Εδωδιμοπώλες - Βιοτέχνες & Έμποροι Τροφίμων της Τριπολιτσάς Ενός και Πλέον Αιώνα

ΤΆΣΟΣ Γ. ΣΩΤΗΡΑΚΌΠΟΥΛΟΣ

Τ Ά Σ Ο Σ Γ . Σ Ω Τ Η ΡΑ Κ Ό Π Ο ΥΛ Ο Σ

ΕΔΩΔΙΜΟΠΏΛΕΣ-ΒΙΟΤΈΧΝΕΣ & ΈΜΠΟΡΟΙ ΤΡΟΦΊΜΩΝ ΤΗΣ ΤΡΙΠΟΛΙΤΣΆΣ ΕΝΌΣ ΚΑΙ ΠΛΈΟΝ ΑΙΏΝΑ

Το βιβλίο είναι αφιερωμένο σε εδωδιμοπώλες (παντοπώλες), βιοτέχνες, εμπόρους τροφίμων και άλλους επαγγελματίες της Τριπολιτσάς, με 1000+1 εικόνες, μνήμης, αγώνα, μόχθου και προσφοράς.

ISBN 978-960-931528-9

ΤΡΙΠΟΛΗ 2009

Προστάτης των Παντοπωλών ο Άγιος Νικόλαος, 1922 - 2008 Άγιος Νικόλαος

Η Αγία Τριάδα και ο Άγιος Νικόλαος Σε Χαλκογραφία.

Ε ξ ω κ κ λ ή σ ι Α γ ί ο υ Ν ι κ ο λ ά ο υ , Π ρ ο σ τ άτ ης

Ο Ανδρέας Γ. Κ ωτσιόπουλος, Τριπολιτσιώτης, Αφηγείται Για Τη Πυρκαγιά:

Ανδρέας Γεωρ. Κ ωτσιόπουλος

των

Π αν τ ο π ω λ ών

Για συναισθηματικούς λόγους, ιστορίας και μνήμης που πιο κάτω αναφέρομαι, αρχίζω τη αφηγησή μου με το εξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου. Στο εξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου που βρίσκεται πίσω από το Στρατόπεδο ΄΄Θεόδωρος Κολοκοτρώνης΄΄ και υπάγεται από το έτος 1922 υπό τη αιγίδα των παντοπωλών, είναι τοποθετημένη η εικόνα του Αγίου Μάρκου, Αποστόλου και Ευαγγελιστή. Είναι ο μοναδικός Άγιος που γιορτάζει στις 25 Απριλίου, ημέρα κατά τη οποία έγινε η μεγαλύτερη πυρκαγιά, το 1872. Η πυρκαγιά των αιώνων! Οι Αδελφοί Ιωαν. Αργυρόπουλου ήταν αδέρφια της προγιαγιάς μου. Είχαν ένα από τα μεγαλύτερα καταστήματα γενικού εμπορίου της Τριπολιτσάς τη τότε εποχή. Ανήμερα το Πάσχα 24 Απριλίου 1872, οι Αργυρόπουλοι έκαναν ψησταριά. Ο υπάλληλος τους με το παρατσούκλι Καηκούδης γύρναγε τη σούβλα με το αρνί. Από απροσεξία του ακούμπησε το κεφάλι του αρνιού στη στάχτη. Επειδή αυτό οι παλιοί το θεωρούσαν γρουσουζιά, το αφεντικό του τον χαστούκισε μπροστά στον κόσμο. Ο Καηκούδης δεν μπόρεσε να το χωνέψει και η γρουσουζιά έστερξε με το να ξεσπάσει μεγάλη πυρκαγιά. Ο κόσμος όταν αντελήφθη τη πυρκαγιά, έτρεξε με ντενεκέδες και κουβάδες να τη σβήσει. Δυστυχώς κανείς δεν συνειδητοποίησε ότι στο κατάστημα ήταν αποθηκευμένα εκρηκτικά και μπαρούτι, το μεγάλο κακό δεν άργησε να συμβεί. Όταν η φωτιά έφτασε στα βαρέλια με το μπαρούτι, έγινε η μεγάλη έκρηξη, με αποτέλεσμα να καταστραφεί ολοσχερώς το κατάστημα και η γύρω περιοχή. Ο υπάλληλος Καηκούδης κοιμόταν μέσα στο κατάστημα και προς τα έξω βγήκε ότι τη φωτιά τη έβαλε ο Καηκούδης. Στη μνήμη των παλαιοτέρων έμεινε ως η ‘’καταστρεπτική φωτιά του Καηκούδη,, αν και δεν αποδείχτηκε ποτέ διότι δεν υπήρχαν μαρτυρίες. Ο τραγικός απολογισμός, ήταν να χάσουν τη ζωή τους και να τραυματιστούν 53 άτομα. Όλοι ήταν Τριπολιτσιώτες. Τη άλλη ημέρα ευρέθησαν σώματα τιναγμένα επάνω σε πλάτανο που υπήρχε έξω από το κατάστημα. Αναφέρεται ότι στη πλατεία Αγίου Βασιλείου υπήρχαν πολλά πλατάνια τα οποία έκοψαν. Έμεινε μόνο ο πιο μεγάλος, διότι εκεί που είχε φυτρώσει δεν εμπόδιζε. Βρισκόταν επάνω στο πεζοδρόμιο και στη βόρεια αριστερή γωνία της πλατείας Αγ. Βασιλείου που άρχιζε ο δρόμος Καλαβρύτων. Ήταν ο μοναδικός πλάτανος που είχε μείνει ως ιστορικό μουσείο της φύσης. Τον αναφερόμενο πλάτανο τον έκοψε το 1949 ο Στρατηγός Πετζόπουλος. Παίρνοντας τον καφέ του κάτω από τον πλάτανο που υπήρχε το καφενείο των Τσαρουχά και Καμαριώτη, τον πιτσίλισε κάποιο πουλί. Αναφέρεται ότι αυτός ήταν ο λόγος που μέσα σε μια νύχτα κόπηκε ο πολλών αιώνων πλάτανος. Το γεγονός έγινε γνωστό στο Πανελλήνιο, ώστε ο πολύς… Π. Παλαιολόγος αφιέρωσε σχετικό χρονογράφημα στη εφημερίδα το Βήμα. Δεν πρέπει να ήταν τυχαίο, ότι η ιστορική εικόνα του Αγίου Μάρκου, που έχει αφιερωθεί εις μνήμην λύτρωσης της ψυχής των άδικοφονευθέντων και γιορτάζει στις 25 Απρίλη που έγινε η πυρκαγιά, τοποθετήθηκε από διασωθέντες και οικείους των φονευθέντων στο εξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου που είναι προστάτης του συνδέσμου παντοπωλών και αναγράφονται όλα τα ονόματα, Φονευθέντων και Πληγωμένων. Από μαρτυρίες και γραπτά αναφέρεται ότι στη Τρίπολη τον 19ο αιώνα

μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 1930, είχαν γίνει πολλές πυρκαγιές και οι περισσότερες δεν ήταν τυχαίες. Η μεγαλύτερη και πιο καταστρεπτική πυρκαγιά, σε θύματα και υλικές ζημίες, ήταν αυτή που έγινε στις 25 Απριλίου του 1872. Όταν ο Μακαριστός μητροπολίτης Μαντινείας και Κυνουρίας Γερμανός Μεταξάς, το έτος 1922, παραχώρησε τα εξωκκλήσια της Τρίπολης στα σωματεία των επαγγελματιών, ο Σύνδεσμος Παντοπωλών πρέπει να ζήτησε το εξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου που είναι πίσω από το Στρατόπεδο Τριπόλεως, «Θ. Κολοκοτρώνης». Ίσως κάποιος μπακάλης κάτι να είχε οραματιστεί για τον Άγιο Νικόλαο. Όπως προαναφέρω, η επιλογή των παντοπωλών να έχουν προστάτη τον Άγιο Νικόλαο, υπάρχουν μαρτυρίες ότι αρχίζει από τη δεκαετία του 1850. Δεν πρέπει να ήταν τυχαίο ότι, στο τέμπλο του Ι.Ν. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος έχει αναρτηθεί μεγάλη εικόνα του Αγίου Νικολάου και έχει φιλοτεχνηθεί από Τριπολιτσιώτη ζωγράφο το έτος 1862 μήνα Νοέμβρη. Τη εικόνα έχουν αφιερώσει 57 παντοπώλες της τότε εποχής. Επάνω στη εικόνα είναι γραμμένα τα ονόματα των αφιερωτών, που αναφέρονται παρακάτω.

Ο νό μ ατ α Α φ ι ε ρ ω τ ών : 1Ος Γεωρ. Π. Σχίζα 2Ος Βασ. Ιωαν. Μανιατοπούλου 3Ος Κων. Καστανά 4Ος Χρησ. Κ. Γιαννοπούλου 5Ος Αθαν. Κωνσταντόπουλου 6Ος Δημ. Γιαννόπουλου 7Ος Ιαν. Καλαντόπουλου 8Ος Γεωργ. Κ. Σχινά 9Ος Βασ. Ιωαν. Σμυρναναίου 10Ος Γωργ. Τράκα 11Ος Αντ. Ηλιοπούλου 12Ος Σωτ. Στρατηγόπουλου 13Ος Λεων. Ν. Μητρόπουλου 14Ος Φωτ. Καρατζάς 15Ος Δημ. Ταμόπουλος 16Ος Ιωαν. Χ. Καλαντζόπουλος 17Ος Δημ. Γεωργίου 18Ος Γεωργ. Κ. Σχινάς 19Ος Γεωργ. Ι. Σμυρναίος 20Ος Γεωργ. Τράκας 21Ος Αντ. Ηλιόπουλος 22Ος Νικ. Γεωργίου 23Ος Νικ. Στεγοπούλου 24Ος Δημ. Μπέλιος 25Ος Δημ. Πετρόπουλος 26Ος Ιωαν. Καλογεροπούλου 27Ος Διον. Μητσόπουλος 28Ος Ηλίας Κοσμάς

29Ος Ηλίας Σταθόπουλος 30Ος Κων. Κοντογιάννης 31Ος Κων. Αντωνοπούλου 32Ος Νικ. Αργυρόπουλος 33Ος Ιωαν. Α. Γιατροπούλου 34Ος Ιωαν. Κ. Παγάκι 35Ος Παν. Σ. Πετρόπουλος 36Ος Αναστ. Ακουρής 37Ος Γεωργ. Ι. Πετρόπουλος 38Ος Ιωαν. Γ. Κοσμοπούλου 39Ος Νικ. Συμόπουλος 40Ος Γρηγ. Κανελλοπούλου 41Ος Ιωαν. Γυροπούλου 42Ος Γεωργ. Β. Μωραΐτης 43Ος Αθαν. Κοντού 44Ος Αγγελή Τουρνικιώτη 45Ος Γεωργ. Παναγιωτόπουλου 46Ος Ευστ. Δημητρόπουλου 47Ος Πετ. Ν. Αντωνόπουλου 48Ος Αθαν Προπόπουλου 49Ος Δημ. Π. Αντωνόπουλου 50Ος Σωτ. Γιαννόπουλου 51Ος Ιωαν Α. Λαλιώτου 52Ος Γεωργ. Ευσταθίου 53Ος Αθαν. Ζαχαρόπουλου 54Ος Κων. Δ. Καραμίτσου 55Ος Βασ. Γιαννόπουλου και δυσανάγνωστοι.

Από το έτος 1862 που έχει φιλοτεχνηθεί η εικόνα, μέχρι το 2008 που έγινε η ανωτέρω καταγραφή, έχουν περάσει 146 χρόνια και ο χρόνος επάνω στη εικόνα έχει αφήσει τη φθορά του. Γι’ αυτό, αν έχουν γίνει κάποια λάθη ή παραλήψεις σε ονόματα, δεν έγινε από πρόθεση.

Η Ε ι κ ο να Τ ο υ Ά γ ι ο Υ Μ ά ρ κ ο υ Α πό σ τ ο λ ο υ Κ α ι Ε υα γ γ ε λ ι σ τ ή Στις δυο στήλες της εικόνας, αναφέρονται τα ονόματα των πληγωμένων και των φονευθέντων. Στη μεσαία στήλη, αναφέρονται οι παραστάσεις που υπάρχουν αριστερά και δεξιά.

Αριστερά: 1. Ο Άγιος διδάσκει το Ευαγγέλιο.

2. Ο Άγιος γράφει το Ευαγγέλιο.

3. Ο Άγιος ποιεί θαύματα.

4. Ο Άγιος χειροτονεί Επίσκοπο.

5. Ο Άγιος βαπτίζει τον Παπουτσή. Δεξιά: 1. Ο Άγιος χειροτονεί τον Παπουτσή.

2. Ο Άγιος παρουσιάζεται στον Ηγεμόνα.

3. Ο Άγιος βάλλεται στη φυλακή.

4. Ο Άγιος σύρεται εις τας πέτρας.

5. Ο Άγιος παραδίδει το πνεύμα.

Η εικόνα του Αγίου Μάρκου, Αποστόλου και Ευαγγελιστή.

Tα ονόματα Των Πληγωμένων Και Φονευθέντων.

Ονόματα Φονευθέντων:

Ονόματα Πληγωθέντων:

1 Γεωργιάδης Στ.

2Ος Γεωργίου Σαραν.

3Ος Κορωνιός Β.

4Ος Μπασακιώτης Ν.

5Ος Μπινιάρης Χρ.

6Ος Μποροβίλας Β.

7Ος Ντούνιας Δημ.

8Ος Οικονομίδης Χρ.

9Ος Παπαγεωργίου Ιωαν.

10 Ος Παπανδρέου Ανδ.

11Ος Παυλόπουλος Αν.

12Ος Πεντεγιάλης Δημ.

13Ος Ρακόπουλος Αθ.

14Ος Ριζιώτης Κων.

15Ος Σαμαρτόπουλος Κ. Ιω.

16Ος Τζάθας Ι. Γ.

17Ος Τζάθας Ι. Δ.

18Ος Τσαγγαρέλης Δημ.

19Ος Τσαπραλής 20 Ος Φελίνης Θ.

1 Αγγελόπουλος Αθ Κ.

2Ος Βαγκόπουλος Μηχ.

3Ος Γετίκης Κων.

4Ος Γληγοράκος Ι.

5Ος Δεληγιάννης Δημ.

6Ος Θεοδωρόπουλος Ηλ.

7Ος Θεοδωρόπουλος Χ.

8Ος Καπότας Κ.

9Ος Καραγιάννη Κ.

10 Ος Κατσούλης Ι.

11Ος Κολάρας Ν.

12Ος Κωνσταντόπουλος Β.

13Ος Λαυρίνας Ν.

14Ος Λίκας Κων.

15Ος Μανέτας Γ.

16Ος Μανέτας K. 17Ος Μαργιέτης Ν.

16Ος Μήτρακα Αργυρώ 19Ος Μητσιόπουλος Ν.

20 Ος Παλιγά Μαρία

Ος

Ος

21Ος Παπαγωργίου Σάββας 22Ος Παρασκευόπουλος Αντ.

23Ος Παχάκης Κ. Ηλ.

24Ος Πλατόπουλος Ευ.

25Ος Ρουμελιώτης Χ. Δημ.

26Ος Ρούσος Κων.

27Ος Συναδινού Δημ.

28Ος Σταθάς Ι. Ε.

29Ος Στελτσής Χρ.

30Ος Τσαβάρας Γ.

31Ος Τσεβάς Επαμ.

32Ος Φραγκούλης Π.

33Ος Χρυσοβέργης Χρ.

Τα ανωτέρω ονόματα έχουν αντιγραφεί από τη εικόνα του Αγ. Μάρκου. Επάνω στη εικόνα πέρα από τα ονόματα των φονευθέντων και πληγωμένων αναφέρονται και τα εξής: «Εις ανάμνηση της λυτρώσεως εκ του κινδύνου του αιφνιδίου τιναγμού του γινομένου εν τη πυρκαγιά τη συμβάσει εν Τριπόλει τη 25 Απριλίου του έτους 1872 οι πληγωθέντες και θείο ελέει διασωθέντες τη παρούσα εικόνα εποιήσαντο.»

Ο Α ν ω ν υ μ ο ς Π ο ι η τ ης , Μ ε Τ ο Δ ι κ ο Τ ο υ Τ ρ ο π ο , Α να φ ε ρ ε ι : Τρέχουν γυναίκες για νερό

Όχι μεθ’ όρκου έλεγε

με τέσσες με κουβάδες

του κρύπτει τη αλήθεια

τη πυρκαγιά να σβήσουν

ωσάν να κράτα Χαλιμά

να λείψουν οι καβγάδες.

να λέει παραμύθια.

Ο Νωματάρχης ρώτησε

Ο ποιητής της σάτιρας

αυτόν τον Κάηκούδη

στο μάτι έιν’ πληγωμένος

μήπως εις το κατάστημα

αλλά ώ Θεέ βοήθησε

ευρίσκεται μπαρούτι.

να γιατρευτεί ο καημένος.

Παντοπώλες Στο εξωκκλήσι Του Αγίου Νικολάου, Κατά Τη Ώρα Της Λειτουργίας, Στις 6 Δεκέμβρη Του 1956.

Συντροφιά Στο Ε ξωκκλήσι Άγιου Νικολάου Το Έτος 1948. Από Αριστερά: 1Ος Τσόπελας Γεώργιος 2Ος Ταγκλής Ιωάννης 3Ος Καρναβέζος Ιωάννης 4Ος Τσουτσάνης Αθανάσιος 5Ος Ταλούμης Δημήτριος

6η Η σύζυγος Δ. Ταλούμη με τον γιο τους.

7Ος Ιερέας Νικόλαος Παπαβασιλείου 8Ος Καραλής Φώτιος 9Ος Κέκκος Λάμπρος 10 Ος Κάνταρος Γεώργιος 11Ος Ανδριανόπουλος Δημήτριος

Δεξιά Της Εικόνας Του Αγίου Νικολάου: 1Ος Ανδριανόπουλος Δημ.

2Ος Χαρίτος Ιωάννης 3Ος Κέκκος Λάμπρος 4Ος Καλαμαράς Ευάγγελος 5Ος Παπαθεοφάνης Δημ.

Από Αριστερά: 1Ος Τσόπελας Γεώργιος 2Ος Τσιπιανητόπουλος Βασίλ.

3Ος Κέκκος Λάμπρος 4Ος Γιωννάς Ιωάννης 5Ος Ταλούμης Δημήτριος

Παντοπώλες Στο εξωκκλήσι Του Αγίου Νικολάου, Το 1956.

Πενταμελές Εκκλησιαστικό Συμβούλιο, Αρχές Δεκαετίας Του 1950.

6Ος Παύλου Γεώργιος 7 Γιωννάς Ιωάννης 8Ος Μπαμής Γεώργιος 9Ος Σωτηρακόπουλος Τ. Ος

Αριστερά Της Εικόνας Του Αγίου Νικολάου: 10Ος Τσουτσάνης Αθαν.

11Ος Ταγκλής Ιωάννης 12Ος Γιαλής Αριστείδης & η σύζυγος του.

13Ος Αντωνίου Χρήστος 14Ος Αποστολόπουλος Πέτρ.

15Ος Κλήρος Γεώργιος 16Ος Καρλής Γεώργιος 17Ος Τριαντάφυλλος Γεώρ. & η σύζυγος του.

18Ος Κουρούσης Γεώργιος

Διοικητικό Συμβούλιο Παντοπωλών Το 1966. Από Αριστερά: 1Ος Ανδριανόπουλος Δ.

2Ος Αντωνίου Αντών.

3Ος Κλήρος Γεώργιος 4Ος Ταλούμης Δημήτρ.

5Ος Γκόνης Κων/νος 6Ος Καρναβέζος Γεώρ.

Άγιος Νικόλαος - Φωτογραφία Δεκαετίας Του 1960.

Διοικητικό Συμβούλιο Παντοπωλών Το 1960. Από Αριστερά: 1Ος Τουρλούκης Ν.

2Ος Τσόπελας Γεώρ.

3Ος Κέκκος Λάμπ.

4Ος Ταλούμης Δημ.

5Ος Τσεφαλάς Νικ.

6Ος Ταγκλής Ιωάν.

Η εικόνα μας δείχνει πώς ο Δημήτρης Ταλούμης και οι συνεργάτες του παρέδωσαν αρχές της δεκαετίας του 1970 το εξωκκλήσι Αγίου Νικολάου στους μετέπειτα παντοπώλες. Από γκρεμήλα και νταμαρότοπο που το παρέλαβαν, αναμόρφωσαν όλο τον περίβολο που ανέρχεται περίπου σε πέντε στρέμματα, το περιποιήθηκαν, το δενδροφύτεψαν και το έκαναν μια μικρή όαση.

Δημήτρης Χ. Ταλούμης (1909-1973).

Ο Περίβολος Του Ε ξωκκλησιού.

Ένα Μικρό Μέρος Από Τον Περίβολο Του Αγίου Νικολάου.

Ο Γεώργιος Χ. Κλήρος είναι ο άνθρωπος που τα τελευταία 35 χρόνια φροντίζει για τη συντήρηση και τον εξωραϊσμό σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους στο εξωκκλήσι Αγ. Νικολάου.

Ο Γεώργιος Κ λήρος Κ αι Ο Τάσος Σ ωτηρακόπουλος Στο Ε ξωκκλήσι Του Αγίου Νικολάου (Φθινόπωρο 2006).

Μετά Τη Λειτουργία Που Έγινε Στις 9 Μάη Του 2008.

Οδηγός Παντοπωλών & Εμπόρων Τροφίμων Ενος και Πλεον Αιωνα

Στη Φωτογραφία Είναι Μερικοί Από Τους Εναπομείναντες Συνταξιούχους Παντοπώλες . Φωτογραφία Ανάμνησης . 9 Μάη 2008 Από Δεξιά: 1Ος Μίγγινας Κων/νος 2Ος Κάνταρος Γεώργιος 3Ος Γιαλής Παναγιώτης 4Ος Κλήρος Γεώργιος 5Ος Τσιπιανητόπουλος Δημήτριος 6Ος Δημόπουλος Παρασκευάς 7Ος Κάνταρος Νικόλαος 8Ος Οικονόμου Ιωάννης 9Ος Τουρλούκης Νικόλαος 10Ος Σωτηρακόπουλος Τάσος 11Ος Ταλούμης Κων/νος. Δεν υπήρξε παντοπώλης, είναι όμως πάντα μπροστά και ο πατέρας του Δημ, Ταλούμης έχει προσφέρει πολλά στον Αγ. Νικόλαο.

12Ος Τσόπελας Ευθύμιος 13Ος Χαρίτος Ιωάννης 14Ος Καρναβέζος Γεώργιος 15Ος Τσόπελας Λυκούργος. Επίσης δεν υπήρξε έμπορος αλλά ο πατέρας του, ο Γεώργιος Τσόπελας, είχε προσφέρει στον Αγ. Νικόλαο και ο Λυκούργος στη μνήμη του Αγίου, είναι πάντα παρών.

16Ος Χαρίτος Παναγιώτης 17Ος Οικονόμου Ηλίας 18Ος Γιαννούκος Ιωάννης 19Ος Μητρόπουλος Χρήστος. Συνταξιούχος του Τ.Ε.Β.Ε. Στον Αγ. Νικόλαο είναι πάντα παρών.

Υπάρχουν και λίγοι ακόμη παντοπώλες και έμποροι τροφίμων στη ζωή, αλλά τη συγκεκριμένη ημερομηνία 9 Μαΐου 2008 δεν κατάφεραν να είναι μαζί μας.

Πριν από πολλές δεκαετίες είχαν κυκλοφορήσει δυο καταστάσεις που αναφέρουν τα επαγγέλματα και τους επαγγελματίες που λειτουργούσαν στη Τρίπολη. Η πρώτη αναφέρεται πριν εκατό χρόνια, στα έτη 1908 - 1909 και η δεύτερη πριν 74 χρόνια, στο έτος 1935. Λόγω του ότι το συγκεκριμένο βιβλίο, αναφέρεται στους Παντοπώλες και στους εμπόρους τροφίμων χονδρικής και λιανικής πώλησης, έγινε διαχωρισμός των επαγγελματιών και ο οδήγος του συγκεκριμένου βιβλίου αναφέρει αποκλειστικά τους κατωτέρω επαγγελματίες που διατέλεσαν τη τότε εποχή.

Κ ατ α γ ρ α φ ή 1908 - 1909

Ονομάζεται Οδηγός Της Ελλάδος Ν. Ιγγλέσης, και αναφέρει τους τότε εδωδιμοπώλες, εγχώρια προϊόντα και αλευροπώλες.

Ε ΔΩΔΙΜΟΠΩΛ ΑΙ

Αγγελόπουλος Κ. Αγγελόπουλος Φ. Αθανασιάδης ΙΙ Αθανασιάδης Ν. Αναγνωστόπουλος Β, Αναστασόπουλος Β. Αντωνίου Κ. Αποστολόπουλος ΙΙ Αναστασόπουλος Ν. Ασσιούρας Γ. Βασιλάκος Δ. Βλάχος Ν & Τούτουνας Δ. Γαλανάκης Α. Γαντές Π. Γεωργιόπουλος Θ. Γεωργόπουλος Κ. Γιαγιάνος Α. Γανναράς Ι.

Γιαννουλόπουλος Κ. Δαγρές Ν. Δεληγιάννης Δ. Καμπυλυκάς Ι. Καράμπελας Θ. Καρλής Κ. Κόγος Λ. Καρύδης Σ. Κουρόπουλος Ι. Κωνσταντόπουλος Γ. Λακατσάς Χ. Μανωλόπουλου Αφοί Μαχαίρας Γ. Μιχαλόπουλος Κ. Μπουσούλης. Παπαγιαννόπολου Αφοί Παπαδημητρίου Κ. Παπαδόπουλος ΙΙ. Πλευρίτης Δ.

Πετρόπουλος Σ. Σκλαβούνος & Μουτζιδρόπουλος Σούμας Λ. Τούτουνας Δ. Τσιρικόπουλου Αφοί Τσώλης ΙΙ Φράγκος Γ. Χαρίτος Χ. Χριστόπουλος Β. Χριστόπουλος Η. Χρονόπουλος Β.

ΕΓ Χ ΩΡΙΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ Δημητρόπουλος Ν. Ευσταθίου Π. Καλατζης Σ. Καράκαλος Π. Κωτσάκης Ν.

Λαφαζάνης Ν. Μουτζουρόπουλος Ι. Μουτσόπουλος Ν. Μπατζιάρας Γ. Μπινιάρης ΙΙ Μπακόπουλος Γ. Πετρόπουλος Λ. Παπαοικονόμου Λ.

Α ΛΕ ΥΡΟΠΩΛ ΑΙ

Βούλγαρης Ν. Λαμπρόπουλος Α. Λεβιδιώτης Κ. Μικρούλης Κ. Μπολολότης Η. Παρασκευόπουλος Ν. Σταυρόπουλος Ε. Σανιδόπουλος Α. Χόντος Λ.

Τους ανωτέρω αναφέρει η κατάσταση του 1908 - 1909.

ΕΜΠΟΡΟΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΑΥΡΗΛΟΣ ΦΩΤΙΟΣ & ΥΙΟΣ

ΠΑΠΑΔΙΟΝΥΣΟΠΟΥΛΟΣ

ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΛΟΙ ΑΦΟΙ

ΣΙΑΜΑΝΤΟΥΡΟΣ,

ΓΚΟΥΤΖΟΥΛΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΤΣΟΥΤΣΑΝΗΣ,

ΓΚΡΕΜΟΥΤΗΣ ΚΩΝ.

ΠΑΤΣΙΑΒΟΣ ΔΗΜ. &

ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΙ ΑΦΟΙ

ΜΕΜΟΣ ΣΩΤ.

ΕΤΑΙΡΙΑ Ε. ΣΟΥΝΤΡΗ

ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΙ Ν. ΑΦΟΙ

ΖΕΥΚΗΛΗΣ &

ΣΤΑΘΟΠΟΥΟΛΟΣ,

ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

ΧΡΟΝΗΣ &

ΚΑΡΑΛΗΣ ΦΩΤΙΟΣ

ΖΑΦΕΙΡΗΣ

ΚΑΡΚΑΖΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΤΣΙΛΙΜΙΓΚΡΑΣ ΚΩΝ.

ΚΟΛΟΚΟΥΣΗΣ ΠΟΛ.

ΤΣΟΥΤΣΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝ,

ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Ν.

ΤΣΟΥΤΣΑΝΝΗΣ Α. ΓΕΩΡ.

ΚΟΥΒΕΡΤΑΡΗΣ ΠΑΝ.

ΤΣΟΥΤΣΑΝΗΣ Π. ΔΗΜ.

ΚΟΥΡΟΙ ΑΦΟΙ

ΤΣΟΥΤΣΑΝΝΗΣ ΙΩΑΝ.

ΜΑΝΤΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΚΑΙ ΥΙΟΣ

ΤΣΟΥΤΣΑΝΗΣ ΠΑΝ.,

ΜΠΕΡΤΖΕΛΕΤΟΥ ΑΦΟΙ

ΓΑΛΙΩΤΟΣ ΓΕΩΡ. ΚΑΙ ΣΙΑ

ΞΕΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ & ΥΙΟΣ

Ονομάζεται Κατάσταση Νομός Αρκαδίας 1935, του δικηγόρου Αθηνών Ιωάννη Θεοδωρακόπουλου. Και αυτή η κατάσταση αναφέρει, ένα μέρος από τους επαγγελματίες της Τρίπολης.

Αποστολόπουλου Αφοί Γιανόπουλος Γ. Βερβέρης Β. Βλαχου Ν. Γαλανάκη Χρ. Γιαγιάνου Αρ. Ζυγομαλάς Α & Σία. Θεοδωρόπουλος Ν. Θεοδωρόπουλος Π.

Οι Χοντρέμποροι τροφίμων και οι βιοτέχνες, όπως κηροποιοί, ποτοποιοί, τυροκόμοι, κ.α. θα ήταν δύσκολο να διαθέσουν το εμπόρευμά τους, ή τη παραγωγή τους, αν δεν υπήρχαν τα καταστήματα τροφίμων λιανικής πώλησης, που ερχόντουσαν και έρχονται σε άμεση επαφή με τους καταναλωτές. Από το 1948 που ασχολήθηκα γενικά με τα είδη τροφίμων, μέχρι και σήμερα το 2008 που γίνεται η καταγραφή, γνώρισα όλους τους εμπόρους τροφίμων και όλα τα παντοπωλεία που λειτουργούσαν πριν και μετά το 1948. Από έρευνα που έχω κάνει, από μαρτυρίες παλαιών εμπόρων και παλαιών Τριπολιτών έχω καταγράψει τους πιο κάτω πίνακες.

ΝΙΚΗΤΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

Κ ατ α γ ρ α φ ή 1935

ΕΜΠΟΡΟΙ ΑΠΟΙΚΙΑΚΩΝ

Κ ατ α γ ρ α φ ή Π αν τ ο π ω λ ών & Ε μ πό ρ ω ν Τ ρ ο φ ί μ ω ν Τ ά σ ο υ Γ. Σ ω τ η ρ α κ όπ ο υ λ ο υ Τ ο 2008

Ιωάννου Ι. Καρλής Δ. Καρναβέζος Αθ. Κέκκου Λ. Κέκκου Ν. Κούγιας Ι. Λυμπερόπουλος Κ. Μανέτας Δημ. Μαρλάς Α. Μίγκινας Σ. Ντέμος Β.

Παπαδπούλου Π. Σκούντρας Ευαγ. Σκούντρας Ευστρ.

Τα δυο επώνυμα Σκούντρας πρέπει να είναι η εταιρία Σούντρη.

Σούμας Ι & Ταγλής Ι. Σπυρόπουλου Ξεν. Τελώνης & Γκρεμούτης

Τσουτσάνης Β. Τσουτσάνης Ι & Σία Φρετζος Π. Χαριτόπουλου Αφοι Ψιμουλης Κ.

ΛΑΔΕΜΠΟΡΟΙ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΙ ΑΦΟΙ

ΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΣ Ι. &

ΒΕΡΓΑΚΗΣ ΓΕΩΡ.

ΚΟΥΓΙΟΥΦΑΣ Γ.

ΓΑΡΔΕΛΙΝΟΥ ΑΦΟΙ

ΛΑΓΓΑΣ ΓΕΩΡ.

ΓΡΗΓΟΡΑΚΗΣ ΓΡΗΓ.

ΜΠΙΣΗΛΑ ΑΦΟΙ

ΚΑΡΥΔΗΣ ΑΝΑΣ.

ΝΑΣΙΑΚΟΥ ΑΦΟΙ

ΚΑΡΥΔΗΣ ΚΩΝ. &

ΣΙΩΝΗΣ ΚΩΝ.

ΚΑΡΥΔΗΣ ΗΛ.

ΣΟΥΠΟΣ ΕΥΑΓ.

ΕΜΠΟΡΟΙ Ε Λ ΑΙΟΥ Μαχαίρας Γ. Τσόπελας Ευθ.

Τα ανωτέρω είναι αντιγραφή των τότε καταστάσεων.

Κ ατ α γ ρ α φ ή Π αν τ ο π ω λ ών 1862 Στο τέμπλο του Ι. Ν. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Τριπόλεως, έχει αναρτηθεί μεγάλη εικόνα του Αγίου Νικολάου, η οποία έχει φιλοτεχνηθεί από Τριπολιτσιώτη ζωγράφο το έτος 1862 μήνα Νοέμβρη. Επάνω στη εικόνα είναι γραμμένα τα 57 ονόματα των αφιερωτών, τα οποία αναφέρονται στο κεφάλαιο Άγιος Νικόλαος.

ΧΩΜΑΤΑ ΑΦΟΙ

ΤΣΟΠΕΛΑΣ ΓΕΩΡ & ΥΙΟΣ

ΒΙΟΤΕΧΝΕΣ ΚΗΡΟΠΛΑΣΤΕΣ ΑΝΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΙ ΑΦΟΙ

ΣΟΥΝΤΡΗΣ ΔΗΜ.

ΑΝΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡ.

ΣΟΥΝΤΡΗΣ ΙΩΑΝ.

ΓΑΡΤΑΓΑΝΝΗΣ ΝΙΚ.

ΦΕΛΙΟΣ ΑΘΑΝ.

ΓΑΡΤΑΓΑΝΝΗΣ ΦΩΤ.

ΠΟΤΟΠΟΙΟΙ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΙ ΑΦΟΙ

ΜΠΙΡΗΣ ΝΙΚ.

ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ ΙΩΑΝ.

ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΙ ΑΦΟΙ

ΚΑΛΔΗΣ ΓΕΩΡ.

ΜΑΝΙΑΤΗ ΑΦΟΙ

ΠΑΝΤΟΠΩΛΕΙΑ - ΕΔΩΔΙΜΟΠΩΛΕΙΑ

ΜΑΝΙΑΤΗΣ Γ.

ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝ.

ΜΑΝΤΗΣ ΚΩΝ.

ΣΕΜΠΟΣ ΗΛΙΑΣ

ΜΑΝΩΛΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝ.

ΣΟΥΠΟΥ ΑΦΟΙ

ΜΑΡΙΝΟΣ ΑΘΑΝ.

ΣΟΥΠΟΣ ΒΑΣ.

ΜΑΧΑΙΡΑΣ ΚΩΝ.

ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ‘’ΑΛΙΜΕΝΤΑ’’

ΜΕΡΤΖΕΛΟΣ ΕΥΑΓ.

ΣΟΥΜΑΣ ΙΩΑΝ.

ΜΙΓΓΙΝΑΣ ΘΕΟΔ.

ΣΠΑΡΑΓΓΗΣ ΓΕΩΡΓ.

ΜΙΓΓΙΝΑΣ ΚΩΝ.

ΣΚΑΛΙΔΗΣ ΑΝΤ. & ΥΙΟΣ

ΜΟΥΤΣΙΟΣ ΔΗΜ.

ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ ΣΠ.

ΜΠΑΖΙΩΤΑΚΗΣ ΑΘΑΝ.

ΣΤΑΙΚΟΣ ΑΝΑΣΤ.

ΜΠΑΜΗΣ ΓΕΩΡ.

ΣΩΤΗΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΑΦΟΙ

ΜΠΑΡΜΠΑΚΟΣ ΔΗΜ.

ΣΥΝΟΔΙΝΟΣ ΓΕΩΡ.

ΜΠΕΡΤΖΕΛΕΤΟΥ ΑΦΟΙ

ΤΑΓΚ ΛΗΣ ΙΩΑΝ. &

ΜΠΙΜΠΑΣ ΓΕΩΡ,

ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΑΝΤ.

ΜΠΕΝΤΕΒΗΣ ΑΝΔ.

ΤΑΛΟΥΜΗΣ ΔΗΜ.

ΜΠΕΝΤΕΒΗΣ ΚΩΝ.

ΤΑΛΟΥΜΗΣ ΗΛΙΑΣ

ΜΠΟΥΝΟΥ ΙΩΑΝΝΑ

ΤΕΡΖΗΣ ΓΕΩΡ.

ΜΠΟΥΣΟΥΛΟΙ ΑΦΟΙ

ΤΖΑΒΑΡΑΣ ΓΕΩΡ.

ΜΡΟΥΣΚΑΡΗΣ ΖΑΧ.

ΤΖΟΥΜΗΣ ΓΕΩΡ.

ΝΑΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΠΕΤ.

ΤΟΥΡΛΟΥΚΗ ΑΦΟΙ ΤΟΥΡΛΟΥΚΗΣ ΒΑΣ.

ΝΙΚΗΤΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΤΡΑΚ Α ΚΩΝ.

ΝΙΚΗΤΟΠΥΛΟΣ ΝΙΚ. ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ Α. &

ΤΡΑΚ ΑΣ ΓΕΩΡ.

ΚΟΛΙΑΣ ΙΩΑΝ.

ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Κ.

ΤΡΑΚ ΑΣ ΓΡΗΓ.

ΒΛΑΧΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

ΚΟΛΙΑΣ ΑΝΔ.

ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝ.

ΤΡΑΥΛΟΣ ΟΔ.

ΓΑΛΑΝΑΚΗΣ Α.

ΚΛΗΡΟΣ ΓΕΩΡ.

ΝΤΕΜΟΣ ΒΑΣ.

ΤΡΙΑΔΗΣ ΑΝΤ.

ΓΑΛΙΟΤΟΣ ΝΙΚ.

ΚΟΝΤΟΒΑΖΑΙΙΤΗΣ ΔΗΜ.

ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΑΦΟΙ

ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΟΣ ΓΕΩΡ.

ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡ.

ΚΟΝΤΟΣ ΠΑΝΑΓΟΣ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΡΗΓ.

ΤΣΑΚ ΑΝΙΚ ΑΣ ΙΩΑΝ.

ΓΕΡΟΓΙΑΝΝΗΣ ΛΥΚ.

ΚΟΝΤΟΣ ΣΠΥΡΟΣ

ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜ.

ΤΣΑΦΑΛΑΣ ΝΙΚ.

ΓΙΑΓΙΑΝΝΟΣ ΧΡΗΣ.

ΚΟΡΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜ.

ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΟΔ.

ΤΣΕΛΑΣ ΚΩΝ.

ΓΙΑΓΙΑΝΝΟΣ ΓΕΩΡ.

ΚΟΣΜΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣ.

ΠΑΝΤΕΛΕΣ ΠΑΡΑΣ.

ΤΣΙΟΔΡΑΣ

ΓΙΑΓΙΑΝΝΟΣ ΑΡΙΣΤ.

ΚΟΤΤΑ ΓΕΩΡΓΙΑ

ΠΑΠΑΓΙΑΝΗΣ ΝΙΚ.

ΤΣΙΠΙΡΑΣ ΗΛΙΑΣ

ΓΙΑΛΗΣ ΑΡΙΣΤ.

ΚΟΥΒΕΡΤΑΡΗ ΔΗΜ. ΚΟΥΒΕΡΤΑΡΗ ΜΑΡΙΑ

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΙ ΑΦΟΙ

ΤΣΟΥΡΝΟΣ ΓΕΩΡ.

ΓΙΑΛΗΣ ΠΑΝ.

ΚΟΥΒΕΡΤΑΡΗΣ ΝΙΚ.

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡ

ΤΣΟΥΤΣΑΝΝΗΣ ΒΑΣ.

ΓΙΑΛΕΛΗΣ ΠΑΝ.

ΚΟΥΛΟΛΙΑΣ ΔΗΜ.

ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΑΦΟΙ

ΤΣΟΥΤΣΑΝΝΗΣ ΜΙΧ.

ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑ

ΚΟΥΡΕΤΑΣ ΝΙΚ.

ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ

ΤΣΙΠΙΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜ.

ΓΙΩΝΝΑΣ ΙΩΑΝ & ΥΙΟΣ

ΚΟΥΡΟΥΣΗΣ ΓΕΩΡ,

ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΙΣΤ.

ΓΚΟΝΗΣ ΚΩΝ.

ΚΡΟΥΜΠΟΥΖΟΣ ΓΕΩΡ.

ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΑΣΟΣ

ΧΑΡΙΤΟΣ ΙΩΑΝ.

ΓΚΡΙΤΖΑΛΗΣ.

ΚΟΤΣΙΡΗΛΟΣ ΙΩΑΝ.

ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝ.

ΧΑΡΙΤΟΣ ΠΑΝ.

ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΓΕΛΟΣ

ΚΩΤΣΙΟΝΟΙ ΑΦΟΙ

ΠΑΠΑΘΕΟΦΑΝΗΣ ΔΗΜ.

ΧΑΡΜΠΙΛΑΣ ΓΕΩΡΓ.

ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΚΟΥΜΠΟΥΝΗΣ Π.

ΠΑΠΑΧΡΟΝΗΣ ΑΘΑΝ. &

ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ Α. ΠΑΡ.

ΚΥΡΙΑΖΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ ΚΩΝ.

ΧΟΝΤΟΣ ΑΝΑΣΤ.

ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ Δ. ΠΑΡ.

ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝ.

ΚΑΡΟΤΖΟΣ ΔΗΜ.

ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚ.

ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΗΣ & ΥΙΟΣ

ΚΩΤΣΙΟΝΗ ΜΑΡΙΑ

ΠΑΤΣΙΛΙΒΑ ΑΦΟΙ

ΧΡΟΝΑΣ ΔΗΜ.

ΖΑΧΟΣ ΠΑΝ.

ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝ.

ΠΛΕΣΙΑΣ ΣΩΤ.

ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝ.

ΖΥΓΟΜΑΛΑΣ ΑΛΕΞ.

ΛΑΤΣΟΝΑΣ ΠΑΝ.

ΠΡΟΥΤΖΟΥ ΑΦΟΙ

ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝ.

ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΒΑΣ.

ΛΟΥΜΠΑΡΔΙΑΣ ΣΤ.

ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝ.

ΨΙΜΟΥΛΗΣ ΙΩΑΝ.

ΙΩΑΝΝΟΥ ΓΙΑΝΝΗΣ

ΛΥΓΙΑΣ &

ΠΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΟΣΘ.

ΨΙΜΟΥΛΗΣ ΙΩΑΝ.

ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ ΕΥΑΓ.

ΠΡΟΥΤΖΟΣ Ε

ΡΕΒΕΛΗΣ ΠΑΝ.

ΨΥΧΑΡΗΣ ΑΡΓΥΡΗΣ

ΚΑΛΔΗ ΜΑΡΙΑ

ΜΑΓΓΛΑΡΑΣ ΓΕΩΡ.

ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝ.

ΜΑΛΙΑΡΑΣ

ΑΓΓΕΛΑΚΟΣ ΙΩΑΝ.

ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΗΣ.

ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ Γ.

ΚΑΛΟΜΠΡΑΤΣΟΣ ΓΕΩΡ.

ΑΓΡΙΟΣΤΑΘΗΣ ΔΗΜ.

ΚΑΜΠΙΛΑΥΚΑΣ ΝΙΚ.

ΑΛΗΜΙΣΗΣ ΚΩΝ.

ΚΑΝΕΛΗΣ ΠΕΤ.

ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣ.

ΚΑΝΤΑΡΟΥ ΑΦΟΙ 1ο

ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚ.

ΚΑΝΤΑΡΟΥ ΑΦΟΙ 2ο

ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΙ ΑΦΟΙ

ΚΑΝΤΑΡΟΣ ΕΥΑΓ &

ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΑΠΟΣ.

ΓΙΑΝΝΟΥΚΟΣ ΙΩΑΝ.

ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΑΝΤ.

ΚΑΠΛΑΝΗ ΔΗΜΗΤΡΑ

ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΧΡΗΣ. ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΙΩΑΝ.

ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗ ΓΙΩΡΓΙΑ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΠΕΤ.

ΚΑΡΑΘΑΝΟΣ ΔΗΜ.

ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ ΧΡΗΣ.

ΚΑΡΑΚΟΥΡΤΗΣ ΙΩΑΝ.

ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ ΑΝΔΡ.

ΚΑΡΑΛΗΣ ΟΔΥΣ &

ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΙ ΑΦΟΙ

ΚΑΡΑΛΗΣ ΦΩΤ.

ΑΡΓΥΡΗ ΑΝΑΣ.

ΚΑΡΛΗΣ ΔΗΜ.

ΑΡΤΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΗΣ.

ΚΑΡΝΕΖΗΣ ΗΛ.

ΑΡΓΥΤΑΚΟΙ ΑΦΟΙ

ΚΑΡΝΑΒΕΖΟΣ ΑΘ. & ΥΙΟΙ

ΑΣΣΙΟΥΡΑΣ ΝΙΚ.

ΚΑΤΡΟΙ ΑΦΟΙ

ΑΧΑΜΝΟΣ ΘΕΟΦ.

ΚΑΤΣΙΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜ.

ΑΧΑΜΝΟΣ ΝΙΚ.

ΚΑΤΣΙΜΑΛΗΣ ΠΑΝΑΓ.

ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ ΣΩΤ.

ΚΕΚΚΟΣ ΛΑΜ.

ΒΕΡΒΕΝΙΟΤΗΣ ΧΡΗΣ.

Σύμφωνα με τους ανωτέρω πίνακες, ο αριθμός παντοπωλών και εμπόρων τροφίμων ανέρχεται στους 420.

Μετρητίκια

Η παλάντζα σε λειτουργία. Κατοχή. Μαύρη Αγορά. Δεκαετία 1940. Αγοραπωλησία Σαπουνιού. Η πελάτισσα Διαμαρτύρεται. (Μη Με Κλέβεις Στο Ζύγι).

Π α λιές Μ ονά δες Μ έ τρησης

Κ αντάρι - Ζ υγαριά - Π λ ά σ τιγγα

Πριν αναφερθώ στους εδωδιμοπώλες και στους εμπόρους τροφίμων, θα κάνω μια μικρή αναφορά στις παλιές μονάδες μέτρησης, διότι χωρίς αυτές δεν θα μπορούσε να γίνει καμιά εμπορική συνεργασία ή συναλλαγή. Από αρχαιοτάτων χρόνων ο άνθρωπος για τις συναλλαγές του, οι οποίες γινόντουσαν είδος με είδος, έπρεπε μόνος του να βρει και να κατασκευάσει ειδικά δοχεία για να μετράει τα προϊόντα που παρήγαγε. Η αρχή έγινε από τους ανθρώπους που ζούσαν στη ύπαιθρο, αγρότες, κτηοτρόφους και γενικά από ξωμάχους. Η παραγωγή τους ήταν, τα δημητριακά, οι ξηροί καρποί και τα κτηοτροφικά προϊόντα, όπως γάλα, τυρί, μαλλιά και τα ζώα. Στη Αρκαδία πάντα υπερτερούσαν τα αιγοπρόβατα, τα οποία οι κτηοτρόφοι τα μετρούσαν και πουλούσαν με το κομμάτι, ή με το κεφάλι, δεν έλεγαν πόσα ζώα έχεις, αλλά πόσα κεφάλια ζώα έχεις. Κατά τόπους και περιοχές οι άνθρωποι κατασκεύαζαν και τα δικά τους δοχεία μέτρησης. Αναφέρομαι σε αυτά που γνώρισα και σε ότι μέσα από έρευνα μπόρεσα να πληροφορηθώ. Τη παλιά εποχή το πιο εύχρηστο, υγιεινό και ευκολοδούλευτο για πολλές χρήσεις ήταν το ξύλο. Από το ξύλο έκαναν σχεδόν όλα τα χρειαζούμενα μέσα εξυπηρέτησης και ευκολίας. Οι πρόγονοί μας κατασκεύαζαν διάφορα δοχεία μέτρησης, όπως το ξύλινο δοχείο κουβέλι, το ξύλινο δοχείο καντάρι, το ξύλινο δοχείο κιλό, το ξύλινο δοχείο συνοίκι και άλλα πολλά. Στη συνέχεια για τη αγορά και πώληση προϊόντων εφεύραν τα ειδικά όργανα μέτρησης βάρους, δηλαδή αυτά που ζύγιζαν, όπως το καντάρι ή σατέρι, τη πλάστιγγα, τη ζυγαριά, τη παλάντζα, κ.α. Αναφέρεται ότι, το κουβέλι ήταν ένα μεγάλο ξύλινο δοχείο χωρητικότητας 40 οκάδων, σε κιλά 51.200 γραμ., με το οποίο μέτραγαν τα δημητριακά, σιτάρι, αραποσίτι, κριθάρι κ.α. Οι αγρότες όταν μέτραγαν τη παραγωγή τους έλεγα: «έκανα 20 κουβέλια σιτάρι». Επίσης χρησιμοποιούσαν και το ξύλινο δοχείο που το έλεγαν καντάρι, ήταν δοχείο χωρητικότητας 44άρων οκάδων. Πολλές συναλλαγές μετριόντουσαν με το καντάρι, όπως ασβέστης κ.α. Οι συναλλασσόμενοι για τη ευκολία τους, το δοχείο καντάρι το χώρισαν σε τέσσερα τάσια (δοχεία), το κάθε δοχείο χώραγε 11οκάδες. Προς μέτρηση των δημητριακών, των ξηρών καρπών κλπ. κατά τόπους, πολύ παλιά, χρησιμοποιούσαν το ξύλινο δοχείο, «κιλό», χωρητικότητας 24άρων οκάδων. Καμία σχέση δεν έχει με το σημερινό κιλό των 1.000γραμμαρίων. Αναφέρεται ότι δοχείο μέτρησης δημητριακών ήταν και το συνοίκι, που ισοδυναμούσε με 16 οκάδες καρπό.

Ουγκιά

Για να λειτουργήσει ένα κατάστημα τροφίμων τα πρώτα εργαλεία που έπρεπε να μπούνε στο κατάστημα ήταν: η ζυγαριά με τα δράμια, η πλάστιγγα με τα δράμια και το τακίμι για το μέτρημα του λαδιού, του πετρελαίου και οποιουδήποτε άλλου υγρού προϊόντος, διότι παλιά όλα ήταν χύμα και ήθελαν ζύγισμα και μέτρημα.

Η ουγκιά ισοδυναμεί με 9 δράμια, ή με 0,29 γραμμάρια. Γνώρισα τη ουγκιά ως υπάλληλος σε παντοπωλείο, όταν στις μεγάλες γιορτές οι πελάτες ζήταγαν αμμωνία σε σκόνη για να τη χρησιμοποιήσουν σε γλυκά, ιδιαιτέρως στα γαλοκούλουρα το Πάσχα. Η δόση σε μια οκά αλεύρι ήταν μια ουγκιά αμμωνία. Η ουγκιά είναι μονάδα βάρους σε διάφορες χώρες. Ισοδυναμεί με 28,35γραμμάρια. Οι έμποροι υφασμάτων ως μονάδα μέτρου χρησιμοποιούσαν τον πήχη. Ο πήχης έχει μήκος από τον καρπό έως τον ώμο ενός χεριού και ισούται με 0,648 του μέτρου. Υποδιαιρείται σε 8 ρούπια. Το ρούπι, παλιά μονάδα μήκους, ισοδυναμεί με 0,08 εκατοστά και είναι υποδιαίρεση του πήχη.

Ζυγαριά με Δράμια . Ήταν απαραίτητο εργαλείο για τον παντοπώλη.

Κ αντάρι ή Σ ατέρι ή Στατήρας .

Το καντάρι, η ζυγαριά και η πλάστιγγα, είναι όργανα μέτρησης βάρους. Απαραίτητα εργαλεία για τα καταστήματα τροφίμων. Το καντάρι, που το λέγανε και σατέρι ή στατήρα, είναι η πιο παλιά μονάδα μέτρησης βάρους. Η ζυγαριά αποτελείται από δυο δίσκους, που τα λένε τάσια, είναι περίπου ομοιότυπα και ζυγίζει το βάρος αντικειμένων. Στο ένα τάσι τοποθετείται το προϊόν και στο άλλο τα ζύγια, δηλαδή τα δράμια.

Πλάστιγγα . Ζυγαριά, για μέτρηση μεγάλων βαρών.

Τακίμι, Δράμια Πλάστιγγας Σε Οκάδες . Πλανόδιος Έμπορος , Μετράει Με Τον Πήχη .

Τη παλιά εποχή οι φαρμακοποιοί για τα φάρμακα που ήταν χύμα και πουλιόντουσαν με το δράμι, χρησιμοποιούσαν το ζυγό (ζυγαριά) που ήταν ακριβείας. Οι δε παντοπώλες ζύγιζαν τα μπαχαρικά, τα χρώματα βαφής κ.α.

Τ ά ρ α ή Α πό β α ρ ο Τάρα ή απόβαρο σημαίνει, διαφορά μικτού και καθαρού βάρους. Τη παλιά εποχή τα περισσότερα προϊόντα διατροφής, υγρά ή στερεά, ήταν χύμα και τσουβαλάτα όπως λέει και η παροιμία. Θα έπρεπε ο πελάτης να φέρει το μπουκάλι ή το δοχείο για να πάρει, λάδι, πετρέλαιο, κρασί, ποτό, ή ότι άλλο υγρό προϊόν χρειαζόταν. Το ίδιο έπρεπε να κάνει και για τα στερεά προϊόντα, όπως, αλεύρι, πίτουρα, αραποσίτι, κριθάρι, βρώμη και άλλα. Ακόμη και για το ρύζι, τη ζάχαρη κ.λ.π., ο πελάτης έπρεπε να έχει το ανάλογο σκεύος μαζί του, τσουβάλι, ταγάρι, τορβά, μπόλια, ή ότι άλλο αντικείμενο τον διευκόλυνε, για να του βάλει ο καταστηματάρχης το προϊόν που του ζητούσε. Ότι και αν ήταν το σκεύος που θα έμπαινε το προϊόν, είχε το δικό του ειδικό βάρος και ο πωλητής ή ο αγοραστής, έπρεπε να το ζυγίσει και το βάρος που θα έβρισκε, δηλαδή το απόβαρο, να το αφαιρέσει από το μικτό βάρος, για να βγάλει το καθαρό βάρος, βάσει του οποίου έπρεπε να εισπράξει τη αντικειμενική αξία του προϊόντος.

Οκ ά Παλάντζα . Ζυγαριά Φορητή, για το σπίτι, τη λαϊκή αγορά κ.α.

κ αι

Δ ρά μι

Η οκά και το δράμι ήταν μονάδα βάρους στερεών και υγρών προϊόντων που υποδιαιρείτο σε 400 δράμια και ισοδυναμεί με 1.282 γραμμάρια. Στη Ελλάδα ίσχυσε μέχρι τέλος Μαρτίου του 1959, που αντικαταστάθηκε από το κιλό. Η οκά ήταν κατάλοιπο τουρκικού συστήματος.

Ζυγός 1/2 του Δραμιού. Όργανο μέτρησης ακριβείας του 19ου Αιώνα.

Κιλό Το κιλό είναι μονάδα βάρους ή μάζας, που αντιστοιχεί σε χίλια γραμμάρια. Στη Ελλάδα άρχισε να ισχύει από τη πρώτη Απριλίου του 1959.

Η μ ι αυ τ ό μ ατ η Ζ υ γα ρ ι ά Όταν ήρθε το κιλό στη ζωή μας, τέλος της δεκαετίας του 1950, μπήκε και η ημιαυτόματη ζυγαριά στα παντοπωλεία και γενικά στα καταστήματα τροφίμων. Ζύγιζε αυτόματα μέχρι ένα κιλό, για μεγαλύτερο βάρος έμπαινε αντίβαρο σε δράμια ή σε γραμμάρια.

Γα λ όν ι

Γραδόμετρο.

Μέχρι και τη δεκαετία του 1950 στη συναλλαγή ορισμένων υγρών προϊόντων, όπως βενζίνη και άλλα χρησιμοποιούσαν το γαλόνι. Το γαλόνι στη Ελλάδα μέτραγε για 2,1/2 οκάδες, και σε κιλά 3.205 γραμμάρια. Υπήρχαν διάφορα αγγεία υγρών, όπως οι δαμτζάνες που χωρούσαν 2,1/2 οκάδες ή 1.000 δράμια, έξ’ ου και η χιλιάρα δαμιζάνα όπως τη λέγαμε. Το γαλόνι είναι Αγγλική και Αμερικανική μονάδα μέτρησης, που ισοδυναμεί με 4,546 λίτρα. και 3,75 λίτρα αντιστοίχως.

Λίτρο Το λίτρο είναι μετρική μονάδα όγκου ή χωρητικότητας υγρών και στερεών, που ισοδυναμεί με χίλια κυβικά εκατοστά. Πολλά προϊόντα εμφιαλώνονται σε φιάλες που μετριούνται με το λίτρο, όπως λάδι ενός και δυο λίτρων, κρασί κ,α.

Γρ ά δ ο Το γράδο προσδιορίζει τη πυκνότητα και τους βαθμούς υγρών, όπως γάλα, μούστο, κρασί κ.α.

ΤΑΚΙΜΙ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΥΓΡΩΝ Στην εικόνα βλέπουμε μια σειρά παλιά δοχεία που μετρούσαν και σέρβιραν οι ταβερνιάρηδες κρασί. Τα τέσσερα δοχεία αποτελούν ένα τακίμι των 400ων – 200ων και 100 Δραμιών, ήταν κατασκευασμένα ειδικά για κρασί. Στο χέρι διακρίνεται το σήμα με τη σφραγίδα από την τότε εποπτεία Εμπορίου, που πιστοποιεί τη χωρητικότητα της οκάς. Η οκά, μονάδα βάρους που υποδιαιρείται σε 400 δράμια και ισοδυναμεί με 1.282 γραμμάρια, ίσχυε μέχρι το Μάρτιο του 1959.

Ειδικά κατασκευασμένα δοχείαπου μετρούσαν το λάδι, σε οκά.

Σε ώρα εργασίας ο Μπακάλης με την οκά πουλούσε λάδι. Το κάθε υγρό προϊόν κρασί, λάδι, πετρέλαιο, είχε το δικό του δοχείο μέτρησης, διότι το ειδικό βάρος του καθενός διέφερε.

Χαλκωματένιο Λαγήνι ή Λαήνι. Το χρησιμοποιούσαν για μέτρο, για αποθήκευση, και για μεταφορά υγρών προϊόντων.

Παντοπωλεία Και Καταστήματα Τροφίμων ου Από Αρχές 20 Αιώνα Μέχρι Και Το 2008

Ιδρύθηκε Το Έτος 1920

Κατοχή. Αρχές δεκαετίας 1940. Έξω από το μπακάλικο. Ουρά οι καταναλωτές για μισή οκά λάδι.

Π αντοπω λεία Κ αι Κ ατα σ τήματα Τροφίμων Η κατωτέρω περιγραφή αναφέρεται στα καταστήματα που πουλούσαν εδώδιμα προϊόντα και άλλα χρειαζούμενα για τα νοικοκυριά μιας άλλης εποχής και λειτούργησαν πάνω από έναν αιώνα στη αγορά της Τρίπολης. Όση προσπάθεια και αν έγινε δεν ήταν δυνατόν να περιληφθούν με απόλυτη ακρίβεια και χωρίς παραλήψεις όλα τα στοιχεία. Προσπάθησα να καταγράψω ότι ήταν δυνατόν, έχοντας τη ταπεινή φιλοδοξία να αφήσω κάτι για τους επερχόμενους. Δεν είναι δύσκολο να γίνει αντιληπτός ο λόγος της ανάδειξης της Τρίπολης σε κέντρο της Πελοποννήσου, αυτό οφείλεται στη γεωγραφική της θέση. Η επικοινωνία με τους άλλους νομούς της Πελοποννήσου υποχρεωτικά θα έπρεπε να γίνει κατά κύριο λόγο μέσα από τη Τρίπολη. Άλλο πιο εύκολο και πιο ασφαλές πέρασμα δεν υπήρχε. Αυτό βοηθούσε στο να έχει καθημερινά και για όλο το χρόνο μεγάλη κίνηση από ξένους και περαστικούς. Ήταν και αυτός ένας από τους σοβαρότερους λόγους που η Τρίπολη είχε καλή και δυνατή αγορά, είχε τα καλύτερα καταστήματα σε όλους τους κλάδους και ιδιαιτέρως τα καταστήματα τροφίμων που ήταν και τα περισσότερα. Τα παντοπωλεία δεν ήταν συγκεντρωμένα σε συγκεκριμένο μέρος όπως τα εμπορικά, τα σιδηρουργεία, τα κρεοπωλεία κ.α. ήταν διάσπαρτα σε όλη τη πόλη διότι τα προϊόντα που πουλούσαν ήταν όπως έλεγαν είδη πρώτης ανάγκης και οι καταναλωτές ήταν υποχρεωμένοι να τα επισκέπτονται πολλές φορές τη ημέρα.

Άγιος Βασίλειος. Η φωτογραφία αναφέρεται ότι έχει τραβηχτεί αρχές του 20ου αιώνα. Το ρολόι δεν έχει μπει. Δίπλα του ναού διακρίνονται τα ξύλινα κιόσκια και άλλα σημάδια που μας απεικονίζουν τη παλιά Τριπολιτσά.

Κ έντρο Προς οιανδήποτε κατεύθυνση και αν θέλει να κινηθεί κάποιος, θα πρέπει να έχει ως σημείο προσανατολισμού το κέντρο. Γι’ αυτό κι’ εγώ θα αρχίσω και θα προσπαθήσω να αναφερθώ στα καταστήματα που ασχολήθηκαν με τα εδώδιμα, τη βιοτεχνία και με το γενικό εμπόριο, δηλαδή παντοπωλεία, ποτοποιεία, κηροποιεία, τυροκομικά προϊόντα και άλλα, με άξονα τη πλατεία Αγίου Βασιλείου. Πλατεία Αγίου Βασιλείου, κέντρο και σταυροδρόμι τεσσάρων κεντρικών αρτηριών.

1ΟΝ Νότια της πλατείας άρχιζε ο δρόμος προς Καλαμάτα, σήμερα οδός Ουάσιγκτον.

2ΟΝ Ανατολικά της πλατείας άρχιζε ο δρόμος προς Ναύπλιο, σήμερα οδός Γεωργίου Α΄ 3ΟΝ Βόρεια της πλατείας άρχιζε ο δρόμος προς Καλάβρυτα, σήμερα οδός Εθνικής Αντιστάσεως.

4ΟΝ Δυτικά της πλατείας άρχιζε ο δρόμος προς Γορτυνία, σήμερα οδός Εθνομαρτύρων.

Π αντοπω λεία Κ αι Κ ατα σ τήματα Τροφίμων Ε πί Της Π λ ατείας Α γίου Β α σιλείου Επί της πλατείας Αγ. Βασιλείου παντοπωλεία, καταστήματα τροφίμων και γενικού εμπορίου υπήρχαν από ανέκαθεν. Το μόνο σίγουρο είναι ότι, από τη δεκαετία του 1960 δεν υπάρχει κατάστημα που να πουλάει είδη τροφίμων επί της πλατείας Αγ. Βασιλείου. Κάτω από τις καμάρες της πλατείας Αγ. Βασιλείου, από αρχές του 20ου αιώνα λειτουργούσαν τα εξής παντοπωλεία (μπακάλικα). Στη εσωτερική νοτιοανατολική γωνία υπήρχε το κατάστημα των Αδελφών Αργυρόπουλου, στη ΝΑ γωνία της οδού Ναυπλίου νυν Γεωργίου Α΄ στις καμάρες ήταν τα παντοπωλεία των Γιάννη Ιωάννου, Ν. Κουρέτα, Π. Παπαδόπουλου, Δημητρίου Καρλή, των Αδελφών Μπουσούλη, αργότερα Δημητρίου Χρονά, ή (Λίτζου). Αρχίζω από τη νοτιοανατολική εσωτερική γωνία κάτω από τις καμάρες, από τον αριθμό ένα.

Σε πρώτο πλάνο διακρίνονται οι καμάρες στη Ν. Δ πλευρά της πλατείας Αγίου Βασιλείου και στο βάθος η δυτική άποψη της παλιάς Τριπολιτσάς. Φωτογραφία του 1940.

1- Αργυρόπουλοι Α δελφοί

Οι αδελφοί Ι. Αργυρόπουλου από τη δεκαετία του 1850 είχαν ανοίξει κατάστημα γενικού εμπορίου και τροφίμων επί της πλατείας Αγ. Βασιλείου, το κατάστημα στεγαζόταν στη νοτιοανατολική εσωτερική γωνία της πλατείας το οποίο κατεστράφη από τη μεγάλη πυρκαγιά που έγινε στις 25 Απριλίου του έτους 1872. Ο τραγικός απολογισμός από αυτή τη πυρκαγιά ήταν να χάσουν τη ζωή τους και να τραυματιστούν 53 άτομα. Για τη ανωτέρω πυρκαγιά αναφέρεται εκτενέστερα ο Ανδρέας Γ. Κωτσιόπουλος στο κεφάλαιο Άγιος Νικόλαος και στο βιογραφικό Δημ. & Αγ. Δεληγιάννη.

2- Κουρέτας Νικόλαος

Ο Νικόλαος Κουρέτας από τα μέσα της δεκαετίας του 1920 μέχρι και τη δεκαετία του 1940 επί της πλατείας Αγίου Βασιλείου κάτω από τις καμάρες είχε παντοπωλείο.

3- Ιωάννου Γιάννη

Για το παντοπωλείο του Γιάννη Ιωάννου, ο Θεόδωρος Σταματόπουλος στο βιβλίο του με τον τίτλο «έτσι τα θυμάμαι» αναφέρει: αρχές της δεκαετίας του 1930 εργαζόμουν στο παντοπωλείο του Γιάννη Ιωάννου που στεγαζόταν στη γωνία της οδού Ναυπλίου, στις κάμαρες, επί της κετρικής πλατείας Αγ. Βασιλείου.

Ένα πρωί που πήγαμε να πιάσουμε δουλειά, το μαγαζί είχε καταστραφεί από μεγάλη πυρκαγιά της νύχτας εκείνης. Έκτοτε δεν είδαμε κανένα από τα αφεντικά. Ο Θεόδωρος Σταματόπουλος παντοπώλης από τα μέσα της δεκαετίας του 1940 μέχρι και τη δεκαετία του 1950 στη Τρίπολη, μετανάστευσε στη Αμερική όπου έγραψε και τα απομνημονεύματα του

4- Παπαδόπουλος Π.

Κάτω από τις καμάρες στη νοτιοδυτική πλευρά της πλατείας Αγ. Βασιλείου τις δεκαετίες 1880 – 1920 λειτουργούσε το παντοπωλείο του Παπαδόπουλου.

5- Κ αρλής Δημήτρης

Ο Δημήτρης Καρλής λειτουργούσε παντοπωλείο στη νοτιοδυτική πλευρά της πλατείας Αγ. Βασιλείου κάτω από τις καμάρες, από αρχές του 20ου αι. μέχρι τη δεκαετία του 1960. Τα τελευταία 20 χρόνια λειτουργούσε υπό τη διεύθυνση του γιού του Γεωργίου Δ. Καρλή.

6- Μπουσούλη Α δελφοί

Οι Αδελφοί Μπουσούλη είχαν παντοπωλείο από αρχές του 20ου αιώνα στη νοτιοδυτική πλευρά της πλατείας Αγ. Βασιλείου κάτω από τις καμάρες μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1940.

7- Χρονάς Δημήτρης (ή Λίτζος)

Στα μέσα της δεκαετίας του 1940 το παντοπωλείο των αδελφών Μπουσούλη το ανέλαβε ο για πολλά χρόνια υπάλληλός τους Δημήτρης Χρονάς (ή Λίτζος) και λειτούργησε μέχρι και τη δεκαετία του 1960. Αναφέρεται & βιογραφικό.

8- Ταλούμης Δημήτρης

Ο Δημήτρης Ταλούμης αρχές της δεκαετίας του 1930 μαζί με το συγχωριανό του Δημήτρη Παναγόπουλο στο δρόμο των Καλαμών νυν Ουάσιγκτον άνοιξαν παντοπωλείο. Μετά από περίπου 10 χρόνια ο Δ. Ταλούμης μετεφέρθη στο στενό που συνδέει τη οδό Ταξιαρχών με τη πλατεία Αγ, Βασιλείου, οδός Τσακοπούλου και λειτούργησε από αρχές της δεκαετίας 1940 έως το 1974. Ο Δ. Ταλούμης στη συνέχεια μεταβίβασε το παντοπωλείο στον ανιψιό του Ηλία Ταλούμη. Αναφέρεται & βιογραφικό.

Από το βιβλίο του Θ. Σταματόπουλου. Ο Θ. Σταματόπουλος ξαπλωμένος στις κάμαρες Αγ. Βασιλείου όταν εργαζόταν στο παντοπωλείο του Γιάννη Ιωάννου το έτος 1934,

Ο Ναός Αγίου Βασιλείου, με πιάτσα τα αμαξάκια (Μόνιππα). Φωτογραφία αρχές της δεκαετίας του 1930.

Π αντοπω λεία Στο Δ ρόμο Των Κ α λ αμών Από τη νοτιοδυτική πλευρά της πλατείας Αγίου Βασιλείου άρχιζε ο δρόμο προς τη Καλαμάτα. Ο δρόμος Καλαμάτας, ονομάστηκε σε οδό Ηφαίστου λόγω των σιδηρουργείων που ήταν συγκεντρωμένα. Από τη πλατεία Αγ. Βασιλείου μέχρι το παζάρι είχε στηθεί μια πραγματική βιομηχανία από σιδηρουργεία τα λεγόμενα (γύφτικα) που κατασκεύαζαν και παρήγαγαν πάσης φύσεως εργαλεία και σύνεργα, για τη αγροτιά, τη μαστοράντζα κ.α, υπήρχαν ορειχαλκουργεία, χαλκουργεία, μέχρι ενός βαθμού γινόταν και κατεργασία μετάλλων, λειτουργούσαν και εργαστήρια που έφτιαχναν καμπάνες. Η μυθολογία αναφέρει το θεό Ήφαιστο ως κύριο της φωτιάς, της μεταλλουργίας και των τεχνιτών, εξ’ου και ο δρόμος Ηφαίστου. Η οδός Ηφαίστου μετονομάστηκε για τρίτη φορά σε οδό Ουάσιγκτον μέχρι το παζάρι. Από πλατεία Αγ. Βασιλείου που άρχιζε ο δρόμος Καλαμών μέχρι τέρμα Καλαμών και στις γύρω παρόδους υπήρχαν και υπάρχουν τα εξής παντοπωλεία και καταστήματα τροφίμων.

Τεχνίτης χαλκουργός, σε ώρα εργασίας.

Παναγιώτης Σιακωτός, Στο Εργαστήριο Του. Ο Παναγιώτης Σιακωτός ένας από τους σύγχρονους σιδηρουργούς (γύφτους) με τα πανάρχαια σύνεργα, Καμίνι, Φυσερό, Φωτιά, Σφυρί Και Αμόνι. Στη φωτογραφία νοερά μας διηγείται πώς το μέταλλο στα χέρια των μαστόρων σιδηρουργών, γινόταν εύπλαστο και από αυτό έφτιαχναν αριστουργήματα.

Ο Γεώργιος Φ. Φρέτζος από τη Στεμνίτσα Γορτυνίας, ήταν ο πιο γνωστός καμπανάς και το μόνο εργαστήριο κατασκευής καμπανών, που λειτούργησεμέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1950, από τους Αδελφούς Γ. Φρέτζου.

9- Αργυτάκη Α δελφοί Κ ων/νος & Σπύρος

Οι αδελφοί Αργυτάκη στη οδό Καλαμών νυν Ουάσιγκτον λειτούργησαν παντοπωλείο από τα μέσα της δεκαετίας του 1930 έως και τη δεκαετία του 1950.

10- Σέμπος Ηλίας

Το έτος 1970 οι ανωτέρω αγόρασαν τη επιχείρηση του Γεωργίου Γαβρήλου που προϋπήρχε στη οδό Καλαμών νυν Ουάσιγκτον, η επιχείρηση ως εταιρία λειτούργησε με το χοντρεμπόριο τροφίμων μέχρι το 1973, το 1973 ο Χρήστος Γκουτζούλης αποχώρησε από τη εταιρία.

14- Σταθόπουλο Σ. - Χ ρόνης Θ. - Ζ αφείρης Φ.

Οι εναπομείναντες συνεταίροι συνέχισαν το χονδρεμπόριο και στα μέσα του 1975 άνοιξαν στη οδό Αγ. Δημητρίου το πρώτο Σούπερ Μάρκετ στη Τρίπολη με τη ονομασία ΑΛΙΜΕΝΤΑ. Το Σούπερ Μάρκετ Αλιμέντα λειτούργησε επί 20 χρόνια μέχρι το έτος 1996.

15- Γκουτζούλης Χρήστος

Εμπορική επιστολή του Ηλία Σέμπου, του έτους 1941.

Από τη δεκαετία του 1920 στη οδό Καλαμών νυν Ουάσιγκτον ο Ηλίας Σέμπος είχε κατάστημα τροφίμων και γενικού εμπορίου, μέχρι και τη δεκαετία του 1950.

11- Παναγόπουλος Δημήτρης

Από αρχές της δεκαετίας του 1930 στη οδό Καλαμών νυν Ουάσιγκτον ο Δημήτρης Παναγόπουλος είχε παντοπωλείο μέχρι και τη δεκαετία του 1960, αρχές της δεκαετίας του 1970 λέγω συνταξιοδότησης πούλησε τη επιχείρησή του στους Αδελφούς Κωνσταντίνο & Ευάγγελο Προύτζο.

12- Γαβρήλος Φώτη

Ο Φώτης Γαβρήλος από τη δεκαετία του 1920 ασχολήθηκε με το εμπόριο τροφίμων, άλευρα, δημητριακά, ξηρούς καρπούς, αποικιακά κ.α, στη συνέχεα έκανε εταιρία και συνεργάστηκε με επώνυμους παλιούς εμπόρους. Η εταιρία ξεκίνησε τις δραστηριότητές της από τη οδό Ταξιαρχών που τη τότε εποχή ήταν ένας από τους πιο εμπορικούς δρόμους της Τριπολιτσάς. Στα μέσα της δεκαετίας του 1940 ο Φ. Γαβρήλος αποχώρισε από τη εταιρία και μετέφερε τη επιχείρησή του στη οδό Καλαμών νυν Ουάσιγκτον αρ, 22 Από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 τη επιχείρηση ανέλαβε ο γιος του Γιώργος Φ. Γαβρήλος και λειτούργησε μέχρι και το έτος 1969. Ο Γ. Γαβρήλος, τέλος του 1969 πούλησε τη επιχείρησή του και μετοίκισε στη Αθήνα.

13- Σταθόπουλος Σπ. - Χρόνης Θ.

- Γκουτζούλης Χ. - Ζ αφείρης Φ.

Πρώτη πάροδος αριστερά της οδού Καλαμών νυν Ουάσιγκτον είναι η οδός Φιλελλήνων. Στη οδό Φιλελλήνων αρ. 23 το έτος 1973 ο Χρήστος Γκουτζούλης άνοιξε κατάστημα τροφίμων με γενικό εμπόριο χοντρικής πώλησης, υπήρξε και εμπορικός αντιπρόσωπος Πελοποννήσου σε διάφορες εταιρίες. Σταμάτησε τις αντιπροσωπείες και το εμπόριο το 2005 όταν συνταξιοδοτήθηκε.

18- Κ αλαμαράς Ευάγγελος & Μπαμής Γεώργιος

Οι Ε. Καλαμαράς και Γ. Μπαμής από τα μέσα της δεκαετίας του 1940 μέχρι και τη δεκαετία του 1950 στη οδό Καλαμών νυν Ουάσιγκτον είχαν παντοπωλείο.

19- Τσακανίκας Ιωάν. & Σταματόπουλος Θεόδ.

Στη οδό Καλαμών νυν Ουάσιγκτον & Καρακάλου γωνία από τη δεκαετία του 1940 μέχρι το 1967 υπήρχε το παντοπωλείο των Ιωάννη Τσακανίκα και Θεόδωρου Σταματόπουλου. Αναφέρεται & βιογραφικό.

23- Τσούτσουβας Δημήτριος

Ο Δημήτρης Τσούτσουβας αρχές της δεκαετίας του 1920 μέχρι και τη δεκαετία του 1930 για περίπου 20 χρόνια, στη οδό Καλαμών νυν Ουάσιγκτον λειτούργησε παντοπωλείο. Αναφέρεται & βιογραφικό.

24- Κ λήρος Γεώργιος

Ο Γεώργιος Κλήρος στη οδό Καλαμών νυν Ουάσιγκτον το έτος 1950 μέχρι και το 2000 για 50 συνεχόμενα χρόνια λειτούργησε παντοπωλείο. Αναφέρεται & βιογραφικό.

20- Γαρδελίνου Α δελφοί, Γεώργιος και Παναγιώτης

Οι Γεώργιος και Παναγιώτης Γαρδελίνος, στη οδό Καλαμών νυν Ουάσιγκτον από προπολεμικά μέχρι τη δεκαετία του 1960 είχαν αποθήκη ελαιολάδου και ξηρών καρπών.

21-Λυγιάς Ξενοφών & Προύτζος Ευάγγελος

Στη οδό Καλαμών νυν Ουάσιγκτον αρχές της δε-

25- Τριαντάφυλλος Γεώργιος

Ο Γεώργιος Τριαντάφυλλος είχε παντοπωλείο στη οδό Καλαμών νυν Ουάσιγκτον τις δεκαετίες 1950 –1970.

26- Κολλιόπουλος Ιωάννης & Κουγιούφας Γεώρ.

Οι Ιωάννης Κολλιόπουλος και Γεώργιος Κουγιούφας, στη οδό Καλαμών νυν Ουάσιγκτον τις δεκαετίες 1950 –1960 λειτουργούσαν αποθήκη ελαιολάδου.

27- Τσελάς Κ ων/νος

16- Για λη Α δε λφοί , Α ριστείδης & Π αναγιώτης

Στη οδό Καλαμών νυν Ουάσιγκτον και Υψούντος γωνία, το έτος 1948 μετέφεραν το παντοπωλείο τους από τη οδό Ταξιαρχών και περίπου επί 40 χρόνια λειτούργησε σαν Αδελφοί Γιαλή.

17- Γιαλης Παναγιώτης

Ο Παναγιώτης Γιαλής το έτος 1968 αποχώρισε από τη επιχείρηση που είχε με τον αδερφό του Αριστείδη και άνοιξε νέο κατάστημα στη οδό Ουάσιγκτον και Καρακάλου γωνία, λειτούργησε από το 1968 μέχρι και το 2006.

Παντοπωλείο των Ξενοφώντα Λυγιά και Ευάγγελου Προύτζο. Φωτ. 2008.

Αναφέρεται & βιογραφικό.

18- Νικητοπουλοσ Νικολαοσ

καετίας του 1980 άνοιξαν παντοπωλείο, λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008.

22- Αναστασόπουλος Απόστολος

Ο Αποστόλης Αναστασόπουλος στη οδό Καλαμών νυν Ουάσιγκτον είχε παντοπωλείο τις δεκαετίες 1940 έως και το 1960.

Παντοπωλείο Κωνσταντίνου Τσελά – Φωτ. 2008.

Ο Κων/νος Τσελάς αρχές της δεκαετίας του 1980 στη οδό Καλαμών νυν Ουάσιγκτον άνοιξε κατάστημα με κατεψυγμένα προϊόντα, στη συνέχεια πρόσθεσε όλα τα είδη διατροφής και το έκανε μίνι μάρκετ - παντοπωλείο, λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008.

Π λ ατεία Β α λτε τ σίου

Σουπερ Μάρκετ των Αδελφών Βασιλείου και Ιωάννη Μανιάτη, στη οδό Καλαμών και Τάπιας γωνία. Μίνι Μάρκετ - παντοπωλείο του Δημητρίου Κουβερτάρη. Φωτ. 2008.

30-Το Δεύτερο Κ ατάστημα Των Αφών Αθ. Μανιάτη.

28- Κουβερτάρης Γ. Δημήτρης

Ένα από τα νέα Μίνι Μάρκετ - παντοπωλεία που δημιουργούνται τα τελευταία χρόνια είναι και του Δημήτρη Γεωργίου Κουβερτάρη στη οδό Υψηλάντου, λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008.

29- Μανιάτη Α δελφοί

Οι Αδελφοί Αθ. Μανιάτη τέρμα οδός Καλαμών και Τάπιας γωνία, αρχές της δεκαετίας του 1980 άνοιξαν κατάστημα με τυροκομικά και είδη τροφίμων, στη συνέχεια επέκτειναν το κατάστημα και το έκαναν Σούπερ Μάρκετ. Άνοιξαν και δεύτερο κατάστημα στη οδό Καλαμών νυν Ουάσιγκτον κοντά στη λαϊκή αγορά. Και τα δυο καταστήματα λειτουργούν μέχρι και σήμερα, το έτος 2008.

Η εικόνα μας δείχνει τη δυτική πλευρά, προς το δρόμο των Καλαμών που γινότανε το παζάρι. Φωτογραφία αρχές της δεκαετίας του 1920.

Στη οδό Ουάσιγκτον, κοντά στη αγορά.

Ο περιβολάρης με το γιο του μεταφέρουν τη παράγωγή τους στο παζάρι.

Η εικόνα μας δείχνει τη βορειοανατολική πλευρά της αγοράς, το δρόμο προς τη πλατεία Αγ. Βασιλείου. Στη πλατεία Βαλτετσίου από τη ίδρυση της λαϊκής αγοράς γινόταν και η αγοροπωλησία Χοιριδίων (Γουρουνιών), γι’ αυτό το έλεγαν και Γουρουνοπάζαρο.

Ά νω Η Δυ τική Ά ποψη Της Π α λιά ς Τριπολιτσά ς . Έτσι λειτουργούσαν κάποτε οι λαϊκές αγορές. Τα πήρε ο άνεμος και χάθηκαν. Ας μείνουν οι εικόνες για ανάμνηση.

Η Τριπολιτσά, ήταν η μεγαλύτερη πόλη της κεντρικής Πελοποννήσου. Κάτω αριστερά αγρότης με τη εθνική φορεσιά στη λαϊκή πουλάει τα λεμόνια του. Κάτω δεξιά χωρικός φουστανελάς ποζάρει μπροστά στο φακό, βάφοντας τα αρβανίτικα τσαρούχια του - Φωτογραφία του 1920.

31- Παπαθεοφάνης Δημήτριος

Ο Δημήτρης Παπαθεοφάνης επί της πλατείας Βαλτετσίου και Υψηλάντου γωνία, από προπολεμικά μέχρι και τη δεκαετία του 1960 λειτουργούσε παντοπωλείο.

32- Γιάννου Κ.

