ProAgri tegnologie vir die boer technology for the farmer
FG Wilson troef beurtkrag
Mei / May 2019 No / Nr 231 ISSN 1042 - 1558
Gratis / Free
Maak reg vir
NAMPO Valtra-trekkers hou net aan en aan
Jag lekker diĂŠ winter www.agri4all.com
www.proagri.co.za
Redakteursbrief
Jy is nou hier!
՚n
Student wat navorsing doen oor die rol van hommeltuie in presisieboerdery wou ՚n rukkie gelede by my weet wat beskou ek as presisietegnologie; moet dit byvoorbeeld satellietbeelde insluit en grondprofiele van elke vierkante meter? Ek sien presisietegnologie, of eintlik enige tegnologie, as ՚n proses eerder as ՚n definieerbare tiekboksie. Anders gestel, dit hang af wie jy vra. ՚n Opkomende boer wat ՚n handkunsmisstrooier stoot wat ՚n eweredige strook kunsmis in die plantry plaas ongeag die spoed waarteen hy loop, het ՚n groot sprong na presisieboerdery gemaak vanwaar hy was. As hy nou nog sy saad ewe ver van mekaar en ewe diep geplaas kan kry, het hy die toppunt van sy vlak van presisietegnologie bereik. Ek verwag dat die topmaatskappye vanjaar by NAMPO gaan voortbou op hulle aanbiedings rondom inligtingstegnologie met nog beter sagteware, rekenaarprogramme en integreerbare oplossings om jou plaas van ՚n raakskerm af te bestuur, van die voorraadbeheer van jou filters op die werkswinkelrak tot die voggehalte en suikervlak van elke lemoen aan elke boom. Landboutegnologie is ՚n wonder-
Op ons voorblad wêreld van vooruitgang en buitelandse maatskappye se verteenwoordigers staan telkens verstom oor die gretigheid waarmee ons boere die tegnologie aangryp en hulle eie maak. Almal het nie die vermoë om die nuutste tegnologie en wydste meganisasie-oplossings aan te koop nie, maar ek vertrou dat elke boer vanjaar by NAMPO iets gaan vind om sy proses van ontwikkeling aan te help. Verlede maand het ons berig oor die geskiedenis van John Deere in SuidAfrika. Dit was vir my verstommend om agter te kom hoe kort die ontwikkelingsproses inderwaarheid was en hoeveel ontwikkelings in die duur van ՚n mens se leeftyd plaasgevind het. In hierdie uitgawe skryf ons oor Valtratrekkers wat in 2003 aangekoop is en vandag nog fluks werk. Die trekkers was 16 jaar gelede op die voorpunt van tegnologie, en hoewel hulle nou vir ons “outyds” mag lyk, doen hulle steeds dieselfde waardevolle werk. So, neem jou tyd, kyk mooi wat het jy regtig nodig om teen jou eie, volhoubare ontwikkelingspoed vorentoe te beweeg. Onthou ook dat nie een slim rekenaar die boer se voetspoor in sy lande en tussen sy diere kan vervang nie. Kom kuier gerus by ons in die Hinterlandsaal en neem deel aan die wedstryde. Daar is ՚n paar goeie pryse in die spel. Jy kan ook daar heeltemal gratis ՚n regte, “outydse” foto van jouself en jou gesin of vrinne kom laat neem. Jy kan die foto huis toe vat en teen die yskas vasplak! Boer slim! Annemarie Bremner > annemarie@proagri.co.za
Inhoudsopgawe / Contents Voorbladartikel 3 Besoek ECM by Suidwes vir ՚n kolskoot-jagseisoen NAMPO 7 Amazone UF maak spuitwerk en skoonmaak maklik 11 Valtra-trekkers hou net aan en aan en aan… 13 Stihl remains the farmer’s favourite in 160 countries 15 Firestone: Verlengde waarborg skep reddingsboei vir boere 17 Ontmoet Mahindra se topverkoper-trekkers 19 Stewarts & Lloyds stal staal uit by NAMPO Hulpbronbestuur 22 FG Wilson: Hier is krag waarop die boer kan reken! 25 Kristaltegnologie verjaag jakkalse en vlieë 29 Vakbondregte binne die werksplek 31 Briza: Gids tot Grasse van Suider-Afrika
7
13
17
19
Spesiaal! 34 NAMPO-kaart 40
www.proagri.co.za
22
Dit is die begin van die jagseisoen en dit is tyd om te kyk wat het jy nodig om die kolskote in te ryg. ECM se reeks gehalte toebehore word in die Suidwes-saal by NAMPO vertoon. Lees meer op bl 3.
ProAgri
Posbus 72707, Lynnwoodrif / Griseldastraat 202B Murrayfield, Pretoria Tel: 012-803-0667 www.proagri.co.za Copyright © 2013. All rights reserved. No material, text or photographs may be reproduced, copied or in any other way transmitted without the written consent of the publisher. Opinions expressed are not necessarily those of the publisher or of the editor. We recognise all trademarks and logos as the sole property of their respective owners. ProAgri shall not be liable for any errors or for any actions in reliance thereon.
Business-to-business: Agriculture ABC Jan - Mar 2019 39 308
ProAgri Redakteur tydskrif en aanlyn Annemarie Bremner > 082-320-3642 >annemarie@proagri.co.za Verslaggewers Du Preez de Villiers > 082-598-7329 >dupreez@proagri.co.za Benine Ackermann > 073-105-6938 >benine@proagri.co.za Bemarkingsbestuurder: Diane Grobler > 082-555-6866 >diane@proagri.co.za Bemarkers: Xander Pieterse > 079-524-0934 >xander@proagri.co.za Tiny Smith > 082-698-3353 >tiny@proagri.co.za Anelda Strauss > 074-424-0055 >anelda@proagri.co.za Gerhard Potgieter > 083-320-8135 >gerhard@proagri.co.za Johan Swartz > 071-599-9417 >johan@proagri.co.za Uitleg en ontwerp Esta van Niekerk Navrae Engela Botha > 012-803-0782 >engela@proagri.co.za Kantoorassistent Izel Zeelie > 012-803-0667 >izel@proagri.co.za Rekeninge Ronel Keet > 012-803-0667 >accounts@proagri.co.za Verspreiding en intekening Nita Volmer-van Zyl > 012-803-0782 >versprei@proagri.co.za Sakebestuurder George Grobler
ProAgri 231 – Mei / May 2019 1
deur Du Preez de Villiers
Besoek ECM by Suidwes vir ՚n kolskoot-jagseisoen
D
ie begin van die jagseisoen loop mooi saam met NAMPO en boere kan nog daardie laaste jagtoebehore aanskaf voordat die jagveld aangedurf word. Die oestjek kan nie alles net aan die boerdery bestee word nie, veral nie as daar soveel spesiale aanbiedinge by NAMPO is nie... ECM is ՚n groot en kundige invoerder van vuurwapentoebehore en stap al ՚n pad saam met Suidwes Landbou, wat ook heelwat handelstakke in die sentraal-noordelike jagstreek het. Die Suidwes-stalletjie gaan vanjaar weer baie van ECM se jagprodukte uitstal:
V
erkykers bly nie agter by die asemrowende geleenthede wat tegnologiese ontwikkelinge bied nie. Die nuwe BinX-HD 4-16X van ATN bevat ՚n lawaglaskern (obsidian core), ՚n uiters vinnige en kragtige integrale verwerker om die rits funksies wat dit aan die gebruiker bied aan te dryf. Vir die jagter of stapper wat sy weg in die wildernis wil baan, bevat die verkyker ՚n ingeboude elektroniese kompas, 3D-magnetometer, versnellingsmeter, GPS, hoogtemeter en ՚n geomerker. Die skale van hierdie funksies word aan die kant van die oogstuk se skerm vertoon, sodat dit nie met jou sig inmeng nie. Die intuïtiewe gebruikersfunksie kan al die bogenoemde funksies integreer om vir jou roetevoorstelle te gee of kortpaaie uit te werk terwyl jy beweeg of stilstaan. Om die plesier nog verder uit te rek, kan die hoëdefinisiefotos of video’s wat jy van die roete geneem het met behulp van ՚n WiFi-module en ՚n toep op jou slimtoestel na ՚n slimtelevisie gestuur word om jou avonture met jou vriende te deel. Die beelde kan ook op ՚n geheuekaart van tot so groot as 64 gigagrepe geberg word. Die verkyker het ՚n vier maal optiese vergroting en ՚n sestien maal digitale vergroting, en ՚n stabiliseringsfunksie word ingespan om bewe teen te werk. Met skemertyd kan jy die nagsigfunksie aktiveer waarmee ՚n mens tot op 300 m uitgeken kan word. Die BinoX-HD is veilig in ՚n weerbestande huls gebou sodat dit uiterste toen n. stande kan weerstaan.
