Masz Gdzie Bywać nr 5

nr 5 Muzeum Górnośląskie w Bytomiu

październik–grudzień 2011

i n f o r m a t o r

w pigułce Ceny biletów: Gmach główny, pl. Jana III Sobieskiego 2 bilet normalny: 6 zł bilet ulgowy: 5 zł bilet grupowy: 4 zł (> 10 osób; opiekunowie - wstęp wolny) lekcja muzealna: 20 zł + cena biletu grupowego karta EURO 26: 4 zł bilet rodzinny: 12 zł Gmach przy ul. Wojciecha Korfantego 34 bilet normalny: 5 zł bilet ulgowy: 4 zł bilet grupowy: 3 zł (> 10 osób; opiekunowie - wstęp wolny) lekcja muzealna: 20 zł + cena biletu grupowego karta EURO 26: 3 zł bilet rodzinny: 10 zł Niedziele wstęp wolny

Muzeum czynne:

wtorki, czwartki, piątki 9.00–15.00 środy 10.00–18.00 soboty 11.00–16.00 niedziele 11.00–15.00

Kasy biletowe kończą sprzedaż biletów na pół godziny przed zamknięciem Muzeum.

W niedziele wstęp na wystawy jest bezpłatny. Bilety na koncerty rozprowadza kasa w godzinach otwarcia wystaw oraz bezpośrednio przed koncertem.

terminarz kulturalny październik

1 sob

11.30

Mozaika, prowadzi Anna Rak, świetlica, gmach główny, koszt 5 zł, zapisy

5 śr

16.30

Starożytna Grecja, prowadzi Agnieszka Bartków, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

5 śr

17.30

Wernisaż wystaw Fotografia Żydów polskich. I ciągle widzę ich twarze oraz Henryk Sławik - zapomniany bohater trzech narodów, ul. W. Korfantego 34

6 czw

17.00

Wernisaż wystawy Fotografia dzikiej przyrody 2010, gmach główny, organizatorzy: MGB i Agencja ZEGART

8 sob

11.30

Międzynarodowa Noc Obserwacji Księżyca, prowadzi Marek Ryś, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

9 nd

11.00

Dzień Otwarty w Muzeum Górnośląskim, zwiedzanie wystaw z przewodnikiem, wstęp wolny

11 wt

18.00

Czym jest zabytek? Spotkanie z dr. Jackiem Owczarkiem, sala kolumnowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny

12 śr

16.30

Sztuka okresu średniowiecza, prowadzi Agnieszka Bartków, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

13 czw 17.30

Ptaki terenów miejskich naszego regionu, prowadzi dr Piotr Cempulik, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

15 sob 11.30

Co to jest ikona? Malowanie świętych obrazków techniką decoupage’u, prowadzą Agnieszka Bartków, Wojciech Szczęśniak, świetlica, gmach główny, koszt 5 zł, zapisy

nie ca ka esią t po i

Sm

3

terminarz kulturalny Między gotykiem a renesansem – malarstwo od XIII-XV w.

19 śr

16.30 Sztuka renesansowa, prowadzi Agnieszka Bartków, świetlica,

21 pt

9.30 To jest taki dom zaklęty, w którym grają instrumenty, prowadzi Aleksandra 10.30 Batog, sala koncertowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny, zapisy

22 sob

11.30 Batog, sala koncertowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny, zapisy

26 śr

18.00 Śląska, sala koncertowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny,

gmach główny, wstęp wolny

To jest taki dom zaklęty, w którym grają instrumenty, prowadzi Aleksandra Gdzie leży Śląsk, czyli rzecz o zmienności granic, cykl Rozbieranie

organizatorzy: MGB i Sfera TV, prowadzi red. Jerzy Ciurlok

27 czw 17.30

Opowieści powstańczych sztandarów, prowadzi Maciej Droń, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

29 sob

spotkanie ze sztuką. Wokół średniowiecznej księgi. Pismo, 11.30 Sobotnie prowadzą Iwona Mohl, Anna Rak, świetlica, gmach główny, koszt 5 zł, zapisy

