ProAgri tegnologie vir die boer technology for the farmer
September 2019 No / Nr 235 ISSN 1042 - 1558
Droogte knel van die Noord-Kaap tot NamibiĂŤ
Gratis / Free
KragDag bied meer vir boere
Plaas kunsmis presies met en www.agri4all.com
www.proagri.co.za
Redakteursbrief
’n
Hartroerende brief oor die uitmergelende droogte geskryf deur ’n boervrou van Boesmanland het in die sosiale media verskyn. Ek haal ’n paar sinne uit haar brief aan: “Vandag waai die wind weer in die Boesmanland. Nie ’n vars bries nie, maar ’n warm, stowwerige wind. En ek is moeg. Moeg vir die stof en droogte. Moeg vir lammers sonder ma’s. Moeg vir honger skaap en voergee. Moeg vir nie oplossings vind nie. Moeg vir altyd positief wees…” In hierdie uitgawe skryf ons oor die droogte, ook hoe dit ons buurland, Namibië raak, want dit is die werklikheid waarmee ons moet saamleef. Een boer, een streek, een land se nood raak op die ou end ons almal in Afrika. Dit help nie om vir ’n boer wat met sy laaste geld lusern koop in die hoop
Op ons voorblad dat die reën gaan kom en die woestyn omtower in ’n voerparadys te vertel dis alles die skuld van “global warming” nie. Op sy erfgrond moet hy doen wat hy kan om te oorleef. Hy en sy gesin is, soos sy ouers voor hom en hulle ouers, uit die grond, van die grond van hierdie land. Hulle is nie die vreemdelinge wat die haatopswepende Ace Magashule van die ANC hulle uitmaak om te wees nie. Ons stryd om te oorleef en groei as boere in die land met sy beperkte hulpbronne is reeds swaar genoeg, ons het nie nodig om in ons eie land in die polities-gedrewe aangeblaasde vreemdelingehaatveldtog ingetrek te word nie. Dit is net nog ’n veldtog wat gedryf word om die aandag af te trek van die regering se klaaglike onvermoë en onwilligheid om die land behoorlik te bestuur. Ek sien uit na die dag wat ons ’n span van ons megaboere kan instuur om die land se bestuur reg te ruk. Sommer gou-gou sal dinge klopdisselboom loop en sal daar ook genoeg reserwes wees om diegene wat deur natuurlike terugslae soos droogte getref word, by te staan. Tot dan kan ons nie anders as om moed te hou, mekaar in gebed te dra en te ondersteun sover ons kan nie. En natuurlik om so slim as moontlik te boer! Annemarie Bremner > annemarie@proagri.co.za
Inhoudsopgawe / Contents Voorbladartikel 3
Plaas kunsmis presies met Valtrac en Bogballe
Meganisasie 4
3
John Deere: Die perfekte spuit sonder spyt
Hulpbronbestuur 6
Namibië se sewe maer jare
9
Agri NK: Droogte knel steeds
4
11 AFGRI se nuwe digitale superwinkel KragDag 15 KragDag bied nou nog meer vir boere
6
19 AfriDock: Parkeer jou boot só op die water 21 Kristalle sit slakke ore aan NAMPO KAAP
15
23 Tweede NAMPO Kaap nog groter, beter en… kouer 24 Land Bank: We support agriculture 27 FNB: Tegnologie maak boerdery makliker Vee en Wild
27
31 Kanna: Wolboere wen met Willa se werktuie 35 Maak Bonnox deel van jou boerslim-plan 38 Agri4all.com
www.proagri.co.za
31
Valtrac se wye reeks getoetste toerusting plaas boere op die voorpunt van tegnologie. Lees op bl 3 meer oor die presisietoepassings van die Bogballe L2W Plus-strooier.
ProAgri Posbus 72707, Lynnwoodrif / Griseldastraat 202B Murrayfield, Pretoria Tel: 012-803-0667 www.proagri.co.za Copyright © 2013. All rights reserved. No material, text or photographs may be reproduced, copied or in any other way transmitted without the written consent of the publisher. Opinions expressed are not necessarily those of the publisher or of the editor. We recognise all trademarks and logos as the sole property of their respective owners. ProAgri shall not be liable for any errors or for any actions in reliance thereon.
Business-to-business: Agriculture ABC Apr - Jun 2019 39 252
ProAgri Redakteur tydskrif en aanlyn Annemarie Bremner > 082-320-3642 >annemarie@proagri.co.za Verslaggewers Du Preez de Villiers > 082-598-7329 >dupreez@proagri.co.za Benine Ackermann > 073-105-6938 >benine@proagri.co.za Jaco Cilliers > 071-893-6477 > jaco@proagri.co.za Bemarkingsbestuurder: Diane Grobler > 082-555-6866 >diane@proagri.co.za Bemarkers: > 079-524-0934 Xander Pieterse >xander@proagri.co.za > 082-698-3353 Tiny Smith >tiny@proagri.co.za Anelda Strauss > 074-424-0055 >anelda@proagri.co.za Gerhard Potgieter > 083-320-8135 >gerhard@proagri.co.za Johan Swartz > 071-599-9417 >johan@proagri.co.za Uitleg en ontwerp Esta van Niekerk Navrae Engela Botha > 012-803-0782 >engela@proagri.co.za Kantoorassistent Izel Zeelie > 012-803-0667 >izel@proagri.co.za Rekeninge Ronel Keet > 012-803-0667 >accounts@proagri.co.za Verspreiding en intekening Nita Volmer-van Zyl > 012-803-0782 >versprei@proagri.co.za Sakebestuurder George Grobler
ProAgri 235 – September 2019 1
Plaas kunsmis presies met Valtrac en Bogballe
deur Du Preez de Villiers
’n
Dramatiese toename in werkspoed en doeltreffendheid is die resultaat wanneer jy Bogballe van Valtrac inspan om kunsmis te strooi. Hierdie feit is oor die afgelope twee jaar bewys deur vier van Valtrac se Bogballe L2W Pluskunsmisstrooiers wat in die Oribivlakte werk. Die Oribivlakte is ’n klein, maar baie vrugbare landbougordel 35 kilometer vanaf Port Shepstone as jy binneland toe ry. Matt Flanagan van die plaas Ballymena vertel hoekom die werktuig so gewild onder daardie groepie boere is: “Ons het voorheen ’n eenvoudige skyfstrooier gebruik wat ons twee weke lank besig gehou het, maar die werktuig het ongelukkig in ’n vuur uitgebrand. Omdat ek baie in presisielandbou soos grondkartering en GPS-toepassings belangstel, het ek na iets meer gesoek.” Matt se ander uitdaging was dat hy met sy nuwe strooier sy suikerriet, makadamianeute en teeboomolieplan-
Die rooster en kegel binne-in die kunsmisbak beskerm die delikate roerders wat sagkens met die kunsmis werk sodat dit nie verpoeier nie. www.proagri.co.za
’n Bogballe-kunsmisstrooier is veelsydig genoeg om met ’n wye verskeidenheid derdepartymonitors te werk. tasies wou kunsmis gee. Sy plaaslike Valtrac-handelaar, Bryan Taylor van MF Tractor parts in Port Shepstone, het die Bogballe voorgestel, maar die naam het baie volksvreemd geklink en Matt het eers vir hom gesê hy stel nie belang nie. Gelukkig het Matt toe gaan huiswerk doen en gesien die handelsmerk kom uit Denemarke. Boonop word Bogballe vandag onder die voorste kunsmisstrooierbouers in die wêreld gereken. “Ons het na al die verskillende groottes wat Valtrac aanbied gekyk en eers gevra dat hulle die kleinste een op ons plaas kom demonstreer,” sê Matt. “Dit was ’n oulike masjien, maar ek wou graag funksies soos seksiebeheer, wenakkerbeheer en outomatiese kalibrasie ook hê om ten volle op die presisielandbou-wa te kan klim.” Toe die L2W Plus die dag sy passies op die plaas wys, het hy geweet ... Matt se werkspoed en doeltreffendheid het dadelik dramaties toegeneem. Sy vorige strooier het 16 meter wyd gestrooi teenoor die Bogballe se 24
meter. Dit beteken die dekstrook is nou 50% breër. “Met my vorige strooier moes ek twee weke in die lande en boorde spandeer, maar vandag doen ek alles in twee dae.” Omdat Matt so vinnig kan werk, kan hy nou sy seisoen se kunsmis oor twee of drie strooisessies versprei. Dit verlaag sy wegspoelrisiko en verleng die voedingstydperk. Dit het sy opbrengs met tussen 5 en 10% verhoog. Matt kan nou man-alleen sy hele plaas bestrooi as dit moet. “Ek bestel nou massasakke wat ek met die TLB in die L2W Plus se bak gooi en aangesien kunsmis my grootste uitgawe is, doen ek al die bestrooiings self,” sê hy. “Matt geniet die strooiwerk nou so baie dat hy sommige nagte eers tussen twaalf- en tweeuur huis toe kom,” sê Leonie, sy vrou. Op die helfte van Ballymena word suikerriet geplant en die res is makadamianeute en teeboom ... en die Bogballe bestrooi al die gewasse perfek. Op die suikerriet en teeboomplantasies kan Matt die volle 24 meter wyd strooi en selfs permanente paaie elke 24 meter tussen die teebome vestig sodat dit al is wat vasgetrap word. Die makadamiaboordrye is nege meter wyd. Die strooier word dan tot op sy minimum strooiwydte van tien meter gestel om kunsmis tot net agter elke boom te plaas. Matt se Valtrac-handelaar het sommer ’n skerm ontwerp wat aan die kante van die strooiskywe vasbout, wat sorg dat al die kunsmis op die walle en onder die bome beland en niks op die rybaan nie. Die L2W Plus se gevorderde weegselle kalibreer die masjien gereeld en pas die strooisel deurlopend aan, selfs as die trekker vinniger of stadiger ry. “Nog ’n groot bonus is dat die weegselle, seksiebeheer en GPS-funksie my toelaat om kunsmis presies volgens verlede jaar se kaarte te plaas.” Die horisontale seksies van die bak kan ook vervang word of vermeerder word om die bak se volume te verhoog. Hierdie suksesstorie het vinnig versprei en vandag is daar drie ander boere in die omgewing wat ook baie meer gerus is oor hulle kunsmisplasings omdat hulle die Bogballe L2W Plus aangeskaf het. “Ons het ’n masjien gevind wat ons lewe eenvoudiger, vinniger en sekuurder maak,” sê Matt. Skakel vir Attie de Villiers by 083261-9863 of 056-817-8006 of stuur ’n e-pos aan attiedev@valtrac.co.za as jy beheer oor jou kunsmisplasing wil neem. Besoek ook Valtrac by www.valtrac.co.za.
