Raport roczny 2017 / Fundacja Malta by Fundacja Malta

Raport Roczny 2017

Wstęp Idiom

Wstęp Koncerty

Plenerowe otwarcie festiwalu Generator Malta

Café-chantant

198

86 96 Park(ing) Day Poznań

102

Stary Browar Nowy Taniec na Malcie 110 118

190

Akcja crowdfundingowa „Zostań Ministrem Kultury”

Wolno Dzieciom

188

Podziękowania

178

182

Komunikacja

Filmy Andrieja Tarkowskiego, pokaz serialu Artyści

Komunikacja

Taniec

Aukcja Na Rzecz Malty

174

Warsztaty krytyki muzycznej

Poznań na Malcie

Młoda Malta

172

Spotkania z artystami

Koncerty w Ogrodach Społecznościowych Scena Malta

152

Pokazy filmowe

Muzyczny finał Laibach z orkiestrą i chórem Muzyka

140

104

204

Mural Maupala w Poznaniu Szkoła Widza

208

214

Sztuczki Publiczne

216

Po prostu skandal

220

Akademia Miasta. Blokowiska

Zespół Fundacji Malta

224

234

Szanowni Państwo,

Wstęp

Ta misja festiwalu jest szczególnie istotna w czasach, gdy wolność słowa, ekspresji i dostępu do sztuki jest instrumentalizowana przez polityków. Niektórzy z nich roszczą sobie prawo do decydowania, którzy artyści i jakie poglądy są słuszne, a które należy zwalczać. Z taką praktyką przyszło nam zmierzyć się w tym roku, kiedy Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Glińśki zdecy-

dował o niewypłaceniu nam należnej, przyznanej rok wcześniej dotacji. Powodem tej niezgodnej z prawem decyzji było zaangażowanie we współtworzenie programu Malty Olivera Frljicia. Wszystko to, co wydarzyło się później świadczy jednak o tym, że w Polsce sztuka wciąż jest wartością, a nasze społeczeństwo obywatelskie stać na gesty solidarności i demonstrowania przywiązania do wolności. W ciągu kilku tygodni ponad 1800 osób zebrało w systemie crowdfundingowym wspieramkulture.pl kwotę brakującej dotacji. Ponadto Mariusz „Wilk” Wilczyński, rysownik i animator, wystąpił z apelem do artystów i instytucji, aby włączyły się w Aukcję na rzecz Malty. Dzięki tej inicjatywie udało się sprzedać dzieła sztuki i przedmioty przekazane przez darczyńców. To realne wsparcie a także każdorazowa tłumna obecność widzów w sercu festiwalu – w Generatorze Malta na Placu Wolności – utwierdziło nas w przekonaniu, że to co robimy ma sens i że Festiwal jest ważny dla bardzo wielu osób, które nie pozwolą odebrać sobie wolności uczestnictwa w kulturze. Tematem Malta 2018 będzie „Skok w wiarę”, a jego kuratorami Grace Ellen Barkey, Jan Lauwers i Maarten Seghers z uwielbianego przez maltańską publiczność zespołu Needcompany. Po tak niezwykłej edycji nie mogę wyobrazić sobie lepszego tematu na kontynuowanie rozmowy o tym, jak chcemy kształtować nasz wspólny świat. Do zobaczenia na Malcie! Michał Merczyński Dyrektor Malta Festival Poznań Wstęp

27. edycja Malta Festival Poznań była wyjątkowa. Nie tylko dlatego, że jego program, którego tematyczny rdzeń – Idiom – skupiony na problematyce poruszanej przez współczesnych bałkańskich artystów wyjątkowo intensywnie rezonował z aktualną sytuacją społeczno-polityczną w Europie. Podczas 10 dni Poznań zmienił się w agorę dyskusji o tym jak sztuka może reagować na kryzys, definiować wspólnotę, proponować nowe narzędzia do pojmowania tego, co trudne albo nieuchwytne. Mur, który łączy a nie dzieli (Generator Malta)? Niedawna historia Słowenii jako metafora problemów bloku postkomunistycznego (The Republic of Slovenia)? Poezja, która przyciąga tłumy (koncert Dylan. pl)? Taniec współczesny jako egalitarny język komunikacji (Stary Browar Nowy Taniec)? Postmodernistyczna ironia jako krytyka totalitaryzmów (koncert Laibach)? Wielodyscyplinarny program artystyczny Malty – poważny i lekki, spektakularny i kameralny – łączy jedno: zaangażowanie ludzkie i myśl o tym, że sztuka może przynosić – zbiorowe i indywidualne – odkrycia. Dlatego nie jest ona dla nas rozrywką ani dekoracją, ale realnym doświadczeniem – radosnym, zaskakującym, wyzwalającym nowe myśli i emocje. Nieważne czy mówimy o eksperymentalnym przedstawieniu, klasycznym filmie, masowym koncercie czy silent disco.

Oliver FrljiÄ&#x2021; i Goran Injac

Idiom

M. Zakrzewski

Ósma edycja Idiomu, zatytułowana „Platforma Bałkany” po raz pierwszy została przygotowana przez dwóch kuratorów – Olivera Frljicia i Gorana Injaca. Jak zapowiadali przed festiwalem ich celem było wytworzenie wiedzy o współczesnym świecie, wskazanie artystycznych strategii i narzędzi, które mogą być krytycznym narzędziem do komentowania aktualnej społecznej i politycznej rzeczywistości.

Idiom

M. Zakrzewski

Idiom

W programie Idiomu znalazły się spektakle, filmy, instalacje oraz warsztaty z pogranicza teorii i praktyki. W przedstawieniu The Republic of Slovenia prezentowanym w jednej z hal Międzynarodowych Targów Poznańskich anonimowi twórcy przypominali te fragmenty historii Słowenii, którymi trudno się szczycić – zaangażowanie państwa w nielegalny handel bronią i korupcję polityków podczas wojny na Bałkanach w latach 90., którzy siedząc przy okrągłym stole, bawili się losem i życiem ludzi. Jak pisał prof. Dariusz Kosiński w „Tygodniku Powszechnym”: „powstało polityczne przedstawienie w znaczeniu najbardziej dosłownym: wystawienia na widok publiczny takiej polityki, jaka wystawiana być nie chce”.

Slovensko Mladinsko Gledališče, Maska Ljubljana The Republic of Slovenia

Idiom

Zobacz fragmenty spektaklu w podsumowaniu drugiego weekendu festiwalu www.youtube.com/watch?v=of9Ob-bbln8

Jednym z najbardziej oczekiwanych spektakli tegorocznej Malty był Turbofolk w reżyserii Olivera Frljicia – uważanego za przedstawiciela teatru politycznego, pracującego na najważniejszych europejskich scenach. Produkcja z Teatru Narodowego w Rijece to opowieść o tym, jak popularna muzyka rozrywkowa, będąca narzędziem propagowania ksenofobii i nacjonalizmu, poprzez kicz uwodzi i osłabia krytyczne myślenie o niebezpieczeństwie ideologii. Zdaniem Jacka Cieślaka z „Rzeczpospolitej” Oliver Frljić: „wyciąga na wierzch i demaskuje w skrajnie wyostrzony sposób to, na co większość przymyka oczy. Pełni rolę błazna, kosmopolitycznego Stańczyka”.

Oliver Frljić Turbofolk M. Zakrzewski

Oliver FrljiÄ&#x2021; Turbofolk M. Zakrzewski

Po raz pierwszy w Polsce swoją pracę pokazał słoweński kolektyw Janez Janša. Na zamówienie Malta Festival Poznań powstała instalacja 350 Janez Janša Bottles – „symbol kapitalizmu, słodka przyjemność, która nie gasi pragnienia, marka i obiekt pożądania – tym razem opatrzone nie emblematem o neutralnej lub pozytywnej treści, lecz imieniem i nazwiskiem polityka i artystów” – tak pisał o tym niezwykłym obiekcie Stanisław Godlewski w „Gazecie Wyborczej”. Jesienią w Centrum Sztuki Współczesnej w Lublanie będzie go można oglądać podczas retrospektywy grupy. Wydarzeniem towarzyszącym była projekcja filmu My name is Janez Janša oraz spotkanie z jednym z członków grupy.

Janez Janša, Janez Janša, Janez Janša 350 Janez Janša Bottles M. Zakrzewski

W ramach Idiomu w podwójnej roli wystąpiła serbska artystka wizualna Milica Tomić. W Galerii Art Stations pokazała dwie dyskursywne prace: The Container i Sans Souci: Four Faces of Omarska. Pierwsza dotyczyła multiplikowania mechanizmów przemocy w czasach globalnych wojen hybrydowych, druga przywołała z niepamięci miejsce, w którym w latach 90. istniał obóz koncentracyjny dla bośniackich Muzułmanów i zadaje pytania o to jak współczesny kapitalizm usuwa tę traumatyczną historię z pola widzialności.

Milica Tomić, wystawy Sans Souci: Four Faces of Omarska i The Container M. Zakrzewski

M. Zakrzewski

Idiom

„Platforma Bałkany” zaistniała także silnie w przestrzeni publicznej. W namiocie ustawionym na placu Wolności aktywiści z wiedeńskiego kolektywu God’s Entertainment zapraszali przechodniów do przeskanowania siebie pod kątem jawnych lub ukrytych poglądów wobec innych ludzi. Poziom własnej otwartości i tolerancji można było zdiagnozować m.in. poprzez wypełnienie szczegółowego formularza z pytaniami i udział w interaktywnym teście. Artyści na bieżąco tworzyli mapę Poznania, uwzględniając odpowiedzi ankietowanych.

Projekt Chauvinism Scanner God’s Entertainment działał jak krzywe zwierciadło, dające wgląd w głęboko skrywane lęki, obawy i uprzedzenia wobec „obcych”

Idiom

Ważną częścią programu zaproponowanego przez Gorana Injaca i Olivera Frljicia była retrospektywa twórczości Želimira Žilnika na dziedzińcu Szkoły Baletowej i pokazy filmów innych twórców Jugosłowiańskiej Czarnej Fali, takich jak: Goran Marković, Aleksander Petrović czy Dušan Makavejev. Widzowie mogli też zobaczyć rzadko wyświetlany film zdobywcy Oscara, Pawła Pawlikowskiego, pt. Serbian Epics. Wstęp na wszystkie projekcje był bezpłatny.

Spotkanie z Želimirem Žilnikiem na dziedzińcu Szkoły Baletowej M. Zakrzewski

Na relacji między historią Bałkanów a współczesną sytuacją Polski, Europy i świata skupiły się rozmowy na placu, w których wzięli udział politolodzy, psychiatrzy, antropolodzy, slawiści, filozofowie i dokumentaliści, m.in. Agnieszka Arnold, Joanna Tokarska-Bakir, Bogdan de Barbaro, Boris Buden, Konstanty Gebert, Rafał Matyja, Sławomir Sierakowski, Przemysław Wielgosz.

Spotkanie w ramach Forum „Neofaszyzm i jego granice” prowadził Jacek Żakowski, gośćmi byli: Boris Buden, Przemysław Wielgosz, Iwona Kurz M. Zakrzewski

Idiom

W ramach poznańskiej odsłony innowacyjnego programu Critical Practice, łączącego teorię i praktykę, kilkunastu młodych krytyków i badaczy sztuk performatywnych z całej Europy analizowało strategię kuratorską Idiomu, brało udział w seminariach, warsztatach i wykładach, m.in. Any Vujanović i Bojany Cvejić. Projekt Critical Practice został stworzony przez Nomad Dance Academy, a prowadzi go Station Service for Contemporary Dance (Belgrad) i Lokomotiva Center for New Initiatives in Arts and Culture (Skopje) w ramach projektu Life Long Burning.

Plenerowe otwarcie festiwalu

Podobnie jak w poprzednich latach rozpoczęcie Malta Festival Poznań było otwartym, plenerowym wydarzeniem, angażującym widzów do wspólnego udziału. Tym razem odbyło się pod nazwą Bike Bands Opening.

Plenerowe otwarcie festiwalu

Wieczór zainaugurował muzyczny korowód zorganizowany we współpracy z poznańskim Stowarzyszeniem Rowerowy Poznań. Podczas sześciokilometrowej trasy, którą prowadził Łukasz L.U.C Rostkowski z zespołem Rebel Babel Ensemble, kilkuset rowerzystów jechało przez miasto przy akompaniamencie wielkopolskich i poznańskich muzyków z Nadzwyczajnej Orkiestry Dętej Miejskiego Domu Kultury w Słupcy, Orkiestry Dętej Ochotniczej Straży Pożarnej w Kole, zespołu Tsigunz Fanfara Avantura oraz bębniarzy The Drum Work. Finał parady odbył się na placu Wolności, na tarasie Arkadii – wszyscy muzycy biorący udział w rowerowym przejeździe spotkali się we wspólnym koncercie. Towarzyszyła im również Orkiestra Romska pod wodzą Miklosza Deki Czureji oraz solistka Bovska.

