Magazyn
WNĘTRZA
.
BUDOWA
.
INSTALACJE
.
OGRODY
BEZPŁATNY
4/2015
(58) LIPIEC–SIERPIEŃ ISSN 1730-1904
www.ekspertbudowlany.pl
czytaj pobierz on-line bezpłatnie
Co warto wiedzieć przed
zakupem okien Jak naprawić
taras lub balkon
Baw się kolorami
75 produktów i nowości
www.climowool.pl CLIMOWOOL Sp. z o.o. ul. Kościuszki 5 66-008 Świdnica Dział Obsługi Klienta tel. 22 369 67 01-02, fax 22 369 67 10
Maty z mineralnej wełny szklanej do ocieplenia i izolacji akustycznej dachów skośnych DF33
DF35
DF1
DF42
W NUMERZE NOWOŚCI
6
WNĘTRZA Baw się kolorami 8 Eksperci Leroy Merlin polecają: Jak wybrać wkład kominkowy? 13 Kominek nie tylko w salonie 14 Kominki nowoczesne i ekonomiczne 15 BUDOWA Co warto wiedzieć przed zakupem okien Jak dobrać kolor okien do koloru elewacji Jak dobierać okna dachowe do konkretnych pomieszczeń Okna dachowe do kuchni i łazienki – przegląd Sposób na ciepłe poddasze Przegląd wełny mineralnej Właściwości i jakość materiałów stosowanych do ociepleń Przegląd systemów ociepleń Termoizolacja domu poliuretanową pianką natryskową Nowoczesny wymiar orynnowania – rynna kwadratowa w systemie Galeco STAL2 Renowacja powierzchni balkonu w 5 krokach Jak prawidłowo naprawić taras lub balkon Pleśń na ścianie – skąd się bierze i jak ją zwalczać Izolacja przeciwwilgociowa tarasów i balkonów Penetrujące materiały hydroizolacyjne
16 18 20 24 26 28 32 34 36 38 40 42 49 50 52
Baw się kolorami
Jak dobierać okna do konkretnych pomieszczeń
INSTALACJE Kominek a wentylacja pomieszczeń Rekuperacja, czyli świeże powietrze w domu Przegląd rekuperatorów Nowoczesne sterowanie ogrzewaniem podłogowym Jaka wylewka na ogrzewanie podłogowe
54 56 58 60 62
OGRODY Materiał na nawierzchnie ogrodowe i podjazdy
64
*** Warto wiedzieć, Indeks firm
66
Materiał na nawierzchnie ogrodowe i podjazdy
Chcesz zobaczyć więcej zdjęć lub filmów dotyczących poruszanych w numerze tematów, szukaj ikonek w artykułach i oglądaj na smartfonie lub tablecie.
4
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
NIEZAWODNA OCHRONA instalacji grzewczych i klimatyzacyjnych Otuliny izolacyjne z wełny mineralnej oraz kolana Opis produktu Otuliny przeznaczone do izolacji cieplnej, przeciwpożarowej i akustycznej. Stosowane są w wielu gałęziach przemysłu (szczególnie w budownictwie i energetyce).
lub 120 kg/m3. Odporność temp.: do +250°C. Klasa palności: A1L. Współczynnik przewodności cieplnej temp. 200°C: 0,043 W/(m·K). Róż-
Cechy szczególne
ne warianty wykonania: bez płaszcza ochron-
Dzięki łatwości obróbki otulin, montuje się je
nego lub z płaszczem ochronnym w postaci
szybko i sprawnie. System składa się z otulin
folii PVC, folii aluminiowej tzw. gruboziarnistej,
długości 1000 mm, profilowanych kolan o śred-
blachy ocynkowanej. Różnorodne sposoby
nicach wewnętrznych i grubościach dostosowa-
zamknięcia płaszcza: taśma dwustronnie klejąca,
nych do średnic izolowanych rur lub zbiorników.
nity PVC, nity stalowe. Możliwość realizacji
Materiał: wełna mineralna o gęstości 80, 100
zamówień specjalnych do +1000°C.
Obejmy i kolana KOCOPOR
Opis produktu Izolacje do instalacji chłodniczych/ klimatyzacyjnych. Precyzyjnie dopasowa-
widualnie dopasowywane do konkretnych
ne izolacje dla elementów stosowanych
wymagań klienta.
zarówno w przemyśle, jak i gospodarstwach domowych, wytwarzane na urządzeniach
Cechy szczególne
pracujących w systemie CNC z materiałów
Materiał: POLISTYREN (XPS) lub pianka PUR/
o najwyższej jakości, zapewniających stałe
PIR. Gęstość 30–200 kg/m3. Możliwość wyko-
parametry izolacyjne. Produkty są indy-
nania z warstwą paroszczelną.
Otuliny i maty EUROBATEX
Opis produktu Wysokiej jakości, kom-
Cechy szczególne
pletny program do izolacji instalacji rurowych,
Wysoko elastyczna pianka o zamkniętej struk-
armatury, kanałów i zbiorników w chłodnictwie
turze komórkowej z syntetycznego kauczu-
i systemach klimatyzacyjnych, zapewniający
ku. Efektywna grubość izolacji: 19–32 mm.
oszczędności energetyczne i zapobiegający
Współczynnik oporu dyfuzyjnego pary wodnej:
tworzeniu się kondensatów.
>7000 µ.
KORFF Isolmatic Sp. z o.o.
ul. Lotnicza 12, Wojnarowice, 55-050 Sobótka 1 tel.: 71 390 90 99, faks: 71 390 91 00 info@korff.pl www.Korff.com www.superwand.pl
NOWOŚCI
PŁYN MYJĄCY DO POWIERZCHNI PLASTIKOWYCH Firma FM GROUP oferuje kolekcję preparatów z serii FOR HOME, wśród których jest płyn myjący do powierzchni plastikowych. Jest to wydajny i łatwy w użyciu preparat przeznaczony do czyszczenia mebli ogrodowych, okien PVC, paneli ściennych, parapetów, sidingu, żaluzji, bagażników samochodowych i sztucznego rattanu. Może być stosowany zarówno do powierzchni białych, jak i kolorowych. Doskonale usuwa tłuste osady, sadzę, kurz i inne zabrudzenia. Jest skuteczny, ale delikatny – nie rysuje plastiku ani nie odbarwia go. Pozostawia przyjemny zapach wino-
WANNA Z WBUDOWANYM SCHOWKIEM I SZAFKAMI
gron i kiwi. Cena 16,90 zł/750 ml.
Ciekawa propozycja nie tylko do małych łazienek – wanna wyposażona w poręczne szafki i schowek na łazienkowe akcesoria. Kolekcja SMART marki Cersanit zawiera praktyczne rozwiązania zastosowane w meblach i wannach, które pozwolą w pełni wykorzystać przestrzeń łazienki. W domach i mieszkaniach sprawdzi się wanna z meblową obudową skrywającą trzy wygodne i poręczne szafki oraz schowek na rzadziej używane przedmioty. Gdy drzwiczki są zamknięte, trudno się zorientować, że w wannie kryją się jakieś szafki. Panel obudowy jest wykonany z odpornego na wilgoć materiału, zapewniającego trwałość i bezpieczeństwo użytkowania. Producent oferuje dwa rozmiary i dwa kolory paneli w stonowanej kolorystyce. Można wybierać pomiędzy uniwersalną bielą i modną szarością frontów, które bardzo dobrze komponują się z obudową w kolorze jasnego jesionu. Meble wyposażono w wygodny system „push”, dzięki któremu panel jest otwieramy i zamykamy jednym delikatnym ruchem ręki. Kolekcja łazienkowa Smart Cersanit składa się m.in. z: wanny długości 160 lub 170 cm z opcjonalnym panelem, skrywającym trzy podręczne szafki i schowek mobilnego lustra wiszącej szafki ze szklanymi półkami szafek podumywalkowych z szufladami i przegródkami, z możliwością zainstalowania organizerów porządkujących przestrzeń w szufladzie słupka z półkami i schowkiem na wiadro z mopem mobilnego kontenera, który może służyć jako dodatkowa przestrzeń do przechowywania, siedzisko lub kosz na pranie.
CHEVRON – NOWA LINIA PODŁÓG Drewniana podłoga ułożona we wzór jodły francuskiej urzeka precyzyjnym,
że straty materiału i związane z tym koszty. Gwarantuje też najwyższą ja-
symetrycznym wzorem i dodaje wnętrzom elegancji. Dziś wraca na salo-
kość ułożenia skomplikowanego wzoru, którą trudno byłoby uzyskać, przy-
ny w nowoczesnym wydaniu – gotowej podłogi dwuwarstwowej oferowa-
cinając osobno każdy element. W odróżnieniu od jodły francuskiej, mon-
nej przez firmę Jawor-Parkiet. FertigDeska i FertigParkiet Chevron to go-
towanej tradycyjną metodą, podłoga ta po ułożeniu nie wymaga już szlifo-
towa podłoga – poszczególne klepki zostały przycięte na krótszych bokach
wania, szpachlowania oraz lakierowania. Podłogi z linii Chevron oferowane
pod kątem 45º, tworząc kształt grotu strzały. Docięcie klepek na etapie
są z różnych gatunków drewna (dąb, jesion lub drewno egzotyczne), mogą
produkcji umożliwia znaczne skrócenie procesu montażu, ogranicza tak-
być bielone lub przyciemniane. Produkt jest także dostępny w nowym kolorze Alabastro, nawiązującym do barwy surowego dębu. FertigDeska i FertigParkiet z linii Chevron są zabezpieczane trzema warstwami naturalnego olejowosku lub siedmioma warstwami lakieru UV jeszcze na etapie produkcji. Podłoga może zostać poddana procesowi szczotkowania, czyli postarzania powierzchni, oraz czterostronnego fazowania. Można ją stosować na ogrzewaniu podłogowym.
6
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
NOWOŚCI
OKNA W NOWYM, MODNYM KOLORZE DRUTEX wprowadził do swojej oferty stolarki z PVC nowy kolor – dąb bielony (sheffield oak light, RAL 1019). Folia wykonana w technologii cool colors i life like to rozwiązanie zapewniające wysoką trwałość i odporność okien na warunki atmosferyczne. Dzięki innowacyjnym, opatentowanym rozwiązaniom folia nawet przy wysokich temperaturach nie traci swoich właściwości, zapewniając długotrwałą żywotność i prawidłową pracę stolarki. Dużą zaletą jest również fakt, że folia sprawia wrażenie bardzo naturalnego koloru drewna, co oferuje wiele możliwości aranżacji. Matowy lakier oraz delikatna struktura powierzchni folii powodują, że profil po oklejeniu jest trudny do odróżnienia od profilu drewnianego. Dzięki temu możliwe jest uzyskiwanie pięknych okien w mod-
UNIWERSALNE FARBY COLOURS PREMIUM Do oferty Castorama Polska dołączyły farby Colours Premium, które wyróżniają się wysoką jakością oraz oryginalną i różnorodną paletą barw. Colours Premium to innowacyjna kolekcja uniwersalnych farb lateksowych przeznaczonych do wnętrz. Można nimi malować nie tylko ściany, nadają się również do drewna i innych po-
nych kolorach. Nowy ko-
wierzchni – sprawdzą się np. do odświeżenia mebli, doniczek, ramek czy lamp. Parametry Colo-
lor to już 32. barwa
urs Premium sprawiają, że już jedna warstwa produktu bardzo dobrze kryje malowane powierzch-
dostępna w ofercie
nie, nie pozostawiając smug i prześwitów. Krótki czas schnięcia sprawia, że pomieszczenia oraz
DRUTEX-u w przy-
przedmioty już po kilku godzinach są gotowe do użytku. Farby Colours Premium wyróżniają się
padku stolarki PVC.
szerokim wachlarzem modnych barw. Dostępne są w 41 intensywnych kolorach. Farby są dostępne w opakowaniach o pojemności 0,75 i 2,5 l. Opracowano na podstawie informacji od firm. Zdjęcia: serwis prezentowanych firm
reklama
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
7
WNĘTRZA
Baw się
KOLORAMI
Fot. Dekoral
Anna Wilgocka
być nieskończenie wiele, wszystko zależy od
Za pomocą kolorowych farb można szybko odmienić wnętrze. I wcale nie trzeba od razu przeprowadzać gruntownego remontu czy malować całego mieszkania. Wystarczy pobawić się kolorami i pomalować tylko niektóre fragmenty ścian czy sufitu, aby nadać wnętrzu zupełnie nowy, świeży wygląd.
naszej wyobraźni i możliwości, a samo malowanie może sprawić ogromną radość, bo efekty będą widoczne od razu. Zanim jednak złapiemy za pędzel, nie zapominajmy o zaopatrzeniu się w dobrej jakości farbę do malowania wnętrz. Wybierajmy produkty sprawdzone, wyróżniające się od-
Co można zrobić za pomocą farb? Można na przykład zmienić proporcje wnętrza. Zawodowi malarze znają bardzo wiele sposobów, dzięki którym potrafią zmienić wygląd pomieszczenia, dodając lub odejmując mu wizualnie kilka centymetrów. Tak naprawdę nic nie stoi na przeszkodzie, abyśmy sami podczas remontu domu lub mieszkania wykorzystali podobne triki. Stosując różnorodne zabiegi, np. właściwe łączenie barw lub wprowadzanie wzorów, możemy z łatwością sprawić, że w zależności od potrzeby wnętrze będzie się wydawać mniejsze, większe, wyższe lub niższe. Ponadto możemy zaakcentować fragment pomieszczenia, malując jedną ze ścian na inny kolor lub zmieniając kolorystycznie tylko jej fragment, aby wyeksFot. Colours/Castorama
ponować domową galerię. Pomysłów może
8
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
WNĘTRZA pornością na ścieranie, trwałością kolorów,
JAK NAMALOWAĆ PRECYZYJNE WZORY NA ŚCIANIE W RÓŻNYCH KOLORACH?
wydajne, dobrze kryjące itp. Warto też więcej uwagi poświęcić na wybór kolorów, w czym pomocne mogą być palety barw oferowane przez różnych producentów, a także nowoczesne sposoby doboru kolorów za pomocą specjalnych aplikacji i wizualizerów.
Powiększ małe pomieszczenie Aby rozwiązać ten problem, warto we wnętrzach zastosować jasną kolorystykę. Pastelowe żółcie, beże oraz biel doskonale odbijają światło wpadające do pomieszczenia i rozjaśniają pokój. W efekcie wydaje się nam ono większe niż jest w rzeczywistości. Z tego samego powodu w małym wnętrzu unikajmy intensywnych barw, gdyż osiągniemy wprost
ZDANIEM
eksperta
Trudno sobie wyobrazić profesjonalne efekty malarskie bez profesjonalnych narzędzi i sprawdzonych materiałów do malowania. Aby uzyskać najlepszy efekt, polecam zastosowanie Profesjonalnej Taśmy Malarskiej marki Blue Dolphin. Została ona specjalnie przygotowana do długotrwałego przebywania na powierzchni oraz łatwego usuwania bez uszkadzania podłoża i po Marcin Matałowski zostawiania śladów kleju. Taśma jest odporna na promieniowanie UV, Kierownik Działu farba nie podcieka przy malowaniu, co daje możliwość uzyskania czySzkoleń Blue stych krawędzi odcinających kolory. Aby krawędź odcięcia kolorów Dolphin była idealna, należy postępować zgodnie z poniższymi wskazówkami: »»Taśmę należy naklejać w odcinkach około 30 cm. Dłuższe odcinki mogą powodować naciąganie się taśmy i podciekanie farby. »»Po naklejeniu taśmy należy dodatkowo docisnąć krawędź taśmy, która będzie malowana. »»Po malowaniu, przed wyschnięciem farby, taśmę należy oderwać powoli pod kątem 45°. »»Jeżeli nie zdążymy usunąć taśmy przed wyschnięciem farby, to podczas odrywania taśmy farba zacznie się podnosić. W takiej sytuacji należy użyć ostrego nożyka, aby ją odciąć wzdłuż krawędzi taśmy, a następnie delikatnie usunąć taśmę.
przeciwny efekt. Niewielki pokój pomalowa-
Zwiększ wysokość
ny np. ciemnym brązem będzie sprawiał wra-
że będzie on wyglądał, jak gdyby znajdował
żenie jeszcze mniejszego. Poziome pasy w ja-
się bliżej podłogi. Ciemny sufit zmieni atmos-
Aby optycznie podwyższyć pomieszczenie,
snych kolorach również powiększą optycznie
ferę zbyt wysokiego pomieszczenia na bar-
warto pomalować sufit na jaśniejszy od ścian
wnętrze. Jeśli chcemy optycznie powiększyć
dziej przytulną. Analogiczny efekt niższego
i podłogi. Taki zabieg doda pomieszczeniu
małe pomieszczenie, warto pamiętać o zasa-
wnętrza uzyskamy, malując na powierzchni
wysokości. Podobny efekt uzyskamy, malując
dzie – im mniej, tym lepiej. Dotyczy to nie tylko
ścian pasy poziomie (4).
na ścianie lub na wybranym jej fragmencie
kolorów, faktur i wzorów na ścianie, ale także mebli, dywanów i innych przedmiotów (1). Aby natomiast zmniejszyć pomieszczenie,
JAK POPRAWIĆ PROPORCJE POMIESZCZENIA
podłogę i sufit należy pomalować ciemnymi kolorami (2).
Poszerz pomieszczenie Skorygowanie proporcji długiego i wąskie-
1
2
3
4
5
6
go pokoju wydaje się wielu osobom wręcz niemożliwe. Przy odrobinie uporu można jednak rozwiązać i ten problem. Pomalowanie krótszych ścian ciemniejszą barwą sprawi, że będą się one wydawać bliższe, co w efekcie
Rys. Castorama
skróci pomieszczenie. Do zaakcentowania kolorem np. jednej krótszej ściany najlepiej wybrać tę pozbawioną okien lub drzwi. Wybierając kolor farby do zaakcentowania ściany, trzeba pamiętać, że powinna być ona znacznie głębsza niż kolor pozostałych. Bezpiecznym wyborem będzie pomalowanie jednej ściany w kolorze o dwa odcienie ciemniejszym niż reszta. Dodatkowo, aby jeszcze bardziej poszerzyć wnętrze, możemy zastosować jedno z dwóch rozwiązań: ozdobić ścianę szerokimi, poziomymi pasami lub pokryć sufit ciemniejszym kolorem niż ten zastosowany na powierzchni ścian. Dzięki temu pomieszczenie będzie sprawiać wrażenie szerszego niż jest w rzeczywistości (3).
Zmniejsz wysokość Inaczej niż w przypadku niskich pokoi, w tej sytuacji pomalujmy sufit ciemniejszym Fot. Dekoral
kolorem niż ściany. W ten sposób sprawimy,
10
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
Fot. Colours/Castorama
WNĘTRZA
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
11
WNĘTRZA PALETA BARW Kolory zimne – to m.in. odcienie niebieskie i zielone, które mają właściwości uspokajające oraz powiększają optycznie pomieszczenie. Kolory ciepłe – to m.in. odcienie czerwone i żółte, które dodają wnętrzu przytulności. Odcienie białego – pasują do każdego wnętrza i zwiększają optycznie ich powierzchnię. Są ponadto idealnym tłem dla innych kolorów.
GRAD
MONOCHROM ATY C ZN E
IENT
Fot. Colours/Castorama
Rys. Castorama
Gradient – ten sam odcień w różnych tonacjach nadaje pomieszczeniu subtelny wygląd. Kontrast – odcienie diametralnie różne; dodają wnętrzu dynamizmu. Monochromatyczne – co najmniej trzy sąsiadujące kolory w kręgu; tworzą atmo sferę spokoju i ukojenia.
pionowe pasy, które wizualnie podwyższają pomieszczenie (5).
Stwórz kameralny kącik Aby nadać wnętrzu kameralny charakter, wystarczy wybrać ciemny odcień farby do jednego zagłębienia, czyli jednej ściany pionowej i ściany poziomej obok, aby nadać Fot. Colours/Castorama
wnętrzu przytulny charakter (6).
Wyeksponuj zdjęcia i obrazy Za pomocą jednego, kontrastowego koloru farby można wydzielić na ścianie fragment w dowolnym kształcie, gdzie będziemy mogli w efektowny sposób wyeksponować rodzinne zdjęcia, kolekcję obrazów, grafik czy kolekcjonowane przedmioty.
Namaluj sobie obraz Za pomocą kilku kolorów, miarki, ołówka, szablonu, specjalnych taśm, a także wprawnej ręki możemy niedużym kosztem namalować na ścianie obraz składający się z graficznych, powtarzalnych figur lub zupełnie abstrakcyjnych form. Trzeba jednak wcześniej narysować szkic, zaopatrzyć się w odpowiednie narzędzia i dobrej jakości farby. Taka dekoracja będzie czymś wyjątkowym, bo druFot. Magnat
12
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
giego takiego obrazu nie znajdziemy nigdzie.
EKSPERCI LEROY MERLIN POLECAJĄ
Jak wybrać
WKŁAD KOMINKOWY?
obudowa kominkowa Bianco
Paweł Walter
Kominek to serce salonu, które jest nie tylko efektowną dekoracją, ale także może nadać wnętrzu wyjątkowy klimat. Najważniejszym elementem kominka jest wkład kominkowy, dlatego tak istotne jest, aby jego wybór był przemyślany. To styl życia, upodobania i nawyki domowników będą determinować jego parametry. Na co przede wszystkim należy zwrócić uwagę przy zakupie? Najważniejsze parametry Dokonując wyboru wkładu, zwróć uwagę na jego sprawność grzewczą. Nowocze-
że nawet w chłodne zimowe wieczory wygoda użytkowania i ilość ciepła, jaką uzyskamy w pomieszczeniu, będzie zadowalająca.
sne kominki oscylują w granicach 70–80%
Poza tym przy zakupie wkładu kominkowe-
sprawności. Oczywiście im wyższa, tym le-
go warto zwrócić uwagę na wielkość paleni-
piej. Nie bez znaczenia pozostaje moc nomi-
ska (najczęściej w rozmiarach 60–100 cm)
nalna wkładu liczona w kilowatach (kW). Jest
oraz sposób otwierania drzwiczek. Ten ostatni
to średnia moc uzyskiwana w czasie 1 godz.
ma o tyle znaczenie, że wkłady z szybą podno-
eksploatacji paleniska, przy czym 1 kW mocy
szoną mogą pełnić funkcję kominka zarówno
możemy ogrzać średnio 10 m² powierzchni
zamkniętego, jak i otwartego. Ponadto nie
(czyli 100 W/m2). Istotne jest również zu-
dymią przy otwieraniu, w przeciwieństwie
życie drewna podczas palenia oraz średnia
do tych, które otwierają się na bok. Szuflada
temperatura spalin. Zużycie paliwa powinno
na popiół ułatwia oczyszczanie, dzięki czemu
wynosić średnio 2,5 kg/h, przy mocy nomi
przestrzeń wokół kominka pozostaje czysta.
nalnej urządzenia 7 kW, natomiast tempera-
Jeżeli chcesz, aby kominek produkował
tura spalin nie powinna przekraczać 400°C.
ciepło dla całego domu, ogrzewając zarówno
Warto też sprawdzić, jak długo urządzenie
wodę w grzejnikach lub w ogrzewaniu podło-
może pracować bez uzupełniania opału
gowym, jak i wodę użytkową, wybierz wkład
– optymalnie to co najmniej 10 godzin.
z płaszczem wodnym. Rozwiązanie to świet-
wkład kominkowy Promo z szybrem i dolotem
nie się sprawdza, jeżeli wśród domowników
Żeliwo czy stal?
mamy alergików.
Na rynku dostępne są wkłady kominkowe produkowane z różnego rodzaju materiałów. I tak np. żeliwne dłużej się nagrzewają, ale
Wygląd kominka ma znaczenie
też dzięki temu dłużej oddają ciepło. Są zde-
Kominek to nie tylko urządzenie grzew-
cydowanie cięższe, odznaczają się trwałością
cze, ale również ozdoba centralnego miej-
i odpornością na korozję. Stalowe wkłady
sca w domu. Ponieważ będzie towarzyszył
nagrzewają się szybciej, przez co szybciej
mieszkańcom codziennie przez wiele lat,
tracą temperaturę, ale im również rdza nie
warto zadbać o to, by spełniał również walo-
jest straszna. Szamot wewnątrz wkładu aku-
ry estetyczne i pasował do stylistyki wnętrza.
muluje ciepło, choć może pękać tak samo, jak
O wyglądzie całego kominka decyduje przede
tańszy wermikulit. Wśród wkładów żeliwnych
wszystkim kształt frontu wkładu, a ten może
dominują rustykalne kształty, zdobienia i bo-
być zarówno zaokrąglony, jak i płaski, prosty
gate wzornictwo, natomiast te stalowe są bar-
w formie bądź stylizowany.
dziej nowoczesne, lżejsze i prostsze w formie.
wkład kominkowy L12
Charakteru wnętrzu doda wykończenie frontu: mosiężne, chromoniklowane, z brą-
Funkcjonalność przede wszystkim
zu albo pokryte farbą żaroodporną. Również kształt i ilość szyb mają znaczenie: od pła-
Udogodnienia, takie jak system czystej szyby czy właściwy szyber i dolot, sprawią, EKSPERT BUDOWLANY
piec kaflowy Salzbourg
nr 4/2015
skich i półokrągłych, po okrągłe czy pryzmatyczne. www.ekspertbudowlany.pl
wkład kominkowy Wioletta
REKLAMA
13
WNĘTRZA
KOMINEK
nie tylko w salonie
Fot. Kratki.pl
Agata Grudecka
Decyzję o umiejscowieniu kominka najlepiej podjąć już na etapie projektowania domu, gdyż wtedy tylko można znaleźć optymalne rozwiązanie. Z praktyki wynika, iż najczęstszym miejscem sytuowania kominka jest pokój dzienny, ponieważ jest to centralny punkt domu, ale można go też umieszczać w innych pomieszczeniach.
C
Fot. Kratki.pl
zęsto umieszcza się kominek w rogu
nawet na środku pomieszczenia, a także
ginalne rozwiązanie stanowią także kominki
pomieszczenia. Wbudowuje się go
podwiesić do sufitu. Dla każdej z tych propo-
z paleniskami obrotowymi, mogą być one
również w różnego typu wnęki w ścia-
zycji można dobrać odpowiednią konstrukcję
kierowane w dowolną stronę, po której aku-
nie, tak aby nie wychodził na pomieszcze-
kominka. Może mieć on palenisko otwarte
rat znajdujemy się w pomieszczeniu.
nie, lecz tworzył z nimi jedną płaszczyznę.
z jednej, dwóch lub trzech stron. Buduje się
Wybierając miejsce lokalizacji kominka,
Efektownie będzie również wyglądał kominek
również kominki z widokiem na palenisko
należy pamiętać, aby osoby siedzące przed
umieszczony w ścianie zewnętrznej z oknami
ze wszystkich stron i umieszcza je w cen-
nim nie były od niego oddzielone ciągiem
balkonowymi. Można też swobodnie ustawić
tralnym punkcie pomieszczenia. Wymagają
komunikacyjnym. Chodzi o to, aby oso-
kominek pod pewnym kątem do ściany lub
one jednak bardzo dużych powierzchni. Ory-
by przechodzące do innych pomieszczeń nie przeszkadzały wypoczywającym przy kominku. Nowoczesne rozwiązania umożliwiają także instalację kominków w innych miejscach, na przykład w łazienkach, zamieniając je w prawdziwe salony kąpielowe. Można je także umieszczać w pokojach, kuchniach, holach czy jadalniach. Największą dowolność dają w tej sytuacji biokominki, ponieważ ze
Fot. Kratki.pl
»»Aby kominek dobrze funkcjonował, powinien mieć własny przewód komino-
WARTO
wy o ściśle określonych wymiarach, wykonany z odpowiednich materiałów. Odrębny przewód kominowy należy przewidzieć już na etapie projektowania domu, gdyż późniejsze dobudowywanie komina będzie bardziej skomplikowane i kosztowne. »»Przed zainstalowaniem kominka należy sprawdzić wytrzymałość fundamentu lub stropu, w miejscu, w którym ma on stanąć, gdyż waga kominka waha się od 500 kg wzwyż. »»Kominków z otwartym paleniskiem nie można instalować w pomieszczeniach z wentylacją mechaniczną lub z wymuszonym ogrzewaniem ciepłym powietrzem, np. za pomocą dmuchawy. »»Konieczne jest doprowadzenie do kominka świeżego powietrza z zewnątrz, co zapewnia prawidłowe jego działanie. »»Palenisko powinno być umieszczone na podłożu niepalnym, grubości co najmniej 15 cm. »»Podłogę łatwo zapalną przed drzwiczkami paleniska należy zabezpieczyć materiałem niepalnym (płytkami kamiennymi, ceramicznymi, płytą z blachy mosiężnej) na szerokość co najmniej 30 cm, po obu stronach. W przypadku kominków otwartych natomiast posadzka przed kominkiem powinna być zabezpieczona na szerokość minimum 50 cm. »»Przedmioty wykonane z materiałów łatwopalnych powinny być oddalone od kominka o około 80 cm. »»Aby kominek działał prawidłowo, jego wykonanie należy zlecić wyspecjalizowanej, doświadczonej firmie.
wiedzieć
14
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
względu na brak konieczności dostępu do przewodów kominowych można je zamontować w praktycznie każdym miejscu wybranego pomieszczenia. Producenci oferują różne kształty i wielkości biokominków, utrzymane w różnym stylu. Niezależnie od rodzaju wybranego kominka, powinien się on dobrze prezentować w wybranym pomieszczeniu. Do niedawna dominowały tradycyjne, często rustykalne aranżacje, tworzone najczęściej z kamieni i cegły. Obecnie coraz chętniej stosowane są obudowy utrzymane w minimalistycznym nowoczesnym stylu. Również w tym przypadku powszechnie stosowane są naturalne materiały, ale ich forma bardziej koresponduje z charakterem nowoczesnych wnętrz. Często do ich obudowy wykorzystywany jest beton lub stal.
WNĘTRZA
KOMINKI nowoczesne i ekonomiczne
MBO 15 BS lewy
Kominek przebojem wkroczył do naszych domów już kilka lat temu. Stało się tak dlatego, że obok dekoracji i miejsca tworzącego atmosferę, to doskonałe urządzenie grzewcze. Od kominka oczekujemy nie tylko ciepła, ale i gwarancji, że korzystanie z niego będzie bezpieczne i ekonomiczne.