Οικονομική μετανάστρια από Αλβανία, τα τελευταία πέντε χρόνια στη οδό Υψηλάντου έχει ανοίξει παντοπωλείο, λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008

33- Κόντου Α δελφοί, Πανάγος και Σπύρος

Οι αδελφοί Πανάγος και Σπύρος Κόντος στη οδό Υψηλάντου στα μέσα της δεκαετία του 1940 άνοιξαν παντοπωλείο. Το 1960 ο Σπύρος αποχώρησε και άνοιξε δικό του οπωροπαντοπωλείο εντός του περίβολου που στεγαζόταν το Κ.Τ.Ε.Λ. στη πλατεία Κολοκοτρώνη. Ο Πανάγος έμεινε στο παλιό κατάστημα και λειτούργησε μέχρι και τη δεκαετία του 1990. Αναφέρεται & βιογραφικό.

34- Γεωργοπούλου Θεοδώρα

Η Θεοδώρα Γεωργοπούλου στη οδό Υψηλάντου & Π. Μελά τις δεκαετίες 1970–1980 είχε παντοπωλείο.

35- Γαρταγάνης Νικόλαος

37- Χ αρμπίλας Γεώργιος

Ο Γεώργιος Χαρμπίλας δεξιά της πλατείας Βαλτετσίου, οδός Πελοπίδα και Μπουμπουλίνας γωνία, από προπολεμικά μέχρι και το1960 είχε οινοπαντοπωλείο.

38- Γαρταγάνης Φώτης

Ο Φώτης Γαρταγάνης πίσω από τη οδό Πελοπίδα στη οδό Μπουμπουλίνας λειτουργούσε κηροποιείο και είδη παντοπωλείο αρκετά χρόνια.

39- Αγγελόπουλος Γ.

Στη οδό Καλαμών από προπολεμικά μέχρι και τη δεκαετία του 1950 λειτουργούσε οινοπαντοπωλείο.

40- Ζ άχος Παναγιώτης

Ο Παναγιώτης Ζάχος μετά τη Πλατεία Βαλτετσίου στη οδό Καλαμών & Τρικόρφων γωνία, από τη δεκαετία του 1930 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1950 λειτουργούσε παντοπωλείο.

41- Κ αραθάνος Δημήτριος

Στη οδό Καλαμών ο Δημήτρης Καραθάνος από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 μέχρι και σήμερα το 2008 λειτουργεί παντοπωλείο.

Ο Νικόλαος Γαρταγάνης τρίτη πάροδος αριστερά της οδού Ουάσιγκτον είναι η οδός Καρακάλου. Επί της οδού Καρακάλου τις δεκαετίες 1950 –1970 λειτουργούσε κηροποιείο και παντοπωλείο.

36- Αγγελάκος Ιωάννης

Ο Ιωάννης Αγγελάκος τη δεκαετία του 1960 πήρε το παντοπωλείο του Γ. Χαρμπίλα και το λειτούργησε περίπου 20 χρόνια.

Ευαγγέλια σύζυγος Στέφανου Χατζόπουλου, για πολλές δεκαετίες λειτούργησε οικογενειακή επιχείρηση με είδη τροφίμων, από τη δεκαετία του 1940 μέχρι και το 1980.

45- Κ αρακούρτης Ιωάννης

Τέρμα οδός Καλαμών και Τάπιας γωνία, ο Ιωάννης Καρακούρτης είχε οινοπαντοπωλείο και γενικό εμπόριο από αρχές της δεκαετίας του 1920 μέχρι το έτος 1948, όλη η γειτονία είχε σημείο αναφοράς το παντοπωλείο του Γιάννη Καρακούρτη.

46- Μπαμής Γεώργιος

Ο Γεώργιος Μπαμής είχε παντοπωλείο στη οδό Καλαμών νυν Ουάσιγκτον με τον Ε. Καλαμαρά από τα μέσα της δεκαετίας του 1940, τέλος της δεκαετίας του 1950 μετέφερε το παντοπωλείο του από τη οδό Ουάσιγκτον σε ιδιόκτητο κτίριο στη οδό Χατζησαράντου και λειτούργησε έως και τη δεκαετία του 1970.

47- Τραυλός Οδυσσέας

Ο Οδυσσέας Τραυλός αριστερά της οδού Καλαμών στο συνοικισμό φιλικών, από αρχές της δεκαετίας του 1950 για περίπου 20 χρόνια λειτούργησε οινοπαντοπωλείο. Τη δεκαετία του 1970 μετέφερε τη επιχείρησή του στη οδό Νεομάρτυρα Δημητρίου. Στη νέα επιχείρηση, πέραν από το εμπόριο που έκανε σε άλευρα, πίτουρα, δημητριακά, έκανε και εγκαταστάσεις που παρασκεύαζε φυράματα, π.χ πτηοτρφές, ζωοτροφές κ.α. Λειτούργησε μέχρι το 2000.

50- Κ αλαμαράς Ευάγγελος

Στη οδό Τρικόρφων και Δεκάζου γωνία, ο Ευάγγελος Καλαμαράς επί περίπου 40 χρόνια λειτουργούσε οινοπαντοπωλείο, το οποίο προϋπήρχε από τα μέσα της δεκαετίας του 1940 στη οδό Καλαμών νυν Ουάσιγκτον. Τέλος της δεκαετίας του 1950 μετεφέρθη σε ιδιόκτητο κτίριο στη οδό Τρικόρφων και Δεκάζου γωνία. Λειτούργησε έως και τη δεκαετία του 1990. Αναφέρεται & βιογραφικό.

51- Τσιπιανιτόπουλος Β. Δημήτριος

Στη οδό Τρικόρφων & Μακεδονίας γωνία, από το τέλος της δεκαετίας του 1890 μέχρι και το έτος 2000, πάνω από έναν αιώνα λειτουργούσε παντοπωλείο, φούρνος και ταβέρνα, από τον παππού Δημήτρη Β. Τσιπιανιτόπουλο ή Πολιτάκο, μέχρι τον εγγονό του, Δημήτρη Β. Τσιπιανιτόπουλο ή Πολιτάκο. Αναφέρεται & βιογραφικό.

52 - Κ ωνσταντόπουλος Κ ωνσταντίνος

Ο Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος πρώην Αστυνομικός, αρχές της δεκαετίας του 1960 άνοιξε οινοπαντοπωλείο στη οδό Τρικόρφων και λειτούργησε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980.

53- Τζούμης Γεώργιος

48 - Κόλλιας Ιωάννης,ή Κολιόγιαννης.

Παντοπωλείο Δημητρίου Γ. Καραθάνου. φωτ. 2008

42- Κρουμπούζος Γεώργιος

Στη οδό Καλαμών από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 μέχρι και το 1970 λειτουργούσε παντοπωλείο.

43- Δημαράκης Γ. & Παύλου Γ.

Στη οδό Καλαμών τις δεκαετίες 1960 –1970 λειτουργούσανε παντοπωλείο.

Παντοπωλείο Ιωάννη Αγγελάκου.

44 - Χ ατζόπουλου Ευαγγέλια

Ο Ιωάννης Κόλλιας αρχές της δεκαετίας του 1960 στη συνοικία Ρουμελιώτικα απέναντι από τον Αγ. Τρύφωνα άνοιξε οινοπαντοπωλείο και για περίπου 30 χρόνια λειτούργησε μέχρι που συνταξιοδοτήθηκε. Από τη δεκαετία του 1990 ο γιος του Ανδρέας Ι. Κόλλιας έκανε καινούρια κτίρια, καινούριες εγκαταστάσεις και έχει ανοίξει ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ. Αναφέρεται & βιογραφικό.

49 - Τσούρνος Γεώργιος

Ο Γεώργιος Τσούρνος ήταν πολλά χρόνια τυροκόμος και οινοπαντοπώλης στο χωριό Νταβιές. Μετοίκισε στη Τρίπολη και από αρχές της δεκαετίας του 1960, για περίπου 30 χρόνια στη οδό Φωτήλα Ασημάκη στο συνοικισμό Ρουμελιώτικα, λειτουργούσε οινοπαντοπωλείο.

Μίνι Μάρκετ-παντοπωλείο Γεωργίου Τζούμη – φωτ . 2008.

Ο Γεώργιος Τζούμης τα τελευταία τρία χρόνια στη οδό Κρήτης και Μπουμπουλίνας γωνία λειτουργεί Μίνι Μάρκετ - παντοπωλείο, λειτουργεί και σήμερα το 2008.

54- Ζευκιλής Παναγιώτης & Γεωργακόπουλος Αγγελής

Δεύτερη πάροδο δεξιά της οδού Καλαμών νυν Ουάσιγκτον αρχίζει η οδός Υψούντος, στον αρ, 4 οι

ανωτέρω το έτος 1948 άνοιξαν κατάστημα γενικού εμπορίου και πουλούσαν τα πάντα, από βακαλάο μέχρι καρφίτσες, από υποδήματα μέχρι φάρμακα και ότι άλλο μπορεί να περάσει από το μυαλό του ανθρώπου, του είχαν δώσει τον τίτλο Πανελλήνιος Αγορά. Πολύ γρήγορα πράγματι εξελίχθηκε σε πανελλήνια αγορά, δημιούργησαν το μεγαλύτερο δίκτυο διανομής σε όλη τη Ελλάδα με έδρα τη Τρίπολη, τα αυτοκίνητά τους

έφταναν μέχρι τη Αλεξανδρούπολη και μέχρι τη Κρήτη, λειτούργησε από το 1948 έως το 2000. Από τη δεκαετία του 1980 άλλαξε διαχειριστές και χέρια, οι διαχειριστές ήταν πάντα παιδιά που εργαζόντουσαν στη Πανελλήνια Αγορά. Τα δεκάδες παιδιά που πέρασαν από τη εταιρία Πανελλήνιος Αγορά όλα έγιναν επαγγελματίες, μεγαλοεπιχειρηματίες ακόμη και οικονομικοί παράγοντες στον Ελλαδικό χώρο.

παντοπω λεια κ αι κ ατα σ τηματα τροφιμων σ το δρομο προσ γορ τ υ νια

μέχρι και τη δεκαετία του 1950 επί της οδού Ταξιαρχών λειτουργούσε παντοπωλείο. Τη δεκαετία του 1950 μετέφερε το κατάστημά του επί της πλατείας Ανεξαρτησίας, στη συνέχεια τη διαχείριση της επιχείρησης ανέλαβε ο γιος του Γιώργος Ι. Γιωννάς μέχρι και τη δεκαετία του 1980.

55- Α δελφοί Η. Πετρονότη & Πλακούλας

Η διαφημιστική ταμπέλα αναφέρεται στη οδό Αγ. Αθανασίου, νυν Εθνομαρτύρων, πλησίον της πλατείας Αγ, Βασιλείου, αναφέρεται ότι από αρχές του 20ου αιώνα λειτουργούσε παντοπωλείο υπό τη ανωτέρω διεύθυνση μέχρι και τη δεκαετία του 1930.

56- Αποστολόπουλος Σουπερ Μάρκετ των Αδελφών Παν. Παπαδόπουλου – φωτ.

2008.

59- Παπαδόπουλοι Α δελφοί

Επί της πλατείας Ανεξαρτησίας, το έτος 2000 οι αδελφοί Π. Παπαδόπουλου, άνοιξαν κατάστημα τροφίμων - Σούπερ Μάρκετ, λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008.

60- Α χαμνός Θεοφάνης

Το ίδιο κατάστημα συνέχισε με τους Αδελφούς Αποστολόπουλου ή Πετρονότη, μέχρι και τη δεκαετία του 1950 με τη νέα φίρμα ο «Πακτωλός».

57- Κ αλομπράτσος Γ. & Κ αμπυλαυκάς Ν.

Οδός Αγίου Αθανασίου – φωτ. δεκ. του 1920.

Από τη δυτική πλευρά της πλατείας Αγ. Βασιλείου προς το Παναρκαδικό Νοσοκομείο ήταν ο δρόμος πού οδηγούσε προς Γορτυνία και ονομάστηκε οδός Αγ. Αθανασίου. Ο δρόμος αυτός έχει τεμαχιστεί και μετονομαστεί αρκετές φορές σε, Αγ. Αθανασίου, Β. Παύλου, Ερυθρού Σταυρού, Εθνομαρτύρων. Η πλατεία Ανεξαρτησίας έχει μετονομαστεί σε πλατεία Εθνάρχη Μακαρίου. Στον τότε δρόμο Γορτυνίας από πλατεία Αγίου Βασιλείου μέχρι το Νοσοκομείο και στις γύρω παρόδους από αρχές του 20ου αιων. μέχρι και σήμερα το έτος 2008, υπήρχαν και υπάρχουν τα κάτωθι παντοπωλεία και καταστήματα τροφίμων.

Οι Γεώργιος Καλομπράτσος & Νικόλαος Καμπυλαυκάς, στη οδό Αγ. Αθανασίου νυν Εθνομαρτύρων, από τη δεκαετία του 1930 μέχρι το τέλος της δεκαετίας 1940 λειτουργούσαν συνεταιρικά το παντοπωλείο. Ο Ν. Καμπιλαυκάς τέλος της δεκαετίας του 1940 αποχώρησε από τη επιχείρηση. Από το 1950 μέχρι το 1990 το κατάστημα λειτούργησε υπό τη διεύθυνση του Γ. Καλομπράτσου. Αναφέρεται & βιογραφικό.

58- Γιωννάς Ιωάννης

Από τη δεκαετία του 1920, ο Ιωάννης Γιωννάς

Ένα Παλιό Κτίσμα (Μνημείο) Που Υπάρχει Ακόμα - φωτ.

2008.

Στη οδό Αγ. Αθανασίου νυν Ερυθρού Σταυρού αρ, 4 υπάρχει το εικονιζόμενο κτίσμα και φέρει στη πρόσοψη επιγραφή του αρχικού ιδιοκτήτη Γ. Πλευρίτης 1904. Ο Πλευρίτης αναφέρεται και ως εδωδιμοπώλης που λειτουργούσε αρχές του 20ου αιώνα. Στο ισόγειο που ακόμη υπάρχουν οι άνω από 100 χρονών πάγκες,

ο Θεοφάνης Αχαμνός από προπολεμικά μέχρι και το έτος 1960 λειτουργούσε οπωροπωλείο, παντοπωλείο και ταβέρνα.

Ο Άρης Αρτόπουλος αρχές της δεκαετίας του

61- Λουμπαρδιάς Σταύρος

Από προπολεμικά μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1950 στη οδό Αγ. Αθανασίου νυν Ερυθρού Σταυρού, ο Σταύρος Λουμπαρδιάς λειτουργούσε παντοπωλείο.

62- Χ αρίτος Ιωάννης

Στα μέσα της δεκαετίας του 1950 ο Ιωάννης Χαρίτος αγόρασε το παντοπωλείο του Σταύρου Λουμπαρδιά που προϋπήρχε στη οδό Αγ. Αθανασίου νυν Ερυθρού Σταυρού και το λειτούργησε μέχρι το 2000.

63- Χρονόπουλος Κ ων/νος

Ο Κων/νος Χρονόπουλος γεννήθηκε στο χωριό

Παντοπωλείο Αντώνη Τριάδη - ΦΩΤ 2008.

μα, χαρτικά, ψιλικά κ.α λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008.

65- Κουρούσης Γεώργιος

Από προπολεμικά μέχρι και τη δεκαετία του 1960 ο Γεώργιος Κουρούσης στη οδό Αγ. Αθανασίου νυν Ερυθρού Σταυρού λειτουργούσε οινοπαντοπωλείο.

66- Κ ωτσώνη Μαρία

Στη οδό Αγ. Αθανασίου νυν Ερυθρού Σταυρού, τις δεκαετίες 1960–1980 λειτουργούσε οινοπαντοπωλείο.

Παντοπωλείο Άρη Αρτόπουλου - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ 2008

1990 στη οδό Μαινάλου αρ, 14 και Στριφτόμπολα γωνία άνοιξε κατάστημα - ΜΙΝΙ ΜΑΡΚΕΤ, με είδη παντοπωλείου, ψιλικά, χαρτικά κ α. λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008.

71- Γεωργοπούλου Κ ωνσταντίνα

Η Κωνσταντίνα Γεωργοπούλου στη οδό Μαινά-

67- Γιαλελής Παναγιώτης

Οπωροπαντοπωλείο Κωνσταντίνου Χρονόπουλου - ΦΩΤ 2008.

Χώρα Γορτυνίας, όταν τελείωσε το δημοτικό σχολείο σε μικρή ηλικία αρχές της δεκαετίας του 1970 έφυγε από το χωριό του με τα πόδια και μετά από δυο ημέρες πεζοπορία έφτασε στη Τρίπολη. Στη Τρίπολη έπιασε δουλειά σε παντοπωλείο (μπακάλικο) ως μπακαλό-υπάλληλος εργάστηκε αρκετά χρόνια. Τέλος της δεκαετίας του 1970 άνοιξε παντοπωλείο, οπωροπωλείο και κατεψυγμένα προϊόντα στη οδό Αγ. Αθανασίου νυν ερυθρού σταυρού αρ, 17. Το κατάστημα λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008.

64- Τριάδης Αντώνης

Το έτος 2000 στη οδό Αγ. Αθανασίου νυν Ερυθρού Σταυρού ο Αντ. Τριάδης άνοιξε κατάστημα με τρόφι-

Δεξιά της πλατείας Ανεξαρτησίας επί της οδού Θεοκλήτου & Θεοφιλοπούλου γωνία, ο Παναγιώτης Γιαλελής τις δεκαετίες 1950 -1970 λειτουργούσε οινοπαντοπωλείο.

68- Μίγγινας Κ ων/νος

Έκτη πάροδος της οδού Αγ. Αθανασίου νυν Ερυθρού Σταυρού είναι η οδός Μαινάλου. Στη αρχή της οδού Μαινάλου αρ. 7 από αρχές της δεκαετίας του 1960 λειτουργεί το παντοπωλείο του Κων/νου Μίγγινα λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008. Αναφέρεται & βιογραφικό.

69- Ζέρβας Δημήτριος

Στη οδό Μαινάλου και στο ίδιο οίκημα που λειτουργεί το παντοπωλείο του Κ. Μίγγινα προγενέστερα υπήρχε το παντοπωλείο του Δημήτρη Ζέρβα.

70- Άρησ Αρτόπουλοσ

Μίνι Μάρκετ- Παντοπωλείο Κωνσταντίνας Γεωργοπούλου ΦΩΤ 2008.

λου και 11ου Συντάγματος γωνία, τη τελευταία δεκαετία λειτουργεί μίνι μάρκετ - παντοπωλείο μέχρι και σήμερα το 2008. Από τα 17 παντοπωλεία, οινοπαντοπωλεία και

οπωροπαντοπωλεία που υπήρχαν στη οδό Αγ. Αθανασίου και Μαινάλου, σήμερα που γίνεται η καταγραφή τέλος του 2008, είναι σε λειτουργία έξι. Το Σούπερ Μάρκετ των Αδελφών Π. Παπαδόπουλου επί της πλατείας Ανεξαρτησίας. Το οπωροπαντοπωλείο του Κων/νου Χρονόπουλου, στη οδό Ερυθρού Σταυρού. Το παντοπωλείο του Αντώνη Τριάδη στη οδό Ερυθρού Σταυρού. Επί της οδού Μαινάλου 7 το παντοπωλείο του Κων/νου Μίγγινα. Επί της οδού Μαινάλου αρ. 14 το μίνι μάρκετ παντοπωλείο του Άρη Αρτόπουλου. Επί της οδού Μαινάλου το μίνι μάρκετ – παντοπωλείο της Κων/νας Γεωργακοπούλου.

Οδός Αγ. Αθανασίου. Η φωτογραφία έχει παρθεί από το ύψος της οδού Μαινάλου τη δεκαετία του 1930.

Πανσπερμία ανθρώπων μετά το μεσοπόλεμο στο παζάρι, Αγρότες, Κτηοτρόφοι, Ξωμάχοι, με τα προϊόντα τους.

Π αντοπω λεία Ε πί Της Ο δού Τα ξιαρχών Ένας από τους δρόμους που είχε τα περισσότερα καταστήματα τροφίμων, ταβέρνες και χάνια, ήταν η οδός Ταξιαρχών. Αυτό οφειλόταν στο ότι μια από τις πιο άγονες περιοχές της Αρκαδίας ήταν και τα χωριά του Φαλάνθου. Από τη ίδρυση του Ελληνικού κράτους και προγενέστερα, όλα τα χωριά του Φαλάνθου το κύριο εισόδημα τους προερχόταν από τη κτηοτροφία και με το να κουβαλάνε καυσόξυλα με τα γαϊδουρομούλαρα στη Τρίπολη. Έτσι κάλυπταν σχεδόν όλες τις ανάγκες της πόλης από καυσόξυλα, σε φούρνους, σε ταβέρνες, σε σπίτια, για θέρμανση και μαγείρεμα. Ενώ λαϊκή αγορά στη Τρίπολη γινότανε μια μέρα τη βδομάδα, στο δρόμο των Ταξιαρχών γινότανε τρεις φορές τη βδομάδα, διότι οι περισσότεροι κάτοικοι του Φαλάνθου κουβαλούσαν καυσόξυλα στη Τρίπολη κάθε Τρίτη, Πέμπτη και Σάββατο. Τις άλλες τρεις ημέρες έκοβαν ξύλα από το δάσος και τη 7η ημέρα Κυριακή Εκκλησιαζόντουσαν. Τα εκατοντάδες φορτώματα ξύλα έφταναν στη Τρίπολη μετά από πεζοπορία δυο και τριών ωρών, ξημερώματα. Άνθρωποι και ζώα έπρεπε να στεγαστούν, να κολατσίσουν και να ξεκουραστούν. Γι’ αυτό και ο δρόμος Ταξιαρχών είχε επί το πλείστον παντοπωλεία, οινοπαντοπωλεία, ταβέρνες και χάνια. Οι περισσότεροι επαγγελματίες της οδού Ταξιάρχων προερχόντουσαν από τα χωριά του Φαλάνθου και ο τοπικισμός πάντα λειτουργούσε συναισθηματικά. Η οδός Ταξιαρχών είναι η πρώτη πάροδος δεξιά της οδού Καλαμών νυν Ουάσιγκτον και φτάνει μέχρι τέρμα της οδού Παναρκάδων. Όλα τα καταστήματα που υπήρχαν μέχρι και τη δεκαετία του 1970 έφταναν έως τη πύλη του Ι .Ν Ταξιαρχών. Τα καταστήματα τροφίμων και γενικού εμπορίου χοντρικής πώλησης, παντοπωλεία, οινοπαντοπωλεία και ποτοποιεία, που υπήρχαν στη οδό Ταξιαρχών ήταν τα εξής:

Ταξιάρχων αρ. 4. Εκτίθενται στο πεζοδρόμιο τα βαρέλια με τους Βακαλάους,τα βαρέλια με τις Σαρδέλες, τα σακιά με τα όσπρια.

Εξωτερική Πύλη Ι .Ν. Παμμεγίστων Ταξιαρχών.

72- Παπαδιονυσόπουλος - Σιαμαντούρος- Τσουτσάνης

Ταξιαρχών αρ. 4 από αρχές του 20ου αιώνα λειτουργούσε κατάστημα τροφίμων και γενικού εμπορίου των Παπαδιονυσόπουλου, Σιαμαντούρου, Τσουτσάνη.

στόπουλου. Τα τελευταία 20 χρόνια μέχρι και σήμερα το 2008 λειτουργεί υπό τη διεύθυνση του Γρηγόρη Ιωάννου Χριστόπουλου έγγονός του ιδρυτή. Αναφέρεται & βιογραφικό.

Αναφέρεται & βιογραφικό.

73- Πετρόπουλος Νικόλαος

Ο Νικόλαος Πετρόπουλος στα μέσα της δεκαετίας του 1930 αγόρασε το ακίνητο στη οδό Ταξιαρχών αρ. 4 και μετέφερε τη επιχείρηση τροφίμων και γενικού εμπορίου που προϋπήρχε από αρχές του 20ου αιώνα στη οδό Αγ. Βαρβάρας αρ 5. Τη επιχείρηση στη οδό Ταξιαρχών κληρονόμησαν τα παιδιά του, Φώτης, Γιώργος, Κώστας και Γιάννης. Οι κληρονόμοι του Ν. Πετρόπουλου συνέχισαν το εμπόριο μέχρι και το έτος 1955.

74- Γιαννακόπουλοι Α δελφοί

Το 1952 ο Αθανάσιος Γιαννακόπουλος συνεργάστηκε με το Φώτη Γαβρήλο στα είδη τροφίμων στη οδό Ουάσιγκτον. Το 1956 διέκοψε τη συνεργασία με το Φώτη Γαβρήλο και συνεργάστηκε με τον αδελφό του Ιωάννη. Οι αδελφοί Σ. Γιαννακόπουλου νοίκιασαν το κατάστημα που προγενέστερα είχαν οι αδελφοί Ν. Πετρόπουλου Ταξιαρχών αρ. 4, πάλι με είδη τροφίμων και γενικού εμπορίου χοντρικής πώλησης και λειτούργησε μέχρι αρχές της δεκαετίας του 1980.

75- Κουβερτάρης Παναγιώτης

Ο Παναγιώτης Κουβερτάρης αρχές της δεκαετίας του 1980 αγόρασε από τους Αδελφούς Αθανάσιο & Ιωάννη Γιαννακόπουλο τη επιχείρηση και λειτουργεί με είδη τροφίμων και γενικό εμπόριο μέχρι και σήμερα το 2008.

76- Πατσαβος Δημήτρης & Μέμμος Σωτήριος

Ταξιαρχών αρ, 6 υπήρχε το κατάστημα των Δημητρίου Πατσαβού & Σωτηρίου Μέμμου, με τα ίδια προϊόντα, δηλαδή κατάστημα τροφίμων και γενικό εμπόριο χοντρικής πώλησης. Λειτούργησε από τη δεκαετία του 1940 μέχρι και τη δεκαετία του 1960.

77- Χριστόπουλος Γρηγόρης

78- Θεοχάρης Βασίλειος

Δίπλα από το ανωτέρω ποτοποιείο, τις δεκαετίες 1940 – 1950, υπήρχε το κατάστημα του Βασιλείου Θεοχάρη που εμπορευότανε κονσέρβες, ζάχαρη, όσπρια και άλλα.

τούργησε από τον Χριστόπουλο Β. στα μέσα της δεκαετίας του 1860. Αρχές του 1900 μεταβίβασε τη επιχείρηση στον ανηψίο του του Γρηγόρη Χριστόπουλο και συνέχισαν οι Αδελφοί Βασίλειος και Ιωάννης Γρ. Χρι-

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1930 στη οδό Ταξιαρχών υπήρχε το Παντοπωλείο των Αδελφών Κων/ νου & Ιωάννη Κοτσιώνη, λειτούργησε μέχρι αρχές της δεκαετίας του 1980.

91- Μάντης Αντώνης

Στο πλάτωμα που υπήρχε η καταβρεχτήρα, Ταξιαρχών και 25ης Μαρτίου, υπήρχαν τρία παντοπωλεία, το πρώτο αριστερά ήταν του Αντώνη Γ. Μάντη. Το έτος 1933 άνοιξε παντοπωλείο, χάνι και ταβέρνα. Αναφέρεται & βιογραφικό.

85- Δεληγιάννης Γεώργιος

88- Στίβης (Ο Πρόσφυγας).

79- Κ αλδής Γεώργιος

Στη οδό Ταξιαρχών, από αρχές της δεκαετίας του 1930, ο Γεώργιος Καλδής λειτούργησε βιοτεχνία ποτοποιείου. Το ποτοποιείο, λειτουργεί και σήμερα το 2008. Τη τελευταία δεκαετία λειτουργεί υπό τη διεύθυνση της κόρης του Ελένης Κυριαζή, η οποία συνεχίζει τη παράδοση του πατέρα της.

80- Τζαβάρας Γεώργιος

Στη οδό Ταξιαρχών ήταν το Παντοπωλείο του Γεωργίου Τζαβάρα, αναφέρεται ότι λειτουργούσε από αρχές του 20ου αιώνα μέχρι και τη δεκαετία του 1960, τα τελευταία 15 χρόνια τη διαχείριση του καταστήματος είχε αναλάβει ο γιος του Αντώνης Τζαβάρας.

81- Γαβρήλος Φ - Γκρεμούτης Κ - Τσιλιμίγκρας Κ.

Στο δρόμο Ταξιαρχών υπήρχε η εταιρία των Φ. Γαβρήλου – Κ. Γκρεμούτη – Κ. Τσιλιμίγκρα, πουλούσαν άλευρα και είδη τροφίμων. Η εταιρία στα μέσα της δεκαετίας του 1940 διαλύθηκε. Ο Φ. Γαβρήλος μεταφέρθηκε στο δρόμο Καλαμών νυν Ουάσιγκτον και ο Κ. Τσιλιμίγκρας μεταφέρθηκε επί της πλατείας Αγ. Βασίλειου στη νοτιοδυτική πλευρά, κάτω από τις καμάρες. Τη επιχείρηση στη οδό Ταξιαρχών τη συνέχισε ο Κων/νος Γκρεμούτης μέχρι και τη δεκαετία του 1960.

82- Τράκας εώργιος

Στη οδό Ταξιαρχών από αρχές της δεκαετίας του 1920 μέχρι το 1950, λειτουργούσε το παντοπωλείο (μπακάλικο) του Γ. Τράκα.

Ταξιαρχών αρ. 5 λειτουργούσε και λειτουργεί το παλαιότερο ποτοποιείο της Τριπολιτσάς. Πρωτολει-

84- Κοτσιώνη Α δελφοί

83- Κέκκος Λ άμπρος

Στη οδό Ταξιαρχών λειτουργούσε το παντοπωλείο (μπακάλικο) του Λάμπρου Κέκκου, από τη δεκαετία του 1920 μέχρι και το 1960.

Ο Γεώργιος Δεληγιάννης αρχές δεκαετίας του 1980 αγόρασε από τους Αδελφούς Κων/νο & Ιωάννη Κοτσιώνη το παντοπωλείο που επί πολλές δεκαετίες λειτουργούσαν στη οδό Ταξιαρχών, το οποίο λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008.

86- Χ αραλαμπόπουλος Αριστοτέλης

Στη οδό Ταξιαρχών από τη δεκαετία του 1930 λειτουργούσε το παντοπωλείο του Τέλη Χαραλαμπόπουλου μέχρι και τη δεκαετία του 1950.

87 - Τσουτσάνης Αθανασιος

Στη οδό Ταξιαρχών λειτουργούσε το κατάστημα τροφίμων του Αθανασίου Τσουτσάνη, από αρχές της δεκαετίας του 1920 μέχρι τέλη της δεκαετίας του 1970. Αναφέρεται & βιογραφικό.

89- Μάντης Κ ων/νος

Από προπολεμικά ο Κων/νος Μάντης μέχρι και τη δεκαετία του 1960 στη οδό Ταξιαρχών λειτουργούσε παντοπωλείο.

90- Ψυχάρης Αργύρης

Τη δεκαετία του 1960 στη γωνία Ταξιαρχών και Φωτάκου άνοιξε παντοπωλείο ο Αργύρης Ψυχάρης και λειτούργησε για περίπου είκοσι χρόνια.

Το Οίκημα Που Εικονίζεται Είναι Στη Οδό Ταξιαρχών Και Λειτουργούσε Το Παντοπωλείο Του Στίβη (Ο Πρόσφυγας). ΦΩΤ 2008.

Από αρχές της δεκαετίας του 1920 στο ανωτέρω κτίριο λειτουργούσε το παντοπωλείο του Στίβη . Η πρόσοψη του καταστήματος πρέπει να είναι περίπου 100 χρονών, ακόμη διακρίνεται ο τίτλος και η επιγραφή του κάποτε παντοπωλείου (μπακάλικου).

92- Κ αρνέζης Ηλίας

Στη δεξιά γωνία Ταξιαρχών και 25ης Μαρτίου, ήταν το Παντοπωλείο και το χάνι του Καρνέζη, λειτουργούσε από πολύ παλιά μέχρι και τη δεκαετία του 1950.

93- Κ ατσιμαλής Παναγιώτης

Στο ίδιο σημείο και στο ίδιο κτίριο που ήταν το παντοπωλείο του Καρνέζη, αρχές της δεκαετίας του 1960 άνοιξε οπωροπαντοπωλείο ο Παναγιώτης Κατσιμαλής και λειτούργησε μέχρι και τη δεκαετία του 1990.

94- Κουλολιάς Δημήτρης

Στη άλλη γωνία και ακριβώς απέναντι από τη καταβρεχτήρα από αρχές του 20ου αιώνα λειτουργούσε το οινοπαντοπωλείο και το χάνι του Σπύρου Κουλολιά. Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 τη διαχείριση του καταστήματος ανέλαβε ο γιος του Δημήτρης Κουλολιάς και λειτούργησε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960 που ενοικίασε το παντοπωλείο στο Βασίλη Κοσμόπουλο.

στολιά αναφέρεται ότι υπήρχε και πριν το 1900 μέχρι και το 1960, τις δεκαετίες 1940 – 1960 λειτούργησε από το γιο του Ν. Χριστόπουλο ή Χριστολιά. Από το ίδιο στέκι και για λίγα χρόνια πέρασαν δύο ακόμη παντοπώλες που το είχαν νοικιάσει. Σήμερα το 2008 είναι παντοπωλείο για περίπου 20 χρόνια, λειτουργεί υπό τη διεύθυνση του Ιωάννη Ψιμούλη.

Π αντοπω λεία Στο Δ ρόμο Κ α λ αβρύ των , Ν υ ν Ε θνικής Α ντισ τά σεως

101- Ψιμούλης Ιωάννης

95- Κοσμόπουλος Βασίλειος

Ο Κοσμόπουλος Βασίλης στα μέσα της δεκαετίας του 1960 νοίκιασε το παντοπωλείο του Δημητρίου Κουλολιά, λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008 υπό τη διεύθυνση του γιού του Γεωργίου Β. Κοσμόπουλου. Αναφέρεται & βιογραφικό.

96- Πουλόπουλος Δημοσθένης

Ανεβαίνοντας τη οδό Ταξιαρχών αριστερά πριν φτάσουμε στη πύλη του Ι. Ν Ταξιαρχών για πολλές δεκαετίες ήταν το οινοπαντοπωλείο του Δημοσθένη Πουλόπουλου.

97- Γαλανάκης Α.

Στη γωνία Ταξιαρχών και Χρονά, ακριβώς απέναντι από τη πύλη του Ι. Ναού, από τις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι και τη δεκαετία του 1940 λειτουργούσε το παντοπωλείο του Α. Γαλανάκη.

98- Γιαλή Α δελφοί

Στη άλλη γωνία οδό Ταξιαρχών και Κεφάλα ήταν το παντοπωλείο των Αδελφών Γιαλή. Αναφέρεται ότι το κατάστημα λειτούργησε στη οδό Ταξιαρχών απο το 1928 μέχρι το 1948. Οι Αφοί Αριστείδης και Παναγιώτης Γιαλής το 1948 μεταφέρθηκαν στο κέντρο, στη οδό Καλάμων νυν Ουάσιγκτον και Υψούντος γωνία.

99- Κοντοβαζαινίτης Δημήτρης ή Ζ αΐμης

Στο ίδιο σημείο που ήταν το παντοπωλείο των Αδελφών Γιαλή, Ταξιαρχών και Κεφάλα γωνία, άνοιξε παντοπωλείο ο Δημήτρης Κοντοβαζαινίτης ή Ζαΐμης από το 1950 έως το 1990.

100- Χριστόπουλος Ηλίας ή Χριστολιάς

Στη οδό Χρονά αρ. 3 και ακριβώς απέναντι από τον Ι.Ν Αγ. Ταξιάρχες υπήρχε το παντοπωλείο του Ηλία Χριστόπουλου (ή Χριστολιά). Το παντοπωλείο του Χρι-

Παντοπωλείο Ιωάννη Ψιμούλη - ΦΩΤ 2008.

Σήμερα το 2008 που αναφέρομαι, στο ίδιο σημείο και στο ίδιο ακίνητο του Χριστολιά στη οδό Χρονά αρ.

3 από αρχές της δεκαετίας του 1990 λειτουργεί παντοπωλείο υπό τη διεύθυνση του Ιωάννη Ψιμούλη.

102- Κουρή Α δελφοί

Τρίτη πάροδο δεξιά της οδού Ταξιαρχών είναι η οδός Νικηταρά. Στη γωνία Νικηταρά και Πανός υπήρχε το κατάστημα χονδρικής πώλησης τροφίμων και γενικού εμπορίου των Αδελφών Νικολάου & Λεωνίδα Κουρή, λειτουργούσε από αρχές της δεκαετίας του 1930 μέχρι αρχές της δεκαετίας του 1960.

Η οδός Ανακτόρων που αναφέρεται στην εικόνα, άρχιζε από τη βόρεια πλευρά της πλατείας Αγίου Βασιλείου και είναι ένας από τους τέσσερις κεντρικούς δρόμους της πλατείας. Ο δρόμος αυτός οδηγούσε προς Λεβίδι, Καλάβρυτα, γι’ αυτό και λεγόταν οδός Καλαβρύτων. Μετονομάστηκε σε οδό Ανακτόρων, σε οδό Κωνσταντίνου ΙΒ΄ και σήμερα λέγεται οδός Εθνικής Αντιστάσεως. Η οδός Καλαβρύτων συνεχίζει μετά το πάρκο που είναι το πνευματικό κέντρο.

Σήμερα το 2008 που γίνεται η ανωτέρω καταγραφή στη οδό Ταξιαρχών από τα 30 καταστήματα τροφίμων και γενικού εμπορίου που υπήρχαν, σε λειτουργία είναι τέσσερα παντοπωλεία και δυο ποτοποιεία. Του Παναγιώτη Κουβερτάρη, του Γεωργίου Δεληγιάννη, του Γεωργίου Κοσμόπουλο, του Ιωάννη Ψιμούλη, το ποτοποιείο του Γεωργίου Καλδή και το παλαιότερο ποτοποιείο του Γρηγόρη Ιωαν. Χριστόπουλου.

Το Ανάκτορο Στην Τρίπολη. Σχέδιο Του Ε. Τσίλερ, Που Δεν Πραγματοποιήθηκε Ποτέ.

103- Τσουτσάνης Βασίλειος

Στο δρόμο Καλαβρύτων νυν οδός Εθνικής Αντιστάσεως και Σπετσεροπούλου γωνία, από τα μέσα της δεκαετίας του 1920 οι Αδελφοί Τσουτσάνη άνοιξαν παντοπωλείο με τον τίτλο η ΚΥΨΕΛΗ, λειτούργησε μέχρι και τη δεκαετία του 1950. Αναφέρεται & βιογραφικό.

104- Σούμας Ιωάννης & Ταγκλής Ιωάννης

Στο δρόμο Καλαβρύτων νυν Εθνικής Αντιστάσεως υπήρχε το παντοπωλείο των Ιωάννη Σούμα & Ιωάννη Ταγκλή. Το παντοπωλείο αναφέρεται ότι λειτουργούσε σαν εταιρία από αρχές της δεκαετίας του 1920 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1950.

105- Ταγκλής Ιωάννης & Αντωνίου Αντώνης

υπήρχε το παντοπωλείο των Αθανασίου Παπαχρόνη και Δημητρίου Καρούτζου. Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 οι Αθ. Παπαχρόνης & Δ. Καρούτζος διέλυσαν τη εταιρία. Ο Δ. Καρούτζος μεταφέρθηκε σε ιδιόκτητο κτίριο στη οδό Παπαρηγοπούλου και λειτούργησε μέχρι τέλος του 1980. Ο εταίρος, Αθανάσιος Παπαχρόνης, μετέφερε και αυτός το παντοπωλείο του σε ιδιόκτητο κτίριο στη οδό Καλαβρύτων και λειτούργησε μέχρι τέλος του 1970

107- Κούγιας Ιωάννης

Ο Ιωάννης Κούγιας από τη δεκαετία του 1920 μέχρι το 1950 διατηρούσε παντοπωλείο στο δρόμο Καλαβρύτων νυν Εθνικής Αντιστάσεως. Αρχές του 1950 το παντοπωλείο του Κούγια το αγόρασε ο Ανδρέας Αναστασόπουλος ή Μοντέλος και το λειτούργησε για 15 περίπου χρόνια.

Σούπερ Μάρκετ Γ. Μαγκλάρα – ΦΩΤ. 2008. Το Μίνι Μάρκετ- παντοπωλείο του Τάσου Παπαγεωργίου.

113- Παπαγεωργίου Τάσος

Στη οδό Καλαβρύτων αρ. 21 αρχές του 2000 λειτούργησε το Μίνι Μάρκετ, παντοπωλείο του Τάσου Παπαγεωργίου, λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008.

108- Παπαδόγιαννης Παναγιώτης

115- Μαγκλάρας Γεώργιος & Σία Σούπερ Μάρκετ

Ο Γεώργιος Μαγκλάρας στη οδό Καλαβρύτων αρ.

74 το έτος 2001 άνοιξε το πρώτο κατάστημα τροφίμων - Σουπερ μάρκετ. Μετά από δυο χρόνια το έτος 2003 άνοιξε το δεύτερο ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ στη οδό Οικονομίδου Β΄ αρ. 9. Και τα δυο καταστήματα λειτουργούν μέχρι και σήμερα το 2008.

Στο δρόμο Καλαβρύτων νυν Εθνικής Αντιστάσεως και Δημητρακοπούλου γωνία υπήρχε το παντοπωλείο του Παναγιώτη Παπαδόγιαννη, λειτούργησε από τη δεκαετία του 1940 μέχρι και το 2000.

109- Παπαντωνίου Α δελφοί, Κ ων/νος & Μίμης

Το παντοπωλείο των αδελφών Παπαντωνίου λειτούργησε στο δρόμο Καλαβρύτων νυν Εθνικής Αντιστάσεως τις δεκαετίες 1940 – 1960.

110- Κοτσιρήλος Ιωάννης

Παντοπωλείο Ταγκλή - Αντωνίου.

Στη οδό Καλαβρύτων τις δεκαετίες 1960 – 1970 λειτούργησε το παντοπωλείο του Ιωάννη Κοτσιρήλου. Το κατάστημα με είδη παντοπωλείου της Κων. Τράκα.

Ο Ιωάννης Ταγκλής και ο Αντώνης Αντωνίου συνεργάστηκαν στο παντοπωλείο που προϋπήρχε στο δρόμο Καλαβρύτων νυν οδός Εθνικής Αντιστάσεως από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1980.

106- Παπαχρόνης Αθανασιος & Κ αρούτζος Δημητριος

Απέναντι από το παλιό Δημαρχείο στο δρόμο Καλαβρύτων νυν Εθνικής Αντιστάσεως από προπολεμικά

111- Παπαγιάννης Νικόλαος

Στη οδό Δεληγιάννη από το έτος 1960 μέχρι και το 1980 υπήρχε το παντοπωλείο του Νικολάου Παπαγιάννη,

112- Κ άτρη Α δελφοί

Στη οδό Δεληγιάννη στη κάτω αγορά τη δεκαετία του 1960 λειτούργησε παντοπωλείο των Αδελφών Κάτρη.

114- Τράκα Κ ωνσταντίνα

Η Κωνσταντίνα Τράκα από το έτος 2005 μέχρι και σήμερα το 2008 στη οδό Καλαβρύτων λειτουργεί κατάστημα με είδη παντοπωλείου και ψιλικά.

116- Το 20 Σούπερ Μάρκετ Του Γεωργίου Μαγκλάρα.

Στη Οδό Οικονομίδου Β΄ - ΦΩΤ 2008.

Π αντοπω λεία Στη οδός Μ αντινείας ν υ ν Τά σου Σ εχιώτη Η οδός Μαντινείας νυν Τάσου Σεχιώτη είναι ο πρώτος δρόμος δεξιά της οδού Εθνικής Αντιστάσεως μέχρι το άλσος της πλατείας Άρεως και συνεχίζει η οδός Αγίου Κων/νου. Η οδός Μαντινείας μετονομάστηκε σε οδό Κέννεντυ, σήμερα λέγεται οδός Τάσου Σεχιώτη. Η οδός Ερμού είναι η πρώτη πάροδος δεξιά της οδού Τάσου Σεχιώτη. Στο πλάτωμα της οδού Ερμού από πολύ παλιά μέχρι και τη δεκαετία του 1970 λειτουργούσε το λιοπάζαρο σε καθημερινή βάση, από ελαιοπαραγωγούς και από μεταπράτες. Τα χρόνια που λειτουργούσε το λιοπάζαρο το προσφάι του εργάτη, του αγρότη και όλων των μεροκαματιάρηδων ήτανε ψωμί και ελιά. (Έλεγαν αυτός τη βγάζει με ψωμί κ’ ελιά).

117- Οικονόμου Δ. Α δελφοί

Στη οδό Μαντινείας νυν Τάσου Σεχιώτη και Ερμού γωνία από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 μέχρι και σήμερα το 2008, λειτουργεί το παντοπωλείο των Αδελφών Παναγιώτη, Ηλία και Ιωάννη Οικονόμου. Από αρχές του έτους 2007 τη διαχείριση του παντοπωλείου ανέλαβε ο Βασίλης Ι. Οικονόμου, γιος του Γιάννη και ανιψιός των Παναγιώτη και Ηλία. Αναφέρεται & βιογραφικό.

118- Μπίμπας Γεώργιος

Στη ίδια γωνία των οδών Μαντινείας νυν Τάσου Σεχιώτη και Ερμού, προϋπήρχε παντοπωλείο που λειτουργούσε υπό τη διεύθυνση του Γεωργίου Μπίμπα περίπου για μια δεκαετία.

119- Κ άνταρου Α δελφοί

Στη οδό Μαντινείας νυν Τάσου Σεχιώτη στα μέσα της δεκαετίας του 1940 λειτούργησε το 2ο παντοπωλείο των Αδελφών Ανδρέα, Αντώνη, Γιώργου και Νίκου Κάνταρου, μέχρι και τη δεκαετία του 1980. Αναφέρεται & βιογραφικό.

120- Κ άνταρος Ευάγγελος & Γιαννούκος Ιωάννης

Το συγκεκριμένο παντοπωλείο των αδελφών Κάνταρου, λειτουργεί και σήμερα το 2008 υπό τη διεύθυνση των Ευάγγελου Κάνταρου & Ιωάννη Γιαννούκου.

ροπούλου γωνία λειτουργούσε κατάστημα με τυροκομικα προϊόντα, με αλλαντικά κ.α. Λειτούργησε μέχρι και το 2008.

123- Προύντζος Χ αρίλαος

Στη εσωτερική Ν.Α. γωνία της πλατείας Πετρινού, τις δεκαετίες 1940 – 1950, λειτουργούσε το παντοπωλείο του Χαρίλαου Ιωάννη Προύτζου. Ο Χ. Προύντζος, εγκατέλειψε το παντοπωλείο και μετανάστευσε για τη Αμερική.

124- Ντέμος

Στη γωνία πλατείας Πετρινού και οδός Νεομάρτυρος Δημητρίου από τη δεκαετία του 1920 μέχρι και τη δεκαετία του 1940 υπήρχε το παντοπωλείο του Ντέμου.

125- Βεργάκης Γεώργιος

Στη ανατολική πλευρά επί της πλατείας Πετρινού από τη δεκαετία του 1960 μέχρι και τη δεκαετία του 1990 λειτουργούσε η αποθήκη ελαιολάδου του Γεωργίου Βεργάκη.

126- Κ αρύδης Αναστάσιος

Στη γωνία πλατείας Πετρινού και οδός Μαντινείας νυν Τάσου Σεχιώτη, υπήρχε η αποθήκη του λαδέμπορα Αναστασίου Καρύδη.

Αναφέρεται & βιογραφικό.

Δεντροστοιχία Με Λεύκες Στη Οδό Καλαβρύτων. - Φωτογταφια του 1945. Από τη αρχή του πάρκου της οδού Καλαβρύτων, μέχρι τη στροφή του Αγίου Γεωργίου, υπήρχε η δεντροστοιχία, γνωστή ως η ασημένια δεντροθάλασσα όπως τη βλέπουμε στη εικόνα. Υπήρχε μέχρι και τη δεκαετία του 1950 που έκοψαν όλα τα δέντρα. Από τη πλατεία Αγ. Βασιλείου, μέχρι τη στροφή του Αι΄ Γιώργη όλοι οι Τριπολιτσιώτες έκαναν τη καθημερινή τους βόλτα και έλεγαν ότι έβγαιναν βόλτα στο νυφοπάζαρο.

121- Ζυγομαλάς Α λέξης

Στη οδό Μαντινείας νυν Τάσου Σεχιώτη και πλατείας Πετρινού γωνία, από αρχές της δεκαετίας του 1920 υπήρχε το παντοπωλείο του Αλεξίου Ζυγομαλά (ή Πρόσφυγα), το παντοπωλείο συνέχισε να λειτουργεί μέχρι και τη δεκαετία του 1970 υπό τη διεύθυνση των Αθανασίου Νικολαίδη & Κων/νου Γεωργακόπουλου.

122- Λ άγγας Παναγιώτης & Υιός

Ο Παναγιώτης Γ. Λάγγας με το γιο του Θανάση επί μια δεκαετία στη οδό τάσου Σεχιώτη και Μαλλια-

127- Γρηγοράκης Γρηγόρης

Στη οδό Μαντινείας νυν Τάσου Σεχιώτη υπήρχε η αποθήκη του λαδέμπορα Γρηγόρη Γρηγοράκη από προπολεμικά μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 1960.

128- Παπακωνσταντίνου Α δελφοί

Δεξιά της πλατείας Πετρινού στη οδό Νεομάρτυρα Δημητρίου αρ. 3 υπήρχε το παντοπωλείο των Αδελφών Παπακωνσταντίνου (Καπαρελιώτη), λειτούργησε μέχρι και τη δεκαετία του 1950. Στο βάθος του καταστήματος που έβγαινε στον πίσω παράλληλο δρόμο, οδός Κων/νου Παλαιολόγου, λειτουργούσε χάνι και στο

υπόγειο ταβέρνα.

129- Ψιμούλης Ιωάννης

Στη οδό Νεομάρτυρα Δημητρίου λειτουργούσε κατάστημα τροφίμων υπό τη διεύθυνση του Ιωάννη Ψιμούλη.

130- Κ αρύδης Κ ων/νος & Ηλίας

Τρίτος δρόμος αριστερά της οδού Μαντινείας νυν Τάσου Σεχιώτη και πλατείας Πετρινού αρχίζει η οδός Σπετσεροπούλου. Επί της οδού Σπετσεροπούλου αρ, 6 υπήρχε η αποθήκη ελαιολάδου των Κων/νου & Ηλία Καρύδη.

131- Σιώνη Κ ων/νος

Επί της οδού Σπετσεροπούλου από αρχές της δεκαετίας του 1940, μέχρι και τη δεκαετία του 1960 υπήρχε αποθήκη ελαιολάδου του Κων/ου Σιώνη.

132- Αρβανίτη Α δελφοί Ανδρέας & Παναγιώτης

Στη οδό Σπετσεροπούλου αρ, 14 το έτος 1950 για περίπου μια δεκαετία, λειτούργησε παντοπωλείο των Αδελφών Ανδρέα και Παναγιώτη Αρβανίτη.

133- Τσουτσάνη Α δελφοί, Ιωάννης & Παναγιώτης

Επί της οδού Σπετσεροπούλου αρ, 24 από αρχές της δεκαετίας του 1920 μέχρι και τη δεκαετία του 1950

υπήρχε το κατάστημα τροφίμων και γενικού εμπορίου χονδρικής πώλησης των Αδελφών Ιωάννη και Παναγιώτη Τσουτσάνη. Τη δεκαετία του 1960 ο Παναγιώτης αποχώρησε από τη επιχείρηση, τη επιχείρηση κράτησε ο Ιωάννης με το γιο του Γιώργο, λειτούργησε μέχρι το 1980. Αναφέρεται & βιογραφικό.

134- Τσουτσάνης Παναγιώτης

Αρχές της δεκαετίας του 1960 ο Παναγιώτης Τσουτσάνης αποχώρησε από τη εταιρία και άνοιξε κατάστημα επί της οδού Μαντινείας. Τη δεκαετία του 1970 μετέφερε τη επιχείρηση στη οδό Σπετσεροπούλου αρ.

38 και συνέχισε ο γιος του Δημήτρης Π. Τσουτσάνης με αντιπροσωπείες και γενικό εμπόριο μέχρι και το 2005.

135 - Βρεττός Ναπολέων & Υιός

Ο Ναπολέων Βρεττός με το γιο του Κωνσταντίνο στα μέσα της δεκαετίας του 1970 στη οδό Νικηταρά και Σπετσεροπούλου γωνία άνοιξαν κατάστημα τροφίμων - Σούπερ Μάρκετ. Ο πατέρας Ναπολέων το 1991 έφυγε από τη ζωή. Το κατάστημα συνέχισε να λειτούργει υπό τη διεύθυνση του γιου του Κωνσταντίνου μέχρι το 2001. Ο Κων/νος από το 2002 κατάργησε τη λιανική πώληση, το Σούπερ Μάρκετ, συνεχίζει με το εμπόριο τροφίμων χονδρικής πώλησης και με αντιπροσωπείες μέχρι σήμε-

Η Παλιά Δημοτική Αγορά Στη Πλατεία Πετρινού (Πίνακας Του Γλινου). Στη πλατεία Πετρινού που μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960 ήταν η κάτω Αγορά, γινότανε το παζάρι για τα δημητριακά και τα όσπρια. Είχε ονομαστεί σιταροπάζαρο.

Πλατεία Άρεως 1915.

Τελειώνοντας η οδό Μαντινείας μετά το πάρκο της πλατείας Άρεως, αρχίζει η οδός Αγίου Κωνσταντίνου. Επί της οδού Αγίου Κωνσταντίνου λειτουργούσαν και λειτουργούν τα παρακάτω παντοπωλεία:

136- Γκριτζαλης

Στη οδό Αγ. Κων/νου υπήρχε το οινοπαντοπωλείο του Γκρίτζαλη.

ξει παντοπωλείο - Μίνι Μάρκετ, λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008.

141- Κυριαζης Χρήστος

137- Γερογιαννης Λυκούργος

Επί της οδού Αγ, Κων/νου και Λυκάωνος γωνία από τη δεκαετία του 1940 μέχρι το 1970 λειτουργούσε το οινοπαντοπωλείο του Λυκούργου Γερογιάννη.

138- Κουμπουνης Παναγιώτης

Στη οδό Αγ. Κων/νου υπήρχε το οινοπαντοπωλείο του Παναγιώτη Κουμπούνη.

139- Βασιλοπουλος Σωτήριος

Επί της οδού Αγ. Κων/νου από τη δεκαετία του 1960 μέχρι και το 2000 λειτουργούσε το οινοπαντοπωλείο του Σωτηρίου Βασιλόπουλου.

140- Κ απλανη Δήμητρα

Σούπερ Μάρκετ Στη Οδό Ανδρέου Του Χρήστου Κυριαζη Φωτ 2008.

Στη οδό Ανδρέου αρ. 14 και Δεινοκράτους γωνία, περιοχή Μπασιάκου, από αρχές του 2000 λειτουργεί το Σούπερ Μάρκε του Χρήστου Κυριαζή, μετά από λίγο χρονικό διάστημα, άνοιξε και δεύτερο Σούπερ Μάρκετ στη οδό 25ης Μαρτίου 28. Λειτουργούν μέχρι και σήμερα το 2008.

142- 2ο Σούπερ Μάρκετ Του Χρήστου Κυριαζη. Στη Οδό 25ης Μαρτίου.

Π αντοπω λεία Ε πί Της Ο δού Α γ. Β αρβάρας Ν υ ν 28 ης Ο κ τωβρίου Οδός Αγ. Βαρβάρας νυν 28ης Οκτωβρίου, είναι ο πρώτος δρόμος αριστερά της οδού Εθνικής Αντιστάσεως μέχρι τη πλατεία Αγ. Βαρβάρας.

143- Πετρόπουλος Νικόλαος & Κολοκουσης Πολυχρονης

Οι Ν. Πετρόπουλος & Π. Κολοκούσης από αρχές του 20ου αιώνα έως τα μέσα της δεκαετίας του 1930 είχαν κατάστημα τροφίμων και γενικό εμπόριο στη οδό Αγ. Βαρβάρας νυν 28ης Οκτωβρίου αρ. 5 Το 1935 ο Ν. Πετρόπουλος και ο Π. Κολοκούσης διέλυσαν τη εμπορική εταιρία, ο Πετρόπουλος μετέφερε τη επιχείρησή του σε ιδιόκτητο κτίριο στη οδό Ταξιαρχών αρ. 4 και λειτούργησε μέχρι το έτος 1955. Ο Π. Κολοκούσης άνοιξε μαζί με τον Αναστασόπουλο μεγάλο εμπορικό κατάστημα υφασμάτων στη οδό Αγ. Βαρβάρας νυν 28ης Οκτωβρίου αρ. 4.

147- Μπεντεβης Κ ων/νος

Στη οδό Αγ. Βαρβάρας νυν 28ης Οκτωβρίου λειτουργούσε οινοπαντοπωλείο του Κων. Μπεντεβή.

148- Μπεντεβης Ανδρέας

Στη οδό Αγ. Βαρβάρας νυν 28ης Οκτωβρίου, υπήρχε το παντοπωλείο του Ανδρέα Μπεντεβή.

149- Τσετουρας Βασίλης

144- Βερβενιωτης Χρήστος

Στα μέσα της δεκαετίας του 1950 και για μια δεκαετία, στη οδό Αγ. Βαρβάρας νυν 28ης Οκτωβρίου αρ. 6 λειτούργησε παντοπωλείο υπό τη διεύθυνση του Χρήστου Βερβενιώτη.

145- Παπαντωνίου Δημήτρης

Στη οδό Αγ. Βαρβάρας νυν 28η Οκτωβρίου στον αρ. 20 αναφέρεται ότι, από αρχές της δεκαετίας του 1920 λειτούργησε το παντοπωλείο του Δημήτρη Παπαντωνίου. Το παντοπωλείο κληρονόμησαν τα παιδιά του Θύμιος, Τάκης και Γιάννης Παπαντωνίου που το λειτούργησαν μέχρι και τη δεκαετία του 1960.

146- Τράκας Γρήγορης

Μινι Μάρκετ- Παντοπωλείο Στη Οδό Αγ. Κωνσταντίνου Της Δήμητρας Καπλανη. - Φωτ 2008.

λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008.

Δεύτερη πάροδος αριστερά της οδού Αγ. Βαρβάρας νυν 28ης Οκτωβρίου είναι η οδός Φωτάκου. Επί της οδού Φωτάκου αρ, 4 από το έτος 2000 ο Γρηγόρης Τράκας έχει ανοίξει παντοπωλείο με βιολογικά προϊόντα,

Κατάστημα Μινι Μάρκετ-Παντοπωλείο Του Τσετουρα Βασίλη - Φωτ 2008.

Ο Βασίλης Τσέτουρας στη οδό Αγ. Βαρβάρας νυν 28ης Οκτωβρίου αρ. 56 επί 15 περίπου χρόνια λειτουργεί κατάστημα Μίνι Μάρκετ - παντοπωλείο μέχρι και σήμερα το 2008.

150- Κ αρναβεζος Αθανάσιος

Στη οδό Αγ. Βαρβάρας νυν 28ης Οκτωβρίου αρ, 61 από τη πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα υπήρχε το παντοπωλείο του Αθανασίου Καρναβέζου. Μετά τη κατοχή το παντοπωλείο ανέλαβε ο γιος του Ιωάννης και από τη δεκαετία του 1960 το ανέλαβε ο μικρότερος γιος του Γεώργιος Καρναβέζος και λειτούργησε μέχρι το έτος 2000.

Η Δήμητρα Καπλάνη στη οδό Αγ. Κωνσταντίνου αρ, 46 από αρχές της δεκαετίας του 1990 έχει ανοί-

Αναφέρεται & βιογραφικό.

Βιολογικό Παντοπωλείο Στη Οδό Φωτάκου Του Γρηγορίου Τράκα - Φωτ 2008.

151- Τουρλουκη Α δελφοί Νικόλαος & Γεώργιος

Αρχές του έτους 1950 στη οδό Αγ. Βαρβάρας νυν

Π αντοπω λεία , Κ ηροποιεία , Π οτοποιεία Ε πί Της Ο δού Γεωργίου Α΄

28ης Οκτωβρίου αρ, 71, οι Αδελφοί Νικόλαος και Γεώργιος Τουρλούκης άνοιξαν οπωροπαντοπωλείο. Μετά από κάποια χρόνια ο Γιώργος αποχώρησε και το κατάστημα έμεινε στο Νικόλαο Τουρλούκη μέχρι το 2000. Ο Ν. Τουρλούκης συνταξιοδοτήθηκε και το κατάστημα το ανέλαβε ο γιος του Βασίλης ο οποίος συνεχίζει μέχρι και σήμερα το 2008.

Από τη νοτιοανατολική πλευρά της πλατείας Αγ. Βασιλείου άρχιζε η οδός Ναυπλίου, μετονομάστηκε σε οδό Γεωργίου Α΄. Επί της οδού Γεωργίου Α΄ μέχρι τη πλατεία Κολοκοτρώνη υπήρχαν τα εξής παντοπωλεία, ποτοποιεία, κηροποιεία και έμποροι τροφίμων.

160 - Ανδριαννακος Νικόλαος Α.Ε.

Επί της οδού Γεωργίου Α΄ τη τελευταία πενταετία, κάτω από τον Ι.Ν. Αγ. Βασιλείου, λειτουργεί τυροπωλείο του Νικολάου Ανδριαννάκου.

Αναφέρεται & βιογραφικό.

152- Γιαγιαννος Αριστείδης

Στη οδό 28ης Οκτωβρίου από τη δεκαετία του1890 λειτουργούσε οινοπαντοπωλείο του Αριστείδη Γιαγιάννου και το συνέχισε ο γιος του Χρήστος Γιαγιάννος μέχρι και τη δεκαετία του 1950.

153- Δημοπουλος Α λέξης

Ο Αλέξης Χ. Δημόπουλος στα μέσα της δεκαετί-

161- Ο Ν. Ανδριαννάκος

Παντοπωλείο Μαρίας Καλδή. – φωτ. 2008.

156- Κ αλδη Μαρία.

Από τα μέσα της δεκαετίας του έτους 1990 μέχρι και σήμερα το 2008 το παντοπωλείο Μίγγινα λειτουργεί υπό τη διεύθυνση της Μαρίας Καλδή.

157- Τσεφαλας Νικόλαος

Στη οδό Επαμεινώνδα τις δεκαετίες 1960 – 1970 ο Νικόλαος Τσεφαλάς είχε ανοίξει οινοπαντοπωλείο.

158- Μπουνου Άννα

Παντοπωλείο Στη Οδό Αγ. Βαρβάρας Του Παρασκευα Αλ. Δημοπουλου. - Φωτ 2008.

Τις δεκαετίες 1950 – 1960 οι Αδελφοί Ανδρέας & Γεώργιος Λιβάς στη οδό 28ης Οκτωβρίου λειτούργησαν παντοπωλείο.

155- Μιγγινας Σταύρος

Στη οδό 28ης Οκτωβρίου αρ. 111 το έτοε 1928 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990 λειτουργούσε το παντοπωλείο της οικογένειας Σταύρου Μίγγινα συνεχόμενα περίπου για 70 χρόνια. Τα τελευταία 35 χρόνια το παντοπωλείο λειτουργούσε υπό τη διεύθυνση του Θεόδωρου Στ, Μίγγινα. Αναφέρεται & βιογραφικό.

162- Εμπορική Εταιρία Ε. Σουντρη

Ο Δημήτρης Γ. Αγριοστάθης στη αφήγησή του αναφέρει. Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 έπιασα δουλειά στο κατάστημα τροφίμων και γενικού εμπορίου του Βαγγέλη Β. Σούντρη στη οδό Χατζηχρήστου νυν Κύπρου αρ.11. Το αφεντικό μου ο Βαγγέλης είχε ακόμη δυο αδέλφια τον Γιάννη που είχε κηροποιείο και το Σούλη που ήταν γιατρός. Ο πατέρας τους Βασίλης Σούντρης συνεργαζόταν με τον Στράτη Σούντρη που είχαν και άλλο κατάστημα στη οδό Γεωργίου Α΄ με άλευρα και αντιπροσωπείες. Το αφεντικό μου πήγε στο άλλο κατάστημα και αντικατέστησε τον πατέρα του, εγώ έμεινα στο κατάστημα που προαναφέρω.

163- Ανδριανοπουλοι Α δελφοί

ας του 1930 επέστρεψε από τη Αμερική, παντρεύτηκε και στη οδό Αγ. Βαρβάρας νυν 28ης Οκτωβρίου αρ. 105 αγόρασε το ακίνητο και άνοιξε οινοπαντοπωλείο. Σήμερα το 2008 λειτουργεί παντοπωλείο υπό τη διεύθυνση του γιου του Παρασκευά Αλεξίου Δημόπουλου.

154- Λιβα Α δελφοί

Λειτουργεί και δεύτερο κατάστημα με τυροκομικά προϊόντα στη κάτω αγορά επί της οδού Δημητρακοπούλου.

Μινι Μάρκετ - Παντοπωλείο Της Άννας Ι. Μπουνου - Φωτ 2008.

Η Άννα Ιωαν. Μπούνου στη οδό Επαμεινώνδα αρ. 26 αρχές της δεκαετίας του 2000 άνοιξε Μινι Μάρκετ με είδη παντοπωλείου. Λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008.

159- Παπαντωνίου Κ ων/νος

Τρίτη πάροδος αριστερά της οδού 28ης Οκτωβρίου είναι η οδός Θεοφιλοπούλου. Στη οδό Θεοφιλοπούλου και Μιστριώτου γωνία, από τη δεκαετία του 1950 μέχρι και τη δεκαετία του 1980 υπήρχε το παντοπωλείο του Κων/νου Παπαντωνίου.

Οι Αδελφοί Ανδριανόπουλοι, Γεώργιος, Δημήτριος και Κωνσταντίνος, κληρονόμησαν απο τον πατέρατους Ιωάννη την βιοτεχνία κηροπλαστικης την εμπορια εδώδιμων προ’ιοντων, εκκλησιαστικων ειδων και αντιπροσωπείες, λειτουργουσε απο αρχες του 20ου αιώνα, μεχρι το έτος 1981. Αναφέρεται & βιογραφικό.

164 -Αθανασιάδη Α δελφοί

Ο Αδελφοί Δημήτρης, Βαγγέλης και Φώτης Η. Αθανασιάδη, από τον πατέρα τους Ηλία Αθανασιάδη, κληρονόμησαν τη επιχείρηση που ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1890 και λειτούργησε επί της οδού Ναυπλίου νυν Γεωργίου Α΄ για περίπου 100 χρόνια συνεχόμενα, μέχρι και τη δεκαετία του 1980. Αναφέρεται & βιογραφικό.

165- Αθανασιάδης Α. Ιωάννης

Στη οδό Γεωργίου Α΄ αρχές της δεκαετίας του

1930, ο Ιωάννης Αθανασιάδης δημιούργησε βιοτεχνία ποτοποιίας. Το 1944 έφυγε από τη ζωή νέος και η επιχείρηση συνέχισε να λειτουργεί υπό τη διεύθυνση της συζύγου του και του γιου του Αθανασίου (Σούλη) Ιωάννη Αθανασιάδη. Ο γιος του Σούλης λειτούργησε το ποτοποιείο μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990 που συνταξιοδοτήθηκε. Αναφέρεται & βιογραφικό.

166- Αντωνίου Α δελφοί

Οι αδελφοί Κων/νου Αντωνίου, Αντώνης, Χρήστος και Γιάννης, κληρονόμησαν το παντοπωλείο από τους γονείς τους που λειτουργούσε στη οδό Ναυπλίου νυν Ελευθέριου Βενιζέλου, από τη πρώτη δεκαετία του 20ου αι. Στα μέσα της δεκαετίας του 1930 μεταφέρανε το παντοπωλείο τους στο κέντρο, στη οδό Γεωργίου Α΄. Τα έτη 1960 - 1980 λειτούργησε υπό τη διεύθυνση του Χρήστου Αντωνίου. Αναφέρεται & βιογραφικό.

167- Μπιρης Νικ.

Στη οδό Γεωργίου Α΄ ο Νικ. Γ. Μπίρης αρχές της δεκαετίας του 1930 άνοιξε κηροποιείο και είδη τροφίμων, τέλος της δεκαετίας του 1940 ίδρυσε και τη βιοτεχνία ποτοποιίας. Ο Νικ. Μπίρης αρχές της δεκαετίας του 1970, μεταβίβασε τη επιχείρηση στο υιό του Γιώργο. Γεώργιος Μπίρης μετά τη συνταξιοδότησή του παρέδωσε τη διαχείριση του καταστήματος στη κόρη του Αικατερίνη, λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008. Αναφέρεται & βιογραφικό.

168- Σουντρης Αναστάσιος

Ο Αναστάσιος Σούντρης στη οδό Γεωργίου Α΄ αναφέρεται ότι αρχές του 20ου αιώνα άνοιξε βιοτεχνία κηροπλαστικής, εκκλησιαστικά είδη κ.α. Τη δεκαετίας του 1930 ανέλαβε τη επιχείρηση ο γιος του Δημήτρης. Το κατάστημα συνεχίζει να λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008 υπό τη διεύθυνση του Αναστασίου Δημητρίου Σούντρη, είναι εγγονός του ιδρυτή,

169- Σουντρης Β. Ιωάννης

Ο Ιωάννης Β. Σούντρης στη οδό Γεωργίου Α΄, αναφέρεται ότι είχε βιοτεχνία κηροπλαστικής και παντοπωλείο, για σαράντα χρόνια περίπου, 1920 -1950.

Π ρ ώ τ η Π ά ρ ο δ ο ς Α ρ ι σ τ ε ρ ά Τ ης Ο δ ο ύ Γε ω ρ γ ί ο υ Α’ Α ρ χ ι ζε ι Η Ο δ ός Ε ρ μ ο ύ .

κτητο κτίριο στη οδό Διοτίμα αρ. 23, τα δυο καταστήματα λειτουργούν μέχρι και σήμερα το 2008.

178-Το 2ο κατάστημα

175- Γκονης Κ ων/νος ή Λ αλακος

Ο Κων/νος Γκόνης (ή Λαλάκος) επί της οδού Ερμού από το 1940 άνοιξε κατάστημα με άλευρα, πίτουρα, δημητριακά, ξηρούς καρπούς κ.α μέχρι τη δεκαετία του 1980. Όταν συνταξιοδοτήθηκε το κατάστημα το παρέδωσε στο συνεργάτη του Νικόλαο Γαλιώτο. Αναφέρεται & βιογραφικό.

176- Γαλιωτος Νικόλαος

Ο Νικόλαος Απ. Γαλιώτος για περίπου 20 χρόνια από το 1980 ανέλαβε τη διαχείριση του καταστήματος του Κ. Γκόνη που προϋπήρχε και λειτουργούσε με είδη δημητριακών και ξηρούς καρπούς στη οδό Ερμού αρ, 6 μέχρι το έτος 2002 που συνταξιοδοτήθηκε. Ο Ν. Γαλιώτος απεβίωσε το 2005 σε ηλικία 63 ετών.

170- Μαρλας Ανδρέας

Ο Ανδρέας Μαρλάς από μαρτυρίες, τη δεκαετία του 1920 στη πλατεία Κολοκοτρώνη άνοιξε «μέγα εδωδιμοπωλείο» όπως ο ίδιος αναφέρει στη ανωτέρω διαφημιστική μακέτα. Τη δεκαετία του 1930 μεταφέρθηκε στη οδό Ναυπλίου νυν Γεωργίου Α΄ και Ευαγγελιστρίας γωνία, λειτούργησε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1950.

Κοντά στη πλατεία Κολοκοτρώνη και επί της οδού Γεωργίου Α΄ στα μέσα της δεκαετίας του 1940 ο Αθανάσιος Φέλιος δημιούργησε βιοτεχνία κηροποιίας και παντοπωλείο. Η επιχείρηση λειτούργησε μέχρι και τη δεκαετία του 1980.

173- Δημητροπουλοι Α δελφοί

Οι Αδελφοί Δημήτριος και Ιωάννης Ν. Δημητρόπουλου στη οδό Γεωργίου Α΄ κάτω από το ξενοδοχείο Αρκαδία, αρχές της δεκαετίας του 1950 άνοιξαν κατάστημα τροφίμων και γενικού εμπορίου χονδρικής πώλησης. Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 μεταφέρθηκαν στη οδό Γερμανού Πατρών και λειτούργησαν μέχρι τη δεκαετία του 1980, έκλεισαν τη επιχείρηση και μετοίκισαν στη Αθήνα.

Στη οδό Ερμού αρχές της δεκαετίας του 1980, ο

177- Μπαζιωτακης Αθανάσιος

Αναφέρεται & βιογραφικό.

Η Σοφία Γ. Αλεξοπούλου στη οδό Γεωργίου Α΄, αρχές της δεκαετίας 1990 άνοιξε κατάστημα με όσπρια, δημητριακά, ξηρούς καρπούς, εκκλησιάστηκα είδη κ.α, λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008.

179- Κ ανελλης Πέτρος

Α πό Τ η Β.Α. Π λ ε υ ρ ά Τ ης Π λ ατ είας Α γ . Β α σ ι λ εί ο υ Α ρ χίζε ι Η Ο δ ός Κ ύπ ρ ο υ .

171- Φελιος Αθανάσιος

172- Α λεξοπουλου Σοφία

του Αθανασίου Μπαζιωτάκη στη οδό Διοτίμα. – Φωτ. 2008.

Δυο Μπακαλουπάλληλοι - Φωτ 1958. Οι δυο μπακαλουπάλληλοι, ο Βαγγέλης Πανούσης από Βλαχέρνα & ο Αντώνης Γιαννατσέλης από Νιοχώρι Μαντινείας, δούλευαν στο κατάστημα των αδελφών Δημητρόπουλου. Αφού φόρτωσαν, μετέφεραν και ξεφόρτωσαν το εμπόρευμα, ο ένας μεταφέρει τον άλλο.

Ο Αθανάσιος Μπαζιωτάκης, στη οδό Κύπρου και Ερμού γωνία, στα μέσα της δεκαετίας του 1970 άνοιξε κατάστημα με γαλακτοκομικά προϊόντα, αλλαντικά και άλλα είδη τροφίμων. Τη δεκαετία του 1990 άνοιξε και δεύτερο κατάστημα με τυροκομικά και είδη παντοπωλείου σε ιδιό-

Πέτρος Κανέλλης άνοιξε κατάστημα δημητριακών και είδη τροφίμων. Το 2007 μεταφέρθηκε στη οδό Κύπρου αρ, 7 και λειτουργεί υπό τη διεύθυνση της κόρης του Χριστίνας Πετ. Κανέλλη μέχρι και σήμερα το 2008.

180- Αγριοσταθης Δημήτριος

Στη οδό Κύπρου από προπολεμικά μέχρι τέλος της δεκαετίας του 1950, λειτουργούσε το κατάστημα με είδη τροφίμων, αποικιακά κ.α του Δημήτρη Αγριοστάθη. Αρχές της δεκαετίας του 1960 μετέφερε το κατάστημά του σε ιδιόκτητο κτίριο στη οδό Αποστολοπούλου αρ. 8 στη κάτω αγορά και λειτούργησε μέχρι το έτος 1990.

174- Ξένος Ιωάννης

Γωνία οδός Γεωργίου Α’ και πλατείας Κολοκοτρώνη, από αρχές της δεκαετίας του 1930 μέχρι και τη δεκαετία του 1970, υπήρχε το κατάστημα τροφίμων και γενικού εμπορίου χοντρικής πώλησης του Ιωάννη Γ. Ξένου. Αναφέρεται & βιογραφικό.

Παντοπωλείο Χριστίνας Πέτρου Κανελλη - Φωτ 2008.

Αναφέρεται & βιογραφικό. Το κατάστημα του Αθανασίου Ευθ. Μπαζιωτάκη, στη οδό Κύπρου. – φωτ. 2008.

181- Κ ωστοπουλος Κ ων/νος

Στη οδό Κύπρου και Χρυσοστόμου Σμύρνης γωνία, από προπολεμικά μέχρι και τη δεκαετία του έτους 1960 λειτούργησε το παντοπωλείο του Κων/νου Κωστόπουλου.

182- Λ αγγας Γεώργιος

Οδός Κύπρου και Παλαμήδου γωνία, από προπολεμικά μέχρι και τη δεκαετία του 1950, υπήρχε η αποθήκη ελαιολάδου του λαδέμπορα Γεωργίου Λάγγα. Από αρχές της δεκαετίας του 1960 και για περίπου 20 χρόνια, συνέχισε ο γιος του Παναγιώτης Γ. Λάγγας.

183- Κ αραλης Οδυσσεας & Φώτης

Στη οδό Κύπρου και Γρηγορίου Ε΄ γωνία, από προπολεμικά μέχρι και τη δεκαετία του 1960 λειτουργούσε το παντοπωλείο των Οδυσσέα & Φώτη Καραλή. Μετά τη συνταξιοδότηση του Οδυσσέα, ο Φώτης Καραλής μετέτρεψε το παντοπωλείο σε κατάστημα γενικού εμπορίου χοντρικής πώλησης και το μετέφερε στη οδό Γρηγορίου Ε΄ και Βάρβογλη γωνία, λειτούργησε μέχρι αρχές του 1990.

184- Νικήτας Δημήτρης

Ο Δημήτρης Νικήτας του Νικήτα γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Λαγκάδια Γορτυνίας. Από μικρός ασχολήθηκε με το εμπόριο σε οικογενειακή επιχείρηση στα

Λαγκάδια. Το έτος 1993 αγόρασε τη επιχείρηση τροφίμων και γενικού εμπορίου του Φώτη Καραλή που στεγαζόταν στη οδό Γρηγορίου Ε΄ και Βάρβογλη γωνία, στο ίδιο κτίριο παρέμεινε μια δεκαετία. Πριν περίπου πέντε χρόνια μεταφέρθηκε σε ιδιόκτητο κτίριο εκτός πόλεως στη περιοχή Μπεντένι νυν Σκοπή Δ.Δ. Τριπόλεως, σε μεγάλο στεγασμένο χώρο περίπου 1500 τ.μ. Στους χώρους αυτούς λειτουργούν κατάστημα τροφίμων χονδρικής και λιανικής πώλησης, με αντιπροσωπείες, γενικό εμπόριο και Σούπερ Μάρκετ.

185- Παντελές Παρασκευας

Στη οδό Κύπρου και Γρηγορίου Ε΄ γωνία από τη δεκαετία του 1960 μέχρι τη δεκαετία του 1990 λειτουργούσε το παντοπωλείο του Παρασκευά Παντελέ.

186- Μουτσιος Δημήτριος

Ο Δημήτριος Μούτσιος είχε οινοπαντοπωλείο από τη δεκαετία του 1920, μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1950 τέρμα της οδού Χατζηχρήστου και Καρύδη Σοφοκλή γωνία.

Π αντοπω λεία Κ αι Κ ατα σ τήματα Γενικού Ε μπορίου Στη Ο δό Π α λ λ αντιου Η οδός Παλλαντίου νυν Ηρώων Πολυτεχνείου, είναι η δεύτερη πάροδος δεξιά της οδού Γεωργίου Α΄. Επί της οδού Παλλαντίου υπήρχαν και υπάρχουν τα εξής καταστήματα τροφίμων και παντοπωλεία.

187- Μάντης Αντώνης

Ο Αντώνης Γ. Μάντης όταν το έτος 1949 διέκοψε τη συνεργασία του με τον Ιωάννη Ξένο, μετέφερε τη επιχείρησή του με είδη τροφίμων και γενικό εμπόριο χονδρικής πώλησης στη οδό Παλλαντίου αρ, 10. Η επιχείρηση λειτουργεί και σήμερα το 2008 υπό τη διεύθυνση του γιου του Γεωργίου Μάντη με αντιπροσωπείες.

192- Παπαναστασιου Θεόδωρος

Ο Θεόδωρος Παπαναστασίου στη οδό Παλλαντίου νυν ηρώων Πολυτεχνείου είχε κατάστημα με τυροκομικά προϊόντα και είδη παντοπωλείου, από τα μέσα της δεκαετίας του 1920 μέχρι και τη δεκαετία του 1960. Αναφέρεται & βιογραφικό.

Αναφέρεται & βιογραφικό.

188- Μπιτσικας Λεωνίδας

Στη οδό Παλλαντίου τα τελευταία πέντε χρόνια ο Λεωνίδας Ιωαν. Μπίτσικας έχει ανοίξει τυροπωλείο, λειτουργεί μέχρι και σήμερα, το 2008.

193- Μπρουσκαρης Ζ αχαρίας

Ο Ζαχαρίας Μπρούσκαρης αρχές του 1970 αγόρασε τη επιχείρηση του Θεόδωρου Παπαναστασίου στη οδό Παλλαντίου νυν Ηρώων Πολυτεχνείου και συνέχισε τη εμπορεία τυροκομικών προϊόντων μέχρι το έτος 2000.

189- Πατσιλιβα Αδελφοί

Οι αδελφοί Κωνσταντίνος και Παναγιώτης Πατσιλίβας το έτος 1978 στη οδό Παλλαντίου νυν Ηρώων Πολυτεχνείου άνοιξαν Σούπερ Μάρκετ. Μετά από λίγο χρονικό διάστημα άνοιξαν και δεύτερο στη οδό Γορτυνίας νυν Εθνομαρτύρων. Τις δυο επιχειρήσεις οι Αδελφοί Πατσιλίβα τις λειτούργησαν 11 χρόνια. Το έτος 1989 πούλησαν στους αδελφούς Μπερτζελέτου και τα δύο Σούπερ Μάρκετ.

190- Μπερτζελετου Αδελφοί

Οι Αδελφοί Ιωάννης, Παναγιώτης, Φίλιππος και Γιώργος Μπερτζελέτος το έτος 1989 αγόρασαν και τα δύο καταστήματα - Σούπερ Μάρκετ, των Αδελφών Πατσιλίβα που στεγαζόντουσαν το μεν πρώτο στη οδό Παλλαντίου νυν Ηρώων Πολυτεχνείου και το δεύτερο στη οδό Γορτυνίας νυν Εθνομαρτύρων. Οι Αδελφοί Μπερτζέλετου λειτούργησαν και τα δυο καταστήματα 8 χρόνια. Το 1996 πούλησαν τα καταστήματα στον κολοσσό πολυκαταστημάτων Μαρινόπουλου. Οι Αδελφοί Μπερτζελέτου από πολύ νέοι ασχολήθηκαν με το εμπόριο τροφίμων και με αντιπροσωπείες για περίπου 40 συνεχόμενα χρόνια με έδρα τη Τρίπολη.

191- Αναστασοπουλοι Αδελφοί ή Μοντέλου

Η Μια Όψη Του Καταστήματος. Στη Φωτογραφία Ο Δημήτρης Νικήτας - Φωτ 2008.

Οι Αδελφοί Ανδρέας, Αθανάσιος και Γεώργιος Αναστασόπουλος με το ψευδώνυμο Μοντέλου, στη οδό Παλλαντίου και Καρακάλου γωνία είχαν παντοπωλείο. Το είχε ανοίξει ο πατέρας τους Νικήτας Αναστασόπουλος τη δεκαετία του 1890 και λειτούργησε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960. Αναφέρεται & βιογραφικό.

Το κατάστημα γαλακτοκομικών προϊόντων και αλλαντικών του Χρήστου Αρβανίτη – φωτ 2008.

194- Αρβανίτης Χρήστος.

Ο Χρήστος Αρβανίτης από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 εργάστηκε στο τυροπωλείο του Ζαχαρία Μπρούσκαρη που λειτουργούσε στη οδό Παλλαντίου. Αρχές του έτους 2000 αγόρασε τη επιχείρηση από τον Ζαχαρία Μπρούσκαρη, συνεχίζει να λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008.