Autorski projekt Łukasza L.U.C Rostkowskiego Bike Bands Opening oraz Tsigunz Fanfara Avantura, Orkiestra Romska, Nadzwyczajna Orkiestra Dęta Miejskiego Domu Kultury w Słupcy, Orkiestra Dęta w Kole, Maciej Mustafa Giżejewski i Drum Work, Bisz i Bovska M. Zakrzewski

Zwieńczeniem parady rowerowej był koncert L.U.C.a, orkiestr, Bisza i Bovskiej na placu Wolności M. Zakrzewski

Malta słynie z otwartych plenerowych koncertów największych gwiazd współczesnej muzyki alternatywnej. Wielkim finałem Idiomu, a zarazem całego festiwalu był koncert legendarnej grupy Laibach. W sobotni wieczór 24 czerwca w Parku Wieniawskiego publiczność uczestniczyła w polskiej premierze najnowszego projektu grupy – The Sound of Music – z poznańską Orkiestrą Kameralną l’Autunno pod gościnną dyrekcją Simona Dvoršaka oraz z udziałem Chóru Akademickiego UAM. „Żonglując powszechnymi dziś sloganami o rozpadającej się Europie, barbarzyńcach i podlewając to wszystko patosem Olafa Trygvasona E. Griega, Słoweńcy przeprowadzili efektowną wiwisekcję współczesnego populizmu, wymownie pozostawiając interpretację publiczności” – komentował na łamach „Głosu Wielkopolskiego” Cyprian Łakomy. Multimedialne widowisko zgromadziło siedmiotysięczną publiczność. „Jeden z tych koncertów, których przekaz drąży głęboko. Genialny spektakl!” – pisał na Facebooku jeden z fanów zespołu, Gregg Jandy. Podczas koncertu miała miejsce także premiera specjalnego orkiestrowego wykonania utworu Warszawskie dzieci, które własną wersję Laibach nagrał w 2014 roku z okazji 70. Rocznicy Powstania Warszawskiego.

Muzyczny finał Laibach z orkiestrą i chórem

Otwarte widowisko muzyczne słoweńskiej grupy Laibach w Parku Wieniawskiego

Muzyczny finał

M. Zakrzewski

Koncert Laibach zgromadził ponad siedmiotysięczną publiczność, wstęp na wydarzenie był bezpłatny M. Zakrzewski

Polska premiera The Sound of Music została przygotowana we współpracy zespołu z poznańską Orkiestrą Kameralną l’Autunno pod gościnną dyrekcją Simona Dvoršaka oraz Chórem Akademickim UAM M. Zakrzewski

Jorund F. Pedersen

Muzyczny finał: Laibach z orkiestrą i chórem

Obecność Laibacha w Poznaniu dopełniły projekcje dwóch dokumentów o zespole: Divided States of America w reż. Sašy Podgoršeka i polska prapremiera Liberation Day w reżyserii Uģisa Olte i Mortena Traavika, przedstawiająca kontrowersyjne tournée zespołu w Korei Północnej.

Zespół Laibach podczas tournée w Korei Północnej

Generator Malta

Generator Malta Plac negocjowania wolnoĹ&#x203A;ci

Wielogłos

„Mury na świecie są faktem nie do przejścia. Dzielą wspólnoty i ludzi, poglądy i przekonania. Stawiamy mur na placu Wolności po to, by poprzez intymne, personalne historie, ale też relacje, które przy tym murze i na nim są budowane, stopniowo go kruszyć, rozbijać.” – zapowiadała wyjątkową instalację, która stanowiła najważniejszy element tegorocznego Generatora Malta na placu Wolności jego współkuratorka, Agnieszka Różyńska. Wchodząc na plac, przechodnie i festiwalowicze mogli usłyszeć znad muru wielogłos 33 opowieści migrantów i migrantek z ponad 20 krajów, w ich rodzimych językach, w dźwiękowym pomniku pt. Głos bez paszportu. „Głos porusza się z dużo większą łatwością niż ciała. Te drugie mogą być zatrzymane na granicy, głos nie.” – tłumaczyła genezę projektu Zofia Nierodzińska, współkuratorka Generatora. Podchodząc bliżej muru wyłaniały się poszczególne głosy, słowa, układające się w historie Noami, Abdula, Friderika, Ghayth, Alby i innych.

Generator Malta

Na murze przez cały czas trwania festiwalu odbywały się też Komiksowe negocjacje, które zapoczątkowali rysownicy: Olga Wróbel, Alicja Biała i Ahmed Goldstein. Stworzyli oni ramy komiksu o wspólnocie, o tym co ją dzieli, co łączy, kogo w niej brakuje. Codziennie udostępnialiśmy mieszkańcom i mieszkankom inny kolor farb, zachęcając ich do rysunkowego dialogowania na centralnym placu w mieście. Zarówno dzieci jak i dorośli chętnie zatrzymywali się przy murze, wsłuchując się w głosy i historie, oglądając i czytając to co już na nim, ale też chwytając kolorowe mazaki w dłoń. Negocjowali w ten sposób, z zastaną już treścią, swoje rozumienie wspólnoty.

Przez czas trwania festiwalu na Murze w Generatorze Malta pojawiały się komentarze o tym, czym jest wspólnota i jak negocjować jej wolność w przestrzeni publicznej.

Generator Malta

K. Schubert

„Festiwalowy mur […] może się okazać opowieścią niezwykle szczerą i mocną, bo nie ograniczoną przez przestrzeń kartki, profesjonalny namysł nad kadrem, czy strach przed konsekwencjami wypowiedzi. Na poznańskim murze jesteśmy wolni i w pewien sposób anonimowi.” – pisała Dominika Gracz na portalu czaskultury.pl. Już w połowie festiwalu na ponad 50 metrach kwadratowych muru trudno było znaleźć odrobinę pustej przestrzeni. Ale negocjacje trwały dalej, przybywały kolejne głosy! Na murze mogliśmy przeczytać m.in.: „Wszyscy jesteśmy Nowakami”, „Nie każmy sobie płakać”, „Dostrzegaj!”, „Wolność od religii w szkole”, ale też „Nic nie znaczysz”, „Nie dotykać – zakaz” czy „Brakuje Was tu” na zapisanych ręcznie osobistych historiach migrantów i migrantek.

Po drugiej stronie muru swoim doświadczeniem granic, tym razem już w bezpośrednim kontakcie z publicznością, dzielili się w formie performatywnych wykładów w cyklu Human mic artyści i aktywistki z Wietnamu, Niemiec, Kurdystanu, Białorusi i Polski. Wielogłos przebijał się też przez granice placu Wolności, przenikał przez ściany kilku opuszczonych budynków, gdzie poprzez działania artystyczne spotkaliśmy poznaniaków z historiami. W cyklu Pustostany dla migrantów nieczynną od lat halę dworca Poznań Główny wypełniło 300 widzów, oglądając dokument Obcy w raju w reż. Guido Hendrikxa, o bezwzględności europejskich procedur azylowych wobec uchodźców. O potrzebie takich spotkań może świadczyć choćby żywa i długa dyskusja po pokazie filmu, w której uczestniczyło kilkadziesiąt osób. Niezwykle mocnym przeżyciem było też czytanie w ciemnościach, przygotowane przez wrocławską Ritę Baum oraz poznańskie aktorki i muzyka, w opuszczonym bunkrze. Publikacja In Our Own Words zbiera świadectwa kobiet – migrantek i uchodźczyń. Dyskryminacja, która spotyka je w różnych momentach wędrówki to pretekst do rozmowy o prawach kobiet w kontekście ubiegania się o azyl.

Generator Malta

15 291 złotych zebraliśmy na Polsko-Syryjskiej Wyprzedaży Garażowej w Generatorze Malta. Garażówkę współtworzyło: From Poznan With Love, Stowarzyszenie Lepszy Świat, Grupa Rozruch oraz Humans of Aleppo K. Schubert

Członkinie International Women Spaces, które zbierały historie do książki, były gośćmi festiwalu i opowiedziały o swoich narzędziach pracy. Otwarta wymiana wiedzy, doświadczeń oraz kontaktów to niezwykle istotny element pracy Generatora Malta. Warsztaty dla aktywistów i edukatorów zainteresowanych prawami człowieka, tematem migracji i animacją kulturową poprowadzili także przedstawiciele innych organizacji m.in.: Fundacji Ocalenie, Strefy Wolnosłowa, Le Monde Diplomatique, Stowarzyszenia Wikimedia Polska. Owocem współpracy kilku prężnie działających w Poznaniu inicjatyw: From Poznań With Love, Humans of Aleppo, Tańczymy dla Syrii i Lepszy Świat była zakończona wielkim sukcesem polsko-syryjska wyprzedaż garażowa. Do udziału w niej zaprosiliśmy poznaniaków i poznanianki, ale też lokalne firmy, instytucje oraz restauracje. Dzięki tak szerokiemu zaangażowaniu i dobrym sercom udało się zebrać ponad 15 tys. zł! Całkowity dochód został przekazany Polskiemu Centrum Pomocy Międzynarodowej na zapewnienie dachu nad głową dla syryjskich uchodźców, przebywających w Libanie.

Niezwykły okazał się także proces projektowy, a w szczególności finał Eksperymentu: Dialog. Siedmioro artystów i artystek przez dwa miesiące szukało przestrzeni spotkania na styku kultur, przekonań i codziennych rytuałów. Korzystając z narzędzi społecznej animacji oraz fotografii, filmu, dźwięku, performansu weszli w dialog z trzema poznańskimi społecznościami, narażonymi na wykluczenie. Katolicy, muzułmanie i osoby nieheteronormatywne byli współautorami/kami przygotowywanych prac. Celem dialogu między uczestnikami było stworzenie sytuacji, w której pozornie antagonistyczne względem siebie grupy, mogą „bezpiecznie się ze sobą nie zgadzać”. Finał, z koncertem jemeńskiego rapu, żywą biblioteką i prezentacją projektów przyciągnął na plac Wolności tłumy i pod dachem jednego z festiwalowych namiotów doprowadził do realnego dialogu przedstawicieli wszystkich trzech społeczności i maltańskiej publiczności.

Generator Malta

Polska flaga jest jedna! Nas – obywateli, wiemy kto, dzieli na patriotów i zdrajców, gorszy sort, świętych – zawszańców. – mówił Tomasz Machciński podczas wernisażu wystawy na placu Adama Mickiewicza M. Zakrzewski

Inscenizowane czytanie fragmentów książki Wojciecha Tochmana Jakbyś kamień jadła z 2002 r., wstrząsającej relacji z Bośni lat 90. M. Zakrzewski

WykĹ&#x201A;ad performatywny z cyklu Human Mic Denken was tomorrow wietnamskiego artysty Dana Thy Nguyena K. Schubert

Ciesząca się ogromną popularnością berlińska wystawa Muzeum Kapitalizmu na chwilę tchnęła życie w jeden z wielu opuszczonych lokali użytkowych na św. Marcinie. Przewrotnie zaprojektowane interaktywne obiekty zapraszały do testowania, jak nasze codzienne wybory konsumenckie wpływają na globalny rynek. Wystawa wielkoformatowych fotografii Tomasza Machcińskiego zwanego „człowiekiem o tysiącu twarzach”, wyeksponowana na placu Mickiewicza, przedefiniowała to, o czym za pomocą obrazów można mówić na głównych miejskich skwerach. Team.Work projektantów i artystów, pod opieką Izy Rutkowskiej i Krisa Łukomskiego, pomyślał od nowa o podwórkowym terenie przy al. Marcinkowskiego, współdzielonym przez Stowarzyszenie Dom Trzeźwości, wspólnotę mieszkaniową i Bibliotekę Raczyńskich. Subtelne działania artystyczne, angażujące mieszkańców, postawienie kilku mebli i uporządkowanie ogródka wystarczyły by wydobyć potencjał więziotwórczy tej przestrzeni.

Generator Malta

Miasto na nowo

W Generatorze Malta , zaproszeni artyści, pasjonatki i mieszkańcy ponownie rozedrgali struny całego miasta. Wspólnie odmienialiśmy miejsca znajome, ale też otwieraliśmy te na co dzień niedostępne.

Przemierzaliśmy też miasto pod wodzą artystów, ekspertek, „zajawkowiczów-amatorów” – czasem krytycznie, czasem afirmatywnie, wsłuchując się i wpatrując w ich realne lub nieco utopijne wizje miasta, odwiedzając ich ukochane miejsca, bądź wspólnie tropiąc nowe. Poznawaliśmy Poznań inaczej. Częścią cyklu Mikroucieczek i mikrowypraw” byli m.in.: Diana Lelonek i jej Center for the Living Things w Ogrodzie Botanicznym, w którym hoduje rośliny na śmieciach, dając im drugie życie; biesiada krytyczna zorganizowana przez uniwersyteckich badaczy życia botanicznego i społecznego Rodzinnych Ogródków Działkowych, performatywne słuchowisko Sofii da East o koncepcji wirtualnego uniwersytetu feministycznego, realizowane w opuszczonym mieszkaniu przy ul. Wrocławskiej; Muzealne Biuro Wycieczkowe z „Czwartą zmianą”, czyli wycieczka, w której noc została potraktowana zarówno jako czas pracy, jak i pora symbolicznej aury, w której budzą się widma i pragnienia.

Generator Malta

Już po raz trzeci zaprosiliśmy odważnych do miejskiej wspinaczki, na szczyty najwyższych poznańskich budynków. W ramach „Korony Poznania” demokratyzowaliśmy widoki z dachów: nowootwartego „Bałtyku”, modernistycznego „Okrąglaka”, uniwersyteckiego Collegium Altum, biznesowej Nobel Tower, hotelowej Andersia Tower i targowej „Sali Ziemi”, gdzie ostatniego dnia festiwalu zjedliśmy śniadanie.

