I Jak ogrzewa się Berlin?

JAK OGRZEWA SIĘ BERLIN?

OLBRZYMIE MIASTA W NIEMCZECH, TAKIE JAK BERLIN CZY HAMBURG, DYSPONUJĄ – W ODRÓŻNIENIU OD INNYCH WIĘKSZOŚCI MIEJSCOWOŚCI W TYM KRAJU – WYSOKIM JAK NA NIEMCY UDZIAŁEM OGRZEWANIA MIEJSKIEGO W CAŁOŚCIOWYM SYSTEMIE GRZEWCZYM. KAŻDA ELEKTROCIEPŁOWNIA TO OSOBNA HISTORIA…

W przypadku Berlina, który ma około 3,7 milionów mieszkańców, ogrzewanie miejskie ma blisko 40% mieszkań. Warto przypomnieć, że jeszcze w 2018 roku wkład węgla w miks grzewczy stolicy Niemiec wynosił 21%. Rynek grzewczy w tej aglomeracji to łączne końcowe zużycie energii w wysokości 31 TWh, a berliński system ciepłowniczy, do którego podłączonych jest 1,3 mln jednostek mieszkalnych, ma 2000 km sieci rurociągowych i wytwarza rocznie ok. 10 TWh ciepła sieciowego.

Fuel switch

W stolicy Niemiec za ogrzewanie miejskie odpowiada koncern energetyczny Vattenfall, który w ostatnich latach w aktywny sposób bierze udział w niemieckiej Energiewende. W wymiarze ciepłowniczym polega to głównie na tzn. fuel switch, czyli przechodzeniu z węgla na gaz ziemny. Cele koncernu Vattenfall dla ciepłownictwa berlińskiego to całkowite odejście od węgla do 2030 roku oraz dekarbonizacja i neutralność klimatyczna do 2050. Berlińskie elektrownie to, oprócz wytwarzania ciepła i prądu, także część historii tego miasta, które z prądu zaczęło korzystać już w 1885 roku. Budynek, w jakim mieści się elektrociepłownia Klingenberg, jest zabytkiem architektury. W latach 20. ubiegłego wieku miasto wybudowało elektrownię w dzielnicy Rummelsburg, ale jej „węglowe wnętrze” już dawno zostało wymienione. Tu fuel switch miał miejsce w 2017 roku. W latach 1927-1950 zakład zaopatrywał się w wodę chłodzącą przy plaży miejskiej w dzielnicy Lichtenberg. Walory architektoniczne posiada także inny budynek, należący do elektrociepłowni Adlershof. Wieczorem jej bloki oświetlone są w różnych kolorach i wtedy jest co podziwiać.

Marzahn i Berlin-Neukölln/ Gropiusstadt

Elektrociepłownia Marzahn była niegdyś częścią NRD-owskiej urbanistyki. Zakład powstał na początku lat 70. w dzielnicy o tej samej nazwie, wraz z ogromnym osiedlem mieszkaniowym z wielkiej płyty. Wtedy elektrownia była zasilana 80 000 tonami odpadów domowych rocznie, co bardzo zanieczyszczało powietrze. Po zjednoczeniu Niemiec zakład stopniowo przestawiono na gaz. W kontekście urbanistycznym interesująca jest także elektrownia Berlin-Neukölln/Gropiusstadt, zasilana odpadami drewna i gazem, która zaopatrza osiedle Gropiusstadt. Powstało ono na terenie Berlina Zachodniego według planów słynnego urbanisty epoki Bauhausu Waltera Gropiusa. W latach 50. ub. wieku zaprojektował on koncepcję urbanistyczną dużego osiedla na południowych obrzeżach stolicy, którego budowa została ukończona w 1975 roku i które zamieszkuje około 50 000 osób. Budując osiedle zmieniono nieco charakter projektu Gropiusa. Zamiast trzech, czterech pięter domy

Aleksandra Fedorska Korespondentka polskich i niemieckich portali branżowych. Jej specjalizacją jest polityka energetyczna Niemiec, Danii, Szwecji, Austrii, Szwajcarii oraz krajów Beneluksu. Śledzi przebieg kampanii wyborczych we wszystkich wymienionych krajach pod względem polityki energetycznej

fot. zasoby autora

miały ich nawet 30, a zielone przestrzenie, które Gropius przewidział dla mieszkańców, musiały w rzeczywistości ustąpić miejsca szkołom, przedszkolom, supermarketom i parkingom.

Kluby i jednostki o specjalnym znaczeniu

W dzielnicy Lichtenfelde elektrociepłownia zasilana była niegdyś wysokoemisyjnym olejem opalowym, ale nowy zakład stawia już tylko na gaz. We wschodniej części miasta, przy stacji Jannowitzbrücke, widać budynki starej elektrociepłowni, gdzie w klubie Tresor bawią się dziś tysiące fanów techno. Także w elektrociepłowni Friedrichshainod od lat nie wytwarza się energii, ale tańczy w klubie Berghain. Elektrociepłownia Reuter West, zlokalizowana dzielnicy Spandau, przeznaczona była pierwotnie dla osiedla Siemensstadt. Obecnie ta jednostka węglowa jest najbardziej wydajną elektrociepłownią w Berlinie i zaopatruje blisko pół miliona mieszkańców w energię sieciową. W dzielnicy rządowej funkcjonuje z kolei elektrociepłownia Mitte i zakład przy Scharnhorststraße. Są to obiekty o specjalnym znaczeniu, ponieważ zaopatrują pobliskie szpitale, takie jak Charite, a także ministerstwa federalne. Historia elektrowni w Moabit sięga 1899 roku. Obecna elektrownia została zbudowana pod koniec lat 80. Jej główne źródło energii to węgiel kamienny, a także biomasa – głównie zrębki drzewne. Od 2026 roku elektrownia w Moabit planuje całkowicie obejść się bez węgla kamiennego, wykorzystując wyłącznie biomasę. W bardzo atrakcyjnej berlińskiej dzielnicy Charlottenburg już dawno się z nim pożegnano – został zastąpiony przez gaz. Natomiast w elektrociepłowni Ruhleben spalane są odpady z berlińskich gospodarstw domowych.