195- Μαλλιαρας.

Στη οδό Καρακάλου, από τη δεκαετία του 1920 μέχρι και τη δεκαετία του 1950 λειτουργούσε το οινοπαντοπωλείο του Μαλλιάρα.

196- Α λημισης Κ ων/νος.

Ο Κων/νος Αλημίσης επί της οδού Παλλαντίου αρ, 25 από τη δεκαετία του 1940 έως κα τη δεκαετία του1970 είχε παντοπωλείο.

197- Δεληγιάννης Δημήτριος.

Στη γωνία Παλλαντίου και Μαυρομιχάλη από το 1825 μέχρι το 1940, υπήρχε Χάνι, ταβέρνα, χασάπικο και παντοπωλείο του Ιωάννη Αργυρόπουλου, Το Χάνι αναφερόταν «Χάνι της Τζηράχησας». Τη δεκαετία του 1850 τη επιχείρηση ανέλαβε ο Δημήτρης Δεληγιάννης. Ο κύκλος της επιχείρησης έκλεισε με τον Άγγελο Δεληγιάννη, γιο του Δημήτρη μετά από 115 χρόνια λειτουργίας. Αναφέρεται & βιογραφικό.

198- Κορατζοπουλος Δημήτριος.

Ο Δημήτρης Κορατζόπουλος ή Μπρούκλης, αρχές της δεκαετίας του 1920 γύρισε από τη Αμερική, έκανε αγορές και στη οδό Παλλαντίου και Υψηλάντου γωνία, σε ιδιόκτητο κτίριο άνοιξε παντοπωλείο ταβέρνα και χάνι, ήταν μια οικογενειακή επιχείρηση η οποία λειτούργησε μέχρι και τη δεκαετία του 1970. Αναφέρεται & βιογραφικό.

199- Παυλοπουλος Κ ων/νος.

Ο Κων/νος Παυλόπουλος στη οδό Παλλαντίου και Υψηλάντου γωνία, από το 1920, μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1940 είχε οινοπαντοπωλείο. Αναφέρεται & βιογραφικό.

και δόξας για πολλά χρόνια.

201- Χρονόπουλος Ιωάννης

Ο Ιωάννης Χρονόπουλος από προπολεμικά μέχρι και τη δεκαετία του 1950 λειτουργούσε οινοπαντοπωλείο στο τέρμα της οδού Παλλαντίου.

202- Συνοδινος Γεώργιος.

Ο Συνοδινός Γεώργιος στη τοποθεσία επτά δρόμοι και επί των οδών Αγ. Νικολάου και Κονδάκη γωνία, από αρχές του 20ου αιώνα μέχρι και τη δεκαετία του 1950 λειτουργούσε οινοπαντοπωλείο και Χάνι.

203- Τσιοδρας.

Ο Τσιόδρας, αρχές της δεκαετίας του 1960 ενοικίασε το οινοπαντοπωλείο του Γ. Συνοδινού στους επτά δρόμους, επί των οδών Αγίου Νικολάου και Κονδάκη γωνία το οποίο λειτούργησε περίπου επί 20 χρόνια.

204- Μαρίνος Αθανάσιος.

Στο ίδιο ακίνητο του Γ. Συνοδινού στους επτά δρόμους, μετά τον Τσιόδρα το οινοπαντοπωλείο ανέλαβε ο Αθανάσιος Μαρίνος και το λειτούργησε επί μια δεκαετία.

205- Μπαμηδησ Παναγιωτησ.

Ο Παναγιώτης Μπαμήδης νοίκιασε το παντοπωλείο του Δ. Κορατζόπουλου και λειτούργησε για είκοσι χρόνια περίπου.

200- Κ αραβασιλη Γεωργια

Η Γεωργία Καραβασίλη αναφέρεται ότι επί πολλά χρόνια στη γωνία των οδών Παλλαντίου και Υψηλάντου, λειτουργούσε παντοπωλείο, ταβέρνα και χάνι, μέχρι και τη δεκαετία του 1960. Στη εικόνα βλέπουμε τα παλιά κτίσματα που γνώρισαν ημέρες ζωντάνιας Πλ ατεία Κολοκοτρώνη -Φ ωτογραφία

δεκαετία ς του

1930

205- Μπίσηλα Α δελφοί

Οι Αδελφοί Ιωάννης & Αναστάσιος Μπίσηλας στη ΝΔ πλευρά επί της πλατείας Κολοκοτρώνη, λειτουργούσαν αποθήκη ελαιολάδου τις δεκαετίες 1950 –1960.

τεία Κολοκοτρώνη, εντός του περίβολου που ήταν τα λεωφορεία και αφού είχε χώρισε με τον αδελφό του, άνοιξε παντοπωλείο και οπωροπωλείο. Το κατάστημα λειτούργησε μέχρι και τη δεκαετία του 1990. Αναφέρεται & βιογραφικό.

206- Κοντός Σπύρος

Οινοπαντοπωλείο - Χάνι. Το οινοπαντοπωλείο και το χάνι της Γεωργίας Καραβασίλη – φωτ 2008.

Ο Σπύρος Κόντος από πολύ μικρός εργάστηκε στη Τρίπολη και τη δεκαετία του 1940 μαζί με τον αδελφό του Πανάγο άνοιξαν παντοπωλείο στη οδό Υψηλάντου. Όταν μεταφέρθηκε το Κ.Τ.Ε.Λ. στη πλα-

Π αντοπω λεία σ το δρόμο της Σ πάρ της 207- Σπαράγγης Γεώργιος

Ο Σπαράγγης Γεώργιος στο δρόμο της Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη, είχε κατάστημα τροφίμων χονδρικής και λιανικής πώλησης από τη δεκαετία του 1940 έως και τη δεκαετία του 1970.

208- Χ ωματά Α δελφοί

Οι Αδελφοί Κωνσταντίνος και Παναγιώτης Χωματάς από αρχές της δεκαετίας του 1920 στο δρόμο της Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη, είχαν κατάστημα χοντρικής πώλησης τροφίμων και γενικού εμπορίου. Ο Κων/νος το έτος 1950 έφυγε από τη ζωή και η επιχείρηση έμεινε στον αδελφό του Παναγιώτη. Αρχές της δεκαετίας του 1960 ο Παναγιώτης Χωματάς συνεργάστηκε με τον γαμπρό του Δημήτρη Καρκαζή. Από το έτος 1965 ο Δημήτρης Καρκαζής συνέχισε τη επιχείρηση υπό τη διεύθυνσή του μέχρι τη δεκαετία του 1990.

της νυν Γρηγορίου Λαμπράκη, από τη δεκαετία του 1950 μέχρι και τη δεκαετία του 1980 λειτουργούσε παντοπωλείο.

212- Αθανασόπουλοι Α δελφοί

Οι αδελφοί Αθανασόπουλοι στο δρόμο της Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη, τις δεκαετίες 1930 – 1950 είχαν αποθήκη ελαιολάδου και ξηρούς καρπούς.

213- Ασσιούρας Νικόλαος

Αναφέρεται & βιογραφικό.

209- Μάμαλης Νικόλαος

Ο Νικόλαος Αν. Μάμαλης στο δρόμο της Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη και Σπηλιοπούλου γωνία κοντά στη πλατεία Κολοκοτρώνη, αρχές του 20ου αιώνα αγόρασε το ακίνητο. Στο ισόγειο του ακινήτου και στον ακάλυπτο χώρο λειτούργησε χάνι και κρασοπουλειό για περίπου μια δεκαετία. Αρχές της δεκαετίας του 1920 ο Νικόλαος Μάμαλης με τη συνεργασία των γιών του, Γεωργίου και Θεόδωρου. στο ίδιο κτίριο έκαναν βιοτεχνία σαπωνοποιίας η οποία λειτούργησε μέχρι τη δεκαετία του 1960. Αναφέρεται και βιογραφικό.

210- Τσουτσάνης Μιχάλης

Νοτιοανατολικά της πλατείας Κολοκοτρώνη άρχιζε ο δρόμος της Σπάρτης νυν οδός Γρηγορίου Λαμπράκη. φωτ. Δεκ. 1930.

Ο Μιχάλης Τσουτσάνης τη δεκαετία του 1950 από τη οδό Καλαβρύτων νυν Εθνικής Αντιστάσεως μετέφερε τη επιχείρησή του στο δρόμο της Σπάρτης νυν οδός Γρηγορίου Λαμπράκη, σε ιδιόκτητο κτίριο και λειτούργησε μέχρι τη δεκαετία του 1970.

211- Παπαδόπουλος Γεώργιος

Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος στο δρόμο της Σπάρ-

Χαμουροποιείον Μ. Ασσιούρα. Αριστερά στη φωτογραφία ο Νικόλαος Ασσιούρας.

Ο Νικόλαος Ασσιούρας γεννήθηκε στο χωριό Μπόσουνα νυν Πέλαγος Δ.Δ. Τριπόλεως και σε μικρή ηλικία εργάστηκε στη Τρίπολη. Στα μέσα της δεκαετίας του 1930 άνοιξε το εικονιζόμενο Χαμουροποιείο στη οδό Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη. Μετά από 10 χρόνια, στα μέσα της δεκαετίας του 1940 απέναντι από το Χαμουροποιείο άνοιξε και παντοπωλείο. Το παντοπωλείο λειτούργησε για περίπου 40 χρόνια μέχρι αρχές της δεκαετίας του 1980. Τη τελευταία δεκαετία το παντοπωλείο λειτούργησε υπό τη διεύθυνση του γιου του Παύλου Ν. Ασσιούρα.

214- Βασιλείοσ Ε. Σούπος

216- Τερζής Γεώργιος

Ο Τερζής Γεώργιος στο δρόμο της Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη και Μεταμορφώσεως γωνία, από αρχές της δεκαετία του 1920 μέχρι το 1932 λειτουργούσε παντοπωλείο. Το 1932 ο Γ. Τερζής απεβίωσε και το παντοπωλείο το συνέχισε η σύζυγος του Αντωνία μέχρι και τη δεκαετία του 1940

217- Ανδριανόπουλος Γεώργιος

Ο Γεώργιος Ανδριανόπουλος από προπολεμικά μέχρι τη δεκαετία του 1950 στο δρόμο της Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη είχε κηροποιείο και παντοπωλείο.

Κατάστημα Βασιλείου Ε. Σούπου- φωτ. 2008

215-Σούπος Ευάγγελος

218- Ναστόπουλος Πέτρος & Αναγνωστόπουλος Νικόλαος

Οι Π. Ναστόπουλος και Ν. Αναγνωστόπουλος είχαν παντοπωλείο στο δρόμο της Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη από αρχές του 1950 έως το 1980.

219- Μαχαίρας Κ ωνσταντίνος.

Ο Κων/νος Μαχαίρας από προπολεμικά μέχρι και τη δεκαετία του 1950 στο δρόμο της Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη είχε κατάστημα με άλευρα, πίτουρα και δημητριακά.

220- Παπακωνσταντίνου Χρήστος ή Μπιτάκης

Στο δρόμο της Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη από προπολεμικά μέχρι και τη δεκαετία του 1960 ο Χρήστος Παπακωνσταντίνου είχε παντοπωλείο.

221- Παπαδόπουλος Γεώργιος

Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος γεννήθηκε στο χωριό Δεμήρι Τεγέας. Στο δρόμο της Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη αρ. 69 το έτος 1990 άνοιξε οπωροπωλείο παντοπωλείο, το οποίο λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2009.

Αποθήκη ελαιολάδου και ξηρών καρπών του Ευαγγέλου Σούπου - φωτ. 1962.

Ο Ευάγγελος Σούπος σε μικρή ηλικία και δίπλα από τον πατέρα του ασχολήθηκε με το εμπόριο. Αρχές της δεκαετίας του 1960 στο δρόμο της Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη άνοιξε κατάστημα με δημητριακά, ξηρούς καρπούς, έλαια και άλλα. Πουλούσε χονδρικώς και λιανικώς μέχρι και το 2000 που έφυγε από τη ζωή. Το κατάστημα συνεχίζει να λειτουργεί υπό τη διεύθυνση του γιου του Βασίλη Ευαγ. Σούπου.

Το οπωροπαντοπωλείο του Γεωργίου Παπαδόπουλου –φωτ.2008.

222- Χ αραλαμπόπουλος Αριστοτέλης

Ο Αριστοτέλης Χαραλαμπόπουλος στο δόμο της Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη από προπολεμικά μέχρι τέλος της δεκαετίας του 1950 είχε παντοπωλείο. Το 1958 πούλησε τη επιχείρηση του στον Παναγιώτη Χαρίτο.

223- Χ αρίτος Παναγιώτης

Στο δρόμο της Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη το έτος 1958 ο Παναγιώτης Χαρίτος άνοιξε παντοπωλείο, ασχολήθηκε και με αντιπροσωπείες μέχρι και το έτος 1995 που πηρέ σύνταξη.

224- Νικολακόπουλος Αθανάσιος

Στο δρόμο της Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη και Αταλάντης γωνία, ο Αθανάσιος Νικολακόπουλος το έτος 1956 άνοιξε παντοπωλείο και το λειτούργησε έως το 1994.

225- Μερτζέλος Ευάγγελος

Το 1994 ο Ευάγγελος Μερτζέλος αγόρασε το παντοπωλείο του Αθανασίου Νικολακόπουλου που προϋπήρχε στο δρόμο της Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη και Αταλάντης γωνία. Σήμερα το 2008 λειτουργεί υπό τη διεύθυνση του γιου του Βασίλη Μερτζέλου.

226- Ρεβελής Παναγιώτης

Στο δρόμο της Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη από αρχές της δεκαετίας του 1960 μέχρι και το έτος 1979 λειτούργησε παντοπωλείο υπό τη διεύθυνση του Παναγιώτη Ρεβελή.

227- Σ αραντόπουλος Παναγιώτης

Έκτη πάροδος δεξιά του δρόμου της Σπάρτης νυν

Γρηγορίου Λαμπράκη αρχίζει η οδός Σοφίας. Επί της οδού Σοφίας αρ. 13 από το έτος 1954 μέχρι και το 2000 λειτουργούσε το παντοπωλείο του Παναγιώτη Σαραντόπουλου. Αναφέρεται και βιογραφικό.

228- Σούπου Α δελφοί

Τετάρτη πάροδος αριστερά του δρόμου της Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη αρχίζει η οδός Αταλάντης. Επί της οδού Αταλάντης από αρχές της δεκαετίας του 1970 μέχρι και το έτος 2005 λειτούργησε κατάστημα τροφίμων των Αδελφών Χ. Σούπου. Οι Αδελφοί Σούπου μετέφεραν τη επιχείρηση στη βιομηχανική ζώνη, συνεχίζει να λειτουργεί με είδη τροφίμων και γενικό εμπόριο χονδρικής πώλησης μέχρι και σήμερα το 2009.

229- Αργύρη Αναστασία

Επί της οδού Αταλάντης & Ζαλόγγου γωνία, το έτος 2007 η Αναστασία Αργύρη άνοιξε παντοπωλείο.

230- Γεωργακόπουλος Γεώργιος

Επί της οδού Αταλάντης & Ζαλόγγου, από το έτος 2000 ο Γεώργιος Γεωργακόπουλος άνοιξε παντοπωλείο, λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2009.

231- Οικονομάκη Α δελφοί

Οι αδελφοί Οικονομάκη , Ηλίας, Παναγιώτης και Νίκος, αρχές της δεκαετίας του 1980 άνοιξαν κατάστημα τροφίμων και γενικού εμπορίου, το κατάστημα λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2009 στο περιφερικό δρόμο, κοντά στις γραμμές του Τρένου.

Παντοπωλεία Κ αι Κ αταστήματα Τροφίμων Στη Οδό Ναυπλίου Ν υν Ε λευθερίου Βενιζέλου Η οδός Ναυπλίου άρχιζε από τη ανατολική πλευρά της πλατεία Κολοκοτρώνη μέχρι και τον εργατικό συνοικισμό που αναφέρεται ως συνοικισμός Κολοκοτρώνη. Η οδός Ναυπλίου έχει μετονομαστεί σε οδό Ελευθερίου Βενιζέλου μέχρι τον Ι. Ν. της Μεταμόρφωσης και μετά συνεχίζει η οδός Ναυπλίου.

232- Αντωνίου Κ ωνσταντίνος

Ο Κων/νος Αντωνίου ήταν παντοπώλης και ταβερνιάρης στη οδό Ναυπλίου νυν Ελευθερίου Βενιζέλου από τις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι και τη δεκαετία του 1930. Ο Κ. Αντωνίου έφυγε νωρίς από τη ζωή. Τα παιδιά του Αντώνης, Ιωάννης και Χρήστος, στα μέσα της δεκαετίας του 1930 μετέφεραν το παντοπωλείο στο κέντρο και επί της οδού Γεωργίου Α΄. Ο εγγονός του ιδρυτή Ιωάννης Αντ. Αντωνίου, από τη δεκαετία του 1980 επανάφερε τη επιχείρηση στη διεύθυνση από όπου είχε ξεκινήσει πριν από 103 χρόνια ο παππούς του. Λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2009. Αναφέρεται και βιογραφικό.

το 1950 είχε παντοπωλείο στη οδό Ναυπλίου νυν Ελευθερίου Βενιζέλου.

236- Δημητρόπουλος Νικόλαος

Ο Νικόλαος Δημητρόπουλος, πατέρας των Δημητρίου και Ιωάννη, που ήταν έμποροι τροφίμων στη Τρίπολη 1950 – 1980, αναφέρεται ότι από τα μέσα της δεκαετίας του 1890 μέχρι το 1950, στη οδό Ναυπλίου νυν Ελευθερίου Βενιζέλου αρ. 53 είχε κατάστημα και πουλούσε εγχώρια προϊόντα, δηλαδή δημητριακά, άλευρα, πίτουρα, ζωοτροφές κ.α.

237- Μπαρμπάκος Δημήτρης

233- Σωτηρακόπουλοι Α δελφοί

Οι Αδελφοί Αλέξιος & Τάσος Γ. Σωτηρακόπουλου το έτος 1952 άνοιξαν παντοπωλείο στη οδό Ναυπλίου νυν Ελευθερίου Βενιζέλου και Ομήρων γωνία. Λειτούργησε ως παντοπωλείο και εμπορία τυροκομικών και γαλακτοκομικών προϊόντων μέχρι και το 1995. Αναφέρεται και βιογραφικό.

238- Τσόπελας Ευθύμιος

Στη οδό Γρηγορίου Ε΄ αρ. 8 επί 80 συνεχόμενα χρόνια, από αρχές της δεκαετίας του 1920 μέχρι και το 1990 λειτουργούσε αποθήκη ελαιολάδου, δημητριακών, ξηρών καρπών κ.α, από τον παππού Ευθύμιο Γ. Τσόπελα. Η επιχείρηση μεταβιβάστηκε στους γιους του Γεώργιο και Ιωάννη, αρχές του 1960 τη διαχείριση ανάλαβε ο εγγονός του Ευθύμιος Γεωρ. Τσόπελας. Αναφέρεται και βιογραφικό.

239- Κ άνταρου Α δελφοί

ΟΙ Αδελφοί Ευ. Κάνταρου στη οδό Γρηγορίου Ε αρ. 8 είχαν παντοπωλείο από τις αρχές της δεκαετίας του 1930 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1970. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 και για περίπου 20 χρόνια μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990 λειτούργησε με τη επωνυμία Ευάγγελος Η. Κάνταρος. Μετά από λειτουργία 70 χρόνων έκλεισε και ο κύκλος της επιχείρησης των Κανταραίων.

240- Λ αμπρόπουλος Κ ων/νος

Στη οδό Γρηγορίου Ε΄ και Χατζηχρήστου γωνία, αρχές του έτους 2000 άνοιξε βιολογικό παντοπωλείο με οικολογικά προϊόντα και ανήκει στον Κων/νο Λαμπρόπουλο και στη σύζυγό του Μαριάννα. Το παντοπωλείο λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008.

Ο Βασίλειος Αναγνωστόπουλος στη οδό Ναυπλίου νυν Ελευθέριου Βενιζέλου αρ,18 λειτουργούσε οινοπαντοπωλείο από τη δεκαετία του 1890 έως τη δεκαετία του 1940.

Οι ανωτέρω Α. Σκαλίδης & Γ. Παναγιωτόπουλος αρχές της δεκαετίας του 1950 στη οδό Ναυπλίου νυν Ελευθερίου Βενιζέλου, άνοιξαν παντοπωλείο και οπωροπωλείο. Τη δεκαετία του 1970 ο Αν, Σκαλίδης αποχώρισε από τη επιχείρηση. Το κατάστημα το κράτησε ο Γρηγόρης Παναγιωτόπουλος με το γιο του Στάθη, λειτουργεί μέχρι και σήμερα, το έτος 2009.

Η οδός Γρηγορίου Ε΄ αρχίζει από τη βορεινή πλευρά της πλατείας Κολοκοτρώνη.

Αναφέρεται και βιογραφικό.

233- Αναγνωστόπουλος Βασίλειος

234- Παναγιωτόπουλος Γρηγόρης & Σκαλίδης Αντώνης

Κ ατα σ τήματα Τροφίμων Στη Ο δό Γρηγορίου Ε’

Βιολογικό παντοπωλείο του Κων/νου Λαμπρόπουλου. Φωτ-2008.

241- Παπακωνσταντίνου Δέσποινα

Παλαιό οίκημα στη οδό Ναυπλίου νυν Ελ. Βενιζέλου. φωτ. 2008.

Στη οδό Γρηγορίου Ε΄ και Κ. Παλαιολόγου γωνία, από αρχές του έτους 2000 μέχρι και σήμερα το 2009 λειτουργεί το κατάστημα με τρόφιμα, ποτά και ψιλικά, της Δέσποινας Παπακωνσταντίνου με τον τίτλο «ο Ζήκος».

Στο εικονιζόμενο κτίριο που βρίσκεται στη οδό Ναυπλίου νυν Ελευθερίου Βενιζέλου. Ο Δημήτρης Μπαρμπάκος τέλος της δεκαετίας του 1950 άνοιξε οπωροπαντοπωλείο, λειτούργησε μέχρι και τη δεκαετία του 1970 που μετοίκησε στη Αθήνα.

235- Τσίπηρας Ηλίας

Ο Ηλίας Τσίπηρας μετά το μεσοπόλεμο και μέχρι

Παντοπωλείο της Δέσποινας Παπακωνσταντίνου. Φωτ.- 2008.

Π αντοπω λεία Κ αι Ο ινοπαντοπω λεία Στη Π εριοχή Μ πα σιάκου 242- Δημόπουλος Δημήτρης

Στα μέσα της δεκαετίας του 1940 ο Δημήτρης Δημόπουλος με το παρατσούκλι (Μαγκούρας), στη συνοικία Μπασιάκου άνοιξε ταβέρνα και παντοπωλείο στη οδό Σεραγίου και Δημοσθένους γωνία. Το κατάστημα λειτουργεί μέχρι και σήμερα υπό τη διεύθυνση του Ιωάννη Χ. Δημόπουλου εγγονού του ιδρυτή Δημήτρη Δημόπουλου. Αναφέρεται και βιογραφικό.

247- Δημόπουλος Δ. Παρασκευάς

Ένα από τα πρώτα οικογενειακά παντοπωλεία – Σούπερ Μάρκετ που λειτούργησε τις δεκαετίες 1970 – 1980 στη οδό Δημοσθένους και Παυσανίου γωνία, στη συνοικία Μπασιάκου, ήταν του Παρασκευά Δ. Δημόπουλου. Αναφέρεται και βιογραφικό.

248- Κόττα Γεωργία

243- Κ ατσίγιαννης Δημήτρης

Αρχές της δεκαετίας του 1960 ο Δημήτρης Κατσίγιαννης άνοιξε οινοπαντοπωλείο και οπωροπωλείο στη οδό Σεραγίου, λειτούργησε μέχρι το έτος 2000.

244- Παναγόπουλος Θεόδωρος

Τις δεκαετίες 1950–1970 στη οδό Ερυμάνθου υπήρχε το οινοπαντοπωλείο του Θεόδωρου Παναγόπουλου.

245- Λ ατσώνας Παναγιώτης

Σεραγίου και Ερυμάνθου γωνία ο Παναγιώτης Λατσώνας τις δεκαετίες 1960–1970 είχε ανοίξει οινοπαντοπωλείο.

246- Κουβερτάρη Μαρία

Παντοπωλείο της Γεωργίας Κόττα. Φωτ.-2008.

Η Γεωργία Κόττα αρχές της δεκαετίας του 1980 στη συνοικία Μπασιάκου και επί της οδού Ρήγα Φεραίου αρ. 55 άνοιξε παντοπωλείο, λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2009.

249-Μανιάτης Γεώργιος

Ο Γεώργιος Μανιάτης τις δεκαετίες 1960 – 1980 για περίπου 20 χρόνια, επί της οδού Ρήγα Φεραίου είχε οινοπαντοπωλείο.

Κατοχή. Δεκαετία του 1940. έξω από το Μπακάλικο έχει στηθεί ο πάγκος, με το χαλβά, τα καρβέλια και τις φρατζόλες το ψωμί

250- Δημητρόπουλος Δημήτριος

Ο Δημήτρης Δημητρόπουλος από τη δεκαετία του 1990 μέχρι και σήμερα το 2008, επί της πλατείας Μπασιάκου λειτουργεί παντοπωλείο. Το Σούπερ Μάρκετ της Μαρίας Κουβερτάρη. Φωτ.-2007.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1980 το ανωτέρω σούπερ μάρκετ επί της οδού Δημοσθένους και Παυσανίου γωνία, λειτούργησε υπό τη διεύθυνση της Μαρίας συζύγου Παναγιώτη Κουβερτάρη μέχρι και το 2007.

Παντοπωλείο του 2008. Εκτός Τριπόλεως. Επαναφορά στην Παράδοση.

Οινοπαντοπωλεία

«Έξω Ντέρτια και Καημοί. Έξω Φτώχια και Αναστεναγμοί.»

Σταφύλι. Το γνωστό αμπέλι πιστοποιείται στα πρώτα κεφάλαια της Γένεσης και όχι μόνο. Κατά τη μυθολογία μας τη καλλιέργεια του αμπελιού δίδαξε ο ίδιος ο θεός Βάκχος ή Διόνυσος. Εθεωρείτο ότι το κλήμα ήταν το ιερό του φυτό.

Τσάπισμα ή Σκάψιμο Αμπελιού.

Στη Τρίπολη η ταμπέλα οινοπαντοπωλείο είχε καθιερωθεί σε πολλά καταστήματα τροφίμων, γιατί πολλά παντοπωλεία, ξεκίνησαν από οινοπωλεία, καθότι η περιοχή Τριπόλεως και γενικά η Μαντινεία είχε πολλά αμπέλια. Οι οινοπαραγωγοί για να πετύχουν καλύτερη τιμή στο κρασί τους και αφού ήταν μόνιμοι κάτοικοι Τριπόλεως, ο κάθε παραγωγός άνοιγε και το δικό του κρασοπουλειό, ήταν και αυτός ένας λόγος που η Τρίπολη είχε τις περισσότερες ταβέρνες. Το κρασί ο πελάτης δεν το έπινε ξεροσφύρι όπως έλεγαν. Ζήταγε και ψωμί με ρέγκα, ή σαρδέλα, ή λίγο τυρί. Ο κρασοπώλης στη ταβέρνα του για να διευκολύνει τη δουλειά του, για να έχει και οικονομικό όφελος, έβαζε διάφορα φαγώσιμα, δηλαδή είδη παντοπωλείου. Έτσι τα οινοπωλεία έγιναν οινοπαντοπωλεία. Οι κατωτέρω εικόνες ανήκουν σε άλλες εποχές και δείχνουν με τη σειρά τον τρόπο καλλιέργειας αμπελιού, τη παραγωγή, τον τρύγο, τη μεταφορά του σταφυλιού, το πατητήρι και το λινό, παλιές τσιπουριές, τις τέσσες που μέτραγαν το μούστο, τη μεταφορά του μούστου, τις στοίβες με τα βαγένια, τον κάπελα να σερβίρει κρασί, το οινοπαντοπωλείο με τη πελατεία του και δείγμα βαγενιών μεγάλης χωρητικότητας. Όλη αυτή τη διαδικασία δείχνουν οι κατωτέρω εικόνες. Γυναίκες Στον Τρύγο. Οι γυναίκες ήταν αναντικατάστατες για τις περισσότερες αγροτικές δουλειές, όπως: στο τρύγημα, στο θέρισμα και σχεδόν σε όλες τις εσωτερικές και εξωτερικές δουλειές στο χωριάτικο νοικοκυριό.

Μεταφορά Σταφυλιών. Οι γυναίκες τρυγάνε, με κοφίνια μεταφέρουν τα σταφύλια και τα αδειάζουν σε μεγάλες κοφίνες. Οι κοφίνες φορτωμένες επάνω σε κάρο μεταφέρονται στο λινό για να πατηθούν τα σταφύλια.

Πατητήρι Και Λινός. Στο πατητήρι οι άνθρωποι μεθούν από τη ευωδιαστή μυρουδιά του μούστου.

Τσιπουριά Προ Αιώνων.

Τσιπουριά Πολύ Παλιά.

Τσιπουριά 100 Χρόνων. Τριπολιτσιώτες μεταφέρουν μούστο με ασκιά από το πατητήρι στα βαγένια.

Η τσιπουριά είναι απαραίτητη για το στύψιμο του υπολείμματος μετά το πάτημα των σταφυλιών. Ο μούστος που παράγεται από τον τσιπουρίτη είναι ο καλύτερος και φάρμακο για να αποκτήσει το κρασί χρώμα και άλλη γεύση.

Τεσσές. Οι χαλκωματένιες τέσσες ήταν ειδικά κατασκευασμένες για το μέτρημα του μούστου και του κρασιού, ήταν χωρητικότητας τρεις μπότσες, η κάθε μπότσα μετρούσε για δύο οκάδες.

Το Εικονιζόμενο Βαγένι του 16ου Αιώνα χωρητικότητας 13.000 λίτρων. Βρίσκεται στη Ιερά Μονή Βαρλαάμ στα Μετέωρα.

Στοίβα τα βαγένια με τα κρασιά και οι ταβερνιάρηδες σε δράση. Στα κρασοπουλειά – ταβέρνες, υπήρχαν πολύ μεγάλα ξύλινα βαρέλια τα λεγόμενα βαγένια. Τα μεγάλα βαγένια ήταν χωρητικότητας μέχρι και πέντε χιλιάδες μπότσες κρασί, δηλαδή 10 χιλιάδες οκάδες, ή 12.820 κιλά το κάθε βαγένι. Για να πλυθούν τα μεγάλα βαγένια έμπαινε ο ειδικός και ο πιο βολικός της οικογένειας μέσα και τα έπλενε.

Αποστακτήρας. Το λεγόμενο τσιπουροκάζανο. Καζάνι, Λουλάς και βοηθητικά σύνεργα. Συγκρότημα επεξεργασίας για την παραγωγή τσίπουρου – ρακί. Προσοχή τη χρήση του λουλά. (Όταν καπνίζει ο λουλάς εσύ δεν πρέπει να μιλάς. Λαϊκό Τραγούδι).

Το γιγάντιο Βαγένι της Εικόνας, Ετοιμάζεται να Γεμίσει Κρασί. Βρίσκεται στο Άγιο Όρος. Πρέπει να είναι το μεγαλύτερο βαγένι που έχει στηθεί. ΒΑΓΕΝΙΑ ΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΠΟΛΛΩΝ ΧΙΛΙΑΔΩΝ ΟΚΑΔΩΝ Ή ΜΠΟΤΣΕΣ. Μαστόροι κι’ εργάτες βαρελοποιοί – βαγενάδες, μιαν άλλη εποχή. Με μόνα εργαλεία, την πλάνη, το ροκάνι, το σκεπάρνι. Με φωτιά, νερό. σφυρί και αμόνι. Έφτιαχναν αριστουργήματα.

Οινοπαντοπώλης. Ας μείνει στη μνήμη μας.

Αγρότες και εργάτες, μετά το μεροδούλι ξεκουράζονται πίνοντας το κρασάκι τους έξω από το οινοπαντοπωλείο.

Βιογραφικά

Α φήγηση Δ ημητρίου Α γριοσ ταθη Ο Δημήτρης Αγριοστάθης στις 17 Νοεμβρίου του 2006 ημέρα Παρασκευή αφηγείται και αναφέρεται στη ιστορία της ζωής του.

Δημήτρης Γ. Αγριοσταθης Δεξιά, Μαζί Με Φίλο Του Φουστανελάδες.

Δημήτρης Γ. Αγριοσταθης Στρατιώτης. Μάρτιος 1941.

Γεννήθηκα στη Κανδήλα Αρκαδίας το έτος 1909. Σε μικρή ηλικία υποχρεώθηκα μέσα από τη ανάγκη για να επιβιώσω να πάω κοπέλι, δηλαδή (υπηρέτης) στο Βασιλικό Κορινθίας, για κοπέλι δεν έκανα. Η δεύτερη δουλειά ήταν να με στείλουν σε πλανόδιους τσαγκάρηδες, μπαλωματήδες παπουτσιών να μάθω τη τέχνη, αλλά και σε αυτή τη δουλειά ψωμί δεν είχε, επανήλθα στο χωριό μου και στη οικογένειά μου, ασχολήθηκα με αγροτικές δουλειές, καλλιεργούσαμε τα χωράφια, κουβάλαγα ξύλα από το δάσος, φύλαγα τα πρόβατα, κ.α. Αλλά το ψωμί δεν αρκούσε. Κατεβαίνοντας από το βουνό με τα ζώα φορτωμένα πουρνάρια για το φούρνο, είχα φτάσει στον αμαξωτό δρόμο, συναντήθηκα με το λεωφορείο που έκανε συγκοινωνία Τρίπολη Κανδήλα το έτος 1923, επιβάτης στο λεωφορείο ήταν και ο θείος μου Σωφρόνιος Αγριοστάθης διευθυντής ταχυδρομείου. Το βράδυ επισκέφτηκε το πατρικό μας σπίτι, σε συζήτηση που είχε με τον πατέρα μου του συνέστησε να με αφήσει να έρθω στη Τρίπολη για καλύτερη ζωή, έτσι το έτος 1923 σε ηλικία δεκατεσσάρων χρονών έπιασα δουλειά στη Τρίπολη στο κατάστημα του Κωνσταντίνου Μουρίκη, υαλοπωλείο και σιδηροπωλείο επί της οδού Καλαβρύτων, σήμερα Εθνικής Αντιστάσεως. Στα καταστήματα του Μουρίκη εργάστηκα δυόμισι χρόνια χωρίς μισθό, αλλά είχα φαγητό και ύπνο στο σπίτι του αφεντικού. Μετά από δυόμισι χρόνια εργασίας αξίωσα να μου δώσει μισθό, η απάντηση του αφεντικού ήταν «αφού τρως και κοιμάσαι μισθό δεν έχει», έτσι αποφάσισα να φύγω. Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 έπιασα δουλειά στο κατάστημα τροφίμων και γενικού εμπορίου του Βαγγέλη Β. Σούντρη στη οδό Χατζηχρήστου νυν Κύπρου αρ. 11. Το αφεντικό μου ο Βαγγέλης είχε ακόμη δυο αδέλφια το Γιάννη που είχε κηροποιείο και το Σούλη που ήταν γιατρός. Ο πατέρας τους Βασίλης Σούντρης συνεργαζόταν με τον Στράτη Σούντρη που είχαν και άλλο κατάστημα στη οδό Γεωργίου Α΄ με άλευρα και αντιπροσωπείες. Το αφεντικό μου ο Βαγγέλης πήγε στο άλλο κατάστημα και αντικατέστησε τον πατέρα του, εγώ έμεινα στο κατάστημα που προαναφέρω, εργάστηκα ως υπάλληλος τέσσερα χρόνια, μετά τα τέσσερα χρόνια με έκανε συνεταίρο του με ποσοστά. Μετά από περίπου δέκα χρόνια συνεργασίας, για δικούς μου λόγους απαίτησα να αποσυρθώ από τη επιχείρηση, δεν πρόλαβα να αποχωρήσω διότι έγινε η δικτατορία του Μεταξά και στη συνέχεια πόλεμοι και κατοχή, το κατάστημα παρέμεινε κλειστό για αρκετά χρόνια. Το 1936 ντυμένοι φουστανελάδες υποδεχτήκαμε στο σταθμό του τρένου στη Τρίπολη τον τότε βασιλέα Γεώργιο και τον πρωθυπουργό της δικτατορίας Ιωάννη Μεταξά. Αφού μας χαιρέτησαν διά χειραψίας κατευθύνθηκαν στο μητροπολιτικό ναό Αγίου Βασιλείου Τριπόλεως και έγινε δοξολογία. Το 1940 στρατεύτηκα και πολέμησα στο αλβανικό μέτωπο και στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο 1940-1941. Όταν απολύθηκα από στρατιώτης για να επιβιώσω ασχολήθηκα με το υπαίθριο εμπόριο, αυτό που έλεγαν και μαύρη αγορά, μέχρι τη απελευθέρωση του 1944. Μετά τη απελευθέρωση ζήτησα από τον Ευάγγελο Σούντρη και μου

νοίκιασε το μαγαζί στη οδό Χατζηχρήστου ο οποίος ήταν ιδιοκτήτης του ακινήτου. Στη οδό Χατζηχρήστου το κατάστημα λειτούργησε για περίπου 15 χρόνια. Το 1950 παντρεύτηκα με τη Αθηνά, το γένος Ιωάννη Κατσαμπή, από το Στενό Τριπόλεως. Εργαστήκαμε σκληρά, και δόξα το θεό καταφέραμε να σταθούμε στη κοινωνία με σεβασμό και αξιοπρέπεια. Τέλος της δεκαετίας του 1950 ολοκληρώσαμε το δικό μας ακίνητο επί της οδού Αποστολοπούλου αρ.8 όπου και μεταφέραμε τη επιχείρησή μας. Από τον γάμο μας αποκτήσαμε ένα γιο, τον Γιώργο, σήμερα είναι μηχανικός στη Δ.Ε.Η. Μεγαλοπόλεως είναι παντρεμένος και έχει δύο παιδιά. Από το 1926 μέχρι το 1990 επί 65 χρόνια ασχολήθηκα με τα είδη τροφίμων και το γενικό εμπόριο. Η σύζυγος μου Αθηνά έφυγε από τη ζωή το έτος 2001. Σήμερα εγώ ο Δημήτριος Γεωργίου Αγριοστάθης που αναφέρομαι στο βιογραφικό μου είμαι ενενήντα οκτώ χρονών, και επί σαράντα περίπου χρόνια μέχρι και σήμερα είμαι ψάλτης στο Μητροπολιτικό ναό Αγίου Βασιλείου Τριπόλεως. Με αγάπη για όλο τον κόσμο, Δημήτριος Γεωρ. Αγριοστάθης. Ο Δημήτρης Αγριοστάθης έφυγε από τη ζωή το έτος 2007 σε ηλικία 99 χρονών.

Δημήτριος Γ. Αγριοσταθης 1909 - 2007.

Α θανα σιά δης Η λίας

Ηλίας Δ. Αθανασιάδης Και Η Σύζυγος Του Αναστασία, Το Γένος Θωμαϊδου.

Οι αδελφοί Ηλίας, Αλέκος, Σαράντος και Χαράλαμπος Δημητρίου Αθανασιάδη, καταγωγή από Μεσοράχη Κυνουρίας, ασχολήθηκαν και οι τέσσερις με το εμπόριο, τη κηροποιεία, τη ποτοποιία κ.α. Οι Αλέκος, ο Σαράντος και ο Χαράλαμπος, μετοίκησαν στη Αθήνα. Και στη Αθήνα ασχοληθήκαν με παρεμφερή εργασίες, δηλαδή, με το εμπόριο, με τη κηροποιεία και με τη ποτοποιία. Ο Ηλίας Δ. Αθανασιάδης παρέμεινε στη Τρίπολη. Αρχές της δεκαετίας του 1890 στη τότε οδό Ναυπλίου νυν Γεωργίου Α΄ αρ. 21 άνοιξε εδωδιμοπωλείο, στο υπόγειο έκανε βιοτεχνία κεριού και εργαστήριο με ζαχαρώδη. Το έτος 1897 ίδρυσε βιομηχανία ποτοποιίας ως αναφέρει και η πιο κάτω διαφημιστική καρτέλα, δημιούργησε ένα σύμπλεγμα εργασιών, επεξεργασία προϊόντων και εμπορία της παραγωγής των προϊόντων του. Στο κατάστημά του πουλούσε και είδη τροφίμων. Το έτος 1914 παντρεύτηκε με τη Αναστασία το γένος Θωμαίδου από τη Ρόδο και απέκτησαν πέντε παιδιά, δυο κορίτσια τη Πίτσα και τη Δόμνα και τρία αγόρια, το Μίμη, το Βαγγέλη και το Φώτη. Τα δυο κορίτσια παντρεύτηκαν και δημιούργησαν δικές τους οικογένειες. Ο Μίμης, μεγαλύτερος από τα αγόρια σπούδασε και έγινε Δικηγόρος, αλλά έφυγε νέος από τη ζωή. Ο Βαγγέλης και ο Φώτης αρκετά νέοι, τη δεκαετία του 1940 ανέ-

Αδελφοί Φώτης & Βαγγέλης Αθανασιάδης Εντός Του Καταστήματος. Φωτ. 1955

Φώτης Αθανασιάδης Όρθιος Μαζί Με Το Προσωπικό Στολίζουν Τη Βιτρίνα Του Καταστήματος.

Β αγγέ λης Δ. Α θανασιά δης Μ ε Φ ίλου ς Κ αι Π ε λ άτε ς Ε ντός Του Κ ατασ τήματος . Στο Β άθος Δ ιακρίνονται Μ εγά λ α Β αρέ λια Μ ε Π οτά .

Προς Τον Ηλία Αθανασιάδη Ατομικό Δελτίο Παραλαβής Οινοπνεύματος 2.208 Οκάδες Στη Κατοχή - Δεκέμβριος 1941.

λαβαν τη διαχείριση της επιχείρησης, Οι Αδελφοί Βαγγέλης και Φώτης συνεργάστηκαν άψογα, με πολυπληθή και διαλεκτή πελατεία, πουλώντας χονδρικώς και λιανικώς τα προϊόντα τους, ποτά, κεριά, ζαχαρωτά κ.α, συνεργάστηκαν μέχρι και τη δεκαετία του 1980. Από τη επιχείρηση της οικογένειας Αθανασιάδη πέρασαν εκατοντάδες ή και χιλιάδες άνθρωποι, άλλοι σαν εργαζόμενοι, άλλοι σαν συνεργαζόμενοι, πελάτες, προμηθευτές και αρκετοί της ανάγκης. Το μόνο

σίγουρο είναι ότι όποια και αν ήταν η σχέση με τους Αθανασιαδαίους, η φιλία, η καλημέρα, η εκτίμηση και ο σεβασμός ήταν δεδομένα. Η οικογένεια Αθανασιάδη στα περίπου 100 χρόνια επαγγελματικής δραστηριότητας στη αγορά και στη κοινωνία της Τρίπολης, άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις. Η επαγγελματική τους σφραγίδα έχει αποτυπωθεί με ανεξίτηλο μελάνι και δεν πρόκειται να σβήσει ποτέ.

Συμβόλαιο Παροχής Ρεύματος Και Απόδειξη Καταβολής Εγγυήσεως Του 1928 Προς Τον Ηλία Δ. Αθανασιάδη, Με Αυξ. Αρ. 28.

Ι ωάννης Α θ . Α θανα σιά δης Ο Ιωάννης Αθ. Αθανασιάδης εργάστηκε στο κατάστημα του συγγενή του και συνωνύμου Ηλία Αθανασιάδη, από όπου απέκτησε τη πείρα του έμπορου και τη τέχνη του ποτοποιού. Στη οδό Γεωργίου Α΄ αρχές δεκαετίας του 1930 δημιούργησε βιοτεχνία ποτοποιίας. Η κατωτέρω εικόνα δείχνει ότι πολύ γρήγορα επέτυχε να παρασκευάζει τη καλύτερη ποιότητα σε ποτά και όχι μόνο στη Τρίπολη. Αυτό φαίνεται από το ότι το έτος 1934 στη Διεθνή έκθεση Θεσσαλονίκης, του απένειμαν το χρυσό βραβείο. Ο Ιωάννης Αθανασιάδης το 1944 έφυγε νέος από τη ζωή. Η επιχείρηση συνέχισε να λειτουργεί υπό τη διεύθυνση της σύζυγός του και του γιου του Αθανάσιου (Σούλη), Αθανασιάδη. Ο Σούλης λειτούργησε τη ποτοποιία μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990.

Η

ανωτέρω φωτογραφία έχει τραβηχ τεί αρχέ ς της δεκαετία ς του

1940.

Στη εικόνα νεαρός ο Σούλης Αθανασιάδης, με τον τότε υπάλληλο του καταστήματος και νυν συνταξιούχο παντοπώλη, Γρηγόρη Παναγιωτόπουλο. Στο πεζοδρόμιο τα ξύλινα βαρέλια γεμάτα ποτά, περιμένουν τη σούστα (κάρο) να φορτωθούν για να σταλούν σε πελάτες παντοπώλες.

Ιωάννης Αθ. Αθανασιάδης ποτοποιός. Το έτος 1934 στη Δ. Ε. Θ. έλαβε το χρυσό βραβείο για τη άριστη ποιότητα στα ποτά του με τον τίτλο ``ο Διόνυσος.``

Φωτογραφία δεκαετίας 1950. Ο Σούλης Αθανασιάδης εντός του καταστήματος στο γραφείου του. Διακρίνονται τα ξύλινα κάγκελα με τα οποία ήταν διακοσμημένο το γραφείο. Η εικόνα μας δείχνει και δυο μεγάλα βαρέλια που επάνω υπάρχουν ταμπέλες και αναφέρουν το περιεχόμενο, το ένα περιέχει ούζο Α.Α. και το άλλο Ρούμι παλαιό.

Α να σ τα σοπουλος Ν ικήτας ή Μ οντε λος Ο Νικήτας Αναστασόπουλος, με το παρατσούκλι Μοντέλος αναφέρεται ότι, αρχές της δεκαετίας του 1890 και σε ηλικία περίπου 25 χρονών άνοιξε παντοπωλείο (μπακάλικο). Το παντοπωλείο λειτούργησε επί 80 συνεχόμενα χρόνια, από το 1890 έως και τη δεκαετία του 1960 στο ίδιο κτίριο, επί της οδού Παλλαντίου και Καρακάλου γωνία.

Ο Ανδρέας Αναστασοπουλος ή Μοντελος Ποδηλατιστής.

Νικήτας Αναστασόπουλος και η Σύζυγός του Ελένη, το γένος Μποβέρου.

Το κτίριο που επί 80 χρόνια στέγασε ένα από τα καλύτερα παντοπωλεία της Τρίπολης. Το κτίριο έχει φωτογραφηθεί το 2006 πριν κατεδαφιστεί.

Το 1905 ο Νικήτας Αναστασόπουλος παντρεύτηκε με τη Ελένη το γένος Μποβέρου από τη Τρίπολη. Από το γάμο τους απέκτησαν εννέα παιδιά, έξι κορίτσια και τρία αγόρια. Τα κορίτσια ήταν η Κατίνα, η Ασπασία, η Φρόσω, η Νότα, η Μαρία και η Παρασκευή. Τα αγόρια ήταν, ο Γιώργος, ο Ανδρέας και ο Θανάσης. Η Κατίνα και ή Παρασκευή, μετανάστευσαν στη Αμερική. Η Ασπασία παντρεύτηκε με τον Ιωάννη Μπιρμπίλη στη Τρίπολη. Η Φρόσω παντρεύτηκε με το Λάκη Κατσαούνη στη Τρίπολη. Η Νότα παντρεύτηκε με το Βασίλη Μποβέρο στη Τρίπολη και ή Μαρία με το Βασίλη Νάκο και αυτοί κατοίκησαν στη Τρίπολη. Ο πατέρας Νικήτας, 20 χρόνια μετά τη παντρειά του απεβίωσε αφού είχε δημιουργήσει για τη εποχή εκείνη μεγάλες εμπορικές δραστηριότητες. Το αναφερόμενο παντοπωλείο ήταν ένα από τα καλύτερα για τη τότε εποχή. Στο υπόγειο λειτουργούσε ταβέρνα, το κρασί που καταναλωνόταν αναφέρεται ότι ήταν αρκετές χιλιάδες οκάδες το χρόνο, τα βαγένια που βρέθηκαν στο υπόγειο ήταν από τα μεγαλύτερα που υπήρχαν. Μεγάλη δραστηριότητα είχε και στη επεξεργασία του γάλακτος, δηλαδή έκανε και τυροκομείο, το τυροκομείο μέχρι και τη δεκαετία του 1950 το έλεγαν και μπακαλιό. Το γάλα στα μπακαλιά – τυροκομεία, το πήγαιναν οι τσοπαναραίοι από τις στάνες τους με τα ζώα, όπως αναφέρω και στο κεφάλαιο γαλακτοκομικά, οι μπακάληδες τα μπακαλιά τους τα έστηαν όπου ο καθένας μπορούσε, σε καλύβες, σε

ξελότζες, ή και κάτω από δέντρα. Ο Μοντέλος το μπακαλιό του το έστηε στον κήπο του οικήματος που κατοικούσε. Ο Νικήτας Αναστασόπουλος ή Μοντέλος, Αρχές του 20 ου αιων. αγόρασε κατοικία στη οδό Ταξιαρχών, στον ακάλυπτο χώρο του σπιτιού στο περιβόλι έκανε τυροκομείο αναφέρεται ότι, από παλιά συγκέντρωνε μεγάλη ποσότητα σε γάλα. Μετά το θάνατό του, το εμπόριο και τις επιχειρήσεις ανέλαβαν τα παιδιά του, τα οποία όχι μόνο διατήρησαν αυτά που βρήκαν από τον πατέρα τους, αλλά τα αύξησαν. Ο χώρος που υπήρχε στη κατοικία τους στη οδό Ταξιαρχών, για τη επεξεργασία του γάλακτος ήταν λίγος. Αρχές του 1930 πούλησαν τη ανωτέρω κατοικία και αγόρασαν άλλη με μεγαλύτερους χώρους στη συνοικία Μπιζάνι και αυτή τη πούλησαν. Για τρίτη φορά άλλαξαν κατοικία και αγόρασαν άλλη στη οδό Μεταμορφώσεως κοντά στο παντοπωλείο τους με μεγαλύτερους χώρους που χρειαζόντουσαν για τη επεξεργασία του γάλακτος. Αυτές οι αλλαγές και εργασίες γινόντουσαν μέχρι και τη δεκαετία του 1940. Το 1947 ο μεγαλύτερος από τ’ αδέλφια ο Γιώργος έφυγε από τη ζωή και πολλά άλλαξαν. Η συγκέντρωση του γάλακτος σταμάτησε και το παντοπωλείο έμεινε στον Ανδρέα και στο Θανάση. Ο Ανδρέας αρχές της δεκαετίας του 1950 έφυγε από τη επιχείρηση και αγόρασε το παντοπωλείο του Γιάννη Κούγια που προϋπήρχε στο δρόμο των Καλαβρύτων νυν Εθνικής Αντιστάσεως. Ο Ανδρέας λειτούργησε το παντοπωλείο που πήρε από τον Κούγια για περίπου δεκαπέντε χρόνια μέχρι που συνταξιοδοτήθηκε. Ο Θανάσης μετά δέκα χρόνια από τη αποχώρηση του αδελφού του Ανδρέα, μετανάστευσε στη Αμερική και άφησε το παντοπωλείο στο γαμπρό του σύζυγο της αδελφής του Μαρίας, Βασίλη Νάκο, ο οποίος είχε πάρει σύνταξη από τη Χωροφυλακή που υπηρετούσε για πολλά χρόνια και λειτούργησε το παντοπωλείο μέχρι τέλος της δεκαετίας του 1960. Μετά από 80 χρόνια αγώνα και προσφοράς, έκλεισε ο κύκλος των επιχειρήσεων της οικογένειας Νικήτα Αναστασόπουλου ή Μοντέλου.

Ποδηλατικοί αγώνες μεταξύ φίλων. Τριπολιτσιώτης που είχε λάβει μέρος στους τότε ποδηλατικούς αγώνες αφηγείται. Αρχές της δεκαετίας του 1950, δεκαπέντε φίλοι πήραμε μέρος στους ανωτέρω αγώνες. Η διαδρομή που ακολουθήθηκε ήταν μέχρι το χάνι του Πλάτσα στης Μιλιάς το κάμπο, περίπου 10+10 = 20 χιλιόμετρα. Στη φωτογραφία δεξιά με το ποδήλατο είναι ο Ανδρέας Αναστασόπουλος ή Μοντέλος και στη μέση αριστερά με το σορτς, είναι ο Παναγιώταρος Ηλίας, ήταν οι δύο πρώτοι και ο Αναστόπουλος Γεώργιος με τη γραβάτα στη μέση των δύο ποδηλατιστών, ήταν διαιτητής. Τις πληροφορίες και το φωτογραφικό υλικό τα έδωσε ο Τάσος Ι. Μπιρμπίλης,έγγονός του Νικήτα Αναστασόπουλου. Ο Τάσος Μιρμπίλης είναι ο δημιουργός και ιδιοκτήτης του σπάνιου μουσείου που το στεγάζει σε ιδιόκτητο κτίριο στη οδό Χρονά αρ. 18.

Π αντοπω λείο Των Α ντωνιου (1906 - 2008)

Το Ζευγάρι Ο Κωνσταντίνο & Η Στυλιανή Αντωνίου, Τη Ημέρα Του Γάμου Τους. – Φωτ.

1906.

Ο Κωνσταντίνος Αντωνίου γεννήθηκε πριν από 140 χρόνια στους Μύλους Αργολίδας. Σε νεαρή ηλικία μετανάστευσε στη Αμερική. Μετά από κάποια χρόνια διαμονής του, επανήλθε στη γενέτειρά του και αρχές του 1900 βρέθηκε στη Τρίπολη. Παντρεύτηκε με τη τριπολιτσιώτισσα Στυλιανή το γένος Κοπελιάρη και εγκαταστάθηκαν στη οδό Ναυπλίου νυν Ελευθερίου Βενιζέλου αρ. 8. Στο ακίνητο που απέκτησαν άνοιξαν οινοπαντοπωλείο. Μετά από 103 χρόνια στο ίδιο οίκημα των Αντωνίου συνεχίζει να λειτουργεί παντοπωλείο με διαχειριστεί τον εγγονό τους Ιωάννη Αντ. Αντωνίου. Το ζεύγος Κωνσταντίνος & Στυλιανή Αντωνίου απέκτησαν εννέα παιδιά, πέντε κορίτσια και τέσσερα αγόρια. Τα κορίτσια παντρεύτηκαν και δημιούργησαν δικές τους οικογένειες. Από τα τέσσερα αγόρια μεγαλύτερος ήταν ο Αλέξανδρος ο οποίος έφυγε νέος από τη ζωή 20 χρονών ήταν φοιτητής νομικής, Ο πατέρας τους έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 50 χρονών και το οινοπαντοπωλείο το κράτησε η σύζυγός του Στυλιανή με τα παιδιά της. Στα μέσα της δεκαετίας του 1930 και τα τρία αδέλφια μαζί Αντώνης, Χρήστος και Γιάννης, μετέφεραν τη επιχείρησή τους στο κέντρο, στη οδό Γεωργίου Α΄ αρ. 29. Το παντοπωλείο στο δρόμο Γεωργίου Α΄ λειτούργησε πάνω από 50 χρόνια. Τα πρώτα 20 χρόνια στο παντοπωλείο συνεργάστηκαν και τα τρία αδέλφια μαζί. Ο Αντώνης το 1953 παντρεύτηκε με τη Μαρία το γένος Ιωάννη Ταγλή και απέκτησαν δύο αγόρια, τον Κώστα και το Γιάννη. Ο Αντώνης μετά το γάμο του συνεργάστηκε με τον πεθερό του Ιωαν. Ταγκλή στο παντοπωλείο που προϋπήρχε στη οδό Καλαβρύτων νυν Εθνικής Αντιστάσεως για περίπου 30 χρόνια. Ο τρίτος στη σειρά αδελφός Ιω-

άννης το 1960 άλλαξε επάγγελμα και ασχολήθηκε με το εμπόριο κρυστάλλων, πολύφωτων και γυαλικών. Ο Γιάννης παντρεύτηκε με τη Φιλομένη το γένος Ζούζουλα και απέκτησαν ένα γιο το Στυλιανό και μια κόρη τη Ευγενία. Το παντοπωλείο των Αντωνίου έμμηνε στον τρίτο από τ’αδέλφια το Χρήστο και το λειτούργησε μέχρι το 1990. Ο Χρήστος παντρεύτηκε με τη Δήμητρα το γένος Παρασκευόπουλου και απέκτησαν δύο αγόρια τον Κωνσταντίνο και τον Αλέξανδρο. Από τη μεγάλη και πολυμελή οικογένεια των Αντωνίου που πριν από 103 χρόνια ο παππούς Κωνσταντίνος και η γιαγιά Στυλιανή ξεκίνησαν από τη οδό Ναυπλίου τη επαγγελματική τους δραστηριότητα, όπως αναφέρω και σήμερα το 2008 συνεχίζει να λειτουργεί στον ίδιο δρόμο και στο ίδιο ακίνητο το παραδοσιακό παντοπωλείο (μπακάλικο) υπό τη διεύθυνση του εγγονού τους Ιωάννη Α. Αντωνίου και θα λειτουργεί για πολλά χρόνια ακόμη. Ο μεγαλύτερος γιος του Αντώνη, ο Κωνσταντίνος Αντωνίου, επί πολλά χρόνια είναι περιοδεύον εμπορικός αντιπρόσωπος σε διάφορες εταιρίες.

Α φήγηση Π αναγιώτη Κ ων /νου Για λη Ο Παναγιώτης Κων, Γιαλής γεννήθηκε στη Τρίπολη το έτος 1919, σήμερα 9 Μάη ημέρα Τέταρτη 2007 σε ηλικία 88 χρονών θυμάται και αναφέρεται στη επαγγελματική του δραστηριότητα, που επί 76 συναπτά έτη ασχολήθηκε με τα είδη τροφίμων, από το 1930 μέχρι το 2006. Σε πολύ μικρή ηλικία πριν τελειώσει το δημοτικό σχολείο το έτος 1930 έπιασε δουλειά στο παντοπωλείο του αδερφού του Αριστείδη που λειτουργούσε επί της οδού Ταξιαρχών, στο κτίριο του Ζαΐμη, απέναντι από τους Αγ. Ταξιάρχες. Ο Παναγιώτης Γιαλής πρέπει να υπήρξε ο μακροβιότερος έμπορος τροφίμων της Τριπολιτσάς. Το παντοπωλείο των Αδελφών Αριστείδη & Παναγιώτη Γιαλή λειτούργησε στη οδό Ταξιαρχών Παντοπωλείο Παναγιώτη Γιαλη Επί Της Οδού Ουάσιγκτον & Κοραή.

Παντοπωλείο Αδελφών Γιαλη Επί Της Οδού Ουάσιγκτον & Υψουντος Γωνία. Φωτογραφία Του Έτους 1950

μέχρι το έτος 1948. Το 1948 διαβλέποντας ότι ο δρόμος Καλαμών προς το παζάρι ήταν ένας από τους πιο εμπορικούς δρόμους της αγοράς, μεταφέρθηκαν στη οδό Ουάσιγκτον 48 και Υψούντος γωνία. Εξόπλισαν και δημιούργησαν ένα από τα καλύτερα παντοπωλεία στη Τρίπολη με πολύ και καλή πελατεία. Το έτος 1954 ο Παναγιώτης παντρεύτηκε με τη Ευδοξία το γένος Πέτρου Κλήρου και απέκτησαν δυο αγόρια, τον Κωνσταντίνο, ελεύθερο επαγγελματία και τον Πέτρο, δικηγόρο. Η συνεργασία των αδελφών Αριστείδη και Παναγιώτη Γιαλή διήρκεσε 38 ολόκληρα χρόνια μέχρι το 1968. Το 1968 ο Παναγιώτης διέκοψε τη συνεργασία του με τον αδελφό του Αριστείδη και άνοιξε δικό του παντοπωλείο με μόνιμο βοηθό τη αεικίνητη σύζυγό του Ευδοξία και αυτή η επιχείρηση διήρκεσε άλλα 38 χρόνια. Ουάσιγκτον & Κοραή γωνία, προϋπήρχε παντοπωλείο και λειτουργούσε υπό τη διεύθυνση του Ιωάννη Τσακανίκα. Ο Μπάρμπα Γιάννης Τσακανίκας γεροντάκι το 1968 αποφάσισε να σταματήσει τη επί πολλά χρόνια επαγγελματική του δραστηριότητα στα είδη τροφίμων και πούλησε τη επιχείρησή του στον Παναγιώτη Γιαλή. Ο Παναγιώτης Γιαλής αυτοδίδακτος έμπορος και περνώντας από τη πρακτική σχολή του πεζοδρομίου και της αγοράς στη Τρίπολη, ήξερε να κάνει επιλογή θέσεως και τοποθεσίας προκειμένου να στηθεί μια σωστή επιχείρηση. Έτσι το 1968 λειτούργησε το ανωτέρω παντοπωλείο, το ανακαίνισε και έκανε ένα από τα καλύτερα στο είδος του, πολύ γρήγορα

απέκτησε μεγάλη και καλή πελατεία. Πάντα δίπλα του είχε βοηθό και συνεργάτιδα τη σύζυγό του Ευδοξία. Ο τίμιος και ο ειλικρινής αγώνας τους δικαίωσε, μεγάλωσαν και σπούδασαν τους γιους τους και απέκτησαν σεβαστή περιουσία. Σήμερα το 2008 συνταξιούχοι του Τ.Ε.Β.Ε. ο Παναγιώτης Γιαλής & η σύζυγός του Ευδοξία απολαμβάνουν τα κόπια τους, καμαρώνουν τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους και είναι ευτυχισμένοι. Τι αναφέρουν και τι λένε άνθρωποι που συνεργάστηκαν και γνώρισαν καλά τον Παναγιώτη Γιαλή. Για τη συμπεριφορά του, τη ανθρώπινη και επαγγελματική σχέση που είχε, λένε πως δεν θα βρεθεί άνθρωπος να του καταλογίσει έστω και το παραμικρό ψεγάδι, οι προμηθευτές του και οι συνεργάτες του, έχουν να πουν τα καλύτερα λόγια. Με τη πολυπληθή πελατεία του είχε έγινε φίλος και συγγενής, τα βαφτιστήρια και τα κουμπαριά του Παναγιώτη Γιαλή υπερβαίνουν τα 50. Από πολύ μικρός ήταν εργασιομανής και τελειομανής, ήταν πολύ σβέλτος και απόλυτος στη δουλειά του, συνεργάσιμος και τίμιος στις συναλλαγές του. Στα 76 χρονιά της επαγγελματικής του δραστηριότητας διδάχτηκε και δίδαξε, ήθος, τιμιότητα και καλοσύνη, ήταν και είναι κοινωνικός, φιλότιμος, γλεντζές και περιζήτητος στις συντροφιές. Υπήρξε δεινός κυνηγός, φυσιολάτρης και πρώτος στις εκδρομές και στα γλέντια. Το ανωτέρω βιογραφικό το αφηγήθηκε ο Παναγιώτης Γιαλής και άνθρωποι που τον έχουν γνωρίσει καλά. Ο Παναγιώτης Γιαλής κάνει μιαν ευχή: Στον κόσμο να υπάρχει Υγεία, Αγάπη και Ειρήνη.

Ο Παναγιώτης Γιαλης Με Τη Σύζυγο Του Ευδοξία Εντός Του Καταστήματος Του.

Α φήγηση Κ ων /νου Α να σ τα σίου Γκονη Σε Μαγνητοφωνημένη Κ ασέτα.

Κων/νος Αν. Γκόνης ή Λαλακος 1914 – 1988

Τον Κων/νο Γκόνη τον ήξερε όλη η αγορά και όλη η περιοχή Τριπόλεως με το ψευδώνυμο «ο Λαλάκος». Γι’ αυτό και στη ταμπέλα του καταστήματος του αναφέρεται πρώτα ό Λαλάκος. Στις 25 Φεβρουαρίου του 1976 στο χωριό τους Αλωνίσταινα Αρκαδίας συγκεντρώθηκαν και τα 6 αδέλφια ο Γεώργιος, ο Αλέξιος, ο Θανάσης, ο Κωνσταντίνος, ο Αντώνης και ο Βασίλης. Αφού έφαγαν ήπιαν και γλέντησαν, αποφάσισαν όλοι μαζί από κοινού και ο καθένας χωριστά να αναφερθεί και να ιστορήσει τη ζωή του όπως τη έζησε και όπως τη θυμόταν, μάλιστα κράτησαν και πρωτόκολλο ιεραρχίας, πρώτος αφηγήθηκε για τη ζωή τους ο μεγαλύτερος ο Γιώργος και ο καθένας με τη σειρά του αναφέρθηκε σε αυτά που έζησε και όπως τα θυμόταν. Αυτή η κασέτα είναι ένα μνημόνιο για τα παιδιά τους και για τα εγγόνια τους, μακάρι όλη μας να αφήναμε γραμμένη ή μαγνητοφωνημένη τη ζωή μας και τη ζωή των γωνιών μας και προγονιών μας όπως οι αδελφοί Γκόνη. Ο Κώστας Γκόνης στη αφήγησή του αναφέρει:

Τα 8 Αδέλφια, Παιδιά Του Αναστασίου Γκονη. Από Αριστερά Γιώργος, Αλέξιος, Ασήμω, Θανάσης, Σταθουλα, Κωνσταντίνος, Αντώνης, Βασίλης.

Είμαστε 9 αδέλφια, 3 κορίτσια και 6 αγόρια. Είμαι το τέταρτο παιδί από τα αγόρια, γεννήθηκα το 1914. Οι γονής μας ήταν γεωργοκτηοτρόφοι και το χειμώνα τα αιγοπρόβατα τα πήγαιναν στα χειμαδιά, γι’ αυτό κι’ εγώ γεννήθηκα στη Κάντια Αργολίδας και με βάφτισαν στη Ι.Μ. Αγ. Δημητρίου του Καρακαλά. Σχολείο πήγα στο Κατσίγγρι της Αργολίδας, όταν τελείωσα τη τέταρτη τάξη του δημοτικού σχολείου ο πατέρας μου με έφερε στη Τρίπολη και έπιασα δουλειά στο μπακάλικο του Τζαβάρα, το αφεντικό μου ήταν σκληρό και απαιτητικό, πέραν από το μεγάλο φορτίο που με έβαζε με το καρότσι να κουβαλώ, μου ανέθετε δουλείες πέραν των δυνάμεών μου. Ένα πρωινό μου δίνη μία δαμιζάνα των 15 οκάδων να τη γεμίσω ξύδι, (σημειωτέων εγώ ζύγιζα λιγότερο από 15 οκάδες), η δαμιζάνα μου έσπασε και το αφεντικό με χαστούκισε και με έδιωξε από το μαγαζί του, φεύγω με τα πόδια από τη Τρίπολη και επιστρέφω στη Αλωνίσταινα. Όταν με είδε ο πατέρας μου, μου είπε, για τη γύρισες, μαζεψέτα πάλη και φύγε για

τη Τρίπολη και πάλη εγώ με τα πόδια στη Τρίπολη. Όταν συνέβαιναν αυτά ήμουν 10 χρονών, το μπόι μου μικρό και τα κιλά μου πολύ λίγα, έπιασα δουλειά σε άλλο παντοπωλείο. Τον Σεπτέμβριο όταν άνοιξαν τα σχολεία ο δάσκαλος απαίτησε από τον πατέρα μου να με στήλη σχολείο, έτσι τελείωσα και τη πέμπτη ταξί, τα γράμματα της πέμπτης τάξης με βοήθησαν αρκετά. Και πάλη τον άλλο χρόνο όταν ήμουν 11 χρονών, το 1925 ήρθα στη Τρίπολη και έπιασα δουλειά σε έναν Λυμπερόπουλο, αλλά αυτή δεν ήταν δουλειά, ήταν δουλεία, ο ύπνος, το φαγητό και η συμπεριφορά του αφέντη, ούτε του εχθρού μου το σκυλί να μην πέραση όπως πέρασα εγώ εκείνη τη εποχή. Παρ’ όλες τις δυσκολίες στο ίδιο αφεντικό κάθισα μέχρι το 1935 που επήγα στρατιώτης. Όταν απολύθηκα από στρατιώτης επέστρεψα στο ίδιο αφεντικό στον Λυμπερόπουλο, αλλά με πολύ καλύτερες συνθήκες. Το 1939 με επιστράτευσαν και πάλι πήγα στρατιώτης για περίπου 30 μήνες. Όταν αποστρατεύτηκα και επανήλθα στη Τρίπολη ήταν κατοχή και δυστυχία. Έπιασα δουλειά και συνεργάστηκα με το παλιό μου αφεντικό το Λυμπερόπουλο. Ο Λυμπερόπουλος στο διάστημα της κατοχής το 1943 πέθανε και το μαγαζί το κράτησα εγώ, είναι το μαγαζί που έχω σήμερα. Η κατοχή εμάς τους εμπόρους μας δίδαξε αρκετά, συνεργάστηκα με αρκετούς, έκανα εμπόριο του ποδαριού, έπαιρνα προϊόντα που παρήγαγε η περιοχή μας, όπως δημητριακά, ξηρούς καρπούς κ.α τα έκανα ανταλλαγή με λαδί, με σύκα, σταφίδα, δηλαδή είδος με είδος όπως λέγαμε. Έκανα και το μαυραγορίτη σε διάφορα προϊόντα, όπως καφέδες, ζάχαρη και άλλα που απαγορευόταν διότι τα έδενε με δελτίο το κράτος, εμείς οι έμποροι της δεκαετίας του 1940 βρίσκαμε τρόπο να αγοράζουμε και να πουλάμε έστω και παράνομα. Δόξα το Θεό και η δεκαετία του 1940 ήταν καλή και προσοδοφόρα για εμένα. Το 1951 παντρεύτηκα με τη Βασιλική το γένος Ιωάννη Τσιπιανητόπουλου από τη Τρίπολη και αποκτήσαμε δυο παιδιά, τη Αθανασία και τον Τάσο. Το κατάστημα λειτουργεί μέχρι και σήμερα, τα προϊόντα που εμπορεύομαι κυρίως ήταν και είναι άλευρα, πίτουρα, δημητριακά, ξηροί καρποί, βούτυρο για τους σαμαράδες και είδη τροφίμων. είμαι αρκετά ευχαριστημένος από τη ζωή μου και όλα μέχρι σήμερα μου έχουν έρθει αρκετά καλά. Αυτά αναφέρει ο Κωνσταντίνος Γκόνης ή Λαλάκος στη αφήγησή του. Ο Κωνσταντίνος Γκόνης έφυγε από τη ζωή το 1988 σε ηλικία 74αρων χρονών. Σαν υπάλληλος και επιχειρηματίας εργάστηκε και πρόσφερε ποικιλοτρόπως στη κοινωνία για 75 συνεχόμενα χρόνια.

Κων/νος Λαλακος Έξω Από Το Κατάστημα Του Με Τη Μπλούζα

Κων/νος Λαλακος & Γεώργιος Μπινης. Φωτ. 1950.

Ι σ τορικό Δ ημητρίου Κ αι Ά γγε λου Δ ε ληγιαννη

Μάνα, Πατέρας και Υιός. Φωτ. Αρχές δεκαετίας 20 ου αιων. Πατέρας, Δημήτρης Δεληγιάννης. 1832 – 1919. Μάνα, Αθηνά συζ. Δ. Δεληγιάννη. Γένος, Ιωαν. Αργυρόπουλου Υιός, Αγγελής Δημ. Δεληγιάννης. 1876 – 1948.

Ανδρέας Γ. Κωτσιόπουλος και ή σύζυγός του Χρύσα, το γένος Μιχ. Ευαγγελάτου.

Ο Ανδρεάς Γ. Κωτσιόπουλο Αφηγείται: Μπορεί να μην άσκησα ποτέ ο ίδιος το επάγγελμα του παντοπώλη, αλλά όπως θα αναφέρω πιο κάτω, όχι μόνο έχω σχέση από τη μεριά της μητέρας μου Αθηνάς το γένος Αγγελή Δεληγιάννη, αλλά μέχρι και τη εφηβική μου ηλικία το 1941 που ο παππούς μου Άγγελος Δημ. Δεληγιάννης διατηρούσε το κατάστημα τροφίμων χοντρικής και λιανικής πώλησης στη οδό Παλλαντίου αρ, 45, ήμουν πάντα παρών δίπλα στον παππού μου. «Αγαπητέ Τάσο, ιστορικά θα αρχίσω από τη δεκαετία του 1820, αναφέρεται ότι στα μέσα της δεκαετίας 1820 στο τέρμα της οδού Παλλαντίου, στη συνοικία Κάντος βρύση, υπήρχε το χάνι της Τζιράχισσας, καταγωγή Ατζέμισα, δηλαδή Περσίδα. Είχε παραχωρηθεί η εκμετάλλευση του στη Αϊσέ, ως τιμάριο, διότι η Αϊσέ ήταν στο χαρέμι του Χουρσίτ Πασά ως γιατρός που στα Περσικά αναφέρεται, Τζιράχ. Η Αϊσέ ήταν πολύ όμορφη και τη παντρεύτηκε ο Ιωάννης Αργυρόπουλος καταγωγή από Πιάνα Φαλάνθου, ο Ι. Αργυρόπουλος ήταν από τα έμπιστα παλικάρια του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και έσωσε τη Αϊσέ από το επεισόδιο του Αλογόμυλου, αφού βαπτίστηκε, και πήρε το όνομα Βασιλική παντρεύτηκαν και από το γάμο τους απέκτησαν δύο αγόρια και μια κόρη τη Αθηνά. Στη επιχείρηση έπιασε δουλειά ο προπάππους μου Δημήτρης Δεληγιάννης σε πολύ μικρή ηλικία, είχε γεννηθεί στον Άγιο Βασίλειο Τριπόλεως. Τα χρόνια περνούσαν και τα παιδιά μεγάλωναν, τα δύο αγόρια του Αργυρόπουλου και της Αϊσέ, αφού πήραν τη κατάλληλη μόρφωση, και οι γονείς τους είχαν μεγάλη οικονομική επιφάνεια άνοιξαν ένα από τα μεγαλύτερα καταστήματα γενικού εμπορίου επί της πλατείας Αγίου Βασιλείου στη Τρίπολη. Οι Αδελφοί Ιωάννη Αργυρόπουλοι έκαναν εισαγωγή σε πολλά είδη από διάφορες χώρες, από Τεργέστη, από Αυστρία, μεταξωτά, δαντέλες, αλίπαστα από Ισπανία, ξυλεία από Ρουμανία, θειάφι και άλλα εύφλεκτα από Ιταλία και Ρωσία, αλλά και πολλά εκρηκτικά όπως Δημητσανήτικο μπαρούτι και αλλά, εμπορευόντουσαν και πολλά προϊόντα εγχώριας παραγωγής όπως μαλλιά, Σαμαροσκούτι κ.α, όλα τα καταστήματα γενικού εμπορίου πωλούσαν και είδη τροφίμων. Η Αθηνά, κόρη του Ιωάννη Αργυρόπουλου και της Αϊσέ, παντρεύτηκε τον υπάλληλό τους και προπάππου μου Δημήτρη Δεληγιάννη, της έδωσαν προίκα τη επιχείρηση που προαναφέρομε τέρμα Παλλαντίου, κληρονόμος της ανωτέρω περιουσίας ήταν ο γιος τους Άγγελος Δεληγιάννης, πατέρας της μητέρας μου Αθηνάς, του Πανάγου, και του Τζίμη Δεληγιάννη, που είναι επιχειρηματίες στη Τρίπολη. Ο παππούς μου Άγγελος Δ. Δεληγιάννης διατήρησε τη επιχείρηση τροφίμων σε χοντρική και λιανική πώληση που αποτελείτο από Χάνι, Πανδοχείο, Παντοπωλείο, Κρεοπωλείο και Ταβέρνα μέχρι το έτος 1941. Αισθάνομαι τη ανάγκη, αλλά και τη υποχρέωση, να αναφερθώ στη γειτονιά που γεννήθηκα και σήμερα στη ίδια γειτονιά μένω, στη συνοικία Κάντος Βρύση που γειτόνευε με τη συνοικία Ρουμελιώτικα. Η περιοχή έσφυζε από ζωή και δουλειά, οι οικογένειες που ζούσαν στα Ρουμελιώτικα τις είχαν φέρει οι Τούρκοι από τη Ήπειρο, ήταν Ρουμελιώτες απ’ όπου πήρε και τη ονομασία η συνοικία Ρουμελιώτικα, ήταν όλοι τεχνίτες, τερζήδες, καρεκλάδες, γανωματήδες,

σιδεράδες με το φυσερό το σφυρί και το αμόνι. Τους έφεραν για να καλύψουν τη αγορά της Τρίπολης από τεχνίτες που είχε ανάγκη. Πέρα από τις καθημερινές τους εργασίες, τέχνες, αγροτικές, κτηοτροφικές δουλείες και άλλες, σχεδόν όλα τα ρουμελιώτικα σπίτια είχαν αργαλειούς και ύφαιναν χοντρά ρούχα της νεροτριβής, ακόμα μέχρι και τη δεκαετία του 1950 στις ημέρες μου λειτουργούσαν οι αργαλοί. Ο συνοικισμός Ρουμελιώτικα, άρχιζε από του Καραμήτσου το καφενείο οδός Σπάρτης, από τα Σεβδαλέικα , μέχρι τον Άγιο Τρύφωνα. Οι καταστηματάρχες γενικού εμπορίου εμπορευόντουσαν και τα μαλλιά των αιγοπροβάτων τα παρέδιδαν σε ποκάρι στις οικογένειες των Ρουμελιωτών όπως τα αγόραζαν από τους κτηοτρόφους. Οι οικογένειες τα επεξεργαζόντουσαν τα ύφαιναν και τους τα επέστρεφαν έτοιμα σε τόπια ύφασμα. Το ύφασμα μερικό πήγαινε για σαμαροσκούτι και αρκετό για ενδυμασίες που φόραγαν τη εποχή εκείνη, όπως κάπες, μπαινοβράκες, γιλέκα και άλλα, έφτιαχναν και κλινοσκεπάσματα, μπατανίες σαΐσματα, ματαράτσια, κ.λπ. για τις ανωτέρω ενδυμασίες υπήρχαν ειδικοί ραφτάδες, που στα Τούρκικα λεγόντουσαν τερζήδες. Ένα από τα μεγαλύτερα καταστήματα της εποχής εκείνης ήταν το κατάστημα των αδελφών Ιωάν. Αργυρόπουλου, ήταν αδέλφια της προγιαγιάς μου Αθηνάς, σύζυγος του Δημήτρη Δεληγιάννη, το γένος Ιωάννη Αργυρόπουλου και της Αϊσέ. Η Αθηνά ήταν γιαγιά της μητέρας μου Αθηνάς όπου είχε πάρει και το όνομα της. Το κατάστημα όπως προαναφέρουμε ήταν γενικού εμπορίου, είχε αρκετό προσωπικό και αντιπρόσωπο εκτελωνιστή στο Ναύπλιο, διότι οι εισαγωγές και εξαγωγές της Αρκαδίας, επί το πλείστων τελωνιζόντουσαν στο Ναύπλιο. Στο κατάστημα εργαζόταν και ένα παιδί καταγωγή από το Καστρί Κυνουρίας, με το παρατσούκλι Καηκούδης, ήταν κακοφτιαγμένος, κακομούτσουνος και στρυφνός, ο υπάλληλος αυτός κοιμότανε μέσα στο κατάστημα που έγινε η μεγάλη πυρκαγιά στις 25 Απριλίου του 1872 ξημερώνοντας η Δευτέρα του Πάσχα. Ανήμερα το Πάσχα οι Αργυρόπουλοι έκαναν ψησταριά, ο υπάλληλος Καηκούδης γύρναγε τη σούβλα με το αρνί, από απροσεξία του ακούμπησε το κεφάλι του αρνιού στη στάχτη, αυτό το είχαν ως γρουσουζιά, και το αφεντικό του τον χαστούκισε μπροστά σε κόσμο, αυτό ως αποδείχτηκε δεν μπόρεσε να το χωνέψει, και η γρουσουζιά έστερξε, το αποτέλεσμα ήταν να γίνει η μεγαλύτερη καταστρεπτική πυρκαγιά του αιώνα, σε θύματα και υλικές ζημιές. Από τη αναφερόμενη πυρκαγιά καταστράφηκε σχεδόν όλο το Νοτιοανατολικό οικοδομικό τετράγωνο της κεντρικής πλατείας. Διαδόθηκε ότι τη φωτιά τη έβαλε ο υπάλληλος Καη-

κούδης, έτσι έμεινε στη μνήμη των παλαιοτέρων και έλεγαν, η μεγάλη καταστρεπτική φωτιά του Καηκούδη, αν και δεν αποδείχτηκε ότι τη έβαλε αυτός, διότι δεν υπήρχαν μαρτυρίες. Ο κόσμος όταν αντελήφθη τη πυρκαγιά έτρεξε με ντενεκέδες και κουβάδες να σβήσει τη φωτιά, δυστυχώς κανείς δεν σκέφτηκε ότι στο κατάστημα ήταν αποθηκευμένα εκρηκτικά και μπαρούτι, έτσι το μεγάλο κακό έγινε, όταν η φωτιά έφτασε στα βαρέλια με το μπαρούτι και έγινε η μεγάλη έκρηξη, από τη έκρηξη καταστράφηκε ολοσχερώς το κατάστημα και η γύρω περιοχή. Ο τραγικός απολογισμός ήταν να χάσουν τη ζωή τους και να τραυματιστούν 53 άτομα, όλοι ήταν Τριπολιτσιώτες, τη άλλη ημέρα ευρέθησαν τιναγμένα σώματα επάνω στον πλάτανο που ήταν μπροστά στο μαγαζί. Αναφέρεται ότι επί της πλατείας Αγίου Βασιλείου υπήρχαν πολλά πλατάνια τα οποία έκοψαν και έμεινε ο πιο μεγάλος, διότι εκεί που είχε φυτρώσει δεν εμπόδιζε, ήταν επάνω στο πεζοδρόμιο και ήταν ο μοναδικός πλάτανος που είχε μείνει ως ιστορικό μνημείο της φύσης και τον έκοψε το 1949 ο Στρατηγός Πετζόπουλος, διότι παίρνοντας τον καφέ του κάτω από τον πλάτανο που υπήρχε το καφενείο Τσαρουχά και Καμαριώτη, τον πιτσίλισε κάποιο πουλί. Αναφέρεται ότι αυτός ήταν ο λόγος που μέσα σε μια νύχτα κόπηκε ο αιωνόβιος πλάτανος και μάλιστα το γεγονός έγινε γνωστό στο Πανελλήνιο ώστε και ο πολύς Π. Παλαιολόγος αφιέρωσε σχετικό χρονογράφημα στη εφημερίδα Βήμα. Το κατάστημα που έγινε η μεγάλη καταστροφή δεν ήταν ασφαλισμένο και οι ιδιοκτήτες Αδελφοί Αργυρόπουλοι, βλέποντας το μεγάλο και καταστροφικό κακό που έγινε, φοβούμενοι τη κατακραυγή του κόσμου και τη σωματική τους ακεραιότητα τη ιδία βραδιά μετά τη έκρηξη, με δυο αλόγα που πήραν από το στάβλο του γαμπρού τους Δημήτρη Δεληγιάννη έφυγαν για το Ναύπλιο όπου είχαν συνεργάτες και φίλους. Με το πρώτο καράβι που έφευγε τους φυγάδεψαν για τη μικρά Ασία, εγκαταστάθηκαν στο Αϊβαλί. Στη Τρίπολη είχαν μεγάλη ακίνητη περιουσία. Διά συμβολαιογραφικής πράξης που συντάχτηκε πριν φύγουν για το Αιβαλί πούλησαν τη περιουσία τους στο γαμπρό τους Δημήτρη Δεληγιάννη. Οι αδελφοί Αργυρόπουλοι δημιούργησαν κι εκεί μεγάλη περιουσία αλλά με το διωγμό του 1922, τα έχασαν όλα. » Με Εκτίμηση Ανδρέας Κωτσιόπουλος

Α φήγηση Π αρα σκε υα Δ ημητρίου Δ ημοπουλου

Δημήτριος Χρήστου Δημοπουλος ή Μαγκούρας 1912 – 2004.

