Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Ekonomik Rapor
1886
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
2013
2013
Ekonomik Rapor
YAYIN KURULU
Abdulkadir DÖLEK Genel Sekreter
Aslı ÖZYAMANOĞLU Didem ÖZER Araştırma Yayın Müdürlüğü
Yayın No: 2014/8
Tasarım Mehmet Özkan Ekinci
Baskı Başak Ofset Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. +90 324 231 51 49 Pbx Çankaya Mh. 4721. Sk. No: 19/A Mersin
önsöz 2013 yılı Türkiye açısından hem ekonomik hem de ekonomiyi doğrudan etkileyen iç ve dış siyaset anlamında çok hareketli bir yıl oldu. 2013 yılında önemli bir hedef pazarımız olan Kuzey Afrika’da sular durulmadı. Özellikle Körfez ülkelerine ve Doğu Afrika’ya ulaşabileceğimiz en etkin nokta olan Mısır ile sıkıntılarımız artarak devam etti. Suriye’de durum hala bir iç savaş durumunu sürdürüyor ve bu da hem Suriye ile hem de Suriye’nin arka hinterlandı ile bağlantımızı kopartıyor. İran’ın küresel anlamda yalnızlığı ise eski konu. İlişkiler var ama tam anlamıyla istenilen güven noktasında değil. Avrupa 2008-09 küresel nans krizinden en büyük yarayı alan kıta oldu ve 2013 yılında da ekonomik sıkıntılar devam etti. Özellikle AB üyesi olan Akdeniz ülkeleri ekonomik ias noktasına geldiler. Her ne kadar yeni yeni toparlanma işaretleri geliyorsa da, her ekonomik krizin ardından olduğu gibi iç politikada aşırı sağcı ve radikal milliyetçi partilerin oyunun artması ve AB Parlamentosunda sayılarının artması başka sorunlara gebe olduğumuzun işaretlerini vermektedir. AB üyeliği yolundaki bir Türkiye için bu politik ortam hiç umut vermemektedir. Öte yandan Rusya’nın etki alanında olan ve Ukrayna ile başlayan Doğu Avrupa bölgesindeki sorunlar artarak devam edecek gibi görünmekte ve geçmişin soğuk savaş izleri tekrar ortaya çıkmaktadır. Yani, 2008-09 küresel nans krizinden sonra yeni bir dünya kurulacağı belliydi ama bunun bu kadar kanlı, şiddetli ve yıkıcı olacağını beklemiyorduk. Tüm bu sıkıntıların merkezinde kalan ülkemiz uzun süredir koruduğu ekonomik istikrarı, ekonomik büyümesi ve siyasi istikrarı ile dünyada örnek gösterilirken, demokrasi ve sivilleşme adına yüksek demokrasiye sahip ülkelerden bile ileri adımlar atmaya başlamışken, son birkaç yıldır ülke genelinde oluşan toplumsal gerginlik, kutuplaşmalar, siyasetin toplumu birleştirmek yerine ayrışmalar için kullanılması, demokratikleşme yolunda alınan hızlı yolun bir anda durdurulması ve daha çok seçim odaklı politikaların uygulanması, iç sorunlarımıza odaklamak yerine daha çok sanal sorunlarla veya ikincil sorunlarla uğraşılması Türkiye’nin son yıllarda ki kazanımlarını geriye götürmeye başladı. Bunları karamsar bir tablo yaratmak için değil realiteye parmak basmak için söylüyorum. Bizler iş dünyasının temsilcileri olarak gerçeklerle ilgileniriz ve asla umutsuzluğa düşmeyiz. Bizler bir slalom kayakçısı gibi engellerin arasında geçer ve ülkemizin üretimini, ihracatını, istihdamını ve zenginliğini devam ettiririz. Bugünün sorunları bizim geleceğe olan güvenimizi sarsamaz veya umutsuzluğa düşüremez. Ancak, geleceğe ait planlarımızı yaparken de gerçekçi olmak ve gerçekleri anlamak zorundayız. Ülke olarak sıkıntıların ortasında olabiliriz ama biz işimize bakmalı ve kendi eksiklerimize odaklanmalıyız. Ekonomik anlamda çözüm bekleyen onlarca yapısal sorunumuz varken başka şeylerle enerjimizi, sinerjimizi israf etmemeliyiz. Eğer biz kendi eksiklerimizi; ekonomik anlamda, siyasi anlamda, hukuk ve eğitim anlamında, Ar-Ge ve ileri teknoloji anlamında, girişimcilik anlamında odaklanırsak küresel sıkıntılardan etkilenmeyiz. Aksine, bunlar bizi tüm küresel sorunlara karşı dirençli yapar. Mersin özelinde ise; her şeye rağmen kriz sonrası dönemde Mersin üretimini ve ihracatını arttırdı. Ancak kârını arttıramadı. Aslında bu Türkiye’nin sorunudur. Belki de en çok düşünülmesi gereken konu da budur. Üretiyoruz ama para kazanamıyoruz. Yani, aynı koşu bandında koşan biri gibi; koşuyoruz ama mesafe alamıyoruz. Bunun da tek bir nedeni var; Düşük ve Orta teknolojili bir üretim sistemine sahip olmamız. Yani, katma değer yaratmayan bir sistem. Artık, hem ülke hem de Mersin olarak orta teknolojili üretimden, daha çok katma değer yaratacak olan yüksek teknolojili üretime geçmemiz gerekiyor. Orta gelir tuzağından kurtulmamız ve Ar-Ge’ye önem vermemiz gerekiyor. Bu geçişi sağlayabilirsek ve gençlerinizi buna göre eğitebilirsek işte o zaman hedeerimize ulaşabiliriz. Mersin’in yeni hede budur. Mersin Ticaret ve Sanayi Odası olarak kentimizin ve iş dünyasının yaşadığı sıkıntıları istatistiklerden faydalanarak somut tablolar ortaya koyabilmekteyiz. Bu bağlamda; Odamız tarafından hazırlanan kitabımız farklı kurumlarla derlenen verilerin detaylı olarak bir araya getirilerek, toplumsal ve kültürel yapı, ekonomik yapı ve makro ekonomik göstergeler, alt yapı sistemleri, sivil toplum kuruluşları alt başlıklarında incelenen konuların yanı sıra Dünya ve Türkiye ekonomisindeki gelişmeler ve beklentilere ait değerlendirmelere de yer verilmiştir. Yayınımızın üyelerimize ve ilgililere faydalı olmasını diler, destek veren tüm Kurum ve Kuruluşlara teşekkür ederiz.
Şerafettin Aşut Yönetim Kurulu Başkanı Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Yetki Organları YÖNETİM KURULU ÜYELERİ Şerafettin AŞUT Başkan
Nuh YÜKSELGÜNGÖR Başkan Yardımcısı
Kasım TANRIÖVER Başkan Yardımcısı
Ali Fuat BUDUR Sayman Üye
Hakan Sefa ÇAKIR
İbrahim ZEPER
Ufuk MAYA
Ekrem SAĞLAM
Fatih KISA
Mehmet Alper GÜRSOY
Enis Gürbüz HEKİMOĞLU
MECLİS ÜYELERİ Mahmut ARSLAN Başkan Murat ÇALIŞKAN Başkan Yardımcısı
Bedirhan ORAK Başkan Yardımcısı
Hasan YEŞİLÇİMEN Meclis Katip Üyesi
Hakan Sefa ÇAKIR
Ahmet BULUT
Yusuf Vedat YÜCESOY
Süleyman YILMAZ
Metin BEYAN
Ahmet Turan SERTTAŞ
Doğan NARİN
Abbay POLAT
Mehmet YETER
İsmail Yavuz ÖZGÜVEN
Enis Gürbüz HEKİMOĞLU
Nihat TAN
Hatem DÜLEK
Mustafa DEMİRDÖĞMEZ
İbrahim ZEPER
Şemsettin BAYAR
Faysal TATLI
Hüseyin KIŞ
Mustafa ÇİÇEK
Murat YÜKSEKBAŞ
Uğur SUATOĞLU
Mehmet Can DUMAN
Mesut Selim ÖZCÖMERT
Ekrem SAĞLAM
Habib KURT
Özcan DEMİR
İbrahim KİPER
Mehmet KİPER
Mehmet Alper GÜRSOY
Nedim İKANÇ
İzzet FAZLIOĞLU
Nuh YÜKSELGÜNGÖR
Cihad GÜNDOĞAR
Serdal KUYUCUOĞLU
Sadık Çağatay GÜNEŞ
Mustafa KABADAYI
Cem BUCUGE
Sinan KOÇ
Mustafa ÖZDAMAR
İsmet SÖKÜN
Cebrail ORMAN
Arif ŞENGEL
Ufuk MAYA
Erdoğan ERGENÇ
Nihat IRMAK
Mehmet KELEŞ
Mehmet ALTAY
Mehmet Azmi DAMLA
Onur OCAK
Doğan ERTÜRK
Sabahaddin YEŞİLOĞLU
Ali ELİAÇIK
Çetin KANAR
Necmi GÖÇTÜ
Hıdır KARADAĞ
Ali Fuat BUDUR
Murat DEMİR
Kasım TANRIÖVER
Üzeyir KILIÇ
Şerafettin AŞUT
Yalçın DARICI
Habip DEMİRCİ
Suat ERAS
Fatih KISA
Hacı İbrahim BİLİR
Ahmet AKBAŞ
Hüseyin DİNLER
Ahmet AKIN
Melih AYDOĞDU
Serhat Servet DÖVENCİ
Ayhan KIZILTAN
Fuat AKBAŞ
Abit DALKILIÇ
Kamil KURTULMUŞ
Sinan ACAR
Tuncay KOÇYİĞİT
Serdar ALTUNTAŞ
içindekiler Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler ve Beklentiler Mersin Hakkında Genel Bilgiler
9 21
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI Nüfus Eğitim Kültür Sağlık Sosyal Hizmetler Sosyal Güvenlik Çalışmaları
31 36 48 52 56 59
EKONOMİK YAPI ve MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER Ekonomik Yapı Tarım, Ormancılık ve Hayvancılık İmalat Sanayi Organize Sanayi Bölgesi Dış Ticaret Mersin Serbest Bölgesi Mersin Limanı Faaliyetleri Ticaret Borsaları ve Toptancı Halleri Turizm Madencilik
67 89 93 98 125 129 133 137 144
Makroekonomik Göstergeler Ulusal Hesaplar Fiyat İndeksleri Parasal Göstergeler Yatırımlar Kamu Gelirleri İşgücü
145 150 153 160 166 168
Enerji Ulaştırma Haberleşme Hizmetleri Konut
179 181 186 188
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Hakkında Genel Bilgiler İlimizdeki Mesleki Kuruluşlar
195 198
ALTYAPI SİSTEMLERİ
SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI
Ekonomik Rapor 2013
dünya ve türkiye ekonomisindeki gelişmeler ve beklentiler
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
9
DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER
Ekonomik Rapor 2013
dünya ekonomisindeki gelişmeler Başta ABD olmak üzere gelişmiş ülkeler, küresel krizden çıkış politikasını “eşzamanlı parasal genişleme ve ekonomiyi canlandırma paketleri” olarak benimsemişlerdir. Gelişmekte olan ülkelerin uyguladığı düşük faiz-genişlemeci likidite politikası krizin derinleşmesini ve yayılmasını sınırlamıştır. Süreç yalnızca gelişmiş değil gelişmekte olan ülkelere de olumlu yansımış, nansal sistem içinde güven bunalımı aşılırken kredi kanallarının işleyişi normalleştirilmiştir. Gelişmiş ülke ekonomilerinde toparlanma yavaş bir trend sergilemiş olsa da düşük faiz ve parasal genişlemenin yarattığı likidite bolluğu gelişmekte olan ekonomilere yönelik sermaye girişlerini hızlandırmıştır. Gelişmekte olan ülkelerdeki göreceli yüksek faiz oranları ve yüksek getiri beklentileri risk iştahındaki artış ile birleşince likidite bolluğundan oldukça olumlu etkilenmiştir. 2011 ve 2012 yılları gelişmiş ekonomilerin toparlanma sürecinin hızlandığı yıllar olmasına karşın 2012 yılında toparlanma yavaşlamış özellikle Avrupa ülkelerinde yeniden durgunluk tartışmaları yaşanmıştır. Gelişmekte olan ülkeler de 2012 yılındaki bu yavaşlamadan olumsuz etkilenmiştir. Avrupa durgunluk, mali sürdürülebilirlik, sorunlu ülkelerin parasal birlikten ayrılacağına yönelik tartışmalar ile karşı karşıya kalmışken, ABD'de mali uçurum ve borç tavanı tartışmaları 2012 yılına damgasını vurmuştur. Diğer taraftan gelişmekte olan ülkelerin çoğunluğu maruz kaldıkları yüksek sermaye girişlerinin oluşturduğu; enasyon, reel kur değerlenmesi, hızlı kredi artışı risklerini azaltmak ve nansal güveni tesis etmek amacıyla önlemler almak zorunda kalmış ve bu da söz konusu ülke ekonomilerinin yavaşlamasına neden olmuştur. Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre 2011 yılında yüzde 3,9 olan dünya büyümesi gelişmiş ekonomilerde yaşanan olumsuz trendlerin sonuca 2012 yılında yüzde 3,1'e gerilemiş; gelişmiş ekonomilerde 2011 yılında yüzde 1,7 olarak gerçekleşen büyüme hızı, 2012 yılında yüzde 1,4'e, gelişmekte olan ekonomiler de ise büyüme hızı aynı dönemde yüzde 6,2'den yüzde 4,9'a inmiştir. Özellikle son yıllarda küresel büyümeye önemli katkı veren Çin'de 2012 yılında gerçekleşen yüzde 7,7 oranındaki büyüme, yaklaşık 13 yıl sonra en düşük büyüme rakamı olmuştur. Bu gelişmelerle 2013 yılına giren dünya ekonomisi 2012 yılındaki olumsuzluklardan kurtulma çabasında olmasına karşın yine de büyüme ile ilgili sorunlar devam etmiştir. ABD ekonomisi 2012 yılında yüzde 2,8 büyürken, 2013 yılının ilk yarısından itibaren tüketici güveni, istihdam, konut piyasaları ve diğer öncü göstergelerde kaydedilen olumlu gelişmeler ABD ekonomisinde toparlanma eğiliminin kuvvetlendiğini göstermiş olsa da büyüme yüzde 1.9 olarak gerçekleşmiştir. Kısaca ABD ekonomisinde toparlanmanın oldukça yavaş olduğu dikkat çekmiştir. ABD Merkez Bankasının kriz süresince uyguladığı genişlemeci para politikaları, doğal olarak dünya ekonomisine olumlu yansırken bu genişlemenin nansal piyasalarda yeni balonlara yol açtığı yönünde kaygıları da beraberinde getirmiştir. ABD Merkez Bankası (FED) her ay aldığı 85 milyar dolarlık nansal varlık alımlarını yavaş yavaş kısacağını ve 2014 yılı sonunda da tamamen durduracağını açıklamıştır. FED Başkanı Bernanke'nin 22 Mayıs 2013 tarihli bu açıklaması doğal olarak en fazla gelişmekte olan ülkeleri etkilemiştir. Bu süreç piyasalar tarafından genişlemeci para politikasından çıkış sinyali olarak algılanmış ve gelişmekte olan ekonomilerden sermaye çıkışlarının yaşanmasına yol açmıştır. Sermaye çıkışları ile birlikte gelişen ülkelerde tahvil faizleri yükselirken, borsalar düşmüş ve ulusal para birimlerinde hissedilir değer düşüşleri yaşanmıştır.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
11
DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER
Ekonomik Rapor 2013
Grak 1. Gelişmekte Olan Ülkelere Yönelik sermaye Akımları (Milyar ABD doları) Kaynak: TCMB, 27 Mart 2014 Erdem Başcı
QE3
15
Fed’in Çıkış Sinyali
10
5
0
-5
-10
Hisse Senedi Piyasaları Tahvil Piyasaları
QE: Quantitative Easing (FED) Son Veri: 19 Mart 2014
04
/0 1 08 /12 /0 2 14 /12 /0 3 18 /12 /0 4 23 /12 /0 5 27 /12 /0 6 01 /12 /0 6 05 /12 /0 9 10 /12 /1 0 14 /12 /1 1 19 /12 /1 2 23 /12 /0 1 27 /13 /0 2 03 /13 /0 4 08 /13 /0 5 12 /13 /0 6 17 /13 /0 7 21 /13 /0 6 25 /13 /0 9 30 /13 /1 0 04 /13 /1 2 08 /13 /0 1 12 /14 /0 2 19 /14 /0 3/ 14
-15
OECD ve IMF verilerine göre global ekonomide parasal genişleme ile başlayan toparlanmanın artış hızında yavaşlama gözlenmektedir. Diğer dikkat çekici gelişme ise gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde ayrışmanın ortaya çıkmasıdır. Genelde gelişmiş ülkelerde ekonomik toparlanma söz konusu iken gelişmekte olan ülke ekonomilerinde yavaşlama eğilimi dikkati çekmektedir. 2013 yılında Bernanke'nin çıkış sinyalinden sonra özellikle gelişmekte olan ekonomilerde gözlenen faiz artışları, ulusal paralardaki değer kayıpları ve sermaye piyasalarındaki dalgalanmalar bu türden ülkelere yönelik beklentileri de bozmuştur. Özellikle Çin ekonomisinden başlayan ve tüm gelişmekte olan ekonomileri etkisi altına alan yavaşlama eğilimi ve ABD Merkez Bankasının parasal genişleme politikasından çıkış stratejisine bağlı olarak şekillenecek olan küresel likidite koşulları, önümüzdeki dönemde global düzeyde ekonomik görünüm üzerinde belirleyici iki temel unsur olacak gibi görünmektedir. Türkiye ihracatının önemli bir pazarı konumundaki Avrupa ülkelerindeki gelişmeler de yakından izlenmelidir. 2012 yılında yüzde 0,7 daralan Avrupa Birliği ülkelerinde 2013 yılının bir toparlanma görülse de hala İspanya, İtalya gibi negatif büyüme gösteren ülkeler nedeniyle zayıf ekonomik görünüm yılın tamamında yüzde 0,4 daralmış görünmektedir. Alman ekonomisi 2012 yılında yüzde 0.9 büyürken 2013 yılında yüzde 0.5 büyüme yakalayabilmiştir. Negatif büyümeye karşın 2013 yılında Avrupa Birliği ülkelerinde başlayan toparlanma eğiliminin devam edeceği ve IMF tahminlerine göre 2014 yılında yüzde 1 büyüyeceği öngörülmektedir. 2013 yılında yüzde 1,8 büyüyen ABD ekonomisinin, 2014 yılında yüzde 2,8 büyümesi beklenmektedir. İngiltere ve Japonya'da da 2013 yılında büyüme eğilimi pozitif olarak sürdürülebilmiştir. 2014 yılında da bu ülke ekonomilerinin pozitif büyüme performanslarını devam ettirmesi beklenmektedir.
Dünya Ticaret Hacmindeki Gelişmeler Dünya ticaret hacmi 2011 yılından itibaren azalma eğilimine girmiş görünse de 2013 yılından itibaren yeniden bir toparlanma eğilimindedir. 2011 yılında yüzde 6,1 oranında gerçekleşen dünya ticaret hacmi artış hızı, küresel ekonomik faaliyetlerdeki yavaşlamaya bağlı olarak 2012 yılında yüzde 2,8'e gerilemiştir. Dünya ticaret hacmi artışının küresel ekonomik aktivitedeki iyileşmeye bağlı olarak 2013 yılında yüzde 3,0, 2014 yılında ise yüzde 4,3 olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Gelişmiş ülkelerde uygulanan genişlemeci para politikalarına rağmen, global olarak ciddi bir enasyonist baskı hissedilmemiştir. 2012 yılında küresel düzeyde yüzde 3,9 olarak gerçekleşen enasyon oranının, 2013 ve 2014 yıllarında yüzde 3,8 olacağı tahmin edilmektedir. Önümüzdeki dönemde petrol ve emtia yatlarında beklenen gerilemeden dolayı enasyonist baskıların düşük olacağı, ancak bazı gelişmekte olan ülkelerde iç talepteki canlanmayla beraber enasyonun yükselebileceği öngörülmektedir. Global büyümedeki zayıf görünüm, başta enerji ve endüstriyel metaller olmak üzere, emtia yatları üzerinde belirleyici unsur olmaktadır. Varil başına ham petrol
12
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER
Ekonomik Rapor 2013
yatı, 2012 yılında dalgalı seyir izleyerek ortalamada 104 ABD doları civarında gerçekleşmiştir. 2013 yılında da ham petrol yatının aynı seviyelerde kalması beklenmektedir. Ancak IMF 2014 yılında petrol yatlarının 100 ABD dolarının altına gelebileceğini tahmin etmektedir. Ancak petrol yatlarında düşüş eğiliminin devam edeceği tahmin edilmekle birlikte, jeopolitik belirsizlikler (Örneğin Ukrayna Krizi) geçici yat artışlarına neden olabilecektir. Petrol yatlarında yaşanabilecek konjonktürel yat artışları cari açık, üretim maliyetleri, enasyon ve risk primleri üzerinde doğrudan ve dolaylı olumsuz etkiler yaratabilecektir. 2012 yılında yaşanan kuraklık nedeniyle yüksek seyreden gıda yatları, tarımsal üretime ve stok seviyelerine ilişkin olumlu beklentilere rağmen, önümüzdeki dönemde iklim koşullarına bağlı olarak belirsizliğini korumaktadır. 2013 yılı geneli için gıda yatlarında ciddi bir artış olmamıştır. Ancak küresel düzeyde devam eden kuraklık ve 2014 yılında küresel ekonomik aktivitenin artması beraber üretimde girdi olarak kullanılan gıda yatlarında bir artışa neden olabilecektir. Gelişmiş ekonomilerde büyümenin istenilen seviyelerde olmaması nedeniyle yeterli istihdam yaratılamaması, yüksek oranlı genç işsizliği ve yetenek kaybı, birçok ülke için temel sorun olmaya devam etmektedir. 2012 yılında işsizlik oranı gelişmiş ülkelerde yüzde 8, ABD'de yüzde 8,1 ve Avro Bölgesinde yüzde 11,4 olarak gerçekleşmiştir. 2013 yılında ABD ve gelişmiş ülkelerde iyileşen ekonomik görünüm işsizlik rakamlarında iyileşmeye neden olmuştur. Bu olumlu sürecin 2014 yılında da devam etmesi beklenmektedir. FED'in likidite sıkıştırmasının ön koşullarından biri olan, ABD'deki işsizlik oranlarının yüzde 6.5 düzeye çekilmesi, büyük olasılıkla 2014 yılında gerçekleşmiş olacak gibi görünmektedir. Gelişmiş ülkelerde 2007 yılında başlayan küresel krizin etkisiyle hızla büyüyen kamu borçları, alınan mali önlemlere rağmen, halen yüksek düzeylerini korumaktadır. Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanan mali konsolidasyon ve sıkılaştırma planlarına rağmen, 2011 yılı sonunda yüzde 88,2 olan genel devlet brüt borç stokunun GSYH'ya oranı, 2012 yılı sonunda yüzde 92.8'e; aynı dönemde ABD'de aynı oran yüzde 99,4'ten yüzde 102,4'ye yükselmiştir. 2012 yılında genel devlet brüt borç stokunun GSYH'ya oranının yüzde 237,2'ye ulaştığı Japonya'da ekonomiyi canlandırmak için teşvik paketi açıklanması, önümüzdeki dönemde bu oranın yüzde 243'ler düzeyine yükselmesine neden olabilecektir. Uygulanan sıkı maliye politikaları sonucu bütçe açıklarında beklenen azalmaya rağmen, önümüzdeki dönemde gelişmiş ülkelerin borç oranlarında iyileşme beklenmemektedir. Gelişmekte olan ekonomilere giden sermaye akımları dalgalı bir seyir izlemektedir. 2012 yılında yaklaşık 288 milyar ABD doları olarak gerçekleşen net özel kesim nansal sermaye akımlarının 2013 yılında 410 milyar ABD doları ve 2014 yılında ise 362 milyar ABD doları civarında olması beklenmektedir. Gelişmekte olan ekonomilerin dış şoklara karşı dayanıklılıklarını artırmasının güçlü kamu dengesi ve sahip oldukları yüksek döviz rezervleri olduğu genel olarak kabul görmektedir. 2011 yılında küresel ekonomik faaliyetlerdeki canlanmayla beraber artan emtia yatları, emtia ihracatçısı gelişmekte olan ülkelerin döviz rezervlerini hızla artırmıştır. 2012 yılında gelişmiş ekonomilerden kaynaklı risklerle beraber küresel aktivitedeki yavaşlamaya karşın döviz rezervlerindeki artış devam etmiştir. ABD Merkez Bankasının kısa vadede parasal genişlemeden çıkış stratejisi, orta ve uzun vadede ise faiz artırma sürecinde izleyeceği yöntem küresel likidite koşulları ve sermaye akımları üzerinde belirleyici olacaktır. Orta ve uzun vadede sermaye hareketlerinde iktisadi temellerin belirleyici olması beklense de kısa vadede gelişmiş ülkelerin para politikalarından kaynaklanan belirsizlikler, nansal dalgalanmalara yol açabilecektir. Önümüzdeki dönemde özellikle ABD kaynaklı küresel likiditenin azalacak olması, yapısal sorunlara sahip gelişmekte olan ülkelerin piyasalarında oynaklığa yol açabilecek ve bu ülkelerin para birimleri üzerinde baskı oluşturmaya devam edecek görünmektedir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
13
Ekonomik Rapor 2013
DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER
Tablo 1. Dünya Ekonomisinde Temel Göstergeler Kaynak: IMF Dünya Ekonomik Görünüm 2014 Nisan
2012
2013(1) 2014(1)
Dünya Hasılası Gelişmiş Ekonomiler ABD Japonya AB Ülkeleri Almanya Yükselen Piyasalar ve Gelişmekte Olan Ekonomiler Afrika (Sahra Altı) Orta ve Doğu Avrupa Bağımsız Devletler Topluluğu Rusya Gelişmekte Olan Asya Çin Hindistan Latin Amerika ve Karayipler Brezilya Orta Doğu ve Kuzey Afrika
3,2 1,4 2,8 1,4 -0,7 0,9
3,0 1,3 1,9 1,5 -0,5 0,5
3,6 2,2 2,8 1,4 1,2 1,7
5,0 4,9 1,4 3,4 3,4 6,7 7,7 4,7 3,1 1,0 4,2
4.7 4,9 2,8 2,1 1,3 6,5 7,7 4,4 2,7 2,3 2,4
4,9 5,4 2,4 2,3 1,3 6,7 7,5 5,4 2,5 1,8 3,2
Dünya Ticaret Hacmi Mal ve Hizmet İthalatı Gelişmiş Ekonomiler Yükselen Piyasalar ve Gelişmekte Olan Ekonomiler
2,8
3,0
4,3
1,1 5,8
1,4 5,6
3,5 5,2
3,9 2,0 2,1 2,5 6,0
3,8 1,4 1,5 1,3 5,8
3,8 1,5 1,4 0,9 5,5
8,0 8,1 11,4
7,9 7,4 12,1
7,5 6,4 11,9
-7,7 -2,3
-5,4 -1,3
-5,0 -1,2
102,4 92,8
104,5 95,2
105,7 95,6
104,07
104,17
97,92
0,7
0,4
0,4
288,7
419,9
362,1
Tüketici Fiyatları (Yıllık Ortalama, Yüzde) Dünya Gelişmiş Ekonomiler ABD Avro Bölgesi Yükselen Piyasalar ve Gelişmekte Olan Ekonomiler İşsizlik Oranı (Yüzde) Gelişmiş Ekonomiler ABD Avro Bölgesi Genel Devlet Bütçe Dengesi / GSYH (Yüzde) ABD Avro Bölgesi Genel Devlet Bütçe Borç Stoku / GSYH (Yüzde) ABD Avro Bölgesi Ortalama Petrol Fiyatları (Dolar /Varil) LIBOR, Altı Aylık ABD Doları (Yüzde) Yükselen Piyasalar ve Gelişmekte Olan Ekonomilere Giden Net Özel Finansal Akımlar (1) Gerçekleşme Tahmini
14
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER
Ekonomik Rapor 2013
türkiye ekonomisindeki gelişmeler ve beklentiler Global düzeyde artan likiditenin etkisi Türkiye ekonomisinde de hissedilmiştir. 2010 ve 2011 yıllarında yakalanan yüksek büyüme oranları, ithalattaki hızlı artışa neden olmuş ve uluslararası enerji yatlarındaki yükselmenin de etkisi ile cari işlemler açığını hızla yükseltmiştir. Diğer taraftan hızlanan aktiviteler enasyon oranını yükseltmeye başlamıştır. 2010 yılında bu gelişmelere Merkez Bankası zorunlu karşılık oranlarını yükselterek tepki vermiş ve bankaların kredi büyümesini frenlemeye çalışmıştır. 2011 yılını sonuna doğru küresel ortamdaki sıkıntılar da eklenince ekonomi yönetimi 2012 yılına girerken “yumuşak iniş programı” adı altında makroekonomik önlemleri devreye sokmuştur. Bu çerçevede ekonomik büyüme 2012 yılında yüzde 4 olarak hedeenmiştir. Önlemler etkisini öncelikle banka kredilerinde kendini göstermiş ve yurt içi talep yavaşlamaya başlamıştır. Bu gelişmeler çerçevesinde, 2010 ve 2011 yıllarında yıllık yüzde 8'in üzerinde büyüyen ekonomi, 2012 yılında özel tüketim ve yatırımlarda beklenenin üzerinde kaydedilen daralmayla birlikte, net mal ve hizmet ihracatının büyümeye katkısının tahmin edilenin üzerinde gerçekleşmesine rağmen, yıllık büyüme hızı yüzde 2,2 olarak gerçekleşmiştir. Reel ekonomideki duraksama özellikle sanayi sektöründe gözlenmiş, katma değer artış hızı bu sektörde yüzde 1,9'a kadar gerilemiştir. Yurt içi talepteki daralma özellikle inşaat, ticaret ve ulaştırma sektörlerine yansımış ve hizmetler sektöründe katma değer artışı da yüzde 2,4'e gerilemiştir. Tarım sektöründe ise yüzde 3,1 oranında katma değer artışı kaydedilmiştir. Ekonomik faaliyetlerde hedeenenin üzerinde gerçekleşen daralma cari açığın gerilemesi ile sonuçlanmıştır.
Grak 2. Cari Açık Gelişmeleri Kaynak: TCMB 2014 Erdem Başcı
(12 Aylık Birikimli, Milyar ABD Doları)
20
Tahmin*
0 -20 -40 -60 -80 CİD
CİD (Altın hariç)
CİD (Altın ve Enerji hariç)
03
01
/1 0 /1 0 05 /1 0 07 /1 0 09 /1 0 11 /1 0 01 /1 1 03 /1 1 05 /1 1 07 /1 1 11 /1 1 01 /1 2 03 /1 2 05 /1 2 07 /1 2 09 /1 2 11 /1 2 01 /1 3 03 /1 3 05 /1 3 07 /1 3 09 /1 3 11 /1 3 01 /1 4 05 /1 4
-100
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
*
0.6
7.6
14.2
21.4
31.8
37.8
40.4
12.2
45.4
75.1
48.5
65.0
**
0.3
2.5
3.6
4.5
6.0
5.7
5.4
2.0
6.2
9.7
6.2
7.9
*Cari Açık (Milyar ABD Doları) **Cari Açık / GSYİH (Yüzde)
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
15
DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER
Ekonomik Rapor 2013
2013 yılının ilk yarısında yeniden banka kredilerdeki artışın etkisiyle yurt içi talep tekrar canlanma eğilimine girmiş; özel ve kamu tüketimi ile kamu sabit sermaye yatırımları kaynaklı bir büyüme gerçekleşmiştir. Zayıf küresel taleple beraber yatay bir seyir izleyen ihracat karşısında yurt içi talepteki toparlanma ve altın ithalatındaki yükselişle birlikte hızlanan ithalat nedeniyle net ihracatın büyümeye katkısı negatif olarak kaydedilmiştir. Beklentiler daha düşük olsa da Türkiye ekonomisi 2013 yılında yüzde 4.0 oranında büyüme kaydetmiştir. Ekonominin özellikle yurtiçi talep kaynaklı büyüme eğilimi cari açığın yeniden yükselmesine neden olmuştur. 2001 yılında GSYİH'nın yüzde 9.7'sine ulaşan cari açık, 2011 yılı sonundan itibaren alınan önlemlerle yüzde 6.2'ye gerilemiş ancak 2013 yılında iç talebe dayalı büyüme ile birlikte yeniden 7.9'a yükselmiştir.
Grak 3. Türkiye Ekonomisinde Büyüme ve Büyümeye Katkılar Kaynak: TÜİK
Yıllık GSYİH Büyümesine Katkılar (Yüzde Puan)
25
Nihai Yurt İçi Talep
20
Net İhracat
Stok Değişimi
GSYİH
15 10 5 0 -5 -10 -15 -20 3 /1 09
3 /1 03
2 /1 09
2 /1 03
1 /1 09
1 /1 03
0 /1 09
0 /1 03
9 /0 03
8 /0 09
8 /0 03
7 /0 09
7 /0 03
6 /0 03
5 /0 09
03
/0
5
-25
2011 yılının son çeyreğinden itibaren başlayan ekonomideki yavaşlama neticesinde, 2012 yılında ithalat nominal olarak azalmış ve dış ticaret açığı gerilemiştir. Bu gelişmede, enerji hariç ithalattaki azalma ile net altın ihracatındaki artış belirleyici olmuştur. Böylece 2011 yılında 75 milyar ABD doları olarak gerçekleşen cari işlemler açığı, 2012 yılında 48 milyar ABD dolarına gerilemiştir. 2013 yılında ise ihracat, küresel belirsizliklerin devam etmesi ve özellikle Avrupa'da yaşanan durgunluk nedeniyle yatay bir seyir izlemiştir. Tüketim ve ara malı ile altın ithalatında, nihai yurt içi talepteki canlanmayla birlikte, reel olarak artış gerçekleşmiştir. Bu gelişmeler sonucunda, 2013 yılında cari açık yaklaşık 65 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Hiç kuşkusuz turizm geliri başta olmak üzere hizmet gelirlerindeki artış cari açığın büyümesini önemli ölçüde engellemeye devam etmiştir. Cari açığın temelinde yurt içi tasarruf oranlarındaki düşüşün yattığı bilinmektedir. Bu nedenle yurt içi tasarruarın artırılmasına yönelik çalışmalar 2012 yılından itibaren hızlandırılmıştır. Bu çerçevede bireysel emeklilik sisteminde yapılan değişiklikle tüm katılımcıların teşvikten faydalanabileceği bir yapı oluşturulmuş, yeni Sermaye Piyasası Kanunu'yla şirket ve hanehalkı tasarruarının korunması ve artırılması amaçlanmış ve ülke düzeyinde israfı önleme ve tasarruf bilincinin artırılmasına yönelik farkındalık kampanyaları düzenlenmiştir. Diğer taraftan yeni teşvik yasası ile ithal edilen malların yurtiçinde üretilmesine yönelik destekler artırılmıştır. Türkiye ekonomisinde ABD'de başlayan kriz ile birlikte 2009 yılında büyüme negatif olmuş ve istihdamda olumsuz gelişmeler yaşanmıştır. 2009 yılı Nisan ayında işsizlik oranı mevsimlik etkilerden arındırılmış verilerle yüzde 15 gibi oldukça yüksek sayılabilecek orana yükselmiştir. Ancak 2010 ve 2011 yılında yaşanan yüksek büyüme oranları inşaat ve hizmetler sektörü ağırlıklı istihdam artışına neden olmuş ve işsizlik oranı 2010 yılı sonunda 10.7, 2011 yılı sonunda da 9.2 olmuştur. 2012 yılında ekonominin soğutulmasına paralel olarak işsizlik oranında yükselme başlamış ve Aralık ayında yüzde 9.5 olarak gerçekleşmiştir. 2013 yılı sonunda ise işsizlik oranı 9.4 düzeyine gerilemiştir.
16
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER
Ekonomik Rapor 2013
Dış Ticaret Gelişmeleri Küresel krizin etkileri Türkiye ekonomisine en fazla 2009 yılında yansımıştır. Çünkü ABD'de başlayan kriz 2008 yılında dünyadaki hammadde yatlarının kriz nedeniyle hızlı biçimde gerilemesi ile birlikte Rusya'yı etkilemiş ve bu ülke borçlarını çeviremez duruma gelmiştir. Türkiye'nin en önemli pazarlarından biri olan Rusya ve Avrupa Bölgesinde yaşanan sorunlar Türkiye'nin ihracatını yüzde 22.6, ithalatını da aynı dönemde yüzde 30.2 oranında daraltmış, sonuçta dış ticaret hacmi yüzde 27.2 oranında gerilemiştir. Türkiye ekonomisindeki büyümenin 2009 yılında negatif değer alması nedeniyle ithalatın daha fazla gerilemesi dış ticaret açığını küçülmesine neden olmuştur. Uluslararası likidite genişlemesinin sonucu dünya ekonomisinde toparlanmanın başlaması ve Türkiye ekonomisinin bu süreçte yüksek oranlı büyümesi ihracat ve ithalatı dolayısıyla dış ticaret hacmini yüzde 20'lerin üzerinde artırmıştır. Ancak 2012 yılında küresel toparlanmanın yavaşlaması, 2013 yılında FED başkanının likiditenin kısılacağına ilişkin açıklamaları; diğer taraftan 2012 yılında sıkı biçimde uygulanan yumuşak iniş programının iç talebi baskılaması dış ticareti etkilemiştir. 2012 yılında ihracat bir önceki yıla kıyasla yüzde 13 artarken, 2013 yılında yüzde 0.4 oranında daralmıştır. İthalat ise 2012 yılında yüzde 1.8 oranında daralırken, 2013 yılında ekonomik büyümenin yüzde 4'e ulaşması ile birlikte yüzde 18.7 oranında artış göstermiştir. Her iki yılda bu gelişmeler çerçevesinde dış ticaret hacmi yüzde 3.5 ve 3.7 gibi küçük oranlarda artış göstermiştir. 2012 yılında ihracat artıp, ithalat azaldığı için dış ticaret açığı 2011 yılına göre daralmıştır. Ancak 2013 yılındaki gelişmeler ise tersi yönde gerçekleştiği için dış ticaret açığı yeniden artmıştır. Buradaki ihracat ve ithalat rakamlarının CIF ve FOB olduğuna dikkat edilmelidir. Bir önceki bölümdeki rakamlar her ikisi için de FOB değerler olarak alınmıştır.
Tablo 2. Türkiye’nin Dış Ticareti (Milyar ABD doları) Kaynak: TÜİK
İhracat (FOB)
Değişim (%)
İthalat (CIF)
Değişim (%)
Dış Ticaret Dengesi
Değişim (%)
Karşılama Oranı (%)
2008
132.0
23.1
201.9
18.8
-69.9
11.4
65.4
2009
102.1
-22.6
140.9
-30.2
-38.7
-44.5
72.5
2010
113.8
11.5
185.5
31.7
-71.6
84.8
61.4
2011
134.9
18.5
240.8
29.8
-105.9
47.8
56.0
2012
152.4
13.0
236.5
-1.8
-84.0
-20.6
64.5
2013
151.8
-0.4
251.6
6.4
-99.8
18.7
60.3
Ekonominin yurtiçi taleple hızlı büyüdüğü dönemler, örneğin 2010 ve 2011 yıllarında ihracatın ithalatı karşılama oranı hızla gerilerken, iç talebin kontrol altına alındığı dönemlerde bu oranın hızla yükseldiği dikkat çekmektedir. Tablo 3. En Fazla İhracat Yapılan 10 Ülke (Milyar ABD Doları) Kaynak: TÜİK
Sıra
Ülke Toplam
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Almanya Irak İngiltere Rusya Federasyonu İtalya Fransa ABD BAE İspanya İran
2013 151 .8
2012 152.4
13.7 11.9 8.7 6.9 6.7 6.3 5.6 4.9 4.3 4.1
13.1 10.8 8.6 6.6 6.3 6.1 5.6 8.1 3.7 9.9
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
17
Ekonomik Rapor 2013
DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER
Türkiye'nin ihracat pazarları son yıllarda önemli ölçüde değişmektedir. Özellikle Avrupa ülkelerinde yaşanan krizin ve daralmanın dış Pazar arayışında etkili olduğu bilinmektedir. Diğer taraftan bölgesel politik aktörlerdeki değişiklikler de pazar arayışlarını farklılaştırmıştır. Bu çerçevede halen en fazla ihracat gerçekleştirilen ülke 2012 yılında olduğu gibi 2013 yılında da değişmemiştir. Almanya Türkiye'nin en fazla ihracat yaptığı ülkedir. İkinci sırada ile hızla artan ihracat hacmiyle Irak yer almaktadır. Türkiye'nin en fazla ithalat yaptığı ülkeler sıralamasında ise 2013 yılı itibariyle birinci sırada 25 milyar dolar ile Rusya Federasyonu yer almaktadır. İkinci sırada 24.6 milyar dolar ile Çin, üçüncü sırada ise 24.1 milyar dolar ile Almanya bulunmaktadır. İtalya, ABD, İran ve Fransa biçiminde sıralama devam etmektedir. Türkiye'nin ithalatında birinci sırada; mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar faslı; ihracatında ise birinci sırada Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı faslı bulunmaktadır.
Fiyatlar Genel Düzeyindeki Gelişmeler 2012 yılında yurt içi talepte meydana gelen yavaşlama, petrol dışı emtia yatlarında yaşanan düşüş ve gıda yatları artış hızında kaydedilen azalma sonucunda TÜFE yıllık artış hızı yüzde 6,2 oranına gerilemiştir. 2013 yılında tüketici enasyonu önceki yıla kıyasla 1,2 puan yükselerek yüzde 7,4 olarak gerçekleşmiştir. Tütün ürünlerindeki vergi ayarlamalarının da etkisiyle yükselen enasyon, sonraki dönemde işlenmemiş gıda ve enerji grubu yat gelişmelerine bağlı olarak dalgalı seyretmiştir. 2013 yılının ortasında ise Türk lirasındaki değer kaybı özellikle temel mal grubu kanalıyla çekirdek enasyon göstergelerinin yükselmesine neden olmuştur. Bunun yanında gıda yatlarında varsayılanın ötesinde gerçekleşen yıllık artış da enasyon üzerinde etkili olmuştur. Yıl genelinde enasyondaki yükselişi sınırlayan ana unsurlar ise ABD doları bazlı ithalat yatlarındaki görece yatay seyir ve yönetilen enerji yatlarının ılımlı seyri olmuştur. 2012 yılının ikinci yarısında enasyonist risklerin görece azalması ve gelişmiş ülke merkez bankalarının ek parasal genişlemeye gitmesinin sermaye akımlarını hızlandırma potansiyeli taşıması sebebiyle Merkez Bankası, 2011 yılı son çeyreğinden itibaren uyguladığı sıkı para politikası duruşunu tedrici şekilde gevşetmiştir. Bu dönemde Banka mevcut para politikası araçlarıyla Türk Lirasındaki değerlenme baskısına karşı duruş sergilemiştir. 2013 yılı Mayıs ayından itibaren ABD Merkez Bankasının, parasal genişlemeyle piyasaya verilen likiditeyi azaltabileceğine dair açıklamalarının küresel ekonomideki belirsizlikleri artırması sonucunda yurt içinde enasyonist risklerin artmaya başlamasıyla Banka, para politikası duruşunu değiştirmiştir. Söz konusu dönemden itibaren Banka mevcut araçlarını sıkılaştırıcı yönde kullanmakta ve döviz piyasasını rahatlatmaya yönelik adımlar atmaktadır. Alt gruplar bazında enasyona katkı, 2013 yılında, gıda ve enerjinin toplam katkısının önceki yıla kıyasla değişmediği; enasyonda kaydedilen yükselişin ise çekirdek enasyon göstergeleri ve vergi ayarlamalarından kaynaklandığı görülmektedir. Bu dönemde hizmet ve temel mal gruplarının enasyona katkısı 0,8 puan, alkol-tütün grubunun enasyona katkısı ise 0,4 puan yükselmiştir. Temel mallarda gözlenen yükseliş ise büyük ölçüde döviz kuru kaynaklıdır. Temel enasyon göstergelerinin 2014 yılı görünümü, vergi artışlarının nihai yatlara yansıtılma oranının yanı sıra döviz kuru ve ekonomik aktivitelerin eğilimine bağlı olarak değişmesi beklenmektedir.
Grak 4. Bazı Ürünlerde Fiyat Eğilimleri Kaynak: TÜİK, TCMB
15
15
10
10
5
5
0
0
-5
-5 -10
-10 ı|ıı|ııı|ıv ı|ıı|ııı|ıv ı|ıı|ııı|ıv ı|ıı|ııı|ıv ı|ıı|ııı|ıv ı|ıı|ııı|ıv ı|ıı|ııı|ıv 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
18
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Taze Meyve-Sebze ve Tüketici Fiyatları (Mevsimsellikten Arındırılmış Fiyat Endeksi, 2003=100) 280 260 240 220 200 180 160 140 120 100 80
Taze Meyve--Sebze Fiyatları Tüketici Fiyatları
12/06 06/07 12/07 06/08 12/08 06/09 12/09 06/10 12/10 06/11 12/11 06/12 12/12 06/13 12/13
İşlenmemiş Gıda Fiyatları (Mevsimsellikten Arındırılmış, Çeyreklik Yüzde Değişim)
280 260 240 220 200 180 160 140 120 100 80
TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER
Ekonomik Rapor 2013
Enasyon ve Para ve Kredi Politikası Uygulamaları Enasyonun yukarıda belirttiğimiz nedenlerle yüksek seyretmesi 2013 yılının son çeyreğinde Merkez Bankası'nın para politikası duruşunu sıkılaştırmıştır. Merkez Bankası olası riskler karşısında faiz oranlarının yükselmesini sağlamıştır. Diğer taraftan banka yılın son çeyreğinde döviz kurlarında istikrar sağlamaya yönelik olarak bir taraftan faizlerin yükselmesi yönünde sıkılaştırma yaparken diğer taraftan da 2013 yılı boyunca piyasaya 17.6 milyar dolarlık döviz likiditesi vermiştir. Merkez Bankası'nın sıkılaştırıcı politikaları piyasalarda faiz oranları üzerinde baskı yaratmıştır. Kredi faiz oranları 2013 yılında artış göstermiştir. Hiç kuşkusuz faiz artışı yalnızca Türkiye'ye özgü değildir. 2013 yılının mayıs ayından sonra, Bernanke'nin parasal sıkılaştırma yapılacağına ilişkin açıklamaların ardından başta ABD olmak üzere birçok ülkede faiz oranları yükselmiştir. Bu eğilim tüm gelişmekte olan ülkeleri de etkisi altına almıştır. 2013 yılında ekonomik aktivitelerin yurtiçi talep itişli olarak artış göstermesinin temel nedeni 2012 yılının son çeyreğinden itibaren artan banka kredileri olmuştur. Kredi Stokunun GSYİH'ya oranı 2013 yılında da artmaya devam etmiştir. Yılın tamamında kur etkisinden arındırılmış kredi artışı yüzde 25 olarak gerçekleşmiştir. Ancak 2013 yılının Ekim ayından itibaren özellikle tüketici kredilerinin kısılmasına yönelik önlemler dikkat çekmiştir. Bu kararların 2014 yılında daha etkin biçimde hissedilmesi beklenmektedir. Finansal kesim dışındaki rmaların banka kredileri dışındaki nansman kaynaklarından biri de yurtdışı nansmandır. 2012 yılında rmalarımızın yurtdışı kaynaklı nansman olanakları oldukça genişlemiş ve rmalar dış nansman olanaklarına düşük maliyetle ulaşabilmiştir. Ancak 2013 yılı başından itibaren küresel belirsizliklerin artması ve fonlama maliyetlerinin yükselmesi dış nansman kaynaklarını da olumsuz etkilemiştir. 2013 yılında dış nansmanda sınırlı düşüş yaşanmıştır. Grak 5. Türkiye’de Kredi Gelişmeleri Kaynak: TCMB
Kredilerin Yıllık Büyüme Hızları (Yıllık Yüzde Değişim)
45
Ticari
Toplam
Tüketici 45
40
40
35
35
30
30
25
25
20
Kredilerin Çeyreklik Büyüme Hızları (Kur Etkisinden Arındırılmış, 13 Haftalık Hareketli Ortalama, Yıllıklandırılmış, Yüzde) Ticari Toplam Tüketici 60 60
40
40
30
30
20
20
20
15
15
10
10
10
10
0
0 11/10 01/11 03/11 05/11 07/11 09/11 11/11 01/12 03/12 05/12 07/12 09/12 11/12 01/13 03/13 05/13 07/13 09/13 11/13 01/14
50
11/10 01/11 03/11 05/11 07/11 09/11 11/11 01/12 03/12 05/12 07/12 09/12 11/12 01/13 03/13 05/13 07/13 09/13 11/13 01/14
50
Kamu Maliyesi ve Maliye Politikası Kamu Politikalarını ve etkinliğini gösteren Merkezi Yönetim Bütçesi göstergeleri 2013 yılında olumlu bir trend izlemiştir. 2013 yılında bütçe giderleri 407.9 milyar TL, gelirleri ise 389.4 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Giderlerin bir yıl önceye göre yüzde 12.7, gelirlerin ise aynı dönemde yüzde 17.1 oranında artış götermesi bütçe açığın bir yıl önceye göre yüzde 37.3 oranında daraltmış ve bütçe açığı 2013 yılında 18.4 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Faiz dışı giderlerde hedeenenin üzerinde artış olmasına karşın bütçe açığının iyileşmesi faiz giderlerinin göreli olarak düşük artmasından ve diğer taraftan da tüketime dayalı vergi gelirlerindeki yüksek tahsilat ile özelleştirme gelirlerindeki artıştan kaynaklanmıştır. Küresel ortamda yaşanan gelişmelerin olumsuz etkilerini ortadan kaldırmaya yönelik adımlar mali disiplinin sağlanmasında etkili olmuştur. Sermaye transferleri, mal ve hizmet alımları kalemleri heden üzerinde artmasına karşın çeşitli kesimlere fon aktarımını ifade eden cari transferler 2013 yılında sıkılaştırılmış görünmektedir. Diğer taraftan 2013 yılında tüketim artışı kaynaklı vergi gelirleri artışı dikkat çekicidir. BOTAŞ'ın geciken ödemelerinin düzenli tahsilinin başlaması, 2013 yılında petrol ve doğalgaz ürünleri ile motorlu taşıtlardan elde edilen ÖTV artışları, kamuoyunda varlık barışı olarak ifade edilen gelirlerin bir bölümünün tahsilatının 2013 yılında gerçekleştirilmesi, faiz, ceza, özelleştirme ve taşınmazların satışları gibi gelir kalemlerindeki artışlar bütçe gelirleri üzerinde olumlu etki yaratmıştır.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
19
Ekonomik Rapor 2013
DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER
Kamu borç stoku göstergeleri bu çerçevede olumlu bir görünüm sergilemiştir. Kamu Net Borç Stoku'nun GSYİH'ya oranı azalma trendini sürdürürken, borç stokunun ortalama vadesi uzamıştır. Merkezi Yönetim Borç Stoku 2013 yılı sonunda 585.7 milyar TL'ye yükselmiştir. AB tanımlı nominal borç stokunun GSYİH'ya oranı bir önceki yıla kıyasla 0.3 oranında artarak 36.4 olmuştur
Sonuç: 2014 Yılı Beklentileri Türkiye ekonomisi 2014 yılına FED'in çıkış sinyalinin yarattığı küresel belirsizliklerin gölgesinde girmiştir. Diğer taraftan yerel seçimler ile Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin etkisiyle oluşan politik ortam da 2014 yılına damgasını vuracak gibi görünmektedir. Orta Vadeli Programa göre 2014 yılı büyüme hede yüzde 4 olarak belirlenmiştir. Tüketici kredilerinin kontrollü artışına yönelik alınan önlemler tüketici kredilerinin artış oranını sınırlamış görünmektedir. Otomobil sektörü, dayanıklı tüketim malları ile inşaat sektörü bu daralmadan en fazla etkilenecek alt sektörlerdir. 2014 yılında banka kredilerinin ticari krediler ağırlıklı yükselmesi hedeenmiş ve bu hedef de yılın ilk çeyreğinde gerçekleşmiş görünmektedir. Seçimlerin ve kamu politikalarının belirleyici olacağı yurtiçi piyasalarda belirsizlik büyüme trendini olumsuz etkileyecektir. Ancak yılın başından itibaren üçüncü köprü, yeni havaalanı gibi kamu alt yatırımına yönelik girişimler ile dış ticaret gelişmeleri büyümeyi belirleyecek temel unsurlar olacaktır. Yurtiçi talebe dayalı büyümenin cari açık üzerinde olumsuz bir etki yarattığı bilinmektedir. Uluslararası konjonktür gelişmekte olan ülke ekonomilerinin aleyhine işlemektedir. Bu kısıt altında Türkiye ekonomisinin yurtiçi talebe dayalı büyümesi mutlaka dış taleple dengelenmelidir. Dengeli yurtiçi ve yurtdışı talep itişli büyüme ekonomik riskleri azaltacaktır. Özellikle Türk Lirasının değer kaybının fırsata dönüştürülmesi ve yakalanan rekabet gücünün, ihracat potansiyelinin artırılmasına yönelik kullanılması dengelemede etkili olacaktır. Enasyonun 2014 yılının Mayıs ayına kadar yükselme eğiliminde olması, Merkez Bankası'nın sıkılaştırmaya devam edeceği beklentilerini artırmaktadır. Mart ayı sonunda yerel seçimlerin ardından nansal piyasaların normalleşme eğilimine girmeye başlaması göreceli olarak faiz oranlarının gevşemesine neden olsa da yüzde 10'lar düzeyinde bir faiz oranının yılın ilk yarısında etkili olacağını göstermektedir. Yüksek faiz, doğal olarak tüketim ve yatırım ortamını olumsuz etkileyecek buna karşın enasyon oranındaki artışa karşı da önemli bir silah olmaya devam edecektir. Diğer taraftan yerel seçimlerin ardından döviz kurlarındaki gevşeme de faiz ve enasyon baskısını haetmektedir. Enasyonun geleceği; gıda ürünleri, dolaylı vergiler ve döviz kuruna bağlı şekillenecek gibi görünmektedir. 2014 yılında “klasik” yüzde 5 enasyon oranının yakalanması belirsizlik ifade eden birçok faktörün etkisi altındadır. 2014 yılı daha önce belirttiğimiz gibi küresel risklerin ve yurtiçindeki politik ortamın etkisi altında şekillenecektir. Bu dönemde oluşan risklerle mücadele; yapısal reformların hızlandırılması, AB sürecinin eksiksiz biçimde yürütülmesi, normalleşme ve şeffaık ortamının daha da artırılması ile mümkün olabilecektir. Ar-Ge ve yenilikçiliğin de Türkiye'nin global ekonomiye daha fazla entegrasyonu için gerekli olduğu gerçeği de unutulmamalıdır. .
