asz dzie
informator kulturalny nr 12 lipiec—wrzesień 2013
Via Regia
od 2 lipca 2013
• s. 8
Muzeum czynne: wtorki, czwartki, piątki 9.00–15.00 środy 10.00–18.00 soboty 11.00–16.00 niedziele 11.00–15.00
www.muzeum.bytom.pl Zapraszamy również na facebook: www.facebook.com/MuzeumGornoslaskie
Ceny biletów: Gmach główny, pl. Jana III Sobieskiego 2 bilet normalny: 10 zł bilet ulgowy: 8 zł bilet grupowy: 6 zł (> 10 osób; opiekunowie – wstęp wolny) lekcja muzealna: 30 zł + cena biletu grupowego karta EURO 26: 5 zł bilet rodzinny: 20 zł (> 3 osoby)
W kasach Muzeum są do kupienia drewniane zabawki
W czasie trwania prac remontowo-budowlanych w gmachu głównym MGB zwykły bilet (normalny 10 zł, ulgowy 8 zł) traktowany jest jako bilet wspólny do obydwu budynków Muzeum i upoważnia do zwiedzenia wszystkich wystaw.
Kasy biletowe kończą sprzedaż biletów na pół godziny przed zamknięciem Muzeum. W niedziele wstęp na wystawy jest bezpłatny. Bilety na koncerty rozprowadza kasa w godzinach otwarcia wystaw oraz bezpośrednio przed koncertem.
Gmach przy ul. Wojciecha Korfantego 34 bilet normalny: 6 zł bilet ulgowy: 5 zł bilet grupowy: 4 zł (> 10 osób; opiekunowie – wstęp wolny) lekcja muzealna: 30 zł + cena biletu grupowego karta EURO 26: 5 zł bilet rodzinny: 15 zł (> 3 osoby) Niedziele wstęp wolny
Wynajem sal: Sala Gorczyckiego 250 zł/h brutto (pierwsze 3 h), powyżej 3 h – 200 zł/h brutto Sala Kolumnowa 150 zł/h brutto (pierwsze 3 h), powyżej 3 h – 100 zł/h brutto Świetlica muzealna 100 zł/h brutto (pierwsze 3 h), powyżej 3 h– 80 zł/h brutto
w pigułce
4
Terminarz kulturalny
8
Wernisaż wystawy: Via regia – szlak wędrówki gatunków
9
wystawa: Bolesław Biegas
10
wystawa: Najświętsza Panienka w sztuce ludowej
11
wystawy: Targi Sztuki Młodych, Białoruska sztuka współczesna
12
Europejskie Dni Dziedzictwa 2013
13
Kącik edukacyjny przy wystawie Z Życia ludu Ślaskiego XIX–XX w.
14
Wakacje w Muzeum
15
Pracownia Konserwacji Dzieł Sztuki
16
Tajemnice gmachu przy ul. W. Korfantego 34
18
Wystawy stałe
19
Prezydent Bronisław Komorowski w Muzeum Górnośląskim
20
Wydawnictwa
21
Biblioteka
22
Tapeta na kwartał
spis treści
lipiec 2 wt
17.00
Wernisaż wystawy Via regia – szlak wędrówki gatunków
gmach główny, wstęp wolny
4 czw
11.00
Wakacje w Muzeum, prow. Małgorzata Drewniok, wystawa Z życia ludu śląskiego XIX–XX w.
gmach główny, koszt – bilet wstępu do Muzeum
6 sob
11.30
Krepinowe kwiaty, prow. Małgorzata Drewniok
świetlica, gmach główny, koszt 6 zł, zapisy
11 czw
11.00
Wakacje w Muzeum, prow. Małgorzata Drewniok, wystawa Z życia ludu śląskiego XIX–XX w.
gmach główny, koszt – bilet wstępu do Muzeum
13 sob
11.00
Jak tworzyć kopie obrazów, prow. Natalia Gruszczyk
świetlica, gmach główny, koszt 6 zł, zapisy
18 czw 11.00
Wakacje w Muzeum, prow. Monika Bronk-Pogoda, wystawa Z życia ludu śląskiego XIX–XX w.
