nr 2 Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
styczeń–marzec 2011 Kobieta w dziejach i współczesności Bytomia
i n f o r m a t o r1
w pigułce Ceny biletów: Gmach główny, pl. Jana III Sobieskiego 2 bilet normalny: 6 zł bilet ulgowy: 5 zł bilet grupowy: 4 zł (> 10 osób; opiekunowie - wstęp wolny) lekcja muzealna: 20 zł + cena biletu grupowego karta EURO 26: 4 zł bilet rodzinny: 12 zł Gmach przy ul. W. Korfantego 34 bilet normalny: 5 zł bilet ulgowy: 4 zł bilet grupowy: 3 zł (opiekunowie - wstęp wolny) lekcja muzealna: 20 zł + cena biletu grupowego karta EURO 26: 3 zł bilet rodzinny: 10 zł Niedziele wstęp wolny
muzeum czynne:
wtorki, czwartki, piątki 9.00–15.00 środy 10.00–17.00 soboty 11.00–16.00 niedziele 11.00–15.00
Kasy biletowe kończą sprzedaż biletów na pół godziny przed zamknięciem Muzeum. W niedziele wstęp na wystawy jest bezpłatny. Bilety na koncerty rozprowadza kasa w godzinach otwarcia wystaw oraz bezpośrednio przed koncertem.
spis treści Terminarz kulturalny / 4 Efekt pasażu / 7 Kobieta w dziejach i współczesności Bytomia / 8 Święci - atrybuty i symbole / 9 Galeria sztuki wspólczesnej. Pokaz 4 / 10 Wykłady z historii sztuki / 11 Skarby Muzeum Górnośląskiego / 12 Sobota w muzeum / 13 Równonoc wiosenna / 14 Konkurs Obraz a słowo / 15 Lekcje muzealne / 16 Galeria malarstwa polskiego / 17 Z życia ludu śląskiego XIX–XX wieku / 18 Przyroda Górnego Śląska / 19 Wydawnictwa / 20 Biblioteka / 21
3
terminarz kulturalny styczeń
8 sob 11.30 13 czw
17.00
Mozaika, prowadzi: Anna Rak, zajęcia dla dzieci, świetlica, gmach główny (koszt: 5 zł) Pejzaż miejski w XVIII – wiecznych grafikach Antonia Canale, prowadzi: Iwona Mohl /Dział Sztuki/, świetlica, gmach główny
20 czw 17.00
Naukowa wojna o kagu, prowadzi: Roland Dobosz /Dział Przyrody/, świetlica, gmach główny
26 śr
11.00
Spotkanie z etnografią, gra dydaktyczna dla dzieci na wystawie czasowej Święci – atrybuty i symbole
27 czw
17.00
Tajemnice cmentarzyska w Krzanowicach, prowadzi: Marian Pawliński /Dział Archeologii/, świetlica, gmach główny
28 pt
18.00
Wernisaż wystawy Efekt pasażu
29 sob
11.30
Spotkanie z archeologią (hieroglify egipskie), prowadzi: Dorota Podyma, zajęcia dla dzieci, świetlica, gmach główny
luty
4
3 czw 17.00
Magia pocztówki dźwiękowej prowadzi: Marcin Ogrocki /Dział Etnografii/, świetlica, gmach główny
4 pt
Żywioły – wystawa prac wykonanych przez uczestniczki spotkań Uniwersytetu III Wieku, świetlica, gmach główny
11.00
terminarz kulturalny
5 sob
11.30
Mozaika, prowadzi Anna Rak, zajęcia dla dzieci, świetlica, gmach główny (koszt: 5 zł)
10 czw
17.00
Witold Wojtkiewicz – cykl „Ceremonie” prowadzi: Marek Meschnik /Dział Sztuki/, świetlica, gmach główny
12 sob
11.30
Orion – wielki łowca na nocnym niebie, prowadzą: Dorota i Jacek Kuprasowie, zajęcia dla dzieci, świetlica, gmach główny
17 czw
17.00
Od jaja do typu. Muzea a bioróżnorodność, prowadzi: Roland Dobosz /Dział Przyrody/, świetlica, gmach główny
19 sob
11.30
Spotkanie z przyrodą - ssaki, prowadzi: Andrzej Pająk, zajęcia dla dzieci, prezentacja żywych zwierząt świetlica, gmach główny - świetlica (koszt: 5 zł)
24 czw
17.00
Niekonwencjonalna broń powstań śląskich, prowadzi: Tadeusz Hadaś /Dział Historii/, świetlica, gmach główny
26 sob
11.30
Muzealne ostatki dla dzieci – pokaz mody egipskiej, konkurs, charakteryzacja i sesja zdjęciowa, prowadzi: Iwona Mohl, świetlica, gmach główny
marzec
3 czw
17.00
Grób szamana z cmentarzyska w Przeczycach, prowadzi: Dorota Podyma /Dział Archeologii/, świetlica, gmach główny
5 sob
11.30
Mozaika, prowadzi: Anna Rak, zajęcia dla dzieci, świetlica, gmach główny (koszt: 5 zł) UWAGA
Zainteresowanych zajęciami dla dzieci prosimy o wcześniejszą rezerwację telefoniczną pod nr tel. 32/ 281-82-94, w. 127.