20
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Ekonomik Rapor 2013
mersin hakk覺nda genel bilgiler
Mersin Ticaret ve Sanayi Odas覺
21
MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER
Ekonomik Rapor 2013
tarih Mersin'in Kalkolitik, İlk Tunç ve Orta Tunç Çağlarından bu yana bir yerleşim yeri olduğu anlaşılmıştır. Yörede Hititler, Asurlar, Fenikeliler, Frikyalılar,Yunanlılar, Selefkoslar, Araplar, Selçuklular, Karamanoğulları ve Osmanlıların kültür birikimi mevcuttur. M.Ö. 17-12 yy. arasında Hititler' le çağdaş Kizuvatna Krallığı hüküm sürmüş, M.Ö. 1290-612 yılları arasında Kue Krallığı ve M.Ö. 546'da Persler yöreye yerleşmişlerdir. M.Ö. 334 yılında Makedonya Kralı Büyük İskender bölgeyi ele geçirmiş, özellikle Silifke' de etkinliğini sürdürmüştür. Kral Selefkos Nikador, adını bu ilçeye vererek hükümdarlığını M.Ö. 100 yılına kadar devam ettirmiştir. M.Ö. 66 yılında Roma İmparatorlarından Pompeus, korsanların işgalindeki Mersin ve çevresini zaptederek Soloi şehrini kendi adına izafeten Pompeipolis olarak değiştirmiştir. Böylece Kilikya ve Selefkoslar ülkesi bir Roma eyaleti olmuş, daha sonra doğu bölgesi Antonius'a verilmiş ve onun yönetiminde Tarsus ile çevresi zenginleşerek bir bilim merkezi olmuştur. M.S. 330 yılına kadar bir yükselme devri yaşayan bölge İmparator Julyanus döneminde (361-363) putperestliğin resmi din olması ve Hristiyanlara baskı yapılması nedeniyle büyük karışıklıklar yaşamıştır. İlk Kral Arcadius zamanında Kilikya eyaleti üçe bölündü: Silifke, Tarsus ve Anavarza şehirleri merkez seçildi. Bu dönemde Neapolis (Kanlıdivane) şehri kuruldu. Bizans döneminde şehirleşme gelişmiş daha sonra İslam Orduları Kıbrıs'ı ve Silifke'yi, Muaviye döneminde de Kilikya'yı ele geçirmişlerdir. Ancak bir süre sonra Bizanslılar bölgeyi egemenlikleri altına almışlardır. Bölgenin 705 yılında İslam Orduları tarafından tekrar ele geçirildiği ve 250 yıl süre ile egemenliklerini sürdürdükleri bilinmektedir. Çok kısa bir süre Selçukluların elinde kalan İçel, 1516 yılında Yavuz Sultan Selim zamanında Osmanlı topraklarına katılmıştır. Ancak Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa ayaklanması sırasında Mersin ve çevresi İbrahim Paşa tarafından ele geçirilmiş, 1852 Kütahya Anlaşması ile Osmanlılar yeniden egemen olmuşlardır. Osmanlı Devletinin son zamanlarında İçel' de müstakil mutasarrıık ve Sancak kurulmuş, Sancağın Merkezi Silifke ve bir sürede Ermenek olmuştur. Önceleri Tarsus İlçesi Gökçeli bucağına bağlı olan Mersin 1850 yılında Bucak Merkezi olmuştur. 1864 yılında Mersin' de Kaza Teşkilatı, 1894 yılında da merkezi Mersin ile Tarsus' u içine alan Adana Vilayetine bağlı Sancak Teşkilatı kurulmuş, 1915 yılında müstakil mutasarrıık olmuştur. Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra 1918 yılında tüm Çukurova'yı işgal eden Fransız ve İngilizler, Kurtuluş Savaşı sonunda Ankara Anlaşması ile 3 Ocak 1922' de Mersin'i terk etmişlerdir. 1924 yılında Mersin Vilayeti kurulmuştur. 1933 yılında, Merkezi Silifke olan İçel Vilayeti lağvedilerek Silifke, Anamur, Gülnar, Mut İlçeleri Mersin'e bağlanmış ve vilayetin adı İçel olarak değiştirilmiştir. 1954 yılında Erdemli, 1989 yılında Aydıncık (Gilindire), Bozyazı ve Çamlıyayla İlçelerinin kurulmasıyla İçel' in Merkezi İlçe Mersin ile birlikte ilçe sayısı 10'a yükselmiştir. İçel adı, 20.06.2002 tarihli ve 4764 sayılı kanunun 1.maddesinde Mersin olarak değiştirilmiştir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
23
MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Kronolojisi Kaynak: Mersin Valiliği
M.Ö. 6000-5500
Neolitik Dönem
M.Ö. 5500-3000
Kalkolitik Dönem
M.Ö. 3000-2000
İlk Tunç Çağı
M.Ö. 2000-1700
Orta Tunç Çağı
M.Ö. 1700-1200
Kizuvatna Krallığı
M.Ö. 1200-612
Kue Krallığı
M.Ö. 546-334
Persler Dönemi
M.Ö. 301-101
Selefkos Dönemi
M.Ö. 101-MS 395
Roma Dönemi
M.S. 395-661
Bizans Dönemi
661
Muaviye’nin İçel’de bazı yöreleri ele geçirmesi
685-960
Yörenin Bizanslılar ile Araplar arasında sık sık el değiştirmesi
960
Bizanslıların yöreye egemen olması
1082
Süleyman Şah’ın İçel yöresini ele geçirmesi
1129
Ermeniler’in Tarsus’u ele geçirmesi
1224
Alaaddin Keykubat’ın İçel yöresinin büyük bölümünü ele geçirmesi
1254
Karamanoğullarının İçel yöresinde egemenliği
1357
Silifke’nin Karamanoğulları Beyliğinin eline geçmesi
1473
Gedik Ahmet Paşa’nın Silifke’yi Osmanlı topraklarına katması
1516
Mersin ve Tarsus yöresinin Osmanlı yönetimine katılması
1839
Mısırlı İbrahim Paşa’nın yöreyi ele geçirmesi
1852
İçel yöresinin yeniden Osmanlı yönetimine katılması
1886
Adana-Mersin demiryolunun hizmete girmesi
17 Aralık 1918
Mersin’in İngiliz ve Fransız birliklerince işgal edilmesi
19 Aralık 1918
Tarsus’un Fransızlar tarafından işgal edilmesi
17 Mart 1920
Fransızlarla ilk silahlı çatışma Başnalar Savaşı
20 Temmuz 1920
Fransızlarla Bağlar Savaşı
05 Ağustos 1920
Pozantı Kongresi
20 Aralık 1921
Çukurova’nın işgalciler tarafından boşaltılması için Fransızlarla Ankara Anlaşması
27 Aralık 1921
Tarsus’un Kurtuluşu
03 Ocak 1922
Mersin’in Kurtuluşu
1924
Mersin Vilayeti’nin Kuruluşu
Coğra Konum Kaynak: Mersin Valiliği
24
Enlemler
Kuzey
34° 47’ 30’’
Boylamlar
Doğu
34° 38’ 00’’
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER
Ekonomik Rapor 2013
Mersin İli İç Kilometre Cetveli Kaynak: Mersin Valiliği
Mersin 224
Anamur
173
51
Aydıncık
211
13
38
Bozyazı
90
314
263
301
Çamlıyayla
37
187
136
174
127
Erdemli
148
87
36
74
238
111
Gülnar
159
146
95
133
249
122
59
84
140
89
187
174
47
64
75
Silifke
27
251
200
238
63
64
175
186
111
Mut Tarsus
Komşu İller ve Uzaklıkları Kaynak: Mersin Valiliği
İl
İstikamet
Uzaklık (km)
Adana
Doğu
69
Antalya
Batı
487
Kuzey batı
236
Konya
Kuzey
367
Niğde
Kuzey doğu
198
Karaman
İlin İdari Durumu
İlçelerin Yüzölçümü (km²)
Kaynak: TÜİK
Kaynak: TÜİK
İlçesi
Belediye Sayısı
Köy Sayısı
İlçesi
Yüzölçümü (km²)
Akdeniz
1
8
Mersin (Merkez)
1.772
Mezitli
3
15
Anamur
1.280
Toroslar
6
32
Aydıncık
410
Yenişehir
2
8
Bozyazı
625
Anamur
3
37
Çamlıyayla
Aydıncık
1
10
Erdemli
2.078
Bozyazı
3
14
Gülnar
1.769
Çamlıyayla
2
10
Mut
2.554
Erdemli
11
49
Silifke
2.666
Gülnar
5
41
Tarsus
Mut
2
90
Toplam
Silifke
9
66
Tarsus
6
129
Toplam
54
508
675
2.024 15.853
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
25
MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER
Ekonomik Rapor 2013
Önemli Coğra Bilgiler Kaynak: Mersin Valiliği
Ovalar
Mersin-Berdan ve Efrenk Ovaları, Silifke, Gilindire (Aydıncık) Ovaları, Anamur, Bozyazı, Ovacık-Eğribük Ovaları
Vadiler
Anamur, Erdemli, Göksu (Silifke), Tarsus
Yaylalar
Akarsular
Berdan, Efrenk(Müftü), Lamas, Göksu, Dragon(Anamur)
Göller
Çamlıyayla’da krater göllerinin en büyüğü Çinili göl, Gülnar’da Kamışlı, Uzun, Çıplak, Silifke’de set gölü (Akgöl, Keklik, Paradeniz)
Baraj Gölleri
Tarsus’da Berdan, Gülnar’da Aygır, Mut’da Gezende,
Göletler
Merkezde (Evcili Değirmendere, Tepeköy Gölpınarı), Tarsus’da (Çavuşlu Kaleönü) Erdemli’de (Karakız, Esenpınar)
Dağlar Tepeler
Bolkar, Kümpet, Elma, Alamusa, Büyükeğri, Kızıl, Geven, Kayrak, Naldöken, Kabaklı, Karaziyaret, Tol, Sunturas, Medetsiz, Balkalesi, Ayvagediği, Makamtepesi, Kaşkaya
Geçitler
Sertavul, Gülek
Obruklar
Cennet, Cehennem, Kanlıdivane
Mağaralar
Anamur: Köşekbükü, Çukurpınar (Düden), Üğü, Bicikli Aydıncık: Aynalı Göl (Mavi Göl) Bozyazı: Çaltı Çamlıyayla: Mehribakan, Hacı Sarının,Saydibi, Karain Mut: Dereköyü Kuzeyi, Sason Kanyonu Mağaraları, Gökden Kapız Bölgesi Mağaraları, Çayırharman, Karıkoca, Karain, Kıravga, Alaoda, Silifke: Cennet Çöküğü ,Cehennem Çukuru, Astım- Dilek, Ekizin Düdeni, Sumaklı Düden Tarsus: Eshab-I Kehf
Şifalı Su Kaynakları
Gülnar’da Kafesin Suyu, Mut’da Hocantı, Tarsus’ta Akçakoca ve Keşbükü, Silifke’de Saparca, Mersin’de Güneysu-Güneyyolu ,
Şelâle
Gülnar’da (Ilısu Köyünde Düşensu), Tarsus Şelalesi,
Kıyı Uzunluğu
326 Km.
Bitki Örtüsü
İklimi
26
Anamur’da Kaş, Abanoz, Beşoluk, Akpınar Aydıncık’da Söğüt, Göcüm, Karagöl Bozyazı’da Elmagözü, Kozağacı Erdemli’de Sorgun, Mühlü, Pınarbaşı,Avgadı (Aydınlar),Karakızderesi, Küçük Sorgun (Toros Köyü), Nohutlu, Güneyli, Küçükfındık, Güzeloluk Gülnar’da Bardat, Tersakan, Balyaran Mersin (Merkez)’de Gözne, Fındıkpınarı, Soğucak, Bekiralanı, Mihrican, Ayvagediği (Fatih), Arslanköy, Kızılbağ (Güzelyayla), Sunturas (Çağlarca), Mut’ta Kozlar, Çivi, Söğütözü, Sertavul, Elmapınarı, Dağ Pazarı Silifke’de Balandız, Gökbelen, Kırobası (Mara Köyü), Uzuncaburç Tarsus’da Gülek. Çamlıyayla’da Sebil, Atdağı
Kıyı ile 500-600 m. yükseklik arasında görülen maki, Akdeniz Bölgesinin yaz ve kış yeşil kalan tipik bitki topluluğudur. Defne, yabani zeytin, keçi boynuzu, mersin, zakkum, kozayemiş, böğürtlen, kuşburnu bu kuşakta doğal olarak yetişmektedir. Makilerden sonra ormanlar başlar. Meşe 100-1000 m., kızılçam 100-1200 m., karaçam 1500 m., sedir ve ardıç ise 2000 m. yüksekliklerde yetişir. 2500 m.’den sonra çalılıklara ve otlaklara rastlanır. Mersin’in kıyı kesiminde yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı Akdeniz iklimi, iç kesimlerde ve yükseklerde kara iklimi görülür.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER
Ekonomik Rapor 2013
Yaban Hayatı Koruma Alanları Kaynak: Mersin Valiliği
Anamur
Kızılaliler Keklik Koruma Alanı (4.500 Ha.)
Çamlıyayla
Cehennemdere Yaban Keçisi Koruma Alanı (27.000 Ha.)
Mut
Kestel Dağı Yaban Keçisi Koruma Alanı (1.961 Ha.)
Silifke
Hisar ve Gedik Dağı Yaban Keçisi Koruma Alanı (4.763 Ha.), Göksu Deltası Su Kuşları Koruma Alanı (4.350 Ha.)
Tarsus
Karabucak Turaç Koruma Alanı (1.635 Ha.) Hopur-Topaşır Dağkeçisi Koruma Alanı (9.014 Ha.)
2013 Yılı Mersin Meteorolojik Değerleri Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü
Aylar Ocak
Ortalama Ortalama Ortalama En Yüksek En Düşük Aylık Açık Deniz Suyu Nisbi Sıcaklık ºC Sıcaklık ºC Sıcaklık ºC Gün Sayısı Sıcaklığı ºC Nem % 11,5 19 0,8 6 17 56
Toplam Yağış Miktarı (mm)
Aylık Maksimum Yağışlı Gün Yağış Miktarı Sayısı (mm)
50,9
11
20,6
Şubat
13,9
21,9
6,1
4
16,5
61,2
58,8
11
12,1
Mart
16,4
28,5
5,8
4
16,5
52,1
17,1
5
8,1
Nisan
19,2
31,2
11,9
11
18,5
53,4
36,1
7
15,5
Mayıs
23,7
31,5
16,4
9
22,1
67,1
42,7
3
24,6
Haziran
27
34,3
19,6
15
25,8
65
13,6
3
8,2
Temmuz
29,7
35,4
23,5
20
28,4
62,6
*
*
*
Ağustos
31
35,7
25,3
26
30,2
62,9
*
*
*
Eylül
26,9
35,5
20,5
22
28,5
54,4
31,8
3
31,5
Ekim
21,4
29,4
12,7
24
24,9
39,6
34,7
4
32
Kasım
19,4
28,8
9,6
12
21,3
51,2
8,2
5
6,1
Aralık
12,4
21,1
1
17
17,6
39,1
27,9
6
20
*Yağış yoktur.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
27
Ekonomik Rapor 2013
toplumsal ve k羹lt羹rel yap覺
Mersin Ticaret ve Sanayi Odas覺
29
NÜFUS
Ekonomik Rapor 2013
nüfus Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine Göre Nüfus Sonuçları Kaynak: TÜİK
Türkiye
2012
2013*
Toplam Nüfus
75.627.384
76.667.864
İl ve İlçe Merkezleri
58.448.431
70.034.413
Belde ve Köyler
17.178.953
6.633.451
98
100
12,01
13,7
Toplam Nüfus
1.682.848
1.705.774
İl ve İlçe Merkezleri
1.327.870
1.705.774
Nüfus Yoğunluğu Yıllık Nüfus Artış Hızı(‰)
Mersin
Belde ve Köyler
354.978
-
Nüfus Yoğunluğu
109
110
Yıllık Nüfus Artış Hızı(‰)
8,90
13,53
*İl, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır. Bu kapsamda, 6360 ve 6447 sayılı kanunlar ile düzenlenen ve bu kanunlar uyarınca ilk mahalli idareler genel seçimlerinde yürürlüğe girecek olan idari bağlılık ve tüzel kişilik değişiklikleri ile 5393 sayılı Yasa'nın 8 inci ve 11 inci maddelerine göre alınan ve söz konusu Kanun gereğince ilk mahalli idareler seçimlerinde uygulanacak olan birleşme ve katılmalar, belediye ve köy tüzel kişiliğinin kaldırılmasına ve bir beldenin köye dönüştürülmesine dair kararlar, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı'nın 421 sayılı Kararına istinaden, NVİGM tarafından 1 Aralık 2013 tarihi itibarıyla Ulusal Adres Veri Tabanı'na yansıtıldığı için, 2013 ADNKS sonuçları belirtilen değişiklikleri içermektedir.
2012 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi kapsamındaki sayım sonuçlarına göre 1.682.848 kişi olan Mersin nüfusu 2013 yılında yıllık ‰ 13,53'lük nüfus artış hızı ile 1.705.774 kişiye yükselmiştir. Nüfusun 849.548'ini erkek, 856.226'sını ise kadınlar oluşturmaktadır. Ülkemiz nüfusunun %2,2'si İlimiz de ikamet etmektedir. İlimiz toplam nüfusu ile Türkiye'nin 10. büyük ilidir. Nüfus yoğunluğu olarak ifade edilen bir kilometrekareye düşen kişi sayısı, Türkiye genelinde 100 iken nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu illerin sıralamasında Mersin 110 kişi ile 20. sırada yer almaktadır. İlimiz yıllık nüfus artış hızı ile iller arasında 2012 yılındaki 35. sıradaki yeri 2013 yılında 28. sıraya yükselmiştir. Cinsiyete Göre Nüfusun İlçeler Bazında Dağılımı Kaynak: TÜİK
2012 İlçeler
Erkek
Kadın
2013 Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Nüfus
Nüfus
Artış Hızı
Yoğunluğu
(‰)
(km²/kişi)
-6,3
*
Akdeniz
141.612
139.545
281.157
140.916
138.467
279.383
Anamur
31.562
31.048
62.610
31.977
31.082
63.059
7,1
47
Aydıncık
6.207
6.050
12.257
5.824
5.649
11.473
-66,1
26
Bozyazı
13.336
13.221
26.557
13.375
13.220
26.595
1,4
47
4.400
4.376
8.776
4.469
4.312
8.781
0,6
13
Erdemli
64.509
64.535
129.044
65.163
65.063
130.226
9,1
63
Gülnar
13.132
13.301
26.433
13.221
13.230
26.451
0,7
17
Mezitli
74.126
77.268
151.394
77.742
80.740
158.482
45,8
*
Mut
31.079
31.455
62.534
31.314
31.379
62.693
2,5
25
Silifke
57.460
56.778
114.238
57.764
56.911
114.675
3,8
44
Tarsus
158.278
160.337
318.615
160.032
161.371
321.403
8,7
158
Toroslar
138.537
137.883
276.420
138.950
138.708
277.658
4,5
*
Çamlıyayla
Yenişehir
103.864
108.949
212.813
108.801
116.094
224.895
55,2
*
Toplam
838.102
844.746
1.682.848
849.548
856.226
1.705.774
13,5
110
*Nüfus yoğunluğu Merkez ilçe (Akdeniz, Mezitli, Toroslar ve Yenişehir) olarak değerlendirilmiştir. Merkez ilçede km²'ye düşen kişi sayısı 527'dir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
31
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
Ekonomik Rapor 2013
2013 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre Yenişehir ve Mezitli ilçesi nüfus artış hızının en fazla artış gösterdiği ilçeler arasında yer alırken Aydıncık ve Akdeniz ilçesi ise nüfus azalışı gösteren ilçelerdir. 2013 Yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçlarına Göre Mersin İli Nüfus Piramidi Kaynak: TÜİK
Erkek
Kadın 90+ 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 05-09 0-4
8
6
4
2
0
0 x10000
2
4
6
8
Son beş yıllık dönemde İlimizde 0-14 yaş grubu yani çalışma çağına gelmemiş nüfus ve 15-24 yaş grubu arasındaki genç nüfusun toplam nüfus içerisindeki payının azaldığı gözlenmektedir. Söz konusu dönemde 15-64 yaş grubunda bulunan çalışma çağındaki nüfusun toplam nüfus içerisindeki payının arttığı görülmektedir. 2013 yılında önceki yıla göre çalışma çağındaki nüfus 16.598 kişi artmıştır. 2009-2013 döneminde 65 yaş ve üzeri nüfusun toplam nüfus içerisindeki payındaki artışın devam ettiği gözlenmektedir. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçlarına Göre İlçelere Göre Ortanca Yaş Kaynak: TÜİK
2012
32
2013
İlçeler
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Akdeniz
21,3
27,0
26,6
26,5
27,4
26,9
Anamur
34,8
36,3
35,6
35,3
36,9
36,1
Aydıncık
33,2
35,3
34,2
34,3
36,5
35,4
Bozyazı
33,1
34,2
33,7
33,7
35,1
34,4
Çamlıyayla
38,6
40,4
39,5
39,7
42,0
40,8
Erdemli
31,6
32,0
31,8
32,0
32,6
32,3
Gülnar
34,0
37,9
36,0
34,7
39,1
36,9
Mezitli
33,1
33,7
33,4
33,3
34,1
33,7
Mut
32,8
33,6
33,2
33,1
34,3
33,6
Silifke
34,6
35,7
35,2
35,2
36,3
35,7
Tarsus
29,3
30,4
29,9
29,5
30,8
30,2
Toroslar
28,7
29,3
29,0
29,0
29,5
29,2
Yenişehir
31,8
32,9
32,4
32,1
32,7
32,4
Toplam
30,3
31,3
30,8
30,6
31,7
31,2
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
NÜFUS
Ekonomik Rapor 2013
Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi nüfus sayımı sonuçlarına göre, Türkiye genelinde 2012 yılında 30,1 olan ortanca yaş 2013 yılında artış göstererek 30,4 olmuştur. Ortanca yaş erkeklerde 29,8 iken, kadınlarda 31olarak gerçekleşmiştir. İlimizde ise ortanca yaş 2012 yılında 30,8 iken 2013 yılında 31,2'ye yükselmiştir. Ortanca yaş erkeklerde 30,6 iken, kadınlarda 31,7'dir. İlimiz ilçelerinde ortanca yaşın en yüksek olduğu ilçe Çamlıyayla iken en düşük olduğu ilçe ise Akdeniz'dir.
Mersin İli 0-14 Yaş Grubundaki Nüfusun İl Nüfusu İçerisindeki Payı
Mersin İli 15-64 Yaş Grubundaki Nüfusun İl Nüfusu İçerisindeki Payı
Kaynak: TÜİK
Kaynak: TÜİK
25,8%
67,95%
25,6%
67,90%
25,4%
67,85%
25,2%
67,80%
25,0% 24,8%
67,75%
24,6%
67,70%
24,4%
67,65%
24,2% 24,0%
67,60% 2009
2010
2011
2012
2009
2013
2010
2011
2012
2013
Mersin İli 15-24 Yaş Grubundaki Nüfusun İl Nüfusu İçerisindeki Payı
Mersin İli 65 ve Daha Üzeri Yaş Grubundaki Nüfusun İl Nüfusu İçerisindeki Payı
Kaynak: TÜİK
Kaynak: TÜİK
7,6%
17,5%
7,4% 17,0%
7,2% 7,0%
16,5%
6,8% 6,6%
16,0%
6,4% 15,5%
6,2% 6,0%
15,0%
5,8% 2009
2010
2011
2012
2009
2013
2010
2011
2012
2013
Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi nüfus sayımı sonuçlarına göre, 2009-2013 döneminde İlimizde çocuk yaş grubundaki (0-14) nüfusun toplam nüfus içerisindeki payındaki azalışın devam ettiği 2013 yılında %24,6 seviyesine gerilediği görülmektedir. 2009 yılında İlimiz toplam nüfusunun %17,2'sini oluşturan genç nüfusun(15-24) payının 2013 yılında %15,8'e gerilediği görülmektedir. Çalışma çağındaki nüfusun (15-64) toplam nüfus içerisindeki payı 2012 yılında %67,8 iken 2013 yılında 0,1 puan artarak %67,9 seviyesine ulaşmıştır. 2009 yılında yaşlı nüfus(65 ve üzeri) toplam nüfusun %6,5'ini oluştururken, 2013 yılında bu oran %7,5'e yükselmiştir. Doğurganlık düzeyinin azalması yaşlı nüfusun payını arttırdığı görülmektedir.
Dönemler İtibariyle Mersin İlinin Net Göç ve Net Göç Hızı Kaynak: TÜİK
Dönemler
Aldığı Göç
Verdiği Göç
Net Göç
Net Göç Hızı(‰)
2008-2009
48.377
2009-2010
50.430
49.209
-832
-0,51
51.739
-1.309
-0,79
2010-2011
51.328
54.630
-3.302
-1,98
2011-2012
46.721
53.523
-6.802
-4,03
2012-2013
51.468
55.482
-4.014
-2,35
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
33
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
Ekonomik Rapor 2013
2012-2013 döneminde Türkiye genelinde 34 il göç alırken, 47 il göç vermiştir. Söz konusu döneminde İlimiz, Türkiye genelinde alınan 2.534.279 göçün %2,0'sini alırken, %2,2'sini ise vermektedir. Aldığı ve verdiği göç ile iller arasında 7. sırada yer almaktadır.Net göç hızına göre illerin sıralamasında, - ‰2,35'lik net göç hızı ile Mersin, Türkiye genelinde 46. sırada yer almaktadır. Bir başka ifade ile İlimizin aldığı göçten daha fazlasını verdiği görülmektedir. Ancak 2011-2012 dönemine göre net göç hızının yavaşladığı gözlenmiştir. 2013 yılı adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre; Mersin'de ikamet eden nüfusun kayıtlı olduğu İllere göre dağılımı incelendiğinde; Mersin'de ikamet eden nüfusun önemli bir kısmını Mersin'e kayıtlı olanların oluşturduğu, nüfus kaydı Şanlıurfa ve Diyarbakır'da olanların ise takip ettiği görülmektedir. Söz konusu dönemde nüfus kaydı Mersin'de olup başka İllerde ikamet edenlerin İllere göre dağılımı incelendiğinde; İlimiz nüfusuna kayıtlı olanların önemli bölümü İlimizde yaşarken; İstanbul ve Adana'nın ise Mersin'den sonra en çok ikamet edilen iller arasında yer aldığı görülmektedir.
2013 Yılı ADNKS Sonuçlarına Göre Mersin'de İkamet Eden Nüfusun Nüfusa Kayıtlı Olduğu İllere Göre Dağılımı Kaynak: TÜİK
Şanlıurfa %4 Mersin %59
Diyarbakır %4 Adana %3 Adıyaman %3 Mardin %2 Bitlis %2
Diğer İller %18
Siirt %2 Hatay %2 Malatya %1
2013 Yılı ADNKS Sonuçlarına Göre Mersin'e Kayıtlı Nüfusun İkamet Ettiği İllere Göre Dağılımı Kaynak: TÜİK
İstanbul %4 Adana %4 Mersin %77
Ankara %2 Antalya %2 İzmir %1 Diğer İller %7
Karaman %1 Konya %1 Hatay %1 Gaziantep %0,5
Türkiye'de göç eden 1000 kişiden 2'si ilimizden göç etmiştir. İlimiz 0-14 yaş arasındaki ve 35-39 yaş arasındaki tüm yaş gruplarında pozitif yönlü bir net göçe sahipken, ağırlıklı olarak 15-29 arasındaki yaş grupları olmak üzere 45-64 arasındaki yaş gruplarında aldığı göçten daha fazlasını vermektedir.
34
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
NÜFUS
Ekonomik Rapor 2013
Dönemler İtibariyle Mersin İlinin Cinsiyete ve Yaş Grubuna Göre Göç İstatistikleri Kaynak: TÜİK
2011-2012 Aldığı Göç Yaş Grubu
Erkek
2012-2013 Verdiği Göç
Kadın
Erkek
Aldığı Göç
Kadın
Erkek
Verdiği Göç
Kadın
Erkek
Kadın
0-4
2.040
1.793
1.580
1.499
1.937
1.767
1.590
1.474
5-9
2.157
2.023
1.693
1.676
2.060
1.887
1.732
1.592
10-14
1.838
1.733
1.582
1.494
1.674
1.749
1.503
1.395
15-19
1.913
2.730
3.935
4.983
2.543
3.371
4.083
5.149
20-24
2.591
3.913
4.275
5.846
4.601
6.416
4.549
6.480
25-29
3.361
3.482
4.069
3.932
2.942
3.603
4.132
4.249
30-34
2.534
2.624
2.480
2.451
2.212
2.398
2.493
2.341
35-39
1.733
1.577
1.647
1.450
1.680
1.683
1.520
1.518
40-44
1.165
1.045
1.062
1.026
1.216
1.112
1.172
1.152
45-49
931
871
965
880
864
898
876
887
50-54
684
664
772
705
719
672
819
826
55-59
596
547
638
568
606
536
694
652
60-64
395
348
440
475
399
390
479
475
65+
578
855
590
810
697
836
741
909
22.516
24.205
25.728
27.795
24.150
27.318
26.383
29.099
Toplam
2012-2013 Dönemi İllerin Aldığı Göç Kaynak: TÜİK
İstanbul İzmir Bursa Mersin Adana Gaziantep Samsun Manisa Muğla Eskişehir Van Sakarya Denizli Sivas Trabzon K. Maraş Erzurum Çankırı Elazığ Batman Kütahya Çorum Rize Gümüşhane Adıyaman Niğde Yalova Karabük Şırnak Amasya Sinop Bitlis Burdur Kars Siirt Nevşehir Artvin Tunceli Bartın Kilis Bayburt
450.000 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0
2012-2013 Dönemi İllerin Verdiği Göç Kaynak: TÜİK
İstanbul İzmir Adana Mersin Kocaeli Şanlıurfa Ordu Gaziantep Balıkesir Van Kayseri Aydın Muğla Trabzon K. Maraş Eskişehir Afyonkarahisar Zonguldak Denizli Elazığ Batman Giresun Çanakkale Kırıkkale Edirne Bitlis Kastamonu Amasya Aksaray Kırklareli Bolu Karabük Düzce Bingöl Hakkari Sinop Iğdır Bilecik Bartın Kilis Bayburt
400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
35
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
Ekonomik Rapor 2013
eğitim Mersin İli Okuryazarlık Durumu (6 Yaş ve Üzeri) Kaynak: TÜİK
Mersin
Türkiye 2012 Okuma yazma bilmeyen oranı (%)
Okuma yazma bilen oranı (%)
2013
2012
2013
Toplam
4,22
3,96
2,83
2,66
Erkek
1,44
1,34
1,01
0,96
Kadın
7
6,59
4,62
4,33
Toplam
95,78
96,04
97,17
97,34
Erkek
98,56
98,66
98,99
99,04
Kadın
93
93,41
95,38
95,67
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, İlimizde 6 yaş ve üzeri yaş nüfusun, okuryazar nüfus oranı 2012 yılında %97,17 iken 2013 yılında %97,34’e yükselmiştir. Türkiye genelinde ise okuryazar nüfus oranı %95,78’den %96,04 seviyesine ulaşmıştır. Mersin 2013 yılında okuryazar nüfus oranı ile 2012 yılında 13. sıradaki yeri bir sıra yükselerek 12. sıraya yükselmiştir. 2012-2013 yıllarında arasında Mersin ilinde okuryazar erkek nüfus oranı %98,99’dan %99,04, okuryazar kadın oranı %95,38’den %95,67 seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönemde kadın nüfusta okuryazarlık oranının daha hızlı arttığı gözlenmektedir.
Bitirilen Eğitim Düzeyi ve Cinsiyete Göre Mersin İli Nüfusu Kaynak: TÜİK
2012 Bitirilen Eğitim Düzeyi (15+) Okuma yazma bilmeyen
Toplam
Erkek
2013 Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
42.105
7.442
34.663
39.728
6.982
32.746
Okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen
102.944
31.133
71.811
103.638
30.960
72.678
İlkokul mezunu
365.952
162.443
203.509
361.205
159.195
202.010
İlköğretim mezunu
255.658
143.284
112.374
262.821
147.450
115.371
64.024
37.729
26.295
63.262
37.196
26.066
Lise veya dengi okul mezunu
266.398
146.446
119.952
265.370
147.853
117.517
Yüksekokul veya fakülte mezunu
Ortaokul veya dengi okul mezunu
129.277
74.373
54.904
145.592
80.567
65.025
Yüksek lisans mezunu
5.722
3.407
2.315
7.069
4.232
2.837
Doktora mezunu
1.677
981
696
1.795
1.049
746
26.529
14.202
12.327
26.249
13.995
12.254
22
24,12
19,15
21,22
24,02
18,51
Bilinmeyen Lise veya dengi mezunu oranı (%) Yüksekokul veya fakülte mezunu oranı (%) Toplam
10
12,25
8,76
11,64
13,09
10,24
1.260.286
621.440
638.846
1.276.729
629.479
647.250
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre 15 ve üzeri yaş grubunda bitirilen eğitim düzeyine göre İl nüfusunun dağılımı incelendiğinde; Lise veya dengi mezunu oranı 2012 yılında %22 iken 2013 yılında %21,22’ye gerilerken söz konusu yaş grubunda yüksekokul veya fakülte bitirenlerin oranı %10’dan %11,64’e yükselmiştir. Mersin lise veya dengi mezunu oranıyla, Türkiye genelinin sahip olduğu %21,68’lik oranın üzerinde olduğu gözlense de; yüksekokul veya fakülte bitirenlerin oranı ile Türkiye’nin %12,03’lük oranının altında kaldığı görülmektedir. İller sıralamasında lise veya dengi mezunu oranıyla 37. sırada yer alan İlimiz, yüksekokul veya fakülte bitirenlerin oranı ile 17.sıradadır.
36
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EĞİTİM
Ekonomik Rapor 2013
İlimizde eğitim faaliyetleri Milli Eğitime bağlı çeşitli kademedeki okullar, Sağlık Bakanlığı’na bağlı Sağlık Meslek Liseleri ikisi özel olmak üzere üç üniversite kanalıyla yürütülmektedir. İl genelinde toplam 788’i resmi ve 53’üi özel olmak üzere 841 ilköğretim okulu, 97’i genel, 18’i özel, 17 meslek lise, 149’u meslek okulu bulunmaktadır. 2013-2014 Öğretim Yılı Okullara Göre Öğretmen ve Öğrenci Durumu Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Okul Sayısı
Öğretmen Sayısı
Öğrenci Sayısı
Meslek Okulları
149
4.098
47.643
Genel Lise
97
2.533
45.403
Özel Lise
18
355
2.390
Meslek Lisesi (Özel)
17
321
2.322
İlköğretim Okulları (Resmi)
788
13.059
233.678
İlköğretim Okulları (Özel)
53
930
7.026
1.122
21.641
Diğer Öğretmen
345
Toplam
338.462
Eğitim Seviyesine Göre Okullaşma Oranı³ Kaynak: T. C. Milli Eğitim Bakanlığı
Türkiye 2012-2013
Mersin 2013-2014
2012-2013
2013-2014
Brüt (%) Net (%) Brüt (%) Brüt (%) Brüt (%) Net (%) Brüt (%) Brüt (%) İlköğretim
Ortaöğretim
Genel Ortaöğretim¹ Mesleki ve Teknik Ortaöğretim²
Toplam
107,58
98,8
110,36
99,31
106,92
99,01
109,39
99,46
Erkek
106,67
98,88
109,18
99,39
106,12
99,14
108,56
99,58
Kadın
108,54
98,71
111,61
99,23
107,76
98,87
110,27
99,33
Toplam
96,77
70,06
103,26
76,65
94,04
71,91
99,86
77,42
Erkek
99,6
70,77
106,05
77,22
95,09
72,13
100,64
77,33
Kadın
93,77
69,31
100,32
76,05
92,93
71,69
99,04
77,51
Toplam
52,8
34,47
55,37
36,67
52,49
38,75
54,28
40,12
Erkek
52,82
32,78
55,19
34,66
49,66
35,67
51,29
36,85
Kadın
52,78
36,26
55,56
38,78
55,47
41,98
57,41
43,55
Toplam
43,96
35,59
47,89
39,99
41,55
33,16
45,58
37,30
Erkek
46,78
37,99
50,86
42,56
45,43
36,46
49,34
40,48
Kadın
40,99
33,05
44,76
37,27
37,46
29,71
41,64
33,97
Not: (1) Genel Lise, Anadolu Lisesi, Anadolu Öğretmen Lisesi, Fen Lisesi, Sosyal Bilimler Lisesi, Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi ve Özel Liseler. (2) İmam Hatip Lisesi, Anadolu İmam Hatip Lisesi, Mesleki ve Teknik Liseler, Özel Eğitim Meslek Liseleri ve Özel Meslek Liseleri. (3) Ortaokul brüt okullaşma oranları hesaplanırken Açık Öğretim Ortaokulu öğrencileri dahil edilmiştir. Ortaöğretim de ise brüt ve net okullaşma oranları hesaplanırken Açık Öğretim Lise öğrencileri dahil edilmiştir.
Türkiye de ilköğretimde net okullaşma oranı 2012-2013 öğretim yılında %98,8 iken 2013-2014 öğretim yılında %99,31’e, İlimizdeki oran %99,01 seviyesinden %99,46 seviyesine yükselmiştir. Ortaöğretimde ise Türkiye genelinde 2012-2013 öğretim döneminde %70,06 olan okullaşma oranı, 2013-2014 döneminde %76,65’e, Mersin’de ise %71,91 seviyesinden, %77,42’ye yükselmiştir. Söz konusu dönemlerde Türkiye genelinde genel ortaöğretimde net okullaşma oranı %33,47’den %36,67’e İlimizde ise %38,75’den %40,12’ye yükselmiştir. Mesleki ve teknik ortaöğretimde net okullaşma oranı Türkiye’de %35,59’dan %39,99’a, İlimizde ise mesleki ve teknik ortaöğretimdeki okullaşma oranı %33,16’dan, %37,30’a yükselmiştir. 2013-2014 öğretim döneminde İlimiz eğitim seviyelerine göre net okullaşma oranlarına göre mesleki ve teknik ortaöğretim hariç diğer tüm eğitim seviyelerinde Türkiye genelinin üzerinde oranlara sahip olduğu görülmektedir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
37
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Eğitim Seviyesine Göre Okul, Şube, Öğretmen ve Derslik Başına Düşen Öğrenci Sayısı Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
2013-2014 Öğretim Yılı
Eğitim Seviyesi Türkiye İlköğretim + Ortaokul Mersin
Ortaöğretim
Okul
Şube
Öğretmen
İlkokul
195
22
19
Ortaokul
304
27
18
İlkokul
259
22
16
Ortaokul
318
25
17
Derslik 29 29
Ortaöğretim Toplam
Türkiye
375
23
16
29
Mersin
421
21
16
31
Genel Ortaöğretim
Türkiye
506
22
20
29
Mersin
651
21
20
33
Mesleki ve Teknik Ortağöğretim
Türkiye
308
24
14
29
Mersin
312
22
13
29
2013-2014 öğretim döneminde eğitim seviyesine göre okul başına düşen öğrenci sayıları incelendiğinde; Mersin ilinde okul başına düşen öğrenci sayısı tüm eğitim seviyelerinde Türkiye genelinin üzerinde olduğu, şube başına düşen öğrenci sayısı ilkokulda Türkiye geneli ile aynı seviyede olduğu geri kalan tüm eğitim seviyelerinde Türkiye genelinin altında kaldığı, öğretmen başına düşen öğrenci sayısı ile genel ortaöğretimde Türkiye geneli ile aynı düzeyde olduğu diğer eğitim düzeylerinde Türkiye genelinin altında kaldığı, derslik başına düşen öğrenci sayısı ile ise genel ortaöğretimde Türkiye genelinin üzerinde geriye kalan tüm eğitim seviyelerinde ise Türkiye ile aynı seviyede olduğu görülmektedir. 2013-2014 Öğretim Yılı İlçeler Bazında İlköğretim Eğitim Seviyesinde Okul, Öğrenci, Öğretmen Sayısı* Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Okul Sayısı Şehir
Köy
Toplam
Şehir
Köy
Toplam
Öğretmen Sayısı
Akdeniz
97
-
97
45.961
-
45.961
2.376
Yenişehir
65
-
65
30.418
-
30.418
1.844
Mezitli
33
10
43
16.013
693
16.706
938
Toroslar
84
7
91
39.640
669
40.309
2.189
Anamur
14
35
49
5.117
2.640
7.757
540
Aydıncık
6
2
8
1.242
119
1.361
95
Bozyazı
17
10
27
2.837
926
3.763
245
Çamlıyayla
2
8
10
327
563
890
79
Erdemli
27
78
105
8.508
10.623
19.131
1.345
Gülnar
9
25
34
1.389
1.880
3.269
224
Mut
24
48
72
5.198
3.352
8.550
543
Silifke
28
54
82
7.618
5.985
13.603
960
Tarsus
71
87
158
39.122
9.864
48.986
2.611
2013-2014 Dönemi Toplam
477
364
841
203.390
37.314
240.704
13.989
2012-2013 Dönemi Toplam
488
359
847
203.990
38.468
242.458
10.804
*Resmi ve özel okulları kapsamaktadır.
38
Öğrenci Sayısı
İlçe Adı
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EĞİTİM
Ekonomik Rapor 2013
2013-2014 eğitim-öğretim yılında İlimizde ilköğretimde 841 adet okulda, 240.704 adet öğrenci eğitim görürken, 13.989 öğretmen görev yapmaktadır. 2012-2013 öğretim yılı verileri ile kıyaslandığında okul sayısı ve öğrenci sayısında azalış olurken, öğretmen sayısı artış olduğu gözlenmektedir. Söz konusu eğitim döneminde ilçeler bazında ilköğretim okullarında okul başına düşen öğrenci sayısı en yoğun olduğu ilçeler merkezde yer alan sırasıyla Akdeniz, Yenişehir, Toroslar, Mezitli ilçeleri olduğu gözlenirken söz konusu ilçeleri Tarsus takip etmektedir. İlçelerde okul başına düşen öğrenci sayısının en az olduğu ilçeler Çamlıyayla ve Gülnar’dır. İlçeler bazında öğretmen başına düşen öğrenci sayısının en yoğun olduğu ilçeler sırasıyla Akdeniz, Tarsus, Mezitli ve Toroslar iken öğretmen başına düşen öğrenci sayısının en düşük olduğu ilçe Çamlıyayla’dır. 2013-2014 Öğretim Yılı İlçeler Bazında Ortaöğretim Eğitim Seviyesine Göre Öğrenci Sayısı Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
İlçe Adı
Genel Lise Öğrenci Sayısı
Meslek Liseleri Öğrenci Sayısı
Özel Lise Öğrenci Sayısı
Toplam
Akdeniz
5.696
Yenişehir
7.553
12.254
417
18.367
3.744
1.745
13.042
Mezitli Toroslar
3.853
3.428
783
8.064
7.278
6.733
280
14.291
Anamur
1.839
1.820
76
3.735
Aydıncık
187
158
-
345
Bozyazı
1.000
284
-
1.284
154
34
-
188
Erdemli
3.779
3.629
241
7.649
Gülnar
463
705
-
1.168
Mut
1.342
1.524
-
2.866
Silifke
3.318
3.258
122
6.698
Çamlıyayla
8.941
10.072
1.048
20.061
2013-2014 Dönemi Toplam
45.403
47.643
4.712
97.758
2012-2013 Dönemi Toplam
48.770
43.667
2.957
95.394
Tarsus
2013-2014 öğretim yılında İlimizde genel lise öğrenci sayısı bir önceki öğretim yılına göre 3.367 azalarak 45.403’e gerilerken, meslek liseleri öğrenci sayısı 3.976 artarak 47.643’e, özel lise öğrenci sayısı 1.755 artarak 4.712’ye yükselmiştir. Söz konusu dönemde ortaöğretim eğitim seviyesinde en fazla öğrenci artışının meslek liselerinde olduğu görülmektedir. 2013-2014 Öğretim Yılı Çıraklık ve Kalfalık Eğitimi Görenlerin Durumu Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Çırak Öğrenci
Kalfa Öğrenci
Öğretmen Sayısı*
Akdeniz
1.550
214
74
Anamur
200
24
7
Erdemli**
211
255
183
Mut
128
180
11
Silifke
152
194
17
Eğitim Veren İlçeler
537
316
25
2013-2014 Toplam
2.778
1.183
317
2012-2013 Toplam
3.262
1.394
244
Tarsus
*Öğretmen sayılarına idareci sayısı dahildir. **Erdemlide çıraklık ve kalfalık eğitimi veren öğretmen sayısına Erdemli Mimar Sinan Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi öğretmen sayısı da eklenmiştir.
2013-2014 öğretim yılında Çıraklık Eğitim Merkezlerinde çırak öğrenci sayısı bir önceki öğretim yılına göre 484 öğrenci azalarak 2.778’e, kalfa öğrenci sayısı 211 azalarak 1.183’e gerilemiştir. Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
39
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
Ekonomik Rapor 2013
2013-2014 Öğretim Yılı Meslek Okullarının İlçelere Göre Dağılımı
Bozyazı
Çamlıyayla
Erdemli
1
-
-
-
-
Teknik Lise
1
2
1
1
1
-
-
-
1
Anadolu Teknik Lise
2
2
2
1
1
-
-
-
1
Anadolu Meslek Lisesi
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
Anadolu Denizcilik Meslek Lisesi
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Çok Programlı Lise (Erkek Tek. Bağlı)
1
2
-
-
-
1
1
-
1
Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi
-
-
-
-
-
-
-
-
2
Tarım Meslek Lisesi
-
-
-
-
-
-
-
-
Kız Meslek Lisesi
2
1
1
1
1
-
1
Anadolu Kız Meslek Lisesi
2
1
-
1
1
-
2012-2013 Toplam
Aydıncık
1
2013-2014 Toplam
Anamur
2
Tarsus
Mezitli
3
Silifke
Yenişehir
2
Mut
Toroslar
Endüstri Meslek Lisesi
Okul Türü
Gülnar
Akdeniz
Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
1
1
1
5
17
17
-
-
1
3
11
11
1
1
1
3
15
15
-
-
2
3
1
-
1
-
2
2
-
-
1
1
8
3
-
-
-
-
2
1
1
-
-
-
-
1
1
-
-
1
-
1
1
10
8
-
-
-
-
-
1
1
7
6
Meslek Lisesi
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
1
1
Anadolu Teknik Lise
1
1
1
1
-
-
-
-
-
-
-
-
1
5
4
Kız Teknik Lise
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
2
Çok Programlı Lise(Kız Tek.Bağlı)
-
-
-
-
-
-
-
1
-
-
-
-
-
1
Ticaret Meslek Lisesi
3
1
-
-
1
-
-
-
-
-
-
1
1
7
6
Anadolu Ticaret Meslek Lisesi
2
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
1
5
5
Anadolu İletişim Meslek Lisesi
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
1
Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi
-
-
1
-
-
-
-
-
1
-
-
1
1
4
4
Çok Programlı Lise (Tic.Turz. Bağlı)
1
-
-
-
-
-
-
-
-
1
1
1
1
5
4
Adalet Meslek Lisesi
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
İmam Hatip Lisesi
2
2
1
1
1
-
1
-
1
1
1
1
2
14
11
Anadolu İmam Hatip Lisesi
2
-
1
1
1
-
1
-
1
1
1
1
2
12
9
Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
İşitme Engelliler Meslek Lisesi
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
1
Sağlık Meslek Lisesi
1
-
-
1
1
-
1
-
1
-
1
1
1
8
6
Özel Eğitim İş Uygulama Okulu
1
-
1
1
-
-
-
-
-
-
1
1
1
6
1
Toplam
26
20
11
10
9
1
5
1
10
6
7
15
28
149
124
2013-2014 öğretim yılında İlimizde yer alan meslek lisesi sayısı 2012-2013 eğitim dönemine göre 25 adet artarak 149’a yükselmiştir. Söz konusu dönemde ilçelere göre okul başına düşen öğrenci sayısının en fazla olduğu ilçe Toroslar, Akdeniz ve Erdemli ilçesi olduğu gözlenirken en az olduğu ilçe ise Çamlıyayla ve Bozyazı’dır.
40
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EĞİTİM
Ekonomik Rapor 2013
2013-2014 Öğretim Yılı Özel Okul Durumu Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Okul Adı
Ted Mersin Koleji Özel Lisesi
İlçe
Öğrenci Sayısı
Erdemli
161
Silifke Özel Uğur Anadolu Lisesi
Silifke
49
Özel Tarsus Toros Anadolu Lisesi
Tarsus
115
Tarsus
83
Özel Mersin Bahçeşehir Anadolu Lisesi
Toroslar
150
Özel Yıldırımhan Anadolu Lisesi
Yenişehir
234
Özel Yıldırım Bayezıt Anadolu Lisesi
Yenişehir
243
Özel İçel Koleji Anadolu Lisesi
Yenişehir
168
Mersin Eğitim Vakfı Özel Toros Anadolu Lisesi
Yenişehir
197
Özel Mersin Doğa Kanadolu Lisesi
Yenişehir
153
Tarsus
62
Özel Çağ Anadolu Lisesi
Özel Çağ Lisesi
Tarsus
338
Özel Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi Meslek Lisesi
Akdeniz
417
Özel Anamur Hızır Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Anamur
76
Özel Erdemli Onay Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Erdemli
80
Özel Mersin Şifa Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Mezitli
229
Özel Onay Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Mezitli
413
Özel Deniz Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Mezitli
109
Özel Tarsus Amerikan Koleji
Özel Hızır Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Silifke
63
Özel Çukurova Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Tarsus
128
Özel Tarsus Bilge Lokman Hekim Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Tarsus
190
Özel Tarsus Onay Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Tarsus
49
Özel Mersin Merkez Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Toroslar
130
Özel Pozcu Şifa Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Yenişehir
102
Özel Yaşam Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Yenişehir
119
Özel Yıldırımhan Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Yenişehir
25
Özel Mersin Hızır Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Yenişehir
61
Özel Mersin Deva Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Yenişehir
99
Özel Neşeli Çocuklar Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (I.Kademe)
Akdeniz
24
Özel Berrak Su Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (I.Kademe)
Toroslar
22
Özel Lodos Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (I.Kademe)
Yenişehir
9
Özel Çatı Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (I.Kademe)
Yenişehir
48
Özel Neşeli Çocuklar Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (II.Kademe)
Akdeniz
9
Özel Berrak Su Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (II.Kademe)
Toroslar
1
Özel Lodos Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (II.Kademe)
Yenişehir
5
Özel Çatı Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (II.Kademe)
Yenişehir
26
Tarsus
83 189
Özel Yıldırımhan Fen Lisesi
Yenişehir Yenişehir
Özel Yıldırımhan Burç Fen Lisesi
Yenişehir
58
Özel Çağ Fen Lisesi
Özel Toros Fen Lisesi
61
Silifke
10
Özel Mersin Doğa Lisesi
Yenişehir
36
Özel Anamur İlkokulu
Anamur
54
Özel Yıldırımhan Tekalan İlkokulu
Anamur
128
Silifke Özel Uğur Lisesi
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
41
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Okul Adı
İlçe
Öğrenci Sayısı
Özel Erdemli Yıldırımhan İbrahim Gül İlkokulu
Erdemli
139
Ted Mersin Özel İlkokulu
Erdemli
275
Özel Mersin Gelecek İlkokulu
Mezitli
143
Özel Yıldırımhan Mutlu İlkokulu
Mut
68
Özel Taşeli İlkokulu
Silifke
44
Silifke Özel Uğur İlkokulu
Silifke
66
Özel Yıldırımhan Burak İlkokulu
Silifke
98
Özel Tarsus Toros İlkokulu
Tarsus
69
Özel Çağ İlkokulu
Tarsus
224
Özel Tarsus Sağlık Eğitim Vakfı İlkokulu
Tarsus
198
Özel Yıldırımhan Eğitim Kurumları Bahar İlkokulu
Tarsus
244
Özel Tarsus İlkokulu
Tarsus
76
Özel Mersin Bahçeşehir İlkokulu
Toroslar
298
Odtü Geliştirme Vakfı Özel Mersin İlkokulu
Toroslar
185
Özel Toros İlkokulu
Yenişehir
344
Özel Mersin Doğa İlkokulu
Yenişehir
321
Özel Yıldırımhan Ali Yükselgüngör İlkokulu
Yenişehir
332
Özel İçel İlkokulu
Yenişehir
74
Özel Güney Gelişim İlkokulu
Yenişehir
177
Özel Yıldırımhan Gülcihan Memiş İlkokulu
Yenişehir
73
Özel Beyaz Kule İlkokulu
Yenişehir
28
Özel Anamur Ortaokulu
Anamur
46
Özel Yıldırımhan Tekalan Ortaokulu
Anamur
159
Özel Erdemli Yıldırımhan İbrahim Gül Ortaokulu
Erdemli
147
Ted Mersin Özel Ortaokulu
Erdemli
219
Özel Mersin Gelecek Ortaokulu
Mezitli
110
Özel Yıldırımhan Mutlu Ortaokulu
Mut
75
Özel Taşeli Ortaokulu
Silifke
41
Silifke Özel Uğur Ortaokulu
Silifke
74
Özel Yıldırımhan Burak Ortaokulu
Silifke
98
Özel Tarsus Sağlık Eğitim Vakfı Ortaokulu
Tarsus
204
Özel Yıldırımhan Eğitim Kurumları Bahar Ortaokulu
Tarsus
252
Özel Tarsus Toros Ortaokulu
Tarsus
65
Özel Çağ Ortaokulu
Tarsus
178
Tarsus
37
Toroslar
124
Özel Mersin Bahçeşehir Ortaokulu
Toroslar
202
Özel Yıldırımhan Ali Yükselgüngör Ortaokulu
Yenişehir
396
Özel İçel Ortaokulu
Yenişehir
70
Özel Güney Gelişim Ortaokulu
Yenişehir
126
Özel Toros Ortaokulu
Yenişehir
295
Özel Mersin Doğa Ortaokulu
Yenişehir
264
Özel Tarsus Ortaokulu Odtü Geliştirme Vakfı Özel Mersin Ortaokulu
Toplam
11.660
2012-2013 öğretim yılında, Milli Eğitim Bakanlığı’ndan kurum açma ve öğretime başlama izni alarak faaliyet gösteren özel okulda, toplam 10.192 öğrenci öğrenim görürken, 2013-2014 öğretim yılında faaliyet gösteren özel okullarda öğrenci sayısı ise 11.660’dır.
42
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EĞİTİM
Ekonomik Rapor 2013
YÜKSEKÖĞRETİM Mersin’de yüksek öğrenim alanında biri resmi (Mersin Üniversitesi), ikisi özel (Çağ, Toros Üniversitesi) olmak üzere üç üniversite ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi’ne bağlı Deniz Bilimleri Enstitüsü ile Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu bulunmaktadır. 2013-2014 Öğretim Yılı Mersin Üniversitesi Öğrenci Sayısı Kaynak: T. C. Mersin Üniversitesi Rektörlüğü
Birimler
Öğrenci Sayısı
Fen-Edebiyat Fakültesi
3.587
Mühendislik Fakültesi
1.945
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
1.924
Güzel Sanatlar Fakültesi Tıp Fakültesi
312 1.136
Su Ürünleri Fakültesi
159
Eczacılık Fakültesi
326
Eğitim Fakültesi Mimarlık Fakültesi Turizm Fakültesi
2.187 357 1.191
Tarsus Teknik Eğitim Fakültesi
151
Tarsus Teknoloji Fakültesi
41
İletişim Fakültesi
444
Fen Bilimleri Enstitüsü
653
Sağlık Bilimleri Enstitüsü
201
Sosyal Bilimler Enstitüsü
1.196
Eğitim Bilimleri Enstitüsü
312
Güzel Sanatlar Enstitüsü
107
Devlet Konservatuarı
79
Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu
234
Sağlık Yüksekokulu
711
Takı Teknolojisi ve Tasarımı Yüksekokulu
110
Anamur Meslek Yüksekokulu
643
Aydıncık Meslek Yüksekokulu
29
Erdemli Meslek Yüksekokulu
1.581
Gülnar Meslek Yüksekokulu
271
Mersin Meslek Yüksekokulu
2.428
Mut Meslek Yüksekokulu
466
Silifke Meslek Yüksekokulu
298
Tarsus Meslek Yüksekokulu
1.321
Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu
3.081
Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu
745
Siifke Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu
250
Tarsus Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu
37
Erdemli Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Denizcilik Meslek Yüksekokulu Toplam
256 5.155 231 34.155
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
43
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
Ekonomik Rapor 2013
2013-2014 Öğretim Yılı Mersin Üniversitesi Akademik Personel Durumu Kaynak: T. C. Mersin Üniversitesi Rektörlüğü
Unvanı
Sayısı
Profesör
207
Doçent
131
Yardımcı Doçent
286
Öğretim Görevlisi
223
Okutman
131
Araştırma Görevlisi
437
Uzman
59
Toplam
1.474
1992 yılında kurulan Mersin Üniversitesi’nde toplam 13 fakülte, 5 enstitü, 18 yüksekokul bulunmaktadır. 2013-2014 öğretim yılında 34.155 öğrencinin öğrenim gördüğü Mersin Üniversitesi’nde 207’si Profesör, 131’i Doçent, 286’sı da Yardımcı Doçent olmak üzere toplam 1.474 öğretim elemanı görev yapmaktadır. Mersin Üniversitesi akademik personel sayısı bir önceki öğretim yılına göre %10, öğrenci sayısı ise %8,2 oranında artmıştır.
2013-2014 Öğretim Yılı ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Akademik Personel Ve Öğrenci Durumu Kaynak: T. C. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü
Öğretim Üyesi Sayısı
Öğrenci Sayısı
Prof.
Doç.
Yrd. Doç.
Toplam
Master
Doktora
Toplam
Kimyasal Oşinogra
2
-
1
3
2
1
3
Fiziksel Oşinogra
1
-
2
3
1
6
7
Deniz Jeolojisi ve Jeoziği
-
-
-
-
-
-
-
Ana Bilim Dalı
Deniz Biyolojisi ve Balıkçılık
2
1
-
3
8
5
13
Toplam
5
1
3
9
11
12
23
Toplam Araştırma Görevlisi
4
Erdemli’de bulunan ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü’nde; Fiziksel ve Kimyasal Oşinogra, Deniz Jeolojisi ve Jeoziği, Deniz Biyolojisi ve Balıkçılık Bölümleri mevcut olup, 9 öğretim üyesi bulunmakta ve 23 öğrenci öğrenim görmektedir.
44
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EĞİTİM
Ekonomik Rapor 2013
2013-2014 Öğretim Yılı Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu Akademik Personel Durumu Kaynak: T. C. Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu
Unvanı
Sayısı
Profesör
1
Yardımcı Doçent
5
Öğretim Görevlisi
17
Okutman
7
Uzman
1
Toplam
31
2013-2014 Öğretim Yılı Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu Öğrenci Durumu Kaynak: T. C. Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu
Normal Öğretim
İkinci Öğretim
Elektronik ve Otomasyon Bölümü
150
73
İnşaat Bölümü
136
117
Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü
81
12
Dış Ticaret
213
166
Yönetim ve Organizasyon Bölümü
79
28
Otel Lokanta ve İkram Hizmetleri Bölümü
185
110
Turizm Seyahat Hizmetleri
136
88
Turizm Rehberliği
88
3
1.068
597
Seyahat Turizm ve Eğlence Hizmetleri Bölümü Toplam
Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu’nda, 31 öğretim üyesi bulunmakta ve 1.068‘i normal öğretim, 597’si ikinci öğretim olmak üzere toplam 1.665 öğrenci öğrenim görmektedir. 2013-2014 öğretim yılında toplam öğrenci sayısında bir önceki öğretim yılına göre %6 artmıştır.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
45
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
Ekonomik Rapor 2013
2013-2014 Öğretim Yılı Çağ Üniversitesi Öğrenci Durumu Kaynak: T. C. Çağ Üniversitesi Rektörlüğü
Fakülte ve Yüksekokul Adı
Öğrenci Sayısı
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
1.218
Fen Edebiyat Fakültesi
560
Hukuk Fakültesi
621
Meslek Yüksekokulu
526
Sosyal Bilimler Enstitüsü
535
Toplam
3.460
2013-2014 Öğretim Yılı Çağ Üniversitesi Akademik Personeli Durumu Kaynak: T. C. Çağ Üniversitesi Rektörlüğü
Unvanı
Personel Sayısı
Profesör
14
Doçent Dr.