W
śród dostępnych na rynku urzą-
bardzo stabilne i odznaczają się wyjątkową
dzeń,
uwagę
wytrzymałością na naprężenia podczas pracy
zasługuje linia wkładów MB.
w wysokich temperaturach. Taka konstrukcja
Doskonałe parametry techniczne i ich ele-
oraz wbudowany króciec dolotu powietrza
gancki wygląd są potwierdzeniem hasła
z zewnątrz czynią wkłady z linii MB ideal-
„Z zamiłowania do perfekcji”, jakim pro-
nym rozwiązaniem do domu z rekuperacją.
ducent, firma Kratki.pl Marek Bal, sygnuje
Wszystkie wkłady z tej serii spełniają również
linię swoich produktów. Wkłady dostępne
normy Bimsch 2.
na
szczególną
są w 4 modelach o różnej mocy nominalnej
Skupiając się na wyborze kominka, nie
(10 kW, 13 kW, 15 kW i 17 kW) oraz gaba-
możemy jednak zapomnieć o kratkach, które
rytach. Dostępne są wersje z przeszkleniem
zapewnią odpowiednią cyrkulację powietrza
Kominek to obecnie obowiązkowy element
prostym, prawo- i lewostronnym, a wkrótce
i sprawią, że ciepło będzie przyjemnie roz-
każdego salonu. Element, który staje się
również w wersji z otwieraniem typu lift-up,
chodziło się po pomieszczeniu. Jeszcze kilka
często ciekawą, efektowną dekoracją. I za-
czyli popularną gilotyną. Wkłady w standar-
lat temu kratki kominkowe były kojarzone
wsze – nawet do minimalistycznych wnętrz
dzie wyposażone są w pojedynczą zewnętrz-
głównie z płaskimi, jednobarwnymi forma-
– wprowadza ciepły, przyjemny klimat. Nale-
ną szybę dekoracyjną typu glass malowaną
mi. Obecnie możemy wybierać wśród wielu
ży jednak pamiętać, że będzie on nam służył
metodą sitodruku, która nadaje kominkowi
wzorów, kolorów i kształtów, dlatego każdy
przez lata, dlatego warto postawić na nowo-
nowoczesny i elegancki wygląd oraz optycz-
znajdzie odpowiednią ozdobę do konkretnego
czesność i innowację.
nie powiększa front wkładu. Wkłady MB wy-
wnętrza.
posażone są w dużą komorę spalania, wyło-
Oferta kratek kominkowych jest coraz bo-
żoną ogniotrwałą ceramiką Acumotte, która
gatsza, ale trendy pokazują, że we współczes-
dobrze akumuluje i oddaje ciepło do otocze-
nym kominku tradycyjne kratki wypierane są
nia oraz znacznie podnosi estetykę paleniska.
przez kratki typu LUFT lub TUNEL. Ich de-
Jedną z innowacji zastosowanych w linii
sign znakomicie współgra z nowoczesnymi
MB są drzwi wykonane z zamkniętego profilu
wnętrzami i oszczędnymi w formie zabudo-
o specjalnej konstrukcji. Dzięki temu są one
wami wkładów kominkowych.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
MBO 15 BS prawy, kratka LUFT narożna
Kratki.pl Marek Bal ul. Warszawska 66 26-660 Wsola/Jedlińsk, www.kratki.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
15
BUDOWA
CO WARTO
WIEDZIEĆ
przed zakupem okien Przy wyborze nowych okien mamy wiele wątpliwości i często czujemy się zdezorientowani, czym kierować się przy ich wyborze. Zakup stolarki to bowiem ważna decyzja zarówno podczas budowy, jak i remontu domu. Dlatego warto poświęcić trochę czasu na porównanie ofert producentów. Sprawdzając poszczególne parametry okien, będziemy mieli pewność, że dokonaliśmy dobrego wyboru. Podpowiadamy, czego warto się dowiedzieć w salonie sprzedaży, aby wybrać okna, które będą nam służyły przez lata. Co trzeba wiedzieć o profilach?
rynku dostępne są okna o profilach z cztere-
oknach ramka dystansowa jest wykonana ze
ma, pięcioma, a nawet siedmioma komorami.
stali szlachetnej. Materiał ten nie przewodzi
Jeśli zdecydujemy się na przeszklenia
Zazwyczaj im więcej komór, tym cieplejsze
ciepła w takim stopniu, jak metal, dlatego
o znacznych rozmiarach, powinniśmy zwrócić
będzie okno. Warto jednak pamiętać, że na
więcej go zostanie w naszym domu. Prze-
szczególną uwagę na klasę profilu. Takie okna
parametry izolacyjne ma wpływ nie tylko licz-
strzeń znajdująca się między szybami powin-
mają dużą wagę, dlatego aby były trwałe, bar-
ba komór. Ważne są również materiały, z któ-
na być wypełniona gazem szlachetnym, np.
dzo ważna jest ich odpowiednia sztywność.
rych wykonana została ramka dystansowa,
argonem, który zmniejsza ucieczkę energii.
To właśnie profile utrzymują szybę oraz odpo-
utrzymująca odległość między taflami szkła,
wiadają za termoizolacyjność i akustyczność
oraz wypełnienie przestrzeni międzyszybo-
Ile ciepła ucieka przez okno?
całego okna. Klasy profili mogą być oznaczo-
wych. W nowoczesnych energooszczędnych
O tym, ile ciepła będzie uciekało przez
ne symbolami A, B lub C. Najwyższa klasa, A oznacza, że ścianki profili mają grubość co najmniej 3 mm. Taka klasa zapewnia oknom trwałość i stabilność. Stolarka w niższych klasach może z biegiem czasu ulegać odkształceniom. Spowoduje to, że okna przestaną być szczelne, a gdy będzie padał deszcz, do naszego domu będzie dostawała się woda. Wybierając okna, powinniśmy też zwrócić uwagę na ilość komór w profilu. Na naszym
Ekspert
Coraz chętniej decydujemy się na okna z PVC w okleinach drewnopodobnych. Kupując takie okna, powinniśmy upewnić się, że profile zostały wykonane metodą koekstruzji. Proces ten polega na barwieniu w masie ścianek profilu, które znajdują się pod okleiną. Wówczas będziemy mieli pewność, że drobne zarysowania na powierzchni okna będą niewidoczne.
RADZI
Fot. M&S Okna
16
Fot. Oknoplast
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
okna po ich zamontowaniu dowiemy się dzięki współczynnikowi przenikania ciepła Uw. Wyrażany jest on w jednostkach W/(m2K). Pamiętajmy, że im ten parametr jest niższy, tym więcej ciepła zostanie w naszym domu. Wymagana przez polskie prawo wartość Uw wynosi obecnie poniżej 1,3 W/(m2K), a od roku 2017 ma to być nawet poniżej 1,1 W/(m2K), natomiast od roku 2021 – poniżej 0,9 W/(m2K). Przez okna o wysokim
Fot. M&S Okna
BUDOWA parametrze Uw ucieka z domu znaczna część
dmuchom wiatru. Klasy odporności na obcią-
energii, zwiększając tym samym nasze ra-
żenie wiatrem uszeregowane zostały rosnąco
chunki za ogrzewanie.
na skali od A1 do C5. Dla okien PVC najniższa
Bardzo ważne jest też sprawdzenie, czy
dopuszczalna klasa to B2.
podawany przez producenta współczynnik
Dzięki klasie wodoszczelności dowiemy się,
przenikania ciepła został wyliczony dla całego
przy jak dużym obciążeniu wiatrem, w cza-
okna. Czasami możemy się bowiem spotkać
sie deszczu woda dostanie się przez okno do
z wartościami odnoszącymi się do szyby lub
środka. Parametry te oznaczone są symbolami
ramy (oznacza się je odpowiednio Ug i Uf).
od 1A do 9A. W naszym klimacie nie należy
Jednak o rzeczywistych stratach ciepła przez
stosować stolarki o klasie niższej niż 4A.
nasze okno dowiemy się właśnie dzięki para-
Fot. Oknoplast
Ważną kwestią jest również przepuszczalność powietrza. Parametr ten pokaże, na ile
metrowi Uw.
Czy okna są odporne na działanie czynników atmosferycznych? Możemy to sprawdzić za pomocą trzech parametrów: odporności na obciążenie wiatrem, wodoszczelności i przepuszczalności
okno jest szczelne, czyli ile powietrza będzie przepuszczało do środka. Klasy szczelności stolarki uporządkowane zostały od 1 – klasa najniższa, do 4 – klasa najwyższa.
Czy okna będą chroniły przed hałasem?
powietrza. Szczelność okien w dużym stop-
Dopuszczalny przez polskie normy poziom
niu zależy od ich odporności na obciążenie
hałasu w mieszkaniach to 30–40 dB w dzień
wiatrem. Informuje nas o tym, jak stolarka
i 25–35 dB w nocy. Jeśli zatem mieszkamy
ści akustycznej. Znajdziemy je w ofertach
będzie się uginała pod wpływem wiatru. Im
w ruchliwej okolicy, warto zastanowić się nad
większości producentów. Przy ich wyborze
jest ona sztywniejsza, tym lepiej oprze się po-
oknami z szybami o zwiększonej izolacyjno-
powinniśmy kierować się współczynnikiem
Fot. Oknoplast
izolacyjności akustycznej Rw. Informuje on o tym, jak okno będzie wyciszało dźwięki z zewnątrz. Parametr ten wyrażany jest w decybelach (dB). Im wyższa jest jego wartość, tym lepiej stolarka będzie izolowała wnętrze od hałasu. Szyby dźwiękochłonne powinny mieć współczynnik Rw na poziomie minimum 36 dB. Niektóre firmy proponują jednak szyby o Rw 45 dB.
Jaka obowiązuje gwarancja i czego wymagać od sprzedawcy? Przy zakupie okien zawsze warto sprawdzić, jak wygląda sprawa gwarancji. Warto Fot. Drutex
pamiętać, że okres jej obowiązywania może być różny dla każdej części okna, np. 5 lat na
NA CZYM POLEGA SZCZELNY MONTAŻ OKIEN?
ZDANIEM
Taki montaż polega na wykonaniu trzech warstw montażowych wokół okna. Najważniejsza jest warstwa środkowa, gdyż to od niej zależy odpowiedni poziom izolacyjności cieplnej, ale i izolacyjności akustycznej, które nie mogą być gorsze niż ich odpowiedniki w oknie. Warstwę tę wykonuje się najczęściej z materiałów ociepleniowych, takich jak wełny lub pianki poliuretanowe. Ponieważ są to materiały higroskopijne, chłonące wilgoć i wodę, zabezpiecza się je od wewnątrz folią paroszczelną, Robert Klos, naklejając ją szczelnie na ramę okna i na mur. To tworzy warstwę weekspert Zrzeszenia Montażystów wnętrzną montażu szczelnego. Dla zabezpieczenia przed wnikaniem Stolarki, dyrektor wody deszczowej, ale i wiatru, od zewnętrznej strony zabezpiecza się Centrum Analiz warstwę ocieplenia specjalną folią wiatroszczelną, także przyklejaBranżowych jąc ją szczelnie do okiennej ramy i do muru. Folia zewnętrzna jest paroprzepuszczalna, co umożliwia przepuszczenie pary wodnej na zewnątrz, gdyby w jakiś sposób dostała się ona jednak do warstwy wełny czy pianki montażowej. Folie zabezpieczające nie są odporne na działanie promieniowania UV, dlatego najpóźniej w ciągu 3 miesięcy od ich naklejenia, powinno się je przykryć tynkiem lub ociepleniem muru, aby nie były na to promieniowanie narażone, gdyż nieodwracalnie stracą swoje właściwości ochronne.
eksperta
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
uszczelki, a 2 lata na całe okno. Dokument ten powinniśmy otrzymać na piśmie wraz z pieczątką, podpisem i datą sprzedaży, tylko wtedy bowiem będziemy mogli dochodzić ewentualnych roszczeń u producenta okna. Do gwarancji dołączana jest karta gwarancyjna, w której określone są szczegółowe warunki, m.in. okres obowiązywania, obowiązki producenta i powody złożenia reklamacji. Razem z gwarancją i kartą gwarancyjną sprzedawca wyda nam również Deklarację Właściwości Użytkowych, w której oprócz znaku CE, określone są konkretne parametry dla danego okna. Kupujący powinien taką Deklarację otrzymać w momencie odbierania okna. Powinien także dostać instrukcję montażu okna, jeśli nie wykonuje go producent.
17
BUDOWA
Jak dobrać
KOLOR OKIEN DO KOLORU ELEWACJI Projektując budynki mieszkalne czy użytkowe, można osiągnąć bardzo ciekawy efekt, umiejętnie dobierając kolory stolarki i elewacji. Jakimi zasadami najlepiej kierować się przy takim doborze? Oto kilka podstawowych zasad.
N
a rynku budowlanym pojawia się co-
jemy się na elewację w całości lub częściowo
raz więcej możliwości wykończenia
pokrytą drewnem, stolarka w drewnianych
elewacji. Również okna dostępne
dekorach będzie świetnym uzupełnieniem
są już nie tylko w bieli czy kolorach drew-
całości.
na. Przykładem tego jest bogata oferta MS
W ofercie MS więcej niż OKNA można
więcej niż OKNA, w której dostępnych jest
znaleźć zarówno chętnie wybierane od wielu
ponad 40 dekorów.
lat przez klientów propozycje wzornicze, ta-
Nowoczesna harmonia kolorów Precyzyjne dopasowanie koloru elewacji i stolarki okiennej sprawdzi się przede wszyst-
Metbrush Alu Lightbox
Winchester Xa Lightbox
Teak Arte Lightbox
Brillantblau Lightbox
Alux
Cremeweiss Lightbox
kim w nowoczesnych w formie budynkach. Tam, gdzie o estetycznym wyrazie domu czy biurowca ma przesądzać przede wszystkim jego bryła, istotna jest kolorystyczna zgodność. W takim przypadku, zależnie od koloru fasady, świetnie sprawdzą się okna w deko-
kie jak Złoty Dąb czy Mahoń, jak i nowości
Najbardziej wszechstronna będzie zaś neu-
rach metalicznych, szare, ceglaste lub w in-
z wykorzystaniem wiernie odtwarzającego
tralna Biel.
nych ciemnych, jednolitych barwach.
strukturę drewna: ciemny Dąb Bagienny, wzorowany na naturalnym drewnie dębowym
wych fasad świetnie pasować będą np. okna
Winchester XA, wyróżniający się dynamicz-
Najbardziej śmiałym sposobem skompo-
w okleinie Antracyt lub, jeśli zależy nam na
nym rysunkiem słoi Teak Arte czy inspirowa-
nowania koloru okien jest potraktowanie ich
wyrafinowanym efekcie estetycznym – w oklei
ny brzozą Birke Rose.
jako wyrazistego kolorystycznego akcentu na
nach metalicznych Metbrush Alu (struktura szczotkowanego aluminium) czy Alux (struktura aluminium malowanego proszkowo).
Drewno dla miłośników tradycji
18
Gra kolorem
Do bardzo obecnie popularnych betono-
tle fasady. Intensywny kolor stolarki może
Niuanse bieli
skutecznie przyciągać uwagę i być ciekawą
Biała stolarka jest uznawana za najbar-
ozdobą budynku. W ofercie MS więcej niż
dziej uniwersalną. Decydując się na jej za-
OKNA w roli takich akcentowych elementów
stosowanie, warto pamiętać, że biel może
kolorystycznych będą takie dekory, jak Tan-
mieć różne tonacje kolorystyczne i najlepszy
negrün, Ciemnoczerwony lub Brillantblau.
Jeśli nasz dom jest bardziej tradycyjny
efekt osiągniemy, harmonizując je z tonacją
w stylu, dobrym rozwiązaniem będzie wybór
kolorystyczną fasady. Można to prześledzić na
stolarki w dekorach drewnianych. Dekory te,
przykładzie propozycji MS więcej niż OKNA.
zarówno jaśniejsze, jak i ciemniejsze, pasu-
Brilliant Weiss będzie odpowiednie do fasad
ją do często stosowanych w takich domach
szarych, zielonkawych czy niebieskich. Crem-
piaskowych, beżowych, żółtych czy białych
weiss z kolei sprawdzi się przy fasadach be-
elewacji. Również w przypadku, gdy decydu-
żowych, brązowych, żółtych czy piaskowych.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
M&S Pomorska Fabryka Okien Sp. z o.o. ul. Grottgera 15 76-200 Słupsk tel. +48 59 841 08 00 fax +48 59 841 08 02 www.ms.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
ARCHIPELAG projekty domów
tradycyjne
piętrowe
z poddaszem
tanie w budowie
U nas na pewno znajdziesz swój wymarzony dom! www.archipelag.pl
parterowe
energooszczędne
nowoczesne
ul. Rzeźnicza 28-31, 50-130 Wrocław | tel. (71) 798 38 00 | dołącz do nas
BUDOWA
Jak dobierać okna dachowe
Fot. ROTO
DO KONKRETNYCH POMIESZCZEŃ Poddasza chętnie wykorzystujemy jako miejsca aranżacji pomieszczeń o różnych funkcjach – urządzamy tam często garderoby, sypialnie, pokoje dzieci i gabinety, a także kuchnie i łazienki. F unkcjonalność tych przestrzeni w dużej mierze zależy jednak od ich odpowiedniego doświetlenia. Podpowiadamy, na co zwrócić uwagę, wybierając okna dachowe, które najlepiej sprawdzą się w w ybranych pomieszczeniach na poddaszu. Okna do kuchni i łazienek
nym poziomie wilgotności można stosować
Dobór okien do łazienek i kuchni na podda-
zarówno okna z PVC, jak i odpowiednio zabez-
szu wymaga zastosowania rozwiązań dostoso-
pieczone okna drewniane, np. drewniano-po-
wanych do panujących w nich specyficznych
liuretanowe, a także okna aluminiowo-tworzy-
warunków. W pomieszczeniach o podwyższo-
wowe. Producenci okien dachowych oferują
Fot. VELUX
20
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
Fot. FAKRO
Fot. VELUX
BUDOWA okna specjalnie przeznaczone do tego typu pomieszczeń. W łazience sprawdzą się okna z klapą wentylacyjną, przez którą będzie następowała wymiana powietrza. Większe znaczenie od zastosowanego materiału ma umiejscowienie okna w taki sposób, aby zminimalizować skraplanie się na jego powierzchni pary – dlatego zaleca się montaż nad grzejnikiem i nie zastawianie go meblami. Zapewni to efektywną cyrkulację powietrza.
Okna do sypialni W znajdującej się na poddaszu sypialni jednym z priorytetów jest z kolei odpowiednie wyciszenie pomieszczenia, umożliwiające komfortowy i niezakłócony wypoczynek. Dlatego dobrym rozwiązaniem będą okna dźwiękoszczelne ze szkleniem o wysokiej klasie ochrony przed hałasem. Warto także zadbać o wyposażenie okna w dodatkowe akcesoria, takie jak rolety zewnętrzne i wewnętrzne, umożliwiające zaciemnienie sypialni.
Okna w pokojach do pracy i zabawy
Fot. FAKRO
Okna w pokojach przeznaczonych do pracy, nauki czy zabawy powinny zapewniać domownikom dopływ maksymalnie dużej ilości światła słonecznego. Pozwala na to między innymi montaż kilku okien w zespoleniu. Można także rozważyć bardziej niestandardowe pomysły, takie jak okna kolankowe – połączenie okien połaciowych z oknami fasadowymi. Rozwiązanie to poprawi doświetlenie pomieszczeń i jednocześnie stanie się ciekawym elementem architektury budynku.
Jaki sposób otwierania Duży wpływ na komfort obsługi okien dachowych ma sposób ich otwierania. Modele uchylno-obrotowe, zwane też klapowymi, oraz modele wysokoosiowe dzięki osi obrotu umieszczonej w górnej części ramy pozwalają swobodnie wyglądać na zewnątrz. Okna mają również możliwość ustawienia skrzydła w tzw. pozycji do mycia, dzięki czemu bezpiecznie i łatwo można umyć zewnętrzną szybę.
Jaka wielkość Niezależnie od rodzaju pomieszczenia, wybierając okna na poddasze należy pamiętać o generalnych zasadach dotyczących ich rozmiarów. Przyjmuje się, że 1 m² szyby jest w stanie doświetlić od 8 do 12 m² poddasza. Wymiary dostosowujemy także do kąta nachylenia dachu – im jest on mniejszy, tym
RODZAJE OKIEN POŁACIOWYCH: »»obrotowe – z osią obrotu zamontowaną w połowie wysokości skrzydła. Można je wygodnie przechylać w obie strony, dzięki czemu mycie okien nie wymaga wychylania się czy wychodzenia na dach. Otwiera się je za pomocą klamek lub uchwytów umieszczonych na dole lub na górze skrzydła. Oś obrotu powinna znajdować się na takiej wysokości, aby dorosła osoba mogła wyjrzeć przez okno bez stawania na palcach »»obrotowe wysokoosiowe – oś ich obrotu podniesiona jest do około 2/3 wysokości skrzydła. Ma ono cechy zwykłego okna obrotowego, a dodatkowo może być wynoszone, za pomocą siłowników, ponad połać dachu – wówczas skrzydło nie wchodzi do wnętrza, co umożliwia wygodniejsze wyglądanie przez okno »»uchylne – z osią obrotu w górnej krawędzi ramy, która powinna znajdować się na wysokości głowy stojącego człowieka. Zamyka się je i otwiera za pomocą klamek, umieszczonych w dolnej części skrzydła. Aby można było umyć zewnętrzną szybę, montuje się kilka modułów obok siebie – tak, aby po wychyleniu się z jednego był dostęp do sąsiedniego »»obrotowo-uchylne – ma dwie osie obrotu skrzydła, które znajdują się w połowie ramy i w górnej jej krawędzi. Można je otwierać jak uchylne klamką zamontowaną w dolnej części skrzydła lub – po zwolnieniu blokady – jak obrotowe. Takie okna są bardzo praktyczne, ale i droższe od zwykłych obrotowych i uchylnych, ponieważ ich konstrukcja jest dość skomplikowana »»nierozwierane – służą wyłącznie do doświetlania pomieszczeń. Ich mycie możliwe jest tylko wtedy, gdy zostaną połączone z innymi typami okien »»rozwierane – otwierają się na zewnątrz, na zawiasach przytwierdzonych do jednej z bocznych krawędzi ramy skrzydła. Najczęściej służą jako wyłazy dachowe »»kolankowe – stanowią połączenie okna pionowego z połaciowym, a montuje się je w ścianie kolankowej. Ponieważ sięgają do podłogi, znacząco zwiększają powierzchnię szyb i w związku z tym otwierają szerszy widok z okna.
okno powinno być dłuższe – i odwrotnie.
22
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
Fot. FAKRO
Spraw nasze dź ceny!
Otwórz się na jakość w dobrej cenie! Okna Nowej Generacji VELUX łączą w sobie komfort użytkowania i mniejsze zużycie energii oraz zapewniają niezawodność i pewność na długie lata. Standard
Standard Plus
Premium
Wybierając nasze okna, otrzymujesz: możliwość wyboru górnego lub dolnego otwierania energooszczędną konstrukcję okna z atrakcyjny design solidną jakość i nawet 20 lat gwarancji!**
*
VELUX. Zawsze trafny wybór. * W zależności od wybranego standardu. ** Szczegółowe warunki gwarancji na www.velux.pl
www.velux.pl
OKNA DACHOWE DO KUCHNI I ŁAZIENKI WWW.FAKRO.PL
Zobacz więcej
OKNO DACHOWE PPP-V U3 PRESELECT Wykonane jest z wielokomorowych profili PVC, które wewnątrz wzmocnione są ocynkowanymi rdzeniami stalowymi. Okno jest trwałe, odporne na korozję i zmienne czynniki atmosferyczne, a konserwacja ograniczona jest do niezbędnego minimum. Tworzywo, z którego jest wykonane, nie pochłania wilgoci i charakteryzuje się wysoką odpornością na działanie kwasów czy alkoholi, dlatego szczególnie poleca się je do pomieszczeń o okresowo podwyższonej wilgotności powietrza (kuchnie, łazienki). Konstrukcja okna umożliwia otwieranie skrzydła uchylnie lub obrotowo. Funkcja uchylna pozwala na pozostawienie skrzydła w dowolnym położeniu w zakresie od 0 do 35°. Umożliwia to swobodne podejście do otwartego okna, zapewniając nieograniczony widok na zewnątrz. Funkcja obrotowa pozwala na obrót skrzydła o 180°. Nowatorski system okuć gwarantuje pełną stabilność skrzydła zarówno funkcji uchylnej, jak i obrotowej. Wyposażone w nawiewnik V35 i system topSafe podnoszący odporność na włamanie. Okna występują w kolorze białym, złoty dąb lub sosna. Wymiary okna: od 55/98 do 94/140 cm. Cena brutto (dla wymiaru 55/98 cm): 1639,59 zł.
OKNO DACHOWE FTU-V U3 Okno dachowe wykonane z drewna sosnowego trzykrotnie malowanego lakierem poliuretanowym tworzącym trwałą i idealnie gładką powłokę w kolorze białym na powierzchni ramy. Okno ma jednolitą białą powierzchnię bez widocznego na drewnie rysunku słoi. Przeznaczone do pomieszczeń o okresowo podwyższonej wilgotności powietrza (kuchnie, łazienki). Okno otwierane jest obrotowo, a zawias umieszczony w połowie wysokości okna umożliwia obrót skrzydła i pozostawienie go w pozycji otwartej. Wyposażone w wydajny nawiewnik V40P i system topSafe podnoszący odporność na włamanie. Wymiary okna: od 55/78 do 114/140 cm. Cena brutto (dla wymiaru 55/78 cm): 1186,95 zł.
WWW.ROTO.PL
Zobacz więcej
OKNO ROTOQ Energooszczędność Dzięki dodatkowemu termo-blokowi WD, wysokiej jakości szkleniu termoizolacyjnemu i najwyższej klasie szczelności współczynnik przenikania ciepła okna wynosi od 1,2 W/(m2K) do 0,78 (m2K) (w zależności od wariantu). Jakość 15 lat gwarancji na pęknięcie okuć i ram oraz szyb zewnętrznych ze szkła hartowanego na skutek gradobicia. Drewno użyte do produkcji posiada potrójną ochronę przed niszczącym wpływem pary wodnej w pomieszczeniach, a także ciemnieniem na skutek promieni UV. Wygodna górna klamka Ergonomiczna klamka umieszczona u góry okna zapewnia komfort przy jego otwieraniu i zamykaniu. Eleganckie wykończenie Kolor antracyt metallic i obniżony montaż zapewniają harmonijne połączenie z dachem, tworząc z nim spójną, estetyczną aranżację. Kilka wariantów do wyboru Okno dostępne jest w 28 rozmiarach i różnych rodzajach szklenia: Standard, Comfort, Premium i Acustic.
24
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
OKNA DACHOWE DO KUCHNI I ŁAZIENKI WWW.VELUX.PL
Zobacz więcej
VELUX GLU 0055 Model zalecany jest do kuchni i łazienek, ale za sprawą białego wykończenia doskonale pasuje do nowoczesnego wystroju wnętrza. Dzięki technologii ThermoTechnology™ zredukowano współczynnik przenikania ciepła dla Uw 1,3 W/(m2K). W konstrukcji okna zastosowano wysokoizolacyjny materiał EPS, zaś rdzeń drewniany został pokryty ciśnieniowo odpornym na wodę poliuretanem. Inaczej niż w przypadku okien z PVC, poliuretanowa konstrukcja jest uformowana w jednej części. Jego naroża są gładkie i bez połączeń, przez co nie gromadzi się na nich wilgoć, kurz i brud. Nie wymagają też konserwacji, wystarczy tylko zwykłe mycie. Bardziej smukłe profile skrzydła i ościeżnicy, a także nowa aluminiowa klapa wentylacyjna nadają mu elegancki wygląd. Okno wyposażone jest w wydajną wentylację z filtrem powietrza, a także szybę bezpieczną, laminowaną w standardzie. Otwierane uchwytem w górze skrzydła, ale z łatwością można domontować do niego dodatkową klamkę na dole lub w razie potrzeb system elektrycznego sterowania VELUX INTEGRA®. Zawias obrotowy umożliwia obrót skrzydła o 180°, co ułatwia mycie zewnętrznej szyby od wewnątrz. 4. klasa przepuszczalności powietrza, dzięki systemowi uszczelek obwiedniowych na skrzydle, chroni przed wiatrem i zimnym powietrzem, zaś wytrzymała hartowana szyba zabezpiecza przed żywiołami. Łatwy montaż rolet i żaluzji dzięki systemowi Pick&Click®. Do montażu w dachach o nachyleniu 15–90° w każdym pokryciu, na standardowej lub obniżonej o 4 cm głębokości. Okno zainstalowane z ramą izolacyjną BDX i zarejestrowane na stronie www.velux.pl może być objęte nawet 20-letnią gwarancją.
GPU 0066 Okna obrotowo-klapowe GPU wykonane są w technologii rdzenia drewnianego pokrytego ciśnieniowo odpornym na wodę poliuretanem w kolorze białym, co gwarantuje wyjątkową wytrzymałość. Dzięki innowacyjnej konstrukcji ThermoTechnology™ oraz zastosowaniu szyby superenergooszczędnej współczynnik przenikania ciepła Uw równy jest 1,0 W(m2K). Okna można uchylić bezstopniowo do kąta 45° i swobodnie wychylić się z poddasza, a także obrócić o 180° i zablokować w pozycji do mycia. Wyposażone w potrójną szybę wypełnioną argonem, hartowaną i laminowaną z powłoką antyroszeniową i łatwozmywalną. Dzięki wydajnej klapie wentylacyjnej z filtrem, w ciągu godziny do pomieszczenia może dostać się nawet do 59 m3 powietrza. Wbudowany filtr powietrza zapobiega przedostawaniu się do pomieszczeń kurzu i owadów. Łatwy montaż rolet i żaluzji dzięki systemowi Pick&Click®. Zalecany kąt nachylenia połaci dachowej 15–55°. W oknie można zastosować system elektrycznego sterowania VELUX INTEGRA® i elektryczne akcesoria przeciwsłoneczne.
promocja
CYFROWY Agata Grudecka
bezpłatnie numer w formacie PDF i dołącz do grona
ulicznego. Rolety zewnętrzne mogą być obsługiwane ręcznie lub elektrycznie za pomocą pilota zdalnego sterowania. Ten drugi mechanizm wymaga jednak doprowadzenia
www.ekspertbudowlany.pl
budowa
ê ê 8
80
produktów i nowości
Rolety zewnętrzne skutecznie chronią budynki przed słońcem, deszczem, wiatrem, śniegiem i mrozem. Korzystnie wpływają również na bilans energetyczny domu czy mieszkania i stanowią przeszkodę dla potencjalnych włamywaczy. Można je montować zarówno w oknach pionowych, jak i połaciowych.
