Sterklasse Bulletin 17 Mercedes-Benz S-Klasse Club Nederland

STERKLASSE BULLETIN S-KLASSE CLUB NEDERLAND - DECEMBER 2016 - NR. 17

1

Tien jaar R129, 10 jaar Koningsklasse - Uit de Media - SKCN ontmoet BMW 7-serie Club Barometer 2016, topprijzen in de markt - Kundenwunsch bij 450 SEL 6.9 - Wist U dat?

Motorworld Classics 2016 - Vreemdgaan - Boekrecensie - Tijd voor toen W126 - 1:43 Sterretjes

STERKLASSE BULLETIN

STERKLASSE BULLETIN

S-Klasse Club Nederland Evenementen

Clubbestuur Voorzitter: Rob Pekelharing Tel. 06 533 700 81- voorzitter@sklasseclub.nl Penningmeester: Bert van Leeuwen Tel. 06 143 064 90 - penningmeester@sklasseclub.nl Secretaris: Lex ter Weijden Tel. 06 203 935 84 - secretaris@sklasseclub.nl Evenementencommissie: Jos Marijnissen Tel. 06 539 238 59 - evenementen@sklasseclub.nl Webmaster en Communicatie: Mehdi Horstmanshoff Tel. 06 814 283 99, webmaster@sklasseclub.nl

Commissies Technisch en Mobiel Erfgoed: Lex ter Weijden Evenementen: Jos Marijnissen Redactie magazine & Communicatie: Rob Pekelharing & Mehdi Horstmanshoff Evenementencommissie: Jos Marijnissen Taxaties: Jos Marijnissen, Arjen Stoffelsma, Paul van Lijden

12-15 januari

MECC Maastricht Interclassics

21 januari

Nieuwjaarsreceptie te Bussum

11 maart

Voorjaarsmeeting Hobbyclub Zutphen

18 Maart

Algemene Ledenvergadering

1 april

Stamtafels te Bussum en Helmond

16-18 juni

Buitenlandrit Eifel, Duitsland

De lokatie van de stamtafels wordt soms nog aangepast als zich een speciale gelegenheid voordoet. Zie onze website of de digitale nieuwsbrieven voor de actuele lokatie.

Op de stamtafel kunt u ook terecht voor taxatie van uw clubauto. Hiertoe dient u wel een afspraak te maken.

2

Clubinformatie Lidmaatschap: Eenmalige entreekosten € 25,00 Per kalenderjaar € 70,00.

Aanmelding via www.sklasseclub.nl.

Opzegging voor 1 december schriftelijk via contactadres of via e-mail penningmeester@sklasseclub.nl.

Contactadres: Herman Teirlinckhove 9, 3437 BL Nieuwegein Voordelen lidmaatschap: • Clubmagazine Sterklassebulletin • Periodiek magazine ‘Classic’ van Mercedes-Benz • Gratis Clubtaxatie en gunstige clubverzekering • Wagenkaart analyse en aankoopadviezen • Meetings in binnen- en buitenland • Hulp en advies bij technische problemen • Technische themadagen • Internationale MB Clubpas, die korting geeft op aankopen bij Mercedes-Benz en gratis toegang tot museum in Stuttgart

Colofon Uitgever: S-klasse Club Nederland Redactie: Frits Bakker, Mehdi Horstmanshoff,

Rob Pekelharing en Arjen Stoffelsma Vormgeving: Rob Pekelharing Drukwerk: Drukkerij Imprimo, Bussum Verschijning: 3x per jaar Advertenties: 1/4 pag. € 50,00 per uitgave

1/2 pag. € 85,00 per uitgave

1/1 pag. € 150,00 per uitgave Redactieadres: Dirk Tersteeglaan 22,1411 MB Naarden

Tel. 06 53370081 (Rob Pekelharing)

redactie@sklasseclub.nl Fotografie: Hans Soberjé, Rob Pekelharing e.a.

Foto’s voor- en achterzijde: Gabriël van Seumeren

Van de voorzitter Het jaar loopt op zijn einde. De meeste clubauto’s zijn gedwongen door de overgangsregeling houderschapsbelasting of vrijwillig om ze niet bloot te stellen aan de winterse omstandigheden binnen gestald. Voor het behoud van onze auto’s is deze periode van stilstand ook wel zo fijn.

Afgelopen jaar hebben we te maken gehad met een beperking van het gebruik van onze auto’s in bepaalde steden. Zo mag je het centrum van Rotterdam niet meer in met een auto die voor 1992 geleverd is. In Utrecht zijn er de dieselmaatregelen waardoor je met een oudere dieselauto deze stad niet meer mag binnenrijden. Vooralsnog mogen stadsbesturen zelf hun beleid daarin bepalen. De vraag is en blijft of deze maatregelen het beoogde milieueffect sorteren. Gezien het zeer beperkte aantal auto’s die de maatregelen betreffen lijkt het verkrijgen van schonere lucht op deze manier nauwelijks bevorderd te worden. De meeste S-klassen en SL’s uit de periode 1986 tot 1992 zijn voorzien van een katalysator en hebben daardoor een beperkte uitstoot.

We moeten oppassen dat we als autoliefhebbers niet alleen de zwarte Piet toegespeeld krijgen. Het lijkt wel alsof het in discussie over de luchtkwaliteit alleen de oudere automobielen en modernere diesels de boosdoeners zijn.

Om er voor te zorgen dat we onze bewegingsvrijheid niet teveel beperkt wordt door allerlei lokale besturen is het zaak om gezamenlijk een vuist te maken. Onze club is aangesloten bij de Federatie Historische Automobiel- en Motorfietsclubs, die veel clubs vertegenwoordigt en direct contacten heeft met Politiek Den Haag. Laten we er maar het beste van hopen voor 2017.

Op het ledenaantal hebben de genoemde beperkingen nog geen direct negatief effect gehad. Wat we wel merken is dat het aantal leden met een W126 (die de bakermat van de club vormden) wat afneemt en dat nieuwe leden wat vaker een R129 of recentere S-klasse als liefhebbersauto hebben.

Als bestuur zijn we druk bezig om de evenementen voor 2017 rond te krijgen. Zoals gebruikelijk zijn we weer aanwezig met een clubstand op het MECC Interclassics in Maastricht medio half januari. Wij nodigen u van harte uit ons daar te ontmoeten voor een praatje een bak koffie of thee. Het echte rijseizoen begint weer na 1 maart als de meeste auto’s weer de weg op mogen na de drie maanden ophokplicht. Begin april staat een mooi voorjaarsrit op het programma. In maart vind onze jaarlijkse Algemene Ledenvergadering plaats. Van beide activiteiten hoort u spoedig

via onze nieuwsbrief de invulling. In 2017 vieren we onze tweede lustrum. De SKCN bestaat dan tien jaar. Dat zullen we ook niet ongemerkt voorbij laten gaan.

Afgelopen november heb ik als voorzitter de jaarlijkse Club besturendag bezocht van de Mercedes-Benz Automobiel Clubs. De SKCN is bij de MBAC aangesloten, net als zes andere type clubs en verkrijgt daarmee haar officiële Mercedes-Benz status. U merkt dat door de tijdschriften MercedesClassic en Mercedes NL die u een aantal malen per jaar in uw bus glijden. De MBAC is ook het intermediair naar het magazine SL-Revue. In dit tijdschrift wordt aandacht besteed aan MB-clubs en Clubleden. Afgelopen zomer heb ik daar ook in gestaan met mijn 500 SEC te midden van andere leden met coupé’s.

Op 21 janauri organiseren wij een nieuwjaarsreceptie voor alle leden. U bent van harte welkom vanaf 14.00 uur in Bussum bij Sterk Merk aan de Albrechtlaan 13a, nabij station Bussum-Naarden. Een leuke lokatie te midden van klassieke en youngtimers van ons merk en voor mij enigszins bijzonder omdat ik op nummer 14 geboren ben.

Onder het genot van een drankje en hapje kunnen we gezellig een nieuw jaar inluiden met hopelijk mooie momenten en aangename kilometers in uw clubauto.

Verder wens ik u een fijne jaarwisseling en een voorspoedige start van het nieuwe jaar.

ROB PEKELHARING

Graag ontmoeten wij u op onze nieuwjaarsreceptie d.d. 21 januari te Bussum

3

STERKLASSE BULLETIN

STERKLASSE BULLETIN

Tien jaar R129, tien jaar koningsklasse

4

Gabriël van Seumeren reed in tien jaar tijd twee totaal verschillende SL’s van het type R129. Hij doet verslag van zijn bevindingen.

Om vervolgens dood in de hoek te vallen. De auto is ermee gekomen en is er na vier jaar en 25.000 km bij een gemiddeld verbruik van 1:10 weer mee gegaan.

Zo’n tien jaar geleden was het zover: als Mercedes-Benz adept was ik toe aan een SL. Ik vond (en vind) de R107 erg mooi, maar ik kan er de juiste zit niet in vinden. Net als in de W126 blijf ik onrustig wiebelen op de stoelen met veren erin.

Zo kwam ik uit bij de R129. Deze was toen nog maar net bevorderd tot youngtimer. Van de huidige status van klas-sieker in wording was nog helemaal geen sprake.

Sterker, de verdachte zweem van foute, oudere Mercedes hing nog volop om het model heen. Voor mij was de R129 een mooie mix tussen oude Mercedes-Benz waarden, het cabrio-gevoel en het comfort en de betrouwbaarheid van een moderne auto. En ik zat er heerlijk in.

Koningsnummer 600 SL De reden voor het afscheid was tweeledig.

Ten eerste beviel het karakter van de motor me minder.

