Ekspert budowlany 06 2021

Magazyn

www.ekspertbudowlany.pl

BEZPŁATNY

issn 1730 -1904

z czego zbudować

Ściany działowe Kotły gazowe – trendy rynkowe

Dachy

przyszłości

Nowoczesna łazienka REKLAMA

w nętrza

.

b u do wa

.

in sta l a c j e

.

o g r o dy

6/2021 (96)

KUPUJ Z MERXU.COM

MERXU.COM – KOMPLEKSOWE ZAOPATRZENIE INWESTYCJI Na bezpłatnej platformie www.merXu.com znajdziemy kompleksowe zaopatrzenie w materiały budowlane, instalacyjne, narzędzia i BHP

6 powodów

dukt, którego szukasz i Twoje zapytanie trafi za pośrednictwem zespołu merXu do zweryfikowanych dostawców, którzy przedstawią Ci ofertę skrojoną na miarę Twoich potrzeb. W ten sposób zyskasz w merXu sojusznika, który pracuje nad efektywnością Twoich zakupów.

1. Kompleksowe zaopatrzenie na merXu.

5. MerXu to nie tylko Polska.

Na merXu zaopatrzysz się we wszystko, czego potrzebujesz. Oferujemy 3,5 miliona ofert i wciąż rośniemy. Na merXu profesjonaliści kupią produkty, które spełnią ich jakościowe i cenowe wymagania. Narzędzia, elektrotechnikę, BHP, materiały budowlane i wiele innych.

Na merXu znajdziesz nie tylko polskich dostawców. Są tu również przedsiębiorcy z wielu krajów naszego regionu w tym Czech, Słowacji, Estonii, Litwy, Rumunii, Węgier i Niemiec. To właśnie czyni z merXu atrakcyjne miejsce zarówno dla kupujących, jak i sprzedających. Kupujący mają dostęp do szerokiej gamy oferowanych produktów, a sprzedający do rynków, na których do tej pory nie działali.

dla których warto korzystać z merXu

2. Z merXu bezpieczniej.

Na merXu działają tylko profesjonaliści. Każdy podmiot jest starannie weryfikowany przez nasz zespół. MerXu bezpłatnie udostępnia raporty na temat wiarygodności i rzetelności płatniczej danego podmiotu. Zawsze przed podjęciem ostatecznej decyzji możesz upewnić się, że Twój potencjalny partner biznesowy jest wiarygodny.

3. Negocjacje na merXu. Mimo że oferty cenowe na merXu są zawsze atrakcyjne, warto podjąć dodatkowe negocjacje z partnerami biznesowymi. Na platformie możesz rozmawiać z dostawcą bezpośrednio za pomocą komunikatora. Możesz pytać o szczegóły techniczne i ustalać dodatkowe warunki transakcji. Masz również możliwość prowadzenia swobodnych negocjacji biznesowych z zagranicznymi kontrahentami w Twoim ojczystym języku – merXu automatycznie przetłumaczy Twoje wiadomości.

6. MerXu to zespół.

MerXu to przede wszystkim ludzie tworzący profesjonalny zespół, który jest zawsze gotowy udzielić Ci wsparcia i pomocy. Zawodowe doświadczenia zdobyte w innych miejscach chcemy wykorzystać, aby zbudować serwis, który wykracza poza Twoje oczekiwania.

4. Zapytania ofertowe na merXu. Jeśli nie znalazłeś produktu, na którym Ci zależy, to do swojej dyspozycji masz zapytania ofertowe. Opisz pro-

Zachęcamy do kontaktu z merXu: pomoc@merxu.com

www.merxu.com

W NUMERZE NOWOŚCI

6, 19

WNĘTRZA Drewno i niebieskie akcenty GIPSAR Go! – Kontroluj pracę i ciesz się idealnie gładką powierzchnią Niezastąpione światło Nowoczesne łazienka Baterie łazienkowe – poradnik dla kupującego Na co zwrócić uwagę przy zakupie baterii Płytki wielkoformatowe – parametry, zastosowanie, montaż Szybkowiążący i wysokoodkształcalny klej do płytek wielkoformatowych Czyste powietrze w domu Nasza misja: łączymy producentów i usługodawców z odbiorami

8 11 12 14 20 23 24 29 30 32 Drewno i niebieskie akcenty

OKNA DACHOWE W NOWOCZESNEJ ARCHITEKTURZE Szarości i gra światła

34

AKCJA TERMOMODERNIZACJA Cieplej i oszczędniej dzięki termomodernizacji Po pierwsze – czyste powietrze Dachy przyszłości Systemy dachów zielonych Jak sprawdzić którędy ucieka ciepło Kamery termowizyjne Kotły gazowe – trendy rynkowe

36 38 40 44 48 50 52

BUDOWA Z czego zbudować ściany działowe – najpopularniejsze technologie 56 Płyta cementowa Cementex – jeden produkt do wielu zastosowań 61 Drzwi zewnętrzne do domu THERMO PRIME, THERMO PREMUM, OPTIMA 62 Naprawa uszkodzeń tarasów i balkonów 64 Tarasy – o uszczelnieniu przy schodach słów kilka – studium przypadku 70 Nowa generacja podgrzewanych kurtek MILWAUKEE® 74 Dachy odporne na wichury 76 Membrany dachowe nowej generacji 80

Dachy przyszłości

INSTALACJE Wyłączniki różnicowoprądowe – konstrukcja, typy wyzwalania oraz ograniczenia w stosowaniu Jak chronić falowniki instalacji PV od przepięć Specjalistyczna linia styropianu pod ogrzewanie podłogowe – nowość marki Styropmin Niskotemperaturowe ogrzewanie płaszczyznowe Jak dobrać UPS Jak zabezpieczyć dach i rynny przed oblodzeniem

91 92 94 96

*** Warto wiedzieć, Indeks firm

98

82 86

Z czego zbudować ściany działowe

Wejdź na

EKSPERTBUDOWLANY.PL

PRZECZYTAJ E-BOOKI pobierz bezpłatnie i przeczytaj

4

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

PORÓWNAJ PRODUKTY

przeglądaj, porównuj i zapoznaj się ze specyfikacją techniczną wybranych produktów

www.ekspertbudowlany.pl

SPRAWDŹ NOWOŚCI

co nowego na rynku budowlanym i wnętrzarskim

NOWOŚCI

NOWA LINIA KLEJÓW DO SPECJALNYCH ZASTOSOWAŃ Firma Bostik wprowadziła na rynek nową linię klejów do zadań specjalnych – Bostik FIXPRO. Każdy z klejów ma odmienne właściwości, ściśle dopasowane do obszaru zastosowania, do którego został przeznaczony.

Bostik FIXPRO Klej Listwy Maskownice. Stworzony na bazie kauczuku syntetycznego SBS, przeznaczony do łączenia elementów stolarki meblowej, zabudowy wnęk, blatów, frontów, listew, profili, paneli, progów, uchwytów lub wieszaków. Do zastosowań zewnętrznych i wewnętrznych. Klej odporny na alkalia, przenikanie wody oraz czynniki atmosferyczne.

Neoprenowy kontaktowy Bostik FIXPRO Klej Listwy Panele to klej montażowy na bazie kauczuku neoprenowego przeznaczony do klejenia materiałów budowlanych oraz wykończeniowych, do listew, paneli ściennych, parapetów, płytek, maskownic drzwiowych, uchwytów lub wieszaków. Odporny na działanie wilgoci oraz czynników atmosferycznych.

Bostik FIXPRO Klej Lustra Płytki – stworzony na bazie kauczuku syntetycznego SBR, do montażu luster, zgodnych z DIN 1238, o grubości do 6 mm, a także szkła, płytek lustrzanych, ceramicznych itp.

KOLEKCJA SZKLANYCH LAMP Lampy Xilo marki Labra, projektu Macieja Karpiaka, to połączenie rzemiosła, nietuzinkowego designu z zaawansowaną technologią LED. Dzięki temu powstała urzekająca formą kolekcja minimalistycznych lamp. Oprawy Xilo bazują na klasycznej produkcji szkła, dmuchanego w hucie szkła Krosno Glass. Dzięki zastosowanej technice rzemieślniczej obróbki szkła nie ma dwóch dokładnie takich samych opraw. W rodzinie opraw Xilo ważny jest również aspekt lokalności (wszystkie elementy wykonane są w Polsce), jak i ekologii. Materiały użyte do wyprodukowania lamp w 99% nadają się do recyclingu i upcyklingu. Pozostały 1% to nieprzetwarzalne nowoczesne diody LED, które jednak w warunkach domowych mogą świecić nawet 50 lat oraz charakteryzują się niskim poborem energii. Lampy dostarczane są także w specjalnie zaprojektowanych tubach, które mogą być w pełni recyklingowane albo służyć jako element wyposażenia wnętrza.

Poliuretanowy, extra mocny Bostik FIXPRO Klej Drewno Metal Kamień przeznaczo-

W kolekcji Xilo znajdują się klosze ze szkła dmuchanego barwio-

ny do mocno obciążonych konstrukcji. Stworzony na bazie poliuretanu, ma najwyż-

nego w masie oraz trójwarstwowego szkła opalowego (wykony-

szą klasę trwałości D4, wg PN-EN 204, zerowy skurcz oraz krótki czas utwardzania

wanego przez Pieńskie Huty Szkła) w ciekawych, podłużnych,

– od 24 do 48 godzin. Sprawdza się przy klejeniu płyt, balustrad, konstrukcji wielo-

futurystycznych kształtach. Bogata kolekcja lamp Xilo obejmuje

warstwowych, kształtowników, listew progowych, parapetów, cokołów, zawiasów,

zarówno modele stojące, jak i wiszące.

półek, wieszaków, stopni oraz materiałów izolacyjnych. Jest nieagresywny dla pod-

Kolekcja Xilo zdobyła już pierwsze ważne wyróżnienie – nagro-

łoża, wodoodporny, do zastosowań wewnętrznych i zewnętrznych.

dę Must Have! przyznawaną przez Łódź Design Festival. Została

Superbiały Bostik FIXPRO Klej Sztukateria Gipsowa i Styropianowa to klej mon-

również finalistą dwóch prestiżowych konkursów – Dobry Wzór

tażowy na bazie wodnej dyspersji akrylowej, do mocowania elementów wykończe-

oraz German Design Award.

niowych i ornamentów ze styropianu lub pianki na podłożach chłonnych, wewnątrz

Labra to polska rodzinna fir-

pomieszczeń.

Bostik FIXPRO Klej Listwy, Kasetony Rozety na bazie wodnej dyspersji akrylowej, do klejenia materiałów budowlanych oraz elementów wykończeniowych, wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń. Charakteryzuje się trwałym i lekko elastycznym wiąza-

ma specjalizująca się w produkcji architektonicznych opraw oświetleniowych.

niem, nie żółknie, ma biały kolor, jest ekologiczny, neutralny chemicznie i bezwonny.

Bostik FIXPRO Klej EPS STYROPIAN XPS do montażu płyt EPS/XPS w systemach ociepleń ścian zewnętrznych, piwnic oraz fundamentów. Niskorozprężny klej w aerozolu, w postaci pianki poliuretanowej, cechuje się znikomym przyrostem, stabilnością wymiarową, krótkim czasem wiązania i bardzo dobrą izolacyjnością.

Bostik FIXPRO Klej Akwaria Witryny na bazie silikonu, przeznaczony do łączenia elementów akwariów, terrariów, gablot, regałów, witryn oraz mebli szklanych. Tworzy trwałą, elastyczną, odporną na zanurzenie oraz promieniowanie UV spoinę. Jest wodoodporny, przezroczysty oraz bezpieczny dla organizmów wodnych. Sama spoina jest odporna na temperatury od –50 do +180°C. Opracowano na podstawie informacji od firm. Zdjęcia: serwis prezentowanych firm

6

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

, u w t s ń a P y m y z c Ży

e wszelką w y t fi b o był owy Rok .

N y c ą z d o optymizm i ć ś o w li aby nadch z ji życ o realizac ć, radość, d ś o ę i g ln r ś e y n m e po wszystkim m a n ajlepsze e n i s o e c i n o y k t z s r szy Niech p iarę, że w w i ę ł i ed nami... s z r z p a r t s o je w e ó szcz plan i ciągle je e i c y r k d o czeka na

WNĘTRZA

Przytulny, wypełniony naturalnym drewnem oraz przyjemnymi neutralnymi barwami apartament znajduje się na warszawskim Mokotowie. Mimo że to niemal centrum miasta, z okien na szóstym piętrze widać korony drzew i błękitne niebo. Właśnie to wrażenie przestrzeni było niezwykle istotne dla inwestorów, nie tylko podczas zakupu mieszkania, ale także przy urządzaniu wnętrz, które powierzyli architektom z krakowskiej pracowni MIKOŁAJSKAstudio.

DREWNO I NIEBIESKIE AKCENTY K

olorystyka zastosowana w projek-

mieszkania. W jednej z nich znajdują się sy-

nowanym w asymetryczną zabudowę za-

cie kojarzy się z nadmorskim pejza-

pialnia oraz łazienka gospodarzy, w drugiej

projektowaną na wymiar przez architektów

żem. We wnętrzach królują naturalne

natomiast pokoje dwóch kilkuletnich córek,

z MIKOŁAJSKAstudio, składającą się z rega-

drewno, ciepłe beże, biel oraz kilka odcieni

łazienka, garderoba oraz pralnia. Dzięki ta-

łu z otwartymi półkami i zamkniętymi szaf-

niebieskiego – od jasnego, niczym letnie

kiemu układowi funkcjonalnemu inwesto-

kami, niskiej szafki RTV wzdłuż całej ściany

niebo błękitu, do ciemnego, jak morska toń

rzy mają zarówno przestrzeń do wspólnych

oraz dekoracji z pionowych, drewnianych

granatu. Właścicielom zależało na poczuciu

aktywności, jak i swoją, w pełni prywatną,

lameli, która geometryczną formą nawiązuje

przestrzeni oraz aranżacji eleganckiej, ale

strefę.

do celowo wyeksponowanych grzejników.

jednocześnie przytulnej, dalekiej od katalogowych, hotelowych wnętrz.

8

Rodzinna przestrzeń

Za plecami kanapy znajduje się część jadalniana – piękny stół i wygodne krzesła z ta-

Apartament o powierzchni 112 m2 skła-

Jasna, komfortowo urządzona strefa dzien-

picerowanymi siedziskami. Meble są drew-

da się ze wspólnej, otwartej strefy dziennej

na, to miejsce, gdzie toczy się rodzinne ży-

niane, jasne, z naturalnym rysunkiem słojów,

z kuchnią oraz części prywatnych, usytu-

cie. Salon to miejsce relaksu, z wygodnym,

tak samo jak parkiet ułożony w jodełkę – to

owanych w oddzielonych od siebie częściach

dużym narożnikiem i telewizorem wkompo-

sprawia, że aranżacja jest ciepła i przytulna.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

WNĘTRZA Kuchnię od salonu oddziela szeroki półwysep z płytą do gotowania i dużym blatem, dzięki czemu wszyscy domownicy mogą razem przyrządzać posiłki. Zabudowa kuchenna ma trzy rodzaje frontów – bliżej salonu są drewniane, aby płynnie łączyć się z jego umeblowaniem, dalej – szare i białe, aby rozjaśnić wnętrze i nie przytłaczać przestrzeni.

W kuchni pojawia się także wyraźny akcent kolorystyczny – ściana nad blatem została wykończona granatową, dekoracyjną mozaiką. Jej błyszcząca powierzchnia i kolor dodają aranżacji wyrazistości i głębi.

Prywatna część gospodarzy Sypialnia i prywatna łazienka właścicieli apartamentu doskonale ze sobą współgrają.

Oprócz jasnego drewna i bieli pojawia się w nich także ciemna szarość – w sypialni w postaci efektownej tapety w roślinny wzór, rozświetlonej złotymi akcentami, w łazience natomiast w formie gresu na podłodze i ścianach. Ale nie na wszystkich – jedna ze ścian pod prysznicem, naprzeciwko drzwi, jest wykończona płytkami imitującymi cienkie listewki drewna ułożone w jodełkę.

Pokoje dziecięce W położonej po przeciwnej stronie od wejścia części mieszkania swoje pokoje mają dwie córki gospodarzy. Wnętrza urządzone są podobnie, ale tak, aby spełniać dokładnie sprecyzowane wcześniej oczekiwania dziewczynek.

Bazą jest oczywiście drewno i kolor niebieski, w jednym pokoju pojawił się także kolor różowy. Architekci z pracowni MIKOŁAJSKAstudio zaprojektowali łóżka z tapicerowanymi wezgłowiami, szufladami na pościel oraz

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

9

WNĘTRZA

szafkami nocnymi, a także duże szafy zorganizowane w taki sposób, aby dziewczynkom łatwo było utrzymać porządek w pokojach. Ściany w przygaszonym odcieniu granatu, w jednym pokoju ozdobione złotymi gwiazdkami, w drugim – motywem lasu, wydzielają strefy do odpoczynku i spania. Poza tym u dziewczynek nie brakuje miejsca do zabawy czy nauki.

JAK DOBIERAĆ KOLORY ŚCIAN DO WNĘTRZ? Zdecydowanie odradzam dobieranie kolorów na ekranie komputera czy telefonu – każdy wyświetlacz pokaże nam inny odcień, często daleki od rzeczywistego. Dlatego, mimo że jest to bardziej problematyczne i kosztowne, gorąco zachęcam do przetestowania koloru we wnętrzach, które chcemy pomalować. Można zamówić próbki rozważanych farb i namalować na ścianie plamy o wielkości co najmniej 30×30 cm i wtedy podejmować decyzję. Dlaczego ważne jest, aby wypróbować kolor na sporej płaszczyźnie? Ponieważ na niedużym prostokącie arch. Ida Mikołajska, MIKOŁAJSKAstudio ciemne kolory będą wydawać się jeszcze ciemniejsze, niemal czarne, i będziemy obawiać się je zastosować. Za małe próbki sprawiają, że często decydujemy się na zbyt intensywny i za mało złamany kolor.

W Polsce mamy tendencję do przesadzania z „wesołością” kolorów ścian, zwłaszcza po latach spędzonych w białych lub szarych mieszkaniach – nachodzi nas ochota na słoneczny i radosny odcień. Nie ma w tym nic złego, warto jednak pamiętać o zachowaniu umiaru, ponieważ zbyt krzykliwe i jaskrawe kolory będą nas niepotrzebnie pobudzać. Po pewnym czasie mogą nawet zacząć nam działać na nerwy. Wybierając barwę ścian w danym pomieszczeniu, traktujmy ją jako bazę całego wnętrza. Raczej nie sprawdzi się kolor z zupełnie innej palety niż pozostałe elementy stylizacji, takie jak meble, dekoracje, urządzenia itd. Zazwyczaj najlepszym wyborem jest mocno złamana paleta barw ziemi, niezależnie czy są to błękity, zielenie, rudości. Dobierajmy ją w kontekście tego, co ma się znajdować we wnętrzu.

Naprzeciwko pokojów dziecięcych znaj-

zem bardzo spójny. Architekci z pracowni

duje się łazienka z wanną, dwiema umywal-

­MIKOŁAJSKAstudio połączyli funkcjonalność

kami i toaletą. Tutaj architekci postawili na

z dopracowaną w najdrobniejszych szczegó-

przewagę jasnych kolorów – szafka podumy-

łach aranżacją, wysokiej jakości materiałami

walkowa ma błękitne fronty, ściana nad nią

i wyposażeniem projektowanym na wymiar.

jest natomiast wykończona białymi płytkami

Za pomocą ponadczasowych, eleganckich

ceramicznymi.

form i dodatków stworzyli przyjemne, przy-

Domowo i z klasą

10

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

tulne, a zarazem funkcjonalne ­wnętrze.

Apartament jest ściśle dopasowany do

Zdjęcia: Yassen Hristov

potrzeb wszystkich domowników, a zara-

Stylizacja: Anna Salak

www.ekspertbudowlany.pl

WNĘTRZA

GIPSAR Go!

Vademecum wykonawcy

Kontroluj pracę i ciesz się idealnie gładką powierzchnią

przystąpienie do dalszych prac (gruntowanie) i zachowanie porządku w miejscu pracy.

Wszechstronność i przyjazność Gotowa gładź finiszowa GIPSAR Go! może być malowana każdym rodzajem farb: akrylowy-

GIPSAR Go! – gotowa gładź finiszowa – za sprawą swoich wyjątkowych właściwości cieszy się rosnącą popularnością wśród wykonawców.

Produkt ten przeznaczony jest do wykonywania gładzi na powierzchni ścian i sufitów wewnątrz budynków oraz do całopowierzchniowego szpachlowania płyt gipsowo­ ‑kartonowych. Zmiana koloru umożliwiająca kontrolę postępu prac, szybka i łatwa aplikacja, ograniczone pylenie czy idealnie gładka powierzchnia to tylko niektóre z cech gładzi, które cenią sobie fachowcy.

tynki gipsowe oraz płyty gipsowo-kartonowe

mi, lateksowymi i cera-

wewnątrz budynków. Zawarte w recepturze

micznymi. Jej satynowa

produktu specjalnie wyselekcjonowane wy-

powierzchnia gwarantuje dobrą współpracę

pełniacze mineralne o optymalnym uziarnie-

z powłokami malarskimi. Gładź jest także

niu umożliwiają uzyskanie pożądanej, bar-

wysoce odporna na rozmiękanie – grunto-

dzo gładkiej powierzchni bez poprawek – już

wanie jest bezpieczne dla powierzchni i nie

przy pierwszym zagładzaniu piórem.

prowadzi do jej uszkodzenia.

G

nie ­GIPSAR Go! ręcznie lub mechanicznie.

Komfort i kontrola postępu prac Specjalnie dobrana konsystencja pozwala na łatwą aplikację GIPSAR Go! wałkiem, pacą lub agregatem. Jako gładź przyjazna wykonawcom może być nakładana metodą „mokre na mokre”, co znacząco wpływa na czas realizacji zleceń. Komfortowy, długi czas obróbki, pozwala na zagładzanie bez pośpiechu, a łączenia pól roboczych pozostaną niewidoczne.

Widoczna podczas wysychania zmiana koloru gładzi umożliwia kontrolę postępu prac.

Optymalna twardość pozwala na szlifowa-

Zalety GIPSAR Go!:

»»Szybka i łatwa aplikacja – również metodą „mokre na mokre”.

»»Aplikacja wałkiem, pacą lub agregatem. »»Idealna powierzchnia – bez pęcherzy i kraterów.

»»Kontrola

postępu prac – zmiana koloru

podczas szlifowania i wysychania.

»»Łatwe szlifowanie i ograniczone pylenie. »»Komfortowy, długi czas obróbki. »»Szlifowanie ręczne i mechaniczne. »»Malowanie każdym rodzajem farby.

GIPSAR Go! sprzedawany jest w okrągłych, 18 kg wiadrach.

IPSAR Go! może być stosowany na

Pył pojawiający się podczas szlifowania jest

*** Więcej informacji na temat gotowej gładzi

podłożach takich jak: beton, tynki

ciężki, co sprawia, że nie unosi się on w po-

finiszowej GIPSAR Go! można znaleźć na

cementowe, cementowo-wapienne,

mieszczeniu i opada po ścianie, ułatwiając

www.atlas.com.pl.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

11

EKSPERCI LEROY MERLIN POLECAJĄ

NIEZASTĄPIONE

ŚWIATŁO

W miarę jak dni stają się krótsze, coraz większą uwagę przywiązujemy do sztucznego oświetlenia wnętrz domu. Lampa staje się nieodzownym elementem wnętrza i przedmiotem pierwszej potrzeby. Prezentujemy nową, inspirującą kolekcję lamp.

1

N

owoczesne

rozwiązania

2

technolo-

nia światła, zmiany barwy czy dostosowa-

lampy mają organiczne kształty i formy. Są

giczne i pomysłowość projektan-

nia długości ramienia lampy – niezbędne na

wyjątkowo dekoracyjne i wprowadzają nowe

tów dają nam ogromne możliwości

przykład do pracy w domu.

wrażenia estetyczne do naszych domów

wyboru. Podstawowe założenie, jakie musi

Lampy mają jednak nie tylko funkcję użyt-

spełnić dobre oświetlenie, to połączenie

kową, ale również dekoracyjną. Nowoczesne

W najnowszej kolekcji Leroy Merlin na

oszczędności energii, funkcjonalności z przy-

lampy mają szklane klosze i abażury, które

jesień–zimę 2021/2022 znajdziemy lampy

jaznym światłem – lampy LED-owe są tu

przeżywają obecnie swój renesans. Podobnie

wiszące, stojące, kinkiety itp., dzięki którym

najlepszym

ważne

jak inne naturalne materiały, w tym m.in.

nasz dom będzie wygodny, przytulny i funk-

aspekty to możliwość regulacji kąta pada-

metal, drewno, tkanina czy papier. Modne

cjonalny.

przykładem.

3

Równie

4

5

i mieszkań.

6

7

12 9

10

11

13

8

12

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

EKSPERCI LEROY MERLIN POLECAJĄ

14

15

16

17

1. Lampa podłogowa NICKI E27 mosiądz.

274 zł.

2. Lampa wisząca SOLEIL 12xE14 złota.

1999 zł.

3. Lampa stołowa HIERRO E27 czarno–złota.

149 zł.

4. Lampa stołowa PALMA E27 biała. 269 zł.

5. Lampa stołowa LACRIMA E27 czarna.

349 zł.

6. Lampa stołowa LACRIMA E27 szara. 349 zł.

7. Lampa podłogowa LONDYN E27 czarno–złota. 549 zł.

8. Lampa podłogowa IRING LED. 319 zł.

9. Lampa podłogowa LEIA LED. 198 zł.

10. Lampa podłogowa CASTLE LED. 999 zł.

11. Lampa podłogowa RAY LED. 439 zł.

12. Lampa podłogowa CILLA E27 czarna.

680 zł.

13. Lampa podłogowa PEAK E27 złota. 612 zł.

14. Lampa wisząca DENMARK E27 złota.

249 zł.

15. Lampa wisząca RAVENA E27. 668 zł.

16. Żyrandol CHELSEA 6xE14 kryształ. 1699 zł.

17. Lampa wisząca MARCO E27 czarna. 319 zł.

18. Lampa wisząca ROMA E27 grafit. 249 zł.

19. Lampa wisząca SOLIN E27. 146 zł.

20. Lampa wisząca ION E27 złota. 79 zł.

21. Lampa wisząca MONSUN 4×E27 drewno.

869 zł.

21

18

EKSPERT BUDOWLANY

19

nr 6/2021

20

www.ekspertbudowlany.pl

Więcej informacji i inspiracji na www.leroymerlin.pl ARTYKUŁ SPONSOROWANY

13

WNĘTRZA

Fot. Cersanit

NOWOCZESNA ŁAZIENKA Magdalena Ćwikła

szybkiej toalety. Obostrzenia i ograniczenia,

Łazienkę urządzamy na lata.

Dlatego warto wybierać dobrej jakości produkty oraz postawić na funkcjonalne i wygodne rozwiązania. Podpowiadamy, na jakie elementy warto zwrócić uwagę.

W

Spójność

jakie wymusiła na nas pandemia, spowodo-

Urządzając łazienkę, należy zwrócić uwagę

wały, że zdecydowanie więcej czasu spędza-

na to, aby była spójna. Kupując armaturę,

my w domu. Łazienka stała się oazą relaksu

zawsze wybieramy baterie z tej samej serii

i domowego spa. Nierzadko zaczyna przy-

(umywalkowa, wannowa, prysznicowa...).

pominać pokój, salon kąpielowy. Na stałe

To samo dotyczy ceramiki sanitarnej. Zbli-

goszczą więc w niej wygodne meble wypo-

żona forma urządzeń, styl i, co ważne, do-

czynkowe, aby móc odetchnąć po kąpieli czy

kładnie taki sam kolor sprawią wrażenie

mięsiste dywany (oczywiście przeznaczone

ładu. Dzięki temu łazienka zachowa spójny

do łazienek).

charakter oraz uzyska określony styl i klimat.

łazience stawiamy na prostotę i funkcjonalność. Wybieramy produkty o gładkich powierzchniach.

Godne polecenia są urządzenia sanitarne ze specjalnymi powłokami ułatwiającymi utrzymanie ceramiki i szkła w czystości bez użycia ciężkiej chemii. Urządzając łazienkę, rezygnujemy z nadmiernych zdobień, niepotrzebnych półeczek, mnóstwa drobiazgów.

Meble mają nieskomplikowane bryły, każdy przedmiot znajdzie w szafce swoje miejsce.

Unikanie nadmiaru nie oznacza jednak, że pomieszczenie ma być surowe i ascetyczne.

Mile widziane są delikatne, subtelne ozdoby, najlepiej nawiązujące do natury, przyrody.

Więcej niż tylko łazienka Obecnie łazienka przestała pełnić jedynie Fot. Ferro

funkcję miejsca służącego do wykonania

14

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

WNĘTRZA spłuczki, które uruchamiają się po zbliżeniu dłoni do przycisku. W spłuczkach jednego z producentów zastosowano na przykład innowacyjny typ czujnika wywodzący się z technologii wykorzystywanej w aparatach fotograficznych. Precyzyjnie wykrywa on bezdotykową aktywację spłukiwania, odróżnia ją od innych ruchów użytkownika, a przyciski podświetlają się wyłącznie w sytuacji, gdy zbliży się on do toalety.

Bardzo

wygodnym

rozwiązaniem

jest

automatyczne włączanie światła lub podświetlenia poszczególnych stref w łazience.

W przypadku wysokich szafek (zwłaszcza otwieranych do góry), warto zdecydować się na elektryczne zamykanie frontów. Wystarczy dotknąć przycisk i szafka otwiera się bądź zamyka.

Fot. Stilla

Poranna toaleta Co więcej, wielu producentów ma w ofercie

Umywalka i przestrzeń sąsiadująca z nią

kolekcje zawierające pełne wyposażenie: za-

zajmuje szczególne miejsce w łazience. Po-

równo ceramikę sanitarną, jak i meble czy

winna zostać odpowiednio wyeksponowana.

nawet armaturę.

Modne są umywalki o cienkich ściankach.

Firmy prześcigają się w tworzeniu produk-

Wygodna elektronika

tów charakteryzujących się coraz cieńszymi

Urządzając łazienkę, poszukujemy coraz wy-

i bardziej wyraźnymi liniami. W przypadku

godniejszych rozwiązań. Jednym z nich jest

dużego pomieszczenia można pokusić się

montaż elektronicznych baterii. Wystarczy

o model wolno stojący. Montując umywalkę

podłożyć dłonie pod wylewkę i woda leci.

do ściany, warto wybrać wpuszczaną w blat,

Dzięki niej oszczędzamy wodę, a także nie

na który można odłożyć używane akcesoria.

musimy tracić czasu na ustawianie tempe-

Bardzo elegancko zaprezentuje się umywalka na efektownej konsoli, ale funkcjonalnym roz-

ratury i wielkości strumienia. To samo dotyFot. Duravit

czy toalet. Wiele firm oferuje automatyczne

wiązaniem będzie zamykana szafka. Obecnie modne jest instalowanie dwóch, a w przypadku większej rodziny nawet trzech umywalek. Należy jednak pamiętać, aby wszystkie były dobrze oświetlone i miały swobodny dostęp do lustra. Takie rozwiązanie wymaga

Fot. Viega

Fot. TECE

Fot. Geberit

również nieco więcej przestrzeni. Odległość pomiędzy umywalkami nie powinna być bowiem mniejsza niż 30 cm, a każda osoba, dla wygody użytkowania, będzie potrzebowała przynajmniej 70 cm.

Codzienne zabiegi pielęgnacyjne i makijaż wymagają dobrego oświetlenia. Warto więc zadbać o dodatkowe lampki przy lustrze.

Przy wyborze należy jednak zwrócić uwagę, aby dobrze oświetlały one twarz, a nie lustro. W łazience z oknem, umywalkę i lustro należy umieszczać jak najbliżej naturalnego światła. Pamiętajmy też, że lustro w łazience powinno być duże i odporne na zaparowanie.

Przechowywanie Warto zainwestować w funkcjonalne zamykane meble z różnymi stałymi i ruchomymi Fot. Geberit

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

Fot. Geberit

www.ekspertbudowlany.pl

przegródkami,

magnetycznymi

listwami,

15

WNĘTRZA

Fot. Geberit

szafkami cargo, które ułatwią utrzymanie porządku. Wieczorem pomocne okażą się szafki podświetlane. Kupując meble, należy zwracać uwagę na wykończenie ich powierzchni.

Powinny być zabezpieczone przed wilgocią lub wykonane z materiałów odpornych na wilgoć. Potwierdzenie tej informacji może Fot. Fiordd

być bardzo pomocne przy ewentualnej re­ klamacji.

Strefa kąpieli Obecnie częściej decydujemy się na montaż prysznica. Zajmuje on mniej miejsca w łazience niż wanna, a także pozwala na mniejsze zużycie wody. Modne są płaskie brodziki lub montaż odpływu liniowego. To wbudowana w podłogę rynienka przykryta maskownicą znajdującą się na poziomie posadzki. Podczas kąpieli woda leci do rynienki, a następnie kierowana jest do odpływu. Jedynym widocznym elementem całego systemu jest maskownica. Takie rozwiązanie zapewnia wygodę i bezpieczeństwo. Pozwala na wyeliminowanie brodzika, dzięki czemu kąpiel odbywa się z poziomu posadzki – bez zbędnych barier architektonicznych. RozwiąFot. Ferro

zanie to polecane jest szczególnie osobom starszym o mniejszej sprawności ruchowej oraz do kąpania dzieci. Jest też bardziej­ estetyczne.

Jeżeli nie chcemy, aby ścianki kabiny były widoczne, możemy wybrać model z jedną szybą bądź wolno stojący.

Wanna pełni w łazience funkcję pierwszoplanową. Stanowi główny element dekoracyjny i decyduje o nastroju całego wnętrza.

Dlatego, o ile pozwala na to przestrzeń, naj­ okazalej prezentują się modele wolno stojące umiejscowione na środku łazienki. Niebagatelną rolę odgrywa również jej kształt.

Wanny owalne, o opływowych kształtach, z podniesionym tylnym zagłówkiem wyglądają niezwykle elegancko i subtelnie. Przy takiej wannie efektownie prezentuje się bateria wyprowadzana bezpośrednio z po-

Fot. Ferro

16

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

sadzki.

WNĘTRZA Nowoczesna toaleta Bezsprzecznie prym wiodą toalety wiszące, które dodają łazience lekkości, a przy tym ułatwiają sprzątanie. Ich zaletą jest również możliwość ukrycia za obudową elementów technicznych. Warto zainwestować także w toaletę myjącą. W Japonii pierwsze tego typu urządzenia pojawiły się już w 1970 roku, a w 2002 w tym kraju było w domach więcej toalet myjących niż komputerów osobistych. U nas do niedawna nadal były rzadkością. Dziś są nie tylko modne, ale stają się również niezastąpione. Pojawiające się w sprzedaży najnowsze modele to zaawansowane technologicznie produkty, stawiające przede wszystkim na wygodę użytkowania, prostotę obsługi oraz optymalne zużycie wody i prądu.

Fot. Tubądzin

Co na ścianę?

Płytki wielkoformatowe kreują piękne wnętrza, a przy zastosowaniu wąskich spoin, sprawiają wrażenie jednolitej tafli. Obecnie są niezwykle pożądane i producenci oferują je w coraz większych formatach. Modne są także konglomeraty i spieki kwarcowe. Rosnącą popularnością cieszą się także kamienie, doceniane za unikatowy rysunek, naturalność i szlachetność. Można przycinać je do dowolnych rozmiarów i kształtów. Pozwala na stworzenie niepowtarzalnej i bardzo luksusowej dekoracji ścian i podłóg.

Coraz więcej zwolenników zyskują także grafiki ścienne. Nic dziwnego, efekty, jakie można dzięki nim uzyskać, zapierają dech w piersiach, a ilość wzorów jest niezliczona.

Co ważne, nadruki wykonywane są na specjalnie przygotowywanych okładzinach winy-

Fot. Dekorian

lowych, aby w 100% były odporne na działanie wody. Nawet w strefie prysznicowej!

Bardzo wygodnym, efektownym i tanim rozwiązaniem wykańczania ścian jest ich pomalowanie. Do tego celu wykorzystujemy specjalne emulsje do łazienki. Dostępne na rynku farby przeznaczone do takich wnętrz, charakteryzują się wysoką odpornością, chronią ściany przed wilgocią i pleśnią, a także umożliwiają „oddychanie” ścian, czyli przepuszczają parę wodną, co ma duży wpływ na zapobieganie rozwojowi grzybów i poprawę klimatu w mieszkaniu. Ściany pokryte farbami można myć bez szkody dla powłoki, są też odporne na detergenty. Co ważne, takie emulsje są trwałe i nie blakną, a gdy zapragniemy zmienić kolor – nie musimy decydować się na poważny i kosztowny remont – wystarczy umyć ściany, zagruntować je i ponownie po-

Fot. Dekorian

18

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

malować na dowolny kolor.

NOWOŚCI

KOLOR ROKU 2022 Spokojny, aksamitny brąz z nutą chłodnej czerwieni – L478 Kestrel – został wybrany przez markę Tikkurila kolorem roku 2022. Swoją nazwę zapożyczył on od pustułki (ang. kestrel), gatunku sokoła, który odlatując na zimę, jest rozdarty między dwoma domami. Podobnie jak gniazda pustułek, nasze domy wciąż się zmieniają. Jednocześnie gdziekolwiek zawędrujemy, nowe miejsce staje się częścią nas i naszym domem. Kolor roku Tikkurila 2022 zachęca do otwarcia na przygody, które spotykają nas każdego dnia, a jednocześnie podkreśla znaczenie domu w codziennym życiu.

Hasło: „Każda przygoda zaczyna się w domu” nakłania do cieszenia się, a wręcz delektowania chwilami spędzonymi w domowym zaciszu, nawet jeśli ważne dla nas sprawy dzieją się poza nim. To on jest bowiem zawsze

INTELIGENTNY SYSTEM DLA DOMU

miejscem startu i końcowym punktem każdej z nich.

smartCONNECTED to nowość w ofercie marki WIŚNIOWSKI. Jest to inteligentny i intuicyjny system umożliwiający sterowanie domem oraz posesją.

Dzięki centrali smartCONNECTED Box i zintegrowanej z nią aplikacji mobilnej można zarządzać domowymi urządzeniami oraz monitorować ich stan. System umożliwia zdalne sterowanie m.in. bramą wjazdową, bramą garażową, drzwiami, oknami, furtką czy roletami. Umożliwia także prowadzenie dwustronnej komunikacji. Z jednej strony za pomocą smartfona można zdalnie zarządzać poszczególnymi elementami domu i np. zamknąć bramę wjazdową lub odsłonić rolety. Z drugiej strony aplikacja na bieżąco wysyła komunikaty informujące np. o próbach wejścia do domu – również tych niechcianych.

Nie trzeba nosić ze sobą kilku kart, pilotów czy kluczy – „centrum dowodzenia” domem znajduje się w smartfonie, który większość osób ma niemal zawsze ze sobą. Każdy z domowników może zainstalować aplikację na swoim urządzeniu i korzystać ze wszystkich możliwości systemu. Projekt centrali i aplikacji mobilnej to efekt wieloletniej współpracy pomiędzy marką ­WIŚNIOWSKI a firmą Somfy.

Ogłoszony przez Tikkurila kolor roku 2022 L478 Kestrel to kolor intensywny, ale jednocześnie aksamitny i spokojny,

CEGŁY KLINKIEROWE W NOWYM FORMACIE Marka Röben wprowadziła do oferty cegły klinkierowe Margate i Sydney

łączący klasykę z elementem zaskoczenia. Pasuje do każdej, zarówno nowoczesnej, jak i tradycyjnej przestrzeni. Stylowo prezentuje się na większych powierzchniach, ale także na dekoracjach i detalach. Zastosowany

w nowym, wydłużonym formacie XLDF (365×115×52 mm). Intrygująca

na ścianach nada niebanalny styl i głębię całemu wnętrzu, a jednocześnie

faktura, ciekawa barwa oraz bardzo dobre parametry techniczne to cechy,

stworzy kameralną, intymną atmosferę.

dzięki którym cegły Margate i Sydney zdobyły ogromną popularność. Duże zainteresowanie tymi odcieniami sprawiło, że producent postanowił rozszerzyć ofertę. Teraz, oprócz klasycznego formatu NF (240×115×71 mm)

CIEKAWE OKNO DO KUCHNI

i wydłużonego LDF (290×115×52 mm), dostępna jest jeszcze bardziej

Okno FAKRO Innoview oparte jest na konstrukcji przesuwnej PSK. To

wydłużona wersja, czyli XLDF. Jej wymiary to 365×115×52 mm. Nowo-

wyjątkowe rozwiązanie daje możliwość uchyłu skrzydła i przewietrzenia

ścią w ofercie są też płytki klinkierowe Margate PEXLDF i Sydney PEXLDF,

pomieszczenia. Otwarte

o wymiarach 365×14×52 mm.

skrzydło praktycznie nie

Baza cegły Margate jest ciemna, pokryta dwoma odcieniami szarości, co

zabiera miejsca na robo-

sprawia, że prezentuje się inaczej w zależności od oświetlenia. W pełnym

czym blacie w kuchni,

słońcu wydaje się być niemal biała. Z kolei Sydney to klinkier o wyjątko-

przez co jest więcej miej-

wej fakturze. Wgłębienia i „zadrapania” na tle intrygującego lica o antra-

sca do pracy. Przesuwa-

cytowej barwie sprawiają, że każda cegła jest unikatowa. Srebrne cienio-

nie skrzydła jest bardzo

wania nadają jej dodatkowej elegancji. To propozycja dla zwolenników

lekkie i płynne, a co naj-

nasyconych, zdecydowanych kolorów i niestandardowych kształtów. Obie

ważniejsze, nie wymaga

cegły wyróżniają nie tylko walory estetyczne, ale rów-

przestawiania rzeczy z blatu, jak w przypadku okien otwieranych rozwier-

nież świetne parametry techniczne, przede wszystkim

nie. Łatwość i wygoda obsługi gwarantowane są za pomocą specjalnej

wysoka odporność na niekorzystny wpływ czynników

klamki. Nie zapominajmy także o jakości wykonania. Drewno to natural-

atmosferycznych.

ne piękno, a osłonięte nakładką aluminiową z zewnątrz gwarantuje także długą żywotność. Dostępność różnych wielkości i schematów pozwala na wykonanie przesuwnego okna PSK praktycznie do każdego pomieszczenia kuchennego.

Opracowano na podstawie informacji od firm. Zdjęcia: serwis prezentowanych firm

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

19

WNĘTRZA

Fot. Ferro

BATERIE ŁAZIENKOWE PORADNIK DLA KUPUJĄCEGO Armatura powinna być oczywiście ładna, dopasowana stylem do wystroju łazienki, wygodna, oszczędna i dobrej jakości.