5
terminarz kulturalny
8 wt
15.00
Wernisaż wystawy Kobieta w dziejach i współczesności Bytomia
12 sob
11.30
Grzyby znane i nieznane, prowadzi: Waldemar Żyła, quiz przyrodniczy dla dzieci, świetlica, gmach główny
19 sob
11.30
Równonoc wiosenna – świętujemy Dzień Słońca, prowadzą: Dorota i Jacek Kuprasowie, Anna Rak, Marek Ryś, zajęcia dla dzieci, świetlica, gmach główny
26 sob
11.30
Spotkanie z przyrodą – pająki świata, prowadzi: Andrzej Pająk, zajęcia dla dzieci, prezentacja żywych zwierząt (świetlica), koszt zajęć - 5 zł
6
wystawy czasowe
Z
apraszamy na prezentację instalacji, projekcji wideo, fotografii i malarstwa. Jak tłumaczą kuratorzy wystawy - Grażyna Tereszkiewicz i Roman Lewandowski - jest to próba podjęcia refleksji nad antropologią miejsca i jego wirtualnego przedstawienia. Na wystawie będą dzieła, które w sposób dosłowny bądź metaforyczny odwołują się do wybranych przez artystów enklaw w przestrzeni prywatnej oraz publicznej, obrazują zjawisko przenikania się wzorców kulturowych różnego pochodzenia. Intencją kuratorów jest prześledzenie, jak we współczesnych praktykach artystycznych przenika się to, co prywatne i publiczne.
Wystawa zbiorowa: Łukasz Dziedzic, Grzegorz Hańderek, Magda Hueckel, Szymon Kobylarz, Jerzy Kosałka, Maciej Linttner, Paulina Poczęta, Joanna Rzepka, Grzegorz Sztwiertnia, Grażyna Tereszkiewicz, Andrzej Tobis, Małgorzata Wielek-Mandrela, Zorka Wollny, Joanna Wowrzeczka
Organizator: Galeria Sztuki Strefa A w Krakowie Małgorzata Błaszczyk & Grzegorz Maślonka www.strefaa.pl
Wernisaż wystawy: 28 stycznia 2011, godz. 18.00 Czas trwania wystawy: 28.01-27.02.2011 Miejsce: Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, przy ul. Korfantego 34 Jedna z prac prezentowanych na wystawie, autorka: Zorka Wollny
7
wystawy czasowe
N
ie brak wśród kobiet związanych z Bytomiem postaci wybitnych. Prezentowana wystawa ma być przyczynkiem do uświadomienia sobie tego faktu. Podzielona jest na dwie zasadnicze części: jedną opowiadającą o kobietach przedwojennych i drugą – o kobietach współczesnych. W okresie przedwojennym kobietom wyznaczona była rola towarzyszki u boku męża, która ewentualnie mogła realizować się w działalności charytatywnej (najczęściej w organizacjach religijnych, czy filantropijnych). Znalazły się indywidualności, wyłamujące się z narzuconych schematów, ale stanowiły one wyjątek od reguły. Powojenna rzeczywistość umożliwiła kobietom pełne uczestnictwo w życiu publicznym i zawodowym. W części wystawy poświęconej współczesności zobaczymy zatem lekarki, nauczycielki, urzędniczki i przedstawicielki wolnych zawodów; są też kobiety realizujące się w życiu rodzinnym, właśnie rodzinie i jej dobru poświęcające cały swój czas.