ściany i sufity
Rolety zewnętrzne do okien połaciowych
poddasze
Rolety pozwalają utrzymać odpowiednią temperaturę w pomieszczeniach o każdej porze roku. W lecie zapobiegają nadmiernemu nagrzewaniu się wnętrz, a w zimie uciecz-
Wymieniamy
ce ciepła z domu. Pancerz rolet zewnętrznych tworzą aluminiowe lamelki, ocieplone najczęściej pianką poliuretanową. Lamelki można ustawiać w różnych pozycjach, podobnie jak żaluzje. Jeśli zostaną ułożone poziomo, roleta będzie skutecznie chronić
ê ê 8
Fot. FAKRO
przed upałem, ale też zaciemni wnętrze. Natomiast wtedy, gdy zechcemy wpuścić trochę światła do wnętrza, wystarczy przekręcić lamelki o 40º. Rolety zewnętrzne do okien połaciowych mają też dodatkowe zalety. Przy pełnym zamknięciu chronią bowiem szyby przed uszkodzeniami mechanicznymi, które może spowodować np. grad. Ponadto dobrze tłumią zewnętrzny hałas. Dlatego instalację rolet warto rozważyć zwłaszcza wtedy, gdy mieszkamy w miejscu o dużym natężeniu ruchu
wnetrza
in s ta l a c j e
ogrody Wymieniamy
wnetrza
budowa
t ê ściany i sufity
Ocieplamy
poddasze
DOBRE NIE TYLKO NA LATO
t ê
Ocieplamy
więcej na str.
26
80
produktów i nowości
Roleta zewnętrzna sterowana pilotem
więcej na str.
26
24
www.eksper tbudowlany.pl
Markizy do okien pionowych
Markizy do okien pionowych
Markizy VMZ Solar do okien pionowych są wyposażone w inteligentny system automatycznego uruchamiania w zależności od nasłonecznienia. Nie potrzebują zasilania z sieci elektrycznej, bo zasilane są energią słoneczną. Funkcję czujnika pełni panel fotowoltaiczny, który w połączeniu ze specjalnym układem elektroniki reaguje na promieniowanie słoneczne. Latem, w przypadku dużego nasłonecznienia, markizy samoczynnie rozwijają się i chronią pomieszczenie przed nagrzaniem. Przy pochmurnej pogodzie zwijają się automatycznie, zwiększając napływ naturalnego światła. Innowacyjna konstrukcja markiz sprawia, że pełnią one dodatkowo funkcję moskitiery. Fot. FAKRO
numer w formacie PDF i dołącz do grona
20 tys.
e-prenumeratorów www.ekspertbudowlany.pl
Fot. FAKRO
bezpłatnie
Markiza AMZ Z-Wave do okien dachowych zasilana jest prądem z sieci elektrycznej i sterowana za pomocą pilota lub przełącznika naściennego w bezprzewodowym systemie Z-Wave (można ją zatrzymać w dowolnej pozycji). Współpracuje z oknami dachowymi FAKRO Z-Wave. Jeśli markiza elektryczna nie jest montowana na oknie Z-Wave, należy dokupić zasilacz 12 VDC i urządzenie sterujące.
Markiza AMZ-Solar do okien dachowych zasilana jest z akumulatorów umieszczonych na kasecie; automatycznie i samoczynnie zasłania okno, reagując na poziom nasłonecznienia i chroniąc pomieszczenie przed nagrzaniem. Może być sterowana w jednym z trzech trybów: automatycznym (samoczynne rozwijanie i zwijanie markizy w zależności od stopnia nasłonecznienia)
Fot. VELUX
pobierz
OSŁONY ZEWNĘTRZNE
Fot. VELUX
4/2014 (52) lipiec–sierpień issn 1730-1904
Energooszczędne rolety
Rolety zewnętrzne są wyposażone w wiele różnych funkcji, które zapewniają poczucie komfortu i bezpieczeństwa na poddaszu,
Markizy zewnętrzne wykonane są z wytrzymałej, odpornej na czynniki atmosferyczne tkaniny z włókien szklanych, powlekanych PVC. Tkanina jest zrolowana na wałku z silnikiem i umieszczona w kasecie z profili aluminiowych montowanej nad oknem. W krawędziach tkaniny zatopiona jest taśma suwakowa, która utrzymuje odpowiednie napięcie tkaniny pomiędzy prowadnicami i zapobiega jej wypadaniu. Takie rozwiązanie zwiększa jej odporność na wiatr. Materiał jest wytrzymały i odporny na czynniki atmosferyczne, nie zmienia wymiarów pod wpływem wody. Zaciągnięta markiza w czasie deszczu redukuje odgłos spadających kropli. Na okres zimy, gdy markiza nie jest używana, można ją zwinąć i ukryć w kasecie.
ogrody BEZPŁATNY
in s ta l a c j e
MAGA ZYN
do niego przewodów elektrycznych. Producenci oferują również energooszczędne systemy zasilane energią słoneczną, które nie wymagają montażu okablowania.
Skuteczna ochrona przed słońcem na poddaszu i nie tylko Przed nagrzewaniem poddasza najlepiej chronią markizy zewnętrzne, dostępne także do okien pionowych. Montuje się je na zewnątrz okna, a rozwija od wewnątrz. Markiza absorbuje promieniowanie słoneczne już przed szybą i emituje ciepło na zewnątrz, dzięki temu pomieszczenie się nie nagrzewa. Markiza zapewnia do 8 razy skuteczniejszą ochronę przed nagrzewaniem w porównaniu z zasłonami wewnętrznymi, a ponieważ materiał ma strukturę drobnej siateczki, markizy nie odcinają dopływu światła do wnętrza i nie zasłaniają widoku za oknem (jak rozciągnięte rolety zewnętrzne). Nie ma też potrzeby codziennego ich zwijania i rozwijania nawet przy deszczowej pogodzie. Dodatkowo umieszczenie markizy za oknem nie zmniejsza powierzchni przeszklenia okna.
20 tys.
e-prenumeratorów
Fot. FAKRO
pobierz
Fot. Aluprof
4/2014 (52) lipiec–sierpień issn 1730-1904
BUDOWA
BEZPŁATNY
BUDOWA
MAGA ZYN
półautomatycznym (samoczynne rozwijanie i zwijanie za pomocą pilota) obsługa markizy za pomocą dołączonego do zestawu pilota.
Roleta zewnętrzna zasilana energią słoneczną
nr 3/2014
nr 3/2014
www.eksper tbudowlany.pl
25
Czytaj jak lubisz EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
25
BUDOWA
SPOSÓB na ciepłe poddasze Adaptując poddasze na cele mieszkalne, zwiększamy metraż przestrzeni użytkowej domu. Musimy jednak zadbać o to, aby przystosowane pomieszczenia spełniały pewne warunki. Przede wszystkim powinna w nich panować odpowiednia temperatura, muszą też być ciche i widne. Trzeba zatem pamiętać o ich prawidłowej izolacji, z użyciem właściwych materiałów, oraz odpowiednim doświetleniu.
Fot. FAKRO
nie przylegały do siebie, zachowywały swój kształt i wymiary przez długie lata. Takie właściwości ma na przykład izolacja z wełny mineralnej.
Jaka powinna być grubość izolacji? Inwestując w dobre ocieplenie poddasza, warto wybrać nie tylko sprawdzony
Czym ocieplić poddasze?
produkt, ale także grubszą warstwę izoladocisnąć płyty do siebie, nie pozostawiając
cji. Zalecana grubość ocieplenia poddasza
Wybierając materiał do izolacji podda-
szczelin. Jeśli więc najważniejszy jest dla nas
energooszczędnego wynosi 25–35 cm. Ze
sza, należy pamiętać, że będzie on wciska-
efekt w postaci ciepłego i energooszczędnego
względu na koszty standardem jest wykony-
ny w przestrzenie między więźbą dachową.
poddasza, lepiej do jego ocieplania wybrać
wanie ocieplenia tylko do wysokości krokwi.
Z tego względu ważne jest upewnienie się, czy
materiał nierozwarstwiający się, ale spręży-
Tymczasem, zwiększając grubości samej
będzie on w stanie wszystkie te przestrzenie
sty, który dokładnie wypełni wszystkie wolne
izolacji o 10 cm, poprawiamy dodatkowo
dokładnie wypełnić, czy płyty będą dobrze
przestrzenie i sprawi, że płyty będą szczel-
aż o 40% izolacyjność cieplną. Dzięki temu
i ściśle do siebie przylegały oraz czy uda się łatwo dotrzeć do narożników i załamań. Jeśli materiał izolacyjny nie spełni tych warunków, skuteczność wykonanego ocieplenia może okazać się znacznie niższa. Każda szczelina w izolacji stanie się bowiem mostkiem termicznym, przez który będzie uciekać ciepło. Takie problemy wykonawcze przytrafiają się przy stosowaniu wiotkich mat lub płyt z twardych materiałów. Twardą izolacją trudniej jest wypełnić przestrzenie pomiędzy krokwiami i niełatwo
26
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
Prawidłowe ocieplenie poddasza, poza skuteczną izolacją termiczną, zapewnia także wiele innych korzyści. Wełna mineralne ma bardzo dobre właściwości tłumiące dźwięk. Energia akustyczna zostaje pochłonięta w warstwie wełny i ulega rozproszeniu. W ten sposób skutecznie wycisza ona wszystkie hałasy pochodzące z zewnątrz, na przykład odgłosy bębniącego deszczu, szczególnie dokuczliwe, gdy na dachu leży pokrycie z blachy. Zastosowanie wełny mineralnej do ocieplenia poddasza daje jeszcze jedną bardzo ważną korzyść. Ma ona bowiem najwyższą klasę reakcji na ogień A1. Na poddaszu, gdzie cała konstrukcja więźby jest drewniana, dodatkowe zabezpieczenie wełną mineralną może mieć w wypadku pożaru ogromne znaczenie, zwłaszcza jeśli zastosujemy układ dwuwarstwowy. Obudowuje on elementy konstrukcyjne dachu (krokwie, jętki, kleszcze) od strony pomieszczenia, a więc zabezpiecza je przeciwpożarowo nie z dwóch, ale z trzech stron, tworząc barierę ogniową w razie pożaru i zapobiegając rozprzestrzenianiu się ognia.
WARTO
wiedzieć
www.ekspertbudowlany.pl
BUDOWA oszczędności związane z eksploatacją bu-
JAK POPRAWNIE WYKONAĆ IZOLACJĘ PODDASZA (TYP NIESZCZELNY DLA PARY WODNEJ)
dynku będą większe. Za najlepsze rozwiązanie do ocieplania poddaszy uznaje się dwuwarstwowe ocieplenie z wełny mineralnej. Izolując w ten sposób, uzyskamy bardzo energooszczędne poddasze z ociepleniem grubości nawet 30 cm, skutecznie zabezpieczone przed szkodliwymi mostkami termicznymi.
Jak wykonać ocieplenie oddasza? Ze względu na to, że standardowa wysokość krokwi wynosi często 16 cm, a zalecana
1. Mierzymy rozstaw krokwi. Należy dokładnie zmierzyć odległość pomiędzy krokwiami w świetle, aby przyciąć wybrany produkt na odpowiedni wymiar
grubość izolacji na energooszczędnym poddaszu to 25–35 cm, izolację wykonuje się dwuwarstwowo, aby zminimalizować wpływ mostków liniowych, jakimi są krokwie. Układ materiałów stosowanych w połaci dachowej
4. Montujemy ruszt stalowy. Ruszt stalowy składa się z wieszaków do poddaszy o regulowanej wysokości, w kształcie litery U oraz profili typu C biegnących prostopadle do krokwi. Wieszaki mocujemy do krokwi, a następnie przykręcamy do nich profile nośne. W celu polepszenia izolacyjności poddasza, resztki wełny pozostałe po docinaniu płyt umieszczamy w listwach rusztu, aby stanowiły podparcie dla wełny pierwszej warstwy i zapewniały później ciągłość ocieplenia drugiej warstwy
różnicuje je ze względu na sposób odprowadzenia pary wodnej wytworzonej przez mieszkańców i przenikającej z pomieszczeń poddasza na zewnątrz. Są więc dwa rozwiązania: poddasze typu nieszczelnego i szczelnego dla pary wodnej. Poddasze użytkowe typu nieszczelnego
2. Dopasowujemy płytę z wełny. Należy odmierzyć odcinki wełny tak, aby były one o 2 cm szersze niż odległość pomiędzy krokwiami w świetle. Pozwoli to na samodzielne utrzymanie się wełny między krokwiami bez dodatkowego mocowania
dla pary wodnej – występuje wtedy, gdy na krokwiach zamontowana jest folia wiatro-
5. Układamy drugą warstwę ocieplenia pod krokwiami. Druga warstwa izolacji likwiduje liniowe mostki termiczne pochodzące od drewnianych elementów więźby dachowej (krokwie). Drugą warstwę ocieplenia układamy pod krokwiami, między listwami podwieszonego rusztu. W tej warstwie ocieplenia można rozprowadzić na zewnątrz listew zabezpieczone rurkami przewody instalacji elektrycznej
izolacyjna (membrana) o wysokiej paroprzepuszczalności (powyżej 600–800 g/m2/dobę lub Sd < 0,03 m). Odprowadzenie pary wodnej odbywa się przez szczelinę między wiatroizolacją a pokryciem dachowym. W przypadku tego typu poddasza należy zawsze wykonać:
»»szczelinę wentylacyjną o grubości kontrłaty, 2–3 cm nad folią wiatroizolacyjną, a pod pokryciem dachowym
»»wlot
powietrza do szczeliny nad rynną
przez tzw. wróblówkę
»»wylot w kalenicy przez tzw. szczotkę w gąsiorze.
3. Układamy pierwszą warstwę ocieplenia między krokwiami. Materiał izolacyjny układamy na wcisk między krokwiami, zwracając przy tym uwagę na szczelne przyleganie ocieplenia do siebie i do elementów konstrukcji poddasza, dbając jednocześnie o to, aby nie wypychać na zewnątrz membrany dachowej. W przypadku poddasza szczelnego dla pary wodnej należy pamiętać o pozostawieniu szczeliny wentylacyjnej grubości 3–6 cm
Grubość pierwszej warstwy ocieplenia po-
krycia o niskiej paroprzepuszczalności (do
winna być o 1–2 cm mniejsza niż wysokość
600 g/m2/dobę lub Sd < 0,033 m). Odprowa-
krokwi, aby uniknąć wypchania folii wiatro-
dzenie pary wodnej odbywa się przez szcze-
izolacyjnej (membrany) w kierunku pokrycia
linę między ociepleniem a deskowaniem peł-
(czyli np. dla krokwi o wysokości 16 cm gru-
nym lub folią wstępnego krycia.
bość ocieplenia powinna wynosić 15 cm). Grubość drugiej warstwy układanej poniżej krokwi powinna stanowić różnicę między
W przypadku tego typu poddasza należy zawsze wykonać:
»»szczelinę
wentylacyjną grubości 3–6 cm
6. Montujemy paroizolację (według potrzeb) oraz okładziny połaci i stropu nad poddaszem. Folię paroizolacyjną stosujemy tylko w pomieszczeniach wilgotnych (kuchnia, łazienka, WC). Układamy ją na zakład od strony wewnętrznej poddasza pod ociepleniem, mocując taśmą dwustronnie klejącą do spodu profili stalowych. W pomieszczeniach suchych (sypialnia, korytarz) do rusztu przykręcamy od razu warstwę wykończeniową, czyli płyty gipsowo-kartonowe lub panele Fot. Rockwool
łączną grubością energooszczędnego ocieple-
między ociepleniem a deskowaniem peł-
krokwi, aby uzyskać odpowiednią grubość
nia poddasza i przyjętą grubością pierwszej
nym lub folią wstępnego krycia
szczeliny wentylacyjnej (czyli np. dla krokwi
warstwy. Poddasze użytkowe typu szczelnego dla pary wodnej – występuje wtedy, gdy pokrycie
»»trójkątny ruszt ze sznurka poniżej folii wia-
na wynosić 12 cm). Grubość drugiej warstwy
riał izolacyjny nie zatkał szczeliny
układanej poniżej krokwi powinna stanowić
dachowe, np. papa, ułożone jest na desko-
»»wloty powietrza pod okapem i w kalenicy.
waniu pełnym lub gdy na krokwiach zamon-
Grubość pierwszej warstwy ocieplenia po-
towana jest folia wiatroizolacyjna wstępnego
winna być o 3–6 cm mniejsza niż wysokość
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
o wysokości 16 cm grubość ocieplenia powin-
troizolacyjnej albo deskowania, aby mate-
www.ekspertbudowlany.pl
różnicę między łączną grubością energooszczędnego ocieplenia poddasza i przyjętą grubością pierwszej warstwy.
27
PRZEGLĄD WEŁNY MINERALNEJ WWW.ROCKWOOL.PL
Zobacz więcej
TOPROCK SUPER I SUPERROCK Opis produktów: TOPROCK SUPER to maty ze skalnej wełny ROCKWOOL do izolacji termicznej, które dostępne są w formie zrolowanej, natomiast SUPERROCK to płyty z wełny skalnej, które poza właściwościami termicznymi, stanowią również izolację akustyczną. Produkty te dzięki swojej znacznej gęstości znajdują zastosowanie jako trwałe ocieplenie i zwiększenie izolacyjności akustycznej stropodachów wentylowanych i poddaszy. Wysoka temperatura topienia skał bazaltowych >1000°C powoduje, że wełna jest produktem całkowicie niepalnym (wg europejskiej klasyfikacji ogniowej klasa A1). Dlatego jej obecność w przegrodach budowlanych to dodatkowe bierne zabezpieczenie przeciwpożarowe. Oba produkty charakteryzują się najlepszą jakością i występują w najwyższej klasie izolacyjności termicznej SUPER; Wymiary: maty TOPROCK SUPER mają szerokość 1000 mm i występują w grubości od 100 do 200 mm; płyty SUPERROCK mają wymiary: długość 1000 mm, szerokość 610 lub 565 mm i występują w grubościach od 50 do 200 mm; Współczynnik przewodzenia ciepła λD: deklarowany dla obu produktów wynosi 0,035 W/(m · K); Klasa reakcji na ogień: dla obu produktów A1 – wyrób niepalny.
MEGAROCK PLUS I ROCKMIN PLUS Opis produktów: MEGAROCK PLUS i ROCKMIN PLUS to wyroby ze skalnej wełny ROCKWOOL, które tworzą optymalne rozwiązanie ocieplenia stropodachów wentylowanych i poddaszy. W trakcie produkcji dodawane są środki zmniejszające jej nasiąkliwość, dzięki czemu wełna jest trudnoz wilżalna, czyli hydrofobowa (woda spływa kroplami), i nie chłonie wilgoci z powietrza. Produkty spełniają wymagania nasiąkliwości przy krótkotrwałym i długotrwałym częściowym zanurzeniu w wodzie wyrobu, co zostało potwierdzone we właściwych certyfikatach symbolami w kodzie wyrobu WS oraz WL(P). Oba produkty mają bardzo dobre parametry izolacyjne i występują w klasie izolacyjności termicznej PLUS. Wymiary: maty MEGAROCK PLUS mają szerokość 1000 mm i występują w grubości od 100 do 200 mm; płyty ROCKMIN PLUS mają długość 1000 mm, szerokość 610 lub 565 mm i występują w grubościach od 40 do 200 mm. Współczynnik przewodzenia ciepła λD: deklarowany dla MEGAROCK PLUS wynosi 0,039 W/(m · K), a dla ROCKMIN PLUS – 0,037 W/(m · K); Klasa reakcji na ogień: dla obu produktów: A1 – wyrób niepalny.
WWW.PAROC.PL
Zobacz więcej
PAROC CORTEX ONE Materiał: sztywna, niepalna płyta wiatroszczelna z wełny kamiennej o wysokich właściwościach termoizolacyjnych, pokryta jednostronnie zintegrowaną, paroprzepuszczalną powłoką wiatroziolacyjną; Przeznaczenie: izolacja termiczna fasad wentylowanych. Powłoka paroprzepuszczalna i wodoodporna chroni konstrukcję przed wiatrem i wodą opadową, zapewniając szybkie i bezpieczne odparowanie wilgoci z wnętrza konstrukcji fasadowej. Łączenia płyt powinny być dodatkowo uszczelniane specjalną taśmą PAROC XST, aby zminimalizować przecieki wody i powietrza.; Współczynnik przewodzenia ciepła λD: 0,033 W/(m · K); Wymiary (dł.×szer.): 1200×600 mm; Grubość: 100, 150, 180 mm; Klasa reakcji na ogień: A2-s1, d0; Kod oznaczenia CE: MW-EN13162-T4 ‑DS(T+)‑WS-WL(P)‑Z(0,10).
PAROC UNS 37Z Materiał: elastyczna, ogniochronna, ogólnobudo wlana płyta izolacyjna z wełny kamiennej o wysokich właściwościach termoizolacyjnych i akus tycznych; Przeznaczenie: uniwersalny produkt do izolacji termicznej, akustycznej i ogniochronnej ścian zewnętrznych, poddaszy i dachów skośnych, ścian działowych, podłóg na legarach, we wszystkich rodzajach budynków. Płyta jest łatwa w montażu, cięciu i instalacji w zróżnicowanych aplikacjach; Współczynnik przewodzenia ciepła λD: 0,037 W/(m · K); Wymiary (dł.×szer.): 1220×610 mm; Grubość: 40–220 mm; Klasa reakcji na ogień: A1; Kod oznaczenia CE: MW-EN13162-T2‑DS(T+)-WS-WL(P)-MU1.
PAROC FAS B Materiał: sztywna, niepalna płyta z wełny kamiennej o wysokich właściwościach termoizolacyjnych i wytrzymałości mechanicznej, odporna na działanie związków alkalicznych; Przeznaczenie: warstwa ociepleniowa ścian z cienkowarstwowymi tynkami fasadowymi wykonywanych w systemie ETICS. Połączona ze ścianą łącznikami mechanicznymi tworzy gładką powierzchnię bazową do zaprawy tynkarskiej w przypadku nierównych powierzchni ściany nośnej; Współczynnik przewodzenia ciepła λD: 0,036 W/(m · K); Wymiary (dł.×szer.): 1200×600 mm; Grubość: 50–200 mm; Klasa reakcji na ogień: A1; Kod oznaczenia CE: MW-EN13162-T5-DS(TH)-CS(10)20 ‑TR10‑WS-WL(P)-MU1.
28
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
tv izolacje
wYdania specjalne
Relacje z wydarzeń branżowych, wywiady, filmy instruktażowe
Wydania tematyczne – bezpłatne dla prenumeratorów czasopisma
Maciej Rokiel
tarasy i balkony Projektowanie i warunki techniczne wykonania i odbioru robót
PREZENTUJĄ
nr 1/2013 Wydanie specjalne miesięcznika Izolacje
Facebook Społeczność identyfikująca się z marką
• • • •
ISSN xxxx-xxxx nakład: x tys. egz. cena: xx zł (w tym 5% VAT)
newsletter Najbardziej aktualne informacje w skrzynce e-mailowej
Unikalne treści Bogata i rzetelnie opracowana zawartość Autorzy – reprezentanci środowisk naukowych i wybitni specjaliści w branży Czasopismo punktowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
e-czYtelnia Internetowa czytelnia IZOLACJI – pełne wydania miesięcznika w formie elektronicznej
izolacje.com.pl Dostęp do wartościowych i wiarygodnych treści w każdym miejscu i czasie, możliwość komentowania i wspótworzenia informacji
konFerencja izolacje Jedyna tego typu platforma wymiany wiedzy i doświadczeń dla specjalistów z branży
seria „b”
e-book Praktyczne poradniki w postaci książek elektronicznych
Popularna seria tworzona przez tych, którzy o budownictwie wiedzą najwięcej
PRZEGLĄD WEŁNY MINERALNEJ WWW.CLIMOWOOL.PL
Zobacz więcej
CLIMOWOOL DF33 Opis produktu: mata z mineralnej wełny szklanej do izolacji cieplnej i akustycznej dachów skośnych (poddaszy użytkowych) w układzie jedno- i dwuwarstwowym, poddaszy nieużytkowych, w budownictwie szkieletowym (drewnianym lub metalowym) oraz stropów między legarami, sufitów podwieszanych i lekkich ścianek działowych; Wymiary (dł.×szer.): 2500–9000×1200 mm; Grubość: 50–200 mm; Klasa reakcji na ogień: A1 wg EN 13501-1, materiał niepalny; Cechy szczególne: produkt mający jeden z najlepszych współczynników przewodzenia ciepła w Polsce λD = 0,033 W/(m · K); opór cieplny RD: 1,52–6,06 (m2 · K)/W; Certyfikat CE: K1-0751-CPD-008.0-02-03/12 (D).
CLIMOWOOL DF35 Opis produktu: mata z mineralnej wełny szklanej do izolacji cieplnej i akustycznej dachów skośnych (poddaszy użytkowych) w układzie jedno- i dwuwarstwowym, poddaszy nieużytkowych, w budownictwie szkieletowym (drewnianym lub metalowym) oraz stropów między legarami, sufitów podwieszanych i lekkich ścianek działowych; Wymiary (dł.×szer.): 3100–6200×1200 mm; Grubość: 50–200 mm; Współczynnik przewodzenia ciepła λD: 0,035 W/(m · K); Klasa reakcji na ogień: A1 wg EN 13501-1, materiał niepalny; Cechy szczególne: opór cieplny RD: 1,43–5,71 (m2 · K)/W Certyfikat CE: K1-0751-CPD-008.0-02-03/12 (D).
CLIMOWOOL DF1 Opis produktu: mata z mineralnej wełny szklanej do izolacji cieplnej i akustycznej dachów skośnych (poddaszy użytkowych) w układzie jedno- i dwuwarstwowym, poddaszy nieużytkowych, w budownictwie szkieletowym (drewnianym lub metalowym) oraz stropów między legarami, sufitów podwieszanych i lekkich ścianek działowych; Wymiary (dł.×szer.): 3200–6500×1200 mm; Grubość: 50–200 mm; Współczynnik przewodzenia ciepła λD: 0,039 W/(m · K); Klasa reakcji na ogień: A1 wg EN 13501-1, materiał niepalny; Cechy szczególne: opór cieplny RD: 1,28–5,13 (m2 · K)/W, Certyfikat CE: K1-0751-CPD-008.0-02-03/12 (D).
reklama
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
31
BUDOWA
STOSOWANYCH DO OCIEPLEŃ
MO DOM BEZ STK ÓW
A
Właściwości i jakość materiałów
U WA G
Bartłomiej Cholewa, Stowarzyszenie na Rzecz Systemów Ociepleń
Niska energetyczność budynków oraz komfort ich użytkowania w dużej mierze zależą od rodzaju i jakości materiału izolacyjnego, którym chcemy ocieplić ściany. Prawidłowe wykonanie ocieplenia i zastosowanie wysokiej jakości materiałów, zarówno tych izolacyjnych, jak i stolarki okienno-drzwiowej, zapewni pożądaną szczelność budynku i zniweluje ryzyko powstania mostków termicznych. Rodzaje materiałów izolacyjnych
rakteryzują się wyjątkowo niskim współczyn-
drugiej, od listwy startowej aż po gzyms czy
nikiem przewodzenia ciepła, dlatego nadają
okap dachu, stosując metodę na tzw. mijan-
Najczęściej stosowanymi materiałami wy-
się do ocieplaniu budynków lub miejsc szcze-
kę. W celu uniknięcia mostków termicznych,
korzystywanymi do izolacji termicznej ścian
gólnych, na przykład ściany przy loggiach,
ewentualne szczeliny powyżej 2 mm należy
zewnętrznych są styropian i wełna mineralna.
w których łączna grubość izolacji nie może
uzupełnić klinami z tego samego materia-
Choć mają różne właściwości, ich parametry
być zbyt duża.
łu lub, w przypadku płyt styropianowych,
izolacyjne i zastosowanie są bardzo zbliżone.
niskoprężną pianką poliuretanową. Jeżeli
Mostki termiczne a jakość materiałów
Styropian to najpopularniejszy obecnie materiał do ocieplania ścian zewnętrznych,
ocieplenie wymaga dodatkowego kotwienia za pomocą łączników mechanicznych, to
który izoluje dzięki powietrzu zamkniętemu
Szacuje się, że przez nieocieplone ściany,
istotny jest ich odpowiedni dobór w zależno-
w drobnych porach. Jest lekki, wytrzymały,
straty ciepła sięgają nawet 40%. Dlatego też
ści od zastosowanej warstwy izolacyjnej oraz
ciepły, łatwo obrabialny i nie wchłania wody.
dobrze wykonane ocieplenie nie tylko pozwo-
rodzaju podłoża. Do mocowania płyt styropia-
Wełna mineralna, oprócz podobnych wła-
li zaoszczędzić na ogrzewaniu pomieszczeń
nowych możliwe jest stosowanie łączników
ściwości termoizolacyjnych, jest paroprze-
zimą, chłodzeniu latem, ale też znacząco
z trzpieniem tworzywowym lub stalowym,
puszczalna, tworzy izolację akustyczną i ma
wpłynie na mniejszą emisję gazów cieplar-
a w przypadku wełny mineralnej – wyłącznie
wysoką klasę reakcji na ogień. Alternatywą
nianych do atmosfery. Ważne jest, aby przy
z trzpieniem stalowym – wbijane lub wkrę-
dla wymienionych produktów mogą być też
ociepleniu budynku odpowiednio dobrać
cane. Dla wełny lamelowej należy stosować
inne, najczęściej o lepszych parametrach
zarówno materiały izolacyjne, jak i łączniki
łączniki ze specjalnymi talerzykami o więk-
izolacyjnych materiały, takie jak: polistyren
mechaniczne, a prace ociepleniowe wykonać
szej średnicy, zwiększającej powierzchnię
ekstrudowany XPS, płyty poliuretanowe PIR
z należytą starannością. Głównym kryterium,
mocowania płyty (ze względu na prostopadły
czy płyty ze sztywnej piany fenolowej. Pły-
którym powinniśmy się kierować przy wybo-
układ włókien). Przy wykonywaniu montażu
ty XPS to w uproszczeniu wersja styropianu
rze płyt izolacyjnych jest ich współczynnik
kołków należy zachować szczególną ostroż-
o lepszych parametrach technicznych, która
przewodzenia ciepła λ (lambda). Im niższy
ność, aby nie uszkodzić struktury izolacji.