Śniadanie na dachu Międzynarodowych Targów Pznańskich w ramach Korony Poznania M. Zakrzewski

Muzyka

Na Festiwalu Malta muzyka jest równoprawnym, obok teatru i tańca, obszarem doświadczania sztuki. Nasi widzowie nie wyobrażają sobie letnich wieczorów na placu Wolności bez tej części programu. W tym roku jak zwykle jego sercem był klub festiwalowy zlokalizowany na placu Wolności, w Generatorze Malta. Na tegoroczny program muzyczny złożyły się koncerty głośnych polskich zespołów z pogranicza gatunków – prezentujących autorskie projekty. Tymon & The Transistors zagrał piosenki z siódmej w dorobku tej trójmiejskiej grupy płyty Zatrzymaj wojnę! Znalazły się na niej antywojenne piosenki m.in. Bułata Okudżawy, Włodzimierza Wysockiego, grup Akwarium i Aukcjon oraz Republiki, Siekiery i Brygady Kryzys. Dr Misio – zespół pod wodzą scenarzysty, reżysera i aktora Arka Jakubika, znanego m.in. z wybitnych ról w filmach Wojtka Smarzowskiego zaprezentował solidne brzmienie, ciężkie riffy, którym towarzyszyły znakomite teksty Krzysztofa Vargi i Marcina Świetlickiego. Tłumy widzów zgromadził także występ stołecznej formacji Żelazne Waginy – feministyczny przekaz, kabaretowa estetyka i punkowe brzmienie stworzyły mieszankę wybuchową, która zachwyciła publiczność i zmieniła plac Wolności w miejsce artystycznej rebelii. Fani Boba Dylana nie zawiedli się podczas koncertu Dylan.pl Teksty noblisty w nowym przekładzie Filipa Łobodzińskiego zostały zagrane w składzie: Filip Łobodziński, Jacek Wąsowski, Marek Wojtczak, Tomasz Hernik, Krzysztof Poliński.

Muzyka

Jak co roku maltańska publiczność tłumnie brała udział w nocach z Silent Disco. Hitem był set przygotowany przez NOS, kolektyw, w którego skład wchodzą: Michał Nogaś Agnieszka Obszańska i Agnieszka Szydłowska.

Koncerty w Ogrodach Społecznościowych

Muzyka wyszła też w przestrzenie poza ścisłym centrum, rozbrzmiewając na zielonych skwerach między kamienicami i blokami dwóch dzielnic Poznania: Wildy i Łazarza, gdzie Generator Malta, wspólnie z lokalnymi partnerami i mieszkańcami od lat tworzy ogrody społecznościowe. W ogrodzie Łazarz wystąpiła Kagyuma – czwórka energetycznych dziewczyn, które przy wykorzystaniu rozmaitych technik wokalnych, używają głosów jako instrumentów. W zielonej enklawie pośród betonowych osiedli, dla ponad 150-osobowej publiczności, finalistki 37. Przeglądu Piosenki Aktorskiej zaśpiewały swoje kompozycje i aranżacje, inspirowane minimalizmem, muzyką jazzową, skandynawską i etniczną, w akompaniamencie m.in. kalimby, dzwonków, instrumentów perkusyjnych i klawiszowych.

Koncerty w Ogrodach Społecznościowych

Odmienny klimat muzyczny zaproponowała Erith w ogrodzie Wilda. Twórczość tej młodej, polskiej artystki balansuje na granicy psychodelicznego popu i elektronicznego folku. W jej muzyce pobrzmiewają echa Björk, Grouper czy Sibylle Baier, a jednak zachwyca swoją oryginalnością. Jej koncert był swoistym performancem. Tworzyła na żywo, loopując poszczególne sample, instrumenty i swój głos. Nie zabrakło magicznego tańca, który jest znakiem rozpoznawczym jej występów. Erith nawiązała świetny kontakt z maltańską publicznością, szybko wciągając ją do swojego baśniowego świata.

Koncert Erith w Ogrodzie Wilda

Muzyka

K. Schubert

Scena Malta

Spektakl Scenariusz dla nieistniejÄ&#x2026;cego, lecz moĹźliwego aktora instrumentalnego, Jan Peszek

Scena Malta

M. Zakrzewski

Danuta Stenka w premierowym czytaniu inscenizowanym Życie jest bajką – książki Dubravki Ugresić K. Schubert

Scena Malta

Scena na placu Wolności

Program teatralny na placu Wolności podczas Malta Festival Poznań 2017 zrealizowany był wokół reinterpretacji formy monodramu. Zaproszeni artyści zaprezentowali swoje sztuki będące klasykami współczesnego polskiego teatru. Jan Peszek pokazał legendarny spektakl Scenariusz dla nieistniejącego, acz możliwego aktora teatralnego, który wystawiany był na wielu znaczących scenach w kraju. Ostatniego dnia Festiwalu widzowie zobaczyć premierę przygotowaną specjalnie na 27. edycję Malty Życie jest bajką z Danutą Stenką w roli głównej, w reżyserii Darii Kopiec i z muzycznym akompaniamentem Joanny Halszki Sokołowskiej. Tłumy widzów przyciągnął też monodram z Teatru Dramatycznego im. J. Szaniawskiego w Wałbrzychu Wielcy Inni: Jezus Gombrowicz Osiecka z Mirosławą Żak oraz spektakl Buchwald-Buchwald Macieja Buchwalda, członka Teatru Improwizowanego Klancyk.

Scena Malta

Prezentacja Kate McIntosh i Laurenta Chétouane’a

Malta przez lata przyzwyczaiła polskich widzów do premierowych prezentacji zarówno uznanych, jak i wschodzących gwiazd europejskiego teatru i tańca. W tym roku, na zakończenie trwającego pięć lat projektu House on Fire, którego Malta Festival Poznań była członkiem, pokazaliśmy spektakle koprodukowane przez tę sieć. Khaos i J(eu) Laurenta Chétouane’a to dwa projekty taneczne jednego z najbardziej uznanych francusko-niemieckich choreografów. Z kolei pracująca od lat w Brukseli nowozelandzka reżyserka Kate McIntosh zaprosiła widzów do udziału w performatywnych instalacjach podważających stabilny status materii w teatrze In Many Hands i Worktable.

Intrygująca żywa instalacja-warsztat Kate McIntosh Worktable, uczestnicy otrzymują instrukcje, narzędzia, żeby doświadczyć tego, jak rzeczy rozpadają się na kawałki i znów stają całością. K. Schubert

Spektakl francuskiego choreografa choreografa Laurenta ChĂŠtouaneâ&#x20AC;&#x2122;a Je(u) M. Zakrzewski

Poznań na Malcie

Poznań na Malcie, czyli przegląd poznańskich teatrów alternatywnych i repertuarowych był podczas Malta Festiwal Poznań 2017 szeroko rozbudowaną prezentacją sztuki miejscowych instytucji. Teatr Porywacze Ciał zaprezentował premierowo spektakl Humanicana, w Teatrze Polskim w Poznaniu publiczność mogła zobaczyć wielokrotnie nagradzany Drugi spektakl Anny Karasińskiej, tegoroczną premierę Mai Kleczewskiej Malowany ptak oraz premierowy spektakl Michała Kmiecika Portret trumienny. Teatr Nowy w Poznaniu pokazał spektakl Porno, a także cykl etiud – „Scena debiutów” – przygotowanych specjalnie na Maltę pod kątem idiomu „Platforma Bałkany”. Etiudy powstały na podstawie tekstów dotyczących geopolitycznych problemów krajów byłej Jugosławii. Polski Teatr Tańca przygotował na Maltę aż cztery spektakle, w tym tryptyk Wieczory Dziadowskie: Dziady_kopia.doc w choreografii Tomasza Bazana, Gorycz Kayi Kołodziejczyk, Niech żywi grzebią umarłych Aleksandry Durosz, a także najnowszą premierę Iwony Pasińskiej Żniwa. W Republice Sztuki Tłusta Langusta widzowie mogli zobaczyć monodram Całe życie w dresach Teatru Ba-Q, Star Worst rosyjskiej grupy Kotorogo oraz Procesy Teatru Usta Usta. Scena Robocza zaprezentowała premierę Michała Stankiewicza Come true, Nową wizję: ekskluzje, akty, sublimacje Teatru Automaton, która była wynikiem rezydencji artystów w Scenie Roboczej. Oprócz tego Adam Ziajski pokazał swój głośny spektakl Nie mów nikomu.

Poznań na Malcie

Malta na bis

To projekt towarzyszący Malcie już od dwunastu edycji. W ten sposób Festiwal po raz kolejny wychodzi poza granice centrum miasta i może być dostępny dla mieszkańców Lubonia i Konina. Program powstaje we współpracy z Centrum Kultury i Sztuki w Koninie oraz Ośrodkiem Kultury w Luboniu. Wstęp na spektakle jest bezpłatny. W tym roku w konińskim CKiS widzowie mogli zobaczyć trzy przedstawienia a także wysłuchać koncertu zespołu Dylan.pl. Odsłona teatralnej Malty w Koninie rozpoczęła się pokazem Teatru Porywacze Ciał i spektaklu Humanicana, premiery przygotowanej na 27. edycję Malty. Następnie widzowie w Koninie mogli zobaczyć spektakl z Danutą Stenką – premierę zrealizowaną przez tegoroczny festiwal Malta Życie jest bajką. W ramach programu dla dzieci, zaprezentowany został spektakl Hanny Kaneckiej-Bylki DOoKOŁA. Ponadto, Stary Browar Nowy Taniec zrealizował w Koninie warsztaty taneczne. Ośrodek Kultury w Luboniu zaprezentował natomiast dwa spektakle – Tragedię w Lumpeksie w wykonaniu Teatru Circus Ferus; oraz spektakl Pięknie, ładnie Teatru Porywacze Ciał.

Filmy Andrieja Tarkowskiego, pokaz serialu Artyści

Program filmowy Malta Festival Poznań został w tym roku poszerzony o specjalne pokazy zrealizowane wspólnie z poznańskim Kinem Muza. W związku z dwudziestą rocznicą śmierci reżysera Andrieja Tarkowskiego, w 2016 roku jego filmy zostały cyfrowo zrekonstruowane. Dlatego też w ramach Malty przedstawione zostały odświeżone wersje takich tytułów jak: Stalker, Zwierciadło i Ofiarowanie. Po pokazie Stalkera odbyła się dyskusja z Jerzym Illgiem – autorem ostatniego wywiadu z Tarkowskim, którą poprowadził Tadeusz Sobolewski.

Filmy Andrieja Tarkowskiego, pokaz serialu Artyści

Dużym wydarzeniem był maraton głośnego serialu Artyści, w reżyserii Moniki Strzępki, która na co dzień realizuje spektakle teatralne. Pokazowi serialu towarzyszyła rozmowa z twórcami.

Aukcja Na Rzecz Malty

27. edycja Malta Festival Poznań była wyjątkowa nie tylko ze względu na program, ale także szczególną sytuację, w jakiej znalazł się Festiwal. Po wypowiedziach Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, prof. Piotra Glińskiego, który zadeklarował w mediach, że Malta nie otrzyma dotacji przyznanej na mocy ubiegłorocznej umowy, Mariusz „Wilk” Wilczyński, wybitny polski animator i rysownik, wpadł na pomysł zorganizowania aukcji na Aukcji na rzecz Festiwalu. Reakcja na jego apel przerosła nasze oczekiwania. W ciągu kilku tygodni udział w Aukcji zadeklarowało kilkudziesięciu twórców i instytucji z Polski i świata.

Aukcja na rzecz Festiwalu na placu Wolności, obiektem licytacji dzieło Mariusza Wilczyńskiego Psy szczekają, karawana idzie dalej uroczyście przekazane Fundacji Malta K. Schubert

Podczas warszawskiej konferencji prasowej festiwalu Mariusz „Wilk” Wilczyński przekazał na Aukcję pracę stworzoną specjalnie na tę okazję pracę Psy szczekają, karawana idzie dalej. Dzień później Prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak przekazał na ręce dyrektora, Michała Merczyńskiego grafikę z napisem: „Wolne Miasto Poznań”, którą otrzymał od swoich współpracowników. Wśród rzeczy przekazanych na aukcję znalazły się m.in. przestrzenna 5-metrowa rzeźba Habitat Jarosława Kozakiewicza, statuetka Złote Lwy od Joanny Kos-Krauze, którą otrzymała razem z Krzysztofem Krazue za film Plac Zbawiciela na 31. Gdynia Film Festival. Jedną ze statuetek filmowych podarowała także słynna reżyserka Agnieszka Holland. Podczas maltańskiej aukcji można było wylicytować: fragment partytury Czarodziejskiej góry Pawła Mykietyna, płytę Wacława Zimpla, Dziennik 2000-2002 z autografem Krystyny Jandy, a także książkę Tramwaj zwany pożądaniem i inne dramaty z dedykacją od autora przekładu, Jacka Poniedziałka, plakat autorstwa Grzegorza „Gabz” Domaradzkiego do filmu Obce niebo od reżysera Dariusza Gajewskiego, filmy Tango z książkami na podstawie książek Janusza Rudnickiego i Zjednoczone Stany Miłości

w reżyserii Tomasza Wasilewskiego od aktorki Magdaleny Cieleckiej. Zeszłoroczna kuratorka idiomu Lotte van den Berg przekazała krzesła z projektu Building Conversation, którego główną ideą jest rozmowa traktowana jako dzieło sztuki. Otrzymaliśmy także niedostępne w sprzedaży albumy z fotografiami reżyserów – gości festiwalu filmowego T-Mobile Nowe Horyzonty, boxy z filmami, książki o tematyce filmowej od Romana Gutka oraz kasety VHS z archiwalnym nagraniem debiutu Grzegorza Jarzyny, Bzika Tropikalnego w specjalnie zaprojektowanej oprawie graficznej. Beata Stasińska przekazała zdjęcie Zbigniewa Herberta ze strajku studentów z listopada 1981 roku oraz oryginalną, oprawioną wycinankę Czesławy Kaczyńskiej, jednej z ostatnich artystek ludowych zajmujących się tą ginącą chłopsko-żydowską sztuką. Przedmioty można było licytować na Charytatywni Allegro a także podczas aukcji na żywo: 17 czerwca na placu Wolności oraz 5 sierpnia na 11. Festiwalu Sztuki i Filmu Dwa Brzegi.