gmach główny, koszt – bilet wstępu do Muzeum
20 sob 11.30
Etnodizajn, prow. Magdalena Pospieszałowska
świetlica, gmach główny, koszt 6 zł, zapisy
23 wt
11.00
Indiańskie lato, Zrób sobie totem, prow. Beata Badura, Monika Bronk-Pogoda
wstęp wolny, zapisy
24 śr
11.00
Indiańskieg lato, Indiańskie rytmy z bębenkiem i grzechotką, prow. Beata Badura, Monika Bronk-Pogoda
wstęp wolny, zapisy
UWAGA! Zainteresowanych zajęciami dla dzieci prosimy o wcześniejszą rezerwację telefoniczną pod nr. tel. 32 281-82-94, w. 127
4
terminarz
lipiec 25 czw
11.00
Wakacje w Muzeum, prow. Monika Bronk-Pogoda, wystawa Z życia ludu śląskiego XIX–XX w.
gmach główny, koszt – bilet wstępu do Muzeum
27 sob
11.30
Indiański ślad, prow. Beata Badura, Monika Bronk-Pogoda
świetlica, gmach główny, koszt 6 zł, zapisy
sierpień 1 czw
11.00
Wakacje w Muzeum, prow. Monika Bronk-Pogoda, wystawa Z życia ludu śląskiego XIX–XX w.
gmach główny, koszt – bilet wstępu do Muzeum
3 sob
11.30
Historie bytomskich kamienic – zwiedzanie miasta z przewodnikiem dla dorosłych, prow. Maciej Droń
gmach główny, koszt 6 zł, zapisy
8 czw
11.00
Wakacje w Muzeum, prow. Monika Bronk-Pogoda, wystawa Z życia ludu śląskiego XIX–XX w.
gmach główny, koszt – bilet wstępu do Muzeum
10 sob 11.30
Święte bukiety – kwiaty Maryi, prow. Urszula Batko, Małgorzata Kłych
świetlica, gmach główny, koszt 6 zł, zapisy
17 sob
11.30
Robimy film, prow. Marek Ryś
świetlica, gmach główny, koszt 6 zł, zapisy
22 czw
11.00
Wakacje w Muzeum, prow. Małgorzata Drewniok, wystawa Z życia ludu śląskiego XIX–XX w.
gmach główny, koszt – bilet wstępu do Muzeum
24 sob
11.30
Gliniane skarby, prow. Dorota Podyma, Ewelina Gabała
świetlica, gmach główny, koszt 6 zł, zapisy
Informacje o ewentualnych zmianach w terminarzu na www.muzeum.bytom.pl
5
sierpień 28 śr
18.00
Cykl Rozbieranie Śląska, organizatorzy: MGB i Sfera TV, prow. red. Jerzy Ciurlok
29 czw
11.00
Wakacje w Muzeum, prow. Małgorzata gmach główny, koszt – Drewniok, wystawa Z życia ludu śląskie- bilet wstępu do Muzeum go XIX–XX w.
31 sob
11.30
Artysta prehistoryczny – warsztat naszych przodków (muszelkowe ozdoby), prow. Ewelina Gabała
Sala Gorczyckiego, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny
świetlica, gmach główny, koszt 6 zł, zapisy
wrzesień 4 śr
17.00
Okopy i wykopy. Bytomska archeologia w czasie wojny, prow. Beata Badura, Ewelina Gabała
świetlica, gmach główny, wstęp wolny
7 sob
11.30
Mozaika, prow. Anna Rak
świetlica, gmach główny, koszt 6 zł, zapisy
14 sob
11.30
EUROPEJSKIE DNI DZIEDZICTWA 2013 Spotkanie z Etnografiką w kąciku edukacyjnym, prow. Magdalena Pospieszałowska, Anna Rak
gmach główny, wstęp wolny
13.00
EUROPEJSKIE DNI DZIEDZICTWA 2013 Spacer po wystawie etnograficznej dla dorosłych, prow. Magdalena Pospieszałowska, Anna Rak
gmach główny, wstęp wolny
16.30
Konrad Krzyżanowski, prow. Agnieszka Bartków
świetlica, gmach główny, wstęp wolny
EDD 2013
14 sob EDD 2013
18 śr
6
terminarz
wrzesień 21 sob
11.30
Wszechświat w pudełku. Zabawy dla małych odkrywców kosmosu, prow. Dorota Kupras
świetlica, gmach główny, koszt 6 zł, zapisy
25 śr
18.00