Ο πατέρας μου Δημήτρης Χρήστου Δημόπουλος με το παρατσούκλι Μαγκούρας, γεννήθηκε το έτος 1912 στο χωριό Σκοπή Τριπόλεως και απεβίωσε το έτος 2004. σε ηλικία 92 χρονών. Ο Δημήτρης Δημόπουλος στο χωριό είχε καφενείο ασχολείτο και με τα κτήματα, περισσότερο με τη αμπελοκαλλιέργεια. Παντρεύτηκε με τη Ελισάβετ το γένος Τραχανά από Αγ. Κων/νο Τριπόλεως και απέκτησαν έξι παιδιά, δυο αγόρια και τέσσερα κορίτσια. Το έτος 1948 εγκαταστάθηκε μαζί με τη οικογένειά του στη Τρίπολη στη συνοικία Μπασιάκου, στη οδό Βηλαρά και Σεραγίου γωνία. Ο σκοπός του που ήρθε στη Τρίπολη ήταν να ανοίξει ταβέρνα για να διαθέτει ο ίδιος τη οινοπαραγωγή του, διότι είχε πολλά αμπέλια. Πράγματι άνοιξε ταβέρνα και παντοπωλείο, έτσι δημιούργησε μια οικογενειακή επιχείρηση, καλλιεργώντας ταυτόχρονα και τα κτήματά μας. Όλα τα παιδιά πηγαίναμε σχολείο και ταυτόχρονα βοηθούσαμε στα κτήματα και στο οινοπαντοπωλείο. Το έτος 1955 ο αδερφός μου ο Χρήστος έφυγε για τη Αυστραλία και στο μα-

Οινοπαντοπωλείο Δημητρίου Χ Δημοπουλου 1948 – 2008.

Ο Αμπελώνας Των Κληρονόμων Του Χρήστου Δ. Δημοπουλου.

Χρήστος Δημητρίου Δημοπουλους 1937 – 1994.

γαζί έμεινα εγώ με τους γονείς μου. Το 1961 ο Χρηστός γύρισε από τη Αυστραλία, παντρεύτηκε με τη Ευσταθία το γένος Λυμπεροπούλου από τον Αγ. Κων/νο Τριπόλεως και απέκτησαν δυο αγόρια, το Δημήτρη και το Γιάννη. Ο Χρήστος έμεινε στο μαγαζί μέχρι το 1994 που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 57 χρονών. Μετά τον θάνατο του αδερφού μου Χρήστου το παντοπωλείο ανέλαβε η σύζυγός του Ευσταθία με το γιου του Ιωάννη.

Ιωάννης Χ. Δημοπουλος Ιδιοκτήτης Και Διαχειριστής Του Παντοπωλείου - Φωτ 2008.

Π αρα σκε υας Δ ημ . Δ ημοπουλος

Ο Παρασκευας Με Τη Σύζυγο Του Χριστίνα Στον Κτήμα Τους.

Είμαι ο μικρότερος από τα έξι αδέλφια. Από το 1948 που εγκατασταθήκαμε οικογενειακός στη Τρίπολη πήγαινα σχολείο και ταυτόχρονα εργαζόμουν στο οινοπαντοπωλείο και στα κτήματα. Όταν ο αδελφός μου ο Χρήστος το 1955 έφυγε για τη Αυστραλία εγώ έμεινα στο μαγαζί. Ήμουν ανήσυχο πνεύμα και πάντα εζήταγα κάτι το διαφορετικό. Τις δεκαετίες 1950 – 1960, ήταν πολλοί οι Έλληνες που τους είχε μπει η έμμονη ιδέα να μεταναστεύσουν σε αλλά μέρη, όπως Αμερική, Αυστραλία, Καναδά κ.α για να βρουν τη τύχη τους. Όπως προαναφέρω πάντα εζήταγα κάτι άλλο, παρόλα του ότι οι γονείς μας δεν μας στερούσαν σχεδόν τίποτα, εγώ ήθελα τη ανεξαρτητοποίησή μου, έτσι αποφάσισα κι’ εγώ να φύγω για τον Καναδά. από πολύ νέος κατάφερνα να δημιουργώ κάποιες επαγγελματικές δραστηριότητες, αλλά δεν με ικανοποιούσε στο να περιοριστώ και να αρκεστώ σε ένα βιοποριστικό επάγγελμα και αρκετές φορές δημιούργησα διαφορετικά επαγγέλματα τα οποία με επιτυχία ασκούσα. Αυτά τα σκέπτομαι μετά από 60 χρόνια που μου ζητήθηκε να αναφερθώ και να γράψω το ιστορικό της οικογένειας μου. Και τα έξι αδέλφια μεταναστεύσαμε σε άλλες χώρες για να δοκιμάσουμε τη τύχη μας. Δοξάζω το Θεό που σχεδόν όλα τ’ αδέλφια επανήλθαμε στον τόπο τον δικό μας, στον τόπο που γεννηθήκαμε, που μεγαλώσαμε και ανδρωθήκαμε. Σίγουρο είναι ότι γι‘αυτή μας τη κίνηση δεν μετανιώσαμε και δεν μετανιώσαμε διότι γνωρίσαμε και άλλους ανθρώπους, σε άλλους τόπους, με αλλά ήθη και έθιμα, με άλλη κουλτούρα και άλλη συμπεριφορά, μάθαμε να δουλεύουμε και μάθαμε τι σημαίνει δουλειά. Το μόνο σίγουρο είναι ότι, ο τόπος που γεννιέται ο άνθρωπος είναι μοναδικός, είναι αναντικατάστατος, είναι ο τόπος ο δικός του, είναι ή ιστορία του και δεν πρέπει να τον εγκαταλείπει. Όπως προαναφέρω κ’ εγώ αρχές της δεκαετίας του 1960 μετανάστευσα στον Καναδά και μετά από περίπου πέντε χρόνια, στα μέσα της δεκαετίας του 1960 με ατομική πρόσκληση κάλεσα στον Καναδά τη Χριστίνα το γένος Σπύρου Δαννηγγέλη από το Στενό Τριπόλεως. Παντρευτήκαμε στον Καναδά και αποκτήσαμε δυο παιδιά, τον Δημήτρη και τη Ελισάβετ, μετά από διαμονή περίπου 10 χρόνια στον Καναδά επιστρέψαμε οικογενειακώς στη Ελλάδα. Εγκατασταθήκαμε στη Τρίπολη και μαζί με τη σύζυγό μου ανοίξαμε κατάστημα τροφίμων στη οδό Παυσανίου & Δημοσθένους γωνία. Το κατάστημα που άνοιξα πριν περίπου 40 χρόνια για τη εποχή εκείνη στη Τρίπολη ήταν το πρώτο οικογενειακό Σούπερ Μάρκετ, παρόλα που το Σούπερ Μάρκετ από δουλειά πήγαινε πολύ καλά, σε εύλογο χρόνο που εγώ επέλεξα το πούλησα. Στη συνέχεια άνοιξα ταβέρνα στη Κερασίτσα Τεγέας με τον τίτλο «ο Ερωτόκριτος». Η ταβέρνα διαφημίστηκε και απέκτησε μεγάλη πελατεία, κάθε βράδι η αίθουσα ήταν γεμάτη. Και πάλι μετά από λίγα χρό-

νια όταν εγώ αποφάσισα πούλησα τη ταβέρνα και στο κεντρικότερο σημείο της Τρίπολης άνοιξα οπωροπωλείο για αρκετά χρόνια. Τα τελευταία χρόνια στη μόνιμη κατοικία που μεγάλωσα και επί 60 χρόνια έζησα, στη συνοικία Μπασιάκου, μαζί με τη σύζυγό μου Χριστίνα έχουμε ανοίξει κατάστημα με κατεψυγμένα προϊόντα και δοξάζουμε το θεό που όλα μας ήρθαν πολύ καλά. Αρκετοί συγγενείς και φίλοι με ρωτούν από πού αντλώ αυτή τη δύναμη; Το μυστικό μου είναι η ύπαιθρος και ο καθαρός αέρας που σχεδόν κάθε μέρα χειμώνα καλοκαίρι μετά τη δουλειά μου θα επισκεφτώ το κτήμα μου στης Μηλιάς τον κάμπο στη περιοχή Φτέρη. Από εκεί αντλώ δύναμη, εκεί ξελαμπικάρει το μυαλό μου και εκεί κατεβάζω όλες τις ιδέες μου όποιες και αν είναι. Θα ήταν παράληψη αν δεν αναφερόμουν στη σύζυγό μου Χριστίνα που επί σαράντα δύο συνεχόμενα χρόνια είμαστε ο ένας δίπλα στον άλλο και ότι έχουμε αποκτήσει, το αποκτήσαμε μέσα από τον αγώνα που έχουμε κάνη από κοινού. Με εκτίμηση Παρασκευάς Δημητρίου Δημόπουλος

Ο Αμπελώνας Του Παρασκευα Δ. Δημοπουλου, Γίνεται Βιολογική Καλλιέργεια.

Α φήγηση Α να σ τα σίου Ε υαγγέ λου Κ α λ αμαρα

Ευάγγελος Αναστασ. Καλαμαράς 1923 – 2003.

Ο Αναστάσιος Ευαγγέλου Καλαμαράς, καταγωγή από το Βαλτέτσι Αρκαδίας, αναφέρεται στον πατέρα του Ευάγγελο Καλαμαρά. Ο Ευάγγελος Καλαμαράς γεννήθηκε στο Βαλτέτσι Αρκαδίας το έτος 1923. Όπως απ’ όλα τα άγονα χωριά τα νέα παιδιά έφευγαν για να βρουν καλύτερη τύχη. Έτσι και ο πατέρας μου σε ηλικία 13 ετών έφυγε από το χωριό του το Βαλτέτσι κι’ έφτασε στη Αθήνα. Έπιασε δουλειά σε παντοπωλείο (μπακάλικο) το οποίο ανήκε στο συγχωριανό του με το επώνυμο Ρεκούνας. Ο ιδιοκτήτης του καταστήματος κ. Ρεκούνας λόγω του ότι με τον πατέρα μου ήταν από το ίδιο χωριό του επέτρεψε να κοιμάται μέσα στο μπακάλικο επάνω στο πατάρι. Στο ίδιο κατάστημα στη Αθήνα έμεινε 2 χρόνια. Το Βαλτέτσι είχε μεγάλη κτηοτροφία, αλλά ήταν άγονο και ορεινό, οι κτηοτρόφοι τα γιδοπρόβατά τους το χειμώνα τα κατέβαζαν στα χειμαδιά. Οι Βαλτετσαίοι από πολύ παλιά είχαν επιλέξει να ξεχειμάζουν τα κοπάδια τους τις περιοχές Ερμιόνη, Κρανίδι, Γαλατά και Πόρο, δηλαδή από το Λιγουριό και κάτω. Σε αυτή τη περιοχή είχαν εγκατασταθεί πολλοί Βαλτετσαίοι, συγγενείς και φίλοι του πατέρα μου. Πρέπει να ήταν και αυτός ένας λόγος, που ο πατέρας μου εγκατέλειψε τη Αθήνα κι’ έφτασε για δουλειά στον Πόρο, στη Ύδρα, στη Ερμιόνη και γενικά στη περιοχή της Ερμιονίδας, διότι σε αυτή τη περιοχή θα συναντιόταν καθημερινά με δικούς του ανθρώπους. Από αρκετά νέος πάντα έκανε δική του δουλειές, από πολύ νέος ασχολήθηκε με το εμπόριο, με τη επεξεργασία του γάλακτος, δηλαδή έκανε τυροκομείο (μπακαλιό) όπως έλεγαν παλιά το τυροκομείο σε διάφορες περιοχές, τυροκομείο έκανε στη Αρκαδία, τη Λακωνία και περισσότερο στη περιοχή της Ερμιονίδας. Τέλη της δεκαετίας του 1940 συνεταιρίστηκε με το Γεώργιο Μπαμή και άνοιξαν παντοπωλείο στη Τρίπολη επί της οδού Καλαμών νυν Ουάσιγκτον, ταυτόχρονα έκαναν τυροκομείο και άλλες δουλειές γύρω από το εμπόριο. Η συνεργασία τους συνεχίστηκε μέχρι και το 1959. το 1959 είχαν αποκτήσει και ο πατέρας μου και ο συνεργάτης του Γ. Μπαμής ο καθένας το δικό του κτίριο, όπου και μετέφεραν τις δουλειές τους. Όπως προαναφέρω, ο πατέρας μου μεταφέρθηκε και στέγασε τη επιχείρησή του σε ιδιόκτητο κτίριο στη οδό Τρικόρφων και Δεκάζου γωνία. Εκτός του παντοπωλείου συνέχισε το εμπόριο και σε αλλά προϊόντα, όπως δημητριακά, ξηρούς καρπούς, τυροκομία κ.α. Παντρεύτηκε με τη Ελένη το γένος Χρήστου Μήτσου από Βαλτέτσι Αρκαδίας και από το γάμο τους απέκτησαν 6 παιδιά, τέσσερα κορίτσια και δύο αγόρια και τα έξι τους παιδιά τα σπούδασαν, τα μόρφωσαν και έχουν αποκατασταθεί πολύ καλά. Ο συνταξιοδοτήθηκε από το Τ.Ε.Β.Ε. σε ηλικία 60 ετών, αφού είχε υπερβεί τα 35 χρόνια ασφάλισης. Μεταβίβασε το κατάστημα στη σύζυγό του Ελένη και ο ίδιος συνέχισε να εργάζεται στο επάγγελμα που επέλεξε να κάνει μέχρι το τέλος της ζωής του, πάντα είχε δίπλα του συνεργάτη, συμπαραστάτη και βοηθό, τη σύζυγό του και όλα του τα παιδιά. Αν προσθέσουμε τα χρόνια δουλειάς που είχε από το 1935 έως το 2003 που έφυγε από τη ζωή πλησίασε τα 70 χρόνια συνεχούς εργασίας, προσφέροντας από μικρό παιδί στον εαυτό του, στη οικογένειά του, και στη κοινωνία με πολλούς τρόπους. Υπήρξε ενεργό μέλος της κοινωνίας και πάντα δίπλα στους συναδέλφους

του, παντοπώλες και τυροκόμους, αλλά και άψογος με τους συνεργάτες του. Αυτοί ήταν οι έμποροι μιας άλλης εποχής, δούλευαν 15 ώρες το εικοσιτετράωρο χωρίς ωράριο και τις Κυριακές τα καταστήματα ήταν ανοιχτά. Τα ανωτέρω αναφερόμενα και το φωτογραφικό υλικό τα έδωσε ο γιος του Αναστάσιος Ε. Καλαμαράς.

Στη Μέση Ο Ευάγγελος Καλαμαράς. Φωτογραφία Της Δεκαετίας Του 1960.

Κ α λομπρατ σος Γεώργιος

Γ. Καλομπράτσος Με Τη Σύζυγό Του Τον Πατέρα Του Και Τη Πεθερά. Του Φωτογραφία Του 1950.

Ο Γεώργιος Καλομπρατσο Με Τη Σύζυγο Του Παναγιώτα Φωτ. Του 1953.

Ο Αθανάσιος Κ. Μανιάτης καθηγητής Μαθηματικών, αφηγείται το βιογραφικό του πεθερού του Γεωργίου Καλομπράτσου. Ο κ. Μανιάτης αναφέρει: αποφάσισα να συμβάλω κατά το δυνατό, στη προσφορά περασμένων σεμνών προσωπικοτήτων της Τρίπολης που αποτέλεσε σε άλλες εποχές ένα καθοριστικό ενεργό κομμάτι του τοπικού εμπορίου. Θα αναφερθώ στον αείμνηστο πεθερό μου με βάση τα όσα κατά καιρούς μου είχε διηγηθεί, αλλά και με όσα περιστασιακά συνέλλεξα. Ο Γεώργιος Καλομπράτσος γεννήθηκε στο χωριό Βρωμοσέλα νυν Θωκνία Μεγαλόπολης το έτος 1912. Ο πατέρας του Παρασκευάς Καλομπράτσος μεγαλοκτηματίας, ήταν παντρεμένος με τη Ελένη το γένος Γεωργίου Χασομέρη από το διπλανό χωριό Τσιφλίκι νυν Γεφυράκια. Από το γάμο τους απέκτησαν 4 παιδιά, μια κόρη τη Σοφία και τρία αγόρια, τον Γιάννη, τον Γιώργο και τον Βασίλη. Η μητέρα τους έφυγε πολύ νέα από τη ζωή και τα τέσσερα αδέρφια μείνανε ορφανά σε μικρή ηλικία. Ο πατέρας τους πλέον εξ’ ανάγκης ξανά παντρεύτηκε, οπότε τα παιδιά απέκτησαν μητριά. Ο πόνος αξεπέραστος από το χαμό της μητέρας τους, και η προσαρμογή δύσκολη των παιδιών με τη μητριά. Ο Γιώργος όταν τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο σε ηλικία 12 – 13 χρονών ήρθε στη Τρίπολη και φιλοξενήθηκε από το θείο του Αναστασόπουλο, ο οποίος είχε εμπορικό κατάστημα στη οδό Κωνσταντίνου ΙΒ΄ νυν Εθνικής Αντιστάσεως και 28ης Οκτωβρίου γωνία, πήγαινε σχολείο και ταυτόχρονα εργαζόταν στο ως άνω εμπορικό του θείου του. Έξυπνος και αεικίνητος καθώς ήταν πολύ γρήγορα προσαρμόστηκε στο εμπορικό πνεύμα της αγοράς. Στα μέσα της δεκαετίας του 1930 και με τη παρότρυνση του αδελφού του Βασίλη συνεταιρίζεται με τον Νίκο Καμπυλαυκά και από κοινού άνοιξαν παντοπωλείο (μπακάλικο) στο δρόμο της Γορτυνίας νυν οδός Εθνομαρτύρων αρ.

14. Διαμόρφωσαν κατά τον καλύτερο τρόπο το κτίριο, στο ισόγειο έκαναν το παντοπωλείο το οποίο εξελίχθη σε κατάστημα γενικού εμπορίου. Πουλούσε όλα τα είδη τροφίμων, όπως δημητριακά, όσπρια, μπαχαρικά, γαλακτοκομικά προϊόντα, τυρί φέτα σε βαρέλι, κεφαλοτύρι, μυτζήθρα κ.α. Όλα τα αλίπαστα, βακαλάο, ρέγκες, σαρδέλες, σκουμπριά, λακέρδα, ξερό χταπόδι, αλλαντικά, λάδι καλάμων και όλα τα νηστίσιμα, ελιές, τουρσιά, χαλβά ταραμά, φάβα και ότι ζητούσαν οι πελάτες θα το εύρισκαν στο ανωτέρω κατάστημα. Τη εποχή εκείνη ήταν όλα γνήσια και παραδοσιακά. Εκτός από τα είδη μπακαλικής, διέθεταν και μεγάλη ποικιλία από πήλινα, όπως γλάστρες, στάμνες, λαγήνια, κουμπαράδες, τσουκάλια και τσουκάλες (νταβάδες), θυμιατά, διακοσμητικά τοίχου και ότι γινόταν από πηλό. Στη περιοχή Τριπόλεως υπήρχαν αρκετά εργαστήρια

που παρασκεύαζαν και παρήγαγαν πήλινα αντικείμενα, από όπου προμηθευόταν για το ανωτέρω κατάστημα, όταν στη Τρίπολη σταμάτησαν να παρασκευάζουν πήλινα, η προμήθεια γινόταν από τη περιοχή της Καλαμάτας. Το κατάστημα πουλούσε και ότι κατασκευαζόταν από ψαθί, όπως ψάθινα καπέλα, ψάθινα ζεμπίλια και ψαθί σε δέματα για όλες τις χρίσεις, πουλούσε και ότι κατασκευαζόταν από καλάμια, όπως καλάθια, κοφίνες, κ.α. Ήταν παντοπωλείο με όλη τη σημασία της λέξης, δηλαδή πουλούσε τα πάντα, από λάμπες φωτισμού, μέχρι γκαζιέρες και κάθε σύνεργο και συσκευή που είχε σχέση με το φωτισμό και τη θέρμανση. Πουλούσε από χαρτί πολυτελείας μέχρι χασαπόχαρτο. Όταν κυκλοφόρησαν τα συνθετικά προϊόντα, το πλαστικό και το νάιλον, ήταν από τα πρώτα καταστήματα στη Τρίπολη που το εμπορεύτηκε. Ο Γ. Καλομπράτσος ήταν δραστήριος και καινοτόμος. Αγαπούσε τη δουλειά του και ήταν αυστηρά προσεκτικός και τίμιος, ποτέ δεν διανοήθηκε να μπει στο πνεύμα της νοθείας και της απάτης. Είχε ήθος και ανθρωπιά, πάντα με τον τρόπο του βοηθούσε φτωχούς και ανήμπορους. Φιλοξένησε και περιποιήθηκε πολλούς συγγενείς και φίλους του στο μικρό εργένικο νοικοκυριό του που ήταν πάνω από το μαγαζί. Στα χρόνια της κατοχής βοήθησε πολλούς πεινασμένους και προστάτευσε αντίστοιχους, ταλαίπωρους και κατατρεγμένους. Το αντιστασιακό του φρόνημα αλλά και το αίσθημα της ελευθερίας και της ελεύθερης έκφρασης το εκδήλωσε συνειδητά και εμπράκτως εκείνα τα χρόνια. Αυτήν τη προσφορά του τη πλήρωσε με το να οδηγηθεί στις φυλακές Ναυπλίου, όπου έμεινε έγκλειστος για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ήταν ευαίσθητος, συναισθηματικός, καλοσυνάτος και ποτέ δεν αισχροκερδούσε. Σε κάθε περίπτωση επέστρεφε τα ρέστα μέχρι τελευταίας πεντάρας και έλεγε στον πελάτη με ευθύτητα τη φράση: «Αδελφέ αυτά δεν μου ανήκουν». Ως γνωστόν, τότε κυκλοφορούσαν πεντάρες, δεκάρες, εικοσάρες και πενηνταράκια. Ο πελάτης έλεγε, παρακαλώ δεν πειράζει κρατησέτα κύριε Γιώργο. Τότε ξανά επανερχόταν με τη επιτακτική φράση: «Αδελφέ μου αυτά είναι δικά σου είναι της φτώχιας σου..». Πότε δεν βλασφημούσε και δεν έβριζε συνάνθρωπό του. Η φράση που έβγαινε καθημερινά από τα χείλη του και σε αδιάκοπες φορές, ήταν: «Άει στη ευχή του Θεού Αδελφέ». Γι’ αυτή τη χαρακτηριστική συμπεριφορά και αντιμετώπιση του εκάστοτε πελάτη, τον αποκαλούσαν συνειδητά, όσοι τον ήξεραν, ως. «Τον εν Χριστό Αδελφό».

Στο τέλος της δεκαετίας του 1940 αποχώρισε από τη επιχείρηση ο συνεταίρος του Ν. Καμπυλαυκάς και ο Γ. Καλομπράτσος έμεινε μόνος του. Μεγάλη εμπειρία στο εμπόριο είχε, αποφασιστικός ήταν και το κατάστημα συνέχισε να λειτουργεί δυναμικά και με εξίσου καλές συνθήκες. Τον Νοέμβριο του 1949 παντρεύτηκε με τη Παναγιώτα (Μπέμπη) Σωτηρίου Ρέβελα και της κυρά Ρηνιώς κόρη, από το γάμο τους απέκτησαν μια κόρη, τη Αικατερίνη, τη σπούδασαν και έγινε καθηγήτρια των Μαθηματικών με τη οποία έχουμε παντρευτεί, αποκτήσαμε δυο παιδιά, μια κόρη τη Παναγιώτα, Χημικό Μηχανικό του ΕΜΠ και τον Κωνσταντίνο, Γιατρό. Ο Γ. Καλομπράτσος πήρε σύνταξη το έτος 1979, το κατάστημα συνέχισε να λειτουργεί στο όνομα της συζύγου του μέχρι το 1990 οπότε και η κυρά Παναγιώτα συνταξιοδοτήθηκε. Στις 23/12/1993, έφυγε από τον μάταιο αυτό κόσμο, αφήνοντας πίσω του τη ανήμπορη γυναίκα του Παναγιώτα, τη οποία επιμελώς φρόντισε η κόρη της, πέθανε τη 10/5/2008 σε μεγάλη ηλικία. Ως ουσιαστική κληρονομιά, άφησε τα καλοδιατηρημένα τεφτέρια του που είναι γραμμένα τα «βερεσέ» του μαγαζιού, σε αμέτρητες σελίδες. Τα εγγόνια του τα ξεφυλλίζουν κάπου-κάπου και αποτυπώνουν στη συνείδησή τους, τη καλοσύνη και τη ανθρωπιά του παππού τους, τον ενθυμούνται να τους διηγείται διάφορες προσωπικές και επαγγελματικές περιπέτειες. Πολλές ατομικές επιτυχίες αλλά και απροσδόκητες αποτυχίες. Θυμούνται τις στιγμές που αναφερόταν στα περασμένα και τους υπενθύμιζε συμπεριφορές, τους επισήμαινε τις δυσκολίες της ζωής, θυμούνται που τους δίδασκε τη ηθική, τη τιμιότητα και τη δικαιοσύνη. Ακόμη και σήμερα, συχνά διαλαλούν συναισθηματικά τη αρχοντιά του και τη ανεξίτηλη εικόνα του. Αισθάνονται υπερήφανα, όταν ακούνε ανθρώπους να τους διηγούνται το κάθε τι, γι’ αυτόν και τη γιαγιά τους. Αναπτερώνονται ηθικά, όταν ακούνε υπερήλικες πλέον να τον χαρακτηρίζουν Έντιμο και Άγιο άνθρωπο. Πραγματικά, υπήρξε φιλότιμος, αφιλοκερδής, ενάρετος, φιλόπονος, φιλάνθρωπος. Ήταν πράος, άνθρωπος του Θεού και της άδολης αγάπης. Αμφότεροι ήσαν ευτυχισμένο ζευγάρι και υποδειγματικοί γονείς. Ήταν ο μεν, πρότυπο καλού παππού και η δε, αρχόντισσα γιαγιά. Κατά κοινή ομολογία και οι δύο τους ήταν παραδειγματικοί άνθρωποι. Ήταν και οι δυο μαζί εξαιρετικοί στο επάγγελμα του μπακάλη και του επιχειρηματία. Ήταν μέλη μιας αρχοντοπλασμένης οικογένειας γεμάτη από θύμησες και αναμνήσεις.

Π εριληπτικ ά Α ποσπά σματα Α πό Το Β ιβλίο Η Ι σ τορία Της Ζ ωής Μ ου Του Γεωργίου Ε υαγ. Κ ανταρου Ο Γ. Κάνταρος στο βιβλίο του αναφέρει. Ο πατέρας μας Ευάγγελος Ηλ. Κάνταρος από το Καπαρέλι νυν Μανθυρέα Μαντινείας, αρχές του εικοστού αιώνα παντρεύτηκε με τη Βασιλική το γένος Αδαμόπουλου από Κερασίτσα Τεγέας. Από τον γάμο τους απέκτησαν δέκα παιδιά, τα τρία από τα δέκα παιδιά φύγανε από τη ζωή σε πολύ μικρή ηλικία. Μείναμε τα εφτά, έξι αγόρια και ένα κορίτσι, ο Ηλίας, ο Κωνσταντίνος, ο Ανδρέας, ο Αντώνης, ο Γιώργος, η Μαρία και ο Νίκος. Τα έξι από τα επτά αδέρφια παντρεύτηκαν και δημιούργησαν ο καθένας τη οικογένειά του, εκτός από τον Κωνσταντίνο ο οποίος επέλεξε τον μοναχικό βίο και σε νεαρή ηλικία έγινε καλόγερος στο ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ, υπηρέτησε τον μοναχισμό για περίπου 75 χρόνια, έφυγε από τη ζωή το έτος 2005 σε βαθιά γεράματα. Μεγαλύτερος ήταν ο Ηλίας ο οποίος έμεινε στο πατρικό μας σπίτι μαζί με τους γονείς μας μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1950 που οι γονείς μας έφυγαν από τη ζωή. Τέταρτος ήταν ο Αντώνης. Ο αδερφός μου Αντώνης σε πολύ μικρή ηλικία έπιασε δουλειά σε παντοπωλείο στο Γύθειο, στο Γύθειο εργάστηκε περίπου δύο χρόνια. Παρ’ ότι πέρναγε πολύ καλά, το Γύθειο ήταν απόμακρο και πολύ δύσκολη η επικοινωνία με το χωριό μας, με παρέμβαση των γονιών μας ήρθε στη Τρίπολη και πάλι έπιασε δουλειά στο παντοπωλείο του Ν. Κέκκου. Ο Ν. Κέκκος έκλεισε το παντοπωλείο και έπιασε δουλειά στο παντοπωλείο του Δ. Καρλή. Ο Αντώνης και από τα τρία καταστήματα που πέρασε ως εργαζόμενος άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις, ήταν εύστροφος, εργατικότατος, ειλικρινής, πολύ φιλότιμος, πολύ λεβέντης και κοινωνικότατος. Όλα του αυτά τα προτερήματα στο επάγγελμα που εργαζότανε έγιναν γνωστά και ιδιαιτέρως η τιμιότητα που τον διέκρινε. Αν και πολύ νέος το έτος 1933 στη οδό Γρηγορίου Ε’ και Χατζηχρήστου γωνία υπήρχε το κατάστημα τροφίμων του Νικολάου Κουβερτάρη. Ο Ν. Κουβερτάρης μεγαλονοικοκύρης και αριστοκράτης για τη εποχή του, ζητούσε ένα νέο παιδί να το κάνει συνεταίρο στη επιχείρηση του, το παιδί που βρήκε ήταν ο αδερφός μου Αντώνης. Ο Αντώνης με τη δραστηριότητα του και τη καλοσύνη του, πολύ γρήγορα απέκτησε μεγάλο κύρος, απέκτησε τη εμπιστοσύνη του συνεταίρου του και τις πελατείας του καταστήματος που καθημερινά αυξανότανε. Ο συνεταίρος του Ν. Κουβερτάρης του παραχώρησε σχεδόν όλες τις αρμοδιότητες και ευθύνες της επιχείρησης πάντα υπό το άγρυπνο μάτι του που τον παρακολουθούσε. Ήρθε η σειρά μου να αναφερθώ και για τον εαυτό μου, εγώ ο Γεώργιος πέμπτος στη σειρά από τα εφτά αδέρφια, όταν ο αδερφός μου Αντώνης έγινε συνεταίρος σε ένα από τα καλά καταστήματα τροφίμων στη Τρίπολη πήγαινα στο γυμνάσιο Τεγέας. Όταν τελείωσε το σχολικό έτος, τέλος Ιουνίου του 1934 παρόλα που ήμουν πολύ καλός μαθητής διέκοψα το γυμνάσιο και σε ηλικία 16 χρονών έπιασα δουλειά στο συνεταιρικό παντοπωλείο του αδερφού μου ως υπάλληλος με εκατό δραχμές μισθό το μήνα. Από το 1934 έως το 1940 που κηρύχθηκε ο πόλεμος η δουλειά στο

μαγαζί είχε πολλαπλασιαστεί. Ο Αντώνης είχε εξελιχθεί σε ένας από τους καλύτερους εμπόρους της αγοράς στη Τρίπολη, εγώ είχα πάρει τον αέρα της δουλειάς και ακολουθούσα κατά γράμμα τα βήματα του Αντώνη. Ωράριο δεν υπήρχε ξημερώναμε και βραδιάζαμε μέσα στο παντοπωλείο, εργαζόμασταν ακόμα και τις Κυριακές, έτσι πετύχαμε να φτιάξουμε ένα κατάστημα στο είδος του από τα καλύτερα στη αγορά για τη εποχή του. Για κατοικία είχαμε νοικιάσει δύο δωμάτια ισόγεια στο πίσω μέρος του ιδίου κτιρίου που λειτουργούσε και το παντοπωλείο, μέναμε και τα τρία αδέρφια μαζί, ο Ανδρέας, ο Αντώνης κι’ εγώ. Ο Ανδρέας εργαζότανε σε ραφείο, ο Αντώνης κι’ εγώ μαζί στο κατάστημα. Όπως προ’ αναφέρω είχαμε και συνέταιρο, αυτό δεν μας εμπόδιζε να προσφέρουμε και να δουλεύουμε τουλάχιστον 15 ώρες τη ημέρα, το πείσμα μας, η δύναμή μας και η διάθεση που είχαμε για δουλειά μας έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα. Τον Οκτώβρη του 1940 κηρύχτηκε ο πόλεμος και έγινε γενική επιστράτευση, τα τρία αδέλφια ο Ανδρέας, ο Αντώνης κι’ εγώ ο Γεώργιος, επιστρατευτήκαμε και ο καθένας από εμάς εστάλη σε διαφορετικές μονάδες και σε διαφορετικές υπηρεσίες, το κατάστημα παρέμεινε ανοικτό υπό τη διεύθυνση του συνεταίρου μας Νικολάου Κουβερτάρη και ενός υπαλλήλου. Ο Ανδρέας και ο Αντώνης έφτασαν στο αλβανικό μέτωπο, εγώ παρέμεινα στο κέντρο Τριπόλεως, το αποτέλεσμα της Αλβανοϊταλικής σύρραξης εναντίον της Ελλάδας είναι γνωστό. Όταν επανήλθαμε στη Τρίπολη και στις δουλειές μας όλα είχαν καταρρεύσει, το κατάστημά μας υποχρεωτικά παρέμενε ανοιχτό, αλλά χωρίς εμπόρευμα και υπό συνεχή παρακολούθηση. Ακολούθησε η κατοχή, φτώχεια, πείνα και πλιάτσικο, ο καθένας φρόντιζε μόνο για τον εαυτό του, ο σωθείς σωθείτω, αυτό το κακό συνεχίστηκε μέχρι τη απελευθέρωση από τους Γερμανούς, τον Οκτώβρη του 1944. Αμέσως μετά τη κατοχή εμείς οι αδελφοί Κάνταρου αναλάβαμε τη αποκλειστική διαχείριση του καταστήματος και ξεκινήσαμε πάλι από τη αρχή, με μεγάλη πείρα, με πολλή ωριμότητα και διάθεση για δουλειά, καταφέραμε να επαναφέρουμε και να πολλαπλασιάσουμε τη πελατεία μας και τις δουλειές μας γύρω από το εμπόριο. Αρχές της δεκαετίας του 1940 ήρθε στη Τρίπολη και ο μικρότερος αδερφός μας ο Νίκος, πήγαινε στο γυμνάσιο και τις ελεύθερες ώρες εργαζότανε στο μαγαζί. Οι δουλειές μας πήγαιναν πολύ καλά, με το παντοπωλείο και το εμπόριο τροφίμων. Στα μέσα της δεκαετίας του 1940 μπήκε και ο Ανδρέας στη επιχείρηση. Ασχοληθήκαμε και τα τέσσερα αδέρφια με το εμπόριο και ο καθένας προσέφερε αυτό που έπρεπε και ότι μπορούσε. Ιθύνων νους και ομπρέλα στις επιχειρήσεις ήταν ο Αντώνης. Το έτος 1947 ανοίξαμε το δεύτερο κατάστημα τροφίμων στη οδό Μαντινείας νυν Τάσου Σεχιώτη αρ. 18 Το καινούριο κατάστημα χωρίς καμία υπερβολή, πολύ γρήγορα εξελίχθηκε το πρώτο παντοπωλείο στη αγορά της Τρίπολης. Η πελατεία μεγάλη, οι δουλειές πολλές, οι προμήθειες εμπορευμάτων και για τα δυο καταστήματα αρκετές και στο μόνο που χωλαίναμε ήταν η ποιότητα των γαλακτοκομικών προϊόντων. Λόγω της δουλειάς μας αποφασίσαμε να κάνουμε τυροκομείο σε διάφορα χωριά και τοποθεσίες που μπορούσε να συγκεντρωθεί γάλα, όπως Νεστάνη, Μηλιά, Σάγγα, Αχλαδόκαμπο, Ι.Μ. Βαρσών κ.α. Το έτος 1947 ο Ανδρέας παντρεύτηκε με τη Μήνα το γένος Παραβάντη από τον Αχλαδόκαμπο.

Ανδρεάς Ευαγγέλου Κανταρος 1915 – 1989. Τρίτος Κατά Σειρά Από Τα Αδέρφια.

Αντώνης Ευαγ. Κανταρος.

1918 – 1972.

Νικόλαος Ευαγ. Κανταρος.

Α φήγηση Ε υαγγέ λου Η. Κ ανταρου

Αρκαδική Βιομηχανία Γάλακτος Αδελφών Ευ. Κανταρου.

Το έτος 1949 ο Αντώνης παντρεύτηκε με τη Κική το γένος Κοκκινιώτη από τη Αθήνα. Ο πεθερός του Αντώνη είχε κατάστημα τροφίμων στη Αθήνα. Ο Αντώνης το 1951 αποχώρησε από τη Τρίπολη και εγκαταστάθηκε στη Αθήνα. Μαζί με έμπορο των Αθηνών ονόματι Βένης στο εμπορικό κέντρο της Αθήνας στη οδό Αγ. Δημητρίου, δημιούργησαν βιοτεχνία μαγειρικού λίπους. Όταν εγκαταστάθηκε στη Αθήνα μετά από δύο χρόνια απεβίωσε ο πεθερός του, ο Αντώνης ανέλαβε τη επιχείρηση του που λειτουργούσε στη οδό Αλικαρνασσού. Ο Αντώνης έφυγε από τη ζωή νέος σε ηλικία 55 χρονών από ατύχημα. Εγώ ο Γιώργος παντρεύτηκα το έτος 1953 με τη Μαρία το γένος Γιόκαρη από το Στάδιο Τεγέας. Ο Νίκος παντρεύτηκε με τη Κατίνα το γένος Φανού από τη Τρίπολη. Στα μέσα της δεκαετίας του 1950 σε ιδιόκτητο οικόπεδο στη συνοικία Μπασιάκου στη Τρίπολη ιδρύσαμε πρότυπο τυροκομείο. Το εξοπλίσαμε με τελευταίου τύπου ηλεκτροκίνητα μηχανήματα, με ατμοκάζανα Ιταλικά και όλα τα χρειαζούμενα βοηθητικά εργαλεία, λειτούργησε μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1980. Τα τυριά που παρήγαγε ήταν παραδοσιακά, όπως τυρί φέτα, κεφαλοτύρι, γραβιέρα, κεφαλογραβιέρα, γιαούρτι, βούτυρο νωπό, βούτυρο γάλακτος και τα υποπροϊόντα μυτζήθρα και μανουρομυτζήθρα Το έτος 1978 ο αδερφός μου Ανδρέας κι’ εγώ μετά από 50 χρόνια δουλειάς και προσφοράς στη αγορά της Τρίπολης βγήκαμε στη σύνταξη. Το παντοπωλείο στη οδό Γρηγορίου Ε΄ 8 το έτος 1974 όταν ο ανιψιός μας Βαγγέλης Ηλ, Κάνταρος, γύρισε από στρατιώτης ανέλαβε τη διαχείριση του καταστήματος μαζί με τη οικογένειά του. Το ανωτέρω κατάστημα μετά από περίπου 70 χρόνια λειτουργίας, τη δεκαετία του 1990 υπό καλές συνθήκες και πάντα με τη επωνυμία Κάνταρος ήρθε η ώρα να σταματήσει τη λειτουργία του.

Ο Βαγγέλης Κάνταρος αφηγείται. Γεννήθηκα στο χωριό Καπαρέλι νυν Μανθυρέα. Το έτος 1958 σε μικρή ηλικία ήρθα στη Τρίπολη και έπιασα δουλειά στα παντοπωλεία των Αδελφών Κάνταρου οι οποίοι ήταν αδέρφια του πατέρα μου Ηλία Κάνταρου. Αρχές της δεκαετίας του 1960 ο πατέρας μου Ηλίας και η μητέρα μου Κωνσταντίνα εγκατασταθήκανε στη Τρίπολη και εργάστηκα στη βιοτεχνία γάλακτος που λειτουργούσανε τα αδέρφια του πατέρα μου, οι Κανταραίοι. Μετά από περίπου 15 χρόνια εργασία και στα δυο παντοπωλεία των Κανταραίων, ανέλαβα τη διαχείριση του παντοπωλείου που ήταν στη οδό Γρηγορίου Ε΄ αρ. 8. κοντά στη πλατεία Κολοκοτρώνη και πάντα δίπλα είχα τη οικογένεια μου. Το ανωτέρω κατάστημα λειτούργησε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990, μετά από περίπου 70 χρόνια λειτουργίας σταμάτησε οριστικά να λειτουργεί. Το έτος 1978 όταν πλέον οι Αφοί Ανδρέας και Γιώργος Κάνταρος αποσύρθηκαν από τη επαγγελματική τους δραστηριότητα λόγω συνταξιοδότησης, το κεντρικό παντοπωλείο επί της οδού Μαντινείας νυν Τάσου Σεχιώτη αρ. 20 το αναλάβαμε οι Νίκος Κάνταρος, Βαγγέλης Κάνταρος και Γιάννης Γιαννούκος. Ο Νίκος Κάνταρος τη δεκαετία του 1990 αποσύρθηκε από τη επιχείρηση διότι πήρε σύνταξη. Το παντοπωλείο συνεχίζει να λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008 υπό τη διευθύνει του Βαγγέλη Κάνταρου και του Γιάννη Γιανούκου.

Α να φ ο ρ ά Σ τ ο Π αν τ ο π ω λ εί ο Τ ης Ο δ ο ύ Μ αν τ ι νείας

Το Πρώτο Παντοπωλείο Των Κανταραιων Στη Οδό Γρηγορίου Ε΄ Αρ. 8 Στη Φωτογραφία Οι Αδελφοί Ηλίας & Γεώργιος Κανταρος - Φωτ. 1976.

Μετά τη αποχώρηση του αδελφού μου Ανδρέα και τη δική μου, στο παντοπωλείο της οδού Μαντινείας 20 έμεινε ο αδερφός μας Νίκος μαζί με τον ανιψιό μας Βαγγέλη και το Γιάννη Γιαννούκο, ο οποίος εργαζόταν ως υπάλληλος στο κατάστημα. Ο αδερφός μας Νίκος συνεργάστηκε με το Βαγγέλη και το Γιάννη μέχρι που και αυτός πήρε τη σύντηξή του. Το κατάστημα συνεχίζει να λειτουργεί και σήμερα το 2008 υπό τη διεύθυνση του ανιψιού μας Βαγγέλη Κάνταρου και Γιάννη Γιαννούκου. Εύχομαι μέσα από τα βάθη της καρδιάς μου το κατάστημα να συνεχίσει να λειτουργεί για πολλά χρόνια ακόμη και να τελειώσει με τη αλώβητη φίρμα των Κανταραίων που ξεκίνησε. Με αγάπη για όλους Γεώργιος Ε. Κάνταρος

Παντοπωλείο Των Κανταραιων Οδός Μαντινείας. Σήμερα Το 2008 Λειτουργεί Υπό Τη Διεύθυνση Των Ευαγ. Κανταρου & Του Ιωαν. Γιαννουκου.

Ευάγγελος Ηλ. Κανταρος Και Ιωάννης Χρ. Γιαννουκος Εντός Του Καταστήματος. Φωτ. 1978

Α φήγηση Γεωργίου Α θ . Κ αρναβεζου

Α θανάσιος Δ ημ . Κ αρναβέ ζος 1880 – 1948.

Ι ωάννης Α θ . Κ αρναβέ ζος 1912 -1961.

Ο πατέρας μου Αθανάσιος Δημητρίου Καρναβέζος γεννήθηκε στη Τρίπολη το έτος 1880, σε πολύ μικρή ηλικία έπιασε δουλειά στη Αθήνα σε παντοπωλείο (μπακάλικο) στη περιοχή Πλάκα των Αθηνών. Ο Αθανάσιος Καρναβέζος σε ηλικία 17 χρονών μετανάστευσε στη Αμερική, μετά από λίγα χρόνια στη Αμερική ασχολήθηκε με το εμπόριο οπωρολαχανικών. Μετά από διαμονή περίπου 10 χρόνια στη Αμερική μαζί και με άλλους Έλληνες επέστρεψε στη Ελλάδα για να προσφέρει τον εαυτό του στις υπηρεσίες της Πατρίδος που είχε ανάγκη, με τη έναρξη του πρώτου παγκοσμίου πολέμου. Αφού υπηρέτησε όσο χρειάστηκε υπέρ της Πατρίδος, όταν απολύθηκε, με τις οικονομίες που είχε φέρει από τη Αμερική, στη πλατεία Κολοκοτρώνη άνοιξε κατάστημα τροφίμων και γενικού εμπορίου χονδρικής πώλησης. Με τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν τα έτη 1909 -1912 και με τη οικονομική κατάρρευση ο Αθανάσιος Καρναβέζος όπως και άλλοι έμποροι, οικονομικά κατεστράφησαν, έτσι υποχρεώθηκε το έτος 1911 να μεταφέρει τη επιχείρησή του στο ιδιόκτητο κτίριο επί της οδού Αγ. Βαρβάρας αρ. 67 όπου και σήμερα το 2008 εγώ ο μικρότερος από τα αδέλφια Γεώργιος κατοικώ. Το 1910 ο Αθ. Καρναβέζος παντρεύτηκε με τη Αικατερίνη το γένος Ιωάννη Γωματόπουλου, από το γάμο τους απέκτησαν οκτώ παιδιά τρία κορίτσια τη Ευλαμπία, τη Ματίνα και τη Βασιλική και πέντε αγόρια, τον Ιωάννη, τον Αντώνη, το Δημήτρη, τον Παναγιώτη και τον Γιώργο. Η Ευλαμπία έφυγε από τη ζωή σε μικρή ηλικία, η Ματίνα και η Βασιλική, μεγάλωσαν και μορφωθήκανε, παντρεύτηκαν και δημιουργήσανε δικές τους οικογένειες. Τα πέντε αγόρια τελείωσαν το γυμνάσιο, ο Αντώνης σπούδασε και έγινε εκπαιδευτικός, ο Δημήτρης διορίστηκε στον Ο.Τ.Ε. Ο Παναγιώτης μετανάστευσε στη Αμερική, ο Ιωάννης ήταν ο μεγαλύτερος από τα αγόρια και έμεινε στη οικογενειακή μας επιχειρήσει. Ο Γιάννης από πολύ μικρός όταν ακόμη πήγαινε στο δημοτικό σχολείο και στη συνέχεια στο σχολαρχείο, ήταν πάντα δίπλα στον πατέρα μας διότι οι υποχρεώσεις της οικογένειας ήταν πολλές και μεγάλες. Ασχολήθηκε με τα κοινά του Δήμου Τριπόλεως, τη δεκαετία του 1950 εκλέγει επανειλημμένως δημοτικός σύμβουλος. Και αρκετές φορές είχε εκλεγεί εκπρόσωπος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εμπόρων. Είχε και άλλες δραστηριότητες σε διάφορες επιτροπές κ.α. Απεβίωσε το έτος 1961 σε ηλικία 50 χρονών. Τα βήματα του αδερφού μου Ιωάννη ακολούθησα κι εγώ, που ήμουν ο μικρότερος της οικογένειας. Από πολύ μικρός έκανα όλα τα θελήματα του παντοπωλείο και όλες τις αγγαρείες της οικογένειας. Το έτος 1948 ότι είχα τελειώσει το γυμνάσιο, ο πατέρας μας απεβίωσε σε ηλικία 69 χρονών και υποχρεωτικά έπρεπε να μείνω στο κατάστημά μας. Στρατεύτηκα το 1951 και υπηρέτησα ως έφεδρος ανθυπολοχαγός, όταν απολύθηκα ανέλαβα τη διαχείριση του καταστήματος. Το 1962 παντρεύτηκα με τη Καλλιόπη το γένος χριστού Καραλή

Παντοπωλείο Γεωργίου Αθ. Καρναβέζου. Στη Μέση της Εικόνας ο Γεώργιος Καρναβέζος,με Πελάτες και Φίλους.

και αποκτήσαμε πέντε παιδιά, δυο κορίτσια και τρία αγόρια. Το κατάστημα λειτούργησε μέχρι το 2000, από τα πέντε παιδιά μας δεν έμεινε κανένα να συνεχίσει τη οικογενειακή παράδοση του παντοπώλη και τα πέντε σπουδάσανε και το καθένα έχει δημιουργήσει τη δική του κατάσταση. Έτσι μετά από 90 χρόνια, έκλεισε ο κύκλος της οικογενειακής επιχείρησης στα είδη τροφίμων του Αθανασίου Καρναβέζου. Μετά τη συνταξιοδότησή μου, με τη σύζυγο κ. Καλλιόπη ήμαστε δίπλα στα παιδιά μας και στα εγγόνια μας. Δόξα το Θεό όλα καλά πήγανε μέχρι σήμερα. Εύχομαι Υγεία και Αγάπη στα Παιδιά μου και Στα Εγγόνια μου. Με Εκτίμηση Καρναβέζος Γεώργιος

Γεώργιος Αθ. Καρναβέζος. Παντοπώλης 1955 – 2000.

Α φήγηση Γεωργίου Χ ρήσ του Κ λήρου Αγαπητοί μου γεννήθηκα στο χωριό Θάνα Τριπόλεως το έτος 1920, γονείς μου ήταν ο Χρήστος Παναγιωτόπουλος ή Κλήρος και μητέρα μου η Σοφία το γένος Παπαδοπούλου, αγρότες. Τελείωσα το δημοτικό σχολείο στο χωριό που γεννήθηκα, το επώνυμο μας ήταν Παναγιωτόπουλος και το Κλήρος ήταν παρατσούκλι, μερικά μέλη της οικογένειας κρατήσαμε το παρατσούκλι, Κλήρος. Οι συνθήκες το πώς μεγαλώσαμε και πως τελειώσαμε το δημοτικό σχολείο ήταν πολύ δύσκολες, στο σχολείο πηγαίναμε τις πιο πολλές φορές ξυπόλυτοι χειμώνα καλοκαίρι, το χειμώνα κάθε παιδί για να ζεσταθεί στο σχολείο υποχρεωτικά έπρεπε να πάει από το σπίτι του ένα μεγάλο ξύλο για τη σόμπα, αν δεν πηγαίναμε ο δάσκαλος μας έδιωχνε για να πάμε να φέρουμε το ξύλο. Όσο για βιβλία, τετράδια, μολύβια πένες και καλαμάρια ας μην το αναφέρουμε, το μονό που σχεδόν όλα τα παιδιά είχαμε ήταν μια πλάκα με το κοντύλι και ο πίνακας στο σχολείο που με το σφουγγάρι ότι γράφαμε τα διαβάζαμε και τα σβήναμε, αυτό ήταν η μάθηση σχεδόν για όλα τα παιδιά στα χωριά. Όταν σχολάγαμε γυρίζαμε στο σπίτι και το μονό που μας περίμενε ήταν ένα κομμάτι ψωμί και κατευθείαν πηγαίναμε να βοσκήσουμε τις γίδες ή τα γαϊδουρομούλαρα. Οι οικογένειά μου ήταν πολυμελής είμαστε 7 παιδιά, 4 κορίτσια και 3 αγόρια, ήμουν ο 4ος κατά σειρά. Πρώτος ήταν ο Σταύρος, 2η η Άννα, 3η η Θεοδώρα, 4ος ήμουν εγώ, 5η η Αγγελική, 6η η Δήμητρα, και 7ος ο Γιάννης. Ο Σταύρος έφυγε από τη ζωή το 1943 σε ηλικία 33 ετών. Η Άννα παντρεύτηκε στο Χρυσοβίτσι τον Παναγιώτη το Μητρόπουλο. Η Θεοδώρα παντρεύτηκε στο Θάνα τον Αντώνη Νικητόπουλο. Η Αγγελική μετανάστευσε στη Αμερική, παντρεύτηκε και έμεινε εκεί. Η Δήμητρα παντρεύτηκε στη Τρίπολη το Νίκο Μαρκόπουλο. Και τελευταίος ο Γιάννης έχει εγκατασταθεί στη Αμερική. Η ζωή στο χωριό δύσκολη, τα στόματα που έπρεπε να χορτάσουν ψωμί πολλά και ήταν ανάγκη να αραιώσουμε, για να αραιώσουμε έπρεπε το κάθε παιδί να μπορέσει μόνο του να βρει κομμάτι ψωμί. Πριν από περίπου 75 χρόνια μέσα από αντίξοες συνθήκες σε ηλικία 13 χρονών με ενέργεια κοντινού μας συγγενή βρέθηκα στη Αθήνα, έπιασα δουλειά σε κατάστημα τροφίμων, οινοπαντοπωλείο, μανάβικο και χασάπικο, πωλούσε τα πάντα. Το κατάστημα ήταν στη πλατεία Μητροπόλεως οδός Πανδρόσου 7 και ανήκε στον τότε έμπορο Κων/νο Κέζο καταγωγή από Χρυσοβίτσι Αρκαδίας, ήταν συγγενής του γαμπρού μου από αδερφή. Στο ίδιο κατάστημα εργάστηκα 3 χρόνια και για τη ιστορία, κάθε βράδυ φεύγαμε από το κατάστημα με τα πόδια και φτάναμε στο νέο Κόσμο που μέναμε, διαδρομή πάνω από μισή ώρα, μέναμε σε μια καλύβα και κάθε βράδυ ότι έμενε για πέταμα από το μανάβικο τα πηγαίναμε με το ζεμπίλι στον ιδιοκτήτη της καλύβας που είχε γίδια. Από το εργοστάσιο του ΦΙΞ που ήταν εκτός Αθηνών και πάνω σπίτια δεν υπήρχαν, αυτή ήταν η Αθήνα αρχές της δεκαετίας του 1930. Όταν έφυγα από το παντοπωλείο του Κέζου έπιασα δουλειά σε άλλο παντοπωλείο στο Κολωνάκι, ήταν από τα καλύτερα για τη εποχή του, σε αυτό εργάστηκα μέχρι τη κατοχή. Όταν άρχισε η κατοχή 1941- 1944 επέστρεψα στη Τρίπολη και στο χωριό μου. Για να επιβιώσω τη εποχή εκείνη έπρεπε κάτι να κάνω, ασχολήθηκα με το

εμπόριο του ποδαριού έγινα μεταπράτης ή μαυραγορίτης. Ήταν κατοχή νόμιμο εμπόριο δε γινόταν, όλα γίνονταν κάτω από το βόλεμα της παρανομίας και της εκμετάλλευσης, γι’ αυτό και ονομάστηκε μαύρη αγορά. Οι δουλειές που έκανα ήταν πολλές και είχα πάντα κάποιους δικούς μου ανθρώπους για συνεργάτες, τα είδη που εμπορευόμαστε ήταν από τη παραγωγή του χωριού μου και της γύρω περιοχής, όπως πατάτες, κουκιά, σκόρδα, κ.α. Τα προϊόντα αυτά τα πηγαίναμε σε άλλους νομούς, σε περιοχές που παρήγαγαν λάδι, ελιές, σταφίδα, σύκα και λεμονοπορτόκαλα. Οι περιοχές αυτές ήταν η Μεσσηνία, η Λακωνία, η Αργολίδα, η Κορινθία, καμιά φορά και προς τη Γορτυνία. Η συνεργασία γινόταν με ανταλλαγή προϊόντων είδος με είδος. Οι διαδρομές αυτές κράταγαν αρκετά μερόνυχτα και πηγαινοερχόμαστε με τα πόδια, τα προϊόντα πάντα φορτωμένα σε ζώα, ο κίνδυνος μεγάλος από πολλές μεριές, διότι όπως σας αναφέρω ήταν κατοχή, τα μπλόκα των Ιταλών και των Γερμανών καθημερινά και συχνά, αυτό κράτησε πάνω από τρία χρόνια. Ήμουν της κλάσεως 1941, παρουσιάστηκα στη σχολή χωροφυλακής για να υπηρετήσω τη θητεία μου. Τότε έγινε η επίθεση των Γερμανών και μια ομάδα από δέκα παιδιά εγκαταλείψαμε τη χωροφυλακή, ο καθένας με ότι μπόρεσε έφτασε στο χωριό του, όπως προαναφέρω εγώ εγκαταστάθηκα στο χωριό μου και στη Τρίπολη όπου και έκανα εμπόριο του ποδαριού. Το 1941 δεν ολοκλήρωσα τη θητεία μου, από το 1946 μέχρι το 1949 λόγω του εμφυλίου υπηρετούσα στρατιώτης. Όταν απολύθηκα το 1949 συνεργάστηκα με τον Κω/νο Γκόνη ή Λαλάκο. Το πρώτο εμπόριο που κάναμε ήταν να φτάσουμε στη Αλεξανδρούπολη και να αγοράσουμε παράνομα καφέ ωμό, κόκκους, λόγω του ότι ο καφές δεν κυκλοφορούσε στο ελεύθερο εμπόριο διότι ελεγχόταν από το υπουργείο εμπορίου όπως και αλλά είδη, η μεταφορά του απαγορευότανε, για να το μεταφέρουμε αγοράσαμε αρκετό αραποσίτι, το αραποσίτι το βάλαμε μέσα σε μεγάλα τσουβάλια και μέσα στο αραποσίτι μπήκαν και τα πιο μικρά τσουβάλια με τον καφέ, έτσι έφτασε ο καφές στη Τρίπολη ως αραποσίτι. Συνέχισα το εμπόριο με όσπρια και δημητριακά μέχρι το 1952 που συνεταιρίστηκα με τον αείμνηστο Χρήστο Καλογερόπουλο και ανοίξαμε ένα πολύ καλό κατάστημα τροφίμων, παντοπωλείο, στη οδό Ουάσιγκτον αρ, 80, ταυτόχρονα λειτουργήσαμε και τυροκομείο σε διάφορα χωριά, στη Σηλίμνα, στο Θάνα, στο Σάγγα, και

Ο Γεώργιος Χ. Κλήρος Στο Εξωκκλήσι Αγίου Νικολάου. Φωτ. 2008.

στο Κλαδά Λακωνίας, στο Κλαδά συνεργαστήκαμε και με τους Βαγγέλη Καλαμαρά και Γεώργιο Μπαμή. Με το Χρήστο Καλογερόπουλο συνεργάστηκα περίπου 15 χρόνια, ο Χ. Καλογερόπουλος συνταξιοδοτήθηκε και αποχώρησε από τη επιχείρηση, το παντοπωλείο το λειτούργησα μέχρι τα μέσα του 1990, δηλαδή πάνω από 40 χρόνια. Από τα δεκατρία μου χρόνια μέχρι και σήμερα τέλος του 2008 που κάνω αυτή τη αναδρομή της ζωής μου έχουνε περάσει 75 χρόνια με το να εργάζομαι και να προσφέρω σε ότι μπορώ και όπου μπορώ, πάντα δίπλα μου από το 1956 έχω τη σύζυγο μου Γεωργία το γένος Χρ. Καρασαίνη. Στο εξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου που είναι προστάτης των παντοπωλών ασχολούμαι από το 1954 και τα τελευταία 35 χρόνια είμαι σχεδόν κάθε μέρα εκεί, αν έχω προσφέρει οι συνάδελφοι και οι προσκυνητές θα το κρίνουν. Με Αγάπη και Υγεία. Γεώργιος Χ. Κλήρος.

Ι ωάννης Κ ολ λιας ή Κ ολ λιογιαννης Ο Ιωάννης Κόλλιας ή Κολλιόγιαννης γεννήθηκε στο χωριό Αραχαμίτες Αρκαδίας, στις Αραχαμίτες παντρεύτηκε και στις Αραχαμίτες δημιούργησε τη οικογένειά του, απέκτησε τέσσερα παιδιά, δυο αγόρια και δυο κορίτσια. Στη Τρίπολη εγκαταστάθηκε μαζί με τη οικογένειά του αρχές της δεκαετίας του 1960, στη συνοικία ρουμελιώτικα και απέναντι από τη εκκλησιά του Αγ. Τρύφωνα.

Ο Ιωάννης Κολλιας (Κολλιογιανης) Με Τη Σύζυγο Του Στο Οινοπαντοπωλείο Τους. Φωτογραφία Της Δεκαετίας Του 1960.

Σε ιδιόκτητο ακίνητο άνοιξε παντοπωλείο και ταβέρνα, η ταμπέλα του καταστήματος έγραφε Οινοπαντοπωλείο ο Κολλιόγιαννης, ήταν μια οικογενειακή επιχείρηση σε αναπτυσσόμενη περιοχή, οι δουλειές του παντοπωλείου και ιδιαιτέρως της ταβέρνας κάθε μέρα μεγάλωναν, η πελατεία αυξανόταν Η ταβέρνα του Κολλιόγιαννη έγινε πασίγνωστη σε όλη τη Τρίπολη, λειτουργούσε 20 ώρες το εικοσιτετράωρο και εφτά ημέρες τη εβδομάδα και τα Σαββατοκύριακα ήταν ανοικτά Με τη οικογένεια του Κολλιόγιαννη είχα τη τιμή να συνεργαστώ περίπου 30 χρόνια στα γαλακτοκομικά προϊόντα που παρήγαγα και εμπορευόμουν, συνεργάστηκα από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980 με τον πατέρα Ιωάννη Κόλλια και για μια δεκαετία περίπου με το γιο του Ανδρέα Ιωαν. Κόλλια, από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 μέχρι και το 1995 που εγκατέλειψα το επάγγελμα διότι πήρα σύνταξη. Μια λαϊκή παροιμία λέει, το μήλο κάτω από τη μηλιά θα πέσει, αυτό ισχύει κατά τη γνώμη μου απόλυτα από τους γονείς Κολλιόγιαννη, στο γιο τους Ανδρέα Κόλλια. Η καλοσύνη, η ευγένεια, η τιμιότητα και η ανθρωπιά που γνώρισα στους γονείς του Ανδρέα Κόλλια, κουκί ήταν και φύτρωσε ο Ανδρέας. Ο Ανδρέας Κόλλιας με πολλά χαρίσματα και προσαρμοσμένος με τα νέα δεδομένα των αγορών του 21ου αιώνα, το έτος 1985 στο ίδιο οικόπεδο και δίπλα από το παλιό οινοπαντοπωλείο του πατέρα του έκανε το δικό του ακίνητο και άνοιξε νέο κατάστημα τροφίμων και γενικού εμπορίου με προδιαγραφές οικογενειακού Σούπερ Μάρκετ. Σήμερα το 2008 που αναφέρομαι στα παντοπωλεία, στα οινοπαντοπωλεία και γενικά στα

Ο Ανδρέας Κολλιας Εντός Του Καταστήματος Του. – Φωτ. 2008.

καταστήματα τροφίμων που φεύγουν από τη ελληνική αγορά, ο Ανδρέας Κόλλιας κατάφερε και πάλι να κάνει το μεγάλο άλμα. Έκανε και δεύτερο ιδιόκτητο κτίριο για επαγγελματική στέγη με μεγάλους χώρους, κατάφερε να γίνει ο πρώτος στους πρώτους Τριπολιτσιώτες στο είδος του. Κατάφερε να συναγωνίζεται στη πελατεία και στις τιμές τα πολυκαταστήματα που έχουν φυτρώσει σαν μανιτάρια στη αγορά της Τρίπολης. Ο Ανδρέας Κόλλιας ας γίνει παράδειγμα προς μίμηση στους νέους εμπόρους της Τρίπολης, ποτέ δεν είναι αργά.

Η Ε λένη Δ ημητρίου Κ ορατ ζοπουλου, Σύζ υγος Θ εόδ ωρου Κ απούλια , Θ υ μάται Κ αι Α φηγείται

Δημήτριος Κ. Κορατζοπουλος 1889 – 1983.

Σταμάτα Συζ. Δημ. Κορατζοπουλου Το Γένος Ιωαν. Καραμπετσου 1900-1973.

Ο ικογενειακή Φ ωτογραφία , Αύγουστος Του 1956.

Ο πατέρας μου Δημήτρης Κων. Κορατζόπουλος γεννήθηκε το έτος 1889 στο χωριό Πικέρνι Μαντινείας. Σε νεαρή ηλικία μετανάστευσε στη Αμερική. Αρχές του 1920 επανήλθε στη Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στη Τρίπολη. Στη οδό Παλλαντίου και Υψηλάντου γωνία αγόρασε οικόπεδο και έκτισε διώροφη κατοικία, άνοιξε Παντοπωλείο (Μπακάλικο), Ταβέρνα και απέναντι από τη κατοικία του δημιούργησε και χάνι για τη διαμονή των ζώων. Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 παντρεύτηκε με τη Σταμάτα το γένος Ιωάννη Καραμπέτσου από το συνοικισμό Μπασιάκου Τριπόλεως, από το γάμο τους απέκτησαν πέντε παιδιά, δυο κορίτσια και τρία αγόρια, τη Ελένη, τη Μαρία, το Σπύρο, τον Κωνσταντίνο και το Γιάννη.

Καθήμενοι Οι Γονείς Σταμάτα Και Δημήτρης. Τα Πέντε Παιδιά Όρθια Από Αριστερά Κωνσταντίνος, Μαρία, Σπύρος, Ελένη Και Γιάννης.

Οι επιχειρήσεις της οικογένειας Κορατζόπουλου, Παντοπωλείο, Ταβέρνα και Χάνι, επί 55 χρόνια από το 1924 έως και τη δεκαετία του 1970 λειτουργούσαν υπό τη διεύθυνση του πατέρα, για 55 συνεχόμενα χρόνια δίπλα του είχε τη σύζυγό του Σταμάτα, καθώς και τα πέντε παιδιά τους που το καθένα προσέφερε όταν μπορούσε και όταν ευκαιρούσε. Ο Σπύρος μεγαλύτερος από τα αδέρφια τέλος της δεκαετίας του 1950 μετανάστευσε στο εξωτερικό, το 1972 σε ηλικία 46 χρονών έφυγε από τη ζωή. Τα δυο κορίτσια η Ελένη και η Μαρία και τα δυο αγόρια ο Κώστας και ο Γιάννης, έχουν δημιουργήσει τις δικές τους οικογένειες και ζούνε στη Ελλάδα. Από τα αδέλφια κανένα δεν ασχολήθηκε με τις οικογενειακές επιχειρήσεις.

Σπύρος Δημητρίου Κορατζοπουλος 1926 – 1972.

Α φήγηση Β α σιλείου Κ οσμοπουλου Γεννήθηκα στη Στεμνίτσα Γορτυνίας. Αρχές της δεκαετίας του 1940 σε μικρή ηλικία βρέθηκα στη Τρίπολη, η πρώτη μου δουλειά ήταν να μάθω τη τέχνη του καλαντζή (γανωματή), λόγω της Γερμανικής κατοχής τα χωριά προκρίνονταν για τη τέχνη του γανωματή, διότι η δουλειά πληρωνότανε με ότι είδος παρήγαγε το αγροτόσπιτο, από γεννήματα μέχρι και ψωμοτύρι. Τέλος της δεκαετίας του 1940 στη οδός 25ης Μαρτίου κοντά στη καταβρεχτήρα άνοιξα εργαστήριο και γάνωνα χαλκώματα, ταυτόχρονα στο εργαστήριο εμπορευόμουνα και κάρβουνα. Όλα πηγαίνανε καλά μέχρι και τη δεκαετία του 1950, όταν τα χαλκωματένια σκεύη, λεβέτια, τετζεράδες και σαγάνια, οι νοικοκυρές και διάφορα εργαστήρια σταματήσανε να τα χρησιμοποιούν, διότι κυκλοφόρησαν τα αλουμινένια και τα γαλβανισμένα σκεύη, οπότε κι’ εγώ υποχρεώθηκα να αλλάξω επάγγελμα, από γανωματής έγινα μπακάλης - παντοπώλης. Το έτος 1959 παντρεύτηκα με τη Θεοδώρα το γένος Γ. Λαμπρόπουλου από Κάψια Μαντινείας, από το γάμο μας αποκτήσαμε δυο αγόρια, τον Κωνσταντίνο και το Γεώργιο. Αρχές της δεκαετίας του 1960 νοικιάσαμε το παντοπωλείο του Δημητρίου Κουλολιά, στη οδό ταξιαρχών και 25ης Μαρτίου γωνία που λειτουργούσε από αρχές του 1900, το είχε ανοίξει ο Σπύρος Κουλολιάς καταγωγή από τη Σιλίμνα Τριπόλεως. Με τη βοήθεια της γυναίκας μου και των παιδιών μου το παντοπωλείο λειτούργησε και λειτουργεί ως οικογενειακή επιχείρηση. Αρχές του έτους 1990 πήρα σύνταξη και τα τελευταία 15 χρόνια το παντοπωλείο λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008, υπό τη διεύθυνση του γιου μου Γεωργίου Β. Κοσμόπολου. Η ζωή μου ήταν και είναι μέχρι σήμερα, ήρεμη, ευθύς, ειλικρινής και ότι πέτυχα το πέτυχα μόνο με πολύ δουλειά. Εύχομαι στα παιδιά μου και στα εγγόνια μου να έχουν υγεία και αγάπη. Με εκτίμηση Βασίλειος Κοσμόπουλος

Παντοπωλείο του Γεωργίου Β. Κοσμόπουλου. Φωτ. 2008. Στη εικόνα διακρίνονται, στη μέση Ο Β. Κοσμόπουλος, ή Σύζυγός του Θεοδώρα και ο Συνεργάτης του.

Ι σ τορικό Των Μ αμα λ αιων

Το Χαρακτηριστικό Ακίνητο Επί Των Οδών Σπάρτης Και Σπηλιοπουλου Γωνία Του Ν. Α. Μαμαλη & Υιων Που Για 40 Περίπου Χρόνια Λειτούργησε Το Εργοστάσιο Σαπωνοποιειας.

Αισθάνομαι τη υποχρέωση να αναφερθώ στη μεγάλη οικογένεια του Νικολάου Α. Μάμαλη. Είναι πολύ δύσκολο για εμένα να αναφερθώ σε αυτήν τη γιγάντια οικογένεια των Μαμαλαίων, αλλά θα προσπαθήσω και θα τα γράψω όπως τα έζησα και όπως τα θυμάμαι, διότι οι επιχειρήσεις που ιδρύθηκαν από τον Ν, Α, Μάμαλη & Υιούς, σχεδόν αποκλειστικοί τους πελάτες ήταν οι έμποροι τροφίμων, οι παντοπώλες, και οι τυροκόμοι. Θα ήταν παράληψη αν δεν αναφερόμουν στις βιομηχανίες Σαπωνοποιίας, Μακαρονοποιίας, παγοποιίας και ψυκτικών θαλάμων των Μαμαλαίων που εκτός της συνεργασίας που υπήρχε με τα ανωτέρω επαγγέλματα, τα γραφεία τους ήταν και το στέκι των Μπακάληδων και των Τυροκόμων. Ο Νικόλαος Α, Μάμαλης ήρθε από τον Αχλαδόκαμπο στη Τρίπολη αρχές της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αιώνα. Στη οδό Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη και Σπηλιοπούλου γωνία αγόρασε το ακίνητο όπου εγκαταστάθηκε με τη οικογένεια του, το ακίνητο εκτός από κατοικία, το ισόγειο και τον ελεύθερο χώρο για δέκα περίπου χρόνια τα έκανε χάνι και κρασοπουλειό. Τη δεκαετία του 1920 στο ισόγειο που λειτουργούσε το χάνι έστησε τη βιοτεχνία σαπω-

Το Κτίριο Που Υπήρχε Επί Των Οδών Λαγοπατη & Αταλάντης Γωνία, Στέγασε Τις Τρεις Από Τις Τέσσερις Βιομηχανίες Που Είχαν Δημιουργήσει Οι Ν. Α. Μαμαλης Και Υιοί.

νοποιίας, η σαπωνοποιεία γρήγορα εξελίχθηκε σε βιομηχανία που τροφοδοτούσε με σαπούνι σχεδόν όλη τη Πελοπόννησο και εκτός Πελοποννήσου. Είχε πετύχει τη καλύτερη ποιότητα σαπουνιών σε όλους τους τύπους και αυτό οφειλόταν στο ότι η τέχνη είχε έρθει από τη Κρήτη που ήταν και η μάνα της σαπωνοποιίας. Ήρθε από τη Κρήτη διότι τα δυο παιδιά του Ν.Α. Μάμαλη ο Γιώργος και ο Θόδωρος για μια περίπου δεκαετία έκαναν σαπωνοποιείο στη Παλιόχωρα Χανίων Κρήτης. Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 τη βιοτεχνία σαπωνοποιίας τη μετέφεραν στη Τρίπολη και λειτούργησε περίπου για 40 χρόνια. Επί της οδού Λαγοπάτη έκαναν τη παραγωγή πάγου, ήταν το πρώτο και το μοναδικό εργοστάσιο που παρήγαγε πάγο στη Τρίπολη και λειτούργησε για πολλές δεκαετίες, το παγοποιείο έκλυσε το έτος 1985, στη Τρίπολη δεν ξαναέγινε παγοποιείο. Στη γωνία οδός Λαγοπάτη και Αταλάντης είχε στεγαστεί η βιομηχανία παραγωγής ζυμαρικών, με το σήμα κατατεθέν (φίρμα) που εγώ θυμάμαι ήταν ΑΑΑ & ΠΡΙΜΟ. Παρήγαγε όλους τους τύπους ζυμαρικών, μακαρόνια ψιλά, χοντρά και μέτρια, σε χάρτινη συσκευασία των πέντε οκάδων, ο φιδές συσκευαζόταν σε μεγάλες χάρτινες σακούλες των πέντε οκάδων, το κριθαράκι, το κοφτό μακαρόνι και όλα τα χύμα ζυμαρικά τα συσκεύαζαν σε πάνινα λινά σακιά των 40 οκάδων, η βιομηχανία ζυμαρικών λειτούργησε για περίπου 50 χρόνια. Επί της οδού Αταλάντης υπήρχε η είσοδος των ψυγείων, ήταν η μεγάλη ράμπα που φόρτωναν και ξεφόρτωναν καρότσια, σούστες, κάρα και αυτοκίνητα. Το μισό κτίριο καλυπτόταν από ψυκτικούς θαλάμους, με χωρητικότητα πολλών χιλιάδων τόνων τυριών και άλλων προϊόντων, μέχρι και τη δεκαετία του 1960 ήταν το μοναδικό ψυγείο στη Αρκαδία. Οι Αδελφοί Μάμαλη που είχα τη τιμή να γνωρίσω, ήταν πάνω απ’όλα Άνθρωποι, εργατικοί, ευγενικοί, καλοσυνάτοι, προσιτοί και ψωμοδότες. Στα τέσσερα εργοστάσια που για δεκάδες χρόνια λειτούργησαν στη Τρίπολη, εργαζόντουσαν και έτρωγαν ψωμί πολλές δεκάδες οικογένειες τη ημέρα. Ήταν η μοναδική οικογενειακή εταιρία με τέσσερα εργοστάσια που λειτουργούσαν ταυτόχρονα για δεκάδες χρόνια στη Τρίπολη. Η σφραγίδα της μεγάλης οικογένειας των Μαμαλαίων θα μείνει ανεξίτηλη στη μνήμη των Τριπολιτσιωτών για πάντα.

Το Παιδί Της Εικόνας Είναι Έτοιμο Να Φορτώσει Τον Πάγο Στο Κάρο.

Νικόλαος Γεωργίου Μαμαλης.

Α φήγηση Γεωργίου Α. Μ άντης

Α ντώνης Γ. Μ άντης 1910 – 1987.

Ο Αντώνης Γεωργίου Μάντης γεννήθηκε το έτος 1910 στο χωριό Μανταίϊκα Φαλάνθου. Το έτος 1933 παντρεύτηκε με τη Χρυσούλα το γένος Σπύρου Τασουλή από το χωριό Ζαράκοβα Μαντινείας. Όταν παντρεύτηκαν το έτος 1933 εγκαταστάθηκαν στη Τρίπολη. Στη οδό Ταξιαρχών αρ. 63, έκαναν αγορά ενός ακινήτου. Στο ισόγειο άνοιξαν παντοπωλείο (μπακάλικο και ταβέρνα, τον ακάλυπτο χώρο και το περιβόλι το έκαναν χάνι. Από το γάμο τους απέκτησαν πέντε παιδιά, τρία κορίτσια και δυο αγόρια και τα πέντε τους παιδιά τα απεκατέστησαν και έχουν δημιουργήσει δικές τους οικογένειες. Το 1940 που κηρύχθηκε το Ελληνοαλβανικό μέτωπο ο Αντώνης Μάντης επιστρατεύτηκε. Όταν το 1941 γύρισε από το μέτωπο επανήλθε στη Τρίπολη και στη

Κατάστημα Αντώνη Γ. Μάντη. - Φωτ 1955.

οικογένειά του, το χάνι και η ταβέρνα υπολειτουργούσαν όπως όλες οι επιχειρήσεις. Τα χρόνια της κατοχής συνέχισε να ασχολείται με διάφορες δουλείες και με το εμπόριο όσο μπορούσε να γίνει τη εποχή εκείνη. Μετά τη κατοχή, το 1944 συνεταιρίστηκε με τον Ιωάννη Ξένο και ξαναλειτούργησε το κατάστημα τροφίμων και γενικού εμπορίου χονδρικής πώλησης που προϋπήρχε στη οδό Γεωργίου Α΄ και πλατείας Κολοκοτρώνη γωνία. Το κατάστημα όπως προαναφέρω υπήρχε από αρχές της δεκαετίας του 1930, το είχε ανοίξει ο Ιωάννης Γ. Ξενος και στη κατοχή το είχαν επιτάξει οι Γερμανοί. Η συνεργασία συνεχίστηκε μέχρι το 1949, ο Αντώνης Μάντης το 1949 αποχώρισε από τη εταιρία και άνοιξε δικό του κατάστημα στη οδό Παλλαντίου αρ. 10, με αντιπροσωπείες, με είδη τροφίμων και γενικό εμπόριο χονδρικής πώλησης. Επί 55 συνεχόμενα χρόνια ο Αντώνης Γ. Μάντης ασκούσε σχεδόν το ίδιο επάγγελμα, πάντα με το εμπόριο, με τρόφιμα, με αντιπροσωπείες κα. Δίπλα του είχε το γιο του Γιώργο, ο οποίος συνεχίζει τη επιχείρηση μέχρι και σήμερα το 2008. Ο Γιώργος ασχολείται με αντιπροσωπείες και το εμπόριο, εκτός από τρόφιμα. Η επιχείρησή του συνεχίζει να στεγάζεται στο ίδιο κτίριο και στον ίδιο δρόμο επί της οδού Παλλαντίου αρ.10, νυν οδός Ηρώων Πολυτεχνείου. Ο αείμνηστος Αντώνης Μάντης και ο γιος του Γιώργος επί 80 περίπου χρόνια ασχολούνται με το εμπόριο. Το βιογραφικό και το φωτογραφικό υλικό, τα έχει δώσει ο Γεώργιος Α. Μάντης.

Τιμολόγιο Και Δελτίο Αποστολής Του 1945.

Κατάστημα Γεωργίου Αντ. Μάντη. Φωτ 2008.

Ο Γεώργιος Ν ικ . Μ πιρης Α φηγείται : Μου εζητήθη να γράψω κάτι για τον πατέρα μου, παλιό έμπορο της Τρίπολης. Το πράττω διότι νομίζω ότι μέσα από τα γραφόμενά μου αναφέρομαι στη μνήμη του και κάνω ακόμη ένα μνημόσυνο για τα 35 τα χρόνια από το θάνατο του το 1973. Ο Νικ. Γ. Μπίρης γεννήθηκε στις Κολλίνες της Μαντινείας το έτος 1900, ήταν το 4ο αγόρι μεταξύ πέντε. Γονείς του ο Γεώργιος Μπίρης και η Δήμητρα. Τις τρις πρώτες δεκαετίες μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 1950 οι Κολλίνες ήταν ένα μεγάλο χωριό της περιοχής (κεφαλοχώρι). Οι καιροί τότε δύσκολοι, χωρίς οδικές συγκοινωνίες, τηλέφωνα, ηλεκτρισμό, κ. α. που υπάρχουν σήμερα. Για να φτάσει όποιος δήποτε από το χωριό στη Τρίπολη, ή στη Σπάρτη, θα έπρεπε να κάνει διαδρομή τουλάχιστον 7 ώρες με τα ζώα ή με τα πόδια, γι’ αυτό και οι προϋποθέσεις για μεγαλύτερη ανάπτυξη και πρόοδο σε όλους Ν ικ . Γ. Μ πιρης .

Στη είσοδο του καταστήματος ο Νικ. Γ. Μπίρης και ο υιός Γεώργιος Ν. Μπίρης. Φωτ. 1955.

του τομείς ήταν δύσκολη. Όταν ο πατέρας μου τελείωσε το Σχολαρχείο, τα οικονομικά της οικογενείας του δεν επέτρεπαν να του δώσουν τη ευχέρεια για παραπάνω σπουδές και άλλες προοπτικές. Για να μην επιβαρύνει οικονομικά τους μη έχοντες γονείς του, ως λύση βρέθηκε να καταταγεί στη χωροφυλακή, (όπου υπηρετούσε τη θητεία του αμειβόμενος). Όταν ολοκλήρωσε τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις και αποστρατεύτηκε έκανε αρκετές προσπάθειες για να πάει στις Η.Π.Α. όπου είχαν μεταναστεύσει οι τρεις μεγαλύτεροι αδελφοί του αλλά δεν τα κατάφερε. Το ανήσυχο και δημιουργικό πνεύμα του Νικ. Μπίρη, τον ώθησε να δημιουργήσει στο χωριό του και για τη γύρω περιοχή κατάστημα χονδρικής και λιανικής πώλησης εδώδιμων, αποικιακών και γενικό εμπόριο. Αυτή η προσπάθεια απέδωσε και όλα πήγαν αρκετά καλά, αλλά και πάλι η διαθέσεις του, η θέλησή του για κάτι περισσότερο και αφού προηγήθηκε ο γάμος του με τη Σοφία το γένος Ιω. Καλογερόπουλου (κόρη γαιοκτήμονα της εποχής), το άλμα έγινε και μετοίκησε στο κέντρο της Πελοποννήσου στη Τρίπολη, οι εμπορικές συνεργασίες και οι ανθρώπινες σχέσεις που είχε δημιουργήσει βρήκε τους κατάλληλους συνεργάτες κι’ έκανε εταιρία γενικού εμπορίου με τον Αδριανόπουλο Γ. και με τον Χρονόπουλο επί της οδού Γεωργίου Α¨ αρ.

