Kind & Gezondheid

Lees meer op planethealth.nl

KIND & GEZONDHEID

IN DEZE UITGAVE:

De impact op het gezin Moeder Dionne vertelt over de kiemcelkanker die bij haar dochter werd vastgesteld.

Pagina 2

Zoek de verschillen Er is nog te weinig bekend over de verschillen tussen een kindergebit en volwassen gebit.

Pagina 6

Safety first Veilig en gezond de zomer door: hier moet je op letten.

Pagina 10

Dit is een commerciële uitgave verspreid met de Telegraaf. De redactie van de Telegraaf heeft geen betrokkenheid bij deze productie.

IN DEZE UITGAVE

Dansend door het leven Make-A-Wish vervult wensen van ernstig zieke kinderen

Als je kind ernstig ziek is, heeft dat veel invloed op het hele gezin. Dionne van Mierlo vertelt het aangrijpende verhaal over haar dochter Xanne die op haar 16e te horen kreeg dat zij een kiemceltumor had.

We waren op een strand in Valencia. Een reisje als cadeau voor het slagen voor haar eindexamen. Balletdansen is Xanne’s lust en leven, ze doet niets liever. Ze was topfit en had geen klachten van welke aard dan ook. Maar op het strand vond ik dat ze een beetje een dikke buik had. Ik vroeg er voorzichtig naar, want bij 16-jarigen kan dat heel verkeerd vallen. Zij wist ook niet wat het was en zei ‘het voelt wel een beetje raar’.”

Dionne ging met Xanne naar de huisarts en daarna naar een ziekenhuis in Tilburg. Daar bleek dat Xanne een tumor van 17 centimeter in haar buik had. Deze werd snel daarop verwijderd, maar omdat het een ‘zachte’ tumor was, bleef een deel achter in de buik. “Xanne bleef onder controle bij het Prinses Máxima Centrum voor Kinderoncologie. Na drie maanden werd er toch weer iets gevonden, het was kanker. Dat nieuws kreeg ze één dag na haar 17e verjaardag. Wij waren even totaal van de kaart, de weg kwijt. Xanne natuurlijk helemaal. Zij werd gelukkig opgevangen en begeleid door een medisch pedagogisch zorgverlener van het ziekenhuis. Ik moet zeggen dat ze dat in het ziekenhuis prima geregeld hadden.”

Groots verdriet

Er volgden ziekenhuisopnames en chemo. “Uiteindelijk is ze vijf keer geopereerd en heeft ze talloze chemo’s gehad. Ze voelde zich ziek en haar haar viel uit. Maar haar grootste verdriet was dat ze niet kon dansen. En dan voel je je zó wanhopig, om je kind zo verdrietig te zien en je daar niets aan kunt veranderen. Vanuit school en haar vriendinnen kwam er veel hulp en steun zodat ze af en toe toch ergens een voorstelling kon bijwonen.”

Xanne heeft een oudere zus en een jongere broer. “Ook voor hen was de impact enorm. Zij hadden natuurlijk ook verdriet, maar lieten dat niet altijd merken. En als ik dan hoorde dat ze ergens anders hun verdriet uitten om ons te ontzien, voelde ik me zó schuldig. Je staat als ouder gewoon in een ‘overlevingsstand’.”

“Wat mij heel veel steun gaf in die tijd was mijn blog. Soms schreef ik als ik bij Xanne in het ziekenhuis was. Ik schreef alles van me af en deelde dat met familie en vrienden om hen op de hoogte te houden.

Het hielp ons allemaal, want de reacties waren zo lief. We kregen heel veel lieve woorden en kaartjes, ook voor de andere twee kinderen. Schrijven in dat blog hielp ons om te verwerken wat er allemaal gebeurde. Met Xanne én wat dit met ons deed. We huilden en we lachten.”

‘‘Xanne werd door een medisch pedagogisch zorgverlener van het ziekenhuis opgegeven voor ‘Make-A-Wish’. Ze wilde heel graag ‘iets met dans’ en koos voor een dansfotoshoot op een gave locatie. Er kwamen vrijwilligers om de wens van Xanne verder vorm te geven en Xanne ging aan de slag met een ‘moodboard’ om duidelijk te krijgen hoe zij het voor zich zag. Er volgde een lange, maar bijzondere avond in het Rijksmuseum waar Xanne met haar beste vriendin een geweldige avond had als danseres én fotomodel. Op het moment van de fotoshoot was de kanker weg en was Xanne herstellende.’’

“Nu gaat het heel goed met Xanne. Ze is aangenomen op de Fontys Tilburg en wil professioneel danseres worden.” Op de vraag wat Dionne andere ouders met een ernstig ziek kind mee wil geven, antwoordt ze direct: “Schrijf je gevoelens op, schrijf het van je af. Echt, dat helpt. Het geeft familie en vrienden ook aanknopingspunten om met je in gesprek te gaan. Xanne heeft later alle kaartjes gescand, de berichtjes verzameld en het geheel geprint. “Het is een boekje geworden over de afgelopen drie jaar…”

Make-A-Wish

Dionne heeft organiseren in haar bloed, zegt ze zelf. “Ik heb me daarom – na de geweldige ervaring voor Xanne – aangemeld als vrijwilliger bij Make-A-Wish. Ik begin binnenkort aan de eerste wens. Ik doe dat omdat ik gezien heb wat zo’n wens met een ziek kind doet. Het laat hen even alle pijn en verdriet vergeten. En door de foto’s is het een dierbare herinnering.”

of

van

is

Dionne van Mierlo Moeder van Xanne

Geschreven door: Corry Daalhof

Jong geleerd, oud gedaan Tien tips om je kind een gezond voedingspatroon aan te leren.