Bij lage toerentallen vond ik hem te traag voor de behoorlijk zware auto. Op koppel rijden was niet de sterkste kant van deze krachtbron. Boven de 4000 rpm echter, werd hij wakker om vervolgens haast maniakaal te gaan brullen en bovenmatig sportief te gaan presteren. Twee gezichten dus, die ik beiden niet zo bij het karakter van de auto vond passen.

De tweede reden en de directe aanleiding om mijn eerste SL van de hand te doen was de mogelijkheid om een perfecte

300 SL - 24 (1991) en 600 SL (1992)

5

De keus viel op een zilvergrijze, in Nederland nieuw geleverde 300SL-24 uit 1991. De kilometerstand was 63.000, de auto was mooi gedocumenteerd en in smetteloze staat.

Ik beschikte over mooie opties als lederen bekleding, clima en memory stoelen. Mijn cabrioleven was begonnen!

Heerlijke GT Dat beviel erg goed. Een hardcore cabrioneur ben ik echter nooit geworden. Vanaf zo’n 15 graden en met het windschot omhoog toer ik graag over binnenwegen, maar uren achtereen op de snelweg met de kap omlaag, het kan me niet bekoren. Teveel wind, teveel herrie en daardoor is het rijden me niet ontspannen genoeg. Zoals velen vind ik dit type SL het mooist met coupédak of geheel dakloos. Met de stoffen kap erop vind ik de minst mooie verschijningsvorm.

We hebben diverse mooie tochten gemaakt met onze 24 klepper. De Alpen in om passen te slingeren, naar Normandië en diverse keren langs Rijn en Moezel om in het voor- en najaar heerlijk te toerelezjoeren. De R129 toont zich dan als heerlijke reisauto, waarmee ook best leuk te sturen valt. Vooral met het coupédak erop is het een heerlijke GT, die in alle rust en comfort de vakantiekilometers omzet in mooie herinneringen.

Veel problemen heb ik met de 300-24 niet gehad. Met trouw en vakkundig uitgevoerd onderhoud zijn het betrouwbare auto’s. Eén hardnekkige storing was niet te verhelpen: eens in de zoveel tijd viel combimeter geheel uit tijdens het rijden. Eerst begonnen de meters heen en weer te zwiepen.

600SL te kopen. Het koningsnummer van de R129 serie: de twaalfcilinder. Het betreffende exemplaar van eind 1992 was ook origineel Nederlands en uiterlijk identiek aan zijn voorganger. Velen hebben nooit gemerkt dat ik een andere SL had. Op de V12-schildjes op de flanken na was er ook geen zichtbaar verschil. Tot de kap openging en je een blik kon werpen op de overvolle motorruimte, waar het bijna 400 pk sterke beest zich schuilhield.

Deze über-SL had 110.000 km op de teller en ik werd de vierde eigenaar na twee zakelijke berijders en een bevriende youngtimerliefhebber. Alle rekeningen van punctueel onderhoud bij één en dezelfde dealer kreeg ik erbij. Een glasheldere auto dus en dat is voor een 600 met zijn gecompliceerde techniek een absolute voorwaarde.

Deze variant van de R129 is in alle opzichten de absolute top die Mercedes-Benz toen gebouwd heeft. Rond 1990 was alleen het allerbeste echt nog goed genoeg en twaalf cilinders was het bewijs van kunde en overmacht. Kosten nog moeite werden bij de bouw gespaard en niets was te gek. Met een aanschafprijs van rond de 400.000 gulden was de 600SL een non plus ultra in zijn tijd.

Velen zeggen dat een 500SL je alles biedt dat je ooit nodig zult hebben. Ze hebben volkomen gelijk. Sterker nog: de 500 is lichter in de neus dan de 600 en veel minder storingsgevoelig, onder andere door het ontbreken van de op de 600 standaard gemonteerde hydraulische vering en het domweg vier cilinders kleinere motorblok, dat ook prima presteert.

STERKLASSE BULLETIN

STERKLASSE BULLETIN

En toch, de 600 is een klasse apart. Hij heeft altijd meer dan je vraagt. Veel meer. Heel veel meer. Niets omdat het moet, maar alles dat kan, simpelweg omdàt het kan. Vollausstattung met in dit geval ook nog een standkachel. Het veercomfort is onovertroffen en als de auto zich ‘gezet’ heeft, kun je er ongenadig hard een bocht mee door. Maar de echte kick is de lineaire en ongelooflijk grote versnelling die in deze auto huist. Als je met 50 km/u gas geeft en net tegen de kick down aanzit, ramt hij vastberaden als een uitgehongerde stoomlocomotief door tot de begrensde top van 250 km/u. Dat is een onvergelijkbaar genot dat alleen de V12 je bieden kan.

Minder makkelijk is snel afdalen in de bergen. Dan is hij te zwaar in de neus. Maar hé, onbehoorlijk hoeken doe je niet met de über SL! Die is er voor het grotere toerwerk.

Een ander nadeel is, dat de motor het gauw warm krijgt in het overvolle vooronder. Problematisch wordt het nooit, het koelsysteem is erop berekend. Met mooi weer in de bergen heb ik de temperatuurmeter wel altijd goed in de gaten gehouden. Het gemiddeld verbruik van 1:7 valt mij relatief nog mee.

UIT DE MEDIA

VAn 600 SL naar S 500 coupé

6

Ik heb behoorlijk geld uitgegeven aan reparatie en onderhoud. Het kunstsof omhulsel van de draden in motorkabelboom uit deze jaargangen verrot na ongeveer 25 jaar en dat geeft ongewenste elektrische contacten en dus gedonder.

Bij de eerste verschijnselen vervangen, was het advies dat ik opgevolgd heb. Ook de veerbollen zijn vervangen: een rib uit het lijf. De 600 is ingewikkeld en kwetsbaar, zeker als zo’n auto op leeftijd raakt. Maar rijd een keer de Romantische Strasse in Duitsland en alles is weer vergeven en vergeten.

Met deze SL hebben we meermalen de Mille Miglia in Brescia bezocht en trokken we vaak Duitsland in om de auto èn onszelf even uit te laten. In Nederland komt de V12 nauwelijks boven stationair toerental uit en dus niet tot zijn recht. In mijn geheugen staat de rit vanaf het Mercedes-Benz museum in Stuttgart naar huis met een tempo van rond 200 km/u als één van de mooiste ooit in mijn geheugen gegrift.

Na 6 jaar en ruim 30.000 fantastische kilometers heb ik onlangs afscheid genomen van dit koningsnummer. Hij is in A1-conditie naar België verhuisd. Ik heb er tien jaar R129

op zitten en ik wilde weleens iets anders. Een enorm opendakrijder ben ik dus niet en met ons SLK-tje uit 2000 kan ik prima een paar uur dakloos sturen.

De behoefte aan een grote GT wordt sinds kort vervuld door een monumentale S500 coupé uit 1995. Deze variant van de Kathedraal is van dezelfde generatie en bouwkwaliteit als de R129. Ik heb een zwak voor deze verguisde coupé, die op mijn netvlies eerder mooier dan lelijker wordt.

Ik heb geen idee of ik zonder SL kan, de tijd zal het leren.

Bij het zoeken naar foto’s voor bij dit artikel kwamen al veel mooie herinneringen boven. Wordt het gemis te groot, komt er wel weer één. Dat zal dan vast een verstandige 500 worden. De 600 was waanzinnig èn eenmalig. Ik denk er met een enorme grijns aan terug!

7

GABRIËL VAN SEUMEREN

In Autoweek kwam ik bijgaande publicaties tegen over onze clubauto’s. Bas van Putten, die overigens ook een rode W140 S 280 bezit, verhaalt levensbeschouwelijk over een nazomerse rit met zijn R129 naar Italië.

Hiernaast uit het artikel ‘auto’s waar je ooit in gereden moet hebben’, de W140. Hiermee moet je rijden omdat: meer Mercedes-gevoel onmogelijk is, zelfs anno 2016 <RP>.

STERKLASSE BULLETIN

STERKLASSE BULLETIN

BMW 7 serie Club en SKCN treffen Op zaterdag 29 oktober vond een gezamenlijk evenement plaats met de BMW 7-serie Club. Het was tevens de laatste rit van 2016. De opkomst was groot, veel van onze leden kwamen met hun S-klasse of R129 naar Lage Vuursche alwaar verzameld werd. Totaal kwamen er .... BMW’s en .... Mercedes-Benz automobielen naar het Gooi.

Origineel in Nederland geleverd, 1968 versus 1984 8

Vlak voor het koninklijke Drakensteijn was een recreatieterrein in het bos waar we al onze limousines en cabriolets op een rij konden parkeren. Onder aangename weersomstandigheden konden we elkaars auto’s bewonderen en gezellig bijpraten. Dat de opkomst onder de Mercedes liefhebbers veel groter was dan onder de BMW-fans is natuurlijk niet zo verwonderlijk. De bouwkwaliteit van de auto’s uit Stuttgart was van een hoger niveau en de verkoopaantallen lagen ook stukken hoger dan van het merk uit Munchen. Hoe ouder de modellen hoe schaarser de BMW’s zijn. Van de voorloper van de 7 serie, de 2500 tot de 3.3 Li in de periode 1968-1976, zijn nog maar heel weinig goede auto’s te vinden. De uit die periode daterende Mercedes-Benz typen W108-W109 en W116 komen nog in redelijke aantallen voor.

De aanwezige leden van de BMW club kwamen over het algemeen met nieuwere modellen naar de bijeenkomst.

Opvallend daarbij zijn natuurlijk de V12 modellen. Zo reed een mede-organiserend bestuurslid van de BMW-club reed rond met een 750i met ruim 3 ton op de teller.

Aan het einde van de ochtend vertrokken voor korte rit met als eindbestemming Driebergen. Aldaar hebben we gezamenlijk gelunched en kon er nog wat nagepraat worden.

