Park Tysiąclecia to park miejski usytuowany w centralnej części miasta. Już niedługo teren parku zostanie poddany gruntownej rewitalizacji – zgodnie z nowym projektem zagospodarowania. Zanim rozpocznie się ten etap, będziemy obserwować i komentować wydarzenia w Parku.
Lato w mieście
PARK TYSIĄCLECIA №1(6)/2013
MILLENIUM PARK
W NUMERZE
AKTYWNOŚć bookcrossing letni pawilon spotkania
OD REDAKCJI
s.1
CZYTANIE
Uwalniamy książki Książki od zawsze były czytane wszędzie tam, gdzie toczy się życie w parkach, kawiarniach, na przystankach i w księgarniach, a jednak idea nieodpłatnego przekazywania przeczytanych książek innym pod hasłem bookcrossing (pol. wędrująca książka) jest całkiem nowa. Zrodziła się całkiem niedawno w Stanach Zjednoczonych, po czym prędko dotarła do Polski, a jej zwolennicy stworzyli portal bookcrossing.pl. Serwis liczy ponad 23 tys. czytelników i prawie tyle samo uwolnionych książek, opatrzonych w specjalny numer. Inicjatywa krążących książek jest nie tylko formą popularyzowania
czytelnictwa, ale także zabawy. Każda książka ma swoją historię i udokumentowaną trasę wędrówki, którą można prześledzić wpisując na stronie portalu numer z etykietki. Bookcrossing ułatwia też dostęp do książek w miejscach, gdzie brakuje bibliotek oraz tym, których nie stać na zakup nowych lektur. „Uwolnione” książki krążą z rąk do rąk, zyskują nowe życie i cieszą nie jednego, lecz wielu amatorów czytelnictwa.
www.milleniumpark.eu
Oddajemy w Państwa ręce nowy, letni informator dotyczący drugiego etapu projektu rewitalizacji Parku Tysiąclecia. Po sukcesie wypełnionych ankiet, przeprowadzonych rozmów i warsztatów, jakie udało nam się przeprowadzić w zeszłym roku i uwzględniając Państwa uwagi złożone do Urzędu Miasta w postaci raportu, przedstawiamy nowy etap testowy o nazwie: Próby, szkice, scenariusze nowej przestrzeni publicznej.
MIEJSCE
Letni Pawilon tekst Nora Markiewicz
Wywodzą się z formy namiotu i altany, a znane były już w starożytności, pojawiając się często w ogrodach już w XVI wieku. Szczyt ich popularności przypadł na XIX wiek, kiedy to pawilony ogrodowe pełniły przeróżne funkcje, od rekreacyjnouzdrowiskowych, przez szpitalne, a skończywszy na wystawienniczych i handlowych. Renesans pawilonów trwa po dziś dzień, szczególną rolę odgrywając w kształtowaniu przestrzeni publicznej. Słowo pawilon pochodzi od francuskiego pavillon, którego łaciński źrodłosłów papilio znaczy motyl. Skojarzenie tego typu architektury z lekkością i efemerycznością jest jak najbardziej trafne. Pawilony ogrodowe często powstają jako konstrukcje tymczasowe, służące w czasie letnich miesięcy jako miejsce wypoczynku i rekreacji, tworząc harmonijną kompozycję z krajobrazem i najbliższym otoczeniem, łącząc funkcjonalność z estetyką.
Pawilon w Myatt’s Field Park w Londynie. fot. Marta Gendera, 2013
Doskonałym przykładem są pawilony w Kensington Gardens w Londynie realizowane od trzynastu lat przez Serpentine Gallery, projektowane przez czołowych współczesnych architektów i artystów. Pierwszy pawilon stworzyła Zaha Hadid, w kolejnych latach swoje realizacje przedstwiali m.in. Daniel Libeskind, Oscar Niemeyer, Rem Koolhaas, Olafur Eliasson, Frank Gehry czy Herzog i de Meuron. W tym roku galeria poprosiła o współpracę Japończyka Sou Fujimoto.