Na co jeszcze zwrócić uwagę przy jej zakupie?

Z

Fot. Ideal Standard

akup nowej baterii do łazienki to nie lada wyzwanie. Ilość modeli oraz sposobów wykończenia powierzch-

ni może przyprawić o zawrót głowy. Zanim jednak zdecydujemy się na kolor, kształt i wybierzemy baterię w połysku, satynie lub macie, koniecznie należy wziąć pod uwagę kilka istotnych aspektów.

Sposób montażu Najpierw decydujemy o sposobie montażu baterii. Może być naścienny, sztorcowy (czyli armaturę montujemy do umywalki) lub bezpośrednio do podłogi. Od tego będzie zależał sposób poprowadzenia instalacji. Poza tym w przypadku mocowania armatury bezpośrednio do podłogi, należy się upewnić, czy dysponujemy odpowiednią ilością miejsca, Fot. Ferro

aby później bateria nie przeszkadzała w ko-

20

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

WNĘTRZA munikacji. W przypadku zakupu baterii do

z większym kosztem niż standardowa bate-

już istniejącej umywalki – ten problem mamy

ria, np. sztorcowa.

z głowy. Typ montażu armatury musimy do-

Dobór odpowiedniej wielkości

pasować do umywalki.

Liczba otworów

Bateria musi być wygodna w użytkowaniu,

Decydując się na zakup baterii sztorcowej,

a to wiąże się z jej wielkością i wyprofilo-

koniecznie należy wziąć pod uwagę liczbę

waniem oraz dopasowaniem do umywalki.

otworów na baterię, jaką mamy w umywalce.

Zwracamy uwagę na jej wysokość, długość

W sprzedaży są jednootworowe, dwuotwo-

wylewki oraz ewentualne nachylenie. Dobrze

rowe, trzyotworowe, a w przypadku baterii

dobrana bateria ma sięgać komory umywalki,

wannowych – również czterootworowe (jed-

aby płynąca z wylewki woda nie rozchlapy-

nootworową baterię montujemy do umywalki

wała się na wszystkie strony. Do małych umy-

z jednym otworem).

walek należy wybierać baterie kompaktowe,

Fot. Duravit

z wyprofilowaną i krótką wylewką. Do dużych Baterie do łazienki kupujmy

z kolei dobieramy baterie wyższe i z wydłużo-

zawsze z tej samej serii, aby

ną wylewką. W tym przypadku dobrym roz-

zarówno umywalkowa, prysznicowa czy wannowa nie odbiega-

wiązaniem są także wylewki obrotowe.

ły stylem i kształtem.

Stawiamy na dobrą jakość Bateria to produkt, który ma posłużyć przez

Godne polecenia są baterie podtynkowe.

wiele lat. Dlatego wybieramy trwałą i dobrej

Zajmują mniej miejsca (ważne w przypadku

jakości. Trwałość i szczelność zapewni m.in.

kabin prysznicowych) i łatwiej utrzymać je

głowica ceramiczna z filtrami. Przed zaku-

w czystości. Jednak taki montaż wiąże się

pem należy sprawdzić, czy uchwyty służące

OSZCZĘDNE NATRYSKI

Piotr Kolanowski, Product Manager Grupa FERRO S.A.

W przypadku natrysków, oprócz rozwiązań dotyczących samej baterii, spory wpływ na podniesienie jakości kąpieli przy jednoczesnym ograniczonym zużyciu wody odgrywa także konstrukcja samej rączki prysznicowej. Dzięki stosowanym systemom napowietrzającym, które mieszają wodę z zasysanym powietrzem, możliwy jest wypływ na poziomie 6,4 l/min (np. zestaw Ferro Amiga VerdeLine), czy nawet 1,5 l/min w trybie ekologicznym (np. Ferro Doppio VerdeLine). Łatwo policzyć, że szybki 5-minutowy prysznic przy wykorzystaniu oszczędnych urządzeń to zużycie 30 litrów wody. Dla porównania, do napełnienia wanny potrzeba aż około 100 litrów.

Fot. Ferro

do odkręcania i zakręcania wody gładko i lekko „chodzą”. Bateria nie powinna mieć żadnych rys ani zewnętrznych uszkodzeń. Warto też wybierać produkty renomowanych firm.

Baterie zużywające mniej wody Aż 40% zużywanej w gospodarstwie domowym wody pochłaniają czynności higieniczne związane z kąpielą i myciem. Oprócz zdrowych nawyków, warto zaopatrzyć się w baterie, które pozwolą na mniejsze zużywanie wody. Baterie jednouchwytowe to najprostszy sposób by ograniczyć zużycie wody. Ustawienie odpowiedniego strumienia i temperatury zajmuje znacznie mniej czasu niż w przypadku kranu z oddzielnymi uchwytami zimnej i ciepłej wody. Tym samym mniej wody wypływa zanim zaczniemy z niej naprawdę korzystać. Oszczędzaniu sprzyjają różne udoskonalenia baterii, takie jak chociażby niepozorny perlator. To metalowe siteczko umieszczone w końcówce wylewki sprawia, że woda jest silnie napowietrzona i w rezultacie leci jej Fot. Ferro

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

do około 50% mniej. W sklepach dostaniemy

21

WNĘTRZA Bezpieczne termostaty

też baterie z blokadą wypływu wody – zwięk-

Technologia sensorowa szczególnie sprawdzi

szając stopniowo siłę strumienia, w pewnym

się, gdy wśród domowników znajdują się

Baterie z wbudowanym termostatem nie-

momencie napotkamy opór. Jeżeli potrzebny

osoby starsze, niepełnosprawne i małe dzie-

zależnie od zmian ciśnienia i temperatury

jest maksymalny strumień wody, wystarczy

ci – im najtrudniej przychodzi oszczędzanie

wody w instalacji utrzymują stałą tempera-

popchnąć lub przekręcić uchwyt nieco silniej.

wody. Lubią się nią bawić i chlapać. Armatu-

turę wypływającej wody. Krótki czas, jaki jest

Dobrym rozwiązaniem pozwalającym zmniej-

ra elektroniczna gwarantuje również wysoki

potrzebny na uzyskanie żądanej temperatury

szyć zużycie wody są baterie termostatyczne

poziom higieny, gdyż dłonie nie muszą mieć

wody, pozwala zaoszczędzić wodę i energię

oraz elektroniczne.

kontaktu z baterią.

niezbędną do jej podgrzania, a także uniknąć

Baterie elektroniczne

NORMY PN-EN

To baterie bezdotykowe, które są sterowane

Na opakowaniu baterii, oprócz informacji na temat modelu i nazwy producenta, muszą znaleźć się dane na temat maksymalnej temperatury przepływu, maksymalnego ciśnienia wody, grupy akustycznej, szczelności oraz klasy przepływu.

fotokomórką i uruchamiają wodę tylko wówczas, gdy przysuniemy do nich ręce. Ograniczają więc zużycie wody do minimum. W ten sposób oszczędzamy i wodę i prąd niezbędny do jej ogrzania. Takie rozwiązanie jest nie tylko ekologiczne, lecz także praktyczne, Fot. Geberit

zwłaszcza wtedy, gdy mamy np. zajęte ręce.

długiego i uciążliwego nastawiania. Niektóre uchwyty regulacji temperatury wyposażone są w blokadę przy 38°C (jest to zalecana, optymalna temperatura do kąpieli pod prysznicem) lub 40°C. Przekroczenie tej temperatury jest możliwe dopiero po wciśnięciu przycisku blokady. Bardzo ważna jest także blokada antypoparzeniowa. W przypadku braku zimnej wody w sieci, dzięki temu rozwiązaniu, bateria automatycznie odcina dopływ wody, a więc unikniemy poparzeniu. Korzystając z termostatu, zużycie wody zmniejsza się o około 40%, a koszt energii nawet do 50%.

Względy estetyczne Wygląd baterii ma duże znaczenie. Armatura powinna być dopasowana do ceramiki sanitarnej oraz stylu, w jakim urządzona jest łazienka. Dobrze dobrana stanowi ważny Fot. Geberit

Fot. Geberit

element dekoracyjny. Dwuotworowa bateria z dekoracyjnymi pokrętłami świetnie odnajdzie się w stylu klasycznym czy prowansalskim. W nowoczesnych wnętrzach z kolei dobrze zaprezentuje się prosta, jednouchwytowa armatura.

Czy cena jest ważna?

Rozpiętość cenowa dostępnych modeli baterii jest bardzo duża. Kwota, jaką możemy przeznaczyć na jej zakup, będzie zależała od budżetu, jakim dysponujemy. Niestety, niska cena rzadko idzie w parze z wysoką jakością.

Owszem, jest ważna, ale nie może stanowić głównego kryterium, którym kierujemy się podczas zakupu. Poza tym cenę wybranej baterii warto sprawdzić w kilku sklepach.

Zazwyczaj te zamawiane przez Internet wychodzą taniej. Trzeba jednak sprawdzić, czy sprzedawca jest wiarygodny i zamawiać tylko Fot. FDESIGN

22

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

w sprawdzonych źródłach.

WNĘTRZA Wybór baterii do łazienki powinien poprzedzić wnikliwy research dotyczący naszych potrzeb. Te stosunkowo niewielkie elementy wyposażenia nie są bowiem jedynie designerskim dodatkiem do całości aranżacji. Mają bezpośrednie przełożenie na rachunki za wodę, a niezawodne komponenty wykorzystane w ich produkcji mogą uchronić na przykład przed zalaniem łazienki.

NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ

PRZY ZAKUPIE BATERII W

nętrza

urządzamy

podłogowe. Rozwiązanie należy dopasować

w bardzo różnych stylach: mini-

łazienkowe

do posiadanej infrastruktury. Warto wziąć

malistycznym,

skandynawskim,

pod uwagę rodzaj przyłącza, a także konkret-

nowoczesnym czy industrialnym. Pomysłów

ny model wyposażenia, np. umywalkę. Inną

może być tyle, ilu użytkowników. Niemniej

baterię dopasujemy bowiem do klasycznego

zawsze warto pamiętać o tym, że baterie są

rozwiązania z półką przeznaczoną do monta-

częścią większej całości. Ich design powinien

żu armatury, inną do nablatowego wariantu

być zatem dopasowany do dominującego we

w kształcie misy.

wnętrzu stylu. Wybierając armaturę pasują-

Istotna jest również wygoda użytkowania

cą do aranżacji, warto wziąć pod uwagę jej

baterii. Sprawdźmy, czy mamy swobodny do

kształty, rodzaj wykończenia (kolor), a także

niej dostęp i czy znajduje się ona na odpo-

sposób sterowania wypływem wody (baterie

wiedniej wysokości. Pamiętajmy o tym, aby

jedno- i dwuuchwytowe).

wylewka miała odpowiednią długość. Strumień wody powinien padać na środek misy

Liczy się styl

umywalki, co zapewni komfortowe użytko-

Kolejną istotną kwestią jest kompletność kolekcji. Co to takiego? Zastanawiając się nad wyborem baterii do umywalki, warto spraw-

wanie bez rozchlapywania wody.

Mądre ekorozwiązania

dzić, czy w tej samej serii znajdziemy baterię

Przy wyborze armatury łazienkowej warto

wannową, prysznicową lub bidetową. Wypo-

zwrócić także uwagę na kwestie związane

sażenie łazienki w modele z jednej linii styli-

z ekologią. Jak podają statystyki, na kąpiel

stycznej to gwarancja zachowania harmonii

i mycie się zużywamy 40% dziennego za-

we wnętrzu.

potrzebowania na wodę. To dużo, więc za-

Ważny jest również wspomniany już kolor wykończenia armatury. Aktualnie na rynku dostępnych jest coraz więcej wersji kolorystycznych.

Zdecydowanie

dbanie o zmniejszenie tej ilości wydaje się kwestią wartą zastanowienia.

W łazience szczególnie oszczędne będą

najpopularniej-

baterie umywalkowe i natryskowe. Nowo-

szym z nich jest ponadczasowy i uniwersalny

czesne rozwiązania konstrukcyjne efektyw-

komfort mycia. Informacja o tym, czy wybra-

chrom. To wybór, który sprawdzi się w każdej

nie wpływają na zmniejszenie zużycia wody

na przez nas bateria jest oszczędna znajduje

łazience. Jeśli jednak zależy nam na rozwią-

podczas czynności higienicznych. Szukajmy

się na każdym opakowaniu armatury. Powin-

zaniach zgodnych z najnowszymi trendami,

więc baterii wyposażonych w perlatory,

niśmy odnaleźć parametr, określany jako kla-

możemy zdecydować się na baterie w czerni,

ograniczniki przepływu wody czy regulatory

sa przepływu. Najwyższą jest ta oznaczona

bieli lub modele łączące różne kolory.

ceramiczne. Zdecydowanie bardziej oszczęd-

literą Z. Mówi ona, że bateria wylewa mniej

Sposób montażu

na jest też armatura jednouchwytowa oraz

lub równo 0,15 l/s. Dla kolejnych klas stosu-

termostatyczna. Takie modele pozwalają na

je się symbole: A, S, B, C, D.

Baterie różnią się między sobą nie tylko for-

znacznie szybsze, bo bardziej precyzyjne,

mą, kolorem czy rodzajem materiału, z które-

ustawienie siły strumienia, oraz jego tem-

go są wykonane. Różnice wynikają także ze

peratury. Jakiego rzędu są to oszczędności?

sposobu ich montażu. Wyliczyć można bate-

Przyjmuje się, że standardowa bateria jed-

rie stojące, ścienne, podtynkowe, nablatowe,

nouchwytowa zużywa około 10–14 l/min.

a w przypadku baterii wannowych – także

Ta w wersji Eko – 6 l/min, oferując ten sam

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

www.ferro.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

23

WNĘTRZA

Vademecum wykonawcy

PŁYTKI WIELKOFORMATOWE – parametry, zastosowanie, montaż Krzysztof Kulig, Tubądzin

zawiera kompozycję dużych i małych płyt,

Historia ceramiki to ciągły proces poszerzania możliwości kolorystycznych i wzorniczych, a także nieustanne zwiększanie wymiarów płyt dzięki stałemu rozwojowi możliwości technologicznych. Co kilka lat można zauważyć pojawianie się nowych, wcześniej niespotykanych formatów płyt ceramicznych.

Z jednej strony budzi to zachwyt projektantów i klientów, z drugiej – obawy wykonawców. Większy format płyty to automatycznie większy ciężar pojedynczego elementu, większe wymagania dotyczące narzędzi i wyzwanie dla chemii montażowej.

dekoracji, mozaik i dodatków, takich jak listwy. Bardzo często spotyka się projekty, w których kilka dużych płyt tworzy dominantę uzupełnioną klasycznymi formatami.

Wielki format pozwala ograniczyć gęstość siatki fug, umożliwia okładanie ścian i podłóg pojedynczymi slabami materiału i tworzenie niespotykanego efektu wizualnego. To doskonałe uzupełnienie kolekcji płytek ceramicznych, pozwalające na tworzenie nowoczesnych, kompletnych wnętrz.

Co tak naprawdę można uznać za wielki for-

Czy można się spodziewać dalszego wzro-

mat? Czy kluczem do zaklasyfikowania płytki

stu formatów w przyszłości? To wydaje się

jako wielkoformatowej jest jej powierzchnia,

wątpliwe, bo pomimo coraz większych moż-

czy długość dłuższej krawędzi? Trudno zna-

W ostatnich latach wśród płytek ceramicz-

liwości technologicznych, produkcja dużych

leźć jednoznaczną definicję płyt wielkoforma-

nych popularność zdobyły tzw. megafor-

płyt, a przede wszystkim ich montaż, gene-

towych. Można przyjąć założenie, że chodzi

maty, w których powierzchnia jednej płyty

ruje dużo problemów z pogranicza transportu

o płytki 120×120 i 120×240 cm, czyli te,

przekracza kilka m2, np. 120×240 cm.

i logistyki. Rozwój rynku pod kątem wielkości

które bywają największym wyzwaniem dla

Jeszcze kilka lat temu typowym dużym for-

pojedynczej płyty prawdopodobnie dobiega

wykonawców. Jak się okazuje, praca z nimi

matem na podłogi była płytka o wymiarach

więc końca.

może być szybka i przyjemna, oczywiście

Płytki wielkoformatowe, czyli jakie?

24

przy zachowaniu pewnych zasad.

60×60 cm. Wraz ze wzrostem powierzchni

Często pojawia się pytanie, czy wielki for-

pomieszczeń format ten nie robił już takiego

mat wyprze z rynku popularne dotąd średnie

wrażenia i z czasem został zastąpiony przez

i małe formaty płyt? Z pewnością nie. Płyty

80×80 cm, a także 120×60 cm. Dziś coraz

w wielkich formatach są piękne i pozwalają

częściej na dużych powierzchniach stosuje

tworzyć imponujące wnętrza, jednak nie są

Płyty wielkoformatowe są materiałem uni-

się już format płytki 120×120 cm, i to on

rozwiązaniem do każdej przestrzeni. Ponadto

wersalnym – można je stosować na wiele

powoli staje się standardem.

dobrze wykonany projekt wnętrz zazwyczaj

różnych, również nieoczywistych, sposo-

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

Zastosowanie płyt wielkoformatowych

WNĘTRZA bów. Dzięki możliwości tworzenia na ich powierzchni grafik odwzorowujących kamień i inne materiały, stały się one bardzo atrakcyjnym elementem aranżacji wnętrz.

Oczywistymi

obszarami

zastosowania

płyt wielkoformatowych są podłogi i ściany.

Na rynku widać bardzo duże zainteresowanie montażem wielkoformatowych okładzin w kuchniach, sypialniach, salonach, korytarzach i w łazienkach, zarówno na podłogach, jak i na ścianach. Typowym zastosowaniem wielkich formatów są na przykład ściany telewizyjne. Gres doskonale współpracuje z ogrzewaniem podłogowym, stąd bardzo często płytka jest kładziona na podłogi w całym domu.

Kolejnymi argumentami przemawiającymi za zastosowaniem płytek na podłogach są łatwość ich utrzymania w czystości i imponujący wygląd. Z tego powodu podłogi z płyt

odporności na zjawiska atmosferyczne. Płyty

ścią a ciężarem. Takie płyty nie wymagają

wielkoformatowych często widać w sklepach,

w dużych formatach są produkowane w in-

podklejania siatką wzmacniającą, co często

butikach oraz salonach samochodowych.

nej technologii niż te mniejsze. Walcowanie

generuje problemy podczas montażu i obrób-

W domach jednorodzinnych płyty wielko-

to jedna z najnowocześniejszych metod pro-

ki. Można je również bezpiecznie przenosić

formatowe często są wybierane również do

dukcji, pozwalająca na kontrolę parametrów

w poziomie. Płyty o grubości 6 mm można

obudowy kominków. Wysoka odporność na

płyty i jej przewidywalne zachowanie po wy-

z powodzeniem stosować na podłodze nawet

temperaturę pozwala na stosowanie ich na

paleniu. Płyty wielkoformatowe wypalane są

w salonach samochodowych, gdzie obciąże-

kominkach niemal bez ograniczeń. Kluczem

w temperaturach dochodzących do 1200°,

nie podłoża jest stosunkowo duże.

jest dobra podbudowa oraz odporna na tem-

co gwarantuje im wysoką odporność na

peratury chemia budowlana użyta do mon-

skrajne temperatury i ich nagłe zmiany. Płyty

tażu płyt.

sa produkkowane w wykończeniu matowym,

Narzędzia do obróbki płyt wielkoformatowych

półpolerowanym, polerowanym, struktural-

Obróbka i montaż płyt wielkoformatowych

nym oraz satynowym.

wymagają zastosowania specjalistycznych

W kuchniach bardzo często widuje się wykorzystanie płyt wielkoformatowych na kilka różnych sposobów, np.: fartuch pomiędzy

Każdy, kto miał do czynienia z płytami

narzędzi. Kwestia sprzętu zależy w dużej

szafkami i blatem, blat ceramiczny, w pełni

wielkoformatowymi, wie, że w zdecydowa-

mierze od stopnia skomplikowania prac. Do

obudowana wyspa kuchenna. Bardziej am-

nej większości są to płytki typu slim, czyli

wykonania prostych zleceń wystarczy prze-

bitne projekty wykorzystują płyty wielkofor-

pocienione, w porównaniu ze standardowy-

cinarka do płyt, a w przypadku płyt otworo-

matowe w roli okleiny frontów meblowych.

mi gresami, których grubość z reguły wynosi

wanych konieczne będą jeszcze koronki do

Jest to możliwe, ponieważ takie płyty są cień-

10 mm. Płyty wielkoformatowe, na przykła-

wiercenia oraz tarcza do cięcia gresu. Prze-

sze i w związku z tym lżejsze.

da marki Tubądzin, mają grubość 6 mm. To

cinarka do płyt wielkoformatowych składa

idealny kompromis pomiędzy wytrzymało-

się z aluminiowej prowadnicy (montowanej

Inne nietypowe zastosowanie płyt wielkoformatowych to ogrodzenia. Takie płyty wykorzystywano kiedyś do oklejania bram segmentowych, słupków lub jako przęsła w ogrodzeniach. Gres wielkoformatowy jest stosowany jako wypełnienie balkonów, obudowa donic oraz element dekoracyjny.

Produkcja i parametry płytek wielkoformatowych Produkcja płyt wielkoformatowych to najbardziej zaawansowana gałąź branży ceramicznej. Tylko nieliczne firmy na rynku mają zaplecze techniczne i kompetencje do wytwarzania tak dużych formatów płyt ceramicznych. Płyty wielkoformatowe z racji możliwości technologicznych są wykonane z gresu. Pozwala to na uzyskanie wyjątkowo wysokich parametrów technicznych oraz EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

25

WNĘTRZA do płyty za pomocą przyssawek) oraz wóz-

Wiadomo, że każda płyta po przyklejeniu

trudniejsze w obsłudze. Część doświadczo-

ka z kółkiem tnącym. Warto zwrócić uwagę

musi zostać dobita do podłoża. Na rynku

nych wykonawców wykonuje szlify ręcznie.

na kółko tnące – jego stan jest kluczowy dla

pojawiły się urządzenia łączące w sobie

W pierwszej fazie ścinają krawędź płytki,

prawidłowego wykonania nacięcia. Zaleca

funkcję przyssawki oraz wibratora, które

a w drugiej wykańczają ją tarczami szlifier-

się wymianę kółka tnącego przed rozpo-

poprzez ruch wibracyjny pozwalają dobić

skimi.

częciem prac przy każdej nowej inwestycji.

płytkę i rozprowadzić pod nią klej. Część

Wynika to z faktu, że operatorzy przecinarek

producentów chemii budowlanej nie zaleca

przyzwyczajają się do dźwięku noża i nie są

jednak korzystania z tych urządzeń z powodu

w stanie jednoznacznie stwierdzić, kiedy nóż

ryzyka rozwarstwienia się kleju poprzez ruch

Ten aspekt jest bardzo często pomijany przez

przestaje prawidłowo nacinać płytę. Efektem

wibracyjny. Warto o tym pamiętać i konsulto-

inwestorów, architektów i wykonawców,

jest nieprawidłowe pękanie płyt, co często

wać użycie wibratorów z producentem chemii

a bywa kluczowym czynnikiem wpływa-

wiąże się z wysokimi kosztami. Wspomnia-

budowlanej.

jącym na możliwość i trudność wykonania

ny łamak jest kolejnym ważnym elemen-

Do otworowania płyt wykorzystuje się ko-

prac. Płyty przekraczające swoimi wymiara-

tem, który rozpoczyna proces łamania płyty

ronki z nasypem diamentowym. Ich jakość

mi wielkość otworu drzwiowego są w wielu

z obu stron po wykonaniu nacięcia. Najlepiej

i koszt są bardzo zróżnicowane, dlatego war-

przypadkach nie lada wyzwaniem dla ekip

sprawdzają się łamaki z kontrolą docisku za

to testować różne produkty i znaleźć taki,

montażowych.

pomocą gwintu – pozwalają one precyzyjnie

który najbardziej odpowiada konkretnym

się, że brak wstępnej analizy wykonalności

dopasowywać nacisk.

wymaganiom. Podobnie z tarczami do cięcia

zlecenia skutkował problemami na etapie

i szlifowania gresu.

montażu: trudnością dostarczenia materiału

Na rynku jest bardzo duży wybór różne-

Niejednokrotnie

zdarzało

go typu przyssawek próżniowych służących

Wykonawcy często mają wątpliwości do-

i wbudowania go w konkretnej lokalizacji.

do przenoszenia płyt. W przypadku bardziej

tyczące szlifowania płyt pod kątem 45° na

Często problemem bywają transport ma-

skomplikowanych prac konieczne może się

narożnikach zewnętrznych. Część przecina-

teriału na miejsce i jego rozładunek. Płytki

okazać użycie specjalnej ramy aluminiowej

rek do wielkich formatów ma dedykowane

wielkoformatowe są dostarczane w skrzy-

wyposażonej w kilka przyssawek. Jej zada-

przystawki do szlifierek, pozwalające za-

niach transportem towarowym wymagają-

niem jest stabilizacja płyty, w szczególności

montować narzędzie i wykonać szlif poprzez

cym rozładunku za pomocą wózka widłowe-

jeśli ma ona nieregularny kształt lub jest

prowadzenie go na prowadnicy. Urządzenia

mocno otworowana. Warto zwrócić uwagę

takie są chętnie stosowane, choć wyma-

na stół do obróbki płyt wielkoformatowych.

gają precyzyjnego ustawienia i wprawy ze

Nie jest to niezbędny element wyposażenia,

strony operatora. Podobną funkcję spełnia-

ale z pewnością pomocny.

ją nakładki na szlifierkę prowadzące tarczę

Ciekawym i coraz bardziej popularnym

po krawędzi płytki na zasadzie ślizgu. Te

sprzętem są wibratory do dociskania płyt.

urządzenia są kilkakrotnie tańsze, ale dużo

Przykładowe etapy obróbki i montażu płyt wielkoformatowych

26

Logistyka płyt wielkoformatowych

5. Użycie łamaka

1. Narzędzia i akcesoria przydatne do montażu płyt

3. Przygotowanie do cięcia płyty

6. Otworowanie płytki w narożniku

2. Do przenoszenia płyty przydadzą się specjalne przyssawki

4. Podkładanie bolców pod płytę

7. Otworowanie płyty

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

WNĘTRZA go. Czasami nie da się tego zorganizować na

Montaż okładzin

konać test na odpadzie przed przystąpieniem

budowie, co niezmiernie komplikuje kwestie

Płyta gresowa o wymiarze 120×240 cm

rozładunku, a także wydłuża proces i pod-

waży jedynie 42 kg. Do jej przenoszenia wy-

Od tego momentu nie należy podnosić płyt-

nosi koszty.

starczą więc dwie osoby. Płytę należy ostroż-

ki za narożnik, tylko przesuwać ją płasko po

Płyty o rozmiarze 120×240 cm bardzo

nie wyjąć z opakowania dłuższym bokiem,

stole. Kolejną czynnością jest użycie łamaka

często nie mieszczą się do wind w budyn-

chroniąc narożniki i krawędzie. Do tego celu

do płytek na obu końcach płyty. Prawidłowe

kach, a wnoszenie ich po schodach jest nie

doskonale nadają się przyssawki pompo-

użycie łamaka spowoduje słyszalny trzask

lada wyzwaniem. Kolejnym trudnym eta-

wane lub klasyczne. Większość płytek ma

lub pojawienie się włosowatego pęknięcia

pem jest dostarczenie płytki do docelowego

delikatne struktury, na których przyssawki

w miejscu jego użycia. W trakcie tej operacji

miejsca jej zamontowania. Trzeba pamiętać,

utrzymują się bez problemu. W przypad-

ważne są cisza oraz skupienie operatora.

że typowe wymiary drzwi wewnętrznych to

ku płyt o głębszej strukturze można użyć

Następnie należy podłożyć pod płytę bol-

90×200 cm, a w przypadku łazienek w blo-

przyssawki ze wskaźnikiem siły trzymania,

ce, unosząc ją oburącz tylko tyle, ile jest to

kach jest to nawet 70×200 cm (co może

a także każdorazowo przeprowadzić próbę.

konieczne. Po opuszczeniu płyty na bolce

okazać się problemem nie do przejścia).

W przypadku pełnych płyt nie ma koniecz-

powinna ona pęknąć na całej długości. Jeśli

W tym kontekście rozmiar 120×240 cm jest

ności stosowania specjalnego stelaża do jej

tak się nie stanie, można jej w tym pomóc,

mimo wszystko najwygodniejszym z dużych

przenoszenia, jednak dla bezpieczeństwa

delikatnie ją naciskając. W przypadku prac

formatów w zakresie logistyki.

płytę lepiej transportować w układzie pio-

na stole pełnym z płyty OSB, do podniesienia

nowym.

płytki warto użyć przyssawek. W przypadku

Prace z płytami wielkoformatowymi wyma-

do cięcia kluczowych elementów.

gają dużo miejsca. Sama obróbka płyty musi

Następnie płytę należy odłożyć na stół mon-

być wykonana na stole ze swobodnym do-

tażowy i dokładnie wyczyść jej powierzchnię

Prawidłowo nacięta płyta powinna pęknąć

stępem. Logistyka prac z wielkimi formatami

wilgotną szmatką. Dzięki temu można stabil-

pod własnym ciężarem, o ile odcina się odpo-

płyt zaczyna się w momencie pojawienia się

nie zamocować łaty z przyssawkami, a także

wiednio duże fragmenty. W przypadku mniej-

wstępnego projektu pomieszczeń. Ewentu-

zsunąć płytę po wykonaniu cięcia, bez ryzyka

szych należy delikatnie docisnąć oba końce

alne problemy należy wykluczyć już na tak

zarysowania materiału. Jest to też ostatni mo-

płytki i równocześnie pamiętać, aby nie wywoły-

wczesnym etapie.

ment na zgłaszanie ewentualnych uszkodzeń

wać nierównomiernych naprężeń w materiale.

płyty powstałych na przykład w transporcie.

8. Sprawdzanie równości podłoża

stołu z profili wystarczy podłożyć ręce.

Aby wykonać cięcie w kształcie litery L,

Po uprzednim przygotowaniu płyty należy

należy nawierć otwór o średnicy min. 6 mm

odmierzyć właściwy wymiar i przystąpić do

na przecięciu linii wymiarowych. W tym celu

cięcia. Należy zacząć od nacięcia szklarskie-

trzeba użyć wiertła lub otwornicy zamontowa-

go na jednym z końców płyty, a następnie

nej na szlifierce kątowej. Następnie przecina

dokonać cięcia jednym płynnym ruchem, pa-

się płytkę tarczą do gresu lub nożem do szkła.

miętając o utrzymaniu stałego nacisku noża.

Płyty wielkoformatowe są narażone na

Jakość wykonanego nacięcia ma bowiem klu-

bardzo duże naprężenia na etapie wiązania

czowe znaczenie dla prawidłowego pękania

kleju, a także na wszelkie naprężenia prze-

płytki. Różne rodzaje wykończeń płytki wy-

chodzące z podłoża. Oznacza to, że należy

magają różnej siły nacięcia. Warto więc wy-

unikać wycinania kształtów na podłożach,

9. Oczyszczanie podłoża i usuwanie ubytków

11. Przyklejanie płyty

13. Usuwanie klinów dystansowych

10. Nakładanie kleju

12. Regulowanie protoliniowości i szerokości spoiny za pomocą narzędzia do regulacji fug

14. Oczyszczanie powierzchni po spoinowaniu płyty

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

27

WNĘTRZA których nie jest się pewnym. Kształty za-

nimalizować, należy upewnić się, że podło-

Podstawą pracy z płytkami wielkoformato-

montowane na ścianach nie mają tendencji

że nie ma żadnych pęknięć i jest prawidło-

wymi jest odpowiednie przygotowanie pod-

do pękania, natomiast w przypadku podłóg

wo zdylatowane, a warstwa kleju idealnie

łoża. Powierzchnia płytki musi być czysta

ryzyko jest wielokrotnie większe. Aby je zmi-

­równa.

i sucha. Ściana, na którą przykleja się płyty, powinna być czysta, sucha, bez ubytków i pęknięć, a podłoga czysta i wypozio­mowana.

W nowym budynku konieczne jest sprawdzenie stanu jastrychów poprzez zbadanie ich wytrzymałości i wilgotności, a w przypadku instalacji ogrzewania podłogowego także odpowiednie ich wygrzanie, potwierdzone protokołem.

Kleje do płytek wielkoformatowych muszą być do tego dopuszczone zapisem w karcie technicznej, mówiącym o dopuszczalnej długości krawędzi lub powierzchni montowanej płytki. Przyjęło się, że najlepszym wyborem są kleje klasy S2, choć z powodzeniem mogą być stosowane również kleje S1.

Na płytkę należy nałożyć dwie warstwy kleju: kontaktową i grzebieniową. Klej nakłada się równolegle do krótszego boku płyty. Na ścianę nakłada się warstwę grzebieniową, pamiętając, aby ślad po grzebieniu był równoległy do tego na płycie. Dzięki temu wykonawca zyskuje pewność, że dociskając płytę, usunie spod niej powietrze. Płytę dociska się do ściany, zaczynając od środka, a następnie wmasowuje w nią klej, lekko opukując. Dociśnięcie płytki na środku jest najważniejsze – jeśli zamknie się powietrze w centralnej części płyty, trudno będzie uzyskać płaszczyznę.

Następnie należy wyregulować prostoliniowość i szerokość spoiny. Warto do tego celu wykorzystać podwójną przyssawkę ze śrubą rzymską lub dwie przyssawki i ścisk stolarski.

W przypadku płyt wielkoformatowych zaleca się stosowanie systemów wyrównywania powierzchni. Pozwoli to zapobiec falowaniu krawędzi płyty i dociąganiu narożników spowodowanego wiązaniem kleju.

Gdy zaprawa klejowa stwardnieje, należy usunąć kliny dystansowe, przemyć powierzchnię płyty, a następnie przystąpić do fugowania. Spoiny wypełnia się równo z licem płyty. Szerokość spoin dobiera się do warunków panujących w pomieszczeniu, takich jak nasłonecznienie, stan jastrychów, prawidłowość wykonanych dylatacji czy obecność ogrzewania podłogowego. Minimalna szerokość spoiny to 3 mm przy idealnych podłożach bez ogrzewania podłogowego. Na jastrychach z ogrzewaniem podłogowym zalecana fuga to min. 3 mm. Obowiązkiem glazurnika jest sprawdzenie fugi pod kątem barwienia i rysowania powierzchni. Do płyt polerowanych zaleca się fugi drobnoziarniste.

Zdjęcia: Tubądzin

28

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

WNĘTRZA

Szybkowiążący i wysokoodkształcalny klej do płytek wielkoformatowych TILE 2020 firmy Torggler to klej wysokoodkształcalny przeznaczony do klejenia płytek wielkoformatowych o krystalicznym szybkim wiązaniu wody – C2 FE S2.

Charakterystyka

zytowych, marmuru lub kamienia natural-

podłoża, nawet na starych podłogach i okła-

TILE 2020 to klej cementowy, dostępny

nego na podłożach o dużej powierzchni,

dzinach ceramicznych. Przedłużony czas

w kolorze białym i szarym, na bazie specjal-

wewnątrz i na zewnątrz,

otwarty pozwala na bezpieczne układanie

»» do

klejenia płytek ceramicznych, gresu

nawet w gorącym i wietrznym klimacie. Wy-

i utwardzających się cementów, wyselekcjo-

porcelanowego i szkliwionego oraz do cera-

soka odkształcalność kleju po utwardzeniu

nowanych lekkich kruszyw, o podwyższonej

miki dowolnego typu i formatu, także wiel-

pozwala na kompensowanie ruchów podłoża,

zawartości syntetycznych żywic oraz specjal-

koformatowych, wewnątrz i na zewnątrz,

dzięki czemu można go stosować do klejenia

nych wysokowytrzymałych, szybkowiążących

nych dodatków. Formuła została opracowana

»»do klejenia płytek ceramicznych wszelkich

specjalnie do układania wielkoformatowych

typów i formatów na podłożach trudnych,

odkształceń. Klej jest odporny na oddziały-

płytek z gresu porcelanowego i szkliwio-

np. na balkonach i tarasach – zgodnie z za-

wanie cykli zamarzania i rozmarzania. TILE

łożeniami technicznymi,

2020 klasyfikowany jest jako klej cementowy

nego oraz płytek ceramicznych wszelkich

podłóg narażonych na oddziaływanie dużych

typów i formatów, a także wszelkich typów

»»do klejenia mozaiki szklanej i płytek cera-

i formatów płytek z kamienia naturalnego

micznych w basenach i na pływalniach,

Pod względem emisji lotnych związków

(o ile są niewrażliwe na wykwity, przebar-

wewnątrz i na zewnątrz,

organicznych produkt kwalifikowany jest

wienia i deformacje), a także do stosowania

»»do tzw. klejenia płytka na płytkę na posadz-

na podłożach podlegających odkształceniom.

kach z ceramiki lub kamienia naturalnego.

Ma wysoką wytrzymałość i odkształcalność, wydłużony czas otwarty, szybkie wiązanie i utwardzanie. Jest wodo- i mrozoodporny.

Zastosowanie

Rodzaje podłoży

klasy C2 FE S2 według normy EN 12004.

przez GEV jako EC 1 Plus.

Zużycie Zużycie kleju TILE 2020 może wynieść

Klej przeznaczony jest do stosowania na pod-

od 1,5 do 3,5 kg/m2. Jest ono zależne od typu

łożach takich jak: beton, beton komórkowy,

płytek, cech podłoża oraz metody układania.

cegły ceramiczne i silikatowe, tynki cemen-

Jeśli podłoże zostało dobrze przygotowane

Klej przeznaczony jest do stosowania na ścia-

towe, cementowo-wapienne, a także gipsowe

i wyrównane, dla mozaik i płytek małego

nach i podłogach, a także do tzw. klejenia

(wymagane gruntowanie).

formatu (do około 30×30 cm) zużycie wy-

Zalecany do stosowania szczególnie do

nosi około 1,5 kg/m2, natomiast dla formatu

klejenia płytek wielkoformatowych,

okładzin wielkoformatowych, także na istnie-

średniego i dużego, przy płytkach profilo-

szczególnie z żywic i materiałów kompo-

jące podłoża z kamienia naturalnego, płytek

wanych oraz do zastosowań zewnętrznych

ceramicznych szkliwionych i nieszkliwionych

(technika buttering-floating) zużycie wynosi

(tzw. klejenie płytka na płytkę). Nadaje się do

około 3,5 kg/m2.

płytka na płytkę:

»»do

NAJWAŻNIEJSZE CECHY KLEJU TILE 2020 »»Klejenie płytek wielkoformatowych »»Wysoka wytrzymałość »»Wydłużony czas otwarty »»Wysoka odkształcalność i elastyczność »»Doskonała urabialność »»Wysoka wydajność Klasa C2 FE S2 oznacza klej cementowy o podwyższonych parametrach, szybkowiążący, z wydłużonym czasem otwartym i wysokiej odkształcalności

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

stosowania wewnątrz i na zewnątrz budynków, na podłogi i ściany, na podłoża trudne i nietypowe, jak ogrzewanie podłogowe, hydroizolacje wykonane zaprawami cementowymi, w zbiornikach i basenach, na tarasach, balkonach oraz podlegające odkształceniom sezonowane jastrychy cementowe itp.

Po zmieszaniu z wodą uzyskuje się klej o doskonałej urabialności, wysokiej elastyczności i przyczepności do wszystkich rodzajów www.ekspertbudowlany.pl

Torggler Polska Sp. z o.o. ul. Sadowa 6, 95-100 Zgierz biuro@torggler.pl www.torggler.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

29

WNĘTRZA Co powoduje złą jakość powietrza?

Zła jakość powietrza odbija się na naszym zdrowiu. Jeśli mikroklimat jest niesprzyjający, łatwiej zapadamy na infekcje układu oddechowego, odczuwamy suchość gardła, podrażnienie spojówek czy chroniczne zmęczenie, często towarzyszy nam również ból głowy. Szczególny dyskomfort może doskwierać osobom przewlekle chorym, a także alergikom czy dzieciom.

Problem zanieczyszczonego powietrza narasta w okresie grzewczym (a trwa on nierzadko od września do maja), m.in. z uwagi na smog, który dotyczy w równym stopniu miast i wsi, patrząc na raporty Polskiego Alarmu Smogowego. Co więcej, właściciele domów jednorodzinnych nawet latem przepalają w piecach, aby ogrzać wodę, nierzadBlueair model Blue 3210

ko spalając paliwa stałe w pozaklasowych kotłach, które generują bardzo duże ilości za-

CZYSTE POWIETRZE W DOMU Smog stał się zmorą naszych czasów. Co zrobić, aby nie wpuścić do własnego domu zanieczyszczonego powietrza? Warto zadbać o dobry mikroklimat we wnętrzach, w czym pomocne będą wysokiej klasy oczyszczacze powietrza, które mogą pracować przez cały rok.

Podpowiadamy, jak wybrać odpowiedni model.

Z

30

DAIKIN air purifier MC55W

awirowania związane z pandemią koro-

nie bez znaczenia są nasze nawyki i rytuały,

nieczyszczeń. A zła jakość powietrza przyczy-

nawirusa sprawiły, że spędzamy w na-

takie jak chociażby używanie kominka czy

nia się również do powstawania reakcji aler-

szych domach jeszcze więcej czasu.

parafinowych świec zapachowych, palenie

gicznych – w ostatnich latach obserwuje się

W dobie pracy zdalnej pełnią one bowiem co-

papierosów, stosowanie silnych środków che-

wzrost zachorowalności na alergie wziewne.

raz częściej funkcję biura. Niestety, powietrze

micznych do sprzątania. Po czwarte, ogromną

Co prawda, dla utrzymania komfortu życia

wewnątrz budynku może być nawet 70% bar-

rolę odgrywa także wentylacja – niesprawny

zaleca się, aby zachowywać w pomieszcze-

dziej zanieczyszczone niż to na zewnątrz. Wy-

system będzie powodował zawilgocenie po-

niach temperaturę około 20° przy wilgotności

nika to z wielu różnych czynników. Po pierw-

mieszczeń, a co za tym idzie powstawanie

40–60% w czasie zimowych miesięcy, a la-

sze, do wnętrz przenikają częściowo smog

grzybów pleśniowych. Ponadto otaczamy się

tem około 23° przy wilgotności nieprzekra-

oraz spaliny. Po drugie, czynnikiem pogarsza-

na dużą skalę elektroniką, z której korzystamy

czającej 70%, ale to wciąż za mało. O dobry

jącym jakość powietrza może być wyposaże-

przez wiele godzin dziennie. A komputery, te-

mikroklimat w domu należy dbać na różne

nie, np. meble wykonane z płyt wiórowych,

lefony komórkowe czy telewizory emitują pro-

sposoby, choć, rzecz jasna, nie wymienimy

które wydzielają formaldehyd, związek uzna-

mieniowanie elektromagnetyczne, nazwane,

z dnia na dzień całego wyposażenia na bar-

ny za szkodliwy w dużym stężeniu. Po trzecie,

nie bez przyczyny, elektrosmogiem.

dziej ekologiczne, nawet w imię zdrowia.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

WNĘTRZA się odwołuje, to one bowiem gwarantują jego jakość.