ProAgri 235 – September 2019 3
Voorbladartikel
Leonie en Matt Flanagan van die Oribivlakte se kunsmisstrooiuitdagings het eensklaps verdwyn toe Valtrac se Bogballe L2W Plus op hulle plaas aangekom het. Boonop kan hulle ook kalk daarmee strooi.
Meganisasie
Die perfekte spuit sonder spyt:
John Deere vergroot jou oes en verhoog jou gehalte S
puitstof is duur, diesel is duur, arbeid is duur en tyd is duur. Geen boer kan dit bekostig om ’n spuit op en af in ’n boord of wingerd te laat ry sonder om peste en plae met die maksimum doeltreffendheid te beheer nie. Daarom koop die wyse boer die regte spuitstof en spuit dit met presies die regte spuit vir die gewas: John Deere. Dit is die resep vir doeltreffende en winsgewende boerdery met die uitskakeling van onnodige verliese. Regdeur die plante se groei- en produksiesiklus moet die boer gereeld peste en plae bespuit om dit doeltreffend te bestry ... en dit is waar John Deere as die boer se perfekte spuitvennoot na vore tree. Maar peste en plae is nie waar die spuit se rol eindig nie. Die ekonomiese werklikheid wat ’n boer in die gesig staar, is dat hy die maksimum produksievolume van die hoogste gehalte moet lewer as hy wil oorleef en verseker dat sy boerdery winsgewend is. Die mikpunt van ’n groot, gesonde oes is net haalbaar as die nodige blaarvoeding en groeireguleerders ook deur ’n doeltreffende spuit toegedien word. ’n Doeltreffende ontwerp met die korrekte windstroom en -volume om die plante se blare te warrel sodat albei kante van die blare deeglik benat word, verseker dat die chemikalieë diep genoeg indring om by die vrugte en stam uit te kom. Dit alles beteken dat die boer dit nie kan bekostig om enigiets minder as ’n bul van ’n spuit as produksiebondgenoot te betrek nie – en met John Deere se
4 ProAgri 235 – September 2019 NAMPO
reeks spuite is jy verseker dat jy die allerbeste en allerdoeltreffendste kry. John Deere bied die boer ’n wye reeks spuite sodat jy kan kies presies wat vir jou die beste werk, en John Deere se agente en handelaars help jou om die regte keuse te maak. In die ontwerp van John Deere-spuite is die grootste en belangrikste vereistes deeglik in ag geneem, naamlik: • Konstante, eweredige en presiese toediening van chemikalieë • Besparing van chemikalieë • Besparing van brandstof • Betroubaarheid en robuustheid • Operateursvriendelikheid sodat dit
maklik is om met hulle te werk • ’n Slanke ontwerp verseker dat geen blare of takke beskadig word wat verliese aan produksie kan veroorsaak nie Kyk wat kan jy kies: • Die John Deere M100-reeks is nommerpas gemaak om vrugte, druiwe en sitrus te bespuit • Die R100-reeks is vir sitrus ontwerp • Die M200-reeks is net die regte spuit vir olyfboorde • Die R300-reeks is John Deere se perfekte oplossing vir wingerdbespuiting Binne hierdie reekse is daar boonop verskillende pompgroottes en pomptipes om
John Deere bied die druiwe- en vrugteboer ’n spuit nommerpas vir elke doel. www.proagri.co.za
Met ’n John Deere-spuit maak jy seker dat elke takkie en blaartjie deeglik bespuit word sonder om spuitstof, diesel of tyd te vermors.
van te kies om jou spesifieke omstandighede ten beste te pas. Daar is ook ’n verskeidenheid tenkgroottes om te verseker dat John Deere vir elke boer en elke boerdery presies die regte spuit voorsien. John Deere-spuite is ook nou beskikbaar met die jongste tegnologie om die spuit se toediening en verstellings outomaties te beheer. Die pro-aktiewe moniteerstelsel verstrek aan jou al die nodige inligting oor die spuit se werking, soos grondspoed, omwentelinge per minuut, ure gewerk, hoeveel spuitstof in die tenk oor is en drukking in die stelsel. Die iPackage™ kan opgestel word om sekere funksies te moniteer. Alle inligting word op die “Crops Platform” geberg en dit laat jou toe om die masjien op te stel en in te stel om by jou behoeftes en elke taak aan te pas. Die iPackage™-stelsel is in drie verskillende pakkette beskikbaar. iD package: Ultrasound plant detection skakel die spuit outomaties aan waar daar bome is en af waar daar niks is wat bespuit moet word nie. iM package: Dosisberekening volgens die volume van boomrye [Tree Row Volume (TRV)]. Grondspoedbeheer pas die dosis aan by die spoed waarteen die spuit beweeg. [System DPA (Ground Speed Control) for dose regulation.] iS package: Lugstroomberekening en -beheer volgens die boomryvolume. www.proagri.co.za
Wat jou behoefte en vereistes ook al is, daar is ’n John Deerespuit vir jou. Kontak jou naaste John Deere-handelaar vandag nog om groot, gesonde oeste te verseker.
