into contact with the world. The Dance programme curator also prepared a proposal for the youngest viewers. With their award winning show The Cubes Circus the TRAIN THEATRE from Israel proved that good choreographies can also be created in shows for children to entertain whole families.

MALTA FESTIVAL POZNA¡ MALTA FESTIVAL POZNA¡

Tegoroczne Nowe Sytuacje stanowiły serię interwencji w przestrzeń publiczną, których motywem przewodnim była kwestia wykluczenia społecznego we wszystkich możliwych wymiarach. Miały one na celu zarysowanie mapy zagadnień i wskazanie mechanizmów selekcji, które są obecne w dominującym dyskursie medialnym, tkance miejskiej, sposobie organizacji pracy czy programach służących walce z wykluczeniem. Pierwszym zrealizowanym w ramach Nowych Sytuacji projektem był Odetchnij kulturą ( _30) autorstwa RAFAŁA JAKUBOWICZA i WOJCIECHA DUDY, połączony z konferencją tematyczną: Alternatywne know-how. Podejmował on kwestie promocji Poznania jako miasta know-how oraz obecności sztuki w przestrzeni publicznej. W przewrotny sposób nawiązywał do promocyjnej kampanii, która odbyła się na Placu Wolności na przełomie czerwca i lipca 2010 roku. Projekt trwał od 13 do 21 kwietnia 2011.

_24. K_Pictures

Projekt ROMANA DZIADKIEWICZA zatytułowany Stado albo Miejsca wilgotne ( _26) to poemat performatywny. Miał on na celu nietypowe spenetrowanie miejskiej tkanki, wytropienie lub sprowokowanie słabych punktów w relacji między przestrzenią pu-

New Situations in 2011 were a series of interventions in the public space focused on the issues of social exclusion in all its dimensions. The projects aimed to outline a map of topics and identify the selection mechanisms which are present in the predominant media discourse, the urban fabric, the way in which work is organised and the programmes for overcoming exclusion.

The show Monologi waginy by LUCYNA MARZEC and MARIANNA SZCZYGIELSKA opened a series of events entitled O czym szumią wiedźmy

Our Everyday Fears The artists at maltafestival reminded us that the world was a dangerous place no matter how many warning signs and safety guidelines we inserted within it. They proved that art could be a go-between in the search of a new role by those who were loosing grip of the accelerating, brutal reality. They showed us what we could actually control and what we had to, simply, accept. They also encouraged us to admit to our fears and prejudices because only then could tolerance be a conscious choice and not just a nicely sounding synonym for the disregarding and ignoring of others. In this respect the maltafestival programme was an unparalleled project. Joanna Derkaczew, Gazeta Wyborcza, 11. 07. 2011

bliczną, psychologią mieszkańców, psychogeograficznymi fantazmatami a społecznohistorycznymi uwarunkowaniami. Autor wraz z grupą mieszkańców Poznania poruszał się po mieście specjalnie przygotowanymi koczowniczymi wózkami, rozbijał obozowiska w nieprzewidywalnych miejscach, tworząc swoiste Stado, eksperymentalną formację żyjącą w onirycznej przestrzeni poza czasem. MARIA STRULAK i JAN PAWLIK stworzyli na całej niemalże powierzchni Placu Wolności instalację pod nazwą Wy_kluczenie. Z plastikowej taśmy i słupków wybudowali labirynt, którego forma dawała wiele możliwości wejścia z nim w interakcję. Takie współoddziaływanie widza i instalacji symbolizuje mnogość i złożoność problemu wykluczenia w przestrzeni miejskiej. Projekt trwał od 9 do 15 maja 2011 roku. MARTA ŻAKOWSKA stworzyła projekt unikatowy pod nazwą Remiks Śródki ( _27). Przez kilka miesięcy (od 18 maja do 2 lipca) animowała mieszkańców Śródki. W przekazanej na ten cel kamienicy i pustym sklepie stworzyła miejsce spotkań, do którego zaproszeni zostali wszyscy, którzy chcieli spędzić razem czas. Poprzez wspólne obiady, grille i warsztaty na nowo budowały się lokalne więzi. Cały projekt zakończony został dwudniowym Świętem Śródki, w ramach którego zaprezentowane zostały stworzone przez mieszkańców w ramach warsztatów meble i inne elementy małej architektury, odbył się targ staroci, żywności i wiele innych atrakcji. Za swoją pracę Marta Żakowska otrzymała od poznańskiej redakcji Gazety Wyborczej trzy białe pyry, za wkład pracy włożonej w animację mieszkańców Śródki i skuteczność.

The first New Situations project was RAFAŁ JAKUBOWICZ’S and WOJCIECH DUDA’S Odetchnij kulturą (Take a Breather with Culture) ( _30), accompanied by a conference on Alternative know-how. It focused on the promotion of Poznań as the ‘city of know-how’ and the presence of art in public space. It also defiantly referred to the promotional campaign that was held in Wolności Square in Poznań in June/July 2010. The project lasted from 13 to 21 April 2011.

_28. K_Pictures

_25. K_Pictures

O czym szumią wiedźmy ( _24, 25) to cykl poświęcony wielkopolskiej wieloetniczności, wielojęzykowości i różnorodności klasowej, opowiadany z perspektywy kobiet – przewodniczek, zarówno tych realnych jak Sidonia Werner, jak i tych wymyślonych jak Czarownica Rozpadlina. Monologi waginy, spektakl Marianny Szczygielskiej rozpoczął blok imprez realizowanych pod przewodnictwem LUCYNY MARZEC. To przedstawienie na podstawie sztuki Eve Ensler, w którym widzowie odbierają obraz wstydu i frustracji towarzyszących kobiecej seksualności oraz wymierzonej w nią przemocy. Projekt trwał od początku kwietnia do początku czerwca 2011.

The New Situations projects were not held simultaneously to the other Festival events, but well in advance. The first projects were already launched in spring becoming a special Malta prologue. This change marked yet another stage in the evolution of the Festival which is always seeking the most suitable forms of production and communication with the audience. The New Situations curator in 2011 was sociologist Joanna Erbel who was responsible for selecting the projects.

_27. K_Pictures

Joanna Derkaczew, Gazeta Wyborcza, 11. 07. 2011

Projekty nurtu Nowe Sytuacje odbywały się ze znacznym wyprzedzeniem wobec wydarzeń festiwalowych. Pierwsze realizacje rozpoczęły się bowiem już wiosną, stając się maltańskim prologiem. Utrzymana została formuła kuratorska. Za dobór projektów w roku 2011 odpowiadała socjolożka Joanna Erbel.

_26. K_Pictures

Lęki nasze powszednie Artyści na Malta Festival przypominali, że świat jest niebezpieczny, niezależnie od tego, iloma tablicami ostrzegawczymi i instrukcjami BHP go oblepimy. Udowodnili, że sztuka może stać się pośrednikiem w odnalezieniu nowej roli dla wszystkich, którym wymyka się przyspieszająca, brutalna rzeczywistość. Pokazywali, na co faktycznie mamy wpływ, a z czym po prostu musimy się pogodzić. Zachęcali też, by uczciwie przyznawać się do lęków i uprzedzeń, jakie czujemy. Bo tylko wtedy tolerancja będzie świadomym wyborem, a nie ładnie brzmiącym synonimem pogardy i ignorancji. Pod tym względem program festiwalu Malta to projekt bezkonkurencyjny.

Projekt Silent Malta ( _28) jest nowością w programie Festiwalu. W ramach tegorocznej edycji zdecydowaliśmy się rozszerzyć propozycję słuchania muzyki przez słuchawki w przestrzeni publicznej. Silent Malta to dzienna wersja Silent Disco, do programowania której zaproszeni zostali dziennikarze programu III PR. W dwóch lokalizacjach (Klub Festiwalowy na Starym Rynku oraz Park Mickiewicza), na dwóch niezależnych kanałach: literackim i muzycznym, maltańska publiczność usłyszeć mogła słuchowiska wybrane przez Barbarę Marcinik, teatralną powieść kryminalną napisaną spe-

(The Wind of the Witches) ( _24, 25) produced under the guidance of Lucyna Marzec. Monologi waginy (The Vagina Monologues) was based on the play by Eve Ensler telling stories of women; stories that were, at times, funny or moving and, at times, sad and shocking. It evoked a poignant image of shame and frustration which accompanies female sexuality and the violence that it is faced with. O czym szumią wiedźmy was a series dedicated to the multiethnic and multilingual character of the Wielkopolska region, as well as its class-related diversification, told from the perspective of women – guides, both real ones like Sidonia Werner and imaginary ones like Czarownica Rozpadlina (the Cleft Witch). The project lasted from early April to early June 2011.

Stado albo Miejsca wilgotne. Poemat performatywny (The Herd, or Humid Places. A Performative Poem) ( _26) was a project by ROMAN DZIADKIEWICZ aimed at the exploring, in an unusual way, of the urban tissue and at the tracking down or provoking of the weak points in the relation between public space, the residents’ psychology and the control-evading details, the psychogeographical fantasies and the sociohistorical conditions. The author, together with a group of local residents, travelled around the city in especially designed nomad trucks and made camp in unexpected locations creating a specific herd, an experimental formation living in an oneiric space beyond time. MARIA STRULAK and JAN PAWLIK covered nearly the whole area of Wolności Square with an installation called Wy_kluczenie (Ex_clusion). Using plastic tape and poles they built a labyrinth which provided numerous options of interaction. This mutual impact of the audience and the installation symbolised the multiplicity and complexity of the problem of exclusion within urban space. The project lasted from 9 to 15 May 2011. MARTA ŻAKOWSKA created a unique project called Remiks Śródki (Śródka Remix) ( _27) in which, for several months (from 18 May to 2 July), she animated the residents of the Śródka District. In an abandoned tenement building and shop which she was able to avail of for the duration of the project she created a meeting place for anyone who wanted to spend time together with other members of the local community. During meals, barbecues and workshops the residents established new local bonds. The project concluded with a two-day-long Śródka Fair which included a presentation of the urban furniture and small architecture elements which the residents had created, a flee market and numerous other attractions. Marta Żakowska received a Trzy Białe Pyry award from Gazeta Wyborcza Poznań for her contribution to the animation of Śródka residents and for her effectiveness.

