Mersin Ekonomik Rapor 2013

Page 1

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

Ekonomik Rapor

1886

MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI

2013


2013

Ekonomik Rapor

YAYIN KURULU

Abdulkadir DÖLEK Genel Sekreter

Aslı ÖZYAMANOĞLU Didem ÖZER Araştırma Yayın Müdürlüğü

Yayın No: 2014/8

Tasarım Mehmet Özkan Ekinci

Baskı Başak Ofset Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. +90 324 231 51 49 Pbx Çankaya Mh. 4721. Sk. No: 19/A Mersin


önsöz 2013 yılı Türkiye açısından hem ekonomik hem de ekonomiyi doğrudan etkileyen iç ve dış siyaset anlamında çok hareketli bir yıl oldu. 2013 yılında önemli bir hedef pazarımız olan Kuzey Afrika’da sular durulmadı. Özellikle Körfez ülkelerine ve Doğu Afrika’ya ulaşabileceğimiz en etkin nokta olan Mısır ile sıkıntılarımız artarak devam etti. Suriye’de durum hala bir iç savaş durumunu sürdürüyor ve bu da hem Suriye ile hem de Suriye’nin arka hinterlandı ile bağlantımızı kopartıyor. İran’ın küresel anlamda yalnızlığı ise eski konu. İlişkiler var ama tam anlamıyla istenilen güven noktasında değil. Avrupa 2008-09 küresel nans krizinden en büyük yarayı alan kıta oldu ve 2013 yılında da ekonomik sıkıntılar devam etti. Özellikle AB üyesi olan Akdeniz ülkeleri ekonomik ias noktasına geldiler. Her ne kadar yeni yeni toparlanma işaretleri geliyorsa da, her ekonomik krizin ardından olduğu gibi iç politikada aşırı sağcı ve radikal milliyetçi partilerin oyunun artması ve AB Parlamentosunda sayılarının artması başka sorunlara gebe olduğumuzun işaretlerini vermektedir. AB üyeliği yolundaki bir Türkiye için bu politik ortam hiç umut vermemektedir. Öte yandan Rusya’nın etki alanında olan ve Ukrayna ile başlayan Doğu Avrupa bölgesindeki sorunlar artarak devam edecek gibi görünmekte ve geçmişin soğuk savaş izleri tekrar ortaya çıkmaktadır. Yani, 2008-09 küresel nans krizinden sonra yeni bir dünya kurulacağı belliydi ama bunun bu kadar kanlı, şiddetli ve yıkıcı olacağını beklemiyorduk. Tüm bu sıkıntıların merkezinde kalan ülkemiz uzun süredir koruduğu ekonomik istikrarı, ekonomik büyümesi ve siyasi istikrarı ile dünyada örnek gösterilirken, demokrasi ve sivilleşme adına yüksek demokrasiye sahip ülkelerden bile ileri adımlar atmaya başlamışken, son birkaç yıldır ülke genelinde oluşan toplumsal gerginlik, kutuplaşmalar, siyasetin toplumu birleştirmek yerine ayrışmalar için kullanılması, demokratikleşme yolunda alınan hızlı yolun bir anda durdurulması ve daha çok seçim odaklı politikaların uygulanması, iç sorunlarımıza odaklamak yerine daha çok sanal sorunlarla veya ikincil sorunlarla uğraşılması Türkiye’nin son yıllarda ki kazanımlarını geriye götürmeye başladı. Bunları karamsar bir tablo yaratmak için değil realiteye parmak basmak için söylüyorum. Bizler iş dünyasının temsilcileri olarak gerçeklerle ilgileniriz ve asla umutsuzluğa düşmeyiz. Bizler bir slalom kayakçısı gibi engellerin arasında geçer ve ülkemizin üretimini, ihracatını, istihdamını ve zenginliğini devam ettiririz. Bugünün sorunları bizim geleceğe olan güvenimizi sarsamaz veya umutsuzluğa düşüremez. Ancak, geleceğe ait planlarımızı yaparken de gerçekçi olmak ve gerçekleri anlamak zorundayız. Ülke olarak sıkıntıların ortasında olabiliriz ama biz işimize bakmalı ve kendi eksiklerimize odaklanmalıyız. Ekonomik anlamda çözüm bekleyen onlarca yapısal sorunumuz varken başka şeylerle enerjimizi, sinerjimizi israf etmemeliyiz. Eğer biz kendi eksiklerimizi; ekonomik anlamda, siyasi anlamda, hukuk ve eğitim anlamında, Ar-Ge ve ileri teknoloji anlamında, girişimcilik anlamında odaklanırsak küresel sıkıntılardan etkilenmeyiz. Aksine, bunlar bizi tüm küresel sorunlara karşı dirençli yapar. Mersin özelinde ise; her şeye rağmen kriz sonrası dönemde Mersin üretimini ve ihracatını arttırdı. Ancak kârını arttıramadı. Aslında bu Türkiye’nin sorunudur. Belki de en çok düşünülmesi gereken konu da budur. Üretiyoruz ama para kazanamıyoruz. Yani, aynı koşu bandında koşan biri gibi; koşuyoruz ama mesafe alamıyoruz. Bunun da tek bir nedeni var; Düşük ve Orta teknolojili bir üretim sistemine sahip olmamız. Yani, katma değer yaratmayan bir sistem. Artık, hem ülke hem de Mersin olarak orta teknolojili üretimden, daha çok katma değer yaratacak olan yüksek teknolojili üretime geçmemiz gerekiyor. Orta gelir tuzağından kurtulmamız ve Ar-Ge’ye önem vermemiz gerekiyor. Bu geçişi sağlayabilirsek ve gençlerinizi buna göre eğitebilirsek işte o zaman hedeerimize ulaşabiliriz. Mersin’in yeni hede budur. Mersin Ticaret ve Sanayi Odası olarak kentimizin ve iş dünyasının yaşadığı sıkıntıları istatistiklerden faydalanarak somut tablolar ortaya koyabilmekteyiz. Bu bağlamda; Odamız tarafından hazırlanan kitabımız farklı kurumlarla derlenen verilerin detaylı olarak bir araya getirilerek, toplumsal ve kültürel yapı, ekonomik yapı ve makro ekonomik göstergeler, alt yapı sistemleri, sivil toplum kuruluşları alt başlıklarında incelenen konuların yanı sıra Dünya ve Türkiye ekonomisindeki gelişmeler ve beklentilere ait değerlendirmelere de yer verilmiştir. Yayınımızın üyelerimize ve ilgililere faydalı olmasını diler, destek veren tüm Kurum ve Kuruluşlara teşekkür ederiz.

Şerafettin Aşut Yönetim Kurulu Başkanı Mersin Ticaret ve Sanayi Odası



Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Yetki Organları YÖNETİM KURULU ÜYELERİ Şerafettin AŞUT Başkan

Nuh YÜKSELGÜNGÖR Başkan Yardımcısı

Kasım TANRIÖVER Başkan Yardımcısı

Ali Fuat BUDUR Sayman Üye

Hakan Sefa ÇAKIR

İbrahim ZEPER

Ufuk MAYA

Ekrem SAĞLAM

Fatih KISA

Mehmet Alper GÜRSOY

Enis Gürbüz HEKİMOĞLU

MECLİS ÜYELERİ Mahmut ARSLAN Başkan Murat ÇALIŞKAN Başkan Yardımcısı

Bedirhan ORAK Başkan Yardımcısı

Hasan YEŞİLÇİMEN Meclis Katip Üyesi

Hakan Sefa ÇAKIR

Ahmet BULUT

Yusuf Vedat YÜCESOY

Süleyman YILMAZ

Metin BEYAN

Ahmet Turan SERTTAŞ

Doğan NARİN

Abbay POLAT

Mehmet YETER

İsmail Yavuz ÖZGÜVEN

Enis Gürbüz HEKİMOĞLU

Nihat TAN

Hatem DÜLEK

Mustafa DEMİRDÖĞMEZ

İbrahim ZEPER

Şemsettin BAYAR

Faysal TATLI

Hüseyin KIŞ

Mustafa ÇİÇEK

Murat YÜKSEKBAŞ

Uğur SUATOĞLU

Mehmet Can DUMAN

Mesut Selim ÖZCÖMERT

Ekrem SAĞLAM

Habib KURT

Özcan DEMİR

İbrahim KİPER

Mehmet KİPER

Mehmet Alper GÜRSOY

Nedim İKANÇ

İzzet FAZLIOĞLU

Nuh YÜKSELGÜNGÖR

Cihad GÜNDOĞAR

Serdal KUYUCUOĞLU

Sadık Çağatay GÜNEŞ

Mustafa KABADAYI

Cem BUCUGE

Sinan KOÇ

Mustafa ÖZDAMAR

İsmet SÖKÜN

Cebrail ORMAN

Arif ŞENGEL

Ufuk MAYA

Erdoğan ERGENÇ

Nihat IRMAK

Mehmet KELEŞ

Mehmet ALTAY

Mehmet Azmi DAMLA

Onur OCAK

Doğan ERTÜRK

Sabahaddin YEŞİLOĞLU

Ali ELİAÇIK

Çetin KANAR

Necmi GÖÇTÜ

Hıdır KARADAĞ

Ali Fuat BUDUR

Murat DEMİR

Kasım TANRIÖVER

Üzeyir KILIÇ

Şerafettin AŞUT

Yalçın DARICI

Habip DEMİRCİ

Suat ERAS

Fatih KISA

Hacı İbrahim BİLİR

Ahmet AKBAŞ

Hüseyin DİNLER

Ahmet AKIN

Melih AYDOĞDU

Serhat Servet DÖVENCİ

Ayhan KIZILTAN

Fuat AKBAŞ

Abit DALKILIÇ

Kamil KURTULMUŞ

Sinan ACAR

Tuncay KOÇYİĞİT

Serdar ALTUNTAŞ



içindekiler Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler ve Beklentiler Mersin Hakkında Genel Bilgiler

9 21

TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI Nüfus Eğitim Kültür Sağlık Sosyal Hizmetler Sosyal Güvenlik Çalışmaları

31 36 48 52 56 59

EKONOMİK YAPI ve MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER Ekonomik Yapı Tarım, Ormancılık ve Hayvancılık İmalat Sanayi Organize Sanayi Bölgesi Dış Ticaret Mersin Serbest Bölgesi Mersin Limanı Faaliyetleri Ticaret Borsaları ve Toptancı Halleri Turizm Madencilik

67 89 93 98 125 129 133 137 144

Makroekonomik Göstergeler Ulusal Hesaplar Fiyat İndeksleri Parasal Göstergeler Yatırımlar Kamu Gelirleri İşgücü

145 150 153 160 166 168

Enerji Ulaştırma Haberleşme Hizmetleri Konut

179 181 186 188

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Hakkında Genel Bilgiler İlimizdeki Mesleki Kuruluşlar

195 198

ALTYAPI SİSTEMLERİ

SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI



Ekonomik Rapor 2013

dünya ve türkiye ekonomisindeki gelişmeler ve beklentiler

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

9



DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER

Ekonomik Rapor 2013

dünya ekonomisindeki gelişmeler Başta ABD olmak üzere gelişmiş ülkeler, küresel krizden çıkış politikasını “eşzamanlı parasal genişleme ve ekonomiyi canlandırma paketleri” olarak benimsemişlerdir. Gelişmekte olan ülkelerin uyguladığı düşük faiz-genişlemeci likidite politikası krizin derinleşmesini ve yayılmasını sınırlamıştır. Süreç yalnızca gelişmiş değil gelişmekte olan ülkelere de olumlu yansımış, nansal sistem içinde güven bunalımı aşılırken kredi kanallarının işleyişi normalleştirilmiştir. Gelişmiş ülke ekonomilerinde toparlanma yavaş bir trend sergilemiş olsa da düşük faiz ve parasal genişlemenin yarattığı likidite bolluğu gelişmekte olan ekonomilere yönelik sermaye girişlerini hızlandırmıştır. Gelişmekte olan ülkelerdeki göreceli yüksek faiz oranları ve yüksek getiri beklentileri risk iştahındaki artış ile birleşince likidite bolluğundan oldukça olumlu etkilenmiştir. 2011 ve 2012 yılları gelişmiş ekonomilerin toparlanma sürecinin hızlandığı yıllar olmasına karşın 2012 yılında toparlanma yavaşlamış özellikle Avrupa ülkelerinde yeniden durgunluk tartışmaları yaşanmıştır. Gelişmekte olan ülkeler de 2012 yılındaki bu yavaşlamadan olumsuz etkilenmiştir. Avrupa durgunluk, mali sürdürülebilirlik, sorunlu ülkelerin parasal birlikten ayrılacağına yönelik tartışmalar ile karşı karşıya kalmışken, ABD'de mali uçurum ve borç tavanı tartışmaları 2012 yılına damgasını vurmuştur. Diğer taraftan gelişmekte olan ülkelerin çoğunluğu maruz kaldıkları yüksek sermaye girişlerinin oluşturduğu; enasyon, reel kur değerlenmesi, hızlı kredi artışı risklerini azaltmak ve nansal güveni tesis etmek amacıyla önlemler almak zorunda kalmış ve bu da söz konusu ülke ekonomilerinin yavaşlamasına neden olmuştur. Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre 2011 yılında yüzde 3,9 olan dünya büyümesi gelişmiş ekonomilerde yaşanan olumsuz trendlerin sonuca 2012 yılında yüzde 3,1'e gerilemiş; gelişmiş ekonomilerde 2011 yılında yüzde 1,7 olarak gerçekleşen büyüme hızı, 2012 yılında yüzde 1,4'e, gelişmekte olan ekonomiler de ise büyüme hızı aynı dönemde yüzde 6,2'den yüzde 4,9'a inmiştir. Özellikle son yıllarda küresel büyümeye önemli katkı veren Çin'de 2012 yılında gerçekleşen yüzde 7,7 oranındaki büyüme, yaklaşık 13 yıl sonra en düşük büyüme rakamı olmuştur. Bu gelişmelerle 2013 yılına giren dünya ekonomisi 2012 yılındaki olumsuzluklardan kurtulma çabasında olmasına karşın yine de büyüme ile ilgili sorunlar devam etmiştir. ABD ekonomisi 2012 yılında yüzde 2,8 büyürken, 2013 yılının ilk yarısından itibaren tüketici güveni, istihdam, konut piyasaları ve diğer öncü göstergelerde kaydedilen olumlu gelişmeler ABD ekonomisinde toparlanma eğiliminin kuvvetlendiğini göstermiş olsa da büyüme yüzde 1.9 olarak gerçekleşmiştir. Kısaca ABD ekonomisinde toparlanmanın oldukça yavaş olduğu dikkat çekmiştir. ABD Merkez Bankasının kriz süresince uyguladığı genişlemeci para politikaları, doğal olarak dünya ekonomisine olumlu yansırken bu genişlemenin nansal piyasalarda yeni balonlara yol açtığı yönünde kaygıları da beraberinde getirmiştir. ABD Merkez Bankası (FED) her ay aldığı 85 milyar dolarlık nansal varlık alımlarını yavaş yavaş kısacağını ve 2014 yılı sonunda da tamamen durduracağını açıklamıştır. FED Başkanı Bernanke'nin 22 Mayıs 2013 tarihli bu açıklaması doğal olarak en fazla gelişmekte olan ülkeleri etkilemiştir. Bu süreç piyasalar tarafından genişlemeci para politikasından çıkış sinyali olarak algılanmış ve gelişmekte olan ekonomilerden sermaye çıkışlarının yaşanmasına yol açmıştır. Sermaye çıkışları ile birlikte gelişen ülkelerde tahvil faizleri yükselirken, borsalar düşmüş ve ulusal para birimlerinde hissedilir değer düşüşleri yaşanmıştır.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

11


DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER

Ekonomik Rapor 2013

Grak 1. Gelişmekte Olan Ülkelere Yönelik sermaye Akımları (Milyar ABD doları) Kaynak: TCMB, 27 Mart 2014 Erdem Başcı

QE3

15

Fed’in Çıkış Sinyali

10

5

0

-5

-10

Hisse Senedi Piyasaları Tahvil Piyasaları

QE: Quantitative Easing (FED) Son Veri: 19 Mart 2014

04

/0 1 08 /12 /0 2 14 /12 /0 3 18 /12 /0 4 23 /12 /0 5 27 /12 /0 6 01 /12 /0 6 05 /12 /0 9 10 /12 /1 0 14 /12 /1 1 19 /12 /1 2 23 /12 /0 1 27 /13 /0 2 03 /13 /0 4 08 /13 /0 5 12 /13 /0 6 17 /13 /0 7 21 /13 /0 6 25 /13 /0 9 30 /13 /1 0 04 /13 /1 2 08 /13 /0 1 12 /14 /0 2 19 /14 /0 3/ 14

-15

OECD ve IMF verilerine göre global ekonomide parasal genişleme ile başlayan toparlanmanın artış hızında yavaşlama gözlenmektedir. Diğer dikkat çekici gelişme ise gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde ayrışmanın ortaya çıkmasıdır. Genelde gelişmiş ülkelerde ekonomik toparlanma söz konusu iken gelişmekte olan ülke ekonomilerinde yavaşlama eğilimi dikkati çekmektedir. 2013 yılında Bernanke'nin çıkış sinyalinden sonra özellikle gelişmekte olan ekonomilerde gözlenen faiz artışları, ulusal paralardaki değer kayıpları ve sermaye piyasalarındaki dalgalanmalar bu türden ülkelere yönelik beklentileri de bozmuştur. Özellikle Çin ekonomisinden başlayan ve tüm gelişmekte olan ekonomileri etkisi altına alan yavaşlama eğilimi ve ABD Merkez Bankasının parasal genişleme politikasından çıkış stratejisine bağlı olarak şekillenecek olan küresel likidite koşulları, önümüzdeki dönemde global düzeyde ekonomik görünüm üzerinde belirleyici iki temel unsur olacak gibi görünmektedir. Türkiye ihracatının önemli bir pazarı konumundaki Avrupa ülkelerindeki gelişmeler de yakından izlenmelidir. 2012 yılında yüzde 0,7 daralan Avrupa Birliği ülkelerinde 2013 yılının bir toparlanma görülse de hala İspanya, İtalya gibi negatif büyüme gösteren ülkeler nedeniyle zayıf ekonomik görünüm yılın tamamında yüzde 0,4 daralmış görünmektedir. Alman ekonomisi 2012 yılında yüzde 0.9 büyürken 2013 yılında yüzde 0.5 büyüme yakalayabilmiştir. Negatif büyümeye karşın 2013 yılında Avrupa Birliği ülkelerinde başlayan toparlanma eğiliminin devam edeceği ve IMF tahminlerine göre 2014 yılında yüzde 1 büyüyeceği öngörülmektedir. 2013 yılında yüzde 1,8 büyüyen ABD ekonomisinin, 2014 yılında yüzde 2,8 büyümesi beklenmektedir. İngiltere ve Japonya'da da 2013 yılında büyüme eğilimi pozitif olarak sürdürülebilmiştir. 2014 yılında da bu ülke ekonomilerinin pozitif büyüme performanslarını devam ettirmesi beklenmektedir.

Dünya Ticaret Hacmindeki Gelişmeler Dünya ticaret hacmi 2011 yılından itibaren azalma eğilimine girmiş görünse de 2013 yılından itibaren yeniden bir toparlanma eğilimindedir. 2011 yılında yüzde 6,1 oranında gerçekleşen dünya ticaret hacmi artış hızı, küresel ekonomik faaliyetlerdeki yavaşlamaya bağlı olarak 2012 yılında yüzde 2,8'e gerilemiştir. Dünya ticaret hacmi artışının küresel ekonomik aktivitedeki iyileşmeye bağlı olarak 2013 yılında yüzde 3,0, 2014 yılında ise yüzde 4,3 olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Gelişmiş ülkelerde uygulanan genişlemeci para politikalarına rağmen, global olarak ciddi bir enasyonist baskı hissedilmemiştir. 2012 yılında küresel düzeyde yüzde 3,9 olarak gerçekleşen enasyon oranının, 2013 ve 2014 yıllarında yüzde 3,8 olacağı tahmin edilmektedir. Önümüzdeki dönemde petrol ve emtia yatlarında beklenen gerilemeden dolayı enasyonist baskıların düşük olacağı, ancak bazı gelişmekte olan ülkelerde iç talepteki canlanmayla beraber enasyonun yükselebileceği öngörülmektedir. Global büyümedeki zayıf görünüm, başta enerji ve endüstriyel metaller olmak üzere, emtia yatları üzerinde belirleyici unsur olmaktadır. Varil başına ham petrol

12

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER

Ekonomik Rapor 2013

yatı, 2012 yılında dalgalı seyir izleyerek ortalamada 104 ABD doları civarında gerçekleşmiştir. 2013 yılında da ham petrol yatının aynı seviyelerde kalması beklenmektedir. Ancak IMF 2014 yılında petrol yatlarının 100 ABD dolarının altına gelebileceğini tahmin etmektedir. Ancak petrol yatlarında düşüş eğiliminin devam edeceği tahmin edilmekle birlikte, jeopolitik belirsizlikler (Örneğin Ukrayna Krizi) geçici yat artışlarına neden olabilecektir. Petrol yatlarında yaşanabilecek konjonktürel yat artışları cari açık, üretim maliyetleri, enasyon ve risk primleri üzerinde doğrudan ve dolaylı olumsuz etkiler yaratabilecektir. 2012 yılında yaşanan kuraklık nedeniyle yüksek seyreden gıda yatları, tarımsal üretime ve stok seviyelerine ilişkin olumlu beklentilere rağmen, önümüzdeki dönemde iklim koşullarına bağlı olarak belirsizliğini korumaktadır. 2013 yılı geneli için gıda yatlarında ciddi bir artış olmamıştır. Ancak küresel düzeyde devam eden kuraklık ve 2014 yılında küresel ekonomik aktivitenin artması beraber üretimde girdi olarak kullanılan gıda yatlarında bir artışa neden olabilecektir. Gelişmiş ekonomilerde büyümenin istenilen seviyelerde olmaması nedeniyle yeterli istihdam yaratılamaması, yüksek oranlı genç işsizliği ve yetenek kaybı, birçok ülke için temel sorun olmaya devam etmektedir. 2012 yılında işsizlik oranı gelişmiş ülkelerde yüzde 8, ABD'de yüzde 8,1 ve Avro Bölgesinde yüzde 11,4 olarak gerçekleşmiştir. 2013 yılında ABD ve gelişmiş ülkelerde iyileşen ekonomik görünüm işsizlik rakamlarında iyileşmeye neden olmuştur. Bu olumlu sürecin 2014 yılında da devam etmesi beklenmektedir. FED'in likidite sıkıştırmasının ön koşullarından biri olan, ABD'deki işsizlik oranlarının yüzde 6.5 düzeye çekilmesi, büyük olasılıkla 2014 yılında gerçekleşmiş olacak gibi görünmektedir. Gelişmiş ülkelerde 2007 yılında başlayan küresel krizin etkisiyle hızla büyüyen kamu borçları, alınan mali önlemlere rağmen, halen yüksek düzeylerini korumaktadır. Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanan mali konsolidasyon ve sıkılaştırma planlarına rağmen, 2011 yılı sonunda yüzde 88,2 olan genel devlet brüt borç stokunun GSYH'ya oranı, 2012 yılı sonunda yüzde 92.8'e; aynı dönemde ABD'de aynı oran yüzde 99,4'ten yüzde 102,4'ye yükselmiştir. 2012 yılında genel devlet brüt borç stokunun GSYH'ya oranının yüzde 237,2'ye ulaştığı Japonya'da ekonomiyi canlandırmak için teşvik paketi açıklanması, önümüzdeki dönemde bu oranın yüzde 243'ler düzeyine yükselmesine neden olabilecektir. Uygulanan sıkı maliye politikaları sonucu bütçe açıklarında beklenen azalmaya rağmen, önümüzdeki dönemde gelişmiş ülkelerin borç oranlarında iyileşme beklenmemektedir. Gelişmekte olan ekonomilere giden sermaye akımları dalgalı bir seyir izlemektedir. 2012 yılında yaklaşık 288 milyar ABD doları olarak gerçekleşen net özel kesim nansal sermaye akımlarının 2013 yılında 410 milyar ABD doları ve 2014 yılında ise 362 milyar ABD doları civarında olması beklenmektedir. Gelişmekte olan ekonomilerin dış şoklara karşı dayanıklılıklarını artırmasının güçlü kamu dengesi ve sahip oldukları yüksek döviz rezervleri olduğu genel olarak kabul görmektedir. 2011 yılında küresel ekonomik faaliyetlerdeki canlanmayla beraber artan emtia yatları, emtia ihracatçısı gelişmekte olan ülkelerin döviz rezervlerini hızla artırmıştır. 2012 yılında gelişmiş ekonomilerden kaynaklı risklerle beraber küresel aktivitedeki yavaşlamaya karşın döviz rezervlerindeki artış devam etmiştir. ABD Merkez Bankasının kısa vadede parasal genişlemeden çıkış stratejisi, orta ve uzun vadede ise faiz artırma sürecinde izleyeceği yöntem küresel likidite koşulları ve sermaye akımları üzerinde belirleyici olacaktır. Orta ve uzun vadede sermaye hareketlerinde iktisadi temellerin belirleyici olması beklense de kısa vadede gelişmiş ülkelerin para politikalarından kaynaklanan belirsizlikler, nansal dalgalanmalara yol açabilecektir. Önümüzdeki dönemde özellikle ABD kaynaklı küresel likiditenin azalacak olması, yapısal sorunlara sahip gelişmekte olan ülkelerin piyasalarında oynaklığa yol açabilecek ve bu ülkelerin para birimleri üzerinde baskı oluşturmaya devam edecek görünmektedir.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

13


Ekonomik Rapor 2013

DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER

Tablo 1. Dünya Ekonomisinde Temel Göstergeler Kaynak: IMF Dünya Ekonomik Görünüm 2014 Nisan

2012

2013(1) 2014(1)

Dünya Hasılası Gelişmiş Ekonomiler ABD Japonya AB Ülkeleri Almanya Yükselen Piyasalar ve Gelişmekte Olan Ekonomiler Afrika (Sahra Altı) Orta ve Doğu Avrupa Bağımsız Devletler Topluluğu Rusya Gelişmekte Olan Asya Çin Hindistan Latin Amerika ve Karayipler Brezilya Orta Doğu ve Kuzey Afrika

3,2 1,4 2,8 1,4 -0,7 0,9

3,0 1,3 1,9 1,5 -0,5 0,5

3,6 2,2 2,8 1,4 1,2 1,7

5,0 4,9 1,4 3,4 3,4 6,7 7,7 4,7 3,1 1,0 4,2

4.7 4,9 2,8 2,1 1,3 6,5 7,7 4,4 2,7 2,3 2,4

4,9 5,4 2,4 2,3 1,3 6,7 7,5 5,4 2,5 1,8 3,2

Dünya Ticaret Hacmi Mal ve Hizmet İthalatı Gelişmiş Ekonomiler Yükselen Piyasalar ve Gelişmekte Olan Ekonomiler

2,8

3,0

4,3

1,1 5,8

1,4 5,6

3,5 5,2

3,9 2,0 2,1 2,5 6,0

3,8 1,4 1,5 1,3 5,8

3,8 1,5 1,4 0,9 5,5

8,0 8,1 11,4

7,9 7,4 12,1

7,5 6,4 11,9

-7,7 -2,3

-5,4 -1,3

-5,0 -1,2

102,4 92,8

104,5 95,2

105,7 95,6

104,07

104,17

97,92

0,7

0,4

0,4

288,7

419,9

362,1

Tüketici Fiyatları (Yıllık Ortalama, Yüzde) Dünya Gelişmiş Ekonomiler ABD Avro Bölgesi Yükselen Piyasalar ve Gelişmekte Olan Ekonomiler İşsizlik Oranı (Yüzde) Gelişmiş Ekonomiler ABD Avro Bölgesi Genel Devlet Bütçe Dengesi / GSYH (Yüzde) ABD Avro Bölgesi Genel Devlet Bütçe Borç Stoku / GSYH (Yüzde) ABD Avro Bölgesi Ortalama Petrol Fiyatları (Dolar /Varil) LIBOR, Altı Aylık ABD Doları (Yüzde) Yükselen Piyasalar ve Gelişmekte Olan Ekonomilere Giden Net Özel Finansal Akımlar (1) Gerçekleşme Tahmini

14

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER

Ekonomik Rapor 2013

türkiye ekonomisindeki gelişmeler ve beklentiler Global düzeyde artan likiditenin etkisi Türkiye ekonomisinde de hissedilmiştir. 2010 ve 2011 yıllarında yakalanan yüksek büyüme oranları, ithalattaki hızlı artışa neden olmuş ve uluslararası enerji yatlarındaki yükselmenin de etkisi ile cari işlemler açığını hızla yükseltmiştir. Diğer taraftan hızlanan aktiviteler enasyon oranını yükseltmeye başlamıştır. 2010 yılında bu gelişmelere Merkez Bankası zorunlu karşılık oranlarını yükselterek tepki vermiş ve bankaların kredi büyümesini frenlemeye çalışmıştır. 2011 yılını sonuna doğru küresel ortamdaki sıkıntılar da eklenince ekonomi yönetimi 2012 yılına girerken “yumuşak iniş programı” adı altında makroekonomik önlemleri devreye sokmuştur. Bu çerçevede ekonomik büyüme 2012 yılında yüzde 4 olarak hedeenmiştir. Önlemler etkisini öncelikle banka kredilerinde kendini göstermiş ve yurt içi talep yavaşlamaya başlamıştır. Bu gelişmeler çerçevesinde, 2010 ve 2011 yıllarında yıllık yüzde 8'in üzerinde büyüyen ekonomi, 2012 yılında özel tüketim ve yatırımlarda beklenenin üzerinde kaydedilen daralmayla birlikte, net mal ve hizmet ihracatının büyümeye katkısının tahmin edilenin üzerinde gerçekleşmesine rağmen, yıllık büyüme hızı yüzde 2,2 olarak gerçekleşmiştir. Reel ekonomideki duraksama özellikle sanayi sektöründe gözlenmiş, katma değer artış hızı bu sektörde yüzde 1,9'a kadar gerilemiştir. Yurt içi talepteki daralma özellikle inşaat, ticaret ve ulaştırma sektörlerine yansımış ve hizmetler sektöründe katma değer artışı da yüzde 2,4'e gerilemiştir. Tarım sektöründe ise yüzde 3,1 oranında katma değer artışı kaydedilmiştir. Ekonomik faaliyetlerde hedeenenin üzerinde gerçekleşen daralma cari açığın gerilemesi ile sonuçlanmıştır.

Grak 2. Cari Açık Gelişmeleri Kaynak: TCMB 2014 Erdem Başcı

(12 Aylık Birikimli, Milyar ABD Doları)

20

Tahmin*

0 -20 -40 -60 -80 CİD

CİD (Altın hariç)

CİD (Altın ve Enerji hariç)

03

01

/1 0 /1 0 05 /1 0 07 /1 0 09 /1 0 11 /1 0 01 /1 1 03 /1 1 05 /1 1 07 /1 1 11 /1 1 01 /1 2 03 /1 2 05 /1 2 07 /1 2 09 /1 2 11 /1 2 01 /1 3 03 /1 3 05 /1 3 07 /1 3 09 /1 3 11 /1 3 01 /1 4 05 /1 4

-100

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

*

0.6

7.6

14.2

21.4

31.8

37.8

40.4

12.2

45.4

75.1

48.5

65.0

**

0.3

2.5

3.6

4.5

6.0

5.7

5.4

2.0

6.2

9.7

6.2

7.9

*Cari Açık (Milyar ABD Doları) **Cari Açık / GSYİH (Yüzde)

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

15


DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER

Ekonomik Rapor 2013

2013 yılının ilk yarısında yeniden banka kredilerdeki artışın etkisiyle yurt içi talep tekrar canlanma eğilimine girmiş; özel ve kamu tüketimi ile kamu sabit sermaye yatırımları kaynaklı bir büyüme gerçekleşmiştir. Zayıf küresel taleple beraber yatay bir seyir izleyen ihracat karşısında yurt içi talepteki toparlanma ve altın ithalatındaki yükselişle birlikte hızlanan ithalat nedeniyle net ihracatın büyümeye katkısı negatif olarak kaydedilmiştir. Beklentiler daha düşük olsa da Türkiye ekonomisi 2013 yılında yüzde 4.0 oranında büyüme kaydetmiştir. Ekonominin özellikle yurtiçi talep kaynaklı büyüme eğilimi cari açığın yeniden yükselmesine neden olmuştur. 2001 yılında GSYİH'nın yüzde 9.7'sine ulaşan cari açık, 2011 yılı sonundan itibaren alınan önlemlerle yüzde 6.2'ye gerilemiş ancak 2013 yılında iç talebe dayalı büyüme ile birlikte yeniden 7.9'a yükselmiştir.

Grak 3. Türkiye Ekonomisinde Büyüme ve Büyümeye Katkılar Kaynak: TÜİK

Yıllık GSYİH Büyümesine Katkılar (Yüzde Puan)

25

Nihai Yurt İçi Talep

20

Net İhracat

Stok Değişimi

GSYİH

15 10 5 0 -5 -10 -15 -20 3 /1 09

3 /1 03

2 /1 09

2 /1 03

1 /1 09

1 /1 03

0 /1 09

0 /1 03

9 /0 03

8 /0 09

8 /0 03

7 /0 09

7 /0 03

6 /0 03

5 /0 09

03

/0

5

-25

2011 yılının son çeyreğinden itibaren başlayan ekonomideki yavaşlama neticesinde, 2012 yılında ithalat nominal olarak azalmış ve dış ticaret açığı gerilemiştir. Bu gelişmede, enerji hariç ithalattaki azalma ile net altın ihracatındaki artış belirleyici olmuştur. Böylece 2011 yılında 75 milyar ABD doları olarak gerçekleşen cari işlemler açığı, 2012 yılında 48 milyar ABD dolarına gerilemiştir. 2013 yılında ise ihracat, küresel belirsizliklerin devam etmesi ve özellikle Avrupa'da yaşanan durgunluk nedeniyle yatay bir seyir izlemiştir. Tüketim ve ara malı ile altın ithalatında, nihai yurt içi talepteki canlanmayla birlikte, reel olarak artış gerçekleşmiştir. Bu gelişmeler sonucunda, 2013 yılında cari açık yaklaşık 65 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Hiç kuşkusuz turizm geliri başta olmak üzere hizmet gelirlerindeki artış cari açığın büyümesini önemli ölçüde engellemeye devam etmiştir. Cari açığın temelinde yurt içi tasarruf oranlarındaki düşüşün yattığı bilinmektedir. Bu nedenle yurt içi tasarruarın artırılmasına yönelik çalışmalar 2012 yılından itibaren hızlandırılmıştır. Bu çerçevede bireysel emeklilik sisteminde yapılan değişiklikle tüm katılımcıların teşvikten faydalanabileceği bir yapı oluşturulmuş, yeni Sermaye Piyasası Kanunu'yla şirket ve hanehalkı tasarruarının korunması ve artırılması amaçlanmış ve ülke düzeyinde israfı önleme ve tasarruf bilincinin artırılmasına yönelik farkındalık kampanyaları düzenlenmiştir. Diğer taraftan yeni teşvik yasası ile ithal edilen malların yurtiçinde üretilmesine yönelik destekler artırılmıştır. Türkiye ekonomisinde ABD'de başlayan kriz ile birlikte 2009 yılında büyüme negatif olmuş ve istihdamda olumsuz gelişmeler yaşanmıştır. 2009 yılı Nisan ayında işsizlik oranı mevsimlik etkilerden arındırılmış verilerle yüzde 15 gibi oldukça yüksek sayılabilecek orana yükselmiştir. Ancak 2010 ve 2011 yılında yaşanan yüksek büyüme oranları inşaat ve hizmetler sektörü ağırlıklı istihdam artışına neden olmuş ve işsizlik oranı 2010 yılı sonunda 10.7, 2011 yılı sonunda da 9.2 olmuştur. 2012 yılında ekonominin soğutulmasına paralel olarak işsizlik oranında yükselme başlamış ve Aralık ayında yüzde 9.5 olarak gerçekleşmiştir. 2013 yılı sonunda ise işsizlik oranı 9.4 düzeyine gerilemiştir.

16

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER

Ekonomik Rapor 2013

Dış Ticaret Gelişmeleri Küresel krizin etkileri Türkiye ekonomisine en fazla 2009 yılında yansımıştır. Çünkü ABD'de başlayan kriz 2008 yılında dünyadaki hammadde yatlarının kriz nedeniyle hızlı biçimde gerilemesi ile birlikte Rusya'yı etkilemiş ve bu ülke borçlarını çeviremez duruma gelmiştir. Türkiye'nin en önemli pazarlarından biri olan Rusya ve Avrupa Bölgesinde yaşanan sorunlar Türkiye'nin ihracatını yüzde 22.6, ithalatını da aynı dönemde yüzde 30.2 oranında daraltmış, sonuçta dış ticaret hacmi yüzde 27.2 oranında gerilemiştir. Türkiye ekonomisindeki büyümenin 2009 yılında negatif değer alması nedeniyle ithalatın daha fazla gerilemesi dış ticaret açığını küçülmesine neden olmuştur. Uluslararası likidite genişlemesinin sonucu dünya ekonomisinde toparlanmanın başlaması ve Türkiye ekonomisinin bu süreçte yüksek oranlı büyümesi ihracat ve ithalatı dolayısıyla dış ticaret hacmini yüzde 20'lerin üzerinde artırmıştır. Ancak 2012 yılında küresel toparlanmanın yavaşlaması, 2013 yılında FED başkanının likiditenin kısılacağına ilişkin açıklamaları; diğer taraftan 2012 yılında sıkı biçimde uygulanan yumuşak iniş programının iç talebi baskılaması dış ticareti etkilemiştir. 2012 yılında ihracat bir önceki yıla kıyasla yüzde 13 artarken, 2013 yılında yüzde 0.4 oranında daralmıştır. İthalat ise 2012 yılında yüzde 1.8 oranında daralırken, 2013 yılında ekonomik büyümenin yüzde 4'e ulaşması ile birlikte yüzde 18.7 oranında artış göstermiştir. Her iki yılda bu gelişmeler çerçevesinde dış ticaret hacmi yüzde 3.5 ve 3.7 gibi küçük oranlarda artış göstermiştir. 2012 yılında ihracat artıp, ithalat azaldığı için dış ticaret açığı 2011 yılına göre daralmıştır. Ancak 2013 yılındaki gelişmeler ise tersi yönde gerçekleştiği için dış ticaret açığı yeniden artmıştır. Buradaki ihracat ve ithalat rakamlarının CIF ve FOB olduğuna dikkat edilmelidir. Bir önceki bölümdeki rakamlar her ikisi için de FOB değerler olarak alınmıştır.

Tablo 2. Türkiye’nin Dış Ticareti (Milyar ABD doları) Kaynak: TÜİK

İhracat (FOB)

Değişim (%)

İthalat (CIF)

Değişim (%)

Dış Ticaret Dengesi

Değişim (%)

Karşılama Oranı (%)

2008

132.0

23.1

201.9

18.8

-69.9

11.4

65.4

2009

102.1

-22.6

140.9

-30.2

-38.7

-44.5

72.5

2010

113.8

11.5

185.5

31.7

-71.6

84.8

61.4

2011

134.9

18.5

240.8

29.8

-105.9

47.8

56.0

2012

152.4

13.0

236.5

-1.8

-84.0

-20.6

64.5

2013

151.8

-0.4

251.6

6.4

-99.8

18.7

60.3

Ekonominin yurtiçi taleple hızlı büyüdüğü dönemler, örneğin 2010 ve 2011 yıllarında ihracatın ithalatı karşılama oranı hızla gerilerken, iç talebin kontrol altına alındığı dönemlerde bu oranın hızla yükseldiği dikkat çekmektedir. Tablo 3. En Fazla İhracat Yapılan 10 Ülke (Milyar ABD Doları) Kaynak: TÜİK

Sıra

Ülke Toplam

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Almanya Irak İngiltere Rusya Federasyonu İtalya Fransa ABD BAE İspanya İran

2013 151 .8

2012 152.4

13.7 11.9 8.7 6.9 6.7 6.3 5.6 4.9 4.3 4.1

13.1 10.8 8.6 6.6 6.3 6.1 5.6 8.1 3.7 9.9

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

17


Ekonomik Rapor 2013

DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER

Türkiye'nin ihracat pazarları son yıllarda önemli ölçüde değişmektedir. Özellikle Avrupa ülkelerinde yaşanan krizin ve daralmanın dış Pazar arayışında etkili olduğu bilinmektedir. Diğer taraftan bölgesel politik aktörlerdeki değişiklikler de pazar arayışlarını farklılaştırmıştır. Bu çerçevede halen en fazla ihracat gerçekleştirilen ülke 2012 yılında olduğu gibi 2013 yılında da değişmemiştir. Almanya Türkiye'nin en fazla ihracat yaptığı ülkedir. İkinci sırada ile hızla artan ihracat hacmiyle Irak yer almaktadır. Türkiye'nin en fazla ithalat yaptığı ülkeler sıralamasında ise 2013 yılı itibariyle birinci sırada 25 milyar dolar ile Rusya Federasyonu yer almaktadır. İkinci sırada 24.6 milyar dolar ile Çin, üçüncü sırada ise 24.1 milyar dolar ile Almanya bulunmaktadır. İtalya, ABD, İran ve Fransa biçiminde sıralama devam etmektedir. Türkiye'nin ithalatında birinci sırada; mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar faslı; ihracatında ise birinci sırada Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı faslı bulunmaktadır.

Fiyatlar Genel Düzeyindeki Gelişmeler 2012 yılında yurt içi talepte meydana gelen yavaşlama, petrol dışı emtia yatlarında yaşanan düşüş ve gıda yatları artış hızında kaydedilen azalma sonucunda TÜFE yıllık artış hızı yüzde 6,2 oranına gerilemiştir. 2013 yılında tüketici enasyonu önceki yıla kıyasla 1,2 puan yükselerek yüzde 7,4 olarak gerçekleşmiştir. Tütün ürünlerindeki vergi ayarlamalarının da etkisiyle yükselen enasyon, sonraki dönemde işlenmemiş gıda ve enerji grubu yat gelişmelerine bağlı olarak dalgalı seyretmiştir. 2013 yılının ortasında ise Türk lirasındaki değer kaybı özellikle temel mal grubu kanalıyla çekirdek enasyon göstergelerinin yükselmesine neden olmuştur. Bunun yanında gıda yatlarında varsayılanın ötesinde gerçekleşen yıllık artış da enasyon üzerinde etkili olmuştur. Yıl genelinde enasyondaki yükselişi sınırlayan ana unsurlar ise ABD doları bazlı ithalat yatlarındaki görece yatay seyir ve yönetilen enerji yatlarının ılımlı seyri olmuştur. 2012 yılının ikinci yarısında enasyonist risklerin görece azalması ve gelişmiş ülke merkez bankalarının ek parasal genişlemeye gitmesinin sermaye akımlarını hızlandırma potansiyeli taşıması sebebiyle Merkez Bankası, 2011 yılı son çeyreğinden itibaren uyguladığı sıkı para politikası duruşunu tedrici şekilde gevşetmiştir. Bu dönemde Banka mevcut para politikası araçlarıyla Türk Lirasındaki değerlenme baskısına karşı duruş sergilemiştir. 2013 yılı Mayıs ayından itibaren ABD Merkez Bankasının, parasal genişlemeyle piyasaya verilen likiditeyi azaltabileceğine dair açıklamalarının küresel ekonomideki belirsizlikleri artırması sonucunda yurt içinde enasyonist risklerin artmaya başlamasıyla Banka, para politikası duruşunu değiştirmiştir. Söz konusu dönemden itibaren Banka mevcut araçlarını sıkılaştırıcı yönde kullanmakta ve döviz piyasasını rahatlatmaya yönelik adımlar atmaktadır. Alt gruplar bazında enasyona katkı, 2013 yılında, gıda ve enerjinin toplam katkısının önceki yıla kıyasla değişmediği; enasyonda kaydedilen yükselişin ise çekirdek enasyon göstergeleri ve vergi ayarlamalarından kaynaklandığı görülmektedir. Bu dönemde hizmet ve temel mal gruplarının enasyona katkısı 0,8 puan, alkol-tütün grubunun enasyona katkısı ise 0,4 puan yükselmiştir. Temel mallarda gözlenen yükseliş ise büyük ölçüde döviz kuru kaynaklıdır. Temel enasyon göstergelerinin 2014 yılı görünümü, vergi artışlarının nihai yatlara yansıtılma oranının yanı sıra döviz kuru ve ekonomik aktivitelerin eğilimine bağlı olarak değişmesi beklenmektedir.

Grak 4. Bazı Ürünlerde Fiyat Eğilimleri Kaynak: TÜİK, TCMB

15

15

10

10

5

5

0

0

-5

-5 -10

-10 ı|ıı|ııı|ıv ı|ıı|ııı|ıv ı|ıı|ııı|ıv ı|ıı|ııı|ıv ı|ıı|ııı|ıv ı|ıı|ııı|ıv ı|ıı|ııı|ıv 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

18

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

Taze Meyve-Sebze ve Tüketici Fiyatları (Mevsimsellikten Arındırılmış Fiyat Endeksi, 2003=100) 280 260 240 220 200 180 160 140 120 100 80

Taze Meyve--Sebze Fiyatları Tüketici Fiyatları

12/06 06/07 12/07 06/08 12/08 06/09 12/09 06/10 12/10 06/11 12/11 06/12 12/12 06/13 12/13

İşlenmemiş Gıda Fiyatları (Mevsimsellikten Arındırılmış, Çeyreklik Yüzde Değişim)

280 260 240 220 200 180 160 140 120 100 80


TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER

Ekonomik Rapor 2013

Enasyon ve Para ve Kredi Politikası Uygulamaları Enasyonun yukarıda belirttiğimiz nedenlerle yüksek seyretmesi 2013 yılının son çeyreğinde Merkez Bankası'nın para politikası duruşunu sıkılaştırmıştır. Merkez Bankası olası riskler karşısında faiz oranlarının yükselmesini sağlamıştır. Diğer taraftan banka yılın son çeyreğinde döviz kurlarında istikrar sağlamaya yönelik olarak bir taraftan faizlerin yükselmesi yönünde sıkılaştırma yaparken diğer taraftan da 2013 yılı boyunca piyasaya 17.6 milyar dolarlık döviz likiditesi vermiştir. Merkez Bankası'nın sıkılaştırıcı politikaları piyasalarda faiz oranları üzerinde baskı yaratmıştır. Kredi faiz oranları 2013 yılında artış göstermiştir. Hiç kuşkusuz faiz artışı yalnızca Türkiye'ye özgü değildir. 2013 yılının mayıs ayından sonra, Bernanke'nin parasal sıkılaştırma yapılacağına ilişkin açıklamaların ardından başta ABD olmak üzere birçok ülkede faiz oranları yükselmiştir. Bu eğilim tüm gelişmekte olan ülkeleri de etkisi altına almıştır. 2013 yılında ekonomik aktivitelerin yurtiçi talep itişli olarak artış göstermesinin temel nedeni 2012 yılının son çeyreğinden itibaren artan banka kredileri olmuştur. Kredi Stokunun GSYİH'ya oranı 2013 yılında da artmaya devam etmiştir. Yılın tamamında kur etkisinden arındırılmış kredi artışı yüzde 25 olarak gerçekleşmiştir. Ancak 2013 yılının Ekim ayından itibaren özellikle tüketici kredilerinin kısılmasına yönelik önlemler dikkat çekmiştir. Bu kararların 2014 yılında daha etkin biçimde hissedilmesi beklenmektedir. Finansal kesim dışındaki rmaların banka kredileri dışındaki nansman kaynaklarından biri de yurtdışı nansmandır. 2012 yılında rmalarımızın yurtdışı kaynaklı nansman olanakları oldukça genişlemiş ve rmalar dış nansman olanaklarına düşük maliyetle ulaşabilmiştir. Ancak 2013 yılı başından itibaren küresel belirsizliklerin artması ve fonlama maliyetlerinin yükselmesi dış nansman kaynaklarını da olumsuz etkilemiştir. 2013 yılında dış nansmanda sınırlı düşüş yaşanmıştır. Grak 5. Türkiye’de Kredi Gelişmeleri Kaynak: TCMB

Kredilerin Yıllık Büyüme Hızları (Yıllık Yüzde Değişim)

45

Ticari

Toplam

Tüketici 45

40

40

35

35

30

30

25

25

20

Kredilerin Çeyreklik Büyüme Hızları (Kur Etkisinden Arındırılmış, 13 Haftalık Hareketli Ortalama, Yıllıklandırılmış, Yüzde) Ticari Toplam Tüketici 60 60

40

40

30

30

20

20

20

15

15

10

10

10

10

0

0 11/10 01/11 03/11 05/11 07/11 09/11 11/11 01/12 03/12 05/12 07/12 09/12 11/12 01/13 03/13 05/13 07/13 09/13 11/13 01/14

50

11/10 01/11 03/11 05/11 07/11 09/11 11/11 01/12 03/12 05/12 07/12 09/12 11/12 01/13 03/13 05/13 07/13 09/13 11/13 01/14

50

Kamu Maliyesi ve Maliye Politikası Kamu Politikalarını ve etkinliğini gösteren Merkezi Yönetim Bütçesi göstergeleri 2013 yılında olumlu bir trend izlemiştir. 2013 yılında bütçe giderleri 407.9 milyar TL, gelirleri ise 389.4 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Giderlerin bir yıl önceye göre yüzde 12.7, gelirlerin ise aynı dönemde yüzde 17.1 oranında artış götermesi bütçe açığın bir yıl önceye göre yüzde 37.3 oranında daraltmış ve bütçe açığı 2013 yılında 18.4 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Faiz dışı giderlerde hedeenenin üzerinde artış olmasına karşın bütçe açığının iyileşmesi faiz giderlerinin göreli olarak düşük artmasından ve diğer taraftan da tüketime dayalı vergi gelirlerindeki yüksek tahsilat ile özelleştirme gelirlerindeki artıştan kaynaklanmıştır. Küresel ortamda yaşanan gelişmelerin olumsuz etkilerini ortadan kaldırmaya yönelik adımlar mali disiplinin sağlanmasında etkili olmuştur. Sermaye transferleri, mal ve hizmet alımları kalemleri heden üzerinde artmasına karşın çeşitli kesimlere fon aktarımını ifade eden cari transferler 2013 yılında sıkılaştırılmış görünmektedir. Diğer taraftan 2013 yılında tüketim artışı kaynaklı vergi gelirleri artışı dikkat çekicidir. BOTAŞ'ın geciken ödemelerinin düzenli tahsilinin başlaması, 2013 yılında petrol ve doğalgaz ürünleri ile motorlu taşıtlardan elde edilen ÖTV artışları, kamuoyunda varlık barışı olarak ifade edilen gelirlerin bir bölümünün tahsilatının 2013 yılında gerçekleştirilmesi, faiz, ceza, özelleştirme ve taşınmazların satışları gibi gelir kalemlerindeki artışlar bütçe gelirleri üzerinde olumlu etki yaratmıştır.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

19


Ekonomik Rapor 2013

DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER

Kamu borç stoku göstergeleri bu çerçevede olumlu bir görünüm sergilemiştir. Kamu Net Borç Stoku'nun GSYİH'ya oranı azalma trendini sürdürürken, borç stokunun ortalama vadesi uzamıştır. Merkezi Yönetim Borç Stoku 2013 yılı sonunda 585.7 milyar TL'ye yükselmiştir. AB tanımlı nominal borç stokunun GSYİH'ya oranı bir önceki yıla kıyasla 0.3 oranında artarak 36.4 olmuştur

Sonuç: 2014 Yılı Beklentileri Türkiye ekonomisi 2014 yılına FED'in çıkış sinyalinin yarattığı küresel belirsizliklerin gölgesinde girmiştir. Diğer taraftan yerel seçimler ile Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin etkisiyle oluşan politik ortam da 2014 yılına damgasını vuracak gibi görünmektedir. Orta Vadeli Programa göre 2014 yılı büyüme hede yüzde 4 olarak belirlenmiştir. Tüketici kredilerinin kontrollü artışına yönelik alınan önlemler tüketici kredilerinin artış oranını sınırlamış görünmektedir. Otomobil sektörü, dayanıklı tüketim malları ile inşaat sektörü bu daralmadan en fazla etkilenecek alt sektörlerdir. 2014 yılında banka kredilerinin ticari krediler ağırlıklı yükselmesi hedeenmiş ve bu hedef de yılın ilk çeyreğinde gerçekleşmiş görünmektedir. Seçimlerin ve kamu politikalarının belirleyici olacağı yurtiçi piyasalarda belirsizlik büyüme trendini olumsuz etkileyecektir. Ancak yılın başından itibaren üçüncü köprü, yeni havaalanı gibi kamu alt yatırımına yönelik girişimler ile dış ticaret gelişmeleri büyümeyi belirleyecek temel unsurlar olacaktır. Yurtiçi talebe dayalı büyümenin cari açık üzerinde olumsuz bir etki yarattığı bilinmektedir. Uluslararası konjonktür gelişmekte olan ülke ekonomilerinin aleyhine işlemektedir. Bu kısıt altında Türkiye ekonomisinin yurtiçi talebe dayalı büyümesi mutlaka dış taleple dengelenmelidir. Dengeli yurtiçi ve yurtdışı talep itişli büyüme ekonomik riskleri azaltacaktır. Özellikle Türk Lirasının değer kaybının fırsata dönüştürülmesi ve yakalanan rekabet gücünün, ihracat potansiyelinin artırılmasına yönelik kullanılması dengelemede etkili olacaktır. Enasyonun 2014 yılının Mayıs ayına kadar yükselme eğiliminde olması, Merkez Bankası'nın sıkılaştırmaya devam edeceği beklentilerini artırmaktadır. Mart ayı sonunda yerel seçimlerin ardından nansal piyasaların normalleşme eğilimine girmeye başlaması göreceli olarak faiz oranlarının gevşemesine neden olsa da yüzde 10'lar düzeyinde bir faiz oranının yılın ilk yarısında etkili olacağını göstermektedir. Yüksek faiz, doğal olarak tüketim ve yatırım ortamını olumsuz etkileyecek buna karşın enasyon oranındaki artışa karşı da önemli bir silah olmaya devam edecektir. Diğer taraftan yerel seçimlerin ardından döviz kurlarındaki gevşeme de faiz ve enasyon baskısını haetmektedir. Enasyonun geleceği; gıda ürünleri, dolaylı vergiler ve döviz kuruna bağlı şekillenecek gibi görünmektedir. 2014 yılında “klasik” yüzde 5 enasyon oranının yakalanması belirsizlik ifade eden birçok faktörün etkisi altındadır. 2014 yılı daha önce belirttiğimiz gibi küresel risklerin ve yurtiçindeki politik ortamın etkisi altında şekillenecektir. Bu dönemde oluşan risklerle mücadele; yapısal reformların hızlandırılması, AB sürecinin eksiksiz biçimde yürütülmesi, normalleşme ve şeffaık ortamının daha da artırılması ile mümkün olabilecektir. Ar-Ge ve yenilikçiliğin de Türkiye'nin global ekonomiye daha fazla entegrasyonu için gerekli olduğu gerçeği de unutulmamalıdır. .