świetnie sprawdza się do ocieplania miejsc
współczynnik, tym mniej ciepła przedostaje
W celu uniknięcia odwzorowania łączników
narażonych na uszkodzenia mechaniczne.
się przez materiał. Aby izolacja była skutecz-
na elewacji (efekt biedronki) istotne jest, aby
Zarówno płyty PIR, jak i płyty fenolowe cha-
na, płyty należy zamocować ściśle jedna przy
talerzyki łączników zlicować z powierzch-
1
2
3
1. Płyty izolacyjne należy układać na tzw. mijankę; 2. Szczeliny powyżej 2 mm należy uzupełnić klinami z tego samego materiału; 3. Sposób zatapiania siatki zbrojącej przy narożach okien Fot. archiwum SSO
32
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
BUDOWA nią płyt izolacyjnych. Aby uniknąć mostków
wewnętrznej strony budynku. W tym celu,
też stolarka okienno-drzwiowa. Decydując się
termicznych na płytach styropianowych,
o ile to możliwe, zaleca się stosowanie sto-
na zakup okien, powinniśmy zwrócić szcze-
dobrym rozwiązaniem będzie zastosowanie
larki o szerszych ościeżnicach, a następnie
gólną uwagę na jakość i klasę okien, rodzaj
łączników wyposażonych w zatyczki styropia-
wykonanie termoizolacji tej strefy. W takim
szyby oraz właściwości izolacyjne. Współcze-
nowe, a w przypadku łączników z trzpieniem
miejscu izolacja elewacji musi nachodzić na
sne profile okien mogą być wykonane z PVC,
stalowym, w plastikowe kapturki ochronne.
boczne krawędzie płyt ocieplających ościeża,
drewna lub aluminium i podzielone na różne
Pamiętajmy, że decydując się na zakup ma-
które muszą mieć mniejszą od niej grubość.
klasy energetyczne, np. A,B,C. Najwyższą
teriałów izolacyjnych o niskim współczynni-
W takim przypadku izolację ościeży najlepiej
z możliwych klas profili jest klasa A, która
ku przewodzenia ciepła i mniejszej grubości,
wykonać z materiałów o niższym współczyn-
oprócz ochrony przed zmianami temperatury
szczególną uwagę należy zwrócić na jakość
niku przewodzenia ciepła. Termoizolację płyty
i hałasem z reguły decyduje o wysokiej trwa-
i precyzję wykonywanych prac ocieplenio-
balkonów i loggii należy wykonać obustronnie
łości i stabilności okien. Z racji swojej dużej
wych oraz dobór odpowiednich „ciepłych”
na całej jej długości, a następnie wykonać
powierzchni, bardzo ważnym elementem każ-
łączników mechanicznych. W przeciwnym
fachową obróbkę zapobiegającą podciekaniu
dego okna są też szyby. Obecnie powszechnie
razie wszelkie niedociągnięcia dotyczące
wody pod spód balkonu. Jeżeli ściana ma bu-
stosowane są szyby zespolone składające się
szczelności układu lub zastosowanie produk-
dowę warstwową, wówczas dolne ocieplenie
z dwóch lub więcej szklanych tafli, oddzielo-
tów uzupełniających o gorszych parametrach
płyty balkonowej powinno się stykać z izola-
nych między sobą ramką dystansową wyko-
izolacyjnych będą znacznie potęgowały most-
cją ściany.
naną np. z aluminium. Niektórzy producenci
ki termiczne.
Ocieplanie newralgicznych miejsc
Jakość i rodzaje stolarki okienno-drzwiowej
okien oferują też ramki w wersji „termo”, które dodatkowo mogą obniżyć straty ciepła nawet o 10%. Podobnie jak w przypadku ścian, tak
Nawet najwyższej jakości materiał do ter-
i dla okien oraz drzwi o komforcie użytkowa-
Każdy budynek ma strefy szczególnie na-
moizolacji ścian nie jest w stanie zapewnić
nia w dużej mierze decyduje współczynnik
rażone na straty ciepła. Bez wątpienia nale-
należytej ochrony przed utratą ciepła, jeżeli
przenikania ciepła U, który mówi, ile ciepła
żą do nich ościeża okien i drzwi oraz płyty
nie podejdziemy do tematu bardziej komplek-
ucieka przez 1m² powierzchni, dlatego im jest
balkonów i loggii. Ocieplenie ościeży otwo-
sowo. „Ciepły dom” to nie tylko termoizolacja
niższy, tym lepiej. Powinien on być wyliczany
rów okiennych i drzwiowych należy wykonać
ścian i balkonów. W budownictwie jedno-
dla całych okien i drzwi (połączenie skrzydła
obligatoryjnie m.in. dlatego, aby uniknąć
i wielorodzinnym mostkiem termicznym może
z ościeżnicą), a nie dla samej ramy okiennej
przemarzania ścian i wystąpienia pleśni od
być również dach, piwnica, wentylacja, ale
czy też samej płyciny drzwi. reklama
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
33
PRZEGLĄD SYSTEMÓW OCIEPLEŃ WWW.ATLAS.COM.PL
Zobacz więcej
ATLAS CERAMIK Mocowanie: klejenie, łączniki mechaniczne; Zaprawa klejąca: zaprawa klejąca ATLAS STOPTER K-20 lub ATLAS HOTER U; Materiał izolacyjny: płyty styropianowe (EPS), płyty z polistyrenu ekstrudowanego (XPS); Warstwa zbrojona: zaprawa klejąca ATLAS STOPTER K-20 lub ATLAS HOTER U z siatką z włókna szklanego; Preparat gruntujący: akrylowa podkładowa masa tynkarska ATLAS CERPLAST; Zaprawy klejące do mocowania okładziny ceramicznej: ATLAS PLUS, ATLAS PLUS BIAŁY lub ATLAS PLUS EXPRES; Okładzina ceramiczna: elewacyjne, mrozoodporne płytki ceramiczne prasowane lub ciągnione, należące do grup Bla, BIb lub AI wg normy PN-EN 14411:2013, grubości max 15 mm i masie powierzchniowej nie większej niż 40 kg/m2.
ATLAS ETICS
ATLAS RENOTER Mocowanie: klejenie, łączniki z trzpieniem stalowym zabezpieczonym antykorozyjnie lub wykonanym ze stali nierdzewnej; Zaprawa klejąca: ATLAS STOPTER K-10, ATLAS STOPTER K-20, ATLAS STOPTER K-50, ATLAS HOTER S lub ATLAS HOTER U; Materiał izolacyjny: płyty styropianowe (EPS); Warstwa zbrojona: zaprawa klejąca ATLAS STOPTER K-20, ATLAS STOPTER K-50 lub ATLAS HOTER U wraz z siatką z włókna szklanego; Warstwa zewnętrzna: Tynk cienkowarstwowy ATLAS CERMIT (mineralny lub akrylowy) + preparat gruntujący ATLAS CERPLAST; Tynk cienkowarstwowy ATLAS SILKAT + preparat gruntujący ATLAS SILKAT ASX; Tynk cienkowarstwowy ATLAS SILKON + preparat gruntujący ATLAS SILKON ANX; Farba ATLAS ARKOL E; Farba ATLAS ARKOL S + środek gruntujący ARKOL SX; Farba ATLAS ARKOL N + środek gruntujący ARKOL NX; Farba ATLAS FASTEL NOVA.
Mocowanie: klejenie, łączniki tworzywowe z trzpieniem plastikowym. Łączniki nie są wymagane w budynkach niższych niż 12 m, a grubość styropianu nie przekracza 15 cm; Zaprawa klejąca: ATLAS STOPTER K-10, ATLAS STOPTER K-20, ATLAS STOPTER K-50, ATLAS HOTER S lub ATLAS HOTER U; Materiał izolacyjny: płyty styropianowe (EPS); Warstwa zbrojona: zaprawa klejąca ATLAS STOPTER K-20, ATLAS STOPTER K-50 lub ATLAS HOTER U wraz z siatką z włókna szklanego; Warstwa zewnętrzna: Tynk cienkowarstwowy ATLAS CERMIT (mineralny lub akrylowy) + preparat gruntujący ATLAS CERPLAST; Tynk cienkowarstwowy ATLAS DEKO M + preparat gruntujący ATLAS CERPLAST; Tynk cienkowarstwowy ATLAS SILKAT + preparat gruntujący ATLAS SILKAT ASX; Tynk cienkowarstwowy ATLAS SILKON + preparat gruntujący ATLAS SILKON ANX; TYNK AKRYLOWY ATLAS + preparat gruntujący ATLAS CERPLAST; TYNK SILIKONOWY ATLAS + preparat gruntujący ATLAS SILKON ANX; TYNK SILIKONOWO-SILIKATOWY ATLAS + preparat gruntujący ATLAS SILKON ANX; TYNK AKRYLOWO-SILIKONOWY ATLAS + preparat gruntujący ATLAS CERPLAST; Farba ATLAS ARKOL E; Farba ATLAS ARKOL S + środek gruntujący ARKOL SX; Farba ATLAS ARKOL N + środek gruntujący ARKOL NX; Farba ATLAS FASTEL NOVA; Farba ATLAS SALTA.
WWW.FARBYKABE.PL
Zobacz więcej
KABE THERM RENO System przeznaczony do ocieplania budynków oparty na styropianie z akrylową, polikrzemianową lub silikonową zewnętrzną wyprawą tynkarską oraz docieplania ścian z istniejącym systemem na bazie styropianu. Mocowanie: przez klejenie lub klejenie i mocowanie mechaniczne (kołkowanie); Zaprawa klejąca: zaprawa klejąca KOMBI S lub zaprawa klejąco-szpachlowa KOMBI; Materiał izolacyjny: płyty ze styropianu EPS klasy FASADA/ŚCIANA gr. od 20 do 300 mm; Warstwa zbrojona: zaprawa klejąco-szpachlowa KOMBI + systemowa siatka z włókien szklanych o gramaturze 145 lub 175 g/m²; Farba gruntująca: preparat gruntujący pod tynk akrylowy Grunt PERMURO GT, pod tynk polikrzemianowy Grunt Novalit GT, pod tynk silikonowy Grunt Armasil GT; Wyprawa tynkarska: tynk akrylowy PERMURO lub PERMURO AVANT, tynk polikrzemianowy (niskoalkaliczny) NOVALIT T, silikonowy Armasil T; Elementy uzupełniające: doradztwo techniczne, realizacja indywidualnych zamówień, obsługa dużych inwestycji, szkolenia, transport uzależniony od wielkości zamówienia; Zastosowanie: szczególnie zalecany do ocieplania i docieplania ścian budynkach niespełniających obowiązujących wymogów dotyczących izolacyjności termicznej. Dzięki szerokiej palecie kolorów i faktur tynków akrylowych umożliwia swobodne kształtowanie wizerunku architektonicznego elewacji budynków; Gwarancja: 5 lat na system i kolor zgodnie z Kartą gwarancyjną systemów ociepleń.
KABE THERM MW Kompletny system ocieplania budynków oparty na wełnie mineralnej z polikrzemianową lub silikonową zewnętrzną wyprawą tynkarską; Mocowanie: przez klejenie i mocowanie mechaniczne (kołkowanie); Zaprawa klejąca: zaprawa klejąca KOMBI WM1; Materiał izolacyjny: płyty z elewacyjnej wełny mineralnej gr. od 50 do 150 mm; Warstwa zbrojona: zaprawa klejąco-szpachlowa KOMBI WM2 + systemowa siatka z włókien szklanych gramaturze 145 g/m²; Farba gruntująca: preparat gruntujący pod tynk polikrzemianowy Grunt NOVALIT GT zaś pod tynk silikonowy Grunt ARMASIL GT; Wyprawa tynkarska: tynk polikrzemianowy (niskoalkaliczny) NOVALI T lub tynk silikonowy ARMASIL T; Elementy uzupełniające: doradztwo techniczne, realizacja indywidualnych zamówień, obsługa dużych inwestycji, szkolenia, transport uzależniony od wielkości zamówienia; Zastosowanie: szczególnie polecany do stosowania na powierzchniach wymagających wysokiej odporności na zabrudzenia oraz do ocieplania ścian w budynkach nowo wznoszonych (zawierających duże ilości tzw. wody technologicznej), zawilgoconych oraz wykonanych z materiałów porowatych (jak np. beton komórkowy, ceramika poryzowana czy żużlobeton). Dzięki wysokiej paroprzepuszczalności umożliwia odparowanie wilgoci zawartej w ścianachi narażonych na intensywne działanie czynników atmosferycznych. Dzięki zastosowaniu tynku niskoalkalicznego umożliwia bezproblemowe wykonanie tynku o charakterze mineralnym i wysokiej paroprzepuszczalności, co pozwala na odparowanie wilgoci zawartej w ścianach. Po zastosowaniu tynku silikonowego na jego powierzchni powstaje efekt odpychania cząsteczek wody przez żywicę silikonową. Efekt ten skutecznie zabezpiecza elewacje przed działaniem opadów oraz redukuje osadzanie się zanieczyszczeń; Gwarancja: 5 lat na system i kolor zgodnie z Kartą gwarancyjną systemów ociepleń. *) Przy
montażu docieplenia do systemu ociepleń z wierzchnią wyprawą tynkarską łączna grubość istniejącej i nowo wykonanej warstwy termoizolacyjnej nie może przekroczyć 30 cm. W przypadku usunięcia wyprawy wraz z warstwą zbrojoną, łączna grubość warstw termoizolacji nie może przekroczyć 25 cm.
34
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
PRZEGLĄD SYSTEMÓW OCIEPLEŃ WWW.ROCKWOOL.PL
Zobacz więcej
ECOROCK FF System ociepleń ECOROCK FF przeznaczony jest do wykonywania izolacji termicznej ścian zewnętrznych, zarówno w budynkach nowo wznoszonych, jak i termomodernizowanych. Stanowi kompleksowe rozwiązanie bazujące na jednej z dwóch płyt izolacyjnych ze skalnej wełny: FRONTROCK MAX E lub FASROCK LL oraz pełnej ofercie chemii budowlanej, niezbędnej do wykonania kompletnego systemu ociepleń. Bogata oferta tynków silikonowych i silikatowych barwionych w masie oraz szeroka paleta kolorystyczna farb do malowania tynków mineralnych zaspokoi potrzeby nawet najbardziej wymagających inwestorów. Wszystkie elementy systemu zostały starannie przebadane i dobrane w taki sposób, aby w pełni wykorzystać unikalne cechy skalnej wełny ROCKWOOL. Wysoka jakość wszystkich elementów systemu poparta jest 10-letnią gwarancją. W skład systemu ECOROCK FF wchodzą: 1. Płyty izolacyjne: FRONTROCK MAX E lub FASROCK LL. Płyty fasadowe FRONTROCK MAX E posiadają specjalnie utwardzoną wierzchnią warstwę o podwyższonej wytrzymałości. Stanowi ona bardzo stabilne podłoże dla zaprawy zbrojącej, łączników mechanicznych i wypraw tynkarskich. Spodnia część płyty, przylegająca bezpośrednio do podłoża, jest nieco lżejsza, a zarazem bardziej sprężysta. Taki układ dwóch warstw w płytach FRONTROCK MAX E zapewnia lepszą izolacyjność cieplną λD = 0,036 W/(m · K) połączoną z dobrymi właściwościami mechanicznymi. Płyty FRONTROCK MAX E sprzedawane są w wymiarze 1000×600 mm. Dostępne grubości: od 60 do 280 mm. Płyty lamelowe FASROCK LL – dzięki prostopadłemu układowi włókien do izolowanej powierzchni pozwalają na ograniczenie lub całkowite wyeliminowanie mocowania łącznikami mechanicznymi na nośnych podłożach, takich jak beton, ceramika, silikat i keramzytobeton. Płyty charakteryzują wysokie parametry mechaniczne, lamelowa struktura włókien, szybkość i prostota montażu. Współczynnik przewodzenia ciepła płyt FASROCK LL wynosi λD = 0,041 W/(m · K), wymiar płyty: 1200×200 mm. Dostępne grubości: od 50 do 300 mm. 2. Zaprawy klejące: do przyklejania wełny skalnej ZK-ECOROCK Normal W lub zaprawa klejąco-zbrojąca do przyklejania wełny oraz zatapiania siatki ZZ-ECOROCK Specjal W. 3. Warstwa podkładowa: podkład tynkarski pod tynk mineralny i tynk silikonowy PT-ECOROCK Grunt M lub podkład tynkarski pod tynk silikatowy PT-ECOROCK Grunt S-T. 4. Warstwa wykończeniowa: tynk mineralny baranek o granulacji 2 mm, 2,5 mm, 3 mm BR-ECOROCK M lub tynk mineralny drapany o granulacji 2 mm, 3 mm DR-ECOROCK M; tynk silikatowy baranek o granulacji 1 mm, 1,5 mm, 2 mm BR-ECOROCK S; tynk silikonowy baranek o granulacji 1 mm, 1,5 mm, 2 mm BR-ECOROCK SIL lub tynk silikonowy drapany o granulacji 2 mm DR-ECOROCK SIL. 5. Wyprawy gruntujące: grunt pod farbę elewacyjną silikatową ECOROCK Grunt S lub grunt pod farbę elewacyjną silikonową ECOROCK Grunt SIL. 6. Powłoka malarska: farba elewacyjna silikatowa ECOROCK F-S lub farba elewacyjna silikonowa ECOROCK Silikon.
TEL. 71 358 25 00 INFO@BAUMIT.PL, WWW.BAUMIT.COM Zobacz więcej
Baumit PRO Reno S Klej do przyklejania termoizolacji: Baumit ProContact – zaprawa klejowa-szpachlowa; Rodzaj termoizolacji: Baumit ProTherm – elewacyjna płyta styropianowa; Warstwa zbrojąca: Baumit ProContact – zaprawa klejowo-szpachlowa; Baumit StarTex – siatka z włókna szklanego; Warstwa wykończeniowa: Baumit SilikonTop – tynk silikonowy; Baumit StellaporTop – tynk silikatowo-silikonowy; Baumit GranoporTop – tynk akrylowy; Baumit CreativTop – modelowany tynk dekoracyjny; Baumit EdelPutz Spezial – tynk mineralny; Kolory: wg wzornika Baumit Life; Struktury: drapana/baranek i rowkowa/kornik; Klasyfikacja ogniowa: nierozprzestrzeniający ognia (NRO).
Baumit ProSystem Klej do przyklejania termoizolacji: Baumit ProContact – zaprawa klejowo-szpachlowa; Rodzaj termoizolacji: Baumit ProTherm – elewacyjna płyta styropianowa; Warstwa zbrojąca: Baumit ProContact – zaprawa klejowo-szpachlowa; Baumit StarTex – siatka z włókna szklanego; Warstwa wykończeniowa: Baumit NanoporTop – tynk samoczyszczący; Baumit SilikonTop – tynk silikonowy; Baumit StellaporTop – tynk silikatowo-silikonowy; Baumit SilikatTop – tynk silikatowy; Baumit GranoporTop – tynk akrylowy; Baumit MosaikTop – tynk mozaikowy; Baumit StyleTop – tynk akrylowy o intensywnej kolorystyce; Baumit CreativTop – modelowany tynk dekoracyjny; Baumit EdelPutz Spezial – tynk mineralny; Kolory: wg wzornika Baumit Life; Struktury: drapana/baranek i rowkowa/kornik; Klasyfikacja ogniowa: nierozprzestrzeniający ognia (NRO).
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
Baumit StarSystem EPS Klej do przyklejania termoizolacji: Baumit StarContact White – biała, wzmocniona włóknami zaprawa klejowo-szpachlowa; Rodzaj termoizolacji: Baumit StarTherm – elewacyjna, grafitowa płyta styropianowa; Warstwa zbrojąca: Baumit StarContact White – biała, wzmocniona włóknami zaprawa klejowo-szpachlowa; Baumit StarTex – siatka z włókna szklanego; Warstwa wykończeniowa: Baumit NanoporTop – tynk dekoracyjny, samoczyszczący; Baumit SilikonTop – tynk silikonowy; Baumit MosaikTop – tynk mozaikowy; Baumit StyleTop – tynk akrylowy o intensywnej kolorystyce; Baumit CreativTop – modelowany tynk dekoracyjny; Baumit EdelPutz Spezial – tynk mineralny; Kolory: wg wzornika Baumit Life; Struktury: drapana/baranek i rowkowa/kornik; Klasyfikacja ogniowa: nierozprzestrzeniający ognia (NRO).
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
35
BUDOWA
Termoizolacja domu
POLIURETANOWĄ PIANKĄ NATRYSKOWĄ Poliuretanowa (PU) pianka natryskowa przeznaczona jest do wykonania bezspoinowej izolacji termicznej, akustycznej oraz hydroizolacji, a także jako warstwa wzmocnieniowa przy dużych gęstościach, bezpośrednio na powierzchni izolowanego obiektu.
N
Stosowanie natryskowej pianki poliuretanowej niesie za sobą dużo wymiernych korzyści, zarówno czysto materialnych (oszczędności na energii oraz na renowacjach w przyszłości), jak również dla środowiska naturalnego, a tym samym dla zdrowia ludzi. Firma PCC Prodex oferuje wiele rozwiązań w zakresie termoizolacji (www.pcc-prodex.eu). Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą na systemy natryskowej pianki PU – EKOPRODUR, m.in. S0540, S0329 oraz S0310.
WARTO
wiedzieć
atrysk pianki na izolowaną po-
Kolejnym typowym parametrem dla na-
wierzchnię odbywa się bezpośred-
tryskowej pianki PU jest wysoka stabilność
nio na miejscu aplikacji przy użyciu
w czasie i w szerokim zakresie temperatur
specjalistycznych agregatów wysokociśnie-
(od ujemnych do dodatnich) oraz odporność
niowych. Agregaty te umożliwiają idealne
chemiczna na rozcieńczone ciecze alkalicz-
wymieszanie dwóch składników systemu
ne i kwaśne, a także na większość rozpusz-
poliuretanowego, a w rezultacie prawidłowe
czalników organicznych. Natryskową piankę
wykonanie izolacji.
PU cechuje również doskonała przyczepność
niskim obciążeniu. Sam sposób nakładania
do różnych materiałów budowlanych, m.in.
pianki jest stosunkowo łatwy i szybki, choć
do betonu, drewna, papy bitumicznej, folii,
wymaga użycia profesjonalnego sprzętu.
membran z tworzyw sztucznych. To eliminuje
Ocenia się, że wykonawca jest w stanie po-
Obecnie jest to jeden z najlepszych ma-
dość częste i uciążliwe obsunięcia materiału,
kryć nawet 1000 m2 powierzchni dziennie,
teriałów termoizolacyjnych na rynku. Cha-
co niestety ma miejsce w przypadku tradycyj-
niezależnie od stopnia skomplikowania po-
rakteryzuje
najniższy
nych produktów. Pianka ma również bardzo
wierzchni.
współczynnik przewodzenia ciepła – nawet
wysoką wytrzymałość mechaniczną, która
Do najcenniejszych i najbardziej docenia-
λ ~ 0,021 W/(m · K) oraz brak mostków ciepl-
osiąga wielkości nawet do kilkuset kPa. Waż-
nych przez użytkowników zalet natryskowej
nych (izolacja bezspoinowa). W rezultacie
ne jest również, że w przypadku natryskowej
pianki PU należy zaliczyć jednak jej długo-
uzyskuje się dobre uszczelnienie zapewnia-
pianki PU w jednym etapie produkcji uzyskuje
wieczność, która przy dobrym wykonaniu
jące efektywność izolacji i zarazem znaczne
się izolację cieplną i przeciwwilgociową oraz
wytrzymuje ponad 30 lat, niezależnie od
obniżenie kosztów ogrzewania.
wzmocnienie mechaniczne konstrukcji przy
panujących warunków pogodowych, oraz
Główne zalety natryskowej pianki PU
go
porównywalnie
bezwzględna odporność na grzyby, pleśnie i gryzonie.
Zastosowanie pianki PU Natryskowa pianka PU ma wręcz nieograniczone zastosowanie, jednak typowo wykorzystuje się ją jako:
»»izolację dachów, poddaszy, zadaszeń, stropów, pomieszczeń użytkowych lub budynków mieszkalnych, zarówno nowych, jak 1
2
i już istniejących
»»izolację
zbiorników przemysłowych oraz
rurociągów
»»wzmocnienie
obiektów poprzez natrysk
pianki.
3
4
Fot. 1–4. Nanoszenie natryskowej pianki PU na fundamenty (1, 3), malowanie dachowego systemu natryskowego (Ekoprodur S0540) farbą ochronną odporną na promieniowanie UV (4), przekrój przez kilka warstw systemu natryskowego – zamknięta komórka (2)
36
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
PCC Prodex Sp. z o.o. ul. Artemidy 24, 01-497 Warszawa prodex@pcc.eu, www.pcc-prodex.eu
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
Projek t y Domów wszystkie w jednym miejscu � Parterowe
Piotr II, Archeco
Texas, Krajobrazy
Zx102, Z500
� Z poddaszem
Noelia Bis, Domplan
Dom przy Alabastrowej 21, Galeria Domów
Bergen IV, Lipińscy
� Piętrowe
Zx54, Z500
Szmaragd 4, MG Projekt
Cyprys 2, MTM Styl
wybierz projekt dla siebie 71 723 0 111
www.Domowy.Pl
BUDOWA
NOWOCZESNY WYMIAR ORYNNOWANIA Rynna kwadratowa w systemie Galeco STAL2 Galeco STAL2 to propozycja systemu rynnowego dla inwestorów i architektów poszukujących świetnych parametrów i nowoczesnych rozwiązań. Powlekana czterema warstwami ochronnymi stal, wykorzystana do produkcji systemów rynnowych Galeco, to gwarancja dużej wytrzymałości i odporności na zmienne warunki atmosferyczne. Teraz Galeco proponuje coś jeszcze: wśród systemów stalowych pojawiła się nowość – rynna o kwadratowym profilu, będąca odpowiedzią na wyzwania współczesnego budownictwa.
korzystać z doskonałego rozwiązania funkcjonalnego. Zatrzaskiwana na haki doczołowe maskownica jest elementem, który może zostać w każdej chwili zdemontowany, chociażby w celu przeprowadzenia prac konserwatorskich. Kwadratowy profil mają także rury spustowe, prowadzone na zewnątrz elewacji. Geometryczna forma czyni z nich dyskretny element dekoracyjny, świetnie komponujący się z całością bryły nowoczesnego budynku. Aby uzyskać jeszcze lepszy efekt minimalistycznego okapu, Galeco proponuje montaż dekoracyjnej podsufitki z systemu Galeco DECOR. Jest to możliwe dzięki wyprofilowaniu dolnej części maskownicy w kształt listwy „J”, w którą wsuwa się panel podbitki dachowej.
Geometryczna funkcjonalność System rynnowy Galeco STAL2 dostępny jest w wymiarach 125/80×80 mm, które idealnie sprawdzą się w budynkach różnego typu – począwszy od budownictwa jednorodzinnego, na małych obiektach przemysłowych skończywszy. Innowacyjny kształt profilu rynny i rury spustowej to nie tylko atut estetyczny nowego systemu Galeco. Dzięki kwadratowemu profilowi rynny, system Galeco STAL2 jest bardziej wydajny niż dostępne na rynku konkurencyjne systemy o zbliżonych wymiarach. Najwyższa jakość materiałów i technologii wykonania systemów stalowych Galeco zapewnia ich efektywne, bezawaryjne działanie – potwierdzeniem tego jest 35-letnia gwarancja. Obok doskonałej funkcjonalności, firma
M
38
inimalizm nowoczesnej architektury, przejawiający się w prostych formach,
przejrzystej
Nowoczesna forma Innowacyjność systemu polega na zastoso-
geometrii
waniu kwadratowego profilu we wszystkich
i stonowanej kolorystyce, wymaga rozwiązań
elementach systemu rynnowego. W przypad-
funkcjonalnych idących w parze z założenia-
ku rynny jest to dodatkowy atut, gdyż ideal-
mi estetycznymi budynku. System rynnowy,
nie przylega ona do deski czołowej, a także
będący nieodłączną częścią każdego budyn-
może zostać zakryta maskownicą podsufitko-
ku, powinien także wpisywać się w te zało-
wą. Maskownica jest elementem dostępnym
żenia. Oparty na kwadratowym profilu rynny
w systemie Galeco STAL2, którą zatrzaskuje
i rury spustowej nowy system Galeco STAL2
się w dolne zamki haków doczołowych, co
to rozwiązanie dla domów jednorodzinnych,
w efekcie daje gładkie wykończenie okapu.
budynków mieszkalnych i małych obiektów
Dzięki temu dom zyskuje nowoczesny, este-
przemysłowych.
tyczny wygląd, jego użytkownicy zaś mogą
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
stawia także na dobry, współczesny design, chcąc odpowiadać na bieżąco na zmieniające się potrzeby klientów.
GALECO Sp. z o.o. ul. Uśmiechu 1, 32-083 Balice k. Krakowa tel. 12 258 32 00, fax 12 258 32 01 infolinia 801 623 626 e-mail: galeco@galeco.pl www.galeco.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
BUDOWA
Renowacja powierzchni balkonu
W 5 KROKACH
Sezon letni stanowi doskonałą okazję do przyjrzenia się, w jakiej kondycji są elementy budynku szczególnie mocno narażone na niekorzystne warunki atmosferyczne. Może się okazać, że po zimie nasz balkon wymaga szybkiej i skutecznej naprawy, aby w upalne dni mógł dobrze pełnić swoją funkcję, bez obaw o bezpieczeństwo i wygodę użytkowników.
D
ciu korozji ze zbrojenia, dokładnie przykrywając powierzchnię. Gdy pierwsza warstwa stwardnieje (po ok. 2 godz. w temp. +23°C i względnej wilgotności powietrza 50%), należy nanieść drugą warstwę – również pokrywając całą powierzchnię. Do dalszych prac można przystąpić po upływie około 2 godz. od nałożenia drugiej warstwy zaprawy.
ecydując się na renowację lub mo-
Krok 3: Mostek sczepny
dernizację balkonu, kluczowym etapem prac jest ocena stanu płyty bal-
Wypełnienie ubytku należy poprzedzić na-
konowej i nośnych elementów budowlanych.