MALTA FESTIVAL POZNA¡ MALTA FESTIVAL POZNA¡

cjalnie na potrzeby festiwalu przez Jerzego Sosnowskiego oraz muzyczne sety zaproponowane przez Agnieszkę Szydłowską. W programie literackim Silent Malty znalazły się: • Ciało w malinach JERZY SOSNOWSKI • Ciała obce JULIA HOLEWIŃSKA • Piękne dziecko TRUMAN CAPOTE • Troje w sypialni EWA BASZKIEWICZ, MATEUSZ DYMEK • Między nami dobrze jest DOROTA MASŁOWSKA • Electronic City FALK RICHTER • Sex Machine TOMASZ MAN

Kąt Kultura

_29. K_Pictures

Podczas tegorocznej edycji Malta Festival Poznań klub festiwalowy, połączony z biurem i cafeterią, był jednocześnie miejscem sprzyjającym lekturze. Goście Pasażu Kultury mogli słuchać spektakli radiowych oraz muzyki na słuchawkach – w ramach przygotowanego we współpracy z Programem Trzecim Polskiego Radia programu Silent Malta. Oprócz tego w zaaranżowanej specjalnie na czas festiwalu przestrzeni Kąta Kultura można było wypożyczyć publikacje renomowanych wydawnictw i instytucji kultury, takich jak: Agora, Fundacja Bęc Zmiana, Instytut J. Grotowskiego, Księgarnia Akademicka, Narodowy Instytut Audiowizualny, Wydawnictwo Karakter oraz Wydawnictwo Krytyki Politycznej. Polityka wyobraźni. Scena Flamandzka Książka jest owocem Idiomu: Flamandowie, w ramach Malta Festival Poznań 2010. Wtedy po raz pierwszy w Polsce pokazana została twórczość artystów, którzy zaliczani są do europejskiej czołówki teatru i tańca, stanowiąc punkt odniesienia dla kolej-

Silent Malta ( _28) was a completely new element in the Festival programme. In 2011 we decided to extend the proposal for listening to music through headphones in public space. Silent Malta was the daytime version of Silent Disco. To create its programme we invited the broadcasters of Program III Polskiego Radia (Polish Radio Programme 3, known also as ‘Trójka’). In two locations (at the Festival Club in the Old Market Square and in Mickiewicza Park) and on two independent channels (a literary one and a music one) the Malta audience could listen to some radio plays selected by Barbara Marcinik, to the première reading of Jerzy Sosnowski’s new detective novel instalments and to music sets recommended by Agnieszka Szydłowska. The Silent Malty literary programme included: • JERZY SOSNOWSKI Ciało w malinach • JULIA HOLEWIŃSKA Ciała obce • TRUMAN CAPOTE Piękne dziecko • EWA BASZKIEWICZ MATEUSZ DYMEK Troje w sypialni • DOROTA MASŁOWSKA Miedzy nami dobrze jest • FALK RICHTER Electronic City • TOMASZ MAN Sex Machine

Kąt Kultura/Culture Corner During the 2011 edition of Malta Festival Poznań the Festival Club, adjoining the Festival Office and the Cafeteria, was also a place that encouraged reading. The Culture Walkway visitors could listen to radio plays and music on headsets (as part of the Silent Malta programme created in collaboration with Program III Polskiego Radia) in addition to being able to read books, audiovisual publications and cultural magazines made available by the following renowned publishers and cultural institutions: Agora, Fundacja Bęc Zmiana, Instytut J. Grotowskiego, Korporacja Ha!art, Księgarnia

_30. K_Pictures

MALTA FESTIVAL POZNA¡ MALTA FESTIVAL POZNA¡

_31. K_Pictures

nych pokoleń twórców. Forum „Polityka wyobraźni”, które odbyło się w ramach idiomu poświęcone było związkom i różnicom pomiędzy teatrem polskim a teatrem flamandzkim. Podsumowaniem dyskusji, uzupełnionym o nowe, nigdy nie publikowane w Polsce teksty jest książka Polityka wyobraźni. Scena Flamandzka. Christoph Schlingensief. Sztuka bez granic.

Malta Festival Poznań kontynuuje działalność wydawniczą. W 2011 roku w ramach współpracy z krakowskim wydawnictwem Ha!art, w prestiżowej serii teatralnej, wydany został przekład książki Christoph Schlingensief. Sztuka bez granic ( _31). Zawiera ona kilkanaście tekstów napisanych przez teatrologów i krytyków, przybliżających fenomen teatru Christopha Schlingensiefa – jednego z najciekawszych i najbardziej oryginalnych artystów współczesnej sceny europejskiej, którego ostatnia praca – projekt pawilonu niemieckiego na Biennale Sztuki w Wenecji w 2011 r., została nagrodzona Złotym Lwem. Zmarły przedwcześnie w sierpniu 2010 roku reżyser teatralny, operowy i filmowy był artystą o zaangażowanej postawie wobec świata, wrażliwym na los wykluczonych i pominiętych. Jest to pierwsza pozycja w języku polskim tak wszechstronnie opisująca działania tego niezwykłego i ważnego artysty.

Jak co roku festiwal uzupełniał cykl imprez towarzyszących. Swój program zaprezentowało Centrum Sztuki Dziecka oraz Fundacja Sztuki i Edukacji Filmowej Sztuka Poznania, natomiast w Koninie i Luboniu zaprezentowane zostały spektakle w ramach Malty na BIS. CENTRUM SZTUKI DZIECKA Spektakle zaprezentowane w ramach projektu Sztuka szuka malucha: • LISBET GABRIELSSON: Bajki dla najmniejszych • Studio Teatralne Blum: Ty i Ja oraz Książeczka bajeczka • TEATR ATOFRI: Pan Satie oraz Słoń Trąbibombi • TEATR LALKI I AKTORA PINOKIO: Pokolorowanki

Akademicka, Narodowy Instytut Audiowizualny, Wydawnictwo Karakter and Wydawnictwo Krytyki Politycznej. Polityka wyobraźni. Scena Flamandzka The book is the fruit of Malta Festival 2010 and the Flanders Idiom. This was the first presentation in Poland of the work of artists who are included among the leaders of European theatre and dance being an important point of reference for subsequent generations of creators. A forum entitled Polityka wyobraźni/Politics of Imagination constituted part of the Idiom and was dedicated to the relationships and differences between Polish and Flemish theatre. The book Polityka wyobraźni. Scena Flamandzka (Politics of Imagination. The Flemish Stage) is a review of the discussions enhanced with entirely new texts that had not been previously published in Poland. Christoph Schlingensief In 2011 the Malta Festival Poznań continued its publishing activity in collaboration with Ha!art publishers of Krakow with whom we released the book Christoph Schlingensief. Sztuka bez granic (English title: Christoph Schlingensief. Art without Borders) ( _31) which is part of a prestigious series about the theatre. It contains a number of pieces written by theatre scholars and critics, which familiarise readers with the phenomenon of Christoph Schlingensief’s theatre. Christoph Schlingensief was one of the most remarkable European theatre artists of the past three decades. Schlingensief, who died prematurely in August 2010, was a theatre, opera and film director who displayed a greatly involved attitude towards the world and was sensitive to the fates of the excluded and the overlooked.

Fundacja Sztuki i Edukacji Filmowej Czesław Miłosz Live Instalacja Czesław Miłosz Live to projekt łączący historię ze współczesnością, wpisany w przestrzeń miejską, prezentowany w nowatorskiej formie, mający zachęcić do bliższego poznania twórczości poety. Adresowany był do wszystkich, którzy chcieli odbyć krótkie spotkanie z wybranymi dziełami artysty, w innej niż zazwyczaj formie i miejscu, w szczelnie odizolowanym od ulicznego zgiełku kontenerze z przeszklonymi ścianami, ustawionym na poznańskim Starym Rynku. Każdy z wchodzących doń gości mógł wczuć się w klimat gabinetu Miłosza i na chwilę zapomnieć o tym, co znajduje się za ścianami kontenera.

Malta na Bis w Koninie Spektakle i koncerty zaprezentowane w ramach konińskiej Malty na Bis: • TEATR PALMERA ELDRITCHA Alien • TEATR PORYWACZE CIAŁ Inwazja według Porywaczy Ciał • STUDIO TEATRALNE BLUM Śpiewanki • USTA USTA REPUBLIKA Egzamin Koncerty zespołów Niwea oraz Hellow Dog. Wszystkie wydarzenia w ramach Malty na Bis w Koninie odbywały się nieodpłatnie. Malta na Bis w Luboniu W ramach programu Malta na Bis w Luboniu zaprezentowane zostały spektakle:

As always, the Malta Festival was accompanied by a series of additional events. These included the presentation of The Children’s Art Centre (Centrum Sztuki Dziecka) and Fundacja Sztuki i Edukacji Filmowej Sztuka Poznania (the Art of Poznań Filmmaking and Education Foundation) programmes, whilst Malta ENCORE (Malta na BIS) staged shows in the towns of Konin and Luboń. CENTRUM SZTUKI DZIECKA Shows presented as part of the Art Seeks the Toddler project: • LISBET GABRIELSSON: English title: Tales for Tiny Tots • STUDIO TEATRALNE BLUM:

• TEATR IM. H. MODRZEJEWSKIEJ W LEGNICY Howei i Rookie Lee • TEATR WIEM KIEDY NIE MOGĘ Kropka nad i • JANUSZ STOLARSKI Zemsta czerwonych bucików Wszystkie wydarzenia w ramach Malty na Bis w Luboniu odbywały się nieodpłatnie.

Ty i Ja and Książeczka bajeczka • TEATR ATOFRI: Pan Satie and Słoń Trąbibombi • TEATR LALKI I AKTORA PINOKIO: Pokolorowanki Fundacja Sztuki i Edukacji Filmowej Czesław Miłosz Live Czesław Miłosz Live was an installation which merged history with contemporary times. Embedded in the urban space and presented in an innovative form it encouraged people to become familiar with the poet’s works. It was addressed to anyone who wished to encounter a selection of works by the poet in a special container, situated in the Old Market Square, with two glass walls which isolated visitors from the noise of the city centre. The interior recreated the ambience of Czesław Miłosz’s study and provided an opportunity to forget, for a moment, what was on the outside. Malta ENCORE in Konin Malta ENCORE presented the following shows in Konin: • TEATR PALMERA ELDRITCHA: Alien • TEATR PORYWACZE CIAŁ: Inwazja według Porywaczy Ciał • STUDIO TEATRALNE BLUM: Śpiewanki • USTA USTA REPUBLIKA: Egzamin Concerts of Niwea and Hellow Dog Admission to all the Malta ENCORE events in Konin was free. Malta ENCORE in Luboń Malta ENCORE presented the following shows in Luboń: • TEATR IM. H. MODRZEJEWSKIEJ W LEGNICY: Howei i Rookie Lee • TEATR WIEM KIEDY NIE MOGĘ: Kropka nad i • JANUSZ STOLARSKI: Zemsta czerwonych bucików Admission to all the Malta ENCORE events in Luboń was free.

