Ekspert budowlany 01 2022

Magazyn

BEZPŁATNY

www.ekspertbudowlany.pl

Budowa domu

pasywnego Jak zatrzymać

wodę opadową?

issn 1730 -1904

dopłaty do urządzeń grzewczych – aktualne programy

w nętrza

.

b u do wa

.

in s ta l a c j e

.

o g r o dy

1/2022 (97)

pły tki ceramiczne trendy 2022

Łatwa w montażu Odporna na wilgoć

Niepalna

Cementex

Ogólnobudowlana płyta cementowa Wszechstronna i uniwersalna płyta do stosowania na zewnątrz i wewnątrz.

Dowiedz się więcej na stronie www.siniat.pl

Odporna na uderzenia i nacisk

W NUMERZE NOWOŚCI

55

WNĘTRZA Trendy 2022 – Jakie płytki będą modne w tym roku?

Fuga Cementowa oraz Neutralny Silikon Sanitarny Tytan Professional – dlaczego warto je wybrać?

Najmodniejszy trend we wnętrzach 2022 – bliskość natury

6 10 12

AKCJA TERMOMODERNIZACJA Płyty styropianowe – zrównoważone wyroby dla zrównoważonego budownictwa Jak spełnić wymagania przeciwpożarowe na poddaszu użytkowym Przegląd wełny mineralnej Dofinansowanie do zakupu nowych urządzeń grzewczych – aktualne programy wsparcia Kondensacyjne kotły gazowe SAS Energooszczędny dom. Dofinansowanie do wymiany okien, drzwi i bramy – jak je uzyskać?

Nowy standard izolacji i uszczelniania połączeń ościeżnic z ościeżami WINS

14 18 20 24 29

Trendy 2022 – Jakie płytki będą modne w tym roku?

30 34

BUDOWA Drzwi i okna odporne na włamanie Jak wybrać solidne drzwi antywłamaniowe do domu?

Izolacyjność akustyczna w budynkach mieszkalnych Przegląd izolacji akustycznych Tarasy wentylowane – hydroizolacja, termoizolacja i paroizolacja Domy przyszłości Projekt i budowa domu w standardzie Passive House Institute Membrany wstępnego krycia – zastosowanie i funkcje Membrany dachowe nowej generacji

38 39 40 44 48 56 58 62 68

OKNA DACHOWE W NOWOCZESNEJ ARCHITEKTURZE Ze szklanym dachem

61

Dofinansowanie do zakupu nowych urządzeń grzewczych...

INSTALACJE Narzędzia wykorzystywane w pracy elektryka System Rawlplug SC40 – stworzony do skrócenia czasu pracy i podniesienia komfortu montażu seryjnego Zastosowanie zasilaczy UPS w instalacjach domowych – co jest ważne przy wyborze urządzenia?

Przegląd zasilaczy UPS Elektryczne ogrzewanie podłogowe

70 74 76 78 81

OGRODY Jak dbać o egzotyczne rośliny w mieszkaniu?

Gromadzenie i wykorzystanie wód opadowych w domach jednorodzinnych Retencja wód opadowych Oświetlenie ogrodu

84 88 92 94

*** Warto wiedzieć, Indeks firm

98

Oświetlenie ogrodu

Wejdź na

EKSPERTBUDOWLANY.PL

PRZECZYTAJ E-BOOKI pobierz bezpłatnie i przeczytaj

4

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

PORÓWNAJ PRODUKTY

przeglądaj, porównuj i zapoznaj się ze specyfikacją techniczną wybranych produktów

www.ekspertbudowlany.pl

SPRAWDŹ NOWOŚCI

co nowego na rynku budowlanym i wnętrzarskim

MERXU.COM – KOMPLEKSOWE ZAOPATRZENIE INWESTYCJI Na bezpłatnej platformie www.merXu.com znajdziemy kompleksowe zaopatrzenie w materiały budowlane, instalacyjne, narzędzia i BHP

6 powodów

dukt, którego szukasz i Twoje zapytanie trafi za pośrednictwem zespołu merXu do zweryfikowanych dostawców, którzy przedstawią Ci ofertę skrojoną na miarę Twoich potrzeb. W ten sposób zyskasz w merXu sojusznika, który pracuje nad efektywnością Twoich zakupów.

1. Kompleksowe zaopatrzenie na merXu.

5. MerXu to nie tylko Polska.

Na merXu zaopatrzysz się we wszystko, czego potrzebujesz. Oferujemy 3,5 miliona ofert i wciąż rośniemy. Na merXu profesjonaliści kupią produkty, które spełnią ich jakościowe i cenowe wymagania. Narzędzia, elektrotechnikę, BHP, materiały budowlane i wiele innych.

Na merXu znajdziesz nie tylko polskich dostawców. Są tu również przedsiębiorcy z wielu krajów naszego regionu w tym Czech, Słowacji, Estonii, Litwy, Rumunii, Węgier i Niemiec. To właśnie czyni z merXu atrakcyjne miejsce zarówno dla kupujących, jak i sprzedających. Kupujący mają dostęp do szerokiej gamy oferowanych produktów, a sprzedający do rynków, na których do tej pory nie działali.

dla których warto korzystać z merXu

2. Z merXu bezpieczniej.

Na merXu działają tylko profesjonaliści. Każdy podmiot jest starannie weryfikowany przez nasz zespół. MerXu bezpłatnie udostępnia raporty na temat wiarygodności i rzetelności płatniczej danego podmiotu. Zawsze przed podjęciem ostatecznej decyzji możesz upewnić się, że Twój potencjalny partner biznesowy jest wiarygodny.

3. Negocjacje na merXu. Mimo że oferty cenowe na merXu są zawsze atrakcyjne, warto podjąć dodatkowe negocjacje z partnerami biznesowymi. Na platformie możesz rozmawiać z dostawcą bezpośrednio za pomocą komunikatora. Możesz pytać o szczegóły techniczne i ustalać dodatkowe warunki transakcji. Masz również możliwość prowadzenia swobodnych negocjacji biznesowych z zagranicznymi kontrahentami w Twoim ojczystym języku – merXu automatycznie przetłumaczy Twoje wiadomości.

6. MerXu to zespół.

MerXu to przede wszystkim ludzie tworzący profesjonalny zespół, który jest zawsze gotowy udzielić Ci wsparcia i pomocy. Zawodowe doświadczenia zdobyte w innych miejscach chcemy wykorzystać, aby zbudować serwis, który wykracza poza Twoje oczekiwania.

4. Zapytania ofertowe na merXu. Jeśli nie znalazłeś produktu, na którym Ci zależy, to do swojej dyspozycji masz zapytania ofertowe. Opisz pro-

Zachęcamy do kontaktu z merXu: pomoc@merxu.com

www.merxu.com

WNĘTRZA

TRENDY 2022

Jakie płytki będą modne w tym roku?

P

Magdalena Ćwikła

Płytki ceramiczne to najchętniej stosowany materiał do wykańczania ścian i podłóg w łazience. I nic w tym dziwnego – są bardzo trwałe i wytrzymałe, a bogactwo wzorów, kolorów i formatów pozwala na wykreowanie bardzo ciekawej wizualnie i funkcjonalnej przestrzeni. jąc, ale także pracując i ucząc się w nich.

na spędzać czas. I takie też są w tym roku

Dlatego obecne trendy wynikają przede

najmodniejsze płytki ceramiczne.

wszystkim z naszych potrzeb i dążeń. Ota­ czanie się naturalnymi materiałami i barwa­

Urok kamienia

otrzeba życia blisko natury i w zgo­

mi ziemi oraz roślinami dobrze wpływa na

Naturalny kamień łączy w sobie wyjątkowe

dzie z nią nigdy jeszcze nie była tak

samopoczucie i koi zmysły. Takie też kreuje­

walory estetyczne i użytkowe. Piękny, sub­

silna jak teraz. Bardzo dużo czasu

my przestrzenie do życia w naszych domach

telny rysunek użyłkowania nadaje mu niepo­

spędzamy w domach – nie tylko odpoczywa­

– wygodne, przyjazne i w których miło moż­

wtarzalny urok. Nic dziwnego, że producenci

Fot. Tubądzin

6

Fot. Ceramika Paradyż

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

Fot. Leroy Merlin

www.ekspertbudowlany.pl

WNĘTRZA płytek ceramicznych chętnie sięgają po wzo­ ry naturalnych kamieni. Obecne możliwości technologiczne pozwalają na idealne odwzo­ rowanie jego rysunku, dzięki czemu płytki do złudzenia przypominają materiał występują­ cy w naturze. Najczęściej odwzorowywany jest marmur, ale także opal, bursztyn, bazalt.

Płytki są jednak zdecydowanie tańsze od naturalnego kamienia, bardzo trwałe, odporne na działanie wilgoci, a ich produkcja jest mniej inwazyjna dla środowiska niż wydobycie naturalnego kruszca.

Ciepło drewna Drewno dodaje wnętrzu przytulności i ciepła. Świetnie odnajduje się w różnych stylach, jednak nie każdy gatunek drewna może być stosowany w łazience. Dlatego świetnym roz­ wiązaniem zastępczym są płytki ceramiczne z rysunkiem drewna. Obecnie są szalenie modne. Położone na podłodze w jodełkę imi­ Fot. Ceramika Paradyż

tują parkiet, z kolei w łazienkach urządzo­ nych w stylu skandynawskim, wiejskim czy naturalistycznym idealnie sprawdzą się for­

obecnie połączenie płytek imitujących drewno

teriał, kojarzony ze smutnymi, szarymi i ni­

maty zbliżone do desek drewnianych. Coraz

z tymi odzwierciedlającymi naturalny kamień.

jakimi wnętrzami z czasów PRL-u. Obecnie

chętniej płytki imitujące elementy drewniane kładzione są również na ścianach. Stosowane

lastryko święci triumfy. Projektanci i archi-

Powrót lastryko

tekci wnętrz są wręcz zakochani w tym ma-

są jednak na mniejszych powierzchniach lub

Jeszcze do niedawna lastryko było traktowa­

teriale. Poznajemy je od nowa, w zupełnie

jako imitacja wsporników. Bardzo modne jest

ne w Polsce jako nielubiany i niechciany ma­

nowych odsłonach. Popularne terazzo poja­ reklama

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

LASSELSBERGER, s.r.o.

7

www.ekspertbudowlany.pl

Przedstawicielstwo w Polsce

tel. 32 2039350

kerpol@kerpol.pl

www.rako.eu

WNĘTRZA

Fot. Tubądzin

wia się jednak we współczesnej, wielobarw­

alistyczne efekty wizualne, które będą w stanie

nej wersji, wypełniając wnętrze radosnymi

zadowolić najbardziej wybrednych odbiorców.

barwami, odważną formą i mieniącymi się drobinkami, które przypominają widowisko­ wo rozrzucone w powietrzu konfetti.

Kolory ziemi Kolorystyka modnej łazienki osadzona jest w jasnych, subtelnych barwach nawiązują-

Geometria

cych do kolorów ziemi i naturalnych mate-

Wzory geometryczne wciąż są na topie.

riałów występujących w środowisku. Jasne,

W najnowszych kolekcjach często nawiązują

ciepłe brązy wszelkich odcieni drewna, lek­

do lat 70. i 80. XX wieku. Są jednak bardziej

kie szarości i kolory naturalnych kamieni,

ekspresyjne, dynamiczne i wymykające się

piasku, palonej gliny, subtelnej zieleni roślin

wszelkim ramom i konwenansom. Z geometrii

tworzą harmonijną i bardzo dobrze odbiera­

chętnie czerpią pomysły najlepsi projektanci.

ną paletę kolorów. W ich otoczeniu czujemy

Pojawiają się nowe rodzaje wykończeń oraz

się dobrze. Odnajdujemy spokój i harmonię.

różnorodność struktury powierzchni. Wzory

Wnętrza urządzone w takich kolorach są po­

geometryczne bardzo często wykorzystywane

nadczasowe i funkcjonalne. Chcąc nadać im

są do tworzenia wykończeń strukturalnych.

bardziej wyraźny charakter, wybierajmy do­

W efekcie powstają niesamowite i bardzo re­

datki w wyrazistych i nasyconych barwach.

Fot. Cersanit

8

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

Fot. Tubądzin

Fot. Tubądzin

WNĘTRZA

Fot. RAKO

Fot. RAKO

Fot. RAKO

Dzięki nim zaaranżujemy wnętrze w unikalny i ciekawy sposób.

Kolorowe dodatki Smutne czasy pandemii staramy się rozjaśnić kolorami. Sięgamy po energetyczne i optymistycznie nastrajające kolory pomarańczu, różu, czerwieni, soczystej zieleni.

Wprowadzamy do wnętrz elementy świe­ żości i zaskoczenia, aby móc poczuć się le­ piej, weselej i bardziej pozytywnie. Nie bez przyczyny Kolorem Roku 2022, ogłoszonym przez Instytut Pantone, został intrygujący Very Peri, powstały z połączenia niebieskiego z ciepłą czerwienią.

Fot. Tubądzin

Tych intensywnych, energetycznych barw starajmy się jednak nie nadużywać. Stosuje­ my je głównie w formie dodatków, a w przy­ padku płytek – efektownych dekorów, na­ tomiast bazę przede wszystkim stanowią stonowane kolory ziemi.

Wielki format Płytki wielkoformatowe kreują piękne wnę­ trza, a przy zastosowaniu wąskich spoin sprawiają wrażenie jednolitej tafli. Obecnie są niezwykle pożądane i producenci ofe­ rują je w coraz większych formatach, np.

120×240 cm. Takie płytki, ze względu na wielki format oraz duży ciężar, wymagają jed­ nak odpowiedniego przygotowania podłoża, bardzo starannego montażu oraz zastosowa­ Fot. Opoczno

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

nia specjalnych klejów do ich montażu.

9

WNĘTRZA

FUGA CEMENTOWA ORAZ NEUTRALNY SILIKON SANITARNY TYTAN PROFESSIONAL – dlaczego warto je wybrać?

Fuga Cementowa 1–7 mm oraz Neutralny Silikon Sanitarny Tytan Professional to produkty idealne do stosowania wewnątrz i na zewnątrz. Sprawdź ich zalety!

N

zwłaszcza w sanitariatach oraz części komu­ nikacyjnej. Są łatwe do utrzymania w czysto­ ści, a co więcej – można dzięki nim uzyskać efekt eleganckiego i ponadczasowego wnę­ trza.

Największym

zainteresowaniem

cieszą

awet najpiękniejsze i najbardziej

kuchni, łazience czy innym pomieszczeniu ze

solidne płytki nie prezentują się

ścianami lub podłogami pokrytymi płytkami.

się płytki w odcieniach bieli i szarości. Na

atrakcyjnie, jeśli po niedługim czasie

Obydwa produkty nadają się również do za­

drugim miejscu plasują się beże i brązy. Po­

pojawiają się między nimi nieładne spęka­

stosowania na zewnątrz w charakterze fug

zostałe kolory wybierane są rzadziej, a ich

nia fug, a silikon się odspaja. Na szczęście

tarasowych czy elewacyjnych.

zwolennicy najczęściej kierują się aktualnymi

można uniknąć tych problemów, wybierając wysokiej jakości produkty – Fugę Cemento­ wą 1–7 mm oraz Neutralny Silikon Sanitarny z linii Tytan Professional.

Właściwy dobór kolorystyczny fug Tytan Professional

trendami i własnymi upodobaniami.

Niezależnie od rodzaju, koloru oraz odcie­ nia płytek, zawsze należy dopasować do nich kolor spoin. Wśród internautów często padają

dostępna

Płytki to najczęściej wybierany rodzaj okła­

pytania o kolor fugi do płytek drewnopodob­

w szerokiej gamie kolorów i odcieni oraz dopa­

dzin podłogowych i ściennych w domowych

nych, terakoty czy szkliwionego klinkieru.

sowany do niej kolorystycznie bezzapachowy

kuchniach i łazienkach. W szerokim zakre­

Wiele osób zastanawia się również nad tym,

silikon sanitarny to niezawodny duet. Zapew­

sie stosuje się je również w budynkach uży­

jaka fuga do białych płytek będzie zarówno

ni on doskonały efekt spoinowania w każdej

teczności publicznej, a także w biurowcach,

ładna, jak i praktyczna oraz jaka fuga do ce­

Gładka,

nienasiąkliwa

fuga

gły najlepiej podkreśli naturalne walory tego materiału. Jak dobierać fugi do płytek, żeby prezentowały się wyjątkowo i elegancko? Pro­ jektanci wnętrz polecają dwa sposoby:

»»dobór spoiwa w kolorze płytek – oznacza to wybór fugi o ton lub dwa jaśniejszej bądź ciemniejszej od barwy płytki,

»»kontrast

– wybór fugi o kolorze wyraźnie

kontrastującym z odcieniem płytki lub o odcieniu dużo jaśniejszym albo ciemniej­ szym.

Drugi z wymienionych sposobów, choć z pewnością efektowny, może okazać się ry­ zykowny. Właściwy dobór fugi zależy bowiem nie tylko od dopasowania barw przeciwstaw­ nych, ale również od wielkości płytek oraz kolorystyki zastosowanej w całym wnętrzu.

Jeśli nie jesteśmy pewni swojego zmysłu ar­ tystycznego, przed wyborem fugi kontrasto­ wej warto zwrócić się o poradę do architekta wnętrz.

Cementowa fuga do płytek Tytan Professional – walory estetyczne Oferta cementowych fug do płytek Tytan Pro­ fessional zaspokaja potrzeby szerokiej grupy odbiorców. Zapewniamy dostępność produk­

10

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

WNĘTRZA tu w bogatej palecie najczęściej poszukiwa­

estetycznymi istotne są również parametry

pionowych pomiędzy sąsiednimi ścianami,

nych odcieni:

związane z wytrzymałością i trwałością spo­

a także na styku ściany i podłogi używa się

iwa. Fuga Cementowa 1–7 mm Tytan Pro­

elastycznych silikonów sanitarnych.

»»bieli (w ofercie są aż trzy jej odcienie), »»szarości, »»ciepłych beży i brązów, »»chłodnych beży i brązów.

fessional to:

»»hydrofobowa

Bardzo silnym obecnie trendem w designie

Fachowcy doradzają również użycie siliko­ bariera i niska nasiąkliwość

nu tam, gdzie ze ścianą czy podłogą łączy

– dzięki czemu jest wysoce odporna na

się dodatkowa zabudowa z łatwo odkształ­

zabrudzenia,

cających się płyt gipsowo-kartonowych oraz

jest nawiązanie do kolorów ziemi. Tu dosko­

»»trwałość kolorów – fuga nie zmienia barwy

nale sprawdzą się wszystkie dostępne w pa­

w normalnym użytkowaniu przez długie

lecie ciepłe i chłodne odcienie beży i brązów,

lata,

»»idealna gładkość – zapobiega przywieraniu

a także szarości.

Szarość idealnie wplata się również w styli­

Dość często pojawia się problem kolory­ stycznego dopasowania silikonu do fugi. Nasi specjaliści, znając potrzeby użytkowników, zaprojektowali Neutralny Silikon Sanitarny

i wnikaniu brudu,

»»wysoka

w miejscu montażu urządzeń sanitarnych.

odporność na spękania – nawet

Tytan Professional, idealnie dopasowany do

nego. Dodatkowo kolor szary jest świetnym

narażona na częste działanie wody lub

oferowanej gamy kolorystycznej fug cemen­

neutralnym tłem, do którego pasują dodatki

różnice temperatury, np. na ogrzewaniu

towych. Do jego największych zalet należą:

stykę bardzo modnego betonu architektonicz­

w każdym kolorze, dlatego szare fugi są tak

podłogowym, nie pęka i nie wykrusza się,

»»bardzo

doceniane przez architektów i użytkowników.

niska nasiąkliwość, co wpływa

Polecamy również fugę w kolorze butel­

na mrozo- i wodo­odporność – dzięki tym

kowej zieleni, która doskonale wpisuje się

parametrom świetnie się sprawdza na ze­

w jeden z najmodniejszych obecnie trendów

wnątrz.

»»elastyczność, »»doskonała przyczepność, »»trwałość kolorów, »»możliwość zastosowania

zarówno we­

wnątrz, jak i na zewnątrz,

bazujący na ceramice szklanej. Materiał ten

Nasza Fuga Cementowa 1–7 mm jest ła­

»»możliwość stosowania do kamienia natural­

świetnie prezentuje się szczególnie w połą­

twa w utrzymaniu w czystości i odporna na

nego – nadaje się np. do wypełniania spoin

czeniu z ciemniejszymi barwami o mocnym

zabrudzenia. Nadaje się do zastosowania

między ścianą a blatem marmurowym czy

nasyceniu, takimi jak butelkowa zieleń czy

zarówno na powierzchniach pionowych, jak

granitowym w łazience lub ­kuchni.

elegancki i ponadczasowy granat. Fuga Ce­

i poziomych. Jest idealna w przypadku fu­

Neutralny Silikon Sanitarny Tytan Pro­

mentowa 1–7 mm Tytan Professional w tych

gowania płytek ceramicznych, ale również

fessional to produkt premium nie tylko pod

dwóch kolorach to odpowiedź na aktualne

klinkieru. Można używać jej we wnętrzach

względem trwałości oraz jakości związanej ze

tendencje kolorystyczne w architekturze

i na zewnątrz, jako fugi na tarasy czy balkony,

spoinowaniem. Dzięki zastosowaniu formuły

wnętrz.

a także do fugowania płytek elewacyjnych.

MEKO FREE jest on wolny od szkodliwego

Cementowa fuga do płytek, klinkieru, cegły i kamienia naturalnego – zalety technologiczne

Neutralny silikon sanitarny – uszczelnienie w kolorze fugi

metyloetyloketoksymu, a więc bezpieczny dla zdrowia oraz środowiska. Produkt jest bezzapachowy, co ma znaczenie nie tylko dla

Fuga Cementowa 1–7 mm to doskonałe roz­

wykonawcy, ale również dla wszystkich osób

wiązanie w pracach glazurniczych związa­

obecnych we wnętrzach, np. podczas remon­

Możliwość kolorystycznego dopasowania fugi

nych ze spoinowaniem płaskich powierzchni.

tu kuchni czy łazienki.

do płytek to niewątpliwie duża zaleta nasze­

Wszędzie tam, gdzie występują duże naprę­

go produktu, ale nie jedyna. Poza względami

żenia oraz odkształcenia, a więc w spoinach

PRZYKŁADOWA PALETA ODCIENI SZAROŚCI

Podsumowanie Fuga Cementowa 1–7 mm i Neutralny Si­ likon Sanitarny zostały stworzone jako pro­

FUGA & SILIKON

dukty komplementarne do zastosowania przy

SZAROŚCI

i szeroka paleta odcieni sprawiają, że produk­

010 biały polarny

spoinowaniu zarówno we wnętrzach, jak i na zewnątrz. Ich trwałość, odporność na zabru­ dzenia, a także kompatybilność kolorystyczna ty te są chętnie wybierane przez użytkowni­ ków. Z kolei glazurnicy polecają je nie tylko ze

020 popielaty

względu na walory estetyczne i jakościowe,

030 srebrny

ale także z uwagi na łatwość aplikacji.

040 szary jasny

050 szary 060 szary ciemny 070 grafitowy

Selena SA ul. Wyścigowa 56 e, 53-012 Wrocław tel. 71 78 38 301, www.tytan.pl EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

11

WNĘTRZA Dużo drewna, naturalne tkaniny, wywołująca skojarzenia z dżunglą kolorystyka i tapeta z motywem liści palmy – wystrój tej sypialni to gwarancja snów o wspaniałych wakacjach.

Wszystko, co pochodzi z przyrody i ma na nią jak najmniej szkodliwy wpływ to wciąż umacniający się trend, który opanowuje większość dziedzin życia, także wnętrza.

Jak go wprowadzić do aranżacji radzi architekt wnętrz Małgorzata Górska-Niwińska z Pracowni Architektonicznej MGN.

G

dzie najlepiej się wypoczywa? Bez wątpienia w lesie, nad jeziorem czy na łące. Tak samo wyciszyć się, za­

pomnieć o codziennych stresach i nabrać sił witalnych można we wnętrzu, które wywo­ ła nieodparte skojarzenia z przyrodą i tym samym poprawi nastrój oraz zrelaksuje. Ar­ chitekt wnętrz Małgorzata Górska-Niwińska podpowiada, co pozwoli osiągnąć taki efekt.

Wnętrza z naturą w tle

Najmodniejszy trend we wnętrzach 2022

BLISKOŚĆ NATURY

Według projektantki, kojącą moc natury przywołają w aranżacji zdrowe dla człowie­

szych barw, jak błękit nieba czy morza, ziele­

pracy ludzkich rąk niepowtarzalność. Wła­

ka i przyjazne dla środowiska naturalne ma­

ni liści drzew i żółtych odcieni słońca.

śnie dlatego warto wprowadzić do wnętrza

teriały, czyli plecionki z roślinnych włókien,

wykonane przez rzemieślników czy artystów

rattan, sizal, bawełna, len i ceramika. Przede

Minimalizm i unikatowość

wszystkim zaś drewno, które ma też inne za­

Jeśli chodzi o formy, to w nowoczesnych

lety. Jest trwałe i ładnie się starzeje, a gdy się

aranżacjach w naturalnej odsłonie nadal

Jak te porady zastosować w praktyce, po­

podniszczy, z łatwością można je odnowić.

w cenie są prostota i dekoracyjny umiar. Li­

kazują projekty wnętrz autorstwa Małgorzaty

Z niego powinny być meble, podłogi, a nawet

czy się w nich także tak typowa dla efektów

Górskiej-Niwińskiej.

meble i ozdoby, które dodatkowo nadadzą mu indywidualny charakter.

okładzina fragmentu ściany, co obecnie znów jest modne. Jeszcze bardziej niezniszczalne są kamienie, m.in. granity i marmury. Je także warto wykorzystać do wykończenia po­ mieszczeń i w wielu innych elementach wy­ stroju. Nie tylko będą dobrze służyć całe lata, nabierając z wiekiem szlachetnej patyny, ale staną się również istotną, przybliżającą nas do natury ozdobą wnętrza.

Wrażenie obcowania z przyrodą wzmocnią kwiaty doniczkowe różnej wielkości (im licz­ niejsze i większe, tym bardziej sugestywne złudzenie przebywania w parku czy lesie) oraz motywy roślinne. Florystyczne wzory mogą widnieć na poduszkach i innych teksty­ liach, obrazach i obowiązkowo na tapetach – absolutnym hicie tego sezonu. Pożądany

Pięknie żyłkowany marmur na ścianie jest tak wspaniałą ozdobą łazienki, że innych już tutaj nie potrzeba.

efekt wywoła też paleta beżów, brązów, od czekoladowych po rdzawe, z akcentami żyw­

12

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

WNĘTRZA

Tapeta z motywem kwiatów wywołuje nieodparte skojarzenia z letnim ogrodem, co działa odpręża­ jąco. Oczywiście, jest również znaczącą ozdobą tej sypialni.

Czarny marmur z białymi żyłkami nie tylko chroni ścianę w strefie roboczej, ale i dekoruje wnętrze.

W kuchni połączonej z salonem ma to istotne zna­ czenie.

Tapety z motywem bujnej zieleni nadają naturalny i bardzo dekoracyjny charakter temu wnętrzu.

Niemal całkowicie przeszklone ściany łączą dom z otaczającą go przyrodą. To wrażenie dodatkowo wzmacniają naturalne materiały użyte do wykończenia wnętrza.

Tutaj z drewna jest część mebli oraz okładzina ściany i fragmentu sufitu. To rozwiązanie nie tylko estetyczne, ale i funkcjonalne, które wyodrębnia z otwartej przestrzeni dziennej strefy o różnym przeznaczeniu.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

Zielona ściana z roślin, których nie trzeba podlewać (chłoną wilgoć z powietrza), przenosi w wyobraźni użytkowników tej łazienki na łono natury. Czy mogą być lepsze warunki do relaksu?

Marmur i drewno kreują w łazience przyjazny, sprzy­ jający wypoczynkowi klimat. Co więcej, są także gwarancją nieskazitelnego wyglądu wnętrza przez długie lata.

Zdjęcia: Pracownia Architektoniczna MGN

13

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA

Płyty styropianowe

– zrównoważone wyroby dla zrównoważonego budownictwa

Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu (PSPS) zakończyło cykl badań środowiskowych płyt styropianowych prowadzonych we współpracy z Instytutem Techniki Budowlanej w Warszawie.

Ich efektem jest uzyskanie przez płyty styropianowe produkowane przez członków PSPS Deklaracji Środowiskowej III typu (EPD) oraz deklaracji środowiskowej II typu i stwierdzeń środowiskowych ze znakiem ITB EKO Przyjazny wyrób. Przeprowadzone badania i wydane na ich podstawie stwierdzenia potwierdzają, że płyty styropianowe redukują emisję CO2 i zapotrzebowanie budynków na energię, są bezpieczne dla zdrowia pod kątem emisji pyłu PM2,5 i PM10 podczas montażu oraz emisji lotnych związków podczas użytkowania ocieplonego budynku, nie emitują formaldehydu oraz podlegają recyklingowi.

Cel badań

wymaganym normą PN-EN 15804+A1 do

Celem badań i analiz przeprowadzonych

opracowania Deklaracji Środowiskowej Pro­

przez Zakład Fizyki Cieplnej, Akustyki i Śro­

duktu typu III (EPD – Environmental Pro-

dowiska

Budowlanej

duct Declaration), opracowanie Deklaracji

w Warszawie było opracowanie komplekso­

Środowiskowej typu II, w tym weryfikację

wej oceny płyt styropianowych stosowanych

stwierdzeń środowiskowych zgodnie z normą

w budownictwie w zakresie oddziaływania

PN-EN ISO 14021:2016, opracowanych na

na otoczenie, w tym środowisko, oraz zdro­

bazie analiz oraz wyników badań przeprowa­

wie wykonawców ociepleń i użytkowników

dzonych w warunkach laboratoryjnych i po­

ocieplonych budynków. Projekt obejmował

lowych.

Instytutu

Techniki

analizę danych i ocenę wyrobu w zakresie Kamil Kiejna, prezes zarządu PSPS

Rosnące wymagania stawiane budynkom i budownictwu w obszarze środowiska oraz proces transformacji, przed jakim w zakresie realizacji celów zrównoważonego rozwoju stoi budownictwo, sprzyjają działaniom na rzecz poprawy świadomości odbiorców wyrobów budowlanych. Polska jest największym w Europie rynkiem ociepleń wykonywanych z wykorzystaniem płyt styropianowych, więc potrzeba aktywności naszej branży w tym obszarze wynika również z oczywistej roli płyt styropianowych w tym procesie. Informacje zawarte w deklaracjach naszych produktów, opracowane przez obiektywną zewnętrzną jednostkę certyfikującą, pozwolą jeszcze bardziej czytelnie wykazywać, z czego wynika pozycja płyt styropianowych w ociepleniach budynków oraz ich przewaga nad wyrobami konkurencji.

14

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

Świadectwa Deklaracji Środowiskowych PSPS

Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu działa od 2010 r. i zrzesza 28 wiodących na polskim rynku producentów izolacyjnych płyt styropianowych stosowanych w budownictwie: Albaterm, Arbet, Arsanit, Austrotherm, Dom-Styr, Ekobud, Enerpor, Genderka, Izolbet, Izoterm, Knauf Therm, Krasbud, Neotherm, NTB, Paneltech, Piotrowski, Polstyr, Promax, Sonarol, STB Koncept, Styrmann, Styropak, Styropian Plus, Styropmin, Styropoz, Swisspor, Termex, Tyron.

Organizacja współtworzy normy techniczne i przepisy prawne dotyczące produkcji i zastosowań styropianu do termoizolacji w budownictwie, współdziała z krajowymi i zagranicznymi organizacjami branży budowlanej, instytucjami naukowo-technicznymi, organami administracji państwowej i samorządowej na rzecz rozwoju produktów styropianowych oraz ich zastosowań oraz podejmuje liczne działania na rzecz jakości styropianu dla budownictwa na polskim rynku, wspierając i upowszechniając zasady uczciwej konkurencji oraz dobre standardy na rynku budowlanym.

noważonego wykorzystania zasobów natural­

Deklaracje środowiskowe, jako informacja

nych, możliwości zastosowania materiałów

o środowiskowych cechach wyrobów bu­

pochodzących z recyklingu, a także materia­

dowlanych, są jednym z kluczowych na­

łów poddających się recyklingowi.

rzędzi zrównoważonego budownictwa. Ich stosowanie zapewnia nabywcom możliwość oceny wyrobów budowlanych nie tylko pod

Deklaracja Środowiskowa dla płyt styropianowych

kątem istotnych w danym zastosowaniu wła­

Deklaracja Środowiskowa III typu (EPD –

ściwości technicznych, ale również istotnych

Environmental Product Declaration) wyda­

aspektów oddziaływania na otoczenie.

wana jest zgodnie z zasadami określonymi

środowiskowych

według normy PN-EN ISO 14025 oraz nor­

produktów jako narzędzia oceny zrównowa­

Wdrażanie

deklaracji

my PN-EN 15804+A1. Dokument szcze­

żonego wykorzystania zasobów oraz wpływu

gółowo opisuje oddziaływanie produktu na

wyrobów i obiektów budowlanych na śro­

środowisko podczas całego cyklu życia wy­

dowisko rekomenduje Rozporządzenie CPR.

robu (LCA) – od pozyskania surowców, przez

Zgodnie z nim obiekty budowlane powinny

etap produkcji, transport, montaż, użytkowa­

być projektowane, konstruowane i budowa­

nie, aż do utylizacji i recyklingu, analizując

ne z uwzględnieniem między innymi zrów­

energochłonność procesu produkcji, zużycie

www.ekspertbudowlany.pl

formowane panele do izolacji zewnętrznej

TERMOFLEX bWS

TERMOFLEX bS

TERMOFLEX gb

HYDROPREMIUM gS

Dom-Styr Z. Igies i Wspólnicy Sp.J., 43-603 Jaworzno, ul. Martyniaków 8, fax 32 615 00 10, tel. 32 616 85 87, e-mail: biuro@domstyr.pl, www.domstyr.pl

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA wody oraz ilości i właściwości wytwarzanych odpadów.

Deklaracje Środowiskowe II typu oraz to­ ŚWIADECTWO nr 265/2021 DEKLARACJI ŚRODOWISKOWEJ II TYPU Wyroby:

Płyty styropianowe (EPS) stosowane w budownictwie Wystawiono dla:

warzyszące im stwierdzenia środowiskowe, ŚWIADECTWO nr 148/2021 DEKLARACJI ŚRODOWISKOWEJ III TYPU

Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu 02-603 Warszawa, ul. Puławska 72/1 nie emituje formaldehydu

podlega recyklingowi

redukuje emisję CO2 i zapotrzebowanie budynków na energię

emisja pyłu PM2.5 i PM10 podczas montażu poniżej NDS

Płyty styropianowe stosowane w budownictwie

z oznakowaniem ITB-EKO Przyjazny wyrób, wydawane są zgodnie z zasadami określo­ nymi dla Deklaracji Środowiskowych II typu określonymi w normie PN-EN ISO 14021,

emisja LZO/VOC do pomieszczeń poniżej dopuszczalnych poziomów EU

Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu ul. Puławska 72 lok. 1, 02-603 Warszawa, Polska

nie emitują formaldehydu, podlegają recyklingowi,

PN-EN 15804+A1

redukują emisję CO2 i zapotrzebowanie budynków na energię, emisja pyłu PM2.5 i Pm10 podczas ich montażu jest poniżej NDS, emisja lotnych związków (LZO/VOC) do pomieszczeń jest poniżej dopuszczalnych poziomów EU

PN-EN ISO 14021:2016-06

Zrównoważoność obiektów budowlanych.

Deklaracje środowiskowe wyrobów.

Podstawowe zasady kategoryzacji wyrobów budowlanych.

Niniejsze świadectwo, wydane po raz pierwszy 31 stycznia 2021 r. jest ważne 5 lat,

Etykiety i deklaracje środowiskowe. Własne stwierdzenia środowiskowe

lub do czasu zmiany wymienionej Deklaracji Środowiskowej

(Etykietowanie środowiskowe II typu)

Oba wydane przez Instytut Techniki Bu­ dowlanej w Warszawie dokumenty potwier­ dzają, że płyty styropianowe są produktem korzystnie wpływającym na środowisko oraz przyjaznym dla ludzi. Nie mają bowiem

Niniejsze świadectwo, wydane 1 listopada 2021 r. jest ważne 3 lata, lub do czasu zmiany wymienionej Deklaracji Środowiskowej

P.O. Kierownika Zakładu Fizyki Cieplnej, Akustyki i Środowiska

Kierownik Zakładu Fizyki Cieplnej, Akustyki i Środowiska

po ich weryfikacji przez niezależną jednost­ kę (ITB).

Płyty styropianowe (EPS) stosowane w budownictwie:

negatywnego wpływu na zdrowie i bezpie­ czeństwo wykonawców ociepleń, a w fazie

dr inż. Agnieszka Winkler-Skalna dr inż. Agnieszka Winkler-Skalna

Warszawa, styczeń 2021 r.

Warszawa, listopad 2021 r.

użytkowania budynku – na jakość powietrza wewnętrznego i zdrowie jego użytkowników.

Świadectwa deklaracji środowiskowych PSPS

Źródło: PSPS

Znak graficzny ITB EKO Przyjazny wyrób ze stwierdzeniami środowiskowymi PSPS

promocja

16

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

Akcja społeczna www.termomodernizacja.org

PATRONI AKCJI

WSPIERAJĄ NAS

ORGANIZATOR AKCJI

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA Monika Hyjek, ekspertka Stowarzyszenia Producentów Wełny Mineralnej Szklanej i Skalnej

Poddasza użytkowe często przeznacza się na cele mieszkalne lub biurowe, szczególnie w przypadku budynków niskich lub średniowysokich. W domach mieszkalnych najczęściej wykorzystywane są jako sypialnie lub przestrzeń rekreacyjno‑wypoczynkowa.

W małych hotelach czy pensjonatach na poddaszach umieszcza się pokoje gościnne, a w niewielkich budynkach użyteczności publicznej aranżuje się je jako biura. Niezależnie od wyboru jednej z tych możliwości, przy budowie obiektu z takim poddaszem należy pamiętać o spełnieniu przepisów przeciwpożarowych.

B

JAK SPEŁNIĆ WYMAGANIA PRZECIWPOŻAROWE NA PODDASZU UŻYTKOWYM Przepis ten, odnoszący się do bezpieczeń­ stwa pożarowego poddaszy użytkowych, czę­ sto jest pomijany, a dotyczy on wszystkich poddaszy w wyżej wymienionych typach bu­ dynków, których konstrukcja dachu lub jego przekrycie jest palne. Czyli wszystkich tych przypadków, gdzie konstrukcja dachu wykona­ na jest z drewna lub zastosowano jakąkolwiek palną warstwę przekrycia (np. paroizolację).

Realizacja tego wymagania polega na

Zgodnie z § 219 ustęp 2 warunków technicznych w budynkach kategorii ZL III, ZL IV i ZL V poddasze użytkowe przeznaczone na cele mieszkalne lub biurowe powinno być oddzielone od palnej konstrukcji i palnego przekrycia dachu przegrodami o klasie odporności ogniowej: »»w budynku niskim – E I 30, »»w budynku średniowysokim i wysokim – E I 60.

zastosowaniu się do zapisów jednej z do­ stępnych na rynku klasyfikacji w zakresie

Zgodnie z dostępnymi klasyfikacjami, aby

odporności ogniowej wydawanych dla całego

dach mógł uzyskać odpowiednią klasę od-

układu: przekrycia dachu wraz z jego kon­

porności ogniowej, musi być ocieplony weł-

strukcją. Warto podkreślić, że klasyfikacje

ną mineralną: skalną lub szklaną.

najczęściej wydawane są w zakresie REI 30 i REI 60, który spełnia jednocześnie wyma­

W zależności od przebadanego układu do­ puszcza się ocieplenie:

»»wełną skalną o grubości min. 50 mm lub »»wełną szklaną o grubości min. 150 mm.

udynki mieszkalne i użyteczności pu­

gania EI 30 i EI 60. Najczęściej właściciela­

blicznej zaliczane są pod względem

mi klasyfikacji są producenci płyt gipsowo­

sposobu użytkowania do jednej z pię­

-kartonowych (systemów suchej zabudowy),

W niektórych przypadkach określono rów­

ciu kategorii zagrożenia ludzi (ZL). Budyn­

które stanowią okładzinę wewnętrzną prze­

nież klasę reakcji na ogień wełny A1 lub A2

ki użyteczności publicznej zakwalifikowane

krycia. Aby klasyfikacja była ważna, należy

oraz współczynnik przewodzenia ciepła λ.

do ZL III, budynki mieszkalne ZL IV (w tym

ściśle przestrzegać zawartych w niej warun­

domy jednorodzinne) oraz budynki zamiesz­ kania zbiorowego ZL V podlegają wymaga­

ków brzegowych, które określają m.in.:

»»układ

Dostępne na rynku rozwiązania z innymi izolacjami cieplnymi nie posiadają klasyfi­

i rodzaj warstw przekrycia (w tym

kacji w zakresie odporności ogniowej EI 30

niom zawartym w paragrafie 219 ustęp 2

właściwości użytkowe poszczególnych wy­

i EI 60, a tym samym nie spełniają wymagań

rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia

robów),

paragrafu 219 ust. 2 WT dla poddaszy użyt­

12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU nr 75, poz.