29 sob

rysunkowe, prowadzi Monika Bronk-Pogoda, świetlica, gmach 14.00 Warsztaty główny, wstęp wolny, zapisy

30 nd

12.00

Koncert kameralny w ramach projektu Musiceum 2011, F. Schubert, kwintet z dwiema wiolonczelami, sala koncertowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp 10 zł

listopad

3 czw

16.30 Zabytkowe cmentarze w Polsce, prowadzi Agnieszka Bartków,

5 sob

11.30 Mozaika, prowadzi Anna Rak, świetlica, gmach główny, koszt 5 zł, zapisy

4

świetlica, gmach główny, wstęp wolny

Zainteresowanych zajęciami dla dzieci prosimy o wcześniejszą

UWAGA! rezerwację telefoniczną pod nr. tel. 32/ 281-82-94, w. 127

terminarz kulturalny

8 wt 9 śr

18.00

O pisaniu ikon słów kilka, spotkanie z ks. Dariuszem Klejnowskim-Różyckim, sala kolumnowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny

16.30

Barok w Polsce i w Europie. Sztuka rokoka, prowadzi Agnieszka Bartków, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

10 czw 17.30

nie ca ka esią t po i

Sm

Skarby epoki brązu, prowadzi Marian Pawliński, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

12 sob

11.30 Sobotnie spotkanie z archeologią. Starożytny Egipt – sarkofagi, prowadzą

12 sob

Warsztaty rysunkowe, prowadzi Monika Bronk-Pogoda, świetlica, gmach głów14.00 ny, wstęp wolny, zapisy

18 pt

9.30 To jest taki dom zaklęty, w którym grają instrumenty, prowadzi Aleksandra 10.30 Batog, sala koncertowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny, zapisy

19 sob

11.30

23 śr

16.30

Dorota i Jacek Kuprasowie, świetlica, gmach główny, koszt 5 zł, zapisy

24 czw 17.30

To jest taki dom zaklęty, w którym grają instrumenty, prowadzi Aleksandra Batog, sala koncertowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny, zapisy Odkrycia archeologiczne w Italii i kolejna fascynacja kulturą starożytną – klasycyzm, prowadzi Agnieszka Bartków, świetlica, gmach główny, wstęp wolny Instalacja rzeźbiarska Anny Baumgart „Mur”, z cyklu „Hipoteza skradzionego obrazu”, prowadzi Marek Meschnik, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

25 pt

wystawy Zapomniani bohaterowie. Polscy lotnicy we Francji 1940 r., 17.00 Wernisaż ul. W. Korfantego 34

26 sob

11.30 Rak, świetlica, gmach główny, koszt 5 zł, zapisy

Wokół średniowiecznej księgi. Zdobienia, prowadzą Iwona Mohl, Anna

5

terminarz kulturalny Warsztaty rysunkowe, prowadzi Monika Bronk-Pogoda, świetlica, gmach

26 sob

14.00 główny, wstęp wolny

26 sob

14.00 ul. W. Korfantego 34

27 nd

12.00 pieśni, wyk. Bartłomiej Wezner, Agata Schmidt, sala koncertowa,

30 śr

16.00 III Wieku, prowadzi Michał Szwarc, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

30 śr

18.00 Śląska, sala koncertowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny,

Wernisaż wystawy z okazji 60. rocznicy powstania Oddziału PTTK w Bytomiu, Koncert kameralny w ramach projektu Musiceum 2011, Recital ul. W. Korfantego 34, wstęp 10 zł

Z cyklu Wielcy Polacy z Kresów, spotkanie Królowie i wodzowie, Uniwersytet Węgiel - błogosławieństwo i przekleństwo Śląska, cykl Rozbieranie organizatorzy: MGB i Sfera TV, prowadzi red. Jerzy Ciurlok

grudzień

3 sob

11.30 Mozaika, prowadzi Anna Rak, świetlica, gmach główny, koszt 5 zł, zapisy

7 śr

16.30

9 pt

wystawy Dziś i jutro. Wystawa na 100-lecie Muzeum 15.00 Wernisaż Górnośląskiego w Bytomiu, gmach główny