ATN Bino-X www.proagri.co.za
ProAgri se lesers het al breedvoerig oor die X-Sight 4k-reeks gelees. Hierdie hoëdefinisienag-en-dag elektroniese teleskoop is die laaste een wat jy gaan koop, want amper alles is hiermee moontlik. Jou jagtog hoef nie meer met skemer einde se kant toe te staan nie, n jy want met die druk van ՚n knoppie kan oorskakel na die nagsigfunksie. Die battery hou 18 uur per laaisiklus. Die Dual Core-verwerker en die re-wolusionêre sagteware laat funksies toe soos een-skootzero-instelling om vinnig nig die visier in te stel, outomatiese afstandandberaming, waretydbeeldversending na a slimtoestelle en die berging daarvan, en ՚n terugslaggeaktiveerde video (RAV) wat opgeneemde beelde voor die skoot berg. Die ingeboude ballistiese berekenaar gebruik sensors om die afstand, wind, die wapen se profiel, die hoek na die teiken, temperatuur en lugvog te meet om jou ՚n ongelooflike jagervaring te bied. Met die X-Sight 4K kan ՚n mens tot op 300 m in die donker uitgeken word. Dit bestaan uit verharde aluminiumallooi. Die elektronika word gebou om die werking van hoëimpakwapens te hanteer. Die teleskoop word maklik aan ՚n wye verskeidenheid wapens gemonteer.
ATN X-Sight 4K Trijicon is al ՚n huishoudelike naam in militêre kringe, maar hierdie optiese visiere werk net so goed aan jaggewere. Die Accupower RS30 4.5-30x56 FFP- en SFP-modelle is uitgeknip vir langafstand-jaggewere. Die ekstra laedispersieglas lewer ՚n uitmuntende kleurdefinisie om daardie ekstra helder beeld bee van jou teiken te gee, en ՚n volledig vol multi-bedekte breëband antiweerkaatsende w lens skakel feitlik alle glans gl en ligverlies uit. ՚n Kragtige zoemfunksie maak dit baie bai maklik vir presisieskuts, langafstandjagters en taktiese skuts om hulle sta teikens tei op enige afstand te vind. Die 0,25 0,2 hoekmeeteenhede (MOA – minute of angle) per kliek maak presisie-opsporing van die teiken baie maklik. spo Die 56-mm objektieflens laat meer as genoeg gen lig deur, selfs in swak ligtoestande. sta Jou visier kan ook tussen vyf rooi roo en vyf groen helderheidsvlakke
verstel word om in feitlik enige ligsterkte steeds jou skietwerk te kan doen. ՚n Robuuste, vliegtuiggehalte, hardgeanodiseerde aluminiumomhulsel bied beskerming teen die mees gure weersomstandighede en behandeling. Suidwes bied ook taktiese refleksbeelde vir pistole en AR’s aan.
Trijicon RS30 4.5-30 x 56 Safariland-holster: Die paar millisekondes wat dit neem om ՚n handwapen uit te trek kan die verskil tussen lewe en dood beteken. Die Safariland® Model 7378 7TS pistoolskede (holster) sal jou nie in die steek laat in daardie kritieke oomblikke nie. Daar is baie dinkkrag ingespan om die vinnige uitplukaksie vinniger as die res te laat gebeur. ՚n Versteekte ALS®knoppie aan die binnekant van die skede is op die plek waar jou duim natuurlik sal verbygaan as jy na jou wapen reik. Wanneer dit afgedruk word is die wapen vry, maar iemand anders sal dit nie maklik regkry nie. ’n Bykomende skerm kan oor die knoppie aangebring word sodat iemand wat reg agter jou staan, dit ook nie kan bykom nie. Die skede is ontwerp om op verskeie plekke aan jou lyf gedra te word en is van ՚n nie-skawende SafariSeven™ nylonmengsel gemaak. Die skede is teen uiterste hitte en koue getoets en kan maklik skoongemaak word en droog word.
Safariland 7378 7TS Besoek k gerus die di SuidwesS id stalletjie om ECM se produkte te bewonder en te bekom, besoek www.ecmtech.co.za vir meer inligting, of klop aan by jou naaste wapen- of landboutoerustinghandelaar. ProAgri 231 – Mei / May 2019 3
Voorbladartikel
NAMPO:
՚n
Gedugte makker in die boer se stryd teen onkruid en peste is ՚n doeltreffende spuit, maar watter een moet ek kies? Die Amazone UF 1801-driepuntspuit met die bykomende FT 1001-tenk op die trekker se neus het ՚n omwenteling veroorsaak in die bestuur van die saaikomponent van die boerdery, sê Mauritz de Beer, plaasbestuurder van Rilu Farms, ՚n groot melkplaas naby Kroonstad. Meer as 2 200 beeste moet elke dag kos kry. Die koeie wei onder spilpunte, maar die grondslag van die kragkos vir melkproduksie is kuilvoer. Dit word gemaak van die 1 000 hektaar mielies en voersorghum en die Amazone UF is daar om die oes te beskerm. Mauritz sê vroeër het hulle kontrakteurs gebruik vir die spuitwerk en hy en Riaan Oosthuizen, eienaar van die boerdery, was op die uitkyk na ՚n oplossing wat dit ook moontlik sou maak om die Massey Ferguson 8690, wat vir grondbewerking, plant- en strooiwerk gebruik word, nog meer te benut. Die trekker dra die abbaspuit en bykomende tenk met groot gemak en die hele spuitaksie kan met behulp van die Trimble-stelsel vanuit die kajuit beheer word. Die spuit is Isobus-gereed. Jy stel die hoeveelheid water per hektaar, sorg dat die regte spuitstukke in plek is deur net die spuitkoppe in die regte posisie te draai en dan is jy gereed vir ՚n eweredige bedekking, onafhanklik van ryspoed. Daar is outomatiese seksiebeheer wat verseker dat jy nie twee keer op
dieselfde plek spuit nie. Mauritz sê hy spuit eers die soom van die land en wanneer hy dan die binnekant spuit, lig die 20-meter balk outomaties op wanneer hy die soom bereik. Die lande word gespuit voor planttyd, twee keer met planttyd, na ses weke en weer wanneer die kuilvoer gesny is. Met die trekker-spuit-kombinasie kan hy van 160 tot 180 hektaar per dag baasraak. Die twee tenks werk lieflik in tandem saam vir volmaak en leegmaak sodat hulle heeltyd in balans bly. Daar is een punt vir die vul van die tenks en die pype wat die twee verbind word met goukoppelstukke ontkoppel sodat albei tenks maklik afgehaal kan word, terwyl die verbindingspyp aan die trekker agterbly. Die spuit self het wiele onder vir maklike hantering as dit afgehaak is. Amazone se ontwerpers gaan uit hulle pad uit om alles so maklik as moontlik vir boere te maak. Die uitswaaimengbak, alle verstellings en handewaskraan is aan die linkerkant van die spuit, want dit is waar ՚n boer by sy trekker inklim en uitklim. Skoonmaak is belangrik, maar maklik “Ek sal nooit ՚n spuit bêre sonder om dit eers te was nie. Daar’s nie ՚n manier nie,” sê Mauritz. Mauritz het vroeër vir ՚n landbouchemiese maatskappy gewerk en hy sê as ՚n boer by hom gekla het dat ՚n middel nie werk nie, het hy eerste in die land gaan kyk waar is die pro-
Mauritz de Beer van Rilu Farms naby Kroonstad sê die Amazone UF-driepuntspuit maak spuitwerk en skoonmaak agterna maklik. Kyk net die eenvoudige en duidelike kontroles alles netjies bymekaar langs die uitswaaimengbak. www.proagri.co.za
Met die raakskerm kan jy vanuit die trekker se kajuit jou spuitwerk bestuur en rekord hou. bleem. As daar stroke onkruid is wat verseg om te vrek of waar die wurms baljaar, kan jy maar na die spuit gaan kyk - daar sal ՚n spuitstuk of twee wees wat verstop is. Mauritz sê: “Ek kan sommer vir hom sê watter spuitstuk die probleem het deur net na die land te kyk.” Gewoonlik is die oorsaak van die probleem dat daar chemikalieë in die spuit agtergebly het en chemikalieë vreet alles, soos die metaaldele van die spuitstukke en die diafragmas van die pompe. Dit is waarom dit so belangrik is dat die spuit so ontwerp moet wees dat dit maklik is om dit skoon te maak. Die Amazon UF maak dit so maklik soos tel tot twee. Mauritz sê die oomblik as hy klaar gespuit het of van die mielies na die voersorghum moet beweeg, draai hy net die gerieflike en duidelik gemerkte handvatsels aan die kant van die spuit na skoonwater en spoel die hele stelsel uit. Vir die tweede uitspoel voeg hy die voorgeskrewe skoonmaakmiddel by. Daar is 280 liter water beskikbaar vir die skoonspoel. “Dit neem minder as ՚n halfuur in beslag; my spuitwerk bly doeltreffend en my spuit bly in ՚n goeie toestand,” sê hy. Mauritz sê hy het die spuit nou ՚n seisoen lank beproef sonder enige probleem, maar hy is seker die mense van Falcon en Senwes Kroonstad is gereed om te help as daar dalk ՚n probleem sou opduik. Kry jou Amazone-oplossing by jou naaste Falcon-handelaar of skakel 033-330-5787 vir meer inligting. Besoek ook www.falconequipment.co.za om na hulle toerustingreekse te kyk. ProAgri 231 – Mei / May 2019 7
NAMPO 2019
Amazone UF maak spuitwerk en skoonmaak maklik
So werk die span Valtra BM100’s elke dag om die derduisende beeste by die Gysberthoek Voerkraal van die Midland-groep te voer. Kyk ook na ՚n video op www.proagri.co.za.
