Magazyn
BEZPŁATNY
www.ekspertbudowlany.pl
Budowa domu
pasywnego Jak zatrzymać
wodę opadową?
issn 1730 -1904
dopłaty do urządzeń grzewczych – aktualne programy
w nętrza
.
b u do wa
.
in s ta l a c j e
.
o g r o dy
1/2022 (97)
pły tki ceramiczne trendy 2022
Łatwa w montażu Odporna na wilgoć
Niepalna
Cementex
Ogólnobudowlana płyta cementowa Wszechstronna i uniwersalna płyta do stosowania na zewnątrz i wewnątrz. Dowiedz się więcej na stronie www.siniat.pl
Odporna na uderzenia i nacisk
W NUMERZE NOWOŚCI
55
WNĘTRZA Trendy 2022 – Jakie płytki będą modne w tym roku? Fuga Cementowa oraz Neutralny Silikon Sanitarny Tytan Professional – dlaczego warto je wybrać? Najmodniejszy trend we wnętrzach 2022 – bliskość natury
6 10 12
AKCJA TERMOMODERNIZACJA Płyty styropianowe – zrównoważone wyroby dla zrównoważonego budownictwa Jak spełnić wymagania przeciwpożarowe na poddaszu użytkowym Przegląd wełny mineralnej Dofinansowanie do zakupu nowych urządzeń grzewczych – aktualne programy wsparcia Kondensacyjne kotły gazowe SAS Energooszczędny dom. Dofinansowanie do wymiany okien, drzwi i bramy – jak je uzyskać? Nowy standard izolacji i uszczelniania połączeń ościeżnic z ościeżami WINS
14 18 20 24 29
Trendy 2022 – Jakie płytki będą modne w tym roku?
30 34
BUDOWA Drzwi i okna odporne na włamanie Jak wybrać solidne drzwi antywłamaniowe do domu? Izolacyjność akustyczna w budynkach mieszkalnych Przegląd izolacji akustycznych Tarasy wentylowane – hydroizolacja, termoizolacja i paroizolacja Domy przyszłości Projekt i budowa domu w standardzie Passive House Institute Membrany wstępnego krycia – zastosowanie i funkcje Membrany dachowe nowej generacji
38 39 40 44 48 56 58 62 68
OKNA DACHOWE W NOWOCZESNEJ ARCHITEKTURZE Ze szklanym dachem
61
Dofinansowanie do zakupu nowych urządzeń grzewczych...
INSTALACJE Narzędzia wykorzystywane w pracy elektryka System Rawlplug SC40 – stworzony do skrócenia czasu pracy i podniesienia komfortu montażu seryjnego Zastosowanie zasilaczy UPS w instalacjach domowych – co jest ważne przy wyborze urządzenia? Przegląd zasilaczy UPS Elektryczne ogrzewanie podłogowe
70 74 76 78 81
OGRODY Jak dbać o egzotyczne rośliny w mieszkaniu? Gromadzenie i wykorzystanie wód opadowych w domach jednorodzinnych Retencja wód opadowych Oświetlenie ogrodu
84 88 92 94
*** Warto wiedzieć, Indeks firm
98
Oświetlenie ogrodu
Wejdź na
EKSPERTBUDOWLANY.PL
PRZECZYTAJ E-BOOKI pobierz bezpłatnie i przeczytaj
4
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
PORÓWNAJ PRODUKTY
przeglądaj, porównuj i zapoznaj się ze specyfikacją techniczną wybranych produktów
www.ekspertbudowlany.pl
SPRAWDŹ NOWOŚCI
co nowego na rynku budowlanym i wnętrzarskim
MERXU.COM – KOMPLEKSOWE ZAOPATRZENIE INWESTYCJI Na bezpłatnej platformie www.merXu.com znajdziemy kompleksowe zaopatrzenie w materiały budowlane, instalacyjne, narzędzia i BHP
6 powodów
dukt, którego szukasz i Twoje zapytanie trafi za pośrednictwem zespołu merXu do zweryfikowanych dostawców, którzy przedstawią Ci ofertę skrojoną na miarę Twoich potrzeb. W ten sposób zyskasz w merXu sojusznika, który pracuje nad efektywnością Twoich zakupów.
1. Kompleksowe zaopatrzenie na merXu.
5. MerXu to nie tylko Polska.
Na merXu zaopatrzysz się we wszystko, czego potrzebujesz. Oferujemy 3,5 miliona ofert i wciąż rośniemy. Na merXu profesjonaliści kupią produkty, które spełnią ich jakościowe i cenowe wymagania. Narzędzia, elektrotechnikę, BHP, materiały budowlane i wiele innych.
Na merXu znajdziesz nie tylko polskich dostawców. Są tu również przedsiębiorcy z wielu krajów naszego regionu w tym Czech, Słowacji, Estonii, Litwy, Rumunii, Węgier i Niemiec. To właśnie czyni z merXu atrakcyjne miejsce zarówno dla kupujących, jak i sprzedających. Kupujący mają dostęp do szerokiej gamy oferowanych produktów, a sprzedający do rynków, na których do tej pory nie działali.
dla których warto korzystać z merXu
2. Z merXu bezpieczniej. Na merXu działają tylko profesjonaliści. Każdy podmiot jest starannie weryfikowany przez nasz zespół. MerXu bezpłatnie udostępnia raporty na temat wiarygodności i rzetelności płatniczej danego podmiotu. Zawsze przed podjęciem ostatecznej decyzji możesz upewnić się, że Twój potencjalny partner biznesowy jest wiarygodny.
3. Negocjacje na merXu. Mimo że oferty cenowe na merXu są zawsze atrakcyjne, warto podjąć dodatkowe negocjacje z partnerami biznesowymi. Na platformie możesz rozmawiać z dostawcą bezpośrednio za pomocą komunikatora. Możesz pytać o szczegóły techniczne i ustalać dodatkowe warunki transakcji. Masz również możliwość prowadzenia swobodnych negocjacji biznesowych z zagranicznymi kontrahentami w Twoim ojczystym języku – merXu automatycznie przetłumaczy Twoje wiadomości.
6. MerXu to zespół. MerXu to przede wszystkim ludzie tworzący profesjonalny zespół, który jest zawsze gotowy udzielić Ci wsparcia i pomocy. Zawodowe doświadczenia zdobyte w innych miejscach chcemy wykorzystać, aby zbudować serwis, który wykracza poza Twoje oczekiwania.
4. Zapytania ofertowe na merXu. Jeśli nie znalazłeś produktu, na którym Ci zależy, to do swojej dyspozycji masz zapytania ofertowe. Opisz pro-
Zachęcamy do kontaktu z merXu: pomoc@merxu.com
www.merxu.com
WNĘTRZA
TRENDY 2022
Jakie płytki będą modne w tym roku? P
Magdalena Ćwikła
Płytki ceramiczne to najchętniej stosowany materiał do wykańczania ścian i podłóg w łazience. I nic w tym dziwnego – są bardzo trwałe i wytrzymałe, a bogactwo wzorów, kolorów i formatów pozwala na wykreowanie bardzo ciekawej wizualnie i funkcjonalnej przestrzeni. jąc, ale także pracując i ucząc się w nich.
na spędzać czas. I takie też są w tym roku
Dlatego obecne trendy wynikają przede
najmodniejsze płytki ceramiczne.
wszystkim z naszych potrzeb i dążeń. Ota czanie się naturalnymi materiałami i barwa
Urok kamienia
otrzeba życia blisko natury i w zgo
mi ziemi oraz roślinami dobrze wpływa na
Naturalny kamień łączy w sobie wyjątkowe
dzie z nią nigdy jeszcze nie była tak
samopoczucie i koi zmysły. Takie też kreuje
walory estetyczne i użytkowe. Piękny, sub
silna jak teraz. Bardzo dużo czasu
my przestrzenie do życia w naszych domach
telny rysunek użyłkowania nadaje mu niepo
spędzamy w domach – nie tylko odpoczywa
– wygodne, przyjazne i w których miło moż
wtarzalny urok. Nic dziwnego, że producenci
Fot. Tubądzin
6
Fot. Ceramika Paradyż
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
Fot. Leroy Merlin
www.ekspertbudowlany.pl
WNĘTRZA płytek ceramicznych chętnie sięgają po wzo ry naturalnych kamieni. Obecne możliwości technologiczne pozwalają na idealne odwzo rowanie jego rysunku, dzięki czemu płytki do złudzenia przypominają materiał występują cy w naturze. Najczęściej odwzorowywany jest marmur, ale także opal, bursztyn, bazalt. Płytki są jednak zdecydowanie tańsze od naturalnego kamienia, bardzo trwałe, odporne na działanie wilgoci, a ich produkcja jest mniej inwazyjna dla środowiska niż wydobycie naturalnego kruszca.
Ciepło drewna Drewno dodaje wnętrzu przytulności i ciepła. Świetnie odnajduje się w różnych stylach, jednak nie każdy gatunek drewna może być stosowany w łazience. Dlatego świetnym roz wiązaniem zastępczym są płytki ceramiczne z rysunkiem drewna. Obecnie są szalenie modne. Położone na podłodze w jodełkę imi Fot. Ceramika Paradyż
tują parkiet, z kolei w łazienkach urządzo nych w stylu skandynawskim, wiejskim czy naturalistycznym idealnie sprawdzą się for
obecnie połączenie płytek imitujących drewno
teriał, kojarzony ze smutnymi, szarymi i ni
maty zbliżone do desek drewnianych. Coraz
z tymi odzwierciedlającymi naturalny kamień.
jakimi wnętrzami z czasów PRL-u. Obecnie
chętniej płytki imitujące elementy drewniane kładzione są również na ścianach. Stosowane
lastryko święci triumfy. Projektanci i archi-
Powrót lastryko
tekci wnętrz są wręcz zakochani w tym ma-
są jednak na mniejszych powierzchniach lub
Jeszcze do niedawna lastryko było traktowa
teriale. Poznajemy je od nowa, w zupełnie
jako imitacja wsporników. Bardzo modne jest
ne w Polsce jako nielubiany i niechciany ma
nowych odsłonach. Popularne terazzo poja reklama
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
LASSELSBERGER, s.r.o.
7
www.ekspertbudowlany.pl
Przedstawicielstwo w Polsce
tel. 32 2039350
kerpol@kerpol.pl
www.rako.eu
WNĘTRZA
Fot. Tubądzin
wia się jednak we współczesnej, wielobarw
alistyczne efekty wizualne, które będą w stanie
nej wersji, wypełniając wnętrze radosnymi
zadowolić najbardziej wybrednych odbiorców.
barwami, odważną formą i mieniącymi się drobinkami, które przypominają widowisko wo rozrzucone w powietrzu konfetti.
Kolory ziemi Kolorystyka modnej łazienki osadzona jest w jasnych, subtelnych barwach nawiązują-
Geometria
cych do kolorów ziemi i naturalnych mate-
Wzory geometryczne wciąż są na topie.
riałów występujących w środowisku. Jasne,
W najnowszych kolekcjach często nawiązują
ciepłe brązy wszelkich odcieni drewna, lek
do lat 70. i 80. XX wieku. Są jednak bardziej
kie szarości i kolory naturalnych kamieni,
ekspresyjne, dynamiczne i wymykające się
piasku, palonej gliny, subtelnej zieleni roślin
wszelkim ramom i konwenansom. Z geometrii
tworzą harmonijną i bardzo dobrze odbiera
chętnie czerpią pomysły najlepsi projektanci.
ną paletę kolorów. W ich otoczeniu czujemy
Pojawiają się nowe rodzaje wykończeń oraz
się dobrze. Odnajdujemy spokój i harmonię.
różnorodność struktury powierzchni. Wzory
Wnętrza urządzone w takich kolorach są po
geometryczne bardzo często wykorzystywane
nadczasowe i funkcjonalne. Chcąc nadać im
są do tworzenia wykończeń strukturalnych.
bardziej wyraźny charakter, wybierajmy do
W efekcie powstają niesamowite i bardzo re
datki w wyrazistych i nasyconych barwach.
Fot. Cersanit
8
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
Fot. Tubądzin
Fot. Tubądzin
WNĘTRZA
Fot. RAKO
Fot. RAKO
Fot. RAKO
Dzięki nim zaaranżujemy wnętrze w unikalny i ciekawy sposób.
Kolorowe dodatki Smutne czasy pandemii staramy się rozjaśnić kolorami. Sięgamy po energetyczne i optymistycznie nastrajające kolory pomarańczu, różu, czerwieni, soczystej zieleni. Wprowadzamy do wnętrz elementy świe żości i zaskoczenia, aby móc poczuć się le piej, weselej i bardziej pozytywnie. Nie bez przyczyny Kolorem Roku 2022, ogłoszonym przez Instytut Pantone, został intrygujący Very Peri, powstały z połączenia niebieskiego z ciepłą czerwienią. Fot. Tubądzin
Tych intensywnych, energetycznych barw starajmy się jednak nie nadużywać. Stosuje my je głównie w formie dodatków, a w przy padku płytek – efektownych dekorów, na tomiast bazę przede wszystkim stanowią stonowane kolory ziemi.
Wielki format Płytki wielkoformatowe kreują piękne wnę trza, a przy zastosowaniu wąskich spoin sprawiają wrażenie jednolitej tafli. Obecnie są niezwykle pożądane i producenci ofe rują je w coraz większych formatach, np. 120×240 cm. Takie płytki, ze względu na wielki format oraz duży ciężar, wymagają jed nak odpowiedniego przygotowania podłoża, bardzo starannego montażu oraz zastosowa Fot. Opoczno
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
nia specjalnych klejów do ich montażu.
9
WNĘTRZA
FUGA CEMENTOWA ORAZ NEUTRALNY SILIKON SANITARNY TYTAN PROFESSIONAL – dlaczego warto je wybrać? Fuga Cementowa 1–7 mm oraz Neutralny Silikon Sanitarny Tytan Professional to produkty idealne do stosowania wewnątrz i na zewnątrz. Sprawdź ich zalety!
N
zwłaszcza w sanitariatach oraz części komu nikacyjnej. Są łatwe do utrzymania w czysto ści, a co więcej – można dzięki nim uzyskać efekt eleganckiego i ponadczasowego wnę trza. Największym
zainteresowaniem
cieszą
awet najpiękniejsze i najbardziej
kuchni, łazience czy innym pomieszczeniu ze
solidne płytki nie prezentują się
ścianami lub podłogami pokrytymi płytkami.
się płytki w odcieniach bieli i szarości. Na
atrakcyjnie, jeśli po niedługim czasie
Obydwa produkty nadają się również do za
drugim miejscu plasują się beże i brązy. Po
pojawiają się między nimi nieładne spęka
stosowania na zewnątrz w charakterze fug
zostałe kolory wybierane są rzadziej, a ich
nia fug, a silikon się odspaja. Na szczęście
tarasowych czy elewacyjnych.
zwolennicy najczęściej kierują się aktualnymi
można uniknąć tych problemów, wybierając wysokiej jakości produkty – Fugę Cemento wą 1–7 mm oraz Neutralny Silikon Sanitarny z linii Tytan Professional.
Właściwy dobór kolorystyczny fug Tytan Professional
trendami i własnymi upodobaniami. Niezależnie od rodzaju, koloru oraz odcie nia płytek, zawsze należy dopasować do nich kolor spoin. Wśród internautów często padają
dostępna
Płytki to najczęściej wybierany rodzaj okła
pytania o kolor fugi do płytek drewnopodob
w szerokiej gamie kolorów i odcieni oraz dopa
dzin podłogowych i ściennych w domowych
nych, terakoty czy szkliwionego klinkieru.
sowany do niej kolorystycznie bezzapachowy
kuchniach i łazienkach. W szerokim zakre
Wiele osób zastanawia się również nad tym,
silikon sanitarny to niezawodny duet. Zapew
sie stosuje się je również w budynkach uży
jaka fuga do białych płytek będzie zarówno
ni on doskonały efekt spoinowania w każdej
teczności publicznej, a także w biurowcach,
ładna, jak i praktyczna oraz jaka fuga do ce
Gładka,
nienasiąkliwa
fuga
gły najlepiej podkreśli naturalne walory tego materiału. Jak dobierać fugi do płytek, żeby prezentowały się wyjątkowo i elegancko? Pro jektanci wnętrz polecają dwa sposoby:
»»dobór spoiwa w kolorze płytek – oznacza to wybór fugi o ton lub dwa jaśniejszej bądź ciemniejszej od barwy płytki,
»»kontrast
– wybór fugi o kolorze wyraźnie
kontrastującym z odcieniem płytki lub o odcieniu dużo jaśniejszym albo ciemniej szym. Drugi z wymienionych sposobów, choć z pewnością efektowny, może okazać się ry zykowny. Właściwy dobór fugi zależy bowiem nie tylko od dopasowania barw przeciwstaw nych, ale również od wielkości płytek oraz kolorystyki zastosowanej w całym wnętrzu. Jeśli nie jesteśmy pewni swojego zmysłu ar tystycznego, przed wyborem fugi kontrasto wej warto zwrócić się o poradę do architekta wnętrz.
Cementowa fuga do płytek Tytan Professional – walory estetyczne Oferta cementowych fug do płytek Tytan Pro fessional zaspokaja potrzeby szerokiej grupy odbiorców. Zapewniamy dostępność produk
10
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
WNĘTRZA tu w bogatej palecie najczęściej poszukiwa
estetycznymi istotne są również parametry
pionowych pomiędzy sąsiednimi ścianami,
nych odcieni:
związane z wytrzymałością i trwałością spo
a także na styku ściany i podłogi używa się
iwa. Fuga Cementowa 1–7 mm Tytan Pro
elastycznych silikonów sanitarnych.
»»bieli (w ofercie są aż trzy jej odcienie), »»szarości, »»ciepłych beży i brązów, »»chłodnych beży i brązów.
fessional to:
»»hydrofobowa
Bardzo silnym obecnie trendem w designie
Fachowcy doradzają również użycie siliko bariera i niska nasiąkliwość
nu tam, gdzie ze ścianą czy podłogą łączy
– dzięki czemu jest wysoce odporna na
się dodatkowa zabudowa z łatwo odkształ
zabrudzenia,
cających się płyt gipsowo-kartonowych oraz
jest nawiązanie do kolorów ziemi. Tu dosko
»»trwałość kolorów – fuga nie zmienia barwy
nale sprawdzą się wszystkie dostępne w pa
w normalnym użytkowaniu przez długie
lecie ciepłe i chłodne odcienie beży i brązów,
lata,
»»idealna gładkość – zapobiega przywieraniu
a także szarości. Szarość idealnie wplata się również w styli
Dość często pojawia się problem kolory stycznego dopasowania silikonu do fugi. Nasi specjaliści, znając potrzeby użytkowników, zaprojektowali Neutralny Silikon Sanitarny
i wnikaniu brudu,
»»wysoka
w miejscu montażu urządzeń sanitarnych.
odporność na spękania – nawet
Tytan Professional, idealnie dopasowany do
nego. Dodatkowo kolor szary jest świetnym
narażona na częste działanie wody lub
oferowanej gamy kolorystycznej fug cemen
neutralnym tłem, do którego pasują dodatki
różnice temperatury, np. na ogrzewaniu
towych. Do jego największych zalet należą:
stykę bardzo modnego betonu architektonicz
w każdym kolorze, dlatego szare fugi są tak
podłogowym, nie pęka i nie wykrusza się,
»»bardzo
doceniane przez architektów i użytkowników.
niska nasiąkliwość, co wpływa
Polecamy również fugę w kolorze butel
na mrozo- i wodoodporność – dzięki tym
kowej zieleni, która doskonale wpisuje się
parametrom świetnie się sprawdza na ze
w jeden z najmodniejszych obecnie trendów
wnątrz.
»»elastyczność, »»doskonała przyczepność, »»trwałość kolorów, »»możliwość zastosowania
zarówno we
wnątrz, jak i na zewnątrz,
bazujący na ceramice szklanej. Materiał ten
Nasza Fuga Cementowa 1–7 mm jest ła
»»możliwość stosowania do kamienia natural
świetnie prezentuje się szczególnie w połą
twa w utrzymaniu w czystości i odporna na
nego – nadaje się np. do wypełniania spoin
czeniu z ciemniejszymi barwami o mocnym
zabrudzenia. Nadaje się do zastosowania
między ścianą a blatem marmurowym czy
nasyceniu, takimi jak butelkowa zieleń czy
zarówno na powierzchniach pionowych, jak
granitowym w łazience lub kuchni.
elegancki i ponadczasowy granat. Fuga Ce
i poziomych. Jest idealna w przypadku fu
Neutralny Silikon Sanitarny Tytan Pro
mentowa 1–7 mm Tytan Professional w tych
gowania płytek ceramicznych, ale również
fessional to produkt premium nie tylko pod
dwóch kolorach to odpowiedź na aktualne
klinkieru. Można używać jej we wnętrzach
względem trwałości oraz jakości związanej ze
tendencje kolorystyczne w architekturze
i na zewnątrz, jako fugi na tarasy czy balkony,
spoinowaniem. Dzięki zastosowaniu formuły
wnętrz.
a także do fugowania płytek elewacyjnych.
MEKO FREE jest on wolny od szkodliwego
Cementowa fuga do płytek, klinkieru, cegły i kamienia naturalnego – zalety technologiczne
Neutralny silikon sanitarny – uszczelnienie w kolorze fugi
metyloetyloketoksymu, a więc bezpieczny dla zdrowia oraz środowiska. Produkt jest bezzapachowy, co ma znaczenie nie tylko dla
Fuga Cementowa 1–7 mm to doskonałe roz
wykonawcy, ale również dla wszystkich osób
wiązanie w pracach glazurniczych związa
obecnych we wnętrzach, np. podczas remon
Możliwość kolorystycznego dopasowania fugi
nych ze spoinowaniem płaskich powierzchni.
tu kuchni czy łazienki.
do płytek to niewątpliwie duża zaleta nasze
Wszędzie tam, gdzie występują duże naprę
go produktu, ale nie jedyna. Poza względami
żenia oraz odkształcenia, a więc w spoinach
PRZYKŁADOWA PALETA ODCIENI SZAROŚCI
Podsumowanie Fuga Cementowa 1–7 mm i Neutralny Si likon Sanitarny zostały stworzone jako pro
FUGA & SILIKON
dukty komplementarne do zastosowania przy
SZAROŚCI
i szeroka paleta odcieni sprawiają, że produk
010 biały polarny
spoinowaniu zarówno we wnętrzach, jak i na zewnątrz. Ich trwałość, odporność na zabru dzenia, a także kompatybilność kolorystyczna ty te są chętnie wybierane przez użytkowni ków. Z kolei glazurnicy polecają je nie tylko ze
020 popielaty
względu na walory estetyczne i jakościowe,
030 srebrny
ale także z uwagi na łatwość aplikacji.
040 szary jasny
050 szary 060 szary ciemny 070 grafitowy
Selena SA ul. Wyścigowa 56 e, 53-012 Wrocław tel. 71 78 38 301, www.tytan.pl EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
11
WNĘTRZA Dużo drewna, naturalne tkaniny, wywołująca skojarzenia z dżunglą kolorystyka i tapeta z motywem liści palmy – wystrój tej sypialni to gwarancja snów o wspaniałych wakacjach.
Wszystko, co pochodzi z przyrody i ma na nią jak najmniej szkodliwy wpływ to wciąż umacniający się trend, który opanowuje większość dziedzin życia, także wnętrza. Jak go wprowadzić do aranżacji radzi architekt wnętrz Małgorzata Górska-Niwińska z Pracowni Architektonicznej MGN.
G
dzie najlepiej się wypoczywa? Bez wątpienia w lesie, nad jeziorem czy na łące. Tak samo wyciszyć się, za
pomnieć o codziennych stresach i nabrać sił witalnych można we wnętrzu, które wywo ła nieodparte skojarzenia z przyrodą i tym samym poprawi nastrój oraz zrelaksuje. Ar chitekt wnętrz Małgorzata Górska-Niwińska podpowiada, co pozwoli osiągnąć taki efekt.
Wnętrza z naturą w tle
Najmodniejszy trend we wnętrzach 2022
BLISKOŚĆ NATURY
Według projektantki, kojącą moc natury przywołają w aranżacji zdrowe dla człowie
szych barw, jak błękit nieba czy morza, ziele
pracy ludzkich rąk niepowtarzalność. Wła
ka i przyjazne dla środowiska naturalne ma
ni liści drzew i żółtych odcieni słońca.
śnie dlatego warto wprowadzić do wnętrza
teriały, czyli plecionki z roślinnych włókien,
wykonane przez rzemieślników czy artystów
rattan, sizal, bawełna, len i ceramika. Przede
Minimalizm i unikatowość
wszystkim zaś drewno, które ma też inne za
Jeśli chodzi o formy, to w nowoczesnych
lety. Jest trwałe i ładnie się starzeje, a gdy się
aranżacjach w naturalnej odsłonie nadal
Jak te porady zastosować w praktyce, po
podniszczy, z łatwością można je odnowić.
w cenie są prostota i dekoracyjny umiar. Li
kazują projekty wnętrz autorstwa Małgorzaty
Z niego powinny być meble, podłogi, a nawet
czy się w nich także tak typowa dla efektów
Górskiej-Niwińskiej.
meble i ozdoby, które dodatkowo nadadzą mu indywidualny charakter.
okładzina fragmentu ściany, co obecnie znów jest modne. Jeszcze bardziej niezniszczalne są kamienie, m.in. granity i marmury. Je także warto wykorzystać do wykończenia po mieszczeń i w wielu innych elementach wy stroju. Nie tylko będą dobrze służyć całe lata, nabierając z wiekiem szlachetnej patyny, ale staną się również istotną, przybliżającą nas do natury ozdobą wnętrza. Wrażenie obcowania z przyrodą wzmocnią kwiaty doniczkowe różnej wielkości (im licz niejsze i większe, tym bardziej sugestywne złudzenie przebywania w parku czy lesie) oraz motywy roślinne. Florystyczne wzory mogą widnieć na poduszkach i innych teksty liach, obrazach i obowiązkowo na tapetach – absolutnym hicie tego sezonu. Pożądany
Pięknie żyłkowany marmur na ścianie jest tak wspaniałą ozdobą łazienki, że innych już tutaj nie potrzeba.
efekt wywoła też paleta beżów, brązów, od czekoladowych po rdzawe, z akcentami żyw
12
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
WNĘTRZA
Tapeta z motywem kwiatów wywołuje nieodparte skojarzenia z letnim ogrodem, co działa odpręża jąco. Oczywiście, jest również znaczącą ozdobą tej sypialni.
Czarny marmur z białymi żyłkami nie tylko chroni ścianę w strefie roboczej, ale i dekoruje wnętrze. W kuchni połączonej z salonem ma to istotne zna czenie.
Tapety z motywem bujnej zieleni nadają naturalny i bardzo dekoracyjny charakter temu wnętrzu.
Niemal całkowicie przeszklone ściany łączą dom z otaczającą go przyrodą. To wrażenie dodatkowo wzmacniają naturalne materiały użyte do wykończenia wnętrza.
Tutaj z drewna jest część mebli oraz okładzina ściany i fragmentu sufitu. To rozwiązanie nie tylko estetyczne, ale i funkcjonalne, które wyodrębnia z otwartej przestrzeni dziennej strefy o różnym przeznaczeniu.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
Zielona ściana z roślin, których nie trzeba podlewać (chłoną wilgoć z powietrza), przenosi w wyobraźni użytkowników tej łazienki na łono natury. Czy mogą być lepsze warunki do relaksu?
Marmur i drewno kreują w łazience przyjazny, sprzy jający wypoczynkowi klimat. Co więcej, są także gwarancją nieskazitelnego wyglądu wnętrza przez długie lata. Zdjęcia: Pracownia Architektoniczna MGN
13
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA
Płyty styropianowe
– zrównoważone wyroby dla zrównoważonego budownictwa
Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu (PSPS) zakończyło cykl badań środowiskowych płyt styropianowych prowadzonych we współpracy z Instytutem Techniki Budowlanej w Warszawie. Ich efektem jest uzyskanie przez płyty styropianowe produkowane przez członków PSPS Deklaracji Środowiskowej III typu (EPD) oraz deklaracji środowiskowej II typu i stwierdzeń środowiskowych ze znakiem ITB EKO Przyjazny wyrób. Przeprowadzone badania i wydane na ich podstawie stwierdzenia potwierdzają, że płyty styropianowe redukują emisję CO2 i zapotrzebowanie budynków na energię, są bezpieczne dla zdrowia pod kątem emisji pyłu PM2,5 i PM10 podczas montażu oraz emisji lotnych związków podczas użytkowania ocieplonego budynku, nie emitują formaldehydu oraz podlegają recyklingowi. Cel badań
wymaganym normą PN-EN 15804+A1 do
Celem badań i analiz przeprowadzonych
opracowania Deklaracji Środowiskowej Pro
przez Zakład Fizyki Cieplnej, Akustyki i Śro
duktu typu III (EPD – Environmental Pro-
dowiska
Budowlanej
duct Declaration), opracowanie Deklaracji
w Warszawie było opracowanie komplekso
Środowiskowej typu II, w tym weryfikację
wej oceny płyt styropianowych stosowanych
stwierdzeń środowiskowych zgodnie z normą
w budownictwie w zakresie oddziaływania
PN-EN ISO 14021:2016, opracowanych na
na otoczenie, w tym środowisko, oraz zdro
bazie analiz oraz wyników badań przeprowa
wie wykonawców ociepleń i użytkowników
dzonych w warunkach laboratoryjnych i po
ocieplonych budynków. Projekt obejmował
lowych.
Instytutu
Techniki
analizę danych i ocenę wyrobu w zakresie Kamil Kiejna, prezes zarządu PSPS
Rosnące wymagania stawiane budynkom i budownictwu w obszarze środowiska oraz proces transformacji, przed jakim w zakresie realizacji celów zrównoważonego rozwoju stoi budownictwo, sprzyjają działaniom na rzecz poprawy świadomości odbiorców wyrobów budowlanych. Polska jest największym w Europie rynkiem ociepleń wykonywanych z wykorzystaniem płyt styropianowych, więc potrzeba aktywności naszej branży w tym obszarze wynika również z oczywistej roli płyt styropianowych w tym procesie. Informacje zawarte w deklaracjach naszych produktów, opracowane przez obiektywną zewnętrzną jednostkę certyfikującą, pozwolą jeszcze bardziej czytelnie wykazywać, z czego wynika pozycja płyt styropianowych w ociepleniach budynków oraz ich przewaga nad wyrobami konkurencji.
14
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
Świadectwa Deklaracji Środowiskowych PSPS
Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu działa od 2010 r. i zrzesza 28 wiodących na polskim rynku producentów izolacyjnych płyt styropianowych stosowanych w budownictwie: Albaterm, Arbet, Arsanit, Austrotherm, Dom-Styr, Ekobud, Enerpor, Genderka, Izolbet, Izoterm, Knauf Therm, Krasbud, Neotherm, NTB, Paneltech, Piotrowski, Polstyr, Promax, Sonarol, STB Koncept, Styrmann, Styropak, Styropian Plus, Styropmin, Styropoz, Swisspor, Termex, Tyron. Organizacja współtworzy normy techniczne i przepisy prawne dotyczące produkcji i zastosowań styropianu do termoizolacji w budownictwie, współdziała z krajowymi i zagranicznymi organizacjami branży budowlanej, instytucjami naukowo-technicznymi, organami administracji państwowej i samorządowej na rzecz rozwoju produktów styropianowych oraz ich zastosowań oraz podejmuje liczne działania na rzecz jakości styropianu dla budownictwa na polskim rynku, wspierając i upowszechniając zasady uczciwej konkurencji oraz dobre standardy na rynku budowlanym.
noważonego wykorzystania zasobów natural
Deklaracje środowiskowe, jako informacja
nych, możliwości zastosowania materiałów
o środowiskowych cechach wyrobów bu
pochodzących z recyklingu, a także materia
dowlanych, są jednym z kluczowych na
łów poddających się recyklingowi.
rzędzi zrównoważonego budownictwa. Ich stosowanie zapewnia nabywcom możliwość oceny wyrobów budowlanych nie tylko pod
Deklaracja Środowiskowa dla płyt styropianowych
kątem istotnych w danym zastosowaniu wła
Deklaracja Środowiskowa III typu (EPD –
ściwości technicznych, ale również istotnych
Environmental Product Declaration) wyda
aspektów oddziaływania na otoczenie.
wana jest zgodnie z zasadami określonymi
środowiskowych
według normy PN-EN ISO 14025 oraz nor
produktów jako narzędzia oceny zrównowa
Wdrażanie
deklaracji
my PN-EN 15804+A1. Dokument szcze
żonego wykorzystania zasobów oraz wpływu
gółowo opisuje oddziaływanie produktu na
wyrobów i obiektów budowlanych na śro
środowisko podczas całego cyklu życia wy
dowisko rekomenduje Rozporządzenie CPR.
robu (LCA) – od pozyskania surowców, przez
Zgodnie z nim obiekty budowlane powinny
etap produkcji, transport, montaż, użytkowa
być projektowane, konstruowane i budowa
nie, aż do utylizacji i recyklingu, analizując
ne z uwzględnieniem między innymi zrów
energochłonność procesu produkcji, zużycie
www.ekspertbudowlany.pl
formowane panele do izolacji zewnętrznej
TERMOFLEX bWS
TERMOFLEX bS
TERMOFLEX gb
HYDROPREMIUM gS
Dom-Styr Z. Igies i Wspólnicy Sp.J., 43-603 Jaworzno, ul. Martyniaków 8, fax 32 615 00 10, tel. 32 616 85 87, e-mail: biuro@domstyr.pl, www.domstyr.pl
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA wody oraz ilości i właściwości wytwarzanych odpadów. Deklaracje Środowiskowe II typu oraz to ŚWIADECTWO nr 265/2021 DEKLARACJI ŚRODOWISKOWEJ II TYPU Wyroby:
Płyty styropianowe (EPS) stosowane w budownictwie Wystawiono dla:
warzyszące im stwierdzenia środowiskowe, ŚWIADECTWO nr 148/2021 DEKLARACJI ŚRODOWISKOWEJ III TYPU
Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu 02-603 Warszawa, ul. Puławska 72/1 nie emituje formaldehydu
podlega recyklingowi
redukuje emisję CO2 i zapotrzebowanie budynków na energię
emisja pyłu PM2.5 i PM10 podczas montażu poniżej NDS
Płyty styropianowe stosowane w budownictwie
z oznakowaniem ITB-EKO Przyjazny wyrób, wydawane są zgodnie z zasadami określo nymi dla Deklaracji Środowiskowych II typu określonymi w normie PN-EN ISO 14021,
emisja LZO/VOC do pomieszczeń poniżej dopuszczalnych poziomów EU
Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu ul. Puławska 72 lok. 1, 02-603 Warszawa, Polska
nie emitują formaldehydu, podlegają recyklingowi,
PN-EN 15804+A1
redukują emisję CO2 i zapotrzebowanie budynków na energię, emisja pyłu PM2.5 i Pm10 podczas ich montażu jest poniżej NDS, emisja lotnych związków (LZO/VOC) do pomieszczeń jest poniżej dopuszczalnych poziomów EU
PN-EN ISO 14021:2016-06
Zrównoważoność obiektów budowlanych. Deklaracje środowiskowe wyrobów. Podstawowe zasady kategoryzacji wyrobów budowlanych. Niniejsze świadectwo, wydane po raz pierwszy 31 stycznia 2021 r. jest ważne 5 lat,
Etykiety i deklaracje środowiskowe. Własne stwierdzenia środowiskowe
lub do czasu zmiany wymienionej Deklaracji Środowiskowej
(Etykietowanie środowiskowe II typu)
Oba wydane przez Instytut Techniki Bu dowlanej w Warszawie dokumenty potwier dzają, że płyty styropianowe są produktem korzystnie wpływającym na środowisko oraz przyjaznym dla ludzi. Nie mają bowiem
Niniejsze świadectwo, wydane 1 listopada 2021 r. jest ważne 3 lata, lub do czasu zmiany wymienionej Deklaracji Środowiskowej
P.O. Kierownika Zakładu Fizyki Cieplnej, Akustyki i Środowiska
Kierownik Zakładu Fizyki Cieplnej, Akustyki i Środowiska
po ich weryfikacji przez niezależną jednost kę (ITB).
Płyty styropianowe (EPS) stosowane w budownictwie:
negatywnego wpływu na zdrowie i bezpie czeństwo wykonawców ociepleń, a w fazie
dr inż. Agnieszka Winkler-Skalna dr inż. Agnieszka Winkler-Skalna
Warszawa, styczeń 2021 r. Warszawa, listopad 2021 r.
użytkowania budynku – na jakość powietrza wewnętrznego i zdrowie jego użytkowników.
Świadectwa deklaracji środowiskowych PSPS
Źródło: PSPS
Znak graficzny ITB EKO Przyjazny wyrób ze stwierdzeniami środowiskowymi PSPS
promocja
16
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
Akcja społeczna www.termomodernizacja.org
PATRONI AKCJI
WSPIERAJĄ NAS
ORGANIZATOR AKCJI
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA Monika Hyjek, ekspertka Stowarzyszenia Producentów Wełny Mineralnej Szklanej i Skalnej
Poddasza użytkowe często przeznacza się na cele mieszkalne lub biurowe, szczególnie w przypadku budynków niskich lub średniowysokich. W domach mieszkalnych najczęściej wykorzystywane są jako sypialnie lub przestrzeń rekreacyjno‑wypoczynkowa. W małych hotelach czy pensjonatach na poddaszach umieszcza się pokoje gościnne, a w niewielkich budynkach użyteczności publicznej aranżuje się je jako biura. Niezależnie od wyboru jednej z tych możliwości, przy budowie obiektu z takim poddaszem należy pamiętać o spełnieniu przepisów przeciwpożarowych.
B
JAK SPEŁNIĆ WYMAGANIA PRZECIWPOŻAROWE NA PODDASZU UŻYTKOWYM Przepis ten, odnoszący się do bezpieczeń stwa pożarowego poddaszy użytkowych, czę sto jest pomijany, a dotyczy on wszystkich poddaszy w wyżej wymienionych typach bu dynków, których konstrukcja dachu lub jego przekrycie jest palne. Czyli wszystkich tych przypadków, gdzie konstrukcja dachu wykona na jest z drewna lub zastosowano jakąkolwiek palną warstwę przekrycia (np. paroizolację). Realizacja tego wymagania polega na
Zgodnie z § 219 ustęp 2 warunków technicznych w budynkach kategorii ZL III, ZL IV i ZL V poddasze użytkowe przeznaczone na cele mieszkalne lub biurowe powinno być oddzielone od palnej konstrukcji i palnego przekrycia dachu przegrodami o klasie odporności ogniowej: »»w budynku niskim – E I 30, »»w budynku średniowysokim i wysokim – E I 60.
zastosowaniu się do zapisów jednej z do stępnych na rynku klasyfikacji w zakresie
Zgodnie z dostępnymi klasyfikacjami, aby
odporności ogniowej wydawanych dla całego
dach mógł uzyskać odpowiednią klasę od-
układu: przekrycia dachu wraz z jego kon
porności ogniowej, musi być ocieplony weł-
strukcją. Warto podkreślić, że klasyfikacje
ną mineralną: skalną lub szklaną.
najczęściej wydawane są w zakresie REI 30 i REI 60, który spełnia jednocześnie wyma
W zależności od przebadanego układu do puszcza się ocieplenie:
»»wełną skalną o grubości min. 50 mm lub »»wełną szklaną o grubości min. 150 mm.
udynki mieszkalne i użyteczności pu
gania EI 30 i EI 60. Najczęściej właściciela
blicznej zaliczane są pod względem
mi klasyfikacji są producenci płyt gipsowo
sposobu użytkowania do jednej z pię
-kartonowych (systemów suchej zabudowy),
W niektórych przypadkach określono rów
ciu kategorii zagrożenia ludzi (ZL). Budyn
które stanowią okładzinę wewnętrzną prze
nież klasę reakcji na ogień wełny A1 lub A2
ki użyteczności publicznej zakwalifikowane
krycia. Aby klasyfikacja była ważna, należy
oraz współczynnik przewodzenia ciepła λ.
do ZL III, budynki mieszkalne ZL IV (w tym
ściśle przestrzegać zawartych w niej warun
domy jednorodzinne) oraz budynki zamiesz kania zbiorowego ZL V podlegają wymaga
ków brzegowych, które określają m.in.:
»»układ
Dostępne na rynku rozwiązania z innymi izolacjami cieplnymi nie posiadają klasyfi
i rodzaj warstw przekrycia (w tym
kacji w zakresie odporności ogniowej EI 30
niom zawartym w paragrafie 219 ustęp 2
właściwości użytkowe poszczególnych wy
i EI 60, a tym samym nie spełniają wymagań
rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia
robów),
paragrafu 219 ust. 2 WT dla poddaszy użyt
12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU nr 75, poz. 690 z późn. zm.).