łożeniem warstwy sczepnej przy użyciu zapra-
Wpływ czynników atmosferycznych podczas
wy kontaktowej Sopro Repadur MH. Stoso-
wieloletniej eksploatacji, błędy wykonaw-
wana pod zaprawę do uzupełniania ubytków
cze oraz przyczyny związane z technologią
betonu, zapewnia jej optymalne wiązanie
produkcji mogą prowadzić do pękania i odspajania się betonu w konstrukcjach płyt wspornikowych, parapetów czy balustrad. W takim przypadku, przed nałożeniem nowej okładziny, należy prawidłowo zdiagnozować
Fot. 1. Mechaniczne czyszczenie stali zbrojeniowej
stan faktyczny płyty i w razie konieczności
ce naprawcze betonowej powierzchni. Po
dokonać wszelkich napraw, które zabezpie-
utwardzeniu żywicy, należy usunąć nadmiar
czą stal przed dalszym procesem korozji oraz
piasku.
uzupełnią ubytki betonu. Z reguły renowacje przeprowadza się za pomocą systemów zapraw na bazie cementowej, modyfikowanych polimerami, zwanych zaprawami PCC.
Krok 2: Zabezpieczenie przed korozją Uszkodzona
płyta
żelbetowa
wymaga
Fot. 3. Nakładanie warstwy sczepnej przy użyciu Sopro Repadur MH
Należy pamiętać, że aby naprawa była
odkucia i usunięcia luźnych części betonu
efektywna, warto do tego celu użyć wyspe-
w celu odsłonięcia skorodowanego zbrojenia.
z podłożem. Jest szczególnie przydatna przy
cjalizowanych produktów. Jednym z naj-
Oczyszczoną mechanicznie stal zbrojeniową
obróbce elementów poddawanych obciąże-
nowocześniejszych, profesjonalnych syste-
należy następnie zabezpieczyć przy użyciu
niom dynamicznym lub przy trudnej obróbce,
mów renowacji betonu stosowanym przy
jednoskładnikowej cementowej zaprawy an-
np. nad głową. Należy pamiętać, aby przed
PCC I (powierzchnie przejezdne, takie jak
tykorozyjnej Sopro Repadur KS. Zaprawę
nałożeniem warstwy sczepnej gruntownie
mosty) i PCC II (powierzchnie nieprzejezdne,
należy nanosić w dwóch cyklach. Pierwszą
zwilżyć podłoże wodą.
obciążone dynamicznie i statycznie – podpo-
warstwę zaprawy Sopro Repadur KS należy
ry, fasady itp.) jest czteroelementowy system
nanieść pędzlem, bezpośrednio po usunię-
Krok 4: Uzupełnienie ubytków betonu
Repadur firmy Sopro.
Kolejnym krokiem jest nałożenie szpachel-
Krok 1: Przygotowanie podłoża
mokre) warstwy naprawczej zaprawy cemen-
Po określeniu uszkodzonych miejsc, jesz-
towej Sopro Repadur 50 gr. 10–50 mm. Za-
cze przed rozpoczęciem prac renowacyjnych
prawa ta jest wzmocniona włóknami i prze-
betonu należy oczyścić występujące w nim
znaczona do wypełniania ubytków i renowacji
rysy, w razie konieczności poszerzając je za
betonowych podłoży o dużej powierzchni.
pomocą szlifierki kątowej. Rysy i pęknięcia
Jako alternatywny produkt można w tym
powinny zostać precyzyjnie wypełnione ży-
miejscu zastosować wzmocnioną włóknami
wicą budowlaną Sopro BH 869 i obsypane piaskiem kwarcowym Sopro QS 511, w celu zwiększenia przyczepności pod dalsze pra-
40
ką na warstwę kontaktową (metodą mokre na
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
Fot. 2. Z abezpieczenie oczyszczonej stali zbrojeniowej przy użyciu zaprawy antykorozyjnej Sopro Repadur KS
www.ekspertbudowlany.pl
sztucznymi szpachlę renowacyjną i wyrównawczą Sopro RAM3, która została stworzona specjalnie z myślą o szybkiej i efektywnej
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
BUDOWA Krok 5: Wykończenie powierzchni
W przypadku prac naprawczych na podłożach mineralnych obwiązuje zasada: im
Ostatni etap prac naprawczych to wykoń-
szybciej, tym lepiej. Odpowiednie zabezpie-
czenie powierzchni. Wygładzenie i przygo-
czenie i uzupełnienie niedużego ubytku za-
towanie podłoża pod następne powłoki od-
pobiega dalszej erozji i powstaniu większych
bywa się poprzez aplikację drobnoziarnistej
zniszczeń. System renowacji betonu Sopro
szpachli cementowej Sopro Repadur 5, której
Repadur to cztery wzajemnie do siebie do-
warstwa powinna mieć grubość do 5 mm.
stosowane produkty, które umożliwiają pełną naprawę zniszczonych podłoży. Stosując kompletne systemy naprawy i uszczelnień Sopro na powierzchni balkonów, można wykonać skuteczną renowację oraz zabezpie-
Fot. 4. N akładanie zaprawy do uzupełniania ubytków betonu Sopro Repadur 50 na zaprawę kontaktową poprzez szpachlowanie
czyć konstrukcję przed niszczącym wpływem czynników atmosferycznych oraz dalszym korodowaniem.
naprawie ubytków w podłożach mineralnych. Szpachla RAM3 ma bardzo dobre właściwości robocze, a dzięki szybkiemu przyrostowi wytrzymałości, do obróbki powierzchniowej można przystąpić wcześniej niż w przypadku porównywalnych produktów. Po utwardzeniu szpachla Sopro RAM 3 jest wodoodporna, paroprzepuszczalna i odporna na zmienne cykle zamrażania i rozmrażania.
Fot. 5. N akładanie szpachli cementowej drobnoziarnistej Sopro Repadur 5 jako wykończenie powierzchni
Sopro Polska Sp. z o.o. ul. Poleczki 23/F, 02-822 Warszawa www.sopro.pl promocja
.com.pl
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
41
BUDOWA mgr inż. Maciej Rokiel Polskie Stowarzyszenie Mykologów Budownictwa
Fot. Atlas
Jak prawidłowo
NAPRAWIĆ TARAS LUB BALKON
P
rzyczyn destrukcji tarasu może być
tarasie czy balkonie, zwłaszcza tych w ciem-
fot. 5a i 5b, można mieć wątpliwości, czy
bardzo wiele, jednak najczęściej wy-
nych kolorach i od południowej strony, może
przewidziana była hydroizolacja podpłyt-
stępujące to: przesączanie się wody
podczas letnich upałów dochodzić nawet
kowa). Po wejściu na powierzchnię tarasu
pod warstwę użytkową, złe wykonstruowanie
do +70°C, a w czasie burzy z intensywny-
przedstawionego na fot. 5a pod spękanym
i uszczelnienie dylatacji, złe wykonstruowa-
mi opadami deszczu obniżyć się gwałtownie
jastrychem dało się słyszeć chlupot wody,
nie, mocowanie i uszczelnienie obróbek bla-
do kilkunastu stopni. W zimie dochodzą do
która wydostawała się przez spękania. Przy-
charskich oraz balustrad, złe uszczelnienie
tego jeszcze niemałe obciążenia wynikające
czynę takiego stanu rzeczy pokazuje fot. 5b.
progu drzwiowego, niewłaściwa kolejność
z przejść przez zero – może ich być w cią-
Pod jastrychem wykonano wannę ze zgrzewa-
warstw konstrukcji tarasu, wykraplanie się
gu jednej zimy nawet sto kilkadziesiąt. Tak
wilgoci w konstrukcji i wnikanie pary wod-
duża różnica temperatur powoduje znaczne
nej z położonych pod tarasem pomieszczeń.
zmiany wymiarów. Jeśli odległość między dy-
Przyczyną destrukcji tarasu może być także
latacjami wynosi 3 m, a różnica temperatur
próba naprawy warstwy użytkowej polega-
50°C (dobowa zmiana temperatury okładziny
jąca jedynie na skuciu odpadających płytek
ceramicznej i jastrychu), to zmiana długości
i wykonaniu nowej okładziny, co może być
takiego odcinka jastrychu wynosi od 1,5
dodatkowo kosztowną lekcją dla inwestora.
do 1,95 mm, a dla okładzin ceramicznych
Niekiedy usterki w wykonaniu tarasu mogą
– od 0,6 do 1,2 mm. Podczas szokowego
kumulować się z usterkami w wykonaniu ter-
schładzania powierzchni połaci w lecie, np.
moizolacji przyległych przegród, co dodatko-
na skutek gwałtownej burzy, różnica zmian
wo utrudnia ustalenie przyczyn zawilgocenia
długości okładziny ceramicznej i jastrychu
(fot. 1).
wynosi od 0,3 do 1,35 mm. Biorąc pod uwa-
Skąd się biorą usterki?
42
Odpadające płytki, wykruszone fugi, spękane i odspajające się podkłady oraz jastrychy, a także przecieki przez płytę konstrukcyjną i zalewanie ścian pod tarasem, to najczęstsze objawy uszkodzeń tarasu. Naprawa wszystkich tych usterek to zadanie niełatwe. Trzeba bowiem precyzyjnie ustalić przyczyny uszkodzeń, a tych może być bardzo wiele, zastosować odpowiednie materiały i przeprowadzić wszelkie prace naprawcze zgodnie ze sztuką budowlaną.
gę roczny gradient temperaturowy (zima-lato) rzędu 100°C, różnica zmian długości trzyme-
Przystępując do naprawy tarasu, trzeba
trowego odcinka okładzin i jastrychu wynosi
wiedzieć, jakie zjawiska występują w po-
od 0,6 do 2,7 mm. Odkształcenia te, przy
szczególnych warstwach konstrukcji i czym
braku właściwie wykonstruowanych dylatacji
mogą się one objawiać. Podstawowym ob-
są gtówną przyczyną uszkodzeń konstrukcji
ciążeniem tarasu jest obciążenie termiczne
(fot. 3). Inną przyczyną może być także złe
(zmiany temperatury, cykle zamarzania-od-
zamocowanie obróbek blacharskich i/lub zbyt
marzania) w połączeniu z obecnością wilgoci/
głębokie wsunięcie ich pod okładzinę cera-
wody. Działania naprawcze powinny więc być
miczną (fot. 4).
im podporządkowane i umożliwiać poprawną
Złe wykonanie jastrychu skutkuje często
pracę w zakresie temperatur od –30 nawet do
spękaniami pojawiającymi się jeszcze przed
+70°C. Temperatura powierzchni płytek na
ułożeniem okładziny ceramicznej (patrząc na
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
Fot. 1. Wypływ skroplin spod ościeży okna pod balkonem/tarasem może świadczyć także o błędach w ociepleniu ściany Fot. M. Rokiel
www.ekspertbudowlany.pl
Fot. 2. Zawilgocenia strefy cokołowej w pomieszczeniu mogą sugerować błędy w uszczelnieniu styku połaci ze ścianą. Przyczyną jednak mogą być także błędy w termoizolacji połaci ze ścianą Fot. M. Rokiel
BUDOWA nej membrany dachowej, którą wyciągnięto
Taras nad pomieszczeniem ogrzewanym
(np. typu PCC) możemy to zrobić już po kilku
ponad powierzchnię i zamocowano w ścia-
z warstwą użytkową z płytek powinien mieć
dniach, ale jeśli zastosowany został beton lub
nach, ale w taki sposób, że uszczelnienie tego
dwie hydroizolacje i paroizolację. Izolacja
zaprawa cementowa, trzeba odczekać około
miejsca jest w zasadzie niemożliwe. Jedyna
podpłytkowa z elastycznego szlamu zapo-
3–3,5 tygodnia. Warstwa ta musi być moco-
możliwa naprawa tego tarasu to zerwanie
biega wnikaniu wody w jastrych dociskowy,
wana do konstrukcyjnej części ściany (jeżeli
wszystkich warstw do płyty konstrukcyjnej
natomiast druga hydroizolacja (tzw. między-
ściana jest docieplona to pod termoizolacją
i ponowne wykonanie całej konstrukcji, ale
warstwowa), w razie uszkodzenia uszczel-
cokołu).
zgodnie z zasadami sztuki budowlanej.
nienia podpłytkowego, zabezpiecza przed
Na paroizolacji układa się termoizolację po-
wnikaniem wody w głębsze warstwy i w kon-
łaci. Może to być styropian klasy EPS 200 lub
sekwencji przed przeciekami. Jeżeli hydroizo-
wyższej lub polistyren ekstrudowany (XPS),
Etapy prac naprawczych krok po kroku
lacja międzywarstwowa nie jest wykonywana
zwany potocznie styrodurem. Płyty powinny
Jak więc postępować, kiedy można po-
jako osobna warstwa, to paroizolacja pod
mieć frezowane obrzeża, w innym przypad-
zostawić część warstw konstrukcji tarasu,
dociepleniem musi pełnić funkcję hydroizola-
ku należy je układać w dwóch warstwach,
a kiedy konieczne jest wykonanie go od
cji. W takim przypadku zamiast hydroizolacji
z przesunięciem szczelin. Szczególnie nie-
nowa. Należy przede wszystkim kierować
międzywarstwowej stosuje się warstwę roz-
bezpieczne jest stosowanie złej jakości sty-
się podstawową zasadą, która mówi, że
dzielającą, np. z dwóch warstw folii. Należy
ropianu, nieodpornego na długotrwały nacisk
wszystkie warstwy błędnie wykonstruowa-
jednak pamiętać, że jakiekolwiek uszkodzenie
i o niewielkiej wytrzymałości mechanicznej.
ne, których naprawa jest niemożliwa, trzeba
(lub niedokładność wykonania) uszczelnienia
Uwaga: pierwsza warstwa płyt ocieplenia
usunąć. Przez naprawę należy tu rozumieć
zespolonego skutkuje wnikaniem wody w głąb
ściany pod okapem (rys. 1) powinna być
możliwość nadania powierzchni takiej postaci
konstrukcji. Balkon jest elementem prost-
z takiego samego materiału co termoizolacja
(wymiarów, kształtu, grubości, funkcji itp.),
szym, występuje jedynie warstwa spadkowa
połaci.
aby spełniała ona wymogi sztuki budowlanej
(o ile płyta nie jest wykonana ze spadkiem),
Następną warstwą jest izolacja międzywar-
i mogła współpracować z nowymi warstwami
izolacja podpłytkowa i okładzina ceramiczna.
stwowa. Na styropianie układa się na sucho
konstrukcji.
papę podkładową i do niej, metodą zgrzewa-
Układanie paroizolacji, termoizolacji i hydroizolacji międzywarstwowej
nia, przykleja papę, która stanowi właściwą izolację przeciwwodną. Jeżeli w tym miejscu wykonywana jest warstwa rozdzielająca, to
Jeżeli płyta nośna nie ma wykonstruowanego spadku, wynoszącego 1,5–2% (minimum 1%), należy wykonać na niej warstwę spadkową. Kolejną warstwą jest paroizolacja. Funkcję paroizolacji mogą pełnić papy lub foa
b Fot. 3. W ynik zbyt dużego rozstawu dylatacji (a), oraz sytuacji, gdy płytki cokolika zachodzą za płytki balkonu (b) Fot. M. Rokiel
44
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
Wykonanie jastrychu dociskowego i okładziny ceramicznej
lie paroizolacyjne, samoprzylepne membrany
Dużo błędów wiąże się także z wykona-
bitumiczne, jak również bitumiczne, modyfi-
niem jastrychu dociskowego i okładziny
kowane polimerami masy KMB. W typowych
ceramicznej. Jastrych dociskowy powinien
sytuacjach sprawdzają się również roztwory
mieć grubość minimum 5 cm i wytrzymałość
asfaltowe, o ile są nakładane przynajmniej
na ściskanie nie mniejszą niż 20 MPa (ja-
dwukrotnie (nie licząc warstwy gruntującej).
strych klasy C20, beton klasy C16/20 (dawny
Jeżeli paroizolacja ma pełnić funkcję izolacji
B20)). Jest on jest materiałem na bazie ce-
międzywarstwowej, to do wykonania tej war-
mentu, dlatego cechuje się skurczem wynika-
stwy stosuje się zazwyczaj rolowe materiały
jącym ze specyfiki procesu hydratacji cemen-
bitumiczne oraz masy KMB. Paroizolację na-
tu i odparowania nadmiaru wody. Niezależnie
leży układać na suchym podłożu, co oznacza,
od skurczu własnego, jastrych podlega także
że na warstwie spadkowej z gotowych zapraw
ruchom termicznym, przy założeniu różnicy
a Fot. 4. P rzyczyną uszkodzeń może być złe zamocowanie obróbek blacharskich i/lub zbyt głębokie wsunięcie ich pod okładzinę ceramiczną Fot. M. Rokiel
wykonuje się ją z folii z tworzywa sztucznego.
b
Fot. 5a, b. N ieprawidłowe wykonanie jastrychu skutkuje często spękaniami pojawiającymi się jeszcze przed ułożeniem okładziny ceramicznej. Uniemożliwia też poprawne wykonanie i uszczelnienie dylatacji obwodowych oraz wpustów. Taka sytuacja wymaga często usunięcia wszystkich warstw, aż do płyty nośnej Fot. M. Rokiel
www.ekspertbudowlany.pl
Bezpieczne wykonywanie uszczelnień i wyłożeń na tarasach i balkonach z gwarancją!
AQUAFIN-TBS Ta Marka-Ten System SCHOMBURG Polska Sp. z o.o. ul. Sklęczkowska 18a 99-300 Kutno +48 24 254 73 42 www.schomburg.pl
BUDOWA temperatur rzędu 100°C (od –30 do +70°C). Wielkość odkształceń jest dość znaczna, na jednym metrze długości może dochodzić do 0,8–1 mm. Dlatego bardzo ważne jest staranne i przemyślane konstruowanie dylatacji, zwłaszcza, gdy połać ma dużą powierzchnię (rzędu kilkuset m2) i nieregularny kształt. Rodzaj dylatacji i ich funkcję przedstawia tabela. Dylatacje jastrychu są ściśle powiązane z dylatacjami w okładzinie ceramicznej. Poza tym różnica odkształceń płytki i jastrychu powoduje powstawanie dodatkowych naprężeń ścinających na styku płytka-podłoże oraz naprężenia w podłożu i w samej płytce. Brak dylatacji umożliwiających kompensację tych wszystkich odkształceń powoduje powstawanie naprężeń i niekontrolowanych uszkodzeń Fot. 6. T akie ułożenie papy nie może być traktowane jako wykonanie dylatacji obwodowej. Dodatkowo widoczny przewód elektryczny, którego uszczelnienie jest bardzo kłopotliwe. Brak koordynacji poziomów warstw w obszarze progu drzwiowego Fot. M. Rokiel
w podłożu, okładzinie (płytkach, spoinach) lub w obszarze styku warstw. Do wykonania okapu zdecydowanie najlepiej nadają się systemowe, prefabrykowane profile. Dlaczego jest to rozwiązanie najlepsze? Systemowy profil gwarantuje odpo-
1
2
wiednią (ani za dużą, ani za małą) głębokość
3
obsadzenia, połączoną z odpowiednim zamocowaniem mechanicznym. Z tradycyjnymi 5
4
obróbkami różnie bywa. Ale istotniejsze jest
6
dopasowanie systemowego profilu do rodzaju
7
warstwy użytkowej, dodatkowe kształtki (na-
8
rożne, dylatacyjne, odbojniki, haki i rynny) oraz możliwość wariantowania rozwiązania okapu. Także kształt i faktura powierzchni
Rys. 1. T ermoizolacja okapu tarasu nad pomieszczeniem ogrzewanym – schemat: 1 – ściana, 2 – płyta konstrukcyjna, 3 – termoizolacja ściany, 4 – termoizolacja połaci – styropian min. EPS 200 lub polistyren ekstrudowany XPS, 4* – termoizolacja strefy ściany pod okapem – styropian min. EPS 200 lub polistyren ekstrudowany XPS, 5 – jastrych dociskowy Rys. Atlas
Rys. 3. U szczelniania dylatacji za pomocą taśmy: 1 – płytka ceramiczna, 2 – gruntowanie boków szczeliny, 3 – wypełnienie elastyczne szczeliny dylatacyjnej (uszczelniacz silikonowy lub poliuretanowy), 4 – klej typu „flex”, 5 – elastyczna zaprawa uszczelniająca, 6 – taśma uszczelniająca, 7 – sznur dylatacyjny, 8 – wypełnienie dylatacji Rys. M. Rokiel
profilu ułatwia poprawne uszczelnienie tego newralgicznego elementu. Nie bez znaczenia jest także bardzo estetyczny wygląd profilu i samego okapu (rys. 2).
Uwaga na dylatacje Dylatacje strefowe jastrychu i okładziny ceramicznej przechodzą przez oba elemen-
1
2
3
ty konstrukcji oraz uszczelnienie zespolone. Muszą mieć one tę samą szerokość i idealnie 4
11
5
10
6 7
8 9 Rys. 2. O kap tarasu nadziemnego wykonstruowany z zastosowaniem systemowego profilu brzegowego: 1 – elastyczna masa silikonowa, 2 – płytka ceramiczna, 3 – zaprawa spoinująca, 4 – klej do płytek, 5 – taśma uszczelniająca, 6 – elastyczny szlam uszczelniający, 7 – jastrych dociskowy, 8 – izolacja międzywarstwowa – 2* papa termozgrzewalna lub warstwa rozdzielająca z folii PE, 9 – termoizolacja, styropian klasy min. EPS 200 lub polistyren ekstrudowany (XPS), 10 – profil okapowy wklejany na elastyczną żywicę, 11 – sznur dylatacyjny. Możliwe jest zastosowanie elastycznego szlamu do mocowana systemowych profili, o ile szlam nie działa na nie korozyjnie i jest to systemowe rozwiązanie Rys. Atlas
46
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
1
2
3
4
7 5
8
6
9
Rys. 4. Przykład wykonstruowania i uszczelnienia dylatacji w okładzinie z płytek ceramicznych: 1 – płytka ceramiczna, 2 – fuga balkonowa, 3 – gruntowanie boków szczeliny, 4 – wypełnienie elastyczne szczeliny dylatacyjnej (uszczelniacz silikonowy lub poliuretanowy), 5 – paski folii zapobiegające przywieraniu masy elastycznej do dna szczeliny, 6 – klej typu „flex”, 7 – taśma uszczelniająca, 8 – elastyczna zaprawa uszczelniająca, 9 – jastrych Rys. M. Rokiel
BUDOWA Typy dylatacji oraz ich funkcja
a także zastosowanej okładziny ceramicznej
Typ dylatacji
Funkcja dylatacji
(zwłaszcza jej koloru). Miarodajna jest jednak
Dylatacja konstrukcyjna budynku
Oddziela poszczególne części budynku. Zawsze przechodzi przez wszystkie warstwy konstrukcji
zawsze dokładna analiza, związana z określe-
Dylatacja brzegowa (obwodowa, skrajna)
Oddziela warstwy konstrukcji tarasu od ścian, słupów i innych sztywno wbudowanych elementów
riału. Dlatego napraw konstrukcji tarasowych
Dylatacja pośrednia (strefowa)
Przebiega przez całą wysokość jastrychu, dzieląc go na niezależne części
przypuszczeń, a ocenę przyczyn uszkodzeń
Dylatacja kontrolna
Ogranicza możliwość tworzenia się rys skurczowych w obrębie pola ograniczonego dylatacjami pośrednimi, brzegowymi oraz konstrukcyjnymi budynku
pozostawić specjalistom.
Dylatacja na połączeniach warstw konstrukcji tarasu z elementami o innych właściwościach (dylatacja montażowa)
Np. oddzielenie jastrychu od kratek wpustowych
niem zakresu odkształceń termicznych matenie powinno się wykonywać według własnych i opracowanie technologii naprawy należy Może się zdarzyć, że jastrych w naprawianym tarasie dylatowany jest na pola 4×4 m i nie wykazuje żadnych uszkodzeń, wówczas jego nacinanie jest bezcelowe. Konieczne jest jednak dodatkowe zdylatowanie samej okładziny ceramicznej, szczegół pokazuje rys. 4.
się pokrywać. Jakiekolwiek przykrycie takiej
ci szczeliny szerokości 5–6 mm. Dylatacje
Izolację podpłytkową wykonuje się z ela-
dylatacji płytkami okładzinowymi prowadzi
brzegowe (obwodowe) konstruuje się w celu
stycznego szlamu, niskonasiąkliwe płytki, np.
nieuchronnie do ich spękania. Przyjmuje się,
oddzielenia warstw wykończeniowych tarasu
gresowe, (o wymiarach nie przekraczających
że na tarasach i balkonach bok zdylatowa-
od stałych elementów budynku (ścian, coko-
33×33 cm) klei się na elastycznym (klasy
nej powierzchni nie powinien być dłuższy niż
łów, slupów). Do wypełnienia stosuje się naj-
min. C2S1) kleju. Szerokość spoin dla takich
2–2,5 m. Optymalnym kształtem jest kwa-
częściej styropian (paski szerokości 10 mm).
płytek powinna wynosić 7–8 mm, dla małych
drat, w innych sytuacjach należy dążyć do
Dylatacje montażowe wykonuje się, wy-
tego, aby proporcje między bokami pola były
pełniając szczeliny masą elastyczną. Ich
do siebie zbliżone, ale nie większe niż 2:1.
szerokość musi być równa szerokości spoin
Sposób uszczelniania dylatacji za pomocą
w okładzinie ceramicznej, ale nie mniejsza
taśmy ilustruje rys. 3. Szerokość dylatacji
niż 5 mm.
płytek przynajmniej 5 mm.
Mocowanie barierek Jeśli chodzi o obsadzenie barierek, najlepszym rozwiązaniem jest mocowanie balustra-
strefowych jastrychu nie może być mniejsza
Ostateczny rozkład pól dylatacyjnych zależy
dy do boku lub spodu konstrukcji. Mocując
niż 10 mm. Wykonawcy często lekceważą
od konstrukcji i kształtu tarasu, jego lokaliza-
balustradę od góry, należy zadbać o to, aby
te zalecenia, wykonując dylatację w posta-
cji oraz zorientowania względem stron świata,
była ona zamocowana w płycie konstrukcyjreklama
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
47
BUDOWA nej, a nie w jastrychu dociskowym. W przypadku tarasów remontowanych może z tym być problem, wówczas do spodu balustrady należy przyspawać wsporniki, długości 25–30 cm, tworząc stopkę w kształcie litery „T” lub „X” i zabezpieczyć ją antykorozyjnie, np. żywicą epoksydową. W jastrychu dociskowym należy wykuć bruzdy, głębokości około 3 cm, i osadzić w nich stopkę na klej lub zaprawę epoksydową albo na system zapraw PCC (mineralna zaprawa antykorozyjna, warstwa sczepna, zaprawa reprofilacyjna). Druga możliwość to zakotwienie stalowej marki (rys. 5) umożliwiającej obsadzenie balustrady (aczkolwiek rozwiązanie to w tarasach nie może być stosowane bezkrytycznie – chodzi o grubość
Rys. 5. P rzykładowy sposób mocowania i uszczelnienia balustrady w naprawianym tarasie – warstwa użytkowa z płytek ceramicznych (rozwiązanie to w tarasach nie może być stosowane bezkrytycznie – chodzi o grubość i parametry wytrzymałościowe jastrychu dociskowego): 1 – płytka ceramiczna, 2 – klej do płytek. 3 – elastyczny szlam uszczelniający, 4 – jastrych dociskowy, 5 – taśma uszczelniająca, 6 – sznur dylatacyjny, 7 – elastyczna masa silikonowa, 8 – stalowa marka (kotwa) mocująca słupek balustrady (zabezpieczona antykorozyjnie), 9 – stalowy słupek balustrady (zabezpieczony antykorozyjnie) Rys. Atlas
a
b
Fot. 7. U szkodzenie dylatacji brzegowej na skutek zbyt dużych ruchów termicznych i niewłaściwego nałożenia masy dylatacyjnej (a). Uszkodzenia spoin na skutek błędów w wykonaniu dylatacji (b) Rys. M. Rokiel
i parametry wytrzymałościowe jastrychu do-
uszkodzeń (czy też ich wariantów), jednak
przyczyną może być zarówno sam jastrych,
ciskowego).
ze względu na specyfikę konstrukcji tarasu
jak i płytki.
Podane w tym artykule przykłady uszko-
i zachodzące w niej zjawiska występują one
Wieloletnie zaniedbania lub zastosowanie
dzeń tarasów i balkonów oraz sposoby ich
bardzo często. Do tego dochodzą jeszcze
materiałów złej jakości może prowadzić do
naprawy nie obejmują wszystkich możliwych
uszkodzenia okładziny ceramicznej, których
uszkodzeń samej płyty konstrukcyjnej. promocja
arasów balkonów
ABC Ekspert Budowlany Wydanie specjalne ABC
1/2015
Poradnik Eksperta Poradnik Eksperta
Poradnik Eksperta
ISSN 2300-1011 nakład 8000 egz. cena: 30 zł (w tym 8% VAT)
Poradnik Eksperta
9 77230 0 10 115 2
0 1>
tarasów i balkonów Poradnik dla inwestorów i wykonawców
Poradnik Eksperta
Poradnik Eksperta
GRUPA
NOWOŚĆ! PORADNIK „ABC TARASÓW I BALKONÓW” PORADNIK DLA INWESTORÓW I WYKONAWCÓW 176 STRON, CENA 30 ZŁ
fot. Libet
48
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
w w w. k s i e g a r n i a t e c h n i c z n a . c o m . p l www.ekspertbudowlany.pl
BUDOWA
Pleśń na ścianie
SKĄD SIĘ BIERZE I JAK JĄ ZWALCZAĆ Wilgoć jest sprzymierzeńcem grzybów i glonów, dlatego konieczne jest podjęcie natychmiastowych działań biobójczych. Przyczyny pojawienia się pleśni
Pojawianie się kolonii pleśni może również wynikać z przyczyn prozaicznych: braku wen-
Skutek braku prawidłowej wentylacji w pomieszczeniu
Fot. Śnieżka
należy dobrać odpowiednio do intensywności zabrudzenia i wytrzymałości podłoża.
