! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
weekend 21 en 22 september 2013
160 WONINGEN TE KIJK TIJDENS
weekend 21 en 22 september2013
SPECIAL
Deze huizen mó
goedwonen@hln.be
WONEN
Foto’s Kos
voor het optimaal benutten van de ruimt
Architecten Caroline Verheyen en Bart Favoreel van Averechts Architecten
LEES
LEES
63
Het Laatste Nieuws/de Ring-Brussel 09/21/2013, bladzijden 60 & 61 All rights reserved. Gebruik and reproductie enkel mits toelating van de uitgever via Het Laatste Nieuws/de Ring-Brussel !"#$%&&''&()*+','-.%'/($(&0$((0'123','/41525'/$.&&%6&'
Hoeve wordt superzuinig huis LEES
64
Het aantal vrije bouwpercelen wordt almaar schaarser en de prijzen van de gronden swingen de pan uit. Wie maar over een klein budget beschikt, moet daarom slim zijn en zoeken naar een creatieve manier om met de beschikbare ruimte om te springen. Zo zou de meerderheid van de mensen dit stukje grond links laten liggen omdat het met een oppervlakte van 32 m2 geen potentieel heeft. Maar bij Averechts Architecten zagen ze dat anders en ze bouwden een huis met een bewoonbare oppervlakte van net geen 150 m2. De woning, in het historische centrum van de stad, wordt vandaag ongetwijfeld door velen benijd. Door binnen met split levels te werken, is er enerzijds openheid en voelt het huis ruimer aan, maar anderzijds worden de diverse functies, zoals werken, wonen en slapen, toch van elkaar gescheden. Door in de gevel af en toe ruimte te laten tussen de stenen, valt er extra daglicht binnen.
Architect: Averechts Architecten, www.averechts-architecten.com en 0477/64 05 73 Locatie: Antwerpen
voor de slimme verbouwing
Foto Kos
!
Tijdens ‘Mijn Huis Mijn Architect’ volgend weekend kun je in meer dan 160 huizen een kijkje nemen. Wij bezochten enkele unieke projecten in primeur, tonen hoe je bouwt volgens de strengere energie-eisen, wat je kan doen met een oude loods en maken de rekening van een samenwerking met een architect.
Architect Geert Haelewyn
BJÖRN COCQUYT Wie plannen heeft om zijn huis uit te breiden, zoekt bijna altijd eerst naar een geschikte plaats om een nieuw stuk aan te bouwen. Maar op kleine percelen gaat op die manier kostbare ruimte verloren. Die ruimte is vaak wel beschikbaar in de hoogte. Dat geldt zeker voor de vele bungalows die in de jaren 60 en 70 zijn gebouwd. Maar let op: voor je zo’n type huis koopt met de bedoeling er een extra verdieping op te bouwen, moet je nagaan of de funderingen voldoende stevig zijn. Bij twijfel kan een houtskeletbouw vaak een oplossing bieden. Die constructie is licht en staat er heel snel. Deze bungalow is een voorbeeld van die bouwmethode. Er is ook hout gebruikt als gevelbekleding, waardoor het contrast met het oorspronkelijke gedeelte in baksteen benadrukt wordt. Aan de achterzijde bestaat het nieuwe stuk bijna volledig uit glas. Door een uitsprong aan de zijkant van de woning ontstond een overkapping voor de carport.
60 TOT 62
Architect:
Foto Tim Van de Velde
DEUREN OPEN Foto Jean Godecharle
Foto Luc Roymans
!
Oude loods verbouwd totwoning mettuin
'
60
Hetmoet klikkenmet jearchitect LEES
Geert Haelewyn, haelewyn.arch@skynet.be en 056/66 86 86
Locatie:
Ingelmunster
72
77789"#$%&&8:%','(&;6<9"#$%&&8:%'
! ! !
60
160 WONINGEN TE KIJK TIJDENS
Foto’s Kos
voor het optimaal benutten van de ruimte
Architecten Caroline Verheyen en Bart Favoreel van Averechts Architecten
!
Foto Jean Godecharle
LEES
Hoeve wordt superzuinig huis LEES
64
Het aantal vrije bouwpercelen wordt almaar schaarser en de prijzen van de gronden swingen de pan uit. Wie maar over een klein budget beschikt, moet daarom slim zijn en zoeken naar een creatieve manier om met de beschikbare ruimte om te springen. Zo zou de meerderheid van de mensen dit stukje grond links laten liggen omdat het met een oppervlakte van 32 m2 geen potentieel heeft. Maar bij Averechts Architecten zagen ze dat anders en ze bouwden een huis met een bewoonbare oppervlakte van net geen 150 m2. De woning, in het historische centrum van de stad, wordt vandaag ongetwijfeld door velen benijd. Door binnen met split levels te werken, is er enerzijds openheid en voelt het huis ruimer aan, maar anderzijds worden de diverse functies, zoals werken, wonen en slapen, toch van elkaar gescheden. Door in de gevel af en toe ruimte te laten tussen de stenen, valt er extra daglicht binnen.
!
Architect: Averechts Architecten, www.averechts-architecten.com en 0477/64 05 73 Locatie: Antwerpen
Foto Eddy Vangroenderbeek
Tijdens ‘Mijn Huis Mijn Architect’ volgend weekend kun je in meer dan 160 huizen een kijkje nemen. Wij bezochten enkele unieke projecten in primeur, tonen hoe je bouwt volgens de strengere energie-eisen, wat je kan doen met een oude loods en maken de rekening van een samenwerking met een architect.
voor de slimme verbouwing
Architect Geert Haelewyn
BJÖRN COCQUYT Wie plannen heeft om zijn huis uit te breiden, zoekt bijna altijd eerst naar een geschikte plaats om een nieuw stuk aan te bouwen. Maar op kleine percelen gaat op die manier kostbare ruimte verloren. Die ruimte is vaak wel beschikbaar in de hoogte. Dat geldt zeker voor de vele bungalows die in de jaren 60 en 70 zijn gebouwd. Maar let op: voor je zo’n type huis koopt met de bedoeling er een extra verdieping op te bouwen, moet je nagaan of de funderingen voldoende stevig zijn. Bij twijfel kan een houtskeletbouw vaak een oplossing bieden. Die constructie is licht en staat er heel snel. Deze bungalow is een voorbeeld van die bouwmethode. Er is ook hout gebruikt als gevelbekleding, waardoor het contrast met het oorspronkelijke gedeelte in baksteen benadrukt wordt. Aan de achterzijde bestaat het nieuwe stuk bijna volledig uit glas. Door een uitsprong aan de zijkant van de woning ontstond een overkapping voor de carport.