»»sposób mocowania płyt gipsowo-kartono
kowych przeznaczonych na cele mieszkalne lub biurowe w domach jednorodzinnych,
wych,
»»maksymalne obciążenia, »»nachylenie dachu od 15 do 45°.
pensjonatach, hotelach, wielorodzinnych bu dynkach mieszkalnych i biurowcach. Spełnienie wymagań § 219 ust. 2, dzięki zapewnieniu odpowiedniej klasy odporności ogniowej przekrycia dachu, pozwala również na jego przygotowanie pod instalację fotowoltaiczną. Eksperci rekomendują, aby dach stanowiący podstawę pod taki system był zabezpieczony w zakresie klasy odporności ogniowej przekrycia oraz w miarę możliwości wykonany z materiałów niepalnych, czyli ocieplony właśnie wełną mineralną. Stosując się więc do wymagań przepisów, nie tylko zapewniamy wymagany poziom bezpieczeństwa pożarowego, ale także przygotowujemy dach pod Rys. MIWO
18
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
montaż paneli PV.
zabudowa poddasza a wymagania przeciwpożarowe nowy system Nida Poddasze Nida Poddasze to pierwsze na rynku rozwiązanie zabezpieczenia ogniowego poddaszy użytkowych, zgodne z aktualnymi Warunkami Technicznymi.
poznaj nas na www.nidapoddasze.pl
do jakich klas odporności ogniowej prawidłowo zabezpieczyć poddasza użytkowe? Wyjaśnia to stosowny przepis – paragraf 219 ust. 2 aktualnych Warunków technicznych. Warto podkreślić, że Krajowe ustawodawstwo jednoznacznie reguluje kwestię zabezpieczeń ogniowych poprzez zapisy Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
WEŁNA MINERALNA TEL. 32 209 O1 27 WWW.PETRALANA.EU Zobacz więcej
PETRALAMELA-FG Opis produktu: płyty z wełny skalnej fazowane, jednostronnie fabrycznie pokryte preparatem grun tującym. Produkt został stworzony z myślą o izolacji stropów nad nieogrzewanymi pomieszczenia mi: garażami, piwnicami, przejazdami. Cechy szczególne: płyty mają wymiar: 1200×200 mm i dostępne są w zakresie grubości od 50 mm do 200 mm, jednak wyroby o szerszym zakresie grubości mogą być przygotowane przez producen ta na specjalne zamówienie. Płyty z wełny skalnej PETRALANA cechują się doskonałą stabilnością wymiarową, są odporne na oddziaływanie czynników zewnętrznych, co gwarantuje zachowanie właściwości i nienaruszalności izolacji w okresie wieloletniej eksploatacji. Współczynnik przewo dzenia ciepła: λ D = 0,037 W/(m·K).
PETRAFAS-34 Opis produktu: płyty z wełny skalnej do izolacji termicznej, akustycznej i przeciwogniowej stoso wane w systemach izolacji ETICS. Cechy szczególne: czynnikiem wyróżniający wełnę skalną P ETRAFAS-34 na tle produktów o tym samym zastosowaniu jest bardzo niski współczynnik przewodzenia ciepła λ D = 0,034 W/(m·K) – tym samym wełna skalna PETRAFAS-34 stanowi barierę bardzo skutecznej termoizolacji. Naj wyższa klasa reakcji na ogień A1 oraz zdolność do pochłaniania dźwięku potwierdzają optymalne właściwości wełny skalnej PETRALANA jako materiału budowlanego. Stosowany w procesie pro dukcji system zaburzania włókien mineralnych pozwala na uzyskanie trwałej i stabilnej struktury wyrobu co stanowi gwarancję zachowania parametrów izolacji w okresie wieloletniej eksploatacji. Współczynnik przewodzenia ciepła: λ D = 0,034 W/(m·K).
promocja
...w nowej odsłonie! 20
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
WEŁNA MINERALNA TEL. 22 886 48 86 BIURO@TECHNONICOL.PL, WWW.TECHNONICOL.PL Zobacz więcej
TECHNONICOL TECHNOFACADE 34 Opis produktu: TECHNOFACADE 34 i 35 to niepalne, hydrofobizowane płyty termo- i dźwiękoizolacyjne o zaburzonym układzie włókien, produkowane w Pol sce ze skalnej wełny mineralnej. Jest to idealne rozwiązanie do izolacji termicznej, akustycznej i przeciwogniowej w budownictwie przemysłowym oraz kubatu rowym. Te wysokiej jakości płyty przeznaczone są do stosowania na zewnątrz i wewnątrz obiektów budowlanych w bezspoinowych systemach ociepleń (ETICS). Wełny mineralne TECHNONICOL TECHNOFACADE 34 i 35 są wydajnym materiałem termoizolacyjnym. Doskonała odporność na przenikanie ciepła uzyskiwana jest dzięki zastosowaniu najdrobniejszych splecionych włókien wełny mineralnej, które zatrzymują dużą ilość powietrza wewnątrz materiału. Prezentowane pro dukty zapewniają również najwyższą klasę paroprzepuszczalności i nie zatrzymują wilgoci, która przepływa swobodnie dzięki włóknistej strukturze materiału. To powoduje, że izolacja termiczna zawsze pozostaje sucha. Włókna znajdujące się w wełnach mineralnych są bardzo odporne mechanicznie, co znajduje potwier dzenie w parametrach wytrzymałościowych. Cechy szczególne Wełna mineralna TECHNONICOL TECHNOFACADE 34 wyróżnia się następującymi parametrami produktu: współczynnik przewodzenia ciepła: 0,034 W/(m · K), grubość: T5 mm, klasa reakcji na ogień: A1 Euroklasa, nasiąkliwość wodą przy krótkotrwałym zanurzeniu: ≤1 kg/m2, nasiąkliwość wodą przy krótkotrwałym zanurzeniu: ≤3 kg/m2, przenikanie pary wodnej: 1, naprężenie ściskające: 20 kPa, obciążenie punktowe: 150 N, wytrzymałość na rozciąganie prostopadłe do powierzchni czołowych: 10 kPa.
TECHNONICOL TECHNOFACADE 35 Opis produktu: TECHNOFACADE 34 i 35 to niepalne, hydrofobizowane płyty termo- i dźwiękoizolacyjne o zaburzonym układzie włókien, produkowane w Pol sce ze skalnej wełny mineralnej. Jest to idealne rozwiązanie do izolacji termicznej, akustycznej i przeciwogniowej w budownictwie przemysłowym oraz kubatu rowym. Te wysokiej jakości płyty przeznaczone są do stosowania na zewnątrz i wewnątrz obiektów budowlanych w bezspoinowych systemach ociepleń (ETICS). Wełny mineralne TECHNONICOL TECHNOFACADE 34 i 35 są wydajnym materiałem termoizolacyjnym. Doskonała odporność na przenikanie ciepła uzyskiwana jest dzięki zastosowaniu najdrobniejszych splecionych włókien wełny mineralnej, które zatrzymują dużą ilość powietrza wewnątrz materiału. Prezentowane pro dukty zapewniają również najwyższą klasę paroprzepuszczalności i nie zatrzymują wilgoci, która przepływa swobodnie dzięki włóknistej strukturze materiału. To powoduje, że izolacja termiczna zawsze pozostaje sucha. Włókna znajdujące się w wełnach mineralnych są bardzo odporne mechanicznie, co znajduje potwier dzenie w parametrach wytrzymałościowych. współczynnik przewodzenia ciepła: 0,035 W/(m · K), grubość: T5 mm, klasa reakcji na ogień: A1 Euroklasa, nasiąkliwość wodą przy krótkotrwałym zanurzeniu: ≤1 kg/m2, nasiąkliwość wodą przy krótkotrwałym zanurzeniu: ≤3 kg/m2, przenikanie pary wodnej: 1, naprężenie ściskające: 30 kPa, obciążenie punktowe: 200 N, wytrzymałość na rozciąganie prostopadłe do powierzchni czołowych: 10 kPa.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
21
WEŁNA MINERALNA TEL. 32 268 01 29 WWW.URSA.PL Zobacz więcej
URSA PLATINUM 32 i URSA AMBER 33 Opis produktu: URSA PLATINUM 32 oraz URSA AMBER 33 to maty z mineralnej wełny szklanej do izolacji cieplnej, ogniochronnej i akustycznej poddaszy, dachów skośnych, ścian działowych, a także sufitów podwieszanych. Wytrasowa ne linie ułatwiają docinanie materiału. Materiał niepalny, dźwiękochłonny, paroprzepuszczalny, kompresowany, odporny na pleśń i grzyby, wykonany z włókien sprężystych – materiał skutecznie klinuje się bez podwiązywania w zależności od roz stawu krokwi. Cechy szczególne: doskonałe własności izolacyjne wełen utrzymują ciepło w pomieszczeniu w okresie zimowym oraz zapew niają przyjemny chłód w czasie upałów. URSA GLASSWOOL PLATINUM 32 oraz URSA AMBER 33 chronią również przed niechcianym hałasem, a jako materiały niepalne, o klasie reakcji na ogień (euroklasa) A1, skutecznie redukują ryzyko wystą pienia i rozwoju pożaru. Współczynnik przewodzenia ciepła λ URSA PLATINUM 32 to 0,032 W/(m · K), URSA AMBER 33 0,033 W/(m · K).
URSA FRAMEWOOL 35 R i URSA FRAMEWOOL 39 R Opis produktu: maty z mineralnej wełny szklanej do izolacji cieplnej, ogniochronnej i akustycznej. Materiał niepalny, dźwiękochłonny, paroprzepuszczalny, kompresowany, odporny na pleśń i grzyby, stabilny wymia rowo wykonany z włókien sprężystych. Zaprojektowany i wyprodukowany ze szczególnym uwzględnieniem wymagań i potrzeb budownictwa szkieletowego i modułowego. Bardzo szeroki zestaw deklarowanych pa rametrów doskonale wpisuje się w wymagania tego sektora budownictwa. Doskonałe własności izolacyj ne wełny utrzymują ciepło w pomieszczeniu w okresie zimowym oraz zapewniają przyjemny chłód w czasie upałów. URSA FRAMEWOOL chroni również przed niechcianym hałasem, a jako materiał niepalny, o klasie reakcji na ogień (euroklasa) A1, skutecznie redukuje ryzyko wystąpienia i rozwoju pożaru. Cechy szczególne: współczynnik przewodzenia ciepła λD 0,035 W/(m · K) – URSA FRAMEWOOL 35 R; λD 0,039 W/(m · K) – URSA FRAMEWOOL 39 – niezmienny w czasie. Klasyfikacja reakcji na ogień – euro klasa A1, materiał niepalny.
URSA GRANULO S Opis produktu: granulat z mineralnej wełny szklanej do izolacji cieplnej dachów skośnych, poddaszy, stropów, a tak że ścian zewnętrznych i wewnętrznych. Produkt rekomendowany do izolacji termicznej, akustycznej i ogniochron nej poddaszy nieużytkowych. Cechy szczególne: materiał granulowany do mechanicznego wdmuchiwania lub ręcznego rozścielania. Materiał nie palny, dźwiękochłonny, paroprzepuszczalny, kompresowany, odporny na pleśń i grzyby. Współczynnik przewodzenia ciepła to λ = 0,036, 0,037, 0,038 W/(m · K) (w zależności od gęstości nasypowej) – niezmienny w czasie. Klasyfi kacja reakcji na ogień – A1 wg normy PN-EN 13501-1, materiał niepalny.
promocja
.com.pl
22
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA
Joanna Ryńska
Zakup nowego źródła ciepła lub jego wymiana na zgodne z przepisami czy instalacja PV to dla inwestorów indywidualnych duże obciążenie. Dlatego co roku kierowane są do nich rządowe programy zachęt finansowych. Mają one łagodzić ciężar inwestycji i przyspieszyć zwrot kosztów inwestora. Co nas czeka w 2022 roku?
Fot. AdobeStock
Dofinansowanie do zakupu
nowych urządzeń grzewczych
– aktualne programy wsparcia „Czyste Powietrze” a zastosowanie nowoczesnych urządzeń grzewczych
»»kotły we
kondensacyjne gazowe lub olejo (klasa
efektywności
energetycznej
min. A);
»»kotły
»»pompy
ciepła typu powietrze/powietrze,
o klasie efektywności energetycznej min. A+ (dla klimatu umiarkowanego);
na biomasę (nie przysługują już
»»pompy
ciepła powietrze/woda, o klasie
W 2022 roku kontynuowany będzie program
dotacje na kotły węglowe) o klasie efek
efektywności energetycznej min. A+ (dla
„Czyste Powietrze” – rządowy program do
tywności energetycznej min. A+ oraz
temperatury zasilania 55°C). Dla pomp
finansowania wymiany starych, nieefektyw
co najmniej klasy 5 [2]. Wyższą dotację
ciepła o podwyższonej klasie efektywności
nych źródeł ciepła na źródła nowoczesne.
można uzyskać do zakupu i montażu kotła
energetycznej obowiązuje wyższy poziom
Dotacje przysługują na następujące urządze
na pelet drzewny o obniżonej emisyjności
nia [1]:
cząstek stałych (≤ 20 mg/m3);
dotacji;
»»gruntowe
pompy ciepła: grunt/woda (so
lanka/woda) lub woda/woda, traktowane jako urządzenia o podwyższonej klasie efektywności energetycznej (A++);
»»ogrzewanie
elektryczne inne niż pompa
ciepła, np. kotły elektryczne;
»»kolektory słoneczne mające certyfikat eu ropejskiego znaku jakości „Solar Keymark” lub certyfikat równoważny. Dotacja może być przyznana także na wykonanie w istniejącym budynku systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła o klasie efektywności energetycznej min. A, nawet bez konieczności wymiany źródła cie pła, jeśli istniejące źródło nie jest oparte na paliwach stałych albo spełnia wymagania co najmniej klasy 5 [2]. Zastosowane urządzenia grzewcze muszą Fot. Termet
24
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
spełniać również docelowe wymagania obo
BDR THERMEA GROUP
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA wiązujące na danym terenie aktów prawa
wanych i maksymalną kwotę 69 tys. zł [4],
wiadany jest program „Moje Ciepło”, który
miejscowego, np. uchwał antysmogowych
ale także o prefinansowanie inwestycji. Dla
jest skierowany do inwestorów budujących
[3]. W niektórych gminach wymogi dotyczą-
osób najuboższych mechanizm refinansowa-
nowe domy, w których zastosują oni pompy
ce urządzeń mogą być bardziej szczegółowe,
nia, kiedy beneficjent musi najpierw wyłożyć
ciepła. Premiowane są tylko pompy ciepła.
a nawet ostrzejsze niż wymagania samego
pieniądze, a dopiero potem uzyskać zwrot
Choć ich popularność w Polsce wciąż ro-
programu.
części kosztów, stanowi istotną barierę.
śnie – w 2020 r. sprzedano około 56,5 tys.
Konkretne urządzenia spełniające wyma-
Na realizację przedsięwzięcia można też
sztuk tych urządzeń, natomiast prognoza na
gania programu można znaleźć także na
uzyskać tzw. kredyt antysmogowy. Mając
rok 2021 wskazuje na wzrost wynoszący
internetowej liście zielonych urządzeń i ma-
przyznany taki kredyt, można uzyskać dota-
80–90% [7] – ich liczba powinna być jesz-
teriałów (ZUM), prowadzonej przez Instytut
cję na jego częściową spłatę. Wówczas wnio-
cze większa, aby osiągnąć założenia Europej-
Ochrony Środowiska. Nie jest ona jednak
sek o dotację składa się do WFOŚiGW za
skiego Zielonego Ładu [8].
kompletna, ponieważ producenci urządzeń
pośrednictwem banku. Dla ścieżki bankowej
zgłaszają swój wyrób na tę listę dobrowolnie.
warunki dofinansowania różnią się nieco od
Program „Czyste Powietrze” dostępny dla coraz większej grupy beneficjentów Beneficjentami i
programu
współwłaściciele
są
właściciele
Program dla wspólnot mieszkaniowych i właścicieli mieszkań
jednorodzin-
W I kwartale 2022 r. ma ruszyć program
nych, których dochód roczny nie przekracza
skierowany do wspólnot mieszkaniowych
100 tys. zł. Gospodarstwom o dochodach na
i właścicieli lokali mieszkalnych w budynkach
osobę do 1563,60 zł (gospodarstwa wielo-
wielorodzinnych. Poprzedziły go tzw. pilotaże
osobowe) lub do 2189,04 zł (gospodarstwo
antysmogowe w 2021 r. [5, 6], w których
jednoosobowe) przysługuje podwyższony po-
dotacje przysługiwały zarówno wspólnotom
Nowy program dotacji rządowych bę-
ziom dofinansowania, pod warunkiem uzy-
liczącym od 3 do 20 lokali, jak i właścicielom
dzie prowadzony przez NFOŚiGW. Środki
skania zaświadczenia z urzędu gminy o wy-
lokali mieszkalnych. Nie są jeszcze znane za-
w programie „Moje Ciepło” mają wynosić
sokości dochodu.
sady przyznawania dofinansowania w nowym
600 mln zł i pochodzić z potwierdzonej już
Od 2022 r. pojawi się komponent skie-
programie. Możliwe, że poziom finansowania
II transzy wypłat z Funduszu Modernizacyj-
rowany do osób najuboższych – dochód
dla właścicieli lokali będzie wyższy niż dla
nego na lata 2021–2030 [9]. Dotacje mają
uprawniający
poziomu
właścicieli domów (tak jak podczas pilotażu).
otrzymać wszyscy wnioskodawcy, którzy
wsparcia ma wynosić do 900 zł (gospodar-
Dla wspólnot wysokość i intensywność dofi-
spełnią wymagania formalne programu i zło-
stwa wieloosobowe) lub do 1260 zł (go-
nansowania zależała m.in. od zakresu przed-
żą poprawny wniosek (do czasu wyczerpania
spodarstwa jednoosobowe) na osobę. Inną
sięwzięcia oraz liczby lokali [5, 6].
środków). Dotacje mają wynosić do 30%
do
domów
ścieżki tradycyjnej.
najwyższego
(alternatywną) możliwością uprawniającą do
Fot. Termet
kosztów kwalifikowanych zakupu i montażu
zasiłku stałego, zasiłku okresowego, zasiłku
Program „Moje Ciepło” dla domów o wyższym standardzie energetycznym
rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuń-
Program „Czyste Powietrze” obejmuje bu-
wych pomp ciepła – zarówno grunt/woda, jak
czego [4]. Chodzić ma nie tylko o wysoką
dynki istniejące i wymianę źródeł ciepła.
i woda/woda).
wartość dotacji, tj. 90% kosztów kwalifiko-
Dlatego na ten rok (I lub II kwartał) zapo-
skorzystania z tego poziomu dofinansowania będzie ustalone prawo do otrzymywania
nowej pompy ciepła, zaś ich maksymalna wartość – 7 tys. zł (dla pomp ciepła typu powietrze/woda) lub 21 tys. zł (dla grunto-
Bardzo ważny jest wymóg spełnienia przez budynek podlegający dotacji podwyższonego standardu energetycznego. Wskaźnik rocznego zużycia nieodnawialnej energii pierwotnej na ogrzewanie, chłodzenie, oświetlenie, wentylację oraz produkcję c.w.u. (EP) musi być bardziej restrykcyjny niż w przypadku standardu WT 2021, według którego wynosi ona maks. 70 kWh/(m2· rok) dla nowych domów jednorodzinnych [10]. W pierwszym (przejściowym) roku funkcjonowania programu EP dla budynków, które mogą uzyskać dotację, ma wynosić maks. 63 kWh/(m2· rok), a w kolejnych latach maks. 55 kWh/(m2· rok). Choć wymóg ten ogranicza liczbę potencjalnych inwestorów uprawnionych do uzyskania dotacji, jest zgodny z regulacjami UE – wsparcie publicz-
Fot. Viessmann
26
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
ne może być udzielane na działania przewyż-
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA szające wymagania podstawowe przynaj
do sieci po 30 czerwca 2022 r. [15]. W sys
oraz zwiększenie efektywności (np. poprzez
mniej o 20% [11].
temie tym nadwyżki wyprodukowanej energii
wysokosprawne magazyny energii).
Program „Mój Prąd” a nowelizacja ustawy o OZE
prosument sprzedaje po cenie hurtowej net
Przedstawione powyżej programy wspar
to, a zamiast tę energię „odebrać”, kupuje ją
cia nie wyczerpują listy zachęt finansowych
po wyraźnie wyższej cenie detalicznej brutto.
do
Funkcjonujący od 2019 r. program „Mój
Jednocześnie zapowiadana jest kolejna
Prąd” przyczynił się do zwiększenia liczby
nowelizacja tej ustawy, mająca wydłużyć
mikroinstalacji
obsługu
okres przejściowy dla osób korzystających
jących domy jednorodzinne – udzielono już
z tzw. projektów parasolowych [16], które
ponad 230 tys. dotacji [12]. W tym roku za
zapewniają zwrot od 60 do 80% kosztów
interesowanie to może zmaleć, ponieważ za
inwestycji w domową mikroinstalację PV.
sprawą nowelizacji ustawy o OZE [13] zmie
Beneficjentami tego programu są gminy, któ
niły się zasady rozliczania nadwyżek wypro
re ogłaszają konkursy i podpisują umowy ze
dukowanego prądu.
swoimi mieszkańcami. Perspektywa zmian
fotowoltaicznych
Prosumenci mogli do tej pory automa
zasad rozliczeń spowodowała wśród osób
tycznie odprowadzać nadwyżki do sieci
korzystających z tych programów duże nie
i rozliczać je z operatorem w systemie net
pokoje i wahania dotyczące udziału w nich,
-metering, zwanym też systemem opustów
co zdaniem samorządów mogło uniemożli
– nadwyżka produkowanej energii odpro
wić ich skuteczną realizację.
wadzana jest do sieci, a w okresach jej
Jednocześnie nowe podejście ma zdaniem
niedoboru prosument może „bezkosztowo”
Ministerstwa Klimatu zwiększyć zaintere
odebrać z sieci 80% oddanego wcześniej
sowanie inwestorów tzw. autokonsumpcją
prądu (brakujące 20% to koszt przechowa
i magazynowaniem energii w miejscu jej wy
nia prądu). Takie rozliczenie prosumentów
tworzenia. Ma to uwzględnić czwarty nabór
nie jest jednak zgodne z zapisami dyrektywy
do programu „Mój Prąd”, zaplanowany na
RED II [13]. Dlatego po burzliwym procesie
pierwszy kwartał 2022 r., z budżetem wyno
legislacyjnym Sejm uchwalił odpowiednią
szącym 1 mld zł przy poprzednich naborach.
nowelizację ustawy o OZE. Ustawa o zmia
Tak jak do tej pory program skierowany bę
nie ustawy o odnawialnych źródłach energii
dzie do osób fizycznych (właścicieli i współ
oraz niektórych innych ustaw [14] przewi
właścicieli domów), które mają podpisaną
duje, że rozliczenie metodą opustów jeszcze
kompleksową umowę z operatorem sieci
przez kolejnych 15 lat miałoby dotyczyć pro
elektroenergetycznej [17]. Dofinansowanie
sumentów, którzy do 31 marca 2022 r. zo
będzie można uzyskać nie tylko na domową
stali przyłączeni do sieci elektroenergetycznej
mikroinstalację PV (do 50 kWp), ale także na
lub do 31 marca 2022 r. złożyli poprawne
magazyny energii elektrycznej, ciepła i chło
zgłoszenie o przyłączenie. Przejściowo roz
du; inteligentne systemy zarządzania energią
liczenie metodą opustów dotyczyć będzie
w domu czy punkty ładowania (ładowarki)
prosumentów,
przyłączeni
samochodów elektrycznych. Nowością bę
i wprowadzili po raz pierwszy prąd do sie
dzie też to, że zakres rzeczowy inwestycji
ci w okresie od 1 kwietnia do 30 czerwca
będzie wpływał na wysokość dotacji. Premio
2022 r. Od 1 czerwca 2022 r. osoby te będą
wane będą instalacje z elementami umożli
się rozliczać metodą net-billingu – tak samo
wiającymi wzrost autokonsumpcji (np. z ła
jak prosumenci, którzy zostaną przyłączeni
dowarkami do samochodów elektrycznych)
którzy
zostali
Fot. De Dietrich
28
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
wdrażania
nowoczesnych
urządzeń
grzewczych, są jednak najbardziej znaczące dla inwestorów indywidualnych.
Literatura 1. „Czyste Powietrze” – program priorytetowy – wer sja obowiązująca od 1 lipca 2021 (wraz z Załącz nikami 2 i 2a), Narodowy Fundusz Ochrony Środo wiska i Gospodarki Wodnej. 2. PN-EN 303-5, „Kotły grzewcze. Część 5: Kotły grzewcze na paliwa stałe z ręcznym i automa tycznym zasypem paliwa o mocy nominalnej do 500 kW. Terminologia, wymagania, badania i oznakowanie”. 3. Uchwały antysmogowe, https://polskialarmsmogo wy.pl/jak-wygrac-ze-smogiem/uchwaly-antysmo gowe (dostęp: 13.01.2022). 4. Załącznik nr 2b do Programu Priorytetowego „Czy ste Powietrze”. Koszty kwalifikowane oraz mak symalny poziom dofinansowania dla Części 3) Programu dla Beneficjentów uprawnionych do naj wyższego poziomu dofinansowania. 5. Program priorytetowy: Poprawa jakości powietrza w najbardziej zanieczyszczonych gminach – pilo taż, https://czystepowietrze.gov.pl/pszczyna-2021 (dostęp: 29.11.2021). 6. Program priorytetowy: Poprawa jakości powietrza poprzez wymianę źródeł ciepła w budynkach wie lorodzinnych – pilotaż na terenie województwa dolnośląskiego, https://czystepowietrze.gov.pl/woj -dolnoslaskie-2021 (dostęp: 29.11.2021). 7. 108% wzrostu sprzedaży pomp ciepła typu powietrze/woda w 2020 r. w Polsce, https://portpc.pl/ 108-wzrostu-sprzedazy-pomp-ciepla-typu-powietrze-woda-w-2020-r-w-polsce/. 8. International Energy Agency, Net Zero by 2050. A Roadmap for the Global Energy Sector, May 2021. 9. „Będą dopłaty do pomp ciepła. NFOŚiGW uzyskał pieniądze z Funduszu Modernizacyjnego na re alizację programu „Moje Ciepło” i pięciu innych inicjatyw”, https://www.gov.pl/web/nfosigw/bedadoplaty-do-pomp-ciepla-nfosigwuzyskal-pienia dze-z-funduszu-modernizacyjnego-na-realizacje -programu-moje-cieplo-i-pieciu-innych-inicjatyw (dostęp: 13.01.2022). 10. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwiet nia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytu owanie (t.j. DzU 2019, poz. 1065). 11. Interpelacja nr 27269 w sprawie programu „Moje Ciepło”, https://zpbas.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/inter pelacja.xsp?documentId=18FACEA71D841A2C C125876100486A6A (dostęp: 13.01.2022). 12. T. Adamczewski, M. Jędra, „Mikroinstalacje na za kręcie. Jak zapewnić przyszłość energetyce rozpro szonej w Polsce?” Wyd. Forum Energii, październik 2021 r. 13. Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t.j. DzU 2021, poz. 670). 14. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odna wialnych (DzUrz UE nr L 328/82 z 21.12.2018). 15. Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz nie których innych ustaw (DzU 2021, poz. 2376). 16. Kancelaria Sejmu, Pełny zapis posiedzenia Komi sji ds. Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych z dnia 30 listopada 2021 r., druk nr 78. 17. Strona informacyjna programu „Mój Prąd”, https:// mojprad.gov.pl (dostęp: 13.01.2022).
AKCJA TERMOMODERNIZACJA Anna Pawłowska-Kawa, ZMK SAS Sp. z o.o.
Oferta firmy SAS poszerzyła się o kolejne produkty. Są to gazowe kotły kondensacyjne CONDENS oraz CONDENS PLUS. Odpowiednio dobrane do zapotrzebowania energetycznego kotły gazowe sprawdzą się zarówno w nowych, jak i starszych budynkach. Kotły gazowe SAS charakteryzują się wysokim współczynnikiem sprawności cieplnej, co bezpośrednio przekłada się na niższe zużycie gazu. Wyposażone są w zaawansowany układ sterowania wraz z intuicyjnym panelem sterującym, który zapewni komfortową obsługę urządzenia.
K
KONDENSACYJNE
KOTŁY GAZOWE SAS
ocioł jednofunkcyjny CONDENS (19, 24, 30, 42 kW) zapro jektowany został dla potrzeb centralnego ogrzewania, można jednak podłączyć do niego zewnętrzny zasobnik c.w.u., co
umożliwi przygotowanie ciepłej wody użytkowej. Kocioł w wersji dwu funkcyjnej CONDENS PLUS (19, 24, 30 kW) zaprojektowano zarów no do centralnego ogrzewania, jak i do produkcji c.w.u. przepływo wo za pośrednictwem wbudowanego płytowego wymiennika ciepła.
Kondensacja w kotle gazowym
przepływowo za pośrednictwem wbudowanego płytowego wymienni ka ciepła wykonanego ze stali nierdzewnej. Zastosowanie elementu
Sprawność kotłów kondensacyjnych SAS dochodzi do ponad 108%.
rozdzielającego, jakim jest wymiennik płytowy, pozwala na przekazy
W tradycyjnych kotłach na paliwa stałe, np. na pelet, sprawność się
wanie energii cieplnej bez mieszania czynnika krążącego po stronie
ga ponad 90%, jednak nie ma możliwości, aby przekroczyła 100%.
obiegu grzewczego kotła z wykorzystywanym dla potrzeb instalacji
W kotłach gazowych zachodzi zjawisko kondensacji, czyli skraplania
ciepłej wody użytkowej. Woda przepływa przez wymiennik płytowy,
pary wodnej zawartej w spalinach powstałej w wyniku spalania gazu.
a następnie za pośrednictwem instalacji łączy się z instalacją ciepłej
Jej schładzanie powoduje wygenerowanie dodatkowej energii przeka
wody użytkowej. Funkcje te realizowane są za pośrednictwem za
zywanej na instalację. Warunkiem zaistnienia zjawiska kondensacji
montowanej w korpusie kotła grupy hydraulicznej.
jest odpowiednio niska temperatura na powrocie z instalacji.
Jedno- czy dwufunkcyjny?
Bezpieczeństwo pracy Kocioł wyposażono w liczne elementy zabezpieczające (m.in. ogra
Główna różnica między tymi dwoma typami kotłów polega na tym,
nicznik temperatury zasilania, czujnik temperatury spalin, zabez
że jednofunkcyjny służy do ogrzewania pomieszczeń, a dwufunk-
pieczenie termiczne wymiennika), co gwarantuje bezpieczną i nie
cyjny, dzięki wbudowanemu podgrzewaczowi, dodatkowo przygo-
zawodną pracę. Wymiennik zbudowany jest ze stali nierdzewnej,
towuje ciepłą wodę użytkową. W mieszkaniach i małych domach,
a jego zamknięcie wykonano z aluminium w systemie Cold Burner
w których można zainstalować kocioł blisko kuchni i łazienki oraz nie
Door, tzw. zimnych drzwi chłodzonych powietrzem napływającym
ma bardzo dużego zapotrzebowania na c.w.u., stosuje się najczęściej
do palnika. Proces spalania mieszanki powietrzno-paliwowej odby
kotły dwufunkcyjne. Natomiast w domach większych, gdzie punktów
wa się w palniku Bluejet Premix o niskim poziomie emisji NOx oraz
poboru ciepłej wody jest więcej, zdecydowanie lepszym wyborem jest
dużym zakresie modulacji już od 17% mocy. Jest to ważne szczegól
montaż urządzenia jednofunkcyjnego z zasobnikiem. Cena kotła dwu
nie w przypadku nowych i termomodernizowanych budynków – ich
funkcyjnego będzie jednak niższa niż tego w wersji jednofunkcyjnej
zapotrzebowanie na ciepło przez większość czasu nie jest duże – ale
z dodatkowym zasobnikiem.
nawet tegoroczna zima pokazała, że mroźne dni mogą dać się we znaki, a wtedy potrzeba, aby kocioł pracował z większą mocą. Wy
Jak to działa?
łożenie wnętrza obudowy kotła izolacją termiczno-akustyczną oraz
W wymienniku ciepła gorące spaliny powstałe w wyniku spalania
tłumik zasysania powietrza dolotowego gwarantują niewielkie straty
gazu przekazują energię do wody grzewczej. Doprowadzenie po
energii, a także doskonałe wytłumienie oraz cichą pracę urządzenia.
wietrza do spalania odbywa się przewodem powietrznym, produkty spalania odprowadzone są na zewnątrz przewodem spalinowym, na
Nowoczesny design
tomiast kondensat usuwany jest na zewnątrz kotła i odprowadzany
Nowoczesne kotły gazowe muszą harmonijnie zgrywać się z wnętrza
do instalacji kanalizacyjnej (bezpośrednio lub poprzez neutralizator
mi, nie potrzebują kotłowni, więc często są montowane w kuchniach,
kondensatu). Ciepło powstałe w procesie spalania paliwa gazowe
łazienkach czy przedpokojach. Ponadczasowa biel frontu o ciekawej
go w palniku przekazywane jest do obiegu kotłowego poprzez wy
fakturze wraz z szarym akcentem i dyskretnym logotypem będzie
miennik kotła, a stamtąd do instalacji grzewczej. Kocioł w wersji
pasować zarówno do modernistycznych pomieszczeń, jak i do tych
dwufunkcyjnej może dodatkowo produkować ciepłą wodę użytkową
w klasycznym stylu.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
29
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA Okna dachowe aluminiowo-tworzywowe PTP-V U4 RENO oraz PTP-V U4 polecane są do wszystkich pomieszczeń na poddaszu, nawet do tych o podwyż szonej wilgotności – łazienek czy kuchni. Wymiana okien dachowych bez naruszenia szpalet to w tym przypadku niepodważalna korzyść Fot. Fakro
ENERGOOSZCZĘDNY DOM
K
orzyści z zastąpienia starych i niesz czelnych okien, drzwi zewnętrznych oraz bramy garażowej nowymi wy
robami są konkretne. W ten sposób może my skutecznie wyeliminować przedmuchy zimnego powietrza i uniknąć zawilgocenia pomieszczeń, zyskując zupełnie nowy kom fort termiczny i akustyczny. Energooszczęd na stolarka okienno-drzwiowa jest nie tyl ko „cieplejsza” niż wysłużone rozwiązania sprzed kilkunastu czy nawet kilkudziesięciu lat, lecz także lepiej tłumi hałas z zewnątrz. W dobie stale rosnących kosztów energii
Dofinansowanie do wymiany okien, drzwi i bramy – jak je uzyskać? Montaż nowych, energooszczędnych okien, drzwi zewnętrznych i bramy garażowej wyraźnie zwiększa komfort korzystania z budynku i zapewnia ograniczenie strat ciepła, a więc oszczędności w domowym budżecie. Dzięki temu w domu jest cieplej i przyjemniej. Najpierw jednak trzeba wyłożyć pieniądze na inwestycję, co zwłaszcza w przypadku wymiany całej stolarki okienno-drzwiowej w budynku jednorodzinnym wiąże się ze znacznymi wydatkami. Na jakie dofinansowanie do tego typu prac możemy liczyć w 2022 roku?
wielu właścicieli mieszkań i domów jedno rodzinnych decyduje się więc na wymianę użytkowanych do tej pory produktów na nowe, o wyższych parametrach. Jak zyskać wsparcie finansowe przy realizacji takiej in westycji?
„Czyste Powietrze” – zmiany w programie w 2022 roku W ostatnim czasie głównym źródłem dofi nansowania termomodernizacji budynków w Polsce stał się rządowy program „Czyste Powietrze”. Dzięki niemu można otrzymać środki m.in. na demontaż, zakup i montaż Drzwi Thermo65 mają stalowe skrzydło o grubości 65 mm z niewidocznym profilem i grubą przylgą oraz aluminiową ościeżnicę z przegrodą termiczną i potrójne uszczelnienie. Ich współczynnik przenikania ciepła Ud wynosi nawet 0,87 W/(m² · K). Drzwi oferowane są z 5-punktowym zamkiem ryglującym, a opcjonalnie z wy posażeniem przeciwwłamaniowym w klasie RC2. Dostępne są w wielu wzorach i kolorach Fot. Hörmann
30
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
nowego źródła ciepła wraz z instalacją cen tralnego ogrzewania oraz zakup i montaż ocieplenia przegród budowlanych, okien, drzwi zewnętrznych, drzwi i bram garażo
WYBIERZ
EKO-
logicznie
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA a także wsparcie w przygotowaniu, realizacji
mat najlepiej poszukać na stronie interneto
i rozliczeniu inwestycji dla wnioskodawców,
wej lub w siedzibie urzędu gminy lub miasta.
którzy nie korzystają z Internetu oraz innych
Co istotne, takie dofinansowanie można łą
nowoczesnych technologii.
czyć ze wsparciem z „Czystego Powietrza”,
Ważną planowaną zmianą w 2022 roku jest również to, że Narodowy Fundusz
Niezawodny standard izolacji okien na bazie folii płynnych WINS od firmy Selena. Systemy WINS do ciepłego montażu okien – nowa technologia opracowana wspólnie z instala torami; 4x szybsza praca w stosunku do tradycyjnych folii tekstylnych; precyzyjna aplikacja i gwarancja trwałej szczel ności; 10 lat odporności na promieniowanie UV Fot. Tytan Professional
100% kosztów kwalifikowanych inwestycji.
