2
DE VOLKSKRANT MAANDAG 14 DECEMBER 2015
V’s televisierecensententeam bestaat uit Gidi Heesakkers, Haro Kraak, Frank Heinen, Hanna Bervoets en, deze week, Julien Althuisius.
Tv-recensie
Vandaag
JULIEN ALTHUISIUS
HET NIEUWS VAN MAANDAG 14 DECEMBER
Korte strip is altijd beter Mark Moorman Amsterdam
Missie Tegenlicht laat ons kennismaken met Sigrid Kaag, een kundige en gracieuze vrouw.
S
tof waait op achter de dikke banden van een witte terreinwagen die over een onverharde weg rijdt. Daarachter volgen een politiemotor en -auto, joelende sirenes, blinkende zwaailichten. Vervolgens een stuk of vier grote, zwarte SUV’s van Toyota. Twee mannen in pakken houden de omgeving in de gaten terwijl een derde het portier van een van de auto’s openhoudt. Een lange, blonde vrouw stapt uit en loopt een geïmproviseerd vluchtelingenkamp in. Dit was geen scène uit Homeland, maar een fragment uit de uitzending van Tegenlicht, ‘Onderhandelaar in Oorlogstijd’, van gisteravond. Een uur lang keken we mee in het leven van Sigrid Kaag. Een naam die tot twee jaar geleden niemand iets zei en waarschijnlijk nog steeds bij de meeste Nederlanders geen belletje doet rinkelen. Dat is jammer, want Sigrid Kaag is onze nationale trots. In oktober 2013 werd Kaag door secretaris-generaal Ban Ki-moon van de Verenigde Naties aangewezen als de ‘Speciale Coördinator’ die Syrië vrij van chemische wapens moest maken. Die missie is alweer – met succes – afgerond en inmidZe gaf haar dels is ze speciaal gezant antwoorden van de Verenigde Naties in terloops. Alsof er Libanon. Aan Kaag de taak daar de vrede te bewaren niet thuis een en zo goed en zo kwaad als persoonlijke het kan te voorkomen dat bedankbrief van de pleuris uitbreekt. Fluitje Barack Obama ligt van een cent natuurlijk, in een land dat in het noorden te maken heeft met Syrië, in het zuiden in de clinch ligt met Israël, nog herstellende is van een burgeroorlog en waar een kwart van de bevolking vluchteling is. Tegenlicht volgde Kaag bij haar bezoeken aan een vluchtelingenkamp, de noordgrens met Syrië, een delegatie van de Hezbollah en tenslotte Israël. Dat leverde vaak spannende beelden op, lekker aangezet met bombastische vioolmuziek. Maar bovenal ontstond het beeld van een kundige en gracieuze vrouw die het hoofd steeds koel houdt, maar het hart warm. ‘Moge Allah jullie behoeden en hopelijk kunnen jullie terugkeren naar Syrië’ sprak ze in vloeiend Arabisch tegen een groep vluchtelingenmeisjes terwijl ze de hand van een hen vastpakte, om even later droogjes aan een soldaat bij een grenspost te vragen of er vandaag nog iets gebeurd was. Een deel van de gesprekken werd achterin de – ongetwijfeld gepantserde – terreinwagen gevoerd die Kaag naar haar bestemmingen bracht. Ze gaf haar antwoorden vaak terwijl ze met een (iets minder gracieuze) blauwe leesbril op naar haar telefoon zat te kijken. Terloops en achteloos. Alsof er niet thuis een persoonlijke bedankbrief van Barack Obama ligt. Alsof er niet een gespierde, kale kerel met haar meerent als ze een rondje gaat joggen. Alsof ze niet naar werkafspraken gaat begeleid door tien bewakers en vijf auto’s. ‘Hoe voelt het, om zo te leven?’ vroeg de verslaggever. ‘Ja, ik let er niet meer zoveel op’ antwoordde Kaag. ‘Want als je dat gaat doen, dan...dan gaat het niet meer.’ Ze lachte er even bij.
Vanaf vandaag publiceert de Volkskrant de winnaars van de jaarlijkse Sigmundwedstrijd. Lezers hebben zich gebogen over een Sigmundcartoon van Peter de Wit. De ene aanslag is de andere niet. Tekenaar Peter de Wit, geestelijk vader van de humeurige psychiater Sigmund en voorzitter van de jury die zich over de inzendingen van de lezers buigt, legt het nog een keer uit. ‘De ijzeren wet van krantenstrips: korter is beter.’