Só sorg ‘n John Deere-spuit vir nog ’n oorvloedige, gesonde sitrusoes. ProAgri 235 – September 2019 5
Hulpbronbestuur
Namibiё se sewe maer jare S
ommige dele van Namibiё het sewe jaar laas behoorlik reёn gehad. Dit is al ’n nasionale probleem en president Hage Geingob het in Mei vanjaar reeds die land tot rampgebied verklaar. Die hele land, van Ovamboland in die noorde tot aan die Suid-Afrikaanse grens in die suide, gaan gebuk onder die droogte. Hansie Esterhuyze, voorsitter van die Karasberge Boerevereniging, sê dat hy
die afgelope jaar reeds 200 ooie verloor het en van die 210 springbokke wat in sy wildkamp geloop het is daar nou net agt oor. Die droogte beïnvloed die hele gemeenskap op verskeie maniere. Dit veroorsaak voertekorte wat op hulle beurt voerpryse die hoogte injaag. Lusern was altyd beskikbaar teen R80 per baal; nou kos dit R165 per baal. Dieselfde sak mielies wat eers R180
Namibiё gaan gebuk onder die ergste droogte die afgelope eeu. (Bron: FTW Online) 6 ProAgri 235 – September 2019 NAMPO
deur Jaco Cilliers
gekos het, kos nou R240. “Die ander probleem is dat as ek vandag voer van Suid-Afrika af bestel, vat dit 5 tot 8 weke voordat dit by my afgelewer word,” sê Hansie. Hy meld ook dat die Namibiese regering die boere help deur geen belastings te hef op die invoer van veevoer nie. Verskeie maatskappye en organisasies verleen hulp aan die boere in die droogtegeteisterde gebiede. Die brandstofreus, Engen, het onlangs R3 miljoen geskenk om die boere te help. Die Namibiese Landbou-unie (NLU) en die streeksboereverenigings doen ook wat hulle kan om die boere by te staan. Boere ontvang ’n subsidie van R50 per sak om voer aan te koop. Met die huidige voertekort en verhoogde voerpryse kan boere nie bekostig om groot kuddes aan te hou nie. Volgens Hansie is na raming reeds 50 tot 60% van alle vroulike diere geslag of na Suid-Afrika uitgevoer om van die uitwerking van die droogte te ontsnap. Die boere wat nie geld skuld op hulle plase nie, het al hulle diere verkoop en probeer hulleself op ander maniere aan die lewe hou totdat die droogte gebreek word. Baie van die boere wat nog geld skuld op hulle plase, loop nou die risiko om alles te verloor aangesien hulle nie die paaiemente kan byhou nie. Volgens Hansie ly die hele gemeenskap, nie net die boere nie: ”Die boere ondersteun www.proagri.co.za
Beskikbare drinkwater vir mens en dier word ook al hoe minder. Die Hardapdam naby Mariental se watervlak is op ’n rekord-laagtepunt van 18%. Die positiewe is dat daar wel in dele van die land reёn geval het. Aus het onlangs 24 mm gehad. “Die woestyn is dankbaar. Met 24 mm staan die gras darem weer, al is dit nie baie water nie,” sê Hansie. Die reёnseisoen strek gewoonlik vanaf Januarie tot Mei, maar die boere hoop vir ’n paar buie in September en Oktober. Baie boere ry water aan om hulleself en hulle diere van drinkwater te voor-
Net soos in Suid-Afrika dra die gemeenskap by tot droogtehulp aan boere. Die Dare to Care-fonds het onlangs ’n inspuiting van R75 000 ontvang wat die fonds oor die R8 miljoen-kerf gestoot het, aansienlik nader aan sy mikpunt van R10 miljoen. Die geld is by ’n biomassategnologie-ekspo in Otjiwarango ingesamel. die plaaslike ondernemings en winkels op die dorp. As die boere nie geld het nie, kry almal swaar.” Die melkboere is van die wat die swaarste getref word. Die bedryf het bykans tot stilstand gekom as gevolg van die droogte. As die koeie nie die regte voeding kry nie, lewer hulle minder melk. Tussen die hoёr voerkoste en laer melkproduksie is winsgewendheid vir die suiwelboere bykans onmoontlik.
Misoeste as gevolg van die droogte veroorsaak voedseltekorte vir mens en dier. (Bron: The Namibian)
Beesboere is van die wat die swaarste geraak word deur die droogte. (Bron: The Namibian)
50 tot 60% van alle vroulike diere is al geslag of na SuidAfrika uitgevoer om van die knellende droogte in Namibië te ontsnap. (Bron: informante.web.na) www.proagri.co.za
sien nadat die boorgate op hulle plase begin opdroog het. Al die vervoerkoste verbonde aan die water- en voervoorsiening maak die boer se insetkoste baie hoog. Dit gaan ’n invloed op die vleispryse in Namibiё hê, wat Jan Alleman se sak gaan raak. Droogte is almal se probleem, nie net die boere s’n nie. Die boere is raadop met die voortslepende droogte, maar die feit dat dele van die Kaap in Suid-Afrika en die suidelike dele van Angola onlangs goeie reёn gehad het, maak hulle tog optimisties vir volgende jaar se reёnseisoen.
Damvlakke het tot ’n rekord-laagtepunt gedaal. Party dele van Namibië het sewe jaar gelede reёn gehad. (Bron: The Citizen) ProAgri 235 – September 2019 7
Droogte hou sy knelgreep vol deur Benine Ackermann
“T
wee jaar gelede was my voorganger as president van die Agri Noord-Kaap, Henk van Wyk, se woorde: ‘My medeboere in die Noord-Kaap kry swaar.’ Die rede vir die swaarkry was die uitmergelende droogte tot ’n vlak waar 70% van die grootste gedeelte van die Noord-Kaap die ergste droogte in 50 jaar beleef,” sê Nicol Jansen, president van Agri Noord-Kaap, by die 40ste Agri Noord-Kaap-kongres in Kimberley. Die droogte het steeds nie sy knelgreep laat los nie. “Landbou is die grootste werkverskaffer in die Noord-Kaap en dra die ekonomie van plattelandse dorpe, met 67% van die grond wat vir diereproduksie gebruik word. Verder huisves die Noord-Kaap ook 25% van die nasionale skaapkudde, wat tans deur die droogte bedreig word,” sê Nicol. Hy het grondonteiening sonder vergoeding en die Eskomvraagstuk uitgewys as nog negatiewe invloede in die streek. Hy sê die twee riviere in die NoordKaap, die Oranje en Vaal, is vir die Noord-Kaap ’n lewensaar wat ekonomies deeglik benut word. “Die besproeiingbedryf skep waardevolle werksgeleenthede en maak ’n reuse bydrae tot stabiliteit in die land se graanbedryf.” Daar is darem ook goeie nuus oor paaie in die provinsie. “Die department het 20 nuwe padskrapers tot die vloot
bygevoeg om ou skrapers te vervang wat as bystand ingespan kan word om te sorg dat ons grondpaaie in ’n beter toestand is,” sê Nicol. Henk van Wyk, voormalige president van Agri Noord-Kaap wat verlede jaar oorlede is, se vrou en kinders het ’n spesiale toekenning ontvang as erkenning vir die voortreflike diens wat Henk gelewer het. Noord-Kaap se Jongboer van die Jaar 2019 Agri Noord-Kaap se Jongboer van die Jaar-finaliste was Lisa Hanekom, Hilton Megaw en Philip Botha. Hilton Megaw is die wenner van die besproeiingsafdeling en Philip Botha die wenner van die vee-afdeling. Die algehele wenner van Jongboer van die Jaar in die Noord-Kaap in samewerking met Toyota is Philip Botha wat sedert 2011 op die plaas Wildebeestkooi tussen Strydenburg en Britstown met Merino’s boer. Philip is getroud met Zane Botha en boer op 26 000 hektaar. “Ons is met boerdery tans in ’n baie uitdagende stadium, want ons het nie reserwes op ons veld nie; ons het nie kos nie. Jy voer meeste van die tyd.” Philip het ten volle outomatiese voerkrale en lamhokke en ’n gerekenariseerde identifiseringstelsel, asook ’n sonkrag-aangedrewe voerstelsel in sy voerkrale. “Ek dink die intensiewe gedeelte van voerkrale en lamhokke gaan ons boerdery heeltemal oorheers.” Philip het ook ’n skeeronderneming op die been gebring
Agri Noord-Kaap se Jongboer van die Jaar-finaliste is Hilton Megaw, Philip Botha, Jongboer van die Jaar 2019 en Lisa Hanekom. Agter staan Nicol Jansen, president van Agri Noord-Kaap en Naas Fritz van Toyota SA. www.proagri.co.za
Die span sprekers by Agri Noord-Kaap se kongres kon boere inlig oor die jongste verwikkelings. ProAgri 235 – September 2019 9
Hulpbronbestuur
Agri NK-kongres:
wat reeds uit vyf skeerspanne bestaan. Die NWKV kom lei sy mense elke jaar ’n week lank op. Ongediertes bly een van Philip se grootste risiko’s en uitdagings. “Ek het redelik sukses met elektrisiteit rondom sekere blokke waar ek my lammers hou, maar as ons sien daar is ’n vangery en dit raak heeltemal buite beheer dat ek die roofdier nie in die hande kry met jagspanne nie, dan kry ek ’n helikopter in en ons vlieg hom totdat ons hom uitkry.” Ander besprekingspunte op die kongres was die gronddebat en politieke risiko’s met prof Danie Brand, direkteur: Vrystaat Sentrum van Menseregte, as die inleier. Hy het gefokus op die wysiging van Artikel 25 van die Grondwet. Hy beweer: “Dit is onteiening teen nul vergoeding, nie sonder vergoeding nie, nul vergoeding.” Die stand van elektrisiteitsvoorsiening in Suid-Afrika en ekonomiese risiko’s ten opsigte van energiekoste en sekerheid is ook bespreek. Die inleier was prof LJ Grobler van die MeganieseIngenieurswesefakulteit van Noordwesuniversiteit. Prof Grobler sê in 2005 het dinge nog redelik gevlot. “Almal het gesê ons krag sal nooit opraak nie. In 2007/2008 was net een eenheid uit, toe is daar beurtkrag en in 2019 toon Eskom ’n verlies van R20,7-miljard. Dit is astronomies,” sê hy. “Die elektrisiteitskoste gaan nog styg en Eskom moet sy bedryfskoste verminder. In Suid-Afrika het ons die voordeel dat die klimaat reg is vir die benutting van sonenergie.” Die laaste besprekingsessie was klimatologiese risiko’s en rampondersteuning. Die inleier was prof Dewald van Niekerk van Rampstudies by Noordwes-universiteit. Hy sê dat dit die afgelope drie jaar die warmste op rekord was. “Die Noord-Kaap gaan definitief nog droër word. Boere moet self begroot vir rampverligting en beter organiseer.”