690 z późn. zm.).

»»sposób mocowania płyt gipsowo-kartono­

kowych przeznaczonych na cele mieszkalne lub biurowe w domach jednorodzinnych,

wych,

»»maksymalne obciążenia, »»nachylenie dachu od 15 do 45°.

pensjonatach, hotelach, wielorodzinnych bu­ dynkach mieszkalnych i biurowcach.

Spełnienie wymagań § 219 ust. 2, dzięki zapewnieniu odpowiedniej klasy odporności ogniowej przekrycia dachu, pozwala również na jego przygotowanie pod instalację fotowoltaiczną. Eksperci rekomendują, aby dach stanowiący podstawę pod taki system był zabezpieczony w zakresie klasy odporności ogniowej przekrycia oraz w miarę możliwości wykonany z materiałów niepalnych, czyli ocieplony właśnie wełną mineralną. Stosując się więc do wymagań przepisów, nie tylko zapewniamy wymagany poziom bezpieczeństwa pożarowego, ale także przygotowujemy dach pod Rys. MIWO

18

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

montaż paneli PV.

zabudowa poddasza a wymagania przeciwpożarowe nowy system Nida Poddasze Nida Poddasze to pierwsze na rynku rozwiązanie zabezpieczenia ogniowego poddaszy użytkowych, zgodne z aktualnymi Warunkami Technicznymi.

poznaj nas na www.nidapoddasze.pl

do jakich klas odporności ogniowej prawidłowo zabezpieczyć poddasza użytkowe?

Wyjaśnia to stosowny przepis – paragraf 219 ust. 2 aktualnych Warunków technicznych. Warto podkreślić, że Krajowe ustawodawstwo jednoznacznie reguluje kwestię zabezpieczeń ogniowych poprzez zapisy Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

WEŁNA MINERALNA TEL. 32 209 O1 27 WWW.PETRALANA.EU Zobacz więcej

PETRALAMELA-FG Opis produktu: płyty z wełny skalnej fazowane, jednostronnie fabrycznie pokryte preparatem grun­ tującym. Produkt został stworzony z myślą o izolacji stropów nad nieogrzewanymi pomieszczenia­ mi: garażami, piwnicami, przejazdami.

Cechy szczególne: płyty mają wymiar: 1200×200 mm i dostępne są w zakresie grubości od 50 mm do 200 mm, jednak wyroby o szerszym zakresie grubości mogą być przygotowane przez producen­ ta na specjalne zamówienie. Płyty z wełny skalnej ­PETRALANA ­cechują się ­doskonałą stabilnością wymiarową, są odporne na oddziaływanie czynników zewnętrznych, co gwarantuje zachowanie właściwości i nienaruszalności izolacji w okresie wieloletniej eksploatacji. Współczynnik przewo­ dzenia ciepła: λ D = 0,037 W/(m·K).

PETRAFAS-34 Opis produktu: płyty z wełny skalnej do izolacji termicznej, akustycznej i przeciwogniowej stoso­ wane w systemach izolacji ETICS. Cechy szczególne: czynnikiem wyróżniający wełnę skalną P ­ ETRAFAS-34 na tle produktów o tym samym zastosowaniu jest bardzo niski współczynnik przewodzenia ciepła λ D = 0,034 W/(m·K) – tym samym wełna skalna PETRAFAS-34 stanowi barierę bardzo skutecznej termoizolacji. Naj­ wyższa klasa reakcji na ogień A1 oraz zdolność do pochłaniania dźwięku potwierdzają optymalne właściwości wełny skalnej ­PETRALANA jako materiału budowlanego. Stosowany w procesie pro­ dukcji system zaburzania włókien mineralnych pozwala na uzyskanie trwałej i stabilnej struktury wyrobu co stanowi gwarancję zachowania parametrów izolacji w okresie wieloletniej eksploatacji.

Współczynnik przewodzenia ciepła: λ D = 0,034 W/(m·K).

promocja

...w nowej odsłonie!

20

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

WEŁNA MINERALNA TEL. 22 886 48 86 BIURO@TECHNONICOL.PL, WWW.TECHNONICOL.PL Zobacz więcej

TECHNONICOL TECHNOFACADE 34 Opis produktu: TECHNOFACADE 34 i 35 to niepalne, hydrofobizowane płyty termo- i dźwiękoizolacyjne o zaburzonym układzie włókien, produkowane w Pol­ sce ze skalnej wełny mineralnej. Jest to idealne rozwiązanie do izolacji termicznej, akustycznej i przeciwogniowej w budownictwie przemysłowym oraz kubatu­ rowym. Te wysokiej jakości płyty przeznaczone są do stosowania na zewnątrz i wewnątrz obiektów budowlanych w bezspoinowych systemach ociepleń (ETICS).

Wełny mineralne TECHNONICOL TECHNOFACADE 34 i 35 są wydajnym materiałem termoizolacyjnym. Doskonała odporność na przenikanie ciepła uzyskiwana jest dzięki zastosowaniu najdrobniejszych splecionych włókien wełny mineralnej, które zatrzymują dużą ilość powietrza wewnątrz materiału. Prezentowane pro­ dukty zapewniają również najwyższą klasę paroprzepuszczalności i nie zatrzymują wilgoci, która przepływa swobodnie dzięki włóknistej strukturze materiału. To powoduje, że izolacja termiczna zawsze pozostaje sucha. Włókna znajdujące się w wełnach mineralnych są bardzo odporne mechanicznie, co znajduje potwier­ dzenie w parametrach wytrzymałościowych.

Cechy szczególne Wełna mineralna TECHNONICOL TECHNOFACADE 34 wyróżnia się następującymi parametrami produktu: współczynnik przewodzenia ciepła: 0,034 W/(m · K), grubość: T5 mm, klasa reakcji na ogień: A1 Euroklasa, nasiąkliwość wodą przy krótkotrwałym zanurzeniu: ≤1 kg/m2, nasiąkliwość wodą przy krótkotrwałym zanurzeniu: ≤3 kg/m2, przenikanie pary wodnej: 1, naprężenie ściskające: 20 kPa, obciążenie punktowe: 150 N, wytrzymałość na rozciąganie prostopadłe do powierzchni czołowych: 10 kPa.

TECHNONICOL TECHNOFACADE 35 Opis produktu: TECHNOFACADE 34 i 35 to niepalne, hydrofobizowane płyty termo- i dźwiękoizolacyjne o zaburzonym układzie włókien, produkowane w Pol­ sce ze skalnej wełny mineralnej. Jest to idealne rozwiązanie do izolacji termicznej, akustycznej i przeciwogniowej w budownictwie przemysłowym oraz kubatu­ rowym. Te wysokiej jakości płyty przeznaczone są do stosowania na zewnątrz i wewnątrz obiektów budowlanych w bezspoinowych systemach ociepleń (ETICS).

Wełny mineralne TECHNONICOL TECHNOFACADE 34 i 35 są wydajnym materiałem termoizolacyjnym. Doskonała odporność na przenikanie ciepła uzyskiwana jest dzięki zastosowaniu najdrobniejszych splecionych włókien wełny mineralnej, które zatrzymują dużą ilość powietrza wewnątrz materiału. Prezentowane pro­ dukty zapewniają również najwyższą klasę paroprzepuszczalności i nie zatrzymują wilgoci, która przepływa swobodnie dzięki włóknistej strukturze materiału. To powoduje, że izolacja termiczna zawsze pozostaje sucha. Włókna znajdujące się w wełnach mineralnych są bardzo odporne mechanicznie, co znajduje potwier­ dzenie w parametrach wytrzymałościowych. współczynnik przewodzenia ciepła: 0,035 W/(m · K), grubość: T5 mm, klasa reakcji na ogień: A1 Euroklasa, nasiąkliwość wodą przy krótkotrwałym zanurzeniu: ≤1 kg/m2, nasiąkliwość wodą przy krótkotrwałym zanurzeniu: ≤3 kg/m2, przenikanie pary wodnej: 1, naprężenie ściskające: 30 kPa, obciążenie punktowe: 200 N, wytrzymałość na rozciąganie prostopadłe do powierzchni czołowych: 10 kPa.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

21

WEŁNA MINERALNA TEL. 32 268 01 29 WWW.URSA.PL Zobacz więcej

URSA PLATINUM 32 i URSA AMBER 33 Opis produktu: URSA PLATINUM 32 oraz URSA AMBER 33 to maty z mineralnej wełny szklanej do izolacji cieplnej, ogniochronnej i akustycznej poddaszy, dachów skośnych, ścian działowych, a także sufitów podwieszanych. Wytrasowa­ ne linie ułatwiają docinanie materiału. Materiał niepalny, dźwiękochłonny, paroprzepuszczalny, kompresowany, odporny na pleśń i grzyby, wykonany z włókien sprężystych – materiał skutecznie klinuje się bez podwiązywania w zależności od roz­ stawu krokwi.

Cechy szczególne: doskonałe własności izolacyjne wełen utrzymują ciepło w pomieszczeniu w okresie zimowym oraz zapew­ niają przyjemny chłód w czasie upałów. URSA GLASSWOOL PLATINUM 32 oraz URSA AMBER 33 chronią również przed niechcianym hałasem, a jako materiały niepalne, o klasie reakcji na ogień (euroklasa) A1, skutecznie redukują ryzyko wystą­ pienia i rozwoju pożaru. Współczynnik przewodzenia ciepła λ URSA ­PLATINUM 32 to 0,032 W/(m · K), URSA ­AMBER 33 0,033 W/(m · K).

URSA FRAMEWOOL 35 R i URSA FRAMEWOOL 39 R Opis produktu: maty z mineralnej wełny szklanej do izolacji cieplnej, ogniochronnej i akustycznej. Materiał niepalny, dźwiękochłonny, paroprzepuszczalny, kompresowany, odporny na pleśń i grzyby, stabilny wymia­ rowo wykonany z włókien sprężystych. Zaprojektowany i wyprodukowany ze szczególnym uwzględnieniem wymagań i potrzeb budownictwa szkieletowego i modułowego. Bardzo szeroki zestaw deklarowanych pa­ rametrów doskonale wpisuje się w wymagania tego sektora budownictwa. Doskonałe własności izolacyj­ ne wełny utrzymują ciepło w pomieszczeniu w okresie zimowym oraz zapewniają przyjemny chłód w czasie upałów. URSA FRAMEWOOL chroni również przed niechcianym hałasem, a jako materiał niepalny, o klasie reakcji na ogień (euroklasa) A1, skutecznie redukuje ryzyko wystąpienia i rozwoju pożaru.

Cechy szczególne: współczynnik przewodzenia ciepła λD 0,035 W/(m · K) – URSA FRAMEWOOL 35 R; λD 0,039 W/(m · K) – URSA FRAMEWOOL 39 – niezmienny w czasie. Klasyfikacja reakcji na ogień – euro­ klasa A1, materiał niepalny.

URSA GRANULO S Opis produktu: granulat z mineralnej wełny szklanej do izolacji cieplnej dachów skośnych, poddaszy, stropów, a tak­ że ścian zewnętrznych i wewnętrznych. Produkt rekomendowany do izolacji termicznej, akustycznej i ogniochron­ nej poddaszy nieużytkowych.

Cechy szczególne: materiał granulowany do mechanicznego wdmuchiwania lub ręcznego rozścielania. Materiał nie­ palny, dźwiękochłonny, paroprzepuszczalny, kompresowany, odporny na pleśń i grzyby. Współczynnik przewodzenia ciepła to λ = 0,036, 0,037, 0,038 W/(m · K) (w zależności od gęstości nasypowej) – niezmienny w czasie. Klasyfi­ kacja reakcji na ogień – A1 wg normy PN-EN 13501-1, materiał niepalny.

promocja

.com.pl

22

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA

Joanna Ryńska

Zakup nowego źródła ciepła lub jego wymiana na zgodne z przepisami czy instalacja PV to dla inwestorów indywidualnych duże obciążenie. Dlatego co roku kierowane są do nich rządowe programy zachęt finansowych.

Mają one łagodzić ciężar inwestycji i przyspieszyć zwrot kosztów inwestora. Co nas czeka w 2022 roku?

Fot. AdobeStock

Dofinansowanie do zakupu

nowych urządzeń grzewczych

– aktualne programy wsparcia „Czyste Powietrze” a zastosowanie nowoczesnych urządzeń grzewczych

»»kotły we

kondensacyjne gazowe lub olejo­ (klasa

efektywności

energetycznej

min. A);

»»kotły

»»pompy

ciepła typu powietrze/powietrze,

o klasie efektywności energetycznej min.

A+ (dla klimatu umiarkowanego);

na biomasę (nie przysługują już

»»pompy

ciepła powietrze/woda, o klasie

W 2022 roku kontynuowany będzie program

dotacje na kotły węglowe) o klasie efek­

efektywności energetycznej min. A+ (dla

„Czyste Powietrze” – rządowy program do­

tywności energetycznej min. A+ oraz

temperatury zasilania 55°C). Dla pomp

finansowania wymiany starych, nieefektyw­

co najmniej klasy 5 [2]. Wyższą dotację

ciepła o podwyższonej klasie efektywności

nych źródeł ciepła na źródła nowoczesne.

można uzyskać do zakupu i montażu kotła

energetycznej obowiązuje wyższy poziom

Dotacje przysługują na następujące urządze­

na pelet drzewny o obniżonej emisyjności

nia [1]:

cząstek stałych (≤ 20 mg/m3);

dotacji;

»»gruntowe

pompy ciepła: grunt/woda (so­

lanka/woda) lub woda/woda, traktowane jako urządzenia o podwyższonej klasie efektywności energetycznej (A++);

»»ogrzewanie

elektryczne inne niż pompa

ciepła, np. kotły elektryczne;

»»kolektory słoneczne mające certyfikat eu­ ropejskiego znaku jakości „Solar Keymark” lub certyfikat równoważny.

Dotacja może być przyznana także na wykonanie w istniejącym budynku systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła o klasie efektywności energetycznej min. A, nawet bez konieczności wymiany źródła cie­ pła, jeśli istniejące źródło nie jest oparte na paliwach stałych albo spełnia wymagania co najmniej klasy 5 [2].

Zastosowane urządzenia grzewcze muszą Fot. Termet

24

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

spełniać również docelowe wymagania obo­

BDR THERMEA GROUP

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA wiązujące na danym terenie aktów prawa

wanych i maksymalną kwotę 69 tys. zł [4],

wiadany jest program „Moje Ciepło”, który

miejscowego, np. uchwał antysmogowych

ale także o prefinansowanie inwestycji. Dla

jest skierowany do inwestorów budujących

[3]. W niektórych gminach wymogi dotyczą-

osób najuboższych mechanizm refinansowa-

nowe domy, w których zastosują oni pompy

ce urządzeń mogą być bardziej szczegółowe,

nia, kiedy beneficjent musi najpierw wyłożyć

ciepła. Premiowane są tylko pompy ciepła.

a nawet ostrzejsze niż wymagania samego

pieniądze, a dopiero potem uzyskać zwrot

Choć ich popularność w Polsce wciąż ro-

programu.

części kosztów, stanowi istotną barierę.

śnie – w 2020 r. sprzedano około 56,5 tys.

Konkretne urządzenia spełniające wyma-

Na realizację przedsięwzięcia można też

sztuk tych urządzeń, natomiast prognoza na

gania programu można znaleźć także na

uzyskać tzw. kredyt antysmogowy. Mając

rok 2021 wskazuje na wzrost wynoszący

internetowej liście zielonych urządzeń i ma-

przyznany taki kredyt, można uzyskać dota-

80–90% [7] – ich liczba powinna być jesz-

teriałów (ZUM), prowadzonej przez Instytut

cję na jego częściową spłatę. Wówczas wnio-

cze większa, aby osiągnąć założenia Europej-

Ochrony Środowiska. Nie jest ona jednak

sek o dotację składa się do WFOŚiGW za

skiego Zielonego Ładu [8].

kompletna, ponieważ producenci urządzeń

pośrednictwem banku. Dla ścieżki bankowej

zgłaszają swój wyrób na tę listę dobrowolnie.

warunki dofinansowania różnią się nieco od

Program „Czyste Powietrze” dostępny dla coraz większej grupy beneficjentów Beneficjentami i

programu

współwłaściciele

są

właściciele

Program dla wspólnot mieszkaniowych i właścicieli mieszkań

jednorodzin-

W I kwartale 2022 r. ma ruszyć program

nych, których dochód roczny nie przekracza

skierowany do wspólnot mieszkaniowych

100 tys. zł. Gospodarstwom o dochodach na

i właścicieli lokali mieszkalnych w budynkach

osobę do 1563,60 zł (gospodarstwa wielo-

wielorodzinnych. Poprzedziły go tzw. pilotaże

osobowe) lub do 2189,04 zł (gospodarstwo

antysmogowe w 2021 r. [5, 6], w których

jednoosobowe) przysługuje podwyższony po-

dotacje przysługiwały zarówno wspólnotom

Nowy program dotacji rządowych bę-

ziom dofinansowania, pod warunkiem uzy-

liczącym od 3 do 20 lokali, jak i właścicielom

dzie prowadzony przez NFOŚiGW. Środki

skania zaświadczenia z urzędu gminy o wy-

lokali mieszkalnych. Nie są jeszcze znane za-

w programie „Moje Ciepło” mają wynosić

sokości dochodu.

sady przyznawania dofinansowania w nowym

600 mln zł i pochodzić z potwierdzonej już

Od 2022 r. pojawi się komponent skie-

programie. Możliwe, że poziom finansowania

II transzy wypłat z Funduszu Modernizacyj-

rowany do osób najuboższych – dochód

dla właścicieli lokali będzie wyższy niż dla

nego na lata 2021–2030 [9]. Dotacje mają

uprawniający

poziomu

właścicieli domów (tak jak podczas pilotażu).

otrzymać wszyscy wnioskodawcy, którzy

wsparcia ma wynosić do 900 zł (gospodar-

Dla wspólnot wysokość i intensywność dofi-

spełnią wymagania formalne programu i zło-

stwa wieloosobowe) lub do 1260 zł (go-

nansowania zależała m.in. od zakresu przed-

żą poprawny wniosek (do czasu wyczerpania

spodarstwa jednoosobowe) na osobę. Inną

sięwzięcia oraz liczby lokali [5, 6].

środków). Dotacje mają wynosić do 30%

do

domów

ścieżki tradycyjnej.

najwyższego

(alternatywną) możliwością uprawniającą do

Fot. Termet

kosztów kwalifikowanych zakupu i montażu

zasiłku stałego, zasiłku okresowego, zasiłku

Program „Moje Ciepło” dla domów o wyższym standardzie energetycznym

rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuń-

Program „Czyste Powietrze” obejmuje bu-

wych pomp ciepła – zarówno grunt/woda, jak

czego [4]. Chodzić ma nie tylko o wysoką

dynki istniejące i wymianę źródeł ciepła.

i woda/woda).

wartość dotacji, tj. 90% kosztów kwalifiko-

Dlatego na ten rok (I lub II kwartał) zapo-

skorzystania z tego poziomu dofinansowania będzie ustalone prawo do otrzymywania

nowej pompy ciepła, zaś ich maksymalna wartość – 7 tys. zł (dla pomp ciepła typu powietrze/woda) lub 21 tys. zł (dla grunto-

Bardzo ważny jest wymóg spełnienia przez budynek podlegający dotacji podwyższonego standardu energetycznego. Wskaźnik rocznego zużycia nieodnawialnej energii pierwotnej na ogrzewanie, chłodzenie, oświetlenie, wentylację oraz produkcję c.w.u. (EP) musi być bardziej restrykcyjny niż w przypadku standardu WT 2021, według którego wynosi ona maks. 70 kWh/(m2· rok) dla nowych domów jednorodzinnych [10].

W pierwszym (przejściowym) roku funkcjonowania programu EP dla budynków, które mogą uzyskać dotację, ma wynosić maks. 63 kWh/(m2· rok), a w kolejnych latach maks. 55 kWh/(m2· rok). Choć wymóg ten ogranicza liczbę potencjalnych inwestorów uprawnionych do uzyskania dotacji, jest zgodny z regulacjami UE – wsparcie publicz-

Fot. Viessmann

26

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

ne może być udzielane na działania przewyż-

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA szające wymagania podstawowe przynaj­

do sieci po 30 czerwca 2022 r. [15]. W sys­

oraz zwiększenie efektywności (np. poprzez

mniej o 20% [11].

temie tym nadwyżki wyprodukowanej energii

wysokosprawne magazyny energii).

Program „Mój Prąd” a nowelizacja ustawy o OZE

prosument sprzedaje po cenie hurtowej net­

Przedstawione powyżej programy wspar­

to, a zamiast tę energię „odebrać”, kupuje ją

cia nie wyczerpują listy zachęt finansowych

po wyraźnie wyższej cenie detalicznej brutto.

do

Funkcjonujący od 2019 r. program „Mój

Jednocześnie zapowiadana jest kolejna

Prąd” przyczynił się do zwiększenia liczby

nowelizacja tej ustawy, mająca wydłużyć

mikroinstalacji

obsługu­

okres przejściowy dla osób korzystających

jących domy jednorodzinne – udzielono już

z tzw. projektów parasolowych [16], które

ponad 230 tys. dotacji [12]. W tym roku za­

zapewniają zwrot od 60 do 80% kosztów

interesowanie to może zmaleć, ponieważ za

inwestycji w domową mikroinstalację PV.

sprawą nowelizacji ustawy o OZE [13] zmie­

Beneficjentami tego programu są gminy, któ­

niły się zasady rozliczania nadwyżek wypro­

re ogłaszają konkursy i podpisują umowy ze

dukowanego prądu.

swoimi mieszkańcami. Perspektywa zmian

fotowoltaicznych

Prosumenci mogli do tej pory automa­

zasad rozliczeń spowodowała wśród osób

tycznie odprowadzać nadwyżki do sieci

korzystających z tych programów duże nie­

i rozliczać je z operatorem w systemie net­

pokoje i wahania dotyczące udziału w nich,

-metering, zwanym też systemem opustów

co zdaniem samorządów mogło uniemożli­

– nadwyżka produkowanej energii odpro­

wić ich skuteczną realizację.

wadzana jest do sieci, a w okresach jej

Jednocześnie nowe podejście ma zdaniem

niedoboru prosument może „bezkosztowo”

Ministerstwa Klimatu zwiększyć zaintere­

odebrać z sieci 80% oddanego wcześniej

sowanie inwestorów tzw. autokonsumpcją

prądu (brakujące 20% to koszt przechowa­

i magazynowaniem energii w miejscu jej wy­

nia prądu). Takie rozliczenie prosumentów

tworzenia. Ma to uwzględnić czwarty nabór

nie jest jednak zgodne z zapisami dyrektywy

do programu „Mój Prąd”, zaplanowany na

RED II [13]. Dlatego po burzliwym procesie

pierwszy kwartał 2022 r., z budżetem wyno­

legislacyjnym Sejm uchwalił odpowiednią

szącym 1 mld zł przy poprzednich naborach.

nowelizację ustawy o OZE. Ustawa o zmia­

Tak jak do tej pory program skierowany bę­

nie ustawy o odnawialnych źródłach energii

dzie do osób fizycznych (właścicieli i współ­

oraz niektórych innych ustaw [14] przewi­

właścicieli domów), które mają podpisaną

duje, że rozliczenie metodą opustów jeszcze

kompleksową umowę z operatorem sieci

przez kolejnych 15 lat miałoby dotyczyć pro­

elektroenergetycznej [17]. Dofinansowanie

sumentów, którzy do 31 marca 2022 r. zo­

będzie można uzyskać nie tylko na domową

stali przyłączeni do sieci elektroenergetycznej

mikroinstalację PV (do 50 kWp), ale także na

lub do 31 marca 2022 r. złożyli poprawne

magazyny energii elektrycznej, ciepła i chło­

zgłoszenie o przyłączenie. Przejściowo roz­

du; inteligentne systemy zarządzania energią

liczenie metodą opustów dotyczyć będzie

w domu czy punkty ładowania (ładowarki)

prosumentów,

przyłączeni

samochodów elektrycznych. Nowością bę­

i wprowadzili po raz pierwszy prąd do sie­

dzie też to, że zakres rzeczowy inwestycji

ci w okresie od 1 kwietnia do 30 czerwca

będzie wpływał na wysokość dotacji. Premio­

2022 r. Od 1 czerwca 2022 r. osoby te będą

wane będą instalacje z elementami umożli­

się rozliczać metodą net-billingu – tak samo

wiającymi wzrost autokonsumpcji (np. z ła­

jak prosumenci, którzy zostaną przyłączeni

dowarkami do samochodów elektrycznych)

którzy

zostali

Fot. De Dietrich

28

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

wdrażania

nowoczesnych

urządzeń

grzewczych, są jednak najbardziej znaczące dla inwestorów indywidualnych.

Literatura 1. „Czyste Powietrze” – program priorytetowy – wer­ sja obowiązująca od 1 lipca 2021 (wraz z Załącz­ nikami 2 i 2a), Narodowy Fundusz Ochrony Środo­ wiska i Gospodarki Wodnej.

2. PN-EN 303-5, „Kotły grzewcze. Część 5: Kotły grzewcze na paliwa stałe z ręcznym i automa­ tycznym zasypem paliwa o mocy nominalnej do 500 kW. Terminologia, wymagania, badania i oznakowanie”.

3. Uchwały antysmogowe, https://polskialarmsmogo­ wy.pl/jak-wygrac-ze-smogiem/uchwaly-anty­smo­ go­we (dostęp: 13.01.2022).

4. Załącznik nr 2b do Programu Priorytetowego „Czy­ ste Powietrze”. Koszty kwalifikowane oraz mak­ symalny poziom dofinansowania dla Części 3) Programu dla Beneficjentów uprawnionych do naj­ wyższego poziomu dofinansowania.

5. Program priorytetowy: Poprawa jakości powietrza w najbardziej zanieczyszczonych gminach – pilo­ taż, https://czystepowietrze.gov.pl/pszczyna-2021 (dostęp: 29.11.2021).

6. Program priorytetowy: Poprawa jakości powietrza poprzez wymianę źródeł ciepła w budynkach wie­ lorodzinnych – pilotaż na terenie województwa dolnośląskiego, https://czystepowietrze.gov.pl/woj­ -dolnoslaskie-2021 (dostęp: 29.11.2021).

7. 108% wzrostu sprzedaży pomp ciepła typu powietrze/woda w 2020 r. w Polsce, https://portpc.pl/ 108-wzrostu-sprzedazy-pomp-ciepla-typu-powietrze-woda-w-2020-r-w-polsce/.

8. International Energy Agency, Net Zero by 2050.

A Roadmap for the Global Energy Sector, May 2021.

9. „Będą dopłaty do pomp ciepła. NFOŚiGW uzyskał pieniądze z Funduszu Modernizacyjnego na re­ alizację programu „Moje Ciepło” i pięciu innych inicjatyw”, https://www.gov.pl/web/nfosigw/bedadoplaty-do-pomp-ciepla-nfosigwuzyskal-pienia­ dze-z-funduszu-modernizacyjnego-na-realizacje­ -programu-moje-cieplo-i-pieciu-innych-inicjatyw (dostęp: 13.01.2022).

10. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwiet­ nia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytu­ owanie (t.j. DzU 2019, poz. 1065).

11. Interpelacja nr 27269 w sprawie programu „Moje Ciepło”, https://zpbas.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/inter­ pelacja.xsp?documentId=18FACEA71D841A2C­ C125876100486A6A (dostęp: 13.01.2022).

12. T. Adamczewski, M. Jędra, „Mikroinstalacje na za­ kręcie. Jak zapewnić przyszłość energetyce rozpro­ szonej w Polsce?” Wyd. Forum Energii, październik 2021 r.

13. Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t.j. DzU 2021, poz. 670).

14. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odna­ wialnych (DzUrz UE nr L 328/82 z 21.12.2018).

15. Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz nie­ których innych ustaw (DzU 2021, poz. 2376).

16. Kancelaria Sejmu, Pełny zapis posiedzenia Komi­ sji ds. Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych z dnia 30 listopada 2021 r., druk nr 78.

17. Strona informacyjna programu „Mój Prąd”, https:// mojprad.gov.pl (dostęp: 13.01.2022).

AKCJA TERMOMODERNIZACJA Anna Pawłowska-Kawa, ZMK SAS Sp. z o.o.

Oferta firmy SAS poszerzyła się o kolejne produkty. Są to gazowe kotły kondensacyjne CONDENS oraz CONDENS PLUS. Odpowiednio dobrane do zapotrzebowania energetycznego kotły gazowe sprawdzą się zarówno w nowych, jak i starszych budynkach. Kotły gazowe SAS charakteryzują się wysokim współczynnikiem sprawności cieplnej, co bezpośrednio przekłada się na niższe zużycie gazu. Wyposażone są w zaawansowany układ sterowania wraz z intuicyjnym panelem sterującym, który zapewni komfortową obsługę urządzenia.

K

KONDENSACYJNE

KOTŁY GAZOWE SAS

ocioł jednofunkcyjny CONDENS (19, 24, 30, 42 kW) zapro­ jektowany został dla potrzeb centralnego ogrzewania, można jednak podłączyć do niego zewnętrzny zasobnik c.w.u., co

umożliwi przygotowanie ciepłej wody użytkowej. Kocioł w wersji dwu­ funkcyjnej CONDENS PLUS (19, 24, 30 kW) zaprojektowano zarów­ no do centralnego ogrzewania, jak i do produkcji c.w.u. przepływo­ wo za pośrednictwem wbudowanego płytowego wymiennika ciepła.

Kondensacja w kotle gazowym

przepływowo za pośrednictwem wbudowanego płytowego wymienni­ ka ciepła wykonanego ze stali nierdzewnej. Zastosowanie elementu

Sprawność kotłów kondensacyjnych SAS dochodzi do ponad 108%.

rozdzielającego, jakim jest wymiennik płytowy, pozwala na przekazy­

W tradycyjnych kotłach na paliwa stałe, np. na pelet, sprawność się­

wanie energii cieplnej bez mieszania czynnika krążącego po stronie

ga ponad 90%, jednak nie ma możliwości, aby przekroczyła 100%.

obiegu grzewczego kotła z wykorzystywanym dla potrzeb instalacji

W kotłach gazowych zachodzi zjawisko kondensacji, czyli skraplania

ciepłej wody użytkowej. Woda przepływa przez wymiennik płytowy,

pary wodnej zawartej w spalinach powstałej w wyniku spalania gazu.

a następnie za pośrednictwem instalacji łączy się z instalacją ciepłej

Jej schładzanie powoduje wygenerowanie dodatkowej energii przeka­

wody użytkowej. Funkcje te realizowane są za pośrednictwem za­

zywanej na instalację. Warunkiem zaistnienia zjawiska kondensacji

montowanej w korpusie kotła grupy hydraulicznej.

jest odpowiednio niska temperatura na powrocie z instalacji.

Jedno- czy dwufunkcyjny?

Bezpieczeństwo pracy Kocioł wyposażono w liczne elementy zabezpieczające (m.in. ogra­

Główna różnica między tymi dwoma typami kotłów polega na tym,

nicznik temperatury zasilania, czujnik temperatury spalin, zabez­

że jednofunkcyjny służy do ogrzewania pomieszczeń, a dwufunk-

pieczenie termiczne wymiennika), co gwarantuje bezpieczną i nie­

cyjny, dzięki wbudowanemu podgrzewaczowi, dodatkowo przygo-

zawodną pracę. Wymiennik zbudowany jest ze stali nierdzewnej,

towuje ciepłą wodę użytkową. W mieszkaniach i małych domach,

a jego zamknięcie wykonano z aluminium w systemie Cold Burner

w których można zainstalować kocioł blisko kuchni i łazienki oraz nie

Door, tzw. zimnych drzwi chłodzonych powietrzem napływającym

ma bardzo dużego zapotrzebowania na c.w.u., stosuje się najczęściej

do palnika. Proces spalania mieszanki powietrzno-paliwowej odby­

kotły dwufunkcyjne. Natomiast w domach większych, gdzie punktów

wa się w palniku Bluejet Premix o niskim poziomie emisji NOx oraz

poboru ciepłej wody jest więcej, zdecydowanie lepszym wyborem jest

dużym zakresie modulacji już od 17% mocy. Jest to ważne szczegól­

montaż urządzenia jednofunkcyjnego z zasobnikiem. Cena kotła dwu­

nie w przypadku nowych i termomodernizowanych budynków – ich

funkcyjnego będzie jednak niższa niż tego w wersji jednofunkcyjnej

zapotrzebowanie na ciepło przez większość czasu nie jest duże – ale

z dodatkowym zasobnikiem.

nawet tegoroczna zima pokazała, że mroźne dni mogą dać się we znaki, a wtedy potrzeba, aby kocioł pracował z większą mocą. Wy­

Jak to działa?

łożenie wnętrza obudowy kotła izolacją termiczno-akustyczną oraz

W wymienniku ciepła gorące spaliny powstałe w wyniku spalania

tłumik zasysania powietrza dolotowego gwarantują niewielkie straty

gazu przekazują energię do wody grzewczej. Doprowadzenie po­

energii, a także doskonałe wytłumienie oraz cichą pracę urządzenia.

wietrza do spalania odbywa się przewodem powietrznym, produkty spalania odprowadzone są na zewnątrz przewodem spalinowym, na­

Nowoczesny design

tomiast kondensat usuwany jest na zewnątrz kotła i odprowadzany

Nowoczesne kotły gazowe muszą harmonijnie zgrywać się z wnętrza­

do instalacji kanalizacyjnej (bezpośrednio lub poprzez neutralizator

mi, nie potrzebują kotłowni, więc często są montowane w kuchniach,

kondensatu). Ciepło powstałe w procesie spalania paliwa gazowe­

łazienkach czy przedpokojach. Ponadczasowa biel frontu o ciekawej

go w palniku przekazywane jest do obiegu kotłowego poprzez wy­

fakturze wraz z szarym akcentem i dyskretnym logotypem będzie

miennik kotła, a stamtąd do instalacji grzewczej. Kocioł w wersji

pasować zarówno do modernistycznych pomieszczeń, jak i do tych

dwufunkcyjnej może dodatkowo produkować ciepłą wodę użytkową

w klasycznym stylu.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

29

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA Okna dachowe aluminiowo-tworzywowe PTP-V U4 RENO oraz PTP-V U4 polecane są do wszystkich pomieszczeń na poddaszu, nawet do tych o podwyż­ szonej wilgotności – łazienek czy kuchni. Wymiana okien dachowych bez naruszenia szpalet to w tym przypadku niepodważalna korzyść Fot. Fakro

ENERGOOSZCZĘDNY DOM

K

orzyści z zastąpienia starych i niesz­ czelnych okien, drzwi zewnętrznych oraz bramy garażowej nowymi wy­

robami są konkretne. W ten sposób może­ my skutecznie wyeliminować przedmuchy zimnego powietrza i uniknąć zawilgocenia pomieszczeń, zyskując zupełnie nowy kom­ fort termiczny i akustyczny. Energooszczęd­ na stolarka okienno-drzwiowa jest nie tyl­ ko „cieplejsza” niż wysłużone rozwiązania sprzed kilkunastu czy nawet kilkudziesięciu lat, lecz także lepiej tłumi hałas z zewnątrz.

W dobie stale rosnących kosztów energii

Dofinansowanie do wymiany okien, drzwi i bramy – jak je uzyskać?

Montaż nowych, energooszczędnych okien, drzwi zewnętrznych i bramy garażowej wyraźnie zwiększa komfort korzystania z budynku i zapewnia ograniczenie strat ciepła, a więc oszczędności w domowym budżecie. Dzięki temu w domu jest cieplej i przyjemniej. Najpierw jednak trzeba wyłożyć pieniądze na inwestycję, co zwłaszcza w przypadku wymiany całej stolarki okienno-drzwiowej w budynku jednorodzinnym wiąże się ze znacznymi wydatkami. Na jakie dofinansowanie do tego typu prac możemy liczyć w 2022 roku?

wielu właścicieli mieszkań i domów jedno­ rodzinnych decyduje się więc na wymianę użytkowanych do tej pory produktów na nowe, o wyższych parametrach. Jak zyskać wsparcie finansowe przy realizacji takiej in­ westycji?

„Czyste Powietrze” – zmiany w programie w 2022 roku W ostatnim czasie głównym źródłem dofi­ nansowania termomodernizacji budynków w Polsce stał się rządowy program „Czyste Powietrze”. Dzięki niemu można otrzymać środki m.in. na demontaż, zakup i montaż Drzwi Thermo65 mają stalowe skrzydło o grubości 65 mm z niewidocznym profilem i grubą przylgą oraz aluminiową ościeżnicę z przegrodą termiczną i potrójne uszczelnienie. Ich współczynnik przenikania ciepła Ud wynosi nawet 0,87 W/(m² · K). Drzwi oferowane są z 5-punktowym zamkiem ryglującym, a opcjonalnie z wy­ posażeniem przeciwwłamaniowym w klasie RC2. Dostępne są w wielu wzorach i kolorach Fot. Hörmann

30

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

nowego źródła ciepła wraz z instalacją cen­ tralnego ogrzewania oraz zakup i montaż ocieplenia przegród budowlanych, okien, drzwi zewnętrznych, drzwi i bram garażo­

WYBIERZ

EKO-

logicznie

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA a także wsparcie w przygotowaniu, realizacji

mat najlepiej poszukać na stronie interneto­

i rozliczeniu inwestycji dla wnioskodawców,

wej lub w siedzibie urzędu gminy lub miasta.

którzy nie korzystają z Internetu oraz innych

Co istotne, takie dofinansowanie można łą­

nowoczesnych technologii.

czyć ze wsparciem z „Czystego Powietrza”,

Ważną planowaną zmianą w 2022 roku jest również to, że Narodowy Fundusz

Niezawodny standard izolacji okien na bazie folii płynnych WINS od firmy Selena. Systemy WINS do ciepłego montażu okien – nowa technologia opracowana wspólnie z instala­ torami; 4x szybsza praca w stosunku do tradycyjnych folii tekstylnych; precyzyjna aplikacja i gwarancja trwałej szczel­ ności; 10 lat odporności na promieniowanie UV

Fot. Tytan Professional

100% kosztów kwalifikowanych inwestycji.

