Maritiem Nederland

Dit is een commerciële uitgave verspreid met de Telegraaf. De redactie van de Telegraaf heeft geen betrokkenheid bij deze productie.

Maritiem Nederland

Binnenvaart: een onmisbare schakel voor goederenvervoer

Goederentransport gaat vaak over de weg. Een gemiste kans, als je het vraagt aan Christa Baas, logistiek makelaar, en voorzitter René Brill van Logistics Overijssel, een netwerkorganisatie waar ondernemers, onderwijs en overheid samenwerken aan logistiek.

Ondernemers kiezen vaak voor transport via weg door misvattingen en onwetendheid. “Maar een transitie van weg naar water of van weg naar spoor is nodig”, vertelt Baas. In Overijssel is vervoer over water goed bereikbaar met een dekkend netwerk via haar Port of Deventer, Twente en Zwolle en vele terminals. “Daar moeten we meer gebruik van maken.” Logistics Overijssel helpt verladers en vervoerders om meer gebruik te maken van binnenvaart.

OVERSTAP VAN WEG NAAR WATER

Samen met de bedrijven onderzoeken ze de opties om de combinatie van goederenvervoer van weg naar water mogelijk te maken. Een veel gehoorde reactie is dat bedrijven een schip volledig zelf moeten vullen. Baas: “Schepen worden door meerdere bedrijven gevuld met containers.” Baas geeft bedrijven kosteloos advies hierover.

“Vaak wordt gedacht dat leveringen via de binnenvaart langer duren. Dat is niet waar. Het gaat vaak om een paar dagen verschil met wegtransport. Maken die paar dagen echt uit? Transport via de weg is ook niet

GESCHREVEN DOOR: EOIN HENNEKAM

altijd sneller. Als het overgrote deel van transport over de weg gaat, ontstaan er juist files en wachttijden”, aldus Brill.

GOEDE BEREIKBAARHEID VIA WATER

In Nederland hebben we goede vaarwegen en zijn de regio’s goed bereikbaar door de binnenhavens, zodat dichtbij bedrijven geleverd kan worden. “Transport via water is ook duurzamer. Een vrachtwagen stoot twee derde meer CO 2 uit dan een gelijke hoeveelheid goederen vervoert over water met een schip”, illustreert Baas. “Met één binnenvaartschip haal je gemiddeld 150 vrachtwagens van de weg.”

“Met één binnenvaartschip haal je gemiddeld 150 vrachtwagens van de weg” Baas

Dat betekent niet automatisch dat transport altijd via water moet. Brill: “We zoeken de juiste balans in wijze van transport. Aan de hand van doelstellingen en knooppunten moet bepaald worden wat de beste keuze van transport is voor een levering.”

ZONDER LOGISTIEK STAAT DE WERELD STIL

We zijn gewend dat goederen snel en op tijd geleverd worden. Ook de consument verwacht dit. Logistics Overijssel werkt aan vier thema’s gericht op een innovatief, slim en toekomstbestendig netwerk voor de logistieke sector. Ze werken aan 1) bereikbaarheid & ruimte: de juiste balans in de wijze van transport; 2) international business: samenwerking zoeken op goederencorridors, zoals de North Sea Baltic Corridor; 3) duurzaamheid & circulaire economie: verduurzaming van de sector faciliteren en 4) kennis, onderwijs & arbeidsmarkt: verbinding zoeken met onderwijsinstellingen en daarin logistiek als aantrekkelijk vakgebied positioneren. Brill sluit af: “Alleen door samen te werken, optimaliseren we de transportmarkt zowel lokaal, nationaal en internationaal. Dit stopt niet bij de grens.”

Wil je meer leren over vitale logistiek? Scan de QR-code!

Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door Logistics Overijssel.

