شماره نهم 2013 دسامبر
Facebook: Markaz Katib Facebook : Katib Kultur Zentrum Email: markazkatib@gmail.com www.markaz-katib.blogfa.com Bankverbindung: BAWAG IBAN : AT231400005410087644
گرد آوری از نادر نظری NAZARI Nader (M-Shah)
فِزطت هطالب ّضعیت هِاجزیي افغاًی در ایزاى3 ...................................................................................................................... 4 ...................................................................................... Eine Zukunft für die Kinder in Afghanistan کْدکاى خْد را اسفزاگیزی سباى هادری هحزّم ًکٌیذ5................................................................................................ گزارش مختصر افتتاح کورس زبان دری 6............................................................................................................ ػـْرای جـِاًی ُــشارٍ8..................................................................................................................................ــ7 گشارػی اس هزاطن فزٌُگی ٌُزی در ػِز ّیي اتزیغ9-10 ......................................................................................... گشارع تصْیزی هحفیل10-11 .............................................................................................................................. ػعز 14 ......................................................................................................................................................ــ13 سًذ گی ًا هَ فیض دمحم کاتب ُشارٍ 16...................................................................................................................ــ15 ُْیت ُشارٍ ُا 21............................................................................................................. .............................ــــ17 24........................................................................................................................................ Die Hazaraـــ 22 25..............................................................................Eine kulturelle Veranstaltung in Wien, Österreich 26-27................................................................................................................................. Frauen im Islam 28........................................................................... Bezirksvorsteher der Leopoldstadt, Karlheinz Hora
مالّ ث ٚٔٛ ٚػٝمتبٕ! هزکش فزٌُگی کاتب پؾیـای ٗٞىتٛٚبی میبمیٓ ،طبُت اهتَبػی ٝارتٔبػیٓ ،وبُٛٚبی پژٛٝيی ،گقاؿهٛبٞٗ ،ىتٛٚبی كـ٘ٛگی -اػثی ،گلتٝگٛٞب، عجـٛبی ػهین ٝػکلٛبی عجـی تٔبّ ىٔبامت ىٔب ٓیتٞاٗیؼ ٓطبُت ٝػکلٛبی عجـی عٞػ ؿا ثـای ٗيـ ػؿ( ؿٝفٗ ٚثٗ ٚيبٗی ٓب ثلـمتیؼ Email: markazkatib@gmail.com فٓبٗی کٓ ٚطِت عٞػ ؿا ثـای ٓب ٓیكـمتیؼ ،ث ٚچ٘ؼ ٗکت ٚتٞر ٚكـٓبییؼ عجـٛبی ؿا ک ٚثـای ٗيـ اؿمبٍ ٓیكـٓبییؼ ،ػهین ثبى٘ؼ اف كـمتبػٕ ٓطبُت هجال ٗيـ ىؼ ،ٙعٞػ ػاؿی ٗٔٞػ ٝ ٙفصٔت كـمتبػٕ إٓ ؿا ثٓ ٚب ٗکيیؼ ٓطبُت پژٛٝيی ،ثبیؼ ٓنت٘ؼ ث٘ٓ ٚبثغ ٓؼتجـ ثبى٘ؼّٔ .یٔٚی ٓ٘بثغ ٓ ٝبعؾ ثـای ٓطبُت پژٛٝيی ّـٝؿی ٓیثبىؼ هزکش فزٌُگی کاتب اف پؾیـه عجـٛب ٓ ٝطبُجی ک ٚػؿ إٓ ث ٚآٓٞفٛٙبی امالٓی ،اؿفهٛبی ِٓی ٝىغَیتٛبی صویوی ،ثٗ ٚضٞی ثیاصتـآی ٍٞؿت گـكت ٚثبىؼٓ ،ؼؾٝؿ امت عٞاٗ٘ؼ ٙاؿرٔ٘ؼ ٔٛچ٘بٕ ٓب اف ٓـسٛب ،ػیؼگبٛٙب ،پیيٜ٘بػٛب ٝاٗتوبػٛبی ثزب ٝمبفٗؼ ،ٙامتوجبٍ ٗٔٞػ ٝ ٙآٓبػگی عٞػ ؿا ثـای "تـییـ" اػالّ ٓیػاؿیْ! ىٔب ٓیتٞاٗیؼ ٓـس ،ػیؼگب ،ٙپیيٜ٘بػ ٝیب ْٛاٗتوبػ عٞػ ؿا ٗیق ثٗ ٚيبٗی ٓب ثلـمتیؼ ػؿ ٍٞؿت آکبٕ ،ث ٚػكتـ ٓـکق كـ٘ٛگی کبتت ،تيـیق ثیبٝؿیؼ
ٗيبٗی ػكتـ: Gerlgasse 14/ 1030 Wien
-2-
ّضعیت هِاجزیي افغاًی در ایزاى
اكـبٗنتبٕ ٝایـإ ػ ٝکيٞؿ ػٝمت
,
ٔٛنبی ْٛ , ٚفثبٕ ٓ ْٛ ٝؾٛت ػاؿای ٓـفٛبی فٓی٘ی ٝؿٝاثٔ میبمی اهتَبػی ٝكـ٘ٛگی ثب تٞرٚ
ث ٚای٘کٚ
اكـبٗنتبٕ اف گؾىتٛ ٚبی ػٝؿ تب ثٚ آـٝف کيٞؿی ر٘گ فػ ٝ ٙاىـبٍ ىؼ ٙامت ثٗ ٚبچبؿ
ىؼ .آثبػاٗی ک ٚث ٚهیٔت ا ف ػمت ػاػٕ رٞاٗی ثؼمت آٓؼ. ٛبی عٞػ ؿآؼیٕٞ
ٓـػّ إٓ ث ٚػٗجبٍ فٗؼگی ثٜتـ ٝؿاصتتـ ٜٓبرـت کـػٙ
ٔٛیٖ ٓـػإ ک ٚایـإ آثبػی ىٜـ
ٝث ٚکيٞؿٛبی ػٝؿ یب ٗقػیک پ٘ب ٙآٝؿػٗؼ .یکی اف ایٖ
آٗبٕ امت اف ایٖ ػُٝت كؤ یک ػؿ عٞامت ػاىت إٓ ْٛ
کيٞؿٛب کٜٓ ٚبرـت ث ٚإٓ ػؿ گؾىت ٚفیبػ ثٞػ ٔٛیٖ
تضَیَ كـفٗؼاٗی ثٞػ ک ٚآیؼ آی٘ؼ ٙىبٕ ٓضنٞة ٓی
کيٞؿػٝمت ٔٛ ٝنبی ٚامت ٜٓ .برـت ث ٚایـإ اف
ىؼ .ػُٝت ایـإ ایٖ ػؿعٞامت ؿا ػؿ افای گـكتٖ ٓجبُؾ ثٚ
صؼٝػ 50مبٍ پیو آؿبف ىؼ ٝ ٙتب اک٘ ٕٞثٍٞ ٚؿت
٘ٛگلت ػؿ آؿبف ٛـ مبٍ تضَیِی پؾیـكت ٝایٖ
عیِی کْ ؿٗگ تـ اػآ ٚػاؿػ .ث ٚگلت ٚػُٝت ّ ؿػإ ,إٓ,
ٓؼ٘ی ثٞػ کٛ ٚـ کل تٞإ ٓبُی ػاؿػ ٓیتٞاٗؼ اف ٓکبٗبت
ایٖ کيٞؿ ٔٛیي ٚپؾیـای ٜٓبرـیٖ اكـبٕ ثٞػ ٝ ٙاف
تضَیِی کيٞؿ ایـإ ثـ عٞؿػ اؿ ىٞػ ٛ ٝـکل تٞإ
ٛیچ کٔکی ث ٚآٗ ٚا ػؿ یؾ ٗٔی ک٘ؼ .آب كبٍِ ٚػیؼٕ
ٓبُی ٗؼاؿػ اف آکبٗبت گؾىت ٚیؼ٘ی ٔٛبٕ ثیَ ٝکِ٘گ
تبى٘یؼٕ كبٍِ ٚای ثنیبؿ ػٝؿتـ امت اف كبٍِ ٚگٞه
امتلبػ ٙک٘ؼ .عیِی ٛب ایٖ تٞإ ٓبُی ؿا
تب چيْ ثبیؼ ػؿ ایٖ کيٞؿ فٗؼگی کـػ تب كٜٔیؼ ایٖ گلتٚ
ٗبچبؿ ػؿك ٝتضَیَ ؿا ؿٛب کـػ ٝ ٙث ٚکبؿٛبی مغت
ٛب تب چ ٚاٗؼاف ٙػؿمت ٝهبثَ ثبٝؿ امت .ػُٝت ایـإ
ٓيـ ٍٞىؼٗؼ .ایٖ تٜ٘ب گٞى ٚای اف آکبٗبت ایـإ ثٚ
ٓؼػی ػاػٕ آکبٗبت ٝپؾیـای اف ٜٓبرـیٖ اكـبٕ امت.
ٜٓبرـإ اكـبٗی امت ٗض ٙٞی ؿكتبؿ ایـاٗیبٕ چ ِٓ ٙت ٝ
آب ثبیؼ ػیؼ ایٖ آکبٗبت اف ٗظـآٗبٕ چینت هِْ ٝػكتـ
چ ٚػُٝتٓ ,یقإ پیيـكت ػؿ ػـٍٛ ٚبی ٓغتِق ىـِی
یب ثیَ ٝکِ٘گ ٓ .ـػٓی ک ٚهــــیت ث ٚپ٘زب ٙمبٍ ػؿ
ٗظیـ کبؿگـ مبعتٔبٕ ٓ ,ـ٘ی ,کٞؿ ٙپق ,..... ٝػاىتٖ
ایـإ فٗؼگی کـػ ٙاٗؼ آـٝف اف آٜٗب كؤ تَٞیـ امت عبک آُٞػ ٝ ٙعنت.ٚ ىٜـٛبی ایـإ ثؼؼ اف ٛيت مبٍ ر٘گ ثب ػـام ثٚ
ی
ٗؼاىت٘ؼ ٝثٚ
صوٞم ثـاثـ ٛـکؼاّ ٓت اصخی رؼاگبٗ ٚامت ک ٚثبیؼ ٍٞؿت ٓلََ ث ٚآٗبٕ پـػاعت .اُجت ٚىبیؼ آکبٗبت ثٚ تؼجیـ ایـاٗیبٕ ایٖ چ٘یٖ ثبىؼ؟؟؟
ٝیـاٗٛ ٚبیی تجؼیَ گـػیؼ ک ٚثؼمت ٔٛیٖ ٜٓبرـیٖ آثبػ F. Rezai iranian soldiers insult AFGHNS http://www.youtube.com/watch?v=MarWrjyjdT0
3
Eine Zukunft für die Kinder in Afghanistan
Katib Kultur Zentrum wurde im Ministerium für Wirtschaft der Islamische Republik Afghanistan als NichtRegierungs-Organisation eingetragen und haben gesetzliche Registrierung mit der Regierung Afghanistan. Seit 2012 unterstützt unser Verein arme und behinderte Kinder in Afghanistan, um ihnen Bildung und Ausbildung zu ermöglichen. Auch die Hilfe für Waisenhäuser ist ein wichtiger Teil unserer Arbeit. Unser Ziel ist es, für notleidende und besonders auch für die vielen durch die Situation in Afghanistan körperlich beeinträchtigten Kinder Schutz, Schulbedarf, und Erholungsmöglichkeit im Rahmen einer schulischen Grundbildung bereit zu stellen. Wir möchten dass auch die Kinder in Kabul Liebe und Aufmerksamkeit erfahren dürfen, sowie Bildung und damit soziale Entwicklungsmöglichkeit.
Bitte helfen und unterstützen Sie uns. Alles ist willkommen und wird sehr geschätzt: Ob Sie uns nun mit Sachspenden wie z.B. Schulbedarf helfen oder Geld spenden, wir freuen uns über Ihre Hilfe und danken Ihnen. Warum wir Sie brauchen! Mit Ihrem Beitrag von 1 Euro im tag (steuerlich absetzbar) helfen Sie mit, den Unterhalt der im lebenden Kinder zu sichern und ermöglichen damit Ihrem Patenkind, in einer liebevollen und sicheren Umgebung aufzuwachsen. Sie tragen dazu bei, die täglichen Bedürfnisse zu stillen, geben dem Kind darüber hinaus die Chance, eine Schul- und Berufsausbildung zu absolvieren, die seinen Talenten entspricht. Herzlichen Dank für Ihre wertvolle Hilfe!
Kontakt: Verein Katib Kultur Zentrum Wien Tel.: +43/699 19 27 37 42 0043/6763584569 +43/699 17217726
markazkatib@gmail.com www.markaz-katib.blogfa.com Bankverbindung: BAWG BLZ:1400 Konto-Nr. 05410087644 IBAN : AT231400005410087644
4
اطالعیَ کْدکاى خْد را اسفزاگیزی سباى هادری هحزّم ًکٌیذ ثبى ٗي ،گـ ػاٝؿي گْ ًـػ ٙامت
یب آیؼ مـٝؿي گْ ًـػ ٙامت
فٛـ ثب ػا ىیـٓبػؿ ثـ کنی
ً ٞفثبٕ ٓبػؿي گْ ًـػ ٙامت
ث ٚآالع کِی٘ٓٞٔٛ ٚبٕ ػقیق ؿمبٗیؼٓ ٙی ىٞػ ،تؼؿیل فثبٕ ػؿی اف تبؿیظ 28.07.2013ػؿ ٓ٘طوٝ 3 ٚیٖ ػٔالٌ آؿبف گـػیؼ .ث٘ب ٌ پؼؿإ ٓ ٝبػؿإ ک ٚػاله ٚػاؿٗؼ كـفٗؼإ ىبٕ فثبٕ ػؿی ثیبٓٞفٗؼ؛ رٜت حجت ٗبّ ث ٚىٔبؿٛ ٙبی فیـ تٔبك ثگیـٗؼ ٓؼِْ ؿصیٍٔ ٝ ٚؼیوٗ ٚظـی ثب تزـثٛ ٚبی چ٘ؼ مبُ ٚػؿ عؼٓت آلبٍ ٛبی ىٔب مت. ٗبگلتٔٗ ٚبٗؼ کٝ « ٚظیل ٚیب کبؿعبٗگی» ا ٓلبٍ ٛبی ىٔب ؿا ث ٚفثبٕ ٛبی آُٔبٗی ،اٗگِینی ٝؿیبّی ٗیق کٔک ٓیک٘ؼ ٝ ثـای عبْٗ ٛبی ک ٚفثبٕ ػؿی ٝآُٔبٗی ؿا ٓیغٞإ ٙػ یبػ ثگیـٕػ ٗیق کالك ػؿمی ٓیجبىؼ.
)هزکش فزٌُگی کاتب) پیام بَ ُوْطٌاى هقین ػِز ّیي ُْیت ُای یک هلت سباى آى هلت اطت، ٘ٓٞٔٛبٕ ػقیق، یکی افیٖ َٓبئجی ک ٚثـای ٓـػّ ٓب ثزب ٓبٗؼ ،ثی مٞاػی ٝكوـ كـ٘ٛگی امت .اگـ ٓـػّ ٓب ػؿػاعَ کيٞؿٓنتویٔب ً ػؿیٖ َٓبئت ٓ ٝيکالت ػؿ گیـٗؼ٘ٓٞٔٛ ،بٕ ٓب ٗیق ثيکِی اف اىکبٍ ػؿ عبؿد کيٞؿ ٗیق ؿٗذ ایٖ َٓیجت ٛب ؿا ٓی کي٘ؼ .ثب اف ػمت ػاػٕ فثبٕ ػؿ ٝاهغ ٞٛیت ِٓی ٓـػٓبٕ ٓب ػؿٓیبٕ ربٓؼ ٚرؼیؼ ٗیق اف ٓیبٕ عٞاٛؼ ؿكت پیبٓی ک ٚعؼٓت ٘ٓٝ ْٛبٕ ٓنیْ ىٜـ ٝیٖ ػاؿیْ ایٖ امت ک ٚتٔبٓی ٓبػؿإ ،پؼؿإ ٝ ٝاُؼیٖ ٗنَ رؼیؼ ٓنئُٞیت ػاؿٗؼ تب كـفٗؼإ ىبٕ ؿا ػؿ آـ صلع ٝتوٞیت فثبٕ ٓبػؿی ٓؼػ ٝیبؿی ثـمبٗ٘ؼ. ثؼؼ اف ثثت ٗبّ ٓی تٞاٗیؼ کِی ٚکتبة ٛبي رؼیؼ ػؿمی ؿا ػؿیبكت ک٘یؼ. (ٓـکق كـ٘ٛگی کبتت -آٞؿ كـ٘ٛگی) آدرصّ :ارتباط Gerlgasse 14 / 1030 Wien Tel.: 0043/69919273742 +43/676 3584569 +43/699 17217726 Katib Kultur Zentrum Wien Facebook: Markaz Katib Email: markazkatib@gmail.com www.markaz-katib.blogfa.com Bankverbindung: BAWAG IBAN : AT231400005410087644
5
گزارش مختصر افتتاح کورس زبان فارسی ( دری) و آلمانی ( مرکز فرهنگی کاتب)
بَ اطالع آى عذٍ اس ػاگزداى ّ ّالذیٌی کَ تا ٌُْس اس تذّیز ایي کْرص آگاُی السم را ًذارًذ رطاًیذٍ هیؼْد کَ تذریض کْرص سباى فارطی ( دری) اس دّرٍ هقذهاتی تا دّرٍ داًؼگاُی پذیزفتَ هیؼْد (.هعلن رحیوَ ّ هعلن صذیقَ) با تجزبَ ُای چٌذ طالَ آهادٍ خذهت بزای اطفال ػواطت (هزکش فزٌُگی کاتب -اهْر فزٌُگی)
ٗظـات ىبگـػإ : ٜٓؼی صنی٘ی هي با عالقَ خاؽ در کْرص کَ اس طزف هزکشفزٌُگی کاتب بزگشار هیؼْدهذت چٌذ هاٍ اطت کَ هیزّم ّ سباًی هادری خْد یعٌی "دری" را هی آهْسم. ایي باعث هیؼْد کَ هي با سباى هادری خْد بیؼتز آػٌا ػْم ّ سباًِای دیگز بالخصْؽ سباى آلواًی بزاین آطاًتز توام هیؼْد ّ اس هظؤلیي ایي هزکش تؼکز هیکٌن کَ ایي سهیٌَ درطی را بزای ها ایجاد ًوْدٍ اًذ.
