Dokters van de Wereld België: Jaarrapport 2012 -preview 2013

JAARVERSLAG

2012

PREVIEW

© Véronique de Viguerie

13

Malinese baby, geboren in de woestijn van Noord-Mali met de hulp van Dokters van de Wereld.

DOKTERS VAN DE WERELD

Š Alexandre van Enst

2

De materniteit in het hospitaal van Muetshi, Congo.

Investeren in bestaande structuren en lokaal gezondheidspersoneel: het is de rode draad doorheen alle projecten van Dokters van de Wereld.

DOKTERS VAN DE WERELD JAARVERSLAG 2012 - PREVIEW 2013

Inhoud »

05

» 06-09 10-11 12 13 14-15

Dokters van de Wereld in 2012: Groei en Vernieuwing Internationaal netwerk 2012 in cijfers Een nieuw adres, een nieuwe raad van bestuur Financiële resultaten Sleutelwaarden, sleutelmomenten

17 18-19 20 21

Nationale programma’s 2012-2013 Wat doet Dokters van de Wereld in België?

Dit was 2012 Dit wordt 2013 Yes we can! Maar enkel dankzij hen

23 24-25 26-27 28 29 30

Internationale programma’s 2012-2013 Congo Mali Syrië Haïti Tunesië Yes we can! Maar enkel dankzij hen

31

Epiloog: onze patiënten aan het woord

»

»

»

Edito

3

4

«Een maand geleden moest ik van de verpleegster mee naar de dokter. Mij niet gezien, zei ik tegen haar: dokters zijn geldjagers, kwakzalvers en van genezen komt juist niks in huis, au contraire! Maar de verpleegster was zo lief dat ik toch maar eens ben gaan kijken. En nu ben ik blij dat ik naar haar heb geluisterd, want mijn benen zijn helemaal genezen. De dokters hier deugen, een mens mag van gedacht veranderen. Maar het beste: ik geloof opnieuw dat ik 100 jaar zal worden!»

© Frederic Pauwels – Collectief Luna

Jef, 91 jaar, opgetekend in het kabinet van Dokters van de Wereld in Antwerpen

DOKTERS VAN DE WERELD JAARVERSLAG 2012 - PREVIEW 2013

Edito Beste lezer,

© Michel Reuss

Na drie mandaten stel ik met blijdschap, maar ook met een beetje verdriet, voor de allerlaatste keer het jaarrapport van Dokters van de Wereld voor. Samen met dit rapport geef ik de fakkel door aan Dr. Michel Roland, een waardige opvolger die het prachtige verhaal dat Dokters van de Wereld is, zonder twijfel met verve en passie zal verderzetten. Het waren prachtige jaren, vol intense momenten. Momenten die me vaak hebben geconfronteerd met ellende, maar nog veel vaker met engagement en waardigheid.

De waardigheid van de 213.000 Malinezen bijvoorbeeld, die al maanden vastzitten in het Noorden van het land. Dokters van de Wereld heeft er de crisis aangepakt met een team van 350 mensen. Ons team voerde op enkele maanden tijd 150.000 acties uit: van vaccinaties en nutritionele programma’s voor kinderen, tot de verdeling van medicijnen, het uitvoeren van bevallingen en het uitdelen van tenten. We zijn erin geslaagd om het bestaande zorgsysteem te ondersteunen, in plaats van het te vervangen, een aanpak die vervolgens door de ganse humanitaire gemeenschap ter plaatse werd overgenomen.

Ook in België herstelden we de waardigheid van meer dan 5.000 kwetsbare mensen. Mensen zonder papieren,zonder geld, vrienden of familie. Bij de projecten van de Dokters van de Wereld vonden ze een luisterend oor, medische zorg en begeleiding. Ik denk dan bijvoorbeeld aan «SOS Opvang», een project dat hulp bood aan de asielzoekers die de Belgische regering op straat had laten staan. Dankzij ons optreden heeft de overheid belangrijke stappen ondernomen en werd het opvangprobleem voor een groot stuk opgelost.

jaar 4 miljoen euro besteed aan noodhulpacties, en 2,7 miljoen euro aan het verbeteren van gezondheidszorg voor de meest kwetsbaren. Een stijging van 25% in vergelijking met 2011, simpelweg omdat u meer heeft gegeven. En we zijn u daar oneindig dankbaar voor.

Beste donateur, tijdens deze reis naar een wereld vol ellende zal u meer dan één miljoen mensen ontmoeten die hun waardigheid hebben teruggekregen dankzij uw giften (en dankzij de steun van de overheid).

Dokters van de Wereld was de drijvende kracht achter dit werk, steeds gesterkt door het belang van waardigheid. Met die energie hebben we meer en beter kunnen doen. We zijn trots op onze reis naar het hart van de ellende. Die ellende verhelpen en aankaarten zijn de twee voeten waarmee we vooruitgaan, elke dag opnieuw. Samen met u.

Bedankt.

Dr. Michel Degueldre Voorzitter

Jaar na jaar kan Dokters van de Wereld rekenen op uw groeiende steun. Dankzij uw bijdragen kunnen we zorg blijven bieden aan de meest kwetsbaren in Congo, Haïti, Mali en Tunesië, maar ook in België. We hebben dit

Je kan de digitale versie van dit jaarrapport lezen op www.doktersvandewereld.be

5

6 Mobiele daklozenconsultaties in Athene.

Door de crisis bestaat in Griekenland de helft van de patiënten van Dokters van de Wereld intussen uit ‘gewone’ Grieken.

© MdM Greece

DOKTERS VAN DE WERELD JAARVERSLAG 2012 - PREVIEW 2013

Het internationaal netwerk Het internationaal netwerk van Dokters van de Wereld bestaat uit 14 organisaties in 14 landen: Argentinië, België, Canada, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Japan, Nederland, Portugal, Spanje, Verenigde Staten, Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. Deze organisaties voerden in 2012 samen 312 programma’s uit in 79 landen: 147 internationale programma’s in 65 landen en 165 nationale programma’s in 14 landen. De verenigingen die samen het internationaal netwerk van Dokters van de Wereld vormen, zetten projecten op om de toegang tot zorg te herstellen of te verdedigen voor de meest kwetsbare bevolkingsgroepen. Met hetzelfde handvest, naam en logo zetten de 14 organisaties zich in om te verzorgen, te getuigen en gezondheidsprofessio-

nals in eigen land te mobiliseren. De directie van het internationaal netwerk (de DRI) coördineert en ondersteunt het internationaal netwerk van Dokters van de Wereld en begeleidt de verschillende verenigingen in hun werking. De Europese organisaties van Dokters van de Wereld verenigen bovendien hun krachten om de Europese instellingen te sensibiliseren over alles wat draait rond gezondheidszorg bij kwetsbare inwoners van Europa.

De leden van het netwerk zijn nu beter op elkaar afgestemd op vlak van communicatie: gemeenschappelijke boodschappen worden in elk land verspreid, waarbij sociale media steeds vaker worden ingezet.

» DE LEDEN VAN HET INTERNATIONAAL NETWERK » Dokters van de Wereld Verenigde Staten Voorzitter : Dr. Ronald Waldman www.doctorsoftheworld.org

» Dokters van de Wereld Portugal Voorzitter : Dr Abílio Antunes www.medicosdomundo.pt

» Dokters van de Wereld Argentinië Voorzitter : M. Gonzalo Basile www.mdm.org.ar

» Dokters van de Wereld Frankrijk Voorzitter : Dr Thierry Brigaud www.medecinsdumonde.org

» Dokters van de Wereld Verenigd Koninkrijk Voorzitter : Mme Janice Hughes www.doctorsoftheworld.org.uk

» Dokters van de Wereld België Voorzitter : Pr Michel Roland www.doktersvandewereld.be

» Dokters van de Wereld Griekenland Voorzitter : Dr. Liana Maili www.mdmgreece.gr

» Dokters van de Wereld Zweden Voorzitter : Ms. Isselin Gasser www.lakareivarlden.org

» Dokters van de Wereld Canada Voorzitter : Dr Nicolas Bergeron www.medecinsdumonde.ca

» Dokters van de Wereld Japan Voorzitter : M. Gaël Austin www.mdm.or.jp

» Dokters van de Wereld Zwitserland Voorzitter : Pr Nago Humbert www.medecinsdumonde.ch

» Dokters van de Wereld Spanje Voorzitter : Dr Alvaro Gonzalez www.medicosdelmundo.org

» Dokters van de Wereld Nederland Voorzitter : Dr Remco Van de Pas www.doktersvandewereld.org

» Dokters van de Wereld Duitsland Voorzitter : Pr Jochen Zenker www.aerztederwelt.org

7

8 88

Duitsla Nederlan België

U.K.