Ochrony Środowiska, który realizuje pro­

Właściciele i współwłaściciele domów

gram „Czyste Powietrze” chce rozszerzyć

jednorodzinnych mogą też skorzystać z tzw.

go na budynki wielorodzinne. Pilotaż ta­

ulgi termomodernizacyjnej. Polega ona na

kiego wsparcia prowadzony był do tej pory

odliczeniu od podstawy obliczenia podatku

w województwie zachodniopomorskim i dol­

(a w przypadku podatku zryczałtowanego

nośląskim, gdzie korzystali z niego zarów­

– przychodów) wydatków poniesionych na

no właściciele mieszkań, jak i wspólnoty

realizację przedsięwzięcia termomoderniza­

mieszkaniowe, a teraz podobne rozwiązanie

cyjnego w budynku mieszkalnym jednoro­

ma obowiązywać na terenie całego kraju.

dzinnym. Kwota odliczenia nie może przy

Oprócz wymiany źródeł ciepła, dofinanso­

tym przekroczyć 53 000 zł w odniesieniu

wanie powinno objąć także m.in. wymianę

do wszystkich realizowanych prac termomo­

stolarki okienno-drzwiowej.

dernizacyjnych (w tym również poniesionych

wych, wraz z demontażem starych wyro­

Wniosek o dofinansowanie w programie

na wymianę stolarki okienno-drzwiowej).

bów. Jest on stale aktualizowany tak, aby

„Czyste Powietrze” składa się drogą elek­

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok

jak najlepiej odpowiadać na potrzeby bene­

troniczną, możliwe jest też jego złożenie

podatkowy, w którym poniesiono wydatki

ficjentów. Poprzednie zmiany w programie

w wersji papierowej. Szczegółowe informa­

(muszą być one udokumentowane fakturami

zrealizowano w lipcu 2021 roku (m.in. ko­

cje na ten temat można uzyskać na stronie

VAT). Tego typu wsparcie finansowe można

niec dotacji na kotły węglowe wraz z koń­

internetowej, pod numerem telefonu lub

łączyć z dofinansowaniem z programu „Czy­

cem 2021 roku oraz podwyższenie progów

bezpośrednio w siedzibie Wojewódzkiego

ste Powietrze”.

dochodowych), zaś w 2022 roku czekają

Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki

nas kolejne modyfikacje. Wprowadzony ma

Wodnej, właściwego dla naszego miejsca za­

dzając

zostać trzeci poziom finansowania: dla osób

mieszkania.

budynku, czyli łącząc wymianę stolarki

o bardzo niskich dochodach – w takim przy­ padku dotacja wyniesie do 90% kosztów kwalifikowanych, do 69 tys. zł. Obejmie on

Inne możliwości wsparcia inwestycji

Najlepszy efekt uzyskamy, przeprowa­ kompleksową

termomodernizację

okienno-drzwiowej z instalacją nowego źró­ dła ogrzewania i ociepleniem przegród ze­ wnętrznych. Pamiętajmy przy tym, że okna,

osoby, których miesięczny dochód na jedne­

Istnieją również inne możliwości dofinanso­

drzwi i bramy garażowe powinny być dobrze

go członka w gospodarstwie wieloosobowym

wania do wymiany stolarki okienno-drzwio­

zamontowane, aby pokazać pełnię swoich

nie przekracza 900 zł oraz 1260 zł w przy­

wej. Planując tego typu prace, warto spraw­

możliwości. Dzięki temu zapewnimy sobie

padku gospodarstw jednoosobowych.

dzić więc lokalne programy obowiązujące na

komfortowe użytkowanie domu, a także czy­

W ramach „Czystego Powietrza” w 2022 ro-

terenie gminy, w której mieszkamy. Wiele

ste powietrze zarówno dla siebie, jak i przy­

­ku planowane jest też prefinansowanie wy­

miejscowości umożliwia bowiem swoim

szłych pokoleń.

datków (dla osób, które nie są w stanie samo­

mieszkańcom uzyskanie dodatkowych środ­

Opracowano na podstawie materiałów

dzielnie wyłożyć pieniędzy lub wziąć kredytu),

ków finansowych, więc informacji na ten te­

Polskiego Związku Okien i Drzwi

Kolekcja drzwi zewnętrznych SOLANO to 22 unikalne modele – od klasycznych do bardzo nowoczesnych rozwiązań. Wyróżnia je ciepły system profili aluminiowych, solidne wypełnienie, dopracowana w każdym detalu konstrukcja oraz szeroka gama kolorystyczna Fot. Krispol

32

jednakże ich suma nie może przekroczyć

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

W ofercie stolarki Wiśniowski znajdują się produkty dla budownictwa energo­ oszczędnego. Bramy garażowe UniTherm i Prime mają ponadprzeciętny w skali rynku parametr U. Dodatkowo bramy są bezpieczne i ze względu na design pasują do nowoczesnego budownictwa Fot. Wiśniowski

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA

Vademecum wykonawcy

Nowy standard izolacji i uszczelniania połączeń ościeżnic Z OŚCIEŻAMI WINS Mając na uwadze treść obowiązujących norm prawnych i aktualny stan wiedzy technicznej, elewacyjne okna i drzwi balkonowe traktować należy jako przezroczysty element przegród zewnętrznych w budynkach, a w szczególności ścian konstrukcyjnych bądź dachów. Od chwili wbudowania okna w ościeża muru konstrukcyjnego, połączenie ościeżnicy z ościeżami, a także zastosowane systemy izolacji i uszczelnień podlegają oddziaływaniu sił o zmiennej wartości, pochodzących od obciążeń powodowanych przez szereg czynników zewnętrznych i wewnętrznych, takich jak: zjawiska atmosferyczne, ciężar własny konstrukcji okiennej, ruchy obiektu, eksploatacja, próby włamania, uderzenia, hałas, pożar, wewnętrzny klimat pomieszczeń. Co do zasady, każdy z czynników oddziałujących na okno będzie również oddziaływał na izolacje i uszczelnienie połączeń okien (ościeżnic) z ościeżami.

B

wej kondensacji kapilarnej, przy wilgotności względnej powietrza przy powierzchni mate­ riału osiągającej 80%. Oprócz parametrów klimatu (temperatury i wilgotności powie­ trza) kondensacja powierzchniowa i rozwój pleśni zależą od trzech czynników:

»»jakości cieplnej każdego elementu obudo­ wy budynku, wyrażonej przez opor cieplny, mostki cieplne, geometrię i współczynnik przejmowania ciepła na wewnętrznej po­ wierzchni,

»»wilgotności powietrza wewnętrznego, »»temperatury powietrza wewnętrznego i systemu ogrzewania.

Jakość cieplną elementu obudowy budyn­ ku charakteryzuje się bezwymiarową tempe­ raturą wewnętrzną powierzchni:

fRsi = (Qsi,min – Qe)/(Qi – Qe)

iorąc pod uwagę wszystkie możliwe

w tym obszarze powinno zapobiegać niekon­

oddziaływania w obrębie połączenia

trolowanej infiltracji powietrza przez połącze­

gdzie:

ościeżnic z ościeżami oraz funkcje

nie ościeżnicy z ościeżem. Eliminacja bądź

Qsi – minimalna temperatura wewnętrznej

wszystkich trzech stref uszczelnienia, całe

znaczące ograniczenie niekontrolowanego

złącze, czyli cały system izolacji i uszczel­

przepływu powietrza minimalizuje ryzyko

Qe – temperatura zewnętrznego powietrza,

nienia połączenia ościeżnicy z ościeżem

występowania przeciągów, wykraplania pary

Qi – temperatura wewnętrznego powietrza.

powierzchni,

powinien spełniać sześć najważniejszych parametrów na poziomie zapewniającym charakterystykę budynku co najmniej ener­ gooszczędnego: Należy podkreślić, że takie parametry użytkowe powinien spełniać cały system,

Szczelność powietrzna

Odporność na deszcz

Dyfuzja pary wodnej

Czynnik temperatury

Izolacja cieplna

Izolacja akustyczna

właśnie certyfikowany jako system w warun­ kach użytkowych, a nie tylko poszczególne

wodnej w obrębie połączeń oraz ogranicza

Według wymagań rozporządzenia w spra­

produkty połączone w nazwie jako system.

wielkość strat ciepła. Prawidłowe uszczelnie­

wie warunków technicznych, jakim powin­

Wtedy tylko możemy mówić o deklarowa­

nie w strefie wewnętrznej powinno tworzyć

ny odpowiadać budynki i ich usytuowanie,

nych

systemu

ciągłą powierzchnię na całej powierzchni po­

dla budynków mieszkalnych minimalna war­

i utrzymaniu tych parametrów w trakcie użyt­

łączenia. Zgodnie z wymaganiami polskich

tość bezwymiarowej temperatury fRsi powin­

kowania budynku. Tylko tak zaprojektowany

przepisów techniczno-budowlanych tempe­

na wynosić 0,72.

i przebadany system uszczelnienia i izolacji

ratura powierzchni uszczelnienia wewnętrz­

W tabeli 1 wskazano przykładowe warto­

połączeń ościeży z ościeżnicami może gwa­

nego powinna charakteryzować się współ­

ści temperatur na wewnętrznej powierzchni

parametrach

użytkowych

czynnikiem temperaturowym fRsi o wartości

uszczelnień w strefie 3 spełniające wyma­

Zwróćmy uwagę szczególnie na uszczel­

nie mniejszej niż 0,72. Z praktyki dla złącza

gania zawarte w rozporządzeniu w sprawie

nienie wewnętrzne, czyli od strony naszego

okiennego zaleca się, aby ta wartość była nie

warunków technicznych, jakim powinny

mieszkania. Ta warstwa jest przeważnie trak­

mniejsza niż 0,80, co zapewnia brak kon­

odpowiadać budynki i ich usytuowanie,

towana niedbale lub pomijana całkowicie.

densacji i możliwości zagrzybienia złącza.

co do wartości współczynnika temperaturo­

rantować swoje parametry użytkowe.

34

Uszczelnienie wewnętrzne to rzeczywista

Norma PN-EN ISO 13788 formułuje waru­

wego fRsi = 0,72, w zależności od tempe­

bariera oddzielająca klimat pomieszczenia

nek kondensacji, wychodząc z krzywej sorp­

ratury powietrza zewnętrznego. Przykład ten

od klimatu zewnętrznego. Uszczelnienie

cji materiałów kapilarno-porowatych i możli­

jest właściwy dla znormalizowanych warun­

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

AKCJA TERMOMODERNIZACJA ków pomieszczeń, w których temperatura

z zasadami fizyki budowli (aby uniknąć szkód

interpretacji zdjęć wykonanych kamerą ter­

powietrza wewnętrznego wynosi +20°C,

wywołanych przez wilgoć w miejscach łącze­

mowizyjną. O ile bowiem nie są one szcze­

a wilgotność względna powietrza kształtu­

nia), temperatura na całej płaszczyźnie od­

gólnie pomocne w ocenie jakości samych

je się na poziomie 50%.

dzielającej wnętrze budynku od środowiska

okien i drzwi balkonowych, o tyle w ocenie

W tabeli 2 poniżej wskazano przykłado­

zewnętrznego musi być większa niż 12,6°C.

jakości wykonania robót montażowych, izo­

we wartości temperatur na wewnętrznej

Warunek ten wynika m.in. z przebiegu

lacyjnych i uszczelniających pełnią niezwy­

powierzchni uszczelnień w strefie 3 spełnia­

krzywej punktu rosy. Zaleca się takie kon­

kle istotną funkcję. Wskazują zarówno braki

jące wymagania według Standardu Selena,

struowania złącza, aby temperatura na po­

w ciągłości uszczelnień termoizolacyjnych

co do wartości współczynnika temperaturo­

wierzchni złącza od strony wewnętrznej była

wokół konstrukcji, jak i niepoprawny wybór

wego fRsi = 0,80, w zależności od tempera­

wyższa niż 12,6°C. Dla różnych warunków

środków izolacji i uszczelnienia, który nie za­

tury powietrza zewnętrznego.

pogodowych, nawet od –20°C, systemy

bezpiecza połączenia ościeżnicy z ościeżem

Przykład ten jest właściwy dla znormalizo­

WINS zapewniają temperaturę ≥ 13°C nawet

przed zawilgoceniem i przyspieszoną korozją.

wanych warunków pomieszczeń, w których

dla ściany jednowarstwowej, zapewniając

Z uwagi na wymóg rynkowy stosowania

temperatura powietrza wewnętrznego wyno­

utrzymanie współczynnika fRsi na poziomie

montażu trzywarstwowego, gwarantujące­

si +20°C, a wilgotność względna powietrza

0,80 dla złącza.

go spełnienie wymagań nie tylko na etapie

Umiejętność wyliczania wartości współ­

projektowania, ale także na etapie montażu

czynnika temperaturowego fRsi może oka­

i przede wszystkim wieloletniego użytkowa­

zać

nia budynku, a także coraz to szybszego wy­

kształtuje się na poziomie 50%.

Istotne znaczenie ma temperatura na po­ wierzchni wewnętrznej przegrody. Zgodnie

się

niezwykle

przydatna

podczas

Tabela 1. P rzykładowe wartości temperatur na wewnętrznej powierzchni uszczelnień w stre­ fie 3 spełniające wymagania zawarte w rozporządzeniu w sprawie warunków tech­ nicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, co do wartości współczynnika temperaturowego ƒRsi = 0,72, w zależności od temperatury powie­ trza zewnętrznego Temperatura powietrza zewnętrznego Qe

Temperatura powietrza w pomieszczeniu Qi

Temperatura na powierzchni uszczelnień wewnętrznych w strefie 3. Qsi,min

0°C

+20°C

14,4°C

–5°C

+20°C

13,0°C

–10°C

+20°C

11,6°C

–15°C

+20°C

10,2°C

–20°C

+20°C

8,8°C

ƒRsi = (Qsi,min – Qe)/(Qi – Qe) > ƒRsi = 0,72 Qsi,min = 0,72 · (Qi – Qe) + Qe

Przyjęto: Q i = +20°C, Qe – jak w tabeli powyżej

Tabela 2. P rzykładowe wartości temperatur na wewnętrznej powierzchni uszczelnień w stre­ fie 3 spełniające wymagania według Standardu Selena, co do wartości współczyn­ nika temperaturowego ƒRsi = 0,80, w zależności od temperatury powietrza ze­ wnętrznego

konywania robót budowalnych oraz potrzebę ułatwienia i uproszczenia prac budowlanych, Selena opracowała innowacyjny Standard uszczelniania i izolacji złączy okiennych WINS (do pobrania www.wins.tytan.com) oraz dwa systemy WINS spełniające ostre wymagania budynków niskoenergetycznych oraz standardu WINS o parametrach jak w tabeli 3.

Systemy WINS składają się ze zintegro­ wanych ze sobą produktów, które zastoso­ wane jako system zapewniają złączu ościeża z ościeżnicą Standard uszczelnienia i izolacji WINS. Systemy WINS zostały przebadane i certyfikowane w całości jako systemy, aby mogły właśnie gwarantować parametry użyt­ kowe złącza. Montaż w tych systemach może zostać objęty 20-letnią gwarancją na para­ metry użytkowe złącza, czyli tzw. szczelność montażu.

Temperatura powietrza zewnętrznego Qe

Temperatura powietrza w pomieszczeniu Qi

Temperatura na powierzchni uszczelnień wewnętrznych w strefie 3. Qsi,min

0°C

+20°C

16°C

we systemy izolacji i uszczelniania złączy

–5°C

+20°C

15°C

ościeży z ościeżnicami na bazie folii płynnych

–10°C

+20°C

14°C

WINS (zewnętrznej i wewnętrznej) oraz spe­

–15°C

+20°C

13°C

cjalnie dedykowanych i zaprojektowanych

–20°C

+20°C

12°C

pian poliuretanowych WINS Flex. Systemy

ƒRsi = (Qsi,min – Qe)/(Qi – Qe) > ƒRsi = 0,80 Qsi,min = 0,80 · (Qi – Qe) + Qe

Przyjęto: Q i = +20°C, Qe – jak w tabeli powyżej

Systemy WINS to innowacyjne 3-warstwo­

regulują przepływ pary wodnej w złączu oraz hamują niekontrolowaną infiltrację po­

Tabela 3. Parametry prawidłowo zaizolowanego złącza według Standardu WINS Dokument odniesienia

Klasa/poziom/wartość

Odporność na przenikanie wody opadowej

Właściwość połączenia ościeżnicy z ościeżem

PN-EN 1027

ciśnienie 1200 Pa

Odporność na przenikanie wody opadowej

PN-EN 12208

klasa E1200

Przepuszczalność powietrza

PN-EN 1026

ciśnienie 600 Pa

Przepuszczalność powietrza

PN-EN 12207

klasa 4

Przepuszczalność powietrza

PN-EN 12207

QL ≤ 0,46 m3/hm

Przepuszczalność powietrza

PN-EN 1026

a ≤ 0,1 m3/hm(dapa)2/3

PN-EN 13788

≥ 0,80

PN-EN ISO 14683

≤ 0,15W/(m·K)

Wartość współczynnika temperaturowego ƒRsi Liniowy współczynnik przenikania ciepła

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

35

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA INNOWACJA 2020 DLA NOWYCH I WYMAGAJĄCYCH MONTAŻY OKIEN

wietrza, co powoduje podniesienie efektyw­

INNOWACJA 2020 DLA SZYBKIEJ WYMIANY I RENOWACJI OKIEN

ności energetycznej i akustycznej złącza.

Niezwykle ważne jest to, że systemy WINS nie wymagają specjalnego przygotowania

ZINTEGROWANY SYSTEM 3-WARSTWOWEGO USZCZELNIANIA I IZOLACJI OKIEN

ZINTEGROWANY SYSTEM 3-WARSTWOWEGO USZCZELNIANIA I IZOLACJI OKIEN

Odporny na ekstremalne warunki atmosferyczne

2x szybszy montaż bez naruszania elewacji

tekstylnych. To bardzo upraszcza i przyspie­

Precyzyjna aplikacja i gwarancja trwałej szczelności

Precyzyjna aplikacja i gwarancja trwałej szczelności

sza pracę nawet 4-krotnie oraz eliminuje

10 lat odporności na promieniowanie UV

10 lat odporności na promieniowanie UV

podłoża ościeża, co jest wymogiem dla taśm

możliwe błędy montażowe.

Systemy WINS zapewniają:

»»Szczelność

montażu nawet przy huraga­

nach o prędkości do 160 km/h.

»»Ekstremalnie

wysoką odporność na UV:

10 lat.

»»Łatwość aplikacji. »»Oszczędność czasu montażu i uszczelnie­ WINS - NOWY STANDARD IZOLACJI OKIEN NA BAZIE FOLII PŁYNNYCH

ZGODNY Z WYMAGANIAMI:

WINS - NOWY STANDARD IZOLACJI OKIEN NA BAZIE FOLII PŁYNNYCH www.wins.tytan.pl

ZGODNY Z WYMAGANIAMI:

www.wins.tytan.pl

nia złącza, nawet 4-krotnie.

»»Eliminacje konieczności specjalnego przy­ gotowania podłoża i gruntowania ościeża.

»»Brak możliwości wypaczania ram. »»Uniwersalność, niezależność od szerokości

1

spoin.

»»Brak

możliwości wykroplenia i zagrzybie­

nia w miejscu złącza.

»»Energooszczędność

na poziomie budyn­

ków niskoenergetycznych.

»»Utrzymanie

parametrów izolacji cieplnej

i akustycznej montowanego okna.

»»Brak

emisji szkodliwych substancji pod­

czas montażu, jak również w trakcie użyt­ kowania budynku.

»»Pewność

rozwiązania – minimalizacja

możliwości wystąpienia błędów wykonaw­ czych podczas montażu, izolacji i uszczel­ niania, jak również wskutek dalszych prac budowlanych.

W dobie rosnących wyzwań energetycz­ nych i środowiskowych inwestycja w wysokiej klasy okna powinna iść w parze z wyborem 2

najlepszych rozwiązań w zakresie uszczelnia­ nia i izolacji stolarki otworowej. * * * Więcej informacji na stronie www.wins.tytan.com

Rys. 1–2. Systemy WINS uszczelnienia i izolacji połączeń opracowane w ramach Standardu WINS

36

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

Selena SA ul. Wyścigowa 56 E, 53-012 Wrocław www.tytan.pl, www.wins.tytan.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

BUDOWA

Fot. Gerda

DRZWI I OKNA odporne na włamanie

Bezpieczne drzwi Obowiązująca norma PN-EN 1627 klasy­ fikuje drzwi o zwiększonej odporności na włamanie w klasach RC. Wyroby posiada­ jące najwyższą klasę zatrzymają dobrze wy­ posażonego złodzieja nawet 15–20 minut.

Drzwi przeciwwłamaniowe powinna charak­ teryzować solidna, wzmocniona konstrukcja.

Ościeżnica, skrzydło i zamek muszą bowiem

Bezpieczne okna

mentów domu i mieszkania. Nie istnieje

wytrzymać próby wyważenia, wyłamania

O parametrach w zakresie energooszczęd­

jednocześnie wyrób, który w 100% ochroni

lub przewiercenia. Skrzydło drzwiowe może

ności stolarki okiennej wiemy coraz wię­

obiekt przed włamywaczami – możemy jed­

więc kryć w sobie specjalne stalowe pręty,

cej. Stawiamy więc na produkty z dobrym

nak nieco uprzykrzyć im życie, a tym samym

utrudniające pracę narzędziom tnącym. Za­

uszczelnieniem,

ramami

skutecznie zniweczyć próby dostania się nie­

pewniają one antywłamaniowość, ale rów­

okiennymi i nowoczesnymi pakietami szy­

pożądanych osób do wnętrza. O bezpieczeń­

nocześnie znacznie obniżają izolacyjność

bowymi. Budynkowi zagrażają jednak nie

stwie antywłamaniowym w przypadku sto­

termiczną konstrukcji. Dodatkowe zabez­

tylko straty cennego ciepła, ale również

larki okiennej trzeba pomyśleć już na etapie

pieczenia stanowić będą bolce lub listwy

działalność złodziei, zwiększających swoją

budowy domu lub przy wymianie starych

antywyważeniowe. Możliwość podważenia

aktywność w okresie urlopowym i waka­

produktów na nowe. O odporności okna na

skrzydła skutecznie ograniczy zaś metalowy

cyjnym. Trzeba pamiętać, że okno to jeden

włamanie mówi klasa RC (ang. Resistance

próg. Trzeba także zwrócić uwagę na zamek

z najbardziej wrażliwych na włamanie ele­

Class). Im wyższa klasa, tym więcej czasu

drzwiowy. Najlepiej sprawdzi się zamek ate­

i bardziej specjalistycznego sprzętu potrze­

stowany z wkładką zabezpieczoną przed roz­

bować będzie złodziej, aby pokonać zabez­

wierceniem i odporną na manipulacyjne me­

pieczenia. W budownictwie mieszkaniowym

tody włamania. Dobry, atestowany produkt

najczęściej stosuje się wyroby w klasach

powinien być również dobrze zamontowany.

od RC 1 do RC 3. Zapewniają one, przez

Prawidłowy montaż wyrobu pozwoli w peł­

określony czas, ochronę przed próbą wła­

ni wykorzystać jego parametry i zapewni

mania z użyciem prostych narzędzi. Poza

mieszkańcom satysfakcję na lata. Instalacja

tym parametrem, który w przypadku stolarki

produktu powinna być więc wykonana przez

okiennej warto wziąć także pod uwagę, są

autoryzowanego przedstawiciela producenta

zastosowane w nich zaczepy i okucia anty­

czy też fachową ekipę znającą wybrany przez

wyważeniowe. Można rozważyć również wy­

nas model drzwi. Zakup stolarki w przypad­

korzystanie kontaktronów, czyli specjalnych

kowych punktach sprzedaży i nieprofesjonal­

czujników umieszczonych pomiędzy ramą

ny montaż obarczone są dużym ryzykiem.

okienną a skrzydłem. Uruchamiają one

I warto o tym pamiętać.

tzw.

ciepłymi

Fot. Gerda

38

Naturalną drogę, jaką złodzieje mogą się dostać do wnętrza domu lub mieszkania, stanowią okna i drzwi – to właśnie na ich zabezpieczenie należy więc przede wszystkim zwrócić uwagę. Warto zatem postawić na nowoczesne rozwiązania antywłamaniowe stosowane w tego rodzaju wyrobach.

Które z nich wybrać i jakie aspekty uwzględnić?

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

alarm w przypadku niepożądanego otwarcia

Wysokiej jakości stolarka okienna i drzwio­

okna. Użycie odpowiednio wyposażonych,

wa to inwestycja w przyszłość i poczucie bez­

posiadających różnorodne zabezpieczenia

pieczeństwa. Poza tym warto też pamiętać,

antywłamaniowe okien to nie tylko dodat­

że odpowiednie zabezpieczenia to jedno, ale

kowa ochrona budynku, lecz często także

niezastąpieni są także życzliwi i czujni sąsie­

preferencyjne warunki, na jakich można

dzi. Pod naszą nieobecność będą oni mieć

ubezpieczyć nieruchomość.

dom lub mieszkanie pod dyskretną opieką.

www.ekspertbudowlany.pl

BUDOWA Dobrej jakości drzwi antywłamaniowe i odpowiednio przygotowane zabezpieczenia wystarczają, żeby odstraszyć włamywaczy. Warto więc sprawić, by Twoja siedziba stała się prawdziwą fortecą.

D

la wielu Polaków bezpieczeństwo og­ ni­ska domowego jest jedną z podsta­ wowych wartości. Często jednak po­

jawia się potrzeba stworzenia dodatkowych zabezpieczeń, na przykład na skutek uszko­ dzeń czy przebudowy budynku. Takie zmiany mogą stworzyć luki w bezpieczeństwie, a je­ śli dostrzeże je właściciel posesji, tym bar­ dziej zauważy to doświadczony włamywacz.

Antywłamaniowe drzwi do domu będą stano­ wić pierwszą linię obrony całego domu.

Co powinny mieć dobre drzwi antywłamaniowe do domu?

Jak wybrać solidne drzwi antywłamaniowe do domu?

Bezpieczeństwo zaczyna się od zamka, a siłą

THERMO PRIME, THERMO PREMIUM czy

ną, nie tylko w modelach z serii THERMO

antywłamaniowych drzwi jest właśnie jego

OPTIMA. Osadzone w metalowych wsporni­

­PRIME i THERMO PREMIUM. Drzwi wejścio­

integracja z całością futryny. Drzwi anty­

kach bolce mogą zatrzymać olbrzymi nacisk.

we to główna furtka dla ciepła, które ucieka

włamaniowe Gerda wyposażono w złożone, wytrzymałe zamki wieloryglowe, często wraz z dodatkowym pionowym skoblem uniemoż­ liwiającym włamywaczom wejście. Wiele drzwi, jak np. THERMO PREMIUM, ma też uzupełniające

zamknięcie,

zapewniające

Wkładki do zamków – kluczowy element wysokiego poziomu antywłamaniowości drzwi

z mieszkania. Co więcej, szczelne przyleganie skrzydła do framugi utrudni też próby wywa­ żenia drzwi.

W końcu warto wziąć też pod uwagę mod­ ny i stylowy projekt. Drzwi antywłamaniowe

Wkładki do zamków Gerda to szeroka linia

nie muszą wywierać na gościach przytła­

najwyższej jakości produktów, zapewniają­

czającego wrażenia. Drewniane wykończe­

Jednak nawet najlepszej jakości zamek

cych domownikom niezwykle wysoki poziom

nia czy przeszklone panele dodadzą wejściu

okaże się bezużyteczny, jeśli złodziej może po

bezpieczeństwa. Obejmuje produkty w róż­

lekkości, a mocne grafitowe szkło nie osłabi

prostu przebić się przez drzwi. Wielu zawo­

nych rozmiarach i wykończeniach, zarówno

konstrukcji. Drzwi Gerda z linii wzorniczych

dowców nosi przy sobie małe pilarki czy wier­

z dwoma dziurkami na klucz, jak i z po­

AIR GLAS, QUADRO, ELITE 3D czy TEMPO

tarki – starsze zamki mogą po prostu wyciąć

krętłem, pozwalając dobrać idealną wersję

pozwolą odpowiednio podkreślić indywidual­

ze skrzydła. Dlatego Gerda drzwi antywłama­

do każdych drzwi. Szczególnym wyróżnikiem

ny charakter każdego domu.

niowe wzmacnia metalem, model THERMO

wkładek Gerda są rozwiązania chroniące

PRIME 75 ma np. aluminiowy próg.

przed ich rozwierceniem i bumpingiem.

jeszcze większą ochronę.

Niezależnie od tego, czy trzeba wymienić stare lub zniszczone drzwi do domu, czy do­

W końcu, jeśli złodziej nie poradzi so­

O najwyższej jakości ich wykonania

brać nowe wejście do właśnie stawianego bu­

bie z zamkiem i drzwiami, może nie liczyć

świadczy niezwykła trwałość mechanizmu,

dynku, warto zadbać o bezpieczeństwo jego

się z hałasem i wyważyć drzwi siłą. Aby to

przekraczająca 100 000 cykli. Oznacza to,

mieszkańców i dobytku. Taki zakup może

uniemożliwić, antywłamaniowe drzwi Gerda

że Twoja wkładka nigdy nie zagrozi nagłym

być nieco przytłaczający przez duży wybór

wyposażono w bolce przeciwwyważeniowe –

zacięciem i zablokowaniem klucza, nawet

produktów, dlatego warto odwiedzić do­

znajdziesz je na przykład w modelach drzwi

służąc przez wiele lat. W zależności od wy­

świadczonych sprzedawców. Dzięki szerokiej

branej linii produktowej występuje nawet po­

gamie dostępnych opcji, drzwi Gerda łatwo

nad 9 300 000 unikalnych kombinacji kodu

dostosować do własnych potrzeb.

klucza, co sprawia, że jego podrobienie jest niemal niemożliwe.

Drzwi antywłamaniowe – dodatkowe szczegóły Bezpieczeństwo to nie jedyna cecha, jaką powinny mieć drzwi antywłamaniowe. Gerda oferuje także niezrównaną izolację termicz­ EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

GERDA Sp. z o.o.

Sokołów, ul. Sokołowska 49 05-806 Komorów, tel. 22 329 10 30 e-mail: gerda.bh@gerda.pl, www.gerda.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

39

BUDOWA

IZOLACYJNOŚĆ AKUSTYCZNA W BUDYNKACH MIESZKALNYCH

Fot. Adobe Stock

Wojciech Rogala, ekspert techniczny Stowarzyszenia Producentów Silikatów „Białe murowanie”

W ostatnich latach istotnie zwiększyła się świadomość inwestorów na temat izolacyjności termicznej i oszczędności energii. Z tego względu obecnie wznoszone budynki rzadko mają istotne błędy projektowe lub wykonawcze, które powodują problemy eksploatacyjne lub wysokie koszty ogrzewania. Nadal jednak zbyt rzadko inwestorzy, będący na etapie budowy czy kupna mieszkania, zwracają uwagę na izolacyjność akustyczną. Tymczasem wiele obecnie wznoszonych budynków nie zapewnia wymaganej izolacyjności akustycznej, co z kolei powoduje, że problemy związane z hałasem są codziennością wielu z nas, a trwałe obcowanie z niechcianymi dźwiękami wpływa zarówno na naszą koncentrację, jak i zdrowie fizyczne i psychiczne.

uliczny), do oceny izolacyjności akustycznej przegrody wykorzystywany jest wskaźnik RA2, który zwykle odnosi się do przegród zewnętrznych. Im wyższy wskaźnik RA1 lub RA2 dla przegrody, tym lepsze jej parametry akustyczne.

Wymagania dotyczące izolacyjności aku­ stycznej przegród są opisane w normie PN-B 02151-3:2015-10. W większości przypad­ ków graniczne wartości są opisane za po­ mocą wskaźników przybliżonych R’A1 i R’A2, a więc wartości RA1 i RA2 skorygowanych o konkretną sytuację projektową, uwzględ­ niającą m.in. połączenia i masę sąsiednich przegród. Wartość R’A1 jest w przypadku przegród murowanych około 4 dB niższa od wartości RA1.

H

ałas to „dźwięki zazwyczaj o nad­ miernym natężeniu (zbyt głośne) w danym miejscu i czasie, odbierane

Izolacyjność akustyczna przegrody jest tym większa, im większa jest jej masa powierzch­ niowa. Z tego względu wśród ścian najlep­ szymi parametrami charakteryzują się blocz­

jako: bezcelowe, następnie uciążliwe, przy­

Każda przegroda izoluje inaczej, w zależno­

ki silikatowe. Im większa gęstość bloczków

kre, dokuczliwe, wreszcie szkodliwe”. Z tego

ści od częstotliwości dźwięku. Niskie często­

(mniej drążeń) i większa grubość ściany, tym

względu jest kojarzony głównie z dźwięka­

tliwości dźwięku są zwykle znacznie gorzej

lepsza jej izolacyjność akustyczna. Z uwagi

mi pochodzącymi z zewnątrz i towarzyszy

tłumione niż wysokie. Zdarza się więc, że

na dużą masę, akustyczne bloczki silikatowe

najczęściej mieszkańcom budynków wielo­

zza ściany słychać jedynie „basy” – dźwię­

o grubości nawet 18 cm są wystarczające do

rodzinnych i budynków w zabudowie szere­

ki o niskiej częstotliwości, ponieważ wyższe

gowej.

częstotliwości zostają znacznie lepiej tłumio­

Hałas może występować w wyniku po­

40

W jaki sposób oceniana jest izolacyjność akustyczna przegród?

ne przez przegrodę.

budzenia do drgań powietrza lub materiału.

Aby umożliwić prostą ocenę izolacyjności

Hałas od dźwięków powietrznych kojarzony

akustycznej przegrody, wprowadzono jedno­

jest zwykle z głośnymi rozmowami lub mu­

liczbowe wskaźniki – RA1 i RA2 [dB]. Wskaź­

zyką. Natomiast hałas od dźwięków materia­

nik RA1 odpowiada za izolacyjność od hała­

łowych kojarzony jest najczęściej z odgłosem

su, w którym przeważają średnie i wysokie

tupania lub wiertarki/młota pneumatyczne­

częstotliwości dźwięku (np. hałas od dźwię­

go. To bardzo uciążliwy rodzaj hałasu, od

ków związanych z obecnością ludzi), dlatego

którego ciężko zapewnić izolacyjność, a raz

wykorzystywany jest głównie do oceny ścian

wygenerowany potrafi roznosić się nawet po

wewnętrznych. Jeżeli przeważa hałas o śred­

całym budynku.

nich i niskich częstotliwościach (np. hałas

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

Fot. Stowarzyszenie „Białe murowanie”

Ethafoam® 2222

lider wśród mat akustycznych.

Dobrze zaprojektowany i wykonany budynek powinien gwarantować użytkownikom nie tylko komfort cieplny, ale również komfort akustyczny. Niebieskie maty akustyczne z wytłaczanej ekstrudowanej pianki polietylenowej – Ethafoam 2222, produkowane przez specjalistę w dziedzinie izolacji akustycznych, firmę Sealed Air, potrafią doskonale sprostać takim wyzwaniom. Mata podłogowa Ethafoam 2222, stosowana jako warstwa izolacji akustycznej pod posadzki betonowe, zabezpiecza przez przenoszeniem dźwięków uderzeniowych przez konstrukcję.

Produkt jest na bieżąco dostępny w magazynach dystrybutora - firmy Ravago Building Solutions Poland, oraz u partnerów handlowych. Dystrybucja i transport na terenie całej Polski. W celu uzyskania informacji technicznej i oferty prosimy o kontakt:

Niebieska mata Ethafoam 2222, charakteryzuje się bardzo dobrymi parametrami izolacyjności akustycznej przy stosunkowo małej grubości, jest lekka, łatwa w instalacji, odporna na działanie wilgoci dzięki zamkniętej strukturze komórkowej, wytrzymała mechanicznie i bardzo trwała.

Mata Ethafoam 2222 znajduje zastosowanie w budynkach mieszkalnych, apartamentowych, hotelowych, biurowych, użyteczności publicznej.

Krajowa Ocena Techniczna ITB-KOT-2017/0328

Solutions Poland Ravago Building Solutions PolandSp. Sp.zzo.o. o.o. ul.

7, 03-472 ul. Brechta Brechta 7, 03-472 Warszawa e-mail: e-mail: office.ravago@ravago.com office.ravago@ravago.com Tel. Tel. 0-22 0-22 441 60 60 00 00 https://poland.ravagobuildingsolutions.com https://ravagobuildingsolutions.com/pl/pl/

Polska Północna: piotr.przepiorkowski@ravago.com Polska Centralna: adam.regulski@ravago.com | Polska Południowo-Zachodnia: miroslaw.bak@ravago.com Polska Południowa: slawomir.rozek@ravago.com | Polska Południowo-Wschodnia: stanislaw.biernacki@ravago.com

BUDOWA spełnienia wymagań dla ścian w budynkach wielorodzinnych (R’A1 ≥ 50 dB). W ścianach zewnętrznych decydujący wpływ ma stolar­ ka okienna i nawiewniki okienne, które mają zdecydowanie gorszą izolacyjność akustycz­ ną niż przegroda murowana.

Nieco inaczej wygląda ocena przegród pod kątem izolacyjności od dźwięków ude­ rzeniowych (materiałowych). Wymagania

Rys. 1. Połączenie podłogi z cokołem

dotyczą stropów, a do oceny przegrody służy wskaźnik Ln,W. W tym przypadku im niższy wskaźnik, tym lepsza izolacyjność stropu.

Za izolacyjność od dźwięków uderzenio­ wych odpowiada nie tylko masa stropu, ale głównie zastosowana podłoga pływająca, tj. warstwa wylewki betonowej na izolacji aku­ stycznej ze styropianu lub wełny, oddylato­ wana od ścian za pomocą wełny lub taśmy polietylenowej.

Rys. 2. Posadowienie ściany działowej

Najczęstsze przyczyny braku lub niewystarczającego komfortu akustycznego w mieszkaniach Zastosowanie przegród o wysokich parame­ trach akustycznych nie gwarantuje komfortu, jeśli na etapie projektowania lub wykonaw­ stwa zostaną popełnione następujące błędy: 1. Podstawowym błędem projektowym jest niewłaściwe sytuowanie pomieszczeń.

Sypialnia nie powinna sąsiadować z łazienką lub kuchnią innego mieszkania. Odgłosy ka­

Rys. autor

piącej wody lub stawianego kubka na blacie

otynkowanych przegród, ale staranne wyko-

akustycznych musi odbyć się w miejscu źró­

mogą się okazać niemożliwe do wyelimino­

nawstwo odgrywa istotną rolę.

dła hałasu, a więc w sąsiednim mieszkaniu,

6. Pozostawianie zbyt dużych szczelin

wania od strony sypialni.

co nie zawsze jest możliwe.

2. Sztywne połączenie cokołu z podłogą

podstropowych, przecinanie ścian akustycz­

(rys. 1) sprawia, że podłoga pływająca prze­

nych lżejszymi przegrodami (rys. 3) oraz

staje pełnić swoją funkcję, a dźwięki uderze­

nadmierne bruzdowanie ścian. O ile sama

Jak poprawić izolacyjność akustyczną w mieszkaniu?

niowe nie są tłumione. Bezwzględnie należy

instalacja elektryczna nie wpływa istotnie

W przypadku niewystarczającej izolacyjności

pamiętać o elastycznym połączeniu cokołu

na parametry akustyczne, jeśli w przegro­

akustycznej od dźwięków powietrznych moż­

oraz pozostawieniu elastycznej izolacji ob­

dzie akustycznej zrobimy otwór na instalację

liwe jest zwiększenie masy powierzchniowej

wodowej.

kanalizacyjną albo stelaż podtynkowy, to nie

przegrody lub zastosowanie przedścianki

3. Z izolacyjnością od dźwięków uderze­

pozostanie to bez wpływu na parametry aku­

z płyt gipsowo-kartonowych z wypełnieniem

niowych wiąże się także sytuowanie ścianek

styczne. Przy wykonywaniu bruzd w elemen­

wełną mineralną. Takie przedścianki istotnie

działowych. Jeśli ścianki działowe zostaną

tach drążonych należy bezwzględnie pamię­

poprawiają parametry akustyczne, chociaż

posadowione bezpośrednio na wylewce,

tać o uzupełnieniu drążenia zaprawą.

należy mieć świadomość, że poprawa nastę­

podłoga pływająca nie będzie pełniła swojej

7. Niewłaściwy montaż i usytuowanie wentylacji oraz urządzeń instalacyjnych.

funkcji (rys. 2).

42

Rys. 3. Posadowienie ściany akustycznej z lżejszą przegrodą

puje głównie w zakresie dźwięków o wyso­ kiej częstotliwości.

4. Tynk zwiększa masę przegrody, dlatego

Oszczędności na etapie wykonawstwa mogą

Prawidłowo wykonana przedścianka nie

wykorzystanie cięższego tynku cementowo­

być bardzo drogie do naprawy w późniejszym

powinna stykać się z istniejącą ścianą. Nie­

-wapiennego zamiast gipsowego może po­

etapie. W przypadku urządzeń montowanych

stety, takie rozwiązanie nie poprawi istotnie

zytywnie wpłynąć na parametry akustyczne.

do przegród należy pamiętać o stosowaniu

izolacyjności od dźwięków uderzeniowych.

Niestety, przy montażu suchego tynku (płyty

przekładek tłumiących drgania.

W tym przypadku poprawa może odbyć się

gipsowo-kartonowej na plackach z kleju gip-

Błędy przy projektowaniu i wykonawstwie

jedynie w pomieszczeniu, gdzie jest genero­

sowego) należy się liczyć ze znacznym po­

objawiające się niewystarczającą izolacyj­

wany hałas i nierzadko wiąże się z kosztow­

gorszeniem parametrów akustycznych.

nością akustyczną są zwykle bardzo trudne

nym remontem posadzki i podłogi. Warto więc

5. Wypełnianie spoin pionowych nie jest

i kosztowne lub wręcz niemożliwe do wy­

zadbać o właściwe materiały i rozwiązania

istotne z uwagi na parametry akustyczne

eliminowania. Często poprawa parametrów

projektowe na etapie powstawania budynku.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

+ 

IZOLACJE AKUSTYCZNE

ARMACOMFORT® AB ALU PLUS Opis produktu: dwuwarstwowa otulina do skutecznej kontroli hałasu dobiegającego z instalacji wodociągowej i c.o. budynku. Składa się z 2-milimetrowej bariery akustycznej – EPDM-EVA wraz z folią alumi­ niową i 9-milimetrowej tłumiącej pianki elastomerowej Armaflex, dzięki czemu pozwala na znacz­ nie skuteczniejszą redukcję transmisji dźwięku pomimo mniejszej grubości ścianki i to niezależnie od tego, czy jest instalowana na rurze z żeliwa czy tworzywa sztucznego. Dodatkowo za sprawą zamkniętej struktury komórkowej skutecznie zapobiega skraplaniu się pary wodnej na rurach, za­ bezpieczając je przed korozją.