Soek en koop plaastoerusting in AFGRI se nuwe digitale superwinkel A
FGRI Equipment, die grootste landboutoerustinghandelaar in Suidelike Afrika, het met ’n digitale reis na die aanlynverkope van tweedehandse toerusting begin. Boere wat die moderne webwerf besoek, sal toegang hê tot en inligting ontvang oor ’n wye verskeidenheid eersteklas gebruikte toerusting. Daar is reeds 200 eenhede met ’n gesamentlike waarde van R200-miljoen. “AFGRI Equipment glo dat die omskakeling na digitale prosesse en ’n virtuele winkelvloer tot 30% meer voornemende kopers sal bereik. Navorsing het getoon dat 89% van alle sake-aankope eers geskied nadat die kopers aanlyn na produkte gesoek het,” sê Etienne Meyer, bemarkingsbestuurder van AFGRI Equipment. Dit het die maatskappy genoop om ’n dinamiese en gebruikersvriendelike platform op te stel om kopers te help om die regte toerusting te vind. Die lys word weekliks opgedateer en voorsien waardevolle inligting aan voornemende kopers, met ’n kliek-omte-bel-funksie wat ’n kitspad bied aan selfoongebruikers, kontakvorms om in te vul en ’n lewende kletsblad wat deur kundiges beman word.
www.proagri.co.za
“Die toerustingbedryf berus op verhoudings en persoonlike kontak, en ons verstaan dat ’n virtuele winkel wat net outomaties gedrewe is, nie vir ons mense sal werk nie, daarom maak die model voorsiening vir menslike kontak, al is dit aan die ander kant van ’n skerm! Ons kliënte is die rede vir ons bestaan en dit is belangrik dat hulle ’n aangename, topgehalte ondervinding moet hê,” sê Etienne. Die digitale AFGRI Equipmentsuperwinkel huisves nie net 200 stuks toerusting nie, daar is ook ’n aktiewe “ek-soek-lys” waarop kopers hulle behoeftes kan plaas. Kennisgewings word d dan na al die bemarkers van toerusting uitgestuur. “Hierdie diens is daarop p ingestel om uit te vind presies waarna ons kliëntebasis op soek is, sonder omslagtigheid, en dit bied die geleentheid om daardie ekstra myl te loop,” voeg Etienne by. Die webwerf spog met maklik verstaanbare filters en produkkategorieë wat gebruikers na die toepaslike produkte neem. Daar is ook kragkategorieë wat ’n boer sommer dadelik in die regte koers stuur. Hoëresolusiefoto’s wat die kyker groter kan maak om al die besonderhede te sien, maak die webwerf ’n kopersparadys. Daar is nie net gebruikte toerusting
in die aanlynwinkel nie, daar is ook plek vir spesiale aanbiedings en ’n interaktiewe kaart wat aandui waar presies die toerusting beskikbaar is of waar die ervare span van AFGRI Equipment gevind kan word. Die inligtingsrewolusie het gesorg dat inligting met die druk van ’n knoppie verkry kan word. AFGRI Equipment is die voorloper om digitale aankope plaas toe te neem. Daar word nog vele uitbreidings beplan om soektyd en kooptyd vir boere lekkerder en makliker te maak. Kliek op www.afgriequipment.co.za
Hulpbronbestuur
Equipment
deur Etienne Meyer, bemarkingsbestuurder, AFGRI Equipment
KragDag
Livan Roos is gereed om saam met KragDag se landbou-afdeling sy kinderskoene te ontgroei!
KragDag bied nou nog meer vir boere K
ragDag het vanjaar nuwe hoogtes bereik met die betrokkenheid van TLU SA by hulle eerste landbou-afdeling. Dit is die elfde jaar dat die skou met die tema, Doen jou eie ding, aangebied word. KragDag, wat elke jaar op Diamantvallei oos van Pretoria aangebied word, het ontwikkel van ’n klein begin in 2008 met ’n paar maatskappye wat alternatiewekragoplossings aangebied het, tot ’n skou met meer as 450 uitstallers en 21 400 besoekers vanjaar. Die hoofborg van KragDag is Sakeliga, ’n tuiste vir ondernemings met ’n Afrikaanse inslag. Die tema vir die landbou-afdeling was ’n Boer maak ’n plan, en sprekers in die twee landboutente het bekendes soos dr Faffa Malan, Felix Reinders en dr Chris van Dijk ingesluit. ’n Hele paar veerasse is tentoongestel en Diamond L se Slaglamkompetisie het
goeie inskrywings getrek. Die wenkarkas is gelewer deur Mark Giertzen van die Hageland Ile de France Stoet met die Reserwekampioen gelewer deur Regina Harmse van RCH Ile de France Stoet. Die Groepwenner was Regina Harmse en die Reserwegroepwenner Mark Giertzen. Regina het die opbrengs van die veiling aan TLU Jongboere se Droogtehulpfonds geskenk. Die Toyota Junior Afslaers se Noordelike Streekkampioenskap het ook by die geleentheid plaasgevind, met Ernst Bothma van Hoërskool Erasmus en Sihle Mtombeni wat as wenners aangewys is in die junior afdeling. Flekkie du Toit is aangewys as wenner van die jong-afdeling; hy werk by André Kock en Seun. Die wenner van die Africa Tanks-watertenk is Hennie Pietersen. Die kompetisie is tydens NAMPO by ProAgri se uitstalling begin. Dit is vir KragDag belangrik om jong
ondernemers aan te moedig en die jongelinge het ook weer hard gewerk om unieke produkte en dienste aan te bied. Beoordeling geskied ook op grond van die potensiaal wat die kind se bedryf het om te ontwikkel en een van die pryse is ’n kursus in ondernemerskap. Die wenner in die afdeling, Doelgerig, was Cloete Oosthuizen van Vlymskerp Dienste en tweede was Leonard en Aiden Grobler van Fire Buddies. In die Voete Natmaak-afdeling was Keyan Grobler eerste en David van de Vyver tweede. Die hele skou vind plaas in ’n karnaval-atmosfeer met plaaslike kunstenaars wat vir die vermaak sorg, ’n kuiertuin op die gras, speletjies vir die kinders en ’n pretpark met ’n kermiswiel wat groot aftrek gekry het. KragDag bied ook deur die loop van die jaar verskeie kursusse aan oor maniere om meer selfstandig te lewe. Besoek gerus www.kragdag.co.za vir meer inligting.
Diamond L se karkaskompetisie het goeie inskrywings gelok. Die Groepwenner, Regina Harmse, hier by Louis Meintjes, president van TLU SA, het haar veilingsinkomste vir droogtehulp geskenk. www.proagri.co.za
ProAgri 235 – September 2019 15
KragDag
Die pretpark dra by tot die karnavalatmosfeer van KragDag en vanaf die hoë kermiswiel kon ’n mens sien hoe gewild die selfstandigheidsekspo geword het.
Junior afslaers het hulle slag gewys in die Toyota Junior Afslaerskompetisie. Hier is Ernst Bothma, medewenner in die junior-afdeling; Gys Taute, beoordelaar van Vleissentraal; Sihle Mthombeni, die ander mede-wenner in die afdeling; en Hennie van Staden, departementshoof van Landbou by Hoërskool Erasmus.
Veteraantrekkers en -enjins is altyd ’n groot trekpleister vir enigeen wat in sy hart ’n boer is. Jong ondernemers geniet baie ondersteuning by KragDag. Die span by die “Entrepreneurskompetisie” is HP Steyn, hooforganiseerder van KragDag; Fergus Ferguson en Marina Ferguson van Fergusmor Besigheidsafrigters; Soné Saunders van KragDag; die span wenners, David van der Vyver, Keyan Grobler, Cloete Oosthuizen, Aiden Grobler, Leonard Grobler en Joey Jordaan; Hannes Noëth van Helpende Hand; Lukas Coetsee van Entrepreneurs Wizard; en Mias van Vuuren van Soap Box.
’n Paar van die uitstallers is ook gereelde adverteerders in ProAgri, soos Gallagher, Valtrac en Kanna. www.proagri.co.za
ProAgri 235 – September 2019 17
www.
Kragdag
TheSunPays co.za
Solar panels
R570
from per Watt
100L Low pressure solar geyser from
5kVA / 4kW 80 Ah 48V MPPT inverter from @
R3 290
R8 995
12/24V Submersible pump, from
200 Ah AGM Gel batteries
R4 595
18
ProAgri 235 – September 2019 NAMPO
R395
can work from 1 or 2 x 280Watt panels, (Âą 1500l/h @ 8.5m)
Auxiliary tank included.