Dobrej jakości sprzęt będzie wychwytywać nie tylko największe zanieczyszczenia, lecz także pyły zawieszone wchodzące w skład smogu, pyłki roślin, zarodniki pleśni i grzybów, kurz czy sierść. Zneutralizuje także nieprzyjemne zapachy i pomoże w zminimalizowaniu stężenia formaldehydów i LZO, czyli lotnych związków organicznych, które znajdziemy np. w farbach do ścian.

Istotną kwestią jest także głośność pracy w trybie najcichszym – najlepiej, jeśli nie Philips AC3858

przekracza ona około 20 dB, zwłaszcza jeśli urządzenie znajduje się w sypialni. Niektó-

Jak zatroszczyć się o czyste powietrze w domu?

mieszczeń, a na takie stawia energooszczęd-

re sprzęty mogą być wyposażone ponadto

ne, wysokorozwinięte budownictwo. Dlatego

w dodatkowe funkcjonalności. Dużym uła-

Przede wszystkim dom trzeba regularnie

warto zadziałać systemowo i zakupić urzą-

twieniem będzie też możliwość sterowania

wietrzyć i odkurzać. Dobrą praktyką jest

dzenie przeznaczone do oczyszczania po-

sprzętem z poziomu aplikacji w smartfonie.

także kupienie roślin doniczkowych. Nie od

wietrza od sprawdzonego producenta, które

Decydując się na zakup oczyszczacza po-

dziś wiadomo, że naturalna zieleń działa na

będzie nam służyć i dbać o nasze zdrowie

wietrza, zwróćmy dodatkowo uwagę na pa-

przez cały rok. Tego typu produkty dostępne

rametr CADR (Clean Air Delivery Rate), wy-

na rynku różnią się zastosowanymi technolo-

rażany w m3/h, który określa ilość czystego

giami oraz designem.

powietrza dostarczonego przez oczyszczacz

Na co zwrócić uwagę przy wyborze oczyszczacza powietrza?

w ciągu jednej godziny. Jest to miara szybkości oczyszczania powietrza. Należy przy tym podkreślić, że przepływ powietrza to co innego niż przepływ oczyszczonego powietrza.

Najlepiej wybrać model, który będzie miał

Dlatego CADR jest zawsze niższy od całko-

wydajność dostosowaną do kubatury po-

witego przepływu powietrza. Nie bez zna-

mieszczenia, w jakim będzie używany. Na

czenia jest także efektywność energetyczna.

rynku dostępne są różne rodzaje oczyszcza-

Pamiętajmy też, że dobrej jakości urządzenie

czy: mechaniczne, elektryczne, fotokatali-

będzie monitorowało w czasie rzeczywistym

tyczne lub UV (lub też ich kombinacje, np.

jakość powietrza w domu pod względem czą-

elektrostatyczno-mechaniczne, elektryczno-

steczek i gazów oraz będzie miało możliwość

-fotokatalityczne). Przy zakupie warto zwra-

automatycznego oczyszczania.

cać uwagę przede wszystkim na atesty (nie

Źródło: Związek Producentów AGD APPLiA,

są one jednak obowiązkowe), które dane

organizacji, która prowadzi kampanię edukacyjną

urządzenie posiada, i standardy, do jakich

m.in. o oczyszczaczach powietrza

Haus&Luft HL OP 20

organizm człowieka kojąco, redukuje stres i napięcia. Jednak nie to jest najważniejsze – niektóre gatunki, np. skrzydłokwiat czy paprotka, mają zdolność pochłaniania zanieczyszczeń i ich neutralizowania. Nie będą one jednak wychwytywać wszystkich potencjalnie szkodliwych substancji, np. wirusów i bakterii, oraz kurzu, roztoczy, zarodników grzybów i pleśni bądź pyłków, które są silnymi alergenami. Alergia to choroba cywilizacyjna, dlatego coraz więcej osób ją nabywa i musi się z nią zmagać na co dzień. Kwiaty nie pochłaniają także nieprzyjemnych zapaElectrolux PA91-605GY

chów, które trudno usunąć ze szczelnych poEKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

31

WYWIAD

NASZA MISJA: ŁĄCZYMY PRODUCENTÓW I USŁUGODAWCÓW Z ODBIORCAMI Rozmowa z Tomaszem Nowakiem – współzałożycielem i COO merXu MerXu jest platformą, która umożliwia firmom sprzedawanie i kupowanie produktów w Internecie. Dedykowana jest wyłącznie firmom. Konsumenci indywidualni nie mogą korzystać z merXu. Platforma gromadzi kupujących i sprzedających z krajów Unii Europejskiej: Polski, Czech, Słowacji, Litwy, Estonii, Węgier, Rumunii i Niemiec. MerXu koncentruje się głównie na kategoriach przemysłowych, takich jak budownictwo, narzędzia, elektrotechnika i oświetlenie, instalacje grzewcze, wentylacyjne, chemia, maszyny czy HoReCa.

vv Co wyróżnia merXu na tle innych platform internetowych świadczących usługi B2B? MerXu.com w jakimś stopniu podobne jest

nych językach. Dlatego kupujący z Czech czy Słowacji może z łatwością rozmawiać ze

Tomasz Nowak – współzałożyciel merXu

sprzedającym z Polski czy Estonii w swoim własnym języku. MerXu jest platformą mię-

korzystne zaopatrzenie. Do firm kupujących

dzynarodową. Nie ogranicza się tylko do

należą zarówno hurtownie, jak i wszelkiego

rynku polskiego. Dzięki temu firmom, które

rodzaju firmy usługowe. Kupujący mogą po-

sprzedają na merXu, daje szansę rozwijania

prosić sprzedającego o wycenę i, korzystając

sprzedaży na rynkach międzynarodowych

z komunikatora, zacząć bezpośrednią rozmo-

bez ponoszenia znaczących inwestycji i po-

wę ze swoim potencjalnym kontrahentem.

dejmowania ryzyka związanego z wejściem

Pisząc do potencjalnego dostawcy, mogą mu

na nowe rynki. Firmy, które kupują dzięki

zadać szereg pytań dotyczących dostępności

merXu, poprawiają swoje procesy zakupowe

produktu, ostatecznej ceny czy warunków

poprzez lepszą dostępność oferowanych pro-

dostawy. Za pomocą komunikatora odbywają

duktów, możliwość negocjacji cen czy przede

się negocjacje i ustalenie ostatecznej formy

wszystkim robienie zakupów w jednym miej-

transakcji. Obecnie korzystanie z merXu jest

scu. MerXu oferuje też możliwość składania

bezpłatne dla sprzedających i kupujących, co

zapytań ofertowych. Jeśli kupujący szuka

tym bardziej wpływa na atrakcyjność platfor-

dostawcy jakichś niestandardowych produk-

my merXu.

tów, może w prosty sposób złożyć zapytanie ofertowe, które trafia do zarejestrowanych na merXu dostawców.

vv W jaki sposób merXu weryfikuje oferty i zabezpiecza klientów przed nieuczciwymi podmiotami?

jących z kupującymi. Firmy mają możliwość

vv W jaki sposób platforma łączy producentów i usługodawców z odbiorcami?

kupować produkty od zweryfikowanych do-

Po pierwsze, platforma skupia producentów

istnieje i czy jest to aktywna firma. MerXu do-

stawców, negocjując ceny i ustalając warun-

i dystrybutorów, którzy za pomocą merXu

starcza swoim użytkownikom dostęp do 10

ki transakcji bezpośrednio z wybranymi do-

chcą rozwijać swoją sprzedaż B2B w kanale

raportów miesięcznie, które opisują wiarygod-

stawcami. Platforma pozwala na bezpośredni

online. Oferowane przez nich produkty za-

ność finansową danego podmiotu. Na przy-

kontakt za pomocą komunikatora, gdzie

wierają informacje o parametrach technicz-

kład, kiedy sprzedający wchodzi w interakcje

strony mogą ze sobą negocjować i ustalać

nych, cenie, warunkach dostawy. Sprzedają-

z kupującym, który chce zamówić jakieś pro-

wszystkie warunki realizowanych transakcji.

cy może wskazać kraje, w których chce być

dukty, ale wymaga odroczonego terminu płat-

To właśnie wyróżnia merXu od innych ser-

obecny i określić cenę w walucie lokalnej. Za-

ności, zdecydowanie warto zweryfikować ak-

wisów, które najczęściej nie pozwalają na

równo firmy, które chcą sprzedawać, jak i te,

tualną sytuację finansową kupującego. Temu

bezpośredni kontakt kupującego ze sprze-

które chcą kupować, są weryfikowane przez

właśnie służą raporty, które dostarczamy

dającym. Zdecydowaliśmy się na tę formę,

merXu. Już dzisiaj na merXu kupujący znajdą

użytkownikom merXu. Raporty są dostępne

ponieważ naszym zdaniem handel między

ponad 1,5 mln ofert, więc jest w czym wy-

w Czechach, Słowacji, Estonii, a także w Pol-

firmami ma charakter relacyjny i jest bardziej

bierać. Ta szeroka oferta powoduje, że firmy

sce. Już niebawem wprowadzimy dodatkowe

złożony niż transakcje konsumenckie. Komu-

chętnie odwiedzają merXu, mając szansę na

narzędzia dla użytkowników platformy.

do takich serwisów, jak Ebay czy Allegro, ponieważ podobnie jak one łączy sprzeda-

EKSPERT BUDOWLANY

nr 4/2021

Przede wszystkim starannie weryfikujemy firmy. Pierwszym krokiem tej weryfikacji jest sprawdzenie, czy dany podmiot rzeczywiście

KUPUJ Z MERXU.COM

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

reklama

32

nikator merXu umożliwia transakcję w lokal-

WYWIAD vv Jakie korzyści mogą mieć firmy z branży budowlanej z platformy merXu? Dzisiaj merXu oferuje ponad 3,5 miliona pro­ duktów, które są istotne dla szeroko pojętego budownictwa. Wykonawcy z branży budowlanej mogą zaopatrywać się kompleksowo na merXu. Znajdą tu materiały budowlane, chemię, narzędzia, produkty z kategorii elektrotechnicznej, grzewczej czy BHP. MerXu może stać się z łatwością centrum zaopatrzenia firm budowlanych.

Kupujący mają dostęp do wielu nowych dostawców, mogą weryfikować ceny swoich dotychczasowych kontrahentów. Z kolei sprzedający, producenci i dystrybutorzy mają szansę dotrzeć do nowych klientów na rynkach lokalnych i zagranicznych. Merxu jest Funkcja „zapytań ofertowych” pomaga kupującym zasygnalizować swoje potrzeby, gdy nie są w stanie znaleźć produktu lub potrzebują wykonać go na podstawie własnego projektu

obecne dzisiaj w Polsce, Czechach, na Słowacji, Litwie, Węgrzech, Rumunii, w Estonii i Niemczech. Szczególnie Niemcy wydają się być bardzo atrakcyjnym kierunkiem dla wielu polskich przedsiębiorców. Korzystanie z merXu pozwala na podejmowanie działań handlowych na nowych rynkach bez ponoszenia znaczących inwestycji. MerXu tłumaczy na lokalne języki oferty sprzedających, prowadzi intensywne działania marketingowe i rozwija funkcjonalności platformy. Kupowanie na merXu jest łatwe i tanie. Platforma oferuje dzisiaj szereg działań promocyjnych, dzięki którym kupujący mogą znacznie zaoszczędzić na zakupach robionych na merXu.

Platforma ma międzynarodowy charakter, już dzisiaj sprzedający i kupujący pochodzą z krajów Unii Europejskiej: Polski, Czech, Słowacji, Litwy, Estonii, Węgier, Rumunii i Niemiec

tel. +48 600 440 450 pomoc@merxu.com, www.merxu.com promocja

reklama

KUPUJ Z MERXU.COM ARTYKUŁ SPONSOROWANY

33

OKNA DACHOWE W NOWOCZESNEJ ARCHITEKTURZE

SZAROŚCI I GRA ŚWIATŁA Nowoczesne wnętrze utrzymane w szarej kolorystyce charakteryzuje się różnorodnością form. Duże przeszklenia oraz zespolenia okien dachowych wpuszczają do pomieszczeń mnóstwo naturalnego światła, „ożywiając” je. Uwydatnia to strukturę powierzchni ścian, podłóg i mebli.

P

rezentowane wnętrza to pomieszcze-

szklenia, które otwierają poddasze na piękny

nia biurowe firmy Fakro w mieście

widok na okolicę. Dodatkowo okna te wy-

Krasnodar w Rosji. Wypełnia je dużo

posażone są w witraż, który dodaje klimatu

naturalnego światła, które tworzy klimat

i charakteru surowemu wnętrzu. Co istotne

wnętrz. Szarości zostały w nich przełamane

z aspektów technicznych, w jednej ościeżni-

drewnianymi elementami.

cy okna FDY-V umieszczone są dwa skrzydła.

Naturalne światło odgrywa bardzo waż-

Górne otwierane jest obrotowo, a dolne jest

ną rolę, szczególnie w pomieszczeniach przeznaczonych do pracy. Światło wpływa bowiem na lepszą koncentrację, witalność, a tym samym na jakość pracy.

W tym

oryginalnie

zaprojektowanym

i urządzonym biurze dla utrzymania spójności wizualnej zastosowano zespolenia okien dachowych FTP-V w kolorze matowej czerni. Oczywiście w tak efektownie zaprojektowanym wnętrzu nie mogło zabraknąć okien FDY-V Duet proSky o dużej powierzchni prze-

34

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

Zastosowane produkty Fakro: »»8×okno FTP-V U3 w kolorze matowej czerni »»1×okno FTP-V Z-Wave »»1×markiza ręczna AMZ »»2×okno FDY-V U3 Duet proSky z szybą witrażową »»1×okno PTP-V U3/GO Z-Wave »»1×drzwi tarasowe INNOVIEW HST 4300×2750 mm »»1×schody strychowe LST

www.ekspertbudowlany.pl

OKNA DACHOWE W NOWOCZESNEJ ARCHITEKTURZE nieotwierane i wyposażone w szybę bez-

kolor okleiny złoty dąb, której ciepły odcień

i zamykane za pomocą pilota lub przyci-

pieczną (laminowaną).

idealnie współgra z niebieskimi płytkami.

sków naściennych. Ponadto są wyposażone

W łazience wykorzystano aluminiowo-two-

Dla wygodnej obsługi wysoko usytuowa-

w czujnik deszczu, który automatycznie uru-

rzywowe okna obrotowe PTP-V/GO o pod-

nych okien zastosowano sterowane elek-

chamia funkcję zamykania skrzydła podczas

wyższonej odporności na wilgoć. Wybrano

trycznie okna Z-Wave. Są zdalnie otwierane

opadów.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

Zdjęcia: Fakro

35

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA w obiektach liczących kilkadziesiąt lat, zbudowanych z użyciem technologii, które nie spełniają współczesnych norm. Dzięki kompletnej wymianie stolarki okienno-drzwiowej, ociepleniu przegród zewnętrznych i modernizacji źródła ogrzewania można sprawić, że dom będzie bardziej energooszczędny i ekologiczny, z korzyścią dla przyszłych pokoleń.

Termomodernizacja?

Tak, ale kompleksowa Jesienią i zimą, czyli w tak zwanym sezonie grzewczym, łatwiej jest zaobserwować, jak szybko energia cieplna dosłownie „ucieka” z naszego domu przez nieszczelne okna i drzwi zewnętrzne czy też pozbawiony odpowiedniej termoizolacji dach. W wyjątkowo wietrzne dni możemy wręcz na własnej skórze poczuć zimne podmuchy powietrza docierające do wnętrza budynku.

Z korzyścią dla własnej kieszeni i klimatu warto mieć ciepło pod kontrolą. Sama inwestycja w nowe źródło ogrzewania w większości przypadków nie jest jednak wystarczająca. Prace termomodernizacyjne powinny

CIEPLEJ I OSZCZĘDNIEJ DZIĘKI TERMOMODERNIZACJI W długie jesienno-zimowe wieczory zdecydowanie częściej pozostajemy w domu i spędzamy czas z książką, filmem i kubkiem gorącej czekolady w ręce. Warto więc zadbać, aby wnętrze naszego domu było przytulne, ale przede wszystkim gwarantowało maksymalne poczucie komfortu i bezpieczeństwa. Z pomocą przychodzi kompleksowa termomodernizacja budynku.

eliminować wszystkie mostki termiczne, a więc te punkty w konstrukcji budynku, przez które cenne ciepło w niekontrolowany sposób przenika na zewnątrz. Warto zainwestować w kompleksową wymianę stolarki okienno-drzwiowej. Ma ona wpływ na użytkowanie budynku i związane z tym wydatki, dlatego decyzja o jej wyborze nie powinna

Galopujące ceny nośników energii, szero-

być podejmowana w pośpiechu. Warto rów-

kie możliwości uzyskania wsparcia i coraz większa świadomość w zakresie zmian klimatycznych oraz zanieczyszczenia powietrza skłaniają Polaków do termomodernizacji domów. W myśl zapisów warunków technicznych (WT 2021), nowopowstające budynki muszą być budowane zgodnie z zaostrzonymi wymaganiami w zakresie parametrów termicznych. Wiele osób mieszka jednak

Polacy stawiają na termomodernizację W ostatnim czasie świadomość ekologiczna Polaków wzrosła. Z badań Ministerstwa Klimatu i Środowiska wynika bowiem, że dla 94% rodaków zmiany klimatu to ważny problem. Co istotne, aż 73% badanych dba o środowisko w trosce o przyszłe pokolenia.

36

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

AKCJA TERMOMODERNIZACJA nież wiedzieć, że profesjonalny montaż stolarki jest równie ważny, jak dobrej jakości produkt.

„Zielone” rozwiązania dla domu Przeglądając szeroką ofertę wyrobów wy-

Jak zdobyć dofinansowanie do inwestycji?

korzystywanych

przy

termomodernizacji

budynku, możemy czuć się nieco zdezorienowani. Gama dostępnych rozwiązań jest

Przed rozpoczęciem inwestycji trzeba skal-

bowiem bardzo szeroka, do tego różnią się

kulować koszty. Skala wydatków może wy-

one od siebie parametrami użytkowymi. Co

dawać się duża, jednak do dyspozycji mamy

więc wziąć pod uwagę podczas dokonywania

różne możliwości wsparcia finansowego.

wyboru? Przy korzystaniu z dofinansowania

Przede wszystkim warto zorientować się, ja-

w programie „Czyste Powietrze” niezbęd-

kie systemy dofinansowania obowiązują na

ne jest zastosowanie urządzeń i materiałów

terenie naszego samorządu.

spełniających konkretne, określone w progra-

Marcin Garbaciak, menadżer ds. szkoleń z firmy KRISPOL

TERMOMODERNIZACJA Z DOTACJĄ Dla wielu inwestorów różne możliwości uzyskania dotacji, w zależności od tego, jaki zakres prac jest planowany i jaka jest specyfika danego budynku, zapewnia ogólnopolski program „Czyste Powietrze”, który funkcjonuje obecnie na nowych, uproszczonych zasadach. Mogą z niego też skorzystać osoby, które już wcześniej wymieniły źródło ciepła, a teraz chcą np. wymienić stolarkę okienną czy też zamontować instalację fotowoltaiczną.

Inną możliwością jest tzw. ulga termomodernizacyjna, czyli odliczenie (do 53 000 zł) dla podatników, którzy są właścicielami i współwłaścicielami domów jednorodzinnych. Co istotne, można ją łączyć z dotacją z programu „Czyste Powietrze”.

Marcin Garbaciak, menadżer ds. szkoleń z firmy KRISPOL

ENERGOOSZCZĘDNE OKNA I DRZWI Wymagania budownictwa energooszczędnego spełniają nasze okna FEN 92. To okna klasy premium o współczynniku przenikania ciepła Uw = 0,76 W/(m2 · K), które mimo dostosowania do szklenia o grubości nawet 48 mm, cechuje elegancki wygląd. Jeśli decydujemy się na kompleksową wymianę stolarki, to najlepiej sięgnąć po rozwiązania od jednego producenta, gdyż zyskujemy dzięki temu m.in. oszczędność czasu, szeroką gamę dodatków oraz spójny wygląd w ramach jednej linii wzorniczej. Do okien można więc dopasować energooszczędne drzwi zewnętrzne SOLANO oraz bramę garażową VENTE 60 z systemem ciepłego montażu, dostępnym w naszych salonach i punktach sprzedaży na terenie całej ­Polski.

mie, wymagania techniczne. Dla ułatwienia powstała więc specjalna lista tzw. zielonych produktów, kwalifikujących się do dofinansowania. Inwestorzy mogą skorzystać z internetowej wyszukiwarki, aby wybrać najlepsze dla nich rozwiązanie.

Porady można też uzyskać w punktach sprzedaży, gdzie fachowcy doradzą, po jakie rozwiązania warto sięgnąć. W przypadku okien, drzwi zewnętrznych i bramy garażowej warto zwrócić uwagę na współczynnik przenikania ciepła, oznaczony symbolem U – im jest on niższy, tym dany wyrób jest „cieplejszy”, czyli zapewnia mniejsze straty energii termicznej.

Dobrze

wykonana

termomodernizacja

przynosi długofalowe korzyści. Zapewnia nie tylko niższe koszty eksploatacji domu, ale przede wszystkim poprawia komfort cieplny i wygodę dla jego użytkowników. Bezpieczeństwo, cisza i niczym niezakłócony spokój sprawiają, że ciepło domowego ogniska nabiera dosłownego znaczenia.

www.krispol.pl EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

37

Fot. Adobe Stock

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA

PO PIERWSZE –

CZYSTE POWIETRZE Małgorzata Szcześniak

Celem programu „Czyste Powietrze” jest poprawa jakości powietrza oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych poprzez wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej jednorodzinnych budynków mieszkalnych.

o dofinansowanie w banku, który przystąpił

pelet o podwyższonym standardzie. Dotacja

do programu – do daty wystawienia ostatniej

może wynieść do 9 tys. zł (nie więcej niż 45%

faktury lub równoważnego dokumentu księ-

faktycznie poniesionych kosztów) przy pod-

gowego albo innego dokumentu potwierdza-

stawowym poziomie dofinansowania oraz do

jącego wykonywanie prac.

12 tys. zł w przypadku podwyższonego poziomu dotacji (nie więcej niż 60% kosztów).

Kto może ubiegać się o dofinansowanie?

Okres realizacji przedsięwzięcia wynosi:

»»dla dotacji na pełną spłatę kapitału kredytu: do 30 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie,

»»dla

dotacji na częściową spłatę kapitału

Jak czytamy na stronie czystepowietrze.gov.pl

kredytu: do 18 miesięcy od daty złożenia

rogram realizowany będzie w latach

formami dofinansowania są: dotacja lub do-

wniosku o dofinansowanie, lecz nie póź-

2018–2029. Nabór wniosków prowa-

tacja na częściową spłatę kapitału banko-

niej niż do 30.06.2029 r.

dzony jest w trybie ciągłym, a szcze-

wego. Beneficjentami natomiast mogą być

gółowe terminy, sposób składania wniosków

osoby fizyczne, będące właścicielami lub

i ich rozpatrywania określone są w regulami-

współwłaścicielami budynków mieszkalnych

nach naboru lub ogłoszeniu o naborze, któ-

jednorodzinnych lub wydzielonych w bu-

re są zamieszczone na stronie internetowej

dynkach jednorodzinnych z wyodrębnioną

właściwego terytorialnie WFOŚiGW.

księgą wieczystą, o dochodzie rocznym nie-

P

Co się zmieniło od początku programu?

przekraczającym 100 000 zł. Beneficjentami uprawnionymi do podwyższonego poziomu dofinansowania mogą być natomiast osoby

Ile można zaoszczędzić?

Intensywność dofinansowania wynosi:

»»do 100% faktycznie poniesionych kosztów audytu energetycznego,

»»do

50% faktycznie poniesionych kosztów

podłączenia do sieci ciepłowniczej wraz z przyłączem,

»»do

50% faktycznie poniesionych kosztów

Dnia 1 lipca br. weszła w życie nowa wersja

spełniające te same kryteria, ale o określo-

zakupu i montażu mikroinstalacji fotowol-

programu, uwzględniająca wycofanie dotacji

nym dochodzie miesięcznym na gospodar-

taicznej,

na kotły węglowe (od 1 stycznia 2022 r.),

stwo domowe: 1564 zł w gospodarstwie

zwiększenie progów dochodowych w części

wieloosobowym lub 2189 zł w gospodar-

zakupu i montażu pompy ciepła typu po-

drugiej programu (podwyższony poziom dofi-

stwie jednoosobowym – podwyższone progi

wietrze/woda oraz gruntowej pompy cie-

nansowania) oraz poszerzenie listy urządzeń

dochodowe również obowiązują od 1 lipca

pła, o podwyższonej klasie efektywności

kwalifikujących się do dofinansowania o ko-

2021 roku. (dotacje do 37 tys. zł).

energetycznej (minimum A++) do celów

»»do

45% faktycznie poniesionych kosztów

tły na pelet o podwyższonym standardzie.

Do dofinansowania w ramach programu

Program uzupełniono też o zapisy dotyczące

kwalifikowane są koszty: urządzeń, materia-

ścieżki bankowej, której uruchomienie zapla-

łów i usług. Ale uwaga! Podatek VAT w ra-

nowano jeszcze w lipcu br.

mach programu można odliczyć jedynie wte-

zakupu i montażu kotła na pelet drzewny

NFOŚiGW przypomina, że zakup i montaż

dy, gdy jest on faktycznie ponoszony przez

o obniżonej misyjności cząstek stałych

kotła na węgiel w ramach programu „Czyste

beneficjenta i nie ma on innej możliwości

o wartości ≤ 20 mg/m3,

Powietrze” będzie możliwy tylko do końca

odliczenia go.

tego roku. Oznacza to, że koszt będzie kwalifikowany pod warunkiem złożenia wniosku o dofinansowanie obejmującego swoim

38

czas wsparcie na zakup i montaż kotła na

Ramy czasowe przedsięwzięcia

ogrzewania lub ogrzewania i ciepłej wody użytkowej,

»»do

»»do

45% faktycznie poniesionych kosztów

45% faktycznie poniesionych kosztów

zakupu i montażu kotłowni gazowej,

»»do

30% faktycznie poniesionych kosztów

na pozostałe pozycje.

zakresem zakup i montaż kotła na węgiel

Czyli czas od poniesienia pierwszego kosz-

Górny próg dotacji w każdym przypadku

do 31 grudnia 2021 r. (konieczne jest wysta-

tu kwalifikowanego, który wyznacza data

określony jest w załączniku nr 2 do programu

wienie faktury lub równoważnego dokumentu

wystawienia pierwszej faktury VAT lub in-

„Czyste Powietrze” (do dofinansowania nie

księgowego z datą do 31 grudnia 2021 r.).

nego równoważnego dokumentu księgowego

kwalifikuje się kosztów poniesionych przed

Od 1 stycznia 2022 r. nie będzie już można

(można ją pozyskać na sześć miesięcy przed

oddaniem do użytkowania budynku/lokalu

składać wniosków o dotacje na kotły węglo-

złożeniem wniosku o dofinansowanie) lub dla

mieszkalnego), który można pobrać ze strony

we. Począwszy od 1 lipca 2021 r. możliwe

dotacji na częściową spłatę kapitału kredy-

internetowej https://czystepowietrze.gov.pl.

jest też ubieganie się o większe niż dotych-

tu: nie wcześniej niż data złożenia wniosku

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

Źródło: www.gov.pl

ODMIEŃ SWOJE PODDASZE

OKNA DACHOWE NA WYMIANĘ Okna dachowe przez wiele lat spełniają swoje funkcje dostarczając naturalne światło i świeże powietrze na poddasze.

Nadchodzi jednak pora, aby wysłużone okna dachowe wymienić na nowe, które odmienią Twoje poddasze.

Trzy proste kroki do wymiany okna dachowego: 1. Wypełnij formularz na stronie internetowej www.fakro.pl 2. Z konsultantem FAKRO wybierz właściwe okno dachowe oraz znajdź dekarza w Twojej okolicy 3. Skorzystaj z dofinansowania na wymianę okna i ciesz się ciepłym, zdrowym i komfortowym poddaszem

Chcesz dowiedzieć się więcej o łatwej i szybkiej wymianie okien dachowych?

Skontaktuj się z naszym Centrum, tel: (18) 444 0 404 wew. 1 lub mail: centrum-szkolen@fakro.pl

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA mgr inż. Bartłomiej Monczyński

W ciągu kilku najbliższych lat budynki w Europie mogą wyglądać zupełnie inaczej, o czym można przeczytać w opublikowanej przez Komisję Europejską strategii na rzecz fali renowacji. Mają się one stać mikrokosmosami bardziej odpornego, bardziej ekologicznego i cyfrowego społeczeństwa, a ich dachy oraz mury powinny zwiększyć zieloną powierzchnię naszych miast, poprawić klimat miejski i różnorodność biologiczną [1].

Dachy przyszłości Zasady renowacji budynków

Biotyczny dach i ściany w zabudowie miejskiej Karlsruhe Fot. Fränkle; http://presse.karlsruhe.de [4]

klimatyzacji oraz potęgować zjawisko tzw. miejskich wysp ciepła

Według tego dokumentu kluczowymi zasadami renowacji budynków

(rys. 1) polegające na wzroście średniej temperatury od 1 do 5°C

są m.in.:

w porównaniu z sąsiadującymi obszarami wiejskimi [5].

»»efektywność

energetyczna przede wszystkim jako horyzontalna

Materiały wykorzystywane do wykonywania pokryć dachowych

zasada przewodnia zarządzania kwestiami klimatu i energii w Eu-

charakteryzują dwie cechy fizyczne: współczynnik odbicia promienio-

ropie, która ma doprowadzić do ograniczenia produkcji energii

wania słonecznego (określany również jako refleksyjność lub albedo),

do niezbędnego minimum,

czyli stosunek promieniowania słonecznego odbitego do sumy energii

»»obniżenie emisyjności ze szczególnym uwzględnieniem emisyjności transportu oraz ogrzewania i chłodzenia,

»»myślenie w kategoriach cyklu życia i obiegu zamkniętego, na przy-

słonecznej padającej na powierzchnię dachu, oraz emisja termiczna, czyli zdolność do odprowadzania zaabsorbowanej energii cieplnej [5]. Materiały do wykonywania dachów chłodnych wg Cool Roof Ra­

kład poprzez przekształcenie części sektora budowlanego w po-

ting Council (Rady ds. Klasyfikowania Dachów Chłodnych) powinny

chłaniacze dwutlenku węgla, m.in. dzięki zastosowaniu zielonej

charakteryzować się współczynnikiem odbicia promieniowania sło-

infrastruktury,

necznego (albedo) nie mniejszym niż 0,70 oraz emisją termiczną

»»wysokie

standardy zdrowotne i środowiskowe, czyli zapewnienie

minimum 0,75 [7].

wysokiej jakości powietrza i odpowiedniej gospodarki wodnej, za-

Obok oszczędności energii stosowanie dachów chłodnych wpływa

pobieganie klęskom żywiołowym oraz ochrona przed zagrożeniami

również na obniżenie emisji gazów cieplarnianych, takich jak dwutle-

związanymi z klimatem.

nek węgla (CO2). Zastosowanie jasnej powłoki dachowej na typowym

Uwzględnienie tych zasad sprawia, że renowacja budynków po-

budynku na obszarze aglomeracji miejskiej pozwoliłoby zredukować

winna być nie tylko gruntowna, lecz także kompleksowa i obejmować

emisję CO2 nawet o 1000 kg/rok, co mogłoby zmniejszyć emisję ga-

nie tylko takie aspekty jak odnowienie elewacji czy termomoderniza-

zów cieplarnianych w skali światowej nawet o 44 miliardy ton [8].

cja budynku, lecz również zabezpieczenie przed zawilgoceniem [2] oraz rozwiązania konstrukcyjno-materiałowe dachów, czyli tzw. piątej

33,3 32,8

Dach chłodny Najprostszym zabiegiem, jaki może wpłynąć na obniżenie emisyjności budynku jak również poprawić mikroklimat, jest zastosowanie pokrycia dachowego o wysokiej refleksyjności, czyli tzw. dachu chłodnego.

W istniejących budynkach pokrycia dachowe wykonane są zazwyczaj z materiałów w ciemnych kolorach (w przypadku dachów płaskich

Temperatura [°C]

elewacji [3].

32,2 31,7 31,1 30,6 30,0 29,4

najczęściej czarne), a zatem absorbujących znaczną część padającego na nie promieniowania słonecznego. Związane z tym zjawisko nagrzewania się dachów może powodować nie tylko szybszą degradację pokrycia dachowego, lecz także wzrost zużycia energii na potrzeby

40

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

Rys. 1. Miejska wyspa ciepła Rys. https://commons.wikimedia.org/wiki/

/Category:Urban_heat_islands#/media/File:Urban_heat_island.svg [6]

AKCJA TERMOMODERNIZACJA Dachy zielone

oraz na ograniczenie zużycia energii na potrzeby klimatyzacji. Znaj-

Podobny wpływ na mikroklimat, zużycie energii oraz ogranicze-

dująca się na powierzchni stropodachów roślinność przyczynia się

nie emisyjności mają elementy biotyczne (czyli porośnięte zielenią)

ponadto do odfiltrowania w procesie tzw. suchej depozycji wybranych

w postaci dachów zielonych. Pozwalają one ponadto – co jest istotne

zanieczyszczeń powietrza. Dach zielony o powierzchni ok. 100 m2

szczególnie dla budynków zlokalizowanych w pozbawionych natural-

może w ciągu roku odfiltrować nawet 18 kg zawieszonego w po-

nej zieleni zabudowaniach miejskich – zwiększyć powierzchnię biolo-

wietrzu pyłu, co odpowiada produkcji pyłu przez 15 samochodów

gicznie czynną i zachować ciągłość zieleni [9].

osobowych w tym samym czasie [10].

Wprowadzenie dachów zielonych do przestrzeni miasta wpływa na poprawę mikroklimatu na trzy sposoby:

Nasadzona roślinność pozwala również opóźnić spływ wody opadowej z dachu (rys. 2). Możliwości retencyjne dachu zielonego

»»redukuje zjawisko miejskiej wyspy ciepła, »»redukuje zanieczyszczenie powietrza, »»opóźnia odpływ wód opadowych [10].

– uzależnione od miąższości substratu, zagęszczenia roślinności, nachylenia dachu, jak również częstości występowania i intensywności opadów – mogą być nawet trzy-, czterokrotnie wyższe niż dachu

Dachy pokryte roślinnością są (szczególnie w przypadku budynków

standardowego. Pozwala to na ograniczenie ryzyka powodzi i podto-

poddawanych renowacji) rozwiązaniem trudniejszym do zastosowania

pień, zredukowanie zanieczyszczeń wody, jak również (dzięki zwięk-

niż dachy chłodne, jednak nagrzewają się one w zdecydowanie mniej-

szonej ewapotranspiracji) zmniejszenie kontrastów termicznych [10].

szym stopniu niż dachy i stropodachy z konwencjonalnym pokryciem.

Wynika to nie tylko ze zwiększonego albedo (na poziomie 0,15–0,40),

Dach retencyjny

lecz także ze zjawiska ewapotranspiracji – czyli parowania z po-

Rozwiązaniem pozwalającym na zwiększoną retencję wód opadowych

wierzchni roślin (transpiracja) i gruntu (ewaporacja) – oraz zacienienia

(szczególnie w kontekście projektu ustawy o inwestycjach w zakresie

(zasłonięcia powierzchni dachu roślinnością) blokującego dopływ pro-

przeciwdziałania skutkom suszy [12], będącej pakietem działań słu-

mieniowania słonecznego [10]. O ile w przypadku dachów bitumicz-

żących zatrzymywaniu i gromadzeniu wody, wprowadzającej m.in.

nych roczna amplituda temperatury wynosi ok. 100°C, to dla dachu

zmiany w opłacie za zmniejszenie naturalnej retencji terenu poprzez

zazielenionego wynosi ona 40–50°C. Latem powierzchnia takiego da-

jego zabudowę, czyli tzw. podatku od deszczu) jest zastosowanie da-

chu może być chłodniejsza o ok. 20°C w ciągu dnia i o niemal 10°C

chu retencyjnego (określanego czasem mianem dachu błękitnego).

w nocy niż powierzchnia dachu standardowego [5, 11].

Jest to układ samowystarczalny, który (co w przypadku budynków

Dachy biotyczne przyczyniają się również do ograniczania emisji gazów cieplarnianych. Obok pochłaniania dwutlenku węgla w proce-

istniejących może okazać się szczególnie trudne w realizacji) wymaga jednak zastosowania specjalnego zbiornika na wodę [13].

sie fotosyntezy wpływają również, analogicznie do dachów chłodnych,

Założeniem działania dachu retencyjnego jest ujemny bilans wodny

na mikroklimat wewnętrzny – na obniżenie temperatury w budynku

między opadami (można w nim uwzględnić wodę dostarczaną z inpromocja

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

41

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA

Odpływ

Flora na dachy z roślinnością pływającą dostarczana jest w forOpad deszczu (na godz.)

mie gotowych zazielenionych mat. Zaletą tego rozwiązania jest relatywnie niska waga oraz odporność na zmienny poziom lustra wody.

Szczytowe tempo odpływu

Umiejscowione nad najwyższą kondygnacją zbiorniki wody, pozbawione roślinności, mogą służyć celom rekreacyjnym, na przykład Potencjalny hydrograf dla dachu zielonego

jako basen dla mieszkańców.

Wykonanie dachu retencyjnego wymaga przeprowadzenia tzw. bilansu wodnego, który uwzględnia takie parametry, jak wielkość opadu i parowania, zużycie wody, bilans powierzchni czy współczynnik spływu [13]. Musi on też jednak spełniać pozostałe wymagania stawiane tego typu konstrukcjom. Szczególnie istotne jest prawidłowe

Intensywny opad deszczu

Czas

Rys. 2. H ydrogram porównujący hipotetyczny odpływ ze standardowego dachu ze spływem z dachu zielonego [11]

zaprojektowanie i wykonanie warstw hydroizolacyjnych, które muszą sprostać takim obciążeniom jak przy budowie basenu. Hydroizolacja nie może ponadto wpływać na jakość i skład chemiczny wody.

Niezależnie od sprawnie funkcjonującej izolacji wodochronnej należy przewidzieć możliwość awaryjnego odprowadzenia nadmiaru wody

nych powierzchni, np. pozostałych uszczelnionych dachów czy ta-

oraz wykonać systemy oczyszczania i napowietrzania na wypadek jej

rasów) a parowaniem. Oznacza to, że ilość wody dostarczanej nie

gromadzenia się na dachu.

powinna być większa od tej, jaka jest w stanie odparować. Z drugiej strony zwiększone parowanie (w stosunku do dachów zielonych) stanowi jednak zaletę dachów retencyjnych. Dzięki niemu działają one jak tzw. pasywny solar, dodatkowo przyczyniając się do obniżenia temperatury powietrza.

W zależności od ilości i rodzaju znajdującej się na dachu roślinności dachy retencyjne kształtowane są na cztery różne sposoby, jako:

»»dachy zielone z drenażem magazynującym, »»dachy bagienne, »»dachy z roślinnością pływającą, »»dachowe zbiorniki wody pozbawione roślinności [13].

Dachy zielone z drenażem magazynującym konstruowane są zazwyczaj w taki sposób, że woda opadowa gromadzona jest w warstwach substratu. Można także zastosować specjalnie tłoczone folie lub elementy z tworzyw sztucznych, których zadaniem jest magazynowanie wody, lub też warstw drenujących z kruszyw mineralnych.

Ilość gromadzonej wody uzależniona jest od grubości warstw glebowych. Woda ta jest najczęściej wykorzystywana przez rosnące na dachu rośliny.

Na dachach bagiennych sadzi się najczęściej rośliny łąkowe i bagienne, których cechą charakterystyczną jest bardzo dobra zdolność transpiracji (800–1600 mm/m2/rok). Buduje się je z użyciem substratów, co pozwala na poszerzenie ich zastosowania i budowanie trzcinowych oczyszczalni ścieków.

Literatura 1. Komisja Europejska, „Fala renowacji na potrzeby Europy – ekologizacja budynków, tworzenie miejsc pracy, poprawa jakości życia”, Bruksela 2020.

2. B. Monczyński, „Nie ma termomodernizacji bez hydroizolacji”, „IZOLACJE” 11/12/2020, s. 72–75.

3. B. Monczyński, „Dachy na nowe czasy, czyli jak pokrycie dachowe wpływa na klimat”, „IZOLACJE” 2/2020, s. 58–67.

4. Strona internetowa http://presse.karlsruhe.de 5. M. Van Tijen, R. Cohen, „Dachy chłodne – sposób na obniżenie zużycia energii w budynkach”, „IZOLACJE” 1/2009, s. 44–45.

6. Strona internetowa https://commons.wikimedia.org/wiki//Category:Urban_heat_ islands#/media/File:Urban_heat_island.svg 7. K. Zieliński, M. Monczyńska, B. Monczyński, „Chłodne dachy – wpływ albedo pokrycia dachowego na zużycie energii niezbędnej do eksploatacji budynku”, [w:] XII Polska Konferencja Naukowo-Techniczna „Fizyka budowli w Teorii i Praktyce”, 2009, s. 401–406.

8. H. Akbari, S. Menon., A. Rosenfeld, „Global cooling: Increasing world-wide urban albedos to offset CO2”, „Climatic Change”, 3–4(94)/2009, s. 275–286.

9. J. Marchwiński, K. Zielonko-Jung, „Współczesna architektura proekologiczna”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.

10. J.P. Walawender, „Wpływ dachów zielonych na warunki klimatyczne w mieście”, portal Zielona Infrastruktura, 2015, http://zielonainfrastruktura.pl.

11. C. Rosenzweig, S. Gaffin, L. Parshall, S. Gaffi, K. Acks, D. Beattie, D. Braman et al., „Green Roofs in the New York Metropolitan Region: Research Report”, New York 2006.

12. „Projekt ustawy z dnia 12 sierpnia 2020 o inwestycjach w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy”, Rządowe Centrum Legislacji 2020, https://legislacja.rcl. gov.pl/projekt/12337151/katalog/12709767#12709767.

