Mariusz bober jak stworzyc dobry wieczor autorski

Mariusz Bober

„Jak stworzyć dobry wieczór autorski” Pseudoporadnik

1

Dedykacja Dla wszystkich, którzy chcieliby wiedzieć… jak P.S. Nie mam na to patentu, tak sobie wymyśliłem.

2

Mariusz Bober „Jak stworzyć dobry wieczór autorski ” Copyright © by Mariusz Bober All rights reserved Studio Tworzywo Art. Studio

www.rasil.home.pl/kozirynek

Redaktor: Piotr Chruśliński

Korekta: Małgorzata Bartosik

Copyright © by Serwis Literacki www.knowacz.pl

Wydanie I ISBN 978-83-925506-5-5 Świdnik 2007

Projekt okładki: Mariusz Bober Copyright © by Mariusz Bober All rights reserved

3

ISBN 978-83-925506-5-5 4

Od autora Nigdy z takim poradnikiem nie spotkałem się. Nie mam też pojęcia, czy komukolwiek będzie potrzebny. Biorąc jednak pod uwagę, że kiedy komuś zaświta w głowie myśl, by zorganizować swój wieczór autorski, do tego po raz pierwszy, to prawdopodobnie pojawi się pytanie: od czego zacząć. Mój pseudoporadnik nie ma pretensji do bycia autorytatywnym ani najlepszym, zamierza jedynie być. Postanowiłem zebrać w nim wszystkie swoje doświadczenia i mam nadzieję, że znajdziesz pośród nich coś, co pomoże Ci przy realizacji własnego wieczoru autorskiego.

Mariusz Bober P.S. Za sugestie i korekty, szczególnie dziękuję Kasi Grudzień i Darkowi Magierowi. Dzięki Wam „Pseudoporadnik” został uszyty na miarę (taką mam nadzieję), pozbywając się zbędnych „baloników”.

5

Spis treści: Piwnica u Mariana, czyli prolog Zaczynamy przygotowania Ile tekstów?

Jak czytać?

Głos:       

ćwiczenia dykcyjne ćwiczenia oddechowe ćwiczenia krtani dykcja ćwiczenia szczęki ćwiczenie języka ćwiczenie warg

Nośnik Kilka uwag o prezentacji:  kontakt wzrokowy  postawa  ugruntowanie  przestrzeń Zadbaj o wygląd zewnętrzny 5 kanałów komunikacji:  kanał wizualny  kanał słuchowy  kanał emocji  kanał smaku  kanał zapachu Wprowadzenie Przedmioty do wykorzystania

6

Sprzęt Rejestruj imprezy Publiczność Frekwencja Wyobraź sobie Udoskonalaj imprezy Nastawienie psychiczne Stres i trema Woda Bez używek Pomieszczenie Wieczór autorski jako… produkt Impreza wyjazdowa czy miejscowa?

Promotor Wywiad?

Styl Szablon Imprezy „Pseudoporadnik”, czyli epilog Plakat Współpraca

7

„Piwnica u Mariana”, czyli prolog

Tak, mój pierwszy wieczór autorski odbył się w piwnicy, co wcale nie przeszkadzało, wręcz przeciwnie, nadawało imprezom niezwykły klimat. Stara kaflowa kuchnia, pod którą niejednokrotnie skwierczał ogień. Paliły się świece.

Było przyciemnione światło. Z głośników muzyka sączyła się leniwie. Każdy przynosił małe, co nieco, choć było powszechnie przyjęte i wiadome, że są to imprezy bezalkoholowe. Jeszcze innym zwyczajem było to, że każdy mężczyzna miał przychodzić w białej koszuli. Początkowo te twarde zasady wydawały się dziwnym wymysłem „Mariana”, ale z biegiem czasu, przyjęły się, a impreza nabrała specyficznej rangi. Choć początki musiały być dla uczestników lekko przytłaczające z racji bombardowania ich dużą liczbą tekstów to z biegiem czasu i zbierania doświadczeń wieczory stawały się coraz bardziej przyjazne dla ich ucha i oka. „Piwnica u Mariana” trwa do dzisiaj, chociaż Ci pierwsi ludzie już dawno rozproszyli się po świecie. W niej piszę ten poradnik. Choć od pierwszego wieczoru minęło już 10 lat, nadal, gdzieś pod sufitem, wibrują stare wspomnienia.

8

Zaczynamy przygotowania

Za nim wystartujesz z imprezą, przydałoby się napisać stosowną ilość tekstów, zrobić selekcję i oczywiście podjąć decyzję o spotkaniu. Zacznij zbierać pomysły na to jak chcesz zrealizować imprezę. Najlepiej zapisuj je sobie na kartkach, by nie uciekły. Dobrze jest założyć teczkę dla kolejnego projektu i gromadzić w niej inspiracje.

Ile tekstów?

Należy zwykle wybrać materiał tak, by go starczyło na około 40-50 minut.

