VAK-, FUNCTIE. EN SECTORSPECIFIEK
bouwt samen iets op en kan met elkaar delen. Van collectie naar connectie dus MATERIEEI EN IMMATERIEET
DEEL 3
Erfgoedonderwijs is een vorm van cultuuronderwijs dat werkt aan een bewustzijn bij leerlingen
LEREN OVER ERFGOED EN LEREN IN EEN ERFGOEDCONTEXT AUTEUR: JANNEKE VAN WIJK
// PO /t\
Voor erfgoededucatie zijn in het primair onderwijs de laatste jaren diverse leerlijnen ontwikkeld in de verschillende regio's.0ok op Europees niveau zijn er projecten op het gebied van erfgoededucatie en erfgoedinterpretatie. Het verwerven van sleutelcompetenties voor een leven lang leren zoals opgesteld door het Europees Referentiekader staan centraal. Ervaren en beleven zijn voorwaarden voor succesvol erfgoedonderwijs.
inds de negentiende eeuw worden delen van het verleden via educatieve wandelroutes, tentoonstel lingen en ensceneringen naar het heden gehaald en als erfgoed in stelling gebracht. Dit gebeurl via formele en informele samen-
I 2
Constantijn Huygens l--erde zijn kinderen de toonladder met l<nopen Kinderen b,estuderen kerkarchitectuur en vo gen een monumentenroute
3
Swaensteyn is één van de
oudste huizen in Voort,urg Vanaí 1 5T 2 was hier herberg De Swaen gevestlgd Foto's: Annemieke Flerinck
I
R46
werkin gsverba nden tussen musea, erfgoedhuizen, scholen en lokale overheden. De wens is niet alleen om historische kennis en inzichten overte brengen. Het gaat ook om het bereiken van een breed publiek en het beschermen van een bedreigd gewaande identiteit. Hester Dibbits, bijzonder hoogleraar Cultuur en Educatie aan de Erasmus School of History, Culture and
Communication (ESHCC) pleit in haar inaugurele rede voor het onderzoeken van samenwerking vanuit een netwerkperspectief. Dit komt de kwaliteit van educa tieve programma's ten goede Bij erfgoed gaat het om delen van een verleden díe in het he-
den rn stel ing worden gebracht, met het oog op de toekomst van een a s co lectlef ervaren idenriteir Ee.1voud;g gezegd: wie wat bewaart, heeft wat. Anders gezegd. wie met elkaar bewaarl,
vanuit de basisvaardigheden waarnemen, verbeelden, conceptualiseren en analyseren met behulp van mediavaardigheden: Iichaam, voorwerpen, taal en grafisch. ln het primair onderwijs zijn de laatste jaren diverse leerlijnen erfgoed ontwikkeld in verschillende regio's. De opbouw van de projecten volgt vaak de volgende lijn:verzamelen van ideeën en infornratie, raadplegen van bronnen, ordenen en selecteren, vormgeven en tenslotte presenteren Ook op Europees niveau zijn er verschillende projecten op het gebied van erfgoededucatie en e rfgoed interpretatie Bij cultureel erígoed wordt onderscheid gemaakt tussen materieel erfgoed en immaterieel erfgoed. Bij materieel erÍgoed kun je denken aan monumenten, archieven, museale voorwerpen, archeologische vondsten, landschappen en
bibliotheekcollecties Romantici zien meteen de prachtigste landhuizen, molens en collecties voor zích. Oneerbiedig zou je dit kunnen benoemen als educatie over bakstenen. De bezoeker is echter niet van steen en erfgoed gaat in zekere mate ook altijd over emotie. Bij immaterieel erfgoed gaat