22-28.11. 2013
Retro Οι Penny and the Swingin’ Cats μαθαίνουν χορό στη Νάντια Σουφλή
ΦΥΛΛΟ 1049
Κέντρο Επισκεπτών Ο Σπύρος Γιωτάκης και ο Αγις Παναγιώτης Μουρελάτος πέρασαν το τεστ του Renzo Piano
Black Out Ο Δημήτρης Χαλιώτης πίνει καφέ με τον Χρήστο Σαπουντζή και την Ειρήνη Μαργαρίτη
Σκανάρετε το QR Code στην αρχή των κειμένων και ανακαλύψτε έξτρα περιεχόμενο
Metropolis www.metropolispress.gr
“”
Ηappy end στην Πειραιώς! Η Ιωάννα Πηλιχού, ο Αργύρης Αγγέλου και η Κατερίνα Παπουτσάκη πρωταγωνιστούν στο μιούζικαλ “Annie”
Index Annie...26
Ρετρό Γάτες...34
Ενα παραμύθι που έγινε μιούζικαλ παρουσιάζεται στον Ελληνικό Κόσμο
Οι Penny and The Swingin’ Cats ξαναχτυπούν πιο χορευτικά από ποτέ
Renzo Piano...28
Ζούνη...36
Ο διάσημος αρχιτέκτονας συνάντησε στην Αθήνα τους δημιουργούς του Κέντρου Επισκεπτών
Σκηνοθετεί τη θεατρική μαύρη κωμωδία «Ευρέ Εργά 2014»
Acropole...30
Demy…37
Η ανακατασκευή του ιστορικού ξενοδοχείου στη συμβολή Πατησίων και Αβέρωφ
Το Μέγαρο Μουσικής μετατρέπεται σε night club για μια νύχτα
Μαργαρίτη...31
Τίρζα...38
Σκηνοθετεί τον Χρήστο Σαπουντζή σε δύο ιστορίες του Χρήστου Οικονόμου «Κάτι θα γίνει, θα δεις»
Στέλιος Μάινας, Αννα Μάσχα, Ηλιάνα Μαυρομάτη στο Θέατρο Ιλίσια
Πλειάδες...32
Convento...41
Ενα νέο βιβλιοπωλείο στο Παγκράτι, σύμβολο μιας νέας νοοτροπίας
Μια νέα άφιξη στον πολιτισμό και τη διασκέδαση, ένα μπαρ θεαμάτων με ιδιαίτερο στιλ
Mstories 85 Η Ελισάβετ Κωνσταντινίδου είναι η Γωγώ στη σκηνή του Θεάτρου Αθηνών. Οι Penny and the Swingin’ Cats κυκλοφορούν το πρώτο τους άλμπουμ με τίτλο “Retro”. Ο Χρήστος Σαπουντζής μονολογεί στο καφενείο «Χαλαρά». 40 εικαστικοί καλλιτέχνες εμπνέονται από την ποίηση του Κωνσταντίνου Καβάφη και ένα σισιλιάνικο στέκι στην καρδιά της Αθήνας μας περιμένει για αυθεντικό italian street food. Στην πλατεία Συντάγματος...
METROPOLIS
www.metropolispress.gr / metropolis@metropolisnews.gr / Facebook: MetropolisPress / Twitter: @MetropolisPress / YouTube: MetropolisPress
Ιδιοκτησία - Εκδοση: Μ media Α.Ε. / Εδρα: Κύπρου 12Α Τ.Κ. 183 46 - Μοσχάτο, τηλ. 210 4823977, φαξ 210 4832887 / Διεύθυνση Eκδoτικής & Επιχειρηματικής Ανάπτυξης: Κώστας Τσαούσης [k.tsaousis@metropolisnews.gr] Project Manager: Βίκτωρας Δήμας [v.dimas@metropolisnews.gr] Ειδικός Σύμβουλος: Θάνος Τριανταφύλλου [th.triantafillou@metropolisnews.gr] Συντονισμός Εκδοσης [sintonistes@metropolisnews.gr]: Ανδρέας Γιαννόπουλος, Νατάσα Μαστοράκου, Χρήστος Ξανθάκης, Ντίνος Ρητινιώτης / Συντακτική Ομάδα [sintaktes@metropolisnews.gr]: Κατερίνα Ι. Ανέστη, Αθηνά Δεληγιάννη, Αθως Δημουλάς, Πόπη Διαμαντάκου, Γιάννης Διαμαντής, Νικήτας Καραγιάννης, Δημήτρης Καραΐσκος, Μαρίνα Κατσάνου, Σταύρος Κουτσοσπύρος, Κίκα Κυριακάκου, Μαρία Μαρκουλή, Γιάννης Μαυρογιώργος, Γιώργος Μουχταρίδης, Βασίλης Νέδος, Λήδα Πιμπλή, Χάρη Ποντίδα, Γιώργος Ρομπόλας, Βάσια Ρούσσου, Κωνσταντίνος Σινάτρα, Βούλα Σουρίλα, Νάντια Σουφλή, Χρήστος Τσαπακίδης, Περικλής Τσόπτσης, Δημήτρης Χαλιώτης Φωτογραφίες - Βίντεο [fotografoi@metropolisnews.gr]: Βάσια Αναγνωστοπούλου, Βαγγέλης Λαΐνας, Σίσσυ Μόρφη, Νίκος Παπαγγελής, AFP / Δημιουργικό [grafistes@metropolisnews.gr]: Θάνος Κατσαΐτης, Μήτσος Στεργίου Διαφήμιση [mkt@metropolisnews.gr]: Χρήστος Τσαούσης, Εμμανουέλα Χειρακάκη / Εκτύπωση: «Καθημερινές Εκδόσεις» Α.Ε. Creative Direction: BOB STUDIO [www.bobstudio.gr]
Οι μέρες της αφθονίας μου
4
Αν ήταν δίπλα μου Αθως Δημουλάς / a.dimoulas@metropolisnews.gr
Κάπου διάβασα τις προηγούμενες μέρες τη δήλωση του επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο οποίος στο περιθώριο των θρυλικών διαπραγματεύσεων είπε ότι «αρχίζουμε να χάνουμε την υπομονή μας με την Ελλάδα». Αρχικά ένιωσα την ανάγκη να γελάσω, αλήθεια, και μετά, αν εκείνη τη στιγμή ο κύριος Ντάισελμπλουμ ήταν δίπλα μου, θα τον χτυπούσα φιλικά στον ώμο, θα τον κοιτούσα κατευθείαν στα απορημένα του μάτια και θα του έλεγα: και πού να έμενες εδώ! Δεν πιστεύω στα αλήθεια ότι υπάρχει έστω και ένας Ευρωπαίος οικονομολόγος από όλους όσοι ασχολούνται ή ασχολήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια με τη χώρα μας που να αντιλαμβάνεται (πόσο μάλλον να τον απασχολεί κοινωνικά ή ηθικά) τι σημαίνει λιτότητα, τι σημαίνει μείωση μισθού, ανεργία, επιβίωση. Αυτή τη συναίσθηση δεν τη βρίσκεις ούτε στην ελληνική Βουλή, δεν μπορείς να την απαιτείς από κάποιον που βρίσκεται έξω από τον χορό.
Ας πούμε, για παράδειγμα, τι απαντάει κανείς διαβάζοντας την έκθεση «Η Υγεία με μια Ματιά» που δημοσιοποίησε ο Οργανισμός Οικονομικών Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ); Οι κατά κεφαλήν δαπάνες για την υγεία στην Ελλάδα μειώθηκαν λόγω της κρίσης κατά 11,1%, με τον οργανισμό να προειδοποιεί ότι αυτό «μπορεί να έχει μακρόχρονες συνέπειες για την οικονομία και την υγεία των πιο ευάλωτων μελών της κοινωνίας». Σε δεύτερο δηλαδή επίπεδο αυτό θα έλεγα, αν ήταν δίπλα μου, στον κύριο Ντάισελμπλουμ, του οποίου η υπομονή άρχισε να εξαντλείται. «Από όσο μπορώ να δω, τα πάντα είναι έτοιμα να καταρρεύσουν», γράφει στο «Χρυσό Σημειωματάριο» η Ντόρις Λέσινγκ. Συμπερασματικά αναφέρω αυτές τις λίγες λέξεις της νομπελίστριας συγγραφέως ως φόρο τιμής για όσα μας προσέφερε με τα κείμενά της. Τα πολλά κείμενά της που περιμένουν να διαβαστούν από όλους, τα οποία όμως ξαφνικά μοιάζουν λίγα ένεκα της απουσίας της.
Ματιές
6
Doublethink
Tο άδειο μουσείο Είδα δύο εξαιρετικές εκθέσεις στο Mουσείο Μπενάκη το προηγούμενο Σάββατο. Η μία είναι μια έκθεση ζωγραφικής του Eλληνοαμερικανού Thomas Chimes και η άλλη μια έκθεση φωτογραφίας με εικόνες από τις ελληνικές «Θάλασσες» (αυτός είναι και ο τίτλος της έκθεσης). Ο Chimes είναι ένας σπουδαίος ζωγράφος - και ας μην είναι γνωστός στο ευρύ κοινό. Και εγώ πρώτη φορά είδα έργα του στην έκθεση. Η δουλειά του είναι εξαιρετικά παρουσιασμένη, όπως γίνεται πάντα στο Μουσείο Μπενάκη, ενώ μπορεί κανείς να δει και ένα πολύ κατατοπιστικό βίντεο για τη ζωή και την τέχνη του. Οι «Θάλασσες» πάλι είναι μια θαυμάσια έκθεση με φωτογραφίες από θαλασσινά τοπία, λιμάνια, νησιά και πλοία. Ξεκινάει από τις πρώτες φωτογραφίες που τράβηξαν ξένοι περιηγητές στη χώρα μας και φτάνει μέχρι τη δουλειά σύγχρονων Ελλήνων φωτογράφων.
Σε μια εποχή παγκόσμιου ψεύδους το να λες την αλήθεια είναι μια πράξη επαναστατική. / Ο πόλεμος είναι ειρήνη. Η ελευθερία είναι σκλαβιά. / Η άγνοια είναι δύναμη. / Ο Μεγάλος Aδερφός σε παρακολουθεί. / Oποιος ελέγχει το παρελθόν, ελέγχει το μέλλον. Oποιος ελέγχει το παρόν, ελέγχει το παρελθόν. / Eνας ανθρωπιστής είναι πάντα υποκριτής. / Ο πιο σίγουρος τρόπος να τελειώσεις έναν πόλεμο είναι να ηττηθείς. / Oπως και με τον χριστιανισμό, οι χειρότεροι διαφημιστές του σοσιαλισμού είναι οι πιστοί του. Doublethink είναι η ικανότητα να μπορεί να έχει κάποιος στο μυαλό του δύο διαμετρικά αντίθετες απόψεις και να μπορεί να τις αποδέχεται και τις δύο ταυτόχρονα. Για κάποιον παράξενο και ανεξήγητο λόγο αυτές τις ημέρες έρχεται στο μυαλό μου συχνά πυκνά το βιβλίο του George Orwell “1984”. Προφητικό είναι αλήθεια το βιβλίο και μάλιστα για πολλούς λόγους, πέραν του ενός. Εκτός από αυτή την τεράστια παρακαταθήκη από αφορισμούς και τσιτάτα, που είναι πια μέρος της καθημερινότητάς μας, o George Orwell περιέγραψε με τον καλύτερο τρόπο ιδεολογίες, συστήματα πίστεως, τον κυρίαρχο κόσμο των media, την ανθρώπινη ψυχολογία και τη ρευστότητα
των σχέσεων με τρόπο σαφή, μαύρο και εφιαλτικό. Γραμμένο από έναν Αγγλο σοσιαλιστή στα απόνερα του καταστροφικότερου πολέμου στην ανθρώπινη ιστορία και με τον Στάλιν να μεγαλουργεί στην άλλη πλευρά, εξέθεσε με έντονο τρόπο την εξουσία (από όπου και αν προέρχεται χαχαχα), τα απολυταρχικά καθεστώτα και την επιθυμία του ανθρώπου να ελέγχει μέσω της πληροφορίας και της διαστρέβλωσης της πραγματικότητας την αλήθεια, για να χαλιναγωγεί τις μάζες πρόβατα. Παρακολουθώντας τα τελευταία δύο χρόνια τους πολιτικούς, τους δημοσιογράφους και τους χρήστες των social media, δεν μπορώ παρά να παραδεχτώ ότι το newspeak από τον Orwell έχει εισχωρήσει στην Ελλάδα του 2010 something, ώστε να χρειάζεται άμεσα μία εκ νέου ανάγνωση. Με δεδομένη όμως την απουσία ιδεολογικής ταύτισης ή άρνησης, αλλά και την αναγνώριση της περιόδου και του ιστορικού περιβάλλοντος που γράφτηκε το “1984”. Γιατί πρέπει να πάψουμε να αναζητούμε την προσωπική δικαίωση σε αυτά που διαβάζουμε και να κοιτάμε για την αλήθεια. ΥΓ: Ακούμε “1984” από Eurythmics. Γιώργος Μουχταρίδης
Με λίγα λόγια, πήγαμε μια παρέα στο μουσείο και περάσαμε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον σαββατιάτικο πρωινό. Ηπιαμε και τον καφέ μας στο μπαρ του μουσείου και συνεχίσαμε μετά τη βόλτα μας στο Γκάζι. Αλλά στενοχωρήθηκα. Τουλάχιστον μέχρι τη μία το μεσημέρι που φύγαμε εμείς το μουσείο ήταν σχεδόν άδειο. Είναι ωραίο βέβαια να τριγυρίζεις με την ησυχία σου και να περιεργάζεσαι έργα χωρίς συνωστισμό, αλλά είναι και θλιβερό να βλέπεις έναν τόσο ωραίο χώρο με καλές πραγματικά εκθέσεις να μην έχει κόσμο. Πιθανόν αργότερα να αυξήθηκε η προσέλευση, αλλά δεν πιστεύω ότι αν οι εκθέσεις ήταν «επιτυχία» δεν θα είχε φανεί μέχρι το μεσημέρι. Φταίει το μάρκετινγκ; Δεν έχει μάθει ο κόσμος ότι υπάρχουν αυτές οι εκθέσεις; Πιθανόν. Για να μαζέψεις πολύ κόσμο πρέπει να επικοινωνήσεις με διαφορετικό τρόπο και από μαζικά μέσα - οι «μυημένοι» έτσι κι αλλιώς θα πάρουν είδηση ό,τι συμβαίνει. Σίγουρα λοιπόν φταίει και αυτό. Από την άλλη, υπάρχει και μια δυσάρεστη αλήθεια. Δεν έχουμε μάθει σε αυτή την πόλη να βάζουμε στο πρόγραμμά μας τουλάχιστον κάποιους μεγάλους χώρους πολιτισμού. Τόσος κόσμος πάει για καφέ στο Γκάζι - γιατί τόσο λίγοι σκέφτονται ότι με 5-6 ευρώ μπορούν να περάσουν εξαιρετικά βλέποντας υπέροχες εικόνες;
Στο κομμωτήριο... ...η έξυπνη Αθηναία: y Σκέφτεται μήπως μια ριζική αλλαγή στα μαλλιά της την καταστήσει αόρατη στους διώκτες της. y Μερικές πόζες στον καθρέφτη την πείθουν ότι, για να μην τη γνωρίσει η διαχειρίστρια, χρειάζεται ο Πιταγκί αυτοπροσώπως.
Ας αφήσουμε την έκθεση ζωγραφικής, που πιθανόν να μην ενδιαφέρει και πολλούς. Ας πάμε στην ποπ τέχνη της φωτογραφίας και με θέμα τη «Θάλασσα». Υπάρχει κάτι πιο δημοφιλές από τη θάλασσα στην Ελλάδα; Τι στο καλό φταίει και δεν γίνεται επιτυχία μια τέτοια πρόταση εξόδου; Κρίμα για το μουσείο, κρίμα και για τους Αθηναίους. Κάτι πάει λάθος.
y Τσεκάρει τη φωτογραφία της στην ταυτότητα -μακρύ καστανό μαλλί- και αναρωτιέται αν μια μεταβολή επί το ανοιχτότερον θα παραπλανήσει τους εφοριακούς.
A.
y Καταλήγει στο συμπέρασμα ότι μόνο η αλλαγή φύλου θα μπορούσε να τους αποσυντονίσει προσωρινά.
y Αποφασίζει να εμπιστευτεί την κρίση της κομμώτριας - λίγο φιλάρισμα εδώ, ένα τριμάρισμα εκεί, μερικές ανταύγειες παραπέρα. Χωρίς απώτερο σκοπό. y Αναρωτιέται μήπως ήρθε η ώρα να το ρίξει έξω μανικιούρ, πεντικιούρ, φρύδια, όλα τα καλά τέλος πάντων. y Σκέφτεται ότι η διαχειρίστρια θα υποψιαστεί ότι της έπεσε το λαχείο και υπαναχωρεί. Λήδα Πιμπλή
Τι ευτυχισμένη χώρα να μαλλιοτραβιέται στα social media για ένα ζευγάρι γόβες «λουμπουτέν»! Για να μην είμαστε άδικοι, οι αντικρουόμενοι και εν τέλει αλληλοακυρούμενοι συμβολισμοί τους τροφοδότησαν τα σχόλια, καθώς τα ψηλοτάκουνα-σημαίες της καταναλωτικής θηλυκότητας τα φόρεσε βουλευτίνα του ελληνικού κοινοβουλίου, η οποία σήκωσε παντιέρα υπέρ του χειμαζόμενου ελληνικού λαού. Καμιά αντίρρηση. Προφανώς και δεν συμβαδίζουν οι συμβολισμοί ενός κόσμου της αφασικής ευδαιμονίας με τα καινούργια μηνύματα που αναζητά ο κόσμος της νέας φτώχειας. Αλλά αυτό δεν παύει να εγκλωβίζει την αντίληψή μας σε ένα παρελθόν που, όσο και αν καταγγέλλεται, τις απαντήσεις για το μέλλον δεν τις έχει. Γιατί αν το πρόβλημα ήταν μόνο η εν λόγω εκλεγμένη κυρία και οι γόβες της θα είχαμε εύκολη τη λύση. Εκλέγουμε μόνο τους σεμνά και ταπεινά ενδεδυμένους και «μαυρίζουμε» πάραυτα τους φέροντες πολυτελή ενδύματα και λοιπά αξεσουάρ. Θα είχαμε την τέλεια Βουλή; Αστείο ακόμη και να το σκεφτούμε. Την ίδια ώρα εν τω μεταξύ ο κόσμος γύρω και έξω από τη Βουλή των «λουμπουτέν» ασφυκτιά, όχι μόνο από τους φόρους που δεν μπορεί να πληρώσει, όχι μόνο για τα ταμεία που του λένε ότι αδειάζουν και για τις συντάξεις που δεν θα πάρει, όχι μόνο από την ανεργία που μαστίζει τους νέους κυρίως, παντού, όχι μόνο στην Ελλάδα, ασφυκτιά και τρομάζει γιατί δεν ακούει από πουθενά τίποτε καινούργιο, καμιά πρόταση, καμιά ιδέα. Αλίμονο, ο δημόσιος διάλογος εξακολουθεί να διεξάγεται με τους όρους με τους οποίους διεξαγόταν την εποχή του οργιώδους λάιφ στάιλ. Γιατί η κυρία-με-τα-λουμπουτέν δεν διαγράφτηκε από το κόμμα της όταν διόριζε «πελατεία»; Ωστε να ανοίξει έτσι μια άλλη, μια κανονική συζήτηση, που θα φέρει ριζοσπαστικές αλλαγές στο πολιτικό σύστημα; Ωστε να σταματήσουν οι φρούδες υποσχέσεις από πολιτικούς χώρους ότι «εν τη βασιλεία» τους θα μοιράσουν παντεσπάνι. Ωστε να ακυρωθούν επιτέλους και οι νοοτροπίες, που ναι, παραμένουν ανθεκτικές, ότι όσα «χρήματα υπάρχουν» θα συνεχίσουν να μοιράζονται σε κολλητούς, σε «μηχανισμούς» που θα διασφαλίσουν την επανεκλογή εκείνων οι οποίοι επιβιώνουν όσο οι συζητήσεις εγκλωβίζονται σε επιχειρήματα από το παρελθόν.
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΟΥ ΣΕΙΑΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ Οι εκπαιδευτικές δράσεις του Μουσείου Τηλεπικοινωνιών απευθύνονται σε όλες τις κοινωνικές ομάδες: μαθητές όλων των βαθμίδων, εκπαιδευτικούς, μεμονωμένους μικρούς και μεγάλους επισκέπτες, συλλόγους, φορείς και άλλες οργανωμένες ομάδες, καθώς και σε εκπροσώπους των ΜΜΕ. Στόχος είναι να ανακαλύψουν οι επισκέπτες μας την τεχνολογία των επικοινωνιών και την εξέλιξή της στον χρόνο, να βιώσουν την κοινωνική ζωή των αντικειμένων της επικοινωνίας με διαφορετικούς τρόπους βιωματικής προσέγγισης. Ολες οι δράσεις του Μουσείου προσφέρονται από τον ΟΤΕ δωρεάν. Επικοινωνούμε ουσιαστικά με τα παιδιά μας στο Μουσείο που «αφηγείται» ιστορίες τηλεπικοινωνιών. Ενα πρόγραμμα για την οικογένεια με τη διαμεσολάβηση μουσειοπαιδαγωγού, ψυχολόγου και εικαστικού.
23 και 24 Νοεμβρίου 2013 Σχολικός εκφοβισμός: «Εξερευνώ το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών με το Συναίσθημα» Συναισθήματα και στάσεις, η ψυχολογία των αρχαίων πολεμιστών, αλλά και των μεγάλων εφευρετών που πειραματίστηκαν για να φτάσουν στη μεγάλη ανακάλυψη. Ολα αυτά βιώνουν και εξερευνούν τα παιδιά με θεατρικό παιχνίδι και κυνήγι θησαυρού πάνω στο διαδραστικό χαλί των τηλεπικοινωνιών. Γονείς και παιδιά 7-12 ετών, μαζί, φτιάχνουν το δέντρο των συναισθημάτων «συνομιλώντας» μέσα από την τέχνη. Κρεμάνε τα θετικά συναισθήματα στα κλαδιά και στις ρίζες του τα αρνητικά. Ενας καταιγισμός θετικών συναισθημάτων και διαχείριση των αρνητικών, πάντα μέσα από την ιστορία των τηλεπικοινωνιών!
14 και 15 Δεκεμβρίου 2013 Εικαστικό εργαστήριο για γονείς με παιδιά 5-10 ετών: «Μάντεψε τι είναι;»
Την ίδια ώρα στην αγορά -σύμφωνα με έρευνα των “Financial Times” αλλά και την εμπειρία όλων μας- στις χαμηλά αμειβόμενες δουλειές προσλαμβάνονται γυναίκες, γιατί αυτές το δέχονται. Γυναικοκρατούμενοι για τους ίδιους λόγους γίνονται και τομείς όπως η δημοσιογραφία, όσο αυτή εξελίσσεται σε βιομηχανία γραφής-φασόν. Και εκατομμύρια νέων σε όλη την Ευρώπη όχι μόνο δεν έχουν δουλειά, αλλά ούτε ελπίδα ότι θα βρουν. Τα στερεότυπα έχουν ανατραπεί στην πράξη. Οσοι τα επαναφέρουν είναι απλώς ανόητοι.
Ενα παιχνίδι - εμπειρία που εξάπτει τη φαντασία και τη δίψα για μάθηση. Τα παιδιά γίνονται υπερήρωες του ΜΤ και ανακαλύπτουν τα μυστικά του συναρπαστικού κόσμου των τηλεπικοινωνιών και του Μουσείου. Γονείς και παιδιά «συμπράττουν» στη δημιουργία του εικαστικού τους έργου, αντλώντας έμπνευση από τα εκθέματα που έχουν εξερευνήσει, με ζωγραφική, κολλάζ, τυπώματα, πλαστελίνη και trash art με στένσιλ. Με ένα «κυνήγι θησαυρού» και μία στοχευμένη ξενάγηση ολοκληρώνεται η εμπειρία της επίσκεψής τους!
Αθηνά Δεληγιάννη
Δύο προγράμματα του ΜΤ λίγο πριν κλείσει η χρονιά. Το 2014 φέρνει κι άλλα! Ενημερωθείτε και κλείστε έγκαιρα θέση στα τηλέφωνα 210 620 1899, 620 1999.
38%/,
Μα πού ξεχαστήκαμε;
Ματιές
8
Ποιος θα μείνει;
Ψυχραιμία! Για να είμαι ειλικρινής δεν θυμάμαι ούτε πού το διάβασα, ούτε πότε. Πολύ περισσότερο, δεν έμαθα πότε ποιος το είπε και ποιος το έγραψε. «Υπερβολή είναι μια αλήθεια που έχασε την ψυχραιμία της». Ετσι, αυτό το γνωμικό με συντροφεύει χρόνια σημειωμένο με μολύβι στο περιθώριο μιας παλιάς ατζέντας με τηλέφωνα και διευθύνσεις.