فاطوَ رضایی هي تاسٍ بَ ایي کؼْر آهذم ّ هیخْاُن سباى آلواًی را تْطظ هعلن آلواًی یاربگیزم
6
خانم رحیمی سباى یاد گزفتي با ُن سباًِا آطاى تز اطت .در کْرص کَ هي هیزّین هعلن اع فقظ آلواًی صحبت هیکٌذ ّ ایي باعث هیؼْد کَ هي بزای یاد گزفتي آلواًی خیلی ّقت بَ کار هیبزم .در ایي کْرص آلواًی هیتْاًن بِتز با سباى ّ
سهیال رضای این کورس نه تنها برای زبانی مادری بلکه کمک به کار های خانگی و آمادگی برای امتحان میباشد .و خوشهالم که به کمک معلمان هم زبان مادری خود را یاد میگیرم و هم آلمانی و دیگر مضمونهای مکتب.
کلتْر اتزیغ آػٌای پیذا کٌن.
ترینا
ریاى عظکزی
من خیلی وقت است که اینجا زندگی میکنم و تا حاال این امکانات را نداشتم که بتوانم زبانی مادری خود را یاد بگیرم.
من اینجا به دنیا آمدم و آلمانی در خانه و مکتب صحبت میکنم .من میخواهم زبان مادری خود را در این کورس یاد بگیرم.
ػِی٘ب صنی٘ی هي سباًی هادری خْد را دّطت دارم ّ هیخْاُن یاد بگیزم.
در این کورس میتوانم زبانی مادری خود را بی آموزم.
دمحم رضا حسینی من از کورس خوشم می آید بخاطرکه زبان مادری را به من یاد میدهد.
ػـْرای جـِاًی ُــشارٍ: ابتدا ابید اید آورصـد ىکتَ ای کَ برُیچ کس پوص یدٍ هیست این است کَ بیش از یک ظد سال می گذرد کَ مـردم ُـزارٍ در حمـرومیت ،فلر ،تبؼیغ ویب غـدالیت كرار داص تَ ودر این مـدت كرابین خضوهت ُای كومی ،گروُی وتروریزم مٌعلَ ای صـدٍ اهد وابرُا مورد کض تار وكتل ػام ُا ووسل کضی ُای سیس امتتیک اب اُـداف واىگزیٍ ُای س یایس ،م ـذُیب وپاکسازی كومی كرار گرفتَ اهد .مردم ُـزارٍ در ظول حیات مؼارص خود ػالوٍ بر رجن ُا ومعیبت ُای واردٍ از سوی حکومت ُای وكت ،وحیت از جاهب مهکیضان ومه مـذُـبان خود هزی مورد استامثر واستؼامر كرار گرفتَ وبَ حنوی از آهَ ا حتت غياوین خمتلف ىژادی وغریٍ اب مواهع وحمـدودیت ُای گوانگوین در داخل وخارج ازافغاوس تان مواجَ صـدٍ اهد وگوای دمشین وضدیت اب مردم ُـزارٍ یک راٍ رمس ظبیؼی ای رسهوصت الزامی است کَ این چٌنی مرصاهَ ودكیق اجـرا می صود! درد این مهَ ظمل توام اب غلب ماهدگی واُاهت ُا زماین احساس می صود کَ مـردم خود درایبن د وبَ این ابور برسـيد کَ مه از سوی دوست ومه ازسوی دمشن كرابین خواس تَ ُای آانن می صوهد وحیات صان تهنا وس یهل ای برد وابخت ُای س یایس وىژادی كرار می گریهد.ایهنم گفتین است کَ وضؼیت کيوین جامؼَ ُـزارٍ کَ در ظی یک دُـَ ای اخری آهنم دراثر حضور جامؼَ هجاین درافغاوساتن هببود مکی ایفتَ وبَ پیرشفت ُای ػلمی وفرُيگی رس یدٍ اهد ،ابزمه دوست و دمشن چضم دیدن آن را هدارهد و این مردم در بس یاری از مـوارد کامیف السابق درحعارُای تيگ س یایس ،ػلمی ،ىژادی ومٌعلَ ای كرار دارهد وُـستٌد کساین کَ مـردم ُـزارٍ را از ُـرهوع رفتارُای سازهدٍ واس تلالل ظلباهَ جلوگریی می کييد کَ منوهَ آن برخورد ُای توُنی آمزی بؼیض از اساتید در داوضگاٍ اکبل وسبت بَ داوضجواین ُـزارٍ درماٍ جون ،2013است. بدین ترتیب حیت اگر دمشيان مردم ُـزارٍ خود هتواهيد ماهع جـدی بر رس راٍ این مـردم كرار دُـيد ،سؼی می کييد ات از داخ ل جامـؼَ ُـزارٍ ،کساین را حتت غيوان مٌعلَ ای ،كومی وای غياوین دیگری وادار بَ خمالفت واکرصکین وحیت دمشین وىزاع منایيد ات ازاین اببت بَ اُـداف صوم صان دست ایبيد. از این رو واب این ملدمـَ ُـدف اظیل درایيجا ایًست کَ ل تضُّکی بَ انم «صورای هجاین ُـزارٍ »،بَ مؼـریف گرفتَ می صود کَ براساس رضورت ُا وهیاز مٌدهیای اجامتغی بَ مٌظور تلابل وتؼامل اب انرسائهیا وتبؼیغ ُا کَ درفوق ذکر آن رفت ،در ظی دوسال گـذص تَ یؼین 7
از سال ،2011بَ این ظرف اب تالش وابتاکر معل خشعیت ُای ػلمی ،خنبگان ،فرُيگیان وداوضميدان جامؼَ ُـزارٍ در خارج ا افغاوس تان ،پایَ گذاری گردیدٍ است .روی این مٌظورهجت رمسیت خبض یدن وآغاز بَ اکر این صورا درمورخ
ز
20و 21اپریل سال
جاری ،2013اولنی جلسَ کيگرٍ آن درصِر وین پایتخت اتریش ،برگزار گردید کَ درآن بس یاری ازخشعیت ُای ػلمی فرُيگی، داوضجواین ،خشعیت ُای اجامتغی وس یایس ازمتام کضورُای اروپایی ومهچينی از آمریاک واسرتالیا رشکت داصتٌد .دراین کيگرٍ متام خط مضی واُداف صورای هجاین هـزارٍ مورد حبث وبرریس واكع صد واساس انمَ آن بَ غيوان یک س يد رمسی درهجت مضخط منودن خط مضی اظیل صورا مورد تعویب كرار گرفت .این صورا کَ اب اُداف ػایل وبَ مٌظور فؼالیت فرُيگی واجامتغی در میان جامؼَ ُـزارٍ واب تؼامل وتفامه اب مهَ اكوام ساکن درافغاوس تان اجیاد صـدٍ است ،مه اکيون در راس آن داوضميد حمبوب داکرت ظاُـر صاران كرار دارد .صورای هجاین ُـزارٍ دارای 7مکیتَ است کَ برای اجنام وگسرتش فؼالیت خود هیاز مٌد بَ مهاکری ومضارکت متام مردم خود می ابصد کَ از این هجت تالش دارد ات اب اجیاد صوراُای کضوری وای ُامن منایيدگی درمتام کضورُای خاریج وخعوظا در کضور اتریش اكدام مناید کَ دوس تان می تواهد براساس لیاكت وتوامنيدهیای ػلمی ،فرُيگی واجامتغی خود درمتام خبش ُای آن سِم بگریهد. زیرا برای مؼریف این صورا تالش ُای زاید از سوی متام اغضای مـرکزی آن درکضور اتریش بَ اجنام رس ید وبرای اولنی ابر بود کَ در ظی یک مرامس فرُيگی کَ از سوی «مرکز فرُيگی اکتب» درصِر وین برگزار گردید ،بَ ظورت رمسی بَ حارضین در این مرامس بَ مؼریف گرفتَ صـد وگفتار فوق توسط این جاهب «حاج دمحم داوش» كرائت گردید ومهچينی مارک صورای هجاین ُـزارٍ بَ غيوان مسبل وحـدت ومهبس تگی کَ بَ ظورت{اتبلو} ودر پارچـَ بزرگی هوص تَ وحک صـدٍ بود درجلوی استیج هعب گردید کَ مورد توجـَ حارضین كرار گرفت. اب این وجود الزم آمـد ات این هوص تار را حتت غيوان مؼریف صورای هجاین ُـزارٍ ،در ورشیَ «رو هزــَ » کَ از سوی مرکز فرُيگی اکتب اهتضار می ایبد ،بَ ورش برساهمی کَ از این اببت مهَ مس ئولنی این صورا دراتریش از مهاکری وخـدمات ارزهدٍ مـرکز فرُيگی اکتب کامل تضکر وكدرداین را دارهد وآرزوی موفلیت برای آن می کهيد . كابل اید آوری است کَ این صورا متؼلق بَ متامی مـردم ُـزارٍ در رسارس هجان می ابصد وُیچ گوهَ رشط ورشوط بَ خعویص هدارد کَ بَ دین حلاظ کساین کَ دراتریش زهدگی می کييد وخواس تار غضویت بَ این صورا می ابص يد ،می تواهيد بَ صامرٍ ُای کَ درپااین ذکر صـدٍ است متاس بگریهد ومؼلومات بیضرتی را مهراٍ اب اساس انمَ وفرم غضویت درایفت منایيد. :
069911306795 069911477273
www.worldhazaracouncil.org 8
بٌام خذا گسارش ی از مراسم فرهنگی هنری در شهر وین اتریش ایً بار در عهر ویً اتریػ مراصم هنری با ععار
«اتحاد و همبستگی» به همت و دعىت
«مرکسفرهىگی
کاتب » برگسار گردید .ایً کيضرت که در عب عيبه 6جىالیی 2013 در صالً مىزایک برگسار عده بىد با اصتلبال بضیار گضترده همىطىان افغاوضتاوی ملیم اروپا مىاجه عد .در ایً مراصم بیػ از 500هفر از همىطىان مهاجر در کغىرهای اروپای از جمله اتریػ و ایتالیا عرکت کرده بىدهد. برهامه فرهىگی هنری فىق با مجری گری خىاهرگرامی خاهم رحیمه و تامیم همراه بىد .مراصم با هىاخته عدن صرود ملی افغاوضتان آغازگردید .صپط صرودی بضیار زیبا تحت عىىان «صرود وحدت » تىصط گروه صرود ن وجىاهان و هىنهاالن به اجرا در آمد که مىرد
اصتلبال و تغىیم حاطریً كرار
جىاب آكای داکترصراج الدیً
گرفت .یکی از بیت های صرود فىق
رصىلی کار عىاش پىاهىدگان افغان
چىین بىد:
ها در کغىر اتریػ
تاکه یکدل هه شىی جنجال
)Nurten Yilmaz (SPÖ
وجنگ استه برار دبلی گلسارمى بارون سنگ استه برار صپط جىاب آكای حاجی داوػ به همایىدگی از مرکسفرهىگی کاتب به میهماهان و عرکت کىىدگان مراصم خىظ آمد گفت .ایغان همچىان در ایً مراصم گسارش ی از تغکیل و وغضت عىرای صراصری هساره ها به حاطریً ارئه کرد
.
سخنران بعدی مراصم فرهىگی
دمىکرات ها حیه 16ویً که ازطرف
هنری فىق ،جىاب آكای اوحدی
مایکل هىیپل عهردار عهر ویً
بىد.آكای اوحدی با تضلیت عهادت
آمده بىدهد ،از جمله میهماهان ویژه
عهدای اخیرکىیته به خاهىاده های
ایً مراصم بىد.
آهان ،برطرورت اتحاد و همبصتگی تاکید کرده و آن را از هیازهای اصاس ی جامعه هساره هه تنها در کىیته و افغاوضتان بلکه در صراصر جهان داوضت .
.
كابل یادآوری اصت که ایً مراصم چىد میهمان ویژه هیز داعت صرکيضىل محترم صفارت کبرای جمهىری اصالمی افغاوضتان،
9
و خاهم
یلماز رئیط صىصیال
.
صفیر محترم صفارت کبرای جمهىری اصالمی افغاوضتان اكای عبدالجبارجاوید
مىفلیت وگامی رو به پیػ برای
و خاهم یلمازهرکدام به هىبه خىد طمً صتىدن فعالیتهای
«مرکس
فرهىگی کاتب » با آن اعالم همکاری
در آیىده با همیاری و همکاری
همىدهد .در ایً مراصم برهامه های
مهاجریً فعال در زمیىه فرهىگ و
دیگری،از كبیل پرصػ و پاسخ و
هنر و هیز همکاری نها دهای مربىطه
كرعه کص ی جىایس بین افراد عرکت
بر تعداد و کیفیت ایً گىهه
کىىده ،هیز برگسارعد
داعتىد هلطه هظرات خىیػ را در
مراصمها افسوده گردد .ایً یک
.در برهامه
كرعه کص ی به هفر اول یک بلیط
مىرد ض رورت وجىد و تلىیت
واكعیت اصت که همه مهاجریً
رفت و برگغت صفر زیارتی
نهادهای فرهىگی فعال در
افغاوضتاوی ملیم کغىرهای
مغهدملدش و به هفر دوم یک
کغىرهای اروپایی بیان کردهد.
اروپایی هرچىد در ظاهر از کغىر
عدد گىش ی صامضىهگ گلگس ی
هماهطىریکه از ععار ایً مراصم پیدا
خىد دور افتاده اهد اما خىد را
اش 3اهدا عد .در پایان مراصم
همچىان بخص ی از پیکره جامعه و
تحایفی که از صىی مرکسفرهىگی
وطً مادری خىد افغاوضتان می
کاتب برای اطفال و برخی از عرکت
داهىد .به همین دلیل طرور ت دارد
کىىدگان درهظر گرفته عد ،بدصت
تا کارهای فرهىگی و هنری که پیىهد
صرکيضىل محترم صفارت کبرای
دهىده مردم یک جامعه با
جمهىری اصالمی افغاوضتان و آكای داکتر صراج به آهان
اهدا
گردید .تحایفی هیز به عىىان تلدیر و تغکر از صىی مرکس فرهىگی کاتب به مهماهان اهدا عد. پط از پایان مراصم ،مضئىلین و دصت اهدرکاران مرکسفرهىگی کاتب در دیداری خصىص ی که با صرکيضىل محترم صفارت کبرای جمهىری اصالمی افغاوضتان
10
برگسار کىىدگان آن بىد .امیدواریم
بىد ،هدف اصلی برگسار کىىدگان ایً مراصم فرهىگی هنری ،تسریم احضاش وغاط و آرامػ به همىطىان مهاجر در دیار غربت، وایجاد فظای همدلی و همبضتگی بین آهان بىد. ایىکه در ایً مراصم بیػ از 500هفر از جىاهان و همىطىان مهاجر از گىعه و کىار کغىرهای اروپایی گردهم جمع عده بىدهد ،یک
یگدیگراصت ،در بین مهاجریً و در عهرهای مختلف اروپا گضترظ یافته و تلىیت گردد .هرچىد چىین گردهم آییها ممکً اصت دارای کاصتیها و هىاكص باعد اما در مرور زمان و با کضب تجربه بیغتر ایً هىاكص هیز برطرف و معایب آن اصالح خىاهد عد .بخػ فرهىگی مرکس کاتب ملیم ویً اتریػ
گزارش تصویری
ٓنُٞیٖ «ٓـکق كـ٘ٛگی کبتت » ٝثب مـک٘ن ٍٞملبؿت کجـای رٜٔٞؿی امالٓی اكـبٗنتبٕ ٝر٘بة آهبی ػاکتـ ٌ مـاد اُؼیٖ ؿمُٞی کبؿ ى٘بك پ٘ب٘ٛؼگبٕ اكـبٕ ٛب ػؿ اتـیو تضبیلی ؿا ک ٚاف مٞی«ٓـکق كـ٘ٛگی کبتت »کٚ ثـای آلبٍ ػؿ ٗظـ گـكت ٚىؼ ٙثٞػٗؼ،یکی یکی اٛؼا کـػٗؼ .