Czytając przez ten czas prozę, być może monotonnym głosem, nie zdziwmy się, gdy publiczność albo zaśnie albo wyjdzie albo wyląduje nam na czole pomidor.

Owszem, jest to wykonalne przy ciekawym tekście i umiejętności dobrego operowania głosem. Dlatego niezbędne jest obserwowanie tego, co dzieje się z publicznością. Lepiej zrezygnować z jakiejś części tekstów niż zamęczyć słuchaczy. Nie ma jak wyczucie chwili, lepiej pozostawić niedosyt niż przesyt.

W przypadku pierwszego, zawsze jest szansa, że ktoś zapyta, czemu tak krótko.

Dzięki temu, będziemy widzieć, że impreza „zaskoczyła”, i że możemy myśleć o następnej. Jeśli zaś zamęczymy uczestników, to być może wytrzymają imprezę, ale niekoniecznie już nam powiedzą, czemu tak krótko, z ulgą opuszczając imprezę.

9

Jak czytać?

Dobre pytanie. Można by rzec, że jedni to potrafią inni zaś nie. Jedni mają ładną barwę głosu, inni zaś nie i nie przeskoczą tematu choćby bardzo chcieli. W tym przypadku nie wystarczy tylko odbębnić teksty, ponieważ czytanie na tego typu imprezie jest sztuką. Jeśli nie mamy profesjonalnego przygotowania, możesz potrenować zwyczajne czytanie albo wsłuchać się w to, jak robią to profesjonaliści. Temat występowania i prezentowania znacznie wykracza ramy tego psedoporadnika. Sztuka wystąpień publicznych zawiera mnóstwo szczegółów technicznych i trzeba poświęcić bardzo dużo czasu by doprowadzić tą umiejętność do perfekcji. Począwszy od postawy, poruszania się po sali, gestykulacji i operowania głosem, aż po budowanie konstrukcji wypowiedzi.

To, oczywiście, znacznie wykracza poza potrzeby prezentowania naszych tekstów, ale znakomicie może się przydać, kiedy zapowiadacie swoją imprezę.

Głos

Twoim orężem w czasie wieczoru jest głos. Obok doskonalenia pisania, czy tworzenia tak samo, a może i bardziej, powinieneś trenować głos. Dla pewności

10

możesz wybrać się do logopedy, by wychwycił Twoje błędy a jeśli bardzo Ci zależy, także na kurs wystąpień publicznych, lub zasięgnąć porad profesjonalistów w tej dziedzinie. Inna sugestia to wyłapywanie ludzi, którzy ładnie czytają i wypowiadają się. Szukaj wzorców mowy, ale i pracuj nad swoim stylem. I proponuję, by podczas prezentacji swojej twórczości nie naśladować innych.

a) Ćwiczenia dykcyjne Nie zapomnij trenować głosu czytając własne teksty. Poniżej przedstawiam kilka podstawowych ćwiczeń, które pozwolą Ci się rozgrzać i udoskonalić go.

Twój głos decyduje o zainteresowaniu, składniki decydujące to:  poziom energii – jeśli jest wysoki, głos brzmi żywo, aktywnie, pobudza uczestników;  emocje – nasycony emocjami tekst jest ciekawy, w przeciwieństwie do bezemocjonalnego, zimnego przemawiania;  modulacja i rytm – pozwala zaskakiwać słuchaczy, np. zawieszenie głosu – przed powiedzeniem czegoś ważnego, ściszeniem – gdy chcesz być uważniej słuchanym (pod warunkiem, że wcześniej byłeś dobrze słyszany);  głośność – przesyłaj głos w głąb sali wyobrażając sobie, że mówisz do najdalej siedzącej osoby;  tempo – jeśli mówisz obrazowo, tempo będzie szybkie, mówiąc o emocjach i odczuciach zwolnij. Uważaj, aby się nie śpieszyć – połykając samogłoski stajesz się niezrozumiały.

b) Ćwiczenia oddechowe  ziajanie psa – otwórz szeroko usta, wystaw język i szybko wdychaj i wydychaj powietrze, ruszając przeponą;  oddech brzuchem – leżąc na plecach połóż w okolicach przepony ciężkie książki i oddychaj tak, aby unosić książki w górę;

11

 jeden–trzy – zrób silne trzy wydechy i jeden długi wdech.

c) Krtań Jeśli operujemy silnie głosem, przy ściśniętym gardle, następuje przeciążenie krtani. Otwarcie gardła osiąga się przez unoszenie w górę podniebienia miękkiego.

d) Ćwiczenia krtani  ziewanie – ziewaj przez nos obserwując, jak podnosisz podniebienie miękkie;  spółgłoska „K” – wymieniaj spółgłoskę „K” powoli, potem coraz prędzej;  kombinacja dźwięków – wymawiaj coraz szybciej: ung-a unk-a ak-ka ag-ga ok-ko og-go ek-ke eg-ge (i następnie z samogłoską u, i, y) ki-ke-ka-ko-ku gi-ge-ga-go-gu

e) Dykcja

Na mistrzostwo wymowy składa się:  dbałość wymawiania poszczególnych dźwięków;  dobra ruchliwość szczęki dolnej;  elastyczność warg i języka;