5
Yardımcı Doçent Dr.
31
Doktor
3
Öğretim Görevlisi
27
Araştırma Görevlisi
9
Okutman
41
Toplam
130
1997’de Mersin ve Adana arasında Yenice’de kurulan ve Mersin’e 35 km. uzaklıkta olan Çağ Üniversitesi’nde, üç fakülte, bir yüksekokul ve bir enstitü bulunmaktadır. 2013-2014 öğretim yılında 3.460 öğrencinin eğitimini sürdürdüğü Çağ Üniversitesi’nde 14’ü Profesör, 5’i Doçent, 31’i Yardımcı Doçent olmak üzere toplam 130 akademik personel görev yapmaktadır. Çağ Üniversitesi öğrenci sayısı, 2013-2014 öğretim yılında bir önceki öğretim yılına göre %11 artarken, akademik personel sayısı ise %6 oranında azalmıştır.
46
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EĞİTİM
Ekonomik Rapor 2013
2013-2014 Öğretim Yılı Toros Üniversitesi Öğrenci Durumu Kaynak: T. C. Toros Üniversitesi
Fakülte ve Yüksekokul Adı
Öğrenci Sayısı
Mühendislik Fakültesi
343
İktisadi İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi
291
Güzel Sanatlar Fakültesi
196
Meslek Yüksekokulu
243
Fen Bilimleri Enstitüsü
85
Sosyal Bilimler Enstitüsü
485
Toplam
1.643
2013-2014 Öğretim Yılı Toros Üniversitesi Akademik Personeli Durumu Kaynak: T. C. Toros Üniversitesi
Unvanı
Personel Sayısı
Profesör
19
Doçent Dr.
4
Yardımcı Doçent Dr.
31
Araştırma Görevlisi
4
Öğretim Görevlisi
25
Diğer
24
Toplam
107
Toros Üniversitesi, 2010 yılında Mersin’de kurulan ikinci özel üniversite olarak, 2010-2011 öğretim yılında ilk öğrencilerini kabul ederek faaliyete geçmiştir. 2013-2014 öğretim yılında 19’u Profesör, 4’ü Doçent, 31’i Yardımcı Doçent olmak üzere toplam 107 akademik personel görev yapmakta olup, öğrenci sayısı ise 1.643’dür.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
47
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
Ekonomik Rapor 2013
kültür Mersin İli Müzeleri Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Mersin Müzesi Mersin-Atatürk Evi Müzesi Anamur Müzesi Müzeler
Silifke Müzesi Silifke-Atatürk Evi Müzesi Narlıkuyu Mozaik Müzesi Tarsus Müzesi St. Paul Anıt Müzesi
Müzelerde Bulunan Eser Sayısı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Mersin
Anamur
Silifke
Tarsus
Toplam
Arkeolojik Eser
5.731
3.892
3.633
4.224
17.480
Etnoğrak Eser
889
875
1.530
1.297
4.591
24.110
18.633
16.176
16.637
75.556
Mühür
421
188
98
170
877
Tablet
0
1
0
0
1
El Yazması
0
5
0
6
11
Sikke
2
0
0
0
2
Toplam
31.153
23.594
21.437
22.334
98.518
Sergilenen Eser
2.331
483
2.166
1.950
6.930
Fosil
48
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
KÜLTÜR
Ekonomik Rapor 2013
Mersin İli Ören Yerleri Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Toroslar Ören Yerleri
Yumuktepe
Mezitli Ören Yerleri
Soli - Viranşehir (Soloi-Pompeipolis), Aydıncık Ören Yerleri Anıt Mezar (Dört Ayak), Kelenderis
Bozyazı Ören Yerleri
Nagidos
Erdemli Ören Yerleri
Elaiussa-Sebaste (Ayaş) (Tiyatro, Agora, Büyük Hamam, Tapınak, Nekropol Alanı), Korykos Antik Kenti, Kızkalesi (Denizdeki Kale), Kanlıdivane
Mut Ören Yerleri
Alahan Manastırı, Al Oda, Adrassus (Balabolu)
Silifke Ören Yerleri
Roma Tapınağı, Cambazlı Kilisesi, Aya Thekla Yeraltı Kilisesi (Meryemlik), Taşucu (Holmi), Liman Kalesi, Kilikya Afrodisiası, Demircili (Imbriogon), Anıtmezarları, Uzuncaburç (Diocaesarea)
Tarsus Ören Yerleri
Anamur Ören Yerleri
Eski Cami- St. Paul Kilisesi, Aziz Paulus, St. Paul Kuyusu, Gözlükule, Donuktaş, Altından Geçme (Roma Hamamı), Kleopatra Kapısı (Deniz Kapısı), Onur Yazıtı (Yeni Hamam), Justiniaus Köprüsü (Baç Köprüsü), Tarsus Şelalesi ve Roma Mezarları, Cumhuriyet Alanı Antik Kenti, Roma Yapı Kalıntısı, Sağlıklı Köyü Antik Yolu ve Kapısı, Gülek Kalesi Titiopolis, Eski Anamur (Anemurium)
Mersin İli Sit Alanlarının Dağılımı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Arkeolojik Sit Alanı %91
Tarihi Sit Alanı %1
Doğal Sit Alanı %7
Kentsel Sit Alanı %1
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
49
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı Mersin İli Müze ve Ören Yerleri İstatistikleri Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Aylar
Yerli Ziyaretçi
Yabancı Ziyaretçi
Müze Kartlı Ziyaretçi
Toplam Ziyaretçi
Ocak
13.764
1.287
1.645
16.696
Şubat
17.700
4.035
2.449
24.184
Mart
21.846
5.704
3.963
31.513
Nisan
38.394
9.481
7.181
55.056
Mayıs
51.239
9.080
10.006
70.325
Haziran
55.034
5.646
13.561
74.241
Temmuz
45.761
3.447
14.020
63.228
Ağustos
94.969
4.958
26.319
126.246
Eylül
46.805
7.554
11.479
65.838
Ekim
33.804
7.468
9.004
50.276
Kasım
28.837
4.664
3.385
36.886
Aralık Toplam
10.013
1.388
2.773
14.174
458.166
64.712
105.785
628.663
Yıllar İtibariyle Müze ve Ören Yerleri Ziyaretçi Sayısı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 2011
2012
2013
Yıllar İtibariyle Mersin İli Kütüphanelerinden Yararlanan Okuyucu Sayısı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 2011
50
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2012
2013
KÜLTÜR
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı Mersin İli Halk Ve Çocuk Kütüphanelerinde Bulunan Kitap ve Kütüphaneden Yararlanan Okuyucu Sayısı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Halk Kütüphanesi
Çocuk Kütüphanesi
Kitap Sayısı
Okuyucu Sayısı
Akdeniz
2
1
63.968
280.171
Toroslar
1
-
6.714
3.307
Mezitli
2
-
69.630
2.383
Anamur
2
-
25.458
49.759
Bozyazı
1
-
6.139
19.583
Aydıncık
1
-
4.150
1.805
Gülnar
4
-
25.728
35.334
Mut
1
-
9.551
14.020
Silifke
1
-
22.218
12.320
Erdemli
1
-
22.056
17.878
Tarsus
3
-
47.995
41.616
İlçe
Çamlıyayla
2
-
5.448
3.093
Toplam
21
1
309.055
481.269
Kamu
Özel
Toplam
Kütüphane
24
0
24
Kültür Merkezi
8
0
8
Mersin İli Kültürel Değerleri Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Fuar ve Kongre Merkezi
1
0
1
Sinema
0
8
8
Tiyatro
1
0
1
Sanat Galerisi
4
6
10
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
51
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
Ekonomik Rapor 2013
sağlık İl Sağlık Müdürlüğü, bağlı birimleriyle koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetleri ve sağlık eğitim öğretim görevlerini yürütmektedir. Hastane ve sağlık merkezlerinde; ayakta ve yatarak tedavi hizmetleri, sağlık ocakları ve dispanserlerde de tedavi edici hizmetler verilmektedir. Bu kapsamda anne ve çocuk sağlığı hizmetleri, aşılar, aile planlaması, bulaşıcı hastalıkların önlenmesi, takibi ve çevre sağlığı hizmetleri yer almaktadır. Mersin’de, 12 Devlet, 1 Üniversite Hastanesi ve 11 adet Özel Hastane olmak üzere toplam 24 adet hastane ile sağlık hizmeti verilmektedir.
İlimiz Sağlık Personelinin Sayısal Dağılımı Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, TÜİK
Sağlık Bakanlığı
Özel Sektör
Üniversite
2013 Toplam
2012 Toplam
Uzman Hekim
705
408
210
1.323
1.210
Pratisyen Hekim
747
94
193
1.034
993
Diş Hekimi
136
286
-
422
422
Hemşire+Ebe
3.401
578
316
4.295
3.947
Sağlık Memuru
1.855
480
140
2.475
2.040
38
8
-
46
607
6.882
1.854
859
9.595
9.219
Eczacı Toplam
2013 yılında İlimiz sağlık personelinin sayısal dağılımı incelendiğinde, uzman hekim sayısının 2012 yılına göre %9,3, hemşire sayısının %8,8 arttığı, diş hekimi sayısında bir değişim olmadığı gözlenmektedir. Söz konusu dönemde toplam sağlık personeli sayısının ise önceki yıla göre %4 arttığı görülmektedir. Mersin İlindeki Sağlık Personellerinin Dağılımı Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, TÜİK
10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 Uzman Hekim
Pratisyen Hekim
Diş Hekimi 2012
52
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Hemşire-Ebe
Sağlık Memuru 2013
Eczacı
Toplam
SAĞLIK
Ekonomik Rapor 2013
İlimizdeki Yataklı Sağlık Kurumlarının Hizmetleri Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü
Kuruluşun Adı
Yatak Sayısı
Yatan Hasta Sayısı
Poliklinik Hasta Sayısı
2012
2013
2012
2013
2012
2013
Mersin Ün. Tıp Fak. Ar. ve Uy. Hast.
407
407
25.425
20.673
433.968
565.035
Mersin Devlet Hastanesi
506
506
35.469
32.269
853.861
968.756
Toros Devlet Hastanesi
255
250
12.367
14.055
632.734
738.923
Mersin Kdn. Doğum ve Çocuk Hastlk. Hast.
306
306
26.579
26.059
343.644
428.615
Anamur Devlet Hastanesi
134
134
7.508
6.563
159.205
154.966
Aydıncık Devlet Hastanesi
25
25
263
62
16.907
11.015
Bozyazı Devlet Hastanesi
30
30
1.845
1.572
36.906
30.724
Erdemli Devlet Hastanesi
159
159
8.436
10.104
307.748
343.668
Gülnar Devlet Hastanesi
50
50
1.121
1.028
28.268
30.669
Mut Devlet Hastanesi
54
54
4.826
4.581
118.825
127.474
Silifke Devlet Hastanesi
160
142
8.233
9.784
279.717
239.291
Tarsus Devlet Hastanesi
544
544
31.842
31.132
999.135
989.893
Çamlıyayla Ent. Hastanesi
10
10
-
10
3.008
13.191
2.233
2.210
138.486
137.219
Özel İmece Hastanesi
69
87
11.264
11.940
Özel Doğuş Hastanesi
52
52
5.870
5.878
90.033
88.970
Özel Yenişehir Hastanesi
57
87
5.124
6.132
111.884
125.750
Özel Olbamed Hastanesi
-
51
-
3.810
-
65.684
Sağlık Bakanlığı Toplam
3.779.958 4.077.185 144.078
143.627
Özel Ömer Sayar Hastanesi
49
46
3.788
3.732
36.338
37.452
Özel Ortadoğu Hastanesi
89
100
7.673
8.577
116.904
112.604
Özel Vizyon Göz Merkezi
12
12
3.800
0
57.249
60.598
Özel Tarsus Kadın Doğum Hastanesi
22
22
3.401
3.009
37.685
35.544
Özel Forum Yaşam Hastanesi
75
96
10.317
11.223
174.621
176.837
Özel Anamur Anamed Hastanesi
51
57
6.177
6.806
76.754
76.641
Özel Tarsus Medicalpark Hastanesi
133
133
13.802
12.409
127.280
110.309
Özeller Toplam
609
743
71.216
73.516
972.826
1.034.016
3.249
3.360
235.130
231.408
Genel Toplam
5.186.752 5.676.236
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
53
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
Ekonomik Rapor 2013
31.12.2013 Tarihi İtibariyle İlimizde Yataksız Sağlık Hizmeti Veren Kurumlar Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü
Yataksız Sağlık Kurumları
Adet
Aile Sağlığı Merkezi
136
Aile Hekimliği Birimi
486
Halk Sağlığı Laboratuarı
1
Sağlık Evi
17
Toplum Sağlık Merkezi
13
İlçe Sağlık Müdürlüğü
13
İl Ambulans Servisi Başhekimliği
1
Acil Sağlık Hizmeti İstasyonu
45
Yatak ve Hekim Sayısına Ait Göstergeler Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, TÜİK
Hekim Sayısı Hekim Başına Düşen Nüfus Yatak Sayısı Yatak Başına Düşen Nüfus
2012
2013
2.625
2.779
641
614
3.249
3.360
518
508
Sağlık hizmetlerine erişimin önemli göstergeleri olan yatak ve hekim sayısı ile bunların nüfusa oranlarını incelediğimizde; yatak başına ve hekim başına düşen nüfusta iyileşmeler olduğu görülmektedir.
54
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
SAĞLIK
Ekonomik Rapor 2013
31.12.2013 Tarihi İtibariyle İlimizde Bulunan Sağlık Kurumlarının Durumu
Akdeniz
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Çamlıyayla
Erdemli
Gülnar
Mezitli
Mut
Silifke
Tarsus
Toroslar
Yenişehir
Toplam
Kaynak: T. C. Mersin Valiliği Halk Sağlık Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü, Mersin İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği
İlçe Sağlık Müdürlüğü
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
13
Üniversite Hastanesi
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
İl Ambulans Servisi Başhekimliği
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonu
4
3
2
2
1
4
4
4
2
4
7
4
4
45
Devlet Hastanesi
2
1
1
1
-
1
1
-
1
1
1
1
-
11
Özel Hastane
3
1
-
-
-
-
-
1
-
1
3
-
2
11
Özel Tıp Merkezi
1
-
-
-
-
-
-
1
-
-
1
1
2
6
Özel Dal Merkezi
5
-
-
-
-
-
-
1
-
-
2
-
2
10
Özel Diyaliz Merkezi
1
-
-
-
-
1
-
1
-
1
2
1
2
9
Özel Tüp Bebek Merkezi
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Aile Sağlığı Merkezi
22
7
1
4
1
14
5
10
4
11
24
20
Aile Hekimliği Birimi
85
19
3
8
4
38
9
40
18
33
94
77
Sağlık Evi
-
1
-
-
1
3
1
-
2
4
3
2
-
Halk Sağlığı Müdürlüğü
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
Toplum Sağlığı Merkezi
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
13
1 13 136 58 486 17
Özel Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
3
4
Özel Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği
12
1
-
-
-
3
-
2
-
-
1
-
5
24
Özel Ağız ve Diş Muayenehanesi
94
12
-
1
-
15
-
11
4
14
32
3
Halk Sağlığı Laboratuarı
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
28 214 1
İlçe Devlet Hastanesi(Entegre)
-
-
-
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
Özel Poliklinik
5
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
2
7
Özel Muayenehane
24
-
-
-
-
6
-
6
-
3
6
1
21
67
Özel Sağlık Kabinleri
8
-
-
-
-
1
-
1
-
-
-
1
2
13
1
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
55
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
Ekonomik Rapor 2013
sosyal hizmetler 2013 Yılı Sonu İtibariyle İlimiz Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’ne Bağlı Sosyal Hizmet Kuruluşlarının Durumu Kaynak: T. C. Mersin Valiliği Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü
Yeri
Kapasitesi
Mevcut
Hizmet Türü
Mersin Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü
Kuruluş Adı
Mersin
-
-
Gündüzlü Kuruluş
Mersin Yetiştirme Yurdu
Mersin
70
51
Yatılı Kuruluş
Mersin Sevgi Evleri Çocuk Yuvası ve Kız Yetiştirme Yurdu Müdürlüğü
Mersin
50
57
Yatılı Kuruluş
Mersin Özürlü Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi
Mersin
80
83
Yatılı
Mersin Nihat Süzmen Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğü
Mersin
80
98
Yatılı
Mersin Çocuk ve Gençlik Merkezi
Mersin
1.727
250
Gündüzlü Kuruluş
Mersin Erkek Koruma Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi
Mersin
30
7
Yatılı
Mersin Kız Sosyal Rehabilitasyon Merkezi
Mersin
24
17
Yatılı
Erdemli Huzurevi Müdürlüğü
Mersin
88
83
Yatılı
Kadın Konukevi Müdürlüğü*
Mersin
30
20
Yatılı Kuruluş
Tarsus Huzurevi
Tarsus
46
56
Yatılı Kuruluş
MTSO Akdeniz Toplum Merkezi Müdürlüğü
Mersin
-
3.844
Gündüzlü Kuruluş
Halkkent Toplum Merkezi Müdürlüğü
Mersin
-
4.633
Gündüzlü Kuruluş
Çilek Toplum Merkezi Müdürlüğü
Mersin
-
3.270
Gündüzlü Kuruluş
Tarsus Toplum Merkezi Müdürlüğü
Tarsus
-
923
Gündüzlü Kuruluş
Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi
Mersin
-
2.610
Gündüzlü Kuruluş
*Çocuk dahil.
56
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
SOSYAL HİZMETLER
Ekonomik Rapor 2013
31.12.2013 Tarihi İtibariyle İlimiz Diğer Sosyal Hizmet Kuruluşlarının Durumu Kaynak: T. C. Mersin Valiliği Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü
Akdeniz Toroslar Yenişehir Mezitli Anamur Aydıncık Bozyazı Çamlıyayla Erdemli Gülnar Mut Silifke Tarsus
Sayı Kapasite
Kreş ve Gündüz Bakım Evi
Huzurevi
Çocuk Kulüpleri
Özürlü Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi
4
1
-
1
215
22
-
24
Sayı
1
3
-
1
Kapasite
37
195
-
84
Sayı
24
-
6
1
1.284
-
143
48
Kapasite Sayı Kapasite Sayı
8
3
2
2
494
100
96
69
3
-
-
-
156
-
-
-
Sayı
-
-
-
-
Kapasite
-
-
-
-
Sayı
-
-
-
-
Kapasite
-
-
-
-
Sayı
-
-
-
-
Kapasite
-
-
-
-
Sayı
1
-
-
-
Kapasite
35
-
-
-
-
-
-
-
Kapasite
-
-
-
-
Sayı
1
-
-
-
Kapasite
35
-
-
-
Sayı
6
1
4
-
263
44
82
-
9
-
3
1
341
-
100
100
Kapasite
Sayı
Kapasite Sayı Kapasite
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
57
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı Sonu İtibariyle İlçelere Göre Derneklerin Dağılımı Kaynak: T. C. Mersin Valiliği Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü
İlçeler
Cami
Kamu Yararına
Kurs / Okul
Kültür
Sosyal
Spor
Diğer
Toplam
Akdeniz
28
10
22
30
169
76
100
435
Toroslar
36
10
20
7
38
30
17
158
Mezitli
8
2
14
7
31
32
14
108
Yenişehir
14
10
15
19
78
116
44
296
Anamur
2
5
5
7
15
13
13
60
Aydıncık
1
-
2
-
2
2
2
9
Bozyazı
2
-
5
3
9
2
6
27
Çamlıyayla
3
-
2
-
-
-
2
7
Erdemli
39
2
23
11
27
26
42
170
Gülnar
5
-
5
5
6
4
7
32
Mut
3
4
14
-
17
6
14
58
Silifke
20
7
28
22
38
27
15
157
Tarsus Toplam
58
31
9
25
15
49
51
50
230
192
59
180
126
479
385
326
1.747
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI
Ekonomik Rapor 2013
sosyal güvenlik çalışmaları Mersin İli 4/A* Kapsamındaki İşyeri ve Zorunlu Sigortalı Sayısı Kaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu
2012
2013
İşyeri Sayısı
Zorunlu Sigortalı Sayısı
Ortalam Günlük Kazanç (¨)
İşyeri Sayısı
Zorunlu Sigortalı Sayısı
Ortalam Günlük Kazanç (¨)
Daimi
26.395
147.686
49,34
27.462
152.916
52,58
Mevsimlik
4.578
52.790
39,32
4.705
49.817
43,44
Kamu
730
18.740
82,49
649
13.669
103,68
Özel
30.243
181.736
42,56
31.518
189.064
46,74
Erkek
155.683
47,94
157.583
51,58
Kadın
44.793
44,00
45.150
47,02
200.476
47,08
202.733
50,57
Toplam
30.973
32.167
*Hizmet Akdine Tabi Çalışanlar
Mersin İli 4/A Kapsamındaki Sigortalıların Dağılımı Kaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu
2012
2013
I- Aktif Sigortalılar
211.221
213.495
Zorunlu Sigortalılar
200.476
202.733
Çıraklar
6.381
7.268
Tarım
3.837
2.939
Kısmi Süreli Çalışan Sigortalılar
342
555
Y.dışı Topluluk Sigortalıları
185
70
Malullük Aylığı Alanlar
1.217
1.236
Yaşlılık Aylığı Alanlar
75.946
79.075
Ölüm Aylığı Alanlar (Hak sahibi)
33.454
34.560
Ölüm Aylığı Alanlar (Dosya)
23.724
24.858
II- Pasif Sigortalılar (Aylık Alanlar) Malullük, Yaşlılık, Ölüm Sigortası
İş Kazası İle Meslek Hastalığı Sigortası Sürekli İş Göremezlik Geliri Alanlar
956
963
Ölüm Geliri Alan (Hak sahibi)
1.876
1.907
Ölüm Geliri Alan (Dosya)
1.041
1.071
Toplam Aylık ve Gelir Alanlar (Dosya)
106.040
110.652
Toplam Aylık ve Gelir Alanlar (Kişi)
116.876
121.445
Aktif/Pasif Oranı Sosyal Güvenlik Kapsamı
1,99
1,93
649.991
676.635
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
59
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Mersin İli 4/B* Sigortalıların Dağılımı Kaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu
2012
2013
1479 S.K.
2926 S.K.
Toplam
1479 S.K.
2926 S.K.
Toplam
46.622
41.927
88.549
42.410
37.903
80.313
-Dosya
34.959
5.586
40.545
35.905
6.417
42.322
-Kişi
49.290
6.515
55.805
38.520
7.163
45.683
24.546
4.186
28.732
24.864
4.824
29.688
311
100
411
301
105
406
Ölüm (Dosya)
10.102
1.300
11.402
10.740
1.488
12.228
Ölen Sigortalıların Hak sahipleri
14.331
2.229
16.560
13.355
2.234
15.589
1,33
7,51
2,18
1,18
5,91
1,90
316.697
137.051
453.748
295.262
127.839
423.101
Aktif Sigortalılar Aylık Alanlar
Yaşlılık Malullük
Aktif/Pasif Oranı Sosyal Güvenlik Kapsamı *Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar
Mersin İli 4/C* Sigortalılarının Dağılımı Kaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu
2012
2013
53.718
57.408
Dosya
40.458
41.239
Kişi
43.809
44.624
Yaşlılık
31.022
31.479
623
640
Aktif Sigortalılar Pasif Sigortalılar (Aylık Alanlar)
Malullük Vazife Malulü
168
172
Ölüm (Dosya)
8.645
8.948
Ölen Sigortalıların Hak sahipleri
11.996
12.333
Vataniler
1.211
1.195
Aktif/Pasif Oranı
1,33
1,39
225.290
236.675
Sosyal Güvenlik Kapsamı *Kamu İdarelerinde Çalışanlar
Mersin İli Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Kişi Sayısı ve Nüfusa Oranı Kaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Yıllar 2011
Sosyal Aktif Sosyal Sosyal Güvenlik Bakmakla Güvenlik Çalışan Kişi Güvenlik Kapsamında Yükümlü Kapsamındaki Sayısının Kapsamında Emeklilerin Bakmakla Tutulanların Nüfusa İlin Toplam Aktif Çalışan İl Nüfusuna Aylık Alan Yükümlü Tutulan İl Nüfusuna Kişi Sayısı Oranı (%) Kişi Sayısı* Oranı Nüfusu Kişi Sayısı** Oranı 1.667.939 337.603 %20,24 200.008 %12 794.968 %47,7
2012
1.682.848
353.488
%21,01
216.490
%12,86
769.152
%45,71
2013
1.705.774
351.216
%20,59
211.752
%12,41
771.870
%45,25
*Sosyal Güvenlik kapsamında aylık alan kişi sayısına hak sahibi kişi sayısı dahildir. **Sosyal güvenlik kapsamında bakmakla yükümlü tutulanların (yararlanıcıların) sayısı tahmini olarak verilmiştir.
60
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI
Ekonomik Rapor 2013
Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayıtlı İşyeri ve İstihdam Göstergeleri Kaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Değişim (%)
2012 Aralık
2013 Aralık
11/12
12/13
Türkiye
1.538.006
1.611.292
7,1%
4,8%
Mersin
30.973
32.167
6,0%
3,9%
Türkiye
11.939.620
12.484.113
8,2%
4,6%
Mersin
200.476
202.733
8,8%
1,1%
Türkiye
17.569.585
18.068.430
5,9%
2,8%
Mersin
339.412
337.675
5,5%
-0,5%
İşyeri Sayısı*
Sigortalı Ücretli Çalışan Sayısı**
Kayıtlı İstihdam Sayısı
*4/A kapsamındaki işyeri sayılarını içermektedir. **4/A kapsamındaki zorunlu sigortalı sayılarını içermektedir.
Sosyal Güvenlik Kurumu'na kayıtlı işyeri ve istihdam ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; Türkiye genelinde Aralık 2012-2013 döneminde kayıtlı işyeri sayısı 73.286 artarak Aralık 2013 sonu itibariyle 1.611.292'ye ulaşmıştır. Türkiye genelinde kayıtlı işyeri sayısındaki 12 aylık dönemdeki artış %4,8 olurken, söz konusu oran bir önceki yıl için %7,1 seviyesindedir. İlimizde ise Aralık 2012-2013 döneminde kayıtlı işyeri sayısı 1.194 artarak Aralık 2013 sonu itibariyle kayıtlı işyeri sayısı 32.167'ye yükselmiştir. 12 aylık dönemdeki artış bir önceki sene %6,0 iken, Aralık 2013 döneminde %3,9 ile sınırlı kalmıştır. Türkiye genelinde olduğu gibi İlimizde de kayıtlı işyeri sayısındaki artış hızının yavaşladığı gözlenmektedir. Mersin ili Aralık 2013 itibariyle 32.167 adet işyeri ile Türkiye içerisinde %2'lik paya sahiptir. Söz konusu dönemde işyeri sayısı ile Türkiye'nin 9. büyük ilidir. Aralık 2013 tarihi itibariyle işyerlerinin %88'i mikro, %11'i küçük ve %1'i orta ölçekli işyerleridir.
2013 Yılı İşyeri Sayısına Göre İllerin Dağılımı Kaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu
İstanbul İzmir Antalya Kocaeli Mersin Gaziantep Balıkesir Aydın Samsun Hatay Eskişehir K.Maraş Diyarbakır Ordu Şanlıurfa Kütahya Erzurum Çorum Isparta Kırklareli Bolu Elazığ Van Yalova Adıyaman Amasya Nevşehir Niğde Mardin Kırıkkale Bartın Kırşehir Batman Çankırı Bitlis Gümüşhane Muş Bingöl Kilis Hakkari Bayburt
500.000 450.000 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
61
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
Ekonomik Rapor 2013
2013 Aralık Sonu İşyeri Sayısının İşyeri Büyüklüğüne Göre Dağılımı Kaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Orta Ölçekli %1 Büyük Ölçekli Küçük Ölçekli %0 %11
Mikro Ölçekli %88
Türkiye genelinde Aralık 2012-2013 dönemi arasında 498.845 kişiyi bulan kayıtlı istihdam Aralık 2013 dönemi itibariyle 18.068.430 kişiye ulaşmıştır. 12 aylık dönemde bir önceki yılda kayıtlı istihdamdaki artış %5,9 iken 2013 yılında %2,8 olarak gerçekleşmiştir. Mersin'de ise Aralık 2012-2013 döneminde 1.737 kişi azalarak Aralık 2013 sonu itibariyle kayıtlı istihdam 337.675 kişiye gerilemiştir. 12 aylık dönem için kayıtlı istihdam önceki yıl %5,5 artış gösterirken; Aralık 2013 döneminde ise %0,5 azalmıştır. Kayıtlı istihdam azalışında kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar (4/b)sayısındaki gerileme etkili olmuştur. Aralık 2013 itibariyle İl bazında kayıtlı istihdamın dağılımında toplam istihdamın %59'unu oluşturan ilk on il arasında Mersin İlinin; %2 'lik pay ile 10. sırada yer aldığı görülmektedir.
2013 Aralık Ayı Kayıtlı İstihdamın İl Düzeyinde Dağılımı Kaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Diğer İller %41
Mersin %2 Gaziantep %2 Adana %2 Konya %2 Kocaeli %3
62
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
İstanbul %25
Ankara %9 İzmir %6 Antalya %4
Bursa %4
SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI
Ekonomik Rapor 2013
Aralık 2012-2013 döneminde Türkiye genelinde kayıtlı ücretli istihdam 544.493 kişi artarak 12.484.113'e ulaşmıştır. Kayıtlı ücretli istihdamındaki artış bir önceki 12 aylık dönemde %8,2 iken; bu yıl %4,6 seviyesindedir. İlimizde ise söz konusu 12 aylık dönemdeki kayıtlı ücretli sayısı 2.257 kişi artarak Aralık 2013 itibariyle 202.733 düzeyindedir. Bir önceki yılı kapsayan 12 aylık dönemde kayıtlı ücretli artışı %8,8 iken içinde bulunduğumuz 12 aylık dönemde artış %1,1'dir. İşyeri büyüklüğüne göre zorunlu sigortalıların dağılımı incelendiğinde; sigortalıların %36'sı mikro, %34'ü küçük, %23'ü orta, %7'si büyük ölçekli işletmelerde istihdam edilmektedir.
2013 Aralık Sonu İşyeri Büyüklüğüne Göre Zorunlu Sigortalıların Dağılımı Kaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Büyük Ölçekli %7
Orta Ölçekli %23
Mikro Ölçekli %36
Küçük Ölçekli %34
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
63
Ekonomik Rapor 2013
ekonomik yap覺 ve makroekonomik g繹stergeler
Mersin Ticaret ve Sanayi Odas覺
65
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
Ekonomik Rapor 2013
tarım, ormancılık ve hayvancılık 2013 Yılı Mersin İli Arazi Varlığı Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Arazi Nevi
Alan (Hektar)
(%)
Tarım Arazisi
406.000
%25
Çayır ve Mera Arazisi
59.282
%4
Orman ve Fidanlık
840.347
%53
Tarım Dışı Araziler Toplam
279.671
%18
1.585.300
%100
Akdeniz Havza’sının içinde yer alan Mersin ili, 1.585.300 hektarlık yüzölçümü ile Türkiye’nin yüzölçümünün yaklaşık %2’sini oluşturmaktadır. İl yüzölçümünün %53’ünü orman arazisi, %25’ini tarım arazisi, %18’ini tarım dışı arazi oluştururken, %4’ünü de çayır ve mera arazisi oluşturmaktadır.
Mersin İli Tarım Alanlarının Dağılımı Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
2012
2013
Hektar
%
Hektar
%
Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Ekilen Alanı
224.796
56,0%
220.199
55,6%
Nadas Alanı
25.364
6,3%
24.270
6,1%
Sebze Bahçeleri Alanı
31.036
7,7%
30.671
7,7%
Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkilerinin Alanı
120.111
29,9%
120.965
30,5%
38
0,01%
51
0,0%
Süs Bitkileri Alanı Toplam Alan
401.345
396.156
Mersin ili tarım alanlarının önemli bölümü olan %55,6’sını tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin ekilen alanı, %30,5’inin meyveler, içecek ve baharat bitkilerinin alanı oluşturmaktadır. İlimiz Türkiye genelinde sahip olduğu tarım alanlarına göre 14. büyük ildir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
67
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Mersin İli Tarım Alanlarının İlçelere Göre Dağılımı Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Sebze Bahçeleri Alanı
Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkilerinin Alanı
Süs Bitkileri Alanı
Toplam Alan
2.607
1.103
5.340
0
18.782
1.916
2.980
479
275
0
5.651
4.864
553
339
1.382
0
7.138
311
1.970
0
4.793
5.845
13.280
5
33.080
74
6.228
0
81.190
2.128
39.683
0
66.676
3.736
9.758
0
50.511
Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Ekilen Alanı
Nadas Alanı
Anamur
9.733
Aydıncık Bozyazı Çamlıyayla
2.095
417
Erdemli
6.651
7.299
Gülnar
74.159
730
Mut
23.108
1.758
Silifke
34.849
2.168
Tarsus
58.819
508
11.640
23.931
37
94.934
Akdeniz
608
0
3.506
8.662
3
12.779
Mezitli
1.649
2.607
1.277
4.170
6
9.709
Toroslar
1.249
1.694
149
3.905
0
6.998
Yenişehir
498
949
86
2.382
0
3.915
Toplam
220.199
24.270
30.671
120.965
51
396.156
2013 yılında ilçeler bazında tarım alanı ile en büyük paya sahip ilçeler %24’lük payla Tarsus, %20 ile Gülnar, %17 ile Mut, %13 ile Silifke ilçeleridir
Mersin İli Bitkisel Üretim Miktarlarının Ürün Gruplarına Göre Dağılımı Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
5.000.000 4.500.000 4.000.000 3.500.000
Meyveler (%41,5)
Meyveler (%42,3)
Sebzeler (%39,9)
Sebzeler (%39,1)
Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünleri (% 18,6)
Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünleri (% 18,7)
2012
2013
3.000.000 2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0
68
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
Ekonomik Rapor 2013
2013 yılı itibariyle İlimizdeki bitkisel üretim miktarının %42’sini meyveler, %39’unu sebzeler, %19’unu tahıllar ve diğer bitkisel ürünler oluşturmaktadır. 2013 yılında önceki yıla göre bitkisel üretim miktarı içerisinde meyve üretiminin payının arttığı, sebze ürünlerinde azalış olduğu ve diğer bitkisel ürünlerin payının ise korunduğu görünmektedir.
Mersin İli Bitkisel Üretim Miktarının Ürün Gruplarına Göre Dağılımı (Ton) Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Ürün Grubu Parfümeri-Eczacılık vb.Bitkiler-Sekerpancarı ve Yem Bitkileri Tohumları
2012
2013
Değişim (%)
20
20
0,0%
Patates-Kuru Baklagiller-Yenilebilir Kök ve Yumrular
42.863
43.835
2,3%
Saman ve Ot
194.632
143.984
-26,0%
Tahıllar
491.825
582.135
18,4%
Tekstilde Kullanılan Ham Bitkiler
24.367
20.112
-17,5%
Yağlı Tohumlar
39.583
48.948
23,7%
Kök ve Yumru Sebzeler
66.942
80.093
19,6%
1.557.085
1.573.886
1,1%
Diğer Sebzeler (Başka Yerde Sınıandırılmamış)
79.022
99.852
26,4%
Üzüm
224.305
250.570
11,7%
Üzüm (Diğer)
12.168
12.656
4,0%
Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler
Muz-İncir-Avokado-Kivi
159.090
167.306
5,2%
Turunçgiller
825.279
835.514
1,2%
Diğer Meyveler-Taş Çekirdekliler ve Yumuşak Çekirdekliler
411.010
479.525
16,7%
Zeytin ve Diğer Sert Kabuklular
137.794
152.294
10,5%
4.265.985
4.490.730
5,3%
Toplam
2013 yılında İlimizde yetiştirilen bitkisel ürünlerin üretim miktarları 2012 yılına göre %5,3 artış göstermiştir. Söz konusu dönemde özellikle tahıl ürünleri ile diğer meyveler-taş çekirdekliler ve yumuşak çekirdekli ürünlerin üretimindeki artış, saman ve ot ürün grubu ile tekstilde kullanılan ham bitkiler üretiminde azalış olduğu gözlenmektedir.
69
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı Mersin İli Bitkisel Üretim Alanları ve Üretim Miktarları Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Ekilen Alan (Dekar)
Üretim (Ton)
Türkiye Üretimi İçerisindeki Pay (%)
Parf.-Ecz. vb. Bitkiler-Ş. Pancarı ve Yem Bitkileri Tohumları
100
20
0,01%
Fiğ (Dane)
100
20
0,02%
293.123
43.835
0,86%
55
22
0,28%
30
3
0,14%
1.203
118
0,06%
Grup ve Ürünler
Patates-Kuru Baklagiller-Yenilebilir Kök ve Yumrular Bakla (Yemeklik) Börülce Fasulye (Kuru)
602
73
0,33%
288.963
36.153
7,14%
Patates (Diğer)
2.270
7.466
0,19%
Saman ve Ot
251.694
143.984
-
Burçak (Yesil Ot)
600
1.070
1,96%
227.565
60.484
1,35%
30
125
0,10%
Mercimek (Yeşil)
Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünler
Nohut
Fiğ (Yeşil Ot) Hayvan Pancarı
4.350
8.590
0,53%
Mısır (Hasıl)
45
26
0,01%
Mısır (Silajlık)
18.100
70.750
0,40%
220
330
0,56%
Korunga (Yeşil Ot)
Sorgum (Yeşil Ot) Yonca (Yeşil Ot) Tahıllar Arpa (Diğer)
784
2.609
0,02%
1.636.645
582.135
1,55%
168.866
26.003
0,33%
1.207.704
322.047
1,79%
Buğday (Durum)
72.871
15.357
0,38%
Çavdar
1.339
247
0,07%
Çeltik
3.688
1.920
0,21%
182.082
216.533
3,67%
95
28
0,02%
25.924
20.112
0,89%
14.469
0,64%
Buğday (Diğer)
Mısır (Dane) Tritikale (Dane) Tekstilde Kullanılan Ham Bitkiler Pamuk (Kütlü)** Pamuk (Lif) Yağlı Tohumlar Ayçiçeği (Yağlık)
25.924
5.643
0,64%
109.796
48.948
2,42%
16.500
4.125
0,27%
8.273
0,64%
34.298
19,05%
Pamuk Tohumu (Çiğit)* Soya
75.476
Susam
8.790
579
3,75%
Yerfıstığı
9.030
1.673
1,18%
Toplam
2.317.282
824.565
1,30%
*Çiğit, pamuk (lif) pamuk (kütlü)'un ekilen alanları aynıdır. **Kütlü pamuk alan ve üretimi toplama dahil edilmemiştir.
70
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
Grup ve Ürünler Kök ve Yumru Sebzeler
Ekilen Alan (Dekar)*
Üretim (Ton)
Türkiye Üretimi İçerisindeki Pay (%)
21.735
80.093
2,51%
Soğan (Taze)
3.598
5.249
3,42%
Soğan (Kuru)
3.756
10.351
0,54%
Sarımsak (Taze)
569
780
2,79%
Sarımsak (Kuru)
292
116
0,13%
12.689
61.670
25,65%
Turp (Bayır)
190
332
1,70%
Turp (Kırmızı)
15
20
0,01%
Pırasa
251.185
1.573.886
6,69%
Domates (Sofralık)
87.038
816.752
6,91%
Hıyar (Sofralık)
18.248
165.835
9,45%
Acur
1.420
2.137
6,98%
Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler
20
16
0,00%
Biber (Dolmalık)
8.756
32.188
8,08%
Biber (Sivri)
38.851
220.420
23,29%
Bamya
5.161
2.088
6,22%
Patlıcan
16.826
96.121
11,62%
Kabak (Sakız)
10.208
51.820
17,64%
117
308
0,32%
Biber (Salçalık)
Sebzeler
Ekonomik Rapor 2013
Balkabağı Bezelye (Taze)
5.949
4.620
4,30%
Fasulye (Taze)
19.110
28.743
4,55%
Börülce (Taze) Bakla (Taze)
300
150
0,70%
13.405
8.487
21,09%
770
716
0,93%
5.499
21.175
1,25%
Karpuz
19.507
122.310
3,15%
Diğer Sebzeler (Başka Yerde Sınıandırılmamış)
40.863
99.852
5,72%
Karnıbahar
4.370
13.038
8,20%
Brokoli
3.329
6.747
19,47%
Lahana (Beyaz)
1.946
9.343
1,61%
Barbunya Fasulye (Taze) Kavun
Lahana (Kırmızı)
2.176
6.376
4,61%
Marul (Kıvırcık)
10.277
25.670
16,05%
Marul (Göbekli)
6.137
16.381
7,72%
Marul (Aysberg)
4.487
10.967
16,97%
Ispanak
4.589
6.563
2,98%
20
20
0,32%
Pazı Semizotu
464
557
7,84%
Maydonoz
2.319
3.170
5,50%
Roka
83
80
0,89%
Tere
60
82
1,11%
Nane
606
858
6,07%
313.783
1.753.831
6,17%
Toplam *Ekilen alana üretime birden fazla ekilişler ve örtüaltı üretim dahil edilmiştir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
71
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Ekilen Alan* (Dekar)
Üretim (Ton)
Türkiye Üretimi İçerisindeki Pay (%)
Üzüm
206.070
250.570
7,05%
Üzüm (Sofralık-Çekirdekli)
170.810
216.130
13,22%
Üzüm (Sofralık-Çekirdeksiz)
6.760
8.434
1,69%
Grup ve Ürünler
Üzüm (Kurutmalık-Çekirdekli)
28.500
26.006
5,57%
Üzüm (Diğer)
17.800
12.656
2,78%
Üzüm (Şaraplık)
17.800
12.656
2,78%
Muz-İncir-Avokado-Kivi
31.648
167.306
30,00%
Muz
26.721
160.258
74,38%
Kivi
303
215
0,52%
Avokado
343
248
15,51%
İncir
4.281
6.585
2,20%
275.467
835.514
22,70%
Portakal (Washington)
73.675
210.955
15,82%
Portakal (Yafa)
13.084
34.450
47,57%
Portakal (Diğer)
6.863
26.987
7,19%
Mandalina (Satsuma)
26.158
92.581
15,82%
Mandalina (Clementin)
1.730
5.276
6,80%
Mandalina (King)
2.079
7.574
79,27%
Mandalina (Diğer)
9.031
26.870
9,96%
135.634
407.401
56,09%
7.213
23.320
10,19%
Meyveler
Turunçgiller
Limon Greyfurt (Altıntop) Turunç
0
100
3,86%
275.984
479.525
6,78%
Elma (Golden)
10.620
19.927
2,41%
Elma (Starking)
23.825
21.959
1,62%
Elma (Amasya)
530
1.263
0,51%
Elma (Grannysmith)
640
485
0,40%
Elma (Diğer)
8.091
36.497
6,29%
Armut
2.448
6.527
1,41%
Ayva
287
1.020
0,73%
Yenidünya
4.535
4.695
36,39%
Şeftali (Nektarin)
7.858
9.450
12,79%
Şeftali (Diğer)
40.322
53.593
9,51%
Erik
24.610
37.327
12,22%
Kayısı
68.433
94.055
12,06%
Kiraz
14.973
14.107
2,85%
Diğer Meyveler-Taş Çekirdekliler ve Yumuşak Çekirdekliler
72
Vişne
19
59
0,03%
Kızılcık
153
220
1,86%
Çilek
39.368
135.322
36,33%
Böğürtlen
101
150
3,81%
Dut
417
993
1,33%
Nar
23.351
30.370
7,93%
Trabzon Hurması
3.285
3.731
11,23%
Keçi Boynuzu
2.118
7.775
54,52%
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
Ekonomik Rapor 2013
Zeytin ve Diğer Sert Kabuklular
402.678
152.294
5,71%
Zeytin (Sofralık)
138.433
35.536
9,11%
Zeytin (Yağlık)
242.097
100.675
7,83%
Badem
7.966
8.835
10,66%
Ceviz
9.163
5.938
2,80%
Antep Fıstığı
5.019
1.310
1,48%
1.209.647
1.897.865
10,41%
Toplam
Süs Bitkileri
*Meyve alanları, plantasyon (toplu) alanlar olup, dağınık ağaçların alanları dahil edilmemiştir.
Grup ve Ürünler
Ekilen Alan* (m²)
Üretim* (Adet)
Türkiye Üretimi İçerisindeki Pay (%)
Kesme Çiçekler
181.480
20.705.800
2,02%
500
650
0,00%
Gül (Kesme)
180.980
20.705.150
24,82%
Çiçek Soğanları ve Diğer Süs Bitkileri
329.178
5.560.913
1,33%
İç Mekan Süs Bitkileri
117.208
3.917.988
10,85%
Dış Mekan Süs Bitkileri
211.970
1.642.925
0,47%
Toplam
510.658
26.266.713
1,82%
Lale
*Ekilen alan ve üretime; birden fazla ekilişler ve örtüaltı dahildir.
Mersin ili, arazi yapısı tarımsal çeşitlilik sunan, özellikle meyve üretiminde ülke ekonomisine önemli katkısı olan illerden biridir. Elverişli toprak yapısı, bitkisel üretimde sulu tarımın yaygınlığı, ılıman iklimi ve gelişmiş alt yapısı ile yüksek katma değerli ürünler yetiştirilmektedir. Türkiye sebze üretiminin %6,2’sini, meyve üretiminin %9,8’ini, tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin %1,3’ünü, süs bitkisi üretiminin ise%1,8’i toplamda ise Türkiye tarım ürünlerinin %3’ünü Mersin sağlamaktadır. Tarımsal üretim değeri ile Türkiye’nin yedinci büyük ilidir. 2013 yılında bitkisel üretim ürün grubu bazında İlimizde üretilen tahıllar ve diğer bitkisel ürünler grubunda yer alan tahılların Türkiye genelindeki tahıl üretiminde %1,6 ve yağlı tohumların %2,4’lük payı olduğu gözlenirken, ürün bazında ise İlimizdeki soya üretimi Türkiye’nin %19,1, nohut üretimi %7,1’ini oluşturmaktadır. Sebzeler grubunda ise İlimiz meyvesi için yetiştirilen sebzeler üretimi Türkiye genelindeki üretimin %6,7,diğer sebzeler (Başka Yerde Sınıandırılmamış) %5,7’sine sahiptir. Sebzeler grubunda yer alan ürünlerde ise Türkiye genelindeki pırasa üretiminin %25,7’si, sivri biber üretiminin %23,3’ü, taze baklanın %21,1’i Mersin kaynaklıdır. Meyveler grubunda ise Muz-İncir-Avokado-Kivi grubu Türkiye üretiminin %30’unu, Turunçgiller %22,7’sini oluşturmaktadır. Ürün bazında ise Türkiye king mandalina üretiminin %79,3’ü, muz üretiminin %74,4’ü, limon üretiminin %56,1’i, yafa portakal üretiminin %47,6’sı, çilek ve yeni dünya üretiminin %36,3’ü Mersin’de üretilmektedir. İlimiz Türkiye genelinde sahip olduğu %9,8’lik meyve üretimi payı ile birinci, %6,2’lik sebze üretimi payı ile dördüncü, turunçgil üretimi ile ikinci, %2’lik süs bitkisi üretimi ile 8. sırada yer almaktadır. Bununla birlikte 2013 yılında ülkemiz greyfurt ihracatının %46,5’i, limon ihracatının %41,6’sı, portakal ihracatının %41,3’ü, mandarin ihracatının %36’sı toplamda narenciye ihracatının %40’ı Mersin rmaları tarafından gerçekleştirilmektedir. İlimiz rmaları tarafından gerçekleştirilen narenciye ihracatının Türkiye içerisindeki payı 2012 yılında %35 iken 2013 yılında payını 5 puan arttırdığı görülmektedir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
73
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Firmalarının Gerçekleştirdiği Yaş Meyve Sebze İhracatı Kaynak: AKİB
2012
Değişim (%)
Ürün
Miktar (kg)
Tutar ($)
Miktar (kg)
Tutar ($)
Miktar
Tutar
Armut
4.048.979
2.131.134
2.375.115
1.660.892
-41,3%
-22,1%
Ayva
803.817
774.531
1.129.251
1.068.351
40,5%
37,9%
Bezelye
19.038
33.510
12.504
14.990
-34,3%
-55,3%
Biber
8.651.928
9.507.255
7.152.539
8.948.664
-17,3%
-5,9%
Çay
1.449
13.979
580.063
2.194.924
39927,2%
15601,6%
Çilek
4.731.446
4.004.705
3.084.699
3.617.776
-34,8%
-9,7%
Diğer baklagiller
71.823
86.317
323.576
353.155
350,5%
309,1%
Diğer sebzeler
215.310
377.585
217.752
438.870
1,1%
16,2%
Diğer taze meyveler
150.209
138.129
359.118
302.080
139,1%
118,7%
Domates
44.355.002
29.932.534
37.960.681
30.968.964
-14,4%
3,5%
Elma
12.491.969
5.578.305
24.989.464
10.641.854
100,0%
90,8%
Erik
9.956.471
3.946.974
7.909.859
3.738.380
-20,6%
-5,3%
Fasulye
334.691
446.031
276.482
429.365
-17,4%
-3,7%
Greyfurt
67.130.186
45.403.954
65.645.102
43.182.786
-2,2%
-4,9%
Havuç, turp
3.022.023
767.562
2.252.085
618.991
-25,5%
-19,4%
Hıyar, kornişon
1.983.770
1.692.777
2.325.836
2.543.823
17,2%
50,3%
Hurma
124.390
77.569
121.790
461.165
-2,1%
494,5%
Ispanak
506.736
670.959
369.029
492.424
-27,2%
-26,6%
580.517
1.482.112
1.166.412
3.113.433
100,9%
110,1%
2.359.616
1.493.833
5.705.537
4.430.167
141,8%
196,6%
425.708
111.940
189.424
96.700
-55,5%
-13,6%
Karpuz
11.019.577
2.966.511
6.854.108
2.881.166
-37,8%
-2,9%
Kavun
695.933
461.595
908.004
614.545
30,5%
33,1%
Kayısı
12.183.736
8.899.716
8.794.926
10.702.896
-27,8%
20,3%
65.609
110.562
149.885
313.804
128,5%
183,8%
İncir Kabak Karnabahar
Kestane
6.250.589
20.215.912
4.975.715
16.583.857
-20,4%
-18,0%
Lahana
978.873
473.457
869.196
401.586
-11,2%
-15,2%
Limon
136.496.178
102.259.829
166.973.611
125.851.077
22,3%
23,1%
Mandarin
118.232.971
87.363.544
193.564.298
127.278.639
63,7%
45,7%
Kiraz, vişne
Mantar Marul, hindiba
595
248
2.948
3.211
395,5%
1197,5%
228.364
173.550
217.995
150.980
-4,5%
-13,0%
236.537
220.345
108.435
148.950
-54,2%
-32,4%
Nar
14.409.625
12.632.290
28.855.475
21.765.407
100,3%
72,3%
Patates
2.417.860
541.322
5.102.170
1.776.252
111,0%
228,1%
Patlıcan
1.214.224
943.881
1.159.561
1.220.430
-4,5%
29,3%
Pırasa
1.771.337
767.708
5.216.014
2.314.610
194,5%
201,5%
Portakal
131.934.854
93.681.370
119.640.370
75.077.159
-9,3%
-19,9%
Sarımsak
36.653
52.313
22.279
45.779
-39,2%
-12,5%
Soğan, şalot
6.103.886
1.741.927
16.153.143
6.708.482
164,6%
285,1%
Şeftali
6.879.076
4.001.267
9.531.249
6.135.115
38,6%
53,3%
Maydanoz
7.737.768
6.729.892
10.709.078
11.071.513
38,4%
64,5%
620.859.320
452.908.935
743.954.777
530.363.211
19,8%
17,1%
Üzüm Genel Toplam
74
2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
Ekonomik Rapor 2013
2012 Yılı En Fazla Yaş Meyve Sebze İhracatı Yapılan 10 Ürün Kaynak: AKİB
Biber
Kayısı
Üzüm
Üzüm
Kayısı
Elma
Nar
Kiraz-Vişne
Domates
Greyfurt
Mandarin
Portakal
Limon
.000 $ 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0
2013 Yılı En Fazla Yaş Meyve Sebze İhracatı Yapılan 10 Ürün Kaynak: AKİB
Kiraz-Vişne
Nar
Domates
Greyfurt
Portakal
Limon
Mandarin
.000 $ 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0
2013 Yılı Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen Yaş Sebze Ürünleri İhracatının Türkiye İçerisindeki Payı (İlk 15 Ürün) Kaynak: AKİB
Türkiye İçerisindeki Payı (%) 50,00% 45,00% 40,00% 35,00%
Biber
Çay
Kabak
Çilek
Nar
Elma
Şeftali
Soğan
Kayısı
Erik
Pırasa
Mandarin
Portakal
Limon
Greyfurt
30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,0% 0,0%
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
75
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Mersin İli Organik Tarımsal Üretim Miktarı (Ton) Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Ürünler
2011
Ürünler
Üzüm
1.529
Üzüm
1.356,48
Zeytin
587
Muz
1.235,93
Defne
575
Kocayemiş (Doğadan toplama)
1.000,00
Muz
473
Zeytin
831,04
Kayısı
371
Yaban Mersini (Doğadan toplama)
500,02
Koca yemiş
300
Kayısı
406,27
Limon
235
Keçiboynuzu
350,01
Kekik
170
Defne (Doğadan toplama)
300,00
Nohut
108
Limon
263,40
Nar
99
Domates
185,00
Diğer
389
Diğer
989,60
Toplam
4.836
2012
Toplam
7.417,74
Mersin İli Organik Tarımsal Üretim Verileri Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
2011
2012
Değişim (%)
Mersin’in Türkiye İçerisindeki Payı
185
200
8,1%
0,8%
Üretim Alanı (ha)
18.180
13.668,74
-24,8%
3,4%
Üretim Miktarı (Ton)
4.836
7.417,74
53,4%
0,8%
Çiftçi Sayısı
2012 yılında Mersin'de organik tarımsal üretim miktarı önceki yıla göre %53,4 artarak 7.418 ton olarak gerçekleşmiştir. 2012 yılında İlimizdeki organik tarımsal üretimde %18,3'lük payla üzüm ilk sırada yer alırken, onu %16,7'lik payla muz, %13,5’lik payla kocayemiş takip etmektedir. Mersin; 2012 yılında organik tarım yapılan yetmiş dört il içerisinde üretim miktarı ile 21.sırada yer alırken, üretim alanına göre 8. sırada, çiftçi sayısına göre 26. sırada yer almaktadır.
76
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
420 1.500 150 80 3.793
1.320 600 50 155
10.488
Sırt Pulverizatörü
Kulaklı Traktör Pulluğu
Elektropomp
Yağmurlama Tesisi
Kültüvatör
Diğer
250 3.000
850
3.220
Damla Sulama Tesisi
5.400
-
-
-
Biçerdöver (11-20 Yaş)
6.195
-
-
Biçerdöver (6-10 Yaş)
Diğer Alet ve Makinalar
-
-
Biçerdöver (0-5 Yaş)
Biçerdöver (21 Yaş Ve Üzeri)
-
-
-
-
Traktör - Tek Akslı (1-5 Bg) -
-
-
Traktör - Paletli (Tırtıllı)
Biçerdöverler
-
Traktör - Tek Akslı (5 Bg'Den Fazla)
53
-
Traktör - İki Akslı (51-70 Bg)
315
Traktör - İki Akslı (35-50 Bg)
Traktör - İki Akslı (70 Bg'Den Fazla)
15 360
67
1.465
Traktör - İki Akslı (25-34 Bg)
1 10
13
1.860
Traktör - İki Akslı (11-24 Bg)
439
Akdeniz
Traktör - İki Akslı (1-10 Bg)
Traktörler
Anamur
Kaynak: TÜİK
337
-
-
41
35
1.200
4.750
6.026
-
-
-
-
-
102
-
-
-
1
52
-
2
-
157
Aydıncık
2013 Yılı Kullanılan Tarımsal Araç ve Gereçlerin Miktarı (Adet)
Bozyazı 1.032
13
6.400
6.000
185
2.000
8.500
23.098
-
-
-
-
-
53
-
-
-
15
180
25
5
-
278
Çamlıyayla 1.187
130
-
27
150
900
100
1.307
-
-
-
-
-
100
-
-
-
100
50
-
-
-
250
Erdemli 6.017
84
-
330
1.200
2.850
3.000
7.464
-
-
-
-
-
214
-
-
-
280
810
40
10
10
1.364
Gülnar 2.806
15
-
75
500
3.000
230
3.820
-
-
2
-
2
44
-
-
15
520
50
20
-
-
649
Mezitli 2.342
80
5
250
450
750
2.500
4.035
-
-
-
-
-
-
-
-
-
300
1.000
40
15
-
1.355
Mut 14.015
750
200
3.690
2.182
2.250
3.100
12.172
-
-
-
-
-
1.650
750
-
-
250
1.932
-
-
-
4.582
Silifke 9.351
320
60
1.630
1.800
2.550
6.450
12.810
-
1
-
-
1
-
-
-
58
320
1.270
50
-
-
1.698
Tarsus 28.596
6.325
2812
286
5.372
4.522
4.856
24.173
4
2
2
7
15
419
-
70
568
1.112
5.278
368
97
-
7.912
Toroslar 3.261
38
16
235
795
1150
425
2.659
-
-
-
-
-
-
-
-
-
155
620
33
4
-
812
Yenişehir 2.729
112
-
92
395
374
3.482
4.455
-
-
-
-
-
-
-
-
-
706
782
21
-
-
1.509
Toplam 85.954
8.102
9.693
14.756
14.804
27.766
38.493
113.614
4
3
4
7
18
2.582
750
70
641
4.127
13.849
679
156
11
22.865
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
77
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Meyve Ürünlerinde Verim ve Meyve Veren Ağaç Sayısı Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
2012
2013
Ağaç Başına Ortalama Verim (kg)
Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı
Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı
Ağaç Başına Ortalama Verim (kg)
Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı
Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı
Kivi
20
10.940
3.914
20
10.940
3.914
Avokado
69
3.287
3.869
70
3.537
3.459
İncir
62
116.250
46.407
56
116.654
54.263
Portakal (Washington)
127
1.473.343
230.238
131
1.613.408
213.973
Portakal (Yafa)
98
484.133
47.142
90
384.433
46.242
Portakal (Diğer)
100
272.408
43.322
143
189.308
39.071
Mandalina (Satsuma)
117
703.197
107.014
121
763.207
84.014
Mandalina (Clementin)
109
40.078
4.376
123
42.878
17.876
Mandalina (King)
122
54.766
16.996
134
56.616
12.646
Mandalina (Diğer)
117
318.242
33.113
130
206.242
47.113
Limon
127
3.178.875
986.165
128
3.182.810
1.102.260
Greyfurt (Altıntop)
174
164.921
49.262
169
138.175
46.512
Turunç
56
1.800
100
56
1.800
100
Elma (Golden)
80
275.934
90.393
79
251.134
66.373
Elma (Starking)
83
270.558
80.665
83
264.348
27.125
Elma (Amasya)
76
50.658
200
66
19.258
200
Elma (Grannysmith)
38
12.850
7.700
41
11.750
6.500
Elma (Diğer)
69
605.431
145.770
59
618.326
108.535
Armut
53
121.501
39.674
51
127.477
37.958
Ayva
48
22.487
3.420
47
21.534
3.300
Yenidünya
53
78.001
28.646
52
90.103
43.441
Şeftali (Nektarin)
51
149.262
99.460
48
194.882
116.510
Şeftali (Diğer)
50
1.057.089
359.905
49
1.098.519
403.144
Erik
57
425.384
243.477
60
624.560
244.363
Kayısı
38
1.224.160
350.891
76
1.231.765
323.646
Kiraz
49
278.440
127.954
47
296.998
118.316
Vişne
34
1.885
1.120
28
2.085
920
Kızılcık
33
8.140
500
27
8.140
500
Dut
39
25.275
1.680
39
25.655
1.780
Nar
34
741.173
489.952
47
649.773
546.292
Trabzon Hurması
39
109.137
6.096
34
109.737
5.696
Keçi Boynuzu
56
136.402
19.072
58
133.012
15.072
*Örtüaltı dahildir.