Ochrony Środowiska, który realizuje pro
Właściciele i współwłaściciele domów
gram „Czyste Powietrze” chce rozszerzyć
jednorodzinnych mogą też skorzystać z tzw.
go na budynki wielorodzinne. Pilotaż ta
ulgi termomodernizacyjnej. Polega ona na
kiego wsparcia prowadzony był do tej pory
odliczeniu od podstawy obliczenia podatku
w województwie zachodniopomorskim i dol
(a w przypadku podatku zryczałtowanego
nośląskim, gdzie korzystali z niego zarów
– przychodów) wydatków poniesionych na
no właściciele mieszkań, jak i wspólnoty
realizację przedsięwzięcia termomoderniza
mieszkaniowe, a teraz podobne rozwiązanie
cyjnego w budynku mieszkalnym jednoro
ma obowiązywać na terenie całego kraju.
dzinnym. Kwota odliczenia nie może przy
Oprócz wymiany źródeł ciepła, dofinanso
tym przekroczyć 53 000 zł w odniesieniu
wanie powinno objąć także m.in. wymianę
do wszystkich realizowanych prac termomo
stolarki okienno-drzwiowej.
dernizacyjnych (w tym również poniesionych
wych, wraz z demontażem starych wyro
Wniosek o dofinansowanie w programie
na wymianę stolarki okienno-drzwiowej).
bów. Jest on stale aktualizowany tak, aby
„Czyste Powietrze” składa się drogą elek
Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok
jak najlepiej odpowiadać na potrzeby bene
troniczną, możliwe jest też jego złożenie
podatkowy, w którym poniesiono wydatki
ficjentów. Poprzednie zmiany w programie
w wersji papierowej. Szczegółowe informa
(muszą być one udokumentowane fakturami
zrealizowano w lipcu 2021 roku (m.in. ko
cje na ten temat można uzyskać na stronie
VAT). Tego typu wsparcie finansowe można
niec dotacji na kotły węglowe wraz z koń
internetowej, pod numerem telefonu lub
łączyć z dofinansowaniem z programu „Czy
cem 2021 roku oraz podwyższenie progów
bezpośrednio w siedzibie Wojewódzkiego
ste Powietrze”.
dochodowych), zaś w 2022 roku czekają
Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki
nas kolejne modyfikacje. Wprowadzony ma
Wodnej, właściwego dla naszego miejsca za
dzając
zostać trzeci poziom finansowania: dla osób
mieszkania.
budynku, czyli łącząc wymianę stolarki
o bardzo niskich dochodach – w takim przy padku dotacja wyniesie do 90% kosztów kwalifikowanych, do 69 tys. zł. Obejmie on
Inne możliwości wsparcia inwestycji
Najlepszy efekt uzyskamy, przeprowa kompleksową
termomodernizację
okienno-drzwiowej z instalacją nowego źró dła ogrzewania i ociepleniem przegród ze wnętrznych. Pamiętajmy przy tym, że okna,
osoby, których miesięczny dochód na jedne
Istnieją również inne możliwości dofinanso
drzwi i bramy garażowe powinny być dobrze
go członka w gospodarstwie wieloosobowym
wania do wymiany stolarki okienno-drzwio
zamontowane, aby pokazać pełnię swoich
nie przekracza 900 zł oraz 1260 zł w przy
wej. Planując tego typu prace, warto spraw
możliwości. Dzięki temu zapewnimy sobie
padku gospodarstw jednoosobowych.
dzić więc lokalne programy obowiązujące na
komfortowe użytkowanie domu, a także czy
W ramach „Czystego Powietrza” w 2022 ro-
terenie gminy, w której mieszkamy. Wiele
ste powietrze zarówno dla siebie, jak i przy
ku planowane jest też prefinansowanie wy
miejscowości umożliwia bowiem swoim
szłych pokoleń.
datków (dla osób, które nie są w stanie samo
mieszkańcom uzyskanie dodatkowych środ
Opracowano na podstawie materiałów
dzielnie wyłożyć pieniędzy lub wziąć kredytu),
ków finansowych, więc informacji na ten te
Polskiego Związku Okien i Drzwi
Kolekcja drzwi zewnętrznych SOLANO to 22 unikalne modele – od klasycznych do bardzo nowoczesnych rozwiązań. Wyróżnia je ciepły system profili aluminiowych, solidne wypełnienie, dopracowana w każdym detalu konstrukcja oraz szeroka gama kolorystyczna Fot. Krispol
32
jednakże ich suma nie może przekroczyć
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
W ofercie stolarki Wiśniowski znajdują się produkty dla budownictwa energo oszczędnego. Bramy garażowe UniTherm i Prime mają ponadprzeciętny w skali rynku parametr U. Dodatkowo bramy są bezpieczne i ze względu na design pasują do nowoczesnego budownictwa Fot. Wiśniowski
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA
Vademecum wykonawcy
Nowy standard izolacji i uszczelniania połączeń ościeżnic Z OŚCIEŻAMI WINS Mając na uwadze treść obowiązujących norm prawnych i aktualny stan wiedzy technicznej, elewacyjne okna i drzwi balkonowe traktować należy jako przezroczysty element przegród zewnętrznych w budynkach, a w szczególności ścian konstrukcyjnych bądź dachów. Od chwili wbudowania okna w ościeża muru konstrukcyjnego, połączenie ościeżnicy z ościeżami, a także zastosowane systemy izolacji i uszczelnień podlegają oddziaływaniu sił o zmiennej wartości, pochodzących od obciążeń powodowanych przez szereg czynników zewnętrznych i wewnętrznych, takich jak: zjawiska atmosferyczne, ciężar własny konstrukcji okiennej, ruchy obiektu, eksploatacja, próby włamania, uderzenia, hałas, pożar, wewnętrzny klimat pomieszczeń. Co do zasady, każdy z czynników oddziałujących na okno będzie również oddziaływał na izolacje i uszczelnienie połączeń okien (ościeżnic) z ościeżami.
B
wej kondensacji kapilarnej, przy wilgotności względnej powietrza przy powierzchni mate riału osiągającej 80%. Oprócz parametrów klimatu (temperatury i wilgotności powie trza) kondensacja powierzchniowa i rozwój pleśni zależą od trzech czynników:
»»jakości cieplnej każdego elementu obudo wy budynku, wyrażonej przez opor cieplny, mostki cieplne, geometrię i współczynnik przejmowania ciepła na wewnętrznej po wierzchni,
»»wilgotności powietrza wewnętrznego, »»temperatury powietrza wewnętrznego i systemu ogrzewania. Jakość cieplną elementu obudowy budyn ku charakteryzuje się bezwymiarową tempe raturą wewnętrzną powierzchni:
fRsi = (Qsi,min – Qe)/(Qi – Qe)
iorąc pod uwagę wszystkie możliwe
w tym obszarze powinno zapobiegać niekon
oddziaływania w obrębie połączenia
trolowanej infiltracji powietrza przez połącze
gdzie:
ościeżnic z ościeżami oraz funkcje
nie ościeżnicy z ościeżem. Eliminacja bądź
Qsi – minimalna temperatura wewnętrznej
wszystkich trzech stref uszczelnienia, całe
znaczące ograniczenie niekontrolowanego
złącze, czyli cały system izolacji i uszczel
przepływu powietrza minimalizuje ryzyko
Qe – temperatura zewnętrznego powietrza,
nienia połączenia ościeżnicy z ościeżem
występowania przeciągów, wykraplania pary
Qi – temperatura wewnętrznego powietrza.
powierzchni,
powinien spełniać sześć najważniejszych parametrów na poziomie zapewniającym charakterystykę budynku co najmniej ener gooszczędnego: Należy podkreślić, że takie parametry użytkowe powinien spełniać cały system,
Szczelność powietrzna
Odporność na deszcz
Dyfuzja pary wodnej
Czynnik temperatury
Izolacja cieplna
Izolacja akustyczna
właśnie certyfikowany jako system w warun kach użytkowych, a nie tylko poszczególne
wodnej w obrębie połączeń oraz ogranicza
Według wymagań rozporządzenia w spra
produkty połączone w nazwie jako system.
wielkość strat ciepła. Prawidłowe uszczelnie
wie warunków technicznych, jakim powin
Wtedy tylko możemy mówić o deklarowa
nie w strefie wewnętrznej powinno tworzyć
ny odpowiadać budynki i ich usytuowanie,
nych
systemu
ciągłą powierzchnię na całej powierzchni po
dla budynków mieszkalnych minimalna war
i utrzymaniu tych parametrów w trakcie użyt
łączenia. Zgodnie z wymaganiami polskich
tość bezwymiarowej temperatury fRsi powin
kowania budynku. Tylko tak zaprojektowany
przepisów techniczno-budowlanych tempe
na wynosić 0,72.
i przebadany system uszczelnienia i izolacji
ratura powierzchni uszczelnienia wewnętrz
W tabeli 1 wskazano przykładowe warto
połączeń ościeży z ościeżnicami może gwa
nego powinna charakteryzować się współ
ści temperatur na wewnętrznej powierzchni
parametrach
użytkowych
czynnikiem temperaturowym fRsi o wartości
uszczelnień w strefie 3 spełniające wyma
Zwróćmy uwagę szczególnie na uszczel
nie mniejszej niż 0,72. Z praktyki dla złącza
gania zawarte w rozporządzeniu w sprawie
nienie wewnętrzne, czyli od strony naszego
okiennego zaleca się, aby ta wartość była nie
warunków technicznych, jakim powinny
mieszkania. Ta warstwa jest przeważnie trak
mniejsza niż 0,80, co zapewnia brak kon
odpowiadać budynki i ich usytuowanie,
towana niedbale lub pomijana całkowicie.
densacji i możliwości zagrzybienia złącza.
co do wartości współczynnika temperaturo
rantować swoje parametry użytkowe.
34
Uszczelnienie wewnętrzne to rzeczywista
Norma PN-EN ISO 13788 formułuje waru
wego fRsi = 0,72, w zależności od tempe
bariera oddzielająca klimat pomieszczenia
nek kondensacji, wychodząc z krzywej sorp
ratury powietrza zewnętrznego. Przykład ten
od klimatu zewnętrznego. Uszczelnienie
cji materiałów kapilarno-porowatych i możli
jest właściwy dla znormalizowanych warun
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
AKCJA TERMOMODERNIZACJA ków pomieszczeń, w których temperatura
z zasadami fizyki budowli (aby uniknąć szkód
interpretacji zdjęć wykonanych kamerą ter
powietrza wewnętrznego wynosi +20°C,
wywołanych przez wilgoć w miejscach łącze
mowizyjną. O ile bowiem nie są one szcze
a wilgotność względna powietrza kształtu
nia), temperatura na całej płaszczyźnie od
gólnie pomocne w ocenie jakości samych
je się na poziomie 50%.
dzielającej wnętrze budynku od środowiska
okien i drzwi balkonowych, o tyle w ocenie
W tabeli 2 poniżej wskazano przykłado
zewnętrznego musi być większa niż 12,6°C.
jakości wykonania robót montażowych, izo
we wartości temperatur na wewnętrznej
Warunek ten wynika m.in. z przebiegu
lacyjnych i uszczelniających pełnią niezwy
powierzchni uszczelnień w strefie 3 spełnia
krzywej punktu rosy. Zaleca się takie kon
kle istotną funkcję. Wskazują zarówno braki
jące wymagania według Standardu Selena,
struowania złącza, aby temperatura na po
w ciągłości uszczelnień termoizolacyjnych
co do wartości współczynnika temperaturo
wierzchni złącza od strony wewnętrznej była
wokół konstrukcji, jak i niepoprawny wybór
wego fRsi = 0,80, w zależności od tempera
wyższa niż 12,6°C. Dla różnych warunków
środków izolacji i uszczelnienia, który nie za
tury powietrza zewnętrznego.
pogodowych, nawet od –20°C, systemy
bezpiecza połączenia ościeżnicy z ościeżem
Przykład ten jest właściwy dla znormalizo
WINS zapewniają temperaturę ≥ 13°C nawet
przed zawilgoceniem i przyspieszoną korozją.
wanych warunków pomieszczeń, w których
dla ściany jednowarstwowej, zapewniając
Z uwagi na wymóg rynkowy stosowania
temperatura powietrza wewnętrznego wyno
utrzymanie współczynnika fRsi na poziomie
montażu trzywarstwowego, gwarantujące
si +20°C, a wilgotność względna powietrza
0,80 dla złącza.
go spełnienie wymagań nie tylko na etapie
Umiejętność wyliczania wartości współ
projektowania, ale także na etapie montażu
czynnika temperaturowego fRsi może oka
i przede wszystkim wieloletniego użytkowa
zać
nia budynku, a także coraz to szybszego wy
kształtuje się na poziomie 50%. Istotne znaczenie ma temperatura na po wierzchni wewnętrznej przegrody. Zgodnie
się
niezwykle
przydatna
podczas
Tabela 1. P rzykładowe wartości temperatur na wewnętrznej powierzchni uszczelnień w stre fie 3 spełniające wymagania zawarte w rozporządzeniu w sprawie warunków tech nicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, co do wartości współczynnika temperaturowego ƒRsi = 0,72, w zależności od temperatury powie trza zewnętrznego Temperatura powietrza zewnętrznego Qe
Temperatura powietrza w pomieszczeniu Qi
Temperatura na powierzchni uszczelnień wewnętrznych w strefie 3. Qsi,min
0°C
+20°C
14,4°C
–5°C
+20°C
13,0°C
–10°C
+20°C
11,6°C
–15°C
+20°C
10,2°C
–20°C
+20°C
8,8°C
ƒRsi = (Qsi,min – Qe)/(Qi – Qe) > ƒRsi = 0,72 Qsi,min = 0,72 · (Qi – Qe) + Qe
Przyjęto: Q i = +20°C, Qe – jak w tabeli powyżej
Tabela 2. P rzykładowe wartości temperatur na wewnętrznej powierzchni uszczelnień w stre fie 3 spełniające wymagania według Standardu Selena, co do wartości współczyn nika temperaturowego ƒRsi = 0,80, w zależności od temperatury powietrza ze wnętrznego
konywania robót budowalnych oraz potrzebę ułatwienia i uproszczenia prac budowlanych, Selena opracowała innowacyjny Standard uszczelniania i izolacji złączy okiennych WINS (do pobrania www.wins.tytan.com) oraz dwa systemy WINS spełniające ostre wymagania budynków niskoenergetycznych oraz standardu WINS o parametrach jak w tabeli 3. Systemy WINS składają się ze zintegro wanych ze sobą produktów, które zastoso wane jako system zapewniają złączu ościeża z ościeżnicą Standard uszczelnienia i izolacji WINS. Systemy WINS zostały przebadane i certyfikowane w całości jako systemy, aby mogły właśnie gwarantować parametry użyt kowe złącza. Montaż w tych systemach może zostać objęty 20-letnią gwarancją na para metry użytkowe złącza, czyli tzw. szczelność montażu.
Temperatura powietrza zewnętrznego Qe
Temperatura powietrza w pomieszczeniu Qi
Temperatura na powierzchni uszczelnień wewnętrznych w strefie 3. Qsi,min
0°C
+20°C
16°C
we systemy izolacji i uszczelniania złączy
–5°C
+20°C
15°C
ościeży z ościeżnicami na bazie folii płynnych
–10°C
+20°C
14°C
WINS (zewnętrznej i wewnętrznej) oraz spe
–15°C
+20°C
13°C
cjalnie dedykowanych i zaprojektowanych
–20°C
+20°C
12°C
pian poliuretanowych WINS Flex. Systemy
ƒRsi = (Qsi,min – Qe)/(Qi – Qe) > ƒRsi = 0,80 Qsi,min = 0,80 · (Qi – Qe) + Qe
Przyjęto: Q i = +20°C, Qe – jak w tabeli powyżej
Systemy WINS to innowacyjne 3-warstwo
regulują przepływ pary wodnej w złączu oraz hamują niekontrolowaną infiltrację po
Tabela 3. Parametry prawidłowo zaizolowanego złącza według Standardu WINS Dokument odniesienia
Klasa/poziom/wartość
Odporność na przenikanie wody opadowej
Właściwość połączenia ościeżnicy z ościeżem
PN-EN 1027
ciśnienie 1200 Pa
Odporność na przenikanie wody opadowej
PN-EN 12208
klasa E1200
Przepuszczalność powietrza
PN-EN 1026
ciśnienie 600 Pa
Przepuszczalność powietrza
PN-EN 12207
klasa 4
Przepuszczalność powietrza
PN-EN 12207
QL ≤ 0,46 m3/hm
Przepuszczalność powietrza
PN-EN 1026
a ≤ 0,1 m3/hm(dapa)2/3
PN-EN 13788
≥ 0,80
PN-EN ISO 14683
≤ 0,15W/(m·K)
Wartość współczynnika temperaturowego ƒRsi Liniowy współczynnik przenikania ciepła
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
35
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA INNOWACJA 2020 DLA NOWYCH I WYMAGAJĄCYCH MONTAŻY OKIEN
wietrza, co powoduje podniesienie efektyw
INNOWACJA 2020 DLA SZYBKIEJ WYMIANY I RENOWACJI OKIEN
ności energetycznej i akustycznej złącza. Niezwykle ważne jest to, że systemy WINS nie wymagają specjalnego przygotowania
ZINTEGROWANY SYSTEM 3-WARSTWOWEGO USZCZELNIANIA I IZOLACJI OKIEN
ZINTEGROWANY SYSTEM 3-WARSTWOWEGO USZCZELNIANIA I IZOLACJI OKIEN
Odporny na ekstremalne warunki atmosferyczne
2x szybszy montaż bez naruszania elewacji
tekstylnych. To bardzo upraszcza i przyspie
Precyzyjna aplikacja i gwarancja trwałej szczelności
Precyzyjna aplikacja i gwarancja trwałej szczelności
sza pracę nawet 4-krotnie oraz eliminuje
10 lat odporności na promieniowanie UV
10 lat odporności na promieniowanie UV
podłoża ościeża, co jest wymogiem dla taśm
możliwe błędy montażowe. Systemy WINS zapewniają:
»»Szczelność
montażu nawet przy huraga
nach o prędkości do 160 km/h.
»»Ekstremalnie
wysoką odporność na UV:
10 lat.
»»Łatwość aplikacji. »»Oszczędność czasu montażu i uszczelnie WINS - NOWY STANDARD IZOLACJI OKIEN NA BAZIE FOLII PŁYNNYCH
ZGODNY Z WYMAGANIAMI:
WINS - NOWY STANDARD IZOLACJI OKIEN NA BAZIE FOLII PŁYNNYCH www.wins.tytan.pl
ZGODNY Z WYMAGANIAMI:
www.wins.tytan.pl
nia złącza, nawet 4-krotnie.
»»Eliminacje konieczności specjalnego przy gotowania podłoża i gruntowania ościeża.
»»Brak możliwości wypaczania ram. »»Uniwersalność, niezależność od szerokości
1
spoin.
»»Brak
możliwości wykroplenia i zagrzybie
nia w miejscu złącza.
»»Energooszczędność
na poziomie budyn
ków niskoenergetycznych.
»»Utrzymanie
parametrów izolacji cieplnej
i akustycznej montowanego okna.
»»Brak
emisji szkodliwych substancji pod
czas montażu, jak również w trakcie użyt kowania budynku.
»»Pewność
rozwiązania – minimalizacja
możliwości wystąpienia błędów wykonaw czych podczas montażu, izolacji i uszczel niania, jak również wskutek dalszych prac budowlanych. W dobie rosnących wyzwań energetycz nych i środowiskowych inwestycja w wysokiej klasy okna powinna iść w parze z wyborem 2
najlepszych rozwiązań w zakresie uszczelnia nia i izolacji stolarki otworowej. * * * Więcej informacji na stronie www.wins.tytan.com
Rys. 1–2. Systemy WINS uszczelnienia i izolacji połączeń opracowane w ramach Standardu WINS
36
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
Selena SA ul. Wyścigowa 56 E, 53-012 Wrocław www.tytan.pl, www.wins.tytan.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
BUDOWA
Fot. Gerda
DRZWI I OKNA odporne na włamanie
Bezpieczne drzwi Obowiązująca norma PN-EN 1627 klasy fikuje drzwi o zwiększonej odporności na włamanie w klasach RC. Wyroby posiada jące najwyższą klasę zatrzymają dobrze wy posażonego złodzieja nawet 15–20 minut. Drzwi przeciwwłamaniowe powinna charak teryzować solidna, wzmocniona konstrukcja. Ościeżnica, skrzydło i zamek muszą bowiem
Bezpieczne okna
mentów domu i mieszkania. Nie istnieje
wytrzymać próby wyważenia, wyłamania
O parametrach w zakresie energooszczęd
jednocześnie wyrób, który w 100% ochroni
lub przewiercenia. Skrzydło drzwiowe może
ności stolarki okiennej wiemy coraz wię
obiekt przed włamywaczami – możemy jed
więc kryć w sobie specjalne stalowe pręty,
cej. Stawiamy więc na produkty z dobrym
nak nieco uprzykrzyć im życie, a tym samym
utrudniające pracę narzędziom tnącym. Za
uszczelnieniem,
ramami
skutecznie zniweczyć próby dostania się nie
pewniają one antywłamaniowość, ale rów
okiennymi i nowoczesnymi pakietami szy
pożądanych osób do wnętrza. O bezpieczeń
nocześnie znacznie obniżają izolacyjność
bowymi. Budynkowi zagrażają jednak nie
stwie antywłamaniowym w przypadku sto
termiczną konstrukcji. Dodatkowe zabez
tylko straty cennego ciepła, ale również
larki okiennej trzeba pomyśleć już na etapie
pieczenia stanowić będą bolce lub listwy
działalność złodziei, zwiększających swoją
budowy domu lub przy wymianie starych
antywyważeniowe. Możliwość podważenia
aktywność w okresie urlopowym i waka
produktów na nowe. O odporności okna na
skrzydła skutecznie ograniczy zaś metalowy
cyjnym. Trzeba pamiętać, że okno to jeden
włamanie mówi klasa RC (ang. Resistance
próg. Trzeba także zwrócić uwagę na zamek
z najbardziej wrażliwych na włamanie ele
Class). Im wyższa klasa, tym więcej czasu
drzwiowy. Najlepiej sprawdzi się zamek ate
i bardziej specjalistycznego sprzętu potrze
stowany z wkładką zabezpieczoną przed roz
bować będzie złodziej, aby pokonać zabez
wierceniem i odporną na manipulacyjne me
pieczenia. W budownictwie mieszkaniowym
tody włamania. Dobry, atestowany produkt
najczęściej stosuje się wyroby w klasach
powinien być również dobrze zamontowany.
od RC 1 do RC 3. Zapewniają one, przez
Prawidłowy montaż wyrobu pozwoli w peł
określony czas, ochronę przed próbą wła
ni wykorzystać jego parametry i zapewni
mania z użyciem prostych narzędzi. Poza
mieszkańcom satysfakcję na lata. Instalacja
tym parametrem, który w przypadku stolarki
produktu powinna być więc wykonana przez
okiennej warto wziąć także pod uwagę, są
autoryzowanego przedstawiciela producenta
zastosowane w nich zaczepy i okucia anty
czy też fachową ekipę znającą wybrany przez
wyważeniowe. Można rozważyć również wy
nas model drzwi. Zakup stolarki w przypad
korzystanie kontaktronów, czyli specjalnych
kowych punktach sprzedaży i nieprofesjonal
czujników umieszczonych pomiędzy ramą
ny montaż obarczone są dużym ryzykiem.
okienną a skrzydłem. Uruchamiają one
I warto o tym pamiętać.
tzw.
ciepłymi
Fot. Gerda
38
Naturalną drogę, jaką złodzieje mogą się dostać do wnętrza domu lub mieszkania, stanowią okna i drzwi – to właśnie na ich zabezpieczenie należy więc przede wszystkim zwrócić uwagę. Warto zatem postawić na nowoczesne rozwiązania antywłamaniowe stosowane w tego rodzaju wyrobach. Które z nich wybrać i jakie aspekty uwzględnić?
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
alarm w przypadku niepożądanego otwarcia
Wysokiej jakości stolarka okienna i drzwio
okna. Użycie odpowiednio wyposażonych,
wa to inwestycja w przyszłość i poczucie bez
posiadających różnorodne zabezpieczenia
pieczeństwa. Poza tym warto też pamiętać,
antywłamaniowe okien to nie tylko dodat
że odpowiednie zabezpieczenia to jedno, ale
kowa ochrona budynku, lecz często także
niezastąpieni są także życzliwi i czujni sąsie
preferencyjne warunki, na jakich można
dzi. Pod naszą nieobecność będą oni mieć
ubezpieczyć nieruchomość.
dom lub mieszkanie pod dyskretną opieką.
www.ekspertbudowlany.pl
BUDOWA Dobrej jakości drzwi antywłamaniowe i odpowiednio przygotowane zabezpieczenia wystarczają, żeby odstraszyć włamywaczy. Warto więc sprawić, by Twoja siedziba stała się prawdziwą fortecą.
D
la wielu Polaków bezpieczeństwo og niska domowego jest jedną z podsta wowych wartości. Często jednak po
jawia się potrzeba stworzenia dodatkowych zabezpieczeń, na przykład na skutek uszko dzeń czy przebudowy budynku. Takie zmiany mogą stworzyć luki w bezpieczeństwie, a je śli dostrzeże je właściciel posesji, tym bar dziej zauważy to doświadczony włamywacz. Antywłamaniowe drzwi do domu będą stano wić pierwszą linię obrony całego domu.
Co powinny mieć dobre drzwi antywłamaniowe do domu?
Jak wybrać solidne drzwi antywłamaniowe do domu?
Bezpieczeństwo zaczyna się od zamka, a siłą
THERMO PRIME, THERMO PREMIUM czy
ną, nie tylko w modelach z serii THERMO
antywłamaniowych drzwi jest właśnie jego
OPTIMA. Osadzone w metalowych wsporni
PRIME i THERMO PREMIUM. Drzwi wejścio
integracja z całością futryny. Drzwi anty
kach bolce mogą zatrzymać olbrzymi nacisk.
we to główna furtka dla ciepła, które ucieka
włamaniowe Gerda wyposażono w złożone, wytrzymałe zamki wieloryglowe, często wraz z dodatkowym pionowym skoblem uniemoż liwiającym włamywaczom wejście. Wiele drzwi, jak np. THERMO PREMIUM, ma też uzupełniające
zamknięcie,
zapewniające
Wkładki do zamków – kluczowy element wysokiego poziomu antywłamaniowości drzwi
z mieszkania. Co więcej, szczelne przyleganie skrzydła do framugi utrudni też próby wywa żenia drzwi. W końcu warto wziąć też pod uwagę mod ny i stylowy projekt. Drzwi antywłamaniowe
Wkładki do zamków Gerda to szeroka linia
nie muszą wywierać na gościach przytła
najwyższej jakości produktów, zapewniają
czającego wrażenia. Drewniane wykończe
Jednak nawet najlepszej jakości zamek
cych domownikom niezwykle wysoki poziom
nia czy przeszklone panele dodadzą wejściu
okaże się bezużyteczny, jeśli złodziej może po
bezpieczeństwa. Obejmuje produkty w róż
lekkości, a mocne grafitowe szkło nie osłabi
prostu przebić się przez drzwi. Wielu zawo
nych rozmiarach i wykończeniach, zarówno
konstrukcji. Drzwi Gerda z linii wzorniczych
dowców nosi przy sobie małe pilarki czy wier
z dwoma dziurkami na klucz, jak i z po
AIR GLAS, QUADRO, ELITE 3D czy TEMPO
tarki – starsze zamki mogą po prostu wyciąć
krętłem, pozwalając dobrać idealną wersję
pozwolą odpowiednio podkreślić indywidual
ze skrzydła. Dlatego Gerda drzwi antywłama
do każdych drzwi. Szczególnym wyróżnikiem
ny charakter każdego domu.
niowe wzmacnia metalem, model THERMO
wkładek Gerda są rozwiązania chroniące
PRIME 75 ma np. aluminiowy próg.
przed ich rozwierceniem i bumpingiem.
jeszcze większą ochronę.
Niezależnie od tego, czy trzeba wymienić stare lub zniszczone drzwi do domu, czy do
W końcu, jeśli złodziej nie poradzi so
O najwyższej jakości ich wykonania
brać nowe wejście do właśnie stawianego bu
bie z zamkiem i drzwiami, może nie liczyć
świadczy niezwykła trwałość mechanizmu,
dynku, warto zadbać o bezpieczeństwo jego
się z hałasem i wyważyć drzwi siłą. Aby to
przekraczająca 100 000 cykli. Oznacza to,
mieszkańców i dobytku. Taki zakup może
uniemożliwić, antywłamaniowe drzwi Gerda
że Twoja wkładka nigdy nie zagrozi nagłym
być nieco przytłaczający przez duży wybór
wyposażono w bolce przeciwwyważeniowe –
zacięciem i zablokowaniem klucza, nawet
produktów, dlatego warto odwiedzić do
znajdziesz je na przykład w modelach drzwi
służąc przez wiele lat. W zależności od wy
świadczonych sprzedawców. Dzięki szerokiej
branej linii produktowej występuje nawet po
gamie dostępnych opcji, drzwi Gerda łatwo
nad 9 300 000 unikalnych kombinacji kodu
dostosować do własnych potrzeb.
klucza, co sprawia, że jego podrobienie jest niemal niemożliwe.
Drzwi antywłamaniowe – dodatkowe szczegóły Bezpieczeństwo to nie jedyna cecha, jaką powinny mieć drzwi antywłamaniowe. Gerda oferuje także niezrównaną izolację termicz EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
GERDA Sp. z o.o. Sokołów, ul. Sokołowska 49 05-806 Komorów, tel. 22 329 10 30 e-mail: gerda.bh@gerda.pl, www.gerda.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
39
BUDOWA
IZOLACYJNOŚĆ AKUSTYCZNA W BUDYNKACH MIESZKALNYCH
Fot. Adobe Stock
Wojciech Rogala, ekspert techniczny Stowarzyszenia Producentów Silikatów „Białe murowanie”
W ostatnich latach istotnie zwiększyła się świadomość inwestorów na temat izolacyjności termicznej i oszczędności energii. Z tego względu obecnie wznoszone budynki rzadko mają istotne błędy projektowe lub wykonawcze, które powodują problemy eksploatacyjne lub wysokie koszty ogrzewania. Nadal jednak zbyt rzadko inwestorzy, będący na etapie budowy czy kupna mieszkania, zwracają uwagę na izolacyjność akustyczną. Tymczasem wiele obecnie wznoszonych budynków nie zapewnia wymaganej izolacyjności akustycznej, co z kolei powoduje, że problemy związane z hałasem są codziennością wielu z nas, a trwałe obcowanie z niechcianymi dźwiękami wpływa zarówno na naszą koncentrację, jak i zdrowie fizyczne i psychiczne.
uliczny), do oceny izolacyjności akustycznej przegrody wykorzystywany jest wskaźnik RA2, który zwykle odnosi się do przegród zewnętrznych. Im wyższy wskaźnik RA1 lub RA2 dla przegrody, tym lepsze jej parametry akustyczne. Wymagania dotyczące izolacyjności aku stycznej przegród są opisane w normie PN-B 02151-3:2015-10. W większości przypad ków graniczne wartości są opisane za po mocą wskaźników przybliżonych R’A1 i R’A2, a więc wartości RA1 i RA2 skorygowanych o konkretną sytuację projektową, uwzględ niającą m.in. połączenia i masę sąsiednich przegród. Wartość R’A1 jest w przypadku przegród murowanych około 4 dB niższa od wartości RA1.
H
ałas to „dźwięki zazwyczaj o nad miernym natężeniu (zbyt głośne) w danym miejscu i czasie, odbierane
Izolacyjność akustyczna przegrody jest tym większa, im większa jest jej masa powierzch niowa. Z tego względu wśród ścian najlep szymi parametrami charakteryzują się blocz
jako: bezcelowe, następnie uciążliwe, przy
Każda przegroda izoluje inaczej, w zależno
ki silikatowe. Im większa gęstość bloczków
kre, dokuczliwe, wreszcie szkodliwe”. Z tego
ści od częstotliwości dźwięku. Niskie często
(mniej drążeń) i większa grubość ściany, tym
względu jest kojarzony głównie z dźwięka
tliwości dźwięku są zwykle znacznie gorzej
lepsza jej izolacyjność akustyczna. Z uwagi
mi pochodzącymi z zewnątrz i towarzyszy
tłumione niż wysokie. Zdarza się więc, że
na dużą masę, akustyczne bloczki silikatowe
najczęściej mieszkańcom budynków wielo
zza ściany słychać jedynie „basy” – dźwię
o grubości nawet 18 cm są wystarczające do
rodzinnych i budynków w zabudowie szere
ki o niskiej częstotliwości, ponieważ wyższe
gowej.
częstotliwości zostają znacznie lepiej tłumio
Hałas może występować w wyniku po
40
W jaki sposób oceniana jest izolacyjność akustyczna przegród?
ne przez przegrodę.
budzenia do drgań powietrza lub materiału.
Aby umożliwić prostą ocenę izolacyjności
Hałas od dźwięków powietrznych kojarzony
akustycznej przegrody, wprowadzono jedno
jest zwykle z głośnymi rozmowami lub mu
liczbowe wskaźniki – RA1 i RA2 [dB]. Wskaź
zyką. Natomiast hałas od dźwięków materia
nik RA1 odpowiada za izolacyjność od hała
łowych kojarzony jest najczęściej z odgłosem
su, w którym przeważają średnie i wysokie
tupania lub wiertarki/młota pneumatyczne
częstotliwości dźwięku (np. hałas od dźwię
go. To bardzo uciążliwy rodzaj hałasu, od
ków związanych z obecnością ludzi), dlatego
którego ciężko zapewnić izolacyjność, a raz
wykorzystywany jest głównie do oceny ścian
wygenerowany potrafi roznosić się nawet po
wewnętrznych. Jeżeli przeważa hałas o śred
całym budynku.
nich i niskich częstotliwościach (np. hałas
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
Fot. Stowarzyszenie „Białe murowanie”
Ethafoam® 2222
lider wśród mat akustycznych.
Dobrze zaprojektowany i wykonany budynek powinien gwarantować użytkownikom nie tylko komfort cieplny, ale również komfort akustyczny. Niebieskie maty akustyczne z wytłaczanej ekstrudowanej pianki polietylenowej – Ethafoam 2222, produkowane przez specjalistę w dziedzinie izolacji akustycznych, firmę Sealed Air, potrafią doskonale sprostać takim wyzwaniom. Mata podłogowa Ethafoam 2222, stosowana jako warstwa izolacji akustycznej pod posadzki betonowe, zabezpiecza przez przenoszeniem dźwięków uderzeniowych przez konstrukcję. Produkt jest na bieżąco dostępny w magazynach dystrybutora - firmy Ravago Building Solutions Poland, oraz u partnerów handlowych. Dystrybucja i transport na terenie całej Polski. W celu uzyskania informacji technicznej i oferty prosimy o kontakt:
Niebieska mata Ethafoam 2222, charakteryzuje się bardzo dobrymi parametrami izolacyjności akustycznej przy stosunkowo małej grubości, jest lekka, łatwa w instalacji, odporna na działanie wilgoci dzięki zamkniętej strukturze komórkowej, wytrzymała mechanicznie i bardzo trwała. Mata Ethafoam 2222 znajduje zastosowanie w budynkach mieszkalnych, apartamentowych, hotelowych, biurowych, użyteczności publicznej. Krajowa Ocena Techniczna ITB-KOT-2017/0328
Solutions Poland Ravago Building Solutions PolandSp. Sp.zzo.o. o.o. ul. 7, 03-472 ul. Brechta Brechta 7, 03-472 Warszawa e-mail: e-mail: office.ravago@ravago.com office.ravago@ravago.com Tel. Tel. 0-22 0-22 441 60 60 00 00 https://poland.ravagobuildingsolutions.com https://ravagobuildingsolutions.com/pl/pl/
Polska Północna: piotr.przepiorkowski@ravago.com Polska Centralna: adam.regulski@ravago.com | Polska Południowo-Zachodnia: miroslaw.bak@ravago.com Polska Południowa: slawomir.rozek@ravago.com | Polska Południowo-Wschodnia: stanislaw.biernacki@ravago.com
BUDOWA spełnienia wymagań dla ścian w budynkach wielorodzinnych (R’A1 ≥ 50 dB). W ścianach zewnętrznych decydujący wpływ ma stolar ka okienna i nawiewniki okienne, które mają zdecydowanie gorszą izolacyjność akustycz ną niż przegroda murowana. Nieco inaczej wygląda ocena przegród pod kątem izolacyjności od dźwięków ude rzeniowych (materiałowych). Wymagania
Rys. 1. Połączenie podłogi z cokołem
dotyczą stropów, a do oceny przegrody służy wskaźnik Ln,W. W tym przypadku im niższy wskaźnik, tym lepsza izolacyjność stropu. Za izolacyjność od dźwięków uderzenio wych odpowiada nie tylko masa stropu, ale głównie zastosowana podłoga pływająca, tj. warstwa wylewki betonowej na izolacji aku stycznej ze styropianu lub wełny, oddylato wana od ścian za pomocą wełny lub taśmy polietylenowej.
Rys. 2. Posadowienie ściany działowej
Najczęstsze przyczyny braku lub niewystarczającego komfortu akustycznego w mieszkaniach Zastosowanie przegród o wysokich parame trach akustycznych nie gwarantuje komfortu, jeśli na etapie projektowania lub wykonaw stwa zostaną popełnione następujące błędy: 1. Podstawowym błędem projektowym jest niewłaściwe sytuowanie pomieszczeń. Sypialnia nie powinna sąsiadować z łazienką lub kuchnią innego mieszkania. Odgłosy ka
Rys. autor
piącej wody lub stawianego kubka na blacie
otynkowanych przegród, ale staranne wyko-
akustycznych musi odbyć się w miejscu źró
mogą się okazać niemożliwe do wyelimino
nawstwo odgrywa istotną rolę.
dła hałasu, a więc w sąsiednim mieszkaniu,
6. Pozostawianie zbyt dużych szczelin
wania od strony sypialni.
co nie zawsze jest możliwe.
2. Sztywne połączenie cokołu z podłogą
podstropowych, przecinanie ścian akustycz
(rys. 1) sprawia, że podłoga pływająca prze
nych lżejszymi przegrodami (rys. 3) oraz
staje pełnić swoją funkcję, a dźwięki uderze
nadmierne bruzdowanie ścian. O ile sama
Jak poprawić izolacyjność akustyczną w mieszkaniu?
niowe nie są tłumione. Bezwzględnie należy
instalacja elektryczna nie wpływa istotnie
W przypadku niewystarczającej izolacyjności
pamiętać o elastycznym połączeniu cokołu
na parametry akustyczne, jeśli w przegro
akustycznej od dźwięków powietrznych moż
oraz pozostawieniu elastycznej izolacji ob
dzie akustycznej zrobimy otwór na instalację
liwe jest zwiększenie masy powierzchniowej
wodowej.
kanalizacyjną albo stelaż podtynkowy, to nie
przegrody lub zastosowanie przedścianki
3. Z izolacyjnością od dźwięków uderze
pozostanie to bez wpływu na parametry aku
z płyt gipsowo-kartonowych z wypełnieniem
niowych wiąże się także sytuowanie ścianek
styczne. Przy wykonywaniu bruzd w elemen
wełną mineralną. Takie przedścianki istotnie
działowych. Jeśli ścianki działowe zostaną
tach drążonych należy bezwzględnie pamię
poprawiają parametry akustyczne, chociaż
posadowione bezpośrednio na wylewce,
tać o uzupełnieniu drążenia zaprawą.
należy mieć świadomość, że poprawa nastę
podłoga pływająca nie będzie pełniła swojej
7. Niewłaściwy montaż i usytuowanie wentylacji oraz urządzeń instalacyjnych.
funkcji (rys. 2).
42
Rys. 3. Posadowienie ściany akustycznej z lżejszą przegrodą
puje głównie w zakresie dźwięków o wyso kiej częstotliwości.
4. Tynk zwiększa masę przegrody, dlatego
Oszczędności na etapie wykonawstwa mogą
Prawidłowo wykonana przedścianka nie
wykorzystanie cięższego tynku cementowo
być bardzo drogie do naprawy w późniejszym
powinna stykać się z istniejącą ścianą. Nie
-wapiennego zamiast gipsowego może po
etapie. W przypadku urządzeń montowanych
stety, takie rozwiązanie nie poprawi istotnie
zytywnie wpłynąć na parametry akustyczne.
do przegród należy pamiętać o stosowaniu
izolacyjności od dźwięków uderzeniowych.
Niestety, przy montażu suchego tynku (płyty
przekładek tłumiących drgania.
W tym przypadku poprawa może odbyć się
gipsowo-kartonowej na plackach z kleju gip-
Błędy przy projektowaniu i wykonawstwie
jedynie w pomieszczeniu, gdzie jest genero
sowego) należy się liczyć ze znacznym po
objawiające się niewystarczającą izolacyj
wany hałas i nierzadko wiąże się z kosztow
gorszeniem parametrów akustycznych.
nością akustyczną są zwykle bardzo trudne
nym remontem posadzki i podłogi. Warto więc
5. Wypełnianie spoin pionowych nie jest
i kosztowne lub wręcz niemożliwe do wy
zadbać o właściwe materiały i rozwiązania
istotne z uwagi na parametry akustyczne
eliminowania. Często poprawa parametrów
projektowe na etapie powstawania budynku.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
+
IZOLACJE AKUSTYCZNE
ARMACOMFORT® AB ALU PLUS Opis produktu: dwuwarstwowa otulina do skutecznej kontroli hałasu dobiegającego z instalacji wodociągowej i c.o. budynku. Składa się z 2-milimetrowej bariery akustycznej – EPDM-EVA wraz z folią alumi niową i 9-milimetrowej tłumiącej pianki elastomerowej Armaflex, dzięki czemu pozwala na znacz nie skuteczniejszą redukcję transmisji dźwięku pomimo mniejszej grubości ścianki i to niezależnie od tego, czy jest instalowana na rurze z żeliwa czy tworzywa sztucznego. Dodatkowo za sprawą zamkniętej struktury komórkowej skutecznie zapobiega skraplaniu się pary wodnej na rurach, za bezpieczając je przed korozją. Cechy szczególne: produkt charakteryzuje się bardzo dobrą klasą reakcji na ogień B-s1,d0 (dzięki użytej warstwie z aluminium), osiągając najlepszą klasę odporności na ogień dla produktów organicznych w eu ropejskim teście SBI. Aluminiowe pokrycie w kolorze srebrnym dobrze pasuje do instalacji pokry tych metalem w miejscach, w których widoczne są rury. Izolacja jest elastyczna, dzięki czemu może być montowana w podobny sposób jak elastomerowe materiały izolacyjne, bez użycia spe cjalnych narzędzi. Niewielka grubość ścianki materiału jest zaletą podczas montażu, ponieważ umożliwia łatwe zamocowanie także w trudno dostępnych miejscach.