s.2
Skwer w pawilonie Emilia w Warszawie. Tor do gry w kapsle. © 2013 Bartosz Stawiarski / Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie
Jego projekt składa się z metalowych rur, które tworzą półprzezroczystą, lekką konstrukcję. Inspiracją dla pawilonu były formy organiczne (skojarzenie z lasem czy jaskinią) i frapujące architekta zagadnienie, na ile płynna jest granica między naturą a ludzkimi wytworami. W efekcie powstał pawilon, który sam twórca określił jako architektoniczny krajobraz, będący w połowie drogi między naturą a budowlą. I rzeczywiście, projekt pawilonu pobudza wyobraźnię – będąc wewnątrz jest się cały czas zanurzonym w otaczającym konstrukcję ogrodzie, który poprzez obecność pawilonu zyskuje nowy kontekst przestrzenny. „Chmuropodobna” struktura mieści w sobie wielofunkcyjną przestrzeń publiczną z kawiarnią w środku. Będzie ona służyć mieszkańcom Londynu do października. Funkcją tymczasowych pawilonów jest zatem stworzenie nowego scenariusza dla istniejącej już przestrzeni – w przypadku projektu Serpentine Gallery jest nią park. Reinterpretacja stanu rzeczy skłania do odkrywania znanych miejsc na nowo. Dobrym przykładem tej koncepcji w Polsce jest Pawilon zaprojektowany przez Olafura Eliassona dla Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Projekt, choć jeszcze nie zrealizowany, stanie początkowo na Placu Defilad. Lekka konstrukcja z wyciętymi w dachu otworami i wnętrzem pokrytym lustrami działała jak wielki kalejdoskop.
Pawilon w Kensington Gardens wedlug projektu Sou Fujimoto, Serpentine Gallery w Londynie © 2013 Jim Stephenson
Innym przykładem był Skwer w Pawilonie, pełniący funkcję tymczasowego parku miejskiego, który mieścił się w modernistycznym Pawilonie Emilia w Warszawie. Miejsce miało być przestrzenią otwarta dla wszystkich i łączyć w sobie sztukę i kulturę z rekreacją i sportem. Na odpowiedź ze strony mieszkańców nie trzeba było długo czekać, na czas trwania projektu było to ulubione miejsce amatorów sportów miejskich. Bywa, że pawilon, który z zamiaru miał być tymczasowy, zostaje na trwałe wpisany w tkankę miejską. Stało się tak ze słynnymi pawilonami narodowymi, które mieszczą się na terenie Giardini (ogrodów), goszczących la Biennale do Venezia, Międzynarodową Wystawę Sztuki.
Pawilony te to jakby antologia dwudziestowiecznej architektury. Jest wśród nich m.in. Pawilon Austrii, projekt Josefa Hoffmanna z 1934 roku, będący jedną z ostatnich realizacji głównego przedstawiciela secesji.
www.milleniumpark.eu
Da to możliwość odbioru otoczenia z zupełnie nowej prespektywy. Podobnie działa na zmysły zeszłoroczny Polski Pawilon zaprojektowany przez LATALAdesign na festiwal designu w Brukseli. Konstrukcja pawilonu składała się z trzech tysięcy białych sznurków, które tworzyły w przestrzeni zarys województwa małopolskiego. Efemeryczna scenografia, usytuowana na ulicy, poprzez grę z percepcją widza zapraszała do zabawy.