11
(طزّد اتحاد ُّوبظتگی) تب ک ٚیکؼٍ ٗ ٚىٞی ر٘زبٍ ٝر٘گ امت ٚثـاؿ
ػ ٙثِی گِقاؿٓ ٞثبؿ ٕٝم٘گ امت ٚثـاؿ
ٓب فیک ِٓک ٓ ٖٓٝٝب فیک ػىت ٝػٖٓ ٓب گَ ٛبی یک چٖٔ ٓٞیی ػْٞی یک ثؼٕ ع ٕٞاف ٓ ٚع ٕٞتٛ ٞـ ػ ٝیک ؿٗگ ٚثـاؿ تب ک ٚیکؼٍ ٗ ٚىٞی ر٘زبٍ ٝر٘گ امت ٚثـاؿ
ػ ٙثِی گِقاؿٓ ٞثبؿ ٕٝم٘گ امت ٚثـاؿ
افةک ٝتبرک یکٛ ، ٚقؿ ٝ ٙاٝؿ ٞیکٚ ىیؼ ٝ ٚم٘ی یک ٚػؿی پيت ٞیکٚ ٗلبهٓ ،ٚکـ ػىٖٔ ،چبٍ ٗ ٝیـٗگ ٚثـاؿ تب ک ٚیکؼٍ ٗ ٚىٞی ر٘زبٍ ٝر٘گ امت ٚثـاؿ
ػ ٙثِی گِقاؿٓ ٞثبؿ ٕٝم٘گ امت ٚثـاؿ
ثیب ػالی عٝ ٞاف ک٘ی ثیت آىتی مبف ک٘ی ػیگُ ٚت ُٗٞز ٚثن ٚثیب ک ٚکٔتـ ٗبف ک٘ی ِٓک اف ٓ ٞت٘گ ٗی ٚػالی ٓ ٞت٘گ ٚثـاؿ تب ک ٚیکؼٍ ٗ ٚىٞی ر٘زبٍ ٝر٘گ امت ٚثـاؿ 12
ػ ٙثِی گِقاؿٓ ٞثبؿ ٕٝم٘گ امت ٚثـاؿ
گــل سرخ
)
ّطٌذارم!! بــــــــــیـــا بــؼٌْ ًـذایـــن
ًـــذای ُوذلی راباًْاین
هٌـــــــــن آٌُگ ّآّاسم تْ ُظتی
کَ باتْ گل کٌذ ُزدم صذاین بض اطت دیگز طیاُی ُا ّ هاتن
بض اطت دیگز فزاق ّدّری اسُن بیا تاُوذیـــــــــگز را باس یابیـــــــــن
بض اطت دیگز ُوَ آى غصَ ّ غن
ّطــــــــــــــــٌذارم بیا تا ػاد باػین
سجــــــــْر کـــــــــیٌَ ُا آساد باػین
تـــْ با خؼتی ّهي باخؼت دیــــــگز
بظاسین ایي ّطــــــــــــــــي آباد باػین
هي ّتْ گز بظاُز ًزم ّ طخـــــتین
ُواًا هیــــٍْ پیـــــــًْذیی بخــــــتین
تْ را رًگ ّ هزا اطت بْی دیــــــگز
ّالکـــــــي ُــــــزدّػاخ یک درخـــتین
ّطـــــٌذارم بـــــــــــیا ّطي بـــــظاسین
فـــضـــای هلک هاى رّػي بظاسین
اگز دطت عـــذّ ّیزاى گــزی کــــزد
بیـــــــــــا ّیزاًَ ُاگـــــلؼي بظاسین
ّطـــــــــٌذارم بذٍ دطت صــــــــفایـت
کَ هـــي اهیـــــــــــذّارم بزّفـــــایــت
هــــــي ّتًْْ ،ر ّخْرػیذ ّگل ُظـــتن ًفــاق ها؛ ًفاق خْیــؼتــــــــي ًــــیظت
ًفـــاق گفتـــــــــگْی تــــْ ّهي ىیظت
ًفاق ها ً ،فــــاق اجـــــــــــــــــٌبی اطت
ّگــــــــــــزًَ هزدم ها بی ثوي ًیظت؛
ّطـــــــــــــٌذارم بیــــــــــا تزک طتن کي
ستبعیضــــــــات قـــْهی قــــــصَ کن کي
ًَ ى باالتــــــــــــزم؛ ًَ ُن تــــْ پایـیٌــی
سخـــــْف رّس هحــــؼزدیذٍ ًــن کــــــي
Sh.M
13
چَ سیبا ،گز بتــــابذ جــــــــلٍْ ُــــایت
زیباترین
ماتم سرا آفتی آمد به ما از آسمان
ای سرزمین من
کین بود از کفر نعمت ها نشان
ای زادگاه کوچکم
مردم ما یکسره آواره شد
ای بهترین من محراب سجده ام
سوی آمریکا و آفریقا روان اکثریت رفته پاکستان و هند صد هزارن دگر شد بی نشان
عشق و یقین من
عده ای در مسکو و ایران نشست
هرجا روم نیاز و تمنای من تویی
وان دگر دارد به لندن آشیان
عرش غرور و شوکت دنیای من تویی
کابل زیبا و آن قلب بالد این زمان ویران شده چون خاکدان
می خواهمت به کام
آن که (صائب) گفته بود عشرت سرا
می جویمت مدام
گشته یک ماتم سرا ای دوستان
در برکه های شب در آیه های نور
حیف بر آن دل گشای دلربا کین زمان شد آشیان ظالمان شاه کابل با دو شمشیرش چه شد؟
در امتداد غربت و تنهایی و سکوت
همه کجا شد عاشقان و عرافان؟
در لحظه های شادی و خوشبختی و سرور
در هوای جیفه ی دنیا شدند
! . . .می بینمت ،دریغ
پَر زنان در هر طرف چون کرکسان هم تجاوز بر زن و دختر کنند
آشفته ،بی قرار
جمع بی ناموس کشته حاکمان
با پیکر و زخمین،
کُشتن و بر بستن و صد ماجرا
داغدار
می نمایند از از جهالت این خسان نام انسان را نموده لکه دار
افتاده در اشارت عِفریت،
گرگ آمد با پلنگ خون فشان
اهرمن
کابل ما آتش سوزان شده
ای مانده ز افتخار نیاکان .به یادگار
پیر و برنا شد در آن آتش نهان ای دریغا شهر ما ویرانه شد مرده ها درهر طرف خون چکان
هر شب در آستان
هر طرف طفل یتیم بی نوا
دستان ستون سپهر دعای توست
وای می گوید کجا شد بابا جان؟
تقدیس بوسه های نثار لبان من مرهم گذار درد آشنای توست
هم زنان بیوه ،بی نان و لباس گریه دارند از جفای ظالمان ای وطن! تا دور گشتم از برت اشک می ریزم به پایت هر زمان این زمان را خورشید را نوری نماند یا اللهی رحم کن بر حال ما
14
سًذ گی ًا هَ فیض دمحم کاتب ُشارٍ
نوشتن نامه ها و فرمان های دولتی را به او
مال فیض دمحم کاتب نویسنده و ادیب روشنفکر و
Lebenslauf Von
بسپارند و ازهمین رو بود که به نام "کاتب" آوازه
از جمله مشروطه خواهان اول بود که حقیقتا
یافت
نویسنده پرکار و مورخ عالمی بود" و به همین
دردانشنامه تاکید شده است که کاتب در
سبب در
خوشنویسی "بسیار استاد" بوده است ،ولی "حسین
زمان سرکوب جنبش مشروطیت اول او نیز
نایل" بر این باور است که " :کاتب خط نستعلیق را
همراه با دیگر سران جنبش به دست امیر حبیب
Faiz Mohammad Kateb Hazara
خوب می نوشت و می توان صفت خوشنویس را
هللا به زندان افتاد.
براواطالق کرد ،اما نمی توان او را در هنر
با توجه به شناخت امیر حبیب هللا از کاتب که از
خوشنویسی استاد نامید .
زمان شاهزادگی او را می شناخت ،بعد از مدت کوتاهی کاتب از زندان رها شد.کاتب در کتاب
فرزند دمحم وکیل از طایفه دمحم خواجه هزاره بود و
منشی دربارطبق گفته حسین نایل ،بعد از این
در روستای زرد سنگ از توابع غزنی در ۱۶
تاریخ ،کاتب پیوسته با حبیب هللا خان در تماس
'کرسی نشینان کابلبعد از مرگ امیر حبیب هللا
رمضان ۱۲۷۹قمری به دنیا آمد .به دنبال جنگ
بوده و به هدایت او کار می کرد و از هیمن جهت
پسرش امان هللا خان به قدرت رسید و آنگونه که
به کاتب شهرت پیدا کرد که در نتیجه تخلص او
"مهدی فرخ" ،سفیر وقت دولت پهلوی ایران
شد .خود کاتب در سراج التواریخ در این مورد
درافغانستان در کتاب "کرسی نشینان کابل" نوشته
بازماندگان طایفه دمحم خواجه و دیگر اقوام هزاره
نوشته است ..." :جناب نواب شهزاده سپهر و ساده
است" ،مقامات حکومتی تالش داشتند تا از نفوذ
به "ناهور" غزنی کوچیدند .پدرکاتب در ناهور
پیشم خواند و نیکم بنواخت و مامور نقل کتب و
کاتب دردستگاه حکومتی به خاطر شیعه و هزاره
وکالت و ریاست طایفه دمحمخواجه را برعهده
کتابتم فرمود
بودن جلوگیری نمایند درزمان سلطنت امان هللا
داشت مال فیض دمحم تحصیالت مقدماتی را در
با توجه به شناختی که امیر حبیبهللا خان از علم و
خان و وزارت دمحم نادر خان( ،کاتب) به مدعی
زادگاهش و در مکتبخانههای سنتی به انجام
دانش کاتب به ویژه در زمینه تاریخنگاری پیدا
رساند و سپس برای ادامه تحصیل به قندهار،
کرده بود ،به او اجازه داد که کتابی در تاریخ
الهور ،کابل و نجف رفت و دانشهای متداول
افغانستان از روزگار به قدرت رسیدن احمد شاه
روزگار ،مانند حکمت ،لغت ،نجوم ،حساب و
درانی تا زمان خود امیر حبیب هللا بنگارد و برای
تصدی مشارالیه شدند و کاتب بعد از (این) به
جبر را آموخت و زبانهای پشتو ،عربی ،اردو و
این کار همه بایگانی های دولتی،اسناد ومدارک
وکالت هزاره ها منتخب گردید .عبدالعزیز خان
انگلیسی را هم به اندازه نیاز فراگرفت .از
دست اول ،نامه هاوفرمان ها گزارشهای روزانه
وزیر داخله و جمعی دیگر به شاه مراجعه کردند
و سایر نوشته های موجود را در اختیار کاتب
که اگر این شخص به شورا برود ،کسی حاضر
گذاشت.
نمی شود
کاتب در زندان
در ادامه کتاب "کرسی نشینان کابل" از روابط
بیشتر صاحب نظران بر این باورند که کاتب
کاتب با سفارت ایران سخن رفته است(" :کاتب) از
سخت قومی و فرقه ای که در آن محل روی داد و به ویرانی سکونتگاه های هزاره ها منجر شد،
استادان او در کابل مال دمحم سروراسحاقزی بود که کاتب "تحریر اقلیدس " و "خالصه الحساب" و "شرح چغمنی" را نزد وی فرا گرفت. کاتب خوشنویس میرزا فیض دمحم کاتب از همان دوران کودکی خط خوشی داشت و آنگونه که در دانشنامه ادب فارسی و برخی دیگر از منابع آمده است ،استادی اش در خوشنویسی و نویسندگی و پیشنهاد مال دمحم سرور اسحاقزی موجب شد تا در دوره امیرعبدالرحمان خان و دوره پسرش امیر حبیب هللا خان به سمت "منشی دربار" گماشته شود و کار
15
علیرغم پیوندش با دربار شاهی ،اندیشه های آزادی خواهانه ای داشت و از جنبش های پیشرو افغانستان ،مانند جنبش مشروطیت پشتیبانی می کرد و آنگونه که "عبدالحی حبیبی" در کتاب "جنبش مشروطیت درافغانستان" روایت کرده است ،
العمومی تعیین گردید و به واسطه مخالفت وزرا که (کاتب) قزلباش (یعنی شیعه) است ،مانع از
بدو تأسیس سفارت ایران با نهایت صمیمیت و جدیت خدمات قابل توجه به سفارت کرده است.ازخیاالت و نیات محرمانۀ متصدیان فعلی افغانستان هر قدر که مطلع شود -سفارت را مطلع مینماید .برای مهاجرت به ایران و جلب بربری های افغانستان به ایران و جلوگیری از نیات سوء
مأمورین افغانستان در خراسان – حاضر و از
داشت و در این دوره گویا عضو هیاتی علمی ،با
"مردم دعوت هیئت را رد و خودشان را زنده از
روی عقیدۀ مذهبی برای هر فداکاری و زحمتی
عضویت کسانی مانند عبدالواسع قندهاری و
راه وردک به کابل رجعت دادند.در نتیجه همین
حاضر است
بدری بیگ بوده است طبق برخی از نوشته ها،
در مورد راست و دروغ بودن محتوای این کتاب
از جمله دانشنامه ادب فارسی ،کاتب در لوی
که برای اولین بار در سال ۱۳۷۰خورشیدی در
جرگه پغمان حضور داشت و خواستار به رسمیت
تهران منتشر شد ،علیرغم تالش نگارنده به
شناختن مذهب تشیع در کنار مذهب تسنن شد که
نتیجه مشخصی نرسید و فقط در برخی از نوشته
با مخالفت برخی از روحانیان متعصب سنی
ها در موافقت و مخالفت با محتوای کتاب آنهم
روبرو شد و این امر به ضرب و ستم او انجامید .
فقط در مورد فیض کاتب بعضی ها از روی
سفر به هزاره جات
احساسات که بیشتر توجه به مسایل قومی و
بعد از فرار امان هللا خان ،حبیب هللا کلکانی
مذهبی داشت بحث هایی را مطرح کرده بودند که
معروف به "بچه سقا" به قدرت رسید که در
رفت و آمد هیات بود که بچه سقا بر میرزا فیض دمحم خان نویسنده سراج التواریخ مشتبه گردید و او را چوب بسیار زد ،میرزا مریض شد و بعدها به ایران رفت و بعد از معالجه بر گشت و بمرد . اما آنگونه که علی رضوی غزنوی در شماره ۱۲ "سراج" خاطرات برخی از یاران و نزدیکان کاتب را نقل کرده ،این احتمال هم وجود دارد که کاتب بر اثر ضرب و ستم حکومت وفات نکرده باش در نوشته آقای رضوی آمده:
فاقد وجاهت علمی بود . ولی حتی اگر محتوای کتاب صحت هم داشته
فردا که آقای طاهری باز وارخطا (سراسیمه)
باشد ،باید توجه داشت که آن چه که از شرح حال
رفته تا خدای نکرده مال را چیزی نشده باشد ،دیده
سایر دولتمردان افغانستان در کتاب کرسی
که وی در خانه خود درگذر (کوچه) شاسمندهای
نشینان کابل بر می آید این است که ستایش ها و
چنداول در نزدیک کلکین (پنجره) نشسته است و
نکوهش ها بر اساس دیپلماسی و منافع سیاسی دولت پهلوی در آن روزگار بوده و برای پی بردن به این موضوع باید شرح حال تمام دولتمردان افغانستان را که در این کتاب آمده است ،مطالعه کرد . طبق روایت فرخ ،بسیاری از رجال دولتی و سرداران دمحمزایی در آن دوران با سفارت ایران رابطه داشته اند و حتی برخی از شاهزادگان و وزرای دولت امان هللا خان ،آنگونه که در کتاب روایت شده است ،با سفارت ایران رابطه خصوصی داشته اند .در شرح حال شاهزاده دمحم کبیر برادر امان هللا خان ،شاهزاده امین هللا پسر امیر عبدالرحمان خان ،دمحم یعقوب خان وزیر دربار امان هللا خان ،محمود خان پسر خاله و از اعضای دفتر امان هللا خان و بسیاری دیگر از درباریان آمده است که همگی با سفارت ایران روابط خصوصی داشته اند. تالیف و تدریس کاتب در زمان امان هللا خان عالوه بر تدریس در
حکومت چند ماهه خود با مقاومت مردم هزاره،
به لهجه همیشگی غزنیچی خاص خود به اوگفته
که طرفدار امان هللا خان بودند ،روبرو گردید.در
است :گفتم که اگه امشونمردم دیگه نمومرم.
سال ۱۳۰۸خورشیدی ،حبیب هللا کلکانی هیاتی
درادامه همین نوشته ،رضوی غزنوی نقل می
از رجال هزاره به سرپرستی فیض دمحم کاتب به
کند که " :مال پس از واقعه لت و کوب(ضرب و
هزاره جات فرستاد تا مردم هزاره را برای صلح
شتم) ،بسیار ناتوان و یک مشت استخوان شده بود.
با حکومت ترغیب کند . کاتب اگر چه در ظاهر از حکومت طرفداری می کرد ،ولی در مجالس خصوصی هزاره ها ،آنها را به مقاومت ترغیب می نمود . پس از بازگشت کاتب از هزاره جات ،جاسوسان
روز ها در دکان (مغازه) میر اکبر آقا می نشست و در کمال احترام انگشت نما بود .مال در سال اول پادشاهی نادر شاه نیت زیارت امام هشتم را کرد و از راه کویته بلوچستان عازم ایران شد ...از
حکومت کاتب را متهم کردند که مردم را به
سفر زیارت مال و برگشتنش از مشهد معلوم می
پایداری و عدم سازش بر انگیخته است و حبیب
شود که وفات او هم از اثر مضروب شدن نبوده و
هللا کلکانی بعد از دریافت این اخبار کاتب را
خدا دانا تر است .کاتب در ۱۶جدی سال ۱۳۰۹
دستگیر و مورد ضرب و شتم فراوان قرار داد که
خورشیدی در "باال جوی" منطقه چنداول کابل به
برخی بر این باورند که کاتب بر اثر همین ضرب
خاک سپرده شد .او سه بار ازدواج کرد .همسر
و شتم از دنیا رفت.ضرب و ستم و درگذشت کاتب
اول او از قره باغ بود که از او صاحب پسری به
طبق نوشته غالم دمحم غبار در کتاب افغانستان در
نام عبدالصمد و یک دختر گردید ،
مسیر تاریخ :
همسر دوم او دختر میرزا خان بابا از کابل بود.
مکتب حبیبیه به تالیف کتب درسی هم اشتغال
16
ادامه دارد!
ػیگـ ػمتبٝؿػٛبی اٗنبٗی ؿا گنتـه ػاػٗؼ .اٗنبٕ
عٞیو ػؿ ؿا ٙآثبػی ٝثٜجٞػ ٓیٓ ٖٜيتـک ،گبّ
ایٖ ٓٞرٞػ پیچیؼ ، ٙگبٛی كزبیغ كـاٝاٗی ث ٚثبؿ
ثـ ٓی ػاؿٗؼ ٔٛ .بٕ گ ٚٗٞک ٚپیو اف ایٖ ثیبٕ
آٝؿػ ٝ ٙگب ٙػبُی تـیٖ ٗٔٛ ٚٗٞبی اٗنبٗیت ؿا ثٚ
گؿػیؼ ػؿ ایٖ پژٛي٘بٓ ٚػؿ ثبؿّٞٞٓ ٙػبت ؽیَ
پیيگب ٙتبؿیظ ٓؼـكی ٗٔٞػ ٙامت .آب ثٛ ٚـ صبٍ
ثضج عٞاٛیْ کـػٝ :اژٛ ٙقاؿٞٛ ،ٙیت ٛقاؿٛ ٙب،
ثبیؼ ػاٗنت کٛ ٚـچ ٚىؼ ٙامت ،صبٍَ ػمتـٗذ
کٞىو ثـای تضـیق ٞٛیت ایٖ ه ،ّٞآؿبف
ػ٘بٝی٘ی کٓ ٚضٞؿٛبی اٍِی ایٖ پژٛٝي٘بٓ ٚؿا
عٞػ اٗنبٕ امت ُ .ؾا ٛـچٛ ٚنتیْ ٛ ٝـآٗچٓ ٚی
تضویوبت ػؿ ثبؿٛ ٙقاؿ ٙى٘بمی ،ػیؼگبٛ ٙبی ػکتٞؿ
تيکیَ ٓی ػٛؼ ثؼیٖ هـاؿ امت ٝ :اژٛ ٙقاؿ،ٙ
عٞاٛیْ ثبىیْ یب آؿفٝیو ؿا ػاؿیْ ٓ ،ضَُٞی
ػنکـ ٓٞمٞی ،آیب ٛقاؿٛ ٙب اف تجبؿ کٞىبٗی ٛب
ٞٛیت ٛقاؿٛ ٙب،کٞىو ثـای تضـیق ٞٛیت
امت ک ٚفٓی٘ٛ ٚب ٗ ٝیبفٛبیو ؿا ٓی تٞإ ٜٓیب
ٝیلتِی ٛب اٗؼ؟ ٝ ،یژگی ٛب ،ػكبع اف کيٞؿ،
ٛقاؿٛ ٙب ،آؿبف پژٛٝو ٛب ػؿ ثبؿ ٙى٘بعت ٛقاؿٙ
ٗٔٞػ ٓ ٝی تٞإ اف ٗ ٞمبعت ٝپؼیؼ آٝؿػ
ٛب ،ػیؼگبٛ ٙبی ثـعی اف تبؿیظ ٗگبؿإ ٝربٓؼٚ
ثـؿمی تبؿیظ ػؿ ٝاهغ ،ثٓ ٚؼ٘بی ثـعٞؿػ ثب
تبؿیغی . ٝآیؼٝاؿیْ کٓ ٚطبُت ایٖ تضویو٘بٓٚ
ى٘بمبٕ ٓؼبٍـ ػؿ ایٖ فٓی٘ ،ٚآیب ٛقاؿٛ ٙب اف
مـگؾىت تِظ ٝىیـیٖ ٓـػّ یک مـفٓیٖ امت .