Vorig jaar was voor het eerst een gezamenlijke bijeenkomst georganiseerd. Wat mij betreft blijft het een jaarlijks terugkerend gebeuren.

Vier generaties S-klassen: W108, W116, W126 en W140

ROB PEKELHARING

9

STERKLASSE BULLETIN

STERKLASSE BULLETIN

Barometer 2016 – deel 2 In het vorige verslag gaf ik aan dat de hype rondom de vijftiger jaren “supercar” 300SL enigszins tot bedaren was gekomen. De rest van het jaar bleef dat zo en alleen bij beroemde voorbezitters, fraai patina, een race historie of een zeldzaam model met aluminium carrosserie (29 stuks gebouwd) zijn verzamelaars of beleggers bereid extra veel geld op tafel te leggen.

10

Verkopers blijven de hoofdprijs vragen, ondanks het feit dat ook klassieke Ferrari’s niet meer als warme broodjes over de toonbank gaan. Experts zijn echter niet bezorgd.

Volgens hen heeft de markt zichzelf genivelleerd. Veel mensen kijken in de praktijk om naar een meer bereikbaar model, waarbij er dan ook minder economisch risico gelopen wordt. Mocht de markt toch een flinke klap krijgen, doet die extra veel pijn als er net een miljoen Euro is uitgegeven. Vandaar dat een 190SL of W113 Pagode in de lift zitten. De baby-SL staat in gerestaureerde staat soms al te koop voor meer dan € 200.000,-- en in Berlijn loog het prijspeil rondom het opvolgende model er ook niet om. Zie het verslag van Motorworld Classics 2016. Kleine jongens die de auto destijds bewonderden kunnen het zich nu veroorloven om er eentje te kopen.

De duurste auto’s van het laatste half jaar waren de eerst geproduceerde Shelby Cobra voor 12,2 miljoen Euro en een 1955 Jaguar D-Type racewagen voor 19,3 miljoen Euro.

Daarmee was deze historische racer meteen de duurste Britse auto ooit. Enkele Youngtimers doen het ook goed, met name de Porsche 911. Topstuk was een 1993 911 Turbo S Leichtbau voor 1,17 miljoen Euro.

De meest opmerkelijke Mercedes-Benz van dit jaar was een 500 K Spezial Roadster uit 1935. In 2011 werd deze wagen door de Nederlandse verzamelaar Frans van Haren op een veiling van RM Auctions gekocht voor 3,7 miljoen US dollar. Tijdens een expositie op de Techno Classica in Essen werd de auto door de Duitse justitie in beslag genomen. Volgens de familie Prym was de auto na de oorlog ingepikt en ze wilden hem terug. Na een lange juridische strijd werd er met Van Haren een schikking getroffen. Prym wilde blijkbaar cashen, aangezien de fraaie rode bolide dit jaar tijdens een Bonhams veiling in Frankrijk voor € 5.290.000,-- werd verkocht. Gezien de zeldzaamheid eigenlijk niet eens overdreven veel.

Een W140 600 SEL, ooit eigendom van de Duitse modekoning Wolfgang Joop, stond te koop voor 30 mille, inclusief de volledige historie van vele jaren en onderhoudsfacturen ter waarde van € 65.000,-Nog altijd in onberispelijke staat, maar het blijft veel geld voor deze V12 mastodont. Toch is er langzamerhand een stijgende lijn bij deze modelserie waarneembaar. Veel auto’s zijn als gevolg van export simpelweg van de Nederlandse markt verdwenen. Goede exemplaren met een sympathieke kilometerstand moeten gezocht worden. Iets wat ook in Duitsland speelt, vandaar de stijgende lijn.

Er wordt wat meer gepubliceerd over de waardes van de diverse uitvoeringen. Hieronder een selectie.

W220 modellen en de coupé variant C215 doen het ook wat beter dan voorheen. Onder de 10 mille is voor de verzamelaar of Youngtimer gebruiker/liefhebber weinig meer

W 121 - 190 SL

500 K Spezial Roadster C 215

11

W 113 - Pagode SL

STERKLASSE BULLETIN

W140

Waardetabel

model

bouwtijd

2

4

S 280

93-98

6.700

1.700

S 320

93-98

11.300

3.200

S 350 TD

93-96

6.900

1.700

S 420

93-98

9.800

2.600

S 420 L

93-98

9.800

2.900

S 500

93-98

11.400

2.800

600 SE

91-93

11.500

4.000

S 600

93-98

11.300

3.400

S 600 L

93-94

11.500

3.400

500 SEC

92-93

16.100

4.000

600 SEC

92-93

17.300

5.200

2: in goede conditie en 4: in matige conditie

12 W140

STERKLASSE BULLETIN

te krijgen, tenzij men toch met een hoge kilometerstand genoegen neemt. Uitschieter is een witte S 500 L uit juni 2003 met 1.671 km op de teller voor ruim 44 mille. Tijdens de in oktober gehouden BCA Youngtimer veiling bleef de aldaar aangeboden eveneens witte S 500 van april 2002 met ruim 8.000 km ervaring toch staan. De biedingen bleven te laag. Inderdaad was een maximum bod van € 13.500,-- voor een dergelijke automobiel te weinig.

De opmerkelijkste veilingresultaten van juli tot en met december 2016, de 300SL buiten beschouwing gelaten: (volgens de aanbieders verkeerden alle voertuigen in topstaat) 1935 500 K Spezial Roadster € 5.290.000,-- (zie tekst) 1904 Mercedes-Simplex 28-32 HP € 2.483.179,-(complete historie bekend) 1971 280 SE 3.5 Cabriolet € 258.055,-1991 190 E 2.5-16 Evolution II € 102.513,- (ca 75.000 km gereden) 1960 190 SL € 78.620,-- (met zeldzame Judson compressor) 1965 300 SE Coupé € 57.400,-???? SL 60 AMG € 56.500,-???? 280 SE Coupé € 28.200,-- (onverwacht voordelig) 2016 was het jaar waarin Bertha Benz in de Automotive Hall of Fame werd opgenomen. Zonder haar geld, voortdurende steun en beroemd geworden reis van Mannheim naar Pforzheim had echtgenoot Carl Benz misschien veel eerder het bijltje er bij neer gegooid. Dan was het met de auto zeer waarschijnlijk heel anders afgelopen.

Verder waren er jubilea voor de W123 (40 jaar), A124 (cabriolet uitvoering van de W124, 25 jaar), W140 (eveneens 25 jaar) en de R170 (20 jaar). Met name deze SLK mag zich op een groeiende belangstelling verheugen.

De prijzen trekken aan. Over het algemeen is de kwaliteit best goed en voor een schappelijke prijs kun je de klassiekerhobby met deze puurste SLK prima starten.

ARJEN STOFFELSMA

190 E 2.5-16 Evolution II Mercedes-Simplex 28-32 HP

Nieuwe penningmeester gezocht Op onze komende Algemene Ledenvergadering die wordt gehouden in maart 2017 zal onze schatkistbewaarder Bert van Leeuwen zich niet herkiesbaar stellen. Het bestuur betreurt het dat hij om gezondheidsredenen zijn functie zal moeten opgeven. Bert is betrokken geweest bij de club en het bestuur vanaf het begin in 2007 en heeft altijd samen met Jos gezorgd voor onze clubstand op het MECC in Maastricht.

Wij hopen dat uit onze leden tenminste één persoon zich kandidaat wil stellen voor de functie van penningmeester Wij verzoeken deze kandidatuur voor de ALV aan het bestuur kenbaar te maken.

De penningmeester draagt zorg voor een goede en adequate financiële huishouding van de club. Hij of zij maakt deel uit een van een vijfkoppig bestuur waarin gezamenlijk beslist wordt over het beleid van de club.. Het dagelijks bestuur wordt gevormd door de voorzitter, de secretaris en het bestuur.

Voor nadere informatie over deze functie kunt u kontakt opnemen met Bert of met het bestuur.

Namens het bestuur, Rob Pekelharing.

Een advertentie van Mercedes-Benz uit 1973 over de nieuwe topmotorisering van de SE(L), de SL en de SLC. De V8 450-motor werd standaard gekoppeld aan een automatische versnellingsbak.

13

STERKLASSE BULLETIN

STERKLASSE BULLETIN

Kundenwunsch Inmiddels houd ik ruim tien jaar het W 116-aanbod op internet behoorlijk nauwgezet bij, op zoek naar interessante uitvoeringen, als liefhebberij tussendoor. Zo kwam ik, inmiddels alweer zo’n zeven jaar geleden, op Marktplaats.nl een 450 SEL 6.9 van het bouwjaar 1979 in het midden des lands tegen, uitgevoerd in de combinatie zilvergrijs metallic en antraciet velours, met een ‘zelf geknutselde’ middenconsole waarin allerlei extra metertjes en knoppen op een nogal willekeurige wijze waren ondergebracht en waarvan de aanbieder trots vermeldde dat het schuifdak bedienbaar zou zijn vanaf de achterbank ... Als purist dacht ik meteen: ‘Wat een vreselijk verprutste auto; totaal niet interessant …’

14

Of het iets met de economische crises te maken had, weet ik niet, want de auto was blijkbaar aan de straatstenen niet te slijten; het topmodel bleef maar in beeld verschijnen en de vraagprijs dalen. Omdat ik er bijna dagelijks langskwam, besloot ik, ondanks mijn weerstand, uiteindelijk toch maar eens een kijkje te nemen. De eigenaar had een plausibel verhaal bij de auto en het nodige onderhoud laten plegen.

