IX Concurso Literario Mª Vitoria Taboada. O Libro

Deseño: Iria

Donsión Fernández

IX CONCURSO LITERARIO

Mª VITORIA TABOADA 2022

IX CONCURSO LITERARIO Mª VITORIA TABOADA 2021

RELATO CURTO:

1º Premio:

Ana Novo Cuñarro

A Cuba do 36

POESÍA:

1º Premio:

Andrea Segade Rozas

Concúbito, Afliçâo e Compaña de chorimas

SKETCH TEATRAL:

Deserto

ILUSTRACIÓNS:

Portada e contraportada:

Iria Donsión Fernández

INTERIORES:

Ainara Carmen Froiz Lois

Claudia Cerviño Gómez-Casero

Josefina Miranda Buiturón

Laura García Lois

Coordinación ilustracións:

María Armada Rodríguez

1º Premio

A Cuba do 36

Camila estudaba solfexo na mesa de mármore da cociña, mentres o aroma mesturado da roupa recentemente pasada polo ferro e a sopa no lume mollaban os azulexos, condensándoos. Hai que ver, que listiña nos saíu esta neta miña. A verdade é que semella ter a ollada concentrada e desafiante do pai, mais estas cousas non se poden dicir na casa, que xa logo a filla me mira coma se acabara de matar a alguén. Porén, o asasino non son eu.

- Camiliña - dille Alba - vai chamar a teu irmán para cear, que a sopa xa está lista.

- Si, mamá, agora vou, déixame acabar esta lección, si?responde a nena.

As cousas como son, a Camila estuda ela soa por toda a familia. Mellor, que se faga tan rematadamente boa no traballo que non precise de ninguén nunca. Nin sequera dun vello coma min.

De súpeto, quero ir ver o Eleuterio, hai unha semana que non falo con el. Levántome e poño a boina. Dígolle á miña filla que non me espere para a cea, que vou chegar tarde e ela nin pregunta onde vou a esas horas. Que máis lle dá o que faga

eu? O único que quere é que lle entreteña os meniños cando ela traballa.

Sento no penedo de sempre, quito a boina, pois o sol xa non me ataca coa súa abafante aperta e nunca quixen nin quererei taparme da luz da lúa, sabe demasiados segredos meus como para agocharme dela agora.

- Eleuterio, amigo, que te tiña abandonado dende o parrafeo da semana pasada! Si, home, si, xa sei que tes a túa muller, pero un colega sempre fai falta, ou? Non, non pasou nada, a Camiliña segue a estudar piano, non quita as mans das teclas nin para durmir! O Cibrán anda nas de sempre: bólas e liortas cos fillos dos gardas civís, igualiño ca o pai. Alba sempre lle berra cando as mulleres dos grises lle contan o que fixo o neno, e despois berra comigo tamén por darllo por ben feito. E que espera que faga? Que lle diga a meu neto que cale e asinta diante dos da Falanxe? Para que? Para que viva na carraxe como vive ela e como vivo eu? Ademais, para que lles vou mentir aos cativos? Que esta filla miña debe de pensar que non se dan conta, pero a Camila éche lista coma un allo e ben escoita o que din as señoronas na saída da Igrexa: que pobres criaturiñas, que por ter un pai roxo teñen que vivir sinalados, que que doado foi para o Xurxo marchar para Cuba…

Se soubesen, esas que se compadecen dos nenos, que foron os que se deitan na cama con elas todas as noites os que lle meteron un tiro na fronte ao meu xenro, deixando orfos os meniños dos meus ollos… Como? Non o sabías? Si, amigo, si, o Xurxo non está en Cuba, está mal soterrado no burato que Albiña cavou ás presas na cuneta na que o atopou. Axudoulle o Belisario a mover o corpo, mais nin cruz lle puxeron. O cura non sabe da morte e o pobre do pai dos meus netos quedará sen ir ao ceo, pois non lle perdoaron os pecados antes de marchar. Verá dende o limbo como as almas dos seus asasinos saúdan a san Pedro ao entrar.