ٓٞؿػ تٞر ٝ ٚػ٘بیت ىٔب عٞاٗ٘ؼگبٕ گـآی هـاؿ
تجبؿ کٞىبٗی ٛب ٝیلتِی ٛب اٗؼ؟ٝ ،یژگی ٛبی
م٘ت تبؿیغی چ٘بٕ ٓیيٞػ ک ٚگبٛی هٜـٓبٗبٕ یک
گیـػ ٝػؿ ّٖٔ اٗتوبػٛب ٝپیيٜ٘بػٛبی تبٕ ؿا ٗیق
ٛقاؿٛ ٙب ،ػكبع اف کيٞؿ،امتؼؼاػ مـىبؿ ،فثبٕ
مـفٓیٖ ،ػؿ إٓ مٞی ػیگـ ػىٔ٘بٕ كـآٞه ٗب
ػؿ ثغو «ٗظـ ثؼٛیؼ »ػؿد ٗٔبییؼ .مپبمگؾاؿّ
ٝگٞیو،ػٝؿٛ ٙبی تبؿیغی ... ٝ
پؾیـ ٓـػّ اٗؼ .ثطٞؿ ٗٔٓ ٚٗٞـػّ ٓب ٗبّ مِطبٕ
ّاژٍ «ُشارٍ»
هقذهَ
ٓضٔٞػ ٝاصٔؼ ىب ٙػؿاٗی ؿا كبتضبٕ کجیـ ٓی عٞاٗ٘ؼ .ػؿ صبُی کٛ ٚـػ ٝثـای ٓـػّ ٘ٛؼٝمتبٕ،
ُٝتـ ٓی گٞیؼ " :تبؿیظ هَ ٚیی امت ک ٚثٚ
ؿبؿتگـإ کجیـ ٛنت٘ؼ .تبؿیظ ِٓی ٛـ هٓٞی ،یبػ
ػ٘ٞإ صویوت ؿٝایت ٓی ىٞػ ،آب هَ ،ٚتبؿیغی امت ک ٚإٓ ؿا ث ٚػ٘ٞإ ػؿٝؽ ٗوَ ٓی ک٘٘ؼ
".
ٗبٓ ٝ ٚصبكظ ٚی مـفٓیٖ آٜٗب امت
.أٛیت
تبؿیظ ،ػؿ صویوت یبثی إٓ ٜٗلت ٚامت
.پیو اف
مبؿتـ ٗیق ٔٛیٖ ك ْٜؿا ثب تلبٝتی اٗؼک ثیبٕ ٓی
تبؿیظ ٗگبؿی ،ث ٚاٗؼیيٛ ٚبی صویوت ثیٖ ،اَٗبف
" :اٗنبٕٗ ،بهَ هَ ٚامت ٝ
ٓضٞؿ ٝتبؿیظ ٗگـاصتیبد امت .تبؿیظ ٗگبؿ ثبیؼ
ک٘ؼ ٓ ٝی گٞیؼ
.
ػؿٓیبٕ هَ ٚی عٞػ ٝػیگـإ فٗؼگی ٓی ک٘ؼ ".
ثنتـ تبؿیظ ( ربٓؼٓ ،) ٚضٞؿ تبؿیظ ( ٓـػّ ) ،
:تبؿیظ،
ؿكت ٝگؽؿ تبؿیظ ( ػَ٘ـ فٓبٕ ) ٝثبٝؿ تبؿیظ
امتبػ ػجؼاُضنیٖ فؿیٖ کٞة ٓی گٞیؼ
ؿٓبٗی امت ک ٚهٜـٓبٗبٗو ٝرٞػ ٝاهؼی ػاؿٗؼ،
( تٔؼٕ ٝكـ٘ٛگ ِٓی اهٞاّ ) ؿا ثب ػیؼ اَٗبف
ػؿٍٞؿتی ک ٚؿٓبٕ ،تبؿیغی امت ک ٚهٜـٓبٗبٗو
ٗگـی ثجی٘ؼ .اف ٔٛیٖ ؿ ،ٝػؿ پژٛٝي٘بٓ ٚصبّـ،
اىغبً كـّی اٗؼ ُ .ؾا تبؿیظ ٝػامتبٕٓ ،ضَ
کٞىیؼ ٙایْ ک ٚثب ثٜـ ٙگیـی اف ٓ٘بثغ گٗٞبگ ،ٕٞػؿ
ٗٞمبٕ آػٓی ٓیجبى٘ؼ".
ثبؿ ٙپیيی٘ٚ
تبؿیظ صکبیت ٓٞالٗی اٗنبٕ ٛب ٝػامتبٕ گؾؿ
یکی اف اهٞاّ ثٓٞی کيٞؿ ،پژٛٝيی اٗزبّ ػٛیْ تب
ثيـیت اف ٓـفٛبی صیٞاٗیت ث ٚتٔؼٕ ٛبی ثقؿگ
اف ؿٝی ثـعی اف ٗوبٓی ٓج ٕ ٝ ْٜاگلت ٚػؿ ثبؿٙ
امت .اٗنبٕ ٛب ٓی ٗنَ ٛبی پی ػؿپی ،صبٍَ
تبؿیظ ِٓی کيٞؿ ،پـػ ٙای ثـػاؿیْ .ثـؿمی ٛبیی
ػمت ؿٗذ گؾىتگبٕ عٞػ ؿا تٞمؼ ٚػاػٗؼ ٝث ٚپیو
ٍٞؿت گـكت ٚػؿ ایٖ پژٛٝي٘بٓ ٚػؿ ثبؿٛ ٙقاؿٙ
ؿكت٘ؼٛ .ـ هٓٞی ثـ ٝیـاٗٛ ٚبی اهٞاّ پیيیٖ ٓنتوـ
ٛبی اكـبٗنتبٕ امت ک ٚػؿ ٓ ٍٞمبٍ ٛبی ٓتٔبػی
ىؼٗؼ ٛ ٝـ یک گٔبٕ ثـػٗؼ ک ٚػبُی تـیٖ
ؿٗزٜب َٓ ٝیجت ٛبی كـاٝاٗی ؿا تضَٔ کـػ ٙاٗؼ
ٓضَ ٚٔٛ ٍٞتبؿیظ ىؼ ٙاٗؼ ُٝی پل اف چ٘ؼی،
ٝاف گـػٗٛ ٚبی ٓيکالت فٗؼگی ٝػؿٛ ٙبی
ؿلِت ٛب ٝؿـٝؿٛب آٜٗب ؿا ْٛػؿ عٞػ گـكت.
امتجؼاػ ٝمتْ ،ػجٞؿ ٗٔٞػ ٙاٗؼ .ػؿ مغتی ٛبی
آب آٗچ ٚثـ ربی ٓبٗؼ ،ػمتبٝؿػٛبی تٔبّ ثيـیت
ؿٝفگبؿ ٝتٜبرٔبت ثی ؿصٔبٗٓ ٚتزبٝفإ
ثٞػ ک ٚعٞاٗ ٙب عٞا، ٙاف ٛـ هٓٞی ث ٚهٓٞی ػیگـ
ػٝىبػٝه مبیـ ٓ ْٛیٜ٘بٕ ىبٕ ثٓ ٚجبؿف ٙثب
ٓ٘توَ ٓی ىؼ .تٔؼٕ ٛب اف پی ْٛظبٛـ ىؼٗؼ ٝثٚ
ػىٔ٘بٕ عبک ٗ ٝبٓٞك ٖٓٝپـػاعت ٚاٗؼ ٝاکٕ٘ٞ
ٓـٝؿ ٝػؿٓی هـٕ ٛب ٘ٛ ،ـ ٓ ٝؼٔبؿی ٝػِٝ ّٞ
ٗیق ٔٛـا ٙثب ثـاػؿإ ٝعٞاٛـإ ْٛمـٗٞىت
17
امتؼؼا ػ مـىبؿ ،فثبٕ ٝگٞیو ٝػٝؿٛ ٙبی
ًِٔٛ“ ٚقاؿ ” ٙػؿ كـ٘ٛگ ػٛغؼا “ ثٓ ٚؼ٘بی صَ ٚپبئیٖ ػیٞاؿ آٓؼ ٙامت ٔٛ .چ٘بٕ ػؿ تيبثٚ تِلظي ًِٔٛ ٚقاؿُ ،ٙـت “ٛقاُ ”ٚؿا آٝؿػ ٙاٗؼ ًٚ “ ٛقُي” ثٓ ٚؼ٘ي ىٞعي ٝظـیق ٓجؼي ٓیجبىؼ ٝىبیؼ ْٛصـف الّ ث ٚصـف فآ ػؿ احـ ًخـت امتؼٔبٍ تجؼیَ ىؼ ٙثبىؼ .تب ٞ٘ٛف ػؿ ثیٖ افثک ٛبي اكـبٗنتبٕ ٝافثٌنتبٕ ،آػّ ٛبي ىٞط ٝ ظـیق ٓجغ ؿا “ٛقٍ گٞي” ٓیگٞی٘ؼ . ػؿ كـ٘ٛگ ػٛغؼا ًِٔ ٚػیگـي ؿا ثٝ ٚفٕ “ٛقاؿ ”ٙث ٚىٌَ “ٛقآ ”ٙٝي یبثیْ ًٓ ٚیگٞیؼ : « هَج ٚػٛنتبٕ كـاٛبٕ مبػات اف ثغو كـٜٓیٖ ىٜـمتبٕ اؿاى ػاؿاي 2736تٖ مٌ٘ ٝ ٚآة إٓ اف ه٘بت ٓ ،ضَ ٍٞػٔؼ ٙاه اٗگٞؿ ،ؿِٓ ٝ ٚیٙٞ امت .ایٖ هَج ٚاف هـاؿ
هؼیٔي ایٖ ٗبصیٝ ٚ
ػاؿاي چئ ٚمبؿ ٛبي ٓتؼؼػ ٝآثٜبي گٞاؿا ٝ تبًنتبٕ ٛبي كـاٝإ امت .......رِٞك اثبهبعبٕ ثٖ ٛالً ٞث ٚتغت مِط٘ت ثؼؼاف پؼؿه ػؿ مبٍ 663ػؿیٖ هَج ٚثٞػ ٙامت
» .اف ىـس ثبال
ٓ٘ظٞؿ ٓب تٜ٘ب اف ٞٔٛفٕ ثٞػٕ ًِٔبت امت ًٚ ىبیؼ ث ٚىٌِي اف اىٌبٍ ػؿ اكـبٗنتب ٕ ٝپبًنتبٕ ثٚ ٓـػّ ٛقاؿٗ ٙنجت یبكت ٚثبىؼ .تؼؼاػ ٗنَ تـى ٛبي ٛقاؿ ٙػؿ پبًنتبٕ ثٓ ٚـاتت فیبػتـ اف تـى ٛبي ٛقاؿ ٙػؿ اكـبٗنتبٕ ٓیجبىؼ ً ٚثضج إٓ ٛب ّـٝؿت ث ٚتضوین رؼاگبٗ ٚػاؿػ .اگـ اف ًِٔبت ثبال ػؿ عَٝ ًٞر ٚتنٔیٛ“ ٚقاؿ ” ٙثگؾؿیْ ،
آٌبٕ تٞری ٚاٍَ ًِٔٛ“ ٚقاؿ ”ٙىبیؼ ٓجن گلتبؿ
تجَـٛ ٙبي ًٞچي آٜٗب ؿا افٗظـ ثگؾؿاٗیْ :آهبي
ثبػؿٗظـػاىت ىیٛ ٙٞبی ٓؼیٖ تضـیق ٞٛیت
اًخـ ٗٞین٘ؼگبٕ “ٛقاؿ ” ثبىؼ ً ٚػؿ ُيٌـ ٛبي
“ثِی ”ٞگلتٛ ًٚ ٚقاؿٛ ٙب اف ػیگـ اهٞاّ اكـبٗنتبٕ
تبؿیغی اهٞاّ تضت امتجؼاػ ثغَٛ ًٞقاؿٛ ٙب اف
ٓـ ٝ ٍٞتـى ،ثٝ ٚاصؼ ٛبي ٛقاؿ ٗلـ ٙتونیْ
ٓزقا ٓیجبى٘ؼ ّٞٞٓ ،ع هبثَ تـػیؼ امت ،آٜٗب
ٓـف صبًٔبٕ مـًٞة گـ ٝامتجؼاػی ػٝؿٛ ٙبی
ٓیگـػیؼٗؼ ٓ ٝب تب اً٘ ٕٞػؿ مبصبت ىٔبُي
اٝآل ث ٚتـک ٛب ٓي پیٗٞؼٗؼ
ٓغتِق اكـبٗنتبٕ ٓي ثبىؼ .آؿبف تضویوبت ػؿ ثبؿٙ
اكـبٗنتبٕ ( ػؿ مبثن تـًنتبٕ ٍـیـ ) ٓی٘گجبىي
ٝحبٗیآ ثب ػیگـ اهٞاّ اعتالٓ ٗنجي ػاؿٗؼ
ٝیٞفثبىي ثٓ ٚؼ٘ي مـًـػٛ ٙقاؿ ٗلـي ٍ ٝؼ
هنٔي ًٛ ٚـ ه ّٞػیگـ اكـبٗنتبٕ ثب ٔٛؼیگـ
ٞٛیت ٛقاؿ ٙهجَ اف هـٕ ٗٞفػ ْٛىـٝع ىؼ ٙامت
ٗلـي ؿا گب ٙگبٛي یبػ ٓی٘ٔبییْ .....
اعتالٓ ثٓٞی ػاؿٗؼ “ .
آب ثغيی اف ٗظـیبتي ً ٚتٞمٔ ػالهٔ٘ؼإ ػاعِی
ٓـص ّٞصجیجي ٓـًق اؿاًٞفیب ؿا ًً ٚبٓآل عبى ٝ
فینتگب ٙاٍِی ٛقاؿٙ
ٝعبؿری
مـفٓیٖ ِٓت تـک ٛقاؿٓ ٙیجبىؼ ٓیگٞیؼ ًٚ هـیٖ امت ،ىبیؼ ٛقاؿ ٙاف ٛقاُ ٚآٓؼ ٙثبىؼ .
ٗگـی ،ثـعٞؿػ میبمی ٓ ،يٌَ مبفی ػؿ
ؿقٗي ،فاثَ ً ٝبثَ ٝتگیٖ آثبػ ثٞػ ٝآٜٗب ٗٚ ثٞامط ٚمبٓبٗیبٕ ثٌِ ٚتٞمٔ ىغٌ آیـ مجٌتگیٖ
ُْیت ُشارٍ ُا ً ٚػؿ هبٓج ٚتٞاؿیظ ٓٞحن ،آٜٗب ؿا اف رِٕٔٞٛ ٚ ٛبي ملیؼ ٝیب تـًبٕ تًٞیٛ ٞب آٝؿػ ٙاٗؼ ٓ .ـصّٞ ػجؼاُضي صجیجي ػؿ ایٖ فٓی٘ٓ ٚي كـٓبیؼ
« :ػؿ
ٗیٔ ٚا ٍٝهـٕ ٛلتْ ٓیالػي ػؿ ىٔبٍ ٘ٛؼً ٝو ٝ ٝالیت تغبؿمتبٕ تب ثِظ ٓ ٝیٔ٘ ،ٚا ٓـایي اف ٗژاػ “ یلتِي “ )
صٌٔـاٗي ػاىت٘ؼ ًٓ ٚـًق ىبٕ ه٘ؼٝف ثٞػ.
صویوت ٓیجبىؼ .آٜٗب ثب آٌٗ ٚث٘ي اػٔبّ ثنیبؿ ػٝؿ ٓـُٜٞب ٓیجبى٘ؼ ٓ ،نتویٔآ ثبتـى اؿتجبٓ عٗٞي ػاؿٗؼ ٝثؼإ مجت اٍِیت آٜٗب عبٍتب ٝؿاًمآ ثٚ تـک ٓ٘تٜي ٓیگـػػ .آهبي ػًتٞؿ میؼ ٓغؼّ ٝ «:
ث٘بثـ ٗٞىت ٚرٜبٗگـػ چی٘ي ٛیٞإ تن٘گ ً ٚػؿ ػٝؿًٞ ٙىبٗي اف آؿیبٗب ػجٞؿ ًـػ ،ٙهٛ ّٞقاؿٙ هـٕ ٛب پیو اف ٝؿٝػ امالّ ث ٚمـفٓیٖ ٓب ػؿ ایٖ ًيٞؿ ٓي فینت٘ؼ ٝػؿ اػثیبت ٝتٞؿایظ ػٝؿٙ امالٓي هـٕ مٝ ّٞچٜبؿّ ٛزـي تـى ؿـچ ٚثٚ هٛ ّٞقاؿ ٙآالم ىؼ ٙامت ػؿ ًتبة پژٛٝيي ػؿ تبؿیظ ٛقاؿٛ ٙب ث ٚهِْ ًبظْ یقػاٗي ّٓٞٞع چ٘گیقي ثٞػٕ تـى ٛبي ٛقاؿ ٙثب ػالیَ فیبػ ؿػ گ٘زبٗیؼ ٙاٗؼ ،عبُي اف ٓلبػ ٗغٞاٛؼ ثٞػ ً ٚثب
ای٘طٞؿ ٓي آٝؿػ « :ایٖ ٓبئلٛ ( ٚقاؿ ) ٙاف اهٞاّ اٍیَ ٝثٓٞي ایٖ مـفٓیٖ اٗؼ ً ٚهجَ اف ٓـ( ٍٞ چ٘گیق) ث٘بّ ؿٞف ٙیؼ٘ي ؿـرنتبٗي ٓؼـٝف ثٞػٙ اٗؼ ٝمِنِ ٚىبٛبٕ ؿٞؿ ٝىبؿٛبي ثبٓیبٕ اف ٓیبٕ ٔٛیٖ اهٞاّ ثٞػ ٙاٗؼ )۱( ،
کْػغ حاکواى طتوگز بزای تحزیف
آٗوؼؿ ًبؿٛبی ثی اَٗبكبٗ ٝ ٚعبئی٘بٗ ٚػؿٍٓٞ
تیٔٞچیٖ یؼ٘ي چ٘گیق عبٕ ٓیجبى٘ؼ ،ػبؿي اف
ىؼُٝ ٙي ٗظـ یٌتؼؼاػ ؿا ً ٚػؿ ًتبة عٞیو
آهبي صبد ًبظْ یقػاٗي ٗظـ امتبػ ربٝیؼ ؿا
ثـای تضـیق ٝمـػؿگْ مبعتٖ ٞٛیت ٛقاؿٛ ٙب
آب ایٖ ّٓٞٞع کٛ ٚقاؿٛ ٙب اف ثوبیبي ُيٌـ
ؿٛیٖ ػؿ ًتبة اىي عـامبٕ چ٘یٖ ٓیغٞاٗیْ
اٍِي تـى ٛب یب ؿقٗي ثبمتبٕ ٓ٘توَ ىؼ ٙاٗؼ
.