12

 otwarte gardło; Najlepsze efekty dają 10-15 minutowe ćwiczenia dykcyjne, wykonywane systematycznie i z uwagą. Zawsze zaczynaj od rozgrzania aparatu mowy, czyli: szczęki, warg, języka i krtani i dopiero przechodź do ćwiczeń artykulacji.

f) Ćwiczenia szczęki

 przeżuwanie – wykonuj ruchy okrężne szczęki, od małych do coraz większych, przy zamkniętych ustach i języku płasko ułożonym na dnie jamy ustnej, tzw. pozycja kontaktowa języka;  zdziwienie – opuszczaj luźno dolną szczękę w dół płynnym i szybkim ruchem. Język jak wyżej;  wahadło – wysuwaj dolną szczękę w przód i w tył w linii poziomej zwiększając tempo;  korek – umieść pomiędzy przednimi zębami korek lub kawałek marchewki. Przeczytaj głośno jakiś tekst zwracając uwagę na bardzo staranne wymawianie wyrazów (ćwiczenie trudne, ale przynoszące bardzo dobre efekty).

g) Ćwiczenie języka Sprawność języka, jego giętkość i elastyczność jest szczególnie istotna. Pozwala mu błyskawicznie przybierać różne kształty i zmieniać położenie, aby poprawnie wymieniać samogłoski i spółgłoski (z wyjątkiem wargowych p, b, m, w, f)  młynek – wykonuj językiem kółka przy zamkniętych ustach. Zęby są rozwarte, a wargi pozostają nieruchome. To samo wykonaj przy ustach szeroko otwartych;  żądło – pokaż język z mocno spiętym czubkiem i powróć do pozycji kontaktowej;

13

 łakomczuch – wykonaj językiem okrężne ruchy wokół ust – oblizuj się;  rurka – zwiń język w rulonik wystawiając go jak najdalej na zewnątrz ust, wydmuchuj i wciągaj powietrze tak, aby jego strumień przepływał przez środek języka;  krem na policzkach – wyciągnij język jak najdalej oblizując na zmianę prawy i lewy policzek;  QŃ – naśladuj stukot kopyt końskich na bruku;  cmokanie – język silnie przyciskaj do podniebienia i energicznie odrywaj wydając charakterystyczne cmokanie;  rurka-żądło – naprzemiennie wystawiaj napięty język i układaj go w rurkę. Cała operacja odbywa się na zewnątrz;  połączenie głosek – wymawiaj wyraźnie

da-da-da-da ta-ta-ta-ta na-na-na-na ka-ka-ka-ka ra-ra-ra-ra cza-cza-cza-cza

h) Ćwiczenie warg  chuchanie – chuchaj jak na zimną szybę. Zwróć uwagę na uruchomienie górnej wargi, nie wysuwaj szczęki;  dzióbek – ułóż usta w dzióbek. Poślij około 20 całusów, bez przerywania czynności;  „FF” – na głosce „F” wciągaj i wydmuchuj powietrze;  miny – skieruj kąciki ust w górę robiąc wesołą minę, potem w dół pokazując smutek;  woda w usta – nabierz powietrza do ust tak, aby silnie napiąć policzki.

14

Nośnik

Zwykle swoje teksty czytamy. Najlepiej mieć je wydrukowane, możesz zastosować czcionkę 12-14 Times New Roman, bez zbędnych „bajerów”, najważniejsze, by tekst był czytelny. Jeśli potrafisz dobrze operować kartkami, możesz je wydrukować jako pojedyncze teksty. Zawsze istnieje możliwość, że nieopatrznie mogą się rozsypać po sali. I wtedy robi się spory problem. Wbrew pozorom, trzeba dobrze nimi operować, unikając szeleszczenia papierem.

Inaczej, gdy teksty są zszyte lub spięte. Na pewno warto sobie przy tekstach napisać jakieś uwagi, wszystko to, co chcielibyście przekazać słuchaczom, mimo że Ci i tak nie ma pojęcia, co powiecie i co zaplanowaliście. Możecie mieć również w rezerwie jakieś teksty zapasowe na wypadek, gdyby zdarzyły się bisy.

Kilka uwag o prezentacji

15

Kontakt wzrokowy – ważnym elementem przy prezentowaniu swoich tekstów jest kontakt wzrokowy z publicznością. Dobrze, jeśli znasz na wylot swoje teksty i nie musisz w nich cały czas „siedzieć”. Zwracaj swój wzrok na publiczność poświęcając każdemu indywidualnie chwilę swojej uwagi.

Uczestnik odniesie wrażenie, jakbyś czytał tylko dla niego.