13. P. Kożuchowski, „Dachy zielone bagienne i retencyjne jako magazyn wody opadowej”, „Inżynier Budownictwa” 4/2016, s. 86–91.

promocja

.com.pl

42

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

SYSTEMY DACHÓW ZIELONYCH TEL. 61 88 57 900 INFO@BAUDER.PL, WWW.BAUDER.PL

Zobacz więcej

1

SYSTEM DACHÓW ZIELONYCH BAUDER W UPRAWIE EKSTENSYWNEJ Opis produktu: układy cienkowarstwowe, przyjmując w założeniach odpowiednio niskie obciążenia i naturalną zieleń niewymagającą dodatkowego nawadniania, stanowią formę zazielenienia korzystną cenowo i niewymagającą specjalnej pielęgnacji. Zazielenienia ekstensywne nie są przeznaczone do stałego użytkowania. Z reguły tylko w celach kontroli i konserwacji. Wymagające zazielenienie o zdolności gromadzenia wody powyżej 10 litrów na metr kwadratowy.

4

3

2

5 6

Elementy systemu: 1. Zazielenienie – sadzonki bylin, mieszanka nasion.

2. Warstwa wegetacyjna – substrat ekstensywny BauderGREEN Pflanzerde do dachów ekstensywnych (grubość warstwy od 80 mm).

3. Warstwa filtracyjna – włóknina filtracyjna – włóknina BauderGREEN FV 125.

4. Warstwa odsączająca i gromadząca wodę BauderGREEN DSE20/1.

5. Warstwa zabezpieczająca BauderGREEN FSM 600.

6. Membrana dachowa – Thermoplan T15.

7. Termoizolacja BauderPIR FA. 8. Paroizolacja – BauderTEC DBR.

7

8

SYSTEM DACHÓW ZIELONYCH BAUDER W UPRAWIE INTENSYWNEJ Opis systemu: zazielenienia intensywne, przy odpowiednich założeniach technicznych budowy i zieleni, pozwalają na ukształtowanie i użytkowanie jak wolne tereny. Przy odpowiedniej grubości warstwy wegetacyjnej mogą być posadzone na dachu nawet drzewa. Wykonanie i utrzymanie zazielenienia intensywnego jest również intensywne. Zazielenienia intensywne stawiają wysokie wymagania statyczne i muszą być regularnie pielęgnowane. Również trawa, z uwagi na wysokie wymagania pod względem zaopatrzenia w wodę i składniki odżywcze, stanowi formę zazielenienia intensywnego.

Elementy systemu: 1. Zazielenienie – roślinność do zazielenienia intensywnego.

2. Warstwa wegetacyjna – substrat intensywny BauderGREEN Pflanzerde do dachów intensywnych (grubość warstwy od 200 mm).

3. Warstwa filtracyjna BauderGREEN FV 125.

4. Warstwa odsączająca i gromadząca wodę BauderGREEN DSE 40.

5. Warstwa zabezpieczająca BauderGREEN FSM 600.

6. Warstwa rozdzielcza i ślizgowa PE 02.

7. Warstwa przeciwkorzenna BauderPLANT E. 8. Papa paroizolacyjna TEC KSA DUO. 9. Termoizolacja – BauderPIR FA. 10. Paroizolacja BauderTHERM DS2.

44

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

1

2 3 4 5 6 7 8

9 10

SYSTEMY DACHÓW ZIELONYCH TEL. 32 757 60 17 INFO@OPTIGRUEN.PL, WWW.OPTIGRUEN.PL

Zobacz więcej

ROZWIĄZANIE SYSTEMOWE DACH EKSTENSYWNY PLUS DACH EKSTENSYWNY PLUS to dach zielony o zwiększonej retencji wodnej z jednoczesnym obniżeniem wagi systemu. Wykorzystywany w tym celu jest dodatek retencyjny z wełny mineralnej dla zielonych dachów. Pomimo niewielkiej wagi wełna mineralna może wchłonąć bardzo dużą ilość wody i utrzymać ją na stałe.

W ten sposób zapewnia wysoki poziom retencji i bioróżnorodności zielonego dachu, nawet w długich okresach upałów i suszy.

Dane techniczne: ciężar: od 85 kg/m2, wysokość warstw: od 9 cm, gromadzenie wody: około 40 l/m2.

OPTIGRUEN – rozwiązanie systemowe DACH EKSTENSYWNY PLUS: 1. Mata rozchodnikowa S/Coc Optigruen.

2. M ata retencyjna z wełny mineralnej Urbanscape Green Roll 40.

3. Włóknina filtracyjna FIL105 Optigruen.

4. Mata retencyjno-drenażowa FKD25.

5. Włóknina chłonno-ochronna RMS300 Optigruen.

6. Hydroizolacja przeciwkorzenna.

ROZWIĄZANIE SYSTEMOWE DACH SOLARNY FKD Dach zielony biosolarny to zielony dach zintegrowany z systemem do montażu paneli fotowoltaicznych. Rozwiązanie DACH SOLARNY FKD to system do montażu instalacji fotowoltaicznej, który jest zabezpieczony, unieruchomiony i chroniony przed zasysaniem wiatru przez konstrukcję zielonego dachu. Do montażu systemu nie jest konieczna ingerencja w powierzchnię dachu oraz hydroizolację.

Dane techniczne: ciężar: od 110 kg/m2, wysokość warstw: od 8 cm, gromadzenie wody: około 25 l/m2.

OPTIGRUEN – rozwiązanie systemowe DACH SOLARNY FKD: 1. Panel fotowoltaiczny.

2. Zaciski i łączniki modułowe.

3. Rama montażowa.

4. Mata rozchodnikowa S/Coc Optigruen.

5. Substrat ekstensywny typ E Optigruen.

6. Włóknina filtracyjna FIL105 Optigruen.

7. Mata retencyjno-drenażowa FKD25.

8. Włóknina chłonno-ochronna RMS500 Optigruen.

9. Hydroizolacja przeciwkorzenna.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

45

SYSTEMY DACHÓW ZIELONYCH TEL. 22 785 06 90, +48 513 539 053 WWW. STEINBACHER.PL ZAMOWIENIA@STEINBACHER.PL Zobacz więcej

STEINODUR® UKD HD/UKD LD Opis produktu: termoizolacyjno–drenażowe, hydrofobizowane płyty z twardej pianki polistyrenowej do termoizolacji dachów płaskich w układzie odwróconym, dachów zielonych, tarasów, patio, parkingów oraz posadzek przemysłowych.

Cechy charakterystyczne: płyty charakteryzują się bardzo wysoką wytrzymałością mechaniczną oraz niskim współczynnikiem przewodzenia ciepła (0,034 W/(m·K)). Promieniste rowki drenażowe nawet przy małych spadkach podłoża pozwalają na odprowadzanie pojawiającej się wody i wilgoci. Siatka małych rowków po drugiej stronie zapewnia dodatkową przestrzeń wentylacyjną.

Elementy systemu: 1. Roślinność.

1 2

3

2. Warstwa wegetacyjna.

3. Warstwa filtrująca (geowłóknina).

4

4. Warstwa drenażowa.

5

5. Izolacja termiczna steinodur® UKD.

6

7

9

6. Warstwa filtrująca (geowłóknina).

8

7. Warstwa oddzielająca (geowłóknina).

8. Hydroizolacja.

10

9. Warstwa wyrównawcza (ze spadkiem).

10. Strop.

promocja

DO ŚCIĄGNIĘCIA

bezpłatne e-booki N O W E

W Y D A N I A

P O R A D N I K Ó W

wejdź na

46

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

SYSTEMY DACHÓW ZIELONYCH TEL. 42 636 24 42, 636 87 67 TEGOLA@TEGOLA.PL, WWW.TEGOLA.PL

Zobacz więcej

OGRODY DACHOWE W SYSTEMIE TEGOLA Opis produktu: w dużych aglomeracjach europejskich ogrody dachowe w znaczący sposób przyczyniają się do redukcji zanieczyszczeń i pyłów, retencji wody deszczowej czy obniżenia poziomu hałasu i temperatury otoczenia w upalne letnie dni. Prawidłowo zaprojektowane zielone tarasy są jednocześnie niezwykle trwałymi przegrodami budowlanymi – zapewniają dłuższą żywotność hydroizolacji dzięki ochronie przed uszkodzeniami mechanicznymi, promieniami UV czy dobowymi skokami temperatur.

5

Cechy szczególne: obecnie za najbardziej przyjazną strukturę dachy zielonego pod względem prostoty wykonania i funkcjonowania uważa się system dachu odwróconego, składający się z następujących warstw:

4

1. Płyta nośna. Należy pamiętać, że ze względu na zagadnienia cieplno-wilgotnościowe, nie na każdej płycie stropodachowej można konstruować dach odwrócony. W naszych warunkach klimatycznych przyjmuje się, że masa takiej przegrody powinna wynosić nie mniej niż 250 kg/m2 lub posiadać opór cieplny co najmniej 0,15 (m2·K)/W, w przeciwnym przypadku może dochodzić do wykropleń pary wodnej na wewnętrznej powierzchni stropu.

3

2

2. Izolacja wodoszczelna. Bezpośrednio na zagruntowanym podłożu betonowym układamy papę podkładową odporną na procesy starzenia SAFETY PLUS EPP 3 mm, a następnie papę odporną na przerastanie korzeni SAFETY GARDEN 4 mm. Zastosowanie jako wierzchniej papy odpornej na przerastanie korzeniami jest bardzo istotne, gdyż żadna z warstw znajdująca się nad hydroizolacją nie chroni tejże izolacji w dostateczny sposób.

1

3. Termoizolacja. Od termoizolacji stosowanej we wszystkich odmianach dachów odwróconych wymaga się zamkniętej i szczelnej struktury. Przykładem takiego wyrobu są płyty z ekstrudowanego polistyrenu TEGOTHERM XPS, które, nie przyjmując wilgoci, nie ulegają degradacji pod jej wpływem.

4. Drenaż. Zamiast tradycyjnej warstwy żwirowej proponujemy stosowanie mat drenażowych QDrain. Najbardziej uniwersalną matą drenażową jest QDrain ZW 8 50 14F, charakteryzująca się bardzo dobrymi właściwościami hydraulicznymi, nawet przy nacisku 200 kPa, mimo że grubość geokompozytu wynosi jedynie 8 mm. Dużą odporność na naciski zapewnia mu rdzeń drenażowy, w którym splątane i zgrzane między sobą nitki elementarne ukształtowane są w „morskie fale”. Taki kształt jest optymalny dla przenoszenia nacisków.

Rdzeń maty zespolony jest obustronnie z geowłókniną polipropylenową igłowaną z długich włókien o gramaturze 140 g/m2. Stosunkowo niska gramatura geowłókniny zapewnia jej bardzo dobrą przepuszczalność w kierunku prostopadłym, a wysoka jakość zastosowanych surowców zapewnia jej wystarczająco wysoką odporność na przebicie. Geowłókniny łączone są z rdzeniem za pomocą zgrzewania, ale w taki sposób, by obróbka termiczna nie naruszała struktury geo­w łóknin, a więc nie zmieniała jej parametrów. Taka bezinwazyjna dla geo­ włóknin metoda łączenia czyni z mat QDrain wyroby wyróżniające się na tle innych produktów dostępnych na rynku.

5. Warstwa retencyjna. Mimo że substrat roślinny ma bardzo dobre i w większości przypadków wystarczające właściwości retencyjne, w niektórych projektach wymagana jest dodatkowa warstwa kumulująca wodę. W takich przypadkach proponuje się stosowanie folii wytłaczanej Maxistud F o „kubełkach” wys. 2 cm, których zadaniem jest gromadzenie wody. Jednocześnie płaska powierzchnia membrany ma nacinane otwory do odprowadzenia nadmiaru wody. Ponieważ korzenie roślin nie mogą stać w wodzie, folię Maxistud odseparowujemy od warstw wegetacyjnych matą drenażową QDrain.

Bezpośrednio na warstwę drenażową układamy warstwę wegetacyjną, której skład i grubość zależą od wymagań roślinności przewidzianej w ogrodzie dachowym.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

47

Fot. Sonel

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA

Jak sprawdzić

KTÓRĘDY UCIEKA CIEPŁO mgr inż. Karol Kuczyński

Jak w szybki i prosty sposób diagnozować stan techniczny budynku?

Przychodzi nam z pomocą termowizja, która okazuje się być niezastąpiona przy znajdowaniu błędów wykonawczych w budownictwie. Żadna inna bezkontaktowa metoda nie da nam wyników tak szybko i precyzyjnie.

T

Wykrywanie wad w budynkach

ermografia, nazywana potocznie ter-

gramami. Każdej barwie zarejestrowanej na

mowizją, opiera się na detekcji i re-

termogramie odpowiada na skali temperatur

jestracji promieniowania podczerwo-

określona temperatura zarejestrowana przez

Badanie za pomocą kamer termowizyjnych

nego emitowanego przez obiekty, których

kamerę termowizyjną. W zależności od ka-

polega na pomiarze promieniowania pod-

temperatura jest wyższa od zera bezwzględ-

mery możliwy jest wybór jednej z 5–8 palet

czerwonego, które emituje budynek. Za ich

nego i przekształceniu tego promieniowania

barw. Z reguły barwami jasnymi oznacza się

pomocą można wykrywać zmiany tempera-

na obraz widzialny. Otrzymany obraz termal-

powierzchnie o wysokiej temperaturze, nato-

tury wywołane usterkami i wadami elemen-

ny jest odwzorowaniem pola temperaturo-

miast kolorami ciemniejszymi – powierzch-

wego na powierzchni badanego obiektu. Ba-

nie o temperaturze niższej. Ponadto do ana-

dania takie możemy wykonywać za pomocą

lizy zarejestrowanych obrazów termalnych

specjalnych urządzeń, zwanych kamerami

wykorzystuje się specjalistyczne programy

termowizyjnymi.

komputerowe, które umożliwiają precyzyj-

Kamera termowizyjna jest urządzeniem

ne określenie temperatury w wyznaczonym

służącym do bezkontaktowego zobrazowania

miejscu. Porównując termogramy wykonane

rozkładu temperatury na obserwowanej po-

w różnym czasie lub na różnych obiektach,

wierzchni na podstawie pomiaru mocy pro-

łatwo zaobserwować tendencje i różnice,

mieniowania podczerwonego emitowanego

dzięki określeniu pola temperatury na po-

przez poszczególne elementy tej powierzchni.

wierzchni badanego obiektu.

Wadliwie wykonany przewód kominowy

Fot. Fluke

Dzięki temu możliwe jest uwidocznienie kierunków przepływu ciepła, szybki przegląd dużych powierzchni czy znalezienie punktowego źródła ciepła. Po skierowaniu kamery na jakiś obiekt, podzespół, część instalacji, budynek, linię technologiczną czy energetyczną linię przesyłową, na ciekłokrystalicznym wyświetlaczu pojawia się obraz odwzorowujący promieniowanie obiektu w podczer­wieni.

Wyniki takich badań otrzymujemy w poWadliwie wykonane drzwi i okna

staci barwnych obrazów, zwanych termo-

Utrata ciepła przez źle zainstalowane rolety

48

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

Duża różnica temperatur ściany działowej i osłonowej oraz bardzo niska ­temperatura ściany zewnętrznej

www.ekspertbudowlany.pl

Utrata ciepła przez drzwi i okna

Zdjęcia: Flir

AKCJA TERMOMODERNIZACJA tów konstrukcyjnych, instalacji elektrycznych i wentylacyjnych oraz przeprowadzać ocenę wykonania napraw, remontów i prac termomodernizacyjnych, szczelności stolarki budowlanej, drożność instalacji grzewczych, a także lokalizować zagrzybienia i zawilgocenia przegród. Obraz termowizyjny umożliwia policzenie kołków użytych do zamocowania każdej z płyt styropianowych znajdujących się pod tynkiem na elewacji budynku, których nie widać gołym okiem, w sposób nieinwazyjny i nieniszczący.

Istotnym warunkiem przy prowadzeniu pomiarów

termowizyjnych

na

zewnątrz

obiektów budowlanych jest mała siła wiatru (< 3 m/s), gdyż w przeciwnym razie zjawisko konwekcji może spowodować przekłamanie przy pomiarze temperatury danego budynku.

Kolejnym istotnym parametrem jest słabe nasłonecznienie oraz, szczególnie istotna przy audycie w budownictwie, różnica temperatur pomiędzy obiektem budowlanym a warunkami zewnętrznymi rzędu 10–20°C. Badania powinny być opracowane zgodnie

WSKAZÓWKI DLA UŻYTKOWNIKÓW KAMER TERMOWIZYJNYCH: »»Emisyjność większości materiałów budowlanych mieści się w przedziale od 0,7 do 0,96.

»»Samo badanie termograficzne nie powinno stanowić podstawy do podejmowania decyzji o dalszym toku postępowania. Wszelkie podejrzenia i ustalenia należy zweryfikować również innymi metodami. »»Uszkodzenia budynków spowodowane przez wilgoć i wodę mogą ujawnić się dopiero po ogrzaniu powierzchni, np. przez słońce. »»Obecność wody zmienia przewodność cieplną i pojemność cieplną materiałów budowlanych.

Może także zmieniać temperaturę powierzchniową materiałów budowlanych w efekcie parowania. Przewodność cieplna jest zdolnością materiału do przewodzenia ciepła, natomiast pojemność cieplna to zdolność pochłaniania ciepła przez materiał w czasie jego ogrzewania. »»Badanie termograficzne nie umożliwia bezpośredniego wykrywania obecności pleśni, a raczej może służyć do wykrywania wilgoci sprzyjającej rozwojowi pleśni. Pleśń potrzebuje do wzrostu temperatury od +4 do +38°C, składników odżywczych i wilgoci. »»Zaleca się, aby występowała różnica ciśnienia na zewnątrz i wewnątrz budynku. Ułatwia to analizę obrazów termograficznych i ujawnia wady, które w przeciwnym razie nie byłyby widoczne. Chociaż zalecane podciśnienie wynosi od 10 do 50 Pa, dopuszczalne jest prowadzenie badań termograficznych przy niższym podciśnieniu. Aby uzyskać takie podciśnienie, należy zamknąć wszystkie okna, drzwi i otwory wentylacyjne, a następnie włączyć na pewien czas wyciąg kuchenny, aż do uzyskania podciśnienia rzędu 5–10 Pa (dotyczy wyłącznie budynków mieszkalnych). »»Zaleca się, aby różnica temperatur wewnątrz i na zewnątrz budynku wynosiła minimum 10–15°C. Badania można przeprowadzać przy niższej różnicy temperatur, lecz wówczas analiza obrazów termograficznych będzie nieco utrudniona. »»Należy unikać bezpośredniego nasłonecznienia tej części konstrukcji budynku, np. elewacji, która ma być badana od wewnątrz. Promienie słoneczne spowodują bowiem nagrzanie elewacji, co może wyrównać różnicę temperatur i ukryć wady konstrukcji budynku. Źródło: Flir

z wytycznymi normy PN-EN 13187:2001 „Właściwości cieplne budynków – jakościo-

opisano jakościową metodę wykrywania wad

wości cieplnych, łącznie ze szczelnością na

wa detekcja wad cieplnych w obudowie bu-

budynków metodami termograficznymi oraz

przenikanie powietrza komponentów stano-

dynku. Metoda podczerwieni”. W normie tej

wstępnej identyfikacji wielu rodzajów właści-

wiących zewnętrzne obudowy bu­dynków. reklama

POMIARY TERMOWIZYJNE WYKONUJEMY: Badania termowizyjne Testy szczelności budynków Przeciwpożarowe kontrole instalacji elektrycznych

Nasza firma od wielu lat zajmuje się kompleksowym wykonywaniem badań termowizyjnych na terenie całej Polski.

Specjalistyczna wiedza, doświadczenie naszych termografistów oraz wysokiej jakości sprzęt są gwarancją wysokiego standardu świadczonych usług.

Dla wysokiej jakości usług korzystamy m.in. z kamer FLIR E95 o detektorze 464x348 lub T1020 o detektorze 1024x768 obydwie z opcją podwojenia wymiarów zdjęcia.

Audyt energetyczny

Nie czekaj – zadzwoń do naszych doradców, którzy z chęcią udzielą niezbędnych informacji oraz pomogą Państwu w doborze odpowiednich rozwiązań.

Badania jakości powietrza Badania akustyczne

SPRAWDŹ, ILE MOŻESZ ZAOSZCZĘDZIĆ!

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

TERMOCENT Sp. z o.o. tel. +48 530 105 398 49 biuro@termocent.com, www.termocent.com

KAMERY TERMOWIZYJNE TEL. 61 864 46 00 FLIR@MERAZET.PL, WWW.MERAZET.PL

Zobacz więcej

FLIR E54 (PRODUCENT: FLIR)

E6XT (PRODUCENT: FLIR)

Rozdzielczość matrycy mikrobolometrycznej, w [piksele]: 320×240.

Zakres długości fal mierzonego promieniowania, w [mm]: od 7,5 do 14.

Zakres mierzonych temperatur, w [ºC]: od – 20 do 120; od 0 do 650.

Rozdzielczość temperaturowa NETD, w [ºC]: <40 mK przy 30°C. Czułość detektora (dokładność pomiaru), w [ºC]: ±2 lub ±2% wartości mierzonej.

Uwagi techniczne: kamera termowizyjna FLIR E54 to najtańszy produkt z serii Exx, oferujący rozdzielczość i czułość potrzebną do podstawowego monitorowania stanu, inspekcji elektrycznej/ mechanicznej i inspekcji budynku. Ostrość obrazu termicznego ustawiana jest ręcznie. Detektor termiczny generuje ostre, żywe obrazy, które można ulepszyć opatentowaną technologią FLIR MSX® w celu uzyskania dodatkowych szczegółów i perspektywy. Wbudowana funkcja FLIR Inspection Route umożliwia wyświetlanie wcześniej zaplanowanych tras pomiarowych, aby pomóc inspektorom w utrzymaniu porządku podczas pomiarów dużych lub wielu lokalizacji.

Kamera ma wzmocnioną, wodoodporną obudowę. Ekran dotykowy o rozdzielczości 640×480 jest zabezpieczony dodatkową warstwą szkła ochronnego Dragontrail™.

FLIR E96 (PRODUCENT: FLIR)

FLIR C5 (PRODUCENT: FLIR)

Rozdzielczość matrycy mikrobolometrycznej, w [piksele]: 640×480.

Zakres długości fal mierzonego promieniowania, w [mm]: od 7,5 do 14.

Zakres mierzonych temperatur, w [ºC]: od – 20 do 120; od 0 do 650; od 300 do 1500.

Rozdzielczość temperaturowa NETD, w [ºC]: < 30 mK. przy 30°C (obiektyw 42°).

Czułość detektora (dokładność pomiaru), w [ºC]: ±2 lub ±2% wartości mierzonej.

Emisyjność: od 0,01 do 1,0.

Uwagi techniczne: kamery FLIR E96 wyposażone są w technologię MSX® oraz FLIR UltraMax®. Ta ostatnia to wbudowany proces zwiększania rozdzielczości, który czterokrotnie zwiększa efektywną rozdzielczość – do 1,2 megapikseli – oraz czułość termiczną o nawet 50%. O wyraźniejsze i czytelniejsze obrazy dba teraz 5-megapikselowa kamera światła widzialnego. Kamera ma wzmocnioną, wodoodporną obudowę. Jej ekran jest zabezpieczony dodatkową warstwą szkła ochronnego Dragontrail™, osłaniającą pojemnościowy ekran wykonany w technologii Projected Capacitive (PCAP). FLIR E96 to pierwsza kamera termowizyjna z uchwytem pistoletowym o rozdzielczości termicznej 640×480. Wymienne soczewki AutoCal™ zapewniają pełne pokrycie bliskich i odległych celów, a dalmierz laserowy zapewnia wyraźne ogniskowanie potrzebne do dokładnego pomiaru temperatury. Wbudowana funkcja FLIR Inspection Route umożliwia wyświetlanie wcześniej zaplanowanych tras pomiarowych, aby pomóc inspektorom w utrzymaniu porządku podczas pomiarów dużych lub wielu lokalizacji.

FLUKE TI480 PRO (PRODUCENT: FLUKE)

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

Rozdzielczość matrycy mikrobolometrycznej, w [piksele]: 160×120.

Zakres długości fal mierzonego promieniowania, w [mm]: od 7,5 do 14.

Zakres mierzonych temperatur, w [ºC]: od – 20 do 400.

Rozdzielczość temperaturowa NETD, w [ºC]: 70 mK. Czułość detektora (dokładność pomiaru), w [ºC]: ±3.

Emisyjność: od 0,01 do 1,0.

Uwagi techniczne: C5 to kamera inspekcyjna i kamera termowizyjna w jednym urządzeniu. Dodatkowo wyposażona jest w latarkę LED, co umożliwia szybką detekcję i identyfikację nawet ukrytych problemów. Pole widzenia (FOV) 54°×42° zapewnia obserwację sporego obszaru przy minimalnej odległości od obiektu 0,3 m. Urządzenie zintegrowane jest z chmurą FLIR Ignite poprzez ­Wi-Fi, która pozwala na przesyłanie, przechowywanie oraz tworzenie kopii zapasowych danych. Dzięki temu dostęp do obrazów jest możliwy cały czas na wielu urządzeniach. Kamera posiada wbudowany 3,5-calowy ekran dotykowy, dzięki czemu obsługa urządzenia jest bardzo prosta. Pozwala to na szybkie przeprowadzenie kontroli, utworzenie dokumentacji naprawy oraz udostępnianie jej klientowi. Obudowa zapewnia stopień ochrony IP54. Ta kompaktowa kamera marki FLIR idealnie sprawdzi się w detekcji wycieków powietrza, sprawdzaniu temperatury bezpieczników, identyfikacji problemów z instalacją wodną i wielu innych.

FLUKE TIS75+ (PRODUCENT: FLUKE)

Rozdzielczość matrycy mikrobolometrycznej, w [piksele]: 640×480.

Zakres długości fal mierzonego promieniowania, w [mm]: od 7,5 do 14.

Zakres mierzonych temperatur, w [ºC]: od – 10 do 1000.

Rozdzielczość temperaturowa NETD, w [ºC]: 0,05 przy 30°C. Czułość detektora (dokładność pomiaru), w [ºC]: ±2 lub ±2% wartości mierzonej.

Emisyjność: od 0,01 do 1,0.

Uwagi techniczne: tryb SuperResolution rejestruje i łączy 4 razy więcej danych, aby utworzyć obraz o rozdzielczości 1280×960 (614×400 pikseli). Łatwiejsze wizualizowanie i diagnozowanie problemów dzięki ostrzejszym obrazom na ekranie, wielu znacznikom prostokątnym i 9 paletom kolorów. Bardziej intuicyjny interfejs graficzny oraz ulepszony, sprawdzony interfejs ekranu dotykowego. Większa elastyczność w zakresie wizualizacji obiektów, zarówno małych, jak i dużych, dzięki wymiennym inteligentnym obiektywom – bez konieczności kalibracji. Zgodność z teleobiektywami 2× i 4×, obiektywami szerokokątnymi i obiektywami makro. Rejestrowanie wyraźnych i szczegółowych obrazów, które są ostre w całym polu widzenia, za pomocą funkcji regulacji ostrości MultiSharp™. Funkcja autofokusu LaserSharp® korzysta z wbudowanego dalmierza laserowego do określania odległości od wskazanego celu. Obliczona wartość jest następnie wyświetlana na przyrządzie.

50

Rozdzielczość matrycy mikrobolometrycznej, w [piksele]: 240×180.

Zakres długości fal mierzonego promieniowania, w [mm]: od 7,5 do 14.

Zakres mierzonych temperatur, w [ºC]: od – 20 do 550.

Rozdzielczość temperaturowa NETD, w [ºC]: 60 mK. Czułość detektora (dokładność pomiaru), w [ºC]: ±2 lub ±2% wartości mierzonej.

Emisyjność: od 0,01 do 1,0.

Uwagi techniczne: przeznaczona jest do pracy w terenie – świetnie sprawdza się podczas inspekcji budowlanych oraz kontroli instalacji. Niewielkie rozmiary, przyjazne oprogramowanie w polskiej wersji językowej oraz ergonomiczna rączka pozwalają na wydajną i komfortową pracę. Wyposażona jest w duży, kolorowy 3” wyświetlacz LCD. Dużym ułatwieniem przy interpretacji pomiarów jest system MSX, który polega na automatycznym obrysowywaniu krawędzi różnic temperatur. W efekcie uzyskujemy wyostrzony, a co za tym idzie bardziej czytelny obraz. Kamera termowizyjna FLIR E6xt pozwala na wykonywanie zdjęć w świetle widzialnym w rozdzielczości 640×480, a dzięki funkcji Wi-Fi można je przesyłać bezpośrednio z terenu na urządzenia zewnętrzne.

www.ekspertbudowlany.pl

Rozdzielczość matrycy mikrobolometrycznej, w [piksele]: 384×288.

Zakres długości fal mierzonego promieniowania, w [mm]: od 8 do 14.

Zakres mierzonych temperatur, w [ºC]: od – 20 do 550.

Rozdzielczość temperaturowa NETD, w [ºC]: 40 mK. Czułość detektora (dokładność pomiaru), w [ºC]: ±2 lub ±2% wartości mierzonej.

Emisyjność: od 0,01 do 1,0.

Uwagi techniczne: ergonomiczna konstrukcja kamery dostosowana jest do obsługi jedną ręką. Technologia IR-Fusion umożliwia płynną regulację ustawień trybu Auto­Blend w zakresie od 0 do 100%. Funkcja ta polega na dodaniu do obrazu w podczerwieni kontekstu w postaci obrazu zarejestrowanego w paśmie światła widzialnego. Można także obserwować obraz w obrazie (PIP). Wyświetlacz to 3,5” (8,9 cm w poziomie) ekran dotykowy LCD o rozdzielczości 640×480. Kamera wyposażona jest w funkcję oznaczania zasobów, która pozwala na łatwe porównywanie obrazów przedstawiających zasoby na przestrzeni czasu. Skanując kod QR na każdym zasobie można porządkować wyniki inspekcji chronologicznie. Dodatkowo można nagrywać wideo w formatach IS3 oraz AVI, a także strumieniowo przesyłać dane oraz obliczać punkt rosy.

REKLAMA

KAMERY TERMOWIZYJNE TEL. 74 858 38 78, FAKS 74 858 38 08 DH@SONEL.PL, WWW.SONEL.PL

Zobacz więcej

KT-128

KT-200

Rozdzielczość matrycy mikrobolometrycznej, w [piksele]: 120×90.

Rozdzielczość matrycy mikrobolometrycznej, w [piksele]: 192×144.

Zakres długości fal mierzonego promieniowania, w [mm]: od 7,5 do 14.

Zakres długości fal mierzonego promieniowania, w [mm]: od 7,5 do 14.

Zakres mierzonych temperatur, w [°C]: od –20 do 400.

Zakres mierzonych temperatur, w [°C]: od – 20 do 650 (opcjonalnie do 1500).

Rozdzielczość temperaturowa NETD, w [ºC]: 60 mK. Dokładność pomiaru, w [°C]: ±2°C lub ±2% wartości mierzonej.

Rozdzielczość temperaturowa NETD, w [ºC]: 50 mK.

Emisyjność: od 0,01 do 1,00.

Dokładność pomiaru, w [°C]: ±2°C lub ±2% wartości mierzonej.

Uwagi techniczne: KT-128 wyposażona jest we wbudowany obiektyw 50°×38°/2,28 mm. Posiada kamerę zdjęć wizu­ al­nych 5 megapikseli, dzięki czemu pozwala na oglądanie zdjęć w trybie IR, wizualnym albo mieszanym PiP. Obrazy można oglądać na 2,4” wyświetlaczu.

Dostępnych jest 6 palet oraz narzędzia do analizy: wyznaczanie punktu, wyznaczanie do trzech obszarów, wskazanie miejsca z temp. maksymalną i minimalną oraz możliwość ustawienia alarmu. Dodatkowo kamera posiada latarkę LED oraz wskaźnik laserowy. Li-Ion akumulator pozwala na ponad 5 godz. pracy. Obrazy zapisywane są w formacie JPG na karcie microSD. Interfejs komputera to microUSB typu C. Dalszą analizę obrazów można wykonać w darmowym programie Sonel ThermoAnalyze. Kamera ma wymiary 194×61,5×76 mm, masę około 0,35 kg i obudowę o stopniu ochrony IP54.

Objęta jest 24-miesięczną gwarancją.

Uwagi techniczne: KT-200 wyposażona jest we wbudowany obiektyw 37,8°×28,8°/7 mm. Opcjonalnie można ją wyposażyć w teleobiektyw.

Posiada kamerę wizualną 5 megapikseli. Zdjęcia można oglądać w trybie IR, wizualnym, MIF albo PiP. Obsługa za pomocą 4” dotykowego wyświetlacza.

8 palet oraz narzędzia do analizy: wyznaczanie do 5 punktów, do 2 linii i do 5 obszarów, wskazanie temperatury maksymalnej, minmlnej, średniej, ustawienie izoterm, punktu rosy oraz alarmu. Możliwość dodania notatki głosowej, tekstowej, graficznej i foto. Raporty można przygotować na kamerze w PDF. Pamięć na karcie microSD. Interfejs to microUSB i microHDMI. Darmowe oprogramowanie Sonel ThermoAnalyze. Li-Ion akumulator pozwala na ponad 4 godz. pracy. Posiada latarkę LED oraz wskaźnik laserowy. Stopień ochrony obudowy IP54. Gwarancja 24 miesiące.

KT-400

Emisyjność: od 0,01 do 1,00.

KT-650

Rozdzielczość matrycy mikrobolometrycznej, w [piksele]: 192×144.

Zakres długości fal mierzonego promieniowania, w [mm]: od 7,5 do 14.

Zakres mierzonych temperatur, w [°C]: od – 20 do 650 (opcjonalnie do 1500).

Rozdzielczość temperaturowa NETD, w [ºC]: 50 mK. Dokładność pomiaru, w [°C]: ±2°C lub ±2% wartości mierzonej.

Emisyjność: od 0,01 do 1,00.

reklama

Uwagi techniczne: KT-200 wyposażona jest we wbudowany obiektyw 37,8°×28,8°/7 mm. Opcjonalnie można ją wyposażyć w teleobiektyw.

Posiada kamerę wizualną 5 megapikseli. Zdjęcia można oglądać w trybie IR, wizualnym, MIF albo PiP. Obsługa za pomocą 4” dotykowego wyświetlacza.

8 palet oraz narzędzia do analizy: wyznaczanie do 5 punktów, do 2 linii i do 5 obszarów, wskazanie temperatury maksymalnej, minmlnej, średniej, ustawienie izoterm, punktu rosy oraz alarmu. Możliwość dodania notatki głosowej, tekstowej, graficznej i foto. Raporty można przygotować na kamerze w PDF. Pamięć na karcie microSD. Interfejs to microUSB i microHDMI. Darmowe oprogramowanie Sonel ThermoAnalyze. Li-Ion akumulator pozwala na ponad 4 godz. pracy. Posiada latarkę LED oraz wskaźnik laserowy. Stopień ochrony obudowy IP54. Gwarancja 24 miesiące.

Rozdzielczość matrycy mikrobolometrycznej, w [piksele]: 640×480.

Zakres długości fal mierzonego promieniowania, w [mm]: od 7,5 do 14.

Zakres mierzonych temperatur, w [°C]: od – 20 do 800 (opcjonalnie do 2000).

Rozdzielczość temperaturowa NETD, w [ºC]: 40 mK. Dokładność pomiaru, w [°C]: ±2 lub ±2% wartości mierzonej.

Emisyjność: od 0,01 do 1,00.

Uwagi techniczne: KT-650 wyposażona w obiektyw 24,6°×18,5°/25 mm.

Opcjonalnie można ją wyposażyć w teleobiektywy lub obiektyw szerokokątny.

Posiada kamerę wizualną 5 megapikseli. Zdjęcia można oglądać w trybie IR, wizualnym, MIF albo PiP. Obsługa za pomocą 5” dotykowego wyświetlacza.

8 palet oraz narzędzia do analizy: wyznaczanie do 8 punktów, do 8 linii i do 8 obszarów, wskazanie temperatury maksymalnej, minmalnej, średniej, ustawienie izoterm, punktu rosy oraz alarmu. Możliwość dodania notatki głosowej, tekstowej i graficznej. Raporty można przygotować na kamerze w PDF. Pamięć na karcie SD. Interfejs microUSB, microHDMI i LAN. Darmowe oprogramowanie Sonel ThermoAnalyze. Li-Ion akumulator pozwala na ponad 4 godz. pracy. Latarka LED, wskaźnik laserowy, kompas i czujnik oświetlenia.

Stopień ochrony obudowy IP54. Gwarancja 24 miesiące.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

51

Fot. Viessmann

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA

Wiktor Janecki

W ofertach czołowych firm pojawiły się w tym roku nowe i ulepszone kotły gazowe.

Poszerzyły one jeszcze szeroką gamę urządzeń jednoi dwufunkcyjnych, także z wbudowanym zasobnikiem.

Producenci akcentują ich nowe funkcje, możliwość współpracy z OZE, nowoczesny design, a zwłaszcza oszczędną eksploatację zapewniającą wysoki komfort użytkowania i długą żywotność urządzeń.

Kotły gazowe

– trendy rynkowe uchwyty ułatwiające podłączenie dodatko-

Prace uruchomieniowe wykonywane są

wych elementów. Dostępne są też adaptery

w wygodnej pozycji. Również ustawienia nie

powietrzno–spalinowe z króćcami pomiaro-

mogą zajmować wiele czasu, jak w począt-

wymi spalin.

kach elektroniki w kotłach, gdy trzeba było poświęcać nawet parę godzin na przejście przez instrukcję. Obecnie korzystać można z intuicyjnego asystenta uruchamiania oraz rozwiązań, w ramach których kocioł komunikuje się z serwerem serwisu, sprawdza poprawność ustawień i dopiero wówczas

Montaż

uruchomienie instalacji uznawane jest za zakończone.

W montażu kotłów gazowych i podłączaniu instalacji dąży się do maksymalnego uprosz-

Łatwość serwisowania ma duże znaczenie,

czenia pracy instalatorów. Ma się to odbywać

przybywa bowiem nowych urządzeń i klien-

szybko i bez ryzyka błędu.

tów, których trzeba obsłużyć najczęściej

Czas i praca instalatorów są cenne, fa-

dotychczasowymi siłami. Zanim instalator

chowców zaczyna na rynku brakować,

ruszy do klienta, zwykle już wie, co dolega

a montować trzeba coraz więcej urządzeń –

instalacji i co należałoby ewentualnie wymie-

nie tylko w nowych budynkach, ale i moder-

nić. Pozwala to dodatkowo wzmacniać więzi

nizowanych. W krajach UE planowana jest

i zaufanie między klientem i instalatorem.

powszechna wymiana urządzeń grzewczych

Komfort dzięki panelom sterującym

i aby temu podołać, instalator musi mieć ułatwioną pracę według prostych standardów.

Stosuje się więc czytelnie oznakowane sym-

Interfejsy do ustawień sterowników są dotyFot. Bosch

bolami i kolorami, specjalnie wyprofilowane

52

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

kowe, a ich obsługa intuicyjna i łatwa. In-

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA strukcje mają formułę „krok po kroku”, tak

większość sezonu grzewczego, ale jest w nim

aby ułatwiać ustawienie parametrów kotła

zwykle kilka mroźnych dni, gdy potrzebna

zarówno instalatorowi, jak i użytkownikowi.

jest wysoka moc. Ponadto w przypadku ko-

Co ważne, można sterować temperaturą na-

tłów dwufunkcyjnych ważne jest zapewnie-

wet w każdym pomieszczeniu osobno, także

nie wysokiego komfortu korzystania z ciepłej

używając zdalnego sterowania. Priorytetem

wody. Palniki dostosowują się do rodzaju i ja-

jest zapewnienie najwyższego komfortu przy

kości gazu – automatyka dobiera mieszani-

oszczędnej eksploatacji.

nę gazowo-powietrzną na podstawie jakości gazu, a ta, niestety, nie jest stała. W infor-

Zdalne sterowanie

macjach technicznych dotyczących palników

Standardem jest komunikacja przewodowa, bezprzewodowa i mobilna. Moduły internetowe i aplikacje przeznaczone dla użytkow-

akcentuje się też niskie poziomy emisji NOx.

Współpraca z OZE

ników są wygodne i umożliwiają racjonalne

Sterowniki mają w standardzie funkcje opty-

zużywanie energii. Dostępne są też wspo-

malizacji pracy, tak aby przy zachowaniu

mniane wcześniej aplikacje dla instalatorów

komfortu można było korzystać w jak naj-

i serwisu, dzięki którym mogą oni szybko

większym stopniu z przyłączonych kolekto-

zużywać jak najmniej – rzędu paru watów na

i skutecznie zadziałać w razie potrzeby – są

rów słonecznych, paneli fotowoltaicznych

godzinę. Niewiele energii elektrycznej potrze-

informowani o ewentualnym problemie, jesz-

czy central wentylacyjnych z odzyskiem

bują także pompy obiegowe, które wyposaża

cze zanim w domu spadnie temperatura.

ciepła. Klient ponosi oczywiście dodatkowe

się w automatyczne odpowietrzniki, a wenty-

koszty inwestycyjne takiego rozwiązania,

latory są modulowane.

Spalanie

ale uzyskuje korzyści podczas eksploatacji,

Fot. Termet

Nagrody i wyróżnienia

Palniki mają szeroką modulację – od nawet

w trakcie której głównym wydatkiem jest

10% mocy. To bardzo ważne, gdyż nowe

koszt spalonego gazu. Nawet same kolektory

Doceniane jest nie tylko wzornictwo, ale

i modernizowane budynki mają niskie zapo-

słoneczne w optymalnym połączeniu mogą

i rozwiązania techniczne – najwyżej punkto-

trzebowanie na energię do ogrzewania przez

zredukować zużycie gazu o ok. 30%. Rów-

wana jest obecnie niska emisja oraz współ-

nież energia elektryczna z PV może zasilać

praca z OZE, czyli jak najmniejszy wpływ

grzałki w zasobnikach ciepłej wody. Wyko-

urządzeń na środowisko.

rzystanie OZE bywa także niezbędne, żeby sprostać wymaganiom przepisów budowlanych dotyczących maksymalnego zużycia

Fot. Viessmann

Wzornictwo – z kotłowni na pokoje

nieodnawialnej energii pierwotnej. A skoro

Liczy się nowoczesny wygląd, pasujący do

i tak trzeba to zrobić, warto z tego rozwią-

wystroju wnętrz i zgodny z aktualnymi tren-

zania korzystać w jak największym stopniu,

dami w branży urządzeń AGD, bo nie mon-

aby obniżyć koszty eksploatacji.

tujemy już kotłów w kotłowniach, których

Kolejnym kierunkiem zmian jest redu-

w ogóle nie potrzebujemy. Kotły muszą za-

kowanie zużycia energii elektrycznej przez

tem harmonizować z wyglądem kuchni czy

urządzenia. W trybie czuwania kocioł ma jej

przedpokoju.

H2 ready W ofertach producentów pojawiły się też kotły z palnikami atestowanymi na spalanie mieszaniny metanu z 10, a nawet 20% dodatkiem wodoru. Jednak jak na razie wodoru nie ma w sieci gazowej – może pojawi się za kilka lat.