20

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


Ekonomik Rapor 2013

mersin hakk覺nda genel bilgiler

Mersin Ticaret ve Sanayi Odas覺

21



MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER

Ekonomik Rapor 2013

tarih Mersin'in Kalkolitik, İlk Tunç ve Orta Tunç Çağlarından bu yana bir yerleşim yeri olduğu anlaşılmıştır. Yörede Hititler, Asurlar, Fenikeliler, Frikyalılar,Yunanlılar, Selefkoslar, Araplar, Selçuklular, Karamanoğulları ve Osmanlıların kültür birikimi mevcuttur. M.Ö. 17-12 yy. arasında Hititler' le çağdaş Kizuvatna Krallığı hüküm sürmüş, M.Ö. 1290-612 yılları arasında Kue Krallığı ve M.Ö. 546'da Persler yöreye yerleşmişlerdir. M.Ö. 334 yılında Makedonya Kralı Büyük İskender bölgeyi ele geçirmiş, özellikle Silifke' de etkinliğini sürdürmüştür. Kral Selefkos Nikador, adını bu ilçeye vererek hükümdarlığını M.Ö. 100 yılına kadar devam ettirmiştir. M.Ö. 66 yılında Roma İmparatorlarından Pompeus, korsanların işgalindeki Mersin ve çevresini zaptederek Soloi şehrini kendi adına izafeten Pompeipolis olarak değiştirmiştir. Böylece Kilikya ve Selefkoslar ülkesi bir Roma eyaleti olmuş, daha sonra doğu bölgesi Antonius'a verilmiş ve onun yönetiminde Tarsus ile çevresi zenginleşerek bir bilim merkezi olmuştur. M.S. 330 yılına kadar bir yükselme devri yaşayan bölge İmparator Julyanus döneminde (361-363) putperestliğin resmi din olması ve Hristiyanlara baskı yapılması nedeniyle büyük karışıklıklar yaşamıştır. İlk Kral Arcadius zamanında Kilikya eyaleti üçe bölündü: Silifke, Tarsus ve Anavarza şehirleri merkez seçildi. Bu dönemde Neapolis (Kanlıdivane) şehri kuruldu. Bizans döneminde şehirleşme gelişmiş daha sonra İslam Orduları Kıbrıs'ı ve Silifke'yi, Muaviye döneminde de Kilikya'yı ele geçirmişlerdir. Ancak bir süre sonra Bizanslılar bölgeyi egemenlikleri altına almışlardır. Bölgenin 705 yılında İslam Orduları tarafından tekrar ele geçirildiği ve 250 yıl süre ile egemenliklerini sürdürdükleri bilinmektedir. Çok kısa bir süre Selçukluların elinde kalan İçel, 1516 yılında Yavuz Sultan Selim zamanında Osmanlı topraklarına katılmıştır. Ancak Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa ayaklanması sırasında Mersin ve çevresi İbrahim Paşa tarafından ele geçirilmiş, 1852 Kütahya Anlaşması ile Osmanlılar yeniden egemen olmuşlardır. Osmanlı Devletinin son zamanlarında İçel' de müstakil mutasarrıık ve Sancak kurulmuş, Sancağın Merkezi Silifke ve bir sürede Ermenek olmuştur. Önceleri Tarsus İlçesi Gökçeli bucağına bağlı olan Mersin 1850 yılında Bucak Merkezi olmuştur. 1864 yılında Mersin' de Kaza Teşkilatı, 1894 yılında da merkezi Mersin ile Tarsus' u içine alan Adana Vilayetine bağlı Sancak Teşkilatı kurulmuş, 1915 yılında müstakil mutasarrıık olmuştur. Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra 1918 yılında tüm Çukurova'yı işgal eden Fransız ve İngilizler, Kurtuluş Savaşı sonunda Ankara Anlaşması ile 3 Ocak 1922' de Mersin'i terk etmişlerdir. 1924 yılında Mersin Vilayeti kurulmuştur. 1933 yılında, Merkezi Silifke olan İçel Vilayeti lağvedilerek Silifke, Anamur, Gülnar, Mut İlçeleri Mersin'e bağlanmış ve vilayetin adı İçel olarak değiştirilmiştir. 1954 yılında Erdemli, 1989 yılında Aydıncık (Gilindire), Bozyazı ve Çamlıyayla İlçelerinin kurulmasıyla İçel' in Merkezi İlçe Mersin ile birlikte ilçe sayısı 10'a yükselmiştir. İçel adı, 20.06.2002 tarihli ve 4764 sayılı kanunun 1.maddesinde Mersin olarak değiştirilmiştir.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

23


MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER

Ekonomik Rapor 2013

Mersin Kronolojisi Kaynak: Mersin Valiliği

M.Ö. 6000-5500

Neolitik Dönem

M.Ö. 5500-3000

Kalkolitik Dönem

M.Ö. 3000-2000

İlk Tunç Çağı

M.Ö. 2000-1700

Orta Tunç Çağı

M.Ö. 1700-1200

Kizuvatna Krallığı

M.Ö. 1200-612

Kue Krallığı

M.Ö. 546-334

Persler Dönemi

M.Ö. 301-101

Selefkos Dönemi

M.Ö. 101-MS 395

Roma Dönemi

M.S. 395-661

Bizans Dönemi

661

Muaviye’nin İçel’de bazı yöreleri ele geçirmesi

685-960

Yörenin Bizanslılar ile Araplar arasında sık sık el değiştirmesi

960

Bizanslıların yöreye egemen olması

1082

Süleyman Şah’ın İçel yöresini ele geçirmesi

1129

Ermeniler’in Tarsus’u ele geçirmesi

1224

Alaaddin Keykubat’ın İçel yöresinin büyük bölümünü ele geçirmesi

1254

Karamanoğullarının İçel yöresinde egemenliği

1357

Silifke’nin Karamanoğulları Beyliğinin eline geçmesi

1473

Gedik Ahmet Paşa’nın Silifke’yi Osmanlı topraklarına katması

1516

Mersin ve Tarsus yöresinin Osmanlı yönetimine katılması

1839

Mısırlı İbrahim Paşa’nın yöreyi ele geçirmesi

1852

İçel yöresinin yeniden Osmanlı yönetimine katılması

1886

Adana-Mersin demiryolunun hizmete girmesi

17 Aralık 1918

Mersin’in İngiliz ve Fransız birliklerince işgal edilmesi

19 Aralık 1918

Tarsus’un Fransızlar tarafından işgal edilmesi

17 Mart 1920

Fransızlarla ilk silahlı çatışma Başnalar Savaşı

20 Temmuz 1920

Fransızlarla Bağlar Savaşı

05 Ağustos 1920

Pozantı Kongresi

20 Aralık 1921

Çukurova’nın işgalciler tarafından boşaltılması için Fransızlarla Ankara Anlaşması

27 Aralık 1921

Tarsus’un Kurtuluşu

03 Ocak 1922

Mersin’in Kurtuluşu

1924

Mersin Vilayeti’nin Kuruluşu

Coğra Konum Kaynak: Mersin Valiliği

24

Enlemler

Kuzey

34° 47’ 30’’

Boylamlar

Doğu

34° 38’ 00’’

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER

Ekonomik Rapor 2013

Mersin İli İç Kilometre Cetveli Kaynak: Mersin Valiliği

Mersin 224

Anamur

173

51

Aydıncık

211

13

38

Bozyazı

90

314

263

301

Çamlıyayla

37

187

136

174

127

Erdemli

148

87

36

74

238

111

Gülnar

159

146

95

133

249

122

59

84

140

89

187

174

47

64

75

Silifke

27

251

200

238

63

64

175

186

111

Mut Tarsus

Komşu İller ve Uzaklıkları Kaynak: Mersin Valiliği

İl

İstikamet

Uzaklık (km)

Adana

Doğu

69

Antalya

Batı

487

Kuzey batı

236

Konya

Kuzey

367

Niğde

Kuzey doğu

198

Karaman

İlin İdari Durumu

İlçelerin Yüzölçümü (km²)

Kaynak: TÜİK

Kaynak: TÜİK

İlçesi

Belediye Sayısı

Köy Sayısı

İlçesi

Yüzölçümü (km²)

Akdeniz

1

8

Mersin (Merkez)

1.772

Mezitli

3

15

Anamur

1.280

Toroslar

6

32

Aydıncık

410

Yenişehir

2

8

Bozyazı

625

Anamur

3

37

Çamlıyayla

Aydıncık

1

10

Erdemli

2.078

Bozyazı

3

14

Gülnar

1.769

Çamlıyayla

2

10

Mut

2.554

Erdemli

11

49

Silifke

2.666

Gülnar

5

41

Tarsus

Mut

2

90

Toplam

Silifke

9

66

Tarsus

6

129

Toplam

54

508

675

2.024 15.853

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

25


MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER

Ekonomik Rapor 2013

Önemli Coğra Bilgiler Kaynak: Mersin Valiliği

Ovalar

Mersin-Berdan ve Efrenk Ovaları, Silifke, Gilindire (Aydıncık) Ovaları, Anamur, Bozyazı, Ovacık-Eğribük Ovaları

Vadiler

Anamur, Erdemli, Göksu (Silifke), Tarsus

Yaylalar

Akarsular

Berdan, Efrenk(Müftü), Lamas, Göksu, Dragon(Anamur)

Göller

Çamlıyayla’da krater göllerinin en büyüğü Çinili göl, Gülnar’da Kamışlı, Uzun, Çıplak, Silifke’de set gölü (Akgöl, Keklik, Paradeniz)

Baraj Gölleri

Tarsus’da Berdan, Gülnar’da Aygır, Mut’da Gezende,

Göletler

Merkezde (Evcili Değirmendere, Tepeköy Gölpınarı), Tarsus’da (Çavuşlu Kaleönü) Erdemli’de (Karakız, Esenpınar)

Dağlar Tepeler

Bolkar, Kümpet, Elma, Alamusa, Büyükeğri, Kızıl, Geven, Kayrak, Naldöken, Kabaklı, Karaziyaret, Tol, Sunturas, Medetsiz, Balkalesi, Ayvagediği, Makamtepesi, Kaşkaya

Geçitler

Sertavul, Gülek

Obruklar

Cennet, Cehennem, Kanlıdivane

Mağaralar

Anamur: Köşekbükü, Çukurpınar (Düden), Üğü, Bicikli Aydıncık: Aynalı Göl (Mavi Göl) Bozyazı: Çaltı Çamlıyayla: Mehribakan, Hacı Sarının,Saydibi, Karain Mut: Dereköyü Kuzeyi, Sason Kanyonu Mağaraları, Gökden Kapız Bölgesi Mağaraları, Çayırharman, Karıkoca, Karain, Kıravga, Alaoda, Silifke: Cennet Çöküğü ,Cehennem Çukuru, Astım- Dilek, Ekizin Düdeni, Sumaklı Düden Tarsus: Eshab-I Kehf

Şifalı Su Kaynakları

Gülnar’da Kafesin Suyu, Mut’da Hocantı, Tarsus’ta Akçakoca ve Keşbükü, Silifke’de Saparca, Mersin’de Güneysu-Güneyyolu ,

Şelâle

Gülnar’da (Ilısu Köyünde Düşensu), Tarsus Şelalesi,

Kıyı Uzunluğu

326 Km.

Bitki Örtüsü

İklimi

26

Anamur’da Kaş, Abanoz, Beşoluk, Akpınar Aydıncık’da Söğüt, Göcüm, Karagöl Bozyazı’da Elmagözü, Kozağacı Erdemli’de Sorgun, Mühlü, Pınarbaşı,Avgadı (Aydınlar),Karakızderesi, Küçük Sorgun (Toros Köyü), Nohutlu, Güneyli, Küçükfındık, Güzeloluk Gülnar’da Bardat, Tersakan, Balyaran Mersin (Merkez)’de Gözne, Fındıkpınarı, Soğucak, Bekiralanı, Mihrican, Ayvagediği (Fatih), Arslanköy, Kızılbağ (Güzelyayla), Sunturas (Çağlarca), Mut’ta Kozlar, Çivi, Söğütözü, Sertavul, Elmapınarı, Dağ Pazarı Silifke’de Balandız, Gökbelen, Kırobası (Mara Köyü), Uzuncaburç Tarsus’da Gülek. Çamlıyayla’da Sebil, Atdağı

Kıyı ile 500-600 m. yükseklik arasında görülen maki, Akdeniz Bölgesinin yaz ve kış yeşil kalan tipik bitki topluluğudur. Defne, yabani zeytin, keçi boynuzu, mersin, zakkum, kozayemiş, böğürtlen, kuşburnu bu kuşakta doğal olarak yetişmektedir. Makilerden sonra ormanlar başlar. Meşe 100-1000 m., kızılçam 100-1200 m., karaçam 1500 m., sedir ve ardıç ise 2000 m. yüksekliklerde yetişir. 2500 m.’den sonra çalılıklara ve otlaklara rastlanır. Mersin’in kıyı kesiminde yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı Akdeniz iklimi, iç kesimlerde ve yükseklerde kara iklimi görülür.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER

Ekonomik Rapor 2013

Yaban Hayatı Koruma Alanları Kaynak: Mersin Valiliği

Anamur

Kızılaliler Keklik Koruma Alanı (4.500 Ha.)

Çamlıyayla

Cehennemdere Yaban Keçisi Koruma Alanı (27.000 Ha.)

Mut

Kestel Dağı Yaban Keçisi Koruma Alanı (1.961 Ha.)

Silifke

Hisar ve Gedik Dağı Yaban Keçisi Koruma Alanı (4.763 Ha.), Göksu Deltası Su Kuşları Koruma Alanı (4.350 Ha.)

Tarsus

Karabucak Turaç Koruma Alanı (1.635 Ha.) Hopur-Topaşır Dağkeçisi Koruma Alanı (9.014 Ha.)

2013 Yılı Mersin Meteorolojik Değerleri Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü

Aylar Ocak

Ortalama Ortalama Ortalama En Yüksek En Düşük Aylık Açık Deniz Suyu Nisbi Sıcaklık ºC Sıcaklık ºC Sıcaklık ºC Gün Sayısı Sıcaklığı ºC Nem % 11,5 19 0,8 6 17 56

Toplam Yağış Miktarı (mm)

Aylık Maksimum Yağışlı Gün Yağış Miktarı Sayısı (mm)

50,9

11

20,6

Şubat

13,9

21,9

6,1

4

16,5

61,2

58,8

11

12,1

Mart

16,4

28,5

5,8

4

16,5

52,1

17,1

5

8,1

Nisan

19,2

31,2

11,9

11

18,5

53,4

36,1

7

15,5

Mayıs

23,7

31,5

16,4

9

22,1

67,1

42,7

3

24,6

Haziran

27

34,3

19,6

15

25,8

65

13,6

3

8,2

Temmuz

29,7

35,4

23,5

20

28,4

62,6

*

*

*

Ağustos

31

35,7

25,3

26

30,2

62,9

*

*

*

Eylül

26,9

35,5

20,5

22

28,5

54,4

31,8

3

31,5

Ekim

21,4

29,4

12,7

24

24,9

39,6

34,7

4

32

Kasım

19,4

28,8

9,6

12

21,3

51,2

8,2

5

6,1

Aralık

12,4

21,1

1

17

17,6

39,1

27,9

6

20

*Yağış yoktur.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

27



Ekonomik Rapor 2013

toplumsal ve k羹lt羹rel yap覺

Mersin Ticaret ve Sanayi Odas覺

29



NÜFUS

Ekonomik Rapor 2013

nüfus Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine Göre Nüfus Sonuçları Kaynak: TÜİK

Türkiye

2012

2013*

Toplam Nüfus

75.627.384

76.667.864

İl ve İlçe Merkezleri

58.448.431

70.034.413

Belde ve Köyler

17.178.953

6.633.451

98

100

12,01

13,7

Toplam Nüfus

1.682.848

1.705.774

İl ve İlçe Merkezleri

1.327.870

1.705.774

Nüfus Yoğunluğu Yıllık Nüfus Artış Hızı(‰)

Mersin

Belde ve Köyler

354.978

-

Nüfus Yoğunluğu

109

110

Yıllık Nüfus Artış Hızı(‰)

8,90

13,53

*İl, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır. Bu kapsamda, 6360 ve 6447 sayılı kanunlar ile düzenlenen ve bu kanunlar uyarınca ilk mahalli idareler genel seçimlerinde yürürlüğe girecek olan idari bağlılık ve tüzel kişilik değişiklikleri ile 5393 sayılı Yasa'nın 8 inci ve 11 inci maddelerine göre alınan ve söz konusu Kanun gereğince ilk mahalli idareler seçimlerinde uygulanacak olan birleşme ve katılmalar, belediye ve köy tüzel kişiliğinin kaldırılmasına ve bir beldenin köye dönüştürülmesine dair kararlar, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı'nın 421 sayılı Kararına istinaden, NVİGM tarafından 1 Aralık 2013 tarihi itibarıyla Ulusal Adres Veri Tabanı'na yansıtıldığı için, 2013 ADNKS sonuçları belirtilen değişiklikleri içermektedir.

2012 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi kapsamındaki sayım sonuçlarına göre 1.682.848 kişi olan Mersin nüfusu 2013 yılında yıllık ‰ 13,53'lük nüfus artış hızı ile 1.705.774 kişiye yükselmiştir. Nüfusun 849.548'ini erkek, 856.226'sını ise kadınlar oluşturmaktadır. Ülkemiz nüfusunun %2,2'si İlimiz de ikamet etmektedir. İlimiz toplam nüfusu ile Türkiye'nin 10. büyük ilidir. Nüfus yoğunluğu olarak ifade edilen bir kilometrekareye düşen kişi sayısı, Türkiye genelinde 100 iken nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu illerin sıralamasında Mersin 110 kişi ile 20. sırada yer almaktadır. İlimiz yıllık nüfus artış hızı ile iller arasında 2012 yılındaki 35. sıradaki yeri 2013 yılında 28. sıraya yükselmiştir. Cinsiyete Göre Nüfusun İlçeler Bazında Dağılımı Kaynak: TÜİK

2012 İlçeler

Erkek

Kadın

2013 Toplam

Erkek

Kadın

Toplam

Nüfus

Nüfus

Artış Hızı

Yoğunluğu

(‰)

(km²/kişi)

-6,3

*

Akdeniz

141.612

139.545

281.157

140.916

138.467

279.383

Anamur

31.562

31.048

62.610

31.977

31.082

63.059

7,1

47

Aydıncık

6.207

6.050

12.257

5.824

5.649

11.473

-66,1

26

Bozyazı

13.336

13.221

26.557

13.375

13.220

26.595

1,4

47

4.400

4.376

8.776

4.469

4.312

8.781

0,6

13

Erdemli

64.509

64.535

129.044

65.163

65.063

130.226

9,1

63

Gülnar

13.132

13.301

26.433

13.221

13.230

26.451

0,7

17

Mezitli

74.126

77.268

151.394

77.742

80.740

158.482

45,8

*

Mut

31.079

31.455

62.534

31.314

31.379

62.693

2,5

25

Silifke

57.460

56.778

114.238

57.764

56.911

114.675

3,8

44

Tarsus

158.278

160.337

318.615

160.032

161.371

321.403

8,7

158

Toroslar

138.537

137.883

276.420

138.950

138.708

277.658

4,5

*

Çamlıyayla

Yenişehir

103.864

108.949

212.813

108.801

116.094

224.895

55,2

*

Toplam

838.102

844.746

1.682.848

849.548

856.226

1.705.774

13,5

110

*Nüfus yoğunluğu Merkez ilçe (Akdeniz, Mezitli, Toroslar ve Yenişehir) olarak değerlendirilmiştir. Merkez ilçede km²'ye düşen kişi sayısı 527'dir.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

31


TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI

Ekonomik Rapor 2013

2013 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre Yenişehir ve Mezitli ilçesi nüfus artış hızının en fazla artış gösterdiği ilçeler arasında yer alırken Aydıncık ve Akdeniz ilçesi ise nüfus azalışı gösteren ilçelerdir. 2013 Yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçlarına Göre Mersin İli Nüfus Piramidi Kaynak: TÜİK

Erkek

Kadın 90+ 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 05-09 0-4

8

6

4

2

0

0 x10000

2

4

6

8

Son beş yıllık dönemde İlimizde 0-14 yaş grubu yani çalışma çağına gelmemiş nüfus ve 15-24 yaş grubu arasındaki genç nüfusun toplam nüfus içerisindeki payının azaldığı gözlenmektedir. Söz konusu dönemde 15-64 yaş grubunda bulunan çalışma çağındaki nüfusun toplam nüfus içerisindeki payının arttığı görülmektedir. 2013 yılında önceki yıla göre çalışma çağındaki nüfus 16.598 kişi artmıştır. 2009-2013 döneminde 65 yaş ve üzeri nüfusun toplam nüfus içerisindeki payındaki artışın devam ettiği gözlenmektedir. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçlarına Göre İlçelere Göre Ortanca Yaş Kaynak: TÜİK

2012

32

2013

İlçeler

Erkek

Kadın

Toplam

Erkek

Kadın

Toplam

Akdeniz

21,3

27,0

26,6

26,5

27,4

26,9

Anamur

34,8

36,3

35,6

35,3

36,9

36,1

Aydıncık

33,2

35,3

34,2

34,3

36,5

35,4

Bozyazı

33,1

34,2

33,7

33,7

35,1

34,4

Çamlıyayla

38,6

40,4

39,5

39,7

42,0

40,8

Erdemli

31,6

32,0

31,8

32,0

32,6

32,3

Gülnar

34,0

37,9

36,0

34,7

39,1

36,9

Mezitli

33,1

33,7

33,4

33,3

34,1

33,7

Mut

32,8

33,6

33,2

33,1

34,3

33,6

Silifke

34,6

35,7

35,2

35,2

36,3

35,7

Tarsus

29,3

30,4

29,9

29,5

30,8

30,2

Toroslar

28,7

29,3

29,0

29,0

29,5

29,2

Yenişehir

31,8

32,9

32,4

32,1

32,7

32,4

Toplam

30,3

31,3

30,8

30,6

31,7

31,2

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


NÜFUS

Ekonomik Rapor 2013

Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi nüfus sayımı sonuçlarına göre, Türkiye genelinde 2012 yılında 30,1 olan ortanca yaş 2013 yılında artış göstererek 30,4 olmuştur. Ortanca yaş erkeklerde 29,8 iken, kadınlarda 31olarak gerçekleşmiştir. İlimizde ise ortanca yaş 2012 yılında 30,8 iken 2013 yılında 31,2'ye yükselmiştir. Ortanca yaş erkeklerde 30,6 iken, kadınlarda 31,7'dir. İlimiz ilçelerinde ortanca yaşın en yüksek olduğu ilçe Çamlıyayla iken en düşük olduğu ilçe ise Akdeniz'dir.

Mersin İli 0-14 Yaş Grubundaki Nüfusun İl Nüfusu İçerisindeki Payı

Mersin İli 15-64 Yaş Grubundaki Nüfusun İl Nüfusu İçerisindeki Payı

Kaynak: TÜİK

Kaynak: TÜİK

25,8%

67,95%

25,6%

67,90%

25,4%

67,85%

25,2%

67,80%

25,0% 24,8%

67,75%

24,6%

67,70%

24,4%

67,65%

24,2% 24,0%

67,60% 2009

2010

2011

2012

2009

2013

2010

2011

2012

2013

Mersin İli 15-24 Yaş Grubundaki Nüfusun İl Nüfusu İçerisindeki Payı

Mersin İli 65 ve Daha Üzeri Yaş Grubundaki Nüfusun İl Nüfusu İçerisindeki Payı

Kaynak: TÜİK

Kaynak: TÜİK

7,6%

17,5%

7,4% 17,0%

7,2% 7,0%

16,5%

6,8% 6,6%

16,0%

6,4% 15,5%

6,2% 6,0%

15,0%

5,8% 2009

2010

2011

2012

2009

2013

2010

2011

2012

2013

Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi nüfus sayımı sonuçlarına göre, 2009-2013 döneminde İlimizde çocuk yaş grubundaki (0-14) nüfusun toplam nüfus içerisindeki payındaki azalışın devam ettiği 2013 yılında %24,6 seviyesine gerilediği görülmektedir. 2009 yılında İlimiz toplam nüfusunun %17,2'sini oluşturan genç nüfusun(15-24) payının 2013 yılında %15,8'e gerilediği görülmektedir. Çalışma çağındaki nüfusun (15-64) toplam nüfus içerisindeki payı 2012 yılında %67,8 iken 2013 yılında 0,1 puan artarak %67,9 seviyesine ulaşmıştır. 2009 yılında yaşlı nüfus(65 ve üzeri) toplam nüfusun %6,5'ini oluştururken, 2013 yılında bu oran %7,5'e yükselmiştir. Doğurganlık düzeyinin azalması yaşlı nüfusun payını arttırdığı görülmektedir.

Dönemler İtibariyle Mersin İlinin Net Göç ve Net Göç Hızı Kaynak: TÜİK

Dönemler

Aldığı Göç

Verdiği Göç

Net Göç

Net Göç Hızı(‰)

2008-2009

48.377

2009-2010

50.430

49.209

-832

-0,51

51.739

-1.309

-0,79

2010-2011

51.328

54.630

-3.302

-1,98

2011-2012

46.721

53.523

-6.802

-4,03

2012-2013

51.468

55.482

-4.014

-2,35

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

33


TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI

Ekonomik Rapor 2013

2012-2013 döneminde Türkiye genelinde 34 il göç alırken, 47 il göç vermiştir. Söz konusu döneminde İlimiz, Türkiye genelinde alınan 2.534.279 göçün %2,0'sini alırken, %2,2'sini ise vermektedir. Aldığı ve verdiği göç ile iller arasında 7. sırada yer almaktadır.Net göç hızına göre illerin sıralamasında, - ‰2,35'lik net göç hızı ile Mersin, Türkiye genelinde 46. sırada yer almaktadır. Bir başka ifade ile İlimizin aldığı göçten daha fazlasını verdiği görülmektedir. Ancak 2011-2012 dönemine göre net göç hızının yavaşladığı gözlenmiştir. 2013 yılı adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre; Mersin'de ikamet eden nüfusun kayıtlı olduğu İllere göre dağılımı incelendiğinde; Mersin'de ikamet eden nüfusun önemli bir kısmını Mersin'e kayıtlı olanların oluşturduğu, nüfus kaydı Şanlıurfa ve Diyarbakır'da olanların ise takip ettiği görülmektedir. Söz konusu dönemde nüfus kaydı Mersin'de olup başka İllerde ikamet edenlerin İllere göre dağılımı incelendiğinde; İlimiz nüfusuna kayıtlı olanların önemli bölümü İlimizde yaşarken; İstanbul ve Adana'nın ise Mersin'den sonra en çok ikamet edilen iller arasında yer aldığı görülmektedir.

2013 Yılı ADNKS Sonuçlarına Göre Mersin'de İkamet Eden Nüfusun Nüfusa Kayıtlı Olduğu İllere Göre Dağılımı Kaynak: TÜİK

Şanlıurfa %4 Mersin %59

Diyarbakır %4 Adana %3 Adıyaman %3 Mardin %2 Bitlis %2

Diğer İller %18

Siirt %2 Hatay %2 Malatya %1

2013 Yılı ADNKS Sonuçlarına Göre Mersin'e Kayıtlı Nüfusun İkamet Ettiği İllere Göre Dağılımı Kaynak: TÜİK

İstanbul %4 Adana %4 Mersin %77

Ankara %2 Antalya %2 İzmir %1 Diğer İller %7

Karaman %1 Konya %1 Hatay %1 Gaziantep %0,5

Türkiye'de göç eden 1000 kişiden 2'si ilimizden göç etmiştir. İlimiz 0-14 yaş arasındaki ve 35-39 yaş arasındaki tüm yaş gruplarında pozitif yönlü bir net göçe sahipken, ağırlıklı olarak 15-29 arasındaki yaş grupları olmak üzere 45-64 arasındaki yaş gruplarında aldığı göçten daha fazlasını vermektedir.

34

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


NÜFUS

Ekonomik Rapor 2013

Dönemler İtibariyle Mersin İlinin Cinsiyete ve Yaş Grubuna Göre Göç İstatistikleri Kaynak: TÜİK

2011-2012 Aldığı Göç Yaş Grubu

Erkek

2012-2013 Verdiği Göç

Kadın

Erkek

Aldığı Göç

Kadın

Erkek

Verdiği Göç

Kadın

Erkek

Kadın

0-4

2.040

1.793

1.580

1.499

1.937

1.767

1.590

1.474

5-9

2.157

2.023

1.693

1.676

2.060

1.887

1.732

1.592

10-14

1.838

1.733

1.582

1.494

1.674

1.749

1.503

1.395

15-19

1.913

2.730

3.935

4.983

2.543

3.371

4.083

5.149

20-24

2.591

3.913

4.275

5.846

4.601

6.416

4.549

6.480

25-29

3.361

3.482

4.069

3.932

2.942

3.603

4.132

4.249

30-34

2.534

2.624

2.480

2.451

2.212

2.398

2.493

2.341

35-39

1.733

1.577

1.647

1.450

1.680

1.683

1.520

1.518

40-44

1.165

1.045

1.062

1.026

1.216

1.112

1.172

1.152

45-49

931

871

965

880

864

898

876

887

50-54

684

664

772

705

719

672

819

826

55-59

596

547

638

568

606

536

694

652

60-64

395

348

440

475

399

390

479

475

65+

578

855

590

810

697

836

741

909

22.516

24.205

25.728

27.795

24.150

27.318

26.383

29.099

Toplam

2012-2013 Dönemi İllerin Aldığı Göç Kaynak: TÜİK

İstanbul İzmir Bursa Mersin Adana Gaziantep Samsun Manisa Muğla Eskişehir Van Sakarya Denizli Sivas Trabzon K. Maraş Erzurum Çankırı Elazığ Batman Kütahya Çorum Rize Gümüşhane Adıyaman Niğde Yalova Karabük Şırnak Amasya Sinop Bitlis Burdur Kars Siirt Nevşehir Artvin Tunceli Bartın Kilis Bayburt

450.000 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0

2012-2013 Dönemi İllerin Verdiği Göç Kaynak: TÜİK

İstanbul İzmir Adana Mersin Kocaeli Şanlıurfa Ordu Gaziantep Balıkesir Van Kayseri Aydın Muğla Trabzon K. Maraş Eskişehir Afyonkarahisar Zonguldak Denizli Elazığ Batman Giresun Çanakkale Kırıkkale Edirne Bitlis Kastamonu Amasya Aksaray Kırklareli Bolu Karabük Düzce Bingöl Hakkari Sinop Iğdır Bilecik Bartın Kilis Bayburt

400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

35


TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI

Ekonomik Rapor 2013

eğitim Mersin İli Okuryazarlık Durumu (6 Yaş ve Üzeri) Kaynak: TÜİK

Mersin

Türkiye 2012 Okuma yazma bilmeyen oranı (%)

Okuma yazma bilen oranı (%)

2013

2012

2013

Toplam

4,22

3,96

2,83

2,66

Erkek

1,44

1,34

1,01

0,96

Kadın

7

6,59

4,62

4,33

Toplam

95,78

96,04

97,17

97,34

Erkek

98,56

98,66

98,99

99,04

Kadın

93

93,41

95,38

95,67

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, İlimizde 6 yaş ve üzeri yaş nüfusun, okuryazar nüfus oranı 2012 yılında %97,17 iken 2013 yılında %97,34’e yükselmiştir. Türkiye genelinde ise okuryazar nüfus oranı %95,78’den %96,04 seviyesine ulaşmıştır. Mersin 2013 yılında okuryazar nüfus oranı ile 2012 yılında 13. sıradaki yeri bir sıra yükselerek 12. sıraya yükselmiştir. 2012-2013 yıllarında arasında Mersin ilinde okuryazar erkek nüfus oranı %98,99’dan %99,04, okuryazar kadın oranı %95,38’den %95,67 seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönemde kadın nüfusta okuryazarlık oranının daha hızlı arttığı gözlenmektedir.

Bitirilen Eğitim Düzeyi ve Cinsiyete Göre Mersin İli Nüfusu Kaynak: TÜİK

2012 Bitirilen Eğitim Düzeyi (15+) Okuma yazma bilmeyen

Toplam

Erkek

2013 Kadın

Toplam

Erkek

Kadın

42.105

7.442

34.663

39.728

6.982

32.746

Okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen

102.944

31.133

71.811

103.638

30.960

72.678

İlkokul mezunu

365.952

162.443

203.509

361.205

159.195

202.010

İlköğretim mezunu

255.658

143.284

112.374

262.821

147.450

115.371

64.024

37.729

26.295

63.262

37.196

26.066

Lise veya dengi okul mezunu

266.398

146.446

119.952

265.370

147.853

117.517

Yüksekokul veya fakülte mezunu

Ortaokul veya dengi okul mezunu

129.277

74.373

54.904

145.592

80.567

65.025

Yüksek lisans mezunu

5.722

3.407

2.315

7.069

4.232

2.837

Doktora mezunu

1.677

981

696

1.795

1.049

746

26.529

14.202

12.327

26.249

13.995

12.254

22

24,12

19,15

21,22

24,02

18,51

Bilinmeyen Lise veya dengi mezunu oranı (%) Yüksekokul veya fakülte mezunu oranı (%) Toplam

10

12,25

8,76

11,64

13,09

10,24

1.260.286

621.440

638.846

1.276.729

629.479

647.250

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre 15 ve üzeri yaş grubunda bitirilen eğitim düzeyine göre İl nüfusunun dağılımı incelendiğinde; Lise veya dengi mezunu oranı 2012 yılında %22 iken 2013 yılında %21,22’ye gerilerken söz konusu yaş grubunda yüksekokul veya fakülte bitirenlerin oranı %10’dan %11,64’e yükselmiştir. Mersin lise veya dengi mezunu oranıyla, Türkiye genelinin sahip olduğu %21,68’lik oranın üzerinde olduğu gözlense de; yüksekokul veya fakülte bitirenlerin oranı ile Türkiye’nin %12,03’lük oranının altında kaldığı görülmektedir. İller sıralamasında lise veya dengi mezunu oranıyla 37. sırada yer alan İlimiz, yüksekokul veya fakülte bitirenlerin oranı ile 17.sıradadır.

36

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


EĞİTİM

Ekonomik Rapor 2013

İlimizde eğitim faaliyetleri Milli Eğitime bağlı çeşitli kademedeki okullar, Sağlık Bakanlığı’na bağlı Sağlık Meslek Liseleri ikisi özel olmak üzere üç üniversite kanalıyla yürütülmektedir. İl genelinde toplam 788’i resmi ve 53’üi özel olmak üzere 841 ilköğretim okulu, 97’i genel, 18’i özel, 17 meslek lise, 149’u meslek okulu bulunmaktadır. 2013-2014 Öğretim Yılı Okullara Göre Öğretmen ve Öğrenci Durumu Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü

Okul Sayısı

Öğretmen Sayısı

Öğrenci Sayısı

Meslek Okulları

149

4.098

47.643

Genel Lise

97

2.533

45.403

Özel Lise

18

355

2.390

Meslek Lisesi (Özel)

17

321

2.322

İlköğretim Okulları (Resmi)

788

13.059

233.678

İlköğretim Okulları (Özel)

53

930

7.026

1.122

21.641

Diğer Öğretmen

345

Toplam

338.462

Eğitim Seviyesine Göre Okullaşma Oranı³ Kaynak: T. C. Milli Eğitim Bakanlığı

Türkiye 2012-2013

Mersin 2013-2014

2012-2013

2013-2014

Brüt (%) Net (%) Brüt (%) Brüt (%) Brüt (%) Net (%) Brüt (%) Brüt (%) İlköğretim

Ortaöğretim

Genel Ortaöğretim¹ Mesleki ve Teknik Ortaöğretim²

Toplam

107,58

98,8

110,36

99,31

106,92

99,01

109,39

99,46

Erkek

106,67

98,88

109,18

99,39

106,12

99,14

108,56

99,58

Kadın

108,54

98,71

111,61

99,23

107,76

98,87

110,27

99,33

Toplam

96,77

70,06

103,26

76,65

94,04

71,91

99,86

77,42

Erkek

99,6

70,77

106,05

77,22

95,09

72,13

100,64

77,33

Kadın

93,77

69,31

100,32

76,05

92,93

71,69

99,04

77,51

Toplam

52,8

34,47

55,37

36,67

52,49

38,75

54,28

40,12

Erkek

52,82

32,78

55,19

34,66

49,66

35,67

51,29

36,85

Kadın

52,78

36,26

55,56

38,78

55,47

41,98

57,41

43,55

Toplam

43,96

35,59

47,89

39,99

41,55

33,16

45,58

37,30

Erkek

46,78

37,99

50,86

42,56

45,43

36,46

49,34

40,48

Kadın

40,99

33,05

44,76

37,27

37,46

29,71

41,64

33,97

Not: (1) Genel Lise, Anadolu Lisesi, Anadolu Öğretmen Lisesi, Fen Lisesi, Sosyal Bilimler Lisesi, Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi ve Özel Liseler. (2) İmam Hatip Lisesi, Anadolu İmam Hatip Lisesi, Mesleki ve Teknik Liseler, Özel Eğitim Meslek Liseleri ve Özel Meslek Liseleri. (3) Ortaokul brüt okullaşma oranları hesaplanırken Açık Öğretim Ortaokulu öğrencileri dahil edilmiştir. Ortaöğretim de ise brüt ve net okullaşma oranları hesaplanırken Açık Öğretim Lise öğrencileri dahil edilmiştir.

Türkiye de ilköğretimde net okullaşma oranı 2012-2013 öğretim yılında %98,8 iken 2013-2014 öğretim yılında %99,31’e, İlimizdeki oran %99,01 seviyesinden %99,46 seviyesine yükselmiştir. Ortaöğretimde ise Türkiye genelinde 2012-2013 öğretim döneminde %70,06 olan okullaşma oranı, 2013-2014 döneminde %76,65’e, Mersin’de ise %71,91 seviyesinden, %77,42’ye yükselmiştir. Söz konusu dönemlerde Türkiye genelinde genel ortaöğretimde net okullaşma oranı %33,47’den %36,67’e İlimizde ise %38,75’den %40,12’ye yükselmiştir. Mesleki ve teknik ortaöğretimde net okullaşma oranı Türkiye’de %35,59’dan %39,99’a, İlimizde ise mesleki ve teknik ortaöğretimdeki okullaşma oranı %33,16’dan, %37,30’a yükselmiştir. 2013-2014 öğretim döneminde İlimiz eğitim seviyelerine göre net okullaşma oranlarına göre mesleki ve teknik ortaöğretim hariç diğer tüm eğitim seviyelerinde Türkiye genelinin üzerinde oranlara sahip olduğu görülmektedir.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

37


TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Eğitim Seviyesine Göre Okul, Şube, Öğretmen ve Derslik Başına Düşen Öğrenci Sayısı Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü

2013-2014 Öğretim Yılı

Eğitim Seviyesi Türkiye İlköğretim + Ortaokul Mersin

Ortaöğretim

Okul

Şube

Öğretmen

İlkokul

195

22

19

Ortaokul

304

27

18

İlkokul

259

22

16

Ortaokul

318

25

17

Derslik 29 29

Ortaöğretim Toplam

Türkiye

375

23

16

29

Mersin

421

21

16

31

Genel Ortaöğretim

Türkiye

506

22

20

29

Mersin

651

21

20

33

Mesleki ve Teknik Ortağöğretim

Türkiye

308

24

14

29

Mersin

312

22

13

29

2013-2014 öğretim döneminde eğitim seviyesine göre okul başına düşen öğrenci sayıları incelendiğinde; Mersin ilinde okul başına düşen öğrenci sayısı tüm eğitim seviyelerinde Türkiye genelinin üzerinde olduğu, şube başına düşen öğrenci sayısı ilkokulda Türkiye geneli ile aynı seviyede olduğu geri kalan tüm eğitim seviyelerinde Türkiye genelinin altında kaldığı, öğretmen başına düşen öğrenci sayısı ile genel ortaöğretimde Türkiye geneli ile aynı düzeyde olduğu diğer eğitim düzeylerinde Türkiye genelinin altında kaldığı, derslik başına düşen öğrenci sayısı ile ise genel ortaöğretimde Türkiye genelinin üzerinde geriye kalan tüm eğitim seviyelerinde ise Türkiye ile aynı seviyede olduğu görülmektedir. 2013-2014 Öğretim Yılı İlçeler Bazında İlköğretim Eğitim Seviyesinde Okul, Öğrenci, Öğretmen Sayısı* Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü

Okul Sayısı Şehir

Köy

Toplam

Şehir

Köy

Toplam

Öğretmen Sayısı

Akdeniz

97

-

97

45.961

-

45.961

2.376

Yenişehir

65

-

65

30.418

-

30.418

1.844

Mezitli

33

10

43

16.013

693

16.706

938

Toroslar

84

7

91

39.640

669

40.309

2.189

Anamur

14

35

49

5.117

2.640

7.757

540

Aydıncık

6

2

8

1.242

119

1.361

95

Bozyazı

17

10

27

2.837

926

3.763

245

Çamlıyayla

2

8

10

327

563

890

79

Erdemli

27

78

105

8.508

10.623

19.131

1.345

Gülnar

9

25

34

1.389

1.880

3.269

224

Mut

24

48

72

5.198

3.352

8.550

543

Silifke

28

54

82

7.618

5.985

13.603

960

Tarsus

71

87

158

39.122

9.864

48.986

2.611

2013-2014 Dönemi Toplam

477

364

841

203.390

37.314

240.704

13.989

2012-2013 Dönemi Toplam

488

359

847

203.990

38.468

242.458

10.804

*Resmi ve özel okulları kapsamaktadır.

38

Öğrenci Sayısı

İlçe Adı

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


EĞİTİM

Ekonomik Rapor 2013

2013-2014 eğitim-öğretim yılında İlimizde ilköğretimde 841 adet okulda, 240.704 adet öğrenci eğitim görürken, 13.989 öğretmen görev yapmaktadır. 2012-2013 öğretim yılı verileri ile kıyaslandığında okul sayısı ve öğrenci sayısında azalış olurken, öğretmen sayısı artış olduğu gözlenmektedir. Söz konusu eğitim döneminde ilçeler bazında ilköğretim okullarında okul başına düşen öğrenci sayısı en yoğun olduğu ilçeler merkezde yer alan sırasıyla Akdeniz, Yenişehir, Toroslar, Mezitli ilçeleri olduğu gözlenirken söz konusu ilçeleri Tarsus takip etmektedir. İlçelerde okul başına düşen öğrenci sayısının en az olduğu ilçeler Çamlıyayla ve Gülnar’dır. İlçeler bazında öğretmen başına düşen öğrenci sayısının en yoğun olduğu ilçeler sırasıyla Akdeniz, Tarsus, Mezitli ve Toroslar iken öğretmen başına düşen öğrenci sayısının en düşük olduğu ilçe Çamlıyayla’dır. 2013-2014 Öğretim Yılı İlçeler Bazında Ortaöğretim Eğitim Seviyesine Göre Öğrenci Sayısı Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü

İlçe Adı

Genel Lise Öğrenci Sayısı

Meslek Liseleri Öğrenci Sayısı

Özel Lise Öğrenci Sayısı

Toplam

Akdeniz

5.696

Yenişehir

7.553

12.254

417

18.367

3.744

1.745

13.042

Mezitli Toroslar

3.853

3.428

783

8.064

7.278

6.733

280

14.291

Anamur

1.839

1.820

76

3.735

Aydıncık

187

158

-

345

Bozyazı

1.000

284

-

1.284

154

34

-

188

Erdemli

3.779

3.629

241

7.649

Gülnar

463

705

-

1.168

Mut

1.342

1.524

-

2.866

Silifke

3.318

3.258

122

6.698

Çamlıyayla

8.941

10.072

1.048

20.061

2013-2014 Dönemi Toplam

45.403

47.643

4.712

97.758

2012-2013 Dönemi Toplam

48.770

43.667

2.957

95.394

Tarsus

2013-2014 öğretim yılında İlimizde genel lise öğrenci sayısı bir önceki öğretim yılına göre 3.367 azalarak 45.403’e gerilerken, meslek liseleri öğrenci sayısı 3.976 artarak 47.643’e, özel lise öğrenci sayısı 1.755 artarak 4.712’ye yükselmiştir. Söz konusu dönemde ortaöğretim eğitim seviyesinde en fazla öğrenci artışının meslek liselerinde olduğu görülmektedir. 2013-2014 Öğretim Yılı Çıraklık ve Kalfalık Eğitimi Görenlerin Durumu Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü

Çırak Öğrenci

Kalfa Öğrenci

Öğretmen Sayısı*

Akdeniz

1.550

214

74

Anamur

200

24

7

Erdemli**

211

255

183

Mut

128

180

11

Silifke

152

194

17

Eğitim Veren İlçeler

537

316

25

2013-2014 Toplam

2.778

1.183

317

2012-2013 Toplam

3.262

1.394

244

Tarsus

*Öğretmen sayılarına idareci sayısı dahildir. **Erdemlide çıraklık ve kalfalık eğitimi veren öğretmen sayısına Erdemli Mimar Sinan Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi öğretmen sayısı da eklenmiştir.

2013-2014 öğretim yılında Çıraklık Eğitim Merkezlerinde çırak öğrenci sayısı bir önceki öğretim yılına göre 484 öğrenci azalarak 2.778’e, kalfa öğrenci sayısı 211 azalarak 1.183’e gerilemiştir. Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

39


TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI

Ekonomik Rapor 2013

2013-2014 Öğretim Yılı Meslek Okullarının İlçelere Göre Dağılımı

Bozyazı

Çamlıyayla

Erdemli

1

-

-

-

-

Teknik Lise

1

2

1

1

1

-

-

-

1

Anadolu Teknik Lise

2

2

2

1

1

-

-

-

1

Anadolu Meslek Lisesi

-

1

-

-

-

-

-

-

-

-

Anadolu Denizcilik Meslek Lisesi

1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Çok Programlı Lise (Erkek Tek. Bağlı)

1

2

-

-

-

1

1

-

1

Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi

-

-

-

-

-

-

-

-

2

Tarım Meslek Lisesi

-

-

-

-

-

-

-

-

Kız Meslek Lisesi

2

1

1

1

1

-

1

Anadolu Kız Meslek Lisesi

2

1

-

1

1

-

2012-2013 Toplam

Aydıncık

1

2013-2014 Toplam

Anamur

2

Tarsus

Mezitli

3

Silifke

Yenişehir

2

Mut

Toroslar

Endüstri Meslek Lisesi

Okul Türü

Gülnar

Akdeniz

Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü

1

1

1

5

17

17

-

-

1

3

11

11

1

1

1

3

15

15

-

-

2

3

1

-

1

-

2

2

-

-

1

1

8

3

-

-

-

-

2

1

1

-

-

-

-

1

1

-

-

1

-

1

1

10

8

-

-

-

-

-

1

1

7

6

Meslek Lisesi

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1

1

1

Anadolu Teknik Lise

1

1

1

1

-

-

-

-

-

-

-

-

1

5

4

Kız Teknik Lise

-

1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1

2

Çok Programlı Lise(Kız Tek.Bağlı)

-

-

-

-

-

-

-

1

-

-

-

-

-

1

Ticaret Meslek Lisesi

3

1

-

-

1

-

-

-

-

-

-

1

1

7

6

Anadolu Ticaret Meslek Lisesi

2

1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1

1

5

5

Anadolu İletişim Meslek Lisesi

-

1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1

1

Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi

-

-

1

-

-

-

-

-

1

-

-

1

1

4

4

Çok Programlı Lise (Tic.Turz. Bağlı)

1

-

-

-

-

-

-

-

-

1

1

1

1

5

4

Adalet Meslek Lisesi

1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1

İmam Hatip Lisesi

2

2

1

1

1

-

1

-

1

1

1

1

2

14

11

Anadolu İmam Hatip Lisesi

2

-

1

1

1

-

1

-

1

1

1

1

2

12

9

Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi

1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1

İşitme Engelliler Meslek Lisesi

-

1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1

1

Sağlık Meslek Lisesi

1

-

-

1

1

-

1

-

1

-

1

1

1

8

6

Özel Eğitim İş Uygulama Okulu

1

-

1

1

-

-

-

-

-

-

1

1

1

6

1

Toplam

26

20

11

10

9

1

5

1

10

6

7

15

28

149

124

2013-2014 öğretim yılında İlimizde yer alan meslek lisesi sayısı 2012-2013 eğitim dönemine göre 25 adet artarak 149’a yükselmiştir. Söz konusu dönemde ilçelere göre okul başına düşen öğrenci sayısının en fazla olduğu ilçe Toroslar, Akdeniz ve Erdemli ilçesi olduğu gözlenirken en az olduğu ilçe ise Çamlıyayla ve Bozyazı’dır.

40

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


EĞİTİM

Ekonomik Rapor 2013

2013-2014 Öğretim Yılı Özel Okul Durumu Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü

Okul Adı

Ted Mersin Koleji Özel Lisesi

İlçe

Öğrenci Sayısı

Erdemli

161

Silifke Özel Uğur Anadolu Lisesi

Silifke

49

Özel Tarsus Toros Anadolu Lisesi

Tarsus

115

Tarsus

83

Özel Mersin Bahçeşehir Anadolu Lisesi

Toroslar

150

Özel Yıldırımhan Anadolu Lisesi

Yenişehir

234

Özel Yıldırım Bayezıt Anadolu Lisesi

Yenişehir

243

Özel İçel Koleji Anadolu Lisesi

Yenişehir

168

Mersin Eğitim Vakfı Özel Toros Anadolu Lisesi

Yenişehir

197

Özel Mersin Doğa Kanadolu Lisesi

Yenişehir

153

Tarsus

62

Özel Çağ Anadolu Lisesi

Özel Çağ Lisesi

Tarsus

338

Özel Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi Meslek Lisesi

Akdeniz

417

Özel Anamur Hızır Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

Anamur

76

Özel Erdemli Onay Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

Erdemli

80

Özel Mersin Şifa Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

Mezitli

229

Özel Onay Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

Mezitli

413

Özel Deniz Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

Mezitli

109

Özel Tarsus Amerikan Koleji

Özel Hızır Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

Silifke

63

Özel Çukurova Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

Tarsus

128

Özel Tarsus Bilge Lokman Hekim Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

Tarsus

190

Özel Tarsus Onay Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

Tarsus

49

Özel Mersin Merkez Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

Toroslar

130

Özel Pozcu Şifa Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

Yenişehir

102

Özel Yaşam Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

Yenişehir

119

Özel Yıldırımhan Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

Yenişehir

25

Özel Mersin Hızır Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

Yenişehir

61

Özel Mersin Deva Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

Yenişehir

99

Özel Neşeli Çocuklar Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (I.Kademe)

Akdeniz

24

Özel Berrak Su Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (I.Kademe)

Toroslar

22

Özel Lodos Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (I.Kademe)

Yenişehir

9

Özel Çatı Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (I.Kademe)

Yenişehir

48

Özel Neşeli Çocuklar Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (II.Kademe)

Akdeniz

9

Özel Berrak Su Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (II.Kademe)

Toroslar

1

Özel Lodos Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (II.Kademe)

Yenişehir

5

Özel Çatı Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (II.Kademe)

Yenişehir

26

Tarsus

83 189

Özel Yıldırımhan Fen Lisesi

Yenişehir Yenişehir

Özel Yıldırımhan Burç Fen Lisesi

Yenişehir

58

Özel Çağ Fen Lisesi

Özel Toros Fen Lisesi

61

Silifke

10

Özel Mersin Doğa Lisesi

Yenişehir

36

Özel Anamur İlkokulu

Anamur

54

Özel Yıldırımhan Tekalan İlkokulu

Anamur

128

Silifke Özel Uğur Lisesi

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

41


TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Okul Adı

İlçe

Öğrenci Sayısı

Özel Erdemli Yıldırımhan İbrahim Gül İlkokulu

Erdemli

139

Ted Mersin Özel İlkokulu

Erdemli

275

Özel Mersin Gelecek İlkokulu

Mezitli

143

Özel Yıldırımhan Mutlu İlkokulu

Mut

68

Özel Taşeli İlkokulu

Silifke

44

Silifke Özel Uğur İlkokulu

Silifke

66

Özel Yıldırımhan Burak İlkokulu

Silifke

98

Özel Tarsus Toros İlkokulu

Tarsus

69

Özel Çağ İlkokulu

Tarsus

224

Özel Tarsus Sağlık Eğitim Vakfı İlkokulu

Tarsus

198

Özel Yıldırımhan Eğitim Kurumları Bahar İlkokulu

Tarsus

244

Özel Tarsus İlkokulu

Tarsus

76

Özel Mersin Bahçeşehir İlkokulu

Toroslar

298

Odtü Geliştirme Vakfı Özel Mersin İlkokulu

Toroslar

185

Özel Toros İlkokulu

Yenişehir

344

Özel Mersin Doğa İlkokulu

Yenişehir

321

Özel Yıldırımhan Ali Yükselgüngör İlkokulu

Yenişehir

332

Özel İçel İlkokulu

Yenişehir

74

Özel Güney Gelişim İlkokulu

Yenişehir

177

Özel Yıldırımhan Gülcihan Memiş İlkokulu

Yenişehir

73

Özel Beyaz Kule İlkokulu

Yenişehir

28

Özel Anamur Ortaokulu

Anamur

46

Özel Yıldırımhan Tekalan Ortaokulu

Anamur

159

Özel Erdemli Yıldırımhan İbrahim Gül Ortaokulu

Erdemli

147

Ted Mersin Özel Ortaokulu

Erdemli

219

Özel Mersin Gelecek Ortaokulu

Mezitli

110

Özel Yıldırımhan Mutlu Ortaokulu

Mut

75

Özel Taşeli Ortaokulu

Silifke

41

Silifke Özel Uğur Ortaokulu

Silifke

74

Özel Yıldırımhan Burak Ortaokulu

Silifke

98

Özel Tarsus Sağlık Eğitim Vakfı Ortaokulu

Tarsus

204

Özel Yıldırımhan Eğitim Kurumları Bahar Ortaokulu

Tarsus

252

Özel Tarsus Toros Ortaokulu

Tarsus

65

Özel Çağ Ortaokulu

Tarsus

178

Tarsus

37

Toroslar

124

Özel Mersin Bahçeşehir Ortaokulu

Toroslar

202

Özel Yıldırımhan Ali Yükselgüngör Ortaokulu

Yenişehir

396

Özel İçel Ortaokulu

Yenişehir

70

Özel Güney Gelişim Ortaokulu

Yenişehir

126

Özel Toros Ortaokulu

Yenişehir

295

Özel Mersin Doğa Ortaokulu

Yenişehir

264

Özel Tarsus Ortaokulu Odtü Geliştirme Vakfı Özel Mersin Ortaokulu

Toplam

11.660

2012-2013 öğretim yılında, Milli Eğitim Bakanlığı’ndan kurum açma ve öğretime başlama izni alarak faaliyet gösteren özel okulda, toplam 10.192 öğrenci öğrenim görürken, 2013-2014 öğretim yılında faaliyet gösteren özel okullarda öğrenci sayısı ise 11.660’dır.

42

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


EĞİTİM

Ekonomik Rapor 2013

YÜKSEKÖĞRETİM Mersin’de yüksek öğrenim alanında biri resmi (Mersin Üniversitesi), ikisi özel (Çağ, Toros Üniversitesi) olmak üzere üç üniversite ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi’ne bağlı Deniz Bilimleri Enstitüsü ile Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu bulunmaktadır. 2013-2014 Öğretim Yılı Mersin Üniversitesi Öğrenci Sayısı Kaynak: T. C. Mersin Üniversitesi Rektörlüğü

Birimler

Öğrenci Sayısı

Fen-Edebiyat Fakültesi

3.587

Mühendislik Fakültesi

1.945

İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi

1.924

Güzel Sanatlar Fakültesi Tıp Fakültesi

312 1.136

Su Ürünleri Fakültesi

159

Eczacılık Fakültesi

326

Eğitim Fakültesi Mimarlık Fakültesi Turizm Fakültesi

2.187 357 1.191

Tarsus Teknik Eğitim Fakültesi

151

Tarsus Teknoloji Fakültesi

41

İletişim Fakültesi

444

Fen Bilimleri Enstitüsü

653

Sağlık Bilimleri Enstitüsü

201

Sosyal Bilimler Enstitüsü

1.196

Eğitim Bilimleri Enstitüsü

312

Güzel Sanatlar Enstitüsü

107

Devlet Konservatuarı

79

Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu

234

Sağlık Yüksekokulu

711

Takı Teknolojisi ve Tasarımı Yüksekokulu

110

Anamur Meslek Yüksekokulu

643

Aydıncık Meslek Yüksekokulu

29

Erdemli Meslek Yüksekokulu

1.581

Gülnar Meslek Yüksekokulu

271

Mersin Meslek Yüksekokulu

2.428

Mut Meslek Yüksekokulu

466

Silifke Meslek Yüksekokulu

298

Tarsus Meslek Yüksekokulu

1.321

Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu

3.081

Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu

745

Siifke Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu

250

Tarsus Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu

37

Erdemli Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Denizcilik Meslek Yüksekokulu Toplam

256 5.155 231 34.155

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

43


TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI

Ekonomik Rapor 2013

2013-2014 Öğretim Yılı Mersin Üniversitesi Akademik Personel Durumu Kaynak: T. C. Mersin Üniversitesi Rektörlüğü

Unvanı

Sayısı

Profesör

207

Doçent

131

Yardımcı Doçent

286

Öğretim Görevlisi

223

Okutman

131

Araştırma Görevlisi

437

Uzman

59

Toplam

1.474

1992 yılında kurulan Mersin Üniversitesi’nde toplam 13 fakülte, 5 enstitü, 18 yüksekokul bulunmaktadır. 2013-2014 öğretim yılında 34.155 öğrencinin öğrenim gördüğü Mersin Üniversitesi’nde 207’si Profesör, 131’i Doçent, 286’sı da Yardımcı Doçent olmak üzere toplam 1.474 öğretim elemanı görev yapmaktadır. Mersin Üniversitesi akademik personel sayısı bir önceki öğretim yılına göre %10, öğrenci sayısı ise %8,2 oranında artmıştır.

2013-2014 Öğretim Yılı ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Akademik Personel Ve Öğrenci Durumu Kaynak: T. C. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü

Öğretim Üyesi Sayısı

Öğrenci Sayısı

Prof.

Doç.

Yrd. Doç.

Toplam

Master

Doktora

Toplam

Kimyasal Oşinogra

2

-

1

3

2

1

3

Fiziksel Oşinogra

1

-

2

3

1

6

7

Deniz Jeolojisi ve Jeoziği

-

-

-

-

-

-

-

Ana Bilim Dalı

Deniz Biyolojisi ve Balıkçılık

2

1

-

3

8

5

13

Toplam

5

1

3

9

11

12

23

Toplam Araştırma Görevlisi

4

Erdemli’de bulunan ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü’nde; Fiziksel ve Kimyasal Oşinogra, Deniz Jeolojisi ve Jeoziği, Deniz Biyolojisi ve Balıkçılık Bölümleri mevcut olup, 9 öğretim üyesi bulunmakta ve 23 öğrenci öğrenim görmektedir.

44

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


EĞİTİM

Ekonomik Rapor 2013

2013-2014 Öğretim Yılı Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu Akademik Personel Durumu Kaynak: T. C. Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu

Unvanı

Sayısı

Profesör

1

Yardımcı Doçent

5

Öğretim Görevlisi

17

Okutman

7

Uzman

1

Toplam

31

2013-2014 Öğretim Yılı Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu Öğrenci Durumu Kaynak: T. C. Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu

Normal Öğretim

İkinci Öğretim

Elektronik ve Otomasyon Bölümü

150

73

İnşaat Bölümü

136

117

Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü

81

12

Dış Ticaret

213

166

Yönetim ve Organizasyon Bölümü

79

28

Otel Lokanta ve İkram Hizmetleri Bölümü

185

110

Turizm Seyahat Hizmetleri

136

88

Turizm Rehberliği

88

3

1.068

597

Seyahat Turizm ve Eğlence Hizmetleri Bölümü Toplam

Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu’nda, 31 öğretim üyesi bulunmakta ve 1.068‘i normal öğretim, 597’si ikinci öğretim olmak üzere toplam 1.665 öğrenci öğrenim görmektedir. 2013-2014 öğretim yılında toplam öğrenci sayısında bir önceki öğretim yılına göre %6 artmıştır.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

45


TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI

Ekonomik Rapor 2013

2013-2014 Öğretim Yılı Çağ Üniversitesi Öğrenci Durumu Kaynak: T. C. Çağ Üniversitesi Rektörlüğü

Fakülte ve Yüksekokul Adı

Öğrenci Sayısı

İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi

1.218

Fen Edebiyat Fakültesi

560

Hukuk Fakültesi

621

Meslek Yüksekokulu

526

Sosyal Bilimler Enstitüsü

535

Toplam

3.460

2013-2014 Öğretim Yılı Çağ Üniversitesi Akademik Personeli Durumu Kaynak: T. C. Çağ Üniversitesi Rektörlüğü

Unvanı

Personel Sayısı

Profesör

14

Doçent Dr.

5

Yardımcı Doçent Dr.

31

Doktor

3

Öğretim Görevlisi

27

Araştırma Görevlisi

9

Okutman

41

Toplam

130

1997’de Mersin ve Adana arasında Yenice’de kurulan ve Mersin’e 35 km. uzaklıkta olan Çağ Üniversitesi’nde, üç fakülte, bir yüksekokul ve bir enstitü bulunmaktadır. 2013-2014 öğretim yılında 3.460 öğrencinin eğitimini sürdürdüğü Çağ Üniversitesi’nde 14’ü Profesör, 5’i Doçent, 31’i Yardımcı Doçent olmak üzere toplam 130 akademik personel görev yapmaktadır. Çağ Üniversitesi öğrenci sayısı, 2013-2014 öğretim yılında bir önceki öğretim yılına göre %11 artarken, akademik personel sayısı ise %6 oranında azalmıştır.