Cechy szczególne: produkt charakteryzuje się bardzo dobrą klasą reakcji na ogień B-s1,d0 (dzięki użytej warstwie z aluminium), osiągając najlepszą klasę odporności na ogień dla produktów organicznych w eu­ ropejskim teście SBI. Aluminiowe pokrycie w kolorze srebrnym dobrze pasuje do instalacji pokry­ tych metalem w miejscach, w których widoczne są rury. Izolacja jest elastyczna, dzięki czemu może być montowana w podobny sposób jak elastomerowe materiały izolacyjne, bez użycia spe­ cjalnych narzędzi. Niewielka grubość ścianki materiału jest zaletą podczas montażu, ponieważ umożliwia łatwe zamocowanie także w trudno dostępnych miejscach.

ARMASOUND® RD Opis produktu: uniwersalny materiał o strukturze otwartokomórkowej pochłaniający dźwięk, przeznaczony do róż­ norodnych zastosowań: jako izolacja akustyczna od dźwięków powietrznych i strukturalnych insta­ lacji przemysłowych, rur, kanałów, zbiorników, pomieszczeń, elementów wyposażenia, okładzin i obudów, stosowana w celu redukcji hałasu. Obecna jego struktura jest wynikiem wieloletnich badań. ­ArmaSound® RD nie tylko bardzo wydajnie pochłania dźwięk, ale również ogranicza prze­ noszenie hałasu, tłumi wibracje i izoluje. Właściwości akustyczne ArmaSound® RD różnią się w zależności od doboru warstw, gęstości i grubości. Najlepsze rezultaty osiąga się, dobierając odpowiedni rodzaj materiału dla danego rodzaju hałasu. Struktura ­ArmaSound® RD może rów­ nież zostać dopasowana do szczególnych potrzeb poprzez optymalizację właściwości chłonnych i dostosowanie do konkretnej częstotliwości hałasu.

Cechy szczególne: właściwości akustyczne ­ArmaSound® RD różnią się w zależności od gęstości i grubości. Izola­ cja występuje w dwóch wersjach o różnej gęstości objętościowej: ArmaSound® RD 120 o gęsto­ ści 120 kg/m3 oraz ­ArmaSound® RD 240 o gęstości 240 kg/m3. Odporność na ogień: klasa E.

ARMACOMFORT® BARRIER P/BARRIER B Opis produktu: elastyczne arkusze do redukcji transmisji dźwięku powietrznego, wykonane z materiału EVA/ EPM. Doskonale tłumią hałas boczny i uderzeniowy. Tworzą wysoko wydajną barierę akustyczną.

Czarna bariera akustyczna ArmaComfort® Barrier B przeznaczona jest do ukrytych zastosowań w konstrukcjach ściennych, sufitowych i HVAC, zaś perłowobiała płyta A ­ rmaComfort® Barrier P – do wizualnie atrakcyjnych rozwiązań ad hoc. Ten wysokiej jakości samoprzylepny produkt jest sklasyfikowany i certyfikowany zgodnie z normami IMO i UL94. Płyty mogą pozostać widoczne lub pomalowane produktami akrylowymi na bazie wody. Dzięki jednemu rozwiązaniu produkto­ wemu można na wiele sposobów zredukować zakłócający hałas.

Cechy szczególne: doskonale redukują transmisję dźwięku powietrznego. Umożliwiają dodawanie masy do ścian i urzą­ dzeń mechanicznych bez utraty miejsca – niewidocznie w konstrukcjach lub widocznie na istnie­ jących ścianach działowych. Są przyjazne dla środowiska, recycling jest możliwy w 100%. Wolne od ołowiu, bitumu, halogenów i fosforanu. Są elastyczne, łatwe do przecinania i montażu. Sa­ moprzylepny materiał ma bardzo dobrą przyczepność do stali i płyt gipsowo-kartonowych. Izo­ lacyjność akustyczna Rw: 23 dB dla gr. 1 mm ­Barrier P; 27 dB dla gr. 2 mm Barrier P/Barrier B; 30 dB dla gr. 3 mm Barrier P/Barrier B; 32 dB dla gr. 4 mm Barrier P/Barrier B; 34 dB dla gr. 5 mm Barrier P.

informacja.pl@armacell.com www.armacell.pl

44

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

IZOLACJE AKUSTYCZNE

K-FONIK 240

Opis produktu: produkt, który łączy cechy izolacji termicznej oraz materiału dźwiękochłon­ nego. Ma elastyczną, otwartą strukturę i dlatego jest tak skuteczny w po­ chłanianiu energii akustycznej. Służy jako samodzielna warstwa lub jako warstwa uzupełniająca na właściwej izolacji akustycznej, np. K-Fonik GK. Takie rozwiązanie jest stosowane np. przy budowie maszyn i urządzeń oraz w rurociągach przemysłowych.

Cechy szczególne: produkt charakteryzuje się unikalną, gradientową strukturą o zmiennej gęstości. ­Reakcja na ogień: C-s3,d0. Grubość: 10–50 mm. Gęstość: około 240 kg/m3. W ­ ymiary: 1000×1000 mm.

K-FONIK ST GK

Opis produktu: produkt wykonany z pianki kauczukowej oraz gumy niespienionej, któ­ ry łączy w sobie cechy izolacji termicznej i akustycznej. Przeznaczony do ochrony przed hałasem w budownictwie, urządzeniach, instalacjach wen­ tylacyjnych oraz sanitarnych. Dostępny również w wersji samoprzylepnej. ­Zastosowanie produktu K-Fonik ST GK 072 powoduje znaczne obniżenie hałasu generowanego przez system kanalizacyjny.

Cechy szczególne: produkt charakteryzuje się bardzo wysoką izolacyjnością akustyczną. Re­ akcja na ogień: B-s3,d0. Ciężar: 4,4 kg/m2 (K-Fonik ST GK 072). Wymia­ ry: 1000×2000 mm.

K-FONIK GK Opis produktu: izolacja akustyczna wykonana z niespienionego kauczuku o wysokiej gę­ stości przeznaczona do ochrony przed hałasem w budownictwie, urzą­ dzeniach, instalacjach wentylacyjnych oraz sanitarnych. Pasy dylatacyjne K-Fonik służą do fizycznego oddzielania konstrukcji szkieletowej w zabu­ dowie lekkiej od ogólnej konstrukcji budynku. Znajdują zastosowanie także jako materiał dylatujący warstwę płyt g-k od szkieletu sufitu podwieszane­ go w pomieszczeniach o dużym natężeniu ­hałasu. Mogą być ponadto za­ stosowane jako dylatacja (pozioma/pionowa) ścian wznoszonych z użyciem tradycyjnych materiałów, jak cegła, pustak czy bloczek. Takie pasy używa­ ne są także jako warstwa pośrednia między legarami drewnianymi a pod­ łogą w budynkach o konstrukcji drewnianej.

Cechy szczególne: produkt charakteryzuje się bardzo wysoką izolacyjnością akustyczną. Reak­ cja na ogień: B-s3,d0. Grubość: 2–4 mm. Gęstość: min. 2000 kg/m3. Cię­ żar: 4–8 kg/m2. Wymiary: 1000×2000 mm, zwoje 25 lub 50 m.

kontakt@kflex.com www.k-flex.pl

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

45

IZOLACJE AKUSTYCZNE

SCHÖCK TRONSOLE® TYPU Z

Opis produktu: element służący do akustycznego oddzielania spocznika (monolitycznego lub prefabrykowanego) od ścian klatki schodowej.

Cechy szczególne: Schöck Tronsole® typu Z sprawia, że nie trzeba wykonywać podłogi pływającej na spoczniku po­ średnim. Dzięki jego zastosowaniu proces budowy zostaje zoptymalizowany, a spocznik pośred­ ni może być wykonany w technologii filigranowej. I tak na przykład przy grubości płyty od 18 cm uzyskuje się niezakłócony przebieg spoiny, ponieważ element ścienny nie jest widoczny od spodu.

Schöck Tronsole® typu Z składa się z elementu ściennego oraz z dostępnego opcjonalnie elemen­ tu nośnego typu Z Part T. Element ścienny z ramką zamykającą, połączenie z płytą typu L. Tronsole® typu Z (element ścien­ ny + element nośny) w standardzie osiąga klasę odporności ogniowej R120. Aprobata ITB dają­ ca bezpieczeństwo projektowania.

SCHÖCK TRONSOLE® TYPU T

Opis produktu: element służący do oddzielania akustycznego biegu schodów (bieg schodów monolityczny lub pre­ fabrykowany) od spocznika lub płyty stropowej (monolitycznej lub prefabrykowanej).

Cechy szczególne: Schöck Tronsole® typu T łączy w sobie wysokie wymagania architektoniczne z łatwym montażem na budowie lub w zakładzie prefabrykacji. Przy jego zastosowaniu można wykonywać wszystkie standardowe grubości spocznika i szerokości klatki schodowej. Prosty profil spoin umożliwia łą­ czenie z jednolitą spoiną, biegnącą dookoła całego elementu.

Przy zastosowaniu tego elementu nie trzeba wykonywać podpory konsoli na spoczniku i biegu.

Standardowo w klasie odporności ogniowej R90 dla zapewnienia ochrony przeciwpożarowej.

Aprobata ITB dająca bezpieczeństwo projektowania.

SCHÖCK TRONSOLE® TYPU F Opis produktu: element służący do oddzielania akustycznego biegów schodów (części prefabrykowanych) od spo­ czników lub płyt stropowych (dostarczanych w formie prefabrykatu lub półprefabrykatu). To ele­ menty dające pełną pewność podczas montażu.

Cechy szczególne: Schöck Tronsole® jest mocowany za pomocą zintegrowanych taśm przylepnych do prefabryka­ tu. Dzięki temu Tronsole® pozostają we właściwej pozycji także podczas montażu schodów. Od­ dzielenie biegu schodów i płyty stropowej sprawia, że do szczeliny nie dostanie się żaden brud, co pozwala na zminimalizowanie ryzyka powstawania mostków dźwiękowych podczas prac wy­ konawczych. Dostosowany dla głębokości podparcia 13–16 cm. Wydajne rozwiązanie zapewnia­ jące pewne wytłumienie akustyczne między biegiem schodów a spocznikiem/stropem. Dostępny w 5 różnych długościach. W standardzie dostępny w 2 poziomach wytrzymałości. Wyższe po­ ziomy wytrzymałości dostępne na zamówienie. Klasa odporności pożarowej R120. Aprobata ITB dająca bezpieczeństwo projektowania.

www.schoeck.com

46

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

BUDOWA

TARASY WENTYLOWANE

Buduj z ekspertem

– hydroizolacja, termoizolacja i paroizolacja

mgr inż. Maciej Rokiel

nie szczelnej powłoki. Czyli muszą dać się

W artykule przeanalizujemy dwa najczęściej spotykane warianty: taras nad pomieszczeniem ogrzewanym oraz taras na gruncie, ze szczególnym uwzględnieniem materiałów stosowanych na: paroizolację, termoizolację, hydroizolację główną, hydroizolację pod warstwą użytkową, posadzkę (płyty oraz wsporniki), oraz wykonanie okapu.

na krawędziach zgrzać, skleić czy zwulkani­

Taras nad pomieszczeniem ogrzewanym

»»materiały

zować. Punktem wyjścia jest zdefiniowanie minimalnych wymagań, jakie musi spełniać sam materiał. Charakter obciążeń sprawia, że taką membranę należy traktować jako dachową (obciążenie czynnikami atmosfe­ rycznymi) z dodatkowym obciążeniem me­ chanicznym (podstawki dystansowe).

Elastyczne szlamy uszczelniające oraz

bezspoinowe – elastyczne szla­

hybrydowe masy uszczelniające to cienko­

my uszczelniające, a dla tarasów naziem­

warstwowe (2–4 mm) powłoki. Doświadcze­

nych także powłoki żywiczne.

nie pokazuje, że są z sukcesem stosowane

w zasadzie tylko w przypadku tarasów nad­

Dobór rodzaju materiału zależy od koncep­

w tego typu układach, jednak nie wolno tego

ziemnych, dla tarasów naziemnych izolacja

cji konstrukcji oraz analizy obciążeń (układu

robić bezkrytycznie. Przede wszystkim nie

pod warstwą użytkową jest jednocześnie izo­

podstawek dystansowych, średnicy ich stopki

można stosować materiałów, które są dekla­

lacją główną.

oraz sposobu użytkowania połaci – ze wzglę­

rowane do zastosowania tylko jako izolacja

du na obciążenie punktowe i niebezpieczeń­

podpłytkowa. Tu nie ma żadnej warstwy

stwo uszkodzenia/przebicia hydroizolacji).

ochronnej, wręcz przeciwnie, występuje cią­

Paroizolacja oraz termoizolacja występują

Układ izolacji komplikuje się nieco dla tara­ sów nad pomieszczeniami. Na rys. 1 pokaza­ no typowy układ warstw tarasu nad pomiesz­

Taras nad pomieszczeniem jest rodzajem

głe oddziaływanie zmiennych warunków at­

czeniem. Proszę zwrócić uwagę na obecność

dachu użytkowego. Niektóre papy bitumicz-

mosferycznych oraz obciążenia mechaniczne

warstwy dociskowej na termoizolacji. War­

ne, zwłaszcza w wysokich temperaturach,

i punktowy nacisk. Zatem szlam pracuje jak

stwy te rozdzielone są izolacją główną. I takie­

mają tendencję do wydzielania specyficznego

powłoka ochronna, musi być więc odporny

go układu należy się konsekwentnie trzymać:

zapachu, co nie musi być obojętne dla osób

na UV, szokowe obciążenia oraz cykle za­

izolacja główna znajduje się na termoizolacji,

przebywających na tarasie. Z tych względów

marzania i rozmarzania. Odporność na te

natomiast izolacja pod warstwą użytkową

papy są tu stosowane coraz rzadziej.

czynniki określa się zwykle przyczepnością,

Folie z tworzywa sztucznego lub kauczu-

szczelnością oraz wyglądem powierzchni.

Rolą tej pierwszej (izolacji głównej – war­

ku, oprócz wymaganej odporności mecha­

Równie istotna jest zdolność mostkowania

stwa nr 6) jest zabezpieczenie połaci przed

nicznej (grubość), muszą umożliwić wykona­

rys. Nie wolno zakładać, że podłoże się nie

znajduje się na jastrychu dociskowym.

zalaniem w razie uszkodzenia izolacji pod podstawkami dystansowymi. Natomiast rolą izolacji pod posadzką (warstwa nr 4) jest za­ bezpieczenie podkładu dociskowego przed zawilgoceniem. Nie oznacza to jednak, że mamy tu do czynienia z gradacją ważności powłok wodochronnych. Obie są tak samo ważne. Jednak charakter obciążeń powodu­ je, że do ich wykonania nierzadko stosuje się różne materiały.

Na izolację pod podstawkami dystansowy­ mi można stosować:

»»bitumiczne materiały rolowe, takie jak pa­ py polimerowo-bitumiczne lub samoprzy­ lepne membrany bitumiczne,

»»rolowe

materiały z tworzyw sztucznych

i kauczuku (EPDM),

48

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

Rys. 1. Układ warstw tarasu nad pomieszczeniem – wariant 1: 1 – podstawka dystansowa, 2 – płyta warstwy użytkowej, 3 – przekładka ochronna, 4 – hydroizolacja, 5 – jastrych dociskowy, 6 – hydroizolacja między­ warstwowa, 7 – termoizolacja, 8 – paroizolacja, 9 – warstwa spadkowa, 10 – warstwa sczepna, 11 – płyta konstrukcyjna Rys. autor

www.ekspertbudowlany.pl

BUDOWA zarysuje i że nie dojdzie do mechanicznego

jawia się od razu pytanie, co będzie się dziać

Obciążenie użytkowe tarasów nadziem­

uszkodzenia. Zatem szlam/masa hybrydowa

w połaci. Woda wnikająca w połać spowodu­

nych czy balkonów może dochodzić do

powinny być także zbadane na tzw. odpor­

je zawilgocenie najpierw podkładu, a następ­

5 kN/m2 połaci. Jest to oczywiście obciąże­

ność na przebicie statyczne (dla masy hy­

nie termoizolacji (warstwa rozdzielająca nie

brydowej może to być tzw. obciążalność).

zatrzyma wody – nie jest hydroizolacją). Re­

Wartość uzyskaną w badaniach należy od­

zultatem może być utworzenie się w połaci

nieść do rzeczywistych obciążeń (inne będą

„basenu” (fot. 1), przy czym styropian będzie

w przypadku małych, przydomowych ta­

leżał w wodzie. Naprawa w tym przypadku

rasów, a inne w przypadku budynków uży­

nie będzie polegać na naprawieniu uszkodzo­

teczności publicznej). Te tzw. czynniki nie­

nej powłoki wodochronnej, lecz na usunięciu

pewności powinny decydować o możliwości

wszystkich warstw połaci (mokry styropian

zastosowania, podkreślam, w konkretnym

nie wyschnie, a połać nie będzie spełniać

przypadku, konkretnego materiału. Dobrą

wymagań związanych z ciepłochronnością,

praktyką jest zastosowanie ochronnych prze­

pojawi się przemarzanie i kondensacja).

kładek, np. z grubej geowłókniny bezpośred­ nio pod stopkami podstawek dystansowych

Izolacja główna (ułożona na termoizolacji) może być wykonana z:

(nie tylko dla izolacji ze szlamu). Niezależnie

»»bitumicznych materiałów rolowych, takich

od tego grubość warstwy szlamu nie może

jak papy polimerowo-bitumiczne lub sa­

być mniejsza niż 3 mm.

Fot. 2a. Przykład podstawki dystansowej Fot. Ravdeck

moprzylepne membrany bitumiczne,

Często spotykany błąd dla takiego wa­ riantu polega na wykonaniu zamiast izolacji

»»rolowych

materiałów

(folii/membran)

z tworzyw sztucznych lub kauczuku.

głównej nad termoizolacją (warstwa nr 6 na

Nie każda papa/membrana samoprzylep­

rys. 1) warstwy rozdzielającej, natomiast

na i nie każda folia z tworzywa sztucznego

warstwa nr 8 pełni funkcję izolacji głównej

będzie się tu nadawać. Jakimi zatem pod­

oraz paroizolacji. Taki układ jest niedopusz­

stawowymi parametrami musi cechować się

czalny z punktu widzenia odporności na

izolacja główna, a jakimi izolacja pod war­

uszkodzenia. Innymi słowy – będzie skutecz­

stwą użytkową? Jeżeli stosuje się tu papę do

nie funkcjonował, gdy nie dojdzie do żadnego

zabezpieczeń dachowych, to powinna to być

uszkodzenia powłoki wodochronnej pod pod­

papa polimerowo-bitumiczna, modyfikowana

stawkami dystansowymi.

SBS-em (ewentualnie APP), o giętkości nie

Fot. 2b. Przykład podstawki dystansowej

Fot. Renoplast

W razie uszkodzenia tej hydroizolacji pod

wyższej niż –15ºC. Pierwszą warstwę układa

podstawkami wnikającą w połać wodę za­

się na styropianie lub polistyrenie ekstrudo­

nie równomiernie rozłożone, natomiast rze­

trzyma izolacja na płycie konstrukcyjnej. Po­

wanym na sucho i zgrzewa na zakładach,

czywiste punktowe obciążenie przekazywane

drugą zgrzewa się całopowierzchniowo do

na warstwy połaci przez podstawki dystanso­

pierwszej warstwy. Osnowa papy powinna

we jest zupełnie inne. Na rynku można zna­

zapewnić jak największe wydłużenie przy

leźć różne rodzaje podstawek dystansowych

rozciąganiu, dlatego należy stosować papy

(fot. 2). Od prostych do zaawansowanych,

na osnowie poliestrowej. W przypadku mem­

umożliwiających nie tylko płynną regulację

bran samoprzylepnych giętkość powinna wy­

poziomu, lecz także poziomowanie warstwy

nosić natomiast –20ºC.

użytkowej czy wręcz wykonanie posadzki

Fot. 1. Skutek umiejscowienia izolacji miedzywar­ stwowej pod termoizolacją. Opis w tekście Fot. autor

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

Na więcej parametrów należy zwrócić

podniesionej nawet o kilkanaście centyme­

uwagę, gdy stosuje się folie lub membrany

trów w porównaniu do poziomu ­hydroizolacji.

z tworzywa sztucznego albo kauczuku. Wyni­

Obciążenia przekazywane na powłokę wo­

ka to z faktu, że na temat folii narosło wiele

dochronną zależą od układu płyt warstwy

mitów i niedomówień. Punktem wyjścia jest

użytkowej, dlatego układ podstawek musi

stosowanie materiału, który daje się zgrze­

być dobrany do wymiarów i kształtu płyt oraz

wać, zwulkanizować lub skleić. Nie może

przewidywanego obciążenia połaci. Najbar­

być to zatem folia zbyt cienka. Jej grubość

dziej niebezpieczne są podstawki niewia­

powinna wynosić minimum 1,2 mm oraz po­

domego pochodzenia, o małej i nierównej

winna być odporna na ujemną temperaturę –

powierzchni stopki. Ich dobór zależy przede

brak pęknięć w temperaturze –20ºC. Ważna

wszystkim od powierzchni samej stopki.

jest także stabilność wymiarów w wysokiej

Przykładowo dla podstawki o powierzchni

temperaturze (≤ 0,5%).

314 cm2 (promień 10 cm) obciążonej masą

W przypadku izolacji pod podstawkami

90 kg (założenie, że pojedynczy człowiek

dystansowymi, dla materiałów rolowych,

stanie dokładnie na podstawce) naprężenia

oprócz wyżej wymienionych wymagań do­

pod stopką wynoszą 31 kPa. Zastosowanie

chodzi jeszcze odporność mechaniczna oraz

podstawki o promieniu 5 cm spowoduje

odporność na korozję biologiczną.

wzrost naprężeń do 124 kPa. Dlatego tak

www.ekspertbudowlany.pl

49

BUDOWA istotny jest dobór odpowiedniej hydroizola­

to odkształcenie jest proporcjonalne nie tylko

wyłącznie XPS (lub inny materiał) o ściśliwo­

cji oraz podstawki dystansowej (patrz także

do obciążenia, lecz także do pierwotnej gru­

ści nie niższej niż CS(10)300). Dla konkret­

tabela 1).

bości. Po pierwsze, szczególnie niebezpiecz­

nego przypadku (zwłaszcza przy zróżnicowa­

Charakter obciążeń sprawia, że papy/

ne jest stosowanie złej jakości styropianu,

nych obciążeniach i/lub przy różnej grubości

membrany należy traktować jako dachowe

nieodpornego na długotrwały nacisk i o nie­

płyt termoizolacyjnych) może się okazać,

(obciążenie czynnikami atmosferycznymi)

wielkiej wytrzymałości mechanicznej. Z naj­

że konieczne będzie zastosowanie np. XPS

z dodatkowym obciążeniem mechanicznym

istotniejszych parametrów mechanicznych

o mniejszej ściśliwości (np. XPS 500) oraz

(podstawki dystansowe).

zastosowanego materiału termoizolacyjnego

obliczeniowe oszacowanie wielkości ściśnię­

Analogicznie w przypadku stosowania na

należy wymienić ściśliwość, tj. odkształcal­

cia termoizolacji (tabela 1).

izolację na jastrychu elastycznych szlamów.

ność przy długotrwałym obciążeniu. Przykła­

Układ odwrócony (rys. 3) wymaga izola­

Po pierwsze, nie wolno ich stosować bezkry­

dowo dla styropianu klasy CS(10)100 (EPS

cji i jednocześnie paroizolacji (warstwa nr 4)

tycznie. Przede wszystkim nie wolno stoso­

100) przy grubości 20 cm należy się liczyć

z rolowych materiałów bitumicznych lub fo­

wać materiałów, które są deklarowane do za­

z ugięciami rzędu nawet 5 mm.

lii z tworzyw sztucznych oraz zastosowania materiału termoizolacyjnego niewrażliwego

stosowania tylko jako izolacja podpłytkowa.

Jeżeli termoizolacja znajduje się pod ja­

Tu nie ma żadnej warstwy ochronnej, wręcz

strychem dociskowym (rys. 1), należy sto­

przeciwnie, występuje ciągłe oddziaływanie

sować termoizolację klasy min. CS(10)200

zmiennych warunków atmosferycznych oraz

(np. styropian EPS 200, choć zdecydowanie

płochronnych termoizolacji i jej kontaktu

obciążenia mechaniczne i punktowy nacisk.

zalecany jest np. XPS). W przypadku ukła­

z wodą można wyróżnić kilka bardzo istot­

Zatem szlam pracuje jak powłoka ochronna,

dów pokazanych na rys. 2, gdy podstawki

nych wymagań, takich jak nasiąkliwość

musi być odporny na UV, szokowe obcią­

ułożone są na termoizolacji, należy stosować

wodą

żenia oraz cykle zamarzania i rozmarzania.

Odporność na te czynniki określa się zwykle przyczepnością, szczelnością oraz wyglą­ dem powierzchni. Równie istotna jest zdol­ ność mostkowania rys. Nie wolno zakładać, że podłoże się nie zarysuje i nie dojdzie do mechanicznego uszkodzenia. Zatem szlam powinien być także zbadany na tzw. odpor­ ność na przebicie statyczne. Wartość uzy­ skaną w badaniach należy odnieść do rze­ czywistych obciążeń (przypominam, że inne będą w przypadku małych przydomowych tarasów, a inne w przypadku budynków uży­

zastosowania, podkreślam, w konkretnym

Wariant 1 – ciężar własny płyt + obciążenie równomiernie rozłożone EPS 100 (CS(10)100)

(nie tylko dla izolacji ze szlamu). Niezależnie od tego grubość warstwy szlamu nie może być mniejsza niż 3 mm (jak dla izolacji prze­

EPS 200 (CS(10)200)

przy

widzenia

właściwości

krótkotrwałym

cie­

zawilgoceniu

Wariant 2 – ciężar własny płyt + obciążenie punktowe

XPS 300 (CS(10)300)

EPS 100 (CS(10)100)

EPS 200 (CS(10)200)

XPS 300 (CS(10)300)

Odkształcenie (ściśnięcie), w mm, dla podstawki o średnicy f = 20 cm 8,2

kładek np. z grubej geowłókniny bezpośred­ nio pod stopkami podstawek dystansowych

punktu

termoizolacja

przypadku, konkretnego materiału. Dobrą praktyką jest zastosowanie ochronnych prze­

Z

Tabela 1. P rzykładowa analiza odkształcenia termoizolacji o grubości 15 cm pod podstawka­ mi dystansowymi w zależności od obciążenia Założenia: –– obciążenie użytkowe równomiernie rozłożone 4 kN/m2 (1 kN odpowiada w przybliżeniu 100 kg), –– obciążenie punktowe na podstawkę dystansową 0,98 kN (przyjęty szacunkowy ciężar usta­ wiony na podstawce, całkowite obciążenie przenoszone przez podstawkę), –– powierzchnia podstawki – 314 cm2 (podstawka okrągła, średnica stopy f = 20 cm) oraz 78,5 cm2 (podstawka okrągła, średnica stopy f = 10 cm), –– płyty posadzki kamienne 60×60 cm, podparte tylko w narożnikach, przyjęty ciężar płyty 0,29 kN. Jedna podstawka podpiera cztery narożniki płyt, –– pierwotna grubość termoizolacji –15 cm.

teczności publicznej). Te tzw. czynniki nie­ pewności powinny decydować o możliwości

na wilgoć i wodę.

4,1

2,8

6

3

2

Odkształcenie (ściśnięcie), w mm, dla podstawki o średnicy f = 10 cm 33

16,5

11

24,2

12,1

8

Rzeczywiste ugięcia będą mniejsze ze względu na obecność hydroizolacji i ułożenie termoizo­ lacji w sposób ciągły, a nie punktowy pod podstawkami.

ciwwodnej).

Inny wariant układu drenażowego pokaza­ no na rys. 2. W tym przypadku podstawki dystansowe ustawione są na termoizolacji chronionej powłoką wodochronną. Izolacja ta (tylko materiały rolowe – warstwa nr 4 na rys. 2) stanowi jedyne zabezpieczenie połaci, dlatego zaleca się, aby dla takiego wariantu paroizolacja pełniła dodatkowo funkcję hy­ droizolacji.

Dla płyt termoizolacyjnych (EPS, XPS, pianki PIR/PUR) nie zmierzy się typowej wy­ trzymałości na ściskanie. Wszystko dlatego, że jest to materiał podatny, po przyłożeniu obciążenia odkształci się (ściśnie). Przy czym

50

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

Rys. 2. Układ warstw tarasu nad pomieszczeniem – wariant 2: 1 – podstawka dystansowa, 2 – płyta warstwy użytkowej, 3 – przekładka ochronna, 4 – hydroizolacja, 5 – termoizolacja, 6 – paroizolacja i izolacja między­ warstwowa, 7 – warstwa spadkowa, 8 – warstwa sczepna, 9 – płyta konstrukcyjna Rys. autor

www.ekspertbudowlany.pl

BUDOWA

Rys. 3. Układ warstw tarasu nad pomieszczeniem – wariant 3 (układ odwrócony): 1 – podstawka dystansowa, 2 – płyta warstwy użytkowej, 3 – termoizolacja (płyty o frezowanych krawędziach), 4 – hydroizolacja i paroizolacja, 5 – warstwa spad­ kowa, 6 – warstwa sczepna, 7 – płyta konstrukcyjna Rys. autor

Rys. 4. Systemowy profil okapowy musi być dostosowany do rodzaju warstwy użytkowej Rys. Renoplast

części powierzchni, przy całkowitym i dłu­

musi wynikać z analizy cieplno-wilgotnościo­

potrzeby stosowania termoizolacji, hydro­

gotrwałym zanurzeniu oraz nasiąkliwość na

wej. Jest ona szczególnie istotna dla warian­

izolacja ułożona jest bezpośrednio na płycie

skutek dyfuzji pary wodnej oraz odporność

tów pokazanych na rys. 1 oraz rys. 2.

ze spadkiem lub warstwie spadkowej, a od

na cykle zamrażania–rozmrażania, których spełnienie ma zasadniczy wpływ na zapew­

Taras na gruncie

spodu należy wykonać warstwę przerywają­ cą podciąganie kapilarne

nienie wymaganej i trwałej w czasie ochrony

Dla tarasu na gruncie sytuacja jest prostsza.

Należy usunąć część gruntu rodzimego, tak

termicznej.

Ponieważ pod powierzchnią tarasu nie ma

aby można było wykonać 20–30 cm podsyp­

Według normy DIN 4108-10 [13] mini­

pomieszczeń, spotyka się czasami opinie,

ki piaskowej oraz ułożyć 20–30 cm warstwy

malne wymagania stawiane materiałom do

że zbędna jest wysoka niezawodność izolacji

przerywającej podciąganie kapilarne z płuka­

termoizolacji dachów w układzie odwróco­

przeciwwodnej. Nic bardziej błędnego. Do­

nego kruszywa o uziarnieniu 8–16 mm, prze­

nym to m.in.:

puszczenie do przesiąkania wilgoci w war­

krytego grubą folią, membraną kubełkową lub

stwy konstrukcji, a w konsekwencji do grun­

geowłókniną. Przy czym wykop pod warstwę

marzania i odmarzania – maks. 2%. Re­

tu, prowadzi do zamarznięcia gruntu oraz

podkładową z płukanego kruszywa musi być

dukcja wytrzymałości mechanicznej nie

jego parcia na płytę nośną. Rezultatem w zi­

z każdej strony przynajmniej o 50 cm szerszy

może być przy tym większa niż 10% w po­

mie będzie „wysadzenie” tarasu i spękania

niż wymiary tarasu. Dopiero taka podbudowa

równaniu z próbkami suchymi,

warstw wykończeniowych, w lecie natomiast

może stanowić podłoże pod płytę konstruk­

spękania na skutek osiadania. Zawilgocony

cyjną. Alternatywą jest posadowienie płyty na

nej – dla płyt o grubości 50 mm – maks.

beton płyty konstrukcyjnej także podlega de­

fundamentach, z pełnym zabezpieczeniem

5%, dla płyt o grubości 100 mm – maks.

strukcji w wyniku działania mrozu, dlatego

wodochronnym tych o ­ statnich.

3%, dla płyt o grubości 200 mm – maks.

niezbędne jest stosowanie w gruncie pod

Do wykonania powłoki wodochronnej na

1,5%,

płytą dodatkowej warstwy przerywającej

warstwie spadkowej lub płycie ze spadkiem

podciąganie kapilarne. Nie ma natomiast

można stosować te same materiały, które

»»nasiąkliwość wody po trzystu cyklach za­

»»nasiąkliwość na skutek dyfuzji pary wod­

»»nasiąkliwość

przy długotrwałym zanurze­

niu w wodzie – maks. 0,7%.

»»doświadczenie pokazuje, że sprawdza się tu polistyren ekstrudowany (XPS).

Bardzo podobne zalecenia co do XPS zna­ leźć można w zaleceniach ITB [5], przy czym ww. wytyczne za punkt wyjścia stawiają absorpcję wody po cyklach zamrażania–roz­ mrażania, definiując maksymalną wartość na poziomie 1% dla termoizolacji z XPS. Jeżeli chodzi o hydroizolację (warstwa nr 4 na rys. 3), to parametry folii oraz pap na­ leży przyjmować analogicznie jak dla izolacji głównej dla wariantu pokazanego na rys. 1 (warstwa nr 6). Jednak hydroizolacja musi jednocześnie pełnić funkcję paroizolacji, dla­ tego dodatkowo musi to być materiał o de­ klarowanym współczynniku oporu dyfuzyjne­ go μ lub równoważnym oporze dyfuzyjnym Sd. Wymagana wartość oporu dyfuzyjnego

52

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

Fot. 3. Systemowy profil okapowy musi być dostosowany do rodzaju warstwy użytkowej

www.ekspertbudowlany.pl

Fot. autor

SYSTEMY DO TARASÓW WENTYLOWANYCH

PROFILE OKAPOWE I PODKŁADKI TARASOWE

NA TARAS, NA BALKON, NA ZAWSZE...

RENOPLAST.PL

BUDOWA mogą być stosowane do izolacji na jastrychu dociskowym.

Powyższa analiza, jakkolwiek uproszczo­ na, pokazuje, jak istotny jest dobór warstw połaci. Za krytyczne warstwy należy uznać:

»»termoizolację, ze względu na ściśliwość, »»hydroizolację pod podstawkami ze wzglę­ du na obciążenie punktowe i niebezpie­ czeństwo uszkodzenia/przebicia.

Układ drenażowy zawsze wymaga sys­ temowego wykończenia okapu, chyba że mamy do czynienia z balustradą pełną (dla wariantów pokazanych na rys. 2 i rys. 3 jest to w zasadzie jedyna możliwość). Koniecz­ ne jest także zabezpieczenie płyt przed wy­ padnięciem przy zapewnieniu skutecznego odprowadzenia wody. Sytuację utrudnia fakt, że nie da się tego zrobić za pomocą obróbki blacharskiej.

Z tego powodu profil okapowy musi być dopasowany do rodzaju warstwy użytkowej (rys. 4, fot. 3) (deska tarasowa, płyty na pod­ stawkach dystansowych). Ogranicza to moż­ liwość kształtowania wymaganej wysokości podstawek dystansowych przez wysokość i kształt profilu okapowego. Proszę pamiętać, że układ drenażowy umożliwia uzyskanie po­ ziomej warstwy użytkowej przy „schowaniu” spadku w warstwach połaci. Dla niewielkich wymiarów połaci może to nie mieć znacze­ nia, przy większych – zasadnicze.

Literatura 1. Außenbeläge, „Belagskonstruktionen mit Flie­ sen und Platten außerhalb von Gebäuden“, ZDB, 2019.

2. PN ISO 2394:2000, „Ogólne zasady niezawodno­ ści konstrukcji budowlanych”.

3. PN-EN 13164 +A1:2015‑03, „Wyroby do izola­ cji cieplnej w budownictwie. Wyroby z polistyrenu ekstrudowanego (XPS) produkowane fabrycznie.

Specyfikacja”.

4. PN-EN 13163 +A2:2016-12, „Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie – Wyroby ze styropianu (EPS) produkowane fabrycznie. Specyfikacja”.

5. PN-B-20132:2005, „Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie – Wyroby ze styropianu (EPS) produkowane fabrycznie. Zastosowania”.

6. PN-EN 14891:2017-03, „Wyroby nieprzepusz­ czające wody stosowane w postaci ciekłej pod płytki ceramiczne mocowane klejami – Wymaga­ nia, metody badań, ocena i weryfikacja stałości właściwości użytkowych, klasyfikacja i oznacze­ nie”.

7. DIN 4108-10:2015-12, „Wärmeschutz und Ener­ gie-Einsparung in Gebäuden – Teil 10: Anwendun­ gsbezogene Anforderungen an Wärmedämmstoffe – Werkmäßig hergestellte Wärmedämmstoffe“.

8. DIN SPEC 20000-201:2018-08, „Anwendung von Bauprodukten in Bauwerken – Teil 201: An­ wendungsnorm für Abdichtungsbahnen nach Europäischen Produktnormen zur Verwendung in Dachabdichtungen“.

9. DIN SPEC 20000-202:2016-08, „Anwendung von Bauprodukten in Bauwerken – Teil 202: An­ wendungsnorm für Abdichtungsbahnen nach Eu­ ropäischen Produktnormen zur Verwendung als Abdichtung von erdberührten Bauteilen, von In­ nenräumen und von Behältern und Becken“.

10. PN-EN 13967+A1:2017-05, „Elastyczne wyro­ by wodochronne. Wyroby z tworzyw sztucznych

i kauczuku do izolacji przeciwwilgociowej łącznie z wyrobami z tworzyw sztucznych i kauczuku do izolacji przeciwwodnej części podziemnych. Defi­ nicje i właściwości”.

11. PN-EN 14909:2012, „Elastyczne wyroby wodo­ chronne. Wyroby z tworzyw sztucznych i kauczuku do poziomej izolacji przeciwwilgociowej. Definicje i właściwości”.

12. PN-EN 13956:2013-06, „Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby z tworzyw sztucznych i ka­ uczuku do pokryć dachowych – Definicje i właści­ wości”.

13. ZUAT-15/IV.13/2002, „Wyroby zawierające ce­ ment przeznaczone do wykonywania powłok hy­ droizolacyjnych”, ITB, 2002.

14. M. Rokiel, „Hydroizolacje w budownictwie”, wyd.

III, Grupa MEDIUM, Warszawa 2019.

15. M. Rokiel, „Tarasy i balkony. Projektowanie i wa­ runki techniczne wykonania i odbioru robót”, Dom Wydawniczy MEDIUM, wyd. III, Warszawa 2013.

16. M. Rokiel, „ABC izolacji tarasów”, Grupa ME­ DIUM, Warszawa 2015.

17. B. Francke, „Wyroby hydroizolacyjne z tworzyw sztucznych i kauczuku stosowane w częściach podziemnych budynków i budowli ujęte w normie PN-EN 13967:2012. Wymagania i warunki stoso­ wania”, ITB, 2015.

18. K. Firkowicz-Pogorzelska, B. Francke, „Projekto­ wanie i wykonywanie stropodachów o odwróco­ nym układzie warstw”, ITB, 2012.

19. „Komentarz do normy PN-EN 14909, Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby z tworzyw sztucz­ nych i kauczuku do poziomej izolacji przeciwwilgo­ ciowej. Definicje i właściwości wraz z zaleceniami ITB dla wyrobów objętych normą”, ITB, 2011.