Zwak punt was roest rondom het schuifdak: een bekend euvel. De uitvoering was zonder meer compleet te noemen: onder andere ABS (code 470), viermaal stoelverwarming (codes 870, 871 en 872) en een elektrisch verstelbare achterbank (code 223). Ik raakte meteen geïntrigeerd door de schakelaar in het rechterachterportier waarmee inderdaad het schuifdak kon worden bediend: die was ondergebracht in een vergroot plaatje met bijpassend symbool waarin normaliter de extra schakelaar voor de bediening van de als optie leverbare elektrisch bedienbare achterbank is ondergebracht: zag er origineel uit, maar zoiets had ik nog nooit gezien …

Daarnaast was nog een aantal bijzondere opties aanwezig.

Op de bank in de huiskamer van de eigenaar gezeten bleek de Bordmappe ook nog eens aanwezig te zijn, met daarin het instructieboekje, het onderhoudsboekje met de wagenkaart en zelfs de boekjes/garantiebewijzen van de Becker Mexico met Verkehrskurier. Ik heb foto’s van de wagenkaart en het opbouwplaatje (onder de motorkap naast de motorkapvergrendeling) gemaakt om de opties en de originaliteit van de auto te kunnen checken. Op het opbouwplaatje is code 993 vermeld, die verwijst naar verdere gecodeerde en niet-gecodeerde opties onder verwijzing naar de Produktions-Auftrag I. Na thuis het een en ander te hebben nagekeken, was deze wetenschap voldoende voor een bod zonder ook maar met de auto te hebben gereden, een bod dat tot mijn verrassing ook nog eens gelijk door de eigenaar werd geaccepteerd.

Gelijk na levering werd duidelijk dat de auto – zeker voor het geld – bovengemiddeld technisch presteerde, de originele uitlaat (deels vervangen) en de originele Michelins in de maat 215/70 VR 14 droegen daaraan ongetwijfeld bij.

De auto was namelijk heel comfortabel en het M 100-blok – dat zich nogal eens rauw/onwillig kan gedragen, zeker in de opwarmfase – en de gehele aandrijflijn gedroegen zich zo mak als een lammetje. En eigenlijk werkte alles nog prima met 209.000 km op de teller, inclusief de ijskoude airco en de Tempomat, uitgezonderd de binnenverlichting dan.

Niet eerder kocht ik een oudere Mercedes waarmee ik gewoonweg gelijk comfortabel kon rijden, dus zonder eerst van alles en nog wat te hoeven repareren, hoewel de carrosserie enige aandacht behoefde. Maar hoe kwam ik aan die productieopdracht? Dit ter beantwoording van de vraag of al die opties af fabriek zijn of niet. Of anders gezegd: hoe origineel is de auto? Uiteindelijk kreeg ik via Rob Pekelharing de tip dat ik gewoon per e-mail kopie daarvan kon opvragen bij Mercedes-Benz Classic in Stuttgart via Dr. Nils Beckmann, als ik kon aantonen dat ik de eigenaar van de auto was. En zo kreeg ik enige dagen na het versturen van een mailtje voorzien van de nodige gegevens keurig de productieopdracht als pdf-bestanden toegezonden. Tja, toen ging er een wereld open en begonnen de puzzelstukjes snel op hun plek te vallen … Aardig te vermelden is dat de auto destijds op bestelling van een modefirma om de hoek bij de fabriek in Sindelfingen is geleverd, zoals ik heb kunnen opmaken uit het MBAC-certificaat.

De opties Hoe zit het met die opties? Er zijn drie categorieën te onderscheiden: 1. de gecodeerde opties als (reguliere) Sonderausstattung met reguliere ‘Code’, zoals die destijds in de prijslijst stonden vermeld; 2. de gecodeerde opties als (minder bestelde) Sonderaustattung met ‘SA-Nummer’, corresponderend met optiecode 991; en 3. de ongecodeerde opties als Kundenwunsch met ‘KW-Nummer’, corresponderend met code 992.

In het geval van mijn 6.9 vermeldt het opbouwplaatje dus 993 en verwijst zo naar beide laatstgenoemde categorieën.

De productieopdracht sluit hierop aan door de vermelding “zu 993”: KW 9633/20: tweetonige Fiamm-claxon met compressor (Serie 2000) KW 9633/22: beugel voor Fiamm-claxon KW 9673/24: asbak boven in bestuurdersportier met verlichting KW 9673/25: asbak boven in bijrijdersportier met verlichting KW 9627/02: uitstapverlichting in achterportier links KW 9627/03: uitstapverlichting in achterportier rechts KW 9627/04: uitstapverlichting in bestuurdersportier KW 9627/05: uitstapverlichting in bijrijdersportier KW 9512/06: verlichting motorruimte KW 9756/05: verlichting kofferruimte links KW 9756/06: verlichting kofferruimte rechts SA 056 104/2: klapbare armleuning in achterbank met opbergruimte KW 9487/03: verlichting voetruimte voorin links en rechts KW 9487/04: verlichting voetruimte achterin links en rechts KW 9517/28: flexibele leeslamp aan C-zuil links KW 9517/29: flexibele leeslamp aan C-zuil rechts KW 9673/27: sigarenaanstekers in bekleding achterpor-

15

STERKLASSE BULLETIN

KW 9673/25

16

KW 9809/08

KW 9633/20 en KW 9633/22

KW 9673/27

KW 9627/02

KW 9487/04

STERKLASSE BULLETIN

tieren met verlichting KW 9663/03: schakelaar voor schuifdak in bekleding achterportier rechts KW 9764/09: diefstalalarminstallatie KW 9764/12: diefstalalarminstallatie (zonder apart slot bestuurdersportier) KW 9809/08: schakelaars stoelverwarming achterin in bekleding B-zuil KW 9499/08: buitenthermometer SA 056 062/01: ampèremeter met bedrading KW 9961/37: (groter) paneel middenconsole met plaats voor schakelaars stoelverwarming (voorin), buitenthermometer, ampèremeter, schakelaars voor garagedeurbediening links en rechts, elektrische antenne, balansregeling (audio), zijruitbediening (4x) en schakelaar waarschuwingsknipperlichten KW 9874/03: Radio Becker Mexico Cassette stereo met afstandsbediening aan bijrijdersstoel (houder zoals bij code 250) KW 9682/17: (grotere) luidsprekers voorin SA 056 068/09: weglaten (standaard) radio-onderdelen KW 9697/10: inschakelbare automatische antenne SA 056 305/01: Verkehrsdecoder Becker VK5 Daarnaast heeft de auto nog als onvermelde opties originele gordijntjes voor de ramen van de achterportieren en het achterraam. Kortom, toch wel een hele waslijst. Ik ben benieuwd wat dat allemaal heeft gekost destijds … Door

deze informatie ben ik op internet gaan speuren naar andere W 116’s met KW-opties: die zijn er, bijvoorbeeld in het geval van de af fabriek gepantserde exemplaren. Wellicht dat ik daaraan nog eens een vervolgartikel kan wijden.

Relatie met 600 en W 126 De 6.9 is uiteraard het topmodel van de W 116-serie.

Logisch dus dat juist in deze uitvoering vaak dure en bijzondere opties werden besteld. De auto is ten opzichte van zijn voorganger, de (300 SEL) 6.3 (W 109), voorzien van een vergrote en gemoderniseerde M 100-motor. Ook biedt de auto veel meer comfort, niet in de laatste plaats door de W 3 B-automaat (met koppelomvormer) en langere achterasoverbrenging. Ook is bij het ontwerp van de W 116 rekening gehouden met een grote V8-motor in tegenstelling tot de W 108/109, die qua carrosserie en onderstel duidelijk uit de jaren 50 stamt en dan ook was ontworpen voor een bedaagde zescilinder. Daarmee was de 6.9 tevens veel meer een concurrent voor de tot en met 1981 gebouwde 600 (W 100) dan de 6.3 en een nog veel modernere ook.

De 600 biedt echter (standaard) veel meer luxe dan de 6.9, mede door de aanwezige Komforthydraulik. De uitstraling van de 600 is er een van massiviteit, opulentie en klassieke automobielbouw; de 6.9 wordt daarmee vergeleken gekenmerkt door understatement; qua uitstraling immers hetzelfde industriële product als een 280 S. De prijzen verschilden ook nogal: begin 1979 stond de ‘gewone’ 600 voor DM 144.032,00 in de (Duitse) prijslijst vermeld; een 6.9 voor DM 78.960,00.

17

STERKLASSE BULLETIN

Wist u dat…? .....de vroegste modeljaren van de W140 en R129 optioneel van een elektrisch verstelbare binnenspiegel konden worden voorzien? Deze wel erg decadente optie al snel door Mercedes-Benz werd geschrapt? ..... er 1.465 gepantserde W126 modellen zijn gebouwd, inclusief twee voor het Vaticaan bestemde exemplaren die nog eens 200 mm. langer dan een SEL waren? ...... Ericsson al 60 jaar geleden de eerste automatische autotelefoon op de markt bracht en dat deze Mobile Telephony A meer dan 40 kilogram woog? ..... er van de SLS AMG Electric Drive slechts 15 exemplaren verkocht zijn, en dat Mercedes-Benz op een serie van 100 stuks had gerekend?

..... de coverstory van Youngtimer 8/2016 (uitgave Motor Klassik) over een Audi A8 4.2 Quattro, BMW 740i en Mercedes-Benz S 500 L (W220) gaat? ..... de W126 de eerste personenauto was die aan de criteria voor een asymmetrische frontale botsing (Offset-Crash) voldeed? ..... het MECC te Maastricht van 12 tot en met 15 januari 2017 weer het toneel is voor de beurs Interclassics met als hoofdthema’s Ferrari en Facel? En dat de S-Klasse Club Nederland dan wederom van de partij is?