Aukcja Na Rzecz Malty

Licytacje na placu Wolności cieszyły się ogromną popularnością, wśród przedmiotów można było zdobyć strój domowy Yukata ofiarowany przez Jana Peszka K. Schubert

Akcja crowdfundingowa „Zostań Ministrem Kultury”

1838 osób włączyło się w akcję crowdfundingową „Zostań Ministrem Kultury” na stronie wspieramkulture.pl i przyczyniło się do zebrania kwoty, obiecanej nam rok temu przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. „Wielkie zwycięstwo festiwalu” – komentował Jacek Wakar na portalu Onet.pl. Zaangażowanie przyjaciół festiwalu zostało docenione przez poznańską redakcję „Gazety Wyborczej”, która przyznała wszystkim Ministrom Kultury trzy Białe Pyry w plebiscycie na wydarzenie tygodnia.

Michał Merczyński podczas finałowego koncertu Laibach ogłosił sukces akcji crowdfundingowej „Zostań Ministrem Kultury” M. Zakrzewski

Akcja crowdfundingowa „Zostań Ministrem Kultury”

Bardzo ważna była dla nas solidarność z Maltą wyrażona przez członków międzynarodowego projektu House on Fire, którego celem jest wspieranie artystów, zabierających głos w publicznej debacie na temat aktualnych problemów społecznych, kultu-ralnych i ekonomicznych. Przedstawiciele House on Fire uznali sytuację festiwalu za „niezwykle niepokojącą”. Poparcie okazali nam: Mark Deputter, Laura Lopes, Ondrej Hrab, Jan Veselý, Sven Åge Birkeland, Karoline Skuseth, Kira Kirsch, Mark Timmer, Guy Gypens, Ilse Joliet, Jacky Ohayon, Stéphane Boitel, Annemie Vanackere, Ricardo Carmona, Jon Davis oraz Mark Ball.

100

Mateusz Kościukiewicz solidarny z festiwalem Malta – artyści włączali się w akcję viralową „Zostań Ministrem Kultury” K. Schubert

101

102

Młoda Malta

Już po raz czwarty zespół szkół Collegium Da Vinci zaprosił młodzieżowe zespoły teatralne z Polski, Ukrainy, Niemiec, Szkocji i Hiszpanii do prezentacji swoich spektakli w ramach programu Młoda Malta / Young Malta Festival. Wydarzenie to jest dedykowane licealistom i gimnazjalistom – są oni zarówno organizatorami, artystami, jak i odbiorcami całego projektu. Zaprezentowaliśmy jedenaście spektakli ze szkół polskich i zagranicznych: British International School of Cracow w Krakowie, Czernihowski Zespół Młodzieżowy, Escola Sagrada Familia z El Masnou w Hiszpanii, Escola Secundária José Saramago z Mafry w Portugalii, Georg-Büchner-Gymnasium z niemieckiego Seelze, Gimnazjum Akademickie Da Vinci z Poznania, Gimnazjum im. Feliksa Szołdrskiego z Nowego Tomyśla, Gimnazjum im. Królowej Jadwigi z Jerzykowa, Gimnazjum nr 9 z Poznania, grupę teatralneą „Nowi w Nowym” im. Wojciecha Deneki w Poznaniu, Liceum Ogólnokształcące im. Klaudyny Potockiej w Poznaniu. Młoda Malta odbyła się w roku 2017 pod hasłem „Calling for piece” i oprócz pokazu spektakli, uczestnicy brali udział w warsztatach i dyskusjach.

103

104

Stary Browar Nowy Taniec na Malcie

Malta od kilkunastu lat ściśle współpracuje z Art Stations Fundation i programem Stary Browar Nowy Taniec, którego kuratorką jest Joanna Leśnierowska. W tym roku, razem z Mateuszem Szymanówką (współautorem edycji), zapraszała publiczność festiwalową do wspólnego poszukiwania odpowiedzi na pytanie jak taniec może pozwolić przetrwać w świecie, który rozpada się na kawałki. Kilkanaście spektakli, spotkań, dyskusji i warsztatów pokazało, że współczesna choreografia jest – jak pisała kuratorka – dziedziną, która dosłownie i w przenośni, zamieszkuje wiele trudnych, zaniedbanych i doświadczających tak wielu braków, przestrzeni; pozostając nieufna wobec wszelkich nadużyć, celebruje horyzontalność własnych struktur opartych na hojnej wymianie doświadczeń, zbiorowym generowaniu wiedzy, na dialogu, refleksji i (auto)refleksji, wypracowując wiele modeli współdziałania pełnych zrozumienia dla różnorodności i poszanowania odmienności.

105

Matki ze stali w reżyserii Mădăliny Dan i Agaty Siniarskiej

106

Stary Browar Nowy Taniec na Malcie

J. Wittchen

107

Stary Browar Nowy Taniec na Malcie

W programie znalazł się też projekt Hadar Ahuvia Everything You Have Is Yours? podejmujący temat „izraelskości” Izraela, tańców ludowych tego kraju i konsekwencji procesów kulturowych zawłaszczeń oraz Matki ze stali w reżyserii Mădăliny Dan i Agaty Siniarskiej badający praktykę płaczu w sytuacji performatywnej. Artystki pytały w nim o mechanizmy społeczne i kulturowe związane z tym, co publiczne i prywatne, zestawiały doświadczenia osobiste z ikonicznymi scenami płaczu, wywodzącymi się z kontekstu wschodnioeuropejskiego.

108

Hanna Kanecka, Aleksandra Bożek-Muszyńska zaprosiły najmłodszych widzów, w wieku 1,5-3 lata, na spektakl DOoKOŁA. To interaktywne i wielozmysłowe doświadczenie, które zachęca uczestników do wejścia na scenę. Spektakl powstał z wdzięczności wobec dzieci za ich wrodzoną mądrość. To właśnie one swoim spontanicznym działaniem stają się w DOoKOŁA przewodnikami po świecie sztuki. Podczas festiwalu miał też miejsce kilkudniowy Think Tank Choreograficzny. To projekt Mateusza Szymanówki poświęcony praktykom, strategiom i narzędziom rozwijanym w tańcu współczesnym. W jego ramach odbyły się lokalne edycje dwóch międzynarodowych formatów umożliwiających dzielenie się wiedzą przez choreografię i taniec: Nobody’s Business Doing Nobody’s Dance i polska premiera serii wykładów performatywnych walk+talk. Philippa Gehmahera z udziałem Marii Stokłosy, Frédérica Giesa, Alice Chauchat i Anny Nowickiej.

Stary Browar Nowy Taniec na Malcie

W tym roku publiczność mogła zapoznać się z dorobkiem polskiej choreografki Yanki Rudzkiej (1916-2008), uznawanej za jedną z najważniejszych artystek tańca modern w brazylijskim Salvadorze. Materiałem wyjściowym do projektu Zaczyn były niestylizowane tańce tradycyjne – polski oberek i brazylijska samba de pé – oraz towarzyszące im narracje. Projekt powstał w 2016 r. w Salvadorze w ramach rezydencji polskich i brazylijskich tancerzy. Twórcy spektaklu stawiali pytanie o to jak kultura tradycyjna może inspirować współczesną choreografię jednocześnie zgłębiając i celebrując wspólnotowość oraz ekstatyczny i transformacyjny wymiar tańca. Postać artystki, która zrewolucjonizowała w latach 50. XX w brazylijską scenę tańca współczesnego była też przedmiotem cyklu spotkań z udziałem gości z Polski i zagranicy.

109

110

Wolno Dzieciom

Projekt Wolno Dzieciom powstał w 2014 roku jako efekt podwójnej fascynacji: możliwymi wynikami prostego z pozoru połączenia „dzieci + przestrzeń miasta” z jednej strony, oraz ideą dzieci-obywateli – równoprawnych, aktywnych i ważnych członków społeczności, z drugiej. Od tamtej pory co roku zapraszamy dzieci do działań w przestrzeniach, w których wolno: doświadczać samodzielności, współdziałania, wpływu na rzeczywistość i jednocześnie mieć frajdę z bycia dzieckiem. W tym roku, podążając za tematem wiodącym Generatora Malta wolno było też negocjować i eksplorować przestrzenie wolności na placu Wolności. Pozwalając sobie na więcej testowaliśmy granice zarówno strefy warsztatowej jak i festiwalowego grafiku a czasem też strefy komfortu dorosłych. Bo Wolno Dzieciom! Program współtworzyły Maja Brzozowska-Brywczyńska, Elżbieta Niewiadomska i Joanna Pańczak.

111

Kolorowy finał happeningu Manifest-akcja. Dzieci na transparentach negocjowały możliwości pokoju, wspólnego działania i energii twórczej M. Zakrzewski

112

113

Oddaliśmy dzieciom publiczną przestrzeń placu Wolności: do krzyczenia, grania, trąbienia, gwizdania, tak by wyrażały poglądy, potrzeby K. Schubert

114

115

Codziennie zaproszeni artyści wspólnie z młodymi uczestnikami, redefiniowali plac Wolności, używając swoich ulubionych narzędzi. Poprzez działania dźwiękowe, ruchowe, wizualne, kulinarne i słowotwórcze uwalniali przestrzeń od najprostszych skojarzeń, codziennych funkcji. Przepływali go na wielkich trawiastych poduchach bez dotknięcia chodnika, testowali, jak można się porozumieć, kiedy pomiędzy stoi wielki mur, dyskutowali o tym, kogo na placu brakuje, zastanawiali się za pomocą jakich warzyw i owoców przekonać drużynę przeciwną do zawarcia pokoju na placu. Temat konfliktu i negocjacji stał się punktem wyjścia do przygotowania pokojowej Manifest-akcji, we współpracy z Humans of Aleppo, kolektywem teatralno-performatywnym Circus Ferus oraz dziećmi z kilku poznańskich szkół. Podczas trzydniowych warsztatów rozmawialiśmy o konfliktach dużych i małych, prywatnych i globalnych, szukaliśmy sposobów jak stawiać im czoła, a następnie wypracowywaliśmy pomysły, jak mówić o nich głośno, ale też wspólnym głosem. Pracę zakończyliśmy wolnodzieckim podbojem placu! Uświetniły go transparenty z hasłami „Więcej wolnego!”, „Więcej automatów w szkole”, „Stop zabijaniu zwierząt”, „Dzieci mają głos!”, tańce, krzyki i wielobarwne proszki. Racje dzieci zostały tego dnia usłyszane w przestrzeni publicznej placu, ale też w lokalnej telewizji.

Oprócz tego, na placu Wolności, jak co roku, działała przestrzeń warsztatowa. Strefę wypełnioną akcesoriami niezbędnymi do doświadczania dziecięcej frajdy odwiedzało codzienne setki rodzin z dziećmi w bardzo różnym wieku. W weekendy na dziecięcym placu królował teatr i film. Podczas spektaklu Ty i Ja Teatr Blum zabrał nas na spotkanie własnego „Ja” z innymi jednostkami, a wraz z Mają Brzozowską poznaliśmy filmowe historie dzieci i wykorzystaliśmy je jako materiał artystycznych warsztatów o zmianie i odwadze. Pierwsze próby negocjacji mogli też podjąć najmłodsi festiwalowicze z opiekunami, w ramach warsztatów przygotowanych przez CZYTOGRUSZKĘ.

Wolno Dzieciom

116

117

Komunikacja

118 Komunikacja

Komunikacja

119

120

Komunikacja

Konferencje prasowe

Podczas majowych konferencji prasowych w Poznaniu i Warszawie po raz pierwszy zaprezentowaliśmy program 27. Malta Festival Poznań. Konferencję prowadził dyrektor festiwalu Michał Merczyński, który wprowadzał zapowiedzi wideo poszczególnych wydarzeń i przekazywał głos osobom odpowiedzialnym za konkretne punkty programu. Kuratorzy „Platformy Bałkany” Goran Injac i Oliver Frljić w nadesłanych nagraniach zaprezentowali zaproszonych na festiwal artystów, Łukasz L.U.C Rostkowski opowiadał o Bike Bands Opening, Kasia Tórz, programerka festiwalu, przedstawiła twórców zagranicznych, obecnych w programie poza nurtem Idiomu, a Mariusz „Wilk” Wilczyński ogłosił start Aukcji na rzecz Malty. W konferencjach wzięły udział także kuratorki Generatora Malta: Joanna Pańczak, Agnieszka Różyńska i Zofia Nierodzińska. W Fundacji Malta gościł Prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak.

121

Prezydenta Miasta Poznania Jacek Jaśkowiak. Festiwal Malta w 60% finansowany jest ze środków Urzędu Miasta Poznania K. Schubert

122

123

124

Komunikacja

Patroni medialni

Tegoroczna Malta miała dziewięciu patronów medialnych. Zapowiedzi i relacje z festiwalu znalazły się na łamach i stronach internetowych „Gazety Wyborczej” i „Co jest grane 24”, magazynu „Aktivist” i kwartalnika oraz portalu „Czas Kultury”, tygodnika „Polityka” i miesięcznika „Didaskalia. Gazeta Teatralna”. Ponad 20 godzin programu poświęciło festiwalowi Radio Tok.fm. Na promocję wydarzeń mogliśmy liczyć także za sprawą telewizji Arte po polsku i sieci sklepów Empik.