2013 yılında meyve ürünlerinde ağaç başına düşen ortalama verim miktarına bakıldığında, portakal, mandalina, kayısı ve nar ürünlerinin ortalama verim miktarının 2012 yılına göre en fazla artış gösteren ürünler olduğu, elmanın ise en fazla azalış gösteren ürün olduğu gözlenmektedir.
78
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
Ekonomik Rapor 2013
2012
2013
Ağaç Başına Ortalama Verim(kg/da)
Meyve Veren Alan(da)
Ağaç Başına Ortalama Verim(kg/da)
Meyve Veren Alan (Da)
Üzüm (Sofralık-Çekirdekli)
1.274
152.092
1.265
170.810
Üzüm (Sofralık-Çekirdeksiz)
1.454
5.341
1.248
6.760
801
28.500
912
28.500
Muz
5.986
25.296
5.997
26.721
Çilek
3.322
37.536
3.437
39.368
Böğürtlen
1.480
152
1.485
101
Üzüm (Kurutmalık-Çekirdekli)
*Örtüaltı dahildir.
2013 yılında dekar başına düşen ortalama verim miktarında 2012 yılına göre en fazla artış çilekte, üzümde ise azalış olduğu gözlenmektedir.
Zeytin ve Sert Kabuklu Meyve Veren Agaç Sayısı Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
2012
2013
Ağaç Başına Ortalama Verim (kg)
Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı
Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı
Ağaç Başına Ortalama Verim (kg)
Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı
Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı
Zeytin (Sofralık)
28
2.043.521
2.231.098
16
2.247.634
2.201.016
Zeytin (Yağlık)
17
3.847.590
3.716.813
25
4.072.767
5.446.744
Badem
31
276.006
87.977
30
294.006
79.675
Ceviz
48
132.604
69.074
43
137.191
69.109
Antep Fıstığı
5
257.745
137.125
5
249.625
122.525
*Örtüaltı dahildir.
2013 yılında zeytin ve sert kabuklu ürünlerde, zeytin (sofralık), ceviz ürünlerinde ağaç başına düşen ortalama verimin 2012 yılına göre azaldığı, zeytin (yağlık) ürününde ise artış olduğu görülmektedir. 2013 yılı itibariyle ilimizde bulunan örtü altı tarım alanları önceki yıla göre %5 oranında azalarak 155.538 dekar alandır. Örtüaltı tarım alanlarının %49’u plastik sera, %32’si yüksek tünel, %15’i alçak tünel, %4’ü ise cam seradır. İlimizdeki sera alanları ve seracılık faaliyetlerini incelediğimizde; plastik seranın sera çeşitleri içerisinde öne çıktığı ve bu nitelikteki seraların Anamur, Erdemli ve Tarsus ilçesinde yoğunlaştığı görülmektedir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
79
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Yıllar İtibariyle Sera Alanlarının Niteliklerine Göre Dağılımı Kaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Dekar 180,000 160,000 140,000 120,000
2011 2012 2013
100,000 80,000 60,000 40,000 20,000 0 Cam Sera (Dekar)
Toplam Alan (Dekar)
Plastik Sera (Dekar)
Yüksek Tünel (Dekar)
Alçak Tünel (Dekar)
2013 yılı itibariye İlimizde örtü altı ekim alanı 148.774 dekardır. Söz konusu alanların niteliklerine göre dağılımında %49'u plastik sera, %32'si yüksek tünel, %14,7'si alçak tünel, %4,3'ü cam seradır. 2013 yılında örtü altı ekim alanları 2012 yılına göre %4,4 azalmıştır. Söz konusu azalışta, plastik sera alanları etkili olmuştur.
2013 Yılı Ekilen Sera Alanlarının İlçelere Göre Dağılımı (Dekar) Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
İlçeler
Cam Sera
Plastik Sera
Yüksek Tünel
Alçak Tünel
Toplam Ekilen Alan
Akdeniz
0
6.528
27.020
0
33.548
Anamur
1.020
21.300
13.000
2.000
37.320
Aydıncık
3.732
70
0
0
3.802
Bozyazı
1.240
8.490
0
285
10.015
Erdemli
10
16.326
0
115
16.451
Gülnar
35
5
80
0
120
Mezitli
5
1.141
445,67
40
1.631
Mut
0
15
0
0
15
Silifke
301
4.200
19
85
4.605
Tarsus
0
14.722
7.076
19.400
41.198
Toroslar
0
19
0
0
19
Yenişehir
0
50
0
0
50
Toplam
6.343
72.865
47.641
21.925
148.774
Mersin ilinde örtüaltı ekim alanlarının en yoğun olduğu ilçeler, Tarsus, Anamur, Akdeniz ve Erdemli ilçeleridir. Söz konusu ilçeler, toplam örtüaltı ekim alanlarının %86,4'ünü oluşturmaktadır.
80
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı Sera Alanlarındaki Tarımsal Üretimin İlçelere Göre Dağılımı* (Ton) Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
İlçeler
Cam Sera
Plastik Sera
Yüksek Tünel
Alçak Tünel
Toplam Üretim
Akdeniz
0
49.000
205.210
0
254.210
Anamur
5.600
133.733
52.313
7.117
198.763
Aydıncık
38.610
680
0
0
39.290
Bozyazı
14.496
54.306
0
1.140
69.942
Erdemli
150
173.310
0
460
173.920
Gülnar
128
50
720
0
898
Mezitli
98
10.677
2.938
144
13.857
Mut
0
225
0
0
225
Silifke
3.885
37.908
96
178
42.067
Tarsus
0
89.693
34.837
119.100
243.630
Toroslar
0
65
0
0
65
Yenişehir
0
578
0
0
578
Toplam
62.967
550.225
296.114
128.139
1.037.445
*Örtüaltı süs bitkileri üretimi
İlimizde 2013 yılında örtüaltı üretim miktarı önceki yıla göre önemli bir değişim göstermeyerek 1.037.445 ton seviyesinde üretim gerçekleştiği görülmektedir. İlimizde örtüaltı üretimin %53’ü plastik seralarda yapılırken, bunu sırasıyla yüksek tünel, alçak tünel ve cam seralar takip etmektedir. 2013 yılında İlimiz örtüaltı sebze ve meyve üretim miktarı ile Türkiye genelinde sahip olduğu %16,5’lik payla ikinci sırada, %2,3 süs bitkileri üretim miktarı ile Türkiye genelinde örtüaltı süs bitkisi üretimi yapan otuzyedi il içerisinde 5. sırada yer almaktadır.
2013 Yılı Ürün Türlerine Göre Örtüaltı Üretim Miktarı(Ton) Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
Ürün
Alçak Tünel
Cam Sera
Plastik Sera
Yüksek Tünel
Domates
117
1.993
179.627
60.553
Kabak (Sakız)
593
-
39.177
160
Karpuz
107.960
-
-
150
Kavun
11.224
-
-
20
Biber (Sivri)
-
121
47.415
136.606
Hıyar
-
42.158
75.745
23.340
Patlıcan
-
18.691
32.208
16.295
Biber (Dolmalık)
-
-
12.653
4.616
Fasulye (Taze)
-
-
5
1.811
Marul (Aysberg)
-
-
1.000
Semizotu
-
-
Çilek
8.245
4
1.000
52.000
Kayısı
-
-
627
6
Muz
-
-
160.315
-
Şeftali (Nektarin)
-
-
60
-
Üzüm (Sofralık-Çekirdekli)
-
-
393
-
Dış Mekan Süs Bitkileri*
-
-
1.343.900
1.175
Gül (Kesme)*
-
-
20.705.150
-
İç Mekan Süs Bitkileri*
-
-
3.917.988
-
557
*Üretim adet olarak verilmiştir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
81
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Örtüaltında ekilen ürünlerin dağılımına baktığımızda, cam seralarda hıyar, patlıcan, domates üretimi ilk sırada yer alırken, plastik seralarda domates, muz ve süs bitkileri, yüksek tünel seralarda biber, domates, çilek alçak tünelde ise karpuz üretimi önemli yer tutmaktadır.
2013 Yılı İlçelere Göre Örtüaltı Süs Bitkileri Üretimi (Adet) Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
Örtüaltı (Plastik Sera)
Yüksek Tünel
İlçeler
2012
2013
2012
2013
Akdeniz
1.260.000
839.400
-
-
Erdemli
190.000
455.700
-
-
Mezitli
31.050
105.550
-
1.175
Tarsus
11.840.000
24.566.388
-
-
2013 yılında ilimizde örtüaltı süs bitkisi üretimi önceki yıla göre %95 artış göstererek, yaklaşık 26 milyon adete ulaştığı görülmektedir. Söz konusu gelişmede, örtüaltı süs bitkisi alanlarının 2013 yılında 2012 yılına göre 3 kat artması ve dış/iç mekan süs bitkileri gibi yeni ürünlerin üretimine başlanması etkili olduğu söylenebilir.
Bitkisel Üretim Değerleri Kaynak: TÜİK
(.000 ¨)
2012
2013
Türkiye
87.849.892
92.489.688
5,3%
Mersin
4.329.428
4.217.463
-2,6%
4,9%
4,6%
Mersin'in Payı (%)
Değişim (%)
2013 yılında Türkiye geneli bitkisel üretim değeri 2012 yılına göre %5,3 oranında artış göstererek yaklaşık 93 milyar ¨ seviyesine ulaşmıştır. İlimizde ise son beş yıllık dönemde 2009-2011 döneminde hızlı artış eğiliminde olan bitkisel üretim değeri 2012 yılında yatay seyir izlediği 2013 yılında ise önceki yıla göre %2,6 azalış göstererek yaklaşık 4,2 milyar ¨ seviyesine gerilemiştir. 2013 yılında Mersin, %4,6’lık Türkiye geneli bitkisel üretim değeri payı ile 3. büyük ildir.
İllerin Bitkisel Üretim Değerlerinin Türkiye İçerisindeki Payı (İlk 15 İl) Kaynak: TÜİK
8,00% 7,00%
82
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Denizli
Diyarbakır
Hatay
Aydın
Samsun
Muğla
Manisa
Bursa
Ankara
Adana
İzmir
Şanlıurfa
Mersin
Konya
Antalya
6,00% 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,0% 0,0%
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı Sulama ve Sulanan Alanların Dağılımı Kaynak: T. C. Orman Su İşleri Bakanlığı, DSİ Genel Müdürlüğü VI. Bölge Müdürlüğü
Sorumlu İdarelere Göre 67. Teknik Şube Sorumluluk Bölgesi
Sulama Alanı (Hektar) 26.237
Mersin Ovası Sulaması
8.481
Tarsus-Berdan Ovası Sulaması
14.371
Erdemli Pompaj Sulaması
550
Gilindires Sulaması
800
Alata-Kızılalan Sulaması
800
Limonlu-Kumkuyu Sulaması
63
Arslanköy Göleti Sulaması
172
62. Şube Sorumluluk Bölgesi Silifke Ovası Sulaması (Göksu ve Silifke Sulama Birlikleri) Aydıncık-Yenikaş Pompaj Sulaması Mut Pompaj Sulaması
11.404 6.032 750 3.781
Kızılgeçit Sulaması
60
Evkaf Çiftliği Sulaması
460
Bardat Göleti Sulaması
321
KKTC Proje Şube
4.397
Anamur Ovası Sulaması
3.037
Bozyazı Sulama Ovası
1.370
ASO Sulaması
35.620
Pamukova
10.214
Toroslar
9.447
Adana Sulama Biriliği
1.363
Seyhan Sulama Birliği
2.613
Tarsus Onköy
11.983
Genel Toplam
76.658
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
83
84
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
35 108 980 1.844 3.341
90 615 1.400 3.553 3.872
0
0
0
0
1.186
Adana Sulama Birliği
Seyhan Sulama Birliği
Tarsus Onköy Sulama Birliği
ASO Sulama Toplam
İl Toplamı
145
308
0
576
1.140
Toroslar Sulama Birliği
Pamuk
Soya
0
Hububat
Pamukova Sulama Birliği
ASO Sulaması
269
KKTC Proje Şube Toplam
338
91
105
Anamur Ovası Sulaması
0
69
0
14 0
497
83
990
62. Şube Toplam
0
Bozyazı Sulaması
0
0
0
0
0
Evkaf Çiftliği Sulaması
0
0
Kızılgeçit Sulaması
169
0
0
328
83
Mut Pompaj Sulaması
662
236
91
990
67. Şube Toplam
Silifke Ovası Sulaması
0
0
0
0
Aydıncık Pompaj Sulaması
0
Arslanköy Göleti Sulaması
163
0
0
0
0
Limonlu-Kumkuyu Sulaması
1
Alata-Kızılalan Sulaması
205
0
0
269
0
0
Erdemli Pompaj Sulaması
Gilindires Sulaması
0
Sera 24
0
Soya 236
91
Berdan Ovası Sulaması
Çilek
Mersin Ovası Sulaması
Sorumlu İdarelere Göre Sulama
Kaynak: T. C. Orman Su İşleri Bakanlığı, DSİ Genel Müdürlüğü VI. Bölge Müdürlüğü
2013 Yılı Sulanan Alanların Mahsul Cinslerine Göre Dağılımı (Hektar)
999
891
372
0
61
92
366
Bostan
0
0
0
66
0
0
45
0
21
42
0
0
0
0
0
42
0
Bostan
793
54
0
0
8
46
0
Yer Fıstığı
438
230
208
48
0
0
0
1
47
253
0
16
6
0
1
0
230
Yer Fıstığı
20.072
16.982
5.950
1.445
610
2.847
6.130
Mısır
13
13
0
384
0
0
0
1
383
2.693
0
0
0
0
0
2680
13
Mısır
7.299
3.025
335
32
148
1.960
550
Narenciye
126
92
34
1.107
0
0
0
25
1082
3.041
0
35
424
373
239
1878
92
Narenciye
3.994
2.614
620
145
12
1.560
277
Sebze
26
10
16
115
0
44
0
8
63
1.239
12
12
31
35
0
1139
10
Sebze
2.207
607
190
11
18
188
200
Meyve
0
0
0
870
60
32
645
2
131
730
125
0
10
8
0
587
0
Meyve
3.664
1.963
550
15
87
685
626
Fidan
38
30
8
381
0
0
0
15
366
1.282
0
0
0
0
41
1211
30
Fidan
1.235
809
0
117
60
595
37
Diğerleri
107
31
76
220
0
0
0
19
201
99
0
0
0
3
0
65
31
Diğerleri
48.662
32.342
10.397
2.488
1.129
8.426
9.902
1.191
766
425
4.761
60
76
690
240
3.695
10.368
137
63
634
420
486
7862
766
Toplam
Ekonomik Rapor 2013
EKONOMİK YAPI
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı İlimizin Orman Alanı (Hektar) Kaynak: T. C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Mersin Orman Bölge Müdürlüğü
Normal Koru (Verimli) Orman Alanı
378.739
Bozuk Koru (Verimsiz) Orman Alanı
459.192
Normal Baltalık (Verimli) Orman Alanı Bozuk Baltalık (Verimsiz) Orman Alanı Toplam
908 1.508 840.347
2013 Yılı İlimizin Orman Serveti (m³) Kaynak: T. C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Mersin Orman Bölge Müdürlüğü
Normal Koru (Verimli) Orman Serveti
33.764.881
Bozuk Koru (Verimsiz) Orman Serveti
3.839.947
Normal Baltalık (Verimli) Orman Serveti
144.410
Bozuk Baltalık (Verimsiz) Orman Serveti
3.125
Toplam
37.752.363
Mersin ili genel alanının %53’ünü oluşturan ormanlık alanın yaklaşık %45’i verimli orman niteliği taşımaktadır. İlimiz orman serveti ise 37.752.363 m³ olup, bunun en önemli kısmını normal koru(verimli) orman serveti oluşturmaktadır.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
85
86
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Sanayi Odunu (m³)
Kağıtlık Odun (m³)
Lif-Yonga Odun (m³)
Sırık (m³)
Toplam (m³)
Top. Yap Odun Ster St
Defne Tohumu (kg)
Defne Yaprağı (kg)
Kekik (kg)
Karağan Yap. (kg)
Biberiye (kg)
Fıstık Çamı Koza (kg)
Sumak (kg)
1.325
-
Mersin Yaprağı (kg)
-
Maden Direk (m³)
Akdeniz
Tomruk (m³)
Emvalin Cinsi
100.550
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Yenişehir
Kaynak: T. C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Mersin Orman Bölge Müdürlüğü
-
-
-
-
3.300
8.260
182.068
-
3.419
26.505
10
10.103
697
2.294
2.519
10.882
Toroslar
-
-
-
-
-
-
-
-
4.748
26.251
64
9.370
736
1.718
2.406
11.957
Mezitli
-
-
-
-
-
20.000
25.000
-
23.004
49.629
111
13.245
875
6.342
3.670
25.386
Anamur
Mersin Orman Bölge Müdürlüğü İlçeler İtibariyle 2013 Yılı Üretim Cetveli
-
-
-
-
17.914
-
-
-
18.145
42.099
73
10.243
2.650
6.047
2.686
20.400
Bozyazı
-
-
-
-
47.640
-
385.014
-
13.116
37.864
112
17.055
2.200
3.161
2.364
12.972
Erdemli
-
-
-
-
27.321
-
-
-
13.699
27.093
11
9.491
2.750
2.662
1.228
10.951
Gülnar
-
-
-
-
-
-
-
-
7.494
21.758
29
10.661
592
2.383
-
8.093
Aydıncık
-
-
-
-
-
-
-
-
3.606
27.786
465
17.694
1.455
1.594
1.830
4.748
Mut
-
-
-
-
-
-
120.000
-
10.684
28.807
211
18.411
2.345
4.556
1.880
11.404
Silifke
-
-
-
76.440
-
-
439.940
-
7.034
38.807
317
9.499
1.034
1.945
6.913
19.099
Tarsus
-
-
-
-
-
-
-
-
1.617
18.046
-
4.823
-
1.519
2.197
9.507
Çamlıyayla
Ekonomik Rapor 2013
EKONOMİK YAPI
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
Ekonomik Rapor 2013
İlimiz Hayvan Varlığı Kaynak: TÜİK
2012 (Adet)
2013(Adet)
Büyükbaş Hayvanlar
126.807
127.786
Sığır
126.802
127.740
Manda
5
46
Tek Tırnaklı
4.364
4.268
At
1.332
1.252
Eşek
1.859
1.876
Katır
1.138
1.116
35
24
1.053.634
1.053.705
Koyun
393.309
413.403
Kıl keçi
660.325
640.302
Kanatlı Hayvanlar
5.703.191
8.835.298
Tavuk
5.691.631
8.828.059
Deve Küçükbaş Hayvanlar
425.275
2.157.435
-Broiler
5.266.356
6.670.624
Hindi
7.795
4.091
660
611
3.105
2.537
213.490
207.369
1.031
820
-Yumurtacı
Kaz Ördek Arı Kovanı (Fenni) Arı Kovanı (Eski Tip)
Canlı Hayvan Değeri Kaynak: TÜİK
(.000 ¨)
2012
2013
Türkiye
63.546.623
57.656.092
-9,3%
Mersin
1.117.996
928.926
-16,9%
1,8%
1,6%
Mersin'in Payı (%)
Değişim (%)
2013 yılında Türkiye geneli canlı hayvan değeri 2012 yılına göre %9,3 oranında azalış göstererek yaklaşık 58 milyar ¨ seviyesine gerilemiştir. İlimizde ise son beş yıllık dönemde 2009-2012 döneminde artış eğiliminde olduğu gözlenirken 2013 yılında önceki yıla göre %16,9 oranında azalarak 929 milyon ¨ seviyesine gerilemiştir. Söz konusu dönemde İlimiz Türkiye genelinde sahip olduğu %1,6’lık canlı hayvan değeri ile 22. sırada yer almaktadır. İlimizde Kesilen Hayvan Miktarı (Adet) Kaynak: İlçe Belediye Başkanlıkları ile Hadi Doğan Mersin Et Entegre Tesisleri
Cinsi
Özel Mezbahanede*
Belediye Mezbahanelerinde
2012
2013
2012
2013
Büyükbaş
4.423
4.766
6.382
7.633
Sığır
3.872
3.771
4.625
4.835
Dana
551
995
1.757
2.798
Küçükbaş
3.115
2.334
48.347
50.499
Koyun-Kuzu
3.038
2.275
38.902
36.804
Keçi-Oğlak
77
59
9.445
13.695
*Özel Mezbahanede kesimi yapılan büyükbaş ve küçükbaş hayvan sayısı toplu olarak alınmıştır.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
87
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
İlimizde Elde Edilen Hayvansal Maddelerin Üretimi Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
Ton Cinsi Süt
2012
2013
203.024
616.830
5.975
18.600
277
9.350
4.613
12.500
Et (Kırmızı) Bal Yumurta (Ton)
Hayvansal Ürünler Değeri Kaynak: TÜİK
(.000 ¨)
2012
2013
Değişim (%)
Türkiye
49.321.861
20.399.767
-99,4%
Mersin
338.302
289.192
-14,5%
0,7%
1,4%
Mersin'in Payı (%)
2013 yılında Türkiye geneli hayvansal ürünler değeri 2012 yılına göre %99,4 oranında azalış göstererek yaklaşık 20 milyar ¨ seviyesine gerilemiştir. İlimizde ise son beş yıllık dönemde 2010 yılında beş yıllık dönemin en yüksek düzeyini ulaştığı gözlenirken genel itibariyle dalgalı bir seyir izlemektedir. 2013 yılı İlimiz hayvansal ürünler değeri önceki yıla göre %14,5 oranında azalarak 289 milyon ¨ seviyesine gerilemiştir. Söz konusu dönemde İlimiz Türkiye genelinde sahip olduğu %1,4’lük hayvan ürünler değeri ile 31. sırada yer almaktadır.
2013 Yılında İlimizdeki Su Ürünleri İstatistikleri (Ton) Kaynak: T. C. Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
Su Ürünleri
2012
2013
Deniz Balıkları
2.544
9.100
Diğer Deniz Ürünleri
175
800
Tatlı Su Balıkları
44
85
Kültür Balıkları Toplam
88
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
700
850
3.463
10.835
İMALAT SANAYİ
Ekonomik Rapor 2013
imalat sanayi 2012 yılında sanayi sicil kayıtları kapsamında Mersin de faaliyet gösteren sanayi işletmesi sayısı 1.156’dır. Mersin ilinde yer alan sanayi işletmelerinin %89,7’sini oluşturan imalat sanayi alt sektöründe işletmelerin %26’sı gıda ürünleri imalatında faaliyet gösterirken bu faaliyet alanını sırasıyla fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve techizatı hariç,), kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı, diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı faaliyet kolları takip etmektedir. İlimizde sanayi sicil kayıtlı işletmelerde çalışan personel sayısı 28.953’dür.
2012 Yılı Mersin İli Sanayi İşletmeleri ve Çalışan Sayıları Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü
Faaliyet Alanı Madencilik ve Taş Ocakçılığı
İşletme Sayısı Çalışan Sayısı 74
1.193
1.037
27.229
305
4.886
İçecek İmalatı
8
242
Tütün Ürünleri ve İmalatı
3
332
Tekstil Ürünleri İmalatı
26
553
Giyim Eşyası İmalat; Kürkün İşlenmesi ve Boyanması;
71
3.630
Deri ve İlgili Ürünlerin İmalatı
4
5
Ağaç ve Mantar Ürünleri İmalatı (Mobilya Hariç) Saz, Saman ve Benzeri Malzemelerde, Örülerek Yapılan Eşyaların İmalatı
32
653
Kağıt ve Kağıt Ürünlerinin İmalatı
23
619
Kayıtlı Medyanın Basılması ve Çoğaltılması
20
220
İmalat Gıda Ürünlerinin İmalatı
Kok Kömürü ve Rane Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı
7
209
Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı
45
1.668
Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı
2
126
Kauçuk ve Plastik Ürünlerin İmalatı
93
2.413
Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı
88
4.103
Ana Metal Sanayi
41
1.663
Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (Makine ve Techizatı Hariç,)
97
3.111
Bilgisayarların, Elektronik ve Optik Ürünlerin İmalatı
8
73
Elektrikli Teçhizat İmalatı
19
205
Başka Yerde Sınıandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı
70
1.201
Motorlu Kara Taşıtı, Treyler (Römork) ve Yarı Treyler (Yarı Römork) İmalatı
14
179
Mobilya İmalatı
40
661
Diğer İmalatlar
18
353
Makine ve Ekipmanların Kurulumu ve Onarımı
3
124
Elektrik, Gaz, Buhar Ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı
18
288
Su Temini; Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri
27
243
2012 Yılı Toplam
1.156
28.953
2011 Yılı Toplam
1.113
29.388
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
89
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Mersin ili sanayi sicil kayıtları kapsamında 2012 yılında çalışan personel sayısına göre işletmelerin büyüklükleri incelendiğinde; %49’unu mikro ölçekli, %40’ını küçük ölçekli, %10’unu orta ölçekli KOBİ iken %1’ini büyük ölçekli işletmeler oluşturmaktadır. 2012 Yılı Çalışan Personel Sayısına Göre İşletmelerin Büyüklüklerine Göre Dağılımı Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü
250%1 50-249 %10
10-49 %40
0-9 %49
Mersin İli Kapasite Raporu İstatistikleri Kaynak: TOBB
Türkiye 2012 Kapasite Raporu Sayısı Çalışan Sayısı
Mersin 2013
2012
Değişim (%) 2013
Türkiye
Mersin
63.937
68.443
1.163
1.233
7,0%
6,0%
2.434.185
2.663.764
29.473
31.206
9,4%
5,9%
Türkiye genelinde kapasite raporu yaptırmış rmaların bilgilerinden oluşturulan TOBB sanayi veritabanı bilgileri kapsamında; Mersin 2013 yılı sonu itibariyle geçerliliği devam eden kapasite raporu sayısı 2012 yılına göre %6 artarak 1.233 adete ulaşırken, Türkiye genelinde ise önceki yıla göre %7 artış kaydederek 68.443 olmuştur. 2013 yılında Mersin, Türkiye genelinde %2'lik paya sahip olup 13.sırada yer almaktadır. İl genelinde geçerliliği devam eden raporlarda yer alan bilgilere göre toplam çalışan sayısı önceki yıla göre %7 artarak 31.206'dır. Söz konusu dönem için Türkiye genelinde ise çalışan sayısı %9,4 artarak 2.663.764 olmuştur. Mersin kapasite raporları kapsamında çalışan sayısına göre Türkiye genelinde 1,2'lik payla 18. sırada yer almaktadır. 2013 Yılı Mersin İli Kapasite Raporu Bilgilerine Göre Çalışan Sayısının Dağılımı Kaynak: TOBB
Mühendis %3 İşçi %12
İşçi %70
90
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Teknisyen %5 Usta %10
İMALAT SANAYİ
Ekonomik Rapor 2013
İl genelinde konularına göre düzenlenen kapasite raporlarının ekonomik faaliyet alanlarına göre dağılımına bakıldığında imalat sektörü önemli bir ağırlığa sahip iken bu sektörü sırasıyla idari ve destek hizmet faaliyetleri(gıda ve kimyasal maddelerin ambalajlanması ve dolumu, paketleme faaliyetleri), madencilik ve taş ocakçılığı takip etmektedir.
Mersin İlinde Düzenlenen Kapasite Raporlarının Faaliyet Kollarına Göre Dağılımı Kaynak: TOBB
%5
%3 %4
%6 İmalat İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri Madencilik ve Taş Ocakçılığı %82
Su Temini, Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri Diğer Faaliyet Kolları
Ekonomik faaliyet kollarına göre İl genelinde kapasite raporu almış rmalar içerisinde önemli ağırlığa sahip olan imalat sektörünün alt sektör gruplarına göre dağılımı incelendiğinde 2013 yılı sonu itibariyle geçerliliği devam eden kapasite raporlarının %46’sı “gıda ürünlerinin imalat” faaliyet grubunda düzenlenirken, bu grubu kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı, diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı, başka yerde sınıandırılmamış makine ve ekipman imalatı, fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç), kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı, ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); saz, saman ve benzeri malzemelerden örülerek yapılan eşyaların imalatı, mobilya imalatı faaliyet gruplarında düzenlenmiştir.
Mersin İlinde İmalat Sektöründe Düzenlenen Kapasite Raporlarının Faaliyet Kollarına Göre Dağılımı Kaynak: TOBB
Gıda Ürünlerinin İmalatı Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı
%15
Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı
%4 %5 %46
%6
Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (Makine ve Teçhizat Hariç) Başka Yerde Sınıandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı
%6
Kauçuk ve Plastik Ürünlerinin İmalatı
%6 %6
%6
Ağaç, Ağaç Ürünleri ve Mantar Ürünleri İmalatı (Mobilya Hariç); Saz, Saman ve Benzeri Malzemelerden Örülerek Yapılan Eşyaların İmalatı Mobilya İmalatı Diğer Faaliyet Kolları
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
91
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
2013 yılı sonu itibariyle İlimizde geçerli olan kapasite raporlarının teknoloji düzeylerine göre dağılımı incelendiğinde; kapasite raporlarının %63’ü düşük teknoloji, %21’i orta-düşük teknoloji, %15’i orta yüksek, %1’i yüksek teknoloji konularında düzenlenmiştir. Mersin İlinde Düzenlenen Kapasite Raporlarının Teknoloji Düzeylerine Göre Dağılımı Kaynak: TOBB
Yüksek Teknoloji %1 Orta-Yüksek Teknoloji %15 Orta-Düşük Teknoloji %21
Düşük Teknoloji %63
2013 Yılı Küçük Sanayi Sitelerine Ait İstatistiki Bilgiler Kaynak: İlgili Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperati Başkanlığı
Küçük Sanayi Sitesinin Adı
İlçe
Toplam İşyeri
Dolu İşyeri
Boş İşyeri
Çalışan Sayısı
Mersin Küçük Sanayi Sitesi
Mersin
705
680
25
3.500
Tırmıl Küçük Sanayi Sitesi
Mersin
433
390
43
2.500
Tarsus Küçük Sanayi Sitesi
Tarsus
273
258
15
1.400
Erdemli Küçük Sanayi Sitesi
Erdemli
300
300
-
900
Silifke
204
204
-
820
Mezitli Küçük Sanayi Sitesi
Mezitli
132
132
-
250
Anamur Küçük Sanayi Sitesi
Anamur
123
123
-
250
Mut
118
117
1
360
Toroslar Küçük Sanayi Sitesi
Mersin
88
80
8
200
Bozyazı Küçük Sanayi Sitesi
Bozyazı
50
48
2
100
Mezitli Küçük Sanayi Sitesi
Mezitli
32
32
-
360
Tarsus/Yenice Küçük Sanayi Sitesi
Tarsus
38
22
16
50
2.496
2.386
100
10.690
Silifke Küçük Sanayi Sitesi
Mut Küçük Sanayi Sitesi
Toplam
92
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ
Ekonomik Rapor 2013
organize sanayi bölgesi MERSİN-TARSUS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ Organize Sanayi Bölgesinin 31.12.2013 Tarihi İtibariyle Son Parselasyon Durumu Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
1. Bölge
2. Bölge
Faaliyetteki Firma Sayısı
114
17
İnşaatı Devam Eden Firma Sayısı
11
12
Proje Aşamasındaki Firma Sayısı
1
6
İstihdam Edilen Kişi Sayısı
5.500
1.000
Toplam Yüzölçümü (m²)
2.680.544
1.292.087
Toplam Parsel Sayısı
185
61
Sanayi Parseli Sayısı
156
42
Yatırıma Yönelen Firmaların Dağılımı Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
150
100
50
0
Üretime Geçen
İnşaat Halinde Aralık 2012
Proje Safhasında Aralık 2013
2013 yılının Aralık ayı sonu itibariyle; Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi'nde yatırıma yönelen rmaların 131'i üretime geçmiş, 23'ü inşaat halinde, 7'si proje safhasındadır. Bölgede faaliyete geçen rmaların sektörel olarak dağılımında önemli paya sahip olan imalat sektörünün alt sektörlere göre dağılımı incelendiğinde; rmaların ağırlıklı olarak gıda ürünlerinin imalatı, fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç), kimyasallar ve kimyasal ürünlerin imalatı alt sektörlerinde faaliyette oldukları görülmektedir. Söz konusu dönemde bölgede 6.500 kişi istihdam edilmektedir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
93
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı Sonu İtibariyle Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi'nde Faaliyette Olan Firmaların Sektörel Dağılımı Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Faaliyet Adı
Firma Sayısı
Madencilik ve Taş Ocakçılığı
2
İmalat
117
Su Temini; Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri
1
İnşaat
2
Toptan ve Perakende Ticaret; Motorlu Kara Taşıtlarının ve Motosikletlerin Onarımı
2
Ulaştırma ve Depolama
3
Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri
2
Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler
1
İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri
1 131
Toplam
Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi İmalat Sektöründe Faaliyet Gösteren Firmaların Sektörel Dağılımı Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
%9 %1 %1
%15
%7 %9
%7
%1 %15 %13
%3 %2
%1 %1
%2 %1
%16
%4 %5 %1
%3
%1
Gıda Ürünlerinin İmalatı
Kauçuk ve Plastik Ürünlerin İmalatı
İçeceklerin İmalatı
Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı
Tütün Ürünleri İmalatı
Ana Metal Sanayi
Giyim Eşyalarının İmalatı
Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (Makine ve Teçhizat Hariç)
Ağaç, Ağaç Ürünleri ve Mantar Ürünleri İmalatı (Mobilya Hariç); Saz, Saman ve Benzeri Malzemelerden Örülerek Yapılan Eşyaların İmalatı
Bilgisayarların, Elektronik ve Optik Ürünlerin İmalatı
Kağıt ve Kağıt Ürünlerinin İmalatı Kayıtlı Medyanın Basılması ve Çoğaltılması
Motorlu Kara Taşıtı, Treyler (Römork) ve Yarı Treyler (Yarı Römork) İmalatı
Kok Kömürü ve Rane Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı
Mobilya İmalatı
Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı
Diğer İmalatlar
Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığı İlişkin Malzemelerin İmalatı
Makine ve Ekipmanların Kurulumu
94
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Elektrikli Teçhizat İmalatı Başka Yerde Sınıandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı
ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ
Ekonomik Rapor 2013
Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi'nde tüketilen enerji miktarı; 2013 yılında geçen yıla göre %24 artarak 315.848.320 kWh seviyesine ulaşmıştır. Bölgede aylık bazda enerji tüketimi Ağustos ayına kadar geçen senenin oldukça üzerinde olduğu gözlenirken, bu yükselişin ilk beş ayı 2012 yılının Mayıs ayından itibaren genişleme alanında yer alan rmaların faaliyete geçmesinin etkisi olduğu Haziran ve Temmuz aylarında ise artış hızı yavaşlasa geçen yılın üzerinde bir seyir izlediği görülmektedir. Ağustos-Aralık 2013 döneminde ise enerji tüketimi yaklaşık olarak geçen yıl ile aynı seviyelerde gerçekleşmiştir. Doğalgaz tüketimi ise 2013 yılında geçen yıla göre %3 azalarak 127.833.188 sm³ seviyesinde olduğu görülmektedir.
Organize Sanayi Bölgesi Elektrik Tüketimi Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
.000 kWh
2012
Ekim
%9
Aralık
Eylül
%2
-%3
-%3
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
%3
%23
%38
%65
%60
Nisan
%56
%52
Şubat
Ocak
%64
Mart
25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0
Kasım
30.000
2013
Organize Sanayi Bölgesi Doğalgaz Tüketimi Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
.000 sm³ 15.000 -%4
10.000
-%3
-%12
-%8
-%5
-%4
-%5
-%10
-%7
-%5
-%8
-%5
5.000
2012
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak
0
2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
95
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
SİLİFKE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ Organize Sanayi Bölgesinin 31.12.2013 Tarihi İtibariyle Son Parselasyon Durumu Kaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Faaliyetteki Firma Sayısı
22
İnşaatı Devam Eden Firma Sayısı
18
Proje Aşamasındaki Firma Sayısı
5
Toplam Yüzölçümü (m²)
1.662.022
Toplam Parsel Sayısı
93
Sanayi Parseli Sayısı
21
Yatırıma Yönelen Firmaların Dağılımı Kaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Projesini Veren 5, %11 Üretime Geçen 22, %49 İmalat Halinde Olan 18, %40
2013 yılının Aralık ayı sonu itibariyle; Silifke Organize Sanayi Bölgesi’nde yatırıma yönelen rmaların 22’si üretime geçmiş, 18’i inşaat halinde, 5’i proje safhasındadır. Bölgenin 1. ve 2. etap parselasyon ve alt yapı projeleri tamamlanmış olup 46 parsel satışa hazır hale getirilmiştir. 46 parselden 45 parselin tahsisi yapılmıştır. Bölgede faaliyete geçen rmaların sektörel olarak dağılımında önemli paya sahip olan imalat sektörünün alt sektörlere göre dağılımı incelendiğinde; rmaların ağırlıklı olarak gıda ürünlerinin imalatı taş ve toprağa dayalı sanayi alt sektörlerinde faaliyette oldukları görülmektedir.
Silifke Organize Sanayi Bölgesinde Faaliyette Olan Firmaların Sektörel Dağılımı Kaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Sektörler
96
Firma Sayısı
Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi
21
Gıda, İçki ve Tütün Sanayi
13
Kimya-Petrol, Kömür, Kauçuk ve Plastik Sanayi
5
Metal Eşya, Makine ve Teçhizat Sanayi
5
Kağıt-Kağıt Ürünleri ve Basım Sanayi
1
Toplam
45
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ
Ekonomik Rapor 2013
Silifke Organize Sanayi Bölgesinde İmalat Sektöründe Üretime Geçen Firmaların Sektörel Dağılımı Kaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
8, %36
Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi
9, %41
Kimya-Petrol, Kömür, Kauçuk ve Plastik Sanayi Metal Eşya, Makine ve Teçhizat Sanayi Gıda, İçki ve Tütün Sanayi
1, %5
Kağıt-Kağıt Ürünleri ve Basım Sanayi
3, %14
1, %4
Silifke Organize Sanayi Bölgesi'nde tüketilen enerji miktarı; 2013 yılında geçen yıla göre %36 artarak 9.114.959 kWh seviyesine ulaşmıştır.
Silifke Organize Sanayi Bölgesi Elektrik Tüketimi Kaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
kWh 1.400.000 1.200.000
2012
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak
1.000.000 800.000 600.000 400.000 200.000 0
2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
97
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
dış ticaret Dış Ticaret İstatistikleri Kaynak: TÜİK
2009 İhracat Değeri ($)
İthalat Değeri ($)
Hacim ($)
Denge ($)
Türkiye
2011
2012
4.682.518.158
5.910.738.505
7.009.770.274
7.601.738.799
8.104.118.993
Mersin Firmaları
1.048.626.371
1.182.398.544
1.339.367.523
1.311.389.823
1.565.664.890
Türkiye Mersin Hinterlandı Mersin Firmaları
140.928.421.211 185.544.331.852 240.841.676.274 236.545.140.909 251.650.822.621 7.139.247.915
10.188.772.398
13.888.409.663
13.329.435.006
14.900.388.721
689.728.534
1.080.384.278
1.236.879.351
1.129.241.958
1.227.591.916
Türkiye
243.071.033.814 299.427.551.036 375.748.545.104 389.006.877.465 403.463.061.181
Mersin Hinterlandı
11.821.766.073
16.099.510.903
20.900.070.429
20.931.173.805
23.004.507.714
Mersin Firmaları
1.738.354.905
2.262.782.822
2.576.246.874
2.440.631.781
2.793.256.806
Türkiye
-38.785.808.608 -71.661.112.668 -105.934.807.444 -84.083.404.353 -99.838.584.061
Mersin Hinterlandı
-2.456.729.757
-4.278.033.893
-6.878.639.389
-5.727.696.207
-6.796.269.728
358.897.837
102.014.266
102.488.172
182.147.865
338.072.974
Türkiye
72,5%
61,4%
56,0%
64,5%
60,3%
Mersin Hinterlandı
65,6%
58,0%
50,5%
57,0%
54,4%
Mersin Firmaları
152,0%
109,4%
108,3%
116,1%
127,5%
*Geçici veriler
Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İhracattaki Gelişmeler Kaynak: TÜİK
$ 1.800.000.000 1.600.000.000 1.400.000.000 1.200.000.000 1.000.000.000 800.000.000 600.000.000 400.000.000 200.000.000 0
% %25 %19
%20 %15
%13
%13
%10 %5 %0
-%3 2009
-%2 2010
2011 İhracat
98
2013*
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları Karşılama Oranı (%)
2010
102.142.612.603 113.883.219.184 134.906.868.830 152.461.736.556 151.812.238.560
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2012 Değişim (%)
-%5 2013
DIŞ TİCARET
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İthalattaki Gelişmeler Kaynak: TÜİK
$ 1.400.000.000 1.200.000.000 1.000.000.000 800.000.000 600.000.000 400.000.000 200.000.000 0
% %80 %60
%57
%40 %20
%14
%9 -%9
-%28
%0 -%20 -%40
2009
2010
2011 İthalat
2012
2013
Değişim (%)
Türkiye genelinde dış ticaretteki gelişmeler 2009-2013 dönemi için incelendiğinde; 2009 yılında küresel ekonomik krizinin etkisiyle dış ticaret hacmi negatif yönlü seyir izlemiş; dünya ekonomisinin toparlanmaya başlamasının Türkiye geneli 2010-2012 yıllarında ihracat hacmine istikrarlı artış eğilimi olarak yansıdığı gözlenmiştir. 2013 yılında ise ihracat, küresel ekonomik belirsizlikler ve özellikle Avrupa’da yaşanan durgunluk nedeniyle yatay bir seyir izlemiştir. İthalatta ise 2010-2011 yıllarında Türkiye genelinde yakalanan yüksek büyüme oranları, ithalattaki hızlı artışta etkili olmuş, 2011 yılı son çeyreğinden itibaren başlayan Türkiye ekonomisindeki yavaşlamayla birlikte 2012 yılında ithalat azalışa geçmiş, 2013 yılında ise sınırlı da olsa artış kaydetmiştir. 2013 yılında Türkiye genelinde ihracat 2012 yılına göre %0,4 azalış; ithalat ise %6,4 artış kaydetmiştir. 2013 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranı ihracattaki daralmaya karşın ithalat artışının etkisiyle, geçen yıla göre 4,2 puan gerileyerek %60,3 olarak gerçekleşmiştir. Dış ticaret açığı ise bu gelişmelere paralel olarak 2012 yılına göre %19 artış göstermiştir. Altın hariç tutulduğunda Türkiye geneli ihracatının 2012 yılına göre %6,7 artış kaydettiği; ithalat artışının ise %3,3 oranında kaldığı görülmektedir. 2013 yılında Mersin hinterlandı kapsamında ihracat %7; ithalat ise %12 artmıştır. İthalat artışının ihracat artışının üzerinde olmasının etkisiyle dış ticaret açığı artışı %19 seviyesinde gerçekleşmiştir. Mersin rmaları tarafından gerçekleştirilen dış ticaretteki gelişmeler son beş yıllık dönem için incelendiğinde; Türkiye genelinde gelişmelerle paralel olarak, İlimizde de 2009 yılında dış ticaret hacminin önceki yıla göre azalış gösterdiği; 2010 ve 2011 yıllarında söz konusu azalışın yerini artışa bıraktığı görülmektedir. 2012 yılında ise Türkiye genelinde olduğu gibi İlimizin de önemli dış ticaret pazarlarından olan AB ülkeleri ekonomisindeki gelişmelerin Mersin rmaları ihracatına olumsuz yansıdığı; ithalattaki azalışta ise Asya ülkelerinin etkili olduğu görülmektedir. 2013 yılında ise Mersin rmaları dış ticaret hacminin artışa geçtiği görülmektedir. 2013 yılında ihracat; geçen yıla göre %19, ithalat ise %9 artış kaydetmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı 12 puan yükselerek %128’e ulaşmıştır. İhracatın ithalatın üzerinde artış kaydetmesiyle dış ticaret fazlası geçen yıla göre %86 artarak 339 milyon $’a yükselmiştir. 2013 yılı itibariyle ilimiz net ihracatçı yapısının büyümeye pozitif katkısının, geçen yıla göre ivme kazandığı gözlenmiştir. Söz konusu gelişmede ihracat performansındaki olumlu seyir ile dış ticaret dengesi üzerinde negatif etkisi olan enerji ithalatındaki gerileme etkili olmuştur. Mersin rmaları tarafından gerçekleştirilen dış ticaretteki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; 2013 yılı ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre gözlenen ihracat artışının, gıda ürünleri ve içecek ile tarım ve hayvancılık sektörlerindeki belirgin artışın etkisiyle yılın ikinci yarısında ivme kazandığı gözlenmiştir. Diğer yandan net ihracatçı sektörler arasında yer alan ana metal sanayinde küresel ölçekte yaşanan talep daralmasının etkisinin ticaret hacmine yansımasının devam ettiği gözlenmektedir. 2013 yılında Mersin rmaları ithalat artışında ise başta gıda ürünleri ve içecek olmak üzere tarım ve hayvancılık, metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç) sektörlerindeki artış etkili olmuştur.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
99
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Firmaları Dış Ticaretinin Sektör Gruplarına Göre Dağılımı ($) Kaynak: TÜİK
2012 İhracat
İthalat
İhracat
İthalat
538.773.151
386.860.322
606.355.919
416.848.772
Ormancılık ve tomrukçuluk
8.650.699
963.206
11.566.605
Balıkçılık
3.331.480
13.552
8.239.963
Tarım ve hayvancılık
Maden kömürü , linyit ve turb
Değişim (%) İhracat İthalat 13%
8%
1.968.467
34%
104%
3.951
147%
-71%
139.504
4.587
264.238
74.439
89%
1523%
Metal cevherleri
10.608.166
624
7.196.348
6.009
-32%
863%
Taşocakçılığı ve diğer madencilik
8.582.276
452.926
11.707.792
307.823
36%
-32%
Gıda ürünleri ve içecek
181.582.369
50.409.874
269.180.173
121.539.155
48%
141%
Tütün ürünleri
14.376.220
55.966
18.144.424
1.424.291
26%
2445%
Tekstil ürünleri
20.453.262
23.726.612
39.138.671
22.409.972
91%
-6%
Giyim eşyası
13.296.182
10.328.667
22.665.297
10.600.926
70%
3%
765.177
1.096.300
2.940.442
1.458.903
284%
33%
Ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç); hasır vb. örülerek yapılan maddeler
4.492.278
3.213.813
4.070.856
2.156.280
-9%
-33%
Kağıt ve kağıt ürünleri
8.175.618
12.262.911
12.069.614
13.412.711
48%
9%
429.696
408.018
532.027
1.626.356
24%
299%
Kok kömürü, rane edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar
1.654.516
323.444.116
5.421.603
297.467.218
228%
-8%
Kimyasal madde ve ürünler
36.217.312
130.959.297
56.036.649
139.135.238
55%
6%
Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı
Basım ve yayım; plak, kaset vb.
Plastik ve kauçuk ürünleri
91.912.461
7.007.884
99.899.146
8.112.800
9%
16%
Metalik olmayan diğer mineral ürünler
112.215.516
21.825.313
120.088.028
24.386.201
7%
12%
Ana metal sanayi
40.797.688
9.035.502
19.120.089
12.186.279
-53%
35%
Metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç)
81.269.647
6.158.795
87.337.981
27.866.796
7%
352%
Başka yerde sınıandırılmamış makine ve teçhizat
92.955.407
79.567.479
108.204.482
73.184.008
16%
-8%
411.837
444.841
183.294
440.775
-55%
-1%
6.915.698
9.025.419
13.793.242
8.087.120
99%
-10%
463.011
3.209.716
682.039
3.357.860
47%
5%
Büro, muhasebe ve bilgi işleme makinaları Başka yerde sınıandırılmamış elektrikli makine ve cihazlar Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat
1.412.151
4.566.756
1.525.562
3.817.195
8%
-16%
Motorlu kara taşıtı ve römorklar
10.901.438
20.148.092
18.919.222
12.541.921
74%
-38%
Diğer ulaşım araçları
4.985.101
100.022
1.382.316
5.780.322
-72%
5679%
Mobilya ve başka yerde sınıandırılmamış diğer ürünler
11.599.717
6.754.834
14.409.054
3.430.823
24%
-49%
Atık ve hurdalar
4.016.664
17.193.416
4.581.654
13.692.107
14%
-20%
420
331
980
0
133%
-100%
5.161
1.247
688
22.160
-87%
1677%
Diğer hizmet faaliyetleri
0
1.520
6.492
0
-
-100%
Gizli veri
0
0
0
245.038
-
-
19%
9%
Diğer iş faliyetleri Eğlence, kültür ve sporla ilgili faaliyetler
Toplam *Geçici veriler.
100
2013*
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
1.311.389.823 1.129.241.958 1.565.664.890 1.227.591.916
DIŞ TİCARET
Ekonomik Rapor 2013
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İhracatın Dağılımı Kaynak: TÜİK
1000 $ 240.000 200.000 160.000 120.000 80.000 40.000 0
Ocak
Şubat
Mart
2012 115.484 122.941 117.120
Nisan 92.012
Mayıs
Haziran
104.447 100.411
Temmuz Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
91.717
77.487
88.538
115.341 140.153 145.738
2013 131.703 116.041 120.505 115.094 121.054 108.142 104.286
87.227
120.680 141.621 194.805 204.507
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İthalatın Dağılımı Kaynak: TÜİK
1000 $ 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Haziran
Temmuz Ağustos
Eylül
Ekim
2012 82.752
89.701
85.167
100.612 127.920
Nisan
Mayıs
89.301
98.978
68.914
86.551
82.702
Kasım
2013 98.828
94.365
90.116
107.078 110.328
85.702
96.614
87.858
91.700
122.166 134.766 108.072
Aralık
114.001 102.644
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
101
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı Fasıllara Göre İhracat* (000 $) Kaynak: TÜİK
Türkiye İçerisindeki Payı Fasıl Fasıl Adı
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
1
Canlı hayvanlar
13.464
1.129
0
8,4%
0,0%
2
Etler ve yenilen sakatat
614.809
85.355
13.001
13,9%
2,1%
3
Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve suda yaşayan diğer omurgasız hayvanlar
521.055
19.426
8.568
3,7%
1,6%
4
Süt ürünleri, yumurtalar, tabii bal, diğer yenilebilir hayvansal menşeli ürünler
662.462
65.553
16.400
9,9%
2,5%
64.097
3.831
96
6,0%
0,1%
77.004
2.212
3.354
2,9%
4,4%
5
102
Türkiye
Diğer hayvansal menşeli ürünler (kıl, kemik, boynuz, ldişi, bağırsak, vb.)
6
Canlı ağaçlar ve diğer bitkiler, yumrular, kökler ve benzerleri, kesme çiçekler ve süs yaprakları
7
Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumru
1.039.397
214.529
151.787
20,6%
14,6%
8
Yenilen meyveler ve yenilen sert kabuklu meyveler
3.969.957
672.032
413.849
16,9%
10,4%
9
Kahve, çay, paraguay çayı ve baharat
159.291
14.695
4.641
9,2%
2,9%
10
Hububat
175.616
62.197
4.582
35,4%
2,6%
11
Değirmencilik ürünleri, malt, nişasta, inülin, buğday gluteni
1.114.092
129.383
54.797
11,6%
4,9%
12
Yağlı tohum ve meyveler, muhtelif tane tohum ve meyveler, sanayiide ve tıpta kullanılan bitkiler, saman ve kaba yem
278.848
71.518
16.699
25,6%
6,0%
13
Lak, sakız, reçine ve diğer bitkisel özsu ve hülasalar
10.456
6.414
6.520
61,3%
62,4%
14
Örülmeye elverişli bitkisel maddeler, tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan bitkisel ürünler
20.367
14.538
4.896
71,4%
24,0%
15
Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar, yemeklik katı yağlar, hayvansal ve bitkisel mumlar
1.402.994
95.627
57.888
6,8%
4,1%
16
Et, balık, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar veya diğer su omurgasızlarının müstahzarları
98.419
22.364
4.083
22,7%
4,1%
17
Şeker ve şeker mamulleri
633.395
113.648
4.861
17,9%
0,8%
18
Kakao ve kakao müstahzarları
612.369
106.102
1.650
17,3%
0,3%
19
Hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları, pastacılık ürünleri
1.544.981
537.150
97.239
34,8%
6,3%
20
Sebzeler, meyveler, sert kabuklu meyveler ve bitkilerin diğer kısımlarından elde edilen müstahzarlar
1.800.289
159.764
22.108
8,9%
1,2%
21
Yenilen çeşitli gıda müstahzarları (kahve hülasaları, çay hülasaları, mayalar, soslar, diyet mamaları, vb.)
764.197
66.549
3.002
8,7%
0,4%
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
DIŞ TİCARET
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye İçerisindeki Payı Fasıl Fasıl Adı
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
22
Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke
295.422
43.990
2.894
14,9%
1,0%
23
Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri, hayvanlar için hazırlanmış kaba yemler
201.576
3.561
223
1,8%
0,1%
24
Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler
904.792
22.031
18.160
2,4%
2,0%
25
Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento
2.748.314
396.779
106.618
14,4%
3,9%
26
Metal cevherleri, cüruf ve kül
1.774.239
321.920
7.196
18,1%
0,4%
27
Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar
6.714.550
16.395
5.711
0,2%
0,1%
28
İnorganik kimyasallar, kıymetli metal, radyoaktif element, metal ve izotopların organik-anorganik bileşikleri
1.199.288
239.154
702
19,9%
0,1%
29
Organik kimyasal ürünler
598.464
31.846
243
5,3%
0,0%
30
Eczacılık ürünleri
754.520
13.079
20.807
1,7%
2,8%
31
Gübreler
98.505
5.871
869
6,0%
0,9%
32
Debagatte ve boyacılıkta kullanılan hülasalar, tanenler, boyalar, pigmentler vb, vernikler, macunlar, mürekkepler
764.481
89.766
2.758
11,7%
0,4%
33
Uçucu yağlar ve rezinoitler, parfümeri, kozmetik veya tuvalet müstahzarları
706.160
20.711
2.921
2,9%
0,4%
34
Sabunlar, yüzey-aktif organik maddeler, yıkama-yağlama müstahzarları, mumlar, bakım müstahzarları, dişçilik müstahzarları
916.191
39.779
6.322
4,3%
0,7%
35
Albüminoid maddeler, değişikliğe uğramış nişasta esaslı ürünler, tutkallar, enzimler
197.174
10.452
7.944
5,3%
4,0%
36
Barut ve patlayıcı maddeler, pirotekni mamulleri, kibritler, piroforik alaşımlar, ateş alıcı maddeler
23.963
368
7
1,5%
0,0%
37
Fotoğrafçılıkta veya sinemacılıkta kullanılan eşya
26.276
303
9
1,2%
0,0%
38
Muhtelif kimyasal maddeler (biodizel, yangın söndürme maddeleri, dezenfektanlar, haşarat öldürücüler, vb.)
