MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
Aylık Göstergeler Temmuz 2013 / Yayın No: 2013-11
02 Yılın ikinci çeyreğinden itibaren ihracattaki hızlı artışta imalat sanayi sektörü etkili
03 İhracatın önceki yılların üzerinde bir seyir izlemesinde Asya ve Afrika ülkeleri etkili
06 Temmuz ayında işlenmiş petrol ürünleri haricinde bölgedeki ticaret hacmindeki artış istihdama da yansıdı
07 Limanda elleçlenen yük trafiği artışında ihraç yükleri etkili olmaya devam ediyor
12 Temmuz ayında deniz sınır kapılarından giriş yapan yabancı girişler azalışta
DIŞ TİCARET TÜİK tarafından açıklanan geçici verilere göre; 2013 yılı Ocak-Temmuz döneminde Mersin hinterlandı kapsamında gerçekleştirilen ihracat, önceki yıla göre %6 artarak yaklaşık 4,7 milyar $'a; ithalat ise %9 artarak yaklaşık 8,7 milyar $'a yükselmiştir. 2012 yılı Ocak-Temmuz döneminde %55 olan ihracatın ithalatı karşılama oranının 2013 yılında %54’e gerilediği görülmektedir. Dış ticaret hacmi ise geçen yıla göre %8 artarak 13,3 milyar $ olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde Türkiye’de gerçekleştirilen ihracatın %5’i, ithalatın ise %6’sı Mersin hinterlandından yapılmıştır. Yılın yedi aylık döneminde Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracat, 2012 yılına göre %10 artarak 817 milyon $’a, ithalat ise %1 artarak 683 milyon $’a yükselmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı %110’dan %120’ye yükselirken; dış ticaret hacmi ise %6 artarak 1,5 milyar $’a yükselmiştir. İhracattaki gelişmeler sektörel olarak aylık bazda incelendiğinde; ihracat artışında etkili olan ve net ihracatta önemli payı olan sektörlerden; metalik olmayan diğer mineral ürünlerde Mart ve Haziran ayları haricinde geçen yılın üzerinde gerçekleştiği, başka yerde sınıflandırılmamış makine teçhizat sektöründe Şubat ayı haricinde Ocak-Haziran dönemindeki; metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç) sektöründe ise yılın ilk yarısındaki artış eğiliminin Temmuz ayında yerini azalışa bıraktığı görülmektedir. Net ihracatçı sektörler arasında yer alan ana metal sanayi sektörünün ise 2013 Ocak-Haziran döneminde geçen yılın altında bir seyir izlemiş olsa da Temmuz ayında artışa geçtiği ve yılın yedi ayında geçen yıla göre %45’lik azalış kaydettiği gözlenmiştir. 2013 yılı itibariyle aylık olarak ithalattaki gelişmelere sektör bazında bakıldığında; ithalat artışında payı olan gıda ürünleri ve içecek sektöründe yılın ilk çeyreğinde geçen yıla göre artış eğiliminin, Nisan ayında yerini azalışa bıraksa da Mayıs-Temmuz döneminde geçen yıla göre hızlı artış olduğu; kimyasal maddeler ve ürünleri sektörü Şubat ayı haricinde; metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı) sektörünün ise Ocak-Temmuz döneminde geçen yılın üzerinde bir seyir izlediği gözlenmiştir. Net ithalatçı sektörler içerisinde en fazla paya sahip olan kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar sektöründe ise yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre ithalat artışının; Nisan-Temmuz döneminde yerini azalışa bıraktığı; yılın yedi aylık döneminde söz konusu sektör ithalatının %9’luk azalış kaydettiği gözlenmiştir.
Dış Ticaret Göstergeleri*
12 Temmuz ayında protesto edilen senet tutarı Haziran ayına göre azalışa geçti
15 Teşviğe bağlanan yatırım projeleri Temmuz 2012 ile aynı seviyede
17 Temmuz 2012’de 100 iş başvurusunun 20’si işe yerleşirken; 2013’de bu rakam 32 kişiye yükseldi
18 Türkiye genelinde olduğu gibi İlimizde de Haziran 2012-2013 döneminde kayıtlı işyeri sayısı ve istihdamdaki artış hızı yavaşladı
2012 Ocak-Temmuz İhracat (Milyon $) İthalat (Milyon $)
Türkiye Mersin Hinterlandı
İhracat (Milyon $)
Mersin Firmaları Mersin Hinterlandı
İthalat (Milyon $)
Mersin Firmaları Türkiye Mersin Hinterlandı
Dış Ticaret Dengesi (Milyon $)
Mersin Firmaları Türkiye Mersin Hinterlandı
Karşılama Oranı (%)
Mersin Firmaları
2013 Ocak-Temmuz
Değişim (%)
87.128
88.293
%1
138.230
148.756
%8
4.384
4.650
%6
744
817
%10
7.991
8.683
%9
674
683
%1
-51.102
-60.463
%18
-3.607
-4.033
%12
70
134
%93
%63
%59
%55
%54
%110
%120
*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK
Aylık bazda Mersin firmaları bazında dış ticarettteki gelişmeler incelendiğinde; 2013 Temmuz ayı ihracatında bir önceki aya göre %4’lük azalış; ithalatta ise %12’lik artış olmuştur. Söz konusu dönemler için dış ticaretteki gelişmelere sektörel olarak baktığımızda; ihracat azalışı ile ithalat artışında tarım ve ormancılık sektörü etkili olurken; ayrıca imalat sanayi sektörünün ithalattaki artışta payı olan bir diğer sektör olduğu gözlenmiştir.
Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İhracatın Dağılımı* 200.000
(’000 $)
160.000
%3
%25
%16
Mart
Nisan
Mayıs
2012 115.484 122.941
117.120
92.012
104.447
100.411
91.717
2013 131.701 116.044
120.524
115.143
121.110
108.521
104.454
%14
120.000
%8
%14
-%6
80.000 40.000 Ocak
Şubat
Haziran Temmuz Ağustos 77.487
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
88.538
115.341
140.153
145.738
*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK
0
2013 yılı Temmuz ayında Mersin firmaları ihracatında önceki yılın aynı ayına göre %14’lük artış, ithalatında ise %2’lik azalış gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemlerdeki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; ihracattaki artışta tarım ve hayvancılık; imalat sanayi içerisindeki kimyasal madde ve ürünler, plastik ve kauçuk ürünleri; ithalattaki azalışta ise kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar ile başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat sektörlerinin etkili olduğu gözlenmektedir. 2013 yılı Temmuz ayında gıda ürünleri ve içecek sektörü ithalatında ise geçen yılın Temmuz ayına göre %222’lik artış gözlenmiştir.
Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İthalatın Dağılımı*
(’000 $)
160.000 %6
120.000
%19
%6
%5
-%14
80.000
-%4
-%2
40.000 Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos
2012
82.752
89.701
85.167
100.612
127.920
89.301
98.978
2013
98.828
94.365
90.116
107.078
110.328
85.954
96.614
68.914
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
86.551
82.702
114.001
102.644
*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK
0
Mersin Firmaları Bazında Dış Ticaretin Sektörel Dağılımı * Sektörler Tarım ve ormancılık Balıkçılık Madencilik ve taşocakçılığı
İthalat ($)
Değişim (%) İhracat
İthalat
299.896.759
301.837.139
237.811.183
232.975.004
%1
-%2
1.954.100
3.054.941
13.552
3.677
%56
-%73 %8
11.873.349
9.578.324
255.092
274.615
-%19
İmalat sanayi
427.967.344
500.430.540
423.658.517
442.263.138
%17
%4
Gıda ürünleri ve içecek
111.298.010
117.359.707
26.522.965
51.952.144
%5
%96
Tütün ürünleri
9.170.123
10.001.424
2.051
102.536
%9
%4899
Tekstil ürünleri
12.131.598
18.616.754
13.557.670
12.538.341
%53
-%8
8.456.975
8.353.758
5.898.784
6.013.749
-%1
%2
345.058
705.812
507.388
766.063
%105
%51
Ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç); hasır vb. örülerek yapılan maddeler
2.974.975
2.533.661
2.412.204
1.130.545
-%15
-%53
Kağıt ve kağıt ürünleri
Giyim eşyası Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı
02
İhracat ($)
2012 Ocak-Temmuz 2013 Ocak-Temmuz 2012 Ocak-Temmuz 2013 Ocak-Temmuz
4.787.855
7.502.223
6.627.153
7.250.593
%57
%9
Basım ve yayım; plak, kaset vb.