Pawilon Holandii to dzieło Gerrita Thomasa Rietvelda z 1954 roku, przykład architektury nurtu De Stijl, natomiast prefabrykowany ze skandynawskiego drewna budynek fiński to praca Alvara Aalto z 1956 roku. Pawilony ogrodowe odgrywają ważną, prospołeczną rolę w przestrzeni publicznej. Nadają jej nowy sens, wypełniają lukę w miejscach niezagospodarowanych, łączą funkcjonalność ze sportem i kulturą. Tymczasowo aranżują otoczenie, wprowadzają istotne funkcje w kształtowaniu współczesnych parków i miast. Tworzą możliwe scenariusze wykorzystania potencjału miejsca i szkicują kierunek rozwoju nowoczesnego miasta. – LETNI PAWILON w Parku Tysiąclecia / za skateparkiem >>do 30 września 2013
s.3
AKtywność
JOGANOVA JOGA zwiększy Twoją sprawność fizyczną, dając siłę i elastyczność. Poprawi Twoją postawę ciała. Pomoże Twojemu ciału i umysłowi w walce ze stresem. Musisz jednak wiedzieć, że JOGA nie jest ani gimnastyką, ani rodzajem fizjoterapii. Nie jest również metodą psychoterapii czy redukcji stresu. JOGA jest jedną z najstarszych tradycji samodoskonalenia i wewnętrznego rozwoju człowieka. W dzisiejszym zabieganym świecie pomaga nam wyzbyć się napięcia, aby móc spojrzeć w głąb siebie, szukając uwolnienia. Pozwala nam odnaleźć naszą duchowość. Praktyka jogi może pomóc każdemu, bez znaczenia jaka jest jego obecna kondycja fizyczna, psychiczna czy duchowa. Nie bój się spotkać samego siebie! Zapraszam na zajęcia :) JOGANOVA Daria Kozera-Deciuk >> W każdy pogodny piątek o godzinie 12:00 zapraszamy na jogę obok Letniego Pawilonu. Park Tysiąclecia. Próby, szkice, scenariusze nowej przestrzeni publicznej (c) 2013 nakład: 500 sztuk teksty: Marta Gendera, Nora Markiewicz projekt graficzny: Magdalena Heliasz (txtpublishing.pl) zespół: Romuald Demidenko, Marta Gendera, Wojciech Kozłowski, Nora Markiewicz, Michał Rogoziński, Grzegorz Kowalczyk Instalacja LETNI PAWILON jest możliwa dzięki współpracy z Przedsiębiorstwem Wielobranżowym RPR
AKCJA
Book-crossing w Parku Letnia księgarnia nad Tamizą w Londynie, fot. Marta Gendera, 2013
Gorąco zapraszamy do korzystania z naszego punktu wymiany książek, który stworzyliśmy wspólnie z Mediateką Szklana Pułapka, Galerią BWA i Fundacją Salony. Przeczytane, zalegające na półkach książki możecie przynieść do Letniego Pawilonu.
www.milleniumpark.eu
s.4
>> za Skateparkiem. >> do 30 września 2013 >> Zapraszamy rodziców z dziećmi na „Wakacyjne czytanki” w każdy pogodny poniedziałek od godziny 10.00. Spotkania organizuje Mediateka Szklana Pułapka
Książka jest niczym ogród, który można włożyć do kieszeni chińskie przysłowie
projekt pawilonu: Basia Niemiec / realizacja: Marcin Kubiak artyści i projektanci: BudCud, Johanna i Helmut Kandl, Aleksandra Kubiak, Basia Niemiec, Verejny Podstavec, Isa Rosenberger, Simone Rueß, Gregor Różański, Magdalena Starska, Jaśmina Wójcik film: Rafał Wilk zdjęcia: Marek Lalko strona internetowa: Feliks Marciniak / Noviki.net współpraca: Cukier Projekt, Mediateka Szklana Pułapka, Przedsiębiorstwo Wielobranżowe RPR, Zielonogórska Kooperatywa Spożywcza, JOGANOVA Daria Kozera-Deciuk
patroni medialni: Magazyn Miasta, Radio Zielona Góra, Res Publica Nowa Park potrzebuje wolontariuszy: jeśli chciałbyś zrobić coś dla tego miejsca i nie wiesz jak zacząć, zgłoś się do nas. Zachęcamy do śledzenia naszego projektu na Facebooku i łamach gazety. www.milleniumpark.eu facebook.com/milleniumpark
Projekt jest realizowany środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz przy pomocy finansowej Urzędu Miasta Zielona Góra, prowadzony przez Fundację Salony i Galerię BWA w Zielonej Górze.