9 pt

wystawy Ozdoby szykownych prababek. Z kolekcji biżuterii Muzeum 17.00 Wernisaż Górnośląskiego w Bytomiu, ul. W. Korfantego 34

10 sob

11.00 Wernisaż wystawy 13 grudnia 30 lat temu…, gmach główny

6

Prawda, piękno, naśladowanie natury - akademizm w malarstwie i rzeźbie. Historyzm i eklektyzm w architekturze, prowadzi Agnieszka Bartków, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

terminarz kulturalny

10 sob

spotkanie ze sztuką. Techniki graficzne – linoryt, prowadzi Anna Rak, 11.30 Sobotnie świetlica, gmach główny, koszt 5 zł, zapisy

10 sob

14.00 główny, wstęp wolny

14 śr

16.00 Uniwersytet III Wieku, prowadzi Michał Szwarc, świetlica, gmach główny,

15 czw

16.30

15 czw

17.30

17 sob

kartki bożonarodzeniowej – warsztaty plastyczne, prowadzą Martyna 11.30 Historia Wosko, Barbara Mrozek, świetlica, gmach główny, koszt 5 zł, zapisy

Warsztaty rysunkowe, prowadzi Monika Bronk-Pogoda, świetlica, gmach

Z cyklu Wielcy Polacy z Kresów, spotkanie Artyści, literaci i budowniczowie,

wstęp wolny W kontekście Bożego Narodzenia: Boże Narodzenie w malarstwie, prowadzi Agnieszka Bartków, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

W kontekście Bożego Narodzenia: O Gwiazdo Betlejemska – – zwyczaje i obrzędy okresu zimowego na Górnym Śląsku, prowadzi Marcin Ogrocki, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

Zainteresowanych zajęciami dla dzieci prosimy o wcześniejszą

UWAGA! rezerwację telefoniczną pod nr. tel. 32/ 281-82-94, w. 127

7

wystawy czasowe

lFotografia Żydów polskich. I ciągle widzę ich twarze

F

m

otografia Żydów polskich. I ciągle widzę ich twarze to wystawa z wielu powodów niezwykła. Jest historią obecności, choć pokazuje tych, którzy odeszli.

Fundacja Shalom w 1994 r. ogłosiła apel Ocalić od zapomnienia i rozpoczęła zbieranie archiwalnych fotografii, pamiątek po Żydach polskich.

Napłynęło ponad 9 000 zdjęć i w ten sposób powstała jedna z największych na świecie, unikalna w swoim charakterze kolekcja fotografii. Zawiera ona zdjęcia przechowane wśród rodzinnych pamiątek, cudem ocalałe w czasie wojny, porzucone, zniszczone lub odnalezione na strychach domów. W kadrze zostały zatrzymane fragmenty codziennego życia. W ciągu ostatnich lat wystawa była eksponowana w Polsce, Europie, na Bliskim Wschodzie, w Afryce Północnej i Południowej. Wystawie towarzyszyć będzie wydawnictwo Przenikanie pamięci. Żydzi w Bytomiu, inicjujące planowaną serię Pogranicza Kultur.

W

Henryk Sławik zapomniany bohater trzech narodów

ystawa Henryk Sławik - zapomniany bohater trzech narodów ukazuje postać Henryka Sławika - jednego z największych, najbardziej tragicznych i najmniej znanych bohaterów II wojny światowej. W latach 1939–1944 na terytorium Węgier opiekował się tysiącami polskich uchodźców, uchronił przed śmiercią około 5 tysięcy Żydów, był człowiekiem pełnym odwagi i patriotyzmu. Za wierność swoim zasadom zapłacił najwyższą cenę - aresztowany przez Niemców, został zamordowany w sierpniu 1944 roku w obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen.

Czas trwania wystaw: 5.10 – 30.12.2011 Miejsce: gmach przy ul. W. Korfantego 34

8

wystawy czasowe

Fotografia Dzikiej Przyrody 2010 Wildlife Photographer of the Year 2010

W

ystawę tworzą zwycięskie prace z konkursu fotograficznego Wildlife Photographer of the Year 2010, organizowanego przez BBC Wildlife Magazine oraz Muzeum Historii Naturalnej w Londynie.