Gwarancje Standardowa gwarancja wynosi 5 lat, ale jej okres ulega wydłużeniu, w przypadku wymienników może obejmować nawet 10 lat.

Długie okresy gwarancji są możliwe dzięki dostarczaniu serwisowi aktualnych informacji o tym, jakie niekorzystne zjawisko mogło wystąpić podczas pracy kotła i jakie pojawiają się błędy. Reagowanie na bieżąco na takie zdarzenia znacznie wydłuża żywotność Fot. Buderus

54

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

serwisowanych urządzeń.

BDR THERMEA GROUP

BUDOWA

Z CZEGO ZBUDOWAĆ

ŚCIANY DZIAŁOWE

Najpopularniejsze technologie – przegląd Tekst i zdjęcia: mgr inż. arch. Tomasz Rybarczyk

różnego rodzaju materiały, m.in. ceramikę,

komórkowego. Tak samo jest w przypadku

Inwestorzy, projektanci i wykonawcy mają wiele możliwości wyboru technologii ścian działowych. To projektant decyduje jednak, jakie rozwiązanie przyjmie, chociaż jeszcze na etapie wykonawstwa może to się zmienić.

beton komórkowy, silikaty oraz różne ele-

ścian z ceramiki, silikatów i innych techno-

menty murowe: pustaki, bloczki, cegły itp.

logii ścian murowanych.

Ś

ciany działowe, mimo że nie pełnią funkcji konstrukcyjnej, muszą spełniać wiele istotnych warunków.

Nie ma obowiązku wykonywania wszystkich ścian, w tym ścian działowych, w jednej technologii. Jeśli jednak ściany są wykonane z betonu komórkowego, to zazwyczaj i ściany działowe wykonuje się z bloczków z betonu

Do wykonywania murowanych ścian działowych najczęściej stosuje się:

»»bloczki z betonu komórkowego, »»cegły dziurawki lub kratówki, »»cegły pełne,

Tabela 1. O bciążenie równomiernie rozłożone stropów od ścianek działowych Masa własna ściany działowej [kN/m]

Obciążenie równomiernie rozłożone qk [kN/m2]

≤ 1,0

0,50

> 1,0 oraz ≤ 2,0

0,80

> 2,0 oraz ≤ 3,0

1,20

> 3,0

Należy projektować z uwzględnieniem położenia i kierunku usytuowania ściany

Oprócz konieczności spełniania wymagań podstawowych, powinno się też uwzględnić

TLMB, TLMA, GPLM – OZNACZENIA STOSOWANE DLA BETONU KOMÓRKOWEGO

walory użytkowe, możliwości wykonawcze

Oznaczenia TLMB, TLMA są skrótami zaczerpniętymi z normy w języku angielskim i oznaczają: TLMB – Thin Layer Mortar category B (zaprawa cienkowarstwowa kategorii B). Oznacza elementy murowe kategorii B do murowania na cienkie spoiny. To najdokładniejsze wymiarowo bloczki z betonu komórkowego.

TLMA – Thin Layer Mortar category A (zaprawa cienkowarstwowa kategorii A). Oznacza elementy murowe kategorii A do murowania na cienkie spoiny. To mniej dokładne elementy od kategorii TLMB, ale nadające się do murowania na cienkie spoiny.

GPLM – General Purpose and Light weight Mortar (dosłownie: zaprawa tradycyjna i lekka).

Oznacza kategorie wyrobów do murowania na zaprawę tradycyjną oraz lekką.

Często są mylone kategorie TLMB z TLMA, ponieważ niektórzy mylnie interpretują te oznaczenia, sądząc, że kategoria A oznacza mur o lepszych walorach niż kategoria B.

oraz konieczność ewentualnych zmian podziału wnętrz, które mogą wystąpić na etapie użytkowania budynku.

Ściany działowe murowane Technologia tradycyjnego wykonywania budynków, czyli murowanie, ma długą historię. Tego rodzaju budowanie wykorzystuje

56

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

BUDOWA »»pustaki ceramiczne, »»cegły lub bloczki silikatowe (wapienno-pia-

nologii z dnia 21 grudnia 2020 r. zmienia-

ściana cieńsza, tym lepiej. Korzyści są takie,

jącego rozporządzenie w sprawie warunków

że ściany działowe nie zabierają cennej po-

skowe).

technicznych, jakim powinny odpowiadać

wierzchni pomieszczeń i nie obciążają za bar-

Ściany z tych elementów ściennych mu-

budynki i ich usytuowanie [2], wynika z mini-

dzo stropu. Jednak w tym względzie należy

ruje się na zaprawach murarskich zwykłych

malnej wysokości kondygnacji. Powinna ona

zachować odpowiednie ograniczenia mini-

(tzw. tradycyjnych) cementowo-wapiennych

wynosić co najmniej 2,5 m. Przy założeniu,

malnej grubości ścian działowych, ponieważ

lub na zaprawach murarskich do cienkich spo-

że warstwa szlichty (jastrychu) wraz z wełną

od grubości ściany zależy jej sztywność. Wa-

in. Możliwości zastosowania zapraw murar-

lub styropianem oraz wykończeniem to do-

runek sztywności wyrażony jest wymaganiem

skich do cienkich spoin uzależnione są od to-

datkowo gr. około 12–15 cm, wysokość ścian

zachowania odpowiedniej smukłości ściany.

lerancji wymiarowej elementów murowych.

powinna być nie mniejsza niż 265 cm.

Ta zależy właśnie od wymiarów (wysokości,

W przypadku elementów z betonu komórko-

Dla ścian działowych zasada, jaką zazwy-

wego muszą to być bloczki kategorii wymia-

czaj kierują się inwestorzy, jest taka, że im

rowej TLMB lub TLMA. Dla materiałów ceramicznych są to zazwyczaj elementy szlifowane

Tabela 2. Dopuszczalne odchyłki wymiarowe dla elementów murowych o kształtach regularnych [mm] według normy PN-EN 771-4+A1:2015-10 [4]

o płaskości powierzchni kładzenia 0,3 mm

Elementy murowe z ABK do wznoszenia murów ze spoinami wykonanymi z:

oraz o równoległości powierzchni kładzenia 0,6 mm. Tolerancje wymiarowe elementów Wymiary

ceramicznych kategorii T2 lub T1 nie nadają się do murowania na zaprawie do cienkich

na wysokości (jeśli nie można ich zeszlifować na budowie). Przykładowo, bloczki z betonu komórkowego można bez problemu zeszlifować. W przypadku murowania na zaprawie zwykłej gr. 8–15 mm nie ma żadnych wymagań tolerancji wy­miarowych.

zaprawy zwykłej i zaprawy lekkiej

zaprawy do cienkich spoin

GPLM

TLMA

TLMB

Długość

+3 −5

± 3

± 1,5

Wysokość

+3 −5

± 2

± 1,0

spoin, ponieważ elementy murowe nie powinny mieć większych odchyłek niż ± 1,5 mm

długości i grubości) oraz sposobu zamocowania do konstrukcji.

Szerokość

3

± 2

± 1,5

Płaskość powierzchni wspornych

brak wymagań

brak wymagań

≤ 1,0

Równoległość powierzchni wspornych

brak wymagań

brak wymagań

≤ 1,0

Tolerancje wymiarowe elementów murowych mają też wpływ na możliwości wykończenia ścian. Dla elementów dokładnych mogą to być tynki o grubości już 5 mm, natomiast dla elementów mniej dokładnych tynki powinny mieć powyżej 10 mm grubości. Należy też spełnić wymaganie, aby na instalacji elektrycznej była grubość tynku minimum 5 mm. Wpływa to również na masę wykończonej ściany.

Masa własna ściany ma istotny wpływ na możliwości jej dowolnego ustawiania na stropie bez konieczności wykonania wzmocnienia stropu. Ma to istotne znaczenie w trakcie użytkowania budynku, kiedy to ściany działowe są często wielokrotnie wyburzane i ponownie wykonywane w innych miejscach. Norma PN-EN 1991-1­ ‑7:2008/NA:2015-02 [1] zaleca, aby ciężar własny przestawnych ścian działowych był uwzględniany jako obciążenie równomiernie rozłożone qk i dodawany do obciążeń użytkowych stropu (tabela 1). Ściany działowe o większej masie powinny być projektowane z uwzględnieniem ich położenia i kierunku usytuowania oraz rodzaju stropu. W tabeli 2 oznakowano wyroby, których ściany klasyfikują się do tego, aby przyjmować dla ścian obciążenia zastępcze. Należy przy tym mieć na uwadze, że wysokość ścian według Rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i TechEKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

Do ścian działowych stosuje się często nadproża systemowe

www.ekspertbudowlany.pl

57

BUDOWA Według normy PN-EN 1996-1-1+A1:

ni w zależności od ich grubości i z uwagi

powinny mieć taką grubość, aby można było

2013­-05 [3] ściany wypełniające muszą

na stany graniczne użytkowalności. Aby móc

je normalnie użytkować, wieszać na nich

spełniać kryteria minimalnej sztywności

skorzystać z wytycznych zawartych w wy-

szafki, półki lub inne elementy. Innymi słowy

i nośności. Kryterium sztywności wyraża się

mienionej normie, nie powinno się wykony-

oznacza to, że pomimo dążenia do jak naj-

smukłością ściany: h/t. Powinno się przyjmo-

wać ścian działowych o grubości mniejszej

mniejszej grubości ścian działowych, powin-

wać smukłość nie większą niż 30 (czyli np.

niż 10 cm. Jeśli nie ma możliwości zapew-

no się zachować w tym racjonalność, mając

dla ściany gr. 10 cm wysokość nie powinna

nienia sztywności, ze względu na to, że wy-

na uwadze inne walory użytkowe, jakie po-

być większa niż 30×10 = 300 cm).

miary ściany są zbyt duże lub ściany są zbyt

winny one spełniać.

W załączniku F do normy PN-EN 1996­-

cienkie, to można stosować usztywnienia

‑1­‑1+A1:2013-05 [3] podano ograniczenia

w postaci wieńców i słupów żelbetowych.

wymiarów (wysokości i długości) ścian ob-

Zwraca się uwagę jeszcze na jedną kwestię,

Norma PN-EN 771-4+A1:2015-10 [4] de-

ciążonych prostopadle do swojej powierzch-

która jest związana z grubością ścian: ściany

finiuje dopuszczalne odchyłki wymiarowe do-

Odchyłki wymiarowe

tyczące pojedynczych elementów murowych przeznaczonych do murowania przy użyciu zaprawy określonej zgodnie z PN-EN 771­ ‑4+A1:2015-10 [4]. Odchyłki te nie powinny przekraczać wartości podanych w tabeli w normie (tabela 2).

Oprócz tolerancji wymiarowych istotne dla określonych kategorii tolerancji wymiarowych bloczków jest zadeklarowanie płaskości i równoległości powierzchni wspornych (czyli powierzchni poziomych – dolnej i górnej bloczka). Według normy PN-EN 771-1+A1:2015­‑10

[14]

dopuszczal-

ne odchyłki dla elementów ceramicznych są określone za pomocą matematycznego wzoru uwzględniającego wymiary nominalne produktu. Oznakowanie wyrobów ceramicznych najczęściej spotykane to wyroby T1, T2 oraz Tm. Oznacza to:

»»T1 – ± 0,4× pierwiastek

z wymiaru no-

minalnego w [mm] lub ± 3 mm; przyjmuje Ściany działowe murowane z bloczków z betonu komórkowego można łatwo dopasować do kształtu poddasza

się wartość większą,

58

Minimalna grubość tynku [mm]

Masa ściany wraz z obustronnym tynkiem [kg]

Masa 1 m.b. ściany o wysokości 2,65 m [kg/m]

Czy jest możliwe przyjęcie obciążenia zastępczego

235

498

8,0

T1 NPD

11,0

88,0

10

116

307

Nie

498

8,0

Tm

12,0

96,0

10

124

329

Nie

325

12,5

T2

6,4

80,0

10

108

286

Tak

Masa ściany bez tynku [kg]

249

115

Masa 1 szt. elementu murowego [kg]

115

Odchyłki wymiarowe – kategoria

249

Liczba na 1 m2

Pustak ceramiczny 2

115

Długość [mm]

Pustak ceramiczny 1

Wysokość [mm]

Rodzaj elementu murowego

Grubość [mm]

Tabela 3. Porównanie elementów murowych stosowanych do ścian działowych

Bloczek z betonu komórkowego (500)

120

240

590

7,0

TLMB

10,3

72,1

5

86

228

Tak

Bloczek z betonu komórkowego (600)

100

240

590

7,0

TLMB

10,1

70,7

5

85

224

Tak

Bloczek z betonu komórkowego (600)

120

240

590

7,0

TLMB

12,4

86,8

5

101

267

Tak

Bloczek z betonu komórkowego (600)

115

199

599

8,3

TLMB

10,8

89,8

5

104

275

Tak

Bloczek z betonu komórkowego (500)

115

399

599

4,2

TLMB

19,0

78,9

5

93

246

Tak

Bloczek silikatowy

120

240

250

17,4

T2

9,0

156,6

5

171

452

Nie

Bloczek silikatowy

120

240

500

8,7

T2

19,6

170,5

5

185

489

Nie

Bloczek silikatowy

120

199

330

15,0

T2

11,8

176,3

5

190

504

Nie

Cegła pełna

65

120

250

51,0

T1

3,8

193,8

10

222

588

Nie

Cegła DZ (kratówka)

88

220

280

14,0

T1

6,5

91,0

10

119

315

Nie

Cegła K-3

120

220

250

17,0

T1

8,0

136,0

10

164

435

Nie

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

BUDOWA »»T2 – ± 0,25× pierwiastek z wymiaru no-

Ściany działowe z paneli

sto zmieniają się najemcy i często zmienia się

minalnego w [mm] lub ± 2 mm; przyjmuje

Innym sposobem wykonywania ścian dzia-

się wartość większą,

łowych jest wykonywanie ich za pomo-

Konstrukcję tego typu rozwiązania sta-

cą płyt o wysokości kondygnacji. Wyroby

nowią profile stalowe gr. 50 mm, 75 mm

producenta (mogą być większe lub mniej-

murowe w postaci płyt o wymiarach 75

i 100 mm. Profile te są mocowane do ele-

sze od innych kategorii).

lub 100×598×2200 do 3000 mm wyko-

mentów nośnych, czyli stropów: podłogi, su-

nane są z betonu komórkowego. Jednak jest

fitu oraz ścian nośnych. W ten sposób wyko-

to niszowe rozwiązanie. Jest ono wygodne, je-

nany stelaż jest zabudowywany za pomocą

śli należy wykonać wiele metrów powierzch-

płyt gipsowo-kartonowych lub płyt włókno-

Zaletami są właściwości użytkowe tych ścian:

ni ścian działowych o prostych kształtach.

wych. Przestrzeń między płytami wypełnia

są to ściany masywne (nie ma efektu kartonu,

Do tego niezbędny jest dźwig i sporo prze-

się wełną mineralną. Powierzchnie płyty

który jest nie do zaakceptowania przez niektó-

strzeni wewnątrz budynku. Producent zaleca

wykańcza się gładzią gipsową, po wcześniej-

rych inwestorów) oraz można na nich wieszać

wykonanie ścian działowych przed wykona-

szym zazbrojeniu połączeń między płytami.

w dowolnym miejscu szafki i inne przedmioty.

niem stropu kolejnej kondygnacji, chociaż

Można też tylko zazbroić i zaszpachlować

Do wad można zaliczyć wysoką masę

jest to wbrew ogólnym zaleceniom, by ściany

łączenia między płytami.

ścian, chociaż są materiały (np. beton ko-

działowe wykonywać po rozszalowaniu stro-

Ściany działowe szkieletowe charakte-

mórkowy), przy których ta masa nie jest

pów, jak już nastąpi ich wstępne ugięcie.

ryzują się niewielką masą (26–30 kg/m2).

wcale taka duża. Wadą może być także to,

Również z uwagi na czynności związane

Przy wysokości ściany 2,65 m jej masa

że ściany należy wykańczać tynkami, jednak

z wykonywaniem robót zbrojarskich, robót

wynosi od 69 kg/m.b. do 80 kg/m.b. ścia-

z drugiej strony ściany ceglane nieotynkowa-

związanych z przygotowaniem szalunków ko-

ny działowej, czyli takie ściany zaliczane

ne mogą być potraktowane jako dodatkowy

lejnej kondygnacji, jest to raczej rozwiązanie

są do ścian działowych lekkich. Przez to moż-

walor wystroju wnętrz. Również ścian z be-

niewygodne, jeśli się wszystkiego wcześniej

na je dowolnie sytuować na stropie, bez po-

tonu komórkowego można nie tynkować.

nie przemyśli i nie zaplanuje. Producent po-

trzeby jego wzmacniania.

Wystarczy przeszlifować ich powierzchnię,

winien przygotować do tego plan montażowy,

a następnie tylko pomalować.

według którego następuje montaż.

»»Tm – odchyłki w mm, deklarowane przez

Zalety i wady ścian działowych murowanych

Klejone ściany z elementów murowych

Ściany wykonywane w suchej zabudowie szkieletowej

Ciekawym i innowacyjnym rozwiązaniem

Popularnym sposobem wykonywania ścian

jest system wykonywania ścian działowych

działowych jest zabudowa szkieletowa, czyli

z elementów murowych sklejonych za pomo-

system ścian gipsowo-kartonowych lub moc-

cą kleju poliuretanowego. Nie powinno się

niejszych płyt gipsowo-włóknowych na ste-

tego nazywać murowaniem, ponieważ nie

lażu. Tego typu rozwiązania są stosowane

stosuje się zapraw murarskich w świetle nor-

w budynkach komercyjnych, w których czę-

układ podziału pomieszczeń.

Sucha zabudowa może być zrealizowana za pomocą płyt zwykłych, wodoodpornych lub ognioochronnych. Tego rodzaju konstrukcje wykonuje się szybko.

Do zalet suchej zabudowy można zaliczyć:

»»krótki czas realizacji, »»suchą technologię (jeśli się nie szpachluje ścian),

»»niewielką masę ścian.

Wady natomiast to:

»»zabudowa „kartonowa” – niemasywna,

my PN-EN 998-2:2016-12 [5]. To system polegający na łączeniu elementów murowych za pomocą kleju poliuretanowego w postaci piany poliuretanowej. Tego typu rozwiązanie dotyczy ścian wykonywanych z betonu komórkowego i ceramiki poryzowanej szlifowanej. Przy wykonywaniu murów na klej poliuretanowy grubość spoiny to części dziesiąte (o ile nie setne) milimetra. Oznacza to, że elementy murowe powinny być bardzo precyzyjne. O ile bloczki z betonu komórkowego da się przeszlifować i nie ma z tym problemu, by precyzyjnie murować, to elementy ceramiczne muszą mieć dokładność do 0,3 mm, ponieważ tych elementów nie da się wyrównać w trakcie budowy.

Wykonywanie ścian za pomocą kleju poliuretanowego eliminuje niektóre mankamenty ścian murowanych tradycyjnych. Ściany wykonane na klej poliuretanowy można już następnego dnia wykańczać. Nie trzeba czekać na związanie zaprawy, jak to ma miejsce przy murowaniu na zaprawy murarskie. Poza tym to też jest ograniczenie robót mokrych.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

Ściany działowe wykonane w lekkiej zabudowie z płyt gipsowo-kartonowych na stelażu. Dopasowana zabudowa do kąta nachylenia połaci dachowej

www.ekspertbudowlany.pl

59

BUDOWA Podsumowanie Istnieje wiele możliwości wykonania ścian działowych. Dobierając odpowiedni system, należy wziąć pod uwagę spełnienie wymagań podstawowych, co jest obowiązkiem projektanta. Równie istotne są inne cechy: odpowiednia sztywność, masa ścian działowych, możliwości zamontowania przedmiotów do ściany działowej, możliwość wyburzenia ściany i ustawienia nowej w innym miejscu itp. O ile spełnienie wymagań podstawowych dla różnych systemów nie stanowi problemu, o tyle sztuką jest dobranie technologii spełniającej wszystkie wymagaŚciany działowe z pustaków ceramicznych z nadprożami żelbetowymi w kształtkach ceramicznych

»»konieczność

konstrukcji

w pomieszczeniach o wilgotności do 70%,

– stelaża, jeśli będzie potrzeba zamocowa-

natomiast w pomieszczeniach przejściowo

nia jakichś elementów do ścian,

wilgotnych (np. łazienkach) należy monto-

»»podatność

wzmacniania

na uszkodzenia mechaniczne

płyt gipsowo-kartonowych.

Jeśli chce się uzyskać ściany o większej odporności na uszkodzenia mechaniczne, to

wać bloczki wodoodporne.

Inne technologie wykonania ścian działowych

stosuje się płyty gipsowo-włóknowe lub płyty

Oprócz ścian murowanych oraz suchej

drewnopochodne.

zabudowy stosuje się też inne materiały.

Ściany masywne z bloczków gipsowych

Są to na przykład pustaki szklane, czyli luksfery. Pustaki te mają wymiary 19×19×8 cm lub 24×24×8 cm. Są też dostępne wy-

Wciąż popularne są wyroby gipsowe w po-

miary połówkowe. Nie zastępują one trady-

staci bloczków gipsowych. To elementy o wy-

cyjnych ścian murowanych lub zabudowy

miarach 80 i 100×666×500 mm. Masa

szkieletowej, ponieważ znajdują zastosowa-

bloczka gipsowego wynosi powyżej 25 kg.

nie tam, gdzie aranżacyjnie chce się uzy-

Bloczki produkowane są w dwóch odmia-

skać ścianę o pewnej przezroczystości lub

nach – jako zwykłe i wodoodporne. Ściany

z refleksami.

z bloczków można wykonywać w pomiesz-

Ściany z pustaków szklanych muruje się

czeniach o wilgotności do 70%. W pomiesz-

na zaprawie murarskiej. Spoiny zbroi się

czeniach wilgotnych (np. łazienkach) należy

za pomocą prętów zbrojeniowych. Spoiny

stosować bloczki wodoodporne.

między pustakami wypełnia się zaprawą

Montuje się je w bardzo podobny sposób

do spoinowania. Niszowym rozwiązaniem

do murowania. Bloczki muszą być odpo-

są też ściany szklane. Tego rodzaju rozwiąza-

wiednio przewiązane i łączy się je za pomocą

nia są stosowane wszędzie tam, gdzie chce

kleju gipsowego. Poza tym bloczki te mają

się uzyskać zamierzony efekt aranżacyjny

wyprofilowane powierzchnie boczne.

wnętrz. Zazwyczaj są to fragmenty ścian

Ściany tego typu projektuje się według

w mieszkaniach lub większe ściany w bu-

normy PN-EN 15318:2009 [6]. Ściany

dynkach komercyjnych, gdzie architekt prze-

ze zwykłych bloczków mogą być ustawiane

widział tego typu zabudowę.

nia użytkowników.

Literatura 1. PN-EN 1991-1-7:2008/NA:2015-02, „Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje, Część 1-1: Oddziaływania ogólne. Ciężar objętościowy, ciężar własny, obciążenia użytkowe w budynkach”.

2. Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 21 grudnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

3. PN-EN 1996-1-1+A1:2013-05, „Eurokod 6: Projektowanie konstrukcji murowych, Część 1-1: Reguły ogólne dla zbrojonych i niezbrojonych konstrukcji murowych”.

4. PN-EN 771-4+A1:2015-10, „Wymagania dotyczące elementów murowych. Część 4: Elementy murowe z autoklawizowanego betonu komórkowego”.

5. PN-EN 998-2:2016-12, „Wymagania dotyczące zapraw do murów. Część 2: Zaprawa murarska”.

6. PN-EN 15318:2009, „Projektowanie i zastosowanie płyt gipsowych”.

7. ETAG 003 Guideline for European Technical Ap­ proval for internalpartitonkits for use as non-los­ dbearingwalls (Zestawy wyrobów do wykonywania ścian działowych). EOTA, 2012.

8. A. Piekarczuk, Instrukcja ITB nr 470/2012 „Lekkie nienośne przegrody budowlane. Wymagania i cechy wytrzymałościowe”, ITB, Warszawa 2012.

9. PN-EN 1996-1-2:2010/AC:2011, „Eurokod 6: Projektowanie konstrukcji murowych, Część 1-2: Reguły ogólne. Projektowanie z uwagi na warunki pożarowe”.

10. PN-EN 1996-2:2010, „Eurokod 6: Projektowanie konstrukcji murowych, Część 2: Wymagania projektowe, dobór materiałów i wykonanie murów”.

11. PN-EN 1996-3:2010, „Eurokod 6: Projektowanie konstrukcji murowych, Część 3: Uproszczone metody obliczania murowych konstrukcji niezbrojonych”.

12. PN-B-02151-3:2015-10, „Akustyka budowlana.

Ochrona przed hałasem w budynkach. Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych.

Wymagania”.

13. PN-EN 1991-1-4: 2008/NA:2010, „Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje. Część 1-4: Oddziaływania ogólne. Oddziaływania wiatru”.

14. PN-EN 771-1+A1:2015-10, „Wymagania dotyczące elementów murowych. Część 1: Elementy murowe ceramiczne”.

Ściany działowe murowane powinny być murowane na przekładce z folii lub papy i powinny być oddylatowane od stropu

60

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

15. PN-EN 771-2+A1:2015-10, „Wymagania dotyczące elementów murowych. Część 2: Elementy murowe silikatowe”.

BUDOWA

Płyta cementowa

Cementex

Jeden produkt do wielu zastosowań W budownictwie bardzo często zdarza się, że precyzyjnie zdiagnozowane potrzeby zostają spełnione za pomocą uważnie dobranych rozwiązań o bardzo wąskim zakresie zastosowania.

Takie idealne dopasowanie zapewnia z reguły szereg korzyści.

Czasem jednak kluczowymi zaletami są prostota i uniwersalność, czyli możliwość rozwiązania jak największej liczby zadań jednym produktem. W ofercie Siniat musiały się więc pojawić produkty charakteryzujące się tymi dwoma cechami.

N

KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z ZASTOSOWANIA PŁYTY CEMENTOWEJ CEMENTEX »»Oszczędność czasu (brak

ależy do nich między innymi płyta

styczność nadaje się doskonale chociażby

włóknocementowa Cementex. Skła-

do równania powierzchni, zapewniając cien-

da się z dwóch elementów: włókien

kie i niezwykle wytrzymałe podłoże pod płytki

celulozowych łączonych spoiwem cemento-

ceramiczne. Pozostałe grubości mają niezwy-

wym. W przeciwieństwie do innych płyt bu-

kle szeroki wachlarz zastosowań, także ze-

dowlanych jest jednorodna w całym swoim

wnętrznych i w pomieszczeniach wilgotnych.

przekroju. Nie ma rdzenia i okładzin, których

Mogą być stosowane na ścianach, sufitach

uszkodzenie czy przecięcie dramatycznie

i okładzinach. Sprawdzą się jako niezwykle

zmienia właściwości fizyczne. Nie ma skom-

wytrzymałe poszycie ścian działowych. Pły-

plikowanej struktury czy rozbudowanego

ty o grubości 8 mm sprawdzą się doskona-

składu chemicznego. Ma za to bardzo dobre

le także w wypadku elementu stawiającego

parametry mechaniczne: wysoką sztywność

zwykle przed budowniczymi niezwykle dużo

i twardość, a więc dużą odporność na od-

problemów – podbitkami okapowymi. Ich

kształcenia, a także niezwykłą wytrzymałość.

zastosowanie niezwykle przy tym uprości

Jest także niemal niewrażliwa na wilgoć

konstrukcję i pomoże zapobiec błędom wy-

– nawet poddawana jej działaniu przez dłuż-

konawczym. Będą jednak doskonałe także

szy czas nie zmienia kształtu ani parametrów

jako płyty elewacyjne.

konieczności wykonywania poprawek po zakończonej budowie). »»Ograniczenie kosztów (jedna płyta do wielu zastosowań – brak konieczności magazynowania płyty oraz ograniczenie strat materiałowych). »»Wysokie parametry (odporność na uderzenia oraz sztywność, także w warunkach wysokiej wilgotności). »»Niskie ryzyko uszkodzeń (brak uszkodzeń płyty w trakcie transportu, przenoszenia, obróbki oraz montażu). »»Łatwość montażu (sposób montażu podobny jak w systemach suchej zabudowy, łatwość obróbki oraz cięcia płyty). »»Wytrzymałość (wysoka wytrzymałość materiału, nawet po wielu latach użytkowania).

Wszystkie te cechy powodują, że płyty ­Cementex będą doskonałym rozwiązaniem

fizycznych. Dodać do tego trzeba również

Mówiąc ogólniej, dzięki swojej uniwersal-

wszędzie tam, gdzie najbardziej poszukiwa-

wysoką klasę reakcji na ogień (A1 lub A2,

ności płyta Cementex sprawdzi się doskonale

nymi cechami są uniwersalność i wszech-

s1-d0, płyta niepalna). Ze względu na swoją

na mniejszych budowach oraz wszędzie tam,

stronność. Zdecydowanie warto więc przyj-

budowę charakteryzuje się także niezwykle

gdzie zbyt duża ilość dedykowanych rozwią-

rzeć się im bliżej, np. na kanale Siniat Nida

wysoką sczepnością.

zań systemowych używanych w niewielkiej

na ­YouTube.

Tyle od strony teoretycznej. Spróbujmy

ilości niesie za sobą komplikacje logistycz-

przełożyć to na praktykę. Płyty Cementex

ne, konieczność nadmiernego rozbudowania

oferowane są w wymiarach dostosowanych

przestrzeni magazynowej oraz proporcjonalnie

do modułu systemów suchej zabudowy, czy-

wysokie straty materiałowe. Dzięki wysokim

li 1200×2400 mm i w pięciu grubościach:

parametrom wytrzymałościowym znacznie

3,5, 6, 8 oraz 10 i 12 mm. Dzięki temu zróż-

zmniejsza się ryzyko uszkodzeń, zarówno

nicowaniu nadają się niemal do wszystkich

w trakcie montażu, jak i podczas użytkowa-

zastosowań budowlanych. Pierwsza z nich

nia. Prostota montażu, łatwość cięcia i obrób-

ze względu na niewielką grubość i dużą ela-

ki pozwalają z kolei zaoszczędzić dużo czasu.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

Siniat Sp. z o.o. ul. Przecławska 8, 03-879 Warszawa tel. 41 357 82 00, www.siniat.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

61

BUDOWA

Drzwi zewnętrzne do domu THERMO PRIME, THERMO PREMUM, OPTIMA Wybór nieodpowiednich drzwi wejściowych do domu może przysporzyć wielu problemów. Część z nich ujawni się w miarę szybko, jak na przykład niska jakość spasowania utrudniająca ich prawidłowy montaż i uniemożliwiająca lekką pracę. Inne będą pojawiać się z czasem, skutkując łuszczeniem powłoki, słabą izolacją termiczną czy niedostatecznym poziomem bezpieczeństwa. Na co zwrócić uwagę przy wyborze drzwi do domu? Jaki wpływ na ich eksploatację mają trudne, jesienno-zimowe warunki?

Jakie czynniki oddziałują na drzwi zewnętrzne do domu?

Jesień i zima są sporym wyzwaniem dla drzwi wejściowych do domu – po ciepłych miesiącach i palącym słońcu muszą stawić czoła coraz niższym temperaturom, wzmożonym opadom i silnym wiatrom. Takie wa-

szkody. Odwrotnie z gośćmi, których witamy

tworząc idealną kompozycję. Należy jednak

z przyjemnością – w ich oczach drzwi, które

pamiętać, że te wrażenia wizualne powinny

przekraczają, są wizytówką domu.

zostać z nami na jak najdłużej. W tym celu

Na co zwrócić uwagę, aby dobrać idealne drzwi do swojego domu?

warto zdecydować się na możliwie solidnie wykonane drzwi, które oprócz dopasowania do stylu architektonicznego z łatwością oprą się wszystkim warunkom zewnętrznym.

runki szczególnie niekorzystnie działają na

Jednym z kluczowych elementów branych

Ochrona przed próbami włamania tak-

zewnętrzne powłoki, na których nawet mimo

pod uwagę przy wyborze drzwi zewnętrznych

że jest związana z materiałami i jakością

regularnego czyszczenia i konserwacji mogą

jest ich estetyka. Nic w tym dziwnego – budu-

wykonania drzwi. Im wyższa, tym pewniej

pojawiać się rysy i pęknięcia. Początkowo

jąc czy remontując dom, dążymy do tego, aby

będziemy się czuli w domu. Jesienią i zimą

może się wydawać, że wpływają one przede

wszystkie jego elementy ze sobą współgrały,

zaś docenimy wysoki poziom termoizolacji.

wszystkim na estetykę, ale z czasem łatwiej-

Odpowiednio dobrane drzwi zapobiegną

szemu uszkodzeniu ulega przez nie sama

uciekaniu ciepła, pomagając w oszczędzaniu

konstrukcja drzwi.

pieniędzy – raz ogrzany dom będzie się dzięki nim wolniej wychładzał.

Innym wyzwaniem, któremu – oby jak najrzadziej – muszą podołać drzwi zewnętrzne,

Drzwi zewnętrzne do domu GERDA

jest powstrzymanie niepożądanych gości przed wejściem do domu. Zbyt niskiej jakości skrzydło, źle osadzone czy gnijące od

Wybierając odpowiednie drzwi zewnętrzne

środka przez zaniedbanie naprawy pęknięć

do domu, warto zwrócić uwagę na produkty

nie będzie stanowić dla nich żadnej prze-

GERDA z linii THERMO PRIME, THERMO PREMIUM i OPTIMA. Zostały one wykonane z najwyższą dbałością o szczegóły i wykorzystaniem doskonałych materiałów. Takie podejście zapewnia drzwiom trwałość, odporność na czynniki zewnętrzne i znakomitą termoizolację. Wysoka klasa antywłamaniowości pozwala nam spać spokojnie, a dzięki licznym opcjom wykończenia staną się ozdobą każdego domu.

GERDA Sp. z o.o.

Sokołów, ul. Sokołowska 49 05-806 Komorów, tel. 22 329 10 30 e-mail: gerda.bh@gerda.pl, www.gerda.pl 62

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

BUDOWA

Naprawa uszkodzeń tarasów i balkonów Tekst i ilustracje: mgr inż. Maciej Rokiel

ogrzewanym, przyległy do budynku miesz-

Taras czy balkon to nie tylko hydroizolacja, ale także termoizolacja, a gdy dodamy do tego schody, pojawiają się zagadnienia konstrukcyjne. W przypadku tarasów „łączonych”, tzn. gdy przylegają do siebie np. taras nadziemny i naziemny, połączone do tego schodami, należy mieć na uwadze także zagadnienia związane z hydroizolacjami ścian pod tarasem nadziemnym oraz samych schodów, zwłaszcza przy połączeniu z tarasem nadziemnym i naziemnym.

kalnego. Pod tarasem znajduje się pomiesz-

P

czenie, w którym panują warunki takie, jak na zewnątrz (otwór na drzwi wejściowe).

Z tarasu schody prowadzące na taras na gruncie. Schematyczny przekrój pokazano na rys. 1, 2. Przyczyn uszkodzenia okładziny ceramicznej może być kilka (fot. 1), ale nie to jest tu najistotniejsze. Naprawa nie może polegać jedynie na wykonaniu izolacji podpłytkowej i ułożeniu płytek. Takie działanie jest z góry skazane na niepowodzenie. W takiej

owyższe zagadnienia stają się istotne,

ogranicza się jedynie do wykonania nowej

sytuacji należy zawsze rozpatrywać jako ca-

tzn. zaczyna się zwracać na nie uwa-

okładziny, z pominięciem całego szeregu

łość taras nad pomieszczeniem, schody, ta-

gę, gdy pojawiają się problemy eks-

zagadnień mających zasadniczy wpływ na

ras naziemny oraz ścianę pomiędzy tarasem

ploatacyjne. Dopiero na etapie naprawy, i to

trwałość przyjętego rozwiązania. Brak kom-

naziemnym a tarasem nad pomieszczeniem.

podczas wykonywania kompleksowej oceny

pleksowej analizy całości zjawisk powoduje

Zacznijmy od okapu od strony tarasu na-

stanu technicznego, zauważa się nierozwią-

nieskuteczność technologii „naprawy”. Jest

ziemnego. Proszę popatrzeć na fot. 2. Ten

zane na etapie projektu i wykonawstwa pro-

to szczególnie zauważalne, gdy użytkow-

charakterystyczny obraz uszkodzeń wskazuje

blemy, które skutkują nierzadko trudnymi do

nik lub właściciel, w celu pozornej, jak się

na pewne problemy konstrukcyjne – na styku

przeprowadzenia i kosztownymi naprawami.

okazuje, oszczędności, prosi np. kilka firm

ściany pod płytą oraz płyty konstrukcyjnej,

Jeszcze gorzej, gdy widząc postępującą de-

z branży chemii budowlanej o technologię

na skutek obciążenia termicznego, powsta-

gradację ww. elementów próbuje się „ma-

„usunięcia wykwitów” ze stopni. Jeszcze go-

ła dylatacja, która dodatkowo była zalewana

skować problemy”. Niestety, w większości

rzej, gdy na podstawie takich „dokumentów”

przypadków podawana technologia naprawy

opracowuje się dokumentację projektową, bezkrytycznie akceptując technologię po-

1

nownego ułożenia płytek (nawet z wykonaniem ponownej izolacji podpłytkowej) jako technologię naprawy uszkodzeń.

Naprawa tarasu – studium przypadku

Fot. 2. Uszkodzenia ściany pomiędzy tarasem nadziemnym a naziemnym

Zacznijmy od pozornie prostego przypadku.

wodą. Na fot. 3 pokazano widok ściany pod

Niewielki taras nad pomieszczeniem nie-

połacią tarasu od strony wewnętrznej. Dlatego sama ściana także musi być zabezpieczona przed zawilgoceniem. W opisywanym przypadku obraz zawilgoceń jednoznacznie

2

wskazuje na dwie przyczyny zawilgocenia: zalewanie od zewnątrz przez uszkodzenia w warstwie wykończeniowej oraz od strony gruntu. Kompleksowej naprawy wymagają

Rys. 1, 2. Rzut poziomy i przekrój przez tarasy i schody pokazane na fot. 1–5. Opis w tekście.

Do rys. 1–3: 1 – pomieszczenie w budynku przyległe do tarasu nad pomieszczeniem nieogrzewanym, 2 – pomieszczenie nieogrzewane, 3 – taras nad pomieszczeniem nieogrzewanym, 4 – schody, 5 – taras na gruncie, A – izolacja podpłytkowa na płytach tarasów oraz na schodach, B – wtórna izolacja ściany tarasu nad pomieszczeniem nieogrzewanym, od strony tarasu na gruncie

64

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

Fot. 1. Uszkodzenia na połaci tarasu nad pomieszczeniem nieogrzewanym

www.ekspertbudowlany.pl

Fot. 3. Uszkodzenia ściany pomiędzy tarasem nadziemnym a naziemnym od strony pomieszczenia

BUDOWA uszczelnienie ze szlamu i płytki). Na pewno

i, oczywiście, różne będą materiały hydroizo-

tak, ale musimy mieć na to miejsce – próg

lacyjne.

drzwiowy oraz możliwość przebudowania

Osobnym zagadnieniem są same schody,

schodów. W pracach remontowych może to

pokazany na fot. 4 obraz uszkodzeń jest ty-

być wręcz nierealne. Na tym etapie należy

powy, oraz taras naziemny (fot. 5). Nie wie-

także zastanowić się, jak uniknąć ponowne-

my co jest pod płytą. Może się okazać, że do

go zarysowania (por. fot. 2) lub zdecydować

schematycznie podanego na rys. 3 zakresu

o wykonaniu w tym miejscu dylatacji.

prac hydroizolacyjnych dojdą kolejne, tym

Fot. 4. Uszkodzenia schodów z tarasu naziemnego na taras nadziemny

Zabezpieczenia wymaga także sama ścia-

razem naprawczo-renowacyjne i związane

na. Jeżeli spadek będzie odprowadzał wodę

z analizą pracy konstrukcji. Kolejny tego

w stronę tej ściany, to jej degradacja jest tyl-

typu przykład pokazano na fot. 6. Pokazuje

także schody (fot. 4) oraz taras naziemny

ko kwestią czasu. Z drugiej strony wykonanie

on ogólny układ uszkodzeń w strefie pod-

(fot. 5).

rynny może być jedynym czynnikiem chro-

parcia biegu schodów zewnętrznych. Już to

niącym ścianę przed zalewaniem.

jedno zdjęcie pokazuje bardzo niechlujne

Prace naprawcze

Inne działania trzeba podjąć, aby zabez-

podejście do analizowanego elementu (czy

Dla opisywanego przypadku prace naprawcze

pieczyć ścianę przed podciąganiem kapilar-

były to błędy projektowe, czy wykonawcze

będą się składać z kilku etapów. Zacznijmy

nym. Przy pracach naprawczych może to być

może wykazać jedynie ekspertyza konstruk-

od tarasu nad pomieszczeniem nieogrzewa-

np. przepona pozioma, ale miejsce jej wy-

cyjna). Pokazane na fot. 7–8 uszkodzenia

nym. Skoro woda i wilgoć wnikają w kon-

konania musi być skorelowane z poziomem

są, niestety, pokłosiem wcześniej popełnio-

terenu od strony tarasu na gruncie. Poza tym,

nych błędów. Proszę zwrócić uwagę na dość

jeżeli ściana ta ma kontakt z gruntem, to doj-

dużą szerokość szczeliny pokazanej na fot.

dzie do jej zawilgacania od tej strony.

8. Wydawać by się mogło, że jest to dyla-

Dużo tych „jeżeli”, jednak nie da się podać

tacja, jednak dlaczego w takim razie doszło do uszkodzenia fugi znajdującej się w bezpośrednim sąsiedztwie (po prawej stronie), a na płytce cokołu nie widać uszkodzeń? Pojawiło się jednak spękanie poziome (patrz strzałka na rys. 8) i to w dwóch miejscach oraz przesunięta w stosunku do opisywanej przed chwilą szczeliny rysa pionowa. Co jest tego

Fot. 5. Uszkodzenia płytek na tarasie naziemnym

przyczyną? Na te (i wiele innych pytań) musi strukcję od góry (opady) i od dołu (podciąganie kapilarne), to naprawa musi polegać na zabezpieczeniu płyty nad pomieszczeniem i ściany pod płytą. Zasady wykonywania

odpowiedzieć ekspertyza konstrukcyjna. Tym Rys. 3. Układ niezbędnych do wykonania powłok wodochronnych na elementach pokazanych na rys.