203.178
220.900
332.756
147.421
%9
-%56
Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar
557.644
2.646.690
182.803.996
165.569.983
%375
-%9
Kimyasal madde ve ürünler
19.306.314
31.170.755
81.693.393
90.457.791
%61
%11
Plastik ve kauçuk ürünleri
53.475.264
59.532.440
4.524.984
4.426.793
%11
-%2
Metalik olmayan diğer mineral ürünler
66.897.116
79.258.453
13.259.909
13.978.485
%18
%5
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
Sektörler
İhracat ($)
İthalat ($)
Değişim (%)
2012 Ocak-Temmuz 2013 Ocak-Temmuz 2012 Ocak-Temmuz 2013 Ocak-Temmuz İhracat
İthalat
Ana metal sanayi
24.713.338
13.478.906
6.895.518
4.948.823
-%45
-%28
Metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç)
39.614.791
51.767.405
4.053.308
18.541.792
%31
%357
Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat
54.129.446
69.691.756
45.270.643
38.930.653
%29
-%14
Büro, muhasebe ve bilgi işleme makineleri
305.186
72.556
398.823
344.357
-%76
-%14
Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makine ve cihazlar
2.356.166
9.056.721
5.733.244
4.516.856
%284
-%21
221.580
428.977
2.066.130
2.143.700
%94
%4
Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat
620.364
1.132.164
1.815.127
2.609.842
%82
%44
Motorlu kara taşıtı ve römorklar
7.167.150
7.104.726
15.860.756
7.873.563
-%1
-%50
Diğer ulaşım araçları
2.818.060
1.203.077
80.489
5.587.941
-%57
%6842
Mobilya ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer ürünler
6.417.153
8.591.675
3.341.226
2.431.167
%34
-%27
Toptan ve perakende ticaret
2.440.436
2.590.892
12.689.969
7.762.288
%6
-%39
Gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetleri
420
980
-
-
%133
-
Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizm.
-
4.497
2.767
4.732
-
%71
744.132.408
817.497.313
674.431.080
683.283.454
%10
%1
Toplam *: Geçici veriler Kaynak: TÜİK
Mersin Firmaları Dış Ticaret İstatistiklerinin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı* ($)
Ülke Grupları
2012 Ocak-Temmuz
2013 Ocak-Temmuz
Değişim (%)
İthalat
İhracat
İthalat
İhracat
İthalat
İhracat
Avrupa
257.234.481
273.139.826
221.327.376
313.509.798
-%14
%15
Avrupa Birliği
160.018.377
158.810.248
138.513.973
156.902.744
-%13
-%2
Diğer Avrupa Ülkeleri
97.216.104
114.329.578
82.813.403
156.607.054
-%15
%38
Afrika
30.582.612
89.156.439
39.894.079
102.232.338
%30
%15
Kuzey Afrika
7.184.962
45.426.557
12.339.498
53.353.194
%72
%17
23.397.650
43.729.882
27.554.581
48.879.144
%18
%12
Amerika
176.680.899
14.575.647
156.113.304
21.157.210
-%12
%45
Kuzey Amerika
128.608.336
7.274.952
96.585.007
10.323.327
-%25
%42
Diğer Afrika Ülkeleri
Orta Amerika ve Karayipler
11.053.837
550.551
18.092.273
1.558.673
%64
%183
Güney Amerika
37.018.726
6.750.144
41.436.024
9.275.210
%12
%37
191.750.657
329.851.291
257.074.483
352.558.630
%34
%7
16.126.635
286.732.040
34.205.719
303.375.386
%112
%6
Asya Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri Diğer Asya Ülkeleri
175.624.022
43.119.251
222.868.764
49.183.244
%27
%14
Okyanusya ve Kutup Bölgeleri
9.695.780
503.409
830.653
1.397.580
-%91
%178
Avustralya ve Yeni Zelanda
9.695.780
445.448
830.653
545.715
-%91
%23
0
57.961
0
851.865
-
%1370
Diğer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri Diğer Ülkeler Serbest Bölgeler Toplam
43.981
20.152
0
6.205
-
-%69
8.442.670
36.885.644
8.043.559
26.635.552
-%5
-%28
674.431.080
744.132.408
683.283.454
817.497.313
%1
%10
*: Geçici veriler Kaynak: TÜİK
Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracattaki gelişmeler ülke grupları itibariyle incelendiğinde; 2013 yılı Ocak-Temmuz döneminde Asya, Avrupa, Afrika, Amerika ülkeleri ihracatında artış olduğu görülmektedir. Avrupa ülkeleri içerisinde Rusya Federasyonu ve Ukrayna; Amerika ülkelerinde A.B.D. ve Venezuella; Afrika ülkelerinde Etiopya ve Libya; Asya ülkelerinde Irak ve Suriye ihracattaki yukarı yönlü hareketlenmelerde etkili olan ülkelerdir. Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracat ülke grupları itibariyle aylık bazda incelendiğinde; Amerika ülkelerinde Ocak-Temmuz döneminde geçen yılın üzerinde bir seyir izlediği; Avrupa ülkelerinde Ocak-Mayıs dönemindeki artışın, Haziran ve Temmuz aylarında yerini azalışa bıraktığı; Afrika ülkelerinde Ocak-Şubat dönemi, Asya ülkelerinde yılın ilk çeyreği haricinde geçen yıla göre arttığı gözlenmiştir.
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
03
Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ülke grupları itibariyle ithalattaki gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılı Ocak-Temmuz döneminde Asya ve Afrika ülkeleri ithalatında artış, Avrupa ve Amerika ülkelerinde azalış olduğu gözlenmiştir. Asya ülkelerinde Hindistan, İsrail ve Malezya; Afrika ülkelerinde Mısır, Çad ve Sudan ithalat artışında etkili olan ülkelerdir. Amerika ülkelerinde A.B.D.; Kanada ve Arjantin; Avrupa ülkelerinde Rusya Federasyonu, İtalya ve Ukrayna söz konusu ülke grupları ithalatında aşağı yönlü hareketlenmelerde etkili olan ülkelerdir. Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ithalat ülke grupları itibariyle aylık bazda incelendiğinde; Avrupa ülkelerinde yılın ilk ayı haricinde geriye kalan Şubat-Mayıs döneminde geçen yılın altında bir seyir izlese de, Haziran ve Temmuz aylarında tekrar yükselişe geçtiği, Afrika ülkelerinde Mayıs ayı haricinde geçen yıla göre arttığı; Amerika ülkelerinde Ocak ayı haricinde Şubat-Nisan dönemindeki artışın, Mayıs-Temmuz döneminde ise yerini azalışa bıraktığı; Asya ülkelerinde Ocak-Temmuz döneminde geçen yıla göre artış eğiliminde olduğu gözlenmiştir.
