Khmer Proverbs

េុ ភាេិត ១ Proverbs 1 អារម្ភកថា

សុភាសិត របស់ ព្រះបាទសាឡូម៉ូន ជាព្រះរាជបុព្ត ព្រះបាទដាវីឌ និងជាព្រះមហាក្សព្ត ព្សុក្អុ៊ីព្សាអអល៖ សុភាសិត ទាំងននះ ផ្ដលឲ្់ យមនុសស មានព្បាជា​ា និងការន ះ ដឹង នដើមប៊ី យល់ពាក្យនរ ន៍ ព្បក្បនដាយ អតថន័យនព្ៅ ព្ជះ, ព្រមទាំង បនព្ងៀនមនុសស ឲ្យន ះដឹង, សុ រិត, ព្តឹម ព្តូវ, និងមាន ិតត នទៀងព្តង់; ន ើយ ផ្ដលឲ្់ យមនុសសនោត ន ះព្បុងព្បយ័តន, និងផ្ដលឲ្់ យយុវជន ន ះគិតន ះ រិចារណា។ ស៉ូមឲ្យអនក្ព្បាជា ព្តងព្ាប់សាដប់, ន ះនគ នឹងបនងកើន ាំន ះ របស់ខ្លួន។ ស៉ូមឲ្យមនុសស ឈ្លល សវវ ព្សង់យក្មាគ៌ា អដល ព្តូវព្បកាន់យក្; ដ៉ូន នះ នគ អា យល់អាំរអ៊ី តថន័យ អដល មានបងកប់ នៅក្នុងសុភាសិត ឬព្បសាន , ព្រមទាំងយល់ ពាក្យនរ ន៍ និងពាក្យបនដដ នផ្សងៗ របស់ រួក្អនក្ព្បាជា។ ការនគររ នកាតខ្លល ព្រះអមា​ាស់ ជាព្បភរ វនការន ះដឹង។ មនុសសនលល អតងអតនមើលងាយ តព្មិះ ព្បាជា​ា និងការ នព្បៀនព្បនៅ។

ពាកយ ទូន្មាន យុវជន

ក្៉ូននអើយ, ៉ូរ សាដ ប់ឪរុក្ នព្បៀនព្បនៅ; ន ើយ ព្តងព្ាប់ សាដ ប់មាដយ ទ៉ូ ា ន, ដបិត ដាំប៉ូ ា ន របស់ឪរុក្មាដយ នឹង ក្សាង រិយាសមបតតិ របស់ក្៉ូន ឲ្យបានលអ ដ៉ូ មក្ុដ និង អខ្សក្មាស។ ក្៉ូននអើយ, នបើ មានជនពាល មក្បបួលក្៉ូន នៅព្បព្រឹតត អាំនរើ អាព្ក្ក្់, ក្ុនាំ ៅាមនគនឡើយ។ នបើ ជនពាល បបួលក្៉ូន ថា, « ៉ូរ មក្ជាមួយរួក្នយើង។ នយើង នឹងសា​ា ក្់ផ្លូវ ចា​ាំបងហូរ ឈ្លម; ន ើយ នយើង នឹងវាយឆ្ាក្់ សមាលប់មនុសស សលូតព្តង់ នលង។ នយើង នឹងលុបបាំបាត់ រួក្នគ ដ៉ូ ម ាុរាជ នលប បាំបាត់រួក្នគ ទាំងរស់; ន ើយ ន្វឲ្ើ យរួក្នគ វិ សស៉ូនយ ដ៉ូ អស់អនក្ អដលធ្លលក្់ក្នុងរនដដ។ រួ ន ើយ នយើង រឹបអ៉ូស របស់មានតវមល ទាំងបុ ា ន រ៊ីរួក្នគ យក្នៅដាក្់ឲ្យនរញផ្ាះ នយើង។ ៉ូរ មក្រួម ជាមួយនយើង។ នយើង នឹងអ ក្ របស់ អដលរឹបអ៉ូស យក្បានន ះ ជាមួយគន ។» ក្៉ូននអើយ, ក្ុនាំ សរគប់ ជាមួយអនក្ទាំងន ះនឡើយ, អតព្តូវ ងាក្ន ញ ឲ្យោា យ រ៊ីរួក្នគ។ រួក្ន ះ គិតអតរ៊ីព្បព្រឹតត អាំនរើអាព្ក្ក្់, ន ើយ ងាយបងហូរឈ្លមណាស់។ ដាក្់ អ ា ក្់ ឲ្យសតវសាលបន ើញ ជាការឥតព្បនយាជន៍។ រីឯ អនក្ទាំង ន ះវិញ, នគ ក្ាំរុងអតរាយអ ា ក្់ សាំរាប់ទក្់ក្ខ្លួនឯង, ន ើយ ុប ិតព្បហារជ៊ីវិត របស់ខ្លួនឯង។ អស់អនក្ អដល

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

1

រក្សុ៊ី លួ បលនព្់ ទរយសមបតតិ អតងអត បាត់បង់ជ៊ីវិត អបបននះ ឯង។ ការប្រកាេ ររេ់ ប្រះប្ាជ្ញាញាណ

ព្រះព្បាជា​ាញា អព្សក្នៅាមផ្លូវ, ន ើយ បនលសឺ ាំនឡងនៅ ាមទ៊ីសាធ្លរ ៈ, ព្រមទាំង អាំពាវ វ ាមព្ ក្ដ៏អ៉ូអរ, និងព្បកាស នៅមាត់ទវរព្ក្ុងថា៖ «មនុសសនោតនអើយ! នតើអនក្រាល់គន ៉ូល ិតនត ៅនោតដ៉ូន នះ ដល់កាលណានទៀត? អនក្រាល់គន នៅអតនមើលងាយនយើង ដល់កាលណានទៀត? នតើអនក្រាល់គន នៅលាង,់ រុព្ាំ រម ង់ន ះដ៉ូន នះ, ដល់កាលណានទៀត? ៉ូរ គាំ ន មក្សាដ ប់ ដាំប៉ូ ា ន របស់នយើង។ នយើង នឹងចាក្់ បងហូរវិញ្ញា របស់នយើង នលើអនក្រាល់គន, ន ើយ នយើងនឹងបងាហញ ឲ្យអនក្រាល់គន សា​ា ល់ ាំន ះ របស់នយើង។ នយើង បាននៅអនក្រាល់គន, អតអនក្រាល់គនន្វមើ ិនឮ។ នយើង បាននបាយវដ នៅអនក្រាល់គន, អតអនក្រាល់គន ន្វព្ើ រនងើយ។

នដាយអនក្រាល់គន នបាះបង់នចាល ពាក្យទ៉ូ ា ន របស់នយើង, ន ើយ មិនព្រមទទួល នយាបល់ រ៊ីនយើងនទន ះ, នរលណាអនក្ រាល់គន មានម នតរាយ, នយើង នឹងនសើ ; ន ើយ នរលណា អនក្រាល់គន ជួបភ័យអាសនន, នយើង នឹង ាំអក្ ឲ្យអនក្រាល់គនវិញ ជាមិនខ្លន។ នរលណា ភ័យអាសនននក្ើតមាន ដល់អនក្រាល់គន ដ៉ូ ខ្យល់រយុះ, ន ើយ ម នតរាយនក្ើតមាន ដល់អនក្រាល់គន ដ៉ូ ខ្យល់ក្ាំបុតតបូង, នរលណា នស ក្ដត៊ី ប់ព្បមល់ និងទុក្នខ វទ សងកត់សងកិនអនក្រាល់គន, នរលន ះ អនក្រាល់គន មុខ្ជាអព្សក្អងវរ ឲ្យនយើងជួយ, អតនយើង មិននឆ្លើយតបនទ។ អនក្រាល់គន នឹងអសវងរក្នយើង, អតរក្មិនន ើញនឡើយ។ «អនក្រាល់គន សអបកា់ រន ះដឹង។ អនក្រាល់គន មិនសុខ្ ិតនត គររ នកាតខ្លល ព្រះអមា​ាស់។ អនក្រាល់គន មិនព្រមទទួលនយាបល់ រ៊ីនយើង, ន ើយ នមើលងាយដាំប៉ូ ា ន ទាំងបុ ា ន របស់នយើងអែមនទៀតផ្ង។ អនក្រាល់គន នឹងទទួលផ្ល ព្សបាមក្ិរិយាមារយាទ របស់ខ្លួន,

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

2

ន ើយ អាំនរើអដលអនក្រាល់គន ព្បព្រឹតត នឹង ាំឲ្យអនក្រាល់គន អឆ្អតឆ្អន,់ ដបិត ិតរត ឹងរ៉ូស របស់មនុសសលាង់ នឹងន្វឲ្ើ យនគបាត់បង់ជ៊ីវិត។ ន ើយ ិតអត ួតអាង របស់មនុសសនលលា នឹងន្វឲ្ើ យនគ វិ ស។ រីឯ អនក្អដលសាដ ប់នយើង នឹងរស់នៅ យាងសុខ្ដុមរម , ឥតភ័យខ្លល ទុក្លខ ាំបាក្ អវន៊ី ឡើយ។» េុ ភាេិត ២ Proverbs 2

ប្ាជ្ញា ការពារម្នុេស រី អំសរើអាប្កក់

ក្៉ូននអើយ, ៉ូរ ងចា​ាំដាំប៉ូ ា ន របស់ឪរុក្។ ក្ុនាំ ភល នស ក្ដ៊ី អដលឪរុក្ អផ្ដផ្ដាំននះនឡើយ។ ៉ូរ នផ្ាៀងព្តន ៀក្ សាដ ប់ព្បាជា​ា, ន ើយ ផ្ាង់ ិតរត ិចារណា ឲ្យយល់។ ៉ូរ យក្តព្មិះ មក្ន្វជាើ ជាំនួយ, ន ើយ យក្ការដឹងខ្ុសព្តូវ មក្ន្វជាើ ទ៊ីរឹង។ ៉ូរ ខ្ាំព្បឹង អសវងរក្ព្បាជា​ា, ដ៉ូ អសវងរក្ព្បាក្់ និងដ៉ូ ជ៊ីក្ដ៊ី រក្ក្ាំ ប់។ ន្វដើ ៉ូន នះ នទើបក្៉ូន យល់អាំរកា៊ី រនគររ នកាតខ្លល ព្រះអមា​ាស់, ព្រមទាំង អា សា​ា ល់ ព្រះអងា បាននទៀតផ្ង។

មានអតព្រះអមា​ាស់នទ អដលព្បទនព្បាជា​ា។ ាំន ះវិជា​ា និងការដឹងខ្ុសព្តូវ សុទអធ តមក្រ៊ី ព្រះអងាទាំងអស់។ ព្រះអងា ជួយមនុសសនទៀងព្តង់, ន ើយ ន្វជាើ អខ្ល ការពារអស់អនក្ អដលនដើរាមមាគ៌ា ដ៏ព្តឹមព្តូវ។ ព្រះអងា ជួយការពារអស់អនក្ អដលនដើរាមគនលង្ម៌ា, ន ើយ អែរក្ាអស់អនក្ អដលនផ្ាជើ ៊ីវិតនលើ ព្រះអងា។ ព្បសិននបើក្៉ូនសាដ ប់ឪរុក្, ក្៉ូន នឹងយល់ អាំរ៊ី មាគ៌ា ដ៏សុ រិត, នទៀងព្តង់, និងព្តឹមព្តូវ, នពាល គឺ អវ៊ីៗ ទាំងអស់ អដល មាំ ក្ន៉ូវ សុភមងាល។ ដ៉ូន នះ ក្៉ូននឹងនៅ ជាមនុសស មានព្បាជា​ា, ន ើយ ក្៉ូននឹងមាន ិតនត ព្តក្អ រនដាយន ះដឹង។ ការន ះគិត រិចារណា នឹងការពារក្៉ូន, ន ើយ ការដឹងខ្ុសព្តូវ នឹងអែរក្ាក្៉ូន មិនឲ្យធ្លលក្់នៅ ក្នុងមាគ៌ា អាព្ក្ក្់, ឬធ្លលក្់នៅ ក្នុងក្ណាដប់វដ របស់មនុសស អដលនពាលពាក្យ ខ្ិលខ្៉ូ , ឬមនុសស អដលនបាះបង់ ផ្លូវនទៀងព្តង់, ន ើយ អបរនៅរក្ផ្លូវងងឹត ន ះនឡើយ។ ជនទាំងន ះ សបាយ ិតអត ត នឹងព្បព្រឹតត អាំនរើអាព្ក្ក្់, ន ើយ នព្តក្ព្តអាលអត នឹងអាំនរើខ្ិលខ្៉ូ ។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

3

អវ៊ីៗ អដលនគន្វើ សុទធអតនវៀ នវរ។ មាគ៌ា របស់នគ មិនអដលព្តង់ ទល់អតនសាះ។ ន្វដើ ៉ូន នះ ក្៉ូននឹងមិនចាញ់ពាក្យ អផ្អមអលហម របស់ស្តសត៊ីដវទ អដលមិនអមន ជាភរិយា របស់ក្៉ូន, គឺ ស្តសត៊ីផ្ិតបដ៊ី របស់ខ្លួន និងក្បត់ សមពនធនមព្ត៊ី របស់ព្រះជាមា​ាស់។ អាក្បបក្ិរិយា របស់ស្តសត៊ីអបបននះ រអមង បណាដលឲ្យព្គួសារ របស់ខ្លួនសាល ប់, និង ាំនគឯង ឲ្យវិ ស បាត់បង់។ ជនណា ភប់ព្បសរវ ជាមួយស្តសនត៊ី នះ ក្៏ព្តូវអនតរាយ រួមជាមួយ ងអដរ, គឺ រក្ផ្លូវនៅកាន់ជ៊ីវិត មិនន ើញនទ។ ដ៉ូន នះ ៉ូរ ក្៉ូននរីសយក្មាគ៌ា របស់មនុសសលអ និងយក្តាំរាប់ាម មនុសសសុ រិត, ដបិត មនុសសនទៀងព្តង់ នឹងរស់នៅក្នុងព្សក្ុ ននះ, ន ើយ មនុសសឥតក្ាំ ុស នឹងនៅសថិតនសថរ រ ៉ូតតនៅ។ រីឯ មនុសសពាលវិញ, ព្រះជាមា​ាស់ នឹងកាត់កាល់រួក្នគ ន ញរ៊ីព្សុក្, ន ើយ ព្រះអងា ក្៏ដក្មនុសសនលាើសវិន័យ ន ញរ៊ីព្សុក្អដរ។

េុ ភាេិត ៣ Proverbs 3

ប្ាជ្ញា ន្មំឲ្យសកាតខ្លាច ប្រះជ្ញម្ចាេ់

ក្៉ូននអើយ, ៉ូរក្ុនាំ ភល ពាក្យទ៉ូ ា ន របស់ឪរុក្នឡើយ។ ៉ូរ ព្បតិបតតាិ មពាក្យ អដលឪរុក្ បានអផ្ដផ្ដាំ ជានិ ា។ ឱវាទរបស់ឪរុក្ នឹងផ្ដលឲ្់ យក្៉ូន មានអាយុយឺនយ៉ូរ, ព្បក្ប នដាយ នស ក្ដស៊ី ុខ្សានត។ ៉ូរ កាន់ ិតភត ក្ដ៊ី និង ិតសត ាៈ ជានិ ,ា គឺ ព្តូវចារឹក្ គុ សមបតតនិ នះ ជាប់ក្នុង ិតត ដ៉ូ ពាក្់ នព្គឿងអលងាករ ជាប់នៅនឹងក្អដរ។ នរលន ះ ក្៉ូននឹងបានគប់ ព្រះ ឫទ័យ ព្រះជាមា​ាស់, គប់ ិតមត នុសស ផ្ងទាំងរួង, ន ើយ ក្៉ូននឹងមាននក្រតិ៍នឈ្លា ះលអ។ ក្ុរាំ ឹងនលើ ការន ះដឹង របស់ខ្លួននឡើយ, អតព្តូវទុក្ ិតនត លើ ព្រះអមា​ាស់ ទាំងព្សុង។ ៉ូរ នឹក្ដល់ ព្រះអមា​ាស់ ក្នុងព្គប់ក្ិ ាការ អដលក្៉ូនន្វើ, ន ះព្រះអងា នឹងព្តួសព្ាយ ផ្លូវរបស់ក្៉ូន។ ក្ុចា​ាំ ត់ទុក្ខ្លួនឯង ថា ជាអនក្មាន ព្បាជា​ានឡើយ។ ផ្ាុយនៅវិញ, ព្តូវនគររ នកាតខ្លល ព្រះអមា​ាស់, ន ើយ ងាក្ន ញរ៊ី អាំនរើអាព្ក្ក្់។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

4

ការព្បព្រឹតដត ៉ូន នះ ជាឱសែរាបាលខ្លួន ឲ្យបានជា សះនសបើយ រ៊ីជាំងឺ។ ៉ូរ យក្ផ្លដាំប៉ូង វនព្ទរយសមបតតិ អដលក្៉ូនរក្បាន មក្ថាវយព្រះអមា​ាស់ នដើមប៊ីសាំអដងការនគររ ាំនពាះព្រះអងា។ ន្វដើ ៉ូន នះ ក្៉ូននឹងមានព្សូវ នរញជព្ងុក្, ន ើយ មានព្សាទាំពា​ាំងបាយជ៉ូរ ដ៏បរិប៉ូ ៌ា ៉ូរន ៀរ។ ក្៉ូននអើយ, មិនព្តូវនមើលងាយ ការនព្បៀនព្បនៅ របស់ព្រះអមា​ាស់នឡើយ, ន ើយ ក្៏មិនព្តូវធ្លលក្់ទឹក្ ិតត នៅនរលព្រះអងា សដ៊ីបន ា សអដរ, ដបិត ព្រះអមា​ាស់ អតងអតនព្បៀនព្បនៅ អស់អនក្ អដលព្រះអងាព្សឡាញ់, ដ៉ូ ឪរុក្ វាយព្បនៅក្៉ូន ជាទ៊ីព្សឡាញ់ របស់ខ្លួន។ ប្ាជ្ញា ន្មំឲ្យម្ចន េុ ភម្ងគល

អនក្ណា រក្ព្បាជា​ាន ើញ, អនក្ណា នរៀនដឹងខ្ុសព្តូវ, អនក្ន ះ មានសុភមងាលន ើយ, ដបិតព្បាជា​ា អដលនគរក្បានននះ ព្បនសើរជាង មានព្បាក្់, ន ើយ ផ្ដលឲ្់ យនគ បាន ាំន ញ

នព្ ើន ជាងមានមាស នៅនទៀត។ ព្បាជា​ា មានតវមលនលើសតបូង, ន ើយ អវ៊ីៗទាំងអស់ អដលអនក្ព្បាថាន ង់បាន រុអា​ាំ មានតវមលនសាើ នឹងព្បាជា​ាននះនឡើយ។ ព្បាជា​ា ផ្ដលឲ្់ យមានអាយុ យឺនយ៉ូរ, ព្រមទាំង ឲ្ាំ យ មានសមបតតិ និងក្ិតតិយស ដ៏រុងនរឿងនទៀតផ្ង។ ព្បាជា​ា ដឹក្ ាំមនុសសឲ្យរស់នៅ នដាយសុខ្ដុមរម និងសុខ្សានត។ ព្បាជា​ា ជានដើមន ើ ផ្ដលជ់ ៊ីវិត សាំរាប់អស់អនក្ អដលនបះអផ្លបរិនភាគ។ អនក្ណា មានព្បាជា​ាជាប់ក្នុងខ្លួន, អនក្ន ះ មានសុភមងាលន ើយ។ ព្រះអមា​ាស់ បានបនងកើតអផ្នដ៊ី នដាយសារព្រះព្បាជា​ាញា , ន ើយ ព្រះអងា បានលាតសនធឹងវផ្ានម នដាយសារ ព្រះតព្មិះ របស់ព្រះអងា។ ព្រះអងា បានន្វឲ្ើ យទឹក្ ផ្ុសន ញរ៊ីទ៊ីជាំនៅ និងឲ្យររក្ បងអុរនភលៀង ុះមក្ នដាយសារ ព្រះតព្មិះ ដ៏វាងវវ របស់ព្រះអងា។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

5

ប្រះអម្ចាេ់ ការពារ អនកម្ចនប្ាជ្ញា

ក្៉ូននអើយ ៉ូរដឹងខ្ុសព្តូវ និងរិះគិត រិចារណា ជានិ ា។ ក្ុនាំ ្វសព្បអ សនឡើយ, ដបិត ការដឹងខ្ុសព្តូវ និងការរិះគិត រិចារណា ផ្ដលឲ្់ យក្៉ូន មានជ៊ីវិត, មានក្ិរិយាមារយាទ វែលែនូរ។ នរលន ះ ក្៉ូននឹងរស់នៅនដាយសុខ្សានត, ន ើយ គា នអវ៊ី ន្វឲ្ើ យក្៉ូន ជាំរប់ដួលបាននឡើយ។ ក្៉ូន នឹង ៉ូលដាំន ក្ នដាយឥតភ័យខ្លល , ន ើយ នដក្លង់លក្់ យាងសកប់សកល់។ ក្៉ូន នឹងមិនបារមភ ខ្លល អព្ក្ង មានភ័យអាសនន ឬខ្លល អព្ក្ងមាន ជនពាល ៉ូលមក្វាយ ន្វបាើ បនឡើយ, ដបិត ព្រះអមា​ាស់ នឹងការពារក្៉ូន។ ព្រះអងា មិនបនណាដយឲ្យ ក្៉ូនធ្លលក្់ នៅក្នុងអ ា ក្់ ណាមួយនឡើយ។ ប្តូវម្ចនចត ិ ត ប្េឡាញ់ អនកដទទ

មិនព្តូវបដិនស្ នឹងជួយអនក្អដលព្តូវការ ជាំនួយរ៊ីក្៉ូននឡើយ, គឺ ព្តូវជួយនគ ាមលទធភារ របស់ក្៉ូន។ នបើអនក្ដវទ មក្សុអាំ រវ៊ី ៊ីក្៉ូន, ន ើយ នបើក្៉ូនមាន, មិនព្តូវនពាលនៅនគ ថា, «នៅសិន ុះ, ចា​ាំអសអក្ សឹមព្តឡប់មក្វិញ,

ខ្ាុាំ នឹងព្បគល់ជ៉ូន។» មិនព្តូវបុនបង ន្វបាើ បមិតភត ក្ដិ អដលរស់នៅជិតខ្លងក្៉ូន, ន ើយ ទុក្ ិតនត លើក្៉ូន ន ះនឡើយ។ ក្ុរាំ ក្នរឿងនរណាមានក្់ នដាយឥតន តុ, គឺ ក្ុរាំ ក្នរឿងអនក្ អដលមិនបាន ន្វអើ ខ្វ៊ី ុស ាំនពាះក្៉ូន។ ក្ុព្ាំ អ ន នឹងមនុសសនោរនៅ។ ក្ុព្ាំ បព្រឹតត ាមនគនឡើយ, ដបិត ព្រះអមា​ាស់ មិនសរវព្រះ ឫទ័យ នឹងមនុសស ខ្ិលខ្៉ូ នទ, អត ព្រះអងា សនិទធសានល ជាមួយមនុសស នទៀងព្តង់។ ព្រះអមា​ាស់ ដាក្់បណាដសា ព្ក្ុមព្គួសារ របស់ មនុសសពាល, អត ព្រះអងា ព្បទនររ ឲ្យព្ក្ុមព្គួសារ មនុសសសុ រិត។ ព្រះអងា នមើលងាយអស់អនក្ អដលនមើលងាយនគ, អត ព្រះអងា សាំអដងព្រះ ឫទ័យ ព្ប ស៊ី ន ដ ស ាំនពាះ អស់អនក្ អដលគា នទ៊ីរឹង។ អនក្មានព្បាជា​ា នឹងបានទទួល សិរីរុងនរឿង ទុក្ជាមត៌ាក្, អត មនុសសនលល នឹងព្តូវអាមាស់វិញ។ េុ ភាេិត ៤ Proverbs 4

ផលប្រសោជន៍ ទនប្ាជ្ញា

ក្៉ូននអើយ, ៉ូរ ាំគន សាដ ប់ពាក្យទ៉ូ ា ន របស់ឪរុក្;

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

6

៉ូរ ព្បុងសា​ា រត៊ី, ន ះក្៉ូន នឹងបានយល់ អាំរ៊ី ការន ះដឹង, ដបិត ឪរុក្ បនព្ងៀនក្៉ូន អាំរ៊ី នគលគាំនិត ដ៏លអ។ ក្ុនាំ បាះបង់នចាលដាំប៉ូ ា ន របស់ឪរុក្នឡើយ។ រ៊ីនដើម ឪរុក្ធ្លលប់សាដប់ជ៊ីា របស់ឯង, ន ើយ ឪរុក្ ក្៏ជាក្៉ូនសាំ រវ របស់ ជ៊ីដ៉ូនឯងអដរ។ ជ៊ីាឯង បានបនព្ងៀនឪរុក្ ថា, « ៉ូរ ក្៉ូន ងចា​ាំពាក្យ របស់ឪរុក្ ទុក្ក្នុង ិត;ត ៉ូរ ព្បតិបតតាិ ម ដាំប៉ូ ា ន របស់ឪរុក្, ន ះក្៉ូន នឹងមានជ៊ីវិត។ ៉ូររក្ព្បាជា​ា និងការន ះដឹងឲ្យបាន។ មិនព្តូវបាំនភល ឬងាក្ន ញរ៊ីពាក្យ របស់ឪរុក្នឡើយ។ ក្ុនាំ បាះបង់ព្បាជា​ា ឲ្យនសាះ, ន ះព្បាជា​ា នឹងការពារក្៉ូន។ ៉ូរ ព្សឡាញ់ព្បាជា​ា, ន ះព្បាជា​ា នឹងអែរក្ាក្៉ូន។ រីឯ ព្បភរវនព្បាជា​ា ចាប់នផ្ដើមដ៉ូ តនៅ៖ គឺ ព្តូវរក្ ព្បាជា​ាឲ្យបាន។ ន ើយ ាំណាយអវ៊ីៗទាំងអស់ អដលក្៉ូនមាន នដើមប៊ី រក្ឲ្យបាន ការន ះដឹង។ ៉ូរ ឱបរឹតព្បាជា​ា ឲ្យជាប់ក្នុងដួង ិត,ត ន ះព្បាជា​ា នឹងនលើក្តនមកើង ក្៉ូននឡើង យាងវែលែនូរ។

ព្បាជា​ា នឹងផ្ដលឲ្់ យក្៉ូន បានរុងនរឿង, គឺ នព្បៀបដ៉ូ ជាមក្ុដ និងជានព្គឿង អលងាករ ដ៏វែលបាំផ្ុត សាំរាប់ក្៉ូន។» កុំយកតំរារ់តាម្ ជនពាល

ក្៉ូននអើយ, ៉ូរ សាដ ប់ពាក្យ របស់ឪរុក្, ន ះក្៉ូន នឹងមានអាយុអវង។ ឪរុក្ បានអ ក្ាំ ៉ូនឲ្យសា​ា ល់ រនបៀបរស់នៅ ព្បក្បនដាយព្បាជា​ា, និងបានអប់រក្ំ ៉ូន ឲ្យនដើរាមមាគ៌ា នទៀងព្តង់។ នបើក្៉ូន ព្បកាន់យក្ មាគ៌ា ននះ នឹងគា នឧបសគាអវ៊ី មក្រារា​ាំងក្៉ូន ឲ្យជាំរប់ដួលនឡើយ។ ៉ូរ កាន់ាមដាំប៉ូ ា នឪរុក្ នដាយឥត លះបង់នចាលនឡើយ; ៉ូរ អែរក្ា ឲ្យជាប់, ដបិត ដាំប៉ូ ា នននះ, ជាជ៊ីវិត របស់ក្៉ូន។ មិនព្តូវ ៉ូលរួម ក្នុងផ្លូវ របស់ មនុសសពាលនឡើយ, ន ើយ ក្៏មិនព្តូវយក្ តាំរាប់ាម មនុសសអាព្ក្ក្់អដរ។ ៉ូរ ន ៀសវាង នដើរាមផ្លូវន ះ; ព្តូវនដើរវាង ឲ្យោា យ។ អនក្ទាំងន ះ មិន ៉ូល ដាំន ក្នទ, ដរាបទល់អតបានព្បព្រឹតត អាំនរើអាព្ក្ក្់ ជាមុនសិន; គឺ ព្បសិននបើនគ មិនបានន្វទើ ុក្នខ ទស អនក្នផ្សងនទន ះ, នគ នដក្មិនលក្់ នឡើយ,

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

7

ដបិត នគ ិញ្ាឹមជ៊ីវតិ នដាយសារ អាំនរើទុ ារិត, ន ើយ នគ ផ្ឹក្ព្សាអដលបានមក្ នដាយសារអាំនរើនោរនៅ។ មាគ៌ា របស់មនុសសសុ រិត នព្បៀបប៊ីដ៉ូ ជា រនលអឺ រុ រះ, បនញ្ាញរសា៊ី កាន់អតភលនឺ ឡើងៗ រ ៉ូតដល់ព្រះអាទិតយ នរញក្ាំនៅ។ រីឯ ផ្លូវ របស់ជនពាលវិញ នព្បៀបបាន នឹងភារងងឹតអនធការ, គឺ រួក្នគ មិនអា នមើលឧបសគា អដលន្វឲ្ើ យខ្លួន ជាំរប់ដួលន ះ ន ើញនឡើយ។ ចរោេម្បតត ិ ិ ដ៏ទលាលូ រន

ក្៉ូននអើយ, ៉ូរនផ្ាៀងព្តន ៀក្, ៉ូរ ព្តងព្ាប់សាដប់ ពាក្យទ៉ូ ា ន និងឱវាទ របស់ឪរុក្។ ក្ុបាំ ាំនភល ពាក្យឪរុក្, គឺ ព្តូវរក្ាទុក្ ឲ្យជាប់នៅក្នុង ដួង ិតជាត និ ា។ ដបិត ឱវាទននះ នឹងផ្ដលជ់ ៊ីវតិ និងសុខ្ភារ ដល់អស់អនក្ អដលសុខ្ ិតទត ទួល។ ៉ូរ ក្៉ូនអែរក្ា ិតគត ាំនិត នដាយព្បងុ ព្បយ័ត,ន ដបិត ិតគត ាំនិត របស់ក្៉ូនយាងណា, ជ៊ីវិត របស់ក្៉ូន ក្៏យាងន ះអដរ។ ៉ូរ ទប់មាត់ ក្ុឲ្ាំ យនពាលពាក្យ អាព្សូវនឡើយ,