Pleśń najlepiej rozwija się w środowisku
tylacji w pomieszczeniu, zwłaszcza takim,
W trakcie czyszczenia trzeba być przygoto-
o podwyższonym zawilgoceniu i umiarkowa-
gdzie występują zjawiska podwyższonej emi-
wanym na ryzyko odpadania słabych warstw
nych temperaturach. Na ścianach wewnątrz
sji pary wodnej. Prądy konwekcyjne unoszą
podłoża. Jakość podłoża można określić
pomieszczeń są to miejsca występowania
ją do stref, gdzie ulega skraplaniu. Wyjściem
na podstawie próby mycia jego fragmentu.
mostków termicznych, spowodowane bra-
z sytuacji jest zwiększenie cyrkulacji powiet-
Jeśli np. tynk jest słaby, a nie jest przewi-
kiem docieplenia muru, gdzie na styku po-
rza, optymalizacja wentylacji grawitacyjnej itp.
dziana jego wymiana, lub gdy czyszczona po-
wierzchni ściany z otoczeniem występuje
Warunki termiczne wewnątrz pomieszcze-
wierzchnia jest niewielka, np. w przypadku
zjawisko skraplania się wilgoci. Takie miej-
nia także wpływają na rozwój pleśni. Niskie
fug, nalot należy usuwać ręcznie, używając
sca charakteryzują się stałą podwyższoną wil-
temperatury ograniczają ruchy konwekcyjne
szczotek z odpowiednio sztywnym włosiem.
gotnością, która sprawia, że łatwo przylegają
powietrza, a więc spowalniane zostają proce-
Myjką wysokociśnieniową z dyszą z płaskim
do nich kurz, tłuszcz itp. i tworzą znakomite
sy osuszania miejsc „mokrych” na ścianach.
strumieniem wody posługujemy się, usuwając
warunki dla rozwoju pleśni. Osadzające się
Niedogrzewanie pomieszczeń może więc sta-
naloty z elewacji, gdy tynki są silnie związane
na takim podłożu zarodniki pleśni szybko
nowić czynnik wspomagający ich wegetację.
z podłożem i nie zachodzi ryzyko ich uszko-
wytwarzają grzybnię, która systematycznie
dzenia. Maksymalne ciśnienie nie powinno
wrasta w ścianę, a obumieranie starych ko-
Jak usunąć pleśń ze ściany?
mórek i mnożenie się nowych zwiększa obec-
Jedynym sposobem jest usunięcie pleśni
jest wyjątkowo zatłuszczona, co utrudnia do-
ność substancji organicznych, stanowiących
z powierzchni ściany wraz z usunięciem przy-
stęp preparatowi grzybobójczemu, do mycia
podłoże dla rozwoju innych organizmów.
czyn zawilgocenia. W żadnym innym przy-
można użyć detergentu. Przy silnych nalotach
padku gwarancji takich nie ma.
efekt wstępnego zmywania można wzmocnić
W miarę wzrostu kolonii pleśni rośnie do-
być większe niż 150 barów. Gdy elewacja
zastosowaniem gorącej wody.
datkowo stopień absorbowanej przez nią wil-
Usuwanie pleśni najprościej daje się prze-
goci bytowej unoszącej się z prądami konwek-
prowadzać metodami mechaniczną i che-
Odkażanie. Preparat odkażający nanosi się
cyjnymi powierza. W rezultacie powiększa się
miczną: mechanicznie zdziera się warstwę
równomiernie na podłoże pędzlem, wałkiem
zakres oddziaływania pleśni na ścianę, a wa-
pleśni wraz z grzybnią, a chemicznie oczysz-
malarskim lub metodą natryskową. Ze wzglę-
runki mieszkaniowe ulegają pogorszeniu. Wyj-
czoną powierzchnię odkaża odpowiednimi
du na możliwość występowania grzybni
ściem z takiej sytuacji jest ocieplenie ściany.
preparatami pleśnio- i grzybobójczymi.
w różnych fazach rozwoju (łatwą do unice-
Mogą też występować inne przyczyny za-
W trakcie wykonywania takich prac należy
stwienia grzybnię wegetatywną i kiełkujące
wilgocenia, np. przebiegające w murze nie-
przestrzegać zaleceń ich producentów, aby
zarodniki oraz dużo bardziej odporne formy
ocieplone rury wodociągowe, które również
nie doszło do przypadkowych zatruć. Tak
przetrwalnikowe takie jak konidiom) preparat
na powierzchni ściany tworzą mostki termicz-
przygotowaną powierzchnię ściany wykań-
trzeba nanosić kilkakrotnie.
ne. Ich otulenie usuwa problem.
cza się zgodnie z regułami sztuki budowlanej.
Zabezpieczanie przed ponownym wystą-
Utrzymywanie się wilgoci w ścianie może
Czyszczenie. Zainfekowaną powierzchnię
pieniem korozji. Jeżeli skuwana była wierzch-
też być skutkiem zacieków, które spowodo-
należy wstępnie oczyścić z nalotów jeszcze
nia warstwa podłoża, należy ją odtworzyć,
wane są wadliwie działającymi instalacjami
przed zastosowaniem preparatu grzybobójcze-
używając odpowiednich zapraw (zgodnie
wodno-kanalizacyjnymi, niewłaściwymi sys-
go. Technologię czyszczenia (ręcznie lub me-
z technologią ich stosowania). Malowanie
temami odprowadzania wód deszczowych,
chanicznie – za pomocą myjki ciśnieniowej)
powierzchni, na których zastosowano prepa-
błędnymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi bu-
trzeba dobrać indywidualnie do sytuacji.
rat grzybobójczy, można przeprowadzić nie
dynku powodującymi podcieki (np. brakiem
O wyborze decyduje wielkość powierzchni,
wcześniej niż po 48 godz. od użycia prepa-
lub złym wykonaniem okapów, niespełnie-
jej lokalizacja i stopień zainfekowania. Bardzo
ratu. W przypadku zastosowania preparatu
niem wymogów technologicznych dotyczą-
silne naloty trzeba usunąć mechanicznie. Jeśli
wewnątrz użytkowanie pomieszczeń można
cych spadków połaci dachowych, powierzch-
zagrzybienie jest lekkie, naloty można zdrapać
rozpocząć po upływie 48 godz. od naniesienia
ni tarasów i balkonów), złym wykonawstwem
szczotką na mokro i odkurzyć. Szczegóły tech-
środka. Do malowania najlepiej użyć prepa-
lub brakiem konserwacji (zapchaniem) insta-
niczne, a więc typ dyszy oraz wielkość ciśnienia
ratów lub farb silikonowych. Ograniczą one
lacji odprowadzających wodę itp. Takie uster-
w przypadku mycia ciśnieniowego lub sztyw-
chłonność podłoża i zmniejszą ryzyko ponow-
ki bezwzględnie wymagają usunięcia.
ność włosia szczotek do usuwania ręcznego,
nego skażenia.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
49
BUDOWA
Izolacja przeciwwilgociowa
TARASÓW I BALKONÓW Tarasy nadziemne, balkony i loggie to newralgiczne części elewacji budynków wielokondygnacyjnych. Są podatne na wpływ niszczących czynników: środowiska atmosferycznego (woda, wilgoć, promieniowanie UV), termicznych, czynników mechanicznych, chemicznych, biologicznych i środowiskowych. Wilgoć i obecność mostków cieplnych to przyczyny korozji płyt balkonowych i przemarzania stropów pod tarasami. Z temperaturą związane są odkształcenia, a z wodą jej destrukcyjne oddziaływanie na konstrukcję tarasów i balkonów, dlatego konieczne jest zapewnienie szczelności w tych obszarach.
B
runku odpływów lub krawędzi powierzchni balkonów (tarasów). Woda też swobodnie odparowuje. Nie mamy więc zjawiska zamykania wody opadowej pod powierzchnią wykładziny zewnętrznej. To zjawisko występuje często przy wykładzinach wykonanych z płytek ceramicznych. Woda opadowa zamknięta pod ich powierzchnią w sposób destrukcyjny wpływa na izolacje podpłytkowe i kleje, a w zimie jest przyczyną występowania szkód mrozowych. Rysunki 1 i 2 pokazują przekrój budowy systemów drenażowych wykładzin. W każ-
udowa poszczególnych warstw wykładzin tarasów i balkonów jest różna. Inna będzie dla tarasu naziem-
– elastyczne jedno- i dwuskładnikowe mikrozaprawy polimerowo-cementowe – jedno- i dwuskładnikowe polimerowo-
nego, inna dla tarasu nadziemnego, balkonu
-bitumiczne,
czy loggii. Układ poszczególnych warstw
uszczelniające (KMB)
zależy również od wyboru odprowadzania wody. Wyróżniamy:
»»powierzchniowy
grubowarstwowe
masy
dym przypadku izolacja jest lokowana bezpośrednio pod wykładziną drenażową. Jest to izolacja powłokowa, która różni się rodzajem użytych materiałów.
– elastyczne powłoki żywiczne (najczęściej poliuretanowe).
sposób odprowadzania
wody
»»drenażowy sposób odprowadzania wody.
Firma Hahne, której przedstawicielem w Polsce jest VISBUD-Projekt Sp. z o.o., od dawna już odchodzi od zawodnych systemów
W pierwszym przypadku całkowite od-
płytek ceramicznych na balkonach i tarasach.
prowadzanie wody opadowej następuje po
Skupia się natomiast na drenażowych powło-
powierzchni użytkowej (np. wykładzinie ce-
kach zewnętrznych układanych na warstwie
ramicznej). Cechą charakterystyczną jest
hydroizolacji wykonanej z elastycznej, płyn-
występowanie tzw. uszczelnienia zespolo-
nej, jednokomponentowej izolacji poliureta-
nego (podpłytkowego), w którym okładzina
nowej (rys. 1) lub z elastycznej, dwukompo-
ceramiczna jest zespolona bezpośrednio z hy-
nentowej zaprawy mineralnej (rys. 2). W przypadku hydroizolacji poliuretanowej
droizolacją. W drugim przypadku zakłada się możli-
możliwe jest zastąpienie wykładziny drena-
wość wnikania wody opadowej w warstwie
żowej, wykładziną zewnętrzną wykonaną
wierzchniej konstrukcji balkonu czy tarasu,
z barwnego poliuretanu odpornego na dzia-
a jej odprowadzenie następuje bezpośrednio
łanie UV.
z powierzchni hydroizolacji. Skupiając się wyłącznie na hydroizolacji tarasów i balkonów, produkty stosowane w tym obszarze można podzielić na dwie grupy:
»»hydroizolacyjne wyroby rulonowe:
– rulonowe materiały bitumiczne (papy, – wyroby rulonowe z tworzyw sztucznych
»»wyroby (masy) nanoszone w postaci płynnej, półpłynnej, tworzące po wyschnięciu
Drenażowe wykładziny na powierzchniach balkonów Istotą drenażowych wykładzin na powierzchniach balkonów i tarasów jest fakt, że nie stanowią one bariery dla wody opadowej. taką wykładzinę i zatrzymuje się na warstwie izolacji. Możliwość swobodnego przemieszczania się wody w takiej wykładzinie nie jest hamo-
powłoki hydroizolacyjne: EKSPERT BUDOWLANY
Rys. 1. Przekrój budowy systemów drenażowych wykładzin: 1 – podłoże: beton, jastrych, płytki; 2 – grunt; 3 – izolacja poliuretanowa; 4 – wykładzina drenażowa
Woda opadowa swobodnie przechodzi przez
maty samoprzylepne)
50
wana, grawitacyjnie przemieszcza się w kie-
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
Rys. 2. Przekrój budowy systemów drenażowych wykładzin: 1 – podłoże: beton, jastrych, płytki; 2 – grunt; 3 – izolacja mineralna z siatką; 4 – wykładzina drenażowa
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
BUDOWA W pierwszym przypadku jest to izolacja na
żywiczny. Bezpośrednio na przygotowaną hy-
Przedstawiony system wykładzin drenażo-
bazie cementu (IMBERAL RSB 54Z), w dru-
droizolację nakłada się barwne kruszywo HA-
wych, który wykorzystuje żywice poliuretano-
gim – na bazie żywicy poliuretanowej (HA-
DALAN® MST 89M o uziarnieniu 2–4 mm,
we sprawdza się w naszym klimacie. Woda
DALAN DS61 13P). Zastosowanie żywicy
dla którego materiałem wiążącym jest żywica
opadowa nie stanowi tu czynnika destruk-
poliuretanowej zwiększa przede wszystkim
poliuretanowa HADALAN® LF68 12P.
cyjnego w takim stopniu, jak ma to miejsce
możliwości izolacji do przenoszenia rys.
HADALAN®
MST 89M jest naturalnym
w tradycyjnych systemach wykładzin cera-
Produkt IMBERAL RSB 54Z jest dwuskład-
kruszywem marmurowym. Dzięki specjalnej
nikową, elastyczną w niskich temperaturach,
obróbce powierzchni kamieni, ich krawędzie
Płynne poliuretanowe tworzywa sztuczne
przekrywającą rysy zaprawą do uszczelniania
i brzegi są załamane, co znacznie ułatwia
HADALAN® DS61 13P (hydroizolacja) i HA-
budowli, która wyróżnia się wysoką wytrzy-
stosowanie materiału. Naturalne pochodze-
DALAN® LF68 12P (żywica wiążąca kruszy-
małością na ściskanie.
nie kruszywa zapewnia im stałość koloru oraz
wo) tworzą system ochrony powierzchniowej,
odporność na ścieranie.
a wykonane z nich powłoki są wodoszczelne.
W wyniku wymieszania obu komponentów otrzymuje się łatwą w stosowaniu masę szpa-
HADALAN® LF68 12P jest jednoskład-
chlową o kontrolowanym przebiegu wiązania.
nikowym, odpornym na działanie światła
Pozostałe właściwości tego produktu to m.in.:
spoiwem na bazie żywicy poliuretanowej.
»»nie zawiera rozpuszczalników »»odporny na starzenie i promieniowanie UV »»wysoka wytrzymałość na obciążenia ści-
Jest bezzapachowy, utwardza się w kontakcie z wilgocią zawartą w powietrzu, dzięki czemu powstaje warstwa spoiwa o bardzo dobrej odporności na działanie czynników
skające
»»odporność na deszcz po 2 godzinach »»odporność na wodę pod ciśnieniem po 16 godzinach
»»szybko można nakładać następne warstwy »»szczelny na przenikanie radonu. Produkt HADALAN® DS61 13P jest kle-
atmosferycznych, z dużą wytrzymałością na ścieranie. Z uwagi na szczególnie szczelną powierzchnię warstwy powstają powłoki, które bardzo dobrze się czyści oraz wykazują niewielkie skłonności do zabrudzeń. HADALAN® MST 89M miesza się z 5% HADALAN®
micznych (system zespolony).
Ich najważniejsze właściwości to:
»»zdolność przekrywania rys »»mrozoodporność do temperatury –40°C »»odporność na zmiany temperatur »»bardzo dobra dyfuzyjność »»odporność na promieniowanie UV i działanie czynników atmosferycznych
»»odporność na ścieranie i antypoślizgowość »»niezawodność przy wykonywaniu przyłączy i połączeń
»»bezszwowe uszczelnienie »»są antypoślizgowe, wytrzymałe. Firma Hahne przygotowała również jedno-
istą, samorozpływną masą na bazie żywicy
(wagowo)
LF68 12P. Wymiesza-
komponentową żywicę poliuretanową HADA-
poliuretanowej. Po utwardzeniu powstaje
ny materiał rozprowadza się zgrubnie za po-
LAN FBA 32P. Po utwardzeniu otrzymuje się
powłoka bardzo elastyczna, niekurczliwa,
mocą rakli do wymaganej grubości warstwy
elastyczną powłokę, która pokrywa rysy, jest
zachowująca elastyczność w niższych tem-
i następnie za pomocą pacy stalowej gładkiej
odporna na ścieranie i pozostaje elastyczna
peraturach. Masa ta nadaje się do stosowania
zagęszcza i wyrównuje – grubość warstwy
w niskich temperaturach. Łączy ona w so-
na elementach budynków, które są narażone
wynosi około 8 mm. Zastosowanie tego sys-
bie funkcje hydroizolacji oraz zewnętrznej
na silne wahania temperatur i tym samym
temu, poza jego aspektami technicznymi, po-
powłoki.
na zmiany długości. Charakteryzuje się dużą
zwala na swobodne, niczym nieskrępowane
zdolnością do przekrywania rys w niskich
kształtowanie architektoniczne powierzchni
tempeterurach (–20°C), jest otwarta dyfuzyj-
– dostępnych jest 12 kolorów kruszywa mar-
nie oraz nie zawiera rozpuszczalników.
murowego.
Przed nakładaniem hydroizolacji podłoże
W wielu miejscach wykładziną drenażo-
należy starannie przygotować. Musi być ono
wą można przejść przez dylatacje pozorne
nośne, czyste i wolne od substancji antyadhe-
w podłożu. Dla powierzchni pionowych (np.
zyjnych. Należy zastosować odpowiednie
cokoliki) należy dodać do żywicy zagęstnik
grunty wymienione w kartach technicznych
HADALAN® TX 57DD.
tych produktów. W przypadku produktu HADALAN® DS61 13P zawsze będzie to grunt EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
Uzupełnieniem systemu są listwy okapowe. www.ekspertbudowlany.pl
VISBUD-Projekt Sp. z o.o. ul. M. Bacciarellego 8E/I, 51-649 Wrocław tel. 71 344 04 34, fax 71 345 17 72 www.visbud-projekt.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
51
BUDOWA
Penetrujące MATERIAŁY HYDROIZOLACYJNE Damian Żabicki
Na etapie wykonywania hydroizolacji budynku warto rozważyć zastosowanie materiałów penetrujących. Nowoczesne preparaty tego typu zastępują tradycyjne izolacje w postaci papy i lepiku.
H
ydroizolacjami o charakterze pene-
i narożnikach, gdzie nie ma naturalnego do-
trującym są materiały budowlane
cisku siłą ciężkości. Może tu dojść do odchy-
o szerokim spektrum zastosowania
lania się pasów izolacji rolowanej.
w inwestycjach obejmujących obiekty budowlane niezależnie od ich wielkości. Ważną cechą izolacji tego typu jest osmotyczne
WARTO
wiedzieć
i kapilarne penetrowanie, czyli przenikanie
Oferta penetrujących materiałów hydroizola-
substancji uszczelniających w głąb cegły,
cyjnych jest bardzo bogata. Za podstawę moż-
betonu czy zaprawy. Hydroizolacje penetru-
na uznać system uszczelnienia betonu. Dlatego
jące oferowane są jako dodatki do zapraw,
oferowane są suche mieszanki o podwyższonej
powłoki, cementy szybkowiążące oraz spe-
przyczepności, przeznaczone do uszczelniania
mi penetrującymi zastosowanie znajdują im-
cjalistyczne zaprawy.
żelbetu poprzez zjawisko krystalizacji. Przy-
pregnaty. Wykonawca powinien zadbać za-
Mówiąc o właściwościach penetrujących
datne rozwiązanie stanowi również cement
tem o bezbarwne impregnaty uszczelniające
materiałów hydroizolacyjnych, należy mieć
szybkowiążący z dodatkiem penetrującym
i wzmacniające podłoże, impregnaty utwar-
na uwadze przede wszystkim głęboką pene-
stosowany do plombowania wycieków wody.
dzające i uszczelniające podłoże betonowe
trację betonu (pomiędzy 10 a 100 cm). Nie
Specjalne zaprawy cementowe krystalizujące
oraz płyny antykorozyjne przeznaczone do
mniej ważna jest przy tym nieograniczona
oferowane są z myślą o uszczelnianiu bruzd
ochrony cienko otulonego zbrojenia. Stosuje
trwałość uszczelnienia, wysoka przyczep-
otworów i wykonywaniu tynków oraz uszczel-
się też żywice epoksydowe do impregnacji
ność osiągająca do 4 MPa oraz wodoszczel-
nień. Zastosowanie znajdują również domiesz-
i stabilizacji podłoża mineralnego oraz bez
ność wynosząca przynajmniej 60 m słupa
ki do betonu, które uszczelniają poprzez kry-
rozpuszczalnikowe produkty do hydrofobiza-
wody. Zaprawa szybko dojrzewa i może być
stalizację. Dużym uznaniem cieszą się suche
cji podłoży mineralnych.
nakładana na wilgotną powierzchnię. Zazwy-
mieszanki stosowane przy uszczelnianiu spodu
czaj wystarczy tylko jedna lub dwie warstwy,
płyt fundamentowych i dennych. Osobną gru-
z możliwością nakładania przy parciu wody.
pę produktów stanowi system izolacji murów.
Stojąc przed koniecznością wyboru od-
Dostęp wody odnawia zdolność uszczelnie-
Nabyć można w tym zakresie hydrofobowe
powiedniej hydroizolacji, należy uwzględnić
nia. Nie mniej istotna jest również odporność
i penetrujące blokady przeciw kapilarnemu
kilka czynników. Przede wszystkim należy
izolacji na działanie promieni UV oraz wodę
przenikaniu wilgoci w konstrukcjach murowa-
sprawdzić, czy podłoże, które będzie uszczel-
o agresywności do XA2. Zaletą hydroizolacji
nych, łączonych dowolną zaprawą. Warto też
niane, było już pokryte powłoką z materiałów
jest uszczelnianie zarówno części podziem-
zadbać o dodatki uszczelniająco-plastyfikujące
bitumicznych. Pamiętać należy, że usunięcie
nej, jak i wewnętrznej budynku przy zacho-
do wykonywania zaprawy tynkarskiej.
powłok tego typu wymaga znacznych nakła-
Jak wybrać?
waniu paroprzepuszczalności, ograniczaniu
Ciekawe rozwiązania stanowią systemy
dów finansowych. W procesie właściwego wy-
karbonatyzacji i nieszkodliwości dla zdrowia.
izolacji elastycznych. Stąd też istotną rolę
boru ważny jest też rodzaj uszczelnianego pod-
odgrywają
Izolacje penetrujące uszczelniają elementy
52
Rodzaje materiałów penetrujących
Penetrujące materiały hydroizolacyjne zapewniają ochronę konstrukcji budowlanych przed działaniem wody i agresywnego środowiska. Ochronie można poddać płyty fundamentowe, stropy i ściany monolityczne, a także posadzki zbrojone, tarasy czy balkony. Nakładając na powierzchnię cienką warstwę odpowiedniego preparatu, zyskuje się izolację skuteczniejszą od warstw bitumicznych. Niejednokrotnie uszczelniane są także zbiorniki wody, oczyszczalnie i przepompownie ścieków bytowych, szamb, basenów, podziemnych części budynków i budowli, a także tuneli, studzienek i komór instalacyjnych oraz pomieszczeń mokrych. Hydroizolację penetrującą obiektu można wykonać na etapie budowy oraz w istniejących budynkach od strony wewnętrznej, czyli bez ich odkopywania. Szerokie spektrum zastosowania obejmuje budownictwo mieszkaniowe, przemysłowe oraz obiekty użyteczności publicznej. Mieszankę zwykle stosuje się wraz z innymi produktami uszczelniającymi do wykonania hydroizolacji.
powło-
łoża. Warto sprawdzić, czy wykonawca chce
konstrukcyjne budynków, a co najważniejsze
ki hydroizolacyjne i podkłady pod tkaninę
zastosować gotowe mieszanki, czy substancja
– nie wymagają warstw dociskowych. Zaletą
zbrojącą. Z kolei wysoce elastyczne powłoki
będzie przygotowywana z komponentów. Na-
takiego rozwiązania są niższe koszty wyko-
hydroizolacyjne pozwalają na uszczelnienie
leży pamiętać, że stosując gotowe mieszanki,
nania, nie ma bowiem potrzeby stosowania
tkanin zbrojących. Zastosowanie znajdują
zyskuje się lepsze parametry wykonanych po-
ścianek dociskowych oraz nie zmniejsza się
również taśmy pozwalające na wykonanie
włok oraz niższe koszty wykonania. Wyelimi-
kubatura pomieszczeń. Niewielkie ubytki po-
elastycznego
hydroizolacyjnego.
nowane jest również ryzyko zastosowania nie-
wierzchniowe nie pociągają za sobą utraty
Przydatne rozwiązanie stanowią systemy do
właściwych surowców. Warto sprawdzić, jakie
szczelności, ponieważ izolacja jest wbudo-
naprawy betonu. Oferowane są tu zaprawy
przyjmuje się maksymalne rozwarcie rysy, jeśli
wana w strukturę elementu konstrukcyjnego.
reprofilacyjne przeznaczone do wykonywania
uszczelniane podłoże nie jest odporne na pęk-
Powstałe powłoki mają charakter bezszwowy,
pocienionego tynku ochronnego oraz zaprawy
nięcia. Odpowiedni dobór należy uwzględnić
dlatego wyeliminowane są trudności łączenia
reprofilacyjne z włóknem polipropylenowym.
w przypadku, gdy inwestorowi zależy na este-
izolacji rolowanych, szczególnie na ścianach
Podczas prac z hydroizolacyjnymi materiała-
tyce uszczelnianej powierzchni.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
polimerowo-mineralne
laminatu
www.ekspertbudowlany.pl
Hydroizolacje penetrujące Jako firma oferujemy jednocześnie sprawdzone produkty i fachowe wykonawstwo z wykorzystaniem naszego ponad 30-letniego doświadczenia.
Kompleksowe uszczelnienie: 3 – Hydrostop 203 na spód płyty fundamentowej, 5 – klin z Hydrostopu 401, 6 – powłoka Hydrostop 209 na ściany.
INSTALACJE
Kominek
leży pomyśleć o dodatkowych nawiewnikach ściennych lub okiennych. W domach z ogrzewaniem kominkowym należy zapewnić stały przepływ powietrza
a wentylacja pomieszczeń
W nowoczesnych energooszczędnych budynkach ze szczelnymi przegrodami budowlanymi wymagane są sprawnie działające systemy wentylacyjne. Wentylacja jest odpowiedzialna za intensywność wymiany powietrza w pomieszczeniach, uczestniczy w kształtowaniu odpowiedniego mikroklimatu wnętrz, dostarcza tlenu do oddychania oraz do procesów prawidłowego spalania paliwa w urządzeniach kuchennych i grzewczych, rozcieńcza i usuwa powstające w pomieszczeniu zanieczyszczenia. opływ powietrza z zewnątrz jest nie-
toracentymetrową szczelinę pod drzwiami. Dopływ odpowiedniej ilości powietrza wenty-
»»warunki użytkowania pomieszczeń.
(bytowe i urządzeń grzewczych), pozwala zapobiec wytwarzaniu się podciśnienia w domu lub mieszkaniu; podciśnienie to sprawia, że kratka wentylacyjna wywiewna staje się nawiewem albo powietrze z zewnątrz zaczyna dostawać się poprzez komin i kominek. Urządzenie grzewcze również w czasie postoju, poprzez komorę spalania lub przerywacz ciągu, pobiera powietrze z pomieszczenia i odprowadza je na zewnątrz. Właściwa wentylacja powinna powodować rozcieńczenie szkodliwych dla zdrowia związków chemicznych zawartych w spalinach, które mogą przypadkiem przedostać się do
zbędny zarówno do realizacji pod-
W tym układzie przepływ strumienia na-
stawowych procesów fizjologicznych
wiewanego może zostać zakłócony przez
człowieka, jak i do zapewnienia odpowied-
działanie instalacji centralnego ogrzewania,
Wentylacja grawitacyjna może również
nich warunków spalania paliw. W zależności
prądy konwekcyjne od urządzeń elektrycz-
być wspomagana pracą wentylatora, który
od ilości tlenu, mogą zachodzić procesy zu-
nych, turbulencje wywołane ruchem osób
wytwarza w kanale wentylacyjnym podci-
pełnego lub niezupełnego spalania. Wentyla-
w pomieszczeniu. System wentylacji działa
śnienie, wymagane dla właściwego kierunku
cja, dzięki odprowadzaniu nadmiaru wilgoci,
w poszczególnych miejscach z różnym skut-
przepływu powietrza usuwanego z pomiesz-
chroni konstrukcję budynku przed zawilgo-
kiem, co może doprowadzić do powstawania
czeń. Ale należy pamiętać, że w przypadku
ceniem oraz zagrzybieniem, wpływa na sa-
stref, które nie są przewietrzone.
pomieszczeń z kominkiem grzejnym, przy
pomieszczenia.
mopoczucie oraz zdrowie człowieka. Spraw-
Na skuteczność wentylacji mają wpływ
grawitacyjnym odprowadzaniu spalin, nie
nie działająca wentylacja to taka, dla której
działające urządzenia grzewcze oraz odciągi
wolno stosować wentylacji mechanicznej
suma strumieni powietrza wypływającego
miejscowe. Nie zaleca się podłączać okapów
wywiewnej. Aktualnie obowiązujące normy
z pomieszczeń jest nie większa od sumy
kuchennych do przewodów wentylacyjnych.
wykluczają jednoczesne stosowanie nawiewu
strumieni powietrza napływającego.
Przy wentylacji naturalnej, dla zachowania
naturalnego i wyciągu mechanicznego wszę-
równości strumieni napływających i usuwa-
dzie tam, gdzie są zainstalowane urządzenia
nych, najlepiej zastosować tylko te, które
grzewcze pobierające powietrze do spalania
filtrują powietrze, a nie odprowadzają go
z otoczenia i odprowadzające spaliny w spo-
W budynkach mieszkalnych powszechnym
na zewnątrz. Dla urządzeń grzewczych na-
sób grawitacyjny. Do takich urządzeń należą:
sposobem wymiany powietrza jest wentylacja
leży przewidzieć dodatkową ilość powietrza,
kotły centralnego ogrzewania z otwartą komo-
grawitacyjna. Nawiew świeżego powietrza od-
gwarantującą prawidłowy proces spalania
rą spalania, kominki grzewcze, piecyki gazo-
bywa się przez okna lub inne otwory w prze-
danego paliwa. W przypadku kominka z za-
we ciepłej wody użytkowej. W takiej sytuacji
grodach zewnętrznych, a wywiew powietrza
mkniętym wkładem należy dostarczyć do pa-
nawiew powietrza również musi być mecha-
zużytego następuje pionowymi przewodami
leniska minimalny strumień powietrza, który
niczny, zapewniający równowagę w bilansie
Kominek w budynku z wentylacją grawitacyjną
10 m3/h
wentylacyjnymi o odpowiednim przekroju.
wynosi
W systemie tym wykorzystywana jest siła wy-
cieplnej kominka. Dla kominka z otwartym
poru wynikająca z różnicy temperatury powie-
paleniskiem napływające powietrze powin-
trza świeżego i zużytego. Okresowo na ruch
no zapewnić minimalną prędkość przepły-
powietrza wpływa działanie wiatru. Na efekty
wu powietrza w otworze komory spalania
funkcjonowania wentylacji grawitacyjnej mają
(0,2 m/s).
wpływ:
»»wysokość budynku »»rodzaj zastosowanych okien, w tym szczeliny w stolarce okiennej
»»uzbrojenie wlotu kanałów wentylacyjnych »»rodzaj i wysokość wyprowadzenia komina ponad dach
54
wiednie otwory lub pozostawiając około pół-
lacyjnego, uwzględniający wszystkie potrzeby
dr inż. Alicja Siuta-Olcha
D
przez zamknięte drzwi, stosując w nich odpo-
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
na 1 kW nominalnej mocy
Aby zapewnić tak dużą ilość świeżego
powietrznym, z uwzględnieniem odpowiedniej ilości do spalania.