8
Wernisaż wystawy: 8 marca 2011, godz. 15.00 Czas trwania wystawy: 8.03-31.07.2011 Miejsce: Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, gmach przy ul. Korfantego 34
Portret kobiecy, ze zbiorów Muzeum w Rybniku
wystawy czasowe
J
ak odróżnić świętą Barbarę od świętej Katarzyny czy świętego Izydora od Franciszka? Postępująca laicyzacja spowodowała, że wiedza o atrybutach i symbolach świętych nie jest powszechna. Z wyobrażeniami świętych, ich portretami i rzeźbami spotykamy się w kościołach, przydrożnych kapliczkach, w czasie wędrówek i pielgrzymek, ale czy potrafimy nazwać poszczególne postaci? Zapraszamy na wystawę, gdzie spośród prezentowanych eksponatów szczególnie interesujący jest portret św. Izydora, patrona rolników w tradycyjnym stroju rozbarskim; św. Barbary, patronki dobrej śmierci, górników, kowali, więźniów, murarzy oraz św. Franciszka, patrona Akcji Katolickiej, ekologów, tapicerów, zwierząt, ubogich, harcerzy. Wystawa poświęcona świętym prezentuje jedną z najciekawszych i najcenniejszych w Dziale Etnografii Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu kolekcją ludowej sztuki religijnej z przełomu XIX i XX wieku. Czas trwania wystawy: 16.12.2010-27.02.2011 Miejsce: Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, gmach główny
9
wystawy czasowe
Galeria Sztuki Współczesnej
Pokaz 4
K
olekcja współczesnej sztuki polskiej Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu to jedna z największych i najważniejszych kolekcji publicznych w Polsce. Powstawała na przestrzeni lat i stale jest rozbudowywana. Dokumentują ją dwa obszerne katalogi, które można nabyć w sklepie muzealnym oraz w Dziale Wydawniczym. Wystawa zmienna – Galeria Sztuki Współczesnej. Pokaz 4 - jest tylko niewielkim wycinkiem całej kolekcji. To wybór prac szeroko rozumianego nurtu sztuki feministycznej, akcentowanie sztuki rozumianej jako autoportret artysty oraz zagadnienia związane z problematyką tożsamości i odnoszące się do historii sztuki. Pokaz 4 oznacza, że jest to już czwarta odsłona najciekawszych i najwybitniejszych prac z kolekcji. Czas trwania wystawy: kontynuacja wystawy z 2010 r. miejsce: Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, gmach główny
10
dzieje się
C
ykl wykładów dotyczących historii sztuki rozpoczął się w Muzeum Górnośląskim we wrześniu i pomyślany jest jako propozycja skierowana głównie do młodzieży ze szkół ponadgimnazjalnych, chcących zdawać historię sztuki na maturze. Tematy prezentowane są chronologicznie od starożytności aż po nowoczesność. Już 2 lutego 2011 roku zapraszamy na wykład dotyczący impresjonizmu. Kolejne spotkania przybliżą zagadnienia symbolizmu, rękodzieła artystycznego, secesji, głównych nurtów w sztuce polskiej drugiej połowy XIX wieku, okresu Młodej Polski, sztuki awangardowej początków XX wieku w Europie, głównych nurtów w malarstwie oraz zjawisk z pogranicza dyscyplin po II wojnie światowej, a także współczesnego życia artystycznego w Polsce. Po każdym wykładzie możliwe jest indywidualne doprecyzowanie wybranych zagadnień z prowadzącą. Zaproszenie do uczestnictwa w wykładach i dyskusjach kierujemy do wszystkich zainteresowanych historią sztuki. To wiedza, którą warto poszerzać i odświeżać.