ُْیت ُشارٍ ُا
یک تٜٔت تبؿیغی
تبؿیظ ٍٞؿت گـكت ٚامت ً ٚایٖ ه ّٞؿا ٗ ٚتٜ٘ب اف ٞٛیت تـًی إٓ رؼا مبعت٘ؼ ثٌِ ٚتب مبٍ ٛب هجَ ثؼْی اف ٓـػّ ٛقاؿ ٙثٗ ٚنجت ىؼت امتجؼاػ ، ٓزجٞؿ ث ٚاٌٗبؿ اف ٞٛیت هٓٞی عٞػ ىؼ ٙثٞػٗؼ ، هنٔي ً ٚچ٘یٖ امتجؼاػ ؿا ا فثک ٛب ٝتـًٖٔ ٛب ٗیق ث ٚگٞىت ٝپٞمت عٞػ اصنبك ٓی٘ٔٞػٗؼ .ػؿیٖ ٓٞؿػ پـٝكینٞؿ ػ٘بیت هللا ىٜـاٗی ػؿ ٓوبُ ٚعٞػ ث٘بّ “ ٛقاؿً ٙینت “ ٓیگٞیؼ « ػؿ فٓبٕ آیـ ػجؼاُـصٖٔ عبٕ ثنیبؿی ٓـػّ ٛقاؿٙ اف تـك ًيتبؿ ٝهتَ ػبّ ٛب ٗبّ ٗ ٝنت عٞػ ؿا تـییـ ػاػٗؼ ٝاف آٗنت ً ٚػؿ ٓـًق ثبٓیبٕ ٞ٘ٛف ٓـػّ ثٗ ٚبٜٓبی مبعتگی صیبت ثنـ ٓي ثـٗؼ » . تيغیٌ اٍِی ٞٛیت ثٓٞی ٝتبؿیغی ٛقاؿ،ٙ ٓنتِقّ تجییٖ ٝاهؼیت ٛبی تبؿیغی ٝثـػاىت ىٞاٛؼ ٝهـایٖ اف ػٔن ربٓؼٛ ٚقاؿٙ
تضویوبت ثٞػ ٝ ٙصتی گبٛی ٗٔبیبٗگـ ٗبىیبٗ ٚثٞػٕ ٗظـیبت امت .
“میٞیٌتگیٖ ” ث ٚؿٝایت ٛبي ٓغتِق اف ٓـًق
یٌي اف ىبعٛ ٚبي ثنیبؿ ٓ ٝ ْٜهؼیْ تـى ٓیجبى٘ؼ
18
ػؿ ایٖ ثبة اؿای ٚگـػیؼ ٙامت صبَٓ ثبؿ مطضی
ٓنٌٖ اٍِي ٛقاؿٛ ٙبي تـى تجبؿٓ ،ـاًق ػٔؼٙ
“ٛقاُ ”ٚامت ٝچٛ ٕٞقاُ ٚثب ٛقاؿٝ ْٛ ٙفٕ ٝ
تًٞی ( ٞثوبیبي ًٞىبٗي ٛلتِي
“ ٔٛبٕ
ٛقاؿ ٙى٘بمی گلتٓ ٚي ىٞػ ً ٚتضویوبت ػؿٓٞؿػ
ثطٞؿ ٓخبٍ ػجؼاُضی صجیجی ػؿصبُي ًٗ ٚظـ ٓضون كـاٗنٞی “ ری .پی .كـیـ “ ؿا ػؿٓٞؿػ ثٓٞی ثٞػٕ ٛقاؿٛ ٙب تأییؼ ٓي ً٘ؼ آب ثب ثـپب ٗٔٞػٕ هیَ ٝهبٍ ٝثبفی اُلبظ ٓيٌَ مبف ًٞىیؼ ٙامت ًٚ ؿیي ٚگٞیب پيت ٕٞثٞػٕ ٛقاؿ ٙؿا حبثت ً٘ؼ
.ثٚ
ایٖ تـتیت ثٗ ٚظـ آهبی صجیجی ًِٔٛ ٚقاؿ ، ٙیي ًِٔ ٚهؼیٔی آؿیبئی ثٓ ٚلّٜٞ
“عٞىؼٍ “ امت ٝ
تـرٔ ٚكبؿمی ًِٔٓ ٚـِی ٓی٘گ “ ٛقاؿ “ ٗینت . ٓـص ّٞػجؼاُضی صجیجی ثـای احجبت مغ٘بٕ عٞػ ًؼاّ ػُیِی اؿایٔٗ ٚي ً٘ؼ ٝپیو افآٌٗ ٚچ٘یٖ ٗظـ ؿا اؿایٔٗ ٚبیؼ ،صؼاهَ اف ٓـػّ تـى تجبؿ اكـبٗنتبٕ ٓ ْٛؼِٓٞبت عٞػ ؿا تٌٔیَ ٌٗـػٗ ٝ ٙپـمیؼ ٙامت ً ٚآیب ٓی٘گ ٓؼ٘ی “ ٛقاؿ “ ؿا ػاؿػ یبعیـ ؟ تأمق ٝهتی ػٔین تـ ٓیگـػػ ًٓ “ ٚیغبئیَ ٝایـف “ فثبٕ ى٘بك آُٔبٗی ثب ایٖ ٗظـیٗ ٚبىیبٗٞ٘ٔٛ ٚا ٓي گـػػ ٓ ٝي گٞیؼ « :آالػبت ثؼمت آٓؼ ٙاف ٓـٛ ٍٞبی اكـبٗنتبٕ ً ٚآـٝف ٙػؿ آثبػی ٛبی ٛـات ٗ ٝقػیٌی آٜٗب ثنـ ٓیجـٗؼٗ ،يبٕ ٓیؼٛؼ ًٚ چ٘یٖ ؿٝاثٔ آٓبؿی ٝرٞػ ٗؼاؿػ » یؼ٘ی مبػ ٙتـ گلت ٚىٞػ ٓؼ٘ی ٓی٘گ “ ٛقاؿ“ ٗینت . ٗظـ ٓـص ّٞػجؼاُضی صجیجی ٝتأییؼ إٓ تٞمٔ فثبٕ ى٘بك آُْ اٗی ،یٌی اف ىیٛ ٙٞبی ٓؼِ ّٞتضـیق ٞٛیت ٛب امت ؛ فیـا « ٓی٘گ » تـًی “ اٝفثکی ،تـًٔ٘ی ٓ ،ـُٞی ،تبتبؿی ،ثبىوـی ،هقاهی ، هـؿقی ،آؽؿثبیزبٗی “ ...ػؿ ٛـ صبُت ٓؼ٘ی “ ٛقاؿ “ كبؿمی ؿا ػاؿػ .ایٖ چیقی ٗینت ً ٚإٓ
ؿا ثب ثبفی ًِٔبت ،میالثٛ ٚب ،پنٗٞؼ ٝپیيٗٞؼ ثٚ
اصتٔبآل ٛـػٍ ٝبصج٘ظـ ثٗ ٚضٞی ثب هؼؿت صبًٔٚ
ًٞىبٗی ٔٛ ٝچ٘یٖ ىٌَ كقیٌی ت٘ؼیل ٛب ٓ ،ي
ةصج گـكت .
ػً ٝيٞؿ اكـبٗنتبٕ ٝایـإ پیٞمت ثٞػٓ ٝ ٙي
تٞإ چ٘یٖ ٗتیز ٚگـكت ً ٚمبً٘بٕ ایٖ ٓ٘طو ٚتب
ٛؼف افیٖ ثیبٕ ،تخجیت ٗبػؿمت ثٞػٕ ثؼْی اف
تٞاٗؼ ٗٔبی٘ؼ ٝ ٙػَ٘ـٛبی عٔ كٌـی صٌٓٞت ٛبی
صؼٝػ 2300مبٍ پیو ػاؿای ٔٛبٕ
ثـمـ اهتؼاؿ ػٝؿإ عٞػ ثبىؼ ً ٚتخجیت ٞٛیت
كیقیٌی ٍٞؿت ثٞػ ٙاٗؼ ًٛ ٚقاؿٛ ٙبی آـٝف
صجیجی ػؿ یٌی اف آحبؿ عٞػ یلتِی ٛبی تـک ؿا “
ٝاهؼی ٛقاؿ ٙاف ُضبظ میبمی ثٗ ٚلغ ایيبٕ ٗجٞػٙ
ٛنت٘ؼ .ثؼیٖ تـتیت چٜـٓ ٙـُٞی مبً٘بٕ ٛقاؿٙ
ٛیجتِی ٛب “ ٗٞىتً ٚـػ ٙامت تب ایٖ ٗبّ ث“ ًِٚٔ ٚ
امت .ػاًتـ میؼ ػنٌـ ٓٞمٞی ثؼؼاف ٗوؼ ٗ ٝتیزٚ
اكـبٗنتبٕ ىٔبُی ؿا ٓؼت ٛب پیو اف صِٔ ٚچ٘گیق
اثؼاُی “ ٗقػیٌتـ ىٞػ ٝثؼؼا ًٞىيی ثی حٔـ ثٚ
گیـی ٗظـیبت اؿای ٚىؼ ، ٙػیؼگب ٙعٞػ ؿا ػؿٓٞؿػ
عبٕ ٝآیـ تیٔٞؿ ً ٚظٜٞؿ آٜٗب ػؿ ٍض٘ٚ
عـد ػاػ ٙامت تب ث ٚاحجبت ثـك اٗؼ ً ٚیلتِی ٛب
هؼیٔی ثٞػٕ ٛقاؿٛ ٙب ػؿیٖ مـفٓیٖ ثب تؾًبؿ
تبؿیغی ٗنجتب رؼیؼ امت ،رنتزً ٞـػ .یلتِی ٛب
ٓؼِٓٞبت اؿای ٚىؼ ٙػؿ ٓٞؿػ ًٞىبٗی ٛب ٝیلتِی
“ ، “ 425 - 566ربٗيی٘بٕ آپـاتٞؿی ًٞىبٕ ی
ٓٞؿػ ٝاهؼیت ٛبی ارتٔبػی ،كـ٘ٛگی اكـبٗنتبٕ
ٛب ػؿ تبؿیظ ٓـص ّٞؿجبؿ،چ٘یٖ رٔغ ث٘ؼی ٓي
ٗیق ث ٚهجبیَ متی ثب ٔٛبٕ تـًیت كقیٌی ٝچٜـٙ
اػْ اف مبعتبؿ ثٓٞی ربٓؼ ، ٚفثبٕ ٓ ،ؾٛت ،
ٗٔبیؼ « :ثـای ایٖ ٓ٘ظٞؿ ٓب ٗیبفٓ٘ؼ ثـؿمی
تؼِن ػاىت٘ؼ .تأحیـ یلتِی ٛب ؿا تب فٓبٕ پیؼایو
ٗظـات اؿای ٚىؼٓ ٙیجبىؼ
ٔٛبٕ اثؼاُی ٛب امت
ٔٛ.چ٘بٗیٌٓ ٚـصّٞ
ٓ .ضوویٖ عبؿری ً ٚػؿ
تؼؼاػ ٗلٞك ٛـهٝ ّٞؿیـٓ ٙؼِٓٞبت ثؼمت آٝؿػٙ
تبؿیظ گؾىت ٚثبٓیبٕ -
اٗؼ ٘ٓ ،يآ إٓ صٌٓٞبت هجبیِی ثٞػ ٝ ٙایٖ ٗٞع
ت٘ؼیل
اُجیـٗٝی ؿػ پبی یلتِی ٛب ؿا تب تـى ٛبی تجت ثبف
ٓیجبىؼ .ػیؼگبٙ
ٛبی هؼیٔی ثٞػا ٛنتیْ ...افٗظـ تبؿیغی ،آییٖ
ٓي گـػاٗؼ ٝاُٝیٖ كـٓبٗـٝای ایٖ مِنِ ٚـ کٚ
ٛبی ػکتٞؿ ػنکـ ٓٞمٞی ػاًتـ ػنٌـ ٓٞمٞی
ثٞػائی صؼاهَ ۱۵۰۰مبٍ هجَ اف صِٔٓ ٚـٛ ٍٞب
ثیو اف ىَت كـٓبٗـٝا ػاىت ٚامت ـ ؿ ا “ ثـٛب
ً ٚتضویوبت اؿفىٔ٘ؼی ؿا ػؿٓٞؿػ ٓ٘يأ ثٓٞی
ث ٚعـامبٕ “ اكـبٗنتبٕ آـٝف “ ثطٞؿ ٝمیغ ػؿ
تبگیٖ “ یب” ثَ َـ ٙتبگیٖ “ٓیي٘بمؼ .آعـیٖ صبًٔبٕ
ٛقاؿٛ ٙب اٗزبّ ػاػ ٙامت ٓ ،ی تٞاٗؼ ؿٛگيبیی
ر٘ٞة ٘ٛؼًٝو صبًْ ثٞػ ،ث ٚگ ٚٗٞای ً ٚایٖ
تبگیٖ “ تگیٖ “ ،ؿقٗٞی ٛب ثٞػٗؼ ً ٚػؿ صؼٝػ
ثنٞی تخجیت ػی٘ی ٞٛیت تبؿیغی ٓـػّ ٛقاؿٙ
آییٖ ،كاالٗٛ ٚقاؿإ فائـ چی٘ی ؿا ث ٚثبٓیبٕ ٓي
ٛقاؿ مبٍ پیو ػؿ ؿقٗی صٌٓٞت ًـػٗؼ .پل اف
ثبىؼ .آهبی ٓٞمٞی ػؿ ًتبة عٞػ ث٘بّ “ ٛقاؿٙ
ًيبٗیؼ ْٜٓ .آٌٗ ٚایٖ ٗبصی ٚثـای چ٘ؼ هـٕ ربیگبٙ
یلتِی ٛب ٞٗ ،اصی ر٘ٞثی آٓ ٞػؿیب تضت كـٓبٕ
ٛبی اكـبٗنتبٕ “ ٗ ،ظـیبتي ً ٚتٞمٔ ٓضن هیٖ
ػائٔی ثـای گنتـه ٗژاػ فؿػ ىؼ
.ػؿ ٙثبٓیبٕ
اؿای ٚگـػیؼ ٙامت ،ػالیَ ،هـایٖ ٝىٞاٛؼی ًٚ
ٓی هـٕ آ ٍٝیالػی یٌی اف ٓـاًق گنتـه
ثیو اف ٛقاؿ مبٍ ثـ إٓ رب صٌٓٞت ىؿػٗؼ ٓنِٔب
ٝرٞػ ػاؿػ ،آٜٗب ؿا ث ٚم ٚػمت ٚتونیْ ٗٔٞػٝ ٙ
ثٞػینْ ثٞػ .ثبٓیبٕ ػؿ آٗقٓبٕ ثغيی اف
ٓی ایٖ ػٝؿٛ ، ٙقاؿ ٙربت .آـٝف تب صؼ فیبػی
ؿٝی إٓ ثضج ٓي ٗٔبیؼ یؼ٘ی ثٓٞی ثٞػٕ ٛقاؿ، ٙ
آپـاتٞؿی ًٞىبٗی “ 40ـ ٝ “ 220تضت تأحیـ
افیٖ ٓـػٓبٕ كبتش ٗیق تأحیـ پؾیـكت
.ثٚ
كـ٘ٛگ ٓ ٝؾ ٙة ثٞػائی ثٞػ ًٞ .ىبٗی ٛب اٍٞال
ٓؼت ٛب پیو اف ظٜٞؿ ٓـَ ٛب ،مبً٘بٕ ٛقاؿٙ
رق ٝهجبیَ “ متی “ ثٞػٗؼ ٝػؿ ٓ٘طو ٚای ثٚ
ربت آـٝف ػؿ ٓؼـُ تآحیـات اهٞاّ هؼیٔی تـ ٝ
“ ری .پی
آتؼاػ ًبىــ تب ىٔبٍ “ ػؿیبی ثِظ “ ث ٚمـ ٓي
تـى فثبٕ ثب
.كـیـ “ ػؿ هـٕ ٗٞفػ ْٛاؿای ٚىؼ .ثٗ ٚظـ كـیـ،
ثـػٗؼ .ىـهی تـیٖ هجبیَ متی “ یٞچی “ٗبٓیؼٙ
ٝیژ ٙگی ٛبی كقیٌی ىجیٓ ٚـَ ٛب هـاؿ گـكت٘ؼ »
ٛقاؿٛ ٙب اف فٓبٕ امٌ٘ؼؿ ًجیـػؿ اكـبٗنتبٕ ٓي
ٓیيؼٗؼ ًٞ .ىبٗی ٛب اف ٓیبٕ یٞچی ٛب ثـعبمتٚ
آیب ٛقاؿٛ ٙب ىبع ٚای اف کٞىبٗی ٛب ٝیلتِی ٛب
فینت٘ؼ .ػجؼاُضی صجیجی ٗظـی ٚثٓٞی ثٞػٜٗقاؿٙ
ثٞػٗؼ ٝث ٚػٗجبٍ ر٘گ ٛبی هجیِٞی ث ٚمـفٓیٖ
اٗؼ؟ اف اظٜبؿات كٞم ٓي تٞإ امت٘جبٓ ًـػ ًٚ
تضویوبت اؿِجب كبهؼ اػتجبؿ ػی٘ی
ؿیـ ثٓٞی ثٞػٕ ٓ ٝغتِٔ ثٞػٕ ٗژاػ ٛقاؿٙ
ٗظـ ػاًتـ ٓٞمٞی ٗ ،ظـی ٚثٓٞی ثٞػٕ ٛقاؿٛ ٙب ،اثتؼا تٞمٔ ٓضون كـاٗنٞی ث٘بّ
ٝ
ٓـًق ٛقاؿ ٙربت -
تـًیت
مِنِٛ ٚبی تـى آمیبی ٓـًقی ٝىـهی ػؿآٓؼ ًٚ
.ث٘بثـیٖ ،
ٛب ؿا ثب امت٘بػ ث ٚآالػبت كـا ْٛآٓؼ ٙػؿ “تٔؼٕ
ٛبی ر٘ٞة آٓ ٞػؿیب ًيبٗؼ ٙىؼٗؼ
ایـاٗی “ احـ « كٞىـ » تأییؼ ٓي ً٘ؼ آب ػؿػیٖ
آپـاتٞؿی ًٞىبٗی ٛب ػؿ ٓ 220یالػی ػؿ ىٔبٍ
یب ٛقاؿٛ ٙب ٓـثًٞ ٓٞىبٗی ٛب ٝیلتِی ٛب ٓي
صبٍ تاله ٓي ٝؿفػ تب تـى ثٞػٕ ٛقاؿ ٙؿا ٓ٘تلی
٘ٛؼًٝو اف ْٛپبىیؼ آب ًٞىبٗیبٕ تب مبٍ
425
ثبى٘ؼ ٔٛ ٝچ٘بٕ ً ٚمبً٘یٖ ٛقاؿ ٙربت ٛقاؿٙ
ٝؿٝی ٘ٛؼی ٝآؿیبئی ثٞػٕ ٛقاؿٛ ٙب تأًیؼ ٗٔبیؼ؛
ٓیالػی ػؿ ر٘ٞة ٘ٛؼًٝو ث ٚكـٓبٗـٝائی عٞػ
ٛبی تـًی ٝیب تـى ٛبی ٛقاؿ ٙثٞػٗؼ .