Η χώρα έχει μπροστά της ένα πολύ σαφές, ξεκάθαρο χρονοδιάγραμμα. Μέχρι τα τέλη του χρόνου θα πρέπει να έχει προχωρήσει σε συμφωνία με την Τρόικα για τις εκκρεμότητες που απέμειναν από ό,τι ήδη ψηφίστηκε πέρυσι τον Νοέμβριο. Ο ορίζοντας των ευρωεκλογών είναι επίσης εκείνος που καθορίζει και την κινητικότητα στο βασικό ζήτημα που ενδιαφέρει την Ελλάδα, τη διευθέτηση χρέους. Πριν από τις εκλογές του Μαΐου δεν αναμένονται συγκλονιστικές αποφάσεις για το ελληνικό δημόσιο χρέος. Τούτο συμβαίνει διότι απλούστατα οι κυβερνήσεις των εταίρων μας απαντούν σε εθνικά ακροατήρια τα οποία τείνουν πλέον ευήκοον ους στις ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις. Μια σοβαρή συζήτηση για το χρέος με τους αντιευρωπαϊστές προ των πυλών δεν πρόκειται να γίνει. Ως εκ τούτου, η πραγματική συζήτηση για την όποια λύση στο ελληνικό πρόβλημα δεν πρόκειται να διεξαχθεί πριν από το φθινόπωρο του 2014. Οι 10-11 μήνες οι οποίοι μεσολαβούν έως τότε θα είναι σίγουρα καταλυτικοί για την πορεία του εγχώριου πολιτικού συστήματος. Η ΝΔ βρίσκεται ήδη βαθιά διχασμένη. Μια ομάδα περί τον Αντώνη Σαμαρά εξακολουθεί να χαράσσει στρατηγική, με επίκεντρο την ανάγκη για ρήξη
με την Τρόικα. Το υπόλοιπο του κόμματος στηρίζεται σε σημαντικό βαθμό στην προσδοκία ότι εντός της ΝΔ υπάρχουν δυνάμεις οι οποίες μπορούν να αποτρέψουν μια δραματική ήττα στις διπλές εκλογές του Μαΐου (ευρωεκλογές-δημοτικές). Το ΠΑΣΟΚ είναι περίπου βέβαιο ότι δεν θα υπάρχει με αυτή τη μορφή μετά λίγους μήνες, πορεία την οποία πιθανότατα θα ακολουθήσει και η ΔΗΜΑΡ. Η περιέργεια όλων, ευλόγως, περιστρέφεται γύρω από την εξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ, η επικράτηση του οποίου προεξοφλείται εντός και εκτός Ελλάδος. Ο ΣΥΡΙΖΑ είτε θα επιτύχει να μετεξελιχθεί σε ένα συνεκτικό κόμμα, είτε θα αποσαθρωθεί υπό το βάρος των σημαντικών αποφάσεων που πρέπει να ληφθούν για τη χώρα. Δεν πρέπει να αποπροσανατολίζει το γεγονός ότι η τρέχουσα αφήγηση παρουσιάζει την πολιτική ως τον «μεγάλο ασθενή» ο οποίος δημιουργεί προσκόμματα στην οικονομική ανόρθωση της χώρας. Πρόκειται για αντίφαση. Οι αποφάσεις που θα επιτρέψουν στη χώρα να παραμείνει στον πρώτο κόσμο είναι βαθιά πολιτικές και απαιτούν ρήξεις. Βασίλης Νέδος
Το βρήκα μπροστά μου προετοιμάζοντας μια σειρά συνεντεύξεων -σε video- για το newmoney.gr με θέμα τη νέα και τη νεανική επιχειρηματικότητα. Η «ανακάλυψή» του με χαροποίησε. Και αυτό γιατί πιστεύω ότι ταιριάζει γάντι με το «πανηγύρι» με τις startup που βλέπουμε να εξελίσσεται μπροστά στα μάτια μας... Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Η πρώτη και βασική αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια -κυρίως τα χρόνια που σημαδεύτηκαν από τη γενικευμένη πολιτική και οικονομική κρίση- υπήρξε μια άνθηση της νέας και της νεανικής επιχειρηματικότητας σε όλα τα επίπεδα. Με λίγα λόγια, η άνθηση αυτή αφορούσε τη δουλειά ολιγάριθμων ομάδων νέων, μεγαλύτερων σε ηλικία επιστημόνων, αλλά και ψημένων επαγγελματιών που πήραν το ρίσκο να ανοιχθούν στον ωκεανό της επιχειρηματικής δράσης με όχημα πρωτότυπες και καινοτομικές ιδέες. Από τα φοιτητικά στέκια και τα ερευνητικά κέντρα μέχρι τα... χωράφια της ελληνικής περιφέρειας εκατοντάδες ή και χιλιάδες συμπατριώτες μας έκαναν την επιλογή να μην περιμένουν άλλο και από αλλού, αλλά να πάρουν οι ίδιοι την τύχη τους στα χέρια αναζητώντας ένα κάποιο κεφάλαιο για να γίνει η ιδέα τους προϊόν και υπηρεσία με ανταπόκριση στην αγορά! Μέχρι εδώ όλα καλά καμωμένα. Αλλά στην επόμενη στροφή η ψυχραιμία χάθηκε, όπως συμβαίνει σχεδόν πάντα σε αυτόν τον τόπο, με αποτέλεσμα η αλήθεια -η αρχική αλήθεια- να αρχίσει να χάνεται και στη θέση της να κυριαρχεί η υπερβολή. Ναι, η υπερβολή! Δίπλα σε αυτό το καταπληκτικό φαινόμενο στήθηκε μια βιομηχανία θεάματος -συνέδρια επί συνεδρίων με πληθώρα ειδημόνων στα πάνελ και στα μικρόφωνα κλπ.- που απειλεί να υποκαταστήσει τους πραγματικούς πρωταγωνιστές, δηλαδή τους ίδιους τους επιχειρηματίες. Προσοχή λοιπόν. Και πολλή ψυχραιμία! Κώστας Τσαούσης
Μέρες σιντριβανιών Και ω, τι θαύμα! Τα σιντριβάνια της Αθήνας γεμίζουν πάλι με νερό! Μπορεί να ακούγεται κουλό, αφού τα σιντριβάνια για αυτό υπάρχουν: για να έχουν νερό. Ομως αυτό το μικρό αυτονόητο ισχύει για άλλες πόλεις και άλλες χώρες, όπου ο ρόλος του υδάτινου στοιχείου στο αστικό περιβάλλον εκτιμάται σοβαρά. Τα σιντριβάνια, όπως λάθος πιστεύεται στην Αθήνα, δεν είναι ξεραμένοι κάδοι για τα απορρίμματα των περαστικών. Δεν είναι κατασκευές οι οποίες σπανίως λειτουργούν και που δεν αφορούν τελικά κανέναν. Πρέπει να είναι μικρές οάσεις για τις αισθήσεις
μας που έχουν γονατίσει από τη μιζέρια της κακογουστιάς, τις συνεχείς επιθέσεις του τσιμέντου, της ηχορύπανσης και των σκουπιδιών. Δεν είναι πολυτέλεια. Είναι ανάγκη. Ο κατευναστικός ήχος από το πάφλασμα του νερού, ο αντικατοπτρισμός του αττικού ουρανού είναι βάλσαμο που μας μαλακώνει την καρδιά. Επειδή λοιπόν προφανώς τα σιντριβάνια δεν αποτελούν προτεραιότητα, ας τα χαρούμε μέχρι την επόμενη βλάβη τους. Και όλοι ξέρουμε τι σημαίνει αυτό. Νικήτας Καραγιάννης
Κείμενο: Νατάσα Μαστοράκου
9
22-28.11. 2013
Η Αθήνα σε κάτοψη Η πρόσφατη έκδοση του «Αρχιτεκτονικού οδηγού Αθηνών» από το Πολιτιστικό Iδρυμα Ομίλου Πειραιώς αποτελεί ευχάριστη είδηση τόσο για τους λάτρεις και τους περιπατητές του πυκνοδομημένου αθηναϊκού κέντρου, όσο και για τους μελετητές του αστικού χώρου. Ο τόμος αποτελεί καρπό μακροχρόνιας συστηματικής έρευνας του αρχιτέκτονα Διονύση Α. Ζήβα, ομότιμου καθηγητή στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ο συγγραφέας, ανατρέχοντας στο πολύ πλούσιο φωτογραφικό και αρχιτεκτονικό του αρχείο, το οποίο είχε συγκροτήσει με στόχο αυτήν ακριβώς την έκδοση, επέλεξε το τελικό εικονογραφικό και αρχιτεκτονικό υλικό με κριτήριο την παρουσίαση των δημόσιων αλλά και πολλών ιδιωτικών κτιρίων της Αθήνας, αυτών που χαρακτηρίζουν το διαμορφωμένο αστικό περιβάλλον. Συγκεκριμένα, συνέταξε 180 λήμματα για τα αντίστοιχα αρχιτεκτονήματα της αρχαίας, βυζαντινής και οθωμανικής Αθήνας, καθώς και της σύγχρονης νεοελληνικής αρχιτεκτονικής της πόλης, δηλαδή όσων κτιρίων κατασκευάστηκαν κατά τη σύντομη Οθωνική Περίοδο, των νεοκλασικών και μεσοπολεμικών δειγμάτων, και βέβαια κτιρίων
της νεότερης και σύγχρονης εποχής. Στην πλειονότητά τους τα νεοελληνικά αθηναϊκά αρχιτεκτονήματα που παρουσιάζονται στον τόμο είναι έργα σημαντικών αρχιτεκτόνων, οι οποίοι καθόρισαν εν πολλοίς με τις μελέτες και τις κατασκευές τους τη φυσιογνωμία της πόλης. Τα υπό μελέτη κτίρια που διασώθηκαν, έστω και μερικώς αλλοιωμένα ή ανακαινισμένα, διαγράφουν ζωντανά την εξελικτική πολεοδομική πορεία της Αθήνας. Ετσι, η συνύπαρξη του παλαιού και του νέου, καθώς και η ενσωμάτωση νεότερων ή σύγχρονων κατασκευών στον ιστό της πόλης, αποτυπώνουν το εύρος του αθηναϊκού πολιτισμικού τοπίου, τις οικιστικές ανάγκες και τις αισθητικές προτεραιότητες κάθε εποχής, καθώς και τον διαρκή αρχιτεκτονικό διάλογο μεταξύ των κτιρίων. Αναδεικνύεται λοιπόν το ιστορικό κέντρο της Αθήνας, αλλά και το ευρύτερο αστικό περιβάλλον που εκτείνεται γύρω από τους βασικούς οδικούς άξονες της πόλης, τους λιγοστούς κήπους και τα πάρκα, περιλαμβάνοντας αρχιτεκτονικά συγκροτήματα, κτίρια-τοπόσημα, δημόσια και ιδιωτικά κτίρια. Οπως πολύ εύστοχα επισημαίνει ο καθηγητής κ. Ζήβας, πρόκειται για τη «στρωματογραφία» της πόλης.
Η έκδοση του «Αρχιτεκτονικού οδηγού Αθηνών» αποσκοπεί στη συστηματική χρήση του από κατοίκους της πόλης αλλά και επισκέπτες της, καθώς οριοθετεί διαδρομές τόσο εντός του ιστορικού κέντρου, όσο και στην ευρύτερη πολεοδομική ζώνη. Ο συνδυασμός αρχιτεκτονικών σχεδίων, φωτογραφιών και αεροφωτογραφιών, καθώς και ευσύνοπτων κειμένων με τα πιο σημαντικά ιστορικά και αρχιτεκτονικά στοιχεία ανά κτίριο, υπηρετεί κατεξοχήν τον σκοπό αυτό. Παράλληλα, η χρήση των χαρτών καθοδηγεί τον μη ειδικό αναγνώστη, νοητά ή κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στις προτεινόμενες οικιστικές ζώνες, βοηθώντας τον παράλληλα να κατανοήσει την πολεοδομική ιστορία και εξέλιξη της Αθήνας. Εντέλει, ο «Αρχιτεκτονικός οδηγός Αθηνών» συνεισφέρει στη δυνατότητα επανεκτίμησης του αστικού περιβάλλοντος στο οποίο κινούμαστε, καθώς μας παρακινεί να στρέψουμε το βλέμμα μας σε κτίρια από τα οποία καθημερινά διερχόμαστε, ανακαλύπτοντας εκ νέου την ομορφιά και την αισθητική αρμονία που διατηρούν ή κρύβουν τα αθηναϊκά αρχιτεκτονήματα.
10
ΠΡΙΝ
ΜΕΤΑ
ΣΥΝΤΑΓΜΑ: Παλαιστής, 1840
ΣΥΝΤΑΓΜΑ: Ελάφι, 1840 ΠΡΙΝ
ΜΕΤΑ
Κείμενο: Ανδρέας Γιαννόπουλος
11
22-28.11. 2013
Πολεμώντας τη φθορά ΠΡΙΝ
ΜΕΤΑ
ΠΑΛΑΙΑ ΒΟΥΛΗ: Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, 1902
«Κύριος στόχος μας ήταν να μπορέσουμε να αλλάξουμε λίγο τη διάθεση του κοινού απέναντι σε αυτό που σήμερα είναι ο δημόσιος χώρος της Αθήνας». Με τη φράση αυτή η Ειρήνη Οράτη, επιμελήτρια της συλλογής έργων τέχνης της Alpha Bank, περιγράφει τον σκοπό του προγράμματος «Οι φθορές που πληγώνουν», που πραγματοποίησε η τράπεζα σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων. Συνολικά έξι γλυπτά στο Σύνταγμα, καθώς και οι τρεις μεγάλοι ανδριάντες που βρίσκονται στον περίβολο του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου καθαρίστηκαν επιμελώς και σήμερα μπορεί κανείς να απολαύσει το αποτέλεσμα. Αναλυτικότερα, πρόκειται για τους δύο Παλαιστές που βρίσκονται αριστερά και δεξιά της Πλατείας Συντάγματος, τα δύο Ελάφια τα οποία είναι προς την πλευρά της κεντρικής σκάλας της πλατείας, τον Ερμή προς την πλευρά της οδού Οθωνος και το Παιδί με τα σταφύλια που βρίσκεται προς την οδό Βασιλέως Γεωργίου. Στην Πλατεία Κολοκοτρώνη, στον περίβολο της Παλαιάς Βου-
λής, καθαρίστηκαν οι ανδριάντες του Θεόδωρου Δηλιγιάννη, του Χαρίλαου Τρικούπη και του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Καθώς παρατηρώ λοιπόν το ένα από τα δύο πεντακάθαρα Ελάφια, σκέφτομαι πόσο πιο όμορφη θα ήταν η Αθήνα αν αντιμετωπίζαμε με λίγο καλύτερη διάθεση το αστικό τοπίο. Οχι κάτι φοβερό, ό,τι περίπου γίνεται και σε άλλες πρωτεύουσες της Ευρώπης που τις επισκέπτεσαι και όσο να ’ναι τις ζηλεύεις λίγο, είτε για την καθαριότητα είτε για τα μνημεία τους. Για αυτό και τέτοιου είδους δράσεις έχουν μεγάλη συμβολική σημασία: από κάπου πρέπει να γίνει η αρχή αν θέλουμε να αγαπήσουμε την πόλη μας. Το εγχείρημα της Alpha Bank είχε αρκετές δυσκολίες. Ξεκίνησε στις αρχές του περασμένου καλοκαιριού, ολοκληρώθηκε στο τέλος του Σεπτεμβρίου και, εκτός από την απομάκρυνση των γκράφιτι και των συνθημάτων, πολλές φορές απαιτούσε και την πλήρη αντικατάσταση μαρμάρινων τμημάτων. Οι περισσότερες από τις επιδιορθώσεις έγιναν επιτόπου, ενώ σε συγκεκριμένες περιπτώσεις χρειάστηκε η μεταφορά αγαλμάτων
στο εργαστήριο. «Μας ενδιέφερε», εξηγεί ο κ. Θανάσης Τζαμαλής, συντηρητής έργων τέχνης, «όχι μόνο να απομακρύνουμε τα γκράφιτι, αλλά και τις αποθέσεις διαφόρων ρύπων, είτε στις βάσεις είτε στα ίδια τα αγάλματα. Επιπλέον σε δύο περιπτώσεις χρειάστηκε να γίνει αντικατάσταση ενός τμήματος του βάθρου του αγάλματος, καθώς είχε βανδαλιστεί σε σημείο που δεν ήταν σωστό να κάνουμε συμπληρώσεις». Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών συντήρησης, τα μεταλλικά αγάλματα προστατεύονται με μια επιφανειακή προστασία από ένα είδος κεριού και τα μαρμάρινα τμήματα των βάθρων με υλικό αντι-γκράφιτι. «Η δέσμευση της τράπεζας είναι να κρατήσει τα γλυπτά αυτά σε καλή κατάσταση για ένα εύλογο χρονικό διάστημα», συμπληρώνει η Ε. Οράτη και συνεχίζει: «Η Alpha Bank επεδίωξε η διαφημιστική προβολή που σχετίζεται με το πρόγραμμα να είναι πολύ χαμηλών τόνων και διακριτική». Ή, όπως αλλιώς λέμε: λίγα λόγια, πολλή δουλειά. Ο,τι ακριβώς έχουμε ανάγκη αυτή την περίοδο δηλαδή.
Reality Bites
12
Ι love techies (not) «Πολύ σύντομα η ελίτ της τεχνολογίας θα μπει στο κλαμπ της δημόσιας δαιμονολογίας μαζί με τους τραπεζίτες και τους πετρελαιάδες», προβλέπει σε πρόσφατη αρθρογραφία του ο Adrian Wooldridge του “Economist”. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι λεγόμενοι geeks της Silicon Valley μετατρέπονται σε αδίστακτους καπιταλιστές προκαλώντας παράλληλα το κοινό αίσθημα. Δεν χρειάζεται παρά να ρίξει κανείς μια ματιά στις εγκαταστάσεις της Google με τον τεράστιο στόλο από ιδιωτικά αεροπλάνα και ελικόπτερα, στην πλειονότητα των νέων που δουλεύουν στην κοιλάδα της τεχνολογίας και κερδίζουν περισσότερα από 100.000 δολάρια ετησίως, στα διαστημικά projects που εκπονούν οι τεχνολογικοί ολιγάρχες
με σκοπό να μπουν μια μέρα σε τροχιά μαζί με τους ιδιωτικούς τους πυραύλους. Αν σε όλα αυτά προστεθεί και η αυξανόμενη αλληλεπίδρασή τους με την πολιτική, αλλά και η μεγάλη προθυμία που δείχνουν ως προς τη διοχέτευση προσωπικών δεδομένων στην Ουάσινγκτον, τότε -ισχυρίζεται ο αρθρογράφος- το εκρηκτικό μείγμα για να γίνει κάποιος αντιπαθής στις μάζες είναι σχεδόν έτοιμο. «Ο μικρόκοσμός μας είναι μια φούσκα που σύντομα θα σκάσει και θα προκαλέσει τις μεγαλύτερες αλλαγές στην πολιτική οικονομία του καπιταλισμού», αναφέρει σχετικά ο έχων γνώθι σαυτόν Ερικ Σμιτ της Google. Ν.Ρ.
Σταρ χωρίς λάμψη Η βιομηχανία του θεάματος βρίσκεται ξαφνικά αντιμέτωπη με ένα σοβαρό πρόβλημα: την έλλειψη νέων πρωτοκλασάτων ανδρών πρωταγωνιστών. Οπως φαίνεται, η πληθώρα νέων ηθοποιών που βλέπουμε στις τηλεοπτικές σειρές δεν σημαίνει ότι καλύπτει την ανάγκη του Χόλιγουντ για άνδρες -κάτω των 40που να έχουν τη δύναμη να προσελκύσουν τους θεατές στις κινηματογραφικές αίθουσες. Η εποχή των πρώτων ονομάτων του είδους, όπως ο Τομ Κρουζ, o Μπραντ Πιτ και ο Τζορτζ Κλούνεϊ, πέρασε μόλις αυτοί εισήλθαν στο στερέωμα των «άντα». Η νέα φουρνιά ταινιών περιπέτειας δεν στηρίζεται στη γοητεία των πρωταγωνιστών, αλλά περισσότερο σε εκείνη των ειδικών εφέ και της πλοκής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο πολλά υποσχόμενος Τσάνινγκ Τέιτουμ που, ενώ ανήκει στους αγαπημένους της νέας γενιάς, πρωταγωνίστησε στην εισπρακτική αποτυχία “White House Down” διαψεύδοντας τις αισιόδοξες προγνώσεις. Ανάλογη τύχη έχουν ο Αρμι Χάμερ, ο Ράιαν Γκόσλινγκ και ο Τσάρλι Χάναμ, ο οποίος μάλιστα επιλέχτηκε για τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην κινηματογραφική μεταφορά του “50 Shades of Grey” προκαλώντας ποικίλες και δη αρνητικές αντιδράσεις. Η εμφάνιση, αν και σίγουρα παίζει ρόλο, δεν είναι ωστόσο ικανή να αντισταθμίσει, όπως φαίνεται, την έλλειψη εκείνης της προσωπικής γοητείας που κάνει τη διαφορά και που για την προηγούμενη γενιά πρωταγωνιστών μεταφραζόταν σε εισπρακτικές επιτυχίες. Λίαμ Νίσον, Μπρους Γουίλις, Σιλβέστερ Σταλόνε και άλλα μεγάλα ονόματα που βασίλεψαν στις ταινίες περιπέτειας έχουν προ πολλού παροπλιστεί και το κυνήγι για τους αντικαταστάτες τους έχει αρχίσει, χωρίς προς το παρόν να φέρει κάποιο αποτέλεσμα. N.K.
Ηλεκτρονικά μυαλά Η εποχή που οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές θα μπορούν να αντιδρούν όπως ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν είναι μακριά. Αυτό τουλάχιστον δηλώνουν ερευνητές του Cognitive Computing Group της IBM. Το σενάριο δεν είναι νέο. Η προοπτική της κατασκευής ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή που θα έχει τη δυνατότητα να σκέφτεται και να παίρνει πρωτοβουλίες θυμίζει την επική ταινία «Οδύσσεια του Διαστήματος», που πραγματευόταν τη σχέση/σύγκρουση ανθρώπου και σκεπτόμενου υπολογιστή. Ο επικεφαλής αυτού του τομέα της IBM Δρ. Dharmendra Modha πιστεύει ότι οι σημερινοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές, όσο καλοί και αν είναι, δεν παύουν να παραμένουν αναβαθμι-
σμένες μηχανές. Και αυτό θέλει να το αλλάξει, κατασκευάζοντας υπολογιστές που θα μπορούν να σκέφτονται όπως οι άνθρωποι. Ο Modha και η επιστήμονες της ομάδας του σχεδιάζουν ένα ηλεκτρονικό οικοσύστημα το οποίο έχει εμπνευστεί από τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Οπως λένε οι ερευνητές, αυτό σημαίνει ότι θα απαιτούσε λιγότερη ενέργεια και χώρο από ό,τι οι σημερινοί υπολογιστές, ενώ θα είχε τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί σε πλήθος εφαρμογών, όπως σε ρομπότ έρευνας και διάσωσης σε πολύ επικίνδυνα περιβάλλοντα ή στους ωκεανούς για την πρόβλεψη των τσουνάμι και τον έλεγχο της θαλάσσιας μόλυνσης. N.K.
Οι ιππότες που λένε «Νι» Στα πρώτα στάδια της αναζήτησης του Αγίου Δισκοπότηρου, ο βασιλιάς Αρθούρος προσπαθεί να αποσπάσει πληροφορίες από δύο χωρικούς: «Είμαι ο βασιλιάς σου». «Δεν σε ψήφισα». «Μα δεν ψηφίζεις τους βασιλιάδες». «Τότε πώς έγινες βασιλιάς;» «Η Κυρά της Λίμνης, ντυμένη με τoν πάναγνο γυαλιστερό μανδύα της, ανέσυρε το Εξκάλιμπερ αποδεικνύοντας ότι με τη θέληση τoυ Θεoύ, εγώ, o Aρθoύρoς, ήταν γραφτό να φέρω τo Eξκάλιμπερ. Για αυτό είμαι ο βασιλιάς σου». «Ακου, παράξενες γυναίκες που μένουν σε λίμνες και μοιράζουν σπαθιά δεν συνιστούν βάση για ένα σύστημα διακυβέρνησης. Η ανώτατη εκτελεστική εξουσία πηγάζει από τις μάζες, όχι από μια υδάτινη τελετή-φαρσοκωμωδία». Η σκηνή αυτή προέρχεται από την ταινία «Οι ιππότες της ελεεινής τραπέζης», που φέρει 100% την υπογραφή των Monty Python, οι οποίοι χαρακτηρίστηκαν -όχι άδικα- οι Beatles της κωμωδίας, χάρη στη σαρωτική τους παρουσία στην τηλεόραση («Το Ιπτάμενο Τσίρκο των Monty Python» στο BBC την περίοδο 1969-1974), στον κινηματογράφο (πέντε ταινίες) και στο θέατρο. Οι Pythons κατάφεραν να αναδείξουν διεθνώς το βρετανικό χιούμορ, το οποίο αποτέλεσε ασφαλώς βάση τους, και το οποίο κατάφεραν οι ίδιοι να επηρεάσουν στη συνέχεια, κηρύττοντας το τέλος των κανόνων και της φόρμας και μένοντας προσηλωμένοι στην αποδόμηση, όπως επισημαίνει και ο κωμικός Bill Bailey στον “Guardian”. Τι μας έκανε να ανασύρουμε από τη μνήμη μας τους... Ιππότες που λένε «Νι»; Η αναπάντεχη είδηση ότι ετοιμάζεται ένα reunion μεταξύ του Τζον Κλιζ, του Τέρι Γκίλιαμ, του Ερικ Ιντλ, του Τέρι Τζόουνς και του Μάικλ Πάλιν (ο Γκράχαμ Τσάπμαν αποχαιρέτησε το ενδεχόμενο νέας συνεργασίας και τα εγκόσμια το 1989) για μία θεατρική παράσταση, με σκοπό να βγάλουν πολλά χρήματα για να μπορέσει ο Τζόουνς να αποπληρώσει την υποθήκη του σπιτιού του (σύμφωνα με τα λεγόμενα του ίδιου). Και αφού πήραν εμπρός, εμείς ευχόμαστε να βάλουν στα σκαριά και μια κινηματογραφική ταινία (εκεί θα βγάλουν σίγουρα πολλά λεφτά). Η αλήθεια είναι ότι έχουμε καιρό να δούμε μια κωμωδία της προκοπής στη μεγάλη οθόνη. Χ.Τ.
Μουσική
14
Μουσική μυσταγωγία Στον ήχο τους συνυπάρχει η Ανατολή και η Δύση, όπως επίσης και η συμπόρευση των δύο μεγάλων ινδικών παραδόσεων, Βορρά και Νότου. Ο λόγος για τους Shakti, το θρυλικό σχήμα που δημιούργησε στα μέσα της δεκαετίας του ’70 ο John McLaughlin, ο L. Shankar, οι Raghavan και Ghatam και ο Zakir Hussain και το οποίο προκάλεσε παγκόσμια αίσθηση. Για την ιστορία, ο John ήταν ήδη σημαίνουσα μορφή της ηλεκτρικής τζαζ-ροκ σκηνής, με προσωπικούς δίσκους, ηχογραφήσεις με τον Miles Davis, αλλά και με τη δική του Mahavishnu Orchestra. O Shankar είναι βιολονίστας, ενώ το δίδυμο Raghavan και Ghatam κρουστοί. Τέλος, ο Zakir ήταν στα τάμπλας, όπως και σήμερα. Αξίζει να σημειώσουμε πως ο τελευταίος θεωρείται στη χώρα του ιδιοφυΐα και μεγάλος βιρτουόζος, καθώς διακρίνεται από δεξιοτεχνική ικανότητα, αντίληψη και βαθύτατη γνώση της κλασικής ινδικής μουσικής. Εχει συμπράξει με τους γνωστότερους Ινδούς και μη μουσικούς, όπως οι Lloyd, Henderson, Cobham, Mereira, Yo Yo Ma, Pharoah Sanders και George Harrison. Και εδώ αρχίζει το παράδοξο. Υστερα από δεκάδες εμφανίσεις, σίγησαν για 20 χρόνια. Οι εσωτερικές αναζητήσεις των καλλιτεχνών είναι ίσως και
η μοναδική εξήγηση για την απόφαση αυτή. Και έρχεται η πρώτη επανασύσταση. Θριαμβευτική για τους περισσότερους κριτικούς. Το νέο κουιντέτο στελεχώθηκε με διασημότητες όπως οι Chaurasia, Vikku, Sharma και ο τραγουδιστής Mahadevan, μόνιμο μέλος έκτοτε. Εκτός από τραγουδιστής είναι και συνθέτης και έχει στο ενεργητικό του 60 soundtracks και 20 κινηματογραφικά βραβεία! Ο χρόνος κύλησε και στο σήμερα το αθηναϊκό κοινό θα έχει τη δυνατότητα να τους απολαύσει για μία μόνο παράσταση την Τρίτη 26 Νοεμβρίου στην κεντρική σκηνή της Στέγης Γραμμάτων κα Τεχνών (Λεωφ. Συγγρού 107-109, Νέος Κόσμος) ως Remember Shakti 2013 με νέα μέλη τους U. Shrinivas στο μαντολίνο και V. Selvaganesh σε kanjira, mrindangam και ghatam. Και αν αναρωτιέστε τι σημαίνει το όνομά τους, η λέξη Shakti έχει την έννοια της θηλυκής δημιουργικής δύναμής, της θεάς. Ισως της ίδιας της φύσης. Σίγουρα όμως το απόλυτο παράδειγμα πειστικής ομογενοποίησης πολύ διαφορετικών ειδών.