60 TOT 62
Architect:
Foto Tim Van de Velde
UREN OPEN
Hetmoet klikkenmet jearchitect LEES
Geert Haelewyn, haelewyn.arch@skynet.be en 056/66 86 86
Locatie:
Ingelmunster
72
Het Laatste Nieuws/de Ring-Brussel 09/21/2013, bladzijden 60 & 61 All rights reserved. Gebruik and reproductie enkel mits toelating van de uitgever via Het Laatste Nieuws/de Ring-Brussel !"#$%&&''&()*+','-.%'/($(&0$((0'123','/41525'/$.&&%6&' '
SPECIAL
Deze huizen móet je
goedwonen@hln.be
WONEN
weekend 21 en 22 september2013
Foto Kos
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
Foto Kos
3
!
77789"#$%&&8:%','(&;6<9"#$%&&8:%'
! ! ! ! weekend 21 en 22 september 2013
gezien hebben voor de unieke architectuur
61
62
Bezoek is gr registratie ve atis, rplicht
Mijn Huis volgend weeke Mijn Architect wordt nd van 14 tot 18 uurgeorganiseerd,telkens .Alle deelneme nde projecten www.mijnhuis kun je bekijken op mijnarchitect.co een of meer wo m.Als je nin kan dat gratis, gen wilt bezoeken, ma registreren op ar je moet je wel ontvang je een de website.Nadien toe sommige huizengangspas. Let op: een afspraak te zijn ook pas na bezichtigen.
VERVOLG
weekend 21 en 22 september2013
61
SPECIAL
voor de toekomstgerichte visie
Foto Eduardo Tardaguila
SPECIAL
Architect Luc Van de Steen
Foto Kos
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
De trend van kangoeroewonen, waarbij ouders op latere leeftijd een huis met een kind delen, zet zich door. Daar komt nu ook de boemerangtrend bij. Die houdt in dat kinderen na hun studies opnieuw in de ouderlijke woonst gaan wonen, waarbij een deel van het huis, of zelfs een volledige verdieping, heringericht wordt als apart woongedeelte. Dus worden nu meer en meer huizen gebouwd die inspelen op mogelijke veranderingen in de toekomst. Een mooi en recent voorbeeld van zo’n doorgroeiwoning staat in de fel veranderende buurt van het Gentse Sint-Pietersstation. Het energiezuinige huis - met Canadese put, zonnepanelen en een installatie om warmte, warm water en elektriciteit op te wekken – is heel soepel ontworpen. Het kan gebruikt worden als traditionele eengezinswoning, maar ook makkelijk opgesplitst worden in een appartement met twee studio’s en een kantoor. De aparte toegangen daarvoor zijn al voorzien.
Architect Massimo Pignanelli van MASS.architects
Niet iedere woning moet een praktische boodschap meegeven. Tijdens Mijn Huis Mijn Architect vallen ook pareltjes te ontdekken voor architectuurliefhebbers. Deze villa is er een van. Het uitgangspunt is een vierkant van 26,5 meter per zijde waarin een diagonaal is getrokken. Zo ontstaan twee driehoeken: een binnen- en buitengedeelte dat bijna helemaal uit zichtbeton bestaat en fel afsteekt tegen de groene omgeving. Het ommuurde buitengedeelte biedt plaats aan een zwembad en een zonneterras. De woning zelf is nog eens onderverdeeld in twee driehoeken met in de ene helft de leefruimtes en in de andere helft de slaapkamers en werkruimte. Het gebruik van hout biedt hier en daar een warm tegengewicht voor het koele beton.
!
Architect: LucVan de Steen, www.aaduarchitects.be en 09/233 44 41 Locatie: Gent
Foto Philippe van Gelooven
Architect: MASS.architects, www.massarchitects.be en 011/74 93 29 Locatie:
Sint-Truiden
voor de geslaagde remake
Foto Kos
voor de kleurrijke toets
Foto Kos
Architect Pablo Barrera
Architect Luc Binst van Crepain Binst Architecture
We willen allemaal wel wat kleur in ons interieur, maar bijna niemand durft all the way te gaan. De architecten van Crepain Binst hebben daar geen moeite mee. Ze ontwierpen een woning die bekleed is met verticale planken in padoek waarin
ook de voordeur en de luiken van de slaapkamers verwerkt zitten. Het houten schild wordt echter op verschillende plaatsen onderbroken door kleurrijke vlakken die tot diep in de woning doorlopen, zowel in de muur, het plafond
als de wanden. Elke kleur staat voor een bepaalde ruimte en functie: zo steekt de tv-hoek in het blauw, het thuiskantoor in het geel en het atelier in het grijs. De slaapkamers van de drie kinderen zijn compact en
Elke stad zit opgezadeld met heel wat verouderde flatgebouwen met uitgeleefde woonunits waarmee niemand goed weet wat aan te vangen. Dikwijls gebeurt links en rechts wel wat oplapwerk, maar het resultaat is meestal matig. Pablo Barrera gooide het over een andere boeg. In Schaarbeek stripte hij deze eenkamerflat van amper 40 m2 volledig om vanuit een lege doos opnieuw te beginnen. Zo verdween onder meer de badkamer die een vervelend obstakel vormde. Vandaag wordt alles bepaald door een meubel dat varieert in breedte, over een volledige wand van de flat loopt en heel wat functies combineert: bureau, bibliotheek, keuken, wc, douche, kleerkast... De zithoek is extra knus door een nis. De slaapkamer wordt van de rest van de flat gescheiden door een glazen wand. Geluidswerende beglazing en akoestische isolatie in de wanden en het plafond maken er een oase van rust van.
kunnen later, als iedereen het ouderlijke nest heeft verlaten, eenvoudig omgevormd worden. Nog opmerkelijk: de houtskeletwoning lijkt te zweven. Dat komt omdat ze op een sokkel is geplaatst.