MALTA FESTIVAL POZNA¡ MALTA FESTIVAL POZNA¡

PROMOCJA MALTA FESTIVAL POZNAŃ 2011 W 2010 r. miała miejsce doniosła zmiana – Międzynarodowy Festiwal Teatralny Malta zmienił nazwę na Malta Festival Poznań, do programu został też wprowadzony nowy nurt – Idiom. Celem działań promocyjnych i komunikacyjnych w 2011 r. była zatem nie tylko promocja samego wydarzenia, ale również ugruntowanie w świadomości publiczności i przedstawicieli mediów nowej nazwy festiwalu i wprowadzonych zmian programowych. Podobnie jak w 2010 r., w identyfikacji wizerunkowej został wykorzystany dedykowany tej edycji kolor (turkusowy) i motyw (popękana ściana), które były konsekwentnie stosowane w całej kampanii: na nośnikach w przestrzeni miejskiej (na siatkach wielkoformatowych, billboardach, plakatach, citylightach, banerach), w reklamach prasowych, telewizyjnych i internetowych, na stronie www, w wydawnictwach (w katalogu i przewodniku festiwalowym) oraz na gadżetach (na koszulkach, etykietach festiwalowego wina, wlepkach, pocztówkach). Strategia ta zapewniła dużą widoczność i rozpoznawalność przekazu.

_33. K_Pictures _34. K_Pictures

_32. K_Pictures

Bardzo istotną rolę w promocji i komunikacji zewnętrznej odgrywały aktywne formy kontaktu z publicznością i z mediami. W okresie poprzedzającym festiwal odbyły się otwarte spotkania z udziałem twórców i krytyków teatru, mające na celu przybliżenie tematyki Idiomu. Prowadzona była również dynamiczna aktywność na maltańskich kanałach portali społecznościowych: YouTube, Vimeo i Facebook, kontynuowana aż do zakończenia festiwalu. Dużym zainteresowaniem i uznaniem użytkowników cieszyła się także festiwalowa strona internetowa, bardzo atrakcyjna zarówno pod względem wizualnym, jak i informacyjnym, która była regularnie aktualizowana i wzbogacana informacjami o programie, artystach, filmowymi zapowiedziami spektakli oraz różnego rodzaju ciekawostkami. Stronę podczas festiwalu odwiedzało codziennie ponad 7500 osób. W ciągu całego roku korzysta z niej ponad 240 000 użytkowników. Udogodnieniami docenionymi przez odbiorców okazały się też dwie nowości: mobilna strona www, umożliwiająca śledzenie festiwalowych aktualności za pośrednictwem telefonu komórkowego oraz aplikacja Malta Festival Poznań na urządzenia typu iPhone i Android. Ten wirtualny przewodnik

MALTA FESTIVAL POZNAŃ 2011 PROMOTION In 2010 we witnessed a momentous development – the name of the Malta International Theatre Festival was changed into Malta Festival Poznań and a new theme, the Idiom, was introduced into the festival programme. Therefore, the goal of the promotion and communication activities in 2011, apart from promoting the event, was to consolidate the new name and programme changes in the awareness of the audience and media representatives. Similarly to 2010, the image-related identification availed of a special colour (turquoise) and motif (cracked wall). These were consistently used in the whole campaign: in outdoor media within the urban space (large-format mesh, billboards, posters, city-lights and banners); in press, television and Internet advertisements; on the website and in publications (the festival catalogue and guide), as well as on merchandise (t-shirts, festival wine labels, stickers and postcards). This strategy ensured that the communication was highly visible and discernable. Active forms of contact with the audience and media played a very important role in the festival promotion and public communication. In the period preceding the festival we held a series of open meetings for theatre artists and critics aimed at making them familiar with the subject matter of the Idiom. There was also extensive activity on the maltafestival community portal channels, i.e. on YouTube, Vimeo and Facebook. This was continued until the end of the festival. The festival website, which was extremely attractive both visually and in terms of content, enjoyed great interest and appreciation. It was regularly updated and enhanced with current information about the programme and the artists, with show trailers and interesting details. During the festival the website was visited daily by over 7500 people whilst the total annual number of users amounts to over 240,000. Also, users greatly appreciated the two new conveniences, i.e. the mobile website which enabled the following of festival news on mobile phones and the maltafestival poznań application for iPhone and Android appliances. This virtual user’s guide contained practical festival information about the programme, venues, events and artists, in addition to details regarding accommodation and food service in Poznań. Once again the promotion and communication activities resulted in a high number of festival participants (over 50,000 people) as well as yet another increase in the Malta Festival Poznań

MALTA FESTIVAL POZNA¡ MALTA FESTIVAL POZNA¡

uczestnika zawierał praktyczne informacje dotyczące festiwalu: program, lokalizacje, informacje o artystach i wydarzeniach oraz szczegóły dotyczące bazy noclegowej i gastronomicznej w Poznaniu.

EKOLOGIA NA MALTA FESTIVAL

ECOLOGY AT THE MALTA FESTIVAL

Jednym z istotnych elementów podczas organizacji festiwalu są dla Fundacji Malta działania chroniące środowisko. Już po raz drugi umożliwiliśmy naszym widzom przemieszczanie się między festiwalowymi lokalizacjami na rowerach. Dzięki współpracy z firmą MaltaBike, wypożyczalnie rowerów znajdowały się aż w czterech punktach miasta. Komunikacja dwukołowa to najbardziej ekologiczna, najszybsza i dla publiczności festiwalowej najtańsza (bo bezpłatna) forma dotarcia w każde miejsce bez problemu i na czas. Dodatkowo ruch na świeżym powietrzu sprzyja poprawianiu kondycji fizycznej między spektaklami. Przed dwoma największymi koncertami (Manu Chao i Portishead/Fleet Foxes) zachęcaliśmy publiczność do pozostawienia samochodów w domu i przemieszczania się środkami transportu miejskiego lub rowerami. Ponadto, by ułatwić powrót po koncertach, zorganizowaliśmy dodatkowe, nocne tramwaje.

The Malta Foundation perceives environmental activities as an important feature in the organisation of the maltafestival. 2011 was the second year when our audience was able to travel between the festival venues on bicycles. We are grateful to MaltaBike for collaborating with us on providing bike rentals in four locations in Poznań. Cycling is the most ecologic means of transport and during maltafestival it was the most convenient one for the audience members to reach the particular venues on time and free of any charge, not to mention the fact that it helped them stay fit between shows. Moreover, before the two biggest concerts (Manu Chao and Portishead/Fleet Foxes) we encouraged people to leave their cars at home and to travel by public transport or cycle to the concert venue. We also organised additional nighttime trams to make it easier for them to return to the city centre.

Podczas Malty 2011 kontynuowaliśmy także ideę korzystania z plastikowych, zwrotnych kubków w klubie festiwalowym w Pasażu Kultury. Obowiązująca za kubek kaucja (2 zł) redukowała zużycie plastiku i zwiększała świadomość dbałości o środowisko wśród gości klubu.

_35. K_Pictures

Rezultatem działań promocyjno-komunikacyjnych była zarówno ponownie wysoka liczba uczestników festiwalu (ponad 50 000 osób), jak i kolejny wzrost obecności Malta Festival Poznań w mediach (ponad 2300 różnego rodzaju doniesień). Z satysfakcją odnotowaliśmy również docenienie nowej koncepcji programowej i ewolucji Malty – z festiwalu teatralnego, w jedyny w Polsce festiwal sztuk performatywnych – oraz przyjęcie się nowej, odzwierciedlającej tę zmianę nazwy. Jako duży sukces oceniamy również współpracę z patronami medialnymi. Nie ograniczała się ona do realizacji standardowych zobowiązań patronackich, czy nawet silniejszej niż przeciętna obecności na łamach/antenie, ale zaowocowała zaangażowaniem naszych partnerów w program. Wspólnym projektem z radiową Trójką była Silent Malta – seria programów przygotowanych specjalnie do odbioru w wypożyczanych w czasie festiwalu bezprzewodowych słuchawkach. Do wyboru były dwa kanały: muzyczny (przygotowany przez Agnieszkę Szydłowską) i teatralny – z wybranymi przez Barbarę Marcinik słuchowiskami Teatru Polskiego Radia oraz specjalnie dla nas napisaną powieścią kryminalno-teatralną Jerzego Sosnowskiego. Projekt ten został świetnie przyjęty przez festiwalową publiczność. Podobnie owocną współpracę podjęliśmy z Gazetą Wyborczą, z którą zorganizowaliśmy przedmaltańskie spotkania z publicznością; z Polityką – czego rezultatem był ciekawy dodatek festiwalowy w jednym z numerów tygodnika czy z Telewizją Polską, dzięki której w TVP1 odbyła się retransmisja koncertu jednej z muzycznych gwiazd festiwalu – Manu Chao.

presence in the media (over 2300 various mentions). We were also happy to observe the approval for the maltafestival new programme concept and its evolution from a theatre festival to the only festival of the performing arts in Poland, as well as the good reception of the new name. Furthermore, we perceive our collaboration with the media patrons as a great success. This was not limited solely to the fulfilment of standard patron responsibilities or even to a stronger than average presence in the media, but resulted in our partners’ involvement in the programme. Together with the radio station Program III Polskiego Radia (the so-called ‘Trójka’) we delivered Silent Malta, a series of programmes developed especially for listening to on rented wireless headsets at dedicated venues during the festival. Listeners could choose between two channels, a musical one created by Agnieszka Szydłowska and a drama one featuring Teatr Polskiego Radia radio plays selected by Barbara Marcinik and the première reading of Jerzy Sosnowski’s new detective novel written especially for maltafestival. The audience received the project very enthusiastically. Similarly fruitful was our collaboration with the newspaper Gazeta Wyborcza with whom we organised meetings with the audience prior to the festival, with the weekly newsmagazine Polityka who produced an interesting festival extra and with the television station Telewizja Polska who recorded and broadcast the concert of one of the festival stars, Manu Chao, on channel TVP1.