ន ើយ ក្៏ក្ព្ុាំ គលាស់អណាដត នពាលពាក្យ មួលបងាក ន់ គអដរ។ ៉ូរសាំអដង ឲ្យមនុសសនលាក្ន ញើ ទឹក្ ិតនត សា​ា ះព្តង់ របស់ក្៉ូន, គឺ ក្ុនាំ មើលនៅនរណា នដាយ ិតត នវៀ នវរនឡើយ។ ៉ូរ នរៀប ផ្ាំ លូវ អដលក្៉ូនព្តូវនដើរ ឲ្យព្តង់, គឺ ន្វយា ើ ងណា ឲ្យផ្លូវន ះ បានព្តឹមព្តូវ; ក្ុងា​ាំ ក្សាដ ាំ, ងាក្នឆ្វង, ន ើយ ន ៀសឲ្យោា យ រ៊ីផ្លូវអាព្ក្ក្់។ េុ ភាេិត ៥ Proverbs 5

ប្តូវប្រយ័តន នឹងស្តេតី ដដលកបត់រដី

ក្៉ូននអើយ, ៉ូរយក្ ិតទត ុក្ដាក្់ នឹងព្បាជា​ា របស់ឪរុក្, ន ើយ ចាប់អារមា ៍ នឹងតព្មិះ របស់ឪរុក្អដរ, នដើមប៊ី ឲ្យក្៉ូនសា​ា ល់ ការរិះគិត និងការនិយាយសដ៊ី ដឹងខ្ុសព្តូវ។ ្មា​ា ស្តសក្ត៊ី បត់បដ៊ី អតងអត និយាយមាយា អផ្អមដ៉ូ ទឹក្ ាុាំ, ន ើយ មាត់រអិល ដ៉ូ នព្បង, អតាមរិត ស្តសត៊ីន ះ នព្បៀបបាន នឹងអផ្លអសលង អដលមានជាតិ លវ៊ីង, ន ើយ មុតដ៉ូ ដាវមុខ្រ៊ីរ។ ស្តសព្ត៊ី បនភទននះ បណាដលឲ្យអនក្ ព្តូវសាល ប់,

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

8

ដបិត ផ្លូវ របស់នគ តព្មង់នៅរក្ម ាុរាជ។ ផ្លូវ របស់ស្តសត៊ីននះ មិន ាំនៅកាន់ជ៊ីវិតនទ, អត ឲ្ាំ យនគ វនងវង នដាយមិនដឹងខ្លួន។ ឥឡូវននះ ក្៉ូននអើយ, ៉ូរ គាំ ន សាដ ប់ឪរុក្។ ក្ុងា​ាំ ក្ន ញរ៊ីឱវាទ របស់ឪរុក្នឡើយ។ ៉ូរ នដើរវាងឲ្យោា យរ៊ី ស្តសត៊ីព្បនភទននះ។ ក្ុនាំ ៅជិតមាត់ទវរផ្ាះ របស់នគឲ្យនសាះ, អព្ក្ងនលាអនក្ផ្ងទាំងរួង ព្បមាែមាក្់ងាយ នក្រតិ៍នឈ្លា ះក្៉ូន, ន ើយ មនុសសគា ន ិតនត មាត បាំផ្លញជ៊ីវិតក្៉ូន; អព្ក្ងនលាអនក្ដវទ មក្រឹបអ៉ូសយក្ព្ទរយសមបតតិ របស់ក្៉ូន, ន ើយ អវ៊ីៗអដលក្៉ូនរក្បាន នដាយក្មាលាំងនញើស ព្តូវធ្លលក្់ក្នុងក្ណាដប់វដ របស់អនក្នផ្សង។ នៅទ៊ីបាំផ្ុត ក្៉ូនអលងមានក្មាលាំង អវន៊ី ទៀត, ន ើយ ក្៉ូននឹងអព្សក្ែាូរ ដ៉ូ សតវ។ នរលន ះ ក្៉ូននឹងនពាលថា, «ន តុអវ៊ី បានជាខ្ាុាំសអប់ដាំប៉ូ ា ន, ន ើយ មិនយក្ ិតទត ុក្ដាក្់ សាដ ប់ការនព្បៀនព្បនៅ ដ៉ូន នះ? ន តុអវ៊ី បានជាខ្ាុាំ មិនសាដ ប់ពាក្យសាំដ៊ីព្គ,ូ ន ើយ ក្៏មិននផ្ាៀងព្តន ៀក្សាដ ប់ អនក្បនព្ងៀនខ្ាុាំ ដ៉ូន នះ? ខ្ាុាំ វិះអតអាមាស់មុខ្ នៅក្នុង ាំនណាមស គមន៍ របស់ព្បជាជន។»

ព្បរនធ របស់ក្៉ូន នព្បៀបបាន នឹងព្បភរទឹក្ អដលផ្ុសន ញ រ៊ីអ ដូ ង របស់ក្៉ូនផ្ាល់។ ៉ូរ ផ្ឹក្អតទឹក្ននះ ុះ; ក្ុបាំ នណាដយឲ្យទឹក្ននះ ៉ូរនៅនព្ៅ ាមដងផ្លូវនឡើយ។ ៉ូរនព្បទើ ឹក្ននះ អតមានក្់ឯង បានន ើយ; ក្ុអាំ ក្ ឲ្យអនក្ដវទ។ ៉ូរផ្ដលស់ ុភមងាល ឲ្យភរិយា របស់ក្៉ូន។ ៉ូរ រួមរស់ យាងសបាយ ជាមួយភរិយា អដលក្៉ូន បាននរៀបការ ា​ាំងរ៊ីក្ាំនលាះ ព្ក្មុាំ។ ភរិយា របស់ក្៉ូន មាន រិយាសមសួន គួរឲ្យព្សឡាញ់; សាំរស់ របស់ ង គួរជាទ៊ីគប់ ិតត។ ៉ូរ នព្តក្ព្តអាល នឹងសមផសស របស់ ង។ ៉ូរ ព្សឡាញ់ ង យាងអស់រ៊ី ិតត រ ៉ូតតនៅ។ ក្៉ូននអើយ, ន តុអវ៊ី បានជាក្៉ូន មាន ិតត ព្សឡាញ់ ព្បរនធ របស់នគ នៅវិញ? ន តុអវ៊ី បានជាក្៉ូន ង់សបាយ ជាមួយព្សន៊ី ផ្សង ដ៉ូន នះ? អវ៊ីៗ អដលមនុសសនលាក្ ព្បព្រឹត,ត ព្រះអមា​ាស់ ព្ជាបទាំង អស់។ ព្រះអងា ទតន ើញ ក្ិរិយាមារយាទ របស់នគ។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

9

ក្ាំ ុស របស់មនុសសអាព្ក្ក្់ ជា ាំ ង ងខ្លួន, ន ើយ អាំនរើបាប ជាអ ា ក្់ អដលន្វើ ឲ្យខ្លួននគ នរីររុាំ ួ ។ នគ នឹងព្តូវសាល ប់ នព្ពាះខ្វះការអប់រំ។ នគ នឹងព្តូវវិ ស នព្ពាះអត អាំនរើនលលា ួសលបត់ របស់ខ្លួន។ េុ ភាេិត ៦ Proverbs 6

កុំធាន្ម េងរំណុល ជំនេ ួ សេ

ក្៉ូននអើយ, ព្បសិននបើក្៉ូន ធ្ល បងបអូនណាមានក្់ អដលជាំពាក្់បាំ ុ លនគ, ព្បសិននបើ ក្៉ូន បានសនាផ្ាល់មាត់ និងជាប់សាំដ៊ី ក្នុងនរឿងននះ, បាននស ក្ដថា៊ី , ក្៉ូ ធ្លលក្់នៅក្នុងក្ណាដប់វដ របស់ បងបអូនន ះន ើយ។ ដ៉ូន នះ ក្៉ូនព្តូវអតនៅជួបអនក្ន ះ, ន ើយ អងវរក្រ និងរំអុក្ សុរាំ ំនដាះខ្លួន ឲ្យរួ ។ ក្ុនាំ ដក្ ក្ុសាំ ាំរាក្នឡើយ, គឺខ្ាំព្បឹងនរីបាំរះ ឲ្យទល់អតរួ ខ្លួន, ដ៉ូ លូស និងបក្ស៊ី ខ្ាំព្បឹងរំនដាះខ្លួន ឲ្យរួ រ៊ីអ ា ក្់ របស់ព្ពាន។ ម្នុេស កំជិល

ក្៉ូនក្ាំជិលនអើយ, ៉ូរ នៅនមើលព្សនមា ,

ន ើយ រិចារណា អាំរ៊ី ការរស់នៅ របស់វា, រួ យក្នមនរៀន រ៊ីវានៅ។ វា គា នអនក្ព្តួតព្ា, គា ននមនក្ើយ, គា ននៅអក្នទ, អត នៅរដ៉ូវនៅដ វា ព្បម៉ូល ាំ ,៊ី នៅរដ៉ូវ ាំរ៉ូត វា សនសាំនសបៀងទុក្។ ជនក្ាំជិលនអើយ, នតើ អនក្នៅអតនដក្ ដល់ណានទៀត? នតើ ដល់អងាកល់ នទើបភា​ាក្់នឡើង? អនក្ ង់នដក្ អែមបនតិ , ង់ដាំអក្់បនតិ , នដក្ឱបវដ បនតិ ។ ន្វដើ ៉ូន នះ អនក្នឹងខ្វះខ្លត, ន ើយ ធ្លលក្់ខ្លួនព្ក្ភាលម, នដាយមិនដឹងខ្លួន ដ៉ូ មាននចារ ៉ូលលួ បលន់។ ម្នុេសពាល

អនក្ណា នដើរសាបនព្ពាះ ពាក្យមិនរិត, អនក្ន ះ ជាមនុសសនចាលនមសៀត និងទុ ារិត។ នគ មិ អភនក្ នលើក្វដ នលើក្នជើង ជាសញ្ញា, មាន ិតពាត ល, ន ើយ រិះគិតន្វអាើ ព្ក្ក្់ ព្គប់នរលនវលា និងបងកជាំនលាះ។ ន តុននះ នគ មុខ្ជាវិ ស យាងទន់ ន់, ព្រមទាំង ព្តូវអនតរាយ មួយរំនរ , រក្អវម៊ី ក្អក្ក្ុន រុបា​ាំ ន។ អំសរើដដលរុំគារ់ ប្រះហឫទ័យ ប្រះអម្ចាេ់

មានអាំនរើព្បាមាំ ួយ ឬព្បា​ាំរ៊ីរយាង អដលព្រះអមា​ាស់ មិនសរវព្រះ ឫទ័យ,

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

10

ន ើយ មិនអា ព្ទាំព្ទបាន គឺ៖ ការវាយឫក្ខ្ពស,់ ការនពាល ពាក្យក្ុ ក្, ការបងហូរឈ្លម ជនសលូតព្តង់, ការរិះគិតន្វើ អាំនរើទុ ារិត, ការរត់នៅព្បព្រឹតត អាំនរើអាព្ក្ក្់, ន្វជាើ សាក្ស៊ី អក្លងកាលយ អដលនពាល ពាក្យមិនរិត, និងការបងកជាំនលាះ បាំបាក្់ បាំអបក្បងបអូន។ កុំផិតកបត់ ស្វាម្ី ភរោ ិ

ក្៉ូននអើយ, ៉ូរសាដ ប់ឱវាទ របស់ឪរុក្; ក្ុនាំ ចាលដាំប៉ូ ា ន របស់មាដយ។ ៉ូរ ងចា​ាំ ទុក្ក្នុង ិតត។ ៉ូរ រក្ាជាប់ នឹងខ្លួន, ដ៉ូ នព្គឿងអលងាករ។ នរលក្៉ូននៅណា មក្ណា, ដាំប៉ូ ា នននះ ាំផ្លូវក្៉ូន, ការពារក្៉ូន ក្នុងនរលនដក្, ន ើយ សារស័រាជាមួយក្៉ូន នៅនរលក្៉ូនភា​ាក្់, ដបិត ឱវាទ នព្បៀបបាន នឹង នងកៀង, ដាំប៉ូ ា ន ជារនល,ឺ ន ើយ ការនព្បៀនព្បនៅ ជាផ្លូវ នាំ ៅ កាន់ជ៊ីវិត។ ពាក្យដាស់នតឿន ទាំងននះ ការពារក្៉ូន ក្ុឲ្ាំ យចាញ់នបាក្ ព្ស៊ីទុ ារិត,

ក្ុឲ្ាំ យចាញ់បនញ្ញោត ពាក្យអផ្អមអលហម របស់ស្តសត៊ីក្បត់បដ៊ី។ ក្ុមា​ាំ ន ិតត រុះក្នស្តញ្ញាល នឹងសមផសស របស់ ព្សរ៊ី នបៀបននះនឡើយ, ន ើយ ក្៏ក្បុាំ នណាដយ ឲ្យ ិតត អនក្ លក្វ់ នងវង នៅាមអក្វអភនក្ របស់នគអដរ។ ព្សន៊ី រសា ង់បាននាំបុ័ង អតមួយដុបាំ ុនណាណះ; រីឯ ស្តសត៊ីក្បត់បវដ៊ី ិញ, នគ ទមទរ យក្អវ៊ីៗ ទាំងអស់ ដ៏មានតវមល។ នតើ មាននរណា យក្នភលើងមក្ឱប, ន ើយ នភលើងមិននឆ្ះ អាវទាំងម៉ូល? នតើ មាននរណា នដើរនលើរនងើក្នភលើង, ន ើយ មិនរលាក្នជើង? រីឯ អនក្ អដលបះពាល់ ព្បរនធនគ ក្៏ដ៉ូនចានះអដរ, គឺ ព្តូវអតទទួល ផ្លវិបាក្ ជានិ ា។ នចារលួ នគ នដើមប៊ី ព្គន់អត ាំអអតព្ក្រះ អដលោល នន ះ; គា ននរណា នមើលងាយនទ។ អត នបើនគ ចាប់បាន, នចារន ះ ព្តូវអតសងមួយ ជាព្បា​ាំរ៊ីរ, ន ើយ ខ្លតបង់អវ៊ីៗទាំងអស់ អដលខ្លួនមានផ្ង។ អនក្ណា លួ ព្បរនធនគ, អនក្ន ះ ជាមនុសស មិនន ះរិចារណា, ដបិត ព្បព្រឹតត យាងននះ អាំ តវិ ស ខ្លួនឯង។ អនក្ន ះ នឹងទទួលនទស បាត់បង់ ក្ិតតិយស,

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

11

ន ើយ ព្តូវខ្លាសនគ រ ៉ូត, ដបិតបដន៊ី គ នឹងព្ប ័ ឌ , ន ើយ វែាមួយនគ នឹងសងសឹក្ ឥតព្ាព្ប ន៊ី ឡើយ។ នគ មិនព្រមទទួល សាំ ង។ នគ មិនអត់នទសឲ្យ, នទះប៊ីយក្ជាំងឺ ិតត នៅសងនព្ ើន យាងណាក្៏នដាយ។ េុ ភាេិត ៧ Proverbs 7

ស្តេតីកបត់រដី

ក្៉ូននអើយ, ក្ុនាំ ភល ពាក្យបណាដឪាំ រុក្។ ៉ូរ ងចា​ាំពាក្យ អដលឪរុក្ទ៉ូ ា ន។ ៉ូររក្ាពាក្យ អដលឪរុក្ទ៉ូ ា នននះ, នទើបក្៉ូន មានជ៊ីវិត។ ៉ូរ រក្ាពាក្យ អដលឪរុក្នព្បៀនព្បនៅទុក្ ដ៉ូ ជាអក្វអភនក្។ ៉ូរ ងចា​ាំពាក្យ របស់ឪរុក្ ព្គប់នរលនវលា, ន ើយ ចារឹក្ទុក្ក្នុងដួង ិតត ជានិ ា។ ៉ូរ ចាត់ទុក្ព្បាជា​ា ដ៉ូ ជាបងព្ស,៊ី និងចាត់ទុក្តព្មិះ ដ៉ូ ជាមិតត។ ន្វដើ ៉ូន នះ ក្៉ូនអា នគ ផ្ុត រ៊ីស្តសក្ត៊ី បត់បដ៊ី និងនគ ផ្ុត រ៊ីព្បរនធនគ អដលព្បសប់លួងនលាម។ មានវែាមួយ, ឪរុក្នមើលាមបងអួ ផ្ាះ, សមលឹងនៅផ្លូវអក្ង។ ក្នុង ាំនណាម យុវជន អដលមិនស៉ូវ ដឹងខ្ុសព្តូវ,

ឪរុក្ ន ើញនក្ាង ក្ាំនលាះមានក្់ គា នព្បាជា​ា ទល់អតនសាះ។ នក្ាងក្ាំនលាះន ះ នដើរាមផ្លូវ មានផ្ាះលក្់ដ៉ូរ, អក្បរក្អនលង អដលស្តសក្ត៊ី បត់បដ៊ី រស់នៅ, ន ើយ នដើរតព្មង់ នៅផ្ាះ ង។ នរលន ះ ជានរលលា​ា វែាក្ាំរុងលិ , ន ើយ យប់ងងឹត ក្៏ជិតមក្ដល់។ ស្តសនត៊ី ះ ន ញមក្ជួបអនក្ក្ាំនលាះ, ទាំងនសលៀក្ពាក្់ ជារនបៀបព្ស៊ីនរសា នដើមប៊ី ទក្់ទញ ិតនត គ។ ង រុះក្នស្តញ្ញាល, នព្សើបព្សាល, ឥតនអៀនខ្លាស, ព្ទនាំ ៅក្នុងផ្ាះ មិនបាននទ។ ងននះ នដើររក្ព្បុស នៅាមដងផ្លូវ, នៅាមផ្ារ និងនៅព្គប់នក្ៀននកាះ។ ង ចាប់អនក្ក្ាំនលាះ មក្ឱបរឹត, ន ើយ និយាយទាំងងនងើលថា, «វែាននះ, ខ្ាុាំ នទើបនឹងថាវយ យញ្ាប៉ូជា អរព្រះគុ នដើមប៊ីលាបាំ ន់។ ន តុននះន ើយ បានជាខ្ាុាំ ន ញមក្ជួបបង, ដបិត ខ្ាុាំ ង់សា​ាល់បង យ៉ូរន ើយ។ ឥឡូវខ្ាុាំ ជួបបងអមន! ខ្ាុាំ បាននរៀប អាំ ព្គខ្ាុាំ អដលមានភួយ ាំរុះរ ៌ា

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

12

និងមានផ្ ុមលអៗ មក្រ៊ីព្សុក្នអសុ៊ីប។ ខ្ាុាំ បាននព្បាះទឹក្អប់ និងនព្គឿងព្ក្អ៉ូប នផ្សងៗ រ៊ីនលើអព្គន ះ។ ស៉ូម អនញ្ាើញមក្, នយើង រួមនសន ៍ យាងសបាយ ជាមួយគន រ ត៉ូ ដល់ព្រឹក្អសអក្។ បដខ្៊ី ាុាំ មិននៅផ្ាះនទ។ គត់ បានន ញដាំន ើរ នៅព្សុក្ោា យ បាត់ន ើយ។ គត់ យក្ព្បាក្់មួយែង់ នៅជាមួយ; ដល់វែានរញប៉ូ ៌ា នទើបគត់ វិលព្តឡប់មក្ផ្ាះវិញ។»

ក្ុបា​ាំ ក្់ ិតត នៅាមស្តសត៊ី ព្បនភទននះនឡើយ, ន ើយ ក្៏ក្វុាំ នងវង នៅនសរគប់ ជាមួយនគអដរ, ដបិត ស្តសនត៊ី នះ បានន្វឲ្ើ យមានជនរងនព្គះ ជានព្ ើន, ស៉ូមប៊ី អតអនក្ខ្លលាំងរ៉ូអក្ ក្៏ព្តូវសាល ប់ នដាយសារ សាន វដ ងអដរ។ ផ្ាះរបស់ ង ជាសាថ នម ាុរាជ។ អនក្ អដល ៉ូលនៅ ក្នុងផ្ាះន ះ មុខ្ជាសាល ប់ មិនខ្លន។

ង និយាយ បញ្ាុះបញ្ាូល យាងបុិនព្បសប់, អ៉ូសទញ អនក្ក្ាំនលាះ នដាយពាក្យសាំដ៊ី អផ្អមអលហម។ អនក្ក្ាំនលាះ ក្៏នៅាម ងភាលម, ដ៉ូ នគ អដលនគ នាំ ៅទ៊ីសតតោត, និងដ៉ូ មនុសសឆ្កួត អដលបនណាដយ ឲ្យនគ ងនជើង, ងវដ យក្នៅន្វនើ ទស។ អនក្ន ះ នព្បៀបបាន នឹងសតវសាលប ន ើរនបាះរួយ នៅរក្អ ា ក្់ នដាយមិនដឹងថា ខ្លួន មាននព្គះថានក្់ ដល់ជ៊ីវតិ នទ, លុះព្ាអត មានព្រួញ មក្ទាំលុះ ដល់នបះដ៉ូង។

ប្រះប្ាជ្ញាញាណ ប្រកាេសៅស្វជ្ញលាី

ឥឡូវននះ ក្៉ូននអើយ, ៉ូរសាដ ប់ឪរុក្។ ៉ូរ ព្តងព្ាប់សាដប់នស ក្ដ៊ី អដលឪរុក្ទ៉ូ ា ន។

េុ ភាេិត ៨ Proverbs 8

៉ូរ ព្តងព្ាប់សាដប់! ព្រះព្បាជា​ាញា អព្សក្ព្បកាសន ើយ។ តព្មិះ ក្៏បនលសឺ ាំនឡង នឡើងអដរ។ ព្រះព្បាជា​ាញា រនលើទួល អក្បរមាត់ផ្លូវ និងនៅព្តង់ផ្លូវបាំអបក្ អក្បរមាត់ទវរព្ក្ុង នៅាមផ្លូវន ញ ៉ូល, ន ើយ អព្សក្នឡើងថា៖ «បណាដជន ទាំងឡាយនអើយ, ខ្ាុាំ អព្សក្នៅអនក្រាល់គន។ ខ្ាុាំ ង់និយាយ ជាមួយមនុសសនលាក្ ទាំងអស់។ មនុសស មិនដឹងខ្ុសព្តូវនអើយ, ៉ូរ នរៀនរិចារណានឡើង។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

13

មនុសសឥតព្បាជា​ានអើយ, ៉ូរ នរៀន ឲ្យមានតព្មិះនឡើង។ ៉ូរ ាំគនសាដ ប់, ដបិត ខ្ាុាំ មាននស ក្ដស៊ី ាំខ្លន់ៗ ព្បាប់អនក្រាល់គន។ ខ្ាុាំ និយាយទ៉ូ ា នអនក្រាល់គន អាំរផ្៊ី លូវនទៀងព្តង់។ ខ្ាុាំ អែលងព្បាប់អតនស ក្ដរ៊ី ិតបុនណាណះ; ខ្ាុាំ មិន ៉ូល ិតនត ិយាយ នស ក្ដ៊ីអាព្ក្ក្់នឡើយ។ អវ៊ីៗ អដលខ្ានុាំ ិយាយ សុទអធ តនទៀងព្តង់, គឺ គា នពាក្យនវៀ នវរ ឬនបាក្បនញ្ញោតនទ។ អនក្ មានតព្មិះ យល់ថា ពាក្យខ្ាុាំ ព្សួលសាដ ប់, រីឯ អស់អនក្ន ះដឹង ក្៏យល់ថា ខ្ាុាំ និយាយព្តឹមព្តូវអមនអដរ។ ៉ូរ ទទួលដាំប៉ូ ា នខ្ា,ុាំ ជាជាងទទួលព្បាក្់, រីឯ ការន ះដឹង មានតវមល នលើសមាសទឹក្ដប់នៅនទៀត។ ព្បាជា​ា មានតវមលជាងតបូងនរព្ជ។ គា នរបស់អវ៊ី មានតវមលនសាើ នឹងព្បាជា​ានឡើយ។ «ខ្ាុាំ ជាព្បាជា​ា, ការរិចារណា សថិតនៅជាប់ ជាមួយខ្ាុាំ។ ខ្ាុាំ មានតព្មិះ រិះគិត នដាយសុភនិ ោ័យ។ អនក្ នគររនកាតខ្លល ព្រះអមា​ាស់ អតងអត សអប់ អាំនរើ អាព្ក្ក្់។

ខ្ាុាំ មិន ៉ូល ិតត ការអួតបាំនបាង, ការព្រន ើន, អាំនរើ អាព្ក្ក្់, និងការនពាលពាក្យ នបាក្បនញ្ញោតនឡើយ។ ខ្ាុាំ មានព្បាជា​ា និងនយាបល់។ ខ្ាុាំ ផ្ដលត់ ព្មិះ និងក្មាលាំង។ នសដ ទាំងឡាយ ព្គប់ព្គងព្សុក្ នដាយសារខ្ា,ុាំ ន ើយ នមដឹក្ ាំទាំងឡាយ, អតង ាប់ ដ៏ព្តឹមព្តូវ ក្៏នដាយសារខ្ាអុាំ ដរ។ អនក្​្ាំទាំងឡាយ ព្តួតព្ាព្សុក្ នដាយសារខ្ា,ុាំ ន ើយ រួក្ មុឺន សុទអធ តជានៅព្ក្ម ដ៏សុ រិត។ អនក្ណា ព្សឡាញ់ខ្,ាុាំ ខ្ាុាំ ព្សឡាញ់ អនក្ន ះវិញ។ អនក្ណា អសវងរក្ខ្ា,ុាំ អនក្ន ះ រិតជារក្ន ើញ។ ខ្ាុាំ ផ្ដលព្់ ទរយសមបតតិ និងសិរីរុងនរឿង, ភារ ាំរុង ាំនរីន និងនស ក្ដស៊ី ុ រិត។ ផ្លអផ្លរបស់ខ្ាុាំ មានតវមល ជាងមាសទឹក្ដប់។ អវ៊ីៗ អដលខ្ាុាំ ផ្ដលឲ្់ យ មានតវមលជាង ព្បាក្់សុទនធ ៅនទៀត។ ខ្ាុាំ នដើរាមមាគ៌ា ដ៏សុ រិត និងព្បព្រឹតត ាមផ្លូវយុតតិ្ម៌ា។ ខ្ាុាំ ផ្ដលព្់ ទរយសមបតតិ យាងបរិប៉ូ ៌ា ឲ្យអនក្ អដលព្សឡាញ់ខ្ាុាំ។ «ព្រះអមា​ាស់ បានបនងកើតខ្ាុាំ ា​ាំងរ៊ីនដើមដាំប៉ូងបងអស,់ គឺ មុនអវ៊ីៗ អដលព្រះអងា បនងកើតមក្ នៅនទៀត។ ព្រះអងា បានចាក្់នព្បង អតងា​ាំងខ្ាុាំ

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

14

ា​ាំងរ៊ី អស់ក្លប នរៀងមក្, គឺ នៅព្គដាំប៉ូងបងអស់ មុនក្ាំន ើត រិភរនលាក្ នៅនទៀត។ កាលខ្ាុាំ នក្ើតមក្ មិនទន់មានជាំនៅទឹក្, ន ើយ ក្៏មិនទន់មាន ព្បភរទឹក្អដរ។ ព្រះអងា បនងកើតខ្ាមុាំ ក្ មុនព្រះអងា ន្វឲ្ើ យភន្ាំ ាំ ភនតាំ ៉ូ នល នឡើង។ នរលន ះ ព្រះអងា មិនទន់បនងកើត អផ្នដ៊ី និងលាំ អាកាសនទ, ន ើយ ក្៏មិនទន់បនងកើត ធ្លតុនដើម នផ្សងៗអដរ។ កាលព្រះអមា​ាស់ លាតសនធឹងវផ្ានម និងគ៉ូរ វាសនជើងនម រ៊ីនលើមហាសមុព្ទ, ខ្ាុាំ ក្៏នៅទ៊ីន ះអដរ។ កាលព្រះអងា ដាក្់ររក្ នៅនលើអាកាស, ន ើយ កាលព្បភរទឹក្ ផ្ុសន ញយាងខ្លលាំង រ៊ីទ៊ីជាំនៅ, កាលព្រះអងា ក្ាំ ត់ព្រាំអដនសមុព្ទ នដើមប៊ី ខ្ ឌ ទឹក្ ក្ុាំឲ្យន ៀរន ញ, កាលព្រះអងា ចាក្់ព្គឹះអផ្នដ៊ី, នៅព្គន ះ ខ្ាុាំ ជានមជាងជួយន្វកាើ រព្រះអងា, ន ើយ ខ្ានុាំ ្វឲ្ើ យព្រះអងា មានអាំ រ ជានរៀងរាល់វែា។ ខ្ាុាំ ក្ាំសានតនៅ ាំនពាះ ព្រះភស្តក្ត របស់ព្រះអងា ព្គប់នរលនវលា។ ខ្ាុាំ ក្ាំសានតនៅនលើដ៊ី អដលព្រះអងា បានបនងកើត;

