Magazyn
ISSN 1730-1904
www.ekspertbudowlany.pl
czytaj pobierz on-line bezpłatnie
Biały czy szary styropian
Jaki tynk Pompy ciepła – czy to się opłaca?
e n z c e i p z Be
WNĘTRZA
.
.
na elewację
BUDOWA
INSTALACJE
.
OGRODY
BEZPŁATNY
2/2016 (62)
BRAMY
GARAŻOWE
89 produktów i nowości
Jasne, że to będzie dobry projekt. System VELUX do płaskiego dachu VELUX oferuje najszerszą na rynku gamę rozwiązań – okna, wyłazy, klapy dymowe i akcesoria – do zastosowania w różnych typach dachów płaskich. To wyjątkowo estetyczne i spójne wizualnie rozwiązania, które można stosować w jednym pomieszczeniu. Wykorzystaj w swoich projektach rozwiązania, które łączą w sobie funkcjonalność, atrakcyjne ceny i doskonałą jakość. Dowiedz się więcej oraz pobierz biblioteki i detale CAD na stronie: www.velux.pl/architekci
VELUX – miej to w planie!
Płyta dachowa
Kingspan RT
Tradycyjny wygląd, nowoczesna technologia
KS1000 RT to dachowa płyta warstwowa z rdzeniem izolacyjnym z pianki IPN oraz profilacją tradycyjnej dachówki.
Obejrzyj wideo
Zastosowanie Kingspan RT
Płyty Kingspan Roof Tile mogą być stosowane do pokryć dachowych prawie wszystkich rodzajów budynków, a w szczególności budynków biurowych, administracyjnych, szkół i budynków mieszkaniowych. Ze względu na tradycyjny wygląd są odpowiednie do stosowania zarówno w miastach, jak i w regionach wiejskich, na wszystkich typach dachów o nachyleniu większym niż 21% (12°).
Zalety systemu
System składany
Tradycyjny wygląd, nowoczesna technologia Bardzo dobra izolacyjność cieplna: współczynnik U = 0,22 W/(m².K) dla gr. 100 mm Bezpieczeństwo pożarowe – ognioodporny rdzeń FIREsafe IPN Łatwość montażu – jeden element, mały ciężar Szerokość krycia 1 m, długość do 15 m, różne grubości i kolory Długi okres eksploatacji – nawet do 50 lat Jedna kompleksowa gwarancja na cały system
Szybkość montażu Kompletny prefabrykowany produkt – do 50% szybszy montaż oraz możliwość wcześniejszego rozpoczęcia prac wewnątrz budynku (wykończeniowych). Płyty dachowe RT mogą być instalowane wyłącznie przy użyciu standardowych narzędzi ręcznych. Nie ma problemu z pękaniem pojedynczych dachówek w czasie montażu. Montowane bezpośrednio do konstrukcji dachu, bez zbędnej warstwy hydroizolacji oraz warstwy izolacji termicznej. Płyta ta zapewnia szybki montaż, inżynierską dokładność, świetną izolacyjność i wysoką jakość. Jest mocowana bezpośrednio do konstrukcji dachu i nie wymaga dodatkowych izolacji oraz systemu łacenia jak dla blachodachówek, wystarczy system płatwi, co daje możliwość dużych oszczędności na konstrukcji dachu. Na grafice powyżej przedstawiono porównanie całkowitych kosztów 1 m2 dachu z użyciem płyt RT i dachu tradycyjnego z izolacją z wełny.
Jak widać za użyciem płyt Kingspan RT przemawiają nie tylko walory użytkowe, ale też ekonomiczne. Po uwzględnieniu wszystkich kosztów, materiałów i ich montażu, okazuje się, że wybierając płytę warstwową RT, zyskujemy około 10%. Szczegóły tego wyliczenia przestawione zostały w krótkiej animacji, która jest dostępna na naszej stronie internetowej: www.plyty-warstwowe.kingspan.pl
ul. Przemysłowa 20 27-300 Lipsko t: 48 378 31 00 f: 48 378 13 30 info@kingspan.pl www.kingspan.pl
W NUMERZE NOWOŚCI
6
WNĘTRZA Ciepła, zimna, neutralna – jak wybrać odpowiednią barwę światła? Zanim pomalujesz, napraw i wygładź
8 10
BUDOWA Jaki styropian na elewację – biały czy szary?
12
Styropiany, które mogą więcej
14
Elewacyjne tynki cienkowarstwowe
16
Wapno – materiał naturalny, zdrowy i uniwersalny
20
Jak dobrać płyty warstwowe
22
Bezpieczne bramy garażowe
26
Przegląd bram garażowych
29
Poprawnie zaizolowane fundamenty
34
Systemy natryskowej pianki poliuretanowej – efektywna izolacja fundamentów
35
Wybieramy system rynnowy – o co najczęściej pytają kupujący?
36
Okna do dachów płaskich
40
Co składa się na dobre okno
44
Zanim pomalujesz, napraw i wygładź
Elewacyjne tynki cienkowarstwowe
INSTALACJE Czy kominek może ogrzać dom
46
Jak prawidłowo zaizolować kominek
48
Jak będziemy ogrzewać nowe budynki
50
OGRODY Projekt i fundament – pierwszy krok do idealnego ogrodzenia
58
Nawierzchnie z kostki brukowej – zasady prawidłowego układania 62 Relaks na tarasie i w ogrodzie
65
*** Warto wiedzieć, Indeks firm
66
Projekt i fundament – pierwszy krok do idealnego ogrodzenia
Chcesz zobaczyć więcej zdjęć lub filmów dotyczących poruszanych w numerze tematów, szukaj ikonek w artykułach i oglądaj na smartfonie lub tablecie.
4
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
NOWOŚCI
NOWY FORMAT PŁYTEK GRESOWYCH Grupa Paradyż wprowadziła na rynek kolekcje płytek gresowych w nowatorskim na polskim rynku formacie – 75×75 cm. Premierowe linie w tym formacie to: Optimal, Adana, Menfi, Trakt oraz Scratch. Kolekcje uzupełniają modularne płytki bazowe 25×75 oraz 37,3×75 cm, a także unikatowe dekoracje cięte. Wszystkie zrealizowane są w technologii rektyfikowanego gresu szkliwionego. Można je więc stosować zarówno na ściany, jak i podłogi w różnych pomieszczeniach, także na zewnątrz.
NAPĘD DO DRZWI WEWNĘTRZNYCH Napęd PortaMatic do drzwi wewnętrznych firmy Hörmann poprawia jakość życia osób niepełnosprawnych, a w pewnych sytuacjach także osobom w pełni sprawnym ułatwia życie. Umożliwia on bowiem automatyczne otwieranie i zamykanie drzwi za pomocą nadajnika, wewnętrznego sterownika radiowego lub bezdotykowo, za pomocą czujnika zbliżeniowego. Tym samym nadajnikiem lub wewnętrznym sterownikiem można także sterować zintegrowanym oświetleniem LED oraz sygnalizacją akustyczną, które zapewniają dodatkowy komfort i bezpieczeństwo. Napęd może otwierać drzwi częściowo lub na oścież oraz zatrzymywać je w danym położeniu przez określony czas, np. w celu przewietrzenia pomieszczenia. Może też pełnić funkcję samozamykacza. PortaMatic wyposażony jest w różne funkcje, z których można korzystać w zależności od indywidualnych potrzeb. Jeden nadajnik lub sterownik radiowy daje możliwość obsługiwania maksymalnie czterech funkcji. Istnieje także możliwość indywidualnej regulacji i łączenia wszystkich trybów pracy. Napęd PortaMatic łagodnie otwiera i zamyka drzwi, a przy tym pracuje bardzo cicho i bezpiecznie. Jego atutem jest też minimalne zużycie prądu oraz prosty montaż. Napęd został nagrodzony Złotym Medalem MTP na targach BUDMA 2016.
BIAŁA FARBA ODPORNA NA SZOROWANIE Nowa, ulepszona farba lateksowa Akrylit W Plus
Ogrodzenie modułowe Roma firmy Joniec to system, który
marki Dekoral przeznaczona jest do dekoracyjne-
wpisuje się w aktualne trendy w architekturze. Nowoczesne
go malowania ścian i sufitów wewnątrz pomiesz-
ogrodzenie składa się z elementów o prostym, geometrycz-
czeń. Farbę wyróżnia pięć razy większa wytrzy-
nym kształcie. Prostota i elegancja ogrodzenia współgra-
małość na szorowanie niż standardowe farby.
ją z nowoczesną architekturą domów. Ogrodzenie to może
Jednolita powłoka maskuje niedoskonałości ma-
przypaść do gustu osobom lubiącym minimalizm i prosto-
lowanej powierzchni. Właściwości fizykochemicz-
tę w designie.
ne farby sprawiają, że malowane nią podłoże uzyskuje śnieżnobiały, matowy efekt wykończenia. Dodatkowo wysoko gatunkowa dyspersja umożliwia prawidłową mikrowentylację powierzchni, dlatego farba Akrylit W Plus nadaje się także do renowacyjnego malowania wnętrz. Aktywne substancje wybielające i rozjaśniające zawarte w farbie sprawiają, że jest ona odporna na promieniowanie UV oraz nie żółknie z upływem czasu; producent gwarantuje 5 lat trwałości bieli. Wygodna i prosta aplikacja, także za pomocą natrysku hydrodynamicznego, pozwala uzyskać bardzo dobre krycie, nawet przy zastosowaniu tylko jednej warstwy farby (przy przemalowaniu ścian i sufitów białych, bez plam oraz przebarwień). Czas schnięcia: 2 godz.; wydajność przy jedynej warstwie: do 14 m2/l; zalecana liczba warstw: 1–2; pojemność opakowania: 1, 3, 5, 10, 15 l.
6
OGRODZENIE NOWOCZESNYCH DOMÓW
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
NOWOŚCI
POLSKA SZTUKA DLA KAŻDEGO
KOLOROWE UMYWALKI Umywalki Artis firmy Villeroy & Boch zyskały nowe oblicze. Ceramika ma teraz nowe kolory: odcienie pudru, mięty, głębi oceanu, cytryny lub węgielnej czerni – w sumie 15 tonów inspirowanych porami roku, naturą i Paryżem. Nowe kolory umywalek Artis zaprojektowała niemiecko-duńska projektantka Gesa Hansen. Każdy z czterech nowych kolorów ma trzy stopnie intensywności. Kolor zielony dostępny jest w odcieniu mięty, zielonej herbaty i cedru; kolor żółty – słodkich makaroników, cytryny i musztardy; kolor różowy – pudru, tiulu i płatków róży; kolor niebieski – mglistego lub mroźnego błękitu oraz głębi oceanu. Ponadto w kolekcji pojawiły się: barwa jasnoszarego księżyca, ciemnoszarego lnu oraz węgielnej czerni. Nowe umywalki Artis na zewnątrz pokryte są jedwabnomatowym kolorem, a od wewnątrz wykonane z błyszczącej białej ceramiki. Na kolekcję składają się cztery geometryczne kształty: okrągły, owalny, prostokątny i kwadratowy. Ich forma została osiągnięta dzięki zastosowaniu innowacyjne-
Wybrane dzieła najwybitniejszych polskich
go materiału o nazwie TitanCeram. To dzięki niemu ceramika ma niepowtarzalne kształty, precy-
grafików, malarzy i ilustratorów: Joanny Con-
zyjne formy, bardzo cienkie ściany i smukłe, dokładnie zarysowane krawędzie.
cejo, Dominika Jasińskiego, Jana Feliksa Kallwejta, Wiesława Wałkuskiego oraz Stanisława Wyspiańskiego zdobią różnego rodzaju przedmioty użytkowe, które od 4 kwietnia są dostępne w salonach Empik.
Dzieła wielkich mistrzów od lat inspirują projektantów mody i designerów. Dzięki temu prace znanych artystów pojawiają się nie tylko na pamiątkach z muzealnych sklepików,
KOLOROWE PRALKI I SUSZARKI
zdobią także kreacje na wybiegach, codzien-
Firma Gorenje, słoweński producent sprzętu
bardziej innowacyjnymi rozwiązaniami są jed-
nie używane sprzęty czy podręczne drobiazgi.
AGD, słynie z tego, że przykłada dużą wagę do
nak inteligentne tryby prania SensorCare. Do-
Teraz polska sztuka może dotrzeć do szersze-
wzornictwa swoich urządzeń. Współpracuje od
stępne są cztery takie tryby: NormalCare,
go grona odbiorców. Obrazy wybitnych pol-
wielu lat ze znanymi i cenionymi projektantami.
EcoCare, TimeCare i AllergyCare, które zosta-
skich tworców ozdobią m.in. notesy, kubki, lu-
Przykładem tego jest choćby ostatnia linia urzą-
ły zoptymalizowane w taki sposób, aby zapew-
sterka i torby.
dzeń Gorenje by Starck. Nowością w ofercie są
nić doskonały rezultat prania i odpowiednią pie-
pralki i suszarki dostępne w kolorach: czerwo-
lęgnację bielizny.
nym, pomarańczowym i aluminiowym.
Kolorowe suszarki Gorenje to najnowsza tech-
Kolorowe pralki poza pięknym wyglądem kryją
nologia SensorIQ. Inteligentna technologia au-
w sobie także najnowszą technologię. Wszyst-
tomatycznie dostosowuje proces suszenia w za-
kie mają klasę energetyczną A+++, wsad do
leżności od wybranego programu, rodzaju
7 kg, wirowanie 1400 obrotów na minutę. Naj-
bielizny i wymaganego stopnia suchości.
W ramach Empik Art od trzech lat tworzone są kolekcje przedmiotów użytkowych zdobionych obrazami znanych grafików, malarzy i ilustratorów. Pojawiają się także przedmioty przedstawiające obrazy wybitnych klasyków. Dotychczas w seriach ukazały się prace m.in.: Bożki Rydlewskiej, Beaty Murawskiej, Józefa Wilkonia, Włodzimierza Szpingera, Joanny Sarapaty, Andrzeja Pągowskiego czy Rafała Olbińskiego. Opracowano na podstawie informacji od firm. Zdjęcia: serwis prezentowanych firm
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
7
WNĘTRZA Dzięki zastosowaniu lamp LED można skomponować wystrój świetlny wnętrz między innymi poprzez dobór odpowiedniej barwy światła. Dzięki temu mamy wpływ nie tylko na atmosferę pomieszczeń, ale także na nasze samopoczucie.
CIEPŁA, ZIMNA,
NEUTRALNA
Fot. Pol-Lighting
jak wybrać odpowiednią barwę światła?
Kupno żarówki jest pozornie proste – powinniśmy jednak uważać, jeśli zależy nam na oświetleniu dopasowanym do naszych potrzeb. Na opakowaniach lamp LED jest wiele pomocnych informacji, a szczególną uwagę należy zwrócić na temperaturę barwową. Paleta barw strumienia światła
gooszczędne źródła światła, jedyne udostępnione obecnie do sprzedaży, oferują zarówno ciepłe, jak i chłodne barwy. Wybór powinien zależeć od miejsca, w którym lampa będzie wykorzystywana.
posiadającym wyższą temperaturę barwową
Światło ma swoją temperaturę mierzoną w stopniach Kelwina. Zależnie od niej strumień świetlny ma paletę barw od ciepłej, poprzez chłodną, do zimnej. Tradycyjne żarówki generowały oświetlenie o wartości 2700 Kelwinów, dając dobrze wszystkim znane, ciepłe i przytulne światło. Technicznie rzecz ujmując, drut wolframowy zawarty w żarówce rozgrzewał się do takiej właśnie temperatury. Energooszczędne lampy LED czy świetlówki są natomiast nadal niesłusznie kojarzone raczej ze światłem chłodnobiałym lub nawet niebieskim, czyli
Światło kreuje nastrój
(4000 i więcej Kelwinów). Podobne skoja-
Urządzając mieszkanie, powinniśmy pamię-
rzenia nie są jednak uzasadnione, bo ener-
tać, aby właściwe rozplanowanie oświetlenia
Temperatura barwowa 2700 K – intymny nastrój – przyjazna atmosfera – wypoczynek, spokój – harmonia
3000 K 3500 K 4000 K – łagodne – zachęcające – czyste, – ciepłe – nienachalne schludne – przyjazne – bardziej – atmosfera – relaks dynamiczne nowoczesności – skupienie i praca
PONIŻEJ 3300 K CIEPŁE
5000 K 6500 K – jasne – barwa zimna – pobudza- – światło jące dzienne, jak – typowo w pełnym dynasłońcu miczne
3300 K NEUTRALNE
5200 K ZIMNE
Temperatura barwowa wyrażana jest w stopniach Kelwina [K]. Określa zarówno światło naturalne, jak i sztuczne. Im wyższa temperatura barwowa, tym chłodniejsza biel, a im mniej Kelwinów, tym światło jest cieplejsze.
Fot. Pol-Lighting
8
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
WNĘTRZA Współczynnik oddawania barw O jakości oświetlenia wiele mówi również współczynnik oddawania barw, który wskazuje, w jakim stopniu źródło światła odzwierciedla kolory. Ciepła barwa światła podkreśla np. kolor żółty i czerwony, natomiast zimne kolory lepiej wyglądają oświetlone światłem chłodnym. Informacja o wartości współczynnika oddawania barw również znajduje się na opakowaniach lamp. Wskaźnik przyjmuje 100 jako najwyższą wartość dla światła naturalnego. Im wyższy jest współczynnik, tym lepsze oddawanie barw, przy czym nie powinien on wynosić mniej niż 80 w pomieszczeniach, w których Fot. Pol-Lighting
pracujemy czy po prostu przebywamy. Otoczenie postrzegamy głównie za pomocą wzroku, dlatego bardzo istotne jest, aby
traktować jako jeden z priorytetów. Barwa
mat. Oświetlenie wpływa także na nasz rytm
było ono właściwie oświetlone. Jak światło
światła tworzy bowiem nastrój pomieszczeń,
okołodobowy, czyli pewien cykl funkcjonowa-
może oszukiwać zmysły, pokazuje chociażby
wpływa na ich estetykę, sprzyja odpoczynkowi
nia organizmu.
przykład tzw. lamp mięsnych, stosowanych
lub motywuje do działania. Nie bez powodu
Jeśli planujemy zakup źródła światła do
w sklepowych ekspozycjach wędlin czy mięs.
romantyczne wieczory odbywają się zazwyczaj
sypialni lub salonu, gdzie będziemy odpoczy-
Specjalnie dobrane świetlówki nadają cie-
przy świetle świec lub w blasku kominka. Aż
wać i wyciszać się po ciężkim dniu w pracy,
płym barwom przejaskrawione odcienie, któ-
ciężko wyobrazić sobie parę oświetloną chłod-
powinniśmy zadbać o ciepłą barwę światła,
re sprawiają, że produkt wygląda atrakcyjniej.
nym światłem halogenowym.
która będzie pomagać w relaksie. Kiedy zaś
Przy wyborze barwy światła pomocna bę-
Światło ma bardzo duży wpływ na to,
potrzebujemy bodźców świetlnych sprzyjają-
dzie załączona tabela widoczna na poprzed-
w jaki sposób kreujemy otoczenie czy cho-
cych aktywności, a nawet kreatywności, wte-
niej stronie.
ciażby wnętrze domu. Dobór odpowiedniego
dy w pomieszczeniu musimy zadbać o wyższą
oświetlenia może wyeksponować kolory we
temperaturę barwową oświetlenia. Informacje
Związku Producentów Sprzętu
wnętrzu, nadać mu odpowiedni nastrój i kli-
o niej znajdziemy na opakowaniach lamp LED.
Oświetleniowego „Pol-Lighting”
Opracowano na podstawie materiałów
JAKIE GNIAZDA I ŁĄCZNIKI WYBRAĆ? Pojedyncze czy podwójne? Rozwiązaniem, które najczęściej spotyka się w polskich domach, są klasyczne gniazda pojedyncze i podwójne. Aby spełnić wymogi bezpieczeństwa, muszą one mieć styk ochronny w postaci bolca lub dwóch styków umieszczonych po bokach. Gniazda pojedyncze najlepiej stosować w miejscach, w których nie ma konieczności podłączania wielu urządzeń jednocześnie. Wszędzie tam, gdzie równolegle korzystamy z różnych sprzętów, np. nad blatem kuchennym czy w domowym biurze, warto postawić na gniazda podwójne, potrójne Euro lub też kilka modułów umieszczonych w ramce wielokrotnej. Dzięki temu nie trzeba będzie odłączać ekspresu do kawy, gdy zechcemy korzystać z miksera czy stosować przedłużaczy i rozgałęźników do podłączenia sprzętu komputerowego. Jeśli w domu są małe dzieci, warto wybrać gniazda z przesłonami torów prądowych – takie zabezpieczenie uniemożliwi maluchom włożenie palców do kontaktu. Z uziemieniem czy bez? Jedno z najczęstszych pytań, jakie stawiają sobie osoby wymieniające osprzęt elektryczny, dotyczy konieczności montażu gniazdek z uziemieniem. Tego typu modele oferują wyższy poziom bezpieczeństwa od klasycznych gniazd i zapewniają ochronę przed porażeniem. Gniazda z uziemieniem warto stosować przede wszystkim tam, gdzie podłączane są urządzenia o dużej mocy, np. sprzęt RTV, AGD, komputer lub elektronarzędzia. Najczęściej stosowanymi gniazdami z tej kategorii są modele z uziemieniem kołkowym, schuko, IP44 oraz DATA. Te ostatnie przygotowane są specjalnie z myślą o podłączeniu komputera i innych urządzeń, w których zgromadzone są ważne dla użytkownika dane. Klasyczne czy bryzgoszczelne? W pomieszczeniach o dużej wilgotności lub w miejscach narażonych na ryzyko zalania warto postawić na gniazda bryzgoszczelne. Tego typu modele mają specjalną klapkę, która zabezpiecza gniazdo przed zachlapaniem i tym samym podnosi poziom bezpieczeństwa użytkowników. Jeśli gniazdo ma być zamontowane w pobliżu umywalki, zlewu czy wanny oraz wszędzie tam, gdzie gromadzi się dużo pary wodnej, bezwzględnie powinno to być gniazdo bryzgoszczelne. Jakie wzornictwo? Na rynku dostępne są łączniki z ramką wykonaną na przykład ze skóry, metalu, łupka naturalnego, drewna czy polerowanego betonu. Odpowiednio dobrane mogą stanowić oryginalną dekoracją, harmonizującą z aranżacją wnętrza.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
Fot. Hager
Fot. Ospel
9
Fot. Śnieżka
WNĘTRZA
Zanim pomalujesz,
NAPRAW I WYGŁADŹ Nawet najwyższej jakości farba na nierównych powierzchniach będzie wyglądać mało estetycznie. W nowoczesnym budownictwie gładkie ściany to już standard, a wszelkie nierówności czy struktury są wynikiem świadomych zabiegów dekoracyjnych. Nieco inaczej jest w przypadku starszych budynków, gdzie zdarza się, że stan podłoża pozostawia wiele do życzenia. Gładzenie ścian i sufitów uchodzi za czynność trudną, którą powinni wykonywać specjaliści. Samodzielne naprawienie pęknięć i ubytków oraz wyrównanie podłoża – choć pracochłonne – można jednak w niektórych przypadkach wykonać samodzielnie. Etapy czynności i potrzebne narzędzia
podłoże głęboko penetrującym preparatem gruntującym. Bardzo ważna jest kontrola stanu podłoża pod względem przyczepności. Dlatego pomocne będzie przeprowadzenie testu. Na powierzchni dokonujemy delikatnych nacięć powłoki w postaci krzyżujących się pionowych i poziomych linii. Do naciętego miejsca przyklejamy taśmę malarską i po chwili energicznie ją zrywamy. Gdy większość farby odspoi się od podłoża, należy mechanicznie ją usunąć ze ścian i dokładnie oczyścić pod-
wystarczy potrzeć je dłonią. Jeśli nie pozosta-
łoże. Jeżeli wymalowanie dobrze trzyma się
ną na niej ślady, wszystko jest w porządku.
powierzchni tynku, wystarczy umyć je wodą z dodatkiem mydła malarskiego.
Pierwszym krokiem w pracach naprawczych jest zgromadzenie niezbędnych narzędzi i ma-
Kolejny etap to gruntowanie ścian. Najle-
teriałów. Potrzebne będą: pędzel ławkowiec
piej wybrać preparat przeznaczony do wyro-
lub wałek do gruntowania, małe szpachelki
bów, które będziemy później nakładać. Po
i paca ze stali nierdzewnej do nakładania
aplikacji i wyschnięciu gruntu przychodzi czas
mas szpachlowych oraz duże wiadro do ich
na naprawę wszelkich rys, spękań i ubytków,
przygotowania. Na liście zakupów nie może
Zabezpieczenie narożników ścian
zabraknąć również preparatu gruntującego, gładzi oraz taśmy i folii malarskiej. Te ostat-
np. po gwoździach czy kołkach rozporowych. W zależności od rodzaju tych uszkodzeń, trzeba dobrać odpowiedni produkt. Do szyb-
nie posłużą do zabezpieczenia mebli i podłóg
kiej naprawy rys oraz ubytków po kołkach
w pomieszczeniu. Przed rozpoczęciem pracy
sprawdzi się specjalna szybkoschnąca masa
warto okryć folią wszystkie powierzchnie,
naprawcza. Aby uzyskać w pełni satysfakcjo-
których nie będziemy remontować i dla pew-
Naprawa rys i pęknięć
ności przykleić ją do ściany papierową taśmą malarską.
nujący efekt, warto wyrównać też wszystkie naroża za pomocą aluminiowych narożników.
Szybsza i mniej uciążliwa praca
Następnie oceniamy stan podłoża. Przeznaczone do szpachlowania powierzchnie powinny być mocno związane, suche, pozba-
Gdy podłoże jest przygotowane, można przy-
wione zatłuszczeń, wolne od kurzu. Gdy re-
stąpić do jego wyrównania. W przypadku
montujemy mieszkanie, ściany zwykle są już
wygładzania większych powierzchni dobre
pomalowane. Dlatego należy skontrolować
rozwiązanie stanowi wykorzystanie atrybutu
również jakość wymalowania. Aby sprawdzić, czy pokryte farbą ściany nie są skredowane,
10
W przeciwnym razie należy zagruntować
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
Fot. Śnieżka
www.ekspertbudowlany.pl
Naprawa większych ubytków
gładzi, jakim jest bezpyłowa obróbka. Producenci oferują tego typu gładzie, które obrabia
WNĘTRZA się na mokro. Przed zastosowaniem należy
gdyż ogranicza rozwój grzybów i pleśni dzię-
odpowiednio przygotować produkt. W tym
ki swoim właściwościom dezynfekującym.
celu miesza się go z wodą w proporcjach za-
Wyrób aplikuje się zgodnie z zaleceniami
lecanych przez producenta, umieszczonych
producenta, umieszczonymi na opakowaniu
na opakowaniu. Gładź należy wymieszać
wyrobu. Również w tym przypadku możliwa
dokładnie, najlepiej za pomocą wolnoobroto-
jest obróbka na mokro, bez konieczności szli-
wej elektrycznej mieszarki lub wiertarki za-
fowania i uciążliwego pyłu.
opatrzonej w mieszadło do gładzi gipsowych.
W starszych budynkach, gdzie powierzch-
Ewentualne grudki mogą utrudnić rozprowa-
nie ścian są na tyle nierówne, że wymagają
dzenie wyrobu i uzyskanie idealnej gładko-
bardzo dużych nakładów pracy, można za-
ści. Gładź nanosimy na ścianę pojedynczymi
stosować płyty gipsowo-kartonowe. Są one
warstwami grubości około 3 mm, długimi,
łatwe w obróbce, a ze względu na stosunkowo
płynnymi ruchami.
duże rozmiary umożliwiają szybkie pokrycie podłoża. Można je przykleić do ściany od-
szpachelkę lub pacę ze stali nierdzewnej.
powiednim klejem, np. gipsowym, którego Fot. Śnieżka
Do aplikacji gładzi należy wykorzystać Narzędzia należy utrzymywać w czystości, gdyż wszelkie zanieczyszczenia mogą negatywnie odbić się na efektach całej pracy. Gładzie tzw. bezpyłowe wyróżniają się też
używamy zgodnie z zaleceniami producenta. Płyty spoinuje się następnie przeznaczonym do tego celu produktem.
Aplikacja gładzi
Gdy wygląd ścian w domu lub mieszkaniu
aplikacją tzw. mokre na mokre, czyli umożli-
wygładzić zwilżoną warstwę metalową pacą.
odbiega od ideału, ich wygładzenie pomoże
wiają naniesienie dwóch warstw wyrobu bez
Ważne, aby wodę aplikować równomiernie,
nadać im estetyczny wygląd i stworzy dobry
konieczności pełnego wyschnięcia pierwszej
unikając powstawania zacieków na obrabia-
podkład pod nakładane później farby. Jeśli nie
warstwy, dzięki temu można zyskać na czasie.
nej powierzchni.
czujemy się na siłach, aby samodzielnie prze-
Po upływie minimum 1 godziny od aplika-
prowadzić remont, skorzystajmy z pomocy fa-
cji wyrobu można zacząć obróbkę końcową.
Alternatywne rozwiązania
Wymaga ona nieco wprawy, ale nie stanowi
Alternatywą dla gładzi gipsowej jest gładź wa-
będziemy mogli śledzić postępy prac, a po ich
zbytniego utrudnienia. Ścianę trzeba delikat-
pienna, która sprawdzi się zwłaszcza w po-
zakończeniu cieszyć się pięknie wykończony-
nie spryskać wodą i bezpośrednio po tym
mieszczeniach o podwyższonej wilgotności,
mi, gładkimi powierzchniami.
chowca – wyposażeni w odpowiednią wiedzę
Zobacz więcej
ACRYL-PUTZ® LT22 LIGHT MASA NAPRAWCZA
ACRYL-PUTZ® ST10 START GŁADŹ SZPACHLOWA Rodzaj: śnieżnobiała gładź szpachlowa w postaci suchej mieszanki; Opis produktu: receptury gładzi oparte są na wypełniaczach mikrocząsteczkowych – ich średnica to zaledwie 63 mikrometry, dzięki temu bardzo dokładnie wypełnia rysy i pęknięcia, a także tworzy idealnie gładką płaszczyznę, gotową do malowania, nie wykazuje skurczu, wysycha w krótkim czasie, nie pęka, łatwo się szlifuje, posiada atest higieniczny, wyrób certyfikowany na zgodność z PN-EN 13279-2009; Podłoże: tynki, płyty drewniane, materiały drewnopochodne, podłoża ceglane, betonowe, płyty g-k; Zastosowanie: polecana do prac wykończeniowych i remontowych wewnątrz pomieszczeń, a szczególnie do całopowierzchniowego wygładzania ścian i sufitów, spoinowania płyt g-k z taśmą zbrojącą, niwelowania dużych chropowatości, nierówności i pęknięć. Dzięki nowoczesnej formule może być stosowana jako warstwa wierzchnia, bez konieczności użycia gotowych gładzi szpachlowych; Grubość warstwy: 1–3, punktowo do 30 mm; Zużycie: zależne od grubości warstwy – przy grubości 1 mm około 1 kg/m2; Czas przydatności do użycia: do 60 minut; Opakowania: 2,5 kg, 5 kg, 20 kg. Cena brutto: 8,12 (2,5 kg), 10,46 zł (5 kg), 33,33 zł (20 kg).