Architect: Crepain Binst Architecture, www.crepainbinst.be en 03/0213 61 61 Locatie: Kapelle-op-den-Bos
Foto Luc Roymans
Architect: Pablo Barrera, pab_barrera@hotmail.com en 0486/77 61 33 Locatie: Schaarbeek
Het Laatste Nieuws/de Ring-Brussel 09/21/2013, bladzijden 62 & 63 All rights reserved. Gebruik and reproductie enkel mits toelating van de uitgever via Het Laatste Nieuws/de Ring-Brussel !"#$%&&''&()*+','-.%'/($(&0$((0'123','/41525'/$.&&%6&' '
LEESVERDER
62
77789"#$%&&8:%','(&;6<9"#$%&&8:%'
! ! ! !
en hebben
weekend 21 en 22 september 2013
61
62
Bezoek is gr registratie ve atis, rplicht
Mijn Huis volgend weeke Mijn Architect wordt nd van 14 tot 18 uurgeorganiseerd,telkens .Alle deelneme nde projecten www.mijnhuis kun je bekijken op mijnarchitect.co een of meer wo m.Als je nin kan dat gratis, gen wilt bezoeken, ma registreren op ar je moet je wel ontvang je een de website.Nadien toe sommige huizengangspas. Let op: een afspraak te zijn ook pas na bezichtigen.
VERVOLG
weekend 21 en 22 september2013
61
SPECIAL
voor de toekomstgerichte visie
Foto Eduardo Tardaguila
! ! ! SPECIAL ! ! ! ! ! ! unieke! architectuur ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
Architect Luc Van de Steen
De trend van kangoeroewonen, waarbij ouders op latere leeftijd een huis met een kind delen, zet zich door. Daar komt nu ook de boemerangtrend bij. Die houdt in dat kinderen na hun studies opnieuw in de ouderlijke woonst gaan wonen, waarbij een deel van het huis, of zelfs een volledige verdieping, heringericht wordt als apart woongedeelte. Dus worden nu meer en meer huizen gebouwd die inspelen op mogelijke veranderingen in de toekomst. Een mooi en recent voorbeeld van zo’n doorgroeiwoning staat in de fel veranderende buurt van het Gentse Sint-Pietersstation. Het energiezuinige huis - met Canadese put, zonnepanelen en een installatie om warmte, warm water en elektriciteit op te wekken – is heel soepel ontworpen. Het kan gebruikt worden als traditionele eengezinswoning, maar ook makkelijk opgesplitst worden in een appartement met twee studio’s en een kantoor. De aparte toegangen daarvoor zijn al voorzien.
ktische jn Huis ontdekeze villa en viereen diaee drieelte dat at en fel Het omaan een
!
deeld in de leefkamers ut biedt ht voor
Foto Kos
Foto Philippe van Gelooven
Architect: LucVan de Steen, www.aaduarchitects.be en 09/233 44 41 Locatie: Gent
voor de geslaagde remake
Architect Pablo Barrera
ook de voordeur en de luiken van de slaapkamers verwerkt zitten. Het houten schild wordt echter op verschillende plaatsen onderbroken door kleurrijke vlakken die tot diep in de woning doorlopen, zowel in de muur, het plafond
als de wanden. Elke kleur staat voor een bepaalde ruimte en functie: zo steekt de tv-hoek in het blauw, het thuiskantoor in het geel en het atelier in het grijs. De slaapkamers van de drie kinderen zijn compact en
Elke stad zit opgezadeld met heel wat verouderde flatgebouwen met uitgeleefde woonunits waarmee niemand goed weet wat aan te vangen. Dikwijls gebeurt links en rechts wel wat oplapwerk, maar het resultaat is meestal matig. Pablo Barrera gooide het over een andere boeg. In Schaarbeek stripte hij deze eenkamerflat van amper 40 m2 volledig om vanuit een lege doos opnieuw te beginnen. Zo verdween onder meer de badkamer die een vervelend obstakel vormde. Vandaag wordt alles bepaald door een meubel dat varieert in breedte, over een volledige wand van de flat loopt en heel wat functies combineert: bureau, bibliotheek, keuken, wc, douche, kleerkast... De zithoek is extra knus door een nis. De slaapkamer wordt van de rest van de flat gescheiden door een glazen wand. Geluidswerende beglazing en akoestische isolatie in de wanden en het plafond maken er een oase van rust van.
kunnen later, als iedereen het ouderlijke nest heeft verlaten, eenvoudig omgevormd worden. Nog opmerkelijk: de houtskeletwoning lijkt te zweven. Dat komt omdat ze op een sokkel is geplaatst.
Architect: Crepain Binst Architecture, www.crepainbinst.be en 03/0213 61 61 Locatie: Kapelle-op-den-Bos
LEESVERDER
62
Het Laatste Nieuws/de Ring-Brussel 09/21/2013, bladzijden 62 & 63 All rights reserved. Gebruik and reproductie enkel mits toelating van de uitgever via Het Laatste Nieuws/de Ring-Brussel !"#$%&&''&()*+','-.%'/($(&0$((0'123','/41525'/$.&&%6&' '
Foto Alexandre Van Battel
Architect: Pablo Barrera, pab_barrera@hotmail.com en 0486/77 61 33 Locatie: Schaarbeek
Foto Luc Roymans
wat kleur in ons mand durft all the ten van Crepain moeite mee. Ze g die bekleed is n padoek waarin
Foto Kos
kleurrijke toets
77789"#$%&&8:%','(&;6<9"#$%&&8:%'
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
SPECIAL
weekend 21 en 22 september 2013
INDUSTRIËLE LOODS WORDT WONING MET TUIN EN KANTOOR
64
weekend 21 en 22 september2013
SPECIAL
v
KLEURRIJK VERBOUWDE HOEVE HAALT NU AL STRENGERE ENERGIESCORE VAN 2014 Vanaf 1 januari moet elk nieuw of verbouwd huis minder energie verbruiken dan vandaag. Er is heel wat ophef rond de normen die de komende jaren nog strenger worden. Lies en Koen wachten daar niet op en maakten van een oude hoeve in Herzele een superzuinig huis. De extra investering die daarvoor nodig was, winnen ze wel terug.
VROEGER
NU
BJÖRN COCQUYT
Door het vele glas sta je overal in huis in contact met de stadstuin.