125

Radio TOK FM prowadziło studio festiwalowe przez 10 dni . Na zdjęciu: rozmowa z Goranem Injacem, jednym z kuratorów Idiomu K. Schubert

126

127

128

Komunikacja

Tok.fm na Malcie

Przez dziesięć dni festiwalu o najciekawszych wydarzeniach usłyszeć można było codziennie w programach: „OffCzarek”, „Magazyn Weekendowy”, „Światopogląd”, „Wieczór Radia Tok.fm”, „Poczytalni” czy „Kultura Osobista”. Ze studia ustawionego w Generatorze Malta i na balkonie Fundacji Malta rozmowy z zaproszonymi na festiwal gośćmi prowadzili: Paweł Sulik, Agnieszka Lichnerowicz, Patrycja Wanat, Marta Perchuć-Burzyńska i Łukasz Wojtusik. Dodatkowo redaktor Agnieszka Lichnerowicz prowadziła na placu Wolności debaty w ramach Forum, które potem w formie podcastów trafiały na stronę radia.

129

Otwarty plac Wolności umożliwia dziennikarzom prowadzenie wywiadów w przestrzeniach Generatora Malta K. Schubert

130

131

Gazeta Wyborcza

Ten największy opiniotwórczy dziennik w Polsce poświęcił festiwalowi ponad 80 artykułów. To jego dziennikarzom dyrektor Michał Merczyński po raz pierwszy opowiedział o planach na 27. Malta Festival Poznań, a kurator Oliver Frljić udzielił wywiadu na wyłączność. Na stronie poznan.wyborcza.pl mieliśmy możliwość współtworzenia sekcji specjalnej i razem z redakcją tworzyliśmy relacje wideo z festiwalu. Na placu Wolności mogliśmy wysłuchiwać debat, prowadzonych przez redaktora „Gazety Wyborczej”, Michała Nogasia i skorzystać z dostępu do cyfrowego wydania dziennika. Wszyscy, którzy spontanicznie przyłączyli się do akcji „Zostań Ministrem Kultury” zostali wyróżnieni trzema Białymi Pyrami przez poznańską redakcję „Gazety Wyborczej” w plebiscycie „Pyry Tygodnia”.

Komunikacja

132

Lorem ipsum (Fot. Lorem Ipsum)

133

134

Komunikacja

Obsługa medialna festiwalu

Ponad 100 dziennikarzy, fotoreporterów i filmowców relacjonowało tegoroczną Maltę. Oprócz redaktorów mediów patronackich do Poznania przyjechali także recenzenci: Trzeciego Programu Polskiego Radia, „Tygodnika Powszechnego”, „Rzeczpospolitej”, TVP Kultura i TVN, portalu Onet.pl i taniecpolska. pl, Magazynu Kontakt czy BLIZA. Gościliśmy także dziennikarzy z redakcji zagranicznych: niemieckiej telewizji ARD, słoweńskiego dziennika „Delo Ljubljana”, duńskiego „Politiken”, brytyjskich: „The Stage” i „The Guardian”, niemieckiego „Theater Heute”, węgierskich: „Ellenfény”, „Revizor” i „Színház”, francuskiego „Inferno”. W finansowaniu ich pobytu wsparły nas: Poznańska Lokalna Organizacja Turystyczna i Instytut im. Adama Mickiewicza.

135

szacunkowy ekwiwalent reklamowy

wzmianek o festiwalu na portalu www.e-teatr.pl

1597

doniesień w mediach

artykułów na www.poznan.wyborcza.pl

118

312

razy o festiwalu wspominali redaktorzy Radia Tok.fm

różnych redakcji zapowiadało i relacjonowało festiwal

według monitoringu mediów świadczącego przez firmę Press Service w okresie 1 maja – 14 lipca 2017r.

15 683 419

109 razy o festiwalu wspominali redaktorzy WTK 136

137

140

Wstęp

Muzyka Nostalgii jest zrodzona z tęsknoty, której zawsze towarzyszyła jesienna refleksja. Głęboko wierzę, że podobnie będzie i w tym roku, kiedy po raz pierwszy nie kompozytor, lecz idea „pieśni wspólnej” zatrzyma nas w muzycznym skupieniu podczas jubileuszowej edycji Nostalgia Festival Poznań. Tę wyjątkową atmosferę od początku istnienia Festiwalu tworzymy wspólnie z wytwórnią ECM i jej założycielem Manfredem Eicherem. Szczególna stylistyka muzycznych produkcji ECM inspiruje nas do tworzenia programu.

141

Wciągające i wibrujące dźwięki Amores Pasados – albumu poświęconego pieśni renesansowej we współczesnych aranżacjach oraz zupełnie nowym utworom, utrzymującym stylistykę XV i XVI wieku, skomponowanym przez Johna Pottera, Johna Paul Jonesa, basisty Led Zeppelin, Tony’ego Banksa, klawiszowca Genesis, i Stinga – uruchomiły we mnie potrzebę odkrycia pieśni i festiwalu Nostalgia na nowo. „Pieśń wspólna” zrodziła się z pragnienia dotarcia do esencji śpiewu – prawdziwej energii, która powstaje między ludźmi, kiedy spotykają się i jednoczą w muzyce. Jest w tej śpiewanej wspólnie pieśni ponadczasowy autentyzm, wypływający z potrzeby chwili, serca i ducha.

Wstęp

To śpiew wyzwala w nas inne uczucia niż mowa, stajemy się piękniejsi dzięki dźwiękom i wysiłkowi, który pozwala nam poznać innych. Podczas Nostalgii chciałbym więc przypomnieć o istocie śpiewu i prawdziwych relacji. Powracamy więc do renesansowych brzmień z Alternative History, żeby później przenieść się do zupełnie nowego projektu – Bardo, czyli duetu Barbary Kingi Majewskiej i Bartłomieja Wąsika. Doświadczenie pianisty i operowej śpiewaczki w połączeniu z inspiracjami muzyką współczesną tworzy świeżą jakość, którą premierowo artyści zaprezentują właśnie podczas Nostalgii. Do podobnego zderzenia dochodzi u Pawła Mykietyna, w prezentacji jego Sonetów Szekspira i Wyliczanki. Utwory te dzieli 17 lat i to, co w muzyce Mykietyna wyda-

142

rzyło się przez ten czas, wyzwala kosmos znaczeń, który chcemy wyśpiewać na Festiwalu wspólnie z zaproszonymi artystami. Dziś jako społeczeństwo śpiewamy mało albo wcale. A przecież każdy z nas pamięta siebie śpiewającego w szkole, w autokarach, na koncertach. Skąd więc to zawstydzenie i zatrzymanie o krok przed włączeniem się do wspólnego śpiewu? Wspólnej pieśni potrzebujemy dziś szczególnie, w tym czasie głębokiego podziału. Możemy się z sobą nie zgadzać, czasem pokłócić w burzliwej dyskusji, ale nie odwracajmy się od siebie. Pozwólmy sobie być razem i przekraczać granice śpiewem, który nie zna czasu, światopoglądowych różnic ani wzajemnej niechęci. Śpiewajmy zatem! Nie tylko na stadionach, marszach, w kościołach, na festiwalach rockowych, biesiadach czy dożynkach. A także po prostu w domu, z przyjaciółmi, w kawiarni, na spacerze. Głęboko wierzę, że Nostalgia, przedstawiając pieśń w najróżniejszych odsłonach, nie tylko powróci do tradycji i korzeni, lecz także wyznaczy nam drogę do współczesnego śpiewu, do wspólnoty, do której będziemy mogli dołączyć, rozwijać ją i pielęgnować. Tę edycję jak i wszystkie kolejne pragnę zadedykować miłośnikowi sztuki, mecenasowi kultury, przyjacielowi – Doktorowi Janowi Kulczykowi. Wiem, że gdyby żył, śpiewałby dziś wspólnie z nami, tworząc wokół siebie atmosferę radości i życzliwości, a potem wzniósłby pierwszy tego wieczoru toast, zawsze, niezmiennie brzmiący tak samo, który dziś wznosimy my, dla jego pamięci: Za miłość, Janie! Za miłość i pieśń wspólną! Michał Merczyński Dyrektor Nostalgia Festival Poznań

Wstęp

Nostalgiczna niejednoznaczność, ulotność i tajemnica mają dla mnie niezwykle silne odzwierciedlenie w filmografii Andrieja Tarkowskiego, dzięki któremu kino jest drugim filarem Festiwalu, nie bez powodu zresztą nazwanego tytułem jednego z najpiękniejszych filmów – „Nostalgii” z roku 1983.

143

Nostalgia w przeciwieństwie do tego, czym jest szaleństwo festiwalu Malta w lecie, to jesienne dni, gdzie jak w soczewce, skupiamy uwagę na dźwięku i na obrazie. Na muzyce i na filmie – mówił Michał Merczyński na otwarciu Nostalgii.

144

Nostalgia Festival

M. Zakrzewski

145

Wieczory koncertowe w Auli Artis gromadziły liczną publiczność w różnym wieku M. Zakrzewski

146

147

Jubileusz

10. jubileuszowa edycja Nostalgia Festival Poznań odbyła się pod hasłem „Pieśń wspólna”, od 16 do 19 listopada 2017 roku. Po raz pierwszy osią festiwalu był temat związany z muzycznym gatunkiem oraz refleksją na jego temat, nie zaś z osobą kompozytora, jak było to podczas poprzednich odsłon festiwalu. „Dziś jako społeczeństwo śpiewamy mało albo wcale”, wielokrotnie podczas minionej edycji festiwalu powtarzał dyrektor Michał Merczyński. Dlatego też Nostalgia poprzez swój program próbowała powrócić do śpiewu jako esencji wyrażającej emocje, ale także budującej wspólnotę i wzajemne zrozumienie. Zarówno organizatorzy jak i zaproszeni artyści próbowali podczas festiwalu odnaleźć w śpiewie możliwość zażegnania rodzących się konfliktów, a kontrasty przekuć w twórczą energię.

148

Jubileusz

Dzięki tematowi, który wykroczył znacznie poza twórczość związaną z jednym artystą, możliwe było skonstruowanie programu, który stykał ze sobą bardzo różne kompozycje, pozwalając wybrzmieć pieśni jako gatunkowi niejednorodnemu, zakorzenionemu w historii, różnorodnych tradycjach i kulturach. Podczas dwóch dni muzycznych, zaprezentowane zostały cztery koncerty, z których każdy był zupełnie innym artystycznym doświadczeniem, zawsze jednak skoncentrowanym wokół wspólnoty pieśni.

149

150

Dziesiąta edycja to dla festiwalu okazja do podsumowań albo do wymyślenia siebie na nowo. Patrząc na program tegorocznej Nostalgii, można było odnieść wrażenie, że jego twórcy postawili na drugi wariant. Cyprian Łakomy „Pieśń niejedno ma oblicze” Głos Wielkopolski

Jubileusz

Punktem wyjścia do stworzenia programu 10. edycji Nostalgia Festival Poznań była płyta „Amores Pasados” Johna Pottera. To album stworzony z renesansowych kompozycji we współczesnych aranżacjach i nowych utworów stylizowanych na XVI-wieczne brzmienia napisanych przez m.in. Tony’ego Banksa, Stinga, Johna Paul Jonesa do słów poetów takich jak na przykład Lope de Vega. Album ukazał się dzięki wytwórni ECM, z którą Nostalgia współpracuje od początku istnienia festiwalu. Renesansowa pieśń rozpoczęła więc wyznaczanie kierunku jubileuszowej edycji tego jesiennego, pełnego melancholijnej refleksji festiwalu, którego finałem był właśnie występ Johna Pottera i jego kwartetu Amores Pasados.

151

Koncerty

Trzy programy muzyczne w Auli Artis pokazały odmienne oblicza pieśni, która budowała wokół siebie wspólnotę słuchaczy

152

Nostalgia Festival

Koncerty

M. Zakrzewski

153

Pierwszy wieczór muzyczny

Sonety Szekspira I część

17.11.2017 19:00 Aula Artis ul. Kutrzeby 10

czas trwania: 1h

wykonanie: Joanna Wicherek – fortepian Michał Sławecki – kontratenor

Wyliczanka II część

154

Koncerty

wykonanie: Orkiestra Muzyki Nowej pod batutą Szymona Bywalca Joanna Lalek – śpiew Anna Gadt – śpiew Agnieszka Kiepuszewska – śpiew

155

W pierwszej części wieczoru publiczność usłyszała sześć „Sonetów Szekspira”, które artysta skomponował dla swojej żony – Kasi Mykietyn. Utwory pochodzą z 2000 roku, a w wykonaniu pianistki Joanny Wicherek oraz kontratenora Michała Sławeckiego zyskały nową, odświeżoną barwę. Wciąż jednak były silną korespondencją z renesansowymi kompozycjami Amores Pasados, pozostając tematycznie we wspólnym kręgu kulturowym, choć muzycznie są zupełnie różnymi wariacjami na temat XVI-wiecznej poezji. W drugiej części Orkiestra Muzyki Nowej pod batutą Szymona Bywalca zagrała najnowszy utwór Pawła Mykietyna „Wyliczankę”, którego premiera odbyła się w maju 2017 roku. Kompozycja została stworzona z myślą o trzech solistkach – Agnieszce Kiepuszewskiej, Annie Gadt, Iwonie Kmiecik – do słów popularnej dziecięcej podwórkowej wyliczanki: „Trumf, trumf, Misia Bela, Misia Kasia, konfacela. Misia A, Misia Be, Misia Kasia, konface!” W Poznaniu Iwonę Kmiecik zastąpiła Joanna Lalek.

Koncerty

Czterdziestominutowa „Wyliczanka” różniła się znacznie od siedemnaście lat starszych „Sonetów Szekspira”. Dzięki temu publiczność mogła zaobserwować jak bardzo zmieniła się twórczość Pawła Mykietyna na przestrzeni tych lat. Co jednak niezwykle ciekawe, szczególnie z perspektywy tegorocznego tematu festiwalu, oba utwory bardzo bazowały na słowie – renesansowej poezji i współczesnym wierszyku, który w każdym przywołał nostalgiczne odczucia.