آب ثـای تخجیت اػػبی عٞػ ٛیچگٓ ٚٗٞؼؿى ٝ
اػآ ٚػاػٗؼ .ثٞػینْ ػؿ هـٕ م ّٞپیو اف ٓیالػ
ػًت ٞؿ ٓٞمٞی ثؼؼاف تضویوبت ػؿ فٓی٘٘ٓ ٚيأ
ىٞاٛؼی اؿایٔٗ ٚي ً٘ؼ .اُجت ٚػؿٓٞؿػ ثي ٓـف
تٞمٔ ؿاٛجبٕ ثٞػائی ثٞٗ ٚاصی ر٘ٞة ًٛ ٙٞبی
ثٓٞی ٛقاؿٛ ٙب ٝیب ٞٛیت تبؿیغی ٛقاؿٛ ٙب ،ثٚ
ثٞػٕ آالػبت كـا ْٛآٓؼ ٙػؿ “ تٔؼٕ ایـاٗی “
٘ٛؼًٝو ػـّ ٚىؼ ٙثٞػ .ثب تٞر ٚث ٚمٌٛ ٚبی
ایٖ ٗتیزٓ ٚي ؿمؼ ًٛ ٚقاؿٛ ٙب یٌی اف هؼیٔی
احـ « كٞىـ » ٗ ٝظـ آهبی صجیجی ثب امت٘بػ افیٖ
هؼیٔی پیؼا ىؼ ٙػؿ ثبٓیبٕ ٗ ،وبىي ٛبی ؿٝی ػیٞاؿ
تـیٖ مبً٘بٕ ٓ٘طوٛ ٚنت٘ؼ ٗ ٝیبًبٕ ٛقاؿٛ ٙب ثٚ
ٓ٘جغ ٓي تٞاٗؼ هى ٝتـػیؼ ٛبیی ٝرٞػ ػاىت ٚثبىؼ
ٛبی ٓؼجؼ ٝآـاف ت٘ؼیل ٛبی ثٞػا ٗ ،وبىی ٛبی
مبً٘بٕ تـى آمیبی ٓـًقی ٝىـهی ً ٚثیو اف
فیـا ًٗ ٚظـ ث ٚهـایٖ ٗض ٙٞتضِیَ ٝاظٜبؿٗظـ،
ث ٚرب ٓبٗؼ ٙاف فٓبٕ آعـیٖ ىبٛبٕ
2300مبٍ پیو اف ىٔبٍ ٝر٘ٞة ٘ٛؼًٝو ثٚ
19
.اگـچٚ
ًِٔبت تـًی ػؿ ٛقاؿگی ٓیتٞإ ػٗجبٍ ًـػ
.
ٛقاؿٛ ٙب ثغيی اف ًٞىبٗی ٛب ٝیلتِی ٛب ثٞػٝ ٙ
ٗٞاصی ٓٞم ّٞثٛ ٚقاؿ ٙربت ً٘ٗٞی ٜٓبرـت
ٛ ٝزٛ ّٞب ثـػ ٙاٗؼ ٝایٖ ثغبٓـ تبؿاد ٗجٞػ ٙثٌِٚ
ػمت إٓ ٓي ثبى٘ؼ ٛ .قاؿٛ ٙب اف ٓبیلٛ ٕٞٛ ٚبی
ًـػ ٙثٞػٗؼ ،ثبف ٓي گـػػ .گلتٛ ٚبی آهبی ػًتٞؿ
ثـای ثؼمت آٝؿػٕ فٓیٖ ٛبی هبثَ مٌٗٞت ٝ
ملیؼ اٗؼ « ىب٘ٛيبٛی آتیال ً ٚاٍآل ٕٞٛیؼ٘ی
.هجبیَ آمیبی ٓـًقی ػؿ إٓ
ٓٞمٞی ثیبٗگـ إٓ مت ًٝ ٚؿٝػ مبً٘بٕ تـى ٛبی
اهبٓت ثٞػ ٙامت
آمیبی ٓـًقی اف ىٔبٍ ٝر٘ٞة ٘ٛؼًٝو ثٚ
فٓبٕ فؿاػت پیي ٝ ٚػاؿای صیٞاٗبت اِٛی ثٞػٗؼ .
“ ٝیب « ٛ ٕٞٛبی اؿٝپب ً ٚهطؼآ اف ٗژاػ تـى
ٛقاؿ ٙربت آـٝفی مٍ ٚؼ مبٍ هجَ اف ٓیالػ
فؿاػت پیيٛ ٚب ٓتٓ ٝ ٖٓٞبُؼاؿ ٛب ٓتضـى ثٞػٗؼ
ثٞػٗؼ » “ ً ۱۵۷آپـاتٞؿی “)۲(.
ثٞػ ٙامت ً ٚاعالف مِنِٗ ٚژاػی إٓ ثـای آـٝف
».
ّیژٍ گی ُای ایي قْم
ث٘بّ “ٛقاؿٓ ” ٙنٔی ا مت .ث٘ب ثـ ایٖٓ ،نٌٖ
ػؿٓٞؿػ تبؿیظ توـیجی ٛزٛ ّٞبی تٞؿإ “ تـکبٕ
گقیٖ ىؼٕ تـى ٛبی آمیبی ٓـًقی ػؿىٔبٍ ٝ
“ آمیبی ٓـًقی ،رٞاٛـ ُؼَ ٜٗـ ٝػؿ ربی
ر٘ٞة ٘ٛؼًٝو ً ٚاف آٗزب ثٛ ٚقاؿ ٙربت آـٝف
ػیگـ ًتبة عٞػ ٓیگٞیؼ ً ٚپ٘ذ ٛقاؿ مبٍ هجَ اف
آٓؼ ٙاٗؼ ،ثٓ ٚـاتت هؼیْ تـ اف إٓ مت ً ٚتَٞؿ
ٓیالػ ٝصتی پیو اف إٓ هجبیَ ٜٓبرْ آمیبی
ٓي ىٞػ .ػؿ ایٖ فٓی٘ٓ ٚي تٞاٗؼ ػالیَ ٓتؼؼػی
ٓـًقی “ تٞؿإ “ ثـ چیٖ ٛز ّٞآٝؿػٗؼ ٚٔٛ . .گِٛ ٚب ٝ
ٝرٞػ ػاىت ٚثبىؼ ً ٚا ْٛآٜٗب ؿا ٗظـ ث ٚىٞاٛؼ
آٜٗب ث ٚفؿاػت ٓ ٝبُؼاؿی ثِؼ ثٞػٗؼ
تبؿیغی ثٍٞ ٚؿت فیـ تقمیـ ًـػ :اٝالٗ -ظـ ثٚ
ؿٓ ٙ ٚای ثقؿگی ؿا ٗگٜؼاؿی ٓیٌـػٗؼ .آٜٗب ثـای
ام٘بػ ،ىٞاٛؼ تبؿیغی ،آمیبی ٓـًقی ًٖٓٝ ٚ
عٞػ عبٗٛ ٚبی عٞة ٓینبعت٘ؼ
اٍِی تـًبٕ یب تٞؿإ ثٞػ “ ٝ ٙثُغؼی “ ٓـًق إٓ
ٓـتجی ػاىت٘ؼ .ثیيتـ آٜٗب ٗقػیي ؿٝػ “ ٞٛاٗگٜٞ
ؿا تيٌیَ ٓي ػاػ ٙامت ً ٚآـاف ٘ٛؼًٝو
“ ً ٚؿٝػ ػٝافػٗ ْٛیق گلتٓ ٚیيؼ ٓ ،نٌٖ گقیٖ
ٓـث ٓٞإٓ ٓي گـػػ ُٜ .ؾا پیو اف إٓ ًًٞ ٚىبٗی
گـػیؼ ٙثٞػٗؼ ٝصٌٓٞت ثـای عٞػ تيٌیَ ػاػٙ
ٛب ٝیلتِی ٛب ػؿ مبٍ چٓ ِْٜیالػی ث ٚىٔبٍ ٝ
ثٞػٗؼ.هنٔي ً ٚػیؼٓ ٙیيٞػ رٞاٛـ ُؼَ ٜٗـ ٝاف
ر٘ٞة ٘ٛؼًٝو ثیبی٘ؼ ٝػ ُٝت ثـپب ً٘٘ؼ ٔٛ ،تجبؿ
ٛذ ّٝتٞؿإ ػؿ اؿٝپب ٝمـتبمـ آمیب مغٖ گلتٚ
ٛبی ىبٕ ػؿیٖ ٓ٘بٓن فینت ػاىت ٚاٗؼ
.
.ربٓؼ٘ٓ ٚظْ ٝ
ٝهؼآت ٛز ّٞػؿ چیٖ ؿا پ٘ذ ٛقاؿ مبٍ هجَ اف
پـٝكینٞؿ ػ٘بیت هللا ىٜـاٗی ػؿ یٌی اف آحبؿ عٞػ
ٓیالػ ؿهْ فػ ٙامت
ث٘بّ “ تبؿیغچٗ ٚژاػ ٛب ٝاهٞاّ ػؿ اكـبٗنتبٕ “ ٓي
آمیبی ٓـًقی ؿا ػؿ ر٘ٞة ٘ٛؼًٝو ٓي تٞإ صؼ
گٞیؼ « تـى ٛب ػؿ اكـبٗنتبٕ یي هنٔت اػظْ
اهَ پیو اف صِٔ ٚامٌ٘ؼؿ ٓوؼٗٝی تَٞؿ ثـػ .اف
ِٓیت ٛب ؿا تيٌیَ ٓي ػ٘ٛؼ ٞٓ ٝرٞػیت تـک ػؿ
ایٖ ؿ ،ٝهؼآت تبؿیغی ثغيی اف ٛقاؿٛ ٙبی
اكـبٗنتبٕ ثؼ ٝهنٔت هٗبعتٓ ٚیيٞػ :ا - ٍٝتـک
اكـبٗنتإ ٝپبًنتبٕ ػؿ ایٖ مـفٓیٖ ٛب ث ٚصیج
ٛبیي ً ٚاف آؿبف ػؿ ٍلضبت ٓغتِق ٓغٍَٞب
ثبفٓبٗؼگبٕ تٞؿإ آمیبی ٓـًقی اف ٔٛبٕ فٓبٕ
ػؿ ىٔبٍ ًيٞؿ فینت ػاىت٘ؼ .
پیو اف ٛز ّٞامٌ٘ؼؿ ٓوؼٗٝی یؼ٘ی هـٕ ٛب هجَ اف
ػ – ّٝتـکبٗي ً ٚپیو اف ٓیالػ ٓنیش ٝهجَ اف
ٓیالػ ٓ٘يأ ٓي گیـػ ً ٚػٔـ إٓ اصتٔبال ثب
امٌ٘ؼؿ ػؿ اكـبٗنتبٕ ً٘ٗٞی صیبت ثنـ ٓي ثـػٗؼ
ٜٓبرـت مٓٞـی ٛب اف آمیبی ٓـًقی ث ٚػـام
ٝتـکبٕ ٓـًقی ػمت ًْ ٍؼ ٛب مبٍ پیو اف
آـٝفی هبثَ ٓوبین ٚامت ،إٓ چ٘بٗي ًٓ ٚضون
ٓیالػ اف تـکنتبٕ ىـهی ٝعتبئینتبٕ آٓؼ ٙاٗؼ
كـاٗنٞی “ دی .پی .كـیـ “ ٗیق تأییؼ ٓي ٗٔبیؼ
.چ٘بٗچ ٚهبٓجٞٓ ٚؿعیٖ ثٞیژٓ ٙـصٓ ّٞیـدمحم
ًٛ ٚقاؿٛ ٙب پیو اف امٌ٘ؼؿ ٓوؼٗٝی ػؿ ٓ٘بٓن
ٍؼین كـ٘ٛگ ٔٛیٖ ػیؼگب ٙؿا تأییؼ ٓي ٗٔبی٘ؼ
.
.ث٘بثـ ایٖٝ ،ؿٝػ تٞؿإ
ر٘ٞة ٘ٛؼًٝو مبًٖ ثٞػٗؼ .پـٝكینٞؿ ػ٘بیت هللا
رٞاٛـ ُؼَ ٜٗـ ٝػؿ ٍلض 171 ٚرِؼ اً ٍٝتبة
ىٜـاٗی ػؿٓٞؿػ ثٓٞی ثٞػٕ ٛقاؿٛ ٙب چ٘یٖ
ٓيٜٞؿ عٞػ ث٘بّ “ ٗگبٛی ث ٚتبؿیظ رٜبٕ “ ٓي
ٓی٘ٞینؼ « :اگـ ث ٚتبؿیظ ث٘گـیْ ٛقاؿٛ ٙب ًْ اف
گٞیؼ « ٓـػٓبٕ آمیبی ٓـًقی ث٘بٜٓبی ثبًتـیبئی
ًْ ثؼؼاف ػٝؿ ٙآیـ مجٌتگیٖ “ میٞیي تگیٖ “ تب
ٛب ” مٌبٛب ٛ ٕٞٛ ،ب ،امٌٞت ٛب ،تـى ٛب ،
ایٖ ػّ ػؿ مـفٓیٖ ٛب ًٛٞ ٝنتبٕ ٛب ػٝؿ اف ىٜـ
ًٞىبٗی ٛب ٝیلتِی ٛب “ ٗبٓیؼٓ ٙي ىؼٗؼ ً ٚهجَ اف
ٛبی ٓتٔؼٕ صیبت ثنـ ٓي ثـٗؼ ،ػؿصبُي ً ٚایٖ
ٓیالػ ثبؿٛب ث ٚاؿٝپب ٝمـامـ آمیب پـاً٘ؼ ٙىؼ ٙاٗؼ
ه ّٞاف ثبى٘ؼگبٕ مبثو ٚػاؿ ٓـًق اكـبٗنتبٕ ٝػٝؿ
20
ثؼ ٕٝىي تـى ثٞػ » “ ً ۱۵۴آپـاتٞؿی .....