1, 2 i fot. 1–5. Opis w tekście

się tylko do wcześniej pokazanego obszaru, (fot. 6–8), oraz schodów (fot. 9), lecz także

uszczelnienia zespolonego na płycie będą

uniwersalnej metody naprawy. Ponadto po-

identyczne jak dla balkonu (temperatura po-

kazuje to skalę złożoności problemu, a mó-

Proszę także popatrzeć na fot. 11. Pokazu-

mieszczenia pod spodem jest porównywalna

wimy tylko o schodach. Układ hydroizolacji

je ono dylatację, która utworzyła się pomię-

z temperaturą zewnętrzną, zastosowanie

dla opisanego powyżej przypadku pokazano

dzy biegiem a spocznikiem. Sam spocznik

termoizolacji jest w tym przypadku bezcelo-

na rys. 3 i tak powinny one zostać wykona-

stanowił dach nad niewielkim pomieszcze-

we). Można dyskutować, czy warto wykonać

ne, niezależnie od tego, czy jest to element

niem znajdującym się częściowo w grun-

izolację międzywarstwową (na płycie izola-

nowy, czy naprawiany. Różne będą jedynie

cie, a na fot. 12 pokazano rysę pomiędzy

cja, np. bitumiczna, jastrych dociskowy oraz

metody uzyskania żądanego zabezpieczenia

spocznikiem a ścianami fundamentowymi.

6

7

8 8

Fot. 6-8. Ogólny układ uszkodzeń w strefie podparcia biegu schodowego oraz uszkodzenia dylatacji konstrukcyjnej

66

bardziej, że obraz uszkodzeń nie ogranicza

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

do spodu konstrukcji (fot. 10).

+ 

BUDOWA

Fot. 9. Uszkodzenia stopni schodowych 11

Fot. 10. Uszkodzenia konstrukcji od spodu

Biorąc pod uwagę charakter pracy elementów, naprawa uszkodzeń płytek na schodach

13

12

Fot. 11, 12. Uszkodzenia związane z nieprzeanalizowaniem pracy konstrukcji biegu i spocznika. Opis w tekście

14

Fot. 13, 14. Inne uszkodzenia stopni schodów pokazanych na fot. 11. Naprawa jest możliwa jedynie wtedy, gdy usunięte zostaną przyczyny uszkodzeń pokazanych na fot. 11, 12. Opis w tekście

(fot. 13) i zlikwidowanie problemu wykwitów

Dlatego zawsze przed zaprojektowaniem

(fot. 14) wymaga wykonania ekspertyzy kon-

prac naprawczych hydroizolacji i warstwy

strukcyjnej określającej przyczyny uszkodzeń

użytkowej należy bezwzględnie rozwiązać

many, to sytuacja się komplikuje. W takim

i podającej sposoby ich naprawy. Odwrotna

ewentualne problemy konstrukcyjne wynika-

przypadku zwykle wykonuje się spoczniki,

kolejność jest bez sensu i będzie skutkować

jące z charakteru pracy elementów nośnych.

które są oparte na oddzielnym fundamencie.

jedynie wyrzuceniem pieniędzy.

Brak analizy całości konstrukcji to jeden

Nie wolno zatem zapominać o odpowiednim

Przy obecności spoczników, zwłaszcza gdy

z podstawowych błędów, które popełnia się

zaizolowaniu tych fundamentów.

są one oparte na osobnych ścianach funda-

na etapie projektowania i później wykonaw-

mentowych, a biegi nie są w linii prostej,

stwa. Układ konstrukcyjny schodów prowa-

może dojść do dwojakiego rodzaju uszko-

dzących na taras czy balkon może być różny

dzeń. Pierwszy typ uszkodzeń to powstanie

(nawet jeżeli są to schody na gruncie), cho-

rys na styku spocznik–ściana fundamentowa

ciażby ze względu na kształt samych scho-

(fot. 12). To przykład oddziaływania tempe-

dów (nie musi to być przecież najprostszy

ratury – zmiany długości elementów powo-

układ z biegiem prostym). Z tym wiąże się

dują powstanie naprężeń, a w konsekwencji

jednak różny charakter pracy samej kon-

rys. Drugi rodzaj uszkodzeń jest związany

strukcji. Dodatkowe naprężenia i odkształ-

z pracą samego biegu i spocznika. W zależ-

cenia generują obciążenia termiczne i w za-

ności od układu konstrukcyjnego może dojść

sadzie w większości przypadków prowadzą

do spękania nie tylko okładziny, ale i powsta-

one do powstania największych uszkodzeń.

nia rys w samym biegu (fot. 11, fot. 7–8).

Jeżeli dodatkowo schody mają przebieg ła-

Literatura 1. M. Rokiel, „Hydroizolacje w budownictwie. Projektowanie. Wykonawstwo”, wyd. III, Grupa MEDIUM, Warszawa 2019.

2. M. Rokiel, „Tarasy i balkony. Projektowanie i warunki techniczne wykonania i odbioru robót”, wyd. III, Dom Wydawniczy MEDIUM, Warszawa 2013.

3. M. Rokiel, „ABC izolacji tarasów”, Grupa MEDIUM, Warszawa 2015.

4. „Belagskonstruktionen mit Fliesen und Platten außerhalb von Gebäuden“, ZDB, 2019.

5. Abdichtungen im Verbund (AIV). Hinweise für Abdichtungen im Verbund mit Bekleidungen und Belägen aus Fliesen und Platten für den Innenbereich.

ZDB, 2019.

promocja

.com.pl

68

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

POZNAJ GAMĘ ODZIEŻY PODGRZEWANEJ MILWAUKEE®:

NARZĘDZIA

DEDYKOWANE

PROFESJONALISTOM

BUDOWA

TARASY

O USZCZELNIENIU PRZY SCHODACH SŁÓW KILKA – STUDIUM PRZYPADKU

1

mgr inż. Maciej Rokiel

Taras czy balkon to nie tylko hydroizolacja, lecz także termoizolacja, a gdy dodamy do tego schody, pojawiają się zagadnienia konstrukcyjne. W przypadku tarasów „łączonych”, tzn. gdy do siebie przylegają na przykład taras nadziemny i naziemny, połączone do tego schodami, należy mieć na uwadze także zagadnienia związane z hydroizolacjami ścian pod tarasem nadziemnym oraz samych schodów, zwłaszcza przy połączeniu z tarasem nadziemnym i naziemnym.

Fot. 1–2. Uszkodzenia okładzin stopni schodów na taras Fot. autor

Ważna jest kompleksowość

ną nierzadko poważnych uszkodzeń nie tylko

wić niezależną, oddylatowaną konstrukcję.

Powyższe zagadnienia stają się istotne, gdy

warstw wykończeniowych, ale i elementów

W zależności od różnicy poziomów, bryły

pojawiają się problemy eksploatacyjne. Do-

przyległych.

obiektu i stopnia jej skomplikowania mogą

piero na etapie naprawy, i to podczas wykonywania kompleksowej oceny stanu technicznego, zauważa się nierozwiązane na etapie projektu i wykonawstwa problemy, które skut-

Schody na taras – zasady projektowania, konstrukcja, wykonanie

kują nierzadko trudnymi do przeprowadzenia

Zasady projektowania schodów omawia

i kosztownymi naprawami. Jeszcze gorzej,

w zasadzie niemal każdy podręcznik do

gdy widząc postępującą degradację ww. ele-

budownictwa

mentów, próbuje się „maskować problemy”.

przyjęcie odpowiedniego do danej sytuacji

Niestety, w większości przypadków podawana

schematu statycznego, zwymiarowanie oraz

technologia naprawy ogranicza się jedynie do

zabezpieczenie przed czynnikami powodują-

wykonania nowej okładziny, z pominięciem

cymi destrukcję. Oczywiście inna będzie kon-

całego szeregu zagadnień mających zasad-

strukcja schodów żelbetowych, stalowych

niczy wpływ na trwałość przyjętego rozwią-

czy drewnianych i związana z tym specyfika

zania. Brak kompleksowej analizy całości

ich wykonania.

ogólnego.

Konieczne

Uszkodzenia mogą dotyczyć także schodów

„naprawy”. Jest to szczególnie zauważalne,

na taras na gruncie. Zwykle (o ile nie wymusi

gdy użytkownik lub właściciel, w celu pozor-

tego różnica poziomów) są one wykonywane

nej, jak się okazuje, oszczędności, prosi np.

jako schody na gruncie. Nie oznacza to, że

kilka firm z branży chemii budowlanej o tech-

są one mniej podatne na uszkodzenia (fot. 1,

nologię „usunięcia wykwitów” ze stopni scho-

fot. 2), niekiedy jest wręcz przeciwnie.

„dokumentów” opracowuje się dokumentację projektową, bezkrytycznie akceptując techno-

Generalnie schody można podzielić na:

»»schody na gruncie, »»schody zewnętrzne

do budynku, docho-

logię ponownego ułożenia płytek (nawet z wy-

dzące do:

konaniem ponownej izolacji podpłytkowej)

– tarasu nad pomieszczeniem,

jako technologię naprawy uszkodzeń.

– tarasu naziemnego,

Do tego schody to bardzo niedoceniany element konstrukcyjny. Jeżeli już, to traktuje

– balkonu,

»»schody wejściowe do budynku.

się je raczej jako dodatek do połaci, a nie peł-

Same schody (a raczej ich spocznik) mogą

noprawny element. Zapomina się o tym, że

być elementem konstrukcyjnym połaci, po-

mogą one sprawić spory kłopot i być przyczy-

łączonym z nimi konstrukcyjnie albo stano-

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

być zaprojektowane jako proste, lewo- lub prawoskrętne, jedno- lub wielobiegowe, zabiegowe, kręcone itp. Różna też może być ich konstrukcja: z belką spocznikową, belką policzkową, wspornikowe itp.

jest

zjawisk powoduje nieskuteczność technologii

dów. Jeszcze gorzej, gdy na podstawie takich

70

2

Rys. 1. Schody na taras nadziemny posadowione na osobnej konstrukcji: 1 – płytka ceramiczna, 2 – zaprawa spoinująca, 3 – odkształcalny klej do płytek, 4 – hydroizolacja podpłytkowa – elastyczny szlam uszczelniający, 5 – jastrych dociskowy, 6 – izolacja główna połaci (2×papa termozgrzewalna polimerowo-bitumiczna), 7 – taśma uszczelniająca, 8 – elastyczna masa dylatacyjna (silikonowa, poliuretanowa, z opcjonalnym systemowym gruntownikiem), 9 – sznur dylatacyjny, 10 – termoizolacja ściany – pas bezpośrednio pod termoizolacją połaci – polistyren ekstrudowany (XPS) lub EPS 200, 11 – termoizolacja ściany (np. styropian (EPS)), 12 – warstwa zbrojąca, 13 – termoizolacja połaci – polistyren ekstrudowany (XPS) lub EPS 200, 14 – paroizolacja połaci (papa lub folia paroizolacyjna), 15 – warstwa spadkowa, 16 – warstwa sczepna, 17 – płyta konstrukcyjna tarasu, A – konstrukcja schodów, B – wypełnienie dylatacji konstrukcyjnej (pasek styropianu lub XPS-a) Rys. Atlas

BUDOWA Z konstrukcyjnego punktu widzenia fakt,

jest całkowite odseparowanie konstrukcji

izolacji w miejscu zmiany podłoża, dlatego

czy żelbetowy bieg schodowy jest monoli-

schodów od połaci. Brak jest jakichkol-

wcześniej wymagane jest wykonanie w pod-

tycznie zespolony z połacią tarasu, oparty na

wiek oddziaływań pomiędzy tymi elemen-

łożu (świeżym betonie/podkładzie cemento-

niej lub posadowiony na osobnej konstrukcji,

tami. Uszczelnienie dylatacji konstrukcyjnej

wym) „uskoku” (zwykle do tego celu stosuje

jest to kwestia odpowiedniego zaprojektowa-

(szczegóły pokazują rys. 1 i rys. 2) stanowi

się specjalne szablony montażowe oferowane

nia i ułożenia zbrojenia. Jest jednak pewne

taśma wklejona w izolację podpłytkową,

przez producenta profili okapowych). Samo

„ale”. W każdym z powyższych przypadków

wypełnienie dylatacji stanowi elastyczna

obsadzenie profilu musi być absolutnie

konieczne jest zachowanie szczelności połaci

masa poliuretanowa lub silikonowa. Jednak

szczelne i stabilne. Zapewnia to jego kształt,

i jej termoizolacyjności. Przy monolitycznym

poprawne wykonanie i uszczelnienie samej

mocowanie mechaniczne, a także systemowe

połączeniu pojawia się problem mostka ter-

dylatacji nie wystarczy, gdy błędy w wyko-

narożniki i elementy (odbojniki, łączniki), co

micznego. Wprawdzie możliwe jest zamo-

naniu samej konstrukcji przenoszą się na

wyklucza stosowanie zwykłych obróbek. Taki

cowanie spocznika (lub stopnia) poprzez

okładzinę (fot. 3).

profil nie może być jednak zamocowany po-

łącznik izotermiczny, nie likwiduje to jednak problemu różnicy grubości warstw. Oparcie płyty spocznika lub biegu na krótkim wsporniku wysuniętym z płyty (połączenie przegu-

Schody na taras w układzie drenażowym – studium przypadku

między połacią a schodami. Wprawdzie posadzka może być pozioma – spadek niwelują podstawki dystansowe o regulowanej wysokości i teoretycznie można sobie wyobrazić

bowe), z punktu widzenia ochrony termicznej

Jak jednak wykonać i uszczelnić schody

taką sytuację, że styk połaci ze schodami

miałoby sens, gdyby był on zamocowany na

w przypadku układu drenażowego? Przypo-

jest najwyższym punktem hydroizolacji, ale

wspomnianym łączniku izotermicznym.

minam, że jego istotą jest wnikanie wilgoci

w praktyce takie podejście jest wręcz nie-

Pozostaje jeszcze zupełnie niezależna kon-

w warstwy użytkowe (pod posadzkę), do

realne (może to być sytuacja przypadkowa,

strukcja wsporcza. Zaletą tego rozwiązania

warstwy izolacji wodochronnej, po której

wynikająca z geometrii elementów, poziomu

woda opadowa usuwana jest na zewnątrz.

terenu oraz ich wzajemnego umiejscowienia,

Sposób zamocowania profili krawędzio-

ale nie jest to reguła).

wych (rys. 3, fot. 4) nie może powodować

Skuteczne uszczelnienie schodów i wyko-

powstania lokalnego „spiętrzenia się” hydro-

nanie okładziny w wariancie drenażowym (taras i schody zwykle komponują się wizualnie) wymaga:

»»uszczelnienia zarówno stopnicy, jak i podstopnic z uwzględnieniem krawędzi stopni oraz dylatacji przy ścianie, gdy schody przylegają do ściany,

»»zamocowania

płyt okładzinowych w spo-

sób absolutnie stabilny,

Rys. 2. Schody na taras naziemny: 1 – płytka ceramiczna, 2 – zaprawa spoinująca, 3 – odkształcalny klej do płytek, 4 – hydroizolacja podpłytkowa – elastyczny szlam uszczelniający, 5 – warstwa spadkowa, 6 – warstwa sczepna, 7 – płyta konstrukcyjna, 8 – taśma uszczelniająca, 9 – elastyczna masa dylatacyjna (silikonowa, poliuretanowa, z opcjonalnym systemowym gruntownikiem), 10 – sznur dylatacyjny, 11 – geowłóknina, 12 – hydroizolacja – elastyczny szlam uszczelniający, 13 – warstwa przerywająca podciąganie kapilarne (np. płukane kruszywo o uziarnieniu 8–16 mm), 14 – dylatacja konstrukcyjna (pasek styropianu lub XPS-a) Rys. Atlas

Fot. 3. Błędy w wykonaniu samej konstrukcji skutkują destrukcją okładziny Fot. autor

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

»»zapewnienia

wymaganych

wymiarów

stopni.

Do tego dochodzi kwestia doboru materiału hydroizolacyjnego. Papy stosuje się coraz rzadziej. Elastyczne szlamy czy masy hybryRys. 3. Sposób montażu profilu okapowego: 1 – płyta konstrukcyjna połaci, 2 – warstwa spadkowa na warstwie sczepnej, 3 – powłoka wodochronna połaci – membrana z tworzywa sztucznego. Profil klejono dodatkowo do podłoża na elastyczny klej montażowy, 4 – regulowana podstawka Renopad, 5 – płyta posadzki i okapu (grubowarstwowa), 6 – profil okapowy Renoplast W20, 7 – profil okapowy Renoplast W20Z Rys. Renoplast

dowe to cienkowarstwowe (3–4 mm) powłoki. Doświadczenie pokazuje, że są z sukcesem stosowane w tego typu układach, jednak nie wolno tego robić bezkrytycznie. Folie z tworzywa sztucznego lub kauczuku, oprócz wymaganej odporności mechanicznej (grubość), muszą umożliwić wykonanie szczelnej

Fot. 4. Klejenie powłoki wodochronnej z membrany EPDM

www.ekspertbudowlany.pl

Fot. Renoplast

71

BUDOWA

5

jektowania konstrukcji tarasu – niezbędne

że innych podstawek. Wysokość profili była

było zachowanie ciągłości hydroizolacji przy

dopasowana do podstawek Smart, a specjal-

przejściu z połaci na schody).

ny kształt umożliwiał także stabilne zamo-

W analizowanym przypadku zastosowano

cowanie zarówno samej stopnicy, jak i góry

membranę z EPDM-u o grubości 1,2 mm,

podstopnicy (rys. 4, fot. 8, fot. 9). Taka kon-

klejoną do podłoża. Materiał ten charaktery-

cepcja (w skład systemu wchodzi nie tylko

zuje się pełną wodoszczelnością przy jedno-

sam profil, ale i dedykowane kształtki) po-

czesnej najwyższej spośród różnego rodzaju

zwoliła na skuteczne uszczelnienie zewnętrz-

folii paroprzepuszczalności. Jest przy tym

nej krawędzi, choć detal ten wymagał ab-

odporny na wysokie i niskie temperatury oraz

solutnie szczelnego i stabilnego obsadzenia

na promieniowanie UV i ozon.

samych profili, dlatego profile obsadzano nie

Okładzina schodów nie tylko wymagała

tylko mechanicznie, ale zastosowano także

zastosowania dedykowanych profili, ale tak-

dodatkowo elastyczny klej montażowy. Widok schodów pokazano na fot. 5 i fot. 6.

Tarasy naziemne, jako że nie są (przynajmniej teoretycznie) ograniczone powierzchniowo, mogą mieć najróżniejszy kształt

6

Fot. 5–6. Widok opisywanego tarasu i schodów

Fot. Renoplast

i znajdować się na różnych poziomach. Do tego dochodzi obecność schodów, elementów dekoracyjnych oraz konieczność połączenia

powłoki. Czyli muszą dać się na krawędziach

np. z tarasem nad piwnicą. Układ drenażowy

zgrzać, skleić czy zwulkanizować.

Na fot. 5 i fot. 6 pokazano taras na gruncie z wykonanymi stopniami. W analizowanym

Fot. 7. Układanie płyt czołowych i montaż profilu Renoplast W20Z Fot. autor

zawsze wymaga systemowego wykończenia okapu, chyba że mamy do czynienia z balu-

obiekcie poziom warstwy użytkowej znajdo-

stradą pełną. Konieczne jest zabezpieczenie

wał się kilkadziesiąt centymetrów nad po-

płyt przed wypadnięciem przy zapewnieniu

ziomem otaczającego terenu, a taras musiał

skutecznego odprowadzenia wody. Sytuację

być dostępny nie tylko z pomieszczenia, ale

utrudnia fakt, że nie da się tego zrobić za

także otaczającego terenu. Warstwę użytko-

pomocą obróbki blacharskiej. Z tego powo-

wą tarasu stanowiły grubowarstwowe płyty

du profil okapowy musi być dopasowany do

gresowe o wymiarach 60×60 cm na regu-

rodzaju warstwy użytkowej (deska tarasowa,

lowanych podstawkach dystansowych Renopad o średnicy podstawy 20 cm (możliwość

8

płyty na podstawkach dystansowych). Ogranicza to możliwość kształtowania wymaganej

płynnej regulacji wysokości od 3 do 20 cm,

wysokości podstawek dystansowych przez

patrz rys. 4) oraz profil W20 (rys. 3, fot. 4,

wysokość i kształt profilu okapowego. Proszę

fot. 7). Pozwoliło to na wykonanie poziomej

pamiętać, że układ drenażowy umożliwia

posadzki i wysokiego okapu (wysokość oka-

uzyskanie poziomej warstwy użytkowej przy

pu determinowała obecność schodów), jak

„schowaniu” spadku w warstwach połaci.

Dla niewielkich wymiarów połaci może to nie

również wykonanie estetycznego przejścia z posadzki połaci na schody (schody również wymagały zabezpieczenia wodochronnego – musiało to być uwzględnione na etapie pro-

9

Fot. 8–9. Podstawka dystansowa Smart, profil schodowy Renoplast SW oraz płyta podstopnicy i stop­ nicy Fot. autor

mieć znaczenia, ale przy większych zasadnicze. Z tego powodu konieczność stosowania systemowych rozwiązań okapowych jest bezdyskusyjna.

Literatura 1. „Außenbeläge. Belagskonstruktionen mit Fliesen und Platten außerhalb von Gebäuden“, ZDB, 2019.

2. DIN 18531-2:2017-07, „Abdichtung von Dächern sowie von Balkonen, Loggien und Laubengängen – Teil 2: Nicht genutzte und genutzte Dächer –Stoffe“.

3. DIN 18533-2:2015-12, „Abdichtung von erdberührten Bauteilen – Teil 2: Abdichtung mit bahnenförmigen Abdichtungsstoffen“.

4. DIN SPEC 20000-201 2018-08, „Anwendung von Bauprodukten in Bauwerken – Teil 201: Anwendungsnorm für Abdichtungsbahnen nach Europäischen Produktnormen zur Verwendung in Dachabdichtungen“.

Rys. 4. Przejście – połać–schody – schemat: 1 – klips montażowy Renoplast, 2 – otwór odwadniający, 3 – profil schodowy Renoplast SW, 4 – podstawka dystansowa Smart, 5 – powłoka wodochronna, 6 – okładzina schodów – płyta grubowarstwowa, 7 – klips montażowy Renoplast, 8 – profil Renoplast W20Z, 9 – podstawka dystansowa Renopad, A – konstrukcja połaci tarasu oraz schodów Rys. Renoplast

72

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

5. M. Rokiel, „Poradnik Hydroizolacje w budownictwie. Projektowanie. Wykonawstwo”, wyd. III, Grupa MEDIUM, Warszawa 2019.

6. M. Rokiel, „ABC izolacji tarasów”, Grupa MEDIUM, Warszawa 2015.

NA TARAS, NA BALKON, NA ZAWSZE...

RENOPAD WSPORNIKI TARASOWE

SYSTEMY DO TARASÓW WENTYLOWANYCH

WSPORNIKI TARASOWE I PROFILE OKAPOWE

WWW. RENOPLAST.PL

BUDOWA

STWORZONE DO PRACY W KAŻDYCH WARUNKACH

Nowa generacja podgrzewanych kurtek MILWAUKEE®

Kurtki inne niż wszystkie Trzy nowe modele kurtek od MILWAUKEE® to: M12™ HJBL5-0, M12™ HJGREY5-0, M12™ HJCAM06-0. Są to podgrzewane kurtki klasy premium w kolorach: czarnym, szarym i moro/kamuflaż. Nowe modele są następcami wcześniejszej generacji ogrzewanych kurtek MILWAUKEE®, które pojawiły się na rynku w 2009 roku i od razu podbiły

MILWAUKEE® wprowadza na rynek nową generację podgrzewanych kurtek, zaprojektowanych na potrzeby profesjonalistów. Trzy modele kurtek w różnych kolorach wyposażono w udoskonaloną technologię podgrzewania z jeszcze dłuższym czasem pracy na jednym ładowaniu akumulatora.

Nowoczesne ubrania dla profesjonalistów

74

serca profesjonalistów pracujących w wielu branżach, i nie tylko.

O zapewnienie odpowiedniej temperatury dba pięć stref grzewczych z włókna węglowego, które rozprowadzają ciepło do głównych obszarów ciała oraz kieszeni umiejscowionych z przodu i z tyłu. Kurtki MILWAUKEE® potrzebują zaledwie 2,5 minuty, aby osią-

listów różnych branż musi być wygodna, nie

gnąć maksymalną temperaturę. Posiadają też

może krępować ruchów, powinna być wy-

łatwy w obsłudze regulator ciepła, w postaci

Firma MILWAUKEE® już od ponad 10 lat

trzymała i odporna na zabrudzenia, a także

sterowanego dotykowo panelu ze wskaźni-

oferuje profesjonalną odzież roboczą, co

na niekorzystne warunki pogodowe i zapew-

kiem LED, który ma trzy ustawienia: wysoki,

jest ewenementem wśród firm produku-

niać użytkownikom właściwą ochronę przez

średni i niski.

jących elektronarzędzia. Przy tworzeniu

cały rok.

Nowa technologia grzewcza to także

ubrań bierze pod uwagę opinie fachowców,

Poza tymi oczywistymi cechami, jakimi

przewody grzejne wplecione w tkaninę oraz

którzy będą z nich korzystać bezpośrednio

powinna się wyróżniać dobrej jakości odzież

laminowane płyty grzejne. Nowy materiał

na budowie. To szczególnie ważne, ponie-

robocza, firma MILWAUKEE® poszła jeszcze

wewnętrznej wyściółki kurtek optymalizuje

waż to użytkownicy najlepiej wiedzą, jakie

o krok dalej, wypuszczając na rynek między

przenoszenie ciepła na ciało użytkownika.

elementy są istotne, co jest pożądane, a co

innymi efektowne kurtki podgrzewane spe-

Wszystkie zastosowane technologie sprawia-

przeszkadza. Odzież robocza dla profesjona-

cjalnym akumulatorem.

ją, że nowe kurtki od MILWAUKEE® są bez-

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

BUDOWA konkurencyjne, jeśli chodzi o efektywność,

modele, które właśnie weszły na rynek są wy-

Wygodę i mobilność zapewnia też niewiel-

wydajność i utrzymywanie ciepła.

konane z wytrzymałego materiału TOUGH-

ka waga kurtki – wynosząca zaledwie 1,6

REDLI­

SHELL™. Jest on 80% bardziej rozciągliwy

kilograma. Kurtki są także odporne na wodę

THIUM™ 3.0 Ah kurtki zapewniają ciepło

niż inne materiały, z których wykonuje się

i wiatr, co gwarantuje komfort oraz trwałość

nawet przez 8 godzin na jednym ładowaniu.

odzież, dodatkowo zapewnia do pięciu razy

podczas pracy w trudnych warunkach pogo-

Dla wygody akumulator można umiejsco-

dłuższą żywotność. Zastosowanie technolo-

dowych. Nowe kurtki są przystosowane do

wić w tylnej lub przedniej kieszeni, co jest

gii FREE FLEX™, i odpowiedniej konstrukcji

prania w pralkach i suszenia w suszarkach,

przydatne na przykład podczas prowadzenia

kurtki pod pachami, umożliwia łatwiejszą

co ułatwia utrzymywanie ich w należytej czy-

pojazdu czy siedzenia. Elastyczny system ba-

pracę z uniesionymi rękami.

stości.

Dzięki

akumulatorowi

M12™

teryjny gwarantuje współpracę ze wszystkimi

JAK NAJLEPIEJ NOSIĆ ODZIEŻ OGRZEWANĄ W PRACY?

akumulatorami MILWAUKEE® M12™. Oznacza to, że w kurtkach można wykorzystywać te same akumulatory, co w narzędziach z tego systemu.

Kurtki mają też ładowarkę M12™ z wyjściem USB 1 A, która umożliwia ładowanie urządzeń mobilnych, np. smartfona, a także ładowanie akumulatora przez port USB. To, co cechuje odzież roboczą od MILWAUKEE®, to najwyższa jakość materiałów i wykonania. Nie inaczej jest w przypadku nowej generacji podgrzewanych kurtek, trzy

Tomasz Wszołek, Regionalny Kierownik ds. Szkoleń MILWAUKEE® Europa Centralna & Wschodnia

Powierzchnia kurtki powinna jak najlepiej przylegać do ciała, dlatego jeżeli pogoda na to pozwala, warto ją nosić na względnie cienką warstwę ubrania, odpowiednio dobierając rozmiar kurtki.

Na niższe temperatury podczas zimowej aury i spadku temperatury poniżej zera polecamy połączyć kurtkę podgrzewaną z podgrzewaną koszulką (model L4HBLB), które razem utrzymają temperaturę ciała na poziomie 36,6°C, izolując ją nawet przez cały dzień pracy. Nie zapominajmy również, że najwięcej ciepła z naszego ciała ulatnia się poprzez odsłonięte części ciała, jak na przykład dłonie. Rozwiązaniem polecanym przez MILWAUKEE® w tym zakresie są rękawice odporne na przecięcia, w wersji zimowej.

Trzy nowe kurtki od MILWAUKEE® dołączają do szerokiej gamy podgrzewanej odzieży, w tym kamizelek, bluz i koszulek. Obecnie producent ma w swojej ofercie już 11 modeli ogrzewanej odzieży, nowe modele z pewnością znajdą uznanie specjalistów z wielu branż.

Aby dowiedzieć się więcej o odzieży roboczej od MILWAUKEE®, wejdź na www.milwaukeetool.pl

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

75

BUDOWA Joanna Szot

Gwałtowne burze, wichury, a nawet trąby powietrzne pojawiają się w Polsce coraz częściej. Zerwane dachy to tylko nieliczne skutki tych trudnych warunków pogodowych. Dlatego też, aby nie pozostać bez dachu nad głową, warto zawczasu zadbać o solidne wykonanie zarówno więźby dachowej, jak i pokrycia.

D

ach odporny na wichury to taki, który został wykonany z dobrych jakościowo materiałów oraz zgodnie ze

sztuką budowlaną i to niezależnie od tego, czy wierzymy w przewidywania meteorolo-

gów, czy też nie. Wydatek na projekt wykonawczy, dobre jakościowo pokrycie dachowe i zabezpieczenia oraz profesjonalnych, doświadczonych dekarzy na etapie budowy domu może wydawać się zbędny – każdy tnie koszty, bo budowa domu jest ogromnym wydatkiem i staje się obecnie coraz droższa.

Fot. Creaton

Dachy odporne na wichury

Jednak akurat w tym przypadku nie warto

nadto projekt domu musi być dostosowany

morskiego. To III strefa wiatrowa. Nie ozna-

oszczędzać – ewentualne naprawy na pewno

do położenia budynku, i to niezależnie, czy

cza to jednak, że w pozostałych rejonach

będą dużo kosztowniejsze, ponadto dezorga-

wybierzemy projekt indywidualny, czy goto-

kraju (I i II strefie wiatrowej) nie występują

nizują życie wszystkich domowników.

wy. Projektant powinien wziąć pod uwagę

wichury – pogoda w naszym kraju jest po

strefy obciążenia wiatrem oraz rodzaj zasto-

prostu nieprzewidywalna, a anomalia pogo-

sowanego pokrycia dachowego – na tej pod-

dowe występują coraz częściej, czasami są

stawie zaprojektuje odpowiednio solidne roz-

nieprzewidywalne.

Dobry projekt – dobry początek Do uzyskania pozwolenia na budowę wystar-

wiązania, które przeciwstawią się wichurom.

czy projekt budowlany. I to właśnie taki jest

Według normy Eurokod – EN 1991-1-4­

najczęściej zamawiany przez inwestorów.

‑2008 Polska podzielona jest na trzy strefy

Trwałe pokrycie – tylko prawidłowo zamontowane

Niestety, nie uwzględnia on detali, na przy-

– w każdej z nich budynek powinien mieć

Przyjmuje się, że silnym wiatrom najlepiej

kład połączeń elementów więźby czy spo-

inne parametry konstrukcyjne i wytrzymało-

przeciwstawiają się dachówki – zarówno ce-

sobu mocowanie pokrycia dachowego. Aby

ściowe. Najbardziej narażone na działanie

ramiczne, jak i cementowe, oczywiście pod

spać spokojnie, warto zapłacić nieco więcej

wiatru są południowe części województwa

warunkiem, że zostały prawidłowo ułożone.

i zdecydować się na projekt wykonawczy. To

podkarpackiego, małopolskiego, śląskiego

Jako pokrycia ciężkie, małoformatowe do-

uszczegółowiony projekt techniczny, wykona-

i dolnośląskiego oraz północne części wo-

skonale przeciwstawiają się one podmuchom

ny na podstawie projektu budowlanego. Po-

jewództwa podkarpackiego i zachodniopo-

wiatru, a podczas wichury zachowują się jak

Po zaczepieniu o zamek dachówki, wbijana klamra trafia dokładnie w środek łaty

76

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

Fot. Creaton

Klamra podwieszana

Fot. Creaton

BUDOWA klawisze: pojedynczo unoszą się i opadają.

Jeśli już dojdzie do uszkodzenia, to zazwyczaj zerwane i zniszczone zostają pojedyncze dachówki, które dość łatwo można wymienić.

Ponadto zerwane, a nieuszkodzone dachówki można ponownie wykorzystać. Statystyki pokazują, że odporne na wiatr są również płytki włókno-cementowe oraz łupek naturalny – w naszym kraju materiały te są mało popularne, choć oczywiście znane i stosowane. Gorzej z nawałnicami radzą sobie pokrycia wielkoformatowe, na przykład blachodachówki, płyty faliste, blacha płaska czy gonty bitumiczne, szczególnie jeśli zostały nie dość dobrze przymocowane do dachu. W skrajnych sytuacjach może dojść do zerwania i uszkodzenia arkuszy razem z elementami

Fot. Creaton

więźby. Naprawa uszkodzonego dachu wiąże się więc ze sporymi kosztami. Decydując się

siłą wiatrów w rejonie w ciągu całego roku,

10–16 cm. Taką długość mają standardowe

na lekkie pokrycie dachowe, zadbajmy o do-

również rodzaj konstrukcji dachowej, kąt na-

wkręty lub trzpienie do obejm, ale do ścian

datkowe mocowania oraz odpowiednie połą-

chylenia połaci, fragment połaci oraz kształt

z ociepleniem należy już zastosować wkręty

czenie murłaty ze ścianą zewnętrzną.

i wysokość domu. W przypadku, gdy połać

o długości 20–22 cm.

dachowa jest nachylona pod kątem powy-

Dachówki dobrze zabezpieczone

żej 65o, należy mocować każdą dachówkę.

Równie ważne jest deskowanie dachu, które

Bardzo często podczas użytkowania domu

Dachówki ceramiczne i cementowe na po-

wzmacnia konstrukcję. Uwagą! Folia powin-

zapominamy o dachu, a przecież z upływem

łaciach dachowych zazwyczaj utrzymują

na być klejona na każdym łączeniu.

czasu nawet najlepsze pokrycia dachowe

się pod wpływem własnego ciężaru. Obowiązkiem dekarzy jest wyłącznie przymoco-

i orynnowanie mogą ulec uszkodzeniu. Dla-

Rynny też ważne

tego też należy regularnie przeprowadzać

wanie dachówek szczytowych, w obszarze

Dach to nie tylko pokrycie dachowe, to tak-

przegląd dachu – najlepiej jesienią i na wio-

brzegowym, dachówek ciętych w koszach,

że orynnowanie – o jego odpowiedni mon-

snę oraz na bieżąco przeprowadzać napra-

na grzbietach oraz przy oknach dachowych

taż również powinniśmy zadbać. Aby silny

wy, wzmacniać mocowania. Zadbajmy rów-

czy kominach – w tych miejscach siła wia-

wiatr nie uszkodził rynien, należy przede

nież o stan drzew znajdujących się w pobliżu

tru jest 2–3 razy większa w porównaniu

wszystkim solidnie przymocować haki – ry-

domu – częstą przyczyną uszkodzeń dachu

ze środkową powierzchnią dachu. Jednak

najzy i rynhaki. Chociaż możemy elementy

(a także samochodu) są spadające z drzew

fachowcy w trosce o dach, dom i bezpie-

te przytwierdzać na kilka sposobów, to naj-

konary. Rozrośnięta korona zwiększa ryzyko,

czeństwo, a nawet życie domowników oraz

bezpieczniej jest przykręcić je do krokwi lub

że gałęzie uszkodzą dach, jeśli tylko znajduje

przechodniów, coraz częściej mocują da-

łat w odległości co 40–60 cm od siebie. Co

się w pobliżu. Niezależnie od zastosowanych

chówki w połaciach. Pomocne są spinki do

ważne, haki od krawędzi sztucerów i na-

zabezpieczeń i zabiegów, warto dodatkowo

dachówek oraz klamry do gąsiorów – przy-

rożników umieszczamy w odległości 2 cm,

zabezpieczyć dom przez niszczycielską siłą

pina się nimi dachówki do więźby dachowej.

a skrajne odsuwamy od krawędzi okapu oko-

wiatru.

Aby takie zabezpieczenie było skuteczne,

ło 15 cm. Natomiast rury spustowe mocuje-

liczba i rozmieszczenie klamer muszą być

my za pomocą obejm. Odległość między nimi

dokładnie zaprojektowane. Projektant, do-

wynosi maksymalnie 2 m. Minimalna głębo-

bierając mocowanie, musi uwzględnić poza

kość zakotwienia to 6 cm, ale zalecana jest

Fot. Röben

78

Przegląd dachu i nie tylko

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

Spinka uniwersalna

Fot. Röben

Spinka boczna

Fot. Röben

BUDOWA Membrany dachowe, zwane również foliami dachowymi, są nowoczesnym materiałem, zastępującym papę układaną pod docelowe pokrycie dachowe.

Są łatwiejsze do ułożenia i lżejsze, a dzięki swoim właściwościom skutecznie zabezpieczają poddasze i warstwę izolacji termicznej przed wilgocią i wiatrem.

Membrany nowej generacji to aż sześć miesięcy dopuszczalnej ekspozycji na niszczące działanie słońca oraz bardzo duża odporność na wysokie temperatury – nawet 120°C. Parametry i właściwości membrany mdm® Ventia Neo Membrany dachowe to produkty zaawansowane technologicznie. Sercem membrany jest tzw. film funkcyjny, który ma właściwości dyfuzyjne (zdolność do przepuszczania pary wodnej) i wodoszczelne. Dzięki niemu membrana „oddycha” – umożliwia odparowywanie wilgoci nagromadzonej w konstrukcji dachu podczas budowy i uwalnianej przez materiały budowlane jeszcze przez wiele miesięcy po oddaniu budynku do użytko­wania.

Paroprzepuszczalność membran określa się za pomocą parametru Sd. Wartość Sd dla danej membrany odnosi się do grubości

Membrany dachowe nowej generacji

warstwy powietrza (wyrażonej w metrach)

peraturę – dachy kryte blachą lub blacho-

parametrem jest odporność na przecieranie

o takim samym oporze dla pary jak ta mem-

dachówką oraz te, na których instaluje się

i rozdzieranie, do których może dojść w ele-

brana. Dla przykładu, niezwykle wytrzymała

panele fotowoltaiczne nagrzewają się do eks-

mentach konstrukcyjnych dachu lub na eta-

tremalnych temperatur. Ostatnim znaczącym

pie montażu.

membrana dachowa

mdm®

Ventia Neo 200

charakteryzuje się wysoką paroprzepuszczalnością – Sd = 0,12 [m], co oznacza, że stawia taki sam, znikomy opór dyfuzyjny, jak warstwa powietrza o grubości 12 cm. Jednocześnie, dzięki swojej wodoszczelności, membrana stanowi skuteczne zabezpieczenie przed deszczem i śniegiem podwiewanym pod pokrycie dachowe.

Trwałość membran określa się według kilku kryteriów, z których najważniejszym jest odporność na promieniowanie UV (bezpośrednie działanie słońca na nieosłonięty jeszcze pokryciem dachowym materiał), w wyniku którego powstają mikropęknięcia osłabiające membranę i redukujące jej właściwości wodoszczelne. Kolejnym istotnym czynnikiem jest odporność na wysoką tem-

80

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

BUDOWA Membrana dachowa mdm® Ventia Neo stanowi idealne rozwiązanie przy budowie domu. Dzięki wysokiej paroprzepuszczalności można ją stosować bezpośrednio na warstwie termoizolacji, a także na dachach z pełnym deskowaniem. Skutecznie chroni przed wodą, ma dużą wytrzymałość mechaniczną, a czas dopuszczalnej ekspozycji na promieniowanie UV to aż sześć miesięcy.

Odporność na działanie wysokich temperatur sięga 120oC.

mdm® VENTIA NEO 200

mdm® VENTIA NEO 170

Aby zapewnić odpowiednią wytrzymałość mechaniczną, w membranie mdm® Ventia Neo zastosowano niezwykle elastyczny, ultranowoczesny film TPU (termoplastyczny poliuretan), który gwarantuje znacznie wyższą odporność na rozciąganie, rozdzieranie oraz procesy starzenia niż w przypadku membran z filmem mikroporowatym (PP). Wysokie parametry techniczne klasyfikują membranę mdm® Ventia Neo w kategorii premium.

Folia mdm® Ventia Neo 170 przeszła specjalistyczne testy w Instytucie Fraunhofera IBP w Stuttgarcie. Podczas testów próbkę membrany rozciągnięto na przygotowanej konstrukcji, a następnie poddano działaniu

Opisywany produkt, inaczej niż w przy-

izolacji, dzięki czemu pośrednio wpływa na

wody działającej pod wysokim ciśnieniem.

padku konkurencyjnych rozwiązań, wytwa-

obniżenie ilości energii niezbędnej do ogrza-

Wynik przeprowadzonych doświadczeń do-

rzany jest z wykorzystaniem innowacyjnej

nia budynku (spadek emisji CO2, redukcja

wodzi, że przedmiotowa membrana jest od-

technologii laminacji. Dzięki zastosowaniu

kosztów ogrzewania).

porna na perforację wywołaną przez gwoź-

metody laminowania klejem, włókna z tka-

Zgodnie z warunkami technicznymi, ja-

dzie i wkręty.

niny igłowanej są równomiernie wygładzo-

kim powinny odpowiadać budynki i ich usy-

To nie jedyne właściwości membrany

ne i nie ingerują w warstwę funkcyjną – jak

tuowanie (DzU z 2002 r. nr 75, poz. 690

mdm® Ventia Neo. Produkt charakteryzuje

w przypadku technologii wylewania na cie-

z późn. zm.) wszystkie zewnętrzne przegrody

się wysoką klasą reakcji na ogień – B-s1,

pło warstwy TPU. Produkt został objęty aż

budowlane należy projektować i wykonywać

d0 (wyrób o bardzo ograniczonym udziale

15-letnią gwarancją producenta.

pod kątem osiągnięcia ich całkowitej szczel-

w pożarze). Folia została zaklasyfikowana

Membrana

mdm®

Ventia Neo jest bez-

ności na przenikanie powietrza.

jako niezapalny wyrób budowlany – zgodnie

pieczna dla zdrowia człowieka i proekolo-

Ze względu na wymaganą szczelność

z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury.

giczna – zapewnia prawidłową pracę termo-

przegrody krawędzie membrany mdm® Ven-

Parametry techniczne

tia Neo 200 TT pokryto specjalistycznym

VENTIA NEO 170

VENTIA NEO 200

wzdłuż

410 N/50 mm

520 N/50 mm

sobą kolejno układanych warstw. Produkt

w poprzek

390 N/50 mm

440 N/50 mm

oferowany jest w wersji z dwoma zinte-

wzdłuż

300 N

320 N

growanymi paskami klejącymi (oznaczenie

w poprzek

310 N

370 N

TT). Układanie kolejnych pasów membrany

Wodoszczelność

W1

W1

Współczynnik Sd

0,12 m

0,12 m

2 warstwy

2 warstwy

od –40 do +120°C

od –40 do +120°C

Dopuszczalna ekspozycja na promienie UV

max 6 miesięcy

max 6 miesięcy

Możliwość stosowania na dachu z pełnym deskowaniem

TAK

TAK

170 g/m2

200 g/m2

Wytrzymałość na rozciąganie Wytrzymałość na rozdarcie (gwóźdź)

Ilość warstw Odporność na działanie temperatury

Gramatura Grubość Szerokość/długość rolki

0,6 mm

0,9 mm

1,5 m/50 m

1,5 m/50 m

mdm® Ventia NEO 170 oferowana jest z jednym, niezwykle mocnym paskiem klejącym (T). mdm® Ventia NEO 200 dla ułatwienia pracy oferowana jest w wersji z dwoma zintegrowanymi paskami klejącymi (TT).