EKSPERT BUDOWLANY
reklama
INFOLINIA 801 500 801 WWW.ACRYLPUTZ.PL
nr 2/2016
Rodzaj: gotowa do użycia śnieżnobiała masa naprawcza na bazie ultralekkich wypełniaczy o szerokim spektrum zastosowań; Opis produktu: może być nakładana w dowolnej grubości, nie wykazuje skurczu i jest gotowa do malowania już po 2 godzinach. Ma wyjątkowo mały ciężar własny (gęstość 0,4 g/cm3), przy niewielkiej wadze wykazuje wyjątkowe właściwości fizykochemiczne; Podłoże: gipsowe, cementowe, betonowe, drewniane, płyty g-k, styropian; Zastosowanie: do wewnątrz i na zewnątrz, idealna do szybkich napraw ścian, sufitów (np. otwory po wkrętach), płyt g-k, wypełniania rys, ubytków, pęknięć i wykonywania spoin bez względu na rodzaj podłoża. Doskonała również do sztukaterii wykonanej z gipsu lub polistyrenu, a także do drewna; Grubość warstwy: bez ograniczeń; Zużycie: zależne od grubości warstwy – przy grubości 1 mm około 1 l/m2; Opakowania: 250, 750 ml. Cena brutto: 7,98 zł (250 ml), 19,45 zł (750 ml).
ACRYL-PUTZ® FS20 FINISZ GŁADŹ SZPACHLOWA WYKOŃCZENIOWA Rodzaj: gotowa do użycia śnieżnobiała gładź szpachlowa zawierająca w swoim składzie specjalną żywicę polimerową, która w znacznym stopniu poprawia jej parametry wytrzymałościowe i decyduje o doskonałej przyczepności do podłoża; Opis produktu: odpowiednio skonfigurowane komponenty w połączeniu ze specjalnymi wypełniaczami o strukturze płytkowej sprawiają, że obróbka końcowa powierzchni wykonanych ACRYL-PUTZ® FS20 FINISZ jest wyjątkowo łatwa – gładź doskonale się szlifuje, zachowując bardzo dobre parametry wytrzymałościowe; podczas stosowania zachowuje stałą konsystencję, może być używana przez długi okres – niezużyta, szczelnie zamknięta zachowuje przydatność do dalszego stosowania; pozostawia śnieżnobiałe i idealnie gładkie, gotowe do malowania powierzchnie, posiada atest higieniczny, wyrób certyfikowany na zgodność z PN-EN 15824‑2010; Podłoże: betonowe, cementowo-wapienne, gipsowe, g-k; Zastosowanie: polecana do ostatecznego, wykończeniowego wygładzania powierzchni ścian i sufitów metodą ręczną i maszynową; Grubość warstwy: do 3 mm; Zużycie: zależne od grubości warstwy – przy grubości 1 mm około 1 kg/m2; Opakowania: 1,5 kg, 5 kg, 8 kg, 17 kg, 27 kg. Cena brutto: 5,88 zł (1,5 kg), 15,62 zł (5 kg), 20,54 zł (8 kg), 35,42 zł (17 kg), 55,35 zł (27 kg).
www.ekspertbudowlany.pl
11
BUDOWA
Jaki styropian na elewację
BIAŁY CZY SZARY? Agata Grudecka
Szukając odpowiedniego materiału do ocieplenia domu, inwestor ma do wyboru różne rodzaje płyt styropianowych: białe i szare. Różnicą, która na pierwszy rzut oka jest widoczna, jest kolor, który w tym przypadku ma znaczenie. Który więc wariant wybrać – biały czy szary, aby inwestycja sprostała standardom wyznaczanym budynkom nie tylko dziś, ale również w przyszłości?
S
Do ocieplania domu można użyć płyt białego lub szarego styropianu Fot. Baumit
tyropian jest jednym z najpopularniej-
dukować grubość izolacji (o co najmniej 20%
mniejsza grubość szarego styropianu. Przy
szych materiałów termoizolacyjnych,
w stosunku do płyt o λ = 0,040 W/(m · K)).
grubszych płytach styropianowych, trze-
stosowanych do ocieplania elewacji
W szarym styropianie zastosowany jest
ba mieć także na uwadze fakt, że walory
budynków metodą ETICS. Dzięki technolo-
dodatek w postaci grafitu, który powoduje
estetyczne budynku mogą tracić na warto-
gii przetwarzania i modyfikacji polistyrenu,
dodatkową absorpcję promieniowania ciepl-
ści. Kiedy obecne ocieplenia mają grubość
producenci tworzą produkty o różnych wła-
nego przez materiał, co w efekcie skutkuje
20–25 cm, zmniejszenie grubości termoizo-
ściwościach i zastosowaniu. Coraz większą
zwiększeniem izolacji termicznej płyt nawet
lacji poprzez zastosowanie styropianu grafito-
popularnością wśród zwolenników budow-
o 30% w stosunku do popularnych, białych
wego o lepszych parametrach, jest jak najbar-
nictwa energooszczędnego i pasywnego cie-
płyt EPS. W konsekwencji, aby uzyskać tę
dziej uzasadnione. Użycie cieńszej warstwy
szy się styropian grafitowy.
samą izolacyjność ściany potrzebna jest
szarego styropianu pozwala wykonać cieńsze ościeża i nadproża okienne, zapobiegając
Czym wyróżnia się szary styropian?
CZY TO SIĘ OPŁACA?
Od białego styropianu jego szary odpowiednik różni się przede wszystkim współczynnikiem przenikania ciepła λ – im jest on niższy, tym większy opór cieplny i lepsza termoizolacyjność materiału. Wartości współczynnika λ standardowych, białych płyt styropianowych wynoszą od 0,038 W/(m · K) do nawet 0,045 W/(m · K) (Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu do ocieplania ścian zewnętrznych zaleca płyty o λ nie wyższej niż 0,040 W/(m · K)). Tymczasem szare płyty styropianowe osiągają wartość współczynnika λ na poziomie 0,031 W/(m · K), co efektywnie pozwala zre-
WARTO
wiedzieć
Szare styropiany cieszą się coraz większym powodzeniem, mimo że kosztują o około 25–30% więcej niż białe. Szary styropian pozwala bowiem znacząco zmniejszyć grubość ocieplenia, bez szkody dla bilansu energetycznego budynku i jest jedną z najnowocześniejszych, a jednocześnie najtańszych opcji wykonania termoizolacji w standardzie budownictwa energooszczędnego i pasywnego. Dokonując kalkulacji ekonomicznej, warto pamiętać, że im efektywniejsze ocieplenie, tym większe oszczędności w nakładach na ogrzewanie i klimatyzację, a w rezultacie – wyższa opłacalność inwestycji w ocieplenie.
wystąpieniu tzw. efektu okien strzelniczych, a tym samym wpuścić do wnętrza budynku więcej światła. Możliwość zastosowania cieńszej warstwy styropianu jest również istotne przy ocieplaniu balkonów, loggi i innych miejsc, w których ważne jest, aby ograniczyć straty powierzchni użytkowej do koniecznego minimum. I tak na przykład stosując szary styropian grubości 12 cm w klasie współczynnika λ = 0,031 W/(m · K), można uzyskać ten sam efekt izolacyjny, co przy użyciu białego styropianu grubości 16 cm i współczynniku λ = 0,040 W/(m · K). Biały styropian ma wprawdzie niższą cenę za 1 m3 w porównaniu ze swoim szarym odpowiednikiem, jednak patrząc z perspektywy całości inwestycji w ocieplenie domu jednorodzinnego, różnica ta jest niewielka, a korzyści płynące z wyboru takiego rozwiązania znaczące.
Zalecenia dotyczące montażu szarego styropianu Decydując się na materiał termoizolacyjny z domieszką grafitu, trzeba mieć jednak na uwadze, że płyty te, z powodu ciemnego koStosując szary styropian grubości 12 cm o współczynniku przewodzenia ciepła λ = 0,031 W/(m · K), można uzyskać ten sam efekt izolacyjny, co przy użyciu białego styropianu grubości 16 cm i współczynniku λ = 0,040 W/(m · K) Rys. Baumit
12
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
loru, są bardziej wrażliwe na bezpośrednie działanie promieni słonecznych. Dlatego należy zachować szczególne środki ostrożności,
BUDOWA Minimalne grubości izolacji styropianowej przykładowych rozwiązań z białym styropianem (źródło: PSPS) Od 1 stycznia 2014 r. Odmiana styropianu
Styropian biały do fasad o l = 0,040 W/(m · K)
Materiał konstrukcyjny ściany Gazobeton gr. 24 cm (odmiana 600) i l = 0,17 W/(m · K) Pustak ceramiczny gr. 25 cm i l = 0,27 W/(m · K)
UCmax ściany [W/(m2·K)] 0,25 (poprawka DU = 0,05)
Od 1 stycznia 2021 r.
Min. gr. izolacji styropianowej [cm]
UCmax ściany [W/(m2·K)]
Min. gr. izolacji styropianowej [cm]
14
0,20 (poprawka ∆U = 0,05)
21
16
23
Minimalne grubości izolacji styropianowej przykładowych rozwiązań z szarym styropianem (źródło: PSPS) Od 1 stycznia 2014 r. Odmiana styropianu
Styropian szary do fasad o l = 0,040 W/(m · K)
Materiał konstrukcyjny ściany Gazobeton gr. 24 cm (odmiana 600) i l = 0,17 W/(m · K) Pustak ceramiczny gr. 25 cm i l = 0,27 W/(m · K)
UCmax ściany [W/(m2·K)] 0,25 (poprawka DU = 0,05)
Od 1 stycznia 2021 r.
Min. gr. izolacji styropianowej [cm]
UCmax ściany [W/(m2·K)]
Min. gr. izolacji styropianowej [cm]
11
0,20 (poprawka ∆U = 0,05)
16
13
18
od magazynowania materiału, aż po montaż
które pojawiają się w wyniku zmniejszenia
karencji), po odpowiednim przygotowaniu
ocieplenia. Najlepiej przechowywać płyty
wymiarów płyt.
powierzchni (przeszlifowaniu tarką do styro-
pod zadaszeniem, a w trakcie przyklejania do
Dla zapewnienia jak największego bez-
pianu lub grubym papierem ściernym wszel-
ścian stosować siatki osłonowe, powodujące
pieczeństwa montażu ocieplenia opartego
kich uskoków i nierówności). Jeśli w izolacji
zacienienie elewacji. Należy pamiętać o tym,
o styropian grafitowy, należy stosować tylko
są widoczne szczeliny, należy je wypełnić (np.
że wystawienie płyt na bezpośrednie działanie
zaprawy klejowo-szpachlowe najwyższej ja-
pianą poliuretanową).
promieni słonecznych przed lub w trakcie ich
kości, uwzględnione w specyfikacji technicz-
Bez względu na to, czy zdecydujemy się
klejenia na elewacji, może powodować po-
nej danego producenta. Wykonanie warstwy
ocieplić dom styropianem białym czy szarym,
gorszenie przyczepności do zapraw klejowych
zbrojonej powinno nastąpić w najkrótszym
należy pamiętać, że kluczem do prawidłowej
ze względu na rozszerzalność termiczną płyt
możliwym czasie po przyklejeniu płyt sty-
termoizolacji budynku jest dobre, zgodne ze
oraz powstawanie pomiędzy nimi szczelin,
ropianowych (z zachowaniem tzw. okresu
sztuką budowlaną, wykonawstwo. reklama
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
13
BUDOWA
STYROPIANY, które mogą więcej Rynek ociepleniowy zdobywają styropiany, które powstają na bazie specjalistycznych surowców. To produkty o podwyższonych parametrach termoizolacyjnych, a także obniżonej chłonności wody. O obu typach styropianu opowiada Michał Piotrkowski, inżynier budownictwa, doradca techniczny firmy Yetico S.A.
m.in. izolacji ścian fundamentowych, ścian piwnic, cokołów, dachów zielonych oraz ścian i stropów w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności. Oprócz specjalistycznego surowca, z którego wykonywana jest płyta Aqua, istotnym czynnikiem wpływającym na jej niskie wła-
Płyty Passive
grubości warstwy termoizolacji co styropiany
ściwości absorpcyjne wody i wilgoci jest tech-
Od lat rośnie zainteresowanie styropianem
białe, osiągnąć aż do 30% lepszą termoizo-
nologia wytwarzania tego produktu. Proces
grafitowym, którego udział szacuje się już na
lację. W zależności od materiału, z którego
ten odbywa się w zamkniętych formach, co
20% ogólnej sprzedaży materiałów styropia-
wykonana jest ściana, różnica w grubości płyt
sprawia, że płyta styropianowa pokrywa się
nowych. Dzieje się tak nie tylko ze względu
grafitowych i białych, zapewniających takie
„naskórkiem hydrofobowym”, który hamuje
same parametry ocieplenia, może wynosić nawet do 30% na korzyść produktów z dodatkiem grafitu. Dodatek grafitu nadaje płytom Passive charakterystyczny szary kolor i odbija promieniowanie słoneczne, powodując znaczne obniżenie współczynnika przewodzenia ciepła λ w odniesieniu do tradycyjnych styropianów. Grafit pozwala osiągnąć współczynnik λ = 0,031 W/(m · K). na rosnącą świadomość ekologiczną klientów
Zastosowanie cieńszego styropianu na-
wnikanie wody do jej wnętrza. Daje to prze-
oraz chęć obniżania kosztów zużycia energii,
biera wagi przy ocieplaniu loggii, balkonów
wagę nad tzw. płytami wodoodpornymi, wy-
ale przede wszystkim dlatego, że zaostrzane
i miejsc, w których zależy nam na bardzo
twarzanymi metodą cięcia z bloków, których
są przepisy dotyczące ochrony cieplnej bu-
dobrym dopływie światła dziennego. Cienka
granulki przecinane są w procesie produkcji,
dynków (rys. 1). Sprostanie tym regulacjom
warstwa termoizolacji ma olbrzymie znacze-
co osłabia właściwości tych płyt. Styropiany
możliwe jest poprzez zwiększenie grubości
nie przy renowacji budynków zabytkowych,
Aqua osiągają nasiąkliwość nieprzekracza
warstwy termoizolacyjnej lub dzięki popra-
kiedy chcemy ograniczyć straty ciepła, zacho-
jącą 1%.
wie parametrów termoizolacyjnych wyrobów
wując przy tym historyczny wygląd zabytku.
W odróżnieniu od płyt ciętych z bloku, na
styropianowych. Produktem niosącym nową
Styropiany grafitowe przeznaczone są nie
powierzchni płyt Aqua znajduje się gęsta sieć
jakość i odpowiadającym wymogom budow-
tylko do ścian zewnętrznych, ale również do
kanalików drenażowych, które skutecznie
lanym są styropiany grafitowe, które mają lep-
termoizolacji podłóg czy też dachów.
odprowadzają wodę. Dzięki temu materiał
sze parametry termoizolacyjne niż styropiany
Zaletą wykorzystania styropianów grafito-
termoizolacyjny pozostaje suchy, zapewnia
białe. Pozwala to, przy zachowaniu tej samej
wych jest także zmniejszenie ciężaru warstw
długotrwałą ochronę budynku i eliminuje
ocieplenia i obciążenia mechanicznego całej
straty ciepła.
ściany, co w konsekwencji ogranicza ryzyko uszkodzenia systemu elewacyjnego.
Stosowanie płyt Aqua to m.in. skuteczna termoizolacja przegród budynku mających kontakt z wilgocią, ochrona izolacji prze-
Płyty Aqua
ciwwilgociowej przed uszkodzeniami me-
Oprócz styropianów grafitowych na rynku
chanicznymi w trakcie budowy, zachowanie
można znaleźć także styropiany o obniżonej
suchych ścian zewnętrznych bez ryzyka
chłonności wody. W ofercie Yetico S.A. znaj-
gromadzenia się pary wodnej, a wyposaże-
duje się styropian Aqua, który znakomicie
nie płyt we frezy zapewnia ciągłą i szczelną
łączy w sobie trzy istotne cechy: doskonałe
izolację cieplną, wolną od mostków ter
parametry izolacyjności termicznej, bardzo
micznych.
małą nasiąkliwość i dużą odporność na obciążenia. Rys. 1. Nowe zapisy Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, obowiązują od 1 stycznia 2014 r. Rozporządzenie zmienia wartości współczynnika przenikania ciepła
14
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
Aqua może mieć bezpośredni kontakt z gruntem oraz ze środowiskiem wilgotnym, bez stosowania dodatkowych zabezpieczeń. Płyty te idealnie nadają się do wykonywania www.ekspertbudowlany.pl
ul. Towarowa 17A, 10-416 Olsztyn www.yetico.com
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
BUDOWA
Sławomir Zalewski, Stowarzyszenie na Rzecz Systemów Ociepleń
Dekoracyjne tynki cienkowarstwowe stanowią specyficzny rodzaj tynku aplikowanego w warstwie o niewielkiej grubości, około 2–3 mm. Stosuje się je jako warstwę wykończeniową chroniącą ścianę przed zewnętrznymi czynnikami atmosferycznymi i nadającą elewacji estetyczny wygląd.
ELEWACYJNE
tynki cienkowarstwowe D
Fot. SSO
Czym różnią się tynki cienkowarstwowe?
o podstawowych zadań stawianych
Obecnie, gdy coraz popularniejsze sta-
tynkom elewacyjnym należy zabezpie-
ją się fabrycznie przygotowane mieszanki
czenie konstrukcji ściany przed czyn-
tynkarskie, producenci poprzez stosowanie
Rodzaj zastosowanego w tynkach cienkowar-
nikami atmosferycznymi oraz zapewnienie
zaawansowanych technologii i surowców,
stwowych spoiwa decyduje o ich cechach
optymalnych warunków fizykochemicznych
próbują stworzyć tynki jak najlepiej spełnia-
fizykochemicznych, które powodują, że tyn-
dla eksploatacji konstrukcji. Z punktu widze-
jące wymienione oczekiwania. Dzięki nowym
ki te, pomimo podobnego wyglądu, różnią
nia inwestora najważniejsze są jednak inne
materiałom możliwe stało się także uzyska-
się od siebie właściwościami. Podstawową
czynniki, np. wygląd, kolorystyka, funkcjonal-
nie elewacji imitującej nie tylko popularne od
różnicą jest sam sposób wiązania. W grupie
ność, trwałość i cena. Jeszcze inne są ocze-
dawna „baranki” i „korniki”, ale także gładkie
tynków mineralnych dominujące jest wią-
kiwania wykonawców. Oczekują oni bowiem
lub ręcznie formowane cegły, okładziny z pia-
zanie chemiczne, np. w przypadku tynków
przede wszystkim łatwości i szybkości wyko-
skowca i granitu, a nawet odwzorowujące wy-
cementowo-wapiennych jest to reakcja che-
nania oraz szerokiej dostępności materiału.
gląd desek elewacyjnych.
miczna składników spoiwa z wodą zarobową (hydratacja), a następnie z dwutlenkiem węgla zawartym w powietrzu (karbonatyzacja). W przypadku tynków silikatowych zachodzą dodatkowo długotrwałe reakcje spoiwa z zawartymi w tynku wypełniaczami, pigmentami oraz z mineralnymi składnikami podłoża (tzw. krzemianowanie). Wynikiem tych reakcji jest stopniowe powstawanie zupełnie nowych, trwałych związków chemicznych, często nierozerwalnie związanych z podłożem. W przy-
Faktura „kasza”
Faktura „kornik”
padku tynków polimerowych sposób wiązania można określić jako mechaniczny. Wiązanie przebiega stosunkowo szybko i polega przede wszystkim na odparowaniu wody i fizycznym „sklejeniu” w wyniku adhezji warstwy tynku z warstwą podłoża. Występuje także wiele innych różnic pomiędzy poszczególnymi rodzajami tynków cienkowarstwowych. Podstawowe to dyfuzyjność, czyli przepuszczalność dla pary wodnej
Fot. SSO
i dwutlenku węgla, hydrofobowość, czyli od-
16
Faktura nieregularna
Faktura deska
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
porność na wnikanie wody, własności elek-
BUDOWA trostatyczne, stopień palności czy odporność
a chemiczny proces jej wiązania (krzemiano-
twość wykonania i szybkość pracy. Odmianą
na korozję biologiczną. Z tego powodu wła-
wanie) dodatkowo wzmacnia z biegiem lat
tynów akrylowych są też tzw. tynki mozaiko-
ściwy wybór rodzaju tynku dekoracyjnego nie
strukturę tynku. Z punktu widzenia inwestora,
we składające się z transparentnego spoiwa
jest prosty. Podstawą optymalnego wyboru
rozwiązanie to ma wiele zalet – atrakcyjną
oraz zatopionych w nim kolorowych kamycz-
jest uwzględnienie lokalnych uwarunkowań,
cenę, a także wysoką odporność na korozję
ków o różnorodnym uziarnieniu. Stosowane
zarówno technicznych, jak i ekonomicznych
biologiczną, czyli na zakażenie elewacji za-
są często w strefach cokołowych lub jako
oraz wykonawczych. Pewne ograniczenia
rodnikami grzybów pleśniowych i alg. Zestaw
wykończenie wyeksponowanych elementów
mogą dotyczyć wszystkich rodzajów tynków
tynk mineralny i farba silikatowa jest ukła-
architektonicznych.
cienkowarstwowych i nie każde rozwiązanie
dem niepalnym i przepuszczalnym dla pary
Należy jednak pamiętać, że tynki akrylowe
zawsze będzie odpowiednie.
wodnej. Nieco droższą alternatywą dla farby
cechują się także wieloma właściwościami,
silikatowej może być farba silikonowa, która
które w pewnych przypadkach ograniczają
zapewni wysoką odporność na zamakanie
ich zastosowanie. Jest to np. niska dyfuzyj-
Oparte na spoiwach cementowo-wapiennych
i zabrudzenia nawet w najbardziej niesprzy-
ność, czyli przepuszczalność pary wodnej
tynki mineralne są historycznie najstarszym
jających warunkach zewnętrznych. Pomalo-
i dwutlenku węgla. Jeżeli charakter i prze-
rozwiązaniem. Ich podstawowe zalety to
wanie tynków mineralnych odpowiednio do-
znaczenie budynku wskazują na podwyższo-
wysoka
Tynki mineralne
niepalność
branymi farbami w dużym stopniu eliminuje
ną emisję pary wodnej (np. w przypadku ba-
i stosunkowo niska cena. Tynki mineralne, ze
większość ich słabych punktów, powodując,
senów lub pralni), to tynku akrylowego należy
względu na użyte spoiwo, charakteryzują się
że stają się one jednym z najbardziej cenio-
unikać, ponieważ ciśnienie wywołane przez
jednak niewielką elastycznością, ograniczoną
nych i bezpiecznych rozwiązań.
paroprzepuszczlność,
kolorystyką oraz stosunkowo dużą porowatością i nasiąkliwością, co obniża z czasem ich
Tynki akrylowe
estetykę i trwałość na elewacjach. Ważne
Są to tynki na bazie spoiw polimerowych.
i wskazane jest więc pokrycie ich dodatko-
Stosowane są zwykle tam, gdzie liczy się
wą warstwą wierzchnią w postaci farby ele-
wysokie tempo robót, bogata i nasycona
wacyjnej. Do malowania zalecane są farby
kolorystyka lub zwiększona odporność na
silikatowe lub silikonowe. Farba silikatowa,
odkształcenia i zarysowania. Charakteryzują
wypełniając pory tynku, skutecznie chroni
się wysoką elastycznością i odpornością na
go przed zabrudzeniem i wnikaniem wody,
wnikanie wody. Wykonawcy cenią je za ła-
Ze względu na niewielką grubość tynki cienkowarstwowe nie zapewniają samodzielnie wystarczającej ochrony przed uszkodzeniami mechanicznymi elewacji. Dlatego stanowią one zazwyczaj wierzchnią warstwę w złożonych systemach zewnętrznej izolacji cieplnej ETICS lub w układach z grubowarstwowymi tynkami podkładowymi.
WARTO
wiedzieć
reklama
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
17
Fot. SSO
BUDOWA
Faktura granit
Faktura piaskowiec
nadmiar pary wodnej zgromadzonej w tych
pełne zabezpieczenie w trakcie przechowy-
ceny, coraz chętniej stosowane są w syste-
warunkach w przegrodzie może powodować
wania ich w opakowaniu oraz wieloletnią
mach ociepleń z użyciem styropianu i wełny
jego odspajanie. Ze względu na stosunkowo
ochronę gotowego produktu na elewacji.
mineralnej oraz jako warstwy wykończenio-
niską dyfuzyjność tynków akrylowych i wynikające stąd zagrożenie czasową kondensacją
Tynki silikatowe
we przy tynkowaniu ścian jednowarstwowych z betonu komórkowego i ceramiki poryzowa-
wilgoci w przegrodzie, nie stosuje się ich do
Tynki te można stosować wyłącznie na pod-
nej. Cenione są szczególnie na budowach,
wykańczania systemów ociepleń z użyciem
łożach mineralnych. Zalety tynków silikato-
gdzie inwestorowi zależy na jakości, wielo-
wełny mineralnej. Innym problemem, jaki
wych są dobrze znane specjalistom – konser-
letniej gwarancji i mineralnym charakterze
pojawia się w przypadku części dostępnych
watorom zabytków i architektom. Wśród nich
powłoki elewacyjnej.
na rynku tynków akrylowych, jest ich więk-
warto wymienić: mineralny sposób wiązania,
sza niż w innych rodzajach tynków podatność
niepalność, wysoką dyfuzyjność dającą moż-
na korozję biologiczną, objawiająca się cza-
liwość zastosowania w systemach ociepleń
sami powstawaniem na elewacji ciemnych
także z wełną mineralną, niską podatność na
Zwane przez część producentów tynkami zo-
plam, będących w istocie koloniami alg lub
zabrudzenia, wysoką zasadowość skutecznie
lokrzemianowymi lub nanokrzemianowymi
grzybów pleśniowych. Cecha ta przesądza
ograniczającą korozję biologiczną, zwiększa-
są odmianą tynków, w których połączono spo-
o tym, że wielu inwestorów i projektantów,
jącą się z biegiem lat wytrzymałość.
iwa polimerowe i krzemianowe, dzięki czemu
Tynki polimerowo-krzemianowe
widząc budynki ocieplone kilkanaście lat
Zaletą tynków silikatowych jest także ni-
wyróżniają się odpornością na zabrudzenia,
temu, a obecnie w wielu miejscach pokryte
ska termoplastyczność, są więc odporne na
stosunkowo wysoką paroprzepuszczalnością
nieestetycznym, brunatnym nalotem, odeszło
działanie wysokich temperatur. Jednocześnie
i niską termoplastycznością. Podobnie jak
od stosowania tynków akrylowych. Dzieje
tynki te, podobnie jak tynki akrylowe, dostar-
tynki silikatowe i silikatowo-silikonowe, mogą
się tak dlatego, że w minionych latach wie-
czane są na budowę w wiaderkach, w formie
być stosowane w systemach ociepleń zarów-
lu niezbyt rzetelnych producentów nie dbało
gotowej do użycia masy.
no z użyciem styropianu, jak i wełny mine-
o odpowiednie zabezpieczenie. Renomowani
Cechą tynków silikatowych jest jednak
ralnej. Sposób wiązania spoiw polimerowych
producenci od lat kierują się zasadą, że wy-
stosunkowo duża nasiąkliwość oraz wrażli-
pozwala na nakładanie ich zarówno na pod-
soka odporność na korozję biologiczną musi
wość na warunki atmosferyczne (szczególnie
łożach mineralnych, jak i na powierzchniach
być cechą wyróżniającą tynki akrylowe dobrej
w momencie nakładania), a także na niejed-
pokrytych farbami dyspersyjnymi.
jakości. Stosowane są w tym celu zaawanso-
norodne lub wilgotne podłoża. Z tego względu
wane technicznie rozwiązania gwarantujące
przeznaczone są raczej dla profesjonalistów i fachowców znających te ograniczenia.
Fot. SSO
Tynki silikatowo-silikonowe
18
Faktura cegła
Tynk natryskowy
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
Tynki silikonowe Są produktami na bazie mieszanki spoiw organicznych i żywic krzemoorganicznych (silikonowych). Postrzegane są często jako naj-
Są one w istocie tynkami silikatowymi, mo-
lepsze technicznie rozwiązanie z dostępnych
dyfikowanymi zazwyczaj specjalnymi rodza-
obecnie na rynku. Charakteryzują się zarówno
jami żywic silikonowych o właściwościach
dużą hydrofobowością, czyli odpornością na
hydrofobizujących i wiążących. Nowatorska
zamakanie, jak i wysoką dyfuzyjnością. Mogą
konstrukcja tych tynków pozwoliła im utrzy-
być stosowane na różnego rodzaju podło-
mać wszystkie zalety typowych tynków silika-
żach. Mają stosunkowo wysoką elastyczność,
towych, takie jak mineralny sposób wiązania,
a jedną z ich nielicznych wad jest większa niż
wysoka dyfuzyjność i naturalna odporność na
w przypadku tynków silikatowych termopla-
korozję biologiczną, ograniczając jednocze-
styczność powłoki.
śnie ich nasiąkliwość, wzmacniając odpor-
Zalety tynków silikonowych sprawiają, że
ność na warunki zewnętrzne i podłoże oraz
pomimo wysokiego kosztu produkcji i w kon-
zwiększając wytrzymałość początkową.
sekwencji stosunkowo wysokiej ceny, są coraz
Tynki silikatowo-silikonowe, ze względu na
bardziej popularne, szczególnie jako warstwy
chemiczny sposób wiązania, podobnie jak
wykończeniowe systemów ociepleń realizo-
tynki silikatowe można stosować wyłącznie
wanych na najbardziej prestiżowych obiek-
na podłożach mineralnych. Pomimo wyższej
tach budowlanych.
www.ekspertbudowlany.pl
BUDOWA JAKI TYNK ZASTOSOWAĆ NA ELEWACJI DOMU POŁOŻONEGO BLISKO LASU, ZBIORNIKA WODNEGO LUB MIEJSCA O DUŻEJ WILGOTNOŚCI?