Cykl Rozbieranie Śląska, organizatorzy: MGB i Sfera TV, prow. red. Jerzy Ciurlok
Sala Gorczyckiego, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny
28 sob
11.30
Pan Pająk i jego zwierzyniec, prow. Andrzej Pająk
świetlica, gmach główny, koszt 6 zł, zapisy
29 nd
12.00
koncert z cyklu Otium musicum – kameralnie z Brahmsem u Gorczyckiego, w programie: kwintety klarnetowe J. Brahmsa i W. A. Mozarta
Sala Gorczyckiego, ul. W. Korfantego 34, koszt 10 zł
UWAGA! Zainteresowanych zajęciami dla dzieci prosimy o wcześniejszą rezerwację telefoniczną pod nr. tel. 32 281-82-94, w. 127
Informacje o ewentualnych zmianach w terminarzu na www.muzeum.bytom.pl
7
8
wystawy czasowe
Via regia – szlak wędrówki gatunków Via regia to Droga Królewska lub inaczej Wysoka Droga, która powstała w Europie jako trakt handlowy i szlak przemarszów wojsk. Od średniowiecza łączyła, i po dziś dzień łączy, wschód i zachód kontynentu. W szerokim rozumieniu rozciąga się od Hiszpanii (Santiago de Compostela) aż po Ukrainę (Kijów). Wystawa Via regia – szlak wędrówki gatunków dotyczy odcinka pomiędzy Frankfurtem nad Menem (Niemcy), a Wrocławiem (Polska), a dalej również Krakowem. Warto zaznaczyć, że Bytom był i jest jednym z istotnych miast na tym trakcie.
Wędrując przez równiny i wyżyny, wystrzegając się pasm Średniogórza Niemieckiego i Karpatów oraz dolin rzek, człowiek świadomie i nieświadomie przewoził rośliny, zwierzęta i mikroorganizmy. Wywierały one wpływ na krajobraz i życie mieszkańców krain położonych na szlaku. Ta wędrówka trwa także dziś, kiedy w podobny sposób pojawiają się u nas nowe gatunki roślin, grzybów i zwierząt. Wystawa, jak przystało na ekspozycję opowiadającą o szlaku wędrówki gatunków, ma charakter wędrowny. Przygotowana przez Muzeum Przyrodnicze im. Senckenberga w Görlitz odwiedza różne muzea w Niemczech i w Polsce. Teraz zawita w Bytomiu. Czas trwania wystawy: 02.07.2013—styczeń 2014 r. Miejsce: gmach główny Komisarz: Roland Dobosz
wystawy czasowe Bolesław Biegas, Podróż do krainy snów (1920–1922)
Bolesław Biegas Jeszcze do początku września (1.09) otwarta będzie wystawa prac Bolesława Biegasa (1877–1954) – rzeźbiarza, malarza i dramatopisarza. Urodził się w Koziczynie koło Ciechanowa, a następnie osiadł i zmarł w Paryżu. Dzięki finansowemu wsparciu księdza Aleksandra Rzewnickego, Franciszka Rajkowskiego oraz Aleksandra Świętochowskiego, którzy dostrzegli w nim niezwykły potencjał twórczy, studiował na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Konstantego Laszczki. Artysta jest jednym z czołowych przedstawicieli nurtu symboliczno-secesyjnego w europejskiej rzeźbie. Za jego życia prace te sprzedawano drożej niż dzieła A. Rodin`a, a recenzowali je wybitni krytycy:
Guillaume Apollinaire czy Louis Vauxcelles. Od ok. 1900 roku swoją aktywność twórczą wyrażał także w malarstwie. Powstały wówczas m.in. słynne zgeometryzowane kompozycje sferyczne. Prezentowany na wystawie wybór dzieł (rzeźba i malarstwo) dostępny jest dzięki Muzeum Mazowieckiemu w Płocku, Polskiemu Towarzystwu HistorycznoLiterackiemu / Bibliotece Polskiej w Paryżu oraz kolekcji Roberta Szustowskiego.