Postawa – Twój sposób poruszania się po sali ma duże znaczenie. Nie wykonuj gwałtownych ruchów, chyba, że Twoim zamiarem jest przestraszyć publiczność. Dobrze, kiedy potrafisz poruszać się z wdziękiem, miękko i plastycznie, można wtedy odnieść wrażenie, że płyniesz wraz z impreza, a nie jesteś usztywniony przez stres i tremę. Postaraj się rozluźnić ciało wykonując bardzo proste ćwiczenie napięcia wszystkich mięśni w ciele, powtarzając ten cykl kilka razy, aż poczujesz, że znikają wszelkie napięcia.

Ugruntowanie – stań prosto, rozluźnij ramiona i kolana. Przenieś ciężar ciała delikatnie do przodu, tak abyś poczuł podłogę śródstopiem. Zapuść korzenie, czyli wyobraź sobie, że od punktu w którym śródstopie łączy się z podłogą wypuszczasz w głąb ziemi korzenie. Pozwolą Ci one zachować wewnętrzny spokój i pewność siebie. Pamiętaj o ugruntowaniu w sytuacji, gdy czujesz się niepewnie.

Przestrzeń – jak to już było wspominane, opanuj przestrzeń sali, pomyśl o jej wywietrzeniu, pamiętaj, że niektórzy siedzą na samym końcu, i tam musisz też kierować swój głos. Zachowaj dla siebie odrobinę przestrzeni w przypadku, kiedy na wieczór przyjdą tłumy. Musisz czuć się w tej minimalnej przestrzeni swobodnie, by komfortowo móc prezentować swoje teksty.

Zadbaj o wygląd zewnętrzny

16

Impreza taka jak wieczór autorski zobowiązuje do bardziej artystycznego podejścia do tematu i zadbania o wygląd zewnętrzny. Jako artysta musisz dostarczać wrażeń estetycznych nie tylko za pomocą swojej sztuki. Zapomnij o tym by na imprezę wpaść podchmielonym i nieświeżym. Jeśli zależy Ci na wysokim poziomie dbaj o każdy szczegół. Jaki strój? Może to być biała koszula, marynarka lub jakiś bardziej wyrafinowany element, który sprawi wrażenie, że Twoja sztuka zawiera arystokratycznego ducha.

5 kanałów komunikacji

Kilka technicznych uwag. Można wymienić 5 podstawowych kanałów komunikacji, które powinieneś uwzględnić przy planowaniu imprezy. Po co?

Daje to większą możliwość wpływu na uczestników tym samym zwiększają się szanse, że Twój wieczór zostanie zapamiętany. W końcu każdy odbiera imprezę na innym kanale.  Kanał wizualny – w tym kanale najbardziej działa obraz, zatem jak nazwa wskazuje możesz zadbać o stronę aranżacji pomieszczenia i swój własny wygląd. Część publiczności najbardziej zapamięta ten element.  Kanał słuchowy – część publiczności to osoby, które odbierają imprezę w kanale słuchowym, i dla nich najważniejsze będzie to, co usłyszą. Tym samym postaraj się zadbać o jakość Twojego głosu i – oczywiście – oprawy muzycznej. Ta część gości, najprawdopodobniej najwięcej zapamięta z Twoich tekstów.

17

 Kanał emocji – możesz zadbać o to, by pojawiły się emocje, obojętnie czy wywołasz je za pomocą tekstu, muzyki, słowa, czy nastroju. Poruszenie emocji daje najtrwalsze wrażenia.  Kanał smaku – znajdą się tacy, dla których istotnym elementem będzie wyniesienie z wieczoru jakiegoś smaku, choćby w postaci lampki wina czy czegoś co określimy mianem cateringu.  Kanał zapachu – na innych duże wrażenie zrobią zapachy, jakie spotkają podczas imprezy. Tym sposobem możesz roztoczyć pewien czar, urok, który spowoduje, że nie tylko tekst będzie kartą przetargową dla Twojej imprezy. Każdy będzie miał wrażenie, że dostał coś ze swojego kanału.

Ty zaś poczucie, że wykonałeś dobrą robotę.

Kanał wizualny

Kanał słuchowy

Kanał emocji

Kanał smaku

Kanał zapachu

Co dokładnie zrobisz, by oddziaływać na publiczność.

Wymień przedmioty, to jak się ubierzesz, etc.

W jaki sposób będziesz oddziaływał, jak będziesz pracował głosem, jaka muzyka ewentualnie się pojawi

W jaki sposób możesz wpłynąć na emocje

Co możesz zrobić, by pozostał dobry smak, co wykorzystasz, etc.

Jakich użyjesz środków, by wywołać określone zapachy

18

Wprowadzenie

Jeśli nikt Cię nie zapowiada, zrób ładne wprowadzanie. Przywitaj się z publicznością. Możesz powiedzieć, czego mogą się spodziewać po imprezie.