27. Το έτος 1938 διαλύθηκε η εταιρία και ο Νικ. Γ. Μπίρης δημιούργησε δική του επιχείρηση με είδη τροφίμων στον ίδιο δρόμο και στον αρ. 31. Τη δεκαετία του 1940 ακολούθησε ο πόλεμος, η κατοχή με όλα τα γνωστά και ιστορικά γεγονότα. Το

Δημοσιεύματα ελληνικού και παγκόσμιου τύπου.

1947, με προσωπική προσπάθεια και προσωπικές σχέσεις καταφέρνει να αγοράσει τη τελευταία για τη Τρίπολη άδεια ποτοποιίας. (Το επάγγελμα του ποτοποιού ήταν κλειστό). Με τη εξασφάλιση της άδειας ποτοποιίας ο κύκλος των εργασιών διευρύνεται σε πολλούς τομείς. Το 1949 ο δραστήριος, ο πολύστροφος, ο ευφυής, Νικ, Γ. Μπίρης, αυτό που καθημερινά όλοι χρησιμοποιούμε τη φράση τίποτα, μέσα από λογοπαίγνιο τη έκανε προϊόν, τη λέξη τίποτα τη έβαλε μέσα σε γυάλινο μπουκάλι, της έδωσε γεύση, της έδωσε άρωμα, τη έκανε ένα πολύ καλό ηδύποτο, για να εξελιχτεί πολύ γρήγορα το μοναδικό σπεσιαλιτέ της Τριπολιτσάς, να γίνει πανελλήνια και παγκόσμια γνωστό, με πληθώρα αναφορών του ελληνικού και παγκόσμιου τύπου, με σχόλιό τους αναφέρουν: ένας ευφυής και πανέξυπνος Μωραΐτης από τις Κολλίνες Αρκαδίας κατάφερε να γίνει διάσημος με… το τίποτα… Το σλόγκαν Τίποτα, Μπίρης, Τρίπολης, έγινε πασίγνωστο. Από το Τίποτα του Μπίρη. Κέρδισε και η Τρίπολη. Το τέλος του υπήρξε σύντομο και ανώδυνο, η ασθένειά του διήρκεσε τρεις ημέρες και σύμφωνα με τη επιθυμία του οδηγήθηκε εκεί από οπού ξεκίνησε, στον τάφο των γωνιών του. Στις 20 Δεκεμβρίου 1973. Τη διαχείριση της επιχείρησης τη ανέλαβε ο γιος του Γεώργιος Ν. Μπίρης και ο Γιώργος μετά τη συνταξιοδότησή του παρέδωσε τη διαχείριση της επιχείρησης στη κόρη του Αικατερίνη, λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008 Με Αγάπη. Γεώργιος Ν. Μπίρης.

Ι ωάννης Γ. Ξ ένος

Ιωάννης Γ. Ξένος 1907 – 1975.

Ο Ιωάννης Γ. Ξένος γεννήθηκε στο χωριό Συρακέϊκα Μεγαλοπόλεως το έτος 1907, ολοκλήρωσε τις γραμματικές του γνώσεις, δημοτικό σχολείο, σχολαρχείο και πήρε πτυχίο της ανώτατης βιομηχανικής. Στη Τρίπολη βρέθηκε προκειμένου να παρουσιαστή για να εκπληρώσει τη στρατιωτική του υποχρέωση. Όταν αποστρατεύτηκε λόγω του ότι ήταν εγγράμματος τον προσέλαβαν σε ιδιωτική τράπεζα στη Τρίπολη. Αρχές της δεκαετίας του 1930 παντρεύτηκε με τη Φωτεινή το γένος Μάντη από Μανθυρέα Αρκαδίας, από το γάμο τους απέκτησαν δυο παιδιά, τον Γιώργο και τη Βασιλική. Η τράπεζα όπως προαναφέρω ήταν ιδιωτική και οικονομικώς ατύχησε. Ο ανήσυχος και δραστήριος Ιωάννης Ξένος ενδιαφέρθηκε για να ασχοληθεί με το ελεύθερο επάγγελμα, το εμπόριο. Το έτος 1933 βρέθηκε στη Δ.Ε. Θεσσαλονίκης. Στη Θεσσαλονίκη κατάφερε να πάρει τη αντιπροσωπεία για όλη τη Πελοπόννησο το ολλανδικό γάλα “Ο ΒΛΑΧΟΣ”. Η συγκεκριμένη σύμβαση με το γάλα ο Βλάχος ήτανε η αρχή και το ξεκίνημα και για άλλες αντιπροσωπείες. Αντιπροσώπευσε διάφορες εταιρίες με λιπάσματα, με γεωργικά φάρμακα κ.α. Τη έδρα του τη έστησε στη οδό Γεωργίου Α’ και πλατείας Κολοκοτρώνη γωνία, ο χώρος του καταστήματος μεγάλος, τα περιθώρια του εμπορίου μεγάλα και το κατάστημα το πλούτισε σχεδόν με όλα τα είδη τροφίμων, αλίπαστα, τυροκομικά, κονσερβοποιημένα τρόφιμα, κ.α. Οι Γερμανοί στη κατοχή του κατασχέσανε το κατάστημα και υποχρεώθηκε να μεταφερθεί επί της πλατείας Αγ. Bασιλείου για λίγα χρόνια. Μετά τη απελευθέρωση από τους Γερμανούς το 1944 επανήλθε στη έδρα του στη γωνία Γεωργίου Α’ και πλατείας Κολοκοτρώνη, για λίγα χρόνια συνεταιρίστηκε με τον Αντώνη Γ, Μάντη. Ο Α. Μάντης το έτος 1949 αποχώρισε από τη εταιρία, ο Ιωαν. Ξένος συνέχισε τη επαγγελματική του δραστηριότητα και πάντα είχε δίπλα του τα παιδιά του το Γιώργο και τη Βασιλική. Αρχές της δεκαετίας του 1950 ήταν ο πρώτος που αντιπροσώπευσε και έφερε στη Τρίπολη το υγραέριο ΠΕΤΡΟΓΚΑΖ και τις συσκευές υγραερίου. Αρχές της δεκαετίας του 1950 δημιούργησε τη πρώτη μηχανοκίνητη βιοτεχνία λαναρίσματος για το ξάσιμο του μαλλιού και λειτούργησε στη Τρίπολη για πολλά χρόνια. Σήμερα το 2008, τα εγγόνια του, παιδιά του Γιώργου, ο Ιωάννης & ο Νίκος Γ. Ξένος συνεχίζουν το εμπόριο, τις αντιπροσωπείες και το υγραέριο ΠΕΤΡΟΓΚΑΖ για περίπου 60 χρόνια. Το ανωτέρω βιογραφικό έχει αφηγηθεί η κόρη του, Βασιλική Ξένου – Σάσσαλου

Γεώργιος Ι. Ξένος 1933 – 1984.

Η Μακέτα Αναφέρεται Στα Μέσα Της Δεκαετίας Του 1930.

Τιμολόγιο Και Δελτίο Αποστολής Του 1945.

Α δε λφοί Δ. Ο ικονόμου Οι αδελφοί Δημητρίου Οικονόμου, Παναγιώτης, Ηλίας και Ιωάννης, γεννήθηκαν στο Θεόκτιστο Γορτυνίας. Στα μέσα της δεκαετίας του 1950 σε μικρή ηλικία εγκαταστάθηκαν στη Τρίπολη και έπιασαν δουλειά σε διαφορετικά καταστήματα. Ο Παναγιώτης εργάστηκε στο κατάστημα αντιπροσωπειών των αδελφών Κουμούτσου. Ο Ηλίας και ο Ιωάννης εργάστηκαν στο παντοπωλείο των Αφων Αντωνίου και στο κατάστημα του Θεόδωρου Παπαναστασίου που εμπορευόταν τυροκομικά προϊόντα, είχε και βιοτεχνία επεξεργασίας βουτύρου. Οι αδελφοί Οικονόμου μετά από περίπου 10 χρόνια εργασίας ως υπάλληλοι στα μέσα της δεκαετίας του 1960 στο πιο κεντρικό σημείο της αγοράς και επί των οδών Μαντινείας νυν Αν. Σεχιώτη και Ερμού γωνία άνοιξαν παντοπωλείο. Μετά από λίγο χρονικό διάστημα έκαναν βιοτεχνία επεξεργασίας βουτύρου σε νωπό και σε λιωμένο βούτυρο γάλακτος, προμήθευαν καταστήματα τροφίμων και διάφορα εργαστήρια ζαχαροπλαστικής στη Τρίπολη και σε άλλους νομούς. Δημιούργησαν εργαστήριο επεξεργασίας βρώσιμων ελιών όλων των τύπων, σε μεγάλη ποσότητα επεξεργάστηκαν και εμπορεύτηκαν τις ελιές ΜΑΜΟΥΘ. Ήταν μοναδικοί στη Αρκαδία που παρασκεύαζαν και τυποποιούσαν βρώσιμες ελιές ΜΑΜΟΥΘ. Ελιές μαμούθ προμήθευαν καταστήματα σε πολλές αγορές στον Ελλαδικό χώρο, έκαναν και εξαγωγές στη Αμερική και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι αδελφοί Οικονόμου, εργάστηκαν στη Τρίπολη ως υπάλληλοι και ως επιχειρηματίες άνω από 50 χρόνια, σήμερα το έτος 2008 που γράφεται το ανωτέρω βιογραφικό και τα τρία αδέλφια έχουν συνταξιοδοτηθεί. Το κατάστημα συνεχίζει να λειτούργει υπό τη διεύθυνση του Βασίλη Ιωάννη Οικονόμου, είναι γιος του Γιάννη και ανιψιός του Παναγιώτη και του Ηλία. Μιαν ευχή ο Βασίλης να συνήχηση το εμπόριο άλλα τόσα χρόνια. Με αγάπη για όλους. Ηλίας Δ. Οικονόμου. Α δελφοί Δ. Ο ικονόμου

Μακέτα Βουτύρου Των Αφων Οικονόμου.

Κατάστημα Τροφίμων Αφων Οικονόμου – Φωτ. 1974.

Μακέτα Ελιές Μαμούθ Των Αδελφών Οικονόμου.

Ο Γρήγορης Π αναγιωτόπουλος Θ υ μάται Κ αι Α φηγείται : Ο Γρήγορης Παναγιωτόπουλος γεννήθηκε στο Στάδιο Τεγέας. Από πολύ μικρός ασχολήθηκε με το εμπόριο. Στο Στάδιο Τεγέας σε ηλικία 15 χρονών μαζί με τον συγχωριανό του Παναγιώτη Παλυβό άνοιξαν παντοπωλείο, μετά από λίγα χρόνια λόγω κατοχής εγκατέλειψε το χωριό. Αρχές της δεκαετίας του 1940 εργάστηκε στο ποτοποιείο του Ιωάννη Αθανασιάδη. Ο Γρήγορης Παναγιωτόπουλος το 1945 συνεργάστηκε στα είδη τροφίμων με τον Γεώργιο Παπαδόπουλο στη οδό Σπάρτης. Και αργότερα για λίγα χρόνια αργάστηκε στο Ναύπλιο. Παντρεύτηκε με τη Ευγενία το γένος Αρ, Σκαλίδη από τον Αγ. Ανδριανό Ναυπλίου. Το έτος 1951 άνοιξε παντοπωλείο και οπωροπωλείο στη Τρίπολη, επί της οδού Ναυπλίου αρ. 59 και συνεργάστηκε με τον κουνιάδο του Αντώνη Σκαλίδη. Στα μέσα της δεκαετίας του 1970 ο Αντώνης Σκαλίδης αποχώρισε από τη εταιρία και τη επιχείρηση τη κράτησε ο Γρηγόρης, με τον Γιο του Στάθη Γρηγ. Παναγιωτόπουλο.

Το Παντοπωλείο Του Στάθη Γρη. Παναγιωτόπουλου – Φωτογραφία Του 2008.

Στη Φωτογραφία Είναι Ο Σουλης Ιωαν. Αθανασιάδης Όταν Πήγαινε Στο Δημοτικό Σχολείο Και Ο Τότε Υπάλληλος Γρήγορης Παναγιωτόπουλος. Φωτ. Αρχές Του 1940.

Κ ωνσ ταντίνος Π αυλοπουλος Ο ινοπαντοπω λης Για τρεις περίπου δεκαετίες, από τα μέσα της δεκαετίας του 1910 μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 1940 λειτούργησε το οινοπαντοπωλείο του Κων/νου Παυλόπουλου. Ο Κων/νος Παυλόπουλος είχε επανέλθει στη Τρίπολη από τη Γαλλία και άνοιξε οινοπαντοπωλείο στη συνοικία Κάντος βρύση, στη οδό Παλλαντίου και Υψηλάντου γωνία, ήταν σωστός επαγγελματίας, ευγενικός, πρόθυμος, αλλά και χωρατατζής. Ήταν καλός και ψωμοδότης, όπου καταλάβαινε ότι έπρεπε να βοηθήσει, ποτέ δεν έλεγε όχι, στο κατάστημα του μπάρμπα Κώστα όπως τον λέγανε, σύχναζαν πολλοί μερακλήδες, ταβερνόβιοι και μόνιμοι θαμώνες ήταν πολλοί κυνηγοί, αναφέρω μερικούς που θυμάμαι, Τσιμούρης, Σκορδήλης, Γάκης, Πετρόχειλος, κ.α. Οι κυνηγοί σύχναζαν στον Κων/νο Παυλόπουλο διότι ήταν μερακλής και ειδικός στο μαγείρεμα του κυνηγιού, αλλά και σε άλλους πικάντικους μεζέδες, είχε και ένα δικό του σπεσιαλιτέ, το μπουμπάρι, γεμισμένο σπληνάντερο, στη γέμιση πρόσθετε και τραχανά, ο Μπάρμπα Κώστας ήταν ξεχωριστός στο είδος του για τη τότε εποχή. Το ανωτέρω βιογραφικό, αφηγήθηκε ο Ανδρέας Γ. Κωτσόπουλος.

Κωνσταντίνος Παυλοπουλος. Φωτογραφία Του 1921.

Α φήγηση Π αναγιώτη & Ά ννας Σ αραντοπουλου

Παναγιώτης Σαραντόπουλος Με Τη Σύζυγό Του Άννα Στους Αγίους Τόπους Το 1985.

Ο Παναγιώτης Αθ, Σαραντόπουλος γεννήθηκε στο Βαλτέτσι Αρκαδίας. Αρχές της δεκαετίας του 1930 σε ηλικία 12 χρονών έφυγε από το Βαλτέτσι για τη Αθήνα. Εκεί έπιασε δουλειά σε παντοπωλείο (μπακάλικο), στη Αθήνα εργάστηκε μέχρι που πήγε στρατιώτης, μετά το στρατιωτικό επέστρεψε στη Τρίπολη και για λίγο χρονικό διάστημα εργάστηκε στο παντοπωλείο του Γεωργίου Συνοδινού, που λειτουργούσε από προπολεμικά στη οδό Αγ. Νικολάου και Κονδάκη γωνία. Το έτος 1952 παντρεύτηκε με τη Άννα το γένος Μανιατά από το Παλλάδιο Τριπόλεως. Μετά τη παντρειά τους και στη ίδια γειτονιά στη οδό Σοφίας 13, το 1954 άνοιξαν παντοπωλείο. Το παντοπωλείο λειτούργησε περίπου 50 συνεχόμενα έτη. Ο Παναγιώτης Σαραντόπουλος δεν περιορίστηκε στο παντοπωλείο μόνο, ταυτόχρονα με το παντοπωλείο σε ειδικό χώρο που είχε δημιουργήσει μέσα στο ίδιο κτίριο έκανε και παραγωγή γιαουρτιού, τη περισσότερη ποσότητα τη διέθετε στους πελάτες του στο μαγαζί, αλλά και αρκετό γιαούρτι το έκανε διανομή σε σπίτια που επί πολλά χρόνια τους είχε αποκλειστικούς πελάτες. Από το γάμο τους απέκτησαν τέσσερα παιδιά δυο αγόρια και δυο κορίτσια τα είχαν πάντα δίπλα τους και βοηθούς στις δουλειές τους, τα παιδιά τους είναι όλα τακτοποιημένα και έχουν δημιουργήσει δικές τους οικογένειες, με το παντοπωλείο δεν θέλησε να ασχοληθεί κανένα από τα παιδιά τους. Μετά από αγώνα μιας ολόκληρης ζωής ήρθε το πλήρωμα του χρόνου να σταματήσουνε κάθε δραστηριότητα. Τον αγαπητό Παναγιώτη και τη σύζυγό του Άννα, τους γνώρισα από τη αρχή της επαγγελματικής τους δραστηριότητας, υπήρξαν ειλικρινείς, τίμιοι και εργασιομανείς. Σήμερα ημέρα Πέμπτη 14 Φλεβάρη 2008 που επισκέφτηκα τη κατοικία τους και μου αφηγήθηκαν τα ανωτέρω, ο Παναγιώτης διανύει τα ενενήντα του χρόνια και δίπλα του έχει όπως πάντα τη σύζυγο του Άννα. Η ευχή και των δυο είναι, τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους να είναι γερά και να έχουν υγεία και αγάπη Παναγιώτης και Άννα Σαραντοπούλου

Το Παντοπωλείο Του Στάθη Γρη. Παναγιωτόπουλου Φωτογραφία Του 2008.

Σ κ α λιδης Α ντωνης Ο Αντώνης Αρ, Σκαλίδης γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Άγιο Ανδριανό Ναυπλίου. Παντρεύτηκε τη Μαρία το γένος Πασχάλη Πασχαλίδη, γεννημένη στη Δαμασκηνιά Κοζάνης, από το γάμο τους απέκτησαν δύο αγόρια, τον Αριστείδη που είναι έμπορος στη Τρίπολη και το Βασίλη που ζει και εργάζεται στη Γερμανία. Μετά τα είκοσι χρόνια συνεργασίας ο Αντώνης Σκαλίδης αποχώρισε από τη επιχείρηση της οδού Ναυπλίου και άνοιξε μαζί με το γιο του Αριστείδη Αν, Σκαλίδη, καφεκοπτείο, με ξηρούς καρπούς, κάβα ποτών, ζαχαρώδη προϊόντα κ.α στη οδό Ερμού, που βρίσκεται πίσω από τον Άγιο Βασίλειο. Ο Αντώνης Σκαλίδης τον Οκτώβριο του έτους 2007 έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 90 χρονών. Το κατάστημα και σήμερα το 2008 συνεχίζει να λειτουργεί υπό τη διεύθυνση του γιού του Αριστείδη Αν, Σκαλίδη. Αντωνης Αριστειδη Σκαλιδης 1917 - 2007. Εμπορος Στη Τριπολη Επι 55 Χρονια.

Το Καταστημα Του Αριστειδη Αν, Σκαλιδη. Φωτογραφία Του 2008.

Αντωνης Σκαλιδης Με Τον Κουνιαδο Του Αλεκο Πασχαλιδη. Στο Παντοπωλείο Στη Οδό Ναυπλιου - Φωτογραφία Δεκαετιας 1960.

Θ εοδ ωρος Γ. Σταματοπουλος

Θεοδωρος Γεωργιου Σταματοπουλος.

Αυτά που αναφέρω για τον Θεόδωρο Γ. Σταματόπουλο, είναι παρμένα από το βιβλίο που ο ίδιος είχε γράψει στα μέσα της δεκαετίας του 1990 στη Αμερική, όπου έχει εγκατασταθεί από το τέλος της δεκαετίας 1950 και ο τίτλος του βιβλίου είναι, «ΕΤΣΙ ΤΑ ΘΥΜΑΜΑΙ». Ο Θεόδωρος Σταματόπουλος γεννήθηκε στο Μπεσήρι νυν Παλλάντιο Τριπόλεως από γονείς αγρότες. Όταν τελείωσε το δημοτικό οι γονείς του τον έστειλαν στο γυμνάσιο στη Τρίπολη, στο γυμνάσιο τελείωσε τη πρώτη τάξη. Ο Θ. Σταματόπουλος στο βιβλίο του αναφέρει: Το Σεπτέμβριο του 1931 σε ηλικία 13 χρονών διέκοψα το γυμνάσιο και έπιασα δουλεία σε κατάστημα τροφίμων χοντρικής πώλησης στη Τρίπολη. Η δουλειά για ένα δεκατριάχρονο παιδί ήταν βαριά, διότι είχε πολύ φόρτωμα, ξεφόρτωμα και πολλές διανομές με το καρότσι σε αλλά καταστήματα λιανικής πώλησης - σε παντοπωλεία. Μετά περίπου ένα χρόνο άλλαξα αφεντικό, ήταν ένα παντοπωλείο που μου είχε μπει στο μάτι, βρισκόταν στη Νοτιοανατολική γωνία της οδού Ναυπλίου στις κάμαρες της κεντρικής πλατιάς Αγ Βασιλείου. Εκεί δούλευαν δυο τρία παιδιά περίπου στη ηλικία μου, φαινόταν χαρούμενα, ευχαριστημένα και πάντοτε γελαστά. Ζήτησα δουλειά και το αφεντικό που με γνώριζε, αμέσως με προσέλαβε στο κατάστημά του. Το νέο μου αφεντικό λεγόταν Γιάννης Ιωάννου. Το αφεντικό δούλευε στο τεζάχι και η κυρία του στο ταμείο, εμένα μου δώσανε δουλειά απέξω δίπλα στη πόρτα του μαγαζιού, σε αυτό το σημείο ήταν εκτεθειμένα τα αλίπαστα, όπως ρέγκες, λακέρδα, σαρδέλες, σκουμπριά κ.α, εκεί περνούσα όλη τη ημέρα πότε με πολύ δουλειά και ποτέ με λίγη. Οι ημέρες περνούσαν μάλλον ευχάριστα. Η κυρία Ιωάννου με έμαθε να διαλαλώ το τραγούδι της σαρδέλας σαν ποίημα και το έλεγα μελωδικά διότι ήμουν και καλλίφωνος, καθώς έβγαζα μία- μία τις σαρδέλες από το ξύλινο βαρέλι των 50 οκάδων, φώναζα και διαλαλούσα. Σαρδέλα μία και μία δύο σαρδέλα μεγαλείο, σαρδέλα τρεις έλα μάτια μου να δεις, σαρδέλα τέσσερες στη γειτονιά σου μ’ έφερες, σαρδέλα πέντε πάρε κερί και φέγγε, σαρδέλα έξι το αίμα της θα τρέξει, σαρδέλα εφτά σαρδέλα οκτώ άλλο βαρέλι αφεντικό. Όπως αντιλαλούσε η φωνή μου στη γειτονιά και κάτω από τις περίφημες καμάρες, έτσι και ο βοριάς σφύριζε με δυνατό και κρύο αέρα, τα χέρια και τα πόδια κατακόκκινα και ερεθισμένα από τις χιονίστρες. Έτσι πέρναγε ο χειμώνας και η ζωή των παιδιών που εργαζόντουσαν μέσα στο κρύο και στη ζέστη όλη μέρα χειμώνα καλοκαίρι δίχως ωράριο. Εργαζόμαστε ακόμη και τη Κυριακή. Ένα πρωί που επήγαμε να πιάσουμε δουλειά το μαγαζί ήταν κατεστραμμένο από μεγάλη πυρκαγιά της νύχτας εκείνης, μετά τη πυρκαγιά τα αφεντικά μας δεν τα ξαναείδαμε. Μετά από μια εβδομάδα το έτος 1933 έπιασα δουλειά σε γειτονικό κατάστημα, η λειτουργία του καταστήματος ήταν διαφορετική, είχε λιανική και χοντρική πώληση τροφίμων, στο νέο αφεντικό ήμουν οικότροφος με 300

δραχμές το μήνα και ένα ζευγάρι παπούτσια το χρόνο. Η δουλειά για εμένα ήταν εύκολη διότι είχα αρκετή πείρα και σε αυτό το κατάστημα έκανα διανομές με το καρότσι σε διάφορα μπακάλικα λιανικής πώλησης και με το ποδήλατο τα ψώνια στα σπίτια. Στο συγκεκριμένο κατάστημα εργάστηκα περίπου ένα χρόνο. Το 1934 άλλαξα αφεντικό ήταν το 4ο. κατάστημα τροφίμων που δούλεψα σαν υπάλληλος, στο κατάστημα αυτό δούλεψα τρία χρόνια, ήμουν ανεξάρτητος δηλαδή έτρωγα και κοιμόμουνα έξω, ο μισθός μου ήταν 1200 δραχμές το μήνα και κάθε χρόνο μου έδινε αύξηση 50 δραχμές. Στο ίδιο κατάστημα εργάστηκα τρία χρόνια. Το Μάρτιο του 1937 παρουσιάστηκα στρατιώτης στο 11ο σύνταγμα Τριπόλεως, για να υπηρετήσω τη θητεία μου. Το 1939 απολύθηκα από στρατιώτης, με τις γνωριμίες που είχα και τη μεγάλη πείρα προεργασίας αμέσως έπιασα δουλειά, ένα πρωί μου ήρθε το χαρτί της επιστράτευσης, άρχισε ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, Αλβανικό, Ιταλόγερμανικός πόλεμος, κατοχή και πολλά δεινά. Το 1946 σε ηλικία 29 χρονών εκλύθηκα για τρίτη φορά να υπερασπίσω τη πατρίδα, υπηρέτησα 16 μήνες, μετά τη αποστράτευσή μου επανήλθα στη Τρίπολη αναζητώντας τη ατομική μου επαγγελματική αποκατάσταση. Τέλος της δεκαετίας του 1940 βρέθηκα με εργασία και οικογένεια, η δουλειά μου ήταν στα είδη τροφίμων σαν παντοπώλης στη Τρίπολη, το παντοπωλείο ήταν του πεθερού μου Ι. Τσακανίκα, βρισκόταν σε πολύ καλό σημείο της αγοράς, ήταν επί της οδού Ουάσιγκτον και Καρακάλου γωνία, είχε πολύ καλή πελατεία, ταυτόχρονα έκανα και τυροκομείο. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950. βρέθηκα στο Σικάγο των Η.Π.Α. με πρόσκληση των αδερφών μου. Δεν έχω μετανιώσει δημιούργησα καλή κατάσταση, απόκτησα εστιατόριο σε ιδιόκτητο κτίριο, έκανα περιουσία, σπούδασα τα παιδιά μου και ζούνε σήμερα με αξιοπρέπεια. Το έτος 1997 συνταξιούχος πλέων, έγραψα τα απομνημονεύματα μου με τον τίτλο «ΕΤΣΙ ΤΑ ΘΥΜΑΜΑΙ». Ο Θεόδωρος Σταματόπουλος σήμερα που γράφεται το ανωτέρω βιογραφικό, έχει φύγει από τη ζωή σε ηλικία 90 χρονών. Ας είναι ελαφρύ το χώμα της Αμερικής που το σκεπάζει.

Ο Θεόδωρος Γ. Σταματόπουλος Στο Κατάστημα Του Σερβίρει Ρετσίνι. - Φωτ. 1950.

Ο Θεόδωρος Γ. Σταματόπουλος νέος ως μπακαλοϋπάλληλος είναι ξαπλωμένος στις καμάρες της πλατείας Αγ. Βασιλείου τη δεκαετία του 1930.

Α φήγηση Τά σου Γ. Σ ωτηρακοπουλου

Σωτηρακόπουλος Τάσος Μπακαλουπάλληλος. Φωτ. Του 1950.

Αδελφοί Αλέξιος & Τάσος Σωτηρακόπουλος. Φωτ. Του 1955.

Ο Τάσος Γεωρ Σωτηρακόπουλος αφηγείται. γεννήθηκα το έτος 1935 στο Θεόκτιστο Γορτυνίας. Γονείς μου ήταν ο Γεώργιος Αλεξ. Σωτηρακόπουλος και η Αθανασία το γένος Δημητρίου Καπόρη, αγροτοκτηοτρόφοι. Ήμουν ο μικρότερος από τα τέσσερα αδέρφια, το Χρήστο, τον Αλέξη, τη Ελισάβετ και τελευταίος εγώ, είμαι ο μόνος από τη οικογένεια που υπάρχω στη ζωή. Το 2008 αισθάνομαι τη υποχρέωση αλλά και τη ανάγκη, στα εβδομήντα τρία μου χρόνια, να αναφερθώ σε ότι θυμάμαι και όπως τα θυμάμαι, σε αυτά που έζησα και όπως τα έζησα. Τον πατερά μου δεν τον γνώρισα, όταν ήμουν ενός έτους τον Οκτώβρη του έτους 1936 επί Μεταξικής δικτατορίας συνελήφθη από το τότε καθεστώς, ως αντιρρησίας και ως ασυμβίβαστος του καθεστώτος, αναφέρεται ότι αυτός ήταν ο λόγος που εστάλη στη εξορία. Μετά από 14 μήνες απεβίωσε στη εξορία, τα αίτια του θανάτου του για όλους εμάς μείνανε άγνωστα. Η μάνα μου Αθανασία χήρα πλέον, με τα τέσσερα ανήλικα παιδιά της, πέρασε όλα τα δεινά της κατοχής και τους κατατρεγμούς του εμφυλίου πολέμου της δεκαετίας 1940-1950. Αυτό οφειλόταν στο ότι ο μεγαλύτερος γιος της Χρήστος, γεννημένος το 1923 σε ηλικία 20 ετών, το μήνα Μάρτιο το έτος 1943, κατετάγη στον Ε.Λ.Α.Σ. (Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό), στη Εθνική Αντίσταση κατά των στρατευμάτων κατοχής. Αρχές του Οκτώβρη 1944 έπεσε μαχόμενος από Γερμανικό βόλι. Για τη προσφορά του και τη ζωή του που έδωσε στον αγώνα κατά των ξένων στρατευμάτων κατοχής, ως αμοιβή στη μάνα του και στα αδέρφια του, το τότε πολιτικό σύστημα τους κόλλησε τη ταμπέλα του επικίνδυνου Κομμουνιστή. Έτσι η μάνα με τα τρία ανήλικα παιδιά της, εκτός από τη κατοχή, τη φτώχεια, τη ορφάνια, και τις κακουχίες, είχαν να αντιμετωπίσουν τον διωγμό και το κυνηγητό του παρακράτους που κυβερνούσε τα τότε χρόνια,1940-1950. Το 1948, η μάνα και ο δεύτερος κατά σειρά γιος της Αλέξης γεννημένος το 1929, συνελήφθησαν ως επικίνδυνοι κομμουνιστές. Η μάνα εστάλη στο στρατόπεδο συγκέντρωσης πολιτικών κρατουμένων στη Πάτρα, για οκτώ μήνες και ο γιος της Αλέξης εστάλη εξορία στο νησί Λέρος για τριάντα δύο μήνες. Η Ελισάβετ τότε 14 χρονών και ο Τάσος 12 χρονών, μας ανάγκασαν να εγκαταλείψουμε το πατρικό μας σπίτι που είναι κτισμένο στη άκρη του χωριού στο Θεόκτιστο, με το αιτιολογικό ότι ταΐζαμε αντάρτες, δηλαδή μας εκτοπίσανε, χωρίς να γνωρίζουμε το γιατί. Αγαπητοί μου, θα σας εξομολογηθώ μετά από εξήντα χρόνια ότι εμείς τα δυο παιδιά που είχαμε μείνει στο χωριό, λόγω των διώξεων που είχε υποστεί η οικογένειά μας δεν είχαμε να φάμε. Το τότε παρακράτος, Μαυροσκούφηδες, και Μάηδες, χωρίς να μας υποδείξουν που να πάμε, τι θα φάμε, και που να κοιμηθούμε, μας ανάγκασαν να εγκαταλείψουμε το πατρικό μας σπίτι και το χωριό μας και μας υποχρέωσαν να πάμε να κατοικήσουμε όπου υπήρχε στρατός ή χωροφυλακή, έτσι βρεθήκαμε στη Επισκοπή Τεγέας όπου διέμενε ο αδερφός της Μάνας μας, Αλέξης Καπόρης, ή Ψουράκος. Μιαν ευχή για τις επερχόμενες γενεές, να μην γνωρίσουν ποτέ κατοχή και εμφυλίους πολέμους. Εγώ ο Τάσος, τη ίδια εβδομάδα έπιασα δουλειά σε παντοπωλείο στη

Τρίπολη, εργάστηκα και στα δυο παντοπωλεία των αδερφών Κάνταρου, πρώτα στο κατάστημα που ήταν στη οδό Μαντινείας αρ. 18 νυν Τάσου Σεχιώτη για έξι μήνες και 20 μήνες στο παντοπωλείο που ήταν επί της οδού Γρηγορίου Ε΄ Αρ. 8. Τα καταστήματα των Κανταραίων ήταν από τα καλύτερα της αγοράς στη Τρίπολη για τη εποχή που αναφέρομαι. Λόγω του ότι ήμουν ο μικρότερος μπακαλοϋπάλληλος, τον πρώτο χρόνο έκανα θελήματα και αγγαρείες, επί το πλείστον με το να κάνω διανομή τα ψώνια στα σπίτια που έκαναν παραγγελία οι πελάτες, σχεδόν σε όλες τις γειτονιές της Τρίπολης, άλλοτε με τα πόδια και άλλοτε με το ποδήλατο και πάντα με το ψάθινο ζεμπίλι γεμάτο με τα ψώνια. Έτσι γνώρισα όλους τους δρόμους και τις γειτονιές της Τρίπολης, από τις γραμμές του τρένου, μέχρι τις φυλακές και από τη βίλα του Τούρκο Βασίλη μέχρι το Σέχη και Μπασιάκου, διότι τότε μόνο γειτονιές, αλώνια και αλάνες υπήρχαν στη Τρίπολη, με ανθρώπινες σχέσεις και με αλληλοσεβασμό μεταξύ των ανθρώπων. Στο χρονικό διάστημα που εργάστηκα στα ανωτέρω παντοπωλεία γνώρισα και έμαθα αρκετά, γνώρισα σχεδόν όλα τα είδη διατροφής, και όπως έλεγαν τα αφεντικά μου ήμουν ένας από τους καλύτερους πωλητές στα καταστήματά τους. Τον Σεπτέμβριο του 1950 άλλαξα αφεντικά, έπιασα δουλειά στο κατάστημα τροφίμων και γενικού εμπορίου χοντρικής πώλησης των κληρονόμων Νικολάου Πετρόπουλου, οδός Ταξιαρχών αρ. 4. Η οικογένεια Πετρόπουλου, ανήκε στη υψηλή κοινωνία της Τρίπολης. Σε αυτό το κατάστημα διδάχτηκα πολλά πράγματα, όπως ποιότητες προϊόντων, χώρες προέλευσης προϊόντων, ιδιαιτέρως για τα αλίπαστα και για όλα τα ευρείας κατανάλωσης εδώδιμα εγχώριας παραγωγής και εισαγόμενα. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα σε ηλικία 15 χρονών να με κάνουν πλασιέ, αυτό που λένε σήμερα εμπορικό αντιπρόσωπο, σε όλη τη Αρκαδία και σε άλλους νομούς. Η γκάμα των προϊόντων ανήρχετο άνω των 300 ειδών, έπρεπε να γνωρίζω όλων αυτών των εμπορευμάτων τη ποιότητα, τη προέλευση και τη τιμολόγησή τους. Μετά από δύο χρόνια παραμονής μου στο κατάστημα Αδελφών Πετρόπουλου, τον Αύγουστο του 1952, σε ηλικία 17 χρονών μαζί με τον αδερφό μου Αλέξη ανοίξαμε κατάστημα τροφίμων λιανικής πώλησης στη Τρίπολη, στη οδό Ναυπλίου 15, σήμερα Ελ. Βενιζέλου. Το ακίνητο μετά από χρόνια έγινε ιδιοκτησία μου όπου και μέχρι σήμερα το 2008 διαμένω. Οι επαγγελματικές μου δραστηριότητες υπήρξαν πολλές και ποικίλες. Το 1952 παντοπώλης – οπω-

Εγκαίνια στο Ανακαινισμένο Παντοπωλείο. Το Έτος 1959.

ροπώλης. Το 1965 τυροκόμος, σε ιδιόκτητο τυροκομείο, (μπακαλιό). Το ακίνητο που στεγαζόταν το παντοπωλείο όπως προαναφέρω έγινε ιδιοκτησία μου. Το 1968 στο υπόγειο κάναμε εντοιχισμένο ψυκτικό θάλαμο περίπου 100 κυβικά για ιδιωτική χρίση. Σε διπλανό χώρο του υπογείου κάναμε εργαστήριο επεξεργασίας κρέμας γάλακτος. Επεξεργαζόμασταν τη κρεμά και κάναμεβούτυρο νωπό φρέσκο και λιωμένο γάλακτος μαγειρικής καθώς και κρέμα σαντιγί για τα εργαστήρια ζαχαροπλαστικής. Το 1968 κάναμε δίκτυο διανομής και πουλούσαμε τα προϊόντα που παρήγαμε στη αγορά της Τρίπολης και σε άλλους γειτονικούς Νομούς. Τέλος του 1977 πουλήσαμε το τυροκομείο και ασχολήθηκα με τη κατασκευή πολυκατοικιών στη Αθήνα, ταυτόχρονα με δύο γνωστούς μου συνεργάστηκα και κάναμε εισαγωγές γαλακτοκομικών προϊόντων από διάφορες Ευρωπαϊκές γαλακτοπαραγωγικές χώρες, Ολλανδία, Δανία, Γερμανία και Γαλλία. Οι οικοδομικές δραστηριότητες συνέχισαν για πέντε χρόνια, 1977 - 1981. η επεξεργασία βουτύρου και οι εισαγωγές γαλακτοκομικών προϊόντων συνεχίστηκε μέχρι το 1995, που στα εξήντα μου χρόνια συνταξιοδοτήθηκα από το Τ.Ε.Β.Ε. Πριν πάρω σύνταξη, αλλά και ως συνταξιούχος, με ολλανδική εταιρία και με Έλληνες επιχειρηματίες ασχολήθηκα με τον εμπλουτισμό του γάλακτος, χρησιμοποιώντας πρωτεΐνη γάλακτος για καλύτερη απόδοση και ποιότητα τυριών. Τα ενδιαφέροντά μου δεν έχουν σταματήσει, με απασχολούν αρκετά και με μερικά από αυτά συνεχίζω να ασχολούμαι. Ο Πάντα Πρόθυμος Τάσος Γ. Σωτηρακόπουλος.

Ι σ τορικό Δ ημητρίου Χ αρ. Τα λου μη

Δημήτριος Ταλουμης 1909 - 1973.

Το ιστορικό που γράφεται σήμερα το 2008 για το Δημήτρη Χαρ. Ταλούμη είναι και ένα μνημόσυνο για τα 100 χρόνια απο τη γέννηση του 1909 – 2008. Ο Δημήτριος Ταλούμης γεννήθηκε στο Μουλάτσι νυν Ελληνικό Γορτυνίας το έτος 1909 και επεβίωσε στη Τρίπολη το 1973 σε ηλικία 64ων ετών. Γονείς του ήταν ο Χαράλαμπος και η Γεωργία Ταλούμη. Ο πατέρας του Χαράλαμπος πέραν από τις αγροτικές εργασίες, ασχολείτο και με το εμπόριο, είχε κατάστημα στο χωριό, έκανε και τυριά, δηλαδή είχε μπακαλιό, όπως λέγανε παλιά το τυροκομείο και για πολλά χρόνια ήταν Πρόεδρος στο χωριό του. Το συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι ο Χαράλαμπος Ταλούμης λόγω του εμπορίου και άλλων δραστηριοτήτων που είχε, ζούσε και μεγάλωνε τη οικογένειά του με πιο καλές συνθήκες από άλλους συγχωριανούς του. Στα χωριά και ιδιαιτέρως στα χωριά της Γορτυνίας, μια πολυμελή οικογένεια σαν του Χαράλαμπου Ταλούμη με εμπόριο και τυροκομείο «μπακαλιό», μπορεί το κομμάτι το ψωμί να το εξασφάλιζε πιο άνετα και η οικογένεια να μην το στερείτο, αλλά όλη δούλευαν μέρα νύχτα. Τη παλιά εποχή ο τυροκόμος για να επεξεργαστεί 400 οκάδες γάλα και να το κάνει τυρί έπρεπε να δουλεύει όλη ή οικογένεια και πάλι δύσκολα τα έβγαζε πέρα. Για να βράσει 200 οκάδες τυρόγαλο για να βγάλει τη μυτζήθρα χρειαζόταν 3 - 5 γαϊδουροφόρτια πουρνάρια σε καθημερινή βάση όσο υπήρχε τυροκομείο, όποιος τυροκομούσε έλεγε «αυτή δεν είναι δουλειά, είναι τυραννία», από όπου ίσως να πήρε και τη ονομασία του το τυρί. Ο Δημήτρης Ταλούμης αρχές της δεκαετίας του 1920 και σε μικρή ηλικία ήρθε στη Τρίπολη, έπιασε δουλειά σε συγγενικό εστιατόριο του Γεωργίου Ταλούμη, το οποίο για τη εποχή του ήταν ένα από τα καλύτερα εστιατόρια. Ο Δημήτρης Ταλούμης ήταν δουλευταράς, έξυπνος, ωραίος και πολύ κοινωνικός, τα χρόνια που εργάστηκε στο εστιατόριο γνώρισε κόσμο και δημιούργησε πολλές και διαλεκτές παρέες, έκανε κοινωνικές σχέσεις, έγινε γνωστός στη αγορά της Τρίπολης και δεν άργησε να κάνει το πρώτο ξεκίνημα σαν επαγγελματίας. Στα μέσα της δεκαετίας του 1930 συνεταιρίστηκε με το συγχωριανό του Δημήτρη Παναγόπουλου και άνοιξαν κατάστημα τροφίμων, παντοπωλείο, στο δρόμο των Καλαμών νυν Ουάσιγκτον κοντά στη πλατεία Αγίου Βασιλείου. Ο Δ. Ταλούμης ήταν σωστός, τίμιος και ειλικρινής, είχε πολλές ικανότητες και πολλές ευαισθησίες, πέρασε από πολλά στάδια, από τη δεκαετία του 1930 δραστηριοποιείται καλλιτεχνικά, μπαίνει σε χορωδίες της Τρίπολης και δίπλα από μεγάλους μαέστρους. Το έτος 1941 στη κατοχή παντρεύτηκε με τη Ελένη το γένος Φωτοπούλου από τη Τρίπολη, από το γάμο τους απέκτησαν δυο αγόρια, το Χάρη και τον Κωνσταντίνο. Αρχές της δεκαετίας του 1940 ανοίγει δικό του παντοπωλείο στη Τρίπολη και στη οδό Τσακοπούλου, είναι το στενό στη ΝΔ. γωνία της πλατείας Άγιου Βασιλείου που συνδέεται με τη οδό Ταξιαρχών. Το στενό οδός Τσακοπούλου έγινε σημείο αναφοράς και γνωστό ως το στενό του Ταλούμη. Δημιούργησε ένα από τα πολύ καλά παντοπωλεία και απέκτησε πελατεία από όλα τα κοινωνικά στρώματα διότι και ο Δ. Ταλούμης ανήκε σε όλα τα κοινωνικά στρώματα.

Ο Δήμαρχος Γ. Μουτζουρόπουλος, με το Δ . Σ. αρχές 10εκαετιας 1950. Ο Δημήτριος Ταλουμης Πρώτος Από Αριστερά Καθήμενος,

Όρθιοι από αριστερά.

1ος Φωτ. Αγγελίδης - 2ος Χρ. Μορφωνιός - 3ος Παν. Καρδαράς - 4ος Ιωαν. Βλάχος - 5ος Ιωαν. Σαρρής - 6ος Ιωαν. Κουτσούγερας - 7ος Γρ. Αντωνάκος - 8ος Χαρ. Κοττής - 9ος Βασ. Χρονόπουλος. Καθήμενοι.

10ος Δημ. Ταλούμης - 11ος Ιωαν. Τσουτσάνης - 12η - άγνωστη - 13ος Γεωρ. Μουτζουρόπουλος, Δημαρχος - 14ος άγνωστος 15ος Νικ. Νικόπουλος - 16ος Ιωαν. Καρναβέζος.

Το παντοπωλείο πουλούσε τα πάντα, αλλά γρήγορα διαφημίστηκε για τη πολύ καλή ποιότητα των γαλακτοκομικών προϊόντων και για τη μεγάλη ποικιλία παραδοσιακών τυριών, τυρί φέτα, κεφαλοτύρι, μυτζήθρα, κα. ήταν ένα από τα ελάχιστα παντοπωλεία (μπακάλικα) που πουλούσαν τυρί σε τουλούμι (ασκί) το ονομαζόμενο τουλουμοτύρι. Στο Μουλάτσι λειτουργούσε το προαναφερόμενο οικογενειακό τυροκομείο, (μπακαλιό). Από τα μέσα της δεκαετίας του 1940 δραστηριοποιείται και ασχολείται με τα κοινά, πέρασε από αρκετά σωματεία και Συλλόγους, άλλοτε σα μέλος των Δ. Σ. και άλλοτε σαν επικεφαλής, όπως από το Σ.Ε.Τ. το σύνδεσμο Φιλοδένδρων, τη ποδοσφαιρική ομάδα του Άρη Τριπόλεως, τον Εμπορικού Συλλόγου, το Μαντινειακό Σύνδεσμο κ.α. Εκεί που δόθηκε ολοκληρωτικά σαν παντοπώλης και σαν πρόεδρος του Συνδέσμου παντοπωλών επί πολλά χρόνια ήταν το εξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου που είναι προστάτης των παντοπωλών. Το εξωκκλήσι και ο περίγυρος ήταν ένας γκρεμός, νταμαρότοπος και ο Δημήτρης Ταλούμης το έκανε μια μικρή όαση. Περισσότερα στο κεφάλαιο, Άγιος Νικόλαος. Η προσφορά του ήταν μεγάλη και στα κοινά της Τρίπολης. Αρχές του 1950 μπαίνει και στα Δημοτικά, εκλέγεται επί τρεις συνεχόμενες τετραετίες Δημοτικός Σύμβουλος με το συνδυασμό του Μικροβιολόγου Γεωργίου Μουτζουρόπουλου.

Ο Δημήτρης Ταλούμης από τη ζωή έφυγε πολύ νέος σε ηλικία 64ων ετών. Τα δυο του αγόρια δεν ακολούθησαν το επάγγελμά του πατέρα τους. Ο Χάρης τελείωσε τη σχολή εμποροπλοιάρχων και έγινε ναυτικός. Σαν καπετάνιος σε επιβατικά καράβια και σε υπερωκεάνια οργώνει θάλασσες και ωκεανούς ανά τον κόσμο. Ο Χάρης κάθε χρόνο στη μνήμη του Αγίου Νικολάου πάντα είναι παρών. Ο Κωνσταντίνος είναι ελεύθερος επαγγελματίας, επί πολλές τετραετίες Δημοτικός Σύμβουλος και κατεπανάληψη Αντιδήμαρχος Τριπόλεως.

Πενταμελές Εκκλησιαστικό Συμβούλιο. 6 Δεκέμβρη 1950. Από δεξιά. 1ος Ταλούμης Δημήτριος - 2ος Γιωννάς Ιωάννης - 3ος Κέκκος Λάμπρος - 4οςΤσιπιαννιτόπουλος Βασίλειος – 5ος Τσόπελας Γεώργιος.

Ο Ν ικόλ αος Β. Τουρλούκη Α φηγείται : Οι αδελφοί Νικόλαος και Γεώργιος Τουρλούκης γεννήθηκαν στο χωριό Σιμιάδες Αρκαδίας, γονείς τους ήταν ο Βασίλειος και η Χρυσούλα Τουρλούκη, το ζεύγος Τουρλούκη απέκτησαν οκτώ παιδιά, τρία κορίτσια και πέντε αγόρια. Οι γονείς λόγω ανάγκης ήταν διπλοκάτοικοι διότι ήταν και κτηοτρόφοι, το χειμώνα κατέβαιναν με τα αιγοπρόβατά τους στα χειμαδιά, για ξεχειμώνιασμα είχαν επίλεξε τη περιοχή Ναυπλίου και το καλοκαίρι ανέβαιναν στη Μαντινεία. Η περιοχή Ναυπλίου ήταν πιο εύφορη και πιο αποδοτική για τη πολυμελή οικογένεια και έτσι επέλεξαν να εγκατασταθούνε μόνιμα στη περιοχή του Λυγουριού Αργολίδος . Ο Νίκος και ο Γιώργος δίδυμοι αδελφοί από πολύ μικρή ηλικία έπιασαν δουλειά σε παντοπωλείο στο Ναύπλιο. Εργάστηκαν 6 - 7 χρόνια, ώριμοι πλέων και γνώστες του εμπορίου, ιδιαιτέρως στο επάγγελμα του παντοπώλη, προτίμησαν τη Τρίπολη για επαγγελματική δραστηριότητα. Το έτος 1950 ανοίξουν παντοπωλείο και οπωροπωλείο στη οδό Αγ, Βαρβάρας νυν 28ης Οκτωβρίου αρ. 71. Τη δεκαετία του 1960 ο Γεώργιος αποχώρισε από το παντοπωλείο και άλλαξε επάγγελμα, στο παντοπωλείο έμεινε ο Νίκος με τη οικογένεια του και συνέχισε να λειτουργεί το οπωροπαντοπωλείο μέχρι το έτος 1993 που πηρέ σύνταξη. Από το 1993 τη διαχείριση της επιχείρησης τη ανέλαβε ο γιος του, Βασίλης Ν. Τουρλούκης και λειτουργεί μέχρι και σήμερα το 2008. Ο Γιώργος και ο Ν ίκος Τουρλούκης , Μ πακα λοϋπά λ ληλοι Ν αύπλιο . Φ ωτ. Του 1945.

σ το

Τα Πέντε Αδέλφια με τη Μητέρα τους Χρυσούλα. Στάθης, Δημήτρης, Γιώργος, Νίκος και Αλέκος. Φωτ. Το 1980.

Παντοπωλείο των Αδελφών Νικολάου & Γεωργίου Τουρλούκη. Φ ωτ. 1960.

Βασίλης Ν. Τουρλούκης Εντός του Καταστήματος του. Φωτ. 2007.

Ο Η λίας Δ ημητρίου Τσου τ σουβας Α ναφερε ται Στη Ζ ωη Κ αι Στις Δ ρα σ τηριοτητες Του Π ατερα Του Δ ημητρίου Τσου τ σουβα Ο Δημήτρης Τσούτσουβας γεννήθηκε στη Ασέα Αρκαδίας, η οικογένεια του αποτελείτο από 10 άτομα, παππού, γιαγιά, πατέρα, μάνα και έξι παιδιά, πέντε αγόρια και ένα κορίτσι. Ο Δημήτρης ήταν ο μικρότερος από τα έξι αδέρφια, τα στόματα πολλά και το ψωμί λίγο, τα χωράφια δεν αποδίδανε, τα παιδιά μεγάλωναν και μαζί μεγαλώνανε και οι ανάγκες. Αρχές της δεκαετίας του 1910 μέσω ενός στενού συγγενή που είχε εγκατασταθεί στη Αμερική με πρόσκληση πήρε το πρώτο παιδί, έτσι σε πολύ λίγο χρονικό διάστημα και τα πέντε αγόρια μετανάστευσαν στη Αμερική. Στη Αμερική εργαστήκανε σε διάφορες δουλειές, ο καθένας εργαζότανε όπου μπορούσε μόνος του και για το καλύτερο, αλλά η επαφή τους ήταν τακτική και ο ένας ήταν πάντα δίπλα στον άλλον. Η ζωή στη Αμερική για τους μετανάστες δεν ήταν καλύτερη από αυτή που έχουν οι σημερινοί μετανάστες το 2008 στη Ελλάδα. Και δουλεία υπήρχε και καταπίεση και γκέτο και φυλετικές διακρίσεις, η διαφορά ήταν μια και μόνο, ότι στη Αμερική ο μετανάστης που ήθελε να δουλέψει είχε δουλειά και καλό μεροκάματο, εν συγκρίσει με ότι γίνεται στη Ελλάδα σήμερα. Σαν εργαζόμενοι σε ξένες δουλειές δεν κράτησε για πολύ. Μετά από περίπου τρία χρόνια με τις οικονομίες που είχαν μαζέψει και τα πέντε αδέρφια συγκεντρωθήκανε όλοι μαζί σε μια πολιτεία. Η πολιτεία που επιλέξανε για να δημιουργήσουν επαγγελματική δραστηριότητα ήταν η Σάντα Μπάρμπαρα της Καλιφόρνια. Η περιοχή ήταν αναπτυσσόμενη και υπήρχε πολύ εργατόκοσμος, με τις οικονομίες που είχαν μαζέψει και οι πέντε μαζί στο κεντρικότερο σημείο της Σάντα Μπάρμπαρα και επί της μεγαλύτερης πλατείας, αγόρασαν ένα κατάστημα και το έκαναν εστιατόριο (φαγάδικο). Με μεγάλη οικονομία και με πολύ δουλειά κατάφεραν να γίνουν οι πρώτοι στο είδος τους στη περιοχή. Η είσπραξη της ημέρας ήταν τόσο μεγάλη που τη μετέφεραν στη τράπεζα με τις σακούλες και συχνά βοηθούσαν οικονομικά τους γονείς τους. Προίκισαν τη αδερφή τους με αρκετά μεγάλο ποσό που κατάφεραν να κάνουν γαμπρό τους τον περιζήτητο δάσκαλο της περιοχής. Αρχές του 1920 ο Δημήτρης Τσούτσουβας επανήλθε στη Ελλάδα, παντρεύτηκε και στη Τρίπολη επί της οδού Ουάσιγκτον αγόρασε ακίνητο, στο οποίο άνοιξε, παντοπωλείο στο ισόγειο, και ταβέρνα στο υπόγειο. Η επιχείρηση λειτούργησε περίπου για 20 χρόνια, από το 1920 έως τέλος της δεκαετίας του 1930 που ο Δ. Τσούτσουβας έφυγε νέος από τη ζωή.

Δημητριος Τσουτσουβας.

Α φήγηση Δ ημητρίου Β α σιλείου Τσιπιανιτοπουλου ή Π ολιτακου

Δημήτριος Βασιλείου Τσιπιανιτοπουλος Με Τη Σύζυγο Του Παναγιώτα Το Γένος Ροδοπουλου. Φωτογραφία Το Έτος 1905.

Βασίλειος Δ. Τσιπιανιτοπουλος 1908—1996.

Παππούς μου ήταν ο Δημήτρης Βασιλείου Τσιπιανιτόπουλος με το παρατσούκλι Πολιτάκος, από τον οποίο κληρονόμησα όνομα, πατρώνυμο, επώνυμο και παρατσούκλι. Ο παππούς μου μεγάλωσε στη Τρίπολη και εργάστηκε σε διάφορες επιχειρήσεις και πιο πολύ σε φούρνο, λόγω επωνύμου η καταγωγή του πρέπει να είναι από τα Τσιπιανά νυν Νεστάνη. Στα μέσα της δεκαετίας του 1890 ενοικίασε το γωνιακό κατάστημα επί της οδού Τρικόρφων 71, στη συνοικία του Δερβίση το πηγάδι. Το τοπωνύμιο Δερβίση αναφέρεται ότι το πήρε από μουσουλμάνο μοναχό. Το πηγάδι είχε πολύ νερό και όλη η περιοχή υδρευόταν από το συγκεκριμένο πηγάδι μέχρι και τη δεκαετία του 1940. Ο παππούς μου άνοιξε φούρνο, ταβέρνα και είδη μπακαλικής. Παντρεύτηκε με τη Παναγιώτα το γένος Ροδοπούλου. Από το γάμο τους απέκτησαν δυο γιους, τον Βασίλη το 1908 και τον Νικόλαο το 1912. Αρχές του 1950 ο πατέρας μου Βασίλης Τσιπιανιτόπουλος αγόρασε το ανωτέρω ακίνητο και σήμερα το 2008 που αναφέρομαι στο ιστορικό της οικογένειας μου, εγώ ο εγγονός του Δημήτρης με τη οικογένεια μου μένουμε στο ίδιο ακίνητο, Τρικόρφων 71. Ο παππούς μου ο Δημήτρης απεβίωσε σε ηλικία 35 χρονών, η γιαγιά μου Παναγιώτα ή (Πολιτάκαινα) ανέλαβε το φούρνο, τη ταβέρνα και το παντοπωλείο. Παρόλα το ότι τα παιδιά της έμειναν ορφανά από πατέρα πολύ μικρά, η γιαγιά μου Πολιτάκαινα, τίμησε το όνομα του ανδρός της, μεγάλωσε και μόρφωσε τα παιδιά της και τους έκανε χρήσιμους πολίτες στη κοινωνία, ήταν πολύ φιλότιμη και βοηθούσε όποιον είχε ανάγκη, το σπουδαιότερο για τη οικογένεια μας ήταν και είναι ότι μας κληροδότησε το παρατσούκλι Πολιτάκος και Πολιτάκαινα, που είμαι σίγουρος ότι κ’ εμείς το τιμήσαμε και το τιμούμε επάξια, διότι αυτό το παρατσούκλι μας ακολουθεί επί 115 χρόνια, από τη δεκαετία του 1890, μέχρι και σήμερα το 2008, όλη η Τρίπολη και όχι μόνο, μας γνωρίζουν και μας μιλάνε με το παρατσούκλι μας. Η γιαγιά μου Πολιτάκαινα έφυγε από τη ζωή το 1951, σε ηλικία 60 χρονών. Αναφέρω ότι και τα δυο παιδιά της, τον πατερά μου Βασίλη και τον θειο μου Νίκο, η γιαγιά μου τα είχε πολύ κοντά της και εργαζόντουσαν. Ο μικρότερος Νίκος έγινε κουρέας και μετά από μικρό χρονικό διάστημα διορίστηκε στη Τράπεζα της Ελλάδος από όπου και πήρε σύνταξη. Στο σπίτι με τη γιαγιά έμεινε ο πατέρας μου, παντρεύτηκε το έτος 1939 με τη Παναγιώτα, ή κυρά Πίτσα όπως τη λέγανε το γένος βασιλείου Κωστόπουλου από το Καμάρι Τεγέας. Από το γάμο τους απέκτησαν τρία παιδιά ένα γιο και δυο κόρες, τη Κική που έχει παντρευτεί τον Χαράλαμπο Καρακούρτη από Τρίπολη και απέκτησαν τρία παιδιά, μια κόρη και δυο αγόρια, κατοικούν στη Τρίπολη. Η μικρότερη αδερφή μου Στέλλα έχει παντρευτεί τον Ηλία Τσόπελα, καταγωγή από Μεσσηνία και έχουν αποκτήσει τρία παιδιά, δυο κόρες και ένα γιο, κατοικούν στη Αθήνα. Μιαν αναφορά στις δραστηριότητες του πατέρα μου Βασίλη και της μητέρας μου Πίτσας. Ο πατέρας μου σε συνεργασία με τη μητέρα μου κράτησαν το παντοπωλείο και το φούρνο, προσέφεραν τα πάντα στα παιδιά τους, μέχρι τα βαθιά γεράματα. Ο πατέρας μου έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 88 χρονών, το έτος

Στη Φωτογραφία Διακρίνονται Η Γιαγιά Μου Παναγιώτα Συζ, Δημητρίου Τσιπιανιτοπουλου Και Η Μητέρα Μου Πίτσα Συζ. Βασιλείου Τσιπιανιτοπουλου, Ώρα Εργασίας Στο Φούρνο. - Φωτογραφία Του Έτους 1949.

1996, και η μητέρα μου απεβίωσε σε ηλικία 96 ετών το έτος 2006. Από αρχές της δεκαετίας του 1960 ανέλαβα τη διαχείριση του παντοπωλείου. Το έτος 1968 παντρεύτηκα με τη Σοφία το γένος Γεωργίου Καντζάβελου από Δαβιές Φαλάνθου, αποκτήσαμε τρεις κόρες, τη Παναγιώτα, τη Βασιλική και τη Γεωργία, είναι και οι τρεις παντρεμένες, σήμερα το 2008 που αναφέρομαι στο ανωτέρω βιογραφικό έχουμε πέντε εγγόνια. Με τη σύζυγό μου Σοφία συνεργαστήκαμε στο παντοπωλείο και σε όλες τις υποχρεώσεις που είχε η οικογένειά μας, εγώ ταυτόχρονα ασχολήθηκα και με διάφορες αντιπροσωπείες μέχρι το 2.000 που συνταξιοδοτήθηκα. Συγκατοικήσαμε με τους γονείς μου μέχρι το τέλος της ζωής τους. Κάνω μιαν ευχή, τα παιδιά μου και τα εγγόνια μου να έχουν υγεία και αγάπη. Με Εκτίμηση Δημήτριος Βασιλείου Τσιπιανιτόπουλος.

Δημήτριος Βασιλείου Τσιπιανιτόπουλος.

Χ ρονας Δ ημήτριος ή Λ ιτ ζος

Δημήτριος Χρήστου Χρονας ή Λιτζος 1897-1974.

Ο Βασίλειος Κων/νου Μουγκοπέτρος καταγωγή από τη Λιοδώρα ή Τσούκα, Γορτυνίας αναφέρεται στον αδερφό της μητέρας του Δημήτρη χρ. Χρονά με το παρατσούκλι «Λίτζος». Ο Δημήτρης Χρονάς γεννήθηκε στη Δημητσάνα το έτος 1897 και απεβίωσε στη Τρίπολη το 1974 σε ηλικία 77 χρονών. Είκοσι χρονών ήρθε στη Τρίπολη το έτος 1917, οι αδελφοί Νικόλαος, Δημήτριος & Μιχάλης Χρ. Χρονά συνεργαστήκαν με το γαμπρό τους Κων/νο Μουγκοπέτρο, που είχε γεννηθεί στη Λιοδώρα ή Τσούκα Γορτυνίας. Στη οδό Καλαβρύτων νυν Εθνικής Αντιστάσεως και δίπλα από τη Αγ. Παρασκευή, υπήρχε ένα από τα μεγαλύτερα χάνια και ταβέρνα της Τρίπολης. Ήταν γνωστό και αναφερόταν το χάνι και η ταβέρνα του Νταραίου. Στα μέσα της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αιώνα ανέλαβαν τη διαχείριση της επιχείρησης οι αδελφοί Χρονά, με το γαμπρό τους Κων/ νο Μουγκοπέτρο. Το χάνι, η ταβέρνα και το πανδοχείο υπό τη διεύθυνση των ανωτέρω λειτούργησαν για αρκετές δεκαετίες. Για τη εποχή που αναφέρομαι όλες οι μετακινήσεις και διακινήσεις πραγμάτων και εμπορευμάτων από τα χωριά προς το κέντρο και το αντίστροφο γινόντουσαν με τα κάρα και με τα γαϊδουρομούλαρα. Τα ραντεβού των ανθρώπων γινόντουσαν στο χάνι. Εκτός από τις πόλεις χάνια υπήρχαν σε πολλά σταυροδρόμια και στη ύπαιθρο, για να σταθμεύουν οι αγωγιάτες, οι ταξιδιώτες και οι πεζοπόροι, για ξεκούραση, για φαγητό ζώων και ανθρώπων, αν χρειαζόταν μπορούσαν και να διανυχτερεύσουν. Στο χάνι που αναφερόμαστε πέραν από τη στέγαση των ζώων, υπήρχε και μαγειρείο δηλαδή ταβέρνα, ακόμη και χώρος για διανυκτέρευση. Αυτό ήταν το ξεκίνημα του Δημήτρη Χρονά στη Τρίπολη, όλη η αγορά τον ήξερε με το παρατσούκλι Λίτζος. Επί της πλατείας Αγίου βασιλείου στο Νοτιοδυτικό μέρος υπήρχαν τρία καταστήματα τροφίμων - παντοπωλεία, του Παπαδόπουλου, του Δημητρίου Καρλή και των Αδερφών Μπουσούλη. Τα δυο παντοπωλεία είχαν ειδικές πάγκες, ένα είδους μικρό περίπτερο και πουλούσαν ψωμί, στο ενδιάμεσο των δυο παντοπωλείων υπήρχε και τρίτη πάγκα που πουλούσε ψωμί. Ο Δημήτρης Χρονάς η Λίτζος, μετά από λίγα χρόνια βρέθηκε στη μπάγκα του Μπουσούλη και πουλούσε ψωμί, ταυτόχρονα εργαζόταν και στο παντοπωλείο του Μπουσούλη. Μετά τη κατοχή ο Μπουσούλης του έδωσε και το κατάστημα τροφίμων, το παντοπωλείο. Εγώ ο Τάσος Σωτηρακόπουλος το Μπαρμπαμήτσο το Λίτζο τον γνώρισα το έτος 1951 που εργαζόμουν υπάλληλος στο κατάστημα τροφίμων και γενικού εμπορίου χοντρικής πώλησης των Πετροπουλαίων, Ταξιαρχών 4, στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο με το παντοπωλείο του Λίτζου. Ο Μπαρμπαμήτσος Λίτζος ήταν ευγενέστατος, καλόκαρδος και σωστός επαγγελματίας, ήταν ειδικός στη σαρδέλα, με το μάτι διάλεγε το μεγάλο μεταλλικό δοχείο σαρδέλα που ήταν γινωμένη και έτοιμη να μπει στη κατανάλωση, ήξερε πιο νούμερο και πια μάρκα σαρδέλα ήταν η καλύτερη. Όταν ερχόταν στο κατάστημα που εργαζόμουνα, το πρόβλημα των

υπαλλήλων ήταν ότι, από τη κτισμένη ντάνα θα μας έβαζε να κατεβάσουμε τουλάχιστον 50 κουτιά σαρδέλες για να διαλέξει τα πέντε με τις πιο γινόμενες, εμείς έπρεπε να ξανακτίσουμε τη ντάνα με τα υπόλοιπα κουτιά. Όποιο παιδί πήγαινε τα πράγματα στο κατάστημά του θα του έδινε κολατσιό τζάμπα, ψωμί με σαρδέλα και αν ήθελε και ποτηράκι με κρασί, αν κάποιο παιδί ντρεπότανε το ταΐζε με το ζόρι. Το παντοπωλείο όπως προαναφέρεται ήταν στη κεντρική πλατεία Αγίου Βασιλείου, αλλά οι πελάτες του ήταν οι πιο πολλοί αγρότες και κτηοτρόφοι από τα γύρω χωριά. Στου Λίτζου το μαγαζί αφήναν τα ταγάρια τους, στου Λίτζου έκαναν τα ψώνια τους, αλλά και στου Λίτζου έκαναν το κολατσιό τους, χωρίς ο Λίτζος να έχει σχέση με ταβέρνα, ή μαγειρείο, το κολατσιό θα ήταν ρέγκα, σαρδέλα, τυρί, ή καμιά κονσέρβα, επάνω στο λαδόχαρτο και οπωσδήποτε το κατοστάρι το κρασί ήταν απαραίτητο για όλους. Για το κολατσιό ο Μπαρμπαμήτσος ο Λίτζος δεν τους έκανε λογαριασμό, παρά μόνο τους έλεγε: ότι θέλετε δώστε. Αυτό δε γινόταν μόνο στο κολατσιό ή στο προσμπούκι που ο ίδιος ο πελάτης μόνος του εκτιμούσε το κόστος, αλλά και στα ψώνια που έβαζε μέσα στο ταγάρι, ο ίδιος του έλεγε τι πράγματα είχε βάλει μέσα στο ταγάρι και πλήρωνε για ότι του έλεγε, ποτέ δεν

έκανε έλεγχο στο ταγάρι για να μην προσβάλει όχι τον πελάτη αλλά τον άνθρωπο. Αυτή ήταν η συμπεριφορά του, διότι ο ίδιος ήταν ειλικρινείς και δεν δεχόταν προσβολή. Υπάλληλο δεν είχε στο παντοπωλείο ούτε στη πάγκα με το ψωμί αλλά ούτε και στο κρασί, τα έβγαζε όλα πέρα μόνος του, γι’ αυτό και οι πελάτες αυτοεξυπηρετούντο, όσο για τις έξω δουλειές, τις έκαναν οι φίλοι του και οι μόνιμοι θαμώνες του μαγαζιού, που τη έβγαζαν στου Λίτζου, πίνοντας το κρασάκι τους, με σαρδέλα, ρέγκα, ψωμί, τυρί και ελιά. Ο Δ. Λίτζος ήταν χαμηλών τόνων, είχε μεγάλη καρδιά, πλατύ χαμόγελο, και προπάντων ήταν ειλικρινής. Οι άνθρωποι που τον γνώριζαν τον εκτιμούσαν, τον σεβόντουσαν, αλλά και τον αγαπούσαν γι’ αυτό του φερόντουσαν καλά και δεν του έλεγαν ποτέ ψέματα. Ως προαναφέρουμε ο Δημήτρης. Χρ. Χρονάς έφυγε από τη ζωή το έτος 1974 σε ηλικία 77 ετών, οικογένεια δεν δημιούργησε διότι ποτέ δεν παντρεύτηκε, όσοι από εμάς τον γνωρίσαμε και τον θυμόμαστε δεν θα ξεχάσουμε τη καλοσύνη του, τη τιμιότητά του, και το πλατύ του χαμόγελο. Αυτός ήταν ο Δημήτρης. Χρ. Χρονάς ή Λίτζος, που και ο Λίτζος άφησε τη σφραγίδα του στη αγορά της Τρίπολης όπως και πολλοί άλλοι.

Ο Δ ημήτρης Κ αρκ αζης & Η Σύζ υγος Του Π ίτ σ α Το Γένος Π αναγιώτη Χ ωματα , Α φηγούνται Για Τις Ε μπορικές Δ ρα σ τηριότητες Των Α δε λφών Κ ων . & Π αν . Χ ωματα .

Χωματας Παναγιώτης Με Τη Σύζυγο Του Ελένη Το Γένος Νικ. Κούρου. Φωτογραφία 1939.

Χωματας Παναγιώτης Στο Γραφείο Του Εντός Του Καταστήματος. Φωτ 1950.

Οι Αδελφοί Κωνσταντίνος και Παναγιώτης Ιωάν. Χωματά γεννήθηκαν στο χωριό Μπερτζοβά νυν Παρθένι Αρκαδίας. Ο Κων/νος σε νεαρή ηλικία μετανάστευσε στις Η. Π. Α. ο Παναγιώτης μέχρι αρχές της δεκαετίας του 1920 κατοικούσε στο χωριό. Τη δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα, ο Ιωάννης Χωματάς πατέρας των ανωτέρω Κ. & Π. αγόρασε ακίνητο στη Τρίπολη στο δρόμο της Σπάρτης νυν οδός Γρηγορίου Λαμπράκη αρ. 7 κοντά στη πλατεία Κολοκοτρώνη. Στο υπόγειο έβαλε βαγένια με κρασί και το έκανε ταβέρνα για να καταναλώνει το κρασί που παρήγαγε από τα αμπέλια του. Ο Κωνσταντίνος επέστρεψε στη Ελλάδα, το έτος 1924, μαζί με τον αδελφό του Παναγιώτη διαμόρφωσαν το ανωτέρω κτίριο και άνοιξαν κατάστημα τροφίμων και γενικού εμπορίου. Το μεγαλύτερο βάρος το έδωσαν στο εμπόριο αλεύρων, πήραν και τη αντιπροσωπεία της αλευροβιομηχανίας Ευαγγελίστρια. Η συνεργασία των αδελφών Χωματά λειτούργησε επί 26 χρόνια. Ο Κωνσταντίνος αρρώστησε και σε ηλικία 52 χρονών το έτος 1950 έφυγε από τη ζωή. Η επιχείρηση έμεινε στον Παναγιώτη, ο οποίος για να στηρίξει τη οικογένεια του αδελφού του πήρε στη επιχείρηση τον ανιψιό του Γιάννη ο οποίος ταυτόχρονα πήγαινε και στο γυμνάσιου, όταν ο Γιάννης έδωσε εξετάσεις και πέρασε στο πανεπιστήμιο, στο μαγαζί πήρε τη ανιψιά του τη Κούλα κόρη του αδελφού του, μέχρι τέλος της δεκαετίας του 1950 περίπου. Ο Παναγιώτης Χωματάς το 1939 παντρεύτηκε με τη Ελένη το γένος Νικολάου Κούρου, από το γάμο τους απέκτησαν τρεις κόρες, τη Πίτσα, τη Κατίνα και τη Ντίνα, η Κατίνα έφυγε από τη ζωή σε μικρή ηλικία. Το έτος 1962 η Πίτσα παντρεύτηκε με τον Σιδηροδρομικό υπάλληλο Δημήτρη Στ. Καρκαζή Ο Παναγιώτης Χωματάς πολύ σωστός και πολύ φτασμένος έμπορος στη Τρίπολη και όχι μόνο, αφού ο θεός του έδωσε μόνο κορίτσια, κατόπιν συνεννοήσεως με τον γαμπρό του Δημήτρη Καρκαζή τον έκανε συνεταίρο του στη επιχείρηση και έτσι ο γαμπρός του εγκατέλειψε τη υπαλληλική του ιδιότητα που είχε στο Σιδηρόδρομο. Ο πεθερός Παναγιώτης Χωματάς πολύ γρήγορα, το έτος 1964 παρέδωσε στο γαμπρό του Δημήτρη Καρκαζή τον αποκλειστικό έλεγχο και τη διαχείριση της επιχείρησης. Ο Δημήτρης με τη σύζυγό του Πίτσα από το γάμο τους απέκτησαν ένα γιο, το Στέλιο και δύο κόρες, τη Ελένη και τη Νικολέτα, οι δύο κόρες έχουν παντρευτεί και έχουν δημιουργήσει η κάθε μια τη δική της οικογένεια. Ο Στέλιος μένει με τους γονείς του. Ο Δημήτρης Καρκαζής διατήρησε τη επιχείρηση επί 35 χρόνια μέχρι και τη δεκαετία του 1990 που συνταξιοδοτήθηκε. Μιαν ευχή στα παιδιά μας και τα εγγόνια μας να έχουν υγεία και να είναι αγαπημένα. Με εκτίμηση και αγάπη Μίμης & Πίτσα Καρκαζή.

Χωματας Παναγιώτης 1900 - 1980. Φωτ. 1975.

Καρκαζης Δημήτριος Στο ΓραφείοΤου. Φωτ. 1965.

Γαλακτοφόρα Ζώα & Τα Προϊόντα Του Γάλακτος

Φύση. Άνθρωπος και Ζώα.

Ο Ά ν θ ρ ω π ο ς Κ α ι Η Φ ύ σ η Μ ι ας Ά λ λ ης Ε π ο χ ή ς ... Το τυρί στη διατροφή του Έλληνα αποτελούσε και αποτελεί βασικό είδος διατροφής. Η Ελλάδα έρχεται πρώτη στη κατανάλωση τυριού στον παγκόσμιο χάρτη, με περίπου 23 κιλά ανά κάτοικο το χρόνο. Οι κλιματολογικές συνθήκες, τα οικόσιτα ζώα που όλα τα ελληνικά νοικοκυριά της υπαίθρου διατηρούσαν σε ειδικούς χώρους που διέθεταν, τα κοπάδια αιγοπροβάτων που υπήρχαν σε όλα τα χωριά, τις πόλεις και κωμοπόλεις, πέραν από το γάλα ή το τυρί που πουλούσαν στον τυροκόμο, (μπακάλη,) είχαν δημιουργήσει αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε, οικιακή τυροκόμηση. Το ψωμοτύρι ήταν το καλύτερο κολατσιό, αλλά και το Ελληνικό τραπέζι πάντα συνοδευόταν και συνοδεύεται με τυρί. Ποια άραγε να ήταν η ζωή του τσοπάνη που μας προσέφερε και μας προσφέρει τα καλύτερα προϊόντα διατροφής; Χαρά δεν χαιρόταν, γιορτή δεν ήξερε, τη λύπη του δεν τη μοιραζόταν με κανέναν, ο χειμώνας και ο λίβας δικός του, χωρίς καμία διαμαρτυρία.

Ιστορική Μνήμη και Παράδοση. Μια Αρχέτυπη Εικόνα Βοσκών.

Απομεινάρια Μιας Ολόκληρης Ιστορίας και Παράδοσης Από Τους Ανθρώπους Του Μόχθου!!!

...Κρανίου Τόπος Σήμερα.

Δ άσος Κ αι Πράσινο Του Χθές...

Αυτή Είναι η Φύση Που Δίνει Ζωή.

Τη παλιά εποχή ο άνθρωπος χαιρόταν τη μάνα παρθένα γη, χαιρόταν τους λόγκους, τα λιβάδια, τον αγέρα και τις γάργαρες πηγές. Μαζί του τα χαιρόταν και τα γευόταν όλη η ζωή. Δυστυχώς σήμερα, στον 21ο αιώνα που αναφερόμαστε, η φύση έχει «βιαστεί» και παραβιαστεί, από τη μετάλλαξη και τα δηλητήρια. Το δάσος είναι ζωή. Δυστυχώς, σιγά-σιγά, και αυτό το καταστρέφουμε... Πέρασαν εκατοντάδες χρόνια για να μεγαλώσει αυτός ο πλάτανος και σε λίγα λεπτά όλη η περιοχή μετατράπηκε σε κρανίου τόπο.

Π ο ι ο ι Ά ρ α γ ε Κ αίνε Κ α ι Κ ατ α σ τ ρ έ φ ο υ ν

Μήπως Αυτοί;

τα

Δ ά σ η Κ α ι Τη Φ ύ σ η ;

Για Αυτά;

Πως καίγονται τα δάση και γιατί; Μήπως είναι οικονομικό το όφελος για ορισμένους; Μήπως τα δάση κάποιοι θέλουν να τα οικοπεδοποιήσουν και να δημιουργήσουν ότι βλέπουμε στη εικόνα; Σίγουρο είναι ότι υπάρχουν μεγάλα οικονομικά συμφέροντα αδίστακτων οικοπεδοφάγων και άλλων οικονομικών παραγόντων. Ότι και αν συμβαίνει, η καταστροφή δυστυχώς συνεχίζεται.

Η φύση περιλαμβάνει οτιδήποτε έχει σχέση με τη γνησιότητα και τη φυσικότητα. Το έδαφος, τα βουνά, τα ποτάμια, τις λίμνες, τη θάλασσα και γενικά το σύμπαν. Για το σύνολο των φυτικών και ζωικών οργασμών, απαραίτητη ανάγκη είναι, ο αέρας, ο ήλιος και το νερό.

Ο Άνθρωπος από τη πλάση του είχε τη ικανότητα να ερευνά, να δημιουργεί, να παράγει και να παρασκευάζει, ανάλογα με τη εποχή και τη σχέση που είχε με τη φύση. Με πρωτόγονα μέσα κατασκεύαζε εργαλεία με επιδεξιότητα και πάντα χρησιμοποιούσε τη φωτιά για οτιδήποτε εργαλείο. Έλεγαν οι παλαιοί, «φωτιά, καμίνι, νερό και αμόνι». Το σφυρί και το αμόνι, υπήρξαν πανάρχαια σύνεργα των απογόνων του Ήφαιστου. Με τη χρήση, κάρβουνου, φωτιάς, τσιμπίδας και σίδερου δημιουργούσαν αριστουργήματα. Εδώ το μέταλλο γινότανε εύπλαστο και ο άνθρωπος δαμαστής του.

Μ ε ταπράτες Κ αι Π αραεμποριο Κατά τη περίοδο της κατοχής 1940 – 1950, στη Ελλάδα άκμαζε η μαύρη αγορά και το παραεμπόριο. Στη ύπαιθρο, για το παραεμπόριο τα πράματα ήταν πιο ευνοϊκά. Λίγο ή πολύ, η παραγωγή, τα ζώα σε κοπάδια ή σε οικόσιτα, υπήρχαν σε όλες τις οικογένειες και το κομμάτι το ψωμί ήταν πιο εύκολο να βρεθεί. Ήταν και αυτός ένας λόγος που οι έμποροι του ποδαρού και οι μεταπράτες, έφταναν και στο πιο απομακρυσμένο άγονο χωριό, με ότι μεταφορικό μέσο υπήρχε τη τότε εποχή και τα μόνα μέσα που υπήρχαν ήταν τα γαϊδουρομούλαρα. Στη εικόνα, βλέπουμε μεταπράτες στη κατοχή, που πλασάρουν και ανταλλάσσουν το εμπόρευμα τους είδος με είδος. Η συναλλαγή, δηλαδή η ανταλλαγή προϊόντων, υπήρχε από αρχαιοτάτων χρόνων, και στόχευε στη ωφέλεια και των δυο μερών. Μαυραγορίτες, γυρολόγοι, καιροσκόποι, υπήρχαν και υπάρχουν, που παίρνουν μεγάλο μερίδιο από τις αγορές και το κέρδος τους δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητο. Στη εικόνα βλέπουμε μεταπράτες στη κατοχή, που πλασάρουν και ανταλλάσσουν το εμπόρευμα τους με είδος.

...Καμίνι Φωτιά... ...Σφυρί Και Αμόνι... Πλανόδιοι Έμποροι Της Κατοχής Και Ακόμη Πιο Παλιά.

Ζ ωικ ά Κ αι Φ υ τικ ά Τρόφιμα

Υ γ ι ές Ε μ πό ρ ι ο

Τα τρόφιμα των ανθρώπων, αναλόγως της προέλευσης, διακρίνονται σε δυο κατηγορίες. Στα ζωικά και στα φυτικά. Παρόλο το ότι και οι δυο ομάδες περιέχουν γενικώς τις ίδιες τάξεις θρεπτικών συστατικών, εντούτοις στον οργανισμό του ανθρώπου δημιουργούνται ουσιώδεις διαφορές. Όλα τα είδη διατροφής διακινούντο από τα καταστήματα τροφίμων, παντοπωλεία (μπακάλικα.)

Το εμπόριο στον Ελλαδικό χώρο ήταν είναι και θα είναι, ο κύριος μοχλός διακίνησης όλων των αγαθών και ο κύριος οικονομικός παράγοντας για τη εθνική Οικονομία. Εννοώ το υγιές εμπόριο και τους σωστούς εμπόρους, που έχουν μόνιμη έδρα, μόνιμο στέκι και συνδιαλέγονται με όλους τους τομείς που παράγουν, παρασκευάζουν και κατασκευάζουν, Όπως αναφέρεται και μάθαμε τα τελευταία χρόνια, τον πρωτογενή, τον δευτερογενή και τον τριτογενή τομέα.

Από τη δεκαετία του 1990, τα παραδοσιακά καταστήματα τροφίμων άρχισαν να φεύγουν από τις αγορές λόγω των πολυκαταστημάτων-Σούπερ Μάρκετ.

Με τους παραπάνω τομείς, παραγωγής, διακίνησης και μεταποίησης, όλα τα αγαθά που προσφέρει η φύση περνάνε μέσα από το εμπόριο και διατίθενται στον καταναλωτή από τα Καταστήματα.

Ένας σοβαρός λόγος που πρέπει να αναφέρονται και να μένουν γραμμένα, είναι για να μην ξεχαστούν, διότι ότι ξεχνιέται, σβήνει και είναι σαν να σβήνει και να ξεχνιέται η ιστορία μας. Όποιος ξεχνάει τη ιστορία του και τη παράδοσή του, είναι σαν να ξεχνάει τον τόπο που γεννήθηκε, τις ρίζες του.

Το λιανικό εμπόριο τροφίμων βρισκόταν στη πρώτη γραμμή και ήταν στη πραγματικότητα ο τελευταίος κρίκος της αλυσίδας. Από τη αρχική παραγωγή, μεταποίηση, βιοτεχνία ή βιομηχανία, κατέληγε στον τελικό καταναλωτή, μέσω του παντοπωλείου που ήταν και το σημαντικότερο κομμάτι της αγοράς.