Czas trwania: 18.05.–01.09.2013 r. Miejsce: gmach przy ul. W. Korfantego 34 Kurator: Iwona Mohl
9
10
wystawy czasowe Matka Boska Saletyńska, pocz. XIX w., twórca nieznany
Najświętsza Panienka w sztuce ludowej. Ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu Maryja, Bogurodzica, Przenajświętsza Panienka, Królowa Niebios, to tylko niektóre imiona, pod jakimi Matka Boska występuje w kulturze ludowej. Kult maryjny w Polsce wiąże się głównie z faktem, że jest Matką Boga, jednocześnie może się jednak czasami wydawać, że wiedzie w kulturze niezależny żywot. Wizerunki Matki Boskiej to nie tylko przedstawienia z Jezusem, to także wyobrażenia Jej samej, między innymi w ujęciach z objawień lub historii z życia. Rozwój sanktuariów oraz miejsc pątniczych spowodował rozkwit zakładów produkujących pamiątki maryjne. Pojawiło się wielu artystów, w tym nieprofesjonalnych,
tworzących przedmioty z wizerunkiem Bożej Rodzicielki. Dział Etnografii Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu posiada bogatą kolekcję eksponatów z Najświętszą Marią Panną: od malarstwa na płótnie, szkle, po późniejsze oleodruki, a także rzeźby, kropielniczki i medaliki. Na wystawie zaprezentowano najcenniejsze, najciekawsze oraz nietypowe oblicza Madonny wybrane z ponad 430 obiektów.
Czas trwania wystawy: 25.05.—15.09.2013 r. Miejsce: gmach przy ul. W. Korfantego 34 Kurator: Urszula Batko
wystawy czasowe
Targi Sztuki Młodych Już po raz drugi Muzeum Górnośląskie w Bytomiu organizowało Targi Sztuki Młodych, dając przestrzeń młodym twórcom do zaprezentowania swoich prac. W tym roku zorganizowaliśmy happening malarsko – pokazowy w budynku Ul-a. Drugą częścią Targów Sztuki Młodych jest prezentacja przygotowana w budynku dawnej wozowni (ul. W. Korfantego 34a). Prezentowane są tam prace Galerii w Domu, Fundacji Galeria Hyperion i Galerii Na Opak. To młode kolektywy twórcze, prezentujące zróżnicowany wybór prac, który na pewno znajdzie swoje grono odbiorców. Poprzez akcję Targów Sztuki Młodych, którą
mamy nadzieję przerodzić w rozbudowaną imprezę cykliczną, chcemy umożliwić zwiedzającym bezpośredni kontakt z twórcami. Historia lub anegdota związana z pracą artysty jest czasami kluczowym elementem dzieła, o czym można często przekonać się śledząc dzieje historii sztuki. W trakcie prezentacji dzieła będą na bieżąco wymieniane, dzięki czemu wystawa będzie się stale przeobrażać.
Czas trwania wystawy: 18.05.—27.09.2013 r. Miejsce: dawna wozownia, ul. W. Korfantego 34a Kurator: Tomasz Raczyński
Białoruska sztuka współczesna Białoruska sztuka współczesna to wystawa prezentująca współczesną grafikę, rzeźbę i gobeliny białoruskie. Przygotowana została przez Centrum Kulturalne Białorusi w Warszawie (Культурны Цэнтр Беларус ў Варшаве) i Muzeum Sztuki Współczesnej w Mińsku.