ខ្ាុាំ មានអាំ រនៅ ក្នុង ាំនណាម មនុសសនលាក្, សុភមងាល របស់អនក្ អដលសាដ ប់ ព្រះព្បាជា​ាញា ។ «ឥឡូវននះ ក្៉ូននអើយ, ៉ូរ ាំគនសាដ ប់ឪរុក្។ អនក្ណា ព្បតិបតតាិ មមាគ៌ា របស់ឪរុក្, អនក្ន ះ រិតជាមានសុភមងាល។ ៉ូរ សាដ ប់ដាំប៉ូ ា ន របស់ឪរុក្ នដាយឥតន្វសព្បអ សនឡើយ, ន ះក្៉ូន នឹងនៅជាអនក្មានព្បាជា​ា។ អនក្ណា សាដ ប់ខ្ា,ុាំ ន ើយ រយាមមាត់ទវរខ្ាុាំ ជានរៀងរាល់វែា, អនក្ន ះ រិតជាមាន សុភមងាល។ អនក្ណា រក្ខ្ានុាំ ើញ, អនក្ន ះមានជ៊ីវិត, ន ើយ ព្រះអមា​ាស់ គប់ព្រះ ឫទ័យ នឹងអនក្ន ះ។ អនក្ណា រក្ខ្ាមុាំ ិនន ើញ, អនក្ន ះ ន្វបាើ បខ្លួនឯង។ អនក្ណា សអបខ្់ ,ាុាំ អនក្ន ះ ព្សឡាញ់ នស ក្ដសា ៊ី ល ប់។» េុ ភាេិត ៩ Proverbs 9

ការអស្ជ ើ ញ ររេ់ ប្រះប្ាជ្ញាញាណ

ព្រះព្បាជា​ាញា បាននរៀប ាំ សសរព្បា​ាំរ៊ីរ សាំរាប់សង់ផ្ាះ។ ព្រះព្បាជា​ាញា បានសមាលប់សតវ, នរៀប សាំ ុរា, និងនរៀប ាំតុ សាំរាប់ន្វើ រិ្ជ៊ី ប់នលៀង។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

15

ព្រះព្បាជា​ាញា ចាត់អនក្បាំនរី ឲ្យនៅព្បកាស នៅាមទួលខ្ពស់ៗ ក្នុងទ៊ីព្ក្ុងថា៖ «មនុសស លាង់នលល នអើយ, ៉ូរ ាំគន ៉ូលមក្ទ៊ីននះ! រីឯ មនុសស អដលគា នព្បាជា​ា ក្៏សអុាំ នញ្ាើញ ៉ូលមក្ រិសាអាហារ និងរិសាព្សា អដលខ្ាុាំ បាននរៀប ាំ ទុក្ជានព្ស ។ ៉ូរ ាំគន នបាះបង់នចាល ភារលាង់នលល , នទើបអនក្រាល់គន មានជ៊ីវិត។ ៉ូរ នដើរាមមាគ៌ា អដលផ្ដលកា់ រន ះដឹងវិញ។» អនកប្ាជា នង ិ អនកវាយឫកខ្ពេ់

អនក្ណា សដប៊ី ន ា សមនុសសវាយឫក្ខ្ពស,់ អនក្ន ះ នឹងព្តូវនគនមើលងាយ។ អនក្ណា សដប៊ី ន ា សមនុសសពាល, អនក្ន ះ នឹងព្តូវនគនជរវិញ។ ក្ុសាំ បដ៊ី ន ា ស មនុសស វាយឫក្ខ្ពស,់ អព្ក្ងនគ សអប់អនក្។ នបើអនក្ សដប៊ី ន ា ស មនុសស មានព្បាជា​ា, នគ នឹងព្សឡាញ់អនក្។ នស ក្ដ៊ី អដលអនក្ នពាលនៅកាន់ មនុសសមានព្បាជា​ា ន្វឲ្ើ យនគ កាន់អតមានព្បាជា​ា។ នស ក្ដ៊ី អដលអនក្បនព្ងៀន មនុសសសុ រិត

ន្វឲ្ើ យនគ កាន់អតន ះដឹង អែមនទៀត។ ការនគររ នកាតខ្លល ព្រះអមា​ាស់ ជាព្បភរវនព្បាជា​ា។ ការសា​ា ល់ ព្រះជាមា​ាស់ ជា ាំន ះ របស់ ព្បជាជន ដ៏វិសុទធ។ ព្បាជា​ា ផ្ដលឲ្់ យអនក្ រស់បានយ៉ូរ។ ព្បាជា​ា ន្វឲ្ើ យអនក្ មានអាយុអវង។ នបើអនក្ មានព្បាជា​ា, អនក្ នឹងទទួលផ្លលអ សាំរាប់ខ្លួនឯង។ នបើអនក្វាយឫក្ខ្ពស,់ អនក្ នឹងទទួលផ្លវបាិ ក្ ខ្លួនឯង។ ដំសណើរសលលា

ភារនលលា នព្បៀបបាន នឹងព្ស៊ីឡូឡា, នោតលាង,់ គា នដឹងអវ៊ី ទាំងអស់។ ព្សន៊ី ះ អតងអងាុយនៅមាត់ទវរផ្ាះ របស់ខ្លួន ឬអងាុយនលើនៅអ៊ីមួយ ាមទួលខ្ពស់ៗ ក្នុងទ៊ីព្ក្ុង, ន ើយ អព្សក្នៅ មនុសស ព្តឹមព្តូវ អដលនដើរកាត់ាមន ះ ថា៖ «មនុសស លាង់នលល នអើយ, ៉ូរ ាំគន ៉ូលមក្ទ៊ីននះ! រីឯ មនុសស អដលគា នព្បាជា​ា, សុាំ អនញ្ាើញ ៉ូលមក្ រិសាទឹក្លួ នគ ដ៏អផ្អមព្តជាក្់, ន ើយ បរិនភាគអាហារ លួ លាក្់ ដ៏ោាញ់រិសា។» អនក្ អដលសាដ ប់ាមព្ស៊ីន ះ រុបា​ាំ នដឹងខ្លួន ថា, ក្ាំរុងអតនដើរនោព ះ នៅរក្ម ាុរាជ,

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

16

ន ើយ ក្៏រដុាំ ឹងថា, នភាៀវអដលព្សន៊ី ះ អនញ្ាើញមក្មុនៗ ធ្លលក្់នៅក្នុង សាថ នមនុសសសាល ប់ អស់នទ។ េុ ភាេិត ១០ Proverbs 10

កំរងេុ ភាេិត អំរីេីលធម្៌

េុ ភាេិត ររេ់ ប្រះាទស្វឡូម្ូន

ក្៉ូន មានព្បាជា​ា រអមងន្វើ ឲ្យឪរុក្ សបាយ ិត,ត រីឯ ក្៉ូនខ្ិលខ្៉ូ ន្វើឲ្យមាដយ ព្រួយបារមភ។ ព្ទរយ អដលរក្បាន នដាយទុ ារិត មិនន្វឲ្ើ យ ាំរុង ាំនរីននឡើយ, មានអតព្ទរយរក្បាន នដាយសុ រិតបុនណាណះ នទើប សនស្តងា​ាះជ៊ីវិតបាន។ ព្រះអមា​ាស់ មិនបនណាដយ ឲ្យមនុសសសុ រិត អត់ោលននទ, អត ព្រះអងា មិនបាំនរញាម ការនលាភលន់ របស់ មនុសសទុ ារិតនឡើយ។ មនុសសខ្ាិល ាំឲ្យខ្លួនព្ក្; មនុសសឧសា ៍ ាំឲ្យខ្លួនមាន។ អនក្ណា ព្បម៉ូលនសបៀងទុក្ នៅរដ៉ូវ ាំរ៉ូត,

អនក្ន ះ ជាមនុសសន ះគិតគ៉ូរ។ រីឯ អនក្អដលគិតអតនដក្ នៅរដ៉ូវ ាំរ៉ូត ជាមនុសស គួរឲ្យនមើលងាយ។ មនុសសសុ រិត រអមងទទួលររ; រីឯ មនុសសពាល អតងអតនិយាយ បិទបា​ាំង អាំនរើនោរនៅ របស់ខ្លួន។ នគ អតងអតដឹងគុ មនុសសសុ រិត ជានិ ;ា រីឯ មនុសសទុ ារិត ស៉ូមប៊ីអតនឈ្លា ះ ក្៏គាននរណា នឹក្ន ើញផ្ង។ មនុសស មានព្បាជា​ា អតងអត យក្ ិតទត ុក្ដាក្់ សាដ ប់ដាំប៉ូ ា ន។ រីឯ មនុសសនិយាយ ទទឹងទអទង អតងអត រត់នៅរក្ ភារអនតរាយ។ អនក្ នដើរាមផ្លវូ នទៀងព្តង់ អតងអត បានសុខ្សានត; រីឯ អនក្ នដើរាមផ្លូ វនវៀ នវរ នឹងព្តូវនគ រក្មុខ្ន ើញ។ អនក្ លាក្់នស ក្ដរ៊ី ិត រអមងន្វើ ឲ្យអនក្ដវទ អាំរល់ទុក្;ខ រីឯ មនុសស និយាយ ទទឹងទអទង អតងអត រត់នៅរក្ ភារអនតរាយ។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

17

ពាក្យសាំដ៊ី របស់ មនុសសសុ រិត ជាព្បភរ វនជ៊ីវិត; រីឯ មនុសសពាល អតងអតនិយាយ បិទបា​ាំង អាំនរើនោរនៅ របស់ខ្លួន។ ិតសត អប់ រអមង បងកជាំនលាះ; រីឯ ិតព្ត សឡាញ់ រអមង ព្គបបា​ាំង ក្ាំ ុសទាំងអស់។ នគ អា សាំគល់ មនុសសមានព្បាជា​ា ាមរយៈពាក្យសាំ ដ៊ីដ៏ោលតវាងវវ; រីឯ មនុសសនិយាយ នដាយឥតគិត រិចារណា រអមង ព្តូវរំពាត់។ អនក្ព្បាជា អតងព្បម៉ូល ាំន ះទុក្ ជាសមបតត;ិ រីឯ ពាក្យសាំដ៊ី របស់មនុសសលា៊ីនលាើ អតង ឲ្ាំ យវិ ស មួយរំនរ ។ ព្ទរយសមបតតិ របស់អនក្មាន នព្បៀបបាន នឹងព្ក្ុងមួយ អដលមាន ក្ាំអរងរឹងមា​ាំ។ រីឯ ភារទុគ៌ាត របស់ អនក្ព្ក្ក្សត់ រអមង ាំឲ្យនគវិ ស។ មនុសសសុ រិត ន្វកាើ រ នដើមប៊ី ិញ្ាឹមជ៊ីវិត; រីឯ មនុសសទុ ារិត ន្វកាើ របានព្បាក្់ នដើមប៊ី ព្បព្រឹតត អាំនរើអាព្ក្ក្់។

អនក្ន ះ នដើរនៅកាន់ផ្លូវជ៊ីវតិ ; រីឯ អនក្ អដលមិនព្រមទទួល ការសដ៊ីព្បនៅ រអមង វនងវងផ្លូវ។ អនក្ណា លាក្់ ិតសត អប់, អនក្ន ះ ជាមនុសស និយាយក្ុ ក្; រីឯ អនក្ មួលបងាក ន់ គ ជាមនុសស លា៊ីនលាើ។ និយាយនព្ ើន ាំអត មានបាបនព្ ើន; រីឯ អនក្ អដលន ះទប់សាំដ៊ី ជាអនក្មានព្បាជា​ា។ ពាក្យសាំដ៊ី របស់ មនុសសសុ រិត មានតវមលនសាើ នឹងព្បាក្់សុទ,ធ អត ិតគត ាំនិត របស់ មនុសសពាល គា នតវមលអនវ៊ី សាះ។ ពាក្យសាំដ៊ី របស់មនុសសសុ រិត អតងអត ផ្ដលព្់ បនយាជន៍ ឲ្យមនុសស ជានព្ ើន; រីឯ មនុសសលា៊ីនលាើ អតងអតសាល ប់ នដាយខ្វះការរិចារណា។ មានអតព្រះររ មក្រ៊ីព្រះអមា​ាស់នទ អដលន្វឲ្ើ យមនុសស ាំរុង ាំនរីន។ ការខ្វល់ខ្លវយ របស់មនុសស មិនអា បអនថមអវ៊ី បាននឡើយ។ មនុសសលា៊ីនលាើ ៉ូល ិតព្ត បព្រឹតត អាំនរើអាព្ក្ក្់ ទុក្ដ៉ូ ជាអលបងក្ាំសានត; រីឯ មនុសសមានព្បាជា​ា រអមង ៉ូល ិតអត សវងរក្ ការន ះដឹងវិញ។

អនក្ណា ព្បតិបតតាិ មដាំប៉ូ ា ន, _________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

18

មនុសសពាល ខ្លល អវ៊ី ការន ះ រអមងនក្ើតនឡើង ដល់ខ្លួននគ; រីឯ មនុសសសុ រិត ព្បាថាន ង់បានអវ៊ី ព្រះជាមា​ាស់ រអមងព្បទនឲ្យ។ នរលរយុះសងឃរា មក្ដល់ មនុសសពាល ព្តូវវិ ស, អត មនុសសសុ រិត នៅសថិតនសថរ អស់ក្លបជានិ ា។

មនុសសសុ រិត រអមង នពាលពាក្យ អដលន្វើ ឲ្យនគ នរញ ិត;ត រីឯ មនុសសពាល អតងអតនពាលពាក្យ អាព្សូវ។

មាូរ ន្វឲ្ើ យ ព្សនក្ៀរន្ាញ, អផ្សង ន្វឲ្ើ យ ផ្ាអភនក្; រីឯ ក្៉ូន នួលក្ាំជិល ក្៏ន្វឲ្ើ យនៅហាវ យ មួន អដរ។ មនុសស នគររ នកាតខ្លល ព្រះអមា​ាស់ អតងអត មានអាយុយឺនយ៉ូរ; រីឯ មនុសសពាល មានអាយុខ្ល៊ី។

ព្រះអមា​ាស់ សអបអ់ នក្បនលអាំ ភនក្ជញ្ា៊ីង, អត ព្រះអងា គប់ព្រះ ឫទ័យ នឹងអនក្ អដលនព្បក្ើ ៉ូនជញ្ា៊ីង ព្តឹមព្តូវ។

នស ក្ដស៊ី ងឃឹម របស់មនុសសសុ រិត មាំ ក្ន៉ូវអាំ រ; រីឯ នស ក្ដស៊ី ងឃឹម របស់មនុសសពាល គា នបានព្បនយាជន៍ អវន៊ី សាះ។ ព្រះអមា​ាស់ ជាប ា យការពារ មនុសសនទៀងព្តង់, អត ព្រះអងា បាំផ្លញមនុសសពាល អដលព្បព្រឹតត អាំនរើអាព្ក្ក្់។ មនុសសសុ រិត មិនព្តូវរនងានើ ឡើយ; រីឯ មនុសសពាលវិញ រុអា​ាំ រស់នៅ នលើអផ្នដ៊ីបាននទ។ ពាក្យសាំដ៊ី របស់ មនុសសសុ រិត អតងអតផ្ដលព្់ បាជា​ា; រីឯ អណាដត របស់ម នុសសពាលវិញ ព្តូវអត កាត់នចាល។

េុ ភាេិត ១១ Proverbs 11

អនក្ណា វាយឫក្ ព្ក្អឺតព្ក្ទម, អនក្ន ះ នឹងព្តូវនគ នមើលងាយ; រីឯ អនក្ មាន រិយាសុភារ នទើបនៅ ថា មានព្បាជា​ា។ ិតនត ទៀងព្តង់ អតងអត ាំផ្លូវ មនុសសព្តឹមព្តូវ; រីឯ ិតនត វៀ នវរវិញ អតងអត ាំមនុសសពាល ឲ្យវិ ស។ នៅវែា ព្រះអមា​ាស់ វិនិ ោ័យនទស, ព្ទរយសមបតតិ គា នព្បនយាជន៍អនវ៊ី ទ, គឺ មានអតនស ក្ដស៊ី ុ រិតបុនណាណះ នទើបអា ជួយឲ្យរួ រ៊ីសាលប់បាន។ នស ក្ដស៊ី ុ រិត របស់ មនុសស គា នក្ាំ ុស រអមង តព្មង់ផ្លូវ របស់ខ្លួន; រីឯ មនុសសពាលវិញ

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

19

អតងអតសាល ប់ នដាយសារ អាំនរើពាល របស់ខ្លួន។ នស ក្ដស៊ី ុ រិត របស់ មនុសសនទៀងព្តង់ រអមង ជួយការពារខ្លួននគ; រីឯ មនុសសនវៀ នវរ អតងអត ជាប់អ ា ក្់ នដាយសារ ិតត នលាភលន់ របស់ខ្លួន។ នរលមនុសស អាព្ក្ក្់សាលប់ នស ក្ដស៊ី ងឃឹម របស់នគក្៏វិ ស, ន ើយ ការរឹងអផ្អក្នលើព្ទរយសមបតតិ ក្៏រលាយស៉ូនយនៅ ជាមួយអដរ។ ព្រះជាមា​ាស់ អតងអតរំនដាះ មនុសសសុ រិត ឲ្យរួ រ៊ី ទុក្ក្ខ ងវល,់ អតព្រះអងា ឲ្យមនុសសអាព្ក្ក្់ រងទុក្ជខ ាំនួសវិញ។ មនុសសទមិឡ អតងអត បាំផ្លញអនក្ដវទ នដាយសារ ពាក្យសាំដ៊ី របស់ខ្លួន; រីឯ មនុសសសុ រិតវិញ អតងអត រួ ខ្លួន នដាយសារ ការន ះដឹង។ នរលមនុសស សុ រិត មានសុភមងាល, អនក្ព្ក្ុង ទាំងម៉ូល នឹងសបាយ រីក្រាយ។ នរលមនុសស អាព្ក្ក្់ អនតរាយ, នគ អបរជា ាំគន អព្សក្នហាវិញ។

នរលមនុសសព្តឹមព្តូវ ទទួលររ, ទ៊ីព្ក្ុងទាំងម៉ូល ក្៏ ាំរុង ាំនរីនអដរ។ ផ្ាុយនៅវិញ, នដាយសារ ពាក្យសាំដ៊ី របស់ម នុសសអាព្ក្ក្់, ទ៊ីព្ក្ុង ព្តូវរលាំ។ អនក្ណា នមើលងាយអនក្ដវទ, អនក្ន ះ ជាមនុសស មិនន ះរិចារណា; រីឯ មនុសសន ះដឹង អតងអតនៅនសាៀម។ អនក្ និយាយនដើមនគ មិនអា រក្ា នរឿងសាំងាត់ ជិតនឡើយ; រីឯ អនក្អដលនគទុក្ ិតត អតងអត លាក្់នរឿងសាំងាត់ ទាំងន ះបាន។ ព្បនទស អដលគា ន អនក្ដឹក្ ាំ, ព្បជាជន អតងអតវិ ស; រីឯ ព្បនទស អដលមាន ទ៊ីព្បឹក្ានព្ ើន អតងអត មាននជាគជ័យ។ អនក្ណា ធ្ល រា៉ាប់រង អនក្ដវទ, អនក្ន ះ អតងអត នក្ើតទុក្;ខ រីឯ អនក្ អដលមិនព្រមធ្ល អតងអត បានសុខ្។ ស្តសត៊ី រ៉ូបសាអ ត អតងអត មាននគ សរនសើរ; រីឯ មនុសសសាវ ហាប់ អតងអត រក្ព្ទរយបាន។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

20

អនក្ មាន ិតសត បបុរស អតងអត ន្វឲ្ើ យខ្លួន មានសុភមងាល; រីឯ មនុសសនោរនៅ រអមង ន្វឲ្ើ យ រ៉ូបកាយ របស់ខ្លួន កាន់អតរងទុក្នខ វទ ។ មនុសសពាល រក្បានអតសមបតតិ នៅដ ព្ក្ហាយ; រីឯ មនុសស អដលសាបនព្ពាះ នស ក្ដស៊ី ុ រិត រអមងទទួលផ្ល អដលមិនន ះសាបស៉ូនយ។ នស ក្ដស៊ី ុ រិត អតងអត នាំ ៅកាន់ជ៊ីវតិ ; រីឯ អនក្អដលនដើរាមផ្លូវអាព្ក្ក្់ រអមង សាល ប់ខ្លួន។ ព្រះអមា​ាស់ សអបម់ នុសសនវៀ នវរ។ អតព្រះអងា គប់ព្រះ ឫទ័យ នឹងមនុសសនទៀងព្តង់។ មនុសសទុ ារិត ព្តូវអត ទទួលនទស ន ៀសមិនផ្ុត; រីឯ រ៉ូជរងស របស់ មនុសសសុ រិត នឹងរួ ជ៊ីវិត។ ស្តសត៊ី មានរ៉ូបសាអ ត អតឥតគាំនិត នព្បៀបដ៉ូ ជា ិនញ្ាៀនមាស, អដលនគ យក្នៅពាក្់នៅព្ មុះព្ជូក្។

រីឯ មនុសសក្ាំណាញ់ ន្វឲ្ើ យខ្លួន កាន់អត ព្ក្នៅៗ។ មនុសសមាន ិតតសទធ អតងអតបាន ាំរុង ាំនរីន; រីឯ អនក្ដាក្់ទនទឹក្ឲ្យនគ អតងអតទទួល ទឹក្រ៊ីនគវិញ។ អនក្ អដលទុក្ព្សូវ ក្នុងោល ាំង នដើមប៊ី ដាំនឡើងវែល អតងអត ព្តូវព្បជាជន ដាក្់បណាដសា; រីឯ អនក្អដលសុខ្ ិតលត ក្់ព្សូវ របស់ខ្លួន នឹងបានទទួលររ។ ព្រះជាមា​ាស់ គប់ព្រះ ឫទ័យ នឹងអនក្ អដលរាយាម ព្បព្រឹតលត អ; រីឯ អនក្ អដលគិតអត រ៊ីព្បព្រឹតអាត ព្ក្ក្់ អតងអត ទទួលផ្ល អាព្ក្ក្់។ មនុសស អដលរឹងអផ្អក្ នលើព្ទរយសមបតតិ មុខ្ជាព្តូវ អនតរាយ; រីឯ មនុសសសុ រិត នព្បៀបបាន នឹងសលឹក្ន ើ លាស់នខ្ៀវខ្ា៊ី។ អនក្ណា ន្វឲ្ើ យព្គួសារ របស់ខ្លួន មានទុក្ក្ខ ងវល,់ អនក្ន ះ នឹងមិនទទួលផ្ល អវទ៊ី ាំងអស់។

មនុសសសុ រិត មានបាំ ង អតមួយគត់, គឺ ន្វអើ ាំនរើល;អ រីឯ នស ក្ដប៊ី ងព្បាថាន របស់ មនុសសអាព្ក្ក្់ រអមង ន្វឲ្ើ យខ្លួន ទទួលនទស។

មនុសស លា៊ីនលាើ នឹងធ្លលក្់ខ្លួន នៅជាខ្ាបុាំ ាំនរី របស់ មនុសសមានព្បាជា​ា។

មនុសស មាន ិតទត ៉ូលាយ រឹតអតមាន ព្ទរយនព្ ើន;

អាំនរើ អដលមនុសសសុ រិត ព្បព្រឹតត នព្បៀបបាន នឹងនដើមន ើ ផ្ដលជ់ ៊ីវិត,

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

21

ន ើយ អនក្ព្បាជា អតងអត ទក្់ទញ ិតមត នុសស។ មនុសសសុ រិត អតងអត ទទួលរងាវន់ នៅនលើអផ្នដ៊ីននះ; រីឯ មនុសសអាព្ក្ក្់ និងមនុសសបាប អតងអត ទទួលផ្ល ាមអាំនរើ អដលនគព្បព្រឹតត។ េុ ភាេិត ១២ Proverbs 12

អនក្ ព្សឡាញ់ការន ះដឹង អតងអត ៉ូល ិតទត ទួល ការទ៉ូ ា ន; រីឯ អនក្ អដលមិនព្រមទទួល ការរិះគន់ ជាមនុសសលា៊ីនលាើ។ ព្រះអមា​ាស់ គប់ព្រះ ឫទ័យ នឹងមនុសសសបបុរស, អតព្រះអងា ដាក្់នទសមនុសសមានលបិ ។ គា ននរណា រព្ងឹងអាំណា របស់ខ្លួន នដាយអាំនរើនោរនៅ បាននទ, អតមនុសសសុ រិត នឹងមិនព្តូវរនងានើ ឡើយ។ ភរិយាវែលែនូរ អតងអតផ្ដលក្់ ិតតិយស ឲ្យសាវ ម៊ី; រីឯ ព្បរនធនថាក្ទប នព្បៀបដ៉ូ ជាជាំងមឺ ហារីក្ នៅក្នុងឆ្អឹង របស់បដ៊ី។ មនុសស សុ រិត គិតអត រ៊ីន្វអើ វ៊ី អដលព្សប ាប់; រីឯ មនុសសអាព្ក្ក្់ គិតអតរ៊ីន្វើ អាំនរើនលាើស ាប់។

ពាក្យសាំដ៊ី របស់មនុសសអាព្ក្ក្់ សុទអធ តជាអ ា ក្់សមាលប់នគ; រីឯ សាំដរ៊ី បស់មនុសស នទៀងព្តង់ អតងអតសនស្តងា​ាះនគវិញ។ នបើ មនុសសអាព្ក្ក្់រលាំ, នគ គា ននៅសល់ អវន៊ី ឡើយ, អត រ៉ូជរងស របស់ មនុសសសុ រិត នៅសថិតនសថរ ជានិ ា។ មនុសស អដលន ះព្តិះរិះ រិចារណា អតងអត មាននគ សរនសើរ; រីឯ មនុសស មាន ិតនត វៀ នវរ អតងអត មាននគ នមើលងាយ។ រស់នៅ ជាមនុសសសាមញ្ា, ន ើយ មានអនក្បាំនរីអតមានក្់, ន ះ ព្បនសើរជាង វាយឫក្ ុឺហា, អត ខ្វះអងករព្ ក្ោន ាំង។ មនុសសសុ រិត អតងអតអែទាំ សតវពា នៈ របស់ខ្នលួ ; រីឯ មនុសសអាព្ក្ក្់វិញ, គា ន ិតត នមាត ក្រុណា ទល់អតនសាះ។ អនក្ ខ្ាំព្បឹងន្វើ អព្ស ាំការ រអមង មានអាហារ បរិនភាគអឆ្អត; រីឯ អនក្ ៉ូល ិតត នព្ពាក្ព្បាជា ជាមនុសស ខ្វះការរិចារណា។ មនុសសពាល អតងអតនលាភ ង់បាន ព្ទរយសមបតតិ របស់ មនុសសអាព្ក្ក្់; រីឯ អវ៊ីៗ អដលមនុសស សុ រិតន្វើ រអមង ាំនរីននឡើង។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

22

មនុសសអាព្ក្ក្់ ជាប់អ ា ក្់ នដាយសារអតពាក្យសាំដ៊ី របស់ខ្លួន; រីឯ មនុសសសុ រិត អតងអតរួ រ៊ីទុក្ក្ខ ងវល់។ មនុសសមានក្់ៗ រក្បានសុភមងាល នដាយសារពាក្យសាំដ,៊ី ដ៉ូ នគ រក្ព្បាក្់បាន នដាយសារខ្ាំព្បឹងអព្បង ន្វកាើ រអដរ។ មនុសសនលល គិតសា​ា នថា ខ្លួនព្បព្រឹតព្ត តូវ; រីឯ មនុសស អដលសុខ្ ិតត ទទួលនយាបល់ រ៊ីអនក្ដវទ ជាមនុសស មានព្បាជា​ា។ មនុសសនលល ោប់ព្ នឡាតខ្ឹង; រីឯ មនុសសោល ត អតងអតន ះ ទប់ ិតត។ មនុសស និយាយការរិត រអមងន្វើ ឲ្យមាន យុតតិ្ម៌ា; រីឯ សាក្ស៊ីអក្លងកាលយ អតងអតន្វើ ឲ្យមាន អយុតតិ្ម៌ា។ អនក្ អដលនិយាយ បបា ់ បនបា អតងអតន្វើ ឲ្យអនក្ដវទ របួស, ដ៉ូ ចាក្់មួយដាវ; រីឯ ពាក្យសាំដ៊ី របស់មនុសស មានព្បាជា​ា ជាឱសែ រាបាល មុខ្របួស។ ពាក្យរិត នៅមានតវមលរ ៉ូត; រីឯ ពាក្យភ៉ូតភរ សថិតនៅអតមួយ បព្បិ អភនក្ បុនណាណះ។ អនក្ អដលបុនបង ន្វអើ ាំនរើអាព្ក្ក្់

អតងអតលាក្់ ិតត នវៀ នវរ ជានិ ;ា រីឯ អនក្ក្សាងសនតិភារ អតងអតមានអាំ រ។ គា ននព្គះកា ណា នក្ើតមាន ដល់មនុសស សុ រិតនទ; រីឯ មនុសស អាព្ក្ក្់វិញ អតងអតជួបព្បទះ នឹងទុក្លខ ាំបាក្។ ព្រះអមា​ាស់ សអបម់ នុសស ក្ុ ក្, អត ព្រះអងា គប់ព្រះ ឫទ័យ នឹងមនុសស អដលកាន់ពាក្យស ាៈ។ មនុសសោល ត មិនលាតព្តដាង ាំន ះខ្លួននទ; រីឯ មនុសសនលល ៉ូល ិតអត ួតអាង អាំរ៊ី អវជាិ ា របស់ខ្លួន។ មនុសស ឧសា ៍ នឹងកាលយនៅជា នមព្គប់ព្គង; រីឯ មនុសសខ្ាិលព្ អ៉ូស នឹងធ្លលក្់ខ្លួន ជាខ្ានុាំ គ។ ការខ្វល់ខ្លវយ អតងអតន្វើ ឲ្យមនុសស បាក្់ក្មាលាំង ិត;ត រីឯ ពាក្យទន់ភលន់ អតងអតន្វើ ឲ្យមានអាំ រ នឡើងវិញ។ មនុសសសុ រិត អតងអត មាំ ិតសត មាលញ់ របស់ខ្លួន ឲ្យនដើរាម មាគ៌ា លអ; រីឯ ក្ិរិយា របស់ មនុសសអាព្ក្ក្់ ឲ្ាំ យនគ វនងវងវិញ។ ព្ពានក្ាំជិល គា នសា អា់ ាំងនទ។ ិតឧត សា ៍ ជាសមបតតិ ដ៏មានតវមល របស់មនុសស។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

23

នៅក្នុងផ្លូវសុ រិត មានជ៊ីវិត, ន ើយ ផ្លូវននះ មិន ាំមនុសស នៅរក្ នស ក្ដ៊ីសាលប់នឡើយ។ េុ ភាេិត ១៣ Proverbs 13