20. „Komentarz do normy PN-EN 13956:2006 Ela­ styczne wyroby wodochronne – Wyroby z tworzyw sztucznych i kauczuku do pokryć dachowych – De­ finicje i właściwości wraz z zaleceniami ITB dla wyrobów objętych normą”, ITB, 2009.

promocja

w nowej odsłonie

54

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

NOWOŚCI

ZAWORY F-POWER To nowa seria zaworów kulowych Ferro. Typoszereg ma szerokie zastosowa­ nie – w zależności od wymagań instalacji (np. rodzaju, materiału, sposobu łą­ czenia, dodatkowych funkcji zaworu, sposobu przełączania) można dobrać zawory: nakrętno-nakrętne, nakrętno-wkrętne, wkrętno-wkrętne, ze śrubun­ kiem lub półśrubunkiem, do wlutowania, z filtrem, spustowe, kątowe (ste­ rowane motylkiem lub dźwignią) i podtynkowe. Oprócz instalacji wodnych, przeznaczone są także do systemów sprężonego powietrza oraz chłodni­

MINIMALISTYCZNE LAMPY

czych i solarnych (z roztworem gliko­

Pill to seria opraw oświetleniowych, którą dla marki Cleoni stworzyła pro­

lu o maksymalnym stężeniu 50%).

jektantka Natalia Wieteska. Seria składa się z dwóch opraw oświetlenio­

Maksymalna temperatura pracy wy­

wych – wiszącej oraz ściennej. Wisząca lampa Pill to symetryczne połącze­

nosi 120°C, a minimalna –30°C (dla roztwo­

nie dwóch „tabletek” (pill – ang. tabletka). Dolna to podświetlony, szklany

ru glikolu w stężeniu maksymalnym 50%). Zawory

klosz, w którym umieszczono moduł LED. Górną natomiast stanowi kon­

F-Power są wykonywane w technologii ABT (Advanced

trastujący metal w kolorze głębokiej czerni. Przewód i podsufitka, z któ­

Body Technology) z wykorzystaniem zaawansowanych

rymi się łączy, zostały wykonane w tym samym odcieniu. Lampa ma po­

rozwiązań materiałowych i konstrukcyjnych. Budowa,

nadczasowy wygląd i daje dużo światła, dlatego sprawdzi się nad stołem,

solidność wykonania i wykorzystane przy produkcji

wyspą kuchenną czy barem.

materiały produkcyjne decydują o ich wysokiej trwa­

Oprawa ścienna ma z kolei typowo graficzny charakter – przy użyciu kilku

łości. Niezawodność zaworów jest potwierdzana dzie­

sztuk można tworzyć z niej ciekawe kompozycje, jednocześnie wprowa­ dzając do wnętrza subtelne, nastrojowe światło. Lampa może zostać za­

sięcioletnią gwarancją.

wieszona w pionie lub poziomie, z metalową rurką po prawej bądź lewej stronie, w zależności od indywidualnych preferencji. Biegnący przez nią ka­

EKOLOGICZNIE NA PODDASZU

bel jest ciekawym estetycznie i celowo wyeksponowanym elementem pro­

Okna dachowe z PVC od FAKRO można dopasować do każdego wnętrza

jektu. Oba modele lamp mają stylowe

na poddaszu. Doskonale wkomponują się w sypialni, pokoju dziecięcym,

i bardzo modne matowe wykończe­

a także w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności – kuchniach i ła­

nie w kolorze czarnym. Ceny brutto:

zienkach. Co więcej, okna są ekologiczne, ponieważ wykonane są z mate­

lampa wisząca – około 965 zł; lampa

riału przetworzonego i praktycznie w całości można je poddać ponownemu

ścienna – około 550 zł.

recyklingowi. FAKRO od ponad 30 lat tworzy okna, które gwarantują bez­ pieczeństwo i spokój na lata. Dają dużo naturalnego światła na poddaszu, co wpływa na komfort i zdrowie mieszkańców oraz zapobiegają stratom ciepła, przyczyniając się do oszczędności w ogrzewaniu. Wyposażone są w trzyszybowe pakiety podnoszące ich energooszczędność, a montowane wraz z kołnierzem Thermo zyskują o nawet 15% lepszy współczynnik prze­ nikania ciepła. Przy obecnych wymogach budowlanych są oknami chęt­ nie wykorzystywanymi przez architektów i inwestorów. W ofercie FAKRO dostępne są okna w klasycznym kolorze białym oraz w atrakcyjnych okle­ inach: sosna i złoty dąb, które wyglądają jak naturalne drewno i nadają po­ mieszczeniom wyjątkowy charakter. Co jednak istotne i bardzo wygodne, okna te są odporne na niekorzystne warunki atmosferyczne, nie pochłania­ ją wilgoci i nie wymagają malowania oraz częstych konserwacji. Ponadto producent oferuje dożywotnią gwarancję szyb hartowanych na gradobicie.

NOWE POMPY CIEPŁA Marka Buderus wprowadziła na ry­ nek dwie nowe serie pomp cie­ pła typu glikol/woda – Logatherm WSW196i.2 w wersji ze szklanym frontem w kolorze białym lub czarnym oraz ­Logatherm WSW186 w wersji z metalowym frontem w kolorze bia­ łym. Obie serie są dostępne w al­ ternatywnym wariancie ze zintegro­ wanym 180-litrowym zasobnikiem ciepłej wody lub 50-litrowym zasob­ nikiem buforowym. Dzięki koncepcji modułowej instalatorzy mają dużą elastyczność w dostosowywaniu urządzeń do potrzeb klientów – dotyczy to również kombinacji z innymi komponentami, takimi jak wolnostojący zasobnik ciepłej wody lub zintegrowany kompaktowy zasobnik buforowy.

Pompy mają wydajność: 6, 8, 12 i 16 kW. Służą do zastosowania w do­ mach jedno- lub dwurodzinnych – nowych i modernizowanych. SCOP: do 5,5, klasa: A+++.

Opracowano na podstawie informacji od firm. Zdjęcia: serwis prezentowanych firm

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

55

BUDOWA

Domy przyszłości

Co powinniśmy zrobić, aby żyć w bardziej zrównoważony i zdrowszy sposób? W jaki sposób projektowanie budynków może przyczynić się do dobrostanu ludzi i planety? Z odpowiedzią przychodzi nowa koncepcja zrównoważonych budynków i społeczności Build for Life.

Na czym polega koncepcja Build for Life?

56

konkretne propozycje, jak możemy sprostać niektórym z najbardziej palących problemów, przed którymi stoimy.

Pierwszym obszarem jest środowisko.

Budynki są odpowiedzialne za około 39% globalnej emisji CO2, a 40% światowej po­

ne budownictwo wywiera ogromny wpływ

pulacji potrzebuje nowych miejsc zamieszka­

nie tylko na mieszkańców tych obiektów, ale

nia. Co więcej, aby wyhamować kryzys kli­

Build for Life obejmuje wiele wyzwań wystę­

również na całe ekosystemy, od których je­

matyczny, musimy osiągnąć zerową emisję

pujących w branży budowlanej, proponując

steśmy zależni. Dlatego, oprócz wskazówek

do 2050 roku. Stosując materiały o niskiej

nowatorskie podejście do przyszłych i obec­

dla projektantów, urbanistów i specjalistów

szkodliwości dla środowiska i dokonując

nych miejsc zamieszkania. Zakłada, że obec­

budowlanych, koncepcja ta zawiera również

kompleksowej oceny cyklu życia budynku,

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

BUDOWA moglibyśmy zaspokoić popyt na zwiększoną

Czynniki te są kluczowymi elementami

liczbę mieszkań bez uszczerbku dla natural-

procesu budowy i rozwoju. Dzięki nim współ­

nych zasobów Ziemi.

pracownicy z różnych sektorów mogą stoso­

Kolejnym ważnym wyzwaniem jest zdro­

wać klarowne, otwarte ramy koncepcyjne do

wie. Spędzamy bowiem nawet 90% naszego

opracowywania i przekształcania budynków

czasu w zamkniętych pomieszczeniach, ale

z myślą o przyszłości. Wzorzec kompasu zo­

nie potrafimy zadbać o zdrowy klimat w ich

stał stworzony we współpracy z architektami

wnętrzu. Budujemy tak, jakby istniało jakieś

firmy EFFEKT, inżynierami firmy MOE, firmą

uniwersalne rozwiązanie i godzimy się na

LeaderLab oraz Grupą VELUX. Został opraco­

kompromisy dotyczące jakości materiałów

wany jako platforma partnerska dla wszyst­

budowlanych. Tymczasem budownictwo sta­

kich myślących podobnie liderów zmian

wiające na zdrowy klimat wnętrz i prozdro­

w środowisku budowlanym.

wotne materiały pozwala wznosić budynki,

kaniowej oraz nowatorskie modele bizneso­

w których nie tylko mniej chorujemy, ale

we, będziemy mogli oferować mieszkania

wręcz czujemy się zdrowsi.

osobom, które inaczej nie mogłyby sobie na

Nie możemy zapominać o dostępności do

nie pozwolić.

Przykład Living Places, czyli Build for Life w praktyce Chcąc pokazać, jak można budować w spo­

zrównoważonych budynków jak największej

Bardzo ważną kwestią, choć często pomi­

sób zrównoważony, opracowano pięć zasad,

części społeczeństwa. Szacuje się, że do

janą, jest możliwość uczestniczenia miesz­

które można łatwo zastosować w praktyce.

2050 roku populacja miast powiększy się

kańców w życiu społeczności. Pomimo tego,

Ich punktem wyjścia jest typowa analiza

o 2,5 miliarda osób. Jednocześnie w więk­

że żyjemy coraz bliżej siebie i jesteśmy coraz

rynkowa, do której dodano różnego rodzaju

szości miejsc na świecie obserwuje się

lepiej ze sobą połączeni, czujemy się coraz

znaczny i stały wzrost cen nieruchomości.

bardziej samotni, niespokojni i zestresowani.

To sprawia, że ludzie, którzy tego najbar­

Projektując środowisko budowlane, które

dziej potrzebują, nie mogą sobie pozwolić

umożliwia dzielenie się i uczestniczenie

na korzystanie z ofert rynku budowlanego.

w życiu społeczności, a także zapewnia

Tworząc takie środowiska budowlane, które

poczucie tożsamości i bezpieczeństwa, mo-

będą priorytetowo traktować przystępność

żemy wymiernie polepszyć samopoczucie

W 2023 roku w Kopenhadze ma zostać

cenową, współdzielenie powierzchni miesz­

wspólnoty i poprawić ogólny stan zdrowia

wybudowany prototyp Living Places, będą­

jej członków, zmniejszając przy tym niepo-

cy efektem współpracy między architektami

kój, samotność i stres.

firmy EFFEKT, inżynierami firmy MOE, kon­

Jacek Siwiński, prezes VELUX Polska

Zrównoważone budynki powinny uwzględniać zarówno zdrowie ludzi, jak i dobro całej planety. Aby tak się stało, musimy zmienić sposób myślenia i życia.

Dlatego warto zainspirować się nową koncepcją Build for Life i zacząć działać. Warto podkreślić, że koncepcja stanowi część strategii zrównoważonego rozwoju Grupy VELUX oraz wkład firmy w realizację Celu 11. przyjętego przez ONZ (Zrównoważone Miasta i Społeczności).

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

ulepszenia i redukcje. Te zasady to:

»»zdrowie, »»skalowalność, »»współdzielenie, »»prostota, »»adaptacyjność.

Co również ważne, koncepcja Build for

trahentami firmy Enemaerke&Petersen oraz

Life została wzbogacona o Wzorzec kompa­

Grupą VELUX. Prototyp ma powstać w cen­

su, przedstawiający siedem strategicznych

trum Kopenhagi, w Jernbanebyen, na terenie

czynników:

dawnych warsztatów kolejowych. Living Places w Kopenhadze będzie pierwszym poka­

»»elastyczność, »»jakość, »»środowisko, »»zdrowie, »»społeczność, »»lokalność, »»przystępność cenową.

www.ekspertbudowlany.pl

zowym przykładem tego, jak koncepcja Build for Life może wyglądać w praktyce, dając inspirację i impuls do tworzenia nowych roz­ wiązań dla budownictwa przyszłości.

Opracowano na podstawie materiałów firmy VELUX

57

BUDOWA

Buduj z ekspertem

Projekt i budowa domu w standardzie Passive House Institute Tekst i zdjęcia: mgr inż. Damian Czernik, projektant instalacji sanitarnych dla budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej. Autor bloga „Okiem inżyniera”, o budownictwie pasywnym i energetyce odnawialnej

większy jest udział energii odnawialnej w bu­

Coraz więcej inwestorów decyduje się na budowę budynku w standardzie Niemieckiego Instytutu Budownictwa Pasywnego Passive House Institute w Darmstadt. Za budową takiego domu przemawiają względy ekonomiczne – niskie koszty eksploatacji obiektu oraz względy ekologiczne – zyskujemy budynek o możliwie niskim wpływie na środowisko zewnętrzne.

widuje trzy klasy energetyczne, w zależności

dynku, tym lepsza klasa energetyczna – tutaj certyfikat PHI (Passive House Institute) prze­ od zapotrzebowania i wytwarzania odnawial­ nej energii pierwotnej (PER) – Classic, Plus lub Premium.

Wszystkie pomieszczenia znajdujące się wewnątrz budynku pasywnego ze szczelną powłoką izolacyjną muszą być wentylowa­ ne przez instalację mechanicznej centrali

B

odzyskującej ciepło z powietrza wywiewa­ udownictwo pasywne to standard

przepisami, mogą posłużyć się wymaga­

nego. Instalacja dostarcza wystarczający

budynku niskoenergetycznego, któ­

niami stawianymi przez Niemiecki Instytut

strumień objętości powietrza wentylacyjnego

ry zużywa możliwie minimalną ilość

Budownictwa Pasywnego w Darmstadt oraz

(schłodzonego lub podgrzanego w wymien­

energii do celów ogrzewania, wentylacji

przystąpić do certyfikacji takiego budynku na

niku centrali) do pomieszczeń i odbiera go.

i przygotowania ciepłej wody użytkowej.

zasadach Passive House Institute (PHI).

Co więcej, w takich budynkach zwraca się

W polskim ustawodawstwie nie mamy defi­ nicji budynku pasywnego, ale jest on bliższy

Czym jest budynek pasywny?

wewnątrz – przebywanie w pomieszczeniach

pod względem zużycia energii użytkowej bu­

Budynki pasywne w ogólnym pojęciu cha­

o zbyt niskiej wilgotności (poniżej 30%) ne­

dynkom zeroenergetycznym niż niemal ze­

rakteryzują się szczególnie wysokim kom­

gatywnie wpływa na naszą kondycję oraz

roenergetycznym. Prawdą jest, że rozporzą­

fortem cieplnym przy bardzo niskim zużyciu

zdrowie. Z kolei zbyt duża wilgotność (powy­

dzenie w sprawie warunków technicznych,

energii. Zastosowanie standardu budynku

żej 70%) sprzyja rozwojowi pleśni i grzybów.

jakim powinny odpowiadać budynki i ich

pasywnego w budynkach jest korzystne z

Dlatego rolą wentylacji mechanicznej w bu­

usytuowanie [1] od 1 stycznia 2021 roku

uwagi na niskie koszty eksploatacyjne. Tego

dynku pasywnym jest nie tylko właściwa wy­

wymaga projektowania i budowy budynków

typu budynki wyróżniają się zapotrzebo-

miana powietrza, ale również utrzymywanie

energooszczędnych.

architektów

waniem na energię użytkową nie większą

wilgotności na stałym, względnym poziomie

i pro­jektantów branżowych obliguje to wy­

niż 15 kWh/(m2 · rok). Kryterium krotności

– 40–60%.

łącznie do osiągnięcia wymaganego współ­

wymiany powietrza n50 podczas pomiaru

czynnika przenikania ciepła przez przegrody

ciśnieniowego szczelności powietrznej w ta­

zewnętrzne oraz do spełnienia kryterium nie­

kim budynku wynosi nie więcej niż 0,6 1/h.

przekroczenia wskaźnika energii pierwotnej

Ponadto takie budynki korzystają z energii

W budynkach pasywnych dąży się do tego,

Ep (kWh/m2 · rok).

odnawialnej, która w możliwie dużym stop­

aby nie występowały mostki cieplne. To

Inwestorzy, chcący zbudować dom w stan­

niu zaspokaja potrzeby energetyczne do ce­

newralgiczne miejsca w budynku, w któ­

dardzie o wiele wyższym niż wymagany

lów ogrzewania i przygotowania c.w.u. Im

rych dochodzi do największej ucieczki cie­

Jednak

Elewacja południowo-wschodnia

58

uwagę na wilgotność względną powietrza

EKSPERT BUDOWLANY

Mostki cieplne w budynku pasywnym

Elewacja południowo-zachodnia

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

BUDOWA pła na zewnątrz. Mostki cieplne powstają

a więc na przykład warstwa izolacji dachu

znajdującego się w budynku w ciągu godzi­

w wyniku wad projektowych, a zwłaszcza

powinna łączyć się na całej długości z izo­

ny przy różnicy ciśnień pomiędzy wnętrzem

niestarannego wykonawstwa, dlatego wy­

lacją ściany zewnętrznej,

a otoczeniem obiektu równej 50 Pa (pomiaru

różnia się dwa rodzaje mostków cieplnych.

»»w

projekcie budynku powinno się unikać

dokonuje się najpierw dla nadciśnienia, a na­

Pierwsze z nich to geometryczne mostki

ostrych krawędzi, gdyż są one trudne do

cieplne – występują wszędzie tam, gdzie

zaizolowania, na przykład szczególnie

Zgodnie z wytycznymi certyfikatu Passive

powierzchnia przegrody od strony zewnętrz­

trudno jest zachować ciągłość izolacji

House Institute, w budynku pasywnym war­

nej jest różna od powierzchni przegrody od strony wewnętrznej. Drugim rodzajem są

w okolicach lukarn,

»»należy

stępnie dla podciśnienia).

tość współczynnika n50 powinna wynosić

stosować rozwiązania sprzyjające

nie więcej niż 0,6 1/h. Aby uzyskać wysoką

konstrukcyjne mostki cieplne powstające

zachowaniu ciągłości izolacji, na przykład

szczelność budynku, w trakcie budowy na­

w miejscach pocienienia lub przerwania

samonośne balkony i klatki schodowe oraz

leży korzystać z elementów uszczelniających

warstwy izolacji oraz niejednorodności kon­

posadowienie na płycie fundamentowej.

powłokę budynku, tj. folii, taśm, kołnierzy.

strukcji przegrody. Drugi typ mostków musi być bezwzględnie eliminowany z budynków pasywnych, jeśli zależy nam na utrzymaniu jak najwyższego standardu energetycznego.

Szczelność budynku pasywnego – co warto wiedzieć?

Ważne jest wykonanie bardzo ciepłej i do­ kładnej obróbki okien oraz drzwi, a także zastosowanie hermetycznych puszek w in­ stalacji elektrycznej. Stolarkę okienną należy

W zależności od charakteru, mostki cieplne

Osiągnięcie przez budynek pasywny wysokiej

też wykonać w systemie ciepłego montażu,

mogą przybierać kształt mostków liniowych

szczelności powietrznej wymaga zastosowa­

polegającego na wykonaniu profili montażo­

lub punktowych. Przykładem mostka linio­

nia szczególnych rozwiązań projektowych

wych w warstwie izolacji zewnętrznej. War­

wego jest m.in. balkon z płytą stropową.

oraz wysokiej staranności prac budowlano­

to dodać, że nawet najcieplejsze i najlepsze

W takim przypadku w miejscu, w którym

-wykonawczych. Zanim omówię te rozwią­

okna oraz drzwi nie będą w stanie sprostać

balkon przecina izolację ściany zewnętrz­

zania, poniżej prezentuję skróconą listę za­

wymaganiom standardu Passive House, je­

nej, powstaje podłużne pasmo, przez które

wierającą materiały oraz połączenia szczelne

śli nie zostaną zamontowane we właściwy

łatwo ucieka ciepło. Mostkami punktowymi

i nieszczelne.

sposób. W przypadku budynku pasywnego

są na przykład miejsca, gdzie elementy mo­

Materiały szczelne

jakiekolwiek nieszczelności mogą być przy-

cujące, takie jak stalowe kotwy, przecinają izolację termiczną lub naruszają ją prowa­ dzone przez przegrody zewnętrzne insta­ lacje, zwłaszcza przewody wentylacyjne, freonowe, a nawet elektryczne, o ile nie są odpowiednio zabezpieczone, aby zapobiec nieszczelności i ucieczce ciepła z budynku.

Potencjalnymi mostkami cieplnymi w bu­ dynku są:

»»połączenia balkonów ze stropem, »»wieńce i nadproża ścian zewnętrznych, »»boczne ościeża otworów okiennych i drzwi balkonowych,

»»Tynk wewnętrzny na murze »»Folie paroszczelne »»Folia zbrojona »»Twarde płyty drewniane, OSB, sklejki »»Beton Materiały nieszczelne

trza. W dłuższej perspektywie może to prowadzić do wychładzania się pomieszczeń, ale też do zawilgocenia ścian zewnętrznych budynku.

W przypadku budownictwa szkieletowego,

»»Mury (fugi – zaprawa murarska) »»Płyty paździerzowe, supremo, wiórowe »»Folie perforowane, paroprzepuszczalne »»Styropian, wełna mineralna »»Deskowanie, np. na dachu

uzyskanie szczelności wymaga większego

Połączenia szczelne

z ościeżami wymagają bardzo dokładnego

»» Połączenie folii taśmą butylowo-kauczuko­

wą z dodatkową łatą dociskową »»ściany piwnic i wieńce stropu nad piwnicą, »»okna i parapety. »» Zastosowanie zgodnie z przeznaczeniem Aby walczyć z mostkami cieplnymi w bu­

czyną niekontrolowanej wymiany powie-

taśmy piankowej z łatą dociskową

nakładu pracy (i kosztów) – wełna mineralna po zawilgoceniu może stracić część swoich właściwości termoizolacyjnych. Dlatego na etapie montażu okien wszelkie połączenia uszczelnienia dwuetapowego – z wykorzy­ staniem pianki poliuretanowej oraz techno­ logicznych taśm uszczelniających. W przy­ padku takiego budownictwa ważną rolę

zastosować

»» Przebicia zalane betonem o odpowiedniej

szereg rozwiązań projektowych i wykonaw­

konsystencji i zaszpachlowanie połączeń

od strony wewnętrznej. Każde jej przecięcie

czych, które ograniczą ich występowanie do

elementów betonowych

może być przyczyną rozszczelnienia takiego

dynku

pasywnym,

możemy

minimum:

»»warstwa

izolacji termicznej powinna ota­

czać w sposób ciągły i nieprzerwany całą ogrzewaną część budynku,

»»wszędzie tam, gdzie jest to możliwe nale­ ży unikać przerw, pocienienia lub przebić

»»Szczelna taśma akrylowa »»Dociskowe listwy uszczelniające Połączenia nieszczelne

»»Taśmy pakowe, papierowe »» Połączenia z betonem o nieodpowiedniej konsystencji

w warstwie izolacji,

»» Klejenie do nieoczyszczonych i nieprzygo­

uniknięcia, współczynnik przewodzenia

»»Pianka montażowa PU »»Fugi silikonowe

»»jeżeli przebicie warstwy izolacji jest nie do ciepła materiału przebijającego w obsza­ rze warstwy izolacji powinien być możliwie jak najniższy (np. izolacja PIR),

»»połączenia

towanych elementów konstrukcyjnych

Szczelność budynku pasywnego mierzy się metodą bloower door. Efektem takiego bada­

przegród powinny być zaizo­

nia jest określenie współczynnika n50, defi­

lowane w sposób ciągły i nieprzerwany,

niowanego jako krotność wymian powietrza

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

odgrywa ciągłość warstwy paroizolacyjnej

www.ekspertbudowlany.pl

Elewacja południowa

59

BUDOWA ogrzewania podłogowego i ściennego, gdzie temperatura wody grzewczej wynosi średnio 35–39°C. Do ogrzewania budynków energooszczęd­ nych wykorzystuje się również systemy elek­ trycznego ogrzewania podłogowego, np. z wykorzystaniem przewodów, mat czy folii grzewczych. Tego typu systemy montuje się bezpośrednio pod warstwą wykończeniową podłogi (system suchy) lub w wylewce aku­ mulacyjnej (system mokry).

Dobierając odpowiedni system grzewczy, należy przeanalizować w pierwszej kolejno­ ści charakterystykę energetyczną, w której znajdziemy wysokość projektowanego obcią­ Usytuowanie jednostki zewnętrznej pompy ciepła typu powietrze/powietrze, posadowienie na cokole betono­ wym, odpływ skroplin do kanalizacji deszczowej

żenia cieplnego budynku.

Systemem

instalacyjnym

jest

również

wentylacja mechaniczna z rur polietyleno­ się tynkiem. Dlatego w szkieletowym budow­

wych PeHD o średnicy zewnętrznej 75 mm,

nictwie pasywnym wymaga się dokładnego

gdzie do odzysku ciepła wykorzystuje się

sprawdzenia wszystkich przejść instalacyj­

rekuperator z wymiennikiem entalpicznym,

nych i zaklejenia uszkodzeń warstwy paro­

krzyżowym, przeciwprądowym etc.

izolacyjnej. Alternatywnie można wykonać

Dużym zainteresowaniem w budownictwie

przedściankę instalacyjną, w której będą pro­

pasywnym cieszą się systemy ogrzewania

wadzone piony i przewody wodociągowe, ka­

powietrznego, z wykorzystaniem klimatyza­

nalizacji sanitarnej i centralnego ogrzewania.

tora kanałowego. W takim rozwiązaniu kli­

Instalacje w budynku pasywnym

Rozdzielnia sterująca budynkiem pasywnym

poszycia. Dlatego na etapie prac instalacyj­

matyzator, czyli pompa ciepła typu powietrze/powietrze, wykorzystuje się zarówno do ogrzewania pomieszczeń w okresie letnim,

Budownictwo pasywne z uwagi na niskie

jak również do chłodzenia ich latem. A po­

zapotrzebowanie na ciepło wymaga szcze­

nieważ nośnikiem ciepła jest ogrzane powie­

gólnego podejścia do kwestii ogrzewania.

trze, w ciągu kilku minut możemy podnieść

W takim budynku można skłaniać się ku ni­

temperaturę w pomieszczeniu do takiej, jaka

skotemperaturowym źródłom ciepła opartym

została zaprogramowana. Aby rozprowadzać

na sprężarkowych pompach ciepła. Uzupeł­

ciepłe powietrze do pomieszczeń, potrzebny

nienie tych systemów może stanowić domo-

jest sufit podwieszany, który należy uwzględ­

wa instalacja fotowoltaiczna z magazynem

nić na etapie projektowania budynku.

energii (opcja).

Autorzy projektu domu pasywnego:

Źródła ciepła oparte o pompy ciepła z de­

nych, zwłaszcza podczas montażu punktów

finicji

nazywamy

niskotemperaturowymi

ciepłej i zimnej wody oraz odpływów, ko­

źródłami ciepła z uwagi na fakt, że przezna­

nieczne jest przycięcie folii. W budownictwie

czone są do współpracy z temperaturą wody

murowanym do takich celów wykonuje się

grzewczej o temp. zasilania nieprzekraczają­

bruzdy ścienne, ubytki następnie uzupełnia

cej 55°C. W praktyce mówimy o systemach

Kreator Architekci, www.kreatorarchitekci.pl

Literatura 1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicz­ nych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usy­ tuowanie (DzU z 2019 r. poz. 1065 z późn. zm.).

promocja

60

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

OKNA DACHOWE W NOWOCZESNEJ ARCHITEKTURZE Prezentowany budynek to biurowiec znajdujący się w historycznym centrum Brukseli. Został on zaprojektowany jako nowa siedziba Najwyższej Rady Audiowizualnej Walonii. Transformacja dotychczasowego budynku dała możliwość zastosowania nowoczesnych i bardzo estetycznych rozwiązań.

Efektywnie...

W centralnej części budynku, w którym strop znajduje się na różnych poziomach, znalazło się pomieszczenie pod płaskim dachem bez dostępu do światła dziennego. Wiązało się to z potrzebą zastosowania nadzwyczajnego rozwiązania dla efektywnego dostarczenia naturalnego światła do tego wnętrza. Wypeł­ nienie dachu w tej części budynku oknami Fakro do dachów płaskich było w tym przy­ padku doskonałym pomysłem architekta.

Praktyczne walory tego rozwiązania obejmu­ ją nie tylko zapewnienie odpowiedniej ilości światła dziennego, ale także możliwość do­ starczenia w wygodny sposób świeżego po­ wietrza. Spośród zamontowanych tu okien dachowych, jedno jest sterowane elektrycz­ nie, dzięki czemu można je otwierać i zamy­ kać zdalnie. Do praktycznych walorów tych okien należy zaliczyć także wysoką termo­

ZE SZKLANYM

DACHEM Zgodnie z oczekiwaniami

zostały wybrane przede wszystkim ze wzglę­

W/(m2 · K),

Tworząc swoje produkty, firma Fakro od­

du na estetykę i bardzo dobrą wydajność

oraz równie imponującą dźwiękoszczelność

powiada na potrzeby rynku zarówno pod

energetyczną. Projektantka zwróciła również

zapewniającą uspokajającą ciszę.

względem technicznym, jak i artystycznym.

uwagę, że w porównaniu z innymi oknami

Okna D_F wychodzą naprzeciw oczekiwa­

do dachów płaskich dostępnymi na rynku,

izolacyjność, która wynosi 0,7

...i efektownie

niom dzięki kompleksowości swoich zalet.

okna Fakro mają bardziej zwartą i nowocze­

Przeszklony oknami Fakro dach jest rozwią­

Autorka projektu przebudowy architekt Anne

sną formę, która zafascynowała architektów.

zaniem nie tylko praktycznym, ale również

Ledroit z pracowni projektowej Ledroit Pierre

Bardzo ważne były dla nich również wysokie

bardzo estetycznym. Naturalne światło wpa­

Polet architectes podkreślała, że okna Fakro

właściwości termoizolacyjne.

Zdjęcia: Fakro

dające do wnętrza przez okna dachowe daje poczucie przebywania pod gołym niebem i wprowadza do wnętrza klimat obcowania ze światem zewnętrznym. Ponadto światło dzienne napełnia osoby przebywające w tym pomieszczeniu optymizmem i chęcią do działania. Również od zewnątrz dach wypeł­ niony oknami serii D_F robi duże wrażenie.

Prosty, minimalistyczny design bez zbędnych dodatków sprawia, że okna te dodają uroku i stylu całemu projektowi. Nie trzeba zresztą nic więcej mówić. Wystarczy spojrzeć z wyż­

Zastosowane produkty Fakro – okna do dachów płaskich: »»8×DXF DU6, 1×DEF DU6

szej kondygnacji na stropodach pełen okien Fakro i ocenić samemu.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

61

BUDOWA

MEMBRANY WSTĘPNEGO KRYCIA zastosowanie i funkcje mgr inż. Krzysztof Patoka

stale osuszany, co zwiększa jego trwałość i ułatwia zabudowę podda­

Membrany wstępnego krycia to produkty, które należą do grupy objętej normatywną nazwą „elastyczne materiały wodochronne”. Są one dopuszczane na rynek, gdy spełniają wymogi normy PN‑EN 13859-1: 2010, w której używa się takiego ich określenia. W tej grupie membrany są razem z paroizolacjami, wiatroizolacjami i innymi materiałami stosowanymi w budownictwie do osłony przed wodą i wilgocią.

szy wykorzystywanych do celów mieszkalnych.

Jednak te produkty są również wykorzystywane do innych zastoso­ wań, nie tylko w dachach. Warto je przedstawić. Zacznijmy od dru­ giego co do popularności zastosowania.

Jako wiatroizolacja w ścianach o konstrukcji drewnianej i metalowej W tej roli membrany są materiałem osłaniającym termoizolację i konstrukcję zewnętrznych przegród ściennych przed przenikającą pod warstwy elewacyjne (deski, płyty i mury) wilgocią, przedostają­ cą się tam razem z powietrzem wentylującym lub przez nieszczelno­ ści (na zasadzie przewiewu). Słowo „wiatroizolacja” określa materiały

M

montowane jako zabezpieczenie przed przewiewami. Takie zabezpie­ embrany wstępnego krycia (w skrócie MWK) są najczęściej

czenie stanowi również paroizolacja (jest to druga jej funkcja) mon­

stosowane w dachach pochyłych jako uszczelnienia pokryć

towana po stronie wewnętrznej. Jednocześnie membrany stanowią

leżących na łatach (fot. 1). Ich powstanie i rozwój wynika

powłokę podtrzymującą w ścianach włókniste termoizolacje, które

z faktu, że w naszej strefie klimatycznej najlepiej sprawdziły się da­ chy pochyłe, których pokrycia składały się z dwóch warstw: pokrycia zasadniczego i uszczelniającego je pokrycia wstępnego. W historii stosowania takich pokryć warstwą uszczelniającą były deski, póź­ niej papa na deskowaniu, a następnie folie z tworzyw sztucznych i membrany. MWK są obecnie powszechnie stosowane, gdyż bardzo uprościły i udoskonaliły dachy dzięki temu, że są wysokoparoprze­ puszczalne. To pozwoliło układać je na styk z termoizolacjami mon­ towanymi między belkami więźby dachowej. Tak wykonany dach jest

Fot. 1. Typowe zastosowanie wysokoparoprzepuszczalnych membran wstępnego krycia (MWK) służy uszczelnieniu pokryć leżących na łatach. Na tym dachu pokryciem będą dachówki ceramiczne. Czekają na ułożenie Fot. autor

62

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

osuwają się pod własnym ciężarem.

MWK jako wiatroizolacje stosuje się najczęściej:

»»w

ścianach zewnętrznych budynków o konstrukcji szkieletowej

drewnianej (fot. 2) lub stalowej, ocieplonych wełną mineralną lub drzewną umieszczoną między elementami konstrukcji,

»»przy ocieplaniu ścian starych i nowych budynków metodą suchą (ocieplenie na ruszcie),

»»na poszyciu ścian z materiałów drewnopochodnych (na przykład płyty OSB).

Fot. 2. Drewniany dom szkieletowy. Zamontowana po zewnętrznej stronie kon­ strukcji drewnianej MWK osłania ściany jako wiatroizolacja i podtrzymuje termo­ izolację ułożoną między belkami. W takich zastosowaniach powinno się używać Fot. autor mocnych MWK – ta ma gramaturę 165 g/m2

BUDOWA We wszystkich tych konstrukcjach MWK jest przewidziana do sto­

Druga metoda polega na zamocowaniu MWK po wcześniejszym

sowania po ich zewnętrznej stronie (rys. 1) pod elewacją na całej

wykonaniu poszycia (i czasami pokrycia) przed ułożeniem termoizo­

powierzchni ścian.

lacji (rys. 4). Membrana mocowana pod istniejącym już poszyciem

Jako warstwa osłonowo-dystansująca termoizolację pod pokryciami leżącymi na poszyciach w dachach wentylowanych W dachach wentylowanych (rys. 2–4) MWK utrzymuje niezbędny

do krokwi tworzy szczelinę wentylacyjną między nimi. Najlepiej jest zamocować ją na listwach dystansujących. Przed wszelkimi przeszko­ dami zamykającymi tę szczelinę należy zbudować wylot, a za nimi wlot do szczeliny tak, aby była drożna na całej swojej długości. Otwo­ ry te należy wykonać w poszyciu i w papie lub innym uszczelnieniu.

dystans między poszyciem a termoizolacją, osłaniając ją jednocze­

Bez względu na metodę wykonania dystansu szczelina utworzo­

śnie przed wilgocią napływającą z powietrzem. Tworzy więc szcze­

na przez MWK między poszyciem a termoizolacją musi mieć wlot

linę powodującą, że dach jest wentylowany. Dotyczy to szczególnie

i wylot oraz musi być drożna na całej swojej długości (według normy

wełny mineralnej (szklanej i skalnej) oraz drzewnej. Poszycia (de­

DIN 4108-3).

skowanie, płyty OSB lub sklejki itp.) stosuje się pod pokrycia wyma­ gające sztywnego podłoża nośnego (rys. 2) oraz pod izolację (papy bitumiczne, folie PVC itp.) uszczelniającą pokrycia leżące na łatach

6

7

2

3

i kontrłatach (rys. 3).

Dystans stanowiący szczelinę wentylacyjną można wykonać na dwa sposoby. Pierwszy pokazany jest na rys. 2 i rys. 3, gdzie MWK jest układana na więźbie dachowej (tak samo jak na dachach pochyłych bez poszycia), a nad nią do więźby montowane są kontrłaty stano­ wiące stelaż, do którego mocuje się poszycie (deski, OSB itp.).

Rys. 1. Schemat pokazujący zastosowanie MWK na ścia­ nach szkieletowych w funkcji wiatroizolacji. Warto zwrócić uwagę na konieczność budo­ wy szczeliny wentylacyjnej między materiałem elewacyj­ nym (deskami, cegłami itp.) a MWK. Na dole musi być wlot, a na górze ściany wylot ze szczeliny Rys. Marma Polskie Folie 1 – elewacja, 2 – wentylacja, 3 – MWK, 4 – termoizolacja, 5 – paroizolacja, 6 – pustka, 7 – płyta gipsowo­‑kartonowa

6

7

1 2

1

3

4

5

Rys. 3. Zastosowanie MWK jako warstwy tworzącej dystans gwarantujący prze­ pływ powietrza w szczelinie wentylacyjnej pod poszyciem stanowiącym pod­ łoże dla pokryć leżących na łatach (np. dla klas szczelności z grupy „dachów spodnich”). Na dole połaci w okapie musi być wlot, a na górze wylot Rys. Marma Polskie Folie 1 – paroizolacja, 2 – krokiew 18×8 (10) cm, 3 – termoizolacja, 4 – MWK (membrana wstępnego krycia), 5 – deskowanie lub OSB, 6 – kontrłata 6×4 cm, 7 – papa jako warstwa wstępnego krycia

4 5 6 7

8

11

1 2

10

3

9

4

8

5

7

6

1

2

3

4

5

Rys. 2. Zastosowanie MWK jako warstwy tworzącej dystans gwarantujący prze­ pływ powietrza w szczelinie wentylacyjnej pod poszyciem stanowiącym podłoże dla pokryć papowych (tutaj „gontów papowych”). Na dole połaci w okapie musi być wlot, a na górze wylot ze szczeliny Rys. Marma Polskie Folie 1 – paroizolacja, 2 – krokiew 18×8 (10) cm, 3 – termoizolacja, 4 – MWK (membrana wstępnego krycia), 5 – deskowanie lub OSB, 6 – kontrłata 6×4 cm, 7 – papa podkładowa, 8 – dachówka bitumiczna

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

Rys. 4. Schemat pokazujący, jak wypuścić powietrze z dolnej szczeliny wen­ tylacyjnej znajdującej się pod poszyciem, koniecznej w dachach z poddaszem mieszkalnym i pokryciem uszczelnionym papą. Jest to schemat obowiązujący dla wszystkich uszczelnień układanych na płytach OSB i MFP Rys. Marma Polskie Folie 1 – papa na OSB, 2 – otwór – wylot, 3 – MWK jako materiał dystansujący, 4 – termoizolacja, 5 – paroizolacja, 6 – krokiew, 7 – listwa dystansująca, 8 – łata, 9 – dolna szczelina wentylacyjna, 10 – górna szczelina wentylacyjna, 11 – komin lub inna przeszkoda

63

BUDOWA I. Na dachu wentylowanym ze szczeliną wentylacyjną pod poszyciem (rys. 6). Tak mogą być układane wszystkie z wymienionych rodza­ jów płytek i na każdym rodzaju poszycia: na deskowaniu, płytach OSB oraz innych płytach wiórowych i na sklejce. W takich dachach należy układać MWK według ogólnie znanych zasad. Jest to ten sam układ jak na rys. 2 i rys. 3, lecz zamiast papy ułożona jest MWK. II. Na dachach niewentylowanych bez szczeliny wentylacyjnej, ale tyl­ ko na deskowaniu (rys. 5). Takie zastosowanie MWK dotyczy tylko grubych pokryć płytkowych, czyli np. łupka i deszczułek drewnia­ nych. Inne pokrycia płytkowe (włóknocement i łuski lub dachówki blaszane) mogą być tak układane, jeżeli ich producenci dopuszcza­ ją takie zastosowanie.

Zasada działania MWK w tej funkcji na dachach niewentylowa­ nych (punkt II) wymaga, aby między płytkami pokrycia były szczeliny umożliwiające wymianę powietrza usuwającego wilgoć spod płytek.

Para wodna przechodząca przez MWK jest wtedy odbierana spod płytek przez stale przepływające przez szpary powietrze. W takich sytuacjach o intensywności wymiany pary wodnej decyduje siła i prędkość wiatru, czyli czynnik przypadkowy. Z tego powodu ułoże­ nie termoizolacji na styk z deskowaniem (rys. 5) jest dopuszczalne Fot. 3. Łupek kamienny uszczelniony jest WMK (o gramaturze 165 g/m2), która jest ułożona na płycie OSB. Pod płytą jest przestrzeń wentylacyjna, ponieważ OSB jest mate­ riałem paroizolacyjnym. Poddasze jest niemieszkalne – to wentylowany strych Fot. autor

Jako uszczelnienie pokryć płytkowych układanych na styk z deskowaniem w dachach wentylowanych i niewentylowanych

tylko po spełnieniu następujących warunków: 1. Pomieszczenia na poddaszu są dobrze wentylowane.

2. Poszycie wykonane jest z desek nie szerszych niż 11 cm o grubo­ ści dostosowanej do wagi pokrycia (deski nie mogą być łączone na pióro–wpust).

3. Termoizolacja z wełny mineralnej w momencie układania musi być wysuszona – nie można wyczuć ręką wilgoci.

Pokryciami takimi są pokrycia drobnowymiarowe w postaci różnego

4. Montowane od wewnątrz dachu paroizolacje muszą mieć zwięk­

rodzaju płytek, na przykład łupka naturalnego (fot. 3), płytek włókno­

szony opór dyfuzyjny (Sd > 50 m) i muszą być ułożone szczelnie

cementowych, deszczułek drewnianych lub łusek z blach.

(również na połączeniach z murami, rurami i innymi elementami

Sposób ułożenia MWK na poszyciu w obu rodzajach dachów (nie­

dachu i poddasza).

wentylowanym – rys. 5 i wentylowanym – rys. 6) jest taki sam, ale

Jak już wspomniałem, to zastosowanie MWK jest takie samo jak

wymagania dotyczące wentylacji zależą od rodzaju poszycia, na któ­

na rys. 2 i rys. 3, lecz zamiast papy ułożona jest MWK i dlatego w ta­

rym ma leżeć pokrycie oraz od rodzaju samego pokrycia. Pokrycia

kich dachach MWK jest użyta dwa razy: jako uszczelnienie pokryć

mocowane do poszycia mogą być stosowane w dwóch układach ma­

z płytek oraz jako materiał osłaniający i dystansujący termoizolację

teriałowych:

od poszycia. Podobnie dwa razy układane są MWK w kolejnym za­

5

stosowaniu.