15
Επιμέλεια: Περικλής Τσόπτσης
22-28.11.2013
Swing baby Ρεμπέτικη Πειραιώς Γνωστός από τη συμμετοχή του ως κιθαρίστας στις μπάντες του Νίκου Παπάζογλου και του Θανάση Παπακωνσταντίνου, ο Δημήτρης Μυστακίδης κάνει φέτος την έκπληξη παρουσιάζοντας ρεμπέτικα. Στο Anodos Live Stage (Πειραιώς 183, Αθήνα) από την Πέμπτη 28 Νοεμβρίου και για τρεις Πέμπτες ακόμα ο Μυστακίδης, καθηγητής λαϊκής και παραδοσιακής μουσικής, με πρωταγωνιστή την κιθάρα του, θα ερμηνεύσει τραγούδια που δεν ακούγονται πια συχνά, αλλά επέδρασαν στη διαμόρφωση της λαϊκής μουσικής. Αυτή την Πέμπτη μαζί του στη σκηνή είναι η Φωτεινή Βελεσιώτου, ενώ ακολουθούν η Μελίνα Κανά (5/12), η Ματούλα Ζαμάνη (12/12) και η Γιώτα Νέγκα (19/12).
Ο Γιώργος Παπαδογιάννης, η Εφη Σαράντη και ο Κώστας Πατσιώτης αποτελούν τους Diminuita The Swing Trio, που ιδρύθηκε το 2007. Επειτα από εμφανίσεις σε χώρους και φεστιβάλ σε όλη την Ελλάδα, το γκρουπ που αγαπάει να παίζει gypsy jazz ξεκίνησε περιοδεία και σε χώρες της Ευρώπης. Στο live τους την Κυριακή 24 Νοεμβρίου στο Βρυσάκι (Βρυσακίου 17, Πλάκα), εκτός από συνθέσεις του Django Reinhardt, θα παρουσιάσουν διασκευές με τον αέρα του swing, αρμονικές αναφορές στο bebop και τα νέα τους τραγούδια που δεν έχουν ακόμα κυκλοφορήσει σε δίσκο.
Δραπέτης, μέρος πρώτο Τον καλύτερο τρόπο βρήκε ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου για να γιορτάσει τα 40 χρόνια που κλείνει φέτος στη δισκογραφία. Αν και έχουν περάσει μόλις λίγοι μήνες από τον κυκλοφορία του δίσκου «Χάρτινα δεσμά» σε μουσική Χρήστου Νικολόπουλου, ο Βασίλης επανέρχεται με μια δουλειά που θα αφήσει εποχή. Ο «Δραπέτης» είναι ίσως ο καλύτερος δίσκος του ερμηνευτή την τελευταία 20ετία και αυτό οφείλεται σε τρεις παράγοντες. Πρώτος (και καλύτερος) ο Απόστολος Μπουλασίκης, που υπογράφει τους στίχους και τη μουσική του δίσκου. Ο δημιουργός τραγουδιών όπως «Οι ψυχές και οι αγάπες», «Φοινικιές», «Μη μιλάς» γράφει για πρώτη φορά ένα ολοκληρωμένο έργο για το Βασίλη. Και λέω ολοκληρωμένο έργο, γιατί ο δίσκος που κρατάμε στα χέρια μας είναι μόνο το πρώτο μέρος (διευκρινίζεται άλλωστε και στον υπότιτλο «Μέρος πρώτο: Το παραμύθι μιας βεντάλιας»), ενώ το δεύτερο αναμένεται να κυκλοφορήσει την άνοιξη. Οι στίχοι του Μπουλασίκη, σύγχρονοι αλλά πάντα με νοήματα που βγαίνουν στην επιφάνεια μετά τη δεύτερη ανάγνωση, δίνουν τροφή για σκέψη, ενώ η μουσική του δίνει στον Βασίλη ένα τελείως διαφορετικό ύφος. Από τον δίσκο λείπουν για πρώτη φορά οι συνηθισμένες μπαλάντες και τα τραγούδια που ξεκινούν αργά και δυναμώνουν στη συνέχεια δίνοντας την ευκαιρία για σόλο στην κιθάρα. Ο Μπουλασίκης επιλέγει τραγούδια χωρίς ξεκάθαρο ρεφρέν, με στίχους ποταμούς και μελωδίες δουλεμένες, που δεν αφήνουν κανέναν ασυγκίνητο.
Με μια βαλίτσα
Γνώριμα στέκια
O Aλέξανδρος Εμμανουηλίδης γεμίζει τη βαλίτσα του με ρούχα, φωτογραφίες, λόγια και τραγούδια των τριών δίσκων από το 2004 ως το σήμερα και ανεβαίνει στη σκηνή του Ρυθμού Stage την Πέμπτη 28 Νοεμβρίου. Τραγούδια ολοκαίνουργια που για πρώτη φορά θα ακουστούν σε κοινό μαζί με αγαπημένα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη και του Μάνου Λοΐζου. Ο Αλέξανδρος μαζί με τον ηθοποιό Ελισσαίο Βλάχο (στη διήγηση, στους αστεϊσμούς και στο σχόλιο) θα ανοίξουν τις βαλίτσες τους και θα ανακαλύψουν τις ελλείψεις τους.
Ο Παύλος Παυλίδης εμφανίζεται σήμερα, Παρασκευή 22 Νοεμβρίου, στο Club του Σταυρού του Νότου (Φραντζή & Θαρύπου 35-37, Ν. Κόσμος). Μαζί του, όπως πάντα τα τελευταία χρόνια, οι μόνιμοι συνοδοιπόροι του B-Movies, για να παρουσιάσουν μαζί τον τελευταίο τους δίσκο με τίτλο «Ιστορίες που ίσως έχουν συμβεί», αλλά και υλικό από όλη τη μουσική πορεία του. Φυσικά, από το πρόγραμμα δεν θα λείπουν και κάποιες από τις επιτυχίες των Ξύλινων Σπαθιών. Οσες φορές και αν έχεις δει τον Παυλίδη, να ξαναπάς. Το αξίζει.
Δεύτερο πλεονέκτημα του δίσκου, όπως και όλων των προηγούμενων, οι φωνητικές ικανότητες του Βασίλη. Ερμηνείες άψογες, πιστές στο σκεπτικό του Μπουλασίκη, με πρωτότυπες τοποθετήσεις της φωνής, αγριεμένες εκτελέσεις και φωνητικά κυρίως από τον ίδιο, δημιουργούν άρτιο αποτέλεσμα. Τελευταίος αλλά εξίσου σημαντικός παράγοντας με τους παραπάνω -ίσως τελικά και πιο ο σημαντικός- είναι η παραγωγή, η ενορχήστρωση και η ηχοληψία του Γιώργου Αρχοντάκη. Αν και το όνομα του παραγωγού, του ενορχηστρωτή και του ηχολήπτη παραλείπεται στις περισσότερες ελληνικές κριτικές δίσκου, ο Αρχοντάκης παρέμεινε πιστός στο ξένο δόγμα που θέλει τον παραγωγό υπεύθυνο για τον συνολικό ήχο του δίσκου και έδωσε τον καλύτερό του εαυτό. Για αυτό λοιπόν τα εύσημα ανήκουν σε μεγάλο βαθμό και σε αυτόν. Νατάσα Μαστοράκου
Σινεμά
16
Thor is back! Θα ήταν ριψοκίνδυνο να μιλήσουμε για την καλύτερη ταινία της εβδομάδας με αμιγώς καλλιτεχνικά κριτήρια, αλλά σίγουρα το σίκουελ του “Thor” με τίτλο «Thor 2: Σκοτεινός Κόσμος» είναι το απόλυτο blockbuster της νέας κινηματογραφικής εβδομάδας και η ταινία που θα προσελκύσει τους περισσότερους θεατές στις αίθουσες. Δύο χρόνια μετά την πρώτη ταινία, που ταρακούνησε το box office με εισπράξεις που ξεπερνούν τα 180 εκατ. δολάρια μόνο στις ΗΠΑ, έρχεται η συνέχεια με τον Thor (Κρις Χέμσγουορθ) να βρίσκεται αντιμέτωπος με έναν μυστηριώδη εχθρό που απειλεί να καταστρέψει ολόκληρο το σύμπαν. Ο Σκανδιναβός μαχητής με το μυθικό του σφυρί ορθώνει το ανάστημά του στα μοχθηρά σχέδια μιας αρχαίας φυλής με αρχηγό τον εκδικητικό Malekith, που θέλει να βυθίσει τα πάντα στο σκοτάδι. Αυτή τη φορά η αποστολή του μοιάζει πιο δύσκολη από ποτέ και ο Thor θα ξεκινήσει ένα ταξίδι που θα τον επανασυνδέσει με την Jane Foster (Νάταλι Πόρτμαν) και θα τον κάνει να θυσιάσει τα πάντα για τη σωτηρία των άλλων.
Πενήντα ένα χρόνια μετά το ντεμπούτο του στα κόμικς της Marvel, ο Thor παραμένει ένας γοητευτικός και αρκούντως σκοτεινός ήρωας βγαλμένος από τα σπλάχνα της σκανδιναβικής μυθολογίας. Στο πρόσωπό του το Χόλιγουντ είδε ένα ακόμα franchise γεμάτο δράση, φαντασία, αδίστακτους κακούς και έναν υπερήρωα που φέρει περισσότερη αλήθεια από τους υπόλοιπους. Η σκηνοθετική επιλογή του Κένεθ Μπράνα στην πρώτη ταινία ήταν έξυπνη, αλλά η ιδέα των παραγωγών να αναθέσουν το σκηνοθετικό τιμόνι του σίκουελ στον Αλαν Τέιλορ, τον άνθρωπο πίσω από το “Game of Thrones”, μοιάζει κάτι περισσότερο από ευφυής. Μέσα από τη σκηνοθετική του ματιά μας χαρίζει μια ταινία που διαθέτει τόσο επικά, όσο και ανθρωποκεντρικά στοιχεία, δεν παύει να απευθύνεται φυσικά στο mainstream κοινό και μοιάζει με ιδανική κινηματογραφική επιλογή για ένα χαλαρό βράδυ ψυχαγωγίας με άφθονο ποπ κορν.
17
Επιμέλεια: Δημήτρης Χαλιώτης
All star cast
Στην Berlinale
Μάικλ Φασμπέντερ, Κάμερον Ντίαζ, Χαβιέ Μπαρδέμ, Μπραντ Πιτ, Πενέλοπε Κρουζ! Αν αυτό δεν είναι ένα από τα πιο δυνατά καστ της χρονιάς, τότε ποιο είναι; Προσθέστε τώρα δίπλα σε αυτούς τους λαμπερούς πρωταγωνιστές τη σκηνοθετική υπογραφή του Ρίντλεϊ Σκοτ και τη συγγραφική πένα του βραβευμένου με Πούλιτζερ Κόρμακ ΜακΚάρθι («Καμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους»). Είναι το υπέροχο team της ταινίας «Ο Συνήγορος», που προβάλλεται από αυτή την εβδομάδα στις αίθουσες. Ενα σκοτεινό θρίλερ γεμάτο σασπένς και σαρδόνιο χιούμορ, που μας διηγείται μια εκρηκτική ιστορία παρανομίας και ναρκωτικών. Ε, δεν το χάνεις!
Μπορεί ακόμα να μας χωρίζουν δυόμισι μήνες από την έναρξη του ερχόμενου Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, αλλά ήδη ξέρουμε την ταινία που θα σηκώσει την αυλαία της Μπερλινάλε στις 6 Φεβρουαρίου του 2014! Δεν είναι άλλη από την πολυαναμενόμενη νέα δημιουργία του Γουές Αντερσον με τίτλο “The Grand Budapest Hotel” και ένα σαγηνευτικό καστ (Ρέιφ Φάινς, Τόνι Ρεβολόρι, Εϊντριεν Μπρόντι, Ματιέ Αμαλρίκ, Τζουντ Λο, Μπιλ Μάρεϊ, Εντουαρντ Νόρτον, Τίλντα Σουίντον, Οουεν Γουίλσον κά.). Ολοι τους σε ρόλους εντελώς διαφορετικούς από αυτούς που τους έχουμε συνηθίσει, αφού σε αυτό το ξενοδοχείο όλα μπορούν να συμβούν!
Εκτός Oσκαρ
Μάχη για μια θέση
Ο Τζορτζ Κλούνεϊ λέει φέτος όχι στα Οσκαρ και πάει Βερολίνο. Η νέα του ταινία “The Monuments Men” δεν θα βγει στις αμερικανικές αίθουσες μέχρι το τέλος του 2013, οπότε αυτομάτως χάνει το δικαίωμα να είναι υποψήφια στα ερχόμενα Οσκαρ. Το φιλμ, που θα κάνει την παγκόσμια πρεμιέρα του στο 64ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, αφηγείται την ιστορία μιας μονάδας του αμερικανικού στρατού που αναζητάει χαμένα έργα τέχνης κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Οπως δείχνουν τα επίσημα στοιχεία, περισσότερα από πέντε εκατομμύρια πολιτιστικά αγαθά που είχαν κλαπεί από τους Ναζί επεστράφησαν στις χώρες προέλευσής τους. Στο “The Monuments Men” πρωταγωνιστούν, εκτός από τον Κλούνεϊ, οι Ματ Ντέιμον, Κέιτ Μπλάνσετ, Μπιλ Μάρεϊ και Ζαν Ντιζαρντέν.
Αν και ανεπίσημα η οσκαρική κούρσα έχει ήδη ξεκινήσει, η Ακαδημία θα ανακοινώσει τις τελικές υποψηφιότητες για τα ερχόμενα Οσκαρ στις 16 Ιανουαρίου. Στην κατηγορία των κινουμένων σχεδίων φέτος παρατηρείται συνωστισμός. Δεκαεννέα ταινίες διεκδικούν μία θέση στην πεντάδα! Το ερώτημα είναι αν τα μέλη της Ακαδημίας θα προτιμήσουν τα «σίγουρα χαρτιά» των μεγάλων στούντιο, όπως το “Frozen” της Disney, το «Μπαμπούλες Πανεπιστημίου» της Pixar, το «Κρουντς» της Dreamworks, το «Βρέχει Κεφτέδες 2» της Sony και το «Εγώ ο Απαισιότατος 2» της Universal ή αν θα κάνουν την έκπληξη βάζοντας στην πεντάδα το “The Wind Rises” του κορυφαίου Χαγιάο Μιγιαζάκι και το μεγάλο αουτσάιντερ, το γαλλικό “Ernest and Celestine”, που έχει αποσπάσει ήδη το Σεζάρ Καλύτερου Animation.
22-28.11.2013
Πρεμιέρα Στο πλαίσιο του 26ου Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, κάνει πανελλήνια πρεμιέρα απόψε, Παρασκευή 22 Νοεμβρίου, στον κινηματογράφο Ιντεάλ μία από τις πλέον αναμενόμενες ταινίες της σεζόν. Το “Philomena” του Στίβεν Φρίαρς με την πάντα υπέροχη Τζούντι Ντεντς μάς διηγείται την ιστορία της Φιλομένα Λι, μιας ηλικιωμένης γυναίκας από την Ιρλανδία που αναζητάει τον εδώ και 50 χρόνια χαμένο της γιο. Η Φιλομένα έμεινε έγκυος εκτός γάμου στην αυστηρά καθολική Ιρλανδία της δεκαετίας του ’50. Υστερα από πιέσεις των γονιών της αναγκάστηκε να δώσει τον γιο της για υιοθεσία όταν ήταν ακόμα νήπιο σε παρένθετη οικογένεια στην Αμερική. Πάνω από μισό αιώνα μετά, η Φιλομένα αποφασίζει να ψάξει να τον βρει με τη βοήθεια ενός δημοσιογράφου. Αν και η υπόθεση ακούγεται αρκούντως δραματική και καταθλιπτική, η ταινία του Φρίαρς καταφέρνει να φωτίσει τις πιο ανάλαφρες και κωμικές πτυχές της ιστορίας, κυρίως μέσα από την αντίθεση των δύο κεντρικών χαρακτήρων της ταινίας, της πληγωμένης αλλά και βαθιά θρησκευόμενης Φιλομένα και του κυνικού δημοσιογράφου Μάρτιν, τον οποίο υποδύεται ο Στιβ Κούγκαν. Μια τραγωδία μετατρέπεται σε δραματική κωμωδία στα χέρια του έμπειρου Φρίαρς, που με το γνώριμο ύφος του στα χνάρια του βρετανικού ρεαλισμού μιλάει με χιούμορ για την πίστη και τον αθεϊσμό, για την εκδίκηση και τη συγχώρεση. Η ταινία, που θα βγει στις αίθουσες προσεχώς από τη Feelgood Entertainment, κέρδισε το Βραβείο Σεναρίου στο πρόσφατο Φεστιβάλ της Βενετίας, ενώ η Τζούντι Ντεντς φλερτάρει έντονα με μια θέση στην οσκαρική πεντάδα του Α΄ Γυναικείου Ρόλου.
Βιβλίο
18
Τα καινούργια ρούχα του «Βασιλιά» Κάποτε στη Ζάκυνθο, αφού ως καλός γκαντέμης έμενα σε κάμπινγκ που πλημμύρισε, αναγκαστικά νοίκιασα δωμάτιο. Και όχι τίποτα άλλο, είχα ξεμείνει και από βιβλία. Ενας άγιος άνθρωπος τότε, φίλος παιδικός, βρέθηκε να μου δανείσει το «Κρυφό παράθυρο, μυστικός κήπος». Απρόθυμα λοιπόν ξεκίνησα να το διαβάζω. Επρόκειτο για μια ιστορία μυστηρίου. Δεν μπορώ να πω ότι ενθουσιάστηκα, ότι μου έμεινε χαραγμένη στη μνήμη για πάντα. Μπορώ να πω όμως το εξής: βιβλίο πιο γρήγορα στη ζωή μου δεν ματαδιάβασα ποτέ. Εάν η κλασική λογοτεχνία ή ακόμα και οι ιστορίες φαντασμάτων του 19ου αιώνα είναι ένα αργό γεύμα συνοδεία κόκκινου κρασιού, εκείνο το ανάγνωσμα ήταν ένα παράνομο χημικό σκεύασμα που σε έκανε να διαβάζεις σαν μουρλός. Αυτή υπήρξε και η πρώτη μου επαφή με το γράψιμο του κ. Στίβεν Κινγκ. Του συμπαθούς αυτού μάστορα της pulp λογοτεχνίας και δη της «φανταστικής». Ενός ανθρώπου που χλευάζεται άδικα ακόμα και σήμερα για το έργο του. Πέρα όμως από τα 350 εκατ. αντίτυπα που έχει πουλήσει, πέρα από τους αμετανόητους οπαδούς που έχει κερδίσει, πέρα από τη σεμνή (κατά την
άποψή μου) στάση του, σε θέματα σεναριακής πλοκής θα μπορούσε να παραδώσει μαθήματα σε διάφορους αυτόκλητους «υψηλούς λογοτέχνες». Μια και δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο τιτάνας του σινεμά, ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ, σε δικό του βιβλίο βάσισε την κορυφαία «Λάμψη» (1980) του. Το γράψιμο του Κινγκ είναι απλό, απέριττο, εμπορικό, χομπίστικο. Με έναν λόγο που ρέει και δίνει βάση στο να εξελιχθεί η ιστορία στερούμενος άλλης ομορφιάς. Εκεί όμως είναι και η δύναμή του: στο story. Πρόσφατα κυκλοφόρησε στα ελληνικά το τελευταίο του βιβλίο ονόματι “Joyland” (εκδ. Bell-Χαρλένικ) με φόντο το απόκοσμο σύμπαν των λούνα-παρκ. Είμαι σίγουρος πως οι φανατικοί αναγνώστες του πλέουν σε πελάγη ευτυχίας. Εχω δει άλλωστε βιβλιοθήκες ολόκληρες καταρτισμένες από δικά του βιβλία και μόνο. Οσοι όμως από εσάς δεν τον γνωρίζετε, θα σας πρότεινα κάτι πιο «κλασικό» του: Για δοκιμάστε το «Νεκροταφείο ζώων», για να δούμε αν μπορείτε να το αφήσετε από τα χέρια σας...
Επιμέλεια: Γιώργος Ρομπόλας
19
22-28.11.2013
«Παιδικές» βιβλιοθήκες Τ όπως Thessaloniki
Μια μοναξιά ζευγαρωτή
Ο Ρωμανός Σκλαβενίτης-Πιστοφίδης, εκ Θεσσαλονίκης ορμώμενος, δύο χρονιά αφού προκάλεσε θόρυβο με το ντεμπούτο του, στα 22 του χρόνια «χτυπάει» για δεύτερη φορά με το «T» (εκδ. Απόπειρα). Το παρωνύμιο δηλαδή της «νύφης του Θερμαϊκού» το 2055 μΧ. και αφού έχει καταστραφεί πέρα ως πέρα 30 χρόνια νωρίτερα. Μια πόλη μητρόπολη που θυμίζει κοντινή δυστοπία/ουτοπία λουσμένη στον θαλασσινό αέρα του Αιγαίου. Σε ένα κείμενο όπου το χθες παραμερίζει για να αναδυθεί το αύριο, μέσα από την ερωτική ιστορία ενός συγγραφέα και ενός τοπ μόντελ - καθώς συμμορίες λυμαίνονται τις λεωφόρους και εκατομμυριούχοι χτίζουν τους ουρανοξύστες τους στην Τ.
Η Αλισον Μουρ υπήρξε υποψήφια για το Βραβείο Booker του 2012 με το βιβλίο «Ο Φάρος» (εκδ. Ικαρος). Εάν όμως περιμένετε το γνωστό κτίσμα-σύμβολο που ξανά και ξανά συναντάται στη λογοτεχνία, διαβάζοντας το κείμενο θα εκπλαγείτε. Εκείνο που βρίσκει κανείς στις σελίδες του βιβλίου είναι η μοναξιά του φαροφύλακα και στους δύο κεντρικούς ήρωες. Ο Φουθ, πρόσφατα χωρισμένος, που ακόμα και το όνομά του είναι άοσμο, αναζητά σε ένα ταξίδι στην πατρώα γη της Γερμανίας τη μητέρα του και τη στοργή που του στέρησε εγκαταλείποντάς τον. Η Εστερ θα διασταυρωθεί μαζί του και η γραφή της Μουρ κλινικά περιγραφική θα χορέψει με το κενό.
Ελληνικότητα
Αταβιστικά φαινόμενα
Το μυθιστόρημα του Κώστα Ακριβού «Αλλάζει πουκάμισο το φίδι» (εκδ. Μεταίχμιο) περισσότερο φέρνει σε αφήγηση με έντονα αυτοβιογραφικά στοιχεία. Ενας συγγραφέας που τυραννιέται εσωτερικά από τα δεινά που μαστίζουν την ελληνική πραγματικότητα αποφασίζει πως το ταξίδι στα μικρά μέρη αυτής της χώρας μπορεί να του χαρίσει πίσω την ελπίδα. Περιδιαβαίνει χωριά, περιδιαβαίνει ανάμεσα σε λογοτεχνικά αποσπάσματα ταξιδιωτικών κειμένων και μη, γνωρίζει τους απλούς καθημερινούς ήρωες (ξανά) και φροντίζει να αναδείξει την ιστορία όχι όπως την έχουμε συνηθίσει. Κοιτάει πίσω από την κουίντα της μεγάλη σκηνής του ανθρώπινου χρονικού και σε δευτερεύοντες (;) χαρακτήρες που όμως ίσως εκείνοι είναι που μπορούν τελικά να ορίσουν την «ελληνικότητα».
Και από τη μελλοντική Θεσσαλονίκη στην Αθήνα του μέλλοντος. Ο Νίκος Α. Μάντης σκιαγραφεί μια παραδοσιακή εικόνα επιστημονικής φαντασίας στο μυθιστόρημά του «Aγρια Ακρόπολη» (εκδ. Καστανιώτη) - όπου homo sapiens και Νεάντερταλ συνυπάρχουν. Βασιζόμενος στο αταβιστικό φαινόμενο της πιθανής «αναγέννησης» των τελευταίων, χωρίζει τον ανθρώπινο κόσμο της πόλης σε δύο ταχύτητες. Εμείς, οι homo sapiens, ζούμε σε έναν αέναο διαγωνισμό ευφυΐας. Εκείνοι, οι άλλοι, δέχονται τον απάνθρωπο ρατσισμό μας. Ο Μάνο, ένας άνθρωπος της φυλής τους, θα θελήσει να επαναστατήσει ενάντια στο σαρκοφάγο σύστημα. Εκεί, στη Μητρόπολη της Νέας Αθήνας, στα 2159 μΧ., όπου σε όσο πιο ψηλό όροφο μένεις τόσο πιο πολλά δικαιώματα έχεις...