!
Staaltje van vernuft
Van een oude loods maakten architect Robin Van Beveren en zijn vrouw Sofie Priem uit Brugge een prachtige privéwoning met atelier en kantoorruimte. Hoewel je het vanop de straat nooit zou vermoeden, staan licht en ruimte hier centraal. «Er zijn zo veel oude gebouwen waar je iets moois van kunt maken. Je moet het gewoon durven.» KATRIEN DEPOORTER
De loods is amper vijf meter breed en 33 meter lang en behoorde jarenlang toe aan Priemde Brabander, het familiebedrijf waar Sofie twaalf jaar werkte als restauratrice van beelden, bladgoud en gevels. «Toen de loods te klein werd, besloot het bedrijf te verhuizen. Robin en ik woonden toen in een typisch Brugs rijhuisje en hadden genoeg van de kleine ruimtes. We droomden al een tijdje van een oud pand om onder handen te nemen en stilaan begon het idee te rijpen om van de loods een woning te maken», zegt Sofie. Robin en Sofie toetsten de haalbaarheid van hun idee af, maakten plannen en dachten lang na over de aanpak. Omdat er geen haast was bij de verkoop van de loods, hadden de luxe om dat in alle rust te doen. Daardoor zit alles bijzonder vernuftig in elkaar. In 2009 gingen de werken van start. «Het privégedeelte achter in de loods was eerst af. Na één jaar konden we hier komen wonen. In 2013 was het tijd voor de tweede fase: de bouw van een kantoor en een atelier. Intussen hebben Sofie en ik ons eigen bureau ‘architectuuratelier 9a’, en dat wilden we ook in de loods onderbrengen», legt Robin uit. Eerst werd het dak weggehaald en kwamen
Geen enkele muur is dragend, de woning kan dus mee evolueren er nieuwe funderingen. Die hoefden niet zo zwaar te zijn, want de nieuwe woning is opgetrokken uit glas en staal, wat een pak lichter is dan bakstenen. Andere voordelen van een staalskelet zijn de snelheid waarmee je kunt bouwen - na amper één week is de basis van je woning klaar - en het feit dat je tot op het kleinste schroefje weet waar je aan toe bent. Alles is perfect vooraf uit te tekenen. ‘De lange balk’, zoals Sofie en Robin hun loods noemen, bestaat uit elf stalen modules van telkens drie meter. De draagbalken hebben ze bewust niet weggewerkt, en op de grond kwam een betonvloer, allemaal om een industriële look te verkrijgen. «Dat zijn we de geschiedenis van de loods verschuldigd. We hebben ook met het idee gespeeld om de oude bakstenen muren alleen een laagje verf te geven maar dat was niet haalbaar. Aan één
kant grenst onze woning immers aan een andere loods die nooit wordt verwarmd. De energiekosten zouden enorm hoog oplopen, dus plaatsten we voorzetwanden voor de oorspronkelijke muren en brachten we in de ruimte ertussen 15 centimeter isolatie aan. We verbruiken nu minder dan in onze vorige woning, terwijl die drie keer zo klein was», zegt Robin trots.
Elk project waarvoor een bouwaanvraag wordt ingediend, moet een zogenaamde E-score hebben (zie kader) die wijst op het energieverbruik van de woning. Hoe lager de score, hoe beter. Voor dit jaar is E70 de norm, in 2014 wordt dat E60. Maar nu al worden volop huizen gebouwd die een veel lagere score behalen. Vaak gaat het om nieuwbouw, maar het is evengoed mogelijk om een vrijstaand, uitgeleefd huis te verbouwen tot een woning met een heel lage energiefactuur. Dat bewijzen architect Lies Boelaert en burgerlijk ingenieur Bouwkunde Koen De Vuyst (beiden 33). De hoeve die ze in het Oost-Vlaamse Herzele onder handen namen, heeft een E-score van amper 41. «Energiezuinig wonen was niet onze initiële vereiste, maar werd een streefdoel nadat ik het label ‘energiebewust architect’ kreeg. We wilden in eerste instantie een huis met wat grond erbij, in een groene omgeving. Het voordeel om voor een eerder bouwvallig pand te kiezen, is dat de aankoopprijs een stuk lager ligt. Ook een instapklaar huis moet uiteindelijk volledig gestript en heropgebouwd worden om er een lage-energiewoning van te maken», vertelt Lies.
Architect Lies Boelaert en haar man Koen De Vuyst
Stevig ingepakt
Architecten Sofie Priem en Robin Van Beveren: «Voor projecten als deze geldt vaak een btw-tarief van 6%.»
Spelen met ruimte Het gelijkvloers bestaat uit één grote ruimte met in het midden twee blokken. In het eerste bevinden zich het toilet en een technische ruimte, het tweede blok herbergt de keuken en de berging. Links en rechts lopen hele brede gangen. De ruimte en circulatie die hierdoor ontstaan, zijn de grootste troeven van de woning. Er werd ook met grote schuifwanden gewerkt, waardoor Robin en Sofie ruimtes kunnen afsluiten. Op de eerste verdieping is de indeling traditioneler: een gang met aan één zijde een dressing van 12 meter lang, een badkamer en vier transparante slaapkamers. «Dankzij de staalconstructie is geen enkele muur dragend. De woning kan dus mee evolueren. Van vier kleinere slaapkamers kunnen we op termijn twee grote ruimtes maken als de kinderen het huis uit zijn», merkt Sofie op. Buren die nog niet zijn binnen geweest, vragen wel eens of ze genoeg licht hebben en geen tuintje missen. «Een bewijs dat het pand zijn geheimen niet prijsgeeft aan de buitenkant», lacht Robin. Want er is wel degelijk een tuin, én een patio die de privé- en professionele ruimtes van elkaar scheidt, en daarenboven veel licht naar binnen haalt. Het tuintje is overal zichtbaar, want de westzijde van het privégedeelte is van boven tot onderen in glas uitgevoerd. Twee raampartijen van telkens 3 meter zijn zelfs helemaal open te schuiven. «Op warme dagen lijkt het alsof ik buiten sta te koken», grapt Sofie. Ook ‘s morgens ontwaakt het gezin in een zee van licht, want op de bovenverdieping loopt er een lichtstraat die de gang en badkamer verlicht.