Έ μπορος Πριν αναφερθώ γενικά στα εδώδιμα, θα προσπαθήσω να αναφερθώ όσο γίνεται πιο εμπεριστατωμένα, σε αυτό που λέγεται εμπόριο. Εμπόριο σημαίνει διακίνηση κάθε αγαθού που έχει ανάγκη ο άνθρωπος. Για να φτάσει το προϊόν από τη παραγωγή, στη μεταποίηση, στη αγορά και στον καταναλωτή, πάντα μεσολαβεί ο έμπορος, οπωσδήποτε και για προσωπικό όφελος.

Η μεγαλύτερη γκάμα των ανωτέρω αγαθών, που είναι τα εδώδιμα και τα αποικιακά, όπως ανέφεραν πολλές ταμπέλες των καταστημάτων τροφίμων, διακινούντο από τα καταστήματα τροφίμων, τα παντοπωλεία.

Έμπορος πρακτικά είναι ο άνθρωπος της έρευνας. Αποκαλύπτει πηγές, επικοινωνεί και αναπτύσσει κοινωνικές σχέσεις με όλους τους εμπλεκόμενους, παραγωγούς, μεταποιητές, προμηθευτές, και καταναλωτές. Γι’ αυτό και λέγεται ελεύθερος επαγγελματίας.

Π λ ανόδιο Ε μποριο Ένα μεγάλο μέρος γενικά των προϊόντων διακινούνται από μεταπράτες ή μεταπωλητές, που σημαίνει, ευκαιριακό και εύκολο κέρδος. Υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν πάντα οι πλανόδιοι έμποροι, που δεν έχουν μόνιμο στέκι, αλλά με κάποιο μεταφορικό μέσον γυρνούσαν από γειτονιά σε γειτονιά, διαλαλώντας τα εμπορεύματά τους.

Ειδικά Κατασκευασμένο Κινητό Κατάστημα Πάνω Στο Κάρο Που Το Σέρνει Ζώο.

Συμφωνία Κυριών Κάποτε...

Αναφορά Στα Καταστήματα Τροφίμων

Μ πακ ά λης – Π αντοπώ λης - Ε δ ώ διμα - Α ποικιακ ά

Μ πακ ά λικο

Τα καταστήματα τροφίμων εμπορευόντουσαν κάθε τρόφιμο, στερεό και υγρό, αρίστης ποιότητας.

Μ πακ ά λης

Ο μπακάλης ήταν έμπορος λιανικής πώλησης τροφίμων. Πολλή δουλειά, πολύ τρέξιμο, πολλή αγγαρεία, και ότι έμαθε από μικρός: ευγένεια, σβελτάδα, ευκινησία.

Π αντοπώ λης

Ο Παντοπώλης πωλούσε κάθε είδους αγαθά πρώτης ανάγκης, δηλαδή: τρόφιμα, στερεά και υγρά, αρίστης ποιότητας. Αντικατέστησε τη ονομασία μπακάλικο που ήταν Τούρκικη λέξη.

Ε δ ώ διμα

Εδώδιμα είναι όλα τα φυτικά και ζωικά προϊόντα, που αποτελούν τη τροφή του ανθρώπου, εξού και οι τίτλοι εδωδιμοπώλης ή εδώδιμα - αποικιακά.

Α ποικιακ ά

Αποικιακά προϊόντα είναι ότι εισάγεται από εξωτικές χώρες, όπως: καφές, κακάο, τσάι, μπαχαρικά, κ.α.

Το Μ πακ ά λικο Μ ίας Ά λ λης Ε ποχής

Μπακάλικο – μπακάλης, τίτλος Τουρκικής προέλευσης. Παράγωγα: μπακάλης, μπακαλόπαιδο, μπακαλόπουλο, μπακαλοϋπάλληλος, μπακαλόγατος.

1ον Ο μπακάλης ήταν ιδιοκτήτης καταστήματος.

2ον Το μπακαλόπαιδο γιος μπακάλη.

3ον Το μπακαλόπουλο είχε άμεση σχέση με το μπακάλικο.

4ον Ο μπακαλοϋπάλληλος ήταν υπάλληλος σε μπακάλικο.

5ον Ο μπακαλόγατος ήταν το παιδί για όλες τις δουλειές στο μπακάλικο, εντός αλλά και εκτός. Έκανε θελήματα, αγγαρείες και ότι άλλο μπορεί να ζητούσε η οικογένεια του αφεντικού. Γιατί στο νέο υπάλληλο, που έπιανε δουλειά στο μπακάλικο, του έδιναν τον τίτλο του «μπακαλόγατου»; Τα παιδιά ,που ξεκίναγαν από τα χωριά τους σε ηλικία 10-15 χρονών ήταν φτωχόπαιδα. Συνήθως δεν είχαν τελειώσει ούτε το Δημοτικό Σχολείο. Έφταναν σε κάποιο αστικό κέντρο για να βρούνε δουλειά, επί το πλείστον στη Αθήνα. Εκεί έπρεπε να εξασφαλίσουν φαγητό και ύπνο. Στο μπακάλικο σαν υπάλληλοι εξασφάλιζαν φαγητό και ύπνο αρκετά παιδιά, με το να τους επιτρέπει το αφεντικό να κοιμούνται στο πατάρι που υπήρχε μέσα στο μπακάλικο. Αναφέρομαι σε εποχές που δεν υπήρχε ωράριο. Μέχρι και τη δεκαετία του 1950, τα καταστήματα άνοιγαν και τις Κυριακές. Το αφεντικό, για να τον έχει πάντα σε πρώτη ζήτηση και ότι ώρα τον χρειαζόταν, τον κλείδωνε το βράδυ μέσα στο μπακάλικο να κοιμηθεί, μέχρι τη άλλη ημέρα που θα άνοιγε το κατάστημα. Έτσι του παραχωρούσε και ύπνο, αλλά με το αζημίωτο βέβαια. Σχεδόν όλα τα μπακάλικα είχαν γάτες, που τις κλείδωναν και αυτές μέσα στο κατάστημα για να κυνηγάνε τα ποντίκια, γι’ αυτό του κόλλησαν τον τίτλο μπακαλόγατος, διότι κοιμόταν μέσα στον μπακάλικο και φύλαγε τα τρόφιμα μαζί με τις γάτες, που ήταν για τα ποντίκια. Γάτες και υπάλληλος συμβίωναν αρμονικά, εξού και το μπακαλόγατος.

Μπακαλουπάλληλος ή Μπακαλόγατος.

Η Φωτογραφία Αντιπροσωπεύει Απόλυτα Τον Παλιό Μπακάλη.

Ο μπακάλης ήταν ιδιοκτήτης καταστήματος και προμήθευε το καταναλωτικό κοινό σχεδόν με όλα τα είδη διατροφής και οικιακής χρήσης, όπως: τρόφιμα, απορρυπαντικά, γαλακτοκομικά προϊόντα, αλίπαστα, σαπούνια, έλαια, και ότι άλλο είχε ανάγκη ο καταναλωτής. Ποιες ήταν οι σχέσεις του μπακάλη με τους καταναλωτές και γενικά με τους πελάτες; Αλληλοσεβασμός, αλληλοεκτίμηση και προπαντός ανθρώπινες σχέσεις. Ο μπακάλης τη παλιά εποχή, πέραν από τον αγώνα που έκανε για τη επιβίωσή του, έκανε και λειτούργημα. Το λειτούργημα ήταν ποικιλότροπο. Από το να κάνει συνοικέσια και κουμπαριές, έως το να καλύπτει πολλές από τις ανάγκες που είχαν αρκετοί από τους πελάτες του και ψώνιζαν με βιβλιαράκι, δηλαδή βερεσέ. Το βιβλιαράκι το έλεγαν και τεφτέρι, το λεγόμενο μπακαλοτέφτερο, που τόσο περιφρονητικά έχει σχολιαστεί από αρκετούς. Τι ήταν το μπακαλοτέφτερο? ήταν το τετράδιο που ο μπακάλης έγραφε τα βερεσέδια. Ποιος έπαιρνε βερεσέ; Ο φτωχός. Αυτός που δεν είχε εισόδημα, αυτός που δεν είχε χρήματα και είχε πολλά στόματα να ταΐσει και δεν τα χόρταινε ψωμί. Αποκούμπι του ήταν ο μπακάλης. Αρκετές φορές ο πελάτης δεν κατάφερνε να πληρώσει το χρέος του, οπότε ο μπακάλης κράταγε το τεφτέρι για ενθύμιο. Γι’ αυτό και η ελληνική παροιμία έλεγε: ο μπακάλης πρέπει να έχει μεγάλη κοιλιά για να χωράει όλες τις λογικές και μη λογικές απαιτήσεις του πελάτη, γιατί ο πελάτης έχει πάντα δίκιο. Τον 21ο αιώνα που διανύουμε, οι απρόσωποι εκπρόσωποι των Σούπερ Μάρκετ και των πολυκαταστημάτων λένε ότι ο πελάτης έχει πάντα δίκιο… αν τηρεί τους πιο κάτω κανόνες.

1ον ΕΑΝ ΔΕΝ ΜΑΣ ΑΠΑΣΧΟΛΕΙ ΚΑΙ ΔΕΝ ΜΑΣ ΚΑΝΕΙ ΝΑ ΧΑΝΟΥΜΕ ΧΡΟΝΟ.

2ον ΕΑΝ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΠΑΡΑΛΟΓΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΕΝ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΕΤΑΙ ΓΙΑ ΟΤΙ ΚΑΙ ΑΝ ΨΩΝΙΖΕΙ.

3ον ΕΑΝ ΔΕΙΧΝΕΙ ΣΕΒΑΣΜΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΕΜΑΣ.

4 ον ΕΑΝ ΔΕΝ ΜΑΣ ΒΛΕΠΕΙ ΣΑΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΕΣ ΤΟΥ, ΑΛΛΑ ΣΑΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΟΥ.

5ον ΕΑΝ ΕΧΕΙ ΤΗ ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΥΠΟΜΟΝΗ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗ ΜΑΣ ΕΝΟΧΛΕΙ.

6ον ΕΑΝ ΕΧΕΙ ΤΗ ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΕΥΓΕΝΕΙΑ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΜΑΣ ΓΝΩΡΙΖΕΙ.

7ον ΕΑΝ ΔΕΝ ΖΗΤΑ ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΩΝΕΙ ΟΤΙ ΓΡΑΦΕΙ.

8ον ΚΑΙ ΠΑΝΩ ΑΠ’ ΟΛΑ, ΕΑΝ ΠΛΗΡΩΝΕΙ ΣΕ ΜΕΤΡΗΤΑ. ΤΟΤΕ Ο ΠΕΛΑΤΗΣ ΕΧΕΙ ΔΙΚΙΟ. Ο βερεσές απέθανε κι ετάφη το τεφτέρι, και διαθήκη άφησε με τον παρά στο χέρι .

Μ πακ ά λικο Α ρχές Του 20 ου Α ιώνα

Σωτηρακόπουλος Τάσος (Εντός του παντοπωλείου του. Φωτ. 1952) Η εικόνα μας δείχνει το εσωτερικό παντοπωλείου και τον παντοπώλη να ζυγίζει ένα τεμάχιο τυρί. Η φωτογραφία έχει τραβηχτεί τον Οκτώβρη του έτους 1952 και στη φωτογραφία είναι ο παντοπώλης Τάσος Σωτηρακόπουλος σε ηλικία 17 χρονών που σήμερα το 2008 συνταξιούχος του Τ.Ε.Β.Ε. πλέον, αναφέρεται και γράφει για τη ζωή του παντοπώλη (μπακάλη). Το παντοπωλείο του στεγαζόταν στη οδό Ναυπλίου 15, σήμερα οδός Ελευθερίου Βενιζέλου 17,όπου έχει γίνει και η μόνιμη κατοικία του. Ο Τάσος Σωτηρακόπουλος εκείνη τη εποχή ήταν ο νεότερος σε ηλικία παντοπώλης της Τρίπολης.

Ποιες να ήταν οι γραμματικές γνώσεις των παντοπωλών και ποια η προσφορά τους; το μεγαλύτερο ποσοστό ήταν του δημοτικού σχολείου και όμως, ήταν οι καλύτεροι έμποροι, οι καλύτεροι διαπραγματευτές και πάντα ικανοποιούσαν όλες τις επιθυμίες του καταναλωτικού κοινού. ΄Ηταν αυτό που λένε σήμερα οι καλύτεροι μάνατζερ.

Δ ύ σ κ ο λ ο Τ ο Ε πά γ γ ε λ μ α Τ ο υ Π αν τ ο πώ λ η

Το εικονιζόμενο μπακάλικο λειτουργούσε από αρχές του 1900. Πάντα τα καταστήματα τροφίμων εκθέτανε στο πεζοδρόμιο ένα μέρος των προϊόντων τους, για να προσελκύουν τους πελάτες και για διαφήμιση των προϊόντων τους, όπως μαύρο χαβιάρι που γράφει η ταμπέλα, το βακαλάο στα ξύλινα βαρέλια με τα ξύλινα στεφάνια, που είναι στυλωμένος ο μπακαλοϋπάλληλος (μπακαλόγατος). Τα κουτιά με τις σαρδέλες των δέκα οκάδων, τα ξύλινα βαρέλια με τα ξύλινα στεφάνια γεμάτα σαρδέλες, τα σακιά με τα όσπρια και το αφεντικό με το τεφτέρι στα χέρια, μετράει τα βερεσέδια που του έχουν βάλει οι πελάτες του.

Το επάγγελμα του παντοπώλη ήταν δύσκολο, λόγω των ευπαθών προϊόντων που εμπορευόταν. Ψυγεία δεν υπήρχαν, ημερομηνίες λήξεως επάνω στα είδη δεν υπήρχαν, με αποτέλεσμα πολλές φορές μερικά προϊόντα έπιαναν μύγα και οι κονσέρβες διογκωνόντουσαν, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, ο έλεγχος από άσχετες υπηρεσίες και άσχετα άτομα ήταν συχνός και το φυλλοκάρδι του μπακάλη έτρεμε σαν του λαγού. Σε αυτά που σήμερα το 2008 αναφέρομαι ανήκουν σε άλλη εποχή, στη εποχή του αραμπά και του τετράκαρου, που η ζωή του ανθρώπου ήταν αργή, ανέμελη και χωρίς μεγάλες απαιτήσεις.

Χ ο ν τ ρ έ μ π ο ρ ο ι Κ α ι Β ι ο τ εχνίες Οι χοντρέμποροι τροφίμων, καθώς και οι βιοτεχνίες, τυροκομεία, ποτοποιεία, κηροποιεία κ.λ.π. προμήθευαν τα καταστήματα λιανικής πώλησης, με τα προϊόντα τους.

Π ροέ λε υ ση Κ αι Ι διότητες Του Γά λ ακ τος

H Ιστορία Του Τυριού

Γάλα εκλεκτό χαρακτηρίζεται το φυσικό και το φρέσκο, άνευ οποιασδήποτε προκατεργασίας, που είναι ελεύθερο από κάθε παθολογικό μικροοργανισμό και επομένως δύναται να χρησιμοποιηθεί ωμό. Οι παλιοί κτηοτρόφοι λέγανε: από τις ρόγες του μαστού και στη κατανάλωση και το φρέσκο γάλα να γίνεται τυρί. Με αυτό ήθελαν να επισημάνουν ότι το γάλα πρέπει να πίνεται φρέσκο από τη καρδάρα και το τυρί να φτιάχνεται όσο το γάλα είναι φρέσκο. Αυτό ίσχυε και ισχύει για το αγελαδινό, το κατσικίσιο και το πρόβειο γάλα.

Α γε λ α δινό Γά λ α

Άγριοκάτσικα.

Αναφέρεται ότι η ιστορία του τυριού είναι τόσο μακρόχρονη όσο και αυτή του ανθρώπινου γένους. Αρχίζει όταν πάνω στον πλανήτη εξημερώθηκαν τα πρώτα ζώα και τα ζώα που εξημερώθηκαν ήταν τα άγρια κατσίκια, τα άγρια πρόβατα και τα άγρια μοσχάρια.

Άγριο πρόβατο.

Το αγελαδινό γάλα είναι πιο ελαφρύ και πιο κίτρινο. Προσφέρεται νωπό και τυποποιημένο στον καταναλωτή, είναι πιο φτωχό σε λιπαρά και συστατικά κατά 20% του κατσικίσιου γάλακτος και κατά 50% του πρόβειου. Τα λιπαρά του ανέρχονται από 3-4%. Μπορεί να γίνει επεξεργασία όπως και στο γάλα των αιγοπροβάτων και να δώσει προϊόντα τυριών, αλλά με διαφορετική γεύση.

Αγελαδα

Σε γαλακτοπαραγωγικές χώρες όπως, Ολλανδία, Δανία, Γερμανία, λόγω μεγάλης παραγωγής αγελαδινού γάλακτος, με κατάλληλα μέσα το αεριοποιούν, δηλαδή εξατμίζουν το περιεχόμενο ύδατος και γίνεται σκονόγαλο. Το σκονόγαλο αυξήθηκε σημαντικότατα κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου 1914-1918. Στον Ελλαδικό χώρο πρωτοεισήχθη σε μεγάλες ποσότητες αρχές της δεκαετίας του 1960, όταν χρησιμοποιήθηκε σε ευρεία χρήση από τις βιομηχανίες σοκολατοποιίας, παγωτού, ζαχαροπλαστικής, αλλά και στη παραγωγή τυριών.

Γα λ ακ τοκομικ ά Π ροϊόντα Τα γαλακτοκομικά προϊόντα και το γάλα διακινούντο προς τους καταναλωτές μέσω των καταστημάτων τροφίμων. δηλαδή τα παντοπωλεία. Οι θρεπτικές ουσίες του γάλακτος είναι γνωστές και απαραίτητες για τον οργανισμό του ανθρώπου, Το γάλα εκκρίνεται από τους μαστούς των θηλυκών θηλαστικών ζώων μετά τη εγκυμοσύνη, για τη θρέψη των μικρών τους. Το πρόβειο, το κατσικίσιο και το αγελαδινό γάλα, υφίστανται επεξεργασία στις γαλακτοβιομηχανίες για τη παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων. Άγριο μοσχάρι.

Το αγελαδινό, επεξεργάζεται σε μεγάλο ποσοστό, για τη παραγωγή παστεριωμένου και κονσερβοποιημένου γάλατος. Σε εβαπορέ, σε ζαχαρούχο συμπυκνωμένο, σε αποβουτυρωμένο νωπό, ομογενοποιημένο άπαχο χωρίς λιπαρά, γάλα σε σκόνη ειδικά επεξεργασμένο, που του έχουν αφαιρεθεί όλα τα υγρά του. Τα τελευταία 30 χρόνια κυκλοφόρησε και γάλα μακράς διάρκειας που μπορεί να συντηρηθεί εκτός ψυγείου για μεγάλο χρονικό διάστημα. Για τη διατήρηση του ανωτέρω χρησιμοποιούνται και τα ανάλογα συντηρητικά. Όσο για το αιγοπρόβειο γάλα, σχεδόν όλη η παραγωγή διατίθεται στη τυροκομία.

Τυροκόμηση Ο τρόπος τυροκόμησης ήταν καθαρά εμπειρικός και περνούσε από γενιά σε γενιά, όπως γινότανε με κάθε παράδοση. Δεν είναι γνωστό από πού βγήκε ετυμολογικά η λέξη τυρί. Τη παλιά εποχή αυτοί που τυροκομούσαν υποφέρανε πολύ προκειμένου να επεξεργαστούν το γάλα για να το κάνουν τυρί. Αυτή τη δύσκολη δουλειά της τυροκόμησης τη αναλάμβαναν οι γεροντότεροι της οικογένειας, ο παππούς και η γιαγιά, διότι οι γέροντες είχαν τη υπομονή και τη εμπειρία για να φτιάξουν καλό τυρί. Τα μέσα που είχαν ήταν πρωτόγονα και ελάχιστα, γι’ αυτό έλεγαν: αυτή δεν είναι δουλειά, είναι τυραννία… Τυρί έφτιαχναν οι άνθρωποι από τους πανάρχαιους χρόνους. Η μυθολογία μας λέει ότι ο Κύκλωπας Πολύφημος, αναφέρεται ως ο πρώτος τυροκόμος. Κούτουλας ή Τσιτούρι, Για Το Μέτρημα Του Γάλακτος.

Κ ατ σικίσιο Γά λ α Το κατσικίσιο γάλα από απόψεως συστάσεως είναι στο ενδιάμεσο του αγελαδινού και πρόβειου γάλακτος. Είναι πιο λευκό και τα προϊόντα του γίνονται πιο σκληρά και πιο πικάντικα. Το βούτυρο του είναι καλύτερο των άλλων, αλλά είναι πιο φτωχό σε πυκνότητα και σε συστατικά του πρόβειου γάλακτος κατά 30% Οι κτηοτρόφοι για μέτρο του γάλακτος είχαν φτιάξει ένα ξύλινο αγγείο, που στη Αρκαδία το έλεγαν κούτουλα, ή τσιτούρι. Σήμερα μπορεί να βρεθεί μόνο στα λαογραφικά μουσεία.

Καρδάρα ή Βεδούρα, Για Το Άρμεγμα Των Αιγοπροβάτων..

Π ρόβειο Γά λ α Το πρόβειο γάλα διακρίνεται του αγελαδινού και του κατσικίσιου καθότι είναι πολύ πιο πλούσιο σε συστατικά τυρίνης και λίπους. Είναι το κύριο είδος γάλακτος για τη παρασκευή πρώτης ποιότητας τυριών. Η διαφορά του σε απόδοση και σε δραχμική άξια είναι διπλή του αγελαδινού γάλακτος και 30% πιο πάνω του κατσικίσιου. Μια αναλογία γάλακτος 70% σε πρόβειο και 30% σε κατσικίσιο βγάζει το καλύτερο τυρί φέτα.

Γαλακτοφόρα Πρόβατα.

Τυριά Της Α ρκ α δίας Το καταλληλότερο γάλα για τη τυροκομεία είναι το αιγοπρόβειο. Στη Αρκαδία η κτηοτροφία αποτελείται από γιδοπρόβατα. Βέβαια το κάποτε, με το σήμερα υπάρχει τεράστια διάφορα, τόσο στον τρόπο επεξεργασίας του γάλακτος, όσο και στα μέσα που διέθεταν τότε με αυτά που διαθέτουν σήμερα. Η διαφορά είναι μέρα με τη νύχτα. Γι’ αυτό αισθάνομαι τη υποχρέωση να αναφερθώ στο τότε, σε αυτό που έφυγε, σε αυτό που χάθηκε και ξεχάστηκε. Διότι και αυτά ανήκουν στη παράδοση και στη ιστορία μας. Όποιος απαρνιέται το χθες, είναι σαν να ξέχασε τους ανθρώπους που τον γέννησαν, σαν να ήρθε από το πουθενά. Τα τυροκομεία πριν τα μέσα της δεκαετίας του 1950 λειτουργούσαν με πρωτόγονα μέσα. Τα περισσότερα δεν είχαν μόνιμο στέκι. Ήταν μετακινούμενα, πήγαιναν από τη μια τοποθεσία στη άλλη. Έπρεπε να βρεθεί μέρος κοντά σε μαντριά και νερό, για να είναι εύκολη η συγκέντρωση και η επεξεργασία του γάλακτος. Η τυροκομική περίοδος ήταν 50 περίπου ημέρες. Άρχιζε μετά του Ευαγγελισμού και τελείωνε το πρώτο δεκαήμερο του Μάη. Η τροφή των αιγοπροβάτων ήταν ότι έκοβε το δόντι τους στο βουνό και στον κάμπο. Άρμεγμα Γιδιών (Φωτογραφία 1937).

Τα τυριά που παρασκεύαζαν ήταν, φέτα, τουλουμοτύρι, κεφαλοτύρι και μυζήθρα. Ο τρόπος επεξεργασίας και συντήρησης ήταν πρωτόγονος. Ευτυχώς που υπήρχε το αλάτι.

Τυροκομεία Στα μέσα της δεκαετίας του 1950 τα χωριά και η ύπαιθρος ηλεκτροδοτήθηκαν. Το Υπουργείο Εμπορίου υποχρέωσε τους τυροκόμους να φτιάξουν κτίρια με κατάλληλους χώρους για τη επεξεργασία του γάλακτος. Τα αποκαλούσαν πρότυπα τυροκομεία. Ο ωφέλιμος χώρος του κτιρίου έπρεπε να αποτελείται τουλάχιστον από 120τ.μ. και να είναι χωρισμένος σε τέσσερις χώρους: 1ος χώρος παραλαβής.

2ος βραστήρας.

3ος χώρος επεξεργασία.

4ος χώρος ωρίμανσης. Αρχές του 1960 όλοι οι τυροκόμοι είχαν μόνιμο και κατάλληλο κτίριο, βάση προδιαγραφών των τεχνικών υπηρεσιών του Υπουργείου. Οι τυροκόμοι προσέλαβαν μαστόρους (τεχνίτες) επεξεργασίας γάλακτος, για τη καλύτερη ποιότητα και μεγαλύτερη ποικιλία τυριών. Εκτός από φέτα, κεφαλοτύρι, μυζήθρα, βούτυρο, γιαούρτι, άρχισε και η παρασκευή τυριών πολυτελείας, όπως ανθότυρο, γραβιέρα, μανούρι κ.α. Εκτός από τα τυριά που παρασκεύαζαν στη Αρκαδία, τα καταστήματα τροφίμων πωλούσαν σχεδόν όλα τα είδη των ελληνικών τυριών, όπως κασέρι (κασκαβάλι), τελεμέ, τουλουμοτύρι, κοπανιστή, τυρί Αγράφων κ.α. Πριν αναφερθώ στη περιεκτικότητα και παρασκευή των μαλακών και σκληρών τυριών, θα προσπαθήσω να εξηγήσω τη διαδικασία διαχωρισμό του βουτύρου από το γάλα, και τη παρασκευή γιαουρτιού.

Β ού τ υρο Γά λ ακ τος

Η ανακάλυψη του βουτύρου έγινε πριν χιλιάδες χρόνια, όταν ο κτηοτρόφος κρέμαγε στη φούρκα ή στο κλαρί, το καζάνι ή τη καρδάρα με το γάλα από βραδύς και έμενε ακίνητο μέχρι τη άλλη ημέρα. Επάνω στο γάλα δημιουργείτο ένα παχύρρευστο στρώμα, η κορφή του γάλακτος, δηλαδή τα λιπαρά του γάλακτος. Ο τσοπάνης ψάχνοντας βρήκε τον τρόπο του διαχωρισμού του βουτύρου από το γάλα. Αυτό γινότανε διά ισχυρού κτυπήματος. Έτσι εφεύρε το καδί, (ξύλινο είδος βαρελιού). Έδερναν (χτύπαγαν) το γάλα μέσα στο καδί με το καδόξυλο, τον δάρτη όπως το έλεγαν, επί μισή ώρα περίπου και άρχιζε να ξεχωρίζει το βούτυρο σε σβόλους μεγέθους αμυγδάλου. Ο δεύτερος διαχωρισμός της κρέμας σε νωπό φρέσκο βούτυρο, γινόταν πάλι διά κτυπήματος, με διαφόρους τρόπους. Τη παλιά εποχή ζύμωναν τη κρέμα με τα χέρια, έτσι έβγαινε το νωπό βούτυρο.

Β ου τ υροβάρε λο

Τη αρχαία εποχή, ο διαχωρισμός του βουτύρου από το γάλα, γινόταν με δυνατή ανατάραξη μέσα σε ειδικό ξύλινο βαρέλι φτιαγμένο από κορμό δέντρου, που προήλθε από τη περιοχή του Πόντου. Οι Πόντιοι το έλεγαν ξυλάν.

Βουτυροβάρελο Που Το Έλεγαν Ξυλάν.

Καδί. Η Τσελιγκοπούλα Δέρνει Το Γάλα Μέσα Στο Καδί. Σήμερα Υπάρχει Μόνο Σε Λαογραφικά Μουσεία.

Γα λ ακ τομηχανή Αρχές του 20ου αιώνα από Ιταλία εισήχθη η χειροκίνητη γαλακτομηχανή και τη ονόμασαν κορφολόγο. Τη ονομασία τη πήρε από τη κορφή του γάλακτος. Με τη γαλακτομηχανή ο διαχωρισμός της κρέμας από το γάλα ήταν πιο εύκολος.

Χειροκίνητη Γαλακτομηχανή Διαχωρισμού Κρέμας Από Το Γάλα, Κομπλαρισμένη Με Μοτέρ. Λειτουργούσε Και Με Ρεύμα.

Βουτυροβάρελο Σήμερα. Υπάρχει Σε Βιοτεχνίες Γάλακτος Και Σε Εργαστήρια Βουτύρου.

Βούτυρο Γάλακτος.

Τη δεκαετία του 1940 κάποιοι βουτυράδες και τυροκόμοι, για τη επεξεργασία της κρέμας σε νωπό βούτυρο, έφεραν από το εξωτερικό ηλεκτροκίνητα βουτυροβάρελα. Έριχναν τη κρέμα μέσα στο βουτυροβάρελο στο οποίο είχαν τοποθετηθεί ειδικά ξύλα, τα λεγόμενα μαλαξάρια. Με τις στροφές που έπαιρνε το βαρέλι γύρναγαν και τα ξύλα. Έτσι γινότανε η μάλαξη της κρέμας και αποβάλλονταν τα περιττά υγρά. Το νωπό φρέσκο βούτυρο έβγαινε με υγρασία περίπου 30%.

Η επεξεργασία του νωπού βουτύρου, ώστε να γίνει βούτυρο γάλακτος μαγειρικής γινόταν ως εξής: Το αλάτιζαν με χοντρό αλάτι και παρέμενε σε αυτό τουλάχιστον 20 ημέρες. Κατόπιν έμπαινε στη φωτιά, σε χαμηλή θερμοκρασία. Όταν έλιωνε και κατακάθονταν τα υγρά και το αλάτι, πιανότανε το βούτυρο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο παράγεται το μαγειρικό βούτυρο γάλακτος Αρίστης ποιότητας με 0% υγρασία.

Γιαούρ τι Τσ ανάκ ας

Το γιαούρτι για να πετύχει, πρέπει το γάλα να είναι πρόβειο, φρέσκο και καθαρό. Η ζύμη (πυτιά) είναι οξύγαλο, ή προκατασκευασμένο γιαούρτι. Το γάλα θερμαίνεται μέχρι βρασμού για να αποστειρωθεί και να αποφευχθούν οι παθολογικές ζυμώσεις. Κατόπιν πρέπει να κρυώσει στους 45-48 βαθμούς Κελσίου και τότε είναι κατάλληλο για πήξιμο. Το γιαούρτι είναι προϊόν ευρύτατα διαδεδομένο από αρχαιοτάτων χρόνων και ήταν κατεξοχήν προϊόν των Βαλκανικών χωρών και της Ανατολής. Γιαούρτι.

Γελοιογραφία του Κ. Μητρόπουλου Με τη Σημασία Της.

Μ α λ ακ ά Κ αι Σ κ ληρά Τυριά

Παραδοσιακά Προϊόντα Γάλακτος

Τα τυριά διαχωρίζονται σε μαλακά και σκληρά. Αυτό οφείλεται στη απόδοση του γάλακτος σε μάζα τυριού. Η περιεκτικότητα στα μαλακά τυριά ορίζεται σε υγρασία και λιπαρά. Για τη εποχή που αναφέρομαι, η υγρασία στα μαλακά τυριά έπρεπε να ήταν 46%, και το ανώτατο ανεκτό όριο 48%, αναλόγως της περιεκτικότητας των λιπαρών. Η περιεκτικότητα σε λιπαρά, στη Α ποιότητα έπρεπε να είναι 32% και στη Β ποιότητα 24%, ανάλογα με τη αποβουτύρωση, και τον τρόπο επεξεργασίας. Γκάμα τυριών

Τα σκληρά τυριά, ανεξαρτήτως ποιότητας και είδους, δεν έπρεπε να περιέχουν άνω του 38% υγρασία και αναλόγως της περιεκτικότητας των λιπαρών. Σκληρά τυριά Α ποιότητας χαρακτηριζόντουσαν αυτά που περιείχαν το ελάχιστο ως 25% και το ανώτερο ως 40% λιπαρά.

Όπως προαναφέρω τα προϊόντα του αιγοπρόβειου γάλακτος μέχρι τη δεκαετία του 1950, η επεξεργασία τους ήταν παραδοσιακή. Μπορώ να πω πρωτόγονη, χωρίς να γίνεται παστερίωση, δηλαδή δεν έβραζαν το γάλα και όμως παρήγαγαν σε ποιότητα και γεύση τα καλύτερα τυριά. Η απόδοση του γάλακτος σε τυρί δεν τους απασχολούσε, η συντήρησή τους ήταν εύκολη, πυτιά φυσική από κατσικίσιο στομάχι, καλό αλάτισμα και τα τυριά ωρίμαζαν στη φύση, γινόντουσαν πιο σκληρά, πικάντικα και πιπεράτα. Η αποθήκευση και η συντήρησή τους, ήταν ο θόλος και το υπόγειο.

Π αρα δοσιακ ά Π ροϊόντα Τροφίμων Τι εννοούμε παραδοσιακά προϊόντα; Αυτά τα προϊόντα που δεν είχαν υποστεί ουδεμία παρέμβαση πέραν από τον φυσικό τρόπο επεξεργασίας. Μεταξύ όλων των άλλων είναι γενικά και τα είδη τροφίμων, που δυστυχώς δεν πρόκειται να τα γευτεί ξανά ο άνθρωπος. Αναφέρομαι στα τυροκομικά, αλίπαστα, δημητριακά, όσπρια, και γενικά στα εδώδιμα. Σε ότι μπόρεσα να μάθω στη πράξη και μέσα από τον αγώνα των εξήντα χρόνων που έζησα, εργάστηκα και συνεργάσθηκα με πάσης φύσεως προμηθευτές και καταναλωτές. Όλα αυτά τα χρόνια ασχολήθηκα με τα είδη τροφίμων που άφθονα μας έδωσε η φύση. Μέχρι και τη δεκαετία του 1950 τα πάντα ήταν αγνά και φυσικά. Αυτό οφείλετο στο ότι ο ναός της φύσης ήταν αμόλυντος και παρθένος. Δυστυχώς σήμερα που αναφέρομαι στα φυτικά και ζωικά τρόφιμα, η φύση έχει «βιαστεί» και παραβιαστεί από τη βιοχημεία, και τη εμποροκρατία, στο όνομα του εύκολου κέρδους. Ότι επεξεργαζόταν, παρασκευαζόταν και συσκευαζόταν τη παλιά εποχή ήταν γέννημα της φύσης. Σήμερα, το 2008, βρισκόμαστε στη εποχή της νοθείας, του εμπλουτισμού και της πλαστικοποίησης.

Π αρα δοσιακ ά Τυριά Παραδοσιακά τυριά μιας άλλης εποχής ήταν: τυρί φέτα, τουλουμίσιο τυρί, τελεμές, κοπανιστή, τυρί σφέλα, κεφαλοτύρι, κ.α. ήταν αγνά και νόστιμα. Η παρασκευή του τυριού γενικώς γινόταν σε δυο στάδια. Πρώτον τη παρασκευή του τυροπήγματος, δηλαδή η πήξη του γάλακτος και δεύτερον η ωρίμανση του τυριού.

Καλούπια Γεμάτα Τυρόπηγμα Επάνω Στο Τεζάχι.

Τυρί Φ έ τα Το τυρί φέτα είναι γνωστό και σαν τυρί βαρελίσιο. Η παρασκευή του είναι εύκολη και ολιγοδάπανη. Με σωστή επεξεργασία είναι πολύ εύγευστο. Το τυρί φέτα έρχεται πρώτο στη κατανάλωση στον Ελλαδικό χώρο. Τυρί φέτα παρασκευάζεται από αιγοπρόβειο γάλα. Η φέτα σε γεύση και ποιότητα επιτυγχάνεται με αναλογία 70% πρόβειου και 30% γιδινό. Ο τρόπος επεξεργασίας της φέτας εγένετο ως εξής: Το γάλα ετοποθετείτο σε καζάνι, θερμαινόταν ανάλογα με τη περιοχή και τη εποχή, από 32-38 βαθμούς Κελσίου. Ρίχνανε τη πυτιά από στομάχι μικρού ζώου γάλακτος και κατά προτίμηση, όπως αναφέρω, κατσικίσιο. Η πήξη ολοκληρωνότανε σε μια ώρα περίπου.

Η πήξη του γάλακτος επιτυγχάνετο στα τυριά με πυτιά από στομάχι μικρού ζώου που θήλαζε. Κατσίκι, αρνί, μοσχάρι. Η καλύτερη πυτιά είναι από στομάχι κατσικίσιο και επεξεργαζόταν με εύκολο τρόπο. Η πυτιά διαλυόταν σε ζεστό νερό, πολτοποιούταν και αλατιζόταν με χοντρό αλάτι.

Το τυρόπηγμα ονομαζόταν στάλπη ή στριγκλιάτα. Τεμαχιζόταν μέσα στο καζάνι με ειδικό χειροποίητο εργαλείο τον λεγόμενο κόφτη, σε σχήμα κιθάρας και το έριχναν σε τσαντίλα ή σε καλούπι.

Το αυτούσιο χοντρό αλάτι, χωρίς να έχει υποστεί καμία μετατροπή και χωρίς να έχει πλυθεί, για τα τυριά τη παλιά εποχή ήταν απαραίτητο. Πριν περίπου από 40 χρόνια, το Υπουργείο Εμπορίου διά αγορανομικής απόφασης απαγόρευσε τη φυσική πυτιά στομάχου, και έκτοτε χρησιμοποιείται βιομηχανική πυτιά.

Τα καλούπια τα έβαζαν επάνω σε ξύλινο πάγκο που το έλεγαν τεζάχι και τα γύριζαν για να στραγγίσουν τα υγρά, τα τοποθετούσαν ανάποδα επάνω στο τεζάχι και

Τυρί Φέτα Βαρελίσιο.

παρέμεναν για λίγες ώρες ώστε να φύγει το τυρόγαλο που έπρεπε και να πάρει τη φόρμα της φέτας. Κοβόταν μέσα στο καλούπι σε τρίγωνες, ή τετράγωνες φέτες. Εξ΄ού και η ονομασία τυρί φέτα. Αφού βγει από το καλούπι το έβαζαν σε ειδικά ξύλινα βαρέλια, βούτες τα έλεγαν, αλατιζόταν με χοντρό αλάτι, και παρέμενε 5-7 ημέρες στη λάντζα. Το γύριζαν 3 – 4 φορές ώστε οι επάνω φέτες να πάνε αποκάτω για να αλατιστούν ομοιόμορφα και το τυρί να πάρει το ανάλογο αλάτι που χρειαζόταν. Στη συνέχεια πλενόταν και βαρελιαζόταν σε ξύλινα βαρέλια. Στη κατανάλωση έπρεπε να δίνεται μετά από 50 ημέρες, διότι αυτός ο χρόνος περίπου χρειάζεται για να ολοκληρωθεί η ζύμωση και να σταματήσει η βράση του τυριού, ώστε να είναι έτοιμο για το τραπέζι του καταναλωτή.

Τυρί Στο Τουλού μι

τουλουμίσιου τυριού ελάχιστα διέφερε από το τυρί φέτα.

υφίσταται κοπάνισμα εξού και το όνομα. Μετά τη αποστράγγιση αλατίζεται και τοποθετείται σε ειδικά βαρέλια, παραμένει 6-8 ημέρες για ωρίμανση. Εξάγεται πάλι και ζυμώνεται πολύ, εμπλουτίζεται με μπαχαρικά και ιδιαιτέρως με κόκκινο πιπέρι, αποκτώντας πιπεράτη και πικάντικη γεύση. Πωλείται ως ορεκτικό. Ότι ζωικό γάλα υπάρχει μπορεί να πηχτεί και να χρησιμοποιηθεί για τη κοπανιστή.

Τυρί Σ φέ λ λ α Η σφέλλα παρασκευάζεται από κατσικίσιο και πρόβειο γάλα. Είναι λευκό τυρί σαν τη φέτα και το τουλουμοτύρι. Παρασκευάζεται κατά τον ίδιο τρόπο. Η διαφορά του είναι ότι αναθερμαίνεται και γίνεται πιο σκληρό και πιο αλμυρό. Συσκευάζεται σε δερμάτινο σάκο (ασκί - τουλούμι). Αναφέρεται στα πολύ παλιά τυριά και ανήκει στα σκληρά.

Τυρόπηγμα Στραγγισμένο Σε Τσαντήλα.

Τουλουμοτύρι.

Η ονομασία όλων των τύπων τυριών προέρχεται από τον τρόπο παρασκευής, και συσκευασίας, από τον τόπο προέλευσης και από τη εμφάνιση τους. Το τουλουμοτύρι διαφέρει ελάχιστα από το τυρί φέτα. Η διαφορά είναι ότι το τυρί συσκευάζεται στο τουλούμι, από όπου πήρε και τη ονομασία τουλουμοτύρι. Το τουλούμι ή ασκί, έχει αναφορά στα πολύ παλιά χρόνια. Αναφέρεται ότι το εφεύρε ο άνθρωπος τον 8ο αιώνα π.χ. Είναι δερμάτινος σάκος από δέρμα γδαρμένου ζώου, κυρίως κατσικίσιο, γι’ αυτό το έλεγαν και γιδιά. Όταν οι πρωτόγονοι άνθρωποι στο κυνήγι κατάφερναν να σκοτώσουν μεγάλα ζώα, όπως βουβάλια, αγριόχοιρους, κ.α. επί τόπου τα έγδερναν. Όσο κρέας μπορούσαν έτρωγαν και έπαιρναν μαζί τους. Ότι έμενε το τύλιγαν με το δέρμα του ζώου και το έθαβαν στο έδαφος. Όταν μετά από ημέρες το ξέθαβαν, ήταν σα να το είχαν γδάρει εκείνη τη στιγμή. Αναφέρεται ότι το πρώτο προϊόν που αποθηκεύτηκε στο ασκί ήταν το λαρδί και το τυρί. Το ασκί, ή τουλούμι, μέχρι και τη δεκαετία του 1950 χρησιμοποιείτο για τη μεταφορά λαδιού, κρασιού, μούστου, ρετσινιού, για αποθήκευση τυριού, κ.α. Το τυρί τοποθετείτο στο τουλούμι σε ακανόνιστα τεμάχια, αρκεί να χωράγανε στο στόμιο του ασκιού, που ήταν ο λαιμός του ζώου. Τα κομμάτια ήταν περίπου στο μέγεθος μεγάλου πορτοκαλιού ή μιας μεγάλης πλάκας σαπουνιού. Τη παλιά εποχή με τη ανακάλυψη του τυριού, ο τρόπος συσκευασίας και αποθήκευσης ήταν πρωτόγονος. Ο άνθρωπος έπρεπε να εφευρίσκει μέσα για τη επιβίωση του. Έτσι και ο δερμάτινος σάκος, το τουλούμι, θεωρήθηκε κατάλληλος για τη μεταφορά και αποθήκευση πολλών ζωικών και φυτικών προϊόντων. Ο τρόπος επεξεργασίας και παρασκευής του

Σήμερα, στη Μεσσηνία παρασκευάζεται τυρί σφέλλα από αιγοπρόβειο γάλα. Συσκευάζεται στο τουλούμι, σε τετράγωνα μακρόστενα τεμάχια σε σχήμα πλάκας σαπουνιού. Διατηρείται στο τουλούμι με άλμη από γάλα και έχει πικάντικη και πιπεράτη πολύ καλή γεύση. Μπορείτε να το βρείτε στη αγορά της Καλαμάτας ακόμη και σήμερα.

Η διαφορά επισημαίνετο στο ότι, για το στράγγισμα του τυροπήγματος χρησιμοποιούσαν τη τσαντίλα , ήταν αραιοϋφασμένο πανί,. Το έλεγαν και τουλοπάνι. Έριχναν το τυρόπηγμα στη τσαντίλα και τη κρέμαγαν για να στραγγίσει το τυρόγαλο. Όταν στράγγιζε το τοποθετούσαν επάνω σε ένα ξύλο που είχαν ειδικά κατασκευάσει, το μαστορικό τεζάχι. Τεμαχιζόταν, αλατιζόταν και έμπαινε στη λάντζα για να πάρει το αλάτι που χρειαζόταν όπως και η φέτα. Μετά από μερικές ημέρες το τυρί έμπαινε στο τουλούμι. Για τη καλή συντήρηση του τυριού, το τουλούμι συμπληρωνόταν με βρασμένο αλατισμένο γάλα. Αφού κρύωνε το έριχναν στο τουλούμι. Με τον καιρό απορροφούσε τα υγρά του γάλακτος και το τυρί κολυμπούσε στη παχύρρευστη άλμη του γάλακτος. Η κατσικίσια πυτιά, η άλμη και ο δερμάτινος σάκος του έδιναν άριστη πιπεράτη και πικάντικη γεύση.

Π αρα δοσιακό κεφα λοτ ύρι

Τυρί σφέλλα Στο Τουλούμι.

Το τυρί που παρασκευάζεται σε δερμάτινο σάκο, (ασκί) θέλει πιο τακτική παρακολούθηση, διότι εύκολα υπόκειται σε αλλοιώσεις. Γι’ αυτό το τυρί στο τουλούμι έπρεπε να παρακολουθείται και να συμπληρώνεται, όταν χρειαζόταν, με άλμη.

Τε λεμές , Τυρί Π αρα δοσιακό Το τυρί τελεμές είναι ανάλογο της φέτας και του τουλουμοτυριού, έχουν σχεδόν τη ίδια διαδικασία παρασκευής και συσκευασίας καθότι και αυτό αποθηκευόταν σε τουλούμι. Το τυρί τελεμές πατρίδα είχε τη Ρουμανία. Τη δεκαετία του 1930, το τυρί τελεμές από αιγοπρόβειο γάλα και συσκευασία σε τουλούμι παρασκευάστηκε και στη Ελλάδα, ιδιαιτέρως σε Θεσσαλία και Μακεδονία.

Κ οπανισ τή Η κοπανιστή πήζεται όπως η φέτα και τα άλλα τυριά, με τη διαφορά ότι το τυρόπηγμα η (μάζα)

Παραδοσιακό Κεφαλοτύρι.

Το παραδοσιακό κεφαλοτύρι είναι από τα πιο παλαιά τυριά. Η ονομασία κεφαλοτύρι προέρχεται από το κεφάλι, πριν εφεύρουν τη φόρμα (βεζιά), το κεφαλοτύρι ζυμωνόταν και πιεζόταν σε ειδικό υφαντό πανί, το λεγόμενο τσαντιλοπάνι. Το σχήμα του ήταν περίπου σαν πλακουδωτό κεφάλι, εξού και η ονομασία κεφαλοτύρι. Το γάλα πηζόταν σε καζάνι που ήταν τοποθετημένο επάνω σε εστία, στο κακαβολίθι. Το ζέσταιναν με καυσόξυλα στους 34-37 βαθμούς Κελσίου. Μετά από μια ώρα κοβόταν με ειδικό ξύλινο κόφτη σε σχήμα κιθάρας. Έμπαινε χαμηλή φωτιά κάτω από το καζάνι και για μισή ώρα περίπου αναδευόταν με ειδικό ξύλο σχήμα (ρόκας). Φθάνοντας στους 40-42 βαθμούς Κελσίου η τυρομάζα καθόταν στον πάτο του καζανιού. Κατόπιν αφαιρούσαν τη φωτιά, και κοβόταν μέσα στο καζάνι σε τεμάχια. Ανάλογα με τη χωρητικότητα της φόρμας (βεζιάς), από 4 -7κιλά, πιανόταν μέσα από τον τυρόγαλο. Στη συνέχεα τοποθετείτο στη βεζιά, ζυμωνόταν με τα χέρια αρκετή ώρα, έως ότου αποβάλλει τα ανάλογα υγρά. Η κάθε βεζιά είχε και το αντίστοιχο ξύλινο καπάκι. Επάνω στο καπάκι έβαζαν μια πέτρα περίπου στο ίδιο βάρος με του τυριού. Το κεφαλοτύρι γυριζόταν 3-4 φορές αλλάζοντας πανιά. Έμενε στις φόρμες μέχρι τη άλλη ημέρα και το έβγαζαν από αυτές. Αλατιζόταν με παχύρρευστη σαλαμούρα, αλατόνερο, έπαιρνε το ανάλογο αλάτι που χρειαζόταν και τοποθετείτο στη αποθήκη για ωρίμανση. Στη κατανάλωση έπρεπε να βγει μετά από 60-70 ημέρες. Ήταν σκληρό, λίγο αλμυρό και είχε πολύ καλή και πικάντικη γεύση.

Κ εφα λοτ ύρι Ά γράφων Το κεφαλοτύρι Αγράφων ανήκει στα σκληρά. Πρωτοπαρασκευάστηκε τη δεκαετία του 1930, από το γεωπόνο Ραυμόνδο Δημητριάδη, στη θέση Γκαβέλου της περιοχής Αγράφων, εξού και η ονομασία. Η επεξεργασία του γινόταν με τον ίδιο τρόπο που γινόταν και το κεφαλοτύρι, δηλαδή αιγοπρόβειο γάλα, το ζέσταιναν και το έπηζαν στους 34ο - 38ο ανάλογα με τον καιρό και τη περιοχή. Όπως αναφέρω είναι απομίμηση των εξαιρετικής ποιότητας Ελληνικών σκληρών τυριών.

Γραβιέρα Τριπόλεως

Για το πήξιμο χρησιμοποιούσαν πυτιά, πάντα από στομάχι μικρού ζώου γάλακτος και κατά προτίμηση κατσικίσιο Ο τρόπος παρασκευής και εργασίας δεν διέφερε από τα προαναφερόμενα.

Η γραβιέρα παρασκευαζόταν στη Ελβετία και τη Γαλλία από αγελαδινό γάλα. Τη ονομασία τη πήρε από περιοχή της Ολλανδίας.

Για να είναι Α ποιότητας, τα λιπαρά του έπρεπε να είναι από 30% έως 36% και η υγρασία από 28% έως 34%. Η διαφορά που υπήρχε στα λιπαρά και στη υγρασία οφείλετο στη επεξεργασία και στη αποβουτύρωση του γάλακτος.

Ο αείμνηστος καθηγητής χημείας και τροφίμων Σπύρος Γαλανός αναφέρει ότι: στη Ελλάδα η γραβιέρα πρωτοπαρασκευάστηκε τη δεκαετία του 1930 στη περιοχή Αμαλιάδα της Ηλείας. Η περιοχή είχε και αγελαδινό γάλα οπότε δεν κατάφεραν να πετύχουν τη ποιότητα που προέβλεπαν. Η τεχνολογία αναπτύχθηκε στη Κρήτη. Η Κρήτη είχε μεγάλη κτηοτροφία σε γιδοπρόβατα. Με το πρόβειο γάλα πέτυχαν τη καλύτερη ποιότητα των Ελληνικών τυριών, τη γραβιέρα Κρήτης.

Κ εφα λοτ ύρι Κ α σσ αβε τίου Το Κασσαβέτιο είναι περιοχή που ανήκει στα Ζαγοροχώρια και η ονομασία του συγκεκριμένου τυριού προέρχεται από το τοπωνύμιο της περιοχής. Το κεφαλοτύρι Κασσαβετίου είναι το ίδιο με το κεφαλοτύρι Αγράφων. Γίνεται η ίδια επεξεργασία και έχει περίπου τη ίδια γεύση. Όπως προαναφέρω όλα τα τυριά παίρνουν τη ονομασία τους από το σχήμα τους, όπως, φέτα, κεφαλοτύρι, κ.λ.π. και από τη περιοχή παραγωγής τους.

Η γραβιέρα ανήκει στα σκληρά τυριά πολυτελείας. Κεφαλοτύρι Άγράφων. Γραβιέρα Τριπόλεως.

Το πρωτοπαρασκεύασε ο γεωπόνος Πολυχρονιάδης, κατ’ απομίμηση του Ελβετικού τυριού Έμενταλ. Τη δοκιμή τη έκανε με αιγοπρόβειο γάλα, αντί για Έμενταλ, του βγήκε ένα εξαιρετικής ποιότητας Ελληνικό σκληρό κεφαλοτύρι πολύ εύγευστο, και πικάντικο. Λόγω αιγοπρόβειου γάλακτος και κατσικίσιας πυτιάς, δεν διέφερε σχεδόν σε τίποτα από τα πιο πάνω αναφερόμενα τυριά. Ο τρόπος επεξεργασίας, συντήρησης και αλατίσματος ήταν ο ίδιος.

Κ α σέρι

Η γραβιέρα για να έχει ποιότητα και γεύση, θέλει υπομονή και τέχνη. Φρέσκο πρόβειο γάλα, σωστή παστερίωση του γάλακτος, πήξιμο ανάλογα με τη εποχή και τη περιοχή. Θέλει τη ανάλογη θερμοκρασία, προσοχή στο κόψιμο, στο ανάδεμα, στο πιεστήριο. Τη μεγαλύτερη προσοχή και καθαριότητα τη θέλει η αποθήκη ωρίμανσης.

Τρόπος παρα σκε υής παρα δοσιακής γραβιέρας .

Προέλευσή του αναφέρεται ότι ήταν η Ιταλία, από όπου προέρχεται και η ονομασία του. Το κασέρι λέγεται και κασκαβάλι. Είναι διαδεδομένο ευρύτατα από πολύ παλιά στη χώρα μας, αλλά και σε γειτονικές χώρες, Τουρκία, Βουλγαρία, Ρουμανία.

Το γάλα, παστεριωνόταν στους 68ο έως 70ο Κελσίου. Στη συνέχεια πέρναγε από ψύκτη και το έφερνε στη θερμοκρασία που χρειαζόταν, από 36ο έως και 40ο Κελσίου. Πηζόταν με βιομηχανοποιημένη πυτιά μέσα σε καζάνι που ήταν τοποθετημένο επάνω σε εστία για τη αναθέρμανση. Η ολοκλήρωση του πηξίματος κράταγε μια ώρα. Το τυρόπηγμα κοβόταν με ειδικό κόφτη σε σχήμα κιθάρας. Κάτω από το καζάνι έκαιγε πολύ σιγανή φωτιά και για μια ώρα αναδευόταν με χειροποίητο αναδευτήρα σε σχήμα ρόκας. Με προσοχή και τέχνη το τυρόπηγμα γινόταν κόκκος σε μέγεθος αραβοσίτου.

Η καλύτερη ποιότητα γίνεται με αναλογία 50% αγελαδινού και 50% πρόβειου γάλακτος. Πήζεται όπως όλα τα τυριά, αλλά η τυρομάζα (μπασκί) τοποθετείται σε ειδικά καλάθια και γίνεται αναθέρμανση.

Ο κόκκος του τυριού όταν πλησίαζε να γίνει, ύστερα από το ψήσιμο της μιας ώρας, δημιουργούσε μια μεμβράνη που όταν το έβαζες στο στόμα κολλούσε στα δόντια σαν μαστίχα. Τότε ήταν έτοιμο και η φωτιά έσβηνε.

Λόγω της μεγάλης σε διάρκεια αναθέρμανσης, αποβάλλει αρκετή ποσότητα λιπαρών( βούτυρο).

Το ψημένο χαμούρι, όπως το λέγαμε, πιανότανε με το τουλουπάνι (τσαντιλοπάνι) μέσα από το τυρόγαλο, έμπαινε σε καλούπια (βεζιές) άνω των 12κιλών. Τα καλούπια τοποθετούνταν στο πιεστήριο με ειδικά αντίβαρα και ο μάστορας άρχιζε τα γυρίσματα. Ξεκινούσε από τη πρώτη σκάλα της βέργας, που αντιστοιχούσε σε δέκα κιλά. Κάθε περίπου μια ώρα συνέχιζε τα γυρίσματα. Όταν γίνονταν 5 γυρίσματα το αντίβαρο έφτανε στη 5η σκάλα που αντιστοιχούσε σε 50κιλά. Στη 5η σκάλα έμενε το αντίβαρο πάνω από 15 ώρες, ώστε η γραβιέρα να σταθεροποιηθεί και να αποβάλλει τα περιττά υγρά. Σε αλατόνερο (σαλαμούρα) απαγορευόταν να μπει, διότι το εξωτερικό της γραβιέρας άρπαζε αλάτι και χονδροπέτσιαζε.

Η τυρομάζα ουδεμία πίεση υφίσταται. Απλώς κόβεται, τοποθετείται στη φόρμα (καλούπι) και τέλος σε κρύο μέρος για ωρίμανση. Τον τυρόγαλο του κασεριού λόγω των περισσοτέρων λιπαρών που έχει κρατήσει, τον επεξεργάζονται και βγαίνει το τυροβούτυρο δευτέρας ποιότητας. Η πρώτη ποιότητα του κασεριού σε λιπαρά πρέπει να έχει το ελάχιστο 33% και υγρασία το ανώτερο 35%. Είναι πολύ γευστικό, και μπαίνει σε όλα τα Ελληνικά τραπέζια. Ανήκει στα σκληρά τυριά.

Η γραβιέρα Τριπόλεως, αφού είχε τοποθετηθεί στη κατάλληλη αποθήκη, πάνω σε καθαρές τάβλες, μετά από 48 ώρες άρχιζε το αλάτισμα, επί 40 - 45 συνεχόμενες ημέρες με ημίχοντρο αλάτι. Κάθε πρωί αλάτισμα και κάθε βράδυ επάλειψη, ώστε το αλάτι που είχε υγροποιηθεί να εξαπλωθεί σε όλο το κεφάλι. Στη κατανάλωση έμπαινε μετά από 90 ημέρες. Έτσι η περιοχή Τριπόλεως πέτυχε τη καλύτερη ποιότητα σε εμφάνιση και γεύση γραβιέρας. Κατάφερε σε ποιότητα να ξεπεράσει και τη γραβιέρα Κρήτης. Η εποπτεία εμπορίου Αρκαδίας τη δεκαετία του 1960, μη γνωρίζοντας τον τύπο του τυριού, υποχρέωσε τους γραβιεράδες τυροκόμους να το αναφέρουν με σφραγίδα και παραστατικά, γραβιέρα τύπου Κρήτης, αυτό το ζήταγε για να περάσει ως τυρί πολυτελείας. Γρήγορα στις αγορές έγινε περιζήτητη και πέρασε σαν γραβιέρα Τριπόλεως. Η Αρκαδία και σήμερα κάνει καλή γραβιέρα. Κασέρι Κατά Τη Επεξεργασία

Κασέρι Στη Κατανάλωση.

Στη περιοχή Τριπόλεως, άρχισε να παρασκευάζεται στις αρχές της δεκαετίας 1960 από πρόβειο γάλα με τεχνίτες από Κρήτη. Λόγω της καλής ποιότητας του γάλακτος και της σωστής επεξεργασίας, η περιοχή Τριπόλεως πέτυχε εξίσου καλή ποιότητα γραβιέρα με της Κρήτης.

Και Στη Αποθήκη Για Ωρίμανση.

Τα τελευταία είκοσι χρόνια γραβιέρα παρασκευάζουν σχεδόν όλα τα τυροκομεία στον Ελλαδικό χώρο. Ο εύκολος και βεβιασμένος τρόπος επεξεργασίας σε όλα τα στάδια, δεν είναι δυνατόν να δώσει τη ίδια ποιότητα σε εμφάνιση και γεύση. Η τρύπα της πραγματικής γραβιέρας ήταν σαν αμύγδαλο, λες και τη είχε τοποθετήσει

ανθρώπινο χέρι, και είχε τη καλύτερη γεύση απ΄ όλα τα τυριά. Όπως προαναφέρω τις τελευταίες δεκαετίες ο τρόπος επεξεργασίας και αλατίσματος της γραβιέρας είναι εύκολος και ξεκούραστος, διότι το μεγάλο ποσοστό αλατιού το παίρνει μέσα σε αλατόνερο. Έτσι το εξωτερικό του τυριού από τη σαλαμούρα χοντρόπετσιάζει και η ζύμωση εσωτερικά είναι δύσκολη, με αποτέλεσμα το τυρί να γίνεται πιο σκληρό, πιο άγριο στη γεύση και η τρύπα μικρή, ακανόνιστη και πολλές φορές σαν σφηκοφωλιά.

Υποπροϊόντα Του Γά λ ακ τος Τα υποπροϊόντα του γάλακτος παράγονται από το τυρόγαλο και ότι υπολείπεται μετά τη πήξη του γάλακτος αφού αφαιρεθεί το τυρί (τυρίνη), εξού και η ονομασία τυρόγαλο. Προϊόντα του τυρόγαλου είναι η μυζήθρα, η μανουρομυζήθρα και το ανθότυρο. Η επεξεργασία των παραπάνω γίνεται ως εξής: Το τυρόγαλο θερμαίνεται σε υψηλή θερμοκρασία (90ο Κελσίου) και ανάλογα από το τυρί που προέρχεται το τυρόγαλο, παράγεται και η ποιότητα του υποπροϊόντος.

Το Καζάνι Με Το Τυρόγαλο Στη Φωτιά Για Να Βγει η Μανουρομυζήθρα

Πρότυπο Τυροκομείο Γραβιέρας,

Μυζήθρα Στο Μυζηθροπάνι Και ο Μάστορας Σφίγγει Τις Μυζήθρες

Η μυζήθρα είναι από τα πιο παλαιά υποπροϊόντα του γάλακτος και υπάγεται στα σκληρά και αλμυρά τυριά. Χρησιμοποιείται τριμμένη σε πολλά φαγητά, όπως στα μακαρόνια, τυρόπιτες κ.α.

Ανάδεμα Γραβιέρας.

Πήξιμο Και Κόψιμο Του Τυροπήγματος.

Η μανουρομυζήθρα είναι πιο μαλακιά και πιο γλυκιά γιατί περιέχει περισσότερα λιπαρά. Αυτό οφείλεται στο ότι το τυρόγαλο είναι υπόλειμμα από σκληρά τυριά, κεφαλοτύρι, γραβιέρα κ.α. που αναθερμαίνονται και αναδεύονται.

Κ εφα λογραβιέρα Η κεφαλογραβιέρα διέφερε στο ότι τα κεφάλια ήταν μικρότερα. Από 8 έως 10 κιλά. Ο τρόπος επεξεργασίας ήταν μεταξύ γραβιέρας και κεφαλοτυριού.

Με τη αναθέρμανση αποβάλλονται περισσότερα λιπαρά και πάνε στο τυρόγαλο και στο υποπροϊόν που είναι η μυζήθρα. Γι’ αυτό η μυζήθρα είναι πιο μαλακή και πιο εύγευστη. Τη ονομασία μανουρομυζήθρα τη πήρε διότι συγγενεύει με το προϊόν του γάλακτος μανούρι.

Κεφαλογραβιέρα Έτοιμη Να Μπει Στη Κατανάλωση.

Μανουρομυζήθρα Στη Τσαντίλα Και Στο Αλάτι

Μανουρομυζήθρα Στη Κατανάλωση

Ο ρός Γά λ ακ τος

Μετά τη επεξεργασία του γάλακτος σε τυροκόμηση, στο τυρόγαλο πηγαίνει το 20% περίπου της πρωτεΐνης του γάλακτος. Μετά τη πήξη, το υγρό που διαχωρίζεται από το τυρόπηγμα ονομάζεται ορός του γάλακτος και είναι το τυρόγαλο. Κρατάει μεγάλη ποσότητα λακτόζης του γάλακτος, πρωτεΐνες, βιταμίνες και άλλα στοιχεία. Ο αποξηραμένος ορός του γάλακτος ονομάζεται και σκόνη ορού γάλακτος. Από τα υπόλοιπα του τυρόγαλου, επιστήμονες πέτυχαν να παραγάγουν το αντίστοιχο του μητρικού γάλακτος. Αναφέρεται ότι το προϊόν είναι μια καθαρή πρωτεΐνη που εξάγεται από τον ορό του γάλακτος, που είναι τα κατάλοιπα της κατασκευής του τυριού, δηλαδή το τυρόγαλο που πηγαίνει στον υπόνομο. Κεφαλογραβιέρα Από Παραδοσιακό Τυροκομείο Στη Γορτυνία, Ετοιμάζετε Για Να Μπει Στη Κατανάλωση.

Γραβιέρα Κεφαλοτύρι Και Ανθότυρο Στη Κατανάλωση.

Το επίσημο περιοδικό, «Τρόφιμα και Ποτά» του 1980 αναφέρει ότι, ομάδα δέκα επιστημόνων και τεχνολόγων Ουαλικής εταιρίας, με διευθύνοντα σύμβουλο τον Ντάγκλας Πάλμερ, χαρακτήρισε τη πρωτεΐνη σαν τη καλύτερη τροφή που υπάρχει στη γη. Στο περιοδικό γράφεται ότι έφτιαξαν μητρικό γάλα από «απορρίμματα τυριού».

Τυροκομεία ή Μπακαλια Της Αρκαδιας

Μετά το Άρμεγμα του Κοπαδιού. Οι Τσελιγκοπούλες και τα Τσελιγκόπουλα, είναι Έτοιμα για το Πανηγύρι του Αϊ. Γιώργη.

Θα κάνω μια αναφορά στους παλιούς τυροκόμους που από τον κτηοτρόφο παραλάμβαναν τη πρώτη ύλη το γάλα, το επεξεργαζόντουσαν και παρήγαγαν διάφορους τύπους τυριών. Τα τυριά στον καταναλωτή έφταναν μέσω των παντοπωλείων. Είναι γνωστό ότι στη Αρκαδία υπάρχουν 240 χωριά. Μέχρι και τη δεκαετία του 1950 στο κάθε χωριό λειτουργούσαν τουλάχιστον δυο καταστήματα γενικού εμπορίου και στα κεφαλοχώρια τρία και τέσσερα. Τα καταστήματα τα έλεγαν Μπακάλικα,. Τουρκική προέλευση. Τα μπακάλικα, έπρεπε να παραλάβουν τα προϊόντα των κτηοτρόφων, διαφορετικά δεν μπορούσαν να κρατηθούν σαν επαγγελματίες, διότι οι περισσότεροι κάτοικοι ήσαν κτηοτρόφοι. Το συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι, μόνο στη Αρκαδία λειτουργούσαν περισσότερα από 500 τυροκομεία (μπακαλιά). Πριν το 1950, τη λέξη τυροκομείο οι περισσότεροι δεν τη γνώριζαν, το τυροκομείο το έλεγαν μπακαλιό.. Μόνιμα τυροκομεία που λειτούργησαν στη Μαντινεία, από τα μέσα της δεκαετίας 1950 μέχρι το 2008 που έγινε η καταγραφή ήταν και είναι τα εξής: αναφέρονται με αλφαβητική σειρά.

1ο Ανδριανάκος Γεώργιος. Στη περιοχή Κερασταρίου, στο δρόμο Μεγαλοπόλεως. Σήμερα λειτουργεί υπό άλλη διεύθυνση.

2ο Ασιούρας Γεώργιος. Στη περιοχή Μηλιά Μαντινείας. Έχει κλείσει.

3ο Ασιούρας Θεόδωρος. Μέσα στη Τρίπολη. Έχει κλείσει.

4ο Αντωνόπουλος Δημήτριος. Στο Στάδιο Τεγέας. Έχει κλείσει.

5ο Δρέβος Διαμαντής. Λειτουργούσε σε τυροκομεία συνεταιριστικά. Δεν υπάρχει.

6ο Θεοδωρέλος Μίμης. Λειτουργούσε σε διάφορα τυροκομεία. Δεν υπάρχει.

7ο Κάνταρου Αφοί. Λειτουργούσαν τυροκομείο στη Τρίπολη. Δεν υπάρχει.

8ο Καραθάνος Γεώργιος. Λειτουργούσε στο Βαλτέτσι. Έχει κλείσει.

9ο Κολλάρας Ηλίας. Στις Ρίζες Τεγέας. Έχει κλείσει.

10ο Κωτσώνοι Αφοί. Λειτουργούσαν στις Δαβιές Φαλάνθου. Έχει κλείσει.

11ο Λάγγας Τάκης. Παλιός τυροκόμος. Σήμερα με το γιο του έχει δημιουργήσει βιομηχανία επεξεργασίας γάλακτος στη περιοχή Ζευγολατιό Τριπόλεως.

12ο Μανιάτης Αθανάσιος. Παλιός τυροκόμος στις Αραχαμίτες Μαντινείας. Το τυροκομείο σήμερα το λειτουργούν τα παιδιά του.

13ο Μπαζιωτάκης Αθανάσιος. Παλιός τυροκόμος. Σήμερα έχει δημιουργήσει βιομηχανία επεξεργασίας γάλακτος στο Ζευγολατιό Τριπόλεως.

14ο Μπίτσικα Αφοί. Στη Μανθυρέα Τεγέας. Το τυροκομείο λειτουργεί και σήμερα.

15ο Μπρούσκαρης Ζαχαρίας. Είχε τυροκομείο στα Αγιωργίτικα Τριπόλεως. Δεν λειτουργεί.

16ο Μπουγιούκος Ανδ. & Παλιβός Π. Λειτουργούσαν τυροκομείο στο Στάδιο Τεγέας, δεν υπάρχει.

17ο Νασιάκος Λεωνίδας. Στο Βουνό Τεγέας. Το τυροκομείο έχει κλείσει.

18ο Οικοφάρμα. Βιομηχανία γάλακτος.

Λειτουργεί τη τελευταία πενταετία στη περιοχή Μπεντένι, νυν Σκόπη Δ. Δ. Τριπόλεως, Παράγει βιολογικά προϊόντα γάλακτος.

19ο Παπαδόπουλος Βασίλειος. Παλιός τυροκόμος. Σήμερα τα παιδιά του έχουν δημιουργήσει βιομηχανία γάλακτος στη περιοχή Κάψια ,στο δρόμο Τριπόλεως- Λεβιδίου.

20ο Παπαδόπουλος Παναγιώτης. Στη Χωτούσα Λεβιδίου. Το τυροκομείο λειτουργεί υπό τη διεύθυνση των παιδιών του.

21ο Παπαδόπουλος Παναγιώτης. Στο χωριό Σάγγα. Έχει κλείσει.

22ο Παπαντωνίου –Λιβάς. Τυροκομείο στη περιοχή Καρδαρά. Έχει κλείσει.

23ο Πλατανήτης Δημήτριος. Τυροκόμος στο χωριό Πιάνα Φαλάνθου. Έχει κλείσει.

24ο Πολίτης Δημήτριος. Τυροκόμος στο Στάδιο Τεγέας. Έχει κλείσει.

25ο Ρογάρης Παναγιώτης. Τυροκόμος στο Λεβίδι. Έχει κλείσει.

26ο Ρούνης Κων/νος. Τυροκόμος στο Κούβλι Δολιανών. Δεν λειτουργεί.

27ο Σαββόπουλοι Αφοί. Τυροκομείο στο Αθήναιο Μαντινείας. Έχει κλείσει.

28ο Σινάνης Παναγιώτης. Τυροκόμος στη Πιάνα Φαλάνθου. Το τυροκομείο δεν λειτουργεί.

29ο Σωτηρακόπουλοι Αφοί. Τυροκομείο στη περιοχή Στενό Τριπόλεως. Σήμερα λειτουργεί υπό τη διεύθυνση του Νικολάου Δεληγιάννη και Υιού.

30ο Τσατσουλοί Αφοί. Πριν περίπου 20 χρόνια μετέφεραν το τυροκομείο τους από το χωρίο Καμενίτσα στη περιοχή του χωριού Γκιούσι νυν Παναγίτσα και συνεχίζει να λειτουργεί.

31ο Τσεπετζής Πολύξενος. Τυροκόμος στο χωριό Κώμη. Έχει κλείσει.

32ο Τσούρνος Γεώργιος. Τυροκόμος στο χωριό Νταβιές Φαλάνθου. Έχει κλείσει.

33ο Ψυχάρης Αργύρης. Τυροκόμος στο Χρυσοβίτσι Φαλάνθου. Έχει κλείσει.

Συ νε ταιρισ τικ ά Τυροκομεία Πέραν από τα ανωτέρω ιδιωτικά τυροκομεία, υπήρχαν και επτά που ανήκαν σε γαλακτοκομικούς συνεταιρισμούς και ήταν, αν καλά θυμάμαι, στα ακόλουθα χωριά. Στο Δάρρα, στη Βλαχέρνα, στο Λεβίδι, στη Κανδήλα, στο Αρτεμίσιο ή Κακούρι, στη Νεστάνη και στο Μαυρίκι.

Α πα ξιωση Τησ Συ νε ταιρισ τικησ Ι δεας Τα συνεταιριστικά τυροκομεία τα λειτουργούσαν τυροκόμοι που με διαγωνισμό έπαιρναν το γάλα των συνεταιρισμένων κτηοτρόφων και δεν είχαν δικά τους κτίρια. Σταδιακά και τα επτά συνεταιριστικά τυροκομεία εγκαταλείφθηκαν και ήδη έχουν καταρρεύσει. Τα κτίρια ήταν απίθανα πέτρινα παραδοσιακά που είχαν γίνει με τα λεφτά του αγρότη, του τσοπάνη, του ξωμάχου. Δεν τα σεβάστηκε κανένας. Από τον πρόεδρο του χωριού, το δήμαρχο της περιοχής, και όλους τους υπεύθυνους φορείς, ώστε να τα συντηρήσουν και να παραμείνουν σαν βιοτεχνικά μνημεία. Δεν σεβάστηκαν τη πολύ εμφανίσιμη ταμπέλα που στόλιζε τη φάτσα του κτιρίου και έγραφε με μεγάλα γράμματα: Πρότυπο τυροκομείο γαλακτοκομικού συνεταιρισμού... Το τότε ρομαντικό και ευκολόπιστο προεδρείο των συνεταιρισμένων κτηοτρόφων, πιστεύοντας ότι έτσι θα λυθεί το πρόβλημα διάθεσης των προϊόντων τους, έκαναν τα ανωτέρω κτίρια που αναφέρω. Δυστυχώς το ίδιο τότε προεδρείο σαμποτάριζε τους συνεταιρισμούς και στο τέλος τους διέλυσαν. Σήμερα το 2008, οι κτηοτρόφοι κλείνουν τη σήραγγα του Αρτεμισίου, ακριβώς με τις ίδιες απαιτήσεις και τα ιδία αιτήματα που διεκδικούσαν πριν από 50 & 60 χρόνια. Η λαϊκή παροιμία λέει, «στερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα». Όποια παράλειψη ή λάθος μπορεί να έχει γίνει στο ανωτέρω κείμενο, να είστε σίγουροι ότι δεν έγινε από πρόθεση.

Αυτή Είναι Η Κατάντια Στα «Πρότυπα» Συνεταιριστικά Τυροκομεία. (Φωτ.2008)

ΦΥΤΙΚΑ ΕΛΑΙΑ

Εργάτες με ειδικά καλάθια μεταφέρουν ελιές σε υπαίθριο ελαιοτριβείο.

Α ναφορά Στα Φ υ τικ ά Έ λ αια Γενικά τα προς βρώση φυτικά έλαια, εξάγονται

από

διάφορους

ελαιούχους

καρπούς και φυτά. Παραλαμβάνονται από τους ελαιούχους καρπούς με δυο τρόπους: διά μηχανικών μέσων ή διά κατάλληλων διαλυτικών μέσων. Όταν αναφέρω μηχανικά, εννοώ τα μέσα με τα οποία γίνεται η σύνθλιψη, δηλαδή το νερόμυλο, το λιοτρίβι, τη πρέσα και διαλυτικά, τη φωτιά και το κρύο ή ζεστό νερό. Αυτά ήταν τα μέσα που χρησιμοποιούσαν για τη επεξεργασία και τη παρασκευή γενικά των τροφίμων τη παλιά εποχή, γι’ αυτό τα τρόφιμα ήταν αγνά και παρθένα όπως και η φύση. Πέραν του ελαιόλαδου στα εδώδιμα ανήκουν πολλές δεκάδες έλαια από φυτικούς ελαιούχους καρπούς που χρησιμοποιούνται για τη τροφή των ανθρώπων. Όλα τα φυτικά

Από Το Λιόφυτο...

και ζωικά έλαια υπάγονται στα εδώδιμα προϊόντα και πωλούντο από τα παντοπωλεία (μπακάλικα). Είναι δύσκολο για εμένα να αναφερθώ γενικά στα φυτικά και ζωικά έλαια και λίπη που είναι δεκάδες, αλλά θα το προσπαθήσω και ίσως καταφέρω να γράψω κάποια πράγματα. Πέραν από τα γνωστά φυτικά έλαια, που τα νοικοκυριά, οι βιοτεχνίες και οι βιομηχανίες, επεξεργάζονται και χρησιμοποιούν, υπάρχουν δεκάδες άλλα φυτικά έλαια που έχουν εξίσου μεγάλο ενδιαφέρον όπως τα παρακάτω.

Το Λιοτρίβι Χρειαζόταν Μαστοριά .Υπομονή. Τέχνη και Πολύ Δουλειά, για να Βγει το Ευλογημένο Λάδι.

...Στο Ελαιοπιεστήριο.

Ελαιόλαδο

Ήλιανθέλαιο

Αραβισιτέλαιο

Αραχιδέλαιο

Σουσαμέλαιο Σπορέλαιο

Σογιέλαιο Μηκωνέλαιο

Βαμβακέλαιο Καρυδέλαιο

Καπνέλαιο Λινέλαιο

Αμυγδαλέλαιο

κ.α.

Λ ά δι Ε λιάς - Ε λ αιόλ α δο Το Π ι ο Σ τ α θ ε ρ ό Ρ ε υ σ τ ό Ν ό μ ι σ μ α Η ελιά, ευλογημένο δέντρο και γενναιόδωρο, αιώνες υπήρχε στη χώρα μας. Η ιστορία της ελιάς και του ελαιόλαδου ταυτίζεται με τη ιστορία των κατοίκων της. Οι περισσότεροι γνωρίζουμε το μύθο της θεάς Αθηνάς, που χάρισε στους Αθηναίους τη ελιά, το ιερό δέντρο και ένα πλήθος χαρακτηριστικά επίθετα τη συνοδεύουν, αποδίδοντας τη μορφή, τη καταγωγή, το σχήμα των καρπών, και τη ωφελιμότητα. Σύγχρονες έρευνες αποδεικνύουν ότι ελαιόδεντρα υπήρχαν στον Ελλαδικό χώρο από το 6000 π.χ. ενώ στο νησιωτικό Αιγαίο πριν 60.000 χρόνια.

Ελιά Πολλών Εκατοντάδων Χρόνων. Στη αρχαιότητα πίστευαν ότι ένα τέτοιο δέντρο μόνο δώρο των Θεών μπορούσε να είναι.

Ελαιώνας.

Η Ελλάδα ανήκει στις ελαιοπαραγωγικές χώρες και παράγει σημαντική ποσότητα σε ποικιλίες και σε προϊόντα της ελιάς, η δε ποιότητα της είναι καλύτερη των άλλων ελαιοπαραγωγικών χωρών της Ευρώπης και της Μεσογείου. Οι βρώσιμες ελιές Καλαμών, Άμφισσας, αγουρωπές πράσινες σπαστές, σταφιδοελιές μανάκι, ελιές μαμούθ κ.α. πηγαίνουν για επεξεργασία, δηλαδή να χαραχτούν, να σπαστούν, να μπουν στο νερό ή στο αλάτι, για να φύγει η πικρίλα. Όταν ήταν έτοιμες πήγαιναν στη κατανάλωση. Το 80 με 85% της παραγωγής πηγαίνει στο ελαιοτριβείο για λάδι. Τα προϊόντα της ελιάς στο καταναλωτικό κοινό έφταναν μέσα από τους λαδέμπορους και τα καταστήματα τροφίμων, τα παντοπωλεία. Η ελιά περισσότερο ήταν τροφή του εργάτη, του αγρότη, του φτωχού, γι’ αυτό έλεγαν: τη βγάζουν με ψωμί κ’ ελιά.

Χειροκίνητο Υπαίθριο Ελαιοτριβείο.

Τη παλιά εποχή που δεν υπήρχε ηλεκτρισμός, όλα γινόντουσαν με πρωτόγονα μέσα. Οι ελιές έπεφταν σε ειδική στέρνα που είχε γίνει από μάστορα. Μέσα στη στέρνα είχαν τοποθετηθεί δυο χοντροί πέτρινοι τροχοί, τα έλεγαν λιθάρια, τα οποία τα γύρναγαν άνθρωποι ή ζώα, και οι ελιές γινόντουσαν πολτός. «Χαμούρι» όπως το έλεγαν. Το λιώμα ή (χαμούρι) έμπαινε σε ειδικούς λινούς σάκους τα λεγόμενα τσιόλια. Τα τσιόλια με το λιώμα τα τοποθετούσαν στο χειροκίνητο πιεστήριο, το οποίο γύρναγε με μανιβέλες. Τις μανιβέλες για το πίεσμα της πολτοποιημένης ελιάς, τις γυρνάγανε άνθρωποι. Τα τσόλια που περιείχαν το λιώμα ταυτόχρονα τα έλουζαν με θερμό νερό. Λάδι και νερό έπεφταν σε στέρνα, το λάδι έμενε επάνω στο νερό και το μάζευαν. Μέχρι και τη δεκαετία του 1960 επιτρεπόταν να πωλείται λάδι έως και επτά οξέα, διότι με τα μέσα που το επεξεργαζόντουσαν δε γινόταν καλό καθάρισμα, δηλαδή δεν μπορούσαν να το φιλτράρουν και να το ραφινάρουν.

Συλλογή Ελιάς. Η Συλλογή Της Ελιάς Γινόταν Από Το Δέντρο Μία - Μία.

Ελιές Επιτραπέζιες.

Στεγασμένο Ελαιοτριβείο.

Στέρνα Που Πέφτει Το Λάδι.

Η Γκραβούρα Εικονίζει Όλη Τη Διαδικασία Της Ελιάς.

Ελαιοπιεστήριο, Αρχές Του 20ου Αιώνα.

Π ώς

ο ι ε λ ι ές θ α γ ίν ο υ ν λ ά δ ι ,

γ ι α να φ τ ά σ ε ι σ τ ο κ ι ο ύπ ι τ ο υ πα ρ α γ ω γ ο ύ ;

Οι ελιές έχουν πέσει στο λιοτρίβι με τις μυλόπετρες τις οποίες γυρίζει ο βούβαλος. Το λιώμα μπαίνει στα τσόλια και αυτά τοποθετούνται στο πιεστήριο. Το πιεστήριο το γυρνάνε τρία άτομα και ο τέταρτος λούζει τα τσόλια με καυτό νερό. Το λάδι πιάνεται από τη στέρνα και μπαίνει σε ξύλινα βαρέλια, τα βαρέλια φορτώνονται στο γάιδαρο και πάνε να αποθηκευτούν στα κιούπια του παραγωγού.

Διαχωριστήρας Ελαιόλαδου.

Η εικόνα μας δείχνει έναν από τους πρώτους διαχωριστήρες ελαιόλαδου. Ήταν Ιταλικής προέλευσης μάρκα ΒΕΣΤΦΑΛΙΑ και πρωτοεισήχθησαν αρχές της δεκαετίας του 1930. Τότε είχε αρχίσει και ο εκσυγχρονισμός στα ελληνικά ελαιοτριβεία. Χειροκίνητο Ελαιοπιεστήριο.

Υποπροϊόν της ελιάς είναι το λιοκόκκι, το οποίο χρησιμοποιείται για τη τροφή ζώων, ιδίως των χοιρινών. Τη δεκαετία του 1950 δημιουργήθηκαν τα πυρηνελαιουργεία και από το λιοκόκκι με επεξεργασία βγαίνει το πυρηνέλαιο. Χρησιμοποιείται στη σαπωνοποιεία και στα ελαιοχρώματα. Τέλος το πυρηνόξυλο πήγαινε για θέρμανση σε βιοτεχνίες.