Kominek w budynku z wentylacją mechaniczną nawiewno-wywiewną Zastosowanie
wentylacji
mechanicznej
powietrza, najlepiej przewidzieć odrębny
nawiewno-wywiewnej zapewnia kontrolo-
układ doprowadzający, który nie ma wpływu
wany przepływ powietrza przez wszystkie
na system wentylacji mieszkania, w postaci
pomieszczenia. Działa ona skutecznie nieza-
specjalnego kanału nawiewnego przed lub
leżnie od warunków pogodowych i pozwala
pod paleniskiem. Jeżeli zaś kominek pobiera
na wprowadzenie elementów automatycznej
powietrze bezpośrednio z pomieszczenia, na-
regulacji. Dla domów jednorodzinnych do-
www.ekspertbudowlany.pl
INSTALACJE stępne są systemy wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła z powietrza usuwanego. W przypadku, gdy kominek pełni funkcję dodatkowego źródła ciepła, możliwe jest rozprowadzenie ciepła z kominka kanałami wentylacji nawiewno-wywiewnej. Przewody wentylacyjne, które są wspólne dla systemu dystrybucji gorącego powietrza z kominka oraz wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, powinny mieć podwyższoną odporność termiczną. Istotną różnicą obydwu systemów jest ilość oraz sposób rozmieszczenia otworów wentylacyjnych. Ciepłe powietrze z kominka miesza się z chłodniejszym powietrzem, które napływa z rekuperatora, a następnie nawiewane jest przez anemostaty do pokojów. Wywiew z „brudnych” pomieszczeń realizowany jest przez anemostaty wywiew-
Przykład wentylacji z zastosowaniem REKU. Powietrze zanieczyszczone wywiewane nie miesza się z powietrzem czystym nawiewanym; w wymienniku krzyżowym odzyskujemy do 70% ciepła. n powietrze świeże, zimne wchodzące do REKU, n powietrze ogrzane, świeże nawiewane do pokoju, n powietrze zanieczyszczone usuwane z kuchni i toalety, n powietrze zużyte, wywiewane na zewnątrz Rys. Flop System
ne systemu wentylacji. Otwory nawiewne i wywiewne powinny być umieszczone w suficie lub w ścianach pod sufitem. Wykonanie podłączenia kominka do systemu wentylacji mechanicznej z rekuperatorem nie w każdym przypadku może być zastosowane. Decyzję
Prawidłowo wykonane połączenie systemu
należy pozostawić specjalistom. Jeżeli w po-
dystrybucji gorącego powietrza i systemu
mieszczeniu funkcjonuje kominek bez dystry-
wentylacyjnego. Za pośrednictwem rekupera-
wentylacji z odzyskiem ciepła pozwala na
bucji gorącego powietrza, to gorące powie-
tora uciekające ciepło przekazywane jest do
obniżenie kosztów ogrzewania.
trze gromadzi się u góry pod sufitem, skąd
powietrza zewnętrznego, które po podgrzaniu
wywiewane jest przez wywiewniki systemu
kierowane jest do pomieszczeń.
Artykuł był publikowany w czasopiśmie „Świat Kominków” reklama
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
55
INSTALACJE
REKUPERACJA,
czyli świeże powietrze w domu
Marta Stankiewicz
Dobrze zaizolowany dom ze sprawną wentylacją to podstawa oszczędności energii potrzebnej do ogrzewania i chłodzenia. Rekuperacja to odzysk ciepła, czyli wielokrotne wykorzystanie energii, za którą już zapłaciliśmy.
R
ekuperator to urządzenie z wbudowa-
wanego, dzięki czemu nie musi być wciąż
nieprzyjemne
nym wymiennikiem ciepła, w którym
podgrzewane. W ten sposób możliwe jest
z pieców i kotłów, kurz oraz roztocza. Przy
zapachy,
gazy
spalinowe
stykają się (lecz nie mieszają) dwa
odzyskanie maks. nawet 95% energii po-
wyrównanych temperaturach wewnątrz i na
strumienie powietrza – ciepły, tzw. brudny
trzebnej do ogrzewania (uzyskanie tak wyso-
zewnątrz budynku wentylacja grawitacyj-
(z kuchni i łazienek), wywiewany z wnętrza,
kiej wartości jest możliwe np. w wymienniku
na po prostu nie działa. Zbyt duże stężenie
z chłodnym, świeżym, nawiewanym z ze-
przeciwprądowym, przy założeniu ciągłości
dwutlenku węgla w powietrzu obniża spraw-
wnątrz do tzw. pomieszczeń czystych, czyli
izolacji termicznej i niskim współczynniku
ność intelektualną i powoduje senność, zaś
salonu, sypialni i pokoi. Świeże powietrze
przenikania ciepła przez przegrody).
mykotoksyny obecne w grzybach rozwijają-
przejmuje tu ciepło od powietrza wywie-
Rekuperator AerastarComfort z pilotem zdalnego sterowania RCV Fot. Junkers
W okresie letnim, dzięki automatycznym
cych się w zawilgoconych pomieszczeniach
ustawieniom i czujnikom temperatury, urzą-
osłabiają układ odpornościowy, powodują
dzenie działa odwrotnie – świeże i ciepłe
alergie, grzybice, a niekiedy nawet śmiertel-
powietrze z zewnątrz jest chłodzone przez
ne zatrucia. Nieszczelności i niedociągnięcia
strumień z wnętrza, dzięki czemu nie ma po-
w izolacji termicznej budynku sprawiają na-
trzeby korzystania z klimatyzacji. W budynku
tomiast niepożądaną ucieczkę ciepła, które-
z systemem rekuperacji nie trzeba otwierać
go wytworzenie przy obecnych cenach ener-
okien, temperatura w pomieszczeniach jest
gii kosztuje niemało. Montaż dodatkowych
stała i komfortowa przez cały rok, a powie-
wentylatorów – łazienkowych i kuchennych,
trze stale odświeżane.
specjalnych nasad kominowych czy nawiew-
Wentylacja naturalna nie wystarczy, aby
ników w oknach to półśrodki, które owszem,
dom był zabezpieczony od wilgoci, a miesz-
poprawiają wentylację, zużywają jednak prąd
kańcom nie dokuczały grzyb,
i zwiększają straty ciepła (ciepło przenika
ELEMENTY SYSTEMU REKUPERACJI »»Centrala wentylacyjna – element centralny – wymiennik ciepła plus wentyla-
WARTO
wiedzieć
tory: nawiewny, zasysający strumień z zewnątrz oraz wywiewny – usuwający powietrze z wnętrza: »»Wymienniki ciepła: – k rzyżowy – nieruchomy, o stosunkowo niskiej sprawności (do 75%); ruch powietrza wywołują tu wentylatory, jednak strumienie powietrza z kanałów świeżych i brudnych nie mieszają się ze sobą – obrotowy (zwany rotacyjnym) – stale obracający się bęben z otworami, przez które przepływają równolegle obydwa strumienie; wydajność może dochodzić do 90% – entalpiczny – wykonany z polimerowej membrany; sprawność określa się nawet na 127% – energia przekazywana jest nie tylko z ciepła szczątkowego (co daje sprawność około 85%), ale dodatkowo z cząsteczkami pary wodnej – przeciwprądowy – ma wydajność około 96%; budowa podobna do krzyżowego, przy czym powietrze przepływa w przeciwbieżnych kierunkach. »»Kanały: – doprowadzający świeże powietrze do rekuperatora z zewnątrz – odprowadzający zużyte powietrze z rekuperatora na zewnątrz – doprowadzające czyste powietrze z rekuperatora do pomieszczeń – odprowadzające brudne powietrze z pomieszczeń do wymiennika. »»Kratka lub anemostat, którymi zakończone są kanały wentylacyjne w pomieszczeniach. »»Czerpnia – ustawiona w podbitce dachowej, ścianie budynku lub ogrodzie – za jej pomocą pozyskuje się świeże powietrze; ważne, aby czerpnia znajdowała się od strony możliwie najczystszego powietrza, czyli na przykład ogrodu czy parku zamiast ruchliwej ulicy. »»Wyrzutnia – komin w dachu lub ścianie, przez który odprowadzane jest zużyte powietrze.
56
Fot. Stiebel-Eltron
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
przez te urządzenia, stanowią one przerwanie ciągłości izolacji termicznej, powodują wzrost zużycia energii w całościowym bilansie energetycznym). Najlepszym rozwiązaniem jest szczelna izolacja połączona z wentylacją mechaniczną z odzyskiem ciepła, czyli właśnie rekuperacją.
Projekt systemu Projekt najlepiej zlecić doświadczonej firmie. Chodzi o to, aby zapewnić wymianę powietrza we wszystkich pomieszczeniach i odzyskać jak najwięcej przygotowanego wewnątrz ciepła, a jednocześnie nie przeinwestować. Jeśli planuje się założenie rekuperacji w budynku już użytkowanym, dobrze jest dysponować planem układu instalacji istniejących pod tynkiem – elektrycznej, grzewczej, wodno-kanalizacyjnej, rozprowadzającej ciepło z kominka i elektronicznych – alarmowej, komputerowej, kina domowego
INSTALACJE itp. W przypadku braku takiej dokumentacji
W celu utrzymania temperatury strumienia
projektant będzie musiał wykonać odkrywki.
powietrza płynącego w kanałach, wyciszenia
Najlepiej, gdy instalacja rekuperacji idzie
dźwięku oraz z uwagi na ewentualne wykra-
w parze z innymi pracami termomoderniza-
planie się kondensatu, cała sieć przewodów
Czy to na pewno się opłaca?
cyjnymi, wynikającymi na przykład z audytu
musi być zaizolowana. Do tego celu stosuje
Koszt wybudowania instalacji wentylacji
energetycznego. Wówczas mamy pewność,
się wełnę mineralną przykrytą dodatkowo
mechanicznej jest niewiele wyższy od gra-
że wszystkie elementy, a więc okna, zaizo-
folią aluminiową. Na łączeniach używa się
witacyjnej, w której przewody muruje się od
lowane przegrody oraz urządzenia grzewcze
specjalnych uszczelek.
ławy fundamentowej. Wystarczą rury wy-
i wentylacyjne, pasują do siebie, są zoptymalizowane i nie kosztują więcej niż mogłyby.
pomieszczenia, w którym zamontuje się urządzenie.
Centrala wentylacyjna powinna znajdo-
konane z metalu lub tworzyw sztucznych,
wać się w pomieszczeniu o odpowiedniej
które prowadzi się od centrali wentylacyjnej
Ostateczny przebieg instalacji rekuperacji,
temperaturze, zalecanej przez producenta
do poszczególnych pomieszczeń. Najkosz-
przekroje przewodów i parametry rekupera-
konkretnego urządzenia, która nie może
towniejszą pozycją jest sam rekuperator, czyli
tora determinowane są nie tylko przez wiel-
przekraczać około 40°C. Jeśli rekupera-
centrala wentylacyjna, która kosztuje średnio
kość poszczególnych pomieszczeń, ale rów-
tor ma być umieszczony na ścianie, należy
około 8 tys. zł. Najwydajniejsze urządzenia to
nież panujące w budynku warunki termiczne
wziąć pod uwagę jego ciężar i rozważyć, czy
te, których sprawność odzysku ciepła jest naj-
zależące od poziomu izolacji. Na etapie mon-
dana przegroda ma odpowiednią wytrzyma-
wyższa, a wentylatory najbardziej efektywne,
tażu w budynku już zamieszkanym konieczne
łość. Użytkownicy muszą mieć komfortowy
czyli o najniższej mocy. Sprawność wynosi
będzie kucie przestrzeni pod kanały, czasem
dostęp do urządzenia, konieczny do prac ser-
wówczas powyżej 90%, a do przetłoczenia
zdejmowanie fragmentów podłóg.
wisowych, wymiany filtrów i czyszczenia wy-
1 m³ powietrza wystarcza 0,35 W.
Najlepiej, gdy w budynku jest nieużytko-
miennika. W pomieszczeniu musi znajdować
Łącząc zastosowanie rekuperacji z wy-
wane poddasze, w którym można poprowa-
się odprowadzenie do kanalizacji dla ujścia
dajnym urządzeniem do ogrzewania i przy-
dzić kanały. Dobrym pomysłem jest również
skroplin oraz zasilanie elektryczne. Najczę-
gotowania ciepłej wody, jakim jest pompa
umiejscowienie ich pod sufitem podwiesza-
ściej centralę umiejscawia się w pomiesz-
ciepła, można pokryć znaczną część nakła-
nym lub wzdłuż ścian pod przykryciem z płyt
czeniu gospodarczym (kotłowni, spiżarni,
dów potrzebnych na zakup rekuperatora.
gipsowo-kartonowych. Gdy w budynku ist-
pralni albo garażu), wydzielonej części kory-
Zastosowanie rekuperacji zmniejsza bowiem
nieją stropy niemonolityczne, instaluje się
tarza, w piwnicy lub na poddaszu. W całym
wymagania co do mocy pompy ciepła nawet
w nich, na warstwie konstrukcyjnej, kanały
systemie jest ona najistotniejszym źródłem
o 20%, dzięki czemu sama pompa z dol-
o przekroju spłaszczonym, w warstwie izola-
drgań i hałasu, dlatego dobrze, gdy zloka-
nym źródłem jest znacząco tańsza. Biorąc
cyjnej, natomiast w przypadku konieczności
lizowana jest z dala od strefy wypoczynku.
pod uwagę oszczędność energii wynikającą
ich prowadzenia w warstwie konstrukcyjnej,
Na początkowych odcinkach kanałów mon-
z odzysku ciepła, szacuje się, że inwestycja
należy zwrócić szczególną uwagę na wytrzy-
tuje się czasem tłumiki, zawsze też pozostaje
w rekuperator o wartości 8 tys. zł zwraca się
małość konstrukcji.
możliwość dodatkowego wytłumienia ściany
w czasie krótszym niż 8 lat.
WWW.BUDERUS.PL
Zobacz więcej
CENTRALA WENTYLACYJNA Z ODZYSKIEM CIEPŁA – LOGAVENT HRV2 230 Buderus wprowadził do swojej oferty nową generację urządzeń do kontrolowanej wentylacji pomieszczeń mieszkalnych, z funkcją odzyskiwania ciepła (rekuperacją). System Logavent przeznaczony jest do stosowania w domach jednorodzinnych i stanowi wygodną alternatywę dla klasycznego wietrzenia pomieszczeń. Rozwiązanie marki Buderus pomaga zaoszczędzić od 30 do 50% kosztów energii i ogrzewania w nowych budynkach. Urządzenia Logavent są dostępne w trzech wariantach: HRV2-140 dla domów szeregowych, oferujący nominalną wydajność przepływu do 140 m3 na godzinę; HRV2-230 dla domów jednorodzinnych, oferujący nominalną wydajność przepływu 230 m³ na godzinę; HRV2-350 dla większych domów jednorodzinnych, oferujący nominalną wydajność przepływu do 350 m³ na godzinę.
rek l a m a
Instalacja urządzenia jest łatwa dzięki pełnej gamie wyposażenia. Urządzenie może być zamontowane na ścianie lub na podłodze poprzez odpowiednią konsolę z funkcją absorpcji drgań. Rodzaj wymiennika: krzyżowo-przeciwprądowy; Sprawność: 90% wg EN 14131-7; Zakres wydajności: 30–300 m3/h; Nagrzewnice: 2×0,6 W; Zabezpieczenia przed szronieniem: tak; Regulacja: 4-stopniowa; Sterowanie: regulator wbudowany w urządzenie, dodatkowo możliwość sterowania pilotem bezprzewodowym lub przez program komputerowy z podglądem i zapisem wszystkich parametrów; Cechy szczególne: centrala wentylacyjna Logavent jest standardowo wyposażona w nagrzewnicę wstępną zabezpieczającą pracę wymiennika ciepła przed zamarznięciem, nawet przy ujemnych temperaturach powietrza na zewnątrz. Kolejny element wyposażenia to obejście (bypass), który jest automatycznie wykorzystywany w okresie letnim do schłodzenia budynku, jeśli temperatura na zewnątrz jest niższa niż w pomieszczeniach. Filtry powietrza klasy G4 oraz syfon do odprowadzenia skroplin to również element dostarczany razem z rekuperatorem. Obudowa wykonana z polistyrenu ekspandowanego (EPS) zapewnia optymalne odprowadzanie kondensatu i niski poziom emisji dźwięku. Wszystkie przyłącza wentylacyjne są wyprowadzone do góry, co ułatwia projektowanie oraz podłączenie urządzeń do systemu dystrybucji powietrza w budynku. Urządzenie Logavent można eksploatować w wersji prawo- i lewostronnej. Oznacza to, że zasysanie powietrza z zewnętrz i oddawanie powietrza może odbywać się do wyboru przez przyłącza po prawej lub po lewej stronie obudowy. Logavent HRV2 oferuje wysoki komfort dzięki skutecznym filtrom świeżego powietrza i sterowanej czujnikami wentylacji, zawsze traktując jakość powietrza priorytetowo. Jako wyposażenie dodatkowe dostępne są także wysokiej jakość filtry przeciwpyłkowe dla alergików; Sterowanie centrali wentylacyjnej może odbywać na trzy sposoby. Pierwszą opcją jest regulator wbudowany w urządzenie, który zapewnia ustawienie najważniejszych funkcji. Szerszy zakres ustawień dostępny jest za pomocą bezprzewodowego pilota RCV, który oferowany jest jako akcesoria. Trzecia opcja sterowania to wykorzystanie bezpłatnego programu komputerowego Configuration Tool dostępnego na stronie internetowej Buderus. Po podłączeniu komputera przewodem USB do urządzenia, oprócz ustawienia programów czasowych, regulacji wielu ustawień, można również śledzić historię zmian wszystkich mierzonych parametrów na zainstalowanych czujnikach, np. temperatur. Narzędzie Configuration Tool ma również poziom dostępu dla instalatora, który ułatwia kalibrację urządzenia po jego zainstalowaniu. Gwarancja: 2 lata. Cena brutto: 14 514 zł.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
57
PRZEGLĄD REKUPERATORÓW WWW.MITSUBISHI-LES.COM
Zobacz więcej
REKUPERATORY LOSSNAY – JEDNOSTKI KANAŁOWE DO ZABUDOWY – LGH-15-100RVX, LGH-150-200RVX Rodzaj wymiennika: krzyżowy, entalpiczny; Sprawność: do 89,5%; Zakres wydajności: od 38 do 2000 [m3/h] – 9 wielkości w typoszeregu; Zakres temperatur: –15~40 [oC]; Spręż statyczny: od 6 do 175 (Pa); Filtracja: filtry F7 EU; G3 EU; Poziom hałasu: od 17,0 do 40,0 dB(A); Pobór mocy: od 7 do 850 [W]; Cechy szczególne: przeznaczone do wentylacji domów, mieszkań i powierzchni biurowych o pow. do 700 m2. Możliwość zewnętrznego sterowania funkcją swobodnego chłodzenia. Funkcja przydatna do dostarczania do pomieszczeń chłodniejszego powietrza zewnętrznego w porze nocnej. Zmniejsza to dodatkowo zapotrzebowanie klimatyzacji na energię. Urządzenie, w zależności od potrzeb, schładza bądź ogrzewa powietrze. Minimalne wymagania serwisowe. Nowa elektronika sterowania umożliwia bezpośrednie podłączenie do klimatyzatorów serii Mr. Slim ze sterownikiem A oraz systemów City Multi VRF. Urządzenie wyposażone jest standardowo w przyłącze montowanego we własnym zakresie czujnika CO2. Czujnik CO2 służy do dostosowywania ilości świeżego powietrza do warunków panujących w pomieszczeniu. Nowe energooszczędne silniki wentylatorów z regulacją inwerterową. Nawilża lub osusza świeże powietrze do wskazanego przez użytkownika poziomu. Standardowo z wejściem 0–10 V do zewnętrznego ustawiania ilości powietrza. Gwarancja: 3 lata.
REKUPERATORY LOSSNAY – JEDNOSTKA STOJĄCA W WYKONANIU HIGIENICZNYM – LGF-100GX-E Rodzaj wymiennika: krzyżowy, entalpiczny; Sprawność: do 81%; Zakres wydajności: od 785 do 995 [m3/h]; Zakres temperatur: –15~40 [oC]; Spręż statyczny: od 119 do 200 (Pa); Filtracja: filtry F7 EU; Poziom hałasu: od 44,0 do 49,0 dB(A); Pobór mocy: od 600 do 650 [W; Cechy szczególne: nawilża lub osusza świeże powietrze do wskazanego przez użytkownika poziomu. Urządzenie, w zależności od potrzeb, schładza bądź ogrzewa powietrze. Obudowa jednostki w wykonaniu spełniającym standardy higieniczne, wzorzec konstrukcyjny testowany zgodnie z VDI 6022. Wszystkie elementy są łatwo dostępne od przodu i nadają się do czyszczenia. Na wyposażeniu standardowym filtry F7. Możliwość zewnętrznego sterowania funkcją swobodnego chłodzenia. Funkcja przydatna do dostarczania do pomieszczeń chłodniejszego powietrza zewnętrznego w porze nocnej. Zmniejsza to dodatkowo zapotrzebowanie klimatyzacji na energię. Płytka wyposażona jest standardowo w przyłącze montowanego we własnym zakresie czujnika CO2. Czujnik CO2 służy do dostosowywania ilości świeżego powietrza do warunków panujących w pomieszczeniu. Nowa elektronika sterowania umożliwia bezpośrednie podłączenie do klimatyzatorów serii Mr. Slim ze sterownikiem A oraz systemów City Multi VRF. Gwarancja: 3 lata.
WWW.JUNKERS.PL
Zobacz więcej
AerastarComfort LP140-2 – NOWY SYSTEM KONTROLOWANEJ WENTYLACJI POMIESZCZEŃ Junkers prezentuje nową generację urządzeń do kontrolowanej wentylacji pomieszczeń mieszkalnych z funkcją odzyskiwania ciepła (rekuperacją). System AerastarComfort przeznaczony jest do stosowania w domach jednorodzinnych i stanowi wygodną alternatywę dla klasycznego wietrzenia pomieszczeń. Rozwiązanie marki Junkers pomaga zaoszczędzić od 30 do 50% kosztów energii i ogrzewania w nowych budynkach. System AerastarComfort to wygodna i ekologiczna alternatywa dla klasycznego wietrzenia pomieszczeń. Centralne urządzenie wentylacyjne usuwa powietrze z pomieszczeń z dużą ilością wilgoci, typu: kuchnia, łazienka, pomieszczenia gospodarcze. Wprowadza natomiast świeże powietrze do przestrzeni mieszkalnej i pokoi, w których przebywamy i śpimy. Ciepło z powietrza wywiewanego z pomieszczeń przekazywane jest przez wymiennik ciepła do powietrza nawiewanego. Dzięki temu odzyskujemy aż do 91% ciepła z usuwanego powietrza. AerastarComfort to także idealne rozwiązanie dla alergików. W lecie zastosowane w systemie filtry zatrzymują nie tylko insekty, ale też najbardziej uciążliwe dla osób uczulonych pyłki. Systemy AerastarComfort mają atest Niemieckiego Instytutu Techniki Budowlanej (DIBt), certyfikat wydany przez Instytut Budownictwa Pasywnego (PHI) oraz certyfikat Państwowego Zakładu Higieny (PZH). Urządzenia AerastarComfort marki Junkers są dostępne w trzech wariantach: LP 140-2 dla domów szeregowych, oferujący nominalną wydajność przepływu do 140 m³ na godzinę; LP 230-2 dla domów jednorodzinnych oferujący nominalną wydajność przepływu 230 m³ na godzinę; LP 350-2 dla większych domów jednorodzinnych oferujący nominalną wydajność przepływu do 350 m³ na godzinę. Rodzaj wymiennika: krzyżowo-przeciwprądowy; Sprawność: 90% wg EN 14131-7; Zakres wydajności: 25–180 m3/h: Nagrzewnice: 0,7 W; Zabezpieczenia przed szronieniem: tak; Regulacja: 4-stopniowa; Sterowanie: regulator wbudowany w urządzenie, dodatkowo możliwość sterowania pilotem bezprzewodowym lub przez program komputerowy z podglądem i zapisem wszystkich parametrów; Cechy szczególne: obudowa wykonana z polistyrenu ekspandowanego (EPS) zapewnia optymalne odprowadzanie kondensatu i niski poziom emisji dźwięku. Wszystkie przyłącza wentylacyjne są wyprowadzone do góry, co ułatwia projektowanie oraz podłączenie urządzeń do systemu dystrybucji powietrza w budynku. Urządzenie AerastarComfort można eksploatować w wersji prawo- i lewostronnej. Oznacza to, że zasysanie powietrza z zewnętrz i oddawanie powietrza może odbywać się do wyboru przez przyłącza po prawej lub po lewej stronie obudowy. W przypadku temperatury zewnętrznej poniżej −3°C zintegrowana nagrzewnica wstępna ogrzewa zasysane powietrze, umożliwiając eksploatację systemu AerastarComfort także zimą. Służy jako ochrona przed zamarzaniem i zapobiega tworzeniu się lodu na wymienniku ciepła. Dzięki temu także przy ujemnych temperaturach zagwarantowana jest wymiana powietrza bez strat ciepła. Przeciwprądowy wymiennik ciepła jest wykonany z aluminium. Dzięki temu urządzenie jest odporne na działanie kondensatu. Użytkownik może regulować swobodnie urządzeniem za pomocą panelu wbudowanego w urządzenie, bezprzewodowego pilota lub za pomocą komputera, łącząc się z AerastarComfort za pomocą przewodu USB. Podobne możliwości regulacji ma firma instalacyjna i serwisowa, posiadając zaawansowany dostęp do regulacji. Do centrali wentylacyjnej można podłączyć również dodatkowe czujniki (akcesoria) dwutlenku węgla, jakości powietrza VOC lub czujnik wilgotności, dzięki którym można regulować jakość powietrza. Gwarancja: 2 lata. Cena brutto: 12 177 zł.
58
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
PRZEGLĄD REKUPERATORÓW WWW.ASK-POLSKA.PL
Zobacz więcej
REKUPERATOR BEZKANAŁOWY TX 250–1000 Rodzaj wymiennika: przeciwprądowy; Sprawność: 84,5%; Zakres wydajności: 250–1000 m3/h; Nagrzewnice: możliwość podłączenia nagrzewnicy elektrycznej lub wodnej; Sterowanie: cyfrowy panel sterujący; Regulacja: płynna w pełnym zakresie; Cechy szczególne: łatwość instalacji i obsługi, ciche i energooszczędne wentylatory EC, automatyczny bypass, wysoka estetyka, centrala wkomponowuje się w każde pomieszczenie, możliwość podłączenia czujnika CO2; Zastosowanie: biura, szkoły, przedszkola, sklepy, salony, restauracje, kluby fitness, siłownie. Gwarancja: 2 lata.
REKUPERATOR ORCON WTU Kanałowy rekuperator Orcon WTU o wydatkach od 500 do 2000 m3/h. Wymiennik entalpiczny lub przeciwprądowy; Nagrzewnica: możliwość podpięcia kanałowej nagrzewnicy; Sterowanie: programowalne; Cechy szczególne: silniki prądu stałego EC, automatyczny bypass, możliwość podłączenia czujnika CO2; Zastosowanie: domy, sklepy, markety, hale produkcyjne, magazyny. Centrala w standardzie posiada automatyczny bypass oraz sterownik programowalny.
REKUPERATOR BEZKANAŁOWY TX 3000, TX 3100 Zastosowanie: bezkanałowe rekuperatory dachowe TX 3000 i TX 3100 mogą być stosowane w nowym budownictwie, jak i w projektach renowacji budynków i pomieszczeń takich jak: sklepy, markety, salony samochodowe, sale sprzedaży, hale sportowe, sale gimnastyczne, kluby fitness, magazyny i warsztaty.
REKUPERATOR BEZKANAŁOWY TEMPERO 100
Dane techniczne wydajność odzysk ciepła
TX 3000
TX 3100
3000
3000 m3/h
70%
75%
(wymiennik obrotowy w obu przypadkach)
masa
115 kg
200 kg
wymiary długość
2650 mm
3393 mm
średnica
1300 mm
1300 mm
średnica otworu dachowego
830 mm
870 mm
Rodzaj wymiennika: krzyżowy z PVC; Sprawność: 70%; Zakres wydajności: 70 m 3 /h; Nagrzewnice: opcjonalnie z nagrzewnicą elektryczną; Zabezpieczenie przed szronieniem: inteligentny system przeciwzamrożeniowy; Sterowanie: panel sterujący; Regulacja: płynna w pełnym zakresie; Cechy szczególne: estetyczny wygląd i niewielkie wymiary, cicha praca urządzenia, niski pobór mocy, urządzenie występuje w 3 wersjach: podstawowa, programowalna (T), z nagrzewnicą elektryczną (PH), montaż przez ścianę zewnętrzną budynku; możliwość zastosowania w domach i mieszkaniach; Zastosowanie: pojedyncze pomieszczenia, np. sypialnia, salon i małe biuro. Gwarancja: 2 lata.
TEMPERO 100 H
257×400×179 L×H×D measures expressed in mm
L
WWW.NABILATON.PL
Zobacz więcej
REKUPERATORY MIDEA HRV Rodzaj wymiennika: papierowy, niepalny, entalpiczny, krzyżowy wymiennik ciepła o dużej sprawności odzysku energii (odzysk ciepła i wilgoci); Sprawność: 70%; Zakres wydajności: 9 wielkości w typoszeregu, nominalny przepływ powietrza: od 200 do 2000 m3/h; Sterowanie: pilot przewodowy, możliwość sterowania centralnego (wentylacja i klimatyzacja); Regulacja: 4 biegi, 3 tryby pracy: z odzyskiem ciepła, bez odzysku, bypass; Cechy szczególne: atest PZH, obudowa z metalu, 2 wentylatory odśrodkowe z łopatkami zagiętymi do przodu z tworzywa ABS, 1-fazowe silniki z zabezpieczeniami termicznymi, filtry EU-G3 w standardzie. Nie występuje zjawisko wykraplania wody z powietrza i nie ma problemu z odpływem skroplin. Opcjonalnie współpracują z czujnikiem CO2; Poziom hałasu: 20–53 dB(A); Zastosowanie: do wentylacji domów i biur o powierzchni od 80 do 480 m2. Gwarancja: 5 lat.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
NOWOŚĆ!