Czas trwania wystawy: 26.06.–15.07.2013 r. Miejsce: gmach główny Komisarz: Tomasz Raczyński
11
12
dzieje się
Europejskie Dni Dziedzictwa 2013 w Muzeum Górnośląskim
Nie od razu Polskę zbudowano W ramach Europejskich Dni Dziedzictwa 2013 Muzeum Górnośląskie w Bytomiu przygotowało propozycje dla dzieci i dorosłych. W sobotę, 14 września, o godzinie 11.30 w nowym kąciku edukacyjnym przy wystawie Z życia ludu śląskiego XIX-XX w. odbędzie się Spotkanie z Etnografiką, czyli gry, zabawy, filmy, a nawet „przebieranki” z Szafy Pradziadka przygotowane dla najmłodszych. Natomiast później, o godzinie
13.00, dorośli zaproszeni zostaną do spaceru po wystawie etnograficznej, a zainteresowani będą mogli obejrzeć prezentację wyników badań terenowych przeprowadzonych w Ornontowicach. Wstęp do Muzeum oraz przygotowane w tym dniu atrakcje są bezpłatne. Termin: 14 września, godz. 11.30 i 13.00 Miejsce: gmach główny
dzieje się
Kącik edukacyjny przy wystawie Z życia ludu śląskiego XIX–XX w. Przy naszej stałej wystawie Z życia ludu śląskiego XIX–XX w. udostępniliśmy kącik edukacyjny, z którego korzystać mogę wszyscy odwiedzający nasze Muzeum – zarówno grupy biorące udział w lekcjach muzealnych na wystawie, jak i indywidualni zwiedzający. Co ciekawego można tu znaleźć? Między innymi Szafę Pradziadka z ludowymi strojami sprzed lat, które można przymierzyć; są klocki edukacyjne ze zdjęciami eksponatów z wystawy do ułożenia w całość; karty do gry z motywami ludowymi; plansze interaktywne oraz planszówka Szmatyrlok i Rapitołza. Wszystko to, by uczyć tradycji poprzez zabawę. – Docelowo pragniemy
stworzyć kąciki edukacyjne przy wszystkich naszych wystawach stałych – zapewnia Anna Rak z Działu Edukacji – Zaczynamy od wystawy etnograficznej, bo kultura ludowa naszego regionu to wyjątkowa skarbnica, szczególnie dla najmłodszych przyjaciół Muzeum – kontynuuje. Zainteresowanym polecamy również filmy edukacyjne z udziałem młodych ludzi oraz materiały dla młodzieży z badań terenowych. Kącik uczy nowego podejścia do edukacji poprzez zabawę i samodzielne odkrywanie naszych korzeni. Zapraszamy!
13
14
dzieje się
Wakacje w Muzeum Wakacje to czas odpoczynku, podróży i przygód. Jeśli jednak spędzacie je w mieście, to wcale nie muszą być nudne. Na czas wakacji, poza cotygodniowymi sobotnimi zajęciami dla dzieci, proponujemy jeszcze aktywne czwartki. Od początku lipca aż do końca sierpnia w każdy czwartek zapraszamy dzieci i dorosłych o godzinie 11.00 do Muzeum, na naszą stałą wystawę etnograficzną Z życia ludu śląskiego XIX–XX w. Na początku lipca (4.07, 11.07) i pod koniec sierpnia (22.08, 29.08) wystarczy ze sobą przynieść własne druty i włóczkę, a każdy będzie mógł nauczyć się sztrykować. Pod czujnym okiem prowadzącej zajęcia Małgorzaty Drewniok odkryjemy tajniki robienia na drutach. Natomiast na przełomie lipca (18.07, 25.07) i sierpnia (1.08, 8.08) Monika Bronk-Pogoda zaprosi nas do wspólnego rysowania. Chętni, zaopatrzeni w ołówek,
temperówkę i gumkę, będą się mogli nauczyć podstaw rysunku, a bardziej doświadczeni ćwiczyć swój warsztat. Dodatkową propozycją jest jeszcze Indiańskie lato, w ramach którego 23 lipca (wtorek) zapraszamy na zajęcia manualne Zrób sobie totem; natomiast 24 lipca (środa) zajęcia muzyczno-artystyczne Indiańskie rytmy z bębenkiem i grzechotką z pewnością przyciągną miłośników wakacyjnych przygód. Zajęcia prowadzone na wystawie są bezpłatne. Należy jedynie kupić bilet wstępu do Muzeum (normalny 10 zł, ulgowy 8 zł). Zajęcia w ramach Indiańskiego lata są bezpłatne. Zapraszamy! Terminy: 1 lipca, 11 lipca, 18 lipca, 23 lipca, 24 lipca, 25 lipca, 1 sierpnia, 8 sierpnia, 22 sierpnia, 29 sierpnia, godz. 11.00 Kontakt: Dział Edukacji 32 281 82 94, w. 127
dzieje się
Pracownia Konserwacji Dzieł Sztuki W naszym Muzeum realizowany jest aktualnie projekt Wyposażenie Pracowni Konserwacji w Muzeum w Bytomiu, którego celem jest stworzenie Pracowni Konserwacji specjalizującej się w konserwacji malarstwa i rzeźby polichromowanej. Gromadzone przez ponad sto lat zbiory Muzeum wymagają stałej i fachowej opieki konserwatorskiej. Przewidziany w projekcie zakup profesjonalnych sprzętów (stół próżniowy, stół niskociśnieniowy, pochłaniacz gazów i oparów, nawilżacz powietrza z oczyszczaczem, lampa UV) pozwoli na pełną, nowoczesną i bezpieczną konserwację i restaurację, a także na opracowywanie bogatej dokumentacji konserwatorskiej w Muzeum. Ponadto w ramach projektu zostanie założony blog internetowy przeznaczony dla specjalistów, amatorów i osób interesujących się historią sztuki, gdzie w atrakcyjny sposób prezentowane będą bieżące prace konserwatorskie. Podobne informacje znajdą się również na muzealnym profilu na Facebook’u. Efekty prac będą mogli podziwiać zwiedzający, którym zostaną zaprezentowane zbiory dotychczas nie udostępniane z uwagi na stan zachowania.