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Afrika Ülkeleri İthalat ve İhracatı
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Avrupa Ülkeleri İthalat ve İhracatı İhracat
800.000
İthalat
160.000
500.000 400.000 Kaynak: TÜİK
300.000
100.000
100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0
Oca-12 Şub-12 Mar-12 Nis-12 May-12 Haz-12 Tem-12 Ağu-12 Eyl-12 Eki-12 Kas-12 Ara-12 Oca-13 Şub-13 Mar-13 Nis-13 May-13 Haz-13 Tem-13
0
120.000
Oca-12 Şub-12 Mar-12 Nis-12 May-12 Haz-12 Tem-12 Ağu-12 Eyl-12 Eki-12 Kas-12 Ara-12 Oca-13 Şub-13 Mar-13 Nis-13 May-13 Haz-13 Tem-13
200.000
140.000
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Asya Ülkeleri İthalat ve İhracatı
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Amerika Ülkeleri İthalat ve İhracatı
İthalat
İhracat
400.000 350.000
500.000
300.000 (1000 $)
600.000
400.000 300.000
100.000 50.000 0
Oca-12 Şub-12 Mar-12 Nis-12 May-12 Haz-12 Tem-12 Ağu-12 Eyl-12 Eki-12 Kas-12 Ara-12 Oca-13 Şub-13 Mar-13 Nis-13 May-13 Haz-13 Tem-13
0
200.000
Oca-12 Şub-12 Mar-12 Nis-12 May-12 Haz-12 Tem-12 Ağu-12 Eyl-12 Eki-12 Kas-12 Ara-12 Oca-13 Şub-13 Mar-13 Nis-13 May-13 Haz-13 Tem-13
100.000
250.000
150.000
Kaynak: TÜİK
200.000
İthalat
Kaynak: TÜİK
İhracat
700.000
Kaynak: TÜİK
(1000 $)
600.000 (1000 $)
İthalat
180.000
700.000
(1000 $)
İhracat
200.000
AKİB İHRACAT GÖSTERGELERİ AKİB Birlik ve Mersin Firmaları Bazında İhracatın Aylara Göre Dağılımı 1.400.000 Kaynak: Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği
(000$)
1.200.000 1.000.000 800.000 600.000 400.000 200.000
Birlik Bazında
04
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
Mersin Firmaları
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
AKİB'in açıklamış olduğu ihracat rakamlarına göre; 2013 yılı Ocak-Temmuz döneminde Birlik bazında ihracatta geçen yıla göre %3, Mersin firmalarında ise %1 azalış olduğu görülmektedir. 2013 yılı Temmuz ayında Birlik bazında ihracat, geçen yıla göre aylık bazda %12 artarak yaklaşık 992 milyon $’a; Mersin firmaları ihracatı ise %7 azalarak yaklaşık 88 milyon $’a gerilemiştir. Birlik bazında ihracat artışında; Mersin Firmaları bazında ise ihracat azalışında tarım ve sanayi sektörleri etkili olmuştur. Söz konusu dönemde Birlik bazında ihracat artışında ihracat içerisinde önemli payı olan sanayi mamullerinden; kimyevi maddeler ve mamulleri, tekstil ve hammaddeleri, demir ve demir dışı metaller sektörleri etkili olmuştur. Mersin Firmaları bazında ise tarım sektöründe yer alan hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri; demir ve demirdışı metaller ile makine ve aksamları ihracat azalışında etkili olan alt sektörlerdir.
Sektörel Bazda İhracat Rakamları (’000 $) Birlik Bazında 2012 Ocak-Temmuz
Sektörler I.TARIM
2013 Ocak-Temmuz
Mersin Firmaları Değişim (%)
2012 2013 Ocak-Temmuz Ocak-Temmuz
Değişim (%)
1.650.271
1.762.292
%7
523.780
491.084
1.239.508
1.283.814
%4
486.296
452.800
-%7
137.413
178.203
%30
21.578
16.988
-%21 %34
A. Bitkisel Ürünler B. Hayvansal Ürünler C. Ağaç Ve Orman Ürünleri
-%6
273.350
300.275
%10
15.905
21.295
5.679.391
5.294.454
-%7
198.950
214.166
%8
A. Tarıma Dayalı İşlenmiş Ürünler
501.584
494.494
-%1
11.161
6.009
-%46
B. Kimyevi Maddeler Ve Mamulleri
3.298.799
3.011.107
-%9
47.006
58.564
%25
C. Sanayi Mamulleri
1.879.008
1.788.853
-%5
140.783
149.593
%6
90.295
105.316
%17
5.513
12.590
%128
7.419.957
7.162.063
-%3
728.243
717.840
-%1
II. SANAYİ
III. MADENCİLİK TOPLAM
Not: 07.12.1998 tarih ve 6702 sayılı talimat gereğince (transit ve reexport ticaret, bedelsiz ihracat, geçici ihracat sınır ve kıyı ticareti, mahrecine iade, geçici kabul ile Irak transit ihracat) değerleri dahil değildir. Kaynak: Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği
MERSİN SERBEST BÖLGESİ 2013 yılının Temmuz ayı sonu itibariyle Mersin Serbest Bölgesi'nde toplam 8.003 kişi istihdam edilmektedir. 2012 yılı Temmuz ayına göre istihdam %2 artmıştır. 2013 yılının aynı dönemi için bölgede 347’si yerli, 42'si yabancı ve 45’i yerli-yabancı ortaklığı olmak üzere toplam 434 firma faaliyette bulunmaktadır. Faaliyette bulunan firma sayısının, önceki yılın Temmuz ayına göre %5 arttığı görülmektedir. Yatırım harcamalarının dağılımına bakıldığında; %93’ünün Türkiye'den bölgeye, %7'sinin ise yurtdışından bölgeye yapıldığı görülmektedir. Bölgedeki ticaret hacmindeki gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılı Temmuz ayında ticaret hacmi geçen yıla göre aylık bazda %17 azalış; bir önceki aya göre ise %25’lik artış göstermiş ve ticaret hacmi yaklaşık 324 milyon $ olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde ticaret hacmindeki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; sanayi grubu içerisinde işlenmiş petrol ürünleri, gıda sanayi ürünleri ve dokumacılık mamullerinin bir önceki aya göre artışta etkili olduğu gözlenmiştir. 2013 OcakTemmuz döneminde ise ticaret hacminin geçen yıla göre %15 azalarak yaklaşık 2 milyar $’a gerilediği gözlenmiştir.
Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacmi 450.000 400.000
(’000 $)
350.000 300.000 %3
250.000 200.000
-%27
-%19
Ocak
Şubat
-%4
-%17
-%2 -%31
150.000 100.000 50.000 0 Mart
Nisan
Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos 2012
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013
05
Bölgedeki ticaret hacmi işlenmiş petrol ürünleri hariç olarak değerlendirildiğinde; 2013 yılı Temmuz ayında önceki yılın Temmuz ayına göre %10; 2013 yılı Haziran ayına göre %15’lik artışla 261 milyon $’a yükselmiştir. Söz konusu dönemde bir önceki aya göre artış sektörel bazda incelendiğinde; sanayi grubunda gıda sanayi ürünleri, dokumacılık mamulleri ve demir çelik sanayi mamullerinin etkili olduğu görülmektedir. 2013 yılı Ocak-Temmuz döneminde ise bölgedeki ticaret hacmi işlenmiş petrol ürünleri haricinde geçen yıla göre %3 azalarak 1,7 milyar $’a gerilemiştir. Bölgedeki ticaretin ülke grupları bazında dağılımı incelendiğinde; ticaret hacmi içerisinde önemli ağırlığa sahip olan AB ülkelerinin geçen yılki azalışın 2013 yılında da devam ettiği; Türkiye ve İslam Ülkeleri’nde ise geçen yılki artışın 2013 yılında yerini azalışa bıraktığı gözlenmiştir.