Konkurs odbywa się corocznie od 1964 r. i w miarę swojego rozwoju stał się najbardziej cenionym i największym w świecie przedsięwzięciem z zakresu fotografii dzikiej przyrody. Na tegoroczną edycję wystawy składają się zdjęcia nagrodzone i wyróżnione w 16 kategoriach oraz dwie nagrody specjalne.

Zwycięskie prace wyselekcjonowano spośród ponad 31 tys. fotogramów, wykonanych przez ponad 3 tys. autorów z 83 krajów.

Bytom jest jednym z 12 polskich miast, do których wystawa trafi w 2011 r. Patronat Honorowy nad nią objęli: Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Minister Środowiska; jej sponsorem jest NIKON. Partnerami wystawy w Polsce są: Fundacja Ekologiczna ARKA oraz Izba Gospodarcza Wodociągi Polskie.

Chris Lindner, Ikona pustyni, USA

Wystawa jest własnością:

Czas trwania wystawy: 6.10 – 30.10.2011 Miejsce: gmach główny, pl. Jana III Sobieskiego 2 Organizatorzy: MGB i Agencja ZEGART

9

wystawy czasowe

Zapomniani bohaterowie

W

Polscy lotnicy we Francji 1940 r.

ystawa Zapomniani bohaterowie. Polscy lotnicy we Francji 1940 r. przybliży okres walki polskich pilotów w wojnie obronnej Francji w 1940 r. Koncentrować się będzie na kilku wybranych postaciach – pilotach, których historie życia są ilustracją typowego losu polskiego żołnierza-tułacza po klęsce wrześniowej. Zapomniani bohaterowie mają imiona i nazwiska.

W ramach wystawy wykorzystany zostanie bogaty materiał zdjęciowy, a dodatkowo wykonane komputerowo wizualizacje samolotów polskich pilotów i materiały multimedialne.

Dla młodszych gości przewidujemy możliwość spróbowania swoich sił w pilotażu, w specjalnie przygotowanym symulatorze lotniczym.

Za część merytoryczną wystawy odpowiadają dr Bartłomiej Belcarz i mgr Marek Ryś.

Bartłomiej Belcarz jest znanym w Polsce i za granicą badaczem losów polskich lotników we Francji. Marek Ryś to uznany publicysta i grafik lotniczy oraz adiunkt w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu. On też pełnić będzie rolę kuratora wystawy.

10

Samolot myśliwski Morane Saulnier MS. 406 por. Kazimierza Bursztyna

Czas trwania wystawy: 25.11.2011-1.04.2012 Miejsce: gmach przy ul. W. Korfantego 34 Kurator: Marek Ryś

wystawy czasowe

Ozdoby szykownych prababek

Z

biór metalowych, przeważnie srebrnych, czasem pozłacanych ozdób pochodzących ze Śląska Cieszyńskiego, jest szczególnie cenną kolekcją etnograficzną Muzeum Górnośląskiego. Stanowią one istotny, dekoracyjny element ludowego stroju cieszyńskiego, zwanego także wałaskim. Na ekspozycji zobaczyć będzie można unikatowe spinki, guzy-guziki, klamry nieużywane w stroju cieszyńskim przynajmniej od II wojny światowej; tradycyjne brosze, zapinki-hoczki, naszyjniki-orpanty oraz współczesne brosze, klamry, naszyjniki, wisiorki na łańcuszkach, pierścionki bransolety, klipsy, czy spinki do koszul.

Srebrna broszka wykonana techniką filigranu przez Najwspanialszą, precyzyjnie wykonaną, a zarazem złotnika cieszyńskiego Franciszka Horaka w 1968 roku. kosztowną ozdobą stroju zamożnych cieszynianek, którą będzie można zobaczyć na ekspozycji, jest srebrny pas ze złotymi elementami.