T
oe Edwin Claassen in 2003 die wyse besluit geneem het om ՚n vloot Valtra-trekkers vir die groeiende Midland-groep aan te koop, het hy die saad gesaai vir ՚n oes wat sestien jaar later steeds ՚n goeie opbrengs lewer. Tussen die trekkers was daar ՚n hele paar BM100’s en BM120’s. Met ProAgri se besoek aan die Gysberthoek Voerkraal naby Vereeniging moes ons die Valtra BM100’s mooi vra om ՚n rukkie op te hou werk dat ons kon foto’s neem. “Die masjiene loop elke dag, of dit nou ՚n gewone dag, krismis of nuwejaar is… hulle werk,” vertel Hans Pieters, voerkraalbestuurder by Gysberthoek. Met so tussen 15- en 16-duisend beeste wat elke dag kos moet kry, is die Valtras se werk vir hulle uitgeknip. Hulle hooftaak is om die voermengers te sleep wat die rantsoene vir die beeste meng en in die kilometers-lange voerbakke aflaai. Elke BM100 en BM120 se wiele, enjin en kragaftakker draai vir ure aaneen. Hans sê hy het probeer uitwerk hoeveel ure die trekkers al gewerk het, want die uretellers is al vervang, maar hy het opgehou tel by 35 000 uur. As jy die sommetjie maak na kilometer toe, is dit ver oor ՚n miljoen kilometer per trekker. As hulle die pad boontoe sou vat, was hulle al lankal verby die maan op pad Mars toe, maar hulle werk op aarde is helaas nog nie verby nie. Hans sê hulle het nog nie nodig ge-
Dit is die pad wat die Valtra BM100 elke dag ՚n paar keer aflê. Die trekker is al in 2003 aangekoop en hy werk nog steeds so fluks soos toe hy splinternuut was. had om ՚n enjin oop te maak of oor te doen nie, so hy glo daar is nog heelwat ure se werk oor! “Jy sal my nie ՚n Valtra wys wat rook nie,” sê hy. ՚n Olielek is ook ՚n baie skaars verskynsel. Daar is goed wat vervang moet word as gevolg van slytasie, maar hy hou sy hand op die trekkers se onderhoud. Hy glo as jy na ՚n masjien kyk, kyk die masjien na jou. Elke trekker het sy toegewysde bestuurder wat die verantwoordelikheid deel. Elke trekker moet ook elke dag gewas word, want dit is die beste manier om te sien of daar enige olielek is, wat gewoonlik maar ՚n aanduiding is van ՚n probleem. “Vrydae kom ons bymekaar om te praat oor enige probleme met masjinerie op die plaas, want ՚n probleem wat gou reggestel word, is ՚n klein probleem,” sê Hans.
Nog ՚n groot voordeel van die Valtras is hulle brandstofverbruik. Selfs met die ouer tegnologie is die Valtra’s baie lig op brandstof. Hans skryf dit toe aan die goeie ontwerp van die Finse trekkers en die gebruik van dunlugkompenseerders. Valtra was die eerste trekkermaatskappy om turbo-aanjaers in te span. Die BM100 (73,5 kW en 77 kW) word steeds in Valtra se fabriek in Brasilië vervaardig, hoewel die nuwes so ՚n bietjie meer modern lyk met ronder lyne. Hulle is nie tans in Suid-Afrika beskikbaar nie, maar daar is vele ander modelle waaruit gekies kan word. Hans sê hy is so beïndruk met Valtra dat hy onlangs sy neef oortuig het om ՚n Valtra TwinTrac te koop wat met sy omdraaisitplek en tweerigtingwerking van bonestroop ՚n plesier maak. Die Midlands-groep gebruik die trekkers in hulle voerkrale en ook op die lande by Harrismith waar graanaanplantings vir kuilvoer en graanverkope plaasvind - en dit lyk asof die onderneming en Valtrac, die verskaffers van Valtra-trekkers in Suid-Afrika nog lank vennote gaan bly.
So lyk die nuwe Valtra BM100 wat in die fabriek in Brasilië gebou word.
Die twee voerkraalbestuurders, Hans Pieters en Abrie Smith, geniet die trotse samewerking van die trekkerbestuurders, Simon Nana, Isaac Mkwani en George Mofokeng, om seker te maak die span trekkers word net so goed soos die beeste versorg. www.proagri.co.za www.proagri.co.za
Om na die volledige reeks Valtra-trekkers wat in Suid-Afrika beskikbaar is te kyk, besoek www.valtrac.co.za of gaan kuier by Valtrac se interessante uitstalling van toptegnologie by NAMPO. Kontak ook gerus vir Attie de Villiers by 083261-9863 of 056-817-7308 of attiedev@valtrac.co.za vir meer inligting.
ProAgri 228 ProAgri – Februarie 231 /–February Mei / May2019 2019 11 11
NAMPO 2019
Valtra-trekkers hou net aan en aan en aan...
Partnering with farmers in 160 countries across the world I t takes a lot to stand out from the crowd at NAMPO. There are hundreds of exhibitors, thousands of products all vying for attention. Luckily, STIHL has a show-stopping selection of cuttingedge power tools that are set to draw the crowds! The newcomers – designed for African conditions Some of the latest items on show are the tough-enough-for-anything tools of the new STIHL 230 range. These models are designed for emerging markets and are easy to operate, long-lasting and cost-efficient. For drilling and pitting during fencing and planting, the compact BC 230 auger produces impressive power and thanks to its standard 20 mm connection, is compatible with a wide range of bits. The ergonomic BC 230 cultivator, with its robust 250 mm cultivator blades, makes light work of the hard African soil, while the WP 230 water pump delivers a high vertical and horizontal pumping capacity ‒ up to 250 litres a minute. Take the 230-range home to share the workload! Fire season warrior It’s that time of year again, when landowners go all-out to ensure their fire prevention programme is in place. A highly efficient addition to the team is the STIHL BR 700 magnum back-pack blower to remove potentially dangerous natural debris from around rocks and roots, and ensure that firebreaks are clear. While the BR 700 isn’t a single fire-fighting tool, it can replace beaters on a fire line and is useful in managing cold fires and when control is needed while clearing a line for back burning. It has an enhanced high air throughput of 1 550 m3/h, in conjunction with reduced noise and lower emissions, plus it’s the lightest machine in its class. Its STIHL 4-MIX engine makes it very fuel efficient - important when in the field with limited refuelling opportunities. www.proagri.co.za
Chainsaws ‒ our lasting legacy Chainsaws are in our blood – it’s where we started back in 1929. A real NAMPO head-turner is the world-first MS 500i chainsaw, which uses STIHL Injection Technology instead of a carburettor. With more horsepower than dry weight (6,8 hp [5 kW] versus 6,2 kg), this machine has been developed for the demands of harvesting and processing heavy timber. Lightweight despite its power, with the best power-to-weight ratio on the market, its fuel injection system ensures that it is highly fuel efficient. This machine will probably change power tools for ever! Another pedigreed model is the MS 382 chainsaw, the enhanced big brother of the MS 381, previously South Africa’s best-selling chainsaw, with this model working faster and harder. It has an excellent power-to-weight ratio and outstanding fuel consumption – up to 20% less than previous models, thanks to the improved low emission 2-MIX motor. The MS 310 is a classically robust 3,2 kW petrol chainsaw with antivibration system, ideal for cutting firewood and harvesting wood in medium density stands. Another handy helper is the lightweight MS 250 chainsaw, which is suitable for clearing or cleaning up - easy to use and reliable. If a lighter model is what you need, try the MS 170, which is perfect for trimming back small trees and cutting up fallen branches.