Als ouders sta je gewoon in de overlevingsstand’’

Dit artikel mede mogelijk gemaakt door Make-A-Wish

FOTO: KIRSTEL VAN HERPT

Elke dag horen gemiddeld 4 families in Nederland dat hun kind een ernstige, soms zelfs levensbedreigende ziekte heeft. Wat volgt zijn maanden, jaren die volledig in het teken staan van ziekenhuizen, artsbezoeken en een onzekere toekomst. Voor deze 1500 (!) kinderen per jaar wil Make-A-Wish Nederland hun allerliefste wens vervullen. Boswachter worden, prinses zijn in een écht kasteel of zelfs lopen op de maan. Een ervaring die ze sterker maakt. En vertrouwen en kracht geeft voor de toekomst.

Make-A-Wish gaat daarbij voor meer impact dan alleen een leuk dagje uit. Tegenover de negatieve emoties die vrijkomen na het openbaren van een ziekte moet een veelvoud van positieve emoties staan. Door een kind mee te nemen in de Wish Journey komt er een langdurige keten van verzinnen en fantaseren, verheugen en toeleven, genieten en nagenieten, zowel voor het kind als voor het gezin en de omgeving. Make-A-Wish Nederland doet in nauw overleg met zorgprofessionals al het mogelijke de Wish Journeys zo impactvol mogelijk te laten verlopen. Die intense organisatie kost veel aandacht, zorg, tijd en ook geld. Steun daarom Make-A-Wish Nederland zodat we nog veel meer kinderen en hun gezinnen een onvergetelijke Wish Journey kunnen geven.

Wat jij wilt weten over de

20-20-2-regel

Het aantal kinderen met myopie (bijziendheid) neemt toe. Wie als kind bijziend is, heeft later een grotere kans op ernstige slechtziendheid.

Een kwart van de mensen van 60 jaar oud is bijziend, wat inhoudt dat ze een bril of lenzen dragen met min-sterkte. Bij mensen van 40 is dat 30 procent en op 20-jarige leeftijd is het zelfs al de helft. Het aantal Nederlanders met myopie is de laatste jaren flink gestegen, zeker onder kinderen”, zegt Caroline Klaver. Ze is hoogleraar epidemiologie en genetica van oogziekten en als oogarts verbonden aan het Radboudumc en Erasmus MC. Mensen met myopie zien minder scherp in de verte en hebben ook langere ogen.”

Gevaren

Aan bijziendheid kleven risico’s, zeker als deze zich al in de jongere jaren ontwikkelt. “Van mensen met een sterkte van -6 of meer wordt één op de drie later ernstig slechtziend. In 2050 is bijziendheid naar verwachting de belangrijkste oorzaak van ernstige slechtziendheid. Myopie kan er ook toe leiden dat het netvlies loslaat of degenereert en daarnaast geeft het een tot drie keer zo grote kans op de aandoening glaucoom.”

20-20-2

Bij kinderen is de gemiddelde leeftijd waarop myopie voorkomt twaalf jaar, al kan het zich ook eerder voordoen. Het intensieve gebruik van digitale apparaten op korte afstanden kan bijdragen aan het ontstaan van myopie. Hetzelfde geldt voor regelmatig te lang achter elkaar lezen in een boek.

Gezien het maatschappelijke belang van dit probleem, pleit Klaver onder meer voor de mede door haar bedachte 20-20-2-regel. Die moet bijziendheid bij kinderen helpen voorkomen. Na iedere 20 minuten dichtbij-werk (bijvoorbeeld kijken op een scherm of lezen in een boek) moeten kinderen 20 seconden in de verte kijken om de ogen te ontspannen. De 2 staat voor dagelijks twee uur buiten doorbrengen. “Buiten zijn speelt een grote rol in de preventie van myopie. Zo is inmiddels bekend dat twee uur blootstelling aan daglicht de groei van het oog remt. Helaas zijn de meeste Nederlandse kinderen hoogstens een uur per dag buiten. Pas de 20-20-2-regel dus elke dag toe.”

Prof. Ronald Emeritus-hoogleraar Kindergeneeskunde Universiteit

Geschreven Kees

Buiten zijn speelt een grote rol in de preventie van myopie bij kinderen”

Caroline Klaver Hoogleraar Erasmus MC en oogarts in Radboudumc

(Kinder)vaccinaties:

bescherming voor jezelf én anderen

Het blijft nodig om het belang van vaccinaties te benadrukken. Dat betoogt prof. Ronald de Groot, emeritus-hoogleraar Kindergeneeskunde aan de Radboud Universiteit in Nijmegen.