18

In de jaren 70 komt duidelijk de behoefte aan meer luxe, comfort en veiligheid opzetten ten opzichte van de W 108/109 in de jaren zestig: van binnenuit verstelbare buitenspiegel(s), stoelverwarming, hydraulische vering (bij de 6.9, later als optie leverbaar bij de verlengde V8-typen van de W 126), Tempomat (standaard bij de 6.9), automatische klimaatregeling, elektrisch verstelbare achterbank voor de SEL-modellen en ABS etc., deels ingegeven door de wensen van de Amerikaanse consument. Deze lijn is duidelijk voortgezet in de W 126. Bepaalde KW-codes zijn in deze serie reguliere opties geworden (diefstalalarminstallatie (EDW), uitstapverlichting en gordijntjes). En een destijds nieuwe reguliere optie in de W 116 is soms zelfs standaard geworden in de W 126, bijvoorbeeld code 223 in de 560 SEL. De uitvoering van mijn 6.9 illustreert mooi zowel de relatie met de 600 als de tijdlijn in de automobielontwikkeling bij Mercedes; de auto valt binnen het laatste jaar van productie: in mei 1980 rolde de laatste 6.9 van de band. Het is dan ook niet verwonderlijk dat reguliere opties als een elektrisch verstelbare achterbank (leverbaar vanaf april 1978) en ABS (leverbaar vanaf eind 1978) in mijn 6.9 werden besteld.

Blijkbaar werd de auto besteld om (rechts) achterin te worden bereden en daartoe zijn bovenop de reguliere opties blijkbaar nogal wat extra zaken besteld: flexibele leeslampjes achterin, andere positie schakelaars achterbankverwarming, aanstekers achterin, opbergruimte in de opklapbare armleuning van de achterbank, schakelaar

voor de bediening van het schuifdak rechts achterin, afstandsbediening van de Becker-radio/cassettespeler rechts achterin, gordijnen voor de achterruit en de zijramen, uitstapverlichting en extra binnenverlichting. Deze zaken sluiten dus goeddeels aan bij de comfortvoorzieningen van de 600, een auto die alleen op speciale bestelling, dus met productieopdracht, werd gebouwd.

Moraal van dit verhaal: ik heb moeten ervaren dat ik niet te snel moet oordelen … Die middenconsole met alle attributen en bediening van het schuifdak vanaf de achterbank zijn wel degelijk af fabriek! Een een leuke bezigheid om deze ‘originele optiepuzzel’ op deze manier te leggen natuurlijk!

..... mede clublid en evenementen coördinator Jos Marijnissen’s 300CE-24 Sportline Cabriolet in SL Mercedes Revue nr. 5/2016 als onderdeel van de coverstory “Toerplezier” staat afgebeeld?

..... wij helaas moeten melden dat het in 2019 voor het ooit beroemde merk Lancia definitief afgelopen is?

MARK GIIDEONSE

..... op 21 november 1906 het Deutsches Museum in München werd geopend en dat Carl Benz ter gelegenheid daarvan zijn eerste Patent Motorwagen aan dat museum schonk? En dat dit unieke stukje autogeschiedenis nog steeds in München te bewonderen is?

De deelnemende clubauto’s

19

STERKLASSE BULLETIN

STERKLASSE BULLETIN

Motorworld Classics 2016 Vorig jaar werd in Berlijn de eerste editie van een nieuw klassiekerfestival georganiseerd. Tot die tijd vonden de grote Duitse shows eigenlijk alleen in het westen van het land plaats. Met zo’n 20.000 bezoekers was de organisatie tevreden en zodoende kwam men al snel met nieuwe data voor 2016. Van 6 tot en met 9 oktober konden bezoekers zich in de historische hallen van de Messe Berlin aan allerlei fraaie klassiekers vergapen.

Reeds in 1925 werd hier ook een autoshow georganiseerd.

De nog altijd aanwezige, karakteristieke radiotoren stond destijds al op zijn plaats. In de daaropvolgende periode werd het beurscomplex uitgebreid. Gedurende de jaren dertig van de vorige eeuw probeerden de Duitse automerken elkaar op de Internationale Automobil und Motorrad Ausstellung (IAMA) in Berlijn af te troeven. Opel kwam daar met de eerste auto met een zelfdragende carrosserie en merken als Horch, Maybach en Mercedes-Benz demonstreerden hun topmodellen. Er bestaan foto’s van Adolf Hitler temidden van dure Mercedessen, inclusief publiciteitsbewuste Mercedes directeuren, alsmede de dictator en Ferdinand Porsche bij de eerste KdF-Wagen. Later bekend geworden als de Volkswagen Kever was dit de beoogde massamotorisering voor het volk.

20

Pittig geprijsd Een stedentrip naar Berlijn stond al enige tijd op de planning en het leek een goed plan om dat met een bezoek aan Motorworld Classics te combineren. Op donderdag de 6e naar de Duitse hoofdstad vertrokken en de volgende dag op tijd naar de beurs. Het hotel lag vlak bij Bahnhof Zoo en met

de S-Bahn was het eenvoudig om bij Messe Nord te komen.

Vandaar bracht een korte wandeling ons naar de imposante hoofdingang van de Messe Berlin. Een Mercedes-Benz 170 bestelwagen, de voormalige service auto van Juan Manuel Fangio’s Argentijnse Mercedes-Benz dealerschap, was een leuke blikvanger. De stijl van de show was opnieuw uitgevoerd in de jaren twintig en dertig en zo zag je veelvuldig dames en heren in de kleding van die tijd. Bovendien is die tijd in de vorm van de “Retronians” daar weer helemaal hip geworden.

Het hart van het oude beurscomplex bestaat nog steeds en bij ons bezoek stonden we dus op historisch roemruchte grond. In de hallen 18 tot en met 20 hadden de toppers op het gebied van verkoop en restauratie hun stands ingericht.

Dit waren ook de mooiste plekken, aangezien de hoge ramen met glas in lood vensters voor veel licht zorgden.

Dat was bij de hallen 11 tot en met 17 wat minder goed voor elkaar. Met name in hal 11 was het ronduit zeer spaarzaam verlicht, waardoor de daar verblijvende autoclubs nogal anoniem in het geheel opgingen. Dat was jammer, juist op die plek werd de enorme Mercedes en Porsche hegemonie doorbroken. Het is begrijpelijk dat commerciële partijen de populairste klassiekers op een beurs zetten, maar de hiervoor genoemde merken waren wel tot in het extreme aanwezig.

Bij binnenkomst kregen we een “Extrablatt” en dit programma krantje is een nuttig hulpmiddel als wegwijzer langs alle stands. Bij de hoofdingang was ruimte voor de horeca en optredens van artiesten en hier had de All Time Stars afdeling van Mercedes-Benz een uit Frankrijk afkomstige 280SE geparkeerd. Een fraai exemplaar en men vroeg er ruim 43 mille voor. Een leuke binnenkomer en het zette de toon voor het overige prijspeil. Uiteraard had men ook een aparte stand, voorzien van een 230 CE, een 280 SE 3.5 Cabriolet en een 280 SLC. Over aanloop had het personeel beslist niet te klagen en er werden serieuze gesprekken over verkoop gevoerd. Bedrijven als Rosier, HK-Engineering en 300 Manufaktur hadden zeer mooie klassiekers op de stand gezet. Alle prijzen op aanvraag. Tja, als een lichtgroene 300 SL Roadster van Clark Gable is geweest, dan zal het tarief ongetwijfeld astronomisch zijn. Dat gold trouwens ook voor een 300 SEL 6.3 die nog 70 mille moest kosten. Op het eerste gezicht een prima auto, maar met pakweg 190.000 km op de teller toch pittig geprijsd.

Het viel op dat de firma 300 Manufaktur een Pools adres heeft en daar waarschijnlijk ook hun restauraties uitvoert, maar de door hen getoonde W189 was fenomenaal mooi.

U raadt het al, prijs op aanvraag. De Dresdner Klassiker Handel had een bijzondere auto meegenomen. Tussen diverse merken, inclusief een zeldzame Maserati Khamsin,

stond ook een Mercedes-Benz 320 Cabriolet D (W142 IV) uit april 1939. Op het informatiebordje stond heel diplomatiek omschreven dat deze auto gedurende de oorlogsjaren door de autoriteiten in Dresden was gebruikt. Gezien het model en de toenmalige waarde zal dat ongetwijfeld de kring rondom de Gauleiter zijn geweest. Als oorlogsbuit verdween de auto naar Amerika en bij terugkeer naar Dresden was de cirkel weer rond. Echt een pronkstuk met een bijzonder fraai interieur.

Tijdsbeeld Zoals al aangegeven was het merk met de ster zeer ruim vertegenwoordigd. Vooral de W113 was volop aanwezig.

Prijzen liepen uiteen van 1 tot ruim 3,5 ton. Waanzinnig veel geld voor zo’n auto. Het Nederlandse bedrijf Altena Classic & Rally Service zorgde voor welkome afwisseling met een bijzondere Vintage Rolls-Royce, diverse Jaguars en Austin Healey’s. Hoewel BMW het 100 jarig bestaan vierde had men slechts een zeer bescheiden stand met een klassieke Rolls-Royce, een verchroomde oer-Mini, een BMW 2002tii en een BMW motorfiets. Langs de muren van de voornaamste hallen waren kleinere stands met horloges, kleding, drank en streekproducten. In de overige hallen kon men verder nog terecht voor accessoires, onderdelen, kunst, diverse oldtimer clubs, Classic Data, ADAC, toeristische info over bijvoorbeeld Saksen (slim gekoppeld aan het August Horch museum in Zwickau), onderhoudsmiddelen, gereedschappen en alles wat verder nog een link naar klassiekers leek te hebben.

Een gesprek met de voorzitter van de Citroën SM Club Deutschland was heel leuk. Deze man had al lang geleden een SM met schade zelf omgebouwd naar een cabriolet, inclusief elektrisch bedienbare kap. Zelfs de door Chapron ontwikkelde versie had dat niet. Verder wist hij te melden dat er zo goed als niets voor dergelijke auto’s is te krijgen.