Mariusz Szubert manager marki Malfarb
Elewacje domów usytuowanych w pobliżu zbiorników wodnych lub lasów powinny sprostać problemom wynikającym z takiego sąsiedztwa – wilgoci oraz skutkom jej oddziaływania, np. porastaniu glonami. W tym przypadku fasada będzie najlepiej chroniona przez tynki zawierające silikony i biocydy. Zawartość środków silikonowych w tynku sprawia, że elewacja jest wysoce hydrofobowa – czyli „odpycha” wodę. Ograniczona wilgotność ściany to środowisko mniej sprzyjające korozji biologicznej. Z kolei składniki biobójcze hamują dodatkowo rozwój mikroorganizmów na powierzchni elewacji. Tynki silikonowe są wyjątkowo odporne na działanie warunków atmosferycznych, woda opadowa nie wnika w tynk, lecz zbiera i usuwa zabrudzenia. Oznacza to, że tego typu tynki mają właściwości samoczyszczące. Jeśli na ścianie jest położony tynk starszej generacji (mineralny lub akrylowy), to dobrym rozwiązaniem jest zabezpieczenie jej warstwą kolorowej silikonowej farby elewacyjnej. Efekt będzie podobny, jak przy tynku silikonowym. Należy pamiętać, że tynki i farby silikonowe zabezpieczają przed powstawaniem nowych ognisk mikroorganizmów, jednak nie zwalczają już istniejących – te należy usunąć specjalistycznymi środkami przed aplikacją tynku.
Fot. Malfarb
reklama
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
19
BUDOWA
WAPNO – MATERIAŁ NATURALNY, zdrowy i uniwersalny Mimo iż dokonał się w budownictwie ogromny skok technologiczny, wapno jest nadal z powodzeniem używane. Współcześnie stosowane jest ono nie tylko w zaprawach, ale także do produkcji materiałów budowlanych, takich jak cegła silikatowa czy bloczki z betonu komórkowego. Coraz więcej inwestorów i wykonawców stosuje także tynki cementowo-wapienne albo w tradycyjnej trójwarstwowej formie, albo w postaci nowoczesnych mieszanek tynkarskich, grubo- lub cienkowarstwowych. Mają one wiele zalet.
Fot. 1. Struktura 70-letniego tynku wapiennego. Brak widocznych uszkodzeń Fot. SPW
Wapno w tynkach wewnętrznych i zewnętrznych
termicznych budynku). A jeśli mur uległ zawil-
Tynki cementowe są mocne i wytrzymałe,
goceniu, to tynki powinny pozwalać na usunię-
lecz równocześnie kruche, przez co łatwo
Uniwersalność tynków cementowo-wapien-
cie wody z podłoża. I również w tym procesie
pękają. Po tych doświadczeniach powrócono
nych sprawia, że można je stosować zarów-
wapno odgrywa niezmiernie istotną rolę.
do koncepcji łączenia w zaprawach wapna
no na zewnątrz, jak i wewnątrz budynku,
Początek ubiegłego wieku oraz lata póź-
i cementu. Każdy z tych materiałów wiążą-
w pomieszczeniach suchych (pokoje, salony,
niejsze to okres stosowania silnych, zwar-
cych wnosi do zaprawy coś istotnego. Wapno
klatki schodowe, piwnice, garaże) lub o du-
tych, nieprzepuszczalnych dla wody zapraw
nadaje tynkom m.in. sprężystość i paroprze-
żej wilgotności (kuchnia, łazienka, pralnia).
tynkarskich. Wydawało się wówczas, że jeśli
puszczalność. Tradycyjne tynki wapienne
Uniwersalność oznacza również, że bez sto-
wapno zastąpimy materiałem mocnym, nie-
i cementowo-wapienne układane są na ścia-
sowania chemicznych środków adhezyjnych,
przepuszczalnym dla wody (cement), to uzy-
nach zewnętrznych i wewnętrznych w kilku
poprawiających przyczepność tynków do
skamy znaczącą poprawę ochrony budynków
warstwach (3 warstwy zróżnicowane pod
podłoża, tynki cementowo-wapienne dają się
przed działaniem warunków atmosferycz-
kątem właściwości).
nakładać zarówno na podłożach betonowych,
nych. Bardzo szybko okazało się, że mocne
Z punktu widzenia nakładu pracy oraz zu-
jak i z cegły silikatowej, ceramiki czerwonej,
wcale nie oznacza trwałe, a nienasiąkliwe nie
życia materiałów wydawać by się mogło, że
bloczków betonowych oraz bloczków betonu
oznacza, iż w murze nie ma wilgoci.
tynki cienkowarstwowe mają przewagę nad wielowarstwowymi. Okazuje się jednak, że
komórkowego. Tynki cementowo-wapienne mają ponad-
w dawnych czasach istniały już możliwości
to wysoką odporność na korozję biologiczną
techniczne pozwalające wytwarzać tynki cien-
(grzyby, algi itp.), dlatego w takich obiektach,
kowarstwowe. Ta technologia nie stała się jed-
jak szpitale, żłobki, przedszkola, pomieszcze-
nak dominującą. Dlaczego? Po pierwsze, gru-
nia dla alergików, gdzie wymagana jest duża
bą warstwę tynku trudniej jest uszkodzić niż
odporność materiałów na korozję biologiczną,
cienką, po drugie – w tynkach wielowarstwo-
nie ma dla nich lepszej alternatywy (fot. 2 i 3).
wych zawarta jest myśl techniczna, która rów-
Odporność tynków wapiennych na zasie-
nież dzisiaj z powodzeniem wykorzystywana
dlenie przez mikroorganizmy związana jest
jest we współczesnych systemach renowacyj-
z tym, że wapno hydratyzowane ma odczyn zasadowy, który nie jest tolerowany przez
Fot. 2. T est tynków na odporność na korozję biologiczną Fot. SPW
nych. Każda warstwa w układzie trójwarstwowym pełni specjalną funkcję (patrz tabela).
większość grzybów domowych. Dlatego od wieków stosowano, i nadal się stosuje, bielenie ścian mleczkiem wapiennym (wapno rozrobione z wodą). Jedną z podstawowych funkcji tynków
Przykładowy skład oraz funkcje warstw tynku cementowo-wapiennego wielowarstwowego dla elementów murowych o wytrzymałości na ściskanie powyżej 10 MPa Nazwa
Grubość, mm
Funkcja
Skład objętościowy cement:wapno:piasek
Orientacyjna średnia min. wytrzymałość warstwy, MPa
Obrzutka
5
warstwa czepna i magazynująca sole
1:1:6
> 5,0
Narzut
15
wyrównywanie podłoża, bariera dla wnikania wody z zewnątrz
1:2:9
2,7
Gładź, szlichta
3–5
dekoracja, łatwe odparowanie wody
1:3:10
1,0
jest skuteczna ochrona budynku przed negatywnym wpływem warunków zewnętrznych (wiatr, woda, wilgoć, zanieczyszczenia). Tynki, w których jednym z materiałów wiążących jest wapno są jedynymi, w których występuje efekt samoleczenia mikropęknięć (fot. 1) (pojawiają się one w tynku np. w wyniku odkształceń
20
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
BUDOWA Wytrzymałość obrzutki powinna być dobrana tak, aby jej wytrzymałość na ściska-
wania zanieczyszczeń, należy tynk skuć do podłoża i położyć go od nowa.
nie nie przekraczała wytrzymałości podłoża.
Trwałość tynków cementowo-wapiennych
Wniosek z tego jest taki, że dla materiałów
i wapiennych szacuje się na minimum 50–80
bardziej porowatych, mniej wytrzymałych,
lat (fot. 1). Dobór kolejnych warstw pod kątem
należy zwiększać ilość wapna w obrzutce,
wielkości kapilar to nie wszystko, o czym nale-
a dla podłoży takich jak beton, ilość wapna
ży pamiętać w systemach wielowarstwowych.
może być mniejsza.
Zwiększanie ilości wapna w kolejnych
W okresach letnich należy zwiększyć za-
warstwach przynosi dodatkowe korzyści.
wartość wapna, gdyż ma ono naturalne wła-
Stają się one coraz bardziej przepuszczalne
ściwości utrzymywania wody w zaprawie. Ta
dla pary wodnej (rys.1). Ponadto wapno
jego cecha jest szczególnie przydatna przy
powoduje, że tynki są sprężyste, zdolne do
pracach w wysokich temperaturach, gdy
odkształceń. Pracując razem z podłożem,
parowanie wody jest większe niż zazwyczaj.
nie tracą z nim kontaktu. Jest to szczególnie
Utrzymanie urabialności zaprawy na odpo-
istotne, ponieważ zmieniająca się wilgotność
wiednim poziomie gwarantuje uzyskanie
oraz temperatura otoczenia powodują rozsze-
optymalnej przyczepności tynku do podłoża.
rzanie i kurczenie się murów.
Rys. 1. Kierunki wzrostu ilości wapna (rośnie przepuszczalność) oraz w ytrzymałość kolejnych warstw tynku Rys. SPW
Do każdej warstwy, zarówno tynków we-
Jeśli natomiast przepuszczalność warstw
wnętrznych, jak i zewnętrznych zalecana jest
tynku będzie malała w kierunku zewnętrz-
inna granulacja piasku (odgrywa ona dużą
nym, to pojawiają się w nim strefy kondensa-
runkach
rolę w wielkości tworzących się kapilar). Naj-
cji pary wodnej. W wyniku cykli zamrażania/
wapno hydratyzowane w postaci proszku.
większe są w warstwie tuż przy murze (ob-
rozmrażania (późna jesień, zima, wczesna
Lepiej jednak stosować ciasto wapienne,
rzutka), a najmniejsze w warstwie zewnętrz-
wiosna) lub wskutek rosnącej prężności pary
uzyskiwane z wapna hydratyzowanego
nej (gładź).
wodnej w wysokich temperaturach (gorące
proszkowego, poprzez zalanie go i wymie-
W tynkach wielowarstwowych wykorzy-
lato) następuje stopniowe rozwarstwianie
szanie z wodą oraz odstawienie na 24,
stuje się zjawisko podciągania kapilarnego
tynku. Proces będzie postępował tym szyb-
cieczy. To, co w tynkach jednowarstwowych
ciej, im mocniejsza jest wyprawa oraz im
jest cechą niepożądaną, w tynkach wielo-
bardziej jest ona nieprzepuszczalna.
»»Przy wykonywaniu mas tynkarskich w wabudowy
można
wykorzystać
a najlepiej 48 godzin przed użyciem.
»»Dla tych, którzy wolą gotowe do użycia produkty, skierowana jest oferta producentów
warstwowych jest niezbędne do ich prawi-
Cechą charakterystyczną opisanego pro-
suchych zapraw. Dostępne są m.in. gładzie
dłowego funkcjonowania. Dzięki podciąganiu
cesu jest odchodzenie tynku całymi płatami,
wapienne, tynki wapienno-cementowe i ce-
kapilarnemu tynki wielowarstwowe są natu-
a w przypadku, gdy wytrzymałość pierwszej
mentowo-wapienne. Zarówno maszynowe,
ralną pompą ssącą odciągającą z murów wil-
warstwy (obrzutki) przekracza wytrzymałość
jak i do nakładania ręcznego. Decydując się
goć (rys. 1). Dodatkowo, pierwsza warstwa,
podłoża, również z fragmentami tego podło-
na tynki wielowarstwowe wykonywane z su-
a częściowo również druga, stanowi maga-
ża. Dotyczy to także sytuacji, kiedy przepusz-
chych mieszanek, należy upewnić się u pro-
zyn soli, które są transportowane z wodą.
czalne tynki cementowo-wapienne pokryte
ducenta, czy oferowane przez niego produkty
Pierwsza warstwa, bardziej porowata niż
zostały farbami nieprzepuszczalnymi dla pary
przewidziane są do stosowania w układach
pozostałe, jest doskonałym miejscem do
wodnej. Obserwujemy wówczas łuszcze-
wielowarstwowych. Zwykle są one pomyśla-
magazynowania soli bez uszkodzenia tynku.
nie się farby, która całymi płatami schodzi
ne jako produkty jednowarstwowe, więc sto-
Kolejne warstwy są bardziej sprężyste (rośnie
z elewacji.
sowanie ich w układach wielowarstwowych
ilość wapna), a przez to są one zdolne do kompensowania naprężeń pojawiających się przy rozroście kryształów soli. Gdy po latach
Zalecenia dotyczące wykonawstwa
niesie ze sobą ryzyko złego dobrania granulacji oraz paroprzepuszczalności poszczególnych warstw, a w konsekwencji pojawienia
funkcjonowania opisanego mechanizmu wy-
»»Nie należy zewnętrznej warstwy tynku za-
czerpią się zdolności do dalszego magazyno-
cierać na gładko. Powoduje to bowiem za-
się okazać, że to, co miało być trwałe, nie
mknięcie porów, a tym samym prowadzi do
sprawdziło się. A wszystko przez drobne,
pojawienia się strefy kondensacji, z wszyst-
zdawałoby się, niedopatrzenie.
się stref kondensacji. Po kilku latach może
kimi tego negatywnymi konsekwencjami.
»»Pod
żadnym pozorem nie wolno również
odnawiać starych tynków cementowo-wapiennych za pomocą tynków cementowych. Wynika to zarówno ze względu na większą wytrzymałość tynków cementowych od zewnętrznej warstwy tynku cementowo-wapiennego, jak i z braku przepuszczalności tynków cementowych. Fot. 3. M ateriały podatne na zagrzybienie szybko korodują biologicznie. Fragment sufitu kilka lat po zamieszkaniu Fot. SPW
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
Prowadzi to do zamknięcia tynku cementowo-wapiennego, co z czasem doprowadzi do jego uszkodzenia. www.ekspertbudowlany.pl
Stowarzyszenie Przemysłu Wapienniczego ul. Toruńska 5, 30-056 Kraków tel.12 626 18 76, fax 12 626 28 87 e-mail: info@wapno-info.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
21
BUDOWA
Jak dobrać
PŁYTY WARSTWOWE Jacek Sawicki
Specyfika konstrukcji ścian i stropów z udziałem płyt warstwowych – w tym parametry techniczne dobieranych elementów – narzuca projektantom i wykonawcom charakterystyczne tylko dla tego typu budownictwa zasady postępowania, co wymaga z ich strony zapoznania się z wieloma wskazówkami technicznymi.
W
szczególności należy przedstawić i
scharakteryzować
określony
układ konstrukcyjny obiektu bu-
analizowane są i przyjmowane z tabel dane wartości charakterystyk fizycznych płyt.
ki Zw
Fot. Pols
»»technologiczne kolejności montażu, »»zestawienie obróbek blacharskich,
łącz-
ników, śrub przelotowych, materiałów
dowlanego, a na schematach konstrukcyj-
Operacje montażu płyt warstwowych prze-
nych (statycznych) wskazać zastosowane
prowadzane są po ukończeniu niezbędnych
W projekcie z oczywistych względów
rozwiązania oraz przedstawione założenia
robót przygotowawczych, wśród których
muszą być obecne rozwiązania odpowied-
przyjęte do obliczeń konstrukcji, w tym doty-
istotne jest odpowiednie przygotowanie kon-
nio przemyślane i skoordynowane z innymi
czące obciążeń wraz z podstawowymi wyni-
strukcji wsporczej budynku, do której mocuje
rozwiązaniami (w tym także uwzględniające
kami tych obliczeń.
się płyty warstwowe. Dla tego typu robót nale-
oczekiwania klienta wynikające ze specyfiki
ży opracować projekt wykonawczy obudowy,
przeznaczenia obiektu i ekonomiki inwestycji),
który powinien zawierać m.in.:
które kompleksowo spełniałyby wspomniane
Podstawową do opracowania projektu informacją o przydatności płyt warstwowych do konstrukcji obiektu jest ich aprobata lub certyfikat – dokument wydany przez upraw-
»»opis techniczny konstrukcji ściennej i dachu obiektu,
uszczelniających i wypełniających.
podstawowe wymagania. Np. bezpieczeństwo konstrukcji zależy m.in. od stanu po-
nioną i notyfikowaną jednostkę badawczą
»»rysunki montażowe – rysunki rozkładu płyt
stwierdzający, że dopuszczony do stosowa-
(rzuty poziome i przekroje pionowe w cha-
optymalnie dobranego rozkładu naprężeń na
nia wyrób (system) poddano przewidzianym
rakterystycznych płaszczyznach),
połączeniach elementów, który wpływa na
prawności wykonania konstrukcji wsporczej,
w normach procedurom badawczym, określo-
»»opisy sposobu zamocowania płyt do kon-
no dla niego zakresy przydatności, a także
strukcji wsporczej budynku z podaniem
że na płyty) i eliminuje ryzyko przekraczania
przypisano potwierdzone badaniami wartości
rodzaju i liczby łączników, wskazań linii
stanów granicznych nośności konstrukcji i jej
charakterystyk.
cięcia płyt itp.,
przydatności do użytkowania, a nawet roz-
Doboru płyt wraz z obróbkami oraz ich rozmieszczenia w konstrukcji budowli dokonuje się indywidualnie na podstawie różnych
»»rysunki montażu detali konstrukcyjnych, »»sposoby rozwiązania poszczególnych detali połączeń lekkiej obudowy,
nośność i sztywność konstrukcji (w tym tak-
wiązania ochrony odgromowej obiektu, które spełniają również warunek zachowania bezpieczeństwa pożarowego budynku. Ten z kolei
kryteriów. Z uwagi na estetykę można wziąć
może być zależny nie tylko od zachowania
pod uwagę wzór oprofilowania okładzin i ich
przyjętej dla elementów jego konstrukcji klasy
kolorystykę, sposoby mocowania oraz syste-
odporności ogniowej, lecz także od lokalizacji
my elementów uzupełniających. Ze wzglę-
obiektu oraz uwarunkowań eksploatacyjnych.
dów technicznych należy przeanalizować
Przyjęte rozwiązania chroniące obiekt i jego
cechy użytkowe płyt: ich wymiary modularne
części przed zawilgoceniem oraz korozją bio-
z uwzględnieniem dozwolonych tolerancji
logiczną mają wpływ na jakość warunków
liniowych (długości, szerokości i grubości),
higienicznych i zdrowotnych, a w dłuższym
rodzaje i gatunki materiałów składających
czasie eksploatacji również na bezpieczeń-
się na wyrób (w tym rodzaj rdzenia termoizo-
stwo konstrukcji. Podobne współzależności
lacyjnego, gatunek stali użytej do wykonania
można odnaleźć w pozostałych obszarach
okładziny, metody jej pasywacji, zastosowane rodzaje powłok ochronnych i emalii okładzinowych), przeznaczenie, warunki i zakresy stosowania, sposoby mocowania i uszczelniania złączy.
22
Przy obliczeniach w projekcie technicznym
ych
arstwow w Płyt W
ducentó iązek Pro
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
Widok płyty warstwowej: profilowane metalowe okładziny, między którymi umieszczony jest rdzeń; odpowiednio ukształtowane na długości krawędzie okładzin wraz ze specjalnie podciętymi stykami rdzenia maksymalizują docisk sąsiadujących płyt Fot. Viavac
www.ekspertbudowlany.pl
uwarunkowań podstawowych. W celu spełnienia warunków bezpieczeństwa konstrukcji dla określonego rodzaju płyt pod kątem gabarytów, grubości i wagi analizuje się tabele obciążeń płyt zawierających
BUDOWA szczegółowe wyliczenia wielkości wartości stanów granicznych konstrukcji z ich użyciem ze względu na nośność i sztywność oraz dodatkowe zalecenia (np. uwagi na temat interpolacji danych do obliczeń w wypadku wielkości nieujętych tabelarycznie). Podane w tablicach wartości dopuszczalnych obciążeń mogą uwzględniać np.: wpływy obciążeń termicznych płyty warstwowej wywołanych różnicą temperatur między okładziną zewnętrzną i wewnętrzną w sezonie zimowym i letnim, długotrwałe oddziaływanie własnych obciążeń eksploatacyjnych, ekstremalnie niekorzystną możliwą kombinację obciążeń, momenty ugięć przy mocowaniu płyt dwoma łącznikami na szerokości (w tym także przy działaniu obciążenia w kierunku od przęseł), maksymalne obciążenia płyt jasnych i ciemnych (w tym także
Ekspert
Przy doborze płyt warstwowych, które przeznaczone są do stosowania w konstrukcjach ścian zewnętrznych, rozpatruje się następujące cechy użytkowe: nośność i sztywność, odporność ogniową, ochronę przed hałasem (dźwiękami powietrznymi i uderzeniowymi), trwałość, wodoszczelność (szczelność na wodę opadową), odporność korozyjną, przepuszczalność powietrza, efektywność energetyczną (oszczędność energii i ochronę cieplną) oraz obciążenia termiczne okładzin zewnętrznych. Nośność i sztywność – z tymi cechami wiąże się również odporność na ugięcia, wytrzymałość na zamocowania oraz odporność na uderzenia. Płyty nie powinny wykazywać trwałych i widocznych uszkodzeń po montażu przy deklarowanych przez producenta maksymalnych wartościach obciążeń dla określonych rozpiętości przęseł.
RADZI
uwzględniające stopień ich odcieni), minimal-
przy doborze płyt i projektowaniu złączy analizuje się parametry wymaganej izolacyjności akustycznej. Zwraca się uwagę na wskaźniki izolacyjności akustycznej, m.in. na: Rw, RA1 (wskaźnik oceny izolacyjności akustycznej właściwej wyznaczony w stosunku do hałasu o widmie płaskim) oraz RA2 (wskaźnik oceny izolacyjności akustycznej właściwej wyznaczony w stosunku do hałasu o widmie niskoczęstotliwościowym). Warunek
efektywności
energetycznej
(oszczędności energii i ochrony cieplnej) spełniają płyty z rdzeniem termoizolacyjnym o żądanej wartości izolacyjności termicznej (współczynnika przewodzenia ciepła lub oporu cieplnego). Takie informacje podawane są w odniesieniu do poszczególnych grubości płyt. Z uwagi na obowiązek zapewnienia efektywności energetycznej obiektu z płyt war-
ne wartości liczbowe szerokości podpór (po-
i od wewnątrz oraz nośności ogniowej, jeśli
stwowych, podczas projektowania powinny
średnich i skrajnych), wyliczenia dla układów
stosowane są płyty stanowiące część głów-
być poddawane uwadze strefy złączy, w któ-
jedno- i wieloprzęsłowych z uwzględnieniem
ną konstrukcji nośnej. Na potrzeby projektu
rych nie mogą występować mostki termiczne
kierunków działania obciążeń do i od podpory
analizuje się informacje tabelaryczne odno-
powodujące straty cieplne. W związku z tym
(powodowane np. siłami parcia i ssania wia-
szące się m.in. do: wymaganych warunków
analizuje się i odpowiednio dobiera systemy
tru), obciążenia śniegiem, informacje o dobo-
konstrukcyjnych
łączenia i mocowania płyt.
rze łączników uwzględniające rodzaj płyty, jej
kryteria ogniowe przy maksymalnym rozsta-
W ofercie producentów widoczny jest
grubość i grubość ścianki podpory oraz, w za-
wie słupów – przęseł i rygli w konstrukcjach
trend do typizowania systemów, co pozwa-
leżności od potrzeb, inne. Z uwagi na bezpie-
nośnych, ograniczenia rozprzestrzeniania się
la dobierać płyty dostosowane do montażu
czeństwo konstrukcji przewiduje się również
ognia przez ściany z uwzględnieniem działa-
pionowego, poziomego lub ukośnego wraz
rozwiązania zapobiegające przenikaniu wody
nia ognia od zewnątrz i wewnątrz, charakte-
z rodzajem zamka (zamki widoczne i ukryte)
przez przegrody, zapewniające ochronę prze-
rystyki odporności ogniowej płyty na stykach
oraz elementami uzupełniającymi, którymi
ciwwilgociową stref ścian przylegających do
z uszczelkami PUR, wielkości natężenia pro-
są różnego rodzaju akcesoria montażowe:
fundamentów, cokołu), odprowadzanie wód
mieniowania termicznego.
maskujące połączenia sąsiadujących ze sobą
opadowych, zachowanie szczelności na łączach w strefach stolarki otworowej itp.
spełniających
zakładane
Aby spełnić wymagania ochrony przed
płyt (np. listwy, obróbki), uszczelniacze (ta-
drganiami i hałasem (dźwiękami powietrzny-
śmy uszczelniające, uszczelki, rozprężne
Dla zachowania warunku bezpieczeństwa
mi i uderzeniowymi) stosownie do zamierzo-
piany montażowe i inne), zalecane elementy
pożarowego uwzględnia się kryteria szczel-
nej funkcji budynku (tj. odporności na hałas
mocujące (łączniki), sprzęt pomocniczy (pod-
ności, izolacyjności ogniowej od zewnątrz
przemysłowy, ruch drogowy i lotniczy itp.)
nośniki, elektronarzędzia) itp. reklama
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
23
71 723 0 111
Najwiฤ kszy wybรณr projektรณw domรณw
w w w.domow y.pl
PŁYTY WARSTWOWE
reklama
INFO@KINGSPAN.PL WWW.PLYTY-WARSTWOWE.KINGSPAN.PL Zobacz więcej
PŁYTA DACHOWA KS1000 X-DEK Opis produktu: płyta dachowa z rdzeniem ze sztywnej pianki poliizocyjanurowej (IPN), przeznaczona do krycia stropodachów we wszystkich zastosowaniach budowlanych (również do wykonywania dachów zielonych), z wyjątkiem tych, w których występują niskie temperatury wewnątrz pomieszczeń. Stanowi podstawę do ostatecznej warstwy pokrycia wodoszczelnego lub występuje w wersji z hydroizolacją aplikowaną fabrycznie. Może być stosowana na dachach o kącie nachylenia większym niż 1%. Cechy szczególne: rozpiętość przęseł – do 7,5 m. Prosty i szybki montaż – ciężar: 15–21 kg/m2. Płyta jest odporna na działanie pleśni, grzybów i szkodników. Do jej produkcji nie stosuje się materiałów mocznikowo-formaldehydowych, a produkt nie jest uznawany za szkodliwy. Standardowe długości: 2,5–13,5 m. Możliwe jest dostarczenie płyt długości maks. 13,5–15 m. Gęstość nominalna rdzenia: 40 kg/m3. Współczynnik przenikania ciepła U: 0,19 W/(m2∙K). Współczynnik przewodzenia ciepła λ: 0,0224 W/(m ∙ K). Ognioodporny rdzeń izolacyjny IPN FIREsafe – REI 30.
PŁYTA DACHOWA KS1000 RT Opis produktu: płyta dachowa z rdzeniem ze sztywnej pianki poliizocyjanurowej (IPN), z profilowaniem imitującym dachówkę, przeznaczona do krycia stropodachów we wszystkich typach budynków, w których nachylenie połaci dachowej jest większe niż 21% (12°). Cechy szczególne: tradycyjny wygląd skrywa zaawansowany system, który jest łatwy w montażu – jeden element niewymagający systemu łacenia jak w przypadku blachodachówki. Grubość: 100 mm. Standardowe długości: 2,1–13,0 m. Współczynnik przenikania ciepła U: 0,200 W/(m²∙K), w zależności od grubości płyt. Współczynnik przewodzenia ciepła λ: 0,0224 W/(m∙K). Ognioodporny rdzeń izolacyjny IPN FIREsafe. Współczynnik izolacyjności akustycznej Rw: 27 dB.
PŁYTA ŚCIENNA KS1000 AWP Opis produktu: architektoniczna płyta ścienna z rdzeniem ze sztywnej pianki poliizocyjanurowej (IPN lub THERMALsafe), przeznaczona do wykonywania lekkiej obudowy ścian we wszystkich typach budynków, w których temperatura wewnętrzna jest wyższa niż 0°C. Może być montowana pionowo lub poziomo. Cechy szczególne: duży wybór profilacji i kolorów umożliwia nadanie budynkom wysokich walorów estetycznych. Wszystkie złącza boczne płyt mają montowaną fabrycznie taśmę uszczelniającą. Płyta jest odporna na działanie pleśni, grzybów i szkodników. Grubość: 50, 60, 70, 80, 100, 120, 150 mm. Standardowe długości: 3,1–14,5 m. Istnieje możliwość dostarczenia płyt krótszych niż 3,1 m oraz dłuższych niż 14,5 m. Współczynnik przenikania ciepła U: 0,403–0,134 W/(m2∙K), w zależności od grubości płyt – rdzeń THERMALsafe. Współczynnik przewodzenia ciepła λ: 0,0224 W/(m∙K) – rdzeń IPN, 0,0202 W/(m∙K) – rdzeń THERMALsafe. Współczynnik izolacyjności akustycznej Rw: 25 dB.
reklama
, jakość, rz oda ete yg W S
d 1992 ść o lno
d 1992 ść o lno
PRODUCENT PŁYT WARSTWOWYCH I PROFILI ZIMNOGIĘTYCH
kor z n zyst pro aszy aj du ch któ w!
, jakość, rz oda ete yg W
IzoWall
IzoGold
PŁYTA ŚCIENNA WIDOCZNE ŁĄCZNIKI RDZEŃ PUR/PIR/PIR+, EPS, MWF
PŁYTA ŚCIENNA UKRYTE ŁĄCZNIKI RDZEŃ PUR/PIR/PIR+
IzoRoof
IzoCold
PŁYTA DACHOWA RDZEŃ PUR/PIR/PIR+, EPS, MWF
PŁYTA CHŁODNICZA RDZEŃ PUR/PIR/PIR+
www.izopanel.pl info@izopanel.pl REKLAMA Gdańsk, ul. Budowlanych 36 tel.: 58 340 17 1725 nr 2/2016 www.ekspertbudowlany.pl
EKSPERT BUDOWLANY
BUDOWA
BEZPIECZNE bramy garażowe
Fot. Wiśniowski
Anna Bartoszewska
przed lico garażu. Nie nadają się więc do ga-
O trwałości bramy garażowej decyduje solidna konstrukcja i profesjonalne zamocowanie, a o komforcie i bezpieczeństwie codziennej obsługi – sposób otwierania i automatyka sterująca jej funkcjonowaniem.
raży wychodzących na ulicę lub z krótkimi podjazdami. Konstrukcję nośną tych bram stanowią profile stalowe, przymocowane kotwami do ścian garażu. Profile boczne są jednocześnie prowadnicami, po których przesuwa się me-
Sposób otwierania
nego miejsca na podjeździe, pozwalającego
chanizm unoszący do góry skrzydło bramy,
Wybór typu bramy do garażu powinien być
na swobodny wjazd do garażu. A do wyboru
wykonane ze sztywnej płyty.
dostosowany przede wszystkim do długości
mamy bramy uchylne, segmentowe i rolo
podjazdu i jego usytuowania w stosunku do
wane.
Bramy segmentowe są droższe od uchylnych, ale też szczelniejsze. Składają się z kil-
drogi dojazdowej. Od sposobu otwierania
Bramy uchylne są najtańsze ze względu na
ku segmentów, połączonych zawiasami. Ze
skrzydła bramy zależy bowiem to, czy i ewen-
prostą konstrukcję i łatwy montaż. Podczas
względu na kierunek przesuwania się skrzy-
tualnie ile po jego otwarciu pozostanie wol-
otwierania brama wysuwa się około 1,5 m
dła wyróżnia się dwa ich rodzaje: górne (z poziomymi segmentami) i boczne (z pionowymi segmentami). W górnych podczas otwierania segmenty przesuwają się na rolkach po stalowych, podsufitowych prowadnicach i chowają pod sufitem garażu. Natomiast w bocznych brama przesuwa się na rolkach na boczną
Fot. Hörmann
Brama roletowa ma kilka elementów wpływających na jej bezpieczne użytkowanie, m.in.: zabezpieczenie przed podważeniem (a); ręczne ryglowanie (b); możliwość awaryjnego otwierania bramy od wewnątrz (c), a także fotokomórkę, która po wykryciu przeszkody zatrzymuje się i cofa bramę do pozycji otwartej.