Mersin Serbest Bölgesi’nde Ticaret Hacminin Sektörel Dağılımı (1000 $) İşlenmiş Petrol Ürünleri Dahil 2012 Ocak-Temmuz
Sektörler Tarım Grubu
2013 Ocak-Temmuz
361.077
Madencilik
549.588
İşlenmiş Petrol Ürünleri Hariç
Değişim (%)
2012 Ocak-Temmuz
2013 Ocak-Temmuz
361.077
549.588
%52
Değişim (%) %52
13.417
19.871
%48
13.417
19.871
%48
Sanayi Grubu
1.961.784
1.424.377
-%27
1.415.648
1.163.557
-%18
Toplam
2.336.279
1.993.837
-%15
1.790.142
1.733.016
-%3
Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacminin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı 1.200.000
25%
(’000 $)
1.000.000 800.000
-10%
20%
-4%
0% -20%
-1%
600.000
-26%
-42%
400.000
-40% -60% -80%
200.000
-100%
-97%
0 AB Ülkeleri
Diğer OECD Ülkeleri
2012 Ocak-Temmuz
254.552
115.058
2013 Ocak-Temmuz
252.813 -1%
Değişim (%)
40%
10%
Diğer Avrupa Türk Ülkeleri Cumhuriyetleri
-120% Eski S.S.C.B.
İslam Ülkeleri Diğer Ülkeler
Türkiye
9.809
44.453
138.070
418.694
264.067
1.091.576
103.415
288
55.455
79.674
402.693
289.628
809.871
-10%
-97%
25%
-42%
-4%
10%
-26%
Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
LİMAN FAALİYETLERİ Liman başkanlıkları bazındaki istatistiklere göre; 2013 yılı Ocak-Temmuz döneminde Mersin ili elleçlenen yük miktarı; önceki yıla göre %2 azalarak 17.734.576 ton olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu azalışta ithalat yükleri etkili olmuştur. Yük trafiğinde geçen yıla göre yükleme tonajı %17 artarak 7.130.670 seviyesine yükselmiş; boşaltma tonajı ise %11 azalarak 10.603.906 seviyesine gerilemiştir. Yılın yedi aylık döneminde Mersin Liman Başkanlığı tarafından elleçlenen yük miktarı ile Türkiye genelindeki liman başkanlıkları içerisinde 6. sırada yer almaktadır. Yük trafiğindeki gelişmeler aylık bazda incelendiğinde; Ocak ve Nisan ayları haricinde elleçlenen yük miktarının geçen yılın üzerinde gerçekleştiği gözlenmiştir. 2013 yılı Temmuz ayında yük trafiğinde geçen yıla göre aylık bazda yükleme tonajı %10 artarak 1.088.085; boşaltma tonajı %3 artarak 1.437.187 seviyesinde gerçekleşmiş ve toplam yük trafiği %6 artarak 2.525.272 seviyesine yükselmiştir.
06
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
Ton
Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yüklerin Dağılımı 20.000.000 18.000.000 16.000.000 14.000.000 12.000.000 10.000.000 8.000.000 6.000.000 4.000.000 2.000.000 0
40% 30%
18%
30% 20% 10%
-12%
0%
-4%
-2%
İhracat
İthalat
Transit
Dahili
2012 Ocak-Temmuz
5.817.427
11.294.975
76.484
850.465
18.039.351
2013 Ocak-Temmuz
6.888.137
9.929.081
99.680
817.678
17.734.576
18%
-12%
30%
-4%
-2%
Değişim (%)
-10% -20%
Toplam
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yük Miktarı 5.000.000 4.000.000
Ton
3.000.000 2.000.000 1.000.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz 2012
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Mersin Liman Başkanlığı bazında 2013 yılı yedi aylık döneminde ihracattaki gelişmeler değerlendirildiğinde; Ocak-Temmuz döneminde ihracat edilen yük miktarının önceki yılın üzerinde bir seyir izlediği önceki yıla kıyasla %18 oranında artış kaydettiği görülmektedir. Söz konusu dönemde ihracattaki artışta petrol ürünleri; makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler ve kimyasallar yük gruplarındaki artış etkili olmuştur. 2013 yılının Temmuz ayında ise ihraç yükleri petrol ürünleri; makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük gruplarındaki yukarı yönlü hareketlenmelerin etkisiyle önceki yılın aynı ayına göre %11 artış kaydetmiştir. 2013 yılı Ocak-Temmuz dönemi için ithalattaki gelişmeler değerlendirildiğinde; Ocak ve Nisan ayları haricinde ithal edilen yük miktarı geçen yılın üzerinde gerçekleştiği, önceki yıla kıyasla %12 oranında azalış kaydettiği görülmektedir. Söz konusu dönemde ithalattaki azalışta makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük grubundaki azalış etkili olmuştur. 2013 yılının Temmuz ayında ise ithalat yükleri gıda maddeleri ve hayvan yemleri; katı mineral yakıtlar yük grubundaki artışın etkisiyle önceki yıla göre %3 artış kaydetmiştir. Mersin Liman Başkanlığı bazında transit ve dâhili taşımacılık yüklerindeki gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılı Ocak-Temmuz döneminde transit taşımacılık yüklerinde geçen yıla göre %30’luk artış; dahili taşımacılıkta ise %4’lük azalış olduğu görülmektedir. 2013 yılı Temmuz ayında ise transit taşımacılık önceki yılın aynı ayına göre %44’lük azalış, dâhili yük taşımacılık ise %2 oranında artış kaydetmiştir.
Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında İthalat-İhracat Yük Miktarı 4.000.000 3.500.000
Ton
3.000.000 2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000
İhracat
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
İthalat
Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
07
Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında Konteyner Trafiği 70.000 60.000
TEU
50.000 40.000 30.000 20.000
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Ocak ‘12
0
Şubat
10.000
Boşaltma
Yükleme Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
2013 yılı Ocak-Temmuz döneminde konteyner adeti bazında (TEU), geçen yıla göre %7 oranında artış gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde Mersin Liman Başkanlığı, Türkiye genelinde en fazla konteyner elleçlemesi yapılan liman başkanlıkları içerisinde 2. sırada yer almaktadır. Söz konusu dönemde Mersin liman tesislerine operasyon için 2.883 adet gemi uğramış olup, bu sayı önceki yıla göre %4’lük artışı ifade etmektedir. Belirtilen dönemde Türkiye genelinde liman başkanlıkları bazında limanlara uğrayan gemi sayısına göre Mersin 3. sırada bulunmaktadır.
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER TOBB tarafından açıklanan açılan kapanan şirket istatistikleri incelendiğinde; 2013 yılının Ocak-Temmuz döneminde Türkiye genelinde kurulan şirket ve kooperatif sayısı geçen yılın aynı dönemine göre %20, Mersin’de %50 artmış; ticaret unvanlı işyeri sayısı Türkiye genelinde %11, Mersin’de ise %31 azalmıştır. Aynı dönem içinde kapanan şirket ve kooperatif sayısı Türkiye genelinde %13; Mersin’de %7 artmış; gerçek kişi ticari işletme sayısı Türkiye genelinde %173 artmış, Mersin’de ise %1 azalmıştır. Söz konusu dönemde Mersin ile Türkiye genelindeki gerçekleşmeler kıyaslandığında; İlimizde açılan ve kapanan şirket ve kooperatif ile kapanan ticaret unvanlı işyeri sayısındaki gelişmelerin Türkiye geneline göre daha olumlu olduğu, açılan ticari unvanlı işyeri sayısındaki gelişmelerin ise Türkiye geneline göre daha olumsuz olduğu gözlenmiştir. İlimiz; 2013 yılının Ocak-Temmuz döneminde Türkiye genelinde yeni açılan firma sayısına göre %1,4’lük payla 13. sırada, kapanan firma sayısına göre %0,5’lik payla 14. sırada yer almaktadır. 2013 yılı Temmuz ayı sonu itibariyle 12.618’i faal olmak üzere MTSO’ya kayıtlı üye sayısı 22.373’dür.