Cut grass and weeds down to size The FS range of brushcutters has been designed for heavy duty grass cutting, as well as getting rid of bramble, weeds and dense thickets. All are ergonomic and lightweight, with single-cylinder, 2-stroke engines. Choose from the FS 160, the FS 235 and 235 R, and the FS 280. These machines are trusted by municipalities for their performance, resilience and easy maintenance. Dig quickly and accurately STIHL augers have multiple applications, from quickly and effectively drilling planting holes to taking soil samples. The BT 230 is a one-man auger, lightweight and compact with a 10,9 kg frame yet an impressive drilling performance in the 40 cc displacement class. This auger is designed for the emerging market, so it is robust and uncomplicated to operate and maintain. It has a sturdy support frame that can be fitted
to numerous STIHL augers for flexibility and convenience. The BT 131 petrol auger is another robust yet lightweight oneman machine. The powerful 36,3 cc 4-MIX engine combines the advantages of a 4-stroke engine with a 2-stroke fuel mix for lower fuel consumption, fewer emissions, quieter operation, impressive engine power and higher torque. The large fuel tank allows for longer run times with less downtime for refuelling, while the long-life air filter system and 2-stroke petrol mix reduce servicing intervals. The Quickstop® drill brake, triggered by the operator’s thigh, stops the machine should the drill bit jam, and the advanced vibration dampening system and larger hip pad increase operator comfort and reduce fatigue. STIHL – standing out from the crowd We know what farmers need, and we assist farmers in 160 countries around the world. Join us at NAMPO 2019 to witness the proven STIHL quality and performance in both our legendary performers and the latest designs. For more information contact info@stihl.co.za, 033-846-3800 or visit www.stihl.co.za. ProAgri 231 – Mei / May 2019 13
NAMPO 2019
Stihl still remains the farmer’s favourite:
Besoek ons by NAMPO: Standplaas: B3
Verlengde waarborg skep reddingsboei vir boere wat noustrop trek
L
andboubande moet uiterste toestande hanteer, soos enige boer jou sal vertel. Hulle is ook duur. “Dit is een gebied waar dit werklik die moeite werd is om na gehalte te soek,” sê Lungisa Xhelithole, Firestone-handelsmerkbestuurder by Bridgestone Suid-Afrika. “As die beste materiaal nie gebruik word en die vervaardigingsproses nie gewaarborg is nie, gaan jy probleme hê,” sê sy. “’n Goeie band is ՚n belegging vir boere, omdat herstelwerk aan of vervanging van bande nie net duur is nie, maar ook tyd mors.” Firestone het nou hul vyfjaarwaarborg op vervaardigingsgebreke uitgebrei na nege jaar op bande wat in Amerika vervaardig is en vanaf 14 Mei 2018 aangekoop is. Kwalifiserende bande moet deur oorspronklike toerustingvervaardigers opgesit wees op voertuie wat verkoop is in Suid-Afrika, Swaziland, Lesotho, Namibië, Zambië en Botswana. Bande moet geregistreer word via die Firestone-webwerf. Die Firestone-webwerf bied ook volledige inligting, plus ՚n lys kwalifiserende bande, op: https://firestone.co.za/9year-agricutural-tyre-warranty/. Sodra die registrasie voltooi is, sal die kliënt ՚n bevestiging ontvang per SMS of e-pos. Eise kan dan by ՚n gemagtigde Bridgestone-handelaar ingedien word en die oorblywende loopvlakdieptemeting sal gebruik word om die vergoedingsbedrag te bereken.
Gebruik hulle reg om maksimum waarde te kry Waarborge dek egter slegs vervaardigingsgebreke. Kundige boere moet ook seker wees dat hulle die tegniese spesifikasies van die bande wat hulle koop verstaan en dit volg. Die korrekte gebruik van bande het verskeie voordele en is ՚n veranderlike wat boere kan beheer, sê Stephan van Staden, nasionale landbouspesialis by Bridgestone, vervaardiger van Firestone se portefeulje van gespesialiseerde landboubande. “Boere moet versigtig wees om nie die groot winste te ignoreer wat hulle kan behaal deur hul bande te bestuur nie,” sê hy. “Die handhawing van behoorlike banddruk en die opstel van balans kan veral ՚n groot hoeveelheid www.proagri.co.za
geld bespaar en produktiwiteit verhoog.” Stephan verduidelik dat bande verantwoordelik is vir 20 tot 40 persent verlies aan kilowatt. Deur hulle doeltreffendheid te optimaliseer deur die korrekte druk en balans, sal dié persentasie verminder. Die sleutel hier is om te verseker dat die optimale hoeveelheid bandoppervlakte in aanraking kom met die veldoppervlak. ՚n Optimale voetspoor sal die doeltreffendheid van die trekker maksimaliseer om sy taak te verrig, terwyl brandstofverbruik verminder word en die band se leeftyd verleng word. Die bereiking van die optimale bandvoetspoor beteken die berekening van die laagste banddruk wat nodig is om die vrag te dra. Nog ՚n voordeel van die laagste praktiese banddruk is dat grondverdigting geminimaliseer word, wat bydra tot die algehele gesondheid van die grond. Banddruk moet reg wees vir die doel “Dit is belangrik om te verstaan dat daar geen ‘beste banddruk’ vir ՚n trekker is nie. Die banddruk moet bereken word volgens die vrag wat dit in elke geval dra,” verduidelik hy. ՚n Studie aan die Ohio-staatsuniversiteit het getoon dat die gebruik van die korrekte banddruk brandstofverbruik verbeter met tussen 5,3 persent en 26,5 persent, en die tyd bestee per akker met 0,8 persent tot 11 persent. Om sulke besparings te behaal, kan ՚n groot invloed op boere se winsgrens hê, veral as dit op die langtermyn volgehou word.” Hy voeg by dat brandstof nou die grootste enkele insetkoste vir boere geword het, sodat enige konsekwente
besparing van brandstofkoste uiters voordelig is. In die korrekte opstelling van ՚n trekker, is die eerste stap natuurlik om te verseker dat bande van die regte grootte opgesit word. Dan is dit nodig om die korrekte gewigsverdeling tussen voor en agter te bepaal en dan die hoeveelheid gewig op elke band. Balans moet dalk bygevoeg word, afhangende van watter toerusting die trekker trek. Dit sal die gewigsverdeling beïnvloed. Terwyl hidro-inflasie tradisioneel as balans gebruik is en goedkoop is, het dit ՚n aantal nadele en is dit nie geskik vir gebruik met straallaagbande nie. Die moderne neiging is om op droë gewigte staat te maak. Straallaagbande word toenemend in die landboubedryf gebruik, omdat hulle ՚n prestasieverbetering van 6 tot 14 persent bo kruislaagbande bied. Dit is belangrik om gereeld banddruk te monitor om te verseker dat die bande op die korrekte druk bly. Dit moet ten minste weekliks gedoen word. ՚n Akkurate banddrukmeter sal baie vinnig vir homself betaal. Hy sluit af: “Bande is ՚n integrale deel van trekkers, spuite en oesmasjiene ‒ van die boer se belangrikste (en duurste) toerusting. Deur tyd te gebruik om te verseker dat die bande tot die optimale druk opgeblaas word en dat die gewig van die trekker korrek bereken en versprei word, sal verseker dat toerusting die beste moontlike werk in die kortste moontlike tyd doen, terwyl die minste moontlike brandstof gebruik word.” Geniet die voordele van Firestone se uitstekende bande en waarborg. Besoek jou naaste Bridgestone/Firestone-handelaar. ProAgri 231 – Mei / May 2019 15
NAMPO 2019
Dit maak goeie sin om seker te maak dat jy jou bande gebruik in ooreenstemming met hulle tegniese spesifikasies. Firestone het nou ook die standaard gelig met ՚n verlengde 9-jaar-waarborg.
Mahindra se volledige reeks plaastoerusting sal vanjaar tentoongestel word by NAMPO se Oesfees. Mahindra se 7500-reeks ry die Suid-Afrikaanse mark binne teen ՚n uiters mededingende prys vanaf R432 995.