2

2

1

2

3

2

Jako warstwa poślizgowa pod pokrycia i elewacje z blach arkuszowych łączonych na rąbki W Polsce wielu dekarzy (informowanych przez handlowców) uważa, że pod wszystkie blachy należy stosować maty strukturalne tworzące przestrzeń rozdzielającą. Natomiast takie maty są niezbędne tylko pod blachami cynkowymi i tytanowo-cynkowymi z powodu cech

6

2

2

1

2

3

2

tych metali. Warstwa tlenków tworząca własną warstwę antykorozy­ jną tych metali wymaga stałego dostępu do powietrza, aby spełniać funkcje osłonowe. Oprócz tego dystans tworzony przez struktury mat eliminuje zagrożenie wynikające z powstawania gorącej pary wodnej, która stykając się stale z tymi blachami, perforuje je.

Wszystkie pozostałe blachy wymagają jedynie warstw rozdziela­ jących, które zabezpieczają je przed przetarciem wynikającym z ru­ chów termicznych blach. Do takich celów stosowano kiedyś filce, ale

Rys. 5–6. Górny rysunek (5) pokazuje dach niewentylowany, w którym MWK działa tylko wtedy, gdy poszyciem są deski o szerokości nie większej od 11 cm i niełączone na wpust. Natomiast gdy poszycie jest paroizolacyjne (tak jak OSB), to trzeba budować pod nim szczelinę wentylacyjną (6) Rys. Marma Polskie Folie 1 – MWK, 2 – termoizolacja, 3 – płyta gipsowo­‑kartonowa

64

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

gdy pojawiły się wysokoparoprzepuszczalne membrany, okazało się, że lepiej spełniają tę funkcję, jeżeli tylko są odpowiednio grube. Obec­ nie produkuje się specjalne, grube MWK, które doskonale sprawdza­ ją się w funkcji materiału poślizgowego i rozdzielającego pokrycia

BUDOWA z blach arkuszowych łączonych na rąbki, mocowanych do poszycia

od potrzeb, od stopnia skomplikowania konstrukcji stropu, posadzki

w dachach wentylowanych. Zastosowanie MWK w tej funkcji jest

oraz od uwarunkowań budynku (przeznaczenia, wielkości itp.). W ra­

możliwe tylko w dachach wentylowanych, czyli takich, w których

zie konieczności uzyskania pełnej szczelności trzeba zaklejać wszyst­

pod poszyciem jest skonstruowana szczelina wentylacyjna (podobnie

kie zakłady między pasmami MWK oraz uszczelniać połączenia MWK

do rys. 2) według zasad określonych w DIN 4108-3.

z elementami budynku (belkami, kominami itp.), przechodzącymi

Warstwa poślizgowo-rozdzielająca jest również potrzebna pod po­

przez MWK lub z którymi MWK łączy się na styk (mury ścian, ko­

kryciami z blach panelowych podobnych do rąbka (fot. 4). Takie

minów itp.). Tego typu szczelne połączenia wymagają użycia klejów

pokrycia znakomicie się sprawdzają na półdeskowaniu osłoniętym

lub wyspecjalizowanych taśm klejących.

przez MWK, która w tak pokrytych dachach jest układana dwa razy w dwóch funkcjach: jako zwykła membrana i jako warstwa pośli­

MWK

zgowa. Wielu dekarzy przekonało się, że taki układ jest korzystny dla nich i zamawiającego usługę, ponieważ dwie warstwy odpowied­ niej MWK zwiększają szczelność dachu, przedłużają trwałość pokry­ cia i ograniczają dźwięki docierające na poddasze z zewnątrz.

Jako uszczelnienie i osłona termoizolacji w stropach (drewnianych i betonowych)

MWK

Najmniej popularne zastosowanie MWK dotyczy właśnie stropów, ponieważ ocieplone stropy drewniane są już rzadkością, a stropy be­ tonowe ociepla się termoizolacjami piankowymi (EPS, PIR). Jednak w remontowanych stropach MWK są często stosowane.

W stropach MWK osłania termoizolację i konstrukcję przed róż­ nego rodzaju zanieczyszczeniami oraz przed zawilgoceniem. Miejsce ułożenia MWK w stropie drewnianym lub stalowym jest analogicz­ ne do miejsca zajmowanego w dachach. MWK leży na termoizolacji i konstrukcji (nośnej lub pomocniczej). Sposób ułożenia MWK za­

Rys. 7. W dachach o poddaszu niemieszkalnym typu strych, ale niewentylowa­ nych, w wielu wypadkach trzeba zwiększyć lub wywołać tymczasową wentylację.

W nowych budynkach jest bardzo dużo wilgoci, która po dotarciu do zimnej MWK skrapla się. Wkładki w zakładach po kilku latach można wyjąć Rys. Marma Polskie Folie

leży od zamierzonego efektu oraz rodzaju konstrukcji. MWK może

Nad MWK powinna być pustka (co najmniej 2 cm), zapewniająca

osłaniać termoizolację szczelnie lub tylko częściowo w zależności

wyrównanie ciśnienia pary wodnej przechodzącej przez MWK (wyrów­ nanie stopnia nasycenia parą). Najlepsze efekty można uzyskać, za­ pewniając przepływ powietrza nad MWK (na przykład przez pozosta­ wienie otworów przepływowych na brzegach posadzki znajdującej się nad MWK). Na strychach bez posadzki skuteczne jest proste ułożenie MWK na zakład, bezpośrednio na termoizolacji leżącej na stropie.

Oprócz tych zastosowań warto wspomnieć, że MWK można uło­ żyć tak samo jak FWK, czyli z dwoma szczelinami w poddaszach mieszkalnych lub z jedną szczeliną utworzoną przez kontrłatę, ale z przestrzenią wentylowaną (pod MWK/FWK) na strychu. Ten ostatni wariant wymaga czasami zastosowania tymczasowych wkładek przy­ spieszających usuwanie wilgoci z poddasza (rys. 7). Wkładki są ko­ nieczne w nowo budowanych domach z powodu gromadzenia się dużej ilości wilgoci na poddaszu, która w postaci unoszącej się pary wodnej skrapla się obficie na zimnej MWK. Takie procesy mogą się powtarzać przez pierwsze 3–4 lata po wybudowaniu. Potem wilgoci jest dużo mniej i wkładki nie będą już potrzebne – można je wyjąć.

W praktyce większość dachów ma najczęściej nachylenie od 25 do 45°. W tym zakresie MWK w podstawowym zastosowaniu ukła­ da się w najprostszej wersji (zgodnie z zaleceniami zawartymi w „Wy­ tycznych dekarskich – Zeszyt 1 i Zeszyt 2”). Jednak sposób ułożenia MWK zależy od kąta nachylenia według dwóch kategorii:

»»stopniowania

zgodnego z klasami szczelności („Wytyczne dekar­

skie – Zeszyt 1 i Zeszyt 2”),

»»zasad wentylacji.

Dlatego w dachach o kącie nachylenia poniżej 20° należy wyko­ nać wiele dodatkowych czynności zwiększających szczelność war­ Fot. 4. Dach pokryty panelami zatrzaskowymi ułożonymi na półdeskowaniu. Mię­ dzy blachą a deskami jest specjalna MWK (o gramaturze 265 g/m2) jako warstwa poślizgowa. Pod kontrłatami leży MWK w typowym zastosowaniu (o gramaturze Fot. autor 150 g/m2). Wlot do szczeliny jest pod pasem startowym

66

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

stwy budowanej z MWK. Przede wszystkim należy zakleić zakłady i uszczelnić kontrłaty. Im niższy kąt nachylenia, tym membrana powinna być grubsza, a listwy kontrłat wyższe (zgodnie z zasadami wentylacji według DIN 4108-3).

BUDOWA Membrany dachowe, zwane również foliami dachowymi, są nowoczesnym materiałem, zastępującym papę układaną pod docelowe pokrycie dachowe.

Są łatwiejsze do ułożenia i lżejsze, a dzięki swoim właściwościom skutecznie zabezpieczają poddasze i warstwę izolacji termicznej przed wilgocią i wiatrem.

Membrany nowej generacji to aż sześć miesięcy dopuszczalnej ekspozycji na niszczące działanie słońca oraz bardzo duża odporność na wysokie temperatury – nawet 120°C. Parametry i właściwości membrany mdm® Ventia Neo Membrany dachowe to produkty zaawanso­ wane technologicznie. Sercem membrany jest tzw. film funkcyjny, który ma właściwości dyfuzyjne (zdolność do przepuszczania pary wodnej) i wodoszczelne. Dzięki niemu mem­ brana „oddycha” – umożliwia odparowywanie wilgoci nagromadzonej w konstrukcji dachu podczas budowy i uwalnianej przez materia­ ły budowlane jeszcze przez wiele miesięcy po oddaniu budynku do użytko­wania.

Paroprzepuszczalność membran określa się za pomocą parametru Sd. Wartość Sd dla danej membrany odnosi się do grubości

Membrany dachowe nowej generacji

warstwy powietrza (wyrażonej w metrach)

peraturę – dachy kryte blachą lub blacho­

parametrem jest odporność na przecieranie

o takim samym oporze dla pary jak ta mem­

dachówką oraz te, na których instaluje się

i rozdzieranie, do których może dojść w ele­

brana. Dla przykładu, niezwykle wytrzymała

panele fotowoltaiczne nagrzewają się do eks­

mentach konstrukcyjnych dachu lub na eta­

tremalnych temperatur. Ostatnim znaczącym

pie montażu.

membrana dachowa

mdm®

Ventia Neo 200

charakteryzuje się wysoką paroprzepuszczalnością – Sd = 0,12 [m], co oznacza, że stawia taki sam, znikomy opór dyfuzyjny, jak warstwa powietrza o grubości 12 cm. Jed­ nocześnie, dzięki swojej wodoszczelności, membrana stanowi skuteczne zabezpiecze­ nie przed deszczem i śniegiem podwiewa­ nym pod pokrycie dachowe.

Trwałość membran określa się według kilku kryteriów, z których najważniejszym jest odporność na promieniowanie UV (bez­ pośrednie działanie słońca na nieosłonięty jeszcze pokryciem dachowym materiał), w wyniku którego powstają mikropęknięcia osłabiające membranę i redukujące jej wła­ ściwości wodoszczelne. Kolejnym istotnym czynnikiem jest odporność na wysoką tem-

68

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

BUDOWA Membrana dachowa mdm® Ventia Neo stanowi idealne rozwiązanie przy budowie domu. Dzięki wysokiej paroprzepuszczal­ ności można ją stosować bezpośrednio na warstwie termoizolacji, a także na dachach z pełnym deskowaniem. Skutecznie chroni przed wodą, ma dużą wytrzymałość mecha­ niczną, a czas dopuszczalnej ekspozycji na promieniowanie UV to aż sześć miesięcy.

Odporność na działanie wysokich temperatur sięga 120oC.

mdm® VENTIA NEO 200

mdm® VENTIA NEO 170

Aby zapewnić odpowiednią wytrzymałość mechaniczną, w membranie mdm® Ventia Neo zastosowano niezwykle elastyczny, ultra­ nowoczesny film TPU (termoplastyczny po­ liuretan), który gwarantuje znacznie wyższą odporność na rozciąganie, rozdzieranie oraz procesy starzenia niż w przypadku membran z filmem mikroporowatym (PP). Wysokie parametry techniczne klasyfikują membranę mdm® Ventia Neo w kategorii premium.

Folia mdm® Ventia Neo 170 przeszła specjalistyczne testy w Instytucie Fraunhofera IBP w Stuttgarcie. Podczas testów próbkę membrany rozciągnięto na przygotowanej konstrukcji, a następnie poddano działaniu

Opisywany produkt, inaczej niż w przy­

izolacji, dzięki czemu pośrednio wpływa na

wody działającej pod wysokim ciśnieniem.

padku konkurencyjnych rozwiązań, wytwa­

obniżenie ilości energii niezbędnej do ogrza­

Wynik przeprowadzonych doświadczeń do-

rzany jest z wykorzystaniem innowacyjnej

nia budynku (spadek emisji CO2, redukcja

wodzi, że przedmiotowa membrana jest od-

technologii laminacji. Dzięki zastosowaniu

kosztów ogrzewania).

porna na perforację wywołaną przez gwoź-

metody laminowania klejem, włókna z tka­

Zgodnie z warunkami technicznymi, ja­

dzie i wkręty.

niny igłowanej są równomiernie wygładzo­

kim powinny odpowiadać budynki i ich usy­

To nie jedyne właściwości membrany

ne i nie ingerują w warstwę funkcyjną – jak

tuowanie (DzU z 2002 r. nr 75, poz. 690

mdm® Ventia Neo. Produkt charakteryzuje

w przypadku technologii wylewania na cie­

z późn. zm.) wszystkie zewnętrzne przegrody

się wysoką klasą reakcji na ogień – B-s1,

pło warstwy TPU. Produkt został objęty aż

budowlane należy projektować i wykonywać

d0 (wyrób o bardzo ograniczonym udziale

15-letnią gwarancją producenta.

pod kątem osiągnięcia ich całkowitej szczel­

w pożarze). Folia została zaklasyfikowana

Membrana

mdm®

Ventia Neo jest bez­

ności na przenikanie powietrza.

jako niezapalny wyrób budowlany – zgodnie

pieczna dla zdrowia człowieka i proekolo­

Ze względu na wymaganą szczelność

z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury.

giczna – zapewnia prawidłową pracę termo­

przegrody krawędzie membrany mdm® Ven­

Parametry techniczne

tia Neo 200 TT pokryto specjalistycznym

VENTIA NEO 170

VENTIA NEO 200

wzdłuż

410 N/50 mm

520 N/50 mm

sobą kolejno układanych warstw. Produkt

w poprzek

390 N/50 mm

440 N/50 mm

oferowany jest w wersji z dwoma zinte­

wzdłuż

300 N

320 N

growanymi paskami klejącymi (oznaczenie

w poprzek

310 N

370 N

TT). Układanie kolejnych pasów membrany

Wodoszczelność

W1

W1

Współczynnik Sd

0,12 m

0,12 m

2 warstwy

2 warstwy

od –40 do +120°C

od –40 do +120°C

Dopuszczalna ekspozycja na promienie UV

max 6 miesięcy

max 6 miesięcy

Możliwość stosowania na dachu z pełnym deskowaniem

TAK

TAK

170 g/m2

200 g/m2

Wytrzymałość na rozciąganie Wytrzymałość na rozdarcie (gwóźdź)

Ilość warstw Odporność na działanie temperatury

Gramatura Grubość Szerokość/długość rolki

0,6 mm

0,9 mm

1,5 m/50 m

1,5 m/50 m

mdm® Ventia NEO 170 oferowana jest z jednym, niezwykle mocnym paskiem klejącym (T). mdm® Ventia NEO 200 dla ułatwienia pracy oferowana jest w wersji z dwoma zintegrowanymi paskami klejącymi (TT).

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

klejem, który umożliwia silne połączenie ze

może odbywać się naprzemiennie – z pra­ wej krawędzi dachu do lewej i z lewej do prawej, co przekłada się na mniejsze zuży­ cie materiału i znaczną oszczędność czasu pracy dekarza.

Producent kominków VIRTUM®: mdm NT Sp. z o.o. ul. Bestwińska 143, 43-346 Bielsko-Biała tel. 33 47 94 401, biuro@mdmnt.com www.mdmsa.com, www.virtum.com

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

69

INSTALACJE

Narzędzia wykorzystywane

w pracy elektryka Tomasz Łukaszewski

jest bardzo duży. Każde powinno zapewniać

Przystępując do prac instalacyjnych, należy wyposażyć się w odpowiedni sprzęt i narzędzia, które pozwolą bezproblemowo zrealizować zaplanowane prace, ale także zabezpieczą na wypadek nieprzewidzianych robót dodatkowych, jakie trzeba będzie wykonać.

Ważne jest także, aby dzięki wykorzystanym narzędziom prace były zrobione sprawnie i dokładnie oraz zapewniły bezpieczeństwo i optymalny czas pracy.

Co zatem powinno się znaleźć w torbie każdego elektryka? W jakie narzędzia powinien wyposażyć się, planując wykonanie prac montażowych?

bezpieczne użytkowanie i być certyfikowane oraz sprawdzone pod kątem elektrycznym.

Gwarantują to narzędzia spełniające polskie i europejskie normy, często sygnowane sym­ bolem VDE – oznaczającym instytut kontroli, który sprawdza i wydaje certyfikaty zarówno dla urządzeń, komponentów, jak i systemów elektrotechnicznych. Dodatkowo warto zwró­ cić uwagę, czy narzędzia mają odpowiednią izolację (1000 V) i sprawdzić, przy jakim do­ puszczalnym napięciu można nimi pracować.

Kupując narzędzie, warto też upewnić się, że sprzęt dobrze leży w ręce, nie wyślizguje się z niej oraz czy jest wykonany z wysokiej ja­

Pamiętaj o zasadach BHP!

nych do tego celu narzędzi, które muszą

kości materiałów, które zapewnią jego wie­

być sprawne. Obecnie na rynku ich wybór

loletnią eksploatację. Narzędzia elektryczne

Zanim przystąpimy do prac montażowych, warto wspomnieć o kilku zasadach BHP, których dla własnego bezpieczeństwa należy przestrzegać. Warto też pamiętać, że praca przy instalacjach elektrycznych (zarówno niskiego, jak i wysokiego napięcia) to dzia­ łania, które wykonywane w nieprawidłowy sposób mogą zagrażać zdrowiu i życiu. Mówi się, że „elektryka prąd nie tyka”, to jednak życie pisze własne scenariusze i należy pa­ miętać, aby prace wykonywane były z nale­ żytą dokładnością i starannością, przy zasto­ sowaniu indywidualnych środków ochrony (rękawic elektroizolacyjnych, przyłbic, kas­ ków itp.) i z wykorzystaniem przystosowa­

Fot. MILWAUKEE®

Przykładowe narzędzia przydatne w pracy elektryka

70

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

NARZĘDZIA

DEDYKOWANE ELEKTRYKOM

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:

INSTALACJE sowane do młotowiertarki, pozwalające na wiercenie w betonie, czy wiertła koronowe umożliwiające robienie otworów pod pusz­ ki. Do wykonywania przewiertów i wier­ cenia większymi średnicami przydadzą się młotowiertaki wyposażone w mocowanie SDS max lub specjalne wiertnice firmy MIL­ WAUKEE®. Dodatkowo przy realizacji prac montażowych przyda się akumulatorowa wiertarko-wkrętarka, która umożliwi wkrę­ canie śrub i wkrętów oraz wiercenie w drew­ nie i metalu itp. Ciekawym rozwiązaniem są także gwoździarki ułatwiające montaż kabli

RawlHammer 18 V SDS plus z wydajnym mechani­ zmem udarowym Fot. Rawlplug

R-PID18-XL2 Akumulatorowa zakrętarka udarowa RawlWrench 18 V 210 Nm w zestawie Fot. Rawlplug

proponowane są w większych i mniejszych

jak i mierniki laserowe pozwalające na pre­

rozmiarach, aby umożliwić pracę w różnych

cyzyjne określenie odległości oraz miejsca

W pracach na tym etapie sprzymierzeńcem

miejscach i warunkach.

umieszczenia gniazd i łączników czy prze­

każdego elektryka będą: wkrętaki izolowane,

biegu tras kablowych. Do prac niezbędne

zestawy noży (w tym do ściągania izolacji

będą także inne elektronarzędzia. Jednym

z kabli i przewodów elektrycznych), szczyp­

Co powinno się znaleźć w torbie elektryka?

i rurek instalacyjnych.

Biały montaż

z nich jest na pewno młotowiertarka, bez

ce izolowane, ściągacz izolacji, nożyce do

Do podstawowych narzędzi, które zawsze

której często trudno sobie wyobrazić wyko­

cięcia kabli, kombinerki czy różnego rodzaju

warto mieć przy sobie, na pewno należą:

nywanie prac instalacyjnych. Warto tutaj

taśmy izolacyjne. Warto też pamiętać, aby

wkrętaki izolowane, ściągacz izolacji, zaci­

polecić młotowiertarki akumulatorowe wy­

pod ręką mieć wskaźnik napięcia, który po­

skarka końcówek oraz szczypce izolowane,

posażone w akumulatory o napięciu co naj­

może sprawdzić, czy obwód elektryczny jest

które pozwolą na wykonanie ogólnych prac

mniej 18 V i pojemności 2–5 Ah. Przykła­

pod napięciem. Wybór narzędzi jest bardzo

montażowych. To często nie wystarczy,

dem może być RawlHammer 18 V SDS plus

duży. Na co jednak warto zwrócić szczególną

dlatego kompletując sprzęt do pracy, war­

firmy Rawlplug, która cechuje się wydajnym

uwagę przy wyborze?

to zastanowić się, z jakimi działaniami bę­

mechanizmem udarowym, pozwalającym

Wkrętaki izolowane, tak jak w przypadku

dziemy mieli do czynienia. Prace związane

na efektywne wiercenie otworów w betonie

wszystkich opisywanych narzędzi, powinny

z „elektryką” można podzielić przynajmniej

i betonie zbrojonym do 20 mm średnicy oraz

mieć certyfikację VDE oraz odpowiednią izo­

na dwa etapy. Pierwszy to tzw. prace brudne,

wyposażoną w funkcje podkuwania i usta­

lację umożliwiającą bezpieczną pracę przy

dotyczące np. wykonania tras kablowych,

wiania pozycji dłuta pozwalające na wyko­

napięciu do 1000 V. Duży wybór tych narzę­

przepustów czy montażu rozdzielni i puszek.

rzystanie elektronarzędzia podczas skuwa­

dzi ma w ofercie np. MILWAUKEE®. Firma

Drugi, tzw. biały montaż, to z kolei czynno­

nia płytek ceramicznych i usuwania starego

oferuje także różnego rodzaju szczypce izo­

ści związane z montażem osprzętu i apara­

tynku. Dodatkowo dwa akumulatory oraz

lowane zarówno uniwersalne, jak i do cięcia

tów w rozdzielni czy np. montażem opraw

pięćdziesięciominutowa ładowarka w zesta­

bocznego, długie okrągłe czy do zdejmowa­

oświetleniowych. Przyjrzyjmy się zatem, o co

wie gwarantują pracę bez zbędnych przesto­

nia izolacji. Dla ułatwienia i pewności, że po­

warto zadbać, realizując każdy z nich.

jów. Sprzęt ten wyposażony jest we własną

siadamy wszystkie niezbędne w pracach przy

walizkę systemową, która umożliwia łatwe

białym montażu narzędzia, możemy je nabyć

Prace brudne

i wygodne przechowywanie urządzenia wraz

w zestawie, co dodatkowo pozwoli kupić je

Ten etap wymaga wykorzystania zarów­

ze wszystkimi akcesoriami oraz możliwość

w lepszej, niższej cenie. Wszystkie oferowa­

no sprzętu pomiarowego, jak i „ciężkiego”.

połączenia z innymi walizkami dla łatwego

ne produkty były przetestowane napięciem

Obok urządzeń pomiarowych, do których

transportu. Oczywiście sam sprzęt nie wy­

10 000 V i posiadają atest do 1000 V.

można zaliczyć zarówno zwijane przyrządy

starczy, jeżeli nie zadbamy o odpowiednie

Każdemu elektrykowi do komfortowego

do pomiaru odległości, zwane metrówkami,

akcesoria. To na przykład wiertła przysto­

wykonania pracy przyda się automatyczny ściągacz izolacji, tzw. striper. Urządzenie to pozwoli na ściąganie izolacji z przewodów jedno- i wielożyłowych z izolacją z tworzywa sztucznego, gumy, a także teflonu. Przyda się także ściągacz do przewodów płaskich, któ­ ry pomoże w zdjęciu izolacji zewnętrznych i wewnętrznych z PVC i gumy z podtynko­ wych kabli płaskich. Każdy elektryk powinien mieć w swojej torbie także uniwersalną ta­ śmę izolacyjną, która pomoże w zaizolowa­

Zdalnie sterowane akumulatorowe hydrauliczne nożyce do przewodów M18 HCC75R-502C Fot. MILWAUKEE®

72

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

Akumulatorowa hydrauliczna prasa do kabli M18 HCCT109/42-522C Fot. MILWAUKEE®

www.ekspertbudowlany.pl

niu połączeń skręcanych kabli oraz zabezpie­ czy je przed wilgocią.

INSTALACJE

System Rawlplug SC40

– stworzony do skrócenia czasu pracy i podniesienia komfortu montażu seryjnego Gazowy osadzak do betonu i stali R-RAWL-SC40 II generacji to narzędzie umożliwiające seryjne osadzanie gwoździ w betonie i stali konstrukcyjnej z wykorzystaniem napędu gazowego, znacznie zwiększające efektywność prac instalacyjnych, elektrycznych i montażu konstrukcji systemów suchej zabudowy.

M

Do typowych aplikacji należą: mon­ taż uchwytów koryt i kanałów kablowych, uchwytów do kabli i rurek instalacyjnych, obejm i uchwytów hydraulicznych, profili w systemach suchej zabudowy, a także za­ bezpieczanie siatki drucianej jako zbrojenia tynku za pomocą specjalnej podkładki doci­

ontaż seryjny wymaga powtarzal­

II generacji marki Rawlplug. Jest on ideal­

ności, szybkości i precyzji. Odpo­

nym narzędziem wszędzie tam, gdzie mamy

wiedzią na te potrzeby jest nowy

do czynienia z dużą liczbą powtarzalnych

osadzak do betonu i stali R-RAWL-SC40

skowej.

Pracuj szybciej, dłużej i wydajniej

zamocowań.

Współczesne wykonawstwo wiąże się z pra­ cą pod presją czasu, dlatego najlepsze na­ rzędzia na rynku muszą ograniczać do mi­ nimum przestoje z przyczyn technicznych.

Dlatego w nowym osadzaku Rawlplug mamy wytrzymałą i ergonomiczną baterię Li-Ion o pojemności 2.5 Ah i napięciu 7,2 V, dzięki której użytkownik nie musi przerywać pra­ cy. Co to oznacza dla użytkownika? Przede wszystkim wydłużony czas pracy, pozwala­ jący na wykonanie aż 8000 zamocowań na jednym cyklu działania baterii. Dołączony do osadzaka zestaw zawiera dwa akumulatory, które można ładować i wykorzystywać na­ przemiennie – oznacza to aż 16 000 moco­ wań możliwych do wykonania bez przerwy.

Ogromne znaczenie dla warunków pracy ma także skrócony do 30 min czas ładowania nowego osadzaka – to aż o 2/3 mniej od nie­ których jego odpowiedników.

Dzięki energii osadzania (80 J) zapew­ nionej przez mieszankę gazu, wykonanie każdego zamocowania trwa niespełna 1 se­ kundę. W porównaniu z szybkością ręczne­ go wbijania zamocowań czas montażu uległ skróceniu aż 15-krotnie – przy codziennym użytkowaniu widoczne są znaczne oszczęd­ ności.

Precyzja i wygoda pracy Nowy osadzak R-RAWL-SC40 II generacji ma system regulacji głębokości osadzania.

Zamiast bezstopniowego pokrętła regulacji,

74

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

INSTALACJE zastosowany został dwupołożeniowy mecha­ nizm pozwalający na precyzyjne regulowanie głębokości montażu we wszystkich rodzajach podłoża i w każdej aplikacji. Zapewnia on dokładny zakres regulacji przy zachowaniu prostoty konstrukcji i łatwości obsługi.

Nowa generacja osadzaka Rawlplug wy­ różnia się także poprawioną ergonomią: dla większej wygody operatora zmieniono uło­ żenie rękojeści, co znacznie poprawiło wy­ ważenie całej maszyny, a także zredukowa­ no wagę narzędzia do zaledwie 3,4 kg, co istotnie zwiększa komfort pracy. Kompakto­ wa konstrukcja osadzaka zapewnia łatwość manewrowania w trudno dostępnych miej­ scach. Co ważne, w przypadku montażu na stropach, magnetyczna nasadka na lufę po­ zwala na zamocowanie uchwytu stalowego bez przytrzymywania.

nocześnie zapewnić swobodę pracy, zwłasz­

czyszczeń do wnętrza narzędzia zostały ogra­

Konstrukcja urządzenia zapewnia ochronę

cza w pobliżu ścian czy słupów. Budowa jej

niczone do minimum.

komponentów wewnętrznych przed kurzem

przedniej części zapewnia o wiele lepszą

i większymi odpryskami betonu, które po­

ochronę, co sprawia, że żywotność narzę­

wstają podczas montażu. Osłona została za­

dzia została zwiększona o około 40%. Dzięki

projektowana tak, aby maksymalnie chronić

temu możemy mieć pewność, że przestoje

Rawlplug, opracowując nową generację osa­

urządzenie przed zanieczyszczeniami, a jed­

w pracy spowodowane dostaniem się zanie­

dzaka, stworzył narzędzie, które rozwiązuje

Eksperckie wsparcie profesjonalistów

wszystkie najważniejsze problemy wystę­

pujące podczas montażu bezpośredniego.

Osadzak Rawlplug II generacji sprzedawany jest z wytrzymałą baterią Li-Ion, ładowarką do szybkiego ładowania akumulatora, starto­ wym zestawem gwoździ, a także zestawem ochronnym dla operatora, składającym się z okularów i ochraniaczy słuchu.

Wszelkie szczegóły dotyczące obsługi osa­ dzaka opisane zostały w przejrzystej instruk­ cji użytkownika, która pozwala rozpocząć zu­ pełnie nowy etap prac budowlanych – etap, na którym ręczna aplikacja zamocowań bę­ dzie szybsza, dokładniejsza i wydajniejsza niż dotychczas.

Rawlplug SA ul. Kwidzyńska 6, 51-416 Wrocław tel. 71 32 60 100, 71 37 26 111 www.rawlplug.com, info@rawlplug.com EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

75

INSTALACJE mgr inż. Karol Kuczyński

Przy doborze systemu zasilania należy uwzględnić typ zasilacza ze względu na jego niezawodność oraz sposób połączenia odbiorników i ich grup. Należy uwzględnić znaczenie odbiorników i wymagany czas podtrzymania zasilania. Praca niektórych odbiorników może być zakończona bezpośrednio po zaniku zasilania podstawowego. Wyłączenie części odbiorników powoduje oszczędność zgromadzonej w akumulatorach energii, która może być wykorzystana do wydłużenia czasu podtrzymania odbiorników wymagających zasilania gwarantowanego.

Fot. Schneider Electric

ZASTOSOWANIE ZASILACZY UPS

w instalacjach domowych – co jest ważne przy wyborze urządzenia?

Do czego przydadzą się UPS-y w domu?

Należy jednak dobrać kable i inne elementy

formator separujący. Przy doborze zasilaczy

obwodu zasilania na moc docelową [2, 3].

Zasilacze UPS to urządzenia przeznaczone

UPS należy koniecznie uwzględniać rzeczy­

Dla UPS-ów średniej i dużej mocy moc

do zapewnienia bezprzerwowej pracy urzą­

wiste wartości prądu obciążenia, a nie tylko

odbiorników może być zapewniona przez

dzeń komputerowych, łączności oraz innych

moc odbiorników [1, 4].

sumę mocy UPS-ów pracujących równolegle

odbiorników

elektrycznych

o

znaczeniu

krytycznym w przypadku zaniku napięcia

76

energetycznej poprzez wbudowany trans­

Dobór mocy UPS-a

(sumacyjnie).

Topologia wykonania

w sieci zasilającej. Systemy bezpieczeństwa

Moc znamionowa UPS-a jest mocą na wyj­

w inteligentnym budynku również wymagają

ściu zasilacza, czyli jest to moc, jaką UPS

Topologia Off-Line (VFD) charakteryzuje się

zasilania awaryjnego. O takiej konieczno­

jest w stanie dostarczyć do odbiorników. Moc

tym, że UPS pracuje normalnie z sieci, filtru­

ści przekonał się właściciel nowoczesnego

pobierana przez UPS jest większa o wartość

jąc napięcie wejściowe. Napięcie i częstotli­

domu, z którego nie mógł wyjść. System za­

strat oraz moc potrzebną na doładowanie ba­

wość wyjściowa nie są regulowane, tzn. ich

działał prawidłowo, gdyż w przypadku braku

terii akumulatorów w zasilaczu UPS. Posia­

parametry są takie, jak sieci zasilającej. Po

zasilania miał zablokować wszystkie drzwi

dając koncepcję układu zasilania gwaranto­

przekroczeniu parametrów zakresu napięcia

i okna, uniemożliwiając wejście złodziejom

wanego, można przystąpić do dobrania mocy

wejściowego lub częstotliwości następuje

do środka. Niestety również właściciel zo­

poszczególnych zasilaczy UPS. Po wyliczeniu

przełączenie na pracę bateryjną w czasie kilku

stał praktycznie uwięziony w swoim domu,

mocy zapotrzebowanej przez odbiory należy

milisekund. UPS zasila odbiory do czasu roz­

a okna z szybami P8 nie ułatwiały opuszcze­

dobrać moc UPS-a. Ponieważ współczynnik

ładowania baterii lub powrotu napięcia zasila­

nia budynku. Po tym przypadku w domu za­

mocy wyjściowej UPS-a jest różny dla róż­

jącego do akceptowalnych parametrów [1, 2].

instalowany został cały układ zasilania awa­

nych konstrukcji, należy uwzględnić zarów­

O topologii Line-Interactive (VI) mówimy

ryjnego podtrzymujący system zabezpieczeń

no moc pozorną, w [VA], jak i moc czyn­

wówczas, gdy UPS pracuje normalnie z sieci

oraz układ zapewniający zasilanie obiektu

ną, w [W]. Przy doborze mocy zaleca się

o niezależnej częstotliwości (jak częstotli­

nawet przez wiele godzin.

uwzględnienie potrzeb na przyszłą rozbudo­

wość sieci) i regulowanej wartości napięcia

Zasilacze UPS (Uninterruptable Power

wę odbiorników. Zwykle przewymiarowanie

w zadanym przedziale bez wykorzystania

Supply) należą obecnie do najbardziej rozpo­

wynosi 20% mocy odbiorników. Niektóre

energii z baterii akumulatorów. Gdy napięcie

wszechnionych urządzeń podtrzymujących

zasilacze UPS mają możliwość zwiększenia

i częstotliwość sieci znajdą się poza zadaną

napięcie zasilania na wyjściu. Dodatkowo

mocy poprzez aktualizację oprogramowania

tolerancją, następuje przełączenie na pracę

zapewniają one eliminację zakłóceń pocho­

UPS-a, bez konieczności dokładania dodat­

z baterii, tak jak ma to miejsce w zasilaczach

dzących z sieci elektroenergetycznej oraz

kowych elementów systemu. Taka możliwość

Off-Line. Generalnie różnica pomiędzy VFD

mogą izolować galwanicznie odbiory od sieci

zapewnia rozbudowę systemu w przyszłości.

a VI polega na możliwości regulacji wartości

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

INSTALACJE napięcia zasilającego w czasie pracy normal­

redukuje jedynie średnią moc pobieraną

nej [1, 2].

przez system, podczas gdy moc maksymal­

W zasilaczach typu Line-Interactive układ

na pozostaje na niezmienionym poziomie.

automatycznej regulacji napięcia (AVR – Au-

Należy również zdawać sobie sprawę, że

tomatic Voltage Regulation) umożliwia pod­

w przypadku, gdy udział mocy procesora

wyższenie lub obniżenie wartości napięcia,

w całkowitym poborze mocy komputera

bez konieczności czerpania energii z akumu­

wzrasta, wahania całkowitego poboru mocy

latora [4, 5].

przez zasilacz komputerowy powodowane

Topologia On-Line (VFI) – UPS w cza­

obciążeniem obliczeniowym stają się pro­

sie pracy normalnej dwukrotnie konwertuje

centowo odpowiednio większe. Jeszcze kil­

energię ac/dc i dc/ac, a na wyjściu UPS-a do­ starczane jest zasilanie o stabilnych parame­ trach napięcia i częstotliwości. Gdy zasilanie sieciowe nie spełnia warunków dopuszczal­

EVER ECO LCD umożliwia szybką i łatwą wymianę baterii Fot. Ever

Dynamiczny pobór mocy

ka lat temu zasilacze do komputerów stoso­ wanych do obróbki zaawansowanej grafiki lub gier miały 400–600 W mocy. Obecnie producenci, stosując energooszczędne pro­

nych przez UPS (napięcie, częstotliwość),

W latach dziewięćdziesiątych prawie wszyst­

cesory i karty graficzne, ograniczyli moc

następuje przełączenie na pracę z baterii,

kie komputery charakteryzowały się niemal

zasilacza komputerowego nawet do 180 W.

przy czym na wyjściu zasilacza UPS nie wy­

stałym poborem mocy. Główne przyczyny

W takim przypadku zasilacz UPS 500 VA

stępuje przerwa w zasilaniu. Zmiana trybu

wahań mocy w komputerach były związane

powinien zapewnić kilka minut podtrzyma­

pracy odbywa się w zerowym czasie [1, 2].

z rozpędzaniem się napędów dyskowych oraz

nia bateryjnego, aby można było zapisać

Topologie Off-Line (VFD) i Line-Inter­

zmianami prędkości obrotowej wentylatorów

wyniki swojej pracy. W zależności od pod­

ac­tive (VI) mają najczęściej zastosowanie

wynikającymi z regulacji temperatury. Obcią­

łączonych odbiorników zmienia się cos j za­

dla jednofazowych UPS-ów małych mocy,

żenie obliczeniowe procesorów oraz syste­

silacza i przeliczenie między mocą pozorną

do 3 kVA, podłączanych do gniazd siecio­

mów pamięci powodowało pomijalne waha­

a mocą czynną.

wych lub podłączonych na stałe, do 10 kVA

nia całkowitego poboru mocy. W przypadku

W najgorszym przypadku spotkałem się

i wszędzie tam, gdzie jakość zasilania jest na

typowych komputerów przeznaczonych dla

z zasilaczami UPS, których cos j wynosiło

poziomie tolerowanym przez odbiory. Zasila­

małych firm lub przedsiębiorstw całkowi­

0,5, co oznaczało, że S = 800 VA dawało

cze UPS mogą być wyposażone w tradycyj­

te wahania mocy miały wartość rzędu 5%

moc P = 400 W. Najczęściej cos j jest jed­

ne gniazda wtyczkowe na wyjściu, IEC C13

i były całkowicie niezależne od obciążenia

nak w zakresie 0,8–0,99.

lub IEC C19. Zasilacze UPS większych mocy

obliczeniowego [6].

mają stałe przyłącza śrubowe.

Znaczące obniżenie poboru mocy wymaga

UPS-y do zastosowań specjalnych

W przypadku, gdy jakość zasilania siecio­

współpracy systemu BIOS, układu chipsetu,

wego jest niska (występują częste zapady

procesora i systemu operacyjnego. W takim

Coraz częściej użytkownicy poszukują zasila­

napięcia), UPS-y Line-Interactive będą czę­

systemie z funkcją zarządzania zasilaniem za

czy awaryjnych przeznaczonych do zabezpie­

sto korzystały z baterii, powodując szybsze

każdym razem, gdy wykorzystanie proceso­

czenia pracy kotłów centralnego ogrzewania,

ich zużycie i częstsze wymiany. Topologia

rów spada poniżej 100%, system operacyjny

pomp, kominków z płaszczem wodnym itp.

­On-Line stanowi najlepsze rozwiązanie za­

wprowadza tryb bezczynności, co powoduje

Dostępne na rynku urządzenia mają moc od

równo dla odbiorników IT, przemysłowych,

przejście procesorów w stan niskiego poboru

100 do 300 W mocy ciągłej. Często ­UPS-y

jak i najprostszych zastosowań [1, 2].

mocy. Ilość czasu spędzonego w trybie niskie­

mogą być uruchamiane bez podłączonej

go poboru mocy jest odwrotnie proporcjonal­

sieci dzięki funkcji tzw. zimny start. UPS-y

na do obciążenia obliczeniowego systemu,

przeznaczone do pieców c.o. dają możliwość

tj. procesor pracujący przy wykorzystaniu

wydłużenia czasu pracy poprzez dodanie

20% mocy obliczeniowej będzie przez 80%

dodatkowych modułów bateryjnych lub aku­

czasu znajdował się w stanie niskiego poboru

mulatorów samochodowych [4, 5]. W takim

mocy [6].

przypadku czas podtrzymania napięcia może

Rozwiązania stosowane w celu osiągania stanów niskiego poboru mocy różnią się po­ między producentami i rodzinami procesorów, niemniej jednak te najczęściej spotykanie po­ legają na obniżaniu częstotliwości lub ograni­ czeniu taktowania zegara oraz wyłączaniu lub obniżaniu napięcia zasilającego różne elemen­ ty procesora, układów chipset i pamięci. Inna jeszcze metoda polega na dostosowywaniu częstotliwości taktowania oraz poziomu na­ pięcia zasilającego procesor do jego obciąże­ nia w trybie innym niż bezczynność [6].