ARMASOUND® RD Opis produktu: uniwersalny materiał o strukturze otwartokomórkowej pochłaniający dźwięk, przeznaczony do róż norodnych zastosowań: jako izolacja akustyczna od dźwięków powietrznych i strukturalnych insta lacji przemysłowych, rur, kanałów, zbiorników, pomieszczeń, elementów wyposażenia, okładzin i obudów, stosowana w celu redukcji hałasu. Obecna jego struktura jest wynikiem wieloletnich badań. ArmaSound® RD nie tylko bardzo wydajnie pochłania dźwięk, ale również ogranicza prze noszenie hałasu, tłumi wibracje i izoluje. Właściwości akustyczne ArmaSound® RD różnią się w zależności od doboru warstw, gęstości i grubości. Najlepsze rezultaty osiąga się, dobierając odpowiedni rodzaj materiału dla danego rodzaju hałasu. Struktura ArmaSound® RD może rów nież zostać dopasowana do szczególnych potrzeb poprzez optymalizację właściwości chłonnych i dostosowanie do konkretnej częstotliwości hałasu. Cechy szczególne: właściwości akustyczne ArmaSound® RD różnią się w zależności od gęstości i grubości. Izola cja występuje w dwóch wersjach o różnej gęstości objętościowej: ArmaSound® RD 120 o gęsto ści 120 kg/m3 oraz ArmaSound® RD 240 o gęstości 240 kg/m3. Odporność na ogień: klasa E.
ARMACOMFORT® BARRIER P/BARRIER B Opis produktu: elastyczne arkusze do redukcji transmisji dźwięku powietrznego, wykonane z materiału EVA/ EPM. Doskonale tłumią hałas boczny i uderzeniowy. Tworzą wysoko wydajną barierę akustyczną. Czarna bariera akustyczna ArmaComfort® Barrier B przeznaczona jest do ukrytych zastosowań w konstrukcjach ściennych, sufitowych i HVAC, zaś perłowobiała płyta A rmaComfort® Barrier P – do wizualnie atrakcyjnych rozwiązań ad hoc. Ten wysokiej jakości samoprzylepny produkt jest sklasyfikowany i certyfikowany zgodnie z normami IMO i UL94. Płyty mogą pozostać widoczne lub pomalowane produktami akrylowymi na bazie wody. Dzięki jednemu rozwiązaniu produkto wemu można na wiele sposobów zredukować zakłócający hałas. Cechy szczególne: doskonale redukują transmisję dźwięku powietrznego. Umożliwiają dodawanie masy do ścian i urzą dzeń mechanicznych bez utraty miejsca – niewidocznie w konstrukcjach lub widocznie na istnie jących ścianach działowych. Są przyjazne dla środowiska, recycling jest możliwy w 100%. Wolne od ołowiu, bitumu, halogenów i fosforanu. Są elastyczne, łatwe do przecinania i montażu. Sa moprzylepny materiał ma bardzo dobrą przyczepność do stali i płyt gipsowo-kartonowych. Izo lacyjność akustyczna Rw: 23 dB dla gr. 1 mm Barrier P; 27 dB dla gr. 2 mm Barrier P/Barrier B; 30 dB dla gr. 3 mm Barrier P/Barrier B; 32 dB dla gr. 4 mm Barrier P/Barrier B; 34 dB dla gr. 5 mm Barrier P.
informacja.pl@armacell.com www.armacell.pl
44
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
IZOLACJE AKUSTYCZNE
K-FONIK 240
Opis produktu: produkt, który łączy cechy izolacji termicznej oraz materiału dźwiękochłon nego. Ma elastyczną, otwartą strukturę i dlatego jest tak skuteczny w po chłanianiu energii akustycznej. Służy jako samodzielna warstwa lub jako warstwa uzupełniająca na właściwej izolacji akustycznej, np. K-Fonik GK. Takie rozwiązanie jest stosowane np. przy budowie maszyn i urządzeń oraz w rurociągach przemysłowych. Cechy szczególne: produkt charakteryzuje się unikalną, gradientową strukturą o zmiennej gęstości. Reakcja na ogień: C-s3,d0. Grubość: 10–50 mm. Gęstość: około 240 kg/m3. W ymiary: 1000×1000 mm.
K-FONIK ST GK
Opis produktu: produkt wykonany z pianki kauczukowej oraz gumy niespienionej, któ ry łączy w sobie cechy izolacji termicznej i akustycznej. Przeznaczony do ochrony przed hałasem w budownictwie, urządzeniach, instalacjach wen tylacyjnych oraz sanitarnych. Dostępny również w wersji samoprzylepnej. Zastosowanie produktu K-Fonik ST GK 072 powoduje znaczne obniżenie hałasu generowanego przez system kanalizacyjny. Cechy szczególne: produkt charakteryzuje się bardzo wysoką izolacyjnością akustyczną. Re akcja na ogień: B-s3,d0. Ciężar: 4,4 kg/m2 (K-Fonik ST GK 072). Wymia ry: 1000×2000 mm.
K-FONIK GK Opis produktu: izolacja akustyczna wykonana z niespienionego kauczuku o wysokiej gę stości przeznaczona do ochrony przed hałasem w budownictwie, urzą dzeniach, instalacjach wentylacyjnych oraz sanitarnych. Pasy dylatacyjne K-Fonik służą do fizycznego oddzielania konstrukcji szkieletowej w zabu dowie lekkiej od ogólnej konstrukcji budynku. Znajdują zastosowanie także jako materiał dylatujący warstwę płyt g-k od szkieletu sufitu podwieszane go w pomieszczeniach o dużym natężeniu hałasu. Mogą być ponadto za stosowane jako dylatacja (pozioma/pionowa) ścian wznoszonych z użyciem tradycyjnych materiałów, jak cegła, pustak czy bloczek. Takie pasy używa ne są także jako warstwa pośrednia między legarami drewnianymi a pod łogą w budynkach o konstrukcji drewnianej. Cechy szczególne: produkt charakteryzuje się bardzo wysoką izolacyjnością akustyczną. Reak cja na ogień: B-s3,d0. Grubość: 2–4 mm. Gęstość: min. 2000 kg/m3. Cię żar: 4–8 kg/m2. Wymiary: 1000×2000 mm, zwoje 25 lub 50 m.
kontakt@kflex.com www.k-flex.pl
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
45
IZOLACJE AKUSTYCZNE
SCHÖCK TRONSOLE® TYPU Z
Opis produktu: element służący do akustycznego oddzielania spocznika (monolitycznego lub prefabrykowanego) od ścian klatki schodowej. Cechy szczególne: Schöck Tronsole® typu Z sprawia, że nie trzeba wykonywać podłogi pływającej na spoczniku po średnim. Dzięki jego zastosowaniu proces budowy zostaje zoptymalizowany, a spocznik pośred ni może być wykonany w technologii filigranowej. I tak na przykład przy grubości płyty od 18 cm uzyskuje się niezakłócony przebieg spoiny, ponieważ element ścienny nie jest widoczny od spodu. Schöck Tronsole® typu Z składa się z elementu ściennego oraz z dostępnego opcjonalnie elemen tu nośnego typu Z Part T. Element ścienny z ramką zamykającą, połączenie z płytą typu L. Tronsole® typu Z (element ścien ny + element nośny) w standardzie osiąga klasę odporności ogniowej R120. Aprobata ITB dają ca bezpieczeństwo projektowania.
SCHÖCK TRONSOLE® TYPU T
Opis produktu: element służący do oddzielania akustycznego biegu schodów (bieg schodów monolityczny lub pre fabrykowany) od spocznika lub płyty stropowej (monolitycznej lub prefabrykowanej). Cechy szczególne: Schöck Tronsole® typu T łączy w sobie wysokie wymagania architektoniczne z łatwym montażem na budowie lub w zakładzie prefabrykacji. Przy jego zastosowaniu można wykonywać wszystkie standardowe grubości spocznika i szerokości klatki schodowej. Prosty profil spoin umożliwia łą czenie z jednolitą spoiną, biegnącą dookoła całego elementu. Przy zastosowaniu tego elementu nie trzeba wykonywać podpory konsoli na spoczniku i biegu. Standardowo w klasie odporności ogniowej R90 dla zapewnienia ochrony przeciwpożarowej. Aprobata ITB dająca bezpieczeństwo projektowania.
SCHÖCK TRONSOLE® TYPU F Opis produktu: element służący do oddzielania akustycznego biegów schodów (części prefabrykowanych) od spo czników lub płyt stropowych (dostarczanych w formie prefabrykatu lub półprefabrykatu). To ele menty dające pełną pewność podczas montażu. Cechy szczególne: Schöck Tronsole® jest mocowany za pomocą zintegrowanych taśm przylepnych do prefabryka tu. Dzięki temu Tronsole® pozostają we właściwej pozycji także podczas montażu schodów. Od dzielenie biegu schodów i płyty stropowej sprawia, że do szczeliny nie dostanie się żaden brud, co pozwala na zminimalizowanie ryzyka powstawania mostków dźwiękowych podczas prac wy konawczych. Dostosowany dla głębokości podparcia 13–16 cm. Wydajne rozwiązanie zapewnia jące pewne wytłumienie akustyczne między biegiem schodów a spocznikiem/stropem. Dostępny w 5 różnych długościach. W standardzie dostępny w 2 poziomach wytrzymałości. Wyższe po ziomy wytrzymałości dostępne na zamówienie. Klasa odporności pożarowej R120. Aprobata ITB dająca bezpieczeństwo projektowania.
www.schoeck.com
46
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
BUDOWA
TARASY WENTYLOWANE
Buduj z ekspertem
– hydroizolacja, termoizolacja i paroizolacja
mgr inż. Maciej Rokiel
nie szczelnej powłoki. Czyli muszą dać się
W artykule przeanalizujemy dwa najczęściej spotykane warianty: taras nad pomieszczeniem ogrzewanym oraz taras na gruncie, ze szczególnym uwzględnieniem materiałów stosowanych na: paroizolację, termoizolację, hydroizolację główną, hydroizolację pod warstwą użytkową, posadzkę (płyty oraz wsporniki), oraz wykonanie okapu.
na krawędziach zgrzać, skleić czy zwulkani
Taras nad pomieszczeniem ogrzewanym
»»materiały
zować. Punktem wyjścia jest zdefiniowanie minimalnych wymagań, jakie musi spełniać sam materiał. Charakter obciążeń sprawia, że taką membranę należy traktować jako dachową (obciążenie czynnikami atmosfe rycznymi) z dodatkowym obciążeniem me chanicznym (podstawki dystansowe). Elastyczne szlamy uszczelniające oraz
bezspoinowe – elastyczne szla
hybrydowe masy uszczelniające to cienko
my uszczelniające, a dla tarasów naziem
warstwowe (2–4 mm) powłoki. Doświadcze
nych także powłoki żywiczne.
nie pokazuje, że są z sukcesem stosowane
w zasadzie tylko w przypadku tarasów nad
Dobór rodzaju materiału zależy od koncep
w tego typu układach, jednak nie wolno tego
ziemnych, dla tarasów naziemnych izolacja
cji konstrukcji oraz analizy obciążeń (układu
robić bezkrytycznie. Przede wszystkim nie
pod warstwą użytkową jest jednocześnie izo
podstawek dystansowych, średnicy ich stopki
można stosować materiałów, które są dekla
lacją główną.
oraz sposobu użytkowania połaci – ze wzglę
rowane do zastosowania tylko jako izolacja
du na obciążenie punktowe i niebezpieczeń
podpłytkowa. Tu nie ma żadnej warstwy
stwo uszkodzenia/przebicia hydroizolacji).
ochronnej, wręcz przeciwnie, występuje cią
Paroizolacja oraz termoizolacja występują
Układ izolacji komplikuje się nieco dla tara sów nad pomieszczeniami. Na rys. 1 pokaza no typowy układ warstw tarasu nad pomiesz
Taras nad pomieszczeniem jest rodzajem
głe oddziaływanie zmiennych warunków at
czeniem. Proszę zwrócić uwagę na obecność
dachu użytkowego. Niektóre papy bitumicz-
mosferycznych oraz obciążenia mechaniczne
warstwy dociskowej na termoizolacji. War
ne, zwłaszcza w wysokich temperaturach,
i punktowy nacisk. Zatem szlam pracuje jak
stwy te rozdzielone są izolacją główną. I takie
mają tendencję do wydzielania specyficznego
powłoka ochronna, musi być więc odporny
go układu należy się konsekwentnie trzymać:
zapachu, co nie musi być obojętne dla osób
na UV, szokowe obciążenia oraz cykle za
izolacja główna znajduje się na termoizolacji,
przebywających na tarasie. Z tych względów
marzania i rozmarzania. Odporność na te
natomiast izolacja pod warstwą użytkową
papy są tu stosowane coraz rzadziej.
czynniki określa się zwykle przyczepnością,
Folie z tworzywa sztucznego lub kauczu-
szczelnością oraz wyglądem powierzchni.
Rolą tej pierwszej (izolacji głównej – war
ku, oprócz wymaganej odporności mecha
Równie istotna jest zdolność mostkowania
stwa nr 6) jest zabezpieczenie połaci przed
nicznej (grubość), muszą umożliwić wykona
rys. Nie wolno zakładać, że podłoże się nie
znajduje się na jastrychu dociskowym.
zalaniem w razie uszkodzenia izolacji pod podstawkami dystansowymi. Natomiast rolą izolacji pod posadzką (warstwa nr 4) jest za bezpieczenie podkładu dociskowego przed zawilgoceniem. Nie oznacza to jednak, że mamy tu do czynienia z gradacją ważności powłok wodochronnych. Obie są tak samo ważne. Jednak charakter obciążeń powodu je, że do ich wykonania nierzadko stosuje się różne materiały. Na izolację pod podstawkami dystansowy mi można stosować:
»»bitumiczne materiały rolowe, takie jak pa py polimerowo-bitumiczne lub samoprzy lepne membrany bitumiczne,
»»rolowe
materiały z tworzyw sztucznych
i kauczuku (EPDM),
48
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
Rys. 1. Układ warstw tarasu nad pomieszczeniem – wariant 1: 1 – podstawka dystansowa, 2 – płyta warstwy użytkowej, 3 – przekładka ochronna, 4 – hydroizolacja, 5 – jastrych dociskowy, 6 – hydroizolacja między warstwowa, 7 – termoizolacja, 8 – paroizolacja, 9 – warstwa spadkowa, 10 – warstwa sczepna, 11 – płyta konstrukcyjna Rys. autor
www.ekspertbudowlany.pl
BUDOWA zarysuje i że nie dojdzie do mechanicznego
jawia się od razu pytanie, co będzie się dziać
Obciążenie użytkowe tarasów nadziem
uszkodzenia. Zatem szlam/masa hybrydowa
w połaci. Woda wnikająca w połać spowodu
nych czy balkonów może dochodzić do
powinny być także zbadane na tzw. odpor
je zawilgocenie najpierw podkładu, a następ
5 kN/m2 połaci. Jest to oczywiście obciąże
ność na przebicie statyczne (dla masy hy
nie termoizolacji (warstwa rozdzielająca nie
brydowej może to być tzw. obciążalność).
zatrzyma wody – nie jest hydroizolacją). Re
Wartość uzyskaną w badaniach należy od
zultatem może być utworzenie się w połaci
nieść do rzeczywistych obciążeń (inne będą
„basenu” (fot. 1), przy czym styropian będzie
w przypadku małych, przydomowych ta
leżał w wodzie. Naprawa w tym przypadku
rasów, a inne w przypadku budynków uży
nie będzie polegać na naprawieniu uszkodzo
teczności publicznej). Te tzw. czynniki nie
nej powłoki wodochronnej, lecz na usunięciu
pewności powinny decydować o możliwości
wszystkich warstw połaci (mokry styropian
zastosowania, podkreślam, w konkretnym
nie wyschnie, a połać nie będzie spełniać
przypadku, konkretnego materiału. Dobrą
wymagań związanych z ciepłochronnością,
praktyką jest zastosowanie ochronnych prze
pojawi się przemarzanie i kondensacja).
kładek, np. z grubej geowłókniny bezpośred nio pod stopkami podstawek dystansowych
Izolacja główna (ułożona na termoizolacji) może być wykonana z:
(nie tylko dla izolacji ze szlamu). Niezależnie
»»bitumicznych materiałów rolowych, takich
od tego grubość warstwy szlamu nie może
jak papy polimerowo-bitumiczne lub sa
być mniejsza niż 3 mm.
Fot. 2a. Przykład podstawki dystansowej Fot. Ravdeck
moprzylepne membrany bitumiczne,
Często spotykany błąd dla takiego wa riantu polega na wykonaniu zamiast izolacji
»»rolowych
materiałów
(folii/membran)
z tworzyw sztucznych lub kauczuku.
głównej nad termoizolacją (warstwa nr 6 na
Nie każda papa/membrana samoprzylep
rys. 1) warstwy rozdzielającej, natomiast
na i nie każda folia z tworzywa sztucznego
warstwa nr 8 pełni funkcję izolacji głównej
będzie się tu nadawać. Jakimi zatem pod
oraz paroizolacji. Taki układ jest niedopusz
stawowymi parametrami musi cechować się
czalny z punktu widzenia odporności na
izolacja główna, a jakimi izolacja pod war
uszkodzenia. Innymi słowy – będzie skutecz
stwą użytkową? Jeżeli stosuje się tu papę do
nie funkcjonował, gdy nie dojdzie do żadnego
zabezpieczeń dachowych, to powinna to być
uszkodzenia powłoki wodochronnej pod pod
papa polimerowo-bitumiczna, modyfikowana
stawkami dystansowymi.
SBS-em (ewentualnie APP), o giętkości nie
Fot. 2b. Przykład podstawki dystansowej Fot. Renoplast
W razie uszkodzenia tej hydroizolacji pod
wyższej niż –15ºC. Pierwszą warstwę układa
podstawkami wnikającą w połać wodę za
się na styropianie lub polistyrenie ekstrudo
nie równomiernie rozłożone, natomiast rze
trzyma izolacja na płycie konstrukcyjnej. Po
wanym na sucho i zgrzewa na zakładach,
czywiste punktowe obciążenie przekazywane
drugą zgrzewa się całopowierzchniowo do
na warstwy połaci przez podstawki dystanso
pierwszej warstwy. Osnowa papy powinna
we jest zupełnie inne. Na rynku można zna
zapewnić jak największe wydłużenie przy
leźć różne rodzaje podstawek dystansowych
rozciąganiu, dlatego należy stosować papy
(fot. 2). Od prostych do zaawansowanych,
na osnowie poliestrowej. W przypadku mem
umożliwiających nie tylko płynną regulację
bran samoprzylepnych giętkość powinna wy
poziomu, lecz także poziomowanie warstwy
nosić natomiast –20ºC.
użytkowej czy wręcz wykonanie posadzki
Fot. 1. Skutek umiejscowienia izolacji miedzywar stwowej pod termoizolacją. Opis w tekście Fot. autor
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
Na więcej parametrów należy zwrócić
podniesionej nawet o kilkanaście centyme
uwagę, gdy stosuje się folie lub membrany
trów w porównaniu do poziomu hydroizolacji.
z tworzywa sztucznego albo kauczuku. Wyni
Obciążenia przekazywane na powłokę wo
ka to z faktu, że na temat folii narosło wiele
dochronną zależą od układu płyt warstwy
mitów i niedomówień. Punktem wyjścia jest
użytkowej, dlatego układ podstawek musi
stosowanie materiału, który daje się zgrze
być dobrany do wymiarów i kształtu płyt oraz
wać, zwulkanizować lub skleić. Nie może
przewidywanego obciążenia połaci. Najbar
być to zatem folia zbyt cienka. Jej grubość
dziej niebezpieczne są podstawki niewia
powinna wynosić minimum 1,2 mm oraz po
domego pochodzenia, o małej i nierównej
winna być odporna na ujemną temperaturę –
powierzchni stopki. Ich dobór zależy przede
brak pęknięć w temperaturze –20ºC. Ważna
wszystkim od powierzchni samej stopki.
jest także stabilność wymiarów w wysokiej
Przykładowo dla podstawki o powierzchni
temperaturze (≤ 0,5%).
314 cm2 (promień 10 cm) obciążonej masą
W przypadku izolacji pod podstawkami
90 kg (założenie, że pojedynczy człowiek
dystansowymi, dla materiałów rolowych,
stanie dokładnie na podstawce) naprężenia
oprócz wyżej wymienionych wymagań do
pod stopką wynoszą 31 kPa. Zastosowanie
chodzi jeszcze odporność mechaniczna oraz
podstawki o promieniu 5 cm spowoduje
odporność na korozję biologiczną.
wzrost naprężeń do 124 kPa. Dlatego tak
www.ekspertbudowlany.pl
49
BUDOWA istotny jest dobór odpowiedniej hydroizola
to odkształcenie jest proporcjonalne nie tylko
wyłącznie XPS (lub inny materiał) o ściśliwo
cji oraz podstawki dystansowej (patrz także
do obciążenia, lecz także do pierwotnej gru
ści nie niższej niż CS(10)300). Dla konkret
tabela 1).
bości. Po pierwsze, szczególnie niebezpiecz
nego przypadku (zwłaszcza przy zróżnicowa
Charakter obciążeń sprawia, że papy/
ne jest stosowanie złej jakości styropianu,
nych obciążeniach i/lub przy różnej grubości
membrany należy traktować jako dachowe
nieodpornego na długotrwały nacisk i o nie
płyt termoizolacyjnych) może się okazać,
(obciążenie czynnikami atmosferycznymi)
wielkiej wytrzymałości mechanicznej. Z naj
że konieczne będzie zastosowanie np. XPS
z dodatkowym obciążeniem mechanicznym
istotniejszych parametrów mechanicznych
o mniejszej ściśliwości (np. XPS 500) oraz
(podstawki dystansowe).
zastosowanego materiału termoizolacyjnego
obliczeniowe oszacowanie wielkości ściśnię
Analogicznie w przypadku stosowania na
należy wymienić ściśliwość, tj. odkształcal
cia termoizolacji (tabela 1).
izolację na jastrychu elastycznych szlamów.
ność przy długotrwałym obciążeniu. Przykła
Układ odwrócony (rys. 3) wymaga izola
Po pierwsze, nie wolno ich stosować bezkry
dowo dla styropianu klasy CS(10)100 (EPS
cji i jednocześnie paroizolacji (warstwa nr 4)
tycznie. Przede wszystkim nie wolno stoso
100) przy grubości 20 cm należy się liczyć
z rolowych materiałów bitumicznych lub fo
wać materiałów, które są deklarowane do za
z ugięciami rzędu nawet 5 mm.
lii z tworzyw sztucznych oraz zastosowania materiału termoizolacyjnego niewrażliwego
stosowania tylko jako izolacja podpłytkowa.
Jeżeli termoizolacja znajduje się pod ja
Tu nie ma żadnej warstwy ochronnej, wręcz
strychem dociskowym (rys. 1), należy sto
przeciwnie, występuje ciągłe oddziaływanie
sować termoizolację klasy min. CS(10)200
zmiennych warunków atmosferycznych oraz
(np. styropian EPS 200, choć zdecydowanie
płochronnych termoizolacji i jej kontaktu
obciążenia mechaniczne i punktowy nacisk.
zalecany jest np. XPS). W przypadku ukła
z wodą można wyróżnić kilka bardzo istot
Zatem szlam pracuje jak powłoka ochronna,
dów pokazanych na rys. 2, gdy podstawki
nych wymagań, takich jak nasiąkliwość
musi być odporny na UV, szokowe obcią
ułożone są na termoizolacji, należy stosować
wodą
żenia oraz cykle zamarzania i rozmarzania. Odporność na te czynniki określa się zwykle przyczepnością, szczelnością oraz wyglą dem powierzchni. Równie istotna jest zdol ność mostkowania rys. Nie wolno zakładać, że podłoże się nie zarysuje i nie dojdzie do mechanicznego uszkodzenia. Zatem szlam powinien być także zbadany na tzw. odpor ność na przebicie statyczne. Wartość uzy skaną w badaniach należy odnieść do rze czywistych obciążeń (przypominam, że inne będą w przypadku małych przydomowych tarasów, a inne w przypadku budynków uży
zastosowania, podkreślam, w konkretnym
Wariant 1 – ciężar własny płyt + obciążenie równomiernie rozłożone EPS 100 (CS(10)100)
(nie tylko dla izolacji ze szlamu). Niezależnie od tego grubość warstwy szlamu nie może być mniejsza niż 3 mm (jak dla izolacji prze
EPS 200 (CS(10)200)
przy
widzenia
właściwości
krótkotrwałym
cie
zawilgoceniu
Wariant 2 – ciężar własny płyt + obciążenie punktowe
XPS 300 (CS(10)300)
EPS 100 (CS(10)100)
EPS 200 (CS(10)200)
XPS 300 (CS(10)300)
Odkształcenie (ściśnięcie), w mm, dla podstawki o średnicy f = 20 cm 8,2
kładek np. z grubej geowłókniny bezpośred nio pod stopkami podstawek dystansowych
punktu
termoizolacja
przypadku, konkretnego materiału. Dobrą praktyką jest zastosowanie ochronnych prze
Z
Tabela 1. P rzykładowa analiza odkształcenia termoizolacji o grubości 15 cm pod podstawka mi dystansowymi w zależności od obciążenia Założenia: –– obciążenie użytkowe równomiernie rozłożone 4 kN/m2 (1 kN odpowiada w przybliżeniu 100 kg), –– obciążenie punktowe na podstawkę dystansową 0,98 kN (przyjęty szacunkowy ciężar usta wiony na podstawce, całkowite obciążenie przenoszone przez podstawkę), –– powierzchnia podstawki – 314 cm2 (podstawka okrągła, średnica stopy f = 20 cm) oraz 78,5 cm2 (podstawka okrągła, średnica stopy f = 10 cm), –– płyty posadzki kamienne 60×60 cm, podparte tylko w narożnikach, przyjęty ciężar płyty 0,29 kN. Jedna podstawka podpiera cztery narożniki płyt, –– pierwotna grubość termoizolacji –15 cm.
teczności publicznej). Te tzw. czynniki nie pewności powinny decydować o możliwości
na wilgoć i wodę.
4,1
2,8
6
3
2
Odkształcenie (ściśnięcie), w mm, dla podstawki o średnicy f = 10 cm 33
16,5
11
24,2
12,1
8
Rzeczywiste ugięcia będą mniejsze ze względu na obecność hydroizolacji i ułożenie termoizo lacji w sposób ciągły, a nie punktowy pod podstawkami.
ciwwodnej). Inny wariant układu drenażowego pokaza no na rys. 2. W tym przypadku podstawki dystansowe ustawione są na termoizolacji chronionej powłoką wodochronną. Izolacja ta (tylko materiały rolowe – warstwa nr 4 na rys. 2) stanowi jedyne zabezpieczenie połaci, dlatego zaleca się, aby dla takiego wariantu paroizolacja pełniła dodatkowo funkcję hy droizolacji. Dla płyt termoizolacyjnych (EPS, XPS, pianki PIR/PUR) nie zmierzy się typowej wy trzymałości na ściskanie. Wszystko dlatego, że jest to materiał podatny, po przyłożeniu obciążenia odkształci się (ściśnie). Przy czym
50
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
Rys. 2. Układ warstw tarasu nad pomieszczeniem – wariant 2: 1 – podstawka dystansowa, 2 – płyta warstwy użytkowej, 3 – przekładka ochronna, 4 – hydroizolacja, 5 – termoizolacja, 6 – paroizolacja i izolacja między warstwowa, 7 – warstwa spadkowa, 8 – warstwa sczepna, 9 – płyta konstrukcyjna Rys. autor
www.ekspertbudowlany.pl
BUDOWA
Rys. 3. Układ warstw tarasu nad pomieszczeniem – wariant 3 (układ odwrócony): 1 – podstawka dystansowa, 2 – płyta warstwy użytkowej, 3 – termoizolacja (płyty o frezowanych krawędziach), 4 – hydroizolacja i paroizolacja, 5 – warstwa spad kowa, 6 – warstwa sczepna, 7 – płyta konstrukcyjna Rys. autor
Rys. 4. Systemowy profil okapowy musi być dostosowany do rodzaju warstwy użytkowej Rys. Renoplast
części powierzchni, przy całkowitym i dłu
musi wynikać z analizy cieplno-wilgotnościo
potrzeby stosowania termoizolacji, hydro
gotrwałym zanurzeniu oraz nasiąkliwość na
wej. Jest ona szczególnie istotna dla warian
izolacja ułożona jest bezpośrednio na płycie
skutek dyfuzji pary wodnej oraz odporność
tów pokazanych na rys. 1 oraz rys. 2.
ze spadkiem lub warstwie spadkowej, a od
na cykle zamrażania–rozmrażania, których spełnienie ma zasadniczy wpływ na zapew
Taras na gruncie
spodu należy wykonać warstwę przerywają cą podciąganie kapilarne
nienie wymaganej i trwałej w czasie ochrony
Dla tarasu na gruncie sytuacja jest prostsza.
Należy usunąć część gruntu rodzimego, tak
termicznej.
Ponieważ pod powierzchnią tarasu nie ma
aby można było wykonać 20–30 cm podsyp
Według normy DIN 4108-10 [13] mini
pomieszczeń, spotyka się czasami opinie,
ki piaskowej oraz ułożyć 20–30 cm warstwy
malne wymagania stawiane materiałom do
że zbędna jest wysoka niezawodność izolacji
przerywającej podciąganie kapilarne z płuka
termoizolacji dachów w układzie odwróco
przeciwwodnej. Nic bardziej błędnego. Do
nego kruszywa o uziarnieniu 8–16 mm, prze
nym to m.in.:
puszczenie do przesiąkania wilgoci w war
krytego grubą folią, membraną kubełkową lub
stwy konstrukcji, a w konsekwencji do grun
geowłókniną. Przy czym wykop pod warstwę
marzania i odmarzania – maks. 2%. Re
tu, prowadzi do zamarznięcia gruntu oraz
podkładową z płukanego kruszywa musi być
dukcja wytrzymałości mechanicznej nie
jego parcia na płytę nośną. Rezultatem w zi
z każdej strony przynajmniej o 50 cm szerszy
może być przy tym większa niż 10% w po
mie będzie „wysadzenie” tarasu i spękania
niż wymiary tarasu. Dopiero taka podbudowa
równaniu z próbkami suchymi,
warstw wykończeniowych, w lecie natomiast
może stanowić podłoże pod płytę konstruk
spękania na skutek osiadania. Zawilgocony
cyjną. Alternatywą jest posadowienie płyty na
nej – dla płyt o grubości 50 mm – maks.
beton płyty konstrukcyjnej także podlega de
fundamentach, z pełnym zabezpieczeniem
5%, dla płyt o grubości 100 mm – maks.
strukcji w wyniku działania mrozu, dlatego
wodochronnym tych o statnich.
3%, dla płyt o grubości 200 mm – maks.
niezbędne jest stosowanie w gruncie pod
Do wykonania powłoki wodochronnej na
1,5%,
płytą dodatkowej warstwy przerywającej
warstwie spadkowej lub płycie ze spadkiem
podciąganie kapilarne. Nie ma natomiast
można stosować te same materiały, które
»»nasiąkliwość wody po trzystu cyklach za
»»nasiąkliwość na skutek dyfuzji pary wod
»»nasiąkliwość
przy długotrwałym zanurze
niu w wodzie – maks. 0,7%.
»»doświadczenie pokazuje, że sprawdza się tu polistyren ekstrudowany (XPS). Bardzo podobne zalecenia co do XPS zna leźć można w zaleceniach ITB [5], przy czym ww. wytyczne za punkt wyjścia stawiają absorpcję wody po cyklach zamrażania–roz mrażania, definiując maksymalną wartość na poziomie 1% dla termoizolacji z XPS. Jeżeli chodzi o hydroizolację (warstwa nr 4 na rys. 3), to parametry folii oraz pap na leży przyjmować analogicznie jak dla izolacji głównej dla wariantu pokazanego na rys. 1 (warstwa nr 6). Jednak hydroizolacja musi jednocześnie pełnić funkcję paroizolacji, dla tego dodatkowo musi to być materiał o de klarowanym współczynniku oporu dyfuzyjne go μ lub równoważnym oporze dyfuzyjnym Sd. Wymagana wartość oporu dyfuzyjnego
52
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
Fot. 3. Systemowy profil okapowy musi być dostosowany do rodzaju warstwy użytkowej
www.ekspertbudowlany.pl
Fot. autor
SYSTEMY DO TARASÓW WENTYLOWANYCH
PROFILE OKAPOWE I PODKŁADKI TARASOWE
NA TARAS, NA BALKON, NA ZAWSZE...
RENOPLAST.PL
BUDOWA mogą być stosowane do izolacji na jastrychu dociskowym. Powyższa analiza, jakkolwiek uproszczo na, pokazuje, jak istotny jest dobór warstw połaci. Za krytyczne warstwy należy uznać:
»»termoizolację, ze względu na ściśliwość, »»hydroizolację pod podstawkami ze wzglę du na obciążenie punktowe i niebezpie czeństwo uszkodzenia/przebicia. Układ drenażowy zawsze wymaga sys temowego wykończenia okapu, chyba że mamy do czynienia z balustradą pełną (dla wariantów pokazanych na rys. 2 i rys. 3 jest to w zasadzie jedyna możliwość). Koniecz ne jest także zabezpieczenie płyt przed wy padnięciem przy zapewnieniu skutecznego odprowadzenia wody. Sytuację utrudnia fakt, że nie da się tego zrobić za pomocą obróbki blacharskiej. Z tego powodu profil okapowy musi być dopasowany do rodzaju warstwy użytkowej (rys. 4, fot. 3) (deska tarasowa, płyty na pod stawkach dystansowych). Ogranicza to moż liwość kształtowania wymaganej wysokości podstawek dystansowych przez wysokość i kształt profilu okapowego. Proszę pamiętać, że układ drenażowy umożliwia uzyskanie po ziomej warstwy użytkowej przy „schowaniu” spadku w warstwach połaci. Dla niewielkich wymiarów połaci może to nie mieć znacze nia, przy większych – zasadnicze.
Literatura 1. Außenbeläge, „Belagskonstruktionen mit Flie sen und Platten außerhalb von Gebäuden“, ZDB, 2019. 2. PN ISO 2394:2000, „Ogólne zasady niezawodno ści konstrukcji budowlanych”. 3. PN-EN 13164 +A1:2015‑03, „Wyroby do izola cji cieplnej w budownictwie. Wyroby z polistyrenu ekstrudowanego (XPS) produkowane fabrycznie. Specyfikacja”. 4. PN-EN 13163 +A2:2016-12, „Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie – Wyroby ze styropianu (EPS) produkowane fabrycznie. Specyfikacja”. 5. PN-B-20132:2005, „Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie – Wyroby ze styropianu (EPS) produkowane fabrycznie. Zastosowania”. 6. PN-EN 14891:2017-03, „Wyroby nieprzepusz czające wody stosowane w postaci ciekłej pod płytki ceramiczne mocowane klejami – Wymaga nia, metody badań, ocena i weryfikacja stałości właściwości użytkowych, klasyfikacja i oznacze nie”. 7. DIN 4108-10:2015-12, „Wärmeschutz und Ener gie-Einsparung in Gebäuden – Teil 10: Anwendun gsbezogene Anforderungen an Wärmedämmstoffe – Werkmäßig hergestellte Wärmedämmstoffe“. 8. DIN SPEC 20000-201:2018-08, „Anwendung von Bauprodukten in Bauwerken – Teil 201: An wendungsnorm für Abdichtungsbahnen nach Europäischen Produktnormen zur Verwendung in Dachabdichtungen“. 9. DIN SPEC 20000-202:2016-08, „Anwendung von Bauprodukten in Bauwerken – Teil 202: An wendungsnorm für Abdichtungsbahnen nach Eu ropäischen Produktnormen zur Verwendung als Abdichtung von erdberührten Bauteilen, von In nenräumen und von Behältern und Becken“. 10. PN-EN 13967+A1:2017-05, „Elastyczne wyro by wodochronne. Wyroby z tworzyw sztucznych
i kauczuku do izolacji przeciwwilgociowej łącznie z wyrobami z tworzyw sztucznych i kauczuku do izolacji przeciwwodnej części podziemnych. Defi nicje i właściwości”. 11. PN-EN 14909:2012, „Elastyczne wyroby wodo chronne. Wyroby z tworzyw sztucznych i kauczuku do poziomej izolacji przeciwwilgociowej. Definicje i właściwości”. 12. PN-EN 13956:2013-06, „Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby z tworzyw sztucznych i ka uczuku do pokryć dachowych – Definicje i właści wości”. 13. ZUAT-15/IV.13/2002, „Wyroby zawierające ce ment przeznaczone do wykonywania powłok hy droizolacyjnych”, ITB, 2002. 14. M. Rokiel, „Hydroizolacje w budownictwie”, wyd. III, Grupa MEDIUM, Warszawa 2019. 15. M. Rokiel, „Tarasy i balkony. Projektowanie i wa runki techniczne wykonania i odbioru robót”, Dom Wydawniczy MEDIUM, wyd. III, Warszawa 2013. 16. M. Rokiel, „ABC izolacji tarasów”, Grupa ME DIUM, Warszawa 2015. 17. B. Francke, „Wyroby hydroizolacyjne z tworzyw sztucznych i kauczuku stosowane w częściach podziemnych budynków i budowli ujęte w normie PN-EN 13967:2012. Wymagania i warunki stoso wania”, ITB, 2015. 18. K. Firkowicz-Pogorzelska, B. Francke, „Projekto wanie i wykonywanie stropodachów o odwróco nym układzie warstw”, ITB, 2012. 19. „Komentarz do normy PN-EN 14909, Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby z tworzyw sztucz nych i kauczuku do poziomej izolacji przeciwwilgo ciowej. Definicje i właściwości wraz z zaleceniami ITB dla wyrobów objętych normą”, ITB, 2011. 20. „Komentarz do normy PN-EN 13956:2006 Ela styczne wyroby wodochronne – Wyroby z tworzyw sztucznych i kauczuku do pokryć dachowych – De finicje i właściwości wraz z zaleceniami ITB dla wyrobów objętych normą”, ITB, 2009.
promocja
w nowej odsłonie
54
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
NOWOŚCI
ZAWORY F-POWER To nowa seria zaworów kulowych Ferro. Typoszereg ma szerokie zastosowa nie – w zależności od wymagań instalacji (np. rodzaju, materiału, sposobu łą czenia, dodatkowych funkcji zaworu, sposobu przełączania) można dobrać zawory: nakrętno-nakrętne, nakrętno-wkrętne, wkrętno-wkrętne, ze śrubun kiem lub półśrubunkiem, do wlutowania, z filtrem, spustowe, kątowe (ste rowane motylkiem lub dźwignią) i podtynkowe. Oprócz instalacji wodnych, przeznaczone są także do systemów sprężonego powietrza oraz chłodni
MINIMALISTYCZNE LAMPY
czych i solarnych (z roztworem gliko
Pill to seria opraw oświetleniowych, którą dla marki Cleoni stworzyła pro
lu o maksymalnym stężeniu 50%).
jektantka Natalia Wieteska. Seria składa się z dwóch opraw oświetlenio
Maksymalna temperatura pracy wy
wych – wiszącej oraz ściennej. Wisząca lampa Pill to symetryczne połącze
nosi 120°C, a minimalna –30°C (dla roztwo
nie dwóch „tabletek” (pill – ang. tabletka). Dolna to podświetlony, szklany
ru glikolu w stężeniu maksymalnym 50%). Zawory
klosz, w którym umieszczono moduł LED. Górną natomiast stanowi kon
F-Power są wykonywane w technologii ABT (Advanced
trastujący metal w kolorze głębokiej czerni. Przewód i podsufitka, z któ
Body Technology) z wykorzystaniem zaawansowanych
rymi się łączy, zostały wykonane w tym samym odcieniu. Lampa ma po
rozwiązań materiałowych i konstrukcyjnych. Budowa,
nadczasowy wygląd i daje dużo światła, dlatego sprawdzi się nad stołem,
solidność wykonania i wykorzystane przy produkcji
wyspą kuchenną czy barem.
materiały produkcyjne decydują o ich wysokiej trwa
Oprawa ścienna ma z kolei typowo graficzny charakter – przy użyciu kilku
łości. Niezawodność zaworów jest potwierdzana dzie
sztuk można tworzyć z niej ciekawe kompozycje, jednocześnie wprowa dzając do wnętrza subtelne, nastrojowe światło. Lampa może zostać za
sięcioletnią gwarancją.
wieszona w pionie lub poziomie, z metalową rurką po prawej bądź lewej stronie, w zależności od indywidualnych preferencji. Biegnący przez nią ka
EKOLOGICZNIE NA PODDASZU
bel jest ciekawym estetycznie i celowo wyeksponowanym elementem pro
Okna dachowe z PVC od FAKRO można dopasować do każdego wnętrza
jektu. Oba modele lamp mają stylowe
na poddaszu. Doskonale wkomponują się w sypialni, pokoju dziecięcym,
i bardzo modne matowe wykończe
a także w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności – kuchniach i ła
nie w kolorze czarnym. Ceny brutto:
zienkach. Co więcej, okna są ekologiczne, ponieważ wykonane są z mate
lampa wisząca – około 965 zł; lampa
riału przetworzonego i praktycznie w całości można je poddać ponownemu
ścienna – około 550 zł.
recyklingowi. FAKRO od ponad 30 lat tworzy okna, które gwarantują bez pieczeństwo i spokój na lata. Dają dużo naturalnego światła na poddaszu, co wpływa na komfort i zdrowie mieszkańców oraz zapobiegają stratom ciepła, przyczyniając się do oszczędności w ogrzewaniu. Wyposażone są w trzyszybowe pakiety podnoszące ich energooszczędność, a montowane wraz z kołnierzem Thermo zyskują o nawet 15% lepszy współczynnik prze nikania ciepła. Przy obecnych wymogach budowlanych są oknami chęt nie wykorzystywanymi przez architektów i inwestorów. W ofercie FAKRO dostępne są okna w klasycznym kolorze białym oraz w atrakcyjnych okle inach: sosna i złoty dąb, które wyglądają jak naturalne drewno i nadają po mieszczeniom wyjątkowy charakter. Co jednak istotne i bardzo wygodne, okna te są odporne na niekorzystne warunki atmosferyczne, nie pochłania ją wilgoci i nie wymagają malowania oraz częstych konserwacji. Ponadto producent oferuje dożywotnią gwarancję szyb hartowanych na gradobicie.