M
ahindra Suid-Afrika is besig om sy voetspoor in Suid-Afrika te vergroot met die bekendstelling van sy reeks taai en doeltreffende trekkers en plaastoerusting. Mahindra se nuwe trekkers volg amper presies een jaar ná die groep sy aanleg in Durban, KwaZulu-Natal geopen het. Hierdie aanleg vervaardig tans die Mahindra Pik-Upreeks en bevestig, aldus hulle uitvoerende hoof, Rajesh Gupta, dat die groep ՚n langtermyn-visie het vir die land en die ekonomie. Die aanleg het reeds 1 500 nuwe bakkies vir die plaaslike en streeksmark gebou. Tydens die bekendstelling van sy trekkers in die Noordwes-provinsie, het Mahindra ook bevestig dat Suid-Afrika die spilpunt sal word vir die groep se uitvoerplanne van sy voertuie en plaastoerusting na die res van Afrika. Met die bekendstelling van die reeks landbouwerktuie het Arvind Matthew, hoof van Internasionale Bedrywighede by Mahindra & Mahindra, gesê: “By Mahindra het ons die mensdom se strewe na vooruitgang ons doelwit gemaak. "Ons daag konvensionele denke uit en gebruik ons hulpbronne en energie
Die 6000-reeks se pryse begin by ՚n aantreklike R297 995. www.proagri.co.za
om oplossings vir mense se probleme te vind – oplossings wat hulle help en hulle lewe vergemaklik. Namate ons verder in die wêreld uitgebrei het, het ons besluit om op Suid-Afrika as kernmark te fokus.” Rajesh, uitvoerende hoof van Mahindra Suid-Afrika, sê: “Mahindra is die wêreld se grootste vervaardiger van trekkers volgens volume en talle van ons modelle is ontwerp vir markte wat taai, doeltreffende en moeitelose plaastoerusting vereis. Ons aanvanklike markstudies toon dat hierdie kenmerke ook in groot aanvraag in Suid-Afrika is, en ons glo ons produkte sal byval by boere vind.” Die maatskappy is welbekend vir sy reeks bakkies en sportnutsvoertuie, met die Mahindra Bolero- en Pik Upmodelle wat goed deur boere ontvang is. In dié hoedanigheid is Mahindra een van die snelgroeiendste voertuighandelsmerke in Suid-Afrika, met die Pik Up wat een van Suid-Afrika se top tien gunstelingbakkies is. Mahindra bied ook ’n reeks konstruksietoerusting onder die Mahindra EarthMaster-handelsmerk aan, wat trugraaflaaiers en ander geelmetaalprodukte insluit. Laastens bied Mahindra ’n omvattende reeks Powerol diesel-aangedrewe nywerheidskragopwekkers, wat hy in Suid-Afrika verkoop en rugsteun. As deel van sy verbintenis om landswye verkope en dienssteun te voorsien, het Mahindra ’n vennootskap met MB Plant SA (MBSA) aangegaan om sy netwerk van stedelike en plattelandse verkoop- en diensafsetpunte
Mahindra 6000- en 7500-trekkers Die hoogtepunt van die aankondiging was Mahindra se reeks trekkers, wat sy 7500- en 6000-reeks insluit. Die reeks strek van die Mahindra 6060 (55 pk/40,5 kW) tot die kragtige Mahindra 7590 (92 pk/68 kW). Die 7500-reeks trekkers het swaardiens gietysteronderstelle, die keuse van viertrekaandrywing en tweegangkragaftakkerstelsels (PTO). Krag word aan die wiele gelewer deur Mahindra se Easy Shift gesinchroniseerde ratkas. Al die 7500-modelle het viersilinder-turboaangejaagde dieselenjins met tussenkoelers. In die 6000-reeks is die viersilinderturbodieselenjin geoptimaliseer om ’n besonder plat wringkragkurwe te lewer, wat maksimum kraglewering in sowel die kragaftakker- as die trektoepassing bied. Sowel die 7500- as die 6000-reeks het ՚n toegewyde, linkerhandse gesinchroniseerde trurat wat gladde beheer bied vir maksimum doeltreffendheid gedurende swaar laai- en wenakkerbedrywighede. Die agteras het groot olieverkoelde skyfremme en swaardiensbinneplaneetreduksie-eenhede vir sterkte, veiligheid en betroubaarheid. ’n Luukse kajuitmodel met kragwisseltransmissie sal binnekort by die produkreeks gevoeg word. Hisarlar- en Mahindra-werktuie en ander plaasmasjinerie Mahindra se reeks landbouwerktuie word afgerond deur ’n uitgebreide reeks werktuie vir elke stap in die oessiklus. Hierdie werktuie, wat in Indië en Turkye vervaardig word, is deeglik getoets en bewys in verskillende grondtoestande en toepassings. Die omvattende reeks werktuie sluit in: • Ploegtoerusting: Swaar beitels, ploeë, êe, draaiploeë en kragêe • Saai- en plantmasjiene • Bemestingstrooiers en -toedieners • Na-oestoerusting: • Hooitoerusting: Harke, klein vierkantbaalperse en kuilvoerbaalperse Binnekort beskikbaar: Sampo Rosenlew-stroper Sampo Rosenlew is ’n wêreldbekende vervaardiger van stropers met meer as 50 000 eenhede wat in 60 lande, in warm sowel as koue klimate, verkoop is.
Kontak jou naaste Mahindra-handelaar of skakel Pumza Kondlo by 012-6613161 of stuur 'n e-pos na marketingsupport@mahindra.co.za vir meer inligting. ProAgri 231 – Mei / May 2019 17
NAMPO 2019
Ontmoet Mahindra se topverkoper-trekkers
te gebruik. MBSA is ’n afdeling van die internasionale MB AfroAsia-groep, met bedrywighede in meer as 20 lande. Glenn Franklin DeSilva, groepuitvoerende hoof van MB AfroAsia, sê: “Ons is al sedert 1982 wêreldwyd bedrywig, en in Suid-Afrika sedert 2013. Ons is opgewonde om in vennootskap met ’n wêreldleier soos Mahindra te wees en om boere te voorsien van die omvattende reeks Mahindra-toerusting.”
Besoek gerus Stewarts & Lloyds se NAMPO-stalletjie by F36.
N
a 116 jaar mag jy jouself as ՚n markleier in jou veld onderskei en dit is inderdaad waarop Stewarts & Lloyds geregtig is. Hierdie handelaar, wat alles rondom staal en nog wat kan lewer, het reeds 30 takke oor die land en brei steeds uit. Die bedrywe waarin hulle reeds diep spore getrap het, is in ligte en algemene ingenieurswese en in die bou-, mynbou-, plattelandse waterwerke-, chemiese, petro-chemiese, voertuig-, waternetwerke-, brandbeskerming-, munisipale en natuurlik die landboubedryf.
Vir besproeiingsboere is daar ook produkte te kies en te keur, soos plastiek, politeen, HDPE-, LDPE-, uPVC- en mPVC- pype, buite- en binnepyplasstukke en klampe.
“Stewarts & Lloyds verskaf staal en pype, passtukke, kleppe, pompe, besproeiingtoerusting, omheiningsmateriaal, profilering en laserprodukte,” sê Kevin van Buuren, groephandelsbestuurder: Gereedskap. “Ons kleinhandelaarsnetwerk wat oor die land uitgestrek is verkoop die bogenoemde produkte, asook draad-, heining-, nywerheidsgereedskap- en sekerheidsprodukte.” Stewarts & Lloyds se produklys is voorwaar indrukwekkend:
Stewarts & Lloyds se staalprodukte sluit plate, IPEbalke, gewone balke, kolomme, plat stawe, kanale, lipkanale, oop kanale, lippehoeke, hoekyster (gelyksydig en ongelyksydig), ronde en vierkantige stawe, ronde en vierkantige pype, vierkantige en reghoekige struktuurbuise en paralelle flenskanale in.
In die plateafdeling is daksinkplate (geriffeld en IBR), geboorde spore, gegalvaniseerde plate, Bennox- en Cortenplate en vensterseksies beskikbaar.
Stewarts & Lloyds se heiningmateriaal bestaan onder meer uit palisades, draad, pale, hekke en sparre.
Stewarts & Lloyds se dertig takke in die land is in al die groter sentra soos Alrode, Boksburg, Booysens, Pretoria, Robertville, Springs, Wadeville, Vanderbijlpark, Vereeniging, Wynberg, Durban, Pietersburg, Nelspruit, Witbank, Mafikeng, Brits, Klerksdorp, Bloemfontein, Kimberley, Port Elizabeth, Wetton en George.
Flense is in diktes vanaf 15 tot 200 mm beskikbaar in geskouerde, gesokte, aanskroef of aansweistipes, met vlak geëindigte verhewe, sweisnek- of plat aansigte.
Om hulle aanbieding af te rond, hou Stewarts & Lloyds ook sekerheidstoerusting, elektriese en handgereedskap aan.
՚n Boer kan ook enige klep wat sy hart begeer by Stewarts & Lloyds gaan koop. Dit sluit stoomverwante sluiskleppe, bal- en bolkleppe, pedaalkleppe, reliëfkleppe, veiligheidskleppe, beheerkleppe, balanseringskleppe, knypkleppe, bakkleppe, hoektoevoerkleppe en diafragmakleppe in.
SABS-goedgekeurde, koudgewalste pype, Easicotepype, boorgatvoering en holstawe.