554.900
13.300
1.696
2,4%
0,3%
39
Plastikler ve mamulleri
5.609.742
421.852
84.717
7,5%
1,5%
40
Kauçuk ve kauçuktan eşya
2.482.259
142.218
27.406
5,7%
1,1%
41
Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler
198.686
201
407
0,1%
0,2%
42
Deri-saraciye eşyası, eyer-koşum takımları, seyahat eşyası, el çantaları vb. mahfazalar, hayvan bağırsağından mamul eşya
421.323
889
349
0,2%
0,1%
43
Kürkler ve taklit kürkler, bunların mamulleri
283.017
9
0
0,0%
0,0%
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
103
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye İçerisindeki Payı
104
Fasıl Fasıl Adı
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
44
Ağaç ve ahşap eşya, odun kömürü
726.429
42.572
4.238
5,9%
0,6%
45
Mantar ve mantardan eşya
673
1
1
0,2%
0,2%
46
Hasırdan, sazdan veya örülmeye elverişli diğer maddelerden mamuller, sepetçi ve hasırcı eşyası
1.086
25
65
2,3%
6,0%
47
Odun veya diğer lii selülozik maddelerin hamurları, geri kazanılmış kağıt veya karton (döküntü, kırpıntı ve hurdalar)
29.020
169
0
0,6%
0,0%
48
Kağıt ve karton, kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya
1.140.810
39.135
11.524
3,4%
1,0%
49
Basılı kitaplar, gazeteler, resimler ve baskı sanayiinin diğer mamulleri, el ve makina yazısı metinler ve planlar
94.820
1.668
363
1,8%
0,4%
50
İpek
3.391
29
0,8
0,9%
0,0%
51
Yapağı ve yün, ince veya kaba hayvan kılı, at kılından iplik ve dokunmuş mensucat
195.024
2.209
18
1,1%
0,0%
52
Pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucat
1.928.946
253.479
14.619
13,1%
0,8%
53
Dokumaya elverişli diğer bitkisel lier, kağıt ipliği ve kağıt ipliğinden
26.643
1.444
449
5,4%
1,7%
54
Sentetik ve suni lamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler
1.690.412
296.981
3.010
17,6%
0,2%
55
Sentetik ve suni devamsız lier
1.381.820
151.964
3.348
11,0%
0,2%
56
Vatka, keçe ve dokunmamış mensucat, özel iplikler, sicim, kordon, ip, halat ve bunlardan mamul eşya
514.067
123.938
3.540
24,1%
0,7%
57
Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları
2.188.074
660.168
827
30,2%
0,0%
58
Özel dokunmuş mensucat, tufte edilmiş dokunabilir mensucat,dantela,duvar halıları, şeritçi ve kaytancı eşyası, işlemeler
610.123
4.801
715
0,8%
0,1%
59
Emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamine edilmiş dokunabilir mensucat, dokunabilir maddelerden teknik eşya
338.018
2.488
152
0,7%
0,0%
60
Örme eşya
1.682.308
66.673
7.195
4,0%
0,4%
61
Örme giyim eşyası ve aksesuarı
9.250.925
4.221
12.056
0,0%
0,1%
62
Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı
5.715.592
18.640
13.408
0,3%
0,2%
63
Dokunabilir maddelerden hazır eşya, takımlar, kullanılmış giyim ve dokunmuş diğer eşya, paçavralar
2.192.350
55.477
6.423
2,5%
0,3%
64
Ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eşya, bunların aksamı
723.275
22.314
2.358
3,1%
0,3%
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
DIŞ TİCARET
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye İçerisindeki Payı Fasıl Fasıl Adı
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
65
Başlıklar ve aksamı (şapka, kasket, koruyucu başlıklar vb.)
26.594
3.035
94
11,4%
0,4%
66
Şemsiyeler, güneş şemsiyeleri, bastonlar, iskemle bastonlar, kamçılar, kırbaçlar ve bunların aksamı
5.676
861
46
15,2%
0,8%
67
Hazırlanmış ince ve kalın kuş tüyleri ve bunlardan eşya, yapma çiçekler, insan saçından eşya
2.360
81
8
3,4%
0,3%
68
Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya
1.378.486
112.124
16.847
8,1%
1,2%
69
Seramik mamulleri
1.001.354
17.256
3.808
1,7%
0,4%
70
Cam ve cam eşya
993.325
117.289
6.196
11,8%
0,6%
71
Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar
6.978.476
35
36
0,0%
0,0%
72
Demir ve çelik
9.922.522
145.216
12.498
1,5%
0,1%
73
Demir veya çelikten eşya
6.149.684
439.826
79.478
7,2%
1,3%
74
Bakır ve bakırdan eşya
1.456.743
21.204
207
1,5%
0,0%
75
Nikel ve nikelden eşya
21.761
8
5
0,0%
0,0%
76
Alüminyum ve alüminyumdan eşya
2.364.285
59.402
5.990
2,5%
0,3%
78
Kurşun ve kurşundan eşya
13.919
2.146
4
15,4%
0,0%
79
Çinko ve çinkodan eşya
19.385
280
0,5
1,4%
0,0%
80
Kalay ve kalaydan eşya
1.552
0
0
0,0%
0,0%
81
Diğer adi metaller (tungsten, molibden, tantal, magnezyum, kobalt, bizmut, kadmiyum, vb.), sermetler, bunlardan eşya
14.471
18
3
0,1%
0,0%
82
Adi metallerden aletler, bıçakcı eşyası ve sofra takımları, adi metallerden bunların aksam ve parçaları
221.425
2.671
1.013
1,2%
0,5%
83
Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibatı, vb.)
813.804
8.365
3.472
1,0%
0,4%
84
Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları
12.994.321
409.282
110.735
3,1%
0,9%
85
Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetmeverme, televizyon görüntü-ses kaydetmeverme cihazları,aksam-parça-aksesuarı
9.547.269
257.890
13.352
2,7%
0,1%
86
Demiryolu vb hatlara ait taşıtlar ve malzemeler, bunların aksam-parçaları, mekanik trak sinyalizasyon cihazları
183.418
1.687
226
0,9%
0,1%
87
Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı
17.002.021
197.953
18.590
1,2%
0,1%
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
105
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye İçerisindeki Payı Fasıl Fasıl Adı
Mersin Firmaları
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
88
Hava taşıtları, uzay taşıtları ve bunların aksam ve parçaları
688.575
58
0
0,0%
0,0%
89
Gemiler ve suda yüzen taşıt ve araçlar
1.139.374
1.097
857
0,1%
0,1%
90
Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar, bunların aksam, parça ve aksesuarı
661.448
12.584
934
1,9%
0,1%
91
Saatler ve bunların aksam ve parçaları
27.592
209
85
0,8%
0,3%
92
Müzik aletleri, bunların aksam, parça ve aksesuarı
9.200
21
18
0,2%
0,2%
93
Silahlar ve mühimmat, bunların aksam, parça ve aksesuarı
432.610
16.550
0
3,8%
0,0%
94
Mobilyalar, yatak takımları, aydınlatma cihazları, reklam lambaları, ışıklı tabelalar vb, prefabrik yapılar
2.831.388
167.317
13.145
5,9%
0,5%
95
Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri, bunların aksam, parça ve aksesuarı
118.787
2.351
645
2,0%
0,5%
96
Çeşitli mamul eşya (hijyenik havlu, bebek bezi, kalem, çakmak, fermuar, fırça vb.)
990.290
56.242
1.345
5,7%
0,1%
97
Sanat eserleri, kolleksiyon eşyası ve antikalar
14.999
1
0,7
0,0%
0,0%
99
Kişisel eşyalar, deniz ve hava taşıtlarına verilen kumanya ve malzeme (yakıtlar hariç)
299.917
4.171
3.736
1,4%
1,2%
1.565.665
5,3%
1,0%
Toplam *Geçici veriler.
106
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
151.812.239 8.104.119
DIŞ TİCARET
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı Fasıllara Göre İthalat* (000 $) Kaynak: TÜİK
Türkiye İçerisindeki Payı Fasıl Fasıl Adı
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
1
Canlı hayvanlar
346.448
114.464
85
33,0%
0,0%
2
Etler ve yenilen sakatat
25.275
224
0
0,9%
0,0%
3
Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve suda yaşayan diğer omurgasız hayvanlar
186.158
4.415
1.646
2,4%
0,9%
4
Süt ürünleri, yumurtalar, tabii bal, diğer yenilebilir hayvansal menşeli ürünler
159.972
51.637
1.568
32,3%
1,0%
5
Diğer hayvansal menşeli ürünler (kıl, kemik, boynuz, ldişi, bağırsak, vb.)
48.598
3.009
474
6,2%
1,0%
6
Canlı ağaçlar ve diğer bitkiler, yumrular, kökler ve benzerleri, kesme çiçekler ve süs yaprakları
92.501
1.852
1.671
2,0%
1,8%
7
Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular
325.771
267.142
143.766
82,0%
44,1%
8
Yenilen meyveler ve yenilen sert kabuklu meyveler
422.975
215.531
72.055
51,0%
17,0%
9
Kahve, çay, paraguay çayı ve baharat
10
Hububat
11
Değirmencilik ürünleri, malt, nişasta, inülin, buğday gluteni
12
Yağlı tohum ve meyveler, muhtelif tane tohum ve meyveler, sanayiide ve tıpta kullanılan bitkiler, saman ve kaba yem
13
146.674
28.824
8.050
19,7%
5,5%
2.000.058
477.211
87.385
23,9%
4,4%
94.530
2.191
1.325
2,3%
1,4%
1.665.017
354.618
92.459
21,3%
5,6%
Lak, sakız, reçine ve diğer bitkisel özsu ve hülasalar
44.082
943
569
2,1%
1,3%
14
Örülmeye elverişli bitkisel maddeler, tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan bitkisel ürünler
10.259
2.962
1.385
28,9%
13,5%
15
Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar, yemeklik katı yağlar, hayvansal ve bitkisel mumlar
1.810.245
988.817
58.524
54,6%
3,2%
16
Et, balık, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar veya diğer su omurgasızlarının müstahzarları
5.128
67
0,4
1,3%
0,0%
17
Şeker ve şeker mamulleri
106.883
4.487
43
4,2%
0,0%
18
Kakao ve kakao müstahzarları
512.092
33.867
367
6,6%
0,1%
19
Hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları, pastacılık ürünleri
222.053
895
154
0,4%
0,1%
20
Sebzeler, meyveler, sert kabuklu meyveler ve bitkilerin diğer kısımlarından elde edilen müstahzarlar
88.084
20.569
1.193
23,4%
1,4%
21
Yenilen çeşitli gıda müstahzarları (kahve hülasaları, çay hülasaları, mayalar, soslar, diyet mamaları, vb.)
541.144
14.108
555
2,6%
0,1%
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
107
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye İçerisindeki Payı
108
Fasıl Fasıl Adı
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
22
Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke
265.435
95.954
20.456
36,1%
7,7%
23
Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri, hayvanlar için hazırlanmış kaba yemler
1.574.808
167.498
21.622
10,6%
1,4%
24
Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler
505.984
12.079
12.136
2,4%
2,4%
25
Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento
397.853
11.778
321
3,0%
0,1%
26
Metal cevherleri, cüruf ve kül
1.257.278
46.609
6
3,7%
0,0%
27
Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar
55.917.155
3.481.142
297.720
6,2%
0,5%
28
İnorganik kimyasallar, kıymetli metal, radyoaktif element, metal ve izotopların organik-anorganik bileşikleri
1.592.956
199.882
3.965
12,5%
0,2%
29
Organik kimyasal ürünler
5.314.038
299.026
8.376
5,6%
0,2%
30
Eczacılık ürünleri
4.151.044
352
37
0,0%
0,0%
31
Gübreler
1.492.105
149.382
16.111
10,0%
1,1%
32
Debagatte ve boyacılıkta kullanılan hülasalar, tanenler, boyalar, pigmentler vb, vernikler, macunlar, mürekkepler
1.965.995
149.753
2.858
7,6%
0,1%
33
Uçucu yağlar ve rezinoitler, parfümeri, kozmetik veya tuvalet müstahzarları
1.141.562
3.293
948
0,3%
0,1%
34
Sabunlar, yüzey-aktif organik maddeler, yıkama-yağlama müstahzarları, mumlar, bakım müstahzarları, dişçilik müstahzarları
870.829
38.177
5.127
4,4%
0,6%
35
Albüminoid maddeler, değişikliğe uğramış nişasta esaslı ürünler, tutkallar, enzimler
527.656
31.642
1.212
6,0%
0,2%
36
Barut ve patlayıcı maddeler, pirotekni mamulleri, kibritler, piroforik alaşımlar, ateş alıcı maddeler
55.176
3.963
7
7,2%
0,0%
37
Fotoğrafçılıkta veya sinemacılıkta kullanılan eşya
214.872
1.732
3
0,8%
0,0%
38
Muhtelif kimyasal maddeler (biodizel, yangın söndürme maddeleri, dezenfektanlar, haşarat öldürücüler, vb.)
2.123.679
104.439
8.374
4,9%
0,4%
39
Plastikler ve mamulleri
13.881.165
2.252.656
78.522
16,2%
0,6%
40
Kauçuk ve kauçuktan eşya
3.062.451
278.317
15.716
9,1%
0,5%
41
Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler
681.491
4.882
1.272
0,7%
0,2%
42
Deri-saraciye eşyası, eyer-koşum takımları, seyahat eşyası, el çantaları vb. mahfazalar, hayvan bağırsağından mamul eşya
547.521
588
145
0,1%
0,0%
43
Kürkler ve taklit kürkler, bunların mamulleri
115.782
0
0
0,0%
0,0%
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
DIŞ TİCARET
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye İçerisindeki Payı Fasıl Fasıl Adı
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
1.563.579
143.288
3.774
9,2%
0,2%
44
Ağaç ve ahşap eşya, odun kömürü
45
Mantar ve mantardan eşya
7.604
1
0
0,0%
0,0%
46
Hasırdan, sazdan veya örülmeye elverişli diğer maddelerden mamuller, sepetçi ve hasırcı eşyası
12.114
482
10
4,0%
0,1%
47
Odun veya diğer lii selülozik maddelerin hamurları, geri kazanılmış kağıt veya karton (döküntü, kırpıntı ve hurdalar)
645.109
47.822
422
7,4%
0,1%
48
Kağıt ve karton, kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya
3.091.824
267.341
12.927
8,6%
0,4%
49
Basılı kitaplar, gazeteler, resimler ve baskı sanayiinin diğer mamulleri, el ve makina yazısı metinler ve planlar
176.832
824
179
0,5%
0,1%
50
İpek
44.188
0
0
0,0%
0,0%
51
Yapağı ve yün, ince veya kaba hayvan kılı, at kılından iplik ve dokunmuş mensucat
355.815
12.748
300
3,6%
0,1%
52
Pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucat
2.989.182
902.336
22.573
30,2%
0,8%
53
Dokumaya elverişli diğer bitkisel lier, kağıt ipliği ve kağıt ipliğinden
262.616
176.132
8.120
67,1%
3,1%
54
Sentetik ve suni lamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler
2.089.808
175.303
429
8,4%
0,0%
55
Sentetik ve suni devamsız lier
2.175.298
729.193
6.206
33,5%
0,3%
56
Vatka, keçe ve dokunmamış mensucat, özel iplikler, sicim, kordon, ip, halat ve bunlardan mamul eşya
391.696
26.541
2.443
6,8%
0,6%
57
Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları
184.563
1.677
176
0,9%
0,1%
58
Özel dokunmuş mensucat, tufte edilmiş dokunabilir mensucat,dantela,duvar halıları, şeritçi ve kaytancı eşyası, işlemeler
200.295
5.917
66
3,0%
0,0%
59
Emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamine edilmiş dokunabilir mensucat, dokunabilir maddelerden teknik eşya
345.976
12.157
769
3,5%
0,2%
60
Örme eşya
446.683
2.360
107
0,5%
0,0%
61
Örme giyim eşyası ve aksesuarı
941.223
5.026
191
0,5%
0,0%
62
Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı
1.862.913
44.700
10.461
2,4%
0,6%
63
Dokunabilir maddelerden hazır eşya, takımlar, kullanılmış giyim ve dokunmuş diğer eşya, paçavralar
167.254
5.687
2.415
3,4%
1,4%
64
Ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eşya, bunların aksamı
992.947
237
734
0,0%
0,1%
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
109
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye İçerisindeki Payı Fasıl Fasıl Adı
110
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
65
Başlıklar ve aksamı (şapka, kasket, koruyucu başlıklar vb.)
58.686
389
2
0,7%
0,0%
66
Şemsiyeler, güneş şemsiyeleri, bastonlar, iskemle bastonlar, kamçılar, kırbaçlar ve bunların aksamı
33.601
1.461
15
4,3%
0,0%
67
Hazırlanmış ince ve kalın kuş tüyleri ve bunlardan eşya, yapma çiçekler, insan saçından eşya
35.783
7.865
292
22,0%
0,8%
68
Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya
582.159
67.082
17.665
11,5%
3,0%
69
Seramik mamulleri
477.225
26.793
4.090
5,6%
0,9%
70
Cam ve cam eşya
816.983
42.100
6.518
5,2%
0,8%
71
Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar
16.225.736
76
76
0,0%
0,0%
72
Demir ve çelik
18.690.888
228.296
10.610
1,2%
0,1%
73
Demir veya çelikten eşya
2.757.733
170.029
22.043
6,2%
0,8%
74
Bakır ve bakırdan eşya
3.709.820
6.053
4.271
0,2%
0,1%
75
Nikel ve nikelden eşya
172.926
0,1
0,1
0,0%
0,0%
76
Alüminyum ve alüminyumdan eşya
3.236.691
88.284
2.117
2,7%
0,1%
78
Kurşun ve kurşundan eşya
221.662
1.272
0
0,6%
0,0%
79
Çinko ve çinkodan eşya
520.797
313
14
0,1%
0,0%
80
Kalay ve kalaydan eşya
58.166
0
0
0,0%
0,0%
81
Diğer adi metaller (tungsten, molibden, tantal, magnezyum, kobalt, bizmut, kadmiyum, vb.), sermetler, bunlardan eşya
134.567
14.698
17
10,9%
0,0%
82
Adi metallerden aletler, bıçakcı eşyası ve sofra takımları, adi metallerden bunların aksam ve parçaları
809.049
11.650
972
1,4%
0,1%
83
Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibatı, vb.)
839.039
9.784
1.283
1,2%
0,2%
84
Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları
30.155.806
1.096.456
73.091
3,6%
0,2%
85
Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetmeverme, televizyon görüntü-ses kaydetmeverme cihazları,aksam-parça-aksesuarı
17.758.665
357.387
10.746
2,0%
0,1%
86
Demiryolu vb hatlara ait taşıtlar ve malzemeler, bunların aksam-parçaları, mekanik trak sinyalizasyon cihazları
583.972
10.936
163
1,9%
0,0%
87
Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı
16.808.333
94.771
12.731
0,6%
0,1%
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
DIŞ TİCARET
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye İçerisindeki Payı Fasıl Fasıl Adı
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
88
Hava taşıtları, uzay taşıtları ve bunların aksam ve parçaları
2.371.909
23.882
5.386
1,0%
0,2%
89
Gemiler ve suda yüzen taşıt ve araçlar
898.296
2.686
44
0,3%
0,0%
90
Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar, bunların aksam, parça ve aksesuarı
4.557.678
29.207
3.772
0,6%
0,1%
91
Saatler ve bunların aksam ve parçaları
342.974
1.094
27
0,3%
0,0%
92
Müzik aletleri, bunların aksam, parça ve aksesuarı
37.319
191
68
0,5%
0,2%
93
Silahlar ve mühimmat, bunların aksam, parça ve aksesuarı
189.882
2.655
0
1,4%
0,0%
94
Mobilyalar, yatak takımları, aydınlatma cihazları, reklam lambaları, ışıklı tabelalar vb, prefabrik yapılar
1.492.604
88.594
9.625
5,9%
0,6%
95
Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri, bunların aksam, parça ve aksesuarı
693.095
16.862
590
2,4%
0,1%
96
Çeşitli mamul eşya (hijyenik havlu, bebek bezi, kalem, çakmak, fermuar, fırça vb.)
526.112
3.514
269
0,7%
0,1%
97
Sanat eserleri, kolleksiyon eşyası ve antikalar
49.979
50
22
0,1%
0,0%
99
Kişisel eşyalar, deniz ve hava taşıtlarına verilen kumanya ve malzeme (yakıtlar hariç)
344.388
15.208
559
4,4%
0,2%
5,9%
0,5%
Toplam
251.650.823 14.900.389 1.227.592
*Geçici veriler.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
111
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı Ülkelere Göre İhracat* ($) Kaynak: TÜİK
ABD ABD Küçük Out. Adl. ABD Virjin Adaları Afganistan AHL Serbest Bölgesi
Mersin Firmaları
5.636.490.630
15.235.769
107.191
0
923.761
0
228.259.645
770.573
176.125.362
0
13.702.969.933
75.380.311
Amerikan Samoası
222.228
8.402
Andorra
408.229
0
Angola
263.805.265
2.387.800
Anguilla
200.668
3.036
116.356.554
21.599
0
0
Antigua ve Barbuda
10.075.100
107.157
Arjantin
318.181.124
929.261
Arnavutluk
267.997.006
10.629.882
Almanya
Antalya Serbest Bölgesi Antarktika
Aruba
300.384
0
Avustralya
462.851.174
769.870
Avusturya
1.057.346.725
8.833.553
Azerbaycan
2.960.376.030
19.180.014
BAE
4.966.087.220
15.783.965
9.707.688
84.033
Bahamalar Bahreyn
199.088.303
747.827
Bangladeş
195.536.711
1.801.827
Barbados
2.757.108
91.355
Belarus
303.216.406
15.573.109
Belçika
2.574.641.496
6.699.437
Belize
14.669.239
68.174
Benin
127.436.851
1.690.270
Bermuda
586.095
8.477
Bhutan
58.567
0
Bolivya
16.139.862
121.090
Bosna-Hersek
274.222.016
4.505.478
Botsvana
2.858.812
0
Brezilya
936.272.531
8.550.091
Brunei
5.278.186
0
Bulgaristan
1.971.369.092
16.823.507
Burkina Faso
20.484.239
0
Bursa Serbest Bölgesi
268.961.147
0
1.522.905
0
Burundi Cape Verde
7.029.218
26.075
Cayman Adaları
126.872.088
333
Cebelitarık
117.753.964
9.050
0
0
Ceuta
112
Türkiye
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
DIŞ TİCARET
Cezayir Christmas Adaları
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye
Mersin Firmaları
2.002.382.158
12.571.556
112.000
0
67.091.328
4.849.586
Cook Adaları
3.859.861
10.433
Curaçao
39.008.835
2.155
Cibuti
Çad
12.768.972
0
Çek Cumhuriyeti
772.307.853
12.627.570
3.600.986.232
20.634.500
177.837.011
13.136
1.005.304.619
5.296.929
3.734.120
0
72.444
0
Çin Çorlu Avrupa Serbest Bölgesi Danimarka Denizli Serbest Bölgesi Doğu Timor Dominik
845.911
1.678
Dominik Cumhuriyeti
45.926.407
67.787
Ege Serbest Bölgesi
536.135.812
446.840
Ekvator
79.151.181
16.158
Ekvator Ginesi
73.016.594
7.920
El Salvador
3.176.616
20.374
Endonezya
231.039.812
6.089.224
1.318.106
0
Eritre Ermenistan
83.435
0
Estonya
197.388.642
386.460
Etiyopya
364.532.666
13.754.721
Falkland Adaları
0
0
102.860
0
Fas
1.193.293.383
4.004.760
Fiji
962.665
0
Faroe Adaları
Fildişi Kıyısı
85.469.474
177.930
Filipinler
135.467.640
1.405.919
Filistin
75.506.613
5.725.301
Finlandiya
297.984.475
440.772
6.378.260.877
11.897.921
607.169
0
Fransız Polinezyası
1.334.493
0
Gabon
93.882.501
64.105
Gambiya
34.063.458
31.032
Gana
179.077.943
1.632.006
Gaziantep Serbest Bölgesi
82.328.011
0
Gine
126.866.690
1.049.023
5.333.624
59.950
Gizli Ülke
0
0
Grenada
628.693
0
Grönland
21.486
0
Fransa Fransa Güney Bölgesi
Gine Bissau
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
113
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye
Mersin Firmaları
Guam
1.593.780
0
Guatemala
19.748.283
7.996
Guyana
12.438.183
79.584
Güney Afrika Cumhuriyeti
619.825.826
2.432.054
3.959
0
Güney Georgia ve Sand. Adl. Güney Kıbrıs
1.618.168
2.245
Güney Kore
460.275.999
2.138.511
Gürcistan
1.246.091.769
12.631.182
Haiti
25.716.604
164.862
Hırvatistan
201.649.285
3.438.408
Hindistan
587.056.790
6.383.289
Hollanda
3.538.230.717
19.361.241
Honduras
9.858.897
0
Hong Kong
420.380.846
2.446.291
11.954.970.743
369.969.714
63.889.568
0
Irak İngiliz Virjin Ad. İngiliz.Hint Okyanusu Adaları
167.848
0
İngiltere
8.773.819.627
25.592.148
İran
4.192.775.808
22.216.291
İrlanda
379.691.422
1.819.144
İspanya
4.335.802.839
9.488.971
İsrail
2.650.415.492
29.950.610
210.734.323
1.723.016
İsveç
1.147.587.316
5.260.640
İsviçre
1.014.536.636
1.516.115
İtalya
İstanbul Endüstri ve Tic.Serb.Böl.
6.717.817.091
24.540.911
İzlanda
13.869.036
0
İzmir Serbest Bölgesi
28.430.097
95.205
Jamaika
35.817.164
15.863
Japonya
409.261.324
9.503.064
Kamboçya
10.838.574
98.566
Kamerun
101.988.758
738.360
Kanada
940.113.951
2.604.717
Karadağ
29.146.126
184.859
Katar
244.014.433
972.139
Kayseri Serbest Bölgesi
165.805.673
36.265
1.039.594.910
1.989.979
129.605.328
7.881.964
Kazakistan Kenya Kesinleşmemiş Ülke ve Bölgeler Kırgızistan Kiribati
114
6.178.291
18.673
388.903.313
1.071.933
218.172
3.909
Kocaeli Serbest Bölgesi
146.261.360
0
Kolombiya
124.615.424
1.935.909
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
DIŞ TİCARET
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye
Mersin Firmaları
Komorolar
5.031.431
1.803
Kongo
92.870.158
830.019
Kongo Demokratik Cumhuriyeti
39.257.135
17.349
Kosova
279.172.327
1.082.418
Kostarika
34.840.365
0
Kuveyt
334.975.853
6.135.723
1.115.093.092
44.343.581
6.414.039
1.457.674
0
0
Küba
13.957.317
869.618
Laos
5.952.891
0
Lesotho
496.949
185.574
Letonya
151.198.761
2.442.228
Liberya
109.783.532
824.732
Kuzey Kıbrıs Türk Cum. Kuzey Kore Kuzey Mariana Adaları
Libya
2.753.285.422
42.361.326
Liechtenstein
15.045.775
0
Litvanya
403.457.453
2.262.924
Lübnan
819.157.918
24.136.709
Lüksemburg
52.416.381
0
Macaristan
652.327.343
5.193.181
Madagaskar
59.688.314
185.560
Makao
7.485.802
0
294.149.843
3.228.763
Makedonya Malavi
5.080.659
0
Maldivler
5.928.312
12.495
Malezya
272.076.775
7.740.137
Mali
20.751.202
0
Malta
887.176.559
693.970
Marshall Adaları
119.456.110
855.888
Mauritius
40.344.622
201.910
Mayotte
5.988.087
19.414
Meksika
238.712.681
57.808
545.983
0
293.163.902
38.810.238
3.200.920.727
22.877.484
10.181
0
Melilla Mersin Serbest Bölgesi Mısır Mikronezya Moğolistan
48.655.577
835.387
Moldova
276.241.145
8.080.727
Montserrat
0
0
Moritanya
103.805.624
193.710
Mozambik
41.410.138
288.436
Myanmar
25.169.892
0
Namibya
3.021.657
120.333
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
115
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye
Mersin Firmaları
171
0
Nepal
3.346.538
17.154
Nijer
46.320.105
0
Nijerya
413.116.399
5.815.093
6.452.408
0
Nauru
Nikaragua Niue Adası Norveç Orta Afrika Cumhuriyeti
0 1.508.916
1.291.599
75.082
Özbekistan
562.817.194
6.558.878
Pakistan
285.903.442
2.605.669
389.786
0
230.421.194
215.253
Palau Panama Papua Yeni Gine
4.829.992
0
Paraguay
20.820.927
100.708
Peru
275.580.488
207.778
Pitcairn
0
0
Polonya
2.059.152.946
17.307.140
Portekiz
616.956.534
2.311.021
Rize Serbest Bölgesi Romanya Ruanda
1.705.797
0
2.617.102.025
16.200.075
9.761.314
10.652
6.965.711.681
143.199.625
Samoa
1.103.482
0
Samsun Serbest Bölgesi
8.998.500
0
382.900
0
Rusya Federasyonu
San Marino Sao Tome ve Principe Senegal
504.454
9.721
119.333.817
1.749.692
Seyşeller
10.337.421
492.820
Sırbistan
440.690.742
10.653.190
Sierra Leone
47.323.404
2.634.952
Singapur
355.342.363
3.309.537
Slovakya
436.248.794
3.127.988
Slovenya
666.223.982
752.673
0
0
Somali
58.314.799
5.001.896
Sri Lanka
36.712.591
897.061
Solomon Adaları
St Pierre ve Miquelon St. Kitts ve Nevis St. Lucia
71.519
0
9.659.460
7.310
807.081
48.445
St. Vincent ve Grenadines
15.582.046
34.164
Sudan
268.734.750
22.885.059
4.930.790
47.233
1.026.300.888
74.509.723
Surinam Suriye
116
0 618.499.430
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
DIŞ TİCARET
Suudi Arabistan Svaziland
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye
Mersin Firmaları
3.191.528.803
18.764.871
1.583.595
0
Şili
219.338.060
573.174
Tacikistan
283.644.982
235.891
Tanzanya
140.708.614
2.694.265
Tayland
224.081.478
2.094.966
Tayvan
117.861.935
574.534
Togo
89.056.338
332.570
0
0
Tonga
407.564
20.535
Trabzon Serbest Bölgesi
207.973
0
144.263.307
273.142
Tokelau Adaları
Trakya Serbest Bölgesi Trinidad ve Tobago
43.050.640
79.564
Tunus
892.536.564
5.586.234
234.398
0
1.750.961
0
Tuvalu Tübitak MAM Teknoloji Serbest Bölgesi Türk ve Caicos Ad. Türkmenistan
0
0
1.958.729.357
18.655.681
Uganda
23.279.998
47.296
Ukrayna
2.189.864.808
75.815.496
Umman
373.987.603
494.616
Uruguay
44.078.401
52.771
Ürdün
744.503.946
7.721.345
Vallis ve Futuna Vanuatu Vatikan
152.622
0
5.895.698
2.048
4.876
4.876
Venezuela
75.842.226
3.805.778
Vietnam
107.337.404
1.007.584
Yemen
605.449.680
3.535.224
Yeni Kaledonya
5.457.785
0
Yeni Zelanda
71.652.965
269.074
Yumurtalık Serbest Bölgesi Yunanistan Zambia Zimbabve Toplam
50.131.523
443.800
1.437.778.920
5.382.929
21.523.411
113.300
7.831.262
0
151.812.238.560
1.565.664.890
*Geçici veriler.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
117
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı Ülkelere Göre İthalat* ($) Kaynak: TÜİK
ABD ABD Küçük Out. Adl. ABD Virjin Adaları Afganistan AHL Serbest Bölgesi
Mersin Firmaları
12.596.176.983
102.913.056
94.858
0
452.921
13.542
10.720.846
0
34.654.724
0
24.181.544.880
40.207.852
Amerikan Samoası
276.722
0
Andorra
108.546
0
Angola
8.005.662
0
Anguilla
7.322
0
40.627.290
0
950
0
3.704.631
0
Arjantin
394.100.282
8.955.573
Arnavutluk
82.384.484
0
Almanya
Antalya Serbest Bölgesi Antarktika Antigua ve Barbuda
Aruba
4.638
0
Avustralya
1.233.072.690
1.636.520
Avusturya
1.749.727.292
2.253.415
333.747.607
3.126
5.384.468.282
1.017.702
136.253.947
0
Azerbaycan BAE Bahamalar Bahreyn
172.478.047
3.451
Bangladeş
1.004.418.724
9.683.090
Barbados
20.716
0
Belarus
186.840.427
126.640
Belçika
3.843.435.460
8.524.473
Belize
6.694.382
179.187
Benin
1.697.258
0
Bermuda
13.417.275
6.888
2.228
0
Bhutan Bolivya Bosna-Hersek
1.889.489
470
124.330.053
16.667.658
Botsvana
217
0
Brezilya
1.408.806.244
4.627.038
Brunei
320
0
Bulgaristan
2.760.265.085
5.791.136
Burkina Faso
36.947.149
1.709.671
Bursa Serbest Bölgesi
95.302.934
0
0
0
Burundi Cape Verde Cayman Adaları Cebelitarık Ceuta
118
Türkiye
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
0
0
5.507
0
7.748.197
0
44.933
0
DIŞ TİCARET
Cezayir Christmas Adaları
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye
Mersin Firmaları
714.092.410
440.461
1.363
0
334.205
0
Cook Adaları
2.563.234
0
Curaçao
1.971.576
0
Cibuti
Çad
11.436.265
4.943.787
Çek Cumhuriyeti
2.627.204.654
1.442.927
Çin
24.686.555.223
94.024.484
Çorlu Avrupa Serbest Bölgesi
142.364.554
0
Danimarka
818.292.332
1.261.695
2.525.419
0
0
0
Denizli Serbest Bölgesi Doğu Timor Dominik
1.803.869
0
Dominik Cumhuriyeti
15.723.865
111.162
Ege Serbest Bölgesi
291.672.142
2.827.832
Ekvator
98.083.565
44.395.775
Ekvator Ginesi
25.963
0
El Salvador
476.392
1.625
Endonezya
1.989.683.035
10.822.010
126.062
0
Eritre Ermenistan
399.132
0
Estonya
258.685.391
121.829
Etiyopya
57.102.132
10.247.216
Falkland Adaları
648
0
118.006
0
Fas
572.227.491
2.690.391
Fiji
22.841
0
Faroe Adaları
Fildişi Kıyısı
132.039.427
4.712
Filipinler
181.172.619
327.979
Filistin
1.133.839
53.924
Finlandiya
1.244.975.163
1.782.094
Fransa
8.079.819.588
8.783.954
0
0
7.147
0
3.470.164
0
493
0
Fransa Güney Bölgesi Fransız Polinezyası Gabon Gambiya Gana
202.209.349
167.749
Gaziantep Serbest Bölgesi
1.368.726
0
Gine
12.518.245
471.637
129.996
0
Gizli Ülke
13.362.049.245
0
Grenada
0
0
Grönland
125.296
0
Gine Bissau
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
119
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye
Mersin Firmaları
479
0
Guatemala
10.898.163
378.071
Guyana
4.397.333
0
1.479.338.147
899.775
938
0
Guam
Güney Afrika Cumhuriyeti Güney Georgia ve Sand. Adl. Güney Kıbrıs
509.866
0
Güney Kore
6.088.465.816
35.702.635
201.738.424
136.481
520.772
0
Gürcistan Haiti Hırvatistan
193.262.031
0
Hindistan
6.367.868.710
167.668.266
Hollanda
3.362.321.903
11.825.239
Honduras
3.289.209
11.375
Hong Kong
97.305.122
541.064
Irak
145.684.219
2.757.371
2.300.896
0
İngiliz Virjin Ad. İngiliz.Hint Okyanusu Adaları
1.907
0
İngiltere
6.270.860.085
8.755.862
İran
10.383.117.259
10.995.993
İrlanda
830.415.421
191.204
İspanya
6.417.721.632
11.039.361
İsrail
2.417.873.830
51.513.694
101.447.487
0
İsveç
2.046.395.515
1.582.873
İsviçre
9.647.289.298
2.832.736
İtalya
İstanbul Endüstri ve Tic.Serb.Böl.
12.884.891.205
77.972.861
İzlanda
19.964.419
0
İzmir Serbest Bölgesi
57.710.380
0
Jamaika
343.234
0
Japonya
3.453.189.324
1.455.074
76.420.003
120.894
Kamboçya Kamerun
45.279.557
0
Kanada
1.356.564.655
69.379.329
Karadağ
11.515.344
0
Katar
373.923.305
793.345
Kayseri Serbest Bölgesi
89.107.270
27.668
Kazakistan
1.760.114.636
6.196.240
Kenya
14.959.607
153.848
Kesinleşmemiş Ülke ve Bölgeler
51.400.333
0
Kırgızistan
36.964.084
8.700.951
Kiribati
120
6.258
0
Kocaeli Serbest Bölgesi
128.055.296
0
Kolombiya
674.664.785
640.870
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
DIŞ TİCARET
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye
Mersin Firmaları
5.849.602
0
Kongo
8.208.692
0
Kongo Demokratik Cumhuriyeti
63.111.254
0
Komorolar
Kosova
9.950.706
0
Kostarika
82.286.203
7.639.880
Kuveyt
290.613.346
0
Kuzey Kıbrıs Türk Cum.
66.565.170
15.366.813
Kuzey Kore
3.466.611
0
88.836
0
Küba
16.340.652
135.298
Laos
2.539.237
0
Lesotho
2.314
0
Letonya
172.461.213
374.607
Liberya
11.393.736
0
Libya
303.957.159
40.000
2.710.175
0
Litvanya
178.689.533
745.750
Lübnan
187.740.195
693.327
Kuzey Mariana Adaları
Liechtenstein
Lüksemburg
137.210.663
9.203
Macaristan
1.227.604.795
2.421.555
Madagaskar
4.417.140
957.686
Makao
3.000.226
0
Makedonya
81.512.863
417.598
Malavi
17.896.465
0
Maldivler
76.644
0
Malezya
1.230.782.631
12.797.601
Mali
453.719
0
Malta
74.898.378
4.448
Marshall Adaları
4.753.528
0
Mauritius
7.784.359
0
Mayotte
2.607.544
0
Meksika
1.000.838.085
20.039.181
42.383
0
89.177.938
13.330.598
1.628.868.451
12.716.521
565
0
Melilla Mersin Serbest Bölgesi Mısır Mikronezya Moğolistan Moldova
435.721
0
260.973.569
1.735.786
Montserrat
1.294
0
Moritanya
3.633.141
299.000
Mozambik
58.996.697
0
Myanmar
7.939.742
0
Namibya
4.253.795
0
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
121
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye
Mersin Firmaları
Nauru
43.009
0
Nepal
12.623.498
0
Nijer
165.364
0
149.383.014
25.348.151
69.635
0
Nijerya Nikaragua Niue Adası Norveç Orta Afrika Cumhuriyeti
0 471.000
2.980.557
0
Özbekistan
815.416.701
1.843.874
Pakistan
436.651.428
1.359.269
0
0
47.828.279
677.546
Palau Panama Papua Yeni Gine
7.877
0
Paraguay
280.721.880
121.265
Peru
94.256.912
93.512
Pitcairn
891
0
Polonya
3.184.375.519
827.730
Portekiz
680.016.684
1.294.848
Rize Serbest Bölgesi Romanya Ruanda
0
0
3.592.567.826
10.008.426
432.606
0
25.064.245.821
117.757.393
2.385
0
Samsun Serbest Bölgesi
9.931.523
0
San Marino
2.331.088
0
Rusya Federasyonu Samoa
Sao Tome ve Principe Senegal
610.278
0
5.619.681
374.243
Seyşeller
1.063.983
0
Sırbistan
251.956.743
122.912
Sierra Leone
23.635.778
0
Singapur
352.643.085
354.186
Slovakya
1.116.367.166
0
Slovenya
304.255.983
1.002.292
2.237.042
0
Solomon Adaları Somali
1.051.799
0
Sri Lanka
90.978.239
770.490
St Pierre ve Miquelon St. Kitts ve Nevis St. Lucia
4.148
0
3.688.968
0
3.952
0
St. Vincent ve Grenadines
9.602.862
0
Sudan
26.330.095
3.585.708
31.635
0
84.909.318
1.137.720
Surinam Suriye
122
231.242 984.329.659
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
DIŞ TİCARET
Suudi Arabistan Svaziland
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye
Mersin Firmaları
2.014.870.227
15.428.697
11.339
0
Şili
405.861.405
1.171.367
Tacikistan
371.358.165
0
Tanzanya
43.069.303
28.364
Tayland
1.300.688.792
3.595.455
Tayvan
1.947.112.639
4.422.311
46.311.675
0
8.339
0
103
0
0
0
78.153.744
0
Togo Tokelau Adaları Tonga Trabzon Serbest Bölgesi Trakya Serbest Bölgesi Trinidad ve Tobago Tunus Tuvalu Tübitak MAM Teknoloji Serbest Bölgesi Türk ve Caicos Ad. Türkmenistan
3.617.164
0
289.268.034
224.467
0
0
4.850.651
0
511
0
653.814.966
2.796.201
Uganda
9.839.122
791.052
Ukrayna
4.516.332.516
25.986.318
Umman
150.394.496
151.683
Uruguay
109.266.930
982.091
Ürdün
70.573.483
678.902
Vallis ve Futuna Vanuatu Vatikan
494
0
2.663.624
0
42.133
0
193.595.169
0
Vietnam
1.666.811.973
5.145.499
Yemen
205.679
0
Venezuela
Yeni Kaledonya Yeni Zelanda Yumurtalık Serbest Bölgesi Yunanistan Zambia Zimbabve Toplam
67.374
0
82.369.794
88.428
100.918.795
78.963
4.206.019.845
46.962.167
1.301.495
0
16.594.094
667.723
251.650.822.621
1.227.591.916
*Geçici veriler.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
123
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Firmaları Dış Ticaret İstatistiklerinin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı* (1000$) Kaynak: TÜİK
2012
2013
Değişim (%)
İthalat
İhracat
İthalat
İhracat
Avrupa
422.027
511.356
426.673
603.900
1%
Avrupa Birliği
276.468
274.033
245.188
283.564
-11%
3%
Diğer Avrupa Ülkeleri
145.559
237.323
181.485
320.336
25%
35%
Afrika
48.639
145.679
66.762
168.915
37%
16%
Kuzey Afrika
11.782
72.721
16.411
87.595
39%
20%
Diğer Afrika Ülkeleri
İthalat İhracat 18%
36.857
72.958
50.351
81.320
37%
11%
Amerika
292.852
26.349
262.474
36.215
-10%
37%
Kuzey Amerika
189.152
13.101
172.292
17.840
-9%
36%
Orta Amerika ve Karayipler
40.807
1.111
29.194
1.955
-28%
76%
Güney Amerika
62.894
12.137
60.988
16.420
-3%
35%
Asya
341.675
575.578
453.693
712.812
33%
24%
Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri
28.821
492.074
85.365
612.475
196%
24%
Diğer Asya Ülkeleri
312.854
83.505
368.328
100.336
18%
20%
Okyanusya ve Kutup Bölgeleri
10.326
988
1.725
1.940
-83%
96%
Avustralya ve Yeni Zelanda
10.326
849
1.725
1.049
-83%
24%
Diğer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri
0
139
0
891
-
540%
Diğer Ülkeler
50
29
0
19
-100%
-36%
Serbest Bölgeler Toplam
13.673
51.410
16.265
41.863
19%
-19%
1.129.242
1.311.390
1.227.592
1.565.665
9%
19%
*Geçici veriler.
2013 yılında Mersin rmaları tarafından gerçekleştirilen ihracat ülke grupları itibariyle incelendiğinde; diğer ülkeler ve serbest bölgeler haricindeki tüm ülke gruplarının ihracatında geçen yıla göre önemli miktarda artış gözlenmiştir. 2013 yılında küresel ekonomik ortamda gözlenen toparlanma eğilimine paralel olarak; Mersin rmalarının temel ihraç pazarı olan Avrupa ile Yakın ve Ortadoğu ülkelerine gerçekleştirilen ihracatın; yılın son çeyreğinde ivme kazandığı ve yılı önemli miktarda artışla kapadığı gözlenmiştir. Afrika ülkeleri ihracat performansında da 2013 yılında olumlu gelişmeler kaydedildiği gözlenmiştir. 2013 yılında ihracatta yukarı yönlü hareketlenmelerde etkili olan ülkeler arasında Asya ülkelerinde Irak ve Suriye; Avrupa ülkelerinde Rusya Federasyonu, Ukrayna; Afrika ülkelerinde Libya, Etiopya ve Cezayir gelmektedir. Mersin rmaları tarafından gerçekleştirilen ülke grupları itibariyle ithalattaki gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılında Avrupa, Asya, Afrika ve serbest bölgelerde artış; Amerika ile Okyanusya ve Kutup bölgelerinde azalış olduğu gözlenmiştir. 2013 yılında Asya ülkelerinde Hindistan ve İsrail; Afrika ülkelerinde Nijerya, Mısır ve Çad; Avrupa ülkelerinde Rusya Federasyonu, Bosna Hersek ve İtalya ithalat artışında etkili olan ülkelerdir. Avrupa ülkelerinde ithalat artışının sınırlı kalmasında Yunanistan, Hollanda ve Almanya ithalatındaki gerilemenin payı olmuştur.
124
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MERSİN SERBEST BÖLGESİ
Ekonomik Rapor 2013
mersin serbest bölgesi Mersin Serbest Bölge Alanı Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Bölgenin Toplam Brüt Alanı
836.322 m²
Bölgenin Net Parsel Alanı
570.365 m²
Kiraya Verilen Toplam Alan
570.365 m² -
Kiraya Verilebilir Toplam Alan
Mersin Serbest Bölgesindeki İstihdamın Dağılımı Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0
%25 %20 %15 %10 %5 2011
2012
2013
Toplam
6.537
7.829
8.143
Değişim
%6
%20
%4
%0
2013 Yılı Sonu İtibariyle Yatırım Harcamalarının Dağılımı* ($) Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Türkiye'den
Yurtdışından
Toplam
Bina
63.099.000
4.710.000
67.809.000
Makine-Teçhizat
12.588.500
1.531.000
14.119.500
İşgücü
5.045.327
13.256
5.058.582
972.400
261.800
1.234.200
81.705.227
6.516.056
88.221.282
Diğer(Büro Malzemesi) Toplam *Beyan edilen.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
125
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
31.12.2013 Tarihi İtibariyle Bölgeye Getirilen Sermaye Miktarının Dağılımı ($) Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Menşei Sermayenin Cinsi Ayni Nakdi
Türkiye
Yabancı
Toplam
81.705.227
6.516.056
88.221.282
24.790.428
916.639
25.707.067
106.495.655
7.432.695
113.928.349
Yatırımcı
Kiracı
Toplam
Yerli
297
209
506
Yabancı
27
38
65
Toplam
31.12.2013 Tarihi İtibariyle Verilen Ruhsatların Sayısı Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Yerli-Yabancı Ortaklığı Toplam
33
25
58
357
272
629
2013 Yılı Sonu İtibariyle Firma Sayısı Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Firma Sayısı Yerli
345
Yabancı
49
Yerli-Yabancı Ortaklığı
43 437
Toplam
2013 Yılı Sonu İtibariyle Faaliyet Ruhsatlarının Konularına Göre Dağılımı Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Yerli
Yerli - Yabancı Ortaklığı
Kiracı
Yatırımcı
Kiracı
Yatırımcı
Kiracı
Yatırımcı
Genel Toplam
144
73
31
11
22
13
294
2
3
-
-
-
2
7
İşyeri Kiralama
1
85
-
7
-
7
100
Üretim
55
81
7
4
3
7
157
Depolama
1
51
-
5
-
4
61
Montaj-Demontaj
1
2
-
-
-
-
3
İşletici
-
1
-
-
-
-
1
Diğer
5
1
-
-
-
-
6
209
297
38
27
25
33
629
Faaliyet Konuları Alım-Satım Bankacılık-Sigortacılık
Toplam
126
Yabancı
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MERSİN SERBEST BÖLGESİ
Ekonomik Rapor 2013
2013 yılı sonu itibariyle, Mersin Serbest Bölgesi'nde 65'i yabancı olmak üzere toplam 8.208 kişi istihdam edilmektedir. 2012 yılına göre istihdam %5 oranında artarken, 2013 yılının Aralık ayı sonu itibariyle Mersin Serbest Bölgesi, serbest bölgeler içinde istihdam edilen kişi sayısına göre 3. sırada yer almaktadır. Söz konusu dönemde faaliyet gösteren rma sayısı, 2012 yılına göre %4 artarak 437'ye yükselmiştir. Mersin Serbest Bölgesi'nde faaliyet gösteren rmaların %47'si alım-satım, %25'i üretim, %16'sı işyeri kiralama, %10'u depolama, %1'i bankacılık sigortacılık, %1'i ise diğer hizmetler alanlarında yer almaktadır.
Yıllar İtibariyle Mersin Serbest Bölge Ticaret Hacmi Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
1.000 $ 4.500.000 4.000.000 3.500.000 3.000.000
%50 %40 %30 %20
%42,3 %20,9 %16.1
2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0
%10 0 -%10 -%20 -%30 -%40
-%7,3
-%27,3
Toplam Ticaret Hacmi (1.000 $) Değişim (%)
2009 1.918.635 -%27,3
2010 2.227.049 %16,1
2011 2.639.049 %20,9
2012 3.832.246 %42,3
2013 3.552.257 -%7,3
Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacminin Sektörel Dağılımı (1000 $) Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
İşlenmiş Petrol Ürünleri Dâhil Sektörler Tarım Grubu Madencilik
İşlenmiş Petrol Ürünleri Hariç
2012
2013
Değişim(%)
2012
2013
Değişim (%)
580.522
992.457
71%
580.522
992.457
71%
24.232
30.107
24%
24.232
30.107
24%
Sanayi Grubu
3.227.492
2.529.694
-22%
2.428.100
2.032.503
-16%
Toplam
3.832.246
3.552.257
-7%
3.032.854
3.055.066
1%
Mersin Serbest Bölgesi'nde ticaret hacmindeki gelişmeler 5 yıllık dönem için incelendiğinde; 2009 yılında ekonomik krizin etkisiyle ticaret hacmindeki azalışın, takip eden 3 yıllık dönemde (2010-2012) yerini düzenli artışa bıraktığı; 2013 yılında ise ticaret hacminin tekrar azalışa geçtiği gözlenmiştir. 2013 yılında serbest bölgedeki ticari faaliyetler sektörel olarak incelendiğinde; sanayi sektöründeki azalışın, tarım sektöründe önemli miktardaki artışın önüne geçmesinin etkisiyle toplam ticaret hacmi %7'lik azalışla yaklaşık 3,6 milyar $'a gerilemiştir. Ticaret hacmindeki gelişmeler üçer aylık dönemler itibariyle incelendiğinde; yılın ilk üç çeyreğinde ticaret hacminin önceki yıla göre azalışın, yılın son çeyreğinde artışa döndüğü görülmektedir. Yılın üç çeyreğinde ticaret hacmindeki azalış eğiliminde sanayi sektörü; son çeyrekteki artışta ise tarım sektörü belirleyici olmuştur. Bölgedeki ticaret hacmindeki gelişmeler sanayi sektörü içerisinde önemli ağırlığa sahip olan işlenmiş petrol ürünleri alt sektörü haricinde değerlendirildiğinde; 2013 yılında tarım sektöründeki geçen yıla göre önemli miktardaki artışa karşın; sanayi sektöründeki azalışın etkisiyle toplam ticaret hacmi %1'lik sınırlı artışla yaklaşık 3 milyar $ seviyesinde gerçekleşmiştir. Ticaret hacmindeki gelişmeler üçer aylık dönemler itibariyle incelendiğinde; yılın ilk ve üçüncü çeyreğinde tarım sektöründeki ticari hareketlenmelerin etkisiyle geçen yılın aynı dönemlerinin üzerinde gerçekleştiği; ikinci ve son çeyreğinde ise sanayi sektörü ticaret hacminin azalması ile geçen yılın altında kaldığı görülmektedir. Mersin Serbest Bölgesi'nin, toplam ticaret hacmine göre serbest bölgeler içerisinde %15'lik payla ikinci sırada yer aldığı görülmektedir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
127
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
2012-2013 Yılları Aylar İtibariyle Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacmi Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
.000 $ 450.000 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013
2012
Bölgedeki ticaretin ülke grupları bazında dağılımı incelendiğinde; ticaret hacmi içerisinde önemli ağırlığa sahip olan AB ülkelerinde 2012 yılında gözlenen azalışın 2013 yılında hız kestiği, Türkiye ve İslam Ülkeleri'nde geçen yılki artışın 2013 yılında yerini azalışa bıraktığı gözlenmiştir. 2013 Yılı Ticaret Hacminin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı ($) Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Bölgeye Giriş
Ülke Grupları OECD Ülkeleri
Bölgeden Çıkış
Toplam Ticaret Hacmi
Toplam Ticaret Hacmi İçindeki Pay (%)
373.725.396
295.565.057
669.290.453
19%
AB Ülkeleri
220.096.460
250.588.224
470.684.684
13%
Diğer OECD Ülkeleri
153.628.936
44.976.833
198.605.769
6%
30.591
340.347
370.938
0,01%
Diğer Avrupa Ülkeleri Türk Cumhuriyetleri
48.037.516
47.212.360
95.249.876
3%
Eski S.S.C.B
84.084.740
57.524.816
141.609.555
4%
İslam Ülkeleri
225.269.003
453.851.242
679.120.244
19%
Diğer Ülkeler
386.778.471
152.341.260
539.119.731
15%
Türkiye
593.683.540
833.812.669
1.427.496.209
40%
Toplam
1.711.609.256
1.840.647.750
3.552.257.006
100%
2013 Yılı Ticaret Hacminin Sektörlere Göre Dağılımı (1.000 $) Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı - Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Türkiye Serbest Bölgeleri
Mersin Serbest Bölgesi
Mersin Serbest Bölgesi’nin Payı (%)
I. Tarım
1.445.484
992.457
69%
A-Bitkisel Ürünler
Sektörler
1.358.766
991.276
73%
B-Hayvansal Ürünler
62.852
787
1%
C-Su Ürünleri
5.683
178
3%
D-Orman Ürünleri
18.182
216
1%
II. Madencilik-Taşocakçılığı
71.681
30.107
42%
21.723.233
2.529.694
12%
1.331.163
631.701
47%
III. Sanayi A-İşlenmiş Tarım Ürünleri
502.732
497.191
99%
C-Sanayi Ürünleri
19.889.338
1.400.802
7%
Toplam
23.240.397
3.552.257
15%
B-İşlenmiş Petrol Ürünleri
128
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MERSİN LİMANI FAALİYETLERİ
Ekonomik Rapor 2013
mersin limanı faaliyetleri Mersin Limanı Hakkında Bilgiler Kaynak: Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş.
İşleticisi
Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş.
Hizmete Açılış Tarihi
12.05.2007
Toplam Rıhtım Uzunluğu
3.250 m
Liman Alanı
110 hektar
Deniz Alanı
32 hektar
Kullanılan Net Saha
110 hektar
Kapalı Alan
13.517 m2
Rıhtım Derinlikleri
14m-10m
Gemi Kabul Kapasitesi
Max. uzunluk 305 m
Dökme Kuru Yük Kapasitesi
8.000.000 Ton 850.000 Ton
Genel Kargo Kapasitesi
1.000.000 Ton
Sahalarda Konteyner Tutma Kapasitesi
1.530.000 TEU/Yıl
Rıhtım Derinlikleri
Dökme Sıvı Yük Kapasitesi
Rıhtım No
Mevcut Derinlik (m)
1
9,5
2-3
10
4
10
5-6
10
7
10
8-9-10-11
14-10
12
12
13
10
14
10
15
14
16
8,6
17-18-19
12,5-12
20-21
12
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
129
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı Sonu İtibariyle Mersin Limanı Konteyner İle Yükleme-Boşaltma Araçları Kaynak: Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş.
Araç Cinsi
Adet
Kapasitesi/Ton
Gentry-Crane
7
40-65-45
Elektrikli Rıhtım Vinci
14
3-5-10-35
MHC
4
100-150
Dolu Konteyner Forklifti
10+8
40-45
Boş Konteyner Forklifti
13
12
Saha Kreynleri (RTG)
25
35-40-41
4+4
10-70-140
Forkliftler
47+39
2,5-3-5-5,5-7-9-11-16
Çekiciler
91+21
25-50-65-165
Treylerler
94
40-65-100
Mini Loader (Bobcat)
6
-
Lastik Tekerlekli Mobil Vinç
Mersin Liman Başkanlığı Bazında Gemi Traği Kaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Adet 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0
%19,6 %7,6
%2,8 -%4,9
-%4,8 2009
2010
2011 Gemi Sayısı
2012
2013
(%) %25 %20 %15 %10 %5 %0 -%-5 -%10
Değişim
Mersin Liman Başkanlığı Yükleme Boşaltma Tonajları Kaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Dâhili
İhracat
İthalat
Transit
Toplam
2009
1.759.690
8.274.160
11.017.120
60.832
21.111.802
2010
1.548.639
10.037.533
13.526.324
239.563
25.352.059
2011
1.434.506
9.699.790
14.094.216
109.497
25.338.009
2012
1.445.599
10.249.336
18.898.491
153.496
30.746.922
2013
1.397.786
11.949.003
18.858.211
120.970
32.325.970
Mersin Liman Başkanlığı bazında yük taşıma istatistikleri son 5 yıllık dönem için değerlendiğinde; 2009 yılında küresel krizin etkisiyle bir miktar yavaşlama olsa da 2009-2010 döneminde yük trağinin artış eğiliminde olduğu, 2011 yılında Avrupa'da yaşanan ekonomik ortamdaki belirsizlik ile Ortadoğu'daki gelişmelerin etkisiyle bir önceki yıl ile yaklaşık aynı seviyede gerçekleştiği, 2012 yılında önceki yıla göre hızlı artışın, 2013 yılında yavaşlasa da devam ettiği gözlenmiştir. 2013 yılında yük traği önceki yıla göre %5 artarak 32.325.970 ton olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu gelişmede ihracat yüklerindeki önemli miktardaki artış etkili olurken; ithal yüklerinde gözlenen yatay seyrin toplam elleçlenen yük miktarı artışını sınırlandırdığı görülmektedir. Yük trağinde geçen yıla göre yükleme tonajı %16 artarak 12.408.808 seviyesine yükselmiş; boşaltma tonajı ise %0,7 azalarak 19.917.162 seviyesine gerilemiştir. 2013 yılında Mersin Liman Başkanlığı tarafından elleçlenen yük miktarı ile Türkiye genelindeki liman başkanlıkları içerisinde 5. sırada yer almaktadır. Mersin Liman Başkanlığı bazında yük taşıma istatistiklerine kargo tipine göre bakıldığında; katı ve sıvı dökme yük, genel kargo yüklerinde geçen yıla göre artış; konteyner ve araç içi yüklerde ise azalış gözlenmiştir.