MBO-SCHEEPVAARTOPLEIDINGEN

van matroos tot kapitein en maritiem officier

WE STAAN OOK OP DE ZEEHAVENDAGEN AMSTERDAM 27 - 30 JUNI

OP DE PTA TEGENOVER HET MARINESCHIP ZR.MS. JOHAN DE WITT

Meer weten of komen kennismaken? www.novacollege.nl/scheepvaart 023-5302900 scheepvaart@novacollege.nl

Met een scheepvaartopleiding van het ROC Nova College in IJmuiden en Harlingen kun je zowel aan de wal als aan boord van een zee- of binnenvaartschip carrière maken. Je werkt in een innovatieve sector met moderne elektronische apparatuur en midden in de energietransitie. Je krijgt te maken met grote en soms ingewikkelde projecten. Elke dag haal je het beste uit jezelf in een internationaal speelveld.

HUISVESTING

Wanneer je met je opleiding voor de zeevaart of binnenvaart begint, kun je in zowel IJmuiden als Harlingen zelfstandig samen met andere mbo-studenten wonen en onder begeleiding voor jezelf zorgen.

BINNENVAART

Binnenvaartschepen varen over de rivieren en kanalen van Europa. Samen met een klein team zorg je voor het schip, de lading en elkaar.

ZEEVAART

In de zeevaart werk je met een internationale crew op hightech, moderne en veilige schepen. Denk aan containerschepen, koelschepen, tankers of sleepboten. Vrij nieuw zijn de windmoleninstallatieschepen voor de aanleg van windmolenparken. Maar je kunt ook terechtkomen op een cruiseschip of bij de Koninklijke Marine.

De binnenvaar t als schoonste modaliteit

De binnenvaartsector speelt een cruciale rol in het goederenvervoer en is, in vergelijking met weg- en spoorverkeer, de schoonste modaliteit. Toch staat ook deze sector voor grote uitdagingen en kansen op het gebied van verduurzaming. De Europese Green Deal, die onder andere streeft naar een drastische vermindering van CO2-uitstoot en volledig emissieloos vervoer tegen 2050, benadrukt de noodzaak van ingrijpende veranderingen.

Het is duidelijk dat de binnenvaartsector voor een transitie staat die niet alleen milieuvriendelijker is, maar ook bijdraagt aan de toekomstbestendigheid van het goederenvervoer. EICB / IN-CITE is vastbesloten om de binnenvaartsector te helpen verduurzamen.

Met betrekking tot de noodzakelijke CO2 vermindering zijn er een aantal mogelijkheden die benut kunnen worden, zoals het gebruik van biobrandstoffen of motoren die minder milieuschadelijke emissies uitstoten, zoals Stage-V motoren. Verschillende bedrijven lopen voorop in deze transitie en bieden inspirerende voorbeelden van wat mogelijk is. Er zijn initiatieven op de markt waarbij gebruik wordt gemaakt van waterstof, methanol of batterijen. Ook havens zullen eraan moeten geloven.

VOORUITGANG IN DUURZAME TECHNOLOGIEËN

Een innovatief voorbeeld is de introductie van batterijcontainers, de zogeheten ZES-packs. Hoewel er al schepen varen op deze batterijen, blijft de vraag achter bij de beschikbare subsidieopties. Dit onderstreept de noodzaak voor meer betrokkenheid van zowel grote verladers als overheden om deze technologie breed te omarmen.

Daarnaast werken verschillende rederijen en grote organisaties aan grootschalige emissievrije oplossingen. Deze pioniers laten zien dat het mogelijk is om de uitstoot drastisch te verminderen, maar de weg naar een volledig emissievrije vloot is nog lang. Het realiseren van de Green Deal-doelstellingen, waaronder een 50 procent reductie van CO2-uitstoot tegen 2030 (met als uiteindelijke doel volledig emissievrij in 2050), vereist doorgedreven inzet en investeringen.

KEUZES VOOR VERLADERS EN SCHIPPERS

Verladers en schippers staan voor belangrijke keuzes. De veranderende kosten van duurzame brandstoffen en technologieën moeten worden afgewogen tegen de lange termijn voordelen van een groene binnenvaart. Modal shift kan hiermee onder druk komen te staan.

BIOBRANDSTOFFEN ALS

TUSSENOPLOSSING

Biobrandstoffen, zoals HVO en FAME, bieden een belangrijke tussenoplossing. Een goede housekeeping is essentieel voor het veilig en efficiënt gebruik van biobrandstoffen. Het imago van FAME moet echter worden verbeterd om brede acceptatie te krijgen. HVO is een kwalitatief hoogwaardig alternatief, maar de hogere kosten kunnen een uitdaging vormen voor schippers.