46

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


EĞİTİM

Ekonomik Rapor 2013

2013-2014 Öğretim Yılı Toros Üniversitesi Öğrenci Durumu Kaynak: T. C. Toros Üniversitesi

Fakülte ve Yüksekokul Adı

Öğrenci Sayısı

Mühendislik Fakültesi

343

İktisadi İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi

291

Güzel Sanatlar Fakültesi

196

Meslek Yüksekokulu

243

Fen Bilimleri Enstitüsü

85

Sosyal Bilimler Enstitüsü

485

Toplam

1.643

2013-2014 Öğretim Yılı Toros Üniversitesi Akademik Personeli Durumu Kaynak: T. C. Toros Üniversitesi

Unvanı

Personel Sayısı

Profesör

19

Doçent Dr.

4

Yardımcı Doçent Dr.

31

Araştırma Görevlisi

4

Öğretim Görevlisi

25

Diğer

24

Toplam

107

Toros Üniversitesi, 2010 yılında Mersin’de kurulan ikinci özel üniversite olarak, 2010-2011 öğretim yılında ilk öğrencilerini kabul ederek faaliyete geçmiştir. 2013-2014 öğretim yılında 19’u Profesör, 4’ü Doçent, 31’i Yardımcı Doçent olmak üzere toplam 107 akademik personel görev yapmakta olup, öğrenci sayısı ise 1.643’dür.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

47


TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI

Ekonomik Rapor 2013

kültür Mersin İli Müzeleri Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Mersin Müzesi Mersin-Atatürk Evi Müzesi Anamur Müzesi Müzeler

Silifke Müzesi Silifke-Atatürk Evi Müzesi Narlıkuyu Mozaik Müzesi Tarsus Müzesi St. Paul Anıt Müzesi

Müzelerde Bulunan Eser Sayısı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Mersin

Anamur

Silifke

Tarsus

Toplam

Arkeolojik Eser

5.731

3.892

3.633

4.224

17.480

Etnoğrak Eser

889

875

1.530

1.297

4.591

24.110

18.633

16.176

16.637

75.556

Mühür

421

188

98

170

877

Tablet

0

1

0

0

1

El Yazması

0

5

0

6

11

Sikke

2

0

0

0

2

Toplam

31.153

23.594

21.437

22.334

98.518

Sergilenen Eser

2.331

483

2.166

1.950

6.930

Fosil

48

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


KÜLTÜR

Ekonomik Rapor 2013

Mersin İli Ören Yerleri Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Toroslar Ören Yerleri

Yumuktepe

Mezitli Ören Yerleri

Soli - Viranşehir (Soloi-Pompeipolis), Aydıncık Ören Yerleri Anıt Mezar (Dört Ayak), Kelenderis

Bozyazı Ören Yerleri

Nagidos

Erdemli Ören Yerleri

Elaiussa-Sebaste (Ayaş) (Tiyatro, Agora, Büyük Hamam, Tapınak, Nekropol Alanı), Korykos Antik Kenti, Kızkalesi (Denizdeki Kale), Kanlıdivane

Mut Ören Yerleri

Alahan Manastırı, Al Oda, Adrassus (Balabolu)

Silifke Ören Yerleri

Roma Tapınağı, Cambazlı Kilisesi, Aya Thekla Yeraltı Kilisesi (Meryemlik), Taşucu (Holmi), Liman Kalesi, Kilikya Afrodisiası, Demircili (Imbriogon), Anıtmezarları, Uzuncaburç (Diocaesarea)

Tarsus Ören Yerleri

Anamur Ören Yerleri

Eski Cami- St. Paul Kilisesi, Aziz Paulus, St. Paul Kuyusu, Gözlükule, Donuktaş, Altından Geçme (Roma Hamamı), Kleopatra Kapısı (Deniz Kapısı), Onur Yazıtı (Yeni Hamam), Justiniaus Köprüsü (Baç Köprüsü), Tarsus Şelalesi ve Roma Mezarları, Cumhuriyet Alanı Antik Kenti, Roma Yapı Kalıntısı, Sağlıklı Köyü Antik Yolu ve Kapısı, Gülek Kalesi Titiopolis, Eski Anamur (Anemurium)

Mersin İli Sit Alanlarının Dağılımı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Arkeolojik Sit Alanı %91

Tarihi Sit Alanı %1

Doğal Sit Alanı %7

Kentsel Sit Alanı %1

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

49


TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI

Ekonomik Rapor 2013

2013 Yılı Mersin İli Müze ve Ören Yerleri İstatistikleri Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Aylar

Yerli Ziyaretçi

Yabancı Ziyaretçi

Müze Kartlı Ziyaretçi

Toplam Ziyaretçi

Ocak

13.764

1.287

1.645

16.696

Şubat

17.700

4.035

2.449

24.184

Mart

21.846

5.704

3.963

31.513

Nisan

38.394

9.481

7.181

55.056

Mayıs

51.239

9.080

10.006

70.325

Haziran

55.034

5.646

13.561

74.241

Temmuz

45.761

3.447

14.020

63.228

Ağustos

94.969

4.958

26.319

126.246

Eylül

46.805

7.554

11.479

65.838

Ekim

33.804

7.468

9.004

50.276

Kasım

28.837

4.664

3.385

36.886

Aralık Toplam

10.013

1.388

2.773

14.174

458.166

64.712

105.785

628.663

Yıllar İtibariyle Müze ve Ören Yerleri Ziyaretçi Sayısı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 2011

2012

2013

Yıllar İtibariyle Mersin İli Kütüphanelerinden Yararlanan Okuyucu Sayısı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 2011

50

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

2012

2013


KÜLTÜR

Ekonomik Rapor 2013

2013 Yılı Mersin İli Halk Ve Çocuk Kütüphanelerinde Bulunan Kitap ve Kütüphaneden Yararlanan Okuyucu Sayısı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Halk Kütüphanesi

Çocuk Kütüphanesi

Kitap Sayısı

Okuyucu Sayısı

Akdeniz

2

1

63.968

280.171

Toroslar

1

-

6.714

3.307

Mezitli

2

-

69.630

2.383

Anamur

2

-

25.458

49.759

Bozyazı

1

-

6.139

19.583

Aydıncık

1

-

4.150

1.805

Gülnar

4

-

25.728

35.334

Mut

1

-

9.551

14.020

Silifke

1

-

22.218

12.320

Erdemli

1

-

22.056

17.878

Tarsus

3

-

47.995

41.616

İlçe

Çamlıyayla

2

-

5.448

3.093

Toplam

21

1

309.055

481.269

Kamu

Özel

Toplam

Kütüphane

24

0

24

Kültür Merkezi

8

0

8

Mersin İli Kültürel Değerleri Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Fuar ve Kongre Merkezi

1

0

1

Sinema

0

8

8

Tiyatro

1

0

1

Sanat Galerisi

4

6

10

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

51


TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI

Ekonomik Rapor 2013

sağlık İl Sağlık Müdürlüğü, bağlı birimleriyle koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetleri ve sağlık eğitim öğretim görevlerini yürütmektedir. Hastane ve sağlık merkezlerinde; ayakta ve yatarak tedavi hizmetleri, sağlık ocakları ve dispanserlerde de tedavi edici hizmetler verilmektedir. Bu kapsamda anne ve çocuk sağlığı hizmetleri, aşılar, aile planlaması, bulaşıcı hastalıkların önlenmesi, takibi ve çevre sağlığı hizmetleri yer almaktadır. Mersin’de, 12 Devlet, 1 Üniversite Hastanesi ve 11 adet Özel Hastane olmak üzere toplam 24 adet hastane ile sağlık hizmeti verilmektedir.

İlimiz Sağlık Personelinin Sayısal Dağılımı Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, TÜİK

Sağlık Bakanlığı

Özel Sektör

Üniversite

2013 Toplam

2012 Toplam

Uzman Hekim

705

408

210

1.323

1.210

Pratisyen Hekim

747

94

193

1.034

993

Diş Hekimi

136

286

-

422

422

Hemşire+Ebe

3.401

578

316

4.295

3.947

Sağlık Memuru

1.855

480

140

2.475

2.040

38

8

-

46

607

6.882

1.854

859

9.595

9.219

Eczacı Toplam

2013 yılında İlimiz sağlık personelinin sayısal dağılımı incelendiğinde, uzman hekim sayısının 2012 yılına göre %9,3, hemşire sayısının %8,8 arttığı, diş hekimi sayısında bir değişim olmadığı gözlenmektedir. Söz konusu dönemde toplam sağlık personeli sayısının ise önceki yıla göre %4 arttığı görülmektedir. Mersin İlindeki Sağlık Personellerinin Dağılımı Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, TÜİK

10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 Uzman Hekim

Pratisyen Hekim

Diş Hekimi 2012

52

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

Hemşire-Ebe

Sağlık Memuru 2013

Eczacı

Toplam


SAĞLIK

Ekonomik Rapor 2013

İlimizdeki Yataklı Sağlık Kurumlarının Hizmetleri Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü

Kuruluşun Adı

Yatak Sayısı

Yatan Hasta Sayısı

Poliklinik Hasta Sayısı

2012

2013

2012

2013

2012

2013

Mersin Ün. Tıp Fak. Ar. ve Uy. Hast.

407

407

25.425

20.673

433.968

565.035

Mersin Devlet Hastanesi

506

506

35.469

32.269

853.861

968.756

Toros Devlet Hastanesi

255

250

12.367

14.055

632.734

738.923

Mersin Kdn. Doğum ve Çocuk Hastlk. Hast.

306

306

26.579

26.059

343.644

428.615

Anamur Devlet Hastanesi

134

134

7.508

6.563

159.205

154.966

Aydıncık Devlet Hastanesi

25

25

263

62

16.907

11.015

Bozyazı Devlet Hastanesi

30

30

1.845

1.572

36.906

30.724

Erdemli Devlet Hastanesi

159

159

8.436

10.104

307.748

343.668

Gülnar Devlet Hastanesi

50

50

1.121

1.028

28.268

30.669

Mut Devlet Hastanesi

54

54

4.826

4.581

118.825

127.474

Silifke Devlet Hastanesi

160

142

8.233

9.784

279.717

239.291

Tarsus Devlet Hastanesi

544

544

31.842

31.132

999.135

989.893

Çamlıyayla Ent. Hastanesi

10

10

-

10

3.008

13.191

2.233

2.210

138.486

137.219

Özel İmece Hastanesi

69

87

11.264

11.940

Özel Doğuş Hastanesi

52

52

5.870

5.878

90.033

88.970

Özel Yenişehir Hastanesi

57

87

5.124

6.132

111.884

125.750

Özel Olbamed Hastanesi

-

51

-

3.810

-

65.684

Sağlık Bakanlığı Toplam

3.779.958 4.077.185 144.078

143.627

Özel Ömer Sayar Hastanesi

49

46

3.788

3.732

36.338

37.452

Özel Ortadoğu Hastanesi

89

100

7.673

8.577

116.904

112.604

Özel Vizyon Göz Merkezi

12

12

3.800

0

57.249

60.598

Özel Tarsus Kadın Doğum Hastanesi

22

22

3.401

3.009

37.685

35.544

Özel Forum Yaşam Hastanesi

75

96

10.317

11.223

174.621

176.837

Özel Anamur Anamed Hastanesi

51

57

6.177

6.806

76.754

76.641

Özel Tarsus Medicalpark Hastanesi

133

133

13.802

12.409

127.280

110.309

Özeller Toplam

609

743

71.216

73.516

972.826

1.034.016

3.249

3.360

235.130

231.408

Genel Toplam

5.186.752 5.676.236

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

53


TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI

Ekonomik Rapor 2013

31.12.2013 Tarihi İtibariyle İlimizde Yataksız Sağlık Hizmeti Veren Kurumlar Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü

Yataksız Sağlık Kurumları

Adet

Aile Sağlığı Merkezi

136

Aile Hekimliği Birimi

486

Halk Sağlığı Laboratuarı

1

Sağlık Evi

17

Toplum Sağlık Merkezi

13

İlçe Sağlık Müdürlüğü

13

İl Ambulans Servisi Başhekimliği

1

Acil Sağlık Hizmeti İstasyonu

45

Yatak ve Hekim Sayısına Ait Göstergeler Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, TÜİK

Hekim Sayısı Hekim Başına Düşen Nüfus Yatak Sayısı Yatak Başına Düşen Nüfus

2012

2013

2.625

2.779

641

614

3.249

3.360

518

508

Sağlık hizmetlerine erişimin önemli göstergeleri olan yatak ve hekim sayısı ile bunların nüfusa oranlarını incelediğimizde; yatak başına ve hekim başına düşen nüfusta iyileşmeler olduğu görülmektedir.

54

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


SAĞLIK

Ekonomik Rapor 2013

31.12.2013 Tarihi İtibariyle İlimizde Bulunan Sağlık Kurumlarının Durumu

Akdeniz

Anamur

Aydıncık

Bozyazı

Çamlıyayla

Erdemli

Gülnar

Mezitli

Mut

Silifke

Tarsus

Toroslar

Yenişehir

Toplam

Kaynak: T. C. Mersin Valiliği Halk Sağlık Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü, Mersin İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği

İlçe Sağlık Müdürlüğü

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

13

Üniversite Hastanesi

1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1

İl Ambulans Servisi Başhekimliği

-

1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1

Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonu

4

3

2

2

1

4

4

4

2

4

7

4

4

45

Devlet Hastanesi

2

1

1

1

-

1

1

-

1

1

1

1

-

11

Özel Hastane

3

1

-

-

-

-

-

1

-

1

3

-

2

11

Özel Tıp Merkezi

1

-

-

-

-

-

-

1

-

-

1

1

2

6

Özel Dal Merkezi

5

-

-

-

-

-

-

1

-

-

2

-

2

10

Özel Diyaliz Merkezi

1

-

-

-

-

1

-

1

-

1

2

1

2

9

Özel Tüp Bebek Merkezi

1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Aile Sağlığı Merkezi

22

7

1

4

1

14

5

10

4

11

24

20

Aile Hekimliği Birimi

85

19

3

8

4

38

9

40

18

33

94

77

Sağlık Evi

-

1

-

-

1

3

1

-

2

4

3

2

-

Halk Sağlığı Müdürlüğü

1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1

Toplum Sağlığı Merkezi

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

13

1 13 136 58 486 17

Özel Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi

1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

3

4

Özel Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği

12

1

-

-

-

3

-

2

-

-

1

-

5

24

Özel Ağız ve Diş Muayenehanesi

94

12

-

1

-

15

-

11

4

14

32

3

Halk Sağlığı Laboratuarı

1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

28 214 1

İlçe Devlet Hastanesi(Entegre)

-

-

-

-

1

-

-

-

-

-

-

-

-

Özel Poliklinik

5

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2

7

Özel Muayenehane

24

-

-

-

-

6

-

6

-

3

6

1

21

67

Özel Sağlık Kabinleri

8

-

-

-

-

1

-

1

-

-

-

1

2

13

1

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

55


TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI

Ekonomik Rapor 2013

sosyal hizmetler 2013 Yılı Sonu İtibariyle İlimiz Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’ne Bağlı Sosyal Hizmet Kuruluşlarının Durumu Kaynak: T. C. Mersin Valiliği Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü

Yeri

Kapasitesi

Mevcut

Hizmet Türü

Mersin Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü

Kuruluş Adı

Mersin

-

-

Gündüzlü Kuruluş

Mersin Yetiştirme Yurdu

Mersin

70

51

Yatılı Kuruluş

Mersin Sevgi Evleri Çocuk Yuvası ve Kız Yetiştirme Yurdu Müdürlüğü

Mersin

50

57

Yatılı Kuruluş

Mersin Özürlü Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi

Mersin

80

83

Yatılı

Mersin Nihat Süzmen Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğü

Mersin

80

98

Yatılı

Mersin Çocuk ve Gençlik Merkezi

Mersin

1.727

250

Gündüzlü Kuruluş

Mersin Erkek Koruma Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi

Mersin

30

7

Yatılı

Mersin Kız Sosyal Rehabilitasyon Merkezi

Mersin

24

17

Yatılı

Erdemli Huzurevi Müdürlüğü

Mersin

88

83

Yatılı

Kadın Konukevi Müdürlüğü*

Mersin

30

20

Yatılı Kuruluş

Tarsus Huzurevi

Tarsus

46

56

Yatılı Kuruluş

MTSO Akdeniz Toplum Merkezi Müdürlüğü

Mersin

-

3.844

Gündüzlü Kuruluş

Halkkent Toplum Merkezi Müdürlüğü

Mersin

-

4.633

Gündüzlü Kuruluş

Çilek Toplum Merkezi Müdürlüğü

Mersin

-

3.270

Gündüzlü Kuruluş

Tarsus Toplum Merkezi Müdürlüğü

Tarsus

-

923

Gündüzlü Kuruluş

Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi

Mersin

-

2.610

Gündüzlü Kuruluş

*Çocuk dahil.

56

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


SOSYAL HİZMETLER

Ekonomik Rapor 2013

31.12.2013 Tarihi İtibariyle İlimiz Diğer Sosyal Hizmet Kuruluşlarının Durumu Kaynak: T. C. Mersin Valiliği Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü

Akdeniz Toroslar Yenişehir Mezitli Anamur Aydıncık Bozyazı Çamlıyayla Erdemli Gülnar Mut Silifke Tarsus

Sayı Kapasite

Kreş ve Gündüz Bakım Evi

Huzurevi

Çocuk Kulüpleri

Özürlü Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi

4

1

-

1

215

22

-

24

Sayı

1

3

-

1

Kapasite

37

195

-

84

Sayı

24

-

6

1

1.284

-

143

48

Kapasite Sayı Kapasite Sayı

8

3

2

2

494

100

96

69

3

-

-

-

156

-

-

-

Sayı

-

-

-

-

Kapasite

-

-

-

-

Sayı

-

-

-

-

Kapasite

-

-

-

-

Sayı

-

-

-

-

Kapasite

-

-

-

-

Sayı

1

-

-

-

Kapasite

35

-

-

-

-

-

-

-

Kapasite

-

-

-

-

Sayı

1

-

-

-

Kapasite

35

-

-

-

Sayı

6

1

4

-

263

44

82

-

9

-

3

1

341

-

100

100

Kapasite

Sayı

Kapasite Sayı Kapasite

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

57


TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI

Ekonomik Rapor 2013

2013 Yılı Sonu İtibariyle İlçelere Göre Derneklerin Dağılımı Kaynak: T. C. Mersin Valiliği Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü

İlçeler

Cami

Kamu Yararına

Kurs / Okul

Kültür

Sosyal

Spor

Diğer

Toplam

Akdeniz

28

10

22

30

169

76

100

435

Toroslar

36

10

20

7

38

30

17

158

Mezitli

8

2

14

7

31

32

14

108

Yenişehir

14

10

15

19

78

116

44

296

Anamur

2

5

5

7

15

13

13

60

Aydıncık

1

-

2

-

2

2

2

9

Bozyazı

2

-

5

3

9

2

6

27

Çamlıyayla

3

-

2

-

-

-

2

7

Erdemli

39

2

23

11

27

26

42

170

Gülnar

5

-

5

5

6

4

7

32

Mut

3

4

14

-

17

6

14

58

Silifke

20

7

28

22

38

27

15

157

Tarsus Toplam

58

31

9

25

15

49

51

50

230

192

59

180

126

479

385

326

1.747

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI

Ekonomik Rapor 2013

sosyal güvenlik çalışmaları Mersin İli 4/A* Kapsamındaki İşyeri ve Zorunlu Sigortalı Sayısı Kaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu

2012

2013

İşyeri Sayısı

Zorunlu Sigortalı Sayısı

Ortalam Günlük Kazanç (¨)

İşyeri Sayısı

Zorunlu Sigortalı Sayısı

Ortalam Günlük Kazanç (¨)

Daimi

26.395

147.686

49,34

27.462

152.916

52,58

Mevsimlik

4.578

52.790

39,32

4.705

49.817

43,44

Kamu

730

18.740

82,49

649

13.669

103,68

Özel

30.243

181.736

42,56

31.518

189.064

46,74

Erkek

155.683

47,94

157.583

51,58

Kadın

44.793

44,00

45.150

47,02

200.476

47,08

202.733

50,57

Toplam

30.973

32.167

*Hizmet Akdine Tabi Çalışanlar

Mersin İli 4/A Kapsamındaki Sigortalıların Dağılımı Kaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu

2012

2013

I- Aktif Sigortalılar

211.221

213.495

Zorunlu Sigortalılar

200.476

202.733

Çıraklar

6.381

7.268

Tarım

3.837

2.939

Kısmi Süreli Çalışan Sigortalılar

342

555

Y.dışı Topluluk Sigortalıları

185

70

Malullük Aylığı Alanlar

1.217

1.236

Yaşlılık Aylığı Alanlar

75.946

79.075

Ölüm Aylığı Alanlar (Hak sahibi)

33.454

34.560

Ölüm Aylığı Alanlar (Dosya)

23.724

24.858

II- Pasif Sigortalılar (Aylık Alanlar) Malullük, Yaşlılık, Ölüm Sigortası

İş Kazası İle Meslek Hastalığı Sigortası Sürekli İş Göremezlik Geliri Alanlar

956

963

Ölüm Geliri Alan (Hak sahibi)

1.876

1.907

Ölüm Geliri Alan (Dosya)

1.041

1.071

Toplam Aylık ve Gelir Alanlar (Dosya)

106.040

110.652

Toplam Aylık ve Gelir Alanlar (Kişi)

116.876

121.445

Aktif/Pasif Oranı Sosyal Güvenlik Kapsamı

1,99

1,93

649.991

676.635

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

59


TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Mersin İli 4/B* Sigortalıların Dağılımı Kaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu

2012

2013

1479 S.K.

2926 S.K.

Toplam

1479 S.K.

2926 S.K.

Toplam

46.622

41.927

88.549

42.410

37.903

80.313

-Dosya

34.959

5.586

40.545

35.905

6.417

42.322

-Kişi

49.290

6.515

55.805

38.520

7.163

45.683

24.546

4.186

28.732

24.864

4.824

29.688

311

100

411

301

105

406

Ölüm (Dosya)

10.102

1.300

11.402

10.740

1.488

12.228

Ölen Sigortalıların Hak sahipleri

14.331

2.229

16.560

13.355

2.234

15.589

1,33

7,51

2,18

1,18

5,91

1,90

316.697

137.051

453.748

295.262

127.839

423.101

Aktif Sigortalılar Aylık Alanlar

Yaşlılık Malullük

Aktif/Pasif Oranı Sosyal Güvenlik Kapsamı *Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar

Mersin İli 4/C* Sigortalılarının Dağılımı Kaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu

2012

2013

53.718

57.408

Dosya

40.458

41.239

Kişi

43.809

44.624

Yaşlılık

31.022

31.479

623

640

Aktif Sigortalılar Pasif Sigortalılar (Aylık Alanlar)

Malullük Vazife Malulü

168

172

Ölüm (Dosya)

8.645

8.948

Ölen Sigortalıların Hak sahipleri

11.996

12.333

Vataniler

1.211

1.195

Aktif/Pasif Oranı

1,33

1,39

225.290

236.675

Sosyal Güvenlik Kapsamı *Kamu İdarelerinde Çalışanlar

Mersin İli Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Kişi Sayısı ve Nüfusa Oranı Kaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu

Yıllar 2011

Sosyal Aktif Sosyal Sosyal Güvenlik Bakmakla Güvenlik Çalışan Kişi Güvenlik Kapsamında Yükümlü Kapsamındaki Sayısının Kapsamında Emeklilerin Bakmakla Tutulanların Nüfusa İlin Toplam Aktif Çalışan İl Nüfusuna Aylık Alan Yükümlü Tutulan İl Nüfusuna Kişi Sayısı Oranı (%) Kişi Sayısı* Oranı Nüfusu Kişi Sayısı** Oranı 1.667.939 337.603 %20,24 200.008 %12 794.968 %47,7

2012

1.682.848

353.488

%21,01

216.490

%12,86

769.152

%45,71

2013

1.705.774

351.216

%20,59

211.752

%12,41

771.870

%45,25

*Sosyal Güvenlik kapsamında aylık alan kişi sayısına hak sahibi kişi sayısı dahildir. **Sosyal güvenlik kapsamında bakmakla yükümlü tutulanların (yararlanıcıların) sayısı tahmini olarak verilmiştir.

60

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI

Ekonomik Rapor 2013

Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayıtlı İşyeri ve İstihdam Göstergeleri Kaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu

Değişim (%)

2012 Aralık

2013 Aralık

11/12

12/13

Türkiye

1.538.006

1.611.292

7,1%

4,8%

Mersin

30.973

32.167

6,0%

3,9%

Türkiye

11.939.620

12.484.113

8,2%

4,6%

Mersin

200.476

202.733

8,8%

1,1%

Türkiye

17.569.585

18.068.430

5,9%

2,8%

Mersin

339.412

337.675

5,5%

-0,5%

İşyeri Sayısı*

Sigortalı Ücretli Çalışan Sayısı**

Kayıtlı İstihdam Sayısı

*4/A kapsamındaki işyeri sayılarını içermektedir. **4/A kapsamındaki zorunlu sigortalı sayılarını içermektedir.

Sosyal Güvenlik Kurumu'na kayıtlı işyeri ve istihdam ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; Türkiye genelinde Aralık 2012-2013 döneminde kayıtlı işyeri sayısı 73.286 artarak Aralık 2013 sonu itibariyle 1.611.292'ye ulaşmıştır. Türkiye genelinde kayıtlı işyeri sayısındaki 12 aylık dönemdeki artış %4,8 olurken, söz konusu oran bir önceki yıl için %7,1 seviyesindedir. İlimizde ise Aralık 2012-2013 döneminde kayıtlı işyeri sayısı 1.194 artarak Aralık 2013 sonu itibariyle kayıtlı işyeri sayısı 32.167'ye yükselmiştir. 12 aylık dönemdeki artış bir önceki sene %6,0 iken, Aralık 2013 döneminde %3,9 ile sınırlı kalmıştır. Türkiye genelinde olduğu gibi İlimizde de kayıtlı işyeri sayısındaki artış hızının yavaşladığı gözlenmektedir. Mersin ili Aralık 2013 itibariyle 32.167 adet işyeri ile Türkiye içerisinde %2'lik paya sahiptir. Söz konusu dönemde işyeri sayısı ile Türkiye'nin 9. büyük ilidir. Aralık 2013 tarihi itibariyle işyerlerinin %88'i mikro, %11'i küçük ve %1'i orta ölçekli işyerleridir.

2013 Yılı İşyeri Sayısına Göre İllerin Dağılımı Kaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu

İstanbul İzmir Antalya Kocaeli Mersin Gaziantep Balıkesir Aydın Samsun Hatay Eskişehir K.Maraş Diyarbakır Ordu Şanlıurfa Kütahya Erzurum Çorum Isparta Kırklareli Bolu Elazığ Van Yalova Adıyaman Amasya Nevşehir Niğde Mardin Kırıkkale Bartın Kırşehir Batman Çankırı Bitlis Gümüşhane Muş Bingöl Kilis Hakkari Bayburt

500.000 450.000 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

61


TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI

Ekonomik Rapor 2013

2013 Aralık Sonu İşyeri Sayısının İşyeri Büyüklüğüne Göre Dağılımı Kaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu

Orta Ölçekli %1 Büyük Ölçekli Küçük Ölçekli %0 %11

Mikro Ölçekli %88

Türkiye genelinde Aralık 2012-2013 dönemi arasında 498.845 kişiyi bulan kayıtlı istihdam Aralık 2013 dönemi itibariyle 18.068.430 kişiye ulaşmıştır. 12 aylık dönemde bir önceki yılda kayıtlı istihdamdaki artış %5,9 iken 2013 yılında %2,8 olarak gerçekleşmiştir. Mersin'de ise Aralık 2012-2013 döneminde 1.737 kişi azalarak Aralık 2013 sonu itibariyle kayıtlı istihdam 337.675 kişiye gerilemiştir. 12 aylık dönem için kayıtlı istihdam önceki yıl %5,5 artış gösterirken; Aralık 2013 döneminde ise %0,5 azalmıştır. Kayıtlı istihdam azalışında kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar (4/b)sayısındaki gerileme etkili olmuştur. Aralık 2013 itibariyle İl bazında kayıtlı istihdamın dağılımında toplam istihdamın %59'unu oluşturan ilk on il arasında Mersin İlinin; %2 'lik pay ile 10. sırada yer aldığı görülmektedir.

2013 Aralık Ayı Kayıtlı İstihdamın İl Düzeyinde Dağılımı Kaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu

Diğer İller %41

Mersin %2 Gaziantep %2 Adana %2 Konya %2 Kocaeli %3

62

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

İstanbul %25

Ankara %9 İzmir %6 Antalya %4

Bursa %4


SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI

Ekonomik Rapor 2013

Aralık 2012-2013 döneminde Türkiye genelinde kayıtlı ücretli istihdam 544.493 kişi artarak 12.484.113'e ulaşmıştır. Kayıtlı ücretli istihdamındaki artış bir önceki 12 aylık dönemde %8,2 iken; bu yıl %4,6 seviyesindedir. İlimizde ise söz konusu 12 aylık dönemdeki kayıtlı ücretli sayısı 2.257 kişi artarak Aralık 2013 itibariyle 202.733 düzeyindedir. Bir önceki yılı kapsayan 12 aylık dönemde kayıtlı ücretli artışı %8,8 iken içinde bulunduğumuz 12 aylık dönemde artış %1,1'dir. İşyeri büyüklüğüne göre zorunlu sigortalıların dağılımı incelendiğinde; sigortalıların %36'sı mikro, %34'ü küçük, %23'ü orta, %7'si büyük ölçekli işletmelerde istihdam edilmektedir.

2013 Aralık Sonu İşyeri Büyüklüğüne Göre Zorunlu Sigortalıların Dağılımı Kaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu

Büyük Ölçekli %7

Orta Ölçekli %23

Mikro Ölçekli %36

Küçük Ölçekli %34

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

63



Ekonomik Rapor 2013

ekonomik yap覺 ve makroekonomik g繹stergeler

Mersin Ticaret ve Sanayi Odas覺

65



TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK

Ekonomik Rapor 2013

tarım, ormancılık ve hayvancılık 2013 Yılı Mersin İli Arazi Varlığı Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

Arazi Nevi

Alan (Hektar)

(%)

Tarım Arazisi

406.000

%25

Çayır ve Mera Arazisi

59.282

%4

Orman ve Fidanlık

840.347

%53

Tarım Dışı Araziler Toplam

279.671

%18

1.585.300

%100

Akdeniz Havza’sının içinde yer alan Mersin ili, 1.585.300 hektarlık yüzölçümü ile Türkiye’nin yüzölçümünün yaklaşık %2’sini oluşturmaktadır. İl yüzölçümünün %53’ünü orman arazisi, %25’ini tarım arazisi, %18’ini tarım dışı arazi oluştururken, %4’ünü de çayır ve mera arazisi oluşturmaktadır.

Mersin İli Tarım Alanlarının Dağılımı Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

2012

2013

Hektar

%

Hektar

%

Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Ekilen Alanı

224.796

56,0%

220.199

55,6%

Nadas Alanı

25.364

6,3%

24.270

6,1%

Sebze Bahçeleri Alanı

31.036

7,7%

30.671

7,7%

Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkilerinin Alanı

120.111

29,9%

120.965

30,5%

38

0,01%

51

0,0%

Süs Bitkileri Alanı Toplam Alan

401.345

396.156

Mersin ili tarım alanlarının önemli bölümü olan %55,6’sını tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin ekilen alanı, %30,5’inin meyveler, içecek ve baharat bitkilerinin alanı oluşturmaktadır. İlimiz Türkiye genelinde sahip olduğu tarım alanlarına göre 14. büyük ildir.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

67


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Mersin İli Tarım Alanlarının İlçelere Göre Dağılımı Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

Sebze Bahçeleri Alanı

Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkilerinin Alanı

Süs Bitkileri Alanı

Toplam Alan

2.607

1.103

5.340

0

18.782

1.916

2.980

479

275

0

5.651

4.864

553

339

1.382

0

7.138

311

1.970

0

4.793

5.845

13.280

5

33.080

74

6.228

0

81.190

2.128

39.683

0

66.676

3.736

9.758

0

50.511

Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Ekilen Alanı

Nadas Alanı

Anamur

9.733

Aydıncık Bozyazı Çamlıyayla

2.095

417

Erdemli

6.651

7.299

Gülnar

74.159

730

Mut

23.108

1.758

Silifke

34.849

2.168

Tarsus

58.819

508

11.640

23.931

37

94.934

Akdeniz

608

0

3.506

8.662

3

12.779

Mezitli

1.649

2.607

1.277

4.170

6

9.709

Toroslar

1.249

1.694

149

3.905

0

6.998

Yenişehir

498

949

86

2.382

0

3.915

Toplam

220.199

24.270

30.671

120.965

51

396.156

2013 yılında ilçeler bazında tarım alanı ile en büyük paya sahip ilçeler %24’lük payla Tarsus, %20 ile Gülnar, %17 ile Mut, %13 ile Silifke ilçeleridir

Mersin İli Bitkisel Üretim Miktarlarının Ürün Gruplarına Göre Dağılımı Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

5.000.000 4.500.000 4.000.000 3.500.000

Meyveler (%41,5)

Meyveler (%42,3)

Sebzeler (%39,9)

Sebzeler (%39,1)

Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünleri (% 18,6)

Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünleri (% 18,7)

2012

2013

3.000.000 2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0

68

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK

Ekonomik Rapor 2013

2013 yılı itibariyle İlimizdeki bitkisel üretim miktarının %42’sini meyveler, %39’unu sebzeler, %19’unu tahıllar ve diğer bitkisel ürünler oluşturmaktadır. 2013 yılında önceki yıla göre bitkisel üretim miktarı içerisinde meyve üretiminin payının arttığı, sebze ürünlerinde azalış olduğu ve diğer bitkisel ürünlerin payının ise korunduğu görünmektedir.

Mersin İli Bitkisel Üretim Miktarının Ürün Gruplarına Göre Dağılımı (Ton) Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

Ürün Grubu Parfümeri-Eczacılık vb.Bitkiler-Sekerpancarı ve Yem Bitkileri Tohumları

2012

2013

Değişim (%)

20

20

0,0%

Patates-Kuru Baklagiller-Yenilebilir Kök ve Yumrular

42.863

43.835

2,3%

Saman ve Ot

194.632

143.984

-26,0%

Tahıllar

491.825

582.135

18,4%

Tekstilde Kullanılan Ham Bitkiler

24.367

20.112

-17,5%

Yağlı Tohumlar

39.583

48.948

23,7%

Kök ve Yumru Sebzeler

66.942

80.093

19,6%

1.557.085

1.573.886

1,1%

Diğer Sebzeler (Başka Yerde Sınıandırılmamış)

79.022

99.852

26,4%

Üzüm

224.305

250.570

11,7%

Üzüm (Diğer)

12.168

12.656

4,0%

Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler

Muz-İncir-Avokado-Kivi

159.090

167.306

5,2%

Turunçgiller

825.279

835.514

1,2%

Diğer Meyveler-Taş Çekirdekliler ve Yumuşak Çekirdekliler

411.010

479.525

16,7%

Zeytin ve Diğer Sert Kabuklular

137.794

152.294

10,5%

4.265.985

4.490.730

5,3%

Toplam

2013 yılında İlimizde yetiştirilen bitkisel ürünlerin üretim miktarları 2012 yılına göre %5,3 artış göstermiştir. Söz konusu dönemde özellikle tahıl ürünleri ile diğer meyveler-taş çekirdekliler ve yumuşak çekirdekli ürünlerin üretimindeki artış, saman ve ot ürün grubu ile tekstilde kullanılan ham bitkiler üretiminde azalış olduğu gözlenmektedir.

69

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

2013 Yılı Mersin İli Bitkisel Üretim Alanları ve Üretim Miktarları Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

Ekilen Alan (Dekar)

Üretim (Ton)

Türkiye Üretimi İçerisindeki Pay (%)

Parf.-Ecz. vb. Bitkiler-Ş. Pancarı ve Yem Bitkileri Tohumları

100

20

0,01%

Fiğ (Dane)

100

20

0,02%

293.123

43.835

0,86%

55

22

0,28%

30

3

0,14%

1.203

118

0,06%

Grup ve Ürünler

Patates-Kuru Baklagiller-Yenilebilir Kök ve Yumrular Bakla (Yemeklik) Börülce Fasulye (Kuru)

602

73

0,33%

288.963

36.153

7,14%

Patates (Diğer)

2.270

7.466

0,19%

Saman ve Ot

251.694

143.984

-

Burçak (Yesil Ot)

600

1.070

1,96%

227.565

60.484

1,35%

30

125

0,10%

Mercimek (Yeşil)

Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünler

Nohut

Fiğ (Yeşil Ot) Hayvan Pancarı

4.350

8.590

0,53%

Mısır (Hasıl)

45

26

0,01%

Mısır (Silajlık)

18.100

70.750

0,40%

220

330

0,56%

Korunga (Yeşil Ot)

Sorgum (Yeşil Ot) Yonca (Yeşil Ot) Tahıllar Arpa (Diğer)

784

2.609

0,02%

1.636.645

582.135

1,55%

168.866

26.003

0,33%

1.207.704

322.047

1,79%

Buğday (Durum)

72.871

15.357

0,38%

Çavdar

1.339

247

0,07%

Çeltik

3.688

1.920

0,21%

182.082

216.533

3,67%

95

28

0,02%

25.924

20.112

0,89%

14.469

0,64%

Buğday (Diğer)

Mısır (Dane) Tritikale (Dane) Tekstilde Kullanılan Ham Bitkiler Pamuk (Kütlü)** Pamuk (Lif) Yağlı Tohumlar Ayçiçeği (Yağlık)

25.924

5.643

0,64%

109.796

48.948

2,42%

16.500

4.125

0,27%

8.273

0,64%

34.298

19,05%

Pamuk Tohumu (Çiğit)* Soya

75.476

Susam

8.790

579

3,75%

Yerfıstığı

9.030

1.673

1,18%

Toplam

2.317.282

824.565

1,30%

*Çiğit, pamuk (lif) pamuk (kütlü)'un ekilen alanları aynıdır. **Kütlü pamuk alan ve üretimi toplama dahil edilmemiştir.

70

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK

Grup ve Ürünler Kök ve Yumru Sebzeler

Ekilen Alan (Dekar)*

Üretim (Ton)

Türkiye Üretimi İçerisindeki Pay (%)

21.735

80.093

2,51%

Soğan (Taze)

3.598

5.249

3,42%

Soğan (Kuru)

3.756

10.351

0,54%

Sarımsak (Taze)

569

780

2,79%

Sarımsak (Kuru)

292

116

0,13%

12.689

61.670

25,65%

Turp (Bayır)

190

332

1,70%

Turp (Kırmızı)

15

20

0,01%

Pırasa

251.185

1.573.886

6,69%

Domates (Sofralık)

87.038

816.752

6,91%

Hıyar (Sofralık)

18.248

165.835

9,45%

Acur

1.420

2.137

6,98%

Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler

20

16

0,00%

Biber (Dolmalık)

8.756

32.188

8,08%

Biber (Sivri)

38.851

220.420

23,29%

Bamya

5.161

2.088

6,22%

Patlıcan

16.826

96.121

11,62%

Kabak (Sakız)

10.208

51.820

17,64%

117

308

0,32%

Biber (Salçalık)

Sebzeler

Ekonomik Rapor 2013

Balkabağı Bezelye (Taze)

5.949

4.620

4,30%

Fasulye (Taze)

19.110

28.743

4,55%

Börülce (Taze) Bakla (Taze)

300

150

0,70%

13.405

8.487

21,09%

770

716

0,93%

5.499

21.175

1,25%

Karpuz

19.507

122.310

3,15%

Diğer Sebzeler (Başka Yerde Sınıandırılmamış)

40.863

99.852

5,72%

Karnıbahar

4.370

13.038

8,20%

Brokoli

3.329

6.747

19,47%

Lahana (Beyaz)

1.946

9.343

1,61%

Barbunya Fasulye (Taze) Kavun

Lahana (Kırmızı)

2.176

6.376

4,61%

Marul (Kıvırcık)

10.277

25.670

16,05%

Marul (Göbekli)

6.137

16.381

7,72%

Marul (Aysberg)

4.487

10.967

16,97%

Ispanak

4.589

6.563

2,98%

20

20

0,32%

Pazı Semizotu

464

557

7,84%

Maydonoz

2.319

3.170

5,50%

Roka

83

80

0,89%

Tere

60

82

1,11%

Nane

606

858

6,07%

313.783

1.753.831

6,17%

Toplam *Ekilen alana üretime birden fazla ekilişler ve örtüaltı üretim dahil edilmiştir.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

71


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Ekilen Alan* (Dekar)

Üretim (Ton)

Türkiye Üretimi İçerisindeki Pay (%)

Üzüm

206.070

250.570

7,05%

Üzüm (Sofralık-Çekirdekli)

170.810

216.130

13,22%

Üzüm (Sofralık-Çekirdeksiz)

6.760

8.434

1,69%

Grup ve Ürünler

Üzüm (Kurutmalık-Çekirdekli)

28.500

26.006

5,57%

Üzüm (Diğer)

17.800

12.656

2,78%

Üzüm (Şaraplık)

17.800

12.656

2,78%

Muz-İncir-Avokado-Kivi

31.648

167.306

30,00%

Muz

26.721

160.258

74,38%

Kivi

303

215

0,52%

Avokado

343

248

15,51%

İncir

4.281

6.585

2,20%

275.467

835.514

22,70%

Portakal (Washington)

73.675

210.955

15,82%

Portakal (Yafa)

13.084

34.450

47,57%

Portakal (Diğer)

6.863

26.987

7,19%

Mandalina (Satsuma)

26.158

92.581

15,82%

Mandalina (Clementin)

1.730

5.276

6,80%

Mandalina (King)

2.079

7.574

79,27%

Mandalina (Diğer)

9.031

26.870

9,96%

135.634

407.401

56,09%

7.213

23.320

10,19%

Meyveler

Turunçgiller

Limon Greyfurt (Altıntop) Turunç

0

100

3,86%

275.984

479.525

6,78%

Elma (Golden)

10.620

19.927

2,41%

Elma (Starking)

23.825

21.959

1,62%

Elma (Amasya)

530

1.263

0,51%

Elma (Grannysmith)

640

485

0,40%

Elma (Diğer)

8.091

36.497

6,29%

Armut

2.448

6.527

1,41%

Ayva

287

1.020

0,73%

Yenidünya

4.535

4.695

36,39%

Şeftali (Nektarin)

7.858

9.450

12,79%

Şeftali (Diğer)

40.322

53.593

9,51%

Erik

24.610

37.327

12,22%

Kayısı

68.433

94.055

12,06%

Kiraz

14.973

14.107

2,85%

Diğer Meyveler-Taş Çekirdekliler ve Yumuşak Çekirdekliler

72

Vişne

19

59

0,03%

Kızılcık

153

220

1,86%

Çilek

39.368

135.322

36,33%

Böğürtlen

101

150

3,81%

Dut

417

993

1,33%

Nar

23.351

30.370

7,93%

Trabzon Hurması

3.285

3.731

11,23%

Keçi Boynuzu

2.118

7.775

54,52%

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK

Ekonomik Rapor 2013

Zeytin ve Diğer Sert Kabuklular

402.678

152.294

5,71%

Zeytin (Sofralık)

138.433

35.536

9,11%

Zeytin (Yağlık)

242.097

100.675

7,83%

Badem

7.966

8.835

10,66%

Ceviz

9.163

5.938

2,80%

Antep Fıstığı

5.019

1.310

1,48%

1.209.647

1.897.865

10,41%

Toplam

Süs Bitkileri

*Meyve alanları, plantasyon (toplu) alanlar olup, dağınık ağaçların alanları dahil edilmemiştir.

Grup ve Ürünler

Ekilen Alan* (m²)

Üretim* (Adet)

Türkiye Üretimi İçerisindeki Pay (%)

Kesme Çiçekler

181.480

20.705.800

2,02%

500

650

0,00%

Gül (Kesme)

180.980

20.705.150

24,82%

Çiçek Soğanları ve Diğer Süs Bitkileri

329.178

5.560.913

1,33%

İç Mekan Süs Bitkileri

117.208

3.917.988

10,85%

Dış Mekan Süs Bitkileri

211.970

1.642.925

0,47%

Toplam

510.658

26.266.713

1,82%

Lale

*Ekilen alan ve üretime; birden fazla ekilişler ve örtüaltı dahildir.

Mersin ili, arazi yapısı tarımsal çeşitlilik sunan, özellikle meyve üretiminde ülke ekonomisine önemli katkısı olan illerden biridir. Elverişli toprak yapısı, bitkisel üretimde sulu tarımın yaygınlığı, ılıman iklimi ve gelişmiş alt yapısı ile yüksek katma değerli ürünler yetiştirilmektedir. Türkiye sebze üretiminin %6,2’sini, meyve üretiminin %9,8’ini, tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin %1,3’ünü, süs bitkisi üretiminin ise%1,8’i toplamda ise Türkiye tarım ürünlerinin %3’ünü Mersin sağlamaktadır. Tarımsal üretim değeri ile Türkiye’nin yedinci büyük ilidir. 2013 yılında bitkisel üretim ürün grubu bazında İlimizde üretilen tahıllar ve diğer bitkisel ürünler grubunda yer alan tahılların Türkiye genelindeki tahıl üretiminde %1,6 ve yağlı tohumların %2,4’lük payı olduğu gözlenirken, ürün bazında ise İlimizdeki soya üretimi Türkiye’nin %19,1, nohut üretimi %7,1’ini oluşturmaktadır. Sebzeler grubunda ise İlimiz meyvesi için yetiştirilen sebzeler üretimi Türkiye genelindeki üretimin %6,7,diğer sebzeler (Başka Yerde Sınıandırılmamış) %5,7’sine sahiptir. Sebzeler grubunda yer alan ürünlerde ise Türkiye genelindeki pırasa üretiminin %25,7’si, sivri biber üretiminin %23,3’ü, taze baklanın %21,1’i Mersin kaynaklıdır. Meyveler grubunda ise Muz-İncir-Avokado-Kivi grubu Türkiye üretiminin %30’unu, Turunçgiller %22,7’sini oluşturmaktadır. Ürün bazında ise Türkiye king mandalina üretiminin %79,3’ü, muz üretiminin %74,4’ü, limon üretiminin %56,1’i, yafa portakal üretiminin %47,6’sı, çilek ve yeni dünya üretiminin %36,3’ü Mersin’de üretilmektedir. İlimiz Türkiye genelinde sahip olduğu %9,8’lik meyve üretimi payı ile birinci, %6,2’lik sebze üretimi payı ile dördüncü, turunçgil üretimi ile ikinci, %2’lik süs bitkisi üretimi ile 8. sırada yer almaktadır. Bununla birlikte 2013 yılında ülkemiz greyfurt ihracatının %46,5’i, limon ihracatının %41,6’sı, portakal ihracatının %41,3’ü, mandarin ihracatının %36’sı toplamda narenciye ihracatının %40’ı Mersin rmaları tarafından gerçekleştirilmektedir. İlimiz rmaları tarafından gerçekleştirilen narenciye ihracatının Türkiye içerisindeki payı 2012 yılında %35 iken 2013 yılında payını 5 puan arttırdığı görülmektedir.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

73


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Mersin Firmalarının Gerçekleştirdiği Yaş Meyve Sebze İhracatı Kaynak: AKİB

2012

Değişim (%)

Ürün

Miktar (kg)

Tutar ($)

Miktar (kg)

Tutar ($)

Miktar

Tutar

Armut

4.048.979

2.131.134

2.375.115

1.660.892

-41,3%

-22,1%

Ayva

803.817

774.531

1.129.251

1.068.351

40,5%

37,9%

Bezelye

19.038

33.510

12.504

14.990

-34,3%

-55,3%

Biber

8.651.928

9.507.255

7.152.539

8.948.664

-17,3%

-5,9%

Çay

1.449

13.979

580.063

2.194.924

39927,2%

15601,6%

Çilek

4.731.446

4.004.705

3.084.699

3.617.776

-34,8%

-9,7%

Diğer baklagiller

71.823

86.317

323.576

353.155

350,5%

309,1%

Diğer sebzeler

215.310

377.585

217.752

438.870

1,1%

16,2%

Diğer taze meyveler

150.209

138.129

359.118

302.080

139,1%

118,7%

Domates

44.355.002

29.932.534

37.960.681

30.968.964

-14,4%

3,5%

Elma

12.491.969

5.578.305

24.989.464

10.641.854

100,0%

90,8%

Erik

9.956.471

3.946.974

7.909.859

3.738.380

-20,6%

-5,3%

Fasulye

334.691

446.031

276.482

429.365

-17,4%

-3,7%

Greyfurt

67.130.186

45.403.954

65.645.102

43.182.786

-2,2%

-4,9%

Havuç, turp

3.022.023

767.562

2.252.085

618.991

-25,5%

-19,4%

Hıyar, kornişon

1.983.770

1.692.777

2.325.836

2.543.823

17,2%

50,3%

Hurma

124.390

77.569

121.790

461.165

-2,1%

494,5%

Ispanak

506.736

670.959

369.029

492.424

-27,2%

-26,6%

580.517

1.482.112

1.166.412

3.113.433

100,9%

110,1%

2.359.616

1.493.833

5.705.537

4.430.167

141,8%

196,6%

425.708

111.940

189.424

96.700

-55,5%

-13,6%

Karpuz

11.019.577

2.966.511

6.854.108

2.881.166

-37,8%

-2,9%

Kavun

695.933

461.595

908.004

614.545

30,5%

33,1%

Kayısı

12.183.736

8.899.716

8.794.926

10.702.896

-27,8%

20,3%

65.609

110.562

149.885

313.804

128,5%

183,8%

İncir Kabak Karnabahar

Kestane

6.250.589

20.215.912

4.975.715

16.583.857

-20,4%

-18,0%

Lahana

978.873

473.457

869.196

401.586

-11,2%

-15,2%

Limon

136.496.178

102.259.829

166.973.611

125.851.077

22,3%

23,1%

Mandarin

118.232.971

87.363.544

193.564.298

127.278.639

63,7%

45,7%

Kiraz, vişne

Mantar Marul, hindiba

595

248

2.948

3.211

395,5%

1197,5%

228.364

173.550

217.995

150.980

-4,5%

-13,0%

236.537

220.345

108.435

148.950

-54,2%

-32,4%

Nar

14.409.625

12.632.290

28.855.475

21.765.407

100,3%

72,3%

Patates

2.417.860

541.322

5.102.170

1.776.252

111,0%

228,1%

Patlıcan

1.214.224

943.881

1.159.561

1.220.430

-4,5%

29,3%

Pırasa

1.771.337

767.708

5.216.014

2.314.610

194,5%

201,5%

Portakal

131.934.854

93.681.370

119.640.370

75.077.159

-9,3%

-19,9%

Sarımsak

36.653

52.313

22.279

45.779

-39,2%

-12,5%

Soğan, şalot

6.103.886

1.741.927

16.153.143

6.708.482

164,6%

285,1%

Şeftali

6.879.076

4.001.267

9.531.249

6.135.115

38,6%

53,3%

Maydanoz

7.737.768

6.729.892

10.709.078

11.071.513

38,4%

64,5%

620.859.320

452.908.935

743.954.777

530.363.211

19,8%

17,1%

Üzüm Genel Toplam

74

2013

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK

Ekonomik Rapor 2013

2012 Yılı En Fazla Yaş Meyve Sebze İhracatı Yapılan 10 Ürün Kaynak: AKİB

Biber

Kayısı

Üzüm

Üzüm

Kayısı

Elma

Nar

Kiraz-Vişne

Domates

Greyfurt

Mandarin

Portakal

Limon

.000 $ 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0

2013 Yılı En Fazla Yaş Meyve Sebze İhracatı Yapılan 10 Ürün Kaynak: AKİB

Kiraz-Vişne

Nar

Domates

Greyfurt

Portakal

Limon

Mandarin

.000 $ 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0

2013 Yılı Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen Yaş Sebze Ürünleri İhracatının Türkiye İçerisindeki Payı (İlk 15 Ürün) Kaynak: AKİB

Türkiye İçerisindeki Payı (%) 50,00% 45,00% 40,00% 35,00%

Biber

Çay

Kabak

Çilek

Nar

Elma

Şeftali

Soğan

Kayısı

Erik

Pırasa

Mandarin

Portakal

Limon

Greyfurt

30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,0% 0,0%

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

75


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Mersin İli Organik Tarımsal Üretim Miktarı (Ton) Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

Ürünler

2011

Ürünler

Üzüm

1.529

Üzüm

1.356,48

Zeytin

587

Muz

1.235,93

Defne

575

Kocayemiş (Doğadan toplama)

1.000,00

Muz

473

Zeytin

831,04

Kayısı

371

Yaban Mersini (Doğadan toplama)

500,02

Koca yemiş

300

Kayısı

406,27

Limon

235

Keçiboynuzu

350,01

Kekik

170

Defne (Doğadan toplama)

300,00

Nohut

108

Limon

263,40

Nar

99

Domates

185,00

Diğer

389

Diğer

989,60

Toplam

4.836

2012

Toplam

7.417,74

Mersin İli Organik Tarımsal Üretim Verileri Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

2011

2012

Değişim (%)

Mersin’in Türkiye İçerisindeki Payı

185

200

8,1%

0,8%

Üretim Alanı (ha)

18.180

13.668,74

-24,8%

3,4%

Üretim Miktarı (Ton)

4.836

7.417,74

53,4%

0,8%

Çiftçi Sayısı

2012 yılında Mersin'de organik tarımsal üretim miktarı önceki yıla göre %53,4 artarak 7.418 ton olarak gerçekleşmiştir. 2012 yılında İlimizdeki organik tarımsal üretimde %18,3'lük payla üzüm ilk sırada yer alırken, onu %16,7'lik payla muz, %13,5’lik payla kocayemiş takip etmektedir. Mersin; 2012 yılında organik tarım yapılan yetmiş dört il içerisinde üretim miktarı ile 21.sırada yer alırken, üretim alanına göre 8. sırada, çiftçi sayısına göre 26. sırada yer almaktadır.

76

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


420 1.500 150 80 3.793

1.320 600 50 155

10.488

Sırt Pulverizatörü

Kulaklı Traktör Pulluğu

Elektropomp

Yağmurlama Tesisi

Kültüvatör

Diğer

250 3.000

850

3.220

Damla Sulama Tesisi

5.400

-

-

-

Biçerdöver (11-20 Yaş)

6.195

-

-

Biçerdöver (6-10 Yaş)

Diğer Alet ve Makinalar

-

-

Biçerdöver (0-5 Yaş)

Biçerdöver (21 Yaş Ve Üzeri)

-

-

-

-

Traktör - Tek Akslı (1-5 Bg) -

-

-

Traktör - Paletli (Tırtıllı)

Biçerdöverler

-

Traktör - Tek Akslı (5 Bg'Den Fazla)

53

-

Traktör - İki Akslı (51-70 Bg)

315

Traktör - İki Akslı (35-50 Bg)

Traktör - İki Akslı (70 Bg'Den Fazla)

15 360

67

1.465

Traktör - İki Akslı (25-34 Bg)

1 10

13

1.860

Traktör - İki Akslı (11-24 Bg)

439

Akdeniz

Traktör - İki Akslı (1-10 Bg)

Traktörler

Anamur

Kaynak: TÜİK

337

-

-

41

35

1.200

4.750

6.026

-

-

-

-

-

102

-

-

-

1

52

-

2

-

157

Aydıncık

2013 Yılı Kullanılan Tarımsal Araç ve Gereçlerin Miktarı (Adet)

Bozyazı 1.032

13

6.400

6.000

185

2.000

8.500

23.098

-

-

-

-

-

53

-

-

-

15

180

25

5

-

278

Çamlıyayla 1.187

130

-

27

150

900

100

1.307

-

-

-

-

-

100

-

-

-

100

50

-

-

-

250

Erdemli 6.017

84

-

330

1.200

2.850

3.000

7.464

-

-

-

-

-

214

-

-

-

280

810

40

10

10

1.364

Gülnar 2.806

15

-

75

500

3.000

230

3.820

-

-

2

-

2

44

-

-

15

520

50

20

-

-

649

Mezitli 2.342

80

5

250

450

750

2.500

4.035

-

-

-

-

-

-

-

-

-

300

1.000

40

15

-

1.355

Mut 14.015

750

200

3.690

2.182

2.250

3.100

12.172

-

-

-

-

-

1.650

750

-

-

250

1.932

-

-

-

4.582

Silifke 9.351

320

60

1.630

1.800

2.550

6.450

12.810

-

1

-

-

1

-

-

-

58

320

1.270

50

-

-

1.698

Tarsus 28.596

6.325

2812

286

5.372

4.522

4.856

24.173

4

2

2

7

15

419

-

70

568

1.112

5.278

368

97

-

7.912

Toroslar 3.261

38

16

235

795

1150

425

2.659

-

-

-

-

-

-

-

-

-

155

620

33

4

-

812

Yenişehir 2.729

112

-

92

395

374

3.482

4.455

-

-

-

-

-

-

-

-

-

706

782

21

-

-

1.509

Toplam 85.954

8.102

9.693

14.756

14.804

27.766

38.493

113.614

4

3

4

7

18

2.582

750

70

641

4.127

13.849

679

156

11

22.865

TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK Ekonomik Rapor 2013

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

77


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Meyve Ürünlerinde Verim ve Meyve Veren Ağaç Sayısı Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

2012

2013

Ağaç Başına Ortalama Verim (kg)

Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı

Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı

Ağaç Başına Ortalama Verim (kg)

Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı

Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı

Kivi

20

10.940

3.914

20

10.940

3.914

Avokado

69

3.287

3.869

70

3.537

3.459

İncir

62

116.250

46.407

56

116.654

54.263

Portakal (Washington)

127

1.473.343

230.238

131

1.613.408

213.973

Portakal (Yafa)

98

484.133

47.142

90

384.433

46.242

Portakal (Diğer)

100

272.408

43.322

143

189.308

39.071

Mandalina (Satsuma)

117

703.197

107.014

121

763.207

84.014

Mandalina (Clementin)

109

40.078

4.376

123

42.878

17.876

Mandalina (King)

122

54.766

16.996

134

56.616

12.646

Mandalina (Diğer)

117

318.242

33.113

130

206.242

47.113

Limon

127

3.178.875

986.165

128

3.182.810

1.102.260

Greyfurt (Altıntop)

174

164.921

49.262

169

138.175

46.512

Turunç

56

1.800

100

56

1.800

100

Elma (Golden)

80

275.934

90.393

79

251.134

66.373

Elma (Starking)

83

270.558

80.665

83

264.348

27.125

Elma (Amasya)

76

50.658

200

66

19.258

200

Elma (Grannysmith)

38

12.850

7.700

41

11.750

6.500

Elma (Diğer)

69

605.431

145.770

59

618.326

108.535

Armut

53

121.501

39.674

51

127.477

37.958

Ayva

48

22.487

3.420

47

21.534

3.300

Yenidünya

53

78.001

28.646

52

90.103

43.441

Şeftali (Nektarin)

51

149.262

99.460

48

194.882

116.510

Şeftali (Diğer)

50

1.057.089

359.905

49

1.098.519

403.144

Erik

57

425.384

243.477

60

624.560

244.363

Kayısı

38

1.224.160

350.891

76

1.231.765

323.646

Kiraz

49

278.440

127.954

47

296.998

118.316

Vişne

34

1.885

1.120

28

2.085

920

Kızılcık

33

8.140

500

27

8.140

500

Dut

39

25.275

1.680

39

25.655

1.780

Nar

34

741.173

489.952

47

649.773

546.292

Trabzon Hurması

39

109.137

6.096

34

109.737

5.696

Keçi Boynuzu

56

136.402

19.072

58

133.012

15.072

*Örtüaltı dahildir.