Stewarts & Lloyds is net die plek waar die boer al sy nodige passtukke soos elmboë, T-stukke, verloopstukke, buigstukke, voetstukke, draaie, vere, sokke, proppe en kruisstukke kan kry. Dit is in standaard- en ekstrasterk wanddikte beskikbaar. www.proagri.co.za
՚n Wye verskeidenheid oppervlaktepompe soos sirkel- (circular), veelvlakkige, vertikale en horisontale sentrifugale, druk-, eksentriekskroef-, doseer- en periferale pompe is beskikbaar. Stewarts & Lloyds se boorgatpompreeks, wat dompelpompe insluit, is geskik vir grondwatervoorsiening, huishoudelike voorsiening, dreinering, afvalwater en riool. Sonkragaangedrewe pompe is ook beskikbaar. Skakel die kliëntedienslyn by 0860 10 27 99 of besoek www.stewartsandlloyds.co.za ProAgri 231 – Mei / May 2019 19
NAMPO 2019
Stewarts & Lloyds stal staal uit by NAMPO
Hulpbronbestuur
Agri-energy solutions should bear the future in mind
L
oad shedding touches every sector of the economy. For most businesses a power interruption delays a project or slows down manufacturing processes. While there is always a financial implication, few run the risk of losing an entire business cycle. Those few include farms and agri-processing. A complete chicken production cycle can be lost in the event of a power interruption that’s long enough to
22
ProAgri 231 – Mei / May 2019 NAMPO
disrupt the circulation of food and water, and the maintenance of perfect climatic conditions inside chicken houses where up to 40 000 birds are being reared. Similarly, much of a fruit harvest can end up spoiled if pack house processes are paralysed in the critical post-harvest period. These are but two examples of the importance of reliable and efficient electricity supply to the agricultural sector. While Eskom’s woes are forcing business owners and households alike to invest in backup power solutions, the crisis is also an opportunity for farmers to take stock of their existing power supply infrastructure, says Rory Reid, Sales and Marketing Director of Master Power Technologies and an expert in backup power solutions. “Many farmers, especially those
far away from towns, already have hybrid power systems or independent infrastructure due to ongoing challenges with grid electricity in remote areas,” he says. “However, regardless of your current supply status, if you have not done so during the past year, you should now take the time to consider your energy system as a whole. The aim should be to outageproof your operation while making it as energy efficient and cost effective as possible.” Drawing on more than 20 years’ experience in the backup power solutions market, Master Power Technologies specialises in providing power systems for critical applications. These include data centres that support telecommunication capabilities, banks and retail stores, as well as hospitals, the mining industry and the agricultural sector. “Backup power is nothing new,” says Reid. “South Africa is also not the only country with issues around reliability of supply.
www.proagri.co.za
Drawing on more than 20 years’ experience in the backup power solutions market, Master Power Technologies specialises in providing power systems for critical applications.
What we are seeing is fast-paced development and evolution of technologies. Batteries and solar panels are becoming ever more efficient to provide clients with solutions that are more cost effective from both capital and operational expenditure perspectives.” These improvements also result in systems that are more environmentally friendly and that can reduce overall energy consumption. “Against this backdrop, we are advising farmers to not only add, for instance, another generator to their existing infrastructure, but to rather relook their complete setup,” says Reid. The solution best suited to a specific farm depends to a large degree on the type of farming. On a dairy farm, for instance, milking has to be done at specific times every day for optimal product yield and to ensure the wellbeing of the cows. To use the milking machines during a power cut, the farmer should invest in a hybrid solution where electricity comes from solar panels, generators and the grid. Such a mix of energy sources also meets the objective of cost savings under normal circumstances. “The farmer runs the solar system to displace some of the usual grid electricity usage,” explains Reid. “When an outage strikes, the solar system also displaces some of the generator usage, resulting in a considerable diesel cost saving.” www.proagri.co.za
Generally speaking, solar energy is the cheapest energy solution a farmer can invest in. “Once it is installed and paid for, you will never look back,” says Reid. “The beauty of solar is that it can also convert dead space, such as the roof of a barn or a pack house, into a power generating plant. Such spaces already exist on farms, so it’s an opportunity to make your infrastructure assets work harder.” However, the golden rule remains understanding exactly what your operation needs, says Reid. If, for instance, a farm depends on a critical application that cannot tolerate even a short break in electricity supply, Master Power Technologies will develop a battery backup that kicks in while the generator powers up. In terms of general power saving tips, Reid advises farmers to “put common sense into common practice”. Change to more efficient LED lighting, replace corrugated iron roofs with fibreglass to take advantage of natural light, and use gas instead of electricity to power heating and cooling systems. As our planet grapples with the growing challenge of food security, farmers are under increasing pressure to produce more with fewer resources and in a more sustainable manner. Energy supply and usage is central to increased efficiency, productivity, quality and optimal yield. Let us therefore treat the Eskom crisis as a clear call to optimise the use of energy on our farms.
To find out more about the solutions Master Power Technologies can provide, contact us on: Head Office: 011-792-7230 or send an email to sales@kva.co.za or visit our website www.kva.co.za ProAgri 231 – Mei / May 2019 23
Kristaltegnologie verjaag vlieë en jakkalse
“A
s ՚n mens skaap slag en biltong maak en jy het geen las van vlieë terwyl jy met die vleis werk nie, moet jy weet daar is iets aan die gang,” vertel Flippie Hoffman wat so 175 km suidoos van Windhoek boer. Die iets wat aan die gang is, is die resultaat van Agri Frequencies se kristaltegnologie wat peste en plae deur middel van frekwensies verjaag. Flippie sê hy het by ՚n vriend van hom van Riebeek-Kasteel verneem van die tegnologie en was eers baie skepties. “As ՚n mens desperaat is en jy sien nie uitkoms nie, dan probeer jy alles wat jy kan om voort te gaan met jou boerdery,” vertel hy. Flippie se plaas is in die semi-Kalahari, net agter die duine en die rooi sand. Dit is wild-, skaap- en boerbokwêreld, maar daar is ook Simbras en Brahmane op die plaas. Hy boer nog nie lank daar nie en probeer om sy kuddes op te bou tydens die ergste droogte in 23 jaar. “Elke skaap of lam wat ek verloor, maak seer,” sê hy. Hy het so vyf maande gelede begin om Agri Frequencies se dienste te gebruik om jakkalse, rooikatte, vlieë, brommers en onlangs ook bosluise te
beveg. Hy sê sedertdien het hy nog nie weer ՚n skaap aan ՚n jakkals afgestaan nie, die vlieë en brommers het verseker die wyk geneem en daar is reeds minder bosluise op die skape. Sy skape word gekraal, maar hy sê vroeër was die jakkalse so vermetel, hulle het sommer in die dag die skape ingewag as hulle uitgaan veld toe. Hy en sy vrou hoef ook nie meer snags te lê en luister hoe die jakkalse al hoe nader roep nie. “Al wat ek doen is om selfoonfoto’s na Jan du Plessis van Agri Frequencies te stuur van die peste hier in my omgewing en hy sorg dan dat die frekwensies hier uitkom in die gebied wat gedek word.” Hy sê hy weet dit het iets met kwantumfisika te doen, maar hy hoef dit nie te verstaan om te sien dat dit werk nie. Hy het niks anders gedoen om die jakkalse te verjaag nie en sy bure het steeds las, dus moet dit werk! Die koste word per hektaar bereken en dit werk vir hom uit op ongeveer R15 000 per jaar. “Dit is omtrent die prys vir 13 hamels, wat ek vroeër maklik per maand aan die jakkalse moes afstaan.” Die feit dat die vlieë en brommers minder is, help ook om spanning by die diere te verminder en produksie te verhoog. Flippie sê daar het so twee weke gelede weer ՚n paar vlieë begin verskyn, maar Jan het hom gewaarsku dat dit gaan gebeur as die vlieë uit ander gebiede inkom. Al wat hy moet doen is om weer ՚n paar foto’s te stuur en dan word die frekwensies aangepas om die nuwelinge te verjaag.
As vliee en brommers die wyk neem, kan skape rustig groei. www.proagri.co.za
So werk dit Kristaltegnologie het gelei tot die ontwikkeling van rekenaars, selfone en kwartshorlosies. Kristalle bevat piezo-elektrisiteit, wat beteken hulle het hoë energievlakke en gee ՚n natuurlike puls. Kristalle het die vermoë om frekwensies te berg en weer uit te gee en die frekwensies kan gebruik word vir die verbetering van water,
verbeterde groei by plante en diere, asook insek- en plaagbeheer. Met betrekking tot water help die frekwensies om watermolekules te herstruktureer in enkelmolekules in plaas van stringe, sodat die water makliker opgeneem kan word deur mense, diere en plante. Minder water is dus nodig vir meer produksie. Die water smaak ook lekkerder en verhoog die suurstofvlakke in ons bloed. Die frekwensies in kristalle kan gebruik word om plant- of dierproduksie te verhoog of as teenfrekwensies om insekte te dood en groter diere soos jakkalse te verjaag. Die frekwensies is veilig en beïnvloed slegs die geteikende spesies; nie voordelige insekte soos bye nie. Gebruikers kan self toets of die frekwensies hulle bereik. Jan du Plessis van Agri Frequencies sê dit is hulle strewe om die gebruik van gifstowwe in voedselverbouing, tuine en huise te verminder en om boere te help om geld te bespaar. Besproeiingsboere kan ՚n volledige pakket van al die dienste bekom teen R1 200 per hektaar per jaar en vir droëlandboere beloop dit R600 per hektaar per jaar. Ander dienste soos bosluisbestryding kos slegs R10 per hektaar per jaar.