NOWE POMPY CIEPŁA Marka Buderus wprowadziła na ry nek dwie nowe serie pomp cie pła typu glikol/woda – Logatherm WSW196i.2 w wersji ze szklanym frontem w kolorze białym lub czarnym oraz Logatherm WSW186 w wersji z metalowym frontem w kolorze bia łym. Obie serie są dostępne w al ternatywnym wariancie ze zintegro wanym 180-litrowym zasobnikiem ciepłej wody lub 50-litrowym zasob nikiem buforowym. Dzięki koncepcji modułowej instalatorzy mają dużą elastyczność w dostosowywaniu urządzeń do potrzeb klientów – dotyczy to również kombinacji z innymi komponentami, takimi jak wolnostojący zasobnik ciepłej wody lub zintegrowany kompaktowy zasobnik buforowy. Pompy mają wydajność: 6, 8, 12 i 16 kW. Służą do zastosowania w do mach jedno- lub dwurodzinnych – nowych i modernizowanych. SCOP: do 5,5, klasa: A+++.
Opracowano na podstawie informacji od firm. Zdjęcia: serwis prezentowanych firm
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
55
BUDOWA
Domy przyszłości
Co powinniśmy zrobić, aby żyć w bardziej zrównoważony i zdrowszy sposób? W jaki sposób projektowanie budynków może przyczynić się do dobrostanu ludzi i planety? Z odpowiedzią przychodzi nowa koncepcja zrównoważonych budynków i społeczności Build for Life. Na czym polega koncepcja Build for Life?
56
konkretne propozycje, jak możemy sprostać niektórym z najbardziej palących problemów, przed którymi stoimy. Pierwszym obszarem jest środowisko. Budynki są odpowiedzialne za około 39% globalnej emisji CO2, a 40% światowej po
ne budownictwo wywiera ogromny wpływ
pulacji potrzebuje nowych miejsc zamieszka
nie tylko na mieszkańców tych obiektów, ale
nia. Co więcej, aby wyhamować kryzys kli
Build for Life obejmuje wiele wyzwań wystę
również na całe ekosystemy, od których je
matyczny, musimy osiągnąć zerową emisję
pujących w branży budowlanej, proponując
steśmy zależni. Dlatego, oprócz wskazówek
do 2050 roku. Stosując materiały o niskiej
nowatorskie podejście do przyszłych i obec
dla projektantów, urbanistów i specjalistów
szkodliwości dla środowiska i dokonując
nych miejsc zamieszkania. Zakłada, że obec
budowlanych, koncepcja ta zawiera również
kompleksowej oceny cyklu życia budynku,
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
BUDOWA moglibyśmy zaspokoić popyt na zwiększoną
Czynniki te są kluczowymi elementami
liczbę mieszkań bez uszczerbku dla natural-
procesu budowy i rozwoju. Dzięki nim współ
nych zasobów Ziemi.
pracownicy z różnych sektorów mogą stoso
Kolejnym ważnym wyzwaniem jest zdro
wać klarowne, otwarte ramy koncepcyjne do
wie. Spędzamy bowiem nawet 90% naszego
opracowywania i przekształcania budynków
czasu w zamkniętych pomieszczeniach, ale
z myślą o przyszłości. Wzorzec kompasu zo
nie potrafimy zadbać o zdrowy klimat w ich
stał stworzony we współpracy z architektami
wnętrzu. Budujemy tak, jakby istniało jakieś
firmy EFFEKT, inżynierami firmy MOE, firmą
uniwersalne rozwiązanie i godzimy się na
LeaderLab oraz Grupą VELUX. Został opraco
kompromisy dotyczące jakości materiałów
wany jako platforma partnerska dla wszyst
budowlanych. Tymczasem budownictwo sta
kich myślących podobnie liderów zmian
wiające na zdrowy klimat wnętrz i prozdro
w środowisku budowlanym.
wotne materiały pozwala wznosić budynki,
kaniowej oraz nowatorskie modele bizneso
w których nie tylko mniej chorujemy, ale
we, będziemy mogli oferować mieszkania
wręcz czujemy się zdrowsi.
osobom, które inaczej nie mogłyby sobie na
Nie możemy zapominać o dostępności do
nie pozwolić.
Przykład Living Places, czyli Build for Life w praktyce Chcąc pokazać, jak można budować w spo
zrównoważonych budynków jak największej
Bardzo ważną kwestią, choć często pomi
sób zrównoważony, opracowano pięć zasad,
części społeczeństwa. Szacuje się, że do
janą, jest możliwość uczestniczenia miesz
które można łatwo zastosować w praktyce.
2050 roku populacja miast powiększy się
kańców w życiu społeczności. Pomimo tego,
Ich punktem wyjścia jest typowa analiza
o 2,5 miliarda osób. Jednocześnie w więk
że żyjemy coraz bliżej siebie i jesteśmy coraz
rynkowa, do której dodano różnego rodzaju
szości miejsc na świecie obserwuje się
lepiej ze sobą połączeni, czujemy się coraz
znaczny i stały wzrost cen nieruchomości.
bardziej samotni, niespokojni i zestresowani.
To sprawia, że ludzie, którzy tego najbar
Projektując środowisko budowlane, które
dziej potrzebują, nie mogą sobie pozwolić
umożliwia dzielenie się i uczestniczenie
na korzystanie z ofert rynku budowlanego.
w życiu społeczności, a także zapewnia
Tworząc takie środowiska budowlane, które
poczucie tożsamości i bezpieczeństwa, mo-
będą priorytetowo traktować przystępność
żemy wymiernie polepszyć samopoczucie
W 2023 roku w Kopenhadze ma zostać
cenową, współdzielenie powierzchni miesz
wspólnoty i poprawić ogólny stan zdrowia
wybudowany prototyp Living Places, będą
jej członków, zmniejszając przy tym niepo-
cy efektem współpracy między architektami
kój, samotność i stres.
firmy EFFEKT, inżynierami firmy MOE, kon
Jacek Siwiński, prezes VELUX Polska
Zrównoważone budynki powinny uwzględniać zarówno zdrowie ludzi, jak i dobro całej planety. Aby tak się stało, musimy zmienić sposób myślenia i życia. Dlatego warto zainspirować się nową koncepcją Build for Life i zacząć działać. Warto podkreślić, że koncepcja stanowi część strategii zrównoważonego rozwoju Grupy VELUX oraz wkład firmy w realizację Celu 11. przyjętego przez ONZ (Zrównoważone Miasta i Społeczności).
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
ulepszenia i redukcje. Te zasady to:
»»zdrowie, »»skalowalność, »»współdzielenie, »»prostota, »»adaptacyjność.
Co również ważne, koncepcja Build for
trahentami firmy Enemaerke&Petersen oraz
Life została wzbogacona o Wzorzec kompa
Grupą VELUX. Prototyp ma powstać w cen
su, przedstawiający siedem strategicznych
trum Kopenhagi, w Jernbanebyen, na terenie
czynników:
dawnych warsztatów kolejowych. Living Places w Kopenhadze będzie pierwszym poka
»»elastyczność, »»jakość, »»środowisko, »»zdrowie, »»społeczność, »»lokalność, »»przystępność cenową.
www.ekspertbudowlany.pl
zowym przykładem tego, jak koncepcja Build for Life może wyglądać w praktyce, dając inspirację i impuls do tworzenia nowych roz wiązań dla budownictwa przyszłości. Opracowano na podstawie materiałów firmy VELUX
57
BUDOWA
Buduj z ekspertem
Projekt i budowa domu w standardzie Passive House Institute Tekst i zdjęcia: mgr inż. Damian Czernik, projektant instalacji sanitarnych dla budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej. Autor bloga „Okiem inżyniera”, o budownictwie pasywnym i energetyce odnawialnej
większy jest udział energii odnawialnej w bu
Coraz więcej inwestorów decyduje się na budowę budynku w standardzie Niemieckiego Instytutu Budownictwa Pasywnego Passive House Institute w Darmstadt. Za budową takiego domu przemawiają względy ekonomiczne – niskie koszty eksploatacji obiektu oraz względy ekologiczne – zyskujemy budynek o możliwie niskim wpływie na środowisko zewnętrzne.
widuje trzy klasy energetyczne, w zależności
dynku, tym lepsza klasa energetyczna – tutaj certyfikat PHI (Passive House Institute) prze od zapotrzebowania i wytwarzania odnawial nej energii pierwotnej (PER) – Classic, Plus lub Premium. Wszystkie pomieszczenia znajdujące się wewnątrz budynku pasywnego ze szczelną powłoką izolacyjną muszą być wentylowa ne przez instalację mechanicznej centrali
B
odzyskującej ciepło z powietrza wywiewa udownictwo pasywne to standard
przepisami, mogą posłużyć się wymaga
nego. Instalacja dostarcza wystarczający
budynku niskoenergetycznego, któ
niami stawianymi przez Niemiecki Instytut
strumień objętości powietrza wentylacyjnego
ry zużywa możliwie minimalną ilość
Budownictwa Pasywnego w Darmstadt oraz
(schłodzonego lub podgrzanego w wymien
energii do celów ogrzewania, wentylacji
przystąpić do certyfikacji takiego budynku na
niku centrali) do pomieszczeń i odbiera go.
i przygotowania ciepłej wody użytkowej.
zasadach Passive House Institute (PHI).
Co więcej, w takich budynkach zwraca się
W polskim ustawodawstwie nie mamy defi nicji budynku pasywnego, ale jest on bliższy
Czym jest budynek pasywny?
wewnątrz – przebywanie w pomieszczeniach
pod względem zużycia energii użytkowej bu
Budynki pasywne w ogólnym pojęciu cha
o zbyt niskiej wilgotności (poniżej 30%) ne
dynkom zeroenergetycznym niż niemal ze
rakteryzują się szczególnie wysokim kom
gatywnie wpływa na naszą kondycję oraz
roenergetycznym. Prawdą jest, że rozporzą
fortem cieplnym przy bardzo niskim zużyciu
zdrowie. Z kolei zbyt duża wilgotność (powy
dzenie w sprawie warunków technicznych,
energii. Zastosowanie standardu budynku
żej 70%) sprzyja rozwojowi pleśni i grzybów.
jakim powinny odpowiadać budynki i ich
pasywnego w budynkach jest korzystne z
Dlatego rolą wentylacji mechanicznej w bu
usytuowanie [1] od 1 stycznia 2021 roku
uwagi na niskie koszty eksploatacyjne. Tego
dynku pasywnym jest nie tylko właściwa wy
wymaga projektowania i budowy budynków
typu budynki wyróżniają się zapotrzebo-
miana powietrza, ale również utrzymywanie
energooszczędnych.
architektów
waniem na energię użytkową nie większą
wilgotności na stałym, względnym poziomie
i projektantów branżowych obliguje to wy
niż 15 kWh/(m2 · rok). Kryterium krotności
– 40–60%.
łącznie do osiągnięcia wymaganego współ
wymiany powietrza n50 podczas pomiaru
czynnika przenikania ciepła przez przegrody
ciśnieniowego szczelności powietrznej w ta
zewnętrzne oraz do spełnienia kryterium nie
kim budynku wynosi nie więcej niż 0,6 1/h.
przekroczenia wskaźnika energii pierwotnej
Ponadto takie budynki korzystają z energii
W budynkach pasywnych dąży się do tego,
Ep (kWh/m2 · rok).
odnawialnej, która w możliwie dużym stop
aby nie występowały mostki cieplne. To
Inwestorzy, chcący zbudować dom w stan
niu zaspokaja potrzeby energetyczne do ce
newralgiczne miejsca w budynku, w któ
dardzie o wiele wyższym niż wymagany
lów ogrzewania i przygotowania c.w.u. Im
rych dochodzi do największej ucieczki cie
Jednak
Elewacja południowo-wschodnia
58
uwagę na wilgotność względną powietrza
EKSPERT BUDOWLANY
Mostki cieplne w budynku pasywnym
Elewacja południowo-zachodnia
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
BUDOWA pła na zewnątrz. Mostki cieplne powstają
a więc na przykład warstwa izolacji dachu
znajdującego się w budynku w ciągu godzi
w wyniku wad projektowych, a zwłaszcza
powinna łączyć się na całej długości z izo
ny przy różnicy ciśnień pomiędzy wnętrzem
niestarannego wykonawstwa, dlatego wy
lacją ściany zewnętrznej,
a otoczeniem obiektu równej 50 Pa (pomiaru
różnia się dwa rodzaje mostków cieplnych.
»»w
projekcie budynku powinno się unikać
dokonuje się najpierw dla nadciśnienia, a na
Pierwsze z nich to geometryczne mostki
ostrych krawędzi, gdyż są one trudne do
cieplne – występują wszędzie tam, gdzie
zaizolowania, na przykład szczególnie
Zgodnie z wytycznymi certyfikatu Passive
powierzchnia przegrody od strony zewnętrz
trudno jest zachować ciągłość izolacji
House Institute, w budynku pasywnym war
nej jest różna od powierzchni przegrody od strony wewnętrznej. Drugim rodzajem są
w okolicach lukarn,
»»należy
stępnie dla podciśnienia).
tość współczynnika n50 powinna wynosić
stosować rozwiązania sprzyjające
nie więcej niż 0,6 1/h. Aby uzyskać wysoką
konstrukcyjne mostki cieplne powstające
zachowaniu ciągłości izolacji, na przykład
szczelność budynku, w trakcie budowy na
w miejscach pocienienia lub przerwania
samonośne balkony i klatki schodowe oraz
leży korzystać z elementów uszczelniających
warstwy izolacji oraz niejednorodności kon
posadowienie na płycie fundamentowej.
powłokę budynku, tj. folii, taśm, kołnierzy.
strukcji przegrody. Drugi typ mostków musi być bezwzględnie eliminowany z budynków pasywnych, jeśli zależy nam na utrzymaniu jak najwyższego standardu energetycznego.
Szczelność budynku pasywnego – co warto wiedzieć?
Ważne jest wykonanie bardzo ciepłej i do kładnej obróbki okien oraz drzwi, a także zastosowanie hermetycznych puszek w in stalacji elektrycznej. Stolarkę okienną należy
W zależności od charakteru, mostki cieplne
Osiągnięcie przez budynek pasywny wysokiej
też wykonać w systemie ciepłego montażu,
mogą przybierać kształt mostków liniowych
szczelności powietrznej wymaga zastosowa
polegającego na wykonaniu profili montażo
lub punktowych. Przykładem mostka linio
nia szczególnych rozwiązań projektowych
wych w warstwie izolacji zewnętrznej. War
wego jest m.in. balkon z płytą stropową.
oraz wysokiej staranności prac budowlano
to dodać, że nawet najcieplejsze i najlepsze
W takim przypadku w miejscu, w którym
-wykonawczych. Zanim omówię te rozwią
okna oraz drzwi nie będą w stanie sprostać
balkon przecina izolację ściany zewnętrz
zania, poniżej prezentuję skróconą listę za
wymaganiom standardu Passive House, je
nej, powstaje podłużne pasmo, przez które
wierającą materiały oraz połączenia szczelne
śli nie zostaną zamontowane we właściwy
łatwo ucieka ciepło. Mostkami punktowymi
i nieszczelne.
sposób. W przypadku budynku pasywnego
są na przykład miejsca, gdzie elementy mo
Materiały szczelne
jakiekolwiek nieszczelności mogą być przy-
cujące, takie jak stalowe kotwy, przecinają izolację termiczną lub naruszają ją prowa dzone przez przegrody zewnętrzne insta lacje, zwłaszcza przewody wentylacyjne, freonowe, a nawet elektryczne, o ile nie są odpowiednio zabezpieczone, aby zapobiec nieszczelności i ucieczce ciepła z budynku. Potencjalnymi mostkami cieplnymi w bu dynku są:
»»połączenia balkonów ze stropem, »»wieńce i nadproża ścian zewnętrznych, »»boczne ościeża otworów okiennych i drzwi balkonowych,
»»Tynk wewnętrzny na murze »»Folie paroszczelne »»Folia zbrojona »»Twarde płyty drewniane, OSB, sklejki »»Beton Materiały nieszczelne
trza. W dłuższej perspektywie może to prowadzić do wychładzania się pomieszczeń, ale też do zawilgocenia ścian zewnętrznych budynku. W przypadku budownictwa szkieletowego,
»»Mury (fugi – zaprawa murarska) »»Płyty paździerzowe, supremo, wiórowe »»Folie perforowane, paroprzepuszczalne »»Styropian, wełna mineralna »»Deskowanie, np. na dachu
uzyskanie szczelności wymaga większego
Połączenia szczelne
z ościeżami wymagają bardzo dokładnego
»» Połączenie folii taśmą butylowo-kauczuko
wą z dodatkową łatą dociskową »»ściany piwnic i wieńce stropu nad piwnicą, »»okna i parapety. »» Zastosowanie zgodnie z przeznaczeniem Aby walczyć z mostkami cieplnymi w bu
czyną niekontrolowanej wymiany powie-
taśmy piankowej z łatą dociskową
nakładu pracy (i kosztów) – wełna mineralna po zawilgoceniu może stracić część swoich właściwości termoizolacyjnych. Dlatego na etapie montażu okien wszelkie połączenia uszczelnienia dwuetapowego – z wykorzy staniem pianki poliuretanowej oraz techno logicznych taśm uszczelniających. W przy padku takiego budownictwa ważną rolę
zastosować
»» Przebicia zalane betonem o odpowiedniej
szereg rozwiązań projektowych i wykonaw
konsystencji i zaszpachlowanie połączeń
od strony wewnętrznej. Każde jej przecięcie
czych, które ograniczą ich występowanie do
elementów betonowych
może być przyczyną rozszczelnienia takiego
dynku
pasywnym,
możemy
minimum:
»»warstwa
izolacji termicznej powinna ota
czać w sposób ciągły i nieprzerwany całą ogrzewaną część budynku,
»»wszędzie tam, gdzie jest to możliwe nale ży unikać przerw, pocienienia lub przebić
»»Szczelna taśma akrylowa »»Dociskowe listwy uszczelniające Połączenia nieszczelne
»»Taśmy pakowe, papierowe »» Połączenia z betonem o nieodpowiedniej konsystencji
w warstwie izolacji,
»» Klejenie do nieoczyszczonych i nieprzygo
uniknięcia, współczynnik przewodzenia
»»Pianka montażowa PU »»Fugi silikonowe
»»jeżeli przebicie warstwy izolacji jest nie do ciepła materiału przebijającego w obsza rze warstwy izolacji powinien być możliwie jak najniższy (np. izolacja PIR),
»»połączenia
towanych elementów konstrukcyjnych
Szczelność budynku pasywnego mierzy się metodą bloower door. Efektem takiego bada
przegród powinny być zaizo
nia jest określenie współczynnika n50, defi
lowane w sposób ciągły i nieprzerwany,
niowanego jako krotność wymian powietrza
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
odgrywa ciągłość warstwy paroizolacyjnej
www.ekspertbudowlany.pl
Elewacja południowa
59
BUDOWA ogrzewania podłogowego i ściennego, gdzie temperatura wody grzewczej wynosi średnio 35–39°C. Do ogrzewania budynków energooszczęd nych wykorzystuje się również systemy elek trycznego ogrzewania podłogowego, np. z wykorzystaniem przewodów, mat czy folii grzewczych. Tego typu systemy montuje się bezpośrednio pod warstwą wykończeniową podłogi (system suchy) lub w wylewce aku mulacyjnej (system mokry). Dobierając odpowiedni system grzewczy, należy przeanalizować w pierwszej kolejno ści charakterystykę energetyczną, w której znajdziemy wysokość projektowanego obcią Usytuowanie jednostki zewnętrznej pompy ciepła typu powietrze/powietrze, posadowienie na cokole betono wym, odpływ skroplin do kanalizacji deszczowej
żenia cieplnego budynku. Systemem
instalacyjnym
jest
również
wentylacja mechaniczna z rur polietyleno się tynkiem. Dlatego w szkieletowym budow
wych PeHD o średnicy zewnętrznej 75 mm,
nictwie pasywnym wymaga się dokładnego
gdzie do odzysku ciepła wykorzystuje się
sprawdzenia wszystkich przejść instalacyj
rekuperator z wymiennikiem entalpicznym,
nych i zaklejenia uszkodzeń warstwy paro
krzyżowym, przeciwprądowym etc.
izolacyjnej. Alternatywnie można wykonać
Dużym zainteresowaniem w budownictwie
przedściankę instalacyjną, w której będą pro
pasywnym cieszą się systemy ogrzewania
wadzone piony i przewody wodociągowe, ka
powietrznego, z wykorzystaniem klimatyza
nalizacji sanitarnej i centralnego ogrzewania.
tora kanałowego. W takim rozwiązaniu kli
Instalacje w budynku pasywnym
Rozdzielnia sterująca budynkiem pasywnym
poszycia. Dlatego na etapie prac instalacyj
matyzator, czyli pompa ciepła typu powietrze/powietrze, wykorzystuje się zarówno do ogrzewania pomieszczeń w okresie letnim,
Budownictwo pasywne z uwagi na niskie
jak również do chłodzenia ich latem. A po
zapotrzebowanie na ciepło wymaga szcze
nieważ nośnikiem ciepła jest ogrzane powie
gólnego podejścia do kwestii ogrzewania.
trze, w ciągu kilku minut możemy podnieść
W takim budynku można skłaniać się ku ni
temperaturę w pomieszczeniu do takiej, jaka
skotemperaturowym źródłom ciepła opartym
została zaprogramowana. Aby rozprowadzać
na sprężarkowych pompach ciepła. Uzupeł
ciepłe powietrze do pomieszczeń, potrzebny
nienie tych systemów może stanowić domo-
jest sufit podwieszany, który należy uwzględ
wa instalacja fotowoltaiczna z magazynem
nić na etapie projektowania budynku.
energii (opcja).
Autorzy projektu domu pasywnego:
Źródła ciepła oparte o pompy ciepła z de
nych, zwłaszcza podczas montażu punktów
finicji
nazywamy
niskotemperaturowymi
ciepłej i zimnej wody oraz odpływów, ko
źródłami ciepła z uwagi na fakt, że przezna
nieczne jest przycięcie folii. W budownictwie
czone są do współpracy z temperaturą wody
murowanym do takich celów wykonuje się
grzewczej o temp. zasilania nieprzekraczają
bruzdy ścienne, ubytki następnie uzupełnia
cej 55°C. W praktyce mówimy o systemach
Kreator Architekci, www.kreatorarchitekci.pl
Literatura 1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicz nych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usy tuowanie (DzU z 2019 r. poz. 1065 z późn. zm.).
promocja
60
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
OKNA DACHOWE W NOWOCZESNEJ ARCHITEKTURZE Prezentowany budynek to biurowiec znajdujący się w historycznym centrum Brukseli. Został on zaprojektowany jako nowa siedziba Najwyższej Rady Audiowizualnej Walonii. Transformacja dotychczasowego budynku dała możliwość zastosowania nowoczesnych i bardzo estetycznych rozwiązań. Efektywnie... W centralnej części budynku, w którym strop znajduje się na różnych poziomach, znalazło się pomieszczenie pod płaskim dachem bez dostępu do światła dziennego. Wiązało się to z potrzebą zastosowania nadzwyczajnego rozwiązania dla efektywnego dostarczenia naturalnego światła do tego wnętrza. Wypeł nienie dachu w tej części budynku oknami Fakro do dachów płaskich było w tym przy padku doskonałym pomysłem architekta. Praktyczne walory tego rozwiązania obejmu ją nie tylko zapewnienie odpowiedniej ilości światła dziennego, ale także możliwość do starczenia w wygodny sposób świeżego po wietrza. Spośród zamontowanych tu okien dachowych, jedno jest sterowane elektrycz nie, dzięki czemu można je otwierać i zamy kać zdalnie. Do praktycznych walorów tych okien należy zaliczyć także wysoką termo
ZE SZKLANYM
DACHEM Zgodnie z oczekiwaniami
zostały wybrane przede wszystkim ze wzglę
W/(m2 · K),
Tworząc swoje produkty, firma Fakro od
du na estetykę i bardzo dobrą wydajność
oraz równie imponującą dźwiękoszczelność
powiada na potrzeby rynku zarówno pod
energetyczną. Projektantka zwróciła również
zapewniającą uspokajającą ciszę.
względem technicznym, jak i artystycznym.
uwagę, że w porównaniu z innymi oknami
Okna D_F wychodzą naprzeciw oczekiwa
do dachów płaskich dostępnymi na rynku,
izolacyjność, która wynosi 0,7
...i efektownie
niom dzięki kompleksowości swoich zalet.
okna Fakro mają bardziej zwartą i nowocze
Przeszklony oknami Fakro dach jest rozwią
Autorka projektu przebudowy architekt Anne
sną formę, która zafascynowała architektów.
zaniem nie tylko praktycznym, ale również
Ledroit z pracowni projektowej Ledroit Pierre
Bardzo ważne były dla nich również wysokie
bardzo estetycznym. Naturalne światło wpa
Polet architectes podkreślała, że okna Fakro
właściwości termoizolacyjne.
Zdjęcia: Fakro
dające do wnętrza przez okna dachowe daje poczucie przebywania pod gołym niebem i wprowadza do wnętrza klimat obcowania ze światem zewnętrznym. Ponadto światło dzienne napełnia osoby przebywające w tym pomieszczeniu optymizmem i chęcią do działania. Również od zewnątrz dach wypeł niony oknami serii D_F robi duże wrażenie. Prosty, minimalistyczny design bez zbędnych dodatków sprawia, że okna te dodają uroku i stylu całemu projektowi. Nie trzeba zresztą nic więcej mówić. Wystarczy spojrzeć z wyż
Zastosowane produkty Fakro – okna do dachów płaskich: »»8×DXF DU6, 1×DEF DU6
szej kondygnacji na stropodach pełen okien Fakro i ocenić samemu. EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
61
BUDOWA
MEMBRANY WSTĘPNEGO KRYCIA zastosowanie i funkcje mgr inż. Krzysztof Patoka
stale osuszany, co zwiększa jego trwałość i ułatwia zabudowę podda
Membrany wstępnego krycia to produkty, które należą do grupy objętej normatywną nazwą „elastyczne materiały wodochronne”. Są one dopuszczane na rynek, gdy spełniają wymogi normy PN‑EN 13859-1: 2010, w której używa się takiego ich określenia. W tej grupie membrany są razem z paroizolacjami, wiatroizolacjami i innymi materiałami stosowanymi w budownictwie do osłony przed wodą i wilgocią.
szy wykorzystywanych do celów mieszkalnych. Jednak te produkty są również wykorzystywane do innych zastoso wań, nie tylko w dachach. Warto je przedstawić. Zacznijmy od dru giego co do popularności zastosowania.
Jako wiatroizolacja w ścianach o konstrukcji drewnianej i metalowej W tej roli membrany są materiałem osłaniającym termoizolację i konstrukcję zewnętrznych przegród ściennych przed przenikającą pod warstwy elewacyjne (deski, płyty i mury) wilgocią, przedostają cą się tam razem z powietrzem wentylującym lub przez nieszczelno ści (na zasadzie przewiewu). Słowo „wiatroizolacja” określa materiały
M
montowane jako zabezpieczenie przed przewiewami. Takie zabezpie embrany wstępnego krycia (w skrócie MWK) są najczęściej
czenie stanowi również paroizolacja (jest to druga jej funkcja) mon
stosowane w dachach pochyłych jako uszczelnienia pokryć
towana po stronie wewnętrznej. Jednocześnie membrany stanowią
leżących na łatach (fot. 1). Ich powstanie i rozwój wynika
powłokę podtrzymującą w ścianach włókniste termoizolacje, które
z faktu, że w naszej strefie klimatycznej najlepiej sprawdziły się da chy pochyłe, których pokrycia składały się z dwóch warstw: pokrycia zasadniczego i uszczelniającego je pokrycia wstępnego. W historii stosowania takich pokryć warstwą uszczelniającą były deski, póź niej papa na deskowaniu, a następnie folie z tworzyw sztucznych i membrany. MWK są obecnie powszechnie stosowane, gdyż bardzo uprościły i udoskonaliły dachy dzięki temu, że są wysokoparoprze puszczalne. To pozwoliło układać je na styk z termoizolacjami mon towanymi między belkami więźby dachowej. Tak wykonany dach jest
Fot. 1. Typowe zastosowanie wysokoparoprzepuszczalnych membran wstępnego krycia (MWK) służy uszczelnieniu pokryć leżących na łatach. Na tym dachu pokryciem będą dachówki ceramiczne. Czekają na ułożenie Fot. autor
62
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
osuwają się pod własnym ciężarem. MWK jako wiatroizolacje stosuje się najczęściej:
»»w
ścianach zewnętrznych budynków o konstrukcji szkieletowej
drewnianej (fot. 2) lub stalowej, ocieplonych wełną mineralną lub drzewną umieszczoną między elementami konstrukcji,
»»przy ocieplaniu ścian starych i nowych budynków metodą suchą (ocieplenie na ruszcie),
»»na poszyciu ścian z materiałów drewnopochodnych (na przykład płyty OSB).
Fot. 2. Drewniany dom szkieletowy. Zamontowana po zewnętrznej stronie kon strukcji drewnianej MWK osłania ściany jako wiatroizolacja i podtrzymuje termo izolację ułożoną między belkami. W takich zastosowaniach powinno się używać Fot. autor mocnych MWK – ta ma gramaturę 165 g/m2
BUDOWA We wszystkich tych konstrukcjach MWK jest przewidziana do sto
Druga metoda polega na zamocowaniu MWK po wcześniejszym
sowania po ich zewnętrznej stronie (rys. 1) pod elewacją na całej
wykonaniu poszycia (i czasami pokrycia) przed ułożeniem termoizo
powierzchni ścian.
lacji (rys. 4). Membrana mocowana pod istniejącym już poszyciem
Jako warstwa osłonowo-dystansująca termoizolację pod pokryciami leżącymi na poszyciach w dachach wentylowanych W dachach wentylowanych (rys. 2–4) MWK utrzymuje niezbędny
do krokwi tworzy szczelinę wentylacyjną między nimi. Najlepiej jest zamocować ją na listwach dystansujących. Przed wszelkimi przeszko dami zamykającymi tę szczelinę należy zbudować wylot, a za nimi wlot do szczeliny tak, aby była drożna na całej swojej długości. Otwo ry te należy wykonać w poszyciu i w papie lub innym uszczelnieniu.
dystans między poszyciem a termoizolacją, osłaniając ją jednocze
Bez względu na metodę wykonania dystansu szczelina utworzo
śnie przed wilgocią napływającą z powietrzem. Tworzy więc szcze
na przez MWK między poszyciem a termoizolacją musi mieć wlot
linę powodującą, że dach jest wentylowany. Dotyczy to szczególnie
i wylot oraz musi być drożna na całej swojej długości (według normy
wełny mineralnej (szklanej i skalnej) oraz drzewnej. Poszycia (de
DIN 4108-3).
skowanie, płyty OSB lub sklejki itp.) stosuje się pod pokrycia wyma gające sztywnego podłoża nośnego (rys. 2) oraz pod izolację (papy bitumiczne, folie PVC itp.) uszczelniającą pokrycia leżące na łatach
6
7
2
3
i kontrłatach (rys. 3). Dystans stanowiący szczelinę wentylacyjną można wykonać na dwa sposoby. Pierwszy pokazany jest na rys. 2 i rys. 3, gdzie MWK jest układana na więźbie dachowej (tak samo jak na dachach pochyłych bez poszycia), a nad nią do więźby montowane są kontrłaty stano wiące stelaż, do którego mocuje się poszycie (deski, OSB itp.). Rys. 1. Schemat pokazujący zastosowanie MWK na ścia nach szkieletowych w funkcji wiatroizolacji. Warto zwrócić uwagę na konieczność budo wy szczeliny wentylacyjnej między materiałem elewacyj nym (deskami, cegłami itp.) a MWK. Na dole musi być wlot, a na górze ściany wylot ze szczeliny Rys. Marma Polskie Folie 1 – elewacja, 2 – wentylacja, 3 – MWK, 4 – termoizolacja, 5 – paroizolacja, 6 – pustka, 7 – płyta gipsowo‑kartonowa
6
7
1 2
1
3
4
5
Rys. 3. Zastosowanie MWK jako warstwy tworzącej dystans gwarantujący prze pływ powietrza w szczelinie wentylacyjnej pod poszyciem stanowiącym pod łoże dla pokryć leżących na łatach (np. dla klas szczelności z grupy „dachów spodnich”). Na dole połaci w okapie musi być wlot, a na górze wylot Rys. Marma Polskie Folie 1 – paroizolacja, 2 – krokiew 18×8 (10) cm, 3 – termoizolacja, 4 – MWK (membrana wstępnego krycia), 5 – deskowanie lub OSB, 6 – kontrłata 6×4 cm, 7 – papa jako warstwa wstępnego krycia
4 5 6 7
8
11
1 2
10
3
9
4
8
5
7
6
1
2
3
4
5
Rys. 2. Zastosowanie MWK jako warstwy tworzącej dystans gwarantujący prze pływ powietrza w szczelinie wentylacyjnej pod poszyciem stanowiącym podłoże dla pokryć papowych (tutaj „gontów papowych”). Na dole połaci w okapie musi być wlot, a na górze wylot ze szczeliny Rys. Marma Polskie Folie 1 – paroizolacja, 2 – krokiew 18×8 (10) cm, 3 – termoizolacja, 4 – MWK (membrana wstępnego krycia), 5 – deskowanie lub OSB, 6 – kontrłata 6×4 cm, 7 – papa podkładowa, 8 – dachówka bitumiczna
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
Rys. 4. Schemat pokazujący, jak wypuścić powietrze z dolnej szczeliny wen tylacyjnej znajdującej się pod poszyciem, koniecznej w dachach z poddaszem mieszkalnym i pokryciem uszczelnionym papą. Jest to schemat obowiązujący dla wszystkich uszczelnień układanych na płytach OSB i MFP Rys. Marma Polskie Folie 1 – papa na OSB, 2 – otwór – wylot, 3 – MWK jako materiał dystansujący, 4 – termoizolacja, 5 – paroizolacja, 6 – krokiew, 7 – listwa dystansująca, 8 – łata, 9 – dolna szczelina wentylacyjna, 10 – górna szczelina wentylacyjna, 11 – komin lub inna przeszkoda
63
BUDOWA I. Na dachu wentylowanym ze szczeliną wentylacyjną pod poszyciem (rys. 6). Tak mogą być układane wszystkie z wymienionych rodza jów płytek i na każdym rodzaju poszycia: na deskowaniu, płytach OSB oraz innych płytach wiórowych i na sklejce. W takich dachach należy układać MWK według ogólnie znanych zasad. Jest to ten sam układ jak na rys. 2 i rys. 3, lecz zamiast papy ułożona jest MWK. II. Na dachach niewentylowanych bez szczeliny wentylacyjnej, ale tyl ko na deskowaniu (rys. 5). Takie zastosowanie MWK dotyczy tylko grubych pokryć płytkowych, czyli np. łupka i deszczułek drewnia nych. Inne pokrycia płytkowe (włóknocement i łuski lub dachówki blaszane) mogą być tak układane, jeżeli ich producenci dopuszcza ją takie zastosowanie. Zasada działania MWK w tej funkcji na dachach niewentylowa nych (punkt II) wymaga, aby między płytkami pokrycia były szczeliny umożliwiające wymianę powietrza usuwającego wilgoć spod płytek. Para wodna przechodząca przez MWK jest wtedy odbierana spod płytek przez stale przepływające przez szpary powietrze. W takich sytuacjach o intensywności wymiany pary wodnej decyduje siła i prędkość wiatru, czyli czynnik przypadkowy. Z tego powodu ułoże nie termoizolacji na styk z deskowaniem (rys. 5) jest dopuszczalne Fot. 3. Łupek kamienny uszczelniony jest WMK (o gramaturze 165 g/m2), która jest ułożona na płycie OSB. Pod płytą jest przestrzeń wentylacyjna, ponieważ OSB jest mate riałem paroizolacyjnym. Poddasze jest niemieszkalne – to wentylowany strych Fot. autor
Jako uszczelnienie pokryć płytkowych układanych na styk z deskowaniem w dachach wentylowanych i niewentylowanych
tylko po spełnieniu następujących warunków: 1. Pomieszczenia na poddaszu są dobrze wentylowane. 2. Poszycie wykonane jest z desek nie szerszych niż 11 cm o grubo ści dostosowanej do wagi pokrycia (deski nie mogą być łączone na pióro–wpust). 3. Termoizolacja z wełny mineralnej w momencie układania musi być wysuszona – nie można wyczuć ręką wilgoci.
Pokryciami takimi są pokrycia drobnowymiarowe w postaci różnego
4. Montowane od wewnątrz dachu paroizolacje muszą mieć zwięk
rodzaju płytek, na przykład łupka naturalnego (fot. 3), płytek włókno
szony opór dyfuzyjny (Sd > 50 m) i muszą być ułożone szczelnie
cementowych, deszczułek drewnianych lub łusek z blach.