Zwarte OSB Doordat ze hun oude rijhuisje konden verkopen voor een gunstige prijs en geen architectenkosten moesten betalen, was de woondroom van Robin en Sofie financieel haalbaar. Toch moesten ze creatief met geld omgaan. «De vloer en de dressing op de bovenverdieping zijn uitgevoerd in OSB (verlijmde houtconstructieplaten, red.) die we zwart hebben geverfd, en omdat er geen geld was voor dure armaturen hebben we sockets met halogeenlampjes in de plafonds ingewerkt. Ook onze
Het Laatste Nieuws/de Ring-Brussel 09/21/2013, bladzijden 64 & 65 All rights reserved. Gebruik and reproductie enkel mits toelating van de uitgever via Het Laatste Nieuws/de Ring-Brussel !"#$%&&''&()*+','-.%'/($(&0$((0'123','/41525'/$.&&%6&' '
63
De stalen draagbalken werden bewust bloot gelaten voor het industriële effect. De gepolierde betonvloer past perfect bij deze stijl. Jean Godecharle
Alles begint natuurlijk met een stevige isolatie. Daar heeft het koppel een originele manier voor bedacht: het hoofdhuis is volledig – inclusief het dak - ingepakt met dikke isolatieplaten die tussen een houten kader zijn geplaatst. Het geheel is afgewerkt met verticale latjes in padoek, een tropische hardhoutsoort die mooi vergrijst. Om het authentieke karakter van de hoeve niet verloren te laten gaan, zijn de originele bakstenen muren in de aanbouw onaangeroerd gebleven. De wand is aan de binnenkant geïsoleerd en enkele centimeters ervoor is een nieuwe gemetseld, zodat vocht en zouten uit de oude stal geen kans krijgen.
De energiefactuur in dit huis van 200 m2 is maar even hoog als in ons vroegere appartement van 130 m2
«Ons pand geeft zijn geheimen niet prijs aan de buitenkant», zegt Robin over de gesloten gevel in cortenstaal. betonvloer is een besparende maatregel», zegt Robin. Of hij andere mensen zou aanraden om ook in een loods te gaan wonen? «Tuurlijk! Wij adviseren klanten om hun ogen goed open te houden en te letten op vervallen woningen, loodsen, opslagruimtes... Gewone bouwgrond wordt immers alsmaar schaarser en zo kan je nog ‘betaalbare’ stukjes grond vinden in het stadscentrum. Voor de afbraakkosten hoef je het niet te laten, met 10.000 euro kom je al een heel eind. En bovendien geldt in veel steden een btw-tarief van 6% voor zulke projecten, waardoor je al snel 50.000 euro bespaart. Mensen vrezen vaak de administratie die erbij komt kijken en ingewikkelde procedures. Onterecht, want ook stedenbouw wil een nieuw leven voor deze panden.»
• Dit huis is ook te bezichtigen op de Dag van de Architectuur op 13 oktober. Adres: Blekerijstraat 9a,8310 Brugge,www.architectuuratalier9a.be
Kleine mozaïektegels lopen door van wand tot vloer. In de stalen draagbalken zie je de puntvorm van de oude loods.
Wat zegt de wet? In 32 steden (*) kunnen bouwheren die een oud gebouw afbreken en een nieuwe woning in de plaats zetten profiteren van een btw-tarief van 6% in plaats van 21%. Er zijn twee voorwaarden: • de afbraak gaat gepaard met de wederopbouw en ze vormen samen één handeling. • het gebouw wordt na de uitvoering van de werkenuitsluitendofhoofdzakelijkgebruikt als privéwoning. * Antwerpen,Charleroi,Gent,Oostende,Mechelen,Bergen,La Louvière,Sint-Niklaas,Seraing en Luik,Brussels Hoofdstedelijk Gewest,Leuven,Brugge,Kortrijk,Roeselare,Aalst,Dendermonde,Genk,Hasselt,Moeskroen, Doornik,Verviers en Namen.Meer info op de website van de federale overheidsdienst Financiën.
Luchtdichtheid is bijna even belangrijk als isolatie, want ongeveer een kwart van de warmte gaat verloren via kieren en spleten. Daarom zijn hier speciale folies gebruikt rond de ramen en op de plaatsen waar de oude houten roostering in de muren is ingewerkt - en steken bijna alle stopcontacten in binnenmuren. Voor de ventilatie viel de keuze op een systeem dat warmte uit de afgevoerde lucht recupereert. De verwarming – beneden in de vloer en boven in de wand – wordt aangedreven door een warmtepomp die ook in sanitair water voorziet. De rist maatregelen vraagt wel een serieuze investering. «Ons project heeft zo’n 1.150 euro/m2 gekost, tien procent daarvan ging specifiek naar energiezuinigheid. De terugverdientijd zal tussen de 15 en 20 jaar schommelen. Maar nu al genieten we van de pluspunten: zo is onze energiefactuur even hoog als in onze vorige woning. Toen hadden we een appartement van 130 m2, terwijl ons huis nu 200 m2 groter is.»
Kidsproof Er gaat dus heel weinig warmte verloren in de vernieuwde hoeve van Lies en Koen. In tegenstelling tot vele andere huizen moeten ze tijdens de winter dus niet angstvallig alle deuren gesloten te houden om te besparen op de verwarming. Meer zelfs, de leefruimte – waar vroeger de stal was - is één grote ruimte die tot in de nok is opengewerkt. Het dak wordt
Buiteng In de badkamer werd het vrijstaande bad op een ‘podium’ bezet met keien geplaatst. gedragen door een stalen skelet omdat dit de constructie is met het kleinste aantal zichtbare elementen. Aan het skelet hangt ook een mezzanine in onbehandeld, donker staal. Het materiaal is een knipoog naar het verleden, want de oude staldeuren zagen er net zo uit. De mezzanine geeft uit op het bureau, zodat er vanuit de woonkamer altijd contact mogelijk is. De de-
De keukent zwevende d
sign werktafel is, net als de salontafel, van Objekten. De zachtroze stoelen zijn Italiaans, van het merk Viccarbe. Een van de vier heeft rode poten en ook elders in huis is gewerkt met felle kleuraccenten. Zo is een muur in de keuken zelfs in het knalgeel geschilderd. Die geeft duidelijk pit aan de ruimte. De keukenmeubels zijn van Varenna Poliform en de tafel in het verlengde van het
77789"#$%&&8:%','(&;6<9"#$%&&8:%'
eiland Habita divers is voor Bij de Zo he knuts moed wel af
! ! ! !