Możesz uprzedzić o tym, ile będzie trwała. Postaraj się być w łączności z publicznością. Niech mają wrażenie, że jesteś jednym z nich. Jeśli zaś ktoś Cię zapowie po, możesz się przywitać i powiedzieć coś poza tym, co powiedział konferansjer.

Przedmioty do wykorzystania

Inwencja twórcza, jeśli chodzi o wykorzystanie przedmiotów jest nieograniczona. Może to być np. słoik, parasol, pióro, okulary, lampka wina, filiżanka kawy, płaszcz, płyty winylowe, liście, obrazy, świece, manekiny, w końcu publiczność. Niezależnie od tego, jakie przedmioty wykorzystasz nie

19

przesadzaj z ich ilością najważniejsze by pasowały do pomieszczenia i prezentowanych utworów.

Sprzęt

Od tego jak zaawansowany wymyślisz sobie wieczór możesz albo poprzestać na kartkach papieru i sali albo uzbroić się w masę sprzętu, który ma uświetnić imprezę. Mikrofony, miksery, głośniki, wzmacniacze, instrumenty, oświetlenie etc. Jeśli jednak nie masz zbyt dużego doświadczenia w obchodzeniu się z tego rodzaju sprzętem proponuję skupiać się na klasycznym wieczorze: kartki, Twój głos i publiczność. Decydując się na sprzęt nagłaśniający weź pod uwagę kubaturę pomieszczenia, sprawdź czy nie będzie pogłosu. Lepie sprawdzić niż w trakcie imprezy szukać rozwiązań.

Rejestruj imprezy

20

Postaraj się rejestrować swoje imprezy za pomocą aparatu, kamery, nagrań. Po pierwsze, pomoże Ci to w analizie imprezy; po drugie, będziesz miał świetną pamiątkę; po trzecie, zawsze możesz komuś pokazać, zaprezentować publicznie, czy w końcu opublikować. Przy współczesnych możliwościach technicznych w domowych warunkach możesz przygotować swój wieczór na płycie CD lub DVD, które będziesz mógł prezentować na kolejnych imprezach lub wręczyć komuś, kto pomoże Ci wypromować Twoją twórczość.

Publiczność

Skąd wziąć publiczność? Po pierwsze, musisz się zacząć ujawniać ze swoją twórczością, choćby pośród znajomych. Komfortowa sytuacja jest wtedy, gdy ktoś zaproponuje Ci zrobienie wieczoru. Jednak nawet, jeśli będą to tylko dwie osoby – warto. To już jest publiczność. Zdobywanie publiczności może trwać latami, chyba, że jesteś genialny i kilkoma imprezami zaskarbisz sobie rzesze.

Jeśli masz w sobie artystycznego ducha i kochasz to, co robisz z biegiem czasu doskonaląc swój warsztat, osiągniesz poziom, który pozowali Ci złapać jakiś punkt odniesienia i utwierdzić się w przekonaniu, że już robisz coś dobrze i potrafisz to wcielić w życie. Publiczność, brawa, autografy, książki to wystarczający odnośnik. Najważniejsza to pasja i talent albo sami je odnajdziemy albo ktoś pomoże je nam wyzwolić.

21

Frekwencja

Trudno przewidzieć, ile osób przyjdzie na Twój wieczór. Zdarza się, że po wręczeniu kilkudziesięciu zaproszeń na imprezę przychodzi garstka ludzi. Nie ma jednoznacznej recepty na frekwencję, chyba, że jesteś już znaną osobistością i Twoja marka coś znaczy. Najważniejsze by nie zniechęcać się małą liczbą osób. Kiedy Twoje imprezy nabiorą masy krytycznej i ludzie dostrzegą, że są wartościowe, sami zechcą zobaczyć co przygotowałeś. Nie możesz poddawać się niepowodzeniom. Zadając sobie pytania, „co mogę zrobić lepiej!”

Wyobraź sobie

Wyobraź sobie, że impreza już się odbyła, choć jeszcze nie stanąłeś na scenie i nie wyrecytowałeś pierwszego tekstu. W wyobraźni możesz kilka razy prześledzić przebieg wieczoru, każdy szczegół. To pozwoli Ci ustawić w głowie jej przebieg. Jeśli nie masz jeszcze doświadczenia lepiej mieć wszystko zaplanowane w najdrobniejszych szczegółach. Kiedy zdobędziesz już nieco doświadczenia, będziesz mógł pozwolić sobie na luz i improwizację aranżując np. pomieszczenie w ostatniej chwili. Wymaga to jednak dobrej orientacji w terenie, kreatywności i błyskawicznego zestawienia czegoś sensownego ze znajdujących się pod ręką przedmiotów codziennego użytku.

22

Udoskonalaj imprezy

Nie spoczywaj na laurach po udanym wieczorze. Wyciągaj wnioski i pracuj nad nowymi rzeczami. Zachowuj równowagę między formą a treścią. Zachowuj kompatybilność pomiędzy tekstami a wystrojem. Nie bój się eksperymentować, niech Twój wieczór autorski ewoluuje i odsłania kolejne twórcze tajemnice.