(również na połączeniach z murami, rurami i innymi elementami
Sposób ułożenia MWK na poszyciu w obu rodzajach dachów (nie
dachu i poddasza).
wentylowanym – rys. 5 i wentylowanym – rys. 6) jest taki sam, ale
Jak już wspomniałem, to zastosowanie MWK jest takie samo jak
wymagania dotyczące wentylacji zależą od rodzaju poszycia, na któ
na rys. 2 i rys. 3, lecz zamiast papy ułożona jest MWK i dlatego w ta
rym ma leżeć pokrycie oraz od rodzaju samego pokrycia. Pokrycia
kich dachach MWK jest użyta dwa razy: jako uszczelnienie pokryć
mocowane do poszycia mogą być stosowane w dwóch układach ma
z płytek oraz jako materiał osłaniający i dystansujący termoizolację
teriałowych:
od poszycia. Podobnie dwa razy układane są MWK w kolejnym za
5
stosowaniu. 2
2
1
2
3
2
Jako warstwa poślizgowa pod pokrycia i elewacje z blach arkuszowych łączonych na rąbki W Polsce wielu dekarzy (informowanych przez handlowców) uważa, że pod wszystkie blachy należy stosować maty strukturalne tworzące przestrzeń rozdzielającą. Natomiast takie maty są niezbędne tylko pod blachami cynkowymi i tytanowo-cynkowymi z powodu cech
6
2
2
1
2
3
2
tych metali. Warstwa tlenków tworząca własną warstwę antykorozy jną tych metali wymaga stałego dostępu do powietrza, aby spełniać funkcje osłonowe. Oprócz tego dystans tworzony przez struktury mat eliminuje zagrożenie wynikające z powstawania gorącej pary wodnej, która stykając się stale z tymi blachami, perforuje je. Wszystkie pozostałe blachy wymagają jedynie warstw rozdziela jących, które zabezpieczają je przed przetarciem wynikającym z ru chów termicznych blach. Do takich celów stosowano kiedyś filce, ale
Rys. 5–6. Górny rysunek (5) pokazuje dach niewentylowany, w którym MWK działa tylko wtedy, gdy poszyciem są deski o szerokości nie większej od 11 cm i niełączone na wpust. Natomiast gdy poszycie jest paroizolacyjne (tak jak OSB), to trzeba budować pod nim szczelinę wentylacyjną (6) Rys. Marma Polskie Folie 1 – MWK, 2 – termoizolacja, 3 – płyta gipsowo‑kartonowa
64
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
gdy pojawiły się wysokoparoprzepuszczalne membrany, okazało się, że lepiej spełniają tę funkcję, jeżeli tylko są odpowiednio grube. Obec nie produkuje się specjalne, grube MWK, które doskonale sprawdza ją się w funkcji materiału poślizgowego i rozdzielającego pokrycia
BUDOWA z blach arkuszowych łączonych na rąbki, mocowanych do poszycia
od potrzeb, od stopnia skomplikowania konstrukcji stropu, posadzki
w dachach wentylowanych. Zastosowanie MWK w tej funkcji jest
oraz od uwarunkowań budynku (przeznaczenia, wielkości itp.). W ra
możliwe tylko w dachach wentylowanych, czyli takich, w których
zie konieczności uzyskania pełnej szczelności trzeba zaklejać wszyst
pod poszyciem jest skonstruowana szczelina wentylacyjna (podobnie
kie zakłady między pasmami MWK oraz uszczelniać połączenia MWK
do rys. 2) według zasad określonych w DIN 4108-3.
z elementami budynku (belkami, kominami itp.), przechodzącymi
Warstwa poślizgowo-rozdzielająca jest również potrzebna pod po
przez MWK lub z którymi MWK łączy się na styk (mury ścian, ko
kryciami z blach panelowych podobnych do rąbka (fot. 4). Takie
minów itp.). Tego typu szczelne połączenia wymagają użycia klejów
pokrycia znakomicie się sprawdzają na półdeskowaniu osłoniętym
lub wyspecjalizowanych taśm klejących.
przez MWK, która w tak pokrytych dachach jest układana dwa razy w dwóch funkcjach: jako zwykła membrana i jako warstwa pośli
MWK
zgowa. Wielu dekarzy przekonało się, że taki układ jest korzystny dla nich i zamawiającego usługę, ponieważ dwie warstwy odpowied niej MWK zwiększają szczelność dachu, przedłużają trwałość pokry cia i ograniczają dźwięki docierające na poddasze z zewnątrz.
Jako uszczelnienie i osłona termoizolacji w stropach (drewnianych i betonowych)
MWK
Najmniej popularne zastosowanie MWK dotyczy właśnie stropów, ponieważ ocieplone stropy drewniane są już rzadkością, a stropy be tonowe ociepla się termoizolacjami piankowymi (EPS, PIR). Jednak w remontowanych stropach MWK są często stosowane. W stropach MWK osłania termoizolację i konstrukcję przed róż nego rodzaju zanieczyszczeniami oraz przed zawilgoceniem. Miejsce ułożenia MWK w stropie drewnianym lub stalowym jest analogicz ne do miejsca zajmowanego w dachach. MWK leży na termoizolacji i konstrukcji (nośnej lub pomocniczej). Sposób ułożenia MWK za
Rys. 7. W dachach o poddaszu niemieszkalnym typu strych, ale niewentylowa nych, w wielu wypadkach trzeba zwiększyć lub wywołać tymczasową wentylację. W nowych budynkach jest bardzo dużo wilgoci, która po dotarciu do zimnej MWK skrapla się. Wkładki w zakładach po kilku latach można wyjąć Rys. Marma Polskie Folie
leży od zamierzonego efektu oraz rodzaju konstrukcji. MWK może
Nad MWK powinna być pustka (co najmniej 2 cm), zapewniająca
osłaniać termoizolację szczelnie lub tylko częściowo w zależności
wyrównanie ciśnienia pary wodnej przechodzącej przez MWK (wyrów nanie stopnia nasycenia parą). Najlepsze efekty można uzyskać, za pewniając przepływ powietrza nad MWK (na przykład przez pozosta wienie otworów przepływowych na brzegach posadzki znajdującej się nad MWK). Na strychach bez posadzki skuteczne jest proste ułożenie MWK na zakład, bezpośrednio na termoizolacji leżącej na stropie. Oprócz tych zastosowań warto wspomnieć, że MWK można uło żyć tak samo jak FWK, czyli z dwoma szczelinami w poddaszach mieszkalnych lub z jedną szczeliną utworzoną przez kontrłatę, ale z przestrzenią wentylowaną (pod MWK/FWK) na strychu. Ten ostatni wariant wymaga czasami zastosowania tymczasowych wkładek przy spieszających usuwanie wilgoci z poddasza (rys. 7). Wkładki są ko nieczne w nowo budowanych domach z powodu gromadzenia się dużej ilości wilgoci na poddaszu, która w postaci unoszącej się pary wodnej skrapla się obficie na zimnej MWK. Takie procesy mogą się powtarzać przez pierwsze 3–4 lata po wybudowaniu. Potem wilgoci jest dużo mniej i wkładki nie będą już potrzebne – można je wyjąć. W praktyce większość dachów ma najczęściej nachylenie od 25 do 45°. W tym zakresie MWK w podstawowym zastosowaniu ukła da się w najprostszej wersji (zgodnie z zaleceniami zawartymi w „Wy tycznych dekarskich – Zeszyt 1 i Zeszyt 2”). Jednak sposób ułożenia MWK zależy od kąta nachylenia według dwóch kategorii:
»»stopniowania
zgodnego z klasami szczelności („Wytyczne dekar
skie – Zeszyt 1 i Zeszyt 2”),
»»zasad wentylacji.
Dlatego w dachach o kącie nachylenia poniżej 20° należy wyko nać wiele dodatkowych czynności zwiększających szczelność war Fot. 4. Dach pokryty panelami zatrzaskowymi ułożonymi na półdeskowaniu. Mię dzy blachą a deskami jest specjalna MWK (o gramaturze 265 g/m2) jako warstwa poślizgowa. Pod kontrłatami leży MWK w typowym zastosowaniu (o gramaturze Fot. autor 150 g/m2). Wlot do szczeliny jest pod pasem startowym
66
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
stwy budowanej z MWK. Przede wszystkim należy zakleić zakłady i uszczelnić kontrłaty. Im niższy kąt nachylenia, tym membrana powinna być grubsza, a listwy kontrłat wyższe (zgodnie z zasadami wentylacji według DIN 4108-3).
BUDOWA Membrany dachowe, zwane również foliami dachowymi, są nowoczesnym materiałem, zastępującym papę układaną pod docelowe pokrycie dachowe. Są łatwiejsze do ułożenia i lżejsze, a dzięki swoim właściwościom skutecznie zabezpieczają poddasze i warstwę izolacji termicznej przed wilgocią i wiatrem. Membrany nowej generacji to aż sześć miesięcy dopuszczalnej ekspozycji na niszczące działanie słońca oraz bardzo duża odporność na wysokie temperatury – nawet 120°C. Parametry i właściwości membrany mdm® Ventia Neo Membrany dachowe to produkty zaawanso wane technologicznie. Sercem membrany jest tzw. film funkcyjny, który ma właściwości dyfuzyjne (zdolność do przepuszczania pary wodnej) i wodoszczelne. Dzięki niemu mem brana „oddycha” – umożliwia odparowywanie wilgoci nagromadzonej w konstrukcji dachu podczas budowy i uwalnianej przez materia ły budowlane jeszcze przez wiele miesięcy po oddaniu budynku do użytkowania. Paroprzepuszczalność membran określa się za pomocą parametru Sd. Wartość Sd dla danej membrany odnosi się do grubości
Membrany dachowe nowej generacji
warstwy powietrza (wyrażonej w metrach)
peraturę – dachy kryte blachą lub blacho
parametrem jest odporność na przecieranie
o takim samym oporze dla pary jak ta mem
dachówką oraz te, na których instaluje się
i rozdzieranie, do których może dojść w ele
brana. Dla przykładu, niezwykle wytrzymała
panele fotowoltaiczne nagrzewają się do eks
mentach konstrukcyjnych dachu lub na eta
tremalnych temperatur. Ostatnim znaczącym
pie montażu.
membrana dachowa
mdm®
Ventia Neo 200
charakteryzuje się wysoką paroprzepuszczalnością – Sd = 0,12 [m], co oznacza, że stawia taki sam, znikomy opór dyfuzyjny, jak warstwa powietrza o grubości 12 cm. Jed nocześnie, dzięki swojej wodoszczelności, membrana stanowi skuteczne zabezpiecze nie przed deszczem i śniegiem podwiewa nym pod pokrycie dachowe. Trwałość membran określa się według kilku kryteriów, z których najważniejszym jest odporność na promieniowanie UV (bez pośrednie działanie słońca na nieosłonięty jeszcze pokryciem dachowym materiał), w wyniku którego powstają mikropęknięcia osłabiające membranę i redukujące jej wła ściwości wodoszczelne. Kolejnym istotnym czynnikiem jest odporność na wysoką tem-
68
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
BUDOWA Membrana dachowa mdm® Ventia Neo stanowi idealne rozwiązanie przy budowie domu. Dzięki wysokiej paroprzepuszczal ności można ją stosować bezpośrednio na warstwie termoizolacji, a także na dachach z pełnym deskowaniem. Skutecznie chroni przed wodą, ma dużą wytrzymałość mecha niczną, a czas dopuszczalnej ekspozycji na promieniowanie UV to aż sześć miesięcy. Odporność na działanie wysokich temperatur sięga 120oC.
mdm® VENTIA NEO 200
mdm® VENTIA NEO 170
Aby zapewnić odpowiednią wytrzymałość mechaniczną, w membranie mdm® Ventia Neo zastosowano niezwykle elastyczny, ultra nowoczesny film TPU (termoplastyczny po liuretan), który gwarantuje znacznie wyższą odporność na rozciąganie, rozdzieranie oraz procesy starzenia niż w przypadku membran z filmem mikroporowatym (PP). Wysokie parametry techniczne klasyfikują membranę mdm® Ventia Neo w kategorii premium. Folia mdm® Ventia Neo 170 przeszła specjalistyczne testy w Instytucie Fraunhofera IBP w Stuttgarcie. Podczas testów próbkę membrany rozciągnięto na przygotowanej konstrukcji, a następnie poddano działaniu
Opisywany produkt, inaczej niż w przy
izolacji, dzięki czemu pośrednio wpływa na
wody działającej pod wysokim ciśnieniem.
padku konkurencyjnych rozwiązań, wytwa
obniżenie ilości energii niezbędnej do ogrza
Wynik przeprowadzonych doświadczeń do-
rzany jest z wykorzystaniem innowacyjnej
nia budynku (spadek emisji CO2, redukcja
wodzi, że przedmiotowa membrana jest od-
technologii laminacji. Dzięki zastosowaniu
kosztów ogrzewania).
porna na perforację wywołaną przez gwoź-
metody laminowania klejem, włókna z tka
Zgodnie z warunkami technicznymi, ja
dzie i wkręty.
niny igłowanej są równomiernie wygładzo
kim powinny odpowiadać budynki i ich usy
To nie jedyne właściwości membrany
ne i nie ingerują w warstwę funkcyjną – jak
tuowanie (DzU z 2002 r. nr 75, poz. 690
mdm® Ventia Neo. Produkt charakteryzuje
w przypadku technologii wylewania na cie
z późn. zm.) wszystkie zewnętrzne przegrody
się wysoką klasą reakcji na ogień – B-s1,
pło warstwy TPU. Produkt został objęty aż
budowlane należy projektować i wykonywać
d0 (wyrób o bardzo ograniczonym udziale
15-letnią gwarancją producenta.
pod kątem osiągnięcia ich całkowitej szczel
w pożarze). Folia została zaklasyfikowana
Membrana
mdm®
Ventia Neo jest bez
ności na przenikanie powietrza.
jako niezapalny wyrób budowlany – zgodnie
pieczna dla zdrowia człowieka i proekolo
Ze względu na wymaganą szczelność
z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury.
giczna – zapewnia prawidłową pracę termo
przegrody krawędzie membrany mdm® Ven
Parametry techniczne
tia Neo 200 TT pokryto specjalistycznym
VENTIA NEO 170
VENTIA NEO 200
wzdłuż
410 N/50 mm
520 N/50 mm
sobą kolejno układanych warstw. Produkt
w poprzek
390 N/50 mm
440 N/50 mm
oferowany jest w wersji z dwoma zinte
wzdłuż
300 N
320 N
growanymi paskami klejącymi (oznaczenie
w poprzek
310 N
370 N
TT). Układanie kolejnych pasów membrany
Wodoszczelność
W1
W1
Współczynnik Sd
0,12 m
0,12 m
2 warstwy
2 warstwy
od –40 do +120°C
od –40 do +120°C
Dopuszczalna ekspozycja na promienie UV
max 6 miesięcy
max 6 miesięcy
Możliwość stosowania na dachu z pełnym deskowaniem
TAK
TAK
170 g/m2
200 g/m2
Wytrzymałość na rozciąganie Wytrzymałość na rozdarcie (gwóźdź)
Ilość warstw Odporność na działanie temperatury
Gramatura Grubość Szerokość/długość rolki
0,6 mm
0,9 mm
1,5 m/50 m
1,5 m/50 m
mdm® Ventia NEO 170 oferowana jest z jednym, niezwykle mocnym paskiem klejącym (T). mdm® Ventia NEO 200 dla ułatwienia pracy oferowana jest w wersji z dwoma zintegrowanymi paskami klejącymi (TT).
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
klejem, który umożliwia silne połączenie ze
może odbywać się naprzemiennie – z pra wej krawędzi dachu do lewej i z lewej do prawej, co przekłada się na mniejsze zuży cie materiału i znaczną oszczędność czasu pracy dekarza.
Producent kominków VIRTUM®: mdm NT Sp. z o.o. ul. Bestwińska 143, 43-346 Bielsko-Biała tel. 33 47 94 401, biuro@mdmnt.com www.mdmsa.com, www.virtum.com
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
69
INSTALACJE
Narzędzia wykorzystywane
w pracy elektryka Tomasz Łukaszewski
jest bardzo duży. Każde powinno zapewniać
Przystępując do prac instalacyjnych, należy wyposażyć się w odpowiedni sprzęt i narzędzia, które pozwolą bezproblemowo zrealizować zaplanowane prace, ale także zabezpieczą na wypadek nieprzewidzianych robót dodatkowych, jakie trzeba będzie wykonać. Ważne jest także, aby dzięki wykorzystanym narzędziom prace były zrobione sprawnie i dokładnie oraz zapewniły bezpieczeństwo i optymalny czas pracy. Co zatem powinno się znaleźć w torbie każdego elektryka? W jakie narzędzia powinien wyposażyć się, planując wykonanie prac montażowych?
bezpieczne użytkowanie i być certyfikowane oraz sprawdzone pod kątem elektrycznym. Gwarantują to narzędzia spełniające polskie i europejskie normy, często sygnowane sym bolem VDE – oznaczającym instytut kontroli, który sprawdza i wydaje certyfikaty zarówno dla urządzeń, komponentów, jak i systemów elektrotechnicznych. Dodatkowo warto zwró cić uwagę, czy narzędzia mają odpowiednią izolację (1000 V) i sprawdzić, przy jakim do puszczalnym napięciu można nimi pracować. Kupując narzędzie, warto też upewnić się, że sprzęt dobrze leży w ręce, nie wyślizguje się z niej oraz czy jest wykonany z wysokiej ja
Pamiętaj o zasadach BHP!
nych do tego celu narzędzi, które muszą
kości materiałów, które zapewnią jego wie
być sprawne. Obecnie na rynku ich wybór
loletnią eksploatację. Narzędzia elektryczne
Zanim przystąpimy do prac montażowych, warto wspomnieć o kilku zasadach BHP, których dla własnego bezpieczeństwa należy przestrzegać. Warto też pamiętać, że praca przy instalacjach elektrycznych (zarówno niskiego, jak i wysokiego napięcia) to dzia łania, które wykonywane w nieprawidłowy sposób mogą zagrażać zdrowiu i życiu. Mówi się, że „elektryka prąd nie tyka”, to jednak życie pisze własne scenariusze i należy pa miętać, aby prace wykonywane były z nale żytą dokładnością i starannością, przy zasto sowaniu indywidualnych środków ochrony (rękawic elektroizolacyjnych, przyłbic, kas ków itp.) i z wykorzystaniem przystosowa
Fot. MILWAUKEE®
Przykładowe narzędzia przydatne w pracy elektryka
70
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
NARZĘDZIA
DEDYKOWANE ELEKTRYKOM
DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:
INSTALACJE sowane do młotowiertarki, pozwalające na wiercenie w betonie, czy wiertła koronowe umożliwiające robienie otworów pod pusz ki. Do wykonywania przewiertów i wier cenia większymi średnicami przydadzą się młotowiertaki wyposażone w mocowanie SDS max lub specjalne wiertnice firmy MIL WAUKEE®. Dodatkowo przy realizacji prac montażowych przyda się akumulatorowa wiertarko-wkrętarka, która umożliwi wkrę canie śrub i wkrętów oraz wiercenie w drew nie i metalu itp. Ciekawym rozwiązaniem są także gwoździarki ułatwiające montaż kabli
RawlHammer 18 V SDS plus z wydajnym mechani zmem udarowym Fot. Rawlplug
R-PID18-XL2 Akumulatorowa zakrętarka udarowa RawlWrench 18 V 210 Nm w zestawie Fot. Rawlplug
proponowane są w większych i mniejszych
jak i mierniki laserowe pozwalające na pre
rozmiarach, aby umożliwić pracę w różnych
cyzyjne określenie odległości oraz miejsca
W pracach na tym etapie sprzymierzeńcem
miejscach i warunkach.
umieszczenia gniazd i łączników czy prze
każdego elektryka będą: wkrętaki izolowane,
biegu tras kablowych. Do prac niezbędne
zestawy noży (w tym do ściągania izolacji
będą także inne elektronarzędzia. Jednym
z kabli i przewodów elektrycznych), szczyp
Co powinno się znaleźć w torbie elektryka?
i rurek instalacyjnych.
Biały montaż
z nich jest na pewno młotowiertarka, bez
ce izolowane, ściągacz izolacji, nożyce do
Do podstawowych narzędzi, które zawsze
której często trudno sobie wyobrazić wyko
cięcia kabli, kombinerki czy różnego rodzaju
warto mieć przy sobie, na pewno należą:
nywanie prac instalacyjnych. Warto tutaj
taśmy izolacyjne. Warto też pamiętać, aby
wkrętaki izolowane, ściągacz izolacji, zaci
polecić młotowiertarki akumulatorowe wy
pod ręką mieć wskaźnik napięcia, który po
skarka końcówek oraz szczypce izolowane,
posażone w akumulatory o napięciu co naj
może sprawdzić, czy obwód elektryczny jest
które pozwolą na wykonanie ogólnych prac
mniej 18 V i pojemności 2–5 Ah. Przykła
pod napięciem. Wybór narzędzi jest bardzo
montażowych. To często nie wystarczy,
dem może być RawlHammer 18 V SDS plus
duży. Na co jednak warto zwrócić szczególną
dlatego kompletując sprzęt do pracy, war
firmy Rawlplug, która cechuje się wydajnym
uwagę przy wyborze?
to zastanowić się, z jakimi działaniami bę
mechanizmem udarowym, pozwalającym
Wkrętaki izolowane, tak jak w przypadku
dziemy mieli do czynienia. Prace związane
na efektywne wiercenie otworów w betonie
wszystkich opisywanych narzędzi, powinny
z „elektryką” można podzielić przynajmniej
i betonie zbrojonym do 20 mm średnicy oraz
mieć certyfikację VDE oraz odpowiednią izo
na dwa etapy. Pierwszy to tzw. prace brudne,
wyposażoną w funkcje podkuwania i usta
lację umożliwiającą bezpieczną pracę przy
dotyczące np. wykonania tras kablowych,
wiania pozycji dłuta pozwalające na wyko
napięciu do 1000 V. Duży wybór tych narzę
przepustów czy montażu rozdzielni i puszek.
rzystanie elektronarzędzia podczas skuwa
dzi ma w ofercie np. MILWAUKEE®. Firma
Drugi, tzw. biały montaż, to z kolei czynno
nia płytek ceramicznych i usuwania starego
oferuje także różnego rodzaju szczypce izo
ści związane z montażem osprzętu i apara
tynku. Dodatkowo dwa akumulatory oraz
lowane zarówno uniwersalne, jak i do cięcia
tów w rozdzielni czy np. montażem opraw
pięćdziesięciominutowa ładowarka w zesta
bocznego, długie okrągłe czy do zdejmowa
oświetleniowych. Przyjrzyjmy się zatem, o co
wie gwarantują pracę bez zbędnych przesto
nia izolacji. Dla ułatwienia i pewności, że po
warto zadbać, realizując każdy z nich.
jów. Sprzęt ten wyposażony jest we własną
siadamy wszystkie niezbędne w pracach przy
walizkę systemową, która umożliwia łatwe
białym montażu narzędzia, możemy je nabyć
Prace brudne
i wygodne przechowywanie urządzenia wraz
w zestawie, co dodatkowo pozwoli kupić je
Ten etap wymaga wykorzystania zarów
ze wszystkimi akcesoriami oraz możliwość
w lepszej, niższej cenie. Wszystkie oferowa
no sprzętu pomiarowego, jak i „ciężkiego”.
połączenia z innymi walizkami dla łatwego
ne produkty były przetestowane napięciem
Obok urządzeń pomiarowych, do których
transportu. Oczywiście sam sprzęt nie wy
10 000 V i posiadają atest do 1000 V.
można zaliczyć zarówno zwijane przyrządy
starczy, jeżeli nie zadbamy o odpowiednie
Każdemu elektrykowi do komfortowego
do pomiaru odległości, zwane metrówkami,
akcesoria. To na przykład wiertła przysto
wykonania pracy przyda się automatyczny ściągacz izolacji, tzw. striper. Urządzenie to pozwoli na ściąganie izolacji z przewodów jedno- i wielożyłowych z izolacją z tworzywa sztucznego, gumy, a także teflonu. Przyda się także ściągacz do przewodów płaskich, któ ry pomoże w zdjęciu izolacji zewnętrznych i wewnętrznych z PVC i gumy z podtynko wych kabli płaskich. Każdy elektryk powinien mieć w swojej torbie także uniwersalną ta śmę izolacyjną, która pomoże w zaizolowa
Zdalnie sterowane akumulatorowe hydrauliczne nożyce do przewodów M18 HCC75R-502C Fot. MILWAUKEE®
72
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
Akumulatorowa hydrauliczna prasa do kabli M18 HCCT109/42-522C Fot. MILWAUKEE®
www.ekspertbudowlany.pl
niu połączeń skręcanych kabli oraz zabezpie czy je przed wilgocią.
INSTALACJE
System Rawlplug SC40
– stworzony do skrócenia czasu pracy i podniesienia komfortu montażu seryjnego Gazowy osadzak do betonu i stali R-RAWL-SC40 II generacji to narzędzie umożliwiające seryjne osadzanie gwoździ w betonie i stali konstrukcyjnej z wykorzystaniem napędu gazowego, znacznie zwiększające efektywność prac instalacyjnych, elektrycznych i montażu konstrukcji systemów suchej zabudowy.
M
Do typowych aplikacji należą: mon taż uchwytów koryt i kanałów kablowych, uchwytów do kabli i rurek instalacyjnych, obejm i uchwytów hydraulicznych, profili w systemach suchej zabudowy, a także za bezpieczanie siatki drucianej jako zbrojenia tynku za pomocą specjalnej podkładki doci
ontaż seryjny wymaga powtarzal
II generacji marki Rawlplug. Jest on ideal
ności, szybkości i precyzji. Odpo
nym narzędziem wszędzie tam, gdzie mamy
wiedzią na te potrzeby jest nowy
do czynienia z dużą liczbą powtarzalnych
osadzak do betonu i stali R-RAWL-SC40
skowej.
Pracuj szybciej, dłużej i wydajniej
zamocowań.
Współczesne wykonawstwo wiąże się z pra cą pod presją czasu, dlatego najlepsze na rzędzia na rynku muszą ograniczać do mi nimum przestoje z przyczyn technicznych. Dlatego w nowym osadzaku Rawlplug mamy wytrzymałą i ergonomiczną baterię Li-Ion o pojemności 2.5 Ah i napięciu 7,2 V, dzięki której użytkownik nie musi przerywać pra cy. Co to oznacza dla użytkownika? Przede wszystkim wydłużony czas pracy, pozwala jący na wykonanie aż 8000 zamocowań na jednym cyklu działania baterii. Dołączony do osadzaka zestaw zawiera dwa akumulatory, które można ładować i wykorzystywać na przemiennie – oznacza to aż 16 000 moco wań możliwych do wykonania bez przerwy. Ogromne znaczenie dla warunków pracy ma także skrócony do 30 min czas ładowania nowego osadzaka – to aż o 2/3 mniej od nie których jego odpowiedników. Dzięki energii osadzania (80 J) zapew nionej przez mieszankę gazu, wykonanie każdego zamocowania trwa niespełna 1 se kundę. W porównaniu z szybkością ręczne go wbijania zamocowań czas montażu uległ skróceniu aż 15-krotnie – przy codziennym użytkowaniu widoczne są znaczne oszczęd ności.
Precyzja i wygoda pracy Nowy osadzak R-RAWL-SC40 II generacji ma system regulacji głębokości osadzania. Zamiast bezstopniowego pokrętła regulacji,
74
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
INSTALACJE zastosowany został dwupołożeniowy mecha nizm pozwalający na precyzyjne regulowanie głębokości montażu we wszystkich rodzajach podłoża i w każdej aplikacji. Zapewnia on dokładny zakres regulacji przy zachowaniu prostoty konstrukcji i łatwości obsługi. Nowa generacja osadzaka Rawlplug wy różnia się także poprawioną ergonomią: dla większej wygody operatora zmieniono uło żenie rękojeści, co znacznie poprawiło wy ważenie całej maszyny, a także zredukowa no wagę narzędzia do zaledwie 3,4 kg, co istotnie zwiększa komfort pracy. Kompakto wa konstrukcja osadzaka zapewnia łatwość manewrowania w trudno dostępnych miej scach. Co ważne, w przypadku montażu na stropach, magnetyczna nasadka na lufę po zwala na zamocowanie uchwytu stalowego bez przytrzymywania.
nocześnie zapewnić swobodę pracy, zwłasz
czyszczeń do wnętrza narzędzia zostały ogra
Konstrukcja urządzenia zapewnia ochronę
cza w pobliżu ścian czy słupów. Budowa jej
niczone do minimum.
komponentów wewnętrznych przed kurzem
przedniej części zapewnia o wiele lepszą
i większymi odpryskami betonu, które po
ochronę, co sprawia, że żywotność narzę
wstają podczas montażu. Osłona została za
dzia została zwiększona o około 40%. Dzięki
projektowana tak, aby maksymalnie chronić
temu możemy mieć pewność, że przestoje
Rawlplug, opracowując nową generację osa
urządzenie przed zanieczyszczeniami, a jed
w pracy spowodowane dostaniem się zanie
dzaka, stworzył narzędzie, które rozwiązuje
Eksperckie wsparcie profesjonalistów
wszystkie najważniejsze problemy wystę
pujące podczas montażu bezpośredniego. Osadzak Rawlplug II generacji sprzedawany jest z wytrzymałą baterią Li-Ion, ładowarką do szybkiego ładowania akumulatora, starto wym zestawem gwoździ, a także zestawem ochronnym dla operatora, składającym się z okularów i ochraniaczy słuchu. Wszelkie szczegóły dotyczące obsługi osa dzaka opisane zostały w przejrzystej instruk cji użytkownika, która pozwala rozpocząć zu pełnie nowy etap prac budowlanych – etap, na którym ręczna aplikacja zamocowań bę dzie szybsza, dokładniejsza i wydajniejsza niż dotychczas.
Rawlplug SA ul. Kwidzyńska 6, 51-416 Wrocław tel. 71 32 60 100, 71 37 26 111 www.rawlplug.com, info@rawlplug.com EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
75
INSTALACJE mgr inż. Karol Kuczyński
Przy doborze systemu zasilania należy uwzględnić typ zasilacza ze względu na jego niezawodność oraz sposób połączenia odbiorników i ich grup. Należy uwzględnić znaczenie odbiorników i wymagany czas podtrzymania zasilania. Praca niektórych odbiorników może być zakończona bezpośrednio po zaniku zasilania podstawowego. Wyłączenie części odbiorników powoduje oszczędność zgromadzonej w akumulatorach energii, która może być wykorzystana do wydłużenia czasu podtrzymania odbiorników wymagających zasilania gwarantowanego.
Fot. Schneider Electric
ZASTOSOWANIE ZASILACZY UPS
w instalacjach domowych – co jest ważne przy wyborze urządzenia? Do czego przydadzą się UPS-y w domu?
Należy jednak dobrać kable i inne elementy
formator separujący. Przy doborze zasilaczy
obwodu zasilania na moc docelową [2, 3].
Zasilacze UPS to urządzenia przeznaczone
UPS należy koniecznie uwzględniać rzeczy
Dla UPS-ów średniej i dużej mocy moc
do zapewnienia bezprzerwowej pracy urzą
wiste wartości prądu obciążenia, a nie tylko
odbiorników może być zapewniona przez
dzeń komputerowych, łączności oraz innych
moc odbiorników [1, 4].
sumę mocy UPS-ów pracujących równolegle
odbiorników
elektrycznych
o
znaczeniu
krytycznym w przypadku zaniku napięcia
76
energetycznej poprzez wbudowany trans
Dobór mocy UPS-a
(sumacyjnie).
Topologia wykonania
w sieci zasilającej. Systemy bezpieczeństwa
Moc znamionowa UPS-a jest mocą na wyj
w inteligentnym budynku również wymagają
ściu zasilacza, czyli jest to moc, jaką UPS
Topologia Off-Line (VFD) charakteryzuje się
zasilania awaryjnego. O takiej konieczno
jest w stanie dostarczyć do odbiorników. Moc
tym, że UPS pracuje normalnie z sieci, filtru
ści przekonał się właściciel nowoczesnego
pobierana przez UPS jest większa o wartość
jąc napięcie wejściowe. Napięcie i częstotli
domu, z którego nie mógł wyjść. System za
strat oraz moc potrzebną na doładowanie ba
wość wyjściowa nie są regulowane, tzn. ich
działał prawidłowo, gdyż w przypadku braku
terii akumulatorów w zasilaczu UPS. Posia
parametry są takie, jak sieci zasilającej. Po
zasilania miał zablokować wszystkie drzwi
dając koncepcję układu zasilania gwaranto
przekroczeniu parametrów zakresu napięcia
i okna, uniemożliwiając wejście złodziejom
wanego, można przystąpić do dobrania mocy
wejściowego lub częstotliwości następuje
do środka. Niestety również właściciel zo
poszczególnych zasilaczy UPS. Po wyliczeniu
przełączenie na pracę bateryjną w czasie kilku
stał praktycznie uwięziony w swoim domu,
mocy zapotrzebowanej przez odbiory należy
milisekund. UPS zasila odbiory do czasu roz
a okna z szybami P8 nie ułatwiały opuszcze
dobrać moc UPS-a. Ponieważ współczynnik
ładowania baterii lub powrotu napięcia zasila
nia budynku. Po tym przypadku w domu za
mocy wyjściowej UPS-a jest różny dla róż
jącego do akceptowalnych parametrów [1, 2].
instalowany został cały układ zasilania awa
nych konstrukcji, należy uwzględnić zarów
O topologii Line-Interactive (VI) mówimy
ryjnego podtrzymujący system zabezpieczeń
no moc pozorną, w [VA], jak i moc czyn
wówczas, gdy UPS pracuje normalnie z sieci
oraz układ zapewniający zasilanie obiektu
ną, w [W]. Przy doborze mocy zaleca się
o niezależnej częstotliwości (jak częstotli
nawet przez wiele godzin.
uwzględnienie potrzeb na przyszłą rozbudo
wość sieci) i regulowanej wartości napięcia
Zasilacze UPS (Uninterruptable Power
wę odbiorników. Zwykle przewymiarowanie
w zadanym przedziale bez wykorzystania
Supply) należą obecnie do najbardziej rozpo
wynosi 20% mocy odbiorników. Niektóre
energii z baterii akumulatorów. Gdy napięcie
wszechnionych urządzeń podtrzymujących
zasilacze UPS mają możliwość zwiększenia
i częstotliwość sieci znajdą się poza zadaną
napięcie zasilania na wyjściu. Dodatkowo
mocy poprzez aktualizację oprogramowania
tolerancją, następuje przełączenie na pracę
zapewniają one eliminację zakłóceń pocho
UPS-a, bez konieczności dokładania dodat
z baterii, tak jak ma to miejsce w zasilaczach
dzących z sieci elektroenergetycznej oraz
kowych elementów systemu. Taka możliwość
Off-Line. Generalnie różnica pomiędzy VFD
mogą izolować galwanicznie odbiory od sieci
zapewnia rozbudowę systemu w przyszłości.
a VI polega na możliwości regulacji wartości
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
INSTALACJE napięcia zasilającego w czasie pracy normal
redukuje jedynie średnią moc pobieraną
nej [1, 2].
przez system, podczas gdy moc maksymal
W zasilaczach typu Line-Interactive układ
na pozostaje na niezmienionym poziomie.
automatycznej regulacji napięcia (AVR – Au-
Należy również zdawać sobie sprawę, że
tomatic Voltage Regulation) umożliwia pod
w przypadku, gdy udział mocy procesora
wyższenie lub obniżenie wartości napięcia,
w całkowitym poborze mocy komputera
bez konieczności czerpania energii z akumu
wzrasta, wahania całkowitego poboru mocy
latora [4, 5].
przez zasilacz komputerowy powodowane
Topologia On-Line (VFI) – UPS w cza
obciążeniem obliczeniowym stają się pro
sie pracy normalnej dwukrotnie konwertuje
centowo odpowiednio większe. Jeszcze kil
energię ac/dc i dc/ac, a na wyjściu UPS-a do starczane jest zasilanie o stabilnych parame trach napięcia i częstotliwości. Gdy zasilanie sieciowe nie spełnia warunków dopuszczal
EVER ECO LCD umożliwia szybką i łatwą wymianę baterii Fot. Ever
Dynamiczny pobór mocy
ka lat temu zasilacze do komputerów stoso wanych do obróbki zaawansowanej grafiki lub gier miały 400–600 W mocy. Obecnie producenci, stosując energooszczędne pro
nych przez UPS (napięcie, częstotliwość),
W latach dziewięćdziesiątych prawie wszyst
cesory i karty graficzne, ograniczyli moc
następuje przełączenie na pracę z baterii,
kie komputery charakteryzowały się niemal
zasilacza komputerowego nawet do 180 W.
przy czym na wyjściu zasilacza UPS nie wy
stałym poborem mocy. Główne przyczyny
W takim przypadku zasilacz UPS 500 VA
stępuje przerwa w zasilaniu. Zmiana trybu
wahań mocy w komputerach były związane
powinien zapewnić kilka minut podtrzyma
pracy odbywa się w zerowym czasie [1, 2].
z rozpędzaniem się napędów dyskowych oraz
nia bateryjnego, aby można było zapisać
Topologie Off-Line (VFD) i Line-Inter
zmianami prędkości obrotowej wentylatorów
wyniki swojej pracy. W zależności od pod
active (VI) mają najczęściej zastosowanie
wynikającymi z regulacji temperatury. Obcią
łączonych odbiorników zmienia się cos j za
dla jednofazowych UPS-ów małych mocy,
żenie obliczeniowe procesorów oraz syste
silacza i przeliczenie między mocą pozorną
do 3 kVA, podłączanych do gniazd siecio
mów pamięci powodowało pomijalne waha
a mocą czynną.
wych lub podłączonych na stałe, do 10 kVA
nia całkowitego poboru mocy. W przypadku
W najgorszym przypadku spotkałem się
i wszędzie tam, gdzie jakość zasilania jest na
typowych komputerów przeznaczonych dla
z zasilaczami UPS, których cos j wynosiło
poziomie tolerowanym przez odbiory. Zasila
małych firm lub przedsiębiorstw całkowi
0,5, co oznaczało, że S = 800 VA dawało
cze UPS mogą być wyposażone w tradycyj
te wahania mocy miały wartość rzędu 5%
moc P = 400 W. Najczęściej cos j jest jed
ne gniazda wtyczkowe na wyjściu, IEC C13
i były całkowicie niezależne od obciążenia
nak w zakresie 0,8–0,99.
lub IEC C19. Zasilacze UPS większych mocy
obliczeniowego [6].
mają stałe przyłącza śrubowe.
Znaczące obniżenie poboru mocy wymaga
UPS-y do zastosowań specjalnych
W przypadku, gdy jakość zasilania siecio
współpracy systemu BIOS, układu chipsetu,
wego jest niska (występują częste zapady
procesora i systemu operacyjnego. W takim
Coraz częściej użytkownicy poszukują zasila
napięcia), UPS-y Line-Interactive będą czę
systemie z funkcją zarządzania zasilaniem za
czy awaryjnych przeznaczonych do zabezpie
sto korzystały z baterii, powodując szybsze
każdym razem, gdy wykorzystanie proceso
czenia pracy kotłów centralnego ogrzewania,
ich zużycie i częstsze wymiany. Topologia
rów spada poniżej 100%, system operacyjny
pomp, kominków z płaszczem wodnym itp.
On-Line stanowi najlepsze rozwiązanie za
wprowadza tryb bezczynności, co powoduje
Dostępne na rynku urządzenia mają moc od
równo dla odbiorników IT, przemysłowych,
przejście procesorów w stan niskiego poboru
100 do 300 W mocy ciągłej. Często UPS-y
jak i najprostszych zastosowań [1, 2].
mocy. Ilość czasu spędzonego w trybie niskie
mogą być uruchamiane bez podłączonej
go poboru mocy jest odwrotnie proporcjonal
sieci dzięki funkcji tzw. zimny start. UPS-y
na do obciążenia obliczeniowego systemu,
przeznaczone do pieców c.o. dają możliwość
tj. procesor pracujący przy wykorzystaniu
wydłużenia czasu pracy poprzez dodanie
20% mocy obliczeniowej będzie przez 80%
dodatkowych modułów bateryjnych lub aku
czasu znajdował się w stanie niskiego poboru
mulatorów samochodowych [4, 5]. W takim
mocy [6].
przypadku czas podtrzymania napięcia może
Rozwiązania stosowane w celu osiągania stanów niskiego poboru mocy różnią się po między producentami i rodzinami procesorów, niemniej jednak te najczęściej spotykanie po legają na obniżaniu częstotliwości lub ograni czeniu taktowania zegara oraz wyłączaniu lub obniżaniu napięcia zasilającego różne elemen ty procesora, układów chipset i pamięci. Inna jeszcze metoda polega na dostosowywaniu częstotliwości taktowania oraz poziomu na pięcia zasilającego procesor do jego obciąże nia w trybie innym niż bezczynność [6]. Warto zaznaczyć, że każde rozwiązanie, Zasilacz UPS z gniazdami IEC C13
EKSPERT BUDOWLANY
Fot. autor
nr 1/2022
które warunkowo obniża moc procesora, www.ekspertbudowlany.pl
dochodzić do kilkunastu godzin.