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

klejem, który umożliwia silne połączenie ze

może odbywać się naprzemiennie – z prawej krawędzi dachu do lewej i z lewej do prawej, co przekłada się na mniejsze zużycie materiału i znaczną oszczędność czasu pracy dekarza.

Producent kominków VIRTUM®: mdm NT Sp. z o.o. ul. Bestwińska 143, 43-346 Bielsko-Biała tel. 33 47 94 401, biuro@mdmnt.com www.mdmsa.com, www.virtum.com

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

81

INSTALACJE

Wyłączniki różnicowoprądowe – konstrukcja, typy wyzwalania oraz ograniczenia w stosowaniu mgr inż. Michał Szulborski, ETI Polam Sp. z o.o.

wyłącznika (wymagane odpowiednie przyłą-

Coraz większe wymagania rynku wymuszają na producentach wyłączników różnicowoprądowych opracowywanie wysokiej jakości produktów i poszerzanie swojej oferty o nowe typy wyzwalania czułe na różne kształty prądów różnicowych. Weryfikacja opracowywanych konstrukcji wyłączników różnicowoprądowych, podczas badań typu w akredytowanych laboratoriach badawczych, pozwala firmie ETI Polam na wprowadzanie na rynek i sprzedaż nowoczesnych rozwiązań o wysokiej jakości, które zapewniają odpowiedni stopień ochrony oraz bezpieczeństwo podczas ich eksploatacji.

czenie przewodów). Przykładowe oznaczenie biegunów wyłączników różnicowoprądowych z członem nadprądowym dwu- i czterobiegunowych przedstawiono na rys. 1.

Głównym parametrem wyłączników różnicowoprądowych jest znamionowy prąd różnicowy.

Znormalizowane wartości to 10, 30, 100, 300, 500 mA i 1 A. Jeżeli prąd różnicowy osiąga wartość 100% lub większą, wyłącznik różnicowoprądowy musi zadziałać. Jeśli prąd różnicowy nie osiąga 50%, wyłącznik nie powinien zadziałać. Tym samym wyłącznik różnicowoprądowy może zadziałać od 50 do 100%.

Dodatkowo wyłączniki różnicowoprądowe

Charakterystyka

W wyłącznikach różnicowoprądowych główne

konstruowane są na odpowiednie prądy zna-

Wyłączniki różnicowoprądowe zostały skonstru-

tory prądowe oznaczane są tak, jak w przypadku

mionowe, tj. np. 16 A, 25 A, 40 A, 63 A,

owane i przystosowane do długotrwałej pracy

innych łączników. Bieguny fazowe oznacza się

80 A, 100 A itp. Powoduje to konieczność

w stanie zamkniętym. Na ogół wyposażone są

odpowiednio: 1–2, 3–4, 5–6, 7–8. W przy-

dostosowania wielkości i przekrojów torów

w człon zabezpieczeniowy różnicowoprądowy,

padku toru neutralnego dodawana jest litera

prądowych wyłącznika, opracowanie odpowied-

lecz występują również konstrukcje dodatkowo

N. Odpowiednie cechowanie (oznaczanie)

nich zacisków do przyłączanych przewodów,

z członem zabezpieczeniowym nadprądowym.

zacisków wyłączników różnicowoprądowych

jak i zaprojektowanie odpowiedniego układu

W przypadku wyłączników różnicowoprądowych

jest wymagane chociażby ze względu na prze-

stykowego dla danej wielkości prądowej.

wymaga się rozłączania pełnobiegunowego, co

dłużoną styczność styków toru neutralnego

oznacza, że tor neutralny jest sprzężony mecha-

dopuszczony na rynek powinien spełniać wyma-

nicznie z pozostałymi biegunami. Otwieranie

gania co do II klasy ochronności. Realizowane

biegunów fazowych następuje jednocześnie,

jest to za pomocą obudowy o odpowiedniej

natomiast biegun neutralny posiada zestyk

odporności mechanicznej, wykonanej z mate-

o przedłużonej styczności podczas otwierania

riału nieprzewodzącego (izolacyjnego), na ogół

się styków wyłącznika. Jest to niezwykle istotne

trudnopalnego. Nie dopuszcza się występowania

w przypadku wyłączników czterobiegunowych

na obudowie elementów czynnych. Wyłączniki

instalowanych w obwodach trójfazowych. Otwar-

różnicowoprądowe standardowo posiadają

cie bieguna neutralnego w pierwszej kolejności

stopień ochrony IP 20.

spowodowałoby uszkodzenie np. zabezpiecza-

Najważniejsze parametry dotyczące wyłącz-

nych urządzeń w wyniku powstałych przepięć.

ników różnicowoprądowych zostały dokład-

Wyłączniki różnicowoprądowe wyposaża

nie określone w normach produktowych (np. ­PN-EN 61008-1, PN-EN 61009-1).

się dodatkowo w wizualny wskaźnik stanu położenia styków. Kolor czerwony oznacza,

»»Prąd różnicowy (prąd upływu): suma wekto-

że styki są zamknięte. Natomiast kolor zielony

rowa chwilowych wartości prądów przepły-

informuje użytkownika o otwartych stykach

wających w obwodzie głównym wyłącznika

wyłącznika różnicowoprądowego.

różnicowoprądowego (wyrażona wartością skuteczną).

Załączanie i wyłączanie wyłączników do-

»»Znamionowy prąd różnicowy: jest to określo-

konywane jest na ogół za pomocą dźwigni (napędu ręcznego). Ruch dźwigni we współczesnych wyłącznikach odbywa się na ogół ku górze (w celu załączenia) lub ku dołowi (w celu wyłączenia).

82

Każdy typ wyłącznika różnicowoprądowego

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

Rys. 1. Oznaczenia biegunów i samych zestyków wyłączników różnicowoprądowych izolacyjnych z wbudowanym zabezpieczeniem nadprądowym (RCBO): a – wyłącznik dwubiegunowy; b – wyłącznik czterobiegunowy

www.ekspertbudowlany.pl

na przez wytwórcę wartość prądu znamionowego wyłącznika różnicowoprądowego, przy której w określonych warunkach wyłącznik powinien zadziałać. Zalecane wartości zna-

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

INSTALACJE mionowego prądu różnicowego zadziałania wyłączników różnicowoprądowych są następujące: 0,006 − 0,01 − 0,03 − 0,1

»»przekładnika prądowego Ferrantiego, »»członu wyzwalającego, »»mechanizmu otwierającego bądź zamyka-

kaźnika generowany jest strumień magnetyczny skierowany przeciwnie do strumienia magnetycznego generowanego przez magnes trwały.

− 0,2 − 0,3 − 0,5 − 1 − 2 − 3 − 5

jącego styki ruchome wyłącznika.

Powoduje to osłabienie strumienia magnesu

− 10 − 20 − 30 A.

Tory prądowe wyłącznika różnicowoprą-

trwałego, co w efekcie prowadzi do odpadnięcia

dowego z poszczególnych biegunów wyłącz-

zwory przekaźnika odciąganej za pomocą sprę-

nika przechodzą przez przekładnik prądowy

żyny zwrotnej. Odpadnięcie zwory przekaźnika

Obecnie dostępnych jest wiele rozwiązań kon-

Ferrantiego. Suma prądów w torach prądo-

inicjuje wyzwolenie mechanizmu i otwarcie

strukcyjnych wyłączników różnicowoprądo-

wych przechodzących przez ten przekładnik

styków wyłącznika różnicowoprądowego.

wych. Ze względu na zasadę działania dzieli

w normalnych warunkach pracy powinna być

W przypadku wyłączników o działaniu po-

się je na:

równa zeru. Inaczej mówiąc, wewnątrz rdzenia

średnim, w konstrukcji wyzwalaczy stosuje się

przekładnika Ferrantiego indukuje się strumień

specjalne układy elektroniczne ze wzmacnia-

magnetyczny z każdego z przewodów czynnych,

czem prądowym, który zapewnia odpowiednią

a jego sumaryczna wartość powinna być równa

moc niezbędną do zadziałania wyzwalacza

zależne od napięcia sieci).

zeru. W sytuacji, gdy pojawi się prąd upływu

wyłącznika. Pozwala to na stosowanie w kon-

Budowa

»»wyłączniki o działaniu bezpośrednim (działanie niezależne od napięcia sieci),

»»wyłączniki o działaniu pośrednim (działanie Powszechnie stosowane w Polsce i Europie

powodujący niezbilansowanie sumy wektorowej

strukcji wyłącznika przekładników Ferrantiego

są wyłączniki, których działanie jest niezależne

prądów, generowany w rdzeniu przekładnika

wykonanego z materiałów o nieco słabszych

od działania sieci. Ich wyzwalacz pobudzany

Ferrantiego jest strumień magnetyczny, który

parametrach magnetycznych. Wyłączniki

jest jedynie prądem różnicowym. Wyłączni-

powoduje indukowanie się prądu w uzwojeniu

tego typu nie mogą być stosowane w obwo-

ki o działaniu pośrednim popularne są m.in.

wtórnym (wyjściowym), powodujący wyzwo-

dach, gdzie występują wahania lub zaniki

głównie w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie

lenie przekaźnika mechanizmu zapadkowego

napięcia.

i Australii.

wyłącznika.

Mechanizm otwierający styki wyłącznika

Wyłączniki różnicowoprądowe budowane

W zależności od danego typu wyłącznika

różnicowoprądowego musi być niezawodny

są na bazie trzech kluczowych elementów

różnicowoprądowego poszczególne elementy

oraz wystarczająco czuły w zależności od typu,

w ich konstrukcji:

odpowiedzialne są za wykrywanie i pomiar

a także zapewniać odpowiednią siłę docisku

prądu różnicowego. Po przekroczeniu określo-

styków. Zestyki wyłącznika powinny być zdolne

nych wartości prądu różnicowego przekaźnik

do przewodzenia prądu znamionowego przez

wyzwala mechanizm celem otwarcia styków

cały okres eksploatacji, a otwarcie styków

wyłącznika.

ruchomych musi zapewniać odpowiednią od-

Rys. 2. Wyłącznik różnicowoprądowy o działaniu bezpośrednim, niezależnym od napięcia sieci: a – widok wyłącznika czterobiegunowego; b – sposób przyłączenia do sieci

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

Wyzwalacze wyłączników różnicowoprądo-

ległość izolacyjną. W celu uniknięcia przepięć

wych o działaniu bezpośrednim pobudzane są

w biegunach fazowych tor neutralny zamykany

jedynie przez prąd różnicowy. Obecne kon-

jest jako pierwszy oraz otwierany jako ostatni.

strukcje opierają się na wyzwalaczach spo-

Celem weryfikacji sprawności działania

laryzowanych. Zasada działania przekaźnika

wyłączników różnicowoprądowych podczas

spolaryzowanego w normalnych warunkach

ich eksploatacji wyposażane są w przycisk

pracy polega na podtrzymaniu ruchomej zwory

„TEST”. Poprzez naciśnięcie przycisku za po-

przez magnes trwały (patrz rys. 3 b). W chwili

mocą wbudowanego rezystora generowany jest

pojawienia się prądu upływu, w rdzeniu prze-

prąd upływu przepływający poza przekładni-

Rys. 3. Główne elementy konstrukcji wyłącznika: a – przekładnik Ferrantiego; b – człon wyzwalający (przekaźnik); c – mechanizm wyłącznika

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

83

INSTALACJE kiem sumującym Ferrantiego, powodując jego niezbilansowanie, co w efekcie prowadzi do wyzwolenia mechanizmu wyłącznika.

»»wyłączniki różnicowoprądowe wysokoczułe (IDn ≤ 30 mA ochrona uzupełniająca),

»»wyłączniki różnicowoprądowe selektywne

Typ wyzwalania A – wyłączniki różnicowoprądowe typu A bada się przy prądzie różnicowym sinusoidalnie zmiennym o częstotliwości 50 Hz.

(IDn ≤ 500 mA), przeznaczone do ochrony

Ponadto badane są przy prądach różnicowych

instalacji elektrycznej przed pożarem wywo-

jednokierunkowych o różnym kącie opóźnienia

Podziału wyłączników różnicowoprądowych

łanym przepływem prądu upływowego do

prądu. Przy tego typu próbach dopuszcza się,

można dokonywać na kilka sposobów.

ziemi, wskutek uszkodzenia lub pogarsza-

Podział

Ze względu na wyłączanie prądów zwarciowych można je podzielić na:

»»RCCB – wyłączniki różnicowoprądowe bez członu nadmiarowoprądowego (ang. Residu­

jącego się stanu izolacji oprzewodowania lub wyposażenia instalacji.

Typy wyzwalania

al Current operated Circuit Breaker without

Producenci wyłączników różnicowoprądowych

integral overcurrent protection),

konstruują produkowane urządzenia na różne

»»RCBO – wyłączniki różnicowoprądowe wy-

typy prądów różnicowych. W związku z tym

posażone w człon nadprądowy (ang. Resi­ dual Current operated Circuit Breaker with integral Overcurrent protection).

Z racji tego, że wyłączniki typu RCCB nie

Rys. 7. Wyłącznik różnicowoprądowy o typie wyzwalania A

posiadają członu nadprądowego, wymaga się, aby były dobezpieczane bezpiecznikiem topikowym. Stąd też na jego obudowie widnieje znaczek bezpiecznika.

Rys. 5. Symbole wymienionych typów wyzwalania wyłączników różnicowoprądowych

Obciążalność zwarciowa wyłącznika 6 kA (przy dobezpieczeniu bezpiecznikiem gG o prądzie znamionowym wkładki Ibn ≤ 63 A Obciążalność zwarciowa wyłącznika 10 kA (przy dobezpieczeniu bezpiecznikiem gG o prądzie znamionowym wkładki Ibn ≤ 63 A Obciążalność zwarciowa wyłącznika 6 kA (przy dobezpieczeniu bezpiecznikiem gG o prądzie znamionowym wkładki Ibn ≤ 160 A Rys. 4. Przykładowe symbole dobezpieczania wyłączników różnicowoprądowych typu RCCB

mieścił się w szerszych granicach niż 0,5 IDn a IDn. Dodatkowo wyłączniki typu A bada się też, nakładając na prąd jednokierunkowy pulsujący, składową stałą o wartości 6 mA. Podczas tej próby kąt opóźnienia prądu różnicowego powinien wynosić 0°.

Typ wyzwalania F – wyłączniki typu F są w zasadzie wyłącznikami typu A o rozszerzonej zdolności detekcji prądów różnicowych. Po pierwsze, wykrywają poprawnie składową

Natomiast wyłączniki z członem nad-

różnorodność typów wyzwalania wyłączników

stałą o wartości do 10 mA (typ A – 6 mA).

prądowym RCBO, podobnie jak wyłączniki

różnicowoprądowych stopniowo, wraz z rosną-

Po drugie, mają zdolność detekcji prądu różni-

nadprądowe, bez problemu wyłączają prądy

cymi wymaganiami, poszerza się. Wyróżnić

cowego odkształconego zawierającego wyższe

przeciążeniowe i zwarciowe, zgodnie z daną

można podstawowe typy wyzwalania, którymi

harmoniczne. Działanie wyłączników o wyzwa-

charakterystyką wyłącznika. Nie wymagają

są: AC, A, F, B, B+. Każdy z wymienionych

laniu typu F bada się przy prądzie różnicowym

dobezpieczania wkładką topikową.

typów wyłączników ma inną czułość na prąd

zawierającym składową podstawową 50 Hz,

różnicowy.

składową 1000 Hz oraz składową o częstotli-

Wyłączniki różnicowoprądowe można podzielić również ze względu na czas zadziałania

Typ wyzwalania AC – wyłączniki różnicowo-

wości roboczej 10 Hz (operating frequency).

(opóźnienia zadziałania) danego wyłącznika.

prądowe o typie wyzwalania AC bada się przy

Prąd probierczy o takich składowych zwiększa

Tu można wyróżnić trzy typy wyłączników:

prądzie różnicowym sinusoidalnie zmiennym

się do wartości 0,2 IDn, a wyłącznik powinien

o częstotliwości 50 Hz. Rzeczywisty prąd za-

wyzwalać w przedziale 0,5 IDn a 1,4 IDn. Te

działania wyłącznika powinien zawierać się

wymagania są związane z harmonicznymi

w granicach pomiędzy 0,5 IDn a IDn.

pojawiającymi się w obwodach przekształt-

»»wyłączniki różnicowoprądowe o działaniu bezzwłocznym,

»»wyłączniki różnicowoprądowe krótkozwłoczne – G/KV, których czas przetrzymywania

ników używanych do zasilania np. silników.

wynosi co najmniej 10 ms,

Jeżeli wyłącznik różnicowoprądowy ma być

»»wyłączniki różnicowoprądowe selektywne

użyty w obwodzie przekształtnikiem zasilanym

– S, których czas przetrzymywania wynosi

jednofazowo, to zamiast stosowania bardzo

co najmniej 40 ms; zapewniają wybiórczość

drogiego wyłącznika typu B lub B+ wystarcza

działania z wyłącznikami bezzwłocznymi

zastosowanie wyłącznika różnicowoprądowego

oraz krótkozwłocznymi.

o typie wyzwalania F.

Ze wzglądu na pełnioną funkcję w instala-

Typ wyzwalania B – wyłączniki różnicowoprą-

cjach elektrycznych, wyłączniki różnicowoprą-

dowe o wyzwalaniu typu B poddaje się takim

dowe można podzielić na:

samym próbom wyzwalania jak wyłączniki typu

»»wyłączniki różnicowoprądowe zapewniające

A oraz dodatkowo badane są przy prądach

ochronę przy uszkodzeniu, powodujące samoczynne wyłączenie zasilania, np. w przypadku zwarć doziemnych L-PE,

84

aby rzeczywisty prąd różnicowy zadziałania

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

różnicowych stałych pochodzących z: Rys. 6. Wyłącznik różnicowoprądowy o typie wyzwalania AC

www.ekspertbudowlany.pl

»»prostownika dwupulsowego zasilanego napięciem międzyprzewodowym,

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

INSTALACJE »»prostownika zasilanego trójfazowo, »»ogniw galwanicznych, źródła prądu stałego wygładzonego (o zerowym tętnieniu).

nie przekracza linii określającej próg migotania

»»Dobór ze względu na rodzaj instalowanych odbiorników w zabezpieczanym obwodzie.

serca.

Wyłącznik 100 mA do częstotliwości prądu

W tego typu sytuacjach dobierany jest odpo-

Przy tych trzech próbach prądem stałym rze-

różnicowego około 150 Hz utrzymuje znamio-

wiedni typ wyłącznika różnicowoprądowego

czywisty prąd różnicowy zadziałania powinien

nowy prąd zadziałania 100 mA. Powyżej tej

(AC, A, F, B, B+) zabezpieczający dany

mieścić się w granicach 0,5–2 IDn.

częstotliwości, aż do 1000 Hz utrzymuje prąd

obwód przed różnymi kształtami prądów

zadziałania na poziomie 420 [A].

różnicowych.

W przypadku wyłącznika na 300 mA gwa-

»»Wyłączniki różnicowoprądowe dobierane

rantowany prąd zadziałania w zakresie czę-

mogą być również ze względu na inne pa-

stotliwości (1–20 000 Hz) wynosi 420 mA,

rametry, takie jak napięcie znamionowe,

mimo że jest to wyłącznik o prądzie różnicowym

częstotliwość czy warunki środowiskowe.

zadziałania IDn = 300 mA.

Dobór wyłączników różnicowoprądowych zale-

Ograniczenia w stosowaniu wyłączników różnicowoprądowych

ży od wielu parametrów instalacji, w których

Wyłączniki różnicowoprądowe pełnią określone

ma być zainstalowany. Niepoprawne dobranie

funkcje w zabezpieczanym obwodzie. Może to

wyłącznika może skutkować jego niezadzia-

być ochrona przeciwporażeniowa przy uszko-

łaniem lub zbędnym wyzwalaniem, co może

dzeniu, ochrona uzupełniająca lub ochrona

być uciążliwe podczas eksploatacji i pracy

przeciwpożarowa. Niekiedy pełnią one więcej

instalacji elektrycznej, w której wyłącznik

niż jedną funkcję, co często zależy od tego,

został zainstalowany.

jak instalacja zostanie zaprojektowana, w jaki

Dobór

Rys. 8. Wyłącznik różnicowoprądowy o typie wyzwalania B

Oprócz badań przy prądach jednokierunkowych, wyłączniki typu B bada się przy prądzie różnicowym sinusoidalnym o częstotliwości

Wyłączniki różnicowoprądowe na ogół do-

do 1000 Hz oraz przy prądzie różnicowym

biera się według kliku kryteriów. Podstawo-

zawierającym wyższe harmoniczne.

wym jest dobór ze względu na wartość prądu

Zdarza się jednak, że są instalacje i obwody,

różnicowego, ale nie jest to jedyne kryterium

w których wyłączniki różnicowoprądowe nie

doboru wyłączników.

powinny być stosowane, a wręcz nie zaleca

Typ wyzwalania B+ – wyłączniki różnicowoprądowe o typie wyzwalania B+ nieobjęte

sposób objęte ochroną zostaną obwody, które tego wymagają.

Inne kryteria doboru:

»»Dobór ze względu na wartość znamionową

się lub wręcz zabrania ich stosowania.

spotykane są na niektórych rynkach europejskich (w tym polskim). Wymagania stawiane

prądu różnicowego wymaga uwzględnienia

przewody PE i N nie są rozdzielone. Innym

wyłącznikom zawarte są w niemieckiej normie

spodziewanych wartości prądu upływu w pro-

przypadkiem są instalacje bezpieczeństwa,

produktowej DIN VDE 0664-400:2012-05.

jektowanej instalacji, w której ma pracować

których bezawaryjne działanie ma decydujące

Są to wyłączniki, które poza prądami wykry-

wyłącznik różnicowoprądowy.

znaczenie w przypadku oświetlenia awaryjnego,

normalizacją IEC ani europejską CENELEC

Przykładem jest układ sieci TN-C, gdzie

wanymi przez wyłączniki typu B, powinny

»»Wyłączniki dobierane są również ze względu

wykrywać prądy różnicowe o częstotliwości

na prąd znamionowy, gdzie wartość prądu

zarządzania kryzysowego czy urządzeń bez-

do 20 kHz.

znamionowego wyłącznika różnicowoprą-

pieczeństwa lotniczego. Przy projektowaniu

dowego dostosowywana jest do warunków

tego typu instalacji obowiązują odpowiednie

obciążenia instalacji.

procedury i wymagania, takie jak ograniczona

»»Kolejnym podziałem jest podział ze względu

Rys. 9. Wyłącznik różnicowoprądowy o typie wyzwalania B+

nika, przewymiarowanie nastaw zabezpieczeń

waniem selektywności ich działania (bez-

zwarciowych celem wyeliminowania zbędnego

zwłoczne, krótkozwłoczne, selektywne).

zadziałania, sygnalizacja obecnego przecią-

W obwodach instalacji, gdzie wymaga się

żenia czy też monitorowanie wartości prądu

zachowania selektywności zadziałania, do-

różnicowego.

biera się wyłączniki selektywne. Dodatkowo,

Inną grupą urządzeń, których ciągłość pracy

celem uzyskania warunku selektywności,

jest niezwykle istotna ze względów ekono-

stosuje się odpowiednie stopniowanie zna-

micznych, są systemy informatyczne banków,

mionowych prądów różnicowych dla wy-

pracujące bez nadzoru chłodnie, zamrażarki

łączników mających pracować selektywnie.

czy wentylatory.

»»Wyłączniki różnicowoprądowe dobiera się

W przypadku wyłączników wysokoczułych

również ze względu na obciążalność zwarciową. Podczas doboru należy sprawdzić,

znamionowy prąd zadziałania wynosi 30 mA,

czy wyliczony prąd zwarciowy w miejscu

pomiędzy 150–1000 Hz prąd ten zwiększa się,

instalacji wyłącznika nie przekracza jego

ale nie przekracza progu migotania komór serca.

znamionowej zdolności zwarciowej. Jeżeli

Dla częstotliwości z przedziału (1000–

wartość ta jest przekraczana, wymagane

20 000 Hz) znamionowy prąd zadziałania

jest dodatkowe dobezpieczenie za pomocą

wynosi odpowiednio 420 mA (14 IDn) i również

bezpiecznika topikowego.

nr 6/2021

ilość stopni zabezpieczeń od źródła do odbior-

na czas zadziałania wyłączników z zacho-

(IDn = 30 mA) do częstotliwości około 150 Hz

EKSPERT BUDOWLANY

urządzeń podtrzymujących życie, systemów

www.ekspertbudowlany.pl

www.etipolam.com.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

85

INSTALACJE

Jak chronić

falowniki instalacji PV od przepięć dr inż. Jarosław Wiater, Politechnika Białostocka

Systemy fotowoltaiczne projektowane i instalowane zgodnie zasadami wiedzy technicznej oraz wymagań określonych w normach przedmiotowych powinny spełniać wszelkie wymogi bezpieczeństwa. Elementem składowym każdej instalacji PV jest falownik. Moduły fotowoltaiczne przetwarzają energię słoneczną na energię prądu stałego. Sieć elektroenergetyczna, do której oddajemy produkowaną energię elektryczną, pracuje przy napięciu przemiennym 3×230/400 V o częstotliwości 50 Hz. W dużym uproszczeniu zadaniem falownika jest zamiana prądu stałego na przemienny, tak by wytworzona energia była kompatybilna z energią dostarczaną z sieci elektroenergetycznej.

Bardzo ciekawie przedstawiają się statystyki awarii i uszkodzeń w instalacjach fotowoltaicznych pochodzące z niemieckiego zakładu ubezpieczeń Mannheimer Versicherung [2, 3] (rys. 1). Wyładowania atmosferyczne i przepięcia stanowią 26% awarii i uszkodzeń. Jeszcze ciekawsze są dane z TÜV Rhein­land [2, 4, 5] (rys. 2). Pojawia się pozycja – błąd projektowy. Dokładnie wczytując się w tekst źródłowy odnajdujemy informację, iż w tym przypadku chodzi o uszkodzenia spowodowane błędami projektowymi zarówno w zakresie instalacji elektrycznej (niewłaściwy dobór urządzeń, kabli, izolacji itp.), jak i mechanicznej. Należy zwrócić uwagę, iż

F

błędy projektowe mogą prowadzić do awarii alowniki stanowią średnio około 20%

widzimy uszkodzony stopień wyjściowy fa-

sprzętu. Sumując wartości dotyczące awarii

całości poniesionych nakładów finan-

lownika, a dokładnie rozerwane warystory

sprzętu i błędów projektowych, otrzymujemy

sowych na budowę własnej instalacji

na wyjściu dwóch z faz oraz osmaloną płytkę

52% przyczyn wszystkich problemów. Jest to

PV. Każda chwila, w której możemy, a jed-

PCB [1]. Na szczęście nie doszło do poża-

już znacząca liczba.

nak nie sprzedajemy produkowanej energii

ru. Na fot. 2 widzimy uszkodzony falownik,

elektrycznej, wydłuża czas zwrotu z ponie-

który zainicjował pożar poddasza [16]. Na

sionej inwestycji. W przypadku, gdy ulegnie

kolejnych fotografiach od 3. do 6. możemy

uszkodzeniu jedno ogniwo zainstalowane na

zobaczyć inne skutki awarii falowników.

Planowane postarzanie produktu „Planowane postarzanie produktu, także

dachu, nie utracimy pełnej funkcjonalności

planowane ograniczenie trwałości produktu,

naszej elektrowni. Jednak gdy ulegnie uszko-

zaplanowana żywotność produktu – jest to

dzeniu falownik przestaje ona dostarczać

strategia producenta mająca na celu takie

nam zysków, przestaje się zwracać, a zaczy-

projektowanie towarów, aby miały one ogra-

na generować dodatkowe koszty przyjazdu

niczony czas użytecznego życia, po tym zaś

wykwalifikowanego serwisu, ewentualnych

okresie stawały się niesprawne, a często nie-

napraw czy też wymiany, jednocześnie po-

opłacalne w naprawie. Planowe postarzanie

wodując niepotrzebny dyskomfort u użyt-

produktu ma wymusić na konsumencie po-

kownika.

nowne kupienie produktu i tym samym przy-

Czy falowniki PV ulegają uszkodzeniom?

niesienie zysku producentowi. Co do zasady

Wystarczy wpisać w wyszukiwarce inter-

przedsiębiorstwa produkcyjne nie przyznają

netowej hasło: „falowniki PV uszkodzenia”, a natychmiast otrzymujemy kilkanaście zdjęć

Fot. 2. Pożar domu spowodowany uszkodzeniem falownika [16]

uszkodzeń, porad serwisowych itp. Na fot. 1

się do tej praktyki, a niekiedy otwarcie ją negują” – źródło Wikipedia [15].

W obecnych czasach powszechna staje się sytuacja, gdy naprawa zepsutego sprzętu okazuje się mniej korzystna niż zakup nowego. Od początku XXI w. zauważalne jest ww. zjawisko, które dotyczy szczególnie produktów z rynku RTV i AGD. Są one tak projektowane, aby uległy uszkodzeniu po kilku latach użytkowania, a ich ewentualna naprawa przez serwisy, wobec kosztów usługi serwisowej w porównaniu do ceny nowego

Fot. 3. Wewnętrzny pożar falownika instalacji PV (w części DC) [17]

Fot. 1. Uszkodzony falownik PV [1]

86

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

produktu, staje się nieopłacalna. Należy zauważyć, iż omawiane zjawisko nie ogranicza

INSTALACJE się tylko do sprzętu RTV/AGD. Kolejny przykład – samochody. Już przyzwyczailiśmy się, iż po kilku latach od wyjechania z salonu wszystko „zaczyna się sypać”. Cóż wówczas robimy – szybko sprzedajemy coraz częściej psujący się samochód.

W przypadku falowników PV jest dokładnie tak samo. Zestawiając wcześniej opisane dane statystyczne, jednoznacznie można stwierdzić, iż należy się spodziewać awarii instalacji PV w perspektywie czasu życia (czasu eksploatacji) liczonej na 25–30 lat.

Unia Europejska postanowiła wprowadzić przepisy prawne zobowiązujące producentów do tego, aby ich wyroby stały się trwałe i łatwiejsze do naprawy. Przepisy wydłużające trwałość produktów to krok w dobrą stronę. „Od USA po Europę, użytkownicy domagają się prawa do naprawy, ponieważ są zmęczeni produktami, które zostały zaprojektowane

Fot. 4. Skutki przepięcia i następującego po nim zapłonu łuku po stronie DC falownika w instalacji PV – zwęglenie części płytki PCB [17]

Fot. 5. Skutki niewłaściwego działania zabezpieczeń instalacji fotowoltaicznej – pożar falownika [17]

z myślą o przedwczesnym zużyciu – ocenia

wymagań normy PN-EN 60664-1 [10]. Na-

Chloe Fayole z European Environmental

leży zauważyć, iż wycofana norma PN-EN

Citizens’ Organisation for Standardisation

62305-4:2006 [11] w załączniku C szcze-

– ECOS, która prowadzi kampanię Coolpro-

gółowo opisywała zasady prawidłowiej koor-

ducts i opowiada się za prawem do naprawy

dynacji energetycznej SPD – łącznie na 17

dla europejskich konsumentów” [6]. Spójrz-

stronach. W aktualnej wersji normy PN-EN

my ponownie na rys. 2. Policzmy procenty.

62305-4:2011 nie ma ww. opisanych zasad

Poczytajmy dyskusję na forach serwisowych,

koordynacji. Powszechny w Polsce i nie tyl-

a wówczas zdamy sobie sprawę z realnego

ko brak właściwej koordynacji SPD skutkuje

zagrożenia naszej inwestycji, z ewentualnych

uszkodzeniami chronionych urządzeń pomi-

dodatkowych kosztów po okresie gwarancji,

mo stosowania ograniczników przepięć do-

z ograniczeń i wyłączeń w zakresie napraw

branych wg PN-EN 62305-4:2011. Bardzo

gwarancyjnych.

często nie zdajemy sobie sprawy z tego faktu,

W przypadku urządzeń elektrycznych i elektronicznych w celu sztucznego postarzania wykorzystuje się brak koordynacji energetycznej zewnętrznych i wewnętrznych elementów i urządzeń do ograniczania przepięć. Najważniejszym kryterium doboru ich

a uszkodzenia przypisujemy złemu losowi lub mówimy: „spaliło się zgodnie z normą”.

Podłączenie i ochrona przeciwprzepięciowa falowników PV

Fot. 6. Pożar falownika PV [17]

parametrów jest napięciowy poziom ochro-

Procedura podłączenia instalacji PV do sieci

inwestycję w instalację odgromową. Z punk-

ny (Up) szczegółowo definiowany w normie

elektroenergetycznej składa się z kilku eta-

tu widzenia planowanego zużycia sprzętu

PN-EN 61643-11:2013 [9]. Parametr Up

pów. W pierwszej kolejności należy sporzą-

należy zwrócić szczególną uwagę na ochronę

ogranicznika przepięć powinien być sko-

dzić projekt instalacji PV. Z punktu widzenia

przeciwprzepięciową.

ordynowany z napięciem wytrzymywanym

bezpieczeństwa, i nie tylko, zaleca się dopo-

W budynku (z zewnętrznym urządzeniem

przez badane urządzenie Uw stosownie do

sażyć/wyposażyć obiekt przeznaczony pod

piorunochronnym i z zachowanym odstępem

Tabela 1. D obór minimalnej wartości prądu znamionowego (In) i impulsowego (Iimp) ograniczników przepięć klasy T1 ograniczających lub kombinowanych (połączenie szeregowe warystorów i iskierników) zgodnie z PN-EN 61643-31 [12, 14] Liczba przewodów odprowadzających zewnętrznego urządzenia piorunochronnego ≥ 4

<4 Klasa ochrony odgromowej i maksymalny prąd piorunowy (10/350 µs)

Wartości dla SPD typu 1 ograniczających napięcie lub SPD typu 1 kombinowanych (połączenie szeregowe) na podstawie doboru I8/20 (8/20 µs) i I10/350 (10/350 µs) ISPD1=ISPD2 I8/20 / I10/350

ISPD3=ISPD1+ISPD2=Itotal I8/20 / I10/350

ISPD1=ISPD2 I8/20 / I10/350

ISPD3=ISPD1+ISPD2=Itotal I8/20 / I10/350

I lub nieznana

200 kA

17/10

34/20

10/5

20/10

II

150 kA

12,5/7,5

25/15

7,5/3,75

15/7,5

III i IV

100 kA

8,5/5

17/10

5/2,5

10/5

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

87

INSTALACJE

inne

działanie z zewnątrz 10%

32%

wyładowania atmosferyczne i przepięcia

26%

obciążenie od śniegu

14%

wiatr

awaria sprzętu 35%

9% 6%

usterki techniczne uszkodzenia przez kuny

3%

celowe (złośliwe) działanie

3%

błędy ludzkie

3%

kradzieże

2%

pożar

2% 0%

10%

błąd montażowy 38%

20%

30%

40%

Rys. 1. S tatystyki awarii i uszkodzeń w instalacjach fotowoltaicznych na podstawie danych z niemieckiego zakładu ubezpieczeń Mannheimer Versicherung [2, 3]

błąd projektowy 17%

Rys. 2. Z estawienie przyczyn awarii instalacji PV wg danych TÜV Rheinland [2, 4, 5]

separującym) w celu zabezpieczenia falowni-

stycji należy zwrócić szczególną uwagę na

nie prądu przez zero. Wymusza to stosowa-

ka przed skutkami przepięć należy zainstalo-

zgodność dokumentacji ze stanem faktycz-

nie specjalnych konstrukcji zgodnie z wyma-

wać (rys. 3.):

nym. Niezgodność projektu z rzeczywisto-

ganiami normy PN-EN 50539-11:2013-06

ścią może stanowić podstawę do odmowy

[13], zastąpionej w 2019 roku przez normę

nik przepięć klasy T1 kombinowany zbudo-

wypłaty odszkodowania przez towarzystwo

PN-EN 61643-31:2019-07 [14]. Głównym

wany w oparciu o iskiernik skoordynowany

ubezpieczeniowe. Po zakończeniu prac chęć

problemem w budowie ogranicznika PV jest

energetycznie z urządzeniem końcowym

podłączenia instalacji PV do sieci elektro-

bezpieczne odłączenie SPD w przypadku

poprzez np. sterowany iskiernik (stosow-

energetycznej należy wraz z niezbędną doku-

jego uszkodzenia lub przegrzania. Ma to

nie do załącznika C normy PN-EN 62305-

mentacją (druk zgłoszenia, schemat instalacji

na celu zapobieganie pożarowi. Klasycznie

4:2006 – w celu zabezpieczenia przed

elektrycznej obiektu, szczegółowe dane pro-

stosowane rozwiązanie polegające na sto-

planowanym postarzaniem falownika PV),

jektowe dotyczące mocy zainstalowanej itp.)

sowaniu zgrzewanego złącza bimetaliczne-

przedłożyć w lokalnym zakładzie energetycz-

go nie może być bezpośrednio zastosowane

czenia sieci niskiego napięcia ogranicznik

nym. W ciągu 30 dni zostanie wymieniony

dla układów DC (PV). Ograniczniki przepięć

przepięć klasy T2, jeśli długość przewodów

nam licznik energii elektrycznej na dwukie-

prądu stałego składają się zazwyczaj z trzech

do rozdzielnicy jest większa niż 10 m,

runkowy. Ostatnim etapem całej inwestycji

elementów ucinających, ograniczających lub

jest podpisanie umowy z lokalnym dystrybu-

kombinowanych równolegle połączonych ze

torem energii elektrycznej.

specjalnymi bezpiecznikami nadprądowy-

»»w rozdzielnicy głównej budynku ogranicz-

»»na wyjściu AC falownika w miejscu przyłą-

»»na wejściu DC falownika w miejscu przyłączenia kabli z paneli PV ogranicznik przepięć klasy T2 przeznaczony do systemów

mi sprzężonymi z modułami ograniczający-

wodów do falownika jest większa niż

Specjalne ograniczniki przepięć do ochrony instalacji fotowoltaicznych

10 m, ogranicznik przepięć klasy T2 dedy-

Ogniwa fotowoltaiczne ze względu na swo-

ucinający lub ograniczający przepięcie. Jeśli

kowany do systemów PV,

ją specyfikę mogą pracować przy prądzie

zaburzenie trwa dłużej (czas działania zależ-

wejściu sterującym falownika (jeśli

znamionowym bardzo zbliżonym do prądu

ny od budowy i własności konkretnego SPD),

takie posiada i są one wykorzystywane)

zwarciowego. Ograniczniki przepięć dla sys-

wówczas ogranicznik przepięć powinien mieć

ogranicznik przepięć przeznaczony do to-

temów PV (DC) są inaczej budowane niż dla

możliwość skutecznego przerwania płynące-

rów sygnałowych klasy C2.

sieci prądu zmiennego (AC) m.in. dlatego, że

go prądu zwarciowego (DC) (rys. 4.). Ogra-

Po sporządzeniu projektu można przystą-

prądy następcze przy prądzie stałym trudno

niczniki przepięć do paneli PV charakteryzują

pić do budowy. Na końcowym etapie inwe-

jest wyłączyć ze względu na nieprzechodze-

się również innym napięciowym poziomem

PV,

»»na

»»na

wyjściu paneli PV, jeśli długość prze-

mi przepięcia i działającymi sekwencyjnie.

W przypadku pojawienia się krótkotrwałego przepięcia powinien zadziałać tylko moduł

Tabela 2. D obór minimalnej wartości prądu znamionowego (In) i impulsowego (Iimp) ograniczników przepięć klasy T1 ucinających (iskierników) lub kombinowanych (połączenie równoległe warystorów i iskierników) zgodnie z PN-EN 61643-31 [12, 14] Liczba przewodów odprowadzających zewnętrznego urządzenia piorunochronnego Wartości dla SPD typu 1 ograniczających napięcie lub SPD typu 1 kombinowanych (połączenie równoległe) ISPD1=ISPD2 Iimp

88

≥ 4

<4

Klasa ochrony odgromowej i maksymalny prąd piorunowy (10/350 µs)

ISPD3=ISPD1+ISPD2=Itotal Iimp

ISPD1=ISPD2 Iimp

ISPD3=ISPD1+ISPD2=Itotal Iimp

I lub nieznana

200 kA

25

50

12,5

25

II

150 kA

18,5

37,5

9

18

III i IV

100 kA

12,5

25

6,25

12,5

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

Niezawodna ochrona instalacji fotowoltaicznych Ograniczniki przepięć VARITECTOR PV Let’s connect.

• Najlepsza ochrona i oszczędność miejsca: z maks. prądem upływowo-udarowym 40 kA przy szerokości zaledwie 54 mm • Wytrzymałość: zabezpieczenie bez bezpiecznika prądem zwarciowym do 11 kA (Isc Pv) • Pełna kontrola statusu: optyczny wskaźnik pracy i zdalna sygnalizacja

www.weidmuller.pl/pv

NOWOŚĆ - przyrząd do testowania wkładek ograniczników V-TEST II

INSTALACJE Literatura 1. Strona internetowa: https://www.elektroda.pl/rtvforum/topic3627274.html#gallery-1 2. Strona internetowa: https://flixenergy.pl/blog725-czy-instalacje-pv-sa-bezpieczne-pod-wzgledem-pozarowym-#close 3. „Schadenstatistik Photovoltaik. Schadenursachen nach Stückzahlen”, Mannheimer Versicherung 2010.