ក្៉ូនមានព្បាជា​ា អតងអតសាដ ប់ពាក្យទ៉ូ ា ន របស់ឪរុក្; រីឯ ក្៉ូនព្រន ើន មិនព្រមសាដ ប់ ការសដព្៊ី បនៅនទ។ មនុសសមានក្់ៗ ទទួលផ្លលអ នដាយសារ ពាក្យសាំដ៊ី របស់ខ្លួន; រីឯ មនុសសក្បត់ រអមង ទទួល អាំនរើ ិងា។ អនក្ណា ន ះព្បយ័តន ពាក្យសាំដ,៊ី អនក្ន ះ ការពារជ៊ីវិត របស់ខ្លួន; រីឯ អនក្ អដលន ះអតហាមាត់ និយាយ រអមង ាំឲ្យខ្លួនឯង វិ ស។ នស ក្ដ៊ី បងព្បាថាន របស់ មនុសសខ្ាិល មិនអដលបាន សាំនរ នទ; រីឯ មនុសសឧសា ៍ រអមង ទទួលន៉ូវ អវ៊ីៗ អដលខ្លួន ង់បាន។ មនុសសសុ រិត អតងអតសអប់ ពាក្យក្ុ ក្; រីឯ មនុសសអាព្ក្ក្់ អតងអត និយាយ មួលបងាក ់ និងបងខូ នឈ្លា ះនគ។

នស ក្ដស៊ី ុ រិត អតងអតការពារ មនុសសនទៀងព្តង់; រីឯ អាំនរើបាប បណាដលឲ្យមនុសស អាព្ក្ក្់វិ ស។ អនក្ខ្លះ ា​ាំងខ្លួន ជាអនក្មាន អតព្ក្រហាម; រីឯ អនក្ខ្លះនទៀត ដាក្់ខ្លួន ជាអនក្ព្ក្ អតមានសដុក្សដមភ។ អនក្មាន អតងអត អាងនលើព្ទរយ នដើមប៊ីធ្ល ជ៊ីវិត របស់ខ្លួន; រីឯ អនក្ព្ក្៊ីព្ក្វិញ គា ននរណា គាំរាម ក្ាំអ ងនគនឡើយ។ មនុសសសុ រិត នព្បៀបដ៉ូ ជា រនលព្ឺ ត ះព្ត ង់; រីឯ មនុសសអាព្ក្ក្់ នព្បៀបដ៉ូ ជា នងកៀងរលត់។ ការវាយឫក្​្ាំ អតងអតបងក ឲ្យមានទាំ ស់; រីឯ អនក្ អដលសុខ្ ិតត ទទួលដាំប៉ូ ា ន ជាមនុសស មានព្បាជា​ា។ ព្ទរយ រក្បានរ ័ស បាត់បង់ ក្៏រ ័សអដរ; រីឯ ព្ទរយ រក្បាននដាយសនសាំ រអមង នក្ើននឡើង ជាដរាប។ ការ អស់សងឃឹម អតងអត ាំឲ្យព្រួយ ិត;ត រីឯ ការសាំនរ ដ៉ូ បាំ ង នព្បៀបបាន នឹងនដើមន ើ អដលមានជ៊ីវិត។ អនក្ណា នមើលងាយព្រះបនាូល, អនក្ន ះ រអមងមាននទស; រីឯ អនក្អដលនគររ ព្រះបញ្ញា អតងអតទទួលរងាវន់។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

24

ការនព្បៀនព្បនៅ របស់ មនុសសសុ រិត ជាព្បភរ វនជ៊ីវិត, ន ើយ ការពារជ៊ីវិត ឲ្យរួ រ៊ីអ ា ក្់ វននស ក្ដសា ៊ី ល ប់។ មនុសស ន ះគិត រិចារណា អតងអត មាននគនគររ។ រីឯ មនុសស អដលនគទុក្ ិតត មិនបាន អតងអតវិ ស។

ាំឲ្យខ្លួន នៅជាមនុសស អាព្ក្ក្់។ មនុសស មានបាប អតងអតជួប នឹងទុក្នខ វទ ; រីឯ មនុសសសុ រិត អតងអតទទួល សុភមងាលទុក្ ជារងាវន់។

មនុសសោល ត រអមង គិតមុននឹងគ៉ូរ; រីឯ មនុសសនលល អតងអតលាតព្តដាង ភារលា៊ីនលាើ របស់ខ្លួន។

មនុសសសបបុរស អតងអត មានមត៌ាក្ ទុក្អ ក្ឲ្យក្៉ូននៅ; រីឯ មនុសសបាប អតងអតព្បម៉ូល ព្ទរយទុក្ សាំរាប់ មនុសសសុ រិត។

អនក្ ាំសារ អដលជាមនុសស អាព្ក្ក្់ អតងអត ធ្លលក្់ខ្លួនអនតរាយ; រីឯ ទ៉ូត ដ៏នសា​ា ះព្តង់ អតងអត ាំ នស ក្ដស៊ី ុខ្។

អព្ស ាំការ អដលជនព្ក្៊ីព្ក្ ភាួររាស់ អតងអតបនងកើត ផ្លយាងបរិប៉ូ ,៌ា បុអនត មានអនក្ខ្លះ សាល ប់ នព្ពាះអតខ្វះយុតតិ្ម៌ា។

អនក្ អដលមិនទទួល ការអប់រំ រអមង ធ្លលក្់ខ្លួនព្ក្, ន ើយ ព្តូវនគ នមើលងាយ; រីឯ អនក្អដលសុខ្ ិតតទទួល ការសដ៊ីព្បនៅ អតងអតមាន ក្ិតតិយស។

អនក្ណា មិនស៉ូវនព្បរើ ំពាត់, អនក្ន ះ មិនព្សឡាញ់ក្៉ូននទ; រីឯ អនក្អដលព្សឡាញ់ក្៉ូន អតងអតវាយ ព្បនៅវា។ មនុសសសុ រិត អតងអតមានអាហារ បរិនភាគ ព្គប់ព្គន់ ជាដរាប; រីឯ មនុសសអាព្ក្ក្់ អតងអតអត់បាយ។

នស ក្ដប៊ី ងព្បាថាន អដលបានសាំនរ រអមង ាំឲ្យសបាយ ិត;ត រីឯ មនុសសនលល មិន ៉ូល ិតលត ះបង់ គាំនិតអាព្ក្ក្់ របស់ ខ្លួននចាលនទ។ នៅជាមួយមនុសស មានព្បាជា​ា ាំឲ្យខ្លួន មានព្បាជា​ា, អតនសរគប់ ជាមួយមនុសសនលល

េុ ភាេិត ១៤ Proverbs 14

ស្តសត៊ី មានព្បាជា​ា អតងអត ក្សាងព្គួសារ របស់ខ្លួន; រីឯ ស្តសត៊ី ឥតមារយាទ អតងអត បាំផ្លញព្គួសារ នដាយវដ របស់ខ្លួនផ្ាល់។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

25

អនក្ អដលនដើរាមផ្លូវ នទៀងព្តង់ អតងអត នគររ នកាតខ្លល ព្រះអមា​ាស់; រីឯ អនក្ អដលនដើរាមផ្លូ វនវៀ នវរ អតងអត នមើលងាយ ព្រះអងា។ មនុសសលាងន់ លល ហាមាត់ និយាយអតពាក្យ អួតអាង; រីឯ ពាក្យសាំដ៊ី របស់អនក្ព្បាជា អតងអតការពារខ្លួន។ អនក្ណា គា ននគភាួរអព្ស, អនក្ន ះ ក្៏គានព្សូវ ដាក្់ក្នុងជព្ងុក្អដរ។ នគ ទទួលបាន នភាគផ្លនព្ ើន នដាយសារក្មាលាំង របស់នគ។ សាក្ស៊ី គួរឲ្យទុក្ ិតត មិនអដលនិយាយ ក្ុ ក្នទ; រីឯ សាក្ស៊ី អក្លងកាលយ អតងអតព្សដ៊ីន ញ ន៉ូវពាក្យក្ុ ក្ ព្គប់យាង។ មនុសស ព្រន ើន ខ្ាំអសវងរក្ព្បាជា​ា អត រក្មិនន ើញនទ; រីឯ មនុសស អដលន ះគិត រិចារណា រក្តព្មិះ បានយាងងាយ។ ៉ូរន ៀសឲ្យោា យ រ៊ីមនុសសនលល , នព្ពាះ មិនអដលមានពាក្យ ន ះដឹងណា ន ញរ៊ីមាត់ អនក្ន ះនឡើយ។

ព្បាជា​ា របស់ មនុសសោល ត គឺ ការយល់ ាស់ ន៉ូវផ្លូវ អដលខ្លួន ក្ាំរុងនដើរ; រីឯ ភារលា៊ីនលាើ របស់មនុសសនលល គឺ ក្លលបិ របស់ខ្លួន។ មនុសសលា៊ីនលាើ មិនរវីរវល់ នឹងបាប របស់ខ្លួននទ; រីឯ មនុសសនទៀងព្តង់ អតងអតគប់ ព្រះ ឫទ័យ ព្រះជាមា​ាស់។ ិតអត ដលនក្ើតទុក្ខ រអមង ចាឺ ប់អតមានក្់ឯង, ន ើយ នរលមានអាំ រ អនក្នព្ៅ រុអា​ាំ រំអលក្បាននឡើយ។ ផ្ាះ របស់ មនុសសអាព្ក្ក្់ នឹងព្តូវរលាំ; រីឯ ជាំរំ របស់ មនុសស នទៀងព្តង់ នឹង ាំរុង ាំនរីន។ មនុសស ខ្លះយល់ថា ផ្លូវអដលខ្លួននដើរ ជាផ្លូវព្តឹមព្តូវ, ក្៏បុអនត នៅទ៊ីបាំផ្ុត ផ្លូវន ះ ាំនៅរក្នស ក្ដសា ៊ី ល ប់។ ការនសើ សបាយ អា បងកប់ ន៉ូវទុក្លខ ាំបាក្ ក្នុង ិត,ត ន ើយ នៅទ៊ីបាំផ្ុត, អាំ រសបាយ អា កាលយនៅជាទុក្ព្ខ រួ។ មនុសស គា នស៊ីល្ម៌ា អតងអត ទទួលផ្លរ៊ី អាំនរើ អដលខ្លួន ព្បព្រឹត;ត រីឯ មនុសសសបបុរស រអមង ទទួលផ្ល គប់ព្បនសើរ។ មនុសសនោត នជឿពាក្យនគ ទាំងអស់;

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

26

រីឯ មនុសសោល ត មិនន្វអើ វ៊ី នដាយឥតគិត រិចារណានឡើយ។ មនុសស មានព្បាជា​ា អតងអតខ្លល និងន ៀសវាង ព្បព្រឹតត អាំនរើអាព្ក្ក្់; រីឯ មនុសសលាង់នលល ោប់ព្បព្រឹតត អាំនរើ អាព្ក្ក្់, នព្ពាះទុក្ ិតត នលើខ្លួនឯង។ អនក្រ ័សខ្ឹង អតងអតព្បព្រឹតត អាំនរើនផ្ដសផ្ដស; រីឯ អនក្អដលមានក្លលបិ អតងអតន្វើ ឲ្យនគសអប់។ មនុសសនោត អតងអតទទួល ភារលា៊ីនលាើ ទុក្ជាមត៌ាក្; រីឯ មនុសសោល ត រអមង ទទួលយក្ការន ះដឹង ទុក្ជា ក្ិតតិយស។ មនុសសអាព្ក្ក្់ មុខ្ជានអានកាយ នគររមនុសសលអ, ន ើយ រចា​ាំនៅមាត់ទវរផ្ាះ របស់ មនុសសសុ រិត។ អនក្ព្ក្៊ីព្ក្ អតងអតមាននគសអប,់ ស៉ូមប៊ីអតអនក្ជិតដិត ក្៏មិនរាប់អានអដរ; រីឯ អនក្មានវិញ សមបូ ៌ា អនក្រាប់អានណាស់។ អនក្ណា នមើលងាយអនក្ដវទ, អនក្ន ះ ជាមនុសសបាប; រីឯ អនក្អដលមាន ិតតនមាត ដល់ជនព្ក្៊ីព្ក្ នឹងមានសុភមងាល។ អស់អនក្ អដលមាន បាំ ង អាព្ក្ក្់ អតងអត ព្តូវវនងវង;

រីឯ អនក្អដលមានបាំ ងលអ រអមង មាន ិតសត បបុរស និងនសា​ា ះព្តង់។ អនក្ណា ន្វកាើ រ, អនក្ន ះ អតងអតទទួល ព្បាក្់ ិញ្ាឹមជ៊ីវិត; រីឯ អនក្អដលរ៉ូអក្នព្ពាក្ព្បាជា រអមង ធ្លលក្់ខ្លួនព្ក្។ សមបតតសិ ដុក្សដមភ ជារងាវន់ របស់ មនុសស មានព្បាជា​ា; រីឯ មនុសស លាង់នលល នៅអត លាង់នលល ដអដល។ សាក្ស៊ី អដលនគទុក្ ិតត អតងអត ជួយសនស្តងា​ាះ ជ៊ីវិតមនុសសនព្ នើ ; រីឯ អនក្ អដលព្សដ៊ីន ញ ន៉ូវពាក្យក្ុ ក្ រអមង ាំឲ្យវិ ស។ អនក្ណា នគររ នកាតខ្លល ព្រះអមា​ាស់, អនក្ន ះ មានទ៊ីបអងអក្ ដ៏រឹងមា​ាំ, ន ើយ ព្រះអងា ន្វជាើ ជាំរក្ ដល់ក្៉ូននៅ របស់នគ។ ការនគររ នកាតខ្លល ព្រះអមា​ាស់ ជាព្បភរ វនជ៊ីវិត, ន ើយ ការពារខ្លួន ឲ្យរួ ផ្ុត រ៊ីអ ា ក្់ របស់ នស ក្ដសា ៊ី ល ប់។ ព្រះមហាក្សព្ត បានរុងនរឿង នដាយសារ មានព្បជារាស្តស,ត អត នបើព្បជារាស្តសត ុះអន់ែយ, នសដ ក្៏អស់អាំណា អដរ។ អនក្ណា ន ះអត់្ាត,់ អនក្ន ះ មានព្បាជា​ា វាងវវ;

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

27

រីឯ អនក្អដលរ ័សខ្ឹង រអមង បងាហញន៉ូវភារនលលា របស់ខ្លួន។ ិតសត ាប់ អតងអតន្វើឲ្យមានសុខ្ភារលអ, រីឯ ិតព្ត អ ននិ ា នព្បៀបដ៉ូ ជាមហារីក្នៅក្នុងឆ្អឹង។ អនក្ណា សងកត់សងកិន ជនព្ក្៊ីព្ក្, អនក្ន ះ ព្បមាែ ព្រះជាមា​ាស់ អដលបានបនងកើតរួក្នគ។ អនក្ណា ជួយជនព្ក្៊ីព្ក្, អនក្ន ះ នលើក្តនមកើងព្រះអងាវិញ។ មនុសសអាព្ក្ក្់ អតងអតទទួលបរាជ័យ នដាយសារ អាំនរើអាព្ក្ក្់ របស់ខ្លួន; រីឯ មនុសសសុ រិត, នទះប៊ីក្នុងនរលសាល ប់ក្ដ,៊ី ក្៏នៅអតមាន ទ៊ីរឹងជានិ ា។

េុ ភាេិត ១៥ Proverbs 15

នមលើយទន់ភលន់ រអមង បនថយក្ាំ ឹង; រីឯ សាំដ៊ី គាំនរាះ គាំនរីយ អតងអត ន្វឲ្ើ យ ព្ នឡាតខ្ឹង។ សាំដ៊ី របស់ អនក្មានព្បាជា​ា រអមង ន្វឲ្ើ យអនក្ដវទ ង់ន ះដឹង; រីឯ មាត់ របស់ មនុសសនលល សាបនព្ពាះអត នស ក្ដល៊ី ា៊ីនលាើ។ ព្រះអមា​ាស់ ទតន ើញ សរវអននលើ; ព្រះអងា សនងកតនមើល ទាំងមនុសសលអ ទាំងមនុសស អាព្ក្ក្់។ ពាក្យនលើក្ទឹក្ ិតត នព្បៀបដ៉ូ ជា នដើមន ើ ផ្ដលជ់ ៊ីវិត; រីឯ សាំដព្៊ី ទនគះ នបាះនបាក្ ាំឲ្យធ្លលក្់ទឹក្ ិតត។

នស ក្ដស៊ី ុ រិត អតងអតនលើក្តនមកើង ព្បជាជាតិមួយ; រីឯ អាំនរើបាប រអមង ន្វឲ្ើ យជាតិសាសន៍ ទាំងឡាយ ព្តូវ អាមាស់មុខ្។

មនុសស លា៊ីនលាើ អតងអត នមើលងាយ ការនព្បៀន ព្បនៅ របស់ឪរុក្; រីឯ អនក្ អដលសាដ ប់ាម ពាក្យសដព្៊ី បនៅ ជាមនុសសោល ត។

ព្រះមហាក្សព្ត អតងអតសរវព្រះ ឫទ័យ នឹងមស្តនណា ត៊ី អដលមានសុភនិ ោ័យ, អតព្ទង់ខ្លាល់ នឹងមស្តនត៊ី អដលបងក ភារអាមាស់។

ផ្ាះ របស់ មនុសសសុ រិត អតងសមបូ ៌ា សបាយ; រីឯ ព្ទរយអដលរក្បាន នដាយអាំនរើអាព្ក្ក្់ រអមង ាំឲ្យនក្ើតទុក្ខ។ សាំដ៊ី របស់ អនក្មានព្បាជា​ា រអមង ប ដុ ះបណាដល ាំន ះ, រីឯ មនុសសនលល វិញ មិនអា ប ដុ ះបណាដល បាននទ។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

28

ព្រះអមា​ាស់ មិនសរវព្រះ ឫទ័យ នឹងយញ្ាប៉ូជា របស់ មនុសសអាព្ក្ក្់នឡើយ, អតព្រះអងា ទទួលពាក្យទ៉ូលអងវរ របស់ មនុសសនទៀងព្តង់។ ព្រះអមា​ាស់ មិនសរវព្រះ ឫទ័យ នឹងផ្លូវ របស់ មនុសសអាព្ក្ក្់នទ, អតព្រះអងា ព្សឡាញ់អនក្ អដលអសវងរក្ នស ក្ដស៊ី ុ រិត។ អនក្ អដលងាក្ន ញ រ៊ីមាគ៌ា លអ រអមង ទទួលនទសជាទមាន;់ រីឯ អនក្អដលសអប់ ការសដ៊ីព្បនៅ អតងអតសាល ប់។ ព្រះអមា​ាស់ ព្ជាបអវ៊ីៗ នៅសាថ នម ាុរាជ និងនៅនរក្អវិ ៊ី; ាំអ ក្ ឯ ិតត មនុសសវិញ, ព្រះអងា រឹតអតព្ជាប យាង ាស់នៅនទៀត។ មនុសសវាយឫក្ខ្ពស់ មិន ៉ូល ិតត ឲ្យនរណា សដ៊ីព្បនៅនទ, ន ើយ ក្៏មិននៅសួរនយាបល់ រ៊ីអនក្មានព្បាជា​ាអដរ។ ិតសត បាយ ន្វឲ្ើ យទឹក្មុខ្ រីក្រាយ; រីឯ ិតព្ត រួយ ន្វឲ្ើ យទឹក្មុខ្ ព្សង៉ូតព្សងាត់។ អនក្ ន ះរិចារណា អតងអត អសវងរក្ ាំន ះ; រីឯ មនុសសនលល ៉ូល ិតត ភារលា៊ីនលាើ។ ាំនពាះ មនុសស ក្ាំសត់ទុគ៌ាត, វែាណា ក្៏ជាវែាអាព្ក្ក្់អដរ;

រីឯ មនុសស សបាយ ិត,ត វែាណា ក្៏ជាវែាបុ យអដរ។ ព្ក្ព្ទរយ អតនគររ នកាតខ្លល ព្រះអមា​ាស់ ព្បនសើរជាង មានព្ទរយនព្ ើន, ន ើយ នក្ើតទុក្ខ ក្ងវល់។ ក្អនលងណា មានអតបអនលបរិនភាគ, ន ើយ មាននស ក្ដព្៊ី សឡាញ់, ន ះ ព្បនសើរជាង ក្អនលងមានសា ប់ រិនភាគ យាងោា ញ់, អតមាន ការសអប់គន។ មនុសសខ្ឹងនព្ ើន អតងអតបងក ជាំនលាះ; រីឯ មនុសស អដលន ះអត់្ាត់ អតងអត សាំរុះសាំរួល ក្ុឲ្ាំ យមាន ការទស់អទងគន ។ ផ្លូវ របស់ មនុសសខ្ាិល មានសុទអធ តប ល ; រីឯ ផ្លូវ របស់ មនុសសនទៀងព្តង់ រាបនសាលើ អ។ ក្៉ូនមានព្បាជា​ា ន្វឲ្ើ យឪរុក្ សបាយ ិត;ត រីឯ ក្៉ូនលា៊ីនលាើ អតងអតនមើលងាយ មាដយ។ មនុសស មិនដឹងខ្ុសព្តូវ អតងអតសបាយ ិតត នឹងភារលា៊ីនលា;ើ រីឯ មនុសស ន ះគិតរិចារណា រអមង នដើរាមផ្លូវនទៀងព្តង់។ ខ្វះការរិនព្គះគន គាំនរាងការ អតងអតបរាជ័យ; មានទ៊ីព្បឹក្ានព្ ើន គាំនរាងការ អតងអតសាំនរ ។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

29

នពាលពាក្យ ព្តឹមព្តូវ ព្សបនឹង កាលៈនទសៈ រអមង ាំឲ្យមាន អាំ រសបាយ។

អដល ាំឲ្យ មានជ៊ីវិត, អនក្ន ះ អា រស់នៅ ក្នុង ាំនណាមមនុសស មានព្បាជា​ា។

មនុសស ន ះគិតគ៉ូរ រអមង នដើរាមផ្លូវ អដលនឡើងនៅរក្ជ៊ីវិត, ន ើយ ន ៀសវាងផ្លូវ អដល ុះនៅរក្ នស ក្ដសា ៊ី ល ប់។ ព្រះអមា​ាស់ រំលាំផ្ាះ របស់ មនុសសអាំនួត, អតព្រះអងា ការពារដ៊ី្ល៊ី របស់ ស្តសនត៊ី មមាយ។

អនក្ណា បដិនស្ការនព្បៀនព្បនៅ, អនក្ន ះ បានព្បមាែ ជ៊ីវិតខ្លួនឯង; រីឯ អនក្អដលសាដ ប់ាម ពាក្យសដព្៊ី បនៅ អតងអតទទួល សុភនិ ោ័យ។

ព្រះអមា​ាស់ មិនសរវព្រះ ឫទ័យ នឹងគាំនិតអាព្ក្ក្់នទ, អតព្រះអងា គប់ព្រះ ឫទ័យ នឹងពាក្យ អដល ៉ូរន ញ រ៊ី ិតបត រិសុទធ។

ការនគររ នកាតខ្លល ព្រះអមា​ាស់ អតងអតអប់រខ្ំ លួន ឲ្យមានព្បាជា​ា; មុននឹងទទួល សិរីរុងនរឿង, នាងដាក្់ខ្លួន ជាមុនសិន។

មនុសសនលាភលន់ អតងអត ាំឲ្យ មានវិបតតិ នៅក្នុងខ្លួន; រីឯ អនក្អដលមិនព្រមទទួលសាំ ៉ូ ក្ រអមងមានអាយុយឺនយ៉ូរ។ មនុសសសុ រិត អតងអតគិត រិចារណា មុននឹងនឆ្លើយ; រីឯ មនុសសអាព្ក្ក្់ រអមង និយាយ មួលបងាក ់ ភាលមៗ។

េុ ភាេិត ១៦ Proverbs 16

មនុសស គិតគ៉ូរគាំនរាងការ របស់ខ្លួន, អតការសាំនរ សថិតនៅនលើ ព្រះអមា​ាស់។

ព្រះអមា​ាស់ មិននអើនរើ នឹងមនុសស អាព្ក្ក្់នទ, អតព្រះអងា សាដ ប់ពាក្យទ៉ូលអងវរ របស់ មនុសសសុ រិត។

មនុសស រអមង នឹក្សា​ា នថា អាំនរើទាំងអស់ អដលខ្លួនព្បព្រឹតត សុទអធ តព្តូវ, បុអនត ព្រះអមា​ាស់ ន វងយល់ ិតត គាំនិត របស់មនុសស។

ទឹក្មុខ្ អដលសាំអដងនស ក្ដន៊ី មាត រអមង ាំឲ្យមានអាំ រ, ន ើយ ដាំ ឹងលអ រអមង នលើក្ទឹក្ ិតត ឲ្យមានក្មាលាំង។

៉ូរថាវយក្ិ ាការ អដលអនក្ន្វើ នៅព្រះអមា​ាស់, ន ះ គាំនរាងការ របស់អនក្ មុខ្ជាបានសាំនរ ។

អនក្ណា យក្ ិតទត ុក្ដាក្់ សាដ ប់ាមពាក្យសដព្៊ី បនៅ

អវ៊ីៗ អដលព្រះអមា​ាស់ន្វើ សុទធអតមាននគលនៅ,

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

30

គឺ ស៉ូមប៊ី អតមនុសស អាព្ក្ក្់ ក្៏ព្រះអងា បាននព្គងទុក្ សាំរាប់ ទទួលទ ឌ ក្មា នៅវែាព្រះអងា វិនិ ោ័យនទសអដរ។ ព្រះអមា​ាស់ មិនសរវ ព្រះ ឫទ័យ នឹងមនុសស វាយឫក្ខ្ពសន់ ទ; ព្រះអងា រិតជាដាក្់នទសនគ មិនខ្លន។ ព្រះជាមា​ាស់ នលើក្អលងនទស ឲ្យអនក្ អដលមាន ិតត សបបុរស និង ិតត នសា​ា ះព្តង់។ អនក្ នគររ នកាតខ្លល ព្រះអមា​ាស់ រអមង ន ៀសផ្ុត រ៊ីអាំនរើបាប។ កាលណា ព្រះអមា​ាស់ សរវព្រះ ឫទ័យ នឹងក្ិរិយាមារយាទ របស់ អនក្ណាមានក្់, ស៉ូមប៊ីអតខ្លា​ាំងសព្តូវ របស់នគ ក្៏ព្រះអងា ផ្សះផ្ា ឲ្យជា គន វិញអដរ។ រក្បានព្បាក្់តិ នដាយយុតតិ្ម៌ា ព្បនសើរជាង រក្បានព្បាក្់នព្ ើន នដាយអយុតតិ្ម៌ា។ មនុសសគិតគ៉ូររ៊ីផ្លូវ អដលខ្លួនព្តូវនដើរ, អតព្រះអមា​ាស់ ជាអនក្អ ាំផ្លូវ។ នសដ អតងអតមាន រាជឱងាករ; ក្នុង ម ព្រះជាមា​ាស់, ព្ទង់ជាំនជុាំ ាំរះក្ដ៊ី នដាយឥតលាំនអៀង។

ជញ្ា៊ីង និងក្៉ូនទមាន់ ព្តឹមព្តូវ ជាទ៊ីគប់ ព្រះ ឫទ័យ របស់ ព្រះអមា​ាស់, ន ើយ ព្រះអងា ក្៏សរវព្រះ ឫទ័យ នឹងការលក្់ដ៉ូរ នទៀងព្តង់អដរ។ នសដ មិនព្តូវ ព្បព្រឹតត អាំនរើអាព្ក្ក្់នទ, ដបិតរាជសមបតតិ អា រឹងមា​ាំបាន នដាយសារ នស ក្ដស៊ី ុ រិត។ នសដ សរវព្រះ ឫទ័យ នឹងអនក្ និយាយព្តង់, ន ើយ ព្សឡាញ់អនក្ និយាយការរិត។ នស ក្ដន៊ី ព្កា្ របស់នសដ នព្បៀបបាន នឹងនរជឈោត នាំ គ យក្នៅសមាលប់, អត មនុសសមានព្បាជា​ា អា ទប់ក្ាំ ឹង របស់នសដ ។ ព្រះភស្តក្ត រីក្រាយ របស់នសដ រអមង ផ្ដលជ់ ៊ីវិត, ន ើយ ព្រះ ឫទ័យ សបបុរស របស់នសដ នព្បៀបបាន នឹងទឹក្នភលៀង នៅនដើមរដ៉ូវ។ អសវងរក្ព្បាជា​ា ព្បនសើរជាង រក្មាស; អសវងរក្ការន ះដឹង ព្បនសើរជាង រក្ព្បាក្់។ ផ្លូវ របស់ មនុសសនទៀងព្តង់ សថិតនៅោា យរ៊ី អាំនរើអាព្ក្ក្់។ អនក្ណា ន ះព្បយ័តខ្ន លួន, អនក្ន ះ ន ះរក្ាជ៊ីវិត។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

31

អាំនួត រអមង ាំឲ្យអនតរាយ; ិតព្ត រន ើន រអមង ាំឲ្យវិ ស។

ការអត់ោលន បងខឲ្ាំ យមនុសស ន្វកាើ រ, ដបិតព្ក្រះនគ ទមទរ។

ដាក្់ខ្លួនរស់នៅ ជាមួយជនព្ក្៊ីព្ក្ ព្បនសើរជាង អ ក្ជយភ័ ឌ ជាមួយមនុសស អួតអាង។ អនក្ណា ន ះគិតគ៉ូរ មុននឹងន្វើ ក្ិ ាការអវម៊ី ួយ, អនក្ន ះ រអមង ាំរុង ាំនរីន; រីឯ អនក្អដលនផ្ាជើ ៊ីវិត នលើព្រះអមា​ាស់ រអមង មានសុភមងាល។

មនុសស នចាលនមសៀត គិតអត រ៊ីព្បព្រឹតត អាំនរើអាព្ក្ក្់; អណាដត របស់នគ នព្បៀបដ៉ូ ជា នភលើងនឆ្ះបាំផ្លញ។ មនុសសទុយ៌ាស រអមង បងកជាំនលាះ, ន ើយ អនក្អុជអាល រអមង បាំផ្លញមិតតភារ។