No installa on included 082-515-1655 / 012-734-0915
shop.thesunpays.co.za
All prices include VAT / Free delivery 100 km from Cullinan /
Full prices and specs on website
www.proagri.co.za
B
oere wil ook hulle duur speelgoed, net soos hulle trekkers, mooi bewaar en daarom is AfriDock die perfekte oplossing om jou boot of waterponie veilig op die water te bêre terwyl jy verder gaan boer. Besoekers aan die onlangse KragDag Ekspo was ingenome met AfriDock se vernuftige plan. AfriDock is ’n stelsel van duursame, drywende blokke wat stewig aan mekaar gekoppel word om vir jou ’n dok te bou wat jou boot of waterponie soos ’n handskoen pas. Daar is verskillende soorte blokke vir die dok, vir die loopgang na die dok en met rollers wat in ’n V gerangskik is om jou waterponie of boot teen op te ry sodat hy op die blokke lê en nie in die water dryf nie. Dit het die voordeel dat alge en ander ongewenste goeters nie op die boot se boom groei of aansamel
AfriDock se V-Slide-rollerblok is ontwerp sodat bote en waterponies daarop kan ry.
www.proagri.co.za
nie, wat onderhoudskoste verminder. Daar is ook ankerplekke waarmee die boot of waterponie stewig aan die blokke vasgemaak kan word. “Die boer kan ook kies hoeveel blokke hy wil hê en kan uitbrei of verder bysit op ’n latere stadium,” voeg Roelof by. Die AfriDock blokke is 300 mm x 500 mm x 500 mm en is beskikbaar in wolkgrys kleur, kan langer as 20 jaar hou en is UV-bestand. Dis growwe blokke sodat jy nie daarop gly nie. Roelof Mouton, besturende direkteur van AfriDock, sê: “Dit gaan daaroor om bote en waterponies veilig te maak, want hulle is so duur, hulle moet opgepas word. “Ons installeer dit ook of die boer kan dit self doen, want dit is baie eenvoudig. Jy kry al die onderdele by om die verskillende blokke aan mekaar vas te sit,” sê Roelof. Maar daar hou AfriDock se diens aan die boer nie op nie. Hulle het die konsep verder gevoer en nou ook blokke ontwerp waarop pompe en sonpanele op die water in damme en riviere kan dryf. “Ons is agente vir Cedar-sonpompe en die sonpanele wat ons gebruik, is Renewsys,” sê Roelof. Dit beteken dat hulle ’n volledige diens vir die boer kan bied.
deur Benine Ackermann
Roelof Mouton, besturende direkteur van AfriDock, wys by KragDag Ekspo hoe lyk hulle drywende blokke. AfriDock verskaf drie soorte dryfblokke: Liggewig - Om sonpanele op die water te laat dryf. Mediumgewig - Vir bote en waterponies. Swaargewig - Vir nywerheid en mynbou en vir groot pompe soos vir besproeiingsboere wat water uit die rivier pomp. Vir meer inligting om jou boot op die water in ’n dam of rivier te parkeer, kontak Roelof Mouton by 083-280-4690 of 011-394-8117 of besoek www.afridock.com.
ProAgri 235 – September 2019 19
KragDag
AfriDock: Parkeer jou boot só op die water
www.proagri.co.za
ProAgri 228 – Februarie / February 2019 11
Hulpbronbestuur
Kristalle sit slakke ore aan N
a die afgelope seisoen se goeie reën is slakke epidemies in die Wes-Kaap. Daar is letterlik miljoene slakke in die boorde en wingerde en die meeste boere is raadop. Gif is nie die beste antwoord nie, veral as ’n boer varsprodukte en uitvoervrugte produseer wat afgekeur kan word as dit gifneerslag bevat. Vir Arno Vlok van Riebeek-Kasteel is dit egter nie ’n probleem nie. Met frekwensiebeheer deur Agri Frequencies het net die slakdoppe wit op die grond agtergebly na die behandeling. Dis nie net slakke nie, Arno kry ook goeie beheer op stinkluis, blaaspootjie, vrugtevlieg en ’n reeks ander insekte wat pla. Sy vrugte is van topgehalte omdat die frekwensies ook die suikers in die vrugte verhoog. Hoe dit werk: Agri Frequencies se unieke proses kopieer die frekwensies van die peste en plae in kristalpoeier waar dit geberg word, dan word hierdie poeier aan ’n lugfoto van die area gekoppel op ’n kwantumsender wat die frekwensie aan die plaaskwantum koppel. Met kwantumkoppeling is die fre-
So pak die slakke op druiwestokke saam na die goeie reën op plekke in die Wes-Kaap. www.proagri.co.za
Na frekwensiebehandeling is dit al wat van die slakke op Arno Vlok se plaas by Riebeek-Kasteel oorgebly het. kwensie onmiddellik op die plaas en die boer kan self toets dat hy die frekwensies ontvang. Die toets word gedoen deur water in ’n bottel te laat borrel. Kristaltegnologie het baie wye gebruike en kan met behulp van ’n plakkertjie op die kartonhouer die uitvoervrugte vergesel tot by die eindbestemming om die ontwikkeling van swamme te stop en die vrugte vars te hou. Die frekwensies is baie aanpasbaar en kan op enige plek in die wêreld enige pes beheer. Selfs die gevreesde boomkewer (PSHB) word baie doeltreffend beheer. Agri Frequencies het ’n klein instrument ontwikkel wat die kewer met sy swam dood, binne ’n 40 tot 200 meter straal en daarna voorkom dat verdere besmettings plaasvind. Dit kos slegs R800 vir die 40 meter en R1 200 vir die 200 meter instrument en hulle hou vir ’n leeftyd. Die frekwensies kan ook oor groot oppervlaktes versend word om woude en plantasies te beskerm, of selfs ’n hele dorp of stad.
Die frekwensies is ook doeltreffend teen muise en rotte sowel as jakkalse, rooikatte en kraaie wat kleinveeboere pla, soos in die Karoo. Agri Frequencies het ook ’n reeks produkte vir die huis en kantoor wat die hele werf skoon kan hou van rotte, kakkerlakke, termiete, vlieë en ander ongediertes. Die produkte word in die huis opgehang of neergesit en dit is mooi gemaak dat dit lyk soos versierings.
Ook alge word met die frekwensies beheer vir ’n skoon swembad en visdam. Plante gebruik 30% minder water met waterstrukturering wat ook oor die oppervlakte versend kan word; dit werk so goed soos ekstra reën. Deur die struktuur van die watermolekules te verander kan die plante makliker die voedingstowwe opneem. Die strukturering help ook om water te suiwer en maak pype, ketels en waterverwarmers skoon.
Die gevreesde boomkewer Polyphagous Shothole Borer (PSHB) word ook met frekwensietegnologie gedood. Skakel gerus vir Jan du Plessis by 082-429-4055, stuur ’n e-pos na info@agrifrequencies.com of besoek www.agrifrequencies.com.
ProAgri 235 – September 2019 21
NAMPO
As jy wil boer, is reën altyd welkom! Dit het die lopery by NAMPO Kaap bietjie moeiliker gemaak, maar bygedra tot ’n heerlike positiewe atmosfeer.
Tweede NAMPO Kaap nog groter, beter en … kouer
Die tweede NAMPO Kaap wat van 4 tot 6 September 2019 in Bredasdorp plaasgevind het, het altesaam 20 150 besoekers en 400 uitstallers gelok. Dis meer as verlede jaar se 16 245 besoekers. Volgende maand bring ons ’n volledige verslag, maar hier is solank ’n voorsmakie van sekere van NAMPO Kaap 2019 se hoogtepunte wat besoekers beslis sal onthou:
Die Merino-skape het jaloers aan hulle warm woljassies vasgehou.
Eben van der Linde en Gideon Basson van FORD SA wys hoe die nuwe 2.0L FORD RAPTOR met ’n 10-spoed outomatiese ratkas lyk. Vele besoekers wou net inklim en wegry met die RAPTOR.
Links: Die Nedbank-blommeuitstalling was weer eens ’n hoogtepunt op die NAMPO Kaapkalender met verskeie treffende protea-rangskikkings. www.proagri.co.za
Hilde Reeders van Pony Pals, en Betsie, haar dwergbokkie, het baie aandag by die skou getrek.
ProAgri 235 – September 2019 23
NAMPO
Land Bank: “We stand by you”
Sitting in front is Lebogang Mlotsa. Behind her is Mandisa Mdyogolo, Mmaphuti Mokwele, Manya Biemans, Mbalenhle Dladla and Reevesh Jagganath and in the back row is Vukani Makalima and Carel Burger.