130
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MERSİN LİMANI FAALİYETLERİ
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yüklerin Kargo Tipine Göre Dağılımı Kaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Ton 18.000.000 16.000.000 14.000.000 12.000.000 10.000.000 8.000.000 6.000.000 4.000.000 2.000.000 0 2012 2013 Değişim (%)
%50 %40
%38
%30 %20 %10
%10
%10 %0
-%6
-%5
Katı Dökme Yük 4.606.818 5.069.409
Genel Kargo 3.509.506 3.850.906
Sıvı Dökme Yük 5.017.569 6.919.874
Konteyner 16.428.202 15.365.193
Araç 1.179.427 1.120.588
%10
%10
%38
-%6
-%5
-%10
Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yüklerin Yük Cinslerine Göre Dağılımı (Ton)* Kaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Yükleme Yük Cinsi
Boşaltma
Genel Toplam
2012
2013
2012
2013
2012
2013
Değişim (%)
Tarım Ürünleri ve Canlı Hayvanlar
165.567
246.726
1.477.943
1.728.350
1.643.510
1.975.076
20%
Gıda Maddeleri ve Hayvan Yemleri
134.918
302.909
1.579.384
1.715.064
1.714.302
2.017.973
18%
Katı Mineral Yakıtlar
0
0
437.740
450.122
437.740
450.122
3%
Petrol Ürünleri
98.800
1.128.026
3.793.331
4.638.997
3.892.131
5.767.023
48%
Cevher ve Metal Atıkları
322.440
244.570
144.492
146.713
466.932
391.283
-16%
Metal Ürünleri
141.029
170.957
145.721
147.563
286.750
318.520
11%
1.302.625
1.264.016
113.348
148.895
1.415.973
1.412.911
-0,2%
Gübreler
38.937
32.515
431.954
606.662
470.891
639.177
36%
Kimyasallar
471.669
546.366
392.706
401.311
864.375
947.677
10%
8.003.536
8.471.997
11.544.937
9.919.440
19.548.473
18.391.437
-6%
Silahlar ve Mühimmat
0
57
0
0
0
57
-
Diğer Taşınan Mallar
977
4.868
14.045
5.845
14.714
152%
30.746.922
32.325.970
5%
Ham ve Üretilmiş Mineraller, İnşaat Malzemeleri
Makineler, Taşıma Teçhizatı, Aksam ve Çeşitli Parçaları ile Konteynerler
Elleçlenen Toplam Yük (Ton) 10.680.498
669 12.408.808
20.066.424 19.917.162
*Geçici veriler.
Mersin Liman Başkanlığı bazında ihracattaki gelişmeler son beş yıllık dönem için değerlendirildiğinde; 2009-2013 döneminde 2011 yılında gözlenen azalışın haricinde artış eğiliminde olduğu, 2013 yılında ihraç yüklerinin belirtilen dönem içerisinde en yüksek seviyeye ulaştığı gözlenmiştir. 2013 yılında Mersin Limanı'nda ihracat kapsamında tahliye edilen yükler, önceki yıla göre %17 artarak yaklaşık 12 milyon tona yükselmiştir. Söz konusu artışta başta petrol ürünleri olmak üzere makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler etkili olmuştur.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
131
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Söz konusu dönem için Mersin Liman Başkanlığı bazında ithalat kapsamında tahliye edilen yükler incelendiğinde; ithal edilen yük miktarının 2009-2012 döneminde artış eğiliminde olduğu, 2013 yılında ise yatay seyir izlediği görülmektedir. 2013 yılında ithalat kapsamında tahliye edilen yükler, bir önceki yıla göre %0,2 oranında azalış göstererek yaklaşık 18,9 milyon ton seviyesinde gerçekleşmiştir. Söz konusu gelişmede makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük grubundaki geçen yıla göre azalış etkili olurken; petrol ürünleri ithalatındaki önemli miktardaki artışın toplam ithal yükleri azalışını sınırlandırdığı gözlenmiştir. Mersin Liman Başkanlığı bazında son beş yıllık dönemde transit ve dâhili taşımacılık yüklerindeki gelişmeler incelendiğinde; transit taşımacılıkta 2009-2010 döneminde yük hacmindeki artışın; 2011 yılında yerini azalışa bıraktığı; 2012 yılında artışa geçmiş olsa da 2013 yılında azalış kaydettiği görülmektedir. Belirtilen dönem için dâhili taşımacılık yüklerinde ise 2009 yılında artışın ardından; 2010-2011 döneminde azalışa geçtiği; 2012 yılında yük hacmindeki yatay seyrin 2013 yılında ise yerini azalışa bıraktığı gözlenmiştir. 2013 yılında dâhili taşımacılık yükleri geçen yıla göre ham ve üretilmiş mineraller, inşaat malzemeleri yük grubundaki azalışın etkisiyle %3; transit taşımacılık yükleri ise makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük gruplarındaki gerilemenin etkisiyle %21 azalmıştır.
Mersin Konteyner Traği (TEU)
Mersin İli Liman Tesislerinde İşlem Gören Gemi İstatistikleri
Kaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Kaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Yıllar
Yükleme
Boşaltma
Toplam
Yıllar
Gemi
Gros Ton
2009
424.088
2010
497.456
421.885
845.973
2009
4.560
40.545.366
518.111
1.015.567
2010
4.341
44.599.743
2011 2012
557.890
568.976
1.126.866
2011
4.127
44.760.552
618.379
632.494
1.250.873
2012
4.936
51.572.205
2013
684.633
682.501
1.367.134
2013
5.076
61.023.513
Son beş yıllık dönemde İlimizde elleçlenen konteyner miktarının (TEU); 2009 yılı haricinde 2010-2013 döneminde artış eğiliminde olduğu görülmektedir. 2013 yılında konteyner miktarı bazında (TEU), 2012 yılına göre yüklemede %11’lik, boşaltmada %8’lik artış kaydedilmiştir. Mersin Limanı elleçlenen konteyner miktarına göre, Türkiye genelinde konteyner limanları içerisinde 2012 yılındaki 2. sıradaki yerini 2013 yılında da korumuştur. 2013 yılında Mersin liman tesislerine operasyon için 5.076 adet gemi uğramış olup, bu sayı önceki yıla göre %2,8’lik artışı ifade etmektedir. Belirtilen dönemde Türkiye genelinde liman başkanlıkları bazında limanlara uğrayan gemi sayısına göre Mersin 3.sırada yer almaktadır.
2013 Yılı Ro-Ro İstatistikleri Kaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Hatlar
Gelen Araç
Araç Giden Araç
Toplam Araç
Mersin - Magusa
302
9.617
9.284
18.901
Mersin - Trieste
103
18.677
16.171
34.848
Mersin - İskenderiye
7
433
205
638
Mersin-Damietta
37
3.343
3.728
7.071
Taşucu - Girne
385
17.033
17.120
34.153
Taşucu-Tripoli
131
4.635
3.657
8.292
Taşucu-Tartous
69
2.467
2.970
5.437
1.034
56.205
53.135
109.340
Toplam
132
Gemi
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TİCARET BORSALARI ve TOPTANCI HALLERİ
Ekonomik Rapor 2013
ticaret borsaları ve toptancı halleri Mersin Ticaret Borsası'nın İşlem Hacmi Kaynak: Mersin Ticaret Borsası
2012
2013
Cinsi
Miktar (kg)
Değer (¨)
Miktar (kg)
Değer (¨)
Hububat
532.641.173
433.815.225,16
685.347.480
581.520.957,13
Hububat Mamulleri
124.820.391
136.745.406,71
157.037.461
192.175.115,89
Bakliyat Ve Mamulleri
656.498.374
956.686.745,84
632.666.450
1.020.729.696,27
Yağlı Tohumlar
39.031.442
120.302.977,42
47.507.302
185.332.258,48
Küspe ve Prina
14.643.155
1.019.912,32
4.633.188
398.079,21
Yağlar
11.836.506
37.182.117,78
43.096.433
108.143.653,90
Çeşitli Gıda Maddeleri
38.428.761
45.273.587
-
-
Kuru Meyveler
22.519.720
42.436.366,42
32.317.033
54.031.601,66
Yaş Meyveler
756.655.528
633.204.179,02
793.173.560
708.287.848,93
Meyve Çekirdekleri
1.198.150
1.125.772,10
2.100.608
1.751.263,50
Orman Ürünleri
3.066.873
7.693.237,94
2.278.224
10.412.156,94
Canlı Hayvanlar
53.809
28.985.913,05
116.957
36.286.791,45
Ham Deriler
122.848
543.372,50
-
-
398
10.350,29
-
-
Bağırsaklar Çeşitli Maddeler
4.974.859
10.992.948,41
-
-
Pamuk
51.955.506
186.697.494,03
51.974.265
200.471.157,02
Yem Muhtelif Gıda Maddeleri Genel Toplam
1.243.776
804.564,67
3.742.478
2.586.757,44
330.276.144
239.188.427,02
290.020.540
248.198.312,17
2.589.967.413
2.882.708.597,68
2.746.011.979
3.350.325.649,99
2013 yılında Mersin Ticaret Borsası işlem hacmi 2012 yılına göre %16,2 artarak, 3.350.325.650 ¨ seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönemde, ürün bazında işlem hacminde oransal olarak en fazla artış yem ve yağlarda olduğu görülmektedir. 2013 yılında borsada işlem gören ürünler sıralamasında bakliyat ve mamülleri ilk sırada yer alırken, söz konusu ürünü yaş meyveler ve hububat takip etmektedir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
133
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Tarsus Ticaret Borsası'nın İşlem Hacmi Kaynak: Tarsus Ticaret Borsası
2012
Cinsi
2013
Miktar (kg)
Değer (¨)
Miktar (kg)
Değer (¨)
1.210.550.511
707.485.521
1.240.780.706
774.628.915,38
80.553.739
58.637.845
49.163.056
40.506.888,18
530.058
561.464
2.533.415
2.822.329,51
Yağlı Tohumlar
179.454.100
194.512.729
195.963.702
215.241.487,36
Küspe ve Prina
18.547.980
14.884.973
18.361.050
7.601.679,91
Bitkisel Yağlar
2.339.647
8.512.703
5.146.707
23.539.310,57
Hububat Hububat Mamulleri Bakliyat Ve Mamulleri
Bitkisel Gıda Maddeleri
6.018.336
6.145.077
-
-
Hayvansal Gıda Maddeleri
36.222.057
24.022.380
-
-
Kuru Meyveler
22.380.286
45.596.234
1.883.790
2.980.468,86
Yaş Meyveler
130.388.241
108.114.635
113.695.812
99.196.193,74
59.150
197.247
202.750
423.725,80
Orman Ürünleri
1.624.354
3.238.847
1.270.101
3.625.995,05
Canlı Hayvanlar
544.952
6.323.088
7.857
4.771.534,00
-
-
338
2.239,00
Meyve Çekirdekleri
Kümes Hayvanları
6.164.857
633.988
-
-
Pamuk(Kg)
-
-
24.846.687
84.817.297,80
Pamuk Çiğitli(Kg)
-
-
15.294.486
19.424.387,39
42.799.594
96.028.606
-
-
-
-
25.125.000
29.416.705,00
1.738.177.862
1.274.895.337
1.694.275.457
1.308.999.157,55
Çeşitli Maddeler
Tekstil Hammaddeleri Muhtelif Gıda Maddeleri(Kg) Genel Toplam
Tarsus Ticaret Borsası, 2013 yılı işlem hacmi 2012 yılına göre %2.7 artarak, 1.308.999.158 ¨ seviyesine ulaşmıştır. Ürün bazında, işlem hacmindeki oransal olarak en fazla artış bitkisel yağlar ve meyve çekirdeklerinde olduğu görülmektedir. 2013 yılında, işlem gören ürünler arasında ilk sırayı, hububat, yağlı tohumlar ve meyve çekirdekleri almaktadır. Mersin Toptancı Hali’nin İşlem Hacmi (¨) Kaynak: Mersin Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hal Müdürlüğü
2012
2013
Ocak
22.649.600
41.487.300
Şubat
20.116.250
29.441.950
Mart
21.135.150
31.086.550
Nisan
19.048.750
37.764.500
Mayıs
24.700.300
36.776.850
Haziran
28.775.200
40.472.500
Temmuz
33.876.000
39.148.900
Ağustos
26.314.900
30.737.350
Eylül
24.011.800
38.063.050
Ekim
31.667.100
35.174.400
Kasım
28.005.650
40.706.150
Aralık
35.192.500
39.788.200
315.943.200
440.647.700
Toplam
2013 yılında, Mersin Toptancı Hali işlem hacmi %39,5 artarak 440.647.700 ¨ seviyesine ulaşmıştır.
134
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TİCARET BORSALARI ve TOPTANCI HALLERİ
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılında İlimiz Toptancı Hallerinde En Çok İşlem Gören Taze Sebze Miktarı Kaynak: Mersin Büyükşehir Hal Müdürlüğü ile İlçelerin Hal Müdürlükleri
Cinsi
Mersin
Mezitli
Tarsus
Silifke
Ton Bozyazı
Erdemli
Kazanlı
Aydıncık
Anamur
Bamya
-
-
-
-
7,2
-
-
-
-
Barbunya
2.143
90
-
-
-
-
-
-
-
Biber (Sivri-Dolma)
25.492
520
18.312,9
66
1,3
0,2
1.310
184
21,1
-
-
-
8
-
-
8
-
-
Domates
56.700
1.246
8.052,3
1.169
25,3
23.081,1
252
200
441,8
Fasulye
6.191
69
3.756,3
38,6
-
33,5
62
12
2
Brokoli
Havuç
-
-
350
30
-
-
-
-
-
Ispanak
18.750
454
942,9
3,4
-
-
-
-
-
Kabak
18.630
1.343
14.152,2
30
-
8,5
-
1
7,7
Karnabahar
1.746
412
-
24
-
4,6
36
-
-
Kurusoğan
39.716
413
-
239
-
-
-
-
-
Lahana
4.171
93
942,3
72
-
-
138
-
-
Marul
-
-
1.145,6
54
-
-
-
-
-
Maydonoz
-
-
-
28
-
-
-
-
-
Patates
49.123
467
-
343
-
-
-
-
-
Patlıcan
11.691
1.167
15.377,5
-
2.113,9
1,5
169
10.243
2.800,8
Pırasa
14.619
127
2.330,3
-
-
-
-
-
-
Salatalık
23.641
1.266
4.992,8
594
2.199
493,4
115
21.740
205,5
Turp
-
-
-
20
-
-
-
-
-
Yeşil Soğan
-
-
-
3
-
-
-
-
-
2013 yılında ilimiz toptancı hallerinde en çok işlem gören taze sebzeler arasında, ilk sırada domates yer alırken, domatesi, salatalık, patates, biber ve patlıcan takip etmektedir. Taze sebzelerde, ilçeler bazındaki toptancı hallerinde en fazla işlem Mersin, Tarsus, Aydıncık ve Erdemli hallerinde gerçekleştirilmiştir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
135
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılında İlimiz Toptancı Hallerinde En Çok İşlem Gören Başlıca Taze Meyve Miktarı Kaynak: Mersin Büyükşehir Hal Müdürlüğü ile İlçelerin Hal Müdürlükleri
Ton Bozyazı Erdemli Kazanlı Aydıncık Anamur
Cinsi
Mersin
Mezitli
Tarsus
Silifke
Armut
3.468
-
37,7
13,3
-
-
-
-
-
-
Mut
-
-
-
-
4,1
-
-
-
-
-
416
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
6,5
-
-
-
-
-
-
Çağla
-
-
-
-
0,85
-
-
-
20,7
-
Çilek
1.554
-
-
12,3
738
-
-
-
9.040,7
-
-
Avokado Ayva Cennet Meyvesi
Dut
-
-
-
-
-
Elma
11.364
148
1.566,6
107
102,6
Erik
11.243
212
-
8
-
Greyfurt
13.919
133
-
-
-
Karpuz
36.193
1.281,9
205
Kavun
12.177
914,1
68
-
-
74,3
-
475
12
3,8
-
23,5
130
-
1,7
985
-
-
-
-
-
-
-
560
-
-
-
-
11,9
126
1
-
-
Kayısı
-
-
3.513,4
-
-
151
-
-
51,3
11.965
Kiraz
4.163
-
-
-
-
0,2
25
-
-
-
Kivi
1.068
-
-
-
-
-
52
-
-
-
-
-
1.377,3
166
90,2
25,7
853
300
70,2
-
Mandalina
41.617
567
2.046,3
54
6
-
225
4
74,5
-
Muz
2.196
-
279
74
12.728
-
52.750
-
1.922,5
-
Nar
-
-
-
-
3
-
120
-
24,1
-
Nektarin
-
-
-
-
-
-
108
-
4,2
-
Pepino
-
-
-
-
-
-
-
-
72,4
-
Portakal
37.891
491
2.666,7
132
102
-
500
-
123,1
-
Şeftali
30.700
968
2.159,5
32
-
53,5
250
2
-
-
Üzüm
41.671
416
2.368,5
12
-
-
45
-
15,3
-
-
-
-
1,4
-
404
-
9
-
-
Limon
Yeni Dünya
2013 yılında ilimiz toptancı hallerinde en çok işlem gören taze meyveler arasında sırasıyla, muz, mandalina, üzüm, portakal ilk sıralarda yer almaktadır. Taze meyvede ilçeler bazındaki toptancı hallerinde en fazla işlem Mersin ve Kazanlı hallerinde gerçekleştirilmiştir.
136
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TURİZM
Ekonomik Rapor 2013
turizm Mersin ili, coğra konumu itibariyle. Akdeniz Bölgesi’nin Çukurova bölümünün batısında Doğu Akdeniz Havzası’nın önemli bir bölümünü kapsamaktadır. 330 km.’lik sahil şeridiyle, Türkiye’nin en uzun sahil şeritlerinden birine sahiptir. Tarsus’tan Anamur’a kadar, antik kentleri, tarihi ve doğal değerleri, ören yerleri ile Mersin, bir turizm kenti potansiyeline sahiptir. İlimizde, turizmin çeşitlendirilerek geliştirilmesi, bütün bir yıla yaygın her mevsim turizm yapılması için; kongre ve teşvik turizmi, dağ, yayla ve kış turizmi, inanç, kültür turizmi, termal turizmi, deniz, yat turizmi, eko turizmi gibi turizm çeşitleri ile Silifke-Taşucu-Anamur-Antalya arası karayolu projesi, Karboğazı Kış Sporları Turizm Merkezi Projesi açığa çıkarılmamış turizm ve kültürel değerlerin turizme kazandırılması, tanıtılması ve geliştirilmesi projeleri gibi projeler ve ilimizde ilan edilen dokuz adet Turizm Merkezi ve Bölgesi’nin entegreli olarak ele alınarak, sözü edilen turizm potansiyellerinin hayata geçirilmesi gerekmektedir.
2013 Sonu İtibariyle İlimizdeki Turizm İşletme Belgeli Konaklama Tesisleri Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Kapasitesi
Bulunduğu Yer
Tesisin Adı
Sınıfı
Oda
Yatak
Mersin
Hiltonsa Oteli
*****
189
378
Mersin
Radisson Blu Otel
*****
246
492
Mersin-Erdemli
Lamos Resort Hotel
*****
170
348
Mersin
Atlıhan Otel
****
90
180
Mersin
Mersin Oteli
****
102
207
Mersin-Mezitli
Sahil Martı
****
61
122
Mersin-Silifke
Altın Orfoz Oteli
****
112
232
Mersin-Silifke
Pinepark Holiday Cl.
****
68
232
Mersin-Bozyazı
Anemurion Otel
****
74
150
Mersin-Mezitli
Yücesoy Liva Otel
****
68
136
Mersin
Gondol Oteli
****
78
149
Mersin-Erdemli
Olbios Marina Resort
****
96
272
Mersin-Kızkalesi
Club Hotel Barbarossa
****
79
158
Mersin-Kızkalesi
Grand Ata Otel
***
48
96
Mersin-Tarsus
Tarsus Şelale Oteli
***
50
100
Mersin
Nobel Oteli
***
72
144
Mersin-Erdemli
Kilikya Oteli
***
75
162
Mersin-Bozyazı
Mamure Otel
***
50
106
Mersin-Erdemli
Eylül Hotel
***
79
170
Mersin-Erdemli
Admiral Otel
***
63
141
Mersin-Erdemli
Korykos Otel
***
25
50
Mersin-Mut
Neslihan Otel
***
41
96
Mersin-Mut
Bulutbey & Spa Oteli
***
20
56
Mersin
Othello Oteli
***
68
120
Mersin-Silifke
Mediterrenean Resort Otel
***
67
134
Mersin-Silifke
Susanoğlu Club Efes Otel
***
62
124
Mersin-Erdemli
Denizkumu Otel
***
30
60
Mersin-Silifke
Calamie otel
***
47
106
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
137
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Kapasitesi
Bulunduğu Yer
Tesisin Adı
Sınıfı
Oda
Yatak
Mersin-Akdeniz
Aktaş Oteli
***
42
84
Mersin-Akdeniz
Cadde Park Otel
***
47
94
Mersin-Mut
Mutlu Aslan Otel
***
74
158
Mersin-Anamur
Grand Hermes Hotel
**
70
140
Mersin
Gökhan Oteli
**
28
56
Mersin-Erdemli
Ya-Ka Oteli
**
15
30
Mersin
Park Hotel Yalçın
**
37
74
Mersin-Silifke
Silifke Göksu Oteli
**
24
50
Mersin-Silifke
Tolya Otel
**
25
50
Mersin
Yaşat Oteli
**
39
81
Mersin-Anamur
Luna Piena Otel
**
32
68
Mersin-Erdemli
Davut Otel
**
15
30
Mersin
Kardelen Oteli
**
67
134
Mersin
Akdeniz Otel
*
36
61
Mersin-Anamur
Yan Oteli
*
21
42
Mersin-Silifke
İntermot-Boğsak
Motel
65
134
Mersin-Erdemli
Merada Apart Otel
Apart
168
504
Mersin-Silifke
Aksay Apart Otel
Apart
13
26
Mersin-Silifke
Jasmin Court Apart Otel
Apart
39
68
Mersin
Mersin Yat Limanı
Yatlimanı
…
…
Mersin-Anamur
Anamorium Aquapark
Günübirlik Tesis
Toplam
…
…
3.087
6.605
2013 Sonu İtibariyle İlimizdeki Turizm Yatırım Belgeli Tesisler Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Kapasitesi
138
Bulunduğu Yer
Tesisin Adı
Türü
Sınıfı
Oda
Yatak
Lokanta
Yenişehir
Mersin Park Otel
Otel
****
192
436
360
Yenişehir
Mislina Otel
Otel
***
40
64
50
Yenişehir
Pulatlar Otel
Otel
***
56
112
150
Yenişehir
Ayseli Otel
Otel
***
49
98
60
Yenişehir
Forum Suites Mersin Butik Otel
Butik Otel
48
96
100
Akdeniz
Loja Otel
Otel
****
99
198
258
Akdeniz
Grand Mersin
Otel
****
80
160
200
Akdeniz
Mersin Ezel Otel
Otel
***
36
72
50
Akdeniz
Lüks Otel
Otel
***
40
50
50
Tarsus
Dream Of Cleopatra
Tat. Köyü
****
475
1.000
1.000
Tarsus
Limmer Tarsus Otel & Resort Otel
Otel
****
100
200
550
Tarsus
Limmer Tarsus Otel & Resort Otel
Tat.Köyü
*****
400
800
800
Tarsus
Limmer Golf
Golf Tesisi
-
-
580
Tarsus
Gloria Soloi Golf Resort
Golf Tesisi
-
-
150
Tarsus
Gloria Soloi Golf Resort
Tat. Köyü
*****
200
400
650
Tarsus
Limmer Otel & Resort
Otel
****
100
200
550
Tarsus
Limmer Otel & Resort
Tat. Köyü
*****
400
800
800
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TURİZM
Ekonomik Rapor 2013
Kapasitesi
Bulunduğu Yer
Tesisin Adı
Türü
Sınıfı
Oda
Yatak
Lokanta
Tarsus
Gloria Sandon Otel
Otel
*****
499
1.000
1.200
Tarsus
Çelben Tatil Köyü
Tat. Köyü
*****
475
1.000
1.000
Tarsus
Gloria Kydnos Sağlık Merkezi
Tat. Köyü
****
100
200
350
Tarsus
Gloria Kydnos Sağlık Merkezi
Sağ.Yas.Tes.
-
-
-
Tarsus
Gloria Tarsos
Kongre ve Sergi Merkezi
-
-
1.700
Tarsus
IC Hotels Antbel Tarsus
Otel
477
1.000
1.000
Tarsus
IC Günübirlik Tesisleri
Günübirlik Tesis
-
-
400
Tarsus
IC Otel Antbel
Otel
****
477
1.000
1.000
Tarsus
Grand Matiat Otel
Otel
****
98
204
280
Erdemli
Garden Asmin Otel
Otel
***
52
104
-
Erdemli
Noma Otel
Otel
***
73
140
250
Erdemli
Neoplis Otel
Otel
****
98
228
379
Silifke
Blue Crab Resort Otel
Otel
****
80
160
260
Silifke
Mediterrenean Resort Otel
Otel
****
126
252
541
Silifke
Valentine Hotel
Otel
*****
374
988
960
Silifke
Jasmin Blue Otel
Otel
***
51
80
100
Silifke
Elisyon Otel
Otel
***
30
120
-
Silifke
Susanoğlu Eser Otel
Otel
***
32
72
-
Silifke
Asmay Otel
Otel
****
80
160
500
Silifke
Bora Bey Club Hotel
Otel
***
23
46
54
Gülnar
Ulu Hotel
Otel
***
241
600
150
Gülnar
Kaya Park Otel
Otel
****
158
332
332
Anamur
Acapulco Anamurium Castle Otel
Otel
*****
158
360
260
Anamur
Acapulco Anamurium Otel
Otel
*****
441
884
1.300
6.458
13.616
18.374
Toplam
****
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
139
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
31.12.2013 Tarihi İtibariyle İlimizdeki Turizm İşletme Belgeli Yeme-İçme Tesisleri Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Bulunduğu Yer
Tesisin Adı
Sınıfı
Kapasitesi
Türü
Alibaba Kordon
2. Sınıf
80 Kişilik
Lokanta-Bar
Mersin
Şimal Yıldızı
Yüzer (Yeme-İçme)
104 Kişilik
Yüz.Tesis
Mersin
Öz Tropicana Bar
25 Kişilik
Bar
Mersin
Botanik Garden
2. Sınıf
80 Kişilik
Lokanta
Mersin
Villa
Özel Tesis
805 Kişilik
Özel Tesis
Mersin
Umut Alesta
1.Sınıf
140 Kişilik
Lokanta
Mersin-Tarsus
Begonvil Restoran
1. Sınıf
150 Kişilik
Lokanta
Mersin-Silifke
Kafe Miz
Özel Tesis
100 Kişilik
Özel Tesis
Mersin-Silifke
Kayıkçıoğlu Restaurant
1.Sınıf
240 Kişilik
Lokanta
Mersin
Toplam
1.724 Kişilik
2013 yılı sonu itibariyle İlimizde 6.458 oda, 13.616 yatak kapasiteli 41 adet turizm yatırım belgeli tesis, 9 adet 1.724 kişi kapasiteli turizm işletme belgeli yeme-içme tesisleri bulunmaktadır. İlimizde Turizm işletme belgeli konaklama tesis sayısı 49 olup, söz konusu tesislerin oda kapasitesi 3.087; yatak kapasitesi ise 6.605’dir.Turizm işletme belgeli tesislerden alınan bilgilere göre; 2013 yılında ortalama doluluk oranı %45,4 olup, geçen seneye göre 1,6 puanlık azalış söz konusu olmuştur.
Turizm İşletme Belgeli Tesislerin Doluluk Oranları Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
%70 %60 %50 %40 %30 %20 %10 0
140
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
2012
43,8
41,4
48,2
45,8
41,9
51,6
59,0
2013
40,5
41,7
43,6
42,9
45,8
60,0
49,8
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Haziran Temmuz Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
61,9
49,6
41,4
38,1
41,5
65,9
45,8
37,4
38,3
33,7
TURİZM
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı İlimiz Deniz Sınır Kapılarından Giriş-Çıkış Yapan Ziyaretçi Sayısı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Giriş
Çıkış
Toplam
Aylar
Yerli
Yabancı
Yerli
Yabancı
Giriş
Ocak
7.216
1.247
7.715
1.256
8.463
8.971
Şubat
6.753
1.426
8.403
1.753
8.179
10.156
Mart
5.999
1.682
7.160
1.639
7.681
8.799
Nisan
7.099
1.821
7.286
1.468
8.920
8.754
Mayıs
7.839
2.157
7.119
1.928
9.996
9.047
Haziran
11.144
3.357
8.337
2.157
14.501
10.494
Temmuz
9.061
3.559
8.782
3.153
12.620
11.935
Ağustos
12.094
6.859
11.438
4.899
18.953
16.337
Eylül
8.373
4.639
15.066
4.439
13.012
19.505
Ekim
10.211
3.242
11.468
3.160
13.453
14.628
Kasım
6.325
2.838
7.013
2.101
9.163
9.114
Aralık Toplam
Çıkış
5.639
1.919
7.121
1.448
7.558
8.569
97.753
34.746
106.908
29.401
132.499
136.309
İlimiz Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Ziyaretçilerin Dağılımı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
20.000 15.000 10.000 5.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2012
5.927
5.181
6.092
6.000
7.427
13.144
14.519
16.637
13.284
13.898
7.912
7.405
2013
8.463
8.179
7.681
8.920
9.996
14.501
12.620
18.953
13.012
13.453
9.163
7.558
2013 yılında İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan yerli ve yabancı ziyaretçilerin sayısı geçen yıla göre %13; çıkış yapan ziyaretçilerin ise %8 artmıştır. Giriş yapan ziyaretçi sayısındaki artışta özellikle yabancı ziyaretçi sayısındaki %56’lık artış etkili olmuştur. Belirtilen dönemde yerli ziyaretçi sayısı artışı %3 seviyesinde kalmıştır. İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan yabancı ziyaretçilerin ülke gruplarına göre dağılımı incelendiğinde; Yakın ve Ortadoğu; diğer Avrupa ve diğer Asya ülkelerinde artış; AB ülkelerinde azalış gözlenmiştir. Yabancı girişlerdeki artışta ülke bazında Suriye’den giriş yapan ziyaretçi sayısında; ülkede yaşanan gelişmelerin yoğunluk kazanmasının etkisiyle belirgin artışın haricinde; K.K.T.C.; İran ve Yunanistan etkili olan diğer ülkelerdir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
141
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Yabancı Ziyaretçilerin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Ülke Grupları
2012
2013
13.642
13.903
Avrupa Birliği
5.544
5.083
Diğer Avrupa Ülkeleri
8.098
8.820
Afrika
49
96
Kuzey Afrika
34
89
Diğer Afrika Ülkeleri
15
7
Amerika
214
147
Kuzey Amerika
187
140
Avrupa
Orta Amerika ve Karayipler
0
0
27
7
Asya
7.650
20.290
Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri
6.902
19.308
Diğer Asya Ülkeleri
748
982
Okyanusya ve Kutup Bölgeleri
140
80
Avustralya ve Yeni Zelanda
140
80
Güney Amerika
Diğer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri
0
0
608
230
22.303
34.746
Diğer Ülkeler Toplam
Mersin Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Ziyaretçilerin Bazı Ülkelere Göre Dağılımı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Uyruğu
2012
Uyruğu
2013
Lübnan
3.437
Suriye
15.037
Suriye
2.162
Lübnan
2949
Almanya
1.335
Bulgaristan
939
Romanya
855
Almanya
837
Bulgaristan
759
Romanya
836
İngiltere
607
Yunanistan
747
Yunanistan
533
Filipinler
609
Irak
503
İran
486
458
İngiltere
Ukrayna Diğer Ülkeler
142
4.611
470
Diğer Ülkeler
11.836
Yabancı Toplamı
15.260
Yabancı Toplamı
34.746
K.K.T.C. Toplamı
7.043
K.K.T.C. Toplamı
7.829
Türk Toplamı
95.123
Türk Toplamı
97.753
Genel Toplam
117.426
Genel Toplam
132.499
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TURİZM
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Ziyaretçilerin Bazı Ülkelere Göre Dağılımı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
2012 Ülke Grupları
2013
Değişim (%)
Ortalama Kalış
Giriş
Geceleme
Giriş
Geceleme
Giriş
Geceleme
2012
2013
Avrupa
12.967
41.278
11.885
32.440
-8%
-21%
3,2
2,7
Avrupa Birliği
10.643
32.841
9.675
27.286
-9%
-17%
3,1
2,8
Diğer Avrupa Ülkeleri
2.324
8.437
2.210
5.154
-5%
-39%
3,6
2,3
Afrika
394
1.065
553
1.796
40%
69%
2,7
3,2
Kuzey Afrika
332
973
488
1.656
47%
70%
2,9
3,4
Diğer Afrika Ülkeleri
62
92
65
140
5%
52%
1,5
2,2
Amerika
1.255
2.893
1.156
2.605
-8%
-10%
2,3
2,3
Kuzey Amerika
1.194
2.699
1.082
2.446
-9%
-9%
2,3
2,3
Güney Amerika
61
194
74
159
21%
-18%
3,2
2,1
Asya
15.671
31.049
20.829
39.997
33%
29%
2,0
1,9
Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri
14.211
27.854
19.651
36.936
38%
33%
2,0
1,9
Diğer Asya Ülkeleri
1.460
3.195
1.178
3.061
-19%
-4%
2,2
2,6
190
343
99
335
-48%
-2%
1,8
3,4
Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Avustralya ve Yeni Zelanda
190
343
99
335
-48%
-2%
1,8
3,4
Diğer Ülkeler
1.142
2.133
1.624
4.261
42%
100%
1,9
2,6
Toplam
31.619
78.761
36.146
81.434
14%
3%
2,5
2,3
2013 yılında İlimiz Turizm İşletme Belgeli konaklama tesislerinde giriş ve geceleme yapan yabancı ziyaretçiler ülke grupları itibariyle incelendiğinde; giriş yapan ziyaretçi sayısının geçen yıla göre %14, geceleme yapanların ise %3 arttığı gözlenmiştir. Söz konusu gelişmede Asya ülkelerinden giriş ve geceleme yapan ziyaretçi sayısındaki artış etkili olurken; Avrupa ülkelerinin sayısında ise azalış gözlenmiştir. Artışta ülke bazında giriş ve geceleme yapanların sayısında Irak, Suriye ve Fransa etkili olmuştur. İlimizde Turizm İşletme Belgeli tesislerde yabancı ziyaretçilerin ortalama kalış süresi; Avrupa ülkelerinde 2012 yılında 3,2 geceden 2,7’ye; Asya ülkelerinde ise 2,0’dan 1,9’a gerilemiştir. İlimiz de bulunan söz konusu tesislerde toplam ortalama kalış süresi ise 2012’de 2,5 iken 2013’de 2,3 geceye gerilemiştir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
143
EKONOMİK YAPI
Ekonomik Rapor 2013
madencilik Mersin İli Maden ve Enerji Kaynakları Kaynak: MTA Genel Müdürlüğü
Cinsi Bakır Kurşun Çinko Barit
Yeri
Tenör
Açıklamalar
Anamur - Ortakonuş
%1 S, %22 Pb %28 Zn, % 1 CaO
Yataktan geçmiş yıllarda 60.000 ton üretim yapılmıştır. Halen 10.000 ton görünür+muhtemel rezerv
Anamur - Aşağıkuren Ky.
%94.15 BaSO4
2.250 ton görünür rezerv
Silifke - Torul - Çılbayır Ky. Silifke - Pelitpınarı (Kürtler) Zuhuru Gülnar - Kocaşlı Grubu (Yanışlı, Besi T., Taşbaşı T., Kocaşlı) Zuhurları
%77-96 BaSO4
70.000 ton görünür+muhtemel rezerv 1.100.000 ton görünür, 571.000 ton muhtemel+mümkün rezerv 550.000 ton görünür+muhtemel rezerv. Yanışlı'nın büyük bir kısmı alınmış olup diğer zuhurların tenörleri çok düşüktür
Demir
Gülnar - Dedeler Sahası
%40-57 Fe
Zuhur olduğundan rezerve yönelik çalışma yoktur
Demir
Gülnar - Örendüzü Sahası
% 20-40 Fe, % 2.72-4.53 SiO2 ve %2 Al2O3
Demir
Anamur - Melleç Sahası
% 45-65 Fe
120.690 ton görünür, 1.293.000 ton muhtemel rezerv. 90.000 ton görünür+muhtemel rezerv. Geçmişte çok az cevher alınmıştır.
Dolomit
Gülnar-Aydıncık Sahaları
% 18.5-20.7 MgO
9.616.879.800 ton görünür+ muhtemel, 21.061.565.000 ton mümkün rezerv
Dolomit
Silifke Sahası
% 19.45 MgO
75.240.000.ton görünür 192.199.366 ton muhtemel rezerv
Fosfat
Bozyazı ve Aydıncık Zuhurları
% 2.15-20.83 P2 O5
Zuhur olduğundan rezerve yönelik çalışma yoktur.
Kireçtaşı
Aslanköy Sahası
Rezerve yönelik çalışma yoktur.
Kireçtaşı
Silifke (Ovacık) Dolomit Sahası
%54 CaO, %0.24 MgO % 32.14 CaO, % 19.45 MgO, % 0.50 SiO2, % 0.76 Fe2O3 %10-48 Cr2O3
1.5-2 milyon ton muhtemel+mümkün rezerv
Barit Demir Demir
% 30.8 (Fe+Mn) %16-50 Fe
Toplam 220.000.000 ton görünür+muhtemel rezerv
Manyezit
İlde çok sayıda krom oluşumları bulunmakta olup, bunların bir kısmı büyük boyutta yataklar olduğundan işletme yapılmıştır. Mut - Çatalköy
%45 MgO
100.000 ton muhtemel rezerv
Manyezit
Tarsus - Sarıkavak Köyü
%46 MgO
36.642 ton görünür+muhtemel rezerv
Çimento
Silifke - Taşucu Sahası
111.000.000 ton ton görünür+muhtemel rezerv
Linyit
Namrun - Çamlıyayla
Marn Su: %19,67 Kül: %35,74 Kükürt: %3,29 AID K kal/kg: 2.832
Krom
Doğal Çıkış Jeotermal
Güneyyolu
Sıcaklık: 36-37,5 °C Debi:1 lt/sn. Sıcaklık: 45,5°C
Sondaj
Kapalı işletme 4.458.000 ton görünür rezerv
Kullanım alanı termal turizm
Debi: 35,5lt/sn. Potansiyel: 1,56 MWt Sıcaklık: 45°C
Jeotermal
Keban
Sondaj
Debi: 30 lt/sn.
Kullanım alanı termal turizm
Potansiyel: 1,26 MWt
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü tarafından Mersin ili ve yakın çevresinde yaptığı çalışmalar sonucunda metalik madenlerden başta krom olmak üzere demir ve bakır-kurşun-çinko, endüstriyel hammadde kaynaklarından ise başta dolomit ve barit olmak üzere çimento hammaddeleri, fosfat, kireçtaşı ve manyezit yatak ve zuhurları ortaya çıkarılmıştır.
144
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ULUSAL HESAPLAR
Ekonomik Rapor 2013
ulusal hesaplar 2009-2011 Dönemi Cari Fiyatlarla Bölgesel Gayri Sa Katma Değer (000 TL) Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
2009
2010
2011
34.686.590
39.909.003
45.529.304
TR6 (Akdeniz)
91.085.069
105.544.678
121.066.360
Türkiye
864.449.686
980.547.016
1.150.453.139
TR62 (Adana, Mersin) / TR6 (Akdeniz)
38,1%
37,8%
37,6%
TR62 (Adana, Mersin) / Türkiye
4,0%
4,1%
4,0%
TR6 (Akdeniz) / Türkiye
10,5%
10,8%
10,5%
TR62 (Adana, Mersin)
Ülkedeki tüm üretici sektörlerin yarattığı katma değerin toplamını veren Gayri Sa Katma Değer(GSKD) verileri incelendiğinde; TR62(Adana, Mersin) bölgesinin GSKD 2009-2011 döneminde %31,3 oranında artarak 46 milyar TL. seviyesinde gerçekleşmiştir. TR62(Adana, Mersin), bu değer ile Türkiye GSKD’inin %4,0’ünü oluştururken, TR6(Akdeniz)Bölgesinin GSKD’inin %37,6’sını oluşturmaktadır. Ülkemizde üretilen her 100 liralık katma değerin 4 lirası Bölgemiz (TR62(Adana,Mersin)) kaynaklıdır. TR62 alt bölgesinin TR6(Akdeniz) bölgesi GSKD içerisindeki payının 2006-2011 dönemlerinde azalış eğilimi içerisinde olduğu gözlenmektedir.2006-2009 döneminde Türkiye genelinde TR62 Bölgesi GSKD ile 26 alt bölge içerisinde 6. sıradaki yeri; 2010 ve 2011 yılında bir sıra gerileyerek 7. sırada yer almaktadır.
Yıllar İtibariyle Türkiye Geneli GSKD Değişim Oranları Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
%25 %20 %15 %10 %5 %0 -%5 -%10 Tarım Sanayi Hizmetler GSKD
2007 %2,7 %11,1
2008 %12,3 %11
2009 %9,0 -%6,0
2010 %17,7 %18,5
2011 %11,7 %22,1
%15,2 %12,9
%14,4 %13,3
%3,1 %1,2
%10,9 %13,4
%16,2 %17,3
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
145
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
Ekonomik Rapor 2013
Yıllar İtibariyle TR62 (Adana, Mersin) Bölgesi GSKD Değişim Oranları Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
%20 %15 %10 %5 %0 %-5 %-10 %-15 Tarım Sanayi Hizmetler GSKD
2007 %12,2 %14
2008 %5 %11,8
2009 %8,3 -%9,0
2010 %11,4 %13,9
2011 %5,6 %14,8
%12,8 %13
%12,5 %11,1
%4,1 %1,7
%16,4 %15,1
%16 %14,1
2011 yılında Türkiye genelinde gayri sa katma değer 2010 yılına göre %17,3 oranında artarak (170 milyar TL. artarak) 1.150 milyar TL. seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönemde TR62 bölgesinde GSKD %14,1 artarak (6 milyar TL.) 46 milyar TL.'ye ulaşmıştır. 2011 yılındaki Türkiye GSKD'deki artışta TR62 Bölgesinin payı %3,3'dür. Türkiye genelindeki GSKD artışına sağladığı mutlak artış miktarı ile TR62 Bölgesi 26 alt bölge içerisinde 7. sırada yer almaktadır. 2010-2011 dönemi için TR6(Akdeniz) Bölgesinde GSKD artışı %14,7 iken aynı dönemde TR62 Bölgesi GSKD artış hızı TR6(Akdeniz) ve Türkiye genelinin altında kalmıştır.
TR62 (Adana, Mersin) Bölgesi İktisadi Faaliyet Kollarına Göre Gayri Sa Katma Değer Payları Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
%100 %80
60,3
61
62,5
63,2
64,2
23,4
23,6
21,1
20,9
21
16,3
15,4
16,4
15,9
14,7
2007
2008
2009
%60 %40 %20 0
Tarım
Sanayi
2010
2011
Hizmetler
TR 62(Adana, Mersin) bölgesi için gayri sa katma değerin iktisadi faaliyet kollarına göre dağılımında 29,3 milyar TL(%64,2) ile hizmetler ilk sırada yer alırken, hizmetleri 9,6 milyar TL(%21,0)sanayi ve 6,7 milyar TL(%14,7) ile tarım sektörü takip etmektedir. Yıllar itibariyle TR 62(Adana, Mersin) bölgesinde faaliyet kollarına göre gayri sa katma değer paylarına bakıldığında hizmetler sektöründeki düzenli artışa karşın tarım sektöründe azalış eğilimi olduğu, 2009-2011 döneminde sanayi sektörünün payının 2007-2008 dönemine göre azaldığı ancak %20,9-21,1 seviyesini koruduğu gözlenmektedir. 2011 yılında GSKD artışında hizmetler ve sanayi sektörü etkili olduğu gözlenmektedir.
146
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ULUSAL HESAPLAR
Ekonomik Rapor 2013
İktisadi Faaliyet Kollarına Göre TR62(Adana, Mersin) Alt Bölgesi Gayri Sa Katma Değerinini Türkiye İçerisindeki Payı Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
2007
2008
2009
2010
2011
Tarım
7,8
7,3
7,2
6,8
6,5
Sanayi
3,4
3,5
3,3
3,2
3,0
Hizmetler
3,9
3,8
3,8
4,0
4,0
Gayri Sa Katma Değer
4,1
4
4,0
4,1
4,0
6
6
6
7
7
TR62 (Adana, Mersin) Bölgesi Sıra No
Bölgesel gayri sa katma değer hesaplarını sektörel olarak incelediğimizde, 2010 yılında Türkiye genelinde Bölgemizin tarım sektörüne sağladığı %6,8'lik katma değer ile 26 bölge içerisinde üçüncü sırada yer alınırken, 2011 yılında bu pay %6,5 olmuş ancak sıralamadaki yerimi değişmemiştir. Sanayi sektöründe ise 2010 yılında üretilen 100 liralık katma değerin 3,2 lirası bölge kaynaklı iken bu rakam 3 liraya gerilemiştir. Mersin'in geçmiş yıllarda 8.sıradaki yerimizin korunduğu görülmektedir. Hizmetler sektöründe ise 2010 yılındaki pay %4,0 iken 2011 yılında da aynı seviyede kalmış ve 7. sıradaki yerin korunduğu gözlenmektedir.
2011 Yılı Düzey2 Bölgeleri İtibariyle Tarım Sektöründe Yaratılan Katma Değerin Dağılımı Kaynak: TÜİK
Ma
nis
par
a, I s
taly
An
a, A
fyo
n, K
üta
hya ,U şak ta, Bu Ad r dur Ayd ana, ın, Me D rsi Sam eni n zli sun , To Kony , Muğ la a kat , Ç , Kar am oru an m Şan Ko lıur , Ama cae f s a li, S ya ,D Bal aka iya ıke rba Ha r y s a ir, Ç tay kır ,D ,K üz an ahr am ce, Bo akkale anm lu, Y ara Kır ş, O alova ıkk ale sm ,A ani ksa Bu ye rsa ray , Es ,N İ k iğd e, N işehir zmir ,B Tra evş ilec bzo ehi ik n, O Kays r, K eri, ırşe rdu S h iva ,G ir Tek iresin s, Yoz ird g , at Riz ağ, e, Edi rne Artvin ,K ırkl Van are , li Mu Ma A rdi ş n , k B ar itl Ma n, Ba tm is, Ha a laty an, kka a, E Şırn ri laz ığ, ak, Ga Bin zia S i i r göl nte , Tu t Ağr p, Ad n c ı e yam ı, li a Kas Kars, Iğd n, Kil tam is ır, A on Erz uru u, Ça rdah an m, nkı r E Zo ngu rzinc ı, Sino a p lda k, K n, Bay bur ara bük t ,B art ın
% 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
147
Sak ary a
nbu
İsta
l An k a ,D ra üz Bu ce, Bo İzmir rsa , Es lu, Ya An taly kişehi lova r, B a, I il spa rta ecik ,B Ad u Ayd ana, rdur Ma Me ın, nis rsi Sam a, Afy Deni n z on l i sun Tra , Mu ,K bzo , To üta ğla n, O kat hya ,U Ha rdu , Ço şak ru tay ,G ,K ires m, A ahr m i n am a , anm Rize sya ,A Tek ara rt ird ağ, ş, Os vin ma Edi niy rne e ,K ırkl Ko a n r eli ya Kay ser , Kara i, S m an iva Bal s, ıke sir, Yozga Ça t Şan nak Ga Kır zia lıurfa, k a ıkk l nte e M Diy ale p, a , A alatya ksa , El Adıya rbakır ray ma , N azığ, n, Bin iğd göl Kilis e, N Ma , Tun evş rdi n, c ehi r, K eli Zo Batm ı r an, ngu şeh Ş i lda k, K ırnak r , Si ara Van irt bük ,M ,B Erz uş, a uru rtın Bitl is, m, Ha Erz k inc kar an, i Bay bur t
Ko cae li,
Sak
Bu rsa İst ,E ary a, D skişeh anbul ir, B üzc ilec e, B ik olu , Ya lov a Ma nis An a, A kar a fy Tek on, K İzm ird ü tah ağ, y a , ir Edi Uş rne ak ,K A ı r kla Ha da r e li tay na Ay ,K ahr dın, D , Mer am anm enizli sin ,M ara ş, O uğla Kay sm G se ani Sam azian ri, Si ye v t ep, as, sun Yoz Ad , To ıy Tra g kat bzo , Ç aman at ,K n, O oru ilis m, rdu A Ko ,R nya masy ize a ,A ,K rt a An vin, G raman t üm Zo alya, üşh Isp ngu an a rta lda ,B e k, K urd ara ur bük Bal ,B ıke Kır a sir, r t ın ıkk Ş Ça ale nak , A Mard anlıur k in, ksa f Bat a, Diy ale ray ,N ma arb i n, Ş a Ma ğde, ırna kır Ne laty k , vşe a, E hir, Siirt Erz lazığ, K ı r uru Bin şeh g m, ir Erz öl, Tu nce inc Van an, l ,M Bay i uş, Kas bur Bitl tam t is, on u, Ç Hakk ar i ank ırı, Sin op eli,
Ko ca
Ekonomik Rapor 2013
148
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
2011 Yılı Düzey2 Bölgeleri İtibariyle Sanayi Sektöründe Yaratılan Katma Değerin Dağılımı Kaynak: TÜİK
30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0
2011 Yılı Düzey2 Bölgeleri İtibariyle Hizmetler Sektöründe Yaratılan Katma Değerin Türkiye İçerisindeki Payının Dağılımı Kaynak: TÜİK
35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0
ULUSAL HESAPLAR
Ekonomik Rapor 2013
Kişi Başına Düşen Gayri Sa Katma Değerin Dağılımı Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
¨ 18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 TR62 (Adana, Mersin) TR6 (Akdeniz) Türkiye
2006 7.674 7.960
2007 8.569 8.874
2008 9.431 9.827
2009 9.461 9.844
2010 10.734 11.200
2011 12.125 12.999
9.632
10.744
12.020
12.000
13.406
15.500
Kişi başına gayri sa katma değere bakıldığında 2006 yılında 7.674 TL. seviyesinde olan TR62(Adana, Mersin) bölgesi kişi başına düşen gayri sa katma değerin 2006-2011 döneminde %58 oranında artarak 2011 yılında 12.125 TL. düzeyine ulaştığı görülmektedir. Söz konusu dönemde TR6(Akdeniz) Bölgesinde kişi başına düşen gayri sa katma değer artış oranı %63,3 iken Türkiye genelinde %60,9 düzeyindedir. Kişi başına düşen gayri sa katma değer Düzey 2 bölgeleri sıralamasında yani 26 alt bölge içerisinde 2006-2011 yıllarında 12. sırada yerini korumaktadır. Grakten de görüldüğü üzere TR62 Bölgesi 2011 yılına ait kişi başına düşen GSKD'i ile Türkiye genelinin ve TR6 Bölgesinin altında yer almaktadır.