In Nederland bestaat sinds medio vorige eeuw het Rijks Vaccinatie Programma (RVP), met vaccins tegen momenteel twaalf ernstige ziekten. Die ziekten, zoals polio (kinderverlamming), bof en rodehond, komen tegenwoordig nauwelijks meer voor in Nederland. De Groot zou liever nog meer vaccins in het RVP willen: “Het vaccin tegen rotavirus is bijvoorbeeld al veertien jaar beschikbaar, maar wordt in ons land nog niet gebruikt. Er komen ook nieuwe vaccins, bijvoorbeeld tegen het RS-virus dat luchtweginfectie veroorzaakt met soms ernstig ziektebeloop bij jonge kinderen.”

Levenslang

Vaccins bieden goede bescherming tegen ernstige ziekten. In de meeste gevallen is deze bescherming levenslang, bijvoorbeeld tegen mazelen of difterie. Vaccins leveren veel gezondheidswinst op en besparing van zorgkosten, vertelt De Groot. “Ze beschermen niet alleen de gevaccineerde persoon, maar bieden veelal ook groepsbescherming. Want hoe meer mensen immuun zijn voor een bepaalde ziekte, hoe kleiner de kans op verspreiding van de ziekteverwekker. Het ontstaan van nieuwe typen bacteriën en virussen vraagt soms echter om aanpassing van vaccins.”

Ouders spelen vanzelfsprekend een grote rol bij vaccinaties. Zij beslissen immers of hun

kind wordt gevaccineerd. Dat kan lastig zijn, want er is veel informatie en desinformatie te vinden over vaccinaties. Sommige ouders vinden de vele vaccinaties in de eerste levensjaren een (te) grote belasting voor hun kind. De Groot weerlegt dat argument: “Iedereen, kinderen en volwassenen, wordt elke dag blootgesteld aan vele virussen en bacteriën vanuit de omgeving. Vaccins vormen daar slechts een fractie van.”

HPV-vaccin Ruim tien jaar geleden is het vaccin tegen humaan papilloma virus (HPV) in het RVP opgenomen. In eerste instantie voor meisjes vanaf 12 jaar om hen te beschermen tegen baarmoederhalskanker op latere leeftijd. Maar ook jongens kunnen nu de HPV-vaccinatie krijgen. “Want ook bij hen kan het virus kanker veroorzaken, onder meer in de mond- en keelholte en aan de geslachtsdelen”, vertelt De Groot. “Bovendien kan het virus ook worden overgedragen door niet-seksueel contact. De leeftijd van de vaccinatie is dit jaar vervroegd naar 10 jaar. Jongvolwassenen kunnen als gevolg van het virus ernstig ziek worden of overlijden . Uit onderzoek is al gebleken dat het vaccin dat risico sterk verlaagt. Helaas zijn er ook over dit vaccin veel misvattingen, waardoor veel ouders en jongvolwassenen ervoor kiezen het niet te nemen. Vooral over dit vaccin is veel meer voorlichting nodig.”

Vaccinaties voor kinderen en pubers, maar dan veel efficiënter, effectiever én pijnloos. Met de keramische vaccinpleisters met micronaaldjes is het toch écht mogelijk. “Zo komt het vaccin direct waar het zou moeten zijn, namelijk in het immuunsysteem”, vertelt Mike de Leeuw, CEO van MyLife Technologies in Leiden.

Het woord naaldjes gebruikt De Leeuw liever niet, want ze zijn zo klein dat ze je zenuwen niet raken en daarom niet als pijnlijk ervaren worden. “Het is een klein plat schijfje met micronaalden met daarop een plakkertje; het voelt werkelijk alsof je een pleister aanbrengt en verwijdert. Eén op de drie Nederlanders heeft in meer of mindere mate te maken met prikangst, dus deze innovatie is voor die groep goed nieuws.”

Een ander voordeel is dat de vaccins zo direct op de goede plek terechtkomen. “Net onder je opperhuid stroomt veel lymfevocht. Door het vaccin daar af te geven wordt het direct opgenomen door de juiste immuuncellen die vervolgens vannuit de lympheklieren het immunisatieproces starten. Dit is veel efficiënter, in tegenstelling tot injecties met naalden in spieren, waar dat type immuuncellen normaal niet voorkomt.” Zo verwacht men dat de vaccindosis tot tien keer verminderd kan worden, wat een enorme besparing oplevert en waardoor men ook nieuwe vaccins veel sneller uit kan rollen onder de bevolking.

Vaccinpleister tegen HPV en meerdere vormen van kanker

Het humaan papilloma virus (HPV) en de jaarlijkse vaccnatie daartegen lijkt De Leeuw het perfecte startpunt voor de vaccinpleisters, en niet alleen in Nederland. HPV veroorzaakt wereldwijd verschillende ziektes die vooral worden overgedragen door seksueel contact, zoals genitale wratten, maar ook baarmoederhalskanker en andere vormen van kanker. “Bij elkaar genomen is HPV verantwoordelijk voor jaarlijks vijf procent van alle nieuwe kankerpatiënten in Europa en de VS. Er is echter gewoon bescherming door vaccinatie beschikbaar. Die is het meest effectief als iemand het krijgt tussen de leeftijd van negen en vijftien jaar.” Dan hebben jongeren namelijk maar één of twee doses voor een levenslange bescherming. Na de 19 jaar zijn drie doses nodig en vanaf 25 jaar ieder half jaar. “Het is dus veel efficiënter om al voor of in de puberteit te vaccineren, liefst voor het eerste sexuele contact. Nu is de dekking onder jongvolwassenen in Nederland nog altijd te laag. Prikangst speelt daarbij een grote rol. Pubers blokkeren vaker bij prikangst dan volwassenen; een eenvoudige toediening van een lagere dosis met een pleister op de huid helpt dat te voorkomen.”