Kontak Jan du Plessis by 082-4294055, jan@agrifrequencies.com of besoek www.agrifrequencies.com. Volg gerus ook ProAgri se reeks artikels oor die sukses wat boere reeds met die tegnologie behaal het. ProAgri 231 – Mei / May 2019 25
Gelisensieërde Groothandelaars in Brandstofverspreiding
HOOFKANTOOR 082-323-0695 winkelhaak@mweb.co.za nico@winkelhaak.co.za
www.winkelhaak.co.za
28
ProAgri 231 – Mei / May 2019 NAMPO
www.proagri.co.za
Vakbondregte binne die werksplek W
anneer vakbonde aanspraak maak op regte binne die werksplek, kan dit ʼn ongemaklike situasie skep vir werkgewers wat onseker is oor hulle eie regte en dié van die vakbond, asook hoe hierdie regte gereguleer word. Op watter regte kan vakbonde aanspraak maak? Die Wet op Arbeidsverhoudinge (WAV) erken vakbonde se regte en reguleer ook die volgende regte: • Toegang tot die werksplek (om plaaswerkers toe te spreek en na hulle belange om te sien - enige besoek moet voor die tyd met die werkgewer gereël word en die WAV bepaal dat besoeke op ʼn redelike tyd gehou moet word); • Aftrekking en oorbetaling van vakbondregistrasiegeld; • Vakbondverteenwoordiging in die werksplek (die vakbond kan werknemers verkies om as verteenwoordigers binne die werksplek op te tree); • Verlof vir vakbondbedrywighede (redelike betaalde tyd af vir verteenwoordigers om vakbondbedrywighede by te woon - die wet bepaal nie hoeveel betaalde of onbetaalde dae toegestaan moet word nie en dit moet dus deur die partye ooreengekom word); • Openbaarmaking van inligting (toepaslike inligting beskikbaar stel vir die vakbond om hulle pligte uit te voer). Wat is die verskil tussen ՚n vakbond met voldoende en een met meerderheidsverteenwoordiging? Daar word onderskeid getref tussen vakbonde met voldoende en meerderheidsverteenwoordiging binne die werksplek. Voldoende verteenwoordig-
www.proagri.co.za
ing word in die praktyk asook regspraak as 30% aanvaar en meerderheidsverteenwoordiging as 50% + 1. Hierdie onderskeid het ʼn invloed op die vakbond se regte. ʼn Vakbond met voldoende verteenwoordiging in die werksplek is slegs geregtig op die eerste twee regte soos hierbo uiteengesit, terwyl ʼn vakbond met meerderheidsverteenwoordiging op al vyf regte geregtig is. Die wetswysigings wat op 1 Januarie 2015 in werking getree het, bepaal dat ʼn kommissaris van die Kommissie vir Versoening, Bemiddeling en Arbitrasie (KVBA) by magte is om meer regte aan ʼn voldoende verteenwoordigende vakbond toe te staan. Wat behels die erkenningsooreenkoms tussen die werkgewer en die vakbond? Om te kan aanspraak maak op bogenoemde regte, vereis die wet dat die vakbond ʼn prosedure volg wat behels dat die vakbond die werkgewer skriftelik in kennis moet stel van die regte wat die vakbond in die werksplek wil uitoefen. Die vakbond moet ook ʼn kopie van sy registrasiesertifikaat, asook lidmaatskapvorms as bewys van hoeveel werknemers die vakbond verteenwoordig, hierby aanheg. Die wet bepaal dat die werkgewer dan binne 30 dae hierna met die vakbond moet konsulteer om ʼn erkenningsooreenkoms te sluit wat die bepalings en voorwaardes stipuleer waarop ooreengekom is, soos: • bevestiging van die vakbond se regte; • toegang tot die plaas; • aftrekkings; • prosedures rakende vakbondvloerverteenwoordigers (shop stewards); • vergaderings tussen die vakbond en
deur Christo Bester, LWO Werkgewersorganisasie sy lede asook die werkgewer; • onderhandelinge; • dispuutoplossing; en • ander algemene bepalings en voorwaardes. Dit is belangrik dat werkgewers proaktief optree ten einde die werkgewerwerknemerverhouding te versterk. Duidelike reëls en riglyne in die werksplek beperk misverstande en konflik, wat produktiwiteit asook ՚n positiewe werksomgewing bevorder. Ons beveel die volgende punte aan: • Verseker dat alle werknemers geskrewe dienskontrakte het en dat werknemers die inhoud daarvan verstaan; • Vaste prosedures in die werksplek bevorder goeie kommunikasie tussen die werkgewer en werknemer, byvoorbeeld ՚n dissiplinêre kode, grieweprosedure, verlofprosedure ensovoorts; • Voldoening aan toepaslike wetgewing – Sektorale Vasstelling 13 is van toepassing op die Landbousektor; • Gereelde konsultasie met werknemers om enige probleme en/of veranderinge in die werksplek te bespreek. Vele risiko’s moet daagliks deur die werkgewer bestuur word. Die beste wyse waarop ՚n werkgewer arbeid as risiko kan hanteer, is om proaktief op te tree en te verseker dat die dienskontrakte, dissiplinêre kode, prosedures en beleide in plek is en dat hierdie dokumentasie aan toepaslike wetgewing voldoen.
ProAgri 231 – Mei / May 2019 29
Hulpbronbestuur
Erkenningsooreenkoms:
Jy ken jou veld aan sy gras D
ink net vir een oomblik hoe dit sal wees om in ՚n wêreld sonder gras te leef! Dit is die gewas wat die wydste in die wêreld voorkom met die meeste gebruike en tog is ons kennis van die ryke verskeidenheid grassoorte wat natuurlik in ons streek voorkom klaaglik gebrekkig. Frits van Oudtshoorn se Gids tot Grasse van Suider-Afrika is al sedert 1991 die boer se grasbybel en as daar nog nie ՚n goed gebruikte eksemplaar op jou tafel of in jou bakkie lê nie, dan is dit tyd om een te bekom. Die tweede druk van die derde hersiene uitgawe is onlangs deur Briza Uitgewers vrygestel en met sy pragtige omslag en treffende foto’s sal die handige 300-bladsy gids ook ՚n plek op die koffietafel verdien. Met Gids tot Grasse van Suider-Afrika as jou hulpmaat sal jy dadelik kan sien wanneer jy in die veld loop of die gras wat daar groei voedsaam is of nie. In die inlei-
www.proagri.co.za
ding spel Frits van Oudtshoorn dit so uit: “Grasse is in drie opsigte belangrik – hulle is ՚n belangrike voedselbron vir die mens, speel ՚n belangrike ekologiese rol in die natuur en is uiters effektief om bogrond te stabiliseer en teen erosie te beskerm. Grasse is die eerste plante wat deur mense vir kos aangeplant is. Daar is al gesê dat, as alle plante van die aarde sou verdwyn en net grasse sou oorbly, die mens wel sal kan oorleef.” In Suider-Afrika kom daar 967 grasspesies voor en 40 van die grassoorte wat natuurlik hier voorkom word internasionaal as weiding of vir hooi aangeplant. Die eerste graan wat uit gras ontwikkel is deur seleksie en versorging, is gars, wat sowat 10 000 jaar gelede in die Midde-Ooste aangeplant is. Koring is daarna in Egipte ontwikkel en mielies in Sentraal-Amerika, gevolg deur rys in Sjina. Suikerriet is ook ՚n grassoort. Gras word nie net geëet nie, maar ook gebruik vir bouwerk en gebruiksartikels. In die Gids se inleidende hoofstukke word baie nuttige inligting vir boere gegee, soos om te verduidelik wat die verskil tussen soetveld en suurveld is. Die gidsgedeelte bespreek ՚n grassoort per bladsy met pragtige foto’s wat
alles wys, van polle tot sade. Kleursimbole en ՚n voorkomskaart gee met een kyk die belangrike inligting, maar daar is ook ՚n deeglike beskrywing by. Besoek www.briza.co.za om jou eksemplaar te bestel.
Een gelukkige ProAgri-leser kan ook ՚n eksemplaar van die boek wen. Stuur ՚n e-pos na benine@proagri.co.za met die e-posadresse van nog vyf mense vir ons e-nuusbrief en antwoord die eenvoudige vraag: Wie is die uitgewer van Gids tot Grasse van Suider-Afrika? Inskrywings sluit op Vrydag 24 Mei en die wenner sal op 28 Mei in ProAgri se e-nuusbrief aangekondig word.