2013 yılında meyve ürünlerinde ağaç başına düşen ortalama verim miktarına bakıldığında, portakal, mandalina, kayısı ve nar ürünlerinin ortalama verim miktarının 2012 yılına göre en fazla artış gösteren ürünler olduğu, elmanın ise en fazla azalış gösteren ürün olduğu gözlenmektedir.

78

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK

Ekonomik Rapor 2013

2012

2013

Ağaç Başına Ortalama Verim(kg/da)

Meyve Veren Alan(da)

Ağaç Başına Ortalama Verim(kg/da)

Meyve Veren Alan (Da)

Üzüm (Sofralık-Çekirdekli)

1.274

152.092

1.265

170.810

Üzüm (Sofralık-Çekirdeksiz)

1.454

5.341

1.248

6.760

801

28.500

912

28.500

Muz

5.986

25.296

5.997

26.721

Çilek

3.322

37.536

3.437

39.368

Böğürtlen

1.480

152

1.485

101

Üzüm (Kurutmalık-Çekirdekli)

*Örtüaltı dahildir.

2013 yılında dekar başına düşen ortalama verim miktarında 2012 yılına göre en fazla artış çilekte, üzümde ise azalış olduğu gözlenmektedir.

Zeytin ve Sert Kabuklu Meyve Veren Agaç Sayısı Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

2012

2013

Ağaç Başına Ortalama Verim (kg)

Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı

Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı

Ağaç Başına Ortalama Verim (kg)

Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı

Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı

Zeytin (Sofralık)

28

2.043.521

2.231.098

16

2.247.634

2.201.016

Zeytin (Yağlık)

17

3.847.590

3.716.813

25

4.072.767

5.446.744

Badem

31

276.006

87.977

30

294.006

79.675

Ceviz

48

132.604

69.074

43

137.191

69.109

Antep Fıstığı

5

257.745

137.125

5

249.625

122.525

*Örtüaltı dahildir.

2013 yılında zeytin ve sert kabuklu ürünlerde, zeytin (sofralık), ceviz ürünlerinde ağaç başına düşen ortalama verimin 2012 yılına göre azaldığı, zeytin (yağlık) ürününde ise artış olduğu görülmektedir. 2013 yılı itibariyle ilimizde bulunan örtü altı tarım alanları önceki yıla göre %5 oranında azalarak 155.538 dekar alandır. Örtüaltı tarım alanlarının %49’u plastik sera, %32’si yüksek tünel, %15’i alçak tünel, %4’ü ise cam seradır. İlimizdeki sera alanları ve seracılık faaliyetlerini incelediğimizde; plastik seranın sera çeşitleri içerisinde öne çıktığı ve bu nitelikteki seraların Anamur, Erdemli ve Tarsus ilçesinde yoğunlaştığı görülmektedir.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

79


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Yıllar İtibariyle Sera Alanlarının Niteliklerine Göre Dağılımı Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

Dekar 180,000 160,000 140,000 120,000

2011 2012 2013

100,000 80,000 60,000 40,000 20,000 0 Cam Sera (Dekar)

Toplam Alan (Dekar)

Plastik Sera (Dekar)

Yüksek Tünel (Dekar)

Alçak Tünel (Dekar)

2013 yılı itibariye İlimizde örtü altı ekim alanı 148.774 dekardır. Söz konusu alanların niteliklerine göre dağılımında %49'u plastik sera, %32'si yüksek tünel, %14,7'si alçak tünel, %4,3'ü cam seradır. 2013 yılında örtü altı ekim alanları 2012 yılına göre %4,4 azalmıştır. Söz konusu azalışta, plastik sera alanları etkili olmuştur.

2013 Yılı Ekilen Sera Alanlarının İlçelere Göre Dağılımı (Dekar) Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

İlçeler

Cam Sera

Plastik Sera

Yüksek Tünel

Alçak Tünel

Toplam Ekilen Alan

Akdeniz

0

6.528

27.020

0

33.548

Anamur

1.020

21.300

13.000

2.000

37.320

Aydıncık

3.732

70

0

0

3.802

Bozyazı

1.240

8.490

0

285

10.015

Erdemli

10

16.326

0

115

16.451

Gülnar

35

5

80

0

120

Mezitli

5

1.141

445,67

40

1.631

Mut

0

15

0

0

15

Silifke

301

4.200

19

85

4.605

Tarsus

0

14.722

7.076

19.400

41.198

Toroslar

0

19

0

0

19

Yenişehir

0

50

0

0

50

Toplam

6.343

72.865

47.641

21.925

148.774

Mersin ilinde örtüaltı ekim alanlarının en yoğun olduğu ilçeler, Tarsus, Anamur, Akdeniz ve Erdemli ilçeleridir. Söz konusu ilçeler, toplam örtüaltı ekim alanlarının %86,4'ünü oluşturmaktadır.

80

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK

Ekonomik Rapor 2013

2013 Yılı Sera Alanlarındaki Tarımsal Üretimin İlçelere Göre Dağılımı* (Ton) Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü

İlçeler

Cam Sera

Plastik Sera

Yüksek Tünel

Alçak Tünel

Toplam Üretim

Akdeniz

0

49.000

205.210

0

254.210

Anamur

5.600

133.733

52.313

7.117

198.763

Aydıncık

38.610

680

0

0

39.290

Bozyazı

14.496

54.306

0

1.140

69.942

Erdemli

150

173.310

0

460

173.920

Gülnar

128

50

720

0

898

Mezitli

98

10.677

2.938

144

13.857

Mut

0

225

0

0

225

Silifke

3.885

37.908

96

178

42.067

Tarsus

0

89.693

34.837

119.100

243.630

Toroslar

0

65

0

0

65

Yenişehir

0

578

0

0

578

Toplam

62.967

550.225

296.114

128.139

1.037.445

*Örtüaltı süs bitkileri üretimi

İlimizde 2013 yılında örtüaltı üretim miktarı önceki yıla göre önemli bir değişim göstermeyerek 1.037.445 ton seviyesinde üretim gerçekleştiği görülmektedir. İlimizde örtüaltı üretimin %53’ü plastik seralarda yapılırken, bunu sırasıyla yüksek tünel, alçak tünel ve cam seralar takip etmektedir. 2013 yılında İlimiz örtüaltı sebze ve meyve üretim miktarı ile Türkiye genelinde sahip olduğu %16,5’lik payla ikinci sırada, %2,3 süs bitkileri üretim miktarı ile Türkiye genelinde örtüaltı süs bitkisi üretimi yapan otuzyedi il içerisinde 5. sırada yer almaktadır.

2013 Yılı Ürün Türlerine Göre Örtüaltı Üretim Miktarı(Ton) Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü

Ürün

Alçak Tünel

Cam Sera

Plastik Sera

Yüksek Tünel

Domates

117

1.993

179.627

60.553

Kabak (Sakız)

593

-

39.177

160

Karpuz

107.960

-

-

150

Kavun

11.224

-

-

20

Biber (Sivri)

-

121

47.415

136.606

Hıyar

-

42.158

75.745

23.340

Patlıcan

-

18.691

32.208

16.295

Biber (Dolmalık)

-

-

12.653

4.616

Fasulye (Taze)

-

-

5

1.811

Marul (Aysberg)

-

-

1.000

Semizotu

-

-

Çilek

8.245

4

1.000

52.000

Kayısı

-

-

627

6

Muz

-

-

160.315

-

Şeftali (Nektarin)

-

-

60

-

Üzüm (Sofralık-Çekirdekli)

-

-

393

-

Dış Mekan Süs Bitkileri*

-

-

1.343.900

1.175

Gül (Kesme)*

-

-

20.705.150

-

İç Mekan Süs Bitkileri*

-

-

3.917.988

-

557

*Üretim adet olarak verilmiştir.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

81


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Örtüaltında ekilen ürünlerin dağılımına baktığımızda, cam seralarda hıyar, patlıcan, domates üretimi ilk sırada yer alırken, plastik seralarda domates, muz ve süs bitkileri, yüksek tünel seralarda biber, domates, çilek alçak tünelde ise karpuz üretimi önemli yer tutmaktadır.

2013 Yılı İlçelere Göre Örtüaltı Süs Bitkileri Üretimi (Adet) Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü

Örtüaltı (Plastik Sera)

Yüksek Tünel

İlçeler

2012

2013

2012

2013

Akdeniz

1.260.000

839.400

-

-

Erdemli

190.000

455.700

-

-

Mezitli

31.050

105.550

-

1.175

Tarsus

11.840.000

24.566.388

-

-

2013 yılında ilimizde örtüaltı süs bitkisi üretimi önceki yıla göre %95 artış göstererek, yaklaşık 26 milyon adete ulaştığı görülmektedir. Söz konusu gelişmede, örtüaltı süs bitkisi alanlarının 2013 yılında 2012 yılına göre 3 kat artması ve dış/iç mekan süs bitkileri gibi yeni ürünlerin üretimine başlanması etkili olduğu söylenebilir.

Bitkisel Üretim Değerleri Kaynak: TÜİK

(.000 ¨)

2012

2013

Türkiye

87.849.892

92.489.688

5,3%

Mersin

4.329.428

4.217.463

-2,6%

4,9%

4,6%

Mersin'in Payı (%)

Değişim (%)

2013 yılında Türkiye geneli bitkisel üretim değeri 2012 yılına göre %5,3 oranında artış göstererek yaklaşık 93 milyar ¨ seviyesine ulaşmıştır. İlimizde ise son beş yıllık dönemde 2009-2011 döneminde hızlı artış eğiliminde olan bitkisel üretim değeri 2012 yılında yatay seyir izlediği 2013 yılında ise önceki yıla göre %2,6 azalış göstererek yaklaşık 4,2 milyar ¨ seviyesine gerilemiştir. 2013 yılında Mersin, %4,6’lık Türkiye geneli bitkisel üretim değeri payı ile 3. büyük ildir.

İllerin Bitkisel Üretim Değerlerinin Türkiye İçerisindeki Payı (İlk 15 İl) Kaynak: TÜİK

8,00% 7,00%

82

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

Denizli

Diyarbakır

Hatay

Aydın

Samsun

Muğla

Manisa

Bursa

Ankara

Adana

İzmir

Şanlıurfa

Mersin

Konya

Antalya

6,00% 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,0% 0,0%


TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK

Ekonomik Rapor 2013

2013 Yılı Sulama ve Sulanan Alanların Dağılımı Kaynak: T. C. Orman Su İşleri Bakanlığı, DSİ Genel Müdürlüğü VI. Bölge Müdürlüğü

Sorumlu İdarelere Göre 67. Teknik Şube Sorumluluk Bölgesi

Sulama Alanı (Hektar) 26.237

Mersin Ovası Sulaması

8.481

Tarsus-Berdan Ovası Sulaması

14.371

Erdemli Pompaj Sulaması

550

Gilindires Sulaması

800

Alata-Kızılalan Sulaması

800

Limonlu-Kumkuyu Sulaması

63

Arslanköy Göleti Sulaması

172

62. Şube Sorumluluk Bölgesi Silifke Ovası Sulaması (Göksu ve Silifke Sulama Birlikleri) Aydıncık-Yenikaş Pompaj Sulaması Mut Pompaj Sulaması

11.404 6.032 750 3.781

Kızılgeçit Sulaması

60

Evkaf Çiftliği Sulaması

460

Bardat Göleti Sulaması

321

KKTC Proje Şube

4.397

Anamur Ovası Sulaması

3.037

Bozyazı Sulama Ovası

1.370

ASO Sulaması

35.620

Pamukova

10.214

Toroslar

9.447

Adana Sulama Biriliği

1.363

Seyhan Sulama Birliği

2.613

Tarsus Onköy

11.983

Genel Toplam

76.658

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

83


84

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

35 108 980 1.844 3.341

90 615 1.400 3.553 3.872

0

0

0

0

1.186

Adana Sulama Birliği

Seyhan Sulama Birliği

Tarsus Onköy Sulama Birliği

ASO Sulama Toplam

İl Toplamı

145

308

0

576

1.140

Toroslar Sulama Birliği

Pamuk

Soya

0

Hububat

Pamukova Sulama Birliği

ASO Sulaması

269

KKTC Proje Şube Toplam

338

91

105

Anamur Ovası Sulaması

0

69

0

14 0

497

83

990

62. Şube Toplam

0

Bozyazı Sulaması

0

0

0

0

0

Evkaf Çiftliği Sulaması

0

0

Kızılgeçit Sulaması

169

0

0

328

83

Mut Pompaj Sulaması

662

236

91

990

67. Şube Toplam

Silifke Ovası Sulaması

0

0

0

0

Aydıncık Pompaj Sulaması

0

Arslanköy Göleti Sulaması

163

0

0

0

0

Limonlu-Kumkuyu Sulaması

1

Alata-Kızılalan Sulaması

205

0

0

269

0

0

Erdemli Pompaj Sulaması

Gilindires Sulaması

0

Sera 24

0

Soya 236

91

Berdan Ovası Sulaması

Çilek

Mersin Ovası Sulaması

Sorumlu İdarelere Göre Sulama

Kaynak: T. C. Orman Su İşleri Bakanlığı, DSİ Genel Müdürlüğü VI. Bölge Müdürlüğü

2013 Yılı Sulanan Alanların Mahsul Cinslerine Göre Dağılımı (Hektar)

999

891

372

0

61

92

366

Bostan

0

0

0

66

0

0

45

0

21

42

0

0

0

0

0

42

0

Bostan

793

54

0

0

8

46

0

Yer Fıstığı

438

230

208

48

0

0

0

1

47

253

0

16

6

0

1

0

230

Yer Fıstığı

20.072

16.982

5.950

1.445

610

2.847

6.130

Mısır

13

13

0

384

0

0

0

1

383

2.693

0

0

0

0

0

2680

13

Mısır

7.299

3.025

335

32

148

1.960

550

Narenciye

126

92

34

1.107

0

0

0

25

1082

3.041

0

35

424

373

239

1878

92

Narenciye

3.994

2.614

620

145

12

1.560

277

Sebze

26

10

16

115

0

44

0

8

63

1.239

12

12

31

35

0

1139

10

Sebze

2.207

607

190

11

18

188

200

Meyve

0

0

0

870

60

32

645

2

131

730

125

0

10

8

0

587

0

Meyve

3.664

1.963

550

15

87

685

626

Fidan

38

30

8

381

0

0

0

15

366

1.282

0

0

0

0

41

1211

30

Fidan

1.235

809

0

117

60

595

37

Diğerleri

107

31

76

220

0

0

0

19

201

99

0

0

0

3

0

65

31

Diğerleri

48.662

32.342

10.397

2.488

1.129

8.426

9.902

1.191

766

425

4.761

60

76

690

240

3.695

10.368

137

63

634

420

486

7862

766

Toplam

Ekonomik Rapor 2013

EKONOMİK YAPI


TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK

Ekonomik Rapor 2013

2013 Yılı İlimizin Orman Alanı (Hektar) Kaynak: T. C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Mersin Orman Bölge Müdürlüğü

Normal Koru (Verimli) Orman Alanı

378.739

Bozuk Koru (Verimsiz) Orman Alanı

459.192

Normal Baltalık (Verimli) Orman Alanı Bozuk Baltalık (Verimsiz) Orman Alanı Toplam

908 1.508 840.347

2013 Yılı İlimizin Orman Serveti (m³) Kaynak: T. C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Mersin Orman Bölge Müdürlüğü

Normal Koru (Verimli) Orman Serveti

33.764.881

Bozuk Koru (Verimsiz) Orman Serveti

3.839.947

Normal Baltalık (Verimli) Orman Serveti

144.410

Bozuk Baltalık (Verimsiz) Orman Serveti

3.125

Toplam

37.752.363

Mersin ili genel alanının %53’ünü oluşturan ormanlık alanın yaklaşık %45’i verimli orman niteliği taşımaktadır. İlimiz orman serveti ise 37.752.363 m³ olup, bunun en önemli kısmını normal koru(verimli) orman serveti oluşturmaktadır.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

85


86

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Sanayi Odunu (m³)

Kağıtlık Odun (m³)

Lif-Yonga Odun (m³)

Sırık (m³)

Toplam (m³)

Top. Yap Odun Ster St

Defne Tohumu (kg)

Defne Yaprağı (kg)

Kekik (kg)

Karağan Yap. (kg)

Biberiye (kg)

Fıstık Çamı Koza (kg)

Sumak (kg)

1.325

-

Mersin Yaprağı (kg)

-

Maden Direk (m³)

Akdeniz

Tomruk (m³)

Emvalin Cinsi

100.550

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Yenişehir

Kaynak: T. C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Mersin Orman Bölge Müdürlüğü

-

-

-

-

3.300

8.260

182.068

-

3.419

26.505

10

10.103

697

2.294

2.519

10.882

Toroslar

-

-

-

-

-

-

-

-

4.748

26.251

64

9.370

736

1.718

2.406

11.957

Mezitli

-

-

-

-

-

20.000

25.000

-

23.004

49.629

111

13.245

875

6.342

3.670

25.386

Anamur

Mersin Orman Bölge Müdürlüğü İlçeler İtibariyle 2013 Yılı Üretim Cetveli

-

-

-

-

17.914

-

-

-

18.145

42.099

73

10.243

2.650

6.047

2.686

20.400

Bozyazı

-

-

-

-

47.640

-

385.014

-

13.116

37.864

112

17.055

2.200

3.161

2.364

12.972

Erdemli

-

-

-

-

27.321

-

-

-

13.699

27.093

11

9.491

2.750

2.662

1.228

10.951

Gülnar

-

-

-

-

-

-

-

-

7.494

21.758

29

10.661

592

2.383

-

8.093

Aydıncık

-

-

-

-

-

-

-

-

3.606

27.786

465

17.694

1.455

1.594

1.830

4.748

Mut

-

-

-

-

-

-

120.000

-

10.684

28.807

211

18.411

2.345

4.556

1.880

11.404

Silifke

-

-

-

76.440

-

-

439.940

-

7.034

38.807

317

9.499

1.034

1.945

6.913

19.099

Tarsus

-

-

-

-

-

-

-

-

1.617

18.046

-

4.823

-

1.519

2.197

9.507

Çamlıyayla

Ekonomik Rapor 2013

EKONOMİK YAPI


TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK

Ekonomik Rapor 2013

İlimiz Hayvan Varlığı Kaynak: TÜİK

2012 (Adet)

2013(Adet)

Büyükbaş Hayvanlar

126.807

127.786

Sığır

126.802

127.740

Manda

5

46

Tek Tırnaklı

4.364

4.268

At

1.332

1.252

Eşek

1.859

1.876

Katır

1.138

1.116

35

24

1.053.634

1.053.705

Koyun

393.309

413.403

Kıl keçi

660.325

640.302

Kanatlı Hayvanlar

5.703.191

8.835.298

Tavuk

5.691.631

8.828.059

Deve Küçükbaş Hayvanlar

425.275

2.157.435

-Broiler

5.266.356

6.670.624

Hindi

7.795

4.091

660

611

3.105

2.537

213.490

207.369

1.031

820

-Yumurtacı

Kaz Ördek Arı Kovanı (Fenni) Arı Kovanı (Eski Tip)

Canlı Hayvan Değeri Kaynak: TÜİK

(.000 ¨)

2012

2013

Türkiye

63.546.623

57.656.092

-9,3%

Mersin

1.117.996

928.926

-16,9%

1,8%

1,6%

Mersin'in Payı (%)

Değişim (%)

2013 yılında Türkiye geneli canlı hayvan değeri 2012 yılına göre %9,3 oranında azalış göstererek yaklaşık 58 milyar ¨ seviyesine gerilemiştir. İlimizde ise son beş yıllık dönemde 2009-2012 döneminde artış eğiliminde olduğu gözlenirken 2013 yılında önceki yıla göre %16,9 oranında azalarak 929 milyon ¨ seviyesine gerilemiştir. Söz konusu dönemde İlimiz Türkiye genelinde sahip olduğu %1,6’lık canlı hayvan değeri ile 22. sırada yer almaktadır. İlimizde Kesilen Hayvan Miktarı (Adet) Kaynak: İlçe Belediye Başkanlıkları ile Hadi Doğan Mersin Et Entegre Tesisleri

Cinsi

Özel Mezbahanede*

Belediye Mezbahanelerinde

2012

2013

2012

2013

Büyükbaş

4.423

4.766

6.382

7.633

Sığır

3.872

3.771

4.625

4.835

Dana

551

995

1.757

2.798

Küçükbaş

3.115

2.334

48.347

50.499

Koyun-Kuzu

3.038

2.275

38.902

36.804

Keçi-Oğlak

77

59

9.445

13.695

*Özel Mezbahanede kesimi yapılan büyükbaş ve küçükbaş hayvan sayısı toplu olarak alınmıştır.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

87


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

İlimizde Elde Edilen Hayvansal Maddelerin Üretimi Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü

Ton Cinsi Süt

2012

2013

203.024

616.830

5.975

18.600

277

9.350

4.613

12.500

Et (Kırmızı) Bal Yumurta (Ton)

Hayvansal Ürünler Değeri Kaynak: TÜİK

(.000 ¨)

2012

2013

Değişim (%)

Türkiye

49.321.861

20.399.767

-99,4%

Mersin

338.302

289.192

-14,5%

0,7%

1,4%

Mersin'in Payı (%)

2013 yılında Türkiye geneli hayvansal ürünler değeri 2012 yılına göre %99,4 oranında azalış göstererek yaklaşık 20 milyar ¨ seviyesine gerilemiştir. İlimizde ise son beş yıllık dönemde 2010 yılında beş yıllık dönemin en yüksek düzeyini ulaştığı gözlenirken genel itibariyle dalgalı bir seyir izlemektedir. 2013 yılı İlimiz hayvansal ürünler değeri önceki yıla göre %14,5 oranında azalarak 289 milyon ¨ seviyesine gerilemiştir. Söz konusu dönemde İlimiz Türkiye genelinde sahip olduğu %1,4’lük hayvan ürünler değeri ile 31. sırada yer almaktadır.

2013 Yılında İlimizdeki Su Ürünleri İstatistikleri (Ton) Kaynak: T. C. Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü

Su Ürünleri

2012

2013

Deniz Balıkları

2.544

9.100

Diğer Deniz Ürünleri

175

800

Tatlı Su Balıkları

44

85

Kültür Balıkları Toplam

88

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

700

850

3.463

10.835


İMALAT SANAYİ

Ekonomik Rapor 2013

imalat sanayi 2012 yılında sanayi sicil kayıtları kapsamında Mersin de faaliyet gösteren sanayi işletmesi sayısı 1.156’dır. Mersin ilinde yer alan sanayi işletmelerinin %89,7’sini oluşturan imalat sanayi alt sektöründe işletmelerin %26’sı gıda ürünleri imalatında faaliyet gösterirken bu faaliyet alanını sırasıyla fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve techizatı hariç,), kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı, diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı faaliyet kolları takip etmektedir. İlimizde sanayi sicil kayıtlı işletmelerde çalışan personel sayısı 28.953’dür.

2012 Yılı Mersin İli Sanayi İşletmeleri ve Çalışan Sayıları Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü

Faaliyet Alanı Madencilik ve Taş Ocakçılığı

İşletme Sayısı Çalışan Sayısı 74

1.193

1.037

27.229

305

4.886

İçecek İmalatı

8

242

Tütün Ürünleri ve İmalatı

3

332

Tekstil Ürünleri İmalatı

26

553

Giyim Eşyası İmalat; Kürkün İşlenmesi ve Boyanması;

71

3.630

Deri ve İlgili Ürünlerin İmalatı

4

5

Ağaç ve Mantar Ürünleri İmalatı (Mobilya Hariç) Saz, Saman ve Benzeri Malzemelerde, Örülerek Yapılan Eşyaların İmalatı

32

653

Kağıt ve Kağıt Ürünlerinin İmalatı

23

619

Kayıtlı Medyanın Basılması ve Çoğaltılması

20

220

İmalat Gıda Ürünlerinin İmalatı

Kok Kömürü ve Rane Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı

7

209

Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı

45

1.668

Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı

2

126

Kauçuk ve Plastik Ürünlerin İmalatı

93

2.413

Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı

88

4.103

Ana Metal Sanayi

41

1.663

Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (Makine ve Techizatı Hariç,)

97

3.111

Bilgisayarların, Elektronik ve Optik Ürünlerin İmalatı

8

73

Elektrikli Teçhizat İmalatı

19

205

Başka Yerde Sınıandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı

70

1.201

Motorlu Kara Taşıtı, Treyler (Römork) ve Yarı Treyler (Yarı Römork) İmalatı

14

179

Mobilya İmalatı

40

661

Diğer İmalatlar

18

353

Makine ve Ekipmanların Kurulumu ve Onarımı

3

124

Elektrik, Gaz, Buhar Ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı

18

288

Su Temini; Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri

27

243

2012 Yılı Toplam

1.156

28.953

2011 Yılı Toplam

1.113

29.388

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

89


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Mersin ili sanayi sicil kayıtları kapsamında 2012 yılında çalışan personel sayısına göre işletmelerin büyüklükleri incelendiğinde; %49’unu mikro ölçekli, %40’ını küçük ölçekli, %10’unu orta ölçekli KOBİ iken %1’ini büyük ölçekli işletmeler oluşturmaktadır. 2012 Yılı Çalışan Personel Sayısına Göre İşletmelerin Büyüklüklerine Göre Dağılımı Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü

250%1 50-249 %10

10-49 %40

0-9 %49

Mersin İli Kapasite Raporu İstatistikleri Kaynak: TOBB

Türkiye 2012 Kapasite Raporu Sayısı Çalışan Sayısı

Mersin 2013

2012

Değişim (%) 2013

Türkiye

Mersin

63.937

68.443

1.163

1.233

7,0%

6,0%

2.434.185

2.663.764

29.473

31.206

9,4%

5,9%

Türkiye genelinde kapasite raporu yaptırmış rmaların bilgilerinden oluşturulan TOBB sanayi veritabanı bilgileri kapsamında; Mersin 2013 yılı sonu itibariyle geçerliliği devam eden kapasite raporu sayısı 2012 yılına göre %6 artarak 1.233 adete ulaşırken, Türkiye genelinde ise önceki yıla göre %7 artış kaydederek 68.443 olmuştur. 2013 yılında Mersin, Türkiye genelinde %2'lik paya sahip olup 13.sırada yer almaktadır. İl genelinde geçerliliği devam eden raporlarda yer alan bilgilere göre toplam çalışan sayısı önceki yıla göre %7 artarak 31.206'dır. Söz konusu dönem için Türkiye genelinde ise çalışan sayısı %9,4 artarak 2.663.764 olmuştur. Mersin kapasite raporları kapsamında çalışan sayısına göre Türkiye genelinde 1,2'lik payla 18. sırada yer almaktadır. 2013 Yılı Mersin İli Kapasite Raporu Bilgilerine Göre Çalışan Sayısının Dağılımı Kaynak: TOBB

Mühendis %3 İşçi %12

İşçi %70

90

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

Teknisyen %5 Usta %10


İMALAT SANAYİ

Ekonomik Rapor 2013

İl genelinde konularına göre düzenlenen kapasite raporlarının ekonomik faaliyet alanlarına göre dağılımına bakıldığında imalat sektörü önemli bir ağırlığa sahip iken bu sektörü sırasıyla idari ve destek hizmet faaliyetleri(gıda ve kimyasal maddelerin ambalajlanması ve dolumu, paketleme faaliyetleri), madencilik ve taş ocakçılığı takip etmektedir.

Mersin İlinde Düzenlenen Kapasite Raporlarının Faaliyet Kollarına Göre Dağılımı Kaynak: TOBB

%5

%3 %4

%6 İmalat İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri Madencilik ve Taş Ocakçılığı %82

Su Temini, Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri Diğer Faaliyet Kolları

Ekonomik faaliyet kollarına göre İl genelinde kapasite raporu almış rmalar içerisinde önemli ağırlığa sahip olan imalat sektörünün alt sektör gruplarına göre dağılımı incelendiğinde 2013 yılı sonu itibariyle geçerliliği devam eden kapasite raporlarının %46’sı “gıda ürünlerinin imalat” faaliyet grubunda düzenlenirken, bu grubu kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı, diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı, başka yerde sınıandırılmamış makine ve ekipman imalatı, fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç), kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı, ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); saz, saman ve benzeri malzemelerden örülerek yapılan eşyaların imalatı, mobilya imalatı faaliyet gruplarında düzenlenmiştir.

Mersin İlinde İmalat Sektöründe Düzenlenen Kapasite Raporlarının Faaliyet Kollarına Göre Dağılımı Kaynak: TOBB

Gıda Ürünlerinin İmalatı Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı

%15

Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı

%4 %5 %46

%6

Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (Makine ve Teçhizat Hariç) Başka Yerde Sınıandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı

%6

Kauçuk ve Plastik Ürünlerinin İmalatı

%6 %6

%6

Ağaç, Ağaç Ürünleri ve Mantar Ürünleri İmalatı (Mobilya Hariç); Saz, Saman ve Benzeri Malzemelerden Örülerek Yapılan Eşyaların İmalatı Mobilya İmalatı Diğer Faaliyet Kolları

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

91


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

2013 yılı sonu itibariyle İlimizde geçerli olan kapasite raporlarının teknoloji düzeylerine göre dağılımı incelendiğinde; kapasite raporlarının %63’ü düşük teknoloji, %21’i orta-düşük teknoloji, %15’i orta yüksek, %1’i yüksek teknoloji konularında düzenlenmiştir. Mersin İlinde Düzenlenen Kapasite Raporlarının Teknoloji Düzeylerine Göre Dağılımı Kaynak: TOBB

Yüksek Teknoloji %1 Orta-Yüksek Teknoloji %15 Orta-Düşük Teknoloji %21

Düşük Teknoloji %63

2013 Yılı Küçük Sanayi Sitelerine Ait İstatistiki Bilgiler Kaynak: İlgili Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperati Başkanlığı

Küçük Sanayi Sitesinin Adı

İlçe

Toplam İşyeri

Dolu İşyeri

Boş İşyeri

Çalışan Sayısı

Mersin Küçük Sanayi Sitesi

Mersin

705

680

25

3.500

Tırmıl Küçük Sanayi Sitesi

Mersin

433

390

43

2.500

Tarsus Küçük Sanayi Sitesi

Tarsus

273

258

15

1.400

Erdemli Küçük Sanayi Sitesi

Erdemli

300

300

-

900

Silifke

204

204

-

820

Mezitli Küçük Sanayi Sitesi

Mezitli

132

132

-

250

Anamur Küçük Sanayi Sitesi

Anamur

123

123

-

250

Mut

118

117

1

360

Toroslar Küçük Sanayi Sitesi

Mersin

88

80

8

200

Bozyazı Küçük Sanayi Sitesi

Bozyazı

50

48

2

100

Mezitli Küçük Sanayi Sitesi

Mezitli

32

32

-

360

Tarsus/Yenice Küçük Sanayi Sitesi

Tarsus

38

22

16

50

2.496

2.386

100

10.690

Silifke Küçük Sanayi Sitesi

Mut Küçük Sanayi Sitesi

Toplam

92

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ

Ekonomik Rapor 2013

organize sanayi bölgesi MERSİN-TARSUS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ Organize Sanayi Bölgesinin 31.12.2013 Tarihi İtibariyle Son Parselasyon Durumu Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü

1. Bölge

2. Bölge

Faaliyetteki Firma Sayısı

114

17

İnşaatı Devam Eden Firma Sayısı

11

12

Proje Aşamasındaki Firma Sayısı

1

6

İstihdam Edilen Kişi Sayısı

5.500

1.000

Toplam Yüzölçümü (m²)

2.680.544

1.292.087

Toplam Parsel Sayısı

185

61

Sanayi Parseli Sayısı

156

42

Yatırıma Yönelen Firmaların Dağılımı Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü

150

100

50

0

Üretime Geçen

İnşaat Halinde Aralık 2012

Proje Safhasında Aralık 2013

2013 yılının Aralık ayı sonu itibariyle; Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi'nde yatırıma yönelen rmaların 131'i üretime geçmiş, 23'ü inşaat halinde, 7'si proje safhasındadır. Bölgede faaliyete geçen rmaların sektörel olarak dağılımında önemli paya sahip olan imalat sektörünün alt sektörlere göre dağılımı incelendiğinde; rmaların ağırlıklı olarak gıda ürünlerinin imalatı, fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç), kimyasallar ve kimyasal ürünlerin imalatı alt sektörlerinde faaliyette oldukları görülmektedir. Söz konusu dönemde bölgede 6.500 kişi istihdam edilmektedir.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

93


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

2013 Yılı Sonu İtibariyle Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi'nde Faaliyette Olan Firmaların Sektörel Dağılımı Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü

Faaliyet Adı

Firma Sayısı

Madencilik ve Taş Ocakçılığı

2

İmalat

117

Su Temini; Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri

1

İnşaat

2

Toptan ve Perakende Ticaret; Motorlu Kara Taşıtlarının ve Motosikletlerin Onarımı

2

Ulaştırma ve Depolama

3

Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri

2

Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler

1

İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri

1 131

Toplam

Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi İmalat Sektöründe Faaliyet Gösteren Firmaların Sektörel Dağılımı Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü

%9 %1 %1

%15

%7 %9

%7

%1 %15 %13

%3 %2

%1 %1

%2 %1

%16

%4 %5 %1

%3

%1

Gıda Ürünlerinin İmalatı

Kauçuk ve Plastik Ürünlerin İmalatı

İçeceklerin İmalatı

Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı

Tütün Ürünleri İmalatı

Ana Metal Sanayi

Giyim Eşyalarının İmalatı

Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (Makine ve Teçhizat Hariç)

Ağaç, Ağaç Ürünleri ve Mantar Ürünleri İmalatı (Mobilya Hariç); Saz, Saman ve Benzeri Malzemelerden Örülerek Yapılan Eşyaların İmalatı

Bilgisayarların, Elektronik ve Optik Ürünlerin İmalatı

Kağıt ve Kağıt Ürünlerinin İmalatı Kayıtlı Medyanın Basılması ve Çoğaltılması

Motorlu Kara Taşıtı, Treyler (Römork) ve Yarı Treyler (Yarı Römork) İmalatı

Kok Kömürü ve Rane Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı

Mobilya İmalatı

Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı

Diğer İmalatlar

Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığı İlişkin Malzemelerin İmalatı

Makine ve Ekipmanların Kurulumu

94

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

Elektrikli Teçhizat İmalatı Başka Yerde Sınıandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı


ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ

Ekonomik Rapor 2013

Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi'nde tüketilen enerji miktarı; 2013 yılında geçen yıla göre %24 artarak 315.848.320 kWh seviyesine ulaşmıştır. Bölgede aylık bazda enerji tüketimi Ağustos ayına kadar geçen senenin oldukça üzerinde olduğu gözlenirken, bu yükselişin ilk beş ayı 2012 yılının Mayıs ayından itibaren genişleme alanında yer alan rmaların faaliyete geçmesinin etkisi olduğu Haziran ve Temmuz aylarında ise artış hızı yavaşlasa geçen yılın üzerinde bir seyir izlediği görülmektedir. Ağustos-Aralık 2013 döneminde ise enerji tüketimi yaklaşık olarak geçen yıl ile aynı seviyelerde gerçekleşmiştir. Doğalgaz tüketimi ise 2013 yılında geçen yıla göre %3 azalarak 127.833.188 sm³ seviyesinde olduğu görülmektedir.

Organize Sanayi Bölgesi Elektrik Tüketimi Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü

.000 kWh

2012

Ekim

%9

Aralık

Eylül

%2

-%3

-%3

Ağustos

Temmuz

Haziran

Mayıs

%3

%23

%38

%65

%60

Nisan

%56

%52

Şubat

Ocak

%64

Mart

25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0

Kasım

30.000

2013

Organize Sanayi Bölgesi Doğalgaz Tüketimi Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü

.000 sm³ 15.000 -%4

10.000

-%3

-%12

-%8

-%5

-%4

-%5

-%10

-%7

-%5

-%8

-%5

5.000

2012

Aralık

Kasım

Ekim

Eylül

Ağustos

Temmuz

Haziran

Mayıs

Nisan

Mart

Şubat

Ocak

0

2013

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

95


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

SİLİFKE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ Organize Sanayi Bölgesinin 31.12.2013 Tarihi İtibariyle Son Parselasyon Durumu Kaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü

Faaliyetteki Firma Sayısı

22

İnşaatı Devam Eden Firma Sayısı

18

Proje Aşamasındaki Firma Sayısı

5

Toplam Yüzölçümü (m²)

1.662.022

Toplam Parsel Sayısı

93

Sanayi Parseli Sayısı

21

Yatırıma Yönelen Firmaların Dağılımı Kaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü

Projesini Veren 5, %11 Üretime Geçen 22, %49 İmalat Halinde Olan 18, %40

2013 yılının Aralık ayı sonu itibariyle; Silifke Organize Sanayi Bölgesi’nde yatırıma yönelen rmaların 22’si üretime geçmiş, 18’i inşaat halinde, 5’i proje safhasındadır. Bölgenin 1. ve 2. etap parselasyon ve alt yapı projeleri tamamlanmış olup 46 parsel satışa hazır hale getirilmiştir. 46 parselden 45 parselin tahsisi yapılmıştır. Bölgede faaliyete geçen rmaların sektörel olarak dağılımında önemli paya sahip olan imalat sektörünün alt sektörlere göre dağılımı incelendiğinde; rmaların ağırlıklı olarak gıda ürünlerinin imalatı taş ve toprağa dayalı sanayi alt sektörlerinde faaliyette oldukları görülmektedir.

Silifke Organize Sanayi Bölgesinde Faaliyette Olan Firmaların Sektörel Dağılımı Kaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü

Sektörler

96

Firma Sayısı

Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi

21

Gıda, İçki ve Tütün Sanayi

13

Kimya-Petrol, Kömür, Kauçuk ve Plastik Sanayi

5

Metal Eşya, Makine ve Teçhizat Sanayi

5

Kağıt-Kağıt Ürünleri ve Basım Sanayi

1

Toplam

45

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ

Ekonomik Rapor 2013

Silifke Organize Sanayi Bölgesinde İmalat Sektöründe Üretime Geçen Firmaların Sektörel Dağılımı Kaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü

8, %36

Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi

9, %41

Kimya-Petrol, Kömür, Kauçuk ve Plastik Sanayi Metal Eşya, Makine ve Teçhizat Sanayi Gıda, İçki ve Tütün Sanayi

1, %5

Kağıt-Kağıt Ürünleri ve Basım Sanayi

3, %14

1, %4

Silifke Organize Sanayi Bölgesi'nde tüketilen enerji miktarı; 2013 yılında geçen yıla göre %36 artarak 9.114.959 kWh seviyesine ulaşmıştır.

Silifke Organize Sanayi Bölgesi Elektrik Tüketimi Kaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü

kWh 1.400.000 1.200.000

2012

Aralık

Kasım

Ekim

Eylül

Ağustos

Temmuz

Haziran

Mayıs

Nisan

Mart

Şubat

Ocak

1.000.000 800.000 600.000 400.000 200.000 0

2013

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

97


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

dış ticaret Dış Ticaret İstatistikleri Kaynak: TÜİK

2009 İhracat Değeri ($)

İthalat Değeri ($)

Hacim ($)

Denge ($)

Türkiye

2011

2012

4.682.518.158

5.910.738.505

7.009.770.274

7.601.738.799

8.104.118.993

Mersin Firmaları

1.048.626.371

1.182.398.544

1.339.367.523

1.311.389.823

1.565.664.890

Türkiye Mersin Hinterlandı Mersin Firmaları

140.928.421.211 185.544.331.852 240.841.676.274 236.545.140.909 251.650.822.621 7.139.247.915

10.188.772.398

13.888.409.663

13.329.435.006

14.900.388.721

689.728.534

1.080.384.278

1.236.879.351

1.129.241.958

1.227.591.916

Türkiye

243.071.033.814 299.427.551.036 375.748.545.104 389.006.877.465 403.463.061.181

Mersin Hinterlandı

11.821.766.073

16.099.510.903

20.900.070.429

20.931.173.805

23.004.507.714

Mersin Firmaları

1.738.354.905

2.262.782.822

2.576.246.874

2.440.631.781

2.793.256.806

Türkiye

-38.785.808.608 -71.661.112.668 -105.934.807.444 -84.083.404.353 -99.838.584.061

Mersin Hinterlandı

-2.456.729.757

-4.278.033.893

-6.878.639.389

-5.727.696.207

-6.796.269.728

358.897.837

102.014.266

102.488.172

182.147.865

338.072.974

Türkiye

72,5%

61,4%

56,0%

64,5%

60,3%

Mersin Hinterlandı

65,6%

58,0%

50,5%

57,0%

54,4%

Mersin Firmaları

152,0%

109,4%

108,3%

116,1%

127,5%

*Geçici veriler

Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İhracattaki Gelişmeler Kaynak: TÜİK

$ 1.800.000.000 1.600.000.000 1.400.000.000 1.200.000.000 1.000.000.000 800.000.000 600.000.000 400.000.000 200.000.000 0

% %25 %19

%20 %15

%13

%13

%10 %5 %0

-%3 2009

-%2 2010

2011 İhracat

98

2013*

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları Karşılama Oranı (%)

2010

102.142.612.603 113.883.219.184 134.906.868.830 152.461.736.556 151.812.238.560

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

2012 Değişim (%)

-%5 2013


DIŞ TİCARET

Ekonomik Rapor 2013

Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İthalattaki Gelişmeler Kaynak: TÜİK

$ 1.400.000.000 1.200.000.000 1.000.000.000 800.000.000 600.000.000 400.000.000 200.000.000 0

% %80 %60

%57

%40 %20

%14

%9 -%9

-%28

%0 -%20 -%40

2009

2010

2011 İthalat

2012

2013

Değişim (%)

Türkiye genelinde dış ticaretteki gelişmeler 2009-2013 dönemi için incelendiğinde; 2009 yılında küresel ekonomik krizinin etkisiyle dış ticaret hacmi negatif yönlü seyir izlemiş; dünya ekonomisinin toparlanmaya başlamasının Türkiye geneli 2010-2012 yıllarında ihracat hacmine istikrarlı artış eğilimi olarak yansıdığı gözlenmiştir. 2013 yılında ise ihracat, küresel ekonomik belirsizlikler ve özellikle Avrupa’da yaşanan durgunluk nedeniyle yatay bir seyir izlemiştir. İthalatta ise 2010-2011 yıllarında Türkiye genelinde yakalanan yüksek büyüme oranları, ithalattaki hızlı artışta etkili olmuş, 2011 yılı son çeyreğinden itibaren başlayan Türkiye ekonomisindeki yavaşlamayla birlikte 2012 yılında ithalat azalışa geçmiş, 2013 yılında ise sınırlı da olsa artış kaydetmiştir. 2013 yılında Türkiye genelinde ihracat 2012 yılına göre %0,4 azalış; ithalat ise %6,4 artış kaydetmiştir. 2013 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranı ihracattaki daralmaya karşın ithalat artışının etkisiyle, geçen yıla göre 4,2 puan gerileyerek %60,3 olarak gerçekleşmiştir. Dış ticaret açığı ise bu gelişmelere paralel olarak 2012 yılına göre %19 artış göstermiştir. Altın hariç tutulduğunda Türkiye geneli ihracatının 2012 yılına göre %6,7 artış kaydettiği; ithalat artışının ise %3,3 oranında kaldığı görülmektedir. 2013 yılında Mersin hinterlandı kapsamında ihracat %7; ithalat ise %12 artmıştır. İthalat artışının ihracat artışının üzerinde olmasının etkisiyle dış ticaret açığı artışı %19 seviyesinde gerçekleşmiştir. Mersin rmaları tarafından gerçekleştirilen dış ticaretteki gelişmeler son beş yıllık dönem için incelendiğinde; Türkiye genelinde gelişmelerle paralel olarak, İlimizde de 2009 yılında dış ticaret hacminin önceki yıla göre azalış gösterdiği; 2010 ve 2011 yıllarında söz konusu azalışın yerini artışa bıraktığı görülmektedir. 2012 yılında ise Türkiye genelinde olduğu gibi İlimizin de önemli dış ticaret pazarlarından olan AB ülkeleri ekonomisindeki gelişmelerin Mersin rmaları ihracatına olumsuz yansıdığı; ithalattaki azalışta ise Asya ülkelerinin etkili olduğu görülmektedir. 2013 yılında ise Mersin rmaları dış ticaret hacminin artışa geçtiği görülmektedir. 2013 yılında ihracat; geçen yıla göre %19, ithalat ise %9 artış kaydetmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı 12 puan yükselerek %128’e ulaşmıştır. İhracatın ithalatın üzerinde artış kaydetmesiyle dış ticaret fazlası geçen yıla göre %86 artarak 339 milyon $’a yükselmiştir. 2013 yılı itibariyle ilimiz net ihracatçı yapısının büyümeye pozitif katkısının, geçen yıla göre ivme kazandığı gözlenmiştir. Söz konusu gelişmede ihracat performansındaki olumlu seyir ile dış ticaret dengesi üzerinde negatif etkisi olan enerji ithalatındaki gerileme etkili olmuştur. Mersin rmaları tarafından gerçekleştirilen dış ticaretteki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; 2013 yılı ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre gözlenen ihracat artışının, gıda ürünleri ve içecek ile tarım ve hayvancılık sektörlerindeki belirgin artışın etkisiyle yılın ikinci yarısında ivme kazandığı gözlenmiştir. Diğer yandan net ihracatçı sektörler arasında yer alan ana metal sanayinde küresel ölçekte yaşanan talep daralmasının etkisinin ticaret hacmine yansımasının devam ettiği gözlenmektedir. 2013 yılında Mersin rmaları ithalat artışında ise başta gıda ürünleri ve içecek olmak üzere tarım ve hayvancılık, metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç) sektörlerindeki artış etkili olmuştur.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

99


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Mersin Firmaları Dış Ticaretinin Sektör Gruplarına Göre Dağılımı ($) Kaynak: TÜİK

2012 İhracat

İthalat

İhracat

İthalat

538.773.151

386.860.322

606.355.919

416.848.772

Ormancılık ve tomrukçuluk

8.650.699

963.206

11.566.605

Balıkçılık

3.331.480

13.552

8.239.963

Tarım ve hayvancılık

Maden kömürü , linyit ve turb

Değişim (%) İhracat İthalat 13%

8%

1.968.467

34%

104%

3.951

147%

-71%

139.504

4.587

264.238

74.439

89%

1523%

Metal cevherleri

10.608.166

624

7.196.348

6.009

-32%

863%

Taşocakçılığı ve diğer madencilik

8.582.276

452.926

11.707.792

307.823

36%

-32%

Gıda ürünleri ve içecek

181.582.369

50.409.874

269.180.173

121.539.155

48%

141%

Tütün ürünleri

14.376.220

55.966

18.144.424

1.424.291

26%

2445%

Tekstil ürünleri

20.453.262

23.726.612

39.138.671

22.409.972

91%

-6%

Giyim eşyası

13.296.182

10.328.667

22.665.297

10.600.926

70%

3%

765.177

1.096.300

2.940.442

1.458.903

284%

33%

Ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç); hasır vb. örülerek yapılan maddeler

4.492.278

3.213.813

4.070.856

2.156.280

-9%

-33%

Kağıt ve kağıt ürünleri

8.175.618

12.262.911

12.069.614

13.412.711

48%

9%

429.696

408.018

532.027

1.626.356

24%

299%

Kok kömürü, rane edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar

1.654.516

323.444.116

5.421.603

297.467.218

228%

-8%

Kimyasal madde ve ürünler

36.217.312

130.959.297

56.036.649

139.135.238

55%

6%

Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı

Basım ve yayım; plak, kaset vb.

Plastik ve kauçuk ürünleri

91.912.461

7.007.884

99.899.146

8.112.800

9%

16%

Metalik olmayan diğer mineral ürünler

112.215.516

21.825.313

120.088.028

24.386.201

7%

12%

Ana metal sanayi

40.797.688

9.035.502

19.120.089

12.186.279

-53%

35%

Metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç)

81.269.647

6.158.795

87.337.981

27.866.796

7%

352%

Başka yerde sınıandırılmamış makine ve teçhizat

92.955.407

79.567.479

108.204.482

73.184.008

16%

-8%

411.837

444.841

183.294

440.775

-55%

-1%

6.915.698

9.025.419

13.793.242

8.087.120

99%

-10%

463.011

3.209.716

682.039

3.357.860

47%

5%

Büro, muhasebe ve bilgi işleme makinaları Başka yerde sınıandırılmamış elektrikli makine ve cihazlar Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat

1.412.151

4.566.756

1.525.562

3.817.195

8%

-16%

Motorlu kara taşıtı ve römorklar

10.901.438

20.148.092

18.919.222

12.541.921

74%

-38%

Diğer ulaşım araçları

4.985.101

100.022

1.382.316

5.780.322

-72%

5679%

Mobilya ve başka yerde sınıandırılmamış diğer ürünler

11.599.717

6.754.834

14.409.054

3.430.823

24%

-49%

Atık ve hurdalar

4.016.664

17.193.416

4.581.654

13.692.107

14%

-20%

420

331

980

0

133%

-100%

5.161

1.247

688

22.160

-87%

1677%

Diğer hizmet faaliyetleri

0

1.520

6.492

0

-

-100%

Gizli veri

0

0

0

245.038

-

-

19%

9%

Diğer iş faliyetleri Eğlence, kültür ve sporla ilgili faaliyetler

Toplam *Geçici veriler.

100

2013*

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

1.311.389.823 1.129.241.958 1.565.664.890 1.227.591.916


DIŞ TİCARET

Ekonomik Rapor 2013

Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İhracatın Dağılımı Kaynak: TÜİK

1000 $ 240.000 200.000 160.000 120.000 80.000 40.000 0

Ocak

Şubat

Mart

2012 115.484 122.941 117.120

Nisan 92.012

Mayıs

Haziran

104.447 100.411

Temmuz Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

91.717

77.487

88.538

115.341 140.153 145.738

2013 131.703 116.041 120.505 115.094 121.054 108.142 104.286

87.227

120.680 141.621 194.805 204.507

Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İthalatın Dağılımı Kaynak: TÜİK

1000 $ 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0

Ocak

Şubat

Mart

Haziran

Temmuz Ağustos

Eylül

Ekim

2012 82.752

89.701

85.167

100.612 127.920

Nisan

Mayıs

89.301

98.978

68.914

86.551

82.702

Kasım

2013 98.828

94.365

90.116

107.078 110.328

85.702

96.614

87.858

91.700

122.166 134.766 108.072

Aralık

114.001 102.644

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

101


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

2013 Yılı Fasıllara Göre İhracat* (000 $) Kaynak: TÜİK

Türkiye İçerisindeki Payı Fasıl Fasıl Adı

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

1

Canlı hayvanlar

13.464

1.129

0

8,4%

0,0%

2

Etler ve yenilen sakatat

614.809

85.355

13.001

13,9%

2,1%

3

Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve suda yaşayan diğer omurgasız hayvanlar

521.055

19.426

8.568

3,7%

1,6%

4

Süt ürünleri, yumurtalar, tabii bal, diğer yenilebilir hayvansal menşeli ürünler

662.462

65.553

16.400

9,9%

2,5%

64.097

3.831

96

6,0%

0,1%

77.004

2.212

3.354

2,9%

4,4%

5

102

Türkiye

Diğer hayvansal menşeli ürünler (kıl, kemik, boynuz, ldişi, bağırsak, vb.)

6

Canlı ağaçlar ve diğer bitkiler, yumrular, kökler ve benzerleri, kesme çiçekler ve süs yaprakları

7

Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumru

1.039.397

214.529

151.787

20,6%

14,6%

8

Yenilen meyveler ve yenilen sert kabuklu meyveler

3.969.957

672.032

413.849

16,9%

10,4%

9

Kahve, çay, paraguay çayı ve baharat

159.291

14.695

4.641

9,2%

2,9%

10

Hububat

175.616

62.197

4.582

35,4%

2,6%

11

Değirmencilik ürünleri, malt, nişasta, inülin, buğday gluteni

1.114.092

129.383

54.797

11,6%

4,9%

12

Yağlı tohum ve meyveler, muhtelif tane tohum ve meyveler, sanayiide ve tıpta kullanılan bitkiler, saman ve kaba yem

278.848

71.518

16.699

25,6%

6,0%

13

Lak, sakız, reçine ve diğer bitkisel özsu ve hülasalar

10.456

6.414

6.520

61,3%

62,4%

14

Örülmeye elverişli bitkisel maddeler, tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan bitkisel ürünler

20.367

14.538

4.896

71,4%

24,0%

15

Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar, yemeklik katı yağlar, hayvansal ve bitkisel mumlar

1.402.994

95.627

57.888

6,8%

4,1%

16

Et, balık, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar veya diğer su omurgasızlarının müstahzarları

98.419

22.364

4.083

22,7%

4,1%

17

Şeker ve şeker mamulleri

633.395

113.648

4.861

17,9%

0,8%

18

Kakao ve kakao müstahzarları

612.369

106.102

1.650

17,3%

0,3%

19

Hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları, pastacılık ürünleri

1.544.981

537.150

97.239

34,8%

6,3%

20

Sebzeler, meyveler, sert kabuklu meyveler ve bitkilerin diğer kısımlarından elde edilen müstahzarlar

1.800.289

159.764

22.108

8,9%

1,2%

21

Yenilen çeşitli gıda müstahzarları (kahve hülasaları, çay hülasaları, mayalar, soslar, diyet mamaları, vb.)

764.197

66.549

3.002

8,7%

0,4%

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


DIŞ TİCARET

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye İçerisindeki Payı Fasıl Fasıl Adı

Türkiye

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

22

Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke

295.422

43.990

2.894

14,9%

1,0%

23

Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri, hayvanlar için hazırlanmış kaba yemler

201.576

3.561

223

1,8%

0,1%

24

Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler

904.792

22.031

18.160

2,4%

2,0%

25

Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento

2.748.314

396.779

106.618

14,4%

3,9%

26

Metal cevherleri, cüruf ve kül

1.774.239

321.920

7.196

18,1%

0,4%

27

Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar

6.714.550

16.395

5.711

0,2%

0,1%

28

İnorganik kimyasallar, kıymetli metal, radyoaktif element, metal ve izotopların organik-anorganik bileşikleri

1.199.288

239.154

702

19,9%

0,1%

29

Organik kimyasal ürünler

598.464

31.846

243

5,3%

0,0%

30

Eczacılık ürünleri

754.520

13.079

20.807

1,7%

2,8%

31

Gübreler

98.505

5.871

869

6,0%

0,9%

32

Debagatte ve boyacılıkta kullanılan hülasalar, tanenler, boyalar, pigmentler vb, vernikler, macunlar, mürekkepler

764.481

89.766

2.758

11,7%

0,4%

33

Uçucu yağlar ve rezinoitler, parfümeri, kozmetik veya tuvalet müstahzarları

706.160

20.711

2.921

2,9%

0,4%

34

Sabunlar, yüzey-aktif organik maddeler, yıkama-yağlama müstahzarları, mumlar, bakım müstahzarları, dişçilik müstahzarları

916.191

39.779

6.322

4,3%

0,7%

35

Albüminoid maddeler, değişikliğe uğramış nişasta esaslı ürünler, tutkallar, enzimler

197.174

10.452

7.944

5,3%

4,0%

36

Barut ve patlayıcı maddeler, pirotekni mamulleri, kibritler, piroforik alaşımlar, ateş alıcı maddeler

23.963

368

7

1,5%

0,0%

37

Fotoğrafçılıkta veya sinemacılıkta kullanılan eşya

26.276

303

9

1,2%

0,0%

38

Muhtelif kimyasal maddeler (biodizel, yangın söndürme maddeleri, dezenfektanlar, haşarat öldürücüler, vb.)