Opschalen

Met de eerste klinische studies heeft MyLife Technologies laten zien dat deze innovatie volledig veilig is en geen pijn doet. “De volgende stap is om voldoende immuunreactie voor o.a. HPV aan te tonen. Zo laten wij zien dat deze technologie meer kansen biedt dan de klassieke manier van vaccineren. We willen in het komend jaar 15 miljoen euro ophalen via investeerders, subsidies en schenkingen. Met die geldstroom kan deze fantastische innovatie binnen vijf jaar het nieuwe normaal worden, ook buiten de EU.”

Dit artikel is financieel mogelijk gemaakt door MyLife Technologies

Pijnloze keramische pleisters: de nieuwe manier van vaccineren

Prof. Ronald de Groot Emeritus-hoogleraar Kindergeneeskunde Radboud Universiteit Nijmegen

Vaccins leveren veel gezondheidswinst op en besparing van zorgkosten’’

Dat kinderen melktanden hebben, en dus nog van tanden gaan wisselen, is algemeen bekend. Maar verder is er nog weinig kennis over het verschil tussen een kindergebit en een volwassen gebit. En hoe zorg je er precies voor dat een kindergebit gezond blijft?

Wilma Vogels, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Kindertandheelkunde en tandarts-pedontoloog vertelt.

Een dunnere glazuurlaag bij een kindergebit maakt balans nóg belangrijker

“Glazuur is de natuurlijke beschermlaag van een gebit. Bij een melkgebit is het glazuur alleen aanzienlijk dunner. De buitenlaag is daarom veel kwetsbaarder, waardoor een gebalanceerd eet- en drinkpatroon met voldoende rustpauzes tussen de eetmomenten door voor kinderen nog belangrijker is. Een klein gaatje kan namelijk door de dunne glazuurlaag veel sneller een groot gaatje worden.”

Tanden wisselen gebeurt in twee fases. Daarom is goede mondverzorging gedurende de hele kindertijd even belangrijk

“De glazuurlaag is ook meteen het grootste verschil tussen een melkgebit en een blijvend gebit. Na het wisselen zijn de nieuwe tanden en kiezen trouwens nog niet gelijk hetzelfde als volwassen tanden: het duurt even voordat het glazuur stevig en sterk is. Melktandjes wisselen daarbij ook in twee fases: de eerste wisselfase start rond de zes jaar, en de tweede wisselfase vindt plaats rond de tien of elf jaar. Tussen

de vijf en twaalf jaar oud kan een kind zowel melktanden als blijvende tanden en kiezen hebben. Als een kind door slechte mondverzorging een kies vroegtijdig verliest, bijvoorbeeld door een ontsteking, kan het gebit moeite krijgen met de groei van de rest van het gebit. Zo kunnen er ontwikkelingsstoornissen ontstaan bij nieuwe kiezen die daaronder groeien. Goede mondverzorging voor een kind is dus op alle leeftijden belangrijk.”

Pauzes van twee uur tussen de eetmomenten van een kind kan de kans op cariës verkleinen “Er wordt soms gedacht dat cariës (gaatjes) in de familie zit, maar het heeft eerder te maken met gewoontes in mondverzorging die worden doorgegeven. Cariës bacteriën krijgen alleen de kans om actief te worden, en gaatjes te vormen, als ze langdurig onder een bepaalde PH waarde zitten. Als je gedurende twee uur een pauze inlast tussen voedingsmomenten, en na de laatste poetsbeurt in de avond niets meer eet of drinkt, krijgen natuurlijke mechanismen in de mond de mogelijkheid om de PH waarde te

Jong geleerd, oud gedaan: vanaf het eerste tandje vaste poetsmomenten “Wanneer het eerste tandje doorkomt kun je al beginnen met één keer per dag te poetsen. Vanaf twee jaar oud mogen dat twee poetsmomenten worden. Door hierin consistent te zijn, wordt het onderdeel van de routine. Een kind mag ook zelf met de tandenborstel aan de gang gaan. Alleen tot een kind tien jaar oud is, wordt het wel aangeraden om als ouder na te poetsen. De motoriek van een kind is namelijk nog niet goed genoeg om bij die moeilijke plekjes te komen.”

“Tenslotte is bij kindertandpasta het belangrijkste dat er fluoride in de tandpasta zit. In lage concentraties is fluoride helemaal niet giftig, ongezond of schadelijk voor het gebit: het helpt juist het gebit te beschermen.”

MEER INFORMATIE

Voor meer informatie kijk op www.nvvk.org

Zó verschilt een kindergebit van een volwassen gebit, en zo verzorg je het

herstellen. In combinatie met goede poetsgewoontes zullen cariës bacteriën dan geen kans krijgen.”

Wilma Vogels Voorzitter Nederlandse Vereniging voor Kindertandheelkunde en tandartspedontoloog

Geschreven door: Maartje Scheffer

FOTO: AMANDA SOFIA

Een droge huid of eczeem?

Skip de onzin in je huidverzorging!

Een bakstenen muur met goede voegen, zo omschrijft dermatoloog Marjolein Leenarts een gezonde huid. Mensen met een droge huid of eczeem hebben vaak problemen met de ‘voegen’, waardoor meer vocht uit de huid ontsnapt én de huid gevoeliger is voor infecties. Dagelijks smeren met een goede, vette zalf kan een groot deel van het werk van de ‘voegen’ overnemen, zo stelt ze.

Het is soms lastig om het verschil tussen een droge huid en eczeem te maken. Beide kunnen schilferen en jeuken. Eczeem gaat meestal gepaard met ook andere huidafwijkingen zoals blaasjes, bultjes of roodheid.”

Gelukkig is eczeem goed te verlichten met medicijnen. Maar ook bij medicijngebruik raadt de dermatoloog aan altijd te smeren met een vette, parfumvrije crème. “Dat is de ‘hoeksteen’ van de huidverzorging.”

Gebaseerd op wetenschap

Vanuit Leenarts’ ervaring en expertise startte zij uiteindelijk haar eigen lijn: Drs Leenarts. Het is een huidverzorgingslijn zonder parfum en alcohol. “Ik gebruik uitsluitend ingrediënten waarvan is bewezen dat ze echt iets doen voor de huid. Met mijn dermatologische achtergrond weet ik tenslotte welke ingrediënten werkzaam zijn voor de huid en creëer ik producten die gebaseerd zijn op wetenschap.”

Blijven smeren “Heb je een gevoelige, droge huid of heeft je kindje eczeem?

Dan kan het lastig zijn goede producten te vinden. Ik adviseer neutrale, verzorgende crèmes en zalven te gebruiken en liever geen producten die parfum bevatten. Deze kunnen de gevoelige huid alleen maar verder irriteren. Voor de droge, eczeemgevoelige huid is de Droge Huid Zalf een aanrader: door de huid vaak in te smeren met een vette zalf wordt de huidbarrière hersteld.”

De oplossing Een schuimend geparfumeerd bad nemen, kan je ook beter overslaan, vertelt Leenarts. “Kinderen zijn dol op water. Maar vaak douchen en in bad gaan, kan de huid enorm uitdrogen. Water dat op de huid ligt, verdampt en neemt vaak water uit de huid mee. De combinatie met zeep maakt het vaak nog erger. Zeep verwijdert namelijk ook huidvetten. Deze spoel je letterlijk door het putje. Dat zorgt voor een droog en trekkerig gevoel.” Leenarts zocht een oplossing en ontwikkelde de Extra Vettende Badolie. “De olie laat na het bad een verzorgend laagje achter, zodat je daarna niet je hele lijf hoeft in te smeren.”

Marjolein Leenarts Dermatoloog Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk Founder Drs Leenarts

Geschreven door: Christian Olijve

door Drs Leenarts

Drs Leenarts Extra Vettende Badolie

Drs Leenarts Droge Huid Zalf

FOTO: KENNY ELIASON

Tien tips om je kind gezond op te voeden

Als je je kind al vroeg gezonde eetgewoonten aanleert, dan help je met het ontwikkelen van een gezond eetpatroon. Maar wat zijn nu manieren om je kind gezond op te voeden?

Het Voedingscentrum deelt tien tips.

1Geef zelf het goede voorbeeld Kinderen doen na wat ze zien van hun ouders, niet alleen jonge kinderen. Dit geldt ook voor het eetgedrag. Je kunt wel zeggen dat een kind gezond moet eten, maar als je dat zelf niet laat zien dan komt je boodschap niet goed aan. Als jij gezond eet, zal je kind dat ook eerder doen.

2Zorg voor een gezonde thuisomgeving

Als je huis gezond is ingericht, zal je kind sneller verleid worden om gezond te eten. En andersom: als je huis vol lekkers en ongezonds ligt dan grijp je er zelf eerder naar en gaat je kind er vaker om vragen.

3

Maak duidelijke afspraken over eten

Door goede afspraken te maken over eten, weet je kind waar hij aan toe is. Dat geeft houvast en rust voor jou en je gezin en zorgt voor minder strijd. Eten doen we aan tafel bijvoorbeeld, of als tussendoortje eten we fruit of groente. Na het avondeten eten we niks anders meer. Niet eten betekent dus ook geen boterham als je ’s avonds honger krijgt. En wat doe je bijvoorbeeld bij speelafspraakjes? Wat mag er wel of niet gesnoept worden als je kind een vriendje mee naar huis neemt? Ook voor dit soort situaties zijn afspraken goed.

4Zorg voor vaste eet- en drinkmomenten Vaste eetmomenten zorgen voor duidelijkheid en geven structuur

aan de dag. Een voorbeeld van een goede dagindeling is: ontbijt, tussendoortje, lunch, tussendoortje en warme maaltijd. Hierdoor leert je kind om niet de hele dag door te eten en drinken. Dat is ook beter voor de tanden.

5Laat je kind vaak proeven

Pas na 10 tot 15 keer proeven zijn kinderen gewend aan een nieuwe smaak. Daarom is het goed je kind vaak iets te laten proeven. Een klein hapje is al genoeg.

6Prijs gewenst gedrag Heeft je kind iets geproefd wat hij niet lekker vond? Of heeft hij of zij een hele dag niet gezeurd om snoep? Gewenst gedrag kun je prijzen. Dat motiveert en maakt de kans groter dat je kind het vaker laat zien. Beschrijf wat je fijn vindt en waarom. Door toe te lichten wat het positieve effect is van wat hij deed zet je je compliment kracht bij en dat helpt.