ścianę garażu – w prawo lub lewo. I jeden, i drugi rodzaj bram segmentowych nie zabiera przestrzeni przed garażem. Można je montować w garażach z krótkimi podjazdami i usytuowanych przy ulicy. Bramy rolowane po otwarciu również nie zajmują miejsca przed garażem. Zbudowane są z wąskich profili, które nawijają się podczas otwierania bramy na wał umieszczony w kasecie zamontowanej nad wjazdem (na zewnątrz lub wewnątrz garażu). Listwy, połączone przegubowo na całej długości, mogą być aluminiowe lub stalowe. Profile zaś najczęściej ocieplone są pianką poliuretanową, która dodatkowo je usztywnia.
Fot. Hörmann
Bramy rolowane wyposażone są w napęd
26
a
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
b
www.ekspertbudowlany.pl
c
elektryczny, ale można je także otwierać ręcznie, np. w razie awarii lub braku prądu.
reklama
BUDOWA
Fot. Hörmann
Fot. Hörmann
Dobry poziom bezpieczeństwa i pewną ochronę standardowo zapewniają bramy wyposażone w napędy z opatentowanym systemem ryglowania. W zamkniętej bramie zabezpieczenie przed podważeniem automatycznie zatrzaskuje się w zderzaku szyny prowadzącej. Brama zostaje natychmiast zaryglowana, co skutecznie uniemożliwia jej podważenie. Samo ryglowanie działa w sposób mechaniczny, jest więc skutecznie także w razie braku prądu.
Bezpieczne użytkowanie Standardy związane z bezpieczeństwem użytkowania bram garażowych regulują wymagania ściśle określone w odpowiednich normach europejskich, do których stosowania zobowiązani są wszyscy ich producenci. Wymagania te dotyczą m.in.:
»»odporności na napór wiatru, »»stosowania substancji bezpiecznych dla zdrowia, »»zabezpieczeń przed zablokowaniem się bram, »»ochrony przed porażeniem prądem, »»zabezpieczeń przed przypadkowym zatrzaśnięciem. Kupując więc bramę garażową, sprawdźmy, czy jej producent ma uprawnienia nie tylko do umieszczenia znaku CE na swoim wyrobie,
Fot. Hörmann Komfortowa brama garażowa wyposażona jest w szybki napęd. Nowoczesne napędy są jednak nie tylko szybkie, ale także bardzo bezpieczne, ponieważ działają w dwukierunkowym systemie sterowania radiowego. Niektóre systemy sterowania radiowego zapewniają maksymalne zabezpieczenie wysyłanego sygnału przed skopiowaniem, działają bowiem w technologii 128 bitów. W napędach z 40‑bitowym kodowaniem może dojść do skopiowania kodu przez niepowołane osoby, a wtedy, z powodu braku śladów włamania, trudno wyegzekwować od ubezpieczyciela odszkodowanie. Nowoczesne napędy, które zapewniają bezpieczny przekaz sygnału z pilota do napędu i z napędu do pilota, są też bardzo komfortowe. Dwukierunkowe działanie umożliwia nie tylko sterowanie bramą, ale także odczyt jej statusu (otwarta/zamknięta). Po naciśnięciu na odpowiedni przycisk nadajnika dioda LED sygnalizuje położenie bramy odpowiednim kolorem. W każdej sytuacji można więc mieć pewność, że polecenie zostało wykonane, nawet gdy brama znajduje się poza zasięgiem wzroku.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
27
BUDOWA mórką to dodatkowy koszt, ale daje poczucie bezpieczeństwa i skutecznie zapobiega szkodom, jakie może wyrządzić niekontrolowane opadnięcie bramy. Upewnijmy się również, czy krawędzie w bramach segmentowych są tak wyprofilowane (od wewnątrz i od zewnątrz), że nie grozi nam przytrzaśnięcie palców w miejscach ich łączenia oraz miejscach montażu zawiasów i drzwi przejściowych, jeśli takie zamierzamy zamontować. Brama garażowa z elektrycznym napędem to obecnie już standard. Wszystkie więc współcześnie produkowane bramy można Fot. Wiśniowski Brama segmentowa ma m.in. zabezpieczenia na wypadek pęknięcia linki (a); fotokomórkę (b), a także zabezpieczenia przeciążeniowe (c)
obsługiwać za pomocą pilota, co jest bardzo wygodne zwłaszcza wtedy, gdy jest zimno lub pada deszcz, bo nie trzeba wysiadać z auta, aby otworzyć garaż. A na zaparkowanie samochodu w garażu zwykle wystarcza kilka sekund. Napęd do bramy to niewielkie urządzenie,
Fot. Wiśniowski
do którego trzeba doprowadzić zasilanie z sieci elektrycznej. Wybór odpowiedniej wersji a
c
b
tego urządzenia zależy od wielkości i ciężaru bramy oraz od zasobności naszego portfela.
ale także certyfikaty i atesty, potwierdzające
nięciem skrzydła bramy segmentowej w razie
Bramy rolowane sprzedawane są wyłącznie
zgodność produktu ze specjalistycznymi nor-
pęknięcia podtrzymujących go linek czy też
z napędem elektrycznym, który jest wbudo-
mami dotyczącymi bram.
o możliwość zamontowania fotokomórki, któ-
wany w mechanizm nawijający. Natomiast do
Warto też zapytać o dodatkowe zabezpie-
ra po wykryciu przeszkody w płaszczyźnie ru-
bram garażowych uchylnych i segmentowych
czenia, które zwykle stosują renomowani pro-
chu bramy, zatrzymuje ją i następnie cofa do
napęd trzeba kupić oddzielnie, ale najlepiej
ducenci, np. o zabezpieczenie przed opad-
pozycji otwartej. Wprawdzie brama z fotoko-
zakupu tego dokonać razem z bramą. Sprzedawca pomoże wówczas dopasować obydwa te elementy, a ponadto wszystkie prace monterskie będą prowadzone jednocześnie, co obniży koszty. Jeśli jednak nie ma takiej możliwości, inwestycję tę można odłożyć na później. Dostępne na rynku napędy do bram garażowych po odpowiedniej konfiguracji są zwykle kompatybilne z innymi urządzeniami uruchamianymi za pomocą pilota, np. z bramą wjazdową na posesję. Mają wówczas wbudowaną centralę sterującą, wyposażoną m.in. w dwa nadajniki zdalnego sterowania. Wybierając napęd do bramy garażowej, trzeba przede wszystkim sprawdzić, jaką ma
Fot. Wiśniowski Brama uchylna jest zaopatrzona m.in. w dwupunktowe ryglowanie (a) i specjalne sprężyny naciągowe (b)
siłę ciągnięcia i pchania, którą mierzy się w niutonach (N). Dla bram średniej wielkości zwykle wystarczy napęd o sile ciągu do 600 N, a w dużych i ciężkich powinna ona przekraczać nawet 1000 N. Kolejny parametr ważny dla obsługi bramy garażowej to prędkość przesuwu jej skrzydła, podawana w cm/s. Im czas otwierania i za-
Fot. Wiśniowski
mykania bramy jest krótszy, tym komfort jej
28
obsługi większy. Standardowy napęd unosi b
a
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
bramę z szybkością około 15 cm/s, ale są też takie, które przesuwają ją nawet 25–26 cm/s.
PRZEGLĄD BRAM GARAŻOWYCH
INFOLINIA 61 662 41 00 KONSULTANT@KRISPOL.PL WWW.KRISPOL.PL Zobacz więcej
NAJCIEPLEJSZA BRAMA KRISPOL – VENTE RFS 60 Rodzaj bramy: segmentowa. Budowa: płaszcz bramy z ciepłych paneli grubości aż 60 mm, wypełnionych pianką poliuretanową. Współczynnik przenikania ciepła paneli wynosi zaledwie 0,39 W/(m2 · K). Konstrukcja stalowa ocynkowana ogniowo, system uszczelnień na całym obwodzie oraz między segmentami. Wzór: gładkie panele bez tłoczeń zapewniają bramom VENTE K2 RFS 60 eleganckie wykończenie. Kolory: 210 kolorów z palety RAL oraz kilkadziesiąt oklein, w tym ciekawe nowości: Dąb sheffield, Karbon, Cedr szary, Sosna palona. Szeroka oferta kolorystyczna pozwala na doskonałe dopasowanie bramy do elewacji, dachówki i stolarki otworowej. Kolorystykę produktów można dopasować w Wirtualnym Studio Projektowym dostępnym na www.krispol.pl. Przykładowe wymiary (szer.×wys.): bramy produkowane na indywidualne zamówienie, w wymiarach co 1 mm. Maksymalna szerokość: 5500 mm, maksymalna wysokość: 3000 mm. Gwarancja: 5 lat. Cena netto: od 2540 zł.
VENTE K2 RCS Rodzaj bramy: segmentowa. Budowa: płaszcz bramy z ciepłych paneli grubości 40 mm, wypełnionych pianką poliuretanową, posiadających specjalnie zaprojektowany kształt chroniący palce. Konstrukcja stalowa ocynkowana ogniowo, system uszczelnień na całym obwodzie oraz między segmentami. Bramy są dostępne w 6 różnych typach prowadzenia, co umożliwia dopasowanie do różnych warunków zabudowy (minimalna wysokość nadproża wynosi zaledwie 80 mm). Wzór: zewnętrzna powierzchnia paneli: gładka, tłoczenia wąskie. Ten uniwersalny wzór pasuje do domów w rozmaitych stylach. Kolory: 210 kolorów z palety RAL i kilkadziesiąt oklein. Szeroka oferta kolorystyczna pozwala na doskonałe dopasowanie bramy do elewacji, dachówki i stolarki otworowej. Kolorystykę produktów można dopasować w Wirtualnym Studio Projektowym dostępnym na www.krispol.pl. Przykładowe wymiary (szer.×wys.): bramy produkowane na indywidualne zamówienie, w wymiarach co 1 mm. Maksymalna szerokość: 5500 mm, maksymalna wysokość: 3000 mm, przykładowe wymiary maksymalne: 3500×3000 mm, 5000×2500 mm, 5500×2250 mm. Gwarancja: 5 lat. Cena netto: od 1818 zł.
NOWOŚĆ – ELEGANCKI DĄB SHEFFIELD Rodzaj bramy: segmentowa. Budowa: płaszcz bramy z ciepłych paneli grubości 40 mm, wypełnionych pianką poliuretanową, posiadających specjalnie zaprojektowany kształt chroniący palce. Konstrukcja stalowa ocynkowana ogniowo, system uszczelnień na całym obwodzie oraz między segmentami. Bramy są dostępne w 6 różnych typach prowadzenia, co umożliwia dopasowanie do różnych warunków zabudowy (minimalna wysokość nadproża wynosi zaledwie 80 mm). Wzór: zewnętrzna powierzchnia paneli: gładka, bez tłoczeń. Elegancka i prosta forma znakomicie komponuje się z różnymi rozwiązaniami architektonicznymi. Kolory: 210 kolorów z palety RAL i kilkadziesiąt oklein, w tym nowość – okleina Dąb sheffield, odwołująca się do natury, świetnie pasująca do domów w nowoczesnym, skandynawskim stylu. Szeroka oferta kolorystyczna pozwala na doskonałe dopasowanie bramy do elewacji, dachówki i stolarki otworowej. Kolorystykę produktów można dopasować w Wirtualnym Studio Projektowym dostępnym na www.krispol.pl. Przykładowe wymiary (szer.×wys.): bramy produkowane na indywidualne zamówienie, w wymiarach co 1 mm. Maksymalna szerokość: 5500 mm, maksymalna wysokość: 3000, przykładowe wymiary maksymalne: 3500×3000 mm, 5000×2500 mm, 5500×2250 mm. Gwarancja: 5 lat. Cena netto: od 1950 zł.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
29
PRZEGLĄD BRAM GARAŻOWYCH WWW.GERDA.PL
Zobacz więcej
Gerda oferuje dwie serie bram garażowych: Trend i Classic. W zależności od budżetu, przeznaczenia bramy oraz klimatu w regionie, można dokonać prostego wyboru, który produkt będzie bardziej odpowiadał oczekiwaniom.
BRAMY TREND Seria bram Trend charakteryzuje się ekonomicznością i funkcjonalnością. Panele grubości 40 mm, z osprzętem wykonanym ze stali ocynkowanej doskonale odnajdują swoje zastosowanie w regionach o niskiej temperaturze oraz zimnym klimacie. Bramy są zgodne z europejskimi standardami, dodatkowo kompletny system zabezpieczeń jest dostępny bez jakichkolwiek dopłat. Standardowy zestaw zawiera sprężyny o minimalnej ilości cykli równej 25 000 (otwórz/zamknij). Charakterystyka: grubość panelu 40 mm, izolacja termiczna 1,35 W/(m2 · K), przenikalność cieplna równa ścianie z cegły grubości 55 cm, wsporniki rolek oraz zawiasy wykonane ze stali pokrytej cynkiem, możliwość zamówienia bramy montowanej w otworze, dwa typy sprężyn: naciągowe oraz skrętne, maksymalny dostępny rozmiar bramy: 6000×3000 mm (szer.×wys.).
BRAMY CLASSIC Bramy Classic są solidną serią bram garażowych, zapewniającą bardzo dobrą izolację termiczną między innymi dzięki panelowi grubości 45 mm. Bramy serii Classic świetnie odnajdują swoje zastosowanie w krajach o chłodnym klimacie. Wsporniki rolek oraz zawiasy wykonane są ze stali nierdzewnej, dzięki czemu posiadają zaawansowane właściwości antykorozyjne, co również pozwala na funkcjonowanie bram w obszarach o wysokiej wilgotności powietrza. Charakterystyka: grubość panelu 45 mm, izolacja termiczna 1,06 W/(m2 · K) , panel L przenikalność cieplna równa ścianie z cegły grubości 60 cm, wsporniki rolek oraz zawiasy wykonane ze stali nierdzewnej, możliwość zamówienia bramy montowanej w otworze, dwa typy sprężyn: naciągowe oraz skrętne, maksymalny dostępny rozmiar bramy: 6000×3000 mm (szer.×wys.). Panele bram garażowych Gerda zapewniają niezawodność, a ich solidna konstrukcja gwarantuje odporność na wiatr, a także inne obciążenia. Testy dowiodły, że bramy garażowe Gerda są wytrzymałe na wiatr wynoszący 700 Pa, co odpowiada wiatrowi wiejącemu z prędkością 120 km/godz. Połączone blachy stalowe w systemie „lock” uniemożliwiają rozdzielenie panelu. Konstrukcja panelu przedłuża jego żywotność, a także uniemożliwia jego:
odkształcenie pod wpływem działania słońca, uszkodzenie w przypadku nagłego zamknięcia bramy.
Niezależne testy dowiodły, że panele stosowane w bramach Gerda wytrzymują 750 godzin tzw. mgły solnej, co odpowiada 15 latom pracy w pobliżu morza lub w zanieczyszczonym obszarze przemysłowym. Panele bram Gerda swoje unikalne właściwości antykorozyjne zawdzięczają: warstwie cynku o grubości 16 mikronów, podwójnej warstwie powłoki lakierniczej (PUR-PA), składającej się z 23–35 mikronów.
panel M
Dodatkowe, elastyczne, podwójne uszczelki wokół krawędzi skrzydła bramy chronią wnętrze przed deszczem, śniegiem oraz przed niepożądaną utratą ciepła dzięki specjalnej konstrukcji wsporników rolek, która umożliwia regulowanie płaszcza bramy do otworu. Konstrukcja bram garażowych Gerda zapewnia ochronę przed:
przytrzaśnięciem palców, niekontrolowanym upadkiem bramy, upadkiem bramy w przypadku pęknięcia sprężyny.
Szeroki zakres rozmiarów i kolorów paneli pozwala dopasować bramę do każdego niemalże obiektu. Gerda oferuje 5 typów paneli w bardzo szerokiej gamie kolorów, spośród których 10 najbardziej popularnych jest dostępnych bez żadnych dopłat.
panel Kaseton
30
EKSPERT BUDOWLANY
panel S
panel Mikrofala
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
PRZEGLĄD BRAM GARAŻOWYCH TEL. (61) 81 97 300 INFOLINIA 801 500 100 WWW.HORMANN.PL Zobacz więcej
RENOMATIC 2016 Rodzaj: automatyczna brama garażowa segmentowa. Budowa: ocieplane segmenty o grubości 42/20 mm gwarantują wysoką izolacyjność cieplną, dobrą stabilność i cichą pracę bramy; stopa z tworzywa sztucznego zapewnia optymalną i trwałą ochronę ościeżnicy; brama wyposażona w mechaniczne zabezpieczenie przed podważeniem bramy – patent firmy Hörmann; napęd ProMatic wyposażony w nowoczesną technologię sterowania radiowego BiSecur. Wzór: przetłoczenia L, powierzchnia Sandgrain i Decograin. Kolory: antracytowy, biały, brązowy, Decograin – Titan Metallic, Golden Oak, Dark Oak. Wymiary (szer.×wys.): 2500×2000 mm, 2500×2125 mm, 2500×2250 mm, 3000×2125 mm, 3000×2250 mm, 4500×2125 mm, 4500×2250 mm. Gwarancja: 10 lat gwarancji na bezpieczne użytkowanie bramy. Cena brutto: od 3567 zł (23% VAT)
RENOMATIC LIGHT 2016 Rodzaj: brama garażowa segmentowa obsługiwana ręcznie lub automatycznie. Budowa: dwuścienne, ciepłe segmenty o grubości 42/20 mm gwarantują wysoką izolacyjność cieplną, dobrą stabilność i cichą pracę bramy; stopa z tworzywa sztucznego zapewnia optymalną i trwałą ochronę ościeżnicy. Wzór: przetłoczenia M, powierzchnia Woodgrain. Kolory: biały, brązowy i antracytowy oraz DecoColor: Golden Oak, Dark Oak. Wymiary: 15 wymiarów znormowanych, przykładowe wymiary (szer.×wys.): 2375×2000 mm, 2500×2500 mm, 2750×2125 mm, 3000×2000 mm, 5000×2125 mm. Gwarancja: 10 lat gwarancji na bezpieczne użytkowanie bramy. Cena brutto: od 2079 zł z uchwytem; od 2743 z napędem ProLift (23% VAT)
HST Rodzaj: brama garażowa segmentowa boczna. Budowa: zbudowana z ocieplanych, wypełnionych pianką poliuretanową stalowych segmentów o grubości 42 mm. Wzór: przetłoczenia – pionowe M i L oraz kasetonowe. Struktura powierzchni: Woodgrain (imitująca strukturę drewna), Silkgrain (gładka, elegancka), Sandgrain (lekko matowa o fakturze rozsypanego piasku) i okleina foliowa z tworzywa sztucznego Decograin. Kolory: powierzchnia Woodgrain i Silkgrain – dowolny kolor z palety RAL i Hörmann CH 703 (antracytowy); powierzchnia Sandgrain – biały, białe aluminium, brązowy, antracytowy; okleina foliowa Decograin – drewnopodobna (2 kolory) oraz Titan Metallic CH 703. Wymiary: maksymalna wysokość: 3000 mm; maksymalna szerokość: 6500 mm. Gwarancja: 10 lat gwarancji na bezpieczne użytkowanie bramy. Cena brutto: od 4236 zł (23% VAT)
LPU Rodzaj: brama garażowa segmentowa obsługiwana ręcznie lub automatycznie. Budowa: materiał: elementy stalowe cynkowane ogniowo, segmenty o grubości 42 mm, ocieplenie: pianka poliuretanowa, współczynnik przenikania ciepła dla wbudowanej bramy o powierzchni 10 m2: U = 1,3 W/(m²·K). Wzór: przetłoczenia S, M, L, D, T; kasetony. Kolory: powierzchnia Woodgrain, Silkgrain i Micrograin – dowolny kolor z palety RAL i Hörmann CH 703 (antracyt); powierzchnia Sandgrain – biały, białe aluminium, brązowy, antracytowy; okleina foliowa Decograin – drewnopodobna (5 kolorów) oraz Titan Metallic CH 703. Wymiary: maksymalna wysokość: 2250 mm; maksymalna szerokość: 6000 mm. Gwarancja: 10 lat gwarancji na bezpieczne użytkowanie bramy. Cena brutto: od 2856 zł z uchwytem; od 3994 zł z napędem ProMatic (23% VAT)
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
31
PRZEGLĄD BRAM GARAŻOWYCH WWW.WISNIOWSKI.PL
Zobacz więcej
Brama segmentowa
PRIME
To automatyczna brama segmentowa dopracowana w każdym szczególe – połączenie światowej klasy designu i nowoczesnych technologii.
Jej skrzydło tworzy oryginalny panel INNOVO grubości 60 mm, wypełniony pianką poliuretanową, która zapewnia bezkonkurencyjną izolację cieplną, pożądaną szczególnie w budownictwie energooszczędnym i pasywnym. Przemyślany system uszczelnień zapobiega stratom ciepła w newralgicznych punktach montażowych. Model ten wyposażony jest w automatykę cenionej firmy SOMFY. Nowoczesna stylistyka bramy PRIME sprawia, że świetnie odnajduje się ona we współczesnym budownictwie, a szeroka gama kolorów umożliwia perfekcyjne dopasowanie do otoczenia i elewacji budynku.
Panel INNOVO 60 mm
Przekrój panelu wraz z osłoną międzypanelową, mocowaną na wewnętrznej stronie skrzydła bramy. elastyczna osłona międzypanelowa ❶ aluminiowy profil mocujący elastyczne osłony ❷ pięć warstw blachy w miejscu mocowania zawiasów ❸ uszczelnienie międzypanelowe ❹ ukryty zawias ❺ pianka poliuretanowa ❻
Brama segmentowa
UniTherm
Brama UniTherm powstała w odpowiedzi na potrzeby budownictwa energooszczędnego.
Do końca czerwca brama UniTherm dostępna w smartPROMOCJI! Szczegóły na www.wisniowski.pl/promocja
W pełni wykorzystuje właściwości cieplne panelu INNOVO grubości 60 mm oraz zastosowanych w niej systemów uszczelnień. To więcej zaoszczędzonej energii w domu, ponieważ straty ciepła zostały wyeliminowane w najbardziej newralgicznych miejscach skrzydła bramy. Współczynnik przenikania ciepła panelu wynosi 0,37 W/(m2 · K), co przekłada się na znakomitą termoizolację całej bramy o współczynniku ciepła na poziomie 0,79 W/(m2 · K).
32
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
Prodex
www.pcc-prodex.eu
Natryskowe Izolacje Poliuretanowe PCC Prodex Sp. z o.o. | ul. Artemidy 24 | 01-497 Warszawa T +48 22 638 76 84 | prodex@pcc.eu
BUDOWA
Poprawnie zaizolowane
FUNDAMENTY Patryk Złotowski
Odpowiednie posadowienie budynku jest warunkiem jego bezpiecznej i komfortowej eksploatacji. Fundamenty muszą być nie tylko stabilne i suche, ale też odpowiednio ocieplone, żeby nie wyziębiały strefy przyziemia domu.
N
ajpopularniejsze rozwiązanie posa-
5%) i być odporne na uszkodzenia mecha-
dowienia to żelbetowa płyta lub ławy
niczne i zagrzybienie. Dobrze też, jeśli mają
i murowane ściany fundamentowe.
jak najmniejszy współczynnik przewodzenia
Wymiary fundamentów i sposób ich zbroje-
ciepła λ, wówczas można stosować cieńszą
nia muszą być zaprojektowane przez upraw-
warstwę izolacji.
trzeba używać produktów niezawierających
nionego konstruktora, który uwzględnia ob-
Styropian, czyli polistyren ekspandowany,
ciążenia i lokalne warunki gruntowo-wodne
powinien mieć gęstość powyżej 13 kg/m3
panujące na działce. Aby nie groziło im wy-
i wytrzymałość na ściskanie 70–150 kPa.
Wełna mineralna jest w fundamentach sto-
sadzenie przez podłoże, muszą spoczywać
Jego nasiąkliwość zależnie od grubości wy-
sowana niezwykle rzadko i raczej jako wypeł-
poniżej strefy przemarzania, czyli w zależ-
nosi wtedy od 1 do 5%, a jeśli ma w swojej
nienie pustki w ścianach warstwowych, bez
ności od lokalizacji na głębokości od 80 do
strukturze domieszki grafitu, to nasiąkliwość
kontaktu z gruntem. Nawet wełna hydrofobi-
140 cm. Fundamenty betonuje się najczę-
jest mniejsza niż 3,5%. Współczynnik prze-
zowana ma bowiem zbyt dużą nasiąkliwość.
ściej z mieszanki klasy C12/15 lub C16/20.
wodzenia ciepła λ jest równy od 0,031 do
Płyty PIR mają bardzo niską nasiąkliwość
Kiedy zwiążą, układa się na nich poziomą
0,038 W/(m · K). Styropian o tych najniższych
(poniżej 2%) i są odporne na uszkodzenia, bo
izolację przeciwwilgociową, która jednocze-
λ można układać warstwą grubości 5 cm, naj-
ich gęstość wynosi 30 kg/m3, a wytrzymałość
śnie stanowi warstwę poślizgową, a następ-
częściej stosuje się 10 cm. Płyty mogą mieć
na ściskanie 120 kPa. Płyty są też bardzo
nie muruje się ściany z betonowych, silikato-
krawędzie proste lub frezowane, te drugie
ciepłe. Ich współczynnik λ jest mniejszy niż
wych albo keramzytobetonowych bloczków.
zapewniają większą szczelność, bo pozwa-
0,023 W/(m · K), więc do ocieplenia wystar-
Łączy się je zawsze na pełne spoiny poziome
lają uniknąć mostków termicznych wzdłuż
cza grubość do 5 cm. Poza tym pianka typu
i pionowe grubości 1,5–2 cm. Od zewnętrz
połączeń. Jeśli przy budynku biegną rury
PIR nie jest wrażliwa na korozję biologicz-
ściany zabezpiecza się przed wodą za po-
drenarskie, warto stosować płyty z czopami
ną ani na większość związków chemicznych
mocą papy, folii lub odpowiedniej masy hy-
drenażowymi. Trzeba pamiętać, że polistyren
używanych w budownictwie. Frezowane kra-
droizolacyjnej. Izolację układa się też na ich
jest nieodporny na rozpuszczalniki organicz-
wędzie płyt umożliwiają zachowanie ciągłości
górnej powierzchni, łącząc ją z izolacją pod-
ne. Na ścianach fundamentowych izolowa-
izolacji.
łogi na gruncie. Na tak przygotowanych fun-
nych masą hydroizolacyjną albo papą na le-
Piana natryskowa typu PUR o zamknięto-
damentach można układać obwodową izola-
piku wolno więc układać go dopiero kiedy ta
komórkowej strukturze to na naszym rynku
cję termiczną. Teoretycznie przed ucieczką
warstwa przeciwwilgociowa wyschnie, żeby
na razie rzadkość, chociaż jej zalety trudno
ciepła przez podłogę przy ścianach zewnętrz-
nie był poddawany działaniu szkodliwych
przecenić. Nie nasiąka wodą, więc stanowi od
nych chroni ocieplenie sięgające 1 m poniżej
oparów. Również do przyklejania płyt należy
razu warstwę hydroizolacyjną. Dobrze zespa-
poziomu podłogi. Tylko ściany użytkowych
używać tylko bezpiecznych dla ich struktu-
la się z podłożem, a przy tym wnika w pory
piwnic trzeba otulać w całości. W praktyce
ry klejów bitumicznych lub poliuretanowych
i szczeliny fundamentów, dzięki czemu two-
wykonywanie izolacji z takim uskokiem by-
przeznaczonych do styropianu.
rzy jednorodną i bezmostkową powłokę ter-
rozpuszczalników, bo XPS również nie jest na nie odporny.
łoby tylko utrudnieniem wykonawczym, kła-
XPS, czyli polistyren ekstrudowany, jest
moizolacyjną. Ma przy tym rekordowo niski
dzie się ją więc na całej powierzchni ścian
twardszy od styropianu. Ma gęstość powyżej
współczynnik λ = 0,022–0,021 W/(m · K).
fundamentowych aż do ławy.
30 kg/m3, a jego wytrzymałość na ściskanie
Pianę nanosi się metodą natryskową w 2–3
to 300–500 kPa, dzięki czemu jest bardziej
warstwach, każda grubości od 1 do 2,5 cm.
odporny na uszkodzenia. Współczynnik λ nie
Ważne, żeby kolejne warstwy były porówny-
Nie wszystkie materiały izolacyjne nadają się
przekracza 0,035 W/(m · K), a grubość izolacji
walnej grubości i nigdy nie miały więcej niż
do stosowania pod ziemią – trzeba wybrać te
to zazwyczaj 5–10 cm. Podobnie jak w przy-
3 cm, bo podczas reakcji spieniania wydzie-
o odpowiednich parametrach. Przede wszyst-
padku styropianu, płyty mogą mieć krawędzie
lałoby się zbyt dużo ciepła, co źle wpływałoby
kim muszą mieć niską nasiąkliwość (poniżej
proste lub frezowane, a do ich mocowania
na formowanie struktury pianki.
Czym ocieplać
34
Fot. Izohan
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
BUDOWA
SYSTEMY NATRYSKOWEJ PIANKI POLIURETANOWEJ
efektywna izolacja fundamentów Izolacja fundamentów oraz ocieplanie piwnic to istotne elementy przy budowie lub modernizacji domu. Chcemy bowiem, aby jego wnętrza były zawsze suche, przytulne i ciepłe, a rachunki za eksploatację, mimo upływu lat, możliwie jak najniższe. Warto więc wybrać dobry i sprawdzony produkt, np. poliuretanową piankę natryskową Crossin Floor.
A
rchitekci i projektanci domów lub in-
tów jest poliuretanowa pianka natryskowa
nych obiektów energooszczędnych,
Crossin Floor. W porównaniu z alternatyw-
a także pasywnych, przywiązują
nymi materiałami do izolacji fundamentów,
ogromną wagę do izolacji fundamentów.
pianka Crossin Floor ma jeden z najniż-
Przy odpowiednio zaizolowanych ścianach,
szych współczynników przewodzenia ciepła,
nieprawidłowo ocieplone fundamenty mogą
λ = 0,022 W/(m · K).
wydajność; bezspoinowa metoda aplikacji, co skutecznie eliminuje pojawienie się ewentualnych mostków termicznych oraz odporność chemiczna i biologiczna. Nowoczesne systemy natryskowych pian poliuretanowych (PUR) z linii Crossin Spray Insulation cechuje bardzo wysoka skuteczCrossin Floor to innowacyjna izolacja fundamentów, nie tylko ze względu na materiał, jakim jest sztywna pianka poliuretanowa, ale także na zaawansowaną technologię nanoszenia. Dzięki temu podczas natrysku produkt zwiększa swoją powierzchnię kilkukrotnie i to zaledwie w przeciągu kilku sekund. W ten sposób izoluje się powierzchnię, tworząc jednocześnie jednolitą, bezspoinową i energooszczędną powłokę. Poliuretanowe izolacje natryskowe Crossin Floor dokładnie wypełniają praktycznie każdą szczelinę, łączenia oraz wolne przestrzenie, eliminując mostki termiczne.