Tegoroczne torby festiwalowe postanowiliśmy wykonać z banerów reklamowych, które podczas Malta Festival Poznań 2010 okalały strategiczne przestrzenie miasta. Dzięki takiemu rozwiązaniu ponownie wykorzystaliśmy materiał, który mógłby stać się odpadem; posłużą posiadaczom toreb jeszcze długi czas. Pomysł spotkał się z entuzjastycznym przyjęciem wśród publiczności, tym chętniej zrealizujemy go po raz kolejny w przyszłym roku. O poszanowanie środowiska dbamy także projektując wydawnictwa Fundacji Malta. Zarówno katalog festiwalowy, jak i raport roczny Fundacji drukowane są na papierze produkowanym w wysokich standardach środowiskowych. Papiernia Arctic Paper redukuje negatywny wpływ produkcji na środowisko naturalne poprzez: zmniejszenie zużycia energii, ponowne użycie wody, recykling odpadów i energii, ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza, stosowanie celuloz certyfikowanych (FSC oraz PEFC). Nasze działania docenili organizatorzy Ogólnopolskiego Festiwalu Reklamy „Złote Orły” i wyróżnili katalog Malta Festival Poznań 2010 za umiejętne połączenie potrzeb klienta (eleganckie wydanie jubileuszowe) z ideą designu ekologicznego.

During maltafestival 2011 we also continued the idea of using returnable plastic cups at the Festival Club in the Culture Walkway. The deposit of PLN 2.00 per cup reduced plastic consumption and contributed to raising the Club visitor’s environmental awareness. The 2011 festival bags were made from advertising banners which surrounded Poznań’s strategic locations during Malta Festival Poznań 2010. By applying this solution we recycled material that could have become waste but will, instead, serve the bag owners for years to come. The idea was very warmly received by the audience; therefore, we are all the more willing to take advantage of it again in 2012. We also have an environmental approach to the designing of the Malta Foundation publications. Both the festival catalogue and the Foundation’s report for 2011 were printed on paper, which is produced to high environmental standards. The manufacturer, Arctic Paper, reduces the negative impact of its processes on the natural environment by cutting down on power consumption, the recycling of water, waste and power, in addition to limiting pollutant emissions and using certified cellulose (FSC and PEFC). Our environmental commitment was appreciated by the Złote Orły National Advertising Festival who awarded the Malta Festival Poznań 2010 catalogue for the skilful merging of customer requirements (the stylish anniversary edition) with the concept of ecological design.

MALTA FESTIVAL POZNA¡ MALTA FESTIVAL POZNA¡

_36-38. materiały organizatora

THE MALTA FESTIVAL AUDIENCE.

Tworzenie kultury – badanie uczestnictwa w kulturze

Creating Culture. A Study of Participation in Culture

Każda instytucja, której istnienie w dużej mierze uzasadnia publiczność, stara się zrozumieć, jaka ona jest, ocenić liczbę uczestników, ale głównie ich nastroje. Dlatego z entuzjazmem przyjęliśmy zaproszenie do projektu badawczego Tworzenie kultury – badanie uczestnictwa w kulturze, dla którego Malta, ale przede wszystkim maltańska publiczność, stały się przedmiotem badań. Co ciekawe, projekt został pomyślany tak, aby nie tylko zdiagnozować publiczność konkretnego wydarzenia kulturalnego, ale przede wszystkim przedstawić bardziej demokratyczne i obywatelskie pojęcie uczestnictwa w kulturze, dostosowane do dzisiejszych realiów technologicznych oraz społecznych i zaproponować metodologię badań tak rozumianego uczestnictwa w kulturze.

Any institution the existence of which is largely warranted by the existence of an audience is eager to understand what this audience is like, to assess the number of participants and, mainly, their frame of mind. Hence we were very enthusiastic when we received a proposal to take part in a research project entitled Creating Culture. A Study of Participation in Culture which focused on maltafestival and, primarily, on its audience. It is interesting to note that the project was designed not only to study the audience of a specific cultural event, but also to present a more democratic and civic conception of participating in culture adapted to the presentday technological and social reality, in addition to proposing a research methodology for participation thus perceived.

„Uczestnictwo w kulturze nie jest tylko sytuacją wyjątkową, która wymaga, aby wyciągnąć z szafy najlepszą koszulę i założyć najbardziej eleganckie buty. Uczestnictwo w kulturze jest sprawą codzienną, a pod tym pojęciem kryją się zbiory relacji łączące ze sobą wiedzę, normy, znaczenia, obiekty materialne i ludzi” – piszą w swoich założeniach badacze. Większość projektów ewaluacyjnych opiera się na ilościowej logice oceny. Badacze przygotowali szereg niestandardowych metod badawczych. Udowodnili, że metody wizualne (dzienniki wizualne, mapy zdarzeń, wywiad wspomagany fotografią) oraz metody uspołeczniające (warsztaty, gra karciana) są równoważne z tradycyjnymi metodami badawczymi (jakościowymi i ilościowymi) i odpowiednie do dokonywania ewaluacji wydarzeń kulturalnych. Dzięki nim Fundacja Malta mogła zobaczyć, jak festiwalowa publiczność odbiera i używa treści kulturowych, także cieleśnie i zmysłowo, jak na ich podstawie wytwarza nowe treści i przekazuje je w świat, jak festiwal staje się częścią życia widzów, a wydarzenia tworzą węzły sieci społecznych. Zrealizowanych zostało łącznie sześć projektów badawczych, z których część miała charakter edukacyjny i uspołeczniający. Uczestnicy projektu zostali zaproszeni m.in. do przyglądania się życiu festiwalowemu z kamerą w dłoni, na spacer po

“Participation in culture is not only a special situation which requires people to wear their best shirts and shoes. Participation in culture is an everyday matter and this notion incorporates sets of relationships that interconnect knowledge, norms, meanings, material objects and people,” write the study authors. Most evaluation projects are based on quantitative assessment logic, but in this study the researchers developed a series of non-standard methods. They proved that visual research methods (visual journals, event maps and photovoice) and socialising ones (workshops and a card game) are as valid as traditional ones (qualitative and quantitative) and are useful in the evaluation of cultural events. Owing to these methods the Malta Foundation could see how the festival audience perceives and uses the cultural content (also corporeally and sensually), how they use it to create and disseminate new content, how

Theatre performances, or perhaps art in general, are a communication to the viewers that helps them deal with the world and with life. It also tells them something important about the world. In this sense the theatre is not beyond reality appearing only on the margins of social life. The aesthetical experience of the theatre is common to the extent to which it stimulates needs, allows seeing the world from a different perspective and produces attempts to find meaning in the world. This does not require any competence other than sensitivity. Waldemar Rapior,

Zróbmy coś z tą naszą bezradnością

MALTAŃSKA * PUBLICZNOŚĆ MALTA AUDIENCE*

kobiety women

widzów spoza Poznania

viewers from beyond Poznań

średnia wieku average age

studenci students

* Dane pochodzą z raportu Badanie publiczności - Malta Festival Poznań 2011, przygotowanego przez Instytut Socjologii UAM. * Data from the report Badanie publiczności - Malta Festival Poznań 2011 (An Audience Study, Malta Festival Poznań 2011), AMU Institute of Sociology

MALTA W LICZBACH SOME MALTA STATISTICS

widzów uczestniczyło w co najmniej 8 edycjach festiwalu

viewers who have taken part in at least 8 festival editions

widzów viewers

wydarzenia podczas festiwalu festival events

doniesień prasowych press mentions

fanów na Facebooku fans on Facebook

każdego dnia festiwalu tyle osób odwiedziło stronę internetową number of people who visited the festival website on each festival day

MALTA FESTIVAL POZNA¡ MALTA FESTIVAL POZNA¡

Spektakle teatralne, a być może sztuka w ogóle, są dla widzów wypowiedzią, która pomaga radzić sobie ze światem i z życiem oraz mówi coś istotnego o świecie. W tym sensie teatr nie jest poza rzeczywistością, nie pojawia się na marginesach życia społecznego. Doświadczenie estetyczne teatru jest powszechne o tyle, o ile budzi pragnienia, pozwala spojrzeć na świat innymi oczami i rodzi próby znalezienia sensu w świecie. Nie wymaga to żadnych dodatkowych kompetencji poza wrażliwością. Waldemar Rapior,

Zróbmy coś z tą naszą bezradnością

swej dzielnicy z dyktafonem i aparatem fotograficznym, do obejrzenia spektakli i dyskutowania o nich, na warsztaty fotograficzne, czy do wspólnego zaprojektowania idealnego festiwalu. Projekt był zatem interesujący także dla samych badanych. Dzięki metodom partycypacyjnym badania stawały się dla nich kolejnym maltańskim wydarzeniem, ale też urefleksyjniały ich uczestnictwo w festiwalu. Każdy z nich musiał zadać sobie szereg pytań, choćby: co znaczy dla mnie „być na Malcie”, z kim i dlaczego uczestniczę w poszczególnych wydarzeniach, jak z nich korzystam, jakie działania dodatkowe podejmuję? Projekt Tworzenie kultury ma charakter otwarty. Współcześnie coraz bardziej popularna staje się fraza „dobre praktyki”. Taką praktyką jest współpraca wielu instytucji (w tym projekcie: Fundacja UAM, Instytut Socjologii UAM, Fundacja Malta, KuratorArt), ale przede wszystkim, dzielenie się wiedzą. Wyniki badań dostępne są na stronie internetowej: www.tworzeniekultury.pl. Z zaproponowanych narzędzi badawczych, metodologii, rezultatów badań, wskaźników, koncepcji korzystać mogą wszystkie instytucje zainteresowane tym, jak ludzie uczestniczą w kulturze. Projekt powstał przy wsparciu Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Obserwatorium Kultury (www.obserwatoriumkultury.nck.pl). Jednym z projektów były standardowe badania ilościowe (kwestionariusz) i jakościowe (wywiady pogłębione). Dzięki nim mogliśmy się dowiedzieć, kim są uczestnicy Festiwalu, jak oceniają Festiwal i jego znaczenie. W charakterystyce społecznodemograficznej warto zauważyć, że 56% publiczności stanowią kobiety, średnia wieku widzów wynosi 29 lat, 48% pracuje zawodowo, prawie 40% stanowią studenci, a ponad 45% osób przyjeżdża na festiwal spoza Poznania, w tym ponad 5% z zagranicy. Malta Festival przywiązuje do siebie widzów i cieszy się ich zaufaniem (9% widzów uczestniczy w Malcie po raz ósmy i więcej!). Festiwal przyciąga zróżnicowaną publiczność: osoby, które w takiej formie aktywności kulturalnej biorą udział po raz pierwszy i osoby zainteresowane sztuką w ogóle, więc rokrocznie na festiwal powracające. W wydarzeniach maltańskich

the festival becomes a part of their life and how the events produce the nodes of social networks. The study comprised six research projects some of which were of educational and socialising nature. The participants were invited, among other things, to observe the festival life and record it on film, to take walks in their districts with photographic cameras and dictation machines, to watch the shows and discuss them, to take part in photographic workshops and to jointly design an ideal festival. Consequently, the study was also interesting to the respondents. The participation-based methods turned the research activities into yet another maltafestival event whilst providing room for reflection on taking part in the festival. The respondents had to ask themselves several questions, for instance: what ‘being at maltafestival’ meant to them, with whom and why they participated in the particular events, how they availed of them and what additional action they took.