Poza najbardziej okazałą kolekcją ozdób cieszyńskich, zobaczymy również ozdoby stroju góralek Beskidu Śląskiego i Jacków Jabłonkowskich, rozbarskie korale i śląskie złote koszyczki (kolczyki). Niewątpliwie wart uwagi będzie także niewielki zbiór biżuterii huculskiej, który znajduje się w zbiorach Działu Etnografii. Wystawie towarzyszyć będzie wydawnictwo Szykowne ozdoby naszych prababek. Kolekcja biżuterii cieszyńskiej w zbiorach Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu.

Czas trwania wystawy: 9.12.2011 – 18.03.2012 Miejsce: gmach przy ul. W. Korfantego 34 11 Kurator: Anna Grabińska-Szczęśniak

wystawy czasowe

D

ziś

i

jutro

Wystawa na 100-lecie Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu

T

o druga część wielodyscyplinowej wystawy jubileuszowej MGB. Zaprezentowane zostaną tu bezcenne fragmenty kolekcji, a także pojedyncze obiekty, które ilustrują najważniejsze i wiodące kierunki rozwoju kolekcji poszczególnych działów Muzeum. Wybór eksponatów jest głęboko przemyślany i uzasadniony.

Zbiory, zgromadzone w muzealnych kolekcjach w Bytomiu, są największymi na Górnym Śląsku i znanymi na całym świecie. To efekt konsekwentnych działań zgodnych z misją muzeum i strategią jego rozwoju, którymi są gromadzenie, kolekcjonowanie, zabezpieczanie zbiorów oraz ich upowszechnianie i udostępnianie.

Czas trwania wystaw: 9.12.2011 – 18.03.2012 Miejsce: gmach główny, pl. Jana III Sobieskiego 2

12

Fragment pierwszej części ekspozycji jubileuszowej Ab initio. Narodziny muzeum (3.06-29.09.2011)

dzieje się

K

oncerty kameralne organizowane we współpracy ze Śląskim Towarzystwem Muzycznym odbywają się w naszym Muzeum tradycyjnie w ostatnią niedzielę miesiąca. Cieszą się dużym zainteresowaniem i są rozpoznawalne dla grona stałych odbiorców. W roku 2011 prezentujemy cykl MUSICEUM 2011, który dofinansowany jest przez Gminę Bytom.

W październiku i listopadzie odbędą się dwa koncerty: 30 października utwory Franciszka Schuberta wykona Kwintet z dwiema wiolonczelami (A. Dworzak – Kwartet smyczkowy, wyk. Kwartet Akademos), a 27 listopada Recital pieśni, który wykonają Bartłomiej Wezner i Agata Schmidt.

Kwartet Akademos

k o n c e r t y

Organizator: Śląskie Towarzystwo Muzyczne Partner: Muzeum Górnośląskie w Bytomiu Terminy: 30 października, 27 listopada 2011 godzina: 12.00, wstęp 10 zł Miejsce: sala koncertowa, ul. W. Korfantego 34

13

dzieje się

W

ychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszych Gości staramy się na bieżąco modyfikować ofertę imprez muzealnych. W związku z tym spotkania w ramach stałego już cyklu Skarby Muzeum Górnośląskiego odbywać się będą od października raz na dwa tygodnie o godzinie 17.30. Idea spotkań się nie zmienia - kustosze poszczególnych działów Muzeum zadbają o to, by słuchacze mogli zobaczyć i dotknąć eksponatów, które często są niedostępne dla zwykłych zwiedzających.

Na tym polega wyjątkowość tych spotkań. Prezentowane zabytki oraz wyniki prac badawczych pracowników Muzeum są niejednokrotnie ciekawym materiałem dla wielu historii i anegdot. W poczuci misji upowszechniania wiedzy o naszych zbiorach proponujemy słuchaczom kolejne spotkania sezonu 2011/2012: 13 i 27 października, 10 i 24 listopada oraz 15 grudnia. Dotyczyć one będą ptaków terenów miejskich naszego regionu, opowieści powstańczych sztandarów, skarbów epoki brązu, instalacji rzeźbiarskiej Anny Baumgart Mur, z cyklu Hipoteza skradzionego obrazu oraz zwyczajów i obrzędów okresu zimowego na Górnym Śląsku.

14

Roland Dobosz, spotkanie Gdzie Raki zimują?