Prowadzi: Agnieszka Bartków Termin: środa co dwa tygodnie, godz. 15.30 Miejsce: Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, świetlica, gmach główny
11
dzieje się
Muzeum Górnośląskiego
O
Prowadzą: pracownicy merytoryczni wszystkich działów Muzeum Górnośląskiego Termin: czwartek, godz. 17.00 Miejsce: Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, świetlica, gmach główny
12
d grudnia 2010 roku realizowany jest w naszym Muzeum cykl spotkań Skarby Muzeum Górnośląskiego. Co tydzień w czwartek muzealni kustosze ze wszystkich działów prezentują wyjątkowo cenne i ciekawe eksponaty. Tutaj każdy może stać się odkrywcą, a tematyka jest niezwykle różnorodna: sztuka, etnografia, historia, badania przyrodnicze oraz archeologiczne. Dla uczestników spotkań ważny jest też fakt, że każdorazowo eksponat jest praktycznie na wyciągnięcie ręki. Chodzi o skrócenie dystansu i pewnego rodzaju „oswojenie” Muzeum i jego zbiorów. Skarby Muzeum Górnośląskiego to nie tylko sale wystawiennicze, ale żywa historia i możliwość indywidualnego dociekania skąd dany eksponat, dlaczego i po co? To też niejednokrotnie dodatkowe atrakcje - na przykład możliwość zrobienia i zabrania do domu oryginalnej pieczęci lakowej w ramach spotkania Herb Bytomia – czy na pewno autentyczny? Na stronie internetowej www.muzeum.bytom.pl co tydzień przeczytać można krótki opis kolejnego spotkania.
dzieje się
w Muzeum
S
obotnie zajęcia dla dzieci to Spotkania z mozaiką, Spotkania z wiedzą oraz warsztaty plastyczne. Wszystko to w ramach Pracowni Aktywności Twórczej, czyli propozycji skierowanych do najmłodszych miłośników muzeum. Spotkania z mozaiką odbywają się w każdą pierwszą sobotę miesiąca. Dzieci, pod opieką rodziców lub dziadków, mogą tutaj przygotować i zabrać do domu własne dzieło sztuki – mozaikę. Wstęp na zajęcia jest wolny, ale w przypadku tworzenia mozaiki i spotkań z żywymi zwięrzętami koszt zajęć wynosi 5 zł. Spotkania z wiedzą to cykl całorocznych zajęć dla dzieci prowadzonych przez poszczególne działy Muzeum Górnośląskiego (Archeologii, Etnografii, Historii, Przyrody, Sztuki). Wstęp na wykłady jest bezpłatny. Warsztaty plastyczne to szereg spotkań prowadzonych przez Dorotę i Jacka Kuprasów. To niestandardowy sposób wprowadzenia dzieci i młodzieży w tematykę muzealną.
W przypadku wszystkich zajęć sobotnich konieczna jest wcześniejsza rezerwacja pod numerem tel.: 32 281 82 94, w. 127
Termin: sobota, godz. 11.30
Miejsce: Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, świetlica, gmach główny
13
dzieje się
Równonoc wiosenna Konieczna jest wcześniejsza rezerwacja pod numerem:
32 281 82 94, w. 127 Prowadzą: Dorota i Jacek Kuprasowie, Anna Rak, Marek Ryś Termin: 19 marca 2011 (sobota), godz. 11.30 Miejsce: Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, świetlica, gmach główny
14
W
e wrześniu ubiegłego roku mogliśmy wziąć udział w Międzynarodowej Nocy z Księżycem, a 19 marca 2011 będzie miała miejsce Równonoc wiosenna. Tym razem czekają nas opowieści o Słońcu – głównej gwieździe naszego układu planetarnego oraz życiodajnej energii dla ludzi żyjących na Ziemi, trzeciej planecie od Słońca. Dla uczestników przygotowany zostanie szereg spotkań, dyskusji, gier, zajęć plastycznych i dodatkowych atrakcji. Pełny program dostępny będzie w marcu na stronie internetowej Muzeum: www.muzeum.bytom.pl.
lekcje muzealne
O
braz a słowo to konkurs rozpoznawalny i ogólnopolski. Tematem autorskiego projektu pracowników Działu Edukacyjnego Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu jest literacki opis dzieła malarskiego z kategorią obcojęzyczną. Tegoroczna edycja jest już siódmą, a konkurs z roku na rok cieszy się większym zainteresowaniem. To prawdziwe wyzwanie dla gimnazjalistów i licealistów. Tym razem młodzi miłośnicy sztuki biorą na warsztat obraz Jacka Malczewskiego Po żniwie. Prace można przysyłać do 12 lutego 2011 roku, a pełny regulamin konkursu dostępny jest na stronie internetowej Muzeum Górnośląskiego www.muzeum.bytom.pl.