Programma’s van het INTERNATIONALE NETWERK

Canada Frankrijk Spanje Portugal

U.S.A

Tunesië Algerije Mexico

Dominicaanse Republiek Haïti

El Salvador

Honduras

Guatemala Nicaragua

Frans Guyana Colombia

Peru

Bolivië Paraguay

Uruguay Argentinië

NATIONALE PROGRAMMA’S

Togo

São Tomé en Principe

Ecuador

INTERNATIONALE PROGRAMMA’S

Mali Niger Mauritanië Tsjaad Senegal Burkina Faso Guinée-Bissau Guinée Sierra Leone Ivoorkust Liberia Benin

DOKTERS VAN DE DUWERELD MONDE MÉDECINS

Zweden

JAARVERSLAGRAPPORT 2012 - PREVIEW 2012 MORAL2013

Rusland

and nd

Bulgarije Roemenië Moldavië Mongolië Zwitserland Turkije

Georgië Japan

Griekenland

Syrië

Libanon

Afghanistan

Palestina Jordanië Nepal Bangladesh

Egypte

Pakistan

India

Jemen

Laos

Birma

De Filipijnen

Cambodja Somalië Sri Lanka Ethiopië Oeganda Kenia Rwanda Indonesië RDC Congo Tanzania Mozambique Mayotte (Fr.)

Angola

Oost-Timor

Madagascar La Réunion (Fr.)

Zimbabwe

9

10

2012 in cijfers INTERNATIONAAL NETWERK 147 165 14

internationale programma’s in 65 landen nationale projecten in 14 landen

HUMAN RESOURCES 36

medewerkers in België

19 516

consultaties in 2012

15

expats

14 126

in Brussel

174

afdelingen

360 500

© Alexandre Van Enst

PROJECTEN IN BELGIË

contractuele werknemers in de buitenlandse missies medewerkers in de buitenlandse missies, bezoldigd via premies vrijwilligers

5 360 30 +712

in Antwerpen in La Louvière verwijzingen naar specialisten en tandartsen

DOKTERS VAN DE WERELD JAARVERSLAG 2012 - PREVIEW 2013

PROJECTEN IN DE WERELD

ONZE ACHTERBAN

Programma’s in 5 landen

75 000

bezoeken op de website (+14%)

130 000

20 000

geabonneerden op de newsletter!

26 180 21 001

Malinese kinderen gevaccineerd consultaties uitgevoerd bij de Syrische bevolking in buurland Jordanië kwetsbare Congolezen verzorgd aan de grens met Angola

5 000

ondervoede kinderen in Mali behandeld

4 000

zwangere vrouwen begeleid in Congo

15 x6

ton medicatie en medisch materiaal verdeeld in Noord-Mali

9 800

Facebook Fans (+45%)

300

nieuwe vrijwilligers (+55%)

317

deelnemers aan de events van Dokters van de Wereld!

2 454 944

Jullie hebben met z’n allen euro aan de projecten van Dokters van de Wereld geschonken!

Bedankt!

verzesvoudiging van het aantal begeleide bevallingen in Petit-Goâve

INKOMSTEN EN UITGAVEN INKOMSTEN

UITGAVEN

• • • •

• 80% Terreinacties • 2% Communicatie • 9% Fondsenwerving • 9% Algemene werking

39% 1% 58% 2%

Privé-donateurs Bedrijven Subsidies Andere

11

12

Een nieuwe raad van bestuur Op 25 mei 2013 werd tijdens de Algemene Vergadering een nieuwe raad van bestuur samengesteld. Dr. Michel Roland wordt de nieuwe voorzitter. Hij is huisarts en professor Algemene Geneeskunde aan de VUB. Hij neemt de fakkel over van professor Michel Degueldre, gynaecoloog en departementshoofd Verloskunde en Gynaecologie van de Iris Ziekenhuizen Zuid. Dokters van de Wereld houdt aan het voorzitterschap van professor Degueldre twee onuitwisbare kenmerken over: het verbeteren van de seksuele en reproductieve gezondheid van kansarme vrouwen als hoogste prioriteit, en de groei van de organisatie. » Voorzitter Dr. Michel Roland (Fédération des Maisons Médicales en professor algemene geneeskunde aan de VUB). » Vice-voorzitters Steven Braekeveldt (CEO AGEAS) en Dr. David Van Osta (huisarts en vrijwilliger COZO). » Penningmeester Mevr. Manuela von Kuegelgen (advocate vastgoedrecht).

» Beheerders Karen Vanderveken (vroedvrouw UGent, ex urgentie desk MdM France), Gany Diaroumeye (United Nations Development Programme) Dr. Christophe Barbut (Huisarts in de Maison Médicale), Dr Jean-Paul Trigaut (radiologie in het CHU UCL Mont-Godinne), Jos Convie (gepensioneerd directeur HR en waarnemend coördinator HR voor onze missies), Dr Jean-Paul Dercq (huisarts, FOD Volksgezondheid, Kabinet Gezondheid en RIZIV, referent voor onze programma’s in Tunesië), Gregory Meurant (Sociaal Assistent en vrijwilligers), Dr Mima De Flores (Huisarts in de Maison Médicale en vrijwilliger).

EEN NIEUW ONDERDAK

COÖRDINATIECOMITÉ

Op 19 april 2013 nam Dokters van de Wereld afscheid van haar oude gebouwen en verhuisde ze naar een gloednieuw gebouw. Naast de hoofdzetel bevinden zich in dit gebouw ook de consultatieruimtes voor de patiënten. Het gebouw huisvest naast Dokters van de Wereld ook de organisaties Vluchtelingenwerk Vlaanderen, SAW-B en RFA. Samen delen ze het onthaal en twee vergaderzalen en een refter.

» Algemeen Directeur: Pierre Verbeeren » Medisch Directeur: Dr. Edith Hesse » Directeur Communicatie & Fondsenwerving: Béatrice Best » Directeur Human Resources: Ann Saunders » Directeur Financiën: Candice Socquet » Verantwoordelijke Belgische Projecten: Stéphane Heymans » Verantwoordelijke Internationale programma’s: François Fille » Interne auditeur: Joël Quenum

» Het nieuwe adres Dokters van Wereld - België Kruidtuinstraat 75 - 1210 Brussel Tel. 02 225 43 00 - Fax. 02 218 69 00

Financiële resultaten 2012 2012

2011

ACTIVA VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa VLOTTENDE ACTIVA Stocks orders en lopen Vorderingen op ten hoogste 1 jaar Beschikbare middelen Overlopende rekeningen Total ACTIVA

1.666.940 € 771 € 1.654.570 € 11.599 € 8.308.233 € 0€ 5.310.076 € 2.856.315 € 141.842 € 9.975.173 €

933.634 € 895.852 € 29.206 € 8.576 € 4.913.080 € 13.477 € 2.690.990 € 1.932.726 € 275.887 € 5.846.714 €

PASSIVA EIGEN KAPITAAL Niet opgevraagd kapitaal Overgedragen winst Resultaat van het boekjaar VOORZIENINGEN Voorzieningen voor risico en uitgaven SCHULDEN Schulden van meer dan 1 jaar Schulden van maximaal 1 jaar Overlopende rekeningen TOTAAL PASSIVA

1.717.060 € 920.000 € 772.606 € 24.454 € 125.776 € 125.776 € 8.132.338 € 1.425.786 € 6.178.317 € 528.235 € 9.975.173 €

1.192.606 € 220.000 € 283.148 € 689.458 € 15.000 € 15.000 € 4.639.108 € 140.000 € 4.357.882 € 141.226 € 5.846.714 €

BALANS

RESULTATENREKENING

2012

2011

INKOMSTEN PRIVE DONATEURS Privé giften Bedrijven Stichtingen OVERHEIDSMIDDELEN Federale Belgische Coöperatie (DGD) Europese coöperatie (ECHO, anderen) Gedecentraliseerde Belgische coöperatie (WBI, VAIS) RIZIV Anderen (Unicef, Franse Ambassade...)

ANDERE INKOMSTEN GERESERVEERD VOOR URGENTIES TOTAAL

3.560.477 € 2.454.944 € 61.382 € 1.044.151 € 5.212.639 € 2.007.898 € 1.722.130 € 153.952 € 593.992 € 734.666 € 176.094 € 0€ 8.949.210 €

2.989.210 € 2.800.596 € 156.113 € 32.500 € 4.120.896 € 1.325.867 € 1.560.612 € 322.344 € 440.197 € 471.876 € 545.827 € -332.500 € 7.323.432 €

UITGAVEN TERREINACTIES België RDC Congo Mali Burundi Burkina Faso Haïti Pakistan Hoorn van Afrika Europa Quamed Tunisië COMMUNICATIIE FONDSENWERVING ALGEMENE ADMINISTRATIE SUBTOTAAL HUIDIGE UITGAVEN Uitzonderlijke terugneming van afschrijvingskosten van voorafgaande jaren mbt. fundraising TOTAAL

2012 6.653.081 € 916.476 € 1.456.418 € 2.912.833 € 0€ 24.000 € 545.383 € 0€ 561.025 € 44.268 € 156.657 € 36.020 € 158.766 € 717.462 € 755.970 € 8.285.278 € 639.478 € 8.924.756 €

2011 5.279.343 € 768.394 € 1.283.079 € 1.371.292 € 0€ 5.532 € 1.741.552 € 50.012 € 0€ 32.297 € 0€ 27.185 € 193.006 € 499.050 € 663.986 € 6.635.385 € 0€ 6.635.385 €

24.454 €

688.047 €

RESULTAAT

13

14

Sleutelwaarden, sleutelmomenten Bij elke stap die Dokters van de Wereld zet, grijpt ze terug naar haar sleutelwaarden. Maar welke zijn die? En hoe ziet de vertaling van die waarden eruit in de praktijk? Een selectie.