Warto zaznaczyć, że każde rozwiązanie, Zasilacz UPS z gniazdami IEC C13

EKSPERT BUDOWLANY

Fot. autor

nr 1/2022

które warunkowo obniża moc procesora, www.ekspertbudowlany.pl

dochodzić do kilkunastu godzin.

Literatura 1. A. Baranecki, „Jakość zasilania – niezawodność systemów zasilania gwarantowanego – uwagi dla projektantów”, t. 3, Poradnik Inżyniera Elektryka, WNT, Warszawa 2005.

2. J. Wiatr, M. Orzechowski, „Poradnik projektanta elektryka”, Dom Wydawniczy MEDIUM, Warszawa 2012.

3. H. Markiewicz, „Urządzenia i układy rezerwowego zasilania odbiorców energii elektrycznej”, PCPM, Wrocław 2001.

4. K. Kuczyński, „Zasilacze UPS”, „Ekspert Budowla­ ny” nr 6/2020.

5. Materiały firmy Ever.

6. Materiały firmy APC by Schneider Electric.

77

ZASILACZE UPS GREGATY POLSKA A TEL. 61 665 66 04, KOM. 507 127 760 BIURO@AGREGATYPOLSKA.PL WWW.AGREGATYPOLSKA.PL Zobacz więcej

AMPLON Technologia: True On-Line (VFI). Znamionowa moc wyjściowa: 1/2/3/5/6/10 kVA. Dopuszczalne przeciążenie: <105%/praca ciągła, 106~125%/1 min, 126~150%/0,25 min dla 1/2/3 kVA <106~110%/10 min, 111~125%/5 min, 126~150%/0,5 min dla 5/6/10 kVA. „Miękki” (soft) start/obejście (bypass) automatyczne/ręczne: +/+/+. Zabezpieczenie zwarciowe/przeciążeniowe/termiczne akumulatorów: +/+/+. Stopień ochrony obudowy: IP20. Wbudowane porty komunikacyjne: RS-232, gniazdo Smart (karta SNMP IPv6/IPv4, Modbus, Relay), USB, port REPO, gniazdo mini Smart. Wymiary zewnętrzne (wys.×szer.×gł.): 440×335×89 mm/RT1, 440×432×89 mm/RT2, 440×610×89 mm/RT3, 440×671×89 mm/RT5, 440×671×89 mm/RT6, 440×623×89 mm/RT10. Masa całkowita: 12 kg/RT1, 18 kg/RT2, 28 kg/RT3, 16 kg/RT5, 16 kg/RT6, 22 kg/RT10. Temperatura pracy (otoczenia): od 0 do 40ºC. Uwagi techniczne: możliwość uruchamiania z sieci energetycznej lub z samych akumulatorów, wielojęzyczny wyświetlacz LCD, wysoka sprawność. Normy, atesty, certyfikaty, standardy, znaki jakości: CE, EN 62040-1, EN 62040-2. Gwarancja: 24 miesiące (opcja do 60 miesięcy).

ENTRUM ELEKTRONIKI STOSOWANEJ CES SP. Z O. O. C TEL. 12 398 74 01 ZASILANIE@CES.COM.PL, WWW.CES.COM.PL Zobacz więcej

CES OMEGA RT Technologia: True On-Line (VFI). Znamionowa moc wyjściowa: 1–10 kVA. Dopuszczalne przeciążenie: 125%/1 min, 150%/30 s, 110%/10 min, 125%/1 min, 150%/30 s (Omega RT 6 kVA i 10 kVA). „Miękki” (soft) start/obejście (bypass) automatyczne/ręczne: +/+/+. Zabezpieczenie zwarciowe/przeciążeniowe/termiczne akumulatorów: +/+/+. Stopień ochrony obudowy: IP20.

Wbudowane porty komunikacyjne: USB, RS-232, EPO. Wymiary zewnętrzne (wys.×szer.×gł.): 88×440×468 mm (Omega RT 1 kVA), 88×440×658 mm (Omega RT 2 i 3 kVA), 176×440×660 mm (Omega RT 6 i 10 kVA). Masa całkowita: 12–63 kg, w zależności od modelu. Temperatura pracy (otoczenia): od 0 do 40ºC. Uwagi techniczne: technologia sterowania DSP, współczynnik mocy wejściowej 0,99, korekta współczynnika mocy wejściowej PFC, praca ECO, wyłącznik EPO. Normy, atesty, certyfikaty, standardy, znaki jakości: Dyrektywy: 2014/30/UE – EMC, 2014/35/ UE – LVD, Certyfikat CE. Gwarancja: 24 miesiące.

SPÓŁDZIELNIA PRACY ELEKTRONIKI I INFORMATYKI „ETA” TEL. 61 841-00-73 SPRZEDAZ@ETA.COM.PL, WWW.ETA.COM.PL Zobacz więcej

ZASILACZE UPS 520–1600 SINUS Technologia: Line-interactive (VI).

Znamionowa moc wyjściowa: 520–1600 VA. Zabezpieczenie zwarciowe/przeciążeniowe/termiczne akumulatorów.

Stopień ochrony obudowy: IP20.

Wbudowane porty komunikacyjne: RS232/USB. Wymiary zewnętrzne (wys.×szer.×gł.): w zależności od modelu.

Masa całkowita: od 7 do 35 kg.

Temperatura pracy (otoczenia): od 0 do 40ºC. Normy, atesty, certyfikaty, standardy, znaki jakości: CE. Uwagi techniczne: modele dostępne w wersji tower lub rack. W ofercie specjalna wersja

dla kotłów centralnego ogrzewania. Współpracują z dyskami zewnętrznymi Synology.

Wyprodukowane w Polsce.

Gwarancja: 48 miesiący (akumulatory 24 miesiące).

78

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

ZASILACZE UPS VER SP. Z O.O. E TEL. 61 650 04 00 UPS@EVER.EU, WWW.EVER.EU Zobacz więcej

UPS EVER POWERLINE RT PLUS (6–10 KVA) (BEZ BATERII) Opis produktu: POWERLINE RT PLUS 6-10 kVA to najnowsza seria zasilaczy UPS, skonstruowanych w topologii podwójnej konwersji (VFI), w których wyjścio­ wa moc czynna osiąga wartość mocy pozornej. Zasilacze te przeznaczone są dla: serwerów, urządzeń telekomunikacyjnych, centrów danych oraz infrastruktury IT w celu zapewnienia ochrony podłączonych urządzeń przed problemami występującymi w sieci zasilającej, takimi jak prze­ rwy w dostawie energii elektrycznej, wzrosty i zapady napięcia, przepięcia oraz zakłócenia harmoniczne.

Zasilacze wyposażone zostały w rozbudowany system komunikacji poprzez kartę zarządzającą, interfejs komunikacyjny RS232 oraz USB HID, który umożliwia współpracę UPS-a z innymi urządzeniami bez konieczności instalowania oprogramowania.

Dzięki wbudowanym stykom bezpotencjałowym (1 – wejściowy, 1 – wyjściowy) istnieje możliwość zdalnego sterowania zasilaczem oraz sygnalizacji określonych jego stanów pracy.

Zasilacze POWERLINE RT PLUS 6–10 kVA nie mają wewnętrznych akumulatorów, w celu zapewnienia awaryjnego podtrzymania zasilania wymagany jest przynajmniej 1 moduł bateryjny.

Cechy charakterystyczne: Wyjściowa moc czynna równa mocy pozornej (PF = 1)!

Obudowa Rack/Tower z graficznym wyświetlaczem LCD Tryb ECO Możliwość zarządzania gniazdami wyjściowymi (1 sekcja – dostępne po podłączeniu

do zasilacza PDU)

Funkcja Start-on-battery (tzw. zimny start) umożliwia uruchomienie UPS przy braku

napięcia z sieci

Prąd ładowania konfigurowalny z poziomu LCD (od 1 do 4 A) Praca równoległa do trzech jednostek Zabezpieczenia: przeciążeniowe, przeciwzwarciowe, przepięciowe, termiczne

UPS EVER POWERLINE GREEN 33 PRO (10–20 KVA) Wybrane parametry:

UPS EVER POWERLINE GREEN 33 LITE (30–60 KVA) Wybrane parametry:

Topologia: VFI (On-Line, VFI-SS-111)

Topologia: VFI (On-Line, VFI-SS-111)

Liczba faz napięcia (wejścia/wyjścia): 3/3

Liczba faz napięcia (wejścia/wyjścia): 3/3

Moc wyjściowa pozorna [VA]:

Moc wyjściowa pozorna [VA]:

10 000; 15 000; 20 000

30 000; 40 000; 50 000; 60 000

Moc wyjściowa czynna [W]:

Moc wyjściowa czynna [W]:

Typ obudowy: Tower

Typ obudowy: Tower

10 000; 15 000; 20 000

24 000; 32 000; 40 000; 45 000

Opis produktów: Zasilacze z serii POWERLINE GREEN są urządzeniami klasy On-Line (VFI), przeznaczonymi do współpracy z urządzeniami zasilanymi z trójfazowej sieci elektro­ energetycznej. Przeznaczone do współpracy ze szczególnie wrażliwymi odbiornikami. Jest to seria zaawansowanych technologicznie zasilaczy UPS przeznaczonych zarówno do infrastruktury informatycznej (serwery, sieci komputerowe, system obróbki danych), jak i urządzeń przemysłowych.

Cechy charakterystyczne: Praca w trybie On-Line z rzeczywistym podwójnym przetwarzaniem, z sinusoidalnym napięciem wyjściowym (o parametrach najwyższej jakości VFI SS-111).

Kompensacja wejściowej mocy biernej zasilacza – uzyskiwanie korzyści finansowych z uwagi na zmniejszanie opłat za zużycie mocy biernej.

Wysoki prąd zwarcia, dzięki czemu osiąga się wysoką selektywność zabezpieczeń na liniach dystrybucji zasilania.

Praca hybrydowa – wydłużenie czasu pracy autonomicznej (funkcjonowania w trybie rezerwowym) dzięki dostarczaniu energii do falownika jednocześnie z akumulatorów oraz z sieci o złych parametrach – dla określonego przedziału degradacji parametrów napięcia sieciowego (bardzo szerokie wejściowe okno napięciowe).

Osiąganie wysokich sprawności w szerokim zakresie obciążeń dzięki zastosowaniu podzespołów o wysokiej jakości.

Dynamiczny algorytm sterowania chłodzeniem, pozwalający na adaptacyjne dostosowanie wydajności układu chłodzenia do aktualnego stanu urządzenia (minimalizacja strat mocy i kosztów wynikających z zapotrzebowania na chłodzenie).

Technologia Intelligent Battery Management wykorzystująca zaawansowane zarządzanie akumulatorami w celu zwiększenia ich żywotności oraz optymalizacji czasu i energii doładowania.

Możliwość pracy w trybie ECO. Funkcja Start-on-battery umożliwia uruchomienie UPS-a nawet wówczas, gdy zasilanie z sieci nie jest dostępne (tzw. zimny start).

Możliwość współpracy z zewnętrznymi panelami zarządzającymi (działającymi na systemie Android), a także wykorzystania interfejsów komunikacyjnych RS232, RS485, USB, sieciowej karty zarządzającej SNMP/HTTP, wejść sterujących i programowalnych wyjść bezpotencjałowych oraz zintegrowany panel operatorski LCD – pozwalające na indywidualny wybór sposobu zdalnego zarządzania UPS-em.

Funkcja zdalnego awaryjnego wyłączania zasilania EPO (Emergency Power Off), umożliwiająca przerwanie dostarczania energii do urządzeń odbiorczych z wyjścia zasilacza w ekstremalnych sytuacjach (np. pożar).

Uzyskiwanie informacji o temperaturze i wilgotności na podstawie realizowanych pomiarów – możliwość analizy parametrów środowiskowych.

Rejestr zdarzeń.

Tzw. miękki start – zabezpiecza prawidłowe uruchomienie systemu zasilania gwarantowanego (ochrona przed powstawaniem niekorzystnych stanów przejściowych).

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

79

ZASILACZE UPS EHUA POLSKA K TEL. 58 531 36 10, TEL. 512 659 376 POLAND@KEHUA.COM, WWW.KEHUA.COM/PO/ Zobacz więcej

KR-RM LI Technologia: True On-Line (VFI). Znamionowa moc wyjściowa: 1–3 kVA. Dopuszczalne przeciążenie: 115%/1 min, 133%/1 s, >134%/200 ms. „Miękki” (soft) start/obejście (bypass) automatyczne/ręczne: +/-/-. Zabezpieczenie zwarciowe/przeciążeniowe/termiczne akumulatorów: +/+/+. Stopień ochrony obudowy: IP20. Wbudowane porty komunikacyjne: USB, opcja slot na kartę: SNMP, RS-232, dry contact. Wymiary zewnętrzne (wys.×szer.×gł.): od 87×438×420 do 87×438×570 mm. Masa całkowita: od 8,9 do 16,1 kg. Temperatura pracy (otoczenia): od 0 do 40ºC (do 60ºC). Uwagi techniczne: beztransformatorowy zasilacz z bateriami Li-Ion do monta­ żu w szafach RACK lub jako wolno stojący, wyposażony w ekran LCD, którego wyświetlanie moż­ na obrócić, sprawność 93%. Gwarancja: 24 miesiące.

CHNEIDER ELECTRIC POLSKA SP. Z O.O. S TEL. 801 171 500, 22 511 84 64 POLAND.HELPDESK@SCHNEIDER-ELECTRIC.COM WWW.SE.COM/PL/PL/ Zobacz więcej

BR1200S Technologia: Line-interactive (VI). Znamionowa moc wyjściowa: 1,2 kVA. „Miękki” (soft) start/ obejście (bypass) automatyczne/ręczne: -/-/-. Zabezpieczenie zwarciowe/przeciążeniowe/termiczne akumulatorów: +/+/-. Stopień ochrony obudowy: IP20. Wbudowane porty komunikacyjne: Serial Port USB (obsługa oprogramowania PowerChute Personal Edition). Wymiary zewnętrzne (wys.×szer.×gł.): od 260×100×368 mm. Masa całkowita: 11,7 kg. Temperatura pracy (otoczenia): od 0 do 40ºC. Uwagi techniczne: 8 gniazd wyjściowych IEC 60320 C13 (6×zasilanie zapasowe i 2×ochrona przeciwprzepięciowa), 1 gniazdo wejściowe IEC-320 C14, 2×USB (1×USB Typu A, 1×USB Typu C). Normy, atesty, certyfikaty, standardy, znaki jakości: A-Tick, C-Tick, CE, EAC, GS Mark, RCM, TISI, RoHS, REACH: nie zawiera substancji wzbudzają­ cych szczególne obawy (SVHC). Gwarancja: 36 miesięcy (naprawa lub wymiana).

SMTL1500RMI3UC Technologia: Line-interactive (VI). Znamionowa moc wyjściowa: 1,5 kVA. „Miękki” (soft) start/ obejście (bypass) automatyczne/ręczne: -/-/-. Zabezpieczenie zwarciowe/przeciążeniowe/termiczne akumulatorów: +/+/+. Stopień ochrony obudowy: IP20. Wbudowane porty komunikacyjne: RJ-45, SmartSlot, USB typu A, APC SmartConnect (RJ-45), opogramowanie PowerChute Business Edition. Wymiary zewnętrzne (wys.×szer.×gł.): od 131×438×302 mm. Masa całkowita: 19,5 kg. Temperatura pracy (otoczenia): od 0 do 40ºC. Uwagi techniczne: 6 gniazd wyjścio­ wych IEC 60320 C13 (zasilanie awaryjne), 2 programowalne grupy wyjściowe gniazd, 1 gniazdo wejściowe IEC-60320 C14, akumulatory oparte na technologii litowo-jonowej. Normy, atesty, certyfikaty, standardy, znaki jakości: CE, CSA, EAC, GS Mark, IEC 62040-1-1, IEC 62040-1-2, IEC 62040-2, RCM, UL 1973, zgodność z RoHS). Gwarancja: 60 miesięcy (naprawa lub wymiana).

BX2200MI-FR Technologia: Line-interactive (VI). Znamionowa moc wyjściowa: 2,2 kVA. „Miękki” (soft) start/obejście (bypass) automatyczne/ręczne: -/-/-. Zabezpieczenie zwarciowe/przeciążeniowe/termiczne akumulatorów: +/+/-. Stopień ochrony obudowy: IP20. Wbudowane porty komunikacyjne: USB (obsługa oprogramowania PowerChute Personal Edition). Wymiary zewnętrzne (wys.×szer.×gł.): od 190×140×390 mm. Masa całkowita: 12,3 kg. Temperatura pracy (otoczenia): od 0 do 40ºC. Uwagi techniczne: gniazda wyjściowe CEE 7, gniazdo wejścio­ we CEE 7/7P. Normy, atesty, certyfikaty, standardy, znaki jakości: CB, CE, EN/IEC 62040-1, EN/IEC 62040- 2, RoHS, REACH: nie zawiera substancji wzbudzających szczególne obawy (SVHC). Gwarancja: 24 miesiące (naprawa lub wymiana).

80

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

INSTALACJE inż. Michał Świerżewski

Elektryczne ogrzewanie podłogowe jest nowoczesnym i niezawodnym sposobem ogrzewania pomieszczeń, którego największą zaletą jest równomierny rozkład temperatury w całym pomieszczeniu.

W

odróżnieniu od innych sposobów ogrzewania,

polegających

na

konwekcyjnym rozchodzeniu się

ciepła, ogrzewanie podłogowe oparte jest przede wszystkim na promieniowaniu. W re­

Fot. Opoczno

zultacie nie powstają ruchy powietrza powo­ dujące podrywanie kurzu i jego propagację w pomieszczeniu, co jest bardzo korzystne dla dzieci, osób starszych i z alergią. Pew­ ną niewygodą może być ograniczenie po­ wierzchni zastawionej meblami. Ogrzewanie podłogowe charakteryzuje znaczna bezwład­ ność cieplna ze względu na to, że warstwy izolacyjne w podłodze akumulują ciepło, przedłużając czas nagrzewania i stygnięcia.

Elektryczne

ogrzewanie podłogowe

Powoduje to pewne trudności w szybkim ob­ niżaniu lub podwyższaniu temperatury, np.

wanie podstawowe w poszczególnych po­

w podłodze, oraz zwalniają z jakichkolwiek

w nocy.

mieszczeniach lub w całych budynkach albo

czynności obsługowych i konserwacyjnych

Ogrzewanie podłogowe może być po­

jako ogrzewanie uzupełniające. Ogrzewanie

z wyjątkiem ustawienia żądanej temperatury

wszechnie stosowane zarówno w obiektach

podłogowe daje przyjemne uczucie ciepłej

na regulatorze.

nowo wznoszonych, jak i remontowanych

podłogi, zwłaszcza w łazienkach, i stwa­

czy modernizowanych, w budynkach prze­

rza bardzo korzystny rozkład temperatur

mysłowych, mieszkalnych i użyteczności

w pomieszczeniu. Elektryczne ogrzewanie

publicznej.

podłogowe jest najbardziej komfortowym

Elektryczne rezystancyjne ogrzewanie pod­ łogowe charakteryzuje:

»»brak produktów spalania, »»łatwość regulacji i sterowania, »»duża sprawność przemiany, »»bezpieczeństwo eksploatacji, »»swoboda projektowania kształtów i zasto­ sowań,

»»niski koszt inwestycji, »»niskie koszty eksploatacji, »»wysoki komfort cieplny, »»brak czynności konserwacyjnych.

Ogrzewanie podłogowe najczęściej stoso­ wane jest w łazienkach, kuchniach i przed­ pokojach, gdzie podłogi pokryte są terakotą, gresem lub kamieniem, które są naturalnie zimne. W pokojach dziecięcych zalecane jest dogrzewanie także podłóg drewnianych i po­ krytych wykładziną.

Elektryczne

rezystancyjne

ogrzewanie

podłogowe można wykorzystać jako ogrze­ EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

rozwiązaniem

ogrzewania

pomieszczeń,

zapewniającym odpowiednią temperaturę powietrza na każdej wysokości. Ciepło emi­ towane przez powierzchnię podłogi unosi się

Ogrzewanie podłogowe może być realizo­ wane przy użyciu:

»»przewodów

grzejnych

stałorezystancyj­

nych zatopionych w wylewce betonowej,

»»mat

grzejnych instalowanych bezpośred­

nio w kleju pod terrakotą,

»»folii

podłogowych instalowanych pod pa­

nelami podłogowymi.

stopniowo, zapewniając optymalne warunki

Przewody grzejne przeznaczone do ogrze­

odpowiadające fizjologii człowieka. Podłogo­

wania podłogowego produkowane są zazwy­

we systemy grzejne, oprócz wymienionych

czaj w gotowych zestawach na napięcie za­

wcześniej właściwości ogrzewania elek­

silania 230 lub 400 V prądu przemiennego

trycznego, umożliwiają swobodną aranżację

i mocach liniowych od 7 do 25 W/m, jedno­

wnętrz, dzięki ukryciu elementów grzejnych

stronnie lub dwustronnie zasilane. Ogrzewa­ nie podłogowe wykonuje się w zasadzie jako

W budownictwie elektryczne ogrzewanie przewodowe rezystancyjne stosowane jest zwłaszcza do ogrzewania: »»pomieszczeń (w postaci ogrzewania podłogowego), »»podjazdów, chodników, schodów i tarasów, »»dachów, rynien i rur spustowych, »»rurociągów, »»mechanizmów napędowych bram.

www.ekspertbudowlany.pl

bezpośrednie, chociaż niekiedy spotyka się ogrzewanie akumulacyjne. W takich przy­ padkach masa podłogi powinna być znacz­ nie większa niż normalnie, a izolacja cieplna tak wykonana, aby zapewnić jednokierun­ kowy przepływ ciepła. Jeżeli ogrzewane po­ mieszczenie i pomieszczenie poniżej należą do tego samego użytkownika, to nie jest potrzebna izolacja cieplna chroniąca przed przepływem ciepła do pomieszczenia poni­

81

INSTALACJE żej i tworzy się wówczas ogrzewanie podło­

potrzebowanie na ciepło jest większe, za­

Podłogi drewniane mogą być ogrzewane

gowo-sufitowe.

zwyczaj instaluje się maty o mocy do 170

tylko wtedy, gdy producent dopuszcza ich

Aby uzyskać optymalne warunki cieplne,

W/m2. W szerokiej ofercie rynkowej znaj­

montaż na elementach grzejnych. W przy­

trzeba brać pod uwagę parametry cieplne

dują się gotowe zestawy mat grzejnych

padku podłóg drewnianych ogrzewanie pod­

budynku i lokalne warunki klimatyczne. Za­

z regulatorami temperatury do samodziel­

łogowe nie może być stosowane jako główne

potrzebowanie na moc wyjściową zależy od

nego montażu.

źródło ciepła do ogrzewania pomieszczenia,

charakteru pomieszczeń, współczynnika izo­

Panele podłogowe należą do grupy mate­

ale tylko do ogrzania podłogi w celu uzyska­

lacyjności ścian, stropów i okien oraz przede

riałów słabo akumulujących ciepło i z zasady

nia efektu ciepłej podłogi. Moc zainstalowa­

wszystkim

wykończeniowych

zimnych. Charakteryzuje je niewielka odpor­

na nie może w tym przypadku być większa

podłóg. Przewody grzejne instaluje się na

ność na znaczne i szybkie wahania tempera­

niż 60–80 W/m2. Pod podłogą drewnianą

siatce montażowej ułożonej na izolacji ciepl­

tury. Konieczne są w tym przypadku rozwią­

temperatura nie powinna przekraczać 27°C.

nej i następnie zalewa się wylewką o grubo­

zania ogrzewania polegające na powolnym,

Do ogrzewania podłóg drewnianych przysto­

ści około 5 cm.

równomiernym podnoszeniu temperatury na

sowanych do ogrzewania zazwyczaj wykorzy­

powierzchni podłogi. Mata grzejna nie po­

stuje się przewody grzejne o mocy liniowej

winna osiągać temperatury wyższej niż 28

10 W/m ułożone na siatce metalowej między

materiałów

Ogrzewanie podłogowe a wykończenie podłogi

do 31°C, co zapewnia na powierzchni paneli

legarami. Siatka powinna być zainstalowana

Płytki ceramiczne z gresu, terakoty itp. są

temperaturę w granicach od 22 do 24°C. Ta­

2–3 cm nad warstwą izolacji cieplnej.

najbardziej korzystne z punktu widzenia

kie temperatury utrzymują tzw. ciepło dotyku

Sufity i lustra. Do ogrzewania sufitowego

przewodzenia ciepła. W takim przypadku

i powodują lepszy rozkład ciepła w całym

wykorzystuje się elektryczne folie grzejne za­

ogrzewanie może być zrealizowane w dwo­

pomieszczeniu. Do ogrzewania podłóg pane­

instalowane nad płytą gipsowo-kartonową.

jaki sposób:

lowych można wykorzystać przewody grzejne

Folie grzejne mogą być również wykorzysty­

zatopione w warstwie wylewki. Moc zainsta­

wane do ogrzewania podłogowego pod pane­

liniowej od 10 do 25 W/m w wylewce be­

lowana przewodów nie powinna przekraczać

lami laminowanymi i drewnianymi.

tonowej o grubości 4–6 cm. Moc zainsta­

100 W/m2. Odpowiedni rozkład ciepła za­

W łazience do ochrony luster przed zapa­

lowana powinna być w granicach od 100

pewnią przewody o mocy liniowej 10 W/m.

rowaniem stosuje się gotowe folie grzejne

do 170 W/m2 powierzchni grzejnej. Im

Przy przewodach grzejnych zainstalowanych

samoprzylepne, które umieszcza się na tylnej

moc zainstalowana będzie większa, tym

w wylewce należy między wylewką a pane­

powierzchni lustra. Folia chroni lustro przed

szybciej podłoga uzyska oczekiwaną tem­

lami położyć warstwę z pianki amortyzują­

zaparowaniem np. w czasie kąpieli. Folię

peraturę. W łazienkach moc grzejna prze­

co-tłumiącej. Zarówno panele, jak i pianka

najlepiej włączać wraz z oświetleniem lustra.

wodów może być nieco większa, nawet do

powinny być atestowane do ogrzewania pod­

Pracuje ona bez termostatu.

»»przez ułożenie przewodu grzejnego o mocy

200

W/m2;

»»przez

łogowego. Jeżeli wylewka jest już zrobiona

Sterowanie i regulacja

ułożenie maty grzejnej w warstwie

i nie można układać przewodów grzejnych,

kleju pod płytkami. Maty grzejne produko­

to pod panelami można zainstalować maty

Dobór odpowiedniego do funkcji sterowa­

wane są o stałych mocach jednostkowych

grzejne aluminiowe o mocy dobranej do

nia ogrzewaniem podłogowym zapewnia

od 120 do 170 W/m2. W pomieszcze­

ogrzewania podłóg panelowych i wynoszącej

optymalne, ekonomiczne i bezpieczne jego

W/m2.

niach mieszkalnych (w pokojach, kuchni

zazwyczaj 60

Folia aluminiowa za­

działanie z wykorzystaniem wszystkich jego

czy przedpokoju) zwykle wystarczająca

pewnia równomierny rozkład ciepła i bardzo

walorów. Przed wyborem rodzaju sterowania

oszczędne zużycie energii elektrycznej.

należy określić funkcje i częstotliwość użytko­

jest moc maty grzej­ nej 120 W/m2.

W

łazienkach, gdzie za­

Do ogrzewania podłóg panelowych mogą

wania ogrzewania podłogowego. Najczęściej

być również wykorzystywane folie grzejne

ogrzewanie podłogowe ma zapewnić komfort

zamontowane bezpośrednio pod panelami.

cieplny podłogi, więc należy wybrać termo­ stat (regulator) z czujnikiem podłogowym.

Jeżeli z ogrzewania korzysta się tylko w okre­ ślonych godzinach, np. rano i wieczorem, to najkorzystniej będzie zastosować regulator programowalny. Termostaty programowal­ ne zazwyczaj mają funkcję automatycznej korekcji czasu załączania i wyłączania, co umożliwia programowanie w czasie rzeczy­ wistym. W praktyce powoduje to, że ogrze­ wanie jest załączane odpowiednio wcześniej, aby uzyskać wymaganą temperaturę o zapla­ nowanej godzinie.

Gdy ogrzewanie podłogowe pełni funkcję ogrzewania podstawowego całego pomiesz­ czenia, zasadne jest wykorzystywanie termo­ statu z czujnikami powietrznym i podłogo­

Fot. Elektra

82

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

wym. Ze względu na znaczną bezwładność

INSTALACJE cieplną podłogi termostaty powinny mieć

grzaniem i zapewnienie komfortu cieplnego

programowaną temperaturę w cyklu dobo­

minimalną histerezę i być bardzo dokładne.

przez stałe utrzymywanie nastawionej tem­

wym lub tygodniowym. Na wyświetlaczu

Spełnienie tego wymagania zapewniają tylko

peratury. Regulacja i sterowanie są również

LCD odczytywane są wszystkie ważniejsze

termostaty elektroniczne.

podstawowymi warunkami obniżenia kosz­

parametry. Mogą współpracować z zega­

tów eksploatacji systemów grzejnych.

rem sterującym. Ich obciążalność wynosi

W elektrycznym ogrzewaniu podłogowym rozróżnia się szereg typów sterowania (regu­

Można wyróżnić następujące rodzaje regu­ latorów temperatury:

lacji). Najpopularniejsze to:

do 3600 W. Są instalowane na tynku lub pod tynkiem;

»»grupowe względem temperatury otoczenia »»regulatory elektromechaniczne – stosowa­ »»regulatory

na szynę DIN – są to regula­

– polegające na samoczynnym załączaniu

ne głównie w pomieszczeniach, w których

tory temperatury z regulowaną histerezą,

systemu grzejnego przy temperaturze oto­

nie jest wymagana precyzyjna regulacja

współpracujące z detektorami wilgoci. Ich

czenia niższej od temperatury granicznej

temperatury. Bezwładność tego rodzaju

zastosowanie jest bardzo szerokie – od

nastawionej na regulatorze zewnętrznym,

regulatorów zazwyczaj nie przekracza 5°C.

kontroli temperatury w budynkach miesz­

np. 10°C,

Regulatory wyposażone w akceleratory

kalnych, układów chroniących przed lo­

termiczne mają zwiększoną dokładność

dem i śniegiem (rynny, rury spustowe,

nia i wilgotności – polegające na samo­

pomiaru do 0,5°C. Wyposażone są tylko

zawory, podjazdy, bramy, schody) do sys­

czynnym załączaniu systemu grzejnego

w czujniki powietrzne, przeznaczone są do

temów grzewczych instalacji technologicz­

przy temperaturze otoczenia niższej od

montażu natynkowego;

nych.

»»pogodowe względem temperatury otocze­

temperatury granicznej nastawionej na re­ gulatorze zewnętrznym, np. 5°C,

»»samoregulacji – przewodów grzejnych tak

»»regulatory

elektroniczne, których zaletą

jest duża dokładność regulacji tempera­

Inteligentne sterowniki

tury (0,3 do 0,1°C). Wyposażone mogą

Do sterowania domowymi systemami ogrze­

dobranych, że nie wymagają regulacji ze­

być w czujnik powietrzny, podłogowy lub

wania elektrycznego podłogowego w bardzo

wnętrznej.

w obydwa jednocześnie. Zabezpiecza to

wymagających aplikacjach przewidziane są

podłogę przed przegrzaniem. Instalowa­

inteligentne sterowniki. Sterownik tego ro­

ne mogą być na tynku lub pod tynkiem.

dzaju instalowany jest w centralnym punk­

Ich obciążalność wynosi 3600 W. Mogą

cie budynku i steruje wszystkimi systema­

współpracować z zegarem sterującym;

mi ogrzewania elektrycznego na podstawie

Regulatory temperatury Zadaniem regulatorów temperatury współ­ pracujących z elementami grzejnymi i zabez­

»»regulatory

programowalne – mają zalety

porównania zebranych danych z czujników

lających jest zapewnienie bezpieczeństwa

regulatorów elektronicznych i inteligent­

i wartości zadanych, odpowiadających pre­

użytkowników, zabezpieczenie przed prze­

nych układów sterujących. Mogą mieć

ferencjom użytkowników.

pieczeniami nadprądowymi obwodów zasi­

reklama

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

83

EKSPERCI LEROY MERLIN POLECAJĄ Jeżeli marzymy o dżungli w domu, a przestrzeń sprzyja wprowadzeniu większych roślin, warto zwrócić uwagę na niektóre gatunki egzotyczne, które mają efektowne liście oraz kwiaty.

Podpowiadamy, na które rośliny warto zwrócić uwagę.

Palmy – królowe klimatu tropikalnego Większość gatunków do prawidłowego wzro­ stu potrzebuje stanowisk o rozproszonym dostępie promieni słonecznych. Palmą, którą można eksponować na pełnym słońcu, jest Areca Dypsis. Rodzaj areka tworzą okazy, któ­ re mogą być jedno- i wielołodygowe. W wa­ runkach naturalnych osiągają one kilkadzie­ siąt metrów wysokości, a w przestrzeniach domowych przy odpowiedniej pielęgnacji dorosną do 2 m. Młode rośliny są bardzo de­ likatne z uwagi na długie wiotkie pędy. Z tego względu należy wybierać dla nich stanowiska ciepłe i odpowiednio nasłonecznione. Niższa palma, dorastająca do 1,5 m, która prefe­ ruje stanowiska zacienione, to chamedora, a jednym z popularniejszych gatunków jest Chamaedorea elegans. Jej ozdobą jest ja­ snozielone pierzaste ulistnienie. Z kolei jedną z łatwiejszych w uprawie palm jest kencja (Howea forsteriana). Na długich ogonkach liściowych osadzone są pierzaste (w dotyku lekko skórzaste) liście. W przeciwieństwie do palmy chamedora kencja nie znosi wody sto­ jącej w doniczce.

Juki, strelicje i bananowce Juka (Yukka) przypomina wyglądem palmę,

JAK DBAĆ

O EGZOTYCZNE ROŚLINY W MIESZKANIU?

lecz w rzeczywistości palmą nie jest. Swój egzotyczny wygląd zawdzięcza grubemu

wać dostęp do światła. W przeciwnym razie

ziemi. Ciekawymi egzotycznymi gatunkami

pniu, który na szczycie zwieńczony jest pió­

liście będą wiotczeć i zmieniać swój kolor.

roślin, które nadają się także do uprawy w wa­

ropuszem z liści. W warunkach naturalnych

Gruba skóra na liściach jest przystosowaniem

runkach domowych, są strelicje i bananow­

rośnie na terenach półpustynnych, dlatego

roślin do niedostatku wody, dlatego należy ją

ce. Rośliny te potrzebują pełnego słońca, aby

stanowisko w mieszkaniu powinno obejmo­

podlewać dopiero w momencie przesychania

zachwycać swoimi połyskującymi mięsistymi

1

84

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

2

www.ekspertbudowlany.pl

3

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

4

5

EKSPERCI LEROY MERLIN POLECAJĄ przecinków. W ich zwalczaniu warto posłużyć się preparatem firmy Target Emulpar Spray, który pomoże również w walce z przędzior­ kami, tarcznikami i wełnowcami.

Pielęgnacja. Walorem dekoracyjnym wy­ mienionych gatunków są liście, dlatego waż­ ne jest kontrolowanie ich stanu. Żółknące i usychające końcówki liści mogą sugerować niedostateczną wilgotność powietrza. Rośli­ ny lasów tropikalnych przyzwyczajone są do wysokiej temperatury i równie wysokiej wil­ gotności. W tym przypadku palmy potrzebują zraszania, należy je wykonać w godzinach, kiedy słońce nie operuje mocno na liście.

Zaschnięte liście należy usuwać. Wpłynie to pozytywnie zarówno na wygląd rośliny, jak i jej zdrowie. Liście, na których pojawiają się brązowe plamy z jasnymi otoczkami i skupieniami zarodników w części central­ nej, zostały zasiedlone przez grzyby, które doprowadziły do rozwoju plamistości liści.

Jest to choroba grzybowa powszechna u ro­ ślin doniczkowych. Silnie porażone liście należy usunąć i zastosować środek grzybo­ bójczy (fungicyd).

Kolejny punkt to zaspokojenie potrzeb danego gatunku na warunki świetlne. Juka i cycas będą reagować na niedostatek pro­ mieni słonecznych, nienaturalnie wyginając się w ich poszukiwaniu. Poza zapewnieniem optymalnych warunków do rozwoju, warto wspierać wymienione rośliny nawozami do roślin zielonych. Będą wtedy silniejsze, a na­ liśćmi. Latem mają duże zapotrzebowanie na

poza żółtymi tablicami lepowymi, które po­

leży pamiętać, że osłabione rośliny są bardziej

wodę i nie tolerują przeciągów. Strelicje warto

służą do monitoringu oraz wyłapywania mu­

podatne na porażenie ze strony szkodników

zasilać nawozami do roślin kwitnących, po­

szek, warto regularnie rozluźniać podłoże.

i patogenów.

nieważ są to rośliny powszechnie znane pod

Szkodnikiem, który chętnie odwiedza i zasie­

nazwą „rajski ptak”. Zawdzięczają ją barw­

dla te rośliny jest wciornastek. Na roślinach

Monstera i rośliny obrazkowe

nym charakterystycznym kwiatom.

ozdobnych występuje głównie wciornastek

We wnętrzu inspirowanym tropikalną dżun­

Podlewanie. Zarówno palmy, jak i wymie­

cieplarek. Owady te mają niewielkie rozmiary

glą nie może zabraknąć monstery. Monste-

nione palmopodobne gatunki narażone są na

i często ich obecność może być stwierdzona

ra deliciosa (monstera dziurawa) zyskała

gnicie korzeni. Latem podlewanie powinno

dopiero po zauważeniu skutków żerowania.

w ostatnim czasie na popularności ze wzglę­

być obfitsze, natomiast w okresie jesienno­

Szybki sposób na sprawdzenie, czy wcior­

du na swoje duże, skórzaste, intensywnie

-zimowym umiarkowane.

nastki zasiedliły roślinę: pod liść podłożyć

wybarwione i sercowato powycinane liście

Uwaga na szkodniki! Zbita i wilgotna zie­

kartkę papieru i delikatnie nim poruszać. Je­

z dziurami. Przy doborze gatunku warto

mia jest idealnym środowiskiem do rozwoju

żeli wciornastki znajdują się na roślinie, to na

wiedzieć, że nie każda monstera rozwija li­

ziemiórek. W przypadku ich wystąpienia,

kartce pojawią się drobne owady w kształcie

ście z charakterystycznymi dziurami, należy

6

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

7

www.ekspertbudowlany.pl

8

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

9

85

EKSPERCI LEROY MERLIN POLECAJĄ Pielęgnacja. Pielęgnacja roślin obrazko­ wych powinna obejmować: przecieranie liści z kurzu; w przypadku pnączy wsparcie rozra­ stającej się rośliny palikami (zabezpieczy je przed załamywaniem); umiarkowane podle­ wanie (żółknięcie, brązowienie liści i zapach zgnilizny z korzeni wskazuje na przelanie rośliny); w przypadku suchego powietrza w mieszkaniu warto co jakiś czas zraszać liście; jeśli liście bledną może to oznaczać, że potrzebują nawożenia. Nadmierne podle­ wanie może doprowadzić do porażenia przez grzyby i rozwinięcia plamistości liści filoden­ drona. Porażone liście należy usuwać i zasto­ sować preparat grzybobójczy.

Storczyki Popularne i łatwe w uprawie są m.in. Phalaenopsis, Cymbidium i Dendrobium. Storczy­ ki to epifity, które w warunkach naturalnych rozwijają się w koronach drzew równikowych lasów tropikalnych. We wnętrzach najlepiej czują się na wystawie wschodniej, z dala od przeciągów, ostrego słońca i grzejników.

Pielęgnacja. Podlewanie storczyków, a ra­ czej ich moczenie, polega na kilkunastominu­ towym zanurzaniu doniczki z roślinami w wo­ dzie. Po namoczeniu powinno się poczekać aż woda odcieknie i dopiero umieścić roślinę w docelowej osłonce. Zabieg ten należy po­ wtarzać co 7–10 dni. Aby wzmocnić rośliny i wspomóc ich kwitnienie, można zastosować zwracać uwagę na etykiety. Nazewnictwo

może osiągać nawet 10 m długości, rozra­

nawożenie. W podłożu specjalnie przezna­

nawiązuje do jej monstrualnego wyglądu:

stając się nie tylko na powierzchni ziemi, ale

czonym do storczyków (głównie kory) można

pnącze, które w warunkach naturalnych

i pniach (jest to możliwe za pomocą korzeni

umieścić pałeczki (np. nawóz do storczyków

powietrznych).

