o n b e k e n d e k u n s t s c h at t e n
DE BUNDI-MUURSCHILDERINGEN IN RAJASTHAN Milo C. Beach
Fotografie
Hilde Lauwaert Winne Gobyn
m e r c at o r f o n d s
WOORD VOORAF
I
n 2009 bezocht ik tijdens een toeristische rondreis door Rajasthan het stadje Bundi. In het bij de onafhankelijkheid van India – in 1947 – verlaten en sedertdien onbewoonde paleiscomplex was ik overweldigd door de schoonheid van de muurschilderingen waarmee verscheidene kamers zijn gedecoreerd. Tegelijkertijd was ik getroffen door de verregaande staat van verval waarin heel wat muurschilderingen zich bevinden. Tijdens de uren dat ik in het complex rondliep, dwaalden mijn gedachten vaak af naar de kunstenaars die hier ooit met veel vakmanschap en vol toewijding jaren van hun leven aan het werk waren geweest. Ik voelde een diep ontzag en grote dankbaarheid voor wat zij hun land en de wereld hadden nagelaten en kon maar niet begrijpen dat niemand een halt toeriep aan het proces van teloorgang dat op vele plaatsen reeds onherroepelijke schade heeft toegebracht. Het besef dat dit proces – wanneer het niet wordt gestopt – uiteindelijk tot het volledige verlies van dit unieke culturele erfgoed zou leiden, heeft mij ertoe aangezet om nog twee keer naar Bundi terug te keren. Enerzijds wilde ik zo veel mogelijk van wat er nog rest vastleggen en anderzijds was in mij het plan gerezen om via een boek de aandacht op deze uitzonderlijke kunstschat te vestigen in de hoop dat op een dag ergens iemand zich zal gaan inzetten voor de bescherming ervan. Dit boek brengt de vijf belangrijkste kamers en hun verschillende stijlen in beeld. De selectie van de beelden is niet gebeurd vanuit kunsthistorisch oogpunt maar is gebaseerd op een persoonlijke voorkeur, zowel visueel als inhoudelijk. Ook met de staat van de muurschilderingen is rekening gehouden. Zonder de hulp van velen zou dit boek nooit tot stand gekomen zijn. Mijn dank gaat allereerst uit naar Maharadja
Jitendra Singh Ji en manager Jai Singh, voor hun toestemming om het paleis te fotograferen. Pramod Kapoor en Kiran Kapoor van Rolli Books India ben ik zeer erkentelijk, niet alleen omdat ze onze contactpersonen in India waren maar ook omdat ze ons op cruciale momenten steeds hebben bijgestaan en geadviseerd. Mijn dank gaat eveneens uit naar Ronny Gobyn, Bernard Steyaert, Ann Mestdag en Jan Martens van Mercatorfonds, die vanaf het begin in dit project hebben geloofd en mij alle kansen hebben gegeven om dit boek tot stand te brengen. Mijn bijzondere dank gaat uit naar Winne Gobyn, die samen met mij en onder vaak moeilijke omstandigheden de vele honderden foto’s heeft gemaakt en zonder wiens hulp en doorzettingsvermogen ik wellicht vroegtijdig zou hebben opgegeven. Heel veel dank ook aan Sofie Vanbelleghem en Wim Lauwaert, die mij ter plaatse op allerlei manieren hebben bijgestaan. Dank aan prof. Milo C. Beach die meteen en met veel enthousiasme bereid werd gevonden om de teksten voor het boek te schrijven, en aan Janpieter Chielens die de vormgeving verzorgde en steeds bereid was om mijn opmerkingen ter harte te nemen. Tot slot wil ik heel in het bijzonder Keshav Bhati bedanken, die tijdens al de dagen dat wij in het paleiscomplex gefotografeerd hebben aan onze zijde is geweest, die voor elke hindernis en moeilijkheid mee naar oplossingen zocht, wiens humor licht bracht en wiens inhoudelijke kennis zo verhelderend en verrijkend voor ons was. Ik en allen die zich ervoor hebben ingezet hopen dat dit boek mag bijdragen tot het behoud van dit indrukwekkende en unieke culturele erfgoed. H I L D E L A U WA E R T
INHOUD Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 MILO C. BEACH
Chitra Mahal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Maharao Umaid Singh. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Badal Mahal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 Chattar Mahal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180 Phool Mahal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
Beschrijving van de afbeeldingen. . . . . . . . . 244 MILO C. BEACH
8
27
28
CHITRA MAHAL
30
31
32
33
34
35
36
90
MAHARAO UMAID SINGH
92
93
94