Creating Culture is an open project. The increasingly popular phrase ‘good practices’ can definitely be applied to collaboration between many institutions (in this project these were the AMU Foundation, the AMU Institute of Sociology, the Malta Foundation and KuratorArt) and, above all, to sharing knowledge. The study results are available on www. tworzeniekultury.pl. The research tools, methodologies, results, ratios and concepts can be used both by institutions and people who participate in culture. The study was conducted with the support of Narodowe Centrum Kultury (National Centre for Culture) as part of the programme Obserwatorium Kultury (www.obserwatoriumkultury.nck.pl). One of the projects in the study included standard quantitative research (a questionnaire) and qualitative research (in-depth interviews). These showed us who the festival participants were and what they thought of it and its significance. Regarding social and demographic features it is worth noting that 56% of the audience were women, the average audience member age was 29 years, 48% of them were

There are people who feel a very strong need to connect with the city (contemporary culture), to be party to it and to be its visible and equal element. Large urban festivals (like the Malta Festival) can easily provide for this connection.” Michał Podgórski,

Idealny festiwal

Istnieją osoby odczuwające bardzo silną potrzebę łączenia się z miastem (współczesną kulturą), bycia jego (jej) istotną, widzialną, równoważną częścią. Duże miejskie festiwale (jak Festiwal Malta) mogą bardzo łatwo te połączenia ustanawiać” Michał Podgórski,

Idealny festiwal

widzowie najczęściej biorą udział wraz z przyjaciółmi i znajomymi (ponad 64% badanych). Z jednej strony festiwal może być więc traktowany jako forma wspólnego spędzania czasu, z drugiej – jego formuła sprzyja zbiorowemu, towarzyskiemu uczestniczeniu. Oczekiwania publiczności najlepiej spełniał w tym roku poziom artystyczny, ale też festiwalowa atmosfera. To bardzo dobra wiadomość, gdyż właśnie te aspekty pełnią kluczową rolę dla funkcjonowania festiwalu. Najmocniejszym punktem programu Malta Festival były wydarzenia muzyczne – to koncertów gwiazd najbardziej wyczekiwali badani; na drugim miejscu znalazły się wydarzenia teatralne. Respondenci wysoko ocenili promocję festiwalu w Internecie i w przestrzeni miejskiej. Wiodący motyw festiwalu: idiom i kolor, jest dobrze rozpoznawany (ponad 84% właściwych wskazań). Według badanych relacja między festiwalem a miastem Poznań przynosi obustronne korzyści – Malta Festival jest ważnym elementem promocji Poznania, a festiwalowe wydarzenia mają zdecydowanie pozytywny wpływ na zainteresowanie poznaniaków kulturą (uważa tak ponad 2/3 respondentów). Ale bez poznańskich przestrzeni miejskich nie byłoby festiwalu.

employed, nearly 40% were students and over 45% came to the festival from other towns, including 5% from abroad. The results showed that viewers had become attached to the Malta Festival and had confidence in it (9% of them took part in Malta for the eighth time or more!). The festival attracted a diversified audience, i.e. people who participated in it for the first time and people who were interested in the arts in general and returned to it every year. The audience members usually took part in the events with their friends (over 64% respondents), hence the festival can be regarded as a form of spending time with other people on the one hand and, on the other, its formula can be seen as conducive to collective and social participation. The audience expectations were best met in 2011 by the artistic standard in addition to the festival atmosphere. This is very good news because these elements are key to the festival’s functioning. The strongest asset in the maltafestival programme are the musical events – the concerts of star performers were the most looked forward to by the respondents; theatrical events were mentioned as second. The respondents highly rated the promotion of the festival on the Internet and within the urban space. The festival’s guiding motif, i.e. the idiom and the colour, was well identified (over 84% correct responses). According to the respondents (approximately 60%), the relationship between the festival and the city is mutually advantageous: the Malta Festival is an important element in the promotion of the city and the events definitely have a positive effect on the residents’ interest in culture, but the festival would not exist without the urban space of Poznań.

NOSTALGIA FESTIVAL POZNAŃ 2011 NOSTALGIA FESTIVAL POZNAŃ 2011

id NO STA io LGIA m:

NOSTALGIA FESTIVAL POZNAŃ 2011

Nostalgia Festival Poznań jest w kalendarzu poznańskich imprez kulturalnych wydarzeniem wyjątkowym. W czasie trzech poprzednich edycji w latach 2007, 2009 i 2010, ugruntował swoją pozycję propagatora współczesnej kameralistyki. Czwarta edycja festiwalu odbyła się w terminie od 3 do 5 grudnia 2011 roku.

The Nostalgia Festival Poznań is a very special feature in Poznań’s calendar of cultural events. During its three previous editions (in 2007, 2009 and 2010) the Festival secured its position as a propagator of contemporary chamber music. The fourth edition was held from 3 to 5 December 2011.

W ramach festiwalu odbyło się 38 wydarzeń, podzielonych na następujące nurty programowe: muzyka (3 koncerty), panel dyskusyjny (2 panele), film (3 projekcje) oraz Silent Nostalgia (30 odsłon). Spośród innych wydarzeń o podobnym profilu Nostalgia Festival Poznań wyróżnia się wyrazistą osią, wokół której budowany jest jej program. Tą osią jest umiejętność sięgania przez zapraszanych artystów do muzycznych narodowych korzeni. Utwory twórców z Armenii, Estonii, Ukrainy czy Włoch w wykonaniu największych gwiazd muzyki kameralnej z całej Europy płynnie łączą się ze współczesnymi interpretacjami klasycznych dzieł cenionych kompozytorów. Nostalgia Festiwal Poznań 2011 dedykowaliśmy muzyce Estonii oraz Die Kunst der Fuge Jana Sebastiana Bacha. Estończycy, zwani śpiewającym narodem, obdarzeni są miłością do muzyki. Jak sami przyznają, muzyka to ich narodowy skarb, łącznik ze światem zewnętrznym; kruszy bowiem wszelkie bariery językowe. Chcąc przybliżyć estońską kulturę Polakom, pokazać jej pochodzenie i wielogłosowość, warto wsłuchać się w muzykę. Wyrasta ona ze skrzyżowania kultur Wschodu i Zachodu, gdzie animistyczne wierzenia spotykały się z chrześcijaństwem. Pogańskie rzucanie klątwy i rytm chrześcijańskiej modlitwy są słyszalne w estońskich kompozycjach do dziś. Muzyka jest zatem dialogiem.

_39. M. Zakrzewski

Nostalgia jest powrotem, choć nigdy powtórzeniem. Dlatego po zeszłorocznej edycji festiwalu, poświęconej Janowi Sebastianowi Bachowi, powracamy do jego twórczości, koncentrując uwagę na jednym, lecz wielowarstwowym arcydziele. Sztuka fugi to w pewnym sensie bardziej traktat niż utwór koncertowy, pewnego rodzaju prezentacja kunsztu kompozytorskiego o charakterze na wpół dydaktycznym. Treść jest tu podporządkowana eksploracji formy, której Bach był

The Festival featured 38 events divided into the following programme themes: music (three concerts), discussion panel (two panels), film (three shows) and Silent Nostalgia (30 spots). What distinguishes the Nostalgia Festival Poznań from events of similar profile is the clear axis around which that of the Festival is built. This axis comprises the invited artists’ ability to avail of their own national musical roots. Compositions by artists from, for example, Armenia, Estonia, Ukraine and Italy, performed by major European stars of contemporary chamber music, harmoniously merge with modern interpretations of classical pieces by renowned composers. Nostalgia Festival Poznań 2011 was dedicated to the music of Estonia and to Johan Sebastian Bach’s Die Kunst der Fuge. The Estonians are a singing nation blessed with a love for music. They say that music is their national treasure, their connection with the outside world because it overcomes all language barriers. To become familiar with their culture, to see its origin and polyphony, one must first listen to their music. It stems from the intersection of Eastern and Western cultures, a place where animistic pagan beliefs met with Christianity and pagan curse throwing together with Christian prayer resound in Estonian compositions to date. This is the music of dialogue. The Nostalgia is a revisiting but never a replication. Therefore, following last year’s edition which was dedicated to Johan Sebastian Bach, we revisited his oeuvre focusing our attention on a single albeit multilayered masterpiece. “The Art of the Fugue is, in a sense, rather a treatise than a concert piece, a certain kind of compositional artistry display of semi didactic nature. The contents are subjected to the exploration of the form in which Bach was an unparalleled master,” says pianist Marcin Masecki who performed the piece during the Nostalgia. Its form was, actually, the starting point for Masecki’s unique interpretation in which the sound that flowed from the piano was processed through a cassette dictation machine

MALTA FESTIVAL POZNA¡ MALTA FESTIVAL POZNA¡

niedoścignionym mistrzem” – opowiada Marcin Masecki, pianista, który wykonał utwór podczas Nostalgii. To właśnie forma stała się punktem wyjścia do jego interpretacji. Dźwięk płynący z fortepianu został przetworzony przez dyktafon kasetowy. Zapraszając na festiwal najciekawszych estońskich kompozytorów średniego i młodego pokolenia (Erkki-Sven Tüüra, Helenę Tulve, Urmasa Sisaska) oraz Marcina Maseckiego – młodego polskiego kompozytora i pianistę o szerokich i wielostronnych zainteresowaniach – chcieliśmy zaprezentować wielobarwność, która płynie z twórczej interpretacji bogatej tradycji oraz z połączenia jej z nowoczesnymi nurtami w muzyce.

Podczas pierwszego wieczoru koncertowego Marcin Masecki ( _40) zaprezentował Die Kunst der Fuge Jana Sebastiana Bacha. To niedokończony utwór, składający się z czternastu fug, który kompozytor tworzył aż do śmierci. Przeciwstawiając się postępowi, który odrzucał polifoniczny styl komponowania, Bach ukazał w nim wszystkie możliwości polifonicznego opracowania jednego tematu oraz syntezę kontrapunktu. To dowód na to, że barokową sztukę fugi opanował do perfekcji. „Nie jest to muzyka, której można byłoby słuchać bez najwyższego skupienia. Żeby przemówić do słuchacza, wymaga podobnych warunków jak te, w których się zrodziła: zupełnej ciszy, zamknięcia się w krainie dźwięków nienaruszonej niczym z zewnątrz.” – pisał w biografii Bacha Ernest Zavarský.