Türkiye Temmuz 2012
2013
Mersin Ocak-Temmuz
Temmuz
Değişim (%)
2012
2013
Değişim (%)
2012
2013
Ocak-Temmuz Değişim (%)
2012
2013
Değişim (%)
Şirketler ve Kooperatifler Açılan
2.581
4.064
%57
25.071
30.201
%20
31
83
%168
379
568
%50
Kapanan
1.505
1.548
%3
9.233
10.450
%13
29
16
-%45
165
176
%7
Ticaret Unvanlı İşyerleri Açılan
5.067
4.433
-%13
42.750
38.167
-%11
85
54
-%36
603
415
-%31
Kapanan
2.248
2.667
%19
20.449
55.914
%173
28
43
%54
182
181
-%1
Kaynak: TOBB
08
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
1.000
150
800
100
600 400
50
200
0
*: 2012 yılı Ocak ayında terkinlerdeki artışın sebebi, durumu münfesih olan şirketlerin, Oda kaydından silinmesidir. **: 2013 yılı Temmuz ayında terkinlerdeki artışın sebebi, ticaret sicil kaydı silinen ancak Oda kaydı devam eden şirket ve kooperatiflerin Oda kaydından silinmesidir. Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Yeni Kayıt
Temmuz**
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
0
Terkin yaptıran firma sayısı
1.200
200
Ocak ‘12*
Yeni kayıt yaptıran firma sayısı
Aylar İtibariyle MTSO’ya Yeni Kayıt -Terkin Yaptıran Firmaların Dağılımı
Terkin
MTSO’ya Kayıtlı Üyelerin Hukuki Statülerine Göre Dağılımı
Hakiki Şahıs Firmaları 6.752 30%
Anonim Şirketler 1.308 Kooperatifler 6% 219 1%
Yabancı Sermayeli Şirketler 764 3%
Limited Şirketler 13.202 59%
Kollektif Şirketler 97; 0,4% Komandit Şirketler 9; 0,04%
Vakıf, Dernek İşl. ve Kamu Kuruluşları 22; 0,1% Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MTSO Tır Karnesi, Geçiş Belgesi ve Sayısal Takograf İstatistikleri (Adet) 2012 Ocak-Temmuz
2013 Ocak-Temmuz
Değişim (%)
Tır Karnesi*
34.212
38.294
%12
Geçiş Belgesi
15.931
15.515
-%3
2.030
1.865
-%8
Sayısal Takograf
*: 4,6,14,20 yapraklı karneler toplamı Kaynak: MTSO
2013 yılı Ocak-Temmuz döneminde Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’ndan verilen Tır Karnesi sayısı, geçen yıla göre %12 artış; geçiş belgesi sayısı %3, sayısal takograf sayısı %8 azalış göstermiştir. Mersin Ticaret ve Sanayi Odası tarafından verilen geçiş belgesi, tır karnesi ve sayısal takograf sayısındaki gelişmeler aylık bazda incelendiğinde; geçiş belgesi ve sayısal takograf sayısı yılın ilk ayı haricinde geriye kalan Şubat-Haziran dönemindeki azalış eğiliminin Temmuz ayında yerini artışa bıraktığı; tır karnesi sayısının ise Ocak-Mayıs döneminde artış eğiliminin Haziran ayında yerini azalışa bıraksa da Temmuz ayında tekrar artışa geçtiği gözlenmiştir. 2013 yılı Temmuz ayında, geçen yılın aynı ayına göre verilen tır karnesi sayısı %8, sayısal takograf sayısı %26, geçiş belgesi sayısı ise %16 artmıştır.
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
09
MTSO Tır Karnesi ve Geçiş Belgesi Sayısının Aylar İtibariyle Dağılımı 7.000
(Adet)
6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Tır Karnesi
Geçiş Belgesi
Kaynak: MTSO
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
MARKA, PATENT, FAYDALI MODEL, ENDÜSTRİYEL TASARIM İSTATİSTİKLERİ Türkiye
Mersin
Değişim (%)
2012 Ocak-Temmuz
2013 Ocak-Temmuz
2012 Ocak-Temmuz
2013 Ocak-Temmuz
Türkiye
24.832
41.537
344
497
%67
%44
1.261
1.199
5
3
-%5
-%40
Marka Faydalı Model Endüstriyel Dosya Tasarım Tasarım Patent
Mersin
4.290
4.670
20
27
%9
%35
21.101
23.727
54
51
%12
-%6
545
687
3
3
%26
%0
Kaynak: Türk Patent Enstitüsü
Türk Patent Enstitüsü'nden alınan verilere göre; 2013 yılı Ocak-Temmuz döneminde Türkiye genelinde tescili yapılan marka, endüstriyel tasarım ve patent sayısında geçen yıla göre artış, faydalı model sayısında azalış olduğu; Mersin’de ise tescili yapılan marka sayısında artış, faydalı model sayısında azalış, endüstriyel tasarımda ise dosya bazında artış tasarım bazında azalış olduğu, patent sayısında ise bir değişim olmadığı görülmektedir. 2012 yılı yedi aylık döneminde tescilli marka sayımız ile 11. sıradaki yerimizin 2013’de 12. sıraya, endüstriyel tasarımda 25.sıradaki yerimizin 26. sıraya gerilediği görülmektedir.
TİCARET BORSASI 2013 yılı Ocak-Temmuz döneminde Mersin Ticaret Borsası işlem hacmi geçen yılın aynı dönemine göre artış göstererek 1.762.073.132 ¨ seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönemde borsada işlem gören ürün sıralamasında bakliyat ve mamulleri ilk sırada yer alırken; onu sırasıyla yaş meyveler ile hububat takip etmektedir. 2013 yılı Temmuz ayında ise Mersin Ticaret Borsası işlem hacminin geçen yılın Temmuz ayına göre artış göstererek 286.908.428 ¨ seviyesinde gerçekleştiği görülmektedir. 2013 yılı Temmuz ayında işlem gören ürünler içerisinde bakliyat ve mamulleri, hububat ile muhtelif gıda maddeleri ilk sırada yer almaktadır.
10
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
Mersin Ticaret Borsası’nda İşlem Gören Ürünlerin Paylarına Göre Dağılımı (¨) 35% 30%
(%)
25% 20% 15% 10% 5% 0%
Yaş Meyveler
Bakliyat ve Mamulleri
Hububat
Muhtelif Gıda Mad.
2012 Ocak-Temmuz
Kaynak: Mersin Ticaret Borsası
Diğer
2013 Ocak-Temmuz
ENERJİ Organize Sanayi Bölgesi Elektrik Tüketimi 30.000
64%
(’000 kwh)
25.000
56% 60%
52%
20.000
65%
23%
38%
15.000 10.000 5.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos 2012
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013
Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nde tüketilen enerji miktarı; 2013 yılı Ocak-Temmuz döneminde geçen yıla göre %49 artmıştır. 2013 yılı Temmuz ayında tüketilen enerji miktarı, bir önceki aya göre %1,2; 2012 yılının aynı ayına göre %23 artış göstermiştir. Doğalgaz tüketiminde ise 2013 yılı yedi aylık döneminde geçen yıla göre %6; Temmuz ayında önceki yılın aynı ayına göre ise %4 azalış, bir önceki aya göre %4 artış olduğu görülmektedir.