ٛقاؿٛ ٙب ٓـػٓی اٗؼ ٍبػم ،ػؿمتکبؿ ،آؿاّ ٝ ٍِش ر ٝ ٞػؿ ػیٖ صبٍ ىزبع پـکبؿ ٝ فصٔتکوٓ .يبؿَ ٓبهت كـمب ػاؿٗؼ ُٝی کْ ػؿ آٓؼ اٗؼ ْٛ .چ٘یٖ اؿِت کبؿٛبی تُٞیؼی ٝمبفٗؼگی کيٞؿ ثؼٝه ایٖ ٓـػّ ٓیجبىؼ .آٗبٕ اف هتَ ػبٜٓب ی كزیغ ٝتٓٞئٛ ٚبی ثنیبؿ ت ٞاٗنت ٚاٗؼ ربٕ مبُْ ثؼؿ ثـٗؼ تضَٔ ایٖ ه ّٞػؿ ثـاثـ تٜبرْ ٗبٓالیٔبت ؿٝفگبؿ مـٓبی ىؼیؼ ٓضیٔ گـم٘گی ٝتي٘گی كٞم اُؼبػ ٙفیبػ امت ٝثب تٔبّ كيبؿٛبیی ک ٚػِیٚ آٗبٕ اػٔبٍ ىؼ ٙثبف ت ٞاٗنتٜبٗؼ پـچْ تيیغ ؿا ػؿ هِت کيٞؿ ثـ اكـاىتٗ ٚگٜؼاؿٗؼ ث ٚهنٔی ک ٚػؿ اؽٛبٕ ػبٓٓ ٚـػّ اف ؽکـ امْ ٛقاؿ ،ٙتيیغ ٗیقتجبػؿ ٓیک٘ؼ .توـیجب ٛ ۹۰٪قاؿٜٛب پیـٓ ٝکتت تيیغ ثٞػ ٝ ٙػؿ اػتوبػ ثٓ ٚجبٗی امالّ ٝاٗزبّ كـایِ ؿامظ ٝامتٞاؿ ٓیجبى٘ؼ یکی اف ٗٞین٘ؼگبٕ عبؿری ٓی٘ٞین٘ؼ “ اگـ مـ امـ رٜبٕ ؿا کلـ كـا ثگیـػ امالّ ػؿ ػاعَ ػؿٜٛبی رجب ٍ ٘ٛؼٝکو ٝثبثب ثـ ای اثؼ عٞاٛؼ ٓبٗؼ “ ربٓؼٛ ٚقاؿ ٙاف ثؼْی ٓلبمؼ تجب ٙک٘٘ؼٓ ٙبٗ٘ؼ
:
كضيب ،ثچ ٚثبفی ،هٔبؿ ،ىـاة ،اػتیبػ ثٞٓ ٚاػ ٓغؼؿ ٝػؿیٞفگی ثـ ک٘بؿ ٓبٗؼ ٙاٗؼ .ایٖ یک اػػب ٗینت ؛ رٜبٗگـػاٗی ک ٚػؿ ثبؿٛ ٙقا
ؿ ٙتضوین
ٗٔٞػ ٙث ٚایٖ صویوت ا ؽػبٕ ػاؿٗؼ ثؼْی اف اٜٗب تضت تبحیـ هـاؿ گـكت ٚاف ؿٝی تؼزت ٗٞىت ٚاٗؼ “ ثب ای٘ک ٚایٖ ٓـػّ ػؿ اٝد كوـ ثنـ ٓیجـٗؼ آب تٖ ث ٚگؼایی ٝػؿیٞفگی ٗٔی ػ٘ٛؼ. ػكبع اف کيٞؿ ٛقاؿ ٙػؿ ثـاثـ تٜبرٔبت عبؿری ٞٔٛاؿ ٙاف اكـبٗنتبٕ ػكبع ٗٔٞػٛبٗؼ ٝتب
کٕ٘ ٞ
ٛیچ ٗیـٝی امتؼٔبؿی ٗتٞامتٜبمت هِت اكـبٗنتبٕ ؿا تنغیـ ک٘٘ؼ ٓجبؿفات ایٖ ٓـػّ ػِی ٚامتؼٔبؿ اٗگِیل ػؿ گؾىتٓ ٝ ٚجبؿفات ىبٕ ػِیٗ ٚیـٛٝبی ٓتزبٝف گٞا ٙثـ ایٖ صویوت ٓیجبىؼ ٝصتی اف ػ ٝؿ تـیٖ فٓبٜٗب تب ربیی ک ٚتبؿیظ ثیب ػ ػاؿػ ٛقاؿٛ ٙب
مؼ امتٞاؿی ػؿ ثـاثـ تٜبد ٓبت عبؿری ثٞػٛبٗؼ
ٓـػّ ٛقاؿ ٙػؿٓ٘بٓن ٓؾًٞؿ ٓي تٞاٗؼ ثب
گلتٓ ٚي ىٞػ ً ٚتضویوبت ػؿٓٞؿػ ٞٛیت ٛقاؿٙ
چ٘بٗچ ٚػؿ ثـاثـ صٔالت کٞؿٝه ،امک٘ؼؿ،
ٜٓبرـت مٓٞـی ٛب اف آمیبی ٓـًقی ث ٚمٞی
هجَ اف هـٕ ٗٞفػ ْٛىـٝع ىؼ ٙامت آب ثغيی اف
چ٘گیق تیٔٞؿ ىیجبٗی اف عٞػ ٓوبٓٝت ػزیجی ٗيبٕ
ػـام آـٝفی هبثَ ٓوبین ٚثبىؼ
ٗظـیبتي ً ٚتٞمٔ ػالهٔ٘ؼإ ػاعِی ٝعبؿری ػؿ
ػاػ ٙاٗؼٔٛ .بیٝ ٕٞهتی ثب یک ٗیـٝی عبؿری ثٚ
ٓـصِ ٚػ ّٝربثزبئی ٛقاؿٛ ٙب ٓـثٝ ٓٞؿٝػ
ایٖ ثبة اؿای ٚگـػیؼ ٙامت صبَٓ ثبؿ مطضی
ه٘ؼٛبؿ صِٔٞٔٗ ٚػ ٛقاؿٛ ٙبی ػاعَ ىٜـ ه٘ؼٛبؿ
ًٞىبٗی ٛب ػؿ مبٍ چٓ ِْٜیالػی ٝ ٝؿٝػ یلتِی ٛب
ٗگـی ،ثـعٞؿػ میبمی ٓ ،يٌَ مبفی ػؿ
ػؿمبٍ ٓ 220یالػی ٝاػآ ٚصٌٔـٝائی اعالف
تضویوبت ثٞػ ٝ ٙصتی گبٛی ٗٔبیبٗگـ ٗبىیبٗ ٚثٞػٕ
آٜٗب ػؿ چٜـ ٙؿقٗٞی ٛب ٝتگیٖ ىبٛبٕ ٓیجبىؼ ًٚ
ٗظـیبت امت .پل اف یلتِی ٛب ٞٗ ،اصی ر٘ٞثی
مـ مغتبٗ ٚث ٚػكبع پـػاعت٘ؼ
.امتؼؼاػ مـىبؿ
ٛقاؿٛ ٙب ػاؿای ٗیـٝی اعالم ٝامتؼؼاػ ىگـف ٓیجبى٘ؼ کٓ ٚتبملبٗ ٚثغبٓـ اػٔبٍ تجؼیِ ٗژاػی
امالف ٛقاؿ ٙآـٝفی ؿا تيٌیَ ٓي ػٛؼ
اف مٞی ػُٝت ٛبی متٔگـ ،امتؼؼاػ ىبٕ ث ٚاٗؼافٙ
ٓـصِ ٚثؼؼی اف 1220تب ٓ 1447یالػی امت ًٚ
ٓـًقی ٝىـهی ػؿآٓؼ ً ٚثیو اف ٛقاؿ مبٍ ثـ
کبكی ،ىکٞكب ٗيؼ ٙامت .فثبٕ ٝگٞیو ٛقاؿٙ
ػٝؿإ ٛزٓ ّٞـٛ ٍٞب “ چ٘گیقعبٕ “ ُ ٝچـتبئیبٕ
إٓ رب صٌٓٞت ًـػٗؼ ٓنِٔب ٓی ایٖ ػٝؿٛ ، ٙقاؿٙ
ُٜز ٚای اف فثبٕ كبؿمی ( ػؿی ) ٓیجبىؼ ٗ .زیت
“ آیـتیٔٞؿ “ امتٓ .نِٔب ثغيی اف ٛقاؿٛ ٙب یب
ربت آـٝف تب صؼ فیبػی افیٖ ٓـػٓبٕ كبتش ٗیق
ٓبیَ ٛـٝی ػؿ ثبؿ ٙعٍَٞیبت ایٖ ُٜزٚ
ثبفٓبٗؼ ٙایيبٕ امت ٝیب ثب إٓ ٛب آٓیغت ٚىؼ ٙاٗؼ .
تأحیـ پؾیـكت ٛ .قاؿٛ ٙب ثغيی اف ًٞىبٗی ٛب ٝ
ٓی٘ٞینؼ “ گ ٚٗٞكبؿمی ٛقاؿ ٙاف اٍیَ تـیٖ ٝ
ثٛ ٚـ ٍٞؿت ایٖ پؼیؼٔٗ ٙي تٞاٗؼ اٍَ ٗنت
یلتِی ٛب ثٞػٝ ٙیب ٛقاؿٛ ٙب ٓـثًٞ ٓٞىبٗی ٛب ٝ
ک ٖٜتـیٖ عَیَٓ ٚـث ٓٞث ٚفثبٕ كبؿمی ثـ
تـک ثٞػٕ إٓ ٛب ؿا ػگـگٔٗ ٕٞبیؼ فیـا ً ٚتـک
یلتِی ٛب ٓي ثبى٘ؼ ٔٛ ٝچ٘بٕ ً ٚمبًٖ یٖ ٛقاؿٙ
عٞؿػاؿ امت .ثٞٓ ٚؿیک ٚعَیَٛ ٚب ی ٓؼٍٔٞ
ٛب ثب ٓـٛ ٍٞب ؿیيٓ ٚيتـى تبؿیغی ػاؿٗؼ ٝ
ربت ٛقاؿٛ ٙبی تـًی ٝیب تـى ٛبی ٛقاؿ ٙثٞػٗؼ
ػؿ گٛ ٚٗٞبی فثبٕ كبؿمی ًػ ٙچٜبؿّ ٝپ٘زْ ؿا
ُچـتبئیبٕ ْٛامالف افثي ٛب ٝتـکٖٔ ٛب ٓي ثبىؼ
.ػًتٞؿ ٓٞمٞی ثؼؼاف تضویوبت ٓ٘يأ ثٓٞی ٛقاؿٙ
ػاؿا ٓیجبىؼ .ػٝؿٛ ٙبی تبؿیغی اف ٓـػّ ٛقاؿٙ
ٓ .نٌٖ اٍِي ٛقاؿٛ ٙبي تـى تجبؿٓ ،ـاًق ػٔؼٙ
ٛب ٝیب ٞٛیت تبؿیغی ٛقاؿٛ ٙب ،ث ٚایٖ ٗتیزٓ ٚي
ؿقٗي ،فاثَ ً ٝبثَ ٝتگیٖ آثبػ ثٞػ ٝآٜٗب ٗٚ
ؿمؼ ًٛ ٚقاؿٛ ٙب یٌی اف
ثٞامط ٚمبٓبٗیبٕ ثٌِ ٚتٞمٔ ىغٌ آیـ مجٌتگیٖ
هؼیٔی تـیٖ مبً٘بٕ ٓ٘طوٛ ٚنت٘ؼ ٗ ٝیبًبٕ ٛقاؿٙ
“میٞیٌتگیٖ ” ث ٚؿٝایت ٛبي ٓغتِق اف ٓـًق
ٛب ث ٚمبً٘بٕ تـى آمیبی ٓـًقی ٝىـهی ً ٚثیو
ػظٔت ٝاثٜت ک ٚاف آؿبف تبؿیغيبٕ تب هـٕ
اٍِي تـى ٛب یب ؿقٗي ثبمتبٕ ٓ٘توَ ىؼ ٙاٗؼ .ایٖ
اف 2300مبٍ پیو اف ىٔبٍ ٝر٘ٞة ٘ٛؼًٝو ثٚ
ػٝافػٛ ٙزـی
ٓبیلٛ ( ٚقاؿ ) ٙاف اهٞاّ اٍیَ ٝثٓٞي ایٖ
ٗٞاصی ٓٞم ّٞثٛ ٚقاؿ ٙربت ً٘ٗٞی ٜٓبرـت
(تب فٓبٕ ٞٛتکیبٕ ٝمؼٝفاییٜب ) ٓ ٍٞکيیؼ ٙامت
مـفٓیٖ اٗؼ ً ٚهجَ اف ٓـ ( ٍٞچ٘گیق) ةٗبّ ؿٞفٙ
ًـػ ٙثٞػٗؼ ،ثبف ٓي گـػػ .
2ـ ػٝؿإ ٓتٞمٔ ک ٚػؿ ایٖ ػٝاؿٕ ٛقاؿٛ ٙب اف
یؼ٘ي ؿـرنتبٗي ٓؼـٝف ثٞػ ٙاٗؼ ٝمِنِ ٚىبٛبٕ
٘ٛؼًٝو
صیج هؼؿت كـ٘ٛگ ٝاهتَبػ ٓنبٝی ثب مبیـ
ؿٞؿ ٝىبؿٛبي ثبٓیبٕ اف ٓیبٕ ٔٛیٖ اهٞاّ ثٞػٙ
اهٞاّ ثٞػ ٝ ٙایٖ ػٝؿ ٙتب ظٜٞؿ ػجؼاُـصٔبٕ ث ٚثؼؼ
اٗؼ .ثـای تضـیق ٝمـػؿگْ مبعتٖ ٞٛیت ٛقاؿٙ
ىـ ٝع ٓیيٞػ ٛ .قاؿٛ ٙب ػؿ فٓبٕ ػجؼا ُـصٖٔ
ٛب آٗوؼؿ ًبؿٛبی ثی اَٗبكبٗ ٝ ٚعبئی٘بٗ ٚػؿٍٓٞ
ػ ٝحِج اف رٔؼیت ٝمـ فٓیٖ عٞػ ؿا اف ػمت
تبؿیظ ٍٞؿت گـكت ٚامت ً ٚایٖ ه ّٞؿا ٗ ٚتٜ٘ب
ػاػٗؼ .كـ٘ٛگ ٍ٘ؼت ٝحـٝت ىبٕ ؿبؿت ىؼ ..
اف ٞٛیت تـًی إٓ رؼا مبعت٘ؼ ثِي ٙتب مبٍ ٛب هجَ
( )۳اف إٓ چ ٚگؾىت ٓی تٞإ چ٘یٖ ٗتیز ٚگـكت
ثؼْی اف ٓـػّ ٛقاؿ ٙثٗ ٚنجت ىؼت امتجؼاػ ،
ٛ:قاؿٛ ٙب ث ٚػ٘ٞإ مبً٘یٖ ثٓٞی اكـبٗنتبٕ
ٓزجٞؿ ث ٚاٌٗبؿ اف ٞٛیت هٓٞی عٞػ ىؼ ٙثٞػٗؼ ،
اّ ؿٝفی ٗ ،نِی افمِنِ ٚتـک تجبؿإ ثٞػٝ ٙ
هنٔي ً ٚچ٘یٖ امتجؼاػ ؿا افثک ٛب ٝتـًٖٔ ٛب
هؼآت فینت إٓ ٛب ػؿ ٗٞاصی ر٘ٞة ٘ٛؼًٝو ٝ
ٗیق ث ٚگٞىت ٝپٞمت عٞػ اصنبك ٓی٘ٔٞػٗؼ
مٞاصَ م٘ؼ اف فٓبٕ ػٛ ٙب هـٕ هجَ اف صِٔٚ
.ػؿیٖ ٓٞؿػ پـٝكینٞؿ ػ٘بیت هللا ىٜـاٗی ػؿ
یک مِنِ ٚث٘بّ
“ اؿؿٗٞیٛ ٚقاؿربت
“ ػؿ
اكـبٗنتبٕ صکٓٞت کـػٛبٗؼ .تبؿیظ ٛقاؿ ٙؿا ثٚ م ٚػٝؿٓ ٙیتٞإ تونیْ کـػ
1ـ ػٝؿإ اهتؼاؿ ٝ
امٌ٘ؼؿ ٓوؼٗٝی ػؿ ٓ٘طو ٚؿهْ فػٓ ٙیيٞػ
.
•.
ٓوبُ ٚعٞػ ث٘بّ “ ٛقاؿً ٙینت “ ٓیگٞیؼ « ػؿ
ػؿٓٞؿػ آؿبف ٝؿٝػ آٜٗب اف آمیبی ٓـًقی ثنٞی
فٓبٕ آیـ ػجؼاُـصٖٔ عبٕ ثنیبؿی ٓـػّ ٛقاؿٙ
ایٖ ٓ٘بٓن ام٘بػ ٝىٞاٛؼ ٓٞحن ػیؼٔٗ ٙي ىٞػ
اف تـك ًيتبؿ ٝهتَ ػبّ ٛب ٗبّ ٗ ٝنت عٞػ ؿا
ُٝی ٗظـ ث ٚثؼْی ام٘بػ ،ىٞاٛؼ ٝهـایٖ ٔٛنٞ
تـییـ ػاػٗؼ ٝاف آٗنت ً ٚػؿ ٓـًق ثبٓیبٕ ٞ٘ٛف
ثب ایٖ ٓنئِ ، ٚاصتٔبٍ ٓي ؿٝػ ً ٚآؿبف فینت
ٓـػّ ثٗ ٚبٜٓبی مبعتگی صیبت ثنـ ٓي ثـٗؼ
21
آٓ ٞػؿیب تضت كـٓبٕ مِنِٛ ٚبی تـى آ
)(Hindukusch •
میبی
Die Hazara stellen ethnisch und
Das Hazaragi ist ein Dialekt
Das Hauptsiedlungsgebiet der
religiös eine Minderheit in
von Dari.
Hazara ein Gebiet in
Afghanistan dar. Das asiatische
Die hazarischen Vertreter im
Aussehen der meisten Hazara
Parlament geben sich
hat die Frage nach ihrer
Frauenrechten Partei. Sie
Herkunft aufgeworfen. Bei den
unterstützen das Recht der
verschiedenen Theorien wurde
Frauen auf Bildung. Die
bis heute die Herkunft von
hazarische Familien sind bereit
Hazara nicht festgestellt. Von
ihre Töchter eine Ausbildung zu
diesen Theorien sind, eines, die
ermöglichen.
besagt, dass die Hazara Nachfolger der Soldaten von Dschingis Khan aus dem 13.
Zentralafghanistan, also die
Jahrhundert sind und deshalb
Hazarajat. Hazara sind
eine andere ethnische Gruppe
Zwölferschiiten aber auch
darstellen. Daneben die Idee,
Angehörige der viel kleineren
dass die Hazara ein
Mit Habiba Sohrabi (Bild
Gruppe der Ismailiten.
autochthones Volk sind, sowie
Oben), die einzige Gouverneurin
Neben dem Siedlungsgebiet in
eine dritte Vermutung, die in
Afghanistans, bekleidet seit dem
Zentralafghanistan gibt es viele
den Hazara eine Mischung
Jahr 2005 eine Frau den Posten
hazarische Gruppen in den
verschiedener ethnischer
des Gouverneurs von Bamiyan.
größeren Städten Afghanistans,
Gruppen sieht. Sayed Askar
vor allem in Kabul und auch in
Mousavi kombiniert die
den Nachbarländern Iran (v.a. in
verschiedenen Erklärungen,
Qom und Teheran) und Pakistan,
indem er davon ausgeht, dass
besonders um die Stadt Quetta.
die Hazara schon lange vor den
Die hazarische Flüchtlinge leben
mongolischen Feldzügen im
fast seit der Ende der 19er an
heutigen Siedlungsgebiet lebten
diesen Orten. Vor allem flohen
und dem Einfluss
die Hazara nach dem Aufstand
verschiedener Gruppen
1892/93 aus dem Hazarajat und
ausgesetzt waren, darunter auch
siedelten sich in den Städten
einem starken mongolischen.
Afghanistans und in den angrenzenden Staaten Iran und in
22
dem damaligen Britisch-Indien
in den Städten und auch in
wurde in den folgenden Jahren
an.
Afghanistan die ökonomische
immer stärker.
Unterschicht und blieben
1891 kam es dann zum Aufstand
Quetta entstand 1878-1880.
weitgehend vom Rest der
gegen Abdur Rahman. Er rief den
Durch die Unterdrückung durch
Gesellschaft getrennt.
Jihad gegen die schiitischen
König Abdur Rahman auf Hazara
So sind die meist illegalen
Hazara aus und versprach alle
verließen viele das Land, daher
Siedlungen in der Umgebung
Hazara zu Versklaven. Ende
stieg die Zahl der Hazara in
Kabuls hauptsächlich von Hazara
1892 waren die Hazara besiegt.