Leg uit!

7

Als kinderen begrijpen waarom gezond eten belangrijk is, zullen ze ook sneller geneigd zijn gezonder te eten. Als je kind snapt waarom er afspraken en regels zijn over eten en drinken, dan is de kans ook groter dat ze er begrip voor hebben.

eten, des te makkelijker wordt het ook om gezond op te voeden.

9

Betrek je kind bij het voorbereiden van de maaltijd Je kunt je kind al vroeg leren wat er allemaal komt kijken bij het klaarmaken van een maaltijd. Denk aan kiezen wat jullie gaan eten, boodschappen doen en samen koken. Dat is leuk om te doen en vaak willen kinderen dan eerder proeven. Ook leren ze hier veel van. Samen koken helpt bij een gezonde eetopvoeding.

10Troost je kind met aandacht Heeft je kind pijn of verdriet? Troosten werkt het beste met aandacht. Voorkom dat je kinderen troost met iets lekkers, dan leer je je kind een routine aan die je liever niet wil.

Heb geduld Iets nieuws leren vraagt tijd, geduld en aandacht. Net zoals leren fietsen, zwemmen of lezen. Het aanleren van nieuwe afspraken en je houden aan bestaande afspraken loopt in de praktijk niet altijd vlekkeloos. Hoe meer je er een vaste routine van maakt en je een tijd goed houdt aan de afspraak, hoe eerder en beter het werkt.

Maak gezond eten aantrekkelijk Plezier in eten is belangrijk! Door gezond eten aantrekkelijk te maken, verleid je je kind om gezond te eten. Hoe meer plezier jullie samen hebben in

8

MEER INFORMATIE Voor meer informatie kijk op www.voedingscentrum.nl/zwangerenkind

Gezond en veilig de zomer door

Zomer betekent vooral genieten van het heerlijke weer, buiten spelen en ijsjes eten. Maar met die zonnige dagen kun je ook te maken krijgen met hooikoorts, muggenbulten of zonverbranding. Met deze tips van Elodie Mendels, kinderdermatoloog, komen jij en je gezin zorgeloos de zomer door.

Allergie

Rode ogen en steeds verkouden? Misschien heeft je kind last van hooikoorts. In de zomer komen veel pollen vrij van planten en bomen. Sommige daarvan kunnen een allergische reactie veroorzaken. De huisarts kan testen of je kind een allergie heeft. Houd de (slaapkamer)ramen gesloten in het hooikoortsseizoen. Laat je kind buiten een zonnebril dragen, dat beschermt zijn ogen tegen stuifmeel. Het strand is een goede plek om te zijn met een kind met hooikoorts. Aan zee, zeker bij een wind die vanaf zee komt, zijn namelijk minder pollen. Op het platteland zit drie tot vijf keer zoveel stuifmeel in de lucht dan in de stad.

Brandwonden Barbecues, kampvuren en vuurkorven: plastisch chirurgen waarschuwen dat de kans op brandwonden bij kinderen in de zomervakantie flink toeneemt. Ook bij het buitenspelen loopt je kind risico op verbranding, en dan niet alleen tijdens een ‘vuurtje stoken’. Het sap van de berenklauw bijvoorbeeld, dat vrijkomt bij kneuzing van blad of stengel, kan nare brandplekken veroorzaken. Laat je kind plaatjes zien van de berenklauw en vertel hem of haar niet in de buurt van deze plant te spelen. Waarschuw verder voor de gevaren van vuur en hete voorwerpen als de barbecue. Zet de barbecue altijd op een afstandje van de speelplek van je kind.

Chloor

In de meeste zwembaden zit chloor om bacteriën te doden. De geur die je ruikt is de chemische reactie van chloor met make-up, zeep, zweet en urine. Dat kan de keel en neus van je kind irriteren, prikkende ogen geven en een droge, jeukerige huid veroorzaken. Laat je kind daarom niet de hele dag in water met chloor liggen. En laat hem of haar zowel voor als na het zwemmen douchen.

Diarree

In de zomer is de kans groter dat je kind iets verkeerds eet, met diarree als gevolg. Vooral jonge kinderen moeten oppassen voor teveel vochtverlies. Uitdroging ligt dan op de loer, zeker tijdens hete dagen. Dus: drink voldoende. Als regel geldt: één glas drinken per toiletbezoek. Wil je kind niet veel drinken, laat hem of haar dan een waterijsje eten. Zo krijgt hij of zij toch vocht binnen. Je kunt je kind bij diarree ook een middeltje geven om uitdroging te voorkomen: ORS Junior. Hierin zitten druivensuiker en zouten die het lichaam nodig heeft om vocht op te nemen en vast te houden. Duurt de diarree langer dan een paar dagen, ga dan naar de huisarts.

Behalve ‘gewone’ diarree kan je kind ook last hebben van peuterdiarree.

Peuterdiarree is een vorm van diarree die voorkomt bij kinderen tussen de één en vier jaar en langere tijd kan duren.