! ! weekend 21 en 22 september 2013 ! SPECIAL 63 ! ! ËLE LOODS WORDT WONING MET TUIN EN KANTOOR ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! Door het vele glas sta je overal in huis in contact met de stadstuin.
Staaltje van vernuft
maakten architect vrouw Sofie Priem e privéwoning met mte. Hoewel je het vermoeden, staan aal. «Er zijn zo veel ets moois van kunt gewoon durven.»
kant grenst onze woning immers aan een andere loods die nooit wordt verwarmd. De energiekosten zouden enorm hoog oplopen, dus plaatsten we voorzetwanden voor de oorspronkelijke muren en brachten we in de ruimte ertussen 15 centimeter isolatie aan. We verbruiken nu minder dan in onze vorige woning, terwijl die drie keer zo klein was», zegt Robin trots.
N DEPOORTER
per vijf meter breed en 33 meoorde jarenlang toe aan Priemhet familiebedrijf waar Sofie rkte als restauratrice van beeld en gevels. «Toen de loods te sloot het bedrijf te verhuizen. woonden toen in een typisch en hadden genoeg van de kleie droomden al een tijdje van om onder handen te nemen en het idee te rijpen om van de ing te maken», zegt Sofie. toetsten de haalbaarheid van maakten plannen en dachten e aanpak. Omdat er geen haast koop van de loods, hadden de alle rust te doen. Daardoor zit r vernuftig in elkaar. In 2009 erken van start. «Het privéer in de loods was eerst af. Na en we hier komen wonen. In tijd voor de tweede fase: de kantoor en een atelier. Intussen en ik ons eigen bureau ‘archi9a’, en dat wilden we ook in de engen», legt Robin uit. dak weggehaald en kwamen
r is dragend, s mee evolueren
deringen. Die hoefden niet zo want de nieuwe woning is oplas en staal, wat een pak lichter en. Andere voordelen van een n de snelheid waarmee je kunt mper één week is de basis van ar - en het feit dat je tot op het efje weet waar je aan toe bent. vooraf uit te tekenen. zoals Sofie en Robin hun loods aat uit elf stalen modules van meter. De draagbalken hebben t weggewerkt, en op de grond onvloer, allemaal om een induverkrijgen. «Dat zijn we de gen de loods verschuldigd. We met het idee gespeeld om de n muren alleen een laagje verf dat was niet haalbaar. Aan één
64
SPECIAL
weekend 21 en 22 september2013
v
KLEURRIJK VERBOUWDE HOEVE HAALT NU AL STRENGERE ENERGIESCORE VAN 2014 Vanaf 1 januari moet elk nieuw of verbouwd huis minder energie verbruiken dan vandaag. Er is heel wat ophef rond de normen die de komende jaren nog strenger worden. Lies en Koen wachten daar niet op en maakten van een oude hoeve in Herzele een superzuinig huis. De extra investering die daarvoor nodig was, winnen ze wel terug.
NU
BJÖRN COCQUYT
Elk project waarvoor een bouwaanvraag wordt ingediend, moet een zogenaamde E-score hebben (zie kader) die wijst op het energieverbruik van de woning. Hoe lager de score, hoe beter. Voor dit jaar is E70 de norm, in 2014 wordt dat E60. Maar nu al worden volop huizen gebouwd die een veel lagere score behalen. Vaak gaat het om nieuwbouw, maar het is evengoed mogelijk om een vrijstaand, uitgeleefd huis te verbouwen tot een woning met een heel lage energiefactuur. Dat bewijzen architect Lies Boelaert en burgerlijk ingenieur Bouwkunde Koen De Vuyst (beiden 33). De hoeve die ze in het Oost-Vlaamse Herzele onder handen namen, heeft een E-score van amper 41. «Energiezuinig wonen was niet onze initiële vereiste, maar werd een streefdoel nadat ik het label ‘energiebewust architect’ kreeg. We wilden in eerste instantie een huis met wat grond erbij, in een groene omgeving. Het voordeel om voor een eerder bouwvallig pand te kiezen, is dat de aankoopprijs een stuk lager ligt. Ook een instapklaar huis moet uiteindelijk volledig gestript en heropgebouwd worden om er een lage-energiewoning van te maken», vertelt Lies.
!
Architect Lies Boelaert en haar man Koen De Vuyst
Stevig ingepakt
Architecten Sofie Priem en Robin Van Beveren: «Voor projecten als deze geldt vaak een btw-tarief van 6%.»
Spelen met ruimte Het gelijkvloers bestaat uit één grote ruimte met in het midden twee blokken. In het eerste bevinden zich het toilet en een technische ruimte, het tweede blok herbergt de keuken en de berging. Links en rechts lopen hele brede gangen. De ruimte en circulatie die hierdoor ontstaan, zijn de grootste troeven van de woning. Er werd ook met grote schuifwanden gewerkt, waardoor Robin en Sofie ruimtes kunnen afsluiten. Op de eerste verdieping is de indeling traditioneler: een gang met aan één zijde een dressing van 12 meter lang, een badkamer en vier transparante slaapkamers. «Dankzij de staalconstructie is geen enkele muur dragend. De woning kan dus mee evolueren. Van vier kleinere slaapkamers kunnen we op termijn twee grote ruimtes maken als de kinderen het huis uit zijn», merkt Sofie op. Buren die nog niet zijn binnen geweest, vragen wel eens of ze genoeg licht hebben en geen tuintje missen. «Een bewijs dat het pand zijn geheimen niet prijsgeeft aan de buitenkant», lacht Robin. Want er is wel degelijk een tuin, én een patio die de privé- en professionele ruimtes van elkaar scheidt, en daarenboven veel licht naar binnen haalt. Het tuintje is overal zichtbaar, want de westzijde van het privégedeelte is van boven tot onderen in glas uitgevoerd. Twee raampartijen van telkens 3 meter zijn zelfs helemaal open te schuiven. «Op warme dagen lijkt het alsof ik buiten sta te koken», grapt Sofie. Ook ‘s morgens ontwaakt het gezin in een zee van licht, want op de bovenverdieping loopt er een lichtstraat die de gang en badkamer verlicht.