156

Twórczość Pawła Mykietyna okazuje się być idealnym odzwierciedleniem statusu muzyki współczesnej. „Sonety Shakespeare’a” to w rzeczywistości festiwal ogromnych skrajności – przeróżne spektrum technik, nawiązań oraz emocji, wszystko to spotęgowane wysokim kontratenorem. Jednak w pozornym chaosie jest wielka metoda. Sonety jawią nam się jako dobrze skrojona całość, starając przekazać nam jak najwięcej doznań w tak krótkim czasie. Jednak wspomniane szaleństwo jest niczym w porównaniu do „Wyliczanki”, będącą eksperymentem kompozytora z ideą permanentnego accelerando. Poprzez tekst dziecięcej wyliczanki, charakterystyczny skład orkiestrowy oraz matematyczny algorytm, powodujący nieustanne narastanie tempa, a w następnej części jego stabilizację, przenosimy się do przeróżnych światów nostalgii, w których czas przyspiesza oraz staje w miejscu, czasem nawet równocześnie. Balansuje na cienkiej linii, przeskakując zgrabnie między stylistyką quasi rockowych groove’ów aż po quasi barokową fugę, nie pozwalając słuchaczowi na dłuższą chwilę oddechu, co z specyfiką utworu współgra doskonale. Oba utwory wydają się czarną herbatą bez cukru. Jakub Kranc Meakultura.pl

Koncerty

Pierwszy muzyczny dzień Nostalgii upłynął pod znakiem twórczości Pawła Mykietyna, jednego z najbardziej rozpoznawalnych polskich kompozytorów muzyki współczesnej.

157

Joanna Wicherek (pianistka) i Michał Sławecki (kontratenor) w Sonetach Szekspira Pawła Mykietyna M. Zakrzewski

158

159

Orkiestra Muzyki Nowej pod batutą Szymona Bywalca, Joanna Lalek, Anna Gadt, Agnieszka Kiepuszewska (śpiew) w Wyliczance Pawła Mykietyna M. Zakrzewski

160

161

Drugi wieczór muzyczny

Songs, Bardo I część światowa premiera projektu wykonanie: Bartłomiej Wąsik – fortepian Barbara Kinga Majewska – śpiew Michał Pepol – wiolonczela (gościnnie)

18.11.2017 19:00 Aula Artis ul. Kutrzeby 10

czas trwania: 1h Alternative History, John Potter II część

162

Koncerty

wykonanie: Amores Pasados Anna Maria Friman – śpiew, skrzypce John Potter – śpiew Ariel Abramovich – lutnia Jacob Heringman – lutnia

163

Drugi wieczór muzyczny Nostalgia Festival Poznań 2017 to także dwa koncerty. W pierwszej części wspólnego spotkania, publiczność usłyszała premierowe wykonanie projektu Bardo, czyli kompozycji pianisty Bartłomieja Wąsika i solistki Barbary Kingi Majewskiej, z gościnnym udziałem wiolonczelisty Michała Pepola. To autorska próba muzycznych poszukiwań Wąsika i Majewskiej, w których najpierw pojawiło się słowo i chęć, żeby wybrzmiało ono w odpowiedniej muzycznej aranżacji. Nieprzypadkowo program koncertu nosił tytuł po prostu „Songs”. To właśnie pieśni stały się tematem eksplorowanym przez duet Bardo, które po raz pierwszy zostały wykonane właśnie podczas koncertu na Nostalgia Festival Poznań 2017.

Proste piękno to dziś kryterium wstydliwe. Liryzm, melodyjność i nastrojowość rzadko występują bez ironicznego nawiasu. Tak jakby wzruszenie płynące ze słuchania muzyki było czymś zbyt naiwnym, żeby się do niego przyznawać. Proste piękno wymaga odwagi, by odsłonić dokładnie tyle, ile potrzeba, aby dotrzeć do cienkiej granicy intymności. Piosenki Bardo dawały poczucie rzadko spotykanej bliskości, otulenia muzyką, której można zaufać, nie obawiając się drwiny. Subtelne, wyciszone, chwilami oniryczne – dokładnie takie, za jakimi można zatęsknić, przy których można odpocząć, pomarzyć, zapłakać. Jeśli należą one do muzyki popularnej, to takiego popu pragnę i wyczekuję. Jeśli są na peryferiach muzyki współczesnej zwanej poważną, to peryferia te chcę regularnie odwiedzać. Rozbudowana, bogata w swej strukturze partia fortepianu, subtelnie włączające się w nią dźwięki wiolonczeli (Michał Pepol) były znakomitym dopełnieniem dla wyjątkowego głosu Majewskiej. Jej śpiew nosi w sobie jakąś wewnętrzną zadrę, coś, co każe wierzyć w każde jej słowo, coś, co ma w sobie szczególny rodzaj zmysłowości.

164

Koncerty

Karolina Kolinek-Siechowicz Ruch Muzyczny 12/2017

165

Koncerty

Druga część koncertu pod tytułem „Alternative History” była prezentacją kwartetu Amores Pasados, którego album o tej samej nazwie stał się punktem wyjścia dla organizatorów do myślenia o tegorocznej edycji Nostalgii i jej temacie – „Pieśni wspólnej”. Kompozycje pochodzące ze wspomnianej płyty, zostały poszerzone o nowe brzmienia pochodzące z kolejnego albumu „Secret History”. Publiczność w wykonaniu solistów i lutnistów – Johna Pottera, Anny Marii Friman, Jacoba Heringmana i Ariela Abramovicha – usłyszała utwory powracające do stylistyki renesansowej. Do słów XVI-wiecznych poetów, współcześni kompozytorzy i muzycy stworzyli dźwięki budujące nietuzinkowe pomosty pomiędzy przeszłością i teraźniejszością, poszukując tym samym nowego sposobu rozumienia wspólnego śpiewania, choć mocno zakorzenionego w tradycji.

166

Drugi koncert wieczoru, należący do projektu „Alternative History”, zabrał widownię w wędrówkę przez czas i miejsca, prezentując europejskie utwory wokalno-lutniowe pochodzące z XVI–XIX wieku. Choć nieco zachowawczo, kwartet ukazał nowe spojrzenie na klasyczne pieśni, poprzez oddanie niemal całkowicie pole emocjom, które zawsze istniały. Dobór repertuaru ukazał uniwersalność pieśni i jej niezbywalne walory estetyczne na przestrzeni wieków, niejako ukazując odpowiedź, czym jest pieśń w pierwszej kolejności. Jakub Kranc Meakultura.pl

Koncerty

Zwielokrotnienie głosu Majewskiej wypadło urokliwie zwłaszcza w otwierającej koncert piosence Hands. Z nadzieją na powrót do tej muzyki niecierpliwie czekam na wydanie płyty, która miała mieć premierę w dniu koncertu.

167

Inspirują nas piosenki, których słuchanie w samochodzie sprawia, że nie mamy pojęcia, jak przejechaliśmy ostatnie osiem kilometrów. – Bardo M. Zakrzewski

168

169

Wokalno-lutniowa formacja Amores Pasados z Johnem Potterem i Alternative History M. Zakrzewski

170

171

Pokazy filmowe

Filmowa Pieśń Wspólna to specjalny program filmowy skupiony wokół muzyki i pieśni w kinie sfinansowany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej. W bogatym repertuarze, który obejmował kilkanaście bezpłatnych seansów, nie zabrakło muzyki rozrywkowej i klasyki m.in. Nicka Cave’a w filmie „20 000 dni na ziemi”, Raya Charlesa, „Dalida. Skazana na miłość”, Iana Curtisa w „Control” czy Sixto Rodrigueza w ujmującym „Sugar Man”. Cykl pokazów otworzyła 10 listopada kontrowersyjna filmowa biografia słynnego XVIII-wiecznego śpiewaka operowego, jednego z ostatnich wielkich kastratów w historii muzyki – „Farinelli: ostatni kastrat”. Zobaczyliśmy też filmy o wybitnych wokalistkach – francuskiej pieśniarce Edith Piaf, „Niczego nie żałuję” oraz „Amy” – dokument zrealizowany z nieznanych przedtem materiałów archiwalnych z życia wybitnie utalentowanej i uwielbianej przez rzesze fanów Amy Winehouse. W programie znalazły się także dwa polskie obrazy – przedwojenny „Pieśniarz Warszawy” w reż. Michała Waszyńskiego z 1934 roku oraz „Baryton” Janusza Zaorskiego z roku 1984. Filmowa Pieśń Wspólna trwała do 15 grudnia.

10.11–15.12.2017 18:00 Fundacja Malta ul. Ratajczaka 44

Pokazy filmowe

Bezpłatne projekcje filmowe były wprowadzeniem do muzycznej „Pieśni wspólnej” – tematu jubileuszowej edycji Nostalgii – festiwalu zrodzonego z ducha filmografii Andrieja Tarkowskiego i jednego z najpiękniejszych filmów wszechczasów – „Nostalgii” z roku 1983. Podczas samego festiwalu zostały zaprezentowana muzyczna impresja „Takich pieśni sobie szukam” w reż. Jagny Knittel w całości stworzona z utworów śpiewanych przez lokalną społeczność polsko-ukraińskiego pogranicza, film „Pieśń pozostaje ta sama” – koncert Led Zeppelin poszerzonego o archiwalne nagrania dokumentujące historię muzyków oraz „Krzyk” w reż. Jerzego Skolimowskiego. 172

173

Spotkania z artystami

Nieodłącznym elementem Nostalgia Festival Poznań 2017 są spotkania z artystami. To nieformalne sytuacje, w których publiczność w mniej oficjalnej niż koncert atmosferze może spotkać się z muzykami, dowiedzieć się o ich inspiracjach, poszukiwaniach, pracy.

17–18.11.2017 16:00 Fundacja Malta ul. Ratajczaka 44

17 listopada Marcin Gmys poprowadził rozmowę z Pawłem Mykietynem, Szymonem Bywalcem, Joanną Wicherek i Michałem Sławeckim. Spotkanie dotyczyło różnych odsłon twórczości Pawła Mykietyna, na podstawie porównania „Sonetów Szekspira” i „Wyliczanki”.

174

Spotkania z artystami

18 listopada Krzysztof Stefański rozmawiał z Barbarą Kingą Majewską, Bartkiem Wąsikiem, a także Johnem Potterem, Anną Marią Friman, Jacobem Heringmanem i Arielem Abramovichem. Tego dnia publiczność mogła dowiedzieć się jak artyści myślą o różnorodności pieśni, jak ważne są dla nich słowa w kontekście muzyki, a także skąd czerpią inspiracje i co czują wspólnie śpiewając.

175

Artyści zapraszają na koncertowe spotkanie z ich muzyką podczas rozmów w Fundacji Malta

176

Spotkania Festival Nostalgia z artystami

Nostalgia Festival

M. Zakrzewski

177

Warsztaty krytyki muzycznej z fundacją Meakultura

Już po raz czwarty Nostalgii towarzyszyły Warsztaty krytyki muzycznej, które przygotowaliśmy wspólnie z Fundacją Meakultura. Podczas czterech spotkań uczestnicy zapoznali się z historią festiwalu, a także tematyką jego 10. jubileuszowej edycji – „Pieśni wspólnej”; omawiali filmy, koncerty spotkania. Z zaproszonymi prowadzącymi – Ewą Schreiber, Karoliną Kolinek-Siechowicz – uczestnicy szlifowali swoje warsztatowe umiejętności pisząc recenzje każdego z festiwalowych wydarzeń, wymieniając się spostrzeżeniami i wrażeniami, a także zdobywając wiedzę merytoryczną. Wynikiem warsztatu są, jak co roku, krótkie artykuły publikowane na stronie www.meakultura.pl oraz www.nostalgiafestival.pl.

178

Warsztaty krytyki muzycznej

16–19.11.2017 12:00 Fundacja Malta ul. Ratajczaka 44

179

Warsztaty krytyki muzycznej z fundacjÄ&#x2026; Meakultura M. Zakrzewski

180

181

Café-chantant

Idea wspólnego śpiewu stała się rzeczywistością, podczas finałowego wieczoru, przy akompaniamencie pianina, artyści i uczestnicy spotkali się w „kawiarni ze śpiewem”

182

Nostalgia Festival

Café-chantant

M. Zakrzewski

183

Café-chantant

Po finałowym koncercie Nostalgii, znajdująca się w centrum Poznania siedziba Fundacji Malta, zamieniła się w polskie café-chantant – zapaliły się świeczki, na stolikach pojawiły kieliszki wina, przestrzeń wypełniła się ludźmi, a z pianina wydobyły się pierwsze dźwięki piosenek. Choć tradycja przywodzi na myśl nostalgiczne wspomnienia piosenki kawiarnianej, której czasy świetności zniknęły wraz z II wojną światową, festiwal Nostalgia ujawnił, że we wspólnym śpiewaniu tkwi ogromna siła i naturalność. Dla kurażu za mikrofony i poezję Adama Asnyka chwycili Paweł Mykietyn – kompozytor oraz Mariusz Wilczyński – reżyser animacji, śpiewając „Jednego serca” Czesława Niemena. W wspólny śpiew zaczęli nieśmiało włączać się obecni goście. Kawiarnia ze śpiewem była wypełniona muzyką do późnych godzin nocnych.