WARTO
wiedzieć
być bowiem odpowiedzialne za znaczne
Wyróżniają ją także parametry wytrzyma-
straty ciepła. Należy też pamiętać, że ewen-
łościowe. Na przykład wytrzymałość na ści-
tualne błędy popełnione przy izolowaniu
skanie przy 10% odkształceniu względnym
fundamentów nie ujawniają się od razu, ale
wynosi 400 kPa. Wartość ta jest kilkukrotnie
dopiero po kilku latach od zakończenia bu-
wyższa od przyjętej, ale dzięki temu funda-
dowy. Natomiast ich wykrycie, a następnie
menty zyskują dodatkowe wzmocnienie,
naprawa są technicznie stosunkowo trud-
zwłaszcza fundamenty piwniczne o głębo-
nym, czasochłonnym i kosztownym proce-
kości przekraczającej 3,0 m. Istotne jest, że
sem. Dlatego nie trzeba chyba nikogo prze-
ta podwyższona wytrzymałość fundamentów
ność, szybkość wykonania i wszechstronność
konywać, jak ważny jest wybór właściwych,
w żadnym stopniu nie wpływa na właściwości
w technice nanoszenia. Istotną cechą syste-
dobrych jakościowo materiałów i metod do
izolacyjne czy na koszt materiału. Właściwości
mów natryskowych PUR jest sama metoda
izolacji zarówno termicznej, jak i przeciwwil-
izolacyjne są bowiem równie dobre, mimo po-
aplikacji produktu na izolowane powierzch-
gociowej fundamentów.
równywalnie mniejszych grubości, natomiast
nie. W systemie PUR wykorzystuje się spe-
koszt jest ten sam, a często nawet niższy,
cjalistyczne
zwłaszcza w przypadku, gdy izolacja funda-
zapewniające dokładne wymieszanie skład-
mentów wymaga mniejszej ilości materiału.
ników, co przekłada się na precyzyjne i sku-
Jaki materiał wybrać? Wielu inwestorów i wykonawców przy wy-
agregaty
wysokociśnieniowe,
borze materiałów izolacyjnych słusznie uwa-
Dodatkowo, ze względu na swoją porówny-
teczne wykonanie izolacji. Możliwość bezpo-
ża za kluczowe parametry termoizolacyjne
walnie niską wagę, izolacja na bazie poliure-
średniego wykonania natrysku pianką PUR
(m.in. niski współczynnik przewodzenia
tanowej pianki natryskowej nie obciąża kon-
skraca czas aplikacji oraz zapewnia bezspo-
ciepła λ), niską nasiąkliwość wody oraz wła-
strukcji, zwłaszcza, gdy izolowane są wyższe
inowe zabezpieczenie termiczne, akustyczne
ściwie dobraną do ocieplania fundamentów
części budynku.
oraz wiatro- i hydroizolacyjne budynków.
wytrzymałość mechaniczną. Te parametry
Ponadto piankę Crossin Floor cechuje ob-
materiału izolacyjnego oraz właściwe wyko-
niżona nasiąkliwość wody (Wp ≤ 11 kg/m2),
nanie całej izolacji są niezwykle istotne przy
dzięki czemu mimo upływu lat i zmieniają-
izolowaniu nie tylko fundamentów, ale prak-
cych się warunków atmosferycznych, zacho-
tycznie wszystkich powierzchni, przyczynia-
wuje ona swoje właściwości termoizolacyjne
jących się do ewentualnych strat ciepła.
w tak wymagającym i trudnym środowisku,
Izolacja pianką natryskową – zalety rozwiązania
jakim jest grunt. Do zalet pianki poliuretanowej Crossin Floor należą również: doskonała przyczepność do różnych materiałów
Jednym z dostępnych na rynku rozwiązań
budowlanych, m.in. bloczków betonowych
do efektywnej izolacji termicznej fundamen-
fundamentowych, pustaków, cegły; wysoka
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
CROSSIN Spray Insulation PCC PRODEX Sp. z o.o. ul. Artemidy 24, 01-497 Warszawa infolinia: +48 665 000 888 crossin.spray@pcc.eu www.crossin-spray.pcc.eu
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
35
BUDOWA
Anna Bartoszewska
Jak przystało na każdy przemyślany zakup, tak też w przypadku zakupu systemu orynnowania pojawia się wiele pytań, na które nie każdy potrafi sobie sam odpowiedzieć. Zebraliśmy kilka najczęściej padających pytań, z jakimi spotykają się sprzedawcy.
Fot. Galeco
WYBIERAMY SYSTEM RYNNOWY o co najczęściej pytają kupujący? Jak prawidłowo określić wielkość rynien i dobrać ich rozmiar? Wybór rynien powinien być poprzedzony
rynny i rury spustowe odbiorą wodę z dachu
na powierzchnia dachu jest równa całkowitej
naszego budynku. Do obliczenia efektywnej
powierzchni dachu.
powierzchni dachu przyda się następujący
Gdy rynna ma posiadać łuki, wówczas powierzchnię dachu zwiększamy o odpowiedni
wzór:
określeniem tzw. Efektywnej Powierzchni
EPD = (B+C/2)×długość dachu (m)
procent. Dla łuków umieszczonych do 2 m od
Dachu (EPD). Do jej wyliczenia służy odpo-
B – odległość w poziomie od narożnika do
odpływu jest to 10%, a dla tych umieszczo-
wiedni wzór, do którego podstawiamy liczby oznaczające długość dachu, wysokość połaci
nych powyżej 2 m – o 5%.
kalenicy (m)
Wyliczenie EPD daje informacje, jaka po-
C – wysokość dachu (m).
oraz odległość od narożnika do kalenicy w po-
W przypadku płaskich dachów lub o spad-
winna być średnica rynien i rur spustowych.
ziomie. Wszystko po to, aby upewnić się, że
ku mniejszym od 10°, maksymalna efektyw-
Przy małym dachu (powierzchnia mniejsza niż 50 m2) rynny powinny mieć średni-
JAKIM OKRESEM GWARANCJI SĄ OBJĘTE SYSTEMY RYNNOWE I CO ONA NAJCZĘŚCIEJ OBEJMUJE?
ZDANIEM
eksperta
Gwarancja na systemy rynnowe uzależniona jest od materiału, z jakiego zostało wykonane orynnowanie. Rynny stalowe wykonane są z najbardziej solidnego materiału, który jest niezwykle trwały i odporny na czynniki atmosferyczne i uszkodzenia mechaniczne. Na przykład w firmie Galeco rynny stalowe występują w systemie Galeco STAL (półokrą Magdalena głe) oraz Galeco STAL2 (kwadratowe), a gwarancja udzielana jest na Gardyła, specjalista 35 lat na odporność oraz korozję perforacyjną, czyli na rdzewienie ds. produktu i korodowanie. Na rynny z polichlorku winylu, które występują w sysi jakości, Galeco temie Galeco PVC, rozróżniamy dwojaką gwarancję: jedna gwarantuje inwestorowi odporność orynnowania na uszkodzenia mechaniczne i wynosi 15 lat, druga zaś udzielana jest na tzw. stabilność koloru, czyli odporność na odbarwianie i wynosi 5 lat. Jest to nowość w zapisach gwarancyjnych firmy. W ofercie znajdują się także rynny ocynkowane Galeco LUXOCYNK, w których gwarancja wynosi 10 lat i dotyczy odporności na korozję perforacyjną. W systemie Galeco BEZOKAPOWY gwarancja również wynosi 10 lat i jest udzielana na odporność perforacyjną (elementy wykonane ze stali), odporność mechaniczną (elementy wykonane z tworzywa PVC). Producent gwarantuje również szczelność systemu pod warunkiem zastosowania się do instrukcji montażu, użycia pasa podrynnowego oraz kabli grzewczych.
36
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
cę 100 mm, a rury spustowe 75–80 mm. W przypadku dachu średniego (powierzchnia od 50 do 100 m2) rekomendowane są rynny o średnicy 125 mm i rury o średnicy 90 mm. Na dachach dużych (o powierzchni większej niż 100 m2) montuje się systemy o średnicy 150 lub 190 mm oraz rury wielkości 110–120 mm. Planując układ rur spustowych, trzeba pamiętać, że jedna rura odprowadza wodę z okapu o średniej długości do 12 m. Ułożenie jej w większych odstępach powoduje ryzyko przelania się wody, a w efekcie może skutkować uszkodzeniem systemu.
Jaki materiał wybrać? Stal i PVC to surowce wykorzystywane do produkcji rynien, które są najchętniej wybie-
BUDOWA rane przez inwestorów. Rynny ze stali cechuje
cje, takie jak np. akryl. Choć materiał PVC
wysoka wytrzymałość na działanie warunków
uznawany jest za surowiec podatny na odbar-
atmosferycznych, dlatego zalecane są do
wienia słoneczne – to producenci systemów
montażu w miejscach szczególnie narażo-
rynnowych znaleźli rozwiązania pozwalające
nych na występowanie intensywnych zjawisk
na zniwelowanie negatywnych działań pro-
pogodowych. Natomiast w przeciwieństwie
mieniowania UV. Wśród takich metod znaj-
do produktów ze stali – rynny z PVC nie wy-
duje się specjalna powłoka ochronna, dzięki
magają czynności konserwacyjnych. Niepla-
której zwiększa się żywotność systemów wy-
styfikowany polichlorek winylu, z którego są
konanych z nieplastyfikowanego polichlorku
wykonane jest odporny na uderzenia. Dodat-
winylu.
kowo rynny z PVC są zalecane jako najwłaściwsze rozwiązanie w rejonach nadmorskich o ostrym, surowym klimacie, ponieważ ich powierzchnie pokrywają specjalne substan-
Jak dobrać odpowiedni kolor?
Fot. Blachy Pruszyński
Kolorystyka rynien jest bardzo zróżnicowana. Producenci prześcigają się bowiem w oferowaniu szerokiej gamy kolorystycznej produktów. Obecnie odchodzi się od dopasowywania rynien do elewacji budynku, a dobiera się je do koloru pokrycia dachowego. Jednocześnie obecne trendy narzucają kolorystykę bazującą na czerni, szarościach i beżach.
Jakie są koszty zakupu orynnowania?
Fot. Blachy Pruszyński
Istotnym elementem podczas wyboru rynien jest m.in. ich cena. Wśród inwestorów panuje przekonanie, że najbardziej korzystnym cenoFot. Gardena
OBOWIĄZKOWY WIOSENNY PRZEGLĄD RYNIEN
Ekspert RADZI
Wiosenne porządki to pracowity czas, wymagający zajrzenia do wielu zakamarków. Do takich miejsc należą rynny, które po okresie jesienno-zimowym wymagają oczyszczenia nie tylko z błota, ale i większych zanieczyszczeń, takich jak szyszki, resztki liści, igliwie. Po pozbyciu się wszelkich nieczystości, warto dokładnie przyjrzeć się, w jakim stanie zostawiła nasze rynny zima. Tworzące się w nich podczas chłodnych miesięcy zatory lodowe, mogą powodować rozsadzanie i pękanie, a także odkształcenia rynien i rozszczelnienie połączeń. Zlokalizowanie takich miejsc to konieczny element prac konserwatorskich, pozwalający zapobiec poważnym kłopotom. Niezależnie od tego, z jakiego materiału wykonane są rynny zamontowane na naszym budynku, przystępując do ich czyszczenia, warto mieć szczotkę i wąż ogrodowy lub myjkę wysokociśnieniową. Używając ich, pozbędziemy się zanieczyszczeń ograniczających przepustowość orynnowania, nie wyrządzając szkody na powierzchni rynien i rur spustowych. Do usuwania zanieczyszczeń w żadnym wypadku nie wolno używać metalowych pazurków, szufelek ani innych ostrych narzędzi, bo łatwo można nimi uszkodzić powierzchnię rynien (szczególnie niebezpieczne jest to dla rynien z ochronną powłoką cynkową lub lakierniczą).
38
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
wo systemem rynnowym są produkty z PVC. Wybierając określony system rynnowy, warto jednak sprawdzić również, ile wynosi koszt połączenia poszczególnych elementów ze
Fot. Blachy Pruszyński
sobą, ponieważ wpływa on na cenę całego systemu. Elementy systemu orynnowania
wystające drewniane elementy, takie jak np.
mogą być łączone na zatrzaski, za pomocą
krokwie, zostały odpowiednio wyczyszczo-
uszczelek wykonanych ze specjalnego two-
ne i zaimpregnowane. Niestety, taki zabieg
rzywa EPDM lub klejone – dotyczy to syste-
nie zagwarantuje całkowitej ochrony okapu
mów z PVC, systemy miedziane i tytan-cyn-
przed zawilgoceniem, nasłonecznieniem czy
kowe są zaś lutowane, natomiast z blachy
też przed ingerencją ptaków i owadów.
stalowej powlekanej – łączone za pomocą specjalnych klamer z uszczelką na zatrzask.
Wnioski
Warto na spokojnie dokonać odpowiednich
Przed zakupem systemu rynnowego warto
kalkulacji i dopiero wówczas porównać ceny
pamiętać o wszystkich powyższych czynni-
kilku systemów. Może się bowiem okazać, że
kach, a przede wszystkim korzystać z ofer-
różnice między różnymi systemami nie będą
ty renomowanych firm specjalizujących się
aż tak duże. Do ceny kompletnego systemu
w produkcji rynien. Będzie to gwarancją, że
trzeba doliczyć koszt montażu. Średnio jest to
taki system orynnowania nie tylko będzie nam
około 20–50 zł za 1 m orynnowania.
służył przez wiele lat, ale też będzie estetycz-
Czy montaż podbitki jest konieczny?
nym rozwiązaniem. Ponadto renomowani producenci oferują doradztwo techniczne w zakresie doboru odpowiedniego systemu.
Podbitka dachowa nie jest elementem kon-
Mają w swojej ofercie także kompletne sys-
strukcyjnym dachu czy całego budynku, ale
temy orynnowania, w skład których wchodzą
pełni przede wszystkim funkcje ochronne
wszystkie elementy potrzebne do wykonania
i estetyczne. Dlatego wykonawcy i produ-
odwodnienia dachu: rynny, rury spustowe,
cenci podbitek często zalecają ich montaż.
łączniki, kształtki i elementy mocujące. Uzu-
Inwestor nie ma jednak obowiązku zabudowy
pełnia je zestaw dodatkowych akcesoriów,
okapu dachowego. Podejmując taką decyzję,
które można dopasować w zależności od po-
należy jednak pamiętać o tym, aby wszelkie
trzeb użytkownika.
www.ekspertbudowlany.pl
ARCHIPELAG projekty domów
tradycyjne
piętrowe
z poddaszem
tanie w budowie
U nas na pewno znajdziesz swój wymarzony dom! www.archipelag.pl
garaże
parterowe
energooszczędne
nowoczesne
ul. M. Smoluchowskiego 56/3, 50-372 Wrocław | tel. (71) 798 38 00 | dołącz do nas
BUDOWA
OKNA
do dachów płaskich Krystyna Stankiewicz
Coraz więcej domów z płaskimi dachami, jakie powstają w Polsce w ostatnich latach, jest wyposażonych w specjalne systemy okien, którymi można doświetlić ukryte pod nimi wnętrza. Okna do dachów płaskich można również zamontować w starych budynkach, które są poddawane modernizacji. Na jakie dachy?
Fot. VELUX
Wszystkie modele okien na dachy płaskie przystosowane są do montażu żaluzji i rolet wewnętrznych lub zewnętrznych, zapewniających ochronę przed słońcem w lecie i przed stratami ciepła w zimie. Można w nich też zamontować markizę, która chroni przed nagrzaniem pomieszczenia.
WARTO
wiedzieć
około U = 0,76 W/(m2 · K) (według normy
Dzięki precyzyjnie zaprojektowanym ele-
Systemy okien na dachy płaskie przeznaczo-
EN 12567-2), ale są i takie, w których jest
mentom połączenie tych okien z pokryciem
ne są do montażu na dachach o nachyleniu
on jeszcze niższy.
dachowym jest trwałe, szczelne i bezpieczne.
połaci mniejszym niż 15° – zarówno w nowych budynkach, jak i modernizowanych. Szczególnie zaś polecane są do adaptacji na cele mieszkalne dużych poddaszy, wymagających podziału na mniejsze pomieszczenia. Okna te znoszą bowiem wszelkie ograniczenia związane z ich rozplanowaniem, ponieważ umożliwiają doświetlenie światłem naturalnym również tych pomieszczeń, które nie znajdą się przy zewnętrznej ścianie z pionowym oknem.
Właściwości i parametry Okna do płaskich dachów nie tylko zapewniają dostateczne oświetlenie pomieszczeń, ale także umożliwiają ich przewietrzanie. Ponadto odznaczają się dobrymi parametrami termoizolacyjnymi. Współczynnik przenikania ciepła niektórych modeli tych okien wynosi
40
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
Fot. FAKRO Okna do dachów płaskich można montować także na dachach zielonych (potrzebna jest specjalna rama podwyższająca) oraz na tarasach na dachu. W tym ostatnim przypadku trzeba wybierać rozwiązania o specjalnej nośności i antypoślizgowości, aby można było swobodnie po nich chodzić
www.ekspertbudowlany.pl
BUDOWA A specjalna ich konstrukcja pozwala na odprowadzanie wody opadowej z powierzchni szyb. Nie ma więc obawy, że przedostanie się ona do wnętrza budynku. Okna na dachy płaskie mają również wysokie parametry wytrzymałościowe, dzięki którym są odporne na uderzenia, silny wiatr i nie odkształcają się pod ciężarem zalegającego śniegu. Dobrze też tłumią hałas. Obudowy i ramy skrzydeł tych okien produkowane są z wielokomorowych profili z twardego PVC, wypełnionych termoizolacyjną pianką polistyrenową, poprawiającą parametry cieplne okna. Natomiast pakiety szybowe wykonane są z bezpiecznego, klejonego warstwowo szkła i najczęściej z powłoką niskoemisyjną. Dostępne są też modele z dodatkową kopułą z poliwęglanu lub z akrylu, osłaniającą szyby, w wersji przezroczystej lub matowej.
Fot. VELUX Systemy okien do dachów płaskich umożliwiają skuteczne doświetlenie pomieszczeń, w których nie ma możliwości zastosowania standardowych okien
W niektórych wersjach okien zastosowano
Podstawa zastosowana w tej wersji okien
Ciekawym rozwiązaniem jest tzw. okno
specjalną podstawę, która podnosi kąt ich
wykonana jest z drewna, ocieplonego mate-
oddymiające, które – dzięki zamontowaniu
montażu o 15° w stosunku do połaci dacho-
riałem termoizolacyjnym i przystosowana do
w nim silników – w razie pojawienia się dymu
wej. Jest to możliwe dzięki temu, że jeden
montażu standardowych okien dachowych,
w pomieszczeniu automatycznie podnosi się
z krótszych boków podstawy jest o kilka cen-
otwieranych w sposób obrotowy i uchylno-
do góry.
tymetrów wyższy, a dłuższe są ścięte ukośnie.
-obrotowy. Parametry techniczne tych okien
Dym szybko więc wydostaje się na ze-
Szczelność konstrukcji zapewnia aluminiowy
oraz szyb są takie same, jak w tradycyjnych
wnątrz i przestaje zagrażać zdrowiu i bezpie-
kołnierz łączący okno z obudową.
oknach połaciowych.
czeństwu mieszkańców. promocja
ź Odwied portal
ARTYKUŁY MERYTORYCZNE NA TEMAT BUDOWY, REMONTU I WYPOSAŻENIA DOMU ORAZ JEGO OTOCZENIA
INSPIRUJĄCE
NOWOŚCI GALERIE PRODUKTOWE ZDJĘĆ
RYNKOWE
PRZEGLĄDY PRODUKTÓW NAJNOWSZE WYDANIA
EKSPERTA BUDOWLANEGO DO BEZPŁATNEGO POBRANIA
FILMY PORADNIKOWE
W WYGODNYM FORMACIE PDF
PORADY EKSPERTÓW Z RÓŻNYCH DZIEDZIN EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
KATALOG FIRM
BEZPŁATNE
E-BOOKI 41
BUDOWA RODZAJE OKIEN NA DACHY PŁASKIE TYP F
TYP C
TYP EF_
TYP EFR
Fot. VELUX Okna do dachów płaskich można montować jako pojedyncze moduły lub też w grupach po kilka
Producenci oferują okna do dachów płaskich wyposażone w różne pakiety szybowe, o różnych sposobach otwierania, wysokiej termoizolacyjności i dopasowanych do indywidualnych potrzeb rozmiarach. Ponadto konstrukcja tych okien umożliwia montaż zarówno akcesoriów wewnętrznych, jak i zewnętrznych – markiz i rolet Ilustracje: FAKRO
Montaż
Okna na dachy płaskie oferowane są
znacznie wygodniejsza, bo wspinanie się do
w różnych wymiarach – od 60×60 cm do
wysoko zamontowanego okna nie jest łatwe.
Okna do płaskich dachów można montować
120×220 cm, ale można też zamówić do-
Ponadto system elektrycznego sterowania
jako pojedyncze moduły lub też w grupach,
wolnej wielkości.
umożliwia zaprogramowanie automatycz-
przestrzegając jednak zaleceń ich producenta
nego zamykania okna, np. przy pierwszych
dotyczących odległości między poszczególny-
kroplach deszczu, oraz otwierania żaluzji czy
mi modułami. Przy instalacji okien niezwykle
Okna do płaskich dachów mogą być otwierane
rolet, gdy zaczyna mocno operować słońce,
ważne jest precyzyjne połączenie okna z po-
ręcznie lub elektrycznie. Ta druga wersja jest
i zamykania ich po zmierzchu.
kryciem dachu. Niewielkie nawet błędy mogą
Sposoby otwierania
bowiem spowodować przeciekanie wody do wnętrza pomieszczeń. Dlatego przy ich montażu należy zawsze ściśle przestrzegać zaleceń podanych w załączonych instrukcjach. A najlepiej zadanie to powierzyć ekipie wskazanej przez producenta danego modelu okna. Producenci systemów okien połaciowych na płaskie dachy polecają je do doświetlania poddaszy zarówno w nowych, jak i modernizowanych budynkach. W tych drugich są często jedynym rozwiązaniem umożliwiającym doświetlenie naturalnym światłem poddaszy adaptowanych na cele mieszkalne. Ponadto systemy okien połaciowych na płaskie dachy dobrze sprawdzają się także na tzw. zielonych dachach. Montuje się podobnie jak na dachach pokrytych tradycyjnymi Fot. VELUX Okna do dachów płaskich mogą być otwierane elektrycznie lub manualnie za pomocą specjalnego drążka
42
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
materiałami dekarskimi, przeznaczonymi na płaskie dachy.
BUDOWA Patryk Złotowski
Co składa się na
DOBRE OKNO D
Fot. Oknoplast
wówczas szersze i często mają dodatkowo termoizolacyjne wypełnienia. Warto pamiętać, że współczynnik Uw nie jest wartością uniwersalną. Zmienia się w zależności od rozmiarów okien, nawet jeśli są w tym samym systemie. Zazwyczaj im okno mniejsze, tym jego izolacyjność gorsza.
o wyboru mamy okna drewniane,
Newralgiczną strefą przeszklenia jest jego
plastikowe i aluminiowe. W każdej
krawędź. Aby na obwodzie szyby nie tworzył
grupie znajdziemy produkty stan-
się mostek termiczny, szklenie musi być jak
dardowe i o podwyższonych parametrach,
najgłębiej osadzone w profilu, a ramka dy-
Klasa wodoszczelności zawsze powinna być
dedykowane
zastosowaniu.
stansowa umieszczona w komorach między-
jak najwyższa – maksymalna to 9A. Również
Do domu energooszczędnego wybierzemy
szybowych powinna być ciepła – wykonana
przepuszczalność powietrza najczęściej ma
okna superciepłe, w centrum miasta – ciche,
nie jak tradycyjna z aluminium, tylko ze stali
najwyższą klasę 4. Nie wolno jednak zapo-
do pokoju dziecięcego bezpieczne, na taras
szlachetnej lub złożonego materiału izolacyj-
minać, że nieszczelności pojawiają się naj-
wygodne w obsłudze, a jeśli mamy dużą
nego. Także profile mogą być cieplejsze – są
częściej nie w samym oknie, tylko wokół nie-
konkretnemu
przeszkloną fasadę, musimy wstawić okna maksymalnie sztywne. Aby nie pogubić się wśród marketingowych chwytów producentów, trzeba jasno określić, jakie cechy okien są dla nas najważniejsze i czego oczekujemy w różnych pomieszczeniach.
Izolacyjność termiczna Określa ją współczynnik przenikania ciepła Uw. Im jest niższy, tym okno cieplejsze. Dopuszczalna wartość to jeszcze 1,3 W/(m2 · K), ale już od 2017 roku 1,1 W/(m2 ·K ). Obecnie najcieplejsze okna mają Uw na poziomie 0,6
W/(m2 · K).
Na współczynnik Uw składają
się Uf określający izolacyjność profili oraz Ug – szyb. Ten ostatni jest najbardziej istotny, bo to szyba zajmuje największą powierzchnię okna. Standardowy pakiet szybowy składa się z dwóch tafli. Przestrzeń między nimi jest wypełniona gazem szlachetnym, który jako słaby przewodnik dobrze chroni przed ucieczką ciepła (a latem przed nagrzewaniem). Ug takiego pakietu wynosi około 1 W/(m2 · K). W cieplejszych oknach tafle są trzy, dzięki dodatkowej komorze udało się obniżyć współczynnik Ug przeszklenia nawet do 0,4 W/(m2 · K).
44
Na dobre okno składają się oczywiście szyba, profile, ramka dystansowa, okucia... Ich budowa i sposób połączenia decydują o cechach całego okna. Warto jednak pamiętać, że okno niekoniecznie musi przełamywać standardy w każdej kategorii. Dobre okno to po prostu takie, które najlepiej odpowiada naszym indywidualnym potrzebom.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
Szczelność
go. Dlatego kluczową kwestią jest poprawny
OKNA DACHOWE
WARTO
wiedzieć
Pracują w ekstremalnych warunkach. Przez cały rok są narażone na zalewanie przez deszcz, więc powinny mieć najwyższą klasę szczelności. Odpowiada za nią system obwodowych i wewnętrznych uszczelek. Okna muszą też być ciepłe – na rynku są już takie o Uw = 0,51–0,93 W/(m2 · K). Izolacyjność zawdzięczają głównie poszerzonym profilom i dwu- lub trzykomorowym przeszkleniom o Ug = 0,3–0,6 W/(m2 · K). Okna dachowe bezwzględnie muszą być odporne na uszkodzenia. Zimą zalega na nich ciężki śnieg, a podczas wichury może na nie upaść gałąź albo ciężki przedmiot. Również od środka łatwo je uderzyć, a nie mogą przecież rozbić się na ostre kawałki i spaść do środka. Dlatego przeszklenie powinno być bezpieczne – od zewnątrz szyba hartowana, a od wewnątrz tafle wzmocnione folią lub żywicą. Trzeba pamiętać, że w przypadku okna dachowego wyjątkowo ważny jest prawidłowy montaż. Nawet najlepsze okno nie osiągnie deklarowanych parametrów bez zastosowania odpowiednich systemowych kołnierzy uszczelniających i poprawnego osadzenia w dachu.
www.ekspertbudowlany.pl
montaż. Jeśli styk okna z murem wypełnia się pianką poliuretanową, to od wewnątrz należy osłonić ją taśmą paroizolacyjną, a od zewnątrz wodoszczelną paroprzepuszczalną. Zamiast trójwarstwowego systemu montażu można wykorzystać uszczelniające taśmy rozprężne, pełniące jednocześnie wszystkie trzy funkcje.
Sztywność profili Producenci zawsze podają dopuszczalne maksymalne wymiary ramy, więc nie ma obaw, że wybrane okno będzie niestabilne. Wystarczy zamontować je zgodnie z instrukcją, odpowiednio dobierając rodzaje i rozstaw łączników. To, że okno nie wypadnie z otworu ani nie popęka, nie znaczy jednak, że profile nie pracują. Cały czas odkształcają się pod wpływem obciążeń eksploatacyjnych – kurczą się i rozszerzają podczas zmian temperatury (ciemne profile mocniej) oraz uginają się wskutek wiejącego wiatru. Każde ugięcie i odchylenie ramy pogarsza szczelność okna. Dlatego sztywność określa się na podstawie odporności na obciążenie wiatrem. Klasy od A1
BUDOWA do C5 informują o tym, ile maksymalnie ugnie się rama. Najczęściej wybieraną i w większej części Polski wystarczającą klasą jest B3–B4. Tylko na bardzo wietrznych terenach lepiej wybrać okno w klasie C3–C4. Profil długości 1,8 m poddany działaniu wiatru o prędkości przekraczającej 150 km/godz. może się wówczas ugiąć maksymalnie o 6 mm.
Izolacyjność akustyczna Określa ją wskaźnik RA2, który odpowiada wskaźnikowi izolacyjności akustycznej właściwej dla danego okna (Rw) pomniejszonemu o wartość widmowego wskaźnika adaptacyjnego Ctr, wynoszącego zależnie od konstrukcji okna od 4 do 8 dB. Standardowe okna mają wskaźnik RA2 na poziomie 36 dB, okna o pod-
Fot. Okpol Ustawione niemal prostopadle do padających promieni słonecznych szyby wpuszczają do wnętrza dużo światła, ale przy tym sprawiają, że pomieszczenia silnie się nagrzewają. Obowiązkowym wyposażeniem powinny więc być osłony przeciwsłoneczne – producenci oferują specjalne markizy i rolety wewnętrzne oraz zewnętrzne
wyższonej izolacyjności akustycznej o 10 dB
ramy okna czy przewierceniem blokady klam-
lowanym zatrzaśnięciem podczas przecią-
wyższy – różnica ta wbrew pozorom jest od-
ki. Wyposażone w nie okno może mieć klasę
gu. Okna i drzwi tarasowe mogą otwierać
czuwalna tak silnie, jakby natężenie dźwięku
antywłamaniową WK2 (to najpopularniejsza
się tradycyjnie albo przesuwać, przy czym
zmniejszyło się o połowę.
klasa – wyższe wymagają stosowania cięż-
w przypadku drzwi do wyboru są systemy
kich pancernych szkleń). Bezpieczeństwo
przesuwne, podnoszono-przesuwne i uchyl-
ważne jest jednak również wewnątrz domu,
no-przesuwne, a także typu harmonijkowe-
zwłaszcza w pokojach dziecięcych. Okna
go. Klamka może się znajdować w połowie
Decydują o tym okucia umieszczone na całym
są wyposażane w zamykane na klucz przy-
wysokości słupka albo na dolnym ramiaku,
obwodzie ramy okiennej. Dla ochrony przed
ciski lub klamki umożliwiające uchylenie,
co przydaje się nad blatami czy biurkami,
włamaniem najczęściej stosuje się zaczepy
ale blokujące możliwość otwarcia skrzydła.
albo gdy okno obsługuje osoba niepełno-
i rozetki, które chronią przed podważeniem
Są okucia zabezpieczające przed niekontro-
sprawna.