Kontakt w sprawie konkursu: Anna Rak, Marek Ryś (Dział Edukacji) tel. 32 281-82-94, w.127
15
lekcje muzealne
L
ekcje muzealne organizowane są na wszystkich wystawach stałych oraz części wystaw zmiennych Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. To niekonwencjonalny sposób poznawania eksponatów oraz zaznajamiania się z tematyką muzealną. Oferta przygotowana przez Muzeum jest przystosowana do różnych grup wiekowych. Edukatorzy zainteresują zarówno trzylatków, jak i młodzież szkolną, a nawet osoby dorosłe. Przykładowe tematy lekcji muzealnych to: Opis obrazu z ćwiczeniami literackimi, Smok Wawelski – inscenizacja do obrazu Saturnina Świerzyńskiego „Widok Wawelu”, czyli wszystko o tematach malarskich, Zabawy i wróżby w wigilię św. Andrzeja, Zwyczaje zimowe na Górnym Śląsku, Historia lasów na Górnym Śląsku, Lasy, wody i mokradła – środowiska przyrodnicze Górnego Śląska.
16
Zachęcamy do zapoznania się ze szczegółami oferty w specjalnie przygotowanym PDFie, czyli Prostej drodze do fascynacji. Chętnych do udziału w lekcji prosimy o wcześniejsze rezerwowanie dogodnego terminu w Dziale Edukacji osobiście lub telefonicznie (32 281 82 94, w. 127). Opłata za przeprowadzenie lekcji to 20 zł od grupy plus 4 zł od ucznia za wstęp na wystawę. Po zajęciach uczniowie mogą zwiedzić pozostałe wystawy. Kontakt w sprawie lekcji muzealnych: Anna Rak, Marek Ryś (Dział Edukacji), tel. 32 281-82-94, w. 127
wystawy stałe
J
edną z najbardziej lubianych i często odwiedzanych wystaw stałych Muzeum Górnośląskiego jest Galeria Malarstwa Polskiego. To ekspozycja złożona z wybranych obrazów z kolekcji malarstwa polskiego XIX i XX wieku. Prezentowane są one chronologicznie – od najwcześniejszych do najnowszych. Zwiedzając wystawę odbywamy swoistą podróż w czasie przez różne prądy, kierunki i tendencje w malarstwie na przestrzeni lat. Znajdziemy tu między innymi: portrety późnego klasycyzmu, przykłady nurtu romantycznego, malarstwo realistyczne drugiej połowy XIX wieku, symbolistyczne, wczesnoekspresjonistyczne, dwudziestolecia międzywojennego czy lat 40. i 50. XX wieku. To prawdziwa uczta dla ducha.
17
wystawy stałe
T
o wystawa etnograficzna prezentująca najistotniejsze dziedziny życia społeczności zamieszkałych na wsiach oraz osiedlach przemysłowych różnych subregionów Górnego Śląska. Przeplatają się tutaj wydarzenia rodzinne, zwyczaje doroczne oraz znaczące w kulturze ludu górnośląskiego zajęcia gospodarcze i zawodowe związane ze zmianami pór roku. Poszczególne części ekspozycji prezentują: Wesele na Górnym Śląsku; Wesele na Pogórzu Cieszyńskim; Dziecko; Zwyczaje wiosenne; Pierwsze prace wiosenne; Targi, jarmarki i odpusty; Polowe i domowe prace jesienne; Zaduszki; Stroje jesienno-zimowe; Andrzejki; Czas wolny od pracy; Górnictwo; Instrumenty muzyczne górniczych orkiestr dętych; Święta Barbara; Ludowa rzeźba w drewnie - postacie patronów; Mikołaje; Tkactwo i drukowanie tkanin; Hafty i koronki; Wigilia w Beskidzie Śląskim; Kolędnicy; Ostatni dzień roku; Ostatki.
18
wystawy stałe
L
asy to pierwsza część stałej wystawy przyrodniczej. Odwzorowano tu wybrane typy środowisk leśnych i zadbano, by wycinki przyrody umieszczone za szybą do złudzenia imitowały te autentyczne. Las liściasty – grąd, fazy rozkładu drewna, elementy piramidy pokarmowej na przykładzie wybranych gatunków zwierząt, diorama zimowa z dzikami to tylko niektóre elementy pierwszej części ekspozycji. Wody i mokradła to druga część wystawy. Przy pomocy dioram przedstawiono naturalne procesy zachodzące w środowiskach związanych z wodą; ich obserwacja w przyrodzie jest często bardzo trudna nawet dla specjalisty. Relacje drapieżca - ofiara czy życie rodzinne zwierząt fascynują, jednak trwają zbyt krótko lub są ukryte przed okiem człowieka. Do minimum ograniczono tu opisy, a obraz i dźwięk są głównymi nośnikami informacji. Istotne jest, że wielu eksponatów można dotykać. Tę formę wybrano z myślą m.in. o osobach z upośledzeniem wzroku. Zwiedzanie umilają dobiegające z głośników trele ptaków leśnych czy odgłosy burzy z piorunami. Ekspozycja oddziałuje na wzrok, słuch i dotyk widza.