“W
e see NAMPO CAPE as a strategic partner promoting agriculture, that is why we are here and why we support this event,” says Marlon Davids, Provincial Manager, Western Cape. “As with NAMPO CAPE, our mandate is also to add value to the agricultural sector, and we are here to talk to farmers from all sectors to explain how we can contribute, and to find out what their needs are.” The Land and Agricultural Development Bank is South Africa’s only specialist agricultural bank with tailormade financial services for both commercial and emerging farmers. Marlon explained that the government is the bank’s only shareholder, but contrary to popular believe, the bank is not being subsidised by government. “Just like commercial banks we use the capital market to raise funds. The government, however, does supply guarantees to support the bank’s services.” He says as a development finance institution the bank proactively creates products and services to ensure inclusivity and growth in the agricultural sector. At NAMPO CAPE, Land Bank explained in a presentation how state of the art technology features such as the Geographical Information System can give precise information to farmers on their land. The GIS is a useful tool for determining growth potential in specific areas and to assess risks. 24
ProAgri 235 – September 2019 NAMPO
What makes Land Bank different? The bank showcased its unique offering of products and services that are specially designed to meet the needs of farmers. Some of the advantages of doing business with Land Bank are: • Loan terms that are longer than those offered by competitors • Low monthly administration costs • Customised deal structure, pricing and insurance • Customised product offerings • Flexible security options • The backing and support of skilled and experienced staff • Instalments that are matched to primary income streams (monthly, quarterly, half-yearly or yearly)
Products of Land Bank You cannot farm if you do not have land, and Land Bank understands this. To help farmers acquire land as part of their long-term production plan, the bank offers property purchase loans with a 25-year term, in contrast to the traditional loan term of 20 years. The Mortgage Finance Loan caters for various needs including: • Purchase of land or property • Repayment of debt incurred for the purchase of property • Purchase and installation of machinery and equipment • Fixed asset improvements • Other agriculture related capital expenditure You also cannot farm if you do not have the right equipment to use in your operation. Marlon says that Land Bank also offers a special 12-year term loan on the purchase of specialised implements. No commercial farmer can perform in the grain sector without a combine harvester with built in precision data capabilities, but these do not come cheaply! Medium-term loans with a repayment period of between 5 and 15 years are available for structural improvements, processing facilities, the purchasing of livestock and even the establishment of perennial crops. Short-term seasonal loans are also a unique offering of Land Bank, helping farmers to cover their short-term production needs, including storage, transport and marketing costs. These loans are available for terms of up to five years. Land Bank Insurance Company (LBIC), the bank’s wholly owned subsidiary, also used the opportunity at NAMPO CAPE to walk customers through their short-term insurance offerings. Agricultural asset insurance covers everything that has to do with farming requirements such as vehicles, fencing, irrigation systems, machinery, livestock and office equipment such as computers. Assets can be insured against theft, fire, flooding and other natural disasters.
The friendly Land Bank team also assisted students with enquiries at NAMPO CAPE. www.proagri.co.za
NAMPO
People attending the Land Bank presentation had the opportunity to learn more about the GIS service that the Land Bank offers.
Land Bank’s message for farmers. Crop insurance is also available. It covers crop failure due to excessive rain, hail, frost, wind and physical damage. Life insurance packages are also available through the Land Bank Life Insurance Company. These packages will ensure that your family and your legacy will be taken care of when you are not around to do it.
One of the unique Land Bank offerings is a 25-year loan on property.
How to reach Land Bank Land Bank has nine provincial offices with satellite offices strategically placed across the country, but before you even have to drive anywhere you can take a walk through Land Bank’s user friendly website that will direct you to the service you require and tell you what you need to qualify. Marlon says the bank is also about much more than its advertised products and services. “In the Western Cape we often have people walking in from the street with no clear idea of how to go about developing their farming business. We have well established relationships with other institutions and departments that can train people and help them to create proper business plans, and we refer them to these institutions.” Marlon says they are also very excited about new programmes being developed for emerging farmers that will allow them to provide follow-up services after loans had been given to ensure successful growth in the sector. Marlon says: “Our clear message at NAMPO CAPE to farmers was that we support agriculture and that is why our presence here was important.”
Jaco Cilliers from ProAgri and Marlon Davids, Provincial Manager, Western Cape, Land Bank, discussing Land Bank’s services. www.proagri.co.za
For more information visit www.landbank.co.za.
ProAgri 235 – September 2019 25
deur Dawie Maree
NAMPO
Tegnologie maak boerdery makliker
D
oeltreffendheid, produktiwiteit en moet sit wat die kennis het om dit so wins is drie dele wat nie van mekaar doeltreffend as moontlik te kan gegeskei kan word nie; veral nie in die bruik. Dit bring ’n nuwe uitdaging – die boerderybedryf wat uitgedaag word met beskikbaarheid van opgeleide personeel radikale veranderings in tegnologie en of opleidingsgeleenthede vir bestaande ’n hoogs mededingende mark waar fyn personeel. Opleiding is duur en dra by winsmarges die verskil maak tussen tot die boer se uitgawes, maar is van bo-oor of onderdeur. kardinale belang om doelgerigtheid en Die geskiedenis van landbou is vol produktiwiteit te bevorder. Ongelukkig voorbeelde van meganisasie en tegis opgeleide personeel wat hierdie tipe nologiese vooruitgang. Sedert die masjinerie kan beheer in groot aannywerheidsrewolusie het masjinerie vraag en boere sukkel om mee te ding en gemeganiseerde werktuie boere se met ander bedrywe soos mynbou. werklas ligter en landbou minder arDie gevolge van tegnologie op beidsintensief gemaak. Met die aanvang meganisasie en saadtegnologie soos van die vierde nywerheidsrewolusie droogteweerstandige kultivars en is dit inligting- en kommunikasietegvinnige groeiers kan duidelik in die nologie wat die toon aangee. Dit is dus graanbedryf gesien word. Daar was nie iets nuuts nie, maar die tempo van ’n beduidende afname in die aantal verandering het oor die afgelope dekade hektaar onder graan oor die jare, maar drasties versnel. ons kan in Figuur 1 duidelik sien hoe Die grootste rede vir die versnelde graanproduksie toegeneem het. Figuur pas van oorskakeling na meganisasie 2 wys die eksponensiёle groei in ton kan voor die deur van verhoogde produktiwiteit gelê 1 000 word. Met die vooruitgang tons in tegnologie wat spesifiek 18 000 toepasbaar is op boerdery, het 16 000 trekkers en ander werktuie 14 000 12 000 baie meer produktief geword. 10 000 Die verhoogde aanvraag vir 8 000 landbouprodukte het veroor6 000 saak dat doeltreffendheid 4 000 en produktiwiteit hoog op 2 000 die prioriteitslys geplaas is, 0 wat weer meer navorsing en ontwikkeling teweeg gebring het. Produktiwiteit en doeltref- RSA mielieproduksie fendheid loop hand aan hand. Tegnologie kan boerT/ha derypraktyke ’n hupstoot gee 6,50 in terme van die doeltref6,00 5,50 fendheid van arbeid, op5,00 brengste en winsgewendheid. 4,50 4,00 Suid-Afrikaanse boere moet 3,50 met die internasionale mark 3,00 meeding waar meeste van 2,50 2,00 hulle eweknieё deur die staat 1,50 gesubsidieer word. 1,00 0,50 Deesdae is rekenaars en 0,00 inligtingstegnologie net so ’n geïntegreerde deel van trekkers en stropers as wat die en- RSA mielie-opbrengs jin is. Dit beteken dat die boer iemand agter daardie stuurwiel Bron: Oesskattingskomitee
www.proagri.co.za
per hektaar mielies. Hierdie verhoogde produksie kan toegeskryf word aan sowel die vooruitgang in tegnologie as die boer se houding teenoor die vooruitgang. Landboutegnologie ontwikkel teen ’n ongekende pas, wat boere nie regtig met ’n keuse laat nie. Dit word ’n kwessie van bly by of bly agter. Die boere moet hulleself voortdurend heroriёnteer om mededingend en winsgewend te bly. Die boerderybedryf is besig om sodoende baie van die omgewing- en voedseluitdagings die hoof te bied. Daar is neigings, soos die gebruik van makro-data en slimfoontoepassings, wat die toekoms van landbou sal vorm. Die bedryf is toenemend besig om gebruik te maak van data-ontleding om doeltreffendheid en opbrengs te verbeter. Boere is nou in staat om komplekse stelsels te gebruik om hulle te help met die bestuur van hulle toerusting. Inligting oor weerpatrone, grondtoestande en moontlike gewasse om aan te plant word gekombineer om die boer te laat weet wanneer hy watter soort gewas moet plant of oes. Slimfone word nie meer net gebruik as mediamiddel nie, maar ook om inligting op die internet te bekom. Boere maak voortdurend gebruik van slimfoontoepassings om hulle diere te moniteer, water te bespaar, gesaaides dop te hou deur GPS en toegang te kry tot markte. Die slimfoontoepassing in sy vele vorme het een van die hoofverspreiders in landbouprodukte geword. Ontwikkelaars regoor die wêreld is besig om dag en nag te werk om nuwe en soms ongelooflike toepassings te onwikkel spesifiek vir die landboubedryf. Daar is selfs al toepassings beskikbaar wat soveel as 430 onkruidspesies op jou plaas kan identifiseer en al die nodige inligting rondom die bestryding daarvan kan gee met die druk van ’n knoppie. Boere behoort hulleself gereeld te vergewis van die jongste vooruitgang in tegnologie om nie agtergelaat te word nie. Die wat kies om pessimisties te bly en teen verandering gekant is, gaan doodeenvoudig nie die mas opkom in die nuwe wêreld van ‘slim’ boere nie. Om te fokus op moderne tegnologie is nie net goed vir die boer nie maar ook vir die gemeenskap en die plaaslike ekonomie. Op die lang duur word die Suid-Afrikaanse ekonomie die wenner in die saak. ProAgri 235 – September 2019 27
NAMPO
076 325 1603 012 770 4360 BAKKIE UNITS TRAILER UNITS TRUCK UNITS CUSTOM UNITS
28
ProAgri 235 – September 2019 NAMPO
• Diesel bowsers • Fire fighters • Water bowsers • Pressure washers
• Honey suckers • Aquaponic systems • Flowbin sales - new or recon • Flowbin reconditioning
• Flowbin adaptors & spares • Chemical de-canting systems • Pumps, hoses & fittings • Water harvest units
www.proagri.co.za
NAMPO
www.proagri.co.za
ProAgri 235 – September 2019 29
NAMPO
DIY
PICK UP AND GO
PORTABLE WATER TANK
800 L / 2 650 L 4 800 L / 10 000 L
Watertank in a BOX!! PORTATANK is a fully portable water storage solution capable of holding 800 – 10 000 litres of water in an easy-to-transport/carry, quick-to-assemble, disassemble and reassemble, unit.