Vooruitziende mensen kochten vroeger alle onderdelen op die ze konden vinden. Zelf mocht hij van geluk spreken, met een goed gevulde schuur. Dan hebben wij, als Mercedes rijders, het toch een stuk makkelijker. Clubs uit de

21

STERKLASSE BULLETIN

22

regio Brandenburg en Mecklenburg-Vorpommern zorgden voor meer Franse inbreng. Wat te denken van een puntgave Peugeot 604 SL uit 1976, een Peugeot 504 Coupé of een Citroën CX 2400 Pallas uit 1978? Gezien de kleurstellingen in groen en bruin een perfecte weergave van het tijdsbeeld.

Bij jongeren onbekende merken zoals Facel Vega pakten groots uit. Een toegewijde club hield de eer van dat oude Franse elite merk hoog. Porsche Zentrum Berlin-Potsdam deed goede zaken. Op eentje na hadden ze alle klassieke 911’s in knallende kleuren al verkocht. Verder stonden er de nodige Engelse klassiekers (sport- en gezinswagens) en er was een redelijk variërend aanbod van Amerikaanse auto’s. Een handvol Italiaanse klassiekers (Alfa Romeo, Lancia en Maserati) vormde het sluitstuk. Hal 16 was bestemd als ruimte voor de veilingstukken. Enkele voor-

beelden: Een fraaie 911 (daar is ie weer) had als startbod ruim 40 mille en een Ferrari 512 BBi had als basisprijs € 170.000,-- Deze voormalige supercar was eigenlijk niet duur. Ook een oranje Alfa Romeo Montreal behoorde tot het aanbod. De veiling werd in het weekend gehouden, dus geen idee waar het veilinghuis de auto’s uiteindelijk op afgehamerd heeft.

Ikonengold Duitsland kent veel Mercedes-Benz clubs en de bekendste onder hen hadden zich verzameld in hal 17. Een grotendeels gedemonteerde R129 maakte duidelijk dat zo’n auto niet echt meer iets voor de handige doe-het-zelver is. De hoeveelheid bekabeling is schrikbarend. Naast die SL

STERKLASSE BULLETIN

club had de S-Klasse Club Deutschland zich ingericht. Als thema had men 25 jaar W140 gekozen. De in clubkringen bekende Berlijnse S-Klasse taxi, alsmede een 600 SE en een CL 500 waren blikvangers op de stand, waar het op vrijdag nog redelijk rustig was. Als populairste Mercedes klassieker in Duitsland was de W123 ook prominent aanwezig.

Men had diverse modellen meegenomen. Een 200 in “zypressengrün” als absolute basisuitvoering uit 1976 vormde een leuk contrast met een vol opties gestopte “champagne” 230 E uit 1982. De W124 club pakte vooral uit met de latere, dure varianten. Met enorme oude foto’s en etalage poppen gehuld in tijdsgetrouwe kleding had de Mercedes-Benz Veteranenclub veel werk van hun beursgedeelte gemaakt.

Al het geslenter maakte hongerig en dorstig. Gelukkig was er in alle hallen voldoende gelegenheid om de inwendige mens te versterken. Tegen bijbehorende beursprijzen, dat dan weer wel. Modelauto’s waren overigens verrassend sympathiek geprijsd. Boeken werden amper te koop aangeboden en de enige aanbieder van oude folders was ronduit idioot duur. Uiteraard waren er genoeg mensen die zich in het enthousiasme mee lieten slepen. Toch is een rondje Marktplaats of Ebay veel raadzamer. Achter de beursgebouwen konden de beursgangers nog naar de zogenaamde Sommergarten. Hier stonden ook vele klassiekers opgesteld.

Het betrof hier het trotse bezit van zowel bezoekers, alsook te koop aangeboden voertuigen. Een W116 280 SE in “ikonengold” zag er na een redelijk grondige eerste controle goed uit en als zogenaamde guilty pleasure heb ik ook wel iets met grote Opels. Een fraaie Admiral en Senator met Berlijnse kentekens waren allebei te koop. Er waren trouwens meer Berlijners met verkoop plannen. Wonen is daar in korte tijd behoorlijk duur geworden en garages/stallingen of parkeerplaatsen worden schaarser en dus ook weer duurder. En ja, een oldtimer een heel jaar op straat laten staan is toch zonde en gedeeltelijk zelfs verboden.

Zondag 9 oktober was de laatste beursdag en op maandag stond in de krant dat de 2016 editie ruim 26.000 bezoekers had getrokken. Dat betekende een toename van 30 procent

en dus werd direct het besluit voor 2017 genomen. Volgend jaar is men van 5 tot en met 8 oktober weer welkom in de Messe Berlin. De entourage, de sfeer en de locatie lijken perfect bij elkaar te passen. Ons bezoek op een vrijdag was een goed idee. Gezellige drukte, ruimte genoeg, geen benauwde atmosfeer en alles was goed te zien en te benaderen.

ARJEN STOFFELSMA

Reis per auto: naar Autobahn-Dreieck Funkturm, afrit Messedam. Rondom het complex zijn 12.000 parkeerplaatsen beschikbaar.

Reis per openbaar vervoer: IC of ICE naar Berlijn. Openbaar vervoer kaartjes (bijvoorbeeld 3 dagen zone ABC á € 24,-- - onbeperkt reizen) gebruiken voor de S-Bahn naar Station Messe Nord/ICC. Alternatief is de U-Bahn, halte Theodor-Heuss-Platz.

Aangezien het centrum van Berlijn zo’n beetje doorlopend een bouwput is bevalt deze manier van reizen naar die stad altijd prima.

Entree: volwassene: € 15,-gezin: € 28,-- (2 volwassenen en 3 kinderen) 23

VREEMDGAAN

24

STERKLASSE BULLETIN

STERKLASSE BULLETIN

Potente VW bus

Mercedes-Benz SL-Klasse (R 129)

Mijn vader (Wijnand Stehouwer) en ik (Arthur) zijn al jaren gek van auto’s. Zo rijdt mijn vader een Mercedes W126 280SE en een CLK200 cabrio en ik een VW bus.

Dat is handig, want ons gezin bestaat uit 6 personen.

De VW bus is een pick-up dubbelcabine. Wijnand is zijn hele leven automonteur geweest en reuzehandig met techniek. Ikzelf ben constructeur bij een machinefabriek.

Regelmatig verschijnen er in de serie Praxiratgeber Klassikerkauf nieuwe deeltjes. In Engeland overigens wat sneller dan in Duitsland. Dat komt door het feit dat de Duitsers zich vooral op de eigen merken en de populairste klassiekers daarvan richten. De Engelse uitgever ziet wel brood in een breder programma, dus ook wat ondergeschoven auto’s zoals de Volvo 700/900 serie of nog vrij nieuwe auto’s zoals recente Jaguar XJ modellen. Heel Verlag heeft meerdere boekjes over BMW, Mercedes-Benz en Porsche uitgebracht. In oktober verscheen een voor ons interessant deel: Mercedes-Benz SL (R 129). Alle Modelle von 1989-2001.

De bus is in 2000 gekocht van de eerste eigenaar en was toen 10 jaar oud. In 2010 was deze echt aan een technische revisie toe omdat de hij niet vooruit te branden was. En om deze traagheid definitief tot het verleden te laten behoren was de keus snel gemaakt: motorswap!

Maar… hoe doe je dat en hoe hou je de kosten in de greep?

Je kan van duur tot heel duur (Porsche) kiezen. Na veel gezoek en veel google-avonden, kwam de volgende keuze tot stand: Het wordt een Ford V6,maar dan wel een 24-klepper. Het vermogen zou daarmee gaan van 51 kW (diesel) naar 143 kW! Er moest dan ook iets met de versnellingsbak gebeuren om dit vermogen aan te kunnen. Het goedkoopste en een goed alternatief was een bak van Renault (UN1) uit een Espace (voorwielaandrijver met de motor in lengterichting). Deze werd ook gebruikt in Alpine, DeLorean, Lotus Esprit etc. Hiervoor moest de draairichting van de bak wel omgedraaid worden: het kroonwiel is aan de andere kant van het pionwiel gelegd en de speling is opnieuw afgesteld. Bij de montage werd een defect aan het vijfde versnellingstandwiel ontdekt en vervangen.

We hebben een sloopbus gekocht om alles in-pas te maken, zodat we met de pick-up zo lang mogelijk door konden blijven rijden. Veel onderdelen moesten op maat worden gemaakt zoals adapterplaat tussen de motor en bak, priseas verloopbus voor lager, koppelingsplaat (een Renaultkoppelingsplaat laten bekleden met een voering van de juiste afmeting), dit gecombineerd met een drukgroep van Ford.

De 24V is alleen als automaat geleverd, dus werd vliegwiel gezocht van een 2.9 12V 4x4 met drukgroep, dit vliegwiel past zo op de 24V krukas. Verder moesten adapterstukken voor de montage van de originele VW aandrijfassen op de Renaultbak worden gemaakt, de versnellingsbedienstang aangepast worden op bakbediening, een uitlaat worden gemaakt en de kabelboom worden uitgekleed tot alleen de motorsturing over was.

Een Ford Scorpio hebben we in Duitsland gekocht, met veel roest, maar met maar 109.000 km op de teller. Naast het motorblok zijn de geventileerde remmen van de Scorpio overgezet. Nadat alles paste in de sloopbus is de ombouw gedaan in de pick-up, dat duurde drie maanden.

Wijnand bij zijn W126 Hoe rijdt dat nu? Het is fantastisch! De bus is enorm stil en soepel. Er is altijd trekkracht voorhanden en moderne TDI busjes, die je altijd om de oren vlogen, rijden nu ‘in de weg’ als je doortrekt. De ombouw is in 2010 bij de RDW op kenteken gezet.

Uiteraard volgt ook deze uitgave de standaard indeling.