Leszek Możdżer, Gazeta Wyborcza, 29. 09. 2011

Masecki pracuje nad Sztuką fugi od 2007. Pragnął zaprezentować utwór od nietypowej sonorystycznie strony, co jego zdaniem paradoksalnie ułatwiłoby słuchaczowi skupienie się na architekturze muzyki. Przetoczywszy się przez szereg pomysłów i sesji nagranio-

On the first concert night Marcin Masecki ( _40) presented Johan Sebastian Bach’s Die Kunst der Fuge. This is an unfinished work comprising fourteen fugues which the composer worked on until his death. As he opposed the contemporary trends that rejected polyphonic composition Bach revealed within it all the possibilities of the polyphonic development of one theme, as well as a synthesis of the counterpoint. It proved that he had mastered the baroque art of the fugue to perfection. “This is not music that one can listen to without the highest degree of concentration. To appeal to the listener it requires similar conditions to those in which it was born: complete silence, being enclosed in the land of sound interrupted by nothing from the outside,” wrote Ernest Zavarský in Bach’s biography.

Marcin Masecki is a young pianist and composer, a graduate of the prestigious Berklee College of Music in Boston and the winner of the International Jazz Pianists Contest in Moscow. He has collaborated with groups like Pink Freud and Muzykoterapia, as well as with individual artists, for instance Tomasz Stańko and Wojciech Waglewski. He is currently focusing on solo performances and on working with the groups ParisTetris and Profesjonalizm. His concurrent passion is classical music from the 18th century. Masecki has been working on Die Kunst der Fuge since 2007 with the intention of presenting it in an unusual sound to, surprisingly, facilitate listeners in focusing on the architecture of the music. Having considered a multitude of ideas he finally decided to perform the piece on the family Steinway whilst recording it on an old cassette dictation machine. The impression of listening to music from a Dictaphone was recreated during the concert on 3 December. The concert was recorded by Program II Telewizji Polskiej. During the second Nostalgia concert the Adam Mickiewicz University Chamber Choir conducted by Krzysztof Szydzisz performed Urmas Sisask’s series Gloria Patri…. ( _41-43, 47) Gifted with unique

_40. M. Zakrzewski

Masecki to jeden z najbardziej poszukujących młodych artystów, oddany i rozumiejący muzykę na wielu poziomach, zarówno jako ludzki akt wciśnięty w ograniczenia materii (wykonując muzykę Beethovena z zatyczkami w uszach), abstrakcyjną matematykę (wychodząc poza strój temperowany w zespole ParisTetris) czy jako zwykłą szarą pracę (przekornie realizując dylematy zapisane w quasi-dixielandowych partyturach projektu Profesjonalizm).

Marcin Masecki to młody pianista i kompozytor, absolwent prestiżowego Berklee College of Music w Bostonie i zwycięzca Międzynarodowego Konkursu Pianistów Jazzowych w Moskwie. Współpracował m.in. z zespołami Pink Freud, Muzykoterapia oraz z artystami indywidualnymi: Tomaszem Stańko i Wojciechem Waglewskim. Obecnie poświęca się głównie grze solowej oraz pracy z zespołami ParisTetris i Profesjonalizm. Jego równoległą pasją jest XVIII-wieczna muzyka klasyczna.

By inviting to the Festival some representatives of the middle and young generation of contemporary Estonian composers, i.e. Erkki-Sven Tüür, Helena Tulve and Urmas Sisask, as well as Marcin Masecki, a young Polish composer and pianist of extensive and multifaceted interests, we wanted to show the polychromatic character of their music that takes root in the creative interpretation of the abundant tradition merged with modern musical trends.

NOSTALGIA FESTIVAL POZNAŃ 2011 NOSTALGIA FESTIVAL POZNAŃ 2011

_41. M. Zakrzewski

wych, postanowił w końcu wykonać utwór na rodzinnym fortepianie Steinway, ale dodatkowo nagrać go na dyktafon kasetowy Panasonic. Podczas koncertu 3 grudnia odtworzone zostało wrażenie słuchania muzyki na dyktafonie. Koncert nagrany został przez Program II Telewizji Polskiej.

_42. M. Zakrzewski

Podczas drugiego nostalgicznego koncertu, Chór Kameralny UAM pod dyrekcją Krzysztofa Szydzisza wykonał cykl Gloria Patri… ( _41-43, 47) autorstwa Urmasa Sisaska. Ten estoński kompozytor obdarzony jest niespotykaną wyobraźnią. W swojej twórczości wykorzystuje wszelkie dostępne inspiracje m.in.: chorały gregoriańskie, tańce renesansowe, barokowe monodie, szesnastowieczne madrygały. Kompozytor znajduje także natchnienie wśród kanonicznych tekstów religijnych, kultury i rytuałów szamańskich, czy estońskich pieśni runicznych. W kompozycjach Sisaska najbardziej jednak słyszalne jest jego zainteresowanie astrologią.

_43. M. Zakrzewski

Urmas Sisask

Wolfgang Sander, w albumie Helena Tulve Lijnen

Urmas Sisask imaginativeness this Estonian composer avails of a wide range of inspirations, for instance the Gregorian chant, renaissance dances, baroque monodies and madrigals from the 16th century. He is also inspired by canonical religious texts, shaman culture and rites, as well as Estonian liturgical songs, albeit the most audible in his compositions is his interest in astrology. His studies of the Solar System led to the calculation of the theoretical sound values of the revolutions of Mercury, Venus, Earth, Mars, Jupiter, Saturn, Uranus, Neptune and Pluto. This created the so-called ‘planetary scale’ comprising five tones: C sharp, D, F sharp, G sharp and A, which provided the basis for writing Gloria Patri…. To his surprise the composer discovered that the scale is consistent with the basic scale of the Japanese kumayoshi musical style. At the same time he came across a Catholic prayer book with texts in Latin. Urmas Sisask completed his work on the 24 religious songs for mixed chamber choir in 1988. The Adam Mickiewicz University Chamber Choir who performed Gloria Patri… is one of the most important vocal university ensembles in Poland. Established in 1992 it consists of students, graduates and young staff members from AMU and other universities in Poznań. The Choir performs music from various epochs. Its high standard and versatility

Masecki is one of the most exploring young artists who is dedicated to music and who understands it on many levels: equally as a human exploit constricted into the limitations of matter (when he performs Beethoven with earplugs), as abstract mathematics (when he transcends the tuning sharpened in ParisTetris) or as a regular mundane job (when he defiantly acts upon the dilemmas inscribed in the quasi-Dixieland scores of the Profesjonalizm project). Leszek Możdżer, Gazeta Wyborcza, 29. 09. 2011

_45. M. Zakrzewski

Wszechświat został stworzony z miłości 13,7 miliardów lat temu. Gwiazdy, galaktyki, planety, komety i inne byty kosmiczne – z nami włącznie – istnieją szczęśliwie w wielkiej miłości. Ludzie zostali stworzeni, by odczuwać miłość, a Ziemia jest magnesem życia. Człowiek rodzi się z gwiazd i do nich wraca. Dlatego nie uważam się za kompozytora, ale za transkrybenta muzyki.

Chór Kameralny UAM, który wykonał cykl, to jeden z najważniejszych wokalnych zespołów uniwersyteckich w Polsce. Powstał w 1992 roku. Jego skład tworzą studenci, absolwenci i młodzi pracownicy naukowi UAM oraz innych poznańskich uczelni. Chór wykonuje muzykę różnych epok. Poziom i wszechstronność Chóru Kameralnego sprawiają, że chętnie współpracują z nim znani muzycy, zarówno polscy, jak i zagraniczni, m.in.: The Hilliard Ensemble, Susan Moninger, orkiestra Sinfonia Varsovia, Stanisław Soyka, Ewa Bem, Zbigniew Kozub, Zbigniew Łowżył. Chórem dyryguje prof. Krzysztof Szydzisz – muzykolog, specjalista z zakresu emisji głosu, logo-

Struktura tych utworów jest jak skały czy drzewa: wszystko jest jasne i oczywiste, wiele – zagmatwane i piękne; niektóre sprawy tajemnicze, inne jasne jak słońce. Muzyka rozpoczyna się, rozwija, a w końcu – osiąga spójność w pamięci..

_44. M. Zakrzewski

Studia nad Układem Słonecznym pozwoliły Urmasowi Sisaskowi wyliczyć teoretyczne wartości dźwięków dla obrotów Merkurego, Wenus, Ziemi, Marsa, Jowisza, Saturna, Urana, Neptuna i Plutona – stworzył w ten sposób „gamę planetarną”, ograniczoną do pięciu tonów: Cis, D, Fis, Gis i A, która stała się podstawą do napisania cyklu Gloria Patri… Niespodzianką dla kompozytora było odkrycie, że skala ta jest zgodna z podstawową skalą japońskiego stylu muzycznego kumayoshi. W tym samym czasie w jego ręce trafił katolicki modlitewnik z łacińskimi tekstami. Prace nad 24 pieśniami religijnymi na chór mieszany lub chór kameralny pod wspólną nazwą Gloria Patri... Sisask ukończył w 1988 roku.