2011 Yılı Düzey2 Bölgeleri İtibariyle Kişi Başına Düşen GSKD Dağılımı Kaynak: TÜİK
¨ 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000
Ko ca
eli, S
aka
rya
,D
üzc
e, B İstanb u olu , Ya l lov Bu a rs An Tek a, Esk k ird ağ, işehir, ara Edi Bile rne , K cik ırkl An are taly li a, I İzm spa rta , B ir urd ur Bal T ıke ü r Ayd sir, Ç kiye ana ın, Zo k De n niz kale Ma gulda l i ,M nis a, A k, Kar uğl abü a fyo n, K k, B Kır a ü rtı ta ıkk ale Ad hya, U n ,A a ş ksa na ray , M ak Ko ,N e r n si Sam iğde ya, ,N Kar n sun evş am , To an eh kat , Ç ir, Kı Tra r o ş bzo r e n, O Kays um, A hir eri, ma rdu sy Si ,G ires vas, Y a Kas Ha o in, zga tam tay Ri t ,K on u, Ç ze, Ar ahr am t v ank ırı, in Erz anma Sin uru raş op ,O m, Ma sm E laty ani a, E rzinca n, B ye laz ığ, Ga ay Bin zia göl burt nte , Tu Ma p, A rdi nce dıy n, B li a m atm an, an, Kili s Şırn Şan ak, lıur S Ağr fa, iirt ı, K Diy ars arb , a Iğd Van ır, A kır ,M rda uş, han Bitl is, Ha kka ri
0,0
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
149
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
Ekonomik Rapor 2013
fiyat indeksleri Kentsel Yerler Tüketici Fiyatları İndeksi Değişim Oranları (%) (2003=100) Kaynak: TÜİK
Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı
Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim Oranı
Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim Oranı
12 Aylık Ortalamalara Göre Değişim Oranı
Türkiye
2012
2013
2012
2013
2012
2013
2012
2013
Ocak
0,56
1,65
0,56
1,65
10,61
7,31
6,95
8,62
Şubat
0,56
0,30
1,13
1,95
10,43
7,03
7,48
8,33
Mart
0,41
0,66
1,55
2,63
10,43
7,29
8,02
8,08
Nisan
1,52
0,42
3,09
3,06
11,14
6,13
8,59
7,66
Mayıs
-0,21
0,15
2,87
3,21
8,28
6,51
8,68
7,51
Haziran
-0,9
0,76
1,95
4,00
8,87
8,30
8,89
7,47
Temmuz
-0,23
0,31
1,71
4,32
9,07
8,88
9,11
7,47
Ağustos
0,56
-0,10
2,28
4,21
8,88
8,17
9,29
7,42
Eylül
1,03
0,77
3,34
5,01
9,19
7,88
9,53
7,32
Ekim
1,96
1,80
5,36
6,90
7,8
7,71
9,53
7,32
Kasım
0,38
0,01
5,76
6,91
6,37
7,32
9,26
7,39
Aralık
0,38
0,46
6,16
7,40
6,16
7,40
8,89
7,49
Kentsel Yerler Tüketici Fiyatları İndeksi Değişim Oranları (%) (2003 =100) Kaynak: TÜİK
150
Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı
Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim Oranı
Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim Oranı
12 Aylık Ortalamalara Göre Değişim Oranı
TR62 (Adana, Mersin)
2012
2013
2012
2013
2012
2013
2012
2013
Ocak
0,52
2,00
0,52
2,00
11,14
7,38
7,30
8,99
Şubat
0,41
0,19
0,93
2,20
10,77
7,15
7,83
8,69
Mart
0,30
0,76
1,24
2,97
11,17
7,63
8,40
8,40
Nisan
1,72
0,59
2,98
3,58
11,64
6,44
9,01
7,97
Mayıs
-0,21
0,13
2,76
3,72
10,20
6,81
9,33
7,69
Haziran
-1,38
0,39
1,35
4,12
9,16
8,72
9,49
7,67
Temmuz
0,16
0,78
1,51
4,93
9,67
9,39
9,68
7,66
Ağustos
1,03
0,03
2,55
4,96
9,36
8,31
9,81
7,58
Eylül
0,53
-0,07
3,09
4,89
9,16
7,67
10,01
7,47
Ekim
1,71
1,97
4,85
6,96
7,81
7,95
10,04
7,48
Kasım
0,45
0,25
5,32
7,23
6,42
7,74
9,76
7,59
Aralık
0,48
0,20
5,82
7,45
5,82
7,45
9,31
7,72
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
FİYAT İNDEKSLERİ
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı TR62(Adana, Mersin) Bölgesi Ana Harcama Gruplarına Göre Tüketici Fiyatları Endeksi ve Değişim Oranı(%) (2003=100)
Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı (%) Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim Oranı (%)
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
4,37 0,79
Alkollü İçecekler ve Tütün
14,24 0,85 -0,02 -0,01 -0,02 -0,03 -0,08 0,02 0,03 -0,79 -0,67 -2,69
Giyim ve Ayakkabı
-5,44 -7,68 -2,51
Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar
0,65 0,19 0,25 -0,12 -0,21 0,33 0,62 0,24 1,08 0,29 0,36 1,08
3,3 -1,47 -3,01 0,17 1,06 0,02 -0,67 4,47 -0,93 -0,06 16
12,16 -0,65 -1,86 -2,66 -7,97 7,63 3,94 -0,85
Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri 1,22 0,93 -0,11 0,61 -0,09 0,01 0,05 0,14 1,01 2,07 0,13 0,15 Sağlık
1,53 1,32
0,2
0,13 0,35 1,29 0,28 0,26 -0,45 -0,41 3,8
0,53
Ulaştırma
0,77 1,75 -0,05 -0,48 0,17 1,38 2,41 0,64 1,96
Haberleşme
-0,05 0,18 0,03 0,15 0,42 0,05 1,02 -0,08 0,09 -0,01 -0,49 -0,15
Eğlence ve Kültür
0,21 -0,1 -0,14 0,31 0,17 1,11 0,29 0,04 0,03
Eğitim
Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim Oranı (%)
Şubat
Ana Harcama Grupları
Ocak
Kaynak: TÜİK
0
0
0
1,42 0,95 1,52 0,88 0,59
1,5
0,4 -0,07 1,14 0,8
0,74 0,38
0,05 0,09 0,02
Lokanta ve Oteller
0,75 0,07 0,16 0,82 0,61 0,85 0,77 0,83 0,86 1,18
Çeşitli Mal ve Hizmetler
3,1 -0,04 0,43 -0,23 0,17 -0,67 0,16 0,07 0,52 -0,13 0,58 0,22
1,7
0,5
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
4,37
Alkollü İçecekler ve Tütün
14,24 15,21 15,19 15,17 15,15 15,12 15,03 15,05 15,09 14,19 13,42 10,37
Giyim ve Ayakkabı
-5,44 -12,7 -14,89 -1,28 10,72
Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar
0,65 0,84
5,2
8,67 7,07 3,85 4,03 5,13 5,15 4,45 9,12 8,11 8,05
1,1
10
7,95 5,09 -3,29 4,09 8,19 7,27
0,97 0,76 1,09 1,71 1,96 3,05 3,35 3,73 4,84
Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri 1,22 2,16 2,05 2,67 2,57 2,58 2,63 2,77
3,8
5,95 6,09 6,25
5
4,56 8,54 9,11
Sağlık
1,53 2,87 3,07 3,21 3,57
Ulaştırma
0,77 2,53 2,48 1,99 2,17 3,57 6,07 6,75 8,84 9,27 9,19 10,43
Haberleşme
-0,05 0,13 0,16 0,31 0,74 0,79 1,81 1,73 1,82 1,81 1,31 1,16
Eğlence ve Kültür
0,21 0,11 -0,03 0,27 0,44 1,56 1,85 1,89 1,92 2,73 3,49 3,88
Eğitim Lokanta ve Oteller
0
0
0
0,75 0,82 0,98
4,9
5,2
5,47
1,42 2,39 3,95 4,87 5,48 7,06 7,11 1,8
7,2
7,23
2,42 3,29 4,09 4,95 5,85 7,11 8,93 9,47
Çeşitli Mal ve Hizmetler
3,1
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
7,82 7,02 10,57 8,37 7,81 13,77 13,19 10,02 6,61 10,23 9,8
Alkollü İçecekler ve Tütün
15,16 16,14 16,12 16,07 15,88 15,86 15,79 15,81 15,59 14,22 13,43 10,37
Giyim ve Ayakkabı
8,95 5,84 5,31 4,26 7,37 6,54 8,69 10,65 9,39 10,87 7,89 7,27
Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar
9,64 9,17 8,53 5,94 5,54 6,38 7,32 6,39 7,65
3,06 3,51 3,27 3,44 2,76 2,92 2,99 3,53 3,39 3,99 4,22
4,5
8,05
3,95 4,84
Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri 6,26 5,64 4,46 4,61 4,96 4,47 4,12 3,44 4,75 6,39 6,38 6,25 Sağlık
3,02 3,77
Ulaştırma
4,52 6,02 4,76 4,04 5,67 8,18 10,59 9,57 10,06 8,41
Haberleşme
5,88 6,31 6,73 6,93 7,62 5,92
Eğlence ve Kültür
0,55 0,39 0,39 0,22 -0,09 -0,81 -0,02 -0,51
Eğitim
0,1
0,1
3,7
3,12 3,27 4,53 4,81 5,42 4,92 4,48 8,53 9,11 6,3
8,8 10,43
6,38 4,67 3,17 2,55 1,16 0
2,06 2,78 3,88
0,17 1,84 0,91 1,38 2,17 2,54 7,33 7,11
7,2
7,23
Lokanta ve Oteller
7,06 6,47 6,41 6,97 7,45 7,76
Çeşitli Mal ve Hizmetler
13,22 12,57 11,54 10,31 9,46 7,83 7,53 6,72 5,67 4,67 4,63 4,22
8,6
8,35 7,72 7,99 9,44 9,47
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
151
Aralık
Kasım
Ağustos
Haziran
13,79 13,63 13,47 13,31 13,13 12,95 12,77 12,6 12,4 13,19 14,24 15,03
Giyim ve Ayakkabı
8,71
Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar
10,88 10,84 10,7 10,16 9,6
8,5
Ekim
Alkollü İçecekler ve Tütün
Eylül
9,3
Mayıs
9,72
Nisan
Şubat
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
Mart
Ana Harcama Grupları
Ocak
12 Aylık Ortalamalara Göre Değişim Oranı (%)
152
Temmuz
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
Ekonomik Rapor 2013
9,12 8,76 8,56 9,02 9,23 9,18 8,68 8,74 9,09
9,4
8,16 7,34 7,07 6,88 6,79 6,96 7,24 7,67 7,76 7,78 9,17 8,86 8,45 8,23 7,69 7,09 6,61
Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri 10,27 9,58 8,78 8,12 7,56 6,98 6,39 5,78
5,4
5,25 5,19 5,14
Sağlık
1,4
Ulaştırma
7,35 6,85 6,28 5,74 5,51 5,61 5,96 6,28 6,76 6,96 7,18
Haberleşme
3,57 4,05 4,62 5,05 5,49 5,72 5,95 6,18 6,13 5,89 5,68 5,26
Eğlence ve Kültür
5,06 4,38 3,82
Eğitim
2,83 2,37 1,93 1,64 1,24
1,71
2
2,18 2,37 2,66 2,88 3,19 3,46 3,69 4,26 4,89
3,2
2,63 1,94 1,44 0,92 0,51 0,48 1
0,86
0,8
0,5
7,6 0,73
1,41 1,99 2,57 3,16
Lokanta ve Oteller
8,44 8,22
Çeşitli Mal ve Hizmetler
13,02 12,86 12,57 12,13 11,69 11,14 10,65 10,29 9,88 9,24 8,71 8,11
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
8
7,78 7,63
7,5
7,61 7,61 7,57 7,53 7,64 7,82
PARASAL GÖSTERGELER
Ekonomik Rapor 2013
parasal göstergeler KREDİ ve MEVDUAT Kredi ve Mevduat İstatistikleri Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
Türkiye
Mersin Değişim (%)
(.000 ¨)
2012
2013
Toplam Nakdi Krediler
808.234.770
1.065.773.939 17%
32%
12.332.144
15.014.308
17%
22%
Nakdi Krediler
785.078.299
1.036.461.115
17%
32%
11.844.380
14.426.128
17%
22%
Takipteki Alacaklar
23.156.471
29.312.824
24%
27%
487.764
588.180
36%
21%
220.530.917
304.505.641
9%
38%
1.773.547
2.225.281
-5%
25%
Gayri Nakdi Krediler
2012
2013
12/11 13/12
Değişim (%) 12/11 13/12
*Geçici veriler.
Türkiye’de ve İlimizdeki kredi ve mevduat ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılında Türkiye’de toplam nakdi krediler geçen yıla göre %32 artarak 1 trilyon 65 milyar ¨’ye, gayri nakdi krediler ise %38 artarak yaklaşık 305 milyar ¨’ye yükselmiştir. Gayrinakdi krediler, 2013 yılında nakdi kredilerdeki büyümenin üzerinde bir oranda arttığı görülmektedir. Takipteki alacaklar 2012 yılına göre 6,2 milyar ¨ artarak 29 milyar 312 milyon ¨ seviyesine yükselmiştir. 2013 yılının Aralık ayı sonu itibariyle ilimizdeki kredi ve mevduat ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; toplam nakdi kredilerin geçen yılın aynı dönemine göre %22’lik artışla 15 milyar ¨,’ye; takibe düşen alacakların %21’lik artışla 588 milyon ¨’ye yükseldiği, gayri nakdi kredilerin ise %25’lik artışla 2,2 milyon ¨ olarak gerçekleştiği görülmektedir. Çeyreklik dönemler itibariyle kredilerdeki gelişmelere bakıldığında 2013 yılı ikinci çeyreğinde yılın ilk çeyreğine göre hızlı artışın, 3. çeyrekte yavaşladığı, son çeyrekte ise tekrar yükseldiği gözlenmiştir. Yılın son çeyreğinde kredilerdeki gelişmelere bakıldığında; 2012 yılı son çeyreğinde %17,1 olan artış, 2013 yılında yerini %21,9’a bırakmıştır. Aralık 2012 itibariyle Türkiye genelinde toplam kredi hacmi ile iller arasında 11. sıradaki yer alan Mersin, 2013’ün aynı döneminde de yerini korumuştur. Takipteki alacaklar çeyreklik dönemler itibariyle incelendiğinde; 2013 yılı ilk çeyreğinde takipteki alacaklardaki hızlı artışın; yılın ikinci ve üçüncü çeyreğinde yavaşlamış olsa da devam ettiği son çeyrekte ise artış hızının önceki üç çeyreğin de gerisinde kaldığı gözlenmiştir. Yılın son çeyreğinde takipteki alacaklar incelendiğinde; 2012 yılında %36,4’lük artışın, 2013 yılında yerini %20,6’ya bıraktığı gözlenmiştir. Takipteki alacakların illere göre sıralamasında 2012 yılının dördüncü çeyreğinde 7.sırada yer alan Mersin; 2013 yılının söz konusu döneminde 8. sırada yer almaktadır. Türkiye Geneli Bireysel Bankacılık İstatistikleri* (.000 ¨) Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
2012
2013
Nakdi Krediler
Takipteki Krediler
Nakdi Krediler
Takipteki Krediler
194.317.659
4.216.271
248.138.442
5.024.164
-Taşıt Kredisi
8.042.791
253.432
8.531.567
225.940
-Konut Kredisi
86.042.212
699.546
110.285.971
661.036
-Diğer Tüketici Kredileri
100.232.656
3.263.293
129.320.904
4.137.188
Türkiye Tüketici Kredileri
-Kredili Mevduat Hesabı
4.529.725
5.426.615
-Diğer
95.702.931
Kredi Kartları
71.592.813
3.984.742
123.894.289 83.806.484
5.014.803
Bireysel Krediler Toplamı
265.910.472
8.201.013
331.944.926
10.038.967
*Geçici veriler.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
153
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
Ekonomik Rapor 2013
Aralık 2013 itibarıyla 332 milyar ¨ tutarındaki bireysel kredilerin %74,8'i tüketici kredilerinden, %25,2'si ise kredi kartından oluşmaktadır. Tüketici kredilerinin ise %52,1'i ihtiyaç ve diğer tüketici kredilerinden, %44,4'ü konut kredilerinden, %3,4'ü ise taşıt kredilerinden oluşmaktadır. 2012 yıl sonuna göre tüketici kredileri içinde en yüksek artış hızına sahip kredi segmenti ihtiyaç ve diğer tüketici kredileri olurken bu segmenti konut kredileri takip etmektedir. Söz konusu dönemde kredi kartlarında ise 2012 yılına göre %17 artarak 83,8 milyar ¨ seviyesine ulaşmıştır. Aralık 2013'de bireysel kredilerin takibe dönüşüm oranı %3,02'dir. Kredi türleri itibarıyla Aralık 2013'teki en yüksek takibe dönüşüm oranı %5,4 ile kredi kartı alacaklarına aittir. İhtiyaç ve diğer tüketici kredilerinin takibe dönüşüm oranı %3,1, taşıt kredilerinin takibe dönüşüm oranı %2,9, konut kredilerinin takibe dönüşüm oranı ise %0,6'dır.
Mersin İli Bireysel Bankacılık İstatistikleri* (.000 ¨) Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
2012
2013
Nakdi Krediler
Takipteki Krediler
Nakdi Krediler
Takipteki Krediler
3.971.043
91.276
5.182.165
114.353
189.470
5.321
199.043
4.527
-Konut Kredisi
1.840.364
15.797
2.336.235
16.788
-Diğer Tüketici Kredileri
1.941.209
70.158
2.646.887
93.038
Mersin Tüketici Kredileri -Taşıt Kredisi
84.044
100.911
-Diğer
1.857.165
2.545.976
Kredi Kartları
1.492.850
108.643
1.589.942
155.758
Bireysel Krediler Toplamı
5.463.893
199.919
6.772.107
270.111
-Kredili Mevduat Hesabı
*Geçici veriler.
Mersin İlinde, Aralık 2013 itibariyle 6,7 milyar ¨ seviyesine ulaşan bireysel kredilerin %76,3'ü tüketici kredilerinden, %23,7'si kredi kartı alacaklarından oluşmaktadır. İlimizde kullandırılan tüketici kredileri içerisinde en fazla paya %49,8 ile diğer tüketici kredileri sahipken, bunu %46,3 ile konut kredisi takip etmektedir. Bireysel kredilerdeki gelişmeler dönemler itibariyle incelendiğinde; yılın son çeyreğinde bireysel kredi hacmi artış hızının, yılın ilk üç çeyreğinin oldukça gerisinde kalmasında, bireysel kredi kartlarında önceki üç çeyrekte gözlenen artışın, son çeyrekte yerini hızlı bir azalışa bırakması etkili olmuştur. Söz konusu gelişmede tüketici kredilerinde büyümeyi yavaşlatmaya yönelik öngörülen önlemlerin etkili olduğu söylenebilir. Bireysel kredilerin türlerine göre takibe dönüşüm oranları incelendiğinde, kredi kartı alacaklarının takibe dönüşüm oranı Aralık 2012 itibariyle %6,8 iken Aralık 2013 itibariyle %8,9'a yükseldiği; taşıt kredilerinin %2,7'den %2,2'ye; konut kredilerinin %0,9'dan %0,7'ye, diğer tüketici kredilerinin ise %3,5 olan takibe dönüşüm oranının %3,4'e gerilediği görülmektedir.
154
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
PARASAL GÖSTERGELER
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye Geneli Seçilmiş Sektörel Krediler* (.000 ¨) Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
2012
Kredinin Takibe Dönüşüm Oranı (%)
2013
Nakdi Krediler
Takipteki Krediler
Gayri Nakdi Krediler
Nakdi Krediler
Takipteki Krediler
Gayri Nakdi Krediler
2012
2013
Gıda, Meşrubat ve Tütün Sanayi
26.642.459
821.003
6.627.526
33.527.517
902.608
8.212.888
3,0%
2,6%
İnşaat
46.710.380
1.878.921
48.834.555
69.420.782
3.047.835
66.360.771
3,9%
4,2%
Metal Ana Sanayi ve İşlenmiş Maden Ürünleri
27.186.374
480.808
16.840.273
37.335.240
555.172
21.764.198
1,7%
1,5%
Tekstil ve Tekstil Ürünleri Sanayi
24.607.440
1.460.771
7.355.031
35.738.151
1.406.993
10.437.615
5,6%
3,8%
Toptan, Perakende Ticaret ve Komisyonculuk
49.409.394
1.702.936
19.431.856
65.591.086
2.131.108
37.090.176
3,3%
3,1%
Turizm
17.913.575
435.265
2.022.425
25.494.789
646.269
2.585.504
2,40%
2,50%
Ziraat ve Balıkçılık
32.642.626
1.018.145
1.837.991
36.469.288
1.320.938
2.631.961
3,00%
3,50%
Enerji
41.675.116
182.745
22.573.324
49.946.497
77.645
29.756.682
0,40%
0,20%
Denizcilik
8.010.348
719.951
2.007.433
9.813.327
887.924
1.016.614
8,20%
8,30%
Finansal Kuruluşlar
15.989.308
38.712
17.621.431
51.279.740
100.956
32.497.671
0,20%
0,20%
290.787.020
8.739.257
2,90%
2,60%
Türkiye
Toplam
145.151.845 414.616.417 11.077.448 212.354.080
Mersin Geneli Seçilmiş Sektörel Krediler* (.000 ¨) Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
2012
Kredinin Takibe Dönüşüm Oranı (%)
2013
Nakdi Krediler
Takipteki Krediler
Gayri Nakdi Krediler
Nakdi Krediler
Takipteki Krediler
Gayri Nakdi Krediler
2012
2013
Gıda, Meşrubat ve Tütün Sanayi
503.484
22.937
71.362
502.732
39.876
114.552
4,4%
7,3%
İnşaat
318.759
18.089
186.146
445.264
12.560
213.000
5,4%
2,7%
Metal Ana Sanayi ve İşlenmiş Maden Ürünleri
101.521
1.786
34.088
111.916
1.315
60.484
1,7%
1,2%
Tekstil ve Tekstil Ürünleri Sanayi
47.376
7.542
3.842
58.632
4.530
5.364
13,7%
7,2%
1.226.929
66.699
413.236
1.564.629
74.978
494.756
5,2%
4,6%
Mersin
Toptan, Perakende Ticaret ve Komisyonculuk
68.365
2.681
12.686
112.244
2.411
12.212
3,8%
2,1%
1.038.806
59.195
51.533
1.304.980
62.016
41.172
5,4%
4,5%
Enerji
159.256
4.636
272.623
188.633
3.855
330.112
2,8%
2,0%
Denizcilik
11.844
188
7.818
18.888
383
9.873
1,6%
2,0%
Finansal Kuruluşlar
6.256
227
7.463
10.044
398
9.270
3,5%
3,8%
3.482.596
183.980
1.060.797
4.317.962
202.322
1.290.795
5,0%
4,5%
Turizm Ziraat ve Balıkçılık
Toplam *Geçici veriler.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
155
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye genelinde seçilmiş sektörlerde 2013 Aralık sonu itibariye kullandırılan nakdi kredi miktarı önceki yıla göre %42,5 artarak 415 milyar ¨, gayri nakdi krediler ise %46,3 artarak 212 milyar ¨ seviyesindedir. Söz konusu dönemde KOBİ'lere kullandırılan kredilerin 10 milyar ¨'lik
tutarının takibe düştüğü, takibe dönüşüm oranının önceki yıl %2,9'dan %2,6'ya gerilediği görülmektedir. 2013 yılı sonuna göre Türkiye'de seçilmiş sektörlere göre kullandırılan kredilerin takibe dönüşüm oranlarında ağırlıklı paya sahip olan sektörler arasında yer alan inşaat sektöründe takibe dönüşüm oranı 2012 yılında %3,9 iken 2013 yılı sonunda %4,2'ye yükselirken, toptan, perakende ticaret ve komisyonculuk sektöründe %3,3'den %3,1'e gerilemiştir. 2013 yılında seçilmiş sektörler arasında takibe dönüşüm oranı önceki yıla göre en fazla yükseliş olan sektör ziraat ve balıkçılık sektörü iken en fazla düşüş olan sektör tekstil ve tekstil ürünleri sanayi sektörüdür. Söz konusu dönem için takibe dönüşüm oranı en fazla olan sektör denizcilik sektörü iken en düşük orana sahip sektörler enerji ve nansal kuruluşlar olduğu görülmektedir. 2013 yılının Aralık ayı sonu itibariyle bankacılık sektörünün Mersin'de seçilmiş sektörlerdeki KOBİ'lere kullandırılan nakdi kredi miktarı önceki yıla göre %24 artarak 4,3 milyar ¨, gayri nakdi kredi miktarı %22 artarak 1,3 milyar ¨ olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde KOBİ'lere kullandırılan kredilerin 202 milyon ¨'lik tutarının takibe düştüğü, takibe dönüşüm oranının önceki yıl %5,0'dan %4,5'e gerilediği görülmektedir. Aralık 2013 döneminde Mersin'de seçilmiş sektörlere göre kullandırılan kredilerin takibe dönüşüm oranları incelendiğinde; ağırlıklı paya sahip olan sektörler arasında yer alan toptan, perakende ticaret ve komisyonculuk sektöründe takibe dönüşüm oranı %5,2'den %4,6'ya; ziraat ve balıkçılık sektöründe %5,4'den %4,5'e gerilediği; gıda, meşrubat ve tütün sanayinde ise %4,4'den %7,3'e yükseldiği görülmektedir.
Mevduatın Dağılımı* (.000 ¨) Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
Türkiye
Mersin Değişim (%)
Türkiye Tasarruf Mevduatı Tasarruf Mevduatı Türk Lirası Tasarruf Mevduatı Döviz Tevdiat Hesabı Diğer Mevduat Diğer Mevduat Türk Lirası Diğer Mevduat Döviz Tevdiat Hesabı Toplam Mevduat
2012
2013
12/11 13/12
Değişim (%) 2012
445.107.129 523.934.920 10% 17,7% 6.635.865 306.562.316 347.274.755 9% 13,3% 5.273.314
2013
12/11 13/12
7.608.290
9%
15%
5.987.554
7%
14%
1.362.551
1.620.736
15%
19%
292.221.198 367.033.441 11% 25,6% 1.574.565 205.499.975 236.706.512 20% 15,2% 1.195.454
2.455.044
-13% 56%
138.544.813 176.660.165
86.721.223
130.326.929
12% 27,5%
-5% 50,3%
379.111
737.328.327 890.968.361 10% 20,8% 8.210.430
1.539.277
-1%
29%
915.767
-37% 142%
10.063.334
4% 22,6%
*Geçici veriler.
2013 yılında Türkiye genelinde toplam mevduat 2012 yılına göre %20,8 artarak yaklaşık 890 milyar ¨'ye ulaşmıştır. Söz konusu dönemde Türk Parası mevduatı %14,1, Yabancı Para mevduatı %36,3 oranında büyümüştür. 2013 yılının üçüncü çeyreğinden itibaren Türk Parası mevduat artış hız yavaşlarken, Yabancı Para mevduat artış hızı yılın ikinci yarısında itibaren artış hızı yükselmiştir. Aralık 2013 sonunda tasarruf mevduatının toplam mevduat içerisindeki payı 2012 yılsonuna göre 1,2 puan azalarak %58,8 olarak gerçekleşirken, diğer mevduatların payı ise 1,6 puan artarak %41,2 olmuştur. Türkiye genelinde mevduatın krediye dönüşüm oranı Aralık 2012 itibariyle %109,6 iken Aralık 2013'de 10 puan artarak %119,6 olarak gerçekleşmiştir. İlimizdeki toplam mevduat hacmindeki gelişmelere bakıldığında, 2012 yılı Aralık ayı sonu itibariyle %5,9'luk artış, 2013 yılının söz konusu döneminde %22,6'ya yükselmiştir. Mevduat hacmindeki gelişmelere dönemler itibariyle incelendiğinde; 2013'ün ilk çeyreğinde bir önceki döneme göre mevduat hacmindeki artışın, yılın ikinci ve üçüncü çeyreğinde de hızını yükseltmeye devam ettiği, son çeyrekte ise sınırlı da olsa yavaşlama olduğu görülmektedir. Mevduatın krediye dönüşüm oranı Aralık 2012 itibariyle %150 iken; Aralık 2013'de %149 olarak gerçekleşmiştir. Aralık 2012 itibariyle %4 olan kredilerin takibe dönüşüm oranı ise Aralık 2013'de de aynı kalmıştır. Aralık 2012 itibariyle Türkiye genelinde toplam mevduat büyüklüğü ile iller arasında 9. sıradaki yer alan Mersin, 2013'ün aynı döneminde de yerini korumuştur.
156
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
PARASAL GÖSTERGELER
Ekonomik Rapor 2013
Aylık Ortalama Döviz Kurları* Kaynak: T. C. Kalkınma Bakanlığı, Merkez Bankası
2012
2013
Dolar/Euro Paritesi
Aylar
ABD Doları
Euro
ABD Doları
Euro
2012
2013
Ocak
1,8389
2,3723
1,7639
2,3414
1,29
1,33
Şubat
1,7511
2,3146
1,7699
2,3689
1,32
1,34
Mart
1,7793
2,3504
1,8072
2,3448
1,32
1,30
Nisan
1,7798
2,3432
1,7965
2,3355
1,32
1,30
Mayıs
1,7970
2,3052
1,8228
2,3666
1,28
1,30
Haziran
1,8161
2,2747
1,8945
2,4987
1,25
1,32
Temmuz
1,8049
2,2222
1,9305
2,5240
1,23
1,31
Ağustos
1,7858
2,2113
1,9547
2,6018
1,24
1,33
Eylül
1,7956
2,3051
2,0172
2,6902
1,28
1,33
Ekim
1,7941
2,3283
1,9903
2,7132
1,30
1,36
Kasım
1,7855
2,2910
2,0218
2,7291
1,28
1,35
Aralık
1,7791
2,3333
2,0578
2,8180
1,31
1,37
*Döviz alış kuru.
PROTESTOLU SENETLER Protestolu Senet İstatistikleri Kaynak: T. C. Merkez Bankası
Türkiye
Mersin
Adet
Tutar (¨)
Adet
Tutar (¨)
2011
524.947
4.540.100.072
9.059
67.271.623
2012
640.091
6.530.643.832
11.831
96.895.911
2013
698.956
7.107.473.308
13.517
127.160.988
2013 yılında Türkiye genelinde 2.000 ¨ ve üzeri tutarındaki protesto edilen senet sayısında, önceki yıla göre %9,2'lik artışla 698.956 adete; senet sayısındaki gelişmelere paralel olarak, protesto edilen senet tutarının da %8,8 artarak 7,1 milyar ¨'ye ulaştığı görülmektedir. 2013 yılında Türkiye genelinde protestolu sentler hem adet hem tutar bazındaki artış hızının önceki yıla göre azalışa geçtiği görülmektedir. İlimizde ise protesto edilen senet sayısı önceki yıla göre %14,3 artarak 13.517'e; protesto edilen senet tutarı ise %31,2 artarak yaklaşık 127 milyon ¨ olarak gerçekleştiği gözlenmektedir. İlimizde, 2013 yılında protestolu senetlerde hem adet hem tutar bazında Türkiye genelinde olduğu gibi önceki yıla göre artış hızının yavaşladığı gözlense de İlimizdeki söz konusu yavaşlamanın Türkiye'ye kıyasla daha sınırlı kaldığı söylenebilir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
157
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye Geneli Protestolu Senetlerin Adet Bazında Aylar İtibariyle Dağılımı Kaynak: T. C. Merkez Bankası
Adet 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2012 44.796
45.386
44.422
44.607
50.191
50.481
53.496
59.296
58.854
56.918
71.958
59.686
2013 60.738
49.732
50.639
53.047
57.710
57.710
64.487
60.688
59.493
64.660
61.663
58.127
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Türkiye Geneli Protestolu Senetlerin Tutar Bazında Aylar İtibariyle Dağılımı Kaynak: T. C. Merkez Bankası
(.000 ¨) 800.000 700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
2012 462.418 396.976 380.154 435.929 475.577
Haziran
Temmuz Ağustos
549.756 537.756 578.111 654.240 687.853 725.129 646.755
2013 691.888 501.359 509.550 535.761 601.660 560.534 676.742 559.978 620.124 613.815 613.083 622.978
Türkiye genelinde 2013 yılı protestolu senetlerdeki gerçekleşmelere aylar itibariyle incelendiğinde adet ve tutar bazında yılın ilk yarısındaki yukarı yönlü eğim ikinci yarısında devam ettiği gözlenmektedir.
158
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
PARASAL GÖSTERGELER
Ekonomik Rapor 2013
Mersin İli Protestolu Senetlerin Adet Bazında Aylar İtibariyle Dağılımı Kaynak: T. C. Merkez Bankası
Adet 1.500 1.250 1.000 750 500 250 0 2012
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
795
830
826
792
1.016
980
972
1.019
1.047
1.042
1.333
1.179
996
990
1.051
1.184
1.226
1.213
1.127
1.067
1.169
1.128
1.093
2013 1.273
Temmuz Ağustos
Mersin İli Protestolu Senetlerin Tutar Bazında Aylar İtibariyle Dağılımı Kaynak: T. C. Merkez Bankası
(.000 ¨) 18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2012 6.256
5.146
6.019
5.487
7.649
7.718
Temmuz Ağustos 7.909
7.738
10.983
7.803
12.389
11.798
2013 13.439
14.393
7.550
9.595
10.251
16.334
11.153
9.099
8.109
9.314
8.494
9.430
Mersin ilinde 2013 yılı protestolu senetlerdeki gerçekleşmelere aylar itibariyle incelendiğinde adet ve tutar bazında yılın ilk yarısındaki yukarı yönlü eğim ikinci yarısında yönünü aşağıya çevirmiş olduğu gözlense de adet bazında iki dönem arasında önemli bir farklılık olmadığı ancak tutar bazında yılın ilk yarısına göre %22 azalış kaydedildiği görülmektedir. İlimizde, Türkiye geneline göre 2013 yılındaki gerçekleşmelerin daha olumlu olduğu söylenebilir. Söz konusu dönemde Mersin, protesto edilen senet adetine göre iller arasında 11.; tutarına göre ise 10. sırada yer almaktadır.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
159
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
Ekonomik Rapor 2013
yatırımlar GENEL İRADE YATIRIMLARI 2014 Yılı Mersin İli Yatırımlarının Sektörlere Göre Dağılımı* (Bin TL) Kaynak: İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü
Proje Sayısı
Proje Toplamı
2014 Yılı Ödeneği Toplamı
Tarım-Sulama
4
807.786
26.000
Enerji
2
51.000
2.087
Ulaştırma
4
824.617
16.250
Turizm
1
59.500
1.000
Eğitim
6
144.472
21.698
Sağlık
3
378.650
37.550
Diğer Kamu Hizmetleri
8
714.751
148.510
Toplam
28
2.980.776
253.095
Sektörü
*14.01.2014 tarih ve 28882 sayılı mükerrer Resmi Gazete’de yayınlanan 2014 yılı yatırım programından derlenmiştir.
2014 Yılı Mersin İli Yatırımlarının Kuruluşları İtibariyle Dağılımı (Bin TL) Kaynak: İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü
Proje Sayısı
Proje Toplamı
2014 Yılı Ödeneği Toplamı
DSİ Genel Müdürlüğü
6
1.264.996
54.000
Elektrik Üretim A.Ş.Genel Müdürlüğü
1
9.000
2.000
TEİAŞ
1
42.000
87
Emniyet Genel Müdürlüğü
1
1.233
250
TCK Genel Müdürlüğü
3
823.384
16.000
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
1
59.500
1.000
Mersin Üniversitesi
8
441.561
56.987
Ortadoğu Teknik Üniversitesi
1
6.800
1.000
Sağlık Bakanlığı
2
83.850
4.550
Adalet Bakanlığı
1
110.880
50.000
İller Bankası A.Ş.
1
41.172
23.821
MESKİ Genel Müdürlüğü
1
62.200
24.900
Kuruluşu
160
Diğer Belediyeler
1
34.200
18.500
Toplam
28
2.980.776
253.095
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
YATIRIMLAR
Ekonomik Rapor 2013
2014 Yılı Mersin İli Yatırımlarının İlçelere Göre Dağılımı Kaynak: İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü
Proje Sayısı
Proje Toplamı
2014 Yılı Ödeneği Toplamı
Merkez
11
508.583
95.758
Anamur
2
140.000
22.500
Aydıncık
1
59.500
1.000
Erdemli
3
486.938
26.500
Gülnar
1
42.000
87
Silifke
2
46.276
3.250
Tarsus
4
784.095
77.000
Müşterek İlçeler
4
913.384
27.000
Toplam
28
2.980.776
253.095
İlçesi
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
161
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
Ekonomik Rapor 2013
YATIRIM TEŞVİKLERİ 2013 yılında, Mersin’de öngörülen sabit yatırım tutarı 1,2 milyar TL olan 81 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde toplam 2.728 kişilik istihdam öngörülmektedir. Aynı dönemde düzenlenen 81 adet yatırım teşvik belgesinin 76 adedi yerli rmalar, 5 adedi yabancı sermayeli rmalar tarafından alınmıştır. Yerli rmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 709 milyon TL; öngörülen istihdam 1.485 kişi olurken, yabancı sermayeli rmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 537 milyon TL; öngörülen istihdam ise 1.243 kişidir.
Yatırım Teşvik Belgelerinin Dağılımı Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
Türkiye Belge Sayısı (Adet)
Mersin
2012
2013
2012
2013
4.311
4.985
95
81
Sabit Yatırım (Milyon TL)
57.743
93.868
1.111
1.246
İstihdam
146.960
190.385
2.282
2.728
2013 yılında Mersin’de düzenlenen 81 adet belgenin 57 adedi komple yeni yatırım, 16 adedi tevsi, 8 adedi ise diğer mahiyetli yatırımlardır. Söz konusu dönemde yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 1,2 milyar TL’lik sabit yatırım tutarının 1 milyar TL’si komple yeni yatırım, 78 milyon TL’si tevsi ve 161 milyon TL’si diğer mahiyetleri yatırımlardan oluşmaktadır.
Yatırım Teşvik Belgelerinin Mahiyetine Göre Dağılımı Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
Türkiye 2012
Mersin 2013
2012
2013
Belge Adedi
Sabit Yatırım (Milyon TL)
Belge Adedi
Sabit Yatırım (Milyon TL)
Belge Adedi
Sabit Yatırım (Milyon TL)
Belge Adedi
Sabit Yatırım (Milyon TL)
Komple Yeni Yatırım
2.673
41.478
2.956
65.672
67
927
57
1.006
Tevsi
1.200
12.213
1.509
20.388
23
96
16
78
438
4.052
520
7.808
5
90
8
162
57.743
4.985
1.113
81
1.246
Diğer* Toplam
4.311
93.868
95
*Modernizasyon, Yenileme, Entegrasyon ve Tamamlama Yatırımları
2013 yılında Türkiye genelinde verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 93,868 milyar TL'lik toplam sabit yatırım tutarının 32,983 milyar TL'si enerji sektöründe, 19,660 milyar TL'si hizmetler sektöründe, 7,648 milyar TL'si madencilik sektöründe ve 33,577 milyar TL'si ise imalat sektöründedir. Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin dağılımı bölgesel bazda incelendiğinde; İlimizin de içinde yer aldığı 3.bölgede Türkiye geneli kapsamında düzenlenen belge sayısının %14'ine sahip olduğu gözlenmiştir. Söz konusu dönemde; 3. Bölgede teşvik belgesine bağlanan toplam 705 yatırımın %11,5'inin Mersin'de olduğu ve Mersin yatırımlarının söz konusu bölge içerisindeki iller arasında üçüncü sırada yer aldığı görülmektedir. 2013 yılında Mersin ilinde destek verilen yatırım teşvik belgeli proje sayısı 2012 yılına göre azalış olduğu gözlense de söz konusu yatırım projelerine öngörülen sabit yatırım tutarı ve istihdam da artış olmuştur. Söz konusu dönemde sabit yatırım tutarındaki ve istihdamdaki artışta hizmetler sektörü etkili olduğu görülmektedir. 2012 yılında belge başına düşen istihdam 24 iken, 2013 yılında bu rakam 34'e, belge başına düşen yatırım tutarı 11,7 milyon TL. 'den 15,4 milyon TL.'ye ulaştığı görülmektedir.
162
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
YATIRIMLAR
Ekonomik Rapor 2013
Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörel Dağılımı Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
Belge Adedi 2012
Mersin
Türkiye
Madencilik İmalat Enerji
Sabit Yatırım (Milyon TL)
2013
2012
2013
İstihdam 2012
2013
284
281
2.206
7.648
8.092
10.754
2.687
3.099
27.794
33.577
79.044
97.488
196
184
12.621
32.983
3.492
5.002
Hizmetler
1.144
1.421
15.123
19.660
56.332
77.141
Toplam
4.311
4.985
57.744
93.868
146.960
190.385
Enerji
8
9
91
79
48
10
Hizmetler
48
38
161
789
958
1.989
İmalat
5
2
828
351
1.134
602
Madencilik
34
32
33
28
142
127
Toplam
95
81
1.113
1.247
2.282
2.728
2013 yılında Mersin ilinde destek verilen yatırım teşvik belgeli proje sayısının 50 adeti bölgesel yatırım, 31 adeti genel yatırım mahiyetine sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 1,2 milyar TL.’lik sabit yatırım tutarının %37’si bölgesel yatırım, %63’ü genel yatırımlar oluşturmaktadır.
2013 Yılı Yatırım Teşvik Bölgelerinin Destek Sınıfına Göre Dağılımı Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
Türkiye
Mersin
Destek Sınıfı
Belge Adedi
Sabit Yatırım (Milyon TL)
İstihdam
Belge Adedi
Sabit Yatırım (Milyon TL)
İstihdam
Bölgesel Yatırımlar
2.937
36.452
134.088
50
465
1.175
16
14.428
4.036
-
-
-
2.022
36.839
50.418
31
781
1.553
Büyük Ölçekli Yatırımlar Genel Yatırımlar Stratejik Yatırımlar Toplam
10
6.149
1.843
-
-
-
4.985
93.868
190.385
81
1.246
2.728
2013 Yılı Belge Adetine Göre Yatırım Teşvik Belgelerinin Bölgesel Dağılımı Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
5. Bölge: %10
6. Bölge: %13
4. Bölge: %10 3. Bölge: %14
1. Bölge: %27
2. Bölge: %16
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
163
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı Öngörülen Sabit Yatırım Tutarına Göre Bölgesel Teşviklerin Dağılımı Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
5. Bölge: %6
6. Bölge: %8
4. Bölge: %11
1. Bölge: %45
3. Bölge: %12 2. Bölge: %18
ULUSLARARASI SERMAYELİ ŞİRKETLER Ekonomi Bakanlığı tarafından açıklanan geçici verilere göre; 2012 yılının Aralık ayı sonu itibariyle Mersin’de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirket sayısı 534 iken, 2013 yılının söz konusu döneminde bu rakam 676’dır. Mersin, Türkiye’de bulunan uluslararası sermayeli şirketlerin illere göre sıralamasında 2012 yılında %1,8’lik payla 7. sırada yer alırken; 2013 yılında %1,9’luk payla 6.sıraya yükselmiştir. Söz konusu dönemde Mersin’de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirketlerin sektörel dağılımı incelendiğinde; %51’i toptan ve perakende ticaret, %13’ü ulaştırma, haberleşme ve depolama hizmetleri ve %10’u imalat sanayi sektöründe faaliyet göstermektedir. İmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararası sermayeli şirketlerde gıda ürünleri ve içecek imalatı birinci sırada yer alırken, bunu sırasıyla kimyasal madde ve ürünleri; tekstil ürünleri, başka yerde sınıandırılmamış makine ve teçhizat imalatı izlemektedir.
Mersin’deki Uluslararası Sermayeli Firmaların Sektörlere Göre Dağılımı* Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
21.12.2012
31.12.2013
Tarım, Avcılık, Ormancılık ve Balıkçılık
21
23
Madencilik ve Taşocakçılığı
13
14
İmalat Sanayii
60
68
Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı
20
19
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
5
7
Tekstil Ürünleri İmalatı
5
5
B.Y.S. Makine ve Teçhizat
3
5
Sektör
Diğer İmalat
27
32
Elektrik, Gaz ve Su
3
5
İnşaat
45
58
Toptan ve Perakende Ticaret
251
343
Oteller ve Lokantalar
19
20
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
74
87
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
40
46
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
-
2
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
8
10
534
676
Toplam *Geçici veriler.
164
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
YATIRIMLAR
Ekonomik Rapor 2013
Mersin'de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirketlerin ülke gruplarına göre dağılımı incelendiğinde; %52'si Yakın ve Ortadoğu, %25'i AB, %10'u ise Diğer Asya ülkeleri ortaklı şirketlerdir. Ülke grupları içerisinde yer alan Irak, Suriye ve Almanya ortaklı şirketler, Mersin'de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirketler arasında ilk sırada yer almaktadır. 2013 yılı sonu itibariyle Mersin'de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli rma sayısında 2012 yılı aynı dönemine göre tüm ülke grupları bazında artış gözlenirken, özellikle Suriye sermayeli şirket sayısındaki artış dikkat çekmektedir.
Mersin’deki Uluslararası Sermayeli Firmaların Ülke Gruplarına Göre Dağılımı* Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
31.12.2012
31.12.2013
AB Ülkeleri
149
166
Almanya
61
67
Belçika
19
19
Hollanda
15
17
Diğer AB Ülkeleri
54
63
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
18
22
Afrika Ülkeleri
9
14
Kuzey Amerika
Ülke Grupları
25
36
A.B.D.
19
26
Kanada
6
10
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
11
12
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
262
352
Irak
139
149
Suriye
38
109
Diğer
85
94
Diğer Asya
56
69
Diğer Ülkeler Toplam
4
5
534
676
*Geçici veriler.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
165
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
Ekonomik Rapor 2013
kamu gelirleri İlimizde Vergi Dairelerinin Tahakkuk ve Tahsilât Durumu (¨) Kaynak: T. C. Gelir İdaresi Başkanlığı Mersin Vergi Dairesi Başkanlığı
2012
2013
Tahakkuk
Tahsilat
Tahsilat Oranı (%)
Tahakkuk
Tahsilat
Tahsilat Oranı (%)
Uray V. D.
2.029.934.487,03
1.021.260.839,66
50%
2.128.441.239,22
910.553.640,67
42,8%
İstiklal V. D.
542.368.560,74
266.861.313,57
49%
616.125.235,45
298.313.024,11
48,4%
Liman V. D.
743.882.175,05
317.213.318,04
4%
913.717.615,33
495.078.112,04
54,2%
Toros V. D.
475.446.750,58
357.937.257,81
75%
583.390.759,25
434.279.073,71
74,4%
Şehitkerim V. D.
281.909.799,34
161.973.531,42
57%
331.482.641,96
197.617.794,66
59,6%
Kızılmurat V. D.
354.360.070,77
123.673.440,92
35%
368.512.587,23
134.219.216,31
36,4%
Muh. Md. Diğ. Ml. M.
216.790.163,16
216.790.163,16
100%
278.227.918,86
278.227.918,86
100,0%
Erdemli V. D.
108.798.341,66
66.894.298,37
61%
125.233.035,06
77.425.464,03
61,8%
Silifke V. D.
96.366.007,53
63.664.070,52
66%
114.077.599,11
78.501.597,80
68,8%
Anamur V. D.
65.251.249,69
40.815.500,83
63%
67.619.163,10
42.679.436,63
63,1%
Mut Mal Md.
49.462.529,07
29.880.353,01
60%
55.538.773,20
33.517.247,54
60,3%
Gülnar Mal Md.
16.477.863,59
10.572.344,40
64%
19.132.043,19
11.326.805,46
59,2%
Bozyazı Mal Md.
20.372.590,06
12.877.003,00
63%
21.882.928,59
14.100.454,20
64,4%
Aydıncık Mal Md.
7.560.236,74
3.832.426,35
51%
8.015.381,48
3.998.085,11
49,9%
Vergi Dairesi
Çamlıyayla M.md.
4.996.630,79
2.550.583,42
51%
4.787.065,79
2.889.338,69
60,4%
Gümrük Saymanlığı
3.692.370.746,36
3.692.370.746,36
100%
4.277.385.595,19
4.277.385.595,19
100,0%
Toplam
8.706.348.202,16
6.389.167.190,84
73%
9.913.569.582,01
7.290.112.805,01
73,5%
İlimiz Vergi Gelirlerinin Mukayesesi (¨) Kaynak: T. C. Gelir İdaresi Başkanlığı Mersin Vergi Dairesi Başkanlığı
2012 Tahakkuk
Tahsilat
Tahsilat Oranı (%)
Tahakkuk
Tahsilat
Tahsilat Oranı (%)
Gelir Vergisi
962.945.968,17
768.452.561,60
80%
1.048.498.466,58
833.559.154,37
79,5%
Kurumlar Ver.
297.930.137,30
172.226.101,18
58%
317.508.696,64
182.437.010,60
57,5%
Katma Değer V.
643.468.455,03
388.017.283,49
60%
699.455.108,95
414.909.796,57
59,3%
Verginin Türü
Veraset İnt. V.
2.956.562,13
1.763.412,96
60%
3.230.072,31
2.350.660,84
72,8%
Banka Sig. M. V.
18.877.849,11
17.156.931,47
91%
12.884.757,95
11.311.698,95
87,8%
Motorlu Taş. V.
203.766.176,04
157.003.304,56
77%
229.058.615,75
175.116.554,23
76,5%
Damga Vergisi
123.135.085,98
92.575.870,38
75%
154.592.678,20
116.346.415,74
75,3%
Harçlar
183.256.897,73
162.463.508,92
89%
249.351.647,74
225.097.846,15
90,3%
Diğer Vergiler
884.264.511,46
710.266.096,72
80%
991.649.500,39
778.492.898,14
78,5%
Vergi Gel. Top.
3.320.601.642,95
2.469.925.071,28
74%
3.706.229.544,51
2.739.622.035,59
73,9%
Vergi Dışı G. Top.
1.630.849.467,04
173.168.054,44
11%
1.863.119.123,36
214.426.381,27
11,5%
Tşb. ve Mülkiyet G.
166
2013
62.526.345,81
53.703.318,76
86%
66.835.318,94
58.678.792,96
87,8%
Gümrük Gelirleri
3.692.370.746,36
3.692.370.746,36
100%
4.277.385.595,19
4.277.385.595,19
100,0%
Genel Toplam
8.706.348.202,16
6.389.167.190,84
73%
9.913.569.582,01
7.290.112.805,01
73,5%
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
KAMU GELİRLERİ
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Büyükşehir ve Merkez İlçe Belediyelerinin 2014 Mali Yılı Bütçeleri Kaynak: İlgili Belediyelerin Mali Hizmetler Müdürlüğü
Bütçe Tutarı (TL)
Belediyenin Adı
(A) Ödenek Cetveli
(B) Gelirlerin Ekonomik Sınıandırılması
Büyükşehir Belediyesi
542.706.521
535.774.413
Akdeniz Belediyesi
92.800.000
90.600.000
Toroslar Belediyesi
113.000.000
107.184.799
Yenişehir Belediyesi
73.690.890
73.690.890
Mezitli Belediyesi
70.000.000
65.000.000
İl Özel İdaresinin Bütçesi Kaynak: T.C. Mersin Valiliği İl Mahalli İdareler Müdürlüğü-İl Özel İdare Müdürlüğü
Bütçe Tutarı (¨) 2013
2014 (Ocak-Mart Dönemi)
Cari Harcamalar
23.528.115,00
16.611.833
Yatırım Harcamaları
50.277.402,00
15.257.214
Harcamalar
Transfer Harcamaları Toplam
6.594.483,00
3.130.953
80.400.000,00
35.000.000
İl Özel İdaresinden 2014 Ocak-Mart Ayları Kurumlara Ayrılan Paylar (¨) Kaynak: T.C. Mersin Valiliği İl Mahalli İdareler Müdürlüğü-İl Özel İdare Müdürlüğü
Kurumun Adı İl Özel İdaresi
Cari Hr.
Yatırım Hr.
Transfer Hr.
Toplam
16.211.833
11.794.004
3.130.953
31.136.790
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
0
0
0
0
İl Milli Eğitim Müdürlüğü
0
3.463.210
0
3.463.210
İl Sağlık Müdürlüğü
0
0
0
0
Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü
0
0
0
0
Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü
0
0
0
0
Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü
0
0
0
0
Halk Eğitim Müdürlüğü
0
0
0
0
Emniyet İl Müdürlüğü
50.000
0
0
50.000
Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü
0
0
0
0
Çevre ve Orman İl Müdürlüğü
0
0
0
0
İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Toplam
350.000
0
0
350.000
16.611.833
15.257.214
3.130.953
35.000.000
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
167
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
Ekonomik Rapor 2013
işgücü Hanehalkı İşgücü Anketi Sonuçları Kaynak: TÜİK
TR62 (Adana, Mersin)* 2012
2013
Nüfus ve İşgücü Durumu
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
15 ve daha yukarı yaştaki nüfus ('000)
1.328
1.372
2.700
1.347
1.400
2.747
İşgücü durumu ('000)
959
391
1.350
965
415
1.381
İstihdam edilenler
870
338
1.208
860
343
1.203
İşsiz
89
53
143
105
72
177
72,2
28,5
50
71,7
29,7
50,3
İşsizlik oranı (%)
9,3
13,7
10,6
10,9
17,4
12,8
İstihdam oranı (%)
65,5
24,6
44,7
63,9
24,5
43,8
İşgücüne dahil olmayanlar ('000)
369
980
1.349
381
985
1.366
İş Bulma Ümidi Olmayanlar
22
32
54
34
62
96
Diğer
36
86
122
56
116
172
-
-
1
1
1
2
İşgücüne katılma oranı (%)
İş aramayıp, işbaşı yapmaya hazır olanlar Mevsimlik Çalışanlar
-
389
389
-
357
357
Öğrenci
105
105
210
90
103
193
Emekli
105
30
135
112
29
141
Çalışamaz Halde
80
149
229
71
159
230
Diğer
20
189
209
18
157
176
Ev İşleriyle Meşgul
*TR62: İstatistik amaçlı bölge sınıaması “Adana ve Mersin” illerine göre düzenlenmiştir.
İstihdamın Ekonomik Faaliyet Kollarına Göre Dağılımı (.000 Kişi) Kaynak: TÜİK
TR62 (Adana, Mersin)* 2012
2013
Değişim (%)
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Tarım
195
123
318
170
114
284
-12,8
-7,3
-10,7
Sanayi*
220
35
255
242
38
280
10,0
8,6
9,8
Hizmetler
455
180
635
448
190
638
-1,5
5,6
0,5
Toplam
870
338
1.208
860
343
1.203
-1,1
1,5
-0,4
Sektörler
*İnşaat sektörü, sanayi sektörü içinde değerlendirilmiştir.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıklamış olduğu Hanehalkı İşgücü Anketi sonuçlarına göre, 2013 yılında TR62(Adana, Mersin) bölgesinde, kurumsal olmayan çalışma çağındaki (15 ve daha yukarı yaştaki) nüfus 47 bin kişi artmıştır. 2013 yılında işgücüne katılma oranı önce yıla göre 0,3 puanlık artış göstererek %50,3 olmuştur. Erkeklerde işgücüne katılma oranı 2012 yılına göre 0,5 puanlık azalışla %71,7, kadınlarda ise 1,2 puanlık artışla %29,7 olarak gerçekleşmiştir.
168
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
İŞGÜCÜ
Ekonomik Rapor 2013
2013 yılında istihdam edilenlerin sayısı önceki yıla göre 5 bin kişi azalarak 1 milyon 203 bin kişi olarak gerçekleşmiştir. TR62 bölgesinde istihdam edilenlerin cinsiyete göre dağılımı incelendiğinde, erkeklerde 10 bin kişi azalış, kadınlarda ise 5 bin kişi artış olmuştur. Söz konusu dönemde istidam edilenlerin oranı, bir önceki yıla göre 0,9 puanlık bir azalış göstererek %44,7’den %43,8’e gerilemiştir. 2013 yılında istihdam edilen 1 milyon 203 bin kişinin %53,1’i hizmetlerde, %23,6’sı tarımda %23,3’ü sanayi ve inşaat sektöründe yer almıştır. Bir önceki yıl ile karşılaştırıldığında hizmet ve tarım sektörünün istihdam edilenlerin toplam istihdam içerisindeki payı azalırken sanayi ve inşaat sektörünün payının arttığı görülmektedir. 2013 yılında TR 62 Bölgesinde önceki yıla göre en fazla istihdam artışı kaydedilen sektör sanayi ve inşaat sektörü olduğu gözlenirken bunu hizmetler sektörü takip etmektedir.
TR62 (Adana, Mersin) Bölgesinde İstihdam Edilenlerin İşteki Durumu (1.000 Kişi) Kaynak: TÜİK
Toplam
2012 Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Toplam
870
338
1.208
860
343
1.203
Ücretli, maaşlı ve yevmiyeli
601
206
806
596
221
817
İşveren ve kendi hesabına
232
38
270
233
39
272
Ücretsiz aile işçisi
37
94
131
31
83
114
195
123
318
170
114
284
Ücretli, maaşlı ve yevmiyeli
70
32
102
57
35
92
İşveren ve kendi hesabına
98
12
110
91
11
102
Ücretsiz aile işçisi
27
79
106
22
68
90
Tarım
Toplam
Tarım Dışı
2013
Toplam
675
214
889
690
229
919
Ücretli, maaşlı ve yevmiyeli
531
174
705
539
186
725
İşveren ve kendi hesabına
134
25
159
142
28
170
Ücretsiz aile işçisi
10
15
25
9
15
24
TR62(Adana, Mersin) bölgesinde, sektördeki istihdam edilenler işteki duruma göre incelendiğinde ücretsiz aile işçisi olarak çalışanların sayısı azalırken ücretli, maaşlı ve yevmiyeli çalışanlar ile işveren ve kendi hesabına çalışanların sayısının arttığı görülmektedir. Söz konusu dönemde istihdamın %76,4'üne sahip olan tarım dışı sektörlerde istihdamın %79'unu ücretli, maaşlı ve yevmiyeli çalışanlar oluştururken, %18'ini işveren ve kendi hesabına çalışanlar, %3'ünü ücretsiz aile işçileri oluşturmaktadır. 2011-2013 dönemi için tarım dışı sektörlerde ücretli, maaşlı ve yevmiyeli sayısı artış yavaşlarken, işveren ve kendi hesabına çalışanların azalıştan artışa geçtiği ücretsiz aile işçisi olarak çalışanların sayının azalış hızını kestiği ancak azalışın devam ettiği gözlenmektedir. İstihdamın %23,6'sını oluşturan tarım sektöründe ise işteki duruma göre azalışların devam ettiği görülmektedir.
2013 Yılı İstihdamın İşyeri Büyüklüğüne ve Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayıtlılık Durumuna Göre Dağılımı(1.000 Kişi) Kaynak: TÜİK
Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayıtlılık Kayıtlı Değil
Kayıtlı
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
1-9
283
172
455
226
41
267
508
213
721
10-24
20
18
38
46
17
63
66
35
101
25-49
18
7
25
107
36
143
125
43
168
İşyeri Büyüklüğü
50+ Toplam
8
4
12
153
48
201
161
52
213
328
201
529
532
142
674
860
343
1.203
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
169
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
Ekonomik Rapor 2013
2013 yılında TR62(Adana, Mersin) bölgesinde istihdamın işyeri büyüklüğüne göre dağılımı incelendiğinde; istihdamın %60'ını 1-9 kişi istihdam eden mikro ölçekli işletmelerde istihdam edilirken, %22'si küçük ölçekli işletmelerde, %18'i ise orta büyüklükteki isletmelerde yer almaktadır. 2012 yılına göre orta ölçekli işletmelere istihdam edilenlerin payında 3 puan, küçük ölçekli işletmelerde 1 puan artış olduğu, mikro ölçekli işletmelerde ise 4 puan azalış olduğu görülmektedir. 2013 yılında istihdamın %44'ü sosyal güvenlik kurumuna kayıtlı olmadığı, %56'sının ise kayıtlı olduğu görülmektedir. 2012 yılına göre kayıtlı olanların toplam istihdam içerisindeki payının arttığı gözlenmektedir.
Eğitim Durumuna Göre İstihdamın Dağılımı (15+,1.000 Kişi) Kaynak: TÜİK
Eğitim Durumu Okuma yazma bilmeyen
Lise altı
Lise ve dengi meslek okulu
Yükseköğretim
Cinsiyet
2012
2013
Erkek
17
15
Kadın
30
26
Toplam
47
41
Erkek
527
518
Kadın
184
181
Toplam
711
699
Erkek
196
202
Kadın
55
58
Toplam
251
260
Erkek
129
126
Kadın
70
78
Toplam
199
204
2013 yılında TR62(Adana, Mersin) Bölgesinde eğitim durumuna göre istihdamın dağılımına bakıldığında istihdam edilenlerin %58’ini lise altı eğitimli olanlar, %22’sini lise ve dengi meslek okulu, %17’sini yükseköğretim mezunları, %3’ünü ise okuryazar olmayanlar oluşturmaktadır. 2012 yılına göre yükseköğretim düzeyinde eğitim sahibi olanlar ve lise ve dengi meslek okulu istihdamda artışlar olduğu gözlenmektedir.
İŞGÜCÜ PİYASASI İşkur İşgücü Piyasası Göstergeleri Kaynak: Türkiye İş Kurumu
2012 Erkek
Kadın
2013 Toplam
Erkek
17.488
Açık İşler
Kadın
Toplam
32.423
Değişim (%) 85,4%
Başvurular
34.328
25.654
59.982
33.761
24.613
58.374
-2,7%
İşe Yerleştirmeler
5.968
3.511
9.479
10.299
5.974
16.273
71,7%
7.941
İşsizlik Ödeneğine Başvuru
711
18,8%
Kayıtlı İşsiz
32.620
28.125
60.745
35.520
33.809
69.329
14,1%
Kayıtlı İşgücü
48.281
36.705
84.986
64.722
52.838
117.560
38,3%
İŞKUR kayıtlarına göre İlimiz işgücü göstergeleri incelendiğinde; 2012 yılından bu yana açık iş sayısındaki artış 2013 yılında da devam ederek önceki yıla göre %85,4 artarak 32.423 seviyesine ulaşmıştır. Açık işlerdeki bu gelişmelerin işe yerleştirmelere de yansıdığı, 2012 yıla göre işe yerleştirilenlerin sayısı %71,7 oranında artış göstererek 16.273 kişiye yükseldiği gözlenmektedir. Söz konusu dönemde iş başvurularının önceki yıla göre %2,7'lik azalışla 58.374 kişi, işsizlik ödeneğine başvurularda ki artış hızı ise 2011-2012 dönemine göre yavaşlayarak %18,8'lik artışla 9.430 kişi olduğu görülmektedir. 2012 yılında ortalama aylık her 100 iş başvurusundan 18'i işe yerleştirilirken; 2013 yılında bu oran 26 kişiye ulaşmıştır. 2013 yılında İlimizde İŞKUR'a kayıtlı işsiz sayısı önceki yıla göre %14,1 artarak 69.329 kişiye, kayıltı işgücü ise %38,3 artarak 117.500 kişiye yükselmiştir. Kayıtlı işsizler ve kayıtlı işgücündeki artış hızının 2012-2011 dönemine göre yavaşladığı gözlenmektedir.