Spóbuj imprez happen czyli łącz rozmaite elementy: obraz, dźwięk, słowo, ruch i wszystko to, co może urozmaicić spotkanie. A co jeśli impreza nie wypadnie najlepiej? Trzeba to zaakceptować i dostrzec elementy, nad którymi powinieneś jeszcze pracować. A wpadki zdarzają się nawet najlepszym.

Nastawienie psychiczne

Jednym sprawia przyjemność innych tak bardzo paraliżuje, że mimo chęci zrobienia wieczoru stres i trema niweczą świetny pomysł. Nic nie przychodzi ot tak sobie. Impreza ma Ci sprawiać radość, a nie prowadzić do wewnętrznych cierpień. Nim zdecydujesz się na wystąpienie przed publicznością potrenuj

23

choćby przed lustrem czy przed gronem życzliwych osób. Musisz osłuchać się ze swoim głosem. Poznać jego możliwości. W końcu, kiedy przyjdzie ta wielka chwila postaraj się skupić i odprężyć może zrobić mini relaks wziąć głęboki oddech i… zacząć czytać.

Stres i trema

Stres i trema są nieodłącznymi elementami wystąpień publicznych. Jedna z sensownych sugestii – nie bać się ich. Wbrew pozorom to bodźce mobilizujące, które należy wykorzystać. Potraktuj te elementy jako coś pozytywnego. Kiedy jednak czujesz, że stres i trema „pokonują cię” postaraj się z tym stanem oswoić.

Zbadaj swoje odczucia, pozwól im wybrzmieć a powinny powoli ustępować.

Zrób mini ćwiczenia relaksacyjne albo przyjdź z kimś, kto będąc na sali swoja obecnością będzie dodawał Ci odwagi. Możesz też pomyśleć, że ten wieczór robisz tylko dla tej jednej osoby.

Woda

Pamiętaj o szklance z wodą, by w razie suchości w gardle mieć, czym je przepłukać. Nie ma nic gorszego jak wysychające z minuty na minutę gardło, a w końcu zanik głosu. Wówczas jest już po imprezie.

24

Bez używek

Jeśli nie musisz nie korzystaj z „dopalaczy”. Nie ma to jak naturalny autor, który nie mamrocze coś pod nosem albo -broń Boże- zatacza się na niej.

Najważniejsze to jasny i przejrzysty umysł, który monitoruje przebieg imprezy.

Pomieszczenie

Zrób rozpoznanie pomieszczenia. Postaraj się oswoić z jego kubaturą. W końcu będziesz musiał dostosować siłę głosu do jego rozmiarów.

Wieczór autorski jako… produkt

25

Wieczór autorski też jest swego rodzaju produktem, który należy ładnie opakować, zadbać o reklamę, promocję i sprzedaż. Zwykle autorowi brakuje tak rozlicznych umiejętności. Często jest tzw. wąskim gardłem skupionym jedynie na pisaniu. Ale jeśli komuś zależy na wypłynięciu na głębsze wody musi posiadać nieco więcej umiejętności. Warto wykorzystać Internet i możliwości, jakie daje.

Impreza wyjazdowa czy miejscowa?

Imprezy możesz robić tam gdzie dusza zapragnie. Wszystko zależy od Twojej inwencji. Oczywiście możesz przemyśleć, czy robisz je w miejscu swojego zamieszkania, czy też wybierasz się w jakieś nieznane miejsce. Dobrze będzie wcześniejsze wybadać teren, czy zapewnić sobie nocleg w przypadku dłuższego pobytu. Komfortową sytuacją będzie ta, w której za występ otrzymasz honorarium i będziesz mógł spędzić noc w hotelu świętując sukces. Jeśli chodzi o imprezę na miejscu sprawa jest jasna. Impreza wyjazdowa, pojawia się w chwili, kiedy dostaniesz zaproszenie albo sam wykreujesz sobie taką możliwość i uderzysz z nią do organizatora. Impreza na miejscu pozwala Ci na swobodniejszą jej organizację. Z wyjazdem łączą się dodatkowe koszty, nowy teren i ludzie. Inny element to konieczność skonfrontowania się z nieznanym.

Dla Twojego rozwoju dobrze jest jednak korzystać z tych obu form.

26

Promotor

Jeśli masz taką możliwość, zaproś kogoś, kto ma doświadczenie w prowadzeniu tego typu imprez. Poproś, by ocenił dokładnie Twoją i wychwycił wszelkie niedociągnięcia. Przeciętny uczestnik może ich nie zauważy, ale lepiej nie zaniżać poziomu, lecz podnosić sobie poprzeczkę. Od Ciebie zależy gdzie chcesz dotrzeć na swojej artystycznej drodze.

Wywiad?