Literatura 1. A. Baranecki, „Jakość zasilania – niezawodność systemów zasilania gwarantowanego – uwagi dla projektantów”, t. 3, Poradnik Inżyniera Elektryka, WNT, Warszawa 2005. 2. J. Wiatr, M. Orzechowski, „Poradnik projektanta elektryka”, Dom Wydawniczy MEDIUM, Warszawa 2012. 3. H. Markiewicz, „Urządzenia i układy rezerwowego zasilania odbiorców energii elektrycznej”, PCPM, Wrocław 2001. 4. K. Kuczyński, „Zasilacze UPS”, „Ekspert Budowla ny” nr 6/2020. 5. Materiały firmy Ever. 6. Materiały firmy APC by Schneider Electric.
77
ZASILACZE UPS GREGATY POLSKA A TEL. 61 665 66 04, KOM. 507 127 760 BIURO@AGREGATYPOLSKA.PL WWW.AGREGATYPOLSKA.PL Zobacz więcej
AMPLON Technologia: True On-Line (VFI). Znamionowa moc wyjściowa: 1/2/3/5/6/10 kVA. Dopuszczalne przeciążenie: <105%/praca ciągła, 106~125%/1 min, 126~150%/0,25 min dla 1/2/3 kVA <106~110%/10 min, 111~125%/5 min, 126~150%/0,5 min dla 5/6/10 kVA. „Miękki” (soft) start/obejście (bypass) automatyczne/ręczne: +/+/+. Zabezpieczenie zwarciowe/przeciążeniowe/termiczne akumulatorów: +/+/+. Stopień ochrony obudowy: IP20. Wbudowane porty komunikacyjne: RS-232, gniazdo Smart (karta SNMP IPv6/IPv4, Modbus, Relay), USB, port REPO, gniazdo mini Smart. Wymiary zewnętrzne (wys.×szer.×gł.): 440×335×89 mm/RT1, 440×432×89 mm/RT2, 440×610×89 mm/RT3, 440×671×89 mm/RT5, 440×671×89 mm/RT6, 440×623×89 mm/RT10. Masa całkowita: 12 kg/RT1, 18 kg/RT2, 28 kg/RT3, 16 kg/RT5, 16 kg/RT6, 22 kg/RT10. Temperatura pracy (otoczenia): od 0 do 40ºC. Uwagi techniczne: możliwość uruchamiania z sieci energetycznej lub z samych akumulatorów, wielojęzyczny wyświetlacz LCD, wysoka sprawność. Normy, atesty, certyfikaty, standardy, znaki jakości: CE, EN 62040-1, EN 62040-2. Gwarancja: 24 miesiące (opcja do 60 miesięcy).
ENTRUM ELEKTRONIKI STOSOWANEJ CES SP. Z O. O. C TEL. 12 398 74 01 ZASILANIE@CES.COM.PL, WWW.CES.COM.PL Zobacz więcej
CES OMEGA RT Technologia: True On-Line (VFI). Znamionowa moc wyjściowa: 1–10 kVA. Dopuszczalne przeciążenie: 125%/1 min, 150%/30 s, 110%/10 min, 125%/1 min, 150%/30 s (Omega RT 6 kVA i 10 kVA). „Miękki” (soft) start/obejście (bypass) automatyczne/ręczne: +/+/+. Zabezpieczenie zwarciowe/przeciążeniowe/termiczne akumulatorów: +/+/+. Stopień ochrony obudowy: IP20. Wbudowane porty komunikacyjne: USB, RS-232, EPO. Wymiary zewnętrzne (wys.×szer.×gł.): 88×440×468 mm (Omega RT 1 kVA), 88×440×658 mm (Omega RT 2 i 3 kVA), 176×440×660 mm (Omega RT 6 i 10 kVA). Masa całkowita: 12–63 kg, w zależności od modelu. Temperatura pracy (otoczenia): od 0 do 40ºC. Uwagi techniczne: technologia sterowania DSP, współczynnik mocy wejściowej 0,99, korekta współczynnika mocy wejściowej PFC, praca ECO, wyłącznik EPO. Normy, atesty, certyfikaty, standardy, znaki jakości: Dyrektywy: 2014/30/UE – EMC, 2014/35/ UE – LVD, Certyfikat CE. Gwarancja: 24 miesiące.
SPÓŁDZIELNIA PRACY ELEKTRONIKI I INFORMATYKI „ETA” TEL. 61 841-00-73 SPRZEDAZ@ETA.COM.PL, WWW.ETA.COM.PL Zobacz więcej
ZASILACZE UPS 520–1600 SINUS Technologia: Line-interactive (VI). Znamionowa moc wyjściowa: 520–1600 VA. Zabezpieczenie zwarciowe/przeciążeniowe/termiczne akumulatorów. Stopień ochrony obudowy: IP20. Wbudowane porty komunikacyjne: RS232/USB. Wymiary zewnętrzne (wys.×szer.×gł.): w zależności od modelu. Masa całkowita: od 7 do 35 kg. Temperatura pracy (otoczenia): od 0 do 40ºC. Normy, atesty, certyfikaty, standardy, znaki jakości: CE. Uwagi techniczne: modele dostępne w wersji tower lub rack. W ofercie specjalna wersja
dla kotłów centralnego ogrzewania. Współpracują z dyskami zewnętrznymi Synology. Wyprodukowane w Polsce. Gwarancja: 48 miesiący (akumulatory 24 miesiące).
78
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
ZASILACZE UPS VER SP. Z O.O. E TEL. 61 650 04 00 UPS@EVER.EU, WWW.EVER.EU Zobacz więcej
UPS EVER POWERLINE RT PLUS (6–10 KVA) (BEZ BATERII) Opis produktu: POWERLINE RT PLUS 6-10 kVA to najnowsza seria zasilaczy UPS, skonstruowanych w topologii podwójnej konwersji (VFI), w których wyjścio wa moc czynna osiąga wartość mocy pozornej. Zasilacze te przeznaczone są dla: serwerów, urządzeń telekomunikacyjnych, centrów danych oraz infrastruktury IT w celu zapewnienia ochrony podłączonych urządzeń przed problemami występującymi w sieci zasilającej, takimi jak prze rwy w dostawie energii elektrycznej, wzrosty i zapady napięcia, przepięcia oraz zakłócenia harmoniczne. Zasilacze wyposażone zostały w rozbudowany system komunikacji poprzez kartę zarządzającą, interfejs komunikacyjny RS232 oraz USB HID, który umożliwia współpracę UPS-a z innymi urządzeniami bez konieczności instalowania oprogramowania. Dzięki wbudowanym stykom bezpotencjałowym (1 – wejściowy, 1 – wyjściowy) istnieje możliwość zdalnego sterowania zasilaczem oraz sygnalizacji określonych jego stanów pracy. Zasilacze POWERLINE RT PLUS 6–10 kVA nie mają wewnętrznych akumulatorów, w celu zapewnienia awaryjnego podtrzymania zasilania wymagany jest przynajmniej 1 moduł bateryjny. Cechy charakterystyczne: Wyjściowa moc czynna równa mocy pozornej (PF = 1)! Obudowa Rack/Tower z graficznym wyświetlaczem LCD Tryb ECO Możliwość zarządzania gniazdami wyjściowymi (1 sekcja – dostępne po podłączeniu
do zasilacza PDU)
Funkcja Start-on-battery (tzw. zimny start) umożliwia uruchomienie UPS przy braku
napięcia z sieci
Prąd ładowania konfigurowalny z poziomu LCD (od 1 do 4 A) Praca równoległa do trzech jednostek Zabezpieczenia: przeciążeniowe, przeciwzwarciowe, przepięciowe, termiczne
UPS EVER POWERLINE GREEN 33 PRO (10–20 KVA) Wybrane parametry:
UPS EVER POWERLINE GREEN 33 LITE (30–60 KVA) Wybrane parametry:
Topologia: VFI (On-Line, VFI-SS-111)
Topologia: VFI (On-Line, VFI-SS-111)
Liczba faz napięcia (wejścia/wyjścia): 3/3
Liczba faz napięcia (wejścia/wyjścia): 3/3
Moc wyjściowa pozorna [VA]:
Moc wyjściowa pozorna [VA]:
10 000; 15 000; 20 000
30 000; 40 000; 50 000; 60 000
Moc wyjściowa czynna [W]:
Moc wyjściowa czynna [W]:
Typ obudowy: Tower
Typ obudowy: Tower
10 000; 15 000; 20 000
24 000; 32 000; 40 000; 45 000
Opis produktów: Zasilacze z serii POWERLINE GREEN są urządzeniami klasy On-Line (VFI), przeznaczonymi do współpracy z urządzeniami zasilanymi z trójfazowej sieci elektro energetycznej. Przeznaczone do współpracy ze szczególnie wrażliwymi odbiornikami. Jest to seria zaawansowanych technologicznie zasilaczy UPS przeznaczonych zarówno do infrastruktury informatycznej (serwery, sieci komputerowe, system obróbki danych), jak i urządzeń przemysłowych. Cechy charakterystyczne: Praca w trybie On-Line z rzeczywistym podwójnym przetwarzaniem, z sinusoidalnym napięciem wyjściowym (o parametrach najwyższej jakości VFI SS-111). Kompensacja wejściowej mocy biernej zasilacza – uzyskiwanie korzyści finansowych z uwagi na zmniejszanie opłat za zużycie mocy biernej. Wysoki prąd zwarcia, dzięki czemu osiąga się wysoką selektywność zabezpieczeń na liniach dystrybucji zasilania. Praca hybrydowa – wydłużenie czasu pracy autonomicznej (funkcjonowania w trybie rezerwowym) dzięki dostarczaniu energii do falownika jednocześnie z akumulatorów oraz z sieci o złych parametrach – dla określonego przedziału degradacji parametrów napięcia sieciowego (bardzo szerokie wejściowe okno napięciowe). Osiąganie wysokich sprawności w szerokim zakresie obciążeń dzięki zastosowaniu podzespołów o wysokiej jakości. Dynamiczny algorytm sterowania chłodzeniem, pozwalający na adaptacyjne dostosowanie wydajności układu chłodzenia do aktualnego stanu urządzenia (minimalizacja strat mocy i kosztów wynikających z zapotrzebowania na chłodzenie). Technologia Intelligent Battery Management wykorzystująca zaawansowane zarządzanie akumulatorami w celu zwiększenia ich żywotności oraz optymalizacji czasu i energii doładowania. Możliwość pracy w trybie ECO. Funkcja Start-on-battery umożliwia uruchomienie UPS-a nawet wówczas, gdy zasilanie z sieci nie jest dostępne (tzw. zimny start). Możliwość współpracy z zewnętrznymi panelami zarządzającymi (działającymi na systemie Android), a także wykorzystania interfejsów komunikacyjnych RS232, RS485, USB, sieciowej karty zarządzającej SNMP/HTTP, wejść sterujących i programowalnych wyjść bezpotencjałowych oraz zintegrowany panel operatorski LCD – pozwalające na indywidualny wybór sposobu zdalnego zarządzania UPS-em. Funkcja zdalnego awaryjnego wyłączania zasilania EPO (Emergency Power Off), umożliwiająca przerwanie dostarczania energii do urządzeń odbiorczych z wyjścia zasilacza w ekstremalnych sytuacjach (np. pożar). Uzyskiwanie informacji o temperaturze i wilgotności na podstawie realizowanych pomiarów – możliwość analizy parametrów środowiskowych. Rejestr zdarzeń. Tzw. miękki start – zabezpiecza prawidłowe uruchomienie systemu zasilania gwarantowanego (ochrona przed powstawaniem niekorzystnych stanów przejściowych).
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
79
ZASILACZE UPS EHUA POLSKA K TEL. 58 531 36 10, TEL. 512 659 376 POLAND@KEHUA.COM, WWW.KEHUA.COM/PO/ Zobacz więcej
KR-RM LI Technologia: True On-Line (VFI). Znamionowa moc wyjściowa: 1–3 kVA. Dopuszczalne przeciążenie: 115%/1 min, 133%/1 s, >134%/200 ms. „Miękki” (soft) start/obejście (bypass) automatyczne/ręczne: +/-/-. Zabezpieczenie zwarciowe/przeciążeniowe/termiczne akumulatorów: +/+/+. Stopień ochrony obudowy: IP20. Wbudowane porty komunikacyjne: USB, opcja slot na kartę: SNMP, RS-232, dry contact. Wymiary zewnętrzne (wys.×szer.×gł.): od 87×438×420 do 87×438×570 mm. Masa całkowita: od 8,9 do 16,1 kg. Temperatura pracy (otoczenia): od 0 do 40ºC (do 60ºC). Uwagi techniczne: beztransformatorowy zasilacz z bateriami Li-Ion do monta żu w szafach RACK lub jako wolno stojący, wyposażony w ekran LCD, którego wyświetlanie moż na obrócić, sprawność 93%. Gwarancja: 24 miesiące.
CHNEIDER ELECTRIC POLSKA SP. Z O.O. S TEL. 801 171 500, 22 511 84 64 POLAND.HELPDESK@SCHNEIDER-ELECTRIC.COM WWW.SE.COM/PL/PL/ Zobacz więcej
BR1200S Technologia: Line-interactive (VI). Znamionowa moc wyjściowa: 1,2 kVA. „Miękki” (soft) start/ obejście (bypass) automatyczne/ręczne: -/-/-. Zabezpieczenie zwarciowe/przeciążeniowe/termiczne akumulatorów: +/+/-. Stopień ochrony obudowy: IP20. Wbudowane porty komunikacyjne: Serial Port USB (obsługa oprogramowania PowerChute Personal Edition). Wymiary zewnętrzne (wys.×szer.×gł.): od 260×100×368 mm. Masa całkowita: 11,7 kg. Temperatura pracy (otoczenia): od 0 do 40ºC. Uwagi techniczne: 8 gniazd wyjściowych IEC 60320 C13 (6×zasilanie zapasowe i 2×ochrona przeciwprzepięciowa), 1 gniazdo wejściowe IEC-320 C14, 2×USB (1×USB Typu A, 1×USB Typu C). Normy, atesty, certyfikaty, standardy, znaki jakości: A-Tick, C-Tick, CE, EAC, GS Mark, RCM, TISI, RoHS, REACH: nie zawiera substancji wzbudzają cych szczególne obawy (SVHC). Gwarancja: 36 miesięcy (naprawa lub wymiana).
SMTL1500RMI3UC Technologia: Line-interactive (VI). Znamionowa moc wyjściowa: 1,5 kVA. „Miękki” (soft) start/ obejście (bypass) automatyczne/ręczne: -/-/-. Zabezpieczenie zwarciowe/przeciążeniowe/termiczne akumulatorów: +/+/+. Stopień ochrony obudowy: IP20. Wbudowane porty komunikacyjne: RJ-45, SmartSlot, USB typu A, APC SmartConnect (RJ-45), opogramowanie PowerChute Business Edition. Wymiary zewnętrzne (wys.×szer.×gł.): od 131×438×302 mm. Masa całkowita: 19,5 kg. Temperatura pracy (otoczenia): od 0 do 40ºC. Uwagi techniczne: 6 gniazd wyjścio wych IEC 60320 C13 (zasilanie awaryjne), 2 programowalne grupy wyjściowe gniazd, 1 gniazdo wejściowe IEC-60320 C14, akumulatory oparte na technologii litowo-jonowej. Normy, atesty, certyfikaty, standardy, znaki jakości: CE, CSA, EAC, GS Mark, IEC 62040-1-1, IEC 62040-1-2, IEC 62040-2, RCM, UL 1973, zgodność z RoHS). Gwarancja: 60 miesięcy (naprawa lub wymiana).
BX2200MI-FR Technologia: Line-interactive (VI). Znamionowa moc wyjściowa: 2,2 kVA. „Miękki” (soft) start/obejście (bypass) automatyczne/ręczne: -/-/-. Zabezpieczenie zwarciowe/przeciążeniowe/termiczne akumulatorów: +/+/-. Stopień ochrony obudowy: IP20. Wbudowane porty komunikacyjne: USB (obsługa oprogramowania PowerChute Personal Edition). Wymiary zewnętrzne (wys.×szer.×gł.): od 190×140×390 mm. Masa całkowita: 12,3 kg. Temperatura pracy (otoczenia): od 0 do 40ºC. Uwagi techniczne: gniazda wyjściowe CEE 7, gniazdo wejścio we CEE 7/7P. Normy, atesty, certyfikaty, standardy, znaki jakości: CB, CE, EN/IEC 62040-1, EN/IEC 62040- 2, RoHS, REACH: nie zawiera substancji wzbudzających szczególne obawy (SVHC). Gwarancja: 24 miesiące (naprawa lub wymiana).
80
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
INSTALACJE inż. Michał Świerżewski
Elektryczne ogrzewanie podłogowe jest nowoczesnym i niezawodnym sposobem ogrzewania pomieszczeń, którego największą zaletą jest równomierny rozkład temperatury w całym pomieszczeniu.
W
odróżnieniu od innych sposobów ogrzewania,
polegających
na
konwekcyjnym rozchodzeniu się
ciepła, ogrzewanie podłogowe oparte jest przede wszystkim na promieniowaniu. W re
Fot. Opoczno
zultacie nie powstają ruchy powietrza powo dujące podrywanie kurzu i jego propagację w pomieszczeniu, co jest bardzo korzystne dla dzieci, osób starszych i z alergią. Pew ną niewygodą może być ograniczenie po wierzchni zastawionej meblami. Ogrzewanie podłogowe charakteryzuje znaczna bezwład ność cieplna ze względu na to, że warstwy izolacyjne w podłodze akumulują ciepło, przedłużając czas nagrzewania i stygnięcia.
Elektryczne
ogrzewanie podłogowe
Powoduje to pewne trudności w szybkim ob niżaniu lub podwyższaniu temperatury, np.
wanie podstawowe w poszczególnych po
w podłodze, oraz zwalniają z jakichkolwiek
w nocy.
mieszczeniach lub w całych budynkach albo
czynności obsługowych i konserwacyjnych
Ogrzewanie podłogowe może być po
jako ogrzewanie uzupełniające. Ogrzewanie
z wyjątkiem ustawienia żądanej temperatury
wszechnie stosowane zarówno w obiektach
podłogowe daje przyjemne uczucie ciepłej
na regulatorze.
nowo wznoszonych, jak i remontowanych
podłogi, zwłaszcza w łazienkach, i stwa
czy modernizowanych, w budynkach prze
rza bardzo korzystny rozkład temperatur
mysłowych, mieszkalnych i użyteczności
w pomieszczeniu. Elektryczne ogrzewanie
publicznej.
podłogowe jest najbardziej komfortowym
Elektryczne rezystancyjne ogrzewanie pod łogowe charakteryzuje:
»»brak produktów spalania, »»łatwość regulacji i sterowania, »»duża sprawność przemiany, »»bezpieczeństwo eksploatacji, »»swoboda projektowania kształtów i zasto sowań,
»»niski koszt inwestycji, »»niskie koszty eksploatacji, »»wysoki komfort cieplny, »»brak czynności konserwacyjnych. Ogrzewanie podłogowe najczęściej stoso wane jest w łazienkach, kuchniach i przed pokojach, gdzie podłogi pokryte są terakotą, gresem lub kamieniem, które są naturalnie zimne. W pokojach dziecięcych zalecane jest dogrzewanie także podłóg drewnianych i po krytych wykładziną. Elektryczne
rezystancyjne
ogrzewanie
podłogowe można wykorzystać jako ogrze EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
rozwiązaniem
ogrzewania
pomieszczeń,
zapewniającym odpowiednią temperaturę powietrza na każdej wysokości. Ciepło emi towane przez powierzchnię podłogi unosi się
Ogrzewanie podłogowe może być realizo wane przy użyciu:
»»przewodów
grzejnych
stałorezystancyj
nych zatopionych w wylewce betonowej,
»»mat
grzejnych instalowanych bezpośred
nio w kleju pod terrakotą,
»»folii
podłogowych instalowanych pod pa
nelami podłogowymi.
stopniowo, zapewniając optymalne warunki
Przewody grzejne przeznaczone do ogrze
odpowiadające fizjologii człowieka. Podłogo
wania podłogowego produkowane są zazwy
we systemy grzejne, oprócz wymienionych
czaj w gotowych zestawach na napięcie za
wcześniej właściwości ogrzewania elek
silania 230 lub 400 V prądu przemiennego
trycznego, umożliwiają swobodną aranżację
i mocach liniowych od 7 do 25 W/m, jedno
wnętrz, dzięki ukryciu elementów grzejnych
stronnie lub dwustronnie zasilane. Ogrzewa nie podłogowe wykonuje się w zasadzie jako
W budownictwie elektryczne ogrzewanie przewodowe rezystancyjne stosowane jest zwłaszcza do ogrzewania: »»pomieszczeń (w postaci ogrzewania podłogowego), »»podjazdów, chodników, schodów i tarasów, »»dachów, rynien i rur spustowych, »»rurociągów, »»mechanizmów napędowych bram.
www.ekspertbudowlany.pl
bezpośrednie, chociaż niekiedy spotyka się ogrzewanie akumulacyjne. W takich przy padkach masa podłogi powinna być znacz nie większa niż normalnie, a izolacja cieplna tak wykonana, aby zapewnić jednokierun kowy przepływ ciepła. Jeżeli ogrzewane po mieszczenie i pomieszczenie poniżej należą do tego samego użytkownika, to nie jest potrzebna izolacja cieplna chroniąca przed przepływem ciepła do pomieszczenia poni
81
INSTALACJE żej i tworzy się wówczas ogrzewanie podło
potrzebowanie na ciepło jest większe, za
Podłogi drewniane mogą być ogrzewane
gowo-sufitowe.
zwyczaj instaluje się maty o mocy do 170
tylko wtedy, gdy producent dopuszcza ich
Aby uzyskać optymalne warunki cieplne,
W/m2. W szerokiej ofercie rynkowej znaj
montaż na elementach grzejnych. W przy
trzeba brać pod uwagę parametry cieplne
dują się gotowe zestawy mat grzejnych
padku podłóg drewnianych ogrzewanie pod
budynku i lokalne warunki klimatyczne. Za
z regulatorami temperatury do samodziel
łogowe nie może być stosowane jako główne
potrzebowanie na moc wyjściową zależy od
nego montażu.
źródło ciepła do ogrzewania pomieszczenia,
charakteru pomieszczeń, współczynnika izo
Panele podłogowe należą do grupy mate
ale tylko do ogrzania podłogi w celu uzyska
lacyjności ścian, stropów i okien oraz przede
riałów słabo akumulujących ciepło i z zasady
nia efektu ciepłej podłogi. Moc zainstalowa
wszystkim
wykończeniowych
zimnych. Charakteryzuje je niewielka odpor
na nie może w tym przypadku być większa
podłóg. Przewody grzejne instaluje się na
ność na znaczne i szybkie wahania tempera
niż 60–80 W/m2. Pod podłogą drewnianą
siatce montażowej ułożonej na izolacji ciepl
tury. Konieczne są w tym przypadku rozwią
temperatura nie powinna przekraczać 27°C.
nej i następnie zalewa się wylewką o grubo
zania ogrzewania polegające na powolnym,
Do ogrzewania podłóg drewnianych przysto
ści około 5 cm.
równomiernym podnoszeniu temperatury na
sowanych do ogrzewania zazwyczaj wykorzy
powierzchni podłogi. Mata grzejna nie po
stuje się przewody grzejne o mocy liniowej
winna osiągać temperatury wyższej niż 28
10 W/m ułożone na siatce metalowej między
materiałów
Ogrzewanie podłogowe a wykończenie podłogi
do 31°C, co zapewnia na powierzchni paneli
legarami. Siatka powinna być zainstalowana
Płytki ceramiczne z gresu, terakoty itp. są
temperaturę w granicach od 22 do 24°C. Ta
2–3 cm nad warstwą izolacji cieplnej.
najbardziej korzystne z punktu widzenia
kie temperatury utrzymują tzw. ciepło dotyku
Sufity i lustra. Do ogrzewania sufitowego
przewodzenia ciepła. W takim przypadku
i powodują lepszy rozkład ciepła w całym
wykorzystuje się elektryczne folie grzejne za
ogrzewanie może być zrealizowane w dwo
pomieszczeniu. Do ogrzewania podłóg pane
instalowane nad płytą gipsowo-kartonową.
jaki sposób:
lowych można wykorzystać przewody grzejne
Folie grzejne mogą być również wykorzysty
zatopione w warstwie wylewki. Moc zainsta
wane do ogrzewania podłogowego pod pane
liniowej od 10 do 25 W/m w wylewce be
lowana przewodów nie powinna przekraczać
lami laminowanymi i drewnianymi.
tonowej o grubości 4–6 cm. Moc zainsta
100 W/m2. Odpowiedni rozkład ciepła za
W łazience do ochrony luster przed zapa
lowana powinna być w granicach od 100
pewnią przewody o mocy liniowej 10 W/m.
rowaniem stosuje się gotowe folie grzejne
do 170 W/m2 powierzchni grzejnej. Im
Przy przewodach grzejnych zainstalowanych
samoprzylepne, które umieszcza się na tylnej
moc zainstalowana będzie większa, tym
w wylewce należy między wylewką a pane
powierzchni lustra. Folia chroni lustro przed
szybciej podłoga uzyska oczekiwaną tem
lami położyć warstwę z pianki amortyzują
zaparowaniem np. w czasie kąpieli. Folię
peraturę. W łazienkach moc grzejna prze
co-tłumiącej. Zarówno panele, jak i pianka
najlepiej włączać wraz z oświetleniem lustra.
wodów może być nieco większa, nawet do
powinny być atestowane do ogrzewania pod
Pracuje ona bez termostatu.
»»przez ułożenie przewodu grzejnego o mocy
200
W/m2;
»»przez
łogowego. Jeżeli wylewka jest już zrobiona
Sterowanie i regulacja
ułożenie maty grzejnej w warstwie
i nie można układać przewodów grzejnych,
kleju pod płytkami. Maty grzejne produko
to pod panelami można zainstalować maty
Dobór odpowiedniego do funkcji sterowa
wane są o stałych mocach jednostkowych
grzejne aluminiowe o mocy dobranej do
nia ogrzewaniem podłogowym zapewnia
od 120 do 170 W/m2. W pomieszcze
ogrzewania podłóg panelowych i wynoszącej
optymalne, ekonomiczne i bezpieczne jego
W/m2.
niach mieszkalnych (w pokojach, kuchni
zazwyczaj 60
Folia aluminiowa za
działanie z wykorzystaniem wszystkich jego
czy przedpokoju) zwykle wystarczająca
pewnia równomierny rozkład ciepła i bardzo
walorów. Przed wyborem rodzaju sterowania
oszczędne zużycie energii elektrycznej.
należy określić funkcje i częstotliwość użytko
jest moc maty grzej nej 120 W/m2. W
łazienkach, gdzie za
Do ogrzewania podłóg panelowych mogą
wania ogrzewania podłogowego. Najczęściej
być również wykorzystywane folie grzejne
ogrzewanie podłogowe ma zapewnić komfort
zamontowane bezpośrednio pod panelami.
cieplny podłogi, więc należy wybrać termo stat (regulator) z czujnikiem podłogowym. Jeżeli z ogrzewania korzysta się tylko w okre ślonych godzinach, np. rano i wieczorem, to najkorzystniej będzie zastosować regulator programowalny. Termostaty programowal ne zazwyczaj mają funkcję automatycznej korekcji czasu załączania i wyłączania, co umożliwia programowanie w czasie rzeczy wistym. W praktyce powoduje to, że ogrze wanie jest załączane odpowiednio wcześniej, aby uzyskać wymaganą temperaturę o zapla nowanej godzinie. Gdy ogrzewanie podłogowe pełni funkcję ogrzewania podstawowego całego pomiesz czenia, zasadne jest wykorzystywanie termo statu z czujnikami powietrznym i podłogo
Fot. Elektra
82
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
wym. Ze względu na znaczną bezwładność
INSTALACJE cieplną podłogi termostaty powinny mieć
grzaniem i zapewnienie komfortu cieplnego
programowaną temperaturę w cyklu dobo
minimalną histerezę i być bardzo dokładne.
przez stałe utrzymywanie nastawionej tem
wym lub tygodniowym. Na wyświetlaczu
Spełnienie tego wymagania zapewniają tylko
peratury. Regulacja i sterowanie są również
LCD odczytywane są wszystkie ważniejsze
termostaty elektroniczne.
podstawowymi warunkami obniżenia kosz
parametry. Mogą współpracować z zega
tów eksploatacji systemów grzejnych.
rem sterującym. Ich obciążalność wynosi
W elektrycznym ogrzewaniu podłogowym rozróżnia się szereg typów sterowania (regu
Można wyróżnić następujące rodzaje regu latorów temperatury:
lacji). Najpopularniejsze to:
do 3600 W. Są instalowane na tynku lub pod tynkiem;
»»grupowe względem temperatury otoczenia »»regulatory elektromechaniczne – stosowa »»regulatory
na szynę DIN – są to regula
– polegające na samoczynnym załączaniu
ne głównie w pomieszczeniach, w których
tory temperatury z regulowaną histerezą,
systemu grzejnego przy temperaturze oto
nie jest wymagana precyzyjna regulacja
współpracujące z detektorami wilgoci. Ich
czenia niższej od temperatury granicznej
temperatury. Bezwładność tego rodzaju
zastosowanie jest bardzo szerokie – od
nastawionej na regulatorze zewnętrznym,
regulatorów zazwyczaj nie przekracza 5°C.
kontroli temperatury w budynkach miesz
np. 10°C,
Regulatory wyposażone w akceleratory
kalnych, układów chroniących przed lo
termiczne mają zwiększoną dokładność
dem i śniegiem (rynny, rury spustowe,
nia i wilgotności – polegające na samo
pomiaru do 0,5°C. Wyposażone są tylko
zawory, podjazdy, bramy, schody) do sys
czynnym załączaniu systemu grzejnego
w czujniki powietrzne, przeznaczone są do
temów grzewczych instalacji technologicz
przy temperaturze otoczenia niższej od
montażu natynkowego;
nych.
»»pogodowe względem temperatury otocze
temperatury granicznej nastawionej na re gulatorze zewnętrznym, np. 5°C,
»»samoregulacji – przewodów grzejnych tak
»»regulatory
elektroniczne, których zaletą
jest duża dokładność regulacji tempera
Inteligentne sterowniki
tury (0,3 do 0,1°C). Wyposażone mogą
Do sterowania domowymi systemami ogrze
dobranych, że nie wymagają regulacji ze
być w czujnik powietrzny, podłogowy lub
wania elektrycznego podłogowego w bardzo
wnętrznej.
w obydwa jednocześnie. Zabezpiecza to
wymagających aplikacjach przewidziane są
podłogę przed przegrzaniem. Instalowa
inteligentne sterowniki. Sterownik tego ro
ne mogą być na tynku lub pod tynkiem.
dzaju instalowany jest w centralnym punk
Ich obciążalność wynosi 3600 W. Mogą
cie budynku i steruje wszystkimi systema
współpracować z zegarem sterującym;
mi ogrzewania elektrycznego na podstawie
Regulatory temperatury Zadaniem regulatorów temperatury współ pracujących z elementami grzejnymi i zabez
»»regulatory
programowalne – mają zalety
porównania zebranych danych z czujników
lających jest zapewnienie bezpieczeństwa
regulatorów elektronicznych i inteligent
i wartości zadanych, odpowiadających pre
użytkowników, zabezpieczenie przed prze
nych układów sterujących. Mogą mieć
ferencjom użytkowników.
pieczeniami nadprądowymi obwodów zasi
reklama
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
83
EKSPERCI LEROY MERLIN POLECAJĄ Jeżeli marzymy o dżungli w domu, a przestrzeń sprzyja wprowadzeniu większych roślin, warto zwrócić uwagę na niektóre gatunki egzotyczne, które mają efektowne liście oraz kwiaty. Podpowiadamy, na które rośliny warto zwrócić uwagę. Palmy – królowe klimatu tropikalnego Większość gatunków do prawidłowego wzro stu potrzebuje stanowisk o rozproszonym dostępie promieni słonecznych. Palmą, którą można eksponować na pełnym słońcu, jest Areca Dypsis. Rodzaj areka tworzą okazy, któ re mogą być jedno- i wielołodygowe. W wa runkach naturalnych osiągają one kilkadzie siąt metrów wysokości, a w przestrzeniach domowych przy odpowiedniej pielęgnacji dorosną do 2 m. Młode rośliny są bardzo de likatne z uwagi na długie wiotkie pędy. Z tego względu należy wybierać dla nich stanowiska ciepłe i odpowiednio nasłonecznione. Niższa palma, dorastająca do 1,5 m, która prefe ruje stanowiska zacienione, to chamedora, a jednym z popularniejszych gatunków jest Chamaedorea elegans. Jej ozdobą jest ja snozielone pierzaste ulistnienie. Z kolei jedną z łatwiejszych w uprawie palm jest kencja (Howea forsteriana). Na długich ogonkach liściowych osadzone są pierzaste (w dotyku lekko skórzaste) liście. W przeciwieństwie do palmy chamedora kencja nie znosi wody sto jącej w doniczce.
Juki, strelicje i bananowce Juka (Yukka) przypomina wyglądem palmę,
JAK DBAĆ
O EGZOTYCZNE ROŚLINY W MIESZKANIU?
lecz w rzeczywistości palmą nie jest. Swój egzotyczny wygląd zawdzięcza grubemu
wać dostęp do światła. W przeciwnym razie
ziemi. Ciekawymi egzotycznymi gatunkami
pniu, który na szczycie zwieńczony jest pió
liście będą wiotczeć i zmieniać swój kolor.
roślin, które nadają się także do uprawy w wa
ropuszem z liści. W warunkach naturalnych
Gruba skóra na liściach jest przystosowaniem
runkach domowych, są strelicje i bananow
rośnie na terenach półpustynnych, dlatego
roślin do niedostatku wody, dlatego należy ją
ce. Rośliny te potrzebują pełnego słońca, aby
stanowisko w mieszkaniu powinno obejmo
podlewać dopiero w momencie przesychania
zachwycać swoimi połyskującymi mięsistymi
1
84
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
2
www.ekspertbudowlany.pl
3
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
4
5
EKSPERCI LEROY MERLIN POLECAJĄ przecinków. W ich zwalczaniu warto posłużyć się preparatem firmy Target Emulpar Spray, który pomoże również w walce z przędzior kami, tarcznikami i wełnowcami. Pielęgnacja. Walorem dekoracyjnym wy mienionych gatunków są liście, dlatego waż ne jest kontrolowanie ich stanu. Żółknące i usychające końcówki liści mogą sugerować niedostateczną wilgotność powietrza. Rośli ny lasów tropikalnych przyzwyczajone są do wysokiej temperatury i równie wysokiej wil gotności. W tym przypadku palmy potrzebują zraszania, należy je wykonać w godzinach, kiedy słońce nie operuje mocno na liście. Zaschnięte liście należy usuwać. Wpłynie to pozytywnie zarówno na wygląd rośliny, jak i jej zdrowie. Liście, na których pojawiają się brązowe plamy z jasnymi otoczkami i skupieniami zarodników w części central nej, zostały zasiedlone przez grzyby, które doprowadziły do rozwoju plamistości liści. Jest to choroba grzybowa powszechna u ro ślin doniczkowych. Silnie porażone liście należy usunąć i zastosować środek grzybo bójczy (fungicyd). Kolejny punkt to zaspokojenie potrzeb danego gatunku na warunki świetlne. Juka i cycas będą reagować na niedostatek pro mieni słonecznych, nienaturalnie wyginając się w ich poszukiwaniu. Poza zapewnieniem optymalnych warunków do rozwoju, warto wspierać wymienione rośliny nawozami do roślin zielonych. Będą wtedy silniejsze, a na liśćmi. Latem mają duże zapotrzebowanie na
poza żółtymi tablicami lepowymi, które po
leży pamiętać, że osłabione rośliny są bardziej
wodę i nie tolerują przeciągów. Strelicje warto
służą do monitoringu oraz wyłapywania mu
podatne na porażenie ze strony szkodników
zasilać nawozami do roślin kwitnących, po
szek, warto regularnie rozluźniać podłoże.
i patogenów.
nieważ są to rośliny powszechnie znane pod
Szkodnikiem, który chętnie odwiedza i zasie
nazwą „rajski ptak”. Zawdzięczają ją barw
dla te rośliny jest wciornastek. Na roślinach
Monstera i rośliny obrazkowe
nym charakterystycznym kwiatom.
ozdobnych występuje głównie wciornastek
We wnętrzu inspirowanym tropikalną dżun
Podlewanie. Zarówno palmy, jak i wymie
cieplarek. Owady te mają niewielkie rozmiary
glą nie może zabraknąć monstery. Monste-
nione palmopodobne gatunki narażone są na
i często ich obecność może być stwierdzona
ra deliciosa (monstera dziurawa) zyskała
gnicie korzeni. Latem podlewanie powinno
dopiero po zauważeniu skutków żerowania.
w ostatnim czasie na popularności ze wzglę
być obfitsze, natomiast w okresie jesienno
Szybki sposób na sprawdzenie, czy wcior
du na swoje duże, skórzaste, intensywnie
-zimowym umiarkowane.
nastki zasiedliły roślinę: pod liść podłożyć
wybarwione i sercowato powycinane liście
Uwaga na szkodniki! Zbita i wilgotna zie
kartkę papieru i delikatnie nim poruszać. Je
z dziurami. Przy doborze gatunku warto
mia jest idealnym środowiskiem do rozwoju
żeli wciornastki znajdują się na roślinie, to na
wiedzieć, że nie każda monstera rozwija li
ziemiórek. W przypadku ich wystąpienia,
kartce pojawią się drobne owady w kształcie
ście z charakterystycznymi dziurami, należy
6
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
7
www.ekspertbudowlany.pl
8
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
9
85
EKSPERCI LEROY MERLIN POLECAJĄ Pielęgnacja. Pielęgnacja roślin obrazko wych powinna obejmować: przecieranie liści z kurzu; w przypadku pnączy wsparcie rozra stającej się rośliny palikami (zabezpieczy je przed załamywaniem); umiarkowane podle wanie (żółknięcie, brązowienie liści i zapach zgnilizny z korzeni wskazuje na przelanie rośliny); w przypadku suchego powietrza w mieszkaniu warto co jakiś czas zraszać liście; jeśli liście bledną może to oznaczać, że potrzebują nawożenia. Nadmierne podle wanie może doprowadzić do porażenia przez grzyby i rozwinięcia plamistości liści filoden drona. Porażone liście należy usuwać i zasto sować preparat grzybobójczy.
Storczyki Popularne i łatwe w uprawie są m.in. Phalaenopsis, Cymbidium i Dendrobium. Storczy ki to epifity, które w warunkach naturalnych rozwijają się w koronach drzew równikowych lasów tropikalnych. We wnętrzach najlepiej czują się na wystawie wschodniej, z dala od przeciągów, ostrego słońca i grzejników. Pielęgnacja. Podlewanie storczyków, a ra czej ich moczenie, polega na kilkunastominu towym zanurzaniu doniczki z roślinami w wo dzie. Po namoczeniu powinno się poczekać aż woda odcieknie i dopiero umieścić roślinę w docelowej osłonce. Zabieg ten należy po wtarzać co 7–10 dni. Aby wzmocnić rośliny i wspomóc ich kwitnienie, można zastosować zwracać uwagę na etykiety. Nazewnictwo
może osiągać nawet 10 m długości, rozra
nawożenie. W podłożu specjalnie przezna
nawiązuje do jej monstrualnego wyglądu:
stając się nie tylko na powierzchni ziemi, ale
czonym do storczyków (głównie kory) można
pnącze, które w warunkach naturalnych
i pniach (jest to możliwe za pomocą korzeni
umieścić pałeczki (np. nawóz do storczyków
powietrznych).