Quetta stark an. Die zweite große
besiedelt. Doch seit den 1970er
Tausende wurden versklavt und
Flüchtlingswelle erreichte Quetta
Jahren gibt es auch erste
auf Märkten in Kabul und
in den 1970er Jahren. Durch eine
Anzeichen für eine ökonomische
Kandahar verkauft und wurden
große Dürre hatte sich der Kampf
Verbesserung der Lage der
ca. 60 Prozent der Bevölkerung
um Land verschärft, und viele
Hazara in den Städten.
getötet. Im April 1894 wurde
Hazara flohen ins Ausland.
im 18. Jahrhundert ergeben die
Hazarajat der afghanischen
Mittlerweile sind die Hazara die
Hazara mit 67 Prozent die
Nomaden übergeben und diese
größte ethnische Gruppe in
Mehrheit der Bevölkerung auf
Enteignung stellte den
Quetta.
dem Gebiet des heutigen
Ausgangspunkt des über hundert
Afghanistan. Das Hazarajat
Jahre alten Konfliktes zwischen
Jahrhunderts zogen viele Hazara
wurde durch verschiedene
den Hazara und den Kuchi dar.
aus dem Hazarajat in die
Stammesfürsten autonom
Zu Beginn des 20.Jahrhunderts
größeren Städte Afghanistans. In
verwaltet, doch dies änderte sich
hatte sich die gesellschaftliche
wirtschaftlich schlechten Zeiten
mit der Herrschaft von König
Struktur der Hazara verändert.
wirkte sich die politisch
Abdur Rahman (1880-1901). Er
Der hazarische Adel war
privilegierte Stellung der Kuchi
versuchte das Hazarajat zu
ermordet und durch
besonders negativ auf die Lage
gewinnen und stieß auf den
paschtunische Machthaber
der hazarischen Bevölkerung aus.
Widerstand der lokalen
ersetzt.
Bis zu 50 Prozent der
Machthaber. Nach einem
Ein großer Teil der Hazara
Bevölkerung sollen auf Suche
gescheiterten Aufstand wurden
wanderte nach Russland, in den
nach Arbeit aus manchen Dörfern
Tausende Hazara getötet und
Iran und nach Quetta aus. Die
des Hazarajats ausgewandert
eingesperrt. Abdur Rahman
Situation der Hazara in
sein.
siedelte paschtunische Stämme
Afghanistan sollte sich in den
Vor allem in Kabul und Herat
im Hazarajat. Die Unterdrückung
folgenden Jahrzehnten zwar
etablierten sich große hazarische
der hazarischen Bevölkerung
leicht verbessern, aber dennoch
Die hazarische Siedlung im
Auch in der 2. Hälfte des 20.
Gemeinden. Die Hazara bildeten
blieben die Hazara eine
23
ökonomisch ausgebeutete und
Taliban eine gewisse Sicherheit
zwischen Hizb-e Wahdat und
politisch ohnmächtige
für die Hazara zu erlangen,
den Taliban setzten sich bis
Minderheit. Erst im Widerstand
scheiterte. Nach der
2001 fort und führten dazu,
gegen das kommunistische
Eroberung Kabuls durch die
dass 90 Prozent der
Regime gelang es den Hazara
Taliban wurde der Führer der
Bevölkerung aus Bamyan
im Hazarajat, wieder eine
Hizb-e Wahdat,
flohen.
gewisse Unabhängigkeit von
Abdul Ali Mazari und sein
Kabul und eine einheitliche
Verbündeter
Die Vergleichung die Angriffe der Taliban mit dem Vorgehen
Führung zu erlangen. Im Jahre
von Abdur Rahman im 19.
1989 wurde die Hizb-e Wahdat
Jahrhundert durch Niamatullah
gegründet. Dieser Partei gelang
Ibrahimi, ein afghanische
es, den Großteil der Hazara
Wissenschaftler, ist in beiden
hinter sich zu versammeln.
Fällen ein Jihad gegen die
Nach dem Fall des
schiitische Minderheit ausgerufen
kommunistischen
worden, der von sunnitischen
Najibullah-Regimes im Jahr
Geistlichen und einem großen
1992 war sie die Vertretung der
Teil der Paschtunen unterstützt
Hazara gegenüber der als
wurde.
tadschikisch-sunnitisch dominiert
Seit dem Sturz der Taliban gibt
wahrgenommenen Regierung. Doch kurz darauf begannen die Kämpfe zwischen der Regierung und der Hizb-e Wahdat in Kabul. Truppen der afghanischen Mujaheddin-Regierung ermordeten Teile der hazarischen Bevölkerung Kabuls. Der Versuch der Hizb-e Wahdat, durch ein Abkommen mit den
ermordet und im selben Jahr schloss sich die Hizb-e Wahdat der Koalition gegen die Taliban an. 1998 eroberten die Taliban Mazar-i-Sharif und später auch Bamyan, das Zentrum des Hazarajats, und ermordeten zahlreiche hazarische Zivilisten. Die Kämpfe
es nur geringe Fortschritte in der Verbesserung der Lage der Hazara. Hamid Karzai holte zwar einige hazarische Minister in seine Regierung, aber die Diskriminierung gegen die Mehrheit der Hazara hat kaum nachgelassen. Auch die ökonomische Situation hat sich kaum verbessert.
24
Eine kulturelle Veranstaltung
Bombenanaschlag auf Hazaren
Michael Häupel wurde auch
in Wien, Österreich
getötet wurden, sein Beileid aus
eingeladen, konnte aber leider
und lud alle Afghanen zur
nicht kommen und ließ sich durch
Solidarität ein. Es ist
Frau Yilmaz entschuldigen.
Das erste Konzert fand in Wien, Es gab auch andere
Österreich als künstlerisches Ereignis unter dem Motto "Lange
erwähnenswert, dass die
Programmpunkte, wie zum
Nacht der afghanischen Musik"
Veranstaltung ein paar besondere
Beispiel eine Fragen- und
mitdemBemühungendes„Katib
Gäste hatte.
Antworten runde, Gewinnspiele
KulturZentrum“am09.09.2013
Der Generalkonsul der Botschaft
und Preise für die Teilnehmer.
statt. Das Programm wurde von
der Islamischen Republik
Außerdem sangen vier Sänger,
Frau Rahima und Herrn Tamim
Afghanistan, Exzellenz Herrn
deren Videos auf Youtube,
moderiert und von afghanisch-
Dr.Serajuldin, Leiter der
Facebook oder auf der Webseite
österreichischen Leuten sowie
afghanischen Flüchtlinge in
des Katib Kultur Zentrums zu
Leuten aus Italien besucht.
Österreich und
finden sind.
Das Konzert begann mit der
Mag. Nurten Yilmaz
www.markaz-katib.blogfa.com
afghanischen Nationalhymne,
Bezirksrätin (SPÖ)
Am Ende wurden Geschenke für
danach sangen die Kinder und
die Kinder von dem Katib Kultur
Jugendlichen ein Nationales Lied.
Zentrums durch den Generalkonsul
Außerdem wurden 3 Reden von
der Botschaft der Islamischen
Haji Danish, Awhadi und
Republik Afghanistan und Dr.
….gehalten.
Sirajuldin übergeben.
Haji Danish hieß die Gäste im
Danke für Unterstützung MA7
Namen des Katib Kultur Zentrums
Dr. Haydar Sari Leiter der
Herzlich Willkommen, und präsentierte den Nationalrat Hazaras. Herr Awhadi sprach den Familien der Verstorbenen, die in
Stadtteilkultur und Interkulturalität von den Sozialdemokraten.. 16. Bezirk Wien. Hat über gemeinsam lieben in Österreich und auch breit uns zu Hilfen Bürgermeister
Quetta, Pakistan, durch einen
25
Frauen im Islam
Arifa Nazari
Muslimische Frauen werden immer als Unterdrückte Frauen beschrieben. Es heißt immer die haben keine Rechte. Viele geben sich als Opfer dar und suchen in demokratischen Ländern nach „Unterkunft“, doch was steckt da hinter? Sind die Frauen im Islam wirklich Proletariat oder wird die Religion durch solch Aussagen beschmutzt? Die Stellung der Frauen im Islam wird öfters Missverstanden, teils basierend auf kulturellen Bräuchen, die für "islamisch" gehalten werden, es aber keineswegs sind. Dies führt zu der Frage, wie denn die Rolle der Frau im islamischen Glauben tatsächlich beschrieben ist. In Quran gehören Respekt gegenüber Frauen und die Rechte der Frauen in der Kategorie moralisches Verhalten. Allah macht bewusst, dass die Aufgaben und Verantwortung der Frauen und Männer die gleiche sind, dass Männer und Frauen bei ihrer Aufgaben und Verantwortung einander unterstützen sollen.
َلزنَوة َّ َصلَوةَ َویُ ْ ت ُون ُ َو ْل ُم ْ مِ نُونَ َو ْل ُم ْ مِ َنتُ َب ْع َّ وف َو َی ْن َه ْونَ ع َِن ْل ُمنن َِر َو یُقِی ُمونَ ل ِ ض ُه ْم َ ْو ِل َیا ٓا ُ َب ْع ٍض ۚ َی ْ ُم ُرونَ ِب ْل َم ْع ُر ٓا ٱ ع َِزی ٌزز َحنِی ٌزم َ َ ِٱ َو َرسُولَهُ ٓا ۚ ُ ۟وولَئ َ َّ َّسیَ ْر َح ُم ُه ُم َّٱُ ۗ ِن َ َّ ََویُطِ یعُون "Und die Gläubigen, Männer und Frauen, sind einer des anderen Freund. Sie gebieten das Rechte und verbieten das Unrechte und verrichten das Gebet und zahlen die Steuer und gehorchen Allah und Seinem Gesandten. Sie - wahrlich, Allah erbarmt sich ihrer. Siehe, Allah ist mächtig und weise." (Quran, 9:71) In diesen Vers wird es festgestellt, dass Frauen und Männer nach ihrer Handlungen behandelt werden und nicht nach deren Geschlecht. Auf diesen Vers wird in Quran öfters angedeutet. Wie zum Beispiel (Quran 33:35)
َش ِعین ِ صبِ َر ِ َص ِدق ِ َّ ت َو ِ َ ت َو ْلقَنِتِینَ َو ْلقَنِت ِ َت َو ْل ُم ْ مِ نِینَ َو ْل ُم ْ مِ ن ِ س ِل َم ِ ت َو ْل َخ َّ صبِ ِرینَ َو ل َّ ت َو ل َّ للدقِینَ َو ل ْ سلِمِ ینَ َو ْل ُم ْ ِنَّ ْل ُم ٓا ٓا ت ِ ِیرا َو لذَّن َِر ِ ت َو ْل َحفِظِ ینَ فُ ُرو َج ُه ْم َو ْل َ فِ َظ ِ صئِ َم ِ َص ِّدق ِ ش َع ِ َو ْل َخ َّ صئِمِ ینَ َو ل َّ ت َو ل َ َ ص ِّدقِینَ َو ْل ُمت َ َ ت َو ْل ُمت ٱ َنث ًر َ َّ َت َو لذَّن ِِرین عدَّ َّٱُ لَ ُهم َّم ْغف َِرةًر َو َ ْج ًررا عَظِ ی ًرما َ َ Für die muslimischen Männer und Frauen, Männer und Frauen, die gläubig, ergeben, wahrhaftig, geduldig, demütig sind, die Almosen geben, fasten, ihre Scham bewahren und Gottes viel gedenken für sie hat Allah Vergebung und einen großartigen Lohn bereitet. In vielen Suren werden Frauen und Männer, sowohl in der Verantwortung und in den Aufgaben als auch in der Belohnung und Bestrafung gleichgestellt und es gibt auch einige Unterschiede in der Stellung von
26
Frau und Mann, wenn man es ganz durch liest, dient diese jedoch für die soziale Sicherheit und dem Schutz der Frauen. Die Ehe wird auf eigenen Willen geschlossen und der Ehemann hat den Lebensunterhalt seiner Frau zu zahlen. (Quran 4:4)
َو َ ات ۟و سا فَنُلُوهُ َهنِ ٓایـًٔا َّم ِر ٓایـًٔا َ َ سا ٓا َ ُّوا ل ِن صدُقَتِ ِهنَّ ن ِْحلَةًر ۚ فَ ِإن طِ ْبنَ لَنُ ْم عَن ش َْى ٍض ِ ّم ْنهُ نَ ْف ًر und er muss sich auch nach der Scheidung um sie kümmern. (Quran 65:6)
ت َح ْم ٍضل فَ َن ِفقُ ۟و ض ِیّقُ ۟و ُ س ِننُوهُنَّ مِ نْ َح ْی َض ْعن َ َعلَ ْی ِهنَّ َحتَّى ی َ ُ ضا ُّٓارو هُنَّ ِلت َ ُ سنَنت ُم ِ ّمن ُو ْج ِدنُ ْم َو ََل ت ِ َعلَ ْی ِهنَّ ۚ َو ِن نُنَّ ُ ۟وول َ وا َ وا ْ َ َ ث ورهُنَّ ۖ َو ْتَمِ ُر ۟و َ َح ْملَ ُهنَّ ۚ فَ ِإنْ َ ْر ست ُْر ِض ُع لَهُ ٓا ُ ْخ َر وا َب ْینَنُم ِب َم ْع ُر ٍض َ َس ْرت ُ ْم ف َ وف ۖ َو ِن ت َ َعا َ ض ْعنَ لَنُ ْم فَـَٔـات ُوهُنَّ ُ ُج Lasst sie dort wohnen, wo ihr selbst wohnt, euren Möglichkeiten entsprechend. Und fügt ihnen kein Schaden zu, um sie in Bedrängnis zu bringen. Und wenn sie schwanger ist, dann übernehmen für sie die nötigen Aufwendungen, bis sie gebären, was sie (in ihrem Leib) tragen. Wenn sie für euch das Kind stillen, dann lasst ihnen ihren Lohn zukommen, und beratet euch untereinander (darüber) in rechtlicher Weise. Und wenn ihr euch schwer einigen könnt, dann wird wohl eine andere (das Kind) für ihn stillen. Es gibt viele Suren die beweisen, dass die Frauen und Männern in Islam gleichgestellt sind. Viele muslimische Frauen verhüllen nur die Haare, tragen enge Klamotten, Beten nicht und Fasten nur, wennsiewollen.Esheißtnicht„VerhüllteureHaare“sondern„Verhüllt euren Körper, damit man es nicht Formenkann“oderwennihrVerhülltseid,müsstihrnichtBeten,Fasten,etc. Islamheißtnicht„MÜSSEN“sondern„WOLLEN“.WennsiesichalsMuslimezeigenwollen,benehmen sie sich auch so und wenn sie den Körper Verhüllen, dann machen sie es richtig, wenn sie Fasten oder Beten, dann betet und Fastet immer. Viele stellen Islam schlecht dar, indem sie die Familiensituation mit hinein ziehen. Indem sie meinen, deren muslimische Eltern haben sie zu Hidshab oder Zwangsheirat gezwungen oder deren Ehepartner wollten einen Ehrenmord auf sie verüben, was mit Islam nichts zu tun hat. Eine Bespiel dafür ist Sabatina James, eine pakistanische Frau, die von Islam zu Christentum konvertiert ist. Sie schreibt in ihrem Buch über Ehrenmord, ihre Familiensituation und über Islam. Ihre Situation hat nichts mit Islam zutun, es ist eine kulturelle und traditionelle anliegen. Sie vergleicht in ihrer Fernsehsendung „Faschismus“ mit „Islam“ und geht auf Quran Versen ein, die verkürzt und ohne Begründung sind. Sie nimmt also, ein Teil eines Verses und nicht ein ganzes Vers. Sie nützt es für ihre eigene Problemstellung und ignoriert, was weiter in einem Vers folgt. Sie nimmt Christentum als den wahren Glauben und beschimpft Allah, obwohl auch in Christentum Allah alsGottundJesusals„SohnGottes“dargestelltwird.EsgibtsehrvielesolcheFälle. Islam ist also eine Religion indem Gleichberechtigung, Respekt und eigene Wille hervorgehoben werden.
27
IMMER FÜR SIE DA! Mit der Übernahme des wichtigen Amtes des Bezirksvorstehers in der Leopoldstadt bin ich zu meinen politischen Wurzeln zurückgekehrt. Nach vielen Jahren im Gemeinderat freut es mich ganz besonders, wieder Politik für die einzelnen Grätzel meines Heimatbezirks machen zu dürfen. Ich werde die kommenden Jahre dazu nützen, den zweiten Bezirk weiter zu modernisieren und die zahlreichen innovativen Planungsvorhaben rund um den Rudolf-Bednar-Park und die U2 fortzusetzen. Karlheinz Hora Bezirksvorsteher der Leopoldstadt
Sprechstunden: Nach telefonischer Vereinbarung unter 4000-02 111 am 3. Donnerstag im Monat, ab 15.00 Uhr in 1020 Wien, Karmelitergasse 9 und jeden 1. Mittwoch im Monat, 17.00 – 18.00 Uhr in 1020 Wien, Praterstern 1
Kontakt: 1020 Wien, Karmelitergasse 9 E-Mail: post@bv02.wien.gv.at Telefon: 4000-02 111 Fax: 4000-99 02 120 www.wien.gv.at/leopoldstadt
!!! همیشه در خدمت مردم ایشان با ابراز خوشحالی از حضور در سمت قبلی و هم چنین. به پست قبلی خود باز گشت۲آقای کارل هاینس فرماندار منطقه 2تالش در راستای خدمت رسانی به منطقه ایشان هم چنین تاکید ویژه ای.و نو سازی این منطقه اعالم کرد که سال آینده هم بر اساس اهداف قبلی پیش خواهد رفت . و پارک رو دولف کردند2 بربازسازی اطراف اوبان . کسانی که مایل به ارتباط با آقای کارل هاینس هستند میتوانند به آدرس باَل مراجعه کنند
وهمچینین طی چند جلسه ای که مسئولین مرکز فرهنگی کاتب نزد آقای کارل هاینس داشتند جناب آقای کارل هاینس مقداری . یورو برای چاپ روزنه و توسعه ورشد مرکز فرهنگی کاتب اختصال داد200 کمک مالی که ماهانه وایشان وعده همکاری وکمک های مالی بیشتری شده است مسئولین مرکز فرهنگی کاتب از آقای هاینس و همکاران شان . تشکر و قدر دانی می کند
28