170
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
İŞGÜCÜ
Ekonomik Rapor 2013
İş Başvurusunda Bulunanların Yaş Grubuna Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu
15.000 10.000 5.000 0 15-19
20-24
25-29
30-34 2011
35-39 2012
40-44
45-64
65+
2013
İş Başvurusunda Bulunanların Eğitim Durumuna Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu
30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Okur-Yazar İlköğretim Ortaöğretim Önlisans Okuma Olanlar Yazma Bilmeyenler 2011
2012
Lisans
Yüksek Lisans
Doktora
2013
İŞKUR kayıtlarına göre İlimizde 2013 yılında iş başvurularının önceki yıla göre %2,7'lik azalışla 58.374 kişidir. İş başvurularındaki gelişmeler yaş gruplarına göre incelendiğinde 2012 yılına göre 20-24, 15-19 yaş gruplarındaki başvuruların önceki yıla göre en fazla azalış gösteren yaş grubu olduğu gözlenirken en fazla artış ise 45-64 yaş grubu aralığındadır. İş başvurularındaki gelişmeler başvurusunda bulunanların eğitim düzeyine göre incelendiğinde önceki yıla göre en fala azalış orta öğretim mezunlarında olurken, en fazla artış ise okur-yazar ve lisans eğitim düzeyine sahip olanlarda olduğu görülmektedir. Mersin İli Alınan Açık İşler ve İşe Yerleştirmelerin Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu
35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0
Kamu
Özel
Toplam
Kamu
Açık İşler
Özel
Toplam
İşe Yerleştirmeler
2012
2.434
15.054
17.488
2.360
7.119
9.479
2013
3.357
29.066
32.423
3.342
12.931
16.273
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
171
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
Ekonomik Rapor 2013
İŞKUR kayıtlarına göre 2013 yılı içerisinde alınan açık iş sayısı önceki yıla göre %85,4 artış göstererek 32.423'e ulaşmıştır. Söz konusu dönemdeki açık işlerin %10,4'ü kamu sektöründe iken %89,4'ü özel sektöre aittir. 2013 yılına göre açık işlerdeki artış sektörel bazda incelendiğinde önceki yıla göre kamu sektöründe açık iş sayısında %38, özel sektörde ise %93 artış olmuştur. 2013 yılında işe yerleştirmelerin kişi sayısı %71,7'lik artışla 16.273'e ulaşmıştır. İşe yerleştirilenlerin %20'si kamu sektörüne, %80'i özel sektöre yerleştirilmiştir. Söz konusu dönemde işe yerleştirilenlerin %73'ü hizmetler, %16'sı sanayi, %10'u inşaat, %1'i tarım sektörüne yerleştirilmiştir. İşe yerleştirilenlerin yaş grubuna göre dağılımı incelendiğinde 2012 yılına göre işe yerleştirilenlerde en fazla artış 30- 25-29, 30-34, 35-39 yaş gruplarında olduğu görülmektedir. Eğitim durumuna göre ise işe yerleştirilenlerde önceki yıla göre en fazla artış ilköğretim ve ortaöğretim mezunları olduğu gözlenmektedir.
2013 Yılı İşe Yerleştirilenlerin Sektörel Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu
Tarım, Avcılık ve Ormancılık 266 %1 Sanayi 2.550 %16 İnşaat 1.569 %10 Hizmetler: 11.888 %73
Mersin İli İşe Yerleştirmelerin Yaş Gruplarına Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu
4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 15-19
20-24
25-29
30-34 2011
172
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
35-39 2012
40-44 2013
45-64
65+
İŞGÜCÜ
Ekonomik Rapor 2013
Mersin İli İşe Yerleştirmelerin Eğitim Durumuna Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu
10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 Okur-Yazar İlköğretim Ortaöğretim Önlisans Okuma Olanlar Yazma Bilmeyenler 2011
2012
Lisans
Yüksek Lisans
Doktora
2013
2013 yılında kayıtlı işsizlerin 2012 yılına göre 8.584 kişi artarak 69.329 kişiye ulaşmıştır. Söz konusu dönemde kayıtlı işsizlerdeki artışın 2.900'ünü(%34) erkekler, 5.684'ünü(%66) kadınlar oluşturmaktadır. Kayıtlı işsizlerin yaş grubuna göre dağılımı incelendiğinde 2012 yıla göre artışın en fazla yoğunlaştığı yaş grubu 20-44 yaş grupları arasında olduğu gözlenmektedir. Kayıtlı işsizlerin eğitim durumuna göre dağılımı incelendiğinde 2012 yılına göre ilköğretim, ortaöğretim, lisans ve ön lisans mezunlarında en fazla artış olduğu görülmektedir.
Kayıtlı İşgücünün Yaş Gruplarına Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu
30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 15-19
20-24
25-29
30-34 2011
35-39 2012
40-44
45-64
65+
2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
173
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
Ekonomik Rapor 2013
Kayıtlı İşgücünün Eğitim Durumuna Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu
60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 Okur-Yazar İlköğretim Ortaöğretim Önlisans Okuma Olanlar Yazma Bilmeyenler 2011
2012
Lisans
Yüksek Lisans
Doktora
2013
2013 yılında kayıtlı işsizler 2012 yılına göre 8.584 kişi artarak 69.329 kişiye ulaşmıştır. Söz konusu dönemde kayıtlı işsizlerdeki artışın 2.900'ünü (%34) erkekler, 5.684'ünü (%66) kadınlar oluşturmaktadır. Kayıtlı işsilerin yaş grubuna göre dağılımı incelendiğinde 2012 yıla göre artışın en fazla yoğunlaştığı yaş grubu 20-44 yaş grupları arasında olduğu gözlenmektedir. Kayıtlı işsizlerin eğitim durumuna göre dağılımı incelendiğinde 2012 yılına göre ilköğretim, ortaöğretim, lisans ve ön lisans mezunlarında en fazla artış olduğu görülmektedir.
Kayıtlı İşsizlerin Yaş Grubuna Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu
16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 15-19
20-24
25-29
30-34 2011
174
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
35-39 2012
40-44 2013
45-64
65+
İŞGÜCÜ
Ekonomik Rapor 2013
Kayıtlı İşsizlerin Eğitim Durumuna Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu
40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Okur-Yazar İlköğretim Ortaöğretim Önlisans Lisans Okuma Olanlar Yazma Bilmeyenler 2011 2012 2013
Yüksek Lisans
Doktora
2013 yılında iş başvurusunda bulunanların meslek grubuna göre dağılımı incelendiğinde; ağırlıklı olarak %37,2'sini nitelik gerektirmeyen meslekler, %16,3'ü hizmet ve satış elemanları ve %13,9'unu büro hizmetlerinde çalışan elemanlar oluşturmaktadır.
İş Başvurusunda Bulunanların Meslek Grubuna Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu
%13,9
%16,3
%37,2
%7,3 %0,6
Büro Hizmetlerinde Çalışan Elemanlar Nitelik Gerektirmeyen Meslekler Profesyonel Meslek Mensupları Teknisyenler, Teknikerler ve Yardımcı Profesyonel Meslek Mensupları Yöneticiler
%8,3
%7,8 %0
%7,8 %0,7
Hizmet ve Satış Elemanları Nitelikli Tarım, Ormancılık ve Su Ürünleri Çalışanları Sanaatkarlar ve İlgili İşlerde Çalışanlar Tesis ve Makine Operatörleri ve Montajcılar Diğer (Bilinmeyen, Silahlı Kuvvetlerle İlgili Meslekler)
2013 yılında işe yerleştirilenlerin meslek grubuna göre dağılımı incelendiğinde ağırlıklı olarak %51,5'ini nitelik gerektirmeyen meslekler,%16,1'ini hizmet ve satış elemanları, %12,3'ünü sanatkârlar ve ilgili işlerde çalışanlar oluşturmaktadır.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
175
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
Ekonomik Rapor 2013
İşe Yerleştirilenlerin Meslek Grubuna Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu
%3,0
%9,2
%16,1
%51,5
Büro Hizmetlerinde Çalışan Elemanlar Nitelik Gerektirmeyen Meslekler Sanatkarlar ve İlgili İşlerde Çalışanlar Tesis ve Makine Operatörleri ve Montajcılar
%3,2
%0,2
%12,3
%4,6
Hizmet ve Satış Elemanları Profesyonel Meslek Mensupları Nitelikli Tarım, Ormancılık ve Su Ürünleri Çalışanları Teknisyenler, Teknikerler ve Yardımcı Profesyonel Meslek Mensupları
2013 yılında İlimizde İŞKUR’a kayıtlı işsizlerin meslek grubuna göre dağılımında ağırlıklı olarak %39,1'ini nitelik gerektirmeyen meslekler, %15,7'sini büro hizmetlerinde çalışan elemanlar, %14,6'sını hizmet ve satış elemanları oluşturmaktadır.
Kayıtlı İşsizlerin Meslek Grubuna Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu
%0,7
%15,7
%14,6
%39,1
%7,5 %0,8
Büro Hizmetlerinde Çalışan Elemanlar Nitelik Gerektirmeyen Meslekler Profesyonel Meslek Mensupları Teknisyenler, Teknikerler ve Yardımcı Profesyonel Meslek Mensupları Yöneticiler
176
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
%6,2
%7,8
%7,6 %0,0
Hizmet ve Satış Elemanları Nitelikli Tarım, Ormancılık ve Su Ürünleri Çalışanları Sanaatkarlar ve İlgili İşlerde Çalışanlar Tesis ve Makine Operatörleri ve Montajcılar Diğer (Bilinmeyen, Silahlı Kuvvetlerle İlgili Meslekler)
Ekonomik Rapor 2013
alt yap覺 sistemleri
Mersin Ticaret ve Sanayi Odas覺
177
ENERJİ
Ekonomik Rapor 2013
enerji 2013 Yılı Elektrik Genel Abone Durumu Kaynak: Toroslar Elektrik Perakende Satış A. Ş.
Mesken
Diğer Gruplar*
Toplam
5.329
117.964
1.269
151.739
6.301
28.480
386
38.472
380
4.367
130
5.394
3.802
11.248
199
16.707
51
9.710
169
10.641
222
7.469
60.507
961
76.131
101
668
12.574
284
14.553
62
364
39.233
315
49.596
136
3.025
25.182
464
31.423
Sanayi
Ticaret
Resmi Daire T. Sulama
Akdeniz
329
26.246
602
Anamur
23
3.141
141
Aydıncık
13
459
45
Bozyazı
7
1.387
64
Çamlıyayla
-
675
36
Erdemli
50
6.922
Gülnar
12
914
Mezitli
23
9.599
Mut
45
2.571
Silifke
51
5.941
295
5.446
57.876
979
70.588
Tarsus
166
12.736
390
2.256
102.399
2.034
119.981
Toroslar
78
7.722
60
52
73.565
645
82.122
Yenişehir
19
10.750
57
99
71.213
604
82.742
Toplam
816
89.063
2.211
35.242
614.318
8.439
750.089
*Diğer gruplar içerisine şantiye abone grubu da dahil edilmiştir.
Toroslar Elektrik Perakende Satış A.Ş.’den edinilen bilgilere göre; 2013 yılı sonu itibariyle elektrik genel abone sayısı bir önceki yıla göre %6,3 azalarak 750.089’a gerilemiştir. Abone grubunun ilçelere göre dağılımına bakıldığında; ağırlıklı olarak %20,2’si Akdeniz’de, %16,0’ı Tarsus’da%11,0’ı ise Yenişehir ilçelerinde yoğunlaşmıştır. Abone sayısının ise; %81,9’unu mesken; %12’sini ticaret; %4,7’sini ise tarımsal sulama abone grubu oluşturmaktadır.
2013 Yılı Elektrik Genel Abone Durumu Kaynak: Toroslar Elektrik Perakende Satış A. Ş.
İlçe Adı
Köy Sayısı
Köy Abone Sayısı
Merkez
63
18.577
Anamur
41
11.986
Aydıncık
10
1.358
Bozyazı
19
3.050
Çamlıyayla
10
3.955
Erdemli
48
20.429
Gülnar
41
6.673
Mut
91
16.931
Silifke
65
18.151
Tarsus Toplam
83
23.615
471
124.725
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
179
ALTYAPI SİSTEMLERİ
Ekonomik Rapor 2013
Mersin'de Abone Grubuna Göre Çekilen Enerjinin Durumu (kWh) Kaynak: Toroslar Elektrik Dağıtım A. Ş. - Mersin
Abone Grubu
2012
2013
Değişim (%)
Sanayi*
756.276.499
479.678.450
-37%
Ticarethane
326.108.860
324.850.843
-0,4%
Resmi Daire
144.790.762
915.096
-99%
Tarımsal Sulama Mesken Diğer Gruplar** Toplam
109.507.700
117.566.199
7%
1.145.713.164
1.057.305.423
-8%
268.310.329
186.865.584
-30%
2.750.707.314
2.167.181.595
-21%
*Sanayi abone grubunda enerji tüketimi azalışı; söz konusu abone grubunun serbest tüketici olarak başka tedarikçilerden enerji temin etmesinden kaynaklanmaktadır. **:İçme ve Kullanma Suyu, Şantiye, Hayır Kurumu, Kitler, Belediye, Bedellendirilen Aydınlatma, Diğer
2013 yılı sonu itibariyle Mersin'de tüketilen enerji miktarı bir önceki yıla göre %21 oranında azalarak 2.167.181.595 kWh'a gerilemiştir. Tüketilen enerji miktarı kullanım alanlarına göre incelendiğinde; %49'u meskenler, %22'si sanayi, %15'i ise ticarethaneler tarafından tüketilmektedir. 2013 yılında sanayi sektöründe tüketilen enerji miktarı, 2012 yılına göre %37, ticarethanelerde %0,4, meskenlerde ise %8 oranında azalış göstermiştir. Söz konusu azalışta sanayi grubunda abonelerin bir kısmının serbest tüketici olarak farklı tedarikçilerden enerji temin etmesi; meskenler grubunda ise doğalgaz kullanımının yaygınlaşmasının etkili olduğu söylenebilir.
Mersin İli Tüketilen Enerji Miktarının İlçelere Göre Dağılımı Kaynak: Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş.-Mersin
Merkez* %55 Erdemli %8 Tarsus %21
*Akdeniz, Toroslar, Yenişehir, Mezitli ilçelerini kapsamaktadır.
180
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Silifke %8
Anamur %3 Bozyazı %1 Aydıncık %0,4 Çamlıyayla %0,4 Gülnar %1 Mut %3
ULAŞTIRMA
Ekonomik Rapor 2013
ulaştırma Mersin'de ulaşım ağırlıklı olarak karayolu ile sağlanmaktadır. Ülkemizdeki bütün yerleşim birimlerine karayolu ile bağlantısı bulunmaktadır. Mersin'de 507 km.si devlet yolu, 687 km.si il yolu, 154 km.si otoyol, 5.177 km.si köy yolu olmak üzere toplam 6.525 km karayolu bulunmaktadır. 2013 yılı sonu itibariyle Mersin ilindeki motorlu kara taşıtları sayısı 485.510'a ulaşmıştır. Mersin motorlu kara taşıtları sayısına göre Türkiye genelinde %2,7'lik payla 8.sırada gelmektedir. 2013 yılı sonu itibariyle kaydı yapılan taşıtların illere göre yoğunluğu incelendiğinde Mersin, %2,3'lük payla yedinci sırada yer almaktadır. İlimizde demiryolu bağlantısı bulunmakta ve denizyolu ile ulaşım sağlanmaktadır. Havaalanı olmamasına rağmen, hava yolu ile ulaşım Adana hava alanından sağlanmaktadır.
İlimizdeki Motorlu ve Motorsuz Araçların Durumu Kaynak: Mersin Emniyet Müdürlüğü Trak Tescil Şube Müdürlüğü
Aracın Cinsi
2012
2013
Değişim (%)
Motosiklet
134.434
136.517
2%
Otomobil
181.658
197.950
9%
Minibüs
6.824
7.198
5%
Otobüs
5.472
5.378
-2%
Motorlu
Kamyonet
76.216
80.140
5%
Kamyon
13.325
12.981
-3%
Traktör
29.134
29.808
2%
Çekici
11.618
13.255
14%
Özel A.Taşıt Tanker Arazi Taşıtı Toplam
686
794
16%
1.143
1.090
-5%
534
399
-25%
461.044
485.510
5%
Motorsuz 360
383
6%
Yarı Römork
14.015
15.968
14%
Toplam
14.375
16.351
14%
Römork
31.12.2013 Tarihi İtibariyle İlimizdeki Araçların İlçelere Göre Dağılımı Kaynak: Mersin Emniyet Müdürlüğü Trak Tescil Şube Müdürlüğü
Akdeniz, Yenişehir, Toroslar, Mezitli %54 Tarsus %18
Anamur %4
Silifke %9
Erdemli %8
Bozyazı %2 Gülnar %1 Mut %4
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
181
ALTYAPI SİSTEMLERİ
Ekonomik Rapor 2013
Mersin İli Araç Tescil İşlemleri Kaynak: Mersin Emniyet Müdürlüğü Trak Tescil Şube Müdürlüğü
Adet 150.000
100.000
50.000
0
Yeni Kayıt
Devir
Hurda
Trakten Çekme
Toplam
2012
39.961
92.372
2.332
1.910
136.575
2013
41.042
94.954
5.690
1.789
143.475
Mersin'de Araç Satışlarının Türlerine Göre Dağılımı Kaynak: MODER
Araç Türü
2012
2013
Değişim(%)
Ağır Ticari Araç
1.693
1.552
-8%
Haf Ticari Araç
5.218
3.764
-28%
Binek Araç
11.801
13.270
12%
Toplam
18.712
18.586
-1%
Mersin Otomobil Yetkili Satıcıları Derneği'nden edinilen bilgilere göre; Mersin'de 2013 yılında satılan araç sayısı geçen yıla göre %1 azalarak 18.586'ya gerilemiştir. Söz konusu gelişmede ağır ve haf ticari araç satışlarındaki gerileme etkili olurken; binek araç satışlarındaki artış; toplam araç satışlarındaki gerilemenin sınırlı düzeyde kalmasında etkili olmuştur.
2013 Yılı Sonu İtibariyle Mersin Karayolu Durumu Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü T.C. Mersin İl Özel İdaresi Köye Yönelik Hizmetler Daire Başkanlığı
Uzunluğu ( Km.) İl Yolu
687
Devlet Yolu
507
Otoyol
182
154
Köy Yolu
5.177
Toplam
6.525
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ULAŞTIRMA
Ekonomik Rapor 2013
İlimizdeki Demiryolu Yük Taşımacılığının Durumu Kaynak: T.C. Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü Mersin Lojistik Müdürlüğü
2012 (Ton)
2013 (Ton)
Cinsi
Gelen
Giden
Gelen
Giden
Kalsit
-
-
28.340
-
Boru
-
-
3.171
-
Suni Gübre
-
64.044
-
50.808
Akaryakıt
133.583
138.544
152.227
193.587
Yurt dışı
707.812
5.409
5.293
24.890
Demir
827
24.982
-
47.527
452.523
154.236
511.183
191.661
PVC
-
-
-
34.523
R.Kağıt
-
6.177
-
9.843
Ray
-
-
-
860
Konteyner
İplik
-
-
-
6.818
Diğerleri
55.004
68.369
63.950
5.549
Toplam
1.349.749
461.761
764.164
566.066
Karayolu Ulaşımı Türkiye'de olduğu gibi Mersin'de de, yolcu ve yük taşımacılığı karayolları üzerine yoğunlaşmıştır. Serbest bölge'nin varlığı ve yoğun liman faaliyetleri, ilimizde ulaştırma sektörünün önemini artırmıştır. Limanda yükleme ve boşaltması yapılan yüklerin ülke içerisine dağılımı çoğunlukla karayolu ile sağlanmaktadır. İl ekonomisinde önemli bir yeri olan tarımsal üretim içerisindeki meyve ve sebze ürünlerinin dağıtımı da yine ağırlıklı olarak karayolları üzerinden yapılmaktadır.
2012 Yılı Karayolları Mersin Bölge Müdürlüğü Yıllık Taşıt-Km, Yolcu-Km, Ton-Km Değerleri Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü
Taşıt-Km Değerleri (000) Otomobil-Km Orta Yüklü Ticari Taşıt-Km
Otoyol
Devlet yolu
Toplam
1.562.629
3.320.106
4.882.735
0
355.022
355.022
Otobüs-Km
233.360
60.560
293.920
Kamyon-Km
686.354
707.154
1.393.508
452.994
286.776
739.770
Kamyon+Römork, Çekici+Yarı Römork-Km
Taşıt-Km, Yolcu-Km, Ton-Km. Değerleri (.000 Km) Otoyol
Devlet yolu
Toplam
Taşıt-Km
2.935.337
4.729.618
7.664.955
Yolcu-Km
11.140.733
11.498.312
22.639.045
Ton-Km
11.604.878
9.801.350
21.406.228 Toplam
Otoyol
Türkiye Geneli Oranı Devlet yolu
Taşıt-Km
18%
7%
9%
Yolcu-Km
20%
7%
10%
Ton-Km
24%
6%
11%
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
183
ALTYAPI SİSTEMLERİ
Ekonomik Rapor 2013
Mersin İli Bazında Yıllık Taşıt-Km, Yolcu-Km, Ton-Km Değerleri (2012) Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü
Taşıt-Km, Yolcu-Km ve Ton-Km Değerleri (000) Otoyol
Devlet Yolu
İl Yolu
Toplam
Taşıt-km
792.522
1.078.763
272.510
2.143.795
Yolcu-km
2.885.234
2.853.935
630.016
6.369.185
Ton-km
2.758.779
2.350.105
295.447
5.404.331
İlimizden gerçekleşen taşıt trağinin %50'si devlet yollarından, yolcu taşımacılığının %45'i, yük trağinin %51'i otoyollardan gerçekleşmektedir.
Denizyolu Ulaşımı Doğu Anadolu Bölgesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve İç Anadolu Bölgeleri ithalat ve ihracat faaliyetlerini gerçekleştirmek için Mersin Uluslararası Limanı’nı kullanmaktadır. Ayrıca Ortadoğu Ülkeleri ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine, ABD ve AB ülkelerine ithalat-ihracat ve bu ülkelere transit yük taşımacılığı yapılmaktadır. 2007 yılına kadar, T.C. Devlet Demiryolları tarafından işletilen Mersin Limanı, 11.05.2007 tarihinde özelleştirilmiştir. Bu tarihten itibaren Mersin Limanı’ndaki faaliyetler, PSA-Akfen grubuna ait Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş. tarafından yürütülmektedir.
Demiryolu Ulaşımı İl sınırları içerisinde 55 km. çift hat yolcu ve yük taşımacılığı yapılmaktadır. Yolcu trenlerinin sevk ve kabulü için 3 adet yolcu peronu ve yük trenleri için 3 adet yükleme rampası olup, Mersin limanına 250 metre demir yolu ile hat bağlantısı bulunmaktadır. Liman içinde de 31 km Demiryolu ile 51 adet makas bulunmaktadır. Deniz yolu ile gelen transit yükler demir yolu ile Ortadoğu ülkeleri ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine taşınmaktadır. Mersin İli Demiryolu Yük Taşıma İstatistikleri Kaynak: Türkiye İş Kurumu
Ton 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0 2009
2010
2011
2012
2013
Havayolu Ulaşımı Mersin’de hava alanı bulunmamaktadır. Hava yolu ulaşımı il merkezine 69 km. uzaklıktaki Adana hava alanından yapılmaktadır. Hava alanından yurt içi ve yurt dışına düzenli olarak uçak seferleri yapılmaktadır. İlimiz sınırları içerisinde, Çukurova Bölgesel Havaalanı kurulacaktır. Çukurova Bölgesel Havaalanı’nda düzenli olarak yolcu uçağı seferlerinin yanı sıra kargo seferleri de yapılacaktır.
184
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ULAŞTIRMA
Ekonomik Rapor 2013
Adana Havaalanı Uçak, Yolcu ve Taşınan Yük (Ton) Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü
2012
2013
Değişim (%)
Ticari Uçak Traği
Yük Traği (Bagaj, Kargo, Posta) (Ton)
Yolcu Traği (Gelen/Giden)
Tüm Uçak Traği
İç Hat
22.960
30.160,0
3.136.143
33.220
Dış Hat
4.995
10.314,2
628.014
5.400
Toplam
27.955
40.474,2
3.764.157
38.620
İç Hat
26.963
34.944,9
3.754.227
37.129
Dış Hat
4.387
8.864,9
561.551
4.801
Toplam
31.350
43.809,9
4.315.778
41.930
İç Hat
17%
16%
20%
12%
Dış Hat
-12%
-14%
-11%
-11%
Toplam
12%
8%
15%
9%
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
185
ALTYAPI SİSTEMLERİ
Ekonomik Rapor 2013
haberleşme hizmetleri Şehrimizde Posta Haberleşmesi ve Telgraf Hizmetleri Kaynak: Mersin PTT Baş Müdürlüğü
Adet 2012
2013
17.833.343
18.629.975
82
-
Taahhütlü Maddeler
1.249.465
708.236
Gazete ve Basılmış Kâğıt
1.150.129
422.639
1.566
4.282
Posta Haberleşmesi Mektup, Posta ve Tebrik Kartı Değer Konulmuş Mektup ve Kart
Küçük Paket, Ticaret Eşyası Örneği Ücretsiz Posta Malzemeleri Toplam
-
-
20.234.585
19.765.132
3.190
3.087
Telgraf Hizmetleri Yurt İçi Telgraf Yurt Dışı Telgraf
-
-
Giren (Şehrimize)
28.232
14.879
Çıkan (Şehrimizden)
3.190
3.087
2013 yılında ilimizde posta haberleşmesi kapsamında mektup, posta ve tebrik kartı; küçük paket, ticaret eşyası örneği gönderilerinde geçen yıla göre artış, gazete ve basılmış kâğıt, taahhütlü maddeler ve değer konulmuş gönderilerinde ise azalış gözlenmiştir. İlimizden gönderilen yurt içi telgraf sayısının geçen yıla göre azaldığı, yurt dışı telgraf gönderimi yapılmadığı görülmektedir
BASIN-YAYIN FAALİYETLERİ İlimizdeki Ulusal Basın Kuruluşları Temsilcilikleri Sayısı Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü
Yaygın Basın Temsilcilikleri Ajanslar
186
6
Ulusal TV Kanal Temsilcilikleri ve Muhabirlikleri
2
Ulusal Gazete Temsilcilikleri ve Muhabirlikleri
13
Toplam
21
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
HABERLEŞME HİZMETLERİ
Ekonomik Rapor 2013
31.12.2013 Tarihi İtibariyle İlimizde Yayın Yapan Özel Televizyon Ve Radyoların İlçelere Göre Sayısı Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü
İlçeler
Televizyonlar
Radyolar
Akdeniz
6
14
Toroslar
-
1
Yenişehir
-
1
Anamur
-
3
Erdemli
-
4
Mut
-
2
Silifke
-
3
Tarsus
1
7
Toplam
7
35
2013 Yılı Sonu İtibariyle İlimizde Yayın Yapan Gazete ve Dergilerin İlçelere Göre Sayısı Kaynak: T.C. Mersin Valiliği Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü
İlçeler
Gazeteler
Dergiler
Akdeniz
68
11
Mezitli
2
1
Yenişehir
5
3
Anamur
4
1
Aydıncık
1
-
Bozyazı
1
-
Erdemli
4
-
Gülnar
1
-
Mut
2
-
Silifke
3
1
Tarsus Toplam
22
-
112
17
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
187
ALTYAPI SİSTEMLERİ
Ekonomik Rapor 2013
konut Kullanım Amacına Göre Yapılacak Yeni ve İlave Yapılar (Yapı Ruhsatı) Kaynak: TÜİK
Kullanım Amacı
2012 Bina Sayısı
İkamet Amaçlı Binalar
Bir Daireli Binalar
İki ve Daha Fazla Daireleri Binalar
Yüzölçümü(m²)
496
594
1.355
1.499
2.421.496
2.341.268
14.953
14.338
Yüzölçümü(m²)
Yüzölçümü(m²)
0
0
1.861
2.099
2.623.185
2.464.906
15.449
14.932
13
43
58.135
95.892
0
0
Yüzölçümü(m²)
Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı Bina Sayısı
İkamet Amaçlı Binalar Dışındaki Binalar
Toptan ve Perakende Ticaret Binaları
Trak ve İletişim Binaları
Yüzölçümü(m²)
Kamu Eğlence, Eğitim, Hastane veya Bakım Kuruluşları Binaları
0
9
72
127
132.633
145.983
Daire Sayısı
66
109
Bina Sayısı
0
1
Yüzölçümü(m²)
0
17.579
Daire Sayısı
0
0
Yüzölçümü(m²)
Yüzölçümü(m²)
2
2
50
41
227.105
132.423
0
0
Yüzölçümü(m²)
Yüzölçümü(m²) Bina Sayısı Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
65 232.969
Bina Sayısı
Daire Sayısı
188
267 192.144
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Toplam
18 29.522
Bina Sayısı
Daire Sayısı İkamet Amaçlı Binalar Dışındaki Diğer Binalar
33 55.565
Daire Sayısı
Bina Sayısı Sanayi Binaları ve Depolar
6 20.152
Bina Sayısı
Bina Sayısı
Os (İşyeri) Binaları
11 90.257
Daire Sayısı
Daire Sayısı Otel vb. Binaları
594 103.486
Bina Sayısı
Bina Sayısı
Toplam
495 111.432
Daire Sayısı
Daire Sayısı Halka Açık İkamet Yerleri
2013
28
24
28.102
23.694
3
2
463
319
693.684
678.062
71
122
KONUT
Ekonomik Rapor 2013
2013 yılında yapı ruhsatı baz alındığında, Mersin'de kullanım amacına göre yapılacak yeni ve ilave yapıların sayısı 2012 yılına göre %4,0 oranında artarak 2.418'e yükselmiştir. Söz konusu dönemde yapı ruhsatı verilen binaların %87'sini oluşturan ikamet amaçlı binalar önceki yıla göre %13 artmış, %13'ünü oluşturan ikamet amaçlı olmayan binalar ise %31oranında azalmıştır. Yapı ruhsatı verilen ilçelerin en fazla Toroslar, Tarsus ve Yenişehir ilçelerinde yoğunlaştığı gözlenmektedir.
Kullanım Amacına Göre Biten Yeni ve İlave Yapılar (Yapı Kullanım İzin Belgesine Göre) Kaynak: TÜİK
Kullanım Amacı Bina Sayısı
İkamet Amaçlı Binalar
Bir Daireli Binalar
Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı Bina Sayısı
İki ve Daha Fazla Daireleri Binalar
Halka Açık İkamet Yerleri
Toplam
İkamet Amaçlı Binalar Dışındaki Binalar
Sanayi Binaları ve Depolar
İkamet Amaçlı Binalar Dışındaki Diğer Binalar
Toplam
808
Daire Sayısı
9.625
11.997
Bina Sayısı
8
5
Yüzölçümü(m²)
32.330
15.537
Daire Sayısı
0
0
Bina Sayısı
1.781
2.344
1.568.943
2.010.537
10.179
12.805
Yüzölçümü(m²)
Yüzölçümü(m²)
13
17
21.151
20.154
Daire Sayısı
0
1
Bina Sayısı
19
25
33.359
63.763
0
0
Yüzölçümü(m²)
103
653
274.565
139.246
Daire Sayısı
34
12
Bina Sayısı
0
0
Yüzölçümü(m²)
0
90
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
0
0
Bina Sayısı
45
101
185.682
221.549
2
3
Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı
Kamu Eğlence, Eğitim, Hastane veya Bakım Kuruluşları Binaları
126.101
554
1.531
Bina Sayısı
Trak ve İletişim Binaları
85.101
1.868.899
Daire Sayısı Toptan ve Perakende Ticaret Binaları
808
1.219
Bina Sayısı
Os (İşyeri) Binaları
2013
554
1.451.512
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı Otel vb. Binaları
2012
Bina Sayısı Yüzölçümü(m²)
15
25
37.968
110.905
Daire Sayısı
0
0
Bina Sayısı
10
18
21.494
10.011
Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı
1
3
Bina Sayısı
205
839
574.219
565.718
37
19
Yüzölçümü(m²) Daire Sayısı
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
189
ALTYAPI SİSTEMLERİ
Ekonomik Rapor 2013
2013 yılında yapı kullanım izin belgesi baz alındığında, Mersin’de kullanım amacına göre biten yeni ve ilave yapıların sayısı 2012 yılına göre %60,3 oranında artarak 3.183’e yükselmiştir. Söz konusu dönemde kullanım izin belgesi verilen binaların %74’ünü oluşturan ikamet amaçlı binalar önceki yıla göre %32, %26,4’ünü oluşturan ikamet amaçlı olmayan binalar ise %309 oranında artış göstermiştir. Yapı kullanım izin belgesi verilen ilçelerin en fazla Yenişehir, Tarsus ve Toroslar ilçelerinde yoğunlaştığı gözlenmektedir. Mersin İli ve İlçeler Bazında Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanım İzin Belgelerine Göre Konut İstatistikleri Kaynak: TÜİK
2012 İlçeler
Yapı Ruhsatı Bina Sayısı
Akdeniz
Yüzölçümü (m²) Değer (¨) Daire Sayısı Bina Sayısı
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Çamlıyayla
139.961.581
92.711.203
106.914.409
142.547.289
453
208
371
419
43
49 60.633
59.229.225
35.211.195
55.800.419
42.139.483
Daire Sayısı
359
316
343
316
Bina Sayısı
5
8
8
9
Değer (¨)
Yüzölçümü (m²)
1.365
15.992
3.834
5.560
892.345
9.522.340
2.645.179
3.588.799
Daire Sayısı
4
93
12
37
Bina Sayısı
17
70
19
27
Değer (¨)
Yüzölçümü (m²)
11.836
34.824
14.512
21.812
7.775.698
22.797.726
10.072.124
14.641.428
Daire Sayısı
59
226
80
103
Bina Sayısı
82
60
107
106
Değer (¨)
Yüzölçümü (m²) Değer (¨)
Yüzölçümü (m²) Değer (¨)
Yüzölçümü (m²) Değer (¨) Bina Sayısı
12.978
8.601
17.290
15.980
8.328.578
5.437.542
11.631.751
10.835.363
101
70
121
125
148
160
211
335
347.514
182.934
354.800
238.331
230.144.638
106.163.267
250.268.537
147.886.316
2.050
1.068
2.103
1.365
29
68
39
78
12.084
29.405
40.308
21.107
7.530.798
18.394.850
29.033.062
13.337.246
61
1.850
74
143
258
145
222
308
606.421
207.347
472.258
221.740
414.707.356
120.705.596
340.710.368
138.564.757
Daire Sayısı
3.089
1.173
2.512
1.289
Bina Sayısı
57
107
87
142
Yüzölçümü (m²) Değer (¨)
Yüzölçümü (m²) Değer (¨) Daire Sayısı
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
228 221.592
79.525
Daire Sayısı
190
90 156.033
43
Bina Sayısı
Mut
80 158.551
53.198
Daire Sayısı
Mezitli
117 214.289
46
Bina Sayısı
Gülnar
Yapı Kullanma Yapı Kullanma İzin Belgesi İzin Belgesi Yapı Ruhsatı
87.716
Yüzölçümü (m²)
Daire Sayısı
Erdemli
2013
51.345
62.456
78.788
67.753
34.727.180
38.248.681
55.385.066
44.730.103
215
330
281
348
KONUT
Ekonomik Rapor 2013
2012 İlçeler
Yapı Ruhsatı Bina Sayısı
Silifke
Yüzölçümü (m²) Değer (¨) Daire Sayısı Bina Sayısı
Tarsus
Yüzölçümü (m²) Değer (¨) Daire Sayısı Bina Sayısı
Toroslar
Yenişehir
İl Toplamı
Yüzölçümü (m²)
2013
Yapı Kullanma Yapı Kullanma İzin Belgesi İzin Belgesi Yapı Ruhsatı
389
260
283
402
266.854
199.735
359.704
259.827
177.387.428
124.312.911
245.944.749
172.616.488
1.164
1.250
1.280
1.497
367
380
439
453
434.092
373.018
414.768
382.283
293.114.616
228.611.735
290.024.078
243.656.821
2.308
1.667
1.905
1.831
477
283
579
446
471.333
190.582
464.967
228.894
315.884.367
119.217.203
323.617.917
155.075.517
Daire Sayısı
2.138
827
2.110
1.214
Bina Sayısı
332
319
291
600
Değer (¨)
Yüzölçümü (m²) Değer (¨)
799.042
625.309
686.181
830.743
544.801.082
411.267.143
491.517.320
590.346.619
Daire Sayısı
3.519
2.783
3.862
4.137
Bina Sayısı
2.324
1.986
2.418
3.183
3.316.869
2.143.162
3.142.968
2.576.255
Yüzölçümü (m²) Değer (¨) Daire Sayısı
2.234.484.892 1.333.403.222 2.213.564.979 1.719.966.229 15.520
10.216
15.054
12.824
Türkiye Geneli Dönemler İtibariyle Konut Satışlarındaki Gelişmeler* Kaynak: TÜİK
Adet 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0
2011 2011 2011 2011 2012 I.Dönem II.Dönem III.Dönem IV.Dönem I.Dönem
2012 2012 2012 2013 II.Dönem III.Dönem IV.Dönem I.Dönem
2013 2013 2013 II.Dönem III.Dönem IV.Dönem
Türkiye 173.949 194.888 162.648 176.790 144.845 173.515 170.333 212.928 273.826 295.010 293.318 282.835 *2011-2012 yılları verileri il merkezleri ve merkez ilçeleri, 2013 yılı verisi tüm yerleşim yerlerini kapsamaktadır.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
191
ALTYAPI SİSTEMLERİ
Ekonomik Rapor 2013
Mersin İli Dönemler İtibariyle Konut Satışlarındaki Gelişmeler* Kaynak: TÜİK
Adet 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0
2011 2011 2011 2011 2012 I.Dönem II.Dönem III.Dönem IV.Dönem I.Dönem
Mersin 4.385
4.226
5.142
4.711
4.102
2012 2012 2012 2013 II.Dönem III.Dönem IV.Dönem I.Dönem
4.929
4.399
5.017
7.607
2013 2013 2013 II.Dönem III.Dönem IV.Dönem
8.505
8.479
7.638
*2011-2012 yılları verileri il merkezleri ve merkez ilçeleri, 2013 yılı verisi tüm yerleşim yerlerini kapsamaktadır.
Konut satışlarındaki gelişmeler son 5 yıllık dönem için incelendiğinde; Türkiye geneli ile İlimizdeki gerçekleşmelerin paralellik gösterdiği gözlenmiştir. 2009-2011 döneminde hem Türkiye geneli hem de İlimizde konut satışlarında gözlenen artış eğilimi; 2012 yılında yerini sınırlı azalışa bıraksa da 2013 yılında tekrar artışa geçmiştir. Türkiye genelinde 2013 yılında 1.144.989 adet konutun satışı gerçekleşirken, İlimizde ise satılan konut sayısı 32.229'dur. Söz konusu dönemde hem Türkiye genelinde hem de Mersin'de toplam konut satışları içerisinde ipotekli satışların payı %40; diğer satışların payı ise %60'dır. 2013 yılında hem Türkiye hem de Mersin’de ipotekli ve diğer satışlarda geçen yıla göre artış gözlenmiştir. 2013 yılında Mersin, Türkiye genelindeki toplam konut satış sayısına göre %2,8'lik payla iller içerisinde 6. sırada yer almaktadır. Konut satışlarındaki gelişmeler çeyreklik dönemler itibariyle incelendiğinde; hem Türkiye geneli hem de Mersin'de 2013 yılı ilk iki çeyreğindeki artışın, son iki çeyrekte yerini azalışa bıraktığı gözlenmiştir. 2013 yılının dördüncü (Ekim, Kasım, Aralık) döneminde Türkiye genelinde satılan konut sayısı 2013 yılı üçüncü dönemine göre %3,6 azalarak 282.835 adede gerilemiştir. Söz konusu dönemde Mersin ilinde satışı gerçekleşen konut sayısı ise bir önceki döneme göre %9,9'luk azalışla 7.638'e gerilemiştir. İlimizde 2013 yılında yılın üçüncü çeyreğinden itibaren konut satışlarındaki azalışta ipotekli satışlar etkili olmuştur. İpotekli satışlardaki gelişmeler, İlimiz konut kredisi hacmi artış hızında yılın üçüncü çeyreğinden itibaren gözlenen yavaşlama eğilimi ile paralellik göstermektedir.
İpotekli ve Diğer Satışlara göre Konut Satışları Kaynak: TÜİK
Türkiye İpotekli Satışlar¹
Mersin
2012
2013
2012
2013
270.136
456.224
6.780
12.847
Diğer Satışlar²
431.485
688.765
11.667
19.382
Toplam
701.621
1.144.989
18.447
32.229
1-İpotekli satış, borçlanarak satın alınan konutun kredi teminatını oluşturmak için, yine aynı konutun teminat olarak gösterilmesidir. 2-Diğer konut satışları ipotekli konut satışı dışında kalan satış türlerini kapsamaktadır.
192
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Ekonomik Rapor 2013
sivil toplum kuruluşları
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
193
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER
Ekonomik Rapor 2013
mersin ticaret ve sanayi odası hakkında genel bilgiler Üyelerimizin Hukuki Statülerine Göre Dağılımı Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Kuruluş Nevi
2012
2013
Hakiki Şahıs Firmaları
6.597
3.387
Kollektif Şirketler
97
18
Komandit Şirketler
9
4
Limited Şirketler
12.838
10.156
Anonim Şirketler
1.524
1.203
Yabancı Sermayeli Şirketler
729
723
Kooperatier
754
203
Vakıf ve Dernek İşletmeleri, KİT’ler
12
24
22.415
15.718
Toplam
2013 yılında yeni kayıt yaptıran rma sayısı, 2012 yılına göre %11,7 oranında artarak 1.716 olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde kayıt sildiren rma sayısı ise geçen yıla göre %393 artış göstererek 8.397 olarak gerçekleşmiştir. 2013 yılında kayıt sildiren üye sayısında önemli miktarda artışın sebebi; 5174 sayılı TOBB ile Odalar ve Borsalar Kanunun 10.maddesi ile Oda Muamelat Yönetmeliğinin 14. Maddesi kapsamında, Oda Meclisinin aldığı kararla aidat borcunu ödemeyen ve adreste bulunamayan üyelerin Oda Sicil Kayıtlarından silinmesidir. Söz konusu gelişmelere paralel olarak 2012 yılında Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı üye sayısı 22.415 iken, 2013 yılı sonunda 15.718’e gerilemiştir. İlimiz 2013 yılında TOBB istatistiklerine ticaret sicil kayıtları kapsamında 2013 yılında Türkiye genelinde yeni açılan rma sayısına göre %1,6’lık payla 10. sırada, kapanan rma sayısına göre %0,8’lik payla 12. sırada yer almaktadır.
Yeni Kayıt Yaptıran Firmaların Hukuki Statülerine Göre Dağılımı Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2.000 1.750 1.500 1.250 1.000 750 500 250 0
2012 2013
Limited Şirketler
Anonim Şirketler
Kollektif Şirketler
Kooperatier
Vakıf, Dernek Gerçek Kişi İşletmeleri Tacirleri
Diğer
Toplam
856
122
0
10
4
544
0
1.536
1.102
148
1
20
4
440
1
1.716
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
195
SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI
Ekonomik Rapor 2013
Kayıt Sildiren Firmaların Hukuki Statülerine Göre Dağılımı Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0
2012 2013*
Limited Şirketler
Anonim Şirketler
Kollektif Şirketler
Komandit Şirketler
1.344 3.740
Kooperatier
Vakıf, Dernek İşletmeleri
195
0
358
80
Gerçek Kişi Tacirleri
0
9
1
154
5
574
0
3.640
*2013 yılında kayıt sildiren rmalardaki artışın sebebi, 5174 sayılı TOBB ile Odalar ve Borsalar Kanunun 10.maddesi ile Oda Muamelat Yönetmeliğinin 14. Maddesi kapsamında, Oda Meclisinin aldığı kararla aidat borcunu ödemeyen ve adreste bulunamayan üyelerin Oda Sicil Kayıtlarından silinmesidir.
Yıllar İtibariyle Açılan Kapanan Firmalar Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
9.000 8.000 7.000 6.000
%393
5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 2009
2010
2011
2012
2013
Yeni Kayıt Yaptıran
Kayıt Sildiren
Yeni Kayıt Değişim (%)
Kayıt Sildiren Değişim (%)
%450 %400 %350 %300 %250 %200 %150 %100 %50 %0 %-50
Yıllar İtibariyle Üye Sayısı Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
25.000 %3,1 20.000
20.684 %4,0
21.557
22.415
%4,2
%4,0
%10 %5 %0
19.888 15.718
15.000
%-5 %-10 %-15
10.000
%-20 %-25
5.000 -%29,9
0 2009
196
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2010
2011
2012
2013
%-30 %-35
Kayıtlı Üye Sayısı Değişim (%)
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER
Ekonomik Rapor 2013
MTSO'ya Kayıtlı Faal Üyelerin Ekonomik Faaliyet Kollarına Göre Dağılımı Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Ekonomik Faaliyet Kolu (NACE Rev.2)
Faal Üye Sayısı
Tarım
134
Sanayi
1.386
Madencilik ve Taş Ocakçılığı İmalat Gıda ürünlerinin imalatı
83 1.239 194
İçeceklerin imalatı
8
Tütün ürünleri imalatı
4
Tekstil ürünlerinin imalatı
29
Giyim eşyalarının imalatı
106
Deri ve ilgili ürünlerin imalatı
3
Ağaç, ağaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); saz, saman vb. malz. örülerek yapılan eşyaların imalatı
47
Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı
22
Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması
34
Kok kömürü ve rane edilmiş petrol ürünleri imalatı
13
Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı
59
Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı
5
Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı
90
Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı
95
Ana metal sanayii
42
Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç)
109
Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı
13
Elektrikli teçhizat imalatı
22
Başka yerde sınıandırılmamış makine ve ekipman imalatı
98
Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı
18
Diğer ulaşım araçlarının imalatı
7
Mobilya imalatı
87
Diğer imalatlar
67
Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı
67
Elektrik, Gaz, Buhar, Su ve Kanalizasyon
64
İnşaat
1.527
Hizmetler
9.381
Toptan ve Perakende Ticaret; Motorlu Kara Taşıtlarının ve Motosikletlerin Onarımı
5.312
Ulaştırma ve Depolama
1.761
Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri
370
Bilgi ve İletişim
123
Finans ve Sigorta Faaliyetleri
458
Gayrimenkul Faaliyetleri
153
Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler
471
İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri
279
Kamu Yönetimi ve Savunma; Zorunlu Sosyal Güvenlik
10
Eğitim
170
İnsan Sağlığı ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri
141
Kültür, Sanat, Eğlence, Dinlence ve Spor
52
Diğer Hizmet Faaliyetleri
81
Faal Üye Sayısı Diğer*
12.428 3.290
Toplam Üye Sayısı
15.718
*Durumu geçici terkin ve üyeliği askıda olan üyeler.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
197
Ekonomik Rapor 2013
SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI
ilimizdeki mesleki kuruluşlar İlimizdeki Mesleki Kuruluşlar Kaynak: Aşağıda Yer Alan Kuruluşlar
Üye Sayısı Kuruluşların Unvanı
2012
2013
Ticaret ve Sanayi Odaları
31.049
26.649
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
22.415
15.718
Anamur Ticaret ve Sanayi Odası
1.195
1.235
Erdemli Ticaret ve Sanayi Odası
1.618
1.675
Mut Ticaret ve Sanayi Odası
556
653
Silifke Ticaret ve Sanayi Odası
1.654
2.600
Tarsus Ticaret ve Sanayi Odası
3.231
2.359
380
409
5.192
4.997
Akdeniz Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçılar Birliği
598
544
Akdeniz Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği
169
189
Akdeniz Yaş Sebze-Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği
954
904
Akdeniz Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği
704
697
Akdeniz Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği
371
340
Mersin Deniz Ticaret Odası Akdeniz İhracatçı Birlikleri
Akdeniz Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Akdeniz Demir ve Demir Dışı İhracatçıları Birliği
274 1.285
845
764
Ticaret Borsaları
1.502
1.349
Mersin Ticaret Borsası
1.248
1.092
Tarsus Ticaret Borsası
254
257
Akdeniz Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği
Ziraat Odaları
127.930 129.367
Mersin Ziraat Odası
22.026
22.370
Anamur Ziraat Odası
10.321
10.670
Erdemli Ziraat Odası
17.822
17.271
Silifke Ziraat Odası
14.892
15.206
Tarsus Ziraat Odası
31.302
31.844
Aydıncık Ziraat Odası
3.135
3.182
Mut Ziraat Odası
17.353
17.546
Çamlıyayla Ziraat Odası
2.094
2.065
Gülnar Ziraat Odası
8.985
9.213
Mersin Barosu
1.381
1.472
Mersin Serbest Muhasebeciler ve Mali Müşavirler Odası
1.547
1.573
538
557
İnşaat Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
1.292
1.290
Makine Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
1.604
1.854
Elektrik Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
771
810
Mimarlar Odası Mersin Şubesi
198
259 1.292
Çevre Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
240
274
Ziraat Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
1.608
1.590
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
İLİMİZDEKİ MESLEKİ KURULUŞLAR
Ekonomik Rapor 2013
Üye Sayısı Kuruluşların Unvanı
2012
2013
367
388
1.641
1.663
Mersin Diş Hekimleri Odası
412
410
Mersin Veteriner Hekimler Odası
350
300
25. Bölge Mersin Eczacı Odası
629
647
Gıda Mühendisleri Odası Mersin Şubesi Mersin Tabip Odası
61.245
44.237
Mersin Bakkallar ve Bayiler Odası
2.689
1.887
Mersin Berberler ve Kuaförler Odası
Mersin Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği
1.773
1.621
Mersin Büfeciler Esnaf Odası
629
544
Mersin Camcılar Esnaf Odası
443
323
Mersin Çiçekçiler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
175
115
Mersin Tüm Emlakçılar Meslek Odası
851
579
472
436
1.502
1.246
Mersin Fırıncılar Un ve Undan Mamul Ürünler İmalat ve Satıcıları Odası
572
408
Mersin Fotoğraf Sanatkarları Odası
172
131
1.423
971
232
217
Mersin Hurdacılar Esnaf Odası
276
217
Mersin Kahveciler Esnaf Odası
1.566
993
Mersin Kasaplar Esnaf Odası
444
299
Mersin Kırtasiyeciler Odası
338
212
Mersin Kundura Deri Mamulleri ve Hediyelik Eşya İmalat Tamir ve Satıcıları Esnaf ve Sanatkarlar Odası
557
348
Mersin Elektrik, Bobinaj ve Benzerleri Teknisyenleri Odası Mersin Elektronikçiler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Mersin Giyim Eşyası İmalat ve Satıcıları Esnaf ve Sanatkarlar Odası Mersin Hamallar Esnaf Odası
302
181
Mersin Kebapçılar Lokantacılar Kafeteryacılar Pastacılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
2.292
1.399
Mersin Madeni Sanatkarlar Esnaf Odası
Mersin Kuyumcular Esnaf ve Sanatkarlar Odası
1.523
970
Mersin Manavlar ve Seyyar Satıcılar Esnaf Odası
445
392
Mersin Marangozlar ve Mobilyacılar Esnaf Odası
1.133
651
Mersin Matbaacılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
216
168
Mersin Milli Piyango Bayileri Esnaf Odası
374
318
Mersin Minibüsçüler Esnaf Odası
832
741
Mersin Oto Sanatkarları Esnaf Odası
980
700
Mersin Sıhhi Tesisatçılar Güneş Enerjisi İmalatçıları ve Tenekeciler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
350
236
Mersin Süt ve Sütten Mamul Ürünler İmalat ve Satıcıları Esnaf Odası
108
97
Mersin Servis Aracı İşletmecileri Esnaf Odası
602
502
3.351
2.280
Mersin Terziler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
583
421
Mersin Tüpçüler Esnaf Odası
202
148
Mersin Kamyoncular, Kamyonetçiler, Otobüsçüler, Otomobilciler ve Şoförler Esnaf Odası
Mersin Pazarcılar Esnaf Odası
813
646
Tarsus Bakkallar Esnaf Odası
2.171
1.608
Tarsus Berberler ve Kuaförler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
506
463
Tarsus Briketçiler, Karocular, Büzcüler, Mozaikçiler ve Büz Borucuları Esnaf ve Sanatkarlar Odası
247
126
Tarsus Elektrik Teknisyenleri Esnaf ve Sanatkarlar Odası
504
359
Tarsus Fırıncılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
217
164
Tarsus Fotoğrafçılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
327
244
Tarsus Kahveciler ve Eğlence Yerleri Esnaf Odası
929
633
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
199
Ekonomik Rapor 2013
SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI
Üye Sayısı Kuruluşların Unvanı
2012
2013
Tarsus Kasaplar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
222
143
Tarsus Kebapçılar Lokantacılar Esnaf Odası
598
448
Tarsus Kunduracılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
178
120
Tarsus Kuyumcular Esnaf ve Sanatkarlar Odası Tarsus Madeni Sanatkarlar Odası
113 820
451
326
Tarsus Seyyar ve Sabit Tuhayeciler ve Zücaciyeciler Esnaf Odası
1.058
681
Tarsus Şoförler ve Otomobilciler Odası
Tarsus Mobilyacılar ve Marangozlar Esnaf Odası
2.501
1.416
Tarsus Tenekeciler ve İnşaat Malzemeleri İmalat ve Satıcıları Esnaf Odası
256
255
Tarsus Terziler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
220
175
Tarsus Servis Aracı İşletmeciler Esnaf Odası
434
297
2.111
1.561
Anamur Esnaf ve Sanatkarlar Odası Anamur Terziler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
126
87
Anamur Şoförler ve Nakliyeciler Odası
454
296
Aydıncık Esnaf ve Sanatkarlar Odası
373
233
Aydıncık Şoförler ve Nakliyeciler Odası
118
104
Bozyazı Esnaf ve Sanatkarlar Odası
751
636
Bozyazı Şoförler ve Nakliyeciler Odası
207
178
Erdemli Esnaf ve Sanatkarlar Odası
3.482
2.366
Erdemli Şoförler ve Otomobilciler Odası
1.064
844
Erdemli Oto Sanatkarları ve Madeni Eşya Esnaf ve Sanatkarlar Odası
617
515
Gülnar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
615
509
Gülnar Şoförler ve Nakliyeciler Esnaf Odası
242
116
1.293
1.107
465
372
2.077
1.441
696
489
3.321
2.441
770
445
Mut Esnaf ve Sanatkarlar Odası Mut Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası Mezitli Esnaf ve Sanatkarlar Odası Silifke Bakkal, Bayi ve Gıda Maddeleri Satıcıları Esnaf Odası Silifke Esnaf ve Sanatkarlar Odası Silifke Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası Silifke Minibüsçüler Odası Tömük Esnaf ve Sanatkarlar Odası Çamlıyayla Esnaf ve Sanatkarlar Odası
200
140 1.069
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
353
323
1.513
1.129
349
257
İLİMİZDEKİ MESLEKİ KURULUŞLAR
Ekonomik Rapor 2013
Mersin’de Faaliyet Gösteren Sendikalar Kaynak: T.C. Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Mersin Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü
Faaliyet Sahası
Kurulu Bulunduğu Yer
İşyeri Sayısı
Öz-Orman-İş
Tarım Orman
Tarım Orman
1
-
-
Petrol-İş
Petro Kimya
Petro Kimya
2
62
1
Gıda
Gıda
1
-
-
Dokuma
Dokuma
-
-
-
Kağıt
Kağıt
1
20
1
Çim.Cam
Çim.Cam
-
-
-
Ünvanı
Öz Gıda-İş Teksif Selülöz-İş Kristal-Çitser
İşçi Sayısı
T.İ.S. Sayısı
Kristal-İş
Çim.Cam
Çim.Cam
3
783
-
B.Metal-İş
Metal Çelik
Metal Çelik
1
536
1
T.Yol-İş
Yapı-İnşaat
Yapı-İnşaat
-
-
-
Koop-İş
Koop.Büro
Koop.Büro
2
-
-
Ağaç-İş
Ağaç ve Kağıt
Ağaç ve Kağıt
2
95
-
Tümtis
Kara Taşıma
Kara Taşıma
5
44
2
Liman-İş
Liman Tah.
Liman Tah.
1
1.350
1
Sağlık
Sağlık
2
21
-
Otel Eğlence
Otel Eğlence
4
-
4
T.Sağlık-İş Oleyis
Harb. San.
Harb. San.
-
-
-
Belediye-İş
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
11
1.554
8
Belediye-İş
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
-
-
-
Genel-İş
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
-
-
-
Genel-İş
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
12
1.102
6
Genel-İş
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
-
-
-
Hizmet-İş
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
1
641
1
Hizmet-İş
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
14
256
14
Hizmet-İş
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
-
-
-
Puis
T.Harb-İş
İşveren Send.
İşveren Send.
-
-
-
Sosyal-İş
Koop. Büro
Koop. Büro
2
56
1
Tez Koop-İş
Koop. Büro
Koop. Büro
5
61
1
Enerji
Enerji
5
150
3
Tes-İş Tek Gıda-İş
Gıda
Gıda
-
-
-
T.Maden-İş
Madencilik
Madencilik
1
-
-
Türk-Metal-İş
Metal
Metal
2
-
-
Tarım-İş
Tarım ve Orman
Tarım ve Orman
1
-
-
Basisen
Banka ve Finans
Banka ve Finans
1
-
-
Demiryol-İş
Taşımacılık
Taşımacılık
1
-
-
Genel Maden-İş
Madencilik
Madencilik
1
-
-
82
6.731
44
Toplam
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
201