554.900

13.300

1.696

2,4%

0,3%

39

Plastikler ve mamulleri

5.609.742

421.852

84.717

7,5%

1,5%

40

Kauçuk ve kauçuktan eşya

2.482.259

142.218

27.406

5,7%

1,1%

41

Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler

198.686

201

407

0,1%

0,2%

42

Deri-saraciye eşyası, eyer-koşum takımları, seyahat eşyası, el çantaları vb. mahfazalar, hayvan bağırsağından mamul eşya

421.323

889

349

0,2%

0,1%

43

Kürkler ve taklit kürkler, bunların mamulleri

283.017

9

0

0,0%

0,0%

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

103


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye İçerisindeki Payı

104

Fasıl Fasıl Adı

Türkiye

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

44

Ağaç ve ahşap eşya, odun kömürü

726.429

42.572

4.238

5,9%

0,6%

45

Mantar ve mantardan eşya

673

1

1

0,2%

0,2%

46

Hasırdan, sazdan veya örülmeye elverişli diğer maddelerden mamuller, sepetçi ve hasırcı eşyası

1.086

25

65

2,3%

6,0%

47

Odun veya diğer lii selülozik maddelerin hamurları, geri kazanılmış kağıt veya karton (döküntü, kırpıntı ve hurdalar)

29.020

169

0

0,6%

0,0%

48

Kağıt ve karton, kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya

1.140.810

39.135

11.524

3,4%

1,0%

49

Basılı kitaplar, gazeteler, resimler ve baskı sanayiinin diğer mamulleri, el ve makina yazısı metinler ve planlar

94.820

1.668

363

1,8%

0,4%

50

İpek

3.391

29

0,8

0,9%

0,0%

51

Yapağı ve yün, ince veya kaba hayvan kılı, at kılından iplik ve dokunmuş mensucat

195.024

2.209

18

1,1%

0,0%

52

Pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucat

1.928.946

253.479

14.619

13,1%

0,8%

53

Dokumaya elverişli diğer bitkisel lier, kağıt ipliği ve kağıt ipliğinden

26.643

1.444

449

5,4%

1,7%

54

Sentetik ve suni lamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler

1.690.412

296.981

3.010

17,6%

0,2%

55

Sentetik ve suni devamsız lier

1.381.820

151.964

3.348

11,0%

0,2%

56

Vatka, keçe ve dokunmamış mensucat, özel iplikler, sicim, kordon, ip, halat ve bunlardan mamul eşya

514.067

123.938

3.540

24,1%

0,7%

57

Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları

2.188.074

660.168

827

30,2%

0,0%

58

Özel dokunmuş mensucat, tufte edilmiş dokunabilir mensucat,dantela,duvar halıları, şeritçi ve kaytancı eşyası, işlemeler

610.123

4.801

715

0,8%

0,1%

59

Emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamine edilmiş dokunabilir mensucat, dokunabilir maddelerden teknik eşya

338.018

2.488

152

0,7%

0,0%

60

Örme eşya

1.682.308

66.673

7.195

4,0%

0,4%

61

Örme giyim eşyası ve aksesuarı

9.250.925

4.221

12.056

0,0%

0,1%

62

Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı

5.715.592

18.640

13.408

0,3%

0,2%

63

Dokunabilir maddelerden hazır eşya, takımlar, kullanılmış giyim ve dokunmuş diğer eşya, paçavralar

2.192.350

55.477

6.423

2,5%

0,3%

64

Ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eşya, bunların aksamı

723.275

22.314

2.358

3,1%

0,3%

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


DIŞ TİCARET

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye İçerisindeki Payı Fasıl Fasıl Adı

Türkiye

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

65

Başlıklar ve aksamı (şapka, kasket, koruyucu başlıklar vb.)

26.594

3.035

94

11,4%

0,4%

66

Şemsiyeler, güneş şemsiyeleri, bastonlar, iskemle bastonlar, kamçılar, kırbaçlar ve bunların aksamı

5.676

861

46

15,2%

0,8%

67

Hazırlanmış ince ve kalın kuş tüyleri ve bunlardan eşya, yapma çiçekler, insan saçından eşya

2.360

81

8

3,4%

0,3%

68

Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya

1.378.486

112.124

16.847

8,1%

1,2%

69

Seramik mamulleri

1.001.354

17.256

3.808

1,7%

0,4%

70

Cam ve cam eşya

993.325

117.289

6.196

11,8%

0,6%

71

Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar

6.978.476

35

36

0,0%

0,0%

72

Demir ve çelik

9.922.522

145.216

12.498

1,5%

0,1%

73

Demir veya çelikten eşya

6.149.684

439.826

79.478

7,2%

1,3%

74

Bakır ve bakırdan eşya

1.456.743

21.204

207

1,5%

0,0%

75

Nikel ve nikelden eşya

21.761

8

5

0,0%

0,0%

76

Alüminyum ve alüminyumdan eşya

2.364.285

59.402

5.990

2,5%

0,3%

78

Kurşun ve kurşundan eşya

13.919

2.146

4

15,4%

0,0%

79

Çinko ve çinkodan eşya

19.385

280

0,5

1,4%

0,0%

80

Kalay ve kalaydan eşya

1.552

0

0

0,0%

0,0%

81

Diğer adi metaller (tungsten, molibden, tantal, magnezyum, kobalt, bizmut, kadmiyum, vb.), sermetler, bunlardan eşya

14.471

18

3

0,1%

0,0%

82

Adi metallerden aletler, bıçakcı eşyası ve sofra takımları, adi metallerden bunların aksam ve parçaları

221.425

2.671

1.013

1,2%

0,5%

83

Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibatı, vb.)

813.804

8.365

3.472

1,0%

0,4%

84

Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları

12.994.321

409.282

110.735

3,1%

0,9%

85

Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetmeverme, televizyon görüntü-ses kaydetmeverme cihazları,aksam-parça-aksesuarı

9.547.269

257.890

13.352

2,7%

0,1%

86

Demiryolu vb hatlara ait taşıtlar ve malzemeler, bunların aksam-parçaları, mekanik trak sinyalizasyon cihazları

183.418

1.687

226

0,9%

0,1%

87

Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı

17.002.021

197.953

18.590

1,2%

0,1%

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

105


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye İçerisindeki Payı Fasıl Fasıl Adı

Mersin Firmaları

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

88

Hava taşıtları, uzay taşıtları ve bunların aksam ve parçaları

688.575

58

0

0,0%

0,0%

89

Gemiler ve suda yüzen taşıt ve araçlar

1.139.374

1.097

857

0,1%

0,1%

90

Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar, bunların aksam, parça ve aksesuarı

661.448

12.584

934

1,9%

0,1%

91

Saatler ve bunların aksam ve parçaları

27.592

209

85

0,8%

0,3%

92

Müzik aletleri, bunların aksam, parça ve aksesuarı

9.200

21

18

0,2%

0,2%

93

Silahlar ve mühimmat, bunların aksam, parça ve aksesuarı

432.610

16.550

0

3,8%

0,0%

94

Mobilyalar, yatak takımları, aydınlatma cihazları, reklam lambaları, ışıklı tabelalar vb, prefabrik yapılar

2.831.388

167.317

13.145

5,9%

0,5%

95

Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri, bunların aksam, parça ve aksesuarı

118.787

2.351

645

2,0%

0,5%

96

Çeşitli mamul eşya (hijyenik havlu, bebek bezi, kalem, çakmak, fermuar, fırça vb.)

990.290

56.242

1.345

5,7%

0,1%

97

Sanat eserleri, kolleksiyon eşyası ve antikalar

14.999

1

0,7

0,0%

0,0%

99

Kişisel eşyalar, deniz ve hava taşıtlarına verilen kumanya ve malzeme (yakıtlar hariç)

299.917

4.171

3.736

1,4%

1,2%

1.565.665

5,3%

1,0%

Toplam *Geçici veriler.

106

Türkiye

Mersin Hinterlandı

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

151.812.239 8.104.119


DIŞ TİCARET

Ekonomik Rapor 2013

2013 Yılı Fasıllara Göre İthalat* (000 $) Kaynak: TÜİK

Türkiye İçerisindeki Payı Fasıl Fasıl Adı

Türkiye

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

1

Canlı hayvanlar

346.448

114.464

85

33,0%

0,0%

2

Etler ve yenilen sakatat

25.275

224

0

0,9%

0,0%

3

Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve suda yaşayan diğer omurgasız hayvanlar

186.158

4.415

1.646

2,4%

0,9%

4

Süt ürünleri, yumurtalar, tabii bal, diğer yenilebilir hayvansal menşeli ürünler

159.972

51.637

1.568

32,3%

1,0%

5

Diğer hayvansal menşeli ürünler (kıl, kemik, boynuz, ldişi, bağırsak, vb.)

48.598

3.009

474

6,2%

1,0%

6

Canlı ağaçlar ve diğer bitkiler, yumrular, kökler ve benzerleri, kesme çiçekler ve süs yaprakları

92.501

1.852

1.671

2,0%

1,8%

7

Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular

325.771

267.142

143.766

82,0%

44,1%

8

Yenilen meyveler ve yenilen sert kabuklu meyveler

422.975

215.531

72.055

51,0%

17,0%

9

Kahve, çay, paraguay çayı ve baharat

10

Hububat

11

Değirmencilik ürünleri, malt, nişasta, inülin, buğday gluteni

12

Yağlı tohum ve meyveler, muhtelif tane tohum ve meyveler, sanayiide ve tıpta kullanılan bitkiler, saman ve kaba yem

13

146.674

28.824

8.050

19,7%

5,5%

2.000.058

477.211

87.385

23,9%

4,4%

94.530

2.191

1.325

2,3%

1,4%

1.665.017

354.618

92.459

21,3%

5,6%

Lak, sakız, reçine ve diğer bitkisel özsu ve hülasalar

44.082

943

569

2,1%

1,3%

14

Örülmeye elverişli bitkisel maddeler, tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan bitkisel ürünler

10.259

2.962

1.385

28,9%

13,5%

15

Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar, yemeklik katı yağlar, hayvansal ve bitkisel mumlar

1.810.245

988.817

58.524

54,6%

3,2%

16

Et, balık, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar veya diğer su omurgasızlarının müstahzarları

5.128

67

0,4

1,3%

0,0%

17

Şeker ve şeker mamulleri

106.883

4.487

43

4,2%

0,0%

18

Kakao ve kakao müstahzarları

512.092

33.867

367

6,6%

0,1%

19

Hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları, pastacılık ürünleri

222.053

895

154

0,4%

0,1%

20

Sebzeler, meyveler, sert kabuklu meyveler ve bitkilerin diğer kısımlarından elde edilen müstahzarlar

88.084

20.569

1.193

23,4%

1,4%

21

Yenilen çeşitli gıda müstahzarları (kahve hülasaları, çay hülasaları, mayalar, soslar, diyet mamaları, vb.)

541.144

14.108

555

2,6%

0,1%

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

107


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye İçerisindeki Payı

108

Fasıl Fasıl Adı

Türkiye

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

22

Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke

265.435

95.954

20.456

36,1%

7,7%

23

Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri, hayvanlar için hazırlanmış kaba yemler

1.574.808

167.498

21.622

10,6%

1,4%

24

Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler

505.984

12.079

12.136

2,4%

2,4%

25

Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento

397.853

11.778

321

3,0%

0,1%

26

Metal cevherleri, cüruf ve kül

1.257.278

46.609

6

3,7%

0,0%

27

Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar

55.917.155

3.481.142

297.720

6,2%

0,5%

28

İnorganik kimyasallar, kıymetli metal, radyoaktif element, metal ve izotopların organik-anorganik bileşikleri

1.592.956

199.882

3.965

12,5%

0,2%

29

Organik kimyasal ürünler

5.314.038

299.026

8.376

5,6%

0,2%

30

Eczacılık ürünleri

4.151.044

352

37

0,0%

0,0%

31

Gübreler

1.492.105

149.382

16.111

10,0%

1,1%

32

Debagatte ve boyacılıkta kullanılan hülasalar, tanenler, boyalar, pigmentler vb, vernikler, macunlar, mürekkepler

1.965.995

149.753

2.858

7,6%

0,1%

33

Uçucu yağlar ve rezinoitler, parfümeri, kozmetik veya tuvalet müstahzarları

1.141.562

3.293

948

0,3%

0,1%

34

Sabunlar, yüzey-aktif organik maddeler, yıkama-yağlama müstahzarları, mumlar, bakım müstahzarları, dişçilik müstahzarları

870.829

38.177

5.127

4,4%

0,6%

35

Albüminoid maddeler, değişikliğe uğramış nişasta esaslı ürünler, tutkallar, enzimler

527.656

31.642

1.212

6,0%

0,2%

36

Barut ve patlayıcı maddeler, pirotekni mamulleri, kibritler, piroforik alaşımlar, ateş alıcı maddeler

55.176

3.963

7

7,2%

0,0%

37

Fotoğrafçılıkta veya sinemacılıkta kullanılan eşya

214.872

1.732

3

0,8%

0,0%

38

Muhtelif kimyasal maddeler (biodizel, yangın söndürme maddeleri, dezenfektanlar, haşarat öldürücüler, vb.)

2.123.679

104.439

8.374

4,9%

0,4%

39

Plastikler ve mamulleri

13.881.165

2.252.656

78.522

16,2%

0,6%

40

Kauçuk ve kauçuktan eşya

3.062.451

278.317

15.716

9,1%

0,5%

41

Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler

681.491

4.882

1.272

0,7%

0,2%

42

Deri-saraciye eşyası, eyer-koşum takımları, seyahat eşyası, el çantaları vb. mahfazalar, hayvan bağırsağından mamul eşya

547.521

588

145

0,1%

0,0%

43

Kürkler ve taklit kürkler, bunların mamulleri

115.782

0

0

0,0%

0,0%

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


DIŞ TİCARET

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye İçerisindeki Payı Fasıl Fasıl Adı

Türkiye

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

1.563.579

143.288

3.774

9,2%

0,2%

44

Ağaç ve ahşap eşya, odun kömürü

45

Mantar ve mantardan eşya

7.604

1

0

0,0%

0,0%

46

Hasırdan, sazdan veya örülmeye elverişli diğer maddelerden mamuller, sepetçi ve hasırcı eşyası

12.114

482

10

4,0%

0,1%

47

Odun veya diğer lii selülozik maddelerin hamurları, geri kazanılmış kağıt veya karton (döküntü, kırpıntı ve hurdalar)

645.109

47.822

422

7,4%

0,1%

48

Kağıt ve karton, kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya

3.091.824

267.341

12.927

8,6%

0,4%

49

Basılı kitaplar, gazeteler, resimler ve baskı sanayiinin diğer mamulleri, el ve makina yazısı metinler ve planlar

176.832

824

179

0,5%

0,1%

50

İpek

44.188

0

0

0,0%

0,0%

51

Yapağı ve yün, ince veya kaba hayvan kılı, at kılından iplik ve dokunmuş mensucat

355.815

12.748

300

3,6%

0,1%

52

Pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucat

2.989.182

902.336

22.573

30,2%

0,8%

53

Dokumaya elverişli diğer bitkisel lier, kağıt ipliği ve kağıt ipliğinden

262.616

176.132

8.120

67,1%

3,1%

54

Sentetik ve suni lamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler

2.089.808

175.303

429

8,4%

0,0%

55

Sentetik ve suni devamsız lier

2.175.298

729.193

6.206

33,5%

0,3%

56

Vatka, keçe ve dokunmamış mensucat, özel iplikler, sicim, kordon, ip, halat ve bunlardan mamul eşya

391.696

26.541

2.443

6,8%

0,6%

57

Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları

184.563

1.677

176

0,9%

0,1%

58

Özel dokunmuş mensucat, tufte edilmiş dokunabilir mensucat,dantela,duvar halıları, şeritçi ve kaytancı eşyası, işlemeler

200.295

5.917

66

3,0%

0,0%

59

Emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamine edilmiş dokunabilir mensucat, dokunabilir maddelerden teknik eşya

345.976

12.157

769

3,5%

0,2%

60

Örme eşya

446.683

2.360

107

0,5%

0,0%

61

Örme giyim eşyası ve aksesuarı

941.223

5.026

191

0,5%

0,0%

62

Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı

1.862.913

44.700

10.461

2,4%

0,6%

63

Dokunabilir maddelerden hazır eşya, takımlar, kullanılmış giyim ve dokunmuş diğer eşya, paçavralar

167.254

5.687

2.415

3,4%

1,4%

64

Ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eşya, bunların aksamı

992.947

237

734

0,0%

0,1%

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

109


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye İçerisindeki Payı Fasıl Fasıl Adı

110

Türkiye

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

65

Başlıklar ve aksamı (şapka, kasket, koruyucu başlıklar vb.)

58.686

389

2

0,7%

0,0%

66

Şemsiyeler, güneş şemsiyeleri, bastonlar, iskemle bastonlar, kamçılar, kırbaçlar ve bunların aksamı

33.601

1.461

15

4,3%

0,0%

67

Hazırlanmış ince ve kalın kuş tüyleri ve bunlardan eşya, yapma çiçekler, insan saçından eşya

35.783

7.865

292

22,0%

0,8%

68

Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya

582.159

67.082

17.665

11,5%

3,0%

69

Seramik mamulleri

477.225

26.793

4.090

5,6%

0,9%

70

Cam ve cam eşya

816.983

42.100

6.518

5,2%

0,8%

71

Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar

16.225.736

76

76

0,0%

0,0%

72

Demir ve çelik

18.690.888

228.296

10.610

1,2%

0,1%

73

Demir veya çelikten eşya

2.757.733

170.029

22.043

6,2%

0,8%

74

Bakır ve bakırdan eşya

3.709.820

6.053

4.271

0,2%

0,1%

75

Nikel ve nikelden eşya

172.926

0,1

0,1

0,0%

0,0%

76

Alüminyum ve alüminyumdan eşya

3.236.691

88.284

2.117

2,7%

0,1%

78

Kurşun ve kurşundan eşya

221.662

1.272

0

0,6%

0,0%

79

Çinko ve çinkodan eşya

520.797

313

14

0,1%

0,0%

80

Kalay ve kalaydan eşya

58.166

0

0

0,0%

0,0%

81

Diğer adi metaller (tungsten, molibden, tantal, magnezyum, kobalt, bizmut, kadmiyum, vb.), sermetler, bunlardan eşya

134.567

14.698

17

10,9%

0,0%

82

Adi metallerden aletler, bıçakcı eşyası ve sofra takımları, adi metallerden bunların aksam ve parçaları

809.049

11.650

972

1,4%

0,1%

83

Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibatı, vb.)

839.039

9.784

1.283

1,2%

0,2%

84

Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları

30.155.806

1.096.456

73.091

3,6%

0,2%

85

Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetmeverme, televizyon görüntü-ses kaydetmeverme cihazları,aksam-parça-aksesuarı

17.758.665

357.387

10.746

2,0%

0,1%

86

Demiryolu vb hatlara ait taşıtlar ve malzemeler, bunların aksam-parçaları, mekanik trak sinyalizasyon cihazları

583.972

10.936

163

1,9%

0,0%

87

Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı

16.808.333

94.771

12.731

0,6%

0,1%

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


DIŞ TİCARET

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye İçerisindeki Payı Fasıl Fasıl Adı

Türkiye

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

Mersin Hinterlandı

Mersin Firmaları

88

Hava taşıtları, uzay taşıtları ve bunların aksam ve parçaları

2.371.909

23.882

5.386

1,0%

0,2%

89

Gemiler ve suda yüzen taşıt ve araçlar

898.296

2.686

44

0,3%

0,0%

90

Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar, bunların aksam, parça ve aksesuarı

4.557.678

29.207

3.772

0,6%

0,1%

91

Saatler ve bunların aksam ve parçaları

342.974

1.094

27

0,3%

0,0%

92

Müzik aletleri, bunların aksam, parça ve aksesuarı

37.319

191

68

0,5%

0,2%

93

Silahlar ve mühimmat, bunların aksam, parça ve aksesuarı

189.882

2.655

0

1,4%

0,0%

94

Mobilyalar, yatak takımları, aydınlatma cihazları, reklam lambaları, ışıklı tabelalar vb, prefabrik yapılar

1.492.604

88.594

9.625

5,9%

0,6%

95

Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri, bunların aksam, parça ve aksesuarı

693.095

16.862

590

2,4%

0,1%

96

Çeşitli mamul eşya (hijyenik havlu, bebek bezi, kalem, çakmak, fermuar, fırça vb.)

526.112

3.514

269

0,7%

0,1%

97

Sanat eserleri, kolleksiyon eşyası ve antikalar

49.979

50

22

0,1%

0,0%

99

Kişisel eşyalar, deniz ve hava taşıtlarına verilen kumanya ve malzeme (yakıtlar hariç)

344.388

15.208

559

4,4%

0,2%

5,9%

0,5%

Toplam

251.650.823 14.900.389 1.227.592

*Geçici veriler.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

111


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

2013 Yılı Ülkelere Göre İhracat* ($) Kaynak: TÜİK

ABD ABD Küçük Out. Adl. ABD Virjin Adaları Afganistan AHL Serbest Bölgesi

Mersin Firmaları

5.636.490.630

15.235.769

107.191

0

923.761

0

228.259.645

770.573

176.125.362

0

13.702.969.933

75.380.311

Amerikan Samoası

222.228

8.402

Andorra

408.229

0

Angola

263.805.265

2.387.800

Anguilla

200.668

3.036

116.356.554

21.599

0

0

Antigua ve Barbuda

10.075.100

107.157

Arjantin

318.181.124

929.261

Arnavutluk

267.997.006

10.629.882

Almanya

Antalya Serbest Bölgesi Antarktika

Aruba

300.384

0

Avustralya

462.851.174

769.870

Avusturya

1.057.346.725

8.833.553

Azerbaycan

2.960.376.030

19.180.014

BAE

4.966.087.220

15.783.965

9.707.688

84.033

Bahamalar Bahreyn

199.088.303

747.827

Bangladeş

195.536.711

1.801.827

Barbados

2.757.108

91.355

Belarus

303.216.406

15.573.109

Belçika

2.574.641.496

6.699.437

Belize

14.669.239

68.174

Benin

127.436.851

1.690.270

Bermuda

586.095

8.477

Bhutan

58.567

0

Bolivya

16.139.862

121.090

Bosna-Hersek

274.222.016

4.505.478

Botsvana

2.858.812

0

Brezilya

936.272.531

8.550.091

Brunei

5.278.186

0

Bulgaristan

1.971.369.092

16.823.507

Burkina Faso

20.484.239

0

Bursa Serbest Bölgesi

268.961.147

0

1.522.905

0

Burundi Cape Verde

7.029.218

26.075

Cayman Adaları

126.872.088

333

Cebelitarık

117.753.964

9.050

0

0

Ceuta

112

Türkiye

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


DIŞ TİCARET

Cezayir Christmas Adaları

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye

Mersin Firmaları

2.002.382.158

12.571.556

112.000

0

67.091.328

4.849.586

Cook Adaları

3.859.861

10.433

Curaçao

39.008.835

2.155

Cibuti

Çad

12.768.972

0

Çek Cumhuriyeti

772.307.853

12.627.570

3.600.986.232

20.634.500

177.837.011

13.136

1.005.304.619

5.296.929

3.734.120

0

72.444

0

Çin Çorlu Avrupa Serbest Bölgesi Danimarka Denizli Serbest Bölgesi Doğu Timor Dominik

845.911

1.678

Dominik Cumhuriyeti

45.926.407

67.787

Ege Serbest Bölgesi

536.135.812

446.840

Ekvator

79.151.181

16.158

Ekvator Ginesi

73.016.594

7.920

El Salvador

3.176.616

20.374

Endonezya

231.039.812

6.089.224

1.318.106

0

Eritre Ermenistan

83.435

0

Estonya

197.388.642

386.460

Etiyopya

364.532.666

13.754.721

Falkland Adaları

0

0

102.860

0

Fas

1.193.293.383

4.004.760

Fiji

962.665

0

Faroe Adaları

Fildişi Kıyısı

85.469.474

177.930

Filipinler

135.467.640

1.405.919

Filistin

75.506.613

5.725.301

Finlandiya

297.984.475

440.772

6.378.260.877

11.897.921

607.169

0

Fransız Polinezyası

1.334.493

0

Gabon

93.882.501

64.105

Gambiya

34.063.458

31.032

Gana

179.077.943

1.632.006

Gaziantep Serbest Bölgesi

82.328.011

0

Gine

126.866.690

1.049.023

5.333.624

59.950

Gizli Ülke

0

0

Grenada

628.693

0

Grönland

21.486

0

Fransa Fransa Güney Bölgesi

Gine Bissau

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

113


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye

Mersin Firmaları

Guam

1.593.780

0

Guatemala

19.748.283

7.996

Guyana

12.438.183

79.584

Güney Afrika Cumhuriyeti

619.825.826

2.432.054

3.959

0

Güney Georgia ve Sand. Adl. Güney Kıbrıs

1.618.168

2.245

Güney Kore

460.275.999

2.138.511

Gürcistan

1.246.091.769

12.631.182

Haiti

25.716.604

164.862

Hırvatistan

201.649.285

3.438.408

Hindistan

587.056.790

6.383.289

Hollanda

3.538.230.717

19.361.241

Honduras

9.858.897

0

Hong Kong

420.380.846

2.446.291

11.954.970.743

369.969.714

63.889.568

0

Irak İngiliz Virjin Ad. İngiliz.Hint Okyanusu Adaları

167.848

0

İngiltere

8.773.819.627

25.592.148

İran

4.192.775.808

22.216.291

İrlanda

379.691.422

1.819.144

İspanya

4.335.802.839

9.488.971

İsrail

2.650.415.492

29.950.610

210.734.323

1.723.016

İsveç

1.147.587.316

5.260.640

İsviçre

1.014.536.636

1.516.115

İtalya

İstanbul Endüstri ve Tic.Serb.Böl.

6.717.817.091

24.540.911

İzlanda

13.869.036

0

İzmir Serbest Bölgesi

28.430.097

95.205

Jamaika

35.817.164

15.863

Japonya

409.261.324

9.503.064

Kamboçya

10.838.574

98.566

Kamerun

101.988.758

738.360

Kanada

940.113.951

2.604.717

Karadağ

29.146.126

184.859

Katar

244.014.433

972.139

Kayseri Serbest Bölgesi

165.805.673

36.265

1.039.594.910

1.989.979

129.605.328

7.881.964

Kazakistan Kenya Kesinleşmemiş Ülke ve Bölgeler Kırgızistan Kiribati

114

6.178.291

18.673

388.903.313

1.071.933

218.172

3.909

Kocaeli Serbest Bölgesi

146.261.360

0

Kolombiya

124.615.424

1.935.909

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


DIŞ TİCARET

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye

Mersin Firmaları

Komorolar

5.031.431

1.803

Kongo

92.870.158

830.019

Kongo Demokratik Cumhuriyeti

39.257.135

17.349

Kosova

279.172.327

1.082.418

Kostarika

34.840.365

0

Kuveyt

334.975.853

6.135.723

1.115.093.092

44.343.581

6.414.039

1.457.674

0

0

Küba

13.957.317

869.618

Laos

5.952.891

0

Lesotho

496.949

185.574

Letonya

151.198.761

2.442.228

Liberya

109.783.532

824.732

Kuzey Kıbrıs Türk Cum. Kuzey Kore Kuzey Mariana Adaları

Libya

2.753.285.422

42.361.326

Liechtenstein

15.045.775

0

Litvanya

403.457.453

2.262.924

Lübnan

819.157.918

24.136.709

Lüksemburg

52.416.381

0

Macaristan

652.327.343

5.193.181

Madagaskar

59.688.314

185.560

Makao

7.485.802

0

294.149.843

3.228.763

Makedonya Malavi

5.080.659

0

Maldivler

5.928.312

12.495

Malezya

272.076.775

7.740.137

Mali

20.751.202

0

Malta

887.176.559

693.970

Marshall Adaları

119.456.110

855.888

Mauritius

40.344.622

201.910

Mayotte

5.988.087

19.414

Meksika

238.712.681

57.808

545.983

0

293.163.902

38.810.238

3.200.920.727

22.877.484

10.181

0

Melilla Mersin Serbest Bölgesi Mısır Mikronezya Moğolistan

48.655.577

835.387

Moldova

276.241.145

8.080.727

Montserrat

0

0

Moritanya

103.805.624

193.710

Mozambik

41.410.138

288.436

Myanmar

25.169.892

0

Namibya

3.021.657

120.333

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

115


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye

Mersin Firmaları

171

0

Nepal

3.346.538

17.154

Nijer

46.320.105

0

Nijerya

413.116.399

5.815.093

6.452.408

0

Nauru

Nikaragua Niue Adası Norveç Orta Afrika Cumhuriyeti

0 1.508.916

1.291.599

75.082

Özbekistan

562.817.194

6.558.878

Pakistan

285.903.442

2.605.669

389.786

0

230.421.194

215.253

Palau Panama Papua Yeni Gine

4.829.992

0

Paraguay

20.820.927

100.708

Peru

275.580.488

207.778

Pitcairn

0

0

Polonya

2.059.152.946

17.307.140

Portekiz

616.956.534

2.311.021

Rize Serbest Bölgesi Romanya Ruanda

1.705.797

0

2.617.102.025

16.200.075

9.761.314

10.652

6.965.711.681

143.199.625

Samoa

1.103.482

0

Samsun Serbest Bölgesi

8.998.500

0

382.900

0

Rusya Federasyonu

San Marino Sao Tome ve Principe Senegal

504.454

9.721

119.333.817

1.749.692

Seyşeller

10.337.421

492.820

Sırbistan

440.690.742

10.653.190

Sierra Leone

47.323.404

2.634.952

Singapur

355.342.363

3.309.537

Slovakya

436.248.794

3.127.988

Slovenya

666.223.982

752.673

0

0

Somali

58.314.799

5.001.896

Sri Lanka

36.712.591

897.061

Solomon Adaları

St Pierre ve Miquelon St. Kitts ve Nevis St. Lucia

71.519

0

9.659.460

7.310

807.081

48.445

St. Vincent ve Grenadines

15.582.046

34.164

Sudan

268.734.750

22.885.059

4.930.790

47.233

1.026.300.888

74.509.723

Surinam Suriye

116

0 618.499.430

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


DIŞ TİCARET

Suudi Arabistan Svaziland

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye

Mersin Firmaları

3.191.528.803

18.764.871

1.583.595

0

Şili

219.338.060

573.174

Tacikistan

283.644.982

235.891

Tanzanya

140.708.614

2.694.265

Tayland

224.081.478

2.094.966

Tayvan

117.861.935

574.534

Togo

89.056.338

332.570

0

0

Tonga

407.564

20.535

Trabzon Serbest Bölgesi

207.973

0

144.263.307

273.142

Tokelau Adaları

Trakya Serbest Bölgesi Trinidad ve Tobago

43.050.640

79.564

Tunus

892.536.564

5.586.234

234.398

0

1.750.961

0

Tuvalu Tübitak MAM Teknoloji Serbest Bölgesi Türk ve Caicos Ad. Türkmenistan

0

0

1.958.729.357

18.655.681

Uganda

23.279.998

47.296

Ukrayna

2.189.864.808

75.815.496

Umman

373.987.603

494.616

Uruguay

44.078.401

52.771

Ürdün

744.503.946

7.721.345

Vallis ve Futuna Vanuatu Vatikan

152.622

0

5.895.698

2.048

4.876

4.876

Venezuela

75.842.226

3.805.778

Vietnam

107.337.404

1.007.584

Yemen

605.449.680

3.535.224

Yeni Kaledonya

5.457.785

0

Yeni Zelanda

71.652.965

269.074

Yumurtalık Serbest Bölgesi Yunanistan Zambia Zimbabve Toplam

50.131.523

443.800

1.437.778.920

5.382.929

21.523.411

113.300

7.831.262

0

151.812.238.560

1.565.664.890

*Geçici veriler.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

117


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

2013 Yılı Ülkelere Göre İthalat* ($) Kaynak: TÜİK

ABD ABD Küçük Out. Adl. ABD Virjin Adaları Afganistan AHL Serbest Bölgesi

Mersin Firmaları

12.596.176.983

102.913.056

94.858

0

452.921

13.542

10.720.846

0

34.654.724

0

24.181.544.880

40.207.852

Amerikan Samoası

276.722

0

Andorra

108.546

0

Angola

8.005.662

0

Anguilla

7.322

0

40.627.290

0

950

0

3.704.631

0

Arjantin

394.100.282

8.955.573

Arnavutluk

82.384.484

0

Almanya

Antalya Serbest Bölgesi Antarktika Antigua ve Barbuda

Aruba

4.638

0

Avustralya

1.233.072.690

1.636.520

Avusturya

1.749.727.292

2.253.415

333.747.607

3.126

5.384.468.282

1.017.702

136.253.947

0

Azerbaycan BAE Bahamalar Bahreyn

172.478.047

3.451

Bangladeş

1.004.418.724

9.683.090

Barbados

20.716

0

Belarus

186.840.427

126.640

Belçika

3.843.435.460

8.524.473

Belize

6.694.382

179.187

Benin

1.697.258

0

Bermuda

13.417.275

6.888

2.228

0

Bhutan Bolivya Bosna-Hersek

1.889.489

470

124.330.053

16.667.658

Botsvana

217

0

Brezilya

1.408.806.244

4.627.038

Brunei

320

0

Bulgaristan

2.760.265.085

5.791.136

Burkina Faso

36.947.149

1.709.671

Bursa Serbest Bölgesi

95.302.934

0

0

0

Burundi Cape Verde Cayman Adaları Cebelitarık Ceuta

118

Türkiye

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

0

0

5.507

0

7.748.197

0

44.933

0


DIŞ TİCARET

Cezayir Christmas Adaları

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye

Mersin Firmaları

714.092.410

440.461

1.363

0

334.205

0

Cook Adaları

2.563.234

0

Curaçao

1.971.576

0

Cibuti

Çad

11.436.265

4.943.787

Çek Cumhuriyeti

2.627.204.654

1.442.927

Çin

24.686.555.223

94.024.484

Çorlu Avrupa Serbest Bölgesi

142.364.554

0

Danimarka

818.292.332

1.261.695

2.525.419

0

0

0

Denizli Serbest Bölgesi Doğu Timor Dominik

1.803.869

0

Dominik Cumhuriyeti

15.723.865

111.162

Ege Serbest Bölgesi

291.672.142

2.827.832

Ekvator

98.083.565

44.395.775

Ekvator Ginesi

25.963

0

El Salvador

476.392

1.625

Endonezya

1.989.683.035

10.822.010

126.062

0

Eritre Ermenistan

399.132

0

Estonya

258.685.391

121.829

Etiyopya

57.102.132

10.247.216

Falkland Adaları

648

0

118.006

0

Fas

572.227.491

2.690.391

Fiji

22.841

0

Faroe Adaları

Fildişi Kıyısı

132.039.427

4.712

Filipinler

181.172.619

327.979

Filistin

1.133.839

53.924

Finlandiya

1.244.975.163

1.782.094

Fransa

8.079.819.588

8.783.954

0

0

7.147

0

3.470.164

0

493

0

Fransa Güney Bölgesi Fransız Polinezyası Gabon Gambiya Gana

202.209.349

167.749

Gaziantep Serbest Bölgesi

1.368.726

0

Gine

12.518.245

471.637

129.996

0

Gizli Ülke

13.362.049.245

0

Grenada

0

0

Grönland

125.296

0

Gine Bissau

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

119


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye

Mersin Firmaları

479

0

Guatemala

10.898.163

378.071

Guyana

4.397.333

0

1.479.338.147

899.775

938

0

Guam

Güney Afrika Cumhuriyeti Güney Georgia ve Sand. Adl. Güney Kıbrıs

509.866

0

Güney Kore

6.088.465.816

35.702.635

201.738.424

136.481

520.772

0

Gürcistan Haiti Hırvatistan

193.262.031

0

Hindistan

6.367.868.710

167.668.266

Hollanda

3.362.321.903

11.825.239

Honduras

3.289.209

11.375

Hong Kong

97.305.122

541.064

Irak

145.684.219

2.757.371

2.300.896

0

İngiliz Virjin Ad. İngiliz.Hint Okyanusu Adaları

1.907

0

İngiltere

6.270.860.085

8.755.862

İran

10.383.117.259

10.995.993

İrlanda

830.415.421

191.204

İspanya

6.417.721.632

11.039.361

İsrail

2.417.873.830

51.513.694

101.447.487

0

İsveç

2.046.395.515

1.582.873

İsviçre

9.647.289.298

2.832.736

İtalya

İstanbul Endüstri ve Tic.Serb.Böl.

12.884.891.205

77.972.861

İzlanda

19.964.419

0

İzmir Serbest Bölgesi

57.710.380

0

Jamaika

343.234

0

Japonya

3.453.189.324

1.455.074

76.420.003

120.894

Kamboçya Kamerun

45.279.557

0

Kanada

1.356.564.655

69.379.329

Karadağ

11.515.344

0

Katar

373.923.305

793.345

Kayseri Serbest Bölgesi

89.107.270

27.668

Kazakistan

1.760.114.636

6.196.240

Kenya

14.959.607

153.848

Kesinleşmemiş Ülke ve Bölgeler

51.400.333

0

Kırgızistan

36.964.084

8.700.951

Kiribati

120

6.258

0

Kocaeli Serbest Bölgesi

128.055.296

0

Kolombiya

674.664.785

640.870

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


DIŞ TİCARET

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye

Mersin Firmaları

5.849.602

0

Kongo

8.208.692

0

Kongo Demokratik Cumhuriyeti

63.111.254

0

Komorolar

Kosova

9.950.706

0

Kostarika

82.286.203

7.639.880

Kuveyt

290.613.346

0

Kuzey Kıbrıs Türk Cum.

66.565.170

15.366.813

Kuzey Kore

3.466.611

0

88.836

0

Küba

16.340.652

135.298

Laos

2.539.237

0

Lesotho

2.314

0

Letonya

172.461.213

374.607

Liberya

11.393.736

0

Libya

303.957.159

40.000

2.710.175

0

Litvanya

178.689.533

745.750

Lübnan

187.740.195

693.327

Kuzey Mariana Adaları

Liechtenstein

Lüksemburg

137.210.663

9.203

Macaristan

1.227.604.795

2.421.555

Madagaskar

4.417.140

957.686

Makao

3.000.226

0

Makedonya

81.512.863

417.598

Malavi

17.896.465

0

Maldivler

76.644

0

Malezya

1.230.782.631

12.797.601

Mali

453.719

0

Malta

74.898.378

4.448

Marshall Adaları

4.753.528

0

Mauritius

7.784.359

0

Mayotte

2.607.544

0

Meksika

1.000.838.085

20.039.181

42.383

0

89.177.938

13.330.598

1.628.868.451

12.716.521

565

0

Melilla Mersin Serbest Bölgesi Mısır Mikronezya Moğolistan Moldova

435.721

0

260.973.569

1.735.786

Montserrat

1.294

0

Moritanya

3.633.141

299.000

Mozambik

58.996.697

0

Myanmar

7.939.742

0

Namibya

4.253.795

0

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

121


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye

Mersin Firmaları

Nauru

43.009

0

Nepal

12.623.498

0

Nijer

165.364

0

149.383.014

25.348.151

69.635

0

Nijerya Nikaragua Niue Adası Norveç Orta Afrika Cumhuriyeti

0 471.000

2.980.557

0

Özbekistan

815.416.701

1.843.874

Pakistan

436.651.428

1.359.269

0

0

47.828.279

677.546

Palau Panama Papua Yeni Gine

7.877

0

Paraguay

280.721.880

121.265

Peru

94.256.912

93.512

Pitcairn

891

0

Polonya

3.184.375.519

827.730

Portekiz

680.016.684

1.294.848

Rize Serbest Bölgesi Romanya Ruanda

0

0

3.592.567.826

10.008.426

432.606

0

25.064.245.821

117.757.393

2.385

0

Samsun Serbest Bölgesi

9.931.523

0

San Marino

2.331.088

0

Rusya Federasyonu Samoa

Sao Tome ve Principe Senegal

610.278

0

5.619.681

374.243

Seyşeller

1.063.983

0

Sırbistan

251.956.743

122.912

Sierra Leone

23.635.778

0

Singapur

352.643.085

354.186

Slovakya

1.116.367.166

0

Slovenya

304.255.983

1.002.292

2.237.042

0

Solomon Adaları Somali

1.051.799

0

Sri Lanka

90.978.239

770.490

St Pierre ve Miquelon St. Kitts ve Nevis St. Lucia

4.148

0

3.688.968

0

3.952

0

St. Vincent ve Grenadines

9.602.862

0

Sudan

26.330.095

3.585.708

31.635

0

84.909.318

1.137.720

Surinam Suriye

122

231.242 984.329.659

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


DIŞ TİCARET

Suudi Arabistan Svaziland

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye

Mersin Firmaları

2.014.870.227

15.428.697

11.339

0

Şili

405.861.405

1.171.367

Tacikistan

371.358.165

0

Tanzanya

43.069.303

28.364

Tayland

1.300.688.792

3.595.455

Tayvan

1.947.112.639

4.422.311

46.311.675

0

8.339

0

103

0

0

0

78.153.744

0

Togo Tokelau Adaları Tonga Trabzon Serbest Bölgesi Trakya Serbest Bölgesi Trinidad ve Tobago Tunus Tuvalu Tübitak MAM Teknoloji Serbest Bölgesi Türk ve Caicos Ad. Türkmenistan

3.617.164

0

289.268.034

224.467

0

0

4.850.651

0

511

0

653.814.966

2.796.201

Uganda

9.839.122

791.052

Ukrayna

4.516.332.516

25.986.318

Umman

150.394.496

151.683

Uruguay

109.266.930

982.091

Ürdün

70.573.483

678.902

Vallis ve Futuna Vanuatu Vatikan

494

0

2.663.624

0

42.133

0

193.595.169

0

Vietnam

1.666.811.973

5.145.499

Yemen

205.679

0

Venezuela

Yeni Kaledonya Yeni Zelanda Yumurtalık Serbest Bölgesi Yunanistan Zambia Zimbabve Toplam

67.374

0

82.369.794

88.428

100.918.795

78.963

4.206.019.845

46.962.167

1.301.495

0

16.594.094

667.723

251.650.822.621

1.227.591.916

*Geçici veriler.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

123


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Mersin Firmaları Dış Ticaret İstatistiklerinin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı* (1000$) Kaynak: TÜİK

2012

2013

Değişim (%)

İthalat

İhracat

İthalat

İhracat

Avrupa

422.027

511.356

426.673

603.900

1%

Avrupa Birliği

276.468

274.033

245.188

283.564

-11%

3%

Diğer Avrupa Ülkeleri

145.559

237.323

181.485

320.336

25%

35%

Afrika

48.639

145.679

66.762

168.915

37%

16%

Kuzey Afrika

11.782

72.721

16.411

87.595

39%

20%

Diğer Afrika Ülkeleri

İthalat İhracat 18%

36.857

72.958

50.351

81.320

37%

11%

Amerika

292.852

26.349

262.474

36.215

-10%

37%

Kuzey Amerika

189.152

13.101

172.292

17.840

-9%

36%

Orta Amerika ve Karayipler

40.807

1.111

29.194

1.955

-28%

76%

Güney Amerika

62.894

12.137

60.988

16.420

-3%

35%

Asya

341.675

575.578

453.693

712.812

33%

24%

Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri

28.821

492.074

85.365

612.475

196%

24%

Diğer Asya Ülkeleri

312.854

83.505

368.328

100.336

18%

20%

Okyanusya ve Kutup Bölgeleri

10.326

988

1.725

1.940

-83%

96%

Avustralya ve Yeni Zelanda

10.326

849

1.725

1.049

-83%

24%

Diğer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri

0

139

0

891

-

540%

Diğer Ülkeler

50

29

0

19

-100%

-36%

Serbest Bölgeler Toplam

13.673

51.410

16.265

41.863

19%

-19%

1.129.242

1.311.390

1.227.592

1.565.665

9%

19%

*Geçici veriler.

2013 yılında Mersin rmaları tarafından gerçekleştirilen ihracat ülke grupları itibariyle incelendiğinde; diğer ülkeler ve serbest bölgeler haricindeki tüm ülke gruplarının ihracatında geçen yıla göre önemli miktarda artış gözlenmiştir. 2013 yılında küresel ekonomik ortamda gözlenen toparlanma eğilimine paralel olarak; Mersin rmalarının temel ihraç pazarı olan Avrupa ile Yakın ve Ortadoğu ülkelerine gerçekleştirilen ihracatın; yılın son çeyreğinde ivme kazandığı ve yılı önemli miktarda artışla kapadığı gözlenmiştir. Afrika ülkeleri ihracat performansında da 2013 yılında olumlu gelişmeler kaydedildiği gözlenmiştir. 2013 yılında ihracatta yukarı yönlü hareketlenmelerde etkili olan ülkeler arasında Asya ülkelerinde Irak ve Suriye; Avrupa ülkelerinde Rusya Federasyonu, Ukrayna; Afrika ülkelerinde Libya, Etiopya ve Cezayir gelmektedir. Mersin rmaları tarafından gerçekleştirilen ülke grupları itibariyle ithalattaki gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılında Avrupa, Asya, Afrika ve serbest bölgelerde artış; Amerika ile Okyanusya ve Kutup bölgelerinde azalış olduğu gözlenmiştir. 2013 yılında Asya ülkelerinde Hindistan ve İsrail; Afrika ülkelerinde Nijerya, Mısır ve Çad; Avrupa ülkelerinde Rusya Federasyonu, Bosna Hersek ve İtalya ithalat artışında etkili olan ülkelerdir. Avrupa ülkelerinde ithalat artışının sınırlı kalmasında Yunanistan, Hollanda ve Almanya ithalatındaki gerilemenin payı olmuştur.

124

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


MERSİN SERBEST BÖLGESİ

Ekonomik Rapor 2013

mersin serbest bölgesi Mersin Serbest Bölge Alanı Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü

Bölgenin Toplam Brüt Alanı

836.322 m²

Bölgenin Net Parsel Alanı

570.365 m²

Kiraya Verilen Toplam Alan

570.365 m² -

Kiraya Verilebilir Toplam Alan

Mersin Serbest Bölgesindeki İstihdamın Dağılımı Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü

9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0

%25 %20 %15 %10 %5 2011

2012

2013

Toplam

6.537

7.829

8.143

Değişim

%6

%20

%4

%0

2013 Yılı Sonu İtibariyle Yatırım Harcamalarının Dağılımı* ($) Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü

Türkiye'den

Yurtdışından

Toplam

Bina

63.099.000

4.710.000

67.809.000

Makine-Teçhizat

12.588.500

1.531.000

14.119.500

İşgücü

5.045.327

13.256

5.058.582

972.400

261.800

1.234.200

81.705.227

6.516.056

88.221.282

Diğer(Büro Malzemesi) Toplam *Beyan edilen.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

125


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

31.12.2013 Tarihi İtibariyle Bölgeye Getirilen Sermaye Miktarının Dağılımı ($) Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü

Menşei Sermayenin Cinsi Ayni Nakdi

Türkiye

Yabancı

Toplam

81.705.227

6.516.056

88.221.282

24.790.428

916.639

25.707.067

106.495.655

7.432.695

113.928.349

Yatırımcı

Kiracı

Toplam

Yerli

297

209

506

Yabancı

27

38

65

Toplam

31.12.2013 Tarihi İtibariyle Verilen Ruhsatların Sayısı Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü

Yerli-Yabancı Ortaklığı Toplam

33

25

58

357

272

629

2013 Yılı Sonu İtibariyle Firma Sayısı Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü

Firma Sayısı Yerli

345

Yabancı

49

Yerli-Yabancı Ortaklığı

43 437

Toplam

2013 Yılı Sonu İtibariyle Faaliyet Ruhsatlarının Konularına Göre Dağılımı Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü

Yerli

Yerli - Yabancı Ortaklığı

Kiracı

Yatırımcı

Kiracı

Yatırımcı

Kiracı

Yatırımcı

Genel Toplam

144

73

31

11

22

13

294

2

3

-

-

-

2

7

İşyeri Kiralama

1

85

-

7

-

7

100

Üretim

55

81

7

4

3

7

157

Depolama

1

51

-

5

-

4

61

Montaj-Demontaj

1

2

-

-

-

-

3

İşletici

-

1

-

-

-

-

1

Diğer

5

1

-

-

-

-

6

209

297

38

27

25

33

629

Faaliyet Konuları Alım-Satım Bankacılık-Sigortacılık

Toplam

126

Yabancı

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


MERSİN SERBEST BÖLGESİ

Ekonomik Rapor 2013

2013 yılı sonu itibariyle, Mersin Serbest Bölgesi'nde 65'i yabancı olmak üzere toplam 8.208 kişi istihdam edilmektedir. 2012 yılına göre istihdam %5 oranında artarken, 2013 yılının Aralık ayı sonu itibariyle Mersin Serbest Bölgesi, serbest bölgeler içinde istihdam edilen kişi sayısına göre 3. sırada yer almaktadır. Söz konusu dönemde faaliyet gösteren rma sayısı, 2012 yılına göre %4 artarak 437'ye yükselmiştir. Mersin Serbest Bölgesi'nde faaliyet gösteren rmaların %47'si alım-satım, %25'i üretim, %16'sı işyeri kiralama, %10'u depolama, %1'i bankacılık sigortacılık, %1'i ise diğer hizmetler alanlarında yer almaktadır.

Yıllar İtibariyle Mersin Serbest Bölge Ticaret Hacmi Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı

1.000 $ 4.500.000 4.000.000 3.500.000 3.000.000

%50 %40 %30 %20

%42,3 %20,9 %16.1

2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0

%10 0 -%10 -%20 -%30 -%40

-%7,3

-%27,3

Toplam Ticaret Hacmi (1.000 $) Değişim (%)

2009 1.918.635 -%27,3

2010 2.227.049 %16,1

2011 2.639.049 %20,9

2012 3.832.246 %42,3

2013 3.552.257 -%7,3

Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacminin Sektörel Dağılımı (1000 $) Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı

İşlenmiş Petrol Ürünleri Dâhil Sektörler Tarım Grubu Madencilik

İşlenmiş Petrol Ürünleri Hariç

2012

2013

Değişim(%)

2012

2013

Değişim (%)

580.522

992.457

71%

580.522

992.457

71%

24.232

30.107

24%

24.232

30.107

24%

Sanayi Grubu

3.227.492

2.529.694

-22%

2.428.100

2.032.503

-16%

Toplam

3.832.246

3.552.257

-7%

3.032.854

3.055.066

1%

Mersin Serbest Bölgesi'nde ticaret hacmindeki gelişmeler 5 yıllık dönem için incelendiğinde; 2009 yılında ekonomik krizin etkisiyle ticaret hacmindeki azalışın, takip eden 3 yıllık dönemde (2010-2012) yerini düzenli artışa bıraktığı; 2013 yılında ise ticaret hacminin tekrar azalışa geçtiği gözlenmiştir. 2013 yılında serbest bölgedeki ticari faaliyetler sektörel olarak incelendiğinde; sanayi sektöründeki azalışın, tarım sektöründe önemli miktardaki artışın önüne geçmesinin etkisiyle toplam ticaret hacmi %7'lik azalışla yaklaşık 3,6 milyar $'a gerilemiştir. Ticaret hacmindeki gelişmeler üçer aylık dönemler itibariyle incelendiğinde; yılın ilk üç çeyreğinde ticaret hacminin önceki yıla göre azalışın, yılın son çeyreğinde artışa döndüğü görülmektedir. Yılın üç çeyreğinde ticaret hacmindeki azalış eğiliminde sanayi sektörü; son çeyrekteki artışta ise tarım sektörü belirleyici olmuştur. Bölgedeki ticaret hacmindeki gelişmeler sanayi sektörü içerisinde önemli ağırlığa sahip olan işlenmiş petrol ürünleri alt sektörü haricinde değerlendirildiğinde; 2013 yılında tarım sektöründeki geçen yıla göre önemli miktardaki artışa karşın; sanayi sektöründeki azalışın etkisiyle toplam ticaret hacmi %1'lik sınırlı artışla yaklaşık 3 milyar $ seviyesinde gerçekleşmiştir. Ticaret hacmindeki gelişmeler üçer aylık dönemler itibariyle incelendiğinde; yılın ilk ve üçüncü çeyreğinde tarım sektöründeki ticari hareketlenmelerin etkisiyle geçen yılın aynı dönemlerinin üzerinde gerçekleştiği; ikinci ve son çeyreğinde ise sanayi sektörü ticaret hacminin azalması ile geçen yılın altında kaldığı görülmektedir. Mersin Serbest Bölgesi'nin, toplam ticaret hacmine göre serbest bölgeler içerisinde %15'lik payla ikinci sırada yer aldığı görülmektedir.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

127


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

2012-2013 Yılları Aylar İtibariyle Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacmi Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı

.000 $ 450.000 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran Temmuz Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

2013

2012

Bölgedeki ticaretin ülke grupları bazında dağılımı incelendiğinde; ticaret hacmi içerisinde önemli ağırlığa sahip olan AB ülkelerinde 2012 yılında gözlenen azalışın 2013 yılında hız kestiği, Türkiye ve İslam Ülkeleri'nde geçen yılki artışın 2013 yılında yerini azalışa bıraktığı gözlenmiştir. 2013 Yılı Ticaret Hacminin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı ($) Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü

Bölgeye Giriş

Ülke Grupları OECD Ülkeleri

Bölgeden Çıkış

Toplam Ticaret Hacmi

Toplam Ticaret Hacmi İçindeki Pay (%)

373.725.396

295.565.057

669.290.453

19%

AB Ülkeleri

220.096.460

250.588.224

470.684.684

13%

Diğer OECD Ülkeleri

153.628.936

44.976.833

198.605.769

6%

30.591

340.347

370.938

0,01%

Diğer Avrupa Ülkeleri Türk Cumhuriyetleri

48.037.516

47.212.360

95.249.876

3%

Eski S.S.C.B

84.084.740

57.524.816

141.609.555

4%

İslam Ülkeleri

225.269.003

453.851.242

679.120.244

19%

Diğer Ülkeler

386.778.471

152.341.260

539.119.731

15%

Türkiye

593.683.540

833.812.669

1.427.496.209

40%

Toplam

1.711.609.256

1.840.647.750

3.552.257.006

100%

2013 Yılı Ticaret Hacminin Sektörlere Göre Dağılımı (1.000 $) Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı - Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü

Türkiye Serbest Bölgeleri

Mersin Serbest Bölgesi

Mersin Serbest Bölgesi’nin Payı (%)

I. Tarım

1.445.484

992.457

69%

A-Bitkisel Ürünler

Sektörler

1.358.766

991.276

73%

B-Hayvansal Ürünler

62.852

787

1%

C-Su Ürünleri

5.683

178

3%

D-Orman Ürünleri

18.182

216

1%

II. Madencilik-Taşocakçılığı

71.681

30.107

42%

21.723.233

2.529.694

12%

1.331.163

631.701

47%

III. Sanayi A-İşlenmiş Tarım Ürünleri

502.732

497.191

99%

C-Sanayi Ürünleri

19.889.338

1.400.802

7%

Toplam

23.240.397

3.552.257

15%

B-İşlenmiş Petrol Ürünleri

128

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


MERSİN LİMANI FAALİYETLERİ

Ekonomik Rapor 2013

mersin limanı faaliyetleri Mersin Limanı Hakkında Bilgiler Kaynak: Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş.

İşleticisi

Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş.

Hizmete Açılış Tarihi

12.05.2007

Toplam Rıhtım Uzunluğu

3.250 m

Liman Alanı

110 hektar

Deniz Alanı

32 hektar

Kullanılan Net Saha

110 hektar

Kapalı Alan

13.517 m2

Rıhtım Derinlikleri

14m-10m

Gemi Kabul Kapasitesi

Max. uzunluk 305 m

Dökme Kuru Yük Kapasitesi

8.000.000 Ton 850.000 Ton

Genel Kargo Kapasitesi

1.000.000 Ton

Sahalarda Konteyner Tutma Kapasitesi

1.530.000 TEU/Yıl

Rıhtım Derinlikleri

Dökme Sıvı Yük Kapasitesi

Rıhtım No

Mevcut Derinlik (m)

1

9,5

2-3

10

4

10

5-6

10

7

10

8-9-10-11

14-10

12

12

13

10

14

10

15

14

16

8,6

17-18-19

12,5-12

20-21

12

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

129


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

2013 Yılı Sonu İtibariyle Mersin Limanı Konteyner İle Yükleme-Boşaltma Araçları Kaynak: Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş.

Araç Cinsi

Adet

Kapasitesi/Ton

Gentry-Crane

7

40-65-45

Elektrikli Rıhtım Vinci

14

3-5-10-35

MHC

4

100-150

Dolu Konteyner Forklifti

10+8

40-45

Boş Konteyner Forklifti

13

12

Saha Kreynleri (RTG)

25

35-40-41

4+4

10-70-140

Forkliftler

47+39

2,5-3-5-5,5-7-9-11-16

Çekiciler

91+21

25-50-65-165

Treylerler

94

40-65-100

Mini Loader (Bobcat)

6

-

Lastik Tekerlekli Mobil Vinç

Mersin Liman Başkanlığı Bazında Gemi Traği Kaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

Adet 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0

%19,6 %7,6

%2,8 -%4,9

-%4,8 2009

2010

2011 Gemi Sayısı

2012

2013

(%) %25 %20 %15 %10 %5 %0 -%-5 -%10

Değişim

Mersin Liman Başkanlığı Yükleme Boşaltma Tonajları Kaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

Dâhili

İhracat

İthalat

Transit

Toplam

2009

1.759.690

8.274.160

11.017.120

60.832

21.111.802

2010

1.548.639

10.037.533

13.526.324

239.563

25.352.059

2011

1.434.506

9.699.790

14.094.216

109.497

25.338.009

2012

1.445.599

10.249.336

18.898.491

153.496

30.746.922

2013

1.397.786

11.949.003

18.858.211

120.970

32.325.970

Mersin Liman Başkanlığı bazında yük taşıma istatistikleri son 5 yıllık dönem için değerlendiğinde; 2009 yılında küresel krizin etkisiyle bir miktar yavaşlama olsa da 2009-2010 döneminde yük trağinin artış eğiliminde olduğu, 2011 yılında Avrupa'da yaşanan ekonomik ortamdaki belirsizlik ile Ortadoğu'daki gelişmelerin etkisiyle bir önceki yıl ile yaklaşık aynı seviyede gerçekleştiği, 2012 yılında önceki yıla göre hızlı artışın, 2013 yılında yavaşlasa da devam ettiği gözlenmiştir. 2013 yılında yük traği önceki yıla göre %5 artarak 32.325.970 ton olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu gelişmede ihracat yüklerindeki önemli miktardaki artış etkili olurken; ithal yüklerinde gözlenen yatay seyrin toplam elleçlenen yük miktarı artışını sınırlandırdığı görülmektedir. Yük trağinde geçen yıla göre yükleme tonajı %16 artarak 12.408.808 seviyesine yükselmiş; boşaltma tonajı ise %0,7 azalarak 19.917.162 seviyesine gerilemiştir. 2013 yılında Mersin Liman Başkanlığı tarafından elleçlenen yük miktarı ile Türkiye genelindeki liman başkanlıkları içerisinde 5. sırada yer almaktadır. Mersin Liman Başkanlığı bazında yük taşıma istatistiklerine kargo tipine göre bakıldığında; katı ve sıvı dökme yük, genel kargo yüklerinde geçen yıla göre artış; konteyner ve araç içi yüklerde ise azalış gözlenmiştir.