Bezpieczeństwo i wygoda obsługi
reklama
WYSOKI KOMFORT UŻYTKOWANIA PODDASZA MNIEJSZE ZUŻYCIE ENERGII POTRZEBNEJ DO OGRZANIA PODDASZA POZYTYWNY WPŁYW NA ŚRODOWISKO NATURALNE WYSOKA SZCZELNOŚĆ CAŁEGO OKNA
EKSPERT BUDOWLANY www.okpol.pl
OKNO ISO I3 nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
45
Fot. Kratki.pl
INSTALACJE
Czy kominek
MOŻE OGRZAĆ DOM mgr inż. Katarzyna Rybka
parę w płaszczu. Dodatkowo należy zapew-
Ze względu na wiele funkcji, jakie pełni kominek, jest on wciąż bardzo popularnym źródłem ciepła i mimo dużej konkurencji na rynku urządzeń grzewczych, jest bardzo chętnie wykorzystywany w domach jednorodzinnych. Czy można nim jednak ogrzać cały dom? Odpowiedź zależy od wielu czynników, w większości przypadków jest pozytywna, ale czasem wymaga zastosowania szeregu zabezpieczeń oraz specjalnych rozwiązań.
nić uzupełnienie wody w instalacji, pompę
M
obiegową, kryzę przeciwko skroplinom oraz sterownik. W układzie zamkniętym zabezpieczenie przed przegrzaniem jest bardzo istotne, może być to realizowane np. przez wężownicę schładzającą. Dzięki temu ryzyko zagotowania wody w płaszczu jest minimalizowane i taki kominek uzbrojony dodatkowo w automatykę kontrolno-pomiarową może funkcjonować w układzie zamkniętym. Nale-
yśląc o ogrzewaniu całego budyn-
poprowadzoną pionowo do góry z kominka
ży przy tym pamiętać, że przy takiej instalacji,
ku, jednym z popularnych roz-
do naczynia, która odprowadza powstającą
wybierając kominek, trzeba zwrócić uwagę na
wiązań jest kominek z płaszczem
wodnym i ogrzewanie grzejnikowe. Woda ogrzewana w płaszczu wodnym kominka rozprowadzana jest do obiegu grzewczego,
szpilki wzmacniające płaszcz wodny oraz materiał: blacha kotłowa 5 mm – gwarantują bezawaryjną pracę kominka
dociera do grzejników i oddaje tam ciepło, następnie schłodzona wraca z powrotem do płaszcza i ponownie się ogrzewa, czyli układ działa jak typowe wodne ogrzewanie centralne. Kominek wymaga zatem prostej instalacji, takiej jak każdy inny układ c.o. i może być swobodnie stosowany jako alternatywne źródło ciepła w budynku. Dobrze jest pomyśleć o nim już na etapie projektu, aby zaplanować już wcześniej pewne elementy, np. układ do-
wbudowana wężownica jako zabezpieczenie układu przed przegrzaniem nagrzewnica pionowa – układ rurek pionowych zwiększających powierzchnię styku wody z czynnikiem grzewczym, czyli spalinami
dwuszybrowa regulacja wylotu spalin
kierownica powietrza tworząca system czystej szyby – ograniczający osadzanie się sadzy na szybie
system dwóch deflektorów (stalowy oraz z wermikulitu) – wydłużających drogę spalin
prowadzający powietrze, co zdecydowanie ograniczy późniejsze koszty montażu. Kominek z płaszczem może być montowany zarówno w układzie otwartym, jak również, przy zastosowaniu odpowiednich rozwiązań, w zamkniętym. Kominek opala
duża komora spalania wyłożona Acumotte (system otworów w ścianie tylnej odpowiada za napowietrzenie komory spalania)
szyba żaroodporna – wytrzymująca temperaturę do 800°C
się drewnem, które musi być systematycznie dokładane, aby podtrzymać ogień. Dla takiego paliwa najczęściej stosuje się układ otwarty. W przypadku układu otwartego, montując kominek, należy od razu przewidzieć miejsce na otwarte naczynie wzbiorcze wraz z do-
wkład bezrusztowy – dopalanie na popiele dolot powietrza – króciec montowany do wkładu kominowego, który ma na celu doprowadzenie świeżego powietrza do paleniska z zewnątrz budynku
prowadzeniem do niego odpowiednich rur: przelewowej,
46
wzbiorczej,
EKSPERT BUDOWLANY
regulacja napowietrzenia komory spalania Fot. Kratki.pl
bezpieczeństwa nr 2/2016
regulowane nóżki – do wypoziomowania wkładu
www.ekspertbudowlany.pl
INSTALACJE ciśnienie robocze wkładu, aby było zgodne
ciepła. Kiedy pali się w kominku, a kocioł
z panującym w instalacji.
jest wyłączony, woda z obiegu zamkniętego (odbiera ciepło z wymiennika) ogrzewa się
Wady i zalety
w wymienniku i zasila grzejniki. Gdy kominek
Stabilne ogrzewanie kominkiem jest możliwe
wpięty jest w układ zamknięty, ogrzana woda
przy prawidłowej regulacji dostarczanego po-
kierowana jest bezpośrednio do rozdzielacza,
wietrza do spalania. Powietrze doprowadzane
a stamtąd na grzejniki. Zastosowanie dwóch
jest oddzielnym przewodem pobieranym z ze-
źródeł ciepła w jednym układzie jest bardzo
wnątrz, co pozwala zarówno bezpiecznie, jak
efektywne i pozwala łączyć ich zalety. Komi-
i efektywnie pobierać powietrze do procesu
nek może ogrzewać budynek w chłodne dni,
spalania, a jego ilość regulowana jest przy
a przy okazji budować przyjemną atmosferę
pomocy sterownika. Kominek, po dołożeniu
w salonie. Kocioł może pełnić funkcję dodat-
do niego drewna, szybko i efektywnie ogrzewa
kowego, uzupełniającego źródła ciepła, które
wodę w płaszczu. Dlatego dodatkowym elementem, który warto wbudować w instalację, jest bufor, który zmagazynuje nadwyżki ciepła powstałe przy zmniejszonym zapotrzebowaniu. Kominek ze względu na swoje walory estetyczne montuje się w salonie, przez co
Przykład wkładu kominkowego wyposażonego w wymiennik wodny oraz wężownicę schładzającą umieszczone w górnej części komory spalania. Tego typu wkład kominkowy może ogrzewać zarówno system c.o./c.wu., pracując w układzie zamkniętym, jak również ogrzewać powietrze poprzez system dystrybucji gorącego powietrza (DGP)
będzie uruchamiane, gdy użytkownik sobie tego zażyczy.
Wentylacja i ogrzewanie Zupełnie innym rozwiązaniem jest kominek nadmuchowy, który wykorzystuje system
jego wielkość jest odpowiednio mniejsza,
wentylacji do dystrybucji ciepłego powietrza
a co za tym idzie możliwości wsadu drewna
i może bez problemu ogrzać dom jednoro-
są ograniczone. Należy przede wszystkim za-
dzinny. Jest to o tyle wygodny system w po-
bezpieczyć podłogę wokół kominka zgodnie
równaniu z systemem wodnym, że ma on
z aktualnymi wymaganiami, powinna być ona
niską bezwładność, przez co sprawniej do-
wykonana z materiałów niepalnych.
stosowuje się do zapotrzebowania na ciepło
Kominek jest też bardzo dobrym rozwiąza-
w danym pomieszczeniu, dzięki temu szyb-
niem jako alternatywne źródło ciepła. Spraw-
ciej można zapewnić odczucie komfortu przy
nie może funkcjonować w układzie hybrydowym, w którym do jednej instalacji wpięte
Wlot powietrza
niższym nakładzie mocy. System wentylacji wymaga jednak przeznaczenia odpowiedniej
jest jeszcze drugie źródło ciepła, np. kocioł
ilości miejsca pod stropem czy w podłodze na
gazowy. W takim systemie w układzie otwar-
bardzo dobrze zaizolowane kanały powietrz-
tym elementami niezbędnymi do instalacji
ne. W związku z tym decyzja o wyborze tego
są: naczynie wzbiorcze, płytowy wymiennik
typu rozwiązania powinna zapaść już na
ciepła i dwie pompy obiegowe lub zestaw
etapie projektu, gdyż późniejsze wykonanie
wymiennikowo-pompowy, sterownik, izolacja
przejść przez przegrody i rozprowadzenie
oraz kryza przeciw skroplinom. Warto wypo-
kanałów jest bardziej skomplikowane i cza-
sażyć ją również w wężownicę schładzającą jako zabezpieczenie dodatkowe, termiczny zawór bezpieczeństwa oraz zasilacz awaryjny. System z dwoma źródłami ciepła można także wykonać w układzie zamkniętym. Należy wtedy zastosować zabezpieczenie
sochłonne. Efekt ogrzewania będzie jednak Wymiennik wodny, w którym ogrzewany jest czynnik grzewczy do instalacji c.o. oraz zasobnika c.w.u. Zamontowanie wymienika w górnej części paleniska wkładu sprawia, że odzysk ciepła jest najbardziej wydajny, a jednocześnie możemy korzystać z powietrznego (konwekcyjnego) ogrzewania domu
szybko odczuwalny, jeśli budynek jest wychłodzony. W przypadku przerwy w dostawie prądu, można skorzystać z dostępnych na rynku zabezpieczeń w postaci zasilaczy awaryjnych UPS, które zapewnią ciągłość pracy
w postaci np. wężownicy schładzającej, ter-
instalacji, zarówno przy ogrzewaniu powietrz-
miczny zawór bezpieczeństwa, membranowy
nym, jak i wodnym. Ze względu na wysoką
zawór bezpieczeństwa, a także do sprawne-
estetykę kominki nadmuchowe są chętnie
go działania pompę obiegową, sterownik oraz
wybierane do domów jednorodzinnych, naj-
kryzę przeciw skroplinom. Kominek bardzo dobrze i sprawnie współpracuje z kotłem, może działać samodzielnie przez całą zimę i zapewniać komfort w pomieszczeniach nawet przy silnych mrozach. W sytuacji, gdy
Wężownica schładzająca wymiennik wodny – zamontowanie wężownicy umożliwia podłączenie wkładu kominkowego w zamkniętym układzie grzewczym, dzięki czemu koszty instalacji są znacznie niższe Fot. KFDesign.pl
lepiej z użytkowym poddaszem, o niewielkiej powierzchni zabudowy. Kominek może być dodatkowo wspierany przez inne urządzenia wentylacyjne, np. rekuperator, co podniesie stabilność pracy systemu oraz zwiększy jego
nie będziemy chcieli korzystać z kominka,
dostępne są specjalne niezamarzające płyny
można włączyć kocioł. Takie rozwiązanie
na bazie glikolu, które zabezpieczą instala-
Kominki, zarówno te z płaszczem, jak
czerpie z zalet obu źródeł ciepła i jest bardzo
cję, jeśli nie będzie ona uruchamiana przez
i nadmuchowe, mają zastosowanie głównie
wygodne. Myśląc o kominku jako źródle cie-
długi czas. Łączenie tych dwóch instalacji
w domach jednorodzinnych. Obecnie dostęp-
pła, niektórzy wahają się, ponieważ co robić
w jeden sprawny system, jeżeli kominek jest
ny jest szeroki wybór różnych modeli, które
w sytuacjach, gdy na dłużej wyjeżdżamy i ni-
w układzie otwartym, a kocioł – zamkniętym,
mogą dostosować się do różnego rodzaju
kogo nie będzie w domu. Obecnie na rynku
jest możliwe przy zastosowaniu wymiennika
budynków.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
efektywność.
47
INSTALACJE
Jak prawidłowo ZAIZOLOWAĆ KOMINEK Jacek Kanatek, dyrektor Działu High Performance Insulation, Promat
1. Izolacja ściany nienośnej i jednocześnie niepalnej, niezawierającej elementów
Izolacja kominka kojarzy się najczęściej z izolacją konstrukcyjną jego obudowy. W praktyce natomiast budowa kominka to złożony proces, który powinien zostać poprzedzony dokładną analizą wymagań i możliwości budowy określonej konstrukcji w dobrze wybranym miejscu.
z materiałów palnych, którą trzeba izolować termicznie: izolacja musi być tak skuteczna, niepalna i trwała (nieulegająca naturalnemu i relatywnie szybkiemu starzeniu), aby po jej zastosowaniu i przy pełnym długotrwałym paleniu w kominku, temperatura na powierzch-
W
zależności od tego, jakie wybierzemy miejsce i na jaką konstrukcję się zdecydujemy, będziemy
musieli spełnić również różne wymagania termoizolacyjne. Jakie więc elementy podlegają termo
izolacji? 1. Izolacja ściany i/lub stropu budowli, które są w bezpośrednim sąsiedztwie, lub przez które przechodzą wysokotemperaturowe elementy kominka. 2. Izolacja elementów konstrukcyjnych samego kominka, której celem jest bezpieczne, prawidłowe i wieloletnie jego działanie. O ile w drugim przypadku mamy możliwość dość łatwego policzenia, przetestowania i stosowania wyłącznie sprawdzonych rozwiązań, to w pierwszym występuje nieograniczona różnorodność rozwiązań materiałowych, konstrukcyjnych, projektowych i aranżacyjnych.
Rys. 1. K ominek usytuowany przy ścianie niepalnej oraz niespełniającej funkcji nośnej
Rys. 2. Kominek usytuowany przy nośnej ścianie budynku lub ścianie zawierającej materiały palne
W związku z tym niemożliwe wydaje się spełnienie wymagań izolacyjnych. W Polsce nie mamy osobnych przepisów dotyczących budowy i wykończenia kominka. Inaczej jest w Niemczech, gdzie są stosowne przepisy dotyczące tej kwestii. Niemieckie przepisy mówią bardzo jednoznacznie, jakie warunki muszą być spełnione i w taki sposób, aby te
1
2
3
4
z pozoru bardzo nieprecyzyjne, uogólnione wymagania w połączeniu z całą różnorodnością odosobnionych przypadków można było jednak ściśle spełnić i zweryfikować. A oto ich wymagania odnoszące się do punktu pierwszego, tj. ochrony elementów budowli. Ogólnie jest podział na dwa tylko przypadki i odnoszące się do nich dwa warunki ter miczne:
48
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
Fot. 1–4. I nstalacja ściany za wkładem kominka (1); nakładanie kleju Promat K84 na płytę Promasil 950-KS (2); szybki, dokładny i pewny montaż bardzo trwałej izolacji PROMASIL 950-KS (3); kominek z wkładem (4)
www.ekspertbudowlany.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
INSTALACJE ni ściany izolowanej, po stronie przeciwnej w stosunku do źródła ciepła (kominka), nie przekraczała 85°C. 2. Izolacja ściany nośnej lub zawierającej elementy z materiałów palnych, którą trzeba izolować termicznie: izolacja musi być tak skuteczna, niepalna i trwała (nieulegająca naturalnemu i relatywnie szybkiemu starzeniu), aby po jej zastosowaniu i przy pełnym, długotrwałym paleniu w kominku, temperatura w płaszczyźnie kontaktu tej izolacji z izolowaną ścianą nie przekraczała 85°C. Zasada jest bardzo prosta, a jednocześnie głęboko przemyślana, uniwersalna i opisująca wszystkie rodzaje ścian izolowanych, materiałów izolacyjnych różniących się parametrami oraz kominków, które z różnym skutkiem termicznym mogą oddziaływać na konstrukcję budowli, w zależności od ich mocy, układu zdolnego do schładzania się, oddawania temperatury otoczeniu oraz odległości od ścian, stropów i innych elementów, które muszą być skutecznie izolowane. Podobnie jak w innych dziedzinach, także i w dziedzinie termoizolacji rozwój technologiczny jest bardzo widoczny. Nowe materiały, nowe przepisy związane z bezpieczeństwem i ekologią, nowy styl życia, mieszkania, wygoda korzystania z kominka itp., to wszystko jest siłą napędową do wprowadzania nowych produktów i rozwiązań. Obecnie mamy więc na rynku wiele materiałów krzemianowo-wapniowych, wermikulitowych, mikroporowatych oraz włóknistych – na bazie włókien wysokotemperaturowych, bioresorbowalnych, bez spoiw organicznych oraz ogniotrwałych, które różnią się od siebie wieloma parametrami zarówno mechanicznymi, jak i termicznymi. Wszystkie łączy to, że są całkowicie niepal-
OFERTA FIRMY PROMAT TOP Promaclim Jest to rozwiązanie wspomagające utrzymanie właściwego mikroklimatu w pomieszczeniach wymagających utrzymywania korzystnych warunków termicznych i wigotnościowych (przeznaczonych np. do przechowywania produktów spożywczych, przemysłowych, dokumentów, książek lub sprzętu mechanicznego i elektronicznego). Płyty PROMACLIM są również skutecznym rozwiązaniem w sytuacjach, kiedy nie ma możliwości izolowania od zewnątrz lub trzeba izolować jedynie wybrane fragmenty ścian budynku. Izolowanie może się odbywać w sposób sekwencyjny, każde pomieszczenie osobno w wygodnym czasie, niezależnie od warunków atmosferycznych i pory roku. PROMACLIM został zarejestrowany w Polsce jako niepalny materiał termoizolacyjny przeznaczony do wewnętrznej izolacji ścian. Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie wydał Aprobatę Techniczną nr AT-15-5860/2004. PROMASIL 950-KS Są to białe płyty z lekkiego krzemianu wapnia zaprojektowane specjalnie do izolacji domowych urządzeń i instalacji wysokotemperaturowych: kominków, otwartych palenisk i pieców kaflowych. Ich zaletą jest wyjątkowa dokładność wymiarowa, która pozwala szybko, pewnie i estetycznie zabudować je bez konieczności stosowania materiałów pomocniczych. Płyty można stosować zarówno w jednej warstwie, jak i większej ich liczbie. Liczba warstw nie decyduje o poprawności wykonanej izolacji – ważna jest dokładność wykonania oraz zgodność z projektem. Materiał jest w 100% monolityczny i nie zawiera żadnych spoiw, które mogłyby pod wpływem temperatury doprowadzić do uwalniania się jego cząstek. Płyty mają dopuszczenie do stosowania we wszystkich krajach europejskich, m.in. są polecane przez niemiecki nadzór kominiarski. PROMASIL 950-KS został zarejestrowany w Polsce jako niepalny materiał termoizolacyjny przeznaczony do izolacji ścian za kominkiem, otwartym paleniskiem i piecem kaflowym. Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie wydał pierwszą Aprobatę Techniczną nr AT-15-6004/2003. PROMATECT L Jest materiałem termoizolacyjnym, którego wartość współczynnika przewodzenia ciepła λ jest niska, porównywalna z wełną mineralną przy relatywnie wysokiej gęstości – dwukrotnie wyższej od PROMASIL 950-KS. Jego cechy to: wysoka gęstość, wytrzymałość na zginanie i duże formaty płyt PROMATECT L. Prosta i pewna konstrukcja obudowy termoizolacyjnej z PROMATECT L nie wymaga stosowania dodatkowych elementów, takich jak konstrukcja nośna, izolacja i pokrycie zewnętrzne umożliwiające montaż materiałów wykończeniowych. PROMATECT L zachowuje się jak typowy materiał budowlany. Bezpośrednio na jego powierzchni można stosować typowe wykończenia powierzchni obudowy kominków. PROMATECT L można łączyć w sposób mechaniczny (wkrętami, śrubami, kołkami – wymagane jest wstępne nawiercenie odpowiednich otworów), można też kleić (np. klejem K84) lub łączyć na oba sposoby (wykorzystując listwy i podpory z pozostałości po cięciu płyt). Duże wymiary płyt (2500×1200×20–50 mm) umożliwiają przygotowanie gotowych elementów do łatwej konstrukcji i sprawnego montażu. Płyty zostały dopuszczone do stosowania we wszystkich krajach europejskich. Produkt zarejestrowano w Polsce jako niepalny materiał budowlany. Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie wydał Aprobatę Techniczną nr AT-15-3176/2003.
ne i jednocześnie wysokotemperaturowe. Na szczęście, coraz rzadziej jako elementy kon-
Różnorodność materiałów izolacyjnych wy-
Wszystko warto policzyć, a każdy przypadek
strukcyjne stosowane są płyty ognioodporne
korzystywanych przy budowie kominka ma
jest indywidualny. Szczególnie dokładnie trze-
o ściśle określonej odporności ogniowej (prze-
swoje uzasadnienie nie tylko w różnej ich ce-
ba rozważyć izolację sufitu nad kominkiem,
znaczone do zabezpieczeń w biernej ochronie
nie, ale głównie w parametrach technicznych,
jest to bowiem zazwyczaj najbardziej niebez-
ppoż.). Niedopuszczalne jest, o ile materiał nie
które sprawiają, że w jednym przypadku opty-
pieczne miejsce w kontekście izolacji.
jest jednocześnie wysokotemperaturowy, aby
malnym rozwiązaniem jest produkt, który nie
produkt, który jest przebadany i ma aprobatę
nadaje się do innego obszaru lub jego stoso-
pozwalającą na jednorazowe zastosowanie
wanie jest nieopłacalne. Najważniejsze jest
w funkcji konstrukcyjnej w biernej ochronie
jednak bezpieczeństwo. Dlatego w niektórych
przeciwpożarowej, gdzie w warunkach po-
przypadkach opłaca się sięgnąć po materiały
żaru będzie poddany wysokiej temperaturze
mikroporowate, chociaż ich cena około pię-
przez 1, 2, a nawet 4 godziny, był stosowa-
ciokrotnie przewyższa np. CaSi (krzemiano-
ny w kominku, a tym samym sezonowo lub
wo-wapniowe), ale tylko objętościowo.
długotrwale obciążony wysoką temperaturą.
Jako równoważniki termoizolacyjne mate-
Jeśli do takich interpretacji dochodzi, to wy-
riały mikroporowate są co najmniej cztero-
nikają one z braku podstawowej znajomości
krotnie skuteczniejsze przy tej samej grubości
ochrony przeciwpożarowej.
lub tak samo skuteczne przy 1/4 grubości.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
Promat TOP Sp. z o.o ul. Przecławska 8, 03-879 Warszawa Dział High Performance Insulation tel. +48 22 212 22 95 fax +48 22 212 22 98 e-mail: hpi@promattop.pl www.promattop.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
49
INSTALACJE
Jak będziemy ogrzewać
NOWE BUDYNKI dr inż. Piotr Jadwiszczak (Politechnika Wrocławska, PORT PC) mgr inż. Paweł Lachman (PORT PC)
Nowe warunki techniczne WT 2017 będą mocno wspierać stosowanie efektywnych technologii, takich jak pompy ciepła w nowych budynkach oraz zastosowanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. Co się zmieni od 2017 roku? W ramach europejskich planów stopniowego dojścia do budowy budynków blisko zeroenergetycznych, również i w Polsce planowane są istotne zmiany warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie w 2017 roku (WT 2017). Następna zmiana przepisów przewidziana jest za ko-
przez firmę architektoniczną Z500. Jest to
daszem użytkowym, o powierzchni użytkowej
Tabela 1. Rodzaj przegrody Ściany zewnętrzne
Z racji stosunkowo krótkiego okresu (pół roku) do wprowadzenia nowych przepisów, warto
Uc(max) Uc(max) wg WT wg WT Zmiana 2014 r. 2017 r. w% [W/(m ·K) ] [W/(m ·K) ] 0,25
0,23
–8
Dachy
0,2
0,18
–10
Podłogi na gruncie
0,3
0,3
0
runki techniczne (WT 2017) zaczną obowią-
Okna pionowe
1,3
1,1
–15
zywać dla pozwoleń na budowę od 1 stycznia
Okna połaciowe
1,5
1,3
–13
Drzwi i bramy
1,7
1,5
-12
2017 roku i spowodują istotne obniżenie granicznych wartości maksymalnych współczynników przenikania ciepła przegród budowlanych Uc(max) (tab. 1) oraz wskaźnika rocznego obliczeniowego zapotrzebowania budynku na nieodnawialną energię pierwotną EP (tab. 2).
Rodzaj przegrody
Studium przypadku
EPmax wg WT 2014
EPmax wg WT 2017
Jako lokalizację przyjęto miasto Kraków (typowy rozkład temperatur zewnętrznych dla Polski), a budynek jest korzystnie zorientowany dużymi przeszkleniami na południe. Wybór projektu tak małego budynku nie jest przypadkowy, można mieć wrażenie, że tak jak w innych krajach europejskich, również w Polsce będą budowane budynki o coraz mniejszej powierzchni, np. około 130 m2. W każdym wariancie obudowa cieplna budynku spełniała wymagania izolacyjności cieplnej – współczynniki przenikania ciepła U sanych w WT 2017 wartości Uc(max) oraz gra-
Zmiana w%
nicznej wartości szczelności powietrznej n50. Praktyka wskazuje, że w typowych projektach budynków wypełniane są jedynie minimalne
[kWh/(m2 · rok) ] Maks. wartość wskaźnika EP
128 m2 (razem ze stanowiskiem garażowym).
elementów budowlanych nie przekraczają opi-
Tabela 2.
Będą mieć też wpływ na zwiększenie izolacyjności przegród budowlanych (rys.1).
Rys. Z500
wolno stojący budynek jednorodzinny z pod-
lejne cztery lata – w 2021 roku (WT 2021).
skupić się na wymogach WT 2017. Nowe wa-
Rys. 2. Analizowany projekt budynku jednorodzinnego Z226
wymagania odnośnie U przegród. Można 120
95
–21
przypuszczać, że może być to spowodowane chęcią maksymalnego obniżenia kosztów
Izolacyjność cieplna obudowy budynku wpływa bezpośrednio na sezonowe zapotrzebowanie energii użytkowej do ogrzewania (EU). Zapotrzebowanie energii pierwotnej (EP) związane jest z wyposażeniem technicznym budynku i rodzajem źródła ciepła. W celu określenia możliwości spełnienia rosnących wymagań energetycznych WT 2017 w odniesieniu do nowych budynków jednorodzinnych przeprowadzono wielowariantową analizę porównawczą wpływu zastosowania różnych rozwiązań źródeł ciepła w stosunkowo typowym budynku jednorodzinnym. Do analizy wybrano gotowy projekt budynku jednorodzinnego Z226 (rys. 2), o dużej liczbie realizacji (ponad 1600), opracowany
50
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
Rys. 1. Z większenie min. grubości izolacji cieplnej poddasza i ścian zewnętrznych przy przejściu z wymagań WT 2014 na wymagania WT 2017 Rys. PORT PC/BWP
www.ekspertbudowlany.pl
INSTALACJE inwestycji, tak aby dany typowy projekt był atrakcyjny. Czyli jeżeli w warunkach technicznych występuje wymóg wartości U dla ściany zewnętrznej U = 0,23, to w projekcie wartość ta będzie wynosić dokładnie 0,23. Dla trzech pierwszych analizowanych
Tabela 3. Wariant
Kocioł węglowy z podajnikiem, zasobnik c.w.u., wentylacja grawitacyjna.
A2. Gaz+WG
Gazowy kocioł kondensacyjny, zasobnik c.w.u., wentylacja grawitacyjna.
A3. Gaz+RE
Gazowy kocioł kondensacyjny, zasobnik c.w.u., wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła (rekuperacją).
wariantów (tab. 3) wyznaczono zapotrzebowanie energii użytkowej EU, końcowej EK i pierwotnej EP dla trzech stosunkowo często
Charakterystyka wariantu WT 2017
A1. Węgiel+WG
Tabela 4.
występujących do niedawna rozwiązań źródła
Wariant
Charakterystyka wariantu WT 2017
ciepła zasilających niskoparametrową insta-
B1. Biomasa
Kocioł na pelet, zasobnik c.w.u., wentylacja grawitacyjna.
B2. Gaz+RE
Gazowy kocioł kondensacyjny, zasobnik c.w.u., wentylacja mechaniczna z rekuperacją.
B3. Gaz+Solar
Gazowy kocioł kondensacyjny, układ solarny c.w.u., zasobnik c.w.u., wentylacja mechaniczna z rekuperacją.
B4. PC A/W
PC powietrze/woda, zasobnik c.w.u., wentylacja mechaniczna z rekuperacją.
B5. PC G/W
PC glikol/woda (B/W), zasobnik c.w.u., wentylacja mechaniczna z rekuperacją.
B6. PC A/W+PV
PC powietrze/woda (A/W), układ PV (30%/70%), zasobnik c.w.u., wentylacja mechaniczna z rekuperacją.
lację ogrzewania i zasobnikowy system przygotowania c.w.u. w domu jednorodzinnym: A1. Kocioł grzewczy na ekogroszek, wentylacja grawitacyjna (ozn. Węgiel+WG); A2. Gazowy kocioł kondensacyjny, wentylacja grawitacyjna (ozn. Gaz+WG); A3. Gazowy kocioł kondensacyjny, wentylacja mechaniczna z rekuperacją (ozn. Gaz+RE). Wyniki obliczeń energii pierwotnej pokaza-
z wentylacją grawitacyjną w nowych typowych
Równie ważne jest to, że zastosowanie ga-
ne na rys. 4 wskazują, że zastosowane roz-
budynkach jednorodzinnych nie będzie moż-
zowego kotła kondensacyjnego z tradycyjną
wiązania we wszystkich trzech wariantach
liwe. Oznaczać to będzie koniec ery kotłów
wentylacją grawitacyjną czy mechaniczną
nie pozwalają spełnić wymagań WT 2017
węglowych w nowych budynkach jednorodzin-
z odzyskiem ciepła również nie gwarantuje
EPmax = 95 kWh/(m2 · rok). Biorąc pod uwagę,
nych. A według danych Instytutu Ekonomiki
spełnienia wymagań EPmax według WT 2017.
że analizowany jest stosunkowo typowy budy-
Środowiska z 2015 r. blisko 1/3 nowo budo-
W przypadku wentylacji grawitacyjnej zapo-
nek jednorodzinny, można postawić tezę, że
wanych budynków jednorodzinnych w Polsce
trzebowanie energii pierwotnej będzie o 40%
od 2017 roku stosowanie kotłów węglowych
jest ogrzewana kotłami węglowymi.
za duże dla kotła węglowego i o około 30%
Buderus Pompy-205x144 EkspertBudowlany2 24.03.2016 22:08 Strona 1
reklama
Ziemia, woda i powietrze – to natura, w której tkwią nieograniczone zasoby darmowej energii. Dzięki pompom ciepła marki Buderus możesz wykorzystać tę energię do ogrzewania Twojego domu i to prawie bezpłatnie, bo aż do 80% energii funduje natura! W ten sposób odczuwalnie ograniczasz swoje bieżące wydatki. W naszej ofercie z pewnością znajdziesz rozwiązanie na miarę Twoich potrzeb. Chętnie doradzimy w dokonaniu właściwego wyboru.