Duurzaam ontwikkelen Dokters van de Wereld biedt geen zorg. Ze biedt duurzame zorg. Onze investeringen moeten tien jaar na ons vertrek nog steeds zichtbaar zijn. Investeren in bestaande structuren, lokale samenwerkingsverbanden en zorgverleners: het is de rode draad doorheen al onze projecten. Dokters van de Wereld gelooft absoluut in de kracht van wat er al is. En dat zie je doorheen al ons werk: In Mali hebben we er voor gekozen 24 reeds bestaande gezondheidscentra duurzaam te rehabiliteren. Samen met enkele expats, maar toch vooral met lokale gezondheidswerkers. In Congo raken middelen te vaak niet tot bij de mensen en hulpverleners onderaan. Daarom hebben we er voor gekozen de gezondheidszorg van onderuit te versterken, door te investeren in lokale structuren en de zorgverleners ter plekke. In TunesiĂŤ zijn we gestart met een participatief platform waarbij niet enkel wij, maar ook 70 vertegenwoordigers uit het lokale middenveld en de zorgsector mee zullen beslissen over de toekomst van de zorgsector in Gafsa.

DOKTERS VAN DE WERELD

© Etienne Laurent

JAARVERSLAG 2012 - PREVIEW 2013

Vrouwen, moeders & hun kinderen

Op tafel kloppen

Zorg in tijden van urgenties en crisis

Kinderarmoede begint in de baarmoeder.

Daarom zijn seksuele en reproductieve gezondheid een constante in de programma’s van Dokters van de Wereld. Niet enkel in onze internationale programma’s, maar ook hier in België:

Dokters van de Wereld wordt elke dag geconfronteerd met schendingen van de mensenrechten en het recht op zorg. Deze schendingen in rapporten gieten, aan het licht brengen en op tafel leggen bij degenen die er iets kunnen aan doen, is elke dag opnieuw weer een uitdaging:

Dokters van de Wereld richt zich op duurzame ontwikkelingsprogramma’s, maar sluit de ogen niet voor urgenties. Zodra er sprake is van een crisissituatie, bouwen we noodprogramma’s uit. In het buitenland maar ook in België:

In Haïti sterft 1 op de 16 vrouwen tijdens de bevalling. Dokters van de Wereld ondersteunde in 2012 de kraamkliniek van Petit-Goâve, en hielp zo het sterftecijfer bij pasgeborenen, bevallende en zwangere vrouwen naar beneden te halen.

In België verzorgt Dokters van de Wereld steeds meer vrouwen. Dit jaar was één derde van onze patiënten een vrouw, een percentage dat elk jaar toeneemt. Voor hen werd in 2012 het programma ‘Met Haar’ gelanceerd en helpen we hen aan anticonceptie of uitstrijkjes én bieden we hen psycho-sociale begeleiding.

Dankzij de uitbreiding van ons project in Gafsa, Tunesië met 2 echografietoestellen konden we in totaal 20 artsen opleiden in het uitvoeren van een prenataal onderzoek. Zwangere vrouwen krijgen er sindsdien een betere zwangerschapsbegeleiding.

Op Europees niveau brachten we een rapport uit waaruit blijkt dat het recht op zorg in Europa steeds vaker met de voeten wordt getreden. We drukten onze ongerustheid uit over het toenemend racisme in Griekenland, Spanje maar ook steeds vaker dichter bij huis. In België nodigden we staatssecretaris Maggie De Block uit om een avond lang als vrijwillig dokter te werken voor de daklozen in de winteropvang. Ons doel: haar laten voelen wat het betekent om geen toegang te hebben tot zorg. Op gemeentelijk niveau legden we precaire situatie van Antwerpse kwetsbare zwangere vrouwen bloot.

Naar aanleiding van de publieke aandacht voor deze kwestie, besloot het OCMW een onderzoek in te lassen. In Congo rapporteren we regelmatig over de mensenrechtenschendingen van de Congolese mijnwerkers in Angola.

In Mali bouwden we op enkele weken tijd een grootschalig urgentieprogramma uit om de crisis het hoofd te bieden. Het zou het grootste project worden in de geschiedenis van Dokters van de Wereld. In België zijn we elk jaar verantwoordelijk voor het medische luik van het federale Winterplan en verzorgen we duizenden daklozen in de noodopvangcentra. Toen bleek dat 2012 één van de hardste en langste winters sinds decennia zou worden, hebben we het Winterplan verlengd met enkele weken. In Syrië sloegen honderdduizenden mensen op de vlucht. In 2012 bouwde Dokters van de Wereld programma’s uit in Syrië zelf, Jordanië en Libanon waardoor we tienduizenden vluchtelingen konden verzorgen.

15

16

© Frederic Pauwels- Luna Collectief

Nationale Programma’s ➔ Wat doet Dokters van de Wereld in België?

p.17

➔ Focus Dit was 2012

p.18-19

➔ Focus Dit wordt 2013

p.20

➔ Yes we can!

Maar enkel dankzij hen

p.21

Het Medisch Winterplan, december 2012.

Eén van de verpleegsters van Dokters van de Wereld verzorgt een onderkoelde, dakloze man. De winter van 2012 is streng en hard. Dokters van de Wereld zal in totaal meer dan 8 000 consultaties uitvoeren in de opvangcentra.

DOKTERS VAN DE WERELD JAARVERSLAG 2012 - PREVIEW 2013

Wat doet Dokters van de Wereld in België?

1 2 3 4 5

3 zorgcentra Dokters van de Wereld heeft zorgcentra in Antwerpen, Brussel en La Louvière. Op deze plekken kan iedereen terecht die zich geen arts, tandarts of psycholoog kan permitteren. In de centra werken ook sociale assistenten die de patiënten helpen met hun administratieve problemen.

Mobiele consultaties Dokters van de Wereld is het ganse jaar door aanwezig in de nachtopvangcentra voor daklozen.

We doen ook consultaties op straat en gaan op zoek naar zieke mensen in stations of kraakpanden.

Preventie Genezen is goed, voorkomen beter. Onze patiënten hebben bijvoorbeeld vaak diabetes. Door aan preventie te doen voorkomen we dit. Daarnaast zorgen onze screeningscampagnes voor een tijdige opsporing van besmettelijke ziektes zoals TBC of HIV.

Netwerken met specialisten Door onze samenwerkingsverbanden met ziekenhuizen kunnen patiënten bij wie de situatie echt ernstig is, op consult bij een specialist.

Het Winterplan Tijdens de winter is Dokters van de Wereld 4 maand lang non-stop aanwezig in de centra voor noodopvang om zorg te verlenen aan de daklozen in Brussel en Antwerpen.

Zaken aan het licht brengen en veranderen

6

Toegang tot zorg in België is lang niet voor iedereen een evidentie. Nog te veel mensen vallen uit de boot. Daarom trekt Dokters van de Wereld regelmatig met rapporten, cijfers en dossiers naar de pers, politiek en beleidsmakers met één doel: de verbetering van de leefomstandigheden van onze patiënten.

17

18

Dit was 2012

De Belgische projecten van Dokters van de Wereld kenden in 2012 een explosief jaar: nog nooit hebben we zoveel mensen verzorgd. Dokters van de Wereld is blij met deze groei maar maakt zich tegelijk zorgen. Zorgen over het feit dat 66% geen enkele toegang had tot zorg voor ze bij ons belandden.

Zorgen over het feit dat we patiënten verzorgden die 100 jaar oud waren. En zorgen over het feit dat het aandeel vrouwelijke patiënten jaar na jaar toeneemt.

Eén van de 500 vrijwilligers van Dokters van de Wereld in België.

ONZE CONSULTATIES

19 516

» 10 104 consultaties in onze

In totaal voerden de vrijwillige artsen en verpleegkundigen van Dokters van de Wereld in 2012 19 516 consultaties uit: een stijging van 34% in vergelijking met vorig jaar.