Universe was created with love 13,7 milliards years ago. Stars, galaxies, planets, comets and other cosmic beings, including us, exist happily in great love. Human beings were created here to sense the love. Planet Earth is a magnet to life. The human being is born of stars and becomes stars as well. Therefore I don't regard myself as a composer, rather a transcriber.

peda, menedżer kultury, konsultant wokalny polskich i zagranicznych zespołów chóralnych. Jest dyrektorem organizowanego w Poznaniu Międzynarodowego Festiwalu Chórów Uniwersyteckich „Universitas Cantat”. Trzeci, najbardziej rozbudowany wieczór koncertowy podczas Festiwalu Nostalgia miał dwóch głównych bohaterów: Erkki-Svena Tüüra oraz Helenę Tulve, wybitnych estońskich kompozytorów. Erkki-Sven Tüür rozpoczął działalność muzyczną w drugiej połowie lat siedemdziesiątych XX wieku – jako lider zespołu grającego progresywnego rocka, inspirowanego muzyką King Crimson, Mike’a Oldfielda czy Franka Zappy. W drugiej połowie lat osiemdziesiątych wkroczył na estońską scenę muzyczną jako profesjonalny kompozytor. Tüür używa w swojej pracy szerokiego spektrum technik kompozycyjnych. Interesuje się chorałem gregoriańskim i minimalizmem, polifonią linearną i mikrotonalnością, dwunastostopniową skalą i techniką pola dźwiękowego. Kompozytor używa terminu „metajęzyk”, aby opisać swoje próby kontrastowania i łączenia przeciwieństw muzycznych – takich jak tonalność i atonalność, spokojna medytacyjność versus eksplozja teatralności. Erkki-Sven Tüür jest doktorem honorowym Estońskiej Akademii Muzycznej. Otrzymał dwukrotnie nagrodę Estonian Music Prize, a także m.in.: Nagrodę Kultury Estońskiej, Nagrodę Kulturalną Zgromadzenia Bałtyckiego czy nagrodę przyznawaną przez Estońską Radę Muzyczną. Podczas koncertu, Ósmą Symfonię ( _39, 44-45) jego autorstwa zagrała Orkiestra AUKSO pod batutą Marka Mosia. Nazwa założonej w 1998 roku orkiestry, aukso – z greckiego: wzrastanie, pokazuje jaką drogę wybrali dla siebie absolwenci Akademii Muzycznej w Katowicach wspólnie z dyrygentem, Markiem Mosiem. Młodzi muzycy, których zainteresowania wykraczają daleko poza ramy repertuaru klasycznego, szczególną uwagę poświęcają muzyce polskiej, chętnie i z powodzeniem sięgając po dzieła współczesne. Prawykonania swoich utworów powierzali dotąd zespołowi m.in.: Zbigniew Bujarski, Cezary Duchnowski, Wojciech Kilar, Aleksander Lasoń. Orkiestrą dyryguje Marek Moś, wybitny skrzypek, dyrygent i kameralista, zdobywca „Fryderyka” za wykonanie utworów H. M. Góreckiego, wykładowca Akademii Muzycznej im K. Szymanowskiego w Katowicach.

Their structures are like rocks or trees: everything is self-evident; much is gnarled, much is beautiful; some things are mysterious, others plain as day. It begins, it develops, and at the end it possesses consistency – in memory. Wolfgang Sander, in Helena Tulve Lijnen

attract the collaboration of well-known Polish and international musicians, for instance The Hilliard Ensemble, Susan Moninger, Sinfonia Varsovia, Stanisław Soyka, Ewa Bem, Zbigniew Kozub and Zbigniew Łowżył. It is conducted by Professor Krzysztof Szydzisz, musicologists, voice production teacher, logopedist, culture manager and vocal consultant to many choirs in Poland and abroad. Professor Szydzisz is also the director of Universitas Cantat International Festival of University Choirs in Poznań. The third and most wide-ranging concert night of the Nostalgia Festival featured two main characters: the brilliant Estonian composers Erkki-Sven Tüür and Helena Tulve. Erkki-Sven Tüür began his musical career in the late 1970s as the leader of the progressive rock band In Spe which drew inspiration from King Crimson, Mike Oldfield and Frank Zappa. In the mid 1980s he entered the Estonian music stage as a professional composer. In his work he avails of a wide range of composition techniques and is interested in the Gregorian chant, minimalism, linear polyphony and micro tonality, in addition to twelve-tone music and the sound-field technique. The composer uses the term ‘metalanguage’ to describe his attempts to contrast and combine musical opposites: tonality versus atonality and the tranquil meditative versus the theatrically explosive. Erkki-Sven Tüür is an Honorary Doctor of the Estonian Academy of Music and the holder of numerous awards, including the Estonian Music Prize, the Estonian Culture Prize, the Baltic Assembly Cultural Award and the Award of the Estonian Music Council. During the concert Erkki-Sven Tüür’s Symphony No. 8 ( _39, 44, 45) was performed by the AUKSO Orchestra conducted by Marek Moś. The name of the orchestra (founded in 1998) comes from a Greek word meaning ‘growth’ and illustrates the path chosen by a group of graduates of Katowice Academy of Music and their conductor. The young musicians whose interests stretch far beyond a classical repertoire pay special attention to

MALTA FESTIVAL POZNA¡ MALTA FESTIVAL POZNA¡

W Ósmej Symfonii Tüür wykorzystał paletę kolorów co najmniej tak psychodeliczną jak zorza polarna, stosując olśniewające efekty oraz egzotyczne instrumenty perkusyjne – by stworzyć obrazy niespokojnych spotkań z naturą. Susan Nickalls, The Scotsman, 4. 05. 2010

Orkiestra AUKSO wraz Chórem Kameralnym UAM wykonała podczas Nostalgii również jeden z najnowszych utworów Tüüra, piękny Awakening. Druga część wieczoru poświęcona była Helenie Tulve, jednemu z najbardziej oryginalnych talentów współczesnej muzyki estońskiej. Kunsztowne i racjonalnie skonstruowane prace artystki świadczą o bogactwie i różnorodności jej doświadczeń i zainteresowań muzycznych: francuska muzyka spektralna, eksperymentalizm, chorał gregoriański, egzotyczne tematy melodii. Płynność i wielobarwność kompozycji Tulve upodabniają je do zjawisk naturalnych. Muzyka bogata jest w niuanse barw dźwięków; kompozytorka wykorzystuje mikro-interwały, vibrato i niekonwencjonalne techniki grania. W 1998 roku, podczas Międzynarodowego Forum Kompozytorów UNESCO w Paryżu, utwór Heleny Tulve pt. A travers na zespół kameralny otrzymał rekomendację UNESCO dla kompozytorów poniżej trzydziestego roku życia. To właśnie tę kompozycję Tulve podczas poznańskiego wieczoru z muzyką estońską zagrała Orkiestra AUKSO. Wszystkie koncerty odbywającego się w ramach Nostalgia Festival Poznań 2011 zostały nagrane przez Program II Polskiego Radia.

_46.

Susan Nickalls, The Scotsman, 04. 05. 2010

Polish music with a focus on contemporary pieces. Several composers, including Zbigniew Bujarski, Cezary Duchnowski, Wojciech Kilar and Aleksander Lasoń, have entrusted them with the première performances of their works. The orchestra is conducted by Marek Moś, an outstanding violinist, conductor and chamber musician, the winner of a Fryderyk Award for the performance of H. M. Górecki’s pieces and a teacher at the Karol Szymanowski Academy of Music in Katowice. AUKSO, with the Adam Mickiewicz University Chamber Choir, also performed one of Tüür’s most recent works, the beautiful Awakening. The second part of the night was dedicated to Helena Tulve, one of the most original talents in contemporary Estonian music. Her intricately and rationally constructed pieces display the wealth and diversity of her musical experience and interests: from French spectral music and experimentalism, through Gregorian chant to exotic themes. The fluidity and polychromatic nature of her compositions liken them to natural phenomena. The music is featured by a multitude of tonal shades, micro intervals, vibratos and unconventional playing techniques. In 1998, during the UNESCO International Composers Forum, Helena Tulve’s A travers for chamber ensemble received a recommendation in the category of composers under thirty years of age. This piece was performed by AUKSO during the concert in Poznań.

All the concerts played during Nostalgia Festival Poznań 2011 were recorded by Program II Polskiego Radia.

The film Nostalghia ( _46) directed by Andrei Tarkovsky has been accompanying the Festival from its first edition being one of the major inspirations of event’s originator. The main character of Nostalghia is a poet called Gorchakov who, based on the life-story of composer Pavel Sosnovsky,

_47. M. Zakrzewski

Film Nostalgia Andrieja Tarkowskiego ( _46) towarzyszy nostalgicznym pokazom filmowym od pierwszej edycji Festiwalu. Jest bowiem dla jego pomysłodawcy jedną z ważniejszych inspiracji. Głównym bohaterem filmu Nostalgia jest poeta nazwiskiem Gorczakow, który na podstawie historii życia kompozytora Pawła Sosnowskiego chce napisać libretto operowe. Ojciec wysłał Sosnowskiego na studia muzyczne do Włoch. Młody artysta, gnębiony uczuciem tytułowej nostalgii, powraca jednak do pańszczyźnianej Rosji, gdzie popełnia samobójstwo. Gorczakow udaje się na Półwysep Apeniński celem zdobycia materiałów. Wkrótce uczucie głębokiej tęsknoty staje się również jego udziałem. Muzyka, pojawiająca się w filmie także jako temat (zacięte rozmowy o wyższości „muzyki Chińczyków” nad Verdim), stanowi tylko punkt wyjścia do dalszych filozoficzno-muzycznych rozważań.

For Symphony No 8, Tuur drew on a colour palette as psychedelic as the Northern Lights, using a dazzling array of effects as well as an exotic line-up of percussion instruments to conjure up images of restless encounters with nature.

NOSTALGIA FESTIVAL POZNAŃ 2011 NOSTALGIA FESTIVAL POZNAŃ 2011

_50. M. Zakrzewski

Pokazaliśmy również powstały w 2010 roku dokument Erkki-Sven Tüür: 7 Etudes in Pictures, ( _49) w reżyserii Marianne Korver. Film składa się z siedmiu obrazów, które przedstawiają różne aspekty pracy kompozytora. Reżyserka przyglądała się życiu Tüüra przez trzy lata, dzięki czemu widz może zarówno uczestniczyć w procesie twórczym w domku na wsi, w próbach i nagraniach jego kompozycji, jak i poznać historię zespołu rockowego In Spe, który Tüür założył w latach 80.

_51. M. Zakrzewski

Podczas Nostalgia Festival Poznań odbyły się także dwa panele dyskusyjne. Pierwszy z nich, zatytułowany O granicach interpretacji, ingerencji i interwencji w dzieło sztuki ( _50) poświęcony był projektowi Marcina Maseckiego, który dźwięk klasycznego wykonania Die Kunst der Fuge J.S. Bacha przetworzył, nagrywając go na dyktafon kasetowy. Dyskusję poprowadził prof. Krzysztof Meyer (muzykolog z UAM), a do rozmowy zaprosił: Marcina Maseckiego, dr hab. Krzysztofa Moraczewskiego (kulturoznawcę z UAM) oraz prof. Ryszarda Wieczorka (muzykologa z UAM). Drugi z paneli zatytułowany był Muzyka estońska – dawne i nowsze tendencje ( _51). Polski odbiorca muzyki współczesnej (i nie tylko) na hasło „muzyka estońska” ma jedno skojarzenie: Arvo Pärt. Tymczasem poza tą wielką postacią istnieje jeszcze wiele innych, poza tintinnabuli – wiele innych stylów, a nade wszystko wiele innych inspiracji. Prześledziła je Dorota Szwarcman, dziennikarka Polityki, w rozmowie z wybitnymi kompozytorami estońskimi: Heleną Tulve i Erkki-Svenem Tüürem oraz muzykologiem Andrzejem Chłopeckim.