Złoty Instalator 2015
Czerp siłę z natury – z pompami ciepła marki Buderus EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
Robert Bosch Sp. z o.o., ul. Jutrzenki 105, 02-231 Warszawa, Infolinia Buderus 801 777 801, www.buderus.pl Firma Robert Bosch Sp. z o.o. (gwarant) udziela nawet do 5 lat gwarancji na sprawne działanie urządzeń 51 grzewczych, zgodnie z warunkami zawartymi w kartach gwarancyjnych poszczególnych urządzeń.
INSTALACJE przeprowadzono obliczenia zapotrzebowania energii końcowej EK i pierwotnej EP dla kolejnych sześciu wariantów źródeł ciepła (tab. 4) zasilających instalację płaszczyznowego c.o. i zasobnikowy układ c.w.u. Analizowane warianty obejmują trzy rodzaje źródeł ciepła stosowane w domach jednorodzinnych, z założeniem dostarczenia ciepła z odnawialnych źródeł energii: kocioł na biomasę, kondensacyjny kocioł gazowy oraz pompy ciepła. Rys. 3. W artości EP dla kotła węglowego, gazowego z wentylacją grawitacyjną lub mechaniczną z odzyskiem ciepła w wybranym projekcie budynku jednorodzinnego Rys. PORT PC/BWP
Już wcześniejsze obliczenia (rys. 3) wykazały trudności spełnienia wymagań EP przy wypełnieniu jedynie minimalnych wymagań Uc(max) i zastosowaniu wentylacji grawitacyjnej. Tylko rozwiązania oparte o paliwa o niskim współczynniku nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej są w stanie zrekompensować wysokie zapotrzebowanie energii użytkowej takiego budynku (rys. 4). Z tego względu do analizy przyjęto tylko jeden wariant budynku z wentylacją grawitacyjną – zasilany w ciepło z kotła na biomasę (wariant B1). W kolejnych wariantach budynki wyposażone są w system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (rekuperacją). Odpowiednio do wymagań WT 2017 bryła budynku cechuje się wymaganą szczelnością powietrzną n50 = 3,0 1/h dla wentylacji grawitacyjnej
Rys. 4. W artości EP dla sześciu wariantów źródła ciepła i wentylacji w wybranym projekcie budynku jednorodzinnego Rys. PORT PC/BWP
oraz 1,5 1/h dla wentylacji mechanicznej z rekuperacją. Wariant B2 zawiera bardzo często stosowane w nowych budynkach
dla kotła gazowego w budynku spełniającym
z odzyskiem ciepła, ale wiązałoby się to ze
jednorodzinnych źródło ciepła w postaci
przecież wymagania Uc(max). W przypadku
znacznymi nakładami finansowymi na zwięk-
kondensacyjnego kotła gazowego zaspoka-
zastosowania kotła kondensacyjnego, nawet
szenie izolacyjności budynku (większa grubość
jającego potrzeby c.o. i c.w.u. Wariant B3
przy zastosowaniu wentylacji mechanicznej
izolacji, okna o lepszym współczynniku U itd.).
sprawdza możliwość obniżenia EP poprzez
z rekuperacją, zapotrzebowanie energii pierwotnej będzie za duże o około 16%. Oczywiście można wyobrazić sobie spełnienie wymo-
Pompa ciepła, kocioł gazowy czy kocioł na biomasę?
zastosowanie układu solarnego do wspomagania przygotowania c.w.u., co jest również często stosowanym rozwiązaniem. W wa-
gu w przypadku zastosowania gazowego kotła
W poszukiwaniu rozwiązań pozwalających
riancie B4 źródłem ciepła na potrzeby c.o.
kondensacyjnego z wentylacją mechaniczną
spełnić wymagania EP według WT 2017
i c.w.u. jest sprężarkowa pompa ciepła typu promocja
.com.pl
52
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
INSTALACJE powietrze/woda zasilana energią elektryczną
gazynowania paliwa i usuwania produktów
pozwala obniżyć zapotrzebowanie energii
z sieci energetycznej (SCOP = 3,5 dla c.o.
spalania. To co mocno utrudnia zastosowanie
pierwotnej poniżej dopuszczalnego EPmax.
i SCOP dla c.w.u. = 3,0). Kolejny wariant
tego rozwiązania, to konieczność wygospoda-
W wariancie 4 (PC A/W) zastosowanie po-
B5 (PC B/W) zakłada zastosowanie pompy
rowania przestrzeni budynku na magazyn bio-
wietrznej pompy ciepła z instalacją ogrzewa-
ciepła typu grunt/woda (solanka/woda) do
masy, bufor wody grzewczej.
nia podłogowego pozwala spełnić wymagania
zasilania budynku w ciepło (SCOP = 4,5 dla
Przy zastosowaniu w wariancie 2 (Gaz)
WT 2017. Niskie zapotrzebowanie energii
c.o. i SCOP dla c.w.u. = 3,0). Ostatnią próbą
kotła kondensacyjnego jako źródła ciepła bu-
końcowej EK wynika z wysokich współczynni-
polepszenia wyniku EP jest wariant B6 (PC
dynek jednorodzinny przekracza maksymalne
ków COP i zapowiada niewygórowane koszty
A/W + PV) obejmujący wspomaganie ukła-
wartości EP WT 2017. Wyraźnie pokazuje to,
zaopatrzenia budynku w ciepło. Pompa ciepła
dem fotowoltaicznym PV zasilania energią
że spełnienie minimalnych wymagań Uc(max)
zasilana jest energią elektryczną z sieci ener-
elektryczną powietrznej pompy ciepła (30%
i n50 nie oznacza automatycznego spełnienia
getycznej, co znacznie podnosi zapotrzebo-
rocznego zapotrzebowania energii dla pompy
warunku EP, nawet z zastosowaniem nowo-
wanie energii pierwotnej (wi = 3,0). Mimo
ciepła).
czesnego, kondensacyjnego źródła ciepła
to pompa ciepła pozostaje wygodnym, bezob-
Wariant 1 (Biomasa) mimo wysokiego za-
i wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła
sługowym i tanim w eksploatacji źródłem cie-
potrzebowania energii użytkowej EU i końco-
(rekuperacją). Należy podkreślić, że nowo-
pła, którego pracy nie towarzyszy żadna niska
wej EK spełnia wymagania EP według WT
czesne kotły gazowe zapewniają bezpieczne
(lokalna) emisja zanieczyszczeń powietrza.
2017. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu
i bezobsługowe zasilanie budynku w ciepło.
Wyższą średnioroczną wartością efektyw-
biomasy o bardzo niskim współczynniku
Istotną próbą poprawienia wyników z warian-
ności SCOP charakteryzują się pompy ciepła
nakładu energii pierwotnej wynoszącym
tu 2 jest często stosowane w praktyce zasto-
typu solanka/woda czerpiące ciepło z energii
wi = 0,2. Wysokie zapotrzebowanie energii
sowanie w wariancie 3 (GazSolar) kolekto-
geotermalnej (o niskiej entalpi). Zastosowanie
użytkowej EU świadczy o energochłonności
rów słonecznych do wsparcia przygotowania
takiego rozwiązania w wariancie 5 (PC B/W)
budynku, a wysokie zapotrzebowanie ener-
c.w.u. z zachowaniem kondensacyjnego kotła
pozwala spełnić wymagania WT 2017. Grun-
gii końcowej EK zapowiada znaczne koszty
gazowego jako podstawowego źródła ciepła.
towa pompa ciepła zapewnia wyższe COP od
ogrzewania budynku (koszty paliwa i po-
Układ solarny dostarcza w skali roku 60%
powietrznej pompy ciepła, wymaga jednak
mocniczej energii elektrycznej wymaganej
ciepła potrzebnego do przygotowania c.w.u.,
dodatkowego nakładu na pionowe czy pozio-
do pracy kotła i instalacji). Jest to również
a jego praca wymaga dodatkowej pomocni-
me dolne źródło ciepła. Mimo wyższych na-
rozwiązanie kłopotliwe dla użytkowników ze
czej energii elektrycznej. Zastosowanie ko-
kładów trwałość dolnego źródła wynosi ponad
względu na konieczność obsługi kotła, ma-
lektorów słonecznych w budynku WT 2017
cd. na s. 55
Zobacz więcej
reklama
WWW.JUNKERS.PL
SUPRAECO A SAO-2 POWIETRZNA POMPA CIEPŁA Dolne źródło ciepła: powietrze zewnętrzne; Górne źródło ciepła: instalacja c.o. i c.w.u.; Zakres mocy cieplnej dla typoszeregu: od 6 do 14 kW; Zakres mocy chłodniczej dla typoszeregu: od 6,7 do 12,0 kW przy A35/ W7; Pobór mocy elektrycznej: od 0,94 do 1,84 kW; COP dla temp. 7°/35°C: do 5,1; Typ sprężarki: podwójna rotacyjna; Sterowanie–funkcje: wbudowany regulator pogodowy z wyświetlaczem w języku polskim, funkcja grzania, chłodzenia i podgrzewania c.w.u., możliwość sterowania do 4 obiegów grzewczych z mieszaczem, sterowanie podgrzewania basenu i kolektorami słonecznymi. Możliwe sterowanie przez aplikację komórkową JunkersHome; Cechy szczególne: pompa ciepła z modulowaną mocą grzewczą, rewersyjna. Układ chłodniczy wyposażony w dwa elektroniczne zawory rozprężne. 4 rodzaje modułów wewnętrznych wyposażonych w: dogrzewacz elektryczny 9 kW (oprócz modelu do współpracy z kotłem), energooszczędna pompa obiegowa, moduł do komunikacji przez Internet, naczynie przeponowe. W komplecie z pompą ciepła dostarczane są czujniki temp.: zewnętrznej, instalacji grzewczej, c.w.u.; Gwarancja: do 5 lat. Cena brutto: 37 844 zł (model SAO 80-2 ACB)
SUPRAECO T STM I STE Dolne źródło ciepła: pionowy i poziomy kolektor gruntowy; Górne źródło ciepła: instalacja c.o. i c.w.u.; Zakres mocy cieplnej dla typoszeregu: od 6 do 17 kW; Zakres mocy chłodniczej dla typoszeregu: od 4,5 do 13,4 kW; Pobór mocy elektrycznej: od 1,3 do 3,7 kW; COP dla temp. 0°/35°C: od 4,4 do 4,8; Typ sprężarki: scroll; Sterowanie–funkcje: wbudowany regulator, pogodowy z wyświetlaczem w języku polskim, sterowanie 2 obiegami grzewczymi (1 z mieszaczem i 1 bez mieszacza), z możliwością rozbudowy o dwa kolejne obiegi grzewcze z zaworami mieszającymi, obiegiem c.w.u. oraz pracą wbudowanego 3-stopniowego dogrzewacza elektrycznego, funkcja dogrzewania basenu, chłodzenia pasywnego, funkcja płynnego rozruchu, funkcja wygrzewania jastrychu; Cechy szczególne: jednofunkcyjna pompa ciepła z wbudowanym zaworem przełączającym c.o./c.w.u., z 3-stopniowym dogrzewaczem elektrycznym o mocy max 9 kW, energooszczędnymi pompami obiegowymi solanki i obiegu grzewczego klasy A, w komplecie z filtrami dolnego i górnego źródła ciepła oraz czujnikami temperatury zewnętrznej i instalacji grzewczej, model STM wyposażony jest w wbudowany zasobnik c.w.u. o pojemności 185 litrów; Gwarancja: do 5 lat. Cena brutto: 31 611 zł (model STE 60-1)
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
53
INSTALACJE JAKIE POMPY CIEPŁA SĄ STOSOWANE W NOWYCH BUDYNKACH? Pompy ciepła przetwarzają energię pochodzącą ze źródeł odnawialnych, takich jak powietrze, grunt czy woda, na ciepło użytkowe. Dodatkowo mogą wykorzystać ciepło odpadowe z procesów przemysłowych (wykorzystując potencjał do efektywniejszego wykorzystania energii) oraz gospodarstw domowych (np. wentylacyjne powietrze wyrzutowe). Pompy ciepła wykorzystują odnawialne źródła energii i przyczyniają się do zwiększenia efektywności energetycznej. System z pompą ciepła składa się z dolnego źródła ciepła, jednostki pompy ciepła oraz z górnego źródła ciepła, czyli systemu dystrybucji ciepła/chłodu w budynku.
Rys. 2. Przykład instalacji z pompą ciepła korzystającą z energii aerotermalnej
Rys. 1. Zasada działania pompy ciepła (Rys.: BWP, PORT PC)
Rys. 3. Przykład instalacji z pompą ciepła korzystającą z energii hydroter malnej
Czynnik roboczy przekazuje ciepło z dolnego źródła ciepła do górnego źródła ciepła. Dodatkowa energia potrzebna jest do zasilenia sprężarki i pomp. Istnieje możliwość odwrócenia kierunku obiegu pompy ciepła, aby wykorzystać to samo urządzenie zarówno do ogrzewania, jak i chłodzenia. Przy ogrzewaniu dolne źródło ciepła jest zlokalizowane poza budynkiem (ciepło z powietrza, wody, gruntu). W przypadku chłodzenia, cykl jest odwrócony: budynek sam w sobie jest źródłem ciepła, podczas gdy powietrze, woda lub grunt przejmują ciepło. Pompy ciepła korzystające z energii aerotermalnej Powietrzne pompy ciepła wykorzystują energię zgromadzoną w powietrzu otoczenia lub powietrzu wyrzutowym do ogrzewania, chłodzenia lub przygotowania ciepłej wody użytkowej. Mogą być zainstalowane jako kompaktowe jednostki wewnątrz lub na zewnątrz domu. Systemy typu split składają się z jednej jednostki wewnątrz i jednej na zewnątrz budynku. Ciepło jest najczęściej rozprowadzane w domu przez wodny system centralnego ogrzewania bądź powietrzny, wykorzystujący klimakonwektory lub instalacje wentylacyjne. Ciągły rozwój technologii umożliwia efektywne wykorzystanie systemów we wszystkich strefach klimatycznych. Pompy ciepła korzystające z energii hydrotermalnej (ciepła zawartego w wodzie) Pompy ciepła wykorzystują energię skumulowaną w wodach podziemnych, powierzchniowych lub morskich. Tam, gdzie wody podziemne są łatwo dostępne, wykonuje się dwa odwierty. Pierwszy z nich stanowi studnię czerpalną, drugi spełnia funkcję studni zrzutowej, do której oddawana jest woda. Pompa ciepła pobiera ciepło z wody i wykorzystuje je do ogrzewania, chłodzenia oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej. Ciepło jest najczęściej rozprowadzane w domu przez wodny system centralnego ogrzewania bądź powietrzny, wykorzystujący klimakonwektory lub instalacje wentylacyjne. Zaletą wodnych pomp ciepła jest szczególnie wysoka efektywność ze względu na wysokie temperatury wody jako nośnika ciepła.
Rys. 4. Przykład instalacji z pompą ciepła korzystającą z energii geotermalnej (pionowe gruntowe wymienniki ciepła)
Pompy ciepła korzystające z energii geotermalnej Gruntowe pompy ciepła wykorzystują energię skumulowaną w gruncie do ogrzewania, chłodzenia i przygotowania ciepłej wody użytkowej. Ciepło jest pobierane z gruntu za pomocą pionowych i poziomych gruntowych wymienników ciepła. Ciepło jest zwykle rozprowadzane przez system hydrauliczny lub powietrzny. Gruntowe pompy ciepła mogą pracować bardzo efektywnie dzięki stabilnym i stosunkowo wysokim temperaturom gruntu. Absorpcyjne (gazowe) pompy ciepła Absorbcyjne pompy ciepła pracują w oparciu o spalanie gazu ziemnego lub płynnego. Wykorzystują te same procesy fizyczne co sprężarkowe pompy ciepła, przy czym zamiast sprężarki mechanicznej stosuje się w nich „sprężarkę” termiczną. Jako dolne źródło ciepła może być wykorzystane powietrze, woda lub grunt.
54
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
Rys. 5. Przykład instalacji z pompą ciepła korzystającą z energii geotermalnej (poziome gruntowe wymienniki ciepła Rys. BWP
INSTALACJE cd. ze s. 53
wialnej energii końcowej (EK), które informu-
wentylację, ogrzewanie, chłodzenie i przy-
50 lat (nawet 80–100 lat), a dzięki funkcji
je o przyszłych kosztach dostarczania ciepła
gotowanie ciepłej wody użytkowej, w tym
chłodzenia pasywnego (bez pracy sprężarki)
do budynku. Należy wyraźnie podkreślić, że
bezpłatną energię odnawialną. Poprawne
może maksymalnie obniżyć koszty chłodzenia
obliczeniowa wartość EK zawiera wszystkie
określenie kosztów ogrzewania budynku
budynku.
rodzaje energii dostarczanej do budynku na
w typowym roku meteorologicznym wymaga
Niekorzystny wpływ zasilania sieciową energią elektryczną pompy ciepła obniża zastosowanie lokalnego systemu fotowoltaicznego (PV) do częściowego zasilania pompy ciepła. W wariancie 6 (PC A/W + PV) przyjęto powietrzną pompę ciepła z lokalnym systemem PV pokrywającym 30% sezonowego zapotrzebowania energii elektrycznej do napędu PC i urządzeń pomocniczych. W wariancie tym budynek osiąga najniższe EP w standardzie WT 2017.
Klasy energetyczne budynków w oparciu o energię końcową Roczne zapotrzebowanie energii pierwotnej EP (nazywane przez niektórych fachowców przewrotnie jako „energia polityczna”) jest kryterium wymaganym przez aktualne i przyszłe warunki techniczne, jednak przeciętnemu użytkownikowi budynków nie mówi zbyt wiele. Najważniejszym z jego punktu widzenia wydaje się być zapotrzebowanie nieodna-
Rys. 5. Klasy energetyczne budynków dla sześciu różnych wariantów wyposażenia budynków
Rys. PORT PC
Zobacz więcej
reklama
WWW.BUDERUS.PL BIURO@BUDERUS.PL
LOGATHERM WPS 6/17-1 GRUNTOWA POMPA CIEPŁA Dolne źródło ciepła: sondy pionowe lub poziome wymienniki gruntowe; Górne źródło ciepła: instalacja c.o. i c.w.u. – min./max temp. zasilania 20/62°C; Zakres mocy cieplnej dla typoszeregu dla temp. 0°C/35°C: od 6 do 17 kW; Zakres mocy chłodniczej dla typoszeregu: od 4,5 do 13,4 kW; Pobór mocy elektrycznej: od 1,3 do 3,7 kW; COP dla temp. 0°C/35°C: od 4,4 do 4,8; Typ sprężarki: scroll; Sterowanie–funkcje: wbudowany regulator pogodowy z wyświetlaczem w języku polskim, sterowanie 2 obiegami grzewczymi (1 z mieszaczem i 1 bez mieszacza), z możliwością rozbudowy o 2 kolejne obiegi grzewcze z zaworami mieszającymi, obiegiem c.w.u. oraz pracą wbudowanego 3-stopniowego dogrzewacza elektrycznego, funkcja dogrzewania basenu, chłodzenia pasywnego, funkcja płynnego rozruchu, funkcja wygrzewania jastrychu; Cechy szczególne: jednofunkcyjna pompa ciepła z wbudowanym zaworem przełączającym c.o./c.w.u., z 3-stopniowym dogrzewaczem elektrycznym o mocy max 9 kW, energooszczędnymi pompami obiegowymi solanki i obiegu grzewczego klasy A, w komplecie z filtrami dolnego i górnego źródła ciepła oraz czujnikami temperatury zewnętrznej i instalacji grzewczej; Gwarancja: do 5 lat. Cena brutto: 40 626 zł (model WPS 13-1)
LOGATHERM WPL AR POWIETRZNA POMPA CIEPŁA Dolne źródło ciepła: powietrze zewnętrzne; Górne źródło ciepła: instalacja c.o. i c.w.u.; Zakres mocy cieplnej dla typoszeregu: od 6 do 14 kW; Zakres mocy chłodniczej dla typoszeregu: od 6,7 do 12,0 kW przy A35/W7; Pobór mocy elektrycznej: od 0,94 do 1,84 kW; COP dla temp. 7°/35°C: od 4,8 do 5,1; Typ sprężarki: podwójna rotacyjna; Sterowanie–funkcje: wbudowany regulator pogodowy z wyświetlaczem w języku polskim, funkcja grzania, chłodzenia i podgrzewania c.w.u., możliwość sterowania do 4 obiegów grzewczych z mieszaczem, sterowanie podgrzewania basenu i kolektorami słonecznymi. Możliwe sterowanie przez aplikację komórkową Buderus EasyControl; Cechy szczególne: pompa ciepła z modulowaną mocą grzewczą, rewersyjna. Układ chłodniczy wyposażony w 2 elektroniczne zawory rozprężne. 4 rodzaje modułów wewnętrznych wyposażonych w: dogrzewacz elektryczny 9 kW (oprócz modelu do współpracy z kotłem), energooszczędna pompa obiegowa, moduł do komunikacji przez Internet, naczynie przeponowe. W komplecie z pompą ciepła dostarczane są czujniki temp.: zewnętrznej, instalacji grzewczej, c.w.u.; Gwarancja: do 5 lat. Cena brutto: 37 146 zł (model WPL 6 AR E)
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
55
INSTALACJE Najniższe całkowite koszty roczne – pompy ciepła Na podstawie obliczeniowego podziału energii końcowej wyznaczono dla każdego wariantu standardowe roczne koszty zasilania budynku w ciepło. Do kosztów paliw i energii dodano standardowe roczne koszty serwisowania, napraw i materiałów eksploatacyjnych wymaganych do poprawnej pracy systemów w oparciu o wytyczne PORT PC, cz. 6., wydane jesienią 2015 roku (rys. 6). Rozkład wartości rocznych kosztów eksploatacji pokrywa się z proponowanymi klasami energetycznymi w oparciu o EK – warianty o wysokich klasach są najtańsze w eksploatacji. Rachunek kosztów i EK praktycznie eliminuje rozwiązanie
Tabela 5.
Rys. 6. Całkowite koszty roczne dla sześciu różnych wariantów wyposażenia budynków
Rys. PORT PC
rozdzielenia rodzajów energii końcowej w za-
takiego obowiązku dla nowych budynków
leżności od ich ceny, taryfy i pochodzenia.
jednorodzinnych.
promuje
Realizując postulat stosowania klas ener-
energooszczędne budynki, są tzw. klasy
Rozwiązaniem,
które
mocno
getycznych budynków według zużywanej EK,
energetyczne budynków. W Polsce jednak
analizowanym wariantom przypisano odpo-
nie zdecydowano się na ich wprowadzenie.
wiednie klasy energetyczne (rys. 5). Standar-
Gdyby jednak zastosować klasy energetyczne
dy energetyczne WT 2017 oraz różne rozwią-
budynków w oparciu o zużycie nieodnawia-
zania źródła ciepła plasują ten sam budynek
nej, „płatnej” energii końcowej (ozn. EK), tak
w różnych klasach energetycznych EK: od A+
jak się to stosuje w Niemczech, podział klas
do C. Klasa D dotyczy budynku bez wentylacji
energetycznych budynków wyglądałby tak,
mechanicznej, zasilanego kotłem na bioma-
jak w tabeli 5.
sę. Kondensacyjne kotły gazowe nie pozwa-
Z propozycją wprowadzenia takiego syste-
lają osiągnąć klasy wyższej niż C oraz B przy
mu etykietowania w Polsce wystąpiła kilka
wsparciu OZE w postaci systemu solarnego
lat temu Polska Organizacja Rozwoju Tech-
c.w.u. Zastosowanie pomp ciepła podnosi
nologii Pomp Ciepła (PORT PC). Dobrym roz-
klasę budynku aż do A+, czyli najwyższej
wiązaniem byłoby ustawowe wprowadzenie
w proponowanym zestawieniu.
Wybrane klasy energetyczne budynków w Niemczech
Przedział zużycia energii końcowej (nieodnawialnej) EK EK < 30 kWh/(m2 · rok)
30 < EK < 50 kWh/(m2 · rok)
50 < EK < 75 kWh/(m2 · rok)
75 < EK < 100 kWh/(m2 · rok)
100 < EK < 150 kWh/(m2 · rok)
Zobacz więcej
WPL 25 AC Dolne źródło ciepła: powietrze zewnętrzne; Górne źródło ciepła: instalacja c.o. (podłogowe, grzejnikowe) i c.w.u.; Zakres mocy cieplnej dla typoszeregu: od 4,4 do 14 kW; Zakres mocy chłodniczej dla typoszeregu: od 4,8 do 17,06; Pobór mocy elektrycznej: od 1,54 do 5,76 kW; COP dla temp. 7°/35°C: do 2,93; Typ sprężarki: inwerterowa; Sterowanie–funkcje: urządzenie wyposażone jest fabrycznie w elementy zabezpieczające (m.in. czujnik wysokiego ciśnienia, czujnik niskiego ciśnienia, zabezpieczenie przed zamarzaniem). Do sterowania pracą pompy ciepła konieczny jest regulator lub WPMW 3; Cechy szczególne: inwerterowa, kompaktowa pompa ciepła powietrze/woda z funkcją chłodzenia aktywnego, do ustawienia na zewnątrz budynku. Przeznaczona jest do pracy na cele instalacji centralnego ogrzewania (podłogowego, grzejnikowego) oraz do podgrzewu wody użytkowej. Zastosowanie energooszczędnej technologii inwerterowej umożliwia płynne dostosowanie mocy grzewczej do aktualnego zapotrzebowania na ciepło, co sprawia, że eksploatacja powietrznej pompy ciepła nigdy nie była tak efektywna i tania. Przystosowana do automatycznego ogrzewania wody grzewczej do temperatury zasilania +65°C. Z tego względu pompa jest odpowiednia do zastosowania zarówno w nowych, jak i modernizowanych budynkach. Zakres temperaturowy stosowania dla dolnego źródła (na wejściu do urządzenia): powietrze o temperaturze od –20°C do +40°C. Wykorzystanie takich rozwiązań, jak: elektroniczny zawór rozprężny, dodatkowy wymiennik ciepła „ekonomizer” czy międzywtrysk pary powoduje, że pompa ciepła WPL 25 AC spełnia rygorystyczne wymagania stawiane nowoczesnym urządzeniom grzewczym, co potwierdza najwyższa klasa efektywności energetycznej A++
56
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
reklama
WWW.STIEBEL-ELTRON.PL
INSTALACJE oparte o spalanie biomasy czy kotły gazowe
sacyjnego kotła gazowego z rekuperacją nie
z instalacją solarną do podgrzewania wody
pozwoli wprost spełnić wymagań EP ≤ 95
użytkowej. Najniższe koszty roczne osiąga-
kWh/(m2 · rok).
ją powietrzne pompy ciepła, a w następnej
Stosowana w obecnej formie ocena oparta
kolejności kotły gazowe. Jednak w przy-
na EP dyskryminuje pompy ciepła jako zasi-
padku, gdy występuje potrzeba chłodzenia
lane „brudną węglową energią elektryczną”
budynku, zastosowanie gruntowych pomp
o wysokim współczynniku nakładu nieodna-
ciepła z funkcją chłodzenia pasywnego bę-
wialnej energii pierwotnej, a ślepo premiuje
dzie porównywalną opcją dla zastosowania
inne rozwiązania OZE (w tym kotły na bio-
powietrznej pompy ciepła.
masę). Wydaje się, że wad tych pozbawiony jest
Podsumowanie
stosowany w Niemczech system klas ener-
Wymagania oszczędności energii w bu-
getycznych budynków oparty o zapotrzebo-
dynkach (WT w Polsce, wymagania EnEV
wanie nieodnawialnej energii końcowej EK.
w Niemczech) zaostrzą się najbliższym cza-
Dotyka on bezpośrednio mierzalnego za-
sie i będą się zaostrzać w przyszłości (WT
potrzebowania energii, w zrozumiałych dla
2021). Już najbliższe wymogi WT 2017 spo-
użytkownika jednostkach, które użytkownik
wodują istotne zmiany nie tylko w obudowie
może szybko przeliczyć na koszty ogrzewania
termicznej budynku, ale również w syste-
i ciepłej wody.
mach c.o., chłodzenia, c.w.u. i wentylacji.
Obliczenia wykazują, że możliwe jest stwo-
Samo spełnienie minimalnych wymagań WT
rzenie budynku blisko zeroenergetycznego
odnośnie obudowy termicznej budynku i za-
z wykorzystaniem pomp ciepła zasilanych
stosowanie wentylacji mechanicznej z odzy-
systemem PV. Układy PV obniżają zapotrze-
skiem ciepła nie zagwarantuje spełnienia wa-
bowanie nieodnawialnej energii końcowej
runku EP. Po 2017 roku nie będzie formalnie
do napędu pomp ciepła i urządzeń pomoc-
możliwe zastosowanie kotła węglowego do
niczych. Malejące ceny produkcji paneli PV
ogrzewania nowego budynku i ciepłej wody
i system dopłat korzystnie wpływają na po-
użytkowej. Również zastosowanie konden-
pularność ich stosowania.
Ekspert
Rosnące wymagania energooszczędności budynków zawarte w WT nie są niemożliwe do spełnienia. Wymagają jednak zintegrowanego projektowania budynku i jego wyposażenia instalacyjnego, co w praktyce nie jest zawsze realizowane. Skutecznym rozwiązaniem są energooszczędne rozwiązania w bryle budynku połączone z nowoczesnymi, wysokosprawnymi rozwiązaniami w zakresie źródeł energii, instalacji, odbiorników i systemów automatycznej regulacji. Spowoduje to wzrost zapotrzebowania na eksperckie usługi audytorskie i projektowe. Podobnie równie wysoki poziom wymagań pojawi się w sferze wykonawstwa i eksploatacji budynku. Instalator i projektant urządzeń grzewczych w budynku powinni możliwie szybko rozszerzyć swoją ofertę o systemy wentylacyjne oraz pompy ciepła. Wydaje się również, że występuje silna potrzeba kampanii informacyjnej dla samorządów, architektów i projektantów przedstawiająca skutki wprowadzenia nowych wymogów WT 2017. Czasu jest niewiele. Nowe przepisy WT 2017 wchodzą już niedługo. Wszystkie projekty architektoniczne budynków, które będą dostępne w drugiej połowie 2016 roku powinny spełniać WT 2017. Warto o to pytać biura projektowe już teraz.
RADZI
reklama
Zapraszamy na
Hala nr 5 Stoisko 134
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
57
OGRODY
Anna Wilgocka
Zadaniem ogrodzenia jest oddzielenie przestrzeni prywatnej od publicznej i zapewnienie poczucia bezpieczeństwa. Ważna jest ponadto jego funkcja estetyczna, dlatego powinno współgrać z architekturą i stylem domu oraz jego otoczeniem.