E, namentres, a Camila e o Cibrán mandan a Cuba debuxos e cartas que a súa nai vai enterrando na cuneta polas noites, cando ninguén a ve. Non vaia ser que alguén na parroquia se decate de que o seu home non era un can seguidor do réxime do terror e o crime. Non vaia ser que os nenos lle saian roxos. Non vaia ser que o Cibrán teña que ir vivir ao monte cando medre, levando consigo nada máis ca un retrato do pai e unha escopeta. Non vaia ser que a Camila case cun republicano e teña que rezar todos os días na igrexa para que, pola noite, ninguén lle vaia petar á porta da casa para deixala viúva. Non vaia ser que decidan por eles mesmos a que bando

pertencen. Non vaia ser que os seus fillos poidan ir chorar á cuneta mentres pousan no chan ramos de margaridas. E sobre todo, non vaia ser, Eleuterio, que alguén saiba que a miña Albiña matou tamén o bo do Belisario porque sabía moito. A que iso tampouco o sabías? Non foron os grises, non.

E que podo facer eu, amigo meu? Non son máis ca un vello que co seu silencio colabora cunha perpetua mentira e co inacabable estado de histeria no que vive a súa filla. Que sei que o único motivo polo que non me matou aínda é porque ninguén crería que eu tamén emigrei. Que agora as cunetas chámanse Cuba e a muller forte, que criei deixando o lombo nas terras dun burgués escravista, é unha vítima e unha asasina a partes iguais.

Sabes unha cousa, Eleuterio? Para o que me queda aquí, calarei, porque falar sae moi caro e eu sempre fun pobre coma as arañas. Pero xúroche pola miña Sabela, Deus a teña na gloria, que coas últimas forzas que me queden escribirei toda a verdade nunha carta que atoparán a Camiliña e o Cibrán. E cando iso pase, amigo meu, poderei descansar en paz.

Non teño moito máis que dicir, Eleuterio, só que virei mañá para cambiarche as margaridas, que estas xa ficaron murchas.

Presinto que dentro de pouco os meus netos poderán ir visitar o seu pai a Cuba e que nós os dous poderemos xogar un tute, polos bos tempos. Marcho xa, que aínda me han prohibir a entrada ao cemiterio por estar nel polas noites. Adeus, amigo, alédame saber que ti volviches de terras cubanas e agora estás nun camposanto como Deus manda, meu querido roxo.

Ana Novo Cuñarro

Ainara Carmen Froiz Lois

Poesía

Concúbito

Claudia Cerviño Gómez-Casero

1º Premio

Concúbito

Paxaros que voan libres entre as ramalladas dun cabelo. Formigas que percorren o corpo espido. Escaravello nas medras ascende polas exuberantes rochas, latente acaloramento.

Libélulas nas orellas que farfallan, pola esquerda, pola dereita, rogándoo lento e forte.

Zume circulante emanando calor a través da cortiza, enerxía que torna en excitación.

Verme que roza a esencia do torso, percibe a humidade das penetrantes raíces. Excede os límites, físicos, verbais, masoquista.

Enfeitizada no clímax, cae exhausta. Rendida tras o mexer.

Josefina Miranda Buiturón

Aflição

Punzada no peito, séntese matadora, puñalada, a que comezaba a matala, dor aguda, permanente e inmortal.

Entre murmurios e balbucidos o seu último alento. Decidiu deixalo todo, sen mirar atrás, sen pensar.

Enganándose a si mesma, todo tornará.

Malentendidos os seus pensamentos. Cruel subconsciente, xogando, burlando determinacións.

Recobra o temón, alza a áncora transcorre a calada arría a afliçâo.

Compaña de chorimas

Laura García Lois

Compaña de chorimas

Culpable a seca dun sendeiro buxán, sen voz nacido dun río penedoso. Follas e froitos enxoitos, paus e ramas escachados, na contorna, no bordo.

O ermo, un longo período, fiel compañeiro o toxo espido.

Semellaba punzante. Cunha lenta aproximación albiscou as chorimas florecentes, sobresaíntes nos espiños verdellos.

Ignorante a visión pardenta, asoballada, apesarada, subestima do prestixioso.

Vaga relación simbiótica, unidade categórica. Esplendoroso camiño de luz. Unha vida, un futuro.

Andrea Segade Rozas

Portada: Iria Donsión Fernández

Maquetaxe: Biblioteca Mario Pereira

IES Ramón Mª Aller Ulloa

Lalín, marzo 2023