184

Wspólny śpiew pozwala nam bardziej zrozumieć ludzi, którzy mają do powiedzenia coś równie ważnego i osobistego jak my. Uświadamiamy sobie wtedy, że każdy z nas jest ogromnym światem wewnętrznym i ma prawo do wypowiedzenia się, co również uczy tolerancji – opowiadała Anna Gadt, solistka, którą można było usłyszeć w drugim wykonaniu kompozycji Pawła Mykietyna „Wyliczanka”. Podczas poznańskiego café-chantant przy dźwiękach pianina, razem śpiewali artyści, ludzie kultury, organizatorzy, widzowie – osoby zawodowo zajmujące się muzyką oraz ci, którzy śpiewają wyłącznie od święta. Nostalgia Festival Poznań reaktywował wspaniałą tradycję, którą chce kontynuować. Na koniec wieczoru Michał Merczyński zapowiedział – Wprowadziliśmy do Polski silent disco, być może wprowadzimy też café chantant.

Café-chantant

Festiwal Nostalgia w całości zatopiony w pieśni, okazał się fenomenalną okazją do ożywienia zapomnianej tradycji café-chantant. Pomysł na wspólne śpiewanie zrodził się w osiemnastowiecznym Paryżu i szybko przyjął się w całej Europie. Ze scen – najpierw ogródkowych, później kawiarnianych – rozbrzmiewały sentymentalne ballady, pieśni patriotyczne, pieśni o pasji i zbrodni, a nawet piosenki komiczne. I tak we włoskim Neapolu podczas caffé-concerti rozbrzmiewały pieśni neapolitańskie, w hiszpańskich café-chantantes – flamenco, w Turcji popularne były kafeşantan, a w Polsce spotykano się w lokalach zwanych szantanami.

185

Wezwanie „Śpiewajmy zatem!” nie było gołosłowne – w programie znalazło się wydarzenie, w trakcie którego pieśń nie należała już do jednej strony estrady

186

Nostalgia Festival

M. Zakrzewski

187

Taniec Laurent Chétouane Partita I

Wyjątkowa podczas tegorocznej Nostalgii była obecność wydarzenia tanecznego. Po prezentacji na Malta Festival Poznań 2017 dwóch spektakli Laurenta Chétouane’a – jednego z najciekawszych europejskich choreografów, byliśmy świadkami powstawania jego najnowszego projektu zatytułowanego „Partita I”. Tłem muzycznym do spektaklu jest wykonywana na żywo „I Partita h-moll” na skrzypce solo Jana Sebastiana Bacha. Prezentowana w Poznaniu choreografia była otwartą próbą przed oficjalną premierą projektu w Stary Browar Nowy Taniec, zaplanowaną na listopad w Hebbel am Ufer w Berlinie.

188

Taniec

18.11.2017 18:00 Art Stations Foundation by Grażyna Kulczyk ul. Półwiejska 42

189

Komunikacja

Nostalgia w przeciwieństwie do tego, czym jest szaleństwo festiwalu Malta w lecie, to dwa, trzy, cztery jesienne dni, gdzie właściwie tak jak w soczewce, skupiamy naszą uwagę na dźwięku i na obrazie. Na muzyce i na filmie – opowiadał Michał Merczyński w programie POZkultura TVP3. Dziesięć lat temu Nostalgia Festival rozpoczęła się od fascynacji dwoma zjawiskami – filmografią Andrieja Tarkowskiego oraz postaciami wyjątkowych kompozytorów. Za sprawą Tarkowskiego, film stał się obok muzyki drugim filarem Festiwalu i jemu też zawdzięczamy tytuł. „Nostalgia” z 1983 roku jest jednym z jego najsłynniejszych i najpiękniejszych obrazów. Po drugie, postaciami kompozytorów, którzy zawsze stanowili motyw edycji – byli to Arvo Pärt, czy Tigran Mansurian, Valentin Silvestrov, Gurdżijew, Henryk Mikołaj Górecki, Jan Sebastian Bach.

190

Komunikacja

W tym roku po raz pierwszy Nostalgia Festival Poznań wyrosła nie z postaci kompozytora, ale z idei. Podczas jubileuszowej edycji festiwalu postanowiliśmy zanurzyć się w „pieśni wspólnej” i dotrzeć do jej esencji. W muzycznym sercu Nostalgii znalazły się dwa wieczory koncertowe, podczas których głos oddaliśmy pieśni w czterech różnych odsłonach. Była to muzyka interpretująca poezję (Mykietyn – „Sonety Szekspira”, pretekst do autorskiego porządkowania świata dźwięków (Mykietyn – „Wyliczanka”), piosenki wyrosłe z prostego zachwytu nad pięknem (Bardo – „Songs”) i medium, które przeniosło nas do dzisiejszych dźwięków przeszłości (John Potter – „Alternative History”). Były to nasze pieśni wspólne, w których szukaliśmy i siebie, i wyrażających się w nich autorów.

191

Koncertom towarzyszył program pokazów audiowizualnych, prezentujący dokumenty i filmy fabularne poświęcone „pieśni wspólnej” oraz rozmów z artystami i warsztaty krytyki muzycznej. Publiczności została przypomniana popularną café-chantant, gdzie przy akompaniamencie fortepianu zaprezentowane zostały polskie, XIX-wieczne tradycje wspólnego śpiewania. Wyjątkowa podczas tegorocznej Nostalgii była obecność wydarzenia tanecznego. Laurenta Chétouane’a – jednego z najciekawszych europejskich choreografów, projektu zatytułowanego „Partita I” w Stary Browar Nowy Taniec.

Nostalgia ujawniła wiele twarzy pieśni: tę dawną oraz tę autentycznie hipnotyzującą

Nostalgia Festival Poznań została wspomniana w mediach ponad sto razy, wśród patronów medialnych byli: „Gazeta Wyborcza”, Co jest grane 24, Program Drugi Polskiego Radia „Dwójka”, IKS, portal kulturapoznan.pl, Empik. Festiwal nie mógłby się odbyć bez wsparcia finansowego Miasta Poznania oraz sponsorów Kulczyk Investments, Ciech SA, Tempus Leasing. Program filmowy jubileuszowej edycji Nostalgia Festival Poznań „Filmowa Pieśń Wspólna” został sfinansowany ze środków Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Każda edycja organizowana jest przy wsparciu zarówno promocyjnym czy logistycznym partnerów, w tym roku byli to Toyota Bońkowscy, ECM, Kino Muza i Estrada Poznańska, Fundacja Meakultura, Poznań In Your Pocket, Legalna Kultura, Remmers, P11- Agencja Interaktywna.

Ludzie mają coś takiego, kiedy dobrze się ze sobą czują i umieją śpiewać, to śpiew staje się formą ekspresji, pomaga utrzymać pewną wspólnotowość, ponieważ śpiew pozbawiony jest zła, agresji. Jest mowa nienawiści, ale nie ma już śpiewu nienawiści. W tym sensie jest on rzeczywiście pewnym fenomenem

Cyprian Łakomy Głos Wielkopolski

192

Komunikacja

Paweł Mykietyn

193

Wartością tego festiwalu jest zbliżanie ludzi. Osoby, które nigdy by się nie spotkały na płaszczyźnie muzycznej, nagle mają szansę przeżywać wspaniałe dźwięki. – mówili uczestnicy festiwalu

194

Nostalgia Festival

M. Zakrzewski

195

internet

75 353

prasa

14 145 Wartość szacunkowego ekwiwalentu reklamowego (AVE) w podziale na rodzaj medium

55 480

radio

15 091

telewizja

196

radio

15.05%

Liczba i udział procentowy informacji w podziale na rodzaj medium

3.23%

telewizja

23.66% prasa

58.06% internet

160 069

suma

197

Podziękowania Malta Festival Poznań i Nostalgia Festival Poznań nie mogłyby się odbyć bez wsparcia wielu firm i instytucji. Serdecznie dziękujemy za zaangażowanie.

Against Gravity Akademia Dokumentalna Aktivist Art Stations Foundation by Grażyna Kulczyk Aula Artis Austriackie Forum Kultury Auto-Park Poznań Bilety24 Centrum Kultury Zamek Cojestgrane24 Collegium Da Vinci Concordia Design Centrum Praktyk Edukazyjnych Culture Czas Kultury Dekoma Didaskalia – Gazeta Teatralna Dwójka – Program Drugi Polskiego Radia Polski Instytut Sztuki Filmowej Ciech ECM Dwutygodnik European Festival Association Elmark Wynajem Empik Estrada Poznańska Fosa

Podziękowania

198

199

Polityka Polkaskada Poznań Travel – Poznańska Lokalna Organizacja Turystyczna Pracownia Lansdesign.pl Poznański Rower Miejski Robot Gentleman Rowerowy Poznań Samorząd Województwa Wielkopolskiego Scena Robocza School Of Form Siemianowski Mietlarek & Partnerzy Stary Browar Tańczymy Dla Syrii Teatr Nowy im. Tadeusza Łomnickiego w Poznaniu Teatr Ósmego Dnia Teatr Polski w Poznaniu Tempus Leasing Tok Fm Toyota Bońkowscy Toyota Poland Urząd Miasta Poznania Ustausta Republika Winosfera Wyborcza.pl Zarząd Komunalnych Zasobów Lokalowych

200

Podziękowania

Fotis Sound From Poznań With Love Gazeta Wyborcza House On Fire Humans Of Aleppo Igseigp Iks Instytut Adama Mickiewicza Intermedia Uap Iwspace Kino Muza Remmers Fan Rock Poznań In Your Pocket Fundacja Meakultura Koleje Mazowieckie Kukbuk Kulczyk Investments Kulturapoznan.pl Le Monde Diplomatique Fundacja Ocalenie Legalna Kultura Międzynarodowe Targi Poznańskie Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Migrant Info Point Mirus Sound Nextbike

201

202

203

Park(ing) day Poznań

Park(ing) day Poznań 80 metrów Pasa Kultury na ulicy i kino pod ziemią

Park(ing) Day Poznań na ul. Za Bramką A. Witkowska

204

205

Od 2005 roku, na jeden dzień, mieszkańcy miast na całym świecie zmieniają miejsca parkingowe w przestrzeń aktywności sąsiedzkiej. Malta Festival Poznań organizuje poznańską edycję po raz piąty, w ramach międzynarodowego Tygodnia Zrównoważonego Transportu. Piąta edycja Park(ing) Day Poznań – ulicznego święta w mieście, podczas którego zamieniamy miejsca parkingowe w kawiarnie, czytelnie, piekarnie, kino, teatr czy miejsca koncertowe – miejsca przyjazne człowiekowi – odbyła się 16 września.

Na finał zeszliśmy do podziemi, gdzie na poziomie -3 parkingu Za Bramką pokazaliśmy dokument „Kto Cię uczył jeździć?” w reżyserii Andrea Thiele. W całym mieście kilkadziesiąt knajpek, kawiarni czy cukierni włączyło się w wspólne świętowanie. Na co dzień niedostępne miejsca parkingowe zostały zamienione w lokale na powietrzu.

206

Park(ing) day Poznań

Na ul. Za Bramką, między ulicą Wszystkich Świętych a placem Kolegiackim, przy niedawno wybudowanym parkingu podziemnym, powstał 80-metrowy Pas Kultury, który został zaanimowany razem z Teatrem Ósmego Dnia, Muzeum Narodowym, Teatrem Polskim, Kinem Muza, „Gazetą Wyborczą”, Rowerowym Poznaniem, restauracją Dobra i Wino, Bike Café oraz Wydawnictwem Miejskim. W programie były m.in.: uliczne śniadanie, rodzinne warsztaty (pieczenie chleba, malowanie twarzy, gry miejskie), kinowe plakatobranie, kiermasz książek, zwiedzenie budynku Za Bramką wraz z studiem architektonicznym Ultra Architects, performatywne czytanie „Głodu” Martina Caparrósa i gitarowy koncert The Roadhouse.

207

M. Zakrzewski

208

Mural Maupala w Poznaniu

Mural The Thin Wire, Maupal

209

Mauro Pallotta, tworzący pod pseudonimem Maupal, jeden z najciekawszych twórców włoskiego streetartu, przyjechał na zaproszenie Urzędu Miasta w Poznaniu, gdzie w ciągu tygodnia stworzył unikatowy mural przy ul. Nowowiejskiego 17. Fundacja Malta została zaproszona do opieki nad projektem Maupala.

Wizyta Mauro Pallotty stała się pretekstem do zorganizowania spaceru szlakiem murali Starego Miasta w Poznaniu, które poprowadziła Anna Adamowicz, jedna z organizatorek festiwalu murali Outer Spaces. Spacer zakończył się spotkaniem z Mauro Pallottą w Fundacji Malta.

Maupal od kilku lat komentuje aktualne kwestie społeczno-polityczne tworząc murale. Największą sławę przyniosły artyście obrazy z wizerunkiem papieża Franciszka. Pierwszy portret, namalowany i naklejony na jednym z murów w Rzymie w 2014 roku, przedstawia papieża lecącego w pozie Supermana. W 2016 roku w sąsiedztwie placu św. Piotra, przedstawił papieża Franciszka, który stoi na drabinie i maluje pędzlem na ścianie grę w kółko i krzyżyk, kółko zamienił na „pacyfkę”. Choć po kilku godzinach usunęły go służby komunalne, w pamięci miasta, internautów i turystów obraz utrwalił się na stałe – od niedawna dostępne są koszulki przedstawiające Franciszka w roli Superpope.

To moja największa praca w życiu. Cieszę się, że mogłem ją zrealizować tu, w Poznaniu. To miasto wyjątkowe na kulturalnej mapie Polski, bardzo otwarte i różnorodne. Nadałem pracy tytuł „The Thin Wire”. Lina, którą kobieta zszywa rozdartą flagę jest bardzo cienka, może się w każdej chwili zerwać. Trzeba wiele energii i determinacji, ale też wrażliwości, by połączyć to, co dziś podzielone. Wierzę, że właśnie dzięki sile kobiet to jest możliwe. Dostrzegam wiele analogii między Włochami a Polską, sytuacja kobiet jest dla mnie bardzo ważna. Wiele osób pytało mnie, dlaczego czerwona część flagi dominuje na muralu. Chciałem nadać jej jeszcze jedno znaczenie. Dzięki temu zabiegowi przypomina kurtynę teatralną. Wiele się za nią kryje, a co dokładnie, to już zostawiam Państwu do interpretacji.

