Recensie Bandieten, te wapen

Stroef eerbetoon aan vergeten verzet

Rende van de Kamp heeft een echte niche ontdekt in de beschrijving van wapenfeiten van Nederlanders in den vreemde. Zo schreef hij onder meer over Nederlanders in dienst van het Franse Vreemdelingenlegioen, Nederlanders bij de SAS, en nu over Nederlandse partizanen in Italië tijdens de Tweede Wereldoorlog.

DOOR ANTAL GIESBERS

Van de Kamp is zelf oud-militair, in dienst geweest voor het Nederlandse leger, maar ook het Franse Vreemdelingenlegioen, met oorlogservaring in het Midden-Oosten, Afrika en voormalig Joegoslavië. Sinds 2006 schrijft hij boeken over Nederlanders onder vreemde vlag. Hij slaagt er met Bandieten, te wapen! in om een volledig vergeten groep een klein eerbetoon te geven. Wie had gedacht dat er onder de Italiaanse partizanen ook Nederlanders waren? Overigens laat Van de Kamp zien dat het allemaal nóg extremer kan (er was zelfs een Peruviaanse partizaan actief), maar lezing van dit boek maakt

Rende van de Kamp

je wel wat mistroostig, want het zijn voor een groot deel Nederlanders die slachtoffers waren van de omstandigheden, en daar na de oorlog vaak voor moesten boeten. Wie Bandieten, te wapen! ter hand neemt, weet dat hij geconfronteerd wordt met een uiterst spaarzaam vastgelegde geschiedenis, met veel onduidelijkheden (zo weten de Italianen bijna elke Nederlandse naam te verhaspelen), maar vooral: veel wat niet bekend is. Van veel van de jonge mannen en een enkele vrouw die hij boven water heeft weten te halen, is feitelijk niet veel meer bekend dan hun herkomst, hoe zij in Italië terechtkwamen – soms via ongelooflijke omwegen – en dat zij op enig moment in ’44/’45 naar het kamp van de partizanen overstapten. En de auteur weet dat er nog meer Nederlanders zijn, waarvan hij de namen of achtergronden níet heeft weten te vinden. Het boek zal sowieso vooral door specialisten of liefhebbers gelezen worden. Maar het maakt het de lezer ook niet gemakkelijk. Want Van de Kamp heeft zich dan wel als een terriër op zijn onderwerp geworpen, een begenadigd schrijver vind ik hem niet. Het boek leest te veel als een opsomming van de (soms korte)

BIRGIT DE ROIJ

levensbeschrijving van elke individuele strijder die hij heeft weten op te duikelen, vaak niet veel meer dan wat plaatsnamen en data: je leert ze nauwelijks kennen. Pas waar hij uitbundig citeert uit gepubliceerde of ongepubliceerde autobiografieën, komt het boek tot leven. Ik denk dat als hij zich had gefocust op enkele representatieve levensbeschrijvingen, het boek aan kracht had gewonnen. Het spijt me ook te moeten zeggen dat het boek een goede redacteur had kunnen gebruiken. Rende van de Kamp geeft zelf ronduit toe dat een onuitgegeven autobiografie van Frits Snapper, Partizanenherinneringen, hem op het spoor zette van zijn onderzoek. Het probleem is dat als hij deze specifieke partizaan citeert, het boek aan warmte en verbeeldingskracht wint. Waardoor ik eigenlijk verlang naar de uitgave van díe autobiografie en dat is jammer, want een boek als dit verdient aandacht. Het richt terecht de schijnwerper op die vergeten facetten van de oorlogsgeschiedenis. Mijn pet neem ik diep af voor zijn onderzoek en het resultaat ervan. Als boek vind ik zijn onderzoeksresultaten te stroef om écht betrokken te raken bij precies die mensen, die Van de Kamp wil eren.

HAAL HIER GRATIS DE MILITAIRE COURANT

Museum Militaire Traditie

Het Museum Militaire Traditie Driebergen toont de ontwikkeling en achtergronden van de uniformering, bewapening en uitrusting van de Nederlandse militair, van soldaat tot generaal, van matroos tot admiraal, sinds de Slag bij Waterloo in 1815. www.museummilitairetraditie.nl

Vrijheidsmuseum

In het prachtige groene en heuvelachtige landschap van Groesbeek ligt het Vrijheidsmuseum, een publiekstrekker voor jong en oud. Leer meer over de Tweede Wereldoorlog in een dag vol beleving, interactiviteit en museale topstukken. www.vrijheidsmuseum.nl

Mariniersmuseum

Het Mariniersmuseum vertelt het verhaal van het Korps Mariniers vanaf de oprichting in 1665 tot nu. Of je in geschiedenis, militair materieel, missies of in Rotterdam geïnteresseerd bent, je kijkt je ogen uit. Een dag in het museum is als het mariniersleven zelf: uitdagend, stoer, spannend en afwisselend. www.mariniersmuseum.nl

Marechausseemuseum

In het voormalige Koninklijk Weeshuis stap je de dynamische wereld van de Koninklijke Marechaussee binnen. In het Marechausseemuseum kom je met alle taken van dit bijzondere krijgsmachtdeel in aanraking: van grensbewaking tot BSB, van beveiliging tot internationale taken. www.marechausseemuseum.nl

Nationaal Militair Museum

Op de voormalige vliegbasis Soesterberg ligt het Nationaal Militair Museum. In het NMM word je ondergedompeld in de wereld van de krijgsmacht. Luister naar persoonlijke verhalen, beleef verschillende oorlogen in de 360 graden koepel en vergaap je aan vliegtuigen, helikopters, tanks, pantservoertuigen en geschut. www.nmm.nl

Marinemuseum

Dé attractie van marinestad Den Helder is het Marinemuseum. Daar dwaal je door 500 jaar marinegeschiedenis. Luister naar indrukwekkende verhalen van oud-marinepersoneel, beleef heroïek en drama in de expositie Zeeslag en ontdek de wereld van techniek achter de moderne marine. www.marinemuseum.nl

Airborne Museum

Tijdens de Slag om Arnhem was Villa Hartenstein het hoofdkwartier van de Britten. Op deze historische plek komen verhalen samen van zowel de Britse, Poolse en Duitse militairen, als van de burgers. Na een grootschalige verbouwing is het compleet vernieuwde Airborne Museum open voor publiek. www.airbornemuseum.nl