PATRONAT MEDIALNY:
Projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Nazwa programu: Dziedzictwo kulturowe Nazwa priorytetu: Wspieranie działań muzealnych Osoba odpowiedzialna: Natalia Gruszczyk, konserwator dzieł sztuki
15
16
dzieje się
Tajemnice gmachu przy ul. W. Korfantego 34
Studenci w trakcie prac konserwatorskich
W naszej Sali Gorczyckiego oraz w holu gmachu przy ul. W. Korfantego 34 pojawiły się intrygujące ślady na ścianach. Przypadkowy przechodzień mógłby pomyśleć, że to jakieś niedoróbki remontowe, ale my spieszymy z wyjaśnieniem – to sondy stratygraficzne powstałe w wyniku prowadzonych badań konserwatorskich, które pomogą w określeniu pierwotnej kolorystyki wnętrza budynku. Pierwszy etap prac wykonano w dniach 8—16 maja 2013 w ramach zajęć dydaktycznych studentów Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, prowadzonych przez dr hab. Andrzeja Guzika oraz dr Annę Forczek. Badania potwierdziły informacje o gruntownym remoncie Sali Gorczyckiego w końcu lat 30. XX wieku. Wówczas ściany zostały niemalże całkowite skute, nałożono nowe tynki oraz przymocowano listwy zachowane do dziś. Fragmentaryczne odkrycie
dwóch najstarszych warstw farby, sprzed wspomnianego remontu, z dużym prawdopodobieństwem umożliwia określenie, że sala była pierwotnie dekorowana marmoryzacją (malarską imitacją marmuru) w kolorze błękitno-szarym. Natomiast badania prowadzone w holu głównym na parterze wykazały, że ściany były malowane aż czternastokrotnie, w tym dziesięciokrotnie farbą olejną. Sztukaterie najprawdopodobniej malowane były w odcieniach bieli, beżu, zieleni oraz złota. Współcześnie malowane pilastry wykonane są z kamienia, który dawniej był eksponowany. Zachęcamy do kontaktu i udostępniania archiwalnych zdjęć wnętrz oraz planów budynku przy ul. W. Korfantego 34 w celu ich digitalizacji. Każda fotografia będzie pomocna przy odkrywaniu historii wnętrz i przywracaniu im dawnych walorów artystycznych.
dzieje siÄ™
17
18
wystawy stałe
gmach główny, I piętro Fragment ekspozycji stałej Z życia ludu śląskiego XIX–XX w.
gmach główny, parter Fragment ekspozycji stałej Przyroda Górnego Śląska. Lasy. Wody i mokradła
gmach główny, II piętro Fragment ekspozycji Galeria Sztuki Współczesnej. Pokaz 4
wystawy stałe
Galeria Malarstwa Polskiego, Prezydent Bronisław Komorowski podczas wizyty w Muzeum
Prezydent Bronisław Komorowski w Muzeum Górnośląskim Wystawy stałe naszego Muzeum cieszą się zainteresowaniem i zwiedzający chętnie na nie wracają. Ostatnio jednak zdjęcia naszej wystawy etnograficznej oraz Galerii Malarstwa Polskiego obiegły wszystkie praktycznie media ogólnopolskie i regionalne. A wszystko za sprawą wizyty Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego, który 26 maja odwiedził Bytom i nasze Muzeum. Prezydent oglądał u nas znalezioną w parafii pw. św. Jacka
w Bytomiu księgę – Spis Członków Gromady Rozbarskiej z lat 1823–1946, obejrzał nasze wystawy oraz wypowiadał się do mediów. W wieczornym wydaniu dzienników telewizyjnych w tym dniu nasza wystawa Z życia ludu śląskiego XIX-XX w. była tłem do wypowiedzi Pana Prezydenta. Dzisiaj przypominamy to ważne dla nas wydarzenie i tym bardziej zapraszamy do zwiedzania naszych wystaw. Do zobaczenia w Muzeum!