មនុសស អដលន ះគិត រិចារណា ជាមនុសស ឈ្លល សវវ; រីឯ អនក្អដលន ះនិយាយទន់ភលន់ រអមង ន្វឲ្ើ យនគទុក្ ិតត។ សុភនិ ោ័យ នព្បៀបដ៉ូ ជា ព្បភរវនជ៊ីវិត សាំរាប់អនក្ន ះគិតគ៉ូរ; រីឯ ជនលាង់នលល ព្តូវទទួលនទស នព្ពាះអតភារលាង់នលល របស់ខ្លួន។ មនុសស អដលន ះរិចារណា រអមង រិះគិតមុននឹងនិយាយ, ន ើយ អវ៊ីៗ អដលអនក្ន ះ និយាយ រអមង ន្វឲ្ើ យនគទុក្ ិតត។

មនុសសនោរនៅ អតងអតនបាក្បនញ្ញោត មិតសត មាលញ់របស់ខ្លួន នដើមប៊ី ាំនគ ឲ្យនដើរក្នុងផ្លូវអាព្ក្ក្់។ អនក្ណា បិទអភនក្, ន ើយ ខ្លាំបប៉ូរមាត់, អនក្ន ះ ក្៏ដ៉ូ ជាបានព្បព្រឹតត អាំនរើអាព្ក្ក្់ អដលខ្លួន នព្គងទុក្រួ ន ើយ។ សក្់សកូវ ជាមក្ុដ ដ៏រុងនរឿង; មានអតមនុសស សុ រិតនទ អដលទទួលមក្ុដននះ។

សាំដទ៊ី ន់ភលន់ នព្បៀបបាន នឹងទឹក្ ាុាំ, មានរសជាតិោាញ់ ជាទ៊ីគប់ ិត,ត ន ើយ ផ្ដលស់ ុខ្ភារលអ។

មនុសស មិនន ះខ្ឹង ព្បនសើរជាង វីរបុរស; រីឯ មនុសសន ះទប់ ិតត ព្បនសើរជាង អនក្ វាយយក្បាន ទ៊ីព្ក្ុងមួយ។

មនុសស ខ្លះយល់ ថា ផ្លូវអដលខ្លួននដើរ ជាផ្លូវព្តឹមព្តូវ, បុអនត នៅទ៊ីបាំផ្ុត ផ្លូវន ះ នាំ ៅរក្ នស ក្ដសា ៊ី ល ប់។

មនុសស អតងអតរក្ ព្គគូ ន់គ៉ូរ នមើលនជាគវាស , បុអនត គឺ ព្រះអមា​ាស់នទ អដលសាំនរ អវ៊ីៗ ទាំងអស់។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

32

េុ ភាេិត ១៧ Proverbs 17

បរិនភាគបាយក្ក្ អតមាននស ក្ដស៊ី ុខ្ ព្បនសើរជាង ជប់នលៀង នៅផ្ាះមួយ អដលមានអត ការនឈ្លល ះគន ។ អនក្ បាំនរីោលត រអមង ព្តួតព្ានលើក្៉ូន ដ៏នថាក្ទប របស់នៅហាវ យ, ព្រមទាំងទទួល ាំអ ក្មត៌ាក្ ក្នុងព្គួសារ ន ះផ្ង។ នគ អា សា​ា ល់តវមលមាស និងព្បាក្់ នដាយសារ ដុតក្នុងនភលើង; រីឯ ិតមត នុសសវិញ មានអតព្រះអមា​ាស់នទ អដលអា លត់ដាំ នដើមប៊ី សា​ា ល់តវមល។ មនុសសមានបាំ ងអាព្ក្ក្់ រអមង យក្ ិតទត ុក្ដាក្់ សាដ ប់ពាក្យអាព្ក្ក្់, ន ើយ មនុសសក្ុ ក្ រអមង នផ្ាៀងព្តន ៀក្សាដ ប់ ពាក្យមួលបងាក ់។ អនក្ នមើលងាយ ជនព្ក្៊ីព្ក្ ដ៉ូ ជាព្បមាែ ព្រះជាមា​ាស់ អដលបនងកើតនគ; រីឯ អនក្ នសើ ាំអក្ ដាក្់ជនរងនព្គះ នឹងព្តូវ មាននទស។ នៅ រអមង ន្វឲ្ើ យជ៊ីា មានក្ិតតិយស; រីឯ ក្៉ូនបានខ្ពសម់ ុខ្ នព្ពាះអតឪរុក្។

ពាក្យវែលែនូរ មិនសមជាសាំដ៊ី របស់ មនុសសលា៊ីនលានើ ទ, ន ើយ ពាក្យក្ុ ក្ ក្៏មិនសមន ញរ៊ីមាត់ របស់ អនក្ដឹក្ ាំអដរ។ អនក្ស៉ូក្ នឹក្សា​ា នថា, សាំ ៉ូ ក្នព្បៀបបាន នឹងតបូងទិរវ អដល ាំឲ្យមាន នជាគជ័យ ក្នុងព្គប់ក្ិ ាការ អដលនគន្វើ។ អនក្ ង់បានមិតតភារ អតងអត បាំនភល ក្ាំ ុស; រីឯ អនក្ អដលរំឭក្ក្ាំ ុស រអមង ន្វឲ្ើ យមិតតភារ រលាយ។ សដ៊ីព្បនៅមនុសសន ះដឹង អតមួយមាត់ មានព្បសិទធភារ ជាងវាយមនុសស លា៊ីនលាើ មួយរយដាំបង។ មនុសសទុ ារិត គិតអតបះនបារ, បុអនត នគនឹងចាត់ នរជឈោត ក្ាំណា ឲ្យនៅ បស្តងាកបអនក្ន ះ។ ជួបនមខ្លល ាុាំ ព្ពាត់ក្៉ូន ព្បនសើរជាង ជួបមនុសស លា៊ីនលាើ អដលលាង់ ួស។ អនក្ណា ន្វអើ ាំនរើអាព្ក្ក្់ តបសនង នឹងអាំនរើលអ, ភារអនតរាយ នៅមិនោា យ រ៊ីផ្ាះ របស់អនក្ន ះនទ។ បងកជាំនលាះ នព្បៀបបាននឹង ទាំលាយទាំនប់ទឹក្; ៉ូរដក្ខ្លួនែយ មុននឹងជាំនលាះ ផ្ាុះនឡើង។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

33

អនក្ អដលចាត់ទុក្ មនុសសជាប់នទស ថាគា ននទស, និងអនក្ អដលចាត់ទុក្ មនុសសគា នក្ាំ ុស ថាមានក្ាំ ុស, មិនគប់ ព្រះ ឫទ័យ ព្រះអមា​ាស់នទ។ ព្បាក្់ នៅក្នុងវដ មនុសសនលល គា នព្បនយាជន៍អនវ៊ី ទ, នព្ពាះ ទិញព្បាជា​ា មិនបាន, ដបិត អនក្ន ះ មិនន ះគិត រិចារណាអវន៊ី សាះ។ ក្លា មិតត អតងអតព្សឡាញ់គន ព្គប់នរលនវលា; រីឯ បងបអូនវិញ អតងអតចា​ាំជួយគន ក្នុងនរលមានទុក្ខ្ុរៈ។ អនក្ណា ធ្ល សងបាំ ុ ល ជួសអនក្ដវទ, អនក្ន ះ មិនន ះគិត រិចារណានទ។ អនក្អដល ៉ូល ិតសត នសាំនរឿង រអមង ៉ូល ិតអត ាំនរើបាប; អនក្ណា និយាយអួតបាំនបាង, អនក្ន ះ អសវងរក្ម នតរាយ។ មនុសស មានក្លលបិ , មិនសា​ា ល់ សុភមងាលនទ, ន ើយ មនុសសសាំដអា៊ី ព្ក្ក្់ រអមង ជួបនព្គះកា ។ អនក្ណា បនងកើតក្៉ូនលា៊ីនលា,ើ អនក្ន ះ សា​ា ល់អតទុក្ព្ខ រួយ; រីឯ ឪរុក្ របស់ មនុសសនលលា មិនអដលសា​ា ល់ អាំ រសបាយនទ។ ិតសត បាយ រអមង ាំឲ្យជា សះនសបើយ; រីឯ ិតព្ត រួយ រអមង ន្វឲ្ើ យរីងវរ។

មនុសស អាព្ក្ក្់ លួ ទទួល សាំ ៉ូ ក្ នដើមប៊ី បងខូ យុតតិ្ម៌ា។ ព្បាជា​ា រអមង នៅអក្បរមនុសស ឈ្លល សវវ; រីឯ មនុសស លា៊ីនលាវើ ិញ គិតអត រ៊ីសមលឹងនមើល អវ៊ី អដលខ្លួន នឈ្លងមិនដល់។ ក្៉ូនភល៊ីនភលើ ន្វឲ្ើ យ ឪរុក្ព្រួយ និងន្វឲ្ើ យ មាដយនសាក្សាដ យ។ ដាក្់នទ សមនុសសសុ រិត ជាការមិនលអនទ, ន ើយ វាយមនុសស វែលែនូរ, នព្ពាះ អតនគ មាន ិតនត ទៀងព្តង់, ក្៏មិនលអអដរ។ អនក្ណា ទប់ពាក្យសាំដ៊ី របស់ខ្លួន, អនក្ន ះ ជាមនុសស ន ះដឹង; រីឯ អនក្ា​ាំង ិតសត ាប់នសាៀម ជាមនុសស ឈ្លល សវវ។ នបើ មនុសសលា៊ីនលាើ នៅនសាៀម, នគ ចាត់ទុក្គត់ ជាមនុសសមានព្បាជា​ា; នបើ គត់ បិទមាត់ មិននិយាយអវ,៊ី នគ ចាត់ទុក្គត់ ជាមនុសសឈ្លល សវវ។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

34

េុ ភាេិត ១៨ Proverbs 18

អនក្ណា មិនរវីរវល់ នឹងអនក្ដវទ, អនក្ន ះ គិតអតរ៊ីព្បនយាជន៍ ផ្ាល់ខ្លួន, ន ើយ បដិនស្នយាបល់ ទាំងបុ ា ន របស់អនក្ ឯនទៀតៗ។ មនុសសនលល មិន ៉ូល ិតត ការយល់ដឹងនទ, គឺ គិតអត ង់បនញ្ាញ គាំនិតខ្លួនវិញ។ ការអាព្ក្ក្់ មាននៅទ៊ីណា, ការព្បមាែ ក្៏មាននៅទ៊ីន ះ, ន ើយ ទ៊ីណា មានការមាក្់ងាយ, ទ៊ីន ះ ក្៏មានការអាមាស់ មុខ្អដរ។ សាំដ៊ី របស់ មនុសស មានជាំនៅ ដ៉ូ បាតសមុព្ទ; ព្បភរ វនព្បាជា​ា នព្បៀបដ៉ូ ជា នព្ជាះទឹក្ អដល ៉ូរ ន ញមក្ យាងខ្លលាំង។ អត់នអាន ឲ្យមនុសសពាល, ន ើយ មិនរក្យុតតិ្ម៌ា ឲ្យមនុសសសុ រិត ជាការ មិនលអនទ។ សាំដ៊ី របស់ មនុសសនលល បណាដលឲ្យមាន ការនឈ្លល ះ ព្បអក្ក្គន ; នរលណា អនក្ន ះនិយាយ រអមង ន្វឲ្ើ យ មានការវាយតប់គន។

មាត់ របស់ មនុសសនលល រអមង ន្វឲ្ើ យខ្លួន វិ ស, ន ើយ ពាក្យសាំដ៊ី របស់ អនក្ន ះ ជាអ ា ក្់ សាំរាប់ដាក្់ ខ្លួនឯង។ ពាក្យសាំដ៊ី របស់ មនុសសអុជអាល នព្បៀបដ៉ូ ជា ាំ យា ៊ី ងោា ញ់ ជាប់ក្នុង ិតត។ អនក្ ន្វសព្បអ ស ក្នុងការងារ និងអនក្បាំផ្លញ ការងារ ជាបងបអូននឹងគន ។ ព្រះ ម របស់ ព្រះអមា​ាស់ ជាប ា យ ដ៏រឹងមា​ាំ អដលមនុសសសុ រិត រត់មក្ព្ជក្នកាន នដើមប៊ីឲ្យបានសុខ្។ រីឯ អនក្មានវិញ, នគ ចាត់ទុក្ ព្ទរយសមបតតិ របស់ខ្លួន ជាទ៊ីព្ក្ុងមួយ អដលមាន ក្ាំអរងរឹងមា​ាំ។ នគ នឹក្សា​ា នថា, សមបតតនិ នះ ជាក្ាំអរង ការពារខ្លួននគ ឲ្យបានសុខ្។ ិតអត ាំនួត រអមង ាំឲ្យអនតរាយ។ មុននឹងទទួល សិរីរុងនរឿង នាងដាក្់ខ្លួន ជាមុនសិន។ អនក្ណា ព្បញាប់នឆ្លើយមុន នឹងសាដ ប់, អនក្ន ះ ជាមនុសសលាង់, ន ើយ ព្តូវបាក្់មុខ្។ ិតត ង់រស់ ជួយគាំព្ទមនុសស ក្នុងព្គមានជាំង,ឺ

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

35

អត នបើបាត់ទឹក្ ិតវត ិញ គា នអវជ៊ី ួយ បាននឡើយ។ មនុសស ឈ្លល សវវ រអមង រក្បាន ាំន ះ; រីឯ មនុសសមានព្បាជា​ា អតងអតសាដ ប់ នដើមប៊ី អសវងរក្ ាំន ះ។ ជាំន៉ូន អា នបើក្ផ្លូវ ឲ្យមនុសស ៉ូលនៅជិត អនក្​្ាំបាន។ នដើមនចាទ អតងអតយល់ថា ក្ដរ៊ី បស់ខ្លួន ព្តឹមព្តូវ, លុះ ុងនចាទ មក្ដល់, នគ ឲ្យនដើមនចាទន ះ បងាហញភសដុាង។ ការសបែអសប អា បញ្ឈប់ ជាំនលាះ, ន ើយ អារកាត់នរឿងរា៉ាវ រវាង អនក្មានអាំណា ផ្ង។ នរលបងបអូនណាមានក្់ របួសផ្លូវ ិត,ត ន ះ រិបាក្ ៉ូលនៅជិត ជាងវាយយក្ទ៊ីព្ក្ុងមួយ អដលមាន ក្ាំអរងរឹងមា​ាំ នៅនទៀត; រីឯ ជាំនលាះ នព្បៀបបាន នឹងរនុក្ទវ រអដក្មួយ។

អនក្ណា រក្បានព្បរនធ ក្៏ដ៉ូ ជារក្ន ើញ សុភមងាល អដលជា ព្រះអាំនណាយទន មក្រ៊ីព្រះអមា​ាស់អដរ។ ជនព្ក្៊ីព្ក្ អតងអតនពាលពាក្យ អងវរក្រ; រីឯ អនក្មាន នឆ្លើយតបទាំង គាំនរាះគាំនរីយ។ អនក្ណា មានមិតតភក្ដនិ ព្ ើន, អនក្ន ះ រអមង នក្ើតទុក្,ខ អត មិតតភក្ដខ្ិ លះ មាន ិតនត សា​ា ះព្តង់ នលើសបងបអូនបនងកើត នៅនទៀត។ េុ ភាេិត ១៩ Proverbs 19

មនុសសព្ក្៊ីព្ក្ អតរស់នៅនដាយនទៀងព្តង់ ព្បនសើរជាង មនុសសលាង់ និយាយភ៉ូតភរ។ ខ្វះការន ះដឹង មិនព្បនសើរនទ សាំរាប់មនុសស, ន ើយ អនក្អដលព្បញាប់ ឈ្លននជើងនៅ ព្បព្រឹតអត ាំនរើអមវ៊ី ួយ រអមង មានក្ាំ ុស។

មនុសស អា រក្អាហារបាន នដាយសារពាក្យសាំដ,៊ី ន ើយ អវ៊ីៗអដលនគនិយាយ ន្វឲ្ើ យនគអា ិញ្ាឹមជ៊ីវិតបាន។

ភារលា៊ីនលាើ របស់មនុសស រអមង បងខូ ផ្លូវ របស់ខ្លួន, ន ើយ នគអបរជាខ្ឹង នឹងព្រះអមា​ាស់ នៅវិញ។

សាល ប់ ឬរស់ នព្ពាះអតសាំដ;៊ី អនក្ណា ៉ូល ិតនត ិយាយ, អនក្ន ះ ព្តូវទទួលផ្ល រ៊ីពាក្យសាំដ៊ី របស់ខ្លួន។

ព្ទរយសមបតតិ រអមង ន្វឲ្ើ យមានមិតតភក្ដនិ ព្ ើន; រីឯ អនក្ព្ក្វិញ មិតតភក្ដិ អតងអត នបាះបង់នចាល។ សាក្ស៊ី អក្លងកាលយ ន ៀសមិនផ្ុត រ៊ីទ ឌ ក្មានទ;

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

36

រីឯ មនុសសក្ុ ក្ ភ៉ូតភរ ក្៏មិនរួ ខ្លួនអដរ។ មនុសសជានព្ ើន ៉ូល ិតត បនញ្ញារ អនក្​្ាំ, ន ើយមានក្់ៗ ៉ូល ិតត ងមិតត នឹងអនក្ជ៉ូនជាំន៉ូន។ មនុសសព្ក្៊ីព្ក្ គា នបងបអូនណាមានក្់ រាប់រក្នទ; នលើសរ៊ីននះនទៀត, មិតតភក្ដិ ក្៏នបាះបង់នចាលអដរ។ កាលណា ព្តូវការ រក្នគ, នគ នគ បាត់អស់។ អនក្ណា ន ះគិត រិចារណា, អនក្ន ះ ព្សឡាញ់ខ្លួនឯង។ អនក្ណា រក្ាការយល់ដឹង, អនក្ន ះ មានសុភមងាល។ សាក្ស៊ី អក្លងកាលយ ន ៀសមិនផ្ុត រ៊ីទ ឌ ក្មានទ; រីឯ មនុសសក្ុ ក្ ភ៉ូតភរ ក្៏មិនរួ ខ្លួនអដរ។ ជ៊ីវភារ ខ្ពង់ខ្ពស់ មិនស័ក្ដិសម នឹងមនុសសនលល នទ, ន ើយ នលើសរ៊ីននះ, អនក្បាំនរី ក្៏មិនសមព្តួតព្ា នលើនមដឹក្ អាំ ដរ។ មនុសស មានសុភនិ ោ័យ រអមង ន ះទប់ក្ាំ ឹង។ នគ រក្ាក្ិតតិយស នដាយមិនតបត នឹងអនក្ អដលន្វខ្ើ ុស ាំនពាះខ្លួននឡើយ។ នស ក្ដ៊ីនព្កា្ របស់នសដ នព្បៀបដ៉ូ ជា សនូរព្គ ឹម របស់សតវនា,

អតនស ក្ដស៊ី បបុរស របស់នសដ នព្បៀបដ៉ូ ទឹក្សននសើម ធ្លលក្់នលើនមា ។ ក្៉ូនលាង់ រអមង ន្វឲ្ើ យ ឪរុក្ ិននហា ; រីឯ ព្បរនធ រ៉ូអក្នឈ្លល ះ នព្បៀបបាននឹងទ អដលបងហូរទឹក្ មិនន ះអស់។ ផ្ាះសាំអបង និងព្ទរយសមបតតិ ជានក្រមត៌ាក្រ៊ីដ៉ូនា; រីឯ ព្បរនធ មានសុភនិ ោ័យវិញ ជាអាំនណាយទន រ៊ីព្រះអមា​ាស់។ ការខ្ាិលព្ អ៉ូស រអមង ន្វឲ្ើ យមនុសស នងាក្ងុយ, ន ើយ មនុសសព្ អ៉ូស ព្តូវអត់បាយ។ អនក្ ព្បតិបតតាិ ម ដាំប៉ូ ា ន រអមង រក្ាជ៊ីវតិ ខ្លួន; រីឯ អនក្ន្វសព្បអ ស នឹងមារយាទ របស់ខ្លួន មុខ្ជា ព្តូវវិ ស។ អនក្ អដលអ ក្ទន ដល់ជនទុគ៌ាត ទុក្ដ៉ូ ជា ឲ្យព្រះអមា​ាស់ខ្ា;៊ី ព្រះអងា នឹងព្បទនរងាវន់ ដល់អនក្ន ះវិញ។ ៉ូរព្បនៅក្៉ូន ក្នុងនរលអដលអនក្ មានសងឃឹមថា, នឹងអា អក្នគបាន; ក្ុខ្ាំ ឹងរ ៉ូត ដល់ន្វឲ្ើ យនគ សាល ប់ន ះនឡើយ។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

37

មនុសស ក្ាំនរាលនោរនៅ រអមង ទទួលរិន័យ។ នបើ មិនដាក្់នទស ជនន ះនទ, អនក្ នឹងបនណាដយឲ្យនគ នៅអតមាន ក្ាំនរាលដអដល។ ៉ូរ សាដ ប់ឱវាទ និងទទួលការនព្បៀនព្បនៅ, ន ះអនក្ នឹងមានព្បាជា​ា។ មនុសស គិតគ៉ូរ គាំនរាងការ ជានព្ ើន, ក្៏បុអនត មានអតគាំនរាងការ របស់ ព្រះអមា​ាស់បុនណាណះ អដលសាំនរ ជារ៉ូបរាង។ ិតនត សា​ា ះព្តង់ ជាគុ សមបតតិ របស់មនុសស។ ន តុននះន ើយ បានជាមនុសសព្ក្៊ីព្ក្ ព្បនសើរជាង មនុសសក្ុ ក្។

អនក្ នឹងន្វឲ្ើ យនគ យល់អាំរ៊ី ាំន ះ។ អនក្ណា ន្វបាើ បឪរុក្, ន ើយ បន ដ ញមាដយ របស់ខ្លួន, អនក្ន ះ ជាក្៉ូនអដល ាំឲ្យ អាមាស់មុខ្ និងអាប់យស។ ក្៉ូននអើយ, នបើអនក្ អលងសាដ ប់ ការនព្បៀនព្បនៅ, អនក្ មុខ្ជាវនងវង ន ញោា យ រ៊ី ាំន ះដឹង។ ជនពាល ន្វជាើ សាក្ស៊ី អតងអតព្បមាែយុតតិ្ម៌ា, នព្ពាះមនុសសអាព្ក្ក្់ និយមនពាលពាក្យ ទុ ារិត។ មនុសស ាំអក្ឡក្ឡឺយ ព្តូវអតទទួលនទស; រីឯ មនុសសលាង់នលល ព្តូវរំពាត់ សុ៊ីខ្នង។ េុ ភាេិត ២០ Proverbs 20

ការនគររ នកាតខ្លល ព្រះអមា​ាស់ នាំ ៅរក្ជ៊ីវិត។ អនក្ន្វដើ ៉ូន នះ នឹងបានសបាយ, ន ើយ នដក្លក្់យាងសកប់សកល,់ ឥតមានក្ងវលអ់ វន៊ី ឡើយ។

សុរា រអមង ន្វឲ្ើ យមនុសស នក្អងកាអង, ន ើយ នព្គឿងព្សវឹង អតងអតន្វឲ្ើ យ មនុសស ឡូឡា។ មនុសសព្បមឹក្ មិនអា ន្វើ ជាអនក្ព្បាជា បាននឡើយ។

មនុសស ខ្ាិលព្ អ៉ូស ល៉ូក្វដក្នុងចាន, អតរុយាំ ក្មហូប មក្ដាក្់ ក្នុងមាត់នទ។ នបើអនក្វាយ មនុសស ាំអក្ឡក្ឡឺយ, អនក្ នឹងន្វឲ្ើ យ មនុសសនភលើ ន ះអក្គាំនិត។ នបើ អនក្ សដ៊ីបន ា ស មនុសសោល ត,

ក្ាំ ឹង របស់នសដ នព្បៀបដ៉ូ ជា សនូរព្គ ឹមរបស់សតវនា។ អនក្ អដលន្វឲ្ើ យ នសដ ខ្លាល់ រអមង ាំឲ្យខ្លួន មាននទស។ អនក្ណា ដក្ខ្លួនន ញោា យ រ៊ីជាំនលាះ, អនក្ន ះ អតងអតទទួល ក្ិតតិយស; រីឯ មនុសសលា៊ីនលាើ ជាអនក្ រ៉ូអក្នឈ្លល ះ។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

38

នៅរដ៉ូវវសា មនុសសក្ាំជិល មិនភាួរ, មិនរាស់នទ។ លុះដល់រដ៉ូវ ាំរ៉ូត, នគ រក្អវព្៊ី ូត រុបា​ាំ ននឡើយ។

ព្តន ៀក្ សាំរាប់សាដប់ និងអភនក្ សាំរាប់នមើល សុទអធ ត ព្រះអមា​ាស់ បនងកើតមក្ដ៉ូ គន ។

គាំនិត របស់ មនុសសនព្ៅ ដ៉ូ បាតសមុព្ទ។ មានអតមនុសស ឈ្លល សវវបុនណាណះ អដលន ះ ព្សង់យក្ គាំនិតន ះ។

នបើ អនក្ គិតអតរ៊ីនដក្, អនក្ មុខ្ជាធ្លលក្់ខ្លួនព្ក្។ នបើ អនក្ ង់មានអាហារ ព្គប់ព្គន់, ៉ូរ នព្កាក្នឡើង រ៊ីព្រលឹម។

មនុសស ជានព្ ើន អះអាងថា, ខ្លួនសបបុរស។ អតមនុសស គួរឲ្យទុក្ ិតត រិបាក្រក្ណាស់។

អនក្ទិញ អតងនពាលថា, «របស់ននះ មិនលអនទ! របស់ននះ មិនលអនទ!» លុះន ញផ្ុតនៅ, គត់ សរនសើរខ្លួនឯង។

មនុសសសុ រិត អតងអតរស់នៅ នដាយនទៀងព្តង់, ន ើយ ក្៉ូនរបស់គត់ រអមង ទទួលសុភមងាល។ កាលណានសដ ព្បក្បនដាយយុតតិ្ម៌ា, គង់នលើរាជយបលល័ង,ក ព្ទង់ រិចារណា ន ើញអាំនរើអាព្ក្ក្់ភាលម។ នតើ អនក្ណា អា នពាលថា, «ខ្ាុាំ មាន ិតបត រិសុទ?ធ ខ្ាុាំ គា នបាប ទល់អតនសាះ?» បាំបាត់អភនក្ជញ្ា៊ីង ឬវាល់មិនព្គប់ សុទអធ ត ជាអាំនរើ អដលព្រះអមា​ាស់ មិនសរវព្រះ ឫទ័យ។ ស៉ូមប៊ី អតក្៉ូននក្ាង ក្៏អា បងាហញ ឲ្យនគន ើញ ន៉ូវក្ិរិយាលអ ព្តឹមព្តូវ របស់គត់ ាមអាំនរើ អដលគត់ ព្បព្រឹតតអដរ។

មាស ក្៏សមបូ ,៌ា នរព្ជ ក្៏សមបូ ,៌ា បុអនត ពាក្យសាំដ៊ី ព្បក្បនដាយព្បាជា​ា មានតវមល នលើសអវ៊ីៗ ទាំងអស់។ នបើ មាននគ មក្ធ្ល សងបាំ ុ ល ជាំនសួ នរណាមានក្់, ៉ូរ ទរយក្អាវ្ាំរបស់នគ ទុក្ជារបស់បញ្ញា​ាំ, នព្ពាះ នគ បានធ្ល មនុសស អដលអនក្ មិនសា​ា ល់។ អាហារ អដលបានមក្រ៊ីការបនញ្ញោត ោា ញ់អតមុនដាំប៉ូងនទ; នព្កាយមក្, អាហារន ះ កាលយនៅជា ដុព្ាំ គួស ក្នុងមាត់វិញ។ នយាបល់លអ រអមង ន្វឲ្ើ យគាំនរាងការ បានសាំនរ ។ មុននឹងន្វសើ ស្តងា​ាម ព្តូវរិះគិត ឲ្យបាន ដិតដល់ ជាមុន។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

39

អនក្ និយាយនដើមនគ រអមង នបើក្ក្កាយ ការសាំងាត់។ ក្ុនាំ សរគប់ ជាមួយអនក្ អដលនិយាយនព្ ើននរក្។ អនក្ណា ព្បនទ ផ្ដសា ឪរុក្មាដយ, ជ៊ីវិត របស់ អនក្ន ះ នឹងរលត់ ដ៉ូ នងកៀង នៅក្នុងទ៊ីងងឹត។ អនក្ណា ព្បម៉ូលព្ទរយសមបតតិ បានរ ័សនរក្, នៅវែានព្កាយ អនក្ន ះ មិនបានទទួល ព្រះររនឡើយ។ ក្ុព្ាំ បព្រឹតត អាំនរើអាព្ក្ក្់ តបនឹងអាំនរើអាព្ក្ក្់, អតព្តូវនផ្ាជើ ៊ីវិត នលើព្រះអមា​ាស់, ន ះ ព្រះអងា នឹងសនស្តងា​ាះអនក្។ ព្រះអមា​ាស់ មិនសរវព្រះ ឫទ័យ នឹងក្៉ូនជញ្ា៊ីង មិនព្តឹមព្តូវនទ, ន ើយ ការបាំបាត់អភនក្ជញ្ា៊ីង ក្៏ព្រះអងា មិនសរវព្រះ ឫទ័យអដរ។ ព្រះអមា​ាស់ អតងអតដឹក្ ាំ ដាំន ើរជ៊ីវិត របស់មនុសស, បុអនត មនុសស រុអា​ាំ សា​ា ល់ទិសនៅវនជ៊ីវិត របស់ខ្លួនបាននទ។ ៉ូររិះគិត ឲ្យបានដិតដល់ មុននឹងសនា ថាវយអវម៊ី ួយ នៅ ព្រះជាមា​ាស់, នដើមប៊ី ក្ុឲ្ាំ យ សាដ យនព្កាយ។ នសដ មានព្បាជា​ា អតងអតក្ាំចាត់ មនុសសអាព្ក្ក្់,