Organize Sanayi Bölgesi Doğalgaz Tüketimi 14.000
(’000 sm3)
12.000 10.000
-%4
8.000
-%12
-%3
-%5
-%8
Mart
Nisan
Mayıs
-%5
-%4
6.000 4.000 2.000 0
Ocak
Şubat
Haziran Temmuz Ağustos 2012
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013
Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
11 ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
TURİZM BİLGİLERİ İlimiz Deniz Sınır Kapılarından Giriş-Çıkış Yapan Ziyaretçi Sayısı Temmuz
Giriş Yabancı
Yerli
Toplam
Ocak-Temmuz
Değişim (%)
2012
2013
3.690
3.559
-%4
2012
2013
9.315
15.249
Değişim (%) %64
Çıkış
3.899
3.153
-%19
8.961
13.354
%49
Giriş
10.829
9.061
-%16
48.975
55.111
%13
Çıkış
11.249
8.782
-%22
49.094
54.802
%12
Giriş
14.519
12.620
-%13
58.290
70.360
%21
Çıkış
15.148
11.935
-%21
58.055
68.156
%17
Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
2013 yılı Ocak-Temmuz döneminde İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan ziyaretçilerin sayısı geçen yıla göre %21; çıkış yapan ziyaretçilerin ise %17 artmıştır. 2013 yılı Temmuz ayında ise önceki yılın aynı ayına göre İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan yerli ve yabancı ziyaretçi sayısı %13; çıkış yapanların sayısı ise %21 azalmıştır. Aylık bazda yabancı girişler incelendiğinde; 2012 Temmuz ayına göre yabancı girişler %4 azalmıştır. Söz konusu azalışta AB ve diğer Avrupa ülkeleri etkili olmuştur. Azalışta ülke bazında K.K.T.C.; Lübnan ve Almanya’dan gelen ziyaretçi sayısındaki gerilemenin etkili olduğu görülmüştür.
Mersin Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Yabancı Ziyaretçilerin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı Ülke Grupları 2012 Ocak-Temmuz 2013 Ocak-Temmuz Değişim (%) Avrupa Afrika Amerika Asya Diğer* Toplam
6.838
7.278
%6
24
48
%100
119
79
-%34
2.180
7.708
%254
154
136
-%12
9.315
15.249
%64
*:Diğer içerisinde Okyanusya ve Kutup Bölgeleri ve Diğer Ülkeler yer almaktadır. Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
PARASAL GÖSTERGELER PROTESTO EDİLEN SENETLER Mersin’de protesto edilen senet sayısı 2013 yılının Ocak-Temmuz döneminde önceki yılın aynı dönemine göre %28 artarak 7.933 adete, 2013 yılı Temmuz ayında ise geçen yılın aynı ayına göre %25 artarak 1.213 adete yükselmiştir. Söz konusu dönemde senet tutarı ise önceki yılın aynı dönemine göre %79, geçen yılın Temmuz ayına göre ise %41 artmıştır. İlimiz protesto edilen senet tutarındaki gelişmelere aylık bazda bakıldığında; 2013 yılı ilk iki ayındaki artışın, Mart ayında yerini %48’lik azalışa bıraksa da, Nisan-Haziran döneminde tekrar yükselişe geçtiği, Temmuz ayında ise bir önceki aya göre %32’lik azalış olduğu gözlenmiştir. 2013 yılı Ocak-Temmuz döneminde Türkiye’de protesto edilen senet tutarının %2’si Mersin kaynaklıdır. Söz konusu dönemde Mersin, protesto edilen senet sayısına göre 8.; protesto edilen senet tutarına göre iller arasında 9.sırada yer almaktadır.
12
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
Mersin İli Protesto Edilen Senet Tutarlarının Aylar İtibariyle Dağılımı (1000 ¨)* 18.000
(000¨)
16.000 14.000
112% 115%
180%
12.000
75%
10.000
41%
34%
25%
8.000 6.000 4.000 2.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
7.738
10.983
7.803
12.389
11.798
2012
6.256
5.146
6.019
5.487
7.649
7.718
7.909
2013
13.439
14.393
7.550
9.595
10.251
16.334
11.153
*:2000 ¨ ve üzerindeki senet tutarıdır. Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi
FİYAT ENDEKSLERİ Kentsel Yerler Tüketici Fiyatları Endeksi Değişim Oranları (%) (2003=100) TR62 (Adana-Mersin*)
2012 Temmuz
2013 Temmuz
Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı (%)
0,16
0,78
Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim Oranı (%)
1,51
4,93
Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim Oranı(%)
9,67
9,39
12 Aylık Ortalamalara göre Değişim Oranı (%)
9,68
7,66
(*):TR62:İstatistik amaçlı bölge sınıflaması “Adana ve Mersin” illerine göre düzenlenmiştir. Kaynak: TÜİK
2013 yılının Temmuz ayında, Adana ve Mersin illerini kapsayan TR62 bölgesinde 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki aya göre %0,78 oranında, bir önceki yılın Aralık ayına göre %4,93; bir önceki yılın aynı ayına göre %9,39 ve on iki aylık ortalamalara göre %7,66 oranında artış gerçekleşmiştir. Yıllık enflasyon oranındaki değişim baz alındığında; Adana ve Mersin alt bölgesinin %9,39’luk artış oranıyla; %8,88 olan Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu ve 26 alt bölge içerisinde 9. sırada yer aldığı görülmektedir.
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ 2013 yılı Ocak-Temmuz döneminde, Mersin’de Yatırım Teşvik Belgesi’ne bağlanan sabit yatırım projesi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre %9 azalarak 43 adete, öngörülen istihdam %16 azalarak 844 kişiye gerilemiş; öngörülen sabit yatırım tutarı ise %22 artarak 418 milyon ¨’ye yükselmiştir. Söz konusu dönemde yatırım teşvik belgelerine öngörülen 418 milyon ¨’lik yatırım tutarının %39’u hizmetler, %18’i enerji, %12’si tarım, %27’si imalat ve %4’ü madencilik sektöründedir. Söz konusu dönemde öngörülen 844 kişilik istihdamın ise %45’i hizmetler, %31’i imalat, %14’ü tarım, %9’u madencilik ve %1’i enerji sektöründedir.