3 zorgcentra » 8 116 consultaties bij daklozen

tijdens het Winterplan » 472 doorverwijzingen naar specialisten

van Dokters van de Wereld » 240 doorverwijzingen naar tandartsen De Belgische projecten van Dokters van de Wereld van Dokters van de Wereld Evolutie van het aantal consultaties 2009-2012

20 000

19516 2009

15 000

2010

14605

2011 2012 10 000

6945 5943 4131

5 000

1171 TOTAAL

COZO Antwerpen

CASO Brussel

La Louvière

526 58

30

0

Winterplan Winterplan Brussel Antwerpen

472

Samusocial Opvangcentra Consultaties (opvangcentrum daklozen specialisten daklozen Brussel) Antwerpen

240 Tandartsconsultaties

DOKTERS VAN DE WERELD JAARVERSLAG 2012 - PREVIEW 2013

ONZE DIAGNOSES

In totaal werden

» 3 563 aandoeningen aan de luchtwegen

17 305

» 2 865 dermatologische klachten

diagnoses gerapporteerd door onze artsen en verpleegkundigen.

» 2 653 psychische of neurologische klachten » 2 399 osteo-articulaire problemen » 1 745 darm- en maagproblemen » 396 tandproblemen

«Huidziektes, chronische problemen met de luchtwegen en psychische klachten: het zijn dé ziektes van wie in slechte omstandigheden of op straat leeft.» Kathia Van Egmond, Medisch Coördinator

ONZE PATIËNTEN

5 198 3 947 in Brussel, 1 234 in Antwerpen en 17 in La Louvière

36.4 jaar

De gemiddelde leeftijd van onze patiënten

3 weken 100 jaar 12%

De leeftijd van onze jongste patiënt

25%

De leeftijd van onze oudste patiënt Het aantal patiënten dat de Belgische nationaliteit had Het aantal patiënten dat uit de EU kwam

33%

Het aantal patiënten dat dakloos was

66%

Het aantal patiënten dat geen enkele toegang had tot zorg voor ze bij Dokters van de Wereld aankwamen

56%

Het aantal zwangere patiënten dat geen of een laattijdige zwangerschapsbegeleiding had gekregen

OOK DIT DEDEN WE IN 2012 29% van de patiënten was een vrouw

“Dit jaar was 1 op de 10 patiënten op het Winterplan een vrouw.

2 jaar geleden was een vrouw in de winteropvang nog een absolute zeldzaamheid.

Een onrustwekkende evolutie.»

Kathleen Debruyne, Coördinator Antwerpen

» In 2012 was Dokters van de Wereld één van de organisaties achter SOS-opvang, een initiatief om op straat gezette asielzoekers in Brussel op te vangen. » In 2012 sloot Dokters van de Wereld een partnership met Tandartsen van de Wereld. » In 2012 startte Dokters van de Wereld het overlegplatform ‘kwetsbare zwangere vrouwen’ in Antwerpen en bracht zo politiek, OCMW en het middenveld samen om de situatie van zwangere vrouwen zonder papieren te verbeteren. » In 2012 startte Dokters van de Wereld consultaties in een gezondheidscentrum in La Louvière.

19

20

Dit wordt 2013 BRUSSEL

ANTWERPEN

DE MEDIBUS DAK- EN THUISLOZEN

TRAUMA & EXIL GETRAUMATISEERDE PATIËNTEN

Wat? De Medibus is een mobiele consultatieruimte waarmee Dokters van de Wereld zelf de leefwereld van minderbedeelden binnenrijdt: nabij kraakpanden, parken en metro- of treinstations.

Wat? Trauma & Exil is een netwerk met Vlaamse psychologen. Het idee is dat elke psycholoog 1 getraumatiseerde patiënt van Dokters van de Wereld in hun praktijk opneemt.

Waarom? Sommige mensen zijn te verzwakt, verslaafd of ziek om naar onze centra te komen. Toch hebben ze vaak dringend zorgen nodig.

Daarom gaan we zelf naar hen toe met ons kabinet op wielen.

Waarom? Een deel van onze patiënten zijn gevlucht voor het geweld in hun land. Vaak hebben ze verschrikkelijke dingen meegemaakt en hebben ze nood aan begeleiding. Door dit netwerk kunnen ze langdurig terecht bij dezelfde psycholoog om hun trauma’s te verwerken.

SAMEN MET HAAR KWETSBARE VROUWEN Wat? Samen met Haar richt zich op kwetsbare vrouwen: slachtoffers van (seksuele) uitbuiting, dakloze vrouwen, of jonge moeders zonder papieren. We bieden hen een luisterend oor, zorgen ervoor dat ze aan anticonceptie raken of een uitstrijkje kunnen laten nemen.

Waarom? Omdat kwetsbare vrouwen vaak niet aan zorg raken. Vaak zijn ze nog nooit in hun leven naar een gynaecoloog geweest of hebben ze niet het budget, de kennis of de weerbaarheid.

1

2

HEALTHCAFÉ SUPER CONDITIE, LOW BUDGET Wat? Met het gezondheidscafé tonen vrijwillige diëtisten dat gezond én goedkoop koken kan. Met de Start To Run leren onze patiënten de heilzame werking van bewegen, samen met onze vrijwillige trainers.

Waarom? Wie arm is, houdt er vaak een slechte levensstijl op na. We stellen vaak diabetes of hoge bloeddruk vast bij onze patiënten. Bovendien voelen veel van onze patiënten zich eenzaam. Met deze projecten bereiken we drie doelen: sociaal contact, beweging en gezond eten!

3 1 DE MEDIBIUS Met de Medibus gaat Dokters van de Wereld zelf op zoek naar mensen die niet meer tot in de gezondheidscentra raken.

2 TRAUMA & EXIL Veel van onze patiënten zijn getraumatiseerd. Dankzij Trauma & Exil kunnen ze voor lange tijd in behandeling bij een psycholoog.

3 HEALTHCAFÉ Hoe een vetarme bouillon maken voor 35 cent?

Eén van de topics op het healthcafé.

DOKTERS VAN DE WERELD JAARVERSLAG 2012 - PREVIEW 2013

Yes we can!