(30 czerwca 2011)

Prowadzą: pracownicy merytoryczni wszystkich działów Muzeum Górnośląskiego Termin: czwartek, godz. 17.30 Miejsce: świetlica, gmach główny, wstęp wolny

dzieje się

Sm

potkanie iesiąca

W

Prof. Marian Kisiel, spotkanie Rozmowa o poezji.

Czesław Miłosz na Śląsku (7 czerwca 2011)

ostatnim kwartale 2011 roku zapraszamy na kolejne Spotkania miesiąca.

We wtorek, 11 października, rozmawiać będziemy z dr. Jackiem Owczarkiem o tym Czym jest zabytek? Poznamy wówczas współczesne metody konserwacji, nowe nurty w rekonstrukcji zabytków i zostanie wyjaśnione pojęcie autentyku. Dr inż. Jacek Owczarek jest architektem, nauczycielem akademickim i doktorem nauk technicznych. Był Śląskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków oraz jest członkiem ICOMOS - Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków z centralą w Paryżu, czyli o zabytkach wie prawie wszystko.

O pisaniu ikon słów kilka to spotkanie, na które zapraszamy we wtorek, 8 listopada. Poprowadzi je autorytet w tej dziedzinie - ks. dr Dariusz Klejnowski–Różycki. Odsłoni przed nami takie tajemnice jak: modlitewne przygotowanie do pracy, tajemnice kompozycji, koloru i światła oraz uchyli rąbka tajemnicy związanej z odczytywaniem ikon. Prelegent jest wykładowcą Uniwersytetu Opolskiego i prefektem Wyższego Seminarium Duchownego w Opolu. Jako współautor wydał niedawno książkę Studium ikony (Zabrze 2011), która jest zbiorem artykułów z zakresu teologii, technologii i estetyki ikony.

Terminy: 11 października, 8 listopada 2011, godz. 18.00 Miejsce: sala kolumnowa, gmach przy ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny

15

dzieje się

w Muzeum

S

obotnie zajęcia dla dzieci to Spotkania z mozaiką, koncerty z cyklu To jest taki dom zaklęty, w którym grają instrumenty, Spotkania z wiedzą oraz Warsztaty rysunkowe. Propozycje te skierowane są najczęściej do najmłodszych miłośników Muzeum, ale nie tylko.

Spotkania z mozaiką odbywają się w każdą pierwszą sobotę miesiąca i każdy może tu stworzyć własne dzieło sztuki. To jest taki dom zaklęty, w którym grają instrumenty to koncerty dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, w ramach których poprzez zabawę poznają one muzykę kameralną. Spotkania z wiedzą obejmują cykl całorocznych zajęć dla dzieci, prowadzonych przez poszczególne działy Muzeum Górnośląskiego. Nową propozycją są Warsztaty rysunkowe, skierowane nie tylko do najmłodszych. Do uczestnictwa zapraszamy wszystkich, którzy chcą rozwinąć swoje zdolności plastyczne oraz poznać różne techniki rysunku.

W przypadku wszystkich zajęć sobotnich konieczna jest wcześniejsza rezerwacja telefoniczna pod numerem 32/ 281 82 94, w. 127 Termin: patrz terminarz Miejsce: świetlica, gmach główny Spotkanie z wiedzą, zajęcia prowadzone przez Dział Archeologii

16

dzieje się

W

ykłady z historii sztuki to cykl skierowany do wszystkich, którzy interesują się szeroko rozumianym życiem artystycznym i chcą poszerzyć swoją wiedzę lub dopiero rozpoczynają przygodę z tą dziedziną. Wspólnie z prowadzącą – Agnieszką Bartków – słuchacze do końca 2011 roku odbędą wyjątkową podróż od starożytnej Grecji, poprzez średniowiecze, sztukę renesansową, barok w Polsce i Europie, sztukę rokoka, klasycyzm, aż po akademizm w malarstwie i rzeźbie oraz historyzm i eklektyzm w architekturze.

Zajęcia wzbogacone będą o materiał ilustracyjny, który uzupełni przekazywane w przystępny sposób informacje.

Dodatkowo proponujemy dwa wykłady związane z dniem Wszystkich Świętych i Bożym Narodzeniem.