Yatırım Teşvik Belgelerinin Dağılımı Türkiye
Mersin
2012 Ocak-Temmuz 2013 Ocak-Temmuz 2012 Ocak-Temmuz Belge Sayısı (Adet)
2013 Ocak-Temmuz
2.332
3.058
47
43
Sabit Yatırım (Milyon ¨)
25.465
46.154
342
418
İstihdam
69.487
107.500
1.005
844
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
13
Mersin İli Yatırım Projelerinin Yatırım Tutarına Göre Sektörel Dağılımı (2013 Ocak-Temmuz)
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
İmalat 27%
Hizmetler 39%
Enerji 18%
Tarım 12%
Madencilik 4%
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Mersin İli Yatırım Projelerinin İstihdama Göre Sektörel Dağılımı (2013 Ocak-Temmuz) İmalat 31%
Hizmetler 45% Tarım 14%
Madencilik 9%
Enerji 1%
Mersin İline Bağlanan Yatırım Teşvik Belge Sayısının Aylar İtibariyle Dağılımı*
(Adet)
20 15 10 5
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran**
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
Belge Sayısı
*: Tüm destek sınıfları dahildir. **: 20 Haziran 2012 tarihi itibariyle yeni teşvik sistemine geçilmiştir. Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Mersin İlinde Öngörülen Sabit Yatırım Tutarı İle İstihdamın Aylar İtibariyle Dağılımı* Kişi
Milyon ¨ 600
500
500
400
400
300
300 200
200
100
100 0
Sabit Yatırım Tutarı
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran**
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
İstihdam
*: Tüm destek sınıfları dahildir. **: 20 Haziran 2012 tarihi itibariyle yeni teşvik sistemine geçilmiştir. Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
14
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
3305 Sayılı Karar Kapsamındaki Teşvik Belgeleri İstatistikleri Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörel Dağılımı* Belge Adedi
20 Haziran 2012 Temmuz 2013
İstihdam
Sabit Yatırım (Milyon ¨)
Türkiye
Temmuz Temmuz Değişim Temmuz Temmuz Değişim Temmuz Temmuz Değişim 2012 2013 (%) 2012 2013 (%) 2012 2013 (%)
Sabit Yatırım İstihdam (Milyon ¨)
Enerji
20
16
-%20
931,7
325,4
-65%
249
154
-%38
221
18.676
4.184
Hizmetler
97
126
%30
1.306,9
1.843,2
41%
4.557
7.911
%74
1.524
19.179
77.678
248
270
%9
2.095,4
2.617,6
25%
9.017
8.179
-%9
3.459
39.766
109.253
34
35
%3
160,8
215,6
34%
745
787
%6
363
6.515
13.417
399
447
%12
4.494,8
5.001,8
11%
14.568
17.031
%17
5.567
0
0
-
0,0
0,0
-
0
0
-
3
İmalat Madencilik Toplam Enerji
Mersin
Belge Adedi
84.136 204.532 125
18
Hizmetler
2
2
%0
9,2
5,3
-41%
25
5
-%80
34
340
903
İmalat
5
4
-%20
25,0
25,4
2%
79
43
-%46
57
812
1.275
Madencilik
0
1
-
0,0
3,8
-
0
20
-
8
41
135
Toplam
7
7
%0
34,2
34,5
1%
104
68
-%35
102
1.318
2.331
*: Geçici Veriler Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
2013 yılı Temmuz ayında Türkiye genelinde düzenlenen yatırım teşvik belge adedi, geçen yılın aynı ayına göre %12’lik artışla 447 adede, öngörülen sabit yatırım tutarı %11’lik artışla 5 milyar ¨’ye, istihdam ise %17’lik artışla 17.031 kişiye ulaşmıştır. Aynı dönem için Mersin’de düzenlenen yatırım teşvik belge adedi 2012 yılının belirtilen dönemine göre değişim göstermeyerek 7 adet olarak gerçekleşirken; sabit yatırım tutarı %1’lik artışla 34,5 milyon ¨’ye yükselmiş; istihdam ise %35’lik azalışla 68 kişiye gerilemiştir. Teşvikli yatırımlarda Mersin ile Türkiye genelindeki gerçekleşmeler kıyaslandığında belge adedi bazında Türkiye genelinde artış gözlenirken; Mersin’de ise aynı kaldığı, sabit yatırım tutarındaki artışın Türkiye genelinin altında kaldığı, istihdamda ise Türkiye genelindeki artışa karşın; Mersin’de ise azalış olduğu görülmektedir. 2013 yılı Temmuz ayında Mersin’de teşvikli yatırımların sektörel dağılımına bakıldığında; yatırımlar içerisinde ağırlıklı paya sahip olan imalat sektöründe belge adedi ve öngörülen istihdam bazında geçen yılın aynı ayına göre azalış, sabit yatırım tutarı bazında artış, hizmetler sektöründe ise belge adedi bazında bir değişim göstermezken; sabit yatırım tutarı ile istihdam bazında azalış gözlenmiştir. Madencilik sektöründe geçen yılın Temmuz ayında teşviğe bağlanan proje bulunmazken 2013 yılı Temmuz ayında 1 adet proje teşviğe bağlanmıştır. 20 Haziran 2012-Temmuz 2013 tarihleri arasında Türkiye genelinde düzenlenen yatırım teşvik belge adedi 5.567 adet, öngörülen sabit yatırım tutarı 84 milyar ¨, istihdam ise 204.532 kişidir. Belirtilen dönemde Türkiye genelinde düzenlenen 5.567 teşvik belgesinin 2.363’ü genel, 3.174’ü bölgesel, 23’ü büyük ölçekli, 7’si ise stratejik yatırım mahiyetine sahiptir. Aynı dönem için Mersin’de düzenlenen yatırım teşvik belge adedi 102, öngörülen sabit yatırım tutarı 1,3 milyar ¨, istihdam ise 2.331 kişidir. 20 Haziran 2011-Temmuz 2012 döneminde İlimizde belge başına düşen yatırım tutarı 6,5 milyon ¨ iken; 20 Haziran 2012-Temmuz 2013 döneminde %101’lik artışla 12,9 milyon ¨’ye yükselmiştir. Söz konusu dönemler için belge başına düşen istihdamın ise 19 kişiden 23 kişiye ulaştığı gözlenmiştir. İlimizde düzenlenen teşvik belgesinin 38’i genel, 64’ü bölgesel mahiyete sahiptir. Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin dağılımı bölgesel bazda incelendiğinde; İlimizin de içinde yer aldığı 3. bölgede düzenlenen belge sayısının Türkiye geneli kapsamında düzenlenen belge sayısının %15’ine sahip olduğu gözlenmiştir. 3. Bölgede teşvik belgesine bağlanan toplam 848 yatırımın %12’sinin Mersin’de olduğu ve Mersin yatırımlarının söz konusu bölge içerisindeki iller arasında üçüncü sırada yer aldığı görülmektedir.
Yatırım Teşvik Belge Sayısının Bölgesel Dağılımı
1. Bölge 36%
5. Bölge 9%
2. Bölge 17%
6. Bölge 12%
3. Bölge 15%
4. Bölge 11%
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
15
ULAŞTIRMA BİLGİLERİ Motorlu Kara Taşıtları Sayısı* Dönem
Otomobil (1)
Minibüs
Otobüs
Kamyonet (1)
Kamyon (2)
Motosiklet
Diğer(3)
Toplam
2012 Haziran
174.715
6.623
5.232
73.500
25.377
131.934
29.526
446.907
2013 Haziran
189.620
6.946
5.518
78.249
26.445
134.721
30.255
471.754
*: Motorsuz (römork ve yarı römork) kara taşıtları hariçtir. 1: Arazi taşıtları dahildir. 2: Ağır tonajlı yük taşıtlarını da kapsar. (Çekici, Damperli Kamyon, Tanker, Çöp Kamyonu vb.) 3: Özel amaçlı taşıtlar ve traktörleri kapsar. Kaynak: TÜİK
2013 yılının Haziran ayı sonu itibariyle Mersin ilindeki motorlu kara taşıtlarının sayısı 471.754’e ulaşmıştır. İlimiz Türkiye genelinde motorlu kara taşıtları sayısına göre %2,7’lik payla sekizinci sıradadır. 2013 yılı Haziran ayı sonu itibariyle Mersin ilinde toplam 12.984 adet aracın trafiğe kaydı yapılmıştır. Haziran 2013’de Mersin’de geçen yılın aynı ayına göre trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısındaki azalış oranı Türkiye geneli ile yaklaşık aynı seviyede gerçekleşirken, yılın ilk yarısında önceki yıla göre trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısında artışın, Türkiye genelinin altında kaldığı gözlenmiştir. Söz konusu dönemde Türkiye genelinde trafiğe kaydı yapılan araçların illere göre yoğunluk sıralamasında Mersin, %2,3’lük payla yedinci sırada yer almaktadır.