Extra drinken

Veel drinken is dus extra belangrijk in de zomer. Ook als je kind niet transpireert verliest hij of zij vocht, dat moet worden aangevuld om uitdroging te voorkomen. Vanaf zijn of haar eerste verjaardag heeft je kind zo’n liter vocht per dag nodig, maar bij warm weer is het goed om nog wat extra bekertjes water of ander vocht te geven. Er zit geen maximum aan, maar overdrijf niet. Je kunt aan het aantal luiers of de kleur van de urine zien of je kind voldoende gehydrateerd is. Is de urine heel donker van kleur, dan heeft je kind meer vocht nodig.

Hygiëne

Met al dat buiten spelen in de zomer is het belangrijk om extra op de hygiëne te letten. Laat je kind wat vaker zijn of haar handen wassen. Controleer ook regelmatig op (schaaf)wondjes, splinters, tekenbeten of andere ongedierte. Even kort afspoelen onder de douche of in bad voor het slapengaan is ook fijn na een dag zweten in de zon.

Insmeren

Om de huid van je kind te beschermen tegen de zon smeer je hem of haar in met een zonnebrandcrème. De factor geeft aan hoe lang je beschermd in de zon kan. KWF Kankerbestrijding adviseert om kinderen in te smeren met een zonnebrandcrème met minimaal factor 30, ongeacht hun huidtype. En ook als je met factor 30 of 50 smeert, blijft het belangrijk om je kind elke twee à drie uur opnieuw te smeren. Doe dit extra als je kind in het water of zand speelt. Vergeet de volgende plekjes niet: op en achter de oren, voetjes, randje onder de zwembroek of het badpak. Veel mensen geloven dat je in de schaduw niet verbrandt. Dat is niet waar. De zon reflecteert en zo komen de UV-stralen ook onder de parasol. Daarom geldt ook in de schaduw: zonnebrandcrème smeren!

Kwallen

Een stranddagje met je kinderen is heerlijk, maar pas op voor kwallen in zee. Een kwal heeft netelcellen die gif loslaten als je ze aanraakt. Niet alle kwallen hebben netelcellen die door de huid kunnen doordringen, maar de meeste soorten in de Noordzee wel. Hoewel deze kwallen geen grote problemen geven, is de pijn, zwelling en jeuk die ze kunnen veroorzaken vervelend.Een groot misverstand is dat je een kwallenbeet moet behandelen met azijn. Bij tropische kwallen is dit wel het advies, maar niet bij kwallen uit de Noordzee. Dan is het beter om warm water of zeewater

te gebruiken tegen de pijn. Gebruik dan trouwens géén zoet water, want dat kan de brandharen opnieuw activeren waardoor de klachten verergeren. Blijft het irriteren of jeuken, gebruik dan een middel tegen insectenbeten. Of gebruik een verkoelend middel, om de jeuk te verminderen.

Medicijnen

Medicijnen kunnen meestal niet goed tegen warmte. Kijk in de bijsluiter naar de bewaartemperatuur of informeer bij de apotheek. Zoek een koele, droge plek om medicijnen te bewaren. Soms wordt bijvoorbeeld aangeraden om flesjes die al open zijn, in de koelkast te bewaren. Zet ze dan wel hoog, op een plek waar je kind er niet zomaar bij kan.

Muggen en mieren

In de zomer loop je meer kans gestoken te worden door ongedierte als muggen en mieren. Met bijvoorbeeld muggenkaarsen en mierenlotion houd je soms ongedierte weg. Een muggenbult is meestal onschuldig. De ergste jeuk en zwelling piekt 24 tot 36 uur na de beet, daarna verdwijnen zowel de bult als de jeuk geleidelijk. Je kunt een washandje met koud water op de beet leggen om de jeuk te verminderen. Ook zijn er verschillende middelen te krijgen bij de drogist en apotheek. Check wel even of ze geschikt zijn voor baby’s of (jonge) kinderen. Mierenbeten zijn in principe ook onschuldig, maar ze kunnen – afhankelijk van het soort mier – wel vervelende klachten veroorzaken.

Nachtbrakertjes

Hoe heerlijk die lange, warme dagen ook zijn, het maakt het naar bed gaan er niet makkelijker op. Verduister de slaapkamer overdag zo veel mogelijk. Koelt het ’s avonds af, zet dan juist even de ramen op. Blijft het heet op de kamer, dan is de meest voor de hand liggende oplossing een airconditioner in de slaapkamer van je kind. Maar ook als je geen airconditioning hebt, zijn er genoeg mogelijkheden om je kind een koelere nacht te bezorgen.

Oververhitting

Jonge kinderen kunnen hun temperatuur zelf nog niet goed regelen. Hou daarom goed de lichaamstemperatuur van je baby of kind in de gaten als het warm is. Controleer in zijn nek of voel aan zijn voetjes als je twijfelt of hij het te warm heeft. Als die lauw aanvoelen, dan zit je goed. Voelt zijn of haar nekje bezweet aan, dan heeft je kind het te warm. Trek wat kleding uit: desnoods laat je hem of haar rondkruipen in alleen z’n luier. Wel even opletten of dat je zijn of haar blote huid goed beschermt tegen de zon. Ook is het verstandig om je kind een petje of zonnehoedje op te doen, want dat is de

plek die de meeste zon vangt. Met een pet of hoedje voorkom je gelijk dat het hoofd van je kind verbrandt, zeker als hij nog wat dunner haar heeft. Ligt je kind nog in de kinderwagen? Doe de kap dan niet dicht op hete dagen. Zo’n kap werkt namelijk niet verkoelend, de temperatuur kan daaronder juist enorm oplopen. En snel ook. Slimmer is het om de kap naar beneden te doen en een parasolletje te gebruiken tegen de zon. Ook een hydrofiele doek als zonwering houdt juist warmte vast, dus die kun je beter ook niet gebruiken.