Πρόσφατα θέλησα να κάνω δώρο ένα βιβλίο στον πιτσιρίκο μιας φίλης μου. Ομολογώ πως μικρός υπήρξα μικρομέγαλος και μεγαλομανής συνάμα, διαβαστερός μεν, ακατάδεχτος να διαβάσω «παιδικά» δε. Καταπιανόμουν με μανία με την ιστορία κυρίως, αποστηθίζοντας μάχες, ημερομηνίες και αριθμούς νεκρών. Ετσι, όταν χρειάστηκε να καταδυθώ στις παιδικές μου βιβλιοφιλικές αναμνήσεις, ελάχιστα πράγματα μπορούσα να ανασύρω από τον δικό μου «μικρομέγαλο» βυθό. Δεν θα ήταν πολύ λογικό να του έπαιρνα του παιδιού κάποια ιστορική εγκυκλοπαίδεια από αυτές που εγώ χάζευα μικρός... Μέσα στη θλιβερή συνειδητοποίηση πως στα παιδικά μου χρόνια μάλλον κάτι πήγαινε στραβά, το «Μαγικό Φίλτρο» του Γερμανού Μιχαήλ Εντε έφερε στο στόμα μου μια γεύση από μαγικό μπισκότο. Ηταν από τα ελάχιστα λογοτεχνικά κείμενα που είχα διαβάσει στο δημοτικό. Και αυτό μετά τον χλευασμό της δασκάλας μου πως είχα διαβάσει τα λιγότερα «εξωσχολικά» από όλους στη «δανειστική» βιβλιοθήκη που η ίδια διοργάνωνε. Πρέπει να ήταν κάποιο βροχερό απόγευμα χειμώνα την ημέρα που ο Εντε μού άνοιξε μια πόρτα για το Βασίλειο της Φαντασίας με αυτό το ευρηματικό βιβλίο, λιγάκι τρομακτικό, υπερβολικά διασκεδαστικό και γλυκό σαν φιλί που κάνει τη κοιλιά σου να σφίγγεται. Μια πόρτα που, ακόμη και όταν προσπάθησα, δεν κατάφερα να κλείσω ποτέ. Χαρούμενος αποφάσισα πως αυτό θα ήταν το πλέον ιδανικό, το πιο κατάλληλο δώρο. Δυστυχώς η παγωμένη φωνή της πωλήτριας ήχησε αυστηρή στα αυτιά μου: «Κύριε, το βιβλίο αυτό έχει εξαντληθεί εδώ και πέντε χρόνια». Μου φαινόταν αδύνατο να πιστέψω πως ένα παιδικό βιβλίο που στα ’90s έκανε θραύση είχε να ανατυπωθεί τόσο καιρό. Αμεσα σκέφτηκα τη σημασία των βιβλιοθηκών - και το πόσο παραμελημένες στο κοινό ελληνικό αναγνωστικό αίσθημα είναι. Τελικά αγόρασα ένα άλλο, ακόμα πιο μεγαλειώδες κείμενο του Εντε, την επονομαζόμενη «Ιστορία χωρίς τέλος». Δεν κατάφερα όμως σε όλη τη διαδρομή μέχρι το σπίτι να σταματήσω να τις σκέφτομαι. Γιατί τελικά εκεί και μόνο εκεί, στις βιβλιοθήκες, μπορούν να «επιβιώσουν» βιβλία κόντρα στο εμπορικό vibe, κόντρα στο marketing, κόντρα στη διάθεση ή τη δυνατότητα του εκάστοτε εκδοτικού να τυπώσει ξανά ή όχι ένα αριστούργημα.
Θέατρο
20
Ο εγγονός του Τσάπλιν Σπάνια έρχονται στη χώρα μας καλλιτέχνες τέτοιου τεράστιου βεληνεκούς όπως ο Τζέιμς Τιερέ. Αν ανήκετε σε αυτούς που μόλις τώρα σκέφτηκαν: «Και ποιος είναι αυτός;» ο πιο πιασάρικος, αλλά και καθόλα ειλικρινής τρόπος να σας τον παρουσιάσω θα ήταν ο ακόλουθος: Είναι ο εγγονός του Τσάρλι Τσάπλιν, που συμμετέχοντας από τεσσάρων ετών στις περιοδείες του τσίρκου των γονιών του (σσ. Βικτόρια Τσάπλιν και Ζαν-Μπατίστ Τιερέ) εξελίχθηκε σε έναν από τους πιο αξιόλογους εκπροσώπους του σωματικού θεάτρου παγκοσμίως. Ο Τζέιμς Τιερέ είναι πλέον ένας καταξιωμένος ηθοποιός και σκηνοθέτης, καθώς από το 1998 δημιουργεί τις δικές του παραστάσεις. Σε αυτές αναμειγνύονται άριστα το θέατρο, το χορόδραμα, η μουσική και φυσικά η τέχνη του τσίρκου και των ακροβατικών. Μια σύντομη ματιά στα διάφορα τρέιλερ και βίντεο των παραστάσεών του που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο θα σας έκανε να απορήσετε για το κατά πόσο ο Τιερέ και οι υπόλοιποι των θιάσων του είναι όντως φτιαγμένοι από σάρκα και οστά. Δεν είναι όμως μόνο η
επιδεξιότητα των σωμάτων, που τουλάχιστον εμένα προσωπικά με εντυπωσιάζει, αλλά και η λυρικότητα και η ευαισθησία με την οποία «αγγίζει» το κάθε θέμα του ο Τιερέ. Χωρίς ίχνος του περιττού, χωρίς ίχνος διάθεσης εντυπωσιασμού, βάζει σε πρώτο πλάνο αυτό που θα έπρεπε να βάζει κάθε σκηνοθέτης: την αλήθεια και το παιχνίδι. Η νέα του παράσταση, το “Tabac Rouge”, θα φιλοξενηθεί στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (Λεωφ. Συγγρού 107-109, Νέος Κόσμος) από απόψε, Παρασκευή 22 Νοεμβρίου, μέχρι και μεθαύριο (24/11) και μιλάει για έναν απογοητευμένο και κακομαθημένο βασιλιά που, αν και βαρέθηκε το σύστημα που εξουσιάζει, οι υπήκοοί του δεν του επιτρέπουν να παραιτηθεί. Οσοι μάθατε τον Τζέιμς Τιερέ μέσα από αυτό το άρθρο ίσως σας μένει ακόμα χρόνος για να προμηθευτείτε κάποιο εισιτήριο. Οσοι τον γνωρίζατε είναι βέβαιο ότι το έχετε ήδη κάνει. Γιάννης Διαμαντής
21
Επιμέλεια: Νατάσα Μαστοράκου
Μια εκδοχή
Καταραμένη νουβέλα
Ενας μελισσοκόμος και μια φυσικός θα βρίσκονται για όλο τον χειμώνα στον Νέο Κόσμο. Ο Ρόλαντ και η Μάριαν (ο Μάκης Παπαδημητρίου και η Στεφανία Γουλιώτη) διηγούνται την ερωτική τους ιστορία. Για την ακρίβεια, διαφορετικές εκδοχές της σχέσης του. Στο έργο του Νικ Πέιν «Αστερισμοί» (Βραβείο Χάρολντ Πίντερ 2012) τίθενται ερωτήματα για τον ρόλο της τύχης και της ελεύθερης βούλησης στη ζωή μας. Και όλα αυτά σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου και μουσική Σταύρου Γασπαράτου από τις 27 Νοεμβρίου στο Θέατρο του Νέου Κόσμου (Αντισθένους 7 & Θαρύπου, Νέος Κόσμος).
Ο Ηλίας Βογιατζηδάκης, η Μυρτώ Πανάγου και η Νατάσα Παπανδρέου επανέρχονται στην κεντρική σκηνή του BIOS (Πειραιώς 84, Γκάζι), δραματοποιώντας εκ νέου τη νουβέλα του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη «Κάπου περνούσε μια φωνή» (1940). Ο καταραμένος αυτόχειρας συγγραφέας της γενιάς του ’20 συστήνει ένα ιδιότυπο και μοιραίο τρίγωνο με φόντο την Αθήνα μιας άλλης εποχής. Μια παλιά ιστορία επανέρχεται στο σήμερα με παιγνιώδη διάθεση και άφθονη μουσική και παρουσιάζει μέσα από το παρελθόν έναν έρωτα που διεκδικεί τα πάντα.
22-28.11.2013
Δύο χρόνια μετά Υστερα από πολλά χιλιόμετρα, η «Οπερα της Βαλίτσας», ο αγαπημένος πλέον θεσμός της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, συμπληρώνει φέτος τα δύο του χρόνια και ετοιμάζεται για νέες εξορμήσεις. Από το πρώτο ανέβασμα, τον Νοέμβριο του 2011 με την «Τραβιάτα» του Τζουζέπε Βέρντι, μέχρι σήμερα, χιλιάδες θεατές είχαν την ευκαιρία να ακούσουν, να γνωρίσουν και να απολαύσουν σημαντικά έργα του οπερατικού ρεπερτορίου σε χώρους απρόβλεπτους, αλλά και πολλές φορές ιστορικούς και ατμοσφαιρικούς. Από πολιτιστικούς χώρους, σχολεία, αλλά και αρχαία θέατρα και κάστρα οι εντυπώσεις καθώς και το αγκάλιασμα του κοινού υπήρξαν μοναδικά! Η προσαρμοστικότητα, το μεράκι των συντελεστών της Εθνικής Λυρικής Σκηνής μαζί με την πίστη στον θεσμό της «Οπερας της Βαλίτσας» βοηθούσε κάθε φορά να αντιμετωπίζονται όλα τα πιθανά προβλήματα των ετερόκλητων χώρων. Για πρώτη φορά δόθηκε η ευκαιρία στο ελληνικό κοινό να παρακολουθήσει δωρεάν παραστάσεις όπερας από έμπειρους λυρικούς καλλιτέχνες με τη συνοδεία ενός και μόνο πιάνου.
Παρτίδα τένις Βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Ευθύμη Φιλίππου (σεναριογράφου των έργων «Κυνόδοντας», “L”, «Αλπεις») είναι η παράσταση «Κάποιος μιλάει μόνος του κρατώντας ένα ποτήρι γάλα», που παρουσιάζεται από αύριο, Σάββατο 23 Νοεμβρίου, στο Θέατρο Olvio (Ιερά Οδός 67 & Φαλαισίας 7, Βοτανικός). Δύο άνθρωποι άνω των 40 μέσα από έναν γρήγορο διάλογο, σαν παρτίδα τένις, διηγούνται μικρές και μεγάλες ιστορίες. Ενα κείμενο που μοιάζει περισσότερο με εσωτερικό διάλογο και θίγει κλισέ που έχουν κατακλύσει την κοινωνική μας πραγματικότητα. Σκηνοθετεί ο Πάνος Κορώνης και παίζουν ο Νίκος Γεωργάκης, η Ιωάννα Μαυρέα και ο Στέργιος Γιαννουλάκης.
Τις περισσότερες φορές, σε απόσταση μικρότερη του ενός μέτρου, «ξεδιπλώθηκαν» μπροστά στο κοινό διάσημα libretti, όπως η «Κυρία με τις καμέλιες» («Τραβιάτα»), αλλά και η τραγική ιστορία της «Μιμής και του Ροδόλφο» («Μποέμ»). Η συγκίνηση αλλά και η αντίδραση ήταν ιδιαίτερη, τόσο για το κοινό όσο και για τους καλλιτέχνες. Αξίζει να σημειωθεί ότι η δωρεά του ιδρύματος Σταυρός Νιάρχος έδωσε την ευκαιρία στον θεσμό να πραγματοποιήσει αυτά τα «μουσικά χιλιόμετρα».
Αφησέ με... Η πιο συγκινητική κατάθεση ψυχής στην ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας, η «Σονάτα του σεληνόφωτος» του Γιάννη Ρίτσου, παρουσιάζεται στο Βρυσάκι (Βρυσακίου 17, Πλάκα) έως τις 7 Δεκεμβρίου. Το έργο έχει τη μορφή μονολόγου με την Εφη Παπαθεοδώρου να ενσαρκώνει την κεντρική ηρωίδα και έναν νέο άνδρα να δηλώνει την παρουσία του στον χώρο, αλλά να παραμένει βουβός. Η φθορά, ο χρόνος, η μοναξιά, ο έρωτας πέφτουν στο τραπέζι με τη μόνιμη παράκληση «Αφησέ με να έρθω μαζί σου» να επαναλαμβάνεται συνεχώς. Στην παράσταση ακούγεται η φωνή του Μήνα Χατζησάββα.
Το επόμενο ταξίδι της «Οπερας της Βαλίτσας» θα ξεκινήσει στις 11 Δεκεμβρίου στο Δημαρχείο του Χαϊδαρίου, με την εμβληματική όπερα του Μότσαρτ “Don Giovani”. Ο σκηνοθέτης της παράστασης Αλέξανδρος Ευκλείδης θα πάρει τη σκυτάλη να συνεχίσει την επιτυχημένη πορεία του θεσμού. Από τον Ιανουάριο του 2014 θα προστεθούν στις αποσκευές της και οι θρυλικοί «Παλιάτσοι» του Λεονκαβάλο. Σε κάθε περίπτωση, η Εθνική Λυρική Σκηνή εκπαιδεύει αλλά και δημιουργεί το κοινό του αύριο. Οπου και αν συναντήσετε τη «βαλίτσα» της, απλά ανοίξτε την και ταξιδέψετε μαζί της. Νίκος Τσαούσης
Εκθέσεις / Εκδηλώσεις
22
Διεκδικώντας την καθαρότητα Στην Carla Accardi, τη μοναδική γυναίκα της καλλιτεχνικής ομάδας Forma 1 και μια από τις σημαντικότερες εκπροσώπους της αφηρημένης τέχνης στην Ιταλία, είναι αφιερωμένη η έκθεση «Χάνοντας τα νήματα της φωνής», που παρουσιάζεται στο Μουσείο Αλεξ Μυλωνά-Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Πλ. Αγίων Ασωμάτων 5, Θησείο) έως τις 9 Φεβρουαρίου.
να παρουσιάσει τα πιο πρόσφατα έργα μιας μεγάλης Ιταλίδας καλλιτέχνιδας, της Carla Accardi, που διαθέτει την ικανότητα να ανανεώνεται όσο λίγοι. Πρόκειται για μια σειρά από πίνακες που χαρακτηρίζονται από ευδιαθεσία και πρωτοτυπία και συνομιλούν με ορισμένα έργα ακόμη και τρισδιάστατα και εμπνέονται από το θέμα της διαφάνειας», σημειώνει η Cherubini.
Η έκθεση φιλοξενεί 23 έργα της Accardi, η οποία έχει συμμετάσχει στην Biennale της Βενετίας ως καλλιτέχνιδα αλλά και ως σύμβουλος το 1997, ενώ έχει πραγματοποιήσει ατομικές και ομαδικές εκθέσεις μεταξύ άλλων στο PS1 Contemporary Art Center της Νέας Υόρκης και στο Musée d’Art Moderne de la Ville του Παρισιού.
«Η Carla Accardi είναι μία από τις πιο χαρακτηριστικές καλλιτέχνιδες της γενιάς της», προσθέτει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Ντένης Ζαχαρόπουλος. «Μεταμορφώνει μόνο με μία της κίνηση το καθεστώς της ζωγραφικής, τη φύση του χώρου, την ποιότητα της χειρονομίας, την έννοια της αφαίρεσης και τη σημασία του έργου τέχνης. Μετασχηματίζει διαρκώς το αντικείμενο, τη δράση του θεατή, την ταυτότητα του καλλιτέχνη και σίγουρα τον ρόλο της γυναίκας καλλιτέχνιδας που μπορεί ταυτόχρονα να ενσαρκώσει τόσο μια αντικομφορμιστική περσόνα, όσο και μια καθόλα πνευματική».
Οι επιμελήτριες της έκθεσης, Laura Cherubini και Maria Rosa Sossai, παρουσίασαν την κύρια ενότητα της έκθεσης που φιλοξενείται στο Μουσείο Αλεξ Μυλωνά στο Castelbasso το καλοκαίρι του 2012. «Η έκθεση στοχεύει
Επιμέλεια: Κίκα Κυριακάκου
23
22-28.11.2013
Η σπηλιά του Πλάτωνα Εως τις 30 Νοεμβρίου θα παρουσιάζεται στο Goethe-Institut Athen (Ομήρου 14-16, Αθήνα) η έκθεση του Αγγελου Γραβιά “Platos Cave”. Σε αυτήν περιλαμβάνονται 30 πορτρέτα Ελλήνων που ζουν στη Γερμανία φωτογραφημένων κυρίως εν ώρα εργασίας. «Η σειρά φωτογραφιών του Γραβιά συνδυάζει την κοινωνιολογική έρευνα με την προσπάθεια να αποτυπώσει τα χαρακτηριστικά του εκάστοτε εικονιζόμενου προσώπου μέσω του οικείου του εργασιακού περιβάλλοντος», σημειώνει ο επιμελητής της έκθεσης Ηρακλής Παπαϊωάννου. Η έκθεση του Γραβιά αποτελεί ένα είδος φόρου τιμής στο έργο ζωής του σημαντικού φωτογράφου August Sander και αποτυπώνει τους ελληνικής καταγωγής μετανάστες της σύγχρονης Γερμανίας με την προσωπική του ματιά.
Προσωπικό σύμπαν Η αίθουσα τέχνης Εκφραση - Γιάννα Γραμματοπούλου (Βαλαωρίτου 9Α, Αθήνα) φιλοξενεί την πρώτη ατομική έκθεση της ζωγράφου Ντένης Θεοχαράκη με τίτλο “macro-micro-cosmos” έως τις 14 Δεκεμβρίου. Η καλλιτέχνιδα έχει δημιουργήσει μια σειρά από πρόσφατα έργα μεγάλων διαστάσεων με μελάνι σε χειροποίητο χαρτί, καθώς και άλλα με μεικτά υλικά σε μουσαμά, δέρμα ή ξύλο. Ο κριτικός τέχνης Giuliano Serafini επισημαίνει για το έργο της: «Η έρευνά της παρακινείται από μια συλλογιστική της μνήμης, άλλοτε της ατομικής άλλοτε της συλλογικής: ένα είδος αέναου ημερολογίου, όπου γράφει η ίδια για τον εαυτό της, κομίζοντας την προσωπική της εμπειρία από τον κόσμο».
Διαρκές παρόν Κόκκινο παντού Η αίθουσα τέχνης Τεχνοχώρος (Λεμπέση 4 & Μακρυγιάννη, Ακρόπολη) φιλοξενεί την έκθεση του Γιώργου Τσακίρη και της Ελλης Χρυσίδου με έδρα τη Θεσσαλονίκη και κοινό άξονα της πρόσφατης δουλειάς τους το κόκκινο χρώμα. «Στα χαρτιά της Χρυσίδου και στους αργαλειούς του Τσακίρη συναντιούνται η ομοιοχρωμία συνειρμών του κόκκινου, του πάθους, του θανάτου, της παπαρούνας, του σταυρού και της ημισελήνου», σημειώνει ο Χάρης Κοντοσφύρης ως αλληλεπιδραστής-gestalter της έκθεσης, η οποία θα ολοκληρωθεί στις 14 Δεκεμβρίου.
Η γκαλερί ΑΔ (Παλλάδος 3, Ψυρρή) εγκαινιάζει την πρώτη ατομική έκθεση του Αναστάση Στρατάκη στην Αθήνα με τίτλο “An Endless Present”, η οποία διαρκεί μέχρι τις 14 Δεκεμβρίου. Στα έργα του ο καλλιτέχνης χρησιμοποιεί δύο είδη σχεδίου, το ηλεκτρονικό και το παραδοσιακό με μολύβια και μελάνια. Μεταξύ άλλων στην έκθεση παρουσιάζονται πορτρέτα σε εσωτερικούς χώρους με εμφανή τα κοινωνικά αλλά και τα χρονικά χαρακτηριστικά των απεικονιζόμενων προσώπων. Ενα από τα θέματα που απασχολούν τον Στρατάκη είναι και η κατασκευή της ιστορικής αφήγησης, για αυτό στην έκθεση παρουσιάζεται έργο του με θέμα την εικόνα του κρυφού σχολειού, καθώς και ένα τρίπτυχο αφιερωμένο στην Κυβέρνηση του Βουνού.
Ο κόσμος τη νύχτα Το Beton 7 Gallery (Πύδνας 7, Βοτανικός) παρουσιάζει τη νέα ατομική έκθεση του Γιώργου Μαραζιώτη “Night οf the World” σε επιμέλεια Σωτήρη Μπαχτσετζή μέχρι τις 28 Νοεμβρίου. Ο νεαρός εικαστικός έχει σπουδάσει στην Αγγλία και στη Νέα Υόρκη και έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις, καθώς και σκηνογραφικά σε διάφορες θεατρικές παραγωγές. Για την έκθεσή του αυτή έναυσμα αποτελεί η αναφορά του Γερμανού φιλοσόφου G.W.F. Hegel στη Νύχτα του Κόσμου. Η δουλειά του περιλαμβάνει μια σειρά από εγκαταστάσεις αποτελούμενες από φυσικά ή τεχνητά υλικά (αλεσμένος άνθρακας, μάρμαρο, neon, gesso και άλλα) και μια σειρά από μεταξοτυπίες που ο καλλιτέχνης δημιούργησε κατά την παραμονή του στη Νέα Υόρκη. Ο επιμελητής σημειώνει για τον καλλιτέχνη: «Ο Μαραζιώτης εκμεταλλεύεται όλο τον εκθεσιακό χώρο και ‘σχεδιάζει’ μια πορεία για τον θεατή που μέσω της ευθραυστότητας των υλικών και των υφών των έργων του, των ‘ευγενικά’ αιχμηρών δισδιάστατων σχημάτων του (που αποκτούν μια τρίτη διάσταση ανάλογα με το σημείο θέασης) και τη σχέση του φωτός και της απουσίας του, προσπαθεί να ερμηνεύσει τη Νύχτα, την κενότητα της ανθρώπινης υπόστασης και τελικά πλευρές του ανθρώπινου ασυνειδήτου στα οποία αναφέρεται ο Hegel. Μέσω της σύνθεσης των έργων επιτυγχάνεται μια απόδοση ‘ιερότητας’ στον χώρο, ενώ αφήνοντας κενά σημεία, χρησιμοποιώντας το λευκό και μαύρο χρώμα σαν ‘κατάσταση’ και εξερευνώντας τη σημειολογία των υλικών (κάτι το οποίο αποτελεί πρωταρχικό στοιχείο της ζωγραφικής του δουλειάς), η εγκατάσταση που προτείνει ο καλλιτέχνης αποτελεί μια σπουδή πάνω στην έννοια του χρόνου, τα όρια της αισθαντικότητας και στο πώς μια θεώρηση της ανθρώπινης υπόστασης μπορεί να διαιωνίζεται στο σήμερα».
Διαβάζω
24
Το δωμάτιο με τους καθρέφτες Κείμενο: Χρήστος Τσαπακίδης
«Κύριε υπαστυνόμε, διαβάσατε το σημείωμα που βρήκαμε στο δωμάτιο με τους καθρέφτες;» «Τι περίεργο δωμάτιο κι αυτό. Ο εξαφανισθείς πρέπει να ήταν απίστευτος νάρκισσος. Δεν εξηγείται διαφορετικά το γεγονός ότι έντυσε ολόκληρο δωμάτιο -πάτωμα, τοίχους και ταβάνι- με καθρέφτες». «Eχετε δίκιο, κύριε αστυνόμε, θέλετε να διαβάσετε το σημείωμα;» «Το διάβασα ήδη και το έψαξα, αλλά μάλλον εσύ δεν το ’κανες. Ας σου λύσω, λοιπόν, την απορία...» Μοιάζει σαν να ήταν χθες που αποφάσισα να αφήσω το πατρικό μου σπίτι στα βόρεια προάστια και να ξεκινήσω μια νέα ζωή με αυτήν που θεωρούσα την κοπέλα των ονείρων μου. Και όμως, έχει περάσει ένας ολόκληρος χρόνος που το κρασί άρχισε να γίνεται ξίδι και η νιότη ένα με τους τρομακτικότερους εφιάλτες εποχών αρχαίων. Ο έρωτάς μου για την Ιόλη ξεκίνησε από τα πανεπιστημιακά έδρανα, όταν τη γνώρισα σε ένα μάθημα επιλογής του τρίτου εξαμήνου. Ηταν τότε που η εύθραυστη υγεία μου άρχισε σιγά σιγά να μου επιτρέπει την τακτικότερη παρουσία μου στο κτίριο της Νομικής του Ελεατικού Πανεπιστήμιου. Φίλους δεν είχα -οι παρέες είχαν ήδη σχηματιστεί από το πρώτο εξάμηνο και εγώ ποτέ δεν ήμουν εύκολος άνθρωπος-, έτσι όταν έφτανα στην τάξη έπιανα μία θέση στις πρώτες σειρές και χανόμουν στις παραδόσεις του καθηγητή ή της καθηγήτριας. Ηταν σε ένα μάθημα Ιστορίας που την είδα να μπαίνει στο αμφιθέατρο μαζί με την παρέα της, άλλες δύο φοιτήτριες - η μία ψηλή και ξερακιανή με γαμψή μύτη, αυστηρό βλέμ-
μα και μονίμως σφιγμένα χείλη και η άλλη ξανθιά, στρουμπουλή, με φακίδες στο πρόσωπο και ξινισμένο ύφος. Η Ιόλη όμως είχε έναν άλλον αέρα. Μελαχρινή με ίσια μακριά μαλλιά και λεπτά χαρακτηριστικά, φάνταζε με πλάσμα που ξεπήδησε από την αρχαία μυθολογία, εξορισμένο στη γη επειδή οι θεοί δεν άντεχαν τη σύγκριση με την ομορφιά της. Δεν θα χαρακτήριζες απόλυτα επιτυχημένη την πρώτη μας επαφή. Δειλές και αμήχανες ερωτήσεις για το μάθημα, κι όμως η Ιόλη φάνηκε να ανταποκρίνεται πιο θερμά από ό,τι θα περίμενα. Εκανε τόσο εύκολες τις προσπάθειές μου να την προσεγγίσω, που πολύ σύντομα της ζήτησα να πάμε για ένα ποτό - ασφαλώς και δέχτηκε! Οσο περισσότερο χρόνο περνούσαμε μαζί, τόσο πιο μαγεμένος ένιωθα. Τα φτιάξαμε πολύ σύντομα και όλα πήγαιναν ονειρικά. Φτάσαμε στο πέμπτο εξάμηνο, το καταπίστευμά μου ήταν ήδη διαθέσιμο (ο Θεός ας αναπαύει την ψυχή της γιαγιάς μου) και εγώ αποφάσισα να κάνω το μεγάλο άλμα της ζωής μου. Βρήκα στις αγγελίες ένα διαμέρισμα στο Λεοντίδιο, το κοίταξα, ενθουσιάστηκα, το έκλεισα και το επίπλωσα. Στο ραντεβού μου με την Ιόλη που ακολούθησε, την πήγα για ποτό στο στέκι μας στην Κολοκοτρώνη και μετά την έφερα στο διαμέρισμα. «Θέλεις να μείνεις μαζί μου;» τη ρώτησα. Τα φιλιά της και ο τρόπος που εγκαινιάσαμε το κρεβάτι ήταν ένα σαφέστατο «ναι» εκ μέρους της. Ξύπνησα το πρωί νιώθοντας πρωτόγνωρη αδυναμία και βλέποντας την Ιόλη έντρομη να κάθεται μπροστά στην πόρτα: «Θα πρέπει να αφαιρέσεις τους καθρέφτες από το μπάνιο», μου είπε επιτακτικά. «Γιατί;» αναρωτήθηκα. «Είναι μια παραξενιά μου. Δεν έχω πολλές», μου αποκρίθηκε. Το αίτημα μου φάνηκε όντως περίεργο, αλλά τι ήταν δυο τρεις καθρέφτες λιγότεροι μπροστά στην ιδέα να συγκατοικήσω με την Ιόλη. Χωρίς δεύτερη σκέψη, τους αφαίρεσα και τους
25
πέταξα δίπλα στον κάδο στη γωνία του δρόμου. Λίγες ώρες αργότερα είχαν εξαφανιστεί από τους τύπους με τα καροτσάκια. Απέδωσα την ατονία μου την επόμενη ημέρα στην προσπάθειά μου να ξεφορτωθώ τους καθρέφτες. Ηταν τόσο βαριοί, δεν χωρούσαν στο ασανσέρ κι εγώ ήμουν τόσο αδύναμος. Ημουν και χλωμός επίσης! Οταν σήκωσα τα σκεπάσματα, είδα τα χέρια μου λευκά σαν το χαρτί. Δεν είπα τίποτα στην Ιόλη, για να μην την ανησυχήσω. Δεν θα ήταν καλή αρχή στη συγκατοίκησή μας... Η ίδια κοιμόταν όλη την ημέρα. Για να μην την ξυπνήσω, πήγα στο σαλόνι και είδα τηλεόραση. Για να παρακολουθήσω τα μαθήματα της ημέρας, ούτε λόγος. Μετά από λίγο με πήρε ένας βαθύς ύπνος στον καναπέ. Ξύπνησα με έναν έντονο πονοκέφαλο και είδα την Ιόλη να στέκεται ακριβώς από πάνω μου, με το στόμα της στον λαιμό μου. Ψιθύρισα το όνομά της και τινάχτηκε αιφνιδιασμένη. Τα χείλη της έσταζαν σταγόνες αίματος, το πρόσωπό της ήταν κάτωχρο και παραμορφωμένο από την ένταση. Την πέταξα από πάνω μου και χτύπησε το κεφάλι της στη γωνία στο τραπεζάκι. «Τι κάνεις εκεί πέρα;» τη ρώτησα έντρομος. «Τι αίματα είναι αυτά;» «Είπα να σε ξυπνήσω λίγο τρυφερά», απάντησε με ένα συριγμό, «κι εσύ πήγες να μου ανοίξεις το κεφάλι!» «Δεν μου απάντησες για τα αίματα», επέμεινα. «Μιλάς σοβαρά; Χτύπησα στη γωνία σε αυτό το γαμημένο έπιπλο!» «Μα, ήταν από πριν», ανταπάντησα με μια απορία. «Κοίτα, συμπεριφέρεσαι περίεργα από χθες που πρωτοπατήσαμε πόδι σε αυτό το σπίτι. Και τώρα μπερδεύεις τους χρόνους. Ολα ήταν μια χαρά, μέχρι που γούρλωσες τα μάτια σου, με κοίταξες με αυτό το τρομοκρατημένο βλέμμα και με σώριασες! Ισως θα ήταν καλύτερα να σου αδειάσω τη γωνιά!» Η εξώπορτα έκλεισε με δύναμη μπροστά στα μάτια μου προτού καν επεξεργαστώ στο μυαλό μου τα λόγια της. Λίγο αργότερα, αποκαμωμένος, ξανακοιμήθηκα στον καναπέ. Ξύπνησα στις 6 το πρωί, με την τηλεόραση ανοιχτή και τους δημοσιογράφους να μιλούν για έναν αποτρόπαιο φόνο που έγινε πριν από λίγες ώρες στο Λεοντίδιο· στο θύμα -στο πρόσωπο του οποίου ήταν χαραγμένος ανεί-
πωτος τρόμος- δεν είχε απομείνει ρανίδα αίματος. Εκείνη τη στιγμή ήταν που ένιωσα υγρό το μαξιλάρι. Ακούμπησα πάνω τα δάχτυλά μου, τα σήκωσα και τα είδα βουτηγμένα στο αίμα. Πήγα στο μπάνιο να δω αν τραυματίστηκα - και όμως, είχα πετάξει τους καθρέφτες! Η επόμενη κίνησή μου ήταν προς το υπνοδωμάτιο. Και εκεί -προς μεγάλη μου έκπληξη- είδα την Ιόλη να κοιμάται στο κρεβάτι. Δεν της είπα τίποτα, έβαλα τα ρούχα μου και βγήκα έξω. Επρεπε να περπατήσω και να σκεφτώ! Μετά τη βόλτα μου στους δρόμους της γειτονιάς -πέρασα και από τον τόπο του εγκλήματος-, έβγαλα τα συμπεράσματά μου… Πήγα στον τεχνίτη της γειτονιάς. Του ζήτησα να κόψει καθρέφτες για να ντύσει το άδειο υπνοδωμάτιο στο διαμέρισμά μας. Μόνο εκεί θα ένιωθα ασφαλής! Ο κυρ Αλέκος, άψογος επαγγελματίας, μου είπε ότι μέχρι την επόμενη ημέρα θα τους είχε έτοιμους και τοποθετημένους. Αποφάσισα να μη μείνω στο διαμέρισμα εκείνο το βράδυ. Πήγα σε ένα ξενοδοχείο. Το επόμενο πρωί άκουσα για μια νέα επίθεση στο Λεοντίδιο: φασίστες, λέει, επιτέθηκαν σε άτυχο μετανάστη, το πτώμα του οποίου βρέθηκε χωρίς σταγόνα αίματος. «Τι διάολο θέλουν το αίμα ξένων οι φασίστες;» αναρωτήθηκα και το μυαλό μου ακολούθησε πάλι συγκεκριμένα μονοπάτια. Πέρασα από τον κυρ Αλέκο, είχε έτοιμους τους καθρέφτες. Πήγαμε στο διαμέρισμα και τους εγκαταστήσαμε στο άδειο υπνοδωμάτιο. Εβαλα και μία πολυθρόνα εκεί μέσα για να κοιμάμαι μέχρι να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα. Εδώ έβγαλα και την ημέρα μου. Εδώ γράφω και αυτό το σημείωμα. Τώρα που βράδιασε, άκουσα την πόρτα. Πρέπει να ήρθε η Ιόλη. Θα πάω μέσα να δω τι τρέχει τελικά. «Δεν γράφει κάτι άλλο, κύριε υπαστυνόμε;» «Οχι. Το θέμα είναι ότι το θύμα είχε αποκοπεί από όλο τον κόσμο τα τελευταία τρία χρόνια. Ακόμα και απ’ τους συγγενείς του. Ενας ακόμα ερημίτης! Και κανένας δεν μπορεί να επιβεβαιώσει την ύπαρξη αυτής της ‘Ιόλης’. Ούτε καν τα μητρώα του Πανεπιστημίου. Οι ένοικοι της πολυκατοικίας δήλωσαν ότι δεν είδαν ποτέ γυναίκα να μπαίνει στο διαμέρισμα. Αλλος ένας λοξός που μάλλον πήρε τα βουνά. Βλέπω να μπαίνει στο αρχείο αυτή η υπόθεση...»
Ο Χρήστος Τσαπακίδης θέλει να μοιάσει στον Μπογδάνο όταν μεγαλώσει. Μέχρι τότε, θα φτιάχνει μικρές ιστορίες μυστηρίου...
22-28.11. 2013
26
Κείμενο: Νατάσα Μαστοράκου / Φωτογραφία: Βάσια Αναγνωστοπούλου
27
22-28.11. 2013
Ενα παραμύθι στην Πειραιώς Ενα παραμύθι θα παρουσιάζεται από σήμερα στο Θέατρο του Ελληνικού Κόσμου. Ενα παραμύθι που από κόμικς έγινε μιούζικαλ στο Broadway, για να αγαπηθεί από χιλιάδες θεατές σε όλο τον κόσμο: η “Annie”. Η ιστορία της μικρής Αννυ ακούστηκε για πρώτη φορά το 1977, απέσπασε επτά Tony και από τότε μαγεύει μικρούς και μεγάλους όχι μόνο στη σκηνή, αλλά και στη μεγάλη οθόνη, καθώς το 1982 έγινε ταινία, ενώ το 2014 αναμένεται και η δεύτερη κινηματογραφική της απόδοση με την Κάμερον Ντίαζ στον ρόλο της δαιμόνιας Μις Χάνιγκαν. Για την ιστορία, η μικρή Αννυ (την οποία ενσαρκώνουν η Αννα-Μαρία Κόρνια και η Δανάη Βασιλοπούλου) μεγαλώνει στο ορφανοτροφείο της κακιάς και δεσποτικής Μις Χάνιγκαν (Μίρκα Παπακωνσταντίνου, Αννα Παναγιωτοπούλου). Για καλή της τύχη, ο επίσης δύστροπος δισεκατομμυριούχος Γουώρμπακς, για να βελτιώσει τη δημόσια εικόνα του, αποφασίζει να φιλοξενήσει για τις γιορτές ένα κοριτσάκι από το ορφανοτροφείο. Και κάπως έτσι αρχίζει η παραμυθένια ζωή της Αννυ, η οποία δεν κρατάει για πολύ, στο τέλος όμως η τάξη αποκαθίσταται, μια και μιλάμε για ένα μιούζικαλ με happy end. Η έκπληξη της παράστασης κρύβεται φυσικά στον ρόλο του Γουώρμπακς και στον Μιχάλη Χατζηγιάννη που τον ενσαρκώνει. «Ο Μιχάλης είναι πολύ εργατικός και έχει κάνει άλματα στην υποκριτική», σχολιάζει η Κατερίνα Παπουτσάκη, η οποία στο έργο υποδύεται την ευγενική γραμματέα του, Γκρέης, που είναι κρυφά ερωτευμένη μαζί του. «Φωνητικά είναι απίστευτος, νομίζεις ότι τα τραγούδια είναι δικά του. Του ταιριάζουν πάρα πολύ, σαν να είναι δικές του επιτυχίες». Την Κατερίνα Παπουτσάκη μαζί με τον Αργύρη Αγγέλου και την Ιωάννα Πηλιχού τους συναντήσαμε τρεις μόλις ημέρες πριν από την πρεμιέρα τους στον Ελληνικό Κόσμο. Ανάμεσα σε τεχνικούς, σκηνογράφους, μουσικούς, παιδάκια και έναν σκύλο, μας αφιέρωσαν λίγο χρόνο και μας
μίλησαν για τους λόγους που έχουν αγαπήσει τόσο πολύ αυτή τη δουλειά. «Είναι ένα από τα πιο κλασικά μιούζικαλ», μας λέει ο Αργύρης ενθουσιασμένος. «Είναι για μένα το απόλυτο παραμύθι του μικρού κοριτσιού που ψάχνει να βρει τους γονείς του και γενικότερα τις ρίζες του στη ζωή. Στον δρόμο μάχεται με την πονηριά, με την κακία και με την εκμετάλλευση, αλλά στο τέλος φυσικά κερδίζει πάντα το καλό», συνεχίζει ο ίδιος. Το ίδιο ενθουσιασμένη δηλώνει και η Ιωάννα, η οποία συμμετέχει πρώτη φορά σε μιούζικαλ. «Είναι από μόνο του ένα πολύ ωραίο έργο. Η Θέμις Μαρσέλου (σκηνοθέτιδα) έχει δώσει μια πιο κωμική νότα. Και αυτό είναι υπέροχο». Η Κατερίνα στέκεται περισσότερο στην πλοκή του έργου: «Είναι ένα πολύ άρτιο μιούζικαλ, ακόμα και τα τραγούδια να έλειπαν, θα έστεκε σαν ιστορία. Μερικός φορές στα μιούζικαλ τα πράγματα γίνονται για να ειπωθούν τα τραγούδια, ευτυχώς εδώ δεν συμβαίνει αυτό», λέει η ίδια. «Είναι ένα πολύ σωστά δομημένο έργο, χωρίς κοιλιές και φλυαρίες. Από την αρχή μέχρι το τέλος κρατάει το ενδιαφέρον και προτεραιότητα έχει η ιστορία», συμφωνεί με τις συμπρωταγωνίστριές του ο Αργύρης, που για πρώτη φορά στην καριέρα του υποδύεται έναν κακό. «Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για εμένα είναι που κάνω έναν κακό. Για αυτό μου αρέσει η δουλειά μας, δεν βαριέσαι ποτέ. Καλείσαι συνεχώς να κάνεις καινούργια πράγματα. Χαίρομαι πολύ που η Θέμις είδε σε εμένα κάτι που μέχρι τώρα δεν είχε δει κανείς». Ο Αργύρης υποδύεται τον Ρούστερ, τον αδερφό της δαιμόνιας Μις Χάνιγκαν, ο οποίος μαζί με τη φίλη του Λίλυ στήνει μια σκευωρία για να εξαπατήσουν την Αννυ. «Φυσικά στο τέλος πάμε φυλακή», προδίδει το τέλος ο Αργύρης. Τη Λίλυ ενσαρκώνει η Ιωάννα και εξηγεί για τον ρόλο της: «Είναι ένα κουτοπόνηρο πλάσμα που, αν και οι περισσότερες εκδοχές του έργου τη θέλουν τελείως χαζή, εγώ νομίζω ότι ακροβατεί. Εκεί που νομίζεις ότι είναι έξυπνη και έχει πάρει την κατάσταση στα χέρια της, μετά λες ότι είναι
εντελώς ούφο. Ετσι βέβαια το αντιλήφθηκα εγώ, τώρα αν αυτό περνάει στο κοινό θα δείξει». Τη γλυκούλα και συναισθηματική γραμματέα του Γουώρμπακς καλείται να κάνει η Κατερίνα. «Είναι γλυκιά και χαριτωμένη», εξηγεί η ίδια. «Δεν ήθελα όμως να σταθώ σε αυτό. Εχουμε κάνει λίγο πιο συμμετοχικό τον ρόλο, είναι και λίγο γκαφατζού και τα χάνει λίγο με τον κρυφό έρωτα που ζει για αυτόν». Η ιστορία εκτυλίσσεται στην Αμερική του 1930, αμέσως μετά το κραχ σε μια πολύ δύσκολη οικονομική συγκυρία. «Υπάρχει κρίση και στην εποχή του έργου», μου εξηγεί ο Αργύρης, «αλλά δεν στεκόμαστε σε αυτό. Αλλωστε ο Γουώρμπακς είναι ο πιο πλούσιος άνθρωπος του κόσμου. Είναι ο αντικατοπτρισμός της κοινωνίας μας, αλλά το 1930». «Υπάρχει ένα κοινωνικό θέμα στο έργο», παίρνει τη σκυτάλη η Κατερίνα. «Γίνονται αναφορές στην κρίση του τότε στην Αμερική. Ο λαός την πλήρωσε και εκεί, αλλά το θέμα είναι ότι υπάρχει και ένα κοινωνικό δίδαγμα. Ενας άνθρωπος που είναι πολύ σκληρός και οχυρωμένος πίσω από τα πλούτη του, την εξουσία και τη δόξα, μέσα από τα μάτια ενός παιδιού γίνεται ξαφνικά ανθρώπινος, γήινος. Ερχεται σε επαφή με τα συναισθήματά του, πλουτίζει πλέον εσωτερικά». Τελειώνοντας τη συνέντευξη περνάω από τη σκηνή της αίθουσας Αντιγόνη και συναντώ τα παιδιά της παράστασης να κάνουν με πειθαρχία ζέσταμα μπροστά από ένα πιάνο. Καταλαβαίνω αμέσως γιατί όλοι μου τόνισαν ότι είναι επαγγελματίες και έχουν κάνει την πιο σκληρή δουλειά από όλους τους ηθοποιούς. Λίγα μέτρα πιο πέρα οι 14 μουσικοί έχουν πάρει τη θέση τους και κουρδίζουν τα όργανά τους. Ολοι επί ποδός για τη μεγάλη σημερινή πρεμιέρα. Ο μόνος που δεν φαίνεται να αγχώνεται ιδιαίτερα είναι ο σκύλος της παράστασης. Κυνηγάει αμέριμνος το μπαλάκι του στους διαδρόμους και περιμένει το σήμα της έναρξης!
28
Κείμενο: Κατερίνα Ι. Ανέστη / Φωτογραφία: Γιώργης Γερόλυμπος
29
22-28.11. 2013
Μια ώρα με τον Renzo Piano «Καταφέρατε να ρίξετε τον εγωισμό σας. Αυτό είναι τρομερά σημαντικό στην αρχιτεκτονική». Ο Renzo Piano των ελάχιστων λέξεων, το ιερό τέρας της σύγχρονης αρχιτεκτονικής, έχει μόλις πει αυτή τη φράση χαμογελώντας σε δύο Ελληνες φοιτητές αρχιτεκτονικής, μέσα στο σκάμμα-θαύμα του Φαλήρου όπου κατασκευάζεται το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Ο Σπύρος Γιωτάκης και ο Αγις Παναγιώτης Μουρελάτος, δύο φοιτητές που δηλώνουν συνεχώς πόσο τυχεροί αισθάνονται, επελέγησαν από τον ίδιο τον Piano -για την ακρίβεια η πρότασή τους- για να δημιουργήσουν τον προπομπό του μεγαλειώδους Κέντρου Πολιτισμού: Το Κέντρο Επισκεπτών που ήδη λειτουργεί στο Φαληρικό Δέλτα. Εκεί, σε αυτό το ελπιδοφόρο «γαλατικό χωριό» των Αθηνών, βρέθηκε τη σχεδόν καλοκαιρινή Κυριακή της 10ης Νοεμβρίου για τρεις ώρες, ινκόγκνιτο, ο διάσημος και πολυβραβευμένος αρχιτέκτονας με τους συνεργάτες του. Ελάχιστοι γνώριζαν την επίσκεψή του στην Ελλάδα, ακόμα λιγότεροι τον είδαν από κοντά. Ο Αγις και ο Σπύρος ενημερώθηκαν ότι πρέπει να βρίσκονται στον χώρο χωρίς να γνωρίζουν τον λόγο. Πίστεψαν ότι ήταν μια τυπική επίσκεψη, έφτασαν, ανακατεύτηκαν με τον κόσμο που είχε κατακλύσει το Κέντρο όπως κάθε Σαββατοκύριακο. Χωρίς να γνωρίζουν ότι λίγο αργότερα θα γνώριζαν μια γκάμα συναισθημάτων σουρεαλιστική και σπάνια. «Πήραμε το κιάλι που υπάρχει στο περίπτερο και παρατηρούσαμε μια ομάδα με κίτρινα γιλέκα που κυκλοφορούσε μέσα στο εργοτάξιο», μου περιγράφουν. «Αρχίσαμε να κοιτάμε τα πρόσωπα ένα ένα, ώσπου ξαφνικά...» Ωσπου ξαφνικά ο Σπύρος αρχίζει να φωνάζει μέσα στο Κέντρο Επισκεπτών: «Ο Piano, ο Piano!» Με το που αποκαλύφθηκε το μυστικό, ο Σπύρος Γιωτάκης και ο Αγις Παναγιώτης Μουρελάτος βάλθηκαν να διαμορφώνουν τον χώρο, τα καθίσματα, άνοιξαν όλα τα παράθυρα για να φανούν οι διαφάνειες. Ετοιμάστηκαν να υποδεχτούν τον Renzo Pianο. Οταν έκλεισε το περίπτερο και έφυγε ο κόσμος, ο αρχιτέκτονας άρχισε να ανηφορίζει προς το Κέντρο Επισκεπτών. «Καθώς ανέβαινε τη ράμπα που
οδηγεί στο Κέντρο, δεν αντέξαμε και κατεβήκαμε στη μέση να τον υποδεχτούμε», περιγράφουν. «Εκείνη την ώρα που μας σύστησαν, στη μέση της ράμπας, νομίζω πως είχαμε ανεβάσει πυρετό». Είναι η στιγμή που ο Piano αρχίζει να τους λέει: «Γυρίστε τη ράμπα προς τα εκεί, ψηλώστε λίγο το κτίριο, κάντε αυτές και αυτές τις αλλαγές». Το αίμα τους πάγωσε μέχρι να καταλάβουν ότι επρόκειτο για ένα απλό πείραγμα του Piano για να σπάσει ο πάγος και να μπορέσει να χαλαρώσει τα παιδιά. Προχωρώντας προς το Κέντρο έκανε μια στάση στο πλατύσκαλο, κοίταξε το εργοτάξιο για λίγα λεπτά και είπε απλά: «Ναι, αυτό είναι». Ακολούθησε μια ώρα που προφανώς δεν θα λησμονήσουν ποτέ. «Ηταν σαν να ήρθε ο Piano και να μας μετέφερε ένα όραμα. Νιώθαμε να μας σβήνει τις ανασφάλειες, νιώθαμε σίγουροι για τον δρόμο που έχουμε πάρει». Και όλα αυτά χωρίς βαθυστόχαστες και μακρές αφηγήσεις ή παραινέσεις. «Μιλούσε ελάχιστα και χρησιμοποιούσε μια λέξη που έλεγε τα πάντα. Ηταν ακριβώς αυτή. Δεν μπορούσες να βρεις συνώνυμο. Κάθε λέξη είχε τεράστιο νόημα. Μάθαμε από τη σιωπή του. Δεν έχει τίποτα να αποδείξει και απλά σου δίνει». Τον παρακολούθησαν να μετράει με τη ματιά κάθε στοιχείο και λεπτομέρεια του χώρου, να κάθεται στο σημείο του χώρου που είχε εκείνη την ώρα το ομορφότερο φως. Εβγαλε το κλασικό πράσινο μαρκαδοράκι Pentel που έχει πάντα μαζί του και χρησιμοποιεί παντού, τράβηξε ένα διπλωμένο χαρτί από την τσέπη και κοιτάζοντας το εργοτάξιο άρχισε να σκιτσάρει και να κρατάει σημειώσεις. «Μοιάζει να μη σταματάει ποτέ να σκέφτεται». Στράφηκε προς τον Σπύρο και τον Αγι: «Καταλάβατε ότι το κτίριό σας είναι αυτό;» τους είπε δείχνοντας το εργοτάξιο. «Καταφέρατε να ρίξτε τον εγωισμό σας, κάτι που είναι πολύ σημαντικό για την αρχιτεκτονική. Οι αρχιτέκτονες ασχολούνται πολύ με τον εαυτό τους». «Τον ακούγαμε και τρέμαμε, θέλαμε απλά να τον ακούμε», μου λένε. Τους συμβούλεψε να ταξιδέψουν πολύ, παντού. Και να μάθουν καλά όσο περισσότερες ξένες γλώσσες μπορούν. Ενδιαφέρθηκε να μάθει αν παρακολούθησαν στενά την κατασκευή και αν κατάλαβαν πώς λειτουργεί στατικά το κτίριο και πώς δένουν τα υλικά μεταξύ τους. Αν κατάλαβαν τη συναρμογή των υλικών, που για αυτόν είναι καθοριστικής σημασίας.
Δεν περιορίστηκε όμως σε αυτό. «Στην Ελλάδα [στην αρχιτεκτονική] το μόνο που χρειάζεσαι είναι ένα καπέλο», είπε ο Piano κάνοντας μια κίνηση σαν να βάζει ένα καπέλο στο κεφάλι, «που θα σε προστατεύει από τη βροχή και από τον ήλιο, αλλά θα σου επιτρέπει πάντα να βλέπεις τον ήλιο». Δεν είπε στέγαστρο, είπε καπέλο, «και αυτό είναι κάτι που σου δίνει τεράστια ελευθερία. Δεν είναι μια αρχιτεκτονική εικόνα. Εχει άπειρες ερμηνείες», μου εξηγούν ο Σπύρος και ο Αγις και αντιλαμβάνομαι απόλυτα τι εννοούσαν νωρίτερα όταν έλεγαν ότι ένιωθαν συχνά ανατριχίλα δίπλα στον Piano. Αναρωτιέμαι αν έβγαλαν κάποιες προσωπικές φωτογραφίες μαζί του με το κινητό, αν θέλησαν να απαθανατίσουν αυτή τη σπάνια, σουρεαλιστική σχεδόν εμπειρία. Κουνάνε αρνητικά το κεφάλι. Η αντίληψη και η σοφία της στιγμής όπως ιδανικά εκλαμβάνεται από δύο Ελληνες φοιτητές, ο ένας στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, ο άλλος στο Πολυτεχνείο της Αθήνας εγκλωβισμένος από το χάος που κρατάει κλειστό το ΕΜΠ. Φοιτητής, στην Ελλάδα της κρίσης, με το έργο σου να έχει επιλεγεί από τον ίδιο τον Piano, να έχει εφαρμοστεί, να υποδέχεται και να προϊδεάζει για όσα θα ακολουθήσουν στο Δέλτα Φαλήρου. Και ταυτόχρονα όμηρος μιας κατάστασης που δεν σου επιτρέπει να αποφοιτήσεις. Η συνάντηση με τον Piano έβαλε στην άκρη κάθε στρέβλωση του αρχικού οράματος που προκαλεί η ίδια η πραγματικότητα, τους πείσμωσε ως προς αυτό που θέλουν να κάνουν. Eνάντια σε κάθε αντιξοότητα. «Είμαστε τόσο τυχεροί», επαναλαμβάνουν συνεχώς. Και ευγνώμονες. Η αφήγηση για αυτή τη μία ώρα με τον Renzo Piano περιλαμβάνει παύσεις, εικόνες, χειρονομίες και ανατριχίλα. Πολύ ανατριχίλα. Κάθε εικόνα του ήταν ένα μοναδικό μάθημα, μια εμπειρία για τον Παναγιώτη και τον Αγι. Oπως η στιγμή που ο Piano ανέβηκε στον λόφο των 12 μέτρων που έχει σχεδιάσει μέσα στο Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, στάθηκε στην κορυφή, κοίταξε προς τη θάλασσα και είπε: «Ωραία θέα». Oπως ακριβώς το υποσχέθηκε όταν σχεδίαζε το Kέντρο και μιλούσε για την BellaVista. Επέστρεψε στην πόλη, στους κατοίκους, την ωραία θέα.
30
Κείμενο: Γιάννης Διαμαντής
Acropole ξανά! Ζούσα για χρόνια στην Πλατεία Αμερικής και φοιτούσα -επίσης για χρόνια!- στη Νομική. Ετσι περνούσα σχεδόν καθημερινά μπροστά από το τεράστιο επταώροφο κτίριο που εδώ και δεκαετίες υψώνεται στη συμβολή των οδών Πατησίων και Αβέρωφ απέναντι από το Πολυτεχνείο. Εργο του Σωτήρη Μαγιάση, κτίστηκε το 1928 και για πάνω από μισό αιώνα στέγασε το ξενοδοχείο Acropole Palace. Η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του όδηγησε την UNESCO να το χαρακτηρισεί ως σημαντικότατο πολιτιστικό μνημείο της Ευρώπης, μια και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της Art Nouveau στην Ελλάδα. Πέρα όμως από την αρχιτεκτονική αξία, το κτίριο αυτό φέρει και ένα ιδιαίτερο ιστορικό βάρος, αφού η θέση του το κατέστησε «μάρτυρα» σημαντικών ιστορικών γεγονότων. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, το γεγονός ότι ο Βέλγος δημοσιογράφος Albert Coerant βρισκόταν σε ένα από τα μπαλκόνια του τότε ξενοδοχείου όταν κινηματογραφούσε το ιστορικό πλάνο της εισβολής του στρατιωτικού τανκ στο Πολυτεχνείο τη 17η Νοεμβρίου του 1973. Από τότε σεισμοί, πυρκαγιά, λεηλασίες, γραφειοκρατία και δικαστικές διαμάχες μεταξύ του κράτους και τον εκάστοτε ιδιοκτητών οδήγησαν το αρχιτεκτο-
νικό αριστούργημα σε μαρασμό και στα όρια της ανεπανόρθωτης καταστροφής. Λίγες εβδομάδες όμως νωρίτερα, ξαναπερνώντας τυχαία από το σημείο διαπίστωσα ότι μέσα στο κτίριο γίνονται έργα. Αν δεν μιλούσα ο ίδιος με κάποιον υπεύθυνο, δεν θα το πίστευα! «Σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού, στο οποίο και ανήκει το κτίριο, και υπό την επίβλεψη της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Νεοτέρων Μνημείων, προχωράμε στην ανακατασκευή του εσωτερικού του κτιρίου και στην ανάδειξη των προσόψεών του. Δεν θα είναι βέβαια πια ξενοδοχείο. Θα χρησιμοποιηθεί για να στεγάσει εκθέσεις, συνέδρια και πολιτιστικές δράσεις φορέων του Υπουργείου Πολιτισμού, καθώς και κάποιες διοικητικές υπηρεσίες του», μου εξηγεί ο Δήμος Φούτσης, μηχανολόγος μηχανικός της αναδόχου κατασκευαστικής ΕΤΒΟ ΑΤΕ. Συζητάμε για το μέγεθος των αλλαγών που θα υποστεί το κτίριο. «Το εσωτερικό», διευκρινίζει, «δεν θα μπορούσε να διατηρηθεί το ίδιο. Οι σεισμοί και η πυρκαγιά δημιούργησαν μεγάλα προβλήματα στον σκελετό. Η εσωτερική αποκατάσταση θα μείνει βέβαια πιστή στην αρχική κατάσταση του κτιρίου. Οι γύψινοι διάκοσμοι σε ποσοστό 90-95% θα είναι οι ίδιοι, στα δάπεδα θα τοποθετηθούν ξανά ξύλο και μωσαϊκό. Ισως μάλιστα να καταφέρουμε να διασώσουμε και κάποια από
τα παλιά πατώματα. Επίσης τρεις από τους πέντε ανελκυστήρες του κτιρίου θα έχουν την όψη που είχαν αυτοί που τοποθετήθηκαν τη δεκαετία του ’30. Και φυσικά οι προσόψεις του κτιρίου διασώζονται και θα αναδειχθούν. Μάλιστα η είσοδος, η οποία το ’50 είχε υποστεί κάποιες τροποποιήσεις, θα επανέλθει στον αρχικό σχεδιασμό του 1928». Πόσο «ανοικτό» όμως θα είναι αυτό το κτίριο προς το κοινό; «Το ‘Αθηναϊκό Σαλόνι’ (σσ. η αίθουσα χορού) θα χρησιμοποιηθεί ως αίθουσα εκδηλώσεων και συνεδριών η οποία θα είναι εξοπλισμένη ακόμα και με αυτόματο μεταφραστικό σύστημα. Στο υπόγειο θα στεγαστεί ένας μεγάλος εκθεσιακός χώρος, ενώ στην καφετέρια του εβδόμου ορόφου θα μπορεί ο κόσμος να απολαμβάνει τη θέα». Βλέποντάς με εντυπωσιασμένο, ο κύριος Φούτσης βάζει και το κερασάκι της... επταώροφης αυτής τούρτας: «Στο δώμα θα χτιστεί ένα διαμέρισμα περίπου 100 τμ. για τη φιλοξενία ξένων προσωπικοτήτων του πολιτισμού». Τον Μάιο του 2015, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, το ιστορικό κτίριο του παλιού ξενοδοχείου Αcropole θα απαλλαχτεί επιτέλους από τις λινάτσες και τις σκαλωσιές και η Αθήνα, μια πόλη που αναζητάει με μεγεθυντικό φακό τα ξεχασμένα όμορφα κτίριά της, θα έχει γίνει λίγο πιο όμορφη. Πείτε ό,τι θέλετε, αλλά εμένα κάτι τέτοια με κάνουν και αισιοδοξώ...
Κείμενο: Δημήτρης Χαλιώτης / Φωτογραφία: Βάσια Αναγνωστοπούλου
31
22-28.11. 2013
Σαν τα μπουλούκια Στρίβω μέσα στη στοά. Εμμανουήλ Μπενάκη 24. Στο βάθος βλέπω τη γυάλινη βιτρίνα. Ικαριώτικο καφενείο «Χαλ... αρά». Η ώρα 10:30 το πρωί. Απορώ που δεν έχει κόσμο. «Εχουν τα δικά τους ωράρια εδώ. Από το μεσημέρι και μετά γεμίζει», μου εξηγεί η Ειρήνη Μαργαρίτη, που επέλεξε αυτό το καφενείο για να σκηνοθετήσει τον Χρήστο Σαπουντζή σε δύο ιστορίες από τη βραβευμένη συλλογή του Χρήστου Οικονόμου «Κάτι θα γίνει, θα δεις». Το ξανασκέφτομαι. Λογικό. Δεν είναι ένα όποιο καφενείο. Είναι ένα ικαριώτικο καφενείο. Από τα ηχεία ακούγονται τα «Κάγκελα» του Πανούση. Χαμογελώ. Είναι ένα ικαριώτικο καφενείο, ξαναλέω στον εαυτό μου. Ενας ηλικιωμένος θαμώνας κάθεται σε ένα τραπέζι. «Καλημέρα. Τι κάνετε; Καλά;» τον ρωτάει η Ειρήνη. «Αν ήμουν καλά, εδώ θα ήμουν;» της απαντάει αφοπλιστικά. «Στην Ικαρία θα ήμουν». «Στην Ικαρία οι άνθρωποι είναι ποιητές με τον χρόνο. Καταφέρνουν μέσα από τη φαινομενική τους νωθρότητα να υψώνονται. Σκύβοντας να υψώνονται. Εχουν μια επικοινωνία με το θείο. Και στους χορούς τους μπορείς να το δεις αυτό. Είναι όλα στον αέρα. Ολα σε ένα μετέω-
ρο πράγμα μεταξύ γης και ουρανού», μου εξηγεί ο Χρήστος. «Μας λέει κάποιος φίλος: Δεν σας ακούνε όταν κάνετε πρόβα. Και του λέμε: Μας έχουν όμως εδώ μέσα. Και με πολλή αγάπη. Δεν ξέρω αν το ‘ακούω’ είναι μόνο με τα αυτιά, μας ακούνε με την καρδιά τους», παρεμβαίνει η Ειρήνη και συνεχίζει: «Για εμάς το ζητούμενο είναι πάντα η επικοινωνία. Για αυτό και ήρθαμε σε ένα καφενείο, βάλαμε τα τραπέζια δίπλα δίπλα και δημιουργήσαμε αυτή τη μη απόσταση. Μιλάμε για αυτό που νιώθουμε και είμαστε μαζί με κάποιον τρόπο. Ο καθένας με τα δικά του, αλλά και μαζί». «Black out (μια μικρή διαμαρτυρία)». Ετσι λέγεται η παράσταση. Δύο μονόλογοι. «Και τα δύο κείμενα πραγματεύονται το θέμα της απώλειας. Της προσωπικής απώλειας. Ο ένας ήρωας έχει χάσει τη γυναίκα του και ο άλλος τον καλύτερό του φίλο. Είναι σαν να συντονίζονται όμως με ένα αίσθημα γενικότερης απώλειας. Αυτή η αίσθηση δημιουργεί και αυτό το black out με κάποιον τρόπο. Δεν ξέρεις πια πού βρίσκεσαι ακριβώς... Πού είμαστε; Τι διεκδικούμε; Τι να ονειρευτούμε για το μέλλον μας;» μου εξηγεί η Ειρήνη. «Φως; Υπάρχει φως στα δύο κείμενα;» τους ρωτάω. «Ο ίδιος ο συγγραφέας λέει ότι είναι τρομερά αι-
σιόδοξο ότι μιλάμε για ανθρώπους που παλεύουν να μην το βάλουν κάτω, ενώ όλες οι συνθήκες τούς λένε να το βάλουν κάτω», σπεύδει να απαντήσει η Ειρήνη. «Η ζωή είναι πιο δυνατή από εμάς. Πρέπει να πάμε μπροστά. Να το πενθήσουμε, να το θάψουμε και να πάμε μπροστά. Εκεί κρύβεται η αισιοδοξία», σχολιάζει ο Χρήστος. Είναι δύο εξαιρετικά ταλαντούχα πλάσματα. Εκτός από συνεργάτες είναι και φίλοι. Είναι πολύ δικό τους πράγμα το “Black out”. Το νιώθω. Εχουν μια ησυχία που σπάνια συναντάς λίγο πριν από την πρεμιέρα. Κανένας πανικός. Λες και το ικαριώτικο καφενείο έκανε το θαύμα του. «Εδώ σε αυτόν τον χώρο θυμήθηκα ξαφνικά τους συγγενείς μου στην τέχνη, τα μπουλούκια. Σε τέτοιους χώρους γυρίζανε και παίζανε. Και αίφνης ο ενθουσιασμός μου έγινε πολύ μεγαλύτερος από το να παίξω σε οποιοδήποτε Μέγαρο!» μου λέει ο Χρήστος και καταλήγει: «Σε αυτές τις δύσκολες εποχές που ζούμε με ενδιαφέρει πάρα πολύ να παίξω ένα σύγχρονο κείμενο και να το κοινωνήσω με τέτοιους ανθρώπους εδώ. Για αυτούς τους ανθρώπους μιλάμε. Ούτε για βασιλιάδες, ούτε για πλούσιους και πετυχημένους. Δεν είναι ούτε Σαίξπηρ, ούτε Ιψεν. Είναι μικρές ιστορίες για μικρούς ανθρώπους που δεν τις μαθαίνουμε ποτέ».
32
Κείμενο: Πόπη Διαμαντάκου / Φωτογραφίες: Νίκος Παπαγγελής
33
22-28.11. 2013
Με «ξεναγό» μια γάτα
Ηταν ακριβώς αυτό που έλειπε για να επιβεβαιωθεί μια αίσθηση αλλαγής στην ατμόσφαιρα. Στην παγκρατιώτικη γειτονιά της Σπύρου Μερκούρη, δρόμου εμπορικού, ζωντανού, με τις τράπεζές του, με τα καφέ και τα κουρεία του, το βιβλιοπωλείο Πλειάδες, που άνοιξε το περασμένο καλοκαίρι αντικαθιστώντας το παλιό προπατζίδικο, δεν συμπλήρωσε μόνο ένα κενό για τους βιβλιόφιλους, αλλά θα λέγαμε, ερήμην των ιδιοκτητών του, έγινε για πολλούς κατοίκους και επισκέπτες κάτι σαν σύμβολο των αληθινών βαθύτερων αναγκών που ανέδειξαν οι νέες εποχές. Το άνοιγμά του στο συγκεκριμένο σημείο μοιάζει έτσι κι αλλιώς με αλλαγή σκυτάλης της πολύ πρόσφατης ιστορίας του τόπου μεταξύ δύο διαφορετικών μοντέλων ζωής. Πώς αλλιώς να δει κανείς τη μεταμόρφωση του χώρου από «μικρομπακάλικο» των ψεύτικων ελπίδων για εύκολο πλουτισμό με στοιχήματα, λαχεία και παρόμοια, σε χώρο όπου ο πολιτισμός του βιβλίου υπόσχεται τον πλούτο του πνεύματος, αυτόν ως ουσιαστική ελπίδα για το μέλλον; Και δεν είναι ο μόνος συμβολισμός του συγκεκριμένου σημείου. Το παλιό προπατζίδικο ανήκε στη συμπαθεστάτη Νάντια Φοντάνα. Γλυκιά και διακριτική παρουσία στη γειτονιά. Ποτέ δεν ανα-
φερόταν στις στιγμές της δόξας των μιούζικαλ του Δαλιανίδη, των οποίων υπήρξε σταρ, αλλά, όπως και να το κάνουμε, η μνήμη εκείνης της λαϊκής διασκέδασης, εδώ στο μικρό παγκρατιώτικο μαγαζάκι, άλλαξε χέρια με το παρόν ενός άλλου πολιτισμού. Αυτού της ανάγνωσης, στον οποίο επένδυσε με πάθος το ζευγάρι των δημιουργών του βιβλιοπωλείου Πλειάδες, ο Αλκης Τεμπονέρας και η σύζυγός του, συγγραφέας παιδικών βιβλίων, Αλεξάνδρα Γκίζη. Συνδετικός κρίκος και ίσως ο καλύτερος «ξεναγός» σε αυτή την αλλαγή σκυτάλης μεταξύ δύο διαφορετικών «μνημείων» κουλτούρας, η γάτα Βενέτσια. Χωμένη χρόνια στο πίσω μέρος του προπατζίδικου, εκεί που ένα χώρισμα από τον έξω κόσμο και το φως δημιουργούσε το άγριο καταφύγιο των παθιασμένων ιπποδρομιάκηδων, η γάτα Βενέτσια είχε συνηθίσει τις αγριοφωνάρες και την επιθετικότητα των στοιχηματιών. Αλλά, όπως όλες οι γάτες, δεν δέχθηκε να εγκαταλείψει τον χώρο της. Περίμενε τους νέους ιδιοκτήτες και σιγά σιγά, καθώς γύρω της η ατμόσφαιρα γλύκαινε, έπαιρνε χρώματα, καθάριζαν οι τζαμαρίες να μπει το φως, άνοιγε ο πίσω χώρος στη μικρή αυλή του ακάλυπτου για να μπουν γλάστρες και τραπεζάκια και να μεταμορφωθεί σε φιλόξενο αναγνωστήριο, έμπαιναν τα βιβλία στα ράφια, σιωπηλοί, πολύχρωμοι μάρτυρες του καινούργιου ήρεμου κόσμου της γνώσης, που πρώτη φορά στη ζωή της συναντούσε
η Βενέτσια, γλύκανε και αυτή. Κουλουριασμένη, ήρεμη ανάμεσα στα βιβλία στο αναπαυτικό μαξιλάρι της, ξέρει καλά ότι αλλάζουν οι εποχές και καμιά φορά, ναι, αλλάζουν προς το καλύτερο. Πάθος για τα βιβλία, τον κόσμο των εκδόσεων, τους επίμονους επαγγελματίες του, που γνώρισε και εκτίμησε για την αγάπη τους στο έντυπο, ο Αλκιβιάδης Τεμπονέρας, με αρωγό την Αλεξάνδρα Γκίζη, ήταν από αυτούς που είδαν στην κρίση την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους σε μια γειτονιά που το περίμενε να το αγκαλιάσει. Το σκοτεινό, σκονισμένο παλιό προπατζίδικο στο ισόγειο μιας από τις παραδοσιακές πολυκατοικίες της Σπύρου Μερκούρη αναμορφώθηκε σε ένα φωτεινό ψηλοτάβανο, λιτό αλλά με χαρούμενη σοφία διακοσμημένο βιβλιοπωλείο. Ο Αλκιβιάδης, που πιτσιρικάς ακόμη χάζευε βιτρίνες βιβλιοπωλείων και φαντάρος έστησε δανειστική βιβλιοθήκη στις Φιλιάτρες όπου υπηρετούσε, η Αλεξάνδρα, η συνεργάτιδά τους Δέσποινα Γιαννοπούλου και η γάτα Βενέτσια είναι οι οικοδεσπότες σε έναν χώρο όπου οι αναγνώστες καλούνται να γράψουν την καινούργια του ιστορία.
Ενδυμασία: Βασίλης Ζούλιας
34
Κείμενο: Νάντια Σουφλή / Φωτογραφία: Νίκος Παπαγγελής
35
22-28.11. 2013
Οι ρετρό γάτοι του swing Επηρεασμένοι από την Αμερική του swing και του rock’n’roll, οι Penny and the Swingin’ Cats προσγειώνονται το 2009 στην Αθήνα με πολλά όνειρα στις αποσκευές τους, αλλά χωρίς όνομα. «Κάποια στιγμή έπρεπε να στείλω ένα δελτίο Τύπου στο ‘Δίφωνο’ και είχα αφήσει το όνομα της μπάντας κενό. Εν τω μεταξύ ο ντράμερ μας φώναζε όλους γάτους. ‘Τι ώρα έχουμε πρόβα, γάτα;’ ‘Ελα ρε γάτε!’ Γάτος, γάτα, γατάκια... Παίρνω έτσι αυθόρμητα την απόφαση για το όνομα: Penny and the Swingin’ Cats», διηγείται η 30χρονη τραγουδοποιός Πέννυ Μπαλτατζή, που εκτός από βασική δημιουργός είναι και η φωνή των Γάτων. Η νεαρή γάτα της μπάντας ομολογεί πως από μικρή τραγουδούσε, αλλά ποτέ δεν το είδε σαν το επάγγελμα που θα ακολουθούσε. «Πάντα θεωρούσα ότι είναι φυσικό να τραγουδάς και ότι όλοι τραγουδούν όπως έκανα εγώ με τις φίλες μου στο σπίτι ή αργότερα σε μαγαζιά. Ετσι σπούδασα και βρεφονηπιοκομία, έκανα σεμινάρια μουσικοκινητικής και τώρα κάνω παράλληλα μαθήματα σε παιδιά». Ο άνθρωπος κλειδί για την Πέννυ ήταν ο Φοίβος Δεληβοριάς, όπως μας εξηγεί. «Η μουσική είναι αυτό από το οποίο βιοπορίζομαι και βιοποριζόμουν όλα αυτά τα χρόνια, είτε μιλάμε για σκηνές, ξενοδοχεία, πανηγύρια, γάμους όπου έχω κατά καιρούς τραγουδήσει είτε για την μπάντα. Εχω τόσο γεμάτη μουσική ζωή... Αλλά η στιγμή που είπα ότι θέλω να κάνω κάτι δικό μου ήταν όταν με επέλεξε σε μια οντισιόν ο Φοίβος Δεληβοριάς. Η συνεργασία μας το 2007 και το 2008 ήταν καθοριστική». Οι Penny and the Swingin’ Cats ήταν από τις πρώτες μπάντες swing που εμφανίστηκαν στην Αθήνα. Ξεκινώντας τόσο με swing, όσο και με funk και tango, οι Penny and the Swingin’ Cats έγιναν γνωστοί στο ευρύ κοινό με διασκευές αγαπημένων
τραγουδιών και πολλά live στην Αθήνα και την επαρχία, με αποτέλεσμα η μπάντα να γίνει γρήγορα αγαπητή. Ο Γιώργος Ζερβός, ο κιθαρίστας γάτος και ένας από τους πρώτους συνεργάτες της Πέννυς, μας εξηγεί πού οφείλεται η αναγνωρισιμότητα της μπάντας. «Οι Γάτοι αγαπήθηκαν από το κοινό για την εξωστρεφή μουσική τους και φυσικά μέσα από τα πολλά live τους. Πιστεύουμε ότι η μουσική είναι ένας ζωντανός οργανισμός, που πρέπει να τρίβεται για να εξελίσσεται. Σε συνδυασμό με την περίοδο που επικρατούσε μια γενικότερη μιζέρια και κατήφεια, ο κόσμος είχε ανάγκη από χαρά και αισιοδοξία». Πώς μπορεί λοιπόν να κουμπώνει το swing και το rock’n’roll με μια εποχή κοινωνικού αναβρασμού; «Το swing γεννήθηκε την εποχή του οικονομικού κραχ στην Αμερική. Ο κόσμος τότε ήθελε να δείξει τα συναισθήματά του, να επαναστατήσει για ό,τι συμβαίνει και έβρισκε διέξοδο στον χορό. Χορεύοντας έλεγαν τον πόνο τους και έβρισκαν έναν ωραίο τρόπο να διοχετεύουν τον λυγμό τους... Αυτό είναι και το δικό μας μέλημα τώρα. Οι άνθρωποι δεν επικοινωνούν πια, φοβούνται. Εμείς θέλουμε να τους φέρουμε πιο κοντά», αναφέρουν η Πέννυ και ο Γιώργος, ενώ δεν παραλείπουν να σχολιάσουν το στιλ και τη μόδα που έφερε μαζί του το swing. «Το ντύσιμο, το χτένισμα της εποχής αυτής αναδεικνύουν το γυναικείο σώμα και τo πρόσωπο των αντρών. Τότε οι άνθρωποι διατηρούσαν μια ιεροτελεστία σε όλα τα πράγματα. Καιρός να περιποιηθούμε και εμείς λίγο τους εαυτούς μας». Το νέο μίνι άλμπουμ των Penny and the Swingin’ Cats με τίτλο “Retro” είναι γεγονός. Τα έξι πρωτότυπα τραγούδια σε στίχους και μουσική της Πέννυς Μπαλτατζή, εκτός από το «Μικρό καφέ» για το οποίο έγραψε τη μουσική μαζί με τον Γιώργο Ζερβό, ηχογραφήθηκαν ζωντανά και έρχονται να μας να μας ταξιδέψουν σε δεκαετίες περασμένες, τότε που το swing, η jazz και το rockabilly κυριαρ-
χούσαν στις πίστες. Η Πέννυ και ο Γιώργος μας περιγράφουν τα κομμάτια. «Το ‘Γυφτάκι’ θέλει να βγει από το καβούκι του, να νιώσει τον άλλον άνθρωπο, να μοιραστεί και να ζήσει ελεύθερο», αναφέρει η Πέννυ. «Το ‘Χορεύοντας’ στην αρχή δεν μου άρεσε καθόλου, μέχρι που το άκουσα από την μπάντα», εκμυστηρεύεται ο Γιώργος και συνεχίζει: «Το ‘Μικρό Καφέ’ γράφτηκε πολύ αυθόρμητα, το ‘Πειρασμός απάτη’ είναι πιο σκοτεινό, πιο καμπαρέ και ακολουθεί το ‘Rocket in my heart’, πάλι σε βρόμικο rock’n’roll ήχο, που γράφτηκε στην Κάλυμνο πριν από τρία καλοκαίρια». «Τέλος», εξηγεί η Πέννυ, «το ομώνυμο ‘Ρετρό’ είναι πιο αργό, με ένα πιάνο και ένα κλαρινέτο σε στιλ Belle Époque. Η μουσική για αυτό το κομμάτι είχε γραφτεί πριν από δύο χρόνια. Ενα πρωί, λοιπόν, εκεί που έπλενα πιάτα, είδα μια ανθισμένη αμυγδαλιά Γενάρη μήνα -είχε μπερδευτεί και αυτή από τον καλό καιρό- και άρχισα να τραγουδάω πάνω στη μελωδία που είχα γράψει πριν από δύο χρόνια: ‘στην αμυγδαλιά που άνθισε ξανά με μια μας αγκαλιά...’» Και ενώ οι Γάτες του swing σκέφτονται ήδη τον επόμενο δίσκο τους, αποφάσισαν να μεγαλώσουν την οικογένεια με τους Penny and the Great Big Band, μια μπάντα 20 μουσικών που δεν συναντάς εύκολα στα ελληνικά δεδομένα. «Θέλουμε να δώσουμε κάτι ωραίο στον κόσμο και να προσφέρουμε με αυτό το project στον πολιτισμό, μέσα από τη συλλογικότητα και την καλή συνεργασία. Μετά το Μέγαρο Μουσικής το καλοκαίρι, έρχεται η συναυλία μας στο Gazarte στις 31 Δεκεμβρίου». Για την ώρα, βέβαια, δίνουμε ραντεβού με τους Penny and the Swingin’ Cats στις 22 Νοεμβρίου στο PassPort στον Πειραιά. «Θα τραγουδήσουμε το παιδάκι μας το πρώτο, το ‘Retro’, και τραγούδια ακυκλοφόρητα με στιλ και feelgood διάθεση. Be there!»
Κείμενο / Φωτογραφία: Νικήτας Καραγιάννης
36
Ανεργία και χαρά Γυναίκες, κρίση, ευκαιρίες, απελπισία, γέλιο, εκπλήξεις, ανατροπές, σήμερα, δίπλα μας. Στη θεατρική μαύρη κωμωδία «Ευρέ Εργά 2014» της Μανίνας Ζουμπουλάκη, που παίζεται στο Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης έως τις 11 Δεκεμβρίου, αποδεικνύεται ότι η ζωή έχει καλύτερα σενάρια από εμάς. Παίζουν η Γαλήνη Τσεβά, η Βάνα Πεφάνη και ο Νίκος Σούλης, ενώ τη μουσική έχει επιλέξει ο Γιάννης Νένες. Οπως λέει η συγγραφέας, το έργο βγαίνει από τις αγγελίες για εύρεση εργασίας: «Για την ακρίβεια, από συζητήσεις που γίνονται συνέχεια τα τελευταία χρόνια με αυτό το θέμα. Τα συζητάμε και βρίσκουμε προσωρινές λύσεις ή δεν βρίσκουμε, πάντως το θέμα της εργασίας μάς απασχολεί πολύ και μαζί με τα ερωτικά (αν/πού/ πώς/γιατί) μας κάνει τα νεύρα λάστιχο. Δύο γυναίκες βρίσκονται στη σκηνή σε μια τέτοια φάση, σήμερα ή αύριο, και ένας άντρας μπαίνει πότε πότε, γελάνε, εκτίθενται, συνδέονται και έχουν κάτι που θεωρούν λύση - αλλά είναι; Ποιος ξέρει... Ο καιρός θα δείξει!». Από τη θέση της σκηνοθέτιδας -αυτή τη φορά- η Πέμη Ζούνη καθοδηγεί τη Βάνα Πεφάνη, τη Γα-
λήνη Τσεβά και σε ρόλο έκπληξη τον Νίκο Σούλη, χαλαρά, επιτρέποντας στην εμπειρία τους και στη δύναμη του κειμένου να συμπληρώσουν τη σκηνή. «Μου αρέσει πολύ το ότι είναι μια φωνή γυναικών», λέει για το έργο η Πέμη Ζούνη στο τέλος μιας πρόβας. «Βρισκόμαστε σε συνενοχή τέσσερις γυναίκες -μαζί με τη Μανίνα- και φυσικά με τη μεγάλη έκπληξη, τον Νίκο Σούλη, που τον ήξερα από τις δουλειές του και τώρα ανακαλύψαμε ένα άλλο υπέροχο στοιχείο του! Ο λόγος της Μανίνας αλλά και ο τρόπος των ηθοποιών έχει αυτό που πραγματικά μου βάζει τρικλοποδιά ψυχικά. Το ότι μέσα στο DNA μας αντιτάσσουμε στην απελπισία το χιούμορ. Το ότι το δανειζόμαστε για να πολεμήσουμε τη σκληράδα μού κόβει τα πόδια, με εμπνέει».
πειρα επικοινωνίας να είναι πιο πλήρης, πιο ανεμπόδιστη, γλυκιά, κάτι που πάντα συμπληρώνει την αγωνία της. «Ως άνθρωπος θέλω αυθεντική επικοινωνία, όσο λιγότερο δήθεν γίνεται».
Για την απόδοση έχει την εντύπωση ότι παγίδες υπάρχουν και στο σύγχρονο και στο κλασικό και ότι είναι συγκεκριμένες παντού. «Η έγνοια να εξηγήσεις, να αναλύσεις, είναι παγίδα», συνεχίζει. «Το ρίσκο να παραβιάσεις, να προσθέσεις κάτι για να υπερβείς το κείμενο είναι επίσης παγίδα. Προσπαθώ να αφουγκραστώ την πρόθεση του συγγραφέα χωρίς να χρειαστεί να συμπληρώσω κάτι. Αυτό είναι δικό μου στοίχημα, εκεί βαδίζω πάντα». Η σκηνοθεσία συμπληρώνει την ανάγκη της για επικοινωνία. Θέλει αυτή η από-
Το δύσκολο της ερμηνείας είναι να ανέβει σε μια θεατρική σκηνή η καθημερινότητα. Η ισορροπία είναι λεπτή μεταξύ ζωής και θεάτρου και πρέπει να είναι τόσο όσο, σύμφωνα με τη Γαλήνη Τσεβά, ενώ ο Νίκος Σούλης ως ηθοποιός εδώ ενσαρκώνει έναν «από μηχανής κακό». Εχει... τρακ, προτιμάει το πόστο του σκηνοθέτη, αλλά τονίζει ότι επειδή γλυκάθηκε τώρα θέλει κανονικό ρόλο και για αυτό είναι... ανοιχτός σε προτάσεις!
Στη Βάνα Πεφάνη αρέσει το ότι πρόκειται για έναν αυτοσαρκασμό που σε οδηγεί πολύ εύκολα από το γέλιο στο δάκρυ και από το δάκρυ στο γέλιο. «Αυτά τα έργα είναι δύσκολα επειδή φοβάσαι μην υπερβάλεις στην κωμωδία και να μη γίνεις μελό στο δράμα», εξηγεί. «Φοβάσαι μη γίνει κάτι καθημερινό, απλοϊκό». Είναι η πρώτη φορά που δουλεύει με τη Ζούνη και τη θεωρεί τρομερά γενναιόδωρη προς τους ηθοποιούς της, επειδή «τα μικρά διαμαντάκια που βρίσκει εκείνη ως ηθοποιός τούς τα κάνει δώρο».
Κείμενο: Νατάσα Μαστοράκου
37
22-28.11. 2013
H Demy πάει Μέγαρο! Παλιότερα δεν υπήρχε περίπτωση να πατήσεις το πόδι σου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών αν φορούσες τζιν παντελόνι. Κοστούμι, ή έστω υφασμάτινο παντελόνι, ήταν απαραίτητο για τους άνδρες, ενώ οι κύριες είχαν τις περισσότερες φορές φροντίσει να φορούν, αν όχι γούνα, τουλάχιστον τουαλέτα με τα ανάλογα αξεσουάρ. Ολα αυτά ανήκουν πια στο παρελθόν. Γιατί την Τετάρτη 27 Νοεμβρίου το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών θα μετατραπεί σε dance club. Ναι, καλά διαβάσατε. Η σταδιακή μετεξέλιξη του χώρου σε έναν πιο χαλαρό τόπο τέχνης θα φτάσει στο αποκορύφωμά της με μια βραδιά ηλεκτρονικής χορευτικής μουσικής! Βασική οικοδέσποινα της βραδιάς θα είναι η Demy, που μετά τη θητεία της δίπλα στον Σάκη Ρουβά και τον Αντύπα αλλά και τη συμμετοχή της στο “Fame”, κάνει ένα πιο «εναλλακτικό» βήμα συμμετέχοντας μαζί με γνωστούς Ελληνες dj και παραγωγούς της house μουσικής που θα παρουσιάσουν τη δουλειά τους. Ανατρέποντας τους στίχους του Γιώργου Παυριανού και αγνοώντας τη συμβουλή της Ρίτας Σακελαρίου, η Demy θα αφήσει σπίτι τον «παίδαρο» και θα προσπαθήσει να αποδείξει ότι το Μέγαρο μπορεί να μεταμορφωθεί σε club της παραλιακής για μια νύχτα. Το house πάρτι θα ξεκινήσει στις 9 μμ. με τους Playmen και την Demy, η συνεργασία των οποί-
ων στο τραγούδι “Fallin’” τον Μάρτιο του 2012 τους χάρισε χρυσό δίσκο. Το δίδυμο των μουσικών παραγωγών-dj (Παύλος Μανώλης και Λευτέρης Ξενάκης) έγινε γνωστό στο ευρύτερο κοινό το 2009 με το τραγούδι τους “Together Forever”, το οποίο αργότερα επανακυκλοφόρησε με αφορμή τα Mad Video Music Awards 2010. «Αυτό που προσπαθούμε πάντα να κάνουμε μέσω των παραγωγών μας και της μουσικής είναι να προτείνουμε νέες, καινοτόμες ιδέες και να προσφέρουμε στον κόσμο σόου υψηλών προδιαγραφών και στάνταρ», λένε οι Playmen με αφορμή το live της 27ης Νοεμβρίου. «Το In House Project είναι πρωτοποριακό από μόνο του. Εμείς κληθήκαμε να ‘παντρέψουμε’ την dance μουσική σε ένα περιβάλλον που έχει προωθήσει έως σήμερα διαφορετικά πράγματα και να κάνουμε κάτι πολύ ξεχωριστό. Η πολύ σημαντική συμμετοχή του κ. Γιώργου Ζαχαρίου και των Foux String Ensemble που θα πλαισιώνουν τη μουσική μας ήταν μια ιδιαίτερη προσθήκη σε αυτό που θα παρουσιάσουμε!» Στο ίδιο μήκος κύματος και η άποψη της Demy: «Είναι μια καταπληκτική πρωτοβουλία, ένα ωραίο μουσικό πάντρεμα που νομίζω μπορεί να ανοίγει νέους ορίζοντες στην ελληνική μουσική σκηνή. Στη χώρα μας κάποια μουσικά είδη αντιμετωπίζονται ακόμη με καχυποψία. Τώρα το Μέγαρο Μουσικής
ανοίγει τις πόρτες του σε καλά τραγούδια της house μουσικής και προσωπικά είμαι πολύ χαρούμενη για αυτό και το περιμένω με ενθουσιασμό!» Στη σκηνή θα εμφανιστεί επίσης η Yalena μαζί με τον Dim Chord (κατά κόσμον Δημήτρη Φυτιλή), καθώς και η vocalist του νέου ακουστικού ροκ σχήματος από τη Θεσσαλονίκη Basement High, Αlexandra McKay, η οποία δανείζει τη φωνή της στο κομμάτι “Smile” του V-Sag, γνωστού δημιουργού progressive, deep, tribal και tech house κομματιών. Τη θέση του στα decks θα πάρει ο Agent Greg, ο οποίος έχει εμφανιστεί στα μεγαλύτερα κλαμπ της Ελλάδας και έχει δει κομμάτια του να περιλαμβάνονται σε πάνω από 30 συλλογές σε όλο τον κόσμο, και θα συνοδεύεται επί σκηνής από τον Gabriel, τον τραγουδιστή των Slick Beats. Οι τελευταίοι, δημιουργοί μεταξύ άλλων του σινγκλ των Vegas «Για σένα», του σινγκλ της Shaya “Summer’s all around” (μαζί με τους House Twins) και του τραγουδιού «Το ξέρεις καλά» (2012), που κυκλοφόρησε και σε αγγλόφωνη εκδοχή με τίτλο “So Beautiful”, θα συμπράξουν στη συνέχεια με τον γνωστό dj και παραγωγό Dino MFU - με τον οποίο κυκλοφόρησαν το deep house single με τίτλο “On Your Name”. Μαζί τους θα εμφανιστούν και οι Star Motel (Σωτήρης Βρεττός, Δημήτρης Μπακάλης, Νατάσσα Αντωνοπούλου), ο ήχος των οποίων αποτελεί έναν συνδυασμό ποπ και και dance μουσικής.
38
Κείμενο: Δημήτρης Χαλιώτης / Φωτογραφία: Gio Holgersson
39
22-28.11. 2013
Οι συνέπειες της πτώσης «Καταλαβαίνετε ότι θα μπορούσαμε να μιλάμε για αυτό το έργο για μέρες...» τους λέω. Ο Στέλιος Μάινας, η Αννα Μάσχα και η Ηλιάνα Μαυρομάτη, οι τρεις πρωταγωνιστές της παράστασης «Τίρζα», που παρουσιάζεται στο Θέατρο Ιλίσια σε σκηνοθεσία Κώστα Φιλίππογλου, χαμογελούν γνέφοντας καταφατικά το κεφάλι. Φεύγω από το καμαρίνι μάλλον ζαλισμένος. Η ανθρώπινη φύση, ο δυτικός πολιτισμός, το σπέρμα της αυτοκαταστροφής του, η βαρβαρότητα, ο «κανονικός» άνθρωπος, το κτήνος μέσα μας... Είναι τεράστια τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται το έργο. Είναι ακόμα πιο αδυσώπητα τα ερωτήματα που αφήνει εσκεμμένα αναπάντητα. Χρειάστηκε να περάσουν μερικές ημέρες από τότε που είδα την πρώτη τους γενική δοκιμή, να αποτυπώσω τα όσα είπαμε στο χαρτί και να τα διαβάσω από την αρχή, για να καταλήξω απλά στο συμπέρασμα ότι αυτή την παράσταση θέλω να την ξαναδώ. Γέργκεν Χοφμέιστερ. Αυτός είναι ο κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος του Αρνον Γκρούνμπεργκ «Τίρζα, η Βασίλισσα του Ηλιου», που μεταφέρεται στη σκηνή. Ενας φιλήσυχος, διακριτικός καθωσπρέπει Δυτικοευρωπαίος μεσοαστός. Ή μήπως όχι; «Είμαι η ασθένεια της λευκής μεσαίας τάξης!» αναφωνεί λίγο πριν από το τέλος του έργου. «Είναι η συνείδηση ότι βρισκόμαστε σε μια εποχή που ανατρέπεται το μοντέλο του Διαφωτισμού, στο οποίο έχει στηριχτεί ουσιαστικά η ανάπτυξη του δυτικού κόσμου», μου εξηγεί ο Στέλιος Μάινας, που τον υποδύεται. «Αυτό που λέει ο ήρωας μέσα στο έργο: ‘Η ιστορία της οικογένειας Χοφμέιστερ είναι η καταστροφή της οικογένειας Χοφμέιστερ’ είναι ακριβώς αυτή η αυτοματαίωση και η χρεοκοπία του δυτικού κόσμου», συνεχίζει ο ίδιος, επισημαίνοντας ότι ο Γκρούνμπεργκ έγραψε το έργο ορμώμενος από τις φιλοσοφικές αναζητήσεις δύο μεγάλων φιλοσόφων που ενέπνευσαν ουσιαστικά τη μεγάλη ευρωπαϊκή ιδέα, τον Σπινόζα και τον Χομπς. «Εκ διαμέτρου αντίθετοι φιλόσοφοι. ‘Η ευτυχία η δική σου δεν μπορεί να είναι δυστυχία για τον άλλον’,
λέει κάποια στιγμή ο Γέργκεν. Αυτή η ηθική συμβουλή του Σπινόζα έρχεται σε σύγκρουση με το lex naturalis, που είναι η φυσική ροπή του ίδιου του ήρωα και βασίζεται στη φιλοσοφία του Χομπς, ο οποίος θεωρεί ότι η φύση του ανθρώπου είναι να κατασπαράζει τον άλλον. Πρόκειται για δύο μεγάλα θεωρητικά ρεύματα που αντιπαρατίθενται στο έργο κάτω από την επιφάνεια της ιστορίας». Η δημόσια εικόνα του Γέργκεν έρχεται σε σύγκρουση με αυτό που συμβαίνει μέσα του, με αυτό που του υπαγορεύει η φύση του. «Υπάρχει μια άποψη που θεωρεί ότι μπορεί να είσαι σε τέτοιο βαθμό πολιτισμένος, που να μην έχεις πια κακά ένστικτα. Αδύνατον. Ο πολιτισμός στην ουσία είναι μια συνεχής πάλη απέναντι στο θηρίο. Με την προϋπόθεση ότι αναγνωρίζεις ότι το θηρίο είναι εκεί. Καταπίεση είναι ο πολιτισμός», σχολιάζει η Αννα Μάσχα και προσθέτει: «Η σύζυγος του Γέργκεν ξέρει τον τρόπο για να του ξυπνάει το κτήνος μέσα του. Και του το βγάζει πολύ άσχημα. Σε κακοποίηση, σε βία...» «Ο Γκρούνμπεργκ διερωτάται: Μπορείς άραγε να τιθασεύσεις το θηρίο ή το θηρίο δεν τιθασεύεται;» παρεμβαίνει ο Στέλιος, για να τονίσει με νόημα: «Οι εγκληματίες μπορεί να είναι και ανάμεσα στους σκεπτόμενους ανθρώπους. Το σημαντικό είναι να ανακαλύψεις τον εγκληματία που έχεις μέσα σου. Σε σένα που είσαι σκεπτόμενος, που δεν θέλεις να καταπιέζεις τους άλλους, που θέλεις να προάγεις το καλό, μήπως το καμπανάκι της φύσης μέσα σου σου χτυπάει ανεξάρτητα από αυτό που πιστεύεις ότι είσαι. Είναι μια ντοστογιεφσκική ερώτηση, που δεν απαντήθηκε ποτέ». «Οσο πιο πολύ αρνείσαι το κτήνος μέσα σου υιοθετώντας μια συγκεκριμένη στάση ζωής, μια επίφαση ευτυχίας, τόσο πιο πολύ αυτό θεριεύει. Ψάχνει να βρει τρόπο να εκτονωθεί και, αν δεν εκτονωθεί σταδιακά και ελεγχόμενα, υπάρχει ο κίνδυνος να εκτονωθεί βίαια εκεί που δεν πρέπει», παρατηρεί η Ηλιάνα Μαυρομάτη, που υποδύεται στο έργο την ηρωίδα-κλειδί, την κόρη του Γέργκεν και της γυναίκας του, την Τίρζα. «Τίρζα στην αρχαία αραμαϊκή σημαίνει ‘αυτή είναι η χαρά του’. Η τάση του πολιτισμένου ανθρώπου είναι να δολοφονεί αυτό που θα μπορούσε
να τον απελευθερώσει νομίζοντας ότι έτσι μπορεί να ελέγχει τα πράγματα. Δεν ελέγχονται όμως τα πράγματα», προσθέτει ο Μάινας. Το έργο του Γκρούνμπεργκ σπάει το προσωπικό, κοιτάζει πέρα από το ψυχογράφημα, αποκτάει κοινωνικοπολιτικές προεκτάσεις και επιχειρεί ένα βαθύ φιλοσοφικό σχόλιο για την ανθρώπινη φύση και τον δυτικό πολιτισμό. «Ενας κορυφαίος ανθρωπολόγος και φιλόσοφος είπε ότι η θεμελιώδης αντιμαχία φύσης και πολιτισμού, ανεξάρτητα ποιο μέρος διαλέγεις για να συνταχθείς, είναι ο συνταγματικός χάρτης της δυτικής σκέψης. Δηλαδή ολόκληρη η δυτική σκέψη έχει στηριχτεί πάνω στο αξίωμα ότι οι δύο αυτές έννοιες πρέπει να είναι μη συμβατές», μου εξηγεί ο Στέλιος Μάινας. Αν το σκεφτείτε, είναι τρομακτικό. «Είναι όλα μια βιτρίνα;» αναρωτιέμαι. «Η βιτρίνα έχει αρχίσει να σπάει. Η κοινωνική δομή έχει πια αρχίσει να τρίζει, σου προκαλείται όλο και μεγαλύτερη ανασφάλεια και είναι αυτή που τρέφει το θηρίο. Δεν ζούμε σε μια κοινωνία φιλική σε εμάς. Είναι όλα εχθρικά», μου απαντάει η Ηλιάνα. Η σκηνοθετική προσέγγιση του Φιλίππογλου στο έργο είναι ευφυής. Χρησιμοποιώντας κάποιους από τους κώδικες του σωματικού θεάτρου καταφέρνει να μετατρέψει την παράσταση σε βιωματική εμπειρία για τον θεατή. «Το κοινό καταλαβαίνει μόνο από τη σωματοποίηση του πόνου και της χαράς. Ο Φιλίππογλου δεν κάνει περιγραφικό θέατρο. Κάνει βιωματικό θέατρο μέσα από την αφαίρεση, μακριά από τον νατουραλισμό», μου εξηγεί ο Στέλιος. «Για μένα το θέατρο ξεκινάει από το σώμα. Ακόμα και τα λόγια είναι σωματικό προϊόν», μου λέει η Αννα. «Ο Χοφμέιστερ είναι το κεντρικό πρόσωπο στο έργο και όλοι αντιπαρατιθέμεθα κατά διαστήματα με αυτόν και στη συνέχεια αποσυρόμαστε σε έναν, ας πούμε, χορό από πίσω του, που ενισχύει τα συναισθήματα και τις σκέψεις του. Υπάρχει ένα συνεχές μπες βγες στους ρόλους μας». «Δεν νομίζω ότι κάνουν όλα τα έργα για το λεγόμενο σωματικό θέατρο, αλλά το συγκεκριμένο έργο το απαιτεί», καταλήγει ο Στέλιος.
Πλανήτης Αθήνα Κωνσταντίνος Σινάτρα
Η Μεγάλη Ιδέα έρχεται την Τετάρτη, Κριέ. Μέχρι τότε όμως θυμήσου να τρως καλά και να έχεις όσο το δυνατόν πιο καλή διάθεση, για να βγει η Ιδέα καλή και άρτια. Και από Πέμπτη και μετά ξεκινάς την αποθεραπεία, γιατί το να βγάζεις την Ιδέα δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα. Θέλει αρετή και τόλμη η Ιδέα, Κριέ.
Μεγάλο πράγμα η διακριτικότητα, Ζυγέ, και ας φαίνεται σούπερ δύσκολη αυτόν τον καιρό. Θα δεις γύρω σου να συμβαίνουν σημεία και τέρατα. Θα γίνουν τα μέσα έξω και τα γλυκά αλμυρά και ο κόσμος θα νομίζει ότι ξαναγύρισαν οι Beatles, εσύ όμως πρέπει να συγκρατήσεις το κουτσομπολιό σου.
Το θαύμα που περίμενες είναι έτοιμο να εμφανιστεί, Ταύρε, για αυτό πες ευχαριστώ στο σύμπαν. Θα πρέπει όμως να είσαι σε θέση να το καταλάβεις, γιατί δεν είναι δύσκολο να μπερδευτείς και να πεις «δεν είναι αυτό μάλλον». Αυτό θα είναι. Κατά τα άλλα όμως η πίεση συνεχίζεται, οπότε καλό θα είναι να διαχειριστείς αυτό το θαύμα σαν εξτραδάκι.
Είσαι κοντά, Σκορπιέ, στο να δούμε άλλο ένα μικρό αριστουργηματάκι να βγαίνει από τα χέρια σου. Η ενέργειά σου, άλλα και η έμπνευση θα είναι στα πολύ πάνω τους στα μέσα της εβδομάδας. Και όταν γίνεις μεγάλος και τρανός μην ξεχάσεις να στείλεις στον αγαπημένο σου αστρολόγο λίγα από τα κέρδη.
Πάρε μια τεράστια απόχη, Δίδυμε, και βγες στην Ακαδημίας μπας και καταφέρεις να πιάσεις το μυαλό σου που θα αιωρείται στα σύννεφα όλη την εβδομάδα. Και όταν το πιάσεις, κοίτα να δεις πόσα ωραία πράγματα μπορείς να κάνεις και στον κόσμο εδώ κάτω μαζί με εμάς τους υπόλοιπους, που άντε να δεις από κει πάνω. Είσαι έτοιμος, Καρκίνε, να γίνεις μπαρούτι ολόκληρος και θέλεις είτε να τα σπάσεις όλα ή να φύγεις όσο γίνεται πιο μακριά από όλα. Η διαδρομή Μαρούσι-Βραχάτι δεν σου φτάνει πια για ταξίδι, ε; Καλά, φύγε λοιπόν. Πρόσεξε όμως, γιατί αυτές οι τάσεις φυγής θα σε κάνουν να ξεχάσεις από πού ήρθες. Και μετά δεν θα ξέρεις από πού σου ήρθε. Ηρθε η ώρα για προτεραιότητες, Λέοντα. Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά: Πρώτα η δουλειά και μετά η διασκέδαση. Πρώτα το κυρίως πιάτο και μετά το γλυκό. Και ποτέ αλάτι στον φραπέ. Ασχετο, αλλά εξίσου σημαντικό. Αν βάλεις τις δουλειές σου σε σειρά, θα δεις ότι δεν χρειάζεται να πνίγεσαι για να κάνεις μια δουλειά, όλα είναι πιο εύκολα από ό,τι φαίνονται. Τα δύσκολα είναι η ειδικότητά σου, Παρθένε, και είναι ώρα να θυμηθείς τις καλύτερες τεχνικές σου. Στο μεταξύ ετοιμάσου να ακούσεις μια γνώριμη φωνή από το παρελθόν, που έρχεται να σου ψιθυρίσει γλυκά στο αφτί ότι θέλει να κάνετε μια φρέσκια αρχή. Μην αντιδράσεις αμέσως ή τουλάχιστον όχι πριν δεις ποιανού είναι η φωνή.
Η κωλοπιλάλα της Δευτέρας που έρχεται θα αντικατασταθεί με χαλαρή ρουτινούλα την υπόλοιπη εβδομάδα, Τοξότη. Δες το σαν ευκαιρία να βουτήξεις μέσα στην ηρεμία, όπως βουτάει η θεια μου η Μάρω στα ιαματικά λασπόνερα. Και σαν να μην έφτανε αυτό, είσαι και καλός υποψήφιος για τυχαία φλερτάκια το Σαββατοκύριακο. Τι άλλο θέλεις; Μη γίνεσαι πάλι αυτός ο συνεσταλμένος τύπος, Αιγόκερε, γιατί θα το φας το κεφάλι σου. Ερχονται νέες γνωριμίες με το κιλό και πρέπει να είσαι ο πιο εξωστρεφής εαυτός σου. Αλλιώς να δεις που κάποτε θα σε πούνε και μαλάκα. Να δεις που κάποτε θα σε πούνε και χαζό. Κόψε τις αναστολές, Υδροχόε, και δείξε ότι είσαι η στρατηγάρα που πάντα ονειρευόσουν. Πρέπει να δείξεις σε κάποια ζητήματα ποιος είναι το αφεντικό. Πάρε τα ηνία των θεμάτων σου και κάλπασέ τα στη δόξα, όπως μόνο εσύ ξέρεις, με το τυφέκιο υψωμένο στο χέρι και με πολεμική ιαχή. Επιδίωξε δόξα ή θάνατο, Υδροχόε. Ακόμα και αν το θέμα σου είναι ποιος θα παραγγείλει τα σουβλάκια. Είναι μια καλή στιγμή να πας να δεις και λίγο πώς είναι εκεί έξω, Ιχθύ, στην περίφημη αττική φύση. Τις αστικές βόλτες τις έχεις κάνει αρκετά, ίσως περισσότερο από όσο έπρεπε, και δεν υπάρχει λόγος να το καθυστερείς άλλο. Και μην είσαι από αυτούς που περιμένουν τον Μάη για να χαρούν την εκδρομή, όλοι ξέρουμε πόσο καλύτερα είναι το φθινόπωρο.
Κείμενο / Φωτογραφία: Νικήτας Καραγιάννης
41
22-28.11. 2013
Ρυθμός και μυστήριο Αν πεις ότι η παρουσία του El Convento Del Arte στις νύχτες του Μεταξουργείου είναι καθολική, μπορεί και ως έναν βαθμό να κυριολεκτείς. Μια παρέα, μια ιδέα, ένα νέο -και πολύ διαφορετικό- αθηναϊκό στέκι. Με είχε προϊδεάσει ο Νίκος, αλλά οι περιγραφές για τον χώρο και το concept ωχριούν. Στο εσωτερικό του πέτρινου κτίσματος της οδού Βιργινίας Μπενάκη 7, μιας γειτονιάς που θέλει να βάλει την υπογραφή της τόσο στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης όσο και στη διασκέδαση, ζωντανεύει ένας ολόκληρος μοναστηριακός κόσμος, ντυμένος στα χρώματα των προβολέων και των κεριών, στα βαριά κόκκινα βελούδα και τους ήχους προσεκτικά επιλεγμένης μουσικής. Εδώ όλο το μαγαζί λειτουργεί ως θεατρικό σκηνικό, ως σετ γυρισμάτων μιας ιστορίας που θυμίζει το ‘Ονομα του Ρόδου’ σε επιθεώρηση. Το Μοναστήρι της Τέχνης μοιράζει το βάρος των βραδιών του μεταξύ της τέχνης του θεάματος και του μπαρ, κάτι που κάνουν σαφές με την πρότασή τους αυτοί που του έδωσαν σάρκα και οστά: η ηθοποιός Πέμη Ζούνη, ο πολιτικός μηχανικός Στάθης Σκέντζος και το χορευτικό ζευγάρι του tango Luis Alberto και Elena Mestre.
Τίποτα στο Convento δεν είναι τυχαίο, από τον διάκοσμο που σε συνεπαίρνει με τους κρυστάλλινους πολυελαίους, τα κηροπήγια με τα αναμμένα κεριά, τους βαριούς άνετους καναπέδες και τα μεγάλα τραπέζια μέχρι τις άλλες συγκλονιστικές λεπτομέρειες και το σέρβις. Κάτω από τη συρόμενη γυάλινη οροφή τα γκαρσόνια σερβίρουν με εξαιρετικό στιλ φορώντας μοναστηριακές κάπες, ακροβάτες αιωρούνται από υφάσματα, μουσικοί παίζουν στην υπερυψωμένη, πλουμιστή σκηνή, ξυλοπόδαροι διασχίζουν το μαγαζί κλέβοντας τα βλέμματα των θαμώνων. Στο επίκεντρο ο χώρος της πίστας στο άψογο ξύλινο πάτωμα της οποίας είδα κόσμο να χορεύει από tango μέχρι mambo και funk. Η μουσική ατμόσφαιρα, όπως λέει η Πέμη Ζούνη, ταιριάζει να είναι σε σκοτεινές αποχρώσεις προσδίδοντας ακόμα πιο δραματικές νότες. Η προσοχή στη λεπτομέρεια φαίνεται ακόμα και στις τουαλέτες, που μοιάζουν περισσότερο με παριζιάνικο μπουντουάρ, πνιγμένες στη χλιδή ενός μαγικά ερωτικού, παρακμιακού κόκκινου. Τα μαγαζιά με concept λείπουν στον καιρό της κρίσης, πόσο μάλλον του πολύ ειδικού και ολοκληρωμένου concept. Τα παλιά έκλεισαν
και τα νέα στέκια περιορίζονται στην ισορροπία του minimal, του αισθητικά και οικονομικά ασφαλούς. Η δυσκολία με το concept έγκειται στο ότι, προκειμένου να γίνει σωστά, πρέπει να υπάρχει πάνω από όλα γνώση του αντικειμένου. Οταν ακούς τη Ζούνη να συντονίζει το προσωπικό και να κολλάει σε λεπτομέρειες όπως το φως που πέφτει επάνω σε ένα μουσικό όργανο ή σε μια γωνιά του μπαρ, καταλαβαίνεις ότι αυτή η γνώση περισσεύει στο Convento. «Οι βάσεις για τη δημιουργία αυτού του χώρου προϋπήρχαν και επάνω σε εκείνες χτίσαμε», λέει χαρακτηριστικά η ηθοποιός, η οποία βασικά... σκηνοθετεί τις βραδιές σε ρόλο οικοδέσποινας. Εδώ πρέπει να τονίσουμε και την αξία της κουζίνας, που προσφέρει μικρές αλλά απολαυστικές ιδέες για συνοδευτικά του κρασιού ή του ποτού. Το Convento θα φιλοξενεί ζωντανές εμφανίσεις συγκροτημάτων αλλά και μικρών θεατρικών ομάδων, ενώ υπάρχει διάχυτη μια αγάπη για το tango και τη latin μουσική. Ο ρομαντισμός εισέβαλε για τα καλά στα σοκάκια του Μεταξουργείου και εδώ έχει βρει έναν νέο τόπο λατρείας.
Αγορά
42
Made in Greece
Τα μυστικά των tablets Τα Public σε συνεργασία με τη Samsung συνεχίζουν να σε μυούν κάθε Δευτέρα στα μυστικά του ψηφιακού κόσμου μέσα από τη σειρά σεμιναρίων Digital Days. Το επόμενο σεμινάριο σε περιμένει τη Δευτέρα 25 Νοεμβρίου, με θέμα “My Tablet Day: Infotainment, sharing and business”. Στο πλαίσιο του σεμιναρίου εξειδικευμένοι ομιλητές θα απαντήσουν σε ερωτήμα-
τα όπως: «Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ tablets και laptops; Ποιο να διαλέξεις ανάλογα με τις ανάγκες σου; Tablet in my everyday life: είναι εφικτό; Ανακάλυψε πώς το tablet μεταμορφώνεται σε απαραίτητο επαγγελματικό συνεργάτη». Το κόστος συμμετοχής είναι 5 ευρώ ανά σεμινάριο και η δήλωση συμμετοχής γίνεται μέσω του www.digitaldays.gr.
Την κυκλοφορία του νέου μοντέλου MLS iQTalk Crystal maX ανακοίνωσε η MLS. Το smartphone διαθέτει διπύρηνο επεξεργαστή, οθόνη LCD 4,5 ιντσών, κάμερα 12 MP με φλας και μπροστινή κάμερα 2MP για HD βιντεοκλήσεις. Διατίθεται στα καταστήματα ΟΤΕ, COSMOTE, ΓΕΡΜΑΝΟΣ και στο εμπορικό δίκτυο αντιπροσώπων τους έναντι 249,90 ευρώ.
Στιγμές χαράς Στo πλαίσιo του προγράμματος Κοινωνικής Ευθύνης της, η Playmobil Hellas με το Playmobil play & give, ένα πρόγραμμα που αναδεικνύει στην πράξη την αλληλεγγύη στα άρρωστα παιδιά που χρειάζονται τη στήριξή μας, προσκάλεσε τα παιδιά του συλλόγου ΕΛΠΙΔΑ την περασμένη Τετάρτη 20 Νοεμβρίου να ζήσουν από κοντά τη μαγευτική εμπειρία του Playmobil FunPark. Τα παιδιά του συλλόγου έπαιξαν με παιχνίδια που κατασκευάζει η εταιρεία και ψυχαγωγήθηκαν στον χώρο του πάρκου, συμμετέχοντας σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Με τα παιδιά έπαιξε και η παρουσιάστρια και πρέσβειρα του συγκεκριμένου προγράμματος Φαίη Σκορδά, η οποία αναφέρθηκε στη σημασία του προγράμματος, την ευαισθησία που επιδεικνύει η Playmobil για τα παιδιά σε ανάγκη, αλλά και στο αξιέπαινο έργο του συλλόγου ΕΛΠΙΔΑ.
Σύμβολο ελευθερίας Φέτος η Harley-Davidson σβήνει 110 κεράκια, έχοντας καθιερωθεί ως μία από τις πιο αναγνωρίσιμες μάρκες στον κόσμο. Παραμένει ωστόσο πιο σύγχρονη από ποτέ, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή με το Project RUSMORE. Πρόκειται για μία σειρά ανανεωμένων μοντέλων που προσφέρουν απόλυτη οδηγική εμπειρία στον αναβάτη. Πηγή έμπνευσης αποτέλεσε το ίδιο το ταξίδι και η ελευθερία που νιώθει κάθε οδηγός κατά τη διάρκειά του. Επτά μοντέλα τουρισμού, το τρίτροχο όχημα (Trike) και τα μοντέλα Custom Vehicle Operations (CVO) ανανεώνονται για το 2014, ύστερα από τέσσε-
ρα χρόνια σχεδιασμού, κατασκευής, δοκιμών, οδήγησης και αμέτρητων ωρών οδήγησης και συζήτησης με τους πελάτες της Harley-Davidson. Οι βελτιώσεις που προσφέρει κατατάσσονται σε τέσσερις κατηγορίες: έλεγχος (βελτιωμένοι προβολείς με LED, συνδεδεμένα φρένα Reflex με ABS και κινητήρας υψηλών επιδόσεων Twin Cam 103), infotainment (νέα συστήματα Boom! Box με έγχρωμη οθόνη που συνδυάζουν ποιοτικό ήχο, συνδεσιμότητα Bluetooth, αναγνώριση φωνής, πλοήγηση GPS και υποστήριξη για ενδοσυνεννόηση, με τη χρήση μιας μόνο μονάδας), αίσθηση και στιλ.
Επιμέλεια: Χρήστος Τσαπακίδης
Μαραθώνιος αλληλεγγύης Τo ποσό των 60.000 ευρώ που συγκεντρώθηκε μέσα από μία σειρά ενεργειών κοινωνικής προσφοράς της WIND στο πλαίσιο του 31ου Κλασικού Μαραθώνιου Αθηνών μοιράστηκαν ο σύλλογος γονιών παιδιών με νεοπλασματική ασθένεια ΦΛΟΓΑ και η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας και Αποκαταστάσεως Αναπήρων Παίδων ΕΛΕΠΑΠ. Η παράδοση των δύο ισόποσων επιταγών πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι της προηγούμενης Τετάρτης στο κτίριο της ΦΛΟΓΑΣ στο Γουδή, παρουσία προέδρων και μελών των δύο φορέων, στελεχών του ΣΕΓΑΣ και της WIND και «πρεσβευτών» της WIND Running Team. Η Μαρία Τρυφωνίδου, πρόεδρος του συλλόγου ΦΛΟΓΑ, δήλωσε: «Χαιρόμαστε πολύ που η WIND μέσω του Κλασικού Μαραθωνίου προσφέρει στα παιδιά μας που αγωνίζονται για τον δικό τους μαραθώνιο της ζωής. Ευχαριστούμε για την πρωτοβουλία να συνδυάσει την εξαιρετικά σημαντική αυτή διοργάνωση με την κοινωνική προσφορά». Από την πλευρά της, η πρόεδρος της ΕΛΕΠΑΠ, Μαριάννα Μόσχου, επεσήμανε: «Είναι πολύ μεγάλη η συγκίνηση όλων μας για τη δεύτερη κατά σειρά δυναμική στήριξη της WIND, μέσω του Κλασικού Μαραθωνίου της Αθήνας». Ως επίσημος χορηγός του Κλασικού Μαραθωνίου Αθηνών, η εταιρεία κάλεσε δρομείς και κάθε ενδιαφερόμενο να συμμετάσχει στον αγώνα για καλό σκοπό. Για κάθε μέλος της WIND Running Team, η WIND έδωσε 10 ευρώ υπέρ των δύο ιδρυμάτων, ενώ προσέφερε 1.000 ευρώ εκ μέρους καθενός από τους 16 πρεσβευτές της ομάδας, γνωστούς Ελληνες και Ελληνίδες που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση της εταιρείας να τρέξουν για τα παιδιά. Τέλος, για κάθε έναν από τους 31.000 δρομείς της διοργάνωσης που πέρασαν κάτω από την Αψίδα Αγάπης που τοποθέτησε η WIND, η εταιρεία προσέφερε 1 ευρώ στα ιδρύματα, ενώ χιλιάδες χρήστες των social media που έκαναν χρήση του #WINDRun4All σε posts, tweets και φωτογραφίες, συνέβαλαν στην αύξηση του ποσού που η εταιρεία προσέφερε για τα παιδιά.
21ος Αιώνας
Επιμέλεια: Χρήστος Τσαπακίδης
44
Καθαρές δουλειές
Φτιάξ' το μόνος σου Η τρισδιάστατη εκτύπωση είναι μία αγορά που ωριμάζει μέρα με τη μέρα και έχει αρχίσει να διεισδύει και στους απλούς χρήστες. Εχοντας αυτό κατά νου, η Microsoft αποφάσισε να διαθέσει την εφαρμογή 3D Builder για τα Windows 8.1. Το νέο app έχει ως στόχο να βοηθήσει τον μέσο χρήστη που δεν είναι εξοικειωμένς με το λογισμικό CAD να δημιουργήσει με ευκολία σχέδια στον υπολο-
γιστή του, τα οποία θα μπορεί να εκτυπώσει στη συνέχεια σε έναν 3D printer. Το 3D Builder περιέχει μία πλούσια γκάμα έτοιμων σχεδίων, τα οποία είτε μπορείς να εκτυπώσεις, είτε να τα προσαρμόσεις σύμφωνα με τα γούστα σου ή μπορείς να εισάγεις ακόμη και τα δικά σου.
Το EntreX Chips Dispenser μοιάζει με ένα από αυτά τα ξυλάκια που χρησιμοποιεί ο ωριλά για να παραβιάσει τη στοματική σου κοιλότητα. Αυτό όμως χρησιμοποιείται για να φτάνει μέχρι τον πάτο μίας συσκευασίας Pringles και να βγάζει όλα τα τσιπς χωρίς να θρυμματίζει ούτε ένα. Ή μπορείς απλά να ρίξεις όλα τα πατατάκια σε ένα πιάτο.
www.apps.microsoft.com
www.entrexinc.com
Ο ελαφοκυνηγός
Ζέστη εξ αποστάσεως
Μηχανικό λαγωνικό
Το πλάσμα της φωτογραφίας μοιάζει με ελάφι. Κινείται σαν ελάφι και μυρίζει σαν ένα τέτοιο. Ομως δεν είναι. Είναι ρομπότ, το νέο όπλο στη φάρετρα των τοπικών αρχών της Φλώριδας των ΗΠΑ, στην προσπάθειά τους να πατάξουν τη λαθροθηρία. Η διαδικασία είναι απλή: οι αστυνομικοί τοποθετούν το ελάφι κοντά σε κάποιον δρόμο, ελέγχουν τις κινήσεις του και περιμένουν τον πρώτο ασυνείδητο που θα του επιτεθεί. Με το που θα την «μπουμπουνίσει» ο λαθροθήρας στο ελάφι, τα όργανα της τάξης εμφανίζονται από το πουθενά και τον συλλαμβάνουν. Η πρακτική αυτή χρησιμοποιείται εδώ και λίγο καιρό από την Επιτροπή Αλιείας και Αγριας Ζωής της Φλώριδας και έχει ήδη αποφέρει καρπούς. Το κυνήγι ελαφιού επιτρέπεται στην πολιτεία μεταξύ 23 Νοεμβρίου και 5 Ιανουαρίου.
Τώρα που πιάνουν σιγά σιγά τα κρύα, πρέπει να αρχίσεις να σκέφτεσαι τι πρέπει να κάνεις για να εξοικονομήσεις ενέργεια από τη θέρμανση. Μια λύση είναι να κλειδώσεις ένα άτομο στο σπίτι σου για να ελέγχει τη θερμοκρασία και να την αυξομειώνει σύμφωνα με τις επιθυμίες σου. Δεδομένου, όμως, ότι αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί από κάποιους απαγωγή, καλό είναι να σκεφτείς το ενδεχόμενο να αγοράσεις τον ασύρματο θερμοστάτη της Netatmo. Η οθόνη του χρησιμοποιεί την τεχνολογία e-ink, για να απεικονίσει την επιθυμητή και την πραγματική θερμοκρασία του σπιτιού. Ο θερμοστάτης συνοδεύεται από ένα app για iOS και Android, το οποίο σου δίνει την επιλογή να καθορίζεις σε πραγματικό χρόνο την επιθυμητή θερμοκρασία στο σπίτι, ακόμα και όταν βρίσκεσαι μακριά από αυτό, αλλά και να επιβλέπεις ανά πάσα στιγμή την κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση. Το hardware κοστίζει περίπου 190 ευρώ, όμως δεν θα αργήσει να κάνει την απόσβεσή του.
Οι ωραίοι δεν πεθαίνουν στο Ντένβερ. Γι’ αυτό και πού και πού σκάνε κανένα τσιγαριλίκι για να γιορτάσουν τη ζωή. Δεν πειράζει άλλωστε, μια και η πολιτεία του Κολοράντο έχει νομιμοποιήσει την κατανάλωση κάναβης τόσο για ιατρικούς λόγους, όσο και για ψυχαγωγία. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι δεν υπάρχουν και συγκεκριμένα όρια. Οι πολίτες μπορούν να καταγγείλουν στην αστυνομία περιπτώσεις όπου υπάρχει έντονη μυρωδιά «χόρτου» στον αέρα - με κυριότερο στόχο τους παραγωγούς μαριχουάνας. Με τη σειρά τους, τα όργανα της τάξης αναθέτουν στον Μπεν Σίλερ του Υπουργείου Δημόσιας Υγείας να διερευνήσει την καταγγελία. Τι κάνει τόσο ξεχωριστό τον κ. Σίλερ σε αυτές τις υποθέσεις; Το Nasal Ranger, μια συσκευή που μετράει επακριβώς την παρουσία ύποπτων ουσιών στον αέρα. Μοιάζει με ένα τηλεσκόπιο που προσαρμόζεται στη μύτη του χρήστη και προσφέρει δεδομένα σχετικά με τη σύσταση του αέρα. Σε περίπτωση που κάποιος εντοπιστεί από αυτό το μηχανικό λαγωνικό ότι έχει ξεπεράσει τα όρια, το πρόστιμο μπορεί να φτάσει τα 2.000 δολάρια (περίπου 1.480 ευρώ).
www.sploid.gizmodo.com
www.netatmo.com/fr-FR/produit/thermostat
www.gizmodo.com
Training Ground
45
22-28.11.2013
Για ένα τάνκερ δολάρια Μην ξεχνάς τον Οτο... Εγώ ήμουνα παιδάκι μικρό όταν ήρθε από το Παρίσι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και πήρε τις εκλογές με 54% και σχημάτισε μονοκομματική κυβέρνηση. Αλλά θυμάμαι ακόμη ένα από τα πιο επιτυχημένα σλόγκαν του εθνάρχη: «Παρέλαβε χάος, έφτιαξε κράτος». Είχε δίκιο; Είχε άδικο; Να μην τον κρίνω εγώ καλύτερα, θα τον κρίνει η Ιστορία. Το ίδιο σύνθημα πάντως μπορεί να το επικαλεσθεί ο Οτο Ρεχάγκελ. Και για την περίπτωση τη δικιά του θα ισχύει 100%! Τι ήταν δηλαδή η εθνική ποδοσφαίρου της Ελλάδος πριν την αναλάβει ο Γερμανός; Ενα σκορποχώρι, ένας αχταρμάς, ένα (μάλιστα, καλά το υποψιαστήκατε) χάος. Κάτι σαν τη Ρουμανία που αντιμετωπίσαμε αυτές τις μέρες. Καλοί παίκτες, υψηλή ατομική τεχνική, οπαδική αναγνώριση. Και από ομάδα; Από ομάδα μηδέν εις το πηλίκον. Ολοι κουτουρού, όπου του γούσταρε του καθενός, μαγκιά, ζοριλίκι, ανδρισμός. Αντε να προκριθείς έτσι σε σοβαρή διοργάνωση. Βαλκανικό κύπελλο και πολύ σου πάει. Και ήρθε ο Οτο και τα άλλαξε όλα. Πήρε από το χεράκι τους διεθνείς και τους έβαλε μυαλό. Δεν τους έμαθε μπάλα, το ταλέντο δεν είναι φυτευτό,
τους έμαθε να συμπεριφέρονται σαν άνθρωποι και όχι σαν γίδια. Είχε την τύχη να του πέσουν και μερικά σοβαρά παιδιά, είχε την ευφυΐα να ξεφορτωθεί όσους υποψιαζόταν ότι θα του χάλαγαν τη μανέστρα, είχε την υπομονή να δουλέψει με κάποιες ύποπτες προσωπικότητες και κάπως έτσι έδεσε το γλυκό. Διότι στην κορυφή δεν είναι και τόσο δύσκολο να βρεθείς. Εστω από τύχη, έστω επειδή τραυματίστηκαν κάποιοι παίκτες των αντιπάλων, έστω επειδή ήταν σε κακό φεγγάρι οι απέναντι, υπάρχουν τρόποι να φτάσεις κάπως, κάποτε, κάπου ψηλά. Το θέμα είναι πώς θα διατηρηθείς στο συγκεκριμένο επίπεδο και δεν θα αρχίσει η τσουλήθρα από την επομένη κιόλας της κατάκτησης του τροπαίου. Αυτό ήταν το σπουδαιότερο που κατάφερε ο Οτο, σπουδαιότερο ίσως και από την κατάκτηση του Euro 2004. Να λες «Ελλάδα» στο ποδόσφαιρο και να μη βάζει ο άλλος τα γέλια. ΥΓ: Μεγάλη, φυσικά, η δουλειά και του Σάντος. Συνέχισε στον ίδιο δρόμο και η Ιστορία τον αντάμειψε. Και άσε τον παλιόκοσμο να λέει...
Αν για κάθε φορά που γραφόταν φέτος το όνομά του έπαιρνε ένα σεντ, του χρόνου θα αγόραζε δική του ομάδα και θα έκανε τον πρόεδρο. Περί Κώστα Μήτρογλου φυσικά ο λόγος, ο οποίος μετά και το νέο γκολ στη Ρουμανία έχει συζητηθεί τόσο όσο και η πρόκριση της εθνικής μας. Και όχι μόνο στην Ελλάδα -όπως συνήθως γίνεται και νομίζουμε ότι όλη η Ευρώπη ασχολείται μαζί μας-, αλλά και στα εγκυρότερα μέσα του εξωτερικού. Το ερώτημα βεβαίως που προκύπτει τώρα είναι πότε και πόσο τον πουλάς. Στο πρώτο σκέλος η απάντηση είναι εύκολη: το καλοκαίρι, εκτός και αν σου έρθουν οι Αραβες τα Χριστούγεννα με ένα τάνκερ λεφτά, οπότε τον δίνεις και του βάζεις και κορδέλα. Στο δεύτερο σκέλος, αρχίζουν τα δύσκολα. Αν συνεχίσει να σκοράρει με τους ίδιους ρυθμούς και κάνει και καλές εμφανίσεις στο Μουντιάλ, νομίζω πως ήρθε επιτέλους η ώρα να πουλήσει ελληνική ομάδα με όρους Πόρτο. Κάτι μου λέει πως τα 8 και τα 10 εκατομμύρια που ακούγονται αυτές τις ημέρες θα είναι λίγα. Το σημαντικότερο πάντως είναι πως όλοι όσοι ασχολούνται με την μπάλα, ανεξαρτήτως οπαδικής προτίμησης, παραδέχονται ότι τα αξίζει και με το παραπάνω! Και στην Ελλάδα αυτό από μόνο του είναι εξίσου δύσκολο με το να πάρεις μεταγραφή στη Ρεάλ Μαδρίτης. Ανδρέας Γιαννόπουλος
Χρήστος Ξανθάκης
Στιγμιότυπα Πόλης
46
Κάνε μου λιγάκι σσσς! Νομίζω ότι το έχω γράψει πολλές φορές για τα συνθήματα. Οτι δηλαδή είναι η φωνή της πόλης. Τόσο πολλές, που το λιμπίστηκαν κάποιοι και το τσούρνεψαν και το πουλάνε για δικό τους. Δεν πειράζει, σε αυτή την παλιοζωή υπάρχει και κάρμα για να μας βάζει στη θέση μας. Ακόμη και εγώ ωστόσο, που είμαι χαρντκοράς υπέρ των συνθημάτων, έχω δύο «αλλά» στον κανόνα μου. Δύο εξαιρέσεις: όχι συνθήματα σε μάρμαρα, όχι συνθήματα σε μνημειακές επιφάνειες. Μοιάζουν εντελώς παράταιρα και κακόγουστα και τριτοκλασάτα, όσο μεστό και αν είναι το μήνυμά τους. Δεν θέλω όμως σήμερα να μιλήσω για συνθήματα, θέλω να μιλήσω για εξαιρέσεις. Και την αφορμή μου την έδωσε ένα αυτοκόλλητο που κυκλοφόρησε στα Εξάρχεια (πού αλλού;) και έγραφε ότι τα σκαλάκια και οι είσοδοι των πολυκατοικιών δεν είναι ιδιωτικοί χώροι, είναι δημόσιοι. Πράγμα το οποίον δεν μοιάζει και τόσο παράλογο, μοιάζει εντελώς δημοκρατικό και νορμάλ. Για ποιον λόγο δηλαδή να μην κάθεται ο κόσμος στα σκαλάκια και στις εισόδους των πολυκατοικιών, να ξαποσταίνει, να παίρνει μιαν ανάσα, να κάνει ένα τσιγάρο, να πίνει μια γουλιά από τον καφέ του και άντε στο καλό; Οχι, δεν μοιάζει και τόσο παράλογο το αίτημα. Αλλά υπάρχει πάντοτε και «αλλά». Και αυτό το «αλλά» δεν μπορείς να το ξέρεις αν δεν το ζήσεις. Βλέπε, για παράδειγμα, την πολυκατοικία των Εξαρχείων που αναγκάστηκε να βγάλει ταμπελάκι «Σας παρακαλούμε μην
ουρείτε στην είσοδο, μένουν άνθρωποι εδώ». Πάνω κάτω αυτό έγραφε και πρέπει να το κολλήσανε στο τζάμι μέσα στην απελπισία τους οι τύποι, γιατί ήταν παράμερη κάπως η πολυκατοικία και προφανώς όποιος πέρναγε από εκεί ανακουφιζόταν ατάκα κι επί τόπου. Το έχουν το συγκεκριμένο κουσούρι τα αρσενικά, ιδίως αν έχουν καταναλώσει κάνα δυο βυτία ξίδια προηγουμένως... Κάποιες άλλες πολυκατοικίες δεν αρκέστηκαν στις προειδοποιήσεις και προχώρησαν σε πιο δραστικά μέτρα. Καγκελάκια δηλαδή ή και φουλ κάγκελα. Και αν τα πρώτα έχουν μια πλάκα σε στιλάκι ζαρντινερί και μπορείς σε ορισμένες περιπτώσεις (όταν υπάρχει μερακλής μάστορας) να τα πεις και κομψά, τα δεύτερα διατηρούν ένα πολύ αρνητικό σημαινόμενο. Περισσότερο σε εγκλεισμό παρά τη θελήσει φέρνουν, παρά σε προστασία από στοιχεία αντικοινωνικά. Τα βλέπεις και σε πιάνει μια απελπισία, μια στενοχώρια που δεν ξέρεις πού ακριβώς να την αποδώσεις. Και υπάρχει βεβαίως και η περίπτωση η δικιά μου. Που όλα αυτά τα έβλεπα αφ’ υψηλού ώσπου μετακόμισα σε διαμέρισμα πρώτου ορόφου. Ως εκείνη την ώρα δεν είχα κατέβει από τέταρτο όροφο και δεν τον πολυκαταλάβαινα τον καημό όσων αντιδρούσαν σφόδρα για παρουσίες και συγκεντρώσεις σε σκαλάκια και εισόδους. Εμαθα όμως λίαν συντόμως. Ιδίως από τη στιγμή που αποφάσισε να εγκατασταθεί στο κατώφλι της πολυκατοικίας μας μια πολυπληθής mixed grill (για να μην
είμαστε και ρατσιστές) παρέα από πιτσιρικάδες και νεανίες. Και μου κάνανε τη ζωή δύσκολη. Πολύ δύσκολη. Διότι πιτσιρίκια ήταν, από 15 ως 20, και τα πιτσιρίκια γκαρίζουν. Τους προστάζουν οι ορμόνες τους και αν είναι και αντροπαρέες (ήταν αντροπαρέα φυσικά) δεν έχουν τις αναστολές που παρουσιάζονται με την παρουσία των κοριτσιών. Και δώσε γκαρίκλα και δώσε ουρλιαχτά, πήγε να μου στρίψει του ανθρώπου. Δεν το ήξερα εγώ αυτό το παιχνίδι. Και ό,τι ήξερα κράταγε ένα τέταρτο, μισή, άντε μία ώρα. Τρίωρα ολόκληρα και τετράωρα σκληροπυρηνικού χαβαλέ δεν τα είχα ζήσει. Προσπάθησα λοιπόν να το κόψω το στόρι. Και τους πήρα με το καλό και το παρακάλι. Φυσικά με γράψανε, φυσικά με αγνοήσανε. Κάνα δυο μάλιστα εμφάνισαν και διαθέσεις επιθετικές. Μόνο όταν απείλησα ότι θα φέρω την αστυνομία (δεν την έφερα) αρχίσανε να το κόβουν το βιολί και να απομακρύνονται. Οχι εντελώς, αλλά κάπως για να αναπνεύσω και εγώ. Κάπως, έστω. Οπότε, τι θέλει να πει ο ποιητής; Οπότε, επειδή το έζησα από κοντά το φαινόμενο, θέλω να πω το εξής: Ωραίες είναι οι διακηρύξεις και καλές οι προθέσεις, προϋποθέτουν ωστόσο ένα και μοναδικό πράγμα: αυτό που λένε οι Αμερικάνοι «περπάτα λιγάκι στα παπούτσια του αλλουνού». Και τότε θα καταλάβεις ακριβώς τι εστί δημόσιος και τι ιδιωτικός χώρος. Χρήστος Ξανθάκης