19
wydawnictwa
Najnowsze publikacje
j Na
j
wydane nakładem Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Zapraszamy do naszych sklepików muzealnych
ięt
ś
w
ow e
20
Ze
sza P
ud el u c u mi s zt
anienka w zbi orów yto wB M u z eu m Górnośląskiego
Już w sprzedaży Zapraszamy do zakupu katalogu Najświętsza Panienka w sztuce ludowej. Ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, towarzyszącego wystawie pod tym samym tytułem, którą do września można oglądać w naszym Muzeum. Dla najmłodszych gości Muzeum, we współpracy z Działem Edukacji przygotowaliśmy książeczkę edukacyjną Etnografika (szczegóły str. 13 i 14). Zapraszamy!
Okładka katalogu do najnowszej wystawy organizowanej przez Dział Etnografi, autorstwa kuratorki ekspozycji, Urszuli Batko
Publikacje dostępne w kasach MGB oraz przez Internet na stronie: www.muzeum.bytom.pl/wydawnictwa Bieżące informacje o nowych wydawnictwach i promocjach znajdą Państwo na stronie głównej w aktualnościach wydawniczych: http://muzeum.bytom.pl/aktualnosci-wydawnicze Osoby do kontaktu: Edyta Horwat wydawniczy@muzeum.bytom.pl Katarzyna Wolny k.wolny@muzeum.bytom.pl tel. 32 282 82 94 wew. 122
biblioteka
21
Strona tytułowa dzieła
Nicolai Henelii ab Hennenfeld, Silesiographia renovata necessariis scholiis, observationibus et indice aucta. Wratislaviae & Lipsiae: apud Christianum Bauchium, 1704. Mikołaj Henel, zwany z łac. Nicolaus Henelius (1582—1656) był śląskim historykiem, kronikarzem i biografem. Po uzyskaniu szlachectwa używał przydomku rodowego von Hennenfeld. Największą sławę przyniosły mu dzieła dotyczące Śląska, pisane po łacinie, tłumaczone głównie na niemiecki. W 1704 roku, już po śmierci autora, ukazały się jego dzieła zebrane pod tytułem Silesiographia renovata necessariis scholiis, observationibus et indice aucta z komentarzem Michała Józefa Fibigera.
Ta pierwsza zbiorowa publikacja naukowa o Śląsku zawiera też informacje na temat Bytomia i znajduje się w zbiorach Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Zapraszamy do korzystania
Czytelnia czynna: poniedziałek–piątek 9.00–15.00 tel. 32 282 82 94 wew. 117 prosimy o wcześniejsze umawianie terminów
22
tapeta na kwartał
W tym kwartale na naszych pulpitach może zagościć tapeta z fotografią przedstawiającą ubijanie masła podczas pochodu dożynkowego. Fotografia została wykonana na początku XX w. Z powodu braku opisu nie można ustalić dokładnej daty wykonania, autora ani miejsca. Zdjęcie pochodzi ze zbiorów Działu Etnografii Muzeum Górnośląskiego.
Więcej informacji znaleźć można na: www.muzeum.bytom.pl www.facebook.com/MuzeumGornoslaskie W zakładce tapeta na kwartał, gdzie również dostępne są tapety z kalendarzem na komputer.
Zeskanuj, żeby pobrać
Muzeum Górnośląskie w Bytomiu Dyrektor i Redaktor Naczelny Wydawnictw Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu dr Dominik Abłamowicz Redakcja i skład: Magdalena Michulec m.michulec@muzeum.bytom.pl Katarzyna Wolny k.wolny@muzeum.bytom.pl Fotografie: Tomasz Szemalikowski (str. 1, 8, 10, 11, 16, 17, 19, 21) Mateusz Pojman (str. 18, 23) Natalia Gruszczyk (str. 15) Magdalena Michulec (str. 13, 14) Korekta: Barbara Drobny Nakład: 1000 ISSN 2082-0968 Na okładce: Litografia z atlasu historii naturalnej, znajdującego sie w zbiorach Muzeum pl. Jana III Sobieskiego 2 (gmach główny) 41-902 Bytom tel. +48 32 281 82 94; +48 32 281 34 01 sekretariat@muzeum.bytom.pl
Witraż w holu głównym gmachu przy ul. W. Korfantego 34
ul. Wojciecha Korfantego 34 41-902 Bytom tel. +48 32 281 97 33 www.muzeum.bytom.pl www.facebook.com/MuzeumGornoslaskie
w pigułce
Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
MBP
Nasi Partnerzy:
Muzeum Górnośląskie jest instytucją kultury Samorządu Województwa Ślaskiego
Górmośląskie Koło Ornitologiczne
Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Herb Bytomia
Śląskie Towarzystwo Entomologiczne
Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich
asz dzie
informator kulturalny nr 12 lipiec—wrzesień 2013
26
wystawy czasowe
Via regia szlak wędrówki gatunków Via regia to Droga Królewska lub inaczej Wysoka Droga, która jako trakt handlowy i szlak przemarszów wojsk wykształciła się w Europie. Od średniowiecza łączyła, i po dziś dzień łączy, wschód i zachód kontynentu. W szerokim rozumieniu rozciąga się od Hiszpanii (Santiago de Compostela) aż po Ukrainę (Kijów). Wystawa Via regia – szlak wędrówki gatunków dotyczy odcinka pomiędzy Frankfurtem nad Menem (Niemcy), a Wrocławiem (Polska), a dalej również Krakowem. Warto zaznaczyć, że Bytom był i jest jednym z istotnych miast na tym trakcie.
Wędrując przez równiny i wyżyny, wystrzegając się pasm Średniogórza Niemieckiego i Karpatów oraz dolin rzek, człowiek świadomie i nieświadomie przewoził rośliny, zwierzęta i mikroorganizmy. Wywierały one wpływ na krajobraz i życie mieszkańców krain położonych na szlaku. Ta wędrówka trwa także dziś, kiedy w podobny sposób pojawiają się u nas nowe gatunki roślin, grzybów i zwierząt. Wystawa, jak przystało na ekspozycję opowiadającą o szlaku wędrówki gatunków, ma charakter wędrowny. Przygotowana przez Muzeum Przyrodnicze im. Senckenberga w Görlitz odwiedza różne muzea w Niemczech i w Polsce. Teraz zawita w Bytomiu.
Czas trwania wystawy: 02.07.2013—styczeń 2014 r. Miejsce: gmach główny Kurator: Roland Dobosz
wystawy czasowe
Bolesław Biegas Jeszcze do początku września (1.09) potrwa u nas wystawa prac Bolesława Biegasa (1877–1954) – rzeźbiarza, malarza i dramatopisarza. Urodził się w Koziczynie koło Ciechanowa, a następnie osiadł i zmarł w Paryżu. Dzięki finansowemu wsparciu księdza Aleksandra Rzewnickego, Franciszka Rajkowskiego oraz Aleksandra Świętochowskiego, którzy dostrzegli w nim niezwykły potencjał twórczy, studiował na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Konstantego Laszczki. Artysta jest jednym z czołowych przedstawicieli nurtu symboliczno-secesyjnego w europejskiej rzeźbie. Za jego życia prace te sprzedawano drożej niż dzieła Rodin`a, a recenzowali je wybitni krytycy: Guillaume Apollinaire czy Louis Vauxcelles. Od ok. 1900 roku swoją aktywność twórczą wyrażał także w malarstwie. Powstały wówczas m.in. słynne zgeometryzowane kompozycje sferyczne. Prezentowany na wystawie wybór dzieł (rzeźba i malarstwo) dostępny jest dzięki Muzeum Mazowieckiemu w Płocku.
Czas trwania: 18.05.–01.09.2013 r. Miejsce: gmach przy ul. W. Korfantego 34 Kurator: Iwona Mohl
Bolesław Biegas, Podróż do krainy snów
27