Maar enkel dankzij hen Zij maakten de Belgische projecten van Dokters van de Wereld in 2012 mogelijk: ONZE VRIJWILLIGERS ANTWERPEN - Nadine Rademakers,Christophe Bulté, Griet Wils, Hedwig Sillen Ben Bruininkx, Gerda Rens,Elisabeth Feijen, François Peremans, Ilse van Remortel; Katrien Veris, Thomas Dezuttere, Anjes Daems, An Lemmens, Daphne Witteveen, Els Bonet, Floor Mariën, Katrien De Geyter Lieve Kuylen, Louise Meyntjens, Marc Heymans, Nele Gunst, Peter van Rosendaal, Rein Mets, Stef Janssens, Nicky Bosmans, Eva Van Doninck, Rik Brabants, Miriam Manti, Gert Leysen,Clara Mertens, Elly Van Reusel, Aurore Torsin, Frank Heyvaert, Lucas Vangeel, David, Van Osta, Jessica Tilley, Olivia Vandecasteele, Peter Theerens, Jan Theerens, Joris Mertens, Lieve Sels, Corneel Buyk, Leo Haenen, Ingrid Vanhauwaert, Rita Van Wesemael, José Verweirde, Dominique Wirtz, Germaine De Ridder, Magda Faelens, Sylvia Gerin, Alice Gommeren, Miejeanne Van Herreweghe, Ilse Van Remortel, Ingrid Wynants, An Waelkens, Rein Barbe, Ineke Plaetinck, Eric De Groot, Lode Gepts, Françoise Leynen, Marlies Torfs, David Van Osta, Stefan Van Bragt, Roland Van Cleempoel, Hans Wauters, Bob Lauwers, Ann Bilcke, John Boutreur, Luc Bruyndoncx, Lianne Vos, Jan Cuyckens, Ivon Pavia, Anja Pluym, Lin Pannier, Dalida Sadat, Saskia Daems, Van Capellen Kris, Jef Renders, Ema De Bock, Eva Van de Poel, Christine Ceulemans, Martine Van Eekert, Els Bonet, Jan-Edmond Theerens. BRUSSEL- Adriana Moreno Cely, Agnes Steyaert, Ann De Block, Aurelien Daragon, Benoit Demanet, Bernadette Schlit, Camille Dumont, Caroline Delori, Cindy Janssen, Claire Piens, Claudia Miranda de Ortuno, Clotilde Bruter, Collin Christopher, Daddy Kasongo, David Charlier, Elke Goossens, Ella De Crée, Elodie Jiménez, Enara Papiney, François Lehert, Geraldine Delestienne, Idir Oudaha, Jean-Michel Couvreur, Joan-Père Puig, Julie Bodson, Julie Lenain, Julie Nyembo, Julie Piantanida, Justine Maillot, Katrien Vervoort, Laura Ormini, Laurence Flament, Loïca Lambert, Lore Vandoorne, Louise Doyen, Lucila Farée, Macha De Ruyver, Maëlle Vercauteren Drubbel, Manon Muyle, Marie-Claire Defays, Marie-France Coquelet, Marthe De Krahe, May-Lis Bertin, Michel Tsumbu, Michèle Morren, Mukoko Tatanene, Myriam Rosseau, Nadia Khawaja, Naomi Devreese, Nathalie Dombard, Nathalie van Egten, Parvati Desrumaux, Patrizia Mollica, Philippe Bogard, Poupak Pirouzdjou, Pratima Frantzen, Robert Mambu, Roberta Mucci, Sarah Nezroug, Sandrine Lana, Sarah Van Hecke, Scoot Vdler, Susanna Matilla, Sylvie Balle, Thibaud Dezyn, Tia Ntshila Kabeya, Veerle Dierickx, Veronique Masson, Véronique Masson, Victoria Royston, Virginie Michel-Lesprit, Xavier Dubuisson, Zofia Zaniewski, Paul Niyongabo, Joelle Huys, Agnès Bernard, Amandine Schaller, André Herry, Anne Van Looveren, Anne- Sophie Masureel, Axelle Franchomme, Barbara Vandermeeren, Barthélémy Christian Nama Ndongo, Béatrice De Jaer, Béatrice Lemercier, Béatrice Reininger, Bernadette Demanet, Brigitte Papeians, Caroline Amiel, Caroline Berghe, Catherine Convié, Cécile Mercier, Cécile Welter, Chantal Le Boulengé, Charlotte Verstraete, Claire De Passemar, Claire Dirick, Claire Heymans, Claudine Wante-Nuttin, Chloé Debouvrie, Colette Charles, Elena Corongiu, Elizabeth Ceuterick, Els Buntinx, Emilia Agbor, Erika Wagner, Eva Van Doninck, Farah Marso, Franck Vanbiervliet, Françoise Peerboom, Geneviève Dereeper, Ingrid Amorison, Isabelle Robouch, Isabelle Verreckt, Jacqueline Duquaine, Laura Van Hooren, Leen De Feyter, Lieve Goemans, Lucy Edwards, Magali Noirfalise, Manon Gautreau, Marie Derenne, Marina Dujardin, Marion Guilleminot-Denizon, Marta Iscla i Aragones, Marta Miazek, Marta Nicolas, Myriam De Krahe, Nassiha Mahyo, Nathalia Hernando, Nizar Ghaddhab, Pascale Van de Steen, Patricia Silva Villarroel, Patrick Rossignol, Sarah Le Bihan, Sophie Baquet, Stéphanie Mathy, Thérèse Meurice, Véronique De Jamblinne, Véronique Bouttin, Virginie Dion, Walter Beckers, Wilfried Desrumaux, Yuri Feijtel, Amandine Hester, Arabelle Ordonez Pellon, Aude Ansiaux, Caroline Devreese, Charlotte Pignon, Christiane Tennstedt, Claire Gheur, Emilie Dumontier, Florence Goenen, Guy Kervyn, Hugues CEYSENS, Jean Marie Van Caster, Jean Paul Dercq, Laure Mortgat, Lou Richelle, Marco Lemmens, Michel Schaar, Michel Vermeulen, Michel Tafforeau, Michel Pratte, Mima de Flores, Nathanaëlle Caprace, Sabine Honhon, Saskia Depraetere, Aaricia Boudart, Alessandra Alamo, Alice Hennaux, Aya Djoriot, Claudia Miranda Palacios, Corentin Lobet, Delphine Evrard, Elke Goossens, Hieu Nguyen Huu, Inès Chevalier, Isabelle Van Stappen, Julie Bodson, Laurie Khorchi, Mélanie Jocquet, Michel Bécart, Patricia Silva Villarroel, Samuel Gerson Andrisse, Shirley Evans, Virginie Michel-Lesprit, Céline Huberty, Claudine Ntumba Tsana, Cristina Pollastro, Gaëlle Smedts, Adel Elgammal, Benoit Kervyn, Charlotte Marchal, Innocente Baharanyi Ngomora, Laurence Flament, Macarena Letelier, Marie Martin, Sylvie Guillard, Chafik Bouchaar, Hassan Mjihdi, Mina Barisebboubi , Sugumi Tanaka, Sylvie Paulmier, Tom Van Liefferinge, Ismael Abba Malam Ali , Vandenbroucke Alexia, Arslanian Anelga, Gubin Baudry, Tennstedt Christiane, Ceysens Hugues, Tennstedt Françoise, De Wilde Harry, Berton J.Christope, Scarcez Jacques, Millet M. Antoinette, Verhas Michel, Vermeulen Mihail, De Flores Mima, Leyens Mireille, Barbut Christophe, Djimbo Célestine, Breysens Louise, Avau Laura, Van Oosterwijck Nicole, Meurant Grégory, Wielmans Amandine, Dufrane Claude, Manning Helen, Breto Isabelle, Aja Mahe, Quenon Morgane, Pelaez Rosario, Kestens Eliane, Schillings Eric, Caugant Isabelle, Longo Nadine, Steffens Marité, Bailly Valérie, Tenzer-Baillon Denyse ,Baillon Jean-Marie, Reignier Max, Von Waldburg Thomas, Renders André, Lejeune Michèle, Nicole Bruneau, Bossens Michel, Parres-Albert Angel, Bruyns Marie, André Pierre, Thielemnas P., De Windt Jean, Javdani Zahra, Lebrun Gérard, Ludo Geerts, Blondiau Pierre, Brouwez Michel, Simon Patricia, Chevalier Claude, Foidart Willems Jacqueline, Michèle Szyper, Bertin May-Lis, Kremer Marc, Verlaenen Denise, Lenoble Sophie, Verly Claudine, Engels Marc, Orban Micheline, Titeca Evelyne, Bahija,Verhoeven Etienn, Petruszka Monique, Bernaert Patricia, Umererwa Marie Aimable, Decker Sylviane, Capart-Van Vlaenderen Jacqueline, Balza Sabine, Kabera-Mugabe Fidèle, De Moor Marie Louise, Lokitechk Suzanne, Manouach Fatiha,Maes Anne Françoise,Ait Issad Mathilde, Khorchi Laurie, Dubois Elizabeth, Alevra Konstantina, Nininahazwe Evelyne,Delescluse Timothée,Chardon Erell, Martin Marie,Guccione Bérengère,Bodart Virginie,Loots Geneviève. LA LOUVIERE - Meurant Jean-Paul, De Vriendt Jacques, Van Uy Chiêm, Dercq Jean-Paul,Lambert Rita.

ONZE PARTNERS Apothekers zonder grenzen, Clinilabo, PMG Athena, de Brusselse OCMW’s, de medische zorgentra van het Brussels Gewest, CIRE, de medische cel van Fedasil, Setis, CASS Schaarbeek en Sint-Gilis, Slachtofferhulp, le Méridien, l’ASBL l’été, PTC, One, Kind &Gezin, Vluchtelingenwerk Vlaanderen, Siréas, Vlaams Minderheden Centrum, Medimmigrant, Exil, D’Ici et d’ailleurs, le SMES-Belgique, Rivage, la Gerbe, BIPE, ACT on Life, SAMU social, Verpleegkundigen van de straat, de verschillende centra voor daklozenopvang in Brussel (Diogènes, La Fontaine, Pierre d’Angle, Dune…), la Strada, WGC de Regent, WGC’t Spoor, Free Clinic, Gh@pro, Helpcenter, VRGT, Wijkverpleegcentrum Sint Andries en Inloopcentrum De Steenhouwer, DGGZ Andante, Sociaal-artistiek project Madam Fortuna: Samenwerkingsverband mee afgesloten, Cultuursensitieve Zorg Antwerpen, Gasthuiszusters Steunfonds s, WBI (Fédération Wallonie Bruxelles)…

ONZE FINANCIËLE PARTNERS Riziv, Koning BoudewijnFonds, M. Roland Gillot voor het NIF Trust, de Nationale Loterij, POD Maatschappelijke integratie, Impulsfonds voor het migrantenbeleid, Centrum voor de gelijkheid van vrouwen en mannen, het OCMW van La Louvière, Gasthuiszusters Steunfonds.

21

22

© Etienne Laurent

Internationale Programma’s

Noord-Mali. Vrouwen en kinderen melden zich aan in het gezondheidscentrum van Dokters van de Wereld in Boulgoundié, Noord-Mali. Dokters van de Wereld is de enige zorgverlener in deze regio.