ន ើយ ដាក្់នទសរួក្នគ ឥតព្ប ៊ី។ វិញ្ញា របស់មនុសស ជា នងកៀង អដលមក្ រ៊ីព្រះអមា​ាស់។ នងកៀងន ះ បាំភរលឺ ៉ូត ដល់ជាំនៅ ិតត របស់នគ។ នស ក្ដស៊ី បបុរស និងនស ក្ដន៊ី សា​ា ះព្តង់ រអមង ជួយការពារនសដ , ន ើយ ព្ទង់ រព្ងឹងរាជសមបតតិ បាននដាយសារយុតតិ្ម៌ា។ ក្មាលាំង ជាអាំនួត របស់យុវជន; រីឯ សក្់សកូវ ជាក្ិតតិយស របស់មនុសសចាស់។ របួសដ៏ ចាឺ ប់ ជាឱសែ បាំបាត់ ភារអាព្ក្ក្់, ន ើយ ការវាយដាំ អា ន្វឲ្ើ យ មានការអក្អព្ប រ ៉ូត ដល់ជាំនៅ ិតត។ េុ ភាេិត ២១ Proverbs 21

ព្រះ ឫទ័យ របស់នសដ នព្បៀបបាន នឹងទឹក្ នៅក្នុងព្រះ សដ របស់ ព្រះអមា​ាស់; ព្រះអងា នផ្អៀងព្រះ សដ នៅខ្លងណាទឹក្ ៉ូរ នៅខ្លងន ះ។ មនុសស ព្គប់ៗរ៉ូប អតងយល់ ថា, អាំនរើ អដលខ្លួនព្បព្រឹតត សុទអធ តព្តឹមព្តូវ, ក្៏បុអនត មានអតព្រះអមា​ាស់នទ អដលន វងយល់ ិតត របស់មនុសស។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

40

ព្រះអមា​ាស់ សរវព្រះ ឫទ័យ ាំនពាះយុតតិ្ម៌ា និងនស ក្ដន៊ី ទៀងព្តង់ ជាងការថាវយយញ្ាប៉ូជា នៅនទៀត។ ទឹក្មុខ្ ព្ក្អឺតព្ក្ទម និង ិតព្ត រន ើន បងាហញឲ្យន ើញ ន៉ូវអាំនរើបាប របស់មនុសសអាព្ក្ក្់។ អនក្ អដលន្វកាើ រអវ៊ីមួយ នដាយរិចារណា យាងមត់ ត់ រអមង ទទួលផ្លបរិប៉ូ ;៌ា រីឯ អនក្អដលន្វអើ មវ៊ី ួយ នដាយតក្់ព្ក្ ល់ អតងអតជួបអតតខ្លត់។ អនក្អដលរក្ព្ទរយសមបតតិ បាននដាយនបាក្ព្បាស់នគ ជាមនុសស បនញ្ញោតខ្លួនឯង, ន ើយ រត់នៅរក្នស ក្ដសា ៊ី ល ប់។ ិតនត ោរនៅ របស់មនុសសអាព្ក្ក្់ ាំឲ្យខ្លួននគវិ ស, ដបិត នគ មិនព្រមន្វើ អាំនរើយុតតិ្ម៌ានទ។ ជនឧព្ក្ិដឋ នដើរាមផ្លូវនវៀ នវរ; រីឯ មនុសសសុ រិត នដើរាមផ្លូវនទៀងព្តង់។ ស៉ូរស់នៅ ាមសាំយាបផ្ាះ ជាជាងរស់នៅ ក្នុងផ្ាះ ជាមួយស្តសត៊ី រ៉ូអក្នឈ្លល ះ។

មនុសសពាល គិតអតរ៊ីន្វបាើ បនគ, ស៉ូមប៊ី អតមិតសត មាលញ់ របស់ខ្លួន ក្៏នគ មិនព្ាព្ប ៊ីអដរ។ នបើ ដាក្់នទស មនុសស ាំអក្ឡក្ឡឺយ, ន ះ នឹងន្វឲ្ើ យ មនុសស លាង់ មានព្បាជា​ា។ នបើ ទ៉ូ ា នអនក្មានព្បាជា​ា, ន ះ នគ នឹងទទួល ាំន ះ។ ព្រះ ដ៏សុ រិត អតងអត ោល ាំនមើល ព្ក្ុមព្គួសារ របស់ មនុសសអាព្ក្ក្់, ន ើយ ន្វឲ្ើ យនគអនតរាយ។ អនក្ណា ន្វជាើ ែលង់ មិនឮសាំអរក្ របស់ មនុសសទុគ៌ាត, លុះនរលមានអាសនន, អព្សក្នៅឲ្យនគជួយ នឹងគា ននរណា នអើនរើនឡើយ។ ជាំន៉ូន អដលជ៉ូននដាយសាំងាត់ អតងអត រំងាប់ ក្ាំ ឹង; រីឯ អាំនណាយ អដលជ៉ូននដាយលាក្់ការ ៍ ក្៏ន្វឲ្ើ យសាប់ ក្ាំនរាលអដរ។ ការព្បព្រឹតត នដាយយុតតិ្ម៌ា រអមង ផ្ដលឲ្់ យមនុសស សុ រិត មានអាំ រ, អត ន្វឲ្ើ យមនុសស ទុ ារិត ភ័យតក្់សលុត។ អនក្ណា លះបង់ សុភនិ ោ័យ, អនក្ន ះ នឹងនៅនៅ ជាមួយមនុសស សាល ប់។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

41

អនក្ អដលនភលើតនភលើន នឹងការសបាយ អតងអត ធ្លលក្់ខ្លួនព្ក្; រីឯ អនក្ អដល ៉ូល ិតសត ផ្ុ៊ី ឹក្ មិនអា នៅ ជាអនក្មាននឡើយ។

អតងអត ាំអក្ ឲ្យអនក្ដវទ។ អវ៊ីៗ អដលនគន្វើ សុទអធ តបងាហញ ន៉ូវការអួតបាំនបាង របស់ខ្លួន។

មនុសសអាព្ក្ក្់ អតងអត រងទុក្ខ ជាំនួសមនុសស សុ រិត, ន ើយ មនុសសក្បត់ រងទុក្ជខ ាំនួស មនុសសនទៀងព្តង់។

បាំ ង របស់មនុសសខ្ាិល រអមង ន្វឲ្ើ យខ្លួនសាល ប់, នព្ពាះនគ មិនព្រមន្វកាើ រ។

ស៉ូរស់នៅ ក្នុងវាលរនហាសាថ ន ជាជាងរស់នៅ ជាមួយព្បរនធ រ៉ូអក្នឈ្លល ះ, ន ើយ ោប់ខ្ឹង។

មនុសសខ្លះ គិតអតរ៊ីនលាភ ង់បាន; រីឯ មនុសសសុ រិតវិញ អតងអតន្វទើ ន នដាយឥតសាំវ ។

ព្ទរយសមបតតិ និងវតថុ ដ៏មានតវមល សថិតនៅក្នុងផ្ាះ របស់អនក្ព្បាជា; រីឯ មនុសសលា៊ីនលាើវិញ រអមង បងហិនទាំងអស់។

ព្រះជាមា​ាស់ មិនសរវព្រះ ឫទ័យ នឹងយញ្ាប៉ូជា របស់ មនុសសអាព្ក្ក្់នទ, ដបិត រួក្នគ យក្មក្ថាវយ នដាយបាំ ងអាព្ក្ក្់។

អនក្ អដលអសវងរក្ នស ក្ដស៊ី ុ រិត និងនស ក្ដ៊ីសបបុរស អតងអតមាន អាយុអវង, ជួបព្បទះ នឹងនស ក្ដស៊ី ុ រិត, ន ើយ ទទួលក្ិតតិយស។

សាក្ស៊ី អក្លងកាលយ រអមង វិ ស; រីឯ អនក្ អដលដឹងនរឿង ាស់ នទើបអា និយាយបាន។

មនុសសមានព្បាជា​ា អា វាយដន ដ ើម យក្បានទ៊ីព្ក្ុង របស់ អនក្ខ្លលាំងរ៉ូអក្, ន ើយ ក្ាំនទ ក្ាំអរង អដលជាទ៊ីទុក្ ិតត របស់ អនក្ទាំងន ះផ្ង។ អនក្អដលព្បយ័តន ពាក្យសាំដ៊ី អតងអតន ៀសផ្ុត រ៊ីនទសវររ៍។

មនុសសអាព្ក្ក្់ រអមង មានមុខ្ព្កាស់; រីឯ មនុសសនទៀងព្តង់ រឹតអតព្បព្រឹតត ព្តឹមព្តូវ អែមនទៀត។ គា នព្បាជា​ា, ការរិចារណា ឬនយាបល់ណា អា នព្បៀបផ្ាឹមនសាើ នឹងព្រះអមា​ាស់ បាននឡើយ។ នគនរៀបទ័រនសះ សាំរាប់វែាព្បយុទ,ធ អតជ័យជាំនះ សថិតនៅនលើ ព្រះអមា​ាស់។

មនុសស អួតបាំនបាង និងព្រន ើន _________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

42

េុ ភាេិត ២២ Proverbs 22

អាំនរើនោរនៅ នឹងរលាយស៉ូនយនៅ។

ស៉ូមាននក្រតិ៍នឈ្លា ះលអ ជាជាងមានព្ទរយសមបតតិ សដុក្សដម;ភ មាននគ រាប់អាននព្ ើន ព្បនសើរជាង មានមាសព្បាក្់។

មនុសសមាន ិតសត បបុរស អតងអតទទួល ព្រះររ, ដបិត នគ អ ក្អាហារ ដល់ជនទុគ៌ាត។

អនក្មាន និងអនក្ព្ក្ ជាមនុសសដ៉ូ គន , ដបិត ព្រះអមា​ាស់ បានបនងកើតនគមក្ ទាំងរ៊ីរ ក្់។

បាំបាត់ មនុសស ាំអក្ឡក្ឡឺយ, ជាំនលាះ ក្៏បាត់អស់អដរ។ ការនឈ្លល ះព្បអក្ក្ និងការនមើលងាយ អលងមាននទៀតន ើយ។

កាលមនុសសោល ត ន ើញនព្គះកា មក្ដល់, នគលាក្់ខ្លួន; រីឯ មនុសសឥតគាំនិត នអានក្ាល នដើរនៅមុខ្, ន ើយ ព្តូវបង់ខ្លត្ាន់។

អនក្ណា ព្បកាន់ ិតបត រិសុទ,ធ ន ើយ មានពាក្យសាំដ៊ី សុភាររាបសា, អនក្ន ះ នឹងបានគប់ ព្រះ ឫទ័យនសដ ។

មនុសសរាបសា អតងអតនគររ នកាតខ្លល ព្រះអមា​ាស់។ នគ នឹងទទួល ព្ទរយសមបតត,ិ ក្ិតតិយស, និងមានអាយុអវង។

ព្រះអមា​ាស់ អតងអតអែរក្ា ការយល់ដឹង ដ៏ព្តឹមព្តូវ, អត ព្រះអងា ផ្ាញ់ផ្ាល ពាក្យសាំដ៊ី របស់ មនុសសពាល។

ផ្លូវអស៊ីល្ម៌ា មានសុទធអតប ល និងអ ា ក្់។ អនក្ ព្សឡាញ់ជ៊ីវិត អតងអតនដើរន ៀសោា យ រ៊ីផ្លូវន ះ។

មនុសសក្ាំជិល អតងនពាលថា, «មានសតវសិងហមួយ នៅខ្លងនព្ៅ។ វា មុខ្ជាអ ក្ខ្ាុាំ សុន៊ី ៅក្ណាដលផ្លូវ មិនខ្លន។» ពាក្យសាំដ៊ី របស់ស្តសក្ត៊ី បត់បដ៊ី ជាអ ា ក្់មួយ គួរឲ្យព្រខ្លឺ ល ។ អនក្ អដលព្រះអមា​ាស់ មិនសរវព្រះ ឫទ័យ អតងអតជាប់ អ ា ក្់ន ះ។

៉ូរអប់រក្ំ ៉ូននក្ាង ឲ្យមានទាំលាប់លអ ា​ាំងរ៊ីត៉ូ , នគ នឹងរក្ាទាំលាប់ននះ រ ៉ូតដល់ចាស់។ អនក្មាន អតងអតជិះជាន់ អនក្ព្ក្; រីឯ ក្៉ូនបាំ ុ ល ជាទសក្រ របស់មា​ាស់ព្បាក្់។ អនក្ សាបនព្ពាះ អាំនរើអាព្ក្ក្់ អតងអតទទួល នព្គះកា , ន ើយ ក្មាលាំង អដលជាំរុញនគ ឲ្យព្បព្រឹតត

នក្ាងៗ អតងអត ជាំពាក្់ ិតត នឹងភារលា៊ីនលាើ។ ការវាយព្បនៅ នឹង ាំរួក្នគ ឲ្យន ញោា យ រ៊ីភារ លា៊ីនលានើ ះ។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

43

ជនទុគ៌ាត អដលព្តូវនគ សងកត់សងកិន មុខ្ជាបាន ាំនរីន; រីឯ អនក្អដលយក្ព្ទរយ នៅឲ្យអនក្មាន នឹងបណាដលឲ្យ ធ្លលក្់ខ្លួនព្ក្។ ដំរូន្មាន ររេ់ អនកប្ាជា ំ ូន្មាន ១ ដរ

៉ូរ នផ្ាៀងព្តន ៀក្ សាដ ប់អនក្ព្បាជា; ៉ូរយក្ ិតទត ុក្ដាក្់ នឹងការយល់ដឹង របស់ខ្,ាុាំ ន ះ អនក្នឹងសបាយ ិតត នដាយ ងចា​ាំ, ន ើយ នព្តៀមខ្លួន ព្សដ៊ីន ញមក្ជានិ ា។ ខ្ាុាំ ង់ឲ្យអនក្ សា​ា ល់ការយល់ដឹងនៅវែាននះ, នដើមប៊ី ឲ្យអនក្ នផ្ាជើ ៊ីវិតនលើ ព្រះអមា​ាស់។ ខ្ាុាំ បានក្ត់ព្ាទុក្ន៉ូវឱវាទ និងដាំប៉ូ ា ននផ្សងៗ ាំនួនសាមសិប សាំរាប់អនក្, នដើមប៊ី ឲ្យអនក្ សា​ា ល់ការព្តឹមព្តូវ និងការរិត, ន ើយ អនក្អា ផ្ដល់ នមលើយ ដ៏រិតព្បាក្ដ ដល់មនុសស អដលចាត់អនក្ឲ្យមក្។ ំ ូន្មាន ២ ដរ

ក្ុរាំ ឹបអ៉ូស យក្ព្ទរយ រ៊ីជនទុគ៌ាត នព្ពាះអត ន ើញគន ទន់នខ្ាយ; ន ើយ ក្ុសាំ ងកត់សងកិន ជនព្ក្៊ីព្ក្ អដលគា នអនក្ការពារ។ ដបិត ព្រះអមា​ាស់ នឹងរក្យុតតិ្ម៌ា ឲ្យរួក្នគ,

ន ើយ ដក្ ៉ូត យក្ជ៊ីវតិ រ៊ីអស់អនក្ អដលរឹបអ៉ូស យក្ព្ទរយ របស់រួក្នគ។ ំ ូន្មាន ៣ ដរ

ក្ុនាំ សរគប់ នឹងមនុសសោប់ខ្ឹង, ន ើយ រួមគាំនិត ជាមួយមនុសស ក្ាំនរាល, អព្ក្ងនលាអនក្ យក្តាំរាប់ាមនគ, ន ើយ ឲ្ាំ យជ៊ីវិត របស់អនក្ ជាប់អ ា ក្់។ ំ ូន្មាន ៤ ដរ

ក្ុធ្លាំ ឬសនា សងបាំ ុ ល ជួសអនក្ដវទនឡើយ។ នបើអនក្ គា នអវស៊ី ងនទ, នគ មុខ្ជាដក្ ៉ូត យក្ អព្គនដក្ របស់អនក្ រុាំខ្លន។ ំ ូន្មាន ៥ ដរ

ក្ុដាំ ក្បនងា​ាលព្រាំ ាំការ អដលដ៉ូនា របស់អនក្ បាននបាះទុក្ ន ះនឡើយ។ ំ ូន្មាន ៦ ដរ

ព្បសិននបើ អនក្ន ើញមនុសសមានក្់ បុិនព្បសប់ បាំនរញការងារ របស់ខ្លួន, នាងដឹងថា, អនក្ន ះ អា ៉ូលបាំនរីនសដ , គឺ នគមិនសថិត ក្នុង ាំនណាម មនុសស អដលគា ន នក្រតិ៍នឈ្លា ះ នឡើយ។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

44

េុ ភាេិត ២៣ Proverbs 23

ំ ូន្មាន ៧ ដរ

កាលណា អនក្អងាុយរួមតុ ជាមួយអនក្​្ាំ, នាងគិតថា, នតើនរណា អងាុយនៅមុខ្អនក្? នបើ ដឹងខ្លួនថា អនក្ជាមនុសស នលា​ា ភសុ,៊ី ៉ូរ ទប់ ាំ ង់ ោល នន ះនៅ។ ក្ុនាំ លាភ ង់បានមហូបោា ញ់ របស់នគ, អព្ក្ងនលាមហូបន ះ ជានព្គឿងបនញ្ញោតអនក្។ ំ ូន្មាន ៨ ដរ

ក្ុខ្ាំ ព្ាំ បឹងអសវងរក្ ព្ទរយសមបតតិនរក្, ន ើយ ក្៏ក្គុាំ ិតអត រ៊ី ង់មាន ង់បានអដរ។ អនក្ ាមសមលឹងនមើលព្បាក្់, អតព្បាក្់ នឹងន ើរបាត់នៅ, ដ៉ូ ឥស្តនា៊ី ក្ាំរុងន ើរនឡើង នៅនលើនម ។ ំ ូន្មាន ៩ ដរ

ក្ុរាំ ួមតុ ជាមួយមនុសស អដលមានបាំ ងអាព្ក្ក្់, ន ើយ ក្ុាំ ង់បរិនភាគមហូប ដ៏ោាញ់ របស់ នគឲ្យនសាះ។ ិតរត បស់នគ មិនដ៉ូ សាំដ៊ី របស់នគនទ។ នគ នពាលថា, «ស៉ូមអនញ្ាើញ រិសា ុះ,» បុអនត ាមរិត, នគ មិននសា​ា ះព្តង់ ជាមួយអនក្នឡើយ។ នព្កាយមក្ អនក្នឹងខ្លាក្់ អាហារន ះ នចាល, ន ើយ ពាក្យទន់ភលន់ របស់អនក្ កាលយនៅជាអសាបង់។

ំ ូន្មាន ១០ ដរ

ក្ុព្ាំ បនៅ មនុសសនលល , នព្ពាះនគ នឹងនមើលងាយ ពាក្យព្បក្ប នដាយសុភនិ ោ័យ របស់អនក្។ ំ ូន្មាន ១១ ដរ

ក្ុដាំ ក្បនងា​ាល ព្រាំ ាំការចាស់នឡើយ, ន ើយ ក្៏ក្បុាំ ងខិត ៉ូលនៅក្នុងដ៊ី របស់ ក្៉ូនក្ាំព្ពាអដរ, ដបិត ព្រះជាមា​ាស់ ព្បក្បនដាយឫទធ នុភារ នឹងការពារនគ, ព្រះអងា ព្បោាំង នឹងអនក្ នដើមប៊ីរក្យុតតិ្ម៌ា ឲ្យនគ។ ំ ូន្មាន ១២ ដរ

៉ូរ យក្ ិតទត ុក្ដាក្់ ទទួលការអប់រ,ំ ន ើយ ព្តងព្ាប់សាដប់ នស ក្ដ៊ី អដលព្គូបនព្ងៀន។ ំ ូន្មាន ១៣ ដរ

ក្ុរាំ ុញរា នឹងវាយព្បនៅ ក្៉ូននឡើយ, នទះប៊ីអនក្វាយនគ នឹងរំពាត់ ក្៏នគមិនសាល ប់អដរ។ នបើ អនក្ វាយនគ, អនក្ នឹងជួយការពារនគ ឲ្យរួ រ៊ីសាលប់។ ំ ូន្មាន ១៤ ដរ

ក្៉ូននអើយ, នបើក្៉ូនមានព្បាជា​ា, ឪរុក្ សបាយ ិតណា ត ស់។ នបើ ក្៉ូន នពាលពាក្យ នទៀងព្តង់, ន ះ ឪរុក្ នឹងមានអាំ រ យាងខ្លលាំង។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

45

ំ ូន្មាន ១៥ ដរ

ក្ុាំ ង់យក្តាំរាប់ាម មនុសសបាបនឡើយ, អត ព្តូវនកាតខ្លល ព្រះអមា​ាស់, ទាំងយប់ ទាំងវែា។ ន្វដើ ៉ូន នះ ក្៉ូន នឹងមានអ គត ភលសា ឺ វ ង, ន ើយ មិនអស់សងឃឹមនឡើយ។ ំ ូន្មាន ១៦ ដរ

ក្៉ូននអើយ, ៉ូរសាដ ប់ឪរុក្, ន ះ ក្៉ូននឹងនៅជា មនុសសមានព្បាជា​ា, ន ើយ ក្៉ូនជាំពាក្់ ិតត នឹងផ្លូវនទៀងព្តង់។ ក្ុនាំ សរគប់ នឹងមនុសសព្បមឹក្ ឬមនុសសនលា​ា ភសុ៊ី នឡើយ, ដបិត មនុសសព្បមឹក្ និងមនុសសនលា​ា ភសុ៊ី រអមង ធ្លលក្់ខ្លួនព្ក្, ន ើយ មនុសសខ្ាិលព្ អ៉ូស រអមងខ្វះសាំនលៀក្បាំពាក្់។ ំ ូន្មាន ១៧ ដរ

៉ូរ សាដ ប់ឪរុក្, នព្ពាះគត់បនងកើតអនក្មក្, ន ើយ ក្ុនាំ មើលងាយមាដយ ក្នុងកាលគត់ចាស់ជរា។ ៉ូរ អសវងរក្នស ក្ដរ៊ី ិត, ន ើយរក្ាទុក្ឲ្យជាប់លាប់។ ៉ូ រអសវងរក្ព្បាជា​ា, ការអប់រ,ំ និងការរិចារណា។ ឪរុក្ របស់មនុសសសុ រិត អតងអតមានអាំ រ ដ៏នលើសលប់, ន ើយ ឪរុក្ របស់អនក្ព្បាជា ក្៏សបាយ ិតអត ដរ។ ៉ូរ ន្វឲ្ើ យឪរុក្មាដយ សបាយ ិតត នព្ពាះអតក្៉ូន, ន ើយ ស៉ូមឲ្យមាដយ អដលបានបនងកើតក្៉ូនមក្ មានអាំ រ ដ៏នលើសលប់។

ំ ូន្មាន ១៨ ដរ

ក្៉ូននអើយ, ៉ូរទុក្ ិតនត លើឪរុក្, ន ើយ នរញ ិតត យក្តាំរាប់ ាមឪរុក្។ ព្សន៊ី រសា នព្បៀបបាន នឹងរនដដដ៏នព្ៅ, រីឯ ព្បរនធនគ នព្បៀបបាន នឹងអ ដូ ងដ៏ នងអៀត។ ព្សន៊ី ះ ចា​ាំសា​ាក្់នៅាមផ្លូវ ដ៉ូ នចារសា​ា ក្់ចា​ាំបលន,់ នគ ន្វឲ្ើ យព្បុស ជានព្ ើន ក្បត់ព្បរនធ។ ំ ូន្មាន ១៩ ដរ

នតើ អនក្ អដលព្តូវនគ នមើលងាយ, អនក្ អដលនគ នឹក្ ួស ិត,ត អនក្ អដលរក្នរឿងនឈ្លល ះ, អនក្ រអ៉ូ រទាំ, អនក្ អដលព្តូវនគ វាយនដាយឥតន តុ, អនក្ ព្ក្ មអភនក្ ជានរណា? គឺ អនក្ វក្់នឹងព្សា, អនក្អដល ៉ូល ិតព្ត សាខ្លលាំង។ ក្ុចា​ាំ ប់ ិតត នឹងព្សា អដលមានរ ព្៌ា សស់លអ, ន្វឲ្ើ យអក្វភលថាឺ ល , ន ើយ ៉ូរ ៉ូលក្នុងបាំរង់ក្ យាងព្សួលន ះនឡើយ។ នៅទ៊ីបាំផ្ុត ព្សាន ះ ន្វឲ្ើ យអនក្ ចាឺ ប់ ដ៉ូ រស់ អាសិររិស ឹក្។ អភនក្ របស់អនក្ ព្រិល, នមើលអវ៊ីៗន ើញ សុទអធ ត ាំអឡក្ ទាំងអស់,

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

46

ន ើយ អនក្នឹងនិយាយ ឥតដឹងខ្ុសព្តូវ។ អនក្ នឹងនព្បៀបដ៉ូ ជាមនុសសនដក្ នៅក្ណាដលសមុព្ទ និងដ៉ូ មនុសសនដក្ នៅនលើ ុងនកាដងសាំនៅ។ អនក្ នឹងនពាលថា៖ «នបើនគ វាយខ្ាុាំ ក្៏ខ្មាុាំ ិន ឺ។ នបើនគ សាំរងខ្ា,ុាំ ក្៏ខ្មាុាំ ិនដឹងខ្លួនអដរ។ នរលណា ខ្ាដុាំ ឹងខ្លួន, ខ្ាុាំ នឹងនៅរក្ ផ្ឹក្នទៀត។» េុ ភាេិត ២៤

ន ើយ អនក្ន ះដឹង មានក្មាលាំង កាន់អតខ្លលាំងនឡើងៗ។ មុននឹងន្វសើ ស្តងា​ាម ព្តូវរិះគិត ឲ្យបានដិតដល់។ មានទ៊ីព្បឹក្ានព្ ើន ឲ្ាំ យមាននជាគជ័យ។ ំ ូន្មាន ២៣ ដរ

មនុសសនលល នឈ្លងរុដាំ ល់ ព្បាជា​ានទ; នរលណា មាននរឿងសាំខ្លន់ អដលព្តូវរិភាក្ា, អនក្ន ះ រុអា​ាំ ហាមាត់និយាយ បាននឡើយ។

Proverbs 24

ំ ូន្មាន ២១ ដរ

ក្ុព្ាំ អ ន នឹងមនុសសអាព្ក្ក្់, ន ើយ ក្ុនាំ សរគប់ ជាមួយរួក្នគនឡើយ។ រួក្នគ គិតអតព្បព្រឹតត អាំនរើនោរនៅ, ន ើយ នពាលពាក្យ ព្បទ៉ូសតរាយ។ ំ ូន្មាន ២១ ដរ

នដាយសារ ព្បាជា​ា, នគ សង់ផ្ាះបាន; នដាយសារ ការឈ្លល សវវ, នគ ន្វឲ្ើ យផ្ាះន ះ រឹងមា​ាំ; ន ើយ នដាយសារ តព្មិះ, នគ ន្វឲ្ើ យបនាប់ មាននរញនៅ នដាយវតថុ ដ៏មានតវមល ជាទ៊ីគប់ ិតត។ ំ ូន្មាន ២២ ដរ

អនក្ព្បាជា អតងអតមានក្មាលាំង,

ំ ូន្មាន ២៤ ដរ

អនក្ណា ន ះអតរិះគិត ព្បព្រឹតអាត ព្ក្ក្់, អនក្ន ះ មាននឈ្លា ះថា, ជាមនុសស ទុយ៌ាស។ មនុសសលាងន់ លល គិតអតរ៊ីន្វើ អាំនរើបាប; រីឯ មនុសស ាំអក្ឡក្ឡឺយ, អតងអត ន្វឲ្ើ យនគ សអប់ព្គប់គន។ ំ ូន្មាន ២៥ ដរ

នបើ អនក្បាត់បង់ នស ក្ដកា៊ី ល ហាន ក្នុងនរលមានអាសនន, បាននស ក្ដថា៊ី , ក្មាលាំងរបស់អនក្ ទន់នខ្ាយណាស់។ ៉ូរ ជួយសនស្តងា​ាះអស់អនក្ អដលនគ កាត់នទស ព្បហារជ៊ីវិត, ន ើយ ខ្ាំព្បឹងរំនដាះ អស់អនក្ អដលនគ ាំនៅសមាលប់។ នបើ អនក្នពាលថា, «ខ្ាុាំ មិនបានដឹងនទ» នាងដឹងថា, ព្រះជាមា​ាស់ អដលសា​ា ល់ ិតមត នុសស, ព្ទង់ ព្ជាបទាំងអស់។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

47

ព្រះអងា រិនិតយនមើលអនក្, ព្ទង់ ន វងយល់ ិតអត នក្, ន ើយ ព្រះអងា តបសនងដល់មានក្់ៗ ាមអាំនរើ អដលខ្លួនព្បព្រឹតត។

ព្ទង់ មិនសរវ ព្រះ ឫទ័យ, ន ើយ ព្ទង់ អលងន្វនើ ទសនគ។

ំ ូន្មាន ២៦ ដរ

ក្ុនាំ ៅដ ិតត នឹងមនុសសព្បព្រឹតត អាំនរើអាព្ក្ក្់, ន ើយ ក្៏ក្ព្ុាំ អ ន នឹងមនុសសអាព្ក្ក្់ ឲ្យនសាះ។ មនុសសអាព្ក្ក្់ គា នអ គត ភលសា ឺ វ ងនទ។ ជ៊ីវិត របស់នគ នព្បៀបដ៉ូ ជា នងកៀងរលត់។

ក្៉ូននអើយ, ៉ូរបរិនភាគ ទឹក្ ាុាំ ុះ, ដបិត ទឹក្ ាុាំ មានរសជាតិោាញ់, ន ើយ អផ្អមជាប់មាត់; រីឯ ព្បាជា​ា ក្៏ដ៉ូនចានះអដរ។ ៉ូរ ក្៉ូន ងចា​ាំថា, នបើក្៉ូន រក្បានព្បាជា​ា, ក្៉ូន នឹងមានអ គត ភលសា ឺ វ ង, ន ើយ មិនអស់សងឃឹមនឡើយ។ ំ ូន្មាន ២៧ ដរ