Fot. Joniec
PROJEKT I FUNDAMENT
pierwszy krok do idealnego ogrodzenia Jakie ogrodzenie?
Są one dostępne w bardzo szerokiej gamie
Najprostszym rodzajem ogrodzenia są zwykłe
kolorów i ciekawej fakturze przypominającej
stalowe słupki z naciągniętą na nich siatką.
powierzchnię naturalnych skał i kamieni.
Jest to rozwiązanie niewątpliwie tanie, jednak niezbyt estetyczne i raczej tymczasowe.
Projekt
Docelowo warto zastanowić się nad ogro-
Pierwszy etap wykonywania ogrodzenia mu-
dzeniem bardziej rozbudowanym i solidniej-
rowanego to oczywiście projekt. Konieczne
szym. Takie ogrodzenie składa się najczęściej
jest tu przede wszystkim rozmieszczenie
z podmurówki, murowanych słupków oraz
kluczowych elementów, takich jak brama
przęseł. Te ostatnie mogą być wykonane
czy furtka, i przewidzenie wszystkich ko-
z różnych materiałów, wśród których najpo-
niecznych podłączeń (jak domofon czy na-
pularniejsze to stal i drewno. Słupki wykonuje
pędy do sterowania bramą). Równie istotne
się m.in. z klinkieru, kamienia lub popular-
jest takie dobranie rozstawu słupków, aby
nych bloczków czy pustaków betonowych.
zmieścił się między nimi wybrany przez nas
Fot. Joniec
58
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
Fot. Joniec
Fot. Joniec
OGRODY Elementy składowe fundamentu: 1 – wykop; jego głębokość i szerokość zależą od parametrów technicznych gruntu, dlatego warto by te wymiary określił konstruktor; 2 – ława fundamentowa (betonowa); 3 – zbrojenie podłużne ławy fundamentowej; 4 – ze względu na technologiczne ograniczenia dolna (ukryta pod ziemią) część ławy najczęściej jest wykonywana jako lana w wąskim wykopie; 5 – górna część ławy, której obrys będzie widoczny po zasypaniu fundamentu, musi być zaszalowana i wykonana zgodnie z obrysem planowanego ogrodzenia; 6 – wypuszczone zbrojenie pionowe słupka Rys. Buszrem
moduł ogrodzenia. Istotne przy tym jest, aby zminimalizować (a najlepiej całkowicie wykluczyć) ilość modułów nietypowych. Wpłynie to pozytywnie nie tylko na wygląd, ale przede wszystkim na cenę wykonywanego płotu. Najlepiej jeśli odległość między słupkami stanowi również wielokrotność szerokości pustaka. Warto pamiętać, że czynnikiem dzięki któremu możemy regulować odstępy między słupkami jest szerokość samego słupka, ale też szerokość przejść. Warto także pamiętać, że dobrym pomysłem może być pewnego rodzaju system kombinowany – łączący na przykład podmurówkę z pustaków ze stalowymi słupkami.
Fundament Etapem pierwszym (jak przy każdej konstrukcji murowej) są fundamenty. Ich zadaniem
Przykładowe rozplanowanie ogrodzenia: 1 – planowana linia ogrodzenia; 2 – planowana brama wjazdowa; 3 – planowana furtka; 4 – planowana wysokość ogrodzenia. Najczęściej jest to około 100–150 cm, należy również uwzględnić wysokość modułu ogrodzeniowego oraz wysokość pustaka, nie zapominając przy tym o daszku, który będzie stanowił wykończenie górnej powierzchni podmurówki (i także ma swoją wysokość). Chodzi o to, aby wysokość wystającego ponad linię daszka słupka wystarczała do montażu modułu ogrodzenia; 5 – planowana wysokość podmurówki – powinna być wielokrotnością wysokości pustaka plus wysokość wykończenia (daszka); 6 – lokalizacja słupków narożnych nie podlega dużym modyfikacjom – niezbędne dopasowanie do modułu można jednak osiągnąć przez odpowiedni dobór ich szerokości; 7 – odległości między słupkami powinny być dopasowane do wielkości przęsła (z odpowiednim luzem montażowym) oraz modułu pustaka na podmurówkę. Regulować to można zarówno zmieniając ilość przęseł, jak i manewrując szerokościami elementów niemodułowych, jak furtka czy brama; 8 – między furtką a bramą pozostało zbyt mało miejsca, aby instalować tam przęsło ogrodzenia. Rozwiązaniem jest szerszy słupek, w którym przy okazji zmieści się domofon i skrzynka na listy. W tym wypadku warto wykorzystać elementy słupka wąskiego; 9, 10 – w celu zamontowania domofonu należy pamiętać o wyprowadzeniu potrzebnych instalacji, podobnie rzecz ma się z zasilaniem i sterowaniem bramą wjazdową Rys. Buszrem
jest przeniesienie obciążeń z ogrodzenia na grunt. O ile nasz płot nie jest jednocześnie na przykład murem oporowym mającym utrzymać większe masy ziemi, to nie są to z reguły obciążenia ogromne. Jeśli jednak ogrodzenie ma być stabilne i dobrze spełniać swoją funkcję, nie powinniśmy ich ignorować. Do wykonania fundamentów używa się najczęściej betonu klasy C16/20. Ich rodzaj zależy zaś od wielu czynników takich jak para-
Ostatecznie zaprojektowane ogrodzenie z elementów betonowych może wyglądać na przykład tak: 1 – słupek; 2 – daszek słupka, 3 – podmurówka; 4 – daszek podmurówki; 5 – moduł ogrodzeniowy, 6 – szerszy słupek między bramą a furtką; 7 – brama; 8 – furtka Rys. Buszrem
Fot. Buszrem
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
metry techniczne gruntu, głębokość przema-
technicznym fundamentu są dylatacje, czyli
rzania czy też wysokość i masa samego płotu.
szczeliny pozwalające zneutralizować skutki
Fundament powinien być zbrojony podłużnie,
rozszerzalności technicznej materiału oraz
powinien także mieć wypuszczone pręty do
nierównomiernego osiadania gruntu. Po-
zbrojenia słupków. Najczęściej używa się
winny być one rozmieszczone, w zależności
do tego celu czterech prętów żebrowanych
od systemu i zaleceń producenta, co 8–15
o średnicy 10 mm, umieszczonych w naro-
metrów i zlokalizowane między podmurów-
żach słupka. Kolejnym istotnym elementem
ką a słupkiem. Ze względu na przemarzanie
www.ekspertbudowlany.pl
59
OGRODY gruntu fundament wykonywany jest najczęściej na głębokości około 80–100 cm. Fragment ukryty pod ziemią wykonuje się zwykle ze względów technologicznych jako tzw. lany w wąskim wykopie. Ze względów estetycznych jednak górna partia, której obrys będzie widoczny po wykonaniu ogrodzenia, musi zostać precyzyjnie wyznaczona i zaszalowana. To jest w zasadzie koniec prac przygotowawczych. Teraz można się zabierać za mu Fot. Joniec
Przemysław
Fot. Joniec
Gogojewicz, Kancelaria Usług Prawnych
OGRODZENIE W PRAWIE POLSKIM
rowanie.
EKSPERT
radzi
W polskim prawie nie ma obowiązku oddzielenia od siebie poszczególnych działek ogrodzeniem (płotem). Tym samym nie ma też obowiązku wznoszenia płotu. Żaden z sąsiadów nie może zmusić drugiego do tego, aby ten wzniósł płot na własny koszt. Natomiast sąsiedzi mogą umówić się, że na ich granicach działki wspólnie postawią płot, który będzie finansowany w równych częściach. Wysokość takiego płotu również nie jest regulowana przepisami prawa, jak i materiał, z którego ma być on wykonany. Można jednak wskazać, że zgodnie z przepisami Prawa budowlanego, ogrodzenia, których wysokość nie przekracza 2,2 m, lokalizowane pomiędzy sąsiednimi działkami, nie wymagają ani pozwolenia, ani zgłoszenia.
CO MÓWIĄ PRZEPISY? Przepisy Prawa budowlanego nie regulują kwestii związanych z finansowaniem budowy ogrodzenia. Z art. 154 § 1 Kodeksu cywilnego dowiadujemy się bowiem, że mury, płoty, miedze, rowy i inne podobne urządzenia znajdujące się na granicy gruntów sąsiadujących służą do wspólnego użytku sąsiadów. Natomiast zgodnie z art. 154 § 2 korzystający z wymienionych obiektów są obowiązani ponosić wspólnie koszty ich utrzymania. Obowiązek ten nie obejmuje jednak kosztów wybudowania nowego urządzenia, czyli między innymi płotu (takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z 24 stycznia 2002 r. sygn. III CZP 75/01, OSNC 2002/10/121). Oznacza to, że nie ma podstaw prawnych do obciążania sąsiada kosztami budowy ogrodzenia, jeśli nie jest on zainteresowany jego powstaniem. Ogrodzenie ma zapobiegać naruszaniu prywatnej własności, dlatego koszt jego budowy obciąża tego, czyja własność ma być przez nie chroniona. Sąsiedztwo nieruchomości powoduje ich wzajemną zależność, a także nierzadko prowadzi do sprzeczności interesów, których pogodzeniu mają służyć przepisy określane tradycyjnie mianem „prawa sąsiedzkiego”. Normy prawa sąsiedzkiego, należące do prawa własności, nakładają na sąsiadów obowiązki i ograniczenia. Prawidłowe korzystanie z nieruchomości sąsiednich wymaga bowiem, często we wzajemnym interesie, ingerencji w sferę cudzych praw. Według art. 154 § 1 zdanie pierwsze k.c., domniemywa się, że mury, płoty, miedze, rowy i inne podobne urządzenia, znajdujące się na i granicy gruntów sąsiadujących, służą do wspólnego użytku sąsiadów. Jak przyjmuje się powszechnie, nie oznacza to domniemania współwłasności urządzeń granicznych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 września 1960 r., 3 CO 14/60, OSN 1961, nr 4, poz. 113). Jeśli więc właściciel nieruchomości, któremu zależy na wykonaniu ogrodzenia, nie dojdzie do porozumienia z sąsiadem, sam będzie musiał sfinansować inwestycję. Dopiero po wybudowaniu ogrodzenia można będzie domagać się od sąsiada współfinansowania napraw i remontów. Problem pojawi się ponownie, gdy stare ogrodzenie ulegnie całkowitemu zniszczeniu. Wtedy nie będzie można już mówić o remoncie, lecz o budowie nowego ogrodzenia, którego koszty ponosi właściciel zainteresowany budową.
BUDOWA OGRODZENIA NIE WYMAGA UZYSKANIA DECYZJI O POZWOLENIU NA BUDOWĘ Zgłoszenie budowy płotu będzie potrzebne (inaczej zawiadomienie starostwa o zamiarze wykonania ogrodzenia) w sytuacji, kiedy zgodnie z nowelizacją ustawy Prawo budowlane budowa ogrodzeń przekroczy wysokość 2,2 m i wykonywanie robót budowlanych będzie polegało na instalowaniu: »»krat na budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego oraz obiektach wpisanych do rejestru zabytków, »»urządzeń o wysokości powyżej 3 m na obiektach budowlanych. Zgłoszenia takiego należy dokonać co najmniej 30 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia wznoszenia płotu. W zgłoszeniu trzeba określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia. Należy też dołączyć oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Zgodnie z Prawem budowlanym do budowy ogrodzenia można przystąpić, jeżeli w terminie 30 dni od daty doręczenia zgłoszenia właściwy organ nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji. Budowę ogrodzenia należy rozpocząć w ciągu dwóch lat od określonego w zgłoszeniu terminu. Po ich upływie konieczne będzie nowe zgłoszenie. Warto też nadmienić, że prowizoryczne ogrodzenie mające na celu jedynie zabezpieczenie placu budowy na czas wykonywania robót budowlanych nie wymaga zgłoszenia.
WSPÓLNE UŻYWANIE OGRODZENIA PRZEZ SĄSIADÓW W ORZECZNICTWIE Jako wspólny użytek rozumieć należy zarówno wykorzystanie funkcji tych urządzeń, jak i inne korzystanie, np. spływ wód do rowu granicznego, rozpięcie po swojej stronie ogrodzenia pnących roślin itp. Przepisy art. 154 § 1 i § 2, które dotyczą sposobów uwidocznienia granicy i wynikających stąd konsekwencji, regulują, o czym była już mowa, stosunki między sąsiadami. Sąsiadami są nie tylko właściciele, ale także inne osoby korzystające z gruntów, a zatem ich posiadacze samoistni i niesamoistni. Obowiązek wspólnego ponoszenia kosztów utrzymania urządzeń granicznych jest następstwem wspólnego użytku tych urządzeń, a nie stosunków własnościowych. Podstawa prawna: Ustawa z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (DzU z 2013 poz. 1409 ze zm.); Ustawa kodeks cywilny (DzU z 2014 poz. 121 ze zm.).
60
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
www.joniec.pl
OGRODY Anna Wilgocka
Bogaty wybór faktur, kształtów i kolorów sprawia, że wyłożone kostką brukową ścieżki pasują do każdej niemal aranżacji. Jest to bowiem materiał, który w porównaniu z innymi tworzywami nawierzchniowymi ma bardzo uniwersalny charakter i jest stosunkowo prosty w ułożeniu. Dodatkowo sprawdza się w każdych niemal warunkach, zarówno na suchym, piaszczystym lub żwirowym podłożu, jak również na gruntach gliniastych i wilgotnych.
NAWIERZCHNIE Z KOSTKI BRUKOWEJ
Fot. Ginter
zasady prawidłowego układania A
by jednak wybrukowana nawierzch-
Przygotowanie gruntu Pierwszym etapem prac jest usunięcie pier-
korytowania może się okazać, że konieczna
mała przez wiele lat, należy dużą
wotnej warstwy ziemi znajdującej się w miej-
jest większa stabilizacja powierzchni, na któ-
wagę przyłożyć do wyboru właściwego ro-
scu, gdzie planowana jest przyszła nawierzch-
rej mamy położyć kostkę. Wówczas można to
dzaju kostki, a przede wszystkim odpowied-
nia. Jest to tzw. korytowanie. Pierwotny grunt
zrobić za pomocą geowłókniny.
niego przygotowania podłoża i precyzyjnego
i humus wykopuje się najczęściej na głębo-
ułożenia poszczególnych elementów. Choć
kość 20, a nawet 40 cm. Powstałe „koryto”
jest to relatywnie łatwy proces, nie brakuje
należy też oczyścić z korzeni rosnących tam
Kolejnym etapem brukowania jest wyrówna-
w nim etapów, w trakcie których nietrudno
roślin. Roboty te wykonuje się najczęściej za
nie i odpowiednie wyprofilowanie terenu. Na-
o popełnienie błędów mających wpływ na
pomocą maszyn drogowych: spychacza, zgar-
leży wówczas wykonać w gruncie naturalnym
późniejszą trwałość całej nawierzchni.
niarki i równiarki. W przypadku małych po-
docelowe spadki i odwodnienia. To właśnie na
Fot. Jadar
62
wierzchni można to zrobić ręcznie. W trakcie
nia była atrakcyjna, trwała i wytrzy-
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
Fot. Jadar
www.ekspertbudowlany.pl
Wyrównanie terenu
Fot. Jadar
OGRODY inż. Daniel
Trzynski, technolog w firmie Ginter
JAK DOBIERAĆ GRUBOŚĆ KOSTKI BRUKOWEJ NA NAWIERZCHNIE WOKÓŁ DOMU?
ZDANIEM
eksperta
Grubość kostki brukowej uzależniona jest przede wszystkim od obciążeń, jakie ma ona przenosić. Aby dokonać najlepszego wyboru, musimy wiedzieć, jaką powierzchnię chcemy nią wyłożyć i jak będzie ona eksploatowana. Kostka brukowa grubości 4 cm to odpowiednie rozwiązanie na zagospodarowanie alejek, ścieżek rowerowych czy chodników, a więc wszędzie tam, gdzie występuje ruch pieszy, a nawierzchnie są mało obciążone. Kostka grubości 6 cm przeznaczona jest do zabudowy powierzchni eksploatowanej przez pojazdy o masie do 3,5 tony. Są to głównie place, parkingi, drogi dojazdowe oraz podjazdy. Natomiast kostka grubości 8 cm jest w stanie wytrzymać ruch pojazdów ciężarowych. Znajdzie więc zastosowanie w gospodarstwach, gdzie nawierzchnia wokół domu użytkowana jest również przez ciężki sprzęt rolniczy. Kostki grubości powyżej 8 cm są raczej niespotykane wokół budynków mieszkalnych. Przeznaczone są one na nawierzchnie przemysłowe, place składowe materiałów ciężkich i wszędzie tam, gdzie ma miejsce duży ruch maszyn i pojazdów ciężarowych. Przy wyborze kostki należy mieć na uwadze, że jej grubość nie jest gwarantem wytrzymałości. Na trwałość kostki istotny wpływ ma sposób przygotowania podbudowy oraz właściwa pielęgnacja nawierzchni.
można zrobić za pomocą piasku lub pospółki.
Grubość warstwy podbudowy zależy od ro-
Trzeba jednak pamiętać, aby ich warstwa nie
dzaju podłoża i przewidywanego obciążenia.
przekraczała 10 cm.
W przypadku nawierzchni ogrodowych zwy-
Podbudowa Fot. Ginter
kle wystarcza około 20 cm. Tam, gdzie będzie odbywał się ruch samochodów, będzie
Koniecznym warunkiem prawidłowego uło-
to już 30–45 cm. Należy jednak uwzględnić
żenia kostki jest tzw. podbudowa. To od
również rodzaj gruntu rodzimego i poziom
tym etapie kształtuje się wizerunek chodnika
niej, jako od warstwy konstrukcyjnej, przede
wód gruntowych. Słaby grunt i utrzymywa-
– jego zakręty, krzywe przejściowe i rozjazdy.
wszystkim zależy stabilność nawierzchni
nie się wody na wysokim poziomie będzie
Trzeba tu też zadbać o odpowiednie nachy-
i jej wieloletnia bezproblemowa eksploata-
wymagało
lenie nawierzchni, które powinno wynosić od
cja. Najczęściej wykonuje się ją z kruszywa
podbudowy.
0,5 do 3 cm na długości 1 m. Przy budowie
naturalnego lub łamanego (grys, tłuczeń) na
W przypadku problematycznych gruntów
nawierzchni wokół domu jednorodzinnego
wcześniej utwardzonym podłożu. Materiał ten
podmokłych i gliniastych, należy zastosować
wystarczy do tego łata i poziomnica. Następ-
należy układać etapami, a następnie ubić do
dodatkową warstwę odsączającą grubości od
nie konieczne jest wyrównanie terenu, które
odpowiedniego stopnia zagęszczenia.
20 do 60 cm.
odpowiedniego
wzmocnienia
reklama
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
63
OGRODY Ostatnim etapem wykonania podbudowy
budowanej nawierzchni. Np. w miejscach, po
jest wykonanie obramowania przyszłej na-
których poruszają się pojazdy kołowe, kostka
wierzchni. Rolę oporników mogą pełnić różne
powinna być ułożona ukośnie do kierunku
materiały, np. elementy brzegowe, ale także
jazdy, najlepiej pod kątem 45° do osi jezdni.
obrzeża trawnikowe, palisady, krawężniki.
Dzięki temu nie tylko obciążenie rozłoży się równomiernie, ale również poziom hałasu bę-
Podsypka
dzie zauważalnie niższy.
Kolejnym etapem brukowania jest wykonanie podsypki z odsiewek kamiennych lub piasku
Układanie
płukanego. Jej warstwa powinna wynosić
W trakcie układania kostki pomiędzy po-
od 3 do 5 cm. Wyrównujemy ją potem łatą,
szczególnymi elementami tworzą się fugi.
zapewniając odpowiednie spadki, ale nie za-
Wypełnia się je suchym drobnym piaskiem
gęszczamy. Podczas zawibrowania gotowej
płukanym (granulacja 0–2 mm). Robi się to
nawierzchni kostki osiądą równomiernie,
na mokro (szlamowanie) i na sucho (piasko-
a podsypka pomoże zniwelować ewentualne
wanie). Absolutnie nie wolno stosować pia-
różnice grubości poszczególnych kostek.
sku zmieszanego z cementem. W połączeniu
Układanie materiału nawierzchniowego
z wodą cement może trwale związać się z na-
należy tak zaplanować, aby znajdując się
wierzchnią kostki, tworząc trudno usuwalne
na już układanej nawierzchni, nie zniszczyć
plamy. Nadmiar piasku trzeba usunąć z na-
wcześniej przygotowanej podsypki. Warto
wierzchni w całości przed wibrowaniem, a po
również wiedzieć, że poprzez wybór odpo-
zagęszczeniu kilkakrotnie powtórzyć spoino-
wiedniego wzoru, można zwiększyć nośność
wanie i uzupełnić braki.
Profesjonalne ekipy brukarskie stawiają na dokładność wykonania na każdym etapie prac, tu widoczne jest sprawdzanie wypoziomowania podłoża
Właściwe zagęszczenie podbudowy to gwarancja idealnej i trwałej nawierzchni Fot. Libet 4
Wielkość fug jest uzależniona od rodzaju kostki, sposobu wykończenia jej krawędzi 6
i przeznaczenia nawierzchni (chodnik, podjazd). Warto też pamiętać, że kostki nie mogą
5
1 – rozłożenie podbudowy może być ręczne lub maszynowe, 2 – zagęszczenie za pomocą zagęszczarki lub 3 walca, 3 – rozłożenie podsypki 2 piaskowej, tu potrzebna będzie łata i narzędzia ręczne, 4 – przy 1 układaniu kostki potrzebne będą gumowy młotek i gilotyna lub piła, 5 – do fugowania przyda się miotła tzw. ulicówka lub zamiatarka (ręczna bądź mechaniczna), 6 – do zagęszczenia kostki potrzebna jest zagęszczarka ze specjalną płytą ochronną
być układane zbyt ciasno. Piasek w fugach „reguluje” stateczność nawierzchni i zapobiega ocieraniu i kruszeniu się krawędzi kostki podczas eksploatacji. W razie potrzeby kostkę docina się precyzyjnie specjalnymi piłami, a nie gilotyną. Efekt estetyczny jest wówczas o wiele lepszy. O ile to możliwe, dopasowywane kawałki nie powinny być mniejsze niż połowa normalnej wymiarowej kostki.
Wykonanie podbudowy i podsypki piaskowej – niezbędne narzędzia
Rys. Buszrem
Bez wybrzuszeń i szpar Gdy nawierzchnia jest już ułożona, należy ją zagęścić za pomocą wibratora płytowego, koniecznie zabezpieczonego płytą z tworzywa sztucznego. Zapobiega to punktowemu ścieraniu i wykruszaniu naroży. Zagęszczanie przeprowadza się równomiernie na całej powierzchni, zawsze od brzegów do środka, a następnie wzdłuż alejki. Należy to robić aż do uzyskania docelowego poziomu nawierzchni i stabilności poszczególnych elementów. Prawidłowo ułożona kostka powinna być jednolitą płaszczyzną, bez jakichkolwiek wybrzuszeń i szpar większych niż spoiny między kostkami. Idąc po niej, nie powinno się wyczuwać różnic w wysokości na łączeniach poszczególnych elementów. Tak ułożona naFot. Jadar
64
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
www.ekspertbudowlany.pl
wierzchnia jest gotowa do użytkowania.
EKSPERCI LEROY MERLIN POLECAJĄ
Relaks na tarasie
I W OGRODZIE Iwona Kasprzyk, Dział Budowlany Leroy Merlin
Kluczem do stworzenia przestrzeni wokół domu, która będzie odpowiadała naszym potrzebom zarówno estetycznym, jak i funkcjonalnym, jest z jednej strony przemyślana koncepcja aranżacyjna, z drugiej natomiast wybór odpowiednich materiałów, które wpiszą się w stylistykę otoczenia.
R
ynek oferuje sporo produktów do bu-
betonowych. Ten nieoczywisty na pierwszy
dowy tarasów – najpopularniejszymi
rzut oka wybór w rzeczywistości doskonale
z nich są betonowe kostki brukowe
wpisuje się w całą koncepcję ogrodu, poka-
i płyty tarasowe w większych formatach.
zując szerokie możliwości wykorzystania pro-
Materiał ten łączy w sobie bowiem wiele
duktów, które do tej pory mogły się kojarzyć
zalet – jest trwały, odporny na uszkodzenia
jedynie z nawierzchniami. Do wydzielania
i zmienne warunki atmosferyczne, jest po-
stref w ogrodzie doskonale nadają się różne-
nadto łatwy w utrzymaniu, chociaż nie nale-
go rodzaju murki, donice czy meble ogrodowe
ży zapominać o podstawowej pielęgnacji. To
wykonane z betonowych materiałów.
idealne rozwiązanie dla osób ceniących kre-
Wybierając materiały do wykreowania je-
atywne kompozycje – mnogość rozmiarów,
dynego w swoim rodzaju otoczenia posesji,
wzorów, kolorów i zróżnicowanych efektów
warto postawić nie tylko na walory estetycz-
wykończenia pozwala łączyć je w różnorod-
ne, ale przede wszystkim na jakość i funk-
ny sposób, mieszając kształty i odcienie,
cjonalność danego produktu. Zaprezentowa-
a także komponować z innymi materiałami.
ne w aranżacjach kolekcje Bauma Brick są
Planując otoczenie posesji, warto przyjrzeć
dostępne w sklepach Leroy Merlin Polska.
się subtelnym kostkom Bauma Brick, widocz-
Inspiracji najlepiej poszukać wśród gotowych
nym na zdjęciach.
realizacji, do czego służą ogródki wystawowe
Warto ponadto zastosować w ogrodzie elementy małej architektury z materiałów
Bauma Brick znajdujące się w sklepach Leroy Merlin.
Ogródek wystawowy Warszawa Gigamarket
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
Fot. Leroy Merlin
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
Dzięki trapezowemu kształtowi kostek brukowych można z nich tworzyć najbardziej skomplikowane wzory oparte o łuki Fot. Bauma Brick
65
WARTO WIEDZIEĆ INDEKS FIRM
NOWOŚĆ! NIEZBĘDNIK WYKONAWCY A G N I E S Z K A M
A
R
I
U
S
Z
P R O K O P C Z U K P
R
O
K
O
P
C
Z
U
K
Zlecenia z polecenia co zrobić, aby dotychczasowi klienci polecali Cię innym poradnik wykonawcy prac budowlanych i instalacyjnych
za jedyne
39
zł
DLA CZYTELNIKÓW „EKSPERTA BUDOWLANEGO”
Blachy Pruszyński
23
Domowy.pl
24
Fakro
43
Farby Kabe
17
Ford
15
Galeco
37
Gerda
30
Ginter
63
Drzwi Elewację Poradnik
WYDANIE
Poradnik
Zabezpieczenie domu
wilgocia przed
Poradnik
Pomysł na
bezpieczne, ciepłe i modne
WYDANIE
27, 31
Izopanel
25
Joniec
61 3, 25
Knauf
67
Krispol
29
Leroy Merlin
65
Okpol
45
PPG Deco/Malfarb
Do ściągnięcia również bezpłatne e-booki – nowe wydania!
DACH
13
PCC Prodex
ZAMÓW NA
Szczelny, bezpieczny i trwały
Austrotherm
Kingspan
RABAT 20%
WYDANIE
39
Hörmann
czyli
Poradnik
Archipelag
33, 35 19
Promat TOP
48, 49
Robert Bosch/Buderus
51, 55
Robert Bosch/Junkers
53
Steinbacher Izoterm
68
Stiebel Eltron
56, 57
Stowarzyszenie Przemysłu Wapienniczego
20, 21
Śnieżka
11
drzwi do domu i mieszkania
Fot. Röben
Jak wybrać
Fot. Eclisse
Velux
Najpopularniejsze rozwiązania
tynk . farba . drewno . kamień . klinkier...
Fot. Wiśniowski
ISSN 1730-1904 Nakład 15 000 egz.
Numer obejmuje okres wydawniczy marzec/kwiecień
WYDAWCA: GRUPA MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. ul. Karczewska 18, 04-112 Warszawa tel. 22 512 60 99, fax 22 810 27 42 http://www.ekspertbudowlany.pl e-mail: redakcja@ekspertbudowlany.pl Redaktor naczelny: Joanna Korpysz-Drzazga jkorpysz@ekspertbudowlany.pl
66
EKSPERT BUDOWLANY
nr 2/2016
Sekretarz redakcji: Monika Mucha, mmucha@medium.media.pl Współpracownicy: Sebastian Czernik, Piotr Idzikowski, Waldemar Joniec, Jerzy Kosieradzki, Karol Kuczyński, Jadwiga Litke, Jacek Sawicki, Krystyna Stankiewicz, Marta Stankiewicz, Janusz Strzyżewski, Elżbieta Wysowska REKLAMA I MARKETING: tel. 22 810 25 90, 810 28 14 Dyrektor ds. reklamy i marketingu: Joanna Grabek, tel. 600 050 380, jgrabek@medium.media.pl KOLPORTAŻ I PRENUMERATA: tel./fax 22 810 21 24 Dyrektor ds. marketingu i sprzedaży: Michał Grodzki, mgrodzki@medium.media.pl Specjalista ds. promocji: Marta Lesner-Wirkus, mlesner@medium.media.pl Specjalista ds. dystrybucji: Katarzyna Galemba, kgalemba@medium.media.pl DRUK: Zakłady Graficzne Taurus Stanisław Roszkowski Sp. z o.o. ul. Kazimierów 13, 05-074 Halinów
www.ekspertbudowlany.pl
2
Wiśniowski
5, 32
Yetico
14
Projekt graficzny: Łukasz Gawroński Wszelkie prawa zastrzeżone © by GRUPA MEDIUM Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji tekstów. Nie zwraca materiałów niezamówionych. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam, ogłoszeń i artykułów sponsorowanych zamieszczanych na łamach dwumiesięcznika „Ekspert Budowlany” oraz ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyn. Zdjęcie na okładce: Hörmann
GRUPA MEDIUM jest członkiem Izby Wydawców Prasy
ŚCIANY GŁADKIE NA TIP TOP
masy szpachlowe NA KAŻDĄ ŚCIANĘ
EXTRAFINISH Masa do wygładzania tynków gipsowych, cementowo-wapiennych i płyt g-k
SUPER FINISH Gładź do wygładzania tynków gipsowych, cementowo-wapiennych i płyt g-k
UNIFLOTT Masa do szpachlowania połączeń płyt g-k
• śnieżnobiała
• idealne podłoże pod każdy kolor farby
• elastyczna i trwała
• do rozrobienia na placu budowy
• gotowa do użycia prosto z wiaderka
• gwarantuje połączenie płyt bez rys
• nakładana ręcznie lub maszynowo
• nakładana ręcznie lub maszynowo
• nakładana ręcznie
www.knauf.pl
www.knaufmag.pl
/knaufpolska
knauf_pl
Knauf Budowa i Remont