Κιούπια ή Πιθάρια Όπου Οι Παραγωγοί Αποθήκευαν Το Λάδι.

Α ραβοσιτέ λ αιο ή Κ α λ αμποκέ λ αιο

Σ πορέ λ αιο Το σπορέλαιο λαμβάνεται από ελαιούχους καρπούς ή ελαιούχα σπέρματα διά πιέσεως ή διά εκχυλίσεως. Είναι άοσμο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε βιοτεχνίες τροφίμων, φούρνους, εστιατόρια και νοικοκυριά, όπως και στον εμπλουτισμό άλλων φυτικών ελαίων.

Το αραβοσιτέλαιο λαμβάνεται από τα φύτρα του αραβόσιτου διά πιέσεως ή διά εκχυλίσεως, και περιέχει 40-50% έλαιο. Αφού επεξεργαστεί και ραφιναριστεί χρησιμοποιείται σε νοικοκυριά, ταβέρνες, εστιατόρια και βιοτεχνίες. Είναι αρκετά εύγευστο και υγιεινό.

Σ ησ αμέ λ αιο ή Σ ου σ αμέ λ αιο Το σησαμέλαιο λαμβάνεται από τους καρπούς του σουσαμιού, διά διπλής και τριπλής πιέσεως. Η τελευταία πίεση γίνεται εν θερμώ, Το σουσάμι προέρχεται από Αφρικανικές χώρες, Ινδία και Ανατολή. Τα σπέρματα του περιέχουν συνήθως 45 - 55% ελαίου.

Αραποσίτι ή Καλαμπόκι.

Α ραχιδέ λ αιο

Το σουσαμέλαιο έχει αρωματική γεύση και χρησιμοποιείται ευρέως σε πολλά τρόφιμα, ιδιαίτερα στα σαρακοστιανά. Χαρακτηρίζεται για τη μεγάλη του αντοχή κατά τη διατήρηση του. Χρησιμοποιείται σε βιοτεχνίες πολτοποιημένο για ταχίνι και χαλβά, σε εργαστήρια ζαχαροπλαστικής, σε εστιατόρια και νοικοκυριά. Στο ψωμί και στα αρτοσκευάσματα το σουσάμι δίνει ξεχωριστή γεύση.

Το αραχιδέλαιο λαμβάνεται από τη αραχίδα, το φυτό από το οποίο παράγονται τα αράπικα φιστίκια.

Φυτό Σουσάμι.

Το λάδι τους αυτούσιο ή αναμεμιγμένο με άλλα λιπαρά, χρησιμοποιείται αποκλειστικά ως εδώδιμο. Έχει ευχάριστη γεύση.

Β αμβάκι - Β αμβακόσπορος - Β αμβακέ λ αιο Φιστικιά Και Καρπός Του Είδους Αραχίδας.

Το βαμβακέλαιο λαμβάνεται από το βαμβακόσπορο. Εξάγεται διά πιέσεως σε θερμοκρασία άνω των 100ο Κελσίου. Το βρώσιμο βαμβακέλαιο καθαρίζεται μέσω ειδικής κατεργασίας με χημικά, αποχρωματίζεται, φιλτράρεται, εξευγενίζεται, δηλαδή ραφινάρεται και χρησιμοποιείται για όλες τις χρήσεις σε νοικοκυριά, φούρνους, εστιατόρια, ζαχαροπλαστική κ.α. Περιέχει πολλές θρεπτικές ουσίες.

Σουσάμι Αποφλοιωμένο.

Το Καρυδέλαιο, από τα καρύδια, αναφέρεται στους ξηρούς καρπούς. Το Αμυγδέλαιο, από τα αμύγδαλα, αναφέρεται στους ξηρούς καρπούς.

Βαμβακιά.

Το Σογιέλαιο από σόγια, αναφέρεται στα όσπρια.

Μετά το διαχωρισμό του βαμβακέλαιου από το βαμβακόσπορο, μένει η βαμβακόπιτα. Διαθέτει πολλές θρεπτικές ουσίες και χρησιμοποιείται στη κτηοτροφία. Εργάτριες Μαζεύουν Βαμβάκι.

Σουσάμι-Σόγια-Ταχίνι-Χαλβάς.

Κ απνέ λ αιο

Κ ακ αόλιπος Το λίπος και το βούτυρο του κακάου λαμβάνονται από τα σπέρματα του κακάου, τα οποία κατά μέσο όρο περιέχουν 50% λίπος. Η αφαίρεση του λίπους γίνεται μετά τον καθαρισμό, τη αποφλοίωση και τη άλεση του καρπού. Το βούτυρο του κακάου έχει ευχάριστη γεύση και χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική για κοσμητικούς σκοπούς, για γαλάκτωμα, για αλοιφές δέρματος, και για ευγενή γλυκά πολυτελείας. Λόγω της υψηλής τιμής του, νοθεύεται συχνά με ζωικά λίπη και άλλα.

Καπνόφυλλα.

Καρπός Κακάο.

Η λιανθέ λ αιο - Η λιέ λ αιο Το ηλιέλαιο προέρχεται από το φυτό ήλιος. Είναι καλλιεργούμενο μονοετές φυτό με κεφαλές σαν μεγάλες μαργαρίτες οι οποίες λέγεται ότι ακολουθούν τη πορεία του ήλιου, εξ΄ου και το όνομα του. Καλλιεργείται για καλλωπιστικούς σκοπούς αλλά κυρίως για το λάδι που περιέχουν οι ηλιόσποροι.

1Ο Φύλλο Καπνού Της Ποικιλίας Ελασσόνας.

2 Ο Φύλλο Καπνού Της Ποικιλίας Μαύρα.

3 Ο Φύλλο Καπνού Της Ποικιλίας Σαμψούς.

4 Ο Φύλλο Καπνού Της Ποικιλίας Τσέμπελι.

Καλλιέργεια Ηλίου.

Από το φυτό λινάρι προέρχεται το λινέλαιο. Καλλιεργείται κυρίως σε Ρωσία, Ινδία και Αμερική, για τα πλούσια σε περιεκτικότητα λαδιού σπέρματα του, η οποία ανέρχεται συνήθως από 30% έως 40%. Λαμβάνεται διά πιέσεως Χρησιμοποιείται επί το πλείστον, για ελαιοχρώματα, βερνίκια, μελάνι κ.α. Έχει φαρμακευτικές ιδιότητες, γι΄αυτό και οι φαρμακοτρίφτες (παλαιοί πρακτικοί) το συνιστούσαν για τη θεραπεία των κτυπημάτων και τη ανακούφιση των πόνων.

Καρπός Λινάρι ή Λιναρόσπορος.

2

Στη Ελλάδα αναπτύχθηκε δυναμικά μεταξύ 18ου & 19ου αιώνα. Από τη Ελλάδα ξεκίνησε η αποξήρανση των σπερμάτων του καπνού και η επεξεργασία του καπνελαίου. Αρχές του 20ο αιώνα η Ελληνική καπνοπαραγωγή είχε αυξηθεί εντυπωσιακά. Υπολογίζεται ότι ο καπνός αποτελούσε κύριο επάγγελμα για 150.000 οικογένειες. Ο καπνός κάλυπτε το 70% των εξαγωγών μας και αποτελούσε τον βασικό άξονα της εθνικής οικονομίας.

Το καπνέλαιο λαμβάνεται από τα αλεσμένα σπέρματα του καπνού. Λόγω της σημαντικής ξηραντικής ικανότητας του, δύναται να χρησιμοποιηθεί για τεχνικούς σκοπούς και άλλα πολλά πλην των εδώδιμων χρήσεων, χρησιμοποιείται και προς αναπλήρωση του λινελαίου.

Λ ινέ λ αιο

Από τις ίνες του φυτού, με ειδική επεξεργασία, παράγεται και κλωστή.

1

3

Η περιεκτικότητα των σπερμάτων σε λάδι είναι διάφορος, συνήθως 30- 40%, το οποίο αφού ραφιναριστεί χρησιμοποιείται ως βρώσιμο. Μετά το διαχωρισμό, αυτό που μένει πηγαίνει στη κτηοτροφία και τη πτηοτροφία. Ένα μέρος από τους καρπούς του ηλιόσπορου αποξηραίνονται, αλατίζονται, καβουρδίζονται και πωλούνται στα καταστήματα ξηρών καρπών, για να περνάει ο άνθρωπος τη ώρα του.

Η καλλιέργεια του καπνού γινότανε πριν από πολλές εκατοντάδες χρόνια στη ευρύτερη περιοχή της Β. Μικράς Ασίας. Αναφέρεται ότι η καλύτερη ποιότητα ήταν η ποικιλία Σαμψούς, ονομασία που πήρε από τη Σαμψούντα της Μικράς Ασίας.

Φυτό Λινάρι.

Κατεργασία Καπνού Σε Τσιφλίκι.

4

Υδρογονωμένα Μ αγειρικ ά Φ υ τικ ά Λ ίπη

Φοινικόλιπος - Φοινικέλαιο

Τη δεκαετία του 1930 άρχισαν δειλά – δειλά, να εισάγονται και στη Ελληνική αγορά υδρογονωμένα έλαια και

Από τους καρπούς του ελαιοφοίνικα που ευδοκιμεί στις τροπικές χώρες, λαμβάνεται το λίπος, το έλαιο και το φοίνικοβούτυρο. Ο καρπός του είναι δαμασκηνοειδής, ανήκει στη οικογένεια του κοκοφοίνικα αλλά είναι διαφορετική ποικιλία. Ονομάζεται και χουρμαδιά. Η περιεκτικότητα του σε λίπος υπερβαίνει το 65%.

λίπη. Σε χώρες με συνήθη θερμοκρασία όπως η Ελλάδα και η νότια Ευρώπη, τα φυτικά έλαια υπάρχουν στη φύση σε μεγάλες ποσότητες. Σε μεγαλύτερες ποσότητες υπήρχαν και υπάρχουν σε τροπικές χώρες. Με τεχνητά μέσα και με υδρογόνωση πέτυχαν να δημιουργήσουν βρώσιμο λίπος, για να καλύψουν τις ανάγκες πολλών χωρών. Αυτό άρχισε με τη έναρξη του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, όταν οι έρευνες εντάθηκαν για τη εξασφάλιση τροφής. Όπως πέτυχαν να αεριοποιήσουν το αγελαδινό γάλα και να το κάνουν σκονόγαλο, με τον ίδιο τρόπο κατόρθωσαν τα τεχνητώς μεταβλημένα ζωικά και φυτικά έλαια να τα μετατρέψουν σε λίπος. Από το 1917-1918, λόγω έλλειψης τροφίμων, άρχισαν να παρασκευάζονται μεγάλες ποσότητες υδρογονωμένου ζωικού και φυτικού λίπους. Σήμερα, που αναφέρονται αυτά, σχεδόν όλα τα τρόφιμα έχουν υποστεί υδρογονοποίηση και βιοχημική επεξεργασία.

Χ ουρμά δ α Φ οίνικος Η επεξεργασία του είναι ίδια με του κοκκοφοίνικα. Με ειδική επεξεργασία ραφινάρεται και αποχρωματίζεται. Το λάδι του μπαίνει στις αγορές και στα καταστήματα τροφίμων, χρησιμοποιείται στη μαγειρική, ζαχαροπλαστική, στους φούρνους, κ.α. Λόγω του ότι είναι πολύ φτηνό, καταναλώνεται από τους ιθαγενείς και τις φτωχές χώρες ως σπουδαιότατο εδώδιμο λίπος και βούτυρο. Μετά τη επεξεργασία των καρπών, στα κατάλοιπα μένει αρκετή ποσότητα λιπαρών, το λεγόμενο φοινικοπυρηνέλαιο. Επεξεργάζεται σε βιομηχανίες για σαπούνι, κηροποιία, λίπανση κ.α.

Κ οκκόλιπος - Κ οκκέ λ αιον Το κοκκόλιπος - κοκκέλαιο λαμβάνεται από τον καρπό του κοκοφοίνικα. Φυτό με μεγάλο ύψος, αναπτύσσεται στις τροπικές χώρες και παράγει στη κορυφή του τις ινδικές καρύδες. Ο καρπός του κοκοφοίνικα τη παλιά εποχή μαζευόταν από τους ιθαγενείς και ο διαχωρισμός γινόταν επί τόπου κατόπιν βρασμού σε νερό. Στο τέλος μάζευαν το κοκκέλαιο το οποίο επέπλεε στη επιφάνεια. Αφότου δημιουργήθηκαν οι πρώτες βιοτεχνίες ελαιουργίας, οι καρποί ξηραίνονται και πηγαίνουν προς επεξεργασία. Το λίπος και το λάδι λόγω της μεγάλης παραγωγής δεν νοθεύονται, διότι είναι πάμφθηνα. Η απόδοση σε έλαιο κυμαίνεται μεταξύ 55-60%. Το εξευγενισμένο λίπος και λάδι καταναλώνεται σε όλες τις φτωχές χώρες, και ότι γίνεται εξαγωγή προς τη Ευρώπη χρησιμοποιείται αυτούσιο ως εδώδιμο, επί το πλείστον αναμειγνύεται με άλλα λίπη ως μαργαρίνη ή μαγειρικό λίπος. Το δευτέρας ποιότητας λίπος πηγαίνει στη βιομηχανία για σαπούνι. Χουρμαδιά. Ο Κοινός Φοίνικας.

Καρύδες Κοκκοφοίνικα.

Χουρμαδιά Φορτωμένη Με Καρπούς. Δένδρο Κοκκοφοινικιά.

Χουρμάδες Δαμασκηνοειδείς Αποξηραμένοι, Πολύ Γευστικοί.

Ζωικά Λίπη

Λ ίπη Ζ ώων Σχεδόν όλα τα ζώα που διατρέφονται, όπως τα χοιρινά και τα βοοειδή, αποταμιεύουν μεγάλες ποσότητες λίπους. Το αυτούσιο λίπος αυτών των ζώων θεωρείται το πιο κατάλληλο για τις ανάγκες της τροφής του ανθρώπου, λόγω του ότι δεν χρειάζεται καμιά ξένη ύλη ή διαφορετική επεξεργασία, εκτός από αλάτισμα και το να μπει στη φωτιά για να καθαρίσει από τις ίνες του.

Λ ίπος Χ οιρινού Μετά το βούτυρο του γάλακτος, το λίπος του χοιρινού είναι το προσφιλέστερο όλων των ζωικών, αφενός λόγω της ευχάριστης γεύσης και αφετέρου λόγω της αντοχής του να διατηρείται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μέχρι και τη δεκαετία του 1950 σε όλα τα χωριά της Ελλάδος έτρεφαν χοιρινά και η κάθε οικογένεια είχε το δικό της, που μπορούσε να φτάσει σε βάρος μέχρι και τα διακόσια κιλά. Με το λίπος του, το παστό του, και τη τσιγαρίδα, η οικογένεια πέρναγε σχεδόν όλο το χρόνο. Το λίπος χρησιμοποιείτο σε όλα τα φαγητά σε γλύκα και σε αρτοπαρασκευάσματα. Το παστό χρησιμοποιείτο για το επίσημο τραπέζι, για τον καλό φίλο, ή τον φιλοξενούμενο (μουσαφίρη)… Όσο για τη τσιγαρίδα, ήταν δευτέρας κατηγορίας και ήταν σε πρώτη ζήτηση, γι’ αυτό και δε φτούραγε. Τη έτρωγε η οικογένεια μεταξύ της και οι καθημερινοί μουσαφιραίοι, τη έκαναν καγιανά με αυγά κ.α.

Οικόσιτο Χοιρινό.

Χ οιρίδια Πάντα υπήρχαν οργανωμένες μονάδες που έτρεφαν χοιρινά και μοσχάρια πάχυνσης για τις ανάγκες του καταναλωτικού κοινού, κυρίως για τις μεγαλουπόλεις. Όπως προαναφέρεται εκτός από το μαγειρικό βούτυρο γάλακτος το οποίο ήταν πανάκριβο, λίπος έπαιρναν και από οικόσιτα ζώα, καθώς και οργανωμένες μονάδες κτηοτροφίας, χοιροστάσια, βουστάσια, αιγοπρόβατα, κ.α. Το λίπος των ανωτέρω ζώων, που δεν χρειαζόταν υδρογόνωση, ήταν το καλύτερο, με τη μόνη διαφορά ότι είχε μεγάλο κοστολόγιο και δεν επαρκούσε για τις ανάγκες του καταναλωτικού κοινού.

Χοιρίδια Από Οργανωμένες Μονάδες.

Απόκριες. Σφαγή Οικόσιτου Χοιρινού. Οικόσιτα Μοσχάρια Πάχυνσης.

Μοσχάρια Πάχυνσης Ελευθέρας Βοσκής.

Υδρογονωμένα Ι χθυέ λ αια Σ ε Λ ίπος Τα ιχθυέλαια χρησιμοποιούνται μόνο υδρογονωμένα ως πρώτη ύλη μαργαρίνης και σε μαγειρικά λίπη, με αναλογία που η χημεία τροφίμων επιτρέπει. Από τα ζωικά, τα φυτικά, και τα λίπη ιχθύων, δημιουργείται το υδρογονωμένο μαγειρικό λίπος, το οποίο είναι γευστικό και υγιεινό για όλες τις χρήσεις, βιομηχανίας, βιοτεχνίας και για οικιακή χρήση.

Μ είγματα Λ ιπών Κ αι Ε λ αίων

Κ ητέ λ αια Ι χθύων

Τα κητέλαια λαμβάνονται από τα μεγάλα θαλάσσια θηλαστικά, όπως οι φάλαινες ,οι φώκιες, τα δελφίνια κ.α. Το κητέλαιο για να καταστεί δυνατή η χρησιμοποίησή του ως εδώδιμο, πρέπει προηγουμένως με κατάλληλη κατεργασία να απαλλαγει από τη πολύ δυσάρεστη οσμή και γεύση. Αυτό επιτυγχάνεται διά της υδρογόνωσης. Στο εμπόριο μπαίνει σε σκληρυσμένη μάζα και χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη μαργαρίνης και στα μαγειρικά λίπη, εφόσον έχει απομακρυνθεί πλήρως η δυσάρεστη οσμή και γεύση διά υδρογόνωσης. Στα κητέλαια δε γίνεται νοθεία γιατί είναι τα φθηνότερα όλων των λιπών και ελαίων. Επίσης χρησιμοποιούνται για βιομηχανικούς σκοπούς, π.χ για παρασκευή σαπουνιών, ως λιπαντικά έλαια, βερνίκια δερμάτων κ.α.

Εκτός των ενιαίας συστάσεως ζωικών και φυτικών λιπών και ελαίων, στη πράξη, για εδώδιμους σκοπούς, χρησιμοποιούν αρκετά μείγματα διαφόρων λιπών και ελαίων, τα οποία κατατάσσονται σε δυο μεγάλες κατηγορίες: στη μαργαρίνη και τα τεχνητά μαγειρικά λίπη.

Μ αργαρίνη Η μαργαρίνη είναι τρόφιμο βιομηχανικής προέλευσης που αποτελείται από μείγμα φυτικών και ζωικών λιπών στα οποία έχουν προστεθεί διάφορα υγρά και στερεά προϊόντα, χρωστικές και αρωματικές ουσίες, αλάτι, συντηρητικά κ.α. Μοιάζει με το βούτυρο και είναι τεχνητό υποκατάστατό του. Γίνεται με κάθε μείγμα εδώδιμων λιπαρών υλών και οφείλει τη δημιουργία της σε Γάλλο χημικό. Το παρασκεύασμα της μαργαρίνης αναφέρεται στο τέλος του 19ου αιώνα. Η μαργαρίνη από τη πρώτη της εμφάνιση συνάντησε μεγάλη δυσπιστία από τους καταναλωτές. Ακόμη και σήμερα αρκετοί είναι εκείνοι που αμφισβητούν τη σύνθεση και τη ποιότητα της, παρόλο που δεν υπάρχει κανένας πραγματικός λόγος. Η μαργαρίνη είναι ευρείας κατανάλωσης και κάθε εργοστάσιο έχει τις δικές του μεθόδους και συνταγές, τηρούμενες με άκρα μυστικότητα. Κατά τα άλλα η πορεία παρασκευής είναι περίπου ίδια σε όλα, χρησιμοποιώντας εξευγενισμένα φυτικά έλαια και ζωικά λίπη πάσης προέλευσης. Η μεγάλη εγκατάσταση υδρογονώσεως ελαίων και λίπους ιδρύθηκε το 1906 στη Αγγλία και το 1907 υδρογονώθηκε το πρώτο φαλαινέλαιο. Το 1909 άρχισε η πρώτη χρησιμοποίηση των υδρογονωμένων ελαίων για εδώδιμες χρήσεις και παρασκευή μαργαρίνης.

Φώκια.

Δελφίνι.

Η πατέ λ αια Ι χθύων Τα ηπατέλαια λαμβάνονται από ορισμένα είδη ιχθύων όπως, η μουρούνα ο μπακαλιάρος κ.α. που ανήκουν στη οικογένεια του γάδου. Τα ηπατέλαια λαμβάνονται από το ήπαρ (συκώτι) των ανωτέρω ψαριών, είναι πανάκριβα. Λόγω μεγάλης περιεκτικότητας σε βιταμίνες χρησιμοποιούνται για τη παρασκευή φαρμάκων, καλλυντικών, κ.α.

Φά λ αινα

Το έτος 1911 άρχισε και στη Ολλανδία η χρησιμοποίηση υδρογονωμένου φαλαινέλαιου για τη παρασκευή μαργαρίνης και άλλων κητελαίων. Μεγάλες ποσότητες υδρογονωμένου ζωικού και φυτικού λίπους άρχισαν να παρασκευάζονται το 1917 - 1918 λόγω της έλλειψης τροφίμων. Τα λιπαρά των ιχθύων - ψαριών κατατάσσονται σε δυο κυρίως είδη: τα αποκαλούμενα κητέλαια και τα ηπατέλαια.

Μπακαλιάρος.

Μ ουρου νέ λ αιο Το μουρουνέλαιο προέρχεται από το συκώτι της μουρούνας. Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής και για αρκετά χρόνια μετά τη κατοχή, στα δημοτικά σχολεία υποχρέωναν τους μαθητές κάθε πρωί να παίρνουν μια κουταλιά μουρουνέλαιο, σα φάρμακο, επειδή είναι πλούσιο σε βιταμίνες οι οποίες συντελούν στη ανάπτυξη του οργανισμού, στα κόκκαλα στο ραχιτισμό κ.λπ. Λόγω της δυσάρεστης γεύσης του το χρησιμοποιούσαν και σαν φοβέρα: θα σε ποτίσω μουρουνόλαδο.

Η Φάλαινα Προσφέρει Μεγάλες Ποσότητες Λίπους.

Μουρούνα.

Σαπούνια, Κερήθρα, Κεριά

Παρασκευή Σαπουνιού σε Μοναστήρι.

Πάγωμα Σαπουνιού και Τεμάχισμα σε Πλάκες.

Σ απου νόφυ το – Τσου ένι

Ίδια περίπου διαδικασία ακολουθείτο στις βιοτεχνίες και βιομηχανίες σαπουνιών. Μόνο τα τεχνικά μέσα άλλαζαν, ήταν πιο συντονισμένα και πιο σύγχρονα.

Το σαπουνόφυτο ήταν πολύ αποδοτικό για πλύσιμο και καθάρισμα. Τα καταστήματα γενικού εμπορίου και τα παντοπωλεία πωλούσαν ρίζες από το σαπουνόφυτο. Η ονομασία της ρίζας ήταν τσουένι, το σαπουνόφυτο ήταν και φαρμακευτικό. Ήταν πολύ αποδοτικό και χρήσιμο για τη καθαριότητα και ιδιαιτέρως για το καθάρισμα υφασμάτων. Επίσης ήταν αβλαβές και πολλές φορές το έριχναν σε αλατόνερο μαζί με σκληρά τυριά, κεφαλοτύρια, για να καθαρίσουν από τη μούχλα και το πετάκι. Οι προγονοί μας το χρησιμοποιούσαν για απολύμανση και έπλεναν τα τραυματισμένα ζώα.

Όταν οι πλάκες σαπουνιού είχαν κρυώσει, ήταν η ώρα να ξεκαλουπωθούν. Πριν παγώσει το σαπούνι σφραγίζονταν και στις δυο όψεις, με στρογγυλή και τετράγωνη σφραγίδα που ανέφερε τα ονόματα των βιομηχάνων και τη έδρα του εργοστασίου. Μάνα της οργανωμένης βιομηχανίας σαπουνιών ήταν η Κρήτη. Το πιο αναγνωρισμένο και πολυδιαφημισμένο ήταν το σαπούνι Αλεπουδέλη, ο οποίος προμήθευε τα περισσότερα καταστήματα στον Ελλαδικό χώρο.

Σαπωνίτα ή σαπουνόχορτο (Φαρμακευτικό)

Η Κ αυ σ τική Π οτά σ α Κ αι Το Σ απούνι Μέχρι και τη δεκαετία του 1960 οι χοντρέμποροι τροφίμων έφερναν τη καυστική ποτάσα σε στερεά μορφή, συσκευασμένη σε μεταλλικά βαρέλια των 200 κιλών. Χτυπούσαν με μεγάλες βαριές το βαρέλι όπως ήταν, η ποτάσα τριβόταν μέσα στο βαρέλι, το έσχιζαν με σκεπάρνι και στη συνέχεια έμπαινε σε μικρά σιδηροβάρελα των 30 οκάδων. Τη πωλούσαν τα παντοπωλεία σε νοικοκυριά που έφτιαχναν σαπούνι. Το καυστικό διάλυμα όπου έπεφτε κατέστρεφε τα πάντα.

Καυστική Ποτάσα Τριμμένη .

Π αρα σκε υή Σ απου νιού, Το Λ εγόμενο Σ πιτίσιο Σ απούνι Μέχρι και τη δεκαετία του 1960 στα χωριά και ιδιαίτερα στις ελαιοπαραγωγικές περιοχές χρησιμοποιούσαν τα κατακάθια του λαδιού, του λίπους και ότι άλλο λιπαρό ήταν για πέταμα και το έκαναν σπιτίσιο σαπούνι.

Τριπολιτσιώτης Έμπορος, Αντιπροσωπεύει Τη Σαπωνοποιία ΑΛΕΠΟΥΔΕΛΗ & ΣΙΑ Στη Αρκαδία. (Φωτογραφία Της Δεκαετίας 1940)

Για τη παρασκευή του σαπουνιού χρησιμοποιούσαν τα εξής συστατικά, 10 οκάδες λιπαρά, 10 οκάδες νερό, 3 οκάδες ποτάσα καυστική και μια οκά αλάτι χοντρό. Τα τρία βασικά συστατικά, λιπαρά, νερό και ποτάσα, τα έριχναν από τη προηγούμενη ημέρα και αναμιγνυόντουσαν σε ένα μεγάλο καζάνι (χαρανί). Τη επομένη άρχιζε το βράσιμο σε δυνατή φωτιά, ανακατεύοντας συνέχεια. Όταν το σαπούνι άρχιζε να πήζει ο ειδικός το δοκίμαζε με το χέρι. Εάν το σαπούνι κόλλαγε στο χέρι και έπεφτε σα λέπια ψαριού τότε ήταν έτοιμο, όταν κρύωνε λίγο, το έριχναν σε καλούπια και το έκοβαν σε πλάκες. Χαρακτηριστική ήταν η αγωνία του ειδικού να γίνει το σαπούνι μάρμαρο.

Σαπούνια Και Σφραγίδες Διαφόρων Βιομηχανιών Της Κρήτης

Μ ε λισσοκόμος

Σαπωνοποιείο Στη Κρήτη

Ο Μελισσοκόμος Και Η Κερήθρα.

Ο μελισσοκόμος παλιά. πρώτα έβγαζε το μέλι από τη κερήθρα στύβοντας τη με τα χέρια ή μέσα σε τουλπάνι. Μετά έπαιρνε τη κερήθρα και τη έβραζε για να βγει το κερί. Το επαναλάμβανε ακόμη 2-3 φορές έως ότου να καθαρίσει καλά. Το κερί που έβγαζε από τα κεροστύματα το τοποθετούσε σε μεγάλα ταψιά για να παγώσει και το πωλούσε στους κηροποιούς - κηροπλάστες. Το τελευταίο που έμενε ήταν και το καλύτερο. Το έκανε στρογγυλά μπαλάκια και το πουλούσε στους τσαγκάρηδες για το κέρωμα της κλωστής, κάνοντάς τη αδιάβροχη και με μεγαλύτερη αντοχή.

Οι Εργάτες Ξεκολλάνε Τις Πλάκες Σαπούνι, Και Είναι Έτοιμο Για Συσκευασία Και Προώθηση Στις Αγορές.

Α γνό Κ ερί

Ο Κηροποιός Κατά Τη Ώρα Της Επεξεργασίας Του Κεριού.

Μέχρι και τη δεκαετία του 1940 το κερί ήταν αγνό και καθαρό από κερήθρα. Η εικόνα μας δείχνει τον τρόπο επεξεργασίας του κεριού. Ο κηροπλάστης βρίσκεται μπροστά στο καλούπι με το λιωμένο κερί, που είναι μέσα σε ειδικά φτιαγμένο δοχείο. Τα μικρά κεριά τα βάπτιζε, δηλαδή τα βούταγε μέσα στο δοχείο με το ζεστό κερί. Τα βάπτιζε τόσες φορές ώστε να τους δώσει το ανάλογο πάχος που ήθελε. Με τις ειδικές κλωστές που είναι κρεμασμένες γίνονταν τα μεγάλα κεριά, οι λαμπάδες, τα οποία έλουζε με ζεστό κερί χρησιμοποιώντας το κατσαρόλι που βλέπουμε μέσα στο καζάνι. Έφτιαχνε το πάχος και το μέγεθος του κεριού που χρειαζόταν, από 50 πόντους μέχρι δυο μέτρα. Τα δίμετρα κεριά - λαμπάδες όπως τα λέμε, οι χριστιανοί τα έκαναν τάμα, δηλαδή τα αφιέρωναν ως υπόσχεση πίστης στις μεγάλες γιορτές και στα μοναστήρια. Το καθαρό κερί όταν το ανάβαμε, μοσχοβόλαγε ο τόπος και δεν κάπνιζε σχεδόν καθόλου. Σήμερα τα κεριά γίνονται από διάφορα κατάλοιπα λιπαρών ουσιών, αφού πρώτα υδρογόνοποιηθούν και ραφιναριστούν. Η επεξεργασία των εδώδιμων λιπών και ελαίων γίνεται σε δυο και τρία στάδια. Αυτή που γίνεται στο πρώτο στάδιο χρησιμοποιείται για τη τροφή του ανθρώπου. Το δεύτερο και τρίτο στάδιο επεξεργασίας, χρησιμοποιείται στη βιομηχανία για λιπαντικά, σαπωνοποιεία, κηροποιεία, ελαιοχρώματα, βερνίκια, και άλλα πολλά.

Από πλανόδιο κηροπώλη οι πιστοί παίρνουν το πάνσεπτο κερί.

Αλίπαστα

Ψάρι Ρέγκα, Κρεμασμένο προς ξήρανση.

Οι άνθρωποι πριν από χιλιάδες χρόνια, είχαν ανακαλύψει τον τρόπο να διατηρούν σε καλή κατάσταση και για μεγάλο χρονικό διάστημα διάφορα προϊόντα, αναγκαία για τη διατροφή τους (κρέας, ψάρια κ.α.), παστώνοντάστα με αλάτι. Αρκετά προϊόντα ευαλλοίωτα, με το πάστωμα προφυλασσόντουσαν από τη σήψη. Τα τελευταία χρόνια η αλιπάστωση άρχισε να εγκαταλείπεται γιατί βρέθηκαν νεότερες μορφές διατήρησης των τροφίμων, όπως η ειδική κονσερβοποιεία σε διάφορες συσκευασίες, η ψύξη, η κατάψυξη κλπ. Αναφέρομαι στα αλίπαστα στα οποία γινόταν και γίνεται το πάστωμα με απευθείας αλάτι, ή με υδατικό διάλυμα αλατιού (αλμόνερο), και πωλούσαν αποκλειστικά τα παντοπωλεία (μπακάλικα): π.χ. Βακαλάος, ρέγκα, σαρδέλα, γαύρος, αντσούγια, λακέρδα, σκουμπρί, και άλλα. Γενικά τα αλίπαστα ήταν επί το πλείστον τροφή για τους εργάτες, αγρότες και ξωμάχους, διότι η αντικειμενική τους αξία ήταν φτηή. Επίσης από διάφορα ψάρια παράγεται το αβγοτάραχο, το χαβιάρι, το μπρικ, ο ταραμάς, κ.α. Ανέκαθεν οι θάλασσες που έκτρεφαν και εκτρέφουν τα καλύτερα σε ποιότητα και γεύση ψάρια, είναι ο Αρκτικός και Ατλαντικός ωκεανός, καθώς και η Μεσόγειος θάλασσα.

Β ακ α λ άος Ο καλύτερος βακαλάος που εισαγόταν για τη εποχή που αναφέρομαι ήταν: 1ος ο Ρωσικός, από τον Αρκτικό ωκεανό, 2ος ο Γροιλανδίας, από το μεγαλύτερο νησί της Γης που βρέχεται από το βόρειο Ατλαντικό και τον Αρκτικό ωκεανό, 3ος ο Ιρλανδίας, νησί του Ατλαντικού ωκεανού, 4ος ο Ισλανδίας, μεταξύ Ατλαντικού και Αρκτικού ωκεανού. Ο Αρκτικός και ο Ατλαντικός ωκεανός έχουν τη καλύτερη και τη μεγαλύτερη αλιεία στον Κόσμο. Ο αείμνηστος Σπύρος Γαλανός, καθηγητής τροφίμων, στο βιβλίο του χημεία τροφίμων για το βακαλάο αναφέρει τα εξής: « Ο αλίπαστος βακαλάος δέον να πληρή συμφώνως προς τη υπ’ αριθμό 419/ 1939 απόφαση του παρ’ ανωτάτου χημικού συμβουλίου, τους κάτωθι όρους: 1ον. Ο εις τη κατανάλωση προσφερόμενος παντός τύπου αλίπαστος βακαλάος να μην περιέχει υγρασία ανωτέρα των 49%, και άλας άνω των 18%.

2ον. Απαγορεύεται η προσθήκη εις τοιούτον αλίπαστος βακαλάο πάσης αντισηπτικής ύλης και γενικώς άλλων προς επιβάρυνση αυτού πάσης φύσεως υλών». Δυστυχώς τον 21ο αιώνα που διανύουμε, σχεδόν όλα τα τρόφιμα ενισχύονται με αντισηπτικά, αλλά και με πολλών ειδών βελτιωτικά και πάσης φύσεως ξένων Υλών.

Ψάρι Βακαλάος.

Μέχρι αρχές του 20ου αιώνα ο βακαλάος εισαγόταν μέσα σε ξύλινα βαρέλια με ξύλινα στεφάνια και στη συνέχεια σε ξύλινα κιβώτια. Λόγω απόβαρου του ξύλου και του μεγάλου κόστους της συσκευασίας, άρχισαν το βακαλάο να τον συσκευάζουν σε ειδικούς λινούς σάκους των 50 οκάδων. Η οκά μονάδα βάρους ίσον 400 δράμια και ισοδυναμεί με 1282 γραμμάρια.

Παντοπωλείο (Μπακάλικο) Μιας Άλλης Εποχής Και Ο Μπακαλιάρος Κρεμασμένος.

Βακαλάος Παστωμένος.

Σ αρδέ λ α Οι σαρδέλες μέχρι και τη δεκαετία του 1950 παστώνονταν και συσκευάζονταν σε μεγάλα ξύλινα βαρέλια των 50 οκάδων, διότι η κατανάλωση ήταν πολύ μεγάλη και η αντικειμενική αξία της σαρδέλας πολύ φτηή. Σε μικρή συσκευασία δεν συνέφερε. Στη φωτογραφία βλέπουμε βιοτεχνία σαρδελοποιίας. Το αφεντικό, τη σύζυγο και τη κόρη τους να είναι όρθιοι και τις εργάτριες σε ώρα εργασίας να ποζάρουν για τη αναμνηστική φωτογραφεία, τις ψαροκασέλες γεμάτες ψάρια σαρδέλα, τα ξυλοβάρελα με ξύλινα στεφάνια αριθμημένα, έτοιμα για τη κατανάλωση και συγχρόνως ετοιμάζουν τα μεταλλικά δοχεία των 10 οκάδων.

Ψάρι Σαρδέλα.

Σαρδέλα Παστωμένη.

Αναφέρεται ότι η σαρδέλα πήρε τη ονομασία από το Ιταλικό νησί Σαρδηνία της Μεσογείου, μεταξύ της Αδριατικής και του Τυρρηνικού πελάγους. Η σαρδέλα, ψάρι μικρό με εξαιρετική γεύση, παστωνόταν σε διάφορα μεγέθη δοχείων, από μεγάλα ξύλινα βαρέλια των 60 κιλών, μέχρι και των 500 γραμμαρίων σε μεταλλικά δοχεία. Το αλάτι που χρησιμοποιούσαν υπερέβαινε το βάρος της σαρδέλας. Αντσούγια – σαρδέλα, είδος μικρού ψαριού, παστώνεται ακριβώς όπως η σαρδέλα, αλλά λόγω του μικρού μεγέθους του είναι απαλλαγμένο από λέπια. Προκρίνεται για το άρωμά του, είναι πολύ νόστιμο, προσφέρεται για ορντέβρ, ως έδεσμα και ως ορεκτικό. Ο γαύρος ανήκει στη οικογένεια της σαρδέλας και της αντσούγιας, έχει πρασινογάλαζο χρώμα και ασημί στη κοιλιά, παστώνεται κατά τον ίδιο τρόπο με τη σαρδέλα και έχει πολύ καλή γεύση. Όπως η αντσούγια, λόγω του μικρού μεγέθους είναι απαλλαγμένος από λέπια και γίνεται μια χαψιά, γι’ αυτό λέγεται και χαψί. Η αντσούγια, ο γαύρος και η σαρδέλα μέχρι και τη δεκαετία του 1950 λόγω της μεγάλης κατανάλωσης, όπως προαναφέρω, συσκευαζόταν και σε ξύλινα βαρέλια των 50 οκάδων, καθώς και σε μεταλλικά δοχεία των 10 οκάδων.

Ψάρι Aντσούγια.

Παστωμένη Aντσούγια.

Βιοτεχνία Σαρδελοποιίας Στην Καλλονή Λέσβου (Φωτογραφία Αρχές 20ου Αιώνα).

Χαψί (χαψάκι) ή Γαύρος.

Γαύρος Παστωμένος Ετοιμος για τον Καταναλωτή.

Ρ έγκ α Η ρέγκα είναι ψάρι του πελάγους με σώμα πεπλατυσμένο στα πλευρά, μικρό κεφάλι και ασημένιο χρώμα. Έχει διαφορετικό τρόπο επεξεργασίας. Παστώνεται σε πολύ ενισχυμένο αλατόνερο (άλμη), και μετά από καθορισμένο χρονικό διάστημα, αφού πάρει το ανάλογο αλάτι που χρειάζεται, μεταφέρεται σε ειδικό θάλαμο για κάπνισμα. Καπνίζεται με ειδικά καυσόξυλα, κατά προτίμηση οξιά, και χωρίς να εισέρχεται αέρας στο θάλαμο. Σχηματίζεται πυκνός καπνός σε θερμοκρασία περίπου 100 ο Κελσίου, όπου παραμένει μέχρι να καταστραφούν τα βακτηρίδια και να απορροφηθούν τα υγρά. Η μέθοδος αυτή είναι πολύ παλιά αλλά πολύ αποτελεσματική και μας δίνει τη ανάλογη γεύση. Η ρέγκα μέχρι προ ολίγων χρόνων ήταν η τροφή του εργάτη, του ξωμάχου, του φτωχού. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 έγινε είδος πολυτελείας λόγω της μεγάλης αύξησης σε δραχμική αξία που έχει. Η συσκευασία γινόταν και γίνεται πάντα σε ξύλινα κιβώτια μικτού βάρους περίπου 10 κιλών

Λ ακέρδ α Ψάρι Τόνος Λακέρδα, ονομασία ξενικής προέλευσης. Κατά κανόνα η λακέρδα γίνεται από το ψάρι τόνος. Με σώμα μεγάλο και παχύ, χρώμα σκούρο με μπλε γραμμές στη ράχη και σταχτί στη κοιλιά, ζει κυρίως στη Μεσόγειο και στον Ατλαντικό ωκεανό, το κρέας του είναι πολύ νόστιμο.

Π α λ αμίδ α Λακέρδα γίνεται και από το ψάρι παλαμίδα που ανήκει στη ίδια οικογένεια με το ψάρι τόνος. Ο τρόπος επεξεργασίας της λακέρδας γίνεται ως εξής: το ψάρι τεμαχίζεται σε φέτες και τοποθετείται σε πολύ ενισχυμένο αλατόνερο μέσα σε ειδικά ξύλινα βαρέλια έως ότου ψηθεί. Συσκευάζεται σε ανοξείδωτα μεταλλικά δοχεία όπου η λακέρδα είναι καλυμμένη με αλατόνερο, και διατηρείται μέχρι να καταναλωθεί.

Ψάρι Tόνος. Παράγει Tην Καλύτερη Λακέρδα.

Τα τελευταία 50 χρόνια λόγω των νέων τεχνολογικών μέσων διατήρησης από τα ψάρια που παστώνονται κάνουν και φιλέτο (φιλέτο ρέγκας, φιλέτο βακαλάου, φιλέτο λακέρδας κ.α.). Να προτιμάτε το ψάρι που είναι αυτούσιο και έχει κόκκαλο.

Ψάρι Ρέγκα.

Το ψάρι Παλαμίδα Γίνεται Kαι Λακέρδα.

Ρέγκα Φιλέτο.

Ρέγκα Καπνιστή.

Λακέρδα. Φέτα Κορμός Aπό Ψάρι Τόνο. Διατηρείται Σε Αλατόνερο.

Λακέρδα Φιλέτο Απο Ψάρι Τόνο. Διατηρείται Σε Ειδικό Λάδι.

Σ κου μπρί

Τσίρος

Το σκουμπρί είναι ψάρι με στενόμακρο σώμα που καταλήγει σε διχαλωτή ουρά, και πρασινωπό χρωματισμό στη ράχη, έχει κάθετες σκουρόχρωμες ταινίες μέχρι τα πλευρά και ασημόλευκο χρώμα στη κοιλιά. Αλιεύεται για το νόστιμο κρέας του, κυρίως στον Ατλαντικό ωκεανό. Ο τρόπος επεξεργασίας είναι ίδιος με αυτόν της λακέρδας, ψήνεται σε πολύ ενισχυμένο αλατόνερο, με τη διαφορά ότι το ψάρι είναι ολόκληρο και μόνο ξεκοιλιάζεται για να καθαριστούν τα σωθικά, (έντερα) τα οποία πετάγονται.

Ο τσίρος, είναι αποξηραμένο σκουμπρί. Ο τρόπος αποξήρανσης είναι εύκολος. Παίρνεται από το αλατόνερο και κρεμιέται στον αέρα έως ότου να στεγνώσει και να ξεράσει το αλάτι του. Χρησιμοποιείται για ορντέβρ, σε πικάντικες σαλάτες και ιδίως για μπεκρή μεζέ. Αναφέρεται ότι, προ αρκετών δεκαετιών, έξι πότες Τριπολιτσιώτες μέθυσαν με έναν τσίρο. Τον έβρεχαν στην κούπα με το κρασί, τον βύζαιναν, και οι κούπες άδειαζαν η μια μετά τη άλλη.

Ψάρι Σκουμπρί.

Οι Δύο Τσίροι Έχουν Κρεμαστεί για να Ξεραθουν.

Σκουμπριά Παστά Προς Κατανάλωση.

Σκουμπρί Καπνιστό.

Σκουμπρί Φιλέτο.

Τσίροι Έτοιμοι για Μεζέ και Ορεκτικό Ορντέβρ.

Α βγοτάραχο

Έ νας Έ λ ληνας Α νακ ά λυ ψε Το Μ αύρο Χ αβιάρι

Το αβγοτάραχο βγαίνει από τις δίδυμες, γεμάτες αυγά, ωοθήκες διαφόρων ψαριών. Επεξεργάζεται και μας δίνει χαβιάρι, μπρικ, ταραμά και άλλα εδέσματα.

Χ αβιάρι Το χαβιάρι είναι εκλεκτό έδεσμα που παρασκευάζεται από αλατισμένα αυγά ψαριών, αφού πρώτα τους αφαιρεθούν οι ιστοί και το λίπος. Το καλύτερο χαβιάρι είναι το Ρωσικό και προέρχεται από το εδώδιμο ψάρι οξύρυγχος. Έχει μυτερό και μακρύ ρύγχος, μεγάλο μήκος, και ζει σε ποταμούς της Ρωσίας, στον Εύξεινο Πόντο και στη Αζοφική θάλασσα.

Στο περιοδικό «Ελλάδα των ευεργετών» αναφέρεται ότι ο μεγάλος Έλληνας ευεργέτης Ιωάννης Βαρβάκης, είναι ο άνθρωπος που ανακάλυψε και δημιούργησε τη μεγαλύτερη βιομηχανία επεξεργασίας και παρασκευής για το μαύρο χαβιάρι. Όταν κατάφερε να ολοκληρώσει τη έρευνά του άρχισε η μεγάλη παραγωγή και διακίνησή του σε όλη τη Ρωσία, καθώς και εκτός από αυτήν. Μέσα από δοκιμές και έρευνες που έκανε διαπιστώθηκε ότι η καλύτερη ποικιλία χαβιαριού προέρχεται από τα χρυσόχρωμα αυγά του ξανθού οξύρυγχου. Αυτή τη ποικιλία τη προόριζε για το τραπέζι των τσάρων και των σάχηδων. Το 1785 ο Ιωάννης Βαρβάκης πήρε άδεια αποκλειστικής εκμετάλλευσης του χαβιαριού της Κασπίας θάλασσας. Έτσι ο εφευρετικός Έλληνας δημιούργησε μια ολόκληρη αυτοκρατορία παραγωγής, συντήρησης και διακίνησης χαβιαριού σε ολόκληρο τον κόσμο. Αναφέρεται ότι τη πρώτη του βιομηχανία παρασκευής χαβιαριού τη έστησε στις όχθες του Βόλγα ποταμού. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι το μαύρο χαβιάρι ήταν ήδη γνωστό έως τότε και ότι ο Ι, Βαρβάκης ήταν ο πρώτος που συνέλαβε τη ιδέα της αξιοποίησης του.

Α ναφέρε ται Στο Β ιβλίο ‘‘Ρ εκόρ Γκινες ’’ Το πιο πολύτιμο ψάρι του κόσμου είναι ο Ρωσικός οξύρυγχος. Το έτος 1924 πιάστηκε στον ποταμό Τικχάγια Σόσνα ένα θηλυκό βάρους 1225 κιλών και έδωσε 245 κιλά χαβιάρι της καλύτερης ποιότητας που σε σημερινές τιμές αντιστοιχεί περίπου σε 190.000 λίρες. Το μαύρο χαβιάρι, έχει απαγορευτικά υψηλή τιμή, για τον πολύ κόσμο. Γι’ αυτό και λέμε όταν πληρώνουμε κάτι πολύ ακριβά: το πλήρωσα για μαύρο χαβιάρι.

Οξύρρυγχος Από τον Οποίο Εξάγεται το Μαύρο Χαβιάρι.

Ψάρεμα Ξ ανθών Ο ξ ύρρυγ χ ων Στη Κ α σπία Η γενετική ανάπτυξη τους χρειάζεται 8 με 12 χρόνια και τότε δίνουν ο καθένας 800.000 με 2 εκατ. αυγά. Σήμερα, είναι είδος υπό εξαφάνιση και (υποτίθεται) προστατευόμενο.

Ξανθός Οξύρυγχος Που Παράγει Το Μαύρο Χαβιάρι Πρώτης Ποιότητας.

Χαβιάρι παράγεται από διαφόρων ειδών ψαριά, π.χ. μουρούνα, λούτσο, μυρσίνη, στουργιόνι, κυπρίνο κ.α. το χαβιάρι των ανωτέρω ψαριών είναι δευτέρας και τρίτης ποιότητας, επί το πλείστον χρησιμοποιείται στον ταραμά και σε αλλά εδέσματα.

Κυπρίνος Γλυκού Νερού. Ψαρεύεται Για Το Κρέας Και Το Χαβιάρι Του.

Ταραμάς

Λούτσος. Καλό Κρέας Και Χαβιάρι.

Ο ταραμάς είναι εύγεστος, είναι ορεκτικός, αφού είναι καλά αλατισμένη και καλοδιατηρημένη η μάζα των αυγών. Η μεγαλύτερη κατανάλωση του ταραμά γινόταν και γίνεται τη σαρακοστή. Οπως προαναφέρω για τον ταραμά χρησιμοποιείται χαβιάρι που παράγεται από διαφόρων ειδών ψάρια, περισσότερο χρησιμοποιείται το αυγοτάραχο του κυπρίνου που αναπτύσσεται σε γλυκά νερά. Αυγοτάραχο παίρνουμε και από ψάρια που υπάρχουν και αναπτύσσονται σε Ελληνικά ποτάμια και θάλασσες. Αναφέρεται η περιοχή Μεσολογγίου, οι εκβολές του Πηνειού ποταμού, η λίμνη της Βιστωνίδας κ.α.

Ταραμάς Στη Κατανάλωση.

Η συσκευασία του ταραμά γινόταν ως εξής: αφού το αυγοτάραχο είχε επεξεργαστή, έμπαινε σε λινό ύφασμα, πιεζόταν για να αποβάλλει τα περιττά υγρά. Κατόπιν τοποθετείτο μαζί με το λινό ύφασμα μέσα σε μικρά ξύλινα βαρέλια των 10 περίπου οκάδων. Το βαρέλι φτιαχνόταν κατά προτίμηση από ειδικό ξύλο, φιλύρας, ή φλαμουριάς και ο ταραμάς έμπαινε στο εμπόριο ως νωπό κοκκώδες προϊόν.

Μ πρικ Το μπρικ, είναι από τα καλύτερα εδέσματα, εφόσον χρησιμοποιηθεί το κατάλληλο αβγοτάραχο. Και το καταλληλότερο είναι το κόκκινο χαβιάρι που παράγεται από τα αυγά του σολομού, που έχει κεραμιδί χρώμα. Σολομός Καπνιστός Ετοιμάζεται Για Σερβίρισμα.

Ο Κεραμιδής Σολομός. Έχει Αριστο Κρέας Και Αβγοτάραχο.

Ο σολομός μεγαλώνει και ζει στη θάλασσα, ωστόσο γεννιέται και αναπαράγεται στους ποταμούς, κολυμπώντας ανάποδα στο ρεύμα του. Αλιεύεται για το νόστιμο κρέας του και το αβγοτάραχό του. Ο σολομός και κονσερβοποιείται, και ψήνεται φρέσκος αλλά γίνεται και καπνιστός. Χαβιάρι και μπρικ για το λαϊκό τραπέζι ήταν απαγορευτικά λόγω της υπερβολικής δραχμικής αξίας που είχαν.

Χ ταπόδι Το χταπόδι ανήκει στη τάξη μαλάκιο, ασπόνδυλο υδρόβιο ζώο, είναι μαλακό, γλοιώδες, το δε σώμα του καλύπτεται από επιδερμικό σχηματισμό με πολλούς αδένες. Έχει μικρό κεφάλι στο οποίο υπάρχουν οκτώ ισχυρά πλοκάμια εφοδιασμένα με μια ή δυο σειρές βεντούζες. Στη κατηγορία αυτή ανήκουν, το χταπόδι, το καλαμάρι, η σουπιά, κ.α. Το φρέσκο χταπόδι αφού έχει χτυπηθεί πολλές φορές επάνω σε πέτρα για να μαλακώσει και να σπάσει το επιδερμικό του, κρεμιέται και μένει στον ήλιο κρεμασμένο για πολλές ημέρες έως ότου ξεράσει το θαλασσινό αλάτι για να διατηρηθεί.

Το Χταπόδι Πρώτης Ποιότητας Εχει Διπλές Βεντούζες.

Χ ταπόδι Ξ ερό Το καλύτερο σε ποιότητα ξερό χταπόδι τη παλιά εποχή ήταν το Κρανιδιώτικο και της Τύνιδας. Η Τύνιδα είναι πρωτεύουσα της Τυνησίας, από όπου γινόταν και η μεγαλύτερη εισαγωγή σε χταπόδια. Το χταπόδι αμέσως μετά το ψάρεμα ακόμα και ζωντανό αν είναι εύκολο, το χτυπάνε πολλές φορές στο δάπεδο και ή δυνατόν επάνω σε πέτρα ώστε να σπάσει Χταπόδι Ξερό, Μπάλα. Χταπόδι Πρίν Ξεραθεί. το επιδερμικό και οι αδένες, προκειμένου να μαλακώσει και να γίνει πιο εύκολη η πέψη στο στομάχι. Στη συνέχεια κρεμιέται σε ειδικά μέρη προκειμένου να ξεραθεί και να ξεράσει τη αλμύρα της θάλασσας για να διατηρηθεί ξερό χωρίς καμία αλλοίωση έως ότου μπει στην κατσαρόλα για μαγείρεμα. Η σκευασία του ξερού χταποδιού γινόταν πάντα σε λινούς χοντρούς σάκους για να αερίζεται. Το χταπόδι πήρε τη ονομασία του από τα οχτώ πλοκάμια (πόδια) που φέρει στο σώμα του. Όσο για τους τρόπους μαγειρέματος είναι τόσοι πολλοί που είναι δύσκολο να τους αναφέρω όλους, όπως: χταπόδι με μακαρόνια στο φούρνο, κρασάτο, στιφάδο, ψητό στα κάρβουνα κ.α. Όπως και να μαγειρευτεί το φαγητό είναι πολύ νόστιμο, αλλά και πολύ βαρύ για το στομάχι.

Χ ταπόδι Τύπου Μ ε ληδόνα

Ποιοτικά ανήκει στη δεύτερη κατηγορία καθότι το κρέας του είναι σκληρό.

Σ ου πιά

Η σουπιά δεν αναφέρεται στα αλίπαστα, αλλά υπάγεται στα εδώδιμα. Είναι θαλασσινό μαλάκιο, πεπλατυσμένου σχήματος που μοιάζει με καλαμάρι, και υπάρχει σχεδόν σε όλες τις θάλασσες. Όταν αισθάνεται κίνδυνο αμολάει μελάνι και θολώνει τα νερά προκειμένου να κρυφτεί, γι’ αυτό πολλές φορές τον πονηρό άνθρωπο τον αποκαλούμε σουπιά, με τη έκφραση «είσαι μεγάλη σουπιά». Στα παντοπωλεία έμπαινε μόνο σε κονσέρβα.

Κ α λ αμάρι

Το καλαμάρι είναι πλατύ κεφαλόποδο μαλάκιο, ασπόνδυλο με πτερύγια. Στο κάτω μέρος φέρει δυο πλοκάμια με τα οποία συλλαμβάνει τη τροφή του, συνήθως μικρά ψάρια. Ψαρεύεται σε όλες τις θάλασσες, έχει και αυτό μελάνι όπως η σουπιά και το χταπόδι. Το κρέας του διακρίνεται για τη ποιότητα και τη γεύση του. Πριν δημιουργηθούν οι φούρνοι καταψύξεως, τα καλαμάρια και τις σουπιές τα εύρισκε ο ενδιαφερόμενος μόνο φρέσκα στα ψαράδικα ή σε κονσέρβα στα ράφια των παντοπωλών.

Χταπόδι κρεμασμένο προς ξήρανση.

Δημητριακα Προιοντα

Ο Ι σ τοριογράφος Α ναφέρει :

Τι θα μπορούσε να σήμαινε μια μέρα στη ζωή του ανθρώπου πριν 35 χιλιάδες χρόνια; Είναι χαράματα. Μόλις έχει ξυπνήσει. Στριφογυρίζει στο άβολο κρεβάτι του από φύκια και φύλλα δέντρων, κουλουριάζεται κάτω από τη θαλπωρή του δέρματος ζώου, που αποτελεί τη κουβέρτα του. Προσπαθεί να ξανακοιμηθεί. Μάταια όμως, το στομάχι του γουργουρίζει οδυνηρά από τη πείνα. Πετάγεται έξω από τη σπηλιά. Είναι και άλλοι εκεί, είναι όλοι πεινασμένοι. Οι άντρες παίρνουν τα ξύλα και τις πέτρες τους και φεύγουν για κυνήγι. Αρκετές φορές θα γυρίσουν με άδεια χέρια και περισσότερο πεινασμένοι. Έτσι τη έβγαζαν οι πρωτόγονοι άνθρωποι. Οι πιο πολλοί πέθαιναν σε πολύ μικρή ηλικία εξαιτίας της πείνας. Ελάχιστοι κατάφερναν να φτάσουν τη ηλικία των 45 χρόνων.

Πριν από χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι άρχισαν να καλλιεργούν το έδαφος για να παράγουν δημητριακά. Σήμερα παράγονται από τη ετήσια συστηματική καλλιέργεια, ολόκληρου σχεδόν του πλανήτη γεννήματα (σιτάρι, κριθάρι, βρώμη, σίκαλη, αραποσίτι κ.α.) που αποτελούν βασική τροφή των ανθρώπων και σχεδόν όλων των ζώων.

Και αναφέρει ο ιστοριογράφος. Για εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια ο τρόπος ζωής του προϊστορικού ανθρώπου ελάχιστα άλλαξε. Ακόμη και οι άνθρωποι που αναπτύχθηκαν γύρω στο 35.000 Π.Χ. ήταν αναγκασμένοι να

Οκτώβρης, Μήνας Για Σπορά.

Ο Προϊστορικός Ανθρωπος και η Εξέλιξη του.

διαθέτουν όλο σχεδόν το χρόνο τους ψάχνοντας για φαγητό. Θα χρειαζόταν να περάσουν άλλες 25.000 χρονιά ώσπου να αρχίσει να αναπτύσσεται η ιδέα της καλλιέργειας και της κτηοτροφίας. Μια ιδέα που άλλαξε τον κόσμο δραματικά. Σήμερα η ιδέα της γεωργίας θεωρείται αυτονόητη, όπως και η εκτροφή των ζώων. Αλλά για τον προϊστορικό άνθρωπο, η γεωργία και η κτηοτροφία αποτελούσε μυστήριο για χιλιάδες χρόνια. Όπως αναφέρεται δεν υπάρχει με σιγουριά καθορισμένος χρόνος για το πώς πρωτοξεκίνησε η γεωργία. Τοποθετείται μεταξύ 10.000 Π.Χ. και 8.000 Π.Χ. Επίσης κανένας δεν ξέρει με σιγουριά πότε ο άνθρωπος ανακάλυψε ότι υπήρχαν τρόποι για να διατηρεί και ν’ αποθηκεύει τροφές που ήτανε από τη φύση τους αναλλοίωτες. Όλοι όμως ξέρουμε τους τρόπους που χρησιμοποιούσε. Το παστό κρέας και τα αλίπαστα ήταν από τις πρώτες τροφές που διατηρήθηκαν και διατηρούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα στη αποθήκη του καταναλωτή. Αυτό γινόταν έπειτα από το ψήσιμο στη φωτιά, το ξέραμα και το κάπνισμα ή στο αλάτι, που είναι και ο αρχαιότερος τρόπος συντήρησης. Το αλάτι είναι το αρχαιότερο και μακροβιότερο πρόσθετο συντηρητικό που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος λύνοντας το σημαντικότερο πρόβλημα της διατροφής του. Το σιτάρι, Απρίλη Μήνα Γαλακτώνει Και Ξεσταχυάζει.

Ιούνιο Μήνα, Ο Θέρος.

Πατέρα, σπείρε, θέριζε, αλώνιζε να αλέσεις, πριν πεινάσουμε

Νερόμυλος που Άλεθε Δημητριακά, Όσπρια κ.α.

Ν ερόμυλος Το σιτάρι υπάγεται σε ποικιλίες: σκληρό, ημίσκληρο και μαλακό. Σπέρνεται, θερίζεται, αλωνίζεται, αποθηκεύεται για όλο το χρόνο, αλέθεται και αφού αφαιρεθεί το πίτουρο, το αλεύρι ζυμώνεται και φουρνίζεται. Το ψωμί είναι η βασική τροφή των ανθρώπων. Το σιτάλευρο χρησιμοποιείται σε όλα τα αρτοπαρασκευάσματα και τη ζαχαροπλαστική, είναι γνωστό σε όλα τα νοικοκυριά για τις πολλαπλές του χρήσεις. Από το σκληρό, πρώτης ποιότητας, σιτάρι γίνεται το σιμιγδάλι. Αφού πρώτα βραχεί, στεγνώσει και κοσκινιστεί, αλέθεται με ειδικό λιθάρι. Έλεγαν αυτό είναι σιμιγδαλένιο, δηλαδή πολυτελείας. Ότι γίνεται από το σιμιγδάλι είναι και το καλύτερο στο είδος του.

Ιούλιο Μήνα, Αλώνισμα. Ο βαλμάς έπρεπε να ψηθεί στο λίβα και στο λιοπύρι τ’ αλωνιού, που το στάχυ ξεκαρπίζεται, αλέθεται, φουρνίζεται και γίνεται το ευλογημένο ψωμί.

Φ ουρνος , Ψ ωμι

Κ ριθάρι Το κριθάρι μοιάζει με το σιτάρι. Χρησιμοποιείται στη διατροφή των ζώων, στη ζυθοποιεία, για παρασκευή ψωμιού (κριθαρένιο), για αρτοπαρασκευάσματα ολικής αλέσεως κ.α. Στη κατοχή το κριθαρένιο ψωμί, όπως και όλα τα τρόφιμα, ήταν δυσεύρετο.

Στάχυ Κριθαριού.

Βρόμη, Αποκλειστική Τροφή Ζώων Και Πουλερικών

Κ α λ αμπόκι Το αραποσίτι ή καλαμπόκι είναι μονοετές δημητριακό φυτό και επί το πλείστον χρησιμοποιείται για κτηοτροφές και ζωοτροφές. Από τους καρπούς του βγαίνει το καλαμποκέλαιο ή αραβοσιτέλαιο. Όταν αλεσθεί βγαίνει το αραβοσιτάλευρο ή μπομποτάλευρο. Το μπομποτένιο ψωμί ή μπομπότα, στη κατοχή έζησε πολύ κόσμο. Από το βλαστό του, που φτάνει τα δυο με τρία μέτρα ύψος, με επεξεργασία μπορεί να βγει χαρτί και νήμα. Είναι τόσο μεγάλη η ζήτηση του καλαμποκιού, που σε πολλά μέρη γίνεται συστηματική καλλιέργεια σε μεγάλες εκτάσεις.

Σ ίκ α λη Η σίκαλη είναι τροφή για ζώα και πουλερικά. Παρασκευάζονται επίσης αρτοσκευάσματα σικάλεως ολικής αλέσεως, όπως: ψωμί, παξιμάδια, φρυγανιές και άλλα.

Φύτρο Αραποσίτι ή Καλαμπόκι, Τροφή Ζώων. Δύο φορές τη βδομάδα ζύμωμα - φούρνισμα και το ψωμί δεν έφτανε… Από Το Αραποσίτι ή Καλαμπόκι, Βγαίνει Το Καλαμποκέλαιο.

Καρβέλια Ψωμί. Και ποιος δε θάθελε να τρώει ζεστό χωριάτικο ψωμί με αλμοτύρι!

Καλαμπόκι Και Κολοκύθες.

Κολοκυθόσπορος ή Πασατέμπος, Για Τους Αργόσχολους.

Γενικά τα όσπρια, φασόλια, φακές, ρεβίθια, αρακάς, κουκιά, κ.α., είναι μονοκαλλιέργειες. Ο ξηρός εδώδιμος καρπός τους, πλούσιος σε άμυλο, έχει σημαντική θρεπτική αξία για τον οργανισμό του ανθρώπου.

Όσ πρια

Φα σόλια Τα φασόλια παράγονται σε πολλές ποικιλίες, όπως, τσαουλιά, χωρόζια, γίγαντες, έγχρωμα, μπιρμπιλωτά, χαρόνια ή μαυρομάτικα κ.α .θεωρούνται απαραίτητα για τον οργανισμό του ανθρώπου, λόγω των πολλών θρεπτικών ουσιών που περιέχουν.

Φασόλια Μαυρομάτικα ή Χαρώνια.

Φασόλια Γίγαντες.

Φακές Οι φακές ανήκουν στα όσπρια, καλλιεργούνται από τα πανάρχαια χρόνια για τα πλούσια σε πρωτεΐνες και σίδηρο σπέρματα τους. Είναι θρεπτικές και απαραίτητες για τον οργανισμό του ανθρώπου.

Κ ουκιά

Φασόλια Κόκκινα, Φασόλια Χωρόζια, Φακές & Όλα Τα Καρυκεύματα.

Τα κουκιά είναι εδώδιμος καρπός με μεγάλο πλατύ καφέ λοβό. Μαγειρεύονται όπως όλα τα όσπρια και έχουν εξίσου πολλές θρεπτικές ουσίες. Φακές.

Μπιζέλια, Ρεβίθια, Φασόλια.

Κουκιά Φρέσκα. Κουκιά Ξερά, Γίνονται και Φάβα.

Λ αθούρι

Ρ ύζι Το ρύζι, ένα από τα πρώτα φυτά που καλλιεργήθηκαν στη γη, είναι πηγή πρωτεϊνών που έθρεψε και κράτησε στη ζωή περισσότερο από το 1/3 του πληθυσμού στον κόσμο.

Λαϊκή σοφία: Η τέχνη θέλει μάστορα και η φάβα θέλει λάδι. Από αποφλοιωμένα ξερά κουκιά, αποφλοιωμένο λαθούρι και ρεβίθι αφού βράσουν και πολτοποιηθούν, παρασκευάζεται η φάβα. Χρησιμοποιώντας αρκετό λάδι και καρυκεύματα γίνεται εύγευστο έδεσμα. Η μεγαλύτερη κατανάλωση φάβας γινόταν τη σαρακοστή.

Αποφλοιωμένος Τριμμένος Καρπός από Λαθούρι.

Κ εχρί

Λαθούρι Φυτό, για τη Τροφή Ζώων

Ρύζι Κίτρινο Καρολίνα.

Α ρακ άς - Μ πιζέ λι Αρακάς - μπιζέλι, εδώδιμος καρπός. Οι πράσινοι σπόροι είναι πλούσιοι σε πρωτεΐνες. και πωλούνται από τα παντοπωλεία σαν όσπρια αλλά και σε κονσέρβα. Ρύζι λευκό Γλασέ.

Ρύζι, Ετήσιο Φυτό.

Καλλιεργείται για τους μικρούς εδώδιμους σπόρους του.

Σ όγια , Σ ογιά λε υρο

Φυτό Μπιζέλι.

Η σόγια καλλιεργείται ως όσπριο, αλλά και ως δημητριακό. Οι σπόροι της σόγιας αλέθονται και το σογιάλευρο είναι εξαιρετικά πλούσιο σε πρωτεΐνες. Ειδικά επεξεργασμένο χρησιμοποιείται για τροφή ανθρώπων και ζώων. Για την παρασκευή γάλακτος, τεχνητού κρέατος, (πανομοιότυπο του φυσικού), καθώς και για εμπλουτισμό αλλαντικών κ.α.

Φυτό Αρακάς.

Ρ εβίθια Τα ρεβίθια, μονοετές ποώδες φυτό, περιέχουν όλες τις ουσίες των ανωτέρω οσπρίων και μαγειρεύονται όπως και τα άλλα όσπρια. Τα ρεβίθια αφού αλατιστούν και καβουρντιστούν γίνονται στραγάλια αλμυρά, ή αφράτα ανάλατα. Επίσης αλέθονται και πολλές φορές αντικαθιστούν τον καφέ, για λόγους υγείας, ή για λογούς οικονομίας.

Σ ογιέ λ αιο Το σογιέλαιο παράγεται από τους σπόρους της σόγιας, και αφού εξευγενιστεί (ραφιναριστεί), χρησιμοποιείται στη μαγειρική, στη αρτοποιεία κ.α. Το μη ραφιναρισμένο χρησιμοποιείται στη σαπωνοποιεία για βερνίκια και χρώματα. Φυτό Ρεβίθι. Ρεβίθια Αποφλοιωμένα.

Σόγια Όσπριο

Σόγια Δημητριακό.

Οι ξηροί καρποί οι οποίοι έχουν ξηραθεί με φυσικό ή τεχνητό τρόπο, διατηρούνται αναλλοίωτοι για μεγάλο χρονικό διάστημα, π.χ. καρύδια, αμύγδαλα, φιστίκια, σύκα, στραγάλια, κ.λ.π.

Ξηροι Καρποι

Κ αρυδιά Η καρυδιά είναι δέντρο εξημερωμένο, καλλιεργείται σε όλη τη Ελλάδα και όχι μόνο. Τα καρύδια υπάγονται στους εδώδιμους καρπούς. Χρησιμοποιούνται για πολλές χρήσεις: σε βιομηχανίες, σε βιοτεχνίες, για οικιακές χρήσεις, επί το πλείστον χρησιμοποιούνται σε γλυκίσματα και σε ευγενείς τροφές. Από τη καρυδόψιχα βγαίνει το καρυδέλαιο. Είναι πανάκριβο, έχει ευχάριστη οσμή και γεύση, χρησιμοποιείται σε πολλά ευγενή προϊόντα καθώς και για εμπλουτισμό άλλων ελαίων.

Δέντρο Καρυδιάς.

Α μυγδ α λιά Το αμύγδαλο, είναι καρπός ο οποίος διακρίνεται σε γλυκό και πικρό. Το γλυκό αμύγδαλο χρησιμοποιείται ως ξηρός καρπός, αφού αλατιστεί και καβουρδιστεί και γενικά στη ζαχαροπλαστική, σε τρούφες, σε γλυκίσματα ως γαρνίρισμα, σε κρουασάν και στη σοκολατοποιία. Από τη ψίχα του αμυγδάλου, με επεξεργασία, εξάγεται το αμυγδαλέλαιο. Χρησιμοποιείται στη παρασκευή θεραπευτικών και κοσμητικών αλοιφών, για σαπούνια γλυκερίνης και αρωματικά πολυτελείας.

Ανθισμένη Αμυγδαλια.

Καρύδια, Καρυδόψιχα. Είναι γνωστή η αξία τους και οι ποικίλες χρήσεις τους.

Π ικρό Α μύγδ α λο

Το πικρό αμύγδαλο χρησιμοποιείται στη ποτοποιεία και τη φαρμακευτική. Αφού επεξεργαστεί εξάγει το πικρό αμυγδαλέλαιο. Αμυγδαλοψιχα.

Φ ισ τίκια Α ιγίνης

Φ ου ντουκιά

Ο καρπός της φουντουκιάς είναι πλούσιος σε πρωτεΐνες, χρησιμοποιείται ως ξηρός καρπός και είναι πλούσιος σε έλαια. Το λεγόμενο καρυοέλαιο, έχει άριστη γεύση, χρησιμοποιείται για τη παρασκευή γλυκισμάτων και αλλού.

Ο καρπός του φιστικιού ανήκει στα εδώδιμα. Ψημένο με αλάτι καταναλώνεται ως ξηρός καρπός και θεωρείται μεγάλης θρεπτικής αξίας.

Φουντούκια Αποφλοιωμένα.

Αλατισμένα Και Ψημένα φυστίκια.

Κ α σ τανιά

Δέντρο Φιστικιά Στη Αίγινα. Φουντουκιά, Δέντρο Φυλλοβόλο.

Φ υ τό Φ ισ τίκι Α ράπικο

Φουντούκια.

Ο καρπός της καστανιάς και οι θρεπτικές ουσίες του είναι γνωστές από αρχαιοτάτων

Μια από τις πολλές ποικιλίες του φιστικιού. Το αράπικο φιστίκι έχει πολύ λεπτό και εύθραυστο περίβλημα ρόδινου χρώματος. Διατίθεται στη κατανάλωση αφού καβουρντιστεί και αλατιστεί ως ξηρός καρπός. Το φυτό από το οποίο προέρχεται το αράπικο φιστίκι είναι η αραχίδα, από όπου παράγεται το αραχιδέλαιο. Το αραχιδέλαιο είναι πλούσιο σε βιταμίνες, εύγευστο και χρησιμοποιείται σε γλυκίσματα, στη φαρμακευτική, σε γαλακτώματα κ.α.

Συκιά , Σύκ α Εδώδιμος αχλαδόμορφος καρπός, καταναλώνεται νωπός ή ξηρός, έχει μεγάλη θρεπτική αξία και ευρεία χρήση στη ζαχαροπλαστική.

Φυτό Συκιάς Με Άγουρα Σύκα.

Σύκα Αποξηραμένα.

Δάσος με Καστανιές.

χρόνων. Κατά το φιλόσοφο και φυτολόγο Θεόφραστο, καστανιές προϋπήρχαν σε Μαγνησία και Εύβοια το 300 π.χ. Το περίβλημα του κάστανου είναι αχινός, αγκαθώδης. Μέσα στο αγκαθωτό περίβλημα υπάρχει ο εδώδιμος καρπός. Έχει πολλές θρεπτικές ουσίες και ιδιαίτερα το χειμώνα αποτελεί δημοφιλή ξηρό καρπό σχεδόν σε όλες τις ελληνικές οικογένειες. Συχνά αναφέρονται λαϊκές θυμοσοφίες όπως: δε χαρίζω κάστανα, ποιός θα βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά, κ.α. Η καστανιά καλλιεργείται και αναπτύσσεται επί το πλείστον σε ορεινές περιοχές.

Ύπαιθρος και αγροτιά, ήταν συνδεδεμένα με τη ζωή, την παραγωγή και το εμπόριο Ο Καστανάς Πάνω Στη Φουφού Και Τα Κάστανα Ψήνονται.

Περιληπτικά αναφέρομαι στα ανωτέρω και εξηγώ. Η τριχιά, το σχοινί, η λινάτσα, το σακί ή τσουβάλι, η βούρτσα, και πολλά άλλα, ήταν και είναι εργαλεία απαραίτητα για τα νοικοκυριά της υπαίθρου, για τους αγρότες, για τους κτηοτρόφους, και γενικά τους ξωμάχους, τα οποία πωλούντο στα παντοπωλεία.

Τριχια, Σχοινι, Τσουβαλι ή Σακι, Βουρτσα κ.α.

Η τριχιά, πριν κυκλοφορήσει το νάιλον και το πλαστικό, κατασκευαζόταν μόνο από τη τρίχα, εξ’ού και η ονομασία. Από τη τρίχα διαφόρων ζώων και ιδιαιτέρως από το μαλλί των αιγοπροβάτων. Αφού γινόταν ειδική επεξεργασία στο μαλλί, το έκαναν κλωστή η οποία στριβόταν ή πλεκόταν και γινόταν τριχιά σε διάφορα νούμερα. Χοντρή, μεσαία, λεπτή. Τη τριχιά τη χρησιμοποιούσαν και τη χρησιμοποιούν για το δέσιμο των φορτίων. Επί το πλείστον τη χρησιμοποιούσαν, όπως προαναφέρω, οι αγρότες για τη φόρτωση των σαμαρωμένων ζώων και για τη μεταφορά φορτίου που ήθελε δέσιμο. Το μήκος της τριχιάς για τη φόρτωση των σαμαρωμένων ζώων ήταν από 10 έως 14 οργιές. Ανάλογα με τη δύναμη του ζώου, ο αφέντης του έπαιρνε και το μήκος της τριχιάς. Η οργιά είναι μονάδα μήκους, ίση με τη απόσταση των δυο χεριών τεντωμένα στα πλάγια, και ισούται με δυο γιάρδες, δηλαδή 1,83 εκατ. του μέτρου.

Σ χοινί ή Σ κοινί Η ονομασία σχοινί προέρχεται από το θαμνώδες φυτό σχοίνος ή σκοίνος. Σχοινί έφτιαχναν και από άλλα φυτά όπως τα βούρλα που φυτρώνουν και αναπτύσσονται στη χώρα μας παντού, ιδιαίτερα σε βάλτους, ποτάμια, και λίμνες. Επίσης γινόταν και από το σπάρτο, που αναπτύσσεται σε ασβεστώδη εδάφη. Η χώρα μας είναι γεμάτη από σχοίνα, βούρλα και σπάρτο. Οι αγρότισσες που ήταν αυτοδίδακτες, με ειδική επεξεργασία, έφτιαχναν σχοινιά και κατασκεύαζαν διάφορα ρούχα, πλεκτά και υφαντά στον αργαλειό. Το σχοινί ήταν το πρόχειρο, το ακαθόριστου μεγέθους και μήκους, ήταν αυτό που έλεγαν: βρες ένα σχοινί και πήγαινε να δέσεις τα ζώα στη βοσκή, ή να ζαλωθείς ξύλα από το βουνό. Όταν το σχοινί βρεχόταν γινόταν βαρύ και χοντρό σαν παλαμάρι. Αν είχε δεθεί κόμπος έπρεπε να τον λύσεις με τα δόντια.

Τσουβάλια, σχοινί.

Τριχιά.

Λ ινάρι , Λ ινό , Λ ινάτ σ α , Λ ιναρόσπορος , Λ ινέ λ αιο

Το λινάρι είναι το αρχαιότερο από τα κλωστικά φυτά. Φυτό Ποώδες καλλιεργείται για τη χρησιμότητα του στη υφαντική, για τη άριστη ποιότητα των λινών ρούχων, για τη κατασκευή λινάτσας που είναι χρήσιμη σε πολλά είδη, το λιναρόσπορο με τις πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες, το λινέλαιο που αναφέρεται στα έλαια, κ.α.

Λινάρι Φυτό.

Κ άνναβη

Το ύψος του φυτού κάνναβη μπορεί να φτάσει τα τέσσερα μέτρα. Από τις ίνες των βλαστών του κατασκευάζονται νήματα, κλωστές για ύφανση, καραβόπανα, σχοινιά, τα λεγόμενα κανναβόσχοινα. H κλωστική ύλη του φυτού χρησιμοποιείται στη υφαντουργία, για στεγανοποίηση σε υδραυλικές εγκαταστάσεις και για πολλά άλλα.

Φυτό Κάνναβη.

Προγονές Μας Ζαλωμένες Ξύλα Από το Λόγγο. Το Σκοινί Απαραίτητο.

Χειροκίνητο Μηχάνημα Επεξεργασίας Βλαστών Φυτού Κάνναβης Σε Κλωστή.

Καράβι,(άνθρωποι) και ζώα. (Όλοι) και όλα θέλουν δέσιμο. Απαραίτητο είναι το σχοινί. Στα μέσα της δεκαετίας του 1940, η Αμερική για βοήθεια έστειλε και Μουλάρια. Σφραγισμένα και με ταυτότητα. Στο Λιμάνι του Πειραιά, περιμένουν τους κατόχους τους

Αλώνισμα. Εικόνες μιας άλλης εποχής που μάλλον σπανίζουν

Προσθετα Στα Τροφιμα

Τα πιο αρχαία πρόσθετα μπαχαρικά σε υπαίθρια αγορά.

Ε χθροι ή Φ ιλοι Στον Ά νθρωπο; Για τη διατροφή του ανθρώπου, από αρχαιοτάτων χρόνων έως και σήμερα, έχουν αναφερθεί ερευνητές, διατροφολόγοι και πολλοί άλλοι ειδικοί. Τον 21ο αιώνα που διανύουμε τα πάντα έχουν αλλάξει και κάθε μέρα αναρωτιόμαστε τι θα φάμε. Με μια κίνηση ανοίγουμε το ψυγείο ή το ντουλάπι και μπροστά μας υπάρχει μια τεράστια ποικιλία από τρόφιμα. Το πρόβλημά μας είναι τι θα επιλέξουμε για να βάλουμε στη κατσαρόλα ή στο τηγάνι, διότι όλα μυρίζουν χορτασίλα. Μας φαίνονται όλα άγευστα. Το χειρότερο είναι ότι αγνοούμε τη ποιότητα αυτών που βρίσκονται στο στρωμένο τραπέζι μας. Και μιλάμε για τη τροφή μας, που δεν ξέρουμε τη σύνθεσή της, τα συστατικά της και τον τρόπο που φτιάχτηκε. Ακούμε για πρόσθετα, ακούμε για συντηρητικά και χίλιες δυο άλλες χρωστικές ουσίες, που στ’ αυτιά μας ηχούν σαν αλλόκοτες περίεργες λέξεις. Και όμως είναι αλήθεια. Αν σκεφτεί ο καταναλωτής ότι πάνω από διακόσιες ουσίες προσθέτουν στα τρόφιμα για να τα συντηρήσουν, να τα αρωματίσουν, να τα χρωματίσουν, να αυξήσουν τη ποσότητα και να βελτιώσουν τη γευστικότητά τους, ώστε να τα φέρουν σε σημείο που να μοιάζουν με φυσικά προϊόντα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι, σε τακτικά χρονικά διαστήματα παίρνονται αποφάσεις από αρμοδίους και η μια ουσία από τα πρόσθετα αναιρεί τη άλλη, ενώ μέχρι χθες τα πρόσθετα που εμπλούτιζαν τα τρόφιμα θεωρούντο ασφαλή και αβλαβή, σε ανύποπτο χρόνο απορρίπτονται και αποκλείεται η εφεξής χρησιμοποίησή τους. Αντικαθίστανται με άλλα νεότερα, που στο μέλλον και αυτά θα απορριφθούν. Και όλα αυτά είναι ένα παιχνίδι στο όνομα του οικονομικού οφέλους και εις βάρος της υγείας του καταναλωτή. Εγώ περισσότερο δε θα προχωρήσω, τη συνέχεια θα τη αφήσω για τους ειδικούς και ο Θεός βοηθός. Προαναφέρομαι στα ανωτέρω για να γυρίσουμε σε μιαν άλλη εποχή, που αρκετοί ερευνητές και ιστοριογράφοι αναφέρονται, στη εποχή του μύθου και της παράδοσης.

Π ρόσθε τα Τα πρόσθετα υπήρχαν από αρχαιοτάτων χρόνων και υπήρχαν πριν η νοικοκυρά γνωρίσει τη σιδεροστιά, αλλά γνώριζε πολύ καλά το κακκαβολίθι, πριν η νοικοκυρά γνωρίσει τη κατσαρόλα, αλλά γνώριζε τη χωμάτινη τσουκάλα και τον τέντζερη. Έμαθε να επιλέγει η ίδια τα δικά της πρόσθετα, όπως: αλάτι, πιπέρι, ρίγανη και άλλα, που η φύση πλουσιοπάροχα έδωσε στον άνθρωπο για να νοστιμίσει τη ζωή του και τη διατροφή του. Όλων των καλλιεργήσιμων φυτών, λαχανικών και δέντρων, υπήρξαν πρόγονοι αυτών τα άγρια αυτοφυή φυτά. Με αυτά τρεφόταν ο άνθρωπος και χρησιμοποιούσε αρκετά από αυτά ως γιατροσόφια. Τον καρπό τους έμαθε να τον συλλέγει, να τον ξηραίνει και να τον αλέθει. Έφτιαξε το δικό του μύλο με χειροποίητες μυλόπετρες και τον ονόμασε χειρόμυλο. Τον ονόμασε έτσι γιατί τον γύριζε με το χέρι.

Χειρόμυλα. Τα δυο λιθάρια που άλεθαν τα λέγανε χειρόμυλα διότι τα γύριζαν με το χέρι.