➔ Congo

p.23

➔ Mali

p.24-25

➔ Syrië

p.26-27

➔ Haïti

p.28

➔ Tunesië

p.29

➔ Yes we can! Maar enkel dankzij hen p.30

DOKTERS VAN DE WERELD JAARVERSLAG 2012 - PREVIEW 2013

Congo

Succes stories 2012 » 33 603 curatieve consultaties uitgevoerd in één van de vier zones » 21 001 (getraumatiseerde) kwetsbare Congolezen verzorgd aan de grens met Angola » 4 024 zwangere vrouwen begeleid in één van de 4 zones » 50 dorpsraden opgeleid in het beheer en onderhoud van de waterpunten en sanitaire hygiëne » Bouw en rehabilitatie van 10 sanitaire en energievoorzieningen en 20 drinkbare waterbronnen » Bouw van een materniteit in Ndesha » Opleidingen gegeven aan gezondheidspersoneel van de overheid

Context Hoewel gezondheid deel uit maakt van de «Vijf werven van de Natie», blijft gezondheidszorg in Congo een zwakke plek. De huidige gezondheidsstructuren zijn verwaarloosd, het personeel gedemotiveerd en onderbetaald en er is een constant gebrek aan medisch materiaal en medicijnen. Met andere woorden: alle indicatoren staan in het rood. De uitdagingen voor Dokters van de Wereld zijn dan ook gigantisch, te beginnen met het versterken van de lokale structuren, het lokale personeel en de primaire zorg.

Dit was 2012 «Een Congolese vrouw heeft bijna 100 keer meer kans om te sterven in het kraambed dan een Belgische vrouw. Toegang tot zorg is voor hen ofwel te ver, te gevaarlijk of te duur. Daarom heeft Dokters van de Wereld dit jaar sterk ingezet op de lokale zorg en (zwangerschaps)begeleiding van vrouwen. Daarnaast hebben we ook dit jaar hard gewerkt aan de opleiding van lokaal gezondheidspersoneel en aan het herstel en uitbouw van drinkbare waterbronnen en energievoorzieningen.» » François Fille Coördinator Congo

«Op zoek naar betere leefomstandigheden, steken sommige Congolezen de grens over met Angola. Daar hopen ze aan de slag te kunnen gaan in de diamantsector. Hun zoektocht eindigt echter vaak in langdurige gevangenschap, (seksueel) geweld en verkrachting. Uiteindelijk worden ze op gewelddadige wijze het land uitgezet. Het is voor deze mensen dat Dokters van de Wereld een medisch en psychosociaal project heeft opgezet. In mei 2013 heeft Angola haar strenge uitwijzingspolitiek bevestigd. We verwachten dan ook een stijging van het aantal slachtoffers én dus patiënten.»

Kasai-occidental Bena Tshiadi Kinshasa

Muetshi Kamako

Ndesha

➔ Aard van het project - Verbetering van de zorg in 4 gezondheidszones in de West-Kasai - Psychologische en medische ondersteuning van Congolese vluchtelingen die uit Angola werden gezet - Herstel van drinkbare waterbronnen ➔ Voor wie? 361 499 Congolezen ➔ 54 medewerkers ➔ Belangrijkste financiële partners DGD, Wallonië-Brussel Internationaal, Pooled Fund RDC en NIF trust ➔ Budget: 1 456 418 €

© Alexandre van Enst

Luambo

Synthese 2012

Dit wordt 2013

De materniteit in het hospitaal van Muetshi.

23

24

Mali

Dit was

2012

Context

Succes stories 2012

2012 was een rampjaar voor Mali: op enkele maanden tijd kregen rebellen en een staatsgreep het land op z’n knieën. Het resultaat: een militaire, politieke, humanitaire én voedselcrisis. De VN schat dat in 2012 meer dan 5 miljoen mensen het slachtoffer werd van deze totaalcrisis. Dat is één derde van de ganse bevolking. 550 000 kinderen liepen het risico op ondervoeding.

» Olivier Vandecasteele Verantwoordelijke Mali

213 500

«Dokters van de Wereld is al meer dan tien jaar actief in Noord-Mali: we zaten dus op de eerste rij toen het conflict begin 2012 losbarstte. Na een grondige veiligheidsanalyse, hebben we ondanks de risico’s beslist te blijven en hebben we onze ontwikkelingsprogramma’s getransformeerd in urgentieprogramma’s. Het resultaat? In 2012 hebben we op enkele maanden tijd gezorgd voor het herstel en ondersteuning van 24 medische centra, waaronder 2 hospitalen en 3 mobiele teams. Hierdoor hebben we een zorgbereik van 200 000 mensen mogelijk gemaakt en hebben we de ineenzakking van het zorgsysteem kunnen voorkomen. Daarnaast hebben we vaccinatiecampagnes en nutritionele programma’s uitgevoerd bij meer dan 130 000 kinderen.»

Het aantal burgers dat Dokters van de Wereld bereikt heeft met haar programma’s in Noord-Mali Synthese 2012

Malinese tiener in behandeling in een gezondheidscentrum van Dokters van de Wereld in Gao. 550 000 kinderen liepen in 2012 risico op ondervoeding.

© Etienne Laurent

➔ Aard project - Toegang tot zorg garanderen door medische centra, hospitalen en gezondheidsposten te ondersteunen en herop te bouwen - Mobiele teams inzetten - Screening en behandeling van acute ondervoeding - Monitoren en antwoord bieden op epidemieën ➔ Voor wie? 213 500 burgers in Noord-Mali - Waaronder 45 630 kinderen jonger dan 5 jaar ➔ 350 medewerkers ➔ Financiële partners ECHO, DGD, UNICEF, UNFPA, WBI, Stichting Marie Delacroix, Stichting Louis Bégault, AMAW ➔ Budget: 2 912 833 €

» De uitbouw van een volledig urgentieprogramma » 130 000 kinderen gevaccineerd » 60 951 curatieve consultaties in Noord-Mali » 3 740 matig ondervoede kinderen behandeld » 1 012 ernstig ondervoede kinderen behandeld » 865 bevallingen succesvol begeleid » 24 gezondheidscentra heropgebouwd en ondersteund

DOKTERS VAN DE WERELD JAARVERSLAG 2012 - PREVIEW 2013

Dit wordt

2013

40 000 In 2013 willen we 40 000 kinderen vaccineren en 23 000 kinderen behandelen tegen ondervoeding

Tinzaouatène. Duizenden mensen zitten al maanden klem aan de Algerijnse grens. Dokters van de Wereld voert 80 consultaties uit per dag en zorgt voor beschutting.

Mopti «In de regio van Mopti zullen we onze activiteiten hernemen. Ook hier richten we ons op het herstel en activering van gezondheidscentra, screening en behandeling van ondervoeding bij kinderen jonger dan vijf. Ten slotte zullen we in deze regio potentiële epidemieën monitoren en indijken.»

MAURITANIË Bamako «Door het conflict zijn naar schatting 47 754 mensen gevlucht naar Bamako de hoofdstad van Mali. Veel van hen zijn kinderen en kwetsbare vrouwen. Ginds blijven ze vaak zitten met de traumatiserende dingen die ze hebben meegemaakt.

Voor hen starten we volgende maand een medisch en psychosociaal project.»

ALGERIJE

Tinzaouatène en Talhandak «Door de militaire interventie en het geweld zitten duizenden mensen vast aan de Algerijnse grens. In dit niemandsland heeft Dokters van de Wereld 2 gezondheidsposten geopend en via een partnership voor onderdak gezorgd. Momenteel voeren we 80 consultaties uit per dag en hebben we al 100 tenten uitgedeeld.»

MALI

NIGER BURKINA FASO GUINEA

Gao & Menaka «In de regio Gao en Menaka zullen we het zorgsysteem blijven ondersteunen met personeel, medicijnen en medisch materiaal.»

Regio Kidal «In 2013 zijn we nog steeds een van de enige medische NGO’s in de regio Kidal. Dit jaar willen we 40 000 kinderen vaccineren en 23 000 kinderen behandelen tegen ondervoeding. Daarnaast blijven we antwoord bieden op urgenties en timmeren we verder aan de ondersteuning van de gezondheidsstructuren.»

25

26

Syrië

Succes stories 2012

Context In Syrië sleept een verschrikkelijke burgeroorlog nu al meer dan 2 jaar aan. De cijfers doen duizelen. Momenteel hebben 6.8 miljoen nood aan humanitaire hulp. 4.2 miljoen ontheemden zijn op de vlucht in eigen land. Schattingen spreken van 93 000 doden. In realiteit zijn dat er waarschijnlijk veel meer. Dokters van de Wereld is actief in Syrië zelf en in de buurlanden Jordanië en Libanon.