3 listopada będzie można usłyszeć historię kilku zabytkowych cmentarzy w Polsce, a w grudniu dowiemy się jak Boże Narodzenie przedstawiali na płótnach mistrzowie malarstwa europejskiego.

Więcej informacji na temat zajęć można uzyskać w Dziale Edukacji MGB, tel.32/ 281 82 94 w. 127.

Fragment obrazu Mgła Poranna, Wojciech Gerson

Termin: patrz terminarz Miejsce: świetlica, gmach główny, wstęp wolny Prowadzi: Agnieszka Bartków

17

wystawy stałe

J

edną z najbardziej lubianych i często odwiedzanych wystaw stałych Muzeum jest Galeria Malarstwa Polskiego. Ekspozycja, złożona z wybranych obrazów z kolekcji malarstwa polskiego XIX i XX wieku, prezentuje między innymi: portrety późnego klasycyzmu, przykłady nurtu romantycznego, malarstwo realistyczne drugiej połowy XIX. wieku, symbolistyczne, wczesnoekspresjonistyczne malarstwo dwudziestolecia międzywojennego, czy lat 40. i 50. XX wieku. To prawdziwa uczta dla ducha.

Fragment obrazu Portret Leokadii Smolkowej, (żony Franciszka Smolki), Alojzy Reichan (Rejchan)

Galeria Sztuki Współczesnej

Pokaz 4

G

aleria Sztuki Współczesnej. Pokaz 4 stanowi fragment kolekcji, która jest w posiadaniu Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. To wybór prac szeroko rozumianego nurtu sztuki feministycznej, akcentowanie sztuki rozumianej jako autoportret artysty oraz zagadnienia związane z problematyką tożsamości i odnoszące się do historii sztuki. Pokaz 4 oznacza, że jest to już czwarta odsłona najciekawszych i najwybitniejszych prac z kolekcji, której twórcą jest kierownik Działu Sztuki – Marek Meschnik.

18

Fragment obrazu Metro (U-Bahn), Ryszard Górecki

wystawy stałe

Fragment ekspozycji stałej Działu Etnografii

T

o wystawa etnograficzna prezentującą najistotniejsze dziedziny życia społeczności zamieszkałych na wsiach oraz osiedlach przemysłowych różnych subregionów Górnego Śląska.

Przeplatają się tutaj, zgodnie ze zmianami pór roku, zwyczaje doroczne, wydarzenia rodzinne oraz znaczące w kulturze ludu górnośląskiego zajęcia gospodarcze i zawodowe.

Poszczególne części ekspozycji prezentują: Wesele na Górnym Śląsku, Wesele na Pogórzu Cieszyńskim, Dziecko, Zwyczaje wiosenne, Pierwsze prace wiosenne, Targi, jarmarki i odpusty, Polowe i domowe prace jesienne, Zaduszki, Stroje jesienno-zimowe, Andrzejki, Czas wolny od pracy, Górnictwo, Instrumenty muzyczne górniczych orkiestr dętych, Ludowa rzeźba w drewnie, Mikołaje, Tkactwo i drukowanie tkanin, Hafty i koronki, Wigilia w Beskidzie Śląskim, Kolędnicy, Ostatni dzień roku, Ostatki.

19

wystawy stałe

L

asy to pierwsza część stałej wystawy przyrodniczej.

Odwzorowano tu wybrane typy środowisk leśnych i zadbano, by wycinki przyrody umieszczone za szybą do złudzenia imitowały te autentyczne. Las liściasty – – grąd, fazy rozkładu drewna, elementy piramidy pokarmowej na przykładzie wybranych gatunków zwierząt, diorama zimowa z dzikami to tylko niektóre elementy pierwszej części ekspozycji.

Wody i mokradła to druga część wystawy. Przy pomocy dioram przedstawiono zachodzące w środowiskach związanych z wodą naturalne procesy, których zaobserwowanie w przyrodzie jest często bardzo trudne nawet dla specjalisty. Relacje drapieżca-ofiara czy życie rodzinne zwierząt fascynują, jednak trwają zbyt krótko lub są ukryte przed okiem człowieka. Do minimum ograniczono tu opisy, a obraz i dźwięk są głównymi nośnikami informacji.