Zwarte OSB Doordat ze hun oude rijhuisje konden verkopen voor een gunstige prijs en geen architectenkosten moesten betalen, was de woondroom van Robin en Sofie financieel haalbaar. Toch moesten ze creatief met geld omgaan. «De vloer en de dressing op de bovenverdieping zijn uitgevoerd in OSB (verlijmde houtconstructieplaten, red.) die we zwart hebben geverfd, en omdat er geen geld was voor dure armaturen hebben we sockets met halogeenlampjes in de plafonds ingewerkt. Ook onze
De stalen draagbalken werden bewust bloot gelaten voor het industriële effect. De gepolierde betonvloer past perfect bij deze stijl. Jean Godecharle
Alles begint natuurlijk met een stevige isolatie. Daar heeft het koppel een originele manier voor bedacht: het hoofdhuis is volledig – inclusief het dak - ingepakt met dikke isolatieplaten die tussen een houten kader zijn geplaatst. Het geheel is afgewerkt met verticale latjes in padoek, een tropische hardhoutsoort die mooi vergrijst. Om het authentieke karakter van de hoeve niet verloren te laten gaan, zijn de originele bakstenen muren in de aanbouw onaangeroerd gebleven. De wand is aan de binnenkant geïsoleerd en enkele centimeters ervoor is een nieuwe gemetseld, zodat vocht en zouten uit de oude stal geen kans krijgen.
Buitengewo
De energiefactuur in dit huis van 200 m2 is maar even hoog als in ons vroegere appartement van 130 m2
«Ons pand geeft zijn geheimen niet prijs aan de buitenkant», zegt Robin over de gesloten gevel in cortenstaal. betonvloer is een besparende maatregel», zegt Robin. Of hij andere mensen zou aanraden om ook in een loods te gaan wonen? «Tuurlijk! Wij adviseren klanten om hun ogen goed open te houden en te letten op vervallen woningen, loodsen, opslagruimtes... Gewone bouwgrond wordt immers alsmaar schaarser en zo kan je nog ‘betaalbare’ stukjes grond vinden in het stadscentrum. Voor de afbraakkosten hoef je het niet te laten, met 10.000 euro kom je al een heel eind. En bovendien geldt in veel steden een btw-tarief van 6% voor zulke projecten, waardoor je al snel 50.000 euro bespaart. Mensen vrezen vaak de administratie die erbij komt kijken en ingewikkelde procedures. Onterecht, want ook stedenbouw wil een nieuw leven voor deze panden.»
• Dit huis is ook te bezichtigen op de Dag van de Architectuur op 13 oktober. Adres: Blekerijstraat 9a,8310 Brugge,www.architectuuratalier9a.be
Kleine mozaïektegels lopen door van wand tot vloer. In de stalen draagbalken zie je de puntvorm van de oude loods.
Wat zegt de wet? In 32 steden (*) kunnen bouwheren die een oud gebouw afbreken en een nieuwe woning in de plaats zetten profiteren van een btw-tarief van 6% in plaats van 21%. Er zijn twee voorwaarden: • de afbraak gaat gepaard met de wederopbouw en ze vormen samen één handeling. • het gebouw wordt na de uitvoering van de werkenuitsluitendofhoofdzakelijkgebruikt als privéwoning. * Antwerpen,Charleroi,Gent,Oostende,Mechelen,Bergen,La Louvière,Sint-Niklaas,Seraing en Luik,Brussels Hoofdstedelijk Gewest,Leuven,Brugge,Kortrijk,Roeselare,Aalst,Dendermonde,Genk,Hasselt,Moeskroen, Doornik,Verviers en Namen.Meer info op de website van de federale overheidsdienst Financiën.
Luchtdichtheid is bijna even belangrijk als isolatie, want ongeveer een kwart van de warmte gaat verloren via kieren en spleten. Daarom zijn hier speciale folies gebruikt rond de ramen en op de plaatsen waar de oude houten roostering in de muren is ingewerkt - en steken bijna alle stopcontacten in binnenmuren. Voor de ventilatie viel de keuze op een systeem dat warmte uit de afgevoerde lucht recupereert. De verwarming – beneden in de vloer en boven in de wand – wordt aangedreven door een warmtepomp die ook in sanitair water voorziet. De rist maatregelen vraagt wel een serieuze investering. «Ons project heeft zo’n 1.150 euro/m2 gekost, tien procent daarvan ging specifiek naar energiezuinigheid. De terugverdientijd zal tussen de 15 en 20 jaar schommelen. Maar nu al genieten we van de pluspunten: zo is onze energiefactuur even hoog als in onze vorige woning. Toen hadden we een appartement van 130 m2, terwijl ons huis nu 200 m2 groter is.»
Kidsproof Er gaat dus heel weinig warmte verloren in de vernieuwde hoeve van Lies en Koen. In tegenstelling tot vele andere huizen moeten ze tijdens de winter dus niet angstvallig alle deuren gesloten te houden om te besparen op de verwarming. Meer zelfs, de leefruimte – waar vroeger de stal was - is één grote ruimte die tot in de nok is opengewerkt. Het dak wordt
In de badkamer werd het vrijstaande bad op een ‘podium’ bezet met keien geplaatst. gedragen door een stalen skelet omdat dit de constructie is met het kleinste aantal zichtbare elementen. Aan het skelet hangt ook een mezzanine in onbehandeld, donker staal. Het materiaal is een knipoog naar het verleden, want de oude staldeuren zagen er net zo uit. De mezzanine geeft uit op het bureau, zodat er vanuit de woonkamer altijd contact mogelijk is. De de-
Het Laatste Nieuws/de Ring-Brussel 09/21/2013, bladzijden 64 & 65 All rights reserved. Gebruik and reproductie enkel mits toelating van de uitgever via Het Laatste Nieuws/de Ring-Brussel !"#$%&&''&()*+','-.%'/($(&0$((0'123','/41525'/$.&&%6&' '
VROEGER
De keukentafel is een eigen ontwerp. De zwevende dampkap is de Zen van Novy.