130

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


MERSİN LİMANI FAALİYETLERİ

Ekonomik Rapor 2013

Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yüklerin Kargo Tipine Göre Dağılımı Kaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

Ton 18.000.000 16.000.000 14.000.000 12.000.000 10.000.000 8.000.000 6.000.000 4.000.000 2.000.000 0 2012 2013 Değişim (%)

%50 %40

%38

%30 %20 %10

%10

%10 %0

-%6

-%5

Katı Dökme Yük 4.606.818 5.069.409

Genel Kargo 3.509.506 3.850.906

Sıvı Dökme Yük 5.017.569 6.919.874

Konteyner 16.428.202 15.365.193

Araç 1.179.427 1.120.588

%10

%10

%38

-%6

-%5

-%10

Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yüklerin Yük Cinslerine Göre Dağılımı (Ton)* Kaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

Yükleme Yük Cinsi

Boşaltma

Genel Toplam

2012

2013

2012

2013

2012

2013

Değişim (%)

Tarım Ürünleri ve Canlı Hayvanlar

165.567

246.726

1.477.943

1.728.350

1.643.510

1.975.076

20%

Gıda Maddeleri ve Hayvan Yemleri

134.918

302.909

1.579.384

1.715.064

1.714.302

2.017.973

18%

Katı Mineral Yakıtlar

0

0

437.740

450.122

437.740

450.122

3%

Petrol Ürünleri

98.800

1.128.026

3.793.331

4.638.997

3.892.131

5.767.023

48%

Cevher ve Metal Atıkları

322.440

244.570

144.492

146.713

466.932

391.283

-16%

Metal Ürünleri

141.029

170.957

145.721

147.563

286.750

318.520

11%

1.302.625

1.264.016

113.348

148.895

1.415.973

1.412.911

-0,2%

Gübreler

38.937

32.515

431.954

606.662

470.891

639.177

36%

Kimyasallar

471.669

546.366

392.706

401.311

864.375

947.677

10%

8.003.536

8.471.997

11.544.937

9.919.440

19.548.473

18.391.437

-6%

Silahlar ve Mühimmat

0

57

0

0

0

57

-

Diğer Taşınan Mallar

977

4.868

14.045

5.845

14.714

152%

30.746.922

32.325.970

5%

Ham ve Üretilmiş Mineraller, İnşaat Malzemeleri

Makineler, Taşıma Teçhizatı, Aksam ve Çeşitli Parçaları ile Konteynerler

Elleçlenen Toplam Yük (Ton) 10.680.498

669 12.408.808

20.066.424 19.917.162

*Geçici veriler.

Mersin Liman Başkanlığı bazında ihracattaki gelişmeler son beş yıllık dönem için değerlendirildiğinde; 2009-2013 döneminde 2011 yılında gözlenen azalışın haricinde artış eğiliminde olduğu, 2013 yılında ihraç yüklerinin belirtilen dönem içerisinde en yüksek seviyeye ulaştığı gözlenmiştir. 2013 yılında Mersin Limanı'nda ihracat kapsamında tahliye edilen yükler, önceki yıla göre %17 artarak yaklaşık 12 milyon tona yükselmiştir. Söz konusu artışta başta petrol ürünleri olmak üzere makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler etkili olmuştur.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

131


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Söz konusu dönem için Mersin Liman Başkanlığı bazında ithalat kapsamında tahliye edilen yükler incelendiğinde; ithal edilen yük miktarının 2009-2012 döneminde artış eğiliminde olduğu, 2013 yılında ise yatay seyir izlediği görülmektedir. 2013 yılında ithalat kapsamında tahliye edilen yükler, bir önceki yıla göre %0,2 oranında azalış göstererek yaklaşık 18,9 milyon ton seviyesinde gerçekleşmiştir. Söz konusu gelişmede makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük grubundaki geçen yıla göre azalış etkili olurken; petrol ürünleri ithalatındaki önemli miktardaki artışın toplam ithal yükleri azalışını sınırlandırdığı gözlenmiştir. Mersin Liman Başkanlığı bazında son beş yıllık dönemde transit ve dâhili taşımacılık yüklerindeki gelişmeler incelendiğinde; transit taşımacılıkta 2009-2010 döneminde yük hacmindeki artışın; 2011 yılında yerini azalışa bıraktığı; 2012 yılında artışa geçmiş olsa da 2013 yılında azalış kaydettiği görülmektedir. Belirtilen dönem için dâhili taşımacılık yüklerinde ise 2009 yılında artışın ardından; 2010-2011 döneminde azalışa geçtiği; 2012 yılında yük hacmindeki yatay seyrin 2013 yılında ise yerini azalışa bıraktığı gözlenmiştir. 2013 yılında dâhili taşımacılık yükleri geçen yıla göre ham ve üretilmiş mineraller, inşaat malzemeleri yük grubundaki azalışın etkisiyle %3; transit taşımacılık yükleri ise makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük gruplarındaki gerilemenin etkisiyle %21 azalmıştır.

Mersin Konteyner Traği (TEU)

Mersin İli Liman Tesislerinde İşlem Gören Gemi İstatistikleri

Kaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

Kaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

Yıllar

Yükleme

Boşaltma

Toplam

Yıllar

Gemi

Gros Ton

2009

424.088

2010

497.456

421.885

845.973

2009

4.560

40.545.366

518.111

1.015.567

2010

4.341

44.599.743

2011 2012

557.890

568.976

1.126.866

2011

4.127

44.760.552

618.379

632.494

1.250.873

2012

4.936

51.572.205

2013

684.633

682.501

1.367.134

2013

5.076

61.023.513

Son beş yıllık dönemde İlimizde elleçlenen konteyner miktarının (TEU); 2009 yılı haricinde 2010-2013 döneminde artış eğiliminde olduğu görülmektedir. 2013 yılında konteyner miktarı bazında (TEU), 2012 yılına göre yüklemede %11’lik, boşaltmada %8’lik artış kaydedilmiştir. Mersin Limanı elleçlenen konteyner miktarına göre, Türkiye genelinde konteyner limanları içerisinde 2012 yılındaki 2. sıradaki yerini 2013 yılında da korumuştur. 2013 yılında Mersin liman tesislerine operasyon için 5.076 adet gemi uğramış olup, bu sayı önceki yıla göre %2,8’lik artışı ifade etmektedir. Belirtilen dönemde Türkiye genelinde liman başkanlıkları bazında limanlara uğrayan gemi sayısına göre Mersin 3.sırada yer almaktadır.

2013 Yılı Ro-Ro İstatistikleri Kaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

Hatlar

Gelen Araç

Araç Giden Araç

Toplam Araç

Mersin - Magusa

302

9.617

9.284

18.901

Mersin - Trieste

103

18.677

16.171

34.848

Mersin - İskenderiye

7

433

205

638

Mersin-Damietta

37

3.343

3.728

7.071

Taşucu - Girne

385

17.033

17.120

34.153

Taşucu-Tripoli

131

4.635

3.657

8.292

Taşucu-Tartous

69

2.467

2.970

5.437

1.034

56.205

53.135

109.340

Toplam

132

Gemi

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


TİCARET BORSALARI ve TOPTANCI HALLERİ

Ekonomik Rapor 2013

ticaret borsaları ve toptancı halleri Mersin Ticaret Borsası'nın İşlem Hacmi Kaynak: Mersin Ticaret Borsası

2012

2013

Cinsi

Miktar (kg)

Değer (¨)

Miktar (kg)

Değer (¨)

Hububat

532.641.173

433.815.225,16

685.347.480

581.520.957,13

Hububat Mamulleri

124.820.391

136.745.406,71

157.037.461

192.175.115,89

Bakliyat Ve Mamulleri

656.498.374

956.686.745,84

632.666.450

1.020.729.696,27

Yağlı Tohumlar

39.031.442

120.302.977,42

47.507.302

185.332.258,48

Küspe ve Prina

14.643.155

1.019.912,32

4.633.188

398.079,21

Yağlar

11.836.506

37.182.117,78

43.096.433

108.143.653,90

Çeşitli Gıda Maddeleri

38.428.761

45.273.587

-

-

Kuru Meyveler

22.519.720

42.436.366,42

32.317.033

54.031.601,66

Yaş Meyveler

756.655.528

633.204.179,02

793.173.560

708.287.848,93

Meyve Çekirdekleri

1.198.150

1.125.772,10

2.100.608

1.751.263,50

Orman Ürünleri

3.066.873

7.693.237,94

2.278.224

10.412.156,94

Canlı Hayvanlar

53.809

28.985.913,05

116.957

36.286.791,45

Ham Deriler

122.848

543.372,50

-

-

398

10.350,29

-

-

Bağırsaklar Çeşitli Maddeler

4.974.859

10.992.948,41

-

-

Pamuk

51.955.506

186.697.494,03

51.974.265

200.471.157,02

Yem Muhtelif Gıda Maddeleri Genel Toplam

1.243.776

804.564,67

3.742.478

2.586.757,44

330.276.144

239.188.427,02

290.020.540

248.198.312,17

2.589.967.413

2.882.708.597,68

2.746.011.979

3.350.325.649,99

2013 yılında Mersin Ticaret Borsası işlem hacmi 2012 yılına göre %16,2 artarak, 3.350.325.650 ¨ seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönemde, ürün bazında işlem hacminde oransal olarak en fazla artış yem ve yağlarda olduğu görülmektedir. 2013 yılında borsada işlem gören ürünler sıralamasında bakliyat ve mamülleri ilk sırada yer alırken, söz konusu ürünü yaş meyveler ve hububat takip etmektedir.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

133


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Tarsus Ticaret Borsası'nın İşlem Hacmi Kaynak: Tarsus Ticaret Borsası

2012

Cinsi

2013

Miktar (kg)

Değer (¨)

Miktar (kg)

Değer (¨)

1.210.550.511

707.485.521

1.240.780.706

774.628.915,38

80.553.739

58.637.845

49.163.056

40.506.888,18

530.058

561.464

2.533.415

2.822.329,51

Yağlı Tohumlar

179.454.100

194.512.729

195.963.702

215.241.487,36

Küspe ve Prina

18.547.980

14.884.973

18.361.050

7.601.679,91

Bitkisel Yağlar

2.339.647

8.512.703

5.146.707

23.539.310,57

Hububat Hububat Mamulleri Bakliyat Ve Mamulleri

Bitkisel Gıda Maddeleri

6.018.336

6.145.077

-

-

Hayvansal Gıda Maddeleri

36.222.057

24.022.380

-

-

Kuru Meyveler

22.380.286

45.596.234

1.883.790

2.980.468,86

Yaş Meyveler

130.388.241

108.114.635

113.695.812

99.196.193,74

59.150

197.247

202.750

423.725,80

Orman Ürünleri

1.624.354

3.238.847

1.270.101

3.625.995,05

Canlı Hayvanlar

544.952

6.323.088

7.857

4.771.534,00

-

-

338

2.239,00

Meyve Çekirdekleri

Kümes Hayvanları

6.164.857

633.988

-

-

Pamuk(Kg)

-

-

24.846.687

84.817.297,80

Pamuk Çiğitli(Kg)

-

-

15.294.486

19.424.387,39

42.799.594

96.028.606

-

-

-

-

25.125.000

29.416.705,00

1.738.177.862

1.274.895.337

1.694.275.457

1.308.999.157,55

Çeşitli Maddeler

Tekstil Hammaddeleri Muhtelif Gıda Maddeleri(Kg) Genel Toplam

Tarsus Ticaret Borsası, 2013 yılı işlem hacmi 2012 yılına göre %2.7 artarak, 1.308.999.158 ¨ seviyesine ulaşmıştır. Ürün bazında, işlem hacmindeki oransal olarak en fazla artış bitkisel yağlar ve meyve çekirdeklerinde olduğu görülmektedir. 2013 yılında, işlem gören ürünler arasında ilk sırayı, hububat, yağlı tohumlar ve meyve çekirdekleri almaktadır. Mersin Toptancı Hali’nin İşlem Hacmi (¨) Kaynak: Mersin Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hal Müdürlüğü

2012

2013

Ocak

22.649.600

41.487.300

Şubat

20.116.250

29.441.950

Mart

21.135.150

31.086.550

Nisan

19.048.750

37.764.500

Mayıs

24.700.300

36.776.850

Haziran

28.775.200

40.472.500

Temmuz

33.876.000

39.148.900

Ağustos

26.314.900

30.737.350

Eylül

24.011.800

38.063.050

Ekim

31.667.100

35.174.400

Kasım

28.005.650

40.706.150

Aralık

35.192.500

39.788.200

315.943.200

440.647.700

Toplam

2013 yılında, Mersin Toptancı Hali işlem hacmi %39,5 artarak 440.647.700 ¨ seviyesine ulaşmıştır.

134

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


TİCARET BORSALARI ve TOPTANCI HALLERİ

Ekonomik Rapor 2013

2013 Yılında İlimiz Toptancı Hallerinde En Çok İşlem Gören Taze Sebze Miktarı Kaynak: Mersin Büyükşehir Hal Müdürlüğü ile İlçelerin Hal Müdürlükleri

Cinsi

Mersin

Mezitli

Tarsus

Silifke

Ton Bozyazı

Erdemli

Kazanlı

Aydıncık

Anamur

Bamya

-

-

-

-

7,2

-

-

-

-

Barbunya

2.143

90

-

-

-

-

-

-

-

Biber (Sivri-Dolma)

25.492

520

18.312,9

66

1,3

0,2

1.310

184

21,1

-

-

-

8

-

-

8

-

-

Domates

56.700

1.246

8.052,3

1.169

25,3

23.081,1

252

200

441,8

Fasulye

6.191

69

3.756,3

38,6

-

33,5

62

12

2

Brokoli

Havuç

-

-

350

30

-

-

-

-

-

Ispanak

18.750

454

942,9

3,4

-

-

-

-

-

Kabak

18.630

1.343

14.152,2

30

-

8,5

-

1

7,7

Karnabahar

1.746

412

-

24

-

4,6

36

-

-

Kurusoğan

39.716

413

-

239

-

-

-

-

-

Lahana

4.171

93

942,3

72

-

-

138

-

-

Marul

-

-

1.145,6

54

-

-

-

-

-

Maydonoz

-

-

-

28

-

-

-

-

-

Patates

49.123

467

-

343

-

-

-

-

-

Patlıcan

11.691

1.167

15.377,5

-

2.113,9

1,5

169

10.243

2.800,8

Pırasa

14.619

127

2.330,3

-

-

-

-

-

-

Salatalık

23.641

1.266

4.992,8

594

2.199

493,4

115

21.740

205,5

Turp

-

-

-

20

-

-

-

-

-

Yeşil Soğan

-

-

-

3

-

-

-

-

-

2013 yılında ilimiz toptancı hallerinde en çok işlem gören taze sebzeler arasında, ilk sırada domates yer alırken, domatesi, salatalık, patates, biber ve patlıcan takip etmektedir. Taze sebzelerde, ilçeler bazındaki toptancı hallerinde en fazla işlem Mersin, Tarsus, Aydıncık ve Erdemli hallerinde gerçekleştirilmiştir.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

135


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

2013 Yılında İlimiz Toptancı Hallerinde En Çok İşlem Gören Başlıca Taze Meyve Miktarı Kaynak: Mersin Büyükşehir Hal Müdürlüğü ile İlçelerin Hal Müdürlükleri

Ton Bozyazı Erdemli Kazanlı Aydıncık Anamur

Cinsi

Mersin

Mezitli

Tarsus

Silifke

Armut

3.468

-

37,7

13,3

-

-

-

-

-

-

Mut

-

-

-

-

4,1

-

-

-

-

-

416

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6,5

-

-

-

-

-

-

Çağla

-

-

-

-

0,85

-

-

-

20,7

-

Çilek

1.554

-

-

12,3

738

-

-

-

9.040,7

-

-

Avokado Ayva Cennet Meyvesi

Dut

-

-

-

-

-

Elma

11.364

148

1.566,6

107

102,6

Erik

11.243

212

-

8

-

Greyfurt

13.919

133

-

-

-

Karpuz

36.193

1.281,9

205

Kavun

12.177

914,1

68

-

-

74,3

-

475

12

3,8

-

23,5

130

-

1,7

985

-

-

-

-

-

-

-

560

-

-

-

-

11,9

126

1

-

-

Kayısı

-

-

3.513,4

-

-

151

-

-

51,3

11.965

Kiraz

4.163

-

-

-

-

0,2

25

-

-

-

Kivi

1.068

-

-

-

-

-

52

-

-

-

-

-

1.377,3

166

90,2

25,7

853

300

70,2

-

Mandalina

41.617

567

2.046,3

54

6

-

225

4

74,5

-

Muz

2.196

-

279

74

12.728

-

52.750

-

1.922,5

-

Nar

-

-

-

-

3

-

120

-

24,1

-

Nektarin

-

-

-

-

-

-

108

-

4,2

-

Pepino

-

-

-

-

-

-

-

-

72,4

-

Portakal

37.891

491

2.666,7

132

102

-

500

-

123,1

-

Şeftali

30.700

968

2.159,5

32

-

53,5

250

2

-

-

Üzüm

41.671

416

2.368,5

12

-

-

45

-

15,3

-

-

-

-

1,4

-

404

-

9

-

-

Limon

Yeni Dünya

2013 yılında ilimiz toptancı hallerinde en çok işlem gören taze meyveler arasında sırasıyla, muz, mandalina, üzüm, portakal ilk sıralarda yer almaktadır. Taze meyvede ilçeler bazındaki toptancı hallerinde en fazla işlem Mersin ve Kazanlı hallerinde gerçekleştirilmiştir.

136

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


TURİZM

Ekonomik Rapor 2013

turizm Mersin ili, coğra konumu itibariyle. Akdeniz Bölgesi’nin Çukurova bölümünün batısında Doğu Akdeniz Havzası’nın önemli bir bölümünü kapsamaktadır. 330 km.’lik sahil şeridiyle, Türkiye’nin en uzun sahil şeritlerinden birine sahiptir. Tarsus’tan Anamur’a kadar, antik kentleri, tarihi ve doğal değerleri, ören yerleri ile Mersin, bir turizm kenti potansiyeline sahiptir. İlimizde, turizmin çeşitlendirilerek geliştirilmesi, bütün bir yıla yaygın her mevsim turizm yapılması için; kongre ve teşvik turizmi, dağ, yayla ve kış turizmi, inanç, kültür turizmi, termal turizmi, deniz, yat turizmi, eko turizmi gibi turizm çeşitleri ile Silifke-Taşucu-Anamur-Antalya arası karayolu projesi, Karboğazı Kış Sporları Turizm Merkezi Projesi açığa çıkarılmamış turizm ve kültürel değerlerin turizme kazandırılması, tanıtılması ve geliştirilmesi projeleri gibi projeler ve ilimizde ilan edilen dokuz adet Turizm Merkezi ve Bölgesi’nin entegreli olarak ele alınarak, sözü edilen turizm potansiyellerinin hayata geçirilmesi gerekmektedir.

2013 Sonu İtibariyle İlimizdeki Turizm İşletme Belgeli Konaklama Tesisleri Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Kapasitesi

Bulunduğu Yer

Tesisin Adı

Sınıfı

Oda

Yatak

Mersin

Hiltonsa Oteli

*****

189

378

Mersin

Radisson Blu Otel

*****

246

492

Mersin-Erdemli

Lamos Resort Hotel

*****

170

348

Mersin

Atlıhan Otel

****

90

180

Mersin

Mersin Oteli

****

102

207

Mersin-Mezitli

Sahil Martı

****

61

122

Mersin-Silifke

Altın Orfoz Oteli

****

112

232

Mersin-Silifke

Pinepark Holiday Cl.

****

68

232

Mersin-Bozyazı

Anemurion Otel

****

74

150

Mersin-Mezitli

Yücesoy Liva Otel

****

68

136

Mersin

Gondol Oteli

****

78

149

Mersin-Erdemli

Olbios Marina Resort

****

96

272

Mersin-Kızkalesi

Club Hotel Barbarossa

****

79

158

Mersin-Kızkalesi

Grand Ata Otel

***

48

96

Mersin-Tarsus

Tarsus Şelale Oteli

***

50

100

Mersin

Nobel Oteli

***

72

144

Mersin-Erdemli

Kilikya Oteli

***

75

162

Mersin-Bozyazı

Mamure Otel

***

50

106

Mersin-Erdemli

Eylül Hotel

***

79

170

Mersin-Erdemli

Admiral Otel

***

63

141

Mersin-Erdemli

Korykos Otel

***

25

50

Mersin-Mut

Neslihan Otel

***

41

96

Mersin-Mut

Bulutbey & Spa Oteli

***

20

56

Mersin

Othello Oteli

***

68

120

Mersin-Silifke

Mediterrenean Resort Otel

***

67

134

Mersin-Silifke

Susanoğlu Club Efes Otel

***

62

124

Mersin-Erdemli

Denizkumu Otel

***

30

60

Mersin-Silifke

Calamie otel

***

47

106

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

137


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Kapasitesi

Bulunduğu Yer

Tesisin Adı

Sınıfı

Oda

Yatak

Mersin-Akdeniz

Aktaş Oteli

***

42

84

Mersin-Akdeniz

Cadde Park Otel

***

47

94

Mersin-Mut

Mutlu Aslan Otel

***

74

158

Mersin-Anamur

Grand Hermes Hotel

**

70

140

Mersin

Gökhan Oteli

**

28

56

Mersin-Erdemli

Ya-Ka Oteli

**

15

30

Mersin

Park Hotel Yalçın

**

37

74

Mersin-Silifke

Silifke Göksu Oteli

**

24

50

Mersin-Silifke

Tolya Otel

**

25

50

Mersin

Yaşat Oteli

**

39

81

Mersin-Anamur

Luna Piena Otel

**

32

68

Mersin-Erdemli

Davut Otel

**

15

30

Mersin

Kardelen Oteli

**

67

134

Mersin

Akdeniz Otel

*

36

61

Mersin-Anamur

Yan Oteli

*

21

42

Mersin-Silifke

İntermot-Boğsak

Motel

65

134

Mersin-Erdemli

Merada Apart Otel

Apart

168

504

Mersin-Silifke

Aksay Apart Otel

Apart

13

26

Mersin-Silifke

Jasmin Court Apart Otel

Apart

39

68

Mersin

Mersin Yat Limanı

Yatlimanı

Mersin-Anamur

Anamorium Aquapark

Günübirlik Tesis

Toplam

3.087

6.605

2013 Sonu İtibariyle İlimizdeki Turizm Yatırım Belgeli Tesisler Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Kapasitesi

138

Bulunduğu Yer

Tesisin Adı

Türü

Sınıfı

Oda

Yatak

Lokanta

Yenişehir

Mersin Park Otel

Otel

****

192

436

360

Yenişehir

Mislina Otel

Otel

***

40

64

50

Yenişehir

Pulatlar Otel

Otel

***

56

112

150

Yenişehir

Ayseli Otel

Otel

***

49

98

60

Yenişehir

Forum Suites Mersin Butik Otel

Butik Otel

48

96

100

Akdeniz

Loja Otel

Otel

****

99

198

258

Akdeniz

Grand Mersin

Otel

****

80

160

200

Akdeniz

Mersin Ezel Otel

Otel

***

36

72

50

Akdeniz

Lüks Otel

Otel

***

40

50

50

Tarsus

Dream Of Cleopatra

Tat. Köyü

****

475

1.000

1.000

Tarsus

Limmer Tarsus Otel & Resort Otel

Otel

****

100

200

550

Tarsus

Limmer Tarsus Otel & Resort Otel

Tat.Köyü

*****

400

800

800

Tarsus

Limmer Golf

Golf Tesisi

-

-

580

Tarsus

Gloria Soloi Golf Resort

Golf Tesisi

-

-

150

Tarsus

Gloria Soloi Golf Resort

Tat. Köyü

*****

200

400

650

Tarsus

Limmer Otel & Resort

Otel

****

100

200

550

Tarsus

Limmer Otel & Resort

Tat. Köyü

*****

400

800

800

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


TURİZM

Ekonomik Rapor 2013

Kapasitesi

Bulunduğu Yer

Tesisin Adı

Türü

Sınıfı

Oda

Yatak

Lokanta

Tarsus

Gloria Sandon Otel

Otel

*****

499

1.000

1.200

Tarsus

Çelben Tatil Köyü

Tat. Köyü

*****

475

1.000

1.000

Tarsus

Gloria Kydnos Sağlık Merkezi

Tat. Köyü

****

100

200

350

Tarsus

Gloria Kydnos Sağlık Merkezi

Sağ.Yas.Tes.

-

-

-

Tarsus

Gloria Tarsos

Kongre ve Sergi Merkezi

-

-

1.700

Tarsus

IC Hotels Antbel Tarsus

Otel

477

1.000

1.000

Tarsus

IC Günübirlik Tesisleri

Günübirlik Tesis

-

-

400

Tarsus

IC Otel Antbel

Otel

****

477

1.000

1.000

Tarsus

Grand Matiat Otel

Otel

****

98

204

280

Erdemli

Garden Asmin Otel

Otel

***

52

104

-

Erdemli

Noma Otel

Otel

***

73

140

250

Erdemli

Neoplis Otel

Otel

****

98

228

379

Silifke

Blue Crab Resort Otel

Otel

****

80

160

260

Silifke

Mediterrenean Resort Otel

Otel

****

126

252

541

Silifke

Valentine Hotel

Otel

*****

374

988

960

Silifke

Jasmin Blue Otel

Otel

***

51

80

100

Silifke

Elisyon Otel

Otel

***

30

120

-

Silifke

Susanoğlu Eser Otel

Otel

***

32

72

-

Silifke

Asmay Otel

Otel

****

80

160

500

Silifke

Bora Bey Club Hotel

Otel

***

23

46

54

Gülnar

Ulu Hotel

Otel

***

241

600

150

Gülnar

Kaya Park Otel

Otel

****

158

332

332

Anamur

Acapulco Anamurium Castle Otel

Otel

*****

158

360

260

Anamur

Acapulco Anamurium Otel

Otel

*****

441

884

1.300

6.458

13.616

18.374

Toplam

****

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

139


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

31.12.2013 Tarihi İtibariyle İlimizdeki Turizm İşletme Belgeli Yeme-İçme Tesisleri Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Bulunduğu Yer

Tesisin Adı

Sınıfı

Kapasitesi

Türü

Alibaba Kordon

2. Sınıf

80 Kişilik

Lokanta-Bar

Mersin

Şimal Yıldızı

Yüzer (Yeme-İçme)

104 Kişilik

Yüz.Tesis

Mersin

Öz Tropicana Bar

25 Kişilik

Bar

Mersin

Botanik Garden

2. Sınıf

80 Kişilik

Lokanta

Mersin

Villa

Özel Tesis

805 Kişilik

Özel Tesis

Mersin

Umut Alesta

1.Sınıf

140 Kişilik

Lokanta

Mersin-Tarsus

Begonvil Restoran

1. Sınıf

150 Kişilik

Lokanta

Mersin-Silifke

Kafe Miz

Özel Tesis

100 Kişilik

Özel Tesis

Mersin-Silifke

Kayıkçıoğlu Restaurant

1.Sınıf

240 Kişilik

Lokanta

Mersin

Toplam

1.724 Kişilik

2013 yılı sonu itibariyle İlimizde 6.458 oda, 13.616 yatak kapasiteli 41 adet turizm yatırım belgeli tesis, 9 adet 1.724 kişi kapasiteli turizm işletme belgeli yeme-içme tesisleri bulunmaktadır. İlimizde Turizm işletme belgeli konaklama tesis sayısı 49 olup, söz konusu tesislerin oda kapasitesi 3.087; yatak kapasitesi ise 6.605’dir.Turizm işletme belgeli tesislerden alınan bilgilere göre; 2013 yılında ortalama doluluk oranı %45,4 olup, geçen seneye göre 1,6 puanlık azalış söz konusu olmuştur.

Turizm İşletme Belgeli Tesislerin Doluluk Oranları Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

%70 %60 %50 %40 %30 %20 %10 0

140

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

2012

43,8

41,4

48,2

45,8

41,9

51,6

59,0

2013

40,5

41,7

43,6

42,9

45,8

60,0

49,8

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

Haziran Temmuz Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

61,9

49,6

41,4

38,1

41,5

65,9

45,8

37,4

38,3

33,7


TURİZM

Ekonomik Rapor 2013

2013 Yılı İlimiz Deniz Sınır Kapılarından Giriş-Çıkış Yapan Ziyaretçi Sayısı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Giriş

Çıkış

Toplam

Aylar

Yerli

Yabancı

Yerli

Yabancı

Giriş

Ocak

7.216

1.247

7.715

1.256

8.463

8.971

Şubat

6.753

1.426

8.403

1.753

8.179

10.156

Mart

5.999

1.682

7.160

1.639

7.681

8.799

Nisan

7.099

1.821

7.286

1.468

8.920

8.754

Mayıs

7.839

2.157

7.119

1.928

9.996

9.047

Haziran

11.144

3.357

8.337

2.157

14.501

10.494

Temmuz

9.061

3.559

8.782

3.153

12.620

11.935

Ağustos

12.094

6.859

11.438

4.899

18.953

16.337

Eylül

8.373

4.639

15.066

4.439

13.012

19.505

Ekim

10.211

3.242

11.468

3.160

13.453

14.628

Kasım

6.325

2.838

7.013

2.101

9.163

9.114

Aralık Toplam

Çıkış

5.639

1.919

7.121

1.448

7.558

8.569

97.753

34.746

106.908

29.401

132.499

136.309

İlimiz Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Ziyaretçilerin Dağılımı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

20.000 15.000 10.000 5.000 0

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran Temmuz Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

2012

5.927

5.181

6.092

6.000

7.427

13.144

14.519

16.637

13.284

13.898

7.912

7.405

2013

8.463

8.179

7.681

8.920

9.996

14.501

12.620

18.953

13.012

13.453

9.163

7.558

2013 yılında İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan yerli ve yabancı ziyaretçilerin sayısı geçen yıla göre %13; çıkış yapan ziyaretçilerin ise %8 artmıştır. Giriş yapan ziyaretçi sayısındaki artışta özellikle yabancı ziyaretçi sayısındaki %56’lık artış etkili olmuştur. Belirtilen dönemde yerli ziyaretçi sayısı artışı %3 seviyesinde kalmıştır. İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan yabancı ziyaretçilerin ülke gruplarına göre dağılımı incelendiğinde; Yakın ve Ortadoğu; diğer Avrupa ve diğer Asya ülkelerinde artış; AB ülkelerinde azalış gözlenmiştir. Yabancı girişlerdeki artışta ülke bazında Suriye’den giriş yapan ziyaretçi sayısında; ülkede yaşanan gelişmelerin yoğunluk kazanmasının etkisiyle belirgin artışın haricinde; K.K.T.C.; İran ve Yunanistan etkili olan diğer ülkelerdir.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

141


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

Mersin Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Yabancı Ziyaretçilerin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Ülke Grupları

2012

2013

13.642

13.903

Avrupa Birliği

5.544

5.083

Diğer Avrupa Ülkeleri

8.098

8.820

Afrika

49

96

Kuzey Afrika

34

89

Diğer Afrika Ülkeleri

15

7

Amerika

214

147

Kuzey Amerika

187

140

Avrupa

Orta Amerika ve Karayipler

0

0

27

7

Asya

7.650

20.290

Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri

6.902

19.308

Diğer Asya Ülkeleri

748

982

Okyanusya ve Kutup Bölgeleri

140

80

Avustralya ve Yeni Zelanda

140

80

Güney Amerika

Diğer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri

0

0

608

230

22.303

34.746

Diğer Ülkeler Toplam

Mersin Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Ziyaretçilerin Bazı Ülkelere Göre Dağılımı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Uyruğu

2012

Uyruğu

2013

Lübnan

3.437

Suriye

15.037

Suriye

2.162

Lübnan

2949

Almanya

1.335

Bulgaristan

939

Romanya

855

Almanya

837

Bulgaristan

759

Romanya

836

İngiltere

607

Yunanistan

747

Yunanistan

533

Filipinler

609

Irak

503

İran

486

458

İngiltere

Ukrayna Diğer Ülkeler

142

4.611

470

Diğer Ülkeler

11.836

Yabancı Toplamı

15.260

Yabancı Toplamı

34.746

K.K.T.C. Toplamı

7.043

K.K.T.C. Toplamı

7.829

Türk Toplamı

95.123

Türk Toplamı

97.753

Genel Toplam

117.426

Genel Toplam

132.499

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


TURİZM

Ekonomik Rapor 2013

Mersin Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Ziyaretçilerin Bazı Ülkelere Göre Dağılımı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

2012 Ülke Grupları

2013

Değişim (%)

Ortalama Kalış

Giriş

Geceleme

Giriş

Geceleme

Giriş

Geceleme

2012

2013

Avrupa

12.967

41.278

11.885

32.440

-8%

-21%

3,2

2,7

Avrupa Birliği

10.643

32.841

9.675

27.286

-9%

-17%

3,1

2,8

Diğer Avrupa Ülkeleri

2.324

8.437

2.210

5.154

-5%

-39%

3,6

2,3

Afrika

394

1.065

553

1.796

40%

69%

2,7

3,2

Kuzey Afrika

332

973

488

1.656

47%

70%

2,9

3,4

Diğer Afrika Ülkeleri

62

92

65

140

5%

52%

1,5

2,2

Amerika

1.255

2.893

1.156

2.605

-8%

-10%

2,3

2,3

Kuzey Amerika

1.194

2.699

1.082

2.446

-9%

-9%

2,3

2,3

Güney Amerika

61

194

74

159

21%

-18%

3,2

2,1

Asya

15.671

31.049

20.829

39.997

33%

29%

2,0

1,9

Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri

14.211

27.854

19.651

36.936

38%

33%

2,0

1,9

Diğer Asya Ülkeleri

1.460

3.195

1.178

3.061

-19%

-4%

2,2

2,6

190

343

99

335

-48%

-2%

1,8

3,4

Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Avustralya ve Yeni Zelanda

190

343

99

335

-48%

-2%

1,8

3,4

Diğer Ülkeler

1.142

2.133

1.624

4.261

42%

100%

1,9

2,6

Toplam

31.619

78.761

36.146

81.434

14%

3%

2,5

2,3

2013 yılında İlimiz Turizm İşletme Belgeli konaklama tesislerinde giriş ve geceleme yapan yabancı ziyaretçiler ülke grupları itibariyle incelendiğinde; giriş yapan ziyaretçi sayısının geçen yıla göre %14, geceleme yapanların ise %3 arttığı gözlenmiştir. Söz konusu gelişmede Asya ülkelerinden giriş ve geceleme yapan ziyaretçi sayısındaki artış etkili olurken; Avrupa ülkelerinin sayısında ise azalış gözlenmiştir. Artışta ülke bazında giriş ve geceleme yapanların sayısında Irak, Suriye ve Fransa etkili olmuştur. İlimizde Turizm İşletme Belgeli tesislerde yabancı ziyaretçilerin ortalama kalış süresi; Avrupa ülkelerinde 2012 yılında 3,2 geceden 2,7’ye; Asya ülkelerinde ise 2,0’dan 1,9’a gerilemiştir. İlimiz de bulunan söz konusu tesislerde toplam ortalama kalış süresi ise 2012’de 2,5 iken 2013’de 2,3 geceye gerilemiştir.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

143


EKONOMİK YAPI

Ekonomik Rapor 2013

madencilik Mersin İli Maden ve Enerji Kaynakları Kaynak: MTA Genel Müdürlüğü

Cinsi Bakır Kurşun Çinko Barit

Yeri

Tenör

Açıklamalar

Anamur - Ortakonuş

%1 S, %22 Pb %28 Zn, % 1 CaO

Yataktan geçmiş yıllarda 60.000 ton üretim yapılmıştır. Halen 10.000 ton görünür+muhtemel rezerv

Anamur - Aşağıkuren Ky.

%94.15 BaSO4

2.250 ton görünür rezerv

Silifke - Torul - Çılbayır Ky. Silifke - Pelitpınarı (Kürtler) Zuhuru Gülnar - Kocaşlı Grubu (Yanışlı, Besi T., Taşbaşı T., Kocaşlı) Zuhurları

%77-96 BaSO4

70.000 ton görünür+muhtemel rezerv 1.100.000 ton görünür, 571.000 ton muhtemel+mümkün rezerv 550.000 ton görünür+muhtemel rezerv. Yanışlı'nın büyük bir kısmı alınmış olup diğer zuhurların tenörleri çok düşüktür

Demir

Gülnar - Dedeler Sahası

%40-57 Fe

Zuhur olduğundan rezerve yönelik çalışma yoktur

Demir

Gülnar - Örendüzü Sahası

% 20-40 Fe, % 2.72-4.53 SiO2 ve %2 Al2O3

Demir

Anamur - Melleç Sahası

% 45-65 Fe

120.690 ton görünür, 1.293.000 ton muhtemel rezerv. 90.000 ton görünür+muhtemel rezerv. Geçmişte çok az cevher alınmıştır.

Dolomit

Gülnar-Aydıncık Sahaları

% 18.5-20.7 MgO

9.616.879.800 ton görünür+ muhtemel, 21.061.565.000 ton mümkün rezerv

Dolomit

Silifke Sahası

% 19.45 MgO

75.240.000.ton görünür 192.199.366 ton muhtemel rezerv

Fosfat

Bozyazı ve Aydıncık Zuhurları

% 2.15-20.83 P2 O5

Zuhur olduğundan rezerve yönelik çalışma yoktur.

Kireçtaşı

Aslanköy Sahası

Rezerve yönelik çalışma yoktur.

Kireçtaşı

Silifke (Ovacık) Dolomit Sahası

%54 CaO, %0.24 MgO % 32.14 CaO, % 19.45 MgO, % 0.50 SiO2, % 0.76 Fe2O3 %10-48 Cr2O3

1.5-2 milyon ton muhtemel+mümkün rezerv

Barit Demir Demir

% 30.8 (Fe+Mn) %16-50 Fe

Toplam 220.000.000 ton görünür+muhtemel rezerv

Manyezit

İlde çok sayıda krom oluşumları bulunmakta olup, bunların bir kısmı büyük boyutta yataklar olduğundan işletme yapılmıştır. Mut - Çatalköy

%45 MgO

100.000 ton muhtemel rezerv

Manyezit

Tarsus - Sarıkavak Köyü

%46 MgO

36.642 ton görünür+muhtemel rezerv

Çimento

Silifke - Taşucu Sahası

111.000.000 ton ton görünür+muhtemel rezerv

Linyit

Namrun - Çamlıyayla

Marn Su: %19,67 Kül: %35,74 Kükürt: %3,29 AID K kal/kg: 2.832

Krom

Doğal Çıkış Jeotermal

Güneyyolu

Sıcaklık: 36-37,5 °C Debi:1 lt/sn. Sıcaklık: 45,5°C

Sondaj

Kapalı işletme 4.458.000 ton görünür rezerv

Kullanım alanı termal turizm

Debi: 35,5lt/sn. Potansiyel: 1,56 MWt Sıcaklık: 45°C

Jeotermal

Keban

Sondaj

Debi: 30 lt/sn.

Kullanım alanı termal turizm

Potansiyel: 1,26 MWt

Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü tarafından Mersin ili ve yakın çevresinde yaptığı çalışmalar sonucunda metalik madenlerden başta krom olmak üzere demir ve bakır-kurşun-çinko, endüstriyel hammadde kaynaklarından ise başta dolomit ve barit olmak üzere çimento hammaddeleri, fosfat, kireçtaşı ve manyezit yatak ve zuhurları ortaya çıkarılmıştır.

144

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


ULUSAL HESAPLAR

Ekonomik Rapor 2013

ulusal hesaplar 2009-2011 Dönemi Cari Fiyatlarla Bölgesel Gayri Sa Katma Değer (000 TL) Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı

2009

2010

2011

34.686.590

39.909.003

45.529.304

TR6 (Akdeniz)

91.085.069

105.544.678

121.066.360

Türkiye

864.449.686

980.547.016

1.150.453.139

TR62 (Adana, Mersin) / TR6 (Akdeniz)

38,1%

37,8%

37,6%

TR62 (Adana, Mersin) / Türkiye

4,0%

4,1%

4,0%

TR6 (Akdeniz) / Türkiye

10,5%

10,8%

10,5%

TR62 (Adana, Mersin)

Ülkedeki tüm üretici sektörlerin yarattığı katma değerin toplamını veren Gayri Sa Katma Değer(GSKD) verileri incelendiğinde; TR62(Adana, Mersin) bölgesinin GSKD 2009-2011 döneminde %31,3 oranında artarak 46 milyar TL. seviyesinde gerçekleşmiştir. TR62(Adana, Mersin), bu değer ile Türkiye GSKD’inin %4,0’ünü oluştururken, TR6(Akdeniz)Bölgesinin GSKD’inin %37,6’sını oluşturmaktadır. Ülkemizde üretilen her 100 liralık katma değerin 4 lirası Bölgemiz (TR62(Adana,Mersin)) kaynaklıdır. TR62 alt bölgesinin TR6(Akdeniz) bölgesi GSKD içerisindeki payının 2006-2011 dönemlerinde azalış eğilimi içerisinde olduğu gözlenmektedir.2006-2009 döneminde Türkiye genelinde TR62 Bölgesi GSKD ile 26 alt bölge içerisinde 6. sıradaki yeri; 2010 ve 2011 yılında bir sıra gerileyerek 7. sırada yer almaktadır.

Yıllar İtibariyle Türkiye Geneli GSKD Değişim Oranları Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı

%25 %20 %15 %10 %5 %0 -%5 -%10 Tarım Sanayi Hizmetler GSKD

2007 %2,7 %11,1

2008 %12,3 %11

2009 %9,0 -%6,0

2010 %17,7 %18,5

2011 %11,7 %22,1

%15,2 %12,9

%14,4 %13,3

%3,1 %1,2

%10,9 %13,4

%16,2 %17,3

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

145


MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER

Ekonomik Rapor 2013

Yıllar İtibariyle TR62 (Adana, Mersin) Bölgesi GSKD Değişim Oranları Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı

%20 %15 %10 %5 %0 %-5 %-10 %-15 Tarım Sanayi Hizmetler GSKD

2007 %12,2 %14

2008 %5 %11,8

2009 %8,3 -%9,0

2010 %11,4 %13,9

2011 %5,6 %14,8

%12,8 %13

%12,5 %11,1

%4,1 %1,7

%16,4 %15,1

%16 %14,1

2011 yılında Türkiye genelinde gayri sa katma değer 2010 yılına göre %17,3 oranında artarak (170 milyar TL. artarak) 1.150 milyar TL. seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönemde TR62 bölgesinde GSKD %14,1 artarak (6 milyar TL.) 46 milyar TL.'ye ulaşmıştır. 2011 yılındaki Türkiye GSKD'deki artışta TR62 Bölgesinin payı %3,3'dür. Türkiye genelindeki GSKD artışına sağladığı mutlak artış miktarı ile TR62 Bölgesi 26 alt bölge içerisinde 7. sırada yer almaktadır. 2010-2011 dönemi için TR6(Akdeniz) Bölgesinde GSKD artışı %14,7 iken aynı dönemde TR62 Bölgesi GSKD artış hızı TR6(Akdeniz) ve Türkiye genelinin altında kalmıştır.

TR62 (Adana, Mersin) Bölgesi İktisadi Faaliyet Kollarına Göre Gayri Sa Katma Değer Payları Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı

%100 %80

60,3

61

62,5

63,2

64,2

23,4

23,6

21,1

20,9

21

16,3

15,4

16,4

15,9

14,7

2007

2008

2009

%60 %40 %20 0

Tarım

Sanayi

2010

2011

Hizmetler

TR 62(Adana, Mersin) bölgesi için gayri sa katma değerin iktisadi faaliyet kollarına göre dağılımında 29,3 milyar TL(%64,2) ile hizmetler ilk sırada yer alırken, hizmetleri 9,6 milyar TL(%21,0)sanayi ve 6,7 milyar TL(%14,7) ile tarım sektörü takip etmektedir. Yıllar itibariyle TR 62(Adana, Mersin) bölgesinde faaliyet kollarına göre gayri sa katma değer paylarına bakıldığında hizmetler sektöründeki düzenli artışa karşın tarım sektöründe azalış eğilimi olduğu, 2009-2011 döneminde sanayi sektörünün payının 2007-2008 dönemine göre azaldığı ancak %20,9-21,1 seviyesini koruduğu gözlenmektedir. 2011 yılında GSKD artışında hizmetler ve sanayi sektörü etkili olduğu gözlenmektedir.

146

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


ULUSAL HESAPLAR

Ekonomik Rapor 2013

İktisadi Faaliyet Kollarına Göre TR62(Adana, Mersin) Alt Bölgesi Gayri Sa Katma Değerinini Türkiye İçerisindeki Payı Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı

2007

2008

2009

2010

2011

Tarım

7,8

7,3

7,2

6,8

6,5

Sanayi

3,4

3,5

3,3

3,2

3,0

Hizmetler

3,9

3,8

3,8

4,0

4,0

Gayri Sa Katma Değer

4,1

4

4,0

4,1

4,0

6

6

6

7

7

TR62 (Adana, Mersin) Bölgesi Sıra No

Bölgesel gayri sa katma değer hesaplarını sektörel olarak incelediğimizde, 2010 yılında Türkiye genelinde Bölgemizin tarım sektörüne sağladığı %6,8'lik katma değer ile 26 bölge içerisinde üçüncü sırada yer alınırken, 2011 yılında bu pay %6,5 olmuş ancak sıralamadaki yerimi değişmemiştir. Sanayi sektöründe ise 2010 yılında üretilen 100 liralık katma değerin 3,2 lirası bölge kaynaklı iken bu rakam 3 liraya gerilemiştir. Mersin'in geçmiş yıllarda 8.sıradaki yerimizin korunduğu görülmektedir. Hizmetler sektöründe ise 2010 yılındaki pay %4,0 iken 2011 yılında da aynı seviyede kalmış ve 7. sıradaki yerin korunduğu gözlenmektedir.

2011 Yılı Düzey2 Bölgeleri İtibariyle Tarım Sektöründe Yaratılan Katma Değerin Dağılımı Kaynak: TÜİK

Ma

nis

par

a, I s

taly

An

a, A

fyo

n, K

üta

hya ,U şak ta, Bu Ad r dur Ayd ana, ın, Me D rsi Sam eni n zli sun , To Kony , Muğ la a kat , Ç , Kar am oru an m Şan Ko lıur , Ama cae f s a li, S ya ,D Bal aka iya ıke rba Ha r y s a ir, Ç tay kır ,D ,K üz an ahr am ce, Bo akkale anm lu, Y ara Kır ş, O alova ıkk ale sm ,A ani ksa Bu ye rsa ray , Es ,N İ k iğd e, N işehir zmir ,B Tra evş ilec bzo ehi ik n, O Kays r, K eri, ırşe rdu S h iva ,G ir Tek iresin s, Yoz ird g , at Riz ağ, e, Edi rne Artvin ,K ırkl Van are , li Mu Ma A rdi ş n , k B ar itl Ma n, Ba tm is, Ha a laty an, kka a, E Şırn ri laz ığ, ak, Ga Bin zia S i i r göl nte , Tu t Ağr p, Ad n c ı e yam ı, li a Kas Kars, Iğd n, Kil tam is ır, A on Erz uru u, Ça rdah an m, nkı r E Zo ngu rzinc ı, Sino a p lda k, K n, Bay bur ara bük t ,B art ın

% 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

147


Sak ary a

nbu

İsta

l An k a ,D ra üz Bu ce, Bo İzmir rsa , Es lu, Ya An taly kişehi lova r, B a, I il spa rta ecik ,B Ad u Ayd ana, rdur Ma Me ın, nis rsi Sam a, Afy Deni n z on l i sun Tra , Mu ,K bzo , To üta ğla n, O kat hya ,U Ha rdu , Ço şak ru tay ,G ,K ires m, A ahr m i n am a , anm Rize sya ,A Tek ara rt ird ağ, ş, Os vin ma Edi niy rne e ,K ırkl Ko a n r eli ya Kay ser , Kara i, S m an iva Bal s, ıke sir, Yozga Ça t Şan nak Ga Kır zia lıurfa, k a ıkk l nte e M Diy ale p, a , A alatya ksa , El Adıya rbakır ray ma , N azığ, n, Bin iğd göl Kilis e, N Ma , Tun evş rdi n, c ehi r, K eli Zo Batm ı r an, ngu şeh Ş i lda k, K ırnak r , Si ara Van irt bük ,M ,B Erz uş, a uru rtın Bitl is, m, Ha Erz k inc kar an, i Bay bur t

Ko cae li,

Sak

Bu rsa İst ,E ary a, D skişeh anbul ir, B üzc ilec e, B ik olu , Ya lov a Ma nis An a, A kar a fy Tek on, K İzm ird ü tah ağ, y a , ir Edi Uş rne ak ,K A ı r kla Ha da r e li tay na Ay ,K ahr dın, D , Mer am anm enizli sin ,M ara ş, O uğla Kay sm G se ani Sam azian ri, Si ye v t ep, as, sun Yoz Ad , To ıy Tra g kat bzo , Ç aman at ,K n, O oru ilis m, rdu A Ko ,R nya masy ize a ,A ,K rt a An vin, G raman t üm Zo alya, üşh Isp ngu an a rta lda ,B e k, K urd ara ur bük Bal ,B ıke Kır a sir, r t ın ıkk Ş Ça ale nak , A Mard anlıur k in, ksa f Bat a, Diy ale ray ,N ma arb i n, Ş a Ma ğde, ırna kır Ne laty k , vşe a, E hir, Siirt Erz lazığ, K ı r uru Bin şeh g m, ir Erz öl, Tu nce inc Van an, l ,M Bay i uş, Kas bur Bitl tam t is, on u, Ç Hakk ar i ank ırı, Sin op eli,

Ko ca

Ekonomik Rapor 2013

148

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER

2011 Yılı Düzey2 Bölgeleri İtibariyle Sanayi Sektöründe Yaratılan Katma Değerin Dağılımı Kaynak: TÜİK

30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0

2011 Yılı Düzey2 Bölgeleri İtibariyle Hizmetler Sektöründe Yaratılan Katma Değerin Türkiye İçerisindeki Payının Dağılımı Kaynak: TÜİK

35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0


ULUSAL HESAPLAR

Ekonomik Rapor 2013

Kişi Başına Düşen Gayri Sa Katma Değerin Dağılımı Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı

¨ 18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 TR62 (Adana, Mersin) TR6 (Akdeniz) Türkiye

2006 7.674 7.960

2007 8.569 8.874

2008 9.431 9.827

2009 9.461 9.844

2010 10.734 11.200

2011 12.125 12.999

9.632

10.744

12.020

12.000

13.406

15.500

Kişi başına gayri sa katma değere bakıldığında 2006 yılında 7.674 TL. seviyesinde olan TR62(Adana, Mersin) bölgesi kişi başına düşen gayri sa katma değerin 2006-2011 döneminde %58 oranında artarak 2011 yılında 12.125 TL. düzeyine ulaştığı görülmektedir. Söz konusu dönemde TR6(Akdeniz) Bölgesinde kişi başına düşen gayri sa katma değer artış oranı %63,3 iken Türkiye genelinde %60,9 düzeyindedir. Kişi başına düşen gayri sa katma değer Düzey 2 bölgeleri sıralamasında yani 26 alt bölge içerisinde 2006-2011 yıllarında 12. sırada yerini korumaktadır. Grakten de görüldüğü üzere TR62 Bölgesi 2011 yılına ait kişi başına düşen GSKD'i ile Türkiye genelinin ve TR6 Bölgesinin altında yer almaktadır.

2011 Yılı Düzey2 Bölgeleri İtibariyle Kişi Başına Düşen GSKD Dağılımı Kaynak: TÜİK

¨ 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000

Ko ca

eli, S

aka

rya

,D

üzc

e, B İstanb u olu , Ya l lov Bu a rs An Tek a, Esk k ird ağ, işehir, ara Edi Bile rne , K cik ırkl An are taly li a, I İzm spa rta , B ir urd ur Bal T ıke ü r Ayd sir, Ç kiye ana ın, Zo k De n niz kale Ma gulda l i ,M nis a, A k, Kar uğl abü a fyo n, K k, B Kır a ü rtı ta ıkk ale Ad hya, U n ,A a ş ksa na ray , M ak Ko ,N e r n si Sam iğde ya, ,N Kar n sun evş am , To an eh kat , Ç ir, Kı Tra r o ş bzo r e n, O Kays um, A hir eri, ma rdu sy Si ,G ires vas, Y a Kas Ha o in, zga tam tay Ri t ,K on u, Ç ze, Ar ahr am t v ank ırı, in Erz anma Sin uru raş op ,O m, Ma sm E laty ani a, E rzinca n, B ye laz ığ, Ga ay Bin zia göl burt nte , Tu Ma p, A rdi nce dıy n, B li a m atm an, an, Kili s Şırn Şan ak, lıur S Ağr fa, iirt ı, K Diy ars arb , a Iğd Van ır, A kır ,M rda uş, han Bitl is, Ha kka ri

0,0

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

149


MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER

Ekonomik Rapor 2013

fiyat indeksleri Kentsel Yerler Tüketici Fiyatları İndeksi Değişim Oranları (%) (2003=100) Kaynak: TÜİK

Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı

Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim Oranı

Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim Oranı

12 Aylık Ortalamalara Göre Değişim Oranı

Türkiye

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

Ocak

0,56

1,65

0,56

1,65

10,61

7,31

6,95

8,62

Şubat

0,56

0,30

1,13

1,95

10,43

7,03

7,48

8,33

Mart

0,41

0,66

1,55

2,63

10,43

7,29

8,02

8,08

Nisan

1,52

0,42

3,09

3,06

11,14

6,13

8,59

7,66

Mayıs

-0,21

0,15

2,87

3,21

8,28

6,51

8,68

7,51

Haziran

-0,9

0,76

1,95

4,00

8,87

8,30

8,89

7,47

Temmuz

-0,23

0,31

1,71

4,32

9,07

8,88

9,11

7,47

Ağustos

0,56

-0,10

2,28

4,21

8,88

8,17

9,29

7,42

Eylül

1,03

0,77

3,34

5,01

9,19

7,88

9,53

7,32

Ekim

1,96

1,80

5,36

6,90

7,8

7,71

9,53

7,32

Kasım

0,38

0,01

5,76

6,91

6,37

7,32

9,26

7,39

Aralık

0,38

0,46

6,16

7,40

6,16

7,40

8,89

7,49

Kentsel Yerler Tüketici Fiyatları İndeksi Değişim Oranları (%) (2003 =100) Kaynak: TÜİK

150

Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı

Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim Oranı

Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim Oranı

12 Aylık Ortalamalara Göre Değişim Oranı

TR62 (Adana, Mersin)

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

2013

Ocak

0,52

2,00

0,52

2,00

11,14

7,38

7,30

8,99

Şubat

0,41

0,19

0,93

2,20

10,77

7,15

7,83

8,69

Mart

0,30

0,76

1,24

2,97

11,17

7,63

8,40

8,40

Nisan

1,72

0,59

2,98

3,58

11,64

6,44

9,01

7,97

Mayıs

-0,21

0,13

2,76

3,72

10,20

6,81

9,33

7,69

Haziran

-1,38

0,39

1,35

4,12

9,16

8,72

9,49

7,67

Temmuz

0,16

0,78

1,51

4,93

9,67

9,39

9,68

7,66

Ağustos

1,03

0,03

2,55

4,96

9,36

8,31

9,81

7,58

Eylül

0,53

-0,07

3,09

4,89

9,16

7,67

10,01

7,47

Ekim

1,71

1,97

4,85

6,96

7,81

7,95

10,04

7,48

Kasım

0,45

0,25

5,32

7,23

6,42

7,74

9,76

7,59

Aralık

0,48

0,20

5,82

7,45

5,82

7,45

9,31

7,72

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


FİYAT İNDEKSLERİ

Ekonomik Rapor 2013

2013 Yılı TR62(Adana, Mersin) Bölgesi Ana Harcama Gruplarına Göre Tüketici Fiyatları Endeksi ve Değişim Oranı(%) (2003=100)

Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı (%) Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim Oranı (%)

Aralık

Kasım

Ekim

Eylül

Ağustos

Temmuz

Haziran

Mayıs

Nisan

Mart

Gıda ve Alkolsüz İçecekler

4,37 0,79

Alkollü İçecekler ve Tütün

14,24 0,85 -0,02 -0,01 -0,02 -0,03 -0,08 0,02 0,03 -0,79 -0,67 -2,69

Giyim ve Ayakkabı

-5,44 -7,68 -2,51

Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar

0,65 0,19 0,25 -0,12 -0,21 0,33 0,62 0,24 1,08 0,29 0,36 1,08

3,3 -1,47 -3,01 0,17 1,06 0,02 -0,67 4,47 -0,93 -0,06 16

12,16 -0,65 -1,86 -2,66 -7,97 7,63 3,94 -0,85

Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri 1,22 0,93 -0,11 0,61 -0,09 0,01 0,05 0,14 1,01 2,07 0,13 0,15 Sağlık

1,53 1,32

0,2

0,13 0,35 1,29 0,28 0,26 -0,45 -0,41 3,8

0,53

Ulaştırma

0,77 1,75 -0,05 -0,48 0,17 1,38 2,41 0,64 1,96

Haberleşme

-0,05 0,18 0,03 0,15 0,42 0,05 1,02 -0,08 0,09 -0,01 -0,49 -0,15

Eğlence ve Kültür

0,21 -0,1 -0,14 0,31 0,17 1,11 0,29 0,04 0,03

Eğitim

Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim Oranı (%)

Şubat

Ana Harcama Grupları

Ocak

Kaynak: TÜİK

0

0

0

1,42 0,95 1,52 0,88 0,59

1,5

0,4 -0,07 1,14 0,8

0,74 0,38

0,05 0,09 0,02

Lokanta ve Oteller

0,75 0,07 0,16 0,82 0,61 0,85 0,77 0,83 0,86 1,18

Çeşitli Mal ve Hizmetler

3,1 -0,04 0,43 -0,23 0,17 -0,67 0,16 0,07 0,52 -0,13 0,58 0,22

1,7

0,5

Gıda ve Alkolsüz İçecekler

4,37

Alkollü İçecekler ve Tütün

14,24 15,21 15,19 15,17 15,15 15,12 15,03 15,05 15,09 14,19 13,42 10,37

Giyim ve Ayakkabı

-5,44 -12,7 -14,89 -1,28 10,72

Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar

0,65 0,84

5,2

8,67 7,07 3,85 4,03 5,13 5,15 4,45 9,12 8,11 8,05

1,1

10

7,95 5,09 -3,29 4,09 8,19 7,27

0,97 0,76 1,09 1,71 1,96 3,05 3,35 3,73 4,84

Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri 1,22 2,16 2,05 2,67 2,57 2,58 2,63 2,77

3,8

5,95 6,09 6,25

5

4,56 8,54 9,11

Sağlık

1,53 2,87 3,07 3,21 3,57

Ulaştırma

0,77 2,53 2,48 1,99 2,17 3,57 6,07 6,75 8,84 9,27 9,19 10,43

Haberleşme

-0,05 0,13 0,16 0,31 0,74 0,79 1,81 1,73 1,82 1,81 1,31 1,16

Eğlence ve Kültür

0,21 0,11 -0,03 0,27 0,44 1,56 1,85 1,89 1,92 2,73 3,49 3,88

Eğitim Lokanta ve Oteller

0

0

0

0,75 0,82 0,98

4,9

5,2

5,47

1,42 2,39 3,95 4,87 5,48 7,06 7,11 1,8

7,2

7,23

2,42 3,29 4,09 4,95 5,85 7,11 8,93 9,47

Çeşitli Mal ve Hizmetler

3,1

Gıda ve Alkolsüz İçecekler

7,82 7,02 10,57 8,37 7,81 13,77 13,19 10,02 6,61 10,23 9,8

Alkollü İçecekler ve Tütün

15,16 16,14 16,12 16,07 15,88 15,86 15,79 15,81 15,59 14,22 13,43 10,37

Giyim ve Ayakkabı

8,95 5,84 5,31 4,26 7,37 6,54 8,69 10,65 9,39 10,87 7,89 7,27

Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar

9,64 9,17 8,53 5,94 5,54 6,38 7,32 6,39 7,65

3,06 3,51 3,27 3,44 2,76 2,92 2,99 3,53 3,39 3,99 4,22

4,5

8,05

3,95 4,84

Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri 6,26 5,64 4,46 4,61 4,96 4,47 4,12 3,44 4,75 6,39 6,38 6,25 Sağlık

3,02 3,77

Ulaştırma

4,52 6,02 4,76 4,04 5,67 8,18 10,59 9,57 10,06 8,41

Haberleşme

5,88 6,31 6,73 6,93 7,62 5,92

Eğlence ve Kültür

0,55 0,39 0,39 0,22 -0,09 -0,81 -0,02 -0,51

Eğitim

0,1

0,1

3,7

3,12 3,27 4,53 4,81 5,42 4,92 4,48 8,53 9,11 6,3

8,8 10,43

6,38 4,67 3,17 2,55 1,16 0

2,06 2,78 3,88

0,17 1,84 0,91 1,38 2,17 2,54 7,33 7,11

7,2

7,23

Lokanta ve Oteller

7,06 6,47 6,41 6,97 7,45 7,76

Çeşitli Mal ve Hizmetler

13,22 12,57 11,54 10,31 9,46 7,83 7,53 6,72 5,67 4,67 4,63 4,22

8,6

8,35 7,72 7,99 9,44 9,47

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

151


Aralık

Kasım

Ağustos

Haziran

13,79 13,63 13,47 13,31 13,13 12,95 12,77 12,6 12,4 13,19 14,24 15,03

Giyim ve Ayakkabı

8,71

Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar

10,88 10,84 10,7 10,16 9,6

8,5

Ekim

Alkollü İçecekler ve Tütün

Eylül

9,3

Mayıs

9,72

Nisan

Şubat

Gıda ve Alkolsüz İçecekler

Mart

Ana Harcama Grupları

Ocak

12 Aylık Ortalamalara Göre Değişim Oranı (%)

152

Temmuz

MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER

Ekonomik Rapor 2013

9,12 8,76 8,56 9,02 9,23 9,18 8,68 8,74 9,09

9,4

8,16 7,34 7,07 6,88 6,79 6,96 7,24 7,67 7,76 7,78 9,17 8,86 8,45 8,23 7,69 7,09 6,61

Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri 10,27 9,58 8,78 8,12 7,56 6,98 6,39 5,78

5,4

5,25 5,19 5,14

Sağlık

1,4

Ulaştırma

7,35 6,85 6,28 5,74 5,51 5,61 5,96 6,28 6,76 6,96 7,18

Haberleşme

3,57 4,05 4,62 5,05 5,49 5,72 5,95 6,18 6,13 5,89 5,68 5,26

Eğlence ve Kültür

5,06 4,38 3,82

Eğitim

2,83 2,37 1,93 1,64 1,24

1,71

2

2,18 2,37 2,66 2,88 3,19 3,46 3,69 4,26 4,89

3,2

2,63 1,94 1,44 0,92 0,51 0,48 1

0,86

0,8

0,5

7,6 0,73

1,41 1,99 2,57 3,16

Lokanta ve Oteller

8,44 8,22

Çeşitli Mal ve Hizmetler

13,02 12,86 12,57 12,13 11,69 11,14 10,65 10,29 9,88 9,24 8,71 8,11

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

8

7,78 7,63

7,5

7,61 7,61 7,57 7,53 7,64 7,82


PARASAL GÖSTERGELER

Ekonomik Rapor 2013

parasal göstergeler KREDİ ve MEVDUAT Kredi ve Mevduat İstatistikleri Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

Türkiye

Mersin Değişim (%)

(.000 ¨)

2012

2013

Toplam Nakdi Krediler

808.234.770

1.065.773.939 17%

32%

12.332.144

15.014.308

17%

22%

Nakdi Krediler

785.078.299

1.036.461.115

17%

32%

11.844.380

14.426.128

17%

22%

Takipteki Alacaklar

23.156.471

29.312.824

24%

27%

487.764

588.180

36%

21%

220.530.917

304.505.641

9%

38%

1.773.547

2.225.281

-5%

25%

Gayri Nakdi Krediler

2012

2013

12/11 13/12

Değişim (%) 12/11 13/12

*Geçici veriler.