4. Sepanski et al., „Assessing Fire Risks in Photovoltaic Systems and Developing Safety Concepts for Risk Minimization”, TÜV Rheinland Energie und Umwelt GmbH, 2018.

5. Strona internetowa: www.sma-sunny.com/en/firesafety-of-pv-systems (2021.04.12).

6. Strona internetowa: https://www.dziennikprawny. pl/pl/a/prawo-do-naprawy-w-unii-europejskiej-od2021-roku - data pozyskania (2020.12.13).

7. PN-EN 62305-4:2011, „Ochrona odgromowa.

Część 4: Urządzenia elektryczne i elektroniczne w obiektach”.

Rys. 3. Budynek z zewnętrznym urządzeniem piorunochronnym i z zachowanym odstępem separującym, gdzie: 1 – wejście DC falownika, 2 – strona AC falownika, 3 – sieć zasilająca nn 230/400 V, 4 – interfejs przesyłu danych, 5 – połączenia wyrównawcze/zaciski uziemiające, 6 – układ zwodów pionowych na dachu/iglica odgromowa z podstawą betonową [12]

ochrony Up – dobieranym w zależności od napięcia pracy stringu. Wartości prądów znamionowych (In) i impulsowych (Iimp) naochrony, a co za tym idzie maksymalnej war-

11. PN-EN 62305-4:2006, „Ochrona odgromowa.

Część 4: Urządzenia elektryczne i elektroniczne w obiektach budowlanych”.

tości prądu piorunowego (10/350 µs), klasy probierczej ogranicznika (T1 lub T2), liczby przewodów odprowadzających zewnętrzne-

12. Poradnik ochrony odgromowej”, Neumarkt DEHN, 2019.

go systemu ochrony odgromowej. Szczegóły [10]. Zestawienie wymaganych wartości

Rys. 4. Dwustopniowy ogranicznik przepięć do ogniw PV [12]

minimalnych prądów znamionowych SPD

zwrotu z inwestycji może być dłuższy lub

zaczerpnięto z tabeli A.2 ww. normy i przed-

w ekstremalnych przypadkach koszty prze-

stawiono w tabelach 1. i 2.

wyższą znacząco potencjalne zyski. W Pol-

Najczęściej popełniane błędy 1. Główne kryterium wyboru oferty na sys-

skim prawie powinien być wprowadzony zapis nakładający na użytkowników instalacji PV konieczność wyposażenia ich w urządzenia piorunochronne i przeciwprzepięciowe.

tem PV – 100% cena.

2. Pomijanie tematu bezpieczeństwa na eta-

Brak takiej regulacji jest wykorzystywany do zmniejszenia kosztów inwestycji. Ubezpie-

pie inwestycji – wróć do pkt 1.

3. Bezgraniczna ufność w deklarowaną ja-

czenie daje tylko złudną nadzieję na pokrycie

kość usługi, produktu i jego/jej estetyczny

ewentualnych strat. Podsumowując, zaleca

wygląd.

się instalację potocznie zwanej odgromówki

4. Ograniczenia w umowie gwarancyjnej –

9. PN-EN 61643-11:2013, „Niskonapięciowe urządzenia ograniczające przepięcia. Część 11: Urządzenia ograniczające przepięcia w sieciach elektroenergetycznych niskiego napięcia. Wymagania i metody badań”.

10. PN-EN 60664-1:2011, „Koordynacja izolacji urządzeń elektrycznych w układach niskiego napięcia. Część 1: Zasady, wymagania i badania”.

leży dobierać w zależności od przyjętej klasy

można znaleźć w normie PN-EN 61643-31

8. PN-EN 61000-4-5:2014-10, „Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC). Część 4–5: Metody badań i pomiarów. Badanie odporności na udary”.

i przepięciówki.

w zakresie świadczeń gwarancyjnych.

13. PN-EN 50539-11:2013-06, „Niskonapięciowe urządzenia ograniczające przepięcia. Urządzenia ograniczające przepięcia do zastosowań specjalnych z włączeniem napięcia stałego. Część 11: Wymagania i badania dla SPD w zastosowaniach fotowoltaicznych”.

14. PN-EN 61643-31:2019-07, „Niskonapięciowe urządzenia ograniczające przepięcia. Część 31: Wymagania i metody badań dla SPD instalacji fotowoltaicznych”.

15. Strona internetowa: https://pl.wikipedia.org/wiki/ Planowane_postarzanie_produktu (2021.08.06).

16. Strona internetowa: https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/630639/fire-solar-pv-systems-investigations-evidence.pdf (2021.08.06).

17. Strona internetowa: https://www.acsolarwarehouse.com/news/solar-fires-dc-arc-faults-on-solar-systems/ (2020.10.09).

promocja

5. Brak zabezpieczeń od skutków przepięć falowników PV.

Podsumowanie Własne elektrownie słoneczne stają się coraz bardziej popularne i modne w Polsce.

Dostrzegając ich zalety, aktywnie z nich korzystając, nie można zapominać o zagrożeniach, które wraz ze sobą niosą. Ryzyko pożaru obiektu, na którym są zainstalowane, wzrasta znacząco. Bez skutecznej ochrony odgromowej i przeciwprzepięciowej okres

90

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

ei_szkolenie_117_53.indd 1

01.12.2021 09:14:22

INSTALACJE

SPECJALISTYCZNA LINIA STYROPIANU POD OGRZEWANIE PODŁOGOWE

– NOWOŚĆ MARKI STYROPMIN

Firma Styropmin, jako producent odpowiedzialny społecznie, przykłada szczególną wagę do energooszczędności, odpowiedzialnego budownictwa oraz zrównoważonego rozwoju.

Badania nad innowacyjnymi rozwiązaniami prowadzone w laboratoriach Styropmin zaowocowały wprowadzeniem na rynek specjalistycznych płyt styropianowych Instal Panel przeznaczonych do izolacji termicznej podłóg na gruncie i stropów międzykondygnacyjnych, których wyjątkowa funkcjonalność ułatwia montaż instalacji wodnego ogrzewania podłogowego.

W

Instal Panel Alu format TWIX

my i regulacje oraz mają wysoką wytrzymałość mechaniczną, nie pękają podczas montażu. Ich montaż jest szybki i łatwy, a dzięki specjalnej konstrukcji, dużym formatom oraz siatce z nadrukiem prace przebiegają szybko, sprawnie i komfortowo. Co szczególnie istotne dla wykonawców, specjalna konstrukcja zakładek na klej pozwala na pre-

skład serii wchodzą płyty Instal

metry związane z wydajnym ogrzewaniem

cyzyjne łączenie płyt ze sobą. To rozwiązanie

Panel Alu, Instal Panel oraz in-

budynków. Dodatkowo płyty Instal Panel

redukuje do minimum ryzyko powstawania

nowacyjne na rynku rozwiązanie

PP oraz Instal Panel Passive PP to idealne

mostków termicznych.

– Instal Panel Passive PP. Producent zadbał

rozwiązanie przy konieczności mocniejszego

Płyty Instal Panel powstały z myślą o klien-

o to, aby dostępne były w zależności od po-

zakotwienia w izolacji – na przykład w przy-

tach, którym zależy na materiałach najwyż-

trzeb konkretnego budynku i w różnych wa-

padku minusowych temperatur, kiedy docho-

szej jakości i zachowaniu jak najwyższych

riantach:

dzi do naprężeń w rurkach. Spinki mocujące

parametrów związanych z energooszczęd-

pozostają wtedy na miejscu, a rury grzewcze

nością.

»»styropianu (biały lub grafit), »»rodzaju pokrycia (tkanina polipropylenowa

Zastosowanie

specjalistycznych

są stabilnie i niezawodnie przymocowane.

płyt styropianowych Instal Panel pozwala

Folia metalizowana zapewnia także dodatko-

zwiększyć komfort cieplny mieszkańców

pakowania – BOX (odpowied-

wą barierę dla ciepła. Płyty izolacyjne z serii

oraz zmniejszyć koszty ogrzewania. Fir-

nio nacięte płyty, które zostały zwinięte

Instal Panel charakteryzują się bardzo wy-

ma Styropmin przykłada szczególną wagę

w kształt pudełka (boxu) o długości zależnej

soką izolacyjnością termiczną, a ich współ-

do energooszczędności, odpowiedzialnego

od grubości płyty) lub TWIX (złożona na pół

czynnik przewodzenia ciepła osiąga nawet

budownictwa oraz zrównoważonego rozwoju

dwumetrowa płyta w paczkach – ich ilość

λ ≤ 0,031 W/(m·K). ­Spełniają wszystkie nor-

w każdym aspekcie procesu produkcyjnego

lub folia metalizowana),

»»formatu

– także opakowań. Dlatego płyty izolacyjne

zależy bezpośrednio od grubości płyty).

Nowe płyty izolacyjne marki Styropmin

z serii Instal Panel pakowane są w specjal-

produkowane są ze styropianu EPS pokryte-

ną taśmę papierową, którą można poddać

go jednostronnie okładziną z tkaniny polipro-

procesowi recyklingu. Pochodzi z certyfiko-

pylenowej lub folii metalizowanej. Stosuje się

wanych surowców FSC (Forest ­Stewardship

je jako element systemu ogrzewania podło-

Council), co oznacza, że drewno do wypro-

gowego, który razem z innymi systemowymi

dukowania papieru zostało pozyskane w spo-

komponentami zapewnia doskonałe para-

sób przyjazny dla środowiska naturalnego).

Instal Panel Passive PP format BOX

STYROPMIN ul. gen. K. Sosnowskiego 71 05-300 Mińsk Mazowiecki tel. 25 759 32 23, faks: 25 759 32 25 biuro@lshpl.com, www.styropmin.pl

Instal Panel PP format BOX

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

91

INSTALACJE Damian Żabicki

Emisja ciepła z grzejników płaszczyznowych – podłogowych, ściennych, sufitowych – odbywa się przez promieniowanie i tym samym w pomieszczeniach nie dochodzi do ruchów powietrza, takich jak w przypadku tradycyjnego ogrzewania konwekcyjnego.

Komfort cieplny jest osiągany przy niższych temperaturach powietrza wewnętrznego, co pozwala na redukcję zużycia energii o kilka procent.

Fot. Leroy Merlin

Niskotemperaturowe

ogrzewanie płaszczyznowe

O

grzewanie płaszczyznowe nie powo-

go gradientu temperatury, gdyż o wymianie

wane i wznoszone budynki mają największe

duje odczucia mniej i bardziej ogrza-

ciepła decyduje w znacznej mierze promie-

możliwości w zakresie aranżacji instalacji

nych stref w pomieszczeniach. Przy

niowanie, a nie konwekcja, i wymiana ma

i można w nich zastosować np. ogrzewanie

ogrzewaniu płaszczyznowym powietrze nie

miejsce pomiędzy podłogą chłodzącą a prze-

podłogowe, ścienne i sufitowe oraz ich połą-

wysusza się tak jak przy konwekcyjnym. Do

grodami, a nie powietrzem w pomieszcze-

czenia. Można też wykorzystać różne, w tym

zalet takiego rozwiązania zalicza się także

niu. Zalecana różnica temperatury zasilania

innowacyjne rozwiązania, jak podtynkowe

walory estetyczne, gdyż instalacja jest całko-

i powrotu czynnika obiegowego dla podłóg

grzejniki ścienne z siatkami radiacyjnymi czy

wicie zabudowana i niewidoczna.

chłodzących wynosi około 5°C, a minimal-

grzejniki sufitowe z mat kapilarnych.

Optymalne temperatury powierzchni grzej-

na temperatura posadzki 19–20°C. Typowa

Istotną cechą ogrzewania płaszczyznowe-

nych wynoszą: w ogrzewaniu podłogowym

moc chłodnicza podłóg chłodzących wynosi

go podłogowego jest możliwość akumulacji

24–26°C, w ogrzewaniu sufitowym 30–35°C

od 20 do 50 W/m2.

ciepła w masywnej wylewce. Wiąże się to

(w zależności od wysokości pomieszczenia i wielkości grzejnika sufitowego), w ogrzewa-

92

Uwarunkowania instalacyjne

z dużą bezwładnością, ale daje wymierne korzyści w kosztach eksploatacyjnych insta-

niu ściennym 25–30°C. Maksymalne tem-

O zastosowaniu ogrzewania płaszczyznowe-

lacji zasilanych np. pompami sprężarkowymi

peratury powierzchni dla ogrzewania podło-

go bardzo często decydują też uwarunkowa-

(praca podczas niższej taryfy), z instalacji

gowego w zależności od typu pomieszczenia

nia techniczne, instalacyjne. W dużej mierze

PV (energia ze słońca pozyskiwana w dzień,

określa norma PN-EN 1264: 29°C w strefie

wynika to z coraz większej popularności

a zapotrzebowanie na ciepło występujące

stałego przebywania ludzi, 35°C w strefie

niskotemperaturowych i odnawialnych źró-

w nocy) czy z zasypowych kotłów na biomasę

brzegowej, 33°C w kuchniach i łazienkach

deł ciepła, jak kondensacyjne kotły gazowe

(szybkie spalanie). Efektywność energetycz-

i 27°C w pomieszczeniach roboczych, gdzie

i pompy ciepła, oraz obniżania temperatury

ną w takich układach niskotemperaturowych

pracuje się na stojąco.

zasilania z węzłów ciepłowniczych. Grzej-

można zwiększyć, stosując duży zasobnik

Grzejniki płaszczyznowe mogą być też wy-

niki płaszczyznowe zapewniają optymalną

akumulacyjny. Z kolei niska pojemność wod-

korzystane jako system chłodzenia w okre-

pracę systemu c.o., współpracując z nisko-

na grzejników płaszczyznowych ściennych

sie letnim. Funkcja ta nabiera znaczenia

temperaturowymi instalacjami grzewczymi,

i sufitowych z mat kapilarnych wiąże się

zwłaszcza w budynkach z pompami ciepła.

w których temperatura czynnika roboczego

z małą bezwładnością i efektywnie współpra-

Duża powierzchnia wymiany energii w grzej-

nie przekracza 55°C. Na rynku oferowane

cują one np. z kotłami pulsacyjnymi.

nikach płaszczyznowych sprawia, że nie

są systemy ogrzewania płaszczyznowego

trzeba stosować w instalacji bardzo zimnego

zaprojektowane z myślą o nowych i moder-

czynnika. W chłodzeniu podłogowym – tak

nizowanych budynkach oraz przeznaczone

Przewody stosowane w wodnym ogrzewaniu

jak w ogrzewaniu – nie ma dużego pionowe-

do zastosowań specjalnych. Nowo projekto-

podłogowym to najczęściej rury wielowar-

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

Ogrzewanie podłogowe

INSTALACJE stwowe z barierą antydyfuzyjną. Najczęściej

czy przepływ cieczy. Ograniczenie przepły-

z termostatycznym zaworem mieszającym

stosuje się rurę z wkładką z aluminium (gru-

wu trwa do momentu, w którym tempera-

to możliwość dowolnego regulowania obiegu

bość 0,2–0,25 mm), umieszczoną między

tura powrotu będzie odpowiednio niska, co

grzewczego. Regulacja może być stałotempe-

warstwami polietylenu sieciowanego (PE-X)

oznacza odpowiednią temperaturę podłogi.

raturowa, z uwzględnieniem temperatury we-

lub odpornego na wysoką temperaturę (PE-

Instalacje wykorzystujące zawór RTL stosuje

wnętrznej i zewnętrznej, lub oparta na tem-

-RT). Maksymalna temperatura robocza typo-

się w pomieszczeniach o małej powierzchni,

peraturze zewnętrznej z korektą temperatury

wych rur to 60°C przy dopuszczalnym ciśnie-

nieprzekraczającej 15 m2. Zamontowanie ta­

pomieszczenia. Możliwość sterowania takie-

niu roboczym 0,6 MPa. Stosuje się też rury

kiego zaworu w większych pomieszczeniach

go zaworu, a co za tym idzie całej instalacji

miedziane powlekane zewnętrzną warstwą

może powodować nierównomierny rozkład

jest ograniczona jedynie funkcjonalnością

ochronną z tworzywa oraz rury jednorodne

tempera­tury podłogi. W porównaniu z sys-

automatyki sterującej pracą siłownika. Typo-

i wielowarstwowe z polietylenu, z powłoką

temem wykorzystującym układ mieszający

wy zawór trójdrogowy jest wykonany ze stopu

lub wkładką antydyfuzyjną z tworzywa. Rury

instalacja z zaworem RTL jest tańsza w wy-

mosiądzu. W zależności od potrzeb dobiera

warstwowe są plastyczne, a więc można z

konaniu.

się rozmiar zaworu (najczęściej DN 15–50)

nich formować dowolne kształty.

Dostępne są też gotowe zestawy armatury

i różne przyłącza.

do równoległego podłączenia grzejnika i pętli

Regulacja

Sterowniki wodnego ogrzewania podłogowego

ogrzewania płaszczyznowego. Zintegrowany

W praktyce montuje się dwa rodzaje insta­

blok zaworowy umożliwia jednoczesne i nie-

lacji – bez podmieszania i z podmiesza-

zależne zasilanie oraz regulację wydajności

W instalacjach wodnego ogrzewania podło-

niem. Najprostszym układem jest instalacja

grzejnika łazienkowego, a także pętli ogrze-

gowego z podmieszaniem wykorzystujących

bez podmieszania, wykorzystująca tzw. za-

wania podłogowego. Integruje funkcje zawo-

zawór trójdrogowy kluczowe miejsce zajmują

wory RTL (ograniczniki temperatury powro-

ru termostatycznego (z nastawą wstępną),

odpowiednie sterowniki. Dzięki zebranym sy-

tu). W rozwiązaniu tym czynnik roboczy ze

zaworu odcinającego powrotnego oraz ogra-

gnałom sterownik nadzoruje pracę poszcze-

źródła bezpo­średnio zasila pętle ogrzewania

nicznika temperatury powrotu (RTL) i jest

gólnych siłowników. Na rynku oferowane

podłogo­wego, podczas gdy w rozwiązaniu

przystosowany do współpracy z instalacją

są

z podmieszaniem ciecz grzewcza jest wstęp-

dwururową. Zasada działania jest następują-

zintegrowane z siłownikami, stosowane np.

nie przygotowana w grupie podmieszania,

ca: zawór termostatyczny z zamontowanym

w aplikacjach, które łączą w sobie funkcje

po czym przepływa do obwodów podło­

termostatem reguluje temperaturę pomiesz-

ogrzewania i chłodzenia realizowane w od-

gówki.

czenia; temperatura pętli ogrzewania płasz-

niesieniu do tego samego obiegu. Przykła-

Zawór RTL, montowany na powrocie,

czyznowego jest ograniczana niezależnie od

dowa praca takiej aplikacji może odbywać

ogranicza przepływ cieczy grzewczej tak,

zaworu termostatycznego przy użyciu zinte-

się w oparciu o dwa tryby. W trybie ogrze-

aby temperatura podłogi nie była zbyt wy-

growanego ogranicznika RTL. Armatura ta

wania gorący czynnik roboczy jest mieszany

soka. Jeżeli tempera­tura cieczy roboczej na

przeznaczona jest do zastosowania z grzej-

z czynnikiem powrotnym przy uwzględnieniu

powrocie jest za wysoka, za­wór RTL ograni-

nikami łazienkowymi o rozstawie podłączeń

zadanej temperatury, natomiast chłodzenie

50 mm, do instalacji o ciśnieniu do 10 barów

jest aktywowane sygnałem zewnętrznym.

i zakresie temperatury pracy 2–70°C.

Wraz z odebraniem takiego sygnału sterow-

a)

b) Sposoby mocowania rur ogrzewania podłogowego: a – do izolacji termicznej z folią metalizowaną za pomocą tackera, b – do izolacji termicznej poprzez wciśnięcie pomiędzy specjalne wypustki w izolacji

Fot. KAN

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

m.in.

sterowniki

stałotemperaturowe

W instalacjach ogrzewania podłogowego

nik zmieni kierunek pracy, a następnie zimny

z podmieszaniem woda zasilająca miesza

czynnik roboczy zostanie zmieszany z po-

się z powrotną i tym samym jej temperatura

wrotnym, uwzględniając alternatywną nasta-

jest obniżana do zadanego poziomu, jakiego

wę temperatury.

wymaga instalacja z uwzględnieniem bieżą-

Interesujące rozwiązanie stanowią ste-

cego zapotrzebowania na ciepło. Na potrzeby

rowniki realizujące funkcje regulatora pogo-

podmieszania montuje się termostatyczne lub

dowego z wbudowanym siłownikiem oraz

trójdrogowe zawory mieszające. Przy wybo-

sterownika temperatury do kotła. Urządzenia

rze odpowiedniego rozwiązania brane są pod

tego typu uwzględnia się w instalacjach wy-

uwagę potrzeby użytkowników w zakresie

korzystujących bezpośrednie obiegi grzew-

sterowania pętlami ogrzewania podłogowego.

cze i z zaworami czterodrogowymi. Dużym

Termostatyczne zawory mieszające to proste,

uznaniem cieszą się zintegrowane sterowniki

a zarazem tanie i skuteczne rozwiązanie, które

z siłownikami przeznaczone do regulacji sta-

montuje się w wodnym ogrzewaniu podłogo-

łotemperaturowej w temperaturze mieszczą-

wym. Zawory tego typu nie wymagają zasila-

cej się pomiędzy 5 a 95°C. Temperatura jest

nia energią elektryczną. Za pomocą pokrętła

ustawiana za pomocą prostego w obsłudze

wybiera się nastawę temperatury, a zawór za-

interfejsu z przyciskami i wyświetlaczem.

pewnia stałą temperaturę na wyjściu.

Odpowiednie wersje sterowników zapewniają

Bardziej złożonym rozwiązaniem, zapew-

stałą temperaturę przepływu z jednoczesnym

niającym podmieszanie w instalacji wodne-

utrzymaniem temperatury drugiego przepły-

go ogrzewania podłogowego, jest obrotowy

wu w określonym, zmiennym przedziale.

zawór trójdrogowy z siłownikiem. Przewaga

W efekcie zyskuje się regulację dwóch tem-

takiego systemu w porównaniu z instalacją

peratur.

www.ekspertbudowlany.pl

93

INSTALACJE

JAK DOBRAĆ UPS Michał Przybylski, inżynier wsparcia technicznego, EVER Sp. z o.o.

W dzisiejszych czasach, przy wszechobecnej elektronice, dość istotne jest zabezpieczenie się przed nagłymi i niekontrolowanymi przerwami w dostawach prądu, które mogą sparaliżować nasze codzienne życie oraz ich skutkami w postaci uszkodzenia posiadanego sprzętu elektronicznego. Najbardziej zalecanym sposobem zapewnienia poprawności zasilania urządzeń wrażliwych jest zastosowanie systemów zasilania gwarantowanego UPS.

W

przypadku zaniku lub nieprawi-

line-interactive działają podobnie jak UPS-y

dłowości

sieciowego,

VFD, ale mają dodatkowo regulator pozio-

zadaniem UPS-ów jest dostar-

mu napięcia wyjściowego (układ AVR – Au­

czenie energii do odbiorników (przy wykorzy-

tomatic Voltage Regulation). Mają zatem

staniu energii zgromadzonej w akumulato-

zdolność korekcji napięcia bez użycia energii

rach) w określonym czasie, niezbędnym do

z akumulatorów. Wykorzystując wewnętrzne

bezpiecznego, kontrolowanego zakończenia

układy funkcjonalne, sprowadzają wartość

realizowanych procesów, a często dodatko-

napięcia wyjściowego jak najbliżej wartości

wo poprawa jakości dostarczanego do od-

nominalnej. Zazwyczaj synchronizują prze-

biorników napięcia.

biegi komutowane przed zmianą trybu pra-

napięcia

Dobierając zasilacz UPS, należy odpowie-

cy. Ponadto zasilacze te mają krótsze czasy

dzieć sobie na pytanie, jaki rodzaj urządzeń

przełączenia na pracę bateryjną, a powrót

chcemy zabezpieczyć, określić moc pobiera-

na napięcie sieciowe odbywa się bez przer­

ną przez te urządzenia oraz jaki jest wyma-

wy w zasilaniu. W zdecydowanej większości

gany ich czas podtrzymania.

przypadków przy znamionowym obciążeniu zasilacze pracują w granicach 3–5 minut.

Jaki UPS?

UPS-y EVER serii POWERLINE GREEN 33/LITE/ PRO generują napięcie wyjściowe o najwyższych parametrach (VFI-SS-111)

Zasilacze UPS wykonane w topologii off-line

sie pracy, możemy to uzyskać dzięki dodat-

W przypadku przeciążenia lub uszkodzenia

(VFD), jako najprostsze i najtańsze rozwiąza-

kowym modułom bateryjnym, które można

elementów wewnętrznych bloków UPS-a sta-

nia, oferują najniższy poziom zabezpieczenia.

podłączyć na przykład do zasilaczy z serii

tyczny bypass automatycznie łączy odbiornik

W trybie pracy sieciowej realizowane jest za-

SINLINE RT XL.

z siecią zasilającą poprzez układ obejściowy.

silanie odbiorników niekondycjonowanym

Natomiast do zapewnienia bezawaryjnej

Zasilacze tego typu stosowane są do zasila-

napięciem sieciowym, załączanym przez

i bezprzerwowej pracy kotłów c.o., kominków

nia najbardziej wymagających pod względem

układ obejściowy, przejście do trybu pracy

z płaszczem wodnym lub innych układów au-

jakości energii odbiorników. Przykładowym

bateryjnej wiąże się z powstaniem kilku ms

tomatyki domowej służą zasilacze, które są

rozwiązaniem tego typu są UPS EVER PO-

przerwy w zasilaniu odbiorników. Zasilacze

do tego celu dedykowane. Takim przykładem

WERLINE GREEN 33 LITE oraz UPS EVER

w tej topologii często mają odkształcony od

jest seria zasilaczy ­SPECLINE AVR 700/

POWERLINE GREEN 33 PRO. Ważne jest

sinusoidalnego przebieg napięcia.

SPECLINE AVR PRO 700.

również to, że energia dostarczana w czasie

W bardziej

94

Jeżeli jednak zależy nam na dłuższym cza-

UPS-y EVER SPECLINE AVR/Pro AVR rekomendowane są przez wiodących producentów kotłów w Polsce jako niezbędny element poprawnie zaplanowanego systemu ogrzewania

rozwią-

Zasilacze on-line działają zupełnie inaczej –

normalnej pracy (sieciowej) przez UPS (on-li­

zaniach realizowana jest synchronizacja

zaawansowanych

realizowane jest w nich podwójne przetwarza-

ne) do odbiorników jest o lepszej jakości niż

wytwarzanego przebiegu z przywracanym

nie energii. Napięcie sieciowe doprowadzone

energia sieciowa, a zatem systemy zasilania

napięciem sieci. Przykładem zasilacza nale-

na wejście UPS zostaje wyprostowane w ukła-

gwarantowanego poprawiają warunki pracy

żącego do tej grupy może być UPS EVER

dzie prostowniczym, a następnie poprzez ma-

zasilanych urządzeń, a dodatkowo ograni-

ECO LCD, w którym dzięki panelowi LCD

gistralę stałonapięciową przekazane do fa-

czają ich negatywne oddziaływanie na sieć

oraz przyciskowi wielofunkcyjnemu można

lownika, gdzie jest przetwarzane na napięcie

zasilającą.

łatwo zarządzać jego dodatkowymi funkcjo-

przemienne o wysokiej jakości parametrach,

nalnościami.

którym podczas normalnej pracy zasilane są

W przypadku serwerów oraz komputerów

zabezpieczane odbiorniki, a jednocześnie do-

przetwarzających strategiczne dane i infor-

ładowywane są baterie. Zmiana trybu pracy

macje zdecydowanie zaleca się wykorzy-

z sieciowego na bateryjny i odwrotnie odbywa

stanie topologii line-interactive (VI). UPS-y

się całkowicie bezprzerwowo.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

www.ever.eu

INSTALACJE

JAK ZABEZPIECZYĆ

DACH I RYNNY PRZED OBLODZENIEM Przed nadejściem zimy warto przygotować i zabezpieczyć dom oraz jego otoczenie. Szczególną uwagę należy poświęcić dachowi oraz orynnowaniu, które w tym czasie będą najbardziej narażone na działanie niekorzystnych czynników atmosferycznych. Pomocne mogą w tym być elektryczne systemy przeciwoblodzeniowe, które mają również wiele innych zastosowań. Warto je zainstalować nie tylko w tych regionach, gdzie zimy bywają mroźne, długie i śnieżne.

dachu. Sterownik na podstawie wyników pomiarów uzyskanych z czujników załącza system grzejny jedynie w optymalnie dobranym czasie, zależnym od warunków atmosferycznych. Wykorzystując wyniki pomiarów wilgotności i temperatury, sterownik pozwala na zaoszczędzenie nawet 75% energii elektrycznej w stosunku do systemów jedynie z pomiarem temperatury. Dokładność pomia-

Rynny i rury spustowe Zimą na dachu problemem może być lód obciążający rynny, mogący nawet prowadzić do ich oberwania. Rozwiązaniem mogą tu być przewody grzejne, które chronią dach, rynny i rury spustowe przed zamarzającą wodą, gromadzącym się śniegiem oraz lodem. Mon-

rów środowiskowych przez czujniki współności – im chłodniej na zewnątrz, tym więcej

pracujące ze sterownikiem jest dużo większa

wydzielanego ciepła.

od analogowych czujników temperatury.

Czym kierować się podczas wyboru odpowiedniego systemu przewodów grzejnych?

sterownikiem mikroprocesorowym zapewnia wysoką funkcjonalność i niskie koszty eksploatacji. Pojedynczy sterownik najczęściej może współpracować z dwiema niezależny-

tuje się je za pomocą specjalnych klamer,

Najważniejsze, aby dobrać je odpowiednio

mi instalacjami grzewczymi. Czujniki można

a ich długość można dopasowywać w za-

do wymiarów całego orynnowania. Do rynien

podłączać w różnych konfiguracjach, uzysku-

leżności od potrzeb. Aby działały skutecz-

o mniejszej średnicy i rur spustowych nie

jąc niezależnie działające dwa systemy lub

nie, powinny być ułożone na całej długości

większych niż 80 mm trafniejszym wyborem

dwie strefy w jednym systemie. Dodatkową

odpływu wody, aż do momentu opuszczenia

będzie pojedyncza nitka przewodu stałoopo-

możliwością jest ustawienie priorytetu stref

instalacji rynnowej. W regionach, gdzie zimy

rowego. Należy jednak pamiętać, iż jest to

w zakresie jednego systemu. Jeżeli mamy na

są wyjątkowo srogie, zaleca się układanie

rodzaj okablowania, którego nie można ciąć

przykład dwa systemy: dachowy i gruntowy

dwóch równoległych rzędów przewodów.

w zależności od potrzeb. Dlatego przy jego

z dwoma czujnikami w każdym systemie, to

Na rynku dostępne są dwa rodzaje przewo-

zakupie dobrze jest zaplanować pewien za-

możliwe jest ustawienie wysokiego i niskiego

dów grzejnych do rynien: stałooporowe oraz

pas. W przypadku rynien o dużym przekroju,

priorytetu dla każdego czujnika w systemie.

samoregulujące. Te pierwsze charakteryzują

np. kwadratowym, znacznie lepiej sprawdzą

Dodatkowo należy pamiętać, aby projekt od-

się określoną mocą na metr, co przekłada się

się przewody samoregulujące. Zwiększona

powiedniego zasilania przewodów grzejnych

na stałą temperaturę. Drugie zaś są rozwią-

przepustowość, a co za tym idzie większa

i dobór zabezpieczeń powierzyć fachowcowi

zaniem bardziej uniwersalnym – rezystancja

średnica mogą jednak powodować koniecz-

posiadającemu odpowiednie uprawnienia.

tych kabli dobierana jest automatycznie do

ność zastosowania dwóch równoległych ni-

W ten sposób możemy uzyskać

temperatury otoczenia. Ich działanie można

tek przewodu grzejnego. Podwoi to co praw-

znaczne obniżenie kosztów

opisać na zasadzie odwrotnej proporcjonal-

da cenę, ale jednocześnie sprawi, że system

eksploatacji systemu

rynnowy zostanie odpowiednio ogrzany.

­grzejnego.

Sterowanie systemami przeciwoblodzeniowymi Systemy grzejne mogą być w pełni zautomatyzowane przez zastosowanie sterownika do przewodów stałooporowych lub przewodów samoregulujących. Na podstawie pomiaru temperatury i wilgoci powietrza sterownik sam określa konieczność samoczynnego włączenia systemu i rozmrażania danej powierzchni.

Sterownik

mikroprocesorowy

jest w pełni automatycznym urządzeniem elektronicznym. Działa w oparciu o pomiary dokonywane przez czujniki temperatury i wilgotności, umieszczone w terenie lub na

96

W rezultacie system przeciwoblodzeniowy ze

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

www.ekspertbudowlany.pl

Zdjęcia: Elektra

Elektryczne przewody grzejne montuje się w rynnach i na połaci dachowej, co na bieżąco zapobiega tworzeniu się nawisów śnieżnych i sopli oraz zamarzaniu wody w elementach orynnowania. Umieszcza się je wewnątrz rynien i rur spustowych.

Przewody nagrzewają się automatycznie jedynie w tych miejscach, w których temperatura spadnie do poziomu ustawionego na regulatorze. Przewodom nie grozi więc przegrzanie, dlatego mogą bez przeszkód stykać się i krzyżować.

WARTO WIEDZIEĆ Jakie wydatki można odliczyć przy sprzedaży nieruchomości?

Ministerstwo Finansów opublikowało ogólną interpretację podatkową wraz z listą wydatków, zmniejszających należny podatek od sprzedaży nieruchomości. Podatnik po sprzedaży nieruchomości powinien zapłacić 19-procentowy podatek od dochodu z jej sprzedaży. Wprawdzie w ustawie o PIT jest zapis o możliwości skorzystania z ulgi mieszkaniowej, ale „…nie zawiera definicji pojęcia »remont« oraz »budowa«, nie zawiera także odrębnego katalogu, który wskazywałby, które konkretnie wydatki i inwestycje mogą mieścić się w obrębie tych pojęć”. A taka sytuacja może prowadzić do różnej interpretacji przepisów zarówno przez organy skarbowe, jak i podatników.

Wątpliwości może budzić np. zakup i instalacja kuchenki gazowej – należy interpretować je jako wydatek na cel mieszkaniowy czy też zwykłe wyposażenie mieszkania.

Aby uniknąć nieporozumień i sporów, Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej wydał interpretację ogólną, wyjaśniającą wątpliwości w zakresie wydatków na cele mieszkalne wraz z listą tych wydatków.

Zgodnie z opublikowanym dokumentem MF, do skorzystania z ulgi mieszkaniowej „…uprawniony jest każdy podatnik, który na własne, niekomercyjne cele mieszkaniowe, dokona zakupu i instalacji m.in.: qq kuchenki gazowej lub gazowo-elektrycznej, płyty indukcyjnej, qq piekarnika, qq szafki stanowiącej element mocowania umywalki, qq oświetlenia, w tym taśm LED i oczek halogenowych, qq okapu, pochłaniacza, qq mebli konstrukcyjnie związanych z elementami budowlanymi, w tym tzw. mebli pod wymiar”. Źródło: www.gov.pl

Wzrost cen materiałów budowlanych przyspiesza

Inflacja nie oszczędziła materiałów do budowy oraz remontów domów i mieszkań, a liderem są płyty OSB – ocenia Grupa PSB Handel. Grupa PSB stale śledzi zmiany cen materiałów dla budownictwa oraz domu i ogrodu, podzielonych na 20 grup towarowych. Według ostatnich danych, w październiku br. ceny wszystkich tych materiałów w porównaniu do tego samego miesiąca 2020 r. wzrosły średnio o 20,5%. A największy wzrost odnotowano w grupie towarowej „Płyty OSB”, bo aż 101% rok do roku.

Spore podwyżki cen dotknęły też izolacje termiczne (wzrost o 54%) i suchą zabudowę (o 41%). Wzrosły też ceny materiałów z grup towarowych: „Dachy, rynny” – o 19%, „Otoczenie domu” – o 18%, „Instalacje, ogrzewanie” – o 16%, „Izolacje wodochronne” – o 15%, „Ściany, kominy” – o 14%, „Stolarka” – o 13%, „Oświetlenie, elektryka” oraz „Ogród i hobby”, „Narzędzia”, „Płytki, łazienki, kuchnie” – po 12% i „Wykończenia” –

ISSN 1730-1904 Nakład 15 000 egz.

Numer obejmuje okres wydawniczy listopad–grudzień

WYDAWCA: GRUPA MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. ul. Karczewska 18, 04-112 Warszawa tel. 22 512 60 99, faks 22 468 84 76 http://www.ekspertbudowlany.pl e-mail: redakcja@ekspertbudowlany.pl Redaktor naczelny: Joanna Korpysz-Drzazga jkorpysz@ekspertbudowlany.pl Sekretarz redakcji: Monika Mucha, mmucha@medium.media.pl

98

EKSPERT BUDOWLANY

nr 6/2021

o 11%. Na końcu listy znalazły się grupy: „Chemia budowlana” – wzrost o 9%, „Farby, lakiery” – o 8%, „Wyposażenia, AGD” – o 8%, „Motoryzacja” i „Dekoracje” – po 7% oraz „Cement, wapno” – o 6%.

Tylko w tym roku w okresie styczeń–październik, w porównaniu do tych samych miesięcy 2020 r., widać duże wzrosty cen materiałów budowlanych. Tu także przodują płyty OSB – wzrost o 28% i izolacje termiczne – o 27%. Dalej znalazły się grupy: „Sucha zabudowa – wzrost o 27%, „Dachy, rynny” – o 13%, „Instalacje, ogrzewanie” – o 11%, „Oświetlenie, elektryka” – o 9%, „Narzędzia”, „Izolacje wodochronne” i „Ogród i hobby” – po 7%, „Wykończenia”, „Stolarka”, „Otoczenie domu” i „Płytki, łazienki, kuchnie” – po 6%, „Motoryzacja” i „Wyposażenia, AGD”, „Chemia budowlana” i „Cement, wapno” – po 5%, „Farby, lakiery” – o 4%, „Dekoracje” – o 3% oraz „Ściany, kominy” – o 1%. Źródło: PSB

Współpracownicy: Damian Czernik, Magdalena Ćwikła, Waldemar Joniec, Karol Kuczyński, Maciej Rokiel, Joanna Ryńska, Jacek Sawicki, Krystyna Stankiewicz, Elżbieta Wysowska REKLAMA I MARKETING: tel. 22 810 25 90, 810 28 14 Dyrektor ds. reklamy i marketingu: Joanna Grabek, tel. 600 050 380, jgrabek@medium.media.pl Reklama: Małgorzata Semenowicz tel. 606 276 634, msemenowicz@medium.media.pl KOLPORTAŻ I PRENUMERATA: tel./fax 22 810 21 24 Kierownik działu logistyki: Aneta Cartailler, acartailler@medium.media.pl Specjalista ds. promocji: Katarzyna Masna, kmasna@medium.media.pl Specjalista ds. dystrybucji: Aneta Cartailler, acartailler@medium.media.pl Projekt graficzny: Łukasz Gawroński DRUK: Zakłady Graficzne Taurus Stanisław Roszkowski Sp. z o.o. ul. Kazimierów 13, 05-074 Halinów

www.ekspertbudowlany.pl

INDEKS FIRM

Archipelag

63

Atlas

65

Bauder

44

De Dietrich

55

Elektra

97

ETI Polam

82–85, 100

Ever

94, 95

FAKRO

39

Ferro

23

Fischer

2

Geberit

17

Gerda

62

Gipsar

11

iBet

99

Joniec

5

Krispol

36, 37

Leroy Merlin

12, 13

Marma

79

mdm NT

77, 80, 81

Merazet

50

merXu

1, 3, 32, 33

Milwaukee

69, 74, 75

Optigrün

45

Renoplast

73

Schöck

67

Siniat

61

Sonel

51

Steinbacher

46

Styropmin

91

Tegola

47

Termocent

49

Torggler

29

VELUX

43

Viessmann

53

Weidmüller

89

Wszelkie prawa zastrzeżone © by GRUPA MEDIUM Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji tekstów.

Nie zwraca materiałów niezamówionych. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam, ogłoszeń i artykułów sponsorowanych zamieszczanych na łamach dwumiesięcznika „Ekspert Budowlany” oraz ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyn.

ZDJĘCIE NA OKŁADCE: GEBERIT

GRUPA MEDIUM jest członkiem Izby Wydawców Prasy

iBet sp z o.o. ul. Jagiellońska 88, 00-992 Warszawa tel.: 600 445 449, 888 443 446 e-mail: maciej.pasturczak@ibet.com.pl

www.ibet.com.pl

Taśma uszczelniająca do przerw roboczych iFLEX – innowacyjne rozwiązanie do nowoczesnego budownictwa

Specyfikacja Techniczna: PN-EN 14909:2012, Elastyczne wyroby wodochronne, wyroby z tworzyw sztucznych i kauczuku do poziomej izolacji przeciwwilgociowej Definicje i właściwości: Taśma uszczelniająca iFLEX, wykonana z membrany polietylenowej, moletowana, laminowana jednostronnie (iFLEX singiel) lub obustronnie specjalną powłoką adhezyjną (iFLEX double).

Taśma wykonywana jest również z funkcją wymuszenia rys w ścianach i płytach fundamentowych (iFLEX WR). Specjalna powłoka jest zabezpieczona folią, podzieloną na dwie części. Dzięki czemu możliwe jest jej późniejsze usunięcie. Poprzez zastosowanie specjalnej powłoki taśma iFLEX łączy się doskonale z zaprawą murarską.

Taśmę uszczelniającą iFLEX stosuje do uszczelniania przerw roboczych w konstrukcjach monolitycznych – w miejscu połączenia płyty i ścian w celu zabezpieczenia konstrukcji przed migracji wody z jednej części konstrukcji do drugiej i niedopuszczenia do przedostawania się wody do wnętrza konstrukcji.

Sposób układania: • układanie pionowo przed wylewaniem mieszanki betonowej na konstrukcji zbrojenia, montaż za pośrednictwem metalowych strzemion, • układanie pionowo w warstwie świeżej mieszanki betonowej.

Warunki układania: Membranę iFLEX należy układać w warunkach umożliwiających normalne prace murarskie, nie należy układać przy temperaturze poniżej -5°C. Warunki stosowania: Wykonanie ochrony przeciwwilgociowej za pomocą taśmy iFLEX powinno się odbyć według projektu technicznego sporządzonego zgodnie z obowiązującymi przepisami budowlanymi. Łączenie: Części iFLEX należy łączyć ze sobą przez warstwę adhezyjną, dodatkowo zabezpieczając spinkami zaciskowymi metalowymi.

Należy stosować zakład o minimalnej szerokości 10 cm.

Przechowywanie: iFLEX należy przechowywać przed użyciem na budowie w oryginalnym opakowaniu, chroniąc przed działaniem promieni słonecznych.