ក្ុនាំ ្វដើ ៉ូ មនុសសអាព្ក្ក្់ អដលយក្អ ា ក្់ នៅដាក្់នៅមុខ្ផ្ាះ របស់ មនុសសសុ រិត នឡើយ, ន ើយ ក្៏ក្បុាំ ាំផ្លិ បាំផ្លញ ទ៊ីលាំនៅ របស់នគអដរ, ដបិត នបើមនុសសសុ រិត ដួលព្បា​ាំរ៊ីរដង, នគ អា នព្កាក្នឡើងបាន ជានិ ;ា រីឯ មនុសសអាព្ក្ក្់វិញ, នគ ធ្លលក្់នៅក្នុង ម នតរាយរ ៉ូត។ ំ ូន្មាន ២៨ ដរ

នរលន ើញខ្លា​ាំងសព្តូវ របស់អនក្ បរាជ័យ, ក្ុនាំ ព្តក្អរនឡើយ, ន ើយ នបើន ើញនគ ជាំរប់ដួល ក្៏មិនព្តូវសបាយរីក្រាយអដរ, អព្ក្ងនលា ព្រះអមា​ាស់ ទតន ើញ,

ំ ូន្មាន ២៩ ដរ

ំ ូន្មាន ៣០ ដរ

ក្៉ូននអើយ, ៉ូរនគររ ព្រះអមា​ាស់ និងនគររនសដ ។ ក្ុាំ ៉ូលវដ នឹងអនក្បះនបារ នឡើយ, ដបិត រួក្នគ នឹងព្តូវវិ ស យាងទន់ ន់, ន ើយ គា ននរណាដឹងថា, នតើ ព្រះអមា​ាស់ ឬនសដ ដាក្់នទសរួក្នគ យាងណានទ។ ដំរូន្មានសផសងៗ ររេ់ អនកប្ាជា

អនក្ព្បាជា នពាលនទៀត ថា៖ នរលកាត់ក្ដ៊ី មិនព្តូវ នរីសមុខ្ អនក្ណានឡើយ។ នបើ នៅព្ក្ម និយាយនៅកាន់ ឧព្ក្ិដឋជន ថា, «អនក្ គា ននទសនទ,» ព្បជាជន នឹងដាក្់បណាដសា នៅព្ក្មន ះ, ន ើយ ព្បជាជាតិ ក្៏សអបន់ ៅព្ក្ម ន ះអដរ។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

48

ផ្ាុយនៅវិញ, អនក្អដលដាក្់នទសជនឧព្ក្ិដឋ មុខ្ជាបានសុខ្, ព្រមទាំងទទួលររ និងសុភមងាល។ នមលើយនសា​ា ះព្តង់ ជាភសដុាង វននស ក្ដព្៊ី សឡាញ់ ដ៏រិតព្បាក្ដ។ ៉ូរ បាំនរញក្ិ ាការ ខ្លងនព្ៅផ្ាះ និងបនងហើយការងារ នៅឯអព្ស ាំការសិន, រួ សឹមសង់ផ្ាះ។ ក្ុនាំ ចាទព្បកាន់ អនក្ដវទ នដាយគា នន តុផ្ល, ន ើយ ក្៏ក្នុាំ ិយាយក្ុ ក្ នបាក្បនញ្ញោតនគអដរ។ ក្ុនាំ ពាលថា, «នគ ព្បព្រឹតត ាំនពាះខ្ាុាំ អបបណា, ខ្ាុាំ នឹងព្បព្រឹតត ាំនពាះនគ វិញអបបន ះអដរ។ ខ្ាុាំ នឹងតបសនង ដល់នគមានក្់ៗ ាមអាំនរើ អដលរួក្នគ បានព្បព្រឹតត។» ម្នុេស កំជិល

ខ្ាុាំ បាននដើរជិត ាំការ របស់មនុសស ក្ាំជិលមានក្់, ន ើយ ខ្ាុាំ ក្៏បាននដើរជិត ាំការ ទាំពា​ាំងបាយជ៉ូរ របស់មនុសស ឥតគាំនិតមានក្់អដរ។ មានប ល និងនមា ដុះពាសនរញ; រីឯ របង ក្៏រលាំ ដួលអស់។ ខ្ាុាំ រិចារណា នមើលអវ៊ីៗ អដលខ្ាបាុាំ នន ើញ,

ន ើយ ដក្ព្សង់ បាននមនរៀនដ៉ូ តនៅ៖ អនក្ ង់នដក្ អែមបនតិ , ង់ដាំអក្់ បនតិ , និងនដក្ ឱបវដ បនតិ ។ ន្វដើ ៉ូន នះ អនក្ នឹងខ្វះខ្លត, ធ្លលក្់ខ្លួនព្ក្ភាលម នដាយមិនដឹងខ្លួន ដ៉ូ មាននចារ ៉ូលលួ បលន់។ េុ ភាេិត ២៥ Proverbs 25

េុ ភាេិតសផសងៗ

ននះជាសុភាសិត របស់ ព្រះបាទសាឡូម៉ូន, ងព្ក្ងនឡើង នដាយមស្តនត៊ី របស់ ព្រះបាទន នសគ, ជានសដ ព្សុក្យ៉ូដា៖ សិរីរុងនរឿង របស់ ព្រះជាមា​ាស់ សថិតនៅនលើ គាំនរាងការ ដ៏លាក្់ក្ាំបា​ាំង; រីឯ សិរីរុងនរឿង របស់នសដ សថិតនៅនលើសុភនិ ោ័យ។ វផ្ានម ខ្ពសយា ់ ងណា, អផ្នដ៊ី នព្ៅយាងណា, ព្រះ ឫទ័យ របស់នសដ ក្៏ដ៉ូនចានះអដរ, គា ននរណា អា យល់បាននទ។ នបើ ជាងទង ង់សិត ន្វវើ តថុសិលបៈអវម៊ី ួយ, នាងបនសុទធព្បាក្់ ជាមុនសិន។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

49

នបើ នសដ ង់រព្ងឹង រាជសមបតតិ នដាយយុតតិ្ម៌ា, នាងដក្មនុសស អាព្ក្ក្់ ន ញឲ្យោា យ រ៊ីព្រះភស្តក្ត របស់ព្រះអងា ជាមុនសិន។ ក្ុនាំ ្វព្ើ រន ើន នៅ ាំនពាះព្រះភស្តក្នត សដ , ន ើយ ក្៏ក្ុាំ ង់បានក្អនលង របស់ អនក្​្ាំអដរ។ ព្បសិននបើ នគ ព្បាប់អនក្ ថា, «ស៉ូមអនញ្ាើញ មក្អងាុយ នៅទ៊ីននះ,» ព្បនសើរជាង នគបាំបាក្់មុខ្អនក្ នៅ ាំនពាះមុខ្អនក្​្ាំ។ ក្ុព្ាំ បញាប់ យក្នរឿងរា៉ាវអវ៊ី អដលអនក្បានន ើញ នៅបដឹងនៅព្ក្មនឡើយ, ដបិត ព្បសិននបើ ុងនចាទ ទាំលាក្់ក្ាំ ុសមក្នលើអនក្វិញ, នតើអនក្ នដាះសាខ្លួន ដ៉ូ នមដ បាន? នបើ មានទាំ ស់ ជាមួយអនក្ជិតខ្លង, ៉ូរ ជអជក្គន រក្ខ្ុសព្តូវនៅ, អត ក្ុបាំ នងហើបនស ក្ដ៊ី អដលអនក្នព្ៅ បានខ្សឹបព្បាប់អនក្នឡើយ, អព្ក្ងនលាអនក្ន ះ ដឹងឮ, នគ នដៀលអនក្, ន ើយ អនក្ ព្តូវអាមាស់ នងើបមុខ្មិនរួ ។ និយាយព្តូវាមកាលៈនទសៈ មានតវមល ដ៉ូ បន ត ងនរព្ជ រយួរជាប់នឹងអខ្សក្មាស ឬព្បាក្់។ យក្ ិតទត ុក្ដាក្់ សាដ ប់ពាក្យសដ៊ីព្បនៅ របស់អនក្ព្បាជា

នព្បៀបដ៉ូ ជា មាន ិនញ្ាៀនមាស ឬអខ្សក្ន្វរើ មា៊ី សសុទធ។ អនក្ ាំសារនសា​ា ះព្តង់ រអមង ន្វឲ្ើ យមា​ាស់ របស់ ខ្លួនសបាយ ិតត ដ៉ូ ទឹក្ដ៏ព្តជាក្់ នៅរដ៉ូវព្បា​ាំង។ អនក្ណា អួត រ៊ីទន អដលខ្លួន មិនបានន្វ,ើ អនក្ន ះ នព្បៀបដ៉ូ ជាររក្ និងខ្យល់ អដលមិនបងអុរ ទឹក្នភលៀង។ ការអត់្ាត់ រអមង បនាន់ ិតនត មដឹក្ ាំ, ន ើយ ពាក្យសាំដទ៊ី ន់ភលន់ អា នះ ិតត រឹងរ៉ូស។ នបើអនក្ រក្បានទឹក្ ាុាំ, ក្ុបាំ រិនភាគ នព្ ើន ួស។ នបើ មិនដ៉ូន នះនទ អនក្នឹង្ុញ, ន ើយ ង់ក្អួត មក្វិញផ្ង។ ៉ូរ ក្ុនាំ ៅផ្ាះអនក្ជិតខ្លង ញឹក្ញាប់នរក្, អព្ក្ងនគ ្ុញព្ទន់ រ ៉ូត ដល់សអបអ់ នក្។ អនក្ណា នចាទព្បកាន់អនក្ដវទ ទាំងបាំពាន, អនក្ន ះ នព្បៀបដ៉ូ ជា វាយនគ នឹងព្រនង់, កាប់នគ នឹងដាវ, ឬបាញ់នគ នឹងព្រួញមុតព្សួ ។ នៅនរលមានព្គអាសនន, ទុក្ ិតនត លើ មនុសសក្បត់ នព្បៀបដ៉ូ ជា បរិនភាគអាហារ នៅនរលន្ាញរនងា,ើ ឬ រ នលើនជើង ក្ាំបាក្់។ នព្ ៀង ឲ្យមនុសស មានទុក្ខ សាដ ប់

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

50

នព្បៀបដ៉ូ ជា នដាះអាវ នៅនរលរងា, ឬដ៉ូ ចាក្់ទឹក្នខ្ាះ នលើមុខ្របួស។ ព្បសិននបើ ខ្លា​ាំងសព្តូវ របស់អនក្ ោល ន, ៉ូរ យក្អាហារ នៅឲ្យ នគ បរិនភាគ។ នបើនគនព្សក្, ៉ូរយក្ទឹក្ ឲ្យនគ ផ្ឹក្ផ្ង។ ន្វដើ ៉ូន នះ, នព្បៀបដ៉ូ ជា ព្បម៉ូលរនងើក្នភលើង គររ៊ីនលើក្ាល របស់នគ, ន ើយ ព្រះអមា​ាស់ នឹងព្បទនរងាវន់ ដល់អនក្។ ខ្យល់បក្់ រ៊ីទិសខ្លងតបូង រអមង ាំទឹក្នភលៀង មក្ជាមួយផ្ង; រីឯ ការនិយាយនដើមនគ រអមង ាំឲ្យនគខ្ឹង។ ស៉ូរស់នៅ ាមសាំយាបផ្ាះ ជាជាង រស់នៅ ក្នុងផ្ាះ ជាមួយស្តសត៊ី រ៉ូអក្នឈ្លល ះ។ ដាំ ឹងលអ មក្រ៊ីព្សក្ុ ោា យ នព្បៀបបាន នឹងទឹក្ព្តជាក្់ មក្នផ្សើម បាំរង់ក្ សាួត។ អ ដូ ងទឹក្លអក្់ ឬព្បភរទឹក្ព្ក្ខ្វក្់ នព្បៀបដ៉ូ ជាមនុសសសុ រិត អដលយក្តាំរាប់ាម មនុសសទុ ារិត។ បរិនភាគ ទឹក្ ាុាំនព្ ើន មិនលអនទ, ន ើយ ង់បានក្ិតតិយស ខ្លលាំងនរក្ ក្៏មិនលអអដរ។

មនុសស មិនន ះទប់ ិតខ្ត លួនឯង នព្បៀបដ៉ូ ជា ទ៊ីព្ក្ុង អដលគា ន ក្ាំអរងការពារ។ េុ ភាេិត ២៦ Proverbs 26

នលើក្មនុសសនលល ឲ្យមានក្ិតតិយស មិនទាំនងនទ, គឺ នព្បៀបដ៉ូ ជា នម ធ្លលក្់ព្រឹល នៅរដ៉ូវនៅដ និងដ៉ូ នភលៀង នៅរដ៉ូវ ាំរ៉ូត។ ការដាក្់បណាដសា នដាយឥតន តុផ្ល គា នបានការអវន៊ី ទ, គឺ នព្បៀបដ៉ូ ជា សតវចាប និងសតវព្តន ៀក្កា​ាំ អដលន ើរ អតមិនព្រមទាំ។ រំពាត់អខ្សត៊ី សាំរាប់វាយនសះ, បនងហៀរ សាំរាប់ដាក្់ក្នុងមាត់សតវលា, ន ើយ រំពាត់ សាំរាប់វាយខ្នង មនុសសនលល ។ ក្ុនាំ ឆ្លើយ នៅមនុសសនលល ាមរនបៀបនលល , អព្ក្ងនលា អនក្នៅជានលល ដ៉ូ នគអដរ។ ៉ូរ នឆ្លើយនៅមនុសសនលល ាមគាំនិតនលល របស់នគ, នដើមប៊ី ក្ុឲ្ាំ យនគ នឹក្សា​ា នថា, ខ្លួនមានព្បាជា​ា។ អនក្ អដលនព្បើ មនុសសនលល ឲ្យ ាំសារ នព្បៀបដ៉ូ ជា កាត់នជើង របស់ខ្លួន,

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

51

ន ើយ ព្តូវរិបាក្ ិតត។

ន ើយ មានសិងហនឈ្លា លមួយ នៅាមផ្លូវ។»

សុភាសិត អដលន ញរ៊ីមាត់ មនុសសនលល រុមា​ាំ នខ្លឹមសារអវន៊ី ទ, គឺ ដ៉ូ នជើង របស់ មនុសសខ្វិន អដលនព្បកាើ រមិននក្ើត។

ទវ រអតងអតវិលជាប់ នឹងព្តន ៀក្ទវ រ, រីឯ មនុសសក្ាំជិល នៅនននៀលជាប់ នឹងអព្គជានិ ា។

នលើក្តនមកើង មនុសសនលល នព្បៀបដ៉ូ ជា យក្ព្គប់ព្ក្ួស មក្ ង នឹងដងហក្់។ សុភាសិត ន ញរ៊ីមាត់ មនុសសនលល នព្បៀបដ៉ូ ជា ប ល អដលមនុសស ព្បមឹក្ ព្គវី នៅក្នុងវដ។

មនុសសខ្ាិលព្ អ៉ូស ល៉ូក្វដក្នុងចាន, អត រុយាំ ក្មហូប មក្ដាក្់ក្នុងមាត់នទ, នដាយតអូញថា ត់នរក្។ មនុសសខ្ាិល នឹក្សា​ា នថា ខ្លួនមានព្បាជា​ា នលើសមនុសស ព្បា​ាំរ៊ីរ ក្់ អដលន ះនឆ្លើយ នដាយវាងវវ។

នៅហាវ យណា ជួលមនុសសនលល ឬមនុសសខ្លាត់ព្ពាត់ មក្ន្វកាើ រ រអមង ន្វឲ្ើ យនគឯង អាំរល់ទុក្ខ ព្គប់គន។ មនុសសនលល មិននបាះបង់នចាល គាំនិតនលល របស់ខ្លួននទ, គឺ ដ៉ូ អឆ្ក អដលអតងអត ព្តឡប់មក្សុ៊ី ក្ាំអតួ របស់វា។

េុ ភាេិតសផសងៗ

ព្បសិននបើ អនក្ន ើញនរណាមានក្់ អួតខ្លួនថា, ជាមនុសសមានព្បាជា​ា, នាងដឹងថា នយើងអា ទុក្ ិតនត លើ មនុសសនលល ជាងទុក្ ិតអត នក្ន ះ។ ម្នុេស កំជិល

មនុសស ក្ាំជិល អតងនពាល ថា, «មានក្៉ូនសិងហមួយ នៅខ្លងនព្ៅ,

នព្ជៀតអព្ជក្ ៉ូលក្នុងជាំនលាះ របស់អនក្ដវទ នព្បៀបដ៉ូ ជា នដញចាប់ព្តន ៀក្អឆ្ក អដលក្ាំរុងរត់។ អនក្ណា នបាក្បនញ្ញោតនគ, រួ នពាលថា, «ខ្ាុាំ ព្គន់អតន្វនើ លង!» អនក្ន ះ នព្បៀបដ៉ូ ជា មនុសស ក្ាំនរាល ៉ូល អដលនចាលអងកតអ់ ុសជុាំវិញខ្លួន, ន ើយ បាញ់ព្រួញ នដើមប៊ីសមាលប់នគ។ នរលណា អស់អុស, នភលើង ក្៏រលត់។ នរលណា អស់មនុសស និយាយមួល បងាក ន់ គ, ជាំនលាះ ក្៏បាត់អស់អដរ។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

52

មនុសស អុជអាល ន្វឲ្ើ យមានជាំនលាះ កាន់អតខ្លលាំងនឡើងៗ, នព្បៀបដ៉ូ ជា ្យូង និងអុស អដលន្វើ ឲ្យនភលើង រឹតអតនឆ្ះនឡើង។ ពាក្យសាំដ៊ី របស់ មនុសស អុជអាល នព្បៀបដ៉ូ ជា ាំ ៊ី យាងោា ញ់ ជាប់ ិតត។ សាំដ៊ី អផ្អមអលហម អត ិតអាត ព្ក្ក្់ នព្បៀបដ៉ូ ជា ព្បាក្់ អដលនព្សាបនលើភាជន៍ ន្វរើ ៊ីដ៊ីឥដឋ។ មនុសស សអបន់ គ អតងអតនិយាយ លាក្់រុត; រីឯ ក្នុង ិតត មានសុទធអតគាំនិត នបាក្ព្បាស់។ កាលណា នគ និយាយនដាយទន់ភលន,់ ក្ុទាំ ុក្ ិតនត គ ឲ្យនសាះ, ដបិត ិតត របស់នគ មាននរញនៅនដាយ ការសអប់នខ្ពើម ព្គប់យាង។ នទះប៊ី អនក្ន ះ ន ះលាក្់បា​ាំង ិតសត អប់ របស់ខ្លួន ក្៏នដាយ, មនុសសព្គប់គន គង់អតន ើញ ិតអាត ព្ក្ក្់ របស់នគ។ អនក្ណា ជ៊ីក្រនដដ, អនក្ន ះ នឹងព្តូវធ្លលក្់ ក្នុងរនដដ, ន ើយ អនក្ណា ព្បនមៀលែា, អនក្ន ះ នឹងព្តូវែា រនមៀលក្ិនវិញ។ នបើនយើង និយាយ មួលបងាក ់ នរណា បាននស ក្ដ៊ី ថា,

នយើង សអបអ់ នក្ន ះ, ន ើយ នបើនយើង និយាយ បនញ្ាើ បនញ្ាើ អនក្ណា, នយើង នឹងន្វឲ្ើ យអនក្ន ះ ព្តូវអនតរាយ។ េុ ភាេិត ២៧ Proverbs 27

ក្ុអាំ ួត អាំរ៊ី នរឿងវែាអសអក្នឡើយ, ដបិត អនក្ មិនដឹងថា វែាននះ មាននរឿងអវ៊ី នក្ើតនឡើងផ្ង។ ក្ុសាំ រនសើរ ខ្លួនឯងនឡើយ, ព្តូវទុក្ឲ្យអនក្ដវទ សរនសើរ រ៊ីអនក្វិញ, គឺដា ខ្ល់ ត ក្ុសាំ រនសើរខ្លួនឯង។ ែា ក្៏្ាន,់ ន ើយ ដ៊ីខ្ា ់ ក្៏្ានអ់ ដរ, បុអនត ក្ាំ ឹង របស់ មនុសសលា៊ីនលាើ រឹតអត្ាន់ នលើសននះ នៅនទៀត។ ក្ាំនរាល របស់មនុសស នោរនៅណាស់, ន យើ ក្ាំ ឹង របស់មនុសស នព្បៀបបាន នឹងទឹក្ជន់ បាក្់ទាំនប់; រីឯ ិតព្ត ប ័ ឌ វិញ, នតើនរណា អា ទប់ទល់បាន? រិះគន់នដាយ ាំ ព្បនសើរជាង លាក្់នស ក្ដ៊ីព្សឡាញ់។ ពាក្យសដ៊ីបន ា ស របស់មិតសត មាលញ់

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

53

ផ្ុសន ញរ៊ី ិតភត ក្ដ៊ីភារ; រីឯ ពាក្យសនិទធសានល របស់សព្តូវ ផ្ុសន ញ រ៊ី ិតនត បាក្បនញ្ញោត។

កាលមនុសសោល ត ន ើញនព្គះកា មក្ដល់, នគ លាក្់ខ្លួន; រីឯ មនុសសឥតគាំនិត នអានក្ាល នដើរនៅមុខ្, ន ើយ ព្តូវបង់ខ្លត្ាន់។

អនក្អឆ្អត ន ើញទឹក្ ាុាំ ក្៏ណាយអដរ; រីឯ អនក្ោល ន, អវ៊ីៗអដលលវ៊ីងជ៉ូរ ត់ ក្៏អផ្អមអដរ។

នបើ មាននគ មក្ធ្ល សងបាំ ុ ល ជាំនួសនរណាមានក្់, ៉ូរទរយក្អាវ្ាំ របស់នគ ទុក្ជា របស់បញ្ញា​ាំ, នព្ពាះ នគ បានធ្ល មនុសស អដលអនក្មិនសា​ា ល់។

មនុសស វនងវង ោា យរ៊ីព្សុក្ក្ាំន ើត នព្បៀបដ៉ូ ជា សតវចាបន ើរ វនងវងសាំបុក្។ នព្បងព្ក្អ៉ូប និងទឹក្អប់ រអមង ន្វឲ្ើ យ ិតរត ីក្រាយ; រីឯ នយាបល់ របស់ មិតសត មាលញ់ ដ៏សលូតប៉ូត រឹងរឹត អត ព្បនសើរនលើសននះ នៅនទៀត។ ក្ុនាំ បាះបង់ មិតរត បស់អនក្ ឬមិតរត បស់ឪរុក្អនក្ នចាលនឡើយ។ នៅវែាមានអាសនន, ក្ុរាំ ត់នៅរឹង បងបអូនបនងកើត របស់អនក្ ឲ្យនសាះ, ដបិត អនក្ជិតខ្លង អដលសនិទធសានល ព្បនសើរជាង បងបអូនបនងកើត អដលនៅោា យនៅនទៀត។ ក្៉ូននអើយ, ៉ូរមានព្បាជា​ានឡើង, ន ះ ឪរុក្ នឹងសបាយ ិត,ត ន ើយ នបើមាននរណា នដៀលឪរុក្, ន ះ ឪរុក្អា នឹងនឆ្លើយវិញបាន។

នបើ មាននរណាមានក្់ អព្សក្ឲ្យររអនក្ជិតខ្លង របស់ខ្លួន ា​ាំងរ៊ីព្រឹក្ព្រលឹម, នគ ចាត់ទុក្ ររអបបននះ ជាបណាដសា នៅវិញ។ ស្តសត៊ី រ៉ូអក្នឈ្លល ះ នព្បៀបបាន នឹងទ អដលបងហូរទឹក្ មិនន ះ ប់ នៅវែាមាននភលៀង។ នរណា ង់ោត់ ង ក្៏ដ៉ូ ជា ង់ោត់ខ្យល់ ឬ ង់យក្វដចាប់ នព្បងអដរ។ អដក្ រអមង សាំនលៀងអដក្យាងណា, មនុសស ក្៏បនព្ងៀនគន នៅវិញនៅមក្ យាងន ះអដរ។ អនក្ អែនដើមឧទុមពរ នឹងបានបរិនភាគអផ្ល; រីឯ អនក្យក្ ិតទត ុក្ដាក្់ បាំនរីនៅហាវ យ នឹងទទួលក្ិតតិយស។ មនុសស អា ឆ្លុះនមើលន ើញមុខ្ របស់ខ្លួន នៅក្នុងទឹក្, ន ើយ អា ន ើញ ិតត របស់ខ្លួន

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

54

នដាយសមលឹងនមើល អនក្ដវទ។

ន ើយ អនក្អា ទិញ ាំការែា៊ី នដាយសារ លក្់ន ៀមនឈ្លា ល។

សាថ នមនុសសសាល ប់ និងរនដដម ាុរាជ អតងអតទទួល យក្ជ៊ីវិតមនុសស មិនន ះសកប់ យាងណា, ិតបត ងព្បាថាន របស់មនុសស ក្៏មិនន ះសកប់ យាងន ះអដរ។

៉ូរ យក្ទឹក្នដាះ ដ៏បរិប៉ូ ៌ា របស់រអរ ន្វជាើ អាហារ ិញ្ាឹមជ៊ីវិតអនក្ និងព្គួសារ របស់អនក្, ព្រមទាំង ព្សប៊ី ាំនរី របស់អនក្។

នគ អា សា​ា ល់តវមល មាស និងព្បាក្់ នដាយដុតក្នុងនភលើង; រីឯ មនុសសវិញ, នគ អា សា​ា ល់តវមល នដាយសារនក្រតិ៍នឈ្លា ះ។ នទះប៊ី ដាក្់មនុសសនលល នៅក្នុងតាល់, ន ើយ យក្អអព្ង មក្បុក្ដ៉ូ នគបុក្អងក រក្៏នដាយ, ក្៏នគរុអា​ាំ យក្ភារនលល ន ញរ៊ីអនក្ន ះ បានអដរ។ ៉ូរ សា​ា ល់ន ៀម ន៊ីមួយៗ របស់ អនក្ឲ្យ បាន ាស់។ ៉ូរអែទាំ វូងសតវ របស់អនក្ ឲ្យបានដិតដល់។ ព្ទរយសមបតតិ មិនសថិតនសថ រគង់វងស រ ៉ូតនទ; រីឯ ក្ិតតិយស ក្៏មិននៅសថិតនសថរ អស់ក្លប ជាអអងវង តនរៀងនៅអដរ។ ៉ូរ កាត់នមា នៅក្នុង ាំការ ទុក្ជា ាំ ៊ី សាំរាប់សតវ។ នរលនមា ែា៊ី ក្ាំរុងដុះ ព្តូវនៅព្បម៉ូលនមា រ៊ីភមនាំ ក្ទុក្។ អនក្ អា មាន សាំនលៀក្បាំពាក្់ នដាយសារ នរាមន ៀមរបស់អនក្,

េុ ភាេិត ២៨ Proverbs 28

អនក្អាព្ក្ក្់ អតងអតរត់នគ ខ្លួន នទះប៊ី គា ននរណា ាមក្៏នដាយ; រីឯ មនុសសសុ រិតវិញ នព្បៀបប៊ីដ៉ូ ជា ក្៉ូនសិង,ហ គឺ នគ មិនខ្លល អវន៊ី ឡើយ។ នរលណា មានការរំនជើប រំជួល នក្ើតនឡើង ក្នុងព្សុក្, នរលន ះ នមដឹក្ ាំ ក្៏មាននព្ ើនអដរ។ បុអនត នបើមានមនុសស ឈ្លល សវវ, ន ើយ ន ះដឹង ដឹក្ ាំព្សុក្, ព្សុក្ន ះ នឹងមានសុខ្សនតិភារ។ មនុសសព្ក្៊ីព្ក្ សងកត់សងកិន មនុសសទុគ៌ាត នព្បៀបបាន នឹងនភលៀងធ្លលក្់ មក្យាងខ្លលាំង ជន់បាំផ្លញ ដាំណាអាំ ស់។ អស់អនក្ អដលនបាះបង់នចាល ព្ក្ឹតយវនិ ័យ របស់ព្រះជាមា​ាស់, រអមង សរនសើរមនុសស អាព្ក្ក្់; រីឯ អស់អនក្ អដលព្បតិបតតាិ ម ព្ក្ឹតយវិនយ័ , អតងអត ព្បោាំង នឹងមនុសស អាព្ក្ក្់វិញ។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

55

មនុសសទុ ារិត មិនយល់ អាំរ៊ី យុតតិ្ម៌ានទ; រីឯ អនក្អសវងរក្ ព្រះអមា​ាស់ យល់សរវព្គប់ទាំងអស់។

អត មនុសសទុគ៌ាត អដលឈ្លល សវវ អា ផ្ាញ់អនក្មានន ះបាន។

មនុសសព្ក្៊ីព្ក្ អតរស់នៅ នដាយនទៀងព្តង់ ព្បនសើរជាង អនក្មាន អដលរស់នៅ ក្នុងផ្លូវនវៀ នវរ។

កាលណា មនុសសសុ រិត នឡើងកាន់អាំណា , ព្បជាជន ទាំងអស់ នឹងមានក្ិតតិយស, បុអនត នរលមនុសស ទុ ារិត ះន , នគ នឹងរត់រួនព្គប់ៗគន ។

អនក្ណា ព្បតិបតតាិ មព្ក្ឹតយវនិ ័យ របស់ ព្រះជាមា​ាស់, អនក្ន ះ ជាក្៉ូនន ះដឹង; រីឯ អនក្អដលនសរគប់ នឹងមនុសសខ្ិលខ្៉ូ ន្វឲ្ើ យ ឪរុក្ បាក្់មុខ្។ អនក្ណា ព្បម៉ូលព្ទរយសមបតតិ នដាយ ងការព្បាក្់ ួសក្ាំរិត, ្នធ្លន របស់អនក្ន ះ នឹងធ្លលក្់នៅក្នុងវដ របស់មនុសស អដលមាន ិតនត មាត ាំនពាះជនព្ក្៊ីព្ក្។ អនក្ណា មិនព្បតិបតតាិ ម ព្ក្ឹតយវិន័យ របស់ ព្រះជាមា​ាស់នទ, ស៉ូមប៊ីអត ពាក្យអ្ិសាឋន របស់អនក្ន ះ ក្៏គួរឲ្យ សអបន់ ខ្ពើមអដរ។ អនក្ណា មាំ នុសសនទៀងព្តង់ ឲ្យនដើរាមផ្លូវអាព្ក្ក្់, អនក្ន ះ នឹងធ្លលក្់ក្នុងរនដដ អដលខ្លួនបានជ៊ីក្; រីឯ អនក្អដលគា នក្ាំ ុស នឹងទទួលសុភមងាល។ អនក្ មានព្ទរយ រអមង សា​ា នថា, ខ្លួន មានព្បាជា​ា,