Meer hierover kan in de recensie over het W126 boekje worden gevonden, zie de vorige uitgave van het SterKlasse bulletin. Terecht wordt in de inleiding opgemerkt

Vakantieperikelen Dat jaar zijn we er gelijk mee op vakantie gegaan naar Oostenrijk! Te enthousiast naar bleek, maar ja. De caravan ging ook mee plus zes personen plus alle fietsen. Onderweg in Duitsland hield de bus in en stopte er uiteindelijk mee. Ook later in de bergen gebeurde dit te pas en te onpas. Na een half uur startte hij dan weer en kon de reis weer voorgezet worden. Zo zijn we uiteindelijk toch in het Salzburgerland aangekomen. Het openzetten van achterklepje of luik boven de motor hielp niets. We hebben op de camping de katalysator uit de uitlaat geslagen, omdat we bang waren dat de boel verstopt zou zijn, het hielp niets.

Thuis hebben we de originele ventilator, voor de waterradiator, boven de motor gemonteerd en deze blaast nu lucht over de motor als het te warm wordt. Nu gaat het goed.

Er bleek toch een soort ‘vapour lock’ te ontstaan als de motorruimte warm is, maar de watertemperatuur nog niet te hoog is.

Wijnand was inmiddels ook langsgekomen om de caravan aan het einde van de vakantie met de W126 naar huis te trekken. Met de bus ging het minder goed, bij Stuttgart brak de priseas. De bus is uiteindelijk op een autoambulance thuisgekomen. Na reparatie van de bak heeft deze tot nu toe (25.000 km verder) perfect gewerkt! Verdere verbeteringen zijn aangebracht: luchtkanalen onder de bus naar de uitlaatspruitstukken, zodat de ventilator minder vaak aanslaat onder het rijden en montage van een originele voorspoiler, zodat de bus minder last heeft van wind bij hogere snelheden.

Nog even wat cijfers: 0-100 verloopt in 8 seconden, de topsnelheid weet ik niet (ik heb 160 gereden en dat vind ik hard zat) en hij loopt 1 op 7,5 tot 1 op 8. Dit is niet zuinig, maar niet veel meer dan een bus met een originele twee liter boxer. We zijn er heel blij mee en rijden maken er fijne kilometers mee.

Het is geen Mercedes, maar ook met andere Duitse producten kun je veel plezier beleven!

ARTHUR STEHOUWER

RECENSIE Problemzonen) en hoofdstuk 9 (Realistische Bewertung) goed lezen. Alle aandachtspunten op het gebied van carrosserie, interieur en techniek worden uitgebreid besproken. Hoofdstuk 9 gaat vergezeld van een puntentelling.

Maximaal 4 punten per onderwerp. Maximaal 132 punten, boven de 99 punten zou een auto zonder problemen / onheilspellende gedachten gekocht kunnen worden. Ook een R 129 is niet ongevoelig voor roest, hoewel men na de omschakeling naar lakken op waterbasis bij dit model niet zoveel problemen had als bijvoorbeeld bij de W124 en W210 het geval was. Er is aandacht voor de electronica, hydrauliek en mogelijke lekkage problemen. Net als bij een oude S-Klasse hoeft een koper zich niet door opmerkelijke kleuren, wel of niet uit het Designo programma, af te laten schrikken. Er is zelfs een groeiende groep liefhebbers voor.

Evenals bij andere boekjes uit deze serie is de waardetabel tijdelijk een nuttig hulpmiddel. Over een jaar kan zoiets er heel anders uitzien. Door de vormgeving kan de prijs van de delen uit deze serie sympathiek blijven, maar er kleeft ook een nadeel aan. Veel foto’s zijn heel klein en sommige fotootjes lijken sterk op elkaar. Als het gaat over lakproblemen heeft men zelfs enkele afbeeldingen van W126 gedeeltes geplaatst. Weliswaar wordt dat vermeld, maar het zou toch een stuk beter zijn als men praktijkvoorbeelden van een R129 laat zien.

Dat neemt niet weg dat dit een leuke en nuttige publicatie is geworden. Ook voor iemand die al een R 129 bezit staan er zeker nuttige dingen in. Handig als aandachtspunten voor het behoud van de auto.

Afsluitend zijn er adressen van Duitse clubs, specialisten en een opsomming van de voornaamste literatuur. De laatste pagina’s worden ingenomen door de technische gegevens van alle standaard modellen, AMG uitvoeringen vallen hier dus buiten.

Besteld bij HEEL Verlag voor € 9,99 + verzendkosten. Die extra kosten hangen af van wat er totaal besteld wordt.

Uitgeverij: HEEL Verlag GmbH Titel: Mercedes-Benz SL-Klasse (R 129). Alle Modelle von 1989-2001 Taal: Duits Auteur: Tobias Zoporowski Pagina’s: 64 Afmeting: 150*210mm ISBN: 978-3-95843-357-1. Alleen als paperback verkrijgbaar.

dat een koper zich niet uitsluitend moet laten leiden door de momenteel gunstige aanschafprijzen. Destijds was het een dure auto met bijbehorende onderhoudskosten en dat laatste aspect geldt nog steeds. Wie serieuze interesse in een R 129 heeft moet voor het bekijken van een auto vooral hoofdstuk 7 (15 Minuten Prüfung – Lohnt siche eine genauere Inspektion), hoofdstuk 8 (Die wichtigsten

ARJEN STOFFELSMA

25

STERKLASSE BULLETIN

STERKLASSE BULLETIN

Tijd voor Toen: 1979–W126 Ergens eind 1980 liep ik van school naar huis en mijn route ging altijd binnendoor langs diverse pleinen.

Op momenten dat ’s avonds het oud papier werd opgehaald was er nog wel eens iets interessants in de opgestapelde dozen te vinden. Als jonge auto enthousiast was het dus zaak om snel de stapels papier door te worstelen. M’n aandacht werd getrokken door een doos vol oude Auto Kampioens, alsmede wat afgedankte autofolders.

26

Hier zaten ook enige items van inmiddels allang vergeten wagens tussen, zoals bijvoorbeeld de Mitsubishi Celeste.

De grootste schat was echter een dikke folder, eerbiediger gezegd brochure, van de toen nog tamelijk nieuwe Mercedes-Benz S-Klasse. En om het nog beter te maken, de achtcilinder modellen. Je bent jong en je wilt wat, dus het sprak voor zich dat de hele doos mee naar huis ging.

Het S-Klasse boekwerkje was een goede vangst. Als bijna 11-jarige kreeg je zo’n item niet zomaar even bij de dealer (daar durfde je niet eens naar binnen te gaan) en wat Mercedes-Benz betreft stond de verzameling op een tamelijk laag pitje.

De voorzijde met groot weergegeven type aanduidingen 380 SE, 380 SEL, 500 SE en 500 SEL zag er al stoer uit en de afgebeelde auto met koplampwissers en lichtmetalen wielen was jaloersmakend mooi. Toen wist ik het nog niet, maar na de barock vormgegeven W116 bleek de nieuwe W126 S-Klasse een stuk moderner te zijn. De auto was aanzienlijk aerodynamischer en lichter. Op de eerste pagina van deze uit oktober 1979 afkomstige folder heeft men het over “Techniek van de toekomst – economie van vandaag”.

Kort samengevat worden alle voordelen van het nieuwe topmodel opgenoemd, tot aan de eerste uitklappagina gaat men hiermee door. Bij een opsomming van alle verkrijgbare modellen wordt de nieuwe 500 SEL expliciet als opvolger van de 450 SEL 6.9 genoemd. Het eerste deel wordt in beslag genomen door informatie over de nieuwe carrosserie en dat een koper kan kiezen uit 8 standaard kleuren, 10 metallic kleuren en 12 speciale kleuren. Pagina’s tekst met kleine(re) afbeeldingen worden afgewisseld met foto’s over de volle breedte (2 pagina’s) met een S-Klasse ergens onderweg en eentje die in een windtunnel staat, inclusief de tot de verbeelding sprekende bijbehorende luchtstroom.

Zelf achter het stuur Daarna is het de beurt aan de beide krachtbronnen. Kernwoorden zijn “lichter, milieu-vriendelijker en zuiniger”. De 3,8 liter motor is 40 kg lichter dan de motor uit de 450 SE en de nieuwe 5 liter motor weegt zelfs 134 kg minder dan de oude 6.9 liter achtcilinder. Het hoofdstuk wordt afgesloten met een vermogens- en koppelgrafiek. Uiteraard is er ruimschoots aandacht voor het nieuw vormgegeven interieur, het dashboard en verwarmings- en ventilatiesysteem.

Naar goed gebruik worden er flink wat opties afgebeeld, zoals velours bekleding, Tempomat, elektronisch gestuurde klimaatregeling, schuifdak en Becker Mexico Cassette speler. Uitklappagina’s laten het volledige dashboard zien (net of je zelf achter het stuur zit) en tevens het volledige interieur. Natuurlijk geen stof of MB-Tex, wat ook verkrijgbaar was, maar stemmig donkerblauw velours. Een tekening met een weergave van de kreukelzones vormt de inleiding van het hoofdstuk over veiligheid, waarbij ook mel-ding wordt gemaakt van de pneumatisch regelbare koplamphoogte. Destijds was dat allesbehalve vanzelfsprekend.

Naarmate het einde van deze eerste complete W 126 S-Klasse folder nadert volgt er nog informatie over de wielophanging, stuurinrichting en remmen, de Mercedes-Benz kwaliteit, de 6 jaar durende ontwikkelingstijd en enkele leverbare accessoires. Elektrisch bedienbare ruiten, Tempomat, elektrisch verstelbare stoelen en ABS zijn daarvan de voornaamste zaken. Er is tevens een grafische weergave van dat ABS systeem. De laatste pagina’s worden ingenomen door de standaard uitvoering specificaties + technische gegevens van de 380 SE/SEL, alsmede idem pagina’s met de 500 SE/SEL als onderwerp.