20 g Target) czy aplikatory (np. nawóz do stor­

1. Juka, 130–140 cm. 179 zł.

2. Areka, 110–125 cm. 139 zł.

3. Bonsai Ficus Ginseng, 90 cm. 169,90 zł.

4. Sagowiec, 65 cm. 69 zł.

5. Juka Maya Tree, 120 cm. 219 zł.

6. Alokazja, 35 cm. 22,99 zł.

7. Monstera dziurawa, 60 cm. 49,99 zł.

8. Bananowiec, 45 cm. 27,99 zł.

9. Monstera Deliciosa, 80 cm. 99 zł.

10. Storczyk Falenopsis, 60 cm. 95 zł.

11. Storczyk Falenopsis, 3 pędy. 29,99 zł.

12. Storczyk Falenopsis. 34,99 zł.

13. Storczyk Falenopsis, 50–70 cm. 69,99 zł.

14. Storczyk Falenopsis, 50–70 cm. 29,99 zł.

10

86

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

Oprócz monstery, do rodziny roślin obraz­

czyków Orchid Power 30 ml Compo). Nawóz

kowatych należy również pnącze, którym

można wprowadzić również w formie sprayu

jest filodendron. Podobnie jak w przypadku

(np. nawóz do storczyków 0,25 l Florovit). Po

monstery, filodendron jest cienioznośny, ale

przekwitnięciu uschnięty pęd kwiatostanowy

różnicę stanowi jego zapotrzebowanie na

należy nisko przyciąć.

wodę, powinien mieć bowiem stale wilgotną glebę. Niezwykle efektowną z uwagi na silnie unerwione liście jest również alokazja. Bogata oferta odmian sprawia, że alokazje zachwy­ cają liśćmi w wielu interesujących kolorach.

Należy jej zapewnić światło rozproszone.

11

www.ekspertbudowlany.pl

Opracowanie dla Leroy Merlin: mgr inż. Daria Maciejewska, mgr inż. Anna Pińkowska, mgr inż. Anna Sybilska Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Instytut Nauk Ogrodniczych Katedra Sadownictwa i Ekonomiki Ogrodnictwa Katedra Ochrony Roślin

12

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

13

14

• obniżasz rachunki za wodę wodociągową, • obniżasz rachunki za wywóz odpadów w gminach, w których naliczane są stawki na podstawie zużycia wody, • masz zachowaną ciągłość dostawy wody dzięki automatycznemu podłączeniu do wody wodociągowej, • dbasz o środowisko.

• • • • •

podlewania ogrodu, mycia okien, wykorzystania jako woda gospodarcza, do celów rolniczych, do spłukiwania toalet.

OGRODY

Zbiornik naziemny o poj. 300 l stylizowany na amforę Fot. GRAF Polska

Gromadzenie i wykorzystanie wód opadowych w domach jednorodzinnych Centrala deszczowa

Joanna Ryńska

W ostatnich latach rośnie popularność tzw. małej retencji – rozwiązań do zatrzymywania wód opadowych w miejscu ich powstania, np. na posesjach inwestorów indywidualnych.

Zainteresowaniu temu sprzyja nie tylko coraz większa świadomość ekologiczna i chęć oszczędzania wody pitnej, ale także względy praktyczne.

N

88

Fot. Wilo

pojemności (pojemność powyżej 50% odpły­ wu rocznego z powierzchni uszczelnionych umożliwia zwolnienie z opłaty). Dlatego mą­ drze zaplanowane rozwiązania małej retencji mogą przed tą opłatą uchronić.

Do obiektów realizujących małą retencję, chętnie wybieranych przez inwestorów indywidualnych, zaliczają się m.in. dachy zielone, ogrody deszczowe czy małe zbiorniki

gromadzeniem

zabudowanie, która może obowiązywać tak­

retencyjne. Coraz więcej osób myśli także

wody opadowej wpływają programy

że właścicieli domów jednorodzinnych po

o wykorzystaniu deszczówki nie tylko do

dofinansowania

małej

przewidywanej na 2022 r. nowelizacji Pra­

podlewania ogrodu, ale też w domu.

retencji: rządowe („Moja woda”) i samorzą­

wa wodnego [2]. Opłata ta ma bowiem ob­

dowe (np. „Złap deszczówkę” w Lublinie)

jąć właścicieli nieruchomości o powierzchni

a

zainteresowanie

rozwiązań

m2,

Dachy zielone

oraz opłaty związane z wodami opadowymi.

przekraczającej 600

którzy wyłączyli

Dach zielony stanowi powierzchnię biologicz­

Pierwsza z nich to opłata za odprowadza­

z powierzchni biologicznie czynnej więcej

nie czynną i wyróżnia się dużymi zdolnościa­

nie wód opadowych do kanalizacji desz­

niż 50% swojej nieruchomości. Jej wyso­

mi retencyjnymi – może zatrzymać nawet do

czowej i zbiorczej (na mocy Prawa wodne­

kość, zależna od m2 powierzchni dachu lub

75–90% odpływu. Ma dodatkowe warstwy:

go [1], w myśl którego wody opadowe nie

nawierzchni nieprzepuszczalnej, zależy od

podłoże gruntowe, warstwa drenażowa oraz

są już traktowane jak ścieki), a druga – za

tego, czy na terenie posesji zastosowano roz­

zabezpieczenie przed przerastaniem korzeni.

zmniejszenie naturalnej retencji terenu przez

wiązania do retencjonowania wody i o jakiej

Zgromadzona w nich woda jest wykorzy­

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

OGRODY stywana przez rośliny, odparowuje lub jest stopniowo odprowadzana do instalacji ruro­ wej. Dach zielony można wykonać zarówno jako płaski, jak i skośny. Dostępne są także rozwiązania dla dachów istniejących, muszą mieć one jednak odpowiednią nośność ze względu na obciążenie podłożem gruntowym.

Zdolność retencyjna dachu zielonego za­ leży od rodzaju i grubości warstwy drena­ żowej, rodzaju podłoża oraz nasadzonych roślin. Można wyróżnić dachy intensywne i ekstensywne. Jeśli inwestor chce korzy­ stać z wody deszczowej (np. do podlewa­ nia ogrodu), może wybrać dach o mniejszej zdolności retencyjnej (ekstensywny) i dobrać warstwę drenażową o mniejszej pojemności ­retencyjnej.

Przyścienny zbiornik Rocky Junior, 300 l, kolor ciemny granit

Ogrody deszczowe

Fot. GRAF Polska

do ogrodu deszczowego rurami spustowymi

Obok popularnych na prywatnych posesjach

z dachów, a także jako opad bezpośredni.

oczek wodnych, zainteresowanie zyskują tak­

Ogrody stanowią dekoracyjne zbiorowiska ro­

że ogrody deszczowe, wpływające na przy­

ślin wodolubnych (hydrofitów), które magazy­

kład na to, aby na terenie nieruchomości nie

nują wodę, głównie w kłączach i korzeniach,

tworzyły się kałuże czy zastoiska wody. Na

w ilości o około 30–40% większej niż porów­

posesjach prywatnych woda zwykle dociera

nywalnej wielkości trawnik. W konstrukcji ogrodu można wyróżnić także warstwę dre­ nażową, która gromadzi wodę deszczową.

Jeśli grunt rodzimy jest przepuszczalny, wodę można w nim rozsączyć. W przypadku gruntu nieprzepuszczalnego dno ogrodu musi zostać uszczelnione.

Zdolność retencyjna ogrody deszczowego powinna być dobrana tak, aby możliwe było zatrzymanie wody z opadu o natężeniu 30 mm, który trwa około 30 min. Wodę nadmiarową można odprowadzić do kanalizacji

Fot. Leroy Merlin

Zbiornik Burgund 500 l

Fot. MPI

deszczowej poprzez przelew awaryjny lub

najwyższą warstwą gruntu przepuszczalne-

skierować do studni chłonnej. Taka studnia

go i stanowi miejsce punktowego wprowa-

ma przepuszczalne (żwirowe) dno tuż nad

dzania wód opadowych do gruntu. reklama

Z agospodarowanie

wód opadowych www.mpi.com.pl

dla budynków jednorodzinnych, wielorodzinnych i komercyjnych

Projekt – koNCePCjA – DostAwA – uruChomieNie – serwis MpI s.c.

Kobylniki, ul. Szamotulska 28 62-090 Rokietnica

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

tel./fax +48 61 853 00 04 kom. +48 695 740 333

www.ekspertbudowlany.pl

e-mail: biuro@mpi.com.pl www.mpi.com.pl

89

OGRODY

Dekoracyjny zbiornik naziemny Stone 2w1 z donicą na kwiaty, 350 l, kolor silver

Zbiorniki

Fot. GRAF Polska

Zbiorniki podziemne, z betonu, kompozy­

Często wykorzystywanym urządzeniem re­

tów lub wytrzymałych tworzyw sztucznych,

tencyjnym jest zbiornik na wodę opadową,

zwykle mają pojemność powyżej 1 m3. Waż­

który może być wykonany jako naziemny lub

ne jest, aby zachować określone przez pro­

podziemny.

ducenta rodzaj gruntu, głębokości przykrycia

Zbiorniki naziemne, wykonywane zwykle

czy sposób posadowienia zbiornika oraz do­

z tworzyw sztucznych, odpornych na warun­

brać pokrywę dostosowaną do rodzaju ob­

ki zewnętrze, głównie na wpływ promieni,

ciążenia powierzchni (np. ruchu pieszego czy

służą najczęściej do magazynowania wody

kołowego).

do celów zewnętrznych, głównie do podle­

Od 2022 r., zgodnie ze znowelizowanym

wania ogrodu. Łączy się je z rurą spustową

art. 29 Prawa budowlanego [3], wykonanie

tzw. zbieraczem wody, który łatwo zamonto­

na działce zbiornika bezodpływowego na

wać na istniejącej rurze. Mogą pełnić funkcję

wody opadowe lub wody roztopowe o po-

dekoracyjną, np. być stylizowane na donice

jemności do 10 m3 będzie wyłączone z obo-

ogrodowe.

wiązku uzyskania pozwolenia budowlanego.

Fot. Leroy Merlin

Jeśli zbiornik ma służyć jako magazyn wody deszczowej, nie tylko do podlewania ogrodu, ale też do innych celów gospodar­ czych (np. spłukiwania sanitariatów, prania, sprzątania czy mycia pojazdów), należy od­ powiednio dobrać jego pojemność.

V = f ⋅ H ⋅ A ⋅ Ψ ⋅ 1 / 365 ⋅ t [m] gdzie: f – sprawność filtra na dopływie wody do zbiornika [-] (najczęściej 0,8–1,0); H – wysokość opadu [m] – według Polskiego Zestaw domowo-ogrodowy ECO ze zbiornikiem EcoLine II

90

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

Fot. MPI

Atlasu Natężeń Deszczów (PANDa) [4];

OGRODY

Zbiornik Novara 280 l

Fot. MPI

A – powierzchnia dachu w rzucie poziomym [m2]; Ψ – współczynnik spływu, charakterystyczny dla danego rodzaju da­ chu [-]; t – liczba dni bez opadów, podczas których zbiornik zapewnia spraw­ ność systemu [d], zgodnie z zaleceniami producentów t = 20–30 [d].

Używanie wody do celów gospodarczych wymaga wykonania tzw. instalacji wodociągowej dualnej. Jednym z rozwiązań takiej instalacji jest połączenie zbiornika magazynowego z instalacją wody wodocią­ gowej poprzez tzw. centralę deszczową. Steruje ona pracą instalacji tak, aby w pierwszej kolejności do punktów odbioru (np. spłuczek) kierować wodę opadową, a dopiero kiedy jej w zbiorniku zabraknie, dopełniać zbiornik wodą wodociągową. Dzięki temu na cele gospo­ darcze nie jest zużywana woda wodociągowa o jakości wody pitnej.

Zgodnie z § 126 Warunków Technicznych [5] zbiornik musi być tak zorganizowany, aby instalacje wody wodociągowej i deszczowej były oddzielone. Wyposaża się go więc w zawór elektromagnetyczny ze szczeliną powietrzną, stanowiącą zabezpieczenie przed przepływem zwrotnym.

Literatura 1. Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (DzU z 2020 r., poz. 310).

2. Projekt Ustawy o inwestycjach w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy, ­https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12337151/katalog/12709767.

3. Ustawa Prawo budowlane (DzU z 2020 r. poz. 1333 z późn. zm.).

4. „Polski Atlas Natężeń Deszczów” (PANDa), https://atlaspanda.pl. Dostęp online: lipiec 2021.

5. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU z 2019 r. poz. 1065 z późn. zm.).

Zbiornik Alana 160 l

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

reklama

EKSPERT BUDOWLANY

Fot. MPI

91

OGRODY W ostatnich latach znacząco wzrosła częstotliwość występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych.

Praktycznie na całym obszarze naszego kraju wszyscy coraz częściej doświadczamy przykrych skutków występowania opadów nawalnych, wynika to zarówno ze zmian klimatycznych, jak i pogłębiającej się antropopresji.

RETENCJA

WÓD OPADOWYCH W szczególny sposób dotyczy to

występujący w środowiskach naturalnych, ta­

występująca roślinność, zabudowania oraz

mieszkańców miast, gdzie gę­

kich jak łąki, lasy i tereny zielone. Wykorzy­

działalność człowieka.

sta zabudowa i związana z tym

stując mechanizmy retencji i infiltracji, moż­

infrastruktura zastąpiły obszary naturalne

na zatrzymać wodę w środowisku i spowolnić

powierzchniami nieprzepuszczalnymi. Gwał­

jej odpływ ze zlewni.

towny spływ wody z dachów, asfaltowych ulic, betonowych chodników i placów oraz

Współczynnik spływu i projektowanie Współczynnik spływu to stosunek ilości wody,

Retencja i infiltracja

która spłynie z danego obszaru, do ilości

innych powierzchni o ograniczonej przepusz­

Najogólniej rzecz ujmując, przez retencję

wody, która spadła na ten obszar, i przyjmu­

czalności prowadzi do przepełnienia sys­

wodną rozumiemy zdolność do magazyno­

je wartości od 0 do 1, zależnie od rodzaju

temów odwadniających i kanalizacyjnych,

wania wody oraz jej przetrzymywania w śro­

i charakteru zlewni. Obszary o małym stop­

a w konsekwencji do powodzi błyskawicz­

dowisku przez określony czas. Obejmuje ona

niu infiltracji (np. chodniki) i szybkim odpły­

nych i lokalnych podtopień, tzw. powodzi

czasowe zatrzymywanie wody w postaci

wie (np. obszary o dużym pochyleniu) mają

miejskich. Powoduje to nie tylko straty ma­

wody opadowej i roztopowej, śniegu, lodu,

współczynnik zbliżony do 1, a dla powierzch­

terialne, ale również stanowi zagrożenie dla

a także wody podziemnej. Skutkiem tego jest

ni przepuszczalnych (np. takich jak grunty

zdrowia mieszkańców, poprzez rozprzestrze­

wydłużenie czasu oraz drogi obiegu wody

uprawne) jest on bliższy zeru.

nianie patogenów i zanieczyszczeń.

w środowisku danej zlewni, co bezpośrednio

Współczynnik spływu to podstawowy para­

Z drugiej strony na skutek długich okresów

przekłada się na poprawę jej bilansu wod­

metr obliczeniowy do określenia ilości wody

bezdeszczowych coraz bardziej odczuwamy

nego. Zasoby wodne powiększają się przede

spływającej z obszaru rozpatrywanej zlewni,

efekty występowania zjawiska suszy. Na do­

wszystkim w wyniku zamiany szybkiego spły­

niezbędny do prawidłowego zaprojektowania

miar złego Polska należy do grupy państw

wu powierzchniowego na powolny odpływ

urządzeń retencyjnych, kanalizacji czy od­

narażonych na deficyt wody, który jak wska­

gruntowy (infiltracja).

wodnienia. Jak wcześniej wspomniano, jego

zują wyniki najnowszych badań będzie się pogłębiał.

92

Rys. 1. Możliwości wykorzystania Leca® KERAMZYTU na przykładzie wybra­ nych rozwiązań obejmujących dachy zielone i użytkowe, tereny zielone, zbior­ niki infiltracyjne i biofiltrację

Infiltracja zaś to proces wchłaniania wody

wartość zależy od rodzaju pokrycia terenu,

przez grunt, w którym woda doprowadzana

jego spadku i budowy geologicznej, ale rów­

Dlatego właśnie tak ważne jest właści­

jest grawitacyjnie poprzez grunt do poziomu

nież od natężenia i czasu trwania deszczu.

we zarządzanie wodą opadową, które nie

warstwy wodonośnej. Infiltracja mierzona

Dlatego kolejnym potrzebnym parametrem

powinno sprowadzać się tylko do jej od­

jest wskaźnikiem infiltracji zdefiniowanym

obliczeniowym jest tzw. miarodajny opad

prowadzenia poprzez systemy kanalizacji

jako procentowa ilość wody infiltrującej

deszczu w odniesieniu do czasu jego trwania

i odwodnienia. Tym bardziej, że rozbudowa

w głąb profilu gruntowego w stosunku do

oraz prawdopodobieństwa jego wystąpienia.

sieci kanalizacyjnej w warunkach ograniczeń

opadów atmosferycznych. Zależy ona od

Aktualnie wartości natężenia deszczu miaro­

terenowych i rozbudowanej infrastruktury

czynników

dajnego przyjmowane są na podstawie róż­

na terenach zurbanizowanych jest nie tylko

gruntu oraz charakte­

trudna technicznie, ale też bardzo kosztow­

rystyki terenu. Są to

na. Nie wspominając już o kosztach oczysz­

m.in. wielkość i ilość

czania ścieków.

opadów

atmosferycznych,

w

czasie,

Najbardziej efektywne zarządzanie wodą

temperatura i wilgot­

opadową to takie, które odbywa się w miej­

ność powietrza, prze­

scu lub blisko występowania opadu z wyko­

puszczalność

rzystaniem zrównoważonych i ekologicznych

tu i jego nasycenie

metod o niewielkim wpływie na środowisko.

wodą, przemarzanie,

Będą to rozwiązania symulujące obieg wody

nachylenie

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

właściwości

grun­

terenu,

www.ekspertbudowlany.pl

Rys. 2. Schemat wykorzystania Leca® KERAMZYTU przy budowie ogrodów deszczowych, płytkich rowów i muld infiltracyjnych, zielonych dachów i terenów zielonych

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

OGRODY nych modeli opadów, począwszy od modelu

spływu (1 m3 keramzytu może zatrzymać

Błaszczyka z 1954 r. poprzez model Bogda­

420 litrów wody). Działa to niezależnie od

nowicz i Stachy z 1998 r., aż po Polski Atlas

infiltracji gruntu. Dzięki temu można zmak­

Natężeń Deszczów PANDa oparty na lokal­

symalizować sprawność retencyjną po­

nych modelach opadów maksymalnych. Wy­

wierzchni roślinnych lub przepuszczalnych,

korzystanie nowej generacji narzędzi takich

»»do

infiltracji – zastosowanie keramzytu

jak PANDa w połączeniu np. z GIS (system

jako warstwy wspomagającej infiltrację

informacji geograficznej) pozwala na tworze­

wód powierzchniowych w słabo przepusz­

nie zawansowanych i wiarygodnych symula­

czalnych gruntach pozwala zredukować

cji, analiz oraz optymalizację rozwiązań.

wielkość

całkowitego

odpływu,

dzięki

czemu łatwiej jest kontrolować pozostałą

Przykłady rozwiązań

część spływającej wody,

Posiadając charakterystyką zlewni opartą

»»do drenażu – Leca® KERAMZYT doskona­

o powyżej opisane dane, można dokonać

le nadaje się do zastosowań drenażowych.

techniczno-ekonomicznej analizy możliwych

Między ziarnami kruszywa swobodnie

sposobów zarządzania wodą opadową, a na­

przepływa woda (współczynnik filtracji

stępnie wybrać i zwymiarować najbardziej

2 m/min), którą można skierować do od­

zywane są często niebiesko-szarymi. Są ide­

uzasadnione rozwiązania.

biorników, zarówno przy budowie rowów

alne do tworzenia różnorodnych przestrzeni,

otwartych, jak i zamkniętych systemów

na dachach płaskich, nad podziemnymi ga­

odwadniających.

rażami i na patiach.

Leca® KERAMZYT to lekkie kruszywo ceramiczne o bardzo porowatej strukturze

Rys. 4. Schemat wykorzystania Leca® KERAMZYTU w konstrukcji dla ruchu kołowego

wewnętrznej i dużej ilości wolnych przestrzeni między ziarnami, które tworzą miej-

Przykładowa konstrukcja 1

Przykładowa konstrukcja 3

sce do tymczasowego zatrzymywania wody.

Rys. 2 pokazuje, w jaki sposób wykorzystać

Funkcje zarządzania wodą można również

Korzystając z Leca® ­KERAMZYTU, można

Leca® KERAMZYT przy budowie ogrodów

nadać strukturom nośnym. Rys. 4 pokazuje

prostym sposobem przekształcić wiele ob-

deszczowych, płytkich rowów i muld infiltra­

przykładową konstrukcję dla ruchu kołowe­

szarów w funkcjonalne zbiorniki i miejsca

cyjnych, zielonych dachów i terenów zielo­

go z dodatkową przestrzenią do zatrzyma­

tymczasowego zatrzymywania wody ze

nych. Zalecane jest minimum 10 cm kruszy­

nia i infiltracji. Na wypełnieniu z kruszywa

zlewni (rys. 1).

wa, jednak jego grubsza warstwa zwiększy

Leca® przykrytym geowłókniną znajduje się

Leca®

przepuszczalna warstwa nośna z kruszywa

współczynnik spływu, ponieważ podczas opa­

KERAMZYTU osusza wierzchnią warstwę

łamanego. Leca® KERAMZYT od dziesięcio­

Leca®

nasyconego wodą gruntu, aż do osiągnięcia

leci jest stosowany w geotechnice jako lekki

KERAMZYT działa w synergii z komponen­

swej maksymalnej pojemności. Następnie po

materiał wypełniający. W związku z tym do­

tami powierzchni i redukuje odpływ z całej

odprowadzeniu nagromadzonej wody szybko

świadczenia i zasady znane z geotechnicz­

konstrukcji jako warstwa podpowierzchniowa.

się regeneruje, powracając do swej pierwot­

nych zastosowań Leca® KERAMZYTU można

Efekt zwiększa się wraz z grubością zastoso­

nej pojemności. W przypadku wszystkich roz­

wykorzystać i połączyć z funkcją zarządzania

Im więcej deszczu, tym wyższy będzie dów powierzchnie nasycają się wodą.

wanej warstwy

Leca®.

Zastosowanie

Leca®

skuteczność rozwiązania. Warstwa

wiązań kruszywo

Leca®

zapobiega zalaniom

wodą.

KERAMZYTU zwiększy elastyczność działania

i podtopieniom, zapewnia tymczasowe za­

powierzchni przepuszczalnych i półprzepusz­

trzymywanie i przechowywanie wody. Takie

czalnych, a jego właściwości termoizolacyjne

konstrukcje są często nazywane rozwiązania­

Ze względu na bardzo porowatą strukturę

zmniejszą głębokość przemarzania.

mi niebiesko-zielonymi.

i dużą powierzchnię właściwą ziaren, Leca®

W zależności od ukształtowania terenu, wa­

Filtrowanie i biofiltracja

KERAMZYT nadaje się do biologicznego

runków gruntowych oraz rodzaju nawierzchni

Przykładowa konstrukcja 2

oczyszczania wody deszczowej. Może fizycz­

warstwa Leca® KERAMZYTU może działać

Przepuszczalna powierzchnia z kostki bruko­

nie lub chemicznie wiązać zarówno cząstki

na kilka sposobów:

wej to dobry sposób na wykorzystanie do ce­

rozpuszczone, jak i stałe. Keramzyt od dawna

retencji – duża dostępna przestrzeń

lów retencyjnych przestrzeni przeznaczonej

jest używany do uzdatniania wody i wykazuje

międzyziarnowa powoduje sprawne przej­

dla ruchu pieszego (rys. 3). W takim przy­

dużą odporność na zatykanie. Lokalne środo­

mowanie napływającej wody, opóźniając

padku najlepiej sprawdzą się drobne frakcje

wisko może być chronione przez zatrzymanie

czas i zmniejszając szczytową intensywność

Leca® KERAMZYTU. Takie rozwiązania na­

i usunięcie zanieczyszczeń.

»»do

Rys. 3. Schemat wykorzystania Leca® KERAMZYTU do celów retencyjnych przestrzeni przeznaczonej dla ruchu pieszego

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

Leca Polska sp. z o.o. ul. Krasickiego 9, 83-140 Gniew tel. 58 772 24 00 e-mail: leca@leca.pl, www.leca.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

93

OGRODY

OŚWIETLENIE OGRODU

Magdalena Ćwikła

Oświetlenie zewnętrzne umożliwia bezpieczne poruszanie się po ogrodzie po zmroku, pozwala też na wydobycie ciekawych i atrakcyjnych iluminacji.

Jak je zaprojektować i jakie wybrać rodzaje oświetlenia?

Fot. Joniec

Z

anim zdecydujemy się na zakup wy­

w nawierzchni. Dobrze oświetlone powinny

charakterystyczne miejsca, takie jak altanki,

marzonej latarni i tuzina reflektorów,

być również pozostałe ciągi komunikacyjne.

trejaże, rzeźby, elementy wodne, ławeczki,

trzeba zaplanować, w których miej­

scach ogrodu oświetlenie powinno zostać

Oświetlenie dekoracyjne

rośliny o ciekawym kształcie czy pojedyncze drzewa. Oświetlenie powinno być dyskretne

zamontowane, jaki ma być jego rodzaj oraz

Oświetlenie pełni również funkcję dekora­

i nie oślepiać. Przy instalacji podświetlenia

liczba. Przede wszystkim oświetlenie ze­

cyjną. Dzięki odpowiedniemu podświetleniu

należy jednak zachować umiar, aby ogród nie

wnętrzne ma zapewnić bezpieczną komuni­

można stworzyć całkiem nowe efekty wi­

zamienił się w pokaz iluminacji.

kację.

zualne, które w dzień są niedostrzegalne.

Bezpieczne dojście do domu

Ogród nabierze nowego wymiaru i charak­ teru. Dobrze jest więc podświetlić wybrane,

Oświetlenie tarasu Na szczególną uwagę zasługuje oświetlenie

Najważniejszym miejscem w ogrodzie, które

miejsc wypoczynku, jak np. taras. Zazwyczaj

bezwzględnie musi być dobrze oświetlone,

montuje się na nim kinkiet lub oświetlenie

to przejście od bramy do drzwi wejściowych

górne. Warto jednak zadbać, aby prezento­

domu. Chodnik ma być w pełni widocz­

wało się atrakcyjnie i wizualnie przypomi­

ny. Projektując oświetlenie tego ciągu, nie

nało to instalowane w domu. Szczególnie

można pozwolić, aby pojawiły się miejsca,

dotyczy to lamp wiszących i stojących –

do których światło nie będzie dochodziło.

zarówno ustawianych na nawierzchni, jak i stołowych. Oczywiście muszą one spełniać

Przejście musi być bezpieczne. Do oświe­ Fot. Joniec

tlenia ciągów komunikacyjnych najczęściej

wymogi oświetlenia zewnętrznego, a więc

wykorzystuje się lampy stojące, tzw. słupki i latarenki (zastosowane oświetlenie musi być spójne wizualnie). Jeżeli chodnik biegnie wzdłuż elewacji domu – można wybrać kin­ kiety, które zostaną zamontowane na ścianie budynku.

Bardzo ważne jest także odpowiednie oświetlenie

schodów

prowadzących

do

domu. Zazwyczaj są one schowane pod daszkiem, więc wystarczy zamontowanie górnego oświetlenia. W przypadku podjazdu do garażu idealnym rozwiązaniem jest mon­ taż oświetlenia na słupkach lub ewentual­ Fot. Joniec

nie oświetlenia montowanego bezpośrednio

94

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

OGRODY muszą być bezpieczne i wodoodporne. Pod żadnym pozorem w ogrodzie nie wolno mon­ tować oświetlenia przeznaczonego do użytku wewnętrznego.

Plan oświetlenia Ze względu na dużą liczbę punktów świetl­ nych, które powinny zostać uwzględnio­ ne, należy przygotować projekt oświetlenia uwzględniający różne rodzaje źródeł światła.

Powinien on zostać wykonany we wstęp­ nym stadium sporządzania projektu ogrodu, ponieważ instalacja oświetlenia wiąże się z pracami ziemnymi, które mogą spowodo­ wać w ogrodzie wiele szkód, np. naruszenie korzeni roślin czy zniszczenie fragmentów utwardzonych nawierzchni.

Sposoby zasilania instalacji zewnętrznej Planując oświetlenie ogrodu, mamy do dys­ pozycji dwa rodzaje systemów zasilania: 1. Zasilanie niskonapięciowe (12 lub 24 V) – jest polecane do oświetlenia nie­ wielkich działek, z kilkoma punktami oświe­ tleniowymi, rozmieszczonymi np. wzdłuż chodnika prowadzącego od furtki do domu.

Moc lamp przyłączonych do sieci nie może bowiem przekraczać mocy transformatora.

Poza tym długość przewodów nie powinna przekraczać 25 m. Taką instalację moż­ na wykonać samodzielnie, układając kabel

Wszystkie elementy oświetlenia stosowane na zewnątrz budynku muszą spełniać wymogi oświetlenia zewnętrznego. Muszą być bezpieczne i wodoodporne! Pod żadnym pozorem w ogrodzie nie wolno montować oświetlenia przeznaczonego do użytku wewnętrznego.

Fot. Philips

w gruncie na dowolnej głębokości. Dla za­ bezpieczenia przed uszkodzeniem, podczas innych prac w ogrodzie, warto umieścić ka­ bel w karbowanej rurce ochronnej.

2. Zasilanie sieciowe (230 V) – jest pole­ cane do zastosowania na dużych powierzch­ niach. Jest to uniwersalne rozwiązanie, pozwalające na zasilenie dowolnej liczby punktów oświetleniowych, a także można tworzyć przyłącza dla urządzeń elektrycz­ nych, których będziemy używali w ogrodzie.

Tego typu instalację kładzie się na głębokości 70 cm.

Gdzie najlepiej poprowadzić kable?

Rowy przeznaczone na kable elektryczne najlepiej poprowadzić tuż przy fundamen­ tach ogrodzeń czy domu lub krawężników trawników, unikając partii ogrodu przezna­ czonych na uprawę, w których ziemię trzeba będzie od czasu do czasu przekopać.

Sterowanie oświetleniem Oświetlenie ogrodu kosztuje i to niemało.

Fot. Philips

W celu oszczędnego i funkcjonalnego zuży­ EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

95

OGRODY

Fot. Ardant

Fot. IKEA

Fot. Nowodvorski Lighting

wania energii elektrycznej, warto zainstalo­ wać specjalne czujniki.

Czujnik ruchu – kontroluje określony ob­ szar wokół lampy. Światło zapala się, gdy człowiek lub pojazd znajdą się w tej strefie i będą ją oświetlać przez zaprogramowany czas (np. kilka minut). Dzięki czujnikowi ru­ chu oświetlony zostanie również ewentualny intruz.

Czujnik zmierzchu – umożliwia nasta­ wienie godzin, o których oświetlenie ma się włączyć i wyłączyć, zwykle jest to czas od Fot. Jula

Fot. Nowodvorski Lighting

zmierzchu do świtu.

Instalacja inteligentna – pozwala na pro­ gramowanie czasu świecenia i tworzenie scen świetlnych oraz sterowanie światłem zdalnie, podczas nieobecności w domu.

Oświetlenie przenośne Oprócz oświetlenia zamontowanego na sta­ łe, w ogrodzie warto zastosować oświetlenie przenośne.

Jest to bardzo wygodne i funkcjonalne rozwiązanie. Można je ustawić w miejscach, na których zależy nam w dany wieczór, a następnie schować je lub przenieść gdzie indziej. Oferta tego typu oświetlenia jest bardzo bogata. Można wybrać lampy w po­ staci dowolnych brył, donic, figurek czy mebli ogrodowych. Obecnie bardzo popularne są lampy solarne, które dzięki energii słonecz­ nej, ładują się w ciągu dnia, aby wieczorem rozświetlić ogród. W sprzedaży dostępne są lampy o różnorodnym sposobie mocowania.

Można je ustawiać na powierzchni, wieszać Fot. Ardant

96

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

www.ekspertbudowlany.pl

lub wbijać w ziemię.

WARTO WIEDZIEĆ INDEKS FIRM

Polacy wybierają małe domy

Jak wynika z raportu Oferteo.pl, Polacy w 2021 r. wybierali mniejsze działki i rezygnowali z budowy dużych domów.

W 2020, tak jak i w 2019 r., zaledwie 32% Polaków wybierało działki o powierzchni wynoszącej od 5 do 10 arów. W tegorocznej edycji badania wynik ten był 6 punktów procentowych wyższy (38%).

Z kolei popularność działek o wielkości od 10 do 20 arów w 2021 (31%) względem 2020 roku (40%) zmalała aż o 9 punktów procentowych. Wybór inwestorów w większości przypadków padał na działki położone na terenach wiejskich (56%) lub w niewielkich miasteczkach do 20 tys. mieszkańców. Najmniej popularne okazały się miasta, w których żyje powyżej 250 tys. do 500 tys. miesz­ kańców.

Z badania wynika, że najczęściej wybieranym metrażem, podobnie jak w 2020 r., był ten w przedziale od 100 do 150 m2 (50% respondentów). Sytuacja inaczej prezentowała się w przypadku budynków z powierzchnią mieszkalną większą od 150 do 200 m2 włącznie. W porównaniu z ubiegłorocznym wynikiem badania, zainteresowanie takimi domami zmalało o 7 punktów procentowych. Co ciekawe, najwięcej ankietowanych zdecydowało się na domy parterowe z poddaszem użytkowym (48%). Mniej popularne były

zaś same budynki parterowe – wybrało je 32%. Zaledwie 1,4% wybudowało dom liczący powyżej dwóch pięter.

Jeśli chodzi o technologię, w jakiej budowane były domy, niezmiennie największą popularnością cieszyła się tradycyjna metoda murowana. Została wybrana aż przez 76% respondentów. Znacznie mniej, jedynie 10% inwestorów, zdecydowało się na postawienie drewnianych domów w technologii szkieletowej (kanadyjskiej). W 2020 r. było ich o 2 punkty procentowe więcej. Nie zmieniły się preferencje budujących dotyczące pokrycia dachu. Większość wybrała blachy lub blachodachówki (42%) oraz dachówki ceramiczne (34%). Najczęściej wskazywanym sposobem ogrzewania okazało się ogrzewanie gazowe. Zdecydowało się na nie 40% osób. Jednak coraz więcej osób preferuje ekologiczne pompy ciepła, w 2021 r. na takie rozwiązanie zdecydowało się 34% ankietowanych, czyli o niespełna 8 punktów procentowych więcej niż w 2020 r. Stosunkowo niskim zainteresowaniem (17%) cieszyły się kotły na paliwo stałe. To także pokazuje stale rosnące tendencje ekologiczne Polaków.

Przedstawione dane pochodzą z badania ankietowego przeprowadzonego w styczniu 2022 r. metodą CAWI na próbie 416 osób, które w 2021 roku budowały dom. Źródło: Oferteo.pl

Mieszkania drożeją w wielu krajach UE

Według danych Eurostatu, średni wzrost cen mieszkań w całej UE w trzecim kwartale 2021 r. wyniósł 9,2%, Polska ze wzrostem 8,9% znalazła się na 16. miejscu. Liderem były Czechy (wzrost o 22,0%). Za nimi Litwa (wzrost o 18,9%), Estonia (18,9%), Holandia (16,8%), Luksemburg (13,4%), Słowenia i Austria (18,9%). Natomiast niższy od Polski wzrost cen mieszkań odnotowano m.in. w Bułgarii (o 8,7%), Belgii (8,2%), Słowacji (8,0%), Francji (7,1%),

ISSN 1730-1904 Nakład 15 000 egz.

Numer obejmuje okres wydawniczy styczeń–luty

WYDAWCA: GRUPA MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. ul. Karczewska 18, 04-112 Warszawa tel. 22 512 60 99, faks 22 468 84 76 http://www.ekspertbudowlany.pl e-mail: redakcja@ekspertbudowlany.pl Redaktor naczelny: Joanna Korpysz-Drzazga jkorpysz@ekspertbudowlany.pl Sekretarz redakcji: Monika Mucha, mmucha@medium.media.pl

98

EKSPERT BUDOWLANY

nr 1/2022

a listę zamyka Cypr z wynikiem 2,2%.

Ciekawie wygląda też pozycja Polski na tle krajów UE po uwzględnieniu wzrostu cen mieszkań od 2014 r. Zajęliśmy bowiem 15. miejsce z wynikiem 53%.

Najwyższy wzrost odnotowano na Węgrzech (o 138%), w Czechach (99%), Luksemburgu (90%), Irlandii (81%), na Litwie (79%), w Holandii (76%) i Portugalii (75%). Jedynie we Włoszech nastąpił spadek cen mieszkań o 2%. Źródło: Expander

Współpracownicy: Damian Czernik, Magdalena Ćwikła, Waldemar Joniec, Karol Kuczyński, Maciej Rokiel, Joanna Ryńska, Jacek Sawicki, Krystyna Stankiewicz, Elżbieta Wysowska REKLAMA I MARKETING: tel. 22 810 25 90, 810 28 14 Dyrektor ds. reklamy i marketingu: Joanna Grabek, tel. 600 050 380, jgrabek@medium.media.pl Reklama: Małgorzata Semenowicz tel. 606 276 634, msemenowicz@medium.media.pl KOLPORTAŻ I PRENUMERATA: tel./fax 22 810 21 24 Kierownik działu logistyki: Aneta Cartailler, acartailler@medium.media.pl Specjalista ds. promocji: Katarzyna Masna, kmasna@medium.media.pl Specjalista ds. dystrybucji: Aneta Cartailler, acartailler@medium.media.pl Projekt graficzny: Łukasz Gawroński DRUK: Zakłady Graficzne Taurus Stanisław Roszkowski Sp. z o.o. ul. Kazimierów 13, 05-074 Halinów

www.ekspertbudowlany.pl

4D Grupa 3 Agregaty Polska 78 Archipelag 23 Armacell Poland 44 CES 78 De Dietrich 25 Dom-Styr 15 Elektra 83 ETA 78 Ever 79 FAKRO 31 Gerda 39, 100 GRAF 91 Joniec 97 Kehua Polska 80 Kerpol 7 Konbet 99 Krispol 33 K-Flex 45 Leca Polska 92, 93 Leroy Merlin 84–86 Marma 65 mdm NT 67, 68, 69 merXu 5, 73 Międzynarodowe Targi Instalacyjne 47 Milwaukee 71 MPI 89 Petralana 20 Ravago 41 Rawlplug 74, 75 Renoplast 53 Schneider Electric Polska 80 Schöck 43, 46 Selena/Tytan Professional 10, 11 Selena/WINS 34–37 Siniat/Cementex 2 Siniat/Nida 19 Technonicol 21 Termet 27 Ursa 22 Visbud-Projekt 51 WILO 87 ZMK SAS 29

Wszelkie prawa zastrzeżone © by GRUPA MEDIUM Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji tekstów.

Nie zwraca materiałów niezamówionych. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam, ogłoszeń i artykułów sponsorowanych zamieszczanych na łamach dwumiesięcznika „Ekspert Budowlany” oraz ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyn.

ZDJĘCIE NA OKŁADCE: TUBĄDZIN

GRUPA MEDIUM jest członkiem Izby Wydawców Prasy

STROPY PANELOWE •

SMART TERIVA PANEL VECTOR •

•

Rozwiązania, jakimi są stropy panelowe, dają możliwość szybkiego i sprawnego montażu za pomocą lekkiego dźwigu typu HDS. Modułowość paneli sprawia, że stropy te układa się bardzo prosto, co niweluje możliwość powstawania błędów wykonawczych.

Dzięki wysokim parametrom technicznym (niska wysokość konstrukcyjna przy większej rozpiętości) i użytkowym (dźwiękoizolacyjność), stropy panelowe łamią utarte stereotypy i przyzwyczajenia udowadniając, że można wykonać strop: taniej, szybciej i lepiej.

DLACZEGO WARTO STOSOWAĆ STROPY PANELOWE:

• PROSTY I SZYBKI MONTAŻ • NISKI KOSZT • DUŻE ROZPIĘTOŚCI - DO 10,5m • DŹWIĘKOIZOLACYJNOŚĆ

WYCEŃ, KUP I ZAMONTUJ NA WWW.STROPY.PL

KONBET Poznań +48 61 877 25 81 www.konbet.com.pl poznan@konbet.com.pl

Fabryka Stropów +48 61 28 22 110 www.fabrykastropow.pl biuro@fabrykastropow.pl

30 LAT DOŚWIADCZENIA W PRODUKCJI

STROPÓW