Vervaardigers van: • Betonmure • Beton pallisadeheinings • Bees- en skaapdrinkkrippe • Bees- en skaapvoerbakke • Kuilvoerbunkers
The greatest advantage of PORTATANK is that it can be bought off-the-shelf, easily transported in a passenger vehicle or bakkie and erected within an hour following the simple instructions included with the unit (package size 1.5m x 400 x 400). The high-quality PVC bladder used to store the water has been tested by the Australian Water Quality Centre and is found to have no impact on the quality of the stored water. The material is also NATA accredited. Connect it to your gutter down-pipes to harvest and store precious water, comes with a tap! You may ask: “What makes the PORTATANK different from other water storage units?” 1
2
easy to carry a 4 800l tank
many tanks can be transported on 1 truck
GET YOURS TODAY AT: 30
ProAgri 235 – September 2019 NAMPO
3 it fits into a passenger vehicle
+27 (0) 43-743-6736 www.portatank.co.za
4
getting it around easily – and holds same quantity of water!
www.demeyerbeton.co.za Navrae: 084-619-8343 Dawie: 084-250-3846 www.proagri.co.za
Wolboere wen met Willa se wenwerktuie
D
ie eerste en belangrikste beginsel in die ontwerp van Willa Nolte van Kanna Industries se werktuie is dat dit presies aan die uitgesproke vereistes van die boer moet voldoen. Daarom praat hy voortdurend met boere om te verneem hoe hy hulle werk nog makliker kan maak. Hierdie gesprekke en praktiese ervaring op die plaas het hom oortuig om ’n ten volle outomatiese wolpers (Nommer 1) te ontwerp en vervaardig wat homself reeds as die toppunt van alle wolperse bewys het. Boere is ingenome met hierdie wol-
Kanna se wolperse werk makliker en doeltreffender en pers wol stywer saam om baalsakke en vervoerkoste te bespaar. Daar is vier verskillende modelle beskikbaar vir elke moontlike toepassing. www.proagri.co.za
pers wat meer wol in ’n baalsak pers sodat minder baalsakke nodig is en vragmotors se volle loonvrag benut kan word, maar sommiges het gevra vir ’n goedkoper model. Daarvoor het Kanna die elektronika uitgehaal en die skaal as opsionele ekstra aangebied, maar die goedkoper, elektries-hidrouliese pers (Nommer 2) het steeds dieselfde stewige konstruksie en hidrouliese kragpak wat die plunjer aandryf. Die penne steek maklik met die hand bo die wol in teenoor die ten volle outomatiese model wat self sy penne hidroulies insteek. Intussen het opkomende boere wat geen toegang tot elektrisiteit het nie gevra vir ’n nóg goedkoper model wat sonder elektrisiteit werk, en Kanna het flink gereageer met ’n ewe stewige, ewe doeltreffende hand-hidrouliese model (Nommer 3) waarvan die hidrou-
Maak skaapwerk woerts-warts klaar Nog ’n gewilde produk van Kanna is die skaapgang. Dit is ’n hanteringsgang van drie meter met vervoerbande wat in ’n V-vorm teenoor mekaar loop. Die gang word voor aan die drukgang gemonteer. Hy tel die skape netjies en sagkens op en voer hulle na vore sodat jy met hulle kan werk sonder dat hulle skrik, seerkry of hulle kan teësit. Om te sorg dat die skape kalm en rustig bly, is daar twee drukgangseksies, toegemaak met plaat, by die skaapgang ingesluit. Die vervoerbande word met twee groot knoppe wat die operateur met die voet trap aan- en afgeskakel sodat sy hande deurgaans vry is om met die skape te werk. Daar is weerskante van die skaapgang platforms, sodat mense van albei kante af met die skape kan werk. Die skaapgang is op wiele sodat hy na enige plek gesleep kan word, en die vervoerbande word elektries aangedryf. Waar daar nie elektrisiteit naby is nie, is ’n kragopwekker van 5,5 kVA voldoende om krag te verskaf. Praat met Willa Nolte by 072333-1051 of e-pos hom by willa@kannnaindustries vir meer inligting en besoek ook www.kannaindustries.co.za om Kanna se volledige reeks boervriendelike werktuie te sien.
Kanna vervaardig Suid-Afrika se eerste skaapvervoerband wat skape sagkens van hulle voete af lig sodat hulle in netjiese gelid vorentoe beweeg vir behandeling – sonder vrees, ongemak, beserings of sukkel. As jy ’n skaap op sy rug wil laat lê, druk jy net jou hand onder sy bors in en lig sy voorlyf op terwyl die vervoerband sy agterlyf vorentoe voer. ProAgri 235 – September 2019 31
Vee en Wild
Kanna bied aan:
lika met ’n handhefboom aangedryf word. Maar dit was nog nie die einde nie. Vir woldepots het Kanna nog ’n stewiger model gebou (Nommer 4) en die hidroulika na ’n semi-outomatiese stelsel verander. Die model het ook ’n ingeboude skaal en steek sy penne hidroulies deur, maar hy is nog taaier as die ander taai modelle. Dit beteken dat Kanna nou – op aanvraag van gebruikers – ’n wolpers presies vir elke doel bied.
32
ProAgri 234 – Augustus / August 2019 NAMPO
www.proagri.co.za
www.proagri.co.za
ProAgri 235 – September 2019 33
34
ProAgri 235 – September 2019 NAMPO
www.proagri.co.za
gehad met roofdiere soos jakkalse en rooikatte nie, en buitendien help die stewige, hoë heining om diewe uit te hou. Die heining wat hy gekies het is volversink sodat dit lank kan hou in die deel van die land wat soms baie reën kan kry. Hy sê hy wou seker maak roes is nie ’n probleem nie. Dieselfde geld vir die stutpale wat hy gebruik het. Aanvanklik het hy probeer om pale wat hy gehad het te gebruik, maar die span wat sy draad gespan het, het gou kom kla dat die pale te swak is vir die draad en hy is terug Bonnox toe om die regte pale te kry. Hy sê: “Ek het ’n advertensie vir Bonnox gesien en na hulle toe gery. Hulle het my baie mooi gehelp. Hulle wou weet wat is die doel van die heining en toe kon hulle die regte soort draad aanbeveel.” Hy was ook heel beïndruk daarmee dat hy vir elke tien rolle wat hy gekoop het ’n gratis rol kon kry. Hezekiel sê hy wens hy kon ’n mentor kry om hom met alles in sy boerHezekiel Malesa van Brits het seker gemaak sy boerbokke en die Kalahari Red-kudde wat hy besig is om op te bou is veilig agter draad. Hulle bly binne en die diewe bly buite!