20 g Target) czy aplikatory (np. nawóz do stor
1. Juka, 130–140 cm. 179 zł. 2. Areka, 110–125 cm. 139 zł. 3. Bonsai Ficus Ginseng, 90 cm. 169,90 zł. 4. Sagowiec, 65 cm. 69 zł. 5. Juka Maya Tree, 120 cm. 219 zł. 6. Alokazja, 35 cm. 22,99 zł. 7. Monstera dziurawa, 60 cm. 49,99 zł. 8. Bananowiec, 45 cm. 27,99 zł. 9. Monstera Deliciosa, 80 cm. 99 zł. 10. Storczyk Falenopsis, 60 cm. 95 zł. 11. Storczyk Falenopsis, 3 pędy. 29,99 zł. 12. Storczyk Falenopsis. 34,99 zł. 13. Storczyk Falenopsis, 50–70 cm. 69,99 zł. 14. Storczyk Falenopsis, 50–70 cm. 29,99 zł.
10
86
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
Oprócz monstery, do rodziny roślin obraz
czyków Orchid Power 30 ml Compo). Nawóz
kowatych należy również pnącze, którym
można wprowadzić również w formie sprayu
jest filodendron. Podobnie jak w przypadku
(np. nawóz do storczyków 0,25 l Florovit). Po
monstery, filodendron jest cienioznośny, ale
przekwitnięciu uschnięty pęd kwiatostanowy
różnicę stanowi jego zapotrzebowanie na
należy nisko przyciąć.
wodę, powinien mieć bowiem stale wilgotną glebę. Niezwykle efektowną z uwagi na silnie unerwione liście jest również alokazja. Bogata oferta odmian sprawia, że alokazje zachwy cają liśćmi w wielu interesujących kolorach. Należy jej zapewnić światło rozproszone.
11
www.ekspertbudowlany.pl
Opracowanie dla Leroy Merlin: mgr inż. Daria Maciejewska, mgr inż. Anna Pińkowska, mgr inż. Anna Sybilska Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Instytut Nauk Ogrodniczych Katedra Sadownictwa i Ekonomiki Ogrodnictwa Katedra Ochrony Roślin
12
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
13
14
• obniżasz rachunki za wodę wodociągową, • obniżasz rachunki za wywóz odpadów w gminach, w których naliczane są stawki na podstawie zużycia wody, • masz zachowaną ciągłość dostawy wody dzięki automatycznemu podłączeniu do wody wodociągowej, • dbasz o środowisko.
• • • • •
podlewania ogrodu, mycia okien, wykorzystania jako woda gospodarcza, do celów rolniczych, do spłukiwania toalet.
OGRODY
Zbiornik naziemny o poj. 300 l stylizowany na amforę Fot. GRAF Polska
Gromadzenie i wykorzystanie wód opadowych w domach jednorodzinnych Centrala deszczowa
Joanna Ryńska
W ostatnich latach rośnie popularność tzw. małej retencji – rozwiązań do zatrzymywania wód opadowych w miejscu ich powstania, np. na posesjach inwestorów indywidualnych. Zainteresowaniu temu sprzyja nie tylko coraz większa świadomość ekologiczna i chęć oszczędzania wody pitnej, ale także względy praktyczne.
N
88
Fot. Wilo
pojemności (pojemność powyżej 50% odpły wu rocznego z powierzchni uszczelnionych umożliwia zwolnienie z opłaty). Dlatego mą drze zaplanowane rozwiązania małej retencji mogą przed tą opłatą uchronić. Do obiektów realizujących małą retencję, chętnie wybieranych przez inwestorów indywidualnych, zaliczają się m.in. dachy zielone, ogrody deszczowe czy małe zbiorniki
gromadzeniem
zabudowanie, która może obowiązywać tak
retencyjne. Coraz więcej osób myśli także
wody opadowej wpływają programy
że właścicieli domów jednorodzinnych po
o wykorzystaniu deszczówki nie tylko do
dofinansowania
małej
przewidywanej na 2022 r. nowelizacji Pra
podlewania ogrodu, ale też w domu.
retencji: rządowe („Moja woda”) i samorzą
wa wodnego [2]. Opłata ta ma bowiem ob
dowe (np. „Złap deszczówkę” w Lublinie)
jąć właścicieli nieruchomości o powierzchni
a
zainteresowanie
rozwiązań
m2,
Dachy zielone
oraz opłaty związane z wodami opadowymi.
przekraczającej 600
którzy wyłączyli
Dach zielony stanowi powierzchnię biologicz
Pierwsza z nich to opłata za odprowadza
z powierzchni biologicznie czynnej więcej
nie czynną i wyróżnia się dużymi zdolnościa
nie wód opadowych do kanalizacji desz
niż 50% swojej nieruchomości. Jej wyso
mi retencyjnymi – może zatrzymać nawet do
czowej i zbiorczej (na mocy Prawa wodne
kość, zależna od m2 powierzchni dachu lub
75–90% odpływu. Ma dodatkowe warstwy:
go [1], w myśl którego wody opadowe nie
nawierzchni nieprzepuszczalnej, zależy od
podłoże gruntowe, warstwa drenażowa oraz
są już traktowane jak ścieki), a druga – za
tego, czy na terenie posesji zastosowano roz
zabezpieczenie przed przerastaniem korzeni.
zmniejszenie naturalnej retencji terenu przez
wiązania do retencjonowania wody i o jakiej
Zgromadzona w nich woda jest wykorzy
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
OGRODY stywana przez rośliny, odparowuje lub jest stopniowo odprowadzana do instalacji ruro wej. Dach zielony można wykonać zarówno jako płaski, jak i skośny. Dostępne są także rozwiązania dla dachów istniejących, muszą mieć one jednak odpowiednią nośność ze względu na obciążenie podłożem gruntowym. Zdolność retencyjna dachu zielonego za leży od rodzaju i grubości warstwy drena żowej, rodzaju podłoża oraz nasadzonych roślin. Można wyróżnić dachy intensywne i ekstensywne. Jeśli inwestor chce korzy stać z wody deszczowej (np. do podlewa nia ogrodu), może wybrać dach o mniejszej zdolności retencyjnej (ekstensywny) i dobrać warstwę drenażową o mniejszej pojemności retencyjnej.
Przyścienny zbiornik Rocky Junior, 300 l, kolor ciemny granit
Ogrody deszczowe
Fot. GRAF Polska
do ogrodu deszczowego rurami spustowymi
Obok popularnych na prywatnych posesjach
z dachów, a także jako opad bezpośredni.
oczek wodnych, zainteresowanie zyskują tak
Ogrody stanowią dekoracyjne zbiorowiska ro
że ogrody deszczowe, wpływające na przy
ślin wodolubnych (hydrofitów), które magazy
kład na to, aby na terenie nieruchomości nie
nują wodę, głównie w kłączach i korzeniach,
tworzyły się kałuże czy zastoiska wody. Na
w ilości o około 30–40% większej niż porów
posesjach prywatnych woda zwykle dociera
nywalnej wielkości trawnik. W konstrukcji ogrodu można wyróżnić także warstwę dre nażową, która gromadzi wodę deszczową. Jeśli grunt rodzimy jest przepuszczalny, wodę można w nim rozsączyć. W przypadku gruntu nieprzepuszczalnego dno ogrodu musi zostać uszczelnione. Zdolność retencyjna ogrody deszczowego powinna być dobrana tak, aby możliwe było zatrzymanie wody z opadu o natężeniu 30 mm, który trwa około 30 min. Wodę nadmiarową można odprowadzić do kanalizacji
Fot. Leroy Merlin
Zbiornik Burgund 500 l
Fot. MPI
deszczowej poprzez przelew awaryjny lub
najwyższą warstwą gruntu przepuszczalne-
skierować do studni chłonnej. Taka studnia
go i stanowi miejsce punktowego wprowa-
ma przepuszczalne (żwirowe) dno tuż nad
dzania wód opadowych do gruntu. reklama
Z agospodarowanie
wód opadowych www.mpi.com.pl
dla budynków jednorodzinnych, wielorodzinnych i komercyjnych
Projekt – koNCePCjA – DostAwA – uruChomieNie – serwis MpI s.c. Kobylniki, ul. Szamotulska 28 62-090 Rokietnica
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
tel./fax +48 61 853 00 04 kom. +48 695 740 333
www.ekspertbudowlany.pl
e-mail: biuro@mpi.com.pl www.mpi.com.pl
89
OGRODY
Dekoracyjny zbiornik naziemny Stone 2w1 z donicą na kwiaty, 350 l, kolor silver
Zbiorniki
Fot. GRAF Polska
Zbiorniki podziemne, z betonu, kompozy
Często wykorzystywanym urządzeniem re
tów lub wytrzymałych tworzyw sztucznych,
tencyjnym jest zbiornik na wodę opadową,
zwykle mają pojemność powyżej 1 m3. Waż
który może być wykonany jako naziemny lub
ne jest, aby zachować określone przez pro
podziemny.
ducenta rodzaj gruntu, głębokości przykrycia
Zbiorniki naziemne, wykonywane zwykle
czy sposób posadowienia zbiornika oraz do
z tworzyw sztucznych, odpornych na warun
brać pokrywę dostosowaną do rodzaju ob
ki zewnętrze, głównie na wpływ promieni,
ciążenia powierzchni (np. ruchu pieszego czy
służą najczęściej do magazynowania wody
kołowego).
do celów zewnętrznych, głównie do podle
Od 2022 r., zgodnie ze znowelizowanym
wania ogrodu. Łączy się je z rurą spustową
art. 29 Prawa budowlanego [3], wykonanie
tzw. zbieraczem wody, który łatwo zamonto
na działce zbiornika bezodpływowego na
wać na istniejącej rurze. Mogą pełnić funkcję
wody opadowe lub wody roztopowe o po-
dekoracyjną, np. być stylizowane na donice
jemności do 10 m3 będzie wyłączone z obo-
ogrodowe.
wiązku uzyskania pozwolenia budowlanego.
Fot. Leroy Merlin
Jeśli zbiornik ma służyć jako magazyn wody deszczowej, nie tylko do podlewania ogrodu, ale też do innych celów gospodar czych (np. spłukiwania sanitariatów, prania, sprzątania czy mycia pojazdów), należy od powiednio dobrać jego pojemność.
V = f ⋅ H ⋅ A ⋅ Ψ ⋅ 1 / 365 ⋅ t [m] gdzie: f – sprawność filtra na dopływie wody do zbiornika [-] (najczęściej 0,8–1,0); H – wysokość opadu [m] – według Polskiego Zestaw domowo-ogrodowy ECO ze zbiornikiem EcoLine II
90
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
Fot. MPI
Atlasu Natężeń Deszczów (PANDa) [4];
OGRODY
Zbiornik Novara 280 l
Fot. MPI
A – powierzchnia dachu w rzucie poziomym [m2]; Ψ – współczynnik spływu, charakterystyczny dla danego rodzaju da chu [-]; t – liczba dni bez opadów, podczas których zbiornik zapewnia spraw ność systemu [d], zgodnie z zaleceniami producentów t = 20–30 [d]. Używanie wody do celów gospodarczych wymaga wykonania tzw. instalacji wodociągowej dualnej. Jednym z rozwiązań takiej instalacji jest połączenie zbiornika magazynowego z instalacją wody wodocią gowej poprzez tzw. centralę deszczową. Steruje ona pracą instalacji tak, aby w pierwszej kolejności do punktów odbioru (np. spłuczek) kierować wodę opadową, a dopiero kiedy jej w zbiorniku zabraknie, dopełniać zbiornik wodą wodociągową. Dzięki temu na cele gospo darcze nie jest zużywana woda wodociągowa o jakości wody pitnej. Zgodnie z § 126 Warunków Technicznych [5] zbiornik musi być tak zorganizowany, aby instalacje wody wodociągowej i deszczowej były oddzielone. Wyposaża się go więc w zawór elektromagnetyczny ze szczeliną powietrzną, stanowiącą zabezpieczenie przed przepływem zwrotnym.
Literatura 1. Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (DzU z 2020 r., poz. 310). 2. Projekt Ustawy o inwestycjach w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy, https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12337151/katalog/12709767. 3. Ustawa Prawo budowlane (DzU z 2020 r. poz. 1333 z późn. zm.). 4. „Polski Atlas Natężeń Deszczów” (PANDa), https://atlaspanda.pl. Dostęp online: lipiec 2021. 5. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU z 2019 r. poz. 1065 z późn. zm.).
Zbiornik Alana 160 l
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
reklama
EKSPERT BUDOWLANY
Fot. MPI
91
OGRODY W ostatnich latach znacząco wzrosła częstotliwość występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych. Praktycznie na całym obszarze naszego kraju wszyscy coraz częściej doświadczamy przykrych skutków występowania opadów nawalnych, wynika to zarówno ze zmian klimatycznych, jak i pogłębiającej się antropopresji.
RETENCJA
WÓD OPADOWYCH W szczególny sposób dotyczy to
występujący w środowiskach naturalnych, ta
występująca roślinność, zabudowania oraz
mieszkańców miast, gdzie gę
kich jak łąki, lasy i tereny zielone. Wykorzy
działalność człowieka.
sta zabudowa i związana z tym
stując mechanizmy retencji i infiltracji, moż
infrastruktura zastąpiły obszary naturalne
na zatrzymać wodę w środowisku i spowolnić
powierzchniami nieprzepuszczalnymi. Gwał
jej odpływ ze zlewni.
towny spływ wody z dachów, asfaltowych ulic, betonowych chodników i placów oraz
Współczynnik spływu i projektowanie Współczynnik spływu to stosunek ilości wody,
Retencja i infiltracja
która spłynie z danego obszaru, do ilości
innych powierzchni o ograniczonej przepusz
Najogólniej rzecz ujmując, przez retencję
wody, która spadła na ten obszar, i przyjmu
czalności prowadzi do przepełnienia sys
wodną rozumiemy zdolność do magazyno
je wartości od 0 do 1, zależnie od rodzaju
temów odwadniających i kanalizacyjnych,
wania wody oraz jej przetrzymywania w śro
i charakteru zlewni. Obszary o małym stop
a w konsekwencji do powodzi błyskawicz
dowisku przez określony czas. Obejmuje ona
niu infiltracji (np. chodniki) i szybkim odpły
nych i lokalnych podtopień, tzw. powodzi
czasowe zatrzymywanie wody w postaci
wie (np. obszary o dużym pochyleniu) mają
miejskich. Powoduje to nie tylko straty ma
wody opadowej i roztopowej, śniegu, lodu,
współczynnik zbliżony do 1, a dla powierzch
terialne, ale również stanowi zagrożenie dla
a także wody podziemnej. Skutkiem tego jest
ni przepuszczalnych (np. takich jak grunty
zdrowia mieszkańców, poprzez rozprzestrze
wydłużenie czasu oraz drogi obiegu wody
uprawne) jest on bliższy zeru.
nianie patogenów i zanieczyszczeń.
w środowisku danej zlewni, co bezpośrednio
Współczynnik spływu to podstawowy para
Z drugiej strony na skutek długich okresów
przekłada się na poprawę jej bilansu wod
metr obliczeniowy do określenia ilości wody
bezdeszczowych coraz bardziej odczuwamy
nego. Zasoby wodne powiększają się przede
spływającej z obszaru rozpatrywanej zlewni,
efekty występowania zjawiska suszy. Na do
wszystkim w wyniku zamiany szybkiego spły
niezbędny do prawidłowego zaprojektowania
miar złego Polska należy do grupy państw
wu powierzchniowego na powolny odpływ
urządzeń retencyjnych, kanalizacji czy od
narażonych na deficyt wody, który jak wska
gruntowy (infiltracja).
wodnienia. Jak wcześniej wspomniano, jego
zują wyniki najnowszych badań będzie się pogłębiał.
92
Rys. 1. Możliwości wykorzystania Leca® KERAMZYTU na przykładzie wybra nych rozwiązań obejmujących dachy zielone i użytkowe, tereny zielone, zbior niki infiltracyjne i biofiltrację
Infiltracja zaś to proces wchłaniania wody
wartość zależy od rodzaju pokrycia terenu,
przez grunt, w którym woda doprowadzana
jego spadku i budowy geologicznej, ale rów
Dlatego właśnie tak ważne jest właści
jest grawitacyjnie poprzez grunt do poziomu
nież od natężenia i czasu trwania deszczu.
we zarządzanie wodą opadową, które nie
warstwy wodonośnej. Infiltracja mierzona
Dlatego kolejnym potrzebnym parametrem
powinno sprowadzać się tylko do jej od
jest wskaźnikiem infiltracji zdefiniowanym
obliczeniowym jest tzw. miarodajny opad
prowadzenia poprzez systemy kanalizacji
jako procentowa ilość wody infiltrującej
deszczu w odniesieniu do czasu jego trwania
i odwodnienia. Tym bardziej, że rozbudowa
w głąb profilu gruntowego w stosunku do
oraz prawdopodobieństwa jego wystąpienia.
sieci kanalizacyjnej w warunkach ograniczeń
opadów atmosferycznych. Zależy ona od
Aktualnie wartości natężenia deszczu miaro
terenowych i rozbudowanej infrastruktury
czynników
dajnego przyjmowane są na podstawie róż
na terenach zurbanizowanych jest nie tylko
gruntu oraz charakte
trudna technicznie, ale też bardzo kosztow
rystyki terenu. Są to
na. Nie wspominając już o kosztach oczysz
m.in. wielkość i ilość
czania ścieków.
opadów
atmosferycznych,
w
czasie,
Najbardziej efektywne zarządzanie wodą
temperatura i wilgot
opadową to takie, które odbywa się w miej
ność powietrza, prze
scu lub blisko występowania opadu z wyko
puszczalność
rzystaniem zrównoważonych i ekologicznych
tu i jego nasycenie
metod o niewielkim wpływie na środowisko.
wodą, przemarzanie,
Będą to rozwiązania symulujące obieg wody
nachylenie
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
właściwości
grun
terenu,
www.ekspertbudowlany.pl
Rys. 2. Schemat wykorzystania Leca® KERAMZYTU przy budowie ogrodów deszczowych, płytkich rowów i muld infiltracyjnych, zielonych dachów i terenów zielonych
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
OGRODY nych modeli opadów, począwszy od modelu
spływu (1 m3 keramzytu może zatrzymać
Błaszczyka z 1954 r. poprzez model Bogda
420 litrów wody). Działa to niezależnie od
nowicz i Stachy z 1998 r., aż po Polski Atlas
infiltracji gruntu. Dzięki temu można zmak
Natężeń Deszczów PANDa oparty na lokal
symalizować sprawność retencyjną po
nych modelach opadów maksymalnych. Wy
wierzchni roślinnych lub przepuszczalnych,
korzystanie nowej generacji narzędzi takich
»»do
infiltracji – zastosowanie keramzytu
jak PANDa w połączeniu np. z GIS (system
jako warstwy wspomagającej infiltrację
informacji geograficznej) pozwala na tworze
wód powierzchniowych w słabo przepusz
nie zawansowanych i wiarygodnych symula
czalnych gruntach pozwala zredukować
cji, analiz oraz optymalizację rozwiązań.
wielkość
całkowitego
odpływu,
dzięki
czemu łatwiej jest kontrolować pozostałą
Przykłady rozwiązań
część spływającej wody,
Posiadając charakterystyką zlewni opartą
»»do drenażu – Leca® KERAMZYT doskona
o powyżej opisane dane, można dokonać
le nadaje się do zastosowań drenażowych.
techniczno-ekonomicznej analizy możliwych
Między ziarnami kruszywa swobodnie
sposobów zarządzania wodą opadową, a na
przepływa woda (współczynnik filtracji
stępnie wybrać i zwymiarować najbardziej
2 m/min), którą można skierować do od
zywane są często niebiesko-szarymi. Są ide
uzasadnione rozwiązania.
biorników, zarówno przy budowie rowów
alne do tworzenia różnorodnych przestrzeni,
otwartych, jak i zamkniętych systemów
na dachach płaskich, nad podziemnymi ga
odwadniających.
rażami i na patiach.
Leca® KERAMZYT to lekkie kruszywo ceramiczne o bardzo porowatej strukturze
Rys. 4. Schemat wykorzystania Leca® KERAMZYTU w konstrukcji dla ruchu kołowego
wewnętrznej i dużej ilości wolnych przestrzeni między ziarnami, które tworzą miej-
Przykładowa konstrukcja 1
Przykładowa konstrukcja 3
sce do tymczasowego zatrzymywania wody.
Rys. 2 pokazuje, w jaki sposób wykorzystać
Funkcje zarządzania wodą można również
Korzystając z Leca® KERAMZYTU, można
Leca® KERAMZYT przy budowie ogrodów
nadać strukturom nośnym. Rys. 4 pokazuje
prostym sposobem przekształcić wiele ob-
deszczowych, płytkich rowów i muld infiltra
przykładową konstrukcję dla ruchu kołowe
szarów w funkcjonalne zbiorniki i miejsca
cyjnych, zielonych dachów i terenów zielo
go z dodatkową przestrzenią do zatrzyma
tymczasowego zatrzymywania wody ze
nych. Zalecane jest minimum 10 cm kruszy
nia i infiltracji. Na wypełnieniu z kruszywa
zlewni (rys. 1).
wa, jednak jego grubsza warstwa zwiększy
Leca® przykrytym geowłókniną znajduje się
Leca®
przepuszczalna warstwa nośna z kruszywa
współczynnik spływu, ponieważ podczas opa
KERAMZYTU osusza wierzchnią warstwę
łamanego. Leca® KERAMZYT od dziesięcio
Leca®
nasyconego wodą gruntu, aż do osiągnięcia
leci jest stosowany w geotechnice jako lekki
KERAMZYT działa w synergii z komponen
swej maksymalnej pojemności. Następnie po
materiał wypełniający. W związku z tym do
tami powierzchni i redukuje odpływ z całej
odprowadzeniu nagromadzonej wody szybko
świadczenia i zasady znane z geotechnicz
konstrukcji jako warstwa podpowierzchniowa.
się regeneruje, powracając do swej pierwot
nych zastosowań Leca® KERAMZYTU można
Efekt zwiększa się wraz z grubością zastoso
nej pojemności. W przypadku wszystkich roz
wykorzystać i połączyć z funkcją zarządzania
Im więcej deszczu, tym wyższy będzie dów powierzchnie nasycają się wodą.
wanej warstwy
Leca®.
Zastosowanie
Leca®
skuteczność rozwiązania. Warstwa
wiązań kruszywo
Leca®
zapobiega zalaniom
wodą.
KERAMZYTU zwiększy elastyczność działania
i podtopieniom, zapewnia tymczasowe za
powierzchni przepuszczalnych i półprzepusz
trzymywanie i przechowywanie wody. Takie
czalnych, a jego właściwości termoizolacyjne
konstrukcje są często nazywane rozwiązania
Ze względu na bardzo porowatą strukturę
zmniejszą głębokość przemarzania.
mi niebiesko-zielonymi.
i dużą powierzchnię właściwą ziaren, Leca®
W zależności od ukształtowania terenu, wa
Filtrowanie i biofiltracja
KERAMZYT nadaje się do biologicznego
runków gruntowych oraz rodzaju nawierzchni
Przykładowa konstrukcja 2
oczyszczania wody deszczowej. Może fizycz
warstwa Leca® KERAMZYTU może działać
Przepuszczalna powierzchnia z kostki bruko
nie lub chemicznie wiązać zarówno cząstki
na kilka sposobów:
wej to dobry sposób na wykorzystanie do ce
rozpuszczone, jak i stałe. Keramzyt od dawna
retencji – duża dostępna przestrzeń
lów retencyjnych przestrzeni przeznaczonej
jest używany do uzdatniania wody i wykazuje
międzyziarnowa powoduje sprawne przej
dla ruchu pieszego (rys. 3). W takim przy
dużą odporność na zatykanie. Lokalne środo
mowanie napływającej wody, opóźniając
padku najlepiej sprawdzą się drobne frakcje
wisko może być chronione przez zatrzymanie
czas i zmniejszając szczytową intensywność
Leca® KERAMZYTU. Takie rozwiązania na
i usunięcie zanieczyszczeń.
»»do
Rys. 3. Schemat wykorzystania Leca® KERAMZYTU do celów retencyjnych przestrzeni przeznaczonej dla ruchu pieszego
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
Leca Polska sp. z o.o. ul. Krasickiego 9, 83-140 Gniew tel. 58 772 24 00 e-mail: leca@leca.pl, www.leca.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
93
OGRODY
OŚWIETLENIE OGRODU
Magdalena Ćwikła
Oświetlenie zewnętrzne umożliwia bezpieczne poruszanie się po ogrodzie po zmroku, pozwala też na wydobycie ciekawych i atrakcyjnych iluminacji. Jak je zaprojektować i jakie wybrać rodzaje oświetlenia? Fot. Joniec
Z
anim zdecydujemy się na zakup wy
w nawierzchni. Dobrze oświetlone powinny
charakterystyczne miejsca, takie jak altanki,
marzonej latarni i tuzina reflektorów,
być również pozostałe ciągi komunikacyjne.
trejaże, rzeźby, elementy wodne, ławeczki,
trzeba zaplanować, w których miej
scach ogrodu oświetlenie powinno zostać
Oświetlenie dekoracyjne
rośliny o ciekawym kształcie czy pojedyncze drzewa. Oświetlenie powinno być dyskretne
zamontowane, jaki ma być jego rodzaj oraz
Oświetlenie pełni również funkcję dekora
i nie oślepiać. Przy instalacji podświetlenia
liczba. Przede wszystkim oświetlenie ze
cyjną. Dzięki odpowiedniemu podświetleniu
należy jednak zachować umiar, aby ogród nie
wnętrzne ma zapewnić bezpieczną komuni
można stworzyć całkiem nowe efekty wi
zamienił się w pokaz iluminacji.
kację.
zualne, które w dzień są niedostrzegalne.
Bezpieczne dojście do domu
Ogród nabierze nowego wymiaru i charak teru. Dobrze jest więc podświetlić wybrane,
Oświetlenie tarasu Na szczególną uwagę zasługuje oświetlenie
Najważniejszym miejscem w ogrodzie, które
miejsc wypoczynku, jak np. taras. Zazwyczaj
bezwzględnie musi być dobrze oświetlone,
montuje się na nim kinkiet lub oświetlenie
to przejście od bramy do drzwi wejściowych
górne. Warto jednak zadbać, aby prezento
domu. Chodnik ma być w pełni widocz
wało się atrakcyjnie i wizualnie przypomi
ny. Projektując oświetlenie tego ciągu, nie
nało to instalowane w domu. Szczególnie
można pozwolić, aby pojawiły się miejsca,
dotyczy to lamp wiszących i stojących –
do których światło nie będzie dochodziło.
zarówno ustawianych na nawierzchni, jak i stołowych. Oczywiście muszą one spełniać
Przejście musi być bezpieczne. Do oświe Fot. Joniec
tlenia ciągów komunikacyjnych najczęściej
wymogi oświetlenia zewnętrznego, a więc
wykorzystuje się lampy stojące, tzw. słupki i latarenki (zastosowane oświetlenie musi być spójne wizualnie). Jeżeli chodnik biegnie wzdłuż elewacji domu – można wybrać kin kiety, które zostaną zamontowane na ścianie budynku. Bardzo ważne jest także odpowiednie oświetlenie
schodów
prowadzących
do
domu. Zazwyczaj są one schowane pod daszkiem, więc wystarczy zamontowanie górnego oświetlenia. W przypadku podjazdu do garażu idealnym rozwiązaniem jest mon taż oświetlenia na słupkach lub ewentual Fot. Joniec
nie oświetlenia montowanego bezpośrednio
94
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
OGRODY muszą być bezpieczne i wodoodporne. Pod żadnym pozorem w ogrodzie nie wolno mon tować oświetlenia przeznaczonego do użytku wewnętrznego.
Plan oświetlenia Ze względu na dużą liczbę punktów świetl nych, które powinny zostać uwzględnio ne, należy przygotować projekt oświetlenia uwzględniający różne rodzaje źródeł światła. Powinien on zostać wykonany we wstęp nym stadium sporządzania projektu ogrodu, ponieważ instalacja oświetlenia wiąże się z pracami ziemnymi, które mogą spowodo wać w ogrodzie wiele szkód, np. naruszenie korzeni roślin czy zniszczenie fragmentów utwardzonych nawierzchni.
Sposoby zasilania instalacji zewnętrznej Planując oświetlenie ogrodu, mamy do dys pozycji dwa rodzaje systemów zasilania: 1. Zasilanie niskonapięciowe (12 lub 24 V) – jest polecane do oświetlenia nie wielkich działek, z kilkoma punktami oświe tleniowymi, rozmieszczonymi np. wzdłuż chodnika prowadzącego od furtki do domu. Moc lamp przyłączonych do sieci nie może bowiem przekraczać mocy transformatora. Poza tym długość przewodów nie powinna przekraczać 25 m. Taką instalację moż na wykonać samodzielnie, układając kabel
Wszystkie elementy oświetlenia stosowane na zewnątrz budynku muszą spełniać wymogi oświetlenia zewnętrznego. Muszą być bezpieczne i wodoodporne! Pod żadnym pozorem w ogrodzie nie wolno montować oświetlenia przeznaczonego do użytku wewnętrznego.
Fot. Philips
w gruncie na dowolnej głębokości. Dla za bezpieczenia przed uszkodzeniem, podczas innych prac w ogrodzie, warto umieścić ka bel w karbowanej rurce ochronnej. 2. Zasilanie sieciowe (230 V) – jest pole cane do zastosowania na dużych powierzch niach. Jest to uniwersalne rozwiązanie, pozwalające na zasilenie dowolnej liczby punktów oświetleniowych, a także można tworzyć przyłącza dla urządzeń elektrycz nych, których będziemy używali w ogrodzie. Tego typu instalację kładzie się na głębokości 70 cm.
Gdzie najlepiej poprowadzić kable? Rowy przeznaczone na kable elektryczne najlepiej poprowadzić tuż przy fundamen tach ogrodzeń czy domu lub krawężników trawników, unikając partii ogrodu przezna czonych na uprawę, w których ziemię trzeba będzie od czasu do czasu przekopać.
Sterowanie oświetleniem Oświetlenie ogrodu kosztuje i to niemało. Fot. Philips
W celu oszczędnego i funkcjonalnego zuży EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
95
OGRODY
Fot. Ardant
Fot. IKEA
Fot. Nowodvorski Lighting
wania energii elektrycznej, warto zainstalo wać specjalne czujniki. Czujnik ruchu – kontroluje określony ob szar wokół lampy. Światło zapala się, gdy człowiek lub pojazd znajdą się w tej strefie i będą ją oświetlać przez zaprogramowany czas (np. kilka minut). Dzięki czujnikowi ru chu oświetlony zostanie również ewentualny intruz. Czujnik zmierzchu – umożliwia nasta wienie godzin, o których oświetlenie ma się włączyć i wyłączyć, zwykle jest to czas od Fot. Jula
Fot. Nowodvorski Lighting
zmierzchu do świtu. Instalacja inteligentna – pozwala na pro gramowanie czasu świecenia i tworzenie scen świetlnych oraz sterowanie światłem zdalnie, podczas nieobecności w domu.
Oświetlenie przenośne Oprócz oświetlenia zamontowanego na sta łe, w ogrodzie warto zastosować oświetlenie przenośne. Jest to bardzo wygodne i funkcjonalne rozwiązanie. Można je ustawić w miejscach, na których zależy nam w dany wieczór, a następnie schować je lub przenieść gdzie indziej. Oferta tego typu oświetlenia jest bardzo bogata. Można wybrać lampy w po staci dowolnych brył, donic, figurek czy mebli ogrodowych. Obecnie bardzo popularne są lampy solarne, które dzięki energii słonecz nej, ładują się w ciągu dnia, aby wieczorem rozświetlić ogród. W sprzedaży dostępne są lampy o różnorodnym sposobie mocowania. Można je ustawiać na powierzchni, wieszać Fot. Ardant
96
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
www.ekspertbudowlany.pl
lub wbijać w ziemię.
WARTO WIEDZIEĆ INDEKS FIRM
Polacy wybierają małe domy
Jak wynika z raportu Oferteo.pl, Polacy w 2021 r. wybierali mniejsze działki i rezygnowali z budowy dużych domów. W 2020, tak jak i w 2019 r., zaledwie 32% Polaków wybierało działki o powierzchni wynoszącej od 5 do 10 arów. W tegorocznej edycji badania wynik ten był 6 punktów procentowych wyższy (38%). Z kolei popularność działek o wielkości od 10 do 20 arów w 2021 (31%) względem 2020 roku (40%) zmalała aż o 9 punktów procentowych. Wybór inwestorów w większości przypadków padał na działki położone na terenach wiejskich (56%) lub w niewielkich miasteczkach do 20 tys. mieszkańców. Najmniej popularne okazały się miasta, w których żyje powyżej 250 tys. do 500 tys. miesz kańców. Z badania wynika, że najczęściej wybieranym metrażem, podobnie jak w 2020 r., był ten w przedziale od 100 do 150 m2 (50% respondentów). Sytuacja inaczej prezentowała się w przypadku budynków z powierzchnią mieszkalną większą od 150 do 200 m2 włącznie. W porównaniu z ubiegłorocznym wynikiem badania, zainteresowanie takimi domami zmalało o 7 punktów procentowych. Co ciekawe, najwięcej ankietowanych zdecydowało się na domy parterowe z poddaszem użytkowym (48%). Mniej popularne były
zaś same budynki parterowe – wybrało je 32%. Zaledwie 1,4% wybudowało dom liczący powyżej dwóch pięter. Jeśli chodzi o technologię, w jakiej budowane były domy, niezmiennie największą popularnością cieszyła się tradycyjna metoda murowana. Została wybrana aż przez 76% respondentów. Znacznie mniej, jedynie 10% inwestorów, zdecydowało się na postawienie drewnianych domów w technologii szkieletowej (kanadyjskiej). W 2020 r. było ich o 2 punkty procentowe więcej. Nie zmieniły się preferencje budujących dotyczące pokrycia dachu. Większość wybrała blachy lub blachodachówki (42%) oraz dachówki ceramiczne (34%). Najczęściej wskazywanym sposobem ogrzewania okazało się ogrzewanie gazowe. Zdecydowało się na nie 40% osób. Jednak coraz więcej osób preferuje ekologiczne pompy ciepła, w 2021 r. na takie rozwiązanie zdecydowało się 34% ankietowanych, czyli o niespełna 8 punktów procentowych więcej niż w 2020 r. Stosunkowo niskim zainteresowaniem (17%) cieszyły się kotły na paliwo stałe. To także pokazuje stale rosnące tendencje ekologiczne Polaków. Przedstawione dane pochodzą z badania ankietowego przeprowadzonego w styczniu 2022 r. metodą CAWI na próbie 416 osób, które w 2021 roku budowały dom. Źródło: Oferteo.pl
Mieszkania drożeją w wielu krajach UE
Według danych Eurostatu, średni wzrost cen mieszkań w całej UE w trzecim kwartale 2021 r. wyniósł 9,2%, Polska ze wzrostem 8,9% znalazła się na 16. miejscu. Liderem były Czechy (wzrost o 22,0%). Za nimi Litwa (wzrost o 18,9%), Estonia (18,9%), Holandia (16,8%), Luksemburg (13,4%), Słowenia i Austria (18,9%). Natomiast niższy od Polski wzrost cen mieszkań odnotowano m.in. w Bułgarii (o 8,7%), Belgii (8,2%), Słowacji (8,0%), Francji (7,1%),
ISSN 1730-1904 Nakład 15 000 egz.
Numer obejmuje okres wydawniczy styczeń–luty
WYDAWCA: GRUPA MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. ul. Karczewska 18, 04-112 Warszawa tel. 22 512 60 99, faks 22 468 84 76 http://www.ekspertbudowlany.pl e-mail: redakcja@ekspertbudowlany.pl Redaktor naczelny: Joanna Korpysz-Drzazga jkorpysz@ekspertbudowlany.pl Sekretarz redakcji: Monika Mucha, mmucha@medium.media.pl
98
EKSPERT BUDOWLANY
nr 1/2022
a listę zamyka Cypr z wynikiem 2,2%. Ciekawie wygląda też pozycja Polski na tle krajów UE po uwzględnieniu wzrostu cen mieszkań od 2014 r. Zajęliśmy bowiem 15. miejsce z wynikiem 53%. Najwyższy wzrost odnotowano na Węgrzech (o 138%), w Czechach (99%), Luksemburgu (90%), Irlandii (81%), na Litwie (79%), w Holandii (76%) i Portugalii (75%). Jedynie we Włoszech nastąpił spadek cen mieszkań o 2%. Źródło: Expander
Współpracownicy: Damian Czernik, Magdalena Ćwikła, Waldemar Joniec, Karol Kuczyński, Maciej Rokiel, Joanna Ryńska, Jacek Sawicki, Krystyna Stankiewicz, Elżbieta Wysowska REKLAMA I MARKETING: tel. 22 810 25 90, 810 28 14 Dyrektor ds. reklamy i marketingu: Joanna Grabek, tel. 600 050 380, jgrabek@medium.media.pl Reklama: Małgorzata Semenowicz tel. 606 276 634, msemenowicz@medium.media.pl KOLPORTAŻ I PRENUMERATA: tel./fax 22 810 21 24 Kierownik działu logistyki: Aneta Cartailler, acartailler@medium.media.pl Specjalista ds. promocji: Katarzyna Masna, kmasna@medium.media.pl Specjalista ds. dystrybucji: Aneta Cartailler, acartailler@medium.media.pl Projekt graficzny: Łukasz Gawroński DRUK: Zakłady Graficzne Taurus Stanisław Roszkowski Sp. z o.o. ul. Kazimierów 13, 05-074 Halinów
www.ekspertbudowlany.pl
4D Grupa 3 Agregaty Polska 78 Archipelag 23 Armacell Poland 44 CES 78 De Dietrich 25 Dom-Styr 15 Elektra 83 ETA 78 Ever 79 FAKRO 31 Gerda 39, 100 GRAF 91 Joniec 97 Kehua Polska 80 Kerpol 7 Konbet 99 Krispol 33 K-Flex 45 Leca Polska 92, 93 Leroy Merlin 84–86 Marma 65 mdm NT 67, 68, 69 merXu 5, 73 Międzynarodowe Targi Instalacyjne 47 Milwaukee 71 MPI 89 Petralana 20 Ravago 41 Rawlplug 74, 75 Renoplast 53 Schneider Electric Polska 80 Schöck 43, 46 Selena/Tytan Professional 10, 11 Selena/WINS 34–37 Siniat/Cementex 2 Siniat/Nida 19 Technonicol 21 Termet 27 Ursa 22 Visbud-Projekt 51 WILO 87 ZMK SAS 29
Wszelkie prawa zastrzeżone © by GRUPA MEDIUM Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji tekstów. Nie zwraca materiałów niezamówionych. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam, ogłoszeń i artykułów sponsorowanych zamieszczanych na łamach dwumiesięcznika „Ekspert Budowlany” oraz ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyn. ZDJĘCIE NA OKŁADCE: TUBĄDZIN
GRUPA MEDIUM jest członkiem Izby Wydawców Prasy
STROPY PANELOWE •
SMART TERIVA PANEL VECTOR •
•
Rozwiązania, jakimi są stropy panelowe, dają możliwość szybkiego i sprawnego montażu za pomocą lekkiego dźwigu typu HDS. Modułowość paneli sprawia, że stropy te układa się bardzo prosto, co niweluje możliwość powstawania błędów wykonawczych. Dzięki wysokim parametrom technicznym (niska wysokość konstrukcyjna przy większej rozpiętości) i użytkowym (dźwiękoizolacyjność), stropy panelowe łamią utarte stereotypy i przyzwyczajenia udowadniając, że można wykonać strop: taniej, szybciej i lepiej.
DLACZEGO WARTO STOSOWAĆ STROPY PANELOWE:
• PROSTY I SZYBKI MONTAŻ • NISKI KOSZT • DUŻE ROZPIĘTOŚCI - DO 10,5m • DŹWIĘKOIZOLACYJNOŚĆ
WYCEŃ, KUP I ZAMONTUJ NA WWW.STROPY.PL
KONBET Poznań +48 61 877 25 81 www.konbet.com.pl poznan@konbet.com.pl
Fabryka Stropów +48 61 28 22 110 www.fabrykastropow.pl biuro@fabrykastropow.pl
30 LAT DOŚWIADCZENIA W PRODUKCJI
STROPÓW