Gezondheid van de Vrouw

Gezondheid van de vrouw

Mariëlle over de overgang:

“Ik was er alert op, en toch overviel het me”

“Ik realiseer me des te meer: ‘Wees blij dat je gezond bent’”

Bo Wilkes

Sinds haar HPV-diagnose is Bo Wilkes minder kritisch op haar uiterlijk: ‘Wees blij dat je gezond bent’

We kennen televisiegezicht Bo Wilkes (38) als ‘Echte Gooische Moeder’. Maar hoe houdt zij alle ballen in de lucht? En zorgt ze dat ze naast fit en gezond, ook nog een beetje goed voor de dag kan komen?

GESCHREVEN DOOR:

JULIA OSENDARP

HOE ZORG JE TUSSEN ALLE BEDRIJVEN DOOR DAT JE GOED VOOR JEZELF ZORGT?

“Ik sta eigenlijk altijd in een soort overlevingsstand. Maar dat doe ik helemaal mezelf aan. Je kunt natuurlijk ook vaker ‘nee’ zeggen op dingen, maar ik ga nu eenmaal goed op die ‘rush’. Voor mij zijn daarom mijn drie sportmomenten in de week heilig. Door te sporten investeer ik juist in meer tijd. Want ik krijg daar energie van en dat heb ik nodig.”

EN HOUD JIJ JE VAST AAN STRAKKE VOEDINGSSCHEMA’S OF STRENGE DIËTEN?

“Naarmate ik ouder word, vind ik het belangrijk dat ik goed in mijn vel zit. Daarom doe ik graag krachttraining. Maar door de jaren heen kom je nu eenmaal ook wat kilootjes aan. Ik wil me niet meer krampachtig vasthouden aan mijn gewicht van vroeger. Ik word ouder, heb kinderen gebaard en een ander lichaam. Die paar kilo’s erbij vind ik niet meer erg.”

WAAR LAAD JE VAN OP, ALS HET EMMERTJE EVEN OVERLOOPT?

“Voor mij werkt wandelen en kickboksen goed. Beweging is bij mij sowieso een manier om op te laden. En ik boek een keer in de zoveel tijd een hele pijnlijke massage bij mijn acupuncturist. Doordat ze al die pijnpunten raakt, voel ik me daarna zoveel beter. Maar het inplannen van ontspanning vind ik lastiger dan het inplannen van inspanning. Dat voelt toch effectiever.”

ALS ‘GOOISCHE VROUW’, STAAT UITERLIJK BEST HOOG IN HET VAANDEL. BEN JIJ IEMAND DIE DAAR

VEEL TIJD AAN BESTEEDT?

“Ik ben zorgvuldig in het verzorgen van mijn huid. Ik ga nooit de deur uit of naar bed zonder iets op mijn gezicht te smeren. Persoonlijk geloof ik dat je daardoor de botox nog een tijdje kunt uitstellen. Daarnaast ga ik naar de kapper, doe ik maandelijks een gezichtsbehandeling, laat ik mijn nagels verzorgen en ben zuinig op mijn gebit. Maar dat zijn geen hele spannende dingen.”

JIJ SPRAK OPENLIJK OVER HET FEIT DAT BIJ JOU HET

HPV-VIRUS WAS GEDIAGNOSTICEERD. HOE HEB JE

DAT DESTIJDS ERVAREN?

“Ik ging altijd trouw naar de controles. En ineens was daar een verhoogde PAP-waarde. Cellen waardoor de kans op baarmoederhalskanker in korte tijd groot was. Ik panikeer niet snel. Ik voelde me eerder bevoorrecht dat ik deze waarschuwing kreeg. Ze brandden daarna een stukje van mijn baarmoeder weg, zodat mijn lichaam de HPV kon opruimen. Maar dat gebeurde niet. Toen de arts voorstelde om mijn baarmoeder te verwijderen, was daar ineens wel paniek. Het voelde toch alsof mijn vrouwelijkheid van me af werd genomen. Gelukkig hoefde dat uiteindelijk niet te gebeuren. Mede door deze situatie ben ik ook wat minder kritisch op hoe ik eruit zie. Ik realiseer me des te meer: ‘Wees blij dat je gezond bent.’”

De overgang op de werkvloer: wat jij als werkgever kan doen

Álle vrouwen krijgen vroeg of laat te maken met de overgang, een levensfase van 8 tot 15 jaar. Meer dan de helft van de 1,8 miljoen werkende vrouwen in de overgang geeft zelfs aan dat dit hun werk beïnvloedt. Toch is de overgang vaak onderbelicht en onbegrepen. Des te meer reden om als werkgever een proactieve rol in te nemen om de invloed van de overgang op werk goed te begrijpen - en bovendien: om daar gehoor aan te geven.

6 procent van de vrouwen in de overgang ervaart klachten op fysiek, mentaal en/of sociaal vlak. 62 procent ervaart deze klachten zelfs als ernstig. Wanneer klachten niet goed worden begrepen en aangepakt, heeft dit in veel gevallen impact op werkprestaties. Helaas bespreekt slechts 13 procent van de vrouwen klachten met hun (HR-) manager want er kleeft nog steeds een taboe aan. Desondanks geeft ruim de helft van de vrouwen aan dat ze wel behoefte heeft aan ondersteuning vanuit de werkgever. Maar op dit moment heeft 98 procent van de werkgevers nog geen beleid rondom de overgang. Kortom: het is tijd voor verandering.

“Wanneer klachten niet goed worden begrepen, heeft dit in veel gevallen impact op werkprestaties”

Deze cijfers komen naar voren in de whitepaper ‘De overgang op de werkvloer: wat jij als werkgever kan doen’ van Vi Health. Het platform wil vrouwen weer grip geven

op de overgang. Vi werkt daarvoor nauw samen met de Vereniging Verpleegkundig Overgangsconsulente (VVOC). Met behulp van data en technologie biedt het platform oplossingen en inzichten over de overgang.

Vrouwelijke werknemers boven de veertig jaar behoren tot de meest ervaren groep werknemers; het is zelfs een van de hardst groeiende werkende demografische groepen. Met veel ervaring en kennis op zak, is werving en behoud van deze werknemers essentieel. Ook met het oog op de vijftien tot twintig jaar ná de overgang. 17 procent van de burnouts komen door de overgang, 35 procent van het ziekteverzuim en 2 op de 10 vrouwen in de overgang stop of gaat minder werken. De ‘verborgen kosten van de overgang’ kunnen daarmee voor de werkgever oplopen tot gemiddeld zesduizend tot tienduizend euro per vrouw per jaar in de overgangsleeftijd.

Daar ligt volgens Vi Health een heldere rol voor de werkgever. Vrouwengezondheid en welzijn op de agenda zetten behoort tot goed werkgeverschap anno 2024. Niet door

het probleem te verplaatsen of door dure behandelplannen te bekostigen, maar juist met een focus op preventie en amplitie en dus het positief bevorderen van de situatie van iedere werknemer.

Vi Health staat voor regie op de eigen gezondheid. Het is voor iedere vrouw al een hele kluif om grip op haar hormonen te krijgen, patronen in haar klachten te ontdekken, en te (h)erkennen in welke fase van de overgang ze zit. Als werkgever is het daarom van belang om een omgeving te creëren waarin zij zich gehoord en ondersteund voelen. Een omgeving die met haar meedenkt om haar werk te kunnen blijven combineren met de klachten die ze kan ervaren. Een goed overgangsbeleid én praktische ondersteuning kan bijdragen aan het behouden van vrouwelijk talent, een meer open en inclusieve cultuur en uiteindelijk minder uitval. Maar veel belangrijker: vrouwen in de overgang voelen zich gehoord en begrepen. Zoals het hoort.

SCAN DE

QR-CODE

VOOR MEER

INFORMATIE OF KIJK OP

WWW.VIHEALTH.NL

SMEER JIJ OOK DAGELIJKS PLASTIC OP JE HUID?

De Plastic Soup Foundation heeft recent onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van plastic in cosmetica- en verzorgingsproducten. Zo hebben ze onderzoek gedaan naar de 4 grootste producenten van Europa, waar de 10 populairste merken onder vallen. In ruim 8000 verschillende producten die ze hebben gecontroleerd zaten in 87% van de gevallen microplastics. Dat is dus in bijna 9 op de 10 producten. Veel van deze producten zijn voor maar liefst 50% met plastic gevuld en in enkele gevallen liep dit aantal zelfs op tot 90%.*

Als je kijkt naar huidverzorging dan worden microplastics vaak door fabrikanten toegevoegd om de producten een bepaalde eigenschap te geven, maar wordt er niet gekeken naar de effecten voor de gezondheid van de huid. Neem bijvoorbeeld siliconen, ze voelen heerlijk aan en zorgen voor een zijdezachte laag op de huid, maar dit zijn plastics waar je huid verslaafd aan raakt. Als je het product niet meer gebruikt, voelt de huid direct droog en trekkerig aan. Dit zorgt ervoor dat je het product blijft gebruiken, terwijl je de gezondheid van je huid verslechtert. In veel gezichtscrèmes, reinigers, serums, make-up, zonnebrand etc. vind je siliconen en andere microplastics terug.

Er werd lang aangenomen dat chemisch bewerkte ingrediënten nodig zijn om huidresultaten, zoals vermindering van pigment, rimpels en ouderdomsvlekjes te bereiken. Uit meerdere onderzoeken is gebleken dat bijna alle cosmeticamerken chemische ingrediënten in hun producten hebben verstopt terwijl dit helemaal niet nodig is. Vitamine C, Hyaluronzuur en Retinol zijn voorbeelden van ingrediënten welke hele mooie resultaten behalen op het gebied van anti-aging. Deze ingrediënten worden door de meeste merken in chemische vorm gebruikt terwijl de natuurlijke vorm beter is voor de huid, beter voor de wereld en zelfs betere huidresultaten geeft.

“HET NEDERLANDSE MERK MUZE IS VRIJ VAN MICROPLASTICS EN TOONT AAN DAT CHEMICALIËN NIET NODIG ZIJN VOOR BEWEZEN HUIDRESULTATEN”

HUIDVERZORGING VAN NEDERLANDSE BODEM

Muze Skincare is opgericht door Marieke Hop (40 jaar), Miranda Balk (38 jaar) en Liesbeth Kleermaker (36 jaar). Al jarenlang produceren zij succesvol huidverzorgingsproducten voor de mooiste nationale en internationale merken.

De crème de la crème uit de cosmeticawereld (dermatologen, artsen en duurzaamheidsexperts) heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van Muze. De resultaten liegen er niet om. De unieke serums, crèmes, toners en gezichtsreinigers verminderen lijntjes en rimpels, egaliseren de huidteint en laten de huid weer stralen.

WINNAAR DUTCH BEAUTY AWARD

Muze Skincare heeft de eerste prijs gewonnen in de categorie Beste Skincare van Nederlandse bodem. "Als winnaar bekronen we een newbie in beautyland die gelijk onze beautyharten wist te veroveren: de uitgebreide Skincare collectie van Muze. "De future proof duurzame lijn van dit jonge Nederlandse merk valt op door hoogwaardige ingrediënten waar we stiekem al jaren op zaten te wachten. Nog een troef: het luxe en onderscheidende air- en waterless concept én hun slimme sample service – elke verpakking bevat een miniversie van een ander Muze product. Al even out of the box zijn de productnamen en waar het allemaal om draait: de anti-aging resultaten!" Aldus de jury van de Dutch Beauty Award.

VOOR NA

Geverifieerd door webwinkelkeur.nl

Ga naar webwinkelkeur.nl en lees de onafhankelijke reviews over Muze Skincare. Muze Skincare wordt gemiddeld beoordeeld met een 9.2.

NIEUWSGIERIG?

Maak kennis met Muze Skincare en ontvang 15% korting met de code: TELEGRAAF15 www.muze-skincare.nl

Heftige

overgangsklachten: niet iets wat je hoeft

te accepteren

Wist je dat de overgang negatieve gezondheidseffecten heeft op de korte én lange termijn? Gynaecoloog Henk Oosterhof vertelt over de ins & outs. En hoe transdermale hormoontherapie daarbij verlichting kan geven.

GESCHREVEN DOOR: PAULIEN DERWORT

WAT IS DE IMPACT VAN DE OVERGANG?

“Die is groot. Niet verwonderlijk, aangezien 96 procent van de vrouwen één of meerdere overgangsklachten heeft. Zoals opvliegers, gewrichtspijn, hartkloppingen, slapeloosheid en nachtelijk zweten. Naast het fysieke component heeft de overgang ook mentaal invloed. Denk aan neerslachtigheid, stemmingswisselingen, depressiviteit, gejaagdheid, vergeetachtigheid en brain fog. Deze geestelijke klachten worden vaak onderschat, terwijl ze een grote impact hebben op je functioneren en kwaliteit van leven. Zowel op persoonlijke als collectief vlak. In Nederland zijn we zo’n 2,6 miljard euro kwijt aan verzuimkosten en productiviteitsverlies vanwege de overgang.” Helaas wordt in Nederland slechts

weer invloed heeft op de kwaliteit van de lever, hersenen, huid, vaten en botten. Met hormoontherapie vul je het oestrogeentekort aan. Zo geef je het lichaam tijdelijk terug wat het zelf niet meer heeft, zodat het beter kan functioneren.”

WELKE TRANSDERMALE TOEDIENINGSMETHODEN ZIJN ER?

“Heb je flink last van overgangsklachten, zoek hulp. Want er is echt iets aan te doen”

4% van de vrouwen behandeld dus er is nog veel ruimte voor verbetering. Het is belangrijk dat de vrouw hulp zoekt als ze klachten heeft.

HOE KAN HORMOONTHERAPIE

HELPEN TIJDENS DE OVERGANG?

“Hormoon Suppletie Therapie is een effectieve behandeling bij overgangsklachten. Zeker als dat wordt toegepast met bio-identiek, oftewel lichaamseigen oestrogeen. Dit kun je via de huid aanbrengen, oftewel transdermaal gebruik. Of je slikt het in tabletvorm. Bij oraal gebruik gaan de hormonen eerst naar de darmen en vervolgens naar de lever. Dat levert een verhoogde kans op trombose. Door de oestrogeen op de huid te smeren, komt het direct in je bloedsomloop en wordt de lever ontzien. Bovendien krijg je zo veel stabieler oestrogeenlevel.”

WAAROM IS HET ZO BELANGRIJK

OM HORMONEN AAN TE VULLEN TIJDENS DE OVERGANG?

“Tijdens de overgang gaan je eierstokken minder goed werken. Hierdoor neemt het vrouwelijke hormoon oestrogeen af, wat

“Er is keuze uit een gel, spray of pleister. De spray is iets lichter gedoseerd, en daarmee vaak meer geschikt voor oudere vrouwen of als er andere aandoeningen zijn. Heb je een normale of hogere dosering oestrogeen nodig, dan is de gel een prima optie. Een pleister werkt ook goed, alleen is deze meer zichtbaar en kun je te maken krijgen met allergie of irritatie. Wat past, is vaak een persoonlijke keuze.”

HORMOONTHERAPIE, HET EI VAN COLUMBUS?

“Als je behoorlijk last hebt van overgangsklachten, absoluut. Want het vermindert aanzienlijk opvliegers, nachtelijk zweten en mentale klachten. Ook zorgt hormoontherapie voor 30 procent minder hart- en vaatziektes. Verder helpt het ook nog eens heel goed tegen botontkalking. Hormoontherapie kan dus eveneens helpen om gezonder ouder te worden. Naast het hanteren van een gezonde leefstijl. Dus goede voeding, niet roken en minderen met alcohol. En voldoende beweging, ontspanning, zingeving en sociale contacten. Want ook dat is en blijft heel belangrijk, zowel tijdens als na de overgang.”

“Alsof een grijze deken van me werd afgehaald”

Mariëlle was pas begin veertig toen ze overgangsklachten kreeg. Vooral de somberte overviel haar. Dankzij hormoontherapie voelde ze zich al gauw weer zichzelf.

GESCHREVEN DOOR: PAULIEN DERWORT

Op haar 42e merkte Mariëlle voor het eerst dat er iets veranderde in haar lijf. “Ik kreeg last van m’n handen en gewrichten, typen deed pijn. ‘s Nachts had ik opvliegers, dan werd ik badend in het zweet wakker.” Ook voelde Mariëlle zich niet zichzelf meer: “Ik kreeg last van cognitieve klachten: ik vergat dingen snel, wat enorm onhandig is op het werk. Daarnaast kreeg ik last van somberte. Ik had ineens nergens meer zin in, terwijl alles prima was in m’n leven: ik had een leuke baan, met de kinderen ging het goed. Toch had ik echt depressieve gevoelens. Dat paste totaal niet bij mij.”

Mariëlle werkt zelf als bedrijfsarts en weet dus alles over uitval op werk en dus ook overgangsklachten. “Ik was er alert op, en toch overviel het me. Met name die depressie heeft er echt in gehakt. Ik ben gewend om altijd veel te werken, ik ben iemand die altijd maar doorgaat. Maar dat ging nu niet meer.” Omdat Mariëlle beroepsmatig al wist dat er iets aan overgangsklachten gedaan kan worden, ging ze naar haar gynaecoloog. Ze besloten samen al snel om te starten met hormoontherapie. “Ik koos voor een gel met oestrogeen, die is handig in gebruik en makkelijk te doseren.’’

“Ik kreeg last van cognitieve klachten”

Al snel merkte Mariëlle verschil: “Binnen notime was ik van m’n gewrichtsklachten af. Al na twee weken verminderde de opvliegers waardoor ik weer beter kon slapen.” Ook voelde Mariëlle zich weer zichzelf: “Het voelde alsof er een grijze deken van me werd afgehaald. Ik kon weer scherper nadenken - wat heel fijn is als je een leidinggevende functie hebt. Voor mijn somberte heb ik nog wel aanvullende antidepressiva genomen, maar dat is nu niet meer nodig. Voorlopig blijf ik de hormoongel wel nog gebruiken, want die werkt goed.”

Mariëlle raadt andere vrouwen aan om hulp te zoeken als ze klachten hebben: “Ik weet dat het lastig is om sommige kwaaltjes aan de overgang te linken, maar veel vrouwen kampen hiermee. Onder andere hormoontherapie kan een uitkomst bieden: je vult in feite aan wat je tekort komt aan oestrogeen. Dus praat erover met je arts.’’

HENK OOSTERHOF GYNAECOLOOG

Wil je weten of je in de overgang bent? Scan de QR-code of ga naar www.overgangzelftest.nl

Deze

MARIËLLE VAN AALST ERVARINGSDESKUNDIGE

Vaginale klachten na de overgang?

Blijf er niet mee rondlopen

Vaginale droogte, pijn bij seks en irritatie en gevoeligheid. Wist je dat dit een gevolg kan zijn van de overgang? Anke* vertelt over haar ervaringen met vaginale atrofie en wat haar geholpen heeft.

GESCHREVEN DOOR: LISETTE JONGERIUS

WANNEER ONTSTONDEN DE KLACHTEN?

“Tijdens en na de overgang kreeg ik wat kwaaltjes. Zo had ik steeds vaker pijn tijdens en na het vrijen. Ook ervaarde ik geregeld een schraal gevoel in en rondom mijn vagina. Aanvankelijk ging ik in de weer met allerlei zalfjes en glijmiddelen, maar dat hielp nauwelijks. Vervolgens ging ik als een gek googelen. Daar werd ik niet wijzer van, wél angstiger. Want je leest de meest vreselijke verhalen en gekke ziektebeelden. Uit angst heb ik een tijdje gewacht om naar de huisarts te gaan. Tegen beter weten in, maar ergens hoopte ik dat mijn klachten vanzelf zouden overgaan. Wat het ook is: als er iets is rondom je vagina, is dat heel intiem. Je vraagt ook niet zo snel aan je collega of buurvrouw: ‘heb jij hier ook last van?’ Daarin heb ik me best eenzaam gevoeld.”

WANNEER DACHT JE: MIS -

SCHIEN MOET IEMAND HIER

TOCH EENS NAAR KIJKEN?

“Toen ik naast de andere klachten ook nog eens licht bloedverlies kreeg, was dat voor mij een duidelijk signaal. Ik stapte naar de huisarts, ook al voelde ik wel enige gêne om mijn vaginale klachten te bespreken. Gelukkig ging het gesprek goed en werd ik serieus genomen. Ik kreeg een uitstrijkje en werd doorverwezen naar de gynaecoloog. Die vermoedde vaginale atrofie. Met het ouder worden verzwakt het vaginale weefsel en je slijmvliezen, dit komt door de afname van het vrouwelijke hormoon oestrogeen. Zodoende kunnen allerlei klachten ontstaan, zoals de mijne.”

WAT WAREN DE VERVOLGSTAPPEN?

“Ik kreeg op basis van het onderzoek een advies en behandeling aangewezen. Ik ben blij dat ik nu weer oprecht kan genieten van intimiteit,

zonder bang te zijn voor pijn en ongemak. Wat het is: als je intiem bent en dan klachten ervaart, ga je soms uit angst al ‘voorsorteren’. Maar dat werkt natuurlijk niet. Het drukt echt een stempel op je seksualiteitsbeleving.”

“Vaginale klachten zijn normaal, maar het is niet normaal om daarmee te blijven rondlopen”

WAT ZOU JE ANDERE VROUWEN WILLEN MEEGEVEN?

“De drempel om met vaginale klachten naar de dokter te gaan, is vaak hoog. Maar daarmee doe je jezelf tekort. Je bent niet abnormaal als je last krijgt van vaginale droogte, schraalheid of pijn bij seks. Sterker nog, het is eerder normaal, vanwege de hormonale veranderingen die je als vrouw in en tijdens de overgang ervaart. Maar het is niet normaal om eindeloos met je klachten rond te blijven lopen. Bovendien, ook na de overgang mag je genieten van seks, zonder pijn. Mijn advies: praat erover met je partner, vriendinnen of een vertrouwd persoon uit je omgeving. Of zoek naar lotgenoten of advies op internet bij betrouwbare bronnen, zoals de stichting Voices for Women. Wacht vooral niet te lang met hulp inschakelen als je klachten blijft houden. Want er zijn er middelen die je kunnen helpen!”

*Wegens privacy redenen is Anke een fictieve naam. Haar gegevens zijn bij de redactie bekend.

75%

van de vrouwen vinden dat vaginale atrofie een negatieve impact heeft op het leven.

45%

van de vrouwen in de overgang ervaart vaginale ongemakken

56%

van alle vrouwen vindt dat vaginale klachten kan leiden tot seksuele problemen met hun partner

37%

van de vrouwen die vaginale ongemakken

ervaren zoekt geen medische hulp

No sweat: hoe hormoontherapie kan helpen bij opvliegers

Hormoontherapie tegen opvliegers en nachtelijk zweten? Het kan de overgang een stuk minder zwaar maken. Toch bestaan er nog veel misvattingen over deze behandeling. Gynaecoloog Femi Janse licht toe.

WAT HOUDT DE OVERGANG PRECIES IN?

“Soms wordt gedacht dat de overgang en de menopauze en hetzelfde is. Dat is een misvatting. De menopauze is het moment van de allerlaatste menstruatie. De overgang is de hele periode hieromheen, die vaak tussen het 45e en 55e levensjaar begint en zo’n zeven jaar duurt. Met de jaren raakt de voorraad eitjes in de eierstokken op. Als gevolg hiervan dalen de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron. Met steeds minder eitjes vallen er steeds vaker gaten in je cyclus. Tot je menstruatie op een moment definitief uitblijft. Dan zit je in de postmenopauze en ben je niet meer vruchtbaar.”

WELKE FYSIEKE EN EMOTIONELE VERANDERINGEN KUN JE ERVAREN TIJDENS DE OVERGANG?

“Ongeveer alle vrouwen merken in meer of mindere mate iets van de overgang. Want door het fluctueren van je vrouwelijke hormonen moet je lichaam zich aanpassen. Dat kan leiden tot verschillende klachten, zoals de bekende opvliegers en nachtelijk zweten. Maar het scala aan

klachten is breed en verschilt per vrouw. Denk aan stemmingswisselingen, depressiviteit, hoofdpijn, vermoeidheid en stijve gewrichten.”

WAT KUN JE DOEN BIJ (HEFTIGE) OVERGANGSKLACHTEN?

“Hormoontherapie is de meest effectieve methode tegen opvliegers en nachtelijk zweten. Met deze behandeling worden de tekorten aan oestrogeen licht aangevuld. Bij voorkeur via de huid met een gel, spray of pleister. Daarnaast wordt er progesteron bijgegeven, in de vorm van een tablet of een spiraaltje. Dit om de baarmoeder gezond te houden en bloedingen te voorkomen.”

ZIJN ER BEPAALDE MYTHES OF MISVATTINGEN OVER HORMOONTHERAPIE?

“Dat je er borstkanker van krijgt of dat het slecht is voor je bloedvaten. Hormoontherapie is echt veilig en bovendien heel effectief. Wel is het van belang dat je vroeg in de overgang ermee begint. En met je arts bekijkt of het voor jou de beste keuze is. Verder wordt soms gedacht dat

hormoontherapie permanent is. Maar je gebruikt het juist tijdelijk, om een periode van hormoonveranderingen door te komen.”

“Ongeveer alle vrouwen merken in meer of mindere mate iets van de overgang”

WAT WIL JE VROUWEN MEEGEVEN?

“Dat je echt niet hoeft te lijden door de overgang. De eerste stap voor minder klachten is het zorgen voor een gezondere leefstijl. Roken, alcohol, overgewicht en weinig beweging verergeren namelijk je overgangsklachten. Werkt dat onvoldoende? Dan kun je hormoontherapie overwegen. Ook acupunctuur, cognitieve gedragstherapie of laag gedoseerde antidepressiva kunnen helpen. Ga op zoek naar wat bij jou past.”

FEMI JANSE

Hormonale klachten: zijn ze echt zo verschillend?

Op Google vind je overgangsklachten, menstruatieklachten en zwangerschapsklachten. Het lijkt alsof ze verschillend zijn, maar is dat ook zo? Catherine Martens van Care for Women vertelt het ons.

ZOEK DE VERSCHILLEN

Opvliegers? Dan ben je in de overgang. Gespannen borsten? Grote kans dat dit met je menstruatie te maken heeft. Wisselende emoties? De zwangerschap staat erom bekend. Dagelijks maken vrouwen voor overgangsklachten een afspraak met een Care for Women specialiste. Zelden herkennen zij dat zij deze klachten misschien al eerder hebben gehad rondom hun menstruatie of tijdens de zwangerschap. Veel van deze klachten blijken namelijk helemaal niet specifiek te zijn voor de overgang. Zelfs de bekende opvlieger kan al tijdens de zwangerschap optreden. En moeders met een puberdochter zouden de heftige transpiratielucht bij het doen van de was kunnen herkennen.

PUBERGEDRAG EN

ZWANGERSCHAPSTRANEN

“Natuurlijk zijn er wel wat verschillen maar de meeste klachten blijken in meer-

dere fasen van het leven voor te komen. Je kunt het dus beter hebben over hormonale klachten”, aldus Martens. “Vaak wordt de overgang ook wel de omgekeerde pubertijd genoemd. En daar vind je ook zeker de overeenkomsten voor. Stemmingswisselingen noemen we, afhankelijk van onze levensfase, puberaal gedrag, zwangerschapstranen of overgangsklachten. Dat is jammer. Als je vanuit het perspectief van hormonale klachten kijkt en je blikt tijdens de overgang terug op de menstruatie en zwangerschap, zal er een beter beeld ontstaan. Vandaar dat wij tijdens een overgangsconsult aan moeders ook vaak al adviezen voor hun dochters geven. Reële kans dat ook zij te maken hebben met hormonale verschijnselen rondom hun menstruatie of zwangerschap”.

EEN DIVERSITEIT AAN KLACHTEN

Vrouwelijke hormonen blijken niet alleen verantwoordelijk te zijn voor de vrucht-

baarheid maar een functie te hebben in het gehele lichaam, zoals in de hersenen, huid, vaatwand, botten etc. Veranderende hormonen kunnen daarom leiden tot een diversiteit aan klachten zoals opvliegers, buikkrampen, migraine, depressie, slecht slapen, vermoeidheid etc. Deze klachten kunnen optreden rondom de menstruatie, tijdens de zwangerschap en de overgang. “Hormonale klachten zijn divers en verschillend bij vrouwen”, aldus Martens. “Bovendien verergeren ze onder invloed van stress. Gelukkig is er iets aan te doen. Het is jammer dat door het taboe veel vrouwen onnodig lang blijven rondlopen met klachten terwijl zorgverzekeraars zelfs onze hulp vergoeden”.

Achter de pijn: endometriose treft naar schatting 1 op de 10 vrouwen¹

Pijnlijke menstruatie, chronische pijn in de onderbuik, vermoeidheid. Het zijn enkele symptomen van endometriose, de ‘onzichtbare’ aandoening die naar schatting 1 op 10 vrouwen treft in vruchtbare leeftijd. En toch blijft endometriose een onderbelichte aandoening. Maart is awareness month rond endometriose, met één duidelijk doel: de symptomen van endometriose kenbaar maken, zodat vrouwen die klachten ervaren, worden aangemoedigd om hulp te zoeken bij hun arts. Hoe sneller, hoe beter.

ENDOMETRI-WAT?

Menstruatieklachten worden wel eens weggezet als ‘normaal’, maar soms is dat niet het geval. Sommige klachten kunnen veroorzaakt worden door endometriose. Endometriose is een aandoening waarbij weefsel dat lijkt op endometrium (de slijmvlieslaag aan de binnenkant van de baarmoeder) buiten de baarmoeder voorkomt. Tijdens de menstruatie vloeit bloed- en slijmvliesweefsel normaal gezien uit het lichaam, maar soms dus ook terug in de buikholte zelf, waar er haarden van slijmvliesweefsel ontstaan en er zo cysten, blaasjes en knobbeltjes gevormd worden. Dat kan zijn tegen de eierstokken, de eileiders, op het buikvlies, op de darmwand, de blaas, de urineleiders en zelfs op het middenrif. Dit leidt tot ontstekingsreacties en verklevingen in de aangetaste zone.

Het gevolg daarvan? De klachten kunnen zeer verschillend zijn, van hevige menstruatiepijn tot pijn tijdens seks, verminderde vruchtbaarheid, vermoeidheid, of zelfs pijn bij het plassen en de ontlasting in de periode voor, tijdens of na de menstruatie, al dan niet in combinatie met chronische buikpijn. Deze fysieke klachten kunnen leiden tot mentale klachten met een grote impact op de kwaliteit van leven van de vrouwen.

DIAGNOSE

door blijft endometriose lang onbehandeld en kunnen de symptomen erger worden na verloop van tijd. Een vroege diagnose kan echter veel leed voorkomen. Dit kan door middel van een zorgvuldige evaluatie, een vaginaal onderzoek en beeldvormende onderzoeken zoals een echografie, een MRI-scan of een kijkoperatie.

BETEKENT EEN DIAGNOSE DAN OOK EEN REDDING?

Er zijn verschillende behandelingsopties beschikbaar, van pijnmedicatie en hormonale therapieën om de aandoening onder controle te houden en de klachten te verminderen, tot chirurgische ingrepen om de letsels te verwijderen. Een vroege start van een behandeling kan vaak erger voorkomen.

“Menstruatieklachten worden weggezet als ‘normaal’, maar soms is dat niet het geval”

Volgens studies duurt het gemiddeld zeven jaar2 voordat een diagnose gesteld wordt. Veel vrouwen ervaren felle pijn tijdens hun menstruatie, maar negeren dit omdat ze denken dat het ‘erbij hoort’. Soms worden ze jammer genoeg niet serieus genomen door artsen. Hier-

EN JIJ? EN NU?

Duidelijk: vrouwen die deze symptomen bij zichzelf herkennen, moeten dat serieus nemen en niet wachten om hun zorgen te uiten. In eerste plaats kunnen vrouwen terecht bij de huisarts die hen moet doorverwijzen naar de gynaecoloog, al zou de aanpak verder multidisciplinair moeten zijn. Er moet een traject uitgestippeld worden op maat van de vrouw door behandelingsopties te bespreken met verschillende zorgverleners en een behandelplan te kiezen dat het beste past bij haar behoeften en voorkeuren, in functie van de levensfase waarin ze zich bevindt.

2024-054, date of revision 03/2024.

1. Zondervan KT et al. N Engl J Med. 2020: 382(13):1244-1256

2. Ellis K et al. Front Glob Womens Health. 2022;3:902371.

Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door

Toegang tot menstruatieproducten op de werkplek: Herbox’s hulde aan nternationale Vrouwendag

Hoe kan het dat een aanzienlijk deel van de bevolking menstrueert en menstruatieproducten buitenshuis niet vrij toegankelijk zijn? Herbox vindt dat de behoeften van vrouwen langere tijd niet serieus zijn genomen en wil hier verandering in brengen.

DISPENSERS VOOR TAMPONS EN MAANDVERBAND

Herbox ondersteunt bij het faciliteren van dispensers die menstruatieproducten uitgeven vanuit de toiletruimte bij onder andere bedrijven en scholen. Op die manier kan op een tastbare manier impact gemaakt worden door vrouwen te voorzien van menstruatieproducten, waar en wanneer ze het nodig hebben.

DOORBREEK HET TABOE

Dit is belangrijk, omdat er nog steeds een groot taboe rust op menstruatie. Zo’n 33 procent van de onderzochte werknemers vindt het onprofessioneel om met hun collega's over menstruatie te praten.

Daarnaast ervaren vrouwen doorgaans angst op de werkplek wegens een gebrek aan beschikbare menstruatieproducten. En dat is er vaak; zo’n 86 procent van de vrouwen bevindt zich minstens eens per menstruatiecyclus in een situatie waar ze geen menstruatieproducten op zak hebben.

Herbox adresseert deze problematiek door tampons en maandverband net zo toegankelijk te maken als toiletpapier.

GENDERGELIJKHEID EN INCLUSIE

Bij een veranderende maatschappij horen ook veranderingen in de leef- en werkomgeving. Koen Stielstra, directeur van Herbox Benelux, benadrukt: “Faciliteiten moeten voor iedereen toegankelijk zijn, ongeacht geslacht of inkomen. Een gender-bias in het inkoopproces leidt vaak tot een gebrek aan menstruatieproducten, omdat mannen vaak overwicht hebben in besluitvorming over faciliteiten en inkoop.”

DUURZAAMHEID

Niet alleen inclusie en normalisatie staan bij Herbox centraal, maar ook duurzaamheid. Zo werkt het met uitsluitend 100 procent biologische menstruatieproducten, beter voor zowel mens als milieu. De tijdsvertraging in de dispensers zorgt er daarnaast voor dat verspilling van menstruatieproducten wordt tegenge-

gaan en dat er bovendien geen misbruik wordt gemaakt van de vrije uitgifte.

Met Herbox kunt u of uw organisatie op een praktische manier onderdeel uitmaken van positieve verandering in de maatschappij. Scan de QR code voor meer informatie over Herbox en haar promotie voor Internationale Vrouwendag.

Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door

SCAN DE

QR-CODE

VOOR MEER

INFORMATIE

2,5 miljoen Nederlanders lijden aan hersenziektedeze

Met 2,5 miljoen patiënten is migraine de meest voorkomende hersenziekte in Nederland. De impact op kwaliteit van leven is enorm. Toch bestaat er veel onbegrip over migraine. Neuroloog Dr. Hans Carpay is oprichter van The Migraine Clinic en auteur van het boek Migraine Is Geen Hoofdpijn, en deelt zijn heldere blik op dit serieuze ziektebeeld.

KAN IK UIT DE TITEL VAN UW BOEK MIGRAINE IS GEEN HOOFDPIJN OPMAKEN DAT ER NOG ALTIJD VEEL ONBEGRIP EN ONWETENDHEID IS OVER MIGRAINE?

“De meeste mensen maken slecht onderscheid tussen hoofdpijn - wat een vorm van pijn is - en migraine, wat een goed gekend ziektebeeld is. Hoofdpijn is onlosmakelijk verbonden met migraine, maar als ziekte is migraine geen “hoofdpijntje.” Het is een breed scala aan symptomen met een hele grote impact. Migraine is een wegkruipziekte. Je hebt de neiging om weg te kruipen en je schuldig te voelen. Dat is volstrekt onterecht.”

DE TERM “HOOFDPIJN” SUGGEREERT

OOK ALSOF HET “JE EIGEN SCHULD” IS; DAT JE BIJVOORBEELD NIET GOED SLAAPT.

“Dat is één van de grote misvattingen over migraine: dat het een signaalfunctie is dat je je leven niet op orde hebt. Eén van de belangrijkste boodschappen in mijn boek, is dat migraine niet je eigen schuld is.”

WELKE IMPACT HEEFT MIGRAINE OP KWALITEIT VAN LEVEN?

“De meeste patiënten in mijn kliniek, hebben gemiddeld al twintig jaar migraine. Sommigen zijn de helft van de maand ziek. Dus die hebben zo’n tien jaar van hun leven ingeleverd aan migraine. Dat is enorm leed en extreem kostbaar - en heel vaak ook niet nodig.”

“De aanvallen zorgen ervoor dat je veel dagen niet kunt werken tenzij je succesvol medicijnen inneemt. Inmiddels is ook bekend dat tussen de aanvallen door, het brein ook anders is afgesteld. Je zou kunnen zeggen dat een migrainepatiënt een minder goede “filterfunctie” heeft voor alle prikkels in het dagelijkse leven.”

“Daarnaast functioneert het brein ook minder goed: denk aan reken- en taalproblemen. Die houden ook een paar dagen na een migraine-aanval aan. Dan zijn er ook nog cognitieve klachten; ik spreek migrainepatiënten die echt denken dat ze dement worden. Tot slot zijn er ook psychologische klachten: de angst voor een aanval en het effect op het sociale leven. Er zijn aardig wat migraine-patiënten die ook depressief zijn, mede door al die klachten.”

DAT KLINKT ENORM HEFTIG. IS DAAR DE JUISTE ONDERSTEUNING EN BEHANDELING VOOR?

“Als er een mengbeeld is van bijvoorbeeld migraine, depressie en overgangsklachten, dan is het naar mijn mening logisch om te beginnen met het behandelen van migraine. Ik pleit er daarom voor dat bij de combinatie van migraine en depressie overwogen moet worden om bij de migraine te starten. Dat wordt echter vaak niet gedaan.”

BETEKENT DAT DAT ER EEN ONDERDIAGNOSE OF ONDERBEHANDELING VAN MIGRAINE IS?

“In Nederland wordt nog geen tien procent van de mensen met migraine optimaal behandeld. Dat zorgt voor onnodig leed. In sommige gevallen worden ook verkeerde medicijnen voorgeschreven. Dat kan juist averechts werken bij migraine met kans op bijwerkingen. In Nederland zijn er 59 gespecialiseerde hoofdpijncentra. In deze centra is er veel kennis over de juiste diagnose en de juiste behandeling met medicijnen.”

WAT ZIJN BEHANDELMETHODES VAN MIGRAINE?

“De grote doorbraak uit de jaren negentig is de komst van de triptanen: dat was voor het eerst dat er middelen waren om een migraineaanval af te breken. De grootste doorbraak van

de laatste jaren, is de komst van CGRP-remmers. Dat zijn medicijnen die heel specifiek ingrijpen waarmee je migraine-preventie kunt bieden.”

“In Nederland wordt nog geen tien procent van de mensen met migraine optimaal behandeld”

WAT ZOU VOLGENS U DE IDEALE ZORG ZIJN?

“Dat iedereen die met enige regelmaat migraine heeft de juiste aanvalsmedicijnen krijgt. Daarnaast dat patiënten met frequent migraine het aanbod krijgen om preventieve medicijnen te gebruiken. Daar zijn diverse oplossingen voor. Van betablokkers tot botox injecties. Wil je dat allemaal grondig bespreken, dan moet je écht naar een in migraine gespecialiseerde neuroloog.”

DAN KOMEN WE OOK UIT OP UW KLINIEK THE MIGRAINE CLINIC. WAT WAS DE VOORNAAMSTE REDEN OM DAT TE STARTEN?

“Om goede, toegankelijke migrainezorg te bieden. Daar was echt behoefte naar als je ziet hoeveel mensen moeite hebben om goede migrainezorg te vinden. Ik wilde een plek creëren waar migraine wél de topprioriteit is.”

Dit

DR. HANS CARPAY

NEUROLOOG, OPRICHTER VAN THE MIGRAINE CLINIC EN AUTEUR VAN HET BOEK MIGRAINE IS GEEN HOOFDPIJN

GESCHREVEN DOOR: REDACTIE MEDIAPLANET