“W
anneer jy aan die draad vat, kan jy sommer voel dit is gehalte,” sê Hezekiel Malesa van Brits. Hy het sy plaas van 23 hektaar met Bonnox toegespan as deel van sy langtermyn boerderyplan. “Ek belê baie geld in die opbou van my boerbok- en Kalahari Red-kuddes en my heining moet nog vir die volgende 20 jaar my belegging beskerm.” Hezekiel werk in die week in die stad waar hy besig is om homself as prokureur te bekwaam en hy wil so seker as moontlik maak dat sy diere veilig is, ook in die tye wat hy nie self op die plaas is nie. Hy het wel ’n voltydse handlanger wat hom bystaan, maar sy hande is redelik vol met die 89 bokke wat gevoer en tussen die kampe verskuif moet word. Die heinings is 2,4 meter wildheinings met kleiner blokke onder en groter blokke bo. Nie eers die klein bokkies kan deurbreek nie en bok se kind kan ook nie die draad onder oplig om deur te glip nie. Met gewone draad kan bokke die drade van mekaar af wegdruk en deurklim. Die regop drade in ’n Bonnoxheining maak dit egter onmoontlik. Hezekiel sê hy het ook vandat die Bonnox op is nog glad nie moeilikheid www.proagri.co.za
Vee en Wild
Maak Bonnox deel van jou boerslim-plan
Sterk hoekpale wat reg geanker is, sorg vir stewige heinings. Een van die dae gaan die oorhoofse besproeiing help om voer op die plaas te vestig en dan is die kampe reeds gereed.
dery so mooi te help soos wat Bonnox se mense hom met die heining gehelp het. “Ek het as kind naby Palaborwa my oupa se inheemse bokke opgepas. Dit het beteken ek moes die bokke veld toe jaag en saam met hulle loop dat hulle wei. Die tye het baie verander en ons kan nie meer die ou metodes gebruik om te boer nie. Deesdae moet dit anders bestuur word met die regte genetika, die regte voeding en kampe waarin die bokke kan wei of gevoer word.” Hezekiel het reeds ’n oorhoofse besproeiingstelsel in sekere kampe waar hy weidingsgewasse en lusern wil aanplant, maar hy wag vir die Kyk net hoe stewig is hierdie draad, beduie stadsraad vir goedkeuring vir Hezekiel Malesa – geen bok kan dit oopdruk ’n dam waarin die water geom deur te glip nie. berg kan word. “Sodra die dam goedgekeur is, kan ek die kampe begin skoonmaak en plant, maar gelukkig is my heinings reeds op,” sê hy.
Hezekiel sorg baie mooi vir sy boerbokke, want dit is vir hom ’n langtermynbelegging.
Maak Bonnox deel van jou beplanning vir jou boerdery se toekoms. Kontak Linda: 072-704-8764, Gerda: 081-865-4543 of Zane: 076-169-9068 of 012-666-8717 of linda@bonnox.co.za, gerda@bonnox.co.za en zane@bonnox.co.za, of besoek www.bonnox.co.za.
ProAgri 235 – September 2019 35
Agri4all 38
ProAgri 235 – September 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 235 – September 2019 39
Agri4all 40
ProAgri 235 – September 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 235 – September 2019 41
Agri4all 42
ProAgri 235 – September 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 235 – September 2019 43
Agri4all 44
ProAgri 235 – September 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 235 – September 2019 45
Agri4all 46
ProAgri 235 – September 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 235 – September 2019 47
Agri4all 48
ProAgri 235 – September 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 235 – September 2019 49
Agri4all 50
ProAgri 235 – September 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 235 – September 2019 51
Agri4all 52 ProAgri 235 – September 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 235 – September 2019 53
Agri4all
JOIN our rapidly growing dynamic company – Sales Executive –
ProAgri Media & Agri4All.com A vacancy exists for a vibrant, energetic and self-motivated sales executive in the publishing industry. Prior experience in the publishing or the agriculture industry will be advantageous. The position is not office bound, all regions welcome.
ProAgri
ProAgri Z a m b i a
ProAgri BOTSWANA/NAMIBIA/ZIMBABWE BOTSWANA/ BOTSWANA / NAMIBIA NAMIBIA/ /ZIMBABWE
Send your CV to diane@proagri.co.za before 18 October 2019.
54 ProAgri 235 – September 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 235 – September 2019 55
Agri4all 56 ProAgri 235 – September 2019
www.
.com
Agri4all
www.
.com
ProAgri 235 – September 2019 57
Agri4all
RIPPER TILLAGE: ROLEGTAND/ ROTARY HOE
Rolegtand/ Rotary Hoe * Complete Implement: * Beams: Solid or Hydraulic Foldable: 3meter to 16meter * Roller Sizes Available: 250 mm - 400 mm
Dis Hoe ons Rol!
WINDROLLERS
Windkeer * Complete Implement: * Beams: Solid or Hydraulic foldable: 3 meter to 16 meter * Roller Sizes Available: 300 mm - 600 mm
VEELSYDIGHEID/VERSATILITY
Custom Made Designs
Like ons ook op facebook/rippertillage
Bestel betyds jou Rolegtand/Windroller by Chris ne 082-773-9297
58 ProAgri 235 – September 2019
www.
.com
Agri4all Kampspan® word vervaardig uit 2 vol versinkte staaldrade. Met behulp van ‘n omgekeerde draaimetode word die punte geskep waar die 4-punt-doring om die draad gevorm word. Dit verseker dat hulle stewig in posisie bly. Die dorings verhoed ook dat die gedraaide hoofdrade onder spanning ontspan.
Verskaffer van kwaliteit doringdraad.
Campeon® doringdraad is vervaardig van ’n enkel, ovaal, staaldraad wat platgemaak is op die punt waar die dorings aangebring is.
Iowa - ‘n Eensydige draaimetode word gebruik om die punte waar die 4-punt-doringdraad deur die draad geweef word, te skep. Dit verseker dat hulle stewig in posisie bly. Die dorings verhoed ook dat die gedraaide hoofdrade onder spanning ontspan.
www.cwi-wire.co.za | TEL: 016-980-3111 www.
.com
ProAgri 235 – September 2019 59
Agri4all 60 ProAgri 235 – September 2019
www.
.com
Agri4all
DAMVOERINGS en SEILE
DAM LINERS & TARPS
Silage Covers / Kuilvoer Seile
Earth Dam Liners / Gronddamvoerings
Reservoir Liners / Reservoir voerings
Welded Mesh Dams / Maasdraad Damme
Kantoor: 072-562-2658
www.
.com
Chicken Run Curtains / Hoenderhok gordyne
www.rainbowtarps.co.za ProAgri 235 – September 2019 61
Agri4all
Above is our Wright Ride on Mower, Ritlee 750 Industrial walk behind lawnmower, Ritlee slashers and mulchers, Ritlee wood shaver to make soft animal bedding, and the Ritlee 225 wood chipper also available in PTO, electric, diesel and petrol.
ProAgri launching special!
Commercial standard A-grade round arch tunnels 10 x 30 x 4 m From R45 000 T&C DIY sets available - Finance available Frame only also available.
Finance available on all bigger projects. First of its kind in the industry ! Commercial tunnels: Single, multi-span and high Hobby tunnels Net houses: Custom designed. Dam liners: Ground and cement dams. Solar solutions: Borehole and farm housing NEW!!! Finance available quality irrigation, agricultural Suppliers of qu plastics, mulch, coverings, tunnel plastic, growing bags, electric e fencing accessories
We deliver and install country wide. JC Distribution services
Owner and Sales : Johan Celliers Branches: Pretoria, PE and George Email: johan@gebco.co.za | 084-555-1614 https://www.facebook.com/DistributionJc
62 ProAgri 235 – September 2019
www.
.com
Agri4all
Jacques Stopforth 082-600-2783
jacques@precisionagri.co.za Vicky Stopforth 073-247-0893
Nommerplaatherkenningskamera Beveilig jou omgewing deur middel van: • verkryging van sinvolle inligting • vroeër waarskuwing van - Gesteelde voertuie - Gekloonde voertuie - Gemerkte verdagte voertuie, plaaslik en deel van ander boereverenigings - Voertuie met geen nommerplate
Vir meer inligting kontak: Desmund: 082-414-3242 e-pos: desmund@probuzz.co.za www.probuzz.co.za
www.
.com
ProAgri 235 – September 2019 63
The Farm Yard Trading cc
Agri4all
MEGANISASIEGIDS
208 Rensburger Street, Lafrenz Ind, Windhoek, Tel: 061-245-320 Email: thefarmyard@iway.na Cell: 081-363-5516 (Friedel) Cell: 081-757-3201 (Sameul) Cell: 081-389-8709 (Nico)
2019
DIE GIDS BEVAT INLIGTING SOOS:
www.thefarmyardtrading.com
• 31 trekker kW klasse van 30 kW tot meer as 400 kW • Werkstempo en
Rotavator
brandstofverbruik
Disc Harrow Reaper Multi-Crop
Disc Plough
• Koste per uur of per hektaar • Koste van selfaangedrewe stropers, spuite & kuilvoerkerwers • Voorbeeld om koste van hooimaak en kuilvoer te bereken • Voorbeeld van Meganisasie-beplanning
PRYS R350 Posgeld
uitgesluit
KONTAK KOOS LE ROUX BY koosleroux@live.co.za OF SKAKEL 082-828-9531
www.thefarmyardtrading.com
BOER JY MET VLIEË OF BOER JY MET VEE?
64 ProAgri 235 – September 2019
www.
.com
Agri4all