Dit in tegenstelling tot de soms meanderende zinnen, inclusief voetnoten, die sommige lezers in dat ene tekstballonnetje wensen te proppen. De Wit maakte deze tekening ’s ochtends in bed, nog in zijn ‘halfslaap’, net na de aanslagen in Parijs. ‘Ik heb het een beetje actueel gehouden, leuk voor de lezer.’ Het tekstballonnetje behoort toe aan een gestalte in een boerka, met een bomgordel om. Onder het gewaad piept een spijkerbroek uit, hoewel weinig lezers met dat element iets gedaan hebben. In de ene hand een kaart van Den Haag met het Binnenhof, in de andere een blauwe envelop, waarmee de deur naar allerlei spitsvondigheden
met het woord ‘aanslag’ wordt geopend. En dan is er Sigmund die de weg wijst. Wat meteen opvalt bij de 1.363 inzendingen, waar de jury zes winnaars uit moest kiezen, is de overweldigende hoeveelheid verwijzingen naar de klassieke Koot & Bie-aflevering die op 5 mei 1985 was gewijd aan de gebroeders Gé en Arie Temmes. De korte film is beter bekend onder de titel Wo ist der Bahnhof? (Allemaal: ‘Do ist der Bahnhof!’). Zo’n 20 procent van de inzendingen was hierop een variant. Peter de Wit wees er tijdens de jurering streng op dat de tekst in de cartoon niet door Sigmund mocht worden uitgesproken, dus ‘Do ist der Bahnhof’ viel af. Ook omdat het een te letterlijk citaat was. Verdere thema’s: Belastingdienst, kiloknallers en plofkippen, de aanstaande verbouwing van het Binnenhof en, raadselachtig, een lezer die naar de weg van het huis van Jan Mulder liet vragen. De Wit: ‘Er zit er elk jaar een over Jan Mulder bij.’ De eerste cartoon van de Sigmundwedstrijd staat op pagina 11. De jury bestond uit Peter de Wit (voorzitter), Corine de Vries, Arno Haijtema, Chris Buur en Mark Moorman.
Radioman gaat het net op Stan Putman Amsterdam Radiomaker Chris Bajema heeft het gehad met de omroepen waar geen plaats is voor wat hij het liefst maakt: een mix tussen feit en fictie. Daarom zoekt hij met zijn nieuwe podcastserie Man met de microfoon zijn heil op het internet. In de tweewekelijkse afleveringen van Man met de microfoon vertelt Bajema ‘echte en bijna echte verhalen’ rond één thema. Alle afleveringen maakt hij in zijn eigen buurt Amsterdam-Oost, omdat hij erachter is gekomen dat de verhalen daadwerkelijk om de hoek liggen. ‘Bovendien is het praktisch. Als ik iets opnieuw moet opnemen, doe ik dat gewoon op weg naar de supermarkt.’ Zo’n ‘echt verhaal’ dat in de eerste aflevering te horen is, gaat over een groep Syrische en Iraakse vluchtelingen die hij Kleine jongen van André Hazes leert zingen. Ook spreekt hij een man die door een psychose ervan overtuigd is dat de Noord- en Zuidpool van positie wisselen en dat hij daarin een rol speelt. De ‘bijna echte verhalen’ zijn korte
Chris Bajema
sketches die hij schrijft met cabaretier Jan Jaap van der Wal. Hij neemt ze op locatie op met onder anderen acteurs en buurmannen Diederik Ebbinge en Leopold Witte, bijvoorbeeld op de Dappermarkt: ‘Het geluidsdecor is veel leuker en levendiger dan in de studio. De verhalen worden bijna echt’, vertelt Bajema. De radiomaker opereert vanuit een grote oranje bus waarmee hij de straat opgaat en waarin hij een studiootje heeft gebouwd. Bovendien legitimeert het voertuig zijn aanwezigheid: ‘Ik kan niet meer zeggen dat ik van de VPRO of NTR ben, maar ik kan
WAT IS EEN PODCAST? MOEDER LEGT HET UIT In de eerste aflevering belt Bajema zijn moeder: ‘Ik denk, ik bel jou even op, dan ga ik aan jou vragen, wat jij denkt dat ik ga doen. Weet jij wat
een podcast is?’ Moeder: ‘Kleine korte dingetjes?’ Bajema: ‘Oké. (…) Je weet dus niet wat een podcast is?’ Moeder: ‘Nee, op dit
moment niet.’ Inmiddels weet ze het wel. Op manmetdemicrofoon.nl legt ze in een filmpje uit wat het is en hoe je de afleveringen beluistert.
wel zeggen dat ik van die oranje bus ben. De man heeft een bus, dat zal wel goed zitten, denken de mensen.' Met de groeiende populariteit van Amerikaanse podcasts als Serial en This American Life denkt de radiomaker dat dit het ideale moment is om voor zichzelf te beginnen. True crime-podcast Serial brak vorig jaar alle downloadrecords en maakte de podcast populair bij het grote publiek. Die serie wordt niet met publiek geld gemaakt, maar bestaat dankzij sponsoren. Ook Bajema bekostigt het eerste seizoen met crowdfunding, fondsen en sponsoren, al moet hij daarnaar nog op zoek. Hij is hoopvol: ‘Ik heb gelezen dat Ziggo vorig jaar 14 miljoen euro aan radiospotjes uitgaf. Nou, als ze daarvan iets aan mij geven, hebben ze er toch een mooie nichemarkt bij.’ De eerste uitzending van Man met de microfoon is nu gratis te beluisteren en te downloaden via iTunes en Stitcher en op de website manmetdemicrofoon.nl.