STEUN VAN DE STAAT EN EU

In Europees verband wordt door het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een verduurzamingsfonds uitgewerkt voor schonere motoren. Hiermee wordt ook de ontwikkeling van nieuwe technieken gestimuleerd. Voor de komende jaren maakt het Kabinet een aanzienlijk bedrag vrij om in Nederland de inzet van schonere motoren te stimuleren voor de zogenaamde ‘onrendabele top’.

SUBSIDIEREGELINGEN

Om een duurzame binnenvaart te stimuleren, zijn diverse subsidieregelingen mogelijk voor binnenvaartschepen. Door middel van subsidies voor moderne motoren, katalysatoren en elektrische aandrijvingen, kan de uitstoot van schadelijke stoffen verminderd worden. Daarnaast zijn er ook fiscale regelingen die belastingvoordeel kunnen opleveren en een steuntje in de rug bieden.

De toekomst van de binnenvaart is groen en met de juiste inspanningen en investeringen kan deze transitie versneld worden. Samenwerken is een vereiste om dit doel te bereiken en de binnenvaartsector naar een duurzame toekomst te leiden.

OVER EICB / IN-CITE

EICB / IN-CITE is een onafhankelijk kennisinstituut voor de binnenvaart, gericht op vergroening, digitalisering, arbeidsmarkt en logistieke programma’s zoals modal shift. Wij houden de sector up-to-date en helpen ondernemers met de implementatie van nieuwe kennis. Ons doel is een duurzame binnenvaart met zero-emissie.

Gefinancierd door overheden en ondernemers, werken wij met 15 professionals aan onderzoeksen adviesprojecten, vaak in consortia. We voeren haalbaarheidsstudies uit en leveren kennis over onder andere LNG-bunkerpunten en vergroeningstechnologieën. Ga voor meer informatie naar: www.in-cite.nl

Nederland waterland

Nederland: het land waar de jachtbouw en watersport zijn ontstaan. In het kielzog van de bloeiende handelsvaart ontstond in de VOC-tijd in de 16e en 17e eeuw een constante vraag naar grotere en snellere schepen. Veelal waren dat zogenaamde spiegelretourschepen die ook wel jacht genoemd worden. Welgestelden lieten vervolgens ook jachten bouwen enkel en alleen voor vermaak. Tot dan toe waren schepen namelijk alleen bestemd voor vervoer, visserij of oorlogsvoering.

In de 19e eeuw ontstonden de eerste watersportverenigingen. De watersport groeide vervolgens, vooral met kanovaren en roeien. In navolging daarvan kwamen de eerste watersportbedrijven. Zij richtten zich op de bouw en onderhoud van boten en boden tevens de mogelijkheid om bij hun bedrijf af te meren.

DE ELK-WEER-BOOT

In de loop van de 20e eeuw kwam de watersportsector pas echt tot grote wasdom. Het welvaartsniveau steeg en op vakantie gaan en recreëren in de natuur deden hun intrede. De kruiser – ook wel de elk-weer-boot genoemd – was mateloos populair in de jaren ’70 van de vorige eeuw. Vanwege de kajuit was een langer verblijf aan boord goed mogelijk en vierden veel Nederlanders vakantie op hun boot.

“Er is maar liefst ruim 4.500 km vaarweg voor watersporters in Nederland”

Aan het eind van de vorige eeuw ontstond een ware sloepenrage, die tot op de dag van vandaag voortduurt. De sloep – een open, kleine boot die makkelijk te varen is – is nog steeds razend populair, zeker bij de nieuwe generatie watersporters. Maar ook de actieve watersporten zoals surfen, kiten, suppen en wakeboarden zitten flink in de lift.

Nederland is en blijft een echt waterland. Overal waar je kijkt en komt, zie je water. Sloten, rivieren, meren, plassen, kanalen en zeeën. Er is maar liefst ruim 4.500 km vaarweg voor watersporters in Nederland. Dat betekent dat we de grootste watersportdichtheid hebben van de hele wereld.