អនក្ណា លាក្់ក្ាំ ុស របស់ខ្លួន, អនក្ន ះ រុអា​ាំ ាំនរីននឡើងបាននឡើយ; រីឯ អនក្ អដលសារភារក្ាំ ុស, ន ើយ ប់ព្បព្រឹតអាត ព្ក្ក្់នទៀត, ន ះ ព្រះជាមា​ាស់ នឹងអា ិតនមាត ។ អនក្ណា ព្បយ័តខ្ន លួន មិនព្បព្រឹតអត ាំនរើអាព្ក្ក្់, អនក្ន ះ មានសុភមងាលន ើយ; រីឯ អនក្ កាន់ ិតរត ឹងរ៉ូស មុខ្ជាជួប នឹងទុក្លខ ាំបាក្។ មនុសសអាព្ក្ក្់ ព្គប់ព្គងនលើ ព្បជាជនទុគ៌ាត នព្បៀបបាន នឹងសិងនហ រាទ៍ ឬដ៉ូ ខ្លល ាុាំ ព្បុងសស្តងាប់។ អនក្ដឹក្ ាំព្សក្ុ អដលគា នព្បាជា​ា អតងអត សងកត់សងកិន ព្បជារាស្តសត កាន់អតខ្លលាំងនឡើងៗ; រីឯ អនក្មិន ៉ូល ិតត នឹងព្ទរយអដលរក្បាន នដាយអយុតតិ្ម៌ា មុខ្ជាមានអាយុអវង។ អនក្ អដលមាននទស នព្ពាះសមាលប់នគ,

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

56

នទះប៊ី គា ននរណា ាមចាប់ ក្៏នដាយ ក្៏គង់អតអនក្ន ះ ព្តូវធ្លលក្់ក្នុងរនដដអដរ។

អនក្ មាន ិតនត លាភលន់ រអមង បងកជាំនលាះ; រីឯ អនក្ អដលនផ្ាជើ ៊ីវិតនលើព្រះអមា​ាស់ អតងអតបាន ាំនរីននឡើង។

អនក្ អដលនដើរាមផ្លូវ នទៀងព្តង់ រអមង បានសុខ្; រីឯ អនក្អដលនដើរាមផ្លូវនវៀ នវរ មុខ្ជា ធ្លលក្់នៅក្នុងផ្លូវន ះ មិនខ្លន។

អនក្ណា ទុក្ ិតនត លើខ្លួនឯង, អនក្ន ះ ជាមនុសសលាង់នលល ; រីឯ អនក្ អដលនដើរនដាយព្បាជា​ា រអមង មាននស ក្ដស៊ី ុខ្។

អនក្ អដលខ្ាំន្វអើ ព្ស ាំការ អតងអតមាន អាហារបរិប៉ូ ;៌ា រីឯ អនក្ខ្ាិលព្ អ៉ូស រអមង ធ្លលក្់ខ្លួនព្ក្ នាក្យាក្។ មនុសស នសា​ា ះព្តង់ អតងអតទទួល ររបរិប៉ូ ;៌ា រីឯ អនក្អដលគិតអត រ៊ីខ្ាំព្បឹង រក្ព្ទរយ, ឲ្យបានន្វើ ជាអនក្មានោប់ៗ រអមង ទទួលនទស។ មិនព្តូវកាត់ក្ដ៊ី នដាយនរីសមុខ្នឡើយ, ក្៏បុអនត មាននៅព្ក្មខ្លះ កាត់ក្ដ៊ី នដាយអយុតតិ្ម៌ា នដើមប៊ី ដ៉ូរបាយមួយចាន។ មនុសស នលាភលន់ គិតអតរ៊ី ខ្ាំព្បឹងអសវងរក្ ព្ទរយសមបតតិ នដាយឥតដឹងថា, នគ នឹងធ្លលក្់ខ្លួនព្ក្នឡើយ។ អនក្ណា សដប៊ី ន ា សនគ, វែានព្កាយ នគនឹងដឹងគុ នលើសអនក្ អដលនិយាយបនញ្ញារ។ អនក្ណា លួ ព្ទរយ ឪរុក្មាដយ នដាយគិតថា គា នបាបនទ, អនក្ន ះ មិនខ្ុសរ៊ី នចារបលនន់ ឡើយ។

អនក្ណា អ ក្ទនដល់ជនព្ក្៊ីព្ក្, អនក្ន ះ នឹងមិនខ្វះខ្លតអវន៊ី ឡើយ; រីឯ អនក្អដលមិនរវល់ នឹងអនក្ព្ក្ អតងអតទទួល បណាដសា ជានព្ ើន។ នរលមនុសសទុ ារិត នះ, ព្បជាជន នឹងរត់រួនព្គប់ៗគន , បុអនត នរលរួក្ន ះ វិ ស, មនុសសសុ រិត នឹងនក្ើន ាំនួននឡើង។ េុ ភាេិត ២៩ Proverbs 29

អនក្ អដលរឹងរ៉ូស មិនព្រម ទទួលការសដព្៊ី បនៅ នឹងព្តូវវិ សភាលម, គា នអវជ៊ី ួយបាននឡើយ។ កាលណា មានមនុសស សុ រិតនព្ ើន ព្គប់ព្គងព្សុក្, ព្បជារាស្តសត រអមង មានអាំ រ; បុអនត នបើមនុសស អាព្ក្ក្់ កាន់កាប់អាំណា វិញ, ព្បជារាស្តសត នឹងអព្សក្ែាូរ។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

57

អនក្ អដលព្សឡាញ់ព្បាជា​ា អតងអត ន្វឲ្ើ យ ឪរុក្សបាយ ិត;ត រីឯ អនក្ អដលនសរគប់ ជាមួយព្សន៊ី រសា រអមង បងហិនព្ទរយសមបតតិ។

រួក្ោតក្ រអមង សអបម់ នុសសនទៀងព្តង់; រីឯ មនុសស សុ រិត អតងអត ៉ូល ិតត មនុសស នទៀងព្តង់ ន ះវិញ។

នសដ ព្បក្ប នដាយយុតតិ្ម៌ា អតងអតន្វើ ឲ្យព្សុក្ បាន ាំនរីននឡើង; រីឯ នសដ អដលទររនធ ួសព្បមា រអមង ន្វឲ្ើ យព្សុក្ ិននហា ។

មនុសស លាងន់ លល រអមង បនញ្ាញក្ាំ ឹង របស់ខ្លួន ឲ្យនគន ើញ; រីឯ មនុសស មានព្បាជា​ា អតងអតន ះទប់ ក្ាំ ឹង។

អនក្ណា បនញ្ញារ អនក្ជិតខ្លង, អនក្ន ះ ដ៉ូ ជាដាក្់អ ា ក្់ខ្លួនឯង។ មនុសសអាព្ក្ក្់ រអមង ធ្លលក្់នៅក្នុងអ ា ក្់ របស់ខ្លួន; រីឯ មនុសសសុ រិត អតងអតមាន អាំ រសបាយ យាងខ្លលាំង។ មនុសសសុ រិត អតងអតយល់ អាំរ៊ី សិទធិ របស់ជនព្ក្៊ីព្ក្; រីឯ មនុសសទុ ារិតវិញ មិនយល់ អាំរ៊ី សិទធិ ទាំងននះនទ។ មនុសស ាំអក្ឡក្ឡឺយ រអមង បងកឲ្យមាន លា លនរញទ៊ីព្ក្ុង; រីឯ មនុសស មានព្បាជា​ា អតងអតន្វើ ឲ្យ លា លន ះ សាបន់ ៅវិញ។ ព្បសិននបើ មនុសសមានព្បាជា​ា នឡើងក្ដជា៊ី មួយមនុសសលាងន់ លល , នទះប៊ី គត់ ខ្ឹង ឬនសើ ក្ដ,៊ី ក្៏គត់ មិនបានសាប់ ិតអត ដរ។

កាលណា នៅហាវ យ ៉ូល ិតសា ត ដ ប់ពាក្យភ៉ូតភរ, ក្៉ូននៅ នឹងកាលយនៅ ជាមនុសស អាព្ក្ក្់ទាំងអស់គន។ អនក្ទុគ៌ាត និងអនក្ជិះជាន់នគ ជាមនុសសដ៉ូ គន ៖ ព្រះអមា​ាស់ ព្បទនឲ្យអនក្ទាំងរ៊ីរ នមើលន ើញរនលវឺ ែា។ នសដ អដលវិនិ ោ័យនទស ព្បជារាស្តសព្ត ក្៊ីព្ក្ នដាយយុតតិ្ម៌ា រអមង រព្ងឹងអាំណា រ ៉ូតតនៅ។ ការវាយព្បនៅ និងការសដ៊ីបន ា ស រអមង ន្វឲ្ើ យមនុសស មានព្បាជា​ា; រីឯ នក្ាង អដលនគបនណាដយ ឲ្យន្វអើ វ៊ី ាម ិតត អតងអតបាំបាក្់ មុខ្មាដយ។ កាលណាមនុសសអាព្ក្ក្់ មានអាំណា កាន់អតនព្ ើនយាងណា, អាំនរើអាព្ក្ក្់ ក្៏នក្ើននឡើងកាន់អតនព្ ើនយាងន ះអដរ, បុអនត មនុសសសុ រិត នឹងន ើញរួក្នគអនតរាយ។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

58

៉ូរ វាយព្បនៅក្៉ូន, ន ះ នគ នឹងមិនន្វើ ឲ្យអនក្ ព្រួយបារមភអនវ៊ី ឡើយ; ផ្ាុយនៅវិញ, នគ នឹងន្វើ ឲ្យអនក្ សបាយ ិតត។ នរលណា គា ននិមិតនត តុ ដ៏អសា​ា រយ រ៊ីព្រះជាមា​ាស់នទ, ព្បជាជន នឹងព្ជួលព្ បល់; រីឯ អនក្អដលព្បតិបតតិ ាមព្ក្ឹតយវិន័យ របស់ព្រះអងា រិតជាមាន សុភមងាល។ នគ មិនអា ព្បនៅ ខ្ាបុាំ ាំនរី នឹងពាក្យសាំដបា៊ី ននទ, ដបិត នទះប៊ី នគ យល់ក្ដ៊ី ក្៏នគ មិនន្វាើ មអដរ។ ព្បសិននបើ អនក្ ន ើញនរណាមានក្់ និយាយមិនន ះគិត, នាងដឹងថា, នយើង អា ទុក្ ិតត នលើ មនុសស នលល ជាងទុក្ ិតត អនក្ន ះ។ នបើ អនក្ទាំនរីស ខ្ាបុាំ ាំនរី ខ្លលាំងនរក្ កាលនគនៅរ៊ីនក្ាង, វែានព្កាយ នគ នឹងមិនសាដ ប់ បងា​ាប់អនក្នឡើយ។ មនុសស ោប់ខ្ឹង រអមង បងកជាំនលាះ; រីឯ អនក្អដលមាន ិតតក្ាំនរាល រអមង ព្បព្រឹតត អាំនរើបាប ផ្ាួនៗគន ។ អាំនួត របស់មនុសស រអមង ន្វឲ្ើ យនគបាក្់មុខ្; រីឯ អនក្អដល ិតត សុភាររាបសា អតងអតទទួល ក្ិតតិយស។

អនក្ណា សមគាំនិត ជាមួយនចារ, អនក្ន ះ សអបខ្់ លួនឯង, នព្ពាះ នគ ដឹងថា, ខ្លួន ព្តូវបណាដសា អត មិនហានន្វើ ជាសាក្ស៊ីនទ។ ភ័យខ្លល មនុសស រអមង ន្វឲ្ើ យខ្លួន ជាប់អ ា ក្់; រីឯ អនក្អដលនផ្ាជើ ៊ីវិតនលើព្រះអមា​ាស់ អតងអតបាននស ក្ដស៊ី ុខ្។ មនុសស ជានព្ ើន ង់ផ្ាប់ ិតនត ៅហាវ យ, បុអនត មានអតព្រះអមា​ាស់នទ អដលរក្យុតតិ្ម៌ា ឲ្យមនុសស ព្គប់ៗរ៉ូប។ មនុសសសុ រិត មិន ៉ូល ិតត នឹងមនុសសទុ ារិតនទ; រីឯ មនុសសអាព្ក្ក្់ ក្៏មិន ៉ូល ិតត នឹងមនុសសនទៀងព្តង់អដរ។ េុ ភាេិត ៣០ Proverbs 30

េុ ភាេិត ររេ់ សលាកសអសេរើ

ននះ ជាពាក្យទ៉ូ ា ន របស់ នលាក្នអនគើរ, ជាក្៉ូន របស់ នលាក្យានក្, គឺ នស ក្ដ៊ី អដលនលាក្អែលង នៅកាន់ នលាក្អុ៊ីធ្លល និងនលាក្យ៉ូកាល៖ «អមនន ើយ, ខ្ាុាំ ជាមនុសសលាង់ ជាងនគទាំងអស់។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

59

ខ្ាុាំ គា នតព្មិះ ខ្លងនលាក្៊ីយន៍ នះនទ។ ខ្ាុាំ មិនបាននរៀន អាំរព្៊ី បាជា​ានទ, អតខ្ាុាំ សា​ា ល់វិជា​ា សដ៊ីអាំរ៊ី ព្រះដ៏វិសុទធ។ នតើ មាននរណា បាននឡើងនៅ សាថ នបរមសុខ្, រួ ុះមក្វិញ? នតើ មាននរណា កាដប់ខ្យល់ ក្នុងបាតវដ របស់ខ្លួន? នតើ មាននរណា ខ្ាបទ់ ឹក្ ដាក្់ក្នុងអាវ របស់ខ្លួន? នតើ មាននរណា បានក្ាំរិតព្រាំអផ្នដ៊ី? អនក្ន ះ នឈ្លា ះអវ៊ី? ក្៉ូន របស់គត់ នឈ្លា ះអវ?៊ី នបើ អនក្ដឹង, ស៉ូមព្បាប់ខ្ផ្ាុាំ ង! «ព្រះបនាូល ទាំងបុ ា ន របស់ព្រះជាមា​ាស់ គួរឲ្យនជឿទុក្ ិត;ត ព្រះអងា ជាអខ្លការពារ អស់អនក្ អដលមក្ព្ជក្នកាន នឹងព្រះអងា។ ក្ុយាំ ក្អវ៊ី មក្បអនថម រ៊ីនលើព្រះបនាូល របស់ព្រះអងានឡើយ, អព្ក្ងនលា ព្រះអងា សដ៊ីបន ា សថា, អនក្ជាមនុសសក្ុ ក្។ «ព្រះអមា​ាស់នអើយ! ទ៉ូលបងា​ាំ ទ៉ូលស៉ូមនស ក្ដរ៊ី ៊ីរយាង រ៊ីព្រះអងា; ស៉ូមនព្បាស ព្បទន ាមសាំ ៉ូ មររ របស់ទ៉ូលបងា​ាំ មុននរលទ៉ូលបងាសា ាំ ល ប់៖

ស៉ូមក្ុបាំ នណាដយ ឲ្យទ៉ូលបងា​ាំ ន ះនពាលពាក្យក្ុ ក្ នបាក្ព្បាស់។ ស៉ូមក្ុាំ ឲ្យទ៉ូលបងា​ាំ ព្ក្នរក្ ឬក្៏មាននរក្អដរ, គឺ ស៉ូមព្បទន ឲ្យទ៉ូលបងា​ាំ មានអាហារ បរិនភាគ ព្គប់ ព្គន់ អតបុនណាណះ បានន ើយ។ ព្បសិននបើ ទ៉ូលបងា​ាំ មានព្ទរយនព្ ើននរក្ អព្ក្ងនលា ទ៉ូលបងា​ាំ វនងវងោា យ រ៊ីព្រះអងា នដាយនពាលថា, “នតើ ព្រះអមា​ាស់ ជានរណា?” ឬ នបើទ៉ូលបងា​ាំ ព្ក្នរក្, ទ៉ូលបងា​ាំ អបរជាលួ នគ, ន ើយ បងាអប់ព្រះ មព្រះ របស់ទ៉ូលបងា​ាំ។ «ក្ុមាំ ួលបងាក ់ អនក្បាំនរី ព្បាប់នៅហាវ យនឡើយ, អព្ក្ងនលា អនក្បាំនរីន ះ ដាក្់បណាដសាអនក្, ន ើយ អនក្ព្តូវទទួលនទស។ «ជនព្បនភទខ្លះ ដាក្់បណាដសា ឪរុក្, ន ើយ មិនអដលដឹងគុ មាដយនទ។ ជនព្បនភទខ្លះ សា​ា នថា, ខ្លួនជាមនុសសបរិសុទ,ធ ក្៏បុអនត នគមិនអដលជាំរះ អាំនរើ នម ាង ន ញរ៊ីខ្លួននឡើយ។ ជនព្បនភទខ្លះ វាយឫក្ខ្ពស,់ ន ើយ នមើលងាយអនក្ដវទ។ ជនព្បនភទខ្លះ មានន្ាញមុតដ៉ូ ដាវ, ថា​ាម ដ៉ូ កា​ាំបិត។ នគ ព្បុងអតព្តបាក្់, នលប មនុសសទុគ៌ាត ឲ្យវិ សស៉ូនយ រ៊ីអផ្នដ៊ី, ន ើយ លុបបាំបាត់ មនុសសព្ក្៊ីព្ក្

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

60

ឲ្យអស់ រ៊ី ាំនណាម មនុសសនលាក្។ ន លើង មានក្៉ូនរ៊ីរ អដលមាននឈ្លា ះថា, “សុាំ!, សុាំ!” «មានការ ប៊ីបួនយាង អដលមិនន ះសកប់ និងមិនន ះ អឆ្អតឆ្អន,់ គឺ៖ សាថ នម ាុរាជ, ស្តសអាត៊ី រ, ដ៊ី ួតអ ង, និង នភលើង អដលនឆ្ះ មិនន ះអស់ មិនន ះន ើយ។ «អនក្ណា នមើលងាយ ឪរុក្, ន ើយ មិនសាដ ប់បងា​ាប់ មាដយនទ, អនក្ន ះ នឹងព្តូវអក្អក្ នៅទឹក្នព្ជាះ នចាះអភនក្, ន ើយ ព្តូវា​ា ត សុ៊ីសា ់។ មាននរឿង ប៊ីបួនយាង ួសរ៊ីសមតថភារ អដលខ្ាុាំ អា យល់បាន, គឺ៖ ផ្លូវអដលសតវឥស្តនា៊ី ន ើរនលើនម , ផ្លូវអដលសតវរស់ ល៉ូននលើែា, ផ្លូវសាំនៅ នៅក្ណាដលសមុព្ទ, និង ផ្លូវអដល ាំឲ្យបុរស នៅរក្ព្ស៊ីព្ក្មុាំ។ «ស្តសត៊ី ផ្ិតក្បត់ អតងអតព្បព្រឹតត ដ៉ូ តនៅននះ, គឺ៖ ង បរិនភាគ, រួ ជ៉ូតមាត់, ទាំងនពាលថា, “ខ្ាុាំ មិនបានព្បព្រឹតត អាំនរើអាព្ក្ក្់ អវន៊ី ទ។” «មាននរឿង ប៊ីបួនយាង អដលន្វឲ្ើ យព្ក្ឡាប់អផ្នដ៊ី,

នព្ពាះ អផ្នដ៊ី ព្ទរាំ បាុាំ ន, គឺ៖ មនុសសខ្ានុាំ គ នឡើងនសាយរាជយ, មនុសសនលល មានអាហារ បរិប៉ូ ,៌ា ស្តសត៊ី ិតអាត ព្ក្ក្់ មានបដ,៊ី និង អនក្បាំនរី យក្បដ៊ី របស់នៅហាវ យព្ស៊ី។ «មានសតវបួនយាង អដលត៉ូ ជាងនគ នៅនលើអផ្នដ៊ី, អត ជាសតវ មានព្បាជា​ា វាងវវ, គឺ៖ ព្សនមា ជាសតវ អដលគា នក្មាលាំង, អតន ះព្បម៉ូល អាហារ គរទុក្ នៅរដ៉ូវនៅដ ; ទនាយ ជាសតវនខ្ាយ, អតន ះន្វរើ ៉ូង នៅនព្កាមផ្ា​ាំងែា; ក្ ដូ ប ជាសតវគាននសដ , អតន ះនលើក្គន ជាព្ក្ុមជារួក្, ដ៉ូ ក្ងទ័រ ដ៏មាន រនបៀប នរៀបរយ; ជ៊ីង ក្់ ជាសតវ អដលនគ អា ចាប់បាន នឹងវដ, អត ន ះនព្ជៀត ៉ូល នៅនៅក្នុងវា​ាំង របស់នសដ ។ «មានសតវនលាក្ ប៊ីបួនព្បនភទ អដលមានដាំន ើរ យាងសងាហ គួរឲ្យ គយគន់, គឺ៖ សិងហ ជាសតវដអ៏ ង់អា អដលមិនន ះរាែយ នៅមុខ្អវន៊ី សាះនឡើយ; មាន់ជល់ អដលអួតដាក្់គន; រអរនឈ្លា ល, និង នសដ អដលយាព្ា នៅមុខ្ក្ងទ័រ។

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

61

«នបើ អនក្ ភា​ាក្់សា​ារត៊ី ដឹងថា, ខ្លួន ជាមនុសសលាង,់ ង់នលើក្ខ្លួន, ៉ូរ ទប់មាត់ ា​ាំងរ៊ីនរលននះនៅ! នបើ អនក្ ាំរាញ់ទឹក្ នដាះនគ, អនក្ នឹងបានខ្លលញ់ ទឹក្នដាះ; នបើ វាយព្ មុះ នឹងន ញឈ្លម, ន ើយ នបើ បនញ្ោះក្ាំ ឹង នឹងបងកជាំនលាះ។» េុ ភាេិត ៣១ Proverbs 31

ននះ ជាព្រះបនាូល របស់ ព្រះបាទនលមយួល, ជានស ក្ដ៊ីទ៉ូ ា ន អដលព្ទង់បានទទួល រ៊ីមា​ា។ ក្៉ូននអើយ, មាដយបានបន់ព្សន់ សុាំឲ្យមានក្៉ូន, ន ើយ មាដយបានបនងកើតក្៉ូនមក្។ ន តុននះ ៉ូរសាដ ប់ ពាក្យមាដយ! ៉ូរ ក្ុឲ្ាំ យព្ស៊ីៗ ដន ដ ើមយក្ក្មាលាំង របស់ក្៉ូនបាននឡើយ, ន ើយ ក្៏ក្ទុាំ ុក្ឲ្យព្ស៊ីៗ អដលធ្លលប់អតន្វឲ្ើ យនសដ វិ ស អា ដឹក្មុខ្ក្៉ូនបានអដរ។ ៉ូរ ក្៉ូនចា​ាំឲ្យ ាស់ថា, នសដ និងនមដឹក្ ាំ ទាំងឡាយ មិនព្តូវនសរសុរា និងនព្គឿងព្សវឹង នផ្សងៗនឡើយ។ កាលណា នគ ព្សវឹង, នគ នឹងនភល អនុវតត ាប់,

ន ើយ បាំពាននលើសិទធិ របស់ ព្បជារាស្តសព្ត ក្៊ីព្ក្។ គួរ ឲ្យនព្គឿងព្សវឹង នៅអនក្ជិតសាល ប់ និងឲ្យព្សា នៅអនក្ អដលនក្ើតទុក្ខ ក្ងវលវ់ ិញ, ដបិត កាលណា នគផ្ឹក្, នគនឹងនភល ភារព្ក្៊ីព្ក្, ន ើយ អលងនឹក្ន ើញទុក្ព្ខ រួយ របស់ខ្លួននទៀត។ ៉ូរ និយាយជាំនួស អនក្អដលមិនអា និយាយបាន, ន ើយ រក្យុតតិ្ម៌ា ឲ្យអស់អនក្ អដលគា ននរណា ការពារ។ ៉ូរ និយាយការពារ និងរក្យុតតិ្ម៌ា ឲ្យអនក្ព្ក្៊ីព្ក្ និងជនទុគ៌ាត។ ស្តេតីប្េរ់លកខណ៍

ស្តសព្ត៊ី គប់លក្ខ ៍ ក្ព្មរក្បានណាស់។ ង មានតវមលនលើស នរព្ជនៅនទៀត។ សាវ ម៊ី ទុក្ ិតនត លើ ង។ ង អតងអត ន្វឲ្ើ យសាវ ម៊ី ាំរុង ាំនរីន។ ង អតងអត ផ្ដលស់ ុភមងាល ឲ្យសាវ ម៊ី អស់មួយជ៊ីវិត, គឺ ង មិនន្វឲ្ើ យសាវ ម៊ី ជួបអរមងាលនឡើយ។ ង ខ្ិតខ្ាំ រក្អាំនបាះ និងស៉ូព្ត មក្តាញ រវវយាងសាវ ហាប់។ ង អា​ាំ ហារ មក្រ៊ីោាយ, ដ៉ូ វា ដឹក្ទាំនិញ។ ង នព្កាក្រ៊ីព្រលឹម, នរៀប បា​ាំ យទឹក្

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

62

ឲ្យអស់អនក្ អដលរស់នៅក្នុងផ្ាះ, ន ើយ ចាត់អ ងការងារ ឲ្យព្ស៊ីបាំនរីន្វើ។ ង រិះគិត រិចារណា, ន ើយ នៅទិញ ាំការមួយ, រួ ង យក្ព្បាក្់ អដលខ្លួនរក្បាន នៅទិញទាំពា​ាំងបាយជ៉ូរ មក្ដា​ាំ។ ង ព្បឹងអព្បង ន្វើការយាងសាវ ហាប់, មិនឲ្យ ទាំននរវដនឡើយ។ ង ន ើញក្ិ ាការ របស់ ង បាន ាំនរីននឡើង។ ង ន្វកាើ រទាំងយប់ នព្កាមរនលឺ នងកៀង។ ង កាន់ខ្លនរ រវវអាំនបាះ, រួ ង នបាះព្តល់តាញ។ ង អ ក្ទន ដល់ជនព្ក្៊ីព្ក្, ន ើយ ជួយជនទុគ៌ាត។ នៅរដ៉ូវរងា, ង មិនភ័យ បារមភអនវ៊ី ឡើយ, ដបិត អនក្នៅក្នុងផ្ាះ របស់ ង សុទអធ តមាន សាំនលៀក្បាំពាក្់ យាងក្ក្់នៅដ ព្គប់ៗគន ។ ង តាញភួយ សាំរាប់ខ្លួនឯង។ ង មានសាំនលៀក្បាំពាក្់លអៗ អដលមានរ ព្៌ា សស់។ សាវ ម៊ីរបស់ ង ជាមនុសស អដលនគ នគររ រាប់អាន។ គត់ ៉ូលរួម ក្នុងព្ក្ុមព្រឹទធចារយ របស់ព្សុក្។ ង នដរសនមលៀក្បាំពាក្់ លក្់, ន ើយ ក្៏នដរអខ្សព្ក្វាត់ លក្់ ឲ្យអនក្ជាំនួញអដរ។ ង មានក្មាលាំង និងមានក្ិតតិយសវែលែនូរ។ ង សមលឹងនមើល នៅអ គត នដាយឥតបារមភ អវន៊ី ឡើយ។

ង និយាយសដ៊ី ព្បក្បនដាយព្បាជា​ា, ន ើយ ទ៉ូ ា ននគ នដាយ ិតសត បបុរស។ ង នមើលខ្ុសព្តូវក្ិ ាការក្នុងផ្ាះ, ឥតទាំននរវដ នសាះនឡើយ។ ក្៉ូន របស់ ង គាំ ន នកាតសរនសើរ ង; រីឯ សាវ ម៊ី របស់ ង ក្៏នលើក្តនមកើង ង នដាយនពាលថា៖ «មានស្តសត៊ី ជានព្ ើន ព្គប់លក្ខ ,៍ អត ង ព្គប់លក្ខ ៍ នលើសនគទាំងអស់។» រ៉ូបនោម នលាមរ ៌ា រអមង បនញ្ញោត ិត;ត រីឯ សាំរស់លអសាអត មិននៅសថិតនសថរ រ ៉ូតនទ។ មានអត ស្តសនត៊ី គររ នកាតខ្លល ព្រះអមា​ាស់បុនណាណះ អដលគួរ នកាតសរនសើរ។ ង ព្តូវអតទទួលផ្ល រ៊ីក្ិ ាការ អដល ងន្វ,ើ ន ើយ ទទួលការ នកាតសរនសើរ រ៊ីមនុសសទាំងអស់ ក្នុងទ៊ីព្ក្ុង។ _______________

This is from the Khmer Standard Version of the Holy Bible of the Bible Society of Cambodia (1997, 2005) which I have edited mainly with regards to spacing and punctuations for easier comprehension. Similar to the English Bible, I have put the words of the LORD Jesus in red ink.

(Click here for understanding rules of punctuations.)

On rare occasions, I have corrected translation inaccuracy visa-vis the English New International Version.

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

63

វា (it) is used for a person, in particular for a child, it is replaced with នគ or គត់ (s/he, him/her or they/them). The use of អញ (the derogatory "I" or "me", used And always, whenever

inappropriately to connote authority, e.g. as by the father in

ខ្ាុាំ

the Parable of the Prodigal Son) is also replaced to , unless the context calls for it (e.g. angry Old Testament king screaming at a servant).

More info at:

www.thearyseng.com/sinner

_________________________________________________________________________________________________

សុភាសិត, edited by Theary C. Seng (សេង ធារ)ី from Khmer Standard Version (Bible Society of Cambodia, 2005)

64