Alle afgebeelde auto’s zijn in het blauw uitgevoerd, 930 “silberblau” voor het model met wieldoppen en 932 “lapisblau” of wellicht 904 “dunkelblau” voor de auto met de bekende lichtmetalen Fuchs kroonkurk velgen. Ook in latere jaren hield men hardnekkig aan blauw vast. Een veilige, chique kleur die het goed deed bij welgestelde particulieren en hoge ambtenaren en diplomaten. Om het geheel ook een internationaal tintje te geven staat op de

achterzijde van de laatste uitklap pagina een 500 SE met Frans kenteken. De M kentekens (München) zien er overigens nogal geretoucheerd uit en zijn waarschijnlijk enigszins een sneer naar BMW. Champagnekleurig Overigens bestaat er in min of meer dezelfde opmaak ook zo’n brochure van de zescilinder modellen. De cover laat dan een donkerblauwe S-Klasse, voorzien van wieldoppen en met andere inzittenden zien. Enkele jaren later kreeg ik die ook te pakken.

De V8 folder had ik zo vaak bekeken dat ik de tekst zowat uit mijn hoofd kende. Begin jaren tachtig voldeed Hoevelaken compleet aan doorsnee Nederland. Het straatbeeld werd gevuld met Ford Escort/Taunus/Granada, Opel Kadett/ Ascona/Rekord, Volvo 200/300 serie, enkele Japanners, wat “snelle jongens” met een Ford Capri, Opel Manta of Toyota Celica en een enkele zonderling met een Triumph TR7. Zo’n S-Klasse (of Porsche 911) was het in mijn ogen

helemaal.

Op de plek waar ik de folder vond zag ik al snel een bijna nieuwe W123 voor de garage staan. Blijkbaar was een S-Klasse toch wat te hoog gegrepen. Die voorloper van wat we nu als E-Klasse kennen was champagne kleurig. In de zomer van 2006 kocht ik een S-Klasse in precies die kleur.

Weliswaar omdat het de eerste mooie complete V8 was die ik tegen kwam, maar toch een grappig toeval.

Exclusief cover bevat deze brochure 54 pagina’s. Bij tijd en wijle staat hij wel eens op Marktplaats tegen sterk uiteenlopende prijzen en op beurzen is er altijd wel een folderhandelaar die hem in het assortiment heeft zitten. Op een beurs ben je vaak wel duurder uit.

Het foldernummer is WZ 1912/00/07/1079 ARJEN STOFFELSMA

27

STERKLASSE BULLETIN

STERKLASSE BULLETIN

★ ★ 1:43 Sterretjes ★★

W116 Crayford Estate

Crayford Engineering werd in 1962 door David McMullan en Jefferey Smith opgericht. Begonnen met het ombouwen van standaard Mini’s naar cabriolet, ontwikkelde het bedrijf zich in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw in Crayford Auto Developments dat zich had gespecialiseerd in het ombouwen van limousines tot cabriolet en combi’s. Zo bouwde men o.a. een cabriolet versie van de Mercedes-Benz W123 op basis van de 280 CE. Er waren meerdere, minder bekende, veelal eenmalige projecten, zoals een 350 SEL Landaulet op basis van de W116.

28

Mercedes-Benz Klassieker Specialist

restauratie interieur

remmen & wielophanging

totaal restauraties

uitlijnen & inspecties

techniek & onderhoud

houtbouw & restauratie

Stolk Balkbrug • sinds 1950 • 0523 649235 • www.stolkbalkbrug.nl

Ook op basis van de W116 was de Crayford Estate. De zijruiten kwamen van een Ford Consul (Granada in de rest van Europa), evenals de achterklep. Het achter paneel met de achterlicht bleef behouden dus de klep reikte niet helemaal tot aan de bumper. Een niet erg elegante oplossing!

Pollman in Duitsland (bekend van de uitvaart voertuigen) heeft minstens één W116 omgebouwd waarvan de achterzijde harmonieuzer was. Terug naar Crayford. Het dak van de W116 Crayford Estate werd door Crayford zelf vervaardigd. Er zouden ruim twintig exemplaren zijn gebouwd waaronder minimaal één 6.9! De kwaliteit moet goed zijn geweest aangezien de Mercedes-Benz garantie bleef

bestaan wat niet altijd het geval was (en is) bij door derden omgebouwde modellen.

Naar verluid zou Sophia Loren er ook een hebben gehad.

Volgens de Crayford Convertible Club zouden er nog zeker negen de tand des tijds hebben doorstaan.

Matrix heeft een fraai model in 1:43 uitgebracht in een oplage van 408 stuks.

W126 verbouwd Je moet ervan houden. De 126 onder handen genomen door Koenig, BB en SGS maar ik wil jullie ze niet onthouden……….. De eerste drie zijn uitgebracht door Neo Scale Models in 1:43 en zijn vervaardigd uit kunststof.

Als eerste de SEC BB Magic Top. Dit is de minst opzichtige van het drietal en zeker een auto die een artikel in dit clubblad verdiend. Nummer twee en drie zijn van de Duitse tuner Koenig. Het betreft een 500 SEC en een 500 SEC Cabriolet. Tja! Wat zal ik ervan zeggen. Ze hebben meer Benzen “verfraaid”! Ieder zijn meug.

Tot slot een verlengde W126 door Special Garages, de SGS Royale. Uitgebracht door GLM. FRITS BAKKER

29

STERKLASSE BULLETIN

Olielekkage hydraulische dak bediening

30

Uiteindelijk blijkt het heel eenvoudig. Onder het reservewiel. Hieronder zit een grote zwarte kap, en wanneer je die los haalt vind je daar de hydrauliek pomp en inderdaad, het reservoir was zo goed als leeg. Na dit gevuld te hebben werkte alles weer feilloos.

Maar waar olie wegloopt moet er een lekkage zijn. Er was echter nergens een spoor van olie te vinden dus ging ik er van uit dat door de jaren heen de olie “verloren” is gegaan, en heb mij er verder geen zorgen over gemaakt.

Tot op een dag de auto in de garage stond en het dak open deed. Ferry, van ’t Wooike, stond er naast en zag dat er rook onder de afdekking vandaan kwam. Rook! Dat duidt op waarschijnlijk op een kortsluiting. Het dak verschillende keren open en dicht gedaan en steeds bij het openen kwam er rook onder de afdekking vandaan, maar het bleef niet roken.

Op het moment dat we dit ontdekten, stonden we op het punt met vakantie te gaan. Dat hebben we gewoon gedaan en de gehele vakantie heeft het dak gewoon zijn dienst gedaan. Geen vuiltje aan de lucht, maar het rookpluimpje openbaarde zich wel.

Na de vakantie ging eerst de auto maar terug naar de garage.

We begonnen met het verwijderen van het achterpaneel (bij de achter zitting/bergruimte). Op zich is dat al een hele operatie. Wanneer het paneel gedemonteerd is kom je bij de stuurblokken en leidingen van de dakbediening. Er zijn 6 kunststof en 6 metalen leidingen. Alles zag er goed uit, geen spoor van een lekkage. Dus het dak maar eens open en dicht gedaan. Toen kwam de oorzaak naar boven. Uit een van de leidingen spoot de olie eruit maar met een dusdanige kracht dat het vernevelde en, jawel, een “rookpluimpje” ontwikkelde. Daarom was er nooit ergens een spoor van olie te vinden.

Nieuwe leidingen zijn door Mercedes-Benz niet meer te leveren. Een gebruikte leiding monteren is een optie, maar er is gekozen om een overmaatleiding over de oude leiding te schuiven en deze aan de uiteinden dicht te solderen.

De leiding past dan niet meer in de klemmen die daarvoor dienen maar dit kan opgelost worden met tieraps.

Eén en ander is alweer een tijdje geleden, maar het dak werkt tot op de dag van vandaag (touch wood) zonder problemen en de olie (die nu regelmatig gecontroleerd wordt) blijft op peil.

FRITS BAKKER

Altijd 50+ kwalitatieve Benzen in de Collectie

www.sterkmerk.net - Bussum

Advies verzekerd!

VOS MOBILITEITSERVICE Gespecialiseerd in onderhoud van klassieke/youngtimer Mercedes-Benz S-klasse: van W 108 tot W 220

Specialisten in het verzekeren van getaxeerde auto’s

voor (semi-) klassiekers en youngtimers vanaf 8 jaar zakelijk- en/of privégebruik van 0 tot onbeperkt aantal kilometers taxatieclausule altijd mogelijk*

* conform artikel 7:960 BW

Op een dag weigerde de kap van mijn SL320!

Paniek………. Je hoort wel eens van dure reparaties dus als het dak niet werkt zoals je gewend bent dan vrees je het ergste. Wat zou er aan de hand kunnen zijn?

Een heldere ingeving (komt niet zo vaak voor): het dak wordt elektrisch/hydraulisch bediend. Alles reageert, dus elektrische gedeelte moet werken. Het kan dus niet anders dan de hydrauliek zijn en dus eerst maar controleren of er voldoende olie is. Maar waar vind je dat. Het instructie boekje biedt geen soelaas dus op internet zoeken.

Bel 0522-441444 of kijk op adviesverzekerd.nl

Onderhoud en service Cilinderkop en Motorenrevisie Versnellingsbakrevisie, schakel/automaat APK - Airconditioning BAARNSCHEDIJK 13A 3741 LN BAARN TEL. 035 543 50 06 WWW.VOSMOBILITY.NL

Prettige Feestdagen en een Gelukkig Nieuwjaar.

Joyeux Noël et Bonne Année.

Frohe Weihnachten und ein glückliches neues Jahr.