ELEKTRISCH VAREN

Anno 2024 is de watersport- en jachtbouwsector een bedrijfstak die continu innoveert. Naast alle verplichte stappen om zo schoon en transparant mogelijk te produceren in de gehele keten, nemen ondernemers aanvullend ook hun verantwoordelijkheid in

maatschappelijk verantwoord ondernemen. Zo is de energietransitie een grote uitdaging: hoe schakelen we over van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare brandstof? Nu al wordt gebruik gemaakt van alternatieve biobrandstoffen en ontwikkelt elektrisch varen zich in een steeds sneller tempo. Daarnaast kijken watersport- en jachtbouwondernemers naar methoden om het productieproces efficiënter, schoner en duurzamer te maken. Denk daarbij aan ontwikkelingen op het gebied van 3D printen. Ook jachthavens werken aan innovatieve oplossingen. De koeling van warmtepompinstallaties wordt bijvoorbeeld verwerkt in de damwand van de haven. Steigers uit gerecycled materiaal zijn al jaren beschikbaar en worden meer en meer toegepast. Daarnaast gebeurt het installeren van zonnepanelen op jachthavens op grote schaal.

90 JAAR HISWA

Onlosmakelijk verbonden met de watersport in Nederland is HISWA. Dit merk bestaat al ruim 90 jaar: in 1932 richtten enkele watersportondernemers de Nederlandsche Vereeniging voor Handel en Industrie op het gebied van de Scheepsbouw en de Watersport (HISWA) in Amsterdam op. Vanaf 1933, toen de eerste HISWA-tentoonstelling in de RAI werd gehouden, was HISWA het middelpunt van de watersportontwikkelingen. Samen met ANWB en het Koninklijk Nederlands Watersportverbond streefde HISWA naar betaalbare vrijetijdsbesteding en toegankelijke vaarwegen. HISWA groeide uit tot een A-merk in de watersport en staat voor zorgeloos varen, met standaard algemene voorwaarden en een geschillenregeling voor aangesloten bedrijven. In 2020 fuseerde HISWA met RECRON tot HISWA-RECRON, ondernemersorganisatie voor watersport en recreatie.

In de maritieme wereld gaan digitalisering en duurzaamheid hand in hand

In Nederland is het begeleiden van zeeschepen naar en van onze havens ondergebracht bij Nederlands Loodswezen. De loodsen adviseren kapiteins over de vaarroute en zorgen samen met sleepdiensten en vastmakers ervoor dat schepen veilig aan de kade aanmeren of van de kade vertrekken. Voor de verduurzaming van de maritieme sector ziet het Loodswezen vooral een rol weggelegd voor IT-oplossingen.

Herman Broers, directeur Nederlands Loodswezen: “Als onze sector goed voorbereid wil zijn op een duurzame toekomst, dan ligt de sleutel voor succes bij samenwerking en digitalisering. Dat doen we bij onze eigen organisatie door het vaar- en bewegingsprofiel van onze schepen te optimaliseren. Er zijn steeds vaker innovatieve oplossingen beschikbaar om de CO2-uitstoot van schepen te verminderen en wij zetten dit in bij de verduurzaming van onze vloot. De oplossing van vandaag is niet de oplossing van morgen, dus we zitten er bovenop en passen deze nieuwe innovaties toe.”

DUURZAAM VERSTERKEN VAN DE KETEN

De Nederlandse havens zijn één van de drukste in de wereld. Dit betekent dat de onderlinge samenwerking tussen partijen echt goed moet zijn. Broers: “De ruim 90.000 schepen die jaarlijks onze havens aandoen stoten daarbij veel CO2 uit. In de zogenaamde ‘nautische keten’ praten we over veel partijen die een steentje bijdragen: havenbedrijven, slepers, vastmakers, terminals en scheepsagenten. De veelal digitale informatie die al die partners in die keten aanleveren krijgt de loods via onze eigen systemen live aan boord te zien op de telefoon of laptop. Daarmee stellen wij de loods in staat om samen met de kapitein het schip vlot en veilig te varen. Aan ons de taak om dat proces zo gladjes mogelijk te laten verlopen. Daarmee sparen we veel energie uit en beperken we de uitstoot van de totale operatie.”