sign werktafel is, net als de salontafel, van Objekten. De zachtroze stoelen zijn Italiaans, van het merk Viccarbe. Een van de vier heeft rode poten en ook elders in huis is gewerkt met felle kleuraccenten. Zo is een muur in de keuken zelfs in het knalgeel geschilderd. Die geeft duidelijk pit aan de ruimte. De keukenmeubels zijn van Varenna Poliform en de tafel in het verlengde van het
eiland is een eigen ontwerp. De krukken van Habitat koos Lies onder andere omdat ze in diverse hoogtes verkrijgbaar zijn, wat handig is voor Juliette (4) en Basile (2). Bij de inrichting is duidelijk aan hen gedacht. Zo hebben ze vlak bij de keuken hun eigen knutselhoekje met schoolbankjes uit grootmoeders tijd, dat met gordijnen van Dussk wel afgescheiden kan worden. «Ik combineer
77789"#$%&&8:%','(&;6<9"#$%&&8:%'
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
SPECIAL
weekend 21 en 22 september 2013
76 VROEGER
’S A IN G PA
NU De leefruimte, die vroeger de stal was, werd tot in de nok opengewerkt.
Het hoofdhuis werd helemaal ingepakt met isolatieplaten tussen een houten kader. Dat werd afgewerkt met latjes in padoek. Foto’s Tim Van de Velde
Strenger E-peil: HUIS WORDT 10.000 EURO DUURDER
!
oon zuinig De werktafel in het bureau is van Objekten, de zachtroze stoelen van het Italiaanse merk Viccarbe. graag nieuw en oud. De spulletjes van vroeger vind ik in kringwinkels, maar de meeste zijn erfstukken van mijn grootouders. Het is fijn om meubels te hebben waar herinneringen aan vasthangen.» Op de verdieping hebben de kindjes elk hun eigen kamer en later komt daar nog een badkamer bij. De authentieke deuren en balken zorgen voor extra uitstraling. Lies en Koen sla-
v
€
• Sinds 2006 moet elk gebouw waarvoor een bouwaanvraag wordt ingediend, voldoen aan bepaaldeeisenophetvlakvanenergieprestatie en binnenklimaat, de zogenaamde EPB-regelgeving.Die is in het leven geroepen om energie te besparen. Om na te gaan of een woning voldoet aan de EPB-regelgeving krijgt elk nieuw of gerenoveerd huis een E-score aan de hand van een computerprogramma dat rekening houdt met de gebruikte isolatie, de ventilatie, de manier van verwarmen...Hoe lager de score,hoe beter, want dat betekent dat je minder energie nodig hebt voor verwarming, warm water en elektriciteit.
Overal is gewerkt met felle kleuraccenten, zoals de knalgele muur in de keuken.
Strookramen in de slaapkamers beperken het warmteverlies.
pen een verdieping hoger, vlak onder het dak. Het zicht op de groene omgeving is hier nog spectaculairder. Het hoeft geen betoog dat het koppel zich de verhuis uit de stad nog geen seconde heeft beklaagd. Adres: Schoonderhage 8, Herzele Architect: Lies Boelaert, www.liesboelaert.be en 0475/76 24 91
Het Laatste Nieuws/de Ring-Brussel 09/21/2013, bladzijden 66 & 67 All rights reserved. Gebruik and reproductie enkel mits toelating van de uitgever via Het Laatste Nieuws/de Ring-Brussel !"#$%&&''&()*+','-.%'/($(&0$((0'123','/41525'/$.&&%6&' '
65
G
• Aanvankelijk moesten huizen in Vlaanderen een E-score hebben die niet hoger lag dan 100. Sinds dit jaar is 70 de norm en volgend jaar wordt dat 60. Vanaf 2014 ben je ook verplicht om een systeem van hernieuwbare energie te installeren zoals zonnepanelen, warmtepompen en windenergie. Het E-peil zal in de toekomst nog verlagen: E50 vanaf 2016, E40 vanaf2018,E35in2020naarE30in2021. Dat past binnen de plannen van Europa om alleen nog maar gebouwen op te trekken die nauwelijks nog energie nodig hebben. • Om energiezuiniger te bouwen, zijn extra investeringen nodig. De Bouwunie berekende eerder dat de uiteindelijke streefnorm van E30 woningen tegen 2021 zo’n 35.000 euro duurder zal maken. Maar het is natuurlijk moeilijk in te schatten hoe de prijzen van sommigensystemen,zoalseenwarmtepomp,tegen dietijdzullenevolueren.Hetprijsverschiltussen een huis met een score van E70 – de huidige norm – en een score van E60 – verplicht vanaf 2014 – is wel preciezer in te schatten.«Grofweg kun je stellen dat elk E-punt dat je wint 1.000 euro kost», zegt energieconsulent Benny Craenhals, die voor de Vlaamse architectenorganisatie NAV de berekening maakte. Dat betekent dat (ver)bouwen binnen een paar maanden in één klap 10.000 euro wordt.Al kun je dat met een korreltje zout nemen. Bij de berekening van E-score wordt de luchtdichtheid standaard ingevuld.Als je een luchtdichtheidstest laat uitvoeren,kan je al snel 15 punten winnen.VolgensCraenhalsisenigevoorzichtigheid wel op zijn plaats. «Aannemers en architecten zitten nog volop in een leerproces wat betreft het effectief luchtdicht maken van een huis.Het is dus verkeerd om zomaar te denken dat zo’n test je E-score fors naar beneden zal halen. Dat zalalleengebeurenalsdewerkenheelgoedzijn uitgevoerd.» (BCW)
WIN
MAANDAG 30 SEPTEMBER ALLEEN
100 inspiratieboeken
Alle deelnemende woningen staan verzameld in eeninspiratieboek,samen met artikels en tips voor (ver)bouwers.Het kost 7,5 euro en is te koop in de dagbladhandel, bij de Standaard Boekhandel en op de website van de organisatie.Wij mogen 100 exemplaren wegschenken.Mail daarom voor 25 septemberdenaamvandeorganisatorinhetonderwerpveld naar wonen@hln.be of stuur een brief naar HLNWonen,Postbus 2900,1730 AsseKobbegem.Vergeet niet om je naam en adres te vermelden.
77789"#$%&&8:%','(&;6<9"#$%&&8:%'