Masz Gdzie Bywać nr 9

nr 9 Muzeum Górnośląskie w Bytomiu

październik-grudzień 2012

Homo viator... s. 9

INFORMATOR

asz ywać

K

dzie

w pigułce Ceny biletów: Gmach główny, pl. Jana III Sobieskiego 2 bilet normalny: 8 zł bilet ulgowy: 6 zł bilet grupowy: 5 zł (> 10 osób; opiekunowie - wstęp wolny) lekcja muzealna: 30 zł + cena biletu grupowego karta EURO 26: 5 zł bilet rodzinny: 15 zł (> 3 osób) Gmach przy ul. Wojciecha Korfantego 34 bilet normalny: 6 zł bilet ulgowy: 5 zł bilet grupowy: 4 zł (> 10 osób; opiekunowie - wstęp wolny) lekcja muzealna: 30 zł + cena biletu grupowego karta EURO 26: 5 zł bilet rodzinny: 15 zł (> 3 osób)

Muzeum czynne: wtorki, czwartki, piątki 9.00–15.00 środy 10.00–18.00 soboty 11.00–16.00 niedziele 11.00–15.00 Kasy biletowe kończą sprzedaż biletów na pół godziny przed zamknięciem Muzeum. W niedziele wstęp na wystawy jest bezpłatny.

Bilety na koncerty rozprowadza kasa w godzinach otwarcia wystaw oraz bezpośrednio przed koncertem.

Bilet wspólny na ekspozycje w obu budynkach bilet normalny: 12 zł bilet ulgowy: 9 zł bilet grupowy: 8 zł (> 10 osób; opiekunowie - wstęp wolny) karta EURO 26: 8 zł bilet rodzinny: 25 zł (> 3 osób) Niedziele wstęp wolny Wynajem sal: Sala Gorczyckiego - 200 zł/h brutto (pierwsze 3 h), powyżej 3 h - 150 zł/h brutto Sala Kolumnowa - 120 zł/h brutto (pierwsze 3 h), powyżej 3 h - 90 zł/h brutto

spis treści

Terminarz kulturalny / 4 Średniowieczne skarby Wielkopolski / 8 Homo viator - balonem, dyliżansem, koleją/ 9 Bobrek - spod sadzy kwiat / 10 Utracone nadzieje. Ludność żydowska w województwie śląskim/katowickim... / 11 Marsz, marsz Polonio... / 12 Kolekcje/ 13 Wokół kultury żydowskiej/ 14 Zajęcia dla dzieci / 15 Kaj my to ajntlich som? - spotkania/ 16 Wystawy stałe / 17 Wydawnictwa / 20 Biblioteka / 21 Tapeta na kwartał / 22

3

terminarz kulturalny

Informacje o zmianach w terminarzu na www.muzeum.bytom.pl

październik

Sm

2 wt

18.00

Spotkanie miesiąca z Ingmarem Villqistem (wł. Jarosław Świerszcz), prow. red. Jerzy Ciurlok, sala kolumnowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny

6 sob

11.30

Mozaika, prow. Anna Rak, świetlica, gmach główny, koszt 6 zł, zapisy

7 nd

12.00

Święto Szałasów - Sukot, sala kolumnowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny

10 śr

17.30

Zmiany w Sali Gorczyckiego i nie tylko – wakacyjne prace konserwatorskie i rekonstrukcyjne w Muzeum Górnośląskim, prow. Natalia Gruszczyk, świetlica, gmach główny

13 sob

11.30

Płazy i gady – pokaz, prow. Andrzej Pająk, świetlica, gmach główny, wstęp wolny, zapisy

17

16.30

„Zacząć łosprowiać… Kaj i jak?” – słów kilka o pamięci kształtującej „ja”, prow. Magdalena Pospieszałowska, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

19 pt 20 sob

9.30 11.30

Koncert dla dzieci – Słynne rodziny muzyczne, prow. Aleksandra Batog, Sala Gorczyckiego, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny, zapisy

21 nd

12.00

Wygnanie polskich Żydów z Rzeszy w 1938 r. Dramatyczne wydarzenia w przygranicznym Bytomiu i Zbąszyniu, sala kolumnowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny

4

śr

UWAGA!