Bądź przygotowany na wywiad do miejscowej prasy. Proponuję mieć gotowe odpowiedzi na pytania typu: jak długo piszesz; jak to się zaczęło; skąd czerpiesz inspiracje; kto jest Twoim mistrzem; jakie masz plany artystyczne itp. Miej w głowie to, co chciałbyś na taką ewentualność przekazać innym. To, co powiesz, pójdzie w świat. Postaraj się zdobyć notatki prasowe ze swojego wieczoru, to cenna pamiątka, a i kolejny element do Twojego artystycznego portfolio.

27

Styl

Kiedy będziesz miał za sobą kilka imprez, zacznie się kreować Twój styl.

Warto podglądać jak robią to inni, ale należy pracować nad wykreowaniem własnego, niepowtarzalnego stylu. Stylu, który będzie czymś się wyróżniał i świadczył o Twoje marce jako twórcy i autorze.

Szablon Imprezy

Skoro każda impreza składa się ze stałych elementów warto stworzyć szablon imprezy, który błyskawicznie pozwoli ją zorganizować i dokładnie opisać.

Pomaga to przygotować się do imprezy. Przy organizacji kolejnych wieczorów można skorzystać z szablonu oraz zdobytych doświadczeń.

1. Tytuł - to nazwa wieczoru. Nazwa powinna odzwierciedlać tematykę poruszaną w Twoich tekstach. Ciekawiej to wygląda na afiszu niż same nazwiska wykonawców.

28

2. Data – Wyznaczenie daty determinuje Twoją pracę. Do tego czasu przygotowujesz imprezę i powiadamiasz gości, by mogli sobie zaplanować wizytę na Twojej imprezie. Musisz ją również ustalić z ewentualnym organizatorem spotkania.

3. Lokal - możliwości jest cała masa. Możesz imprezę zrobić we własnym domu, ale również w Domu Kultury lub dowolnym miejscu, jakie przyjdzie Ci do głowy. Musisz ustalić jakieś miejsce a, porozumieć się z właścicielem, ustalić szczegóły, „zaklepać” termin użyczenia sali.

Sprawdź czy nie będziesz musiał za nią zapłacić!

4. Plakaty - jak każda impreza tak i Twoja powinna się zareklamować i koniecznie powinieneś zadbać o plakaty. Możesz je zaprojektować sam albo zlecić drukarni bądź zapytać czy Dom Kultury w ramach swojej działalności nie robi tego dla wszystkich, którzy występują. Dobrze, jak do organizatora podrzucisz jakieś projekty i sugestie. Nie czekaj, aż ktoś sam Ci zrobi plakaty, czy zaproszenia. Pomyśl o tym sam. Bądź w tej kwestii solidnie zorganizowany.

5. Fiszki - fiszka to w zasadzie taka mała karteczka, albo inaczej mini plakat, który możesz wręczyć każdemu choćby na ulicy albo zostawić w dowolnym miejscu. Pamiętaj, że pozostawienie garści fiszek na pastwę losu nie gwarantuje, że ktokolwiek je weźmie i przyjdzie na Twoją imprezę.

6. Zaproszenia - zaproszenie to rodzaj bardziej profesjonalne podejście do własnej twórczości. Często robi się zaproszenia imienne, co sprawia, że zaproszony dostrzega, iż traktujesz go indywidualnie. Zwiększa to szansę na jego przybycie.

7. Folder - to rodzaj artystycznego portfolio. Możesz w nim zamieścić krótką notkę biograficzną, próbkę twórczości, w końcu coś oryginalnego, co przykuje uwagę publiczności. Warto dopracować ten element, to rodzaj Twojej artystycznej wizytówki.

8. Info do mediów - w zależności od tego gdzie mieszkasz, na pewno w pobliżu są jakieś środki masowego przekazu. Warto zadbać, by informacje o imprezie w stosownym czasie znalazły się w prasie lokalnej lub radiu. Podaj najbardziej podstawowe informacje: kto, gdzie, kiedy i charakter imprezy. Masz szansę, że pojawi się dziennikarza i jest możliwość, że napisze recenzję z Twojego wieczoru. Media pozwalają zaistnieć.

29

9. Teksty – oczywiście musisz mieć teksty. Tutaj chodzi o ich ilość i jakość. Postaraj się wybrać najlepsze, potrenować czytanie i trzymać się limitu czasu - 40-50 minut - człowiek zwykle przez z tyle czasu jest w stanie utrzymywać swoją uwagę w napięciu. Potrenuj czytanie i sprawdź, ile ich potrzebujesz, by zapełnić czas.

10. Czas - na czytanie tekstów masz 40-50 minut, ale impreza zwykle trwa dłużej (nie uwzględniam tu czynnika, w którym trwa do białego rana albo kończy się jakimś rautem). Średnio należy liczyć około 90 minut od przyjścia pierwszej osoby, po wyjście ostatniej. Dla Ciebie to znacznie więcej: przygotowania, organizacja, itd.