Türkiye’de ve İlimizdeki kredi ve mevduat ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılında Türkiye’de toplam nakdi krediler geçen yıla göre %32 artarak 1 trilyon 65 milyar ¨’ye, gayri nakdi krediler ise %38 artarak yaklaşık 305 milyar ¨’ye yükselmiştir. Gayrinakdi krediler, 2013 yılında nakdi kredilerdeki büyümenin üzerinde bir oranda arttığı görülmektedir. Takipteki alacaklar 2012 yılına göre 6,2 milyar ¨ artarak 29 milyar 312 milyon ¨ seviyesine yükselmiştir. 2013 yılının Aralık ayı sonu itibariyle ilimizdeki kredi ve mevduat ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; toplam nakdi kredilerin geçen yılın aynı dönemine göre %22’lik artışla 15 milyar ¨,’ye; takibe düşen alacakların %21’lik artışla 588 milyon ¨’ye yükseldiği, gayri nakdi kredilerin ise %25’lik artışla 2,2 milyon ¨ olarak gerçekleştiği görülmektedir. Çeyreklik dönemler itibariyle kredilerdeki gelişmelere bakıldığında 2013 yılı ikinci çeyreğinde yılın ilk çeyreğine göre hızlı artışın, 3. çeyrekte yavaşladığı, son çeyrekte ise tekrar yükseldiği gözlenmiştir. Yılın son çeyreğinde kredilerdeki gelişmelere bakıldığında; 2012 yılı son çeyreğinde %17,1 olan artış, 2013 yılında yerini %21,9’a bırakmıştır. Aralık 2012 itibariyle Türkiye genelinde toplam kredi hacmi ile iller arasında 11. sıradaki yer alan Mersin, 2013’ün aynı döneminde de yerini korumuştur. Takipteki alacaklar çeyreklik dönemler itibariyle incelendiğinde; 2013 yılı ilk çeyreğinde takipteki alacaklardaki hızlı artışın; yılın ikinci ve üçüncü çeyreğinde yavaşlamış olsa da devam ettiği son çeyrekte ise artış hızının önceki üç çeyreğin de gerisinde kaldığı gözlenmiştir. Yılın son çeyreğinde takipteki alacaklar incelendiğinde; 2012 yılında %36,4’lük artışın, 2013 yılında yerini %20,6’ya bıraktığı gözlenmiştir. Takipteki alacakların illere göre sıralamasında 2012 yılının dördüncü çeyreğinde 7.sırada yer alan Mersin; 2013 yılının söz konusu döneminde 8. sırada yer almaktadır. Türkiye Geneli Bireysel Bankacılık İstatistikleri* (.000 ¨) Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

2012

2013

Nakdi Krediler

Takipteki Krediler

Nakdi Krediler

Takipteki Krediler

194.317.659

4.216.271

248.138.442

5.024.164

-Taşıt Kredisi

8.042.791

253.432

8.531.567

225.940

-Konut Kredisi

86.042.212

699.546

110.285.971

661.036

-Diğer Tüketici Kredileri

100.232.656

3.263.293

129.320.904

4.137.188

Türkiye Tüketici Kredileri

-Kredili Mevduat Hesabı

4.529.725

5.426.615

-Diğer

95.702.931

Kredi Kartları

71.592.813

3.984.742

123.894.289 83.806.484

5.014.803

Bireysel Krediler Toplamı

265.910.472

8.201.013

331.944.926

10.038.967

*Geçici veriler.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

153


MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER

Ekonomik Rapor 2013

Aralık 2013 itibarıyla 332 milyar ¨ tutarındaki bireysel kredilerin %74,8'i tüketici kredilerinden, %25,2'si ise kredi kartından oluşmaktadır. Tüketici kredilerinin ise %52,1'i ihtiyaç ve diğer tüketici kredilerinden, %44,4'ü konut kredilerinden, %3,4'ü ise taşıt kredilerinden oluşmaktadır. 2012 yıl sonuna göre tüketici kredileri içinde en yüksek artış hızına sahip kredi segmenti ihtiyaç ve diğer tüketici kredileri olurken bu segmenti konut kredileri takip etmektedir. Söz konusu dönemde kredi kartlarında ise 2012 yılına göre %17 artarak 83,8 milyar ¨ seviyesine ulaşmıştır. Aralık 2013'de bireysel kredilerin takibe dönüşüm oranı %3,02'dir. Kredi türleri itibarıyla Aralık 2013'teki en yüksek takibe dönüşüm oranı %5,4 ile kredi kartı alacaklarına aittir. İhtiyaç ve diğer tüketici kredilerinin takibe dönüşüm oranı %3,1, taşıt kredilerinin takibe dönüşüm oranı %2,9, konut kredilerinin takibe dönüşüm oranı ise %0,6'dır.

Mersin İli Bireysel Bankacılık İstatistikleri* (.000 ¨) Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

2012

2013

Nakdi Krediler

Takipteki Krediler

Nakdi Krediler

Takipteki Krediler

3.971.043

91.276

5.182.165

114.353

189.470

5.321

199.043

4.527

-Konut Kredisi

1.840.364

15.797

2.336.235

16.788

-Diğer Tüketici Kredileri

1.941.209

70.158

2.646.887

93.038

Mersin Tüketici Kredileri -Taşıt Kredisi

84.044

100.911

-Diğer

1.857.165

2.545.976

Kredi Kartları

1.492.850

108.643

1.589.942

155.758

Bireysel Krediler Toplamı

5.463.893

199.919

6.772.107

270.111

-Kredili Mevduat Hesabı

*Geçici veriler.

Mersin İlinde, Aralık 2013 itibariyle 6,7 milyar ¨ seviyesine ulaşan bireysel kredilerin %76,3'ü tüketici kredilerinden, %23,7'si kredi kartı alacaklarından oluşmaktadır. İlimizde kullandırılan tüketici kredileri içerisinde en fazla paya %49,8 ile diğer tüketici kredileri sahipken, bunu %46,3 ile konut kredisi takip etmektedir. Bireysel kredilerdeki gelişmeler dönemler itibariyle incelendiğinde; yılın son çeyreğinde bireysel kredi hacmi artış hızının, yılın ilk üç çeyreğinin oldukça gerisinde kalmasında, bireysel kredi kartlarında önceki üç çeyrekte gözlenen artışın, son çeyrekte yerini hızlı bir azalışa bırakması etkili olmuştur. Söz konusu gelişmede tüketici kredilerinde büyümeyi yavaşlatmaya yönelik öngörülen önlemlerin etkili olduğu söylenebilir. Bireysel kredilerin türlerine göre takibe dönüşüm oranları incelendiğinde, kredi kartı alacaklarının takibe dönüşüm oranı Aralık 2012 itibariyle %6,8 iken Aralık 2013 itibariyle %8,9'a yükseldiği; taşıt kredilerinin %2,7'den %2,2'ye; konut kredilerinin %0,9'dan %0,7'ye, diğer tüketici kredilerinin ise %3,5 olan takibe dönüşüm oranının %3,4'e gerilediği görülmektedir.

154

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


PARASAL GÖSTERGELER

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye Geneli Seçilmiş Sektörel Krediler* (.000 ¨) Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

2012

Kredinin Takibe Dönüşüm Oranı (%)

2013

Nakdi Krediler

Takipteki Krediler

Gayri Nakdi Krediler

Nakdi Krediler

Takipteki Krediler

Gayri Nakdi Krediler

2012

2013

Gıda, Meşrubat ve Tütün Sanayi

26.642.459

821.003

6.627.526

33.527.517

902.608

8.212.888

3,0%

2,6%

İnşaat

46.710.380

1.878.921

48.834.555

69.420.782

3.047.835

66.360.771

3,9%

4,2%

Metal Ana Sanayi ve İşlenmiş Maden Ürünleri

27.186.374

480.808

16.840.273

37.335.240

555.172

21.764.198

1,7%

1,5%

Tekstil ve Tekstil Ürünleri Sanayi

24.607.440

1.460.771

7.355.031

35.738.151

1.406.993

10.437.615

5,6%

3,8%

Toptan, Perakende Ticaret ve Komisyonculuk

49.409.394

1.702.936

19.431.856

65.591.086

2.131.108

37.090.176

3,3%

3,1%

Turizm

17.913.575

435.265

2.022.425

25.494.789

646.269

2.585.504

2,40%

2,50%

Ziraat ve Balıkçılık

32.642.626

1.018.145

1.837.991

36.469.288

1.320.938

2.631.961

3,00%

3,50%

Enerji

41.675.116

182.745

22.573.324

49.946.497

77.645

29.756.682

0,40%

0,20%

Denizcilik

8.010.348

719.951

2.007.433

9.813.327

887.924

1.016.614

8,20%

8,30%

Finansal Kuruluşlar

15.989.308

38.712

17.621.431

51.279.740

100.956

32.497.671

0,20%

0,20%

290.787.020

8.739.257

2,90%

2,60%

Türkiye

Toplam

145.151.845 414.616.417 11.077.448 212.354.080

Mersin Geneli Seçilmiş Sektörel Krediler* (.000 ¨) Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

2012

Kredinin Takibe Dönüşüm Oranı (%)

2013

Nakdi Krediler

Takipteki Krediler

Gayri Nakdi Krediler

Nakdi Krediler

Takipteki Krediler

Gayri Nakdi Krediler

2012

2013

Gıda, Meşrubat ve Tütün Sanayi

503.484

22.937

71.362

502.732

39.876

114.552

4,4%

7,3%

İnşaat

318.759

18.089

186.146

445.264

12.560

213.000

5,4%

2,7%

Metal Ana Sanayi ve İşlenmiş Maden Ürünleri

101.521

1.786

34.088

111.916

1.315

60.484

1,7%

1,2%

Tekstil ve Tekstil Ürünleri Sanayi

47.376

7.542

3.842

58.632

4.530

5.364

13,7%

7,2%

1.226.929

66.699

413.236

1.564.629

74.978

494.756

5,2%

4,6%

Mersin

Toptan, Perakende Ticaret ve Komisyonculuk

68.365

2.681

12.686

112.244

2.411

12.212

3,8%

2,1%

1.038.806

59.195

51.533

1.304.980

62.016

41.172

5,4%

4,5%

Enerji

159.256

4.636

272.623

188.633

3.855

330.112

2,8%

2,0%

Denizcilik

11.844

188

7.818

18.888

383

9.873

1,6%

2,0%

Finansal Kuruluşlar

6.256

227

7.463

10.044

398

9.270

3,5%

3,8%

3.482.596

183.980

1.060.797

4.317.962

202.322

1.290.795

5,0%

4,5%

Turizm Ziraat ve Balıkçılık

Toplam *Geçici veriler.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

155


MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye genelinde seçilmiş sektörlerde 2013 Aralık sonu itibariye kullandırılan nakdi kredi miktarı önceki yıla göre %42,5 artarak 415 milyar ¨, gayri nakdi krediler ise %46,3 artarak 212 milyar ¨ seviyesindedir. Söz konusu dönemde KOBİ'lere kullandırılan kredilerin 10 milyar ¨'lik

tutarının takibe düştüğü, takibe dönüşüm oranının önceki yıl %2,9'dan %2,6'ya gerilediği görülmektedir. 2013 yılı sonuna göre Türkiye'de seçilmiş sektörlere göre kullandırılan kredilerin takibe dönüşüm oranlarında ağırlıklı paya sahip olan sektörler arasında yer alan inşaat sektöründe takibe dönüşüm oranı 2012 yılında %3,9 iken 2013 yılı sonunda %4,2'ye yükselirken, toptan, perakende ticaret ve komisyonculuk sektöründe %3,3'den %3,1'e gerilemiştir. 2013 yılında seçilmiş sektörler arasında takibe dönüşüm oranı önceki yıla göre en fazla yükseliş olan sektör ziraat ve balıkçılık sektörü iken en fazla düşüş olan sektör tekstil ve tekstil ürünleri sanayi sektörüdür. Söz konusu dönem için takibe dönüşüm oranı en fazla olan sektör denizcilik sektörü iken en düşük orana sahip sektörler enerji ve nansal kuruluşlar olduğu görülmektedir. 2013 yılının Aralık ayı sonu itibariyle bankacılık sektörünün Mersin'de seçilmiş sektörlerdeki KOBİ'lere kullandırılan nakdi kredi miktarı önceki yıla göre %24 artarak 4,3 milyar ¨, gayri nakdi kredi miktarı %22 artarak 1,3 milyar ¨ olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde KOBİ'lere kullandırılan kredilerin 202 milyon ¨'lik tutarının takibe düştüğü, takibe dönüşüm oranının önceki yıl %5,0'dan %4,5'e gerilediği görülmektedir. Aralık 2013 döneminde Mersin'de seçilmiş sektörlere göre kullandırılan kredilerin takibe dönüşüm oranları incelendiğinde; ağırlıklı paya sahip olan sektörler arasında yer alan toptan, perakende ticaret ve komisyonculuk sektöründe takibe dönüşüm oranı %5,2'den %4,6'ya; ziraat ve balıkçılık sektöründe %5,4'den %4,5'e gerilediği; gıda, meşrubat ve tütün sanayinde ise %4,4'den %7,3'e yükseldiği görülmektedir.

Mevduatın Dağılımı* (.000 ¨) Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

Türkiye

Mersin Değişim (%)

Türkiye Tasarruf Mevduatı Tasarruf Mevduatı Türk Lirası Tasarruf Mevduatı Döviz Tevdiat Hesabı Diğer Mevduat Diğer Mevduat Türk Lirası Diğer Mevduat Döviz Tevdiat Hesabı Toplam Mevduat

2012

2013

12/11 13/12

Değişim (%) 2012

445.107.129 523.934.920 10% 17,7% 6.635.865 306.562.316 347.274.755 9% 13,3% 5.273.314

2013

12/11 13/12

7.608.290

9%

15%

5.987.554

7%

14%

1.362.551

1.620.736

15%

19%

292.221.198 367.033.441 11% 25,6% 1.574.565 205.499.975 236.706.512 20% 15,2% 1.195.454

2.455.044

-13% 56%

138.544.813 176.660.165

86.721.223

130.326.929

12% 27,5%

-5% 50,3%

379.111

737.328.327 890.968.361 10% 20,8% 8.210.430

1.539.277

-1%

29%

915.767

-37% 142%

10.063.334

4% 22,6%

*Geçici veriler.

2013 yılında Türkiye genelinde toplam mevduat 2012 yılına göre %20,8 artarak yaklaşık 890 milyar ¨'ye ulaşmıştır. Söz konusu dönemde Türk Parası mevduatı %14,1, Yabancı Para mevduatı %36,3 oranında büyümüştür. 2013 yılının üçüncü çeyreğinden itibaren Türk Parası mevduat artış hız yavaşlarken, Yabancı Para mevduat artış hızı yılın ikinci yarısında itibaren artış hızı yükselmiştir. Aralık 2013 sonunda tasarruf mevduatının toplam mevduat içerisindeki payı 2012 yılsonuna göre 1,2 puan azalarak %58,8 olarak gerçekleşirken, diğer mevduatların payı ise 1,6 puan artarak %41,2 olmuştur. Türkiye genelinde mevduatın krediye dönüşüm oranı Aralık 2012 itibariyle %109,6 iken Aralık 2013'de 10 puan artarak %119,6 olarak gerçekleşmiştir. İlimizdeki toplam mevduat hacmindeki gelişmelere bakıldığında, 2012 yılı Aralık ayı sonu itibariyle %5,9'luk artış, 2013 yılının söz konusu döneminde %22,6'ya yükselmiştir. Mevduat hacmindeki gelişmelere dönemler itibariyle incelendiğinde; 2013'ün ilk çeyreğinde bir önceki döneme göre mevduat hacmindeki artışın, yılın ikinci ve üçüncü çeyreğinde de hızını yükseltmeye devam ettiği, son çeyrekte ise sınırlı da olsa yavaşlama olduğu görülmektedir. Mevduatın krediye dönüşüm oranı Aralık 2012 itibariyle %150 iken; Aralık 2013'de %149 olarak gerçekleşmiştir. Aralık 2012 itibariyle %4 olan kredilerin takibe dönüşüm oranı ise Aralık 2013'de de aynı kalmıştır. Aralık 2012 itibariyle Türkiye genelinde toplam mevduat büyüklüğü ile iller arasında 9. sıradaki yer alan Mersin, 2013'ün aynı döneminde de yerini korumuştur.

156

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


PARASAL GÖSTERGELER

Ekonomik Rapor 2013

Aylık Ortalama Döviz Kurları* Kaynak: T. C. Kalkınma Bakanlığı, Merkez Bankası

2012

2013

Dolar/Euro Paritesi

Aylar

ABD Doları

Euro

ABD Doları

Euro

2012

2013

Ocak

1,8389

2,3723

1,7639

2,3414

1,29

1,33

Şubat

1,7511

2,3146

1,7699

2,3689

1,32

1,34

Mart

1,7793

2,3504

1,8072

2,3448

1,32

1,30

Nisan

1,7798

2,3432

1,7965

2,3355

1,32

1,30

Mayıs

1,7970

2,3052

1,8228

2,3666

1,28

1,30

Haziran

1,8161

2,2747

1,8945

2,4987

1,25

1,32

Temmuz

1,8049

2,2222

1,9305

2,5240

1,23

1,31

Ağustos

1,7858

2,2113

1,9547

2,6018

1,24

1,33

Eylül

1,7956

2,3051

2,0172

2,6902

1,28

1,33

Ekim

1,7941

2,3283

1,9903

2,7132

1,30

1,36

Kasım

1,7855

2,2910

2,0218

2,7291

1,28

1,35

Aralık

1,7791

2,3333

2,0578

2,8180

1,31

1,37

*Döviz alış kuru.

PROTESTOLU SENETLER Protestolu Senet İstatistikleri Kaynak: T. C. Merkez Bankası

Türkiye

Mersin

Adet

Tutar (¨)

Adet

Tutar (¨)

2011

524.947

4.540.100.072

9.059

67.271.623

2012

640.091

6.530.643.832

11.831

96.895.911

2013

698.956

7.107.473.308

13.517

127.160.988

2013 yılında Türkiye genelinde 2.000 ¨ ve üzeri tutarındaki protesto edilen senet sayısında, önceki yıla göre %9,2'lik artışla 698.956 adete; senet sayısındaki gelişmelere paralel olarak, protesto edilen senet tutarının da %8,8 artarak 7,1 milyar ¨'ye ulaştığı görülmektedir. 2013 yılında Türkiye genelinde protestolu sentler hem adet hem tutar bazındaki artış hızının önceki yıla göre azalışa geçtiği görülmektedir. İlimizde ise protesto edilen senet sayısı önceki yıla göre %14,3 artarak 13.517'e; protesto edilen senet tutarı ise %31,2 artarak yaklaşık 127 milyon ¨ olarak gerçekleştiği gözlenmektedir. İlimizde, 2013 yılında protestolu senetlerde hem adet hem tutar bazında Türkiye genelinde olduğu gibi önceki yıla göre artış hızının yavaşladığı gözlense de İlimizdeki söz konusu yavaşlamanın Türkiye'ye kıyasla daha sınırlı kaldığı söylenebilir.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

157


MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER

Ekonomik Rapor 2013

Türkiye Geneli Protestolu Senetlerin Adet Bazında Aylar İtibariyle Dağılımı Kaynak: T. C. Merkez Bankası

Adet 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran

Temmuz Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

2012 44.796

45.386

44.422

44.607

50.191

50.481

53.496

59.296

58.854

56.918

71.958

59.686

2013 60.738

49.732

50.639

53.047

57.710

57.710

64.487

60.688

59.493

64.660

61.663

58.127

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

Türkiye Geneli Protestolu Senetlerin Tutar Bazında Aylar İtibariyle Dağılımı Kaynak: T. C. Merkez Bankası

(.000 ¨) 800.000 700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

2012 462.418 396.976 380.154 435.929 475.577

Haziran

Temmuz Ağustos

549.756 537.756 578.111 654.240 687.853 725.129 646.755

2013 691.888 501.359 509.550 535.761 601.660 560.534 676.742 559.978 620.124 613.815 613.083 622.978

Türkiye genelinde 2013 yılı protestolu senetlerdeki gerçekleşmelere aylar itibariyle incelendiğinde adet ve tutar bazında yılın ilk yarısındaki yukarı yönlü eğim ikinci yarısında devam ettiği gözlenmektedir.

158

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


PARASAL GÖSTERGELER

Ekonomik Rapor 2013

Mersin İli Protestolu Senetlerin Adet Bazında Aylar İtibariyle Dağılımı Kaynak: T. C. Merkez Bankası

Adet 1.500 1.250 1.000 750 500 250 0 2012

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

795

830

826

792

1.016

980

972

1.019

1.047

1.042

1.333

1.179

996

990

1.051

1.184

1.226

1.213

1.127

1.067

1.169

1.128

1.093

2013 1.273

Temmuz Ağustos

Mersin İli Protestolu Senetlerin Tutar Bazında Aylar İtibariyle Dağılımı Kaynak: T. C. Merkez Bankası

(.000 ¨) 18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

2012 6.256

5.146

6.019

5.487

7.649

7.718

Temmuz Ağustos 7.909

7.738

10.983

7.803

12.389

11.798

2013 13.439

14.393

7.550

9.595

10.251

16.334

11.153

9.099

8.109

9.314

8.494

9.430

Mersin ilinde 2013 yılı protestolu senetlerdeki gerçekleşmelere aylar itibariyle incelendiğinde adet ve tutar bazında yılın ilk yarısındaki yukarı yönlü eğim ikinci yarısında yönünü aşağıya çevirmiş olduğu gözlense de adet bazında iki dönem arasında önemli bir farklılık olmadığı ancak tutar bazında yılın ilk yarısına göre %22 azalış kaydedildiği görülmektedir. İlimizde, Türkiye geneline göre 2013 yılındaki gerçekleşmelerin daha olumlu olduğu söylenebilir. Söz konusu dönemde Mersin, protesto edilen senet adetine göre iller arasında 11.; tutarına göre ise 10. sırada yer almaktadır.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

159


MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER

Ekonomik Rapor 2013

yatırımlar GENEL İRADE YATIRIMLARI 2014 Yılı Mersin İli Yatırımlarının Sektörlere Göre Dağılımı* (Bin TL) Kaynak: İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü

Proje Sayısı

Proje Toplamı

2014 Yılı Ödeneği Toplamı

Tarım-Sulama

4

807.786

26.000

Enerji

2

51.000

2.087

Ulaştırma

4

824.617

16.250

Turizm

1

59.500

1.000

Eğitim

6

144.472

21.698

Sağlık

3

378.650

37.550

Diğer Kamu Hizmetleri

8

714.751

148.510

Toplam

28

2.980.776

253.095

Sektörü

*14.01.2014 tarih ve 28882 sayılı mükerrer Resmi Gazete’de yayınlanan 2014 yılı yatırım programından derlenmiştir.

2014 Yılı Mersin İli Yatırımlarının Kuruluşları İtibariyle Dağılımı (Bin TL) Kaynak: İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü

Proje Sayısı

Proje Toplamı

2014 Yılı Ödeneği Toplamı

DSİ Genel Müdürlüğü

6

1.264.996

54.000

Elektrik Üretim A.Ş.Genel Müdürlüğü

1

9.000

2.000

TEİAŞ

1

42.000

87

Emniyet Genel Müdürlüğü

1

1.233

250

TCK Genel Müdürlüğü

3

823.384

16.000

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

1

59.500

1.000

Mersin Üniversitesi

8

441.561

56.987

Ortadoğu Teknik Üniversitesi

1

6.800

1.000

Sağlık Bakanlığı

2

83.850

4.550

Adalet Bakanlığı

1

110.880

50.000

İller Bankası A.Ş.

1

41.172

23.821

MESKİ Genel Müdürlüğü

1

62.200

24.900

Kuruluşu

160

Diğer Belediyeler

1

34.200

18.500

Toplam

28

2.980.776

253.095

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


YATIRIMLAR

Ekonomik Rapor 2013

2014 Yılı Mersin İli Yatırımlarının İlçelere Göre Dağılımı Kaynak: İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü

Proje Sayısı

Proje Toplamı

2014 Yılı Ödeneği Toplamı

Merkez

11

508.583

95.758

Anamur

2

140.000

22.500

Aydıncık

1

59.500

1.000

Erdemli

3

486.938

26.500

Gülnar

1

42.000

87

Silifke

2

46.276

3.250

Tarsus

4

784.095

77.000

Müşterek İlçeler

4

913.384

27.000

Toplam

28

2.980.776

253.095

İlçesi

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

161


MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER

Ekonomik Rapor 2013

YATIRIM TEŞVİKLERİ 2013 yılında, Mersin’de öngörülen sabit yatırım tutarı 1,2 milyar TL olan 81 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde toplam 2.728 kişilik istihdam öngörülmektedir. Aynı dönemde düzenlenen 81 adet yatırım teşvik belgesinin 76 adedi yerli rmalar, 5 adedi yabancı sermayeli rmalar tarafından alınmıştır. Yerli rmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 709 milyon TL; öngörülen istihdam 1.485 kişi olurken, yabancı sermayeli rmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 537 milyon TL; öngörülen istihdam ise 1.243 kişidir.

Yatırım Teşvik Belgelerinin Dağılımı Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı

Türkiye Belge Sayısı (Adet)

Mersin

2012

2013

2012

2013

4.311

4.985

95

81

Sabit Yatırım (Milyon TL)

57.743

93.868

1.111

1.246

İstihdam

146.960

190.385

2.282

2.728

2013 yılında Mersin’de düzenlenen 81 adet belgenin 57 adedi komple yeni yatırım, 16 adedi tevsi, 8 adedi ise diğer mahiyetli yatırımlardır. Söz konusu dönemde yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 1,2 milyar TL’lik sabit yatırım tutarının 1 milyar TL’si komple yeni yatırım, 78 milyon TL’si tevsi ve 161 milyon TL’si diğer mahiyetleri yatırımlardan oluşmaktadır.

Yatırım Teşvik Belgelerinin Mahiyetine Göre Dağılımı Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı

Türkiye 2012

Mersin 2013

2012

2013

Belge Adedi

Sabit Yatırım (Milyon TL)

Belge Adedi

Sabit Yatırım (Milyon TL)

Belge Adedi

Sabit Yatırım (Milyon TL)

Belge Adedi

Sabit Yatırım (Milyon TL)

Komple Yeni Yatırım

2.673

41.478

2.956

65.672

67

927

57

1.006

Tevsi

1.200

12.213

1.509

20.388

23

96

16

78

438

4.052

520

7.808

5

90

8

162

57.743

4.985

1.113

81

1.246

Diğer* Toplam

4.311

93.868

95

*Modernizasyon, Yenileme, Entegrasyon ve Tamamlama Yatırımları

2013 yılında Türkiye genelinde verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 93,868 milyar TL'lik toplam sabit yatırım tutarının 32,983 milyar TL'si enerji sektöründe, 19,660 milyar TL'si hizmetler sektöründe, 7,648 milyar TL'si madencilik sektöründe ve 33,577 milyar TL'si ise imalat sektöründedir. Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin dağılımı bölgesel bazda incelendiğinde; İlimizin de içinde yer aldığı 3.bölgede Türkiye geneli kapsamında düzenlenen belge sayısının %14'ine sahip olduğu gözlenmiştir. Söz konusu dönemde; 3. Bölgede teşvik belgesine bağlanan toplam 705 yatırımın %11,5'inin Mersin'de olduğu ve Mersin yatırımlarının söz konusu bölge içerisindeki iller arasında üçüncü sırada yer aldığı görülmektedir. 2013 yılında Mersin ilinde destek verilen yatırım teşvik belgeli proje sayısı 2012 yılına göre azalış olduğu gözlense de söz konusu yatırım projelerine öngörülen sabit yatırım tutarı ve istihdam da artış olmuştur. Söz konusu dönemde sabit yatırım tutarındaki ve istihdamdaki artışta hizmetler sektörü etkili olduğu görülmektedir. 2012 yılında belge başına düşen istihdam 24 iken, 2013 yılında bu rakam 34'e, belge başına düşen yatırım tutarı 11,7 milyon TL. 'den 15,4 milyon TL.'ye ulaştığı görülmektedir.

162

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


YATIRIMLAR

Ekonomik Rapor 2013

Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörel Dağılımı Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı

Belge Adedi 2012

Mersin

Türkiye

Madencilik İmalat Enerji

Sabit Yatırım (Milyon TL)

2013

2012

2013

İstihdam 2012

2013

284

281

2.206

7.648

8.092

10.754

2.687

3.099

27.794

33.577

79.044

97.488

196

184

12.621

32.983

3.492

5.002

Hizmetler

1.144

1.421

15.123

19.660

56.332

77.141

Toplam

4.311

4.985

57.744

93.868

146.960

190.385

Enerji

8

9

91

79

48

10

Hizmetler

48

38

161

789

958

1.989

İmalat

5

2

828

351

1.134

602

Madencilik

34

32

33

28

142

127

Toplam

95

81

1.113

1.247

2.282

2.728

2013 yılında Mersin ilinde destek verilen yatırım teşvik belgeli proje sayısının 50 adeti bölgesel yatırım, 31 adeti genel yatırım mahiyetine sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 1,2 milyar TL.’lik sabit yatırım tutarının %37’si bölgesel yatırım, %63’ü genel yatırımlar oluşturmaktadır.

2013 Yılı Yatırım Teşvik Bölgelerinin Destek Sınıfına Göre Dağılımı Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı

Türkiye

Mersin

Destek Sınıfı

Belge Adedi

Sabit Yatırım (Milyon TL)

İstihdam

Belge Adedi

Sabit Yatırım (Milyon TL)

İstihdam

Bölgesel Yatırımlar

2.937

36.452

134.088

50

465

1.175

16

14.428

4.036

-

-

-

2.022

36.839

50.418

31

781

1.553

Büyük Ölçekli Yatırımlar Genel Yatırımlar Stratejik Yatırımlar Toplam

10

6.149

1.843

-

-

-

4.985

93.868

190.385

81

1.246

2.728

2013 Yılı Belge Adetine Göre Yatırım Teşvik Belgelerinin Bölgesel Dağılımı Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı

5. Bölge: %10

6. Bölge: %13

4. Bölge: %10 3. Bölge: %14

1. Bölge: %27

2. Bölge: %16

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

163


MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER

Ekonomik Rapor 2013

2013 Yılı Öngörülen Sabit Yatırım Tutarına Göre Bölgesel Teşviklerin Dağılımı Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı

5. Bölge: %6

6. Bölge: %8

4. Bölge: %11

1. Bölge: %45

3. Bölge: %12 2. Bölge: %18

ULUSLARARASI SERMAYELİ ŞİRKETLER Ekonomi Bakanlığı tarafından açıklanan geçici verilere göre; 2012 yılının Aralık ayı sonu itibariyle Mersin’de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirket sayısı 534 iken, 2013 yılının söz konusu döneminde bu rakam 676’dır. Mersin, Türkiye’de bulunan uluslararası sermayeli şirketlerin illere göre sıralamasında 2012 yılında %1,8’lik payla 7. sırada yer alırken; 2013 yılında %1,9’luk payla 6.sıraya yükselmiştir. Söz konusu dönemde Mersin’de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirketlerin sektörel dağılımı incelendiğinde; %51’i toptan ve perakende ticaret, %13’ü ulaştırma, haberleşme ve depolama hizmetleri ve %10’u imalat sanayi sektöründe faaliyet göstermektedir. İmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararası sermayeli şirketlerde gıda ürünleri ve içecek imalatı birinci sırada yer alırken, bunu sırasıyla kimyasal madde ve ürünleri; tekstil ürünleri, başka yerde sınıandırılmamış makine ve teçhizat imalatı izlemektedir.

Mersin’deki Uluslararası Sermayeli Firmaların Sektörlere Göre Dağılımı* Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı

21.12.2012

31.12.2013

Tarım, Avcılık, Ormancılık ve Balıkçılık

21

23

Madencilik ve Taşocakçılığı

13

14

İmalat Sanayii

60

68

Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı

20

19

Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı

5

7

Tekstil Ürünleri İmalatı

5

5

B.Y.S. Makine ve Teçhizat

3

5

Sektör

Diğer İmalat

27

32

Elektrik, Gaz ve Su

3

5

İnşaat

45

58

Toptan ve Perakende Ticaret

251

343

Oteller ve Lokantalar

19

20

Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri

74

87

Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri

40

46

Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler

-

2

Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri

8

10

534

676

Toplam *Geçici veriler.

164

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


YATIRIMLAR

Ekonomik Rapor 2013

Mersin'de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirketlerin ülke gruplarına göre dağılımı incelendiğinde; %52'si Yakın ve Ortadoğu, %25'i AB, %10'u ise Diğer Asya ülkeleri ortaklı şirketlerdir. Ülke grupları içerisinde yer alan Irak, Suriye ve Almanya ortaklı şirketler, Mersin'de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirketler arasında ilk sırada yer almaktadır. 2013 yılı sonu itibariyle Mersin'de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli rma sayısında 2012 yılı aynı dönemine göre tüm ülke grupları bazında artış gözlenirken, özellikle Suriye sermayeli şirket sayısındaki artış dikkat çekmektedir.

Mersin’deki Uluslararası Sermayeli Firmaların Ülke Gruplarına Göre Dağılımı* Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı

31.12.2012

31.12.2013

AB Ülkeleri

149

166

Almanya

61

67

Belçika

19

19

Hollanda

15

17

Diğer AB Ülkeleri

54

63

Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)

18

22

Afrika Ülkeleri

9

14

Kuzey Amerika

Ülke Grupları

25

36

A.B.D.

19

26

Kanada

6

10

Orta ve Güney Amerika, Karayipler

11

12

Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri

262

352

Irak

139

149

Suriye

38

109

Diğer

85

94

Diğer Asya

56

69

Diğer Ülkeler Toplam

4

5

534

676

*Geçici veriler.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

165


MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER

Ekonomik Rapor 2013

kamu gelirleri İlimizde Vergi Dairelerinin Tahakkuk ve Tahsilât Durumu (¨) Kaynak: T. C. Gelir İdaresi Başkanlığı Mersin Vergi Dairesi Başkanlığı

2012

2013

Tahakkuk

Tahsilat

Tahsilat Oranı (%)

Tahakkuk

Tahsilat

Tahsilat Oranı (%)

Uray V. D.

2.029.934.487,03

1.021.260.839,66

50%

2.128.441.239,22

910.553.640,67

42,8%

İstiklal V. D.

542.368.560,74

266.861.313,57

49%

616.125.235,45

298.313.024,11

48,4%

Liman V. D.

743.882.175,05

317.213.318,04

4%

913.717.615,33

495.078.112,04

54,2%

Toros V. D.

475.446.750,58

357.937.257,81

75%

583.390.759,25

434.279.073,71

74,4%

Şehitkerim V. D.

281.909.799,34

161.973.531,42

57%

331.482.641,96

197.617.794,66

59,6%

Kızılmurat V. D.

354.360.070,77

123.673.440,92

35%

368.512.587,23

134.219.216,31

36,4%

Muh. Md. Diğ. Ml. M.

216.790.163,16

216.790.163,16

100%

278.227.918,86

278.227.918,86

100,0%

Erdemli V. D.

108.798.341,66

66.894.298,37

61%

125.233.035,06

77.425.464,03

61,8%

Silifke V. D.

96.366.007,53

63.664.070,52

66%

114.077.599,11

78.501.597,80

68,8%

Anamur V. D.

65.251.249,69

40.815.500,83

63%

67.619.163,10

42.679.436,63

63,1%

Mut Mal Md.

49.462.529,07

29.880.353,01

60%

55.538.773,20

33.517.247,54

60,3%

Gülnar Mal Md.

16.477.863,59

10.572.344,40

64%

19.132.043,19

11.326.805,46

59,2%

Bozyazı Mal Md.

20.372.590,06

12.877.003,00

63%

21.882.928,59

14.100.454,20

64,4%

Aydıncık Mal Md.

7.560.236,74

3.832.426,35

51%

8.015.381,48

3.998.085,11

49,9%

Vergi Dairesi

Çamlıyayla M.md.

4.996.630,79

2.550.583,42

51%

4.787.065,79

2.889.338,69

60,4%

Gümrük Saymanlığı

3.692.370.746,36

3.692.370.746,36

100%

4.277.385.595,19

4.277.385.595,19

100,0%

Toplam

8.706.348.202,16

6.389.167.190,84

73%

9.913.569.582,01

7.290.112.805,01

73,5%

İlimiz Vergi Gelirlerinin Mukayesesi (¨) Kaynak: T. C. Gelir İdaresi Başkanlığı Mersin Vergi Dairesi Başkanlığı

2012 Tahakkuk

Tahsilat

Tahsilat Oranı (%)

Tahakkuk

Tahsilat

Tahsilat Oranı (%)

Gelir Vergisi

962.945.968,17

768.452.561,60

80%

1.048.498.466,58

833.559.154,37

79,5%

Kurumlar Ver.

297.930.137,30

172.226.101,18

58%

317.508.696,64

182.437.010,60

57,5%

Katma Değer V.

643.468.455,03

388.017.283,49

60%

699.455.108,95

414.909.796,57

59,3%

Verginin Türü

Veraset İnt. V.

2.956.562,13

1.763.412,96

60%

3.230.072,31

2.350.660,84

72,8%

Banka Sig. M. V.

18.877.849,11

17.156.931,47

91%

12.884.757,95

11.311.698,95

87,8%

Motorlu Taş. V.

203.766.176,04

157.003.304,56

77%

229.058.615,75

175.116.554,23

76,5%

Damga Vergisi

123.135.085,98

92.575.870,38

75%

154.592.678,20

116.346.415,74

75,3%

Harçlar

183.256.897,73

162.463.508,92

89%

249.351.647,74

225.097.846,15

90,3%

Diğer Vergiler

884.264.511,46

710.266.096,72

80%

991.649.500,39

778.492.898,14

78,5%

Vergi Gel. Top.

3.320.601.642,95

2.469.925.071,28

74%

3.706.229.544,51

2.739.622.035,59

73,9%

Vergi Dışı G. Top.

1.630.849.467,04

173.168.054,44

11%

1.863.119.123,36

214.426.381,27

11,5%

Tşb. ve Mülkiyet G.

166

2013

62.526.345,81

53.703.318,76

86%

66.835.318,94

58.678.792,96

87,8%

Gümrük Gelirleri

3.692.370.746,36

3.692.370.746,36

100%

4.277.385.595,19

4.277.385.595,19

100,0%

Genel Toplam

8.706.348.202,16

6.389.167.190,84

73%

9.913.569.582,01

7.290.112.805,01

73,5%

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


KAMU GELİRLERİ

Ekonomik Rapor 2013

Mersin Büyükşehir ve Merkez İlçe Belediyelerinin 2014 Mali Yılı Bütçeleri Kaynak: İlgili Belediyelerin Mali Hizmetler Müdürlüğü

Bütçe Tutarı (TL)

Belediyenin Adı

(A) Ödenek Cetveli

(B) Gelirlerin Ekonomik Sınıandırılması

Büyükşehir Belediyesi

542.706.521

535.774.413

Akdeniz Belediyesi

92.800.000

90.600.000

Toroslar Belediyesi

113.000.000

107.184.799

Yenişehir Belediyesi

73.690.890

73.690.890

Mezitli Belediyesi

70.000.000

65.000.000

İl Özel İdaresinin Bütçesi Kaynak: T.C. Mersin Valiliği İl Mahalli İdareler Müdürlüğü-İl Özel İdare Müdürlüğü

Bütçe Tutarı (¨) 2013

2014 (Ocak-Mart Dönemi)

Cari Harcamalar

23.528.115,00

16.611.833

Yatırım Harcamaları

50.277.402,00

15.257.214

Harcamalar

Transfer Harcamaları Toplam

6.594.483,00

3.130.953

80.400.000,00

35.000.000

İl Özel İdaresinden 2014 Ocak-Mart Ayları Kurumlara Ayrılan Paylar (¨) Kaynak: T.C. Mersin Valiliği İl Mahalli İdareler Müdürlüğü-İl Özel İdare Müdürlüğü

Kurumun Adı İl Özel İdaresi

Cari Hr.

Yatırım Hr.

Transfer Hr.

Toplam

16.211.833

11.794.004

3.130.953

31.136.790

Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü

0

0

0

0

İl Milli Eğitim Müdürlüğü

0

3.463.210

0

3.463.210

İl Sağlık Müdürlüğü

0

0

0

0

Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

0

0

0

0

Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü

0

0

0

0

Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü

0

0

0

0

Halk Eğitim Müdürlüğü

0

0

0

0

Emniyet İl Müdürlüğü

50.000

0

0

50.000

Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü

0

0

0

0

Çevre ve Orman İl Müdürlüğü

0

0

0

0

İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Toplam

350.000

0

0

350.000

16.611.833

15.257.214

3.130.953

35.000.000

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

167


MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER

Ekonomik Rapor 2013

işgücü Hanehalkı İşgücü Anketi Sonuçları Kaynak: TÜİK

TR62 (Adana, Mersin)* 2012

2013

Nüfus ve İşgücü Durumu

Erkek

Kadın

Toplam

Erkek

Kadın

Toplam

15 ve daha yukarı yaştaki nüfus ('000)

1.328

1.372

2.700

1.347

1.400

2.747

İşgücü durumu ('000)

959

391

1.350

965

415

1.381

İstihdam edilenler

870

338

1.208

860

343

1.203

İşsiz

89

53

143

105

72

177

72,2

28,5

50

71,7

29,7

50,3

İşsizlik oranı (%)

9,3

13,7

10,6

10,9

17,4

12,8

İstihdam oranı (%)

65,5

24,6

44,7

63,9

24,5

43,8

İşgücüne dahil olmayanlar ('000)

369

980

1.349

381

985

1.366

İş Bulma Ümidi Olmayanlar

22

32

54

34

62

96

Diğer

36

86

122

56

116

172

-

-

1

1

1

2

İşgücüne katılma oranı (%)

İş aramayıp, işbaşı yapmaya hazır olanlar Mevsimlik Çalışanlar

-

389

389

-

357

357

Öğrenci

105

105

210

90

103

193

Emekli

105

30

135

112

29

141

Çalışamaz Halde

80

149

229

71

159

230

Diğer

20

189

209

18

157

176

Ev İşleriyle Meşgul

*TR62: İstatistik amaçlı bölge sınıaması “Adana ve Mersin” illerine göre düzenlenmiştir.

İstihdamın Ekonomik Faaliyet Kollarına Göre Dağılımı (.000 Kişi) Kaynak: TÜİK

TR62 (Adana, Mersin)* 2012

2013

Değişim (%)

Erkek

Kadın

Toplam

Erkek

Kadın

Toplam

Erkek

Kadın

Toplam

Tarım

195

123

318

170

114

284

-12,8

-7,3

-10,7

Sanayi*

220

35

255

242

38

280

10,0

8,6

9,8

Hizmetler

455

180

635

448

190

638

-1,5

5,6

0,5

Toplam

870

338

1.208

860

343

1.203

-1,1

1,5

-0,4

Sektörler

*İnşaat sektörü, sanayi sektörü içinde değerlendirilmiştir.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıklamış olduğu Hanehalkı İşgücü Anketi sonuçlarına göre, 2013 yılında TR62(Adana, Mersin) bölgesinde, kurumsal olmayan çalışma çağındaki (15 ve daha yukarı yaştaki) nüfus 47 bin kişi artmıştır. 2013 yılında işgücüne katılma oranı önce yıla göre 0,3 puanlık artış göstererek %50,3 olmuştur. Erkeklerde işgücüne katılma oranı 2012 yılına göre 0,5 puanlık azalışla %71,7, kadınlarda ise 1,2 puanlık artışla %29,7 olarak gerçekleşmiştir.

168

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


İŞGÜCÜ

Ekonomik Rapor 2013

2013 yılında istihdam edilenlerin sayısı önceki yıla göre 5 bin kişi azalarak 1 milyon 203 bin kişi olarak gerçekleşmiştir. TR62 bölgesinde istihdam edilenlerin cinsiyete göre dağılımı incelendiğinde, erkeklerde 10 bin kişi azalış, kadınlarda ise 5 bin kişi artış olmuştur. Söz konusu dönemde istidam edilenlerin oranı, bir önceki yıla göre 0,9 puanlık bir azalış göstererek %44,7’den %43,8’e gerilemiştir. 2013 yılında istihdam edilen 1 milyon 203 bin kişinin %53,1’i hizmetlerde, %23,6’sı tarımda %23,3’ü sanayi ve inşaat sektöründe yer almıştır. Bir önceki yıl ile karşılaştırıldığında hizmet ve tarım sektörünün istihdam edilenlerin toplam istihdam içerisindeki payı azalırken sanayi ve inşaat sektörünün payının arttığı görülmektedir. 2013 yılında TR 62 Bölgesinde önceki yıla göre en fazla istihdam artışı kaydedilen sektör sanayi ve inşaat sektörü olduğu gözlenirken bunu hizmetler sektörü takip etmektedir.

TR62 (Adana, Mersin) Bölgesinde İstihdam Edilenlerin İşteki Durumu (1.000 Kişi) Kaynak: TÜİK

Toplam

2012 Erkek

Kadın

Toplam

Erkek

Kadın

Toplam

Toplam

870

338

1.208

860

343

1.203

Ücretli, maaşlı ve yevmiyeli

601

206

806

596

221

817

İşveren ve kendi hesabına

232

38

270

233

39

272

Ücretsiz aile işçisi

37

94

131

31

83

114

195

123

318

170

114

284

Ücretli, maaşlı ve yevmiyeli

70

32

102

57

35

92

İşveren ve kendi hesabına

98

12

110

91

11

102

Ücretsiz aile işçisi

27

79

106

22

68

90

Tarım

Toplam

Tarım Dışı

2013

Toplam

675

214

889

690

229

919

Ücretli, maaşlı ve yevmiyeli

531

174

705

539

186

725

İşveren ve kendi hesabına

134

25

159

142

28

170

Ücretsiz aile işçisi

10

15

25

9

15

24

TR62(Adana, Mersin) bölgesinde, sektördeki istihdam edilenler işteki duruma göre incelendiğinde ücretsiz aile işçisi olarak çalışanların sayısı azalırken ücretli, maaşlı ve yevmiyeli çalışanlar ile işveren ve kendi hesabına çalışanların sayısının arttığı görülmektedir. Söz konusu dönemde istihdamın %76,4'üne sahip olan tarım dışı sektörlerde istihdamın %79'unu ücretli, maaşlı ve yevmiyeli çalışanlar oluştururken, %18'ini işveren ve kendi hesabına çalışanlar, %3'ünü ücretsiz aile işçileri oluşturmaktadır. 2011-2013 dönemi için tarım dışı sektörlerde ücretli, maaşlı ve yevmiyeli sayısı artış yavaşlarken, işveren ve kendi hesabına çalışanların azalıştan artışa geçtiği ücretsiz aile işçisi olarak çalışanların sayının azalış hızını kestiği ancak azalışın devam ettiği gözlenmektedir. İstihdamın %23,6'sını oluşturan tarım sektöründe ise işteki duruma göre azalışların devam ettiği görülmektedir.

2013 Yılı İstihdamın İşyeri Büyüklüğüne ve Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayıtlılık Durumuna Göre Dağılımı(1.000 Kişi) Kaynak: TÜİK

Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayıtlılık Kayıtlı Değil

Kayıtlı

Toplam

Erkek

Kadın

Toplam

Erkek

Kadın

Toplam

Erkek

Kadın

Toplam

1-9

283

172

455

226

41

267

508

213

721

10-24

20

18

38

46

17

63

66

35

101

25-49

18

7

25

107

36

143

125

43

168

İşyeri Büyüklüğü

50+ Toplam

8

4

12

153

48

201

161

52

213

328

201

529

532

142

674

860

343

1.203

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

169


MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER

Ekonomik Rapor 2013

2013 yılında TR62(Adana, Mersin) bölgesinde istihdamın işyeri büyüklüğüne göre dağılımı incelendiğinde; istihdamın %60'ını 1-9 kişi istihdam eden mikro ölçekli işletmelerde istihdam edilirken, %22'si küçük ölçekli işletmelerde, %18'i ise orta büyüklükteki isletmelerde yer almaktadır. 2012 yılına göre orta ölçekli işletmelere istihdam edilenlerin payında 3 puan, küçük ölçekli işletmelerde 1 puan artış olduğu, mikro ölçekli işletmelerde ise 4 puan azalış olduğu görülmektedir. 2013 yılında istihdamın %44'ü sosyal güvenlik kurumuna kayıtlı olmadığı, %56'sının ise kayıtlı olduğu görülmektedir. 2012 yılına göre kayıtlı olanların toplam istihdam içerisindeki payının arttığı gözlenmektedir.

Eğitim Durumuna Göre İstihdamın Dağılımı (15+,1.000 Kişi) Kaynak: TÜİK

Eğitim Durumu Okuma yazma bilmeyen

Lise altı

Lise ve dengi meslek okulu

Yükseköğretim

Cinsiyet

2012

2013

Erkek

17

15

Kadın

30

26

Toplam

47

41

Erkek

527

518

Kadın

184

181

Toplam

711

699

Erkek

196

202

Kadın

55

58

Toplam

251

260

Erkek

129

126

Kadın

70

78

Toplam

199

204

2013 yılında TR62(Adana, Mersin) Bölgesinde eğitim durumuna göre istihdamın dağılımına bakıldığında istihdam edilenlerin %58’ini lise altı eğitimli olanlar, %22’sini lise ve dengi meslek okulu, %17’sini yükseköğretim mezunları, %3’ünü ise okuryazar olmayanlar oluşturmaktadır. 2012 yılına göre yükseköğretim düzeyinde eğitim sahibi olanlar ve lise ve dengi meslek okulu istihdamda artışlar olduğu gözlenmektedir.

İŞGÜCÜ PİYASASI İşkur İşgücü Piyasası Göstergeleri Kaynak: Türkiye İş Kurumu

2012 Erkek

Kadın

2013 Toplam

Erkek

17.488

Açık İşler

Kadın

Toplam

32.423

Değişim (%) 85,4%

Başvurular

34.328

25.654

59.982

33.761

24.613

58.374

-2,7%

İşe Yerleştirmeler

5.968

3.511

9.479

10.299

5.974

16.273

71,7%

7.941

İşsizlik Ödeneğine Başvuru

711

18,8%

Kayıtlı İşsiz

32.620

28.125

60.745

35.520

33.809

69.329

14,1%

Kayıtlı İşgücü

48.281

36.705

84.986

64.722

52.838

117.560

38,3%

İŞKUR kayıtlarına göre İlimiz işgücü göstergeleri incelendiğinde; 2012 yılından bu yana açık iş sayısındaki artış 2013 yılında da devam ederek önceki yıla göre %85,4 artarak 32.423 seviyesine ulaşmıştır. Açık işlerdeki bu gelişmelerin işe yerleştirmelere de yansıdığı, 2012 yıla göre işe yerleştirilenlerin sayısı %71,7 oranında artış göstererek 16.273 kişiye yükseldiği gözlenmektedir. Söz konusu dönemde iş başvurularının önceki yıla göre %2,7'lik azalışla 58.374 kişi, işsizlik ödeneğine başvurularda ki artış hızı ise 2011-2012 dönemine göre yavaşlayarak %18,8'lik artışla 9.430 kişi olduğu görülmektedir. 2012 yılında ortalama aylık her 100 iş başvurusundan 18'i işe yerleştirilirken; 2013 yılında bu oran 26 kişiye ulaşmıştır. 2013 yılında İlimizde İŞKUR'a kayıtlı işsiz sayısı önceki yıla göre %14,1 artarak 69.329 kişiye, kayıltı işgücü ise %38,3 artarak 117.500 kişiye yükselmiştir. Kayıtlı işsizler ve kayıtlı işgücündeki artış hızının 2012-2011 dönemine göre yavaşladığı gözlenmektedir.