19
wydawnictwa
Muzeum Górnośląskie w Bytomiu 100 lat dziejów
ZAPOWIEDZI
J
ubileuszowe wydawnictwo Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu ukaże się w kwietniu 2011 roku. Publikacja stanowi kopalnię wiedzy o bytomskiej placówce, jej skomplikowanych dziejach na tle historii regionu, zbiorach i ludziach. Pośród bogatego materiału ilustracyjnego znajdziemy tu liczne zdjęcia archiwalne, współczesne, pocztówki i przede wszystkim skarby. Autorzy, będący autorytetami w swoich dziedzinach, dołożyli wszelkich starań, by zainteresować Czytelnika i wprowadzić go w arkana wiedzy muzealnej.
20
biblioteka
B
iblioteka Muzealna w obecnym kształcie powstała w 1951 roku. Gromadzi książki i czasopisma głównie z zakresu archeologii, etnografii, historii, przyrody, historii sztuki i muzealnictwa. Przez lata udało się bibliotece zgromadzić 55 tys. woluminów. Jest to największa, fachowa biblioteka muzealna z unikatowymi publikacjami, których brak w innych bibliotekach. Z bogatego księgozbioru można korzystać w czytelni, a także w ramach wypożyczeń międzybibliotecznych. Dostępny jest katalog alfabetyczny i rzeczowy książek, czasopism, map oraz katalogów wystaw. Udziela się też informacji bibliotecznych i bibliograficznych oraz wykonuje kopie zamówionych materiałów.
Atlas Silesiae id est Ducatus Silesiae […], Norimbergae 1750, starodruk, zawiera 20 kolorowych miedziorytów map Śląska o wymiarach 58x85 cm z dekoracyjnymi kartuszami.
Czytelnia czynna: poniedziałek–piątek w godzinach: 9.00–15.00. tel 32/282 82 94 wew. 117 Prosimy o wcześniejsze umawianie terminów
21
w pigułce
K
lub Museum Music Republic, którego siedziba mieści się tuż przy Muzeum Górnośląskim w Bytomiu to nowe miejsce na kulturalnej mapie Śląska. Otwarty 14. stycznia 2011 roku przez Silesian Banquet Union, ukierunkowany jest na nietuzinkowe wydarzenia przeznaczone dla ludzi, którym kultura nie jest obca. W klubie gościć będą różne wydarzenia: muzyczne, filmowe, wystawiennicze, dlatego warto trzymać rękę na pulsie i śledzić informacje na ten temat!
22
w pigułce Muzeum Górnośląskie w Bytomiu pl. Jana III Sobieskiego 2 41-902 Bytom tel. +48 32 281 85 94; +48 32 281 34 01 sekretariat@muzeum.bytom.pl ul. Wojciecha Korfantego 34 41-902 Bytom tel. +48 32 281 97 33 www.muzeum.bytom.pl Zapraszamy również na facebook: www.facebook.com/MuzeumGornoslaskie Redakcja informatora: Magdalena Michulec m.michulec@muzeum.bytom.pl Edyta Cieślik wydawniczy@muzeum.bytom.pl korekta: Barbara Drobny Nakład: 1000 ISSN 2082-0968 Fotografie: Tomasz Szemalikowski
23
www.muzeum.bytom.pl POZNAŃ TARNOWSKIE GÓRY
ul. Wojciecha Korfantego 34 41-902 Bytom tel.: +48 32-281-97-33
Gmach główny
Gmach przy ul. Korfantego 34
WROCŁAW ZABRZE GLIWICE
Muzeum Górnośląskie jest instytucją kultury Samorządu Województwa Ślaskiego
KRAKÓW KATOWICE CHORZÓW
Śląskie Towarzystwo Entomologiczne Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich
Górnośląskie Koło Ornitologiczne Polskie Towarzystwo Ludoznawcze