REKLAMA
59
INSTALACJE
Nowoczesne sterowanie
OGRZEWANIEM PODŁOGOWYM mgr inż. Katarzyna Rybka
Użytkownik, mimo że nie jest specjalistą, może w coraz większym stopniu wpływać na pracę instalacji. Wiele jednak zależy od prawidłowego zaprojektowania systemu automatyki i doboru odpowiednich rozwiązań regulacyjnych. Bez tego nawet najnowocześniejszy sterownik nie zapewni prawidłowej eksploatacji. O ile w przypadku ogrzewania konwekcyjnego użytkownik może ostatecznie sam odkręcić lub zakręcić głowicę zaworu termostatycznego na grzejniku, to przy ogrzewaniu podłogowym automatyka sterująca jest konieczna.
C
Fot. Rehau
efektywności oddawania ciepła ze względu na spadek temperatury zasilania i tym samym tam, gdzie ogrzewanie jest pożądane, nie będzie ono takie, jak oczekiwał inwestor, generując dodatkowe koszty. Należy tym samym zwrócić uwagę na odpowiednią izolację przewodów układanych w podłodze. Może być to pianka polietylenowa lub poliuretanowa. Ogrzewanie podłogowe od innych instalacji odróżnia konieczność zwrócenia uwagi na wykorzystane materiały wykończenia powierzchni podłóg, które powinny mieć odpowiednie atesty dopuszczające do kontaktu
echą charakterystyczną ogrzewania
Mogłoby się wydawać, że wykonywanie
podłogowego jest jego duża bezwład-
izolacji na rurach ogrzewania podłogowego
ność, przez co instalacja wolniej re-
nie ma sensu, ponieważ im więcej ciepła
aguje na żądane zmiany, np. temperatury
zostanie oddane, tym lepszy efekt grzew-
w pomieszczeniu. Z tego względu instalacja
czy w pomieszczeniu. Nic bardziej mylne-
wymaga nieco innej regulacji niż w przy-
go – unika się w ten sposób niepożądanej
działania instalacji ogrzewania płaszczy-
padku ogrzewania konwekcyjnego. Dodat-
nadmiernej emisji ciepła tam, gdzie nie jest
znowego jest jej prawidłowe wyregulowanie
kowo, ze względu na specyfikę tego typu
to potrzebne. Są to np. korytarze i pomiesz-
wstępne oraz zastosowanie armatury, która
ogrzewania, należy uważać, by nie przekra-
czenia gospodarcze, a w ich podłodze wy-
zadziała i zapewni prawidłowy przepływ,
czać 29°C temperatury powierzchni podłogi
stępuje najczęściej duże zagęszczenie rur.
chroniąc przed wahaniami ciśnienia. Kolejną
w pomieszczeniach przeznaczonych na stały
W przypadku braku izolacji ciepło byłoby
ważną kwestią jest to, że instalacja ogrzewa-
pobyt ludzi, a w przypadku łazienki – 34°C.
tracone tuż za źródłem ciepła i dochodziłoby
nia podłogowego pracuje na niskich para-
Jest to związane z odczuwaniem komfortu –
do przegrzewania pomieszczenia, w którym
metrach, zatem jeżeli w jednym budynku są
różnica temperatury pomiędzy głową a sto-
z reguły nie ma nawet potrzeby montowania
dwie instalacje − jedna podłogowa, a druga
pami osoby przebywającej w pomieszczeniu
grzejnika. Straty ciepła na początkowych od-
ogrzewania konwekcyjnego, należy je roz-
nie powinna przekraczać 2 K.
cinkach instalacji wpływają na zmniejszenie
dzielić i wyposażyć w odpowiednią armaturę
z tym rodzajem ogrzewania.
Regulacja Koniecznym
elementem
prawidłowego
oraz sterowanie. Przykładem
takiego
rozwiązania
jest
wykonanie w kotłowni pomieszania wody powrotnej z instalacji grzejnikowej z zasileniem, a następnie skierowanie strumienia do rozdzielacza wyposażonego w zawory regulacyjne – najlepiej z siłownikami termoelektrycznymi na każdym obiegu. W ten sposób minimalizuje się ilość koniecznego oprzyrządowania do wyregulowania instalacji. Inną możliwością jest wykorzystanie rozdzielaczy z gotowymi układami mieszającymi, które są wyposażone w – zamontowane przed pompą mieszającą – zawory termostatyczne z czujnikami mierzącymi temperaturę zasilania podłogówki. Rozwiązanie takie jest bardziej Systemy ogrzewania płaszczyznowego ogrzewają ciepłem przekazywanym głównie przez promieniowanie. Powierzchnie grzewcze cechuje równomierny rozkład temperatury w pomieszczeniu. Przewaga ogrzewania płaszczyznowego wodnego polega na możliwości grzania i chłodzenia poprzez zmianę temperatury wody w instalacji. System składa się z odpornej na warunki budowlane rury PE-Xa z warstwą antydyfuzyjną, płyt systemowych do montażu rur, rozdzielaczy i automatyki sterującej Fot. Rehau
60
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
efektywne od poprzedniego, jeżeli poszczególne pomieszczenia różnią się zadaną temperaturą wewnętrzną. Każdy obieg może być wtedy regulowany oddzielnie i dostosowy-
INSTALACJE wać się do indywidualnych potrzeb różnych stref w budynku. To rozwiązanie zapewnia wysoki komfort ogrzewania, jednak przeznaczone jest raczej do większych budynków, w których potrzeby użytkowników są różnorodne. Instalator nie może zapominać o ustawieniu zaprojektowanych wcześniej nastaw wstępnych na zaworach regulacyjnych. Jest to element konieczny do prawidłowej i przede wszystkim ekonomicznej pracy całego systemu.
Sterowanie Armatura
regulująca
będzie
spełniać
swoje zadanie pod warunkiem, że zostanie podłączona do sterownika. Jest to „mózg” całej instalacji i odpowiada za bezpieczną i efektywną pracę całego systemu. Zbiera on sygnały z urządzeń pomiarowych i generuje sygnały wyjściowe do urządzeń wykonawczych, np. pomp czy siłowników zaworów. W przypadku ogrzewania podłogowego, gdy wyznacznikiem jest temperatura w pomiesz-
Istnieje wiele sposobów montażu rur. Zaleca się wykorzystanie płyty systemowej ogrzewania podłogowego dla rur 14–17 mm, z izolacją lub bez izolacji; przy takim rozwiązaniu rozwijaną rurę grzewczą wciskamy między wystające wypustki, bez konieczności wykorzystania dodatkowych mocowań. Inne metody obejmują mocowanie z użyciem klamer (klipsów) wbijanych w warstwę izolacyjną; z użyciem szyn montażowych i klamer oraz za pomocą klipsów plastikowych montowanych na ułożonej siatce Fot. Immergas
czeniu, urządzeniami wysyłającymi sygnał do sterownika są regulatory temperatury. Mają one wbudowany czujnik, który mierzy temperaturę powietrza, porównuje z zadaną i jeśli wystąpi odchylenie, urządzenie
czu o zwiększenie lub zmniejszenie obrotów
jest też, gdy ma wygodny i łatwy w obsłudze
na podstawie wgranych danych lub krzywej
albo całkowite wyłączenie. Przykładowo na
interfejs, tak aby każdy mógł sobie poradzić
regulacji ustalą nową temperaturę zasilania.
regulatorze w ciągu dnia roboczego ustawio-
z ustawianiem najbardziej interesującego
Czujnik temperatury może też wysłać sygnał
na jest temperatura 18°C, po godzinie 18,
go parametru, czyli temperatury wewnętrz-
do silnika pomp mieszających na rozdziela-
gdy domownicy wracają z pracy, programa-
nej. Należy pamiętać, że sterowanie ogrze-
tor ma ustawione 20°C. W tej sytuacji, gdy
waniem podłogowym cechuje się pewnym
czujnik zmierzy i porówna nastawioną tem-
opóźnieniem. Nie można się spodziewać, że
peraturę, to wygeneruje sygnał na podstawie
natychmiast po zmianie ustawionej tempe-
wyliczonej odchyłki, sygnał o zwiększenie
ratury w pomieszczeniu na programatorze,
obrotów kierowany jest do silnika pompy.
system od razu zareaguje. Owszem, tak się
Dopóki temperatura zmierzona przez czujnik
stanie, ale odczujemy to dopiero po dłuższej
nie będzie zgodna z zadaną, instalacja będzie
chwili. Najlepiej byłoby temperaturę tak
pracować.
ustawić, by system załączał się możliwie jak
Instalując ogrzewanie podłogowe w łazience, należy przestrzegać kilku zasad. Pożądana temperatura podłogi w łazience z zainstalowanym ogrzewaniem podłogowym powinna wynosić 29–30°C i nie przekraczać 34–35ºC. Wyższa temperatura jest uciążliwa dla użytkowników i pociąga za sobą niepotrzebne zużycie energii. Chcąc uzyskać komfortową temperaturę o konkretnej porze lub godzinie, ogrzewanie podłogowe musi zacząć działać z wyprzedzeniem, gdyż ma ono pewną bezwładność. Między innymi z tego powodu montuje się sterowniki. Na przykład regulator z programatorem dobowym i tygodniowym pozwoli na samoczynne załączenie systemu i uzyskanie efektu ciepłej podłogi tylko w czasie ściśle określonym (np. tylko rano i wieczorem na czas kąpieli). Regulator sterujący pracą instalacji w łazience powinien mieć też czujnik podłogowy – pozwala on na utrzymanie pożądanej temperatury podłogi i unikanie jej przegrzania. Ze względów bezpieczeństwa regulator należy umieścić na zewnątrz – na ścianie przy wejściu do łazienki. Są także regulatory o stopniu ochrony przeciwporażeniowej umożliwiającym ich montaż w łazienkach.
WARTO
wiedzieć
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
Im więcej czujników, tym więcej możli-
najrzadziej. W przypadku ogrzewania podło-
wości. Wykorzystując czujnik temperatury
gowego należy pamiętać, żeby nie ustawiać
na zasilaniu, możliwe jest wygenerowanie
temperatury na znacznie wyższą niż potrze-
sygnału porównawczego sterującego zawo-
bujemy, licząc na to, że pokój ogrzeje się
rem termostatycznym na rozdzielaczu. Szyb-
szybciej. Tak się nie stanie, a zamiast tego
ciej wtedy będzie osiągnięta żądana przez
niepotrzebnie można doprowadzić do rozre-
użytkownika temperatura w pomieszczeniu.
gulowania systemu.
Znacznie łatwiej steruje się elektrycznym
Nowoczesna automatyka daje szereg moż-
ogrzewaniem podłogowym – wystarczą czuj-
liwości sterowania ogrzewaniem. W zależ-
nik podłogi i regulator.
ności od zasobności portfela można tworzyć
Przy wyborze i ustawieniach regulatora
różne układy, mniej lub bardziej skompliko-
warto zwrócić uwagę na możliwość wygod-
wane, które pozwolą regulować system, tak
nego programowania temperatury oraz ła-
by zapewnić jak najwyższy komfort, a użyt-
twość obsługi. Ekonomiczne oszczędności
kownik nie musi w żaden sposób w ten pro-
pozwala osiągnąć użytkownikowi opcja pro-
ces ingerować. Bardziej rozbudowane roz-
gramatora, dzięki której wprowadza się za-
wiązania wymagają większej liczby urządzeń
daną temperaturę w pomieszczeniach w za-
pomiarowych, przez co ich możliwości są
leżności od pory dnia czy tygodnia. Dobrze
znacznie większe.
www.ekspertbudowlany.pl
61
INSTALACJE
Jaka wylewka
NA OGRZEWANIE PODŁOGOWE Budując dom lub wykańczając mieszkanie, coraz częściej decydujemy się na ogrzewanie podłogowe. Rezygnując z grzejników, zyskujemy dodatkową przestrzeń i większą swobodę w aranżacji wnętrz. Ogrzewanie podłogowe musi jednak przede wszystkim spełniać swoją podstawową funkcję. Stąd tak bardzo ważna jest decyzja o wyborze takiej wylewki, która nie będzie izolować ciepła oddawanego przez gąszcz rur grzewczych, ale przewodzić je i oddawać do pomieszczenia. Sprawność płyty grzewczej i komfort użytkowania
samopoziomujące, co pozwala uzyskać idealnie równe i gładkie powierzchnie. Można dzięki temu obniżyć koszty związane z dalszymi pracami wykończeniowymi poprzez oszczędność kleju w przypadku układania terakoty lub gresu oraz oszczędność czasu dzięki szybszemu wykonaniu.
Bez dylatacji i „efektu miski” W wylewkach anhydrytowych podczas wiązania nie występuje skurcz znany z wyle-
systencja wylewki bez pęcherzy powietrza.
wek cementowych. Powierzchnia pól grzew-
Oba te czynniki skracają okres nagrzewania
czych nie powinna przekraczać 100 m2
Optymalnym uzupełnieniem podłogowych
podłogi o połowę w porównaniu do wylewek
w przypadku posadzek „sztywnych” (terako-
systemów grzewczych są anhydrytowe wy-
cementowych, co w oczywisty sposób prze-
ta, kamień, gres itp.) i 400 m2 dla posadzek
lewki samopoziomujące Knauf. Charaktery-
kłada się na wysoką sprawność płyty grzew-
„miękkich” (wykładzina dywanowa, PVC
zuje je wysoki współczynnik przewodzenia
czej oraz komfort użytkowania.
itp.). Daje to większą swobodę wykańczania
λz = 1,66–1,87 W/(m · K), który ma bezpośredni wpływ na szybki i łatwy przepływ ciepła wytwarzanego przez instalacje ogrze-
Do stosowania także na drewnianych stropach
podłogi i nie psuje jej wyglądu widokiem profili dylatacyjnych. Bezskurczowe wiązanie wylewek anhy-
wania podłogowego do pomieszczenia. Prze-
Technologia wykonania wylewek anhydry-
drytowych Knauf redukuje ponadto niemal
wodzenie ciepła ułatwia także płynna kon-
towych wymaga minimalnej otuliny rur grzej-
do zera ryzyko powstawania pęknięć i zary-
nych (zaledwie 35 mm), co daje niewielki
sowań. Podczas wiązania w anhydrycie nie
współczynnik oporu przewodzenia ciepła,
dochodzi bowiem do odkształceń, jakie cza-
a także mniejszy ciężar wylewki. To z kolei
sami powstają w posadzkach cementowych,
sprawia, że wylewki te można stosować tak-
znanych wykonawcom jako tzw. efekt miski.
że na drewnianych stropach.
Ponadto wylewki anhydrytowe nie wymagają
Oszczędność kleju i czasu
zbrojenia. Nie bez znaczenia jest również łatwość
Płynna konsystencja wylewek anhydryto-
i szybkość wykonania wylewek anhydryto-
wych Knauf nadaje im naturalne właściwości
wych Knauf. Ich technologia jest na tyle prosta, że niemal każda firma budowlana jest je w stanie wykonać. Warto też odnotować, że na podłogach wykonanych z wylewek anhydrytowych można układać niemal każdy rodzaj posadzki, w tym glazurę, parkiet, wykładziny dywanowe itd.
tel. 22 36 95 199, serwis.techniczny@knauf.pl www.knauf.pl, www.knaufblog.pl 62
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
OGRODY
Materiał NA NAWIERZCHNIE OGRODOWE I PODJAZDY Agata Grudecka
Ścieżki komunikacyjne wytyczają główne punkty w naszym ogrodzie. Dzięki nim możemy bezpiecznie przemieszczać się po działce, nie naruszając przy tym roślinności i trawnika. Jednym z najbardziej praktycznych sposobów na wykreowanie ścieżek jest kostka brukowa – praktyczna, funkcjonalna i estetyczna, oferowana w różnych kształtach i kolorach.
Ś
cieżki i podjazdy mają duży wpływ na
Kostka brukowa świetnie nadaje się do
architekturę i projekt ogrodu. To one
budowy ścieżek ogrodowych ze względu
wyznaczają bowiem główne punkty
na swoje walory estetyczne i funkcjonalne.
w ogrodzie i wokół domu, np. garaż, miejsce
Dzięki różnorodnym kształtom możemy z niej
Fot. Jadar
Ekspert
Wybór odpowiedniej grubości nawierzchni zależy od jej przeznaczenia. Kostki grubości 4 cm przeznaczone są pod ruch pieszy; układa się je na przydomowych chodnikach, tarasach i w ogrodach. Jednak wokół domów najczęściej układa się kostki grubości 6, 7 cm; mogą po nich bowiem jeździć samochody osobowe o masie do 3,5 tony. Nawierzchnie z kostki, po których będą jeździły samochody osobowe, np. na podjazdach, wjazdach i miejscach postojowych, należy ograniczyć krawężnikami. Można je kupić w kolorze dopasowanym do koloru kostki.
RADZI
na grill, altankę, basen, oczko wodne czy rabatę z warzywami. Ważnymi punktami odniesienia przy wyborze kostki brukowej są np. elewacja domu, powierzchnia całego ogrodu czy też styl zagospodarowania przestrzeni. Do budowy ciągów pieszych najlepiej nadają się betonowe kostki brukowe, które zapewniają szerokie możliwości aranżacyjne i są odporne na wszelkie uwarunkowania atmosferyczne.
Zalety kostki brukowej Do najważniejszych zalet kostki brukowej należą:
»»odporność na mróz i wysokie temperatury »»odporność na duży nacisk »»szerokie możliwości aranżacyjne »»jednolite podłoże na lata »»możliwości konstrukcyjne »»różnorodność kształtów i kolorów. 64
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
Fot. Jadar
www.ekspertbudowlany.pl
Fot. Libet
OGRODY tworzyć rozmaite układy, wzory i kształty. To
podjeździe do garażu, bo nie będzie widać
od nas zależy, czy zdecydujemy się na wą-
śladów kół i ewentualnych plam oleju.
skie i kręte alejki, proste i szerokie podjazdy,
Jaki styl, taka kostka
czy duży plac z kostki brukowej, który będzie pełnił funkcję tarasu, podjazdu lub parkin-
Domy jednorodzinne nawiązujące stylem
gu dla samochodów (ważna jest oczywiście
do wyglądu dworku to jeden z bardziej poFot. Buszrem
wielkość powierzchni, jaką dysponujemy).
pularnych trendów architektonicznych w Pol-
Do tego typu nawierzchni idealnie nadają
sce. Od lat tego typu domy, które charak-
się zróżnicowane formaty kostki w ciekawej
teryzują się zwykle dwuspadowym dachem,
kolorystyce, które można ułożyć w dowolny
dużą liczbą detali i stosunkowo zróżnicowaną
sposób. Do komponowania krętych i falistych
bryłą, cieszą się popularnością. Do tego sty-
ścieżek sprawdzą się kostki o nieregularnych
lu architektonicznego najlepiej będzie pasoFot. Jadar
kształtach, np. asymetrycznych.
wała kostka, która podkreśli tradycyjny styl
Kolejnym atutem kostki brukowej jest jej
budynku. Sprawdzą się tu wzory postarza-
funkcjonalność. Za jej pomocą możemy two-
ne o zaokrąglonych krawędziach, kształtem
rzyć nie tylko różnorodne ścieżki w ogrodzie,
nawiązujące do polnych kamieni. Taka na-
ale także wykonać z nich dekoracyjne wzory,
wierzchnia pozwoli uzyskać nieco rustykalny
taras czy schody. Do budowania stopni mogą
efekt, który podkreślą łukowo poprowadzone
posłużyć również gotowe stopnie schodowe,
linie nawierzchni, zwłaszcza przed wejściem
które wymagają jedynie usypanego, ubitego
do domu oraz na podjeździe do garażu. Fot. Jadar
zbocza, bez konieczności stosowania wylewki betonowej. Szeroki wybór kolorów kostki brukowej pozwala tworzyć niepowtarzalne wzory, a tym samym koncentrować uwagę na tych elementach ogrodu, na których najbardziej nam zależy. Możemy dzięki temu optycznie powiększyć lub zmniejszyć nawierzchnię: wybierając na przykład jasną kostkę na ścieżki, podkreślimy soczystą zieleń trawnika. Ciemna kolorystyka świetnie sprawdzi się zaś na
Ekspert
Kostki brukowe mogą być jedno- lub dwuwarstwowe. Jednowarstwowe wytwarza się w całości z tej samej mieszanki betonowej i barwi je w masie. Kostki dwuwarstwowe zaś mają dolną warstwę konstrukcyjną, którą stanowi beton o grubszym kruszywie, i górną, co najmniej pięciomilimetrową, z betonu z większą domieszką piasku, do której dodaje się pigment.
RADZI
W przypadku domów o nowoczesnej architekturze, nawiązującej do stylu modernistycznego, lepsze będą prostsze formy elementów nawierzchniowych. Budynek z płaskim dachem, dużymi oknami i małą liczbą detali wymaga podobnej stylistyki kostki lub płyt. Taka nawierzchnia powinna zostać zbudowana z płyt o regularnych kształtach (prostokąt, kwadrat) i prostych krawędziach, które będą dobrze dopełniały minimalistyczny styl domu. Kąty proste i widoczne krawędzie to zasady, które bezwzględnie obowiązują w tym przypadku.
Jak konserwować nawierzchnię? Kupując kostkę betonową, należy zwrócić uwagę na to, czy na powierzchni nie ma spękań, rys lub ubytków, plam oraz zabrudzeń, których nie można zmyć wodą. Dopuszczalne są jedynie wykwity wapienne, które powstają w wyniku reakcji chemicznych zachodzących Fot. Polbruk
Fot. Polbruk
w betonie. Nie należy się nimi przejmować, gdyż po pewnym czasie znikną zmyte przez
JAK UKŁADAĆ KOSTKĘ?
deszcz. Warto też sprawdzić, czy krawędzie są
Przed przystąpieniem do układania kostki należy odpowiednio przygotować podłoże. Najpierw usuwa się warstwę gruntu (30–50 cm) oraz korzenie roślin. Następnie podłoże należy ukształtować i zagęścić (ubić) z zachowaniem spadku 3–4% w kierunku poprzecznym i 0,5% w kierunku wzdłużnym. Kolejnym etapem jest wykonanie podbudowy, która pełni funkcję nośną, filtracyjną i chroni przed mrozem. Jej grubość powinna być dostosowana do przewidywanego obciążenia; 25–45 cm – intensywny ruch samochodów i 15–20 cm – niewielki ruch samochodów osobowych oraz ruch pieszy. Podbudowę wykonuje się z tłucznia, żwiru, grysu lub żużla wielkopiecowego o frakcji ziaren 30–60 mm. Ważne jest bardzo dokładne ubicie podbudowy. Na podbudowie wykonuje się następnie warstwę wyrównującą (grubości 3–5 mm) z piasku o frakcji ziaren do 2 mm. Przy układaniu należy pamiętać o zachowaniu szczelin (spoin) między kostkami, szerokości około 3 mm. Spoiny wypełnia się piaskiem, następnie oczyszczoną powierzchnię dokładnie dobija do podłoża. Prawidłowo wykonana nawierzchnia powinna stanowić jednolitą płaszczyznę, bez wybrzuszeń i szpar.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
www.ekspertbudowlany.pl
równe, proste i niewyszczerbione. Kolor i faktura warstwy licowej powinny być jednorodne. Nawierzchnię betonową wystarczy na co dzień po prostu zamiatać i w razie potrzeby zmyć wodą pod ciśnieniem. Jeśli pojawiły się na niej silniejsze zabrudzenia, np. smarami, olejami, można ją wyczyścić specjalnymi preparatami. Jeśli chcemy, aby powierzchnia jak najdłużej wyglądała jak nowa, można ją zabezpieczyć odpowiednimi preparatami do impregnacji. Chronią one powierzchnię betonową przed zabrudzeniami i wykwitami oraz wzmacniają jej naturalny kolor.
65
WARTO WIEDZIEĆ INDEKS FIRM
KUP ZESTAW PORADNIKÓW „ABC IZOLACJI PRZECIWWILGOCIOWYCH” „ABC OCIEPLANIA I OGRZEWANIA DOMU” „ABC SUFITÓW PODWIESZANYCH”
Archipelag
19
ASK
59
Atlas
34
Baumit
35
Blue Dolphin Tapes
11
climowool
2, 31
Domowy.pl
za jedyne
37
Fakro
30
zł
21, 24
Farby Kabe
34
Flir
33
Galeco
38, 39
Hydrostop
53
Izopanel
31
Joniec
63
KAEM/Scley
9
Knauf
62, 68
Korff Isolmatic
ZAMÓW NA
15
Leroy Merlin
13
M&S Pomorska Fabryka Okien
18
Mitsubishi Electric
58
Nabilaton
59
Paroc Polska
28
PCC Prodex
36
P.P.H. SBS-SIM
67
Renoplast
47
Robert Bosch/Buderus Robert Bosch/Junkers
Do ściągnięcia również bezpłatne e-booki – nowe wydania!
Drzwi Poradnik
WYDANIE
Poradnik
Zabezpieczenie domu
wilgocia przed
wewnętrzne
Rockwool Poradnik
Pomysł na
Elewację WYDANIE
Roto Schomburg Polska
45
Sika Poland
43
Fot. Gerda
Fot. Röben
Ursa
tynk . farba . drewno . kamień . klinkier...
ISSN 1730-1904 Nakład 15 000 egz.
Numer obejmuje okres wydawniczy lipiec/sierpień
WYDAWCA: GRUPA MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. ul. Karczewska 18, 04-112 Warszawa tel. 22 810 58 09, fax 22 810 27 42 http://www.ekspertbudowlany.pl e-mail: redakcja@ekspertbudowlany.pl Redaktor naczelny: Joanna Korpysz-Drzazga jkorpysz@ekspertbudowlany.pl
66
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2015
Sekretarz redakcji: Monika Mucha, mmucha@medium.media.pl Współpracownicy: Sebastian Czernik, Piotr Idzikowski, Waldemar Joniec, Jerzy Kosieradzki, Karol Kuczyński, Jadwiga Litke, Jacek Sawicki, Krystyna Stankiewicz, Marta Stankiewicz, Janusz Strzyżewski, Elżbieta Wysowska REKLAMA I MARKETING: tel. 22 810 25 90, 810 28 14 Dyrektor ds. reklamy i marketingu: Joanna Grabek, tel. 600 050 380, jgrabek@medium.media.pl KOLPORTAŻ I PRENUMERATA: tel./fax 22 810 21 24 Dyrektor ds. marketingu i sprzedaży: Michał Grodzki, mgrodzki@medium.media.pl Specjalista ds. promocji: Marta Lesner-Wirkus, mlesner@medium.media.pl Specjalista ds. dystrybucji: Katarzyna Galemba, kgalemba@medium.media.pl DRUK: Zakłady Graficzne Taurus Stanisław Roszkowski Sp. z o.o. ul. Kazimierów 13, 05-074 Halinów
www.ekspertbudowlany.pl
58 24
„Świat Kominków”
Najpopularniejsze rozwiązania
7, 57 3, 28, 35
Sopro Polska
Moda i funkcjonalność
5
Kratki.pl
40, 41 55 29
VELUX Polska
23, 25
Visbud-Projekt
50, 51
Projekt graficzny: Łukasz Gawroński Wszelkie prawa zastrzeżone © by GRUPA MEDIUM Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji tekstów. Nie zwraca materiałów niezamówionych. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam, ogłoszeń i artykułów sponsorowanych zamieszczanych na łamach dwumiesięcznika „Ekspert Budowlany” oraz ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyn. Zdjęcie na okładce: Libet
GRUPA MEDIUM jest członkiem Izby Wydawców Prasy
PILMAS Zabójca Pleśni – polski produkt
z atestem – szybko likwiduje pleśń, grzyby i glony powstałe na wszelkiego rodzaju materiałach stosowanych w budownictwie, wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń. Nadaje się do czyszczenia zewnętrznych ścian budynków, niezależnie od materiału elewacyjnego (tynki tradycyjne, mineralne, akrylowe, silikonowe i inne). Preparat PILMAS Zabójca Pleśni można stosować także do czyszczenia płyt betonowych, lastriko, kamienia (np. pomników), drewna (architektury ogrodowej, np. płotów, pergoli, ławek). PILMAS Zabójca Pleśni wnika w podłoże, likwidując wszystkie ogniska pleśni. Po ich usunięciu nie pozostawia po sobie żadnych związków chemicznych, ulega całkowitemu rozkładowi, ulatnia się w powietrzu. Środek PILMAS Zabójca Pleśni można stosować w różnego typu zakładach produkcji, nawet wyrobów spożywczych. Preparat ma właściwości grzybobójcze, pleśniobójcze i bakteriobójcze. Działa dezynfekująco, pozostawia świeży zapach. Dodatkowym czynnikiem jest działanie wybielające. Funkcjonalny spryskiwacz zabezpieczający przed kapaniem ułatwia aplikację preparatu w trudno dostępnych miejscach, co skraca do minimum czas poświęcony na pozbycie się problematycznej pleśni.
po
przed
Działanie środka PILMAS Zabójca Pleśni
P.P.H. SBS-SIM Mińsk Mazowiecki tel./faks + 48 25 759 07 41 tel./faks + 48 25 758 65 20
www.sbs-sim.pl
ZADBAJ O CIEPŁY KLIMAT swojego domu
FE 50 - Wylewka anhydrytowa na ogrzewanie podłogowe Niższe rachunki
Samopoziomująca
Wysoki współczynnik przenikania ciepła. 2x krótszy czas nagrzewania pomieszczeń w porównaniu do wylewek cementowych
Idealnie równa, gładka posadzka bez dodatkowej obróbki - szlifowania
Wytrzymała
Proste wykonanie
Nie pęka i nie odkształca się, nie wymaga dodatkowego zbrojenia
www.knauf.pl, www.knaufblog.pl
12
3
1. Zmieszaj zaprawę z wodą 2. Wylej na podłoże 3. Poczekaj, aż wyschnie. GOTOWE!