Istotne jest, że wiele eksponatów można dotykać.

Tę formę wybrano z myślą m.in. o osobach z upośledzeniem wzroku. Zwiedzanie umilają dobiegające z głośników trele ptaków leśnych czy odgłosy burzy z piorunami. Ekspozycja oddziałuje na wzrok, słuch i dotyk widza.

20

Fragment ekspozycji stałej Działu Przyrody

biblioteka Beuthener Kreisblatt, czyli Bytomska Gazeta Powiatowa ukazywała się w latach 1843–1938.

Miała charakter urzędowy - publikowano w niej wszelkie zarządzenia władz powiatu dotyczące np. poboru do wojska, obowiązkowych szczepień bydła, ale także przepisów szkolnych, sanitarnych, handlowych czy sądowych.

Gazeta pisała o nowych drogach, trakcjach kolejowych, a nawet zamieszczała aktualne rozkłady jazdy. Często ogłaszano tu licytacje i – używając współczesnego języka – przetargi. Charakterystyczne są ogłoszenia piętnujące, niejako z urzędu, obywateli nadużywających trunków. Wymienia się ich z imienia i nazwiska wraz z podaniem okoliczności zdarzenia. W latach 1843-1850 niektóre teksty zamieszczano również w polskiej wersji językowej, a w latach 1920-1921 równolegle ukazywały się teksty polskie i niemieckie.

Biblioteka muzealna posiada roczniki 1843–1845, 1848–1852, 1854, 1856–1928, dostępne także w wersji elektronicznej.

Czytelnia czynna: poniedziałek–piątek w godzinach: 9.00–15.00; tel. 32/282 82 94 wew. 117, prosimy o wcześniejsze umawianie terminów

21

tapeta na kwartał

N 22

ową inicjatywą Muzeum Górnośląskiego jest udostępnianie swoim odwiedzającym praktycznych tapet z kalendarzem na pulpity komputerów, jak i urządzeń przenośnych, w szczególności telefonów. Tapety przygotowaliśmy z uwzględnieniem najpopularniejszych rozdzielczości ekranów, zatem każdy powinien znaleźć wersję pasującą do swojego pulpitu. To wydanie rozpoczynamy tapetą z modelką w stroju druhny rozbarskiej. Strój udostępnił Dział Etnografii MGB. Więcej informacji znaleźć można na stronie internetowej www.muzeum.bytom.pl oraz na facebooku: www.facebook.com/MuzeumGornoslaskie.

w pigułce

Muzeum Górnośląskie w Bytomiu Dyrektor i Redaktor Naczelny Wydawnictw Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu dr Dominik Abłamowicz Redakcja informatora: Magdalena Michulec m.michulec@muzeum.bytom.pl Edyta Cieślik wydawniczy@muzeum.bytom.pl Skład: Edyta Horwat Korekta: Barbara Drobny Nakład: 1000 ISSN 2082-0968

pl. Jana III Sobieskiego 2 (gmach główny) 41-902 Bytom tel. +48 32 281 82 94; +48 32 281 34 01 sekretariat@muzeum.bytom.pl ul. Wojciecha Korfantego 34 41-902 Bytom tel. +48 32 281 97 33 www.muzeum.bytom.pl Zapraszamy również na facebook: www.facebook.com/MuzeumGornoslaskie

Fotografie: Tomasz Szemalikowski str. 12, 13, 21, 23 Mateusz Pojman str. 2, 8, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20 Na okładce: Thomas P. Peschak Gigantyczna przeczesywaczka plaży RPA/Niemcy

23

www.muzeum.bytom.pl POZNAŃ TARNOWSKIE GÓRY

Gmach główny

Gmach przy ul. Korfantego 34

WROCŁAW ZABRZE GLIWICE

Muzeum Górnośląskie jest instytucją kultury Samorządu Województwa Ślaskiego

KRAKÓW KATOWICE CHORZÓW

Śląskie Towarzystwo Entomologiczne Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich

Polskie Towarzystwo Ludoznawcze