Teken

Teken komen steeds vaker voor in Nederland. Ze zitten vooral in hoog gras en struiken en bijten zich vast in de huid. Sommige teken zijn dragers van de ziekte van Lyme. Houd je kind dus goed in de gaten en controleer hem of haar regelmatig, zeker na het spelen in gras of bosjes.

Teken zoeken meestal een warm plekje op de huid op, zoals bij de liezen, knieholtes, oksels, bilspleet, aan de randen van ondergoed, achter de oren en rond de haargrens in de nek. Is je kind gebeten, schrijf dan op waar de teek zat. Als je kind besmet is met de ziekte van Lyme, komt er soms na verloop van tijd (niet altijd!) een rode kring rond de plek van de beet. Ga in dat geval altijd naar de dokter. Heeft je kind geen rode plek, maar wel griepachtige verschijnselen na een tekenbeet, trek dan ook aan de bel bij je huisarts.

Verbrand

Ondanks alle voorzorgsmaatregelen kan het toch gebeuren dat je kind verbrandt. Haal je kind direct uit de zon als je ziet dat hij of zij aan het verbranden is. Verkoel de huid zo snel mogelijk met een verkoelende douche, aftersun, of natte doekjes. Laat je kind extra drinken en hou hem of haar een paar dagen uit de zon om zijn huid te laten herstellen. Is je kind zo erg verbrand dat hij of zij er blaren, hoofdpijn, zwellingen, koorts, koude rillingen of hartkloppingen van krijgt? Neem dan contact op met de huisarts.

Wagenziekte

Misselijk worden in de auto of het vliegtuig: veel mensen hebben er last van.

Kinderen kunnen extra last hebben van reis- of wagenziekte omdat hun evenwichtsorgaan nog niet goed is ontwikkeld. Zorg daarom voor voldoende frisse lucht in de auto en ga nooit weg met een lege maag. Laat je kind niet lezen of tekenen onderweg en pauzeer regelmatig.

Wespen

Vanaf juni zie je ze meestal weer rondvliegen: wespen. Als halverwege de zomer alle larven zijn uitgevlogen, gaan de wespen op zoek naar zoetigheid. In augustus komen

ze volop af op onze ijsjes, barbecuesausjes en zoete drankjes. Dan kan het gebeuren dat je kind gestoken wordt door een wesp. Een baby of jong kind kan nog niet goed duidelijk maken dat hij gestoken is. Ben je in de zomer buiten met je jonge kind en begint hij of zij plotseling hard te huilen? Let dan even goed op of je misschien een wesp ziet wegvliegen. Check daarna direct zijn of haar huid op zwellingen of rode plekken.

Zonnebril

Volwassenen kijken vaak weg bij fel zonlicht, maar kinderen doen dat vaak niet. Omdat de ogen van kinderen extra kwetsbaar zijn voor uv-straling, is het belangrijk dat je kind op zonnige dagen een zonnebril draagt. In ieder geval in de zomer tussen 12.00 uur ’s middags en 15.00 uur. Koop een kinderzonnebril die UV-stralen tegenhoudt. Veel speelgoedzonnebrillen houden geen UV-stralen tegen. Door de donkere glazen gaan de pupillen van je kind wel wijder openstaan, waardoor de schadelijke UV-stralen makkelijker in zijn of haar ogen kunnen doordringen.

Zonneallergie

Sommige kinderen krijgen uitslag als ze in de zon hebben gezeten: zonneallergie. Kinderen met eczeem of een gevoelige huid lopen een groter risico. Het is een pijnlijke huiduitslag met jeukende blaasjes, bultjes of vlekken en vaak wat zwelling die plotseling ontstaat als de huid in de zon is geweest. Je kunt de huid koelen met natte doeken, of de jeuk verzachten door middel van mentholpoeder. Heeft hij of zij er erg veel last van, ga dan langs bij de huisarts.

Zonnesteek

Als je kind te lang in de zon speelt, kan hij of zij een zonnesteek oplopen. Vooral jonge kinderen lopen risico op een zonnesteek, omdat zij nog weinig zweten. Ze hebben tijdens het spelen vaak niet in de gaten dat ze het te warm krijgen en ze vergeten vaak ook voldoende te drinken. Het risico is dan ook het grootst tijdens een dagje op het strand, aan het zwembad of tijdens het sporten op een warme zomerdag. Aangeraden wordt om baby’s (jonger dan een jaar) altijd uit de directe zon te houden. Voor peuters, kleuters en basisschoolkinderen wordt geadviseerd om hen niet op het warmste moment van de dag (tussen 12:00 en 15:00 uur) in de zon te laten spelen.

Bron: Ouders van Nu en het Rode Kruis

MEER INFORMATIE Op de website van Ouders van Nu lees je alles over zwanger worden, zwanger zijn en over je kind als baby, dreumes, peuter en schoolkind. Kijk voor meer informatie op www.oudersvannu.nl

Volare Bicycles Passion for quality