Trafiğe Kaydı Yapılan Taşıt Sayısı Haziran
Ocak-Haziran
2012
2013
Değişim (%)
2012
2013
Değişim (%)
Türkiye
79.875
56.464
-%29
530.916
564.486
%6
Mersin
1.974
1.399
-%29
12.784
12.984
%2
Kaynak: TÜİK
Mersin’de Araç Satışlarının Türlerine Göre Dağılımı Araç Türü
2012 Ocak-Temmuz 2013 Ocak-Temmuz Değişim (%)
Ağır Ticari Araç
1.035
818
-%21
Hafif Ticari Araç
2.757
2.180
-%21
Binek Araç
6.008
6.776
%13
Toplam
9.800
9.774
-%0,3
Kaynak: MODER
Mersin Otomobil Yetkili Satıcıları Derneği’nden edinilen bilgilere göre; Mersin’de 2013 yılı Ocak-Temmuz döneminde araç satışları, ağır ve hafif ticari araç satışlarındaki azalışın etkisiyle geçen yılın aynı dönemine göre %0,3 azalarak 9.774’e gerilemiştir. Söz konusu dönemde binek araç satışları ise %13 artmıştır. Mersin’de satılan araç sayısındaki gelişmeler aylık bazda incelendiğinde; Şubat, Mart ve Haziran ayları haricinde satılan araç sayısının geçen yılın üzerinde gerçekleştiği, 2013 yılı Temmuz ayında satılan toplam araç sayısının geçen yılın aynı ayına göre %7’lik artışla 1.658’e ulaştığı gözlenmiştir.
Aylar İtibariyle Mersin’de Satılan Araç Sayısı 3.000
Adet
2.500 2.000 1.500 1.000 500 0
Ocak
Şubat
Mart
Kaynak: MODER
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos 2012
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013
16
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ Türkiye 2012 2013 Ocak-Temmuz Ocak-Temmuz
Mersin Değişim (%)
12/11
Açık İşler
452.883
853.397
İşe Başvurular
856.655
1.469.512
İşe Yerleştirmeler
269.552
438.868
İşsizlik Ödeneğine Başvuru
302.660
452.455
%19
13/12
%17
Değişim (%)
2012 2013 Ocak-Temmuz Ocak-Temmuz
12/11
21.369
13/12
%88
7.426
%34
%188
%7
%72
21.757
37.102
%17
%71
%25
%63
4.435
12.027
%49
%171
%49
4.098
5.672
%14
%38
Kaynak: Türkiye İş Kurumu
Ocak-Temmuz 2011-2013 döneminde İlimiz işgücü piyasalarındaki gelişmelere bakıldığında; Türkiye genelindeki gelişmelerle paralellik gösterdiği, 2013-2012 Ocak-Temmuz döneminde açık işler, işe başvurular, işe yerleştirmeler ve işsizlik ödeneğine başvuruların 2012-2011 Ocak-Temmuz dönemine göre artış hızının yükseldiği gözlenmiştir. Aylık bazda İlimiz işgücü piyasalarındaki gelişmeler incelendiğinde; işe yerleştirmeler ve açık işlerde Ocak ayı haricinde geriye kalan Şubat-Temmuz döneminde geçen yıla göre hızlı artış olduğu gözlenmiştir. İşsizlik ödeneğine başvurularda Ocak-Mayıs dönemindeki artış eğiliminin Haziran ayında yerini azalışa bıraksa da Temmuz ayında tekrar artışa geçtiği; işe başvuruların Ocak-Temmuz döneminde geçen yılın aynı döneminin üzerinde olduğu gözlenmiştir. İŞKUR göstergeleri incelendiğinde; ilimizde Temmuz ayı sonu itibariyle 2012 yılında ortalama aylık her 100 iş başvurusundan 20’si işe yerleştirilirken; 2013 yılında bu rakam 32 kişiye yükselmiştir.
Mersin İli İşgücü Piyasasındaki Gelişmelerin Aylara Göre Dağılımı 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000
Açık İşler
İşe Yerleştirmeler
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
İşsizlik Ödeneğine Başvurular
Kaynak: Türkiye İş Kurumu
8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ’13
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak ‘12
0
İşe Başvurular Kaynak: Türkiye İş Kurumu
17
ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI
SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayıtlı İşyeri ve İstihdam Göstergeleri
2012 Haziran 2013 Haziran
Değişim (%) 11/12 Haziran 12/13 Haziran
İşyeri Sayısı* Türkiye
1.511.723
1.586.784
%8,2
%5,0
Mersin
30.813
31.776
%9,9
%3,1
Türkiye
12.087.084
12.561.253
%9,4
%3,9
Mersin
194.949
206.914
%9,8
%6,1
Türkiye
17.738.059
18.198.913
%7,5
%2,6
Mersin
335.227
344.049
%7,2
%2,6
Sigortalı Ücretli Çalışan Sayısı**
Kayıtlı İstihdam Sayısı
*: 4/a kapsamındaki işyeri sayılarını içermektedir. **:4/a kapsamındaki zorunlu sigortalı sayılarını içermektedir. Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı işyeri ve istihdam ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; Haziran 2012-2013 döneminde kayıtlı işyeri sayısı 75.061 artarak Haziran 2013 sonu itibariyle 1.586.784’a ulaşmıştır. Türkiye genelinde kayıtlı işyeri sayısındaki 12 aylık dönemdeki artış %5 olurken, söz konusu oran bir önceki yıl için %8,2 seviyesindedir. İlimizde ise Haziran 2012-2013 döneminde kayıtlı işyeri sayısı 963 olup Haziran 2013 sonu itibariyle kayıtlı işyeri sayısı 31.776’ya yükselmiştir. 12 aylık dönemdeki artış bir önceki sene %9,9 iken Haziran 2013 döneminde %3,1 seviyesinde kalmıştır. Türkiye genelinde olduğu gibi İlimizde de kayıtlı işyeri sayısındaki artışın yavaşladığı gözlenmektedir. Türkiye genelinde Haziran 2012-2013 dönemi arasında 460.854 kişiyi bulan kayıtlı istihdam Haziran 2013 dönemi itibariyle 18.198.913 kişiye ulaşmıştır. 12 aylık dönemde bir önceki yılda kayıtlı istihdamdaki artış %7,5 iken 2013 yılında %2,6 olarak gerçekleşmiştir. Mersin’de ise Haziran 2013-2013 döneminde 8.822 kişilik ilave istidam eklenerek Haziran 2013 sonu itibariyle kayıtlı istihdam 344.049 kişiye ulaşmıştır. 12 aylık dönem için kayıtlı istihdamdaki artış oranı önceki yıl %7,2 iken Haziran 2013 dönemi için %2,6 ile sınırlı kalmıştır. Kayıtlı istihdam artışında ağırlıklı olarak sigortalı ücretli (4/a) sayısındaki artışın etkili olduğu görülmektedir. Haziran 2013 itibariyle İl bazında kayıtlı istihdamın dağılımında toplam istihdamın %59’unu oluşturan ilk on il arasında Mersin İlinin; %1,9’luk pay ile 10. sırada yer aldığı görülmektedir. Haziran 2012-2013 döneminde Türkiye genelinde kayıtlı ücretli istihdam 474.169 kişi artarak 12.561.253’e ulaşırmıştır. Kayıtlı ücretli istihdamındaki artış bir önceki 12 aylık dönemde %9,4, bu yıl %3,9 seviyesinde kalmıştır. İlimizde ise söz konusu 12 aylık dönemdeki kayıtlı ücretli sayısı 11.965 kişi artarak Haziran 2013 itibariyle 206.914 düzeyindedir. Bir önceki yılı kapsayan 12 aylık dönemde kayıtlı ücretli artışı %9,8 iken içinde bulunduğumuz 12 aylık dönemde artış %6,1’dir.
2013 Yılı Haziran Ayı Kayıtlı İstihdamın İl Düzeyinde Dağılımı İstanbul 25%
Diğer iller 41%
Gaziantep 2% Mersin 2%
Adana 2% Konya 3%
Kocaeli 3%
Antalya 4%
Bursa 4%
İzmir 6%
Ankara 9%
Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
18
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr