Inleiding

Voorwoord

Met veel plezier presenteer ik u, mede namens het bestuur van het Job Dura Fonds, het juryverslag van de Job Dura Prijs 2022 die dit jaar het thema Circulariteit en duurzaam materiaalgebruik meekreeg. Over het thema van deze 14e editie van de Job Dura Prijs hoefden we als bestuur niet lang te discussiëren. Als samenleving kunnen wij vandaag de dag niet meer om een vergaande verduurzaming van ons leven heen. De bouwwereld is bij uitstek een sector die zijn verantwoordelijkheid zal moeten nemen om een bijdrage te leveren aan de noodzakelijke transitie van een lineaire economie naar een circulaire. Aspecten als energieneutraal bouwen en de uitstoot van CO2 spelen inmiddels een steeds grotere factor in de sector, maar het circulaire denken blijft nog vaak achter. De Job Dura Prijs is een geweldig instrument om deze opgave op Rotterdamse schaal te adresseren.

We hebben genoten van de uiteenlopende projecten die zich voor deze prijs weer aandienden, zowel als reactie op onze gebruikelijke publieke oproep als uit het onderzoek dat voor elke editie wordt gedaan. Zeer onder de indruk ben ik van de twee gekozen winnaars van de Job Dura Prijs en de Daan Dura Prijs 2022: de Kunstenaarswoning aan de Charloisse Lagedijk en BlueCity dat sinds jaar en dag opereert vanuit het voormalige Tropicana zwembad aan de Nieuwe Maas. Deze bijzondere initiatieven hebben innovatieve denkkracht en doorzettingsvermogen als gemene deler. Namens het Fonds feliciteer ik de teams die verantwoordelijk waren voor de totstandkoming van deze projecten van harte met deze welverdiende eer. In het juryrapport leest u meer over de bijzondere achtergrond van deze en de andere projecten, alsook de overwegingen van onze jury, die ook dit jaar weer bestond uit een uiterst veelzijdige en goed geïnformeerde selectie van

experts op het gebied van circulariteit en de bebouwde omgeving. Richting hen spreek ik mijn dank uit. Zij waren bereid om zich het afgelopen jaar intensief te verdiepen in het thema en de projecten om vervolgens tot een weloverwogen keuze te kunnen komen. Ook onze vaste juryvoorzitter Alexandra den Heijer en het team van het Job Dura Fonds dank ik wederom van harte. Zonder hun inzet was dit alles niet mogelijk geweest.

Ik wens u voor nu veel leesplezier en kijk vol genoegen uit naar de volgende editie van de Job Dura Prijs.

Job Dura Bestuursvoorzitter Job Dura Fonds

Inleiding

In de media worden we dagelijks geconfronteerd met talloze onheilspellende berichten over hoe de wereld in de greep wordt gehouden van crises op het vlak van klimaat, migratie, energie en grondstoffen. Veel van deze problemen hangen met elkaar samen en zijn symptomen van een dieperliggende systeemcrisis die voortkomt uit het menselijk handelen en de impact daarvan op de aarde. Onze op economische groei en op extractie gerichte samenleving leidt zonder daadkrachtig ingrijpen tot onherstelbare schade aan ecosystemen en het klimaat. De globale industriële uitstoot van broeikasgassen, de aanhoudende energieconsumptie en het alsmaar stijgende gebruik van primaire grondstoffen dragen bij aan de klimaatcrisis waar we middenin zitten. En dat is beslist geen ver van je bed show (meer). De zomer van 2022 liet ons zien hoe direct globale ontwikkelingen onze persoonlijke situatie raken met aanhoudend hete en kurkdroge weersomstandigheden waar we in de jaren zeventig nog voor naar het Middellandsezeegebied afreisden. Tegelijkertijd staan de olie- en gasmarkten op zijn kop als gevolg van de oorlog in Oekraïne, waardoor productiekosten tot ongekende hoogte zijn gestegen. De impact hiervan op de economie is enorm. We treffen steeds vaker lege schappen aan in de supermarkt, producten worden duurder en het tekort aan grondstoffen zorgt voor stijgende bouwkosten en vertraging bij de ontwikkeling van gebouwen en infrastructuur. Deze ontwikkelingen maken pijnlijk duidelijk dat een fundamentele koerswijziging niet langer op zich mag laten wachten. We moeten toe naar een systeem dat veel meer uitgaat van wat er al is, waarin materiaalkringlopen worden gesloten en dat draait op hernieuwbare energie. De bouwwereld kan hier een doorslaggevende bijdrage aan leveren door in te zetten op bio-based en circulair bouwen, bouwafval hoogwaardig te hergebruiken en materiaalgebruik te beperken. De sector is nu immers verantwoordelijk voor een groot aandeel in het verbruik van onze grondstoffen en draagt bij aan wereldwijde afvalstromen. Voor de productie van isolatiemateriaal, koper, beton en staal is veel energie nodig en er komen veel schadelijke stoffen vrij. We moeten fundamenteel anders gaan bouwen om de transitie naar een duurzame bouwsector tot stand te brengen. Dit kan door verduurzaming van de gebouwen, het opwekken van energie en het toepassen van eerder gebruikte of hernieuwbare materialen. De bouw is er van doordrongen en er worden steeds hogere eisen gesteld aan nieuwbouw en renovatie van de bestaande bouw. Er wordt steeds zorgvuldiger omgegaan met afvalstromen door deze een nieuw tweede gebruik