170

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


İŞGÜCÜ

Ekonomik Rapor 2013

İş Başvurusunda Bulunanların Yaş Grubuna Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu

15.000 10.000 5.000 0 15-19

20-24

25-29

30-34 2011

35-39 2012

40-44

45-64

65+

2013

İş Başvurusunda Bulunanların Eğitim Durumuna Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu

30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Okur-Yazar İlköğretim Ortaöğretim Önlisans Okuma Olanlar Yazma Bilmeyenler 2011

2012

Lisans

Yüksek Lisans

Doktora

2013

İŞKUR kayıtlarına göre İlimizde 2013 yılında iş başvurularının önceki yıla göre %2,7'lik azalışla 58.374 kişidir. İş başvurularındaki gelişmeler yaş gruplarına göre incelendiğinde 2012 yılına göre 20-24, 15-19 yaş gruplarındaki başvuruların önceki yıla göre en fazla azalış gösteren yaş grubu olduğu gözlenirken en fazla artış ise 45-64 yaş grubu aralığındadır. İş başvurularındaki gelişmeler başvurusunda bulunanların eğitim düzeyine göre incelendiğinde önceki yıla göre en fala azalış orta öğretim mezunlarında olurken, en fazla artış ise okur-yazar ve lisans eğitim düzeyine sahip olanlarda olduğu görülmektedir. Mersin İli Alınan Açık İşler ve İşe Yerleştirmelerin Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu

35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0

Kamu

Özel

Toplam

Kamu

Açık İşler

Özel

Toplam

İşe Yerleştirmeler

2012

2.434

15.054

17.488

2.360

7.119

9.479

2013

3.357

29.066

32.423

3.342

12.931

16.273

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

171


MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER

Ekonomik Rapor 2013

İŞKUR kayıtlarına göre 2013 yılı içerisinde alınan açık iş sayısı önceki yıla göre %85,4 artış göstererek 32.423'e ulaşmıştır. Söz konusu dönemdeki açık işlerin %10,4'ü kamu sektöründe iken %89,4'ü özel sektöre aittir. 2013 yılına göre açık işlerdeki artış sektörel bazda incelendiğinde önceki yıla göre kamu sektöründe açık iş sayısında %38, özel sektörde ise %93 artış olmuştur. 2013 yılında işe yerleştirmelerin kişi sayısı %71,7'lik artışla 16.273'e ulaşmıştır. İşe yerleştirilenlerin %20'si kamu sektörüne, %80'i özel sektöre yerleştirilmiştir. Söz konusu dönemde işe yerleştirilenlerin %73'ü hizmetler, %16'sı sanayi, %10'u inşaat, %1'i tarım sektörüne yerleştirilmiştir. İşe yerleştirilenlerin yaş grubuna göre dağılımı incelendiğinde 2012 yılına göre işe yerleştirilenlerde en fazla artış 30- 25-29, 30-34, 35-39 yaş gruplarında olduğu görülmektedir. Eğitim durumuna göre ise işe yerleştirilenlerde önceki yıla göre en fazla artış ilköğretim ve ortaöğretim mezunları olduğu gözlenmektedir.

2013 Yılı İşe Yerleştirilenlerin Sektörel Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu

Tarım, Avcılık ve Ormancılık 266 %1 Sanayi 2.550 %16 İnşaat 1.569 %10 Hizmetler: 11.888 %73

Mersin İli İşe Yerleştirmelerin Yaş Gruplarına Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu

4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 15-19

20-24

25-29

30-34 2011

172

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

35-39 2012

40-44 2013

45-64

65+


İŞGÜCÜ

Ekonomik Rapor 2013

Mersin İli İşe Yerleştirmelerin Eğitim Durumuna Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu

10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 Okur-Yazar İlköğretim Ortaöğretim Önlisans Okuma Olanlar Yazma Bilmeyenler 2011

2012

Lisans

Yüksek Lisans

Doktora

2013

2013 yılında kayıtlı işsizlerin 2012 yılına göre 8.584 kişi artarak 69.329 kişiye ulaşmıştır. Söz konusu dönemde kayıtlı işsizlerdeki artışın 2.900'ünü(%34) erkekler, 5.684'ünü(%66) kadınlar oluşturmaktadır. Kayıtlı işsizlerin yaş grubuna göre dağılımı incelendiğinde 2012 yıla göre artışın en fazla yoğunlaştığı yaş grubu 20-44 yaş grupları arasında olduğu gözlenmektedir. Kayıtlı işsizlerin eğitim durumuna göre dağılımı incelendiğinde 2012 yılına göre ilköğretim, ortaöğretim, lisans ve ön lisans mezunlarında en fazla artış olduğu görülmektedir.

Kayıtlı İşgücünün Yaş Gruplarına Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu

30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 15-19

20-24

25-29

30-34 2011

35-39 2012

40-44

45-64

65+

2013

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

173


MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER

Ekonomik Rapor 2013

Kayıtlı İşgücünün Eğitim Durumuna Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu

60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 Okur-Yazar İlköğretim Ortaöğretim Önlisans Okuma Olanlar Yazma Bilmeyenler 2011

2012

Lisans

Yüksek Lisans

Doktora

2013

2013 yılında kayıtlı işsizler 2012 yılına göre 8.584 kişi artarak 69.329 kişiye ulaşmıştır. Söz konusu dönemde kayıtlı işsizlerdeki artışın 2.900'ünü (%34) erkekler, 5.684'ünü (%66) kadınlar oluşturmaktadır. Kayıtlı işsilerin yaş grubuna göre dağılımı incelendiğinde 2012 yıla göre artışın en fazla yoğunlaştığı yaş grubu 20-44 yaş grupları arasında olduğu gözlenmektedir. Kayıtlı işsizlerin eğitim durumuna göre dağılımı incelendiğinde 2012 yılına göre ilköğretim, ortaöğretim, lisans ve ön lisans mezunlarında en fazla artış olduğu görülmektedir.

Kayıtlı İşsizlerin Yaş Grubuna Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu

16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 15-19

20-24

25-29

30-34 2011

174

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

35-39 2012

40-44 2013

45-64

65+


İŞGÜCÜ

Ekonomik Rapor 2013

Kayıtlı İşsizlerin Eğitim Durumuna Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu

40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Okur-Yazar İlköğretim Ortaöğretim Önlisans Lisans Okuma Olanlar Yazma Bilmeyenler 2011 2012 2013

Yüksek Lisans

Doktora

2013 yılında iş başvurusunda bulunanların meslek grubuna göre dağılımı incelendiğinde; ağırlıklı olarak %37,2'sini nitelik gerektirmeyen meslekler, %16,3'ü hizmet ve satış elemanları ve %13,9'unu büro hizmetlerinde çalışan elemanlar oluşturmaktadır.

İş Başvurusunda Bulunanların Meslek Grubuna Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu

%13,9

%16,3

%37,2

%7,3 %0,6

Büro Hizmetlerinde Çalışan Elemanlar Nitelik Gerektirmeyen Meslekler Profesyonel Meslek Mensupları Teknisyenler, Teknikerler ve Yardımcı Profesyonel Meslek Mensupları Yöneticiler

%8,3

%7,8 %0

%7,8 %0,7

Hizmet ve Satış Elemanları Nitelikli Tarım, Ormancılık ve Su Ürünleri Çalışanları Sanaatkarlar ve İlgili İşlerde Çalışanlar Tesis ve Makine Operatörleri ve Montajcılar Diğer (Bilinmeyen, Silahlı Kuvvetlerle İlgili Meslekler)

2013 yılında işe yerleştirilenlerin meslek grubuna göre dağılımı incelendiğinde ağırlıklı olarak %51,5'ini nitelik gerektirmeyen meslekler,%16,1'ini hizmet ve satış elemanları, %12,3'ünü sanatkârlar ve ilgili işlerde çalışanlar oluşturmaktadır.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

175


MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER

Ekonomik Rapor 2013

İşe Yerleştirilenlerin Meslek Grubuna Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu

%3,0

%9,2

%16,1

%51,5

Büro Hizmetlerinde Çalışan Elemanlar Nitelik Gerektirmeyen Meslekler Sanatkarlar ve İlgili İşlerde Çalışanlar Tesis ve Makine Operatörleri ve Montajcılar

%3,2

%0,2

%12,3

%4,6

Hizmet ve Satış Elemanları Profesyonel Meslek Mensupları Nitelikli Tarım, Ormancılık ve Su Ürünleri Çalışanları Teknisyenler, Teknikerler ve Yardımcı Profesyonel Meslek Mensupları

2013 yılında İlimizde İŞKUR’a kayıtlı işsizlerin meslek grubuna göre dağılımında ağırlıklı olarak %39,1'ini nitelik gerektirmeyen meslekler, %15,7'sini büro hizmetlerinde çalışan elemanlar, %14,6'sını hizmet ve satış elemanları oluşturmaktadır.

Kayıtlı İşsizlerin Meslek Grubuna Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu

%0,7

%15,7

%14,6

%39,1

%7,5 %0,8

Büro Hizmetlerinde Çalışan Elemanlar Nitelik Gerektirmeyen Meslekler Profesyonel Meslek Mensupları Teknisyenler, Teknikerler ve Yardımcı Profesyonel Meslek Mensupları Yöneticiler

176

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

%6,2

%7,8

%7,6 %0,0

Hizmet ve Satış Elemanları Nitelikli Tarım, Ormancılık ve Su Ürünleri Çalışanları Sanaatkarlar ve İlgili İşlerde Çalışanlar Tesis ve Makine Operatörleri ve Montajcılar Diğer (Bilinmeyen, Silahlı Kuvvetlerle İlgili Meslekler)


Ekonomik Rapor 2013

alt yap覺 sistemleri

Mersin Ticaret ve Sanayi Odas覺

177



ENERJİ

Ekonomik Rapor 2013

enerji 2013 Yılı Elektrik Genel Abone Durumu Kaynak: Toroslar Elektrik Perakende Satış A. Ş.

Mesken

Diğer Gruplar*

Toplam

5.329

117.964

1.269

151.739

6.301

28.480

386

38.472

380

4.367

130

5.394

3.802

11.248

199

16.707

51

9.710

169

10.641

222

7.469

60.507

961

76.131

101

668

12.574

284

14.553

62

364

39.233

315

49.596

136

3.025

25.182

464

31.423

Sanayi

Ticaret

Resmi Daire T. Sulama

Akdeniz

329

26.246

602

Anamur

23

3.141

141

Aydıncık

13

459

45

Bozyazı

7

1.387

64

Çamlıyayla

-

675

36

Erdemli

50

6.922

Gülnar

12

914

Mezitli

23

9.599

Mut

45

2.571

Silifke

51

5.941

295

5.446

57.876

979

70.588

Tarsus

166

12.736

390

2.256

102.399

2.034

119.981

Toroslar

78

7.722

60

52

73.565

645

82.122

Yenişehir

19

10.750

57

99

71.213

604

82.742

Toplam

816

89.063

2.211

35.242

614.318

8.439

750.089

*Diğer gruplar içerisine şantiye abone grubu da dahil edilmiştir.

Toroslar Elektrik Perakende Satış A.Ş.’den edinilen bilgilere göre; 2013 yılı sonu itibariyle elektrik genel abone sayısı bir önceki yıla göre %6,3 azalarak 750.089’a gerilemiştir. Abone grubunun ilçelere göre dağılımına bakıldığında; ağırlıklı olarak %20,2’si Akdeniz’de, %16,0’ı Tarsus’da%11,0’ı ise Yenişehir ilçelerinde yoğunlaşmıştır. Abone sayısının ise; %81,9’unu mesken; %12’sini ticaret; %4,7’sini ise tarımsal sulama abone grubu oluşturmaktadır.

2013 Yılı Elektrik Genel Abone Durumu Kaynak: Toroslar Elektrik Perakende Satış A. Ş.

İlçe Adı

Köy Sayısı

Köy Abone Sayısı

Merkez

63

18.577

Anamur

41

11.986

Aydıncık

10

1.358

Bozyazı

19

3.050

Çamlıyayla

10

3.955

Erdemli

48

20.429

Gülnar

41

6.673

Mut

91

16.931

Silifke

65

18.151

Tarsus Toplam

83

23.615

471

124.725

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

179


ALTYAPI SİSTEMLERİ

Ekonomik Rapor 2013

Mersin'de Abone Grubuna Göre Çekilen Enerjinin Durumu (kWh) Kaynak: Toroslar Elektrik Dağıtım A. Ş. - Mersin

Abone Grubu

2012

2013

Değişim (%)

Sanayi*

756.276.499

479.678.450

-37%

Ticarethane

326.108.860

324.850.843

-0,4%

Resmi Daire

144.790.762

915.096

-99%

Tarımsal Sulama Mesken Diğer Gruplar** Toplam

109.507.700

117.566.199

7%

1.145.713.164

1.057.305.423

-8%

268.310.329

186.865.584

-30%

2.750.707.314

2.167.181.595

-21%

*Sanayi abone grubunda enerji tüketimi azalışı; söz konusu abone grubunun serbest tüketici olarak başka tedarikçilerden enerji temin etmesinden kaynaklanmaktadır. **:İçme ve Kullanma Suyu, Şantiye, Hayır Kurumu, Kitler, Belediye, Bedellendirilen Aydınlatma, Diğer

2013 yılı sonu itibariyle Mersin'de tüketilen enerji miktarı bir önceki yıla göre %21 oranında azalarak 2.167.181.595 kWh'a gerilemiştir. Tüketilen enerji miktarı kullanım alanlarına göre incelendiğinde; %49'u meskenler, %22'si sanayi, %15'i ise ticarethaneler tarafından tüketilmektedir. 2013 yılında sanayi sektöründe tüketilen enerji miktarı, 2012 yılına göre %37, ticarethanelerde %0,4, meskenlerde ise %8 oranında azalış göstermiştir. Söz konusu azalışta sanayi grubunda abonelerin bir kısmının serbest tüketici olarak farklı tedarikçilerden enerji temin etmesi; meskenler grubunda ise doğalgaz kullanımının yaygınlaşmasının etkili olduğu söylenebilir.

Mersin İli Tüketilen Enerji Miktarının İlçelere Göre Dağılımı Kaynak: Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş.-Mersin

Merkez* %55 Erdemli %8 Tarsus %21

*Akdeniz, Toroslar, Yenişehir, Mezitli ilçelerini kapsamaktadır.

180

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

Silifke %8

Anamur %3 Bozyazı %1 Aydıncık %0,4 Çamlıyayla %0,4 Gülnar %1 Mut %3


ULAŞTIRMA

Ekonomik Rapor 2013

ulaştırma Mersin'de ulaşım ağırlıklı olarak karayolu ile sağlanmaktadır. Ülkemizdeki bütün yerleşim birimlerine karayolu ile bağlantısı bulunmaktadır. Mersin'de 507 km.si devlet yolu, 687 km.si il yolu, 154 km.si otoyol, 5.177 km.si köy yolu olmak üzere toplam 6.525 km karayolu bulunmaktadır. 2013 yılı sonu itibariyle Mersin ilindeki motorlu kara taşıtları sayısı 485.510'a ulaşmıştır. Mersin motorlu kara taşıtları sayısına göre Türkiye genelinde %2,7'lik payla 8.sırada gelmektedir. 2013 yılı sonu itibariyle kaydı yapılan taşıtların illere göre yoğunluğu incelendiğinde Mersin, %2,3'lük payla yedinci sırada yer almaktadır. İlimizde demiryolu bağlantısı bulunmakta ve denizyolu ile ulaşım sağlanmaktadır. Havaalanı olmamasına rağmen, hava yolu ile ulaşım Adana hava alanından sağlanmaktadır.

İlimizdeki Motorlu ve Motorsuz Araçların Durumu Kaynak: Mersin Emniyet Müdürlüğü Trak Tescil Şube Müdürlüğü

Aracın Cinsi

2012

2013

Değişim (%)

Motosiklet

134.434

136.517

2%

Otomobil

181.658

197.950

9%

Minibüs

6.824

7.198

5%

Otobüs

5.472

5.378

-2%

Motorlu

Kamyonet

76.216

80.140

5%

Kamyon

13.325

12.981

-3%

Traktör

29.134

29.808

2%

Çekici

11.618

13.255

14%

Özel A.Taşıt Tanker Arazi Taşıtı Toplam

686

794

16%

1.143

1.090

-5%

534

399

-25%

461.044

485.510

5%

Motorsuz 360

383

6%

Yarı Römork

14.015

15.968

14%

Toplam

14.375

16.351

14%

Römork

31.12.2013 Tarihi İtibariyle İlimizdeki Araçların İlçelere Göre Dağılımı Kaynak: Mersin Emniyet Müdürlüğü Trak Tescil Şube Müdürlüğü

Akdeniz, Yenişehir, Toroslar, Mezitli %54 Tarsus %18

Anamur %4

Silifke %9

Erdemli %8

Bozyazı %2 Gülnar %1 Mut %4

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

181


ALTYAPI SİSTEMLERİ

Ekonomik Rapor 2013

Mersin İli Araç Tescil İşlemleri Kaynak: Mersin Emniyet Müdürlüğü Trak Tescil Şube Müdürlüğü

Adet 150.000

100.000

50.000

0

Yeni Kayıt

Devir

Hurda

Trakten Çekme

Toplam

2012

39.961

92.372

2.332

1.910

136.575

2013

41.042

94.954

5.690

1.789

143.475

Mersin'de Araç Satışlarının Türlerine Göre Dağılımı Kaynak: MODER

Araç Türü

2012

2013

Değişim(%)

Ağır Ticari Araç

1.693

1.552

-8%

Haf Ticari Araç

5.218

3.764

-28%

Binek Araç

11.801

13.270

12%

Toplam

18.712

18.586

-1%

Mersin Otomobil Yetkili Satıcıları Derneği'nden edinilen bilgilere göre; Mersin'de 2013 yılında satılan araç sayısı geçen yıla göre %1 azalarak 18.586'ya gerilemiştir. Söz konusu gelişmede ağır ve haf ticari araç satışlarındaki gerileme etkili olurken; binek araç satışlarındaki artış; toplam araç satışlarındaki gerilemenin sınırlı düzeyde kalmasında etkili olmuştur.

2013 Yılı Sonu İtibariyle Mersin Karayolu Durumu Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü T.C. Mersin İl Özel İdaresi Köye Yönelik Hizmetler Daire Başkanlığı

Uzunluğu ( Km.) İl Yolu

687

Devlet Yolu

507

Otoyol

182

154

Köy Yolu

5.177

Toplam

6.525

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


ULAŞTIRMA

Ekonomik Rapor 2013

İlimizdeki Demiryolu Yük Taşımacılığının Durumu Kaynak: T.C. Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü Mersin Lojistik Müdürlüğü

2012 (Ton)

2013 (Ton)

Cinsi

Gelen

Giden

Gelen

Giden

Kalsit

-

-

28.340

-

Boru

-

-

3.171

-

Suni Gübre

-

64.044

-

50.808

Akaryakıt

133.583

138.544

152.227

193.587

Yurt dışı

707.812

5.409

5.293

24.890

Demir

827

24.982

-

47.527

452.523

154.236

511.183

191.661

PVC

-

-

-

34.523

R.Kağıt

-

6.177

-

9.843

Ray

-

-

-

860

Konteyner

İplik

-

-

-

6.818

Diğerleri

55.004

68.369

63.950

5.549

Toplam

1.349.749

461.761

764.164

566.066

Karayolu Ulaşımı Türkiye'de olduğu gibi Mersin'de de, yolcu ve yük taşımacılığı karayolları üzerine yoğunlaşmıştır. Serbest bölge'nin varlığı ve yoğun liman faaliyetleri, ilimizde ulaştırma sektörünün önemini artırmıştır. Limanda yükleme ve boşaltması yapılan yüklerin ülke içerisine dağılımı çoğunlukla karayolu ile sağlanmaktadır. İl ekonomisinde önemli bir yeri olan tarımsal üretim içerisindeki meyve ve sebze ürünlerinin dağıtımı da yine ağırlıklı olarak karayolları üzerinden yapılmaktadır.

2012 Yılı Karayolları Mersin Bölge Müdürlüğü Yıllık Taşıt-Km, Yolcu-Km, Ton-Km Değerleri Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü

Taşıt-Km Değerleri (000) Otomobil-Km Orta Yüklü Ticari Taşıt-Km

Otoyol

Devlet yolu

Toplam

1.562.629

3.320.106

4.882.735

0

355.022

355.022

Otobüs-Km

233.360

60.560

293.920

Kamyon-Km

686.354

707.154

1.393.508

452.994

286.776

739.770

Kamyon+Römork, Çekici+Yarı Römork-Km

Taşıt-Km, Yolcu-Km, Ton-Km. Değerleri (.000 Km) Otoyol

Devlet yolu

Toplam

Taşıt-Km

2.935.337

4.729.618

7.664.955

Yolcu-Km

11.140.733

11.498.312

22.639.045

Ton-Km

11.604.878

9.801.350

21.406.228 Toplam

Otoyol

Türkiye Geneli Oranı Devlet yolu

Taşıt-Km

18%

7%

9%

Yolcu-Km

20%

7%

10%

Ton-Km

24%

6%

11%

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

183


ALTYAPI SİSTEMLERİ

Ekonomik Rapor 2013

Mersin İli Bazında Yıllık Taşıt-Km, Yolcu-Km, Ton-Km Değerleri (2012) Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü

Taşıt-Km, Yolcu-Km ve Ton-Km Değerleri (000) Otoyol

Devlet Yolu

İl Yolu

Toplam

Taşıt-km

792.522

1.078.763

272.510

2.143.795

Yolcu-km

2.885.234

2.853.935

630.016

6.369.185

Ton-km

2.758.779

2.350.105

295.447

5.404.331

İlimizden gerçekleşen taşıt trağinin %50'si devlet yollarından, yolcu taşımacılığının %45'i, yük trağinin %51'i otoyollardan gerçekleşmektedir.

Denizyolu Ulaşımı Doğu Anadolu Bölgesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve İç Anadolu Bölgeleri ithalat ve ihracat faaliyetlerini gerçekleştirmek için Mersin Uluslararası Limanı’nı kullanmaktadır. Ayrıca Ortadoğu Ülkeleri ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine, ABD ve AB ülkelerine ithalat-ihracat ve bu ülkelere transit yük taşımacılığı yapılmaktadır. 2007 yılına kadar, T.C. Devlet Demiryolları tarafından işletilen Mersin Limanı, 11.05.2007 tarihinde özelleştirilmiştir. Bu tarihten itibaren Mersin Limanı’ndaki faaliyetler, PSA-Akfen grubuna ait Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş. tarafından yürütülmektedir.

Demiryolu Ulaşımı İl sınırları içerisinde 55 km. çift hat yolcu ve yük taşımacılığı yapılmaktadır. Yolcu trenlerinin sevk ve kabulü için 3 adet yolcu peronu ve yük trenleri için 3 adet yükleme rampası olup, Mersin limanına 250 metre demir yolu ile hat bağlantısı bulunmaktadır. Liman içinde de 31 km Demiryolu ile 51 adet makas bulunmaktadır. Deniz yolu ile gelen transit yükler demir yolu ile Ortadoğu ülkeleri ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine taşınmaktadır. Mersin İli Demiryolu Yük Taşıma İstatistikleri Kaynak: Türkiye İş Kurumu

Ton 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0 2009

2010

2011

2012

2013

Havayolu Ulaşımı Mersin’de hava alanı bulunmamaktadır. Hava yolu ulaşımı il merkezine 69 km. uzaklıktaki Adana hava alanından yapılmaktadır. Hava alanından yurt içi ve yurt dışına düzenli olarak uçak seferleri yapılmaktadır. İlimiz sınırları içerisinde, Çukurova Bölgesel Havaalanı kurulacaktır. Çukurova Bölgesel Havaalanı’nda düzenli olarak yolcu uçağı seferlerinin yanı sıra kargo seferleri de yapılacaktır.

184

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


ULAŞTIRMA

Ekonomik Rapor 2013

Adana Havaalanı Uçak, Yolcu ve Taşınan Yük (Ton) Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü

2012

2013

Değişim (%)

Ticari Uçak Traği

Yük Traği (Bagaj, Kargo, Posta) (Ton)

Yolcu Traği (Gelen/Giden)

Tüm Uçak Traği

İç Hat

22.960

30.160,0

3.136.143

33.220

Dış Hat

4.995

10.314,2

628.014

5.400

Toplam

27.955

40.474,2

3.764.157

38.620

İç Hat

26.963

34.944,9

3.754.227

37.129

Dış Hat

4.387

8.864,9

561.551

4.801

Toplam

31.350

43.809,9

4.315.778

41.930

İç Hat

17%

16%

20%

12%

Dış Hat

-12%

-14%

-11%

-11%

Toplam

12%

8%

15%

9%

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

185


ALTYAPI SİSTEMLERİ

Ekonomik Rapor 2013

haberleşme hizmetleri Şehrimizde Posta Haberleşmesi ve Telgraf Hizmetleri Kaynak: Mersin PTT Baş Müdürlüğü

Adet 2012

2013

17.833.343

18.629.975

82

-

Taahhütlü Maddeler

1.249.465

708.236

Gazete ve Basılmış Kâğıt

1.150.129

422.639

1.566

4.282

Posta Haberleşmesi Mektup, Posta ve Tebrik Kartı Değer Konulmuş Mektup ve Kart

Küçük Paket, Ticaret Eşyası Örneği Ücretsiz Posta Malzemeleri Toplam

-

-

20.234.585

19.765.132

3.190

3.087

Telgraf Hizmetleri Yurt İçi Telgraf Yurt Dışı Telgraf

-

-

Giren (Şehrimize)

28.232

14.879

Çıkan (Şehrimizden)

3.190

3.087

2013 yılında ilimizde posta haberleşmesi kapsamında mektup, posta ve tebrik kartı; küçük paket, ticaret eşyası örneği gönderilerinde geçen yıla göre artış, gazete ve basılmış kâğıt, taahhütlü maddeler ve değer konulmuş gönderilerinde ise azalış gözlenmiştir. İlimizden gönderilen yurt içi telgraf sayısının geçen yıla göre azaldığı, yurt dışı telgraf gönderimi yapılmadığı görülmektedir

BASIN-YAYIN FAALİYETLERİ İlimizdeki Ulusal Basın Kuruluşları Temsilcilikleri Sayısı Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü

Yaygın Basın Temsilcilikleri Ajanslar

186

6

Ulusal TV Kanal Temsilcilikleri ve Muhabirlikleri

2

Ulusal Gazete Temsilcilikleri ve Muhabirlikleri

13

Toplam

21

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


HABERLEŞME HİZMETLERİ

Ekonomik Rapor 2013

31.12.2013 Tarihi İtibariyle İlimizde Yayın Yapan Özel Televizyon Ve Radyoların İlçelere Göre Sayısı Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü

İlçeler

Televizyonlar

Radyolar

Akdeniz

6

14

Toroslar

-

1

Yenişehir

-

1

Anamur

-

3

Erdemli

-

4

Mut

-

2

Silifke

-

3

Tarsus

1

7

Toplam

7

35

2013 Yılı Sonu İtibariyle İlimizde Yayın Yapan Gazete ve Dergilerin İlçelere Göre Sayısı Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü

İlçeler

Gazeteler

Dergiler

Akdeniz

68

11

Mezitli

2

1

Yenişehir

5

3

Anamur

4

1

Aydıncık

1

-

Bozyazı

1

-

Erdemli

4

-

Gülnar

1

-

Mut

2

-

Silifke

3

1

Tarsus Toplam

22

-

112

17

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

187


ALTYAPI SİSTEMLERİ

Ekonomik Rapor 2013

konut Kullanım Amacına Göre Yapılacak Yeni ve İlave Yapılar (Yapı Ruhsatı) Kaynak: TÜİK

Kullanım Amacı

2012 Bina Sayısı

İkamet Amaçlı Binalar

Bir Daireli Binalar

İki ve Daha Fazla Daireleri Binalar

Yüzölçümü(m²)

496

594

1.355

1.499

2.421.496

2.341.268

14.953

14.338

Yüzölçümü(m²)

Yüzölçümü(m²)

0

0

1.861

2.099

2.623.185

2.464.906

15.449

14.932

13

43

58.135

95.892

0

0

Yüzölçümü(m²)

Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı Bina Sayısı

İkamet Amaçlı Binalar Dışındaki Binalar

Toptan ve Perakende Ticaret Binaları

Trak ve İletişim Binaları

Yüzölçümü(m²)

Kamu Eğlence, Eğitim, Hastane veya Bakım Kuruluşları Binaları

0

9

72

127

132.633

145.983

Daire Sayısı

66

109

Bina Sayısı

0

1

Yüzölçümü(m²)

0

17.579

Daire Sayısı

0

0

Yüzölçümü(m²)

Yüzölçümü(m²)

2

2

50

41

227.105

132.423

0

0

Yüzölçümü(m²)

Yüzölçümü(m²) Bina Sayısı Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

65 232.969

Bina Sayısı

Daire Sayısı

188

267 192.144

Daire Sayısı

Bina Sayısı

Toplam

18 29.522

Bina Sayısı

Daire Sayısı İkamet Amaçlı Binalar Dışındaki Diğer Binalar

33 55.565

Daire Sayısı

Bina Sayısı Sanayi Binaları ve Depolar

6 20.152

Bina Sayısı

Bina Sayısı

Os (İşyeri) Binaları

11 90.257

Daire Sayısı

Daire Sayısı Otel vb. Binaları

594 103.486

Bina Sayısı

Bina Sayısı

Toplam

495 111.432

Daire Sayısı

Daire Sayısı Halka Açık İkamet Yerleri

2013

28

24

28.102

23.694

3

2

463

319

693.684

678.062

71

122


KONUT

Ekonomik Rapor 2013

2013 yılında yapı ruhsatı baz alındığında, Mersin'de kullanım amacına göre yapılacak yeni ve ilave yapıların sayısı 2012 yılına göre %4,0 oranında artarak 2.418'e yükselmiştir. Söz konusu dönemde yapı ruhsatı verilen binaların %87'sini oluşturan ikamet amaçlı binalar önceki yıla göre %13 artmış, %13'ünü oluşturan ikamet amaçlı olmayan binalar ise %31oranında azalmıştır. Yapı ruhsatı verilen ilçelerin en fazla Toroslar, Tarsus ve Yenişehir ilçelerinde yoğunlaştığı gözlenmektedir.

Kullanım Amacına Göre Biten Yeni ve İlave Yapılar (Yapı Kullanım İzin Belgesine Göre) Kaynak: TÜİK

Kullanım Amacı Bina Sayısı

İkamet Amaçlı Binalar

Bir Daireli Binalar

Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı Bina Sayısı

İki ve Daha Fazla Daireleri Binalar

Halka Açık İkamet Yerleri

Toplam

İkamet Amaçlı Binalar Dışındaki Binalar

Sanayi Binaları ve Depolar

İkamet Amaçlı Binalar Dışındaki Diğer Binalar

Toplam

808

Daire Sayısı

9.625

11.997

Bina Sayısı

8

5

Yüzölçümü(m²)

32.330

15.537

Daire Sayısı

0

0

Bina Sayısı

1.781

2.344

1.568.943

2.010.537

10.179

12.805

Yüzölçümü(m²)

Yüzölçümü(m²)

13

17

21.151

20.154

Daire Sayısı

0

1

Bina Sayısı

19

25

33.359

63.763

0

0

Yüzölçümü(m²)

103

653

274.565

139.246

Daire Sayısı

34

12

Bina Sayısı

0

0

Yüzölçümü(m²)

0

90

Yüzölçümü(m²)

Daire Sayısı

0

0

Bina Sayısı

45

101

185.682

221.549

2

3

Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı

Kamu Eğlence, Eğitim, Hastane veya Bakım Kuruluşları Binaları

126.101

554

1.531

Bina Sayısı

Trak ve İletişim Binaları

85.101

1.868.899

Daire Sayısı Toptan ve Perakende Ticaret Binaları

808

1.219

Bina Sayısı

Os (İşyeri) Binaları

2013

554

1.451.512

Yüzölçümü(m²)

Daire Sayısı Otel vb. Binaları

2012

Bina Sayısı Yüzölçümü(m²)

15

25

37.968

110.905

Daire Sayısı

0

0

Bina Sayısı

10

18

21.494

10.011

Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı

1

3

Bina Sayısı

205

839

574.219

565.718

37

19

Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

189


ALTYAPI SİSTEMLERİ

Ekonomik Rapor 2013

2013 yılında yapı kullanım izin belgesi baz alındığında, Mersin’de kullanım amacına göre biten yeni ve ilave yapıların sayısı 2012 yılına göre %60,3 oranında artarak 3.183’e yükselmiştir. Söz konusu dönemde kullanım izin belgesi verilen binaların %74’ünü oluşturan ikamet amaçlı binalar önceki yıla göre %32, %26,4’ünü oluşturan ikamet amaçlı olmayan binalar ise %309 oranında artış göstermiştir. Yapı kullanım izin belgesi verilen ilçelerin en fazla Yenişehir, Tarsus ve Toroslar ilçelerinde yoğunlaştığı gözlenmektedir. Mersin İli ve İlçeler Bazında Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanım İzin Belgelerine Göre Konut İstatistikleri Kaynak: TÜİK

2012 İlçeler

Yapı Ruhsatı Bina Sayısı

Akdeniz

Yüzölçümü (m²) Değer (¨) Daire Sayısı Bina Sayısı

Anamur

Aydıncık

Bozyazı

Çamlıyayla

139.961.581

92.711.203

106.914.409

142.547.289

453

208

371

419

43

49 60.633

59.229.225

35.211.195

55.800.419

42.139.483

Daire Sayısı

359

316

343

316

Bina Sayısı

5

8

8

9

Değer (¨)

Yüzölçümü (m²)

1.365

15.992

3.834

5.560

892.345

9.522.340

2.645.179

3.588.799

Daire Sayısı

4

93

12

37

Bina Sayısı

17

70

19

27

Değer (¨)

Yüzölçümü (m²)

11.836

34.824

14.512

21.812

7.775.698

22.797.726

10.072.124

14.641.428

Daire Sayısı

59

226

80

103

Bina Sayısı

82

60

107

106

Değer (¨)

Yüzölçümü (m²) Değer (¨)

Yüzölçümü (m²) Değer (¨)

Yüzölçümü (m²) Değer (¨) Bina Sayısı

12.978

8.601

17.290

15.980

8.328.578

5.437.542

11.631.751

10.835.363

101

70

121

125

148

160

211

335

347.514

182.934

354.800

238.331

230.144.638

106.163.267

250.268.537

147.886.316

2.050

1.068

2.103

1.365

29

68

39

78

12.084

29.405

40.308

21.107

7.530.798

18.394.850

29.033.062

13.337.246

61

1.850

74

143

258

145

222

308

606.421

207.347

472.258

221.740

414.707.356

120.705.596

340.710.368

138.564.757

Daire Sayısı

3.089

1.173

2.512

1.289

Bina Sayısı

57

107

87

142

Yüzölçümü (m²) Değer (¨)

Yüzölçümü (m²) Değer (¨) Daire Sayısı

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

228 221.592

79.525

Daire Sayısı

190

90 156.033

43

Bina Sayısı

Mut

80 158.551

53.198

Daire Sayısı

Mezitli

117 214.289

46

Bina Sayısı

Gülnar

Yapı Kullanma Yapı Kullanma İzin Belgesi İzin Belgesi Yapı Ruhsatı

87.716

Yüzölçümü (m²)

Daire Sayısı

Erdemli

2013

51.345

62.456

78.788

67.753

34.727.180

38.248.681

55.385.066

44.730.103

215

330

281

348


KONUT

Ekonomik Rapor 2013

2012 İlçeler

Yapı Ruhsatı Bina Sayısı

Silifke

Yüzölçümü (m²) Değer (¨) Daire Sayısı Bina Sayısı

Tarsus

Yüzölçümü (m²) Değer (¨) Daire Sayısı Bina Sayısı

Toroslar

Yenişehir

İl Toplamı

Yüzölçümü (m²)

2013

Yapı Kullanma Yapı Kullanma İzin Belgesi İzin Belgesi Yapı Ruhsatı

389

260

283

402

266.854

199.735

359.704

259.827

177.387.428

124.312.911

245.944.749

172.616.488

1.164

1.250

1.280

1.497

367

380

439

453

434.092

373.018

414.768

382.283

293.114.616

228.611.735

290.024.078

243.656.821

2.308

1.667

1.905

1.831

477

283

579

446

471.333

190.582

464.967

228.894

315.884.367

119.217.203

323.617.917

155.075.517

Daire Sayısı

2.138

827

2.110

1.214

Bina Sayısı

332

319

291

600

Değer (¨)

Yüzölçümü (m²) Değer (¨)

799.042

625.309

686.181

830.743

544.801.082

411.267.143

491.517.320

590.346.619

Daire Sayısı

3.519

2.783

3.862

4.137

Bina Sayısı

2.324

1.986

2.418

3.183

3.316.869

2.143.162

3.142.968

2.576.255

Yüzölçümü (m²) Değer (¨) Daire Sayısı

2.234.484.892 1.333.403.222 2.213.564.979 1.719.966.229 15.520

10.216

15.054

12.824

Türkiye Geneli Dönemler İtibariyle Konut Satışlarındaki Gelişmeler* Kaynak: TÜİK

Adet 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0

2011 2011 2011 2011 2012 I.Dönem II.Dönem III.Dönem IV.Dönem I.Dönem

2012 2012 2012 2013 II.Dönem III.Dönem IV.Dönem I.Dönem

2013 2013 2013 II.Dönem III.Dönem IV.Dönem

Türkiye 173.949 194.888 162.648 176.790 144.845 173.515 170.333 212.928 273.826 295.010 293.318 282.835 *2011-2012 yılları verileri il merkezleri ve merkez ilçeleri, 2013 yılı verisi tüm yerleşim yerlerini kapsamaktadır.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

191


ALTYAPI SİSTEMLERİ

Ekonomik Rapor 2013

Mersin İli Dönemler İtibariyle Konut Satışlarındaki Gelişmeler* Kaynak: TÜİK

Adet 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0

2011 2011 2011 2011 2012 I.Dönem II.Dönem III.Dönem IV.Dönem I.Dönem

Mersin 4.385

4.226

5.142

4.711

4.102

2012 2012 2012 2013 II.Dönem III.Dönem IV.Dönem I.Dönem

4.929

4.399

5.017

7.607

2013 2013 2013 II.Dönem III.Dönem IV.Dönem

8.505

8.479

7.638

*2011-2012 yılları verileri il merkezleri ve merkez ilçeleri, 2013 yılı verisi tüm yerleşim yerlerini kapsamaktadır.

Konut satışlarındaki gelişmeler son 5 yıllık dönem için incelendiğinde; Türkiye geneli ile İlimizdeki gerçekleşmelerin paralellik gösterdiği gözlenmiştir. 2009-2011 döneminde hem Türkiye geneli hem de İlimizde konut satışlarında gözlenen artış eğilimi; 2012 yılında yerini sınırlı azalışa bıraksa da 2013 yılında tekrar artışa geçmiştir. Türkiye genelinde 2013 yılında 1.144.989 adet konutun satışı gerçekleşirken, İlimizde ise satılan konut sayısı 32.229'dur. Söz konusu dönemde hem Türkiye genelinde hem de Mersin'de toplam konut satışları içerisinde ipotekli satışların payı %40; diğer satışların payı ise %60'dır. 2013 yılında hem Türkiye hem de Mersin’de ipotekli ve diğer satışlarda geçen yıla göre artış gözlenmiştir. 2013 yılında Mersin, Türkiye genelindeki toplam konut satış sayısına göre %2,8'lik payla iller içerisinde 6. sırada yer almaktadır. Konut satışlarındaki gelişmeler çeyreklik dönemler itibariyle incelendiğinde; hem Türkiye geneli hem de Mersin'de 2013 yılı ilk iki çeyreğindeki artışın, son iki çeyrekte yerini azalışa bıraktığı gözlenmiştir. 2013 yılının dördüncü (Ekim, Kasım, Aralık) döneminde Türkiye genelinde satılan konut sayısı 2013 yılı üçüncü dönemine göre %3,6 azalarak 282.835 adede gerilemiştir. Söz konusu dönemde Mersin ilinde satışı gerçekleşen konut sayısı ise bir önceki döneme göre %9,9'luk azalışla 7.638'e gerilemiştir. İlimizde 2013 yılında yılın üçüncü çeyreğinden itibaren konut satışlarındaki azalışta ipotekli satışlar etkili olmuştur. İpotekli satışlardaki gelişmeler, İlimiz konut kredisi hacmi artış hızında yılın üçüncü çeyreğinden itibaren gözlenen yavaşlama eğilimi ile paralellik göstermektedir.

İpotekli ve Diğer Satışlara göre Konut Satışları Kaynak: TÜİK

Türkiye İpotekli Satışlar¹

Mersin

2012

2013

2012

2013

270.136

456.224

6.780

12.847

Diğer Satışlar²

431.485

688.765

11.667

19.382

Toplam

701.621

1.144.989

18.447

32.229

1-İpotekli satış, borçlanarak satın alınan konutun kredi teminatını oluşturmak için, yine aynı konutun teminat olarak gösterilmesidir. 2-Diğer konut satışları ipotekli konut satışı dışında kalan satış türlerini kapsamaktadır.

192

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


Ekonomik Rapor 2013

sivil toplum kuruluşları

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

193



MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER

Ekonomik Rapor 2013

mersin ticaret ve sanayi odası hakkında genel bilgiler Üyelerimizin Hukuki Statülerine Göre Dağılımı Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

Kuruluş Nevi

2012

2013

Hakiki Şahıs Firmaları

6.597

3.387

Kollektif Şirketler

97

18

Komandit Şirketler

9

4

Limited Şirketler

12.838

10.156

Anonim Şirketler

1.524

1.203

Yabancı Sermayeli Şirketler

729

723

Kooperatier

754

203

Vakıf ve Dernek İşletmeleri, KİT’ler

12

24

22.415

15.718

Toplam

2013 yılında yeni kayıt yaptıran rma sayısı, 2012 yılına göre %11,7 oranında artarak 1.716 olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde kayıt sildiren rma sayısı ise geçen yıla göre %393 artış göstererek 8.397 olarak gerçekleşmiştir. 2013 yılında kayıt sildiren üye sayısında önemli miktarda artışın sebebi; 5174 sayılı TOBB ile Odalar ve Borsalar Kanunun 10.maddesi ile Oda Muamelat Yönetmeliğinin 14. Maddesi kapsamında, Oda Meclisinin aldığı kararla aidat borcunu ödemeyen ve adreste bulunamayan üyelerin Oda Sicil Kayıtlarından silinmesidir. Söz konusu gelişmelere paralel olarak 2012 yılında Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı üye sayısı 22.415 iken, 2013 yılı sonunda 15.718’e gerilemiştir. İlimiz 2013 yılında TOBB istatistiklerine ticaret sicil kayıtları kapsamında 2013 yılında Türkiye genelinde yeni açılan rma sayısına göre %1,6’lık payla 10. sırada, kapanan rma sayısına göre %0,8’lik payla 12. sırada yer almaktadır.

Yeni Kayıt Yaptıran Firmaların Hukuki Statülerine Göre Dağılımı Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

2.000 1.750 1.500 1.250 1.000 750 500 250 0

2012 2013

Limited Şirketler

Anonim Şirketler

Kollektif Şirketler

Kooperatier

Vakıf, Dernek Gerçek Kişi İşletmeleri Tacirleri

Diğer

Toplam

856

122

0

10

4

544

0

1.536

1.102

148

1

20

4

440

1

1.716

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

195


SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI

Ekonomik Rapor 2013

Kayıt Sildiren Firmaların Hukuki Statülerine Göre Dağılımı Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0

2012 2013*

Limited Şirketler

Anonim Şirketler

Kollektif Şirketler

Komandit Şirketler

1.344 3.740

Kooperatier

Vakıf, Dernek İşletmeleri

195

0

358

80

Gerçek Kişi Tacirleri

0

9

1

154

5

574

0

3.640

*2013 yılında kayıt sildiren rmalardaki artışın sebebi, 5174 sayılı TOBB ile Odalar ve Borsalar Kanunun 10.maddesi ile Oda Muamelat Yönetmeliğinin 14. Maddesi kapsamında, Oda Meclisinin aldığı kararla aidat borcunu ödemeyen ve adreste bulunamayan üyelerin Oda Sicil Kayıtlarından silinmesidir.

Yıllar İtibariyle Açılan Kapanan Firmalar Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

9.000 8.000 7.000 6.000

%393

5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 2009

2010

2011

2012

2013

Yeni Kayıt Yaptıran

Kayıt Sildiren

Yeni Kayıt Değişim (%)

Kayıt Sildiren Değişim (%)

%450 %400 %350 %300 %250 %200 %150 %100 %50 %0 %-50

Yıllar İtibariyle Üye Sayısı Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

25.000 %3,1 20.000

20.684 %4,0

21.557

22.415

%4,2

%4,0

%10 %5 %0

19.888 15.718

15.000

%-5 %-10 %-15

10.000

%-20 %-25

5.000 -%29,9

0 2009

196

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

2010

2011

2012

2013

%-30 %-35

Kayıtlı Üye Sayısı Değişim (%)


MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER

Ekonomik Rapor 2013

MTSO'ya Kayıtlı Faal Üyelerin Ekonomik Faaliyet Kollarına Göre Dağılımı Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

Ekonomik Faaliyet Kolu (NACE Rev.2)

Faal Üye Sayısı

Tarım

134

Sanayi

1.386

Madencilik ve Taş Ocakçılığı İmalat Gıda ürünlerinin imalatı

83 1.239 194

İçeceklerin imalatı

8

Tütün ürünleri imalatı

4

Tekstil ürünlerinin imalatı

29

Giyim eşyalarının imalatı

106

Deri ve ilgili ürünlerin imalatı

3

Ağaç, ağaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); saz, saman vb. malz. örülerek yapılan eşyaların imalatı

47

Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı

22

Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması

34

Kok kömürü ve rane edilmiş petrol ürünleri imalatı

13

Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı

59

Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı

5

Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı

90

Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı

95

Ana metal sanayii

42

Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç)

109

Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı

13

Elektrikli teçhizat imalatı

22

Başka yerde sınıandırılmamış makine ve ekipman imalatı

98

Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı

18

Diğer ulaşım araçlarının imalatı

7

Mobilya imalatı

87

Diğer imalatlar

67

Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı

67

Elektrik, Gaz, Buhar, Su ve Kanalizasyon

64

İnşaat

1.527

Hizmetler

9.381

Toptan ve Perakende Ticaret; Motorlu Kara Taşıtlarının ve Motosikletlerin Onarımı

5.312

Ulaştırma ve Depolama

1.761

Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri

370

Bilgi ve İletişim

123

Finans ve Sigorta Faaliyetleri

458

Gayrimenkul Faaliyetleri

153

Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler

471

İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri

279

Kamu Yönetimi ve Savunma; Zorunlu Sosyal Güvenlik

10

Eğitim

170

İnsan Sağlığı ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri

141

Kültür, Sanat, Eğlence, Dinlence ve Spor

52

Diğer Hizmet Faaliyetleri

81

Faal Üye Sayısı Diğer*

12.428 3.290

Toplam Üye Sayısı

15.718

*Durumu geçici terkin ve üyeliği askıda olan üyeler.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

197


Ekonomik Rapor 2013

SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI

ilimizdeki mesleki kuruluşlar İlimizdeki Mesleki Kuruluşlar Kaynak: Aşağıda Yer Alan Kuruluşlar

Üye Sayısı Kuruluşların Unvanı

2012

2013

Ticaret ve Sanayi Odaları

31.049

26.649

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

22.415

15.718

Anamur Ticaret ve Sanayi Odası

1.195

1.235

Erdemli Ticaret ve Sanayi Odası

1.618

1.675

Mut Ticaret ve Sanayi Odası

556

653

Silifke Ticaret ve Sanayi Odası

1.654

2.600

Tarsus Ticaret ve Sanayi Odası

3.231

2.359

380

409

5.192

4.997

Akdeniz Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçılar Birliği

598

544

Akdeniz Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği

169

189

Akdeniz Yaş Sebze-Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği

954

904

Akdeniz Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği

704

697

Akdeniz Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği

371

340

Mersin Deniz Ticaret Odası Akdeniz İhracatçı Birlikleri

Akdeniz Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Akdeniz Demir ve Demir Dışı İhracatçıları Birliği

274 1.285

845

764

Ticaret Borsaları

1.502

1.349

Mersin Ticaret Borsası

1.248

1.092

Tarsus Ticaret Borsası

254

257

Akdeniz Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği

Ziraat Odaları

127.930 129.367

Mersin Ziraat Odası

22.026

22.370

Anamur Ziraat Odası

10.321

10.670

Erdemli Ziraat Odası

17.822

17.271

Silifke Ziraat Odası

14.892

15.206

Tarsus Ziraat Odası

31.302

31.844

Aydıncık Ziraat Odası

3.135

3.182

Mut Ziraat Odası

17.353

17.546

Çamlıyayla Ziraat Odası

2.094

2.065

Gülnar Ziraat Odası

8.985

9.213

Mersin Barosu

1.381

1.472

Mersin Serbest Muhasebeciler ve Mali Müşavirler Odası

1.547

1.573

538

557

İnşaat Mühendisleri Odası Mersin Şubesi

1.292

1.290

Makine Mühendisleri Odası Mersin Şubesi

1.604

1.854

Elektrik Mühendisleri Odası Mersin Şubesi

771

810

Mimarlar Odası Mersin Şubesi

198

259 1.292

Çevre Mühendisleri Odası Mersin Şubesi

240

274

Ziraat Mühendisleri Odası Mersin Şubesi

1.608

1.590

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası


İLİMİZDEKİ MESLEKİ KURULUŞLAR

Ekonomik Rapor 2013

Üye Sayısı Kuruluşların Unvanı

2012

2013

367

388

1.641

1.663

Mersin Diş Hekimleri Odası

412

410

Mersin Veteriner Hekimler Odası

350

300

25. Bölge Mersin Eczacı Odası

629

647

Gıda Mühendisleri Odası Mersin Şubesi Mersin Tabip Odası

61.245

44.237

Mersin Bakkallar ve Bayiler Odası

2.689

1.887

Mersin Berberler ve Kuaförler Odası

Mersin Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği

1.773

1.621

Mersin Büfeciler Esnaf Odası

629

544

Mersin Camcılar Esnaf Odası

443

323

Mersin Çiçekçiler Esnaf ve Sanatkarlar Odası

175

115

Mersin Tüm Emlakçılar Meslek Odası

851

579

472

436

1.502

1.246

Mersin Fırıncılar Un ve Undan Mamul Ürünler İmalat ve Satıcıları Odası

572

408

Mersin Fotoğraf Sanatkarları Odası

172

131

1.423

971

232

217

Mersin Hurdacılar Esnaf Odası

276

217

Mersin Kahveciler Esnaf Odası

1.566

993

Mersin Kasaplar Esnaf Odası

444

299

Mersin Kırtasiyeciler Odası

338

212

Mersin Kundura Deri Mamulleri ve Hediyelik Eşya İmalat Tamir ve Satıcıları Esnaf ve Sanatkarlar Odası

557

348

Mersin Elektrik, Bobinaj ve Benzerleri Teknisyenleri Odası Mersin Elektronikçiler Esnaf ve Sanatkarlar Odası

Mersin Giyim Eşyası İmalat ve Satıcıları Esnaf ve Sanatkarlar Odası Mersin Hamallar Esnaf Odası

302

181

Mersin Kebapçılar Lokantacılar Kafeteryacılar Pastacılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası

2.292

1.399

Mersin Madeni Sanatkarlar Esnaf Odası

Mersin Kuyumcular Esnaf ve Sanatkarlar Odası

1.523

970

Mersin Manavlar ve Seyyar Satıcılar Esnaf Odası

445

392

Mersin Marangozlar ve Mobilyacılar Esnaf Odası

1.133

651

Mersin Matbaacılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası

216

168

Mersin Milli Piyango Bayileri Esnaf Odası

374

318

Mersin Minibüsçüler Esnaf Odası

832

741

Mersin Oto Sanatkarları Esnaf Odası

980

700

Mersin Sıhhi Tesisatçılar Güneş Enerjisi İmalatçıları ve Tenekeciler Esnaf ve Sanatkarlar Odası

350

236

Mersin Süt ve Sütten Mamul Ürünler İmalat ve Satıcıları Esnaf Odası

108

97

Mersin Servis Aracı İşletmecileri Esnaf Odası

602

502

3.351

2.280

Mersin Terziler Esnaf ve Sanatkarlar Odası

583

421

Mersin Tüpçüler Esnaf Odası

202

148

Mersin Kamyoncular, Kamyonetçiler, Otobüsçüler, Otomobilciler ve Şoförler Esnaf Odası

Mersin Pazarcılar Esnaf Odası

813

646

Tarsus Bakkallar Esnaf Odası

2.171

1.608

Tarsus Berberler ve Kuaförler Esnaf ve Sanatkarlar Odası

506

463

Tarsus Briketçiler, Karocular, Büzcüler, Mozaikçiler ve Büz Borucuları Esnaf ve Sanatkarlar Odası

247

126

Tarsus Elektrik Teknisyenleri Esnaf ve Sanatkarlar Odası

504

359

Tarsus Fırıncılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası

217

164

Tarsus Fotoğrafçılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası

327

244

Tarsus Kahveciler ve Eğlence Yerleri Esnaf Odası

929

633

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

199


Ekonomik Rapor 2013

SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI

Üye Sayısı Kuruluşların Unvanı

2012

2013

Tarsus Kasaplar Esnaf ve Sanatkarlar Odası

222

143

Tarsus Kebapçılar Lokantacılar Esnaf Odası

598

448

Tarsus Kunduracılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası

178

120

Tarsus Kuyumcular Esnaf ve Sanatkarlar Odası Tarsus Madeni Sanatkarlar Odası

113 820

451

326

Tarsus Seyyar ve Sabit Tuhayeciler ve Zücaciyeciler Esnaf Odası

1.058

681

Tarsus Şoförler ve Otomobilciler Odası

Tarsus Mobilyacılar ve Marangozlar Esnaf Odası

2.501

1.416

Tarsus Tenekeciler ve İnşaat Malzemeleri İmalat ve Satıcıları Esnaf Odası

256

255

Tarsus Terziler Esnaf ve Sanatkarlar Odası

220

175

Tarsus Servis Aracı İşletmeciler Esnaf Odası

434

297

2.111

1.561

Anamur Esnaf ve Sanatkarlar Odası Anamur Terziler Esnaf ve Sanatkarlar Odası

126

87

Anamur Şoförler ve Nakliyeciler Odası

454

296

Aydıncık Esnaf ve Sanatkarlar Odası

373

233

Aydıncık Şoförler ve Nakliyeciler Odası

118

104

Bozyazı Esnaf ve Sanatkarlar Odası

751

636

Bozyazı Şoförler ve Nakliyeciler Odası

207

178

Erdemli Esnaf ve Sanatkarlar Odası

3.482

2.366

Erdemli Şoförler ve Otomobilciler Odası

1.064

844

Erdemli Oto Sanatkarları ve Madeni Eşya Esnaf ve Sanatkarlar Odası

617

515

Gülnar Esnaf ve Sanatkarlar Odası

615

509

Gülnar Şoförler ve Nakliyeciler Esnaf Odası

242

116

1.293

1.107

465

372

2.077

1.441

696

489

3.321

2.441

770

445

Mut Esnaf ve Sanatkarlar Odası Mut Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası Mezitli Esnaf ve Sanatkarlar Odası Silifke Bakkal, Bayi ve Gıda Maddeleri Satıcıları Esnaf Odası Silifke Esnaf ve Sanatkarlar Odası Silifke Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası Silifke Minibüsçüler Odası Tömük Esnaf ve Sanatkarlar Odası Çamlıyayla Esnaf ve Sanatkarlar Odası

200

140 1.069

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

353

323

1.513

1.129

349

257


İLİMİZDEKİ MESLEKİ KURULUŞLAR

Ekonomik Rapor 2013

Mersin’de Faaliyet Gösteren Sendikalar Kaynak: T.C. Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Mersin Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü

Faaliyet Sahası

Kurulu Bulunduğu Yer

İşyeri Sayısı

Öz-Orman-İş

Tarım Orman

Tarım Orman

1

-

-

Petrol-İş

Petro Kimya

Petro Kimya

2

62

1

Gıda

Gıda

1

-

-

Dokuma

Dokuma

-

-

-

Kağıt

Kağıt

1

20

1

Çim.Cam

Çim.Cam

-

-

-

Ünvanı

Öz Gıda-İş Teksif Selülöz-İş Kristal-Çitser

İşçi Sayısı

T.İ.S. Sayısı

Kristal-İş

Çim.Cam

Çim.Cam

3

783

-

B.Metal-İş

Metal Çelik

Metal Çelik

1

536

1

T.Yol-İş

Yapı-İnşaat

Yapı-İnşaat

-

-

-

Koop-İş

Koop.Büro

Koop.Büro

2

-

-

Ağaç-İş

Ağaç ve Kağıt

Ağaç ve Kağıt

2

95

-

Tümtis

Kara Taşıma

Kara Taşıma

5

44

2

Liman-İş

Liman Tah.

Liman Tah.

1

1.350

1

Sağlık

Sağlık

2

21

-

Otel Eğlence

Otel Eğlence

4

-

4

T.Sağlık-İş Oleyis

Harb. San.

Harb. San.

-

-

-

Belediye-İş

Gen.Hizmetler

Gen.Hizmetler

11

1.554

8

Belediye-İş

Gen.Hizmetler

Gen.Hizmetler

-

-

-

Genel-İş

Gen.Hizmetler

Gen.Hizmetler

-

-

-

Genel-İş

Gen.Hizmetler

Gen.Hizmetler

12

1.102

6

Genel-İş

Gen.Hizmetler

Gen.Hizmetler

-

-

-

Hizmet-İş

Gen.Hizmetler

Gen.Hizmetler

1

641

1

Hizmet-İş

Gen.Hizmetler

Gen.Hizmetler

14

256

14

Hizmet-İş

Gen.Hizmetler

Gen.Hizmetler

-

-

-

Puis

T.Harb-İş

İşveren Send.

İşveren Send.

-

-

-

Sosyal-İş

Koop. Büro

Koop. Büro

2

56

1

Tez Koop-İş

Koop. Büro

Koop. Büro

5

61

1

Enerji

Enerji

5

150

3

Tes-İş Tek Gıda-İş

Gıda

Gıda

-

-

-

T.Maden-İş

Madencilik

Madencilik

1

-

-

Türk-Metal-İş

Metal

Metal

2

-

-

Tarım-İş

Tarım ve Orman

Tarım ve Orman

1

-

-

Basisen

Banka ve Finans

Banka ve Finans

1

-

-

Demiryol-İş

Taşımacılık

Taşımacılık

1

-

-

Genel Maden-İş

Madencilik

Madencilik

1

-

-

82

6.731

44

Toplam

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

201


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.