ProAgri 231 – Mei / May 2019 31
Agri4all 40
ProAgri 231 – Mei / May 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 231 – Mei / May 2019
41
Agri4all 42
ProAgri 231 – Mei / May 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 231 – Mei / May 2019
43
Agri4all 44
ProAgri 231 – Mei / May 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 231 – Mei / May 2019 45
Agri4all 46
ProAgri 231 – Mei / May 2019
www.
.com
Agri4all
Maer skoonmaaktoerusting.
www.
.com
ProAgri 231 – Mei / May 2019 47
Agri4all 48
ProAgri 231 – Mei / May 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 231 – Mei / May 2019 49
Agri4all 50
ProAgri 231 – Mei / May 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 231 – Mei / May 2019 51
Agri4all 52
ProAgri 231 – Mei / May 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 231 – Mei / May 2019 53
Agri4all 54
ProAgri 231 – Mei / May 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 231 – Mei / May 2019 55
Agri4all 56
ProAgri 231 – Mei / May 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 231 – Mei / May 2019 57
Agri4all 58
ProAgri 231 – Mei / May 2019
www.
.com
Agri4all
Portable electric fences are easy to transport, assemble and take down allowing flexible fencing for short-term animal control or rotational grazing.
Tracking ng Collars rs
sales.za@gallagher.com TEL: +27 11 971 4200 www.gallagher.com www.
.com
80
YEARS OF CELEBRATING THE SPARK ProAgri 231 – Mei / May 2019 59
Agri4all 60
ProAgri 231 – Mei / May 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 231 – Mei /May 2019 61
Agri4all 62
ProAgri 231 – Mei / May 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 231 – Mei / May 2019 63
Agri4all 64
ProAgri 231 – Mey / May 2019
www.
.com
Agri4all
8360RT Trac Jd 6150M
We have various tractors, planters and rippers available for hire for field preparation. 7 tine hydraulic trip ripper with acc mulator and hydraulic adjustable roller.
5 tine hydraulic trip ripper with accumulator and hydraulic adjustable roller.
For any enquiries send an email to:service@rdoafrica.com
www.
.com
www.rdoafrica.com.zm
ProAgri 231 – Mei / May 2019 65
Agri4all
Landcruiser, all Toyota 4x4’s SERVICE EXCHANGE UNITS: Engines: 1VD, 1HZ, 1HD-T, 1 FZ-FE, 1KD, 1GR Gearboxes, steering boxes, Differentials
CONTACT:
600 Breedt Street, Montana, Pretoria, South Africa
Tel: +27(0)12-548-9979 Fax: +27(0)12-548-6906
Sidney: +27(0)72-143-0159 | Arno: +27(0)82-789-2051 | Enock: +27(0)60-966-4215 | Julius: +27(0)82-552-7985 tokia.sid@gmail.com
66
ProAgri 231 – Mei / May 2019
www.
.com
Agri4all
Dis Hoe ons Rol!
ROLEGTAND/ ROTARY HOE
Rolegtand/ Rotary Hoe * Complete Implement: * Beams: Solid or Hydraulic Foldable: 3meter to 16meter * Roller Sizes Available: 250 mm - 400 mm
WINDROLLERS
Windkeer * Complete Implement: * Beams: Solid or Hydraulic foldable: 3 meter to 16 meter * Roller Sizes Available: 300 mm - 600 mm
VEELSYDIGHEID/VERSATILITY
Custom Made Designs
Like ons ook op facebook/rippertillage
Bestel betyds jou Rolegtand/Windroller by Christine 082-773-9297 www.
.com
ProAgri 231 – Mei / May 2019 67
Agri4all 68
ProAgri 231 – Mei / May 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 231 – Mei / May 2019 69
Agri4all 70
ProAgri 231 – Mei / May 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 231 – Mei / May 2019 71
Agri4all 72
ProAgri 231 – Mei / May 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 231 – Mei / May 2019 73
Agri4all 74
ProAgri 231 – Mei / May 2019
www.
.com
TheSunPays. co.za Solar panels
R590
from per Watt
100L Low pressure solar geyser from
R3 290
200Amp AGM Auxiliary tank included. batteries
R4 595
Solar pump 140 m 4kW/5kVA 48V Inverter rte er from R6
695
R22 845
head @ max x he incl. inc ncl. 9 x 270 Watt panels, nc pump & controller
082-515-1655 / 012-734-0915 http://shop.thesunpays.co.za
No installa on included
All prices include Vat / Free delivery 100 km from Cullinan /
Full prices and specs on website
DAMVOERINGS en SEILE
DAM LINERS & TARPS
Silage Covers / Kuilvoer Seile
Jasper Hewitt Cell: 082-773-7544 Email: jasper@rotrixafrica.co.za Andries Bothma Cell: 079-959-3356 Tel: 023-342-3438 Email: sales@rotixafrica.co.za
Earth Dam Liners / Gronddamvoerings
Gauteng Tobie van den Heever Cell: 082 658 6054. Tel: +27(0)12-736-2121/2103/2323 tobie@iunlimited.co.za
Reservoir Liners / Reservoir voerings
Welded Mesh Dams / Maasdraad Damme
www.rotrixafrica.co.za www.
.com
Kantoor: 072-562-2658
Chicken Run Curtains / Hoenderhok gordyne
www.rainbowtarps.co.za ProAgri 231 – Mei / May 2019 75
Agri4all
www.
Agri4all
Pryse vanaf R250
BElite Technologies fokus op LED-beligtingoplossings vir die boer. Areas sluit in sekuriteit beligting asook groeiligte. Ligte kan vervaardig word in 12, 24, 48VDC of 220VAC weergawes vanaf 2W tot 600W. Ons 220VAC reeks se drywers kan vanaf 90 tot 300V hanteer. BElite se robuuste, unieke LED-ligte-ontwerp maak voorsiening vir energiebesparing tot 70%, met optimale ligververspreiding en kan volgens persoonlike spesifikasie vervaardig word. LED-groeiligte word gebruik om plantopbrengs en eenvormigheid te verbeter asook groeityd te verminder tot en met 50%. LED-groeiligte is ook uiters voordelig in pluimvee. Verskillende ligkombinasies lei tot verbetering van braaikuiken groei, eenvormigheid en karkasopbrengs. Hoër eierproduksie per henhuis, asook verminderde voerverbruik sonder ‘n afname in produksie is in lêhenne bevind.
Jetpark, Boksburg aletdv@belite.co.za / 066-483-3177 / 011-397-6074 39 0 4
76
ProAgri 231 – Mei / May 2019
www.
.com
Agri4all
Above is our Wright Ride on Mower, Ritlee 750 Industrial walk behind lawnmower, Ritlee slashers and mulchers, Ritlee wood shaver to make soft animal bedding, and the Ritlee 225 wood chipper also available in PTO, electric, diesel and petrol.
Join us at NAMPO 2019, Stand no E27A and B
MANUFACTURERS OF:
Wire Mesh Staff Lockers
Wire mesh W sta lockers staff (1 doors (1-6 available) a
PRETORIA Tel: 012-333-0229 • Fax: 086 514 7503 Email: info@wireworx.co.za www.wireworx.co.za www.
.com
ProAgri 231 – Mei / May 2019 77
Agri4all
Damvoerings en seile Dam linings and tarps
Maasdraddamme / Mesh dams
Gronddamvoerings / Earth dam liners
Trokseile / Truck Tarps
Hoenderhokgordyne / Chicken run curtains
Opgaardamvoering / Reservoir linings
Kuilvoerseile / Silage Covers
072-279-3294
www.tatamatarps.co.za 78
ProAgri 231 – Mei / May 2019
www.
.com
Agri4all
Veehanteringsgeriewe Ryno Keeve: 078-460-3322 keeve@lantic.net
Besoek ons facebookblad! Vision Cattlequip
www.visioncattlequip.com
www.
.com
ProAgri 231 – Mei / May 2019 79
Agri4all
RJ Steel Worx
012-940-4401 Vervaardiging van:
BEESNEKKLAMPE - R3 700 BEESDRUKGANG 3m - R7 000 6m - R10 200 SKAAPDRUKGANG 3 m - R1 900 SKAAP KANTELAARWERKSBANK R10 000 SPUIT- EN VOETBAKKE R8 000 (Pomp op aanvraag) VOERRINGE SKAAP- EN BEES R2 100 WEEGHOKKE - SONDER SKAAL BEES - R11 000 SKAAL EENHEID - R7 500 SKAAP - R3 500 VOERBAKKE SKAAP - R5 000 / BEES R10 000 LAAIBANK BEES - R15 000 / SKAAP - R8 000 VETKLAMP - R17 000
JY DINK DIT - ONS BOU DIT!
80
ProAgri 231 – Mei / May 2019
www.
.com