» François Fille Desk Syrië voor Dokters van de Wereld België

» 26 180 consultaties in Jordanië uitgevoerd » 12 162 consultaties mee mogelijk gemaakt in Libanon » 3 000 patiënten per maand verzorgd in een vluchtelingenkamp in Syrië » Een gezondheidscentrum, kliniek voor zwangere en bevallen vrouwen en een mobiele medische unit uitgebouwd in Syrië » 2 gezondheidscentra geopend in en rond het vluchtelingenkamp Zaatari, Jordanië » 3 gezondheidscentra en een mobiele kliniek ondersteund in Libanon. » Het transport van medicijnen en materiaal naar het Syrische binnenland ondersteund » Urgentiestocks van medicijnen en medisch materiaal opgebouwd

Dit was 2012

Synthese 2012 ➔ Aard project - Financiële steun aan de urgentieprojecten van Dokters van de Wereld Frankrijk ➔ 10 programma’s - 3 in Syrië - 3 in Jordanië - 4 in Libanon ➔ Belangrijkste partners - MDM Frankrijk, Consortium 12-12, WBI

Dokters van de Wereld in Syrië «In 2012 heeft Dokters van de Wereld in en rond het vluchtelingenkamp van Qah gezondheidscentra, een kliniek voor zwangere en bevallen vrouwen en een mobiele medische unit geopend. In het vluchtelingenkamp alleen al verzorgt Dokters van de Wereld elke maand meer dan 3 000 patiënten.»

Qah

Damascus

King Abdullah Park Ramtha Zaatari

© Sacha Petryszyn

© Etienne Laurent

Amman

iru Be

El Ain

Het vluchtelingenkamp Zaatari in Jordanië.

Door de droogte en het stof hebben heel veel mensen last van hun longen en luchtwegen.

t

El Qaa Kamed El Loz

Dokters van de Wereld in Jordanië «In Jordanië heeft Dokters van de Wereld sinds de start van de crisis twee gezondheidscentra opgebouwd: één in het vluchtelingenkamp Zaatari, en één in de grensstad Ramtha. In het transitkamp van King Abdullah Park geven we technische en financiële ondersteuning aan een zorgcentrum van de overheid. Eind december 2012 hadden we al meer dan 26 180 consultaties uitgevoerd, vooral bij vrouwen en kinderen.»

Dokters van de Wereld in Libanon «In Libanon ondersteunt Dokters van de Wereld 3 gezondheidscentra. We bevoorraden elk van de centra met medicijnen en medisch materiaal en bieden hen financiële en technische ondersteuning. In december 2012 werden zo al 12 162 consultaties mogelijk gemaakt.»

DOKTERS VAN DE WERELD JAARVERSLAG 2012 - PREVIEW 2013

Dit wordt 2013 Alle activiteiten die Dokters van de Wereld in 2012 heeft opgezet worden verdergezet zolang het conflict blijft duren.

Daarnaast wordt het aantal activiteiten uitgebreid afhankelijk van de behoeften van het Syrische volk. Zo openen we een tweede gezondheidscentrum in het vluchtelingenkamp Zataari (Jordanië) en ondersteunen we een bijkomend Libanees medisch centrum, gericht op (zwangere) vrouwen en kinderen. In Syrië openen we een nieuw medisch centrum in een recent ontstaan kamp nabij Qah.

Het Syrisch binnenland werd vanaf 2011 moeilijk begaanbaar terrein voor Dokters van de Wereld.

Sinds april 2011 ondersteunen we daarom Syrische artsen die vanuit Jordanië en Libanon medicijnen en medisch materiaal tot in het Syrische binnenland brengen via clandestiene netwerken.

Dokters van de Wereld is ook bezig met het aanleggen van urgentiestocks met eerste hulpkits en chirurgische kits in Jordanië en Libanon voor het geval de Syrische grenzen opengesteld worden voor humanitaire hulp.

© Sacha Petryszyn

Clandestiene netwerken van Syrische artsen en urgentiestocks

Zaatari Vluchtelingenkamp, Jordanië.

Voor deze vier kinderen is het vluchtelingenkamp hun nieuwe thuis geworden.

Dokters van de Wereld voerde hier in 2012 meer dan 26 000 consultaties uit.

Syrië 12-12: België in de bres voor Syrië Op 5 april 2013 lanceerde het Consortium 12-12 een oproep naar de Belgische bevolking om de noodhulpacties in Syrië te steunen. Dokters van de Wereld is samen met Oxfam, Unicef België, Handicap International en Caritas International, één van de 5 organisaties achter het consortium. Op een maand tijd werd 1.8 miljoen euro verzameld. 7.6 % van dat bedrag gaat naar Dokters van de Wereld. Je kan Syrië 12-12 nog steeds steunen met een gift of een actie.

Meer info op www.12-12.be

27

28

Haïti

Succes stories 2012

Context Toen de aardbeving in 2010 losbarstte, was de internationale mobilisatie massaal. In maart 2010 startte Dokters van de Wereld een programma om de materniteit in Petit-Goâve nieuw leven in te blazen. Nu, drie jaar later, is Dokters van de Wereld er nog steeds actief.

150 In één van de materniteiten waren hier vroeger 20 bevallingen per maand.

Sinds onze komst zijn het er 150.

» Elodie Richard

Coördinator Haïti en Tunesië

» Het verzorgend personeel van een hospitaal en 4 lokale kraamafdelingen opgeleid (opsporen risicozwangerschappen) » Herstel van de infrastructuur, medicatie en materiaal in de materniteiten » Sensibilisering in dorpen bij vroedvrouwen en lokale werkers » Vormingen gegeven aan gezondheidspersoneel over hoe een cholera-epidemie te bestrijden. » Ontwikkeling van urgentiecellen in geval van cholera-uitbraken

Dit was 2012 «In 2012 heeft Dokters van de wereld de materniteit van Petit Goâve nieuw leven ingeblazen. Voor de aardbeving waren er hier 20 bevallingen per maand. Nu zijn het er 150. Hierdoor is het sterftecijfer wezenlijk gedaald, ook dankzij bijkomende opleidingen. Wat cholera betreft, hebben we sensibilisatiecampagnes en actieplannen opgezet om nieuwe uitbraken te voorkomen.»

Dit wordt 2013 «In Haïti sterft 1 op de 16 vrouwen tijdens de bevalling. We willen dit cijfer doen dalen.

Hiervoor doen we verschillende dingen: we sensibiliseren de lokale vroedvrouwen en stimuleren hen om zwangere vrouwen naar onze centra te verwijzen. Daarnaast blijven we de centra zelf ondersteunen met door pre- en postnatale diensten. Dit doen we in samenwerking met de Haïtiaanse overheid.»

Port-au-Prince

Synthese

© Benjamin Struelens

Departement Nippes

➔ Aard van het project - Verminderen van kindersterfte bij pasgeborenen, bevallende en zwangere vrouwen in de kraamkliniek van Petit Goâve - De strijd tegen cholera verderzetten ➔ Voor wie?

- 428 gezondheidswerkers (opleidingen) - De bevolking van Nippes: 326 000 inwoners ➔ 21 medewerkers ➔ Belangrijkste financiële partners: ECHO, 11.11.11, WBI ➔ Budget: 545 357 € Urgentie ombouwen in duurzaamheid: 3 jaar na de aardbeving is Dokters van de Wereld nog steeds actief in Haïti.

DOKTERS VAN DE WERELD JAARVERSLAG 2012 - PREVIEW 2013

Tunesië Context

Dit was 2012

Na de Arabische Lente zit Tunesië in een overgangsperiode. Hierdoor komen een reeks problemen boven water die het land 2 decennia lang hebben aangevreten. Dokters van de Wereld heeft zich gericht op de kwaliteit en toegang tot zorg voor de meest kwetsbare groepen in Tunesië. Zo kwamen we terecht in Gafsa: één van de meest geïsoleerde en arme regio’s van het land.

«2012 was een voorbereidingsjaar van de lancering van een participatief platform. Bedoeling is om de toegang en kwaliteit tot zorg voor kwetsbare groepen te verbeteren in de regio Gafsa. Met een participatief platform wil Dokters van de wereld de kennis en ervaring samenbrengen van lokale experten uit het middenveld en de gezondheidssector. Zo kunnen zij mee beslissen hoe de gezondheidszorg in Gafsa er in de toekomst zal uitzien. Concreet bestaat het participatief platform uit 70 mensen: 35 afgevaardigden uit het middenveld en 35 specialisten uit de gezondheidssector.»

341 600 70 experten hertekenen samen met Dokters van de Wereld de contouren van het zorgsysteem voor de 341 600 inwoners van Gafsa

Tunis

Gouvernorat de Gafsa

2013: Verbeteren van de toegang tot kwalitatieve zorg in een post-revolutionaire context.

«2012 was een voorbereidingsjaar. Dit jaar gaat het project echt van start. Met dit project wil Dokters van de Wereld op lange termijn de democratische basis van het land mee helpen versterken. Want een gelijke toegang tot medische zorg is een voorwaarde voor een succesvolle, jonge democratie.

Synthese ➔ Aard project - Voorbereiding van een lancering van een participatief platform - Versterking van de human resources en logistiek: - Levering van 2 echografen, i.s.m.

Siemens - Opleiding van 20 dokters om de echografen te leren gebruiken. ➔ Voor wie?