Άλεσμα Δημητριακών Σε Χειρόμυλο.

Χωμάτινη τσουκάλα επάνω στο κακκαβολίθι και το φαγητό γίνεται...

Το αλεύρι ήταν χοντροαλεσμένο, έβγαινε πλιγούρι (μπουλουγούρι),

Α λ ατωρυ χείο

Α λ άτι Το αλάτι είχε έχει και θα έχει σημαντική θέση μέσα στο σπίτι. Το αλάτι βγαίνει ορυκτό από αλατωρυχεία και από εξατμισμένο θαλασσινό νερό.

Α λυκές Αλυκή σημαίνει τόπος παραγωγής αλατιού. Οι θαλασσινές αλυκές δημιουργούνται σε επίπεδο μέρος παραλίας που είναι κατάλληλα διαμορφωμένο. Οι αλυκές αποτελούνται από ρηχές εργατικές δεξαμενές, που διαιρούνται σε διάφορα μέρη και μέσα σε αυτά κυκλοφορεί θαλασσινό νερό, που μετά τη εξάτμισή του αφήνει το αλάτι που περιέχει. Όσο πιο ζεστή είναι η περιοχή και η θάλασσα, τόσο περισσότερο αλάτι σε αναλογία επί της 0/0 μας δίνει το εξατμιζόμενο νερό της θάλασσας. Στη Ελλάδα σήμερα που αναφέρομαι υπάρχουν πάνω από 15 αλυκές. Οι κυριότερες είναι στο Μεσολόγγι, στη Ανάβυσσο Αττικής, στη Λευκάδα, στη Κατερίνη, στη Μύλο, στη Σάμο, στη Καλλονή Λέσβου, στη Κω, κ.α. Οι ανωτέρω αλυκές ανήκουν στο κράτος και τις νοικιάζει σε διάφορους μεγαλοεργολάβους. Το αλάτι που παράγεται διατίθεται στη χημική βιομηχανία σαν πρώτη ύλη, στις βιομηχανίες αλιπάστων και στο εμπόριο. Το αλάτι που προέρχεται από τη θάλασσα θεωρείται καλύτερο και ωφελιμότερο από το ορυκτό. Η Ελλάδα λόγω της φυσικής της θέσης πάντα είχε και έχει δική της παραγωγή και καλύπτει τις ανάγκες της με θαλασσινό αλάτι.

Το ορυκτό αλάτι εξάγεται και παραλαμβάνεται με εξόρυξη ή με διάλυση. Προ αρχαιοτάτων χρόνων και πριν ανακαλύψουν τις αντλίες το αλάτι γινόταν απευθείας με εξόρυξη. Στο εικονιζόμενο αλατωρυχείο εφαρμόζεται η μέθοδος της διάλυσης. Δηλαδή τοποθετούνται δυο σωλήνες από τη επιφάνεια της γης μέχρι το βάθος που βρίσκεται το κοίτασμα. Οι σωλήνες αυτοί επικοινωνούν μεταξύ τους. Από τον ένα σωλήνα εισάγεται καθαρό νερό, το νερό μαζί με το διαλυμένο αλάτι του ορυκτού ανέρχεται από το δεύτερο σωλήνα με τη βοήθεια αντλίας. Το διάλυμα εξατμίζεται, επεξεργάζεται και παραλαμβάνεται καθαρό το αλάτι. Το αλάτι πέρα από το γεγονός ότι συμπληρώνει τη διατροφή ανθρώπων και ζωών και δίνει γεύση στις τροφές, είναι απαραίτητο και έχει τη δυνατότητα να προστατεύει από τη αλλοίωση όλα τα τρόφιμα. Χάρη σε αυτές τις ιδιότητες το αλάτι αποδείχτηκε πολύτιμο για τον άνθρωπο από τη αρχαιότητα και χρησιμοποιήθηκε ως μέσο συναλλαγής μεταξύ διαφόρων λαών. Η παραγωγή και το εμπόριο του αλατιού σε πολλές χώρες ήταν μονοπώλιο του κράτους όπως και στη Ελλάδα που λειτουργούσε μέχρι και τη δεκαετία του 1970. Το αλάτι έχει σημαντική θέση μέσα στο σπίτι όσο και το ψωμί, έλεγαν ποτέ δεν πρέπει να λείψει το αλάτι από το σπίτι (για να μην κοπεί η ευλογία του σπιτιού). Με το αλάτι συνδέονται πολλές προλήψεις και δεισιδαιμονίες, π.χ. έλεγαν, όποιος δανείσει τη νύχτα αλάτι θα πάθει κακό. Πίσω από τον ανεπιθύμητο επισκέπτη ρίχνουν κρυφά λίγο αλάτι για να σηκωθεί να φύγει. Παλιά με αλάτι έκαναν το ξεβάσκαμα, δηλαδή ξεμάτιαζαν. Με αλατόνερο πρωτόλουζαν το νεογέννητο μωρό, για να μην ιδρώνει και να μη γίνει ανάλατο όταν μεγαλώσει, κ.α. Η αλιεία συνδέεται από αρχαιοτάτων χρόνων με το αλάτι, διότι η αλιεία στις αγορές ανά τον κόσμο δεν θα μπορούσε να μπει χωρίς να παστωθεί και πολλά αλιεύματα να πωλούνται ως αλίπαστα, όπως ρέγκες, σαρδέλες, βακαλάος κ.α.

Θαλασσινό Αλάτι Από Ελληνικές Αλυκές.

Ρηχές Τεχνητές Λίμνες Με Θαλασσινό Νερό Που Εξατμίζεται Και Εξάγεται Το Αλάτι. Αλατωρυχείο Του Κάρς Στον Πόντο.Η εικόνα μας Δείχνει Πως Γίνεται Εξόρυξη Αλατιού Με Διάλυση.

Π ρόσθε τα Α πό Φ υ τά , Π ου Ε ίναι Μ όνο Φ ίλοι Στον Ά νθρωπο Θα αναφερθώ όσο γίνεται πιο αναλυτικά σε πρόσθετα που ο άνθρωπος μόνος του ανακάλυψε, ότι γένναγε και γεννάει η φύση και εννοώ τα φυτά, που μας νοστίμευαν τη γεύση, τα φαγητά και ποιά είναι τα οφέλη τους.

Π ρόσθε τα Στη Π α λιά Ε λ ληνική Α γορά Υπήρχαν καταστήματα που πουλούσαν χύμα αποκλειστικά και μόνο μπαχαρικά και καρυκεύματα, όπως: πιπέρι, κανέλα, γαρίφαλο, μπαχάρι, σκόρδα, ρίγανη, πιπεριές, δεντρολίβανο, και πολλά άλλα. που ήταν το άρτυμα για τη υγεία και για τη νοστιμιά του φαγητού. Η εικόνα μας δείχνει ένα από τα προπολεμικά καταστήματα μπαχαρικών που έχει εκθέσει τα εμπορεύματα του.

Π ρόσθε τα Α πό Φ υ τά Κ αι Π οια Ή ταν Τα Ο φέ λη Π ιπέρι Το μαύρο και το άσπρο πιπέρι χρησιμοποιείται σε πολλά είδη διατροφής ως καρύκευμα και όπου χρησιμοποιείται δίνει τη δική του καυστική γεύση. Ενδείκνυται εξαιρετικά για μαγειρευτά χωρίς αλάτι.

Φυτό Πιπέρι.

Πιπέρι (Μαύρο & Άσπρο).

Π ιπεριές Πιπεριές πράσινες αγουρωπές για πολλές και υγιεινές χρήσεις και κόκκινες καυτερές. Καλλιεργούνται ως κηπευτικά. Τις κόκκινες πιπεριές τις περνούσαν σε κλωστή, τις κρέμαγαν και τις άφηναν να ξεραθούν για να συντηρούνται όλο το χρόνο. Από τα σπόρια τους γίνεται το κόκκινο πιπέρι. Είναι πικάντικες, καυτερές και ενδείκνυνται για πολλά φαγητά.

Πιπεριές Κόκκινες.

Κ ανέ λ α

Όπως όλα τα καρυκεύματα που προέρχονται από διάφορα φυτά και το κάθε μέρος του εκάστου φυτού ρίζα, φλοιός, φύλλο, ή καρπός δίνει τη δική του χρήση. Από το φλοιό του κανελόδεντρου παράγεται το ξύλο κανέλα, καθώς και η τριμμένη κανέλα. Επί το πλείστον χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική και τη μαγειρική.

Κατάστημα Μπαχαρικών Και Αρωματικών Αρτυμάτων. Αυτοφυή Και Καλλιεργήσιμα.

Κανελόδεντρο.

Ξύλο Κανέλα.

Μ οσ χοκ άρυδο

Γλυκ άνισος

Το μοσχοκάρυδο είναι μπαχαρικό με διαπεραστικό άρωμα και έντονη γλυκιά γεύση. Χρησιμοποιείται στη μαγειρική, ζαχαροπλαστική και τη ποτοποιεία.

Καρπός Μοσχοκάρυδο.

Φυτό Μοσχοκάρυδο.

Φυτό Γλυκάνισου.

Κ αφές

Καφεόδενδρο.

Χειροποίητα Γουδιά από Κορμούς Δένδρων,

Οι αρωματικοί καρποί του γλυκάνισου χρησιμοποιούνται ως καρύκευμα, ιδίως σε αρτοπαρασκευάσματα, στη φαρμακευτική, ως αρωματικό στο ούζο και στο ρακί.

Καρπός Καφέ Σε Διάφορες Ποικιλίες Από Τη Βραζιλία.

Δύο Χειρόμυλοι Οικιακής Χρήσης Που Αλεθαν Οι Νοικοκυρές Τον Καφέ.

Ως πατρίδα του καφέ αναφέρεται η Αιθιοπία. Ο καφές έχει δραστικές ουσίες και η καφεΐνη διεγείρει το κεντρικό νευρικό σύστημα και βοηθάει το αναπνευστικό. Η καφεΐνη παρουσιάζει ένα ευρύ φαρμακολογικό φάσμα και δρα ευεργετικά για τους καρδιοπαθείς, χρησιμοποιείται ως αντίδοτο στον αλκοολισμό. Τη παλιά εποχή η παρασκευή του καφέ γινόταν με ιδιαίτερη ευλάβεια. Η οικοδέσποινα έψηνε μερικούς κόκκους καφέ παρουσία του επισκέπτη για να εξασφαλιστεί το άρωμά του. Όταν οι φρεσκοψημένοι κόκκοι αλεθόντουσαν, ο φρεσκοκομμένος καφές έδινε ένα δυνατό άρωμα που μοσχοβόλαγε όλο το σπίτι.

Καρπός Γλυκάνισου.

Κ ύ μινο Το κύμινο καλλιεργείται για τους καρπούς του, είναι αρωματικό χρησιμοποιείται ευρύτατα ως καρύκευμα στη μαγειρική, στη αρτοποιεία, και σε γλυκίσματα. Είναι υγιεινό και περιέχει πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες.

Φυτό Κύμινου.

Καρπός Κύμινου.

Κ άπαρη Είναι φυτό φαρμακευτικό, αρωματικό και μελισσοτροφικό. Τα μπουμπούκια του μαζεύονται και χρησιμοποιούνται ως αρτύματα στη μαγειρική και στα τουρσιά. Είναι ορεκτικό και πεπτικό.

Φυτό Κάπαρη.

Κ όλιαντρο Καβουρντιστήρι Του Καφέ Και Χειρόμυλος Που Άλεθε Τον Καφέ. Διακρίνονται Και Αλλα Παλαιά Αντικείμενα Που Βρίσκονται Στο Μουσείο Θεοκτίστου.

Το κόλιαντρο είναι αρωματικό φυτό. Τα φύλλα και οι καρποί του χρησιμοποιούνται στη μαγειρική, ζαχαροπλαστική και τη φαρμακευτική. Φυτό Κόλιαντρο.

Χ αμόμηλο ή Χ αμομήλι

Β άγια ή Δ άφνη

Το χαμομήλι είναι ευρύτατα διαδομένο και αναπτύσσεται σε καλλιεργούμενους αγρούς. Είναι πασίγνωστο για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες. Το χαμομήλι είναι αντιφλεγματικό, αντισπασμωδικό, στομαχικό, αντιπυρετικό και χωνευτικό, βοηθά στη γαλακτοπαραγωγή των μητέρων και διεγείρει τη κυκλοφορία του αίματος, απαραίτητο για τα μωρά και για τους ηλικιωμένους. Εξωτερικά χρησιμοποιείται για κομπρέσες αλλά και για απολύμανση πληγών που αργούν να επουλωθούν.

Τα φύλλα της βάγιας είναι αρωματικά και δερματώδη με ελαιογόνους αδένες και χρησιμοποιούνται ως αρωματικό στη μαγειρική και ποτοποιία. Η βάγια δίνεται στους εκκλησιαζόμενους τη Κυριακή των Βαΐων σε ανάμνηση της εισόδου του Χριστού στα Ιεροσόλυμα, όπου τον υποδέχτηκε ο λαός μετά βαΐων και κλάδων.

Βάγια.

Φυτό Χαμομήλι.

Ρ ίγανη

Τσ άι Το τσάι είναι αυτοφυές στις ορεινές περιοχές, γι’ αυτό το λένε τσάι του βουνού. Η καλλιέργεια του τσαγιού ξεκίνησε από τη Κίνα, το 14ο αιώνα εισήχθη και στη Ευρώπη, γι’ αυτό κι’ εμείς το ζητάμε ως τσάι ευρωπαϊκό. Το τσάι έχει θεραπευτικές ουσίες και προσφέρεται συνήθως ζεστό.

Τσάι Του Βουνού.

Ολόκληρο το φυτό έχει ένα έντονο βαλσαμικό άρωμα με ελαφρά υπόπικρη γεύση. Η έντονη οσμή του διατηρείται και μετά τη αποξήρανση του φυτού. Στη αρχαιότητα χρησιμοποιήθηκε για τη συντήρηση του κρέατος. Περιέχει αιθέρια έλαια, είναι φυτό φαρμακευτικό, αλλά η κύρια χρήση του παραμένει αρτυματική.

Ρίγανη. Φυτεία Τσαγιού.

Δ εντρολίβανο Όλα τα μέρη του φυτού αναδύουν ένα ευχάριστο άρωμα, τα φύλλα του είναι πλούσια σε αιθέρια έλαια, είναι φυτό τονωτικό, φαρμακευτικό, χρησιμοποιείται και για άρωμα σε διάφορα φαγητά.

Δεντρολίβανο

Θ υ μάρι Τα φύλλα του είναι πλούσια σε αιθέρια έλαια. Χρησιμοποιείται για τη άρτυση των φαγητών, των ελαίων και άλλων πολλών τροφίμων. Όλα τα μέρη του φυτού έχουν ευχάριστη αρωματική οσμή και γεύση. Χρησιμοποιείται και στη φαρμακευτική ως αντισηπτικό.

Θυμάρι.

Α γριοβότανο ή Α ρ τεμισία Η αρτεμισία είναι φυτό αρωματικό, τα φύλλα του χρησιμοποιούνται ως καρύκευμα στο κρέας και σε άλλες χρήσεις. Περιέχει αιθέριο έλαιο και προσφέρεται ως τονωτικό.

Αγριοβότανο.

Λ εβάντα Η λεβάντα είναι φυτό αρωματικό και καλλιεργείται για το άρωμά της αλλά και για τις φαρμακευτικές της ιδιότητες. Ως ρόφημα είναι πεπτικό και ανακουφίζει τον οργανισμό από το φούσκωμα.

Λεβάντα.

Β α σιλικός Ο βασιλικός αναφέρεται ότι ξεκίνησε από τον Ελλαδικό χώρο και καλλιεργείται σχεδόν σε όλο τον κόσμο για τα αρωματικά του φύλλα, τα οποία είναι χρήσιμα στη φαρμακευτική, στη αρωματοποιία, κ.α. Τα άνθη του είναι πλούσια σε νέκταρ. Χρησιμοποιείται ως αρτυματικό για το έντονο χαρακτηριστικό του άρωμα.

Γαριφα λιά η Κ αρυόφυλ λος Βγαίνει το μπαχαρικό γαρίφαλο, έχει έντονα αρωματική γεύση. Ο αποξηραμένος καρπός του τροπικού δέντρου καρυόφυλλος χρησιμοποιείται ως καρύκευμα σε πολλά τρόφιμα και από τους καρπούς του βγαίνει το γαριφαλέλαιο. Είναι φαρμακευτικό και παυσίπονο.

Σ χίνος ή Μ α σ τιχόδενδρο

Το θαυματουργό αυτό μαστιχόδενδρο ή σχίνος, αναφέρεται σε αρχαίες μαρτυρίες. Ιστορικοί και συγγραφείς της αρχαιότητας κάνουν αναφορές για τις ευεργετικές ιδιότητες της μαστίχας Χίου. Για να παραχθεί η μαστίχα δηλαδή ο ρητινώδης χυμός που προέρχεται από τα κλαδιά και τον κορμό του μαστιχόδεντρου, πρέπει να γίνει το κέντημα αυτού με ένα αιχμηρό εργαλείο. Με αλλά λόγια να χαραχτεί το σχίνο σε διάφορα σημεία. Η μαστίχα εμφανίζεται σαν δάκρυ στα χαραγμένα σημεία και ρέει κατά σταγόνες. Τα φυτικά πρόσθετα των προγόνων μας, η βιοχημεία τα έκανε πρόσθετα και φάρμακα για τον άνθρωπο, χωρίς ίχνος φυτικής ύλης. Μαστιχόδενδρο

Έλεγαν οι παλιοί κανταδόροι, «...βασιλικόν εμφύτεψα στη κλίνη που κοιμάσαι...».

Βασιλικός .

Μ άραθος Ο αγριομάραθος είναι αυτοφυές φύτρο. Από αρχαιοτάτων χρόνων χρησιμοποιείται για τον αρωματισμό τροφίμων και ποτών. Το βρώσιμο μέρος είναι οι τρυφεροί βλαστοί και οι σαρκώδεις βάσεις των φύλλων που γίνονται και σαλάτα. Οι Ρωμαίοι τον διατηρούσαν σε αλάτι και ξύδι ως τουρσί. Χρησιμοποιείται ως καρύκευμα, ακόμη και για τον αρωματισμό του στόματος. Ο Ιπποκράτης συνιστούσε τη χρήση του μάραθου στις θηλάζουσες μητέρες, να πίνουν το ζωμό από τις βρασμένες ρίζες του για τη αύξηση της ποσότητας του γάλακτός τους. Μάραθος.

Χάραγμα ή Κέντημα Του Κορμού Για Να Δακρύσει.

Νομισματα

Η Δραχμή Ενταφιάστηκε. Δραχμούλα, καλό σου ταξίδι.

Οι Δυο Όψεις Του Νομισματος

Το κεφάλαιο που αναφέρεται στα νομίσματα και χαρτονομίσματα, δεν απευθύνεται σε ειδικούς, δεν απευθύνεται σε οικονομολόγους και τραπεζίτες. Απευθύνεται στους απλούς ανθρώπους και στους κάποτε επαγγελματίες που πέρασαν, που εργάστηκαν και συναλλάχτηκαν για περίπου 180 χρόνια με τη δραχμή. Η δραχμή το μέχρι πρόσφατα εθνικό μας νόμισμα, ενταφιάστηκε οριστικά και αμετάκλητη τη 1η Ιανουαρίου του 2002. Νόμισμα ίσον χρήμα, το χρήμα είναι οικονομικό αγαθό και είναι κοινώς αποδεκτό ως μέσο με το οποίο ο άνθρωπος μπορεί να πουλά και να αγοράζει ότι αγαθό χρειάζεται για τις ανάγκες του. Λειτουργεί ως μέτρο αξίας της αγοραστικής δύναμης. Αν δεν κυκλοφορεί χρήμα η αγορά πτώχευσε. Το κέρμα κόβεται από μέταλλο και αντιστοιχεί σε μικρή χρηματική αξία. Κόβεται στρογγυλό με δυο επίπεδες πλευρές, που φέρουν ανάγλυφες παραστάσεις. Σε κάθε αλλαγή καθεστώτων, εξουσίας, μοναρχίας, προέδρων, ή και προσωπικοτήτων, κοβόταν και μια σειρά νομίσματα και χαρτονομίσματα, που στη μια πλευρά αναπαρίσταται η προτομή κάποιας προσωπικότητας, η άλλη πλευρά αναφέρει τη αξία του νομίσματος και κάποιο σήμα. Ένα μικρό δείγμα νομισμάτων που κόπηκαν και κυκλοφόρησαν, από τη ίδρυση του ελληνικού κράτους μέχρι και σήμερα.

Ε να Μ εροσ Χ αρ τονομισματων Π ου Κ υκ λοφορησ αν Α πο Τη Ί δρυ ση Του Ν εοε λ ληνικου Κ ρατου ς Τά χαρτονομίσματα εκδίδονται επισήμως από αρμόδια κρατική υπηρεσία σε ειδικό χαρτί και αντιπροσωπεύουν χρηματική αξία πραγμάτων, όταν γίνεται πράξη αγοράς ή πώλησης. Για μικρές αξίες κυκλοφόρησαν σε κέρματα.

Τ ο Π ρ ώ τ ο Ν ό μ ι σ μ α Ε πί Κ απ ο δ ί σ τ ρ ι α

Χαρτ/σμα 1822 - 1832 σε φοίνικες των 100.

Ήταν το πρώτο νόμισμα του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους. Κόπηκε στη Αίγυπτο επί κυβερνήσεως Καποδίστρια το 1828. Φέρει παράσταση του ιερού πτηού των αρχαίων Φοίνικα.

Χ αρτονομισματα Εκδοσησ 1841 - 1900 Χαρτ/σμα των 25 δραχ. Έκδοσης του έτους 1841. Δεξιά. Χαρτ/σμα των 5 δραχ. Έκδοσης του έτους 1847.

Αριστερά.Χαρτ/σμα των 25 δραχ. Έκδοσης του έτους 1846. Δεξιά.Χαρτ/σμα των 10 δραχ.

Σφραγίδα στη οποία αναγράφεται «Ελληνικόν Κράτος - Ο Κυβερνήτης - 1821».

Έκδοσης του έτους

Σφραγίδα του κράτους, της περιόδου απολυταρχίας του Όθωνα.

1858.

Χ αρτονομισματα Εκδοσησ 1901 - 1922 Χαρτ/σμα 25. Δρ. κομμένο στη μέση σύμφωνα με το αναγκαστικό δάνειο του 1912 Οι Ελένες δανειοδότησαν υποχρεωτικά

Χαρτ/σματα των 25 δραχ. Έκδοσης του έτους 1913

το κράτος με τα μισά τους χρήματα.

Χαρτονομισματα των 500 πεντακοσίων δραχ. Έκδοσης του έτους 1915

Χρτ/σμα των 25 δραχμών κομμένο στη μέση για δεύτερη φορά. Το 1921 διαφαινόταν η ήττα στον Μικρασιατικό πόλεμο και η οικονομική

Χαρτ/σματα των 2 δυο δραχ. Έκδοσης του έτους 1917

καταστροφή που ερχόταν. Πάλη οι Έλληνες υποχρεώθηκαν σε αναγκαστικό δανεισμό υπέρ του κράτους με τα μισά τους χρήματα.

Χαρτ/σμα των 1000 χιλίων δρχ. Έκδοσης του έτους 1918

Χαρτ/σμα της 1 μιας δραχ. και 2 δυο δραχ. Έκδοσης του έτους 1885.

Χαρτ/σματα των 50 πενήντα δραχ. Έκδοσης του έτους 1921

Χαρτ/σματα των 100 δραχ. Έκδοσης του έτους 1900.

Χαρτ/σματα των 500 πεντακοσίων δραχ. Έκδοσης του έτους 1921

Χ αρτονομισματα Εκδοσησ 1901 - 1939 Χαρτ/σματα των 50 δραχ. Έκδοσης του Χαρτ/σματα

έτους 1939

των 100 δραχ. Έκδοσης του έτους 1927

Χαρτ/σματα των 1,000 δραχ. Έκδοσης του έτους 1939

Χαρτ/σματα των 500 δραχ. Έκδοσης του έτους 1932

Χαρτ/σματα των 5.000 δραχ. Έκδοσης του έτους 1932

Χ αρτονομισματα Εκδοσησ 1940 - 1944

Χαρτ/σματα μιας δραχμής Έκδοσης του έτους 1941.

Χαρτ/σματα των 50, 100 & των 1,000 δραχ.

Χαρτ/σμα 100 δραχ. Έκδοσης του έτους 1941.

Έκδοσης του έτους 1935

Χαρτ/σματα 5,000 δραχ. Έκδοσης του έτους1942.

Τη μεγαλύτερη οικονομική διολίσθηση που γνώρισε ποτέ η εθνική οικονομία της Ελλάδος, ήταν στη Γερμανική κατοχή του 1943-1944, υποχρεώθηκε η τότε κυβέρνηση να κόψη χαρτονομίσματα μέχρι και 10 ΔΙΣ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ. Και ο σκοπός ήταν να καταστροφή η Ελληνική οικονομία, όπως και έγινε.

Χαρ/σματα 10.000 δραχ. Έκδοσης του έτους 1943

Το 1944 από την Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (η τότε Κυβέρνηση του Βουνού) Κυκλοφόρησε Αντάρτικα Χαρτονομίσματα Που σε Αναλογία Αντισταθμούσαν σε μια οκά Σιτάρι. Αλλά Ποτέ δεν Εξαργυρώθηκε.

Χαρ/σματα των 100.000 δραχ. Έκδοσης του έτους 1944.

Χαρ/σματα των 500.000.000 δραχ. Έκδοσης του

Μετοχή εταιρίας, Ρεθύμνη και Κουλουκούντη

έτους 1944.

Λαχείο 1 Μιάς Δραχ. Εκδοσης Πολιτείας του 1911.

το έτος 1934.

Χαρ/σματα των 10.000.000.000 δέκα δισεκατομμύρια, Έκδοσης του έτους1944

Λαχείο της Επτανήσου Ν. (3726) του ετους 1820.

Χαρτονόμισμα των 50 μάρκων Γερμανικό στρατιωτικό

Βουλγαρικό χαρτονόμισμα καθώς είχε απαγορευτεί στη ανατολική

κυκλοφορούσε υποχρεωτικά στη Κατοχή 1942 -1944.

Μακεδονία και Θράκη, από τη βουλγαρική κατοχή μέχρι το 1944.

Χαρτ/σμα των 5000 δραχ των Ιονίων νήσων, καθώς τα Επτάνησα θεωρούνταν εδάφη «υπό προσάρτηση στη Ιταλία», το ελληνικό νόμισμα σταμάτησε να κυκλοφορεί το 1941 για ένα χρόνο.

Ομολογία Δραχ. 801,85Ο/Ο Ιούλιος 1889.

Χ α ρ τ ο ν ο μ ι σ μ ατ α Σ ε Ε λ λ ην ι κ ες Δ ρ αχ μ ες Π ο υ Κ ο πη κ αν Τ α Ε τ η 1951 - 1998. Κ υ κ λ ο φ ο ρ η σ αν Μ εχ ρ ι Κ α ι Τ ο 2001.

Χ α ρ τ ο ν ο μ ι σ μ ατ α Σ ε Ε υ ρ ω Α π ο 2002 Ε ω ς 2008

Χαρτ/σμα 50 Δραχ. Έκδοσης Γενάρης 1954.

Χαρτ/σμα 5,000 Δραχ. Έκδοσης Οκτώβρης 1954

Χαρτ/σματα των 5 πέντε, 10 δέκα, 20 είκοσι, 50 πενήντα, 100 εκατό, 200 διακοσιων, & 500 ευρω

Χαρτ/σμα 5,000 Δραχ. Έκδοση Μάρτη 1994.

Χαρτ/σμα 10,000 Δραχ. Έκδοση Γενάρη 1995.

Μ ε τα λ λικ ά Ν ομίσματα (Κ έρματα )

Νομίσματα των Άρκάδων

Β υ ζαν τ ι να Ν ο μ ι σ μ ατ α Βικτωρία

Κλοταιρ ΙΙ,

Αυγουστα

613-629 μ.χ.

Παναγία

468 Μ. Χ.

Ανδρόνικος ΙΙ

Κωνσταντίνος

Ρωμανός ΙΥ

Μιχαηλ ΙΧ,

– ευδοκία

-Μιχαηλ ΥΙΙ,

1. Αργυρούν νόμισμα (στατήρ) του κοινού των Αρκάδων. Επί της μιας & όψεως κεφαλή Διός (προς τα αριστερά). Επί της έτερος ο Πάν κερασφόρος, γυμνός, καημένος επί βράχου» κρατών διά της δεξιάς λαγωβόλον (ξυλίνην ράβδον μέ άγγιστρον). Προ του Πανός τα μονόγραμμα του κοινού των Άρκάδων έν σμικρώ παρά τους πόδας του σύριγξ.

Κωνσταντίνος Βασίλειος Ι-

Κωνσταντίνος

Κωνσταντίνος

– θεοδώρα,

Τιβέριος-ΙΙΙ,

Βασίλειος Ι

Κωνσταντίνος

Τιβέριος

& Κωνσταντίνος,

& Ελένη 1

Κωνσταντίνος

868—869 Μ.Χ. Βασιλιάς

Κωνσταντίνος

Οστροτοτθ,,

& Ελένη 2

Βικτωρία,

Κωνσταντίνος Υ ΙΙ-

Λεόντεια

597-598 Μ.Χ.

Ελένη,

Αντιόχεια

Φωκας – Χριστός

2. Νόμισμα του κοινού των Αρκάδων. Κεφαλή Πανός νέου (προς τα αριστερά). Επί τής ετέρας όψεως τό μονόγραμμα του κοινού των Αρκάδων και υπό αυτό σύριγξ.

3. Νόμισμα του κοινού των Άρκάδων. Κεφαλή Διός (προς τά αριστερά). Έπί της ετέρας όψεως ο Πάν γυμνός, καθήμενος προς τά αριστερά έπί βράχου. Προ αυτού τό μονόγραμμα τού κοινού των Αρκάδων έν σμικρώ.

Φωκάς &

914-919 μ.χ. Δουκάτο Ιταλίας Βενετσιάνικο

Φωκάς & Κωνσταντίνος

Λεόντεια

Βουλγαροκτονος

604 -605 μ.χ.

Εμμανουήλ

Χριστός

Δεσπότης

Κωνσταντίνος ΙΙ,

Καθήμενος

1143-1180 Μ.Χ.

578-582 μ.χ.

Βενετική Δημοκρατία 1329—1339 μ.χ.

Εμμανουήλ ΙΙ

4. Νόμισμα τού κοινού των Αρκάδων Κεφαλή νέου τήν ήλικίαν Πανός μέ τό βλέμμα προς τά δεξιά. Επί τής ετέρας όψε¬ως ολοκλήρου τό μονόγραμμα τού κοινού τών Άρκάδων μετά σύριγγος.

5. 'Αργυρούν νόμισμα (οβολός) Μαντινείας της μετά τό 370 π.Χ. περιόδου. Ωραία κεφαλή Αθηνάς έπί της μιας όψεως, έπί της ετέρας ή νύμφη Καλλιστώ.

Κωνσταντίνος ΙΙ, 641-668 μ.χ.

Θεοδώρα

Κωνσταντίνος ΙΙ, 882 μ.χ.

Ιουστινιανός,

Μεγάλος

527—565 Μ.Χ.

Κωνσταντίνος.

Σακιος ΙΙ

Μπροστά

Αρχάγγελος

Κωνσταντίνος &

Μιχαηλ.

Eυδοκία

1185 1195 Μ.Χ.

Πίσω,

6. 'Αργυρούν νόμισμα Μαντινείας, μετά τό 370 π.Χ. Κεφαλή Αθηνάς και έπί τής ετέρας όψεως μέγα άρχικόν της πόλεως των Μαντινέων γράμμα Μ.

7. Χαλκούν νόμισμα Μαντινείας περιόδου μετά τό 370 π.Χ. Επί της μιας όψεως κεφαλή Αθήνας (προς τα δεξιά)» επί τής ετέρας τρίαινα.

Βασίλειο 1.882 μ.χ.

8. Έτερος τύπος χαλκού νομίσματος Μαντινέων της αυτής περιόδου. Κεφαλή Αθήνας, επί της ετέρας όψεως Ποσειδών γυμνός, όρθιος, πάλλων τρίαιναν. Εις τό δεξιόν πέρας ή επιγραφή MAN.

Το Π α λ αιό Τείχος της Τριπολιτ σ άς εις Α νάμνηση κ αι για τη Ι σ τορία

Πυλες, Βρυσες, Δεξαμενη

Ο Τάσος Γριτσόπουλος, στον Α’ τόμο Ιστορία της Τριπολιτσάς σελ. 14-15 και 392 αναφέρει για το τείχος και τις Πύλες. Το τείχος ήταν πολύ στέρεο, είχε περίμετρο 3,5 χλμ. πλάτος 2 μ. και ύψος 5,5 μ. Αναφέρει ότι υπήρχαν και 17 πύργοι, 4 μεγάλοι και 13 πιο μικροί. Αναφέρονται και οι έξι κεντρικές πύλες και μια μικρή για τη υπηρεσία του σαραγιού, επομένως το τείχος ήταν επτάπυλο.

Π ύλες

1η Η πύλη που ήταν στη οδό Ναυπλίου, ήταν η κυριότερη και αναφέρεται ότι ήταν επιχρυσωμένη. Ο Ι.Ν. Μεταμορφώσεως βρισκόταν εκτός του τείχους.

2η Η πύλη των Καλαβρύτων. Ήταν βόρεια της Τρίπολης, περίπου στο ύψος του πάρκο που βρίσκεται σήμερα το Πνευματικό Κέντρο.

3η Η πύλη της Καρύταινας. Ήταν προς τη ΝΔ πλευρά της Τρίπολης και επικοινωνούσε με Μαίναλο και Γορτυνία.

4η Η πύλη του Λεονταρίου. Αντιστοιχούσε με το δρόμο Καλαμών.

5η Η πύλη του Μυστρά. Ήταν στη οδό Σπάρτης, πριν από τις γραμμές του τρένου.

6η Η πύλη Αγίου Αθανασίου. Αναφέρεται ότι βρισκόταν μεταξύ της πύλης Καλαβρύτων και Καρύταινας, πλησίον του φρουρίου, και οδηγούσε προς τους αγρούς.

7η Υπήρχε και η πύλη για τη εξυπηρέτηση του Σεραγίου η οποία ήταν πιο μικρή. Το Σεράγιο των πασάδων ήταν ένα συγκρότημα βορειοανατολικά της πλατείας Άρεως. Περιεβάλλετο από κήπους με πολλά δέντρα, βρύσες και πηγάδια. Στη ανεπτυγμένη περιοχή της πλατείας Άρεως, έκαναν βόλτες και διασκέδαζαν οι όμορφες χανούμισσες και οι ευνοούμενοι του Σουλτάνου. Από τη ανατολική πλευρά της πλατείας προς τη οδό Διοτίμα, υπήρχε ο Βελουδένιος Δρόμος όπως τον είχαν ονομάσει και χρησιμοποιούταν από τους εκλεκτούς και τις εκλεκτές του Σαραγιού. Οι ανωτέρω 7 πύλες ήταν οι κεντρικές. Παλαιοί μνήμονες Τριπολιτσιώτες αναφέρουν ότι υπήρχαν και άλλες πιο μικρές που τις έλεγαν πυλίδες, όπως η πύλη προς Θάνα που υπήρχε στο τέρμα της οδού Παλλαντίου, η πύλη προς Αγ. Βάρβαρα κ.α. Μετά τη άλωση της Τριπολιτσάς, το Σαράγιο κάηκε. Αναφέρεται ότι τέσσερις από τις πιο όμορφες γυναίκες του Χουρσίτ, που τις έλεγαν οδαλίσκες και σήμαινε σκλάβες των χαρεμιών, τις προστάτεψαν αξιωματούχοι Έλληνες υπό τη φύλαξη του Αναγνωσταρά. Μέσα στις τέσσερις όμορφες, ήτανε και η Αισέ Τζηράχ (στα Περσικά Τζηράχ σημαίνει γιατρός). Αναφέρομαι στη Αίσέ για τους πιο κάτω λόγους. Η Αίσέ, Περσίδα στη καταγωγή, ήταν γιατρός στο χαρέμι

Η Τριπολιτσα Με Πολλα Σημαδια Μιας Αλλης Εποχης.

Ένα Μικρό Δείγμα Από Το Άλσος του Συνδέσμου Φιλοδένδρων, Βόρεια Της Πλατείας Άρεως. (Φωτ. 1915-1920).

Ο Τριπολιτσιώτης, Ανδρέας Γ. Κωτσιόπουλος τρισέγγονος της Αίσέ αναφέρει: Ο Χουρσίτ με τιμάριο είχε παραχωρήσει στη Αίσέ το χάνι και τη γύρω περιοχή στη συνοικία Κάντος βρύση τέρμα Παλλαντίου. Όλοι το χάνι το γνώριζαν σαν το χάνι της Τζηράχισας. Παραπλεύρως από το Χάνι λειτουργούσε ταβέρνα, παντοπωλείο και χασάπικο. Στη ανάγκη και πανδοχείο. Η Αίσέ, αφού βαπτίστηκε και έγινε χριστιανή, παντρεύτηκε τον Ιωάννη Αργυρόπουλο, καταγωγή από τη Πιάνα Φαλάνθου, ο οποίος ήταν ένα από τα έμπιστα παλικάρια του Κολοκοτρώνη. Από μαρτυρίες αναφέρεται ότι είχε σώσει τη Αίσέ από το επεισόδιο του αλογόμυλου. Οι επιχειρήσεις, χάνι, παντοπωλείο και ταβέρνα, λειτούργησαν μέχρι τη κατοχή το 1941, υπό τη διεύθυνση του παππού μου και εγγονού της Αίσέ από τη κόρη της Αθηνά, σύζυγος του Άγγελου Δημ. Δεληγιάννη.

Η Εικόνα Μας Δείχνει Τη Εγκαταλελειμμένη Βρύση Του Μπενάκη Πλησίον του Αγίου Δημητρίου. Ήταν Μια Από Τις Πολλές Που Υπήρχαν Διάσπαρτες σε Όλες Τις Συνοικίες Της Τριπολιτσάς.

Λεπτομέρειες για τη Αίσέ Τζηράχ, θα βρείτε στο ιστορικό των Δημητρίου & Άγγελου Δεληγιάννη που αναφέρεται ο τρισέγγονος της Αίσέ Ανδρέας Γεωργίου Κωτσιόπουλος.

Ένα Δείγμα Από Τα Άλση της Πλατείας Άρεως. Πόσο Περιποιημένα Και Καλλιτεχνικά Διαμορφωμένα Ήταν, Πριν 100 Περίπου Χρόνια, Σε Σύγκριση Με Σήμερα.

Δ εξ αμενή Είναι γνωστό ότι, μέσω της παλιάς δεξαμενής υδρευόταν η Τρίπολη από της πηγής «Νερό της Μάνας» και της πηγής «Κήποι του Βαλτετσίου». Τροφοδοτούσε όλο το δίκτυο της Τρίπολης μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 που η Τρίπολη και πάνω από 30 χωριά της Μαντινείας υδροδοτήθηκαν από τις πηγές του Μεθυδρίου, η παλιά δεξαμενή συνεχίζει να λειτουργεί και με τα νερά των ανωτέρω πηγών υδροδοτεί ένα μικρό μέρος της Ν Α πλευράς της Τρίπολης.

Β ρύ σες

Βρύσες υπήρχαν σε διάφορα σημεία στη Τρίπολη και υδρευόντουσαν οι κάτοικοι. Στη κάθε συνοικία έδιναν και το τοπωνύμιο της βρύσης όπου είχε τοποθετηθεί. Οι βρύσες που υπήρχαν πρέπει να υπερέβαιναν τις 20. Υπήρχαν βρύσες με έναν κρουνό, με δυο κρουνούς ή και με πιο πολλούς, ανάλογα με τη περιοχή και τις ανάγκες που κάλυπτε η κάθε βρύση. Μια με πολλούς κρουνούς βρύση, μαρμαρένια μεγάλων διαστάσεων, αναφέρεται ότι υπήρχε και στη πλατεία Κολοκοτρώνη. Αναφορά σε μερικές βρύσες. Η βρύση της Κάντος. Υπήρχε τέρμα της οδού Παλλαντίου. Η βρύση του Γκούμα. Ήταν κοντά στη δεξαμενή. Η βρύση στη οδό Ναυπλίου. Ήταν κοντά στη πύλη του τείχους και προ του Ι. Ν. Μεταμορφώσεως. Η βρύση στη οδό Σπάρτης. Ήταν κοντά στη πύλη Μυστρά και προ των σιδηροδρομικών γραμμών. Η βρύση του Σαρακάρη. Ήταν στη οδό Αγ. Βαρβάρας και προ της Αγίας Βαρβάρας. Η βρύση του Αλευρά. Ήταν στη οδό Σεραγίου ανατολικά της πλατείας Άρεως. Η βρύση του Μπένου. Ήταν στη πλατεία Ανεξαρτησίας, Η βρύση του Μπενάκη. Ήταν πλησίον του Ι .Ν. Αγ. Δημητρίου. Υπήρχαν και πολλές άλλες.

Παλαιά Δεξαμενή.

Π ηγά δια Η Τρίπολη για πολλούς αιώνες υδρευόταν από τα υπόγεια νερά που σε αφθονία υπήρχαν στο υπέδαφος της περιοχής και ακόμη υπάρχουν. Γι’ αυτό υπήρχαν και πολλά πηγάδια ιδιωτικά και δημοτικά, ήταν απαραίτητα για τη ύδρευση ανθρώπων και ζώων, καθώς και για τη άρδευση κήπων και περιβολιών.

Πηγαδια, Υδρομυλοι

Πολλά από τα δημοτικά πηγάδια ήταν με Τουρκικά ονόματα. Όπως: Το πηγάδι του Δερβίς. Ήταν στη οδό Τρικόρφων. Το πηγάδι του Σεφέρ. Ήταν στη οδό Αγίας Βαρβάρας. Το πηγάδι του Μενζήλ Χανέ. Ήταν στη οδό Σπάρτης. Το πηγάδι του Μπήλ Αλή. Ήταν στη οδό Θεοφιλοπούλου. Το πηγάδι του Σιαρήμπεη. Ήταν στη οδό Χατζηχρίστου. Το πηγάδι της Αράπισσας. Ήταν στη οδό Καλαβρύτων κοντά στο εθνικό Στάδιο, αναφέρεται ότι κάποια γυναίκα έγχρωμη (Μαύρη, Αράπισσα) είχε σχέση με το αναφερόμενο πηγάδι. Υπήρχαν και πηγάδια με Ελληνικά ονόματα, όπως το πηγάδι της Κρεμάλας, που ήταν προς τη Πανηγυρίστρα, το πλατύ πηγάδι προς τον Αγ. Αθανάσιο, το πηγάδι της Βολυμής και άλλα πολλά.

Το Παλαίο Πηγάδι στη Περιοχή Μπασιάκου Ανανεωμένο.

Το Πηγάδι Της Αράππισας Που Υπήρχε Στη Οδό Καλαβρύτων.

Η Φωτογραφία Μας Δείχνει Ενα Πηγάδι Με Ποτίστρες των Ζώων, Που Υπήρχαν Σε Διάφορα Κεντρικά Σημεία.

Υδρόμυλοι Σημαντική υπήρξε η προσφορά των τριών υδρόμυλων, που εξυπηρετούσαν τους κατοίκους της Τριπολιτσάς. Οι μύλοι κινούντο με νερό που έφτανε στις μυλόπετρες με κτιστά υδραγωγεία, δηλαδή με υπερυψωμένο μυλαύλακα. Αναφέρεται ότι οι τοποθεσίες που λειτουργούσαν οι νερόμυλοι λεγόντουσαν, Μέσα Μύλος, Μεσιανός Μύλος και Μύλος του Βράχου. Οι Μύλοι μετά τη επανίδρυση του Ελληνικού κράτους στα μέσα της δεκαετίας του 1830 πουλήθηκαν σε ιδιώτες. Οι τρεις ιδιοκτήτες που αγόρασαν τους νερόμυλους ήταν: Ο Δημήτρης Λαγοπάτης, αγόρασε το Μύλο του Βράχου που πρέπει να υπήρχε στις παρυφές του βράχου της Ανάληψης. Ο Θεόδωρος Πετρινός, αγόρασε τον μεσιανό Μύλο που ήταν προς τη Κάρτσοβα. Ο Απ. Κολοκοτρώνης, αγόρασε τον εντός της πόλεως Μύλο που υπήρχε κάτω από τη Δεξαμενή. Οι Μύλοι λειτούργησαν μέχρι το 1891 και λόγω έλλειψης νερού που δεν αρκούσε για τις ανάγκες των κατοίκων της Τρίπολης, τους απαγορεύτηκε η λειτουργία. Από γραπτά και αναφορές, στη Τρίπολη για το άλεσμα των δημητριακών και ξηρών καρπών, αλευρόμυλοι λειτούργησαν με τέσσερα διαφορετικά μέσα κίνησης για να γυρίσουν οι μυλόπετρες. Υπήρχαν οι υδρόμυλοι με νερό, οι αλογόμυλοι με τα ζώα, οι ατμόμυλοι που λειτουργούσαν με ανθρακίτη και από τη δεκαετία του 1930 άρχισαν να λειτουργούν με διάφορα μηχανικά μέσα οι κυλινδρόμυλοι. Υπήρχαν και οι ανεμόμυλοι που ως κινητήρια δύναμη είχαν τον αέρα.

Αλεστικός Μηχανισμός.

Βαγένι που Έπεφτε το Νερό με Πίεση και Γύρναγε τη Φτερωτή του Μύλου.

Η οικία, ο περιστερώνας και τα παραπήγματα που κάποτε γνώρισαν δόξες. Σε αυτά τα κτίρια στεγαζόντουσαν οι Βιομηχανίες των Μαυρογιανναίων. Ο Αλευρόμυλος και το Ξυλουργικό Εργοστάσιο. Ως διατηρητέο μνημείο έχει μήνη ο περιστερώνας.

Ανεμόμυλοι που έχουν καταρρεύσει. Οι Ανεμόμυλοι ως κινητήρια δύναμη είχαν τον άνεμο. Αιολική ενέργεια.

Χανια Της Τριπολιτσας

Το Χ άνι Ο Χ ατ ζής ή Χ ανιτ ζής Σε ένα επάγγελμα που πρέπει να γίνει μνεία και αναφορά, διότι έχει αφανιστεί και δεν πρόκειται ποτέ να επανέλθει με οποιονδήποτε τρόπο είναι τα χάνια. Γενικότερα τα χάνια στον Ελλαδικό χώρο έπαιξαν σημαντικό ρόλο και η προσφορά τους ήταν μεγάλη, διότι δεν ήταν μόνο το ότι στεγαζόντουσαν τα ζώα και οι συνοδοί τους, δεν ήταν μόνο ότι κάλυπταν τις ανάγκες των περαστικών και διαβατών με το να τους προσφέρουν τα χρειαζούμενα. Και στη επανόρθωση του Ελληνικού κράτους, τα χάνια της Τριπολιτσάς ήταν τα στέκια και οι συναντήσεις πολλών ανθρώπων. Όπως των ασυμβίβαστων, των θερμόαιμων και γενικά αυτών που δεν υποδουλωνόντουσαν. Στα χάνια συναντιόντουσαν, στα χάνια γινόντουσαν διαβουλεύσεις και στα χάνια έπαιρναν τις μεγάλες αποφάσεις. Αυτό το ρόλο περισσότερο τον είχαν τα χάνια που είχαν στηθεί σχεδόν σε όλα τα περάσματα και σε όλα τα σταυροδρόμια της Ελληνικής υπαίθρου. Τα χάνια για αιώνες λειτουργούσαν και σαν πανδοχεία, διότι πάντα προσέφεραν κατάλυμα και τροφή σε ανθρώπους και ζώα, πολλές φορές και ψυχαγωγία για τους ταξιδιώτες. Χάνια κατά τη περίοδο της Τουρκοκρατίας υπήρχαν και λειτουργούσαν σε πολλά σταυροδρόμια και σε πολλά σημεία στον Ελλαδικό χώρο. Ένα κλέφτικο τραγούδι της τάβλας λέει. «Κλαίνε τα χάνια γι’ άλογα και τα βουνά για κλέφτες». Τα χάνια που υπήρχαν στη Τρίπολη προσέφεραν πολλές και μεγάλες υπηρεσίες. Τολμώ να πω ότι έκαναν λειτούργημα σε μεγάλη μερίδα ανθρώπων που έμπαιναν στη Τρίπολη, διαβάτες, περαστικοί, ταξιδιώτες και μετακινούμενοι. Πέραν από τη στέγαση των ζώων, πολλές φορές διέθεταν και τροφή για τα ζώα, αλλά και για τους αγωγιάτες, δηλαδή οι συνοδοί των ζώων μπορούσαν να κάνουν το κολατσιό τους, μπορούσαν να ξεκουραστούν, ακόμη και να διανυκτερεύσουν, διότι σχεδόν όλοι οι χατζήδες είχαν ταβερνείο και πρόχειρους χώρους για ύπνο μέσα στο χάνι. Τα περισσότερα χάνια λειτουργούσαν στις κεντρικές αρτηρίες, όπως στις οδούς Ναυπλίου, Σπάρτης, Ταξιαρχών, Καλαμών, Καλαβρύτων, αλλά και στο κέντρο. Χάνια στη Τρίπολη αναφέρεται ότι υπήρχαν από το 17ο αιώνα μέχρι και τη δεκαετία του 1960. Αναφορά σε χάνια που γνώρισα και από πληροφορίες που έχω.

Χάνι, 18ος Αιώνας (Γραβούρα).

Σχεδόν όλοι οι χατζήδες ήταν ταβερνιάρηδες,, όλοι είχαν μάθει τη τέχνη του σαγματοποιού ή και του πεταλωτή (αλμπάνη). Αρκετά χάνια σε διπλανούς χώρους πουλούσαν και είδη τροφίμων, δηλαδή είχαν και παντοπωλείο (μπακάλικο). Θα αναφερθώ σε μερικά ονόματα παλαιών χαντζήδων που είχαν και οινοπαντοπωλείο. Δεληγιάννης Δημήτριος. Στη οδό Παλλαντίου. Είχε χάνι, ταβέρνα, παντοπωλείο, χασάπικο. Κορατζόπουλος Δημήτριος. Στη οδό Παλλαντίου. Είχε χάνι, ταβέρνα και παντοπωλείο. Καραβασίλη Γεωργία. Στη οδό Παλλαντίου. Είχε χάνι, ταβέρνα και παντοπωλείο. Συνοδινός Γεώργιος. Στους επτά δρόμους. Είχε χάνι και οινοπαντοπωλείο. Χόντος Νικόλαος. Στη οδό Σπάρτης. Είχε χάνι, ταβέρνα και παντοπωλείο. Κουλολιάς Σπύρος. Στη οδό Ταξιαρχών. Είχε χάνι, ταβέρνα και παντοπωλείο. Μάντης Αντώνης. Στη οδό Ταξιάρχων. Είχε χάνι, ταβέρνα και παντοπωλείο. Παπακωνσταντίνου Δ. ή Καπαρελιώτης. Στη οδό Νεομάρτυρος Δημητρίου. Είχε χάνι ταβέρνα και παντοπωλείο. Υπήρχαν αρκετοί ακόμη χαντζήδες που για εξυπηρέτηση των πελατών τους και για οικονομικό όφελος δικό τους, εκτός από ταβέρνα, λειτουργούσαν και παντοπωλείο.

Χ άνια Στο Δ ρόμο Σ πάρ της Ν υ ν Ο δός Γρηγορίου Λ αμπράκη

Χ άνια Στη Ο δό Ν αυπλίου Ν υ ν Ο δός Ε λε υθερίου Β ενιζέ λου

Στο δρόμο της Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη, από τις γραμμές του τρένου μέχρι τη πλατεία Κολοκοτρώνη αναφέρεται ότι υπήρχαν τα κάτωθι χάνια.

Στο έμπα από τη οδό Ναυπλίου νυν οδός Ελευθερίου Βενιζέλου μέχρι τη πλατεία Κολοκοτρώνη υπήρχαν 4 χάνια.

5Ο Βου τ σε λ άκος Χ ρήσ τος.

1 Ο Τ σ ι μ π λ ά κ ο ς Γεώ ρ γ ι ο ς .

Πριν τις γραμμές του τρένου υπήρχε το χάνι και η ταβέρνα του Χρήστου Βουτσελάκου, ο οποίος ήταν και πεταλωτής (αλμπάνης).

Στη οδό Ναυπλίου υπήρχε το χάνι της οικογένειας Γεωργίου Τσιμπλάκου. Ο Γ. Τσιμπλάκος είχε χάνι, ταβέρνα, ήταν και σαγματοποιός.

6 Ο Μ υ τ ζη θ ρ όπ ο υ λ ο ς Ι ω άννης .

2 Ο Ρ α δ αί ο υ Α δ ε λ φ ο ί .

Είχε χάνι και πρακτορείο με τετράκαρα αμάξια που τα έσερναν δυο άλογα και μετέφεραν τα εμπορεύματα σε άλλους νομούς.

Το Χάνι και η ταβέρνα των Αδελφών Χαράλαμπου & Δημήτρη Ραδαίου στη οδό Ναυπλίου αρ. 21 νυν Ελευθερίου Βενιζέλου, αναφέρεται ότι λειτουργούσε επί περίπου 120 χρόνια, από τον πατέρα τους Θεόδωρο Ραδαίο. τον διαδέχτηκαν τα παιδιά του Χαράλαμπος και Δημήτρης, οι οποίοι ήταν πεταλωτές και στο χάνι από τη ίδρυσή του λειτουργούσε ταβέρνα.

7 Ο Ο ι κ ο ν ο μ όπ ο υ λ ο ς Α θ ανά σ ι ο ς . Από πολύ παλιά μέχρι και τη δεκαετία του 1950 υπήρχε το χάνι του Θανάση Οικονομόπουλου. Στο χάνι λειτουργούσε σαγματοποιείο και κρασοπουλειό.

8 Ο Χ όν τ ο ς Ν ι κ ό λ α ο ς . Ο Νικόλαος Χόντος είχε χάνι και ταβέρνα, σε διπλανό χώρο λειτουργούσε και παντοπωλείο.

9 Ο Κ υ ρ ι α κ ο ύ λ ης Η λ ίας

ή

Κ ο λ ην ι ά τ ης .

Ο Ηλίας Κυριακούλης, είχε χάνι, ήταν πεταλωτής και ταβερνιάρης.

10 Ο Μ ά μ α λ ης Ν ι κ ό λ α ο ς . Χάνι και Οικία Των Αδελφών Ραδαίου. Φωτ. του 2008.

Πλησίον της πλατείας Κολοκοτρώνη, στο δρόμο της Σπάρτης νυν Γρηγορίου Λαμπράκη και Σπηλιοπούλου γωνία, τη δεκαετία του 1910 - 1924 ο Νικόλαος Αν. Μάμαλης λειτουργούσε χάνι και κρασοπουλειό.

11 Ο Κ ο ύ κ ο υ Α φ ο ί . Το χάνι ήταν κληρονομιά από τον πατέρα τους το οποίο λειτουργούσε από το 19ο αιώνα επί της πλατείας Κολοκοτρώνη. Αρχές του 20ου αιώνα το μετέφεραν στη οδό Σπάρτης νυν Γρ. Λαμπράκη. Το κτίσμα υπάρχει ακόμα και σήμερα. Τη κάποτε παλιά εποχή άκμαζε από κίνηση και κόσμο. Ήταν χάνι, σαγματοποιείο, ταβέρνα και στη ανάγκη λειτουργούσε και για πανδοχείο.

3 Ο Τ σ α κ α ρ έ σ τ ο ς Γεώ ρ γ ι ο ς . Στη οδό Ναυπλίου νυν Ελευθερίου Βενιζέλου ένα από τα παλαιότερα Χάνια της Τριπολιτσάς ήταν και του Γεωργίου Τσακαρέστου, ο οποίος ήταν πεταλωτής, είχε και κρασοπουλειό. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1940 και για αρκετά χρόνια το χάνι και το πεταλωτήριο λειτούργησε υπό τη διεύθυνση του Γεωργίου Δαγρέ.

4 Ο Π ο λ υ χ ρ ο νόπ ο υ λ ο υ Α δ ε λ φ ο ί . Στη οδό Ναυπλίου νυν Ελευθερίου Βενιζέλου ήταν το Χάνι των Αδελφών Πολυχρονόπουλου, το χάνι διαχειριζόταν ο ένας εκ των τριών αδελφών ο Γιάννης Πολυχρονόπουλος, ο οποίος ήταν και σαγματοποιός. Στο χάνι λειτουργούσε και ταβέρνα.

Ακίνητο των αδελφών Κούκου. Φωτ. του 2008.

Χ άνια Στη Ο δό Π α λ λ αντίου, Ν υ ν Η ρώων Π ολυ τεχνείου 12 Ο Δ ε λ η γ ι άννης Δ η μ ή τ ρ ης . Από τα μέσα της δεκαετίας του 1820, στη οδό Παλλαντίου και Μαυρομιχάλη γωνία, μέχρι και τη δεκαετία του 1940 υπήρχε το χάνι, η ταβέρνα και το παντοπωλείο της Άισέ Τζηράχ. Κληρονόμος της ήταν ο γαμπρός της από τη κόρη της Αθηνά, Δημήτρης Δεληγιάννης.

13 Ο Κ ο ρ α τ ζόπ ο υ λ ο ς Δ η μ ή τ ρ ης . Ο Δημήτρης Κορατζόπουλος, απέναντι από τη μόνιμη κατοικία του στη οδό Παλλαντίου, από αρχές της δεκαετίας του 1920, εκτός από το παντοπωλείο και τη ταβέρνα, λειτουργούσε και χάνι,

14 Ο Κ α ρ α β α σ ί λ η Γε ω ρ γ ία . Σε αυτά τα κτίσματα που βλέπουμε στη εικόνα λειτουργούσαν επιχειρήσεις που άφησαν εποχή. Συνδύαζαν ξεκούραση, τροφή και ύπνο όταν χρειαζόταν, σε ανθρώπους και ζώα. Στα εικονιζόμενα κτίρια λειτουργούσαν ταβερνείο, παντοπωλείο και χάνι. Η επιχείρηση ανήκε στη Γεωργία Καραβασίλη. Τα κτίρια ακόμα σώζονται και βρίσκονται στη οδό Παλλαντίου και Υψηλάντη γωνία.

Παντοπωλείο, Ταβέρνα και Χάνι της Γεωργίας Καραβασίλη. Φωτογραφία 2008.

Χάνι. Σαγματοποιείο και Ταβέρνα των Αδελφών Κούκου. - Φωτ. 1950.

15 Ο Σ υ ν ο δ ι νός Γεώ ρ γ ι ο ς . Ο Γεώργιος Συνοδινός στους επτά δρόμους, επί των οδών Αγίου Νικολάου και Κονδάκη, για πολλές δεκαετίες λειτουργούσε χάνι, ταβέρνα και παντοπωλείο.

Χ άνια Στη Ο δό Τα ξιαρχών

Η οδός Ταξιαρχών είχε τα περισσότερα χάνια και αυτό οφειλόταν στο ότι τα πιο πολλά ζώα που έμπαιναν στη Τρίπολη, ήταν από το Φάλανθο και στέκι είχαν τη αγορά του δρόμου των Ταξιαρχών. Η οδός Ταξιαρχών αποτελείτο από χάνια, ταβέρνες και παντοπωλεία.

16 Ο Π ε τ ρ όπ ο υ λ ο ς

ή

Βρακ έ λος.

Στη οδό Ταξιαρχών υπήρχε το χάνι, το πεταλωτήριο και η ταβέρνα του Πετρόπουλου.

17 Ο Δ η μ ή τ ρ ο υ λ ας Ν ι κ ό λ α ο ς . Στη οδό Ταξιαρχών είχε χάνι, ταβέρνα και πεταλωτήριο.

18 Ο Π α τ σ ι α β ός Κ ω ν . Στη οδό ταξιαρχών είχε χάνι, ταβέρνα και πεταλωτήριο.

19 Ο Σ ι νόπ ο υ λ ο ς Ν ι κ ό λ α ο ς . Στη οδό Ταξιαρχών υπήρχε το χάνι του Νικολάου Σινόπουλου. Είχε ταβέρνα, ήταν σαγματοποιός και πεταλωτής, λειτουργούσε από το 1875 έως το 1965.

Ο Βαλτετσιώτης, στη οδό Ταξιαρχών είχε χάνι και Ταβέρνα.

31 Ο Κ α ρ νέζης Η λ ίας . Ο Ηλίας Καρνέζης στον οδό Ταξιαρχών είχε χάνι,

32 Ο Τ ο υ Π απα γ ι αννόπ ο υ λ ο υ Τ ο Χ άν ι . Στο πίσω μέρος της αγοράς της πλατείας Βαλτετσίου στη οδό Πύρλα και Τρικόρφων, υπήρχε το χάνι του Παπαγιαννόπουλου που εικονίζεται στη ανωτέρω φωτογραφία.

34 Ο Δ η μ α ρ ά κ η Α φ ο ί . Στη οδό Καλαμών υπήρχε το χάνι του Δημαράκη. Στο χάνι λειτουργούσε ταβέρνα και σαγματοποιείο.

Ο Αναστάσιος Αθανασόπουλος στη οδό Καλαμών λειτουργούσε χάνι, ταβέρνα και πεταλωτήριο.

Στη οδό Ταξιαρχών είχε χάνι, ταβέρνα, πεταλωτήριο.

24 Μ άν τ ης Α ν τ ώνης .

Το χάνι του Ηλία Καρνέζη

ταβέρνα και παντοπωλείο.

Στη οδό Καλαμών στη αγορά υπήρχε το χάνι του Σάββα Ανδρέου. Είχε ταβέρνα και πεταλωτήριο.

37 Ο Α θ ανα σ άς . Στη αγορά, στο γουρουνοπάζαρο, είχε χάνι, πεταλωτήριο και ταβέρνα.

Χ άνια Π ου Λ ειτουργού σ αν Στη Κ άτω Α γορά , Σ το Σ ιτοπάζαρο Νεομάρτυρος

43 Ο Χ ρ ο νά Α φ ο ί & Μ ο υ γ κ ο πέ τ ρ ο ς Κ ω ν . Στη οδό Καλαβρύτων δίπλα από τη Αγ. Παρασκευή, υπήρχε ένα από τα μεγαλύτερα χάνια και τις ταβέρνες της Τρίπολης. Ήταν γνωστό και αναφερόταν το χάνι και η ταβέρνα του Νταραίου. Στα μέσα της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αιώνα, τη διαχείριση της επιχείρησης ανέλαβαν οι Αδελφοί Χρονά, με το γαμπρό τους Κων/ νο Μουγκοπέτρο. Η επιχείρηση λειτούργησε για αρκετές δεκαετίες.

Το χάνι και η ταβέρνα του Κιντώνη βρισκόταν εντός του χώρου της κάτω αγοράς.

Δημητρίου

κοντά

Επί της οδού Αγ. Βαρβάρας υπήρχε το χάνι και το κρασοπουλειό του Λεωνίδα Λαμπρόπουλου και το συνέχισε ο γιος του Αντώνης Λαμπρόπουλος, οι οποίοι ήταν και πεταλωτές.

46 Ο Κ ο ύ ρ ο ς Σ ω τ ή ρ ι ο ς . Είχε χάνι και ταβέρνα στη οδό Μαντινείας.

47 Ο Μ ι χα λ όπ ο υ λ ο ς ή Γλ α τ ζ ή νας . Είχε χάνι και ταβέρνα στη οδό Μαντινείας.

38 Ο Π απα κ ω ν σ τ αν τ ίν ο υ Δ . ή Κ απα ρ ε λ ι ώ τ ης . Οδός

Επί της οδού Δεληγιάννη και Καλαβρύτων ήταν το χάνι και η ταβέρνα, του Ζαχαρόπουλου ή Μαραφούλα.

45 Ο Λ α μ π ρ όπ ο υ λ ο ς Λ ε ω νί δ ας .

36 Ο Α ν δ ρ έ ο υ Σ ά β β ας .

Ο

42 Ο Ζ αχα ρ όπ ο υ λ ο ς ή Μ α ρ α φ ο ύ λ ας .

44 Ο Χ ρ ι σ τ όπ ο υ λ ο ς ή Κ ι ν τ ώνης .

35 Ο Α θ ανα σ όπ ο υ λ ο ς Α να σ τ ά σ ι ο ς .

23 Κ ω ν / ν ο ς Θ ε ο δ ω ρ όπ ο υ λ ο ς ή Λ ί β ας .

Κ ανα τ ά κ ης .

Στη οδό Καλαβρύτων ήταν το χάνι η ταβέρνα και το σαγματοποιείο του Παναγιώτη Κατσουλάτου.

Είχε χάνι, πεταλωτήριο και κρασοπουλειό στη οδό Τρικόρφων. Το χάνι παλιότερα ανήκε στη οικογένεια Δαγρέ.

Ο

ή

41 Ο Κ α τ σ ο υ λ ά τ ο ς Π ανα γ ι ώ τ ης .

33 Ο Μ α ρ ο ύ τ ας Ι ω άννης .

Ο Αναστάσης Μπιρμπίλης στη οδό Ταξιαρχών είχε χάνι, ταβέρνα και πεταλωτήριο.

27 Ό θ ω νας

Εκτός του τείχους επί της οδού Καλαβρύτων και στο ύψους του φόρου, κοντά στο πηγάδι της Αράπισσας, υπήρχε το χάνι του Παπαχρόνη.

Χάνι Παπαγιαννόπουλου.

30 Ο Β α λ τ ε τ σ ι ώ τ ης .

22 Ο Μ π ι ρ μ πί λ ης Α να σ τ ά σ ης .

Ο

40 Ο Π απαχ ρ όνης .

Ο Παναγιωτόπουλος στη οδό Ταξιαρχών είχε χάνι και ταβέρνα,

Ο Γεώργιος Κολοκυθώνης τη οδό Ταξιαρχών είχε χάνι και ταβέρνα.

Στη οδό Ταξιαρχών ο Σπύρος Κουλολιάς είχε χάνι, παντοπωλείο και ταβέρνα.

Χ άνια Στο Δ ρόμο Κ α λ αβρύ των

29 Ο Π ανα γ ι ω τ όπ ο υ λ ο ς , Κ ο ύ ρ ο ς .

21 Ο Κ ο λ ο κ υ θ ώνης Γεώ ρ γ ι ο ς .

26 Ο Κ ο υ λ ο λ ι άς Σ πύ ρ ο ς .

Επί της οδού Νεομάρτυρος Δημητρίου ήταν το χάνι και η ταβέρνα του Τσιβεριώτη.

Ο Γιάννης Γιανναράς στη οδό Ταξιαρχών είχε χάνι, ταβέρνα και πεταλωτήριο.

Ο Βασίλειος Σινάνης στη οδό Ταξιαρχών είχε χάνι, ταβέρνα και πεταλωτήριο.

Ο Κων/ος Γιωνάς στη οδό Ταξιαρχών είχε χάνι και ταβέρνα,

39 Ο Τ σ ι β ε ρ ι ώ τ η Α φ ο ί .

28 Ο Γι αννα ρ άς Γι άννης .

20 Σ ι νάνης Β α σ ί λ ε ι ο ς .

25 Ο Γι ω νάς Κ ω ν .

σιταροπάζαρο υπήρχε το χάνι το Δ. Παπακωνσταντίνου ή Καπαρελιώτη, ο οποίος είχε ταβέρνα και παντοπωλείο.

Ο Όθωνας ή Κανατάκης στη οδό Ταξιαρχών είχε χάνι, ταβέρνα, ήταν και σαγματοποιός.

Ο

Ο Αντώνης Μάντης στη οδό Ταξιαρχών είχε χάνι παντοπωλείο και ταβέρνα.

Χ άνια Στο Δ ρόμο Των Κ α λ αμών Κ αι Γύρω Α πό Το Π αζάρι

στο

Πεταλωτές ή Αλμπάνηδες Χαρακτηριστική είναι η πολύπλοκη διαδικασία για το πετάλωμα των ζώων. Ο πεταλωτής πρώτα βγάζει τα παλιά καρφιά με τη τανάλια και τα πέταλα που είναι φθαρμένα. Με το καλά τροχισμένο σαντράνι κόβει τα νύχια του ζώου και με τη ράσπα ή αρνάρι τα λιμάρει στις άκρες. Αφού έχει βρει το κατάλληλο πέταλο το χτυπάει με το σφυρί στο αμόνι για να εφαρμόσει στη οπλή του ζώου και το καρφώνει με μαεστρία. Χτυπά μια το καρφί και μια το πέταλο για να εφαρμόσει καλά, κόβει τα καρφιά που εξέχουν από το νύχι του ζώου και τα λιμάρει με το αρνάρι, μαζί λιμάρει και τα νύχια. Ο μερακλής αλμπάνης έβαφε τα νύχια με ειδικό χρώμα για να δείξει τη τέχνη του.

Άμαξες και Αμαξάδες.

.

Τροχοφόρα τετράκαρα. Ή Άμαξες. Για μεταφορά φορτίων και ανθρώπων. Πριν γενικευτεί το φορτηγό αυτοκίνητο.

Οι Αχθοφόροι, Οι Καραγωγείς Και Τα Υποζύγια Αχθοφόρος ή Xaμάλης.

Βοϊδάμαξες. Τα πρώτα μέσα μεταφοράς ήταν οι Βοϊδάμαξες.

Κάρο Με Υποζύγιο Τον Άνθρωπο. Ο Συγκεκριμένος καραγωγέας πουσέρνει το καρότσι ήταν Επαγγελματίας που έκανε μεταφορές με το καρότσι. Δηλαδή το Καρότσι ήταν Δ.Χ. και είχε συγκεκριμένη τοποθεσία που έκανε πιάτσα.

Μοτοσικλετιστές Στη Πιάτσα Αρκετοί καραγωγείς αρχές της δεκαετίας του 1950 κατάφεραν να πάρουν άδεια Δ.Χ τρίκυκλης μοτοσυκλέτας με το κασόνι πλάι και έτσι ήταν ποιο ξεκούραστο και πιο εύκολο το μεροκάματο.

Καραγωγείς. Οι καραγωγείς δίπλα στα κάρα τους περιμένουν να κάνουν το επόμενο αγώγι για να συμπληρώσουν το μεροκάματο.

Φορτηγά Αυτοκίνητα Δ. Χ. Στη Πιάτσα Στη Εικόνα Μερικοί από τους Παλιούς Αμαξάδες (Καροποιούς) Τριπολιτσιώτες.

1ος. Τουρνικιώτης Παναγιώτης ή Καζαμίας.

2ος. Χόντος Παρασκευάς.

3ος. Σύριος Γεώργιος.

4ος. Βέρρος Δημήτριος.

5ος. Δελλησ Γεώργιος ή Καλαβάκος.

Από το δίτροχο κάρο, οι καραγωγείς πήγαν στη τρίτροχη μοτοσυκλέτα Δ.Χ. Από τη τρίτροχη μοτοσυκλέτα έφτασαν στο τετράτροχο Δ.Χ φορτηγό αυτοκίνητο και η πιάτσα- πιάτσα, πάντα για τη εξυπηρέτηση των πολιτών.

Άνθρωποι Του Μοχθου & Τα Παιδιά Θαυμα

Η Κ ατοχή Κ αι Το Μ έσο Μ ε ταφοράς Η σύζυγος μεταφέρει τον ασθενή σύζυγό της στο νοσοκομείο με το καρότσι. Ήταν το μέσο μεταφοράς που διέθετε ο άντρας της ως επαγγελματίας καροτσέρης, προκειμένου να βγάλει το ψωμί των παιδιών του και μάλλον δεν θα προλάβει να πάει στο νοσοκομείο.

Ο Μ ανάβης Μανάβικο κινητό σε πλατφόρμα με τρις τροχούς, ο μανάβης είναι αφεντικό και υποζύγιο. Γύρναγε όλες της ρούγες και τα σοκάκια, σέρνοντας ο ίδιος το καρότσι με το εμπόρευμα. Φωνάζοντας και διαλαλώντας, εδώ το καλό πράμα, πάρε κυρά, πάρε.

Αυτή Ήταν η Ζωή Των Πρόγονων Μας

Μία εικόνα, χίλιες λέξεις.

‘Ας υπάρχουν οι εικόνες για ανάμνηση!

Ε φημεριδοπώ λες

Οι εφημεριδοπώλες στη καθημερινή τους εξόρμηση. Το χέρι περασμένο στο λουρί, το πάκο με τις εφημερίδες παραμάσχαλα και οι δρόμοι να αντιλαλούν από τις φωνές τους.

Μ πα λ ωματής Ξ υπόλυ τος

Πλανόδιος μπαλωματής-τσαρουχάς, με ένα κομμάτι τσουβάλι για ποδιά, με τη φαλτσέτα και το σουβλί, προσπαθεί να βγάλει ένα κομμάτι ψωμί.

Ταχ υδρομος ή Γραμματοκομισ της

Βρισκόμαστε στη εποχή των Τ.Τ.Τ. που σήμαιναν, Ταχυδρομείο, Ταμιευτήριο, Τηλεγραφείο όπου ήταν και το σήμα κατατεθέν στο καπέλο και στη παλάσκα του ταχυδρόμου. Ο ταχυδρόμος ήταν οικία μορφή όλων των οικογενειών και περισσότερο αυτών στα άγονα και απομακρυσμένα χωριά, που όλοι περίμεναν να ακούσουν τη σάλπιγγα του ταχυδρόμου να τους καλεί.

Σ κουπας

Τυφλός σκουπάς ολοκληρώνει το έργο του.

Ο Χ ορός Της Α ρκούδ ας Στις Π όλεις Κ αι Τα Χ ωριά

Τα Π αιδιά Θ αύ μα Μ ιας Ά λ λης Ε ποχής

Χόρεψε Λουλού μου χόρεψε και πες μας πως βάφεται η πριγκιπέσα, αυτές ήταν περίπου οι στερεότυπες διαταγές του αρκουδιάρη και η αρκούδα εκτελούσε τις εντολές του αφεντικού. Οι αρκουδιάρηδες συνήθως ήταν τσιγγάνοι και τη αρκούδα τη θεωρούσαν ιδιοκτησία τους έχοντας εκπαιδεύσει με πολύ βασανιστικό τρόπο το ζώο. Η μέθοδος της εκπαίδευσης ήταν μια και αποτελεσματική, τη έστηαν όρθια μέσα σε ένα ειδικά κατασκευασμένο μεγάλο ταψί με αναμμένα κάρβουνα, ταυτόχρονα έπαιζαν και το ντέφι, η αρκούδα χοροπηδούσε έξαλλη από τους πόνους νιώθοντας τις πατούσες της να καίγονται, έτσι ρυθμικά όταν άκουγε το συγκεκριμένο σκοπό η αρκούδα άρχιζε να χορεύει φοβούμενη μην τη βάλουν στο ταψί με τα κάρβουνα και ταυτόχρονα ο δίσκος από το βοηθό του αρκουδιάρη έβγαινε. Η αμοιβή για το θέαμα από τους θεατές ήταν, από δεκάρες μέχρι και ένα κομμάτι ψωμί.

Μπακαλοϋπαλληλοι ή Μπακαλόγατοι .

Η Φτώχια Τέχνες Κατεργάζεται

Το Π εσκέσι

Τα κοτόπουλα, το καλάθι με τα αυγά, το ταγάρι με τη πίτα και το φρέσκο ψωμί, δεν πάνε στο παζάρι για να πουληθούν. Πάνε πεσκέσι στον πολιτικό της περιοχής από επαρχιώτες ψηφοφόρους, για να διασφαλίσουν το ρουσφέτι που είχαν ανάγκη. Το ρουσφέτι, αρχές του 1950 ήταν να πετύχουν μια θέση για να μεταναστεύσουν στα σκλαβοπάζαρα άλλων χωρών. Αυτά γινόντουσαν τη δεκαετία του 1950 που άρχισε η μετανάστευση.

Όποια και αν ήταν η ηλικία των παιδιών που έσερναν καρότσι, το βάρος των εμπορευμάτων που ήταν φορτωμένο δεν ήταν λιγότερο από 200 οκάδες.

Παγωτατζής στη Τρίπολη τη Δεκαετία του 1920.

Ο Μικρός Πουλάει Σκόρδα στις Γειτονιές.

Λούστρος Και Λαχειοπώλης Το 1945

Ετσι Καποτε Μονοι Μασ Βγαζαμε Το Κομματι Ψωμι Που Τρωγαμε

Χαρούμενος ο Γορτύνιος Κουλουράς Γιατί Μάλλον οι Δουλειές Πάνε Καλά.

Και τα Κάλαντα Καλά θα Πάνε...

Και ποιος δεν θυμάται και δεν γνώρισε τα παιδιά θαύμα, που έφτασαν μεταπολεμικά από τα άγονα χωριά και ιδιαιτέρως από τα χωριά της Γορτυνίας στα αστικά κέντρα χωρίς να έχουν τελειώσει το δημοτικό σχολείο και από τα δέκα τους χρόνια έγιναν μπακαλόγατοι, λουστράκια, λαχειοπώλες, κουλουρτζήδες, κ.α. Μετέπειτα τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά, έγιναν μεγαλέμποροι, βιοτέχνες, ακόμη και βιομήχανοι.

Αφεντης Τσιφλικας Τσιφλικ ά δες Κ αι Ε ργαζόμενοι Λίγα λόγια για τη εποχή που αναφέρουμε και πολύ πιο παλιά. Ποιος ήταν ο υπηρέτης, ποιος ήταν ο υπάλληλος, και ποιος ο εργαζόμενος. Υπηρέτης ίσον δούλος, υπηρετούσε τους τσιφλικάδες, και τους μεγαλοκτηματίες. Η δουλειά του ήταν στη ύπαιθρο, στο μαντρί, ή στο κονάκι και πάντα στο κεφάλι του είχε τον επιστάτη, ο επιστάτης επιλογή του Αφέντη.

Αφεντικα & Υπαλληλοι Υπάλληλος, Εμποροϋπάλληλος, Μπακαλοϋπάλληλος και κάθε υπάλληλος στον ιδιωτικό τομέα. Ο αφέντης λεγόταν αφεντικό, δηλαδή ο υπάλληλος ήταν πιο αναβαθμισμένος, εν συγκρίσει με τον υπηρέτη, αλλά και το αφεντικό, αφέντης. Για τους εργαζόμενους μέχρι και τη δεκαετία του 1950, ωράριο δεν υπήρχε, αργία δεν υπήρχε, τα καταστήματα άνοιγαν και τη Κυριακή και οι περισσότεροι ήταν ανασφάλιστοι. Τη δεκαετία του 1950 με τη μετανάστευση των νέων σε διάφορες χώρες όπως Αυστραλία, Γερμανία, Καναδά κ.α. στη Ελλάδα δημιουργήθηκε έλλειψη εργατικού δυναμικού. Οπότε και στη Ελλάδα τα πράγματα άλλαξαν. Οι εργαζόμενοι σε όλους τους κλάδους διεκδίκησαν και κατάφεραν να αποκτήσουν αρκετά δικαιώματα, όπως ωράριο εργασίας, 13ο μισθό, ασφάλεια, αργίες, άδειες κ.α. Κάπως έτσι ήταν πριν από περίπου 50 χρόνια και πιο παλιά η σχέση του αφεντικού με τον εργαζόμενο και του αφέντη με τον υπηρέτη. Εύχομαι, ο κόσμος, οι εργαζόμενοι, να έχουν δουλειά και να διατηρήσουν, αυτά που έχουν κατακτήσει τουλάχιστον μέχρι σήμερα διότι ο τρόπος εργασίας έχει αλλάξει και πάμε από το κακό στο χειρότερο. Τον 21ον αιώνα, αφεντικά και εργοδότες, λειτουργούν με άρθρα και παραγράφους, κομμένους και ραμμένους στα μέτρα τους.

Ο ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΑΦΕΝΤΙΚΟΥ ΑΡΘΡΟ 10. ΤΟ ΑΦΕΝΤΙΚΟ ΕΧΕΙ ΔΙΚΙΟ. ΑΡΘΡΟ 20. ΤΟ ΑΦΕΝΤΙΚΟ ΕΧΕΙ ΠΑΝΤΑ ΔΙΚΙΟ. ΑΡΘΡΟ 30. ΣΤη ΑΠΙΘΑΝΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΥ ΚΑΠΟΙΟΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ ΕΧΕΙ ΔΙΚΙΟ, ΘΑ ΙΣΧΥΟΥΝ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 10 & 20 ΑΡΘΡΟ 40. ΤΟ ΑΦΕΝΤΙΚΟ ΔΕΝ ΚΟΙΜΑΤΑΙ, ΑΝΑΠΑΥΕΤΑΙ. ΑΡΘΡΟ 50. ΤΟ ΑΦΕΝΤΙΚΟ ΔΕΝ ΤΡΩΕΙ, ΣΥΝΤΗΡΕΙΤΑΙ. ΑΡΘΡΟ 60. ΤΟ ΑΦΕΝΤΙΚΟ ΔΕΝ ΠΙΝΕΙ, ΔΟΚΙΜΑΖΕΙ. ΑΡΘΡΟ 7Ο. ΤΟ ΑΦΕΝΤΙΚΟ ΔΕΝ ΦΤΑΝΕΙ ΠΟΤΕ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΟ ΣΤη ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ, ΤΟΝ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΑΝ. ΑΡΘΡΟ 8Ο. ΤΟ ΑΦΕΝΤΙΚΟ ΔΕΝ ΑΠΟΥΣΙΑΖΕΙ ΑΠΟ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ, ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΑ Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΑΛΛΟΥ. ΑΡΘΡΟ 9Ο. ΤΟ ΑΦΕΝΤΙΚΟ ΔΕΝ ΔΙΑΒΑΖΕΙ ΠΟΤΕ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ, ΜΕΛΕΤΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΕΙΤΑΙ. ΑΡΘΡΟ 10Ο. ΤΟ ΑΦΕΝΤΙΚΟ ΔΕ ΦΛΥΑΡΕΙ ΠΟΤΕ ΣΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΟΥ, ΕΧΕΙ ΣΥΣΚΕΨΗ. ΑΡΘΡΟ 11Ο. ΤΟ ΑΦΕΝΤΙΚΟ ΔΕΝ ΔΕΙΧΝΕ ΟΙΚΕΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΟΥ, ΑΠΛΑ Τη ΕΚΠΑΙΔΕΥΕΙ. ΑΡΘΡΟ 12Ο. ΟΠΟΙΟΣ ΜΠΕΙ ΣΤΟ ΓΡΑΦΕΙ ΤΟΥ ΑΦΕΝΤΙΚΟΥ ΜΕ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΤΟΥ ΓΝΩΜΗ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΒΓΕΙ ΕΧΟΝΤΑΣ ΤΗ ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΑΦΕΝΤΙΚΟΥ ΤΟΥ. ΑΡΘΡΟ 13Ο (ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΡΟ...). ΟΣΟ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΣΧΟΛΙΑΖΕΙΣ ΤΟ ΑΦΕΝΤΙΚΟ, ΤΟΣΟ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΚΑΝΕΙΣ ΚΑΡΙΕΡΑ.

Αγαπητοί μου, αυτή είναι η ζωή , τα συστήματα έτσι λειτουργούσαν, και δυστυχώς πιο πιεσμένα και πιο καταπιεσμένα λειτουργούν, τον 21ο αιώνα.