Politiek: Vaste Kamercommissie Defensie

‘Er is veel respect voor het militaire werk’

Een coalitie is nog niet gevormd, maar na de verkiezingen is er al wel een nieuwe Vaste Kamercommissie Defensie, kortweg VCD, geïnstalleerd. De Militaire Courant sprak met voorzitter Aukje de Vries (VVD) over de taken en de rol van de VCD.

DOOR NIELS ROELEN

‘E ven voor de duidelijkheid, als voorzitter heb je een onafhankelijke rol en ga je dus niet over politieke zaken,’ begint mevrouw De Vries, ‘ik ben fungerend voorzitter. Pas als er een coalitie gevormd is en er een nieuw kabinet is, wordt er een definitieve voorzitter benoemd. Ik ben de afgelopen jaren met ontzettend veel plezier voorzitter geweest, omdat Defensie gewoon een hele leuke commissie is.’

Hoe dat zo?

‘Enerzijds heeft dat te maken met de aard van de VCD; doordat we samen relatief veel werkbezoeken afleggen, is het een vrij hechte en actieve groep. Voor sommige nieuwe Kamerleden is het ook een beetje onbekend terrein. Daarom beginnen we met een rondgang langs de vier krijgsmachtdelen, zo krijgt iedereen een goed beeld van de organisatie, de taken en de zaken die er spelen. Anderzijds voelen vrijwel alle Kamerleden zich zeer betrokken bij Defensie.’

Daar merkt Defensie financieel weinig van, of bedoelt u betrokken bij het personeel?

‘Over de standpunten en keuzes van andere partijen kan ik als voorzitter natuurlijk niets zeggen, maar er is veel respect voor het werk dat militairen doen en vrijwel alle Kamerleden voelen veel verantwoordelijkheid, zeker

‘Omdat de VCD relatief veel werkbezoeken aflegt, is het een vrij hechte en actieve groep.’

JUNI 2021 – 27 POLITIEK

Aukje de Vries (Leeuwarden, 1964) studeerde Sociale geografie en ging daarna aan de slag bij gemeentes. Daar groeide haar politieke belangstelling. Inmiddels is ze acht jaar actief in de Tweede Kamer.

voor de mensen die op uitzending gaan.’

Ik zie weinig mensen met een achtergrond in internationale betrekkingen, veiligheidsstudies of geschiedenis in de VCD. Hoe wordt de commissie eigenlijk samengesteld?

‘Er zitten wel een aantal reservisten tussen. De basis voor elke Kamercommissie is dat elke partij vertegenwoordigd is. Het aantal leden dat per partij mag deelnemen hangt samen met het aantal zetels dat ze plenair hebben. Zo heeft de VVD bijvoorbeeld zeven leden en D66 vijf. Overigens zijn niet alle vierendertig leden bij de vergaderingen aanwezig. De debatten worden door de woordvoerders van Defensie gedaan. Alleen als er gestemd moet worden sluiten de overige leden aan.’

Het aantal kleine partijen, met maar één of een paar zetels, neemt toe. Ook zij zijn in alle Kamercommissies vertegenwoordigd, maar alle vergaderingen volgen lijkt me ondoenlijk. Hoe doen zij dat?

‘Zij zullen prioriteiten moeten stellen. Hun aandacht geven aan de commissies en onderwerpen die ze belangrijk vinden.’

Mogen ze bij een stemming dan anderen machtigen?

‘Om te stemmen moet je fysiek aanwezig zijn. Je mag dus geen

‘Als er een verzoek tot bijdrage aan missies binnenkomt, dan ligt het voortouw bij Buitenlandse Zaken.’

volmacht afgeven. Bij de meeste onderwerpen zie je dat de grotere partijen aanwezig zijn en de kleinere niet. Maar bij andere onderwerpen, zoals missies, zie je dat er meer partijen aanwezig zijn.’

Is er een vaste agenda voor de onderwerpen in de VCD of worden jullie geleid door de actualiteit?

‘Er zijn een aantal vaste onderwerpen. Personeel, materieel, veteranen, de begroting, veiligheid en integriteit. Daarnaast kan elk Kamerlid onderwerpen inbrengen voor de vergaderingen of een plenair debat aanvragen. Denk daarbij aan de F-35 of de bombardementen op Hawija.’

Of de bevindingen van de Rekenkamer onlangs?

‘Het rapport van de Rekenkamer vormt een vast punt in de VCD.’

Hoe gaat dat eigenlijk bij missies en de bijbehorende artikel 100-brief? Dat is geen besluit van Defensie.

‘Als er een verzoek tot bijdrage aan missies binnen komt, dan ligt het voortouw bij Buitenlandse Zaken. De artikel 100-brief, waarin het kabinet het parlement informeert over Defensie-inzet, komt dan ook van Buitenlandse Zaken en wordt daar besproken. Defensie is, zoals ze dat noemen, een volgcommissie. Het kabinet mag zelf besluiten tot een missie, maar ze wil wel graag gesteund worden door een meerderheid in de Tweede Kamer. De evaluatie van missies vindt standaard bij de VCD plaats omdat het daar echt weer over de defensieorganisatie gaat. In het Kamerdebat gaat het vaak over het mandaat van de missie, onder welk commando valt ze, hoe zit het met de veiligheid en de zorg voor het personeel als er wat gebeurt.’

Wat heeft de militair aan jullie?

‘Dat verschilt per politieke partij, de een zal de NAVO-norm belangrijk vinden, een ander zorg voor personeel.’

Die norm is toch eigenlijk geen discussiepunt. Dat is jaren geleden al afgesproken, waarom slaat u dat niet plat?

‘Als voorzitter ga ik daar niet over, ik ben onpartijdig. Elke politieke partij mag over die afspraak dus zijn eigen visie hebben.’