- 341 600 mensen, waaronder - 92 223 vruchtbare vrouwen ➔ 3 medewerkers ➔ Belangrijkste financiële partners: Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp (DGD)

➔ Budget: 36 020 € Het participatief project: de lokale bevolking tekent samen met Dokters van de Wereld de toekomst van de gezondheidszorg in Gafsa uit.

29

30

Yes we can!

Maar enkel dankzij hen Zij maakten de internationale projecten van Dokters van de Wereld mogelijk ONZE LOKALE MEDEWERKERS HAITI - Dominique Bedard, Dr. José, Dr. Pascal, Cassandre, Yolanda Ordonez, Fred, Carmélite, Dr. Mozart, Armand, Martha Belizaire, Edzer Charles, Wilson Elasme, Hervé, Claricia Fils-Aimé, William François, Samuel Gaspard, Jean Michel Jean Baptiste, Aldinord Paul, Emmanuel Saint-Jacques, Rosemond Savignien, Sylvestre Sylvain, Elysée Thomas. MALI - Sébastien Lemaire, Djibrine Issa Barka, Daniek Koko, Makan Diarra, Yacouba Traoré, Jean Marie Kaoneo, Alexandra Harkay, Sidiki Bagayoko, Mody Diallo, Ibrahim Sinayogo, Abdoul Karim Goita, Aboubacar Keita, Diadjiri Keita, Aminata Guindo, Abdoulaye Ag Zakaria, Elkalifa Ag Gomny, Elmoctar Yattara, Alfarock Almoustakine, Abdoulaye Siddeye, Moulaye Idriss Haidara, Sourakata Oumarou, Hamzata Ag Didi, Tall, Mahamadou Alassane, Anem Guindo, Emmanuel Traoré, Abdoul Kader Traoré, Adama Gérard, Abdoul Aziz Alassane, Karambé, Djetei, Yoro Amadou, Sidibe Toumani, Tall N’Dahirou Madani, Touré Mohamed Alhousseini, Abraham Dandjai. DRC - Irène Kasongo Bimuloko, Fernand Katembue Malaba, Aimée Bakanseka Kabiena, François Ilunga Kanyinda, Salomon Kabongo, Pascal Ngandu Kayembe, Samy Mwamba, Freddy Kitenge Umumu, Edouard Tudibamue Bakampenda, Sayo Mbuyangandu Tuendele, Mélanie Mukundule Ngoie, André/Sakul Manshimba Buama, Nicole Muanza Kabeya, Mireille Ndaya Mpoyo, Gustave Mwange Mpungue, Albert Tshianji, Mathieu Tshibangu Tshibangu, Bapty, Lina Kubemba, Michel Yakiofue Kapafule, Arthur Kalambayi Diboko, Emmanuel Luendu Museya, Jean Pascal Lufu Kambayi, Jerlie Loko, Sothène Etile, Sylvain Deli, Adolphe Mitifu, Jean Paul Tshiabela, François Kande, Daniel Mukendi.

ONZE PARTNERS Ministerie van Volksgezondheid van de republiek Mali, Fédération Nationale des Associations de Santé Communautaire (Mali), SOS, Altitude, Ministerie van Volksgezondheid DRC, Ajid, Instituut voor Tropische Geneeskunde Antwerpen, IMT (Quamed), Ministerie van Gezondheid Mali, FENASCOM, Association des Citoyens à Gafsa, Ministerie van Volksgezondheid en Bevolking Haïti, Ministerie van Sociale Zaken Tunesië, Ärzte der Welt, Médicos del Mundo España, Médicos del Mundo Argentina, Médecins du Monde France, Médecins du Monde Suisse, Médecins du Monde Canada, Flexmail.

ONZE FINANCIËLE PARTNERS 11.11.11., Wallonië Brussel Internationaal (WBI), Consortium 12-12, Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp (DGD), NIF Trust, OCHA, Ministerie van Volksgezondheid Tunesië ,Fonds Martin (FRB), Pooled Fund RDC, Provincie Waals Brabant, ECHO, UNICEF, Association des Maliens de Washington, DC, Agence Canadienne de Développement International, World Food Programme, World Health Organisation, de Nationale Loterij, United Nations Population Fund, Stichting Marie Delacroix, Stichting Louis Bégault, Siemens, Fondation Vieujant, Alstom,Trakks, Deli XL.

© Etienne Laurent

Epiloog De patiënten uit 2012 aan het woord…

«Toen ik op het einde van mijn zwangerschap cholera had opgelopen, kwam ik naar hier. Ik kon hier terecht om te bevallen en werd behandeld door een verpleegster die mijn leven heeft gered. Vandaag, twee jaar later, ben ik hier samen met mijn kindje om de verpleegster en het team te bedanken. Ik ben haar en iedereen van Dokters van de Wereld eindeloos dankbaar.»

Een jonge Haïtiaanse moeder met haar peuter, Petit Goâve, Haïti 2012 «Sinds de jaren ‘90 werkte ik als promo-verantwoordelijke voor alle platenfirma’s in België. Ik was zelfstandige en verdiende goed mijn brood. Tot de crisis toesloeg en ik al mijn klanten verloor. Voor ik het wist stond ik bij het OCMW, want als zelfstandige krijg je geen uitkering. Nu slaap ik soms bij vrienden, maar ik wil hen niet te veel lastigvallen. Daarom kom ik hier, en dan ga ik langs bij Dokters van de Wereld: ze behandelen het eczeem op mijn benen en helpen mijn angstaanvallen een beetje te verlichten. Soms praat ik drie dagen aan een stuk met niemand. Hier kan ik even praten met de dokters, verpleegsters en de meiskes aan het onthaal. En als ik het mag zeggen: er zitten schoontjes tussen!»

Bruno, 56 jaar, opgetekend tijdens het Medisch Winterplan voor daklozen 2012 «Ik woonde in Spanje maar vond daar geen werk. Ik ben naar België gekomen en ik ben hier bevallen. De bevalling en de operatie na mijn keizersnede heb ik niet moeten betalen

omdat ik dankzij de begeleiding van de sociale assistenten van Dokters van de Wereld een beroep kon doen op dringende medische hulp via het OCMW. Ik heb niet het geld om een raadpleging in het Sint-Pietersziekenhuis te betalen. Gelukkig kan ik met mijn baby op controle bij Dokters van de Wereld.»

Senegalese vrouw, 39 jaar, zorgcentrum van Dokters van de Wereld Brussel 2012 «Onderweg naar de universiteit kreeg ik bij een aanval granaatscherven in mijn hoofd. Ik werd onder toezicht van het Syrische bevrijdingsleger naar een lokaal ziekenhuis gebracht. Daar kreeg ik enkel een verband rond mijn hoofd dat net genoeg hield en ben ik 25 dagen bewusteloos op de intensive care verbleven. Nu zal Dokters van de Wereld me opereren zodat mijn schedel opnieuw kan dichtgroeien.»

Khaled, een uit Syrië gevluchte student «Zo veel gezinnen hebben letterlijk niets te eten. Onze enige maaltijd bestaat soms enkel uit soep gemaakt van wilde planten die zo bitter smaakt, dat zelfs dieren er niet van willen eten. Dokters van de Wereld is één van de enige organisaties die bij ons is gebleven.

Zonder hen zouden vele kinderen een stille dood gestorven zijn. Hopelijk blijven ze hier nog lang.»

Fadimata, een jonge moeder, gevlucht voor het geweld en de honger, vanuit Tinzouatène, Noord-Mali

31

Alle foto’s zonder vermelding zijn afkomstig uit het archief van DvdW Frankrijk, Griekenland en België.

Dokters van de Wereld ondertekent de Ethische Code van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF).

Dit houdt in dat de schenkers minstens jaarlijks geïnformeerd worden over de bestemming van de verworven fondsen.

VIND ONS OP

WE ZIJN ALLEMAAL DOKTERS VAN DE WERELD DOKTERS VAN DE WERELD Kruidtuinstraat 75 I B-1210 Brussels I Tel. +32 (0)2 225 43 00 I Fax +32 (0)218 69 00 PCR: 000-0000029-29 - info@doktersvandewereld.be - www.doktervandewereld.be Redactie: Marie-Anne Robberecht, Emmy Deschuttere, Louise Vanderputte, Pierre Verbeeren, Clémence Morinière - Inhoudelijk advies: Olivier Vandecasteele, Michel Reuss, Ann Saunders, Caroline Defrance, François Fille, Elodie Richard, Pierre Verbeeren, Béatrice Best, Kathleen Debruyne, Kathia Van Egmond, Stéphane Heymans - Opmaak: Ariane Gielen, Gilgraphic sprl.

Verantw.Uit.: Dr. Michel Roland Beelden: Véronique de Viguérie, Fréderic Pauwels, Etienne Laurent, Sacha Petryszyn, Alexandre Van Enst, Benjamin Struelens, Béatrice Best, Kathleen Debruyne, Michel Reuss