To provide a full image of the oeuvre of Erkki-Sven Tüür, the most renowned among the presented Estonian composers, we showed the Festival audience two films prominently featuring his music. The first was Rahu tänav ( _48) directed by Roman Baskin, a metaphoric tale about the lives of six families living in occupied Peace Street. The soundtrack composed by Tüür is yet another manifestation of his great versatility. The second film was ErkkiSven Tüür: 7 Etudes in Pictures ( _49) directed by Marianne Korver. It features seven images displaying various aspects of the composer’s work. The director observed Tüür’s life for three years thus giving viewers insight into how his creative process develops in his country house, into the rehearsals and recordings of his compositions and into the story of In Spe, the rock band which Tüür founded in the 1980s.

Nostalgia Festival Poznań 2011 included two discussion panels. The first one, entitled About the Limits of Interpretation and Interference in a Work of Art,( _50) was dedicated to Marcin Masecki’s project in which he processed the sound of a classical performance of J.S. Bach’s Die Kunst der Fuge by recording it on a cassette dictation machine. The discussion was led by Prof. Krzysztof Meyer (musicologist, AMU) and featured Marcin Masecki, dr hab. Krzysztof Moraczewski (cultural expert, AMU) and Prof. Ryszard Wieczorek (musicologist, AMU). The second panel was entitled Estonian Music, Old and More Recent Trends ( _51). On hearing the phrase ‘Estonian music’ the Polish audience of contemporary (and other) music have only one association: Arvo Pärt. But apart from this great composer there are many others, as well as many styles other than the tintinnabuli and, most of all, many other inspirations. These were explored by Dorota Szwarcman, a journalist from Polityka, who talked to the renowned Estonian composers Helena Tulve and Erkki-Sven Tüür, and to musicologist Andrzej Chłopecki.

_53. M. Zakrzewski

_49. Marianne Kõrver

Pierwszym z nich był Rahu tänav ( _48) w reżyserii Romana Baskina. Metaforyczna opowieść ukazuje historię życia sześciu rodzin, zamieszkujących tę samą, okupowaną ulicę Spokojną. Ścieżka dźwiękowa, napisana przez Tüüra specjalnie do filmu, to kolejny dowód na szerokie spektrum możliwości twórczych estońskiego muzyka.

wants to write an opera libretto. Sosnovsky was a talented serf whose father decided to send him to study music in Italy. Stricken by the eponymous nostalgia the young artist returned to the serfdomruled Russia where he committed suicide. Gorchakov travels to Italy to conduct research. Soon he is also overcome by a feeling of deep nostalgia. But the music that appears in the film arranged into themes (we also witness heated discussions about the superiority of ‘the music of the Chinese’ over Verdi) is only a starting point for further philosophical and musical reflections.

_52. M. Zakrzewski

_48. Rein Pruul

Aby nakreślić jak najpełniejszy obraz twórczości Erkki-Svena Tüüra, najwybitniejszego z prezentowanych kompozytorów estońskich, zaprezentowaliśmy festiwalowej publiczności filmy, których nieodłącznym elementem jest muzyka jego autorstwa.

Uzupełnieniem części koncertowej był projekt Silent Nostalgia, zainicjowany w roku 2010 pod nazwą Silent Bach. W najciekawszych i najpopularniejszych miejscach Poznania, których atmosfera sprzyja odbiorowi muzyki, ustawione zostały stoiska, z których za darmo można było pobrać bezprzewodowe słuchawki i popijając kawę, spacerując czy czytając, posłuchać współczesnej estońskiej muzyki kameralnej, skomponowanej przez takich twórców jak: Arvo Pärt, Veljo Tormis, czy Mirjam Tally oraz muzyki barokowej w wykonaniu Marcina Maseckiego. Na dwóch kanałach dostępnych jednocześnie, przedstawiliśmy możliwie najszersze spektrum odczytań twórczości estońskich kompozytorów oraz nietuzinkowe interpretacje klasycznych utworów Bacha. Dzięki takiemu rozwiązaniu po raz kolejny udowodniliśmy, że sztuka znajdująca się w kanonie, teoretycznie elitarna, może bez problemu odnaleźć się w mainstreamie, codziennym życiu mieszkańców współczesnego miasta. Projekt Silent Nostalgia odbył się w: Palmiarni Poznańskiej, Cafe Gazeta, Atrium Starego Browaru, bibliotekach: Uniwersyteckiej oraz Raczyńskich, liceach ogólnokształcących: numer 2, Św. Marii Magdaleny, Sióstr Urszulanek i porcie lotniczym Ławica.

Nostalgia Festival Poznań 2011 promowany był dwutorowo. Ulotki informacyjne rozdawane były w czasie najważniejszych poznańskich wydarzeń o podobnym profilu artystycznym, na wydziałach humanistycznych poznańskich szkół wyższych, podczas akcji Silent Nostalgia oraz w Centrum Informacji Miejskiej. Ponadto „nostalgicznymi” afiszami wyklejone zostały słupy ogłoszeniowe w strategicznych miejscach Poznania. Intensywnie wykorzystaliśmy również cyfrowe formy promocji. Szczegółowe informacje zamieszczane były regularnie na stronie internetowej festiwalu, na portalu społecznościowym Facebook oraz na portalu YouTube. Informacje o festiwalu docierały do osób zainteresowanych także za pośrednictwem naszego newslettera. Pakiet prasowy z obszernymi tekstami i fotografiami przesłany został do dziennikarzy poznańskich oraz reprezentujących najważniejsze ogólnopolskie media, co zaowocowało wieloma relacjami medialnymi na temat festiwalu.

The Nostalgia Festival Poznań concerts were complemented by Silent Nostalgia, the continuation of the Silent Bach project initiated in 2010. Stalls with wireless headsets were provided in some of the most interesting and popular sites in Poznań, ones in which the ambience was conducive to musical perception. Passers-by could borrow headsets free of charge and listen to contemporary Estonian chamber music while enjoying a cup of coffee, walking or reading. On two channels we simultaneously presented as wide a selection as possible of the various renditions of pieces by Estonian composers like Arvo Pärt, Veljo Tormis and Mirjam Tally, in addition to the exclusive interpretations of Johan Sebastian Bach’s classical pieces. With this project we proved once again that canonic art, one that is theoretical and elitist, can easily make its way into the mainstream, to the everyday lives of people living in a contemporary city.

The Silent Nostalgia stalls were situated in the Poznań Palm House, Stary Browar, the Raczyński Library, the University Library, the National Museum, Secondary School No. 2, the Ursuline Secondary School, St. Mary Magdalene Secondary School and Ławica Airport.

Nostalgia Festival Poznań 2011 was promoted in two ways. Firstly, information leaflets were handed out during the major events of similar artistic profile in Poznań, at the local universities and colleges, during the Silent Nostalgia and at Centrum Informacji Miejskiej. These were accompanied by Nostalgia posters displayed in the strategic sites of Poznań. Secondly, we strongly availed of digital promotion. Detailed information was regularly updated on the Festival website, Facebook and YouTube. Information was also delivered to our subscribers via our electronic newsletter. Furthermore, press packages featuring comprehensive texts and photographic material were distributed among journalists representing the local and major national media. The latter resulted in extensive Festival media coverage.

PODZIĘKOWANIA | ACKNOWLEDGEMENTS

Tegoroczne wydarzenia organizowane przez Fundację Malta nie mogłyby się odbyć bez pomocy wielu firm i instytucji. Serdecznie dziękujemy za zaangażowanie niżej wymienionym:

The events organised in 2011 by the Malta Foundation would not have been possible without the assistance of a large number of companies and institutions. We wish to thank the following for their involvement:

SERDECZNIE DZIĘKUJEMY ZA ZAANGAŻOWANIE THANK YOU FOR YOUR INVOLVEMENT

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urząd Miasta Poznania Grupa Żywiec S.A. – sponsor główny / main sponsor Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego Polski Instytut Sztuki Filmowej Międzynarodowe Targi Poznańskie Art Stations Foundation Stary Browar Galeria Miejska Arsenał Estrada Poznańska Centrum Kultury Zamek Poznańskie Ośrodki Sportu i Rekreacji Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa Instytut Muzyki i Tańca Program II Polskiego Radia Program III Polskiego Radia Gazeta Wyborcza gazeta.pl TVP 1 TVP 2 TVP Poznań Polityka Didaskalia AMS Empik IKS Sheraton Poznań Hotel Novotel Poznań Centrum POL-CAR Auto Park Poznań Sp. z o.o. Volkswagen Poznań Restauracja Ratuszova Piotr i Paweł Chata Polska Restauracja Powozownia Fundacja UAM Instytut Socjologii UAM KuratorArt Ambasada Estonii w Warszawie

FUNDACJA MALTA | MALTA FOUNDATION

Fundacja MALTA | MALTA Foundation ul. św. Marcin 80/82 61-809 Poznań tel./ph. +48 61 646 52 84 office@malta-festival.pl www.maltafoundation.pl www.malta-festival.pl www.nostalgiafestival.pl

Fundatorzy | Founders Karol Działoszyński Grażyna Kulczyk Jan Kulczyk Michał Merczyński Piotr Voelkel

Rada Fundacji | Council of Foundation Karol Działoszyński – Przewodniczący | Chairman Małgorzata Dziewulska Grażyna Kulczyk Tomasz Kwieciński Piotr Voelkel

Fundacja | Foundation Michał Merczyński – dyrektor, prezes zarządu Fundacji | Director, Foundation President Karina Adamska – zastępca dyrektora | Deputy Director Mikołaj Maciejewski – koordynator pracy artystycznej | Artistic Work Coordinator Paulina Tarnawska – producentka | Producent Julita Furmaniak – promocja (Malta Festival) | Promotion Dominika Pierunek – promocja (Nostalgia Festival), biuro prasowe | Promotion, Press Office Anna Reichel – rzeczniczka prasowa | Press Officer Joanna Pańczak – komunikacja internetowa | Web Communication Dominik Czyż – główny księgowy | Chief Accountant Natalia Dąbrowska – asystentka księgowego | Assistant to Accountant Natalia Milewska – sekretariat / asystentka dyrektora | Assistant to Festival Director / Secretariat Siemianowski Mietlarek & Partnerzy – obsługa prawna Fundacji | Legal services for the Foundation Przemysław Bednarek – Connect – obsługa informatyczna Fundacji | Foundation IT Service

opracowanie tekstu | text Julita Furmaniak, Mikołaj Maciejewski, Joanna Pańczak,

Dominika Pierunek, Anna Reichel, Waldemar Rapior, Katarzyna Tórz

tłumaczenie | translation Marta Walkowiak materiał filmowy | film Guzik_owcy Creative Films projekt graficzny | design Just