210

Mauro Pallotta

Mural Maupala w Poznaniu

Poznański radny Marek Sternalski wpadł na pomysł, by zaprosić Włocha do stolicy Wielkopolski. Przewodniczący Rady Miasta Grzegorz Ganowicz nawiązał kontakt z Maupalem, a artysta wyraził chęć odwiedzenia Poznania. Wiosną artysta przyjrzał się z bliska miejskim przestrzeniom i zadecydował, że mural powstanie przy ul. Nowowiejskiego.

211

Mural Maupala w Poznaniu

212 Mural Maupala w Poznaniu

Mauro Pallotta M. Zakrzewski

213

Szkoła Widza

Fundacja Malta po raz drugi zorganizowała jesienny program edukacyjny Szkoła Widza, który ma kształtować postawę aktywnego uczestnika zjawisk artystyczno-społecznych. Szkoła Widza to twórcze warsztaty dla dzieci, otwarte wykłady i bezpłatny kurs dla artystek, aktywistów – ludzi, którzy kochają miasto i pragną je rozwijać. Szkoła Widza jest całorocznym projektem z zakresu edukacji kulturowej, zaprogramowanym w oparciu o wieloletnie doświadczenie Fundacji Malta. To zaproszenie do przekroczenia tradycyjnego, hierarchicznego podziału na aktywnego nadawcę – artystę, eksperta, który jest tłumaczem sztuki oraz biernego odbiorcę – widza, który ma tę sztukę przyjąć i zrozumieć. Poprzez działania aktywnie włączające uczestników we współtworzenie zjawisk artystyczno-społecznych, chcemy stworzyć platformę rozumienia sztuk performatywnych, sztuki społecznie zaangażowanej oraz mechanizmów funkcjonowania miasta jako sieci relacji. W 2017 roku obyła się druga edycja Szkoły Widza. Zrealizowaliśmy w jej ramach trzy projekty dedykowane trzem różnym grupom odbiorców: Sztuczki publiczne cykl twórczych działań dla dzieci w wieku 8-15 lat

Szkoła Widza

Po prostu skandal cykl wykładów dla licealistów i studentów Akademia miasta cykl warsztatów, wykładów i spotkań dla artystów, animatorek, architektów i innych osób chcących aktywnie działać w miastach. 214

215

Sztuczki publiczne

Sztuczki Publiczne były udaną próbą stworzenia przestrzeni dla dialogu między mieszkańcami osiedla Lecha w Poznaniu a jego najmłodszymi bywalcami. Służyły do tego projekty artystyczne z obszaru sztuki w przestrzeni publicznej, które reinterpretowaliśmy i wprowadzaliśmy w życie z dziećmi ze świetlicy prowadzonej przez stowarzyszenie Amici, w ich najbliższym otoczeniu. Przeprowadziliśmy 2-miesięczny cykl warsztatów, podczas których wspólnie z młodymi uczestnikami zrekonstruowaliśmy 3 projekty. Do zabawy zaprosiliśmy grupę około 15-20 dzieci w wieku 8-15 lat. Jako, że działania odbywały się częściowo w przestrzeniach publicznych, odbiorcami byli także przypadkowi przechodnie i mieszkańcy blokowiska. Warsztaty poprowadziła para artystek i animatorek: Zofia Małkowicz i Elżbieta Niewiadomska.

216

Szkoła Widza

Zaczęliśmy od wyostrzenia wzroku na przestrzeń osiedla: obiekty, miejsca, detale, które ją współtworzą, ich kolory i fakturę. Bawiliśmy się w jej upiększanie poprzez niewielkie, anonimowe, wywołujące uśmiech, ingerencje z modeliny. Inspiracją był projekt „Biżuteria dla miasta” warszawskiej artystki NeSpoon. Rekonstrukcją projektu „Żywopłot” Izabeli Rutkowskiej zapoczątkowaliśmy sztuczki zachęcające mieszkańców do współuczestnictwa. Zaprosiliśmy dzieci do rozmowy o ich dzielnicy, z przypadkowo napotkanymi osobami. Przebrani za tuje, formułując ludzki żywopłot, zagradzali przechodniom drogę, by zapytać o modę na stawianie płotów. Finałem „Sztuczek…” była interpretacja słynnego projektu Pawła Althamera „Bródno 2000”. Za pomocą ledowych lampek, na terenie boiska, widocznego z większości okien os. Lecha, uczestnicy wyświetlili wielki napis „Przyjaźń”.

217

„Świetlna niespodzianka” to zwieńczenie 5-tygodniowych eksperymentów ze sztuką w przestrzeni publicznej, wykonanych razem z bywalcami świetlicy Socjoterapeutycznej AMICI K. Daszkowski

218

219

Po prostu skandal

Przyglądając się skandalom, które co rusz wybuchają w świecie kultury, wydaje się, że współczesną sztukę tworzą same „nowe pomysły i wynalazki”, oburzające dzieła geniuszy. Zaprosiliśmy na trzy otwarte seminaria „Po prostu skandal” dr Doroty Semenowicz o skandalu w ramach projektu „Szkoła Widza” realizowanego przez Fundację Malta przy wsparciu finansowym Miasta Poznania. Cykl skierowany był do studentów i doktorantów oraz tych, których interesują teoretyczne zagadnienia sztuki.

wykłady dr Doroty Semenowicz

220

Szkoła Widza

W ramach cyklu odbyły się trzy wykłady: „Etos awangardy”, „Skandal jako wydarzenie społeczne” oraz „Skandal uwewnętrzniony”. Na pierwszym spotkaniu omówione zostały przykłady spektakli „Apocalypsis cum figuris”, „Golgota Picnic” i „Klątwa” odpowiadając na pytanie, jakie przeobrażenia w obrębie sztuki i społeczeństwa skandal ujawnia w Polsce, a jakie w innych kontekstach kulturowych. Drugie spotkanie poświęcone było twórczości Jana Lauwersa, belgijskiego lidera kolektywu Needcompany oraz Romea Castellucciego, jednego z najważniejszych współczesnych reżyserów teatralnych. Ostatni wykład był podsumowaniem cyklu i przyjął formę rozmowy z uczestnikami. Skandal omawiany był nie tylko z perspektywy teatralnej, ale także literackiej.

221

Dr Dorota Semenowicz na wykĹ&#x201A;adach Po prostu skandal M. Zakrzewski

222

223

Akademia miasta. Blokowiska

Akademia Miasta to projekt edukacyjno-artystyczny dla artystów, animatorek, architektów i innych osób chcących aktywnie działać w miastach; laboratorium, w którym podstawowymi składnikami eksperymentów są sztuka, architektura i partycypacja. Jedną z głównych misji projektu jest na nowo uspołecznić przestrzeń publiczną, która przez komercjalizację, procesy grodzenia, prywatyzację coraz bardziej zatraca swą podstawową funkcję wymiany oraz spotkań różnych ludzi i sposobów myślenia. Wspólnie z uczestnikami i uczestniczkami uczymy się, jak projektować takie działania, dzięki którym mieszkańcy mogą sieciować się i tworzyć kapitał społeczno-kulturowy miejsc. Edycja 2017 była poświęcona osiedlom z wielkiej płyty. Przyglądaliśmy się ich społecznościom, eksplorowaliśmy budynki i miejsca publiczne oraz badaliśmy jak architektura i historia wpływają na dzisiejszych lokatorów. Uczyliśmy się jakimi narzędziami w tych miejscach działać, aby spotykać ze sobą mieszkańców oraz wprowadzić ludzki wymiar w te olbrzymie przestrzenie.

224

Szkoła Widza

Efektem trzymiesięcznej pracy uczestników i uczestniczek są cztery projekty miejskich działań społeczno-artystycznych, dedykowane osiedlu Piastowskiemu w Poznaniu. Tworzeniu projektów podporządkowany był program edukacyjny, nastawiony przede wszystkim na zajęcia praktyczne, działania w terenie i wymianę doświadczeń między uczestnikami. Zajęcia odbywały się dwa razy w miesiącu przez dwa weekendowe dni. Były podzielone na dwa bloki: publiczny (pokaz filmowy i debata) oraz twórczy (warsztaty i spotkania). Nowością tej edycji Akademii była stała opieka merytoryczna ekspertki ds. animacji kulturowej nad projektami i procesem grupowym.

225

Zajęcia Akademii Miasta odbywały się m.in. w Domu Kultury „Na Skarpie” na os. Piastowskim M. Zakrzewski

226

227

Uczestnicy Akademii Miasta w Fundacji Malta M. Zakrzewski

228

229

Akademia miasta. Poznańska premiera filmu „Bloki”

W ramach Akademii Miasta zorganizowaliśmy poznańską premierę „Bloków”, pełnometrażowego dokumentu autorstwa Konrada Królikowskiego i Marty Zabłockiej, poświęconego budownictwu mieszkaniowemu w Polsce od roku 1956 do współczesności. Składają się na niego wywiady z architektami – twórcami znanych polskich osiedli, lokatorami i historykami. Film zobaczyło ok. 200 osób. Prawie wszyscy widzowie zostali również na panelu dyskusyjnym, z udziałem reżysera i scenarzystki. Spotkanie poprowadził Jakub Głaz, znany krytyk architektury i publicysta.

230

Szkoła Widza

Najważniejszym elementem kursu były warsztaty z badaczami, architektami i artystami, doświadczonymi w pracy na blokowiskach. Warsztaty były podzielone na dwie części: stacjonarną, merytoryczną oraz praktyczną, połączoną z wyjściem w teren i wdrożeniem poznanych narzędzi. Członkowie Centrum Praktyk Edukacyjnych przedstawili proste metody diagnozy potrzeb lokalnych, które uczestnicy testowali kolejnego dnia na osiedlu. Artysta Arek Pasożyt i kurator Marcin Zalewski zaprosili uczestników do zaprojektowania i zrealizowania akcji integrującej mieszkańców osiedla. W ramach „Nici porozumienia” powstała ogromna kolorowa pajęczyna rozciągająca się między 20 mieszkaniami dwóch usytuowanych naprzeciwko siebie bloków. Z Fundacją „Na Miejscu” uczestnicy testowali narzędzia do badania aktywności mieszkańców w przestrzeni kolektywnej osiedla, w okresie jesienno-zimowym, a także tworzyli prototypy rozwiązań architektonicznych i animacyjnych na tę porę roku. Uzupełnieniem warsztatów były spotkania: z Jolą Starzak i Dawidem Strębickim, architektami badającymi życie między blokami; Sylwią Czubałą i Kingą Mistrzak, artystkami tworzącymi projekt „Bloki Animacji” oraz przedstawicielami placówek, funkcjonujących na terenie osiedla Piastowskiego.

231

4 tygodnie spotkań i eksperymentów z artystami, miejskimi działaczami i ekspertami zwieńczyliśmy „Nicią porozumienia” – akcją pod czujnym okiem Arka Pasożyta i Marcina Zalewskiego M. Zakrzewski

232

233

Zespół Fundacji Malta 2017

Fundatorzy GRAŻYNA KULCZYK JAN KULCZYK PIOTR VOELKEL KAROL DZIAŁOSZYŃSKI MICHAŁ MERCZYŃSKI Rada fundacji KAROL DZIAŁOSZYŃSKI MAŁGORZATA DZIEWULSKA TOMASZ KWIECIŃSKI PIOTR VOELKEL Dyrektor, prezes zarządu MICHAŁ MERCZYŃSKI Zastępca dyrektora MAŁGORZATA MIKOŁAJCZAK Koordynatorka pracy artystycznej MARTA KRAWCZYK

234

Zespół Fundacji Malta

Dział programowy Malta Festival Poznań KASIA TÓRZ DOROTA SEMENOWICZ

235

Kuratorka Generatora Malta i działań edukacyjnych JOANNA PAŃCZAK

Obsługa prawna Fundacji SIEMIANOWSKI MIETLAREK & PARTNERZY Serwis malta-festival.pl, nostalgiafestival.pl HUNCWOT

Kierownik komunikacji AGNIESZKA KOPIEWSKA

Obsługa graficzna Malta Festival Poznań, Szkoła Widza BĘKARTY

Producent PAULINA TARNAWSKA

Obsługa graficzna Nostalgia Festival Poznań RAMAN TRATSIUK

Główny księgowy DOMINIK CZYŻ

Fotografowie MACIEJ ZAKRZEWSKI KLAUDYNA SCHUBERT

Specjalistka ds. księgowości KATARZYNA SKÓRA

Obsługa filmowa IRENEUSZ BEDNORZ MICHAŁ JANUSZANIEC AREK ZUB

Zespół Fundacji Malta

Logistyk, koordynator organizacji biura i administracji ADAM MERCZYŃSKI

236

Zespół Fundacji Malta

Specjalista ds. księgowości WOJCIECH SZUMIŃSKI

237

238

239

RAPORT 2017

Redakcja AGNIESZKA KOPIEWSKA KASIA TÓRZ JOANNA PAŃCZAK MARTA KRAWCZYK Tłumaczenie EWA TOMANKIEWICZ Projekt i skład BĘKARTY Fundacja Malta ul. Ratajczaka 44 61-728 Poznań office@malta-festival.pl malta-festival.pl nostalgiafestival.pl facebook.com/maltafestivalpoznan facebook.com/nostalgiafestivalpoznan

240