Zainteresowanych zajęciami dla dzieci prosimy o wcześniejszą rezerwację telefoniczną pod nr. tel. 32 281-82-94, w. 127

potkanie iesiąca

Informacje o zmianach w terminarzu na www.muzeum.bytom.pl

terminarz kulturalny

24 śr

16.30

Albert C. Barnes, prow. Agnieszka Bartków, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

27 sob

11.30

Dyniowe strachy - czyli halloween po polsku, prow. Marek Ryś, świetlica, gmach główny, koszt 6 zł, zapisy

28 nd

12.00

Koncert z cyklu Otium musicum - kameralnie u Gorczyckiego, Sala Gorczyckiego, ul. W. Korfantego 34, koszt 10 zł

31 śr

18.00

Schlesien? Was ist das? Co w Niemczech wiedzą o Śląsku i czy ich Śląsk interesuje?, Sala Gorczyckiego, ul. W. Korfantego 34, organizatorzy: MGB i Sfera TV, prow. red. Jerzy Ciurlok

listopad

3 sob

11.30

Mozaika, prow. Anna Rak, świetlica, gmach główny, koszt 6 zł, zapisy

4 nd

12.00

Dokumentowanie i ratowanie dziedzictwa żydowskiego na Górnym Śląsku, sala kolumnowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny

6

wt

18.00

Spotkanie miesiąca, prow. red. Jerzy Ciurlok, sala kolumnowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny

7

śr

16.30

Mikrohistoria – mikrohistorie, czyli czym jest joyce wobec wątrobianki ujka Antka, prow. Magdalena Pospieszałowska, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

9 pt

17.00

Wernisaż wystawy Skarby średniowieczne Wielkopolski, gmach główny

Sm

potkanie iesiąca

WERNISAŻ 5

terminarz kulturalny

Informacje o zmianach w terminarzu na www.muzeum.bytom.pl

10 sob

11.30

Pocztówka z Bytomia. Poznajemy technikę monotypii, prow. Maciej Droń, świetlica, gmach główny, koszt 6 zł, zapisy

14 śr

17.30

Marsze wojskowe, prow. dr Wojciech B. Moś, świetlica, gmach główny

16 pt 17 sob

9.30 11.30

Dom muzyki, prow. Aleksandra Batog, Sala Gorczyckiego, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny, zapisy

18

12.00

Projekcja filmu W poszukiwaniu minionego czasu, spotkanie z twórcą Pawłem Satałą, sala kolumnowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny

16.30

Henry Clay Frick, prow. Agnieszka Bartków, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

17.00

Promocja katalogu do wystawy Utracone nadzieje. Ludność żydowska w województwie śląskim/katowickim w latach 1945-1970, gmach główny

24 sob

11.30

Wróżby na noc św. Andrzeja, prow. Magdalena Pospieszałowska, świetlica, gmach główny, koszt 6 zł, zapisy

25 nd

12.00

Koncert z cyklu Otium musicum - kameralnie u Gorczyckiego, Sala Gorczyckiego, ul. W. Korfantego 34, koszt 10 zł

18.00

Czy w minionych wiekach powstawała literatura śląska, czy tylko literatura na Śląsku?, Sala Gorczyckiego, ul. W. Korfantego 34, organizatorzy: MGB i Sfera TV, prow. red. Jerzy Ciurlok

nd

21 śr

28 śr 6

Informacje o zmianach w terminarzu na www.muzeum.bytom.pl

terminarz kulturalny

grudzień

1 sob

11.30

Mozaika, prow. Anna Rak, świetlica, gmach główny, koszt 6 zł, zapisy

2 nd

12.00

Historia tarnogórskich Żydów, sala kolumnowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny

4

18.00

Spotkanie miesiąca, prow. red. Jerzy Ciurlok, sala kolumnowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny

16.30

„Śląski blues”, czyli wyzwanie pamięci zatartej, bunt przeciwko śląskiemu przeznaczeniu, prow. Magdalena Pospieszałowska, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

17.00

Wernisaż wystawy Homo viator - balonem, dyliżansem, koleją, ul. W. Korfantego 34

8 sob

11.30

Warsztaty pięknych przedmiotów (art deco), prow. Agnieszka Bartków, Wojciech Szczęśniak, świetlica, gmach główny, koszt 6 zł, zapisy

12 śr

16.30

Joseph Duveen, prow. Agnieszka Bartków, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

15 sob

11.30

Dawne ozdoby świąteczne, prow. Małgorzata Kłych, świetlica, gmach główny, koszt 6 zł, zapisy

16 nd

12.00

Święto Chanuka, sala kolumnowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny

wt

5 śr

UWAGA!

Zainteresowanych zajęciami dla dzieci prosimy o wcześniejszą rezerwację telefoniczną pod nr. tel. 32 281-82-94, w. 127

Sm

potkanie iesiąca

WERNISAŻ

7

wystawy czasowe

O

Czas trwania wystawy: 9.11.2012 – 17.02.2013 Miejsce: gmach główny Kurator: Arkadiusz Tabaka Komisarze: Beata Badura, Marian Pawliński

8

dkrywanie skarbów jest odwiecznym marzeniem ludzi, proponowana wystawa jest formą odpowiedzi na te pragnienia. Prezentuje ona unikalne w swej masie zjawisko średniowiecznych srebrnych skarbów deponowanych w ziemi, które zawierały przede wszystkim monety i biżuterię wykonaną przy użyciu skomplikowanych technik złotniczych.

Najstarsze depozyty w Wielkopolsce pochodzą z pierwszej poł. X w. Znajdujemy w nich obok biżuterii, jedynie monety arabskie - dirhemy oraz nieliczne monety bizantyńskie. Wraz z przyjęciem chrztu przez Mieszka I w skarbach zaczynają pojawiać się denary zachodnioeuropejskie. Pieniądz rodzimy staje się znaczącym składnikiem skarbów w XII wieku.

Do dziś nie rozstrzygnięto przyczyny ukrywania depozytów kruszcowych w ziemi. Prawdopodobne są zarówno względy ekonomiczne, jak i magiczne.

Wystawa pokazuje nie tylko znaleziska gromadne, ale także skarby w znaczeniu przedmiotów o najwyższej wartości - naszyjniki, kolie, pierścionki, kaptorgi i unikatowe monety.

Arkadiusz Tabaka

wystawy czasowe

C

hcielibyście się dowiedzieć kogo zabrała Izabela Czartoryska w podróż dyliżansem przez Śląsk albo kto kupił afrykańską wyspę Mondoleh za czarny tużurek, cylinder i trzy skrzynki dżinu? Na te i inne pytania odpowie otwierana w grudniu tego roku wystawa Homo viator – balonem, dyliżansem, koleją.

Wiek XIX okazał się dla turystyki przełomowy.

Dotychczas, ze względu na wysokie koszty, podróże w celach wypoczynkowych podejmowała jedynie elita społeczna. Skrócenie czasu pracy, rozwój środków transportu, przemysłu i wzrost poziomu kulturalnego nadały turystyce nowy, masowy charakter. Dzięki maszynie parowej podróże stały się wygodniejsze, krótsze, a przede wszystkim znacznie tańsze. Proponowana wystawa prezentować będzie pamiątki związane z najsławniejszymi podróżnikami, opowie o największych wyprawach lądowych i morskich, pokaże sprzęt turystyczny, którym nasze prababcie i pradziadkowie zdobywali szczyty górskie oraz będzie inspiracją do wędrówek w poszukiwaniu nowych, nieznanych miejsc i do odkrywania szlaków jeszcze niewydeptanych.

Czas trwania: 5.12. 2012 – 31.03.2013 Miejsce: gmach przy ul. W. Korfantego 34 Kurator: Edyta Horwat

Homo viator balonem dyliżansem koleją o

o

Z kolekcji gen. Józefa Zająca, Załadowanie na okręt św. Pawła, C. Lorrain (kopia)

Od stycznia: Niedzielne podróże rodzinne Podróże międzykulturowe Podróże po kulturze - mity i stereotypy e-podróże - warsztaty międzykulturowe dla młodzieży Podróże OBIEKTYWne - projekcje filmowe związane z tematyką podróży

9

wystawy czasowe

B brek

spod sadzy kwiat

Fragment ekspozycji Bobrek - spod sadzy kwiat

Czas trwania wystawy: 3.07. – 15.10.2012 Miejsce: gmach przy ul. W. Korfantego 34 Komisarz: Izabella Wójcik-Kühnel

10

T

o wystawa, na którą składają się zdjęcia archiwalne z lat 1890–1939, znalezione przypadkowo na terenie zlikwidowanej w Bytomiu huty Bobrek i współczesne zdjęcia autorstwa Martina Langera.

Wystawa scala cztery zrealizowane dotychczas projekty, zainicjowane przez spotkanie fotografa Martina Langera z Krzysztofem Czajkowskim i Sławomirem Jarczewskim - miłośnikami historii w 2008 roku. Było to zetknięcie ludzi, których połączyła wrażliwość na przemiany najbliższego otoczenia. Fotografie wywołane ze szklanych klisz przedstawiają dawno minione, świetne czasy Bobrka.

Współczesne zdjęcia pokazują trudną, współczesną sytuację dzielnicy. Popadające w ruinę obiekty przemysłowe, zaniedbane domy niosą ekspresyjny, czasem wręcz tragiczny przekaz, ale równocześnie odkrywamy ich piękno, co tworzy symboliczną, ponadczasową wartość. W ujęciach portretowanych ludzi odnajdujemy więź fotografa z modelem. Godne podkreślenia jest to, że zarówno przedwojenne, sepiowe fotografie, jak i czarno-białe zdjęcia Martina Langera mają walory historyczne i artystyczne.

wystawy czasowe

utracone nadzieje

Ludność żydowska w województwie śląskim/katowickim w latach 1945–1970

C

elem tej wystawy jest przywrócenie pamięci o losach społeczności żydowskiej po II wojnie światowej oraz poszukiwanie własnego miejsca w powojennej rzeczywistości. Kolejne fale antysemityzmu niszczyły ten mozolny trud. Dziś społeczność żydowska stanowi garstkę ludzi skupionych w gminach wyznaniowych oraz oddziałach Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów (TSKŻ) w Polsce.

Na wystawie zobaczyć można bogaty materiał pochodzący ze zbiorów archiwum Yad Vashem, United States Holocaust Memorial Muzeum w Waszyngtonie, Ghetto Fighter’s House z Galilei Zachodniej, Żydowskiego Instytutu Historycznego, Zarządu Głównego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce oraz oddziałów TSKŻ z Katowic, Bielska-Białej, Częstochowy, fundacji Conspero i ze zbiorów osób prywatnych. Organizatorami ekspozycji są Muzeum Górnośląskie z Bytomia, IPN w Katowicach, Brama Cukermana z Bytomia i Ghetto Fighter’s House z Galilei Zachodniej.

Fragment ekspozycji Utracone nadzieje. Ludność żydowska w województwie śląskim/katowickim w latach 1945-1970

Czas trwania: 6.09. 2012 – 31.01.2013 Miejsce: gmach główny Kuratorzy: dr Aleksandra Namysło i Izabella Wójcik-Kühnel

11

wystawy czasowe

Marsz, marsz Polonio...

W

Kazimierz Trampisz (w środku), legenda Polonii Bytom na wernisażu wystawy (11.09.2012)

Czas trwania wystawy: 11.09. – 30.10.2012 Miejsce: gmach główny Kurator: Mieczysław Dobkowski

12

ystawa przypomina prawie stuletnią historię jednego z najbardziej zasłużonych klubów piłki nożnej w Polsce – Polonii Bytom.

Początek tej historii wiąże się z grupą działaczy, która 4 stycznia 1920 r. założyła dwusekcyjny (piłka i zapasy) klub sportowy. Była to odpowiedź na apel Polskiego Komisariatu Plebiscytowego. Miesiąc później piłkarze rozegrali pierwszy mecz – z Pogonią Katowice. Jednak już po dwóch latach, w związku z podziałem Górnego Śląska, klub został rozwiązany.

Tuż po wojnie, w maju 1945 roku, grupa dawnych działaczy doprowadziła do reaktywacji drużyny. Na początku trzon odrodzonej Polonii stanowili przybyli do Bytomia kresowiacy, głównie piłkarze przedwojennych lwowskich klubów (Pogoni, Lechii, Czarnych). Ukazanie splotu śląskich i kresowych tradycji to jeden z kluczowych wątków wystawy. Jest to opowieść o wielkich sukcesach bytomskiej drużyny, ale także o latach kryzysów i zwątpień.

dzieje się

Kolekcje

K

olekcje to cykl spotkań związanych z życiem artystycznym w Polsce i poza jej granicami. W tym kwartale opowiemy historie przedsiębiorców, których pasją było kolekcjonowanie dzieł sztuki.

W październiku poznamy Alberta C. Barnesa, który studiował chemię oraz medycynę. Do wielkiej fortuny doszedł wprowadzając na rynek lek o nazwie Argyrol.

Stworzył olbrzymią kolekcję dzieł artystów tworzących na przełomie XIX i XX w.

W listopadzie udowodnimy, że do fortuny można dojść nawet w wieku 22 lat, opowiadając historię Henry’ego Claya Fricka, który wraz z trzema wspólnikami stworzył w Stanach Zjednoczonych firmę zajmującą się uzyskiwaniem koksu z węgla kamiennego. Wkrótce stał się jej jedynym właścicielem. Był twórcą jednej z najcenniejszych kolekcji malarstwa epoki nowożytnej.

Joseph Duveen – bohater grudniowego spotkania - po śmierci swojego brata Juela przejął kontrolę nad rodzinną firmą specjalizującą się w handlu antykami.

Wielką karierę marszanda rozpoczął od zakupu słynnej kolekcji Rudolphea Kanna.

Terminy: 24 października, 21 listopada, 12 grudnia Miejsce: świetlica, gmach główny Prowadzi: Agnieszka Bartków

13

dzieje się

W

Pierwsze spotkanie z cyklu Wokół kultury żydowskiej (7.09.2012)

Miejsce: sala kolumnowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny

14

ystawie Utracone nadzieje… towarzyszy szereg spotkań, które zaplanowane zostały na niedzielne popołudnia (godz.

12.00). Tematyka różnorodna, a każde ze spotkań prowadzić będą specjaliści, przedstawiciele gmin żydowskich lub Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów.

W programie: Święto Szałasów – Sukot (7 października) Wygnanie polskich Żydów z Rzeszy w 1938 roku. Dramatyczne wydarzenia w przygranicznym Bytomiu i Zbąszyniu (21 października) Dokumentowanie i ratowanie dziedzictwa żydowskiego na Górnym Śląsku (4 listopada) Projekcja filmu W poszukiwaniu minionego czasu oraz spotkanie z twórcą Pawłem Satałą (18 listopada), Historia tarnogórskich Żydów (2 grudnia), Święto Chanuka (16 grudnia).

Zapraszamy!

dzieje się

M

asz lat 5, 10, 15? Lubisz twórczo i ciekawie spędzać czas? Zapraszamy Cię serdecznie w każdą sobotę do Muzeum Górnośląskiego. Tutaj co tydzień odbywają się inne zajęcia dla najmłodszych miłośników instytucji.

Zapraszamy między innymi na zajęcia: Mozaika, Płazy i gady – pokaz, koncert dla dzieci Słynne rodziny muzyczne, Dyniowe strachy - czyli halloween po polsku, Pocztówka z Bytomia. Poznajemy technikę monotypii, Dom muzyki, Wróżby na noc św. Andrzeja, Warsztaty pięknych przedmiotów (art deco), czy Dawne ozdoby świąteczne. Wstęp na zajęcia wynosi 6 zł, konieczne są zapisy (wybrane zajęcia – wstęp wolny, patrz terminarz).

Terminy: patrz terminarz Miejsce: świetlica, gmach główny

15

dzieje się

N

owością w tym kwartale jest cykl wykładów poruszających chyba najważniejsze dla Ślązaków problemy pamięci i tożsamości. W ramach odbywających się raz w miesiącu spotkań analizowane będą: literatura, film, fotografia oraz teatr. Na tej podstawie spróbujemy odpowiedzieć na pytanie: kim jest Ślązak? Obraz śląskości ukazany podczas wykładów, to obraz stworzony przez samych Ślązaków – twórców, którzy wykorzystali możliwość poruszenia problemów związanych ze śląskością w swoich dziełach.

Rozmawiać będziemy o próbach oswojenia własnych dziejów i określenia swojej tożsamości, a także zwrócimy uwagę na zjawisko mitologizacji śląskości, które najłatwiej zaobserwować właśnie w sferze artystycznej. Wspólnymi siłami postaramy się odpowiedzieć na pytanie czym był kiedyś, a czym jest obecnie Śląsk dla Ślązaków (różnych narodowości!) oraz na czym polega i w jaki sposób kreowany jest mit Ślązaka. Dziewięć wykładów to mało, ale mamy nadzieję, że staną się one przynajmniej inspiracją do własnych poszukiwań i refleksji na temat tego kaj my to ajntlich som?

Terminy: patrz terminarz Miejsce: świetlica, gmach główny Prowadzi: Magdalena Pospieszałowska

16

wystawy stałe

gmach główny, II piętro

Fragment obrazu Obieranie ziemniaków, Włodzimierz Tetmajer, 1895

Galeria Sztuki Współczesnej

Pokaz 4

gmach główny, II piętro

Fragment fotografii Ręka, Jadwiga Sawicka, 2000-2001

17

wystawy stałe

gmach główny, I piętro

Fragment ekspozycji stałej Z życia ludu śląskiego XIX-XX wieku

18

wystawy stałe

gmach główny, parter

Fragment ekspozycji stałej Przyroda Górnego Śląska. Lasy.

Wody i mokradła

19

wydawnictwa

P

Promocja katalogu do wystawy odbędzie się w środę, 21 listopada 2012, o godz. 17.00 Miejsce: gmach główny

20

oszukiwanie własnego miejsca w polskiej rzeczywistości, przy zachowaniu własnej tożsamości, przez żydowskich mieszkańców województwa śląskiego/katowickiego jest tematem publikacji Utracone nadzieje. Życie żydowskich mieszkańców województwa śląskiego/katowickiego w latach 1945-1970. Jest ona pokłosiem wystawy przygotowanej przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, Ghetto Fighters’ House Museum i Fundację Brama Cukermana.

Na wystawie prezentowane są kolejne etapy funkcjonowania społeczności żydowskiej w Polsce w latach 1945–1970 i odtworzone jej „żydowskie życie” w ramach własnej wspólnoty i własnych organizacji. Ten mało znany szerzej temat został zilustrowany w większości niepublikowanymi do tej pory zdjęciami i dokumentami, wśród których największą wartość stanowią te pochodzące ze zbiorów prywatnych.

biblioteka

P

olski słownik biograficzny (PSB) to wielotomowa, pomnikowa publikacja, która ukazuje się od 1935 roku. Do tej pory wydano 47 tomów zawierających około 2900 biogramów osób zasłużonych, związanych z Polską, Wielkim Księstwem Litewskim i Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Redaktorami PSB byli tacy koryfeusze humanistyki jak Władysław Konopczyński, Kazimierz Lepszy, Bogusław Leśnodorski czy Stefan Kieniewicz. Obecnie przewodniczącym Rady Naukowej Słownika jest profesor Janusz Tazbir.

Przeznaczony dla szerokich kół inteligencji, Słownik ma na celu wyłącznie informację, a nie szerzenie jakichkolwiek zasad czy programów. Nie wysławia ani zniesławia, nie jest „Plutarchem” polskim, nie ubiega się za rewelacją ani rewizją starych poglądów. Jeżeli niektóre osobistości w świetle naszych badań stracą nieco ze swego nimbu, to za to setki innych, zapomnianych lub niedocenionych, odzyskają miejsce w pamięci pokoleń (…) Niewątpliwie stracą na tym ulubieńcy dziejów, zyska naród jako zespół twórczych pokoleń – i zyska prawda dziejowa. – czytamy we wstępie do pierwszego tomu.

Polski słownik biograficzny. T. 1-47. Kraków; Warszawa; Wrocław 1935-2011

Czytelnia czynna: poniedziałek–piątek w godzinach: 9.00–15.00; tel. 32 282 82 94 wew. 117, prosimy o wcześniejsze umawianie terminów

21

tapeta na kwartał

Zeskanuj, żeby pobrać

K

iedy pogoda za oknem nie sprzyja spacerom mamy ochotę zaszyć się w domu. Proponujemy zatem tapetę na kwartał w postaci Damy w granatowym kapeluszu (1912). Obraz można zobaczyć w naszej Galerii Malarstwa Polskiego. Autorem oleju na płótnie jest Alfons Karpiński (1875-1961). Artysta bardzo aktywny, należał do wielu stowarzyszeń zarówno krajowych jak i zagranicznych. Był nauczycielem rysunku na Wyższych Kursach dla Kobiet im. Adriana Branickiego. W początkowym okresie malował głównie pejzaże, wiejskie obrazy rodzajowe, ale przede wszystkim kobiety, ze szczególnym upodobaniem swoją modelkę Jane. Po 1912 główną modelką została jego żona.

22

Więcej informacji znaleźć można na: www.muzeum.bytom.pl www.facebook.com/MuzeumGornoslaskie w zakładce tapeta na kwartał, gdzie również dostępne są tapety z kalendarzem na komputer.

w pigułce Muzeum Górnośląskie w Bytomiu Dyrektor i Redaktor Naczelny Wydawnictw Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu dr Dominik Abłamowicz Redakcja i skład: Magdalena Michulec m.michulec@muzeum.bytom.pl Edyta Horwat wydawniczy@muzeum.bytom.pl

pl. Jana III Sobieskiego 2 (gmach główny) 41-902 Bytom tel. +48 32 281 82 94; +48 32 281 34 01 sekretariat@muzeum.bytom.pl

Korekta: Barbara Drobny

ul. Wojciecha Korfantego 34 41-902 Bytom tel. +48 32 281 97 33 www.muzeum.bytom.pl

Nakład: 2000 ISSN 2082-0968

Zapraszamy również na facebook: www.facebook.com/MuzeumGornoslaskie

Fotografie: Tomasz Szemalikowski str. 2, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 18, 19, 21, 22, 23 Mateusz Pojman str. 15, 17 Na okładce: Ruda Śląska - Wirek w przyszłości, pocztówka, reprint, pocz. 20. XX w.

23

www.muzeum.bytom.pl

Gmach przy ul. Korfantego 34

Gmach główn y

POZNAŃ TARNOWSKIE GÓRY

KRAKÓW KATOWICE CHORZÓW

WROCŁAW ZABRZE GLIWICE

Muzeum Górnośląskie jest instytucją kultury Samorządu Województwa Ślaskiego

Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich

Śląskie Towarzystwo Entomologiczne Polskie Towarzystwo Ludoznawcze