Masamdakiler
İLHAN TEKELİ ÖNERİYOR
BİR KENT PLANCISININ ÇALIŞMA MASASININ ÜZERİNDEKİ KİTAPLAR Sosyolog ve şehir plancısı Prof. Dr. İlhan Tekeli, bugünlerde kent yönetimi ve kent planlaması konusundaki düşüncelerini etkileyen ve halen masasının üzerinde duran bazı kitapları ve onları neden önemsediğini anlatıyor. 7 DAKİK A
K
ent dergisini çıkaran dostlar benden, okuyucularla bizim alanımızda beni etkileyen üç kitabı bölüşmemi sağlayacak bir yazı yazmamı istediler. Önce onların istekleri doğrultusunda kendi yaşamım boyunca okuduğum kitaplardan böyle bir seçme yapmaya çalıştım. Sonra böyle bir seçme yapmaktan vazgeçtim. Bu vazgeçişimin değişik nedenleri var. Böyle bir seçme beni okuyuculara eski kitapları önerme durumunda bırakacak ve onlar beni ciddiye alır ve sınırlı olan okuma saatlerini benim önerdiğim kitapları okumaya ayırırlarsa zamanlarını verimli bir şekilde kullanmamış olacaklardı. Onlar ilgilendikleri alanın tarihi konusunda bilgi edineceklerdi ama bu onları bizim alanımızın günümüzdeki düşünce macerasının bir parçası olma arayışından uzaklaştıracaktı. Bu nedenle farklı bir seçki yapmaya karar verdim. Bugünlerde benim kent yönetimi ve kent planlaması konusundaki düşüncelerimi etkileyen ve halen benim masamın üzerinde duran bazı kitapları size bildirmeye ve bugünlerde o kitapları neden önemsediğimi anlatmaya karar verdim.
Artık belli bir konuyla ilgileniyorsanız çok sayıda kitabı parça parça okuyorsunuz, gerektiğinde yeni alanlara açılıyorsunuz.
Dünyanın geldiği bu noktada ve belli bir yaşı aşınca benim kitapları okuma biçimim de çok değişti. Günümüzde dünyada çok sayıda kitap çıkıyor. Türkçeye çevrilen ve Türkçe yazılan kitapların sayısı da çok arttı. Artık belli bir konuyla ilgileniyorsanız çok sayıda kitabı parça parça okuyorsunuz, gerektiğinde yeni alanlara açılıyorsunuz. Hiçbir kitabı okuyup kütüphanedeki yerine kaldırmıyorsunuz.
Masanın üstünde uzun süre kalıyorlar. Dünya düşünce macerasının bir parçası olmaya çalışmak böyle bir kitap okuma biçimi ortaya çıkarıyor. Bu düşünce macerasında yol alırken karşınıza çıkan taleplere göre konuşmalar yapıyor, yazılar yazıyorsunuz. Bu aşamadan sonra düşünceniz yeni bir alana açılmaya başlıyor. Masanın üzerinde yeni kitaplar kümelenmeye başlıyor. Masadaki eski kitaplar kütüphaneye kalkıyor. İşte ben şu sırada masamın üstünde bulunan beş kitabın ne olduğunu sizinle bölüşeceğim. Size önereceğim ilk kitap Richard Sennett’in “Building and Dwelling: Ethics for the City” (Bina ve Konut: Kent için Ahlak) başlıklı çalışması. 2018 yılında yayınlandı. Sennett’in kitaplarının önemli bir bölümü Türkçeye çevrildi. Bu kitabı henüz Türkçeye çevrilmemiş bulunuyor. Richard Sennett’in bu kitabında insanlığın kentleri inşa/planlama tarihinin çok kapsamlı bir muhasebesini veriyor. Richard Sennett dünyada yaşayan düşünürler arasında seçkin bir yere sahip. Ama onun şehir planlama kökenli olması onu diğerlerinden ayırıyor. Benim onu ayrı bir yere koymama neden oluyor. Richard Sennett’in bu kitabını benim bakımımdan asıl önemli kılan anlattığı şehir planlama öyküsü değil. Kentlere ve kent planlamaya açık sistem olarak yaklaşması. Kitabın devrimci niteliği bu özelliğinden geliyor. 1960’lı yıllarda kent planlama, kentlerin kapalı sistemler olduğu, bilimsel bilginin, nesnel temsil üzerinden evrensel geçerlilik iddiası
003 // Kent // 100