11. Oprawa muzyczna – ustal, czy planujesz jakąś oprawę muzyczną czy też robisz klasyczny wieczór pozbawiony wszelkich dodatków. Jeśli jednak zechcesz mieć muzyczną oprawę, przemyśl temat. Może kogoś zaprosić do akompaniamentu, odtworzyć w tle muzykę, a może, jeśli jesteś wszechstronny i sam zagrasz na jakimś instrumencie.

12. Dynamika – pamiętaj o ruchu, zaplanuj zmiany pozycji ciała przy prezentowaniu tekstów. Nie stój w jednym miejscu, bo zahipnotyzujesz odbiorcę i albo uśnie albo całkowicie straci wątek i zainteresowanie.

13. Grafika, obraz, zdjęcia – dotyczy wystroju pomieszczenia, w którym występujesz. W ramach aranżacji możesz zadbać o ilustrację graficzną.

14. Oświetlenie – jeśli zamierzamy czytać teksty z kartki, trzeba zadbać o stosowne oświetlenie i - jeśli planujemy stworzyć tzw. Nastrój - to przetestujmy stopień nasilenia światła, by później nie siedzieć z nosem w kartkach.

15. Aranżacja przestrzeni – inwencja twórcza jest, nieograniczona, choć nie ma, co przesadzać z ilością gadżetów, najlepiej tematycznie dobrać je do prezentowanych treści, by były dodatkową ilustracją do Twoich tekstów. Wcześniej musisz zadbać o pomieszczenie i stosowny czas, by wszystko ustawić i zorganizować.

16. Bilety czy bez – jako, że sprzedajesz swego rodzaju produkt, dajesz pewną wartość, która ma swoją cenę. Trudno jednoznacznie ustalić, ile powinien kosztować bilet: czy symboliczną złotówkę, czy znacznie więcej. Zawsze możesz zorientować się jak to jest w miejscu, gdzie będziesz miał imprezę. Być może organizator, podpiszę z Tobą umowę np. o dzieło, wtedy spraw jest jasna.

30

17. Podsumowanie imprezy – po każdej imprezie, szczególnie, kiedy zaczynasz swoja artystyczną karierę, warto i należy ją podsumować.

Należy dokładnie przypomnieć sobie jej przebieg i poddaj ją stosownej ocenie. Proponuje, się nie oszczędzać, jeśli Ci zależy by jego wieczory rozwijały się z imprezy na imprezę.

31

„Pseudoporadnik”, czyli epilog.

„Pseudoporadnik”

jest zbiorem moich doświadczeń i nie może stanowić wyroczni, co do kryteriów czy wymogów, przy realizacji wieczoru autorskiego.

Skupiłem się na elementach najistotniejszych, choć każdy wieczór to odrębna historia. Jest to raczej pewien zarys, z którego zaczerpnąć możesz dowolny element, który pozwoli Ci lepiej zorganizować Twoje własne spotkanie. A jeśli się okaże, że moje doświadczenia w jakiś stopniu Ci pomogły, będę ogromnie rad.

Mariusz Bober

32

33

Współpraca:

34

Mariusz Bober - ur. 7 kwietnia 1976r.

Radzynianin od zawsze.

Od chwili urodzenia minęło już trochę czasu, a na potrzeby tej broszury obszerna nota biograficzna jest jak ten przysłowiowy balonik w słowie od autora.

Ostatnio współredaktor Kwartalnika Kulturalnego „Kozirynek”, pisze do „Grota” Radzyńskiego Tygodnika Społeczno-Kulturalnego, sporadycznie do „Wspólnoty Powiatowej”, masowo natomiast do Serwisu Literackiego Knowacz.pl. Dawno temu naczelny Myśli Twórczej i prezes Klubu Kreatywnego. Siedział również przed mikrofonem Twojego Radia 6+. Autor kilku publikacji – ciągle czekające wersji papierowej (a niemal wszystko na www.knowacz.pl).

Ostatnio twórca Pracowni Artystycznej Studio Tworzywo – Art. Studio – właściwie realizuje tam wszystko co przyjdzie mu do głowy. Od picia kawy, po pisanie tekstu skończywszy na skrypcie szkoleniowym. Przy wenie namaluje obraz i stworzy kilka interesujących nut (chyba). A to wszystko w „Piwnicy u Mariana” w miejscu gdzie odbył się pierwszy wieczór autorski - dokładnie 1O lat temu. Wydarzyło się jeszcze wiele innych historii… ale może wystarczy, bo balonik nie wytrzyma ciśnienia.

35

Mariusz Bober „Jak stworzyć dobry wieczór autorski ” Copyright © by Mariusz Bober All rights reserved Studio Tworzywo Art. Studio

www.rasil.home.pl/kozirynek

Redaktor: Piotr Chruśliński

Korekta: Małgorzata Bartosik

Copyright © by Serwis Literacki www.knowacz.pl

Wydanie I ISBN 978-83-925506-5-5 Świdnik 2007

Projekt okładki: Mariusz Bober Copyright © by Mariusz